A Test

Układ wydalniczy
Test sprawdzający – rozdział VII imię i nazwisko

klasa data

1 Z aznacz dwa poprawne dokończenia podanego zdania. 0–2 p.

Wydalanie to usuwanie
A. mocznika i substancji trujących z organizmu.
B. niestrawionych resztek pokarmu z organizmu.
C. nadmiaru wody z organizmu.
D. hormonów z komórek wydzielniczych do krwi.

2 U
 zupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwy wydalanych substancji wybrane spośród podanych. 0–3 p.

woda, sole mineralne, mocznik, dwutlenek węgla, substancje trujące

Drogi wydalania zbędnych substancji

Płuca Skóra Układ wydalniczy

Wydalane substancje

3 N
 a rysunku został przedstawiony układ wydalniczy człowieka.
a) Podaj nazwy narządów oznaczonych na rysunku cyframi 1 i 4. 0–2 p.

1–
4–
1
b) Podaj numery i nazwy elementów układu wydalniczego, których 0–4 p.
dotyczą podane opisy.
A. Jest narządem o elastycznych ścianach, magazynuje mocz.
2

B. Jest przewodem wyprowadzającym mocz na zewnątrz ciała.

C. Jest narządem, który oczyszcza krew i wytwarza mocz.

3
D. Jest przewodem odprowadzającym mocz z miejsca
4 jego wytwarzania.

4 O
 ceń, czy poniższe informacje dotyczące układu wydalniczego są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, 0–4 p.
jeśli informacja jest prawdziwa, albo literę F – jeśli jest fałszywa.

1. Nerki znajdują się w tylnej części jamy brzusznej, w okolicy lędźwiowej. P F

2. Kora nerki jest warstwą wewnętrzną narządu i składa się głównie z ciałek nerkowych. P F

3. W rdzeniu nerki znajdują się kanaliki nerkowe i cewki zbiorcze. P F

4. Nerki mają bardzo rozbudowaną sieć naczyń krwionośnych. P F

 Test A

5 N
 a rysunku została przedstawiona budowa nefronu.
1

2
4 3

a) Zaznacz odpowiedź, która przedstawia poprawną kolejność elementów oznaczonych na rysunku 0–1 p.
numerami 1–4.
A. 1 – kanalik nerkowy, 2 – torebka kłębuszka, 3 – kłębuszek nerkowy, 4 – cewka zbiorcza.
B. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy, 4 – cewka zbiorcza.
C. 1 – torebka kłębuszka, 2 – kanalik nerkowy, 3 – cewka zbiorcza, 4 – kłębuszek nerkowy.
D. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka kłębuszka, 3 – cewka zbiorcza, 4 – kanalik nerkowy.
b) Podaj numer elementu, do którego w wyniku filtracji przedostaje się mocz pierwotny. 0–1 p.

6 P odkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący mechanizmu powstawania moczu był prawdziwy. 0–4 p.
W ciałkach / miedniczkach nerkowych zachodzi pierwszy etap powstawania moczu, czyli
osmoza / filtracja krwi. Niektóre składniki osocza przenikają wtedy przez ściany naczyń krwionośnych
do torebki kłębuszka / kłębuszka nerkowego i tworzy się mocz ostateczny / mocz pierwotny.

7 P odkreśl nazwy związków chemicznych, których nie powinien zawierać mocz ostateczny. 0–1 p.

białka, sole mineralne, glukoza, mocznik, woda

8 U
 zupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki brakujące informacje. 0–4 p.

Nazwa choroby

ból pęcherza, częste oddawanie niewielkich obecność kamieni w nerkach, napady

ilości moczu, gorączka ostrego bólu w okolicy nerek, nudności,
Objawy choroby wymioty, obecność krwi w moczu, ból
przy oddawaniu moczu

Przykład profilaktyki

9 P odaj dwa przykłady niewłaściwych zachowań, które utrudniają zapobieganie chorobom układu wydalniczego. 0–2 p.
B Test

Układ wydalniczy
Test sprawdzający – rozdział VII imię i nazwisko

klasa data

1 Z aznacz dwa poprawne dokończenia podanego zdania. 0–2 p.

Wydalanie to usuwanie z organizmu
A. nadmiaru wody i soli mineralnych.
B. niestrawionych resztek pokarmu.
C. substancji trujących i mocznika.
D. nadmiaru białek i tłuszczów.

