Derin Temeller

Prof. Dr. Erol Güler

Boğaziçi Üniversitesi
 Derin Temel Nedir?
Kazık yöntemi Zemin Islahı
• Eğer yapı, zemin • Eğer yapı, semin için
için çok ağırsa; çok ağırsa; mevcut
binadan gelen zemin yapıdan
yük kazıklar gelen yükleri
vasıtasıyla zemin karşılayacak ölçüde
kuvvetli bölgeye güçlendirilir.
taşınır.
Continuous Flight Auger (CFA) ile
Kazık Temel Uygulaması
 Continuous Flight Auger Kazık
Temel Uygulaması

Contiguous Flight Auger Piling

Bore Pile Concrete pile through Concrete pile up to

hollow auger ground surface

Plunge reinforcement Finished pile ready

into wet pile concrete for trimming

Stent
 Continuous Flight Auger Kazık Temel
Uygulaması
Avantajları: Dezavantajları
• Hızlı • Kazık çap ve derinliği sınırlıdır
• Sessiz • Engel çıktığı zaman delmeye
• Titreşimsiz devam edilememesi
• Muhafaza Borusuz • Donatı uzunluklarının sınırlı
• Zayıf kayalara olması
uygulanabilir • Hafriyat atığı çıkması
Fore Kazık Uygulaması
 Fore Kazık Uygulaması

Contiguous Flight Auger Piling

Bore Pile Concrete pile through Concrete pile up to

hollow auger ground surface

Plunge reinforcement Finished pile ready

into wet pile concrete for trimming

Stent
 Fore Kazık Uygulaması
Avantajları: Dezavantajları:
• Küçükten büyüğe farklı çaplar • Yavaş
• Hafriyat atığı çıkışı
• Yüksek yük kapasitesi
• Pahalı olması
• Yüksek kesme kuvveti/ moment • Kazık şaftının gereksinimleri;
kapasitesi – Muhafaza Borusu
• Çıkan zeminin görünür oluşu – Su
– Akışkan bentonit
• Farklı kaya tiplerini delebilmesi
– Akışkan polimer
• Farklı engel tiplerini aşabilmesi
Deplasmanlı Auger Kazık
Uygulaması
 Deplasmanlı Auger Kazık
Uygulaması

Contiguous Flight Auger Piling

Bore Pile Concrete pile through Concrete pile up to

hollow auger ground surface

Plunge reinforcement Finished pile ready

into wet pile concrete for trimming

Stent
 Deplasmanlı Auger Kazık
Uygulaması
Avantajları Dezavantajları:
• Sessiz • Kazık çap ve derinliği sınırlı
• Titreşimsiz • Engel çıktığı zaman delmeye
• Muhafaza borusuna devam edilememesi
gerek yok • Düşük eğilme ve çekme
• Çok az hafriyat atığı kabiliyeti
çıkması • Zeminin
ötelenmesi/kabarması
Çakma Prekast Beton Kazık Uygulaması
Çakma Prekast Beton Kazık Uygulaması

Contiguous Flight Auger Piling

Bore Pile Concrete pile through Concrete pile up to

hollow auger ground surface

Plunge reinforcement Finished pile ready

into wet pile concrete for trimming

Stent
Çakma Çelik Kazık Uygulaması
 Çakma Kazık Uygulaması
Avantajları: Dezavantajları:
• Ucuz • Gürültülü
• Derinlik limiti yok • Titreşime neden olur
• Şevli arazide kazık • Çakılabilen derinlik
öngörülenden az ise
uygulanabilir malzeme israfı
• Hemen yük alabilir • Engelle karşılaşınca
• Hafriyat atığı yok delme işlemi zorlaşır
• Fabrika ürünü • Zeminin
ötelenmesi/kabarması
• Kazık kapasitesi çakım
sırasında belirlenebilir
VIBREX KAZIK

16
Vibro Taş Kolon Uygulaması (VSC)

Üstten besleme Dipten besleme

Vibro Taş Kolon (VSC) – üstten
besleme
Vibro Taş Kolon (VSC) – dipten besleme
 Vibro Taş Kolon (VSC)
Avantajları: Dezavantajları:
• Çok geniş kullanım • Titreşime neden olur
alanı vardır • Karşılaşılan engelleri
• Ekonomik aşamayabilir
• Sınırlı derinlik
• Hızlı
• Bataklık ve yumuşak
• Permeabiliteyi topraklar için uygun değil
arttırır (Geosentetik Kılıf
• Sıvılaşmaya karşı en kullanılarak bu aşılabilir)
etkin yöntemdir • Eğilme ve çekme kapasitesi
yok
Vibro Beton Kolon - VCC
Vibro Beton Kolon - VCC
 Vibro Beton Kolon - VCC
Avantajları: Dezavantajları:
• Çok geniş kullanım • Titreşime neden olur
alanı • Karşılaşılan engelleri
• Ekonomik aşamayabilir
• Hızlı • Sınırlı derinlik
• Bataklık ve yumuşak
topraklar için uygun
değil
• Eğilme ve çekme
kapasitesi yok
Kuru Zemin Karışımı
(Deep Soil Mixing)
Kuru Zemin Karışımı
 Kuru Zemin Karışımı
Avantajları: Dezavantajları
• Yaygın kulanım alanı • Düşük kapasiteli
• Sessiz • Engelleri delerek
geçemez
• Titreşimsiz
• Ön denemeler gereklidir
• Muhafaza Borusuz
• Hafriyat atığı yok
 Diğer metodlar
• Palplanj
• İksa uygulamalarında Teğet veya kesişen kazıklı
duvarlar
• Diyafram duvarlar
• Geçirimsizlik amaçlı bentonit perde duvarlar
• Enjeksiyon

– bkz. www.dfi.org
 Maliyet Analizi
İnşa edilen bir temel yapı elemanı veya
sisteminin maliyeti:
Temel sisteminin karşıladığı yük kapasitesinin
ton biriminden karşılığının, maliyetin TL olarak
bedeline bölümüne denktir (bir ton yük
taşımanın kaç Liraya mal olduğu şeklinde de
ifade edilebilir)
 Kapasite Maliyet Analizi
• Bu şekilde normalize edilmiş bir paramaterinin
tanımlanması, farklı temel yapısı yöntemlerinin
doğrudan karşılaştırılmasına olanak sağlar:
sağlar:
– Yüzeysel ve derin temel (tekil temel ve kazık)
– Derin
Derin temeller (çakma veya fore kazık
kazık))
– Kazık kesitleri (değişik çap ve boy)
– Kazık kapasiteleri

• Derin temel sistemlerinin ekonomik

değerlendirilmesi ve optimize edilmesine
de olanak sağlar
Kolon Tasarım Yükü

Derin Temel Yapısı

Sistemi Bileşenleri
Kolon

Başlık

Kazık
Kazık Yük Taşıma Maliyeti

Kazık Maliyeti
=
Kazık emniyetli yükü
Kazıkların izin verilen yük kapasitelerinin yüksek
oluşu düşük maliyetler yaratmaktadır:
• Zayıf zemindeki kazık boyunun birden fazla kazığa
dağıtılmış olması kapasiteyi arttırmaktadır
•Dayanıklı zeminlerde kapasite derinlik arttıkça
maliyete göre daha hızlı artmaktadır
 Kazık Yük Taşıma Maliyeti
Kazık Maliyeti
Kazık yük taşıma maliyeti=
maliyeti=
Kazık emniyetli yükü

TL3
TL3,,000 /kazık TL6
TL6,000
,000 /kazık
= TL
TL30
30 / ton = $20 / ton
10
100
0-ton izin verilen yük 30
300
0-ton izin verilen yük
 Çeşitli Projelerde Kazık Yük Taşıma Maliyeti
22
dolar / ton(izin verilen)

20

18
Maliyeti,, dolar

y = 90.662x-0.402
16 R2 = 0.712
Kazık Yük Taşıma Maliyeti

14

12

10

8
40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260
İzin Verilen Kazık Yük Kapasitesi,
Kapasitesi, ton (güvenlik
(güvenlik faktörü = 2.0)
 Kazık için Daha Yüksek Kapasiteye Ulaşım

Daha büyük çekiçler yardımıyla, çakma kazıkları

daha kuvvetli bir şekilde daha derine çakmak

Kazık imali sırasında zemin özelliklerinin iyileştirilmesi:
iyileştirilmesi:

Deplasmanlı yerinde dökme kazık kullanımı.
kullanımı.

