ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ.

ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΟ

ΓΡΑΠΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Δραστηριότητα 1η – Τι σημαίνει «διάλογος»;

Προσπαθήστε διαβάζοντας τις παρακάτω φράσεις 1 να εντοπίσετε τις

σημασιολογικές διαφορές που παρουσιάζει η λέξη «διάλογος» και στη
συνέχεια να δώσετε σύντομους ορισμούς.
1. Στη συνεδρίαση έγινε ένας έντονος διάλογος ανάμεσα στους
εκπροσώπους της διοίκησης και των εργαζομένων.
2. Άκουσα τον εξής διάλογο που έκανε ένας νεαρός με τον πατέρα του.
3. Ο διάλογος κατέληξε σε μονόλογο του προέδρου του κόμματος.

Διάλογος είναι …………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
1. Xωρίς ειλικρινή διάλογο το χάσμα ανάμεσα στους γονείς και στα
παιδιά θα μείνει αγεφύρωτο.
2. Mε δημιουργικό διάλογο μπορούν να διευθετηθούν πολλά διμερή
προβλήματα εξωτερικής πολιτικής.
3. Άρχισε ο διάλογος των παραγωγικών τάξεων με την κυβέρνηση.

Κατ’ επέκταση διάλογος είναι ……………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………
1. Οι διάλογοι είναι πολύ ζωντανοί.
2. Οι διάλογοι δεν αποδίδονται κατά λέξη στους υπότιτλους της ταινίας.

Διάλογος (στον πληθυντικό) είναι ……………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………..
1. Οι διάλογοι του Πλάτωνα.
Διάλογος είναι (ως όρος) ………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………….

1
Τα παραδείγματα προέρχονται από το λήμμα «διάλογος» στο Ηλεκτρονικό Λεξικό της Κοινής Νέας Ελληνικής
https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/
1
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Δραστηριότητα 2η

Διαβάστε το ακόλουθο απόσπασμα.

«Αμφίδρομος» μονόλογος
του Παντελή Μπουκάλα

Mε το δίκιο της διαμαρτύρεται η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων για

την «αιφνιδιαστική απόφαση» του υπουργείου Παιδείας να μειωθούν οι
μονάδες της Έκθεσης στις Πανελλαδικές, μια απόφαση που, κατά το
έθιμο, ανακοινώθηκε «χωρίς να ληφθεί υπόψη η γνώμη των αρμοδίων
φορέων». Αλλά οι καλοί μας φιλόλογοι θα έπρεπε να είχαν προσέξει ότι ο
νέος υπουργός, άμα τη αναλήψει των υψηλών καθηκόντων του, δεν
υποσχέθηκε γενικά κι αόριστα διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα
αλλά «αμφίδρομο διάλογο», όπως τον άκουσα με τ’ αυτάκια μου και τον
διάβασα με τα ματάκια μου.
Ένας διάλογος βέβαια είναι από τη φύση του αμφίδρομος, αλλιώς
καταντάει «μονόδρομος μονόλογος» (σαν κι αυτόν που συνηθίζει
άλλωστε η πολιτεία όταν διαλέγεται με τους «κοινωνικούς εταίρους», των
βιομηχάνων εξαιρουμένων). Για να μιλάει όμως κοτζάμ υπουργός για
«αμφίδρομο διάλογο» κάτι παραπάνω ξέρει και κάτι έχει στο νου του. Τι;
Πολύ απλά, με το βάρος της υπουργικής του αυθεντίας ο κ. υπουργός
αποφασίζει να εισαγάγει έναν νέο κανόνα γραμματικής. Πώς λέμε ότι δύο
αρνήσεις μάς κάνουν μια κατάφαση; Ε, δύο καταφάσεις («αμφίδρομος»
και «διάλογος») μας κάνουν μιαν άρνηση. Και διάλογος γιοκ. …
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - 20/2/2009
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Πώς θα χαρακτηρίζατε το ύφος του κειμένου; Να δικαιολογήσετε την
απάντησή σας, αξιοποιώντας συγκεκριμένα στοιχεία του κειμένου.
2. Γιατί ο αρθρογράφος έδωσε αυτόν τον τίτλο στο άρθρο του; Τι
πετυχαίνει με αυτόν το τίτλο.
3. Προσπαθήστε να δώσετε έναν δικό σας τίτλο για το ίδιο άρθρο.
4. Να εξηγήσετε τη χρήση των εισαγωγικών από τον αρθρογράφο.

2
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Δραστηριότητα 3η - Αναζητώντας τις προϋποθέσεις ενός

εποικοδομητικού διαλόγου

Αφού δείτε τα αποσπάσματα από τα δύο βίντεο που ακολουθούν

προσπαθήστε να απαντήσετε σύντομα (ανά ζεύγη) στα ακόλουθα
ερωτήματα;

https://youtu.be/aPWGgn8GYfk

◼ Για ποιο ζήτημα αντιπαρατίθενται οι δύο συνομιλητές;

◼ Τα επιχειρήματα των δύο ομιλητών σας ικανοποιούν;

◼ Θεωρείτε ότι οι παρεμβάσεις των συντονιστών δημοσιογράφων

προάγουν τη συζήτηση ή την αποπροσανατολίζουν; Δικαιολογήστε
την απάντησή σας.

