Układ wydalniczy

Poniższy test składa się z 16 zadań. Przy każdym poleceniu podano

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów .

1. Uzupełnij zdania, korzystając z podanych wyrazów. 4. Podkreśl nazwy elementów budowy układu
(0–4) wydalniczego, które tworzą drogi
płuca, oczyszcza krew, nadmiar wody, mocz wyprowadzające mocz. (0–1)

Układ wydalniczy . . . . . . . . . . .. . . . . . ................ śledziona, jelito cienkie, nerki,

cewka moczowa, jelito grube, jajowody,
ze szkodliwych i zbędnych substancji, a następnie pęcherz moczowy, moczowody
wytwarza . .. . . . . . . . . . . . .
5. Zaznacz element, który wchodzi w skład
Za pośrednictwem. . . . . . . . . . . . organizm pozbywa się rdzenia nerki. (0–1)
dwutlenku węgla, a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ A. Kłębuszek nerkowy.
B. Torebka kłębuszka.
. . . usuwa przez gruczoły potowe.
C. Kanalik nerkowy.
D. Moczowód.
2. Podkreśl nazwy substancji usuwanych z organizmu
w procesie defekacji. 6. Zaznacz zestaw, który prawidłowo opisuje
(0–1) budowę nefronu. (0–1)
nadmiar wody, niestrawione resztki pokarmowe,
dwutlenek węgla, nadmiar soli mineralnych, mocznik
3. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy oraz funkcje
elementów układu wydalniczego oznaczonych na
ilustracji cyframi 1–4. (0–4)

A. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka

kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy.
B. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka kłębuszka,
3 – kanalik nerkowy.
C. 1 – kanalik nerkowy, 2 – torebka kłębuszka,
3 – kłębuszek nerkowy.
D. 1 – torebka kłębuszka, 2 – kłębuszek
nerkowy, 3 – kanalik nerkowy.
Nazwa elementu
Cyfra Rola
układu 7. Obok zdań zawierających prawdziwe informacje
usuwa z krwi wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe
1 szkodliwe informacje – literę F.
związki
(0–4)
2 moczowód
Drugi etap powstawania moczu polega na
przenikaniu części składników osocza z naczyń
pęcherz moczowy
krwionośnych do kanalika zbiorczego. . . . . .
3
Miedniczka nerkowa odprowadza mocz do
kłębuszka nerkowego. . . . . .
4 usuwa mocz
z organizmu Korę nerki tworzą ciałka nerkowe. . . . . .
Kanalik nerkowy modyfikuje skład moczu. . . .

8. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) 12. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.
(0–1)
Pochłanianie z krwi zbędnych substancji usprawnia
Krew dopływająca do ciałka nerkowego
A. przejście torebki kłębuszka w kanalik nerkowy.
B. obecność szerokiego naczynia doprowadzającego. w porównaniu z krwią wypływającą
C. obecność naczynia odprowadzającego. naczyniem odprowadzającym ma
 D. gęsta sieć naczyń włosowatych. A. mniej glukozy, więcej mocznika.
B. mniej glukozy, mniej mocznika.
9. Uporządkuj etapy powstawania moczu, wpisując C. więcej glukozy, więcej mocznika.
cyfry od 1 do 4. (0–1) D. więcej glukozy, mniej mocznika.

wchłanianie do krwi i zagęszczanie moczu. . . . . . 13. Wyjaśnij, jak na pracę układu wydalniczego
wpływa picie zbyt małej ilości płynów
wytwarzanie moczu pierwotnego. . . . . .
w ciągu doby. (0–1)
powstanie moczu ostatecznego w kanaliku
zbiorczym. . . . . . ..............................................

odzyskiwanie wody, gdy brakuje jej

..............................................
w organizmie. . . . . .
..............................................
10. Uzupełnij tabelę, wpisując znak „+”, jeżeli
określony składnik występuje w danym rodzaju
14. Podkreśl zalecenie zapobiegające chorobom
moczu, a znak „ – ”, jeżeli w nim nie występuje. układu wydalniczego. (0–1)
(0–2)
A. Dieta bogata w białko.
Składnik Mocz pierwotny Mocz ostateczny B. Umiarkowane przebywanie na słońcu.
C. Ograniczenie spożywania soli.
erytrocyty D. Unikanie wysiłku fizycznego.

glukoza 15. Na podstawie opisu rozpoznaj chorobę układu

wydalniczego. (0–1)
mocznik
Chorobę tę wywołują bakterie, które
sole mineralne uszkadzają kłębuszki nerkowe. Chorzy oddają
małą ilość moczu, ponieważ filtracja ich krwi
jest utrudniona. W organizmie zostaje więcej
11. Zmierzono ilość wydalanego moczu u osób wody, która gromadzi się w różnych
w wieku 18–25 lat. Na podstawie otrzymanych narządach ciała i zakłóca ich pracę.
wyników sporządzono wykres. Korzystając
z niego zaznacz prawidłowo sformułowaną .............................................
hipotezę do tego doświadczenia.
(0–1) 16. Na schemacie przedstawiono proces dializy.
Napisz, który z płynów, I czy II, jest krwią
pacjenta poddawanego dializie. Swoją
odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
(0–1)

A. Czy rodzaj spożywanych płynów ma wpływ na

ilość wydalanego moczu?
B. Wpływ ilości wypitych płynów na dobową
ilość wydalanego moczu.
C. Ilość wypitej wody wpływa na dobową ilość ...........................................
wydalanego moczu. ...........................................
D. Jak zmienia się dobowa ilość wydalanego
moczu w zależności od spożywanych ............................................
pokarmów?
............................................

