Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 20
Imię i nazwisko ....................................................
UKŁAD ODDECHOWY GENERATOR

1 Przyporządkuj elementom budującym układ oddechowy (A–D) właściwe opisy ( ... / 1 p.)
(1–5).
1. Stanowi wspólny odcinek układów oddechowego i pokarmowego.
A. Gardło.
2. Stanowi rusztowanie dla pęcherzyków płucnych.
B. Krtań.
3. Ten element jest zbudowany z dziewięciu chrząstek.
C. Tchawica.
4. Element ten rozgałęzia się na dwa oskrzela główne.
D. Płuca.
5. W tym elemencie odbywa się wymiana gazowa.

2 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe ( ... / 1 p.)
informacje, lub F, jeśli fałszywe.
W wyniku wymiany gazowej, która zachodzi w płucach, tlen przenika do krwi,
P F
a dwutlenek węgla do pęcherzyka płucnego.
Krew transportuje gazy oddechowe: tlen i dwutlenek węgla pomiędzy
P F
pęcherzykami płucnymi a tkankami.
Produktami utleniania składników pokarmowych w komórkach ciała są: tlen,
P F
ATP, woda.
3 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Pęcherzyki płucne są zbudowane z nabłonka
są chronione przed drobnoustrojami
A. jednowarstwowego, ponieważ 1.
chorobotwórczymi.
dzięki temu
płuca efektywnie uczestniczą w dyfuzji
B. wielowarstwowego, 2.
gazów oddechowych.
4 Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące jamę nosową. ( ... / 1 p.)
A. Jama nosowa jest pierwszym odcinkiem układu oddechowego.
B. Włosy znajdują się w tylnej, pokrytej skórą części jamy nosowej.
C. Błona śluzowa jamy nosowej jest pozbawiona naczyń krwionośnych.
D. Rzęski nabłonka jamy nosowej uczestniczą w ogrzewaniu powietrza.
E. W szczytowej części jamy nosowej znajdują się receptory węchowe.
5 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Prawe płuco jest zbudowane z dwóch / trzech płatów.
B. Opłucna składa się z dwóch / trzech blaszek.
C. Za zamknięcie dróg oddechowych w czasie połykania pokarmu odpowiada głośnia /
nagłośnia.
D. W czasie mówienia fałdy głosowe są napięte / rozluźnione.
E. Rusztowanie utworzone z chrząstek w kształcie podkowy jest charakterystyczne dla
tchawicy / gardła.
6 ( ... / 3 p.)
Na ilustracji przedstawiono mechanizm A. B.
wentylacji płuc.
a) Określ, która ilustracja – A czy B –
przedstawia fazę wdechu. Uzasadnij
swój wybór dwoma argumentami.
b) Zaznacz pętlą przeponę w fazie
rozkurczu.

Grupa A | strona 1 z 3
7 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Ośrodek oddechowy jest zlokalizowany w:
A. części piersiowej rdzenia kręgowego. C. rdzeniu przedłużonym.
B. części krzyżowej rdzenia kręgowego. D. podwzgórzu.
8 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe ( ... / 1 p.)
informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Ciśnienie cząstkowe tlenu w pęcherzykach płucnych jest wyższe niż
P F
w naczyniach włosowatych.
Wymiana gazowa w organizmie zachodzi na zasadzie osmozy. P F
Tlen to produkt tlenowego oddychania komórkowego. P F
9 Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące transport tlenu. ( ... / 1 p.)
A. Oksyhemoglobina to nieodwracalne połączenie tlenu z hemoglobiną.
B. W tkankach, gdzie ciśnienie cząstkowe tlenu jest niskie, następuje rozpad
oksyhemoglobiny.
C. W centrum hemu znajduje się jon żelaza Fe3+ umożliwiający wiązanie cząsteczek
tlenu.
D. Jedna cząsteczka hemoglobiny wiąże cztery cząsteczki tlenu.
E. Wyższe pH przyspiesza uwalnianie tlenu przez oksyhemoglobinę.
10 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Tlen tym silniej wiąże się z hemoglobiną w płucach, im niższa / wyższa jest panująca
w nich temperatura .
B. Główną postacią transportową dwutlenku węgla we krwi jest karbaminohemoglobina /
jon wodorowęglanowy.
C. Przyczyną choroby dekompresyjnej jest gwałtowne uwolnienie się z krwi
pęcherzyków azotu / dwutlenku węgla.
D. W wydychanym powietrzu stężenie dwutlenku węgla jest większe / mniejsze niż
w powietrzu wdychanym.
E. Wiązanie tlenu z hemoglobiną nazywamy utlenianiem / utlenowaniem.
11 Zaznacz dwa zdania błędnie charakteryzujące tlenek węgla(II), czyli czad. ( ... / 1 p.)
A. Gaz ten jest bezbarwny i bezwonny.
B. Ten gaz jest cięższy od powietrza.
C. Wdychanie tego gazu prowadzi do niedotlenienia tkanek.
D. Ten gaz łączy się z hemoglobiną znacznie słabiej niż tlen.
E. Gaz ten powstaje w czasie spalania węgla i innych paliw w warunkach niedostatecznej
ilości tlenu.
12 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe ( ... / 1 p.)
informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Palenie papierosów powoduje niedotlenienie mózgu. P F
Palenie papierosów może prowadzić do bezpłodności. P F
Palenie papierosów spowalnia rozwój osteoporozy. P F