◼ Θεωρείτε ότι το σύντομο αυτό απόσπασμα ανταποκρίνεται στις

ανάγκες της επικοινωνίας; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.
◼ Ποια συναισθήματα δημιουργήθηκαν σε εσάς που παρακολουθήσατε
το παραπάνω απόσπασμα;
https://youtu.be/DIqy9XcQJz0

◼ Ποιο είναι το θέμα της συζήτησης;

◼ Ποια άποψη εκφράζει ο καθένας από τους τρεις συνομιλητές;

◼ Θεωρείτε ότι οι παρεμβάσεις του συντονιστή δημοσιογράφου

προάγουν τη συζήτηση ή την αποπροσανατολίζουν; Δικαιολογήστε
την απάντησή σας.

◼ Θεωρείτε ότι το σύντομο αυτό απόσπασμα ανταποκρίνεται στις

ανάγκες της επικοινωνίας; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

3
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Γραπτή Δραστηριότητα για το σπίτι

Προσπαθήστε να σκεφτείτε ποια μπορεί να είναι τα στοιχεία που

εξασφαλίζουν την επιτυχία ενός διαλόγου ή αντίθετα τι μπορεί να
οδηγήσει στην αποτυχία του; Μπορείτε να τα κατηγοριοποιήσετε σε
ατομικό και κοινωνικο-πολιτικό επίπεδο; Καταγράψτε τις σκέψεις σας
διαγραμματικά σε μία πολυτροπική παρουσίαση (7-8 διαφάνειες).
Πριν απαντήσετε παρατηρήστε προσεκτικά τις δύο γελοιογραφίες.
Επίσης, διαβάστε και το κείμενο που υπάρχει στο σχολικό βιβλίο στη σελ.
112

Γελοιογραφίες

4
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Κείμενο (από το σχολικό βιβλίο σ. 112)

... Διάλογος είναι, κατά τη δική μου γνώμη, να παραδεχτείς ότι η αλήθεια
είναι πολλαπλή. Ότι είναι ανέφικτη η πλήρης αλήθεια. Και πρέπει να
φωτισθεί από πολλές πλευρές, για να τη συλλάβει κανείς. Επομένως, έχει
ανάγκη από τον έλεγχο του άλλου, από τη δοκιμασία του άλλου, και τον
χρειάζεται τον άλλον η αλήθεια. Όταν λες ότι κατέχεις εσύ την αλήθεια
μόνος σου και δε χρειάζεσαι τον άλλον, είσαι δογματικός, δεν είσαι
κριτικός νους. Και δεύτερο, πρέπει να παραδεχτεί κανείς ότι για να
πλησιάσει τον άλλον, ένας μόνος τρόπος υπάρχει: να τον πείσει. Του
διαλόγου μέθοδος είναι μόνο η πειθώ. Ούτε η γοητεία, ούτε η απάτη - η
πειθώ. Είπα και πιστεύω στον αληθινό διάλογο. Στο διάλογο δεν πάμε να
σώσουμε τις ιδέες μας. Πάμε να σώσουμε την αλήθεια...
Ε. Π. Παπανούτσος, από τις εφημερίδες

5
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΟ

[Ο διάλογος και οι ομαδικές δραστηριότητες στην τάξη]

Η τυπική διαδικασία καθημερινής επικοινωνίας εκπαιδευτικού-

μαθητή στην τάξη και στο σχολείο δεν αφήνει πολλά περιθώρια στον
μαθητή να εμπλακεί σε δραστηριότητες οι οποίες καλλιεργούν σε
ικανοποιητικό βαθμό τον διερευνητικό λόγο. Για να ξεπεραστεί αυτή η
αδυναμία, ο εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιες ομαδικές
δραστηριότητες στη σχολική τάξη που θα δώσουν τη δυνατότητα στους
μαθητές να ανταλλάξουν απόψεις, καλλιεργώντας έτσι όχι μόνο τον
προφορικό λόγο αλλά και την κοινωνική δεξιότητα της συνεργασίας.
Καθώς τα παιδιά συνεργάζονται σε μια ομαδική δραστηριότητα,
έχουν την ευκαιρία πρώτα από όλα να διατυπώσουν κάποιες προτάσεις
και να διερευνήσουν με τα άλλα μέλη της ομάδας αν μπορούν αυτές να
τεθούν σε εφαρμογή. Επειδή όμως τα παιδιά συνεργάζονται στο πλαίσιο
της ομάδας και δεν ανταγωνίζονται το ένα το άλλο, δεν πιέζονται να
διατυπώσουν απόψεις απόλυτα επεξεργασμένες. Έτσι, έχουν την ευκαιρία
να καταθέσουν δοκιμαστικά μια ιδέα, που μπορεί τα άλλα παιδιά να τη
συζητήσουν, να την υιοθετήσουν ή να την τροποποιήσουν. Με αυτόν τον
τρόπο δεν καλλιεργούν μόνο τον λόγο αλλά αναπτύσσουν παράλληλα
την κοινωνική δεξιότητα της συνεργασίας. Όπως είναι γνωστό, στο
σχολείο οι μαθητές αποκτούν κυρίως την εμπειρία του ανταγωνισμού
παρά της συνεργασίας, γι’ αυτό πολλές φορές δυσκολεύονται να
συνεργαστούν. Ωστόσο, μια σύγχρονη κοινωνία χρειάζεται πολίτες που
μπορούν να λειτουργήσουν ως μέλη μιας ομάδας και η ομαδική εργασία
αποτελεί το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η συμμετοχή του παιδιού σε μια τέτοια δραστηριότητα, που το
υποχρεώνει να υποστηρίξει τις απόψεις του μπροστά σε άλλους, το κάνει
να αποκτήσει βαθμιαία εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στις ιδέες του.
Αλλά και η συνεργασία ενός παιδιού με συμμαθητές του, που βλέπουν τα
πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες και έχουν πολλές
διαφορετικές εμπειρίες και πολιτιστικό υπόβαθρο, το εξαναγκάζει να
λάβει υπόψη του την ώρα που μιλάει και τις ανάγκες των ακροατών του.
6
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Έτσι, είναι επόμενο να μειωθεί ο εγωκεντρισμός του, αφού είναι