1. Uzupełnij zdania, korzystając z podanych wyrazów. 4. Podkreśl nazwy elementów budowy układu
(0–4) wydalniczego, które tworzą drogi wyprowadzające
mocz. (0–1)
dwutlenek węgla, gruczoły potowe, szkodliwe
i zbędne substancje, układ wydalniczy
płuca, cewka moczowa, jelito grube, moczowody,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oczyszcza krew ze pęcherz moczowy, nasieniowody, nerki

...............................,a
następnie wytwarza 5. Zaznacz element, który wchodzi w skład kory nerki.
mocz. Za pośrednictwem płuc organizm pozbywa się (0–1)

.. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . , a nadmiar A. Moczowód.
 wody usuwa przez . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
2. Podkreśl nazwy substancji usuwanych z organizmu
w procesie defekacji. (0–1)
mocznik, nadmiar wody i soli mineralnych,
niestrawione resztki pokarmu, dwutlenek węgla
3. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy oraz funkcje
elementów układu wydalniczego oznaczonych
na ilustracji cyframi 1–4.
(0–4)
8. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.
Przystosowaniem do procesu filtracji w ciałku
nerkowym jest
A. gęsta sieć naczyń włosowatych.
B. obecność szerokiego naczynia doprowadzającego.
C. obecność naczynia odprowadzającego.
D. przejście torebki kłębuszka w kanalik
nerkowy.
9. Uporządkuj etapy powstawania moczu, wpisując
13. Wyjaśnij, jak na pracę układu wydalniczego
cyfry od 1 do 4. (0–1)
powstawanie w kanaliku zbiorczym moczu
ostatecznego. . . . . .
odzyskiwanie glukozy. . . . . .
zagęszczanie moczu. . . . . .
przepływ składników osocza krwi do torebki
kłębuszka nerkowego. . . . . .
B. Kanalik zbiorczy.
C. Kanalik nerkowy.
D. Ciałko nerkowe.
6. Zaznacz zestaw, który prawidłowo opisuje budowę
nefronu. (0–1)
A. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka
kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy.
B. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka
kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy.
C. 1 – torebka kłębuszka, 2 – kłębuszek
nerkowy, 3 – kanalik nerkowy.
D. 1 – kanalik nerkowy, 2 – torebka kłębuszka,
3 – kłębuszek nerkowy.
7. Obok zdań zawierających prawdziwe informacje
wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe
informacje – literę F. (0–4)
Rdzeń nerki tworzą kanaliki nerkowe oraz
kanaliki zbiorcze. . . . . .
Ciałko nerkowe pochłania z krwi produkty
przemiany materii. . . . . .
Miedniczka nerkowa bierze udział w
oczyszczaniu krwi. . . . . .
Pierwszy etap powstawania moczu polega na
wchłanianiu wody i glukozy. . . . . .
(0–1) 12. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1)
Krew wypływająca z ciałka nerkowego w
porównaniu z krwią dopływającą naczyniem
doprowadzającym ma
A. mniej glukozy, więcej mocznika.
B. mniej glukozy, mniej mocznika.
C. więcej glukozy, więcej mocznika.
D. więcej glukozy, mniej mocznika.
wpływa spożywanie zbyt dużej ilości soli.
(0–1)
...............................................
...............................................
...............................................
14. Podkreśl zalecenie zapobiegające chorobom układu
wydalniczego. (0–1)
A. Spożywanie błonnika pokarmowego.
B. Dokładne wycieranie ciała po kąpieli.
C. Regularne ćwiczenia fizyczne.
D. Picie około 2 litrów płynów dziennie.
15. Na podstawie opisu rozpoznaj chorobę układu
wydalniczego. (0–1)
 Choroba ta polega na gromadzeniu się w nerkach
10. Uzupełnij tabelę, wpisując znak „+”, jeżeli osadów z soli mineralnych. Powstają z nich
określony składnik występuje w danym rodzaju kamienie, które powodują silny ból. Mogą one też
moczu, a znak „ – ”, jeżeli w nim nie występuje. uszkodzić nerki lub ściany dróg wyprowadzających.
(0–2) Wtedy mocz przedostaje się poza układ wydalniczy,
wywołując zatrucia różnych narządów ciała.
Składnik Mocz pierwotny Mocz ostateczny

glukoza .....................................................

aminokwasy 16. Na schemacie przedstawiono proces dializy.

Napisz, który z płynów, I czy II, znajduje się
mocznik w dializatorze. Swoją odpowiedź uzasadnij jednym
argumentem. (0–1)
sole mineralne

11. U grupy osób w wieku 18–25 lat zmierzono ilość

wydalanego moczu. Na podstawie otrzymanych
wyników sporządzono wykres. Korzystając
z niego zaznacz prawidłowo sformułowany
problem badawczy do tego doświadczenia.
(0–1)

...........................................

...........................................

............................................

............................................
A. Czy ilość wypitych płynów wpływa na dobową
ilość wydalanego moczu?
B. Rodzaj spożywanych płynów ma wpływ na
ilość wydalanego moczu.
C. Ilość wypitej wody wpływa na ilość
wydalanego moczu.
D. Jak zmienia się dobowa ilość wydalanego moczu
w zależności od spożywanych pokarmów?