Daha yüksek mukavemetli beton kullanımı

Başlık Yük Taşıma Maliyeti

Başlık maliyeti
=
Kolon tasarım yükü

Daha yüksek kazık yük kapasitesi

daha az kazık, daha küçük başlık ve
böylece daha az kazık başlık
maliyeti demektir.
Gerekli en az sayıda kazık kullanımı
kazık başlığı maliyetlerini de
düşürmektedir.
 Kolon Yük Aktarım Maliyeti

Kazık başlık maliyeti + Σ Kazık Maliyeti

=
Kolon Tasarım Yükü

Mecburi minimum sayıda kazık

kullanıldığı haldeki toplam Kazık yük
taşıma kapasitesinin, kolon tasarım
yüküne uygunluğunu ölçer.
İzin verilen optimum kazık yük
kapasitesi kullanıldığında, minimum
kolon yük aktarım maliyetine
ulaşılabilir.
Aktarılan Tasarım Yükleriyle Kazık Yük Kapasitelerinin
Uyumu

Kazıklar üst yapının zemin altındaki yapısal
uzantılarıdır ve tasarımları üst yapıyla entegre bir
şekilde yapılmalıdır. Projede,
Projede, müsaade edilen bir
kazık yükünün hesabı üst yapıdaki bir kiriş kolon
yada kiriş tasarımıyla eşdeğerdir.

Derin temel sistemlerindeki tasarım esnekliği (kazık

tipi, kesiti, izin verilen yük kapasitesi, güvenlik faktörü
vb.), bu temel yük taşıma kavramlarını uyumlu hale
getirmektedir.
 Örnek Tasarım Mukayesesi

İzin verilen Kazık Tahmini

Tasarım Kapasite
Kapasite,, ton Sayısı Metraj

Orijinal 70 205 15,580

Revize
Revize 72 180 14,040

Alternatif
Alternatif 100 130 $60,000 kazanım
72 ton/kazık
ton/kazık x 180 kazık = 12,960 ton
12,960 ton / 100 ton / kazık = 130 kazık
50 kazık & $60,000 kazanım
TASARIM

39
 KLASİK YÖNTEMLERLE
Kohezyonlu Zeminde Drenajsız Çevre Direnci
α * cu

Uç Direnci
9 * cu

40
 λ Metodu
Vijayvergiya and Focht (1972)

41
 Kohezyonlu Zeminde
Uzun Süreli Çevre Direnci

42
Granüler Zeminlerde Uç Direnci

43
Granüler Zeminlerde Çevre Direnci

44
 PARAMETRELER
• Çakma Kazıklarda:
φtasarım = (φ + 40o)/2

• Fore Kazıklarda:
φtasarım = (φ - 3o)

45
 CPT
UÇ DAYANIMI

46
 CPT
ÇEVRE SÜRTÜNMESİ

47
 CPT
ÇEVRE SÜRTÜNMESİ

48
 PRESYOMETRE
• İleride Presyometre verileri ile Kazık
Tasarımı Konusuna Değineceğim

49
Büyük Kazıkların Dayanımı

Total Resistance

A
Side Resistance B

Resistance
D
C
Tip Resistance
RS
Vertical Displacement
RP
RR = φRn = φqpRp + φqsRs
50
Geoteknik Mühendisliğinde Yük ve
Dayanım Katsayıları ile Tasarım
Metodunun Pratik Uygulamaları

Referanslar:
AASHTO ve EUROGEO

51
 Yük Çeşitleri ve Yönleri

Yapısal Geoteknik
• Düşey veya Yatay • Düşey veya Yatay
• Ölü veya hareketli yük • Negatif Çevre Sürtünmesi vs.

Bridge Deck
New
Fill

Soft Soil Consolidating

Due to Fill Weight

Bearing Stratum

52
Yapısal Dayanımın Bulunması İçin
Yöntemler

Eksenel basınç
Eksenel yük ve eğilme kombinasyonu
Kesme
Betonarme
Çelik
LRFD
Specifications
Ahşap

53
 Yapısal Dayanım Katsayıları

Betonarme Çelik
Eksenel Basınç = 0.75 Eksenel = 0.5-0.7
Eğilme = 0.9 (gerinime bağlı) Kombine
Kesme= 0.9 Eksenel = 0.7-0.8
Eğilme = 1.0
Kesme = 1.0

LRFD Ahşap
Specifications Basınç = 0.9
Çekme = 0.8
Eğilme = 0.85
Kesme = 0.75
54
Kazıkların Geoteknik Eksenel
Dayanımlarının Belirlenmesi

Saha Deneyleri
 Statik Yük Deneyleri
 Dinamik Yük Deneyleri

 Çakma formülleri

 Dalga denklemi analizleri

Statik Analiz Yöntemleri

55
 Bridge Deck
Negatif Çevre Sürtünmesi New
Fill

• “Geoteknik” yük
• Özellikle maksimum Soft Soil Consolidating
Due to Fill Weight
yük katsayılarını
verirken önemli
olabilir
Bearing Stratum

Yük faktörleri
Tasarım yöntemi
Maksimum Minimum
α-method 1.40 0.25
Kazıklar
λ-method 1.05 0.30
Şaftlar Reese & O’Neill (1999) 1.25 0.35
56
56
 Limit Durumlar ve Dayanım

• Kazık dayanımı
– Kazık malzemesinin dayanımı
– Geoteknik dayanım
– Çakma dayanımı
• Servis Yükleri Altında
– Dayanım faktörü=1
• Olağan Dışı Olay Dayanımı
– Sismik, sel, ani itki

57
 Kazık Tasarımı Kompleks Bir Analizdir

• Geoteknik, Yapı, Hidrolik ve Yapım Yöntemi

uzmanlarının derin temel projelerinde ayrı ayrı
sorumlulukları vardır.
• Projeye özgü yükler, olağan üstü durumlar,
performans gereksinimleri, aşınma-erozyon, kazık
başlığı detayları, şartnameler, yapım yöntemi, kazık
deformasyonlar gibi faktörler başarılı bir proje için
önemlidir!

58
Servis Yükleri Altındaki Limit Kontrolleri
Genel Duraylılık Yatay ve Düşey
Deplasmanlar

59
 Dayanım Limit Durumları
Çakma Kazık
Eksenel (Dayanım tayini)

Yapısal Eğilme

Kesme

Zemin Eksenel
60
60
 Kazık Grubu Dayanımı
Statik Geoteknik Dayanım
Bu iki değerden az olanı esas alınır

61
Yatay Yükler ve Kazık Momentleri

∆x ∆x

Fx
H2 H1
M2 M1

62
 Yatay Yükler Altındaki Davranış
Tekil Grup

• Nominal dayanımın yeterli olduğu varsayımı

• Geomateryalin gevrek davranmayacağı
varsayımı

63
 Tekil Kazık İçin p-y Davranışı
1740 k
8000 in-k Deflection, Moment, Shear,
in. in. -kx102 k
10.1 k -0.2 0 0.2 0.4 0.6 0.8 0 20 40 60 80 -60 -40 -20 0 20

0.84 8640
10

20 65.5

30

40

50
64
Kazık Başlığının Mesnetlenme Sınır Koşulları
∆x ∆x

Moment Moment

65

65
 İzin Verilebilir Deformasyon ve
Deformasyon Kriteri
• Servis yüklerinde oturmalar,
yatay ötelenmeler ve
dönmeler
• Kohezyonlu zeminler için
geçici yüklerin ihmal edilmesi
• Kazık başlığında rölatif
ötelemeler.
• Açısal çarpılma

66
Kazıklar İçin Geoteknik Güvenlik Katsayıları
(ASD)

Tasarım ve İmalatta Baz

Artan Tasarım/İmalat Kontrolü
Alınacak Yöntemler
Subsurface exploration X X X X X
Static analysis X X X X X
Dynamic formula X
Wave equation X X X X
CAPWAP analysis X X
Static load test X X
Factor of Safety (FS) 3.50 2.75 2.25 2.00 1.90

67
Kazıkların Geoteknik Nominal Dayanımı:
Statik Yükleme Deneyi ASTM D1143

Sonuçlar ve Yenilmenin
Deney Düzeneği
Tanımlanması

68
 KAZIK YÜKLEME DENEYLERİ VE
ENSTRÜMANTE EDİLMİŞ
YÜKLEME DENEYLERİNİN ÖNEMİ

69
 KAZIK TASARIMLARINDE GÜVENLİK SAYILARI

Gerçekleştirilmiş olan çalışmalar göstermiştir ki;

zemin koşullarındaki belirsizlikler ve aşırı tutucu
tasarımlar nedeniyle tahmin edilen taşıma
kapasiteleri ölçülen kazık taşıma kapasitelerinden
daha düşük kalmaktadır.
Literatür çalışmalarında ve mevcut ulusal ve uluslar
arası tasarım şartnamelerinde kazık yükleme deneyi
yapılması durumunda daha düşük güvenlik sayıları
kullanımına izin vermektedir.

70
 KAZIK TASARIMLARINDE GÜVENLİK SAYILARI

P =450t Yük (ton)

0 200 400 600
0 0
Q S1= 1 0 0 t

5m
5
Q S2= 1 0 0 t

Derinlik (m)
10m
10
Tasarım
Q S3= 1 0 0 t
GS = 3.0

15m GS = 2.0
15
Q S4= 1 0 0 t

20m

20
Q uc= 5 0 t

71
 ENSTRÜMANTE EDİLMİŞ KAZIK

• Deney kazıklarının gerinim pulları ile

enstrümante edilmesinin amacı kazık
boyunca kazık çevre sürtünmesinin
değişimini elde etmektir.
• Deney öncesinde zemin
tabakalanması da dikkate alınarak
kazık donatısı üzerine farklı seviyelere
gerinim pulları monte edilir.

72
KAZIK YÜKLEME DENEY TÜRLERİ

73
KAZIK YÜKLEME DENEY TÜRLERİ

74
GELENEKSEL KAZIK YÜKLEME DENEYİ VERİLERİ İLE TASARIM
AŞAMALARI

75
GELENEKSEL KAZIK YÜKLEME DENEYİ VERİLERİ İLE TASARIM
AŞAMALARI

76
 KAZIK YÜKLEME DENEYLERİNDE REAKSİYON KAZIKLARININ
PLAN VE KESİT GÖSTERİMİ

77
STRAIN GAUGELERİN KAZIK İÇİNE YERLEŞTİRİLMESİ

78
 STRAIN GAUGELERDEN ÖLÇÜLEN MİKROSTRAİNLERDEN
TABAKALARA AİT GERÇEK SÜRTÜNME YÜKLERİNİN TESPİTİ

79
 SONUÇ
• Enstrümante edilmiş kazık yükleme deneyleri
ile kazık ile zemin arasındaki aderans
doğrudan belirlendiği için, kazık tasarımının
çap ve boy olarak optimize edilmesi mümkün
olmakytadır.
• Bu da kazık imalatında çok önemli tasarruflar
sağlamaktadır.

80
 KAZIK YATAY YÜKLEME DENEYLERİNDE STRAIN GAUGE ve
INKLINOMETRE KULLANIMI

Yanal yükleme deneyi

sırasında farklı yükleme
kademelerinde kazık
boyunca davranışını elde
etmek amacı ile kazıklar
gerinim pulları ve/veya
inklinometre boruları ile
enstrümante edilebilirler.

81
KAZIK YATAY YÜKLEME DENEYLERİNDE STRAIN GAUGE ve
INKLINOMETRE KULLANIMI

82
PRESYOMETRE KULLANARAK
YAPILAN TASARIM
4 adet 26 katlı blok ve otopark
binaları
 Zemin Etüdleri
• Her çok katlı blok altında köşelerde 4 x 40 m
ve merkezde 1 x 55 m zemin sondajı
yapılmıştır.
• Her sondaj kuyusunda 8 – 10 presyometre
deneyi yapılmıştır.
• Ayrıca laboratuar deneyleri yapılmıştır.
• Alüvyon kalınlığının 150-400 m olduğu
bilinmektedir.
• YASS YÜZEYDEN 4 m aşağıdadır.
TİPİK JEOLOJİK KESİT
 SPT vs. Depth for Whole Site

SPT Datası
Özeti
Tipik Sondaj Logu
Sondajlarda Sürekli Karot Alınmıştır
Numunelerin Daha Yakından Görünümü
 Net Limit
Basıncı
Değerlerinin
Özeti
* Site soil was
classified as Clay,
* The limit pressure is
around 700 kPa,
* pLM category was
selected as “A-B”
* Soil category was
selected as “1-2”
* Friction value of 40-
Table for pLM and soil categories (EN-1997-
60 kPa values is 2:2007)

derived accordingly,

X axis: Limit Pressure from

MPT, Y axis: Unit Shaft
resistance. Circled area
indicates relevant zone. (EN-
1997-2:2007)
PRESYOMETRE DENEYLERİNE GÖRE
KAZIK TAŞIMA GÜCÜ HESABI

• Tasarım TS-EN 1997-2 App. E’yer göre yapılmıştır,

• φ80cm 30 m kazığın nihai taşıma gücü ~4.200 kN,
• 3 Güvenlik ile müsaade edilen taşıma gücü 1.400 kN,
Instrumented Static Pile Load Test
 Enstrümante Edilmiş Kazık Yükleme
Deneyi
• Tasarım yükü: 2.500 kN,
• 3 turda yükleme yapılmıştır (1. yüklemede
2.500 kN, 2. yüklemede 5.000 kN, 3.
yüklemede göçmeye kadar)
• Kazıklar içine 6 seviyeye Strain-gauge’ler
yerleştirilmiştir
Yük – Oturma Eğrileri
 Örbek Strain – Gauge Okumaları
0
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

-100

-200

-300

-400

-500

-600

-700

-800

-900

-1000
ÖLÇÜMLERDEN ELDE EDİLEN
ADEZYON DEĞERLERİ
 SONUÇ
• Presyometreden elde edilen çevre sürtünme
değerleri enstrümante edilmiş deneyden elde edilen
değerlerden az da olsa büyük elde edilmiştir,
• Bu emniyetli tarafta kalmak için uygundur,
• Sonuç olarak presyometre deneylerinden
yararlanarak yapılan tasarım çok uygun bir tasarım
olmuştur.
• Ölçümler uç mukavemetinin hemen hiç
uyanmadığını göstermiştir.
Dinamik Yükleme Deneyi(PDA)
ASTM D4945

101
Çakma Kazıklar İçin Dalga Denklemi

102
 Dinamik Kazık Yükleme Deneyi
• Burada kazık kapasitesinin %1-2 si oranında bir
ağırlık kazık üzerine düşürülür.
• Kazık üzerine sabitlenmiş deformasyon ve
ivme ölçerler yardımı ile kayıtlar alınır.
• Çekiş vuruşu ile oluşan basınç dalgası, kazık
dibine kadar gider ve yansır.
• Bu sırada alınmış olan kayıtlar Wave Equatin
Analysis (Dalga Denklemi Analizi) yardımı ile
değerlendirilerek, kazık taşıma kapasitesi
tahmin edilir.
 STATNAMIC

Burada uygulanmak istenen yükün 1/10 u kadar

bir ağırlık, 10 g ivmelendirilerek, kazık üzerine kısa
bir süre de olsa tasarım yükü uygulanır.

Yine, ivme, hız ve deplasman kayıtları alınarak

analiz edilir.
Çakma Formülleri

105
 Statik Analiz Yöntemleri
Çakma Kazıklar

α yöntemi
β yöntemi
λ yöntemi
Nordlund -Thurman yöntemi
SPT--yöntemi
SPT
CPT--yöntemi
CPT

106
Statik Analiz Yöntemindeki Dayanım
Katsayıları AASHTO Tablo 10.5.5.2.3-1
Yöntem Dayanım Katsayısı, φ
Basınçta Çekmede
α- yöntemi 0.35 0.25
β- yöntemi 0.25 0.20
λ- yöntemi 0.40 0.30
Nordlund- Thurman 0.45 0.35
SPT 0.30 0.25
CPT 0.50 0.40
Grup 0.60 0.50
107
 Zeminin Mukavemet Artışı
• Zeminin mukavemeti statik yükler altında bir miktar
artar
• Kazık çakma sırasında pozitif boşluk suyu basınçları
oluşur
• Boşluk suyu basıncı azaldıkça zeminin kazığa aktardığı
dayanım artar
• Bu artışın miktarı zemin parametrelerine bağlıdır.

108
 Kayaya Soketlenen Kazıklarda Uç Direnci

• Kazık çakma ile penetre edilebilen kayaya

zemin malzemesi yaklaşımı yanlış olmaz
• Yumuşak kayaya çakılan çelik kazıkların uç
kısımlarının ayrıca güçlendirilmesine gerek
yoktur
• Sert kayalarda kazık kapasitesi kazık
malzemesinin dayanımı ile limitlidir.
• Sert kayaya çakılan kazıklar için alınması
gereken önlemler ayrıca değerlendirilmelidir.

109
 Rutin Olmayan Yükler

• Oyulma
• Araç Çarpması
• Özel durumlar
• Çekme kuvvetleri

• Ve tabii deprem yükleri

110
Oyulma

111
 DEPREM
• SIVILAŞMA: Sıvılaşan zeminin taşıma gücü
ihmal edilmelidir
• YANAL YAYILMA: Ya zemin sıvılaşmaya karşı
ıslah edilmelidir veya p-y eğrileri düşen
kapasiteye göre modifiye edilmeli veya
sıfırlanmalıdır.
• Negatif Çevre Sürtünmesi: “sismik” ve “statik”
negatif çevre sürtünmesi değerlerini kombine
etmeyin

112
Sıvılaşmanın Etkisi
 Çeşitli Etkenler

• Eğer pH < 4.5 ise tasarım korozyona göre

yapılmalıdır.
• Çelik kazıkların korozyondan etkilenmesi
için et kalınlığı arttırılmalıdır
• Betonarme kazıkların sülfat gibi
kimyasallardan etkilenmesi irdelenmelidir

• Ahşap kazıkların kuruma-ıslanma

döngülerinden ve termitlerden etkilenmesi
göz önüne alınmalıdır.
114
 Kimyasal Olarak Agresif Zeminler
• Dielektrik Sabiti < 2000 ohms-cm
• pH < 5.5
• pH değeri 5.5 ile 8.5 olan ve yüksek miktarda
organik madde bulunduran zeminler
• Sulfatlı zeminler > 1,000 ppm
• Çöp depolama sahaları
• Maden ya da endüstriyel atıklara maruz kalan
zeminler
• Yüksek ve alçak dielektrik sabitine sahip zeminler
• Böcekler (ahşap kazıklar)

115
 BÜTÜNSEL TASARIM İÇİN
3 BOYUTLU SONLU ELEMAN
ANALİZLERİ

116
1. Örnek
2. Örnek
3. Örnek
 SONUÇLAR
• Yapı, radye temel, kazıklar ve zeminin bir arada
modellenmesine imkan veren 3D sonlu
eleman analizleri, tasarım için çok yararlı
bilgiler vermektedir.
• Birinci örnekte, böyle bir analiz olmadan
mevcut yapıdaki sorunun çözümü için
düşünülen yöntemin sağlıklı olarak
muygulanması mümkün olamazdı.

133
 SONUÇLAR
• 2. örmekte kazıklı bir temel ile kazıksız,
doğrudan yüzeye oturan bir temelin tasarımı
ancak böyle bir 3D sonlu elemanlar analizi ile
mümkün olabilmiştir.
• 3. örnekte yapılan analizde binaların dik
şevdeki platformalar üzerinde kaymaması için
teşkil edilen kazıkların gerçek davranışları
modellenerek önemli tasarruflar sağlanmıştır.

134
İlginiz İçin Teşekkürler

Prof. Dr. Erol Güler

Boğaziçi Üniversitesi

135