Grupa A | strona 2 z 3
13 Przyporządkuj badaniom diagnostycznym układu oddechowego (A–C) właściwe ( ... / 1 p.)
opisy (1–3).
1. To badanie pozwala na ocenę płuc pod względem
czynnościowym i wydajnościowym. Umożliwia diagnozę
np. astmy.
A. RTG klatki piersiowej.
2. To badanie pozwala na ocenę czynności dróg
B. Bronchoskopia.
oddechowych oraz pobieranie z nich próbek tkanek.
C. Spirometria.
3. Do przeprowadzenia tego badania wykorzystuje się
promienie rentgenowskie. Umożliwia ono diagnozę m.in.
zapalenia płuc.
14 Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące choroby układu oddechowego. ( ... / 1 p.)
A. Astma oskrzelowa jest przewlekłą zapalną chorobą dróg oddechowych.
B. Głównym czynnikiem ryzyka prowadzącym do zachorowania na raka płuc jest palenie
papierosów.
C. Grypa to choroba wywoływana przez bakterie.
D. Szczepienia ochronne zwiększają ryzyko zachorowania na grypę.
E. Testy alergiczne należą do metod diagnozujących przewlekłą obturacyjną chorobę
płuc.
15 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Źródłem zanieczyszczenia powietrza może być tzw. niska emisja, do której powstania
przyczyniają się duże zakłady przemysłowe / domowe piece grzewcze.
B. Benzopiren występuje w spalinach samochodowych / dymach pochodzących z erupcji
wulkanów.
C. Większe szanse na przenikanie do krwi z powietrza w pęcherzykach płucnych mają
pyły PM10 / PM2,5.
D. Smog kwaśny powstaje podczas połączenia się zanieczyszczeń powietrza
z cząsteczkami dwutlenku węgla / mgły.
E. Do powstawania kwaśnych opadów przyczyniają się tlenki azotu / żelaza.

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 20
Imię i nazwisko ....................................................
UKŁAD ODDECHOWY GENERATOR

1 Przyporządkuj elementom budującym układ oddechowy (A–D) właściwe opisy ( ... / 1 p.)
(1–5).
1. Stanowi wspólny odcinek układów oddechowego i pokarmowego.
A. Płuca.
2. Stanowi rusztowanie dla pęcherzyków płucnych.
B. Tchawica.
3. Ten element jest zbudowany z dziewięciu chrząstek.
C. Krtań.
4. Element ten rozgałęzia się na dwa oskrzela główne.
D. Gardło.
5. W tym elemencie odbywa się wymiana gazowa.

2 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe ( ... / 1 p.)
informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Produktami utleniania składników pokarmowych w komórkach ciała są: tlen,
P F
ATP, woda.
Krew transportuje gazy oddechowe: tlen i dwutlenek węgla pomiędzy
P F
pęcherzykami płucnymi a tkankami.
W wyniku wymiany gazowej, która zachodzi w płucach, tlen przenika do krwi,
P F
a dwutlenek węgla do pęcherzyka płucnego.
3 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Pęcherzyki płucne są zbudowane z nabłonka
efektywnie uczestniczą w dyfuzji
A. jednowarstwowego, ponieważ 1.
gazów oddechowych.
dzięki temu
płuca są chronione przed drobnoustrojami
B. wielowarstwowego, 2.
chorobotwórczymi.
4 Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące jamę nosową. ( ... / 1 p.)
A. Błona śluzowa jamy nosowej jest pozbawiona naczyń krwionośnych.
B. Włosy znajdują się w tylnej, pokrytej skórą części jamy nosowej.
C. Jama nosowa jest pierwszym odcinkiem układu oddechowego.
D. W szczytowej części jamy nosowej znajdują się receptory węchowe.
E. Rzęski nabłonka jamy nosowej uczestniczą w ogrzewaniu powietrza.
5 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Prawe płuco jest zbudowane z dwóch / trzech płatów.
B. Opłucna składa się z dwóch / trzech blaszek.
C. Za zamknięcie dróg oddechowych w czasie połykania pokarmu odpowiada głośnia /
nagłośnia.
D. W czasie mówienia fałdy głosowe są napięte / rozluźnione.
E. Rusztowanie utworzone z chrząstek w kształcie podkowy jest charakterystyczne dla
tchawicy / gardła.
6 ( ... / 3 p.)
Na ilustracji przedstawiono mechanizm A. B.
wentylacji płuc.
a) Określ, która ilustracja – A czy B –
przedstawia fazę wdechu. Uzasadnij
swój wybór dwoma argumentami.
b) Zaznacz pętlą przeponę w fazie
rozkurczu.

Grupa B | strona 1 z 3
7 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Ośrodek oddechowy jest zlokalizowany w:
A. podwzgórzu. C. części krzyżowej rdzenia kręgowego.
B. rdzeniu przedłużonym. D. części piersiowej rdzenia kręgowego.
8 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe ( ... / 1 p.)
informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Tlen to produkt tlenowego oddychania komórkowego. P F
Wymiana gazowa w organizmie zachodzi na zasadzie osmozy. P F
Ciśnienie cząstkowe tlenu w pęcherzykach płucnych jest wyższe niż
P F
w naczyniach włosowatych.
9 Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące transport tlenu. ( ... / 1 p.)
A. Oksyhemoglobina to nieodwracalne połączenie tlenu z hemoglobiną.
B. W centrum hemu znajduje się jon żelaza Fe3+ umożliwiający wiązanie cząsteczek
tlenu.
C. W tkankach, gdzie ciśnienie cząstkowe tlenu jest niskie, następuje rozpad
oksyhemoglobiny.
D. Wyższe pH przyspiesza uwalnianie tlenu przez oksyhemoglobinę.
E. Jedna cząsteczka hemoglobiny wiąże cztery cząsteczki tlenu.
10 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Tlen tym silniej wiąże się z hemoglobiną w płucach, im niższa / wyższa jest panująca
w nich temperatura .
B. Główną postacią transportową dwutlenku węgla we krwi jest karbaminohemoglobina /
jon wodorowęglanowy.
C. Przyczyną choroby dekompresyjnej jest gwałtowne uwolnienie się z krwi
pęcherzyków azotu / dwutlenku węgla.
D. W wydychanym powietrzu stężenie dwutlenku węgla jest większe / mniejsze niż
w powietrzu wdychanym.
E. Wiązanie tlenu z hemoglobiną nazywamy utlenianiem / utlenowaniem.
11 Zaznacz dwa zdania błędnie charakteryzujące tlenek węgla(II), czyli czad. ( ... / 1 p.)
A. Ten gaz jest cięższy od powietrza.
B. Gaz ten jest bezbarwny i bezwonny.
C. Ten gaz łączy się z hemoglobiną znacznie słabiej niż tlen.
D. Wdychanie tego gazu prowadzi do niedotlenienia tkanek.
E. Gaz ten powstaje w czasie spalania węgla i innych paliw w warunkach niedostatecznej
ilości tlenu.
12 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe ( ... / 1 p.)
informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Palenie papierosów powoduje niedotlenienie mózgu. P F
Palenie papierosów spowalnia rozwój osteoporozy. P F
Palenie papierosów może prowadzić do bezpłodności. P F

Grupa B | strona 2 z 3
13 Przyporządkuj badaniom diagnostycznym układu oddechowego (A–C) właściwe ( ... / 1 p.)
opisy (1–3).
1.To badanie pozwala na ocenę czynności dróg
oddechowych oraz pobieranie z nich próbek tkanek.
2. To badanie pozwala na ocenę płuc pod względem
A. RTG klatki piersiowej.
czynnościowym i wydajnościowym. Umożliwia diagnozę
B. Bronchoskopia.
np. astmy.
C. Spirometria.
3. Do przeprowadzenia tego badania wykorzystuje się
promienie rentgenowskie. Umożliwia ono diagnozę m.in.
zapalenia płuc.
14 Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące choroby układu oddechowego. ( ... / 1 p.)
A. Grypa to choroba wywoływana przez bakterie.
B. Astma oskrzelowa jest przewlekłą zapalną chorobą dróg oddechowych.
C. Szczepienia ochronne zwiększają ryzyko zachorowania na grypę.
D. Głównym czynnikiem ryzyka prowadzącym do zachorowania na raka płuc jest palenie
papierosów.
E. Testy alergiczne należą do metod diagnozujących przewlekłą obturacyjną chorobę
płuc.
15 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Źródłem zanieczyszczenia powietrza może być tzw. niska emisja, do której powstania
przyczyniają się duże zakłady przemysłowe / domowe piece grzewcze.
B. Benzopiren występuje w spalinach samochodowych / dymach pochodzących z erupcji
wulkanów.
C. Większe szanse na przenikanie do krwi z powietrza w pęcherzykach płucnych mają
pyły PM10 / PM2,5.
D. Smog kwaśny powstaje podczas połączenia się zanieczyszczeń powietrza
z cząsteczkami dwutlenku węgla / mgły.
E. Do powstawania kwaśnych opadów przyczyniają się tlenki azotu / żelaza.

Grupa B | strona 3 z 3