YGS Türkçe Tam İsabet Soru Bankası

İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM: İLETİŞİM DİL VE KÜLTÜR VE DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI

İletişim Dil ve Kültür �� 3
Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri �� 5
2. BÖLÜM: SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM

Sözcükte Anlam �� 7
Söz Öbeklerinde Anlam �� 15
3. BÖLÜM: C
ÜMLEDE ANLAM, CÜMLEDE ANLATIM VE CÜMLE
TAMAMLAMA
Cümlede Anlam �� 23
Cümlede Anlatım �� 35
Cümle Tamamlama �� 45

İletişim Dil ve Kültür 1. Modül Test 1
1. 4. 7.
Dinleyenin öğrenme isteği yoksa ona ne Sinemayı gören, tiyatroya giden, Batı mü- Mevlana Mesnevi’sinde diyor ki: “Dediler
anlatırsanız anlatın, sözünüz onda bir dav- ziği dinleyen, Batı ülkelerine turistik amaçlı ki gözden ırak olan gönülden de ırak olur/
ranış değişikliği oluşturmaz. seyahatler için giden, Batı gibi giyinip Batı Dedim ki gönle giren gözden ırak olsa ne
Bu cümlede iletişimin aşağıdaki hangi gibi içen, Batı gibi düşünen, Batı insanının olur?”
unsurunun öğrenme işleminin gerçek- güldüğüne gülen bir toplumun eski dilini Bu cümledeki altı çizili bölüm iletişimin
leşmesindeki önemi vurgulanmıştır? koruması; o dile Batı dillerinden sözcükler hangi ögesidir?
ve terimler katmaması beklenemez.
A) Alıcı B) Kanal C) Gönderici A) Alıcı B) Kanal C) Bağlam
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi
D) İleti E) Bağlam vurgulanmıştır? D) İleti E) Dönüt
A) Kültürel ve sosyal değişimin dil üzerin-

deki etkisi
2. B) Dilin kültürel ve sosyal değişim üzerin-
“Divanü Lügatit- Türk” adlı büyük eseri deki etkisi
bize kazandıran Kaşgarlı Mahmut’un en C) Dildeki değişimin sanat ürünleri üzerin- 8.
büyük başarılarından biri, Türklerin sözlü deki etkisi
Ağızdan çıkan söz, yaydan fırlayan oka
dönemdeki yaşam biçimlerini, inanışlarını, D) Ülkedeki siyasi değişimin dil üzerinde- benzer; ikisini de geri getirmek mümkün
edebiyatlarını harf dediğimiz simgelerden ki etkisi değildir.
oluşan yazıyla çağımıza kadar getirebil-
E) Kurum müdahalesinin dil üzerindeki Bu cümlede sözün hangi özelliği üze-
mesidir.
etkisi rinde durulmuştur?
Bu cümlede Kaşgarlı Mahmut’un aşa-
ğıdaki hangi etkinliği öne çıkarılmıştır? A) Etkisinin kişiye göre değiştiğine
A) Yazı dilini konuşma diline yaklaştırması B) Yoruma açık olduğuna
B) Ortak bir Türk kültürünün oluşması yö- C) Söylendikten sonra söyleyenin kontro-
nünde çaba göstermesi 5. lünden çıktığına
C) Türk kültürünün diğer toplumların kül- I. Cevaplarınızı bir daha gözden geçiri- D) Anlaşılır olması gerektiğine
türünden zengin olduğunu kanıtlaması niz. E) Zamanında söylenmediğinde yaralayı-
D) Türk toplumunun yazılı kültüre yönel- II. Sıfatlar, adları niteler ya da belirtir. cı olabildiğine
mesine katkıda bulunması III. O su bir sır gibi mırıldanırdı
E) Türk kültürünü yazıya geçirerek kendi- Bizi Leyla ile Mecnun sanırdı
sinden sonraki çağlara aktarması IV. Aaa! Bu ne büyük sürpriz!
Yukarıdaki örneklerde dil, aşağıdaki
hangi işlevde kullanılmamıştır? 9.
3. A) Dil ötesi işlevinde I II
Fransız İhtilali’nin Türk aydınları üzerin- B) Kanalı kontrol işlevinde I. Eylemi yapan ki- Alıcıyı harekete
de etkili olmasıyla Türk aydınları Fransız C) Alıcıyı harekete geçirme işlevinde şiye özne denir. geçirme işlevi
kültüründen etkilenmişlerdir; bu dönemde
D) Şiirsel işlevinde II. Derse zamanın- Heyecan bildir-
Fransızcadan Türkçeye birçok sözcük gir-
E) Heyecan bildirme işlevinde da gel! me işlevi
miştir.
Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi- III. Türkiye, bir Kanalı kontrol
ne varılır? Asya ülkesidir. işlevi
A) Dildeki değişim, kültürel değişime yol IV. Konuyu iyi anla- Göndergesel
açar. 6. dın mı? işlev
B) Kültürel değişim, dilde değişime ne- Duygu, düşünce, isteklerin yazı, konuşma V. Eyvah! Telefo-
den olur. ve görsel-işitsel her türlü araçla aktarılma- numu kaybettim!
sına---- denir. Yukarıda I. grupta verilen cümlelerden
C) Dil, düşünsel yapının sınırlarını belirler.
hangisi, II. grupta verilen dil işlevlerin-
D) Dille sosyal yaşam arasında doğrudan Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda-
den hiçbiriyle ilişkilendirilemez?
bir bağ kurulamaz. kilerden hangisi getirilmelidir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Düşünsel yapı, değişimde dilin gerisin- A) iletişim B) ileti C) alıntı
de kalır. D) kültür E) dil
YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 3

İletişim Dil ve Kültür
10. 14. 17.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ay- I. Bir milletin bütün duygu ve düşünce Dil, bireysel ve toplumsal hayatımızın her
raç içinde verilen sözcük, boş bırakılan hazinesi ---- aracılığıyla yerden yere, anına hâkimdir. Hayat felsefemiz, ede-
yere getirilemez? kuşaktan kuşağa aktarılır. biyatımız, musikimiz dille ilişki içindedir
II. Milletin dili ile ifade ettiği sözlü, yazılı ve dilden ayrı düşünülemez. Aynı şekilde
A) Bir toplumun süreklilik arz eden maddi
her şey ---- kavramının içine girer. gelenek ve göreneklerimiz, dil olmadan
ve manevi bütün birikimleri ----kapsa-
kuşaktan kuşağa aktarılamaz. O halde ----
mındadır. (kültür) III. Her milletin konuşma ve yazı dili, kar-
şılaştığı medeniyetlerden alınma ---- Bu parçanın son cümlesi anlam akışı-
B) Anadolu Türkçesi ile Azeri Türkçesi
ve deyimlerle doludur. na göre aşağıdakilerden hangisi ile ta-
arasındaki fark,---- farkı olarak kabul
IV. ----, yazılı ve sözlü kültür eserlerini mamlanır?
edilir. (şive)
incelerken bir arkeolog gibi hareket A) dille kültür arasında sıkı bir ilişki vardır.
C) ----bir iletişim aracıdır; kültür ise onu da
ederler; bir tür “dil arkeolojisi” yaparlar. B) dil, kültürü oluşturan unsurlar içinde
içine alan bir değerler bütünüdür. (Dil)
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki nu- yer almaz.
D) Kendi dışında bir şeyi gösteren, düşün-
maralanmış cümlelerde boş bırakılan C) dille kültürü birbirinden bağımsız ele
düren, onun yerini alabilen nesne, gö-
yerlerden birine getirilemez? almak gerekir.
rünüş ya da olguya ----denir. (belirti)
A) dil bilginleri B) dil C) kültür D) kültür ile ilgili çalışmalarda dil yer almaz.
E) Kendi varlık sebebi dışında bir şeyi ifa-
de etmek için kullanılan, toplum tarafın- D) kelime E) ağız E) dil ile kültür arasındaki ilişkiyi açıkla-
dan karşılığı bilinen trafik işaretleri gibi mak mümkün değildir.
göstergelere ---- adı verilir. (belirtke)
15. 18.
11. Duman, yanma olayı ile bulunan fiziksel
I. Bir toplunun tüm hayat biçimidir.
Aşağıdakilerden hangisi doğal bir gös- ilişkisi nedeniyle ---- kategorisindeki bir gös-
II. Bir topluma veya halk topluluğuna
tergedir? tergedir.
özgü düşünce ve sanat eserlerinin bü-
tünüdür. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda-
A) Trafik işaretleri
kilerden hangisi getirilmelidir?
B) Sokak numaraları III. Duygu ve düşünceleri, estetik bir kaygı
taşıyarak anlatma ve yazma etkinliği- A) belirti B) sembol C) belirtke
C) Turistik yerleri gösteren levhalar
dir. D) ikon E) imge
D) Anıtlar IV. Tarihî, toplumsal gelişme süreci içinde
E) Dolunay yaratılan bütün maddi ve manevi de- 19.
ğerler ile bunları yaratmada, sonraki
Anayasa Mahkemesinin önündeki bir
nesillere iletmede kullanılan, insanın
elinde terazi diğer elinde kılıç tutan ka-
12. doğal ve toplumsal çerçevesine ege-
dın heykeli, aşağıdakilerden hangisi-
Aşağıdakilerden hangisi, kültürel biri- menliğinin ölçüsünü gösteren araçla-
dir?
kim içinde yer almaz? rın tümüdür.
V. Aynı zamanda toplumsal olarak öğ- A) İmge B) Simge C) Belirti
A) Edebiyat B) Sanat eserleri
renilen ve aynı yoldan yeni kuşaklara D) Belirtke E) Kanal
C) Mitoloji D) Coğrafik şekiller iletilen davranış kalıplarıdır.
E) Tarım Yukarıdakilerden hangisi kültürün ta-
20.
nımlarından biri değildir?
I. Dil göstergeleri, nedensizdir; olduğu
13. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. gibi kabul edilmiştir.
I. İkonlar II. Dil göstergeleri çizgiseldir.
II. Gazetedeki fotoğraflar 16. III. Dil göstergeleri sebepsiz yere bırakılıp
III. Karikatür yerlerine yenileri uydurulmaz.
“Bu sınıf çok sessiz.” cümlesinde “sınıf”
IV. Köşe yazısı IV. Dil göstergeleri, dilden dile değişmez.
sözcüğünü oluşturan “s, ı, n, ı, f” sesle-
V. Jest ve mimikler rinin dil bilimindeki karşılığı aşağıdaki- V. Dil göstergeleri, kendi dışında başka
lerden hangisidir? bir şeyi gösterir.
Yukarıdakilerden hangisi dil dışı bir
gösterge değildir? A) İkon B) Kanal C) Gösteren Dil göstergeleri ile ilgili yukarıdaki yar-
gılardan hangisi yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Bağlam E) Gönderge
20. D 19. B 18. A 17. A 16. C 15. C 14. E 13. D 12. D 11. E 10. D 9. A 8. C 7. D 6. A 5. B 4. A 3. B 2. E 1. A Cevaplar
4 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri 1. Modül Test 2
1. 5. 9.
Uzakdoğu’nun yaygın dillerinden Moğolca, Aşağıdakilerden hangisinde verilen Başka kültürlerin bahçelerinde dolaşırken
Japonca ve Korece ---- eserin ait olduğu dönem yanlış veril- Türkçemizin ayağına batan dikenler, hâlâ
Bu ifade aşağıdakilerden hangisi ile ta- miştir? yazı dilimizin aksak yürümesine neden ol-
mamlanamaz? A) Orhun Abideleri-Göktürk Dönemi maktadır.
A) Türkçe ile aynı dil ailesi içinde yer alır. B) Altın Yaruk-Uygur Dönemi Bu cümlede Türkçenin gelişimiyle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi vurgu-
B) yapı bakımından Hintçe ve Farsçaya C) Divan-ı Hikmet- Osmanlı Türkçesi Dö-
lanmaktadır?
benzemektedir. nemi
A) Başka dillerin Türkçenin etkisinde kaldığı
C) Ural-Altay dil ailesinin Altay kolu içinde D) Kutadgu Bilig-Karahanlı Dönemi
yer alır. B) Türkçenin sosyal değişimden etkilendiği
E) Vesiletü’n Necat-Eski Anadolu Türkçe-
D) tek heceli köklerin yaygın olduğu dillerdir. si Dönemi C) Türkçenin yabancı dillerden olumsuz
etkilendiği
E) sondan eklemeli dillerdendir.
D) Yabancı etkilerin Türkçenin gelişmesi-
6. ni durdurduğu
2. (I) Türkiye Türkçesi, Ural-Altay dil birliğin- E) Türkçenin diğer dillerden daha çok ge-
de Ural kolunda yer alan Türk dil toplulu- liştiği
Aşağıdakilerden hangisi Hint-Avrupa
ğunun zamanla değişime uğramış güney-
Dil Ailesi içinde yer alan dillerdendir?
batı kolunu temsil etmektedir. (II) Bu dilleri
A) Çince B) İngilizce C) Arapça konuşan topluluklar, Orta Asya’dan doğu 10.
D) Moğolca E) İbranice ve kuzeydoğuya, özellikle de batıya doğru Aşağıdakilerden hangisi, Latin dillerin-
yayılmışlardır. (III) İslamiyet’in kabulü ile den değildir?
Türk dili üzerinde bir yandan Arapçanın bir
yandan Farsçanın etkileri belirginleşmiştir. A) Fransızca B) Bulgarca C) Portekizce
3. (IV) 19.yüzyılın sonlarından itibaren ise D) İtalyanca E) İspanyolca
sil-gi, yap-ı, kur-um… Türkçe, Fransızcadan etkilenmiş, zaman-
Yukarıdaki kök-ek ilgisi incelendiğinde la İngilizceden kimi sözcükler almıştır. (V)
Türkçeyle ilgili olarak aşağıdakilerden Dil devriminden sonra Türkçe üzerindeki 11.
hangisi söylenemez? yabancı etkilerle mücadele edilmişse de (I) Hint-Avrupa dil ailesi, dünyanın en bü-
Türkçenin Batı dillerinden tamamen korun- yük dil ailelerindendir. (II) Yüzlerce dil ve
A) Dilin olanaklarını kelime türetme yoluy- ması mümkün olmamıştır. lehçe içerir. (III) Günümüzde 2,5 milyarı
la genişletmek mümkündür.
Bu metinde numaralanmış cümlelerin aşkın insanın ana dili Hint-Avrupa dil aile-
B) Fiil köklerinden isim oluşturulabilir. hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? si içinde yer alır. (IV) Avrupa’nın en büyük
C) Tek heceli fiiller vardır. dilleri, Güney ve Batı Asya dilleri, Kuzey ve
D) Ek, kökte değişime yol açar. Güney Amerika’da resmî diller Hint-Avru-
pa dilleridir. (V) İngilizce, Almanca, Arapça
E) Türetilen kelimeyle kök arasındaki an- 7. gibi dillerin içinde yer aldığı bu dil ailesi,
lam ilgisi devam eder.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe ile aynı dünyanın bugünkü kültürünün temelini
dil ailesi içinde yer almaz? oluşturur.
A) Farsça B) Macarca C) Moğolca Bu metinde numaralanmış cümlelerin
4. hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
D) Japonca E) Korece
İspanyolca, Portekizce, Bengalce, Rusça, A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Almanca, Fransızca, Marati, İtalyanca,
Puncapca, Urduca, Peştuca gibi diller ----
8.
içinde yer alır. Türkler, ilk edebî eserlerini yazmaya başla- 12.
dıkları 6.yüzyıldan bu yana sırasıyla
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda- “Orhun Yazıtları”, Türkçenin hangi döne-
kilerden hangisi getirilmelidir? I mi içinde yer alır?
Göktürk, Uygur, Arap ve Latin alfabelerini
A) Ural-Altay Dilleri A) İlk Türkçe Dönemi
II III IV V
B) Bantu Dil Ailesi B) Eski Türkçe Dönemi
kullanmışlardır.
C) Hint-Avrupa Dil Ailesi C) Batı Türkçesi Dönemi
Bu cümlede numaralanmış bilgilerden
D) Çin-Tibet Dil Ailesi hangisi yanlıştır? D) Kuzey Doğu Türkçesi Dönemi
E) Hami-Sami Dil Ailesi A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Eski Anadolu Türkçesi Dönemi

Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
13. 16. 20.

Aşağıdakilerden hangisi, Arapça keli- Bu dillerde, çekim sırasında ve yeni keli- Türkçenin Karahanlı Dönemi ile ilgi-
melerin Türkçeye uyum sağlamaması- meler türetilirken kelime kökleri genellikle li olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi
nın nedenlerinden değildir? değişir ve tanınmayacak hâle gelir. Ekler yanlıştır?
A) Arapçada ünlü uyumunun bulunma- kelimenin önüne, ortasına veya sonuna A) Türkçe, bu dönemde hem Hami-Sami
ması gelebilir. hem Hint-Avrupa dil ailelerinden keli-
B) Arapçanın sondan eklemeli bir dil ol- Bu cümlede sözü edilen diller aşağıda- me almıştır.
maması kilerden hangisidir? B) Türkçenin bilinen ilk yazılı eserleri bu
C) Arapça kelimelerin ek alırken kökte A) Tek Heceli Diller dönemde verilmiştir.
değişimin olması B) Eklemeli Diller C) Türkçenin yazı diliyle konuşma dili ara-
D) Arapça kelime köklerinin çok heceli C) Çekimli Diller sında farklılıklar görülmeye başlamış-
olabilmesi tır.
D) Çin-Tibet Dilleri
E) Arapça kelimelerde bulunan cinsiyet D) “Divanü Lügatit-Türk” adlı eser bu dö-
E) Ural-Altay Dilleri
farkının Türkçede bulunmaması nemde Türkçeyi savunmak üzere kale-
me alınmıştır.
E) Türkçenin edebî metinlerinde Arap ve
Fars edebiyatlarının etkisi görülmüş-
tür.
14.
17.
Uydu sistemindeki gelişmeyle ülke sınırla-
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Türkçe-
rını aşan televizyon kanalları, Azeri Türk-
dir?
çesiyle Anadolu Türkçesi arasındaki farkı
günden güne azaltmaktadır. A) Spor B) Sürpriz C) Kitap
Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi- D) Dalgıç E) Şiddet
ne ulaşılır?
A) Dildeki değişimin olumsuz yönde sür- 21.
düğüne Aşağıdakilerin hangisinde verilen dille
B) İletişim teknolojisindeki gelişmelerin ilgili açıklama yanlıştır?
dillerin farklı biçimlerini birbirine yak-
laştırdığına Dil Açıklama
18.
C) Anadolu Türkçesinin Azeri Türkçesin- A) Türkçe Ön ek almaz.
Türkçenin ait olduğu dil ailesi dikkate
den daha zengin olduğuna B) Farsça Ural-Altay Dil Ailesi’ndendir.
alındığında bir Türkün aşağıdaki diller-
D) Azeri Türklerinin Anadolu Türkleriyle den hangisini daha kolay öğrenmesi C) İngilizce Çekimli dillerdendir.
gelecekte daha zor anlaşabilecekleri- beklenir?
ne D) Çince Tek heceli bir dildir.
A) Japonca B) Farsça C) Arapça E) Almanca Hint-Avrupa dillerindendir.
E) Dilin farklı ağızları arasındaki alışveri-
şin iletişim sorunu doğurabileceğine D) İngilizce E) Rusça
15.
Aşağıdakilerden hangisi, Batı Türkçesi-
nin çağdaş kollarından değildir? 19. 22.
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde Aşağıdakilerden hangisi, köken bakı-
A) Gagavuz Türkçesi
Ural-Altay Dil Ailesinin yapı özelliği gö- mından ötekilerden farklı bir dil ailesi
B) Türkmen Türkçesi rülür? içinde yer alır?
C) Azeri Türkçesi
A) Şefkat B) Teşekkür C) Namert A) Türkçe B) Moğolca C) Korece
D) Tatar Türkçesi
D) Düşünce E) Bilcümle D) Japonca E) Çince
E) Türkiye Türkçesi
10. B 11. E 12. B 13. D 14. B 15. D 16. C 17. D 18. A 19. D 20. B 21. B 22. E 9. C 8. A 7. A 6. A 5. C 4. C 3. D 2. B 1. B Cevaplar

Sözcükte Anlam 1. Modül Test 3
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “yalnız” I. Ne zaman çocukluğuma dönsem I. Bir arkadaşım bana güzel kokulu çi-
sözcüğü “Ki biziz hem görülen hem du- Anılar yağar yaprak yaprak çekler göndermişti.
yulan yalnız biz” dizesindeki anlamıyla (Hatırlamak, düşlemek) II. İstanbul’da sadece bir dost edinebil-
kullanılmıştır? II. Eğer ki kararı bende kılmışsan mişti.
A) Hülya gibi yalnız gezinenler köye indi Ölmek var dönmek yok iyi bilesin III. Bir onlara gidiyor, bir bize geliyordu.
B) Keşke yalnız bunun için sevseydim (Vazgeçmek) IV. Bir sen biliyordun, benim İstanbul’la il-
seni III. İçini özlem kaplarsa bir gün gili yazdığım şiiri.
Bize dönmek için ne diyeceksin V. Benim için Yakup Kadri’yle Ahmet Ha-
C) Yalnızız, beşikten tut, tabuta kadar yalnız
şim birdir, demiştin.
D) Sevgilimdi, eşimdi, yalnızım fakat şimdi (Geri gelmek)
“Bir” sözcüğünün bu cümlelerdeki kulla-
E) Artık ey yolcu bırak yalnız ağlayayım IV. Ruhumuzda kaybettiğimiz gerçeklere
nımıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden han-
Bir an önce dönmek gerek
gisi yanlıştır?
(Bir daha yaşamak)
A) I’de “1” rakamını karşılamaktadır.
V. Adımı çaresizliğe armağan ettim
2. Gittiğim yerlerden dönmek zor artık B) II’de cümleye “tek” anlamı katmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “karış- (Değişmek) C) III’te “bazen” sözcüğünü karşılamakta-
mak” sözcüğü, “müdahale etmek, engel- Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- dır.
lemek, yön vermek” anlamında kullanıl- gilerinde “dönmek” sözcüğü, ayraç için- D) IV’te “yalnız” anlamındadır.
mıştır? de verilen anlamda kullanılmamıştır? E) V’te “farksızdır” anlamında kullanılmış-
A) Lojmanda oturmamıza rağmen mahal- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. tır.
lenin çocuklarına karışır, onlarla oy-
nardım. 5.
B) Bahçıvan, yeşil önlüğüyle ağaçlara ka- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
rışır; akşama kadar âdeta nefeslenme- çizili sözcük gerçek anlamda kullanıl-
den çalışırdı. mamıştır?
C) Babam, her konuda bize karışır; evde A) Dar yolları geçtikten sonra geniş, as-
otururken bile mağaza, onun dilediği falt yollarla karşılaştık.
gibi işlerdi.
B) Düzenli bir çalışmadan sonra dilediği
D) Şiir okuyan çocukların sesi, rüzgârın başarıya ulaşacaktı.
sesine karışır; kim bilir nerelere doğru
C) Arkadaşlarını karalamaya çalışınca
yol alırdı. 8.
kendisi gözden düştü.
E) Cahit Sıtkı, bazen İstanbul’un kalaba- Aşağıdaki dizelerin hangisinde “sıcak”
D) Hızlı tren uygulamasını eleştirenler her
lıklarına karışır; yalnızlığı kalabalıklar- sözcüğü, mecaz anlamda kullanılmış-
ülkede haksız çıktılar.
da denerdi. tır?
E) Meyveleri yıkamadan sofraya koymaz
A) Yine her zamanki yerimde olacağım
ve asla yemezdi.
Ve yine masamda bir bardak sıcak çay
3. 6. B) Sıcak bir yaz ikindi sonrası
I. Sokaklar bomboş şimdi, her yanda bir Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Oturmuşum iskelenin başına
sessizlik zili sözcük mecaz anlamda kullanılma- C) Ne ılık bir Akdeniz rüzgârı ne şen bir
II. Ara sıra duyulan bir köpek uluması mıştır? sofra
III. Gece, karanlık gece, huzursuz bir bek-
A) Bu küçük yazı, anlatmak istediklerimi Sıcak bir merhabadır Berlin’de aradı-
leyiş
omuzlayamaz. ğım
IV. Döker derdini yetimlerin anneleri, gece
B) Sorularım mayalandıkça cevapları da D) Bu sıcak pamuk mevsimi midir Çu-
türkülerine
zorlaşıyordu. kurova’da
V. Sanki sıkılıp da bırakılmış bir limon di-
limi gibi C) Zaman, insanın bütün acılarını eritip Üzümleri sarıya dönen bağ mıdır Ada-
tüketiyormuş. lar’da
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
gisinde altı çizili sözcük, gerçek anlamı- D) Onu tanıyanların yüzünde ince bir te- E) Havalar sıcak bugün, dereler çağla-
nın dışında kullanılmıştır? bessüm vardı. mada
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Mektuplaşmamızdan iki yıl sonra birbi- Gül yaprağı bahara bel bağlamada
rimizi tanıdık.

Sözcükte Anlam
9. 12. 15.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “çalışmak” I. Okuldan mezun olur olmaz yüksek bir Aşağıdaki dizelerin hangisinde “anla-
sözcüğünün yerine “işlemek” sözcüğü göreve atanmış. mak” sözcüğü “seçmek, birbirinden ayır-
getirilebilir? II. Bahçe duvarı oldukça yüksekti, buna mak” anlamında kullanılmıştır?
A) Çekici mıknatıs ol, ilimler demirleşsin rağmen bahçeye girmişlerdi. A) Kimse kimseyi anlamak istemiyor
III. Yüksek gerilim hattı, ne yazık ki köyün
Yılmamak prensip, çalışmak parolan Ben değil sen haklısın demiyor
ortasından geçiyordu.
olsun B) Bizi anlamak istiyorsan
IV. Yüksek bir gurura kapılmış, kimseyi ta-
B) Çalışmak bir şeyler üreterek çalışmak Gözlerini kapat bir beş dakika
nımıyor artık.
İnsanlık için hayırlı işler yaparak çalışmak V. Yüksek dağların arasındaki kasabalar- C) Veren de vermeyen de eder ise şikâyet
C) Elden gelen ile düğün bayram olmazmış da televizyonlar çekmiyordu. Hangisi doğru oylar anlamak mümkün
Kimsenin malını çalmamaktır çalışmak Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin değil
D) Nasihat ettim çocuklara tek tek anlattım hangilerinde “yüksek” sözcüğü, aynı an- D) Seni anlamak hiçbir şey yapmamaktır
lamda kullanılmıştır?
Çok çalışmak çok yaşamak değil ki Ayakta durup hayalinle yaşamaktır
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve V.
E) Tütsün bacalar, çalışsın fabrikalar E) Kısacık bu yaşamda, tek şey öğrendim
D) III. ve IV. E) IV. ve V.
İlerlesin yurdum, bizim olsun ufuklar İnsanları anlamak, ne kadar zormuş
13.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yan”
10. kelimesi “istenmeyen, hedeflenmeyen”
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dinle- anlamında kullanılmıştır?
mek” sözcüğü, “işitmek için kulak vermek” A) Yan bina yıkılınca bizim binamız da
anlamında kullanılmıştır? tehlikeye girdi.
B) Resimle uğraşıyordum, yan alan ola-
A) Müdürümüz, kapının arkasında durup
rak müziği seçtim.
sınıfları dinlemeyi alışkanlık edinmişti.
C) İlacın yan etkilerinden korunmak için
B) Beni dinleseydin tıp fakültesinden baş-
vitamin almalıydım.
ka bir okul tercih etmeye kalkışmazdın.
D) Kule biraz yan yatmışsa da hâlâ ayak-
C) Her zaman babasını dinler, onun iste-
ta duruyor, sanırım.
mediği bir işi yapmayı asla düşünmezdi.
E) Yan odada devam eden tartışmaya
D) Doktoru dinledim, ilaçlarımı her gün
müdahale etmedim. 16.
kullandım ve bir hafta içinde iyileştim.
E) Büyüklerimizi dinlesek bütün erkekleri- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
miz öğretmen; kızlarımız hep hemşire 14. cüğün anlamı, cümlede başka bir söz-
olurdu. I. Kim bu at üstünde hendekler aşan cük veya söz grubuyla tekrarlanmıştır?
Kim bu dertli gibi her yana koşan A) Şiirimizi üretirken öykümüzü oluşturup
II. Hastayım, yalnızım seni yanımda şekillendirirken çevreyle bütün bağı-
Sanıp da bahtiyar ölmek isterim mız kopabilir.
11. III. Yanında bir kız oturmuş B) Şiir okuyanlar da şiir eleştirisi yapanlar
Tek düzlemde üretilmiş, fazla emek sarf Destelenmiş güle benzer da kendilerini şairlerden aşağı görmek
edilmeden ve zihinsel uyanıklık gerektir- IV. İnsan bu su misali kıvrım kıvrım akar ya istemez.
meden okunabilen romandan çoktan bık- Bir yanda akan benim, öbür yanda Sa- C) Sözcükler aracılığıyla yansıttığımız
mış olması gereken Türk okuru için “Ro- karya düşünce, bazen öz düşüncemizden
mantik Bir Viyana Yazı” doğrusu usta işi bir
V. Ya ben sana neyledim uzaklaşır.
örnek.
Niçin baktın yan güzel D) Dilin kurallarla sınırlandırılmasından
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki altı
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- şikâyet edenler, yazının bir disiplin oldu-
çizili sözcüklerden hiçbirine anlamca
gilerinde “yan” sözcüğü, aynı anlamda ğunu unutuyorlar.
yakın değildir?
kullanılmıştır? E) Duygusuz bir şiir, düşünceyi ne kadar
A) usanmak B) terk etmek C) yazmak A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. iyi anlatırsa anlatsın sanat değerine
D) çaba E) harcamak D) III. ve IV. E) IV. ve V. sahip değildir.
16. A 15. C 14. C 13. C 12. C 11. B 10. A 9. E 8. C 7. A 6. E 5. C 4. E 3. D 2. C 1. B Cevaplar

1. 4. 6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “daha” Alkışlar yürektendi, bakışlar sıcak. Ger Seni ilk gördüğüm o günden beri
sözcüğünün kullanımında zaman anla- I Gamla geçirdiğim demleri saydım
mı vardır? çekten içten bir karşılamaydı o. Coşkulu Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “son”
A) Daha çok çalışmalısın. II III sözcüğü, bu dizelerdeki “ilk” sözcüğüyle
B) Mektubu daha postalamadım. bir kalabalıkla yüz yüzeydik. Anadolu tur- zıt anlamda kullanılmıştır?
C) Seni daha dayanıklı bulmuştum. nelerinde uzun alkışlara alışıktık. Ancak ilk A) Orhan Veli’nin son dizelerini merak
D) Bu kitap daha eski görünüyor. IV ediyordum.
E) Daha kârlı bir iş bulamadım. kez bu kadar heyecanlı bir seyirci kitlesi B) Mahallenin son evi, diğerlerine göre
görkemliydi.
V
C) Son istasyonun yolcuları, hep villalar-
görüyorduk.
da oturuyordu.
Bu parçada numaralanmış kelimeler-
D) Bu son, sana yakışmadı ey adı duyul-
den hangileri eş anlamlı kullanılmıştır?
2. mamış kahraman!
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gitmek” A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. E) En son toplandığımızda bir dergi çıkar-
sözcüğü, “bir yere doğru yürümek” anla- D) III. ve IV. E) IV. ve V. mayı kararlaştırdık.
mının dışında kullanılmamıştır?
A) Sarı giysiler, senin saç rengine gitmi-
yor.
B) Bu ağır çantalarla eve mi gidiyorsun? 7.
C) Aylıklar ödenmeyince çalışanlarımız Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
bir bir gitti. cüğün anlamı, cümle içinde daha güçlü
D) Hakkımızı alamazsak mahkemeye gi- bir ifadeyle tekrarlanmıştır?
deriz. A) Kahramanları canlıdır; onların yürek
E) Dostluğumuz, kötü gidiyor; her an bo- atışlarını sözcüklerin arasında hisse-
zuşabiliriz. debiliyorsunuz.
B) Kendini yazıya adamış; bunun için İs-
tanbul’dan uzaklaşıp Adalar’a yerleşe-
5. cekmiş.
3. Aşağıdakilerin hangisinde verilen cüm- C) Cevabım olumluydu ama kimse, hâlâ
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çek- lede anlatılanlar, ayraç içinde verilen benim sorun çıkarmayacağımdan emin
mek” kelimesinin anlamıyla kullanımı özellikle uyuşmamaktadır? değildi.
birbirine uymamaktadır? A) Sanatta bilinmeyen bir çizgi geliştir- D) Bu öyküler niteliklidir ne var ki sıradan
mek istediğinden sürekli bir arayış için- dergilerin öyküde aradığı tek şey nite-
Anlam Kullanım lik değildir.
deydi. (yenilikçilik)
A) Bir yöne doğru Komisyondaki temsil- E) Şairler alıngandır; onları üzecek eleş-
B) Onun romanlarını okurken cümleler
yürütmek cimizi her an çekebi- tiriler konusunda daha tutumlu olmak
sizi kendine bağlıyor, kitabı bitirmeden
lirdik. gerekir.
bırakamıyorsun.(sürükleyicilik)
B) Taşıtı bir yere Arabasını karakolun
C) Her cümlesini iyice düşündükten son-
bırakmak önüne çekip polise
ra yazdığından ve yazdıktan sonra
gitti.
birkaç kez okuduğundan yazılarında
C) Dayanmak, Anneler, çocuklarının yanlış yok. (yoğunluk)
katlanmak derdini yıllar boyu çe- 8.
D) Reşat Nuri’nin hikâyelerinde, sizin ya-
kerler. Umduğu neticeyi almayacak ----.
şanmış olamaz diyeceğiniz bir bölüm
D) Kullanım dışı Piyasadan para çe- Bu cümlenin sonuna aşağıdakilerden
yoktur. (gerçekçilik)
bırakmak kerek enflasyona yol hangisi getirilirse cümlenin anlamı de-
E) Onun filmlerini izledikten günler sonra
açmışlar. ğişir?
bile hatırlıyorsunuz, belki o filmlerden
E) Bir yere asmak Bayrakları, flamaları A) gibi B) herhâlde C) galiba
rüyalar bile görüyorsunuz. (etkileyicilik)
direklere çektik, evleri
D) asla E) sanırım
süsledik.

Sözcükte Anlam
9. 12. 15.
Bugün ağla çocuğum yarın ağlayamazsın Semih Balcıoğlu, yapıştırma olmayan ve 1919 senesi Mayıs'ının on dokuzuncu
Şimdi anladığını sonra anlayamazsın asla pörsümeyen bir gülüşün bir ömürlük günü Samsun’a çıktım.
bir şantiyesi olarak yaşadı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çık-
Aşağıdakilerin hangisinde “sonra” söz-
cüğü, bu dizelerdeki anlamıyla kullanıl- Bu cümledeki altı çizili sözlerin yerine mak” sözcüğü, bu cümledeki anlamıyla
mıştır? aşağıdakilerden hangisinde verilenler kullanılmıştır?
sırasıyla getirilse cümlenin anlamında A) Köşkten çıktık, şehir meydanındaki kü-
A) Bahçe kapısından sonra, pembe boya-
bir bozulma ya da değişme olmaz? tüphanenin karşısındaki parka gittik.
lı küçük bir kapıyla karşılaşacaksın.
A) içten - tazeliğini daima koruyan B) Belediye başkanı, hepimizden açıkgöz
B) Önce mührü vurdu, sonra evrakı mü-
fettiş titizliğiyle okumaya başladı. B) samimi - başkalarınkine ve benzeme- çıkmıştı; konuşmasını bir edebiyatçı
yen dostuna hazırlatmıştı.
C) Benden sonra en yetkili amirin kendisi
olduğunu sanıyordu. C) içten - alışılmadık C) Yol parası çıktıkça vapura atlıyor, ada-
D) başkalarınkine benzemeyen - sürekli lardaki dostlarını görmeye gidiyordu.
D) Ağaçları kendin budama, sonra bağ-
dan az ürün aldım diye üzülürsün. E) coşkulu - sürekli tekrarlanan D) Yanında iki hafta önce çıkmış bir söz-
lükle, birkaç edebiyat dergisi vardı.
E) Divan şiirinde Fuzulî’den sonra en bü-
yük şairin kim olduğu tartışılıyor. E) Karaya çıkmak için konsolosla yeni-
den görüşmek zorunda olduğumuzu
biliyorduk.
10.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “eylemin
aşama aşama” gerçekleştiği anlamında
bir sözcük vardır?
13.
I. Bu gelişinizi saymam, başka bir gün
A) Ölüm mü insan çözemez
sizi yine beklerim.
Uçsuz bucaksız düşünceler içinde II. Kitaplarını her yıl sayar, eksik olanların
B) İşvesine kanmayın lambaların kimde olduğunu öğrenmeye çalışırdı.
Şahlanan küheylan gibidir zaman III. Sayıp sevdiğimiz biri olduğundan
C) Gittikçe kesilir sedalar onunla çok tartışmak istemedik.
IV. Sözlerine bakıp onu da bilen adam
Gece, bir siyah el gözümü bağlar
saydılar, yanıldılar.
D) Samanyolu’nu aradan kaldır
V. Kapısındaki küçük şeftali ağacının çi-
Kuş olmayan ne kalır dünyadan çeklerini zevkle sayardı.
E) Beyaz bir masal başlar yine Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
Kuşlar resim çizerken gökyüzüne hangilerinde “saymak” sözcüğü, aynı
anlamda kullanılmıştır?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve V. 16.
11. I. Gazeteler de konu hakkında haberler
I. Bu elbise sana dar gelir. yayımladılar.
II. Tembel bir öğrenci olarak biliniyordu. II. Üniversiteyi kazandı da annesinin gö-
III. Bana düşük ücret vereceklerini sanmı- züne girdi.
yorum. III. O da müzisyenlerin sohbetlerinde bu-
IV. Ağır gövdesini zorlukla sürüklüyordu. lunmak istiyordu.
V. Sınıfta uslu durduğu için öğretmenler- IV. Seralar, ürün verdi de domates hâlâ
ce seviliyordu. manavlarda pahalı.
14. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
Aşağıdakilerden hangisi, yukarıdaki altı
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin hangilerinde “de/da” bağlacı, cümleye
çizili sözcüklerden hiçbirinin karşıt an-
sesteşi yoktur? aynı anlamı katmıştır?
lamlısı değildir?
A) al B) ak C) söz A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
A) yüksek B) hafif C) başarısız
D) at E) yıl D) II. ve IV. E) III. ve IV.
D) çalışkan E) geniş
16. B 15. E 14. C 13. C 12. A 11. C 10. C 9. B 8. D 7. A 6. E 5. C 4. A 3. A 2. B 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Bir sözcük benzetme ilgisiyle anlam geniş- Somut anlamlı bir sözcük, soyut bir anlam Soyut bir durum; sözcük veya sözlerin eğ-
lemesine uğrayarak başka bir sözcüğün kazanabilir. retileme (istiare) sanatından yararlanılarak
yerini tutabilir. Aşağıdakilerin hangisinde bu durum ör- birbirinin yerine kullanılmasıyla somutlaş-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde böyle neklendirilmiştir? tırılabilir.
bir kullanım vardır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tür
A) Evden ayrılmasının üzerinden henüz bir somutlaştırılmaya örnek vardır?
A) Gözlerin üzerimizde olduğunu unut- bir saat bile geçmemişti. A) Çocuklarını hatırladıkça hıçkıra hıçkıra
madan hareket ediyorduk.
B) İzmir sokaklarında çocuklar oyun oy- ağlıyordu.
B) Her eve ordu için iki çift çorap örme nuyor, babalar işe koşuyordu. B) Bazen anılara dalıyor, içinde yılların
zorunluluğu getirilmişti.
C) “Bende kafa kalmadı” diye yakınan sa- harmanı savruluyordu.
C) Her aileden en az bir dal kırılmıştı, her atçi bir anda işi bırakıp gitti. C) Kendi yaşamımı anlatmak için kürsüye
evden ağıt yükseliyordu.
D) Gördüğümüz her eseri fotoğraflamak neredeyse koşuyordum.
D) Annelerin gözyaşları akmasın diye istediğimizden biraz geç kaldık. D) Kasabanın çoğu, Devlet Üretme Çiftli-
antlaşmaya razı olabilirdik.
E) Kol saatim olmadan duramayacağımı ği emeklisiydi o zamanlar.
E) Vatan için savaştığının bilincinde ol- bildiğimden bir saat satın aldım. E) Şiirlerimle ilgili anlatılanları dinledikçe
mayan erler de vardı.
kendime güvenim artıyordu.
5.
2.
Anlam genişlemesiyle bir sözcük, seslen-
Bir sözcükle anlatılabilecek bir durumu 8.
diği duyu organından başka bir duyuya
birden çok sözcükle anlatmaya dolaylama seslenebilir. Buna “duyu aktarması” denir. (I) Eski kalemler, gençlerin dil özensizliğin-
denir. den şikâyet ediyorlar. (II) Aslında haksız da
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolay- sayılmazlar. (III) Öykülerini okuduğum genç-
zili sözcüğün kullanımında duyu aktar-
lama vardır? lerin çoğu, sadece konu üzerinde yoğunlaşı-
ması vardır?
yorlar. (IV) Adlarını sadece işledikleri konula-
A) Bu yıl derya kuzusu da az olacakmış. A) Soğuk şubat sabahlarında memurların rın ilginçliğiyle duyurmak istiyorlar. (V) Oysa
B) Sağanak yağış, şehirleri sel altında bı- işe yetişme telaşını izledim. dünya, en az iki yüzyıldır öyküde de şiirde
raktı. B) Anteplilerin tatlı yemeklere düşkünlü- olduğu gibi dili özden daha çok önemsiyor.
C) Yaz mevsimi yağışlı olunca orman ğünü bilmeyenimiz yoktu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin
yangını az olur. hangilerinde ad aktarmasına örnek yok-
C) Ekşi ve henüz sert elmalardan birkaç
tur?
D) Su kaynaklarımızın temiz tutulması tane koparıp masamıza koydu.
çok önemli. A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
D) Konuşmacının keskin yargıları, bütün
E) Sanayi atıklarının nehirlere akmaması katılımcıları rahatsız etti. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
gerekiyor. E) Çocukların derin havuzlara tek başları-
na girmeleri yasaklanmıştı.
9.
3. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
(I) Haziran ayı bir yağmurlu, bir güneşli Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir zili sözcüğün kullanımında duyu aktar-
geçmişti. (II) Bereketi yağmura bağlı ekin- sözcük veya sözün kullanımında açık ması yoktur?
lerin yoksul sahiplerinin yüzü gülüyordu. istiare (eğretileme) vardır? A) Kimi eleştirmenler, sivri ifadelere yer
(III) Kendilerine barajın yararlarını anlat- A) Göz bebeğimi kaybettim, onun için böy- vermekten kaçınır.
maya gelen mühendisleri biraz keyifli, bile ağlarım. B) Soğuk sözleri, ılık ama hedefi belirsiz
raz alaylı dinliyorlardı. (IV) Su tutulacak B) Vefasızlık karakter oldu çağın değiş- sözlere tercih ederim.
da yaz gelince tarlalara verilecekmiş. (V) kenliği içinde. C) Tatlı dizelerle aldatılmaktansa kötü
Garip ama insanlığa ait bu binlerce yıllık
C) İnsan, birkaç dakikayı birlikte geçire- sözlerle kendime gelmeyi tercih ede-
deneyim, onların aklına yatmıyordu.
ceği bir dostu boşuna arar. rim.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Dostluklar sanallaştı, dostlarımızı sa- D) Edebiyat sohbetlerine sıcak yaz döne-
hangisinde altı çizili sözün kullanımın-
nal adreslerinde buluyoruz. minde ara verilirdi.
da “kinaye” vardır?
E) Çağdan şikâyet etmek yanlış, değişen E) Acı konuşanlar, çoğu zaman övgüler
sadece insanlardır. dizenlerden daha samimidir.

Sözcükte Anlam
10. 12. 14.