2 U
 zupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwy wydalanych substancji wybrane spośród podanych. 0–3 p.

woda, sole mineralne, mocznik, dwutlenek węgla, substancje trujące

Drogi wydalania zbędnych substancji

Skóra Układ wydalniczy Płuca

Wydalane substancje

3 N
 a rysunku został przedstawiony układ wydalniczy człowieka.
a) Podaj nazwy narządów oznaczonych na rysunku cyframi 2 i 3. 0–2 p.

2–
3–
1 b) Podaj numery i nazwy elementów układu wydalniczego, których 0–4 p.
dotyczą podane opisy.
A. Jest narządem, w którym zachodzi filtracja krwi.
2

B. Jest narządem o bardzo rozciągliwych ścianach, magazynuje

mocz.

C. Jest przewodem doprowadzającym mocz do miejsca jego

3 magazynowania.

4
D. Jest przewodem wyprowadzającym mocz na zewnątrz ciała.

4 O
 ceń, czy poniższe informacje dotyczące układu wydalniczego są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, 0–4 p.
jeśli informacja jest prawdziwa, albo literę F – jeśli jest fałszywa.

1. Nerki znajdują się w przedniej części jamy brzusznej, w okolicy lędźwiowej. P F

2. Kora nerki jest warstwą zewnętrzną narządu i składa się głównie z ciałek nerkowych. P F

3. W rdzeniu nerki znajdują się kłębuszki nerkowe i kanaliki nerkowe. P F

4. Kłębuszki nerkowe są zbudowane z naczyń krwionośnych włosowatych. P F

 Test B

5 N
 a rysunku została przedstawiona budowa nefronu.
1

2
3 4

a) Zaznacz odpowiedź, która przedstawia poprawną kolejność elementów oznaczonych na rysunku 0–1 p.
numerami 1–4.
A. 1 – torebka kłębuszka, 2 – kanalik nerkowy, 3 – cewka zbiorcza, 4 – kłębuszek nerkowy.
B. 1 – kanalik nerkowy, 2 – torebka kłębuszka, 3 – kłębuszek nerkowy, 4 – cewka zbiorcza.
C. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy, 4 – cewka zbiorcza.
D. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka kłębuszka, 3 – cewka zbiorcza, 4 – kanalik nerkowy.
b) Podaj numer elementu, w którym następuje wchłanianie wody i innych substancji potrzebnych 0–1 p.
organizmowi.

6 P odkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący mechanizmu powstawania moczu był prawdziwy. 0–4 p.
Mocz pierwotny przepływa z kłębuszka nerkowego / torebki kłębuszka do cewek zbiorczych / kanalików nerkowych,
gdzie zachodzi wchłanianie / filtracja wody i niektórych związków z powrotem do krwi. Na skutek zmniejszenia się
ilości wody w moczu następuje jego zagęszczenie / rozcieńczenie. Powstaje wtedy mocz ostateczny, który jest usuwa-
ny z organizmu.

7 P odkreśl nazwy związków chemicznych, które znajdują się w moczu ostatecznym. 0–1 p.

białka, sole mineralne, glukoza, mocznik, woda

8 U
 zupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki brakujące informacje. 0–4 p.

Nazwa choroby

obecność kamieni w nerkach, napady ból pęcherza, częste oddawanie niewielkich

ostrego bólu w okolicy nerek, nudności, ilości moczu, gorączka
Objawy choroby wymioty, obecność krwi w moczu, ból
przy oddawaniu moczu

Przykład profilaktyki

9 P odaj dwa przykłady zasad profilaktyki chorób układu wydalniczego. 0–2 p.