υποχρεωμένο να συνυπολογίσει τις ιδέες των συνεργατών του.
Τέλος, η συμμετοχή σε συζήτηση καλλιεργεί όχι μόνο την ομιλία
αλλά και την ακρόαση, αφού το παιδί, για να εκπληρώσει τον ρόλο του,
θα πρέπει να ακούει προσεκτικά τις απόψεις των μελών της παρέας, για
να μπορέσει να αντιδράσει κατάλληλα. Κι αυτό αποτελεί σημαντικό
στοιχείο για μια επιτυχημένη συνεργασία. Συμπερασματικά, μπορούμε να
πούμε ότι, συμμετέχοντας οι μαθητές σε ομάδες, όπου συζητείται ένα
θέμα, αυξάνουν όχι μόνο τις ευκαιρίες να μιλούν, αλλά και τις
δυνατότητες να επεξεργάζονται ποικίλα θέματα.
Γ. Μπασλής. (2006). Εισαγωγή στη διδασκαλία της γλώσσας. Μια
σύγχρονη ολιστική και επικοινωνιακή προσέγγιση, 128-129. Αθήνα: Νεφέλη
(διασκευή).

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Να αποδώσετε συνοπτικά με ποιον τρόπο, σύμφωνα με το

κείμενο, η συνεργασία σε μια ομαδική δραστηριότητα στην
τάξη και στο σχολείο προωθεί τον διάλογο; (60 λέξεις)
2. Να επισημάνετε δύο από τις διαρθρωτικές λέξεις με τις οποίες
εξασφαλίζεται η συνοχή στη δεύτερη παράγραφο
(Καθώς...κατεύθυνση) του κειμένου. Να αιτιολογήσετε τη χρήση
καθεμιάς από αυτές.
3. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της δεύτερης
παραγράφου (Καθώς τα παιδιά ... κατεύθυνση) του κειμένου;
4. Να δώσετε ένα νέο, κυριολεκτικό/δηλωτικό τίτλο στο κείμενο που να
περιέχει τη λέξη/φράση: ομάδα ή συνεργατική δραστηριότητα.
5. Να δώσετε ένα νέο, μεταφορικό/συνυποδηλωτικό τίτλο στο
κείμενο που να περιέχει τη λέξη: διάλογος.
6. Να επισημάνετε στο κείμενο δύο όρους ειδικού λεξιλογίου και να
αιτιολογήσετε τη χρήση τους.

7
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Δραστηριότητα για το σπίτι

Να διαβάσετε το παρακάτω απόσπασμα από το δοκίμιο του Ε.

Παπανούτσου σχετικά με την αξία του διαλόγου και να υπογραμμίσετε
τα κυριότερα σημεία του με τη βοήθεια των ερωτήσεων που ακολουθούν.

Η αξία του διαλόγου

Με όλο που ο διάλογος είναι στον άνθρωπο μια φυσική ανάγκη, της
ίδιας ζωτικής σημασίας για το πνεύμα όπως η αναπνοή για το σώμα,
υπάρχουν περιπτώσεις όπου η σύνεση επιβάλλει την οριστική διακοπή,
το τέλος του. Τότε αισθανόμαστε ότι έχομε φτάσει στο απροχώρητο και
πρέπει αμέσως ν' αλλάξομε θέμα ή να αναζητήσομε άλλο συνομιλητή.
Γιατί; - Ολοφάνερα γιατί καταλαβαίνομε ότι ο τρόπος να συνεννοηθούμε,
να συναντηθούμε με τον αντιλέγοντα δεν υπάρχει, και εάν συνεχίσομε
την αντιδικία, ο διάλογος μας θα μετατραπεί σε διένεξη με απρόβλεπτες
συνέπειες.
Το φαινόμενο αξίζει μεγαλύτερη διερεύνηση.
Το «διαλέγεσθαι» (κατά μιαν ωραία ανακάλυψη κορυφαίων σοφών
της ελληνικής αρχαιότητας) είναι αρχή του σύμπαντος, θεμελιωμένη στη
σύσταση του κόσμου, και ταυτόχρονα νόμος του πνεύματος που
καθρεφτίζει τη δομή του. Στη φύση τα ενάντια: το πλήρες και το κενό, η
κίνηση και η ακινησία, το φως και το σκοτάδι κ.ο.κ. αναζητούνται και
έλκονται αμοιβαία για να σμίξουν, και πάλι να διαχωριστούν και να
συγκρουστούν. Αυτός ο δυναμικός διχασμός που τείνει προς τη
συναίρεση και όταν τη φτάσει την εγκαταλείπει για να συνεχιστεί η
δημιουργική διαμάχη, είναι και της δομής του πνεύματος εικόνα. Όταν
ψηλαφούμε την επιφάνεια ενός ζητήματος ή όταν προσπαθούμε να
εισχωρήσομε στο βάθος του, «κουβεντιάζομε» με τον εαυτό μας
αναλύοντας ένα-ένα τα ευρήματα μας, και πότε στεκόμαστε σε μιαν
ερμηνεία, πότε την αποσύρομε για να την αντικαταστήσομε με μιαν άλλη
πιθανότερη, πληρέστερη, ισχυρότερη. Αν μάλιστα η «κουβέντα» μας

8
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

γίνεται μ' έναν ομότεχνο που έχει τα ίδια με μας διαφέροντα και την ίδια
επιμονή να φτάσει στην άκρη του θέματος, ο διάλογος μαζί του είναι
ανεκτίμητος· ανοίγει περισσότερο και φωτίζει το δρόμο της έρευνας και
επισημαίνοντας τις δυσχέρειες μάς οδηγεί ταχύτερα και ασφαλέστερα
στη ζητούμενη λύση, όπου μόνοι μας θα φτάναμε πολύ αργά ή δεν θα
φτάναμε ποτέ.
Έτσι μεθοδεύεται στις επιστήμες η προσπέλαση της αλήθειας: με τον
πολλαπλασιασμό και την ανάφλεξη των αποριών, με τη διαρκή ανανέωση
του προβλήματος. Αν καλοεξετάσομε τα πράγματα, θα βεβαιωθούμε ότι
για το εν εγρηγόρσει πνεύμα δεν υπάρχουν λύσεις ανέκκλητες, τελικές,
παρά μόνο προσωρινές αναπαύσεις, μικρά διαλείμματα σε μια πορεία που
προχωρεί όχι ίσια και ομαλά, αλλά περίπλοκα και ανώμαλα, με «θέσεις»
και «αντιθέσεις», «καταφάσεις» και «αρνήσεις», «παραδοχές» και
«απορρίψεις» - προς ένα ιδεατό τέρμα, απομακρυσμένο όσο το
πλησιάζομε, σαν τις ψευδαισθητικές παραστάσεις των οδοιπόρων της
ερήμου. Λογικά μόνο η κίνηση αυτή η αδιάκοπη, από το «έτερον» προς
το «αυτό», και πάλι από το «αυτό» προς το «έτερον» είναι παραγωγική.
Με τον αντί-λογο ο νους προωθείται προς νέα ευρήματα, ή
διασκελίζοντας τα εμπόδια που του αντιστέκονται, ή διευρύνοντας τις
έννοιες του για να συμπεριλάβει τα στοιχεία που έχουν μείνει έξω από
την περίμετρο των σχηματισμών του. Αλλά και ψυχολογικά τίποτα δεν
ενεργεί διεγερτικά και δεν τροφοδοτεί τη σκέψη όσο η διαφωνία. Όταν ο
άλλος δεν προβάλλει διαλεκτικά αντίσταση στη γνώμη που διατυπώνομε
και εύκολα συμφωνεί μαζί μας, δεν κερδίζομε τίποτα· απεναντίας χάνομε,
γιατί και αν ακόμη βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο, βλέπομε μόνο τη
γραμμή που έχομε χαράξει και δεν παρατηρούμε ούτε δεξιά ούτε
αριστερά, οπότε το θήραμα -η «αλήθεια»- μπορεί να κρύβεται κάπου εκεί
και μεις ανύποπτοι το προσπερνούμε. Αντίθετα, η αντίρρηση, όταν
βρίσκει το στόχο, είναι (έστω και αν προσποιούμαστε ότι δεν της δίνομε
σημασία) κεντρί «διαρκείας», που δεν μας αφήνει να ησυχάσομε στα
αποκτημένα, αλλά μας παρακινεί να τα συμπληρώσομε και να τα
διευκρινίσομε, ή να τα τροποποιήσαμε και να τα στερεώσομε -ακόμη και

9
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

να τα εγκαταλείψομε, για να απαλλαγεί το πνεύμα μας από τις

ιδιοκατασκεύαστες δεσμεύσεις του και έτσι να κινηθεί ελεύθερα προς
ευτυχέστερες λύσεις.
Οι ωφέλειες λοιπόν του διαλόγου (του γνήσιου διαλόγου που
αναπτύσσεται κοχλιωτά με τον προωθητικό ανταγωνισμό θέσης και
αντίθεσης) είναι πολλαπλές και αναμφισβήτητες.
Ε. Π. Παπανούτσος
«Το δίκαιο της πυγμής»
Από τους θεματικούς κύκλους
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Γιατί ο συγγραφέας θεωρεί τον διάλογο ζωτική ανάγκη;
2. Πότε οδηγεί ένας διάλογος σε αντιδικία τους διαλεγόμενους;
3. Με ποιον τρόπο μεθοδεύεται στις επιστήμες η προσπέλαση της
αλήθειας;
4. Πότε γίνεται ανεκτίμητος ο διάλογος και γιατί;
5. Γιατί η κίνηση από το έτερον προς «αυτό» είναι παραγωγική;
6. Γιατί, όταν συμφωνεί ο άλλος, δεν υπάρχει κανένα κέρδος για τη
σκέψη;

10
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης (βλ. και σχολικό βιβλίο σελ. 112)

Χωριστείτε σε 6 ομάδες και προσπαθήστε να αναπτύξετε προφορικά τις

απόψεις σας γύρω από τους ακόλουθους θεματικούς άξονες με τη
βοήθεια των ενδεικτικών ερωτημάτων που ακολουθούν. Μπορείτε,
εφόσον το επιθυμείτε, να αναφερθείτε και σε άλλες πτυχές του θέματος.

Διάλογος και Δημοκρατία

• Μπορεί να υπάρξει δημοκρατία χωρίς διάλογο;

• Τι προσφέρει ο διάλογος στους πολίτες;
• Ποιο ιστορικό παράδειγμα γνωρίζετε όπου η δημοκρατία συνδέθηκε
με τον διάλογο;

Διάλογος και Επιστήμη

• Μπορείτε να φανταστείτε την επιστήμη χωρίς διάλογο;

• Με ποιο τρόπο οι επιστήμονες κάνουν διάλογο;
• Έχετε υπόψη σας παράδειγμα διαλόγου μεταξύ επιστημόνων;

Διάλογος και Τέχνη

• Πιστεύετε πώς ένας καλλιτέχνης «διαλέγεται» ή όχι με άλλους

καλλιτέχνες;
• Ποιο αποτέλεσμα έχει ο διάλογος μεταξύ των καλλιτεχνών;
• Μπορεί να φέρετε ένα παράδειγμα «διαλόγου» από όσα διδαχθήκατε
στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ανάμεσα
σε καλλιτέχνες ή καλλιτεχνικά ρεύματα;

Διάλογος και εκπαίδευση

• Πιστεύετε ότι θα πρέπει και μεταξύ τους οι καθηγητές να συζητούν και
να ανταλλάσσουν απόψεις;
• Ποια είναι τα οφέλη του διαλόγου ανάμεσα σε καθηγητές και μαθητές;
• Ποια είναι τα προσωπικά οφέλη ενός μαθητή με το να γίνεται το
μάθημα διαλογικά;

11
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

Διάλογος και διαπροσωπικές σχέσεις

1. Μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή των ανθρώπων χωρίς διάλογο και

επικοινωνία;
2. Τι οφέλη μπορεί να έχει ένας άνθρωπος στην προσωπική του ζωή
όταν συνδιαλέγεται με τους άλλους;
3. Τι εμποδίζει σήμερα τους ανθρώπους να διαλέγονται μεταξύ τους;

Διάλογος και παγκοσμιοποίηση

Με τη βοήθεια των δύο εικόνων προσπαθήστε να σκεφτείτε την

αναγκαιότητα και τα πλεονεκτήματα του διαλόγου στη σύγχρονη
παγκοσμιοποιημένη κοινωνία.

12
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

1ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Κείμενο
Τα χαρακτηριστικά του αυθεντικού διαλόγου
Το παρακάτω κείμενο δημοσίευσε η Βασιλική Παππά, Συμβουλευτική Ψυχολόγος,
υπογραμμίζοντας τις προϋποθέσεις του εποικοδομητικού διαλόγου στη
διαπροσωπική επικοινωνία των ανθρώπων.

Ο διάλογος αποτελεί βασική παράμετρο της επικοινωνίας. Τα

λεκτικά μηνύματα που ανταλλάσσουν δύο ή περισσότερα άτομα, μαζί με
τα παραγλωσσικά αλλά και τα κατεξοχήν μη λεκτικά μηνύματα,
συνιστούν τη διαπροσωπική επικοινωνία.
Αποτελεί μια ευκαιρία για εκμάθηση και προσωπική βελτίωση και
όχι απλώς για έκθεση και προβολή των προσωπικών μας απόψεων και
θέσεων. Είναι η συζήτηση που λαμβάνει χώρα ανάμεσα σε δύο ή
περισσότερα άτομα, με την οποία γίνεται ανταλλαγή ιδεών και απόψεων.
Απαραίτητη προϋπόθεση του διαλόγου είναι η προσεκτική ακρόαση
εκ μέρους των συνομιλητών, αλλά και η αποδοχή και κατανόηση της
διαφορετικότητας του ενός από τον άλλο.
Ωστόσο, η διεξαγωγή ουσιαστικού διαλόγου δε συμβαίνει συχνά,
καθώς οι άνθρωποι συνήθως συνδιαλέγονται μεταξύ τους μόνο
φαινομενικά. Ανυπομονούν, βιάζονται να πουν τη γνώμη τους, δε μιλούν
με τη σειρά αλλά ταυτόχρονα και τις περισσότερες φορές διακόπτουν ο
ένας τον άλλο, πριν ολοκληρώσει ο καθένας αυτό που έχει να πει. Άλλες
φορές ο ένας μιλάει και ο άλλος δεν ακούει πραγματικά, σκέφτεται κάτι
διαφορετικό και άλλες φορές ο ένας μιλάει και ο άλλος δεν ακούει, γιατί
σκέφτεται αυτό που θα πει μετά ο ίδιος. Τέλος, υπάρχει ακόμη περίπτωση
ο ένας να μιλάει και ο άλλος να σκέφτεται ότι δεν πρόκειται να του
αλλάξει γνώμη με κανέναν τρόπο, οπότε δεν υπάρχει λόγος να απαντήσει.
Έτσι, ο πραγματικός διάλογος σπάνια επιτυγχάνεται, αλλά, εάν αυτό
επιτευχθεί, τότε δημιουργεί θετικά συναισθήματα, χαρίζει την αίσθηση
της πληρότητας και αυξάνει την αυτοεκτίμηση. Κάθε συνομιλητής είναι
δεκτικός στις απόψεις του άλλου και έτοιμος να αναθεωρήσει τις δικές
του απόψεις, αν χρειάζεται. Έτσι οδηγείται στην αυτοβελτίωση και
13
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

μαθαίνει περισσότερα πράγματα τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους
άλλους.
Συγκεκριμένα, στον αυθεντικό διάλογο, επιδιώκουμε να
κατανοήσουμε τον άλλο, επιδεικνύουμε σεβασμό στη διαφορετική άποψη
που εκφέρεται από τον συνομιλητή μας, ακούμε ενεργητικά, έχοντας την
προσοχή μας στραμμένη στον συνομιλητή μας και φυσικά επιδεικνύουμε
εμπιστοσύνη και εχεμύθεια.
Σε ό,τι αφορά τη σχέση γονέα – παιδιού, ο διάλογος είναι ζωτικής
σημασίας για την ανάπτυξη μιας ουσιαστικής επικοινωνίας και την
οικοδόμηση μιας παραγωγικής σχέσης. Ο γονιός χρησιμοποιεί τον
διάλογο όταν θέλει να μάθει πώς σκέφτεται και πώς νιώθει το παιδί του,
όταν θέλει να μάθει πράγματα για την καθημερινότητά του, όταν
προσπαθεί να θέσει όρια στη συμπεριφορά του, όταν θέλει να
επιχειρηματολογήσει για τις δικές του απόψεις ή όταν βοηθά το παιδί να
επιλύσει τυχόν συγκρούσεις. Γενικά ο διάλογος αποτελεί το κλειδί για τη
δημοκρατική διαπαιδαγώγηση.
Βασιλική Παππά (11.9.2017). «Τα χαρακτηριστικά του αυθεντικού διαλόγου»,
psychologynow.gr (διασκευή)

14
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ 1α
Με βάση το παραπάνω κείμενο να χαρακτηρίσεις τις ακόλουθες
προτάσεις ως Σωστές ή Λανθασμένες (με ένα Σ ή Λ αντίστοιχα) (μον. 5)
και να τεκμηριώσεις την επιλογή σου υπογραμμίζοντας το σχετικό χωρίο
στο κείμενο (μον. 5):

1. Τα λεκτικά μηνύματα που ανταλλάσσουν δύο ή περισσότερα άτομα

συνιστούν τη διαπροσωπική επικοινωνία.
2. Βασική προσφορά του διαλόγου αποτελεί η έκθεση και προβολή των
προσωπικών μας απόψεων και θέσεων.
3. Η προσεκτική ακρόαση μεταξύ των συνομιλητών και η αποδοχή και
κατανόηση της διαφορετικότητάς τους αποτελούν απαραίτητες
προϋποθέσεις του διαλόγου.
4. Ένας από τους λόγους για τους οποίους σπάνια επιτυγχάνεται ο
ουσιαστικός διάλογος είναι η σκέψη ενός συνομιλητή, καθώς ακούει τον
άλλο να μιλάει, ότι δεν πρόκειται με κανέναν τρόπο να του αλλάξει
γνώμη, οπότε δεν υπάρχει λόγος να απαντήσει.
5. Στον αυθεντικό διάλογο, επιδιώκουμε να κατανοήσουμε τον άλλο,
επιδεικνύουμε σεβασμό και υιοθετούμε τη διαφορετική άποψη που
εκφέρεται από τον συνομιλητή μας, ακούμε ενεργητικά και επιδεικνύουμε
εμπιστοσύνη και εχεμύθεια.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ 1β
Να παρουσιάσεις συνοπτικά, σε 60-70 λέξεις, τα οφέλη που προκύπτουν
από τη διεξαγωγή εποικοδομητικού διαλόγου.
Μονάδες 20
ΘΕΜΑ 2α
Να εντοπίσεις στις παραγράφους του κειμένου τους παρακάτω τρόπους
ανάπτυξης, αιτιολογώντας την απάντησή σου: αίτιο-αποτέλεσμα,
παραδείγματα, αιτιολόγηση, ορισμός.
Μονάδες 20

15
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

ΘΕΜΑ 2β
Δίνονται οι παρακάτω περίοδοι λόγου του κειμένου:
«Σε ό,τι αφορά τη σχέση γονέα – παιδιού, ο διάλογος είναι ζωτικής
σημασίας για την ανάπτυξη μιας ουσιαστικής επικοινωνίας και την
οικοδόμηση μιας παραγωγικής σχέσης».
«Γενικά ο διάλογος αποτελεί το κλειδί για τη δημοκρατική
διαπαιδαγώγηση».
Για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις να γράψεις δύο προτάσεις·
στη μία να χρησιμοποιείται η λέξη δηλωτικά (κυριολεκτικά) και στην άλλη
συνυποδηλωτικά (μεταφορικά). [Μπορείς να διαφοροποιήσεις τα
ουσιαστικά ως προς την πτώση και τον αριθμό.]
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ 3
Μια εκδήλωση που οργανώθηκε με την ευθύνη του δεκαπενταμελούς του
σχολείου σου έχει ως θέμα «Ο διάλογος στην εκπαίδευση». Ως
εκπρόσωπος της τάξης σου ανέλαβες να εκφωνήσεις ομιλία με θέμα «Ο
διάλογος αποτελεί το κλειδί για τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση». Να
παρουσιάσεις την ομιλία σου, τεκμηριώνοντας τη θέση σου. Να ληφθεί
υπόψη ότι στην εκδήλωση, εκτός των συμμαθητών σου, συμμετέχουν και
εκπαιδευτικοί και γονείς.
Μονάδες 40

16
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

2ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Κείμενο
Αντηχήσεις
Η Αμάντα Μιχαλοπούλου σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στην Αθήνα και
Δημοσιογραφία στο Παρίσι. Αρθρογραφούσε επί χρόνια στην εφημερίδα
"Καθημερινή" (1990-2008). Έχει γράψει οχτώ μυθιστορήματα και τρεις συλλογές
διηγημάτων, με πιο πρόσφατο το μυθιστόρημα "Μπαρόκ" (2018). Είναι βραβευμένη
συγγραφέας. Το 2013 βραβεύθηκε για συλλογή διηγημάτων της από την Ακαδημία
Αθηνών.

«Έχουμε πολλά να πούμε, ας μιλήσουμε». Η διαφημιστική καμπάνια

εταιρείας κινητής τηλεφωνίας αντιφάσκει προς τη σύγχρονη πρακτική
της επικοινωνίας. Στο μετρό, μέρα-νύχτα, κορίτσια και αγόρια σκυμμένα
πάνω από το μικρό πληκτρολόγιο του κινητού τους επικοινωνούν
αξιοζήλευτα γρήγορα, ασθματικά, καλύτερα από επαγγελματίες
στενογράφους. Σ’ όλη τη διαδρομή ακούγεται το μονότονο τικ τακ των
πλήκτρων, η μέγιστη δεξιοτεχνία της νέας εποχής.
Ακόμη, ωστόσο, και όταν μιλάνε οι άνθρωποι, δε φαίνεται πως
έχουν τόσα πολλά να πουν: το πού και πότε συζητάνε, το πόσο. Δε
χρειάζεται να είσαι ωτακουστής2: οι άνθρωποι μιλούν μεγαλόφωνα στο
κινητό τους, δε θέλουν να προστατεύσουν τίποτα και κανέναν, ούτε καν
τα αισθήματά τους. Μερικές φορές ολόκληρο το βαγόνι βυθίζεται σ’ αυτή
την παράδοξη επικοινωνία, οι άνθρωποι χάνονται σ’ ένα προσωπικό
σύμπαν, που με απίθανο τρόπο εκτίθεται στα μάτια όλων.
Έχουμε στα αλήθεια πολλά να πούμε; Τι τάξεως θέματα μάς
ενδιαφέρει να συζητήσουμε; Ας μιλήσουμε, που λέει και η διαφήμιση, αλλά
γιατί και πώς; Ζούμε στην πιο επικοινωνιακή εποχή και κατά παράδοξο
τρόπο η επικοινωνία είναι πιο ρηχή από ποτέ.
Τις προάλλες ένας φίλος μού τηλεφώνησε εκλιπαρώντας να ανάψω
την τηλεόραση εκείνη τη στιγμή και να παρακολουθήσω έναν διάλογο για
την ανεργία σε μια εκπομπή που προβάλλει σε όλη τη διάρκεια της ημέρας
την ιδιωτική ζωή μιας ομάδας νέων που ζουν για ένα χρονικό διάστημα

2
Ωτακουστής: αυτός που ακούει κρυφά τι συζητούν κάποιοι, που κρυφακούει.
17
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

στο ίδιο σπίτι. Τα παιδιά, προφανώς, είχαν πάρει εντολές να συζητήσουν

σοβαρά, όπως γίνεται στα στρογγυλά τραπέζια και στα τηλεοπτικά
παράθυρα. Για να μην τρομάζει η ατελείωτη φλυαρία τους τον
προβληματισμένο τηλεθεατή, έπρεπε να μιλήσουν συγκροτημένα γύρω
από ένα θέμα που απασχολεί τη νεολαία και να χρησιμοποιήσουν τη μέση
τηλεοπτική γλώσσα. Δυστυχώς, πρόλαβα μόνο το τελευταίο πεντάλεπτο,
που ήταν στα αλήθεια τραγικό εξαιτίας της αφέλειάς του, αλλά και πολύ
ενδεικτικό των τάσεων της επικοινωνίας. Κάθε άλλο παρά αυθόρμητη
ανταλλαγή απόψεων.
Υπάρχει άραγε μέσα στην τόση επιστημοσύνη 3 κάποιος τρόπος να
επικοινωνούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, να ανταλλάσσουν ιδέες που δεν
είναι κακέκτυπο4 τηλεοπτικών διαλόγων; Το γεγονός ότι στο δρόμο οι
περαστικοί διατυπώνουν ιδέες δημοσίως χωρίς να ντρέπονται πια το
μικρόφωνο, χωρίς να φοβούνται την κάμερα, με απίστευτη άνεση,
αυτοπεποίθηση, εξοικείωση υπόσχεται και καλύτερες «επικοινωνιακές
μέρες»; Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Τα «πολλά» που έχουμε να πούμε
καταχωνιάζονται ακόμη πιο βαθιά, ενώ τα λίγα και τα
επαναλαμβανόμενα επιπλέουν.
Η κινητή τηλεφωνία είναι η περίληψη αυτής της ιδιόμορφης
επικοινωνιακής κατάστασης. «Πού είσαι;» είναι η ερώτηση που
αντικαθιστά το «τι κάνεις;», «τι σκέφτεσαι;», «τι αισθάνεσαι;», «τι
πιστεύεις;». Εύκολος τρόπος να «θάψεις» αυτά που σε απασχολούν και να
ρίξεις από πάνω το χώμα καλοδεχούμενης ευτέλειας. Κι έτσι τα «πολλά»
που έχουμε να πούμε θα τα διαχειριστούμε πάλι αναγκαστικά είτε ως
ασκήσεις ρητορικής είτε ως μακρόσυρτες, αμήχανες σιωπές.
Α. Μιχαλοπούλου, «Αντηχήσεις», εφ. Η Καθημερινή, 21.04.2002 (διασκευή)

3
Επιστημοσύνη: η ιδιότητα του επιστήμονα καθώς και το σύνολο των επιστημονικών γνώσεων που αυτός έχει.
4
Κακέκτυπο: (μτφ., ως ουσ.) για κάτι που είναι κακή απομίμηση ή για κάποιον που προσπαθεί να μοιάσει σε κάποιο
πρότυπο, το αποτέλεσμα όμως αυτής της προσπάθειας είναι αρνητικό.
18
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ 1α
Με βάση το παραπάνω κείμενο να χαρακτηρίσεις τις ακόλουθες
προτάσεις ως Σωστές ή Λανθασμένες (με ένα Σ ή Λ αντίστοιχα) (μον. 5)
και να τεκμηριώσεις την επιλογή σου υπογραμμίζοντας το σχετικό χωρίο
στο κείμενο (μον. 5):

1. Η διαφημιστική καμπάνια εταιρείας κινητής τηλεφωνίας έρχεται σε

αντίθεση με τη σύγχρονη πρακτική επικοινωνίας, καθώς η προφορική
επικοινωνία έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από την ανταλλαγή
μηνυμάτων.
2. Συχνά οι επιβάτες του μετρό κρυφακούνε τις ιδιωτικές συνομιλίες
άλλων ανθρώπων στο κινητό τους.
3. Η αρθρογράφος αμφισβητεί την ύπαρξη ουσιαστικής επικοινωνίας
μεταξύ των ανθρώπων στη σύγχρονη εποχή.
4. Βασικό χαρακτηριστικό των τηλεοπτικών εκπομπών που είναι γνωστές
ως reality αποτελούν οι σοβαρές και συγκροτημένες συζητήσεις των
συμμετεχόντων για επίκαιρα θέματα.
5. Το γεγονός ότι οι περαστικοί είναι πρόθυμοι να απαντούν σε ερωτήσεις
των δημοσιογράφων μπροστά σε κάμερα επιβεβαιώνει την
επικοινωνιακή τους άνεση σχετικά με όσα πραγματικά τους απασχολούν.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ 1β
Να παρουσιάσεις συνοπτικά, σε 70-80 λέξεις, τις απόψεις της
αρθρογράφου σχετικά με τις αλλαγές στον τρόπο και το περιεχόμενο της
σύγχρονης επικοινωνιακής πρακτικής.
Μονάδες 20
ΘΕΜΑ 2α
Να εντοπίσεις τα δομικά στοιχεία της 2ης και της τελευταίας παραγράφου
του κειμένου.
Μονάδες 20

19
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ: Ι.Π.ΑΜΠΕΛΑΣ – ΕΛ. ΦΟΥΝΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 2020-21

ΘΕΜΑ 2β
Το ύφος της αρθρογράφου στην αρχή της 5ης παραγράφου («Υπάρχει
άραγε μέσα στην τόση επιστημοσύνη… κακέκτυπο τηλεοπτικών
διαλόγων;») γίνεται ειρωνικό. Τι, κατά τη γνώμη σου, σχολιάζει η
αρθρογράφος, σε αυτό το σημείο, για την επικοινωνία των ανθρώπων;
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ 3
Αποφασίζεις να εκφωνήσεις ομιλία στο σχολείο σου (250-300 λέξεις), στο
πλαίσιο Ημερίδας που διοργανώνει ο Σύλλογος Διδασκόντων, με θέμα
«Επικοινωνία και Τεχνολογία», για να αναφέρεις τους λόγους που
αλλοιώνουν στην εποχή μας τη διάθεση για διάλογο.
Μονάδες 40

20