(I) İki yelkenli, alacakaranlıkta Köyceğiz Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “do- Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde altı
Gölü’nü Akdeniz’e bağlayan su yolunda laylama”ya örnek bir kullanım vardır? çizili sözcükte istiare yoktur?
ilerliyor. (II) Sabah, sudan çıkan yeşil bir A) Dağların zirvesindeki kar henüz erime- A) Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.
kedi gibi ağır ağır doğuyor. (III) Yolcula- mişti. B) Aç tavuk kendisini darı ambarında sa-
rın başka bir yöne gitme isteğine kaptan,
B) Bisikletli çocuklar, küçük kasabayı bir- nır.
omuz silkiyor. (IV) Su, yelkenimizin altında
birine katmıştı. C) Kaymağı seven mandayı yanında ta-
şakıyor. (V) Gün ışığını bekleyen kuşlar,
günün sevincine hazırlanıyor. C) Güreşçilerin aileleri, madalya alan gü- şır.
reşçiyi merak ediyordu. D) Emek olmadan yemek olmaz.
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- D) Aklına yatmayan bir işe kaklaşmak is- E) Açık yerde tepecik kendini dağ sanır.
nemez? temediğini bildirmişti.
A) I. cümlede “yelkenli” sözcüğünde ad E) Bacasız sanayi geliştikçe Akdeniz sa-

aktarması vardır. hilleri beton yığınlarıyla kaplandı.
B) II. cümlede “sabah” sözcüğünün kulla-

nımında açık istiare (eğretileme) var-
dır.
C) III. cümlede “omuz silkmek” sözü hem
gerçek anlamda hem de “önemseme-
mek” anlamında kinayeli kullanılmıştır.
D) IV. cümlede “suyun şakıması” ifade-
sinde kapalı istiare vardır.
E) V. cümlede kişileştirme yapılmıştır.
15.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde dört
ögesi de bulunan bir benzetme vardır?
11. 13. A) Bir bela ki sorma gitsin yüreğimde ya-
(I) Trafiğin en yoğun olduğu saatte, ara- (I) Uzun zaman geçti. (II) Buradan gittiği- tan aslan
bamda minnacık bir nokta hâlinde oturuyo- nizde yaz bitmek üzereydi. (III) Bir gece Birine kalbimi açsam giremeden par-
rum. (II) Sağım, solum, önüm, arkam trafik. ılık yağmurları seyredip konuşmuştuk. (IV) çalıyor
(III) Kıpırdayacak bir yer yok, yapacak bir Bana sert ve acı sözlerle karşılık vermiştin. B) Bana kimsin diye sorma meleğim
şey de. (IV) Belli ki İstanbul’un trafik soru- (V) Ben, yazma zorunluluğunun yol açtığı
nu, yakın bir dönemde çözülemeyecek. (V) Pek güzel dinle de izah edeyim
ihmalin elde olmadığını söylemiştim.
Biz de her sabah ışıksız durur, arada bir C) Nur bekler gibi gece yarısında
Bu parçada numaralanmış cümlelerin
duyulan bir düdük sesi veya telaşla salla- Bekledim on iki yıl mektepte
hangisinde duyu aktarmasına örnek
nan ellerin işaretiyle yol alırız.
vardır? D) Hatırımı sorma sakın gerçeği söyleye-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin mem
hangisinde benzetme yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Deli gönlüm durulmuş bir su gibi ses-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. siz
E) Sözlerim farksız değildir aslında on-
dan
Ruhum bir mezar; benliğim, içinde ölü
15. D 14. D 13. D 12. E 11. A 10. B 9. D 8. C 7. B 6. A 5. D 4. C 3. B 2. A 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt an- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim Şair, ömrünün son yıllarında bir çocuk ka-
lamlı sözcüklere yer verilmiştir? kullanılmamıştır? dar alıngandı.
A) Biz günümüz gençleri üzerine tezler A) Gözlem yapmak için yüksek bir tepeye Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ka-
üretip fikirler öne sürerken, onların çıkmıştık. dar” sözcüğü bu cümledeki anlamıyla
gençlikleri geçiveriyor. B) Turunçgillerle ilgili araştırmamız neti- kullanılmıştır?
B) Bazen ne kadar düşman duygu varsa celenmek üzereydi. A) Valiyle ilimizin sınır köylerine kadar gittik.
gelir de bir türlü dilediğiniz duygular C) Notaları bilmeyenleri müzisyen say- B) Herkesi ikna edinceye kadar konuştu.
gelmez. mamız doğru değildir. C) Ankara parkları, doğal parklar kadar
C) Kötü derhal gerçekleşir; ne yazık ki iyi- D) Sabit hız konusunda anlattıklarını an- güzeldir.
nin gerçekleşmesi için zamana ihtiyaç layamamıştık. D) Öğleye kadar çalışır, öğleden sonra ki-
vardır.
E) Henüz kendi yağımızla kavrulacak du- tapçılara giderdi.
D) Birbirimizi kurtarılması, eğitilmesi ve ruma gelmemiştik. E) Yönetimden ayrılıncaya kadar yetkile-
yönlendirilmesi gereken bir öteki ola-
rini devretmedi.
rak görmeyelim.
E) Doğruları duyurmak için gerekli ortamı
bekleyenler, hiçbir zaman doğruyu du-
yuramazlar.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
2. çizili sözcük gerçek anlamının dışında 8.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “daha” kullanılmamıştır? I. İkimiz de atölyede gelişigüzel çalışı-
sözcüğüyle eş anlamlı bir sözcük kulla- A) Kendi belirlediği kuralları çiğneyerek yorduk.
nılmıştır? tepki topladı. II. İşlerini planlamadan yapıyor, kimseye
B) Mektubu satır satır okuduktan sonra danışmıyordu.
A) Apartman odalarında ağlar çocuklar
çekmeceye koydu. III. Sokaklarda başıboş dolaşan kişileri
Henüz sabah olurken yorgun şehirlerde
eğitme projesi yapıyordu.
B) Sular bile durdu, sessizdi her yer C) Boş konuşarak başarısını gölgelediği-
nin farkında değildi. IV. Mantıksız hareket ediyor, bütün işlerini
Kalmadı bir yerde hayattan eser geciktiriyordu.
D) Medyanın durumunu hiçbir zaman
C) Hayata yeniden gelmişim sandım Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
parlak görmedik.
Ölmeye varlığa şimdi inandım hangilerinde altı çizili sözler anlamca
E) İş yerinde herkesle boğazlaşır, huzu- en yakındır?
D) Hayatım onların göğsünden taşar rumuzu bozardı.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
Ölsem de ben benliğim onlarda yaşar
E) Yağmurlu bir gün D) II. ve IV. E) III. ve IV.
Hâlâ sokağı eğlendiriyor çocuklar
3. 6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yazı” Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terime 9.
sözcüğü, terim anlamda kullanılmıştır? yer verilmiştir? Biliyorum (farkındayım), bu öyküler de eski
A) Semtimizin yoksul insanlarının özlem- bir zamanın (günün) sararmış (solmuş) fo-
A) Öğretmenimiz yazımdan dolayı sürekli
lerini size anlatacaktım. toğrafı gibi bir kenara atılacak (konacak)
benden puan kırıyordu.
ve bazen (sık sık) çıkarılıp ona bakılacak.
B) Defterin kapağındaki yazıyı okumak B) Çocukların isteklerine cevap vermek
için sabırlı olmak gerekir. Bu cümlede geçen aşağıdaki sözcükler-
için gözlüklerini taktı.
den hangisi, kendisinden sonra ayraç
C) Yazın okunaklı olsaydı seni de kâtip C) Sözünü ettiğim konularla ilgili kimsenin
içinde verilen sözcük veya sözle yakın
yaparlardı, demişti. derli toplu bir bilgisi yoktu.
anlamlı değildir?
D) Yazarın dünkü yazısı ile ilgili tartışma- D) Her rol için uzun provalar yapmak zo-
A) Biliyorum B) zamanın C) sararmış
lar hâlâ devam ediyor. runda olduğumu öğrenmiştim.
E) Beni mutlu eden bir rastlantıyla o gün D) atılacak E) bazen
E) Elindeki yazıyı silmek için elini birkaç
kez pantolonuna sürdü. bütün eski dostlarım bir aradaydı.

Sözcükte Anlam
10. 12. 15.

I. Evimiz, belediye binasına yakın bir Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç I. Selçuklu Devleti’ni kuran Ertuğrul Gazi
yerdeydi. içindeki sözcük altı çizili sözcüğün zıt hakkında bilgi topluyordu.
II. Yakın akrabalarımızı da ziyaret ede- anlamlısı değildir? II. Büyükelçiyle dostluk kurmak için ona
memiştik. A) Gerçek bir dost olduğunu bildiğimden hediyeler getirdi.
III. Toplumsal sorunlara yakından bakmak sırlarımı onunla paylaştım. (sahte) III. Sofrayı kurma görevi, her zaman evin
gerekir. küçük kızınındı.
B) Çiçeklerin fiyatında rutin bir artış yaptı-
IV. Televizyonlar, bu haberi bir yıla yakın ğını söyledi. (büyük) IV. Bir atölye kurup mobilyalarını kendisi
verdiler. üretmeye başlamıştı.
C) Aracımız ağır yol aldığından bir iki saat
V. Bana yakın durmamaya çalıştığının Aşağıdakilerden hangisi “kurmak” söz-
geciktik. (hızlı)
farkındayım. cüğünün bu cümlelerdeki anlamların-
D) Düşüncelerini düzgün cümlelerle an-
Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangi- dan biri değildir?
latmayı biliyordu. (bozuk)
sinde “yakın” sözcüğü, “uzak” sözcüğü- A) Oluşturmak, sağlamak
nün zıt anlamlısı olarak kullanılmamış- E) Bir cenaze merasiminden kalmış gibi
B) Bir şeye varlık kazandırmak
tır? acı bir yüzle bakıyordu. (tatlı)
C) İnşa etmek, faaliyete geçirmek
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Düşünmek, aklına koymak
13. E) Hazırlamak
Sözcükler, benzetme yoluyla anlam ge-
16.
nişlemesine uğrayarak başka sözcüklerin
yerini tutabilir. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
cükler arasında farklı bir anlam ilgisi
vardır?
zili sözcüğün kullanımı buna örnektir?
A) İhtiyaçlarımızı gidermek, karşılamak
A) Rüzgarın ardından ilk büyük dalgalar
konusunda bize yardımcı olmuştu.
iskeleye çarptı.
B) Nedensiz, sebepsiz bir tartışma içinde
B) O gün ömür ağacımdan bir taze yap-
yer almak onu rahatsız etti.
11. rak daha düştü.
C) Altmış yıllık şiir serüvenimizi anlatma-
Başkalarına ait bir üstünlüğü onlardan alıp C) Çayın içinde yüzen birkaç çöpe bakıp
ya, ifade etmeye çalışmıştım.
kendisine ait kılma hırsı (kıskançlık), sanat dünyayı düşündüm.
D) Üretenler, tüketenler ve tüketimi özen-
I D) Gençlik, beni dün anlamıyordu; bugün
direnler bütün toplumu oluşturur.
karakteriyle bağdaşmaz. Ama sanat adamı de anlamaz.
E) Antalya’nın sanayi konusunda tarımda
başkalarının eserine benzer bir eser oluş- E) Aramızda yeni bir yüz göremeyince
olduğu kadar geliştiği, ilerlediği söyle-
turmak isteyebilir (özenti). Başkalarının “Siz donmuş bir topluluksunuz.” dedi.
nemez.
II
eserini birebir almadıktan (taklitçilik) sonra 17.
14.
III Aşağıdakilerin hangisinde “karıştırmak”
“Trabzon’un sevinci de tepkisi kendine sözcüğü “bir şeyi bulma amacıyla bir yere
bunun bir sakıncası yoktur. Sanat eserinin
özgüdür.” cümlesindeki “Trabzon” söz- bakmak, bir yeri yoklamak” anlamında
benzersizliği (özgünlük) her zaman üstün- cüğünün kazandığı anlam özelliği aşa- kullanılmamıştır?
IV ğıdakilerden hangisinde vardır?
lük anlamına gelmez. Benzersiz olduğu A) Çocuk odasını karıştırıp, onların istedi-
A) Çankırı, gözüme büyük bir kasaba gibi ği oyuncağı kendilerine verdim.
hâlde sanatsal değerden yoksun, bayağı görünmüştü.
B) Şehri karıştıran iki adamı bulmak için
(yalınlık) eserler vardır. B) Burdur’un turistik yerlerini baştan başa bütün polisler görevdeydi.
V gezmiştim.
C) Kitaplığımı karıştırma, sevdiğim kitap-
Yukarıdaki numaralanmış kavramlar- C) Edremit’in kaymakam karşılama töre- lara bakma gücünü kendimde bulamı-
dan hangisi, kendisinden önceki açıkla- nini de görmüştüm. yordum.
mayla ilgili değildir? D) Kendimi Anamur’da yabancı bir turist D) Depoyu karıştırsan orada işine yara-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. gibi tanıtabilirdim. yacak birçok parça bulursun.
E) Şereflikoçhisar’la Tuz Gölü arasındaki E) Eskici, cebini karıştırıp yarı yanmış bir
bir yerde kahvaltı yaptık. kâğıdı çıkarıp bana uzattı.
17. B 16. D 15. D 14. C 13. B 12. B 11. E 10. D 9. E 8. A 7. C 6. D 5. B 4. E 3. D 2. A 1. C Cevaplar

Söz Öbeklerinde Anlam 1. Modül Test 7
1. 4. 6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kulak”
me yer verilmemiştir? zili deyim ayraç içindeki anlamda kulla- sözcüğü, deyim içinde kullanılmamıştır?
A) Aralarından su sızmayan dostlar bile nılmamıştır? A) Annesinin söylediklerine kulak asmı-
eleştiri alanına el atınca birbirlerinden A) Soyguncular, bilgisayarları aldıktan son- yor, kendi bildiğini okuyordu.
uzaklaşabiliyorlar. ra mağazadan kaşla göz arasında B) Konuşmacı öyle sözler söyledi ki ku-
B) Ne yazık ki öz Türkçeyle ilgili girişim- uzaklaşmışlar. (Çok kısa süre içinde) laklarıma inanamadım.
lerimiz askıda kaldı; öyle olmasaydı B) Kimi zaman güncel haberler kabak C) Kulağına çalınan haberleri hemen bize
Türkçe daha da iyi bir yerde olurdu. tadı verir, okuyucu gazetede ciddi yo- ulaştırır, tedbir almamızı sağlardı.
C) Türkçenin can düşmanı, yabancı söz- rumlar arar. (Bıktırmak, usandırmak)
D) Komutanın kulakları iyi duymadığın-
cüklerdir; Türkçeyle Batı dilleri arasın- C) Başında kavak yelleri esen gençlerden dan, hepimiz onunla bağırarak konu-
da henüz sağlam bir duvar örülmedi. bir grup kurmuş; arkeoloji araştırma- şurduk.
D) Üniversitelerin Türkçeyle ilgili çalışma- ları yapmaya başlamıştı. (Heyecanlı,
E) Kulağına bir kere kar suyu kaçmıştı,
ları Türkçeyi güzel kullanan kimi yazar- idealleri peşinde koşan)
yerinde duramıyor ama ne yapması
ların eserlerini kapsamıyor. D) Konuyu âdeta iğnenin ucuyla kazıyor; gerektiğini de bilmiyordu.
E) Genç şairler, çürük tahtaya basmak her ayrıntıyı büyük bir sabırla değerlen-
istemediklerinden yeni sözcükleri kul- diriyordu. (Titizce)
lanmaktan kaçınıyor. E) Hasılatı kardeş payı yapıp evlerine
gitmek üzereyken borçlular kapıya da-
2. yanmıştı. (Eşit bir şekilde)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir de-
yim, anlamına uygun kullanılmamıştır?
A) Çıkarcı biriydi, hep kendine yontar, ar-
kadaşlarını asla düşünmezdi.
B) Kendisine bir iş düşünce bin dereden
su getirir, bir yolunu bulur, o işi yapardı.
C) Çocuğunu evlendirmek için kesenin
ağzını açmış, hiçbir masraftan kaçın-
mamıştı.
D) Herkes, kulağı kirişte bekliyor; kasa-
badan gelecek habere göre davran-
mak istiyordu.
E) Kimileri savaş sürerken küpünü dol- 5.
durmuş; çok mal mülk edinmişti. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim
açıklamasıyla birlikte verilmemiştir? 7.
3. A) Tanık olarak dinleneceğini anlayınca Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir de-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ayak” hemen ağız değiştirdi, farklı konuşma- yim kullanılmamıştır?
kelimesi, deyim içinde kullanılmamıştır? ya başladı. A) Çevresindekilere tepeden bakmak,
B) Ağzına baktırmasını bilen bir konuş- kimseyi silinip gitmekten kurtaramıyor.
A) Şiir, icat edildiği günden bu yana asla
macıydı, çok güzel konuşur, dinleyici B) İçiniz öyle rahat ediyorsa kendinizi be-
ayağa düşmedi.
bir türlü onu bırakıp salondan ayrıl- ğenebilir, kendinizle övünebilirsiniz.
B) Geleneksel şiirimizin sarayına ayak mazdı.
atmaktan çekinenler Türkçenin şairi C) İstanbul’un değişik semt, sokak ve
C) Çocukların ağzında bakla ıslanmaz, çarşılarında bir yığın da lokanta göze
olamazlar.
sır saklayamaz çocuklar. çarpıyor.
C) “Modern edebiyatın en önemli ayağı
D) O alttan güreşiyor, zamanı gelince bir D) Tartışmada dozu kaçıranların üstüne
romandır.” diyenlere katılıyorum.
fırsatını bulur, sizi devirmenin yolunu varmak da moda olmak üzere.
D) Görsellik çağında masalın yeniden aya- arar.
ğa kalkmasını beklemek gerçekçi olmaz. E) Yazarlarımız, yazılarında deyim kul-
E) Düşman, bir neden yokken bize karşı lanmayı modern olmakla bağdaştırmı-
E) Edebiyat, ayaküstü konuşulmayacak harekete geçmekle ateşle oynadığının yorlar galiba.
kadar ciddi ve kapsamlı bir alandır. farkında değildi.

Söz Öbeklerinde Anlam
8. 10. 12.
“Ağız” kelimesi deyim içinde en çok kulla- Aşağıdakilerin hangisinde verilen de- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Hayat
nılan sözcüklerdendir. Bir konuda anlaşa- yim anlamına uygun kullanılmamıştır? koşulları çok iyiydi.” anlamında bir deyim
kullanılmıştır?
rak aynı şeyleri söylemek için “ağız birliği Deyim Kullanım
A) Şehrin mimarisine katkıda bulunan
I A) Aklı başına Başına bir bela gelme- köşe taşlarından biriydi eski belediye
gelmek den aklı başına gelmez.
etmek”; bir sözü sıkça tekrarlamak için başkanı.
“ağızda sakız gibi çiğnemek”; bir konuda B) Aklına Aklına düşen her şeyi B) Bir eli yağda bir eli balda bir insandı
düşmek yapıyor, sonra mahcup
II ama huzurunu bırakıp kasaba politika-
oluyordu. sına bulaştı.
söz söylememekte kararlı olmak için “ağzına
C) Aklını bozmak Bilgisayar mühendis- C) İyi gelir getiren ekmek teknesi elinden
III liğiyle aklını bozmuş, alınınca sokakta kalmamak için amele
taş almak”; birini yanıltıp oyalamak amacıyla keşke tıp için çalışsay- pazarında iş aramaya başlamıştı.
duygularını, düşüncelerini olduğundan baş- dı.
D) Çok varlıklıydı ancak eğitiminin düşük
ka türlü gösterecek biçimde konuşmak için D) Aklını çalmak Çocuğun aklına çalmış- olması, onun hedeflerine ulaşmasına
lar, ona her istediklerini engel oluyordu.
“ağız kalabalığı etmek”; sevindiğini
yaptırıyorlar.
IV E) Ekonomik koşulları düzeldi ve kasaba-
E) Aklı çıkmak İnsan yirmili yaşları ge- nın yoksul öğrencilerine yeniden burs
açıkça belli etmek için “ağzı kulaklarına çip de aklı çıkınca daha vermeye başladı.
V seçici davranıyor.
varmak” deyimi kullanılır.
Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden
hangisinin anlamı yanlış verilmiştir?
11. 13.
9.
(I) Klasik şiirin sırtı yere gelmez, değişen I. Nereden bildin diyeceksin?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ay- dünya koşulları klasik şiirin unutulup gün- Sana verdiğim karanfilden, karanfilden
raç içindeki deyim, kendisinden önceki dem dışı kalmasına yol açmaz. (II) Kimi II. Sana ayaklarımı vermek isterdim
açıklamayı karşılamaz? modern şairler, klasik şiirin ülkesini âdeta
Çiseyen yağmurda yürürsün diye
A) Saygın bir insanın söylemeyeceği (ağ- arpalık yaptılar. (III) Klasik şiirlerden söz-
cükler içerse de o şiirin değerinden hiç al- III. Sana bir resim vermek isterdim
zına almamak) hakaretler ederek yazı-
mamış şiirleriyle klasik şiirin saygınlığına Yuvanın en güzel köşesinde saklayacağın
sını bitirdi.
gölge düşürdüler. (IV) Yeniliği geleneksel IV. Kalmadı hayatın tadı ne tuzu
B) Bu keşifleri başka ülkelerin bilim adam-
olana sırtını dönmek olarak gören kimi Sana gönül vermek kalbimin suçu
ları yapsalardı çok değer görürlerdi. (el şairler ise klasik şiirin temsilcilerine haka-
üstünde taşınmak) V. Aman bir mazlumun kalbini kırma
retler yağdırdılar. (V) Ama bugün klasik
Hesabını vermek çok zorlu olur
C) Savaştan sonra bir ülkenin sorunların- şiir hâlâ ayakta; önemli bir okuyucu kitlesi
dan kurtularak kalkınması (ayağa kalk- ancak klasik şiiri okuduğunda şiir zevkine Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
ması) yılları alır. ulaşıyor. gilerinde “vermek” sözcüğü, deyim için-
de kullanılmıştır?
D) Mütercim olarak işe başladığı gün çok Bu parçada numaralanmış cümlelerin
sıkıntı çekmiş (emdiği süt burnundan hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve V.
gelmek) ama sonraki günlerde rahat verilmiştir? D) III. ve IV. E) IV. ve V.
etmişti. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Kurumların üzerine çok varırsanız (ca-
nının derdine düşmek) kurumlar ne ya-
pacağını bilemez duruma düşer.
13. E 12. B 11. A 10. E 9. E 8. D 7. E 6. D 5. E 4. C 3. C 2. B 1. D Cevaplar

1. 3. 5.
İnternet siteleri fabrika imalatı şiirlerle dol- Genç öykücüler, basmakalıp ölçüleri sars- Klasik hikâyenin tozlu plaklarını döndür-
maya başladı. O şiirlerden birini okursanız makta, klasik hikâye ustalarının hikâye meye devam eden yazarlar, doğal olarak
bir sonrakini okumaya gerek yok. Hepsi, saymayacağı öyküler kaleme almaktadır. bugünün şiiri andıran öyküsüne kapıları
neredeyse aynı sözcüklerle örülmüş; hep- Bu cümlede geçen “basmakalıp algıları kapatıyorlar.
sinin şairine inansanız ağlayacaksanız. sarsmak” sözüyle aşağıdakilerden han- Bu cümlede geçen “klasik hikâyenin tozlu
Bu parçada geçen altı çizili sözün yeri- gisi anlatılmamıştır? plaklarını döndürmeye devam etmek” sö-
ne aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Yerleşik kuralları yıkmayla yüz yüze züyle anlatılmak istenen, aşağıdakiler-
A) taklit ürünü bırakmak den hangisidir?
B) kalıplaşmış B) Bilinen değerlerin geçerliliğine son A) Hikâye türünde büyük bir deneyime
vermek sahip olmak
C) birbirinin kopyası
C) Uzun süre kullanılarak sıradanlaşmış B) Hikâyenin eski tarzda yazılmasına kar-
D) duygulardan arınmış
ölçüleri değiştirmek şı çıkmak
E) özgünlükten yoksun
D) Kendilerinden önceki öykü yazarların- C) Eski tarzda hikâye yazmayı sürdürmek
dan farklı ilkeler edinmek D) Hikâyenin yenilenmesi için çaba gös-
E) Öyküde özü anlatımdan daha çok termek
önemsemek E) Hikâyenin bağımsız bir tür olduğunu
kabul etmemek
4. 6.
Gazete ve dergilerdeki denemelere bakın- Mahalle kahvesine dönen bir dünyada
ca ister istemez kaygılanıyorum: Deneme toplumlar, birbirlerinin sanat, kültür ve ede-
yazarlığımız topallıktan kötürümlüğe doğ- biyat çayından içerler. Bugünden sonra,
ru mu kayıyor? Nurullah Ataç, elbette Batılı her yönüyle ulusal şiir veya öyküden söz
2. anlamda büyük bir deneme ustası değildi. etmek güçtür. Genç bir şairimiz, Brezilya
Şiiri, yanımda sözlük taşımadan okuya- Ama onun yazdıklarını bugünkü deneme- öyküsünü veya Şili şiirini taklit edebiliyor.
bilmeyi isterim. Şair, sizi ikide bir sözlüğe cilerle karşılaştırınca iyice umutsuzluğa Bunu engellemek mümkün değildir.
başvurmak durumunda bırakıyorsa sizinle kapılıyoruz.
Bu parçada geçen “mahalle kahvesine
onun arasında bir ortak dil yoktur. Oysa Bu parçada geçen “topallıktan kötürümlü- dönmek” sözüyle anlatılmak istenen,
şair ancak ortak dilde anlaşılır. ğe doğru kaymak” sözünün anlamı, aşa- aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada geçen “sözlük taşımadan ğıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
A) Ulaşım ve iletişim olanaklarının artması
okuyabilmek” sözüyle anlatılmak istenen A) Denemeciliğimiz, eskiden kötüydü; bu-
aşağıdakilerden hangisidir? B) Edebî eserlerin estetik değerini yitir-
gün daha da kötüye gidiyor.
mesi
A) Şiirin güncel sorunlara değinmesi B) Bugünkü deneme ustalarımız, Nurul-
C) Sanatsever kitlesinin kültürel düzeyi-
B) Şairin özgün söyleyişten kaçınması lah Ataç’a göre bir adım önde gidiyor.
nin düşmesi
C) Şiirin kolay anlaşılması C) Deneme yazarlığımız, olumsuzluklara
D) Kültür ve sanat etkinliklerinin çoğalması
D) Şiirde okuyucunun duygularının işlenmesi rağmen epey mesafe kaydetti.
E) Sanatsal etkinliklerin sıradan kişilerin
E) Şiirin toplumun bütün kesimlerine ses- D) Deneme türü üzerinde çalışanlar, yeni
ilgisini görmesi
lenmesi kaynakları eskisinden daha iyi buluyor.
E) Kendilerini yenilemeyen deneme usta-
ları bile bir okuyucu kitlesi edinebiliyor.

7. 9. 11.
Sanatla ilgili etkinliklerin hiçbir zaman vit- Eleştirinin dozajı kaçtığında bir gün eleştiri Bir yazarın iç dünyasını tertemiz, şeffaf bir
rine çıkmayacağını bilmiyor değilim. Ama derginiz, bir tren kazası geçirir ve siz, bir camın ardından görmek istiyorsanız onun
21. yüzyılın, söz kalabalığını ezen gerçek- daha bir eleştiri dergisi yayımlama imkânı günlüklerini okuyunuz. Ama aynı şey, anı-
çi dişlileri dönmede. Belki bir gün sanat en bulamazsınız. lar için söylenemez. Her yazar, anılarında
azından ön raflarda yer alır diye umutlanı- Bu cümlede geçen “tren kazası geçir- iç dünyasının üzerine dilediği renkten bir
yorum. mek” sözüyle anlatılmak istenen, aşağı- jelatin koyar.
Bu parçada geçen “vitrine çıkmak” sözü- dakilerden hangisidir? Bu parçada geçen “şeffaf bir camın ardın-
nün anlamı aşağıdaki cümlelerin hangi- A) Beklenmedik bir sorunla karşılaşıp çok dan görmek” sözüyle anlatılmak istenen
sinde vardır? zarar görmek aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kimi şairler, sosyal sorunları işlemeyi B) İnandırıcılığını yitirmek A) Uzaktan bakmak
basitlik sanırlar. B) Yüzeysel olarak incelemek
C) Başkalarına büyük bir zarar vermek
B) Büyük sanat eserlerinin kitleler için C) Okuyucularına anlatmak
D) Gerçeklerle ters düşmek
teşhir edilmesi beklenemez.
E) Yararlı bir girişimde bulunmamak D) Bütün yönleriyle olduğu gibi öğrenmek
C) Sanat eserleri eskimez ve zamanla
E) Başkalarının anlattıklarıyla değerlen-
değerini kaybetmez.
dirmek
D) Kimi sanat eserlerinin değeri çağların-
dan çok sonra anlaşılmıştır.
E) Şiir çağının geride kaldığını iddia
edenlere katılmıyorum.
10.
Aynada kendini gördükçe şaşıran birinin
yapacağı eleştiri gerçekçi olmaz. Çünkü
kendi durumunu bilmeyen birinin başkala-
rının durumunu doğru değerlendirdiği gö-
rülmemiştir.
Bu parçadaki altı çizili sözün anlamı
aşağıdaki cümlelerin hangisinde var-
dır?
8. A) Eleştirmen, sanat adamını çağının di-

ğer sanat adamlarıyla karşılaştırarak
Saati geri kalmış bir köşe yazısı yazmak-
değerlendirmelidir.
tansa saati olmayan bir hikâye yazmayı
B) Çağının ilerisinde olan her sanatçı- 12.
tercih ederim.
yı başarılı görme eğilimi günümüzde Osmanlıca bir şiirin üstündeki örtüyü şöyle
Bu cümledeki altı çizili sözlerin yerine
doğru bulunmuyor. bir aralamak için bile bir sözlüğe bakmanız
aşağıdakilerin hangisinde verilenler ge-
C) Kendisiyle yüzleştikçe bilmediği yön- gerekir.
tirilebilir?
lerinin bulunduğunu görüp hayrete Bu cümlede geçen “üstündeki örtüyü şöy-
A) Yanlış görüşler içeren - gerçekleri an- düşen sanatçı, zamanla dışarıya bak- le bir aralamak” sözle anlatılmak istenen
latan maktan vazgeçer. aşağıdakilerden hangisidir?
B) İçeriği tartışılan - herkese seslenen D) Sanat dergilerinde sanatçılarla ilgili A) Anlamını az çok öğrenmek
C) Okuyucusu olmayan - çok okunan yüzeysel değerlendirmeler yapılıyor, B) Benzerini kaleme almak
D) Güncelliğini yitirmiş - her zaman oku- okuyucunun yanılmasına yol açılıyor.
C) Ne zaman yazıldığını tespit etmek
nabilecek E) Kimi sanatçılar ısrarla özeleştiri yap-
D) Olması gerektiği gibi seslendirmek
E) Geçmişi anlatan - bugünü konu edinen maktan kaçınır ama başkalarını eleş-
tirmekten büyük bir zevk alır. E) Söz sanatlarını tespit etmek
12. A 11. D 10. C 9. A 8. D 7. B 6. A 5. C 4. A 3. E 2. C 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde me- I. Damlaya damlaya göl olur. Yetenekli, dürüst ve değerli bir kişi bulun-
cazlı bir söyleyiş yoktur? II. Güvenme varlığa, düşersin darlığa. duğu yüksek yeri yitirip önemsiz bir yerde
A) Aç bırakma hırsız, çok söyleme arsız III. İşten artmaz, dişten artar. bulunmak zorunda kalsa bile değerinden
edersin. IV. Fukaranın tavuğu tek tek yumurtlar. bir şey kaybetmez.
B) Aş taşınca kepçeye paha olmaz. V. Sakla samanı, gelir zamanı. Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede
Yukarıdaki atasözlerinden hangisi, an- anlatılanlara anlamca en yakındır?
C) Tarlada izi olmayanın, harmanda yüzü
olmaz. lamca diğerlerine uzaktır? A) Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. getiremez.
D) Taşıma su ile değirmen dönmez.
B) Altın yere düşmekle pul olmaz.
E) Tilki tilkiliğini bildirinceye kadar post
elden gider. C) Horozu çok olan köyde sabah geç olur.
D) Mahkeme kadıya mülk değil.
E) Mühür kimde ise Süleyman odur.
5.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile- 8.
Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin me yansıma sözcüklerden oluşmuştur? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ya-
birlikte verildiği anlamı yoktur? A) Kırık dökük cümlelerle anlattığı konu- vaş, amaçlandığı kadar hızlı olmayan” an-
A) Yağına kıymayan, çöreğini yavan yer.- yu kimse anlamadı. lamında bir ikileme vardır?
Bir iş için gerekli yatırımı yapmaktan B) Cıvıl cıvıl bir ilkbahar gününde Bod- A) Kent müzesiyle ilgili projemiz ağır ak-
çekinmemek rum’a ulaşmıştık. sak ilerliyor.
B) Serçeden korkan darı ekmez.-Tehlike- C) Uçaktan önce minik minik çocuklar, B) Geze geze geldiğimizden önemli gö-
yi göze almak sonra büyükler inmişti. rüntüler yakaladık.
C) Söz gümüşse, sükût altındır.-Gerekti- D) Yabancılar, müzede şaşkın şaşkın do- C) Bas bas bağırdığı hâlde kimse onun
ğinde susmayı tercih etmek laşıyor, eserlere bakmıyorlardı. sesini duymamış.
D) El için kuyu kazan, evvelâ kendi dü- E) Boylu poslu bir genç kapıda durmuş, D) Doğu’yu köşe bucak dolaştık, tarihî
şer.-Başkalarına tuzak kurmaktan ka- gelenleri karşılıyordu. eserleri görüntüledik.
çınmak
E) Kalenin kapladığı alanı eğri büğrü çiz-
E) Davul dengi dengine çalar.-Ayrımcılık gilerle bize anlattı.
yapmaktan kaçınmak
9.
I. Birbirleriyle sıkı fıkı oldukları hâlde
6. bazı sırlarını birbirlerinden saklamış-
3. (I) Elindeki tayin kâğıdını ağır ağır okuyor- lar.
Bir işten sağlıklı bir sonuç almak istiyorsan du. (II) Çocuklara bağıra çağıra sesi kısıl-
II. Çoluk çocuk görüştükleri günler geride
onu sağlam temel üzerine oturt. Bir işten mıştı. (III) Cebindeki sararmış mararmış
kaldı, birbirlerinin yüzlerine bile bakmı-
en iyi sonucu almak istiyorsan o iş için ge- kâğıtları bir kez daha çıkardı. (IV) Tasta-
yorlar.
rekli malzemenin en iyisini seç. Aksi hâlde mam yedi buçuk yıl olmuş, bu yazın toza,
kışın çamura bulanan cehennem komşusu III. Apartmanımızda herkes içli dışlıydı;
güç durumda kalırsın.
kasabadayım, dedi. (V) “Karım, mırın kırın bunun için bayramlar güzel ama yoru-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada an- cu geçerdi.
etmese de bu tayini geciktirecek bir dilek-
latılanlara anlamca en yakındır?
çe vermeden buralardan ayrılsam...” diye IV. Konu komşu bir araya gelir ülkenin ah-
A) Dokuz at bir kazığa bağlanmaz. içinden geçirdi. valinden söz ederlerdi.
B) Ek tohumun hasını, çekme yiyecek ya- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
sını. hangisinde, anlamsız iki sözcüğün bir hangilerinde eş anlamlı ikilemelere yer
C) İki baş bir kazanda kaynamaz. araya gelmesinden oluşan bir ikileme verilmiştir?
D) Olan dört bağlar, olmayan dert bağlar. vardır? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
E) Faydasız baş mezara yaraşır. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.

10. 13. 15.

Yazı, bir tür parmak izidir. Taklit edilmez Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile- Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, “Ham
bir eserdir yazı. Bununla birlikte yazarların meyi oluşturan iki sözcük de anlamsız- maddeniz, uygun değilse istediğiniz ürünü
örtüşen tutumları da vardır. Bazı yazarlar, dır? elde edemezsiniz.” anlamındadır?
öncelikle insanın gönül dünyasına paraf A) Bir ara pardösülü, süklüm püklüm bir A) Darı unundan baklava, incir ağacından
atmayı güderken bazı yazarlar içinse yazı, adam kapıdan girecek oldu. oklava olmaz.
kişinin akıl dünyasına paraf bırakma gay-
B) Soya sopa bakmaz, kapısına gelen B) Lafla peynir gemisi yürümez.
retidir. Bu, edebî bahçedeki düzeni etkile-
herkese elinden gelen yardımı yapar- C) Ummadık taş baş yarar.
diği gibi meyve türlerini de değiştirir.
dı.
Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatıl- D) Köşeye taşı köşeye yaraşır.
C) Anlı şanlı bir adam olarak bilinse de
mak istenenler arasında aşağıdakiler- E) Taşıma suyla değirmen dönmez.
çevresinde çok kişi yoktu.
den hangisi yoktur?
D) Kir pas içindeki evini temizlemek için
A) Edebî eserin kendisine özgü özellikle-
iki temizlikçi tutmuştu.
re sahip olduğu
E) Etli butlu biri, kürsüye çıktı ve gür bir
B) Edebî eserleri üretenlerin kendi arala-
sesle topluluğu selamladı.
rında gruplandırılabileceği
C) Kimi yazarların insanı duygu yönün-
den etkilemeyi amaçladığı
D) Yazarların duygu ve düşünceleri ile eser-
16.
leri arasında ilgi bulunmayabileceği Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde me-
cazlı bir söyleyiş yoktur?
E) Kimi eserlerin düşünsel bir iz bırakma
amacıyla kaleme alındığı A) Ateş düştüğü yeri yakar.
B) Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez.
C) Son pişmanlık fayda vermez.
11. D) Yuvarlanan taş yosun tutmaz.
I. Üzüm üzüme baka baka kararır. E) Ayağını yorganına göre uzat.
II. Dostla ye iç, alışveriş etme.
III. Deniz kenarında dalga eksik olmaz.
IV. Mum, dibine ışık vermez.
V. Abanın değeri yağmurda bilinir.
Yukarıdaki numaralanmış atasözlerin-
den hangisinin gerçek anlamı yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 14.
Bir düzen kurmak ve huzuru sağlamak için 17.
girişilen bir eylem sırasında suç işlemiş kö-
12. Aşağıdakilerin hangisinde, verilen ata-
tülerin yanı sıra, suçsuzların da cezalandı-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansı- sözüyle karşısındaki anlam birbirine
rıldığı ve zarara uğratıldığı görülür.
ma köklü sözcüklerden oluşan bir ikile- uymamaktadır?
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, bu
me yoktur? A) Akılsız başın cezasını ayaklar çeker. –
cümlede anlatılanlara anlamca en ya-
A) Tenceredeki su fokur fokur kaynıyor. Düşünerek iş yapmak
kındır?
B) Bahçe yolunda tıpış tıpış yürürken kı- B) Çok koşan çabuk yorulur. – Çalışmada
A) Sakınılan göze çöp batar.
zılcık dallarına takıldı. ölçüyü kaçırmamak
B) Körle yatan şaşı kalkar.
C) Kıraathanenin arka tarafı tıklım tıklım C) Elden gelen öğün olmaz.– Elinin eme-
C) Baş nereye giderse ayak da oraya gi- ğiyle geçinmek
dolu, dışarı tenhaydı.
der.
D) Uğul uğul esen rüzgâr neredeyse D) Ateş düştüğü yeri yakar. – Başkaları-
D) Kurunun yanında yaş da yanar. nın işine karışmamak
ağaçları devirecekti.
E) Ne karanlıkta yat ne kara düş gör. E) Al malın iyisini, çekme kaygısını. – Ka-
E) Sobayı üfür üfür yaktıktan sonra ma-
sasına oturdu. liteye önem vermek
17. D 16. C 15. A 14. D 13. A 12. C 11. A 10. D 9. B 8. A 7. B 6. E 5. B 4. D 3. B 2. E 1. A Cevaplar

1. 4. 6.
Yazar, kimi hikâyelerinde edebî dilden öz- “Bugünün hangi şairi büyük şairdir?” soru- Yaşamın içinde biraz durup hayal dünyası-
veride bulunmuş, ----, herkesin hikâyesine sunun cevabını vermek bugün için müm- na girmenin, zihni cilaladığı kanısındayım.
ulaşmıştır. kün değildir. Biz şairlerin değerini belir- Bu cümlede geçen altı çizili sözün anlamı
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda- lerken ister istemez taraf tutarız. Bizden aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
kilerden hangisi getirilse altı çizili söz sonraki kuşaklar, taraf olmadan herkesi
açıklanmış olur? A) Hafıza körelince kitaplıkların altına
tarihin adil terazisinde tartar.
saklanmış eski günlüklere gereksinim
A) sanatsal anlatımı bir kenara bırakmış Bu parçada geçen “tarihin adil terazisinde duyulur.
B) büyük yazarlara özgü bir yol edinmiş tartmak” sözüyle anlatılmak istenen aşa-
B) Geçmişi hatırlamak kişiyi kimi zaman
ğıdakilerden hangisidir?
C) anlamı sözcüklerin altına daha da gizlemiş sıkıntıdan uzaklaştırır, kimi zaman bu-
A) Başka şairlerle karşılaştırmak naltır.
D) belirli sayıdaki okuyucuya seslenmeyi
tercih etmiş B) Örnek almak C) Bazı bitkisel ilaçların zekâyı geliştirip
E) hikâyesini şiire daha da yaklaştırmış C) Eksiklerini görmezlikten gelmemek hafızayı açtığı iddia ediliyor.
D) Zamanın yanılmayan değer tespitine D) İleri zekâlı çocuklar için açılan okullara
2. göre değerlendirmek yeteri kadar başvuru yapılmıyor.
I. Her sanat adamının zaman zaman ay- E) Eserlerinin yararına bakarak değer E) Hafıza kaybına uğrayan yaşlılar için de
naya bakmasında yarar vardır. biçmek tıp merkezleri açılabilir.
II. Bakışlarımıza hükmedip bazen kendi-
mize dönersek eksiklerimizin farkına 7.
varırız. Yaşadığı zamanın ötesine gidemeyen bir
III. Başkalarının terazisinde tartılmaktan romancı, ne yazarsa yazsın okur, onun
korkanlar sanat eseri oluşturamazlar. araştırmadan yazdığını düşünür. Oysa
IV. Görmediği bir yere adımını atmaktan geçmişin okyanusuna şöyle bir bakan ro-
korkmayanlar özgün eserler meydana mancı ne kadar hazıra konursa konsun
getirirler. okuyucu onun çok şey araştırdığını sanır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Bu cümlede geçen altı çizili sözün anla-
hangilerinde altı çizili sözler anlamca mı, aşağıdakilerden hangisidir?
en yakındır?
A) Kendi hikâyesini eserlerinde işlememek
B) Tarihî konuları işlememek
D) II. ve IV. E) III. ve IV. C) Çağının romancılarını geride bıraka-
mamak
3.
21. yüzyılın kitapları arasında başköşeye D) Bilinen roman tekniklerini geliştirmemek
I
5. E) Gerçeklere kendi yorumunu katmamak
oturan eser, Shakespeare uzmanı Harvardlı Öykü, diğer türlere benzemez. Öykücü,
Profesör Stephen Greenblatt’in kaleminden, ayağını gaz pedalından çekmemeli. Öy- 8.
küyü bir süre bırakıp da bir daha öyküye Daha çok kendin olmak için diğer sanat
ünlü oyun yazarının yaşamının gün yüzü
alışmak zaman alır. adamlarının ne yaptığını öğreneceksin.
II Şiirle uğraşıyorsan başkalarının nasıl şiir
Bu parçada geçen “ayağını gaz pedalın-
görmemiş yönlerini gözler önüne seriyor. yazdığını bilmeden onlardan farklı yaza-
dan çekmemek” sözüyle anlatılmak iste-
III nen aşağıdakilerden hangisidir? mazsın. Penceresini başka sanat adamları-
“Shakespeare Olmak” bugüne dek yayın- na kapatan, büyük bir sanat adamı olamaz.
A) Öykü yazmaya ara vermemek
lanmış en kapsamlı Shakespeare biyogra- Bu parçada geçen altı çizili sözle anlatıl-
B) Sıradanlaşmaktan korkmamak
mak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?
IV C) Öyküde farklı konulara değinmekten
fisi olmakla kalmıyor, “Will”in hayatına dair çekinmemek A) Kendine özgü bir sanat çizgisi edinmek
pek çok ayrıntıyı da ilk kez gün ışığına çı- D) Öyküde başkalarını taklit etmekten ka- B) Başka sanat adamlarını kendine ben-
çınmamak zetmek
V
karıyor. E) Daha iyi bir öyküye ulaşmak için sürek- C) Başkalarının eleştirilerinden etkilen-
Bu parçada numaralanmış sözlerden li çaba göstermek memek
hangisi deyim değildir? D) Eksiksiz eserler oluşturmak
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Sanatta üretkenliği artırmak

9. 11. 14.
Birbirimizin yüzünü dostlarımızın aynasın- Gündelik mantığın sınırlarını aşmak için Bizim şiirlerimizde kavruk duran sadelik,
da görebileceğimize inanıyorum. “Bana kendi dünyasına çekilince sosyal sorunla- neden usta şairlerin şiirinde tam kalbinden
arkadaşını söyle senin kim olduğunu söy- ra kayıtsız kalmakla suçlandı. yakalar insanı?
leyeyim” sözü bu gerçeği anlatıyor. Bu cümlede geçen altı çizili sözle anla- Aşağıdakilerin hangisinde bu cümlede
Bu cümlelerdeki altı çizili sözün anlamı tılmak istenen aşağıdakilerden hangisi- geçen “kalbinden yakalamak” sözüne an-
aşağıdaki cümlelerin hangisinde var- dir? lamca yakın bir söz vardır?
dır? A) Sokağın bakış açısından uzaklaşmak A) Gönül telimizi titretecek, duygularımızı
A) Birbirimizi daha iyi tanımak için karşı- B) Sanatta büyük bir çığır açmak harekete geçirecek bir dize bulmak için
lıklı olarak dostluklarımızı araştırmaya sayfalarca şiir okuruz.
C) Görüşlerinin olgunlaşması için ortam
karar verdik. B) Usta şairler, toplumsal sorunları kıva-
oluşturmak
B) Irmağın öte yakasındaki arkadaşları- mında işler; bu sorunlar üzerinde yo-
D) Kendisini sıradan kişilerden üstün bul-
mız, bize her gün düzenli olarak mek- ğunlaşırken şiiri ihmal etmez.
mak
tup gönderiyorlardı. C) Her büyük şiir, bir yönüyle beynin bir
E) Bireysel duygularının sanatçısı olmak
C) Eskiden herkesin dostu aynı zamanda yönüyle kalbin ürünüdür ama okuyucu
kendi yakınlarının dostu sayılırdı. büyük şairleri sadece kalbin ürünü sa-
D) Dostluğun değer kaybetmesiyle eski nır.
dostlara dair şarkı ve anılar daha çok 12. D) Şiir, şairin iç dünyasında tamamlan-
beğenilir oldu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “hiçbir mamışsa ham kalır ve şair ne yaparsa
E) Dostlarımız, eksiklerimizi öğrendikle- koşula bağlı olmadan” anlamında bir de- yapsın onu tamamlayamaz.
rinde bizden uzaklaşmıyorlarsa ger- yim vardır? E) Kimi şairler, dizelerinin okuyucu tara-
çek dost sayılırlar. A) Senetsiz sepetsiz iş yapanlar daima fından kolay anlaşılmasından rahatsız
zarar eder. olurlar.
B) Düşman ordusu kayıtsız şartsız teslim
olmak istiyordu.
C) Ayrımız gayrımız yok, deyip her şartı-
mızı kabul etti.
D) Durumu açık açık söyledi, toplantıyı
çok uzatmadı.
10. E) İleri geri konuşuyor, saygı değer ko-
Evrenselliğin kulpunu bırakmayan kimi ya- nukları sıkıyordu.
zarlar da bize ait kalıyor. Eserleri ne anla-
tırsa onlar, anlatsın dünyada bizden başka
kimse okumuyor. Bugüne kadar Yaşar Ke- 13.
mal ve Orhan Pamuk dışında hangi yazar- Sanat, cam kavanoz içinde değildir. Sosyal
larımızın eserleri başka dillere çevrildi ki? değişim de yurt dışındaki akımlarla iletişim
Bu parçadaki “evrenselliğin kulpunu bı- de sanata yön verir. Sanat adamı, değişi-
rakmamak” sözüyle anlatılmak istenen, me karşı çıkmaz. Ancak dilediği yöne gö- 15.
aşağıdakilerden hangisidir? türmek için değişime müdahalede buluna- Aşağıdakilerden hangisi, ötekilerden
bilir. farklı bir söz grubudur?
A) Yerel kültürün esere zarar vereceği
görüşünde olmak Bu parçadaki altı çizili sözle sanatın
A) Başından aşağı kaynar sular dökül-
hangi yönü vurgulanmak istenmiştir?
B) Dünyaya açılma konusunda kararlılı- müş.
ğından vazgeçmemek A) Sanatın sosyal hayatı etkilemesi B) Dimyat’a pirince giderken evdeki bul-
C) Evrensel değerleri ülkemize taşımak B) Sanatın dış koşulların etkisine açık ol- gurdan olmuş.
için eser yazmak ması C) Elinin hamuruyla erkek işine karışıyor.
D) Kendimize ait bir edebiyatın oluşmaya- C) Sanatın belli bir sınıfa ait olmaması D) Saman altından su yürütüyor.
cağına inanmak D) Sanat eserinin sadece estetik amaçlı E) Dağ başından duman eksik olmaz.
E) Kendisini ait olduğu toplumdan üstün oluşturulmaması
görmek E) Sanatın nitelik kaybına uğrayabilmesi
15. E 14. A 13. B 12. B 11. A 10. B 9. A 8. A 7. B 6. C 5. A 4. D 3. D 2. A 1. A Cevaplar

Cümlede Anlam 1. Modül Test 11
1. 3. 6.
Hiçbir büyük sanatçı, günlük yaşamın ar- Aşağıdaki cümlelerden hangisi, diğerle- Hepimizin kişilik haritası, çocukluk hatıra-
dından sürüklenmemiş ama her büyük riyle anlamca çelişmektedir? larında saklıdır.
sanatçı, yaşamın güncel sorunlarının far- A) Şiirimiz, halk kültürümüzden yararlan- Bu cümleden kesin olarak çıkarılabile-
kında olmuştur. dıkça gelişme olanağı bulur. cek yargı aşağıdakilerden hangisidir?
Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlam- B) Halk kültürü, şiiri besleyen en önemli A) Kişiliğimizin anahtar yönlerini, çocuk-
ca bu cümleye en yakındır? kaynaklar arasındadır. luğumuzla ilgili anılarımız ele verir.
A) Bütün büyük sanatçılar, yaşanmakta C) Şair, şiirdeki tıkanıklığı aşmak istiyorsa B) Çocukluk hatıralarını tazelemek, kişili-
olan sorunları görmekle birlikte günde- folklora yönelmelidir. ğimizi olumlu yönde etkiler.
me takılıp kalmaktan sakınmışlardır. D) Halk kültürüne dayanan bir şiirin öz- C) Her birimizin kendimize özgü bir ço-
B) Güncel sorunları önemseyen sanatçı- günlüğe ulaşması beklenemez. cukluk dünyası vardır.
lar, yaşadıkları çağdan sonra genellik- E) Halk kültürü, şiir için hiç kurumayan bir D) Çocukluk hatırlarımızdan kurtulmadık-
le unutulmuşlardır. kaynak gibidir. ça kişiliğimiz olgunlaşmaz.
C) Sanatçı, güncel sorunları yok sayıp E) İnsanların kişilikleri ile ilgili araştırma-
geleceğe bakmadıkça sanatta büyük- larda çocukluk dönemi de önemli yer
lüğe ulaşamaz. tutar.
D) Sanatçıların güncel sorunlar karşısın- 4.
daki tutumu onların eserlerinin değeri- (I) Her anı tutkunu, bugüne ait değerler-
ni etkilemez. den kaçar. (II) Kişiler, günün değerlerinden 7.
E) Büyük sanatçılar, güncel sorunlarla il- uzaklaştıkça anılarına dayanarak yaşar. I. Şairler, başkalarına benzemez; buluş-
gilenmeyi kalıcı eserler oluşturmak için (III) Ne var ki anı, büyük bir kaleme aitse tukça birbirlerinden uzaklaşır, benzer-
tehdit olarak görmüşlerdir. geçmişe olduğu kadar bugüne de ayna tu- sizliğe yaklaşırlar.
tabilir. (IV) Okuyucu, çoğu zaman ardından II. Şairlerin buluşması, şiirin gelişip farklı-
öte, önünü görmek için anı kitabı okur. (V) lık kazanması için çok önemlidir.
Pek çok anı kitabında anlatılanlar, güncel III. Şair, başka şairlerle buluştukça onlar-
bir olay veya sorunla benzerlik gösterdiğin- dan etkilenir ve şiiri özgünlükten uzak-
de o kitaplar çok okuyucu bulmuştur. laşır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden IV. Şair buluşmaları, şairlerin birbirlerinin
hangileri anlamca en yakındır? söylediklerini yenilememelerini sağla-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. yabilir.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. V. Şairler bir araya geldikçe şiirde âde-
ta branşlaşmaya gider ve birbirlerinin
alanlarını terk ederler.
2. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
5.
hangisinde ötekilerden farklı bir görüş
I. Gideni de gelmekte olanı da anlama I. Sanat adamı, geleneksel kültürümü-
dile getirilmiştir?
mutluluğuna eremeyen sanatçılar, sa- zün bize dayattığı beğeniyi oluşturma
nat alanında adı kurşun kalemle yazı- kaygısından kurtulursa özgün eserler A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
lanlar arasında kalır. oluşturur.
II. Sanatçı ne geçmişe takılmakla ne de II. Sanatta benzersiz üstünlüğe ulaşma-
sadece geleceğe bakmakla topluma
8.
nın yolu, toplumun genel beğenisini
yön veren eserler verebilir. dikkate almamaktır. (I) Hiçbir yazı, bir konu üzerinde bütün
III. Hem geçmişi hem geleceği anlama- sözleri söylemez. (II) Bir konuyla ilgili bü-
III. Sanat eserinde sosyal olaylara dikkat
yan sanatçı, sanat dünyasında “unutu- tün ayrıntılar asla bir yazıya sığmaz. (III)
çekmek değil, toplumun beğenisini ge-
lamayanlar” arasında yer alamaz. Ama kimi yazılar, işlediği konunun önemli
liştirecek bir etkinlik amaçlanır.
yönlerini kapsar. (IV) Ben, önemli yönleri
IV. Geçmişi bugün için değerlendirmeyen IV. Beğenilmeyen bir eser, özgün olsa da
kapsayan yazılar yazmaktan zevk almam.
sanatçı, geleceğimizi aydınlatacak toplumun beğenisini kazanmamışsa sa-
(V) Benim yazılarımın konunun sadece il-
eserler oluşturamaz. natçısını mutlu etmez.
ginç yönlerini kapsamasını isterim.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden Bu parçada numaralanmış cümlelerden
hangileri anlamca en yakındır? hangileri anlamca en yakındır? hangileri anlamca en yakındır?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
D) II. ve IV. E) III. ve IV. D) II. ve IV. E) III. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

Cümlede Anlam
9. 11. 13.
Otobiyografik yönleri ağır basan, hayatın Pergelin ayağının yerini değiştirmedikçe Geleneği yok sayan da geleneksel örnek-
resmini çizmek yerine fotoğrafını çekmeyi pergeli ne kadar çevirirseniz çevirin sade- lerin cazibesine kapılarak onların dışında
yeğleyen bir romandan çok şey öğrenebi- ce çizginizi koyulaştırırsınız. kendisine yeni ışık kaynakları aramayan
lirsiniz ama ondan sanat zevki alamazsı- Bu cümlede anlatılmak istenen aşağı- sanat da kısır bir döngüye kapılma tehlike-
nız. dakilerden hangisidir? siyle karşı karşıya kalır.
Bu cümleyi söyleyen kişinin aşağıdaki- Bu cümlede öne sürülen görüş, aşağı-
lerden hangisini söylemesi beklenemez? A) Değişmek için hareket etmek yeterli
değil, ilerlemeyi sağlayacak adımları dakilerden hangisidir?
A) Gerçekleri değiştirmeden aktaran ro- atmak gerekir. A) Sanat hem gelenekten yararlanmalı
manların sanat değeri yoktur. hem de yeni teknikler peşinde olmalı-
B) Sanatta fark edilen bir çizgi oluşturma-
B) Bir romanda düşlerin yeri yoksa o ro- nın yolu, başlangıçta edinilen ilkelerde dır.
manda sanat da bulunmaz. kararlı olmaktan geçer. B) Sanat, gelenekten uzaklaştıkça yücelir
C) Yaşamı ne eksik ne de abartarak anla- C) Kişinin çizgisini koruması, çoğu za- ve çağın gereksinimlerine karşılık ve-
tabilmek, sanatların en büyüğüdür. man, yeni bir çizgi edinmesinden daha rir.
D) Romanın sanat değeri, yazarın ger- iyidir. C) Geleneği yararlanılacak kaynak olarak
çekleri kendi prizmasından geçirerek D) İyi tasarlanmadan yapılan bir değişim, gören sanatçılar, büyük eserler vere-
değiştirmesinden gelir. sanat adamının gözden düşmesine yol mezler.
E) Gerçekçilik kopyacılıktır; kopyalamak açabilir. D) Sanatta büyük yenilikler yapanlar, gele-
için sanatçı olmaya gerek yoktur. E) Sanat alanında nitelikli eserler oluş- neksel sanat çevrelerinin kısır tepkile-
turmak, değişimi amaçlamaktan daha riyle yüz yüze kalırlar.
yararlıdır. E) Yenilik peşinde koşan sanatçı, gele-
nekten yararlanmaya çalışsa da gele-
nek ona malzeme vermez.
12.
(I) Kuşkusuz tiyatroda her yeni yapımla bir-
likte her yönetmen, hangi öyküyü senaryo-
da esas alırsa alsın, kendi okumasını akta- 14.
rıyor sahneye. (II) Öykü metni, bu aktarım
10. Bir insanın şöhreti gölgesine benzer; insan
üstünden yeniden anlamlandırılıyor. (III)
yükseldikçe şöhreti büyür, düştükçe küçü-
(I) Takvim düzeni herkes için aynı olsa da Öykü, oyuncuların, dekorun, kostümün,
lür.
zaman, herkes için başka türlü ilerler. (II) müziğin sahneleme düzeni içindeki eyle-
Aynı geçen yıllar, insanlara aynı şeyleri öğ- min ve ışığın gövdelendirdiği bir uzamda Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu
retmez. (III) Yıl, bir önceki yıla benzeyebilir yeni bir katmanda cisimleşiyor. (IV) Tiyat- cümleye uzaktır?
ama size bir önceki yılın verdiklerini ver- roya uyarlanan öykü ile sahnedeki oyun, A) Büyük işler başaranların şöhreti büyük
mez. (IV) Yavaş yavaş değişenlerle birden- birbirinden farklı oluyor. (V) Yine de öykü olur.
bire olanların seyri herkesin hayatında aynı yazarının okuruna duyurmak istediği dü- B) Kişi mesleğinde ilerledikçe ünü de ar-
değildir. (V) “Bilinen şeyler bunlar dedikleri- şünce, hissettirmek istediği dünya rengi tar.
miz aslında en bilmediklerimiz olabilir.” sahnede kendisine yer buluyor.
C) Kişinin başarısı şöhreti ile ölçülmez.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden Bu parçada numaralanmış cümlelerden
D) Şöhret, kişinin kendi alanında aldığı
hangileri anlamca en yakındır? hangisi “Öykünün kendisiyle öykünün
yolun resmidir.
sahneye uyarlanmış biçimi bir olmuyor.”
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
cümlesine anlamca yakın değildir? E) Bir alanda yükselmeyip de şöhret ka-
D) III. ve IV. E) IV. ve V. zanan kimse yoktur.
14. C 13. A 12. E 11. A 10. B 9. C 8. A 7. C 6. A 5. A 4. A 3. D 2. B 1. A Cevaplar

1. 4. 6.
(I) Kitabı çıkar çıkmaz bir postacı acele- (I) Kahramanı görmüş, tanımış, onunla za- Aşağıdaki dizelerin hangisinde “koşul”
ciliğiyle almıştım. (II) Onu bir haftadır bir man geçirmiş insanlar tek tek konuşurken anlamı vardır?
ilkokul öğrencisinin alfabe kitabını elinde romanda yapbozun parçaları da yavaş ya- A) Yüreğimi dağlayıp dağlayıp çoğulluyo-
dolaştırdığı gibi elimde gezdiriyordum. vaş birleşmeye başlıyor. (II) Dramatik ya- rum
(III) Onu önce, benden daha dikkatli oku- pısının böyle bir araştırmaya dayanması
Varlığımı sonsuz sevgilere adıyorum
yacağını bildiğim bir dostuma vermiştim. hem merak duygusu ve akıcılık kazandır-
adsız sevgilere
(IV) O da hakkında yazmak istediğimi bil- mış romana hem de “farklı” diyebileceği-
diğinden, sevdiği şiirleri ve dizeleri benim miz insanların dünyasını içeri davet etmiş. B) Aşktır bu derdin dermanı aşktır bu
için işaretlemiş, işimi kolaylaştıracak not- (III) Yazarların gözlerini “sıradan” hayatla- dağların kızı
lar almıştı. (V) Oysa İstanbul’da günlerdir ra çevirdikleri zaman nasıl bir zenginlikle Sarar durur dört yanımı Yunus gibi bir
beklenen kar yağışının hâlâ başlamadığı, karşılaşacaklarını bize yeniden hatırlatıyor sızı
dışarıda rüzgârın aç kurtlar gibi uluduğu bu yazarın kitabı. (IV) Her roman gibi bu ro- C) Hüzünlü bir denizde yıkıyorum gözlerini
aralık akşamında kitap elimde yok çünkü manın da kimi eksikleri, gözden kaçırılan
Sesini düşleyemiyorum kimi zaman
onu benden çaldılar. noktaları var. (V) Ama kendinizi zorlasanız
teller kopuk
Bu parçada numaralanmış cümlelerin da bu kitabı bir türlü elden bırakamıyorsu-
nuz. D) Küçük kavgalarda yenilmelerle yıkılmı-
hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
yorum
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. Bu parçada numaralanmış cümlelerin
hangilerinde yazar, sözünü ettiği kita- Küçük yenilmelerin büyük savaşına
D) III. ve IV. E) IV. ve V. bın beğenilmesini sağlayan etkenlere duruyor gücüm
yer vermiştir? E) Sevgiden sellerin sesidir senden gelen
A) I. ve IV. B) II. ve III. C) II. ve IV. Dağ delen susuşumu duysan tanıya-
2.
caksın
(I) Yazar, kendisiyle yaptığımız konuşma- D) III. ve IV. E) IV. ve V.
ları kendi algılama gücüne göre not etmiş.
(II) Onun kitabında hepsi ayrı ayrı yazılara
konu olacak bir sürü mesele, yarım yama-
lak, karışık, yersiz üst üste yığılıp üst üste
serilmiş. (III) Konuştuklarımız bu düzey-
deyse yazar neden onları kitaba alma ge-
reksinimi duymuş, anlamadım. (IV) Gün-
celere, unutulup gitmesinler diye, önemli
sözler, değeri olan düşünceler yazılmalı.
(V) Hâlbuki bu kitapta yazılanlar, sözün sa-
hibini küçültmekten başka bir işe yaramaz. 5. 7.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin (I) Yahya Kemal Beyatlı, Süleymaniye’de (I) Üniversitelerde hazırlanan tezler, araş-
hangisinde “amaç” anlamı vardır? Bayram Sabahı’nda, zaferlerle dolu bir ta- tırmacılar için önemli kaynaklardır. (II) Kü-
rihin ardındaki bütün manevi varlıkları ve tüphanelerde bulunmayan pek çok bilgi,
A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
ruh birliğini şiirleştirmiş. (II) Süleymani- bu tezlerde kaynaklarıyla birlikte derli toplu
ye, ona bir imparatorluktan bugüne, bizim bulunur. (III) Ama üniversitelerde tezlere
3. gururumuzu canlandıran bütün unsurları ulaşmak da zordur, tezlerden yararlanmak
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşul” sunuyor. (III) Şair, bize ait olan her şeyin, da. (IV) Araştırmacı, tezlerden yararlan-
anlamı yoktur? orada bir bayram sabahında manevi bir mak için üniversitelere başvuruyor. (V)
iklimde buluştuğunu düşünüyor, o mekâ- Üniversiteler, şaşırtıcı bir tutumla, tezlerin
A) Kitap okudukça Türkçe dersindeki ba-
nı birlikteliğimizin simgesi yapıyor. (IV) O, dışarı çıkarılmasına izin vermeksizin sade-
şarısı artacaktır.
bir mekânı simgeleştirmede kendisinden ce kopyalanmasına izin veriyor oysa bün-
B) Şiirlerini dergilere gönderse de hiçbir önceki şairlerden başarılıdır. (V) Dikkat yelerinde bu kopyalamayı sağlıklı yapacak
dergi yayımlamaz. ederseniz o şiirde hepimize bir yer ayrıla- bir merkez de yok.
C) Dilekçe okunaklı bir yazı ve açık bir dil- bildiğini görürsünüz.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
le yazıldı mı amacına ulaşır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde sözü edilen tezlerin araştır-
D) Amatör sporcuları da destekleriz yeter hangisinde “karşılaştırma” yapılmıştır? macılar için neden önemli olduğu anla-
ki sporcu olmakta kararlı olsunlar. tılmıştır?
E) Konağın eski mimarisini korumamız A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
malzeme bulmamıza bağlıdır.

Cümlede Anlam
8. 10. 13.
(I) Yazıyla uğraşıyorsanız zaman size (I) Her yıl yorucu geçen yaz, benim için bu (I) İlk Türk kütüphanelerinin kuruluşuna
başka bir yüzünü gösterir. (II) İçinizde bi- yıl iki kez, hatta üç kez yorucu geçiyor. (II) dair kayıtlara Orta Asya’da Uygur Türk-
rikenle, kâğıtta bekleyenle hayalini kur- Baskıya girecek kitaplarımı tek tek gözden leri tarihinde rastlanmaktadır. (II) “Moğol
duğunuz kitaplar arasında âdeta hava- geçiriyorum, yeni bir dergi için yazılar ka- Tarihi” yazarı Marujo d’Ohsson, bir Çinli
da asılı kalmış koridorlarda dolaşırsınız. leme alıyorum. (III) Gündelik yaşamımda seyyahtan naklen Uygur yurdunda kamu-
(III) Gençken size sonsuzmuş gibi gelen yoluna koymam gereken nice işim var. nun yararlanması için açılmış genel kü-
zamanın giderek uğultu çıkaran nabzı- (IV) Yaşadığım yoğunluğun sizi ilgilendir- tüphanelerin bulunduğunu bildirmektedir.
nı duymaya başlarsınız. (IV) Yük indirme meyecek olan çeşitli cephelerinden söz (III) Uygur kütüphanelerinden zamanımıza
yaşlarıdır bunlar; fazlalıklardan kurtulma- edecek değilim bu yazıda. (V) Yazı masa- kalan 30.000 kadar yazma eser Karahoço
nın, enerjinizi, zamanınızı tutumlu kullan- mın yörüngesinde âdeta paralel evrende ve Turfan kazılarında Batılıların eline geç-
manın, hayalleri ölçülü biçili kılmanın, ufuk yaşıyorlarmış gibi ilerleyen kitaplar dönü- miştir. (IV) Bunlardan bir kısmı bugün Ber-
ayarı yapmanın yaşları. (V) Yaşanacak yor. (VI) Onlardan sadece üzerinde çalış- lin Devlet Kütüphanesi’ndedir. (V) Kitaplar
yılların yaşadığınız yıllar kadar olmayaca- tıklarımdan söz açacak, onlarla ilgili bana deri ve kâğıt üzerine düzgün hatlarla ve
ğını bilerek kendi içinizde çeşitli seçimler sık sorulan soruları yanıtlayacağım. muhtelif dillerde yazılmıştır.
yapmak, öncelikler sıralamasını belirlemek Bu parçada numaralanmış cümlelerden Bu parçada numaralanmış cümlelerden
durumundasınız. hangisi, kendisinden bir önceki cümle- hangisinde “amaç” anlamı vardır?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden de anlatılanların gerekçesini açıklamak-
hangilerinde, yaşlanan bir yazarın “ne tadır?
yapması gerektiği” açıklanmıştır? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne-
den-sonuç” sıralaması ötekilerden fark-
lıdır?
A) Deprem oldu, haneler yıkıldı.
B) Anadolu uyandı, düşmanla savaşa tu-
tuştu.
C) Yollar kapandı, kar bir haftadır durmadı.
D) Paramız bitti, dergimiz kapandı.
E) Çocukları severdi, çocuk şiirleri yazardı.
14.
12. (I) İlk Türk - İslâm devleti Gazneliler kitaba
(I) Onun restorasyon çalışmaları, mimarlı- önem vermişlerdir. (II) Gazneliler çağının
9. en ünlü kütüphanesi, Gazneli Mahmut’un
ğın sadece bir bilim dalı, bir disiplin olmadı-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşul büyük saray kütüphanesidir. (III) Bu kütüp-
ğını, bir kültür bütünlüğü içinde algılanma-
gerçekleşse de amacın gerçekleşmeyece- hanede hükümdara sunulmuş ve hüküm-
sı gerektiğini bize öğretiyor. (II) Sanırım,
ği anlamı” vardır? dar adına telif edilmiş binlerce eser var-
en önemli yanlarından biri, onun Cumhu-
A) Bu yıl düzenli çalışsa da sınıfını geç- riyetin ikinci kuşak aydını olmasıdır. (III) dı. (IV) Sultan Mahmut, bilgin ve şairlere
se… Hem Anadolu’yu hem Ankara ve İstanbul’u yaptığı bağışlarla tanınan, çağında dört
bilen, dünyayı tanıyan biri olması, onun yüz şair tarafından övülen bir hükümdardı.
B) Diplomasını almazsa onu işe almazlar.
yazdıklarının dünya ölçüsünde değer ka- (V) İran edebiyatının en büyük eseri Fir-
C) Tiyatroyla uğraşsan da oyuncu ola-
zanmasında etkili oluyor. (IV) Mimarlıktan devsî’nin “Şahname”si bu hükümdar adına
mazsın.
edebiyata uzanan ilgi, onun özellikle yazı- yazılmıştır.
D) Radyo açık olunca da sohbet koyulaş-
larına yansır. (V) Ayrıca kendisi Türk diline Bu parçada numaralanmış cümlelerin
mıyor değil.
hayran olduğu kadar dil üzerine düşünen, hangilerinde “karşılaştırma” yapılmıştır?
E) Yurt dışına çıkmasa da şirketimiz on- araştıran, yazılar yazan bir kültür adamıdır. A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve V.
dan yararlansa… Bu parçada numaralanmış cümlelerin
hangisinde yargının gerekçesi de veril-
miştir?
14. C 13. B 12. C 11. C 10. A 9. C 8. E 7. B 6. E 5. D 4. B 3. B 2. D 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Şair, toplumcu şiir anlayışı doğrultu- (I) Bir yayıncının yıllar önce bana söyledi- (I) İstanbul’da Edebiyat Festivali’nde bir
sunda şiirler yazdı. (II) Şiirlerinin yanı sıra ği bir sözü unutmuyorum. (II) Ana-baba- grup emektar yazın ustasıyla birlikte gö-
çocuk kitapları, bir romanı ve oyun kitabı lar belki kitap alma bütçelerinden kesinti revliydim. (II) Açılış konuşmasının ardın-
da vardı. (III) Yazdıklarıyla çeşitli ödüller yapıyorlar ama çocuklarının bütçesinden dan bir sunum konuşması yapmak da
kazandı. (IV) Yeni Gerçek adlı sanat der- asla. (III) Çocuk yayınlarının benim ya- bana düştü. (III) Türkiye’de festivallere
gisini çıkardı, yönetmenliğini de üstlendi. zarlık tarihimde önemli bir yeri vardır. (IV) verilen önemi anlattıktan sonra şu gerçeği
(V) Edebiyat alanındaki çalışmalarının Daha önce Türk yazarlarının çocuklar üze- ifade etme gereği duydum: (IV) Türkiye’de
önümüzdeki yıllarda araştırmalara konu rine, çocuklar için yazdıklarından bir antoloji festivallerin varlığı, yerel yönetimlerin sa-
olacağını düşünüyorum. derledim. (V) Bugünlerde çocuk şiirlerini bir nata ve halk kültürüne verdiği öneme bağ-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin antolojide bir araya getirmeyi düşünüyorum. lıdır. (V) Çoğu zaman da bir yerel yöneti-
hangisinde “tahmin” anlamı vardır? Bu parçada numaralanmış cümlelerin min yaptığını bir sonraki yönetim bozduğu
hangisinde “tasarı” anlamı vardır? için festivaller bir türlü süreklilik kazanmaz.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Bu parçada numaralanmış cümlelerin
hangisinde “yakınma” anlamı vardır?
5. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) Kısa bir sohbette bile onun yazarak düşü-
2. nen biri olduğunu anlarsınız. (II) Yazı, onun
(I) Kimsesiz çocukların eğitilmesi, bütün omurgası hâline gelmiştir artık. (III) Kendisini
toplumlarda önemsenir. (II) Çünkü, o ço- daha iyi ifade edebilmek için uğraşır durur.
cuklar ya eğitilerek ülkeye katkıda bulu- (IV) Bir tek isteği vardır onun, gerçek olanı,
nacak ya da atıl kalarak toplum için bir okuyucuyu kalbinden yakalayacak olanı bul-
soruna dönüşecektir. (III) Biz de kimsesiz mak. (V) Ne var ki bizim hep dışarıya bakan
çocukların eğitimine önem vermeliyiz. (IV) okuyucumuz, henüz ondaki sevgiyi de yaz-
Onlar için yurtlar inşa edip oralarda bilgiye ma becerisini de keşfetmiş değildir.
nasıl ulaşılacağını onlara sevgiyle öğrete- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
lim. (V) Eğitim gönüllüsü pek çok kurum, olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- 8.
kıt ekonomik koşullara rağmen ülkemizde nemez? (I) İstanbul’da arabasını park ettikten son-
bunu yapmaktadır. A) I. cümlede bir saptama yapılmıştır. ra içinde oturmaya devam eden ve dik-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin B) II. cümle, “O, yazıyla ayakta durur.” katli gözlerle boşluğa bakan hangi adamı
hangilerinde “öneri” anlamı vardır? cümlesine anlamca yakındır. görürseniz biliniz ki o, bizim radyomuzun
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. C) III. cümlede sözü edilen yazarın başa- dinleyicisidir. (II) Dinlediği program neyse
rısız olduğu vurgulanmıştır. artık, eve gidip radyoyu açana kadar geçe-
cek sürede dinleyeceği konuşmayı ya da
D) IV. cümlede “amaç” anlamı vardır.
müziği kaçıracağına, arabasında oturmayı
E) V. cümlede “yakınma” anlamı vardır. yeğler. (III) Dinlediklerini belki daha sonra
bir dostuna iştahla anlatacaktır. (IV) Bizim
3. radyomuz, dinleyicisini sadece haberle bu-
6.
(I) Editör, ayrıntılı bir çalışma yapmış. (II) luşturmaz; ondaki sanat ve sohbet zevki-
Bu kitapta fiziksel bulgulardan ruhsal du- (I) Bazı şiir kitaplarıyla sadece içlerindeki nin gelişmesini de sağlar. (V) Bu nedenle,
rumlara giden yoldaki aşamaları anlatan güzel şiirler için ilgilenmiyor insan. (II) O bizim dinleyicimiz zamanla diğer dinleyici-
yazılar bir araya getirilmiş. (III) Çocukların kitapların kökeninde yer alan, yazılışına lerden farklılaşır.
dünyasının tıpla temas eden bütün sorun- kaynaklık eden fikirden dolayı da ilgileni-
larına uzmanlar bu kitapta yanıt sunuyor- yor onlarla. (III) Hâliyle, baştan sona “ki-
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
lar. (IV) Buna rağmen kitabın anne-baba- tap” olarak tasarlanmış, bütünlük kaygısını
nemez?
larca kapışılacağını düşünmüyorum. (V) yansıtan, üstün eserler oluyor bunlar. (IV)
Bu tür kitaplara edebiyatımızda çok rast- A) I. cümlede bir “genelleme” söz konusu-
Çünkü, bizde çocuk psikolojisi alanında
lanmıyor. (V) Bunun nedeni, böyle bir şiir dur.
ciddi eserlerden öte, meddah gibi konuş-
mayı beceren sıradan psikologların eser- kitabı tasarlamanın zorlu, belli bir olgunluk B) II. cümlede “tercih etme” anlamı vardır.
leri ilgi görüyor. gerektiren bir çaba olması galiba. C) III. cümlede “olasılık” anlamı vardır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) IV. cümlede “işlev” anlamı vardır.
hangisinde sözü edilen kitapların özel-
hangisinde “ön yargı” anlamı vardır? E) V. cümle, IV. cümlede anlatılanların
liklerine yer verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. gerekçesini açıklamaktadır.

Cümlede Anlam
9. 11. 14.
(I) O eleştirmenin halkımızın anlamadı- (I) Millî Edebiyat yazarları, 1911’den önce (I) Günümüzün yazarlarının çoğu, oku-
ğı alanlarla ilgili yüksek bilgisini duyuran bilinmiyordu. (II) Birkaç Selanikli dışında yucusuyla ilgilenmez. (II) Enis Batur, bu-
ünlü bir sözü vardır: “Türkiye’de insanlar Ömer Seyfettin’i bilen kim vardı ya da kaç günün yazarlarına benzemeyen yazarlar-
iki şeyi bilirler: Bir kendi işlerini, bir de si- yazar Ali Canip Yöntem’in yazdıklarından dandır. (III) Bir arkadaşım, ona kötüce bir
nemayı.” (II) Bu sözün ardında aslında haberdardı? (III) Sanki sihirli bir el o yazar- yazıyla bir mektup yazmıştı. (IV) Batur’un
sinemada bilinecek bir şeyin olmadığı ları bulundukları gizemli bahçeden getirip o mektuba cevap vermesi bir yana onu hiç
ön kabulü saklıdır. (III) Yazınızı okumaya edebiyatımızın başköşesine oturttu. (IV) okumayacağını düşünmüştü. (V) Ama bir
başlarken sinemayla ilgili küçümseyici bir Ali Canip Yöntem, bu talihten pek yarar- süre sonra mektubun cevabının yanında
tutum takınacağınızı anlamıştım. (IV) Keş- lanmadı. (V) Kendisini edebiyata vermedi bir de baskısı biten bir kitap geldi, Ba-
ke üniversite profesörleri sinemaya daha ya da edebiyattaki yeteneği sınırlıydı. (VI) tur’dan arkadaşımızın posta kutusuna.
ciddi yaklaşsalardı. (V) Yine de sizin gibi Ama Ömer Seyfettin, her yazarın çıkmak Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
sinema karşıtlarının bir gün sinemayı en istediği kürsüye keyifle kuruldu. olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış-
önemli sanatlardan biri sayacağına dair bir Bu parçada numaralanmış cümlelerden tır?
his var içimde. hangisi, kendisinden bir önceki cümle- A) I. cümlede, okuyucuların yazarlarca ge-
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili de anlatılanları örneklemektedir? nellikle önemsenmediği anlatılmıştır.
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. B) II. cümlede, sözü edilen yazarın çağın
nemez?
yazarlarından farklı olduğu iddia edil-
A) I. cümlede “alay” anlamı vardır. miştir.
B) II. cümlede “onaylama” anlamı vardır. 12. C) III. cümleden başlanarak II. cümledeki
C) III. cümlede “sezgi” anlamı vardır. (I) Sadece gelişmiş toplumların tiyatroyla yargı kanıtlanmaya çalışılmıştır.
D) IV. cümlede “istek” anlamı vardır. ilgilendiği iddiasına katılmıyorum. (II) Ti- D) IV. cümlede, mektubu gönderenin ce-
E) V. cümlede “umut” anlamı vardır. yatro, en ilkel toplumlarda bile kendisini vap konusunda umutsuz olduğu belir-
oluşturmayı başarmıştır. (III) Avustralya tilmiştir.
veya Amerika yerlilerinin ateş etrafındaki E) V. cümlede, sözü edilen yazara yönelik
dansları bir tür tiyatro değildir de nedir? övgü vardır.
(IV) Tiyatro, toplumun kendisini seyretme-
sini sağlayan bir aynadır. (V) Toplum, ken-
di eksik ve üstünlüklerini tiyatroda görerek
kendisini tanır; bunun için tiyatroyu aslî bir
gereksinim olarak görür.
15.
(I) Fuarlar, okuyucuyla yazarları buluş-
turmada önemli bir araçtır. (II) Okur, fuar
hangilerinde tiyatronun yararından söz
alanında hem yeni kitaplarla buluşur hem
edilmiştir?
de kitaplarını okuduğu yazarları tanır. (III)
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. Cumartesi günü İstanbul Kitap Fuarı’n-
10.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. da dolaşırken, kitap imzalayan yazarların
(I) Bir sanat veya edebiyat türü üzerinden
bulunduğu yayınevleri önündeki okur ka-
bir ülkenin toplumsal tarihini kurgulamak
labalığından dolayı zorlukla ilerledim. (IV)
sorunlu ve oldukça çetin bir iş. (II) Çalış-
13. Ahmet Ümit “İstanbul Hatırası”, Can Dün-
ma öncesi güçlüğün bu denli büyük olabi-
(I) Yaşlılık pek çok yönden çocukluktan dar “Lüsyen”, Turgut Özakman “Cumhuri-
leceğini tahmin bile etmiyordum. (III) Ama
farksızdır. (II) Ha bir çocukla konuşmuşsu- yet”, Küçük İskender “Sarı Şey” kitaplarını
başlattığım çalışmayı bitirme konusunda
nuz ha da bir yaşlıyla. (III) İkisi de içinden imzalıyorlardı fuarda. (V) Diğer yazarların
kararlıydım. (IV) Karikatür, bağımlılık oluş-
geçeni olduğu gibi söyler. (IV) İstediğinde okurları da merak içinde kendilerine oku-
turan bir alandır. (V) Karikatür ustası, kari-
ısrar etmekte ve almadığında alınmakta mayı sevdiren ustaları merakla arıyorlardı.
katürü bırakamadığı gibi karikatür araştır-
macısı da araştırmayı yarıda bırakamaz. da çocuk gibidir yaşlı. (V) Ama yaşlının Bu parçada numaralanmış cümlelerin
tutumu hoş karşılanırken çocuk, genellikle hangilerinde fuarların işlevinden söz
tepkiyle karşılaşır. edilmiştir?
hangisinde “beklenilmeyen bir durumla
karşılaşma” anlamı vardır? Bu parçada numaralanmış cümlelerin A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
hangisinde “eşitlik” anlamı yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
15. A 14. E 13. E 12. E 11. A 10. B 9. B 8. E 7. E 6. C 5. C 4. E 3. D 2. D 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “var- (I) Baka baka sokak kirliliğine alıştık. (II) (I) Bu yazıların eleştiri mi, inceleme mi, de-
sayım” anlamı vardır? Temizlik için gerekli alt kültür toplumumuz- neme mi olduğu sorusunu ben de kendi-
A) Sanırım, öykü dergilerimiz okul kütüp- da var. (III) Yerel yönetimlerin temizlik işleri me sordum. (II) İnsan, eleştiri ile deneme
hanelerimize ulaşmıyor. imkânları da yok değil. (IV) Bu iş için her arasında kalınca cevap vermek zordur. (III)
B) Ne yazık ki genç müzisyenler, Türkçeyi ev ve işyerinden vergi alıyorlar. (V) Ama Bu yazıların konusu bir deneyim olarak, bir
iyi kullanamıyor. organizenin zayıf ve halkın sorunlarını üst- biçimsel yaşantı olarak edebiyat olduğu-
lere bildirme konusunda duyarsız olması, na göre onlarda her üç türe özgü yanlar
C) Diyelim ki bütün ünlü yazarlarımızın
sokaklarımızın çöp altında kokmasına yol olduğunu söyleyebiliriz. (IV) Ama onlarda
kitapları İngilizceye çevrildi.
açıyor. nesnel yargılardan çok, kişisel yaklaşımım
D) Şiirle ilgili tartışmaların farklı bir boyu- söz konusu olduğundan ben deneme de-
ta taşınacağını anlamıştım. meyi, eleştiri veya inceleme demeye tercih
hangisinde “kanıksama” anlamı vardır?
E) Herhâlde her galeri sahibi, sanatse- ederim. (V) Ne var ki yazılarımı eleştiri ko-
verleri yakından tanımak ister. nusu yapanlar, benim gibi düşünmüyorlar.
(VI) Yazılarım etrafında epey dolandıktan
2. sonra, okuyucunun aklını bir miktar karış-
tırmayı başarıp kaçıyorlar.
(I) Kitabım, İtalyanca, Fransızca ve Al-
mancadan sonra Yunancaya da çevrildi. Bu parçada I. cümlede belirtilen soru-
(II) Keşke bu kitabın yurt dışında bu kadar 5. nun yanıtı hangi cümlede verilmiştir?
çok ilgi göreceğini fark ederek ona hazır- I. Düşünme yeteneğimiz, dilden yararla- A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
lansaydım. (III) Ama kitap, henüz yazı ma- nabilme yeteneğimizle sınırlanmıştır.
sasındayken doğaya açılmayı bekleyen bir II. Düşünen insan, düşünmeyen insan-
kuş gibidir. (IV) Onun nereye uçup hangi dan daha az konuşmayı tercih eder.
dağda yuva yapacağı bilinmez. (V) Onu III. Düşüncelerimizi ifade edebiliyorsak
bana ait deyip yakında sanırken o okya- toplumun yararına sunabiliriz.
nusları aşabilir. IV. Düşündüklerimiz, konuşarak veya ya-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin zarak anlatabildiklerimizden daha faz-
hangisinde “hayıflanma” anlamı vardır? la değildir.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
hangileri anlamca en yakındır?
3. A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde önce D) II. ve IV. E) III. ve IV.
bir görüş dile getirilmiş, ardından o gö- 8.
rüşle ilgili kanıta yer verilmiştir? Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ayraç
A) Fuzulî de Bakî de Türkçeyi çok iyi kullan- içinde verilen kavramla ilgili değildir?
mış; kimse, Divan şairlerinin Türkçeye A) Bilgi sahibi olmadığın konular hakkında
hizmet etmediklerini iddia edemez. bizimle tartışmakla zamanımızı boşa
B) Halit Ziya ve Yakup Kadri’nin eserleri, harcadığının farkında mısın? (Şikâyet)
Türklerin roman sanatındaki başarıla- 6. B) Bütün heykeltıraşların seni örnek alıp
rının 20. yüzyılın başına denk geldiğini (I) Türk edebiyatı, içine kapanık bir ede- senin heykel anlayışını bir akım hâline
gösterir. biyat. (II) Dünya edebiyatı ile bağımız tek getirdiğini düşünelim. (Varsayım)
C) Her gün yüz binlerce gazete satılıyor; yönlü. (III) Edebiyatımız, dünya ile ilişkisin- C) Gönderdiği kitapların kargoda kaybo-
internetin gazeteciliği bitirdiğini söyle- de alıcı konumunda. (IV) Çeviriler sadece lacağını günler öncesinden anlamış-
yemeyiz. yabancı dillerden Türkçeye yapılıyor. (V) tım. (Sezgi)
D) Hece şairlerimiz de kalıcı şiirler yaz- Paris ve Londra gibi kentlerde başka dil- D) Tiyatro, toplumun bilmediği, belki aşırı
mışlardır; Necip Fazıl ve Cahit Sıtkı’nın lere çevrilmiş çok sayıda eserimizle karşı- kabul edilen ancak duyulmasında ya-
şiirleri aradan geçen zamana rağmen laşabilirsiniz. rar bulunan kimi düşüncelerin duyul-
eskimedi. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden masını sağlar. (İşlev)
hangisi, anlamca diğerleriyle çelişmek- E) Genç şairler, toplumun anlamakta
E) Mehmet Akif de Ahmet Haşim de 20.
tedir? güçlük çektiği sözcüklere kendilerince
yüzyıl şairidir; aruzla yazılan Türk şi-
anlamlar yüklemekte çok başarılıdır.
irinin 20. yüzyılda verimsiz olduğunu A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. (Güven)
söyleyemeyiz.

Cümlede Anlam
9. 12. 15.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “yakın- (I) Burada, Balzac’ın meşhur sözüyle, bir (I) Peribacaları, dünyada benzersiz doğal
ma” anlamı vardır? gün lazım olur, diye durmadan bilgi yığıyo- şekillerdir. (II) Bu doğal yapıların yeryü-
A) Savurdum, eledim, seçtim zamanı rum, çok okuyorum. (II) Asıl şiirlerim duru- zünde başka bir örneği yok. (III) Her yıl
yor ama, vezinsiz beş-on manzume bitir- yüz binlerce yabancı ve yerli turist Kapa-
Yaprak, yaprak tel tel açtım zamanı
dim. (III) Bugünlerde Victor Hugo ile fazla dokya’ya geliyor. (IV) Bu dünya harikası-
B) Ter kokuyordu Çukurova tarlaları meşgulüm. (IV) Hatıralarını okuyorum, nı büyük bir beğeniyle geziyor. (V) Ancak
Irgat Türküleri duyuluyordu uzaktan müzesinde birkaç defa resimlerini seyret- Peribacaları’nın iyi tanıtılması durumunda
C) Sevgi ektim, naz biçmeye çalıştım tim. (V) Müthiş ressamdır Hugo, sanki her buraya daha da çok turist geleceği düşü-
tablosu sonsuzluğa veya boşluğa açılıyor. nülüyor.
Ne zamana, ne kendime alıştım
Bu parçada numaralanmış cümlelerden Bu parçada numaralanmış cümlelerin
D) Fikir gölü derinleşir girdikçe
hangisinde “beğenme” anlamı vardır? hangilerinde aynı düşünce farklı söz-
Dostluk gülü gümrah açar derdikçe cüklerle anlatılmıştır?
E) Demişler ya ‘Kuvvet birlikten doğar’ A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV.
Kar, yağmur zamanı gelince yağar
D) III. ve V. E) IV. ve V.
10.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “hayıf-
lanma” anlamı vardır?
13.
(I) İlk yazdıklarım, şiir gibi görünse de on
A) Ne yazık ki gençlerimize geleneksel
dört yaşındaki duyarlı bir çocuğun sayık-
edebiyatımızı öğretemedik.
lamalarıdır. (II) Daha onları yazarken şair
B) Keşke kitabı incelemeden kitapla ilgili olamayacağımı anlamıştım. (III) Şiir yaza-
yazdığım yazıyı okusa… masam da sözcükleri kullanmakta iyi oldu-
C) Bu kitabı okumaya başladığım günden ğumu kanıtlayınca edebiyatın peşini bırak-
beri gündüzlerim farklı geçiyor. madım. (IV) Şiirle anlatamadıklarımı öykü
D) Şiirle aramın iyi olduğunu sananlar, ve romanla anlatmaya çalıştım. (V) Sonra
duydukları dizeleri bana okurlar. günlük ve denemeler de yazarak edebiyat
ülkesinin vatandaşı oldum.
E) Onunla karşılaşınca bu soruyu hatırla-
mayı umuyorum. Bu parçada numaralanmış cümlelerden
hangisinde “sezgi” anlamı vardır?
16.
(I) Kişi duygularını, düşüncelerini, söz-
11. lü ya da yazılı anlatım yollarından bi-
riyle ortaya koyar. (II) İnsanın kişiliği ve
(I) Namık Kemal romanı ve tiyatroyu top-
yetişme düzeyi, anlatımı ile belli olur.
lumsal yaşama soktuğu gibi, edebiyat
(III) Anlatım, karşımızdaki insanın karak-
eleştirisini de Türkiye’ye ilk getiren kişiler-
terini, bilgi, birikim ve kültür seviyesini de
den biridir. (II) En önemli eleştiri yapıtları,
14. gösterir. (IV) Doğru ve güzel bir anlatım,
“Tahrib-i Harâbât” ile “Takip”tir. (III) Eleşti-
(I) İstasyon kalabalık mı kalabalıktı. (II) Ka- hepimiz için sıradan bir özellik olması ge-
rilerinde canlı, dolaysız bir dil kullanmış-
labalığı yara yara yedi numaralı vagonun rekirken çevremizde dilimize özen göster-
tır. (IV) Tahrib-i Harâbât, Ziya Paşa’nın
yanına kadar geldi. (III) Evdeki hava istas- meden konuşanların ve yazanların sayısı
Harâbât adlı güldestesine karşı yazılmış
yona taşınmıştı. (IV) Sanki o güne kadar gittikçe artmaktadır. (V) Bu konuda çeşitli
sert bir eleştiri niteliğindedir. (V) Edebiya-
kimse kimseyi tanımıyordu. (V) Ailenin dört savunmalar yapılsa da biz Türkçeyi doğru
tımızdaki eski- yeni tartışmalarının anlaşıl-
üyesinden kimse kimseyle göz göze gel- ve güzel kullanmanın eğitimle kazanılabi-
ması için bu eserin, önümüzdeki yıllarda
mek, konuşmak istemiyordu. leceğine inanıyoruz.
edebiyat fakültelerimizde okutulacağına
inanıyorum. Bu parçada numaralanmış cümlelerden Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
hangisinde “gerçekte olmayan bir durum” hangileri, anlamca en yakındır?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden
hangisinde “beklenti” anlamı vardır? anlatılmıştır? A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
16. B 15. A 14. D 13. B 12. E 11. E 10. A 9. C 8. E 7. C 6. E 5. B 4. A 3. D 2. B 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "var- (I) Bu kitaptaki Türkiye ve İstanbul’la ilgili I. Şiirin önemli özelliklerinden biri de
sayım" anlamı vardır? bazı bilgiler bana babam tarafından verildi. okuyana göre anlam kazanmasıdır.
A) Sanırım İtalya’ya gitmek istiyorsunuz. (II) Romanı ilk okuttuğum kişilerden biri de II. Şairin şiire yüklediği anlam, söz sanat-
babamdı. (III) Babam, romanımı çok be- larının gölgesi altında kalabilir.
B) Konuşmanızı yazsaydınız daha iyi ol-
ğendi ve ondan çok etkilendi. (IV) Özellikle III. Şiiri şiir yapan bir yön de şiirin farklı
maz mıydı?
1950’li yıllarla ilgili tasvirlerim ona çok öz- okuyuşlara açık olmasıdır.
C) Yeniden Paris’e gelebileceğinizi düşü- gün geldi. (V) Babama bakarak Türkiye’nin IV. Şiirde anlam arayan okuyucu, henüz
nüyorduk. en az dörtte birinin romanımı özgün bulup şiiri sevebilecek kültür düzeyine ulaş-
D) Romanlarınızın İspanyolcaya çevrildi- beğeneceğinden eminim. mamıştır.
ğini farz edelim. Bu parçada numaralınmış cümlelerden Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
E) Keşke, bu geziden önce Montaigne’in hangisinde “ön yargı” anlamı vardır? hangileri anlamca en yakındır?
denemelerini okusaydım. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
2.
(I) Eleştirmenlerin çoğu, kendisine yakın 5.
sanatçıları kayırır. (II) Benim de bazı dost-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tah-
larımı hak etmedikleri hâlde övdüğüm, on-
min” anlamı yoktur?
ların zayıf yanlarını yücelttiğim oluyor. (III)
Buna rağmen değerlendirmelerim, bugüne A) Hava sisli, İstanbul Boğazı’nda trafik
kadar büyük bir tepkiyle karşılaşmadı. (IV) aksayabilir.
Çünkü ben, dünya görüşüne karşı olsam da B) Saat sekizi buldu, bu saatte bütün sınıf
asla bir sanatçının üstün yanlarını gözlerden burada hazır olmalı.
kaçırmaya çalışmam. (V) Düşmanlarımın
C) Elindeki çantayla bize doğru gelen
bile sanata yaptıkları katkıları açık açık an-
adam sizin arkadaşınız olmalı.
latırım.
D) Eve gitmediğine göre kütüphanede ta-
rih dersine çalışıyordur.
hangisinde “yanlış bir tutumu itiraf etme”
E) Kanaatimce bu roman, 20. yüzyılın ilk
anlamı vardır?
çeyreğinde yazılmış. 8.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç
içindeki anlam yoktur?
A) Öyle temiz bir aşk ki gökteki kardan
3. beyaz
(I) Mülkiye’ye kaymakam olmak için girmiş- Dilim çaresiz kalır, diyecek söz bula-
tim. (II) Kaymakamlığı, ülkeyi değiştirenler 6. maz (Karşılaştırma)
arasında yer almak hevesiyle istiyordum. B) Rahvan atlar gibi ırgalanan gökyüzü
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dilek”
(III) Ama daha ilk sınıfta kıyısından köşe- Gözlerimi kamaştırsa da geleceğim
anlamı vardır?
sinden başladığım gazetecilikte, meslek sana (Koşul)
virüsünü kapınca kaymakamlık hayalim A) Bu ağaçlar budansa da gür filizler ver-
mez. C) Âlemden çekinme, bir zarar gelmez
suya düştü. (IV) Gazeteciliği ilkin okulu
bitirinceye kadar yaparım diye düşünüyor- B) Panel bitse de bitmese de burada üç Sen kendi kendine hıyanet etme (Ne-
dum. (V) İnsanı bir kere sarınca bir daha saat kalamayız. den-sonuç)
salmayan bu mesleği bir türlü bırakamadı- C) Kitaplığını bize açsa da araştırmamızı D) Neyzen gibi aklın yârda olmasın
ğım için bugün gazetecilikte altmış yılımı zenginleştirsek… Özründen çok büyük kabahat etme
doldurdum. (Öğüt)
D) Bizi üzmese de zaman zaman başka-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin ları için sorun oluyor. E) Saçların uçuşsa bulutlar arasında
hangisinde “amaç” anlamı da “neden-so-
E) Kâtibi uyarsak da bazı imla hatalarını İncecik şamdanlarda yansa hatıran
nuç” ilgisi de yoktur?
yapacaktır. (Düşsellik)

Cümlede Anlam
9. 11. 14.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ken- (I) Gazne Soysal’la buluşunca hep edebi- (I) Kitap basımı artık büyük sektörlerin eli-
disini bir durum karşısında yetersiz bulma” yat konuşuyor; özellikle Sait Faik hikâye- ne geçmiştir. (II) Sektörün tek kaygısı, çok
anlamı vardır? leri üstünde duruyorduk. (II) Sait Faik bizim üretmek, çok kazanmaktır. (III) Rekabet, iyi
A) Orhan Veli’nin şiir anlayışını yıllardır edebiyatımıza, (belki de dünya edebiyatı- tanıtımla sağlanıyor. (IV) Bu yüzden, klasik
öğrencilerime beğendirmeye çalışıyo- na) yenilik getirmiş büyük bir ustaydı.(III) kitap eleştirisinin yerini tanıtım almıştır. (V)
rum. Gazne, onu hep Çehov’a benzetiyordu. Yazınsal eleştirileriyle tanınan Doğan Hız-
(IV) Ben de Sait Faik’te Çehov izleri bulu- lan gibi, edebiyattan gelmiyorsa, tanıtım-
B) Faruk Nafiz’le aram iyi olmadığından
yordum. (V) Ancak Gazne, ondaki Çehov cıların çoğu, önemli kitapları tanıtacağına
onu anlatmayı çoğu zaman öğrencile-
izlerini bir tür özenti işareti gibi görüyordu. piyasa değeri olanları seçiyor.
rin kendilerine bırakıyorum.
Bu parçada numaralınmış cümlelerden Bu parçada numaralanmış cümlelerden
C) İki Necip Fazıl’ı buluşturmaktan, onla- hangisinde “amaç” anlamı vardır?
hangisinde “beğenme” anlamı vardır?
rı biçimde olmasa bile özde “tek şair”
olarak açıklamaktan acizim. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
D) Garipçilere takılan kimi gençleri şair;

onların yazdıklarını da şiir saymadığı- 15.
mı herkes biliyordu. (I) Okuyucu sayısı günden güne azalıyor.
E) II. Yeni’nin şiiriyle uğraşırken eğlen- (II) Üstelik, bu durum edebî çevrelerden,
sem de onlarda divan şiirindeki tadın çok kişiyi ilgilendirmiyor. (III) Televizyon,
onda birini görmüyorum.
12. okuyucuyu kitaptan kopardı, “seyir” tutku-
(I) Bir süre önce, büyükelçi olan eşi bana nu yaptı. (IV) Televizyonun bu saldırısına
onun hikâyelerini verdi. (II) Okumaya karşı çözümler üretmek gerekir. (V) İnter-
korkuyordum, ya o derin edebiyat bilgisi net de kitaba ağır bir darbe vurdu; okuyu-
ve duyarlığı olan arkadaşımın hikâyeleri cu, kitabı eline almaktansa bilgisayarını
onunla birlikte ölmüşse, ne yapardım? (III) açıyor. (VI) Oysa ekran hiçbir zaman kita-
Kafka’nın da kimi hikâyeleri onunla birlikte bın yerini tutamaz.
ölmüştü. (IV) Büyükelçinin ısrarı üzerine o Bu parçada I. cümlede anlatılanların ne-
hikayeleri okudum. (V) Bir de ne göreyim, deni, numaralanmış cümlelerin hangile-
sanki hikâyeler daha bugün yazılmış ve rinde verilmiştir?
yarın için saklanmış.
A) II. ve III. B) II. ve IV. C) III. ve V.
D) III. ve VI. E) V. ve VI.
hangisinde “şaşırma” anlamı vardır?
16.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden
- sonuç sıralaması ötekilerden farklıdır?
(I) Bilim ve teknik yöntemleri evrenseldir.
(II) Ama bilim ve tekniği geliştirme amacı A) Gençler, daha birkaç öykü kitabı oku-
ülkeden ülkeye değişir. (III) Türkiye’nin de madan öykü yazmaya çalışıyor; yaz-
kendi bilim ve tekniğini geliştirmesi, kendi 13. dıkları, hem dil hem içerik bakımından
gayelerinden sapmaması gerekir. (IV) Eği- I. Anlatım, söz ustalarının başta gelen öyküye benzemiyor.
timi başka dilde yaptıran, gençlerinin dü- büyüklüğüdür. B) Ülkemizde sağlık sektörü gelişiyor;
şünme kabiliyetlerini yabancı kavramlarla II. Söz ustaları, her şeyden önce üslupla- bazı yabancı ülkelerden tedavi olmak
ifade eden bir ülke büyük başarılar kaza- rıyla büyük olurlar. üzere Türkiye’ye gelenler var.
namaz. (V) Ne yazık ki ülkemizde yabancı III. Bilinmeyen konuları bulup anlatmak C) Bahçeli evler sevgisi toplumda yeni-
dil sevdasından vazgeçileceğini gösteren büyük söz ustalarının işidir. den diriliyor; bahçıvanlık kurslarına
bir işaret bulmuyorum. IV. Söz, büyük ustaların kaleminde deği- büyük ilgi söz konusudur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden şip güzelleşir. D) O yıllarda temizlik hizmetleri aksıyor-
hangisinde “umutsuzluk” söz konusu- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin du; belediyelerin imkânları az, hizmet
dur? hangileri anlamca en yakındır? anlayışları sorunluydu.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. E) Balıkçılar, balık türleri konusunda bi-
linçli değil; eti lezzetli olmayan ama
D) II. ve IV. E) III. ve IV. türü nadir balıklar da avlanıyor.
16. D 15. C 14. B 13. A 12. E 11. B 10. E 9. C 8. B 7. B 6. C 5. B 4. E 3. D 2. B 1. D Cevaplar

1. 3. 5.
I. Edebiyatta en büyük ustalık, düş gücü- (I) Kitabın ilk yazısı “Çerçeve”de, Türk şii- (I) “Şair Sözü”nde otuza yakın şair üzerin-
nü alabildiğine kullanmaktır. rinin Tanzimat’tan 2000’lere gelene kadar de durdum. (II) Yazılması, yeniden okuna-
II. Ne kadar çok düş kurabiliyorsanız o geçirdiği değişim sürecini genel olarak de- rak güncellenmesi gereken bir o kadar şair
ölçüde iyi bir sanat adamı sayılırsınız. ğerlendirdim. (II) Sonraki yazılarda, ya bir daha var. (III) Gelecek yıllarda, bu şairler
III. Gerçek, düşün oyuncağı, tutsağı olun- şairin bütün şiirlerini göz önünde bulundu- hakkında da yazarak, modern Türk şiirinin
ca eserde sanat belirtileri kendisini rarak poetik tutumu belirginleştirdim ya da bir toplamını çıkarmak ve şiir tarihine eleş-
gösterir. bir şiirden hareket ederek çözümlemeye tiri ile bir katkıda bulunmak istiyorum. (IV)
IV. Bir yeri olduğu gibi değil, görmek iste- gittim. (III) Her iki durumda da metni esas Bugüne kadar eleştiri alanında yapılan ça-
diğiniz gibi tasvir edemeden iyi yazar alarak “anlama” ve “yorumlama”ya özen lışmalar hep eksik kaldı. (V) Herkes, ken-
olamazsınız. gösterdim. (IV) Abdülhak Hâmit’ten başla- disine yakın bulduğu şairleri işledi; ben,
V. Sanatta en büyük ustalık, gerçeği, içi- yarak Türk şiirinin gördüğü bazı poetik tu- şairler arasında ayrım yapmıyorum.
ne düşten maya katmadan anlatabil- tumları ve şiir deneyimlerini anlaşılır kılma- Bu parçada numaralınmış cümlelerden
mektir. yı amaçladım. (V) Şairlerimizin dünyaya ve hangisinde “tasarı” anlamı vardır?
sanata bakışını örneklerle yansıttım.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
hangisi, anlamca diğerleriyle çelişmek- Bu parçada numaralanmış cümlelerden
tedir? hangisinde “ikisinden biri” anlamı vardır?
6.
(I) Günlüklerinde parasızlık yüzünden
mizacının ekşidiğini söyleyen Tanpınar,
birkaç kişi dışında, herkese karşı öfkeyle
doludur. (II) İçini dökebileceği tek dostu
vardır. (III) İleride okunabileceğini tahmin
ettiği günlük defterleridir dostu. (IV) Dışa-
rıda takındığı maskeleri atıp etrafındaki in-
sanlar hakkında gerçekte ne düşünüyorsa
onları yazıveriyor günlüklerinde. (V) Bugün
o günlükler elimizde. (VI) Ama Tanpınar’ın
tahmin ettiği kadar okunuyor mu onlar,
sanmıyorum.
hangisi, kendisinden bir önceki cümle-
4. de anlatılanın açıklamasıdır?
Bir esere bakan kişi, artık o esere bakma-
2. A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
dan önceki kişi değilse onun baktığı eser
(I) Alman edebiyatının savaş sonrasında büyük bir sanat eseridir.
ortaya çıkan yazarlarından Hans Bender’in 7.
Bu cümleden kesin olarak çıkarılabile-
hikâyeleri, ilk kez Türkçeyle buluşuyor. (II)
cek yargı aşağıdakilerden hangisidir? (I) O, yıllarca süren arayış yolculuğuyla
Kâmuran Şipal’in seçkisi ve çevirisiyle
adını kabul ettiren yazarlardan biridir. (II)
okuyucuya sunulan İlya’nın Güvercinleri, A) Bir eserin büyük sanat eseri sayılması,
Önce Fransa’da, sonra yirmi dile çevrile-
Nazi Almanyası’nı ve Bender’in esaret yıl- alıcısını, okuyucusunu, izleyicisini de-
rek tüm dünyada tanınan ve hâlâ baskısı
larının hüzünlerini yansıtıyor. (III) Savaşın ğiştirmesine bağlıdır.
yapılan bir romanın sahibidir. (III) Romanı;
ortasından çok, geri planında yaşanan acı- B) Sanat eseri, ne kadar çok kişi tarafın- tekniği, üslubu, iki düzlemle ilerleyen kur-
ları, sıradan insanların yaşamlarına düşen dan alınıyor, okunuyor, izleniyorsa o gusu, betimlemeleri ve karakteri ile ölüm-
“gerçek bombaları” yansıtıyor bu hikâyeler. ölçüde değerlidir. süz romanlar arasında ayrı bir yere sahip
(IV) Yazarın kahramanlarıyla birebir örtü- C) Sanat eseri, toplumsal gerçekliği sap- olacaktır. (IV) Çevirisindeki Türkçede yer
şen, sakin, slogan ve büyük iddialardan tırmadan anlatıyorsa toplum açısından yer bıçak darbelerine denk gelebilirsiniz.
uzak, yalın dili bu hikâyeleri daha vurucu önemlidir. (V) Buna rağmen, o romanı kitaplığınızda
yapıyor. (V) Bender’in hikâyelerinin Türk-
D) Sanat eserinde herkes, kendisinden bulunduracağınıza inanıyorum.
çede ilgi göreceğini düşünüyorum.
bir şeyler buluyorsa sanat eseri gele- Bu parçada numaralanmış cümlelerden
Bu parçada numaralanmış cümlelerden ceğe kalır. hangisinde, sözü edilen yazarın eseri-
hangisinde “beklenti” anlamı vardır?
E) Sanat eseri toplumun ortak değerlerini nin kalıcı olacağı anlamı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. savunuyorsa toplum ondan etkilenir. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Cümlede Anlam
8. 10. 12.
(I) Öykü ve roman edebiyatımızda başlan- (I) Gece kaçta yatarsam yatayım, sabah- (I) Ne yazık ki doğal zenginliğimizin değe-
gıçta çok karışıyor. (II) Nabizade Nazım, ları erken kalkıp balkona çıkıyorum. (II) rini bugüne kadar bilmedik. (II) Bu konu-
“Zehra”yı roman sanıyor ama o, uzun bir “Dünya gittikçe farklılaşıyor.” diyenlere şa- da gerekli hassasiyet gösterilmezse doğal
hikâyedir. (III) Bugünün gençleri de yazdık- şıyorum. (III) Benim gönlümde dünya hâlâ zenginliğimizi büsbütün kaybedeceğiz.
ları uzun hikâyeleri roman sanıyorlar. (IV) çocukluk günlerimdeki kadar şen şakrak; (III) Türkiye’de diğer ülkelerde olduğu gibi
Durumun hâlâ neredeyse yüz elli yıl önce gönlüm, hâlâ elli yıl öncesi kadar yaşam enerji için yatırımlar yapılacak ama bu yatı-
gibi olması eleştirimizin güçsüzlüğünden sevgisiyle kıpır kıpır. (IV) Haliç’e bakan rımlar gerçekleştirilirken doğal değerlerimi-
kaynaklanıyor. (V) Eleştiri, edebî alandaki tarihî yarımada, onu bekleyen gemiler, ge- zin korunmasını da gözetmemiz gerekiyor.
üretimle yarışabilseydi edebi ürün verme- milere koşan insanlar hâlâ elli yıl öncesi (IV) Biyolojik değerlerin ülkenin geleceği
ye yeltenenler yollarını daha iyi görürlerdi. gibidir. (V) Değişen sadece giysilerdir, saç açısından çok önemli bir kaynak olduğunu
(VI) Gençlerin yazdıkları eserler çoğu za- kesimleridir; araçlardır, yüzler aynı yüzler, televizyon aracılığıyla halka anlatsak iyi
man eleştiri kaldığından yanlışlar için baş- kuşlar aynı kuşlardır. olur. (V) Ne de olsa televizyon ülkemizin
langıç oluşturuyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin en güzide öğretmeni olmayı sürdürüyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde yazar, kendisiyle ilgili bir “iç Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
hangisi, kendisinden bir önceki cümle- gözleme” yer vermiştir? aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
de anlatılanların kanıtıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. cümlede, “hayıflanma” anlamı vardır.
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. B) II. cümlede “koşul” anlamı vardır.
C) III. cümlede, Türkiye’de enerji yatırım-
larının yapılmasına karşı çıkılmıştır.
D) IV. cümlede “öneri” anlamı vardır.
E) V. cümlede “ironi” vardır.
9. 11. 13.
(I) Tiyatro, insanın kendisini tanımasında (I) “Şairin Dönüşü” başlıklı girişini daha
(I) İnsanın özgüveni ne kadar yüksek
önemli bir yere sahiptir. (II) İnsanın yaşa- önce okuduğunuz “Şairin Romanı” kita-
olursa olsun, sanatta heyecanlanmamak
dıklarının yanında, içinden geçenleri de bım, şu sıralar elimden kaçmış durumda,
mümkün değil.(II) Bir sanatçı olarak mil-
sahnede görüp kendisini tanımasını sağ- nerdeyse benden bağımsız kendini yaz-
yonlarca çift göz sizi izliyor, aklınızdan hep
lar. (III) Bugün, bu antik sanatın sadece dırıyor. (II) Bakıyorum, nicedir bekleyen
onlara seslenmek geçiyor. (III) İstemeseniz
eğlencelik olarak görülmesi olacak gibi de- bölümler arka arkaya bitivermiş. (III) Kita-
de iyi olmak, öğretileni doğru yapmak kar-
ğil. (IV) Bence izleyici sayısının azalması bı oluşturan yedi ana bölüm, kendi içinde
şı koyamayacağınız bir buyruktur sanatta.
riskine rağmen tiyatroda düşünsel ağırlıklı daha küçük bölümlere ayrılarak ilerliyor.
(IV) İstediğiniz gibi kendinizi ifade etmediği-
eserlerin sayısı artırılmalı. (V) Biz, grup (IV) Atkıları, çözgüleriyle zor motifler içe-
niz zamanlar da olacaktır. (V) Ama sanata
olarak önümüzdeki sezonda bu tür oyun- ren, dokusu güç çatılan bu hayli oyuncaklı
adım attıktan sonra, kendinizi ifade etme
lara ağırlık vermeyi düşünüyoruz. romanın ortalarına geldim sayılır. (V) Her
kapılarının genelde önünüzde açıldığını gö-
şey yolunda giderse önümüzdeki yılın ba-
Bu parçada numaralınmış cümlelerin receksiniz.
şında sizleri, bir roman bekliyor.
hangilerinde tiyatronun işlevinden söz Bu parçada numaralanmış cümlelerin
edilmiştir? Bu parçada numaralanmış cümlelerin
hangilerinde “zorunluluk” anlamı vardır?
hangisinde, “yazarın yazdıklarının peşin-
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) III. ve IV. de sürüklendiği” anlamı vardır? A) I. ve III. B) II. ve IV. C) II. ve V.
D) III. ve V. E) IV. ve V. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
13. A 12. C 11. A 10. C 9. A 8. A 7. C 6. B 5. C 4. A 3. B 2. E 1. E Cevaplar

Cümlede Anlatım 1. Modül Test 17
1. 3. 5.
(I) Teknik anlamda başarısız olan bu ro- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eleşti- (I) İztuzu’na karadan giderken Gökbel
manın içeriğine baktığımızda yazarın daha ri, ayraç içindeki anlatım özelliğiyle ilgili köyünden sonra kumsala değil de dağa
önce işlediği konuların ham hâlleriyle kar- değildir? yönelirseniz 600 m yüksekliğindeki radar
şılaşırız. (II) Kahramanın evinin çürüme- A) Halide Edip’in anlatımında yer yer ya- noktasına ulaşabilirsiniz. (II) Radarın bu-
siyle, hayata bakış açısının, gidememenin, bancı sözcükler ve anlama katkısı ol- lunduğu noktaya çıkmak yasak. (III) Bu
takılı kalmanın, edimsizliğin ve edilgenli- mayan şairane süslemeler vardır. (Ya- nedenle manzarayı hemen altındaki kaya-
ğin işaretini verir okuyucusuna yazar. (III) lınlık) lıklardan seyretmek durumundasınız. (IV)
Buna rağmen, bu romanda yazarın anlattı- Altınızda, size “Vay canına!” dedirtecek bir
B) Reşat Nuri Güntekin de gereksiz söz-
ğı yöreyle ilgili okunması gereken ayrıntılar görüntü var. (V) Oraya sizinle aynı saatte
cüklere yer verir, kimi zaman üç söz-
vardır. (IV) Yazar, bir yolunu bulup okuyu- ulaşan pek çok kişi, dürbünle o görüntüye
cükle anlatabileceği bir olayı on söz-
cuyu yanına almayı başarıyor. (V) Bu özel- bakar.
cükle anlatır. ( Duruluk)
lik, bir romanın sıradanlıktan uzaklaşması- Bu parçada numaralanmış cümlelerin
nın önemli bir işaretidir. C) Yakup Kadri, usta bir edebiyatçıdır an-
hangisinde duyguya yer verilmiştir?
cak Fecr-i Ati alışkanlığıyla anlattıkla-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
rının üzerini örtmeyi bir türlü bırakmaz;
hangilerinde olumsuz eleştiri vardır?
onu kolay anlayamazsınız. (Açıklık)
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) Cumhuriyet’in ikinci kuşak öykücüleri-
D) III. ve V. E) IV. ve V. nin eserleri ya Sait Faik’in ya da Ömer
Seyfettin’in taklidi gibidir; bu eserlerde 6.
biçim ve anlatım basmakalıptır. ( Öz-
(I) Ömer Seyfettin’in yayımlanan bü-
günlük)
tün eserlerini okudum. (II) O, düz yazıda
E) Ziya Osman Saba, İstanbul’un bakılan Türkçeye hakkını veren ilk ustamızdır. (III)
ama görülmeyen yanlarını öykü mal- Ömer Seyfettin’in cümlelerinde Türkçe ol-
zemesi edinirken cümlelerinde anlam mayan az sayıda kelime vardır. (IV) Oysa
katmanları oluşturmakta başarısızdır. onunla aynı çağda yazan Fecr-i Ati yazar
(Akıcılık) ve şairlerinin kelimelerinin neredeyse ta-
mamı yabancı kökenlidir. (V) Ömer Sey-
fettin, eserini Türkçeyle süslerken onlar
eserlerini Türkçeden uzaklaştırdıkça süs-
lediklerini sanmışlar.
hangilerinde anlatım “yansız” değildir?
2. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
4.
(I) Ahmet Hamdi Tanpınar’ın altı defter- D) II. ve V. E) IV. ve V.
den oluşan günlükleri yayımlandı. (II) Bu (I) Sıcaklardan bunaldınız, üşümeyi özle-
günlüklerde nasıl bir Tanpınar portresinin diniz. (II) Şehrin uğultusu sizi canınızdan
çıktığını merak ediyordum. (III) Tanpınar, bezdirdi. (III) Şehirden uzaklaşmak, biraz
Türk edebiyatının neredeyse her dalında doğaya yaklaşmak, sizi sakinleştirebilir.
7.
eser vermiş hem aydın hem akademisyen (IV) Yaz ortasında gözleri yeşile alıştırdık-
tan sonra karla kaplı bir tepeye çıkmak, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
sınıfından bir kalem ustasıdır. (IV) Onun tım nesneldir?
günlüklerini okurken ünlü yazarın borç rüzgârın çam dallarındaki uğuldayışını
batağında olduğu bilgiler dışında, hayal poyrazlı bir İstanbul gecesinden farklı duy- A) Doğanın en nefis kokusu, günnük ağa-
kırıklığına uğradığımı söyleyemem. (V) mak benim tercihimdir. (V) Ama siz, mavi cının kokusudur.
Tanpınar’ın kaleme hakimiyeti kadar Türk bir deniz yolculuğunda dalgaların homur- B) Her yıl binlerce hektar orman, piknik
kültür ve edebiyatına hakimiyeti günlükle- danışını duymayı daha uygun görebilirsi- ateşiyle kül olmaktadır.
rine yansımış. niz.
C) Ne yazık ki bir ormanı büyütmenin zor-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin luğunu bilmiyoruz.
hangisinde bilgiler tanım biçiminde ak- hangilerinde birden çok duyuya sesle-
D) Ormanı sevmeyenlerde, insanlık düş-
tarılmıştır? nen ayrıntılar vardır?
manlığı da aramak gerekir.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. E) İnsan orman görecekse mutlaka Kara-
D) III. ve V. E) IV. ve V. deniz’de görmelidir.

Cümlede Anlatım
8. 10. 12.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yoruma (I) Ara Güler 1950’li yıllardan beri, önce (I) Ahmet Haşim’in içine kapanık yapısı,
yer verilmemiştir? Yeni İstanbul gazetesinin, daha sonra da ona çok şey kazandırmıştır. (II) Yalnızlığın
A) Sessiz çığlıklarım içimi yakar Time-Life gibi uluslararası magazin der- bir fısıldayış sessizliğinde dize araların-
gilerinin muhabiri olarak ilgi duyduğu her da gezişi Ahmet Haşim’in şiirlerinin başat
Yaralı kalbimden feryatlar çıkar
şeyi fotoğraflarıyla kaydetti. (II) Ara Gü- özelliğidir. (III) İyi ki İstanbul’un kendini öv-
B) Dolaşırım sokaklarında insanlarıyla ler’in isteği, çektiği fotoğraflarla bir kentin mede avcı kahvelerini aratmayan sanatçı
Keşfederim tarihî mekânların yalnızlı- yaşam ritmini ortaya çıkartmak, insanlarını mekânlarına uğramamış Haşim. (IV) Ora-
ğını gözlemlemek, bazı sahneler belirleyerek larda zaman öldürseydi saflığından çok
C) Şiirlerini okuyor, şiir yazmaktayım sana onları fotoğrafa uygun bir kompozisyon şey yitirirdi. (V) Oysa okuru ona bağlayan,
hâline getirmektir. (III) Onun fotoğrafların- başkalarının sahiplenmediği saf kişiliktir.
Aralık ayında güneşli bir havada
da yeni buluşlarla değil, yaşamdan kesit- Bu parçada numaralanmış cümlelerin
D) Kızgın bulutlar saklar o gece yıldızları lerle, sanatsal ortamın aşırılıklarıyla değil, hangisinde Ahmet Haşim’in eserlerine
Öfkeli rüzgârlar eserdi Marmara boyla- gerçek yaşama ait, saymakla bitmeyen yönelik bir değerlendirme yapılmıştır?
rında çeşitlilikteki sahnelerle karşılaşırız. (IV)
E) Soğuk olur, üşütür gurbetin akşamları Fotoğraflarında bu dünyaya ait hiçbir şey,
Oscar Wilde’ın şiirlerinde olduğu gibi, zo-
Yolumuz gurbet ellere dönüş yok ne
raki bir incelik ve zerafetle yansıtılmaz. (V)
çare
Belgelediği her şey tam da olduğu gibidir
ve bizzat kendisi tarafından yaşanmıştır.
aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede anlatım nesneldir.
B) II. cümlede sanatçının amacı anlatıl-
mıştır.
C) III. cümlede sanatçının eserlerinin içe-
riği hakkında bilgi verilmiştir.
13.
D) IV. cümlede sanatçıyla ilgili olumsuz
bir eleştiri vardır. (I) 1986’da bir sahafta, Kafka’nın o güne
dek bilinmeyen, dokuz mektup, yirmi iki
9. E) V. cümlede sanatçının gerçekçiliği ilke
kartpostal ve bir manzara kartından olu-
(I) Eserlerini çok eskiden beri dikkatle ta- edindiği belirtilmiştir.
şan bir paket bulundu. (II) “Yeni Bulunmuş
kip ettiğim ve tanışmayı çok istediğim hâl-
Mektuplar” adıyla yayımlanan bu mektup
de bir türlü tanışamadığım yazarlardan
ve kartpostallar, Kafka’nın yaşamının son
biriydi Metin And. (II) Konularının yanında
iki yılında (1922-24) ailesine yazdıkların-
Türkçeyi kullanmadaki başarısı, özellik-
dan oluşuyor. (III) Kitapta, onun l. Dünya
le deyimleri avucunun içine alışıydı onu
11. Savaşı sonunda Berlin’deki ve yaşamının
bana ısındıran. (III) Okuduğum ilk kitabı,
son günlerini geçirdiği yerlerdeki yaşam
kapağında Kavuklu Hamdi portresinin bu- I. Şiir, çocuklar için yazılmaz.
koşullarına ilişkin bilgiler işlenmiştir. (IV)
lunduğu Kavuklu Hamdi’den Üç Ortaoyu- II. Tevfik Fikret’in de çocuk şiirleri vardır.
Bu mektuplar, Kafka’nın yaşam öyküsün-
nu’dur. (IV) Bu kitap ve Muhittin Sevilen’in III. Şiiri çocuk için yazarsanız şiir, sanatın de sisli kalan bir dönemi aydınlatmakta
1000 Temel Eser dizisinden çıkan Karagöz içinde yer almaz. ve Kafka dizisinin hepsi okunmaya değer
kitabı, belki inanmayacaksınız, benim İs- IV. Edebiyatımızda çocuk şiirleri antoloji- mektuplar bölümünü de zenginleştirmek-
tanbul’u görmeden başlayan İstanbul ka- leri bile yayımlanmıştır. tedir. (V) Kafka, Batı’nın vicdanlı yanların-
rasevdamı ateşledi. (V) Onları okuduktan V. Çocuk şiirlerinin çoğu, hece ölçüsüyle dandır; bu mektuplarda bir sanat adamının
sonra İstanbul tutkusu, beni bir türlü rahat kaleme alınmıştır. hayata bakışındaki farklılığı anlayacaksı-
bırakmadı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin nız.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangilerinde kişisel görüşe yer veril- Bu parçada numaralanmış cümlelerin
hangisi sözü edilen yazarın üslûbuyla miştir? hangilerinde öznellik vardır?
ilgilidir?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
D) III. ve V. E) IV. ve V. D) III. ve V. E) IV. ve V.
13. E 12. B 11. B 10. D 9. B 8. C 7. B 6. D 5. D 4. E 3. E 2. C 1. A Cevaplar

1. 4. 6.
(I) Hikmet Barutçugil, ebru sanatının gü- (I) Çağının pek çok yazın ustası, şair ola- (I) Osmanlı’da “mensur şiir” terimini ilk kez
nümüzde yaşayan en önemli temsilcilerin- rak anılmak için şiir yazmaya başlarken o, kullanan Halid Ziya’dır. (II) Şair, önsöz nite-
dendir. (II) Otuz beş yıldır ebru sanatıyla şiir yazmayı sevdiği için şiir yazmıştır. (II) liğindeki yazısında özetle “Yazılarım şaira-
uğraşıyor. (III) En son İhsaniye’de tarihî bir Anılarını anlattığı bir kitabında yazdığı şiir- ne tarzda yazılıp ölçülü uyaklı olmadığın-
konağı satın alıp restore ederek “Ebristan” lerle ünlenme kaygısı taşımadığını belirtir. dan onları mensur şiir diye adlandırdım.”
adıyla bir ebru sanatı okuluna çevirdi. (IV) (III) Buna rağmen ilk şiirleri, çağının usta der. (III) Mensur şiir ismini ilk defa Halid
Üsküdar’daki ebru meraklıları için böyle bir şairlerinin yazdıklarından geride değildir. Ziya kullanmış da olsa da türün gelişim
girişim ne güzel! (V) Pek çok bilim insanı (IV) Onlarda da acemilik eğri büğrülükleri süreci ondan öncesine dayanır. (IV) Reca-
ve sanat meraklısı bu okulda sanatların en veya zamansız dik çizgiler vardır elbette. izâde Mahmud Ekrem’in biçimsel bazı de-
incelerinden ebruyu öğreniyor. (V) Ama şairin gösterişten uzak tutumu nemeleri, bu bağlamdaki ilk adımlar olarak
Bu parçada numaralanmış cümlelerin onlara ısınmamızı ve onları zevkle okuma- ele alınabilir. (V) Bu yazıların ortak özelliği,
hangilerinde anlatım nesneldir? mızı sağlar. dillerinin düz yazıya göre şiirsel ve kapalı
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili oluşudur.
aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
D) III. ve V. E) IV. ve V. aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, yargı gerekçesiyle birlikte
verilmiştir. A) I. cümledeki yargı kanıtlanabilir.
2. B) II. cümlede, dolaylı anlatım vardır. B) II. cümlede, doğrudan anlatım vardır.
(I) Onun yazdığı romanı da göz ardı etme- C) III. cümlede, karşılaştırma anlamı vardır. C) III. cümlede, anlatım nesneldir.
memiz gerekir. (II) Yaşı küçük olsa da yaz-
D) IV. cümlede, olumsuz bir eleştiri vardır. D) IV. cümlede, övgü anlamı vardır.
dığı romanın dört yüz otuz altı sayfa oluşu,
daha o zamanlar boyundan büyük işlere E) V. cümlede, duygulara yer verilmemiştir. E) V. cümle, üslûpla ilgilidir.
kalkıştığını gösterir. (III) Bu roman dene-
mesinden sonra şiire yönelmiş. (IV) Yirmi
bir yaşına kadar hece ölçüsüyle şiirler yaz-
mıştır. (V) Bu dönem içinde ayrıca yazdığı
tiyatro oyunları da mevcuttur.
hangisinde “bir durumu yorumlama” söz
konusudur?
5.
3. (I) Dostoyevski, “Hepimiz Gogol’un pal-
tosundan çıktık.”der. (II) Bu söz, her kış 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangilerinde önce
nesnel bir bilgi verilmiş, ardından bilgi- beni üşütür. (III) Bembeyaz bir cümledir Aşağıdaki dizelerin hangisinde yoruma
den yola çıkılarak yorum yapılmıştır? bu, üzerine yazılmak ister. (IV) Çünkü yer verilmemiştir?
bana Ankara’nın mart soğuğunda Taced-
A) Yazar, on yılda yirmiye yakın kitap yaz- A) Sırrımı söylüyorum vefâkar balıklara
din Dergah’ından Meclis’e yürüyen adamı
mış; zamanla yarışmayı ve okurunun Yalnız onlar tutacak bu dünyada yerimi
hatırlatır. (V) Bir dostundan ödünç alınma
isteğine cevap vermeyi biliyor.
paltoyla yürüyen büyük adamı… B) Günahkâr toprağıma saçından bir tel
B) Şiirleri, öz bakımından önemsiz, anla- düştü
tım bakımından sıkıcıydı; şiir kitapları,
aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Sana ne olmuş Rosa, bir derde tutul-
kitapçı raflarında kaldı.
muşsun
C) Bazı eleştirmenler, yeni bir edebiyat der- A) I. cümlede doğrudan anlatım vardır.
C) Günahını sırtına yüklenen kaplumba-
gisi çıkarmışlardı; dergilerinin her ay an- B) II. cümlede bireysel bir durum aktarıl-
ğa
cak bin tane satabildiğini söylüyorlardı. mıştır.
Gibi ölüm önünde öz benliğim yavaşlar
D) Modern şiirin sanat değeri yoktur; mo- C) III. cümlede altı çizili sözde mecazlı bir
dern tarzda şiir yazıyorum diyenlerin söyleyiş yoktur. D) Akşamları gelir incir kuşları
çoğu şair olabilecek bir kişilikte değildir. D) IV. cümle, II. ve III. cümlelerde anlatı- Konar bahçenin incirlerine
E) İstanbul’un bütün büyük semtlerinde lanların gerekçesidir. E) Bugün yalnız yağmura tahammül ede-
şehir tiyatrosunun sahneleri vardır; E) V. cümlede yargı tamamlanmamıştır. ceğim
hafta sonları, şehir tiyatrosu salonları Ta boğazıma kadar çıkan deli yağmura
doludur.

Cümlede Anlatım
8. 11. 14.
(I) Hukuk öğrenimine başladığımız yıllar- (I) Burada göz alıcı ürünler satan dükkân- (I) Yaşar Kemal, anlattığı çevreyi çok sev-
da, hukuk metinlerinde Arapça ve Farsça lardan tutun da, caddelerde kurulan ve diğinden başarılı olmuştur. (II) Buna rağ-
çok sayıda terim vardı. (II) Bu terimlerin bir farklı ülkelerin lezzetlerini satan pazarla- men onun folklora yönelirken yavanlıktan
bölümü hukuk diline zenginlik katıyordu. ra kadar birçok farklı şey bulmanız müm- kurtulduğunu söyleyemeyiz. (III) Çukuro-
(III) Ama diğer bölümü, hem Türkçenin ses kün. (II) Yeni yıla girmek üzereyiz.(III) Işıl va’nın farklı kültürlerden etkilenen dili,
yapısından kaçıyordu hem de Arapça ve ışıl vitrinler, yeni yıla özel ürünler, insanın kimi zaman bütün karışıklığıyla yer alır
Farsça asıllarından da uzaklaşmıştı. (IV) dükkândan içeriye girip, alışveriş yapmasa Yaşar Kemal’in romanlarında. (IV) Onun
Ne yazık kimi arkadaşlarımız, bir çokbil- bile şöyle bir bakma isteğini arttırıyor. (IV) romanlarını okutan, eserlerinde Çukurova
mişlik gösterisi olarak onları özellikle ez- Her attığınız adımda göz zevkinizi fark- yöresinin merak uyandırıcı ve bir dönem
berlerlerdi. (V) Ama hocalarımızın çoğu, lılaştıracak bir dükkân ile karşılaşmanız destan sanılan eşkıyalık hikâyeleridir. (V)
Osmanlıca sözcüklerden oluşan bir hukuk olasıdır. (V) Kasabada, dükkânlar belli bir Bu yüzyılda Yaşar Kemal’in okuyucu bula-
dilinin bugün zorluk çıkarmaktan başka bir ürünü değil, birkaç ürünü bir arada satıyor. mayacağından eminim.
anlam taşımadığının bilincindeydi. Bu parçada numaralanmış cümlelerin Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde kişisel görüşe yer verilme- aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
hangisinde olumlu veya olumsuz bir miştir?
A) I. cümlede, yargının gerekçesi kişisel
eleştiri yoktur? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve V.
görüşü yansıtmaktadır.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) III. ve V. E) IV. ve V.
B) II. cümlede hem olumlu hem olumsuz
eleştiri vardır.
12.
9. C) III. cümlede üslûpla ilgili bir eleştiri var-
(I) Orhan Veli, ölçülü uyaklı şiir çevirileri de dır.
(I) Şiir, sözün var olduğu günden beri var- yapmış; ölçüsüz uyaksız şiirler de yazmış.
dır. (II) Sözcüklerin bir ölçü doğrultusunda D) IV. cümle, içerikle ilgilidir.
(II) Onun ölçülü uyaklı şiirleri, şiir dünyası-
ve hep kafiyeli olarak dizilmesiydi eski çağ- nın birer incisidir. (III) Kendisine ait, ölçüsüz E) V. cümlede “ön yargı” anlamı vardır.
larda şiir. (III) Bugün, mecaz anlamlarla yük- uyaksız dizeleri ise İstanbul sokaklarındaki
lü ve cümle biçiminde yazılmayan her yazı naraların biraz daha kendindeyken söylen-
şiirdir. (IV) Doğrusu bu tarzda yazılan eser- miş biçimidir. (IV) Orhan Veli, şiir yazaca-
lerin şiire benzer bir yanları yoktur. (V) Ama ğım diye sokak sözcüklerini üst üste yığmış.
yazarları, onlara şiir deyince biz de şiir deyip (V) Keşke Orhan Veli, sadece bir şiir çevir- 15.
laf ustalarının eleştirisinden kurtuluyoruz. meni olarak kalsaydı da adına “Garip” denen
(I) Bu kitaptaki yazıların tam da “deneme
Bu parçada numaralanmış cümlelerin bu pek garip akımı bizde başlatmasaydı.
tadında deneme” olduğunu söylemek ge-
hangilerinde “tanım” vardır? Bu parçada numaralanmış cümlelerin
rekir. (II) Ne şiire benzeyen ne de deney-
hangisinde “yansız” bir tutum söz konu-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. sel yanı öne çıkan öykülerdir bunlar. (III)
sudur?
D) III. ve V. E) IV. ve V. Bir konu üzerine biraz kendisiyle, biraz
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. okurlarıyla yapılan söyleşiler gibi daha
çok. (IV) Kesin hükümler yok onlarda, ucu
10. 13. açıktır anlatılanların; düşünmeye ve mera-
(I) Vaktiyle 16. yüzyılda sadece Viyana’da Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- ka kışkırtıyor. (V) Aynı zamanda yalın bir
yetiştiriliyordu lale. (II) Bugün bütün Avru- tılanlar kanıtlanabilirlik açısından öteki- dille yazılmış, tam olarak denemenin gele-
pa’yı etkisine almış lale yetiştiriciliği. (III) lerden farklıdır? neğine uygun.
Bütün coğrafyasına sarı rengin hâkim oldu- A) Fazıl Hüsnü Dağlarca, şiirlerinde ço- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
ğu Hollanda’da lâle sevgisi neredeyse çıl- cuk sevgisini de işlemiştir. olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
gınlık derecesine varmış. (IV) Kanada’nın nemez?
B) Dağlarca, Atatürk’le ilgili hem çok hem
Ottova kentinde de her mayıs ayında lale
güzel şiirler kaleme almıştır. A) I. cümlede kişisel görüşe yer verilmiştir.
festivali düzenleniyor. (V) Ama hiçbir yerde
lale, Boğaz’ın efsanevi kıyılarında olduğu C) Ceyhun Atıf Kansu, onun yanında çok B) II. cümlede “eşitlik” anlamı vardır.
kadar rengârenk değildir. acemi bir şair olarak duruyor. C) III. cümlede, konuların işleniş biçimi
Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) Behçet Necatigil de hiçbir şekilde Dağ- anlatılmıştır.
hangilerinde “betimleme” vardır? larca’nın yerini tutamaz. D) IV. cümlede anlamca birbirini tamam-
E) Dağlarca’ya yakın dönem edebiyatı- layan yargılar vardır.
mız içinde çok yer ayrılması doğru bir E) V. cümle, yazarın üslubuyla ilgilidir.
D) III. ve V. E) IV. ve V. tutumdur.
15. B 14. B 13. A 12. A 11. C 10. D 9. C 8. A 7. D 6. D 5. C 4. E 3. A 2. B 1. C Cevaplar

1. 3. 5.
(I) Nazım Hikmet’in “Saman Sarısı” şiiri, (I) Düşünce özgürlüğünün bulunmadığı (I) Edebiyat sohbetlerimizin vazgeçilmez
1961 yılında uzun bir tren seyri sırasında toplumlarda, eleştiri de olmaz, eleştirinin ismiyle bir yayınevinde tanıştık. (II) Hoş
yazılmıştır. (II) Şiirde, tren yolculuğu ve eleştirisi de. (II) Eleştiri, ancak düşünce sohbet, görmüş geçirmiş, gördüklerinden
aynı anda şairin yaşadığı zihinsel yolculuk özgür bırakılınca gelişir. (III) Bizde, Tan- ders almış, deneyimlerini bilgiye dönüş-
anlatılmaktadır. (III) Bu şiirde şairin özen- zimat’tan bu yana eleştirinin ne olduğunu türmüş bir yazardı. (III) Taşra yaşamın-
le seçtiği çok anlamlı sözcükler ve o söz- düşünenler olmuştur. (IV) Ama bu konuda, dan kendi yaşamına karışan ilginç olayları
cüklerin oluşturduğu çağrışımlar şiire ayrı bir üretim tembelliği ve kendine güvensiz- dostlarına anlatarak onların ruhlarındaki
bir değer katmaktadır. (IV) Nazım Hikmet, likle Batı’dan aktarılanlar yeterli görülmüş sıcaklığı artırırdı. (IV) Ünlü romanı, köy
şair olduğu kadar bir toplum adamıdır da. gibi görünüyor. (V) Eleştirinin eleştirisinin yaşamını aydın bakış açısıyla aktarmakta
(V) Onun şiirde geçen “….bu kitabı dükkâ- gelişmesi için daha yıllarca bekleyeceğimi- benzerlerinden üstündür. (V) O romanda
nında satanlar para verip / alanlar alıp da ze benziyor. anlatımındaki sıcaklık ve konularındaki
seyredenler …” dizeleriyle toplumu iğnele- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili farklılık bir anda okuyucuyu sarmasa da
diğini düşünüyorum. olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- sayfalar ilerledikçe kendisini hissettirir.
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili nemez? Bu parçada numaralanmış cümlelerin
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- A) I. cümlede kişisel görüş yoktur. hangilerinde yazarın kendisine yönelik
nemez? bir değerlendirme yoktur?
B) II. cümlede, “koşul” anlamı vardır.
A) I. cümlede bir bilgi, yansız bir anlatımla A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
C) III. cümlede, bir tespit yapılmıştır.
aktarılmıştır. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
D) IV. cümlede, çıkarım yapılmıştır.
B) II. cümle, sözü edilen şiirin içeriğiyle
ilgilidir. E) V. cümlede, bir durumun gerçekleşme-
sinin zaman alabileceği anlamı vardır.
C) III. cümlede “doğruluğu tartışılmaz” bir
görüş vardır.
D) IV. cümlede “eşitlik” anlamı vardır.
E) V. cümlede yoruma yer verilmiştir.
4.
(I) Külebi, İkinci Dünya Savaşı yıllarında
gelişen şiir akımlarının etkisi altında eser 6.
vermeye başladı. (II) Ayrı kaynaklardan
(I) Karacaoğlan, çağdaşı olan kentli halk
beslenen ve değişik amaçlar güden bu
ozanlarının çizgisini benimsememiş, aruz-
akımlardan esinlenmekle birlikte kendine
la şiir söylememiştir. (II) Koşma, semaî,
özgü bir birleşim yapmayı de bildi. (III)
türkü ve destan şeklindeki deyişlerinde
2. Hem halk edebiyatının hem serbest şiirin
hep sekizli ve on birli hece ölçüsünü kul-
tekniklerinden yararlandı. (IV) Yurt güzel-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “öz- lanmıştır. (III) Bütün bu deyişlerinde yaşa-
liklerini çarpıcı yalınlığıyla yansıtmaya çalı-
nellik”, altı çizili sözcükten kaynaklan- dığı çevrenin dilini ve doğa güzelliklerini
şırken Anadolu insanının acılı yaşamını da
mamaktadır? bütün özgünlüğüyle canlandırmıştır. (IV)
aynı yalınlıkla yansıtmaktan geri kalmadı.
Söyleyişindeki ustalık, içtenlik ve doğruluk
A) Peride Celal, önemli bir kadın roman- (V) Anadolu gerçeğini bakımsızlığı, çorak
onu âşık edebiyatının en büyük övüncü
cımızdır. ovaları, eşkıyası, keskin rüzgârları, odun
yapmıştır. (V) Aynı zamanda bestekâr olan
B) Bu yıl İstanbul’da tatsız bir bayram ge- ve tuz taşıyan kağnılarıyla gönül tellerini
Karacaoğlan’ın, kendi adını taşıyan beste
çirdim. inleten bir hava içinde dile getirdi.
ve makamı vardır.
C) Büyük yazarlarımızdan Tarık Buğra’yı Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
da gördüm. hangileri Cahit Külebi’nin eserlerinin
hangileri, kanıtlanabilirlik açısından öte-
içeriğiyle ilgilidir?
D) Yaşlı, sempatik bir okuyucu ona zor bir kilerden farklıdır?
soru yöneltti. A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
E) Yazarın son öyküsü de öncekiler gibi et- D) III. ve IV. E) IV. ve V.
kileyiciydi.

Cümlede Anlatım
7. 9. 11.
(I) Orhan Burian, denemelerinde Türkiye’yi (I) Edirne’de son günlerde gündüz ve gece (I) Yedigöller, doğa turizmine açılan diğer
ilgilendiren her konuyu işlemiştir. (II) Onun arasındaki sıcaklık farkı arttı. (II) Buna bölgelerimizden farklı olarak dört mevsim
satırlarında ülkemizin yakın dönemdeki bağlı olarak akşam saatlerinde başlayan ziyaretçi alan bir bölge. (II) Bu bölgeyi yılda
tartışma gündemini görebilirsiniz. (III) Çok sis, hayatın tadını kaçırıyor. (III) Akşam yaklaşık altmış bin kişi ziyaret ediyor. (III)
az yerde kendi içine yönelmiştir o. (IV) Bu- 21.00 itibariyle etkisini artıran sis, zaman Ama özellikle sonbaharda yaprakların sa-
rian’ın Türkçesi, kendi kuşağının yabancı zaman öğle saatlerine kadar etkisini sür- rarması ve dökülmeye başlamasıyla, doğa-
sözcüklerden arınmış, tertemiz Türkçesidir. dürüyor. (IV) Trafikte görüş mesafesini yer severler ve fotoğrafçılar, bu eşsiz senfoniyi
(V) Ancak Burian, okuyucusuna saygı duy- yer 30 metrenin altına düşüren sis, trafik fotoğraflamak amacıyla Yedigöller’e yoğun
duğundan o günlerde anlaşılmayacak öz kazalarına da yol açıyor. (V) Yetkililer, sisli ilgi gösteriyorlar. (IV) Özellikle fotoğraf tut-
Türkçe kelimelerin karşısına ayraç içinde havalarda sürücü ve yayaları dikkatli olma- kunları, günlerce doğa ile baş başa kalarak
eski kullanımlarını da vermiştir. ları ve kural ihlali yapmamaları konusunda fotoğraf sergilerinin en değerli doğa fotoğ-
Bu parçada numaralanmış cümlelerden uyarıyor. raflarını çekiyorlar. (V) Sonbaharda bölge-
hangisinden başlanarak sözü edilen ya- Bir haber metninden alınan bu parçada nin ziyaretçi sayısı, bazı kıyı kasabalarının
zarın eserlerinin üslubundan söz edil- numaralanmış cümlelerin hangisinde ziyaretçi sayısını geçiyor.
miştir? muhabir, habere kişisel görüşünü kat- Bu parçada numaralanmış cümlelerin
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. mıştır? hangilerinde “öznel karşılaştırma” yapıl-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. mıştır?
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV.
10.
(I) Tüm Avrupa’da on üç bin civarında bitki
türü varken, Türkiye’deki bitki türü sayısı
dokuz bin iki yüzün üzerindedir. (II) Bun-
lardan üç bin yüzü, Türkiye’ye özgü birer
güzelliktir. (III) Almanya’daki özgün bitki
türünün sadece üç olduğu düşünülürse ül-
kemizin doğal zenginliğinin değeri daha da
8. anlaşılacaktır. (IV) Türkiye, yeryüzünün en
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “öz- zengin gen merkezlerinden biridir; otuzu
nellik” altı çizili sözden kaynaklanmakta- aşkın bitki türünün ana vatanı Türkiye’dir.
dır? (V) Yapılan bilimsel araştırmalarla ülke-
A) 1980’den beri şiir yazıyorsam da ken- mizde ortalama her altı günde bir, bir bitki 12.
dimi seksen sonrasının anlam düşma- türü bulunmaktadır. I. İnce bir farkın bulunduğu kabul edil-
nı şairleri arasında saymıyorum. Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili mediğinde
B) Mehmet Akif gibi büyük şairler de 20. olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- II. Okuyucuyu bazı gerçeklere zorlayan
yüzyılda aruz ölçüsüyle şiir yazdılar. tır? eserler karıştırılır.
C) Yahya Kemal’in ustalık ürünü şiirlerinin A) I. cümlede, anlatıcı kendisini anlatıma III. Sanat eserini çağa ayna tutması ile
bugün ders kitaplarında yer alması, katmamıştır. IV. Gerçekleri yansıtan eserler ile
aruz şiirinin başarısıdır. B) II. cümlede, anlatım özneldir. V. Çağından sonrasına ışık tutması ara-
D) Faruk Nafiz de Anadolu’yu anlatmış ve sında
C) III. cümlede nesnel bir bilgiden bir yo-
hece ölçüsüyle estetik değeri yüksek ruma ulaşılmıştır. Numaralanmış sözlerden anlamlı ve ku-
şiirler yazmayı başarmıştı. rallı bir cümle yapılmak istense baştan
D) IV cümlede yargı kanıtıyla birlikte veril-
dördüncü hangisi olur?
E) Orhan Veli’nin sıradan dizeleri ile ilgi- miştir.
li eleştiri dergilerinde çok sayıda yazı A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) V. cümlede değerlendirmeye yer veril-
kaleme alındı.
miştir.
12. D 11. D 10. E 9. B 8. C 7. D 6. D 5. E 4. E 3. A 2. D 1. C Cevaplar

1. 3. 5.
(I) Çocuk ve gençlik edebiyatı alanındaki Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözü
araştırmaları ile tanınan Necdet Neydim tım duru değildir? edilen eserin farklı bir anlatım özelliğin-
ile çocukların dünyasını konuştuk. (II) Aynı A) Şairin ilk şiirlerini kırk yaşından sonra den söz edilmektedir?
zamanda akademisyen olan yazarla bizim yazdığı şiirlerinden değerli buluyorum. A) Bir kez okumaya başlayınca bu romanı
dünyamızdaki çocuk kavramı üzerine ke- bitirmeden bırakamazsınız.
B) Gençlik yıllarımda henüz daha büyük
yifli bir sohbet gerçekleştirdik. (III) Çocuk-
öykücüleri okumadan yazdığım öykü- B) Yazar, daha eserinin ilk sayfalarında sizi
ların dürüst varlıklar olduğunu, içtenliği, sı-
leri de bu kitaba aldım. alıp hiç durdurmadan peşine takıyor.
caklığı ve sevildiklerini hemen anladıklarını
dile getiren Neydim, yanılgıya düştüğümüz C) Tanınmış sanatçılarla bir araya gel- C) Bu romanda Çukurova köylerindeki
noktalarda ise anne ve babaları uyardı. mekten sıkılan eleştirmenlerimiz de toplumsal düzen, sürükleyici bir biçim-
(IV) “Çocukları keşfedin, onlarda sonsuz vardır. de anlatılmıştır.
bir evren göreceksiniz.” diyor Neydim. (V) D) Şiir eleştirisi yapmak, herhalde roman D) “Bu romanda yabancı sözcük yok!” de-
Ona göre çocuklar, “Bizim kafamıza göre eleştirisi yapmaktan zordur. sem yazarın öz Türkçeye verdiği öne-
biçimlendireceğimiz, mutlak sahiplik iddia E) Genç öykücülerle tanışmadan, edebi- mi abartmış olmam.
edeceğimiz varlıklar değildir.” yata merak duyan herkesin şair olmak E) Romanı okurken kendinizi debisi yük-
Yukarıdaki parçada numaralanmış cüm- istediğini düşünüyordum. sek bir nehirde raftingde hissediyorsu-
lelerin hangilerinde doğrudan anlatım nuz.
vardır?
A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV.
6.
(I) Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yap-
4. mış ve binlerce yıllık tarihi olan Ankara,
2. kale etrafında gelişmiş bir kenttir. (II) Kale
(I) “Gençlik Yılları”, ünlü Rus yazarı ve
(I) Orhan Veli, hece ve aruz ölçülerini kul- içinde, ki buraya Kaleiçi Mahallesi denili-
edebiyatta gerçekçi akımın en tanınmış
lanmayı reddetti. (II) Kafiyeyi ilkel; mecaz, yor, hâlâ yaşam devam ediyor. (III) Kalenin
yazarlarından Lev Dadidoviç Tolstoy’un
teşbih, mübalağa gibi edebi sanatları ge- çevresi eskiden olduğu gibi ticaretin mer-
ilk romanıdır. (II) Bu, okumaya başlayınca
reksiz bulduğunu açıkladı. (III) Şiir dilini kezi değil elbette ama yine de canlılığını
merakla takip edeceğiniz ve kendi yaşamı-
konuşma diline yaklaştırdı. (IV) Sanatsal koruyor. (IV) Yapılan düzenlemelerle de
nızdan da parçalar bulacağınız bir eserdir.
değeri tartışılsa da okuyucunun ilgisini çe- başta turistler ve fotoğrafçılar olmak üzere
(III) Yazar, bu eserde birbirinden ilginç ve
ken şiirler yazdı. (V) Onun ve arkadaşları- her geçen gün daha fazla insanı kendine
sürükleyici olaylar anlatmaktadır. (IV) Ro-
nın basit ama akıcı Garip şiiri, Cumhuriyet çekiyor Ankara Kalesi. (V) Ankara’ya gitti-
man, aristokratik bir ortamda yetişen bir
Dönemi’nde gençlerin şiir dergilerine daha ğinizde Ankara Kalesi’ne uğrayınız, derim.
gencin çocukluk ve gençlik yıllarını konu
çok eser göndermelerine katkıda bulundu. almaktadır. (V) Yazar, bu romanda anlat- Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
Bu parçadaki numaralanmış cümleler- tıklarıyla aslında bizi kendi yaşamına götü- le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi rüyor; bize kendisini tanıtıyor. yanlıştır?
söylenemez? Bu parçadaki numaralanmış cümleler- A) I. cümlede görsel ayrıntılar ağır bas-
A) I. cümlede yoruma yer verilmemiştir. le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi maktadır.
B) II. cümlede şairin ahenk unsurları ve doğru değildir? B) II. cümlede, cümle dışı bilgi vardır.
şiir diline yaklaşımı anlatılmıştır. A) I. cümlede tanım yapılmıştır. C) III. cümlede sözü edilen yerin değişim
C) III. cümle, şairin üslubuyla ilgilidir. B) II. cümlede ön yargı anlamı vardır. geçirdiği anlatılmıştır.
D) IV. cümlede olumsuz bir eleştiri sezil- C) III. cümlede anlatım nesneldir. D) IV. cümlede yenilenme çalışmalarının
mektedir. sözü edilen yere duyulan ilgiyi artırdığı
D) IV. cümle, romanın içeriğiyle ilgilidir.
dile getirilmiştir.
E) V. cümlede anlatım nesneldir. E) V. cümlede romanın otobiyografik yö-
E) V. cümlede öneri anlamı vardır.
nünün bulunduğu anlatılmıştır.

Cümlede Anlatım
7. 10. 12.
(I) Uludağ’a tırmanmak Bursa merkezden Aşağıdaki cümlelerin hangisinde de- I. Cahit Sıtkı Tarancı, şiirlerinde sizi bil-
en az kırk beş dakika sürüyor. (II) Öncelik- ğerlendirmeye yer verilmemiştir? mediğiniz sözcükler etrafında dolaşma
le Uludağ Milli Parkı’na giriş yapıyorsunuz, zorunluluğunda bırakmıyor.
A) Yazarın ilk roman olarak, bilim kurgu
sonra dağa çıkıyorsunuz. (III) Günlük gü-
tutkunlarını hayal kırıklığına uğratma- II. Ahmet Muhip Dıranas’ta çağının pek
neşlik bir cumartesi günü Bursa merkezde
yan “Adalet”, iki yıl gibi bir sürede bir- çok şairine egemen olan gizli bir hu-
hava sıcaklığı bir ara on sekiz dereceyi
çok edebiyat ödülünü alma başarısını zursuzluk vardır.
gördü. (IV) Karla buluşmaktan gerçekten
göstermiş. III. Necip Fazıl Kısakürek ilk şiirlerinde
umudu kesmiştik. (V) Oysa zirveye bir kilo-
metre kala kar göründü; Bursa’nın yeşilliği- B) “Mülkün Sultanları”nda otuz sekiz Os- bunalımını, sonraki şiirlerinde düşünce
nin aksine Uludağ’da her şey bembeyazdı. manlı padişahının hayatını bir arada ve inancını anlatı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin okuyabilirsiniz. IV. Yahya Kemal Beyatlı’nın şiirinde İstan-
hangilerinde betimleyici ögelere yer ve- C) Şiirlerinin yanı sıra denemeleriyle Türk bul’a ait bir tarihi eser sicili vardır ade-
rilmiştir? edebiyatında müstesna bir yeri olan ta.
A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. Melih Cevdet Anday'ın 60 yıl boyunca V. Attila İlhan, ne bugünün şairidir ne de
şiir üzerine yazdığı yazılar bir araya yarının; kabullenmek istemesek de o,
getiriliyor. yaşadığı günde kaldı.
8. D) Gerilim, gizem ve fantastik ögelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
(I) “Ben şiir yazmıyorum, dünyayı bir ke- başarıyla harmanlandığı “Delilik ve hangisi, “Şair nasıl anlatmış?” sorusu-
nara yazıyorum.” diyen İbrahim Tenekeci, Tedaviler Kitabı”, şairce bir söyleyişle nun cevabı olabilir?
hem şiirinde hem de yazılarında sağdu- daha da ilginç bir roman hâline gelmiş. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
yusunu hep koruyor. (II) Şiir kelimesi ile E) Yazarın yaşlı kahramanı, gözünü ye-
şuur kelimesi arasındaki o derin akrabalığı niden açtığı hayatta bizi, yepyeni ve
yakalamış bir şair olarak Tenekeci, kitabında ilginç bir hikâyenin içine sürüklüyor.
bu coğrafyayı bize vatan kılan değerlerden
söz açıyor. (III) Vefanın İstanbul’da bir semt
adı olmaktan ibaret bir olmadığını bize hatır-
latıyor. (IV) Vicdan, adalet gibi kişisel gelişim
kitaplarında değinilmeyen kavramları günde-
mimize taşıyor. (V) Düşünce ve duygularını
anlaşılır bir dille ve okurken uyumanıza izin
vermeyecek bir tarzda dile getiriyor.
13.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin (I) Robin Maxwell, Amerikalı eleştirmenler
hangisinde sözü edilen yazarın üslu- tarafından tarihi romanların kraliçesi ola-
buyla ilgili değerlendirme yapılmıştır? rak adlandırılıyor. (II) 1997’de başlayan
yazarlık kariyerine İngiltere’deki Boleyn
11. Hanedanı tarihini anlattığı “Secret Diary
9. (I) Şiir, öykü ve denemeleriyle de ünlü İngi- of Anne Boleyn” ile başlayan yazar, 15. ve
(I) Nuri Pakdil Maraş Lisesindeyken Ham- liz yazar, kimi romanlarında ütopik dünyalar 16. yüzyıl tarihi olaylarıyla yakından ilgilen-
le dergisini çıkarır ve ilk şiirlerini buradan kurmuştu. (II) “Ada”, bunlardan en ünlüsü. di. (III) Kariyerindeki yedinci kitabı “Sinyora
yayımlar. (II) Pakdil, Maraş’ta bizim “yedi (III) Roman, dünya edebiyatına mal olmuş da Vinci” yazılana kadar da İngiltere’deki
güzel adam” olarak tanıdığımız şairlerle sayısız eserdeki gibi aynı çözümsüz soru- güçlü hanedanlıkların tarihi hikayesini ka-
tanışır. (III) Bu tanışmayla Nuri Pakdil’in nun peşine düşüyor. (IV) “İnsanoğlu için leme aldı. (IV) Onun eserleri arasında en
etrafında döneme damgasını vuran bir daha iyi, daha huzurlu ve mutlu bir dünya çok beğendiği “Sinyora da Vinci”dir. (V)
edebiyat okulu kurulur. (IV) Bu okulun belki mümkün mü?” sorusunu yanıtlamaya ça- Yazar, diğer romanlarından farklı olarak
üstünü örten bir çatısı ve içine girilecek bir lışıyor. (V) Yazarın bu eserde özgünlüğü bu eserinde kendisini tarihin akışına kaptı-
kapısı yoktur ama içini ısıtan yürekler var- zorlasa da sıradanlığın ağına takıldığını rıyor ve yaşanılanlara kendisinden bir şey
dır. (V) Nuri Pakdil, bir süre sonra o dostla- söylemek, yanlış bir değerlendirme olmaz. katılmasına izin vermiyor.
rı ile Edebiyat Dergisi’ni çıkarır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde olumsuz bir eleştiri vardır? hangisinde yazarın gerçekleri olduğu
hangilerinde mecazlı bir söyleyiş vardır? gibi anlattığı anlamı vardır?
A) I. ve III. B) II. ve V. C) III. ve IV. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
13. B 12. A 11. E 10. B 9. C 8. E 7. D 6. A 5. D 4. C 3. B 2. E 1. E Cevaplar

1. 3. 5.
(I) Safiye Erol'ların kapısından içeriye I. Yazarın kimi öykülerinde dilin savruk (I) Onun öykülerinde anlatıcı, öykülerin
otuz, kırk akraba girdi. (II) Beş altı odalı ev, olduğu görülmektedir. nesnesini, kişilerin duygu durumlarını
ağızlarında şeker varmışçasına kelimeleri II. Bu tür eksikliklerin yazarın ilk öyküleri- gündelik yaşamın diliyle eğretilemelere
yuvarlayarak telaffuz eden dayıların, am- ne özgü olduğunu söylemek mümkün- başvurmaksızın doğrudan aktarır. (II) Öy-
caların, teyzelerin, yengelerin, kuzenlerin dür. külerinde geriye dönüşler metne hareket
gürültüleriyle doldu. (III) Üç katlı konağın ve derinlik verir. (III) Yazar, soyutlama ve
III. Yazar, öykülerinin genelinde ancak
merdivenlerini önce çocukların topuk tıkır- sembollerden uzak durarak okurun dikkati-
genç yazarların yapabileceği dil yan-
tıları, ardından kadınların azarları dövüyor- nin dağılmasına izin vermez. (IV) Konuları
lışları vardır.
du. (IV) İstanbul’un dört yanı gibi onların yer yer Türk toplumunun duygu ve düşün-
IV. Yazar, ilk öyküsünden son öyküsüne, ce dünyasını gereğinden çok zorlamakta-
evi de Balkan göçmenleri ile dolmuştu. (V) başkalarının etkisinde kalmış; yeniliği dır. (V) Ama modernizmin unsurlarından
Savaş, Türkleri Batı Trakya’dan çıkarmış, denememiştir. bolca yararlansa da onun öykülerine ha-
İstanbul’a atmıştı.
V. Yazarın betimleme konusundaki başa- kim olan dil sıradan bir Türkün yabancısı
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin rısızlığını yansıtmayan bir öyküsü yok- olmadığı bir dildir.
hangilerinde işitme duyusuna seslenen tur. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
ayrıntılar vardır? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde olumsuz bir değerlendirme
A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. hangilerinde yazarın bütün öykülerine vardır?
D) III. ve V. E) IV. ve V. yönelik değerlendirme yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV.
D) III. ve V. E) IV. ve V. 6.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yorum
yoktur?
A) Dünya kadar büyük bir günüydü ço-
cukluğumun
Mektebe ilk gittiğim o altın sabah
B) Omuzumda kalmıştı el sıcaklığıyla
Anamın okşarken söylediği bir “Bismillâh”
C) Muhayyeleme sığmayan beyaz bir bina
Ve kocaman bir bahçe ki oyundan büyük
D) Harfler kadar yabancı ve çirkin çocuklar
2. 4. Renk renk elbise, renk renk göğüslük
(I) Öykü, son yüzyıl Türk edebiyatında
(I) Selvigül Şahin'in ilk öyküsü “Ellerinde E) Ezberletti kendi numarasını hoca, herkese
zengin bir birikim yaratmıştır. (II) Şiir ve
Perçemler Ayaklarında İnciler”, Yedi İklim Ben de öğrendim iki haneli seksen altıyı
romanın yanında işlevsel bir tür olarak
dergisinde yayınlandı. (II) “Gülendamın
edebiyatımızda saygın yerini almıştır. (III)
Renkleri”, “Hayırlı Haber ve Savrulan”,
Öykücülüğümüz yeniliklerle gelişim çizgi- 7.
yazarın diğer öykü kitaplarıdır. (III) Şahin
sini sürdürmüştür. (IV) Öykü konusunda Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
öykülerinde zulmün, toplumsal baskıların,
ülkemizde yaşanan temel eksikliklerden zili sözcüğün atılması anlatımı nesnel-
kıyımların, değer yitiminin bireyden ko-
biri, geçmişle bağın yeterin kurulamama- leştirmez?
pardıklarını akıcı bir dille işledi. (IV) Onun
sı ve edebî mirasa ilişkin kayıtsızlıktır. (V)
“Kırık Zamanlar”ın odağında ise dünyanın A) Kapının önünde sevimli, beyaz bir kedi
Bu topraklar, ne yazık ki öykü alanında da
gözleri önünde her şeyinden koparılan yavrusu vardı.
uzun süredir tek taraflı Batı çeviri ve tanım-
savaş mağduru çocukları, kırgın kadınları B) O güzel evi çevreleyen kızıl çalılıklar
lamalarıyla yüklü bir kültürel hegemonya-
görüyoruz. (V) Şahin, eserlerini konuşu- bir kibrit çakımıyla yanmıştı.
nın baskısı altındadır.
lan Türkçeyle yazar; dilinin soyutlamalarla
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Altın saçlarını taradı, çantasını alıp
ağırlaşmasına izin vermez.
hangilerinde ötekilerden farklı bir eleş- okulun yolunu tuttu.
tiri vardır? D) Suskun derelerin üstündeki köprüler-
hangisi hem üslup hem içerikle ilgilidir?
A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. den geçip bir dağın yamacındaki kasa-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. baya vardık.
E) Dün yine tatlı rüyalar görmüş çocuklar;
babaları eve geliyormuş.

Cümlede Anlatım
8. 11. 14.
(I) Doğumunun 100. yılında Mehmet (I) Melih Cevdet'e “Ölümü hatırlatan ne var (I) Mor Sokak’tı mahallenin adı. (II) Bu
Kaplan’ı 60 yıllık öğrencisi Prof. Dr. Birol bu resimde / Oysa hayattayız hepimiz.” ismi mahallenin hemen girişinde bulunan
Emil’den dinledik. (II) Birol Emil, Mehmet dizelerini yazdıran fotoğrafı çoğunuz gör- acılarla örülmüş ahşap bir evin kapısından
Kaplan için “Türk üniversitelerine böyle bir müştür. (II) Garip'in üç şairi ve ortak bir ar- almıştı. (III) Mor kapı, gelen geçene selam
hoca ne daha önce gelmiştir ne de böyle kadaşları Ankara Zafer Parkı'nda yan yana ederken üzerine bulaşan yalnızlığı tokma-
bir hocanın gelme ihtimali vardır” diyor. oturmuşlardır. (III) Mevsimlerden sonbahar ğı ile karşılardı. (IV) Yaramaz çocuklar evin
(III) Mehmet Kaplan, düşünceyle duyguyu olmalıdır. (IV) Soldan sağa Orhan Veli, Şi- önündeki kapının tokmağına mutlaka do-
kıvamında yoğuran bir hocaydı. (IV) Ede- nasi Baray, Oktay Rifat ve Melih Cevdet; kunurlardı. (V) Tokmak, tok bir ses çıkarır,
biyatın sıkıcı konuları bile onun dilinden kimi paltolu, kimi ceketli. (V) Neşeli değil- ürken çocuklar çığlık atarak kapının önün-
dökülünce yumuşamaya başlardı. (V) Nice lerse bile keder de sezilmiyor hallerinden. den uzaklaşırlardı.
öğrenci, onun etkileyici anlatımıyla edebi- Bu parçadaki numaralanmış cümleler- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
yata ısınmıştır. le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi hangilerinde mecazlı söyleyiş yoktur?
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin söylenemez? A) I. ve III. B) I. ve IV. C) II. ve IV.
hangisinde nesnellik vardır? A) I. cümlede kesinlik anlamı vardır. D) III. ve V. E) IV. ve V.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. B) II. cümlede anlatım nesneldir.
C) III. cümlede olasılık anlamı vardır.
15.
D) IV. cümlede değerlendirme yapılmamıştır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde anlatı-
9. E) V. cümlede yorumlama söz konusudur. ma duygular katılmamıştır?
(I) Ankara’yı ne kadar renklendirirseniz A) İlk ders bir bayramın son günü gibi so-
renklendirin, onun soğukluğunu sıcağa 12. ğuktu
boyayamazsınız. (II) Ankara, İstanbul’dan (I) Henüz uykuya dalmıştım, pencerenin Gördük karatahtada, "Hesap" denen
küçük bir şehirdir. (III) Ama onun iticiliğinin çarpmasıyla çıkan gürültüden uyandım. karaltıyı
küçüklüğü ile hiçbir ilgisi yoktur. (IV) İstan- (II) Islık çalan ve korkunç bir gürültüyle
bul’da tarif edilmez bir asalet; rahatsız edi- B) Deminki çirkin çocukların oldu yavaş-
esen rüzgâr ilikleri donduruyor, üşüyen el- ca hepsi güzel
ci olmayan bir gurur vardır. (V) Ankara ise lerimi titretiyordu. (III) İnsan kendini böyle
sınavda kayrılarak okul birincisi olmuş bir Ve o sevgiyle sevdim onları ki sızlatır
havalarda yalnız, bitkin ve duygulu his-
öğrenci gibidir. daima kalbi
sediyor, tatlı serinlik, dondurucu soğuğa
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin dönüşüyor. (IV) Oysa kimi zaman rüzgâr C) Oyunlar ve neş'elerle geçti o gün
yansız bir anlatım vardır? yemyeşil bahçemize bir selam verip pen- Ve tatlı rüyalar gibi bitti mektep
cereden odama girerek bir annenin çocu- D) Yer değiştirince başka şey olmak ne tuhaf
ğunu okşadığı gibi, yüzümü tatlı tatlı okşu-
Ne tuhaf ölümü duymak seksen altıdan
yor. (V) Bugün ise sanki yaptığım bir hata
10. yüzünden beni azarlıyor, cezalandırıyor. E) Üç yolcu vardı bir hanın önünde
Aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıtla- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Ellerinde Doğu Anadolu’ya ait bir harita
nabilirlik açısından ötekilerden farklıdır? hangilerinde birden çok duyuya sesle-
nen ayrıntılar vardır? 16.
A) Türkiye'deki sinema salonlarında bu (I) Bu ilçedeki en görülmeye değer yapılar
hafta ikisi yerli altı film vizyona girecek. A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV.
arasında Asklepion bulunuyor. (II) ''Eczacı
B) Türk korku sinemasına özgün bir bakış D) III. ve V. E) IV. ve V. Galenos'un da kenti olan Bergama'da dö-
açısı getiren film, Kütahya'nın bir kö- nemin en büyük sağlık yurdu Asklepion,
yünde çekilmiş. 13. MÖ 4. yüzyıla uzanan geçmişiyle Sağlık
(I) Bu yıl Türkçenin bir ustasını daha kaybettik. Tanrısı Aslepieos'a adanarak yapıldı. (III)
C) Geçen hafta sinemada on iki yaşında,
(II) Hasan Pulur da ayrıldı aramızdan. (III) Bir MS 5. yüzyıla kadar ünlü bir tedavi mer-
bastırılamaz ölçüde asi bir mizaca sa-
yazar öldü mü Türkçenin öksüz kaldığını ina- kezi olarak etkinliğini sürdürdü. (IV) Ber-
hip ama cana yakın bir çocuğun öykü-
nırım. (IV) Hasan Pulur ise sadece bir yazar gama Asklepion'u kütüphanesi, tiyatrosu,
sünü izledim.
değil, aynı zamanda bir çağın tanığıydı. (V) Asklepios Tapınağı ve Kutsal Bodrum'uyla
D) Uluslararası Altın Koza Film Festivali’nin Onun aramızdan ayrılması ile 20. yüzyılın bir bugün hâlâ ziyaret ediliyor. (V) Her yıl, ma-
adının “Uluslararası Adana Film Festiva- gözlemcisi daha eksildi. (VI) Keşke yazarları- yıs ayında dünyanın pek çok bölgesinden
li” diye değiştirilmesi Adana için iyi oldu. mız anılarını anlatma alışkanlığı edinselerdi... uzmanların katıldığı psikoterapi konferans-
E) Altı kişinin mahsur kaldıkları gemi- Bu parçadaki numaralanmış cümle- ları halen Bergama'da yapılıyor.
de yaşadıkları korku ve gerilimi konu lerden hangisi kendisinden bir önceki Bu parçada numaralanmış cümlelerin
eden “Sarmaşık” izlenmeye değer bir cümlede anlatılanları açıklamaktadır? hangisinde anlatım nesnel değildir?
filmdir. A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
16. A 15. E 14. B 13. A 12. C 11. A 10. A 9. B 8. A 7. B 6. E 5. D 4. C 3. E 2. E 1. B Cevaplar

Cümle Tamamlama 1. Modül Test 22
1. 4. 7.
İnsan, kendi yapıtına ne kadar uzaktan ba- Şiir çizgisini yitiren bir şair, o çizgiyi yeni- Ülkemizde 19. yüzyılda ilk örnekleri verilen
karsa baksın onunla ilgili nesnel bir değer- den bulmaya çalışmak yerine ---- . roman sanatı 20. yüzyılda, göz ardı edile-
lendirmede bulunamaz. Bu cümle, düşüncenin akışına göre meyecek bir düzey yakaladı; ---- .
Bu cümle, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerin hangisiyle sürdürülür? Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle
aşağıdaki cümlelerden hangisinin başı- sürdürülse dile getirdiği iddiayı destek-
na getirilemez? A) güzel şiirler yazmasını sağlayan ilkele-
re geri dönmelidir leyen örnekler içerir?
A) Kendini kayırmak insanın yapısında A) Batı romanı bu kadar kısa bir süre için-
B) kendisi için yeni bir şiir çizgisi bulmaya
vardır. de böyle bir başarı elde etmemiştir
çalışmalıdır
B) Çünkü yapıtla yapıtın oluşturucusu bir B) bugün Rus romanlarının düzeyinde ro-
C) sürekli değişikliğin şairi yıpratacağının
bütün olur. manlara sahibiz desek yanlış söylemiş
bilincinde olmalıdır
C) Kendini beğenme duygusu, kişinin ya- olmayız
D) kendisini şiirde başarıya götüren yolu
pıtına tarafsız yaklaşmasına engeldir. C) Kemal Tahir’in Devlet Ana, Yaşar Ke-
araştırmayı sürdürmelidir
D) Yapıt âdeta sanatçının gölgesi gibidir; mal’in İnce Mehmet romanı Batı klasik-
E) eski şiirlerindeki anlam inceliklerinin
kişi kendi gölgesini tam göremez. lerinin gerisinde değil
kaynağını tespit etmelidir
E) Yapıtın niteliğini belirleme işinde yapıt D) ancak 90’lı yıllarda romanımızda bir
sahibine de söz düşer. 5. gerilemenin başladığı, bu dönemdeki
Şiirlerim, ---- bundan sevinç duyarım; Çün- romanların okunmaya değmediği göz-
2.
kü sanat yapıtı sanatçısının çağının koku- lenmektedir
Profesyonel tiyatrocuları yılda birkaç kez sunu yayıyorsa, o çağın gelişmelerini gele- E) romancılarımız her yıl yeni ürünlerle
taşraya götürmektense ---- . ceğe taşıyorsa değerlidir. kendilerinden söz etmeyi sürdürmek-
Bu cümle, düşünce akışına göre aşağı- Bu cümlede boş bırakılan yere düşün- tedirler
dakilerin hangisiyle sürdürülemez? cenin akışına göre aşağıdaki yargılar-
A) taşra kentlerindeki amatör toplulukla- dan hangisi getirilmelidir?
rın girişimleri desteklenmelidir A) duygularımı bir bütün olarak yansıtıyorsa
B) taşra kentlerinde tiyatro binaları yapıl-
B) şiir okuyucusunun beğenisini kazanmışsa
ması için girişimlerde bulunulmalıdır
C) çağına tanıklık eden bir ozanın sesini
C) tiyatro turnelerinin halkı çok eğlendir-
duyuruyorsa
diği gözden uzak tutulmamalıdır
D) benim düşüncelerimi halka eksiksiz 8.
D) tiyatro oyunları televizyonda yayınla-
aktarıyorsa Yazar, yapıtlarında toplumun önünde git-
narak halka tiyatro götürülmelidir
E) yarışmalarda büyük ödüllere layık gö- meye; toplum için doğruları ve yanlışları
E) taşradaki küçük tiyatro topluluklarının
rülse belirlemeye çalışıyor; ---- .
büyümesi sağlanmalıdır
Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle
6. sürdürülse sanat-toplum ilişkisi ko-
3.
Hiçbir ortam, boş durmanın zorunlu olduğu nusunda farklı bir görüş dile getirmiş
Bir ressam, İspanyol ressam Joan Miro bir ortam değildir; ---- . olur?
gibi, kendisine en güzel resimleri kazandı-
Bu cümle, düşüncenin akışına göre aşa- A) oysa yazarın görevi topluma yol gös-
ran gözlerinden olmuşsa ---- .
ğıdakilerin hangisiyle sürdürülebilir? termek değil, iyi bir yazın ürünü oluş-
Bu cümle, aşağıdakilerden hangisiy-
A) çünkü bazı anlarda çalışmak boş dur- turmaktır
le sürdürülse iyimser bir bakış açısını
yansıtmış olur? maktan zararlı olabilir B) belli ki yazar kendini öğütçü yazın an-
B) örneğin elektrik kesilmişse bulunulma- layışının dar dünyasına kaptırmış
A) ona düşen, resmini yaptığı güzel man-
sı gereken durum boş durma değil, dü- C) bundan dolayı da yapıtı sanatsal de-
zaraların hayaliyle avunmaktır
şünme durumudur ğerini yitiriyor, sıradan bir söylev kitabı
B) yeni yaşamında teorik resim dersleri ve- oluyor
C) ne var ki insanın gücü elinden alındı-
rerek eskisi kadar yararlı bir iş yapabilir
ğında o güce tekrar kavuşacağı anı D) bilerek veya bilmeyerek sanatı, alanı-
C) hiçbir güzel söz onu derin bir bunalım beklemekten başka çaresi yoktur nın dışına çıkararak bir ahlâk öğreticisi
içine düşmekten kurtaramaz D) o hâlde kimi durumlarda zihni dinlen- hâline getiriyor
D) ona yaşayacağı güzel günlerin hâlâ dirmek, zihni çalıştırmaktan daha ya- E) çünkü sanatın ancak toplumun doğru-
çok olduğunu söylemek boşunadır rarlı olabilir ları öğrenmesinde etkili olursa işe ya-
E) yaşamla arasındaki bağ kopmak üze- E) yine de insan bazen boş durmanın rayacağını biliyor
redir, denebilir zevkini tatmak zorundadır

Cümle Tamamlama
9. 11. 13.
Bugünkü Türk romanının en büyük özelliği Bizim semtimizin insanları için o caddede Gerçek dışı gibi gelen konularıyla toplum
etki altında oluşmuş olmasıdır; ---- . oturanlar, kolayına para kazanan, burun- sorunlarından kopuk bir yazar olduğu izle-
Bu cümle, aşağıdakilerin hangisiyle ları Kafdağında, bir elleri yağda, bir elleri nimini yarattı oysa ---- .
sürdürülse ötekilerden farklı bir düşün- balda kişilerdi. Bu cümle, düşüncenin akışına göre
ceyi dile getirmiş olur? Aşağıdaki cümlelerden hangisi, bu aşağıdakilerin hangisiyle sürdürülür?
A) bu da romanımızın özgün bir roman cümleden sonra getirilemez? A) genellikle halkı ilgilendirmeyen konuları
örneği olarak dünyada incelenmesini A) Hâlbuki o caddede alınlarının teriyle işliyordu
engellemektedir geçimlerini sağlayan insanlar da vardı. B) toplumu kemiren sıkıntıları gizliden
B) ne var ki bu etki Türk romanının büyük B) Çünkü bizim semtimizin insanları onla- gizliye ele alıyordu
başarılar elde etmediği anlamına gel- rı iyi tanımıyordu. C) toplumsal sorunlara ilgi duyan bir ya-
mez zar olarak bilinmiyordu
C) Bu da bizim insanımızın onlardan uzak
C) bunun için de romanımız bir türlü belli durmasına, hatta onlardan nefret et- D) kendisiyle toplum arasında bir bağ kur-
bir noktayı aşamıyor, kısır kalıyor mesine neden oluyordu. maya çalışmadı
D) romanımızın hâlâ büyük romancıların D) Oysa o caddede oturup da alçak gö- E) sanatın toplum yararına kullanılmasına
romanlarının başarısına ulaşmaması karşıydı
nüllü olan, yardımsever nice kişi bili-
bundandır
yordum.
E) bu etki romanımızın önüne aşılması
E) Fakat o caddede oturanların çoğunun
güç bir duvar gibi geçmiştir
kayda değer bir maddî sorunu yoktu.
10.
Yazarın günlükleri için kimi değerlendir-
meciler, belge niteliğinde anılar; kimileri
edebiyatımıza bambaşka bir hava getiren
yaşam kesitleri; kimileri de yeni bir yazın
dalı diyorlar; ---- .
Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle sür- 12. 14.
dürülse yazarın sözünü ettiği günlükleri Şiirin tek anlamlı dizelerle örülmesini doğ- Kentleşme bir yanıyla ---- bir yanıyla ----
beğenmediği sonucuna varılabilir? ru bulmuyorum. insanların birbirleriyle ilişki kuracakları za-
A) bence onun günlükleri için bu üç de- Bu cümle aşağıdaki cümlelerden hangi- manı ellerinden almış, onları katı bir birey-
ğerlendirme de doğruluk payına sahip- sinin başına getirilemez? selliğe sürüklemiştir.
tir A) Şiirde herkesin kendisine göre bir an- Bu cümlede boş bırakılan yerlere dü-
B) çünkü o günlüklerde çok yönlü değer- lam bulması gerektiğine inanıyorum. şüncenin akışına göre aşağıdakilerden
lendirilebilecek bir içerik söz konusu hangisinde verilenler getirilmelidir?
B) Tek anlamlılığın, anlam yoğunluğuna
C) sanırım bu değerlendirmeciler gözleri- dayanan şiir sanatına aykırı olduğunu A) insanları toplu hâlde tutarken – sürekli
ni kapatıp ayrık otuna elleyerek onun düşünüyorum. çalışmayı zorunlu kıldığından
nasıl bir çiçek olduğunu anlatmaya ça- B) insanları birbirine yaklaştırırken – on-
C) Dizeyi yalnız bir anlam üzerine kur-
lışıyorlar lara uygun ortamlar sunarak
mak, onun yalnızca bir kez okunması
D) demek ki yazar, çok yönlü övgülere anlamına gelir. C) sosyal yardımlaşmayı engellerken
konu olabilecek bir yapıt oluşturma ba- – kuşkulu bir ortama neden olarak
D) Anlam yoğunluğunun okuyucuyu şiir-
şarısını göstermiş D) insanlara iyi maddî olanaklar sunarken
den soğuttuğu düşüncesine katılıyo-
E) yazarın o titiz seçiciliğiyle belirlediği ve – yoksulluğa neden olduğundan
rum.
ustaca işlediği konuları ele alan gün- E) insanlara rahat yaşama olanakları
lükler için yapılan bu değerlendirmeler E) Böyle dizeler, şiirin sanatsal değerini
sağlamış – eğitimin yaygınlaşmasını
yetersiz bile sayılır yitirerek basitleşmesine neden olur.
sağlayarak
14. A 13. B 12. D 11. E 10. C 9. B 8. E 7. C 6. B 5. C 4. B 3. B 2. C 1. E Cevaplar

Cümle Tamamlama 1. Modül Test 23
1. 3. 5.
Estetik değeri olan eserler, genellikle bü- Yazarlar, sürekli okumanın sağladığı bir Gazetecilikle işe başlayıp yöresel konula-
yük okuyucu kitlelerine ulaşmıyor; sadece enerjiyle kendilerini yeniden tarif etmeyi, rı işleyen romanlarla işini sürdüren yazar;
sanat zevki gelişmiş az sayıdaki okuyucu- yeni düşünceler üretmeyi, yeni tasarılar ---- .
nun kitaplığında yer alabiliyor ---- . yapmayı göze almalıdır; ---- Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle sür-
Bu cümle, düşüncenin akışına göre Bu cümle, düşüncenin akışına göre dürülse öznel bir yargı bildirmiş olur?
aşağıdakilerden hangisiyle sürdürüle- aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülür? A) birçok kez Nobel Ödülü’ne aday gösterildi
bilir? A) aksi hâlde çağın değişimi ve hızlı üreti- B) zaman zaman televizyon ve gazetele-
A) bu tür eserlerin sosyal yaşamda karşı- mi karşısında okuyucunun gündemin- re demeç veriyor
lığının olmadığı söylenemez den düşer.
C) edebiyatla ilgili televizyon programları-
B) bu tür eserlerin düzeyi toplumun genel B) çünkü değişim peşinde koşmak yazana yılda birkaç kez konuk oluyor
düzeyinin çok üzerinde değildir rın kendisiyle çelişmesi riskini doğurur.
D) gazetelere köşe yazısı yazmayı redde-
C) ama bu eserler popüler eserlere göre C) ama yazarın yenilenmeyi gündemin- diyor
daha kalıcı değildir den çıkarması onun eski eserlerinin
E) hak ettiği ödülü alacağı günü büyük bir
D) ama bu kitaplar, değerini uzun süre ko- de unutulmasına yol açabilir.
sabırla bekliyor
rumakla, çok satılan kitaplardan daha D) bu yüzden yazarın yenilikler karşısın-
büyük bir etki alanına sahiptir da daha eleyici bir tutum ortaya koy- 6.
E) buna rağmen bazı yayınevleri bu tür ması beklenir. Genç bir şairin, kendisine özgü bir dil oluş-
kitapları yayımlamayı ekonomik kaygı- E) zira düşünce değişikliği genellikle oku- turma konusunda emin adımlarla yürümesi
larla reddediyor yucunun yazara güvenini sarsar. önemliyse de ---- .
Bu cümle düşüncenin akışına göre aşa-
ğıdakilerden hangisiyle sürdürülemez?
A) şiirin sadece dilden oluşmadığını bil-
mekte yarar vardır
B) şiirde dilin başkalarınkinden farklı olma-
sı en önemli başarı kabul edilmelidir
C) hep dile odaklamanın genç şairlerde
verimsizliğe yol açabildiğini hesaba
katmak gerekir
D) bugünün şiir anlayışında şiirdeki başa-
2. 4. rı yalnız dile bakılarak ölçülmez
İnsanların kendilerini anlatma gereksinimi Çocuklarla ilgili çok kitap üretilse de çocuk E) dil özgünlüğü, tek başına, genç bir şa-
sürdükçe edebiyat da yaşayacaktır. edebiyatında kalıcılığı başarmış çok az ki- irin büyük şairliğe doğru yol aldığının
tap var ---- . kanıtı olamaz
Bu cümlenin başına aşağıdakilerden
hangisi getirilebilir? Bu cümle düşüncenin akışına göre aşa-
ğıdakilerden hangisiyle sürdürülemez? 7.
A) Edebiyatımızın, 20. yüzyılın son çeyre-
A) çünkü çocuklar için üstün bir kitap Öykü ve romanı çok uzak türler olarak gör-
ğinden bu yana güç kaybettiğini düşü- meyiz.
nüyorum. üretmek büyükler için iyi bir kitap üret-
mekten daha zordur Bu cümleden sonra, düşüncenin akışına
B) Edebiyatın ölüp ölmediği üzerine yapı- göre aşağıdakilerden hangisi gelebilir?
B) buna rağmen her kitapçıda çocukların
lan tartışmaları çok anlamsız buluyo-
okuyabileceği birkaç klasik eser vardır A) Öykü, şiir yakınken roman, modern bir
rum.
C) sanırım bu sorun, büyük yazarların ço- masaldan başka bir şey değildir.
C) Edebiyatçıların birbirlerinin eserlerini
cuklar için kitap üretmeyi küçük bir iş B) Öyküdeki yoğunluk, romana taşınsa
okumamalarını yadırgıyorum.
olarak görmelerinden kaynaklanıyor hiçbir roman, baştan sona okunamaz.
D) Edebiyatla ilgili tartışmaların yazarla-
D) halbuki neredeyse her gün, çocuklara C) İki türü bir arada sürdürüp her ikisinde
rın kişiliği üzerine sürdürülmesine kar- yönelik kitaplar yayımlanmaktadır de başarılı eserler vermek mümkündür.
şıyım.
E) galiba her çağın çocuğunun ilgi duya- D) Öykünün dilini romanda kullanmaya
E) Edebî eleştirinin gelecekte yöntem de- bileceği bir eser oluşturabilmek, deha çalışan yazarlar başarısız oldular.
ğiştireceği yönündeki açıklamalar yer- olmayı gerektirir E) Öyküde başarılı olanların romanda ba-
sizdir.
şarılı olma garantileri yoktur.

Cümle Tamamlama
8. 10. 12.
Oğuz Atay’ı “hayata tutunamayanların ----; bugün edebiyat dergilerinin ömrü bir- Cemal Süreya, Siyasal Bilgiler Fakültesi’n-
adamı” olarak tanıtmamız yanlış; ---- . kaç yılı bulmadığı gibi edebiyat siteleri bile den çıkma bir maliye müfettişi, anayasa
Bu cümle, düşüncenin akışına göre henüz bir yılını doldurmadan kapanabiliyor adamıydı ama ----.
aşağıdakilerden hangisiyle sürdürüle- ya da donduruluyor. Bu cümle, düşüncenin akışına göre
mez? Bu cümlenin başına düşüncenin akışı- aşağıdakilerden hangisiyle sürdürül-
na göre aşağıdakilerden hangisinin ge- mesi en uygun olur?
A) günlüklerini okuyanlar, onun hayata
tirilmesi daha uygun olur? A) şairin şiir anlayışının mesleği ile hep
sıkı sıkı tutunduğunu görebilir
B) Atay, beynindeki tümörle bile bir hasta- A) Türk edebiyatının gelişmesinde dergi- uyumlu olması beklenir
ne odasında yazı yazacak kadar haya- lerin önemli bir payı vardır B) şiirin doğaçlama ve özgür olduğunu, hiç-
tı seviyordu B) Eskiden edebiyat sahasında Varlık, bir kurumla işbirliği içinde, hiçbir kuralla
C) onun üretkenleşmesini sağlayan ken- Türk Dili, Yazko Edebiyat, Yeditepe sınırlı düşünülemeyeceğini söylüyor
disiyle çatışmasını, hayattan uzaklaş- gibi uzun soluklu dergiler vardı C) onun şiir anlayışı hakkında yazılmış
mak olarak göremeyiz C) Edebiyat dergilerinin genç yazarların birçok eser var
D) yaşamla ilgili cevaplayamadığı sorular, ürünlerinin görülmesinde büyük yararı var D) Cemal Süreya’nın şiirinin bugün de de-
onu dalını bir türlü bulamayıp yaşam- D) 1900’lü yılların başında her edebiyatçı, ğerini koruduğunu düşünüyorum
dan kopmuş bir adam durumuna dü- bir edebiyat dergisinin çatısına sığınırdı E) şairle şiir arasındaki ilişki tartışıldıkça
şürdü E) Yıllar önce yayımlanmış edebiyat der- şairin mesleğinin şiiri üzerindeki etkisi
E) Atay, insanların kötülüklerini gözlemiş gilerini hâlâ hem bir hatıra hem bir kay- ortaya çıkar
olmasına rağmen hayattan kopmamış- nak olarak saklıyorum
tır.
9. 11.
----; art arda Birinci Yeni ve İkinci Yeni adlı
Edebiyat eleştirmenliği kimsenin tekelinde 13.
şiir akımlarının doğuşuna tanık olunan bu
değil; ----. Ben, şiir yazmaya başladığımda şiiri sev-
dönemde, adı geçen akımların çevresinde
Bu cümle, düşüncenin akışına göre aşa- ya da onlardan bağımsız biçimde etkinlik- giliye yazılmış bir aşk mektubu gibi düşü-
ğıdakilerden hangisi ile sürdürülebilir? lerini sürdüren birçok değerli şair yetişti. nürken ----.
A) şairler, öykücüler ve romancılar da Bu cümlenin başına düşüncenin akışı- Bu cümle, düşüncenin akışına göre aşa-
eleştiri türünde eser verdiklerinde ede- na göre aşağıdakilerden hangisi getiri- ğıdakilerden hangisi ile tamamlanır?
biyat eleştirmeni olarak kabul edilirler lemez? A) hâlâ şiirin bir kişiye dönük yazılabile-
B) edebî eleştirinin edebiyat alanında A) Şiirimizin Cumhuriyet Dönemi’nde ye- ceğine inanıyorum
ürün vermemiş olan akademisyenler teri kadar gelişmediği görüşüne katıl- B) yine de şiirin kaynağında aşkın bulun-
tarafından yapılması gerekir mıyorum duğu görüşünü onaylıyorum
C) edebiyat eleştirmenliği sadece bu B) Şiirimiz, 20. yüzyılın ikinci çeyreğinde C) zamanla şiiri sevgiliye duyulan aşkı
alanda ihtisas sahibi kişilerce yapılırsa önemli bir yol aldı dile getirmek için en uygun tür olarak
verimli olur görmeye başladım
C) Şiirimiz, divan kaftanını omuzlarından
D) edebî eleştiri edebiyat eleştirmeni ol- attıktan sonra kısır bir sürece girdi D) bugün şiirin sosyal sorunları işleme ve
mayanlarca yapıldığında nitelikli olmu- topluma yön verme yönünü de önemli
D) Cumhuriyet Dönemi, şiirimiz için ilerle-
yor buluyorum
meye uygun bir alan oluşturdu
E) edebiyat eleştirmenlerince yapılmayan E) şiirin bireysellikten koparılmasına kar-
E) 20. yüzyılda Osmanlı çizgisinden uzak-
edebî eleştirinin yazar ve şairler için şı duruyorum
laşan şiirimiz gelişmesini sürdürdü
yol gösterici olduğu söylenemez
13. D 12. B 11. C 10. B 9. A 8. D 7. C 6. B 5. E 4. D 3. A 2. B 1. D Cevaplar

İÇİNDEKİLER
4. BÖLÜM: PARAGRAF
Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları �� 3
Paragrafta Yapı �� 15
Paragraf Tamamlama �� 23
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler �� 33

Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları 2. Modül Test 1
1. 3. 5.
“Fuzulî, bütün zamanların en büyük şairi- Baudelaire’in yarattığı rüzgâr, geçen asrın Düşünce yazılarında en büyük yanlış,
dir ve dünya durdukça en büyük şair ola- başlarında hâlâ esiyordu. 1903 yılında genç sözü gereksiz yere uzatmaktır. Pekiştirme
rak duracak.” yargısını okuyunca aklıma bir şair olarak Paris’e kaçan Yahya Kemal, amaçlı düşünülen gereksiz sözcükler, tam
Amerikalı şair E. E. Cummings hakkında Fransızcayı öğrenip bir süre romantik şairleri aksine anlamın üstünü örter. Okuyucuyla
yazılmış bir övgü cümlesi geldi. Şöyleydi okuduktan sonra “koyu Baudelaire-perest” anlam arasına girer. Düşünce yazıları, li-
o cümle: “Cummings, bütün zamanların olmuş ve Şer Çiçekleri’nin sun’i cennetinde mon gibi değil, vitamin ilacı gibi olmalıdır.
en lirik şairidir.” Tabii yargı bu denli kesin onun gibi yaşamaya çalışmıştı. Eski Paris Bu yazıların okuyucusu, ilacını kendi ken-
ve boyutsuz olunca “Bu yargı sahibi bütün adlı şiirinde, XX. yüzyıl başlarında Paris’te- disine kullanabilecek kadar olgundur. Süs-
zamanlarda yazılmış lirik şiirleri nasıl bile- ki edebiyat ortamını ve bu ortamda yazılan ten, yabancı sözcüklerden zevk almaz.
bilir ki?” diye sormadan edemiyor insan. şiirleri şöyle özetliyordu: “Verlaine absent’i Bu paragrafın yazarının düşünce yazıla-
Bu yargı sahibinin hangi noktadan hareket Baudelaire afyonuna / Karışan bir sihirli haz- rı için üzerinde durduğu iki özellik, aşa-
ettiğini ve gerçekten ne demeye çalıştığını dı şiir.” Ahmet Hamdi Tanpınar da Yahya Ke- ğıdakilerin hangisinde verilmiştir?
anlamak güç. “Bütün zamanlar” ibaresinin mal’in İstanbul’a “bir ferdiyetin adesesinden,
A) Yoğunluk - özgünlük
içerdiği süre akıl almayacak kadar belirsiz bir darüssılaya benzeyen sevgiden ve bir
ve bir o kadar bilinmesi imkânsız. Peki, tefekkürün arasından” baktığını belirttikten B) Duruluk - yalınlık
‘dünya durdukça duracak’ yargısına ne de- sonra, bir şehrin şiire bu tarzda mal oluşu- C) Açıklık - özgünlük
meli? Böyle ucu açık cümlelerle şair tanıt- nun Baudelaire’le başladığını söyler. D) Etkileyicilik - akıcılık
manın mantığı olur mu hiç? Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler- E) Duruluk - akıcılık
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisi söylenemez?
den hangisi ağır basmaktadır? A) Düşünceleri kanıtlara dayandırma kay-
A) Öyküleme B) Karşılaştırma gısı vardır.
C) Örnekleme D) Tanımlama B) Alıntıya yer verilmiştir.
E) Tartışma C) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
D) Benzetmeye başvurulmuştur.
E) Öyküleyici anlatım ağır basmaktadır.
6.
Mevsimlerin de kendine has bir dili var.
Uzun yaz ikindilerinin dili, mevsimler ve
2. 4. zamanlar içinde en şair olanı. Susturula-
Övgü ya da yergide samimiyet ve adalet Modern Türk şiirini hazırlayan ortam, 19. maz mısralar gönderiyor içeriye. Oysa oda
aynı şeyler değildir. Adalet, doğruluğu ifa- yüzyılın ilk yarısında oluşmuştur. Böylece dağınık. Tek bir mısra için bile ne odada ne
de eder; samimiyet, yazarın ön yargısız edebiyatçının yönü Batıya çevrilirken rede benim zihnimde bir yer var. Eşyalar iğ-
oluşunu, iyi niyetli oluşunu. İyi niyetli olan, feransları da değişmeye başlamıştır. Nâ- reti bir şekilde durdukları köşelerde, sahibi
adil olmayı başaramayabilir. Samimiyet, mık Kemal’in “Mukaddime-i Celâl”i, Ziya olacakları mekânların rüyasını görüyorlar.
düşünceye sıcaklık katar. Bir anlamda, Paşa’nın ikircikli tutumu bunun en önemli Odanın dağınıklığından zihnimin dağınıklı-
düşünceyi okura ulaştıran en kısa yoldur. iki kanıtıdır. Bundan sonrası ise deyim ye- ğına giden bir yol. Eşyaları görmemek için
Ama, okuyucuyu düşüncenin doğruluğu- rindeyse çorap söküğü gibi geldi. Şairler, yerdeki mozaiğe bakıyorum. Kim bilir kim-
na ikna eden, doğruluktur, hakka riayet- Batı’yı bilir bilmez taklit ettiler. Recaizâde lerin hikâyesini zorla dinlemeye mahkum
tir, adalettir. Özünde adalet bulunmayan Mahmud Ekrem ve Abdülhak Hâmid, hem edildi de yorgunluktan karardı taşlar.
düşünce, okuyucuya inandırıcı gelmez. şiir üzerine düşünmeleriyle, hem de yaz- Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
Samimiyet, okuru düşünceye hazırlar ama dıkları şiirlerle modern Türk şiirinin Batıcı den hangisi yoktur?
adalet duygusu, okuru kuşatır ve onu etkisi “acemi” öncüleridir. Sonraki dönem daha A) Nesnel bilgilerle tanımlar yaparak kav-
altına alır. da taklitten yanadır. ramları açıklama
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- B) Bir olayı gerçek nedeninden başka bir
den hangisi ağır basmaktadır? den hangisi yoktur? nedene bağlama
A) Betimleme A) Okuyucunun görüşünü etkileme amacı C) Doğal gerçekliğe uymayan ayrıntı
B) Karşılaştırma B) Bir durumu benzetme sanatından ya- D) İnsana özgü nitelikleri başka varlıklara
C) Örnekleme rarlanarak ifade etme verme
D) Tanımlama C) Düşünceyi örneklerle kanıtlama E) Zaman dilimleri arasında karşılaştırma
E) Tartışma D) Alıntı yapma yapma
E) Öznel yargılara yer verme

Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları
7. 9. 11.
Taş binalar, cüsselerine göre küçücük ka- Yazın bu küçük mahalle kahvesinin bah- Kaya bitip de yumuşak, esmer, pembe bir
lan pencereler, bazı pencerelerin önünde çesine sık sık gittiğim için karayelin, tipinin funda toprağı bir karış meydana çıkınca
çiçekler ve gökyüzü... Temiz bir cadde, çılgınca savrulduğu o akşam içeriye girdi- bir meşe palamudunun korkunç yılan gibi
dükkânlar, insanlar, başınızı yukarı kaldır- ğim zaman yadırganmadım. Kahve sapa kökü önüne çıkardı. Onu sökünce orman
dığınızda şimdiye kadar fark etmediğiniz bir yerdeydi. Yapraklarını dökmüş iki söğüt memurunu karşısında bulurdu. O gidince
bir şey: Yaldız kaplamalı küçük kubbe ve ağacı ile üzerinde hâlâ üç dört kuru yap- zehirli bir diken, başparmağını şişirirdi;
gökyüzü... Caddenin solundan üçüncü rak sallanan bir asmayı kar öyle işlemişti ki kazma körlenir, kürek bulamaz, taş dağ
apartmanın iki katının ön yüzünü saran bir bahar akşamları, yaz geceleri pek sevimli gibi yığılırdı. İnsan büyüklüğünde bir kaya,
sarmaşık, bu sarmaşığın kökünü tutan beş olan bahçenin mora kaçan beyaz bir ışıkla yumuşak toprağın üstünde, altındaki bir
insan büyüklüğünde cüssesini hiç belli et-
saksı ve gökyüzü... Çatılar, teraslar, bal- dibinden aydınlık hâldeki güzelliğine şöyle
meden yosunlu yüzüyle dikilir. Tırnakları,
konlar, binaların yan yüzlerindeki dev rek- bir göz attığım hâlde, camın kenarına yer-
ayakları, göğsü, sırtı, bütün kuvvetiyle da-
lam panoları ve gökyüzü... Bir yerlerden, leşip de buğuları silince uzun zaman dal-
yanır, onu yener, yıkardı. Kazma iş görme-
bir köşelerden baktığınızda hep o huzur dım, hem sevdalandım.
diği zaman yumruğu, yumruğu yetmediği
veren boşluk: Gökyüzü. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin zaman parmakları, parmakları kalın geldiği
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- hangisinde verilenler ağır basmaktadır? zaman tırnakları ile toprağı tırmalardı...
den hangisi ağır basmaktadır? A) Öyküleme, betimleme Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
A) Öyküleme B) Karşılaştırma den hangisi yoktur?
B) Karşılaştırma, tanımlama
A) Niteleme sıfatlarından yararlanma
C) Betimleme D) Açıklama C) Betimleme, açıklama
B) Abartıya yer verme
E) Tartışma D) Açıklama, karşılaştırma
C) İlgili sözcükleri peş peşe getirerek an-
E) Tartışma, açıklama
latıma ahenk katma
D) Varlıkları sıfatlar ve benzetmelerle be-
timleme
E) Tartışmacı anlatımdan yararlanma
8.
Buharını oraya buraya saça saça, ağır bir 10. 12.
kömür ve yağ kokusu içinde -ki böyle bir Modern Türk şiiri, dergilerde var olmuştur. İnsanoğlunun bilinen ilk barınaklarından
pis koku dünyanın başka bir noktasında Servetifünûn edebiyatının aynı adlı dergi günümüze kadar oturup yaşadığı yer,
yoktu herhâlde-gelip durduğunda posta ile edebiyat tarihine kalmış olması, bu ko- kendi gelişme ve değişmesinde önem-
treni, köyün bütün çocukları, 23 Nisan’da nuda söylenecek fazla bir söz bırakmaz. li bir rol oynamıştır. Kendi ihtiyaçlarını en
olduğu gibi hazır ol vaziyetindeydiler. Aşa- Yine de birkaç dergiyi daha hatırlatayım: alt düzeyde olsun karşılayan, küçük veya
ğı indirilen pencere camlarına çıkan kentli Millî Edebiyat, Genç Kalemler olmadan büyük aile tiplerini bir arada barındıran,
yolcuları merakla izliyor, onların ne giyip, düşünülemez. Dergâh hesaba katılma- toplumsal yaşayışının bir göstergesi olan
ne taktıklarına bakıyorlardı. Bir yerlerden dan modern Türk şiirini anlamak mümkün yerleşme tür ve biçimleri, o topluluğun dil
havalar, iklimler, renkler getiren tren, bir hazinesini de geliştirebilir. Birçok yeni keli-
değildir. Bu dergi, Ahmet Hâşim ile Yahya
başka yere doğru çekip gitti. Geride bir me, yerleşme yerindeki araç-gereçler veya
Kemal’i getirir. Memleket Edebiyatı, Hayat
sıcaklık, demir yolda ıslık sesi bırakarak... ortaya konan gelenekler için aranmış ve
mecmuasıyla yaygınlaşır. Faruk Nafiz’in,
Çocuklar düşünmediler bile; bu tren nereden bulunmuştur. Ev içi bölümleri, evin yakın
bu edebiyatın manifestosu durumundaki
geliyor, nereye gidiyor... Geldi ve gitti işte... veya uzak çevresinin değişik amaçlar için
“Sanat” adlı şiirinin anılan dergide yayım-
kullanılması, birbirine benzer nitelikteki ba-
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- lanması tesadüf olmasa gerektir. “Resimli rınakların bir arada bulunarak mahalle ve
den hangisine başvurulmamıştır? Ay” olmadan Nâzım Hikmet’in şiiri ve “ser- köy tiplerini ortaya çıkarması, o yörede ya-
A) Farklı duyulara seslenen ayrıntılardan best nazım” yaygınlaşamazdı. şayan insanların kelime dünyasını da gele-
yararlanma Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- neklerine bağlı olarak geliştirmiştir.
B) Ara cümleye yer verme den hangisi ağır basmaktadır? Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
C) Tanımlamalara yer verme A) Öyküleme B) Karşılaştırma den hangisi ağır basmaktadır?
A) Açıklama B) Karşılaştırma
D) Gözlemlere yer verme C) Tartışma D) Tanımlama
C) Tartışma D) Tanımlama
E) Kişisel duyguları belirtme E) Örnekleme
E) Örnekleme
12. A 11. E 10. E 9. A 8. C 7. C 6. A 5. B 4. D 3. E 2. B 1. E Cevaplar

1. 3. 5.
Eserde dil, her zaman içerikten önemlidir. “Dünya edebiyatı” sözünü gelişigüzel ol- Boğaziçi’nin Anadolu kıyısındaki ıssız, ba-
Esere kimliği veren dildir. İçerik, bu kimliğin mayan bir biçimde ilk kullanan Goethe yır ve yarı boş köylerinden birinde huysuz
içinde sadece renktir. İçerik, birbirine ben- olmuştur. Ama önemli bir kavramı ortaya bir kış akşamıydı. Ayrıca yağmur yağıyor-
zeyebilir ama dil, asla birbirine benzemez. atanlar onu çok fazla geliştirmezler. Goet- du. Fakat rüzgâr öyle ıslak esiyor ve her
Orhan Kemal’i ve Sait Faik’i düşünelim. he de İran edebiyatından ve tasavvuftan et- tarafı öyle sırıl sıklam ediyordu ki yokuş-
Kimse, Orhan Kemal’in konularının Sait kilendi ama bu ilgiyi sistemleştirmedi. Ondan lardan sürekli seller akıyor ve oluklardan
Faik’in konularından sönük olduğunu söy- sonra gelenler de bu sözün anlamı üzerinde kesintisiz sular boşalıyordu. Bir haftadan
leyemez. Ama Sait Faik ne kadar lirik bir bir adım bile yol almadı. Bizde ise çarpık bir beri sürüp giden bu kapanık ve yaş hava
anlatımı seçmişse Orhan Kemal o kadar anlayış var. Dünya edebiyatı denince Batı altında ahşap evler, sünger gibi rutubeti
katı gerçekçi bir dili seçmiş. Orhan Kemal, edebiyatını anlıyoruz. Arap, Fars, Çin, Japon çekmiş, şişip doymuştu; artık suları eme-
bugün tarih olurken Sait Faik daha nice yıl edebiyatlarını yok sayıyoruz. Bunların dünya miyor, dışarıya veriyordu.
okunacaktır diye düşünüyorum. edebiyatı içinde varlığı ne ki derseniz İran’ın Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler-
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin “Sadi”sinden haberiniz yok, derim. den hangisi söylenemez?
hangisinde verilenler ağır basmaktadır? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi A) Doğa devinim içinde verilmiştir.
A) Öyküleme, tanık gösterme ağır basmaktadır?
B) Söz sanatlarından yararlanılmıştır.
A) Tanık gösterme B) Tartışma
B) Karşılaştırma, örnekleme C) Betimlemeye başvurulmuştur.
C) Açıklama D) Öyküleme
C) Betimleme, açıklama D) Öyküleyici anlatım vardır.
E) Tanımlama
D) Açıklama, tanımlama E) Açıklayıcı anlatım ağır basmaktadır.
4.
Titreyen elleriyle ılgınları araladı. Yarı ka-
palı, yumuk yumuk gözlerini, büsbütün kü-
çülterek nehrin iki kıyısını süzdü. Önünde
bir bataklık, bulanık suların ortasına doğru,
bir yarımada şeklinde uzanıyordu. Yarıma-
da, nehrin en derin bir noktasına kadar yü-
rümüştü. Yığın yığın sarı miller, yakıcı ma-
yıs güneşinin altında, ıslak ıslak parlıyordu.
2. Bir zaman daha sulara, bataklığa baktı.
Tolstoy, kendisinden sonraki edebiyatçılar Sonra birdenbire kalbi durur gibi oldu. Bir
için güneş gibi oldu. Rusya’nın adını dün- an gözlerini yumdu. Açtığı vakit, iki damla
yaya duyuran edebiyatçılar onu okuyarak yaş, bembeyaz sakalına yuvarlandı. Güç- 6.
yetiştiler. Ama sadece Ruslar değil, diğer lükle iki üç adım daha attı; ılgınlardan kur- Halk müziğimiz, Anadolu insanının çığırış,
ulusların da yazarları onun güneşinden al- tuldu. Sonra dizlerinin bağı çözüldü. Ora- sesleniş ve kendini ifade biçimidir. Anonim
dıkları ışıkla aydınlandılar. Rusların büyük cığa, kumların üzerine çöküverdi. Titreyen kültürümüzün bent ve kavuştaklarıyla en
edebiyatçısı Anton Çehov onun için “Her ellerini dizlerine dayadı. Ellerinin, dizlerinin önemli unsurlarıdır türkülerimiz; yaşantı-
akşam kalkıp ‘Savaş ve Barış’ı okuyorum. sarsılması bir zaman sonra kesildi. Taştan mızın ve coğrafyamızın bir parçasıdır. Ha-
İnsan öyle bir merak ve öyle saf bir he- bir heykel gibi nehrin bulanık sularına doğru yat türkülerle başlar Anadolu’da, türkülerle
yecanla okuyor ki sanki daha önce hiçbir uzanan bataklığa baktı kaldı. biter. Anadolu’ da yaşam türkü demektir;
şey okumamışız gibi geliyor. Harikulade Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler- türkü, yaşamın özetini değil, kendisini ve-
güzel.” derken İngiliz yazar Virginia Woolf, den hangisi söylenemez? ren haykırış, ünleyiş, inleyiş demektir. Ço-
“İşte bütün romancıların en büyüğü, ‘Sa- cukların ninnisidir, gençlerin eğlencesidir,
A) Sözcükler arasında sessel yinelemeler
vaş ve Barış’ yazarı için başka ne diyebi- gelinlerin manisidir, ırgatların havasıdır,
kurulmuştur.
liriz ki...” demiştir. yas törenlerinin ağıtıdır türkü.
B) Dokunma duyusuna seslenen ayrıntı
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
vardır.
ağır basmaktadır? ağır basmaktadır?
C) Bir kişinin başından geçen bir olay an-
A) Tanık gösterme B) Karşılaştırma latılmıştır. A) Tanımlama B) Tartışma
C) Betimleme D) Öyküleme D) Okuyucuya ders verme amaçlanmıştır. C) Açıklama D) Karşılaştırma
E) Tanımlama E) Öyküleyici anlatım yolu seçilmiştir. E) Tanık gösterme

7. 9. 11.
Güzel, insanda vardır. Yaratılmış her şey Gökçeada kayalıklarını döven dalgalar Toros Dağları’nda duyulan, yalnızca yörük
özünde güzeldir, var oluşun tüm gizemine, sakinleştiğinde, yarattıkları garip oluşum- keçilerinin çan, kartalların kanat, dağ ke-
estetiğine sahiptir. Güzel, sonluyla sonlar gözler önüne serilir. Sanki ada koca- çilerinin ayak sesleri değildir. Kendine yol
suzun anlaşıp, buluşmasından doğan bir man açılmış bir ağızdır da dişleri ortaya açma konusunda uzman olan çağlayanla-
birliktir, bütünlüktür. Deha ise bu iki ilkenin çıkmıştır! Kaleköy’deki yarlarda, bir çene rın sesleri de sarp kayalıklarda yankılanır.
anlaşmasından doğar. Mevlana’nın dediği kemiğine yerleşmiş gibi duran bu kaya olu- Bu çağlayanlardan biri, Antalya yakınla-
gibi pozitife yani özde güzel olana hizmet, şumlarını incelerken başınızın üzerinden rındaki Uçansu’dur. Çağlayana giden yol,
insandan yola çıkacak olursak halka hiz- geçen martılar size seslenirler: “Sen ken- kurumuş dere yataklarından, dar patikalar-
mettir. Bilim de insana hizmeti esas alır. dini yeryüzünün en iyi mimarı sanıyorsun dan, çam ormanlarından geçer. Belek’ten
Bunu niye söylüyorum derseniz insanın ey insanoğlu; bak da gör, doğada senden yola çıktık, Silyon antik kentini; Töngüçlü,
her alandaki ilerleyişi ve önünü daha iyi başka ne mimarlar var!” “Merak etmeyin!” Tekke, Hasdümen ve Pınargözü köylerini
görebilme arzusu, ancak pozitif bilimlerin diye yanıtlarsınız, “Bunu sizin kanatlarınızı geride bıraktık. Orman yolu, birdenbire bir
öncülüğünde olacaktır da ondan. gördüğüm günden beri biliyorum!” Orada, kayalığın önünde son buldu. Çağlayanın
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler- akşam güneşinde oyukların içinde sürüne- gümüş harikası sularıyla göz göze geldik,
den hangisi söylenemez? rek hareket ettirilen geniş açılı bir kamera el ele verdik. Havada inci taneleri gibi uçu-
düşünürüm hep. Birden denize iner, der- şan harika su tanecikleri, Akdeniz sıcağını
A) Kişisel görüşler dile getirilmiştir.
ken yükselir ve Adalıların Kaşkaval Ka- ve üzerimizi kaplayan tozu bize unutturdu.
B) Nesnel olmayan bir tanım yapılmıştır. yalıkları dediği dev omurgalara benzeyen Bu parçayla ilgili olarak aşağıdaki yar-
C) Karşıt görüşler bir arada verilmiştir. oluşumlar görüntüye girer. gılardan hangisine varılamaz?
D) Konuşma havası içinde yazılmıştır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- A) Öğretici metinlere özgü ayrıntılara yer
E) Yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir. den hangisi yoktur? verilmiştir.
A) Doğal gerçekliğe uymayan ayrıntılar B) İşitme duyusuna seslenen ayrıntılar
B) İnsana özgü nitelikleri doğaya aktarma vardır.
C) Bireysel etkilenmeyi yansıtan betimleme C) Betimlemeye beğeni duygusu katıl-
8. mıştır.
D) İkilemelere yer verme
Sanatçı, güzelliği somutlaştırıp insanların D) Kişileştirme sanatına başvurulmuştur.
E) Doğayı benzetmelerden yararlanarak
önüne koymak için çırpınan insandır. Sa-
anlatma E) Bitirilmemiş cümleler kullanılmıştır.
natçının illa durması gereken bir yer yok-
tur. Nerede olsa söyler şarkısını. Ama o
aynı zamanda ülkesinin bir aydınıysa, ne
zaman ne yapacağını bilir zaten. Yönetici- 12.
lerin ayağına gitmez; onlara tarafsız saha- 10.
Sinema görsel hilelerle seyri daha zevkli
da atışmayı bile önerir, gerekirse. Çünkü Sonra yan yana yürümeye başladılar. hâle getirebiliyor; tiyatro ise kendi doğallı-
aydınların, Selçuklu veziri Nizamülmülk’e Konuşa konuşa yazlık sinemanın önüne ğında direk ruha hitap ediyor. Keyifleri ayrı
“Bugün sen olmasan yerine sürüyle adam kadar geldiler, durdular. Sinemaya girme- ama tiyatro daha etkileyici. Beyaz perde
çıkar. Ama benim şiirimi başka kimse ya- diler. Sinema onlara ne anlatabilirdi ki? bir ünlem işareti gibi uyarır insanı: Burada-
zamaz. O yüzden saygı göstermesi ge- Kasabanın dışına çıktılar. Boy atmış ot- ki her şey yalandır diye. Tiyatroda sahne
reken sensin.” diyen Ömer Hayyam’dan ların arasından, hendeklere girip çıkarak varsa da gözler gözlere baktığından sah-
haberi vardır herhâlde. Bu tutumu bilme- nehrin iki kol gibi kucakladığı adaya geç- ne direkleri, toplanmış perde, sahte dekor
yen sanatçı olabilir mi ki sanatçılar adına tiler. Adanın ta öbür tarafına, killi toprağın kayboluyor, olayın gerçekten yaşandığı-
konuşsun? keskinlemesine indiği yerin yanı başında nı sanıyorsunuz. Bir an yerinizden kalkıp
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler- oturdular. Doğadan, kır çiçeklerinden, aylı sahneye fırlayabilirsiniz ama sinema per-
den hangisi söylenemez? gecelerden söz ettiler; insanlığı insanların desinden içeri giremezsiniz. O sadece bir
olmadığı yerlerde aradılar. görüntüdür, onda nabız atmaz.
A) Benzetmeden yararlanılmıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
B) Okuyucuyu yönlendirme amacı vardır.
den hangisi ağır basmaktadır? den hangisi ağır basmaktadır?
C) Devrik cümlelerden yararlanılmıştır.
A) Öyküleme B) Betimleme A) Öyküleme B) Betimleme
D) Alıntıya yer verilmiştir.
C) Açıklama D) Karşılaştırma C) Açıklama D) Örnekleme
E) Tartışmacı anlatıma özgü ayrıntılar
vardır. E) Tartışma E) Karşılaştırma
12. E 11. E 10. A 9. D 8. A 7. C 6. A 5. E 4. D 3. B 2. A 1. B Cevaplar

1. 3. 5.
Haliç’te, semt iskelesinde yapayalnızdı. Hiçbir kitap tüm satırlarının altını çizme Karşıda yüce dağlar... Güneş ışınlarını
On dakika sonra vapur geldi. Vapura yalnız isteği uyandırdı mı sizde? Tek bir cümle- yansıtarak koyu camlı gözlüğün altında
bindi. Pazar günü akraba ziyaretine giden sini tek bir kelimesini bile unutmamak için bile göz kamaştıran kar yığınları... Ulu-
birkaç yaşlı dışında kimse yoktu vapurda. hepsini içinize çekmek, beyninize kazımak dağ’ın ıssızlıktan sessizliğe; sessizlikten
Güverteye çıktı. Güverte ıssız, İstanbul gü- istediniz mi? Sanmıyorum. Çünkü insan ıssızlığa geçen bu vahşi, vahşi olduğu
zeldi. Üzerinde martıların uçuştuğu sular ürünü bütün kitaplar eksiktir. Onların eksik- kadar da güzel manzarası... Aşağıdaki
İstanbul’dan da güzel... Parça parça bu- lerini görmezlikten gelince onlara “Mükem- vadilerde parça parça beyazlıklarla çevri-
lutlu göğe baktı. Gök, denizden farksızdı. mel!” deyiveriyoruz. Onların tacı, sayfaları- li ormanlar... Mavi gök ve onun ortasında
Yarım saat sonra Üsküdar’a vardığında o nın arasında değil, bizim cebimizde. Bizim sayılamayacak sayıda bir araya getirilmiş
gün yaşam hakkında bir kitap dolusu dü- “Mükemmel!” demediğimiz kitap büyük ki- ışınlar... Elektrik ışınlarını büyük bir avize
şünce biriktirmişti, hepsini hafıza cebine tap olmuyor. O hâlde gerçekte mükemmel gibi evrene saçan güneş...
atmak yerine bir kısmını Üsküdar’da dola- olan, insan ürünü bir kitap yoktur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
şarak eledi, geriye kalanı maddeleştirdi ve Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisi ağır basmaktadır?
yazacağı gün için sakladı. den hangisi ağır basmaktadır? A) Öyküleme B) Tanık gösterme
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- A) Tartışma B) Tanık gösterme
den hangisi ağır basmaktadır? C) Tartışma D) Betimleme
C) Açıklama D) Örnekleme E) Karşılaştırma
A) Öyküleme B) Betimleme
E) Karşılaştırma
C) Açıklama D) Örnekleme
2.
Öykü ve roman, edebiyatımızda başlan-
gıçta çok karışıyor. Pek çok yazarımız ken-
dini öykü yazıyor zannediyor oysa roman 6.
4.
yazıyor. Türk edebiyatının ilk roman yazarı Bir yanda güz bakışlı ırmak, öbür yanda
kabul edilen Şemsettin Sami, Taaşuk-u Çağdaş anlamda ilk kadın düşünürümüz gökyüzünün mavilere karışan gülüşleri...
Talat ve Fitnat’ı öykü sanmıştı. Kitabını ve yazarımız olan Fatma Aliye Doğu’yu ve Ağaçlarda ebemkuşağı renkler... Toprakta
sunarken “İşte ibret alınacak bir hikaye!” Batı’yı tanıyan bir kadındı. Pek çok yazarla ince bir güz yeşili... Çınarların bakışları bi-
demişti. Nabizade Nazım ise tam tersi bir mektuplaşmış, onlara kültür konusundaki raz sarı, biraz kahverengi... Gölgeler daha
duruma düşüyor. “Karabibik” adlı uzun öy- geniş bilgisini sunmuştu. Dr. Emel Aşa, ya- bir koyu... Görüntüler öyle sisli puslu değil,
küsünü tanıtırken “Bugüne kadar gerçekçi yına hazırladığı “Muhâdarât”ın ön sözünde açık ve belirgin. Yazın güneşten kaçarken
bir roman okumamışsanız onu ben size şuna dikkati çeker: “Eserlerinin Arapça ve şimdi güneşin üstüne üstüne gidiyorsunuz.
sunuyorum” diyor. Öykü, bir olayın yer, Fransızcaya çevrilmiş olması ve hatta İn- Bu arada karşınızdaki çınarın dallarından
zaman, kişi unsurlarıyla anlatılmasıdır. Bu gilizceye de çevrildiğinden bahsedilmesi, düşen bir yaprak sizi hüzünlendirmiyor de-
yönüyle romanın özetidir. Ama öykü, du- onun, kitapları sayesinde Doğu ve Batı ğil. Neden mi? İçinizi bir anda yaşamdan o
rum üzerine odaklandığında biraz şiirdir. kültürlerinde de tanındığına işaret eder.” yaprak misali kopmanın ürkünçlüğü kaplı-
Romanla şiir ise birbirine zıt türlerdir. Bu parçanın yazarı düşüncesini geliş- yor da ondan.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- tirmek için aşağıdakilerden hangisine Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
den hangisi yoktur? başvurmuştur? den hangisi yoktur?
A) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. A) Tartışma A) Doğanın kişisel bakış açısıyla betim-
B) Dil göndergesel (öğretici) işlevde kul- B) Tanık gösterme lenmesi
lanılmıştır. C) Açıklama B) Çıkarımda bulunma
C) Tanımlamaya başvurulmuştur. D) Örnekleme C) Fantastik unsurlar
D) Düşünce, örnekler ve alıntıyla pekişti- E) Karşılaştırma D) Tanıklık edilenlerin anlatıcıda oluştur-
rilmiştir. duğu duygu
E) Kelimeler genellikle mecaz anlamda E) Düşüncenin tanımlar ve örneklerle pe-
kullanılmıştır. kiştirilmesi

7. 9. 11.
Kimi genç ozanlarımızın ilkyaz mevsimini, Irmak değildir kalbin senin Öykü ne anlatırsa anlatsın okuyucuyu
toplum için bir umut öğesi olarak kullanma- Zaman çeşmesinden sürüklemeli. Okumayı güçleştirecek, oku-
larını anlamak mümkün değildir. İlkyaza Su içmeye konan kuş yucuyu boğma tehlikesiyle yüz yüze ge-
kavuştuk, derken yaza geldik, arkasından Bir kanadında güneş tirecek sözler, cümleler öykünün dışında
güz sonra da kış sükun etmeyecek mi? Bir kanadında gölge kalmalı. Öykü, okuyucuda yokuştan aşağı
İlkyaza böylesi bir değer biçmek, kışın ka- Küseceksin hızla akan bir ırmakta sağlam bir sandalla
çınılmazlığını söylemekle birdir. Öyleyse Bir mevsim sonra gökyüzüne yol alma izlenimi uyandırıyorsa başarılıdır.
toplum da yazdan kışa, kıştan yaza bir kı- Ayrılırken yarı susamış Kötü öykü, okuyucuda yokuş çıkma hissi
sır döngü içinde dönüp duracak. uyandırandır.
Senin yüzünü bulacağız
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler- Irmağın sularında Bu parçanın yazarının öyküde aradığı
den hangisi söylenebilir? anlatım özelliği aşağıdakilerden hangi-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
A) Bitmemiş cümlelere yer verilmiştir. sidir?
ağır basmaktadır?
B) Bir bilgi yorum yapılmadan aktarılmıştır. A) Yalınlık B) Duruluk C) Akıcılık
A) Öyküleyici anlatım
C) Tanık gösterme yoluyla düşünce inan- D) Açıklık E) Özgünlük
B) Fantastik anlatım
dırıcı yapılmıştır.
C) Tartışmacı anlatım
D) Bir görüş, tartışmacı anlatımla benim-
D) Emredici anlatım
setilmeye çalışılmıştır.
E) Açıklayıcı anlatım
E) Tanım yapılarak duygular somutlaştı-
rılmıştır.
8.
Şiir, tanımsız bir belâdır. Ben kendime ba-
kıyor, kendimle yarışıyorum. Sürekli öğ-
renmeye açım. Kendimi tüketmek korkusu 10.
içinde, ilhamla geleni “malzeme” sayarım. Karşımızda biri oturuyor. Ayakları eklem 12.
Günlerce yazıp bozup, notlar çıkararak, yerlerinden kırılmış gibi, dengesiz devi- Bütün ülkelerde değişik ağız yapıları var-
aylar, bazen yıllarca mayalandırıp ayıkla- nimler içinde eğilip bükülen, hiçbirimizin dır. Her ülke bunlardan birini, bilim ve kül-
yarak, uykusuz-yorgun, çaresiz uğraşıp duyamadığı sesleri duymamak için elleriy- tür dili olarak seçer. Seçilen bu ağıza ortak
duruyorum ben. Şükran Kurdakul “ Sen le kulaklarını kapatarak kendine kapanan, dil ya da standart dil adı verilir. Türkiye
tam bir şiir delisisin!” demişti. Doğru söze saçları yüzünden yaşlı görünen elleri kırış Türkçesi için kabul edilen ortak dil İstan-
ne denir? Ama şiir delisi olmak kolay de- kırış genç bir adam bu. Bir ara gözlerini bul ağzıdır. Ortak dil, aynı ülkede yaşayan,
ğil. Neden mi? Pek çok konuda birikimli açıyor, bana bakarak, “Ben o günleri ya- aynı dili konuşan insanların hepsinin ortak-
olacaksın. Terzi gibi sabır, bilgi, araştırma şadım, panele gidemem, dinleyemem...” laşa kullanabilecekleri bir dil gereksinimin-
içinde kesip-biçmek, yırtıp söküp yeniden diyor ve iki eliyle gözlerini ve ardından den doğar. Bir toplumda bireysel, kültürel,
dikmek çabası istiyor şiir. Günceli tarihsele da kulaklarını kapıyor yine. Sonra sözler bilimsel ve ekonomik gelişmeler, o toplumu
oturtup kalıcı olabilme kaygısı güdeceksin. akıyor dudaklarından: “Adım Emin” diyor, oluşturan bireylerin ortak bir dili doğru kul-
Kumaşını da kendin dokuyacaksın üstelik. “Mayakovski” diyor ardından, “Ben cahi- lanabilmeleriyle gerçekleşir.
Can dayanmaz garip bir serüven işte! lim ama doktorum ben.” Akıldan yana bir
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- sorunu var, diyecektim. Değil, gelgitler
den hangisi ağır basmaktadır?
den hangisi yoktur? yaşıyor. Yaşadığı günlerin acısını anlatan
gelgitler… A) Tanık gösterme
A) Başkalarına ait bir sözü onaylama B) Açıklama
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin
B) Düşünceyi mecaz anlamlı sözlerle hangisinde verilenler ağır basmaktadır? C) Tartışma
açıklama
A) Öyküleme, betimleme D) Betimleme
C) Bir düşünceyi gerekçesiyle birlikte verme
B) Karşılaştırma, örnekleme E) Öyküleme
D) Farklı türde cümlelere yer verme
C) Betimleme, açıklama
E) Düşünceyi karşıt görüşlere yer vererek
D) Açıklama, tanımlama
geliştirme
12. B 11. C 10. A 9. B 8. E 7. D 6. E 5. D 4. B 3. A 2. E 1. A Cevaplar

1. 3. 5.
Kimi isimler sahibini örtbas eder, kimisi de Söylenen hiçbir sözü beğenmeyen bir mü- Gözlerinin önü kararıyordu, elleri titremeye
açığa vurur. Sönük sayılsalar da sahiple- nekkit gibi başlıyorum yazdıklarımı eleştir- başladı. Alnından boncuk boncuk terler dö-
rinden ileri gelen sebeplerle bir ışıltı kaza- meye. Daha sonra da “Daha az yazmalı külüyordu. Elinin tersiyle sildi terini, hum-
narak kitlelerin gönlünde taht kuran isimler insan.” diyorum kendi kendime. Daha çok malı bir titreme tuttu bacaklarını. Zangır
vardır bir de. Çok nadir de olsa bazen bir uğraşmalı, daha çok okumalı ve daha az zangırdı her yanı. Acımasız bir taarruz gibi
isim öncelikle bildiğimiz o kişiden başkası- yazmalı. Tabi yazılanların bir değere ulaş- üzerine üzerine geliyordu anılar. Sahneleri
nı anlatmaz. “Sinan” dendiğinde Mimar Si- ması isteniyorsa… Atilla İlhan da daima atlıyordu, yaşamamış, görmemiş gibi yapı-
nan’dan söz edildiğini düşünürüz. “Yunus”, en mükemmel söyleyişi yakalamak gerek- yordu. Birden hareketlendi, koştu, soluğu
öncelikle Yunus Emre’dir. Furuğ deyince tiğinden bahsediyor yazarken. Ve ekliyor: sahilde aldı, hırçın dalgalara baktı, gözleri
biliriz ki genç yaşta trafik kazasına kurban “En kaim romanımı bile günde bir sayfa kamaştı, beyni duruldu, gözleri, kulakları
giden “Yeniden Doğuş”un şairidir kastedi- yazarım.” çalıştı; deniz, onu bugüne getirdi, bugünün
len. Bu listenin genişlerken güncel bir içe- Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- güzelliğine, geçenin geçtiğine inandırdı,
rik kazanması mümkün tabii. den hangisi vardır? derin bir nefes aldı, ardından küçük bir
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- çam ağacının dibinde mışıl mışıl uyudu.
A) Tanık gösterme
den hangisi ağır basmaktadır? Bu paragrafın anlatımı için aşağıdaki-
B) Öyküleme
A) Örnekleme B) Öyküleme lerden hangisi söylenemez?
C) Betimleme
C) Betimleme D) Açıklama A) Öyküleyici anlatım ağır basmaktadır.
D) Tanımlama
B) Yineleme grubuna yer verilmiştir.
E) Tartışma E) Örnekleme
C) Sıralı cümlelerle akıcılık sağlanmıştır.
D) Egemen bakış açısıyla yazılmıştır.
E) Anlatıcı birinci tekil kişidir.
2.
Herkes, Harry Potter’ı öneriyor. Eminim,
pek çoğu bu romanı okumamıştır. Bu öyle
benzersiz ve olağanüstü bir eser değildir.
Harry Potter’ı okul çağındaki gençlere 4.
önermek için birkaç kez düşünmek gere- Roman bize bir inşa faaliyeti sunar. Dü- 6.
kir. Fantastik diye sınıflandırılabilecek ro- şüncelerin ve meselelerin inşası… Öykü Çevre sözcüğü, bir yönüyle doğa anlamın-
manların en mükemmel örneklerini yazan bir düşünce inşası sunmaz demek istemi- dadır. Üretilmiş olmayan her şeydir çevre.
Ursula K. Le Guin okurlarının sorularını yorum, hele bir öykü yazarı olarak… Ama Kirlilik ise istenmeyendir; çevreye zarar ve-
cevaplarken bakın, Harry Potter’le ilgili roman, birden fazla düşünce ve meselenin ren insan ürünüdür. Doğada kendiliğinden
olarak ne söylüyor: “O kadar eleştirmen, örüldüğü bütün bir yapı olmalıdır. Olmaya- kir yoktur. İnsan etkinliğinin olmadığı yerde
birinci Harry Potter kitabının inanılmaz caklardan gidecek olursak, iyi bir öykü tek çevre kirliliğinden söz edilemez. Doğanın
özgünlüğü’nden dem vurup durunca ben bir duygunun ya da düşüncenin yarattığı temel fiziksel unsurları olan, hava, su ve
de tüm bu yaygaranın kaynağı nedir diye bir yapıyla yükselebilir ama bu yapı roma- toprak üzerinde olumsuz etkilerin oluşması
merak edip kitabı okudum. Kafam hâlâ ka- nı taşımaz. Birden fazla düşünce ve me- ile ortaya çıkan ve canlı ögelerin yaşamsal
rışık: ‘Okul romanı’yla ters düşen hareketli selenin gevşekçe birbirine bağlandığı bir etkinliklerini olumsuz etkileyen cansız çev-
bir çocuk fantazyası, o yaş grubu için iyi bir roman da iyi bir öykünün yarattığı yapıya re ögeleri üzerinde yapısal zararlar mey-
eğlence ama üslubu sıradan, hayal gücü yenik düşer. dana getiren ve niteliklerini bozan yabancı
açısından yaratıcılıktan uzak ve ahlaki ola- Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin maddelerin hava, su ve toprağa yoğun bir
rak oldukça yıpratıcı .” hangisinde verilenler ağır basmaktadır? şekilde karışması olayına çevre kirliliği adı
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin verilmektedir.
A) Tanık gösterme-açıklama
hangisinde verilenler ağır basmaktadır? Bu paragrafın anlatımında aşağıdakiler-
B) Öyküleme-tanımlama
A) Tartışma, betimleme den hangisi ağır basmaktadır?
C) Örnekleme-tartışma
B) Tartışma, örnekleme A) Tartışma B) Karşılaştırma
D) Tanımlama-örnekleme
C) Betimleme, tanık gösterme C) Tanımlama D) Örnekleme
E) Tartışma-karşılaştırma
D) Açıklama, karşılaştırma E) Tanık gösterme
E) Tartışma, tanık gösterme

7. 9. 11.
Gazete yazısı yazmak ile roman yazmak İçtenlik, başkalarına yakın olmakla ortaya Bu hafta bir dizi etkinlik için Ankara’day-
birbirinden çok farklı ama severek yapılır- çıkan bir özellik değildir. Bir insan ancak dım. Başkentimizin okuru diğer yerlerden
sa birbirlerine katacakları şeyler var. Ro- kendi “iç”ine yakınsa içtendir. Dolayısıyla farklıdır. Bir kere zor beğenir. Ama bir kez
mancı genelde yalnızdır, içine kapanıktır, içtenlik, kişinin dışının içine göre şekil al- kitabını beğendiği bir yazarı kolay kolay
ben merkezcidir. Benim bir yanım öyle ya- masıdır; kişinin içindeki hesabı karşısında- bırakmaz. Vefalıdır. Ankara’da dört buçuk
bani ki ben bile yaklaşamıyorum. Gazete kinden saklamak için bir çabaya girmeme- saat süren bir imza gününden ve akşam
yazısı yazmak içinse tam tersine dışa açık sidir. İçten insan, tek yüzlü insandır; buna bir salon dolusu okurla uzun ve candan bir
bir enerji lazım. Toplumu okumak, günceli yüzünde maske olmayan insan da diyebi- hasbihalden sonra bir kez daha anladım
takip etmek, halktan ve hayattan kopma- liriz. Onun yüzü, gönlünün aynasıdır; yü- ki, Ankara’nın okuru özeldir. Başka kent-
mak lazım. Gazete yazısı her gün yaza- zünün, gönlün aynası olması ya da yüzün lerin, özellikle İstanbul ve İzmir’in okuru
mam ama haftada iki yazı benim için ideal gönlün aynısı olması kişinin sözüyle dav- gibi, beğendiği yazarı imza gününde yal-
bir denge. Bu bir pencere benim için. ranışının birbirine uyması demektir. nız bırakmaz. Ama bir imza için geldiğinde
bir dizi eleştiriyi de üstelik, düzeyli eleştiriyi
Bu paragrafın anlatımında aşağıdakiler- Bu paragrafın anlatımında aşağıdakiler-
de bildirmeyi ihmal etmez. Diğer kentlerde
den hangisi ağır basmaktadır? den hangisi ağır basmaktadır?
okuyucu ya sever ya döver. Ankara’nın
A) Tartışma B) Karşılaştırma A) Betimleme B) Karşılaştırma okuyucusu hem sever hem döver.
C) Tanımlama D) Örnekleme C) Tanımlama D) Örnekleme Bu paragrafın anlatımında aşağıdakiler-
den hangisi ağır basmaktadır?
E) Tanık gösterme E) Tanık gösterme
A) Tartışma B) Karşılaştırma
C) Tanımlama D) Örnekleme
E) Tanık gösterme
12.
Denizin iyot ve yosun kokulu rüzgârının
arka mahallelere geçmesini, kentin içlerine
nüfuz etmesini engelleyen, altı yedi kat-
8. lı apartmanlardan oluşan bu büyük sura
10. dikkatle bakın, sonra evlerin içine girin.
Bazen birden durur, içime kapanırım. En
Çevrenize bakarsanız, Nâzım’ın şiirini her- Her dairenin bir balkonu vardır mutlaka.
çok da dışarıdan bakıldığında pek canlı,
kes biliyor, herkes en iyi onu tanıyor. Bana Balkonlarda yarı beyaz plastik masa ve
pek hareketli göründüğüm dönemlerimde, sandalyeler bulunur. Balkon korkulukları
sahte gibi gelir bu görüntü. Aslında bizde
durur, dalarım! Yaşadığım ne varsa sor- genelde beyazdır. Bayram günleri bunlar-
en az tanınan, gerçek yönü en az bilinen
gulamaya başlarım. Sevdiğim kim varsa dan aşağıya kocaman Türk bayrakları sal-
şiir Nâzım’ın şiiridir. Çünkü bir iki bir şey
zihnimde onunla buluşur, hatırını sora- lanır. Balkonlardaki çiçekliklerde hep aynı
okuyup, çekiciliğine kapılmayı tanımak sa-
rım. İşte öyle anlarda hayat dediğimiz şey çiçekler açar: Sardunya! Gece dairelerin
nıyoruz, okuduğumuzun anısıyla yetinip
gözümde bir oteli andırır! Hani eskilerin içi ışıl ışıldır. Her salonda avizeler hep aynı
üstünde durmuyoruz; aklımıza vurmuyo-
“iki kapılı han” dedikleri. Çünkü ne kadar noktadan sarkar aşağıya. Salonlarda tele-
ruz. “Memleketimden İnsan Manzaraları”nı
konforlu olursa olsun, ne kadar bağlanır- vizyonlar hep aynı köşededir.
bile okumayanlarımız Nazım Hikmet’in şiir
sak bağlanalım, gün gelir, toparlanır, çıkar Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler-
anlayışı üzerine konuşuyor. Garip değil mi
gideriz oradan! Ev gibi değildir. Bizim de- den hangisi söylenebilir?
sizce?
ğildir. Çoluğa çocuğa, kuşaktan kuşağa A) Bilgi vermeye dönük betimleyici anla-
kalmaz otel odası! Gidince, kalış süremiz Bu paragrafın anlatımında aşağıdakiler-
tım ağır basmaktadır.
bitince... Boşalır! den hangisi ağır basmaktadır?
B) Bir düşünce hikâyeleştirmeden yarar-
Bu paragrafın yazarı hayatla ilgili düşün- A) Tartışma lanılarak aktarılmıştır.
cesinin daha iyi anlaşılması için aşağı- B) Karşılaştırma C) Anlatılanların pekiştirilmesi için tanık
dakilerden hangisine başvurmuştur? C) Tanımlama göstermeye başvurulmuştur.
A) Tanık göstermeye B) Tanımlamaya D) Örnekleme D) İnsanların iç dünyalarıyla yaşadıkları
C) Benzetmeye D) Örneklemeye E) Tanık gösterme mekân arasında ilgi kurulmuştur.
E) Betimlemeye E) Sanatsal bir zevk uyandırmak için fan-
tastik unsurlardan yararlanılmıştır.
12. A 11. B 10. A 9. C 8. C 7. B 6. C 5. E 4. E 3. A 2. E 1. A Cevaplar

1. 3. 5.
Turgut Uyar’ın, özellikle 90’ların sonların- Rumeli Feneri'ne gitmeden önce Garip- Meşhur “Gesi bağları” türküsü Kayseri
dan bu yana gençler üzerinde önemli bir çe'ye uğradık. Çok kez adını duyup hiç Gesi beldesi kökenli. Bağ deyince aklınıza
etkisinin olduğu görülüyor. Gençler, Turgut gitmemiştim Garipçe'ye. Sessiz, sakin bir üzüm bağları gelmesin. Kayseri için bağ,
Uyar’ı çok beğeniyor, çok okuyor ve tabii balıkçı kasabası Garipçe. Buranın neden türlü çeşit meyve ağaçlarının yer aldığı ge-
ki çok etkileniyorlar. Gençliğin bu ilgisinin bu kadar popüler olduğunu anlayamadım; niş bahçeler demek. Gesi de tam böyle bir
nedenini sorgulamak, üzerinde düşünmek sanırım insanlar bu sessizliği seviyor. Be- yer. Kış olmasına ve ağaçlar yapraklarını
gerekiyor. Çünkü ilgileri, yazık ki çoğu nim için fazla sessiz ve küçük bir yer. Kala- dökmesine karşın oldukça güzel bir yer
zaman, niteliğin egemenliği belirlemiyor. balık yerleri daha çok sevdim hep. İnsanın Gesi. Kara taşlı yapıların doğayla uyum
Bazen algılar, modalaşmış olan üzerinden olmadığı yerde tabiatın ne anlamı var ki? içinde barındığı, insan ürünüyle insanın
harekete geçiyor. Uyar’a duyulan bu ilgide Denizle, doğayla dertleşmek, bana faz- doğada hazır bulduklarının barışık yaşa-
onun şiirinin modalaştırılmış olmasının bir la şairce geliyor. Ben, “insanca” yaşamın dıkları ender bir insan yerleşimi. Buraya
payı olduğunu düşünüyorum. Uyar, hangi olduğu yerleri seviyorum. Doğayı doğa ile kadar gitmişken güvercinlikleri de mutlaka
özellikleri ile döneminin diğer şairlerinden baş başa bırakmak sizce de iyi fikir değil görün. Beldenin hemen yukarısında yer
daha öndeydi ki? Ne düşünürseniz düşü- mi? alan bu yapılar bölge insanının doğaya za-
nün, bu sorunun cevabı yoktur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- rar vermeden doğadan nasıl yararlandığı-
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisi yoktur? na güzel örnek.
den hangisi ağır basmaktadır? A) Karşılaştırma B) Kişileştirme Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler-
A) Tanımlama B) Tartışma den hangisi söylenemez?
C) Tartışma D) Tanımlama
A) Emir cümleleri “öneri” amaçlı kullanıl-
C) Açıklama D) Tanık gösterme E) Örnekleme mıştır.
E) Örnekleme B) Kişisel görüşe yer verilmiştir.
C) İnsana özgü özellikler diğer varlıklara
aktarılmıştır.
4. D) Betimleyici ögelerden yararlanılmıştır.
Kaplumbağalar günümüzde nesillerinin E) İşitme duyusuna seslenen ayrıntılara

tehdit altında olması ve koruma çalışmala- yer verilmiştir.
rıyla bilinseler de aslında yaşayan en eski
canlı ailelerinden biridir ve hayatta kalma 6.
uzmanlarıdır. Bunu izah etmek gerekirse
Patika yol kıvrıla kıvrıla uzayıp gidiyor.
bugünkü insan türü, yaklaşık 200 bin yıldır
Dağın zirvesinin üzerinde beyaz benekli
dünyada, kaplumbağalar ise 160 milyon
siyah bir kartal daireler çizerek dönüyor.
2. yıldır. Günümüze değin altı tür kaplumba-
Güneş ışınları, sağlı sollu sıralanmış tes-
Çocukken babamın serçe parmağını tu- ğa yok oldu. Bir tür ise doğada yok oldu
bilerin yapraklarındaki çiyde altın sarısına
tardım. Dışarı çıktığımızda, babam serçe ama insan yapımı bir gölette yaşamını de-
dönerek yansıyor. Yayılan ısı, bin bir çeşit
parmağını uzatırdı; ben de hemen küçü- vam ettirmeye çalışıyor. Dünya üzerinde
kokunun önünü açıyor. Nemli toprak koku-
cük elimle sarılırdım uzatılan bu parmağa. bilinen 328 farklı kaplumbağa türü yaşıyor.
su, çimenlerin tazelik kokusu, yer yer fes-
Bazen sağ elinin serçe parmağını uzatırdı, Bilinen diyoruz çünkü daha geçen ay Gala-
leğenlerin yarattığı sarhoşluk, tesbi içlerin-
bazen de sol elinin serçe parmağını. Bir pagos Adası’nda yeni bir kaplumbağa türü
deki keklik yuvalarından gelen ekşimsilik,
farkı yoktu benim için, babamın tercihi- keşfedildi. Bu türler arasında 134’ünün
inek ve keçilerden kalan tersin kokusunun
ni kavrayamayacak kadar da küçüktüm. nesli küresel ölçekte tehdit altında. Yani
ağırlığı, olgunlaşmaya yüz tutmuş yaban
Hangisi uzatılırsa uzatılsın ben aynı heye- milyonlarca yıldır sadece altı türü yitirilmiş-
armudunun yaydığı mayhoşluk… Hafifçe
canı yaşardım. ken özellikle son 200 yılda neredeyse tüm
esen yelde, yoncalar ve yonca içlerinde da-
kaplumbağa türlerini yok etmek üzereyiz.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- ğılmış sarı kasımpatılar nazlı nazlı salınıyor.
den hangisi ağır basmaktadır? Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Betimleyici anlatım den hangisi ağır basmaktadır?
A) Tanım yapılmıştır.
B) Açıklayıcı anlatım A) Betimleyici anlatım
B) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır.
C) Öyküleyici anlatım B) Açıklayıcı anlatım
C) Sayısal verilere başvurulmuştur.
D) Tartışmacı anlatım C) Öyküleyici anlatım
D) Düşsel ögelere yer verilmiştir.
E) Karşılaştırmacı anlatım D) Tartışmacı anlatım
E) Nesnellik ağır basmaktadır.
E) Karşılaştırmacı anlatım

7. 9. 11.
Bahar yolculuklarının tadına doyum ol- Binanın önündeki sokak her zamanki gibi Bir adam vardı sokağın başında. İnce du-
maz. Bir yanda çiçeklenen, yapraklanan sessizdi. Küçük bahçeye takıldı gözüm. dakları kurumuş, dudağında yarıklar oluş-
ağaçlar, diğer yanda boz toprakların yeşile Farklı bir şey vardı bugün bahçede. Bir muş kabuk bağlamış. Tıraşlı, zayıf, ince ve
boyanması, sarılı, beyazlı, morlu, kırmızılı süre düşündüm, bulamadım. İşte orada gergin bir yüz... Sivilceler yüzünde kırmızı
çiçeklerin kendini göstermeye başlaması, tam önümdeydi. Erik ağacı çiçek açmıştı ve sarı öbekler oluşturmuş. Siyah gözleri
kuşların sevinç çığlıkları, mis gibi toprak, hem de şubat ayında. Şaşırdım ve heye- küçük ve canlı. İnce uzun bir burnu, burun
taze ot, çiçek, ağaç kokan hava… Bahar, canlandım. Yeşil gelmeden bahçeye beyaz kökünde patlatıldığı için kırmızılaşmış bir
insanın içine yaşama sevinci doldurur. Bu gelmişti. Ben aylardan en çok ilkbaharı se- sivilce... Dar anlı kırışık. Sol şakağından
mevsimde Trakya’nın göz alabildiğine uza- verdim ama şubat ayında erik çiçeği gör- kaşlarına kadar uzanan derin bir yara izi...
nan tarlaları yemyeşil olur. Yazın telaşını mek bir tuhaftı. Kreştekiler bir şeyleri ya Kesici bir aletle oluşmuşa benziyor. Siyah
haber verir toprağı ısınan, güneşini bulmuş yanlış öğretmişti ya da eksik. Ben, beyaz saçları geriye doğru yatırılmış. Kulakları
da sıcağını sizinle paylaşan tarlalar. çiçekleri hep yeşil dallarda ve bahar ko- dik ve büyük. Elmacık kemikleri belirgin.
Bu parçada ayrıntıların seçiminde aşa- kusu içinde zannetmiştim. Şubatın soğuk, Çenesinde belirgin bir gamze...
ğıdaki duyuların hangisinden yararla- kuru dallarında rengarenk çiçekleri nerden Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
nılmamıştır? bilecektim, çalışan bir annenin kreş çocu- den hangisine başvurulmuştur?
ğu ben.
A) Tatma B) Görme C) İşitme A) Tartışma B) Örnekleme
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin
D) Dokunma E) Koklama hangilerine başvurulmuştur? C) Öyküleme D) Betimleme
A) Betimleme – Karşılaştırma E) Tanımlama
B) Öyküleme – Betimleme
8. C) Tartışma – Açıklama
12.
Boz renk çakıl taşları ışıl ışıl, kertenkeler- Romancılarımız çevreye karşı duyarsız
D) Karşılaştırma – Öyküleme
le oynaşıyor. Küçük bir düzlük görüyorum, mıdır? Sanmıyorum. Ama romancıları-
E) Açıklama – Örnekleme mızın çevre duyarlılıkları da bir değildir.
düzlüğü karartıp geniş bir yelpaze gibi açı-
lan çınar ve ceviz ağacı, korunaklı bir se- Tıpkı, üsluplarının bir olmayışı gibi. Yaşar
rinliğe davet ediyor. Çınar ağacının dibinde Kemal’le Orhan Pamuk nerede buluşurlar
yumurta kabukları, siyah zeytin çekirdekle- ki? Biri Doğu'ya bakıyor, diğeri Batı'ya. Biri
ri, çay posası, ekmek, tütün kırıntıları, kül- Anadolu’nundur, diğeri İstanbul’un “batı”
10.
lenmeye başlamış bir ateş var. Çobanların, yakasından. Biri kentten çıkmaz. Diğeri
Toros Dağlarının etekleri ta Akdeniz’den doğanın adamıdır. Yaşar Kemal, bir çev-
yonca biçenlerin ya da odun toplayanların
başlar. Kıyıları döven ak köpüklerden son- re adamıdır, şehirde olsa bile doğal çev-
izleri olsa gerek. Çınar ağacının kolundaki
ra doruklara doğru yavaş yavaş yükselir. redir onun romanının dünyası. “Kuşlar da
yuvada kırlangıç yavruları cıyak cıyak an-
Akdeniz’in üstünde daima, top top ak bu- Gitti” kısa romanı İstanbul’u anlatır. Ama
nelerinin gagasındaki solucanı arzuluyor-
lutlar salınır. Kıyılar dümdüz, cilalanmış romanda İstanbul’un yaşadığı toplumsal
lar. Ürkek bir sincap aceleyle ceviz ağa-
gibi düz killi topraklardır. Killi toprak et gi- çözülme, ahlaki çürüme ve doğanın yok
cının yukarılarına tırmanıyor. Ötelerden
bidir. Bu kıyılar saatlerce içe kadar deniz edilmesi süreci birbirinden koparılmadan
gelen efsunlu, yumuşak kaval sesi çıngı-
kokar, tuz kokar. Tuz keskindir. Düz, killi, anlatılır. “Kuşlar da Gitti” bir ağıttır sanki
rak seslerine karışıyor. Siyah keçi sürüsü
sürülmüş topraklardan sonra Çukurova’nın ağıt roman. Romanda yazar, kentsel dün-
ağır ağır, yeşilliklerin tadına baka baka
bükleri başlar. Örülmüşçesine sık çalılar, yadaki değer çöküşüne doğaya yakın du-
ilerliyor. Dağın üzerinde dönen kartal gö-
kamışlar, böğürtlenler, yaban asmaları, rarak tepki göstermektedir.
rünmüyor artık, meraklandım şimdi, acaba
sazlarla kaplı, koyu yeşil, ucu bucağı be-
avını yakaladı da yuvasına mı çekildi? Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin
lirsiz alanlardır bunlar. Karanlık bir orman-
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- hangisinde verilenlerden yararlanılmış-
dan daha yabani, daha karanlık...
den hangisi yoktur? tır?
A) Nesnelere, insanlara özgü nitelikler yük- den hangisi ağır basmaktadır? A) Karşılaştırma, tartışma, örnekleme
leme B) Açıklama, öyküleme, betimleme
A) Tanımlamalara yer verme
B) Betimleyici bir yol izleme C) Tartışma, karşılaştırma, öyküleme
B) Varlıkları ayırıcı özellikleriyle anlatma
C) Çeşitli duyulara seslenme D) Tanımlama, örnek gösterme, betimle-
C) Örneklendirmelerden yararlanma
D) Gözlem gücüyle ayrıntılar seçme me
D) Karşılaştırmalara başvurma
E) Tanık göstermeden yararlanma E) Açıklama, tartışma, tanık gösterme
E) Anlatılanları nedenleriyle belirtme
12. A 11. D 10. B 9. B 8. E 7. A 6. A 5. E 4. D 3. E 2. C 1. B Cevaplar

1. 3. 5.
Bence Türkiye’de “postmodern” kavramı Yazarın en iyi kitabının ya ilk kitabı ya da Ilgaz Dağları'nda, sarıçam, karaçam ve
çarçabuk bir kefeye konan kavramlardan son kitabı olduğuna dair yaygın bir görüş köknarın hakim olduğu ağaç türlerinden
biri oldu. Postmodernizm, beraberinde bir var. İnanmayın bu tür görüşlere. Eser, oluşan orman örtüsü ile kaplıdır. Bu orman
sürü çalışmayı, soruyu, sorgulamayı ge- yazarın düşünce ve düşlerinin kıvamında örtüsü ve saha, zengin bir orman altı bitki
tirdi. Biz bunları hoop hemen bir kalemde karıştığı noktada ortaya çıkan üründür. Bu topluluğu ile desteklenmektedir. Bu bitki
değerlendiriverdik. Oysa postmoderniz- kıvam, ilk eserde bulunabileceği gibi son topluluğu içinde özellikle, orkidelere sık sık
min, modernitenin mantığına ve işleyişine esere de kalabilir. Marquez de bu görüş- rastlanır. Bölge, orkide bakımından Avrupa
dair son derece önemli sorgulamaları oldu. tedir. Ona göre en iyi kitabı ne ilk ne de ve Orta Doğu’nun en zengin yerlerinden
İnsanların benimsediği ölçütler, kavramlar, son kitabıdır; “Kırmızı Pazartesi”dir. Yaşar biridir. Türkiye’de, 24 cins orkide bulun-
tartışma zeminlerinde önemli değişiklikler Kemal’in “İnce Memed”i de ne ilk kitabı ne maktadır. Bunların çoğu, mevsiminde ge-
oldu yakın dönemlerde. Ben postmoder- de son kitabıdır ama bana sorarsanız en zildiğinde, Ilgaz dağlarında görülebilir.
nist filan değilim ama postmodernizmin iyi kitabıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
böyle basitçe ve kolayca geçiştirilmesini Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin den hangisi ağır basmaktadır?
de doğru bulmuyorum. Bence postmoder- hangisinde verilenlerden yararlanılmış- A) Açıklayıcı betimleme
nistlerin verdikleri yanıtlardan olmasa bile, tır?
sordukları sorulardan pek çok şey öğren- B) İzlenimsel betimleme
A) Tanık gösterme, tartışma, örnekleme
mek mümkün. C) Öyküleme
B) Açıklama, öyküleme, betimleme
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- D) Tartışma
den hangisi ağır basmaktadır? C) Tartışma, karşılaştırma, öyküleme
A) Betimleyici anlatım D) Tanımlama, örnek gösterme, betimle-
me
B) Açıklayıcı anlatım
E) Açıklama, tartışma, tanımlama
C) Öyküleyici anlatım
D) Tartışmacı anlatım
E) Karşılaştırmacı anlatım
2. 6.
4. Türkçe, yoksul bir dil değildir. XI. yüzyılda
İnternetin tıpkı gökteki ay gibi, iki ayrı yüzü
yazılmış olan Divan ü Lugati’t-Türk’te yer
var. Bir tarafı gayet aydınlık, ışıl ışıl, öyle Bertold Brecht, “Toplumca ihtiyacımız
alan kelimelerin sayısı 8624’tür. Oysa aynı
ki göz kamaştırıyor; diğer tarafı ise zifiri kahramanlar değil, kahramanlara ihtiyacı
dönemde hazırlanmış bir Lâtince-İngilizce
karanlıkta, henüz yeterince bilinmiyor. Bir olmayan bir toplum”dur, diyor. Aynı görüş-
sözlükte yer alan kelime sayısı 3000’dir.
yanıyla bilginin ve iletişimin hızla yayılma- teyim. Kahramanlardan da, kahramanlık
Türkçedeki kelime sayısı, bu dönemde,
sını, globalleşen dünyada karşılıklı ve bek- ihtiyacından da hazzetmiyorum. Anti kah-
İngilizcedeki sayının yaklaşık üç katı ka-
lenmedik etkileşimleri, en ücra köşelerde ramanlar da tehlikeli, zira onlar da kendi
dardır. Üstelik Kaşgarlı Mahmut, eserinde,
sivil itaatsizliği mümkün kıldı internet; bilgi- “anti” sıfatlarına çöreklenerek kahraman-
canlı dilde yaşamayan ve Türkçe kökenli
nin ve dolayısıyla toplumların demokratik- laşıyorlar. Karakterleri seviyorum, zaafları
olmayan kelimelere yer vermediğini de
leşmesini, sivilleşmesini hızlandırdı. Artık olan, canları yanan, kenarda kalan insan-
belirtir. XI. yüzyılın bu güçlü dili, yukarıda
kimsenin tekelinde değil "bilmek". Herke- ları yazıyorum. Hakikatin katmanlı ve kat-
belirttiğimiz çeşitli sebeplerle gerektiği şe-
sin her şeyi rahatlıkla okuyabildiği bir çağ- merli olduğuna inanıyorum, o katmanlar
kilde işlenmediği, yüzyıllarca ihmal edildiği
da yaşıyoruz; harflerin kapısı ardına kadar arasında gezinmek zaten kahraman ya da
hâlde bugünkü durumuna gelmiştir. Türk-
açık, olması gerektiği gibi. Beri yandan bu stereotip yazma geleneğinin tamamen dı-
çemiz bugün, Türkçenin ilim dili olamaya-
dinamik süreç beraberinde ne yazık ki yan- şına çıkabilmenize yardımcı oluyor.
cağını, Türkçenin yoksul bir dil olduğunu
lış haber, dedikodu ve sövgü trafiği getirdi; Bu parçanın yazarı tutumunun doğrulu- savunanların iddia ettiği kadar vahim bir
önüne geçilemez bir bilgi kirliliği, hatta nef- ğunu ortaya koymak için aşağıdakiler- durumda değildir.
ret söylemi doludizgin gitmekte. den hangisine başvurmuştur?
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler-
A) Örneklemeye den hangisi yoktur?
B) Alıntı yapmaya A) Karşılaştırma
A) Zıt anlamlı sözcüklere yer verilmiştir.
C) Betimlemeye B) Sayısal verilerden yararlanma
B) Yineleme kullanılmıştır.
D) Tanımlamaya C) Kanıtlara başvurma
C) Benzetme vardır.
E) Öykülemeye D) Söz sanatlarına başvurma
D) Karşılaştırma yapılmıştır.
E) Öyküleme ağır basmaktadır. E) Başkalarının görüşünü eleştirme

7. 9. 11.
Günlerden pazartesi. Yine vapurun alt Bir kitabı okurken sadece anlatılanı değil, İklim ile orman arasında karşılıklı bir ilişki
kamarasındayım. Yine hava karlı, yine İs- anlatanı da okuduğumuzu düşünmek is- söz konusudur. Ormanın iklim üzerindeki
tanbul çirkin. Hele yağmurlu günlerinde… teriz. Kemalettin Tuğcu’yu duygusal, Bar- etkileri kadar, iklimin de orman üzerinde
Yalnızlık dünyayı doldurmuş. Sevmek… bara Cartland’ı şatafat meraklısı, Boris Vi- etkileri bulunmaktadır. İklim, ormanın ya-
Bir insanı sevmekle başlar her şey. Burada an’ı asi, Bukowski’yi ağzı bozuk, Stephen pısını ve gelişimini belirleyen en önemli
her şey bir insanı sevmekle bitiyor. Güzel King’i ürkütücü, Baudlaire’i hırçın, Hüseyin etkendir. Ormanların özellikleri, yayılış böl-
bir yer Alemdağı. Şu saatte, on beş met- Rahmi Gürpınar’ı argo düşkünü, Halide gelerindeki iklim koşullarına bağlı olarak
relik ağaçları, Taşdelen’i, yılanı ile… Kış Edip Adıvar’ı sert kadın biliriz. Nerden mi? değişmektedir. Bol yağmurlu, ılıman iklim-
günü yılanlar inindedir, olsun. Taşdelen Yazdıklarından. Aynı mantıktan hareketle lerde yıl boyunca yapraklarını koruyan gür
parmak gibi akar. Önce içimizi, sonra dışı- yazdıklarını çok sevdiğimiz edebiyatçıların ormanlar yetişir. Yazın kurak, kışın soğuk
mızı yıkar. Su içmeye gelen bir tavşan, bir iyi insanlar olduklarını peşinen kabulleni- iklimlerin ormanları ise geç gelişir ve ge-
yılan, bir karatavuk, bir keklik... Alemdağı riz. Sevdiğimiz metinleri "iyi" metinler ola- nellikle kışın yaprak döker.
güzel, Alemdağı. İstanbul çamur içinde. rak tanımladığımıza göre, bu iyi metinlerin Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
Taksi şoförleri su birikintilerini inadına in- yazarlarını da neredeyse otomatik olarak den hangisine başvurulmuştur?
sanların üzerine sıçratıyorlar. Kar inadına "iyi" bir yere yerleştiririz.
A) Öykülemeye B) Tanık göstermeye
içimize içimize yağıyor… Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler-
C) Açıklamaya D) Benzetmeye
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisi ağır basmaktadır?
den hangisi yoktur? E) Tartışmaya
A) Tanımlama B) Tartışma
A) Duygulara yer verme B) Betimleme C) Açıklama D) Tanık gösterme
C) Öyküleme D) Tanımlama E) Örnekleme
12.
E) Abartma
10. Boyaların resim yapılacak yüzeye uygu-
Genç bir aile, dışarıda pazar kahvaltısın- lanma biçimleri de çeşitlidir. Hem yağlı,
8. hem de sulu boyada kullanılan en yaygın
da... Anne hiç dinlenmemiş gibi bitkin ve
İnsan yüz kere çekiştirir mi birini, hem de yöntem boyanın fırçayla sürülmesidir. Bun-
mutsuz! Altı yaşlarındaki oğulları pek ya-
tıpatıp aynı kelimelerle? İnsan bin kez andan başka mala, ıspatula, sünger, merda-
ramaz, şımarıklığı pek yorucu! Babanın
latır mı bir hadiseyi, hem de aynı seyirci- ne gibi araçlar kullanılır. Çeşitli püskürtme,
canı sıkkın, aklı galiba başka yerlerde!
ye? Meğer ne çok özlemişim, bilmeden Oğlan, babasının cep telefonunu kapıp akıtma, damlatma, fışkırtma, fırlatma yön-
yokluğunu çektiğimi. Ankara-İstanbul ara- “Poz verin, çekeceğim.” diyor. Kamerayı temleri de vardır. Kuru boyalar ise resim
sında mekik dokuya dokuya geçen yaz onlara yöneltiyor. Anne başını hafifçe ko- yüzeyinde iz bırakacak biçimde kâğıda
mevsimin sonlarına doğru bir öğle vakti, casına doğru eğip objektife gülümsüyor. sürtülür. Tüy, kamış, çelik uç gibi sert bir
önümde bilgisayar, açık kitaplar, pence- Baba, omuzlarını dikleştirip yüzüne sevimli araç, sulu bir boyaya batırılır, sonra bir
reden esmemekte direnen rüzgâr, çalışı- bir ifade konduruveriyor! Oğlan tuşa bası- yüzey üstünde dolaştırılırsa, boya görece
yorum bir makale üzerinde. Derken ara- yor. Krak... Çekim bitti. Poz da bitti. Anne ince bir çizgi biçiminde yüzeye aktarılmış
lık kapıdan sızan kahkahalar... Fütursuz, mutsuzluğuna, baba can sıkıntısına geri olur. Boyaların yüzeye uygulanması sıra-
umarsız, birbirini tetikleyen... Giderek yük- dönüyor. İlerde o fotoğrafa bakanlar ne sında cetvel, gönye gibi yardımcı araçlar
seliyor kelimelerin tonu, giderek kabarıyor görecekler? Zarifçe saklanan gerçeği fark da kullanılabilir. Bir kompresör aracılığıyla
kahkahalar, hep birlikte gülüp, hep birlikte edebilecekler mi? Ama bildiğim bir şey var: boya püskürtmeye yarayan pistoleler gü-
beddua edip aynı anda konuşuyorlar. Tek Görünmez bir buyruk, nasılsak öyle olmayı nümüzde iyice küçülerek kalem gibi kulla-
bir sohbetin içinde damar damar beş ayrı fotoğraflar da yasaklamış sanki. nılır duruma gelmiştir.
sohbet devam ediyor. Boğaz’ın suları gibi Bu parçanın anlatımı için aşağıdakiler- Bu paragrafın anlatımı için aşağıdaki-
birbirine karışmadan akmayı başarıyor den hangisi söylenemez? lerden hangisi söylenemez?
muhabbet akıntıları.
A) Düşüncenin anlatılmasında örnekten A) Sanatsal bir zevk uyandırma amacı
Bu parçanın anlatımında aşağıdakiler- sonuca varma yöntemi izlenmiştir. yoktur.
den hangisi yoktur?
B) Betimleyici anlatıma özgü ayrıntılar B) Açıklayıcı anlatım ağır basmaktadır.
A) Tartışma vardır.
C) Kelimeler genellikle gerçek anlamda
B) Pekiştirmeye başvurma C) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır.
kullanılmıştır.
C) Yineleme D) Farklı kiplerdeki çekimli eylemler kulla-
D) Okuyucuyu bilgilendirmek üzere kale-
nılmıştır.
D) Tanımlama me alınmıştır.
E) Durgun bir manzara, yorumsuz tasvir
E) Abartma E) Bir sanat metninden alınmıştır.
edilmiştir.
12. E 11. C 10. E 9. E 8. D 7. D 6. D 5. A 4. B 3. A 2. E 1. D Cevaplar

Paragrafta Yapı 2. Modül Test 7
1. 4. 6.
(I) Öykü, yazınımızın her döneminde gün- Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın (I) Yaklaşık yedi bin kilometrelik yolculuğa
demde olmuş, yazınsal oluşumumuzu et- giriş cümlesi olmaya uygundur? çıkmadan önce kafam biraz karışıktı. (II)
kilemiş bir türdür. (II) Eski edebiyatımızda A) Uluslararası bilgi alışverişinin normal- Bizim Laponya dediğimiz Lapland nasıl bir
bile halk hikâyesi veya mesnevi adı altında leştiği çağımızda dünya, çok hızlı bir yerdi? (III) Ne giyilir, ne yenir, ne içilir diye
öykü vardır. (III) 20. yüzyılın başında ulus- değişme ve gelişmeye tanıklık ediyor. kaygılanırken soluğu internette aldım. (IV)
laşma bilincinin etkisiyle dili yabancı etki- Eksi 20-25 derece soğukluğu okuyunca
B) Bu mücadelede kimi milletler bir araya
lerden kurtarmak düşüncesi edebiyatın her için için üşümeye başladım, gözüm kork-
gelerek, ortak kültüre l değerler esası-
türünde kendisini göstermiştir. (IV) Ama bu tu, vazgeçmeyi düşündüm. (V) Lapland’da
na dayalı birlikler oluşturuyorlar
düşünceyi topluma yaymakta öykü, şiirden kalacağımız Eskimo evlerini görünce önce
daha baskındır. (V) Şiir, nasıl olursa olsun C) Ne var ki bizi, ekonomik alandaki sı- şaka sandım. (VI) Kar ve buzun içindeki
belirli sayıdaki okuyucuyu etkiliyor, ulusun kıntılardan çok, uluslar arası ilişkilerin küçücük evler tamamen cam; iki yataklı,
dil bilincine yön veremiyor. (VI) Oysa Ömer kültürel alanı nasıl etkilediği ilgilendir- lavabolu, çok iyi ısıtılan evler sanki ev değil
Seyfettin örneğinde olduğu gibi öykü, top- mektedir. de birer oyuncaktı.
lumun bütün kesimlerine açılıyor, ulusal dil D) Ama ülkemizde, gelir dağılımının bo- Bu parça numaralanmış cümlelerden
bilincinin oluşmasında öncü bir rol oynu- zulmasından kaynaklanan ekonomik hangisinden başlanarak iki paragrafa
yor. dengesizlikler, toplumu ve kültür haya- bölünmelidir?
Bu parça numaralanmış cümlelerden tımızı da karmakarışık hâle getirmiştir. A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
hangisinden başlanarak iki paragrafa
E) O günden bu yana Türkiye, kültürün
bölünebilir?
yok sayıldığı, hayatın yalnızca maddî 7.
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. yönünü ön plana çıkartan bir ülke gö-
(I) Bugünün yazarları olarak önümüzde
rüntüsüne sokulmuştur.
öykü türünün en güzel örnekleri var. (II)
2. Öykünün ustaları eşsiz bir dil işçiliği ve
Sürekli yer değiştiren memur çocukların- duyarlıkla dile getirmiş türlü şeyi. (III) Hani
dan başarılı yazarların çıkacağına inanmı- “Gök kubbe altında söylenmemiş söz yok-
yorum. (I) Bir yazarın en sık sığınacağı yer, tur.” diye bir darb-ı mesel var; öykü zen-
çocukluğunun, ilk gençlik yıllarının coğraf- ginliği bunu doğruluyor gibi. (IV) Ustaların
yasıdır. (II) Bir yere tam alışacakken, o ye- eserlerini okumaya başladığımda öykü
rin yerlisi gibi olacakken bir başka yere gö- yazmak gibi bir niyetim yoktu. (V) Onların
çüp konmak, sizi bundan yoksun bırakır. eşsiz anlatı evrenlerini keşfetmek ve haya-
(III) Doğru dürüst arkadaş bile edinemez- ta farklı pencerelerden bakmak yetiyordu
siniz, kalıcı dostluklara vakit bulamazsınız. bana. (VI) Öyküleri okudukça, bir gün bir
(IV) Aşk acısı çekecek, onun gerekli bakı- öykü yazsam da ustalara erişemeyeceği-
mını yapacak kadar vaktiniz bile olmazsa, mi düşünüyordum ama iyi öyküler sonuçta
aşkın ne kökü olur ki? (V)
5. beni öykü yazarlığına itti.
Bu parçada numaralanmış yerlerden (I) 1 milyon 600 bin nüfuslu Eskişehir’de Bu parça numaralanmış cümlelerden
hangisine “Ancak bir coğrafyanızın olma- iki büyük üniversite var: Osmangazi ve hangisinden başlanarak iki paragrafa
sı için bir yerde uzun süre yerleşik kalma- Anadolu Üniversiteleri. (II) Dolayısıyla bölünmelidir?
nız gerekir.” cümlesi getirilebilir? şehir merkezi nüfusunun yaklaşık yüz- A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. de otuzunu öğrenciler oluşturuyor. (III)
Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinin
kesiştiği noktada olduğu için, önemli yol
8.
kavşaklarındandır Eskişehir. (IV) Paris ile
3. (I) Mimarlık mekân tasarlama işidir. (II)
Venedik’ten izler taşıyan bu Orta Anadolu
(I) Dergilerde şiirlerim arka arkaya yayım- şehrinin başta ırmak kıyısı sosyal tesisleri İnsan, barınmak ve doğadan korunmak
lanır olmuştu. (II) Ama yazdıklarımı beğen- olmak üzere her tarafında karşınıza kala- için bir mekâna ihtiyaç duyar. (III) Mimar-
miyordum. (III) Şiire ölçülü, uyaklı şiirler balık ve gürültülü öğrenci grupları çıkıyor. lık evrensel bir meslektir. (IV) Bu mekânı
yazarak başlamıştım. (IV) Bir gün şiiri bı- (V) Şehri rahat gezmek isteyenlerin hafta kendine özgü inanış, kültür doğrultusunda
rakmam gerektiğini anladım. (V) O günden içini tercih etmelerinde yarar vardır. ve coğrafya koşullarını dikkate alarak oluş-
sonra kalemimi öykü yazarak ve eleştiriyle turur. (V) Mimari sanatı, bunun için kıtadan
Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
uğraşarak kullandım. kıtaya, hatta ülkeden ülkeye değişir.
den hangisi düşünce akışını bozmakta-
Bu parçadaki numaralanmış cümleler- dır? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
den hangisi anlam akışını bozmaktadır? hangisi düşünce akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Paragrafta Yapı
9. 11. 13.
I. Anadolu'da da sıcak kentlerin yapıları (I) Eylül ayı pek çok kimse gibi bana da (I) Ben, Türkçenin Batı dillerinin sözcük ve
ile soğuk kentlerin yapıları farklıdır. ayların en güzeli geliyor. (II) Yazın sıcak- kullanımlarıyla doldurulmasına da Arap-
II. Mimaride malzeme sağlamak ve do- lığının ardından eylülün serinliği insana bir ça ve Farsça kullanımlarda diretilmesine
ğadan korunmak önemli olduğundan başka tat veriyor. (III) Ara sıra yağan yağ- de karşıyım. (II) Dillerin kapısını ne kadar
mimari yapılar, coğrafik koşullara göre murlardan sonra tertemiz ve berrak mavi sıkı kapatırsanız kapatın onlara başka dil-
değişir. göğe bakmak büyük bir zevk ve neşedir. lerden sözcük girişini engelleyemeyece-
III. Karasal iklimlerin yapıları, ılık iklimlerin (IV) Hele kurak ve çorak bölgelerde yazın ğinizden yabancı sözcükler konusundaki
yapılarından daha sağlam yapılır. sıcaklığının kırıldığı ve bulutların belirme- duyarlılık anlamsız.(III) Bence, “oluşmak”
IV. Dağlık bölgelerde yapılar, doğanın ye başladığı bu ay büyük bir özlemle bek- sözcüğü dururken ‘müteşekkil’ sözcüğünü
yapısına ve rengine uyum sağlar; ova- lenir. (V) Eylül düşünce ve duygularımızı kullanmak ya da Türkçede bulunmayan
larda ise genellikle tek tip yapılar inşa etkiler. (VI) Her şeyin geçiciliğini, düşündü- “hayat-ı içtima” gibi kullanımları yaşatma-
edilir. rür; boş arzuların peşine düşmenin gerek- ya çalışmak yanlış. (IV) Arapça ve Farsça-
V. Bir Kuzey Avrupa yapısıyla Akdeniz sizliğini anlatır. (VII) Sararan yapraklarda, dan Türkçeye yüzyıllar öncesine girip halk
ikliminin hâkim olduğu bir Kuzey Afri- solan doğada güzelliğin ardından yokluğu tarafından büyük kabul görmüş sözcükleri
ka sahil düzlüğünün yapıları birbirine anlatan soğuk bir kışın geldiğini hissettirir. yok etmeye çalışmak gereksiz, diyenlere
benzemez. Bu parça numaralanmış cümlelerden saygı duyarım. (V) Ama karşılıkları apaçık
hangisinden başlanarak iki paragrafa ortadayken Arapça ve Farsça kelimeleri
Yukarıdaki numaralanmış cümleler an-
ayrılabilir? kullanmak dil bilincinden yoksun olmak
lamlı bir bütünlük oluşturacak şekilde
anlamına gelir.
sıralandığında hangisi ilk cümle olur? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VII.
hangisi düşünce akışını bozmaktadır?
10.
I. Sanatçılar, müşteri toplamak için res- 12.
min boyutlarını büyüttü ve daha çarpı- I. Şunu yeme, bunu yeme diyen sözde
cı renkler kullanmaya başladı. uzmanlar, bizleri anlaştıkları üreticile-
II. 18. yüzyılın sonunda ressamlar, sanat- rin ürünlerine yönlendirdi.
larından para kazanmaya başlayınca II. Beslenme konusunda o kadar bilgisisiz
resim sanatında büyük bir değişim gö- ki bundan ekonomik çıkar sağlamak is- 14.
rüldü. teyenler yıllarca bizleri sömürdü.
(I) Diline sahip çıkmayan bir milletin varlı-
III. Sanatçılar, güncel olaylardan, hayal III. Beslenme uzmanlarının uyarılarını dik-
ğından söz edilemez. (II) Kültürü de kendi
gücüne seslenen ve ilgi uyandıran ko- kate almak, sağlığımızı korumamız açı-
de yok olmaya mahkumdur. (III) 1945’ten
nuları seçmeye başladılar. sından çok önemlidir.
bu yana Türkçe dış tehdit altında. (IV) O
IV. Artık resimlerde sadece dinî motifler IV. Bir zamanlar bize çay zararlıdır dendi; günden bu yana önce klasiklerdeki çevril-
ya da mitolojiyi işlemiyor; varlıklı kesi- sonradan öğrendik ki çayın bilinen bir meyen sözcükler sorun oldu. (V) 80’li yıl-
min düşlerine konu olan her şeye yer zararı yokmuş. larda televizyon, evlerimizin içine girerek
veriyorlardı. V. Aynı durum pek çok yağlı yiyecek için bizlere diziler üzerinden yabancı sözcük
V. Belki de resimdeki en büyük değişim, de geçerli olduğuna göre en iyisi bes- öğretti. (VI) İnternetle tanıştıktan sonra ise
yeni konu arayışları idi. lenme konusunda kendimizi dinleme- yabancı sözcük kullanımı, bir veba gibi di-
Yukarıdaki cümlelerden bir paragraf miz; kulaklarımızı “beslenme uzmanı” limizi sardı; Türkçeyi belki onda bir oranın-
oluşturulduğunda sıralama aşağıdaki- unvanlı kişilerin uyarılarına kapatma- da yabancılaştırdı.
lerden hangisindeki gibi olur? mızdır.
Bu parça numaralanmış cümlelerden
A) I, II, III, IV, V B) II, I, V, III, IV Bu cümlelerden bir paragraf oluşturul- hangisinden başlanarak iki paragrafa
mak istense numaralanmış cümleler- ayrılabilir?
C) IV, III, II, I, V D) IV, III, I, II, V den hangisi, düşünce akışını bozar?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
E) III, IV, II, V, I A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
14. B 13. B 12. C 11. D 10. B 9. B 8. C 7. C 6. D 5. C 4. A 3. C 2. B 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Her yazar, edebî üretim çabasında fark- (I) Kasım ayı İstanbul’da bana bir başka (I) Büyüklerin merakı, küçüklerin büyüyün-
lı bir yolculuk yapar. (II) Her yazar, okur güzel görünür; kasımda üşümeyi ve ıslan- ce ne olacağını öğrenmektir. (II) Çocukla-
için farklı bir yolculuktur. (III) Kimi tek bir mayı göze alarak dolaşırım caddelerde. rın ağzından bu yönde bir cevap almak için
romanla kimliğini bulur; kimi yıllarca sü- (II) Kadıköy’den bir motorla Eminönü’ne can atarlar. (III) Çocuklardan alınan yanıt-
ren bir arayışın sonunda bizi aradığımız geçer, Cağaloğlu’nda bir yayınevi büro- larsa çoğu zaman gülünçtür. (IV) Uçurtma-
yolculuğa çıkarır. (IV) Yazarların olaylara sunda dostlar ile buluşurum. (III) Kışa ka- cı olmak isteyenden bisiklet tamircisine,
bakışı ile yaşamları arasında sıkı bir ilgi pıları açarken üşümeye alıştırır bünyemizi aklınıza üç yıl düşünseniz gelmeyecek
vardır. (V) Çocukluğunda hep dışlanmış, kasım. (IV) İlk kez eldiven kullanmadan cevaplar verenler vardır onların arasında.
belki şiddet de görmüş Ahmet Haşim’in ulaştım aralık ayının ilk günlerine. (V) Al- (V) Çocuk eğitimi, eğitim kurumlarının ne-
iyimserlik yüklü yazılar yazmasını ondan lah’tan edebiyatın soluğu “çok fazla yaz- redeyse kapıların önüne geldiği çağımızın
bekleyemezsiniz. (VI) Orhan Veli gibi başı- dan kalma” havadaki gerilimi yatıştırıyor; en büyük sorunudur. (VI) Kurum çeşitlili-
boş bir adamın kaleminden de klasik ahlak yoksa hep kışı gözlerdim. ğinin neden olduğu kararsızlık ve eğitime
kurallarını okuyamazsınız. farklı kişilerin el atmış olmasından dolayı
Bu parça, iki paragrafa ayrılmak istense kurumlara duyulan güvensizlik aileleri sü-
hangisinden sonra “Bu kez öyle olmadı.”
ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? rekli bir ikileme hatta kimi zaman bunalıma
cümlesi getirilse parçanın anlam akışı
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. düzelir? sürüklüyor.
2. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Bu parça, numaralanmış cümlelerden

I. Her kahraman, yazarından bir parça-
5. bölünmelidir?
dır; onun hayatının veya kişiliğinin bir
yönünü anlatır. (I) Kültür dünyasında yaşanan dramatik A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
II. Büyük başarılar kazanma beklentisinin olaylardan birisi de bir yazarın eserini ya-
uzun süre karşılıksız kalması, kişilerin yımlatmadan ölmesidir. (II) Bu acı olay ne
psikolojisini olumsuz etkiler. yazık ki pek çok kişinin başına geliyor. (III)
III. Doğa sevgisi, her genç yazarı zamanla Kültür dünyamız, ülke içine yeteri kadar
romantizmin ülkesine atar. yönelmiş değil. (IV) Ölümün önüne geçil-
IV. Şairlerin o tür konularda toplumdan mez elbette; sorun, olayın herkes için ge-
farklı düşünmesini, onların sosyal kişi- çerli ölüm gerçeğiyle ilişkisinin ötesindedir.
ler olmadığını yorumlamak yanlıştır. (V) Yazarlarımız ölmeden değer görmüyor;
V. Bir eserde her zaman karşımıza çıkan yayıncılar, onlarla ilgili bir kamuoyu oluş-
kişileri bulsak o eserin anlatımı özgün madan onların eserlerini yayımlamaya de-
de olsa ondan uzaklaşabiliriz. ğer bulmuyor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden 8.
hangisi bir paragrafın giriş cümlesi ola- hangisi, paragrafın anlam akışını boz-
(I) İstanbul’un mimarisiyle ilgili kitabımın
maz? maktadır?
bir zayıflığı vardır. (II) Araştırma aşaması,
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 1980’de yapılmış eski bir kitap benim ki-
tabım. (III) “İmparatorluk, Mimarlık ve Şe-
3. 6. hir” adlı yeni kitabımı yazarken Fransa’nın
(I) İnsanın doğup büyüdüğü yerden gitme- I. Sanatçı, gerçekliğe farklı bakmak, onu da Osmanlı’dan etkilendiğini gördüm. (IV)
si hep zordur. (II) Doğup büyüdüğümüz alışılmadık açılardan görmek peşinde. Hep Osmanlı’nın Batı’dan nasıl etkilendi-
yerlerde, yürek gardrobumuz zamanla II. Onun için önemli olan farklı olmak de- ğine bakmışım. (V) Örneğin, Cezayir’e ya-
tıka basa dolar. (III) Uzaklara gitmek, çoğu ğil, halkın bulabildiğini bulmaktır. pılacak bir anıt tasarımı konusunda, Fran-
zaman yenilenmeyle neticelendiğinden III. Gerçeğin henüz kimsenin kamerasına sa’nın büyük mimarlarından Viollet-le-Duc,
ufkumuzu açar, yüreğimizi genişletir. (IV) girmemiş yönlerini bulmak için uğraşıyor. Cezayir’i görsel olarak tanımlayacak bir
Çünkü hayalleri, umutları, sevinç ve üzün- IV. Bir camdan dışarıya herkesin baktığı simge aradığında, Osmanlı camilerinden
tüleri; ilkleri, sonları, yağmuru, rüzgârı dol- gibi bakarsanız gerçeğin sırlarına ula- ilham alıyor.
durmuşuz ona. (V) Çok ağırdır yüreğimiz; şamazsınız. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
taşınırken, alışık olduğumuz yeri terk eder-
V. Bilinmeyeni bulmak, başkalarının bil- hangileri yer değiştirirse paragrafın an-
ken bizi yükünün altında ezer.
mediği yolları denemeyi gerektirir. lam akışı sağlanır?
hangisi, paragrafın duygu akışını boz- A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
bir paragraf oluşturulsa hangisi o pa-
maktadır? D) III. ve IV. E) IV. ve V.
ragrafın düşünce akışını bozar?

Paragrafta Yapı
9. 11. 13.
(I) Edebî ürünlerin hayatımızda tuttukları (I) Furuğ Ferruhzad, çağının yazarlarından (I) Antik Yunan tragedyalar, biçimsel ba-
yeri konu etmeyen yazar azdır. (II) Edebi- etkilenip etrafındaki kültürel ve edebî çev- kımdan çağdaş tiyatroya çok imkân ve-
yat metinlerinin bizim için önemini anlat- reden faydalanarak sanat, şiir ve toplumla riyor. (II) Bugünün insanının tragedyası,
mayan yazar sayılıdır. (III) Çünkü yazarlar, ilgili yeni bir bakış açısı kazanır. (II) Bu dü- acıları görmezden gelmesinde, hesap
toplumun edebiyatın önemini bildiği ko- şünce değişimi onda o kadar derindir ki yeni vermeyi unutmuş olmasında yatıyor. (III)
nusunda ciddi bir kuşku içindeler. (IV) Ne şiir kitabının adını “Yeniden Doğuş” koyar. Antik tiyatronun en önemli özelliklerinden
de olsa görsel çağda edebiyat gün geçtik- (III) Kitaptaki şiirler eskilerinden çok fark- biri de insanın acıyı hissetmesini sağlama-
çe ilgi sıralamamızda geriye düşüyor. (V) lı bir ruh hâliyle kaleme alınmış; sosyal, sıdır. (IV) Başka bir çağ ve başka bir ulusa
Görsellik ne kadar gelişirse gelişsin sözün eleştirici ve uyandırıcı temalara sahiptir. ait sanatsal bir üretimi bugüne taşımak ve
değeri tartışma konusu olmayacağına (IV) Furuğ Ferruhzad’ın şiirlerinde doğayı kendi izleyicimize seyrettirmek daima risk-
göre edebiyat yok olmaz. (VI) Yazarı tedir- betimleme ve onun güzelliklerini övmenin lidir. (V) Onun “trajik olanın” ifade edilmesi
gin eden de edebiyatın yok olması değil; özel bir yeri söz konusudur. (V) Ama onun için sunduğu anlamsal imkânlar çağdaş ti-
edebiyatın gözden düşmesi, sanatlar için- şiirlerinde göze çarpan en iyi özellik şiir yatro için tükenmez bir kaynaktır.
de diplerde dolaşmasıdır. cevheridir, bu da onun şairlik ruhuna sahip Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden olduğunu gösterir. (VI) Bu şairlik ruhuna den hangisi, düşünce akışını bozmak-
hangisi atılsa, parçanın anlamında daral- duygusal deneyimlerin yanında yaşama tadır?
ma veya anlam akışında bozulma olmaz? özgün bir bakış hâkimdir.
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. Bu parça, iki paragrafa bölünmek isten-
se ilk paragrafın son cümlesi, numara-
lanmış hangi cümle olur?
10. 12.
(I) Yağmur dinince kentin dağ eteklerindeki Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir pa- 14.
en büyük mahallesine doğru yürüyorum. ragrafın giriş cümlesi olamaz?
(II) Kötü görüntüden kurtulmak istercesi- (I) Türk resim sanatı tarihine göz atıldığın-
ne gözlerimi kentin kuzeyindeki görkemli A) Okuyucunun bu tür eleştiriler konusunda 19. yüzyıla kadar, resim sanatımıza,
dağlara çeviriyorum. (III) Elektrik tellerini daki düşüncelerini öğrenmek ve dikka- temeli Türk-İslam geleneğinde yatan min-
bir yanda tutabilsem bu mahalle bir Orta te almak kolay değildir. yatür sanatının egemen olduğu görülmek-
Çağ kentinin geriliğini yaşıyor, diyebilirim. B) Kitap yazıldığı dönemin koşullarına, tedir. (II) Türk resim sanatında doğal yaşa-
(IV) Dağlar, doruklarındaki karla ve etek- sosyal ve siyasal olaylara yer verir. mın ve köy-kasaba günlüğünün önemli bir
lerindeki yeşillikle muhteşem bir görüntü ağırlığı vardır. (III) 19. yüzyıl başlarından
C) Yazarın eseri oluştururken içinde bu-
sunuyor. (V) Belki haksızım ama kentin itibaren ise köklü bir değişim başlamış. (IV)
lunduğu ruhsal durum, eseri farklı nok-
geriliğini, insanların bu muhteşem doğaya Bu dönemde güç kazanan Batılılaşma ha-
talara götürebilir.
teslim oluşuna, o varken başka güzellik reketleri resim alanında da etkili olmuştur.
D) Yazar, kitabı yazarken hissettiği duy- (V) Ressamlar, Batı resmini tanıdıkça ge-
aramayışına bağlıyorum. guları, eser bittikten ya da piyasaya leneksel tarzından Batı tarzına doğru yol
Bu parçada numaralanmış cümlelerden çıktıktan sonra hissetmeyebilir. almışlardır.
hangileri yer değiştirdiğinde parçanın E) Her kitap, yazarının çağa bakışından
anlam akışı düzelir? Bu paragrafta numaralanmış cümleler-
ve toplumun geleceği ile ilgili görüşün- den hangisi anlam akışını bozmaktadır?
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. den izler taşır.
14. B 13. D 12. A 11. C 10. C 9. A 8. D 7. D 6. B 5. C 4. C 3. C 2. D 1. C Cevaplar

1. 3. 6.
(I) Kendimi beğenmekten endişeleni- Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın (I) Bütün gerçek sanatçılar gibi şairler de
rim... (II) Kendime bu haksızlığı etme- giriş cümlesi olamaz? biçimlenme yıllarında alanlarının her şeyini
mek için kendi dizilerimi izlemiyorum. (III) A) Tanzimat şiiri tema bakımından Fran- tararlar, okurlar. (II) Ama kendilerine özgü
Öte yandan sektörün zorlu, neredeyse sız İhtilali’nin izlerini taşır. yetkin eser verme aşamalarında artık, bu
insanlık dışı çalışma koşullarıyla sürü- memur tavrından, istatistikçi taramadan
B) Ahmet Vefik Paşa, Moliere’den yaptığı
yor televizyon diziciliği. (IV) Bu koşullar ister istemez uzaklaşırlar. (III) Özenle seç-
uyarlamalarla tiyatromuzun komedi tü-
altında sanat değil ancak zanaat icra tikleri birkaç meslektaşlarıyla ilgilenmek-
ründe gelişmesini sağladı.
edebilirsiniz. (V) Dizi kötü oldu diye ken- le yetinip sadece kendileriyle yarışmaya
dimi yıpratmam,kendime haksızlık olur. C) Divan şiiri, Tanzimat yıllarında gözden başlarlar. (IV) İyi eserler sadece başka iyi
(VI) Bir hatamı bulduğumda çok ağır eleş- düştü; Cumhuriyetten sonra edebiyat eserlerden değil; sanatçının deneyimle-
tiririm kendimi. müzesine kaldırıldı. rinden, yaşadıklarından, gözlemlediklerin-
Bu paragrafta numaralanmış cümleler- D) Cumhuriyet yıllarında da bu şairler, den ve doğadan beslenir. (V) Bunun için
den hangileri yer değiştirilse anlam akı- divan şiirinin biçimsel özelliklerinden sanatçının çok okuması, çok sanat eseri
şı düzelir? yararlanmışlardır. görmesi büyük eserler vermesi için yeterli
E) Tanzimat şairlerinin şiire getirdiği yeni- değildir. (VI) Onun o büyük eserlerde de
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve VI.
likler, şiirin özüyle sınırlı kalmıştır. bulunmayanı hayatta, doğada, kendi ya-
D) IV. ve V. E) V. ve VI. şamında bulup ondan bir sanat ürününe
dönüştürebilmesi gerekir.
4.
Bu parça iki paragrafa bölünmek isten-
(I) Biz, günlük yaşamımızda bir nesneyle se birinci paragrafın son cümlesi hangi
binlerce kez karşılaşmışsak da onu gör- cümle olur?
memiş olabiliriz. (II) Şiir bu boşluğu doldu-
rur. (III) Bizden onun biçimini ve yapısını
betimlememiz istendiğinde şaşırır kalırız.
(IV) Dünya ile insan arasındaki yabancı-
laşmayı kırarak, onları birbirine yaklaştırır.
(V) Günlük yaşamında gerçekliğin görün-
güleriyle belli bir uzaklıktan ilişkide bulu-
2. nan insanlar, şiir yoluyla, gerçeklikle orga-
(I) Toplumların sanata bakışı zamanla nik bir ilişkiye, içli dışlı bir ilişkiye girerler.
değişiyor. (II) Bu da o sanatlara duyulan Bu parçada numaralanmış cümlelerden
ilginin zamanla değişmesine neden olu- hangileri yer değiştirirse anlam akışı
yor. (III) Örneğin, Türk toplumunda resim sağlanır?
yapanın günaha gireceği inancı yaygınken
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. 7.
ressam sayısı çok azdı; bu inancın değiş-
mesinden sonra çok sayıda ressam yetiş- D) III. ve IV. E) IV. ve V. (I) İngiliz edebiyatını da ona ait ürünlerin
ti. (IV) Eski kültürlerde toplum, üretilecek dünya edebiyatına katkısı bakımından çok
resimlerin konusunu, tekniğini, biçimini, önemli buluyorum. (II) Her ulusun edebi-
5.
malzemelerini denetim altında tutar; ya- yatında mihenk taşı olarak kabul edilecek
(I) “Edebiyat ne işe yarar?” (II) Son yıllarda sanat adamları vardır. (III) Ama onu Fran-
pıtların niteliğini belirlerdi. (V) Ressamlar katıldığım her söyleşide karşılaştığım bir
yaratıcı bir sanatçıdan çok becerikli bir za- sız edebiyatıyla karşılaştırmayı bile yanlış
sorudur bu. (III) Okurun, kitabın değeriy- buluyorum. (IV) İngiliz edebiyatı belli sa-
naatçı gibi görülürdü. (VI) Daha sonraları le ilgili son sözü söyleyecek kişi olduğuna
Uzakdoğu’da ve Rönesans Avrupa’sında yıdaki sanat adamının üretimleriyle daha
hiçbir zaman inanmadım. (IV) Demek ki çok Büyük Britanya İmparatorluğu’nun
bağımsız sanatçılar çıkmaya başlayınca toplum, kitabın işlevi ve kendisi için önemi
ressamlar, farklı konu ve tarzlara özgürce olanaklarından yararlanılarak dünyaya
konusunda kuşku içindedir. (V) Bu kuşku- sunulmuş. (V) Oysa Fransız edebiyatı bir
yönelerek sanatı toplumun denetiminden yu gidermek ve kitaba anlam kazandıran
ve kalıplar içinde kalarak eser verme soru- nehrin taşması gibi ya da bir rüzgarın dağ-
insan olarak okurun kitaba yönelik bakışını ları, denizleri aşması gibi kendi çabasıyla
nundan kurtardılar. bulanıklıktan kurtarmak öncelikle yazarla- kıta gezintilerine çıkmış.
Bu parça numaralanmış cümlelerden ra düşer, diye düşünüyorum.
hangisinden başlanarak iki paragrafa Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşünce akışını bozmaktadır?
bölünmelidir? hangisi, paragrafın düşünce akışını
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
bozmaktadır?

Paragrafta Yapı
8. 11. 14.
(I) Türkiye’de dergicilik, internetin yaygınlaş- (I) Ben sanat tarihiyle uğraşmaya 1985 yı- (I) Peyami Safa, ortaokul ders kitapları-
masından sonra kâğıtla yapılmaktan çıktı. lında başladım. (II) Tam otuz sene önceki nın etkisiyle sadece “Dokuzuncu Hariciye
(II) Bu, bir yanıyla olumlu bir durum, çünkü Türkiye’nin bu konuda sahip olduğu birikim- Koğuşu”ndan ibaretmiş gibi düşünülür. (II)
dergicileri maddi yükten kurtarıyor. (III) Der- le bugün geldiği nokta arasında mukayese Halbuki Safa’nın Türk edebiyatında istis-
gicilik, her şeyden önce her ay önemli bir ko- edilmeyecek bir fark var. (III) Büyük bir ge- nai bir yere sahiptir. (III) “Dokuzuncu Ha-
nuyu okurun anlayabileceği ve ilgi duyacağı lişme söz konusudur. (IV) Ama sanatçıların riciye Koğuşu” ile insan psikolojisini nasıl
bir tarzda işleyebilecek bir yazar kadrosu is- hâlâ bazı meseleleri ve kısıtlamaları aş- derinlemesine tahlil edebildiğini kanıtlamış
ter. (IV) Ama gerek internetin kimi kesimlere maları, yeni alanlara açılmaları gerekir. (V) olmakla birlikte “Yalnızız” romanında bu
ulaşmaması gerek bilgisayarı taşıma zor- Otuz sene evvel ne galeri sistemi ne fuarlar tahlilin ötesine geçmiş; romancılığına fel-
luğu, kâğıttan kurtulan dergiciliği belirli bir ne yurtdışındaki fuarlara giden bir koleksiyo- sefi bir boyut kazandırmıştır. (IV) Peyamî
alana hapsediyor. (V) Ekonomik olanakları ner sınıfı vardı; bugün hepsi var ama sanat Safa’nın gazeteci yönü de hep göz ardı
olanlar için dergiciliğin bir süre daha kâğıt alanında beklediğimiz sadece bu değildir. edilir. (V) Karakter analizleri, insan ilişkile-
üzerinde yapılıp ardından internet ortamına Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden ri, yozlaşmış düzen, etik değerlerin sorgusu
ulaştırılması daha yerinde görünüyor. hangisinin atılması, parçanın anlam da- konularında bir manifesto sayabileceğimiz
ralmasına ya da anlam akışında bozul- “Yalnızız”, içinde “Keşke daha etraflı anlatıl-
Bu parçada numaralanmış cümlelerden saymış.” dediğimiz bir ütopya da barındırır.
maya yol açmaz?
hangisi anlam akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. den hangisi anlam akışını bozmaktadır?
12. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
9. (I) Ressamların yaptıkları resmi kendileri-
(I) Şiir öncelikle hayattan beslenir, sonra ne saklamaları gibi bir durum söz konusu
15.
edebiyatın kendine özgü diliyle kendini olamaz. (II) Sanatla uğraşıyorsanız bunu (I) 1990’lardan beri edebiyat dünyasının
terbiye eder. (II) Hayat derken buna hem fark edersiniz. (III) Bununla birlikte kimi tam ortasındayım. (II) Virgül, Gösteri, Ki-
sokakta akıp giden dış hayatı hem de şa- sanat erleri adeta toplum kendilerini anla- taplık, Milliyet Sanat gibi belli başlı dergi-
irin iç hayatını dâhil ederek konuşuyorum. masın diye uğraşıyorlar. (IV) Bunun ne ka- lerde düzenli olarak yazdım, bir kısmında
(III) Bu ikisi, şiirdeki hayatı, canlılığı birlik- dar yanlış olduğunu en iyi şekilde edebiyat hâlâ yazıyorum. (III) Şairler arasında grup-
te var eder. (IV) Şiir dilinin sokak dilinden alanında görüyorsunuz. (V) II. Yeni ustaları laşmaların olduğunu da görüyorum. (IV)
farklı olması gerektiği yolundaki düşünce- gibi topluma açık soyutçuları kast etmiyo- Şairi hayal kırıklığı dışında hiçbir güç en-
ler, tartışılmaya açık değildir. (V) Sokağın rum ama onların izinden gittiğini iddia eden gelleyemez. (V) Şiirin hayat kaynağı, şai-
şiiri yazılabilir ama şiirin dili asla sokağın kimi gençlerin eserlerin herhalde eserleri- rin iç dünyasındaki umuttur. (VI) Bu umut
diline benzeyemez. (VI) Zira şiirin soylulu- ni yayımlayan edebiyat dergisi editörleri tükenmemişse şair, bir yolunu bulur; bütün
ğu özünden öte dilinin soyluluğundan gelir. daha iki kez okumuyordur. engelleri aşarak şiirlerini okuyucuya duyurur.
Bu parçadaki numaralanmış cümleler- Bu parça, numaralanmış cümlelerden
Bu parça, numaralanmış cümlelerden
den hangisinden sonra “Sanat eseri, hangisinden başlanarak iki paragrafa
toplumun görmesi için vardır.” cümlesinin bölünmelidir?
bölünebilir?
getirilmesi daha uygun olur? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
16.
10. 13. (I) Ben tam da içinde bulunduğu zamanı
(I) Edebiyatla yeteri kadar ilgilendiğimi söy- (I) Ben yirmi dört saat okurum. (II) Yazma- yaşayan, eskilerin ‘ibnü’l-vakt’ dediği, biri-
leyemem. (II) Takip ettiğim yazarlar var. (III) dığım, çalışmadığım zamanın dışında ka- yim. (II) İlk kitabım tamamen ‘şimdi ve bu-
Fakat onlarla ilgili de şunu dile getirmek lan süre boyunca kitapla bir arada olurum. rada’ya odaklanan şiirlerden oluşmuştur.
durumundayım: Yazarların hırslarını eksik (III) Seçkinci bir okuyucuyum; bir eseri (III) İkinci kitabımda biraz geçmişe baktım
buluyorum. (IV) Kimi yazarlar, edebiyatın okumadan önce onunla ilgili eleştirilerden gibi ama o kitap da geçmişe ait bir eser
her türünde eser verip dünyayı değiştirmek onun okumaya değip değmediğine baka- değildir. (IV) Şair kendisini çağa uydurma
için büyük bir hırsla çalışıyorlar. (V) Yazar- rım. (IV) Edebiyat alanında ne bulsam onu çabasında olursa kendi şiirini bulamaz. (V)
larımız, birkaç eser verince doyuma ulaşı- mutlaka alır, ondan zevk almaya çalışırım. Ben, eski zamanların değil, içinde bulun-
yor ve eser vermek yerine dergi, gazete, (V) Okuduğuma pişman olduğum eserler duğum dönemin şiirini yazmaya çalışırım.
televizyon röportajlarında boy gösteriyorlar. yok değildir ama hiçbir kötü eser beni oku- Bir metne farklı amaçlarla başkaları ta-
maktan nefret ettiremez. rafından eklemeler yapılabilir. Yukarıda-
den hangisi anlam akışını bozmaktadır? Bu parçadaki numaralanmış cümleler- ki numaralanmış cümlelerden hangisi,
den hangisi anlam akışını bozmaktadır? bu parçaya sonradan eklenmiş olabilir?
16. D 15. C 14. D 13. C 12. A 11. C 10. D 9. C 8. C 7. B 6. C 5. C 4. C 3. D 2. C 1. C Cevaplar

1. 3. 6.
(I) Tiyatro sanatçısı sahneye çıkmadan (I) Tiyatro bir yaşam biçimidir. (II) O kadar (I) ODTÜ’de mimarlık okurken çok iyi ma-
önce, hayat sahnesinin iyi bir izleyicisidir. enteresan ve severek yapılması gereken ketler vermedim hiçbir zaman. (II) O ekip-
(II) Tiyatro diğer sanatlardan daha çok top- bir iştir ki, tiyatroyu sevmediğiniz zaman le yarışmalara girerken maket yapımına
lumun ilgisini çekiyor. (III) Ben, bu yönde hiçbir şekilde gerçek bir oyuncu olamaz- yardım etmeye başladım. (III) Öğrenciliği-
kendimi şanslı gören sanatçılardanım. (IV) sınız. (III) Her şey tersine çalışıyor tiyatro min sonlarına doğru mimari yarışmalarına
Babam subay olduğu için sık sık çıkan mesleğinde. (IV) İnsanlar, evlerine gider- katılan bir proje ekibinin içinde yer aldım.
tayinleri nedeni ile gittiğimiz hiçbir yerde ken bizler evlerimizden çıkıyoruz. (V) İn- (IV) Sonrasında, ekip dışında, beni tanıyan
uzun süre kalamamak, bende farklı bir biri- sanlar, rahat koltuklarında seyir için keyifle bazı arkadaşlarımın yarışma maketlerini
kim yarattı. (V) Bu kadar çok değişik yerde beklerken, biz sahnede stres içinde ter dö- yapmamı istemesiyle biraz yarı-profesyo-
yaşamak ve bu kadar çok insan görmek, küyoruz. (VI) Yaşamın bu ters akışını sür- nel bir şekilde bu alana yönelmeye başla-
canlandırdığım karakterlerin tiplemelerin dürebilmek, büyük bir fedakârlık ve özveri dım. (V) Aradan bir süre geçtikten sonra
gerçekçi olmasını ve iyi izlenmesini sağ- ortaya koymak gerekiyor. da yaptığım maketlerin takdir edilmesi,
ladı. Bu parça, iki paragrafa ayrılmak istense beğenilmesi ile birlikte bu işe daha çok yö-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden numaralanmış cümlelerden hangisi bi- neldim.
hangisi düşünce akışını bozmaktadır? rinci paragrafın son cümlesi olur? Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. den hangi ikisi yer değiştirilirse anlam
akışı düzelir?
4. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
(I) Oyuncu, öncelikle diline hâkim olmalı-
dır. (II) Diline hâkim olmayan biri hiçbir za-
man iyi bir oyuncu olamaz. (III) Kendisiyle
konuşamayan biri de aktör ya da oyuncu
olamaz. (IV) Bununla birlikte rolü kendine
uyduran değil role kendini uyduran oyuncu
olmak da başarı için önemli. (V) İyi oyuncu
olmanın bazı gereklilikleri vardır.
Bu parçada anlam akışının düzelmesi
için numaralanmış cümlelerden hangi- 7.
2. sinin yeri değişmelidir? (I) Romanın yazıldığı yıllara bakıldığında,
Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Batılılaşmanın ve modernleşmenin mekâ-
ilk cümlesi olmaya uygun değildir? nı olarak Harbiye'yi, muhafazakârlığın ve
A) Ülkemizde, üzülerek söylüyorum ki belki de gelenekselciliğin merkezi olarak
sanatçılar gerçekten zor şartlarda ya- 5. da Fatih'i birer simge olarak seçmek çok
şamlarını sürdürmeye çalışıyorlar. da yanlış değil. (II) Peyami Safa, moder-
(I) Özellikle şehir dışında çok fazla iş yap-
nleşme ve gelenekselcilik çatışmasını bir
B) Bir işte profesyonel ve bilimsel anlam- manın getirdiği sürekli dinamik olma zo-
romanda işlemek isterken Fatih ve Harbi-
da çalışma yapmadığınız zaman bir ta- runluluğu, bizi besliyor. (II) Bir mimar ola-
ye’yi seçti. (III) Bunu sadece romanın ya-
kım sıkıntılar baş göstermeye başlıyor. rak mesleğimizin en besleyici yönlerinden
zıldığı döneme bakmadan çok daha geniş
C) Sinemada oynadığınız karakteri ya- biri bence dinamizmdir. (III) Gezmek, bir
bir bağlamda düşünüp simge olarak bugü-
şadıkça ve detaylarına indikçe sizde yandan işlerinizin takibini sağlarken diğer
ne taşımak da mümkündür. (IV) Hatta bi-
o karaktere göre bir vücut dili oluşuyor yandan yeni eserler görmenizi sağlıyor.
raz daha genişleterek Fatih'in Beyoğlu ile
ve bu durumu çekimler devam eder- (IV) Durgun birinin mimari çalışmalarında
ikili karşıtlığını modernlik ve gelenekselcili-
ken fark etmiyorsunuz. bir süre sonra durgunluk görülür. (V) Çok
ğin kendisi olarak düşünmek mümkündür.
üretken olmak için çok fazla gezmeniz,
D) Dizi filmlerin niteliğinde, içinde bulun- (V) Beyoğlu, modernin kendisidir; Fatih ise
başkalarının elinden çıkan eserleri yakın-
duğumuz dönemin değer yargıları ve yüzyılların yükünü taşıyan gelenek.
dan görmeniz lazım.
yapılan kötü işleri etkili oluyor. Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
E) Sanatçıların maddi ve manevi anlam- den hangi ikisi yer değiştirilirse anlam
den hangi ikisi yer değiştirilse anlam
da bir takım değerleri elde etmesi ve akışı sağlanır?
akışı düzelir?
işlerini en iyi şekilde yapabilmeleri için
devletin bu konu üzerinde iyi durması A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
gerekiyor. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

Paragrafta Yapı
8. 10. 12.
(I) Sanatçı olmamda Cihangir semtinin ayrı (I) Kitap benim hayatımda annemle başlar. (I) Herkes, kuşkusuz şiir yazmaya başla-
bir yeri vardır. (II) Herkesin herkes ile belirli (II) Çünkü annem haftada bir gün en güzel dığı andan itibaren kendini şair sanır. (II)
ölçülerle konuşabildiği kocaman bir mahal- elbisesini giyer, ağabeyimle benim okul- Sonra, “Acaba şair miyim, değil miyim?”
le gibiydi Cihangir. (III) Sorma Gir Sokak, dan dönmemizi beklerdi. (III) Biz, annemizi diye sorar kendine. (III) Okurların gözüyle
Tavuk Uçmaz Sokak ve Somuncu Sokak kapıda bir düğüne gidecek gibi görürdük. kendine bakmaya başlar. (IV) Şair olmak
bunlar benim çocukluğumun geçtiği sokak- (IV) Bugünün anneleri de onun gibi olsa için yaşın önemli olduğuna inanan biri de-
lar, bir de Cihangir Caddesi. (IV) Annem çocuklar kitaptan nasıl uzak kalabilir ki? ğilim. (V) Geniş okur kitlesi tarafından şair
ve babam sanata karşı çok açık insanlar, (V) Sonra onunla Trabzon’un en iyi kitap- olarak kabul edilmişse o da, kendini ger-
sonra dayım Salah Birsel’dir, ağabeyim çılarına gidip yeni kitaplarla tanışmaya, o çek anlamda şair kabul eder.
ressamdır. (V) Salah dayımın odasındaki kitaplardan bize uyanları almaya giderdik. Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
kitaplara baka baka sinemayı çözdüğümü Bu parçadaki numaralanmış cümleler- den hangisi anlam akışını bozmaktadır?
düşünüyorum. (VI) O kitaplar, beni Cihan- den hangi ikisi yer değiştirilirse anlam A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
gir sokaklarından film setlerine götürdü. akışı sağlanır?
Bu parça, iki paragrafa ayrılmak isten- A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
se numaralanmış cümlelerden hangisi
ikinci paragrafın ilk cümlesi olur? D) III. ve IV. E) IV. ve V.
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 13.

(I) Hollanda’nın Rotterdam kentinde yirmi
yıldan beri düzenlenen uluslararası şiir
festivaline 31 Mayıs 1996’da gittim. (II) On
sekiz ülkeden gelen şairlerle tanıştım. (III)
Özellikle Şili’den, İspanya’dan, İran’dan,
Kapferdiya adalarından, Fas’tan, İngil-
tere’den gelen şairlerle şiir üzerine uzun
uzun konuştuk. (IV) Dünya şairleri, Türk şi-
irinden habersiz değildir. (V) Şiirin özünün
biçiminden bağımsız olabileceğine düşü-
nenler şiirden anlamıyorlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangisi düşünce akışını bozmaktadır?
9. 11. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) Üsküdar'da son yapılan kazılarla 5.000 (I) Dergi ve gazetelerin görevlerinden biri,
yıl öncesine kadar tarihi geri götürebiliyor- tıpkı bir okul gibi edebiyatımıza yetenekli
lar. (II) Ben, İstanbul'a uzaktan baktığımda şairler ve yazarlar kazandırmaktır. (II) Bu,
ya da şöyle bir Boğaz turu attığımda bu- yanlış bir tutumdur. (III) Oysa görüyoruz ki
raya ilk gelenlerden biri olsam Üsküdar'a bazı dergi ve gazetelerin köşe yazarları ve 14.
yerleşirdim diye düşünüyorum. (III) Tarihi habercileri daha önce isim yapmış yazar- (I) Eğitim, her meslekte olduğu gibi tiyatro
yarımada kontrol için harika bir yer ama lara, şairlere sarılıp duruyorlar. (IV) Der- ve sinemada da olması gereken bir durum.
Üsküdar da yaşanacak noktalardan biri. gi ve gazeteler, genç yazarları, yetişme (II) Türkiye’de telif yasasının olmaması,
(IV) Roma, Bizans, Osmanlı boşuna bura- dönemindeki şairleri tanıtmasa edebiyat oyunculuğun bir meslek olarak görülme-
yı bu kadar önemsememiş. (V) Üsküdar, dünyası yeni şairleri nasıl edinecek ki? (V) mesi, tiyatro ve sinemayı olumsuz etkiliyor.
eski ağırlığını kaybetti. (VI) Gerek edebiyat Bu sorunun cevabını verebilecek bir dergi (III) Tiyatro ve sinema sanatçılarının emek-
gerekse müziklerde adı geçiyor ama eski- veya gazete yönetmeni yok ama herkes leri başkaları tarafından gasp ediliyor. (IV)
den olduğu gibi kültür sanat çevrelerinin tutumunda da ısrar ediyor. Yasalar yetersiz kaldığı için sanatçı genel-
buluşma noktalarından biri değil artık. Bu parçadaki numaralanmış cümleler- likle buna karşı koyamıyor. (V) Bu da sa-
Bu parça numaralanmış cümlelerden den hangi ikisi yer değiştirilirse anlam natçıların sanat şevklerini de yaşam koşul-
hangisinden başlanarak iki paragrafa akışı düzelir? larını da olumsuz etkiliyor.
ayrılmalıdır? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. hangisi düşünce akışını bozmaktadır?
14. A 13. E 12. D 11. C 10. E 9. D 8. C 7. A 6. C 5. A 4. E 3. B 2. E 1. B Cevaplar

Paragraf Tamamlama 2. Modül Test 11
1. 3. 5.
Edebiyatımızda pek çok usta yazmaya şiir- Voltaire, Felsefe Sözlüğü’nde, kurbağa için Türler günümüzde birbirine çok yaklaşı-
le başlamıştır. (I) Belki onların üç beş man- “güzel”in, küçük kafasından fırlamış patlak yor. ---- Mesela minimal öykü denen, birer
zumeleri de yayımlanmıştır. (II) Ama onlar gözleri, yassı ve geniş suratı, sarı karnı ve ikişer cümleden oluşan özdeyiş gibi bir
yaşamları boyunca hep şair olarak anıl- esmer sırtıyla dişisi olduğunu yazar. “Gi- öykü tarzı var. Bunlara doğrudan özdeyiş
mak istemişlerdir. (III) O da yazmaya şiirle neli bir zenciye sorunuz; onun için güzel, denilse belki olur, belki de olmaz. Ben, öy-
başlamış. (IV) O da birçok kişi gibi yazın siyah, yağlı bir deri, balık gözler, yayvan külerimde bu türe bilinçli olarak yaklaşmış
hayatını şiirle sevmiştir. (V) Fakat, kendisi bir burundur”. Voltaire doğru söylüyor. --- değilim. Ama olayın dışına çıkarak kendi-
de “Boğaziçi Şıngırmıngır” kitabında anlat- --Hani Mecnun’a “İlahi çocuk, Leyla’dan mi irdelediğimde görüyorum ki postmodern
tığı gibi sanat yaşamı boyunca şair adde- daha güzel niceleri var, bula bula onu mu öykü tarzı beni de ziyaret etmiş. Benim o
dilme kaygısı taşımamış, kendisini şairlik buldun?” derler. Aldıkları cevap, sözünü yönde bir çabam olmadı. Ama çağın söy-
yönüyle tanıtmamıştır. ettiğimiz göreceliğin veciz bir ifadesidir: lemi ister istemez bende de yansımasını
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden “Siz onu bir de benim gözümle görün!” buluyor.
hangisine “Salah Birsel’in tutumu onlar- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda-
dan farklıdır.” cümlesi getirildiğinde dü- nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- kilerden hangisi getirilse ilk cümlede dile
şünce akışı sağlanır? si getirilebilir? getirilen düşünce pekiştirilmiş olur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) Yazı türleri arasındaki sınırların kalk-
A) İnsan için güzellik, benzer özelliklere
masını edebiyat açısından sakıncalı
sahip olmaktan daha önemlidir.
bulmuyorum.
B) Güzellik ve çirkinlik, kültür çevrelerine
B) Yine de yazarların kurallara bağlılığında
göre, hatta kişiden kişiye değişen de-
bir değişme olduğuna inanmıyorum.
ğerlerdir.
C) Kendisini moda türlerden koruyan yazar-
C) Güzelliğin farklı tanımları da yapılsa
ların daha başarılı olacağı söylenebilir.
aslında yeryüzünde sadece bir güzel-
D) Kurallara bağlılık, yazarların üretkenli-
lik vardır.
ğini genellikle olumsuz etkiliyor.
D) Güzel olanı bulmak için bir çaba içinde
E) Hangisinin hangisi içinde olduğunu kes-
olmak gerekmez, güzele denk gelmek
tirmek neredeyse imkânsız hale geliyor.
2. gerekir.
---- Şiirin sınırı yazıldığı dildir. O dille ula- E) Zaman geçtikçe güzelliğin tanımı deği- 6.
şabildiği gelenektir. Geleneği özümseyen şiyor ve bu tanım, sanatçıları daha çok
“Uçağın Arkasından Koştum” diye bir me-
şair, düşünsel olarak da kendisini dona- uğraştırıyor.
tin var kitabımda. O, yaşanmış bir olay. Anı
nımlı kılabilmişse edebiyatla bir iz bırakır,
da denebilir. Ama öykü olsun diye yazıldı.
bir yer açar kendine. Ama onun yazdığı
Benzerleri de var kitapta. ---- Yazar, yaşa-
hep kendi dilinin geleneği içinde kalır. Bu
dığını değil, tanıklık ettiğini ve tanıdığını
anlamda, “Fransız şiiri Türk şiirini etkiledi.” 4. yazmalıdır. Bir hekime gittiğinizde ona, sen
sözünü komik bulurum. Ama, “Çehov, Ma-
Dergilerde adına rastladığım her yazarı bu hastalığı yaşadın mı diye sormamız ne
upassant, Hemingway öyküsü öykücülü-
okurum. (I) Çünkü onlarda kendi öyküm- kadar anlamsızsa yazar için de bu böyle-
ğümüzü etkiledi.” sözünü anlarım. Roman
den daha çok şey buluyorum. (II) Bir za- dir. Konusunu tanıması önemlidir yazarın,
için de öyle. Roman, başka milletlerden
manlar neredeyse kadın öykücümüz yok- yaşaması o kadar önemli değil.
alınabilir. Şiir başka dillerden alınmaz.
tu. (III) Ama son zamanlarda bana öyle Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
Bu paragrafın başına aşağıdakilerden geliyor ki öykü kadınımsı bir tür oldu. (IV) nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
hangisi getirilebilir? Yıldız Ramazanoğlu, Cihan Aktaş, Fatma si getirilebilir?
A) Şiir, başka dillerin içinde kendisine yer Karabıyık Barbarasoğlu, Münire Daniş, A) Ben de her gerçekçi yazar gibi sadece
bulmaz. Melek Paşalı, adını bir anda hatırladığım yaşadıklarımı kaleme aldım.
B) Şiirle diğer edebî türler arasında ya- kadın yazarlardır. (V) Hepsi bir okuyucu B) Yaşamadıklarını kaleme alan yazarın
kınlık vardır. kitlesine ulaşmış, kendisini kabul ettirmiş anlatımı sıkıcı olur.
kalemlerdir bunlar.
C) Şiirin zamanla değişime uğrayacağına C) Yazar, gerçekliği göz ardı ederse zama-
inanmam. Bu parçada numaralanmış yerlerden nı tanımak isteyen okuyucuyu kaybeder.
hangisine “Ama benim tarzımda yazan D) Fakat anlattıklarımla yaşadıklarım ara-
D) Şiirin diğer edebî türlerden etkilenme-
öykücülere daha zevkle bakıyorum.” cüm- sında hep birebir ilişki kurmak yanlış olur.
sine şaşırmamak gerekir.
lesi getirilebilir?
E) Şairler başka edebî türleri de deniyor- E) Yazar, ne kadar uzağa giderse gitsin
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. öykü ve romanda kendisinden çok
larsa şiirde daha başarılı olurlar.
uzaklaşmaz.

Paragraf Tamamlama
7. 9. 11.
İkinci Yeni, şiirimizde büyük bir kırılma ve Dil canlı bir organizma gibidir; doğar, bü- Bir kitabı hakkını vererek okumak ince iş.
değişme meydana getirdi. Garip şiirinin yür, gelişir, değişir, hatta ölür. Aynı şekilde (I) Ben bunlara “yüzeyci okurlar” diyorum.
sokağa indirdiği şiiri yeniden şiir sarayına bir dilin sözcük dağarcığı da genişler, dara- (II) Kimileri de katman katman, kuyu kuyu
çıkardı. Şiirle sıradanlık arasına duvarlar lır; sözcüklerin anlamlarında yığınla değiş- yollar açar kendine kitabın içinde, yazarı-
ördü. Şiiri anlamanın bir kültür ve çaba ge- me olur, sözcükler birincil ve hakiki anlam- nın dahi bilmediği anlamların izini sürer,
rektirdiği gerçeğini hepimize yeniden öğ- larının yanı sıra ikincil, üçüncül anlamlar parçaları birbirine bağlar. (III) Böylesi “içsel
retti. ---- Çünkü ikinci Yeni şairleri, bir araya kazanır, anlam kaymalarına uğrar; öyle ki okurlar”ın sayısı çok çok azdır. (IV) Onla-
gelip yeteneklerini birleştirmediler. Bir top- hakikat mecaz olur, mecaz hakikat... Sa- rın varlığı, eserinin derin çözümlemelere
luluk oluşturmadılar. Birikimleri buluşmadı, dece sözcükleri mi, söz dizimi de, imlası konu olmasından memnun kalan yazar için
kalemleri bir yere takılıp kaldı. Sezai Kara- da bu değişikliklerden payını alır. ---- şanstır. (V)
koç bir yana, gerisinin ileriki yıllarda çok da Bu parçanın sonuna düşüncenin akışı- Bu parçada numaralanmış yerlerden
anılacağını sanmıyorum. na göre aşağıdakilerden hangisi getiri- hangisine “Çoğu okur, sadece üst katma-
Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- lemez? na bakar; derinlere inmekten korkar.” cüm-
nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- A) Dil bilimi, bunun için kendisini sürekli lesi getirilse anlam akışı düzelir?
si getirilebilir? yenilemek ve dil üzerindeki çalışmala- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
rını sürdürmek zorundadır.
A) 20. yüzyılın ikinci yarısında büyük şair-
lerin yetişmesini sağladı. B) Bu pencereden bakıldığında üç yüzyıl
önce yazılmış bir şiiri anlamakta zor-
B) Buna rağmen İkinci Yeni, arkasında
lanmamız normal değil midir?
büyük şairler bırakmadı. 12.
C) Dil, yüzyıllar boyunca dış müdahale-
C) Güçlü bir grup oluşturarak farklı şiir lerden kendisini korur ve yapısını zor- Kılıcı iki taraflı kesen ve yüzyıllarca üç kıta-
yeteneklerinin bir araya gelmesini sağ- lamalara rağmen sürdürür. ya hükmeden bir milletin, düşüşe geçtiğini
ladı. fark eder etmez, kurtuluş için çırpınmaya
D) Kuşaklar arasında dil farkının oluşma-
D) Şiiri, bir araç olmaktan çıkarıp amaç hali- sını ve bunun kısmi bir anlaşmazlığa başlaması, kaçınılmaz olarak, telaş, ümit-
ne getirdi. yol açmasını burada aramak gerekir. sizlik ve güvensizlik de doğurmuş; alınan
E) Şiiri söz sanatlarıyla yeniden buluştu- E) Böylece dil için “çağ” kavramı ortaya tedbirlere rağmen çöküşün sürmesi ise
rarak düz yazıdan uzaklaştırmayı ba- çıkar; dilin özellikleri açıklanırken “Eski başta devlet adamları olmak üzere bütün
şardı. Türkçe”, “Yeni Türkçe” gibi adlandır- aydınlarda tamamen dağılıp perişan olma
malar yapılır. korkusu uyandırmıştır. ---- Teklifler arasın-
da bünyedeki sarsıntıyı kısmen hafifletebi-
10. lecek tedbirler bulunduğu gibi, bünyeye o
Şiirle ilgiliyseniz şairlerle de az çok ilgi- zamanki sosyal ve kültürel şartlar gereği
lisiniz demektir. Şairler dışarıdan nasıl ağır gelecek olanlar da vardır.
8. görünürlerse görünsünler duygusaldırlar; Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
(I) Kültürdür, gelenektir, geçmiş ve gelece- kiminin fırtınası içindedir kimininki dışında. nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
ğimizdir. (II) Ona göre Anadolu, başlı başı- Klişe bir açıklama oldu bu ama daha kli- si getirilebilir?
na bir sahnedir aynı zamanda. (III) Daha şesi de var: Şairler hassastır. Kapıldıkları A) Ama toplum, hiçbir zaman yönetenler
da genişletilerek ifade edildiğinde bizi oluş- mevzuyu uçlarına kadar götürme eğilimin- gibi umutsuzluğa kapılmamıştır.
turan bütün değerler, bu sahnede yerini dedirler. Dolayısıyla vukuatları çoktur. ----
B) Buna rağmen, sosyal gelişme devam
alır. (IV) Sahneden silinen ya da silinecek Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına
etmiş, Osmanlı toplumu günden güne
ne varsa varlığını, bu değerlere borçlu olan göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
değişmiştir.
Anadolu, geleceğin de çıkış noktasıdır. (V) A) Şairler de sıradan kişiler gibi geçirirler
C) Bu korku ve telaşla, çare aramaya
Bu yüzden kültürüyle, aydınıyla her şeyiyle günlerini.
başlayan aydınların çok sayıda “reçe-
bir bütün olmak zorundadır ve bu bütünlük B) Onları hep özgün kişiler olarak görmek te” ortaya attıkları görülür.
geçmişle tamamlanmalıdır. yanlıştır.
D) Aydınlar, Osmanlı’nın içinde bulundu-
Bu parçada numaralanmış yerlerden C) Kimi şairler, sıradan insanların arasına ğu bu durumdan kurtulması için bir çö-
hangisine “Anadolu, Tanpınar’da yalnızca karışmaktan zevk alır.
züm önerememişlerdir.
bir coğrafya değildir.” cümlesi getirilmesi
D) Şairler, yanlış yapmaktan korktukların-
daha uygun olur? E) Yine de bazı aydınlar, Osmanlı’nın
dan adımlarını dikkatli atarlar.
kısa bir süre içinde dağılacağı korku-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Yazdıkları kadar, söyledikleri ve yap- suna kapılmıştır.
tıklarıyla da bizi şaşırtırlar.
12. C 11. A 10. E 9. C 8. A 7. B 6. D 5. E 4. A 3. B 2. A 1. C Cevaplar

1. 3. 5.
Son yıllarda, ismi popüler kültürle bütün- Hababam Sınıfı romanları, Rıfat Ilgaz’ı, si- Ben de herkes gibi kendi sırrımı çözmeye
leşmiş bir ünlü kişi çıkıyor, çocuğuna te- nema uyarlamalarının da büyük etkisiyle, çalışıyorum. Zordur insanın kendi sırrını
levizyon seyrettirmediğini söylüyor; kendi ismi en çok bilinen yazarlar arasına soktu. çözmeye çalışması. Biraz korkutucudur da
yapımları, kendisinin içinde bulunduğu ---- Hem yazılarında hem de kişisel haya- aynı zamanda. Çünkü ---- İnsan, doğası
gereği sorumluluk yüklenmekten, bildiği so-
programlar da dâhil. Rock müziği icra eden tında benimsediği toplumcu çizgi ve Tür-
rumluluklara yeni sorumluluklar yüklemekten
tanıdık bir sanatçının çocuklarını olumsuz kiye’nin en çalkantılı dönemlerinde devam
korkar. Edebiyat, sorumluluk yüklemekten
dizeler içeren şarkılarından sakındığına ettiği dergiciliği, aynı dönemdeki birçok korkmama çabasıdır. Düşünüp yazdıkça
tanık olmuştum. Diğer anne babalar da yazar gibi, onun da adliye koridorlarıyla içinde bulunduğumuz handikapları keşfe-
çocuklarını sakındırsınlar benim gibi, diye tanışmasına neden oldu. Sorunlar, onu deceğiz ve bunları aşmak için roman, öykü,
öneride bulunuyordu. Sorumluluktan kur- üretkenleştirdi, edebiyatımızın en çok ya- deneme hangi türde başarıyorsak o türde
tulmak için çözüm mü bu? ---- zan yazarlarından biri yaptı. Eserlerinden toplumun karşısında çıkacağız.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışı- sinemaya uyarlananlar bilinirken gerisi ki- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
na göre aşağıdakilerden hangisi getiri- taplıklarda kaldı. nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
lebilir? Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- si getirilebilir?
A) Ya diğer anne babalar, ekran karşısın- nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- A) kendimizi tanımazsak bireyleri ve top-
si getirilebilir? lumu tanıyamayız.
da seçici olacak kültürel düzeyde de-
ğillerse ne olacak? A) Onun okuyucusu başka yazarların B) topluma ancak kendi aynamızdan bak-
okuyucusundan farklı olarak hâlâ onun tığımızda toplum hakkında doğru yar-
B) Televizyon, sanılanın aksine yaşamı- gılara varırız.
mız üzerindeki etkisini yıldan yıla kay- eserlerini okuyor.
C) kendimizle yüzleşmek, bize hayatın
bediyor. B) Ancak aynı nedenden dolayı diğer
farklı alanlarıyla ilgili sorumluluklar
C) Ekranların çocuk psikolojisi üzerindeki eserleri gölgede kalarak hak ettikleri yükler.
olumsuz etkisini abartmak da bir moda ilgiyi göremedi.
D) yazar da olsa bireyin, toplumun yaptık-
oldu. C) Çoğu eseri okuyucunun ilgisini çek- larından kendisini sorumlu görmesi bir
D) İzlenmesinde sakınca gördüğümüz mediğinden kısa sürede kitapçı rafla- erdemdir.
programlar sırasında televizyonu ka- rından kalktı. E) yaşam koşullarımız değiştikçe sorum-
patmayı alışkanlık edinebiliriz. D) Nedense kimse onunla ilgili ayrıntılı araş- luluklarımızın da değiştiğine inanırız.
E) Çocuklar, zamanla televizyon kahra- tırmalar yapma girişiminde bulunmadı.
manlarıyla kendilerini özdeşleştirir ve E) Rıfat Ilgaz’ın eserlerin büyük yazar- 6.
kendilerine zarar verirler. ların eserleri kadar eleştiri yazılarına ---- Bu yönüyle bilinmeyen sularda, gidil-
konu olmadı. memiş kıtaları keşfe çıkan o eski denizci-
2. lere, kadim seyyahlara benziyor. Güç du-
Türk edebiyatında sessiz ve derinden rumda kaldığında kendisine, kendisinden
4. başka yardım edecek kimse yok. Düşü-
yolculuk yapan yazarlardandır o. Sessiz
dediysem yanlış anlaşılmasın; sakin, mü- ----. Çünkü dizeler, bazen eğitim görevi nüp kendisini hedefine ulaştıracak kuralı
tevazı bir yazar anlamında söylüyorum. görebiliyor. Oğlum, ünlü bir diziyi izledikten üretmek durumunda. Başka sanatçıların,
---- İlk kitabından bu yana her defasında sonra tarihe merak sardı; Osmanlı padi- sanat tarihinin, kültür alanındaki farklı üre-
şahları hakkında kitaplar okumaya başla- timlerin ne kadar besleyici yanları olsa da
adımlarını biraz daha sağlamlaştırdı. Her
dı. Burada önemli olan, çocukların zararlı hiçbir şey sanatçının kendisi kadar kendi-
romanı bir öncekine göre daha çok ilgi gör-
dizilerden korunmasıdır. sine yardım edemez.
dü.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına Bu parçanın başına düşüncenin akışına
Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- göre aşağıdakilerden hangisi getirilme-
nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
lidir?
si getirilebilir? A) Dizilerin hep olumsuz bir yerde durdu-
A) Sanatçı, kendi kurallarını icat etmek zo-
A) Yoksa romanları çok ses getirecek ka- ğuna inanmıyorum rundadır.
dar güçlü. B) Çocuklara dizi izletmeyi doğru bulmu- B) Sanatçı, kendisi için kural bulmak zo-
B) Yazdıkları bir avuç okur dışında kimse- yorum runda değildir.
nin ilgisini çekmedi. C) Kimi zaman dizilerin yasaklanmasını C) Kendisinden önceki sanatçıları oku-
C) Romanlarından çok kişiliğiyle ünlendi. istiyorum mayan başarılı olamaz.
D) Dizilerin çocuk eğitiminde çok önemli D) Sanat da başka alanlar gibi zamanla
D) Romanı sanılanın aksine gündem be-
bir yeri vardır değişime uğrar.
lirleyecek güce ulaşmadı.
E) Çocuklarımızı onlara hep dizi izleterek E) Her sanatçı, başkalarını anlattığını
E) Romancılık anlayışını zamanla değiş- söylese de kendisini anlatır.
tirdi. eğitebiliriz

Paragraf Tamamlama
7. 9. 11.
---- Eskiden tüketmemek için kendimizi Yazarlar çok okuyan insanlardır. Başka bir Yazdığım her karakterde benden izler var.-
zorluyorduk. Buna da bilinçli tüketme di- deyişle çok okuyan insanlar zamanla ya- ----Tercih ettiğim yol, kendi derinliklerime
yorduk. Bugün, tüketmeye karar vermek zar olurlar. Çünkü çok okumak, yazmayı cesaretle bakıp orada gördüklerimi yazdı-
için beklemiyoruz. Hepimiz, her ortamda gerektirir. Okuduklarımız bizde bir birikim ğım karakterlere içselleştirmektir. Aslında,
tüketiyoruz. Ama çoğumuz, tüketme biçi- oluşturur, bu birikim zamanla dışarı çıkma kendimden çok, düşlediğim insanları anlat-
mini bilinçli seçmeye başladı. Geçmişte alanı arar kendine. İşte bu noktada yaz- mayı isterdim. Ama bir karakterin iç dünya-
parasının çoğunu akşam yemeğine ayıran, maya, bildiklerimizi paylaşmaya başlar ve sını yaratırken, onunla empati kurmak adı-
bugün o paradan belki daha fazlasını üç “yazar” olarak biliniriz. Yok mudur okuma- na kendi aydınlık ve karanlık yanlarımıza
öğüne harcıyor. Neticede tüketiyor. Ama dan yazar olanlar? Var. Ama onlar da çok bakmak yazma eylemini anlamlandırmak
tükettiğini yayarak sağlığının bozulmasına durmamışlardır yazı tezgâhlarında. ---- için daha yararlı olabiliyor. Flaubert ken-
izin vermiyor. Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle sür- di içinin en karanlık köşesinden Madame
Bu paragrafın giriş cümlesi aşağıdaki- dürülse okumadan yazanların bilgilerinin Bovary’i bulup çıkarıyor örneğin. Ben de
lerden hangisi olabilir? erken tükeneceği vurgulanmış olur? kahramanlarımın üzerinden kendi içime ve
yaşadıklarıma bakıyorum.
A) Aşırı tüketim, toplumun sağlığına da A) Ne de olsa okumayanın bilgi hazinesi,
ekonomik durumuna da zarar veriyor. çeşmesi olmayan sığ bir havuz gibidir. Bu paragrafta boş bırakılan yere dü-
B) Tüketim biçimi değiştikçe toplumsal şüncenin akışına göre aşağıdakilerden
B) Çünkü okumadan yazanların okuru,
dengeler de değişiyor ve zarar görüyor. hangisi getirilebilir?
gündelik işçi gibi bugün var, yarın yoktur.
C) Türk toplumunun tüketim alışkanlığın- A) Her yazar gibi bilerek veya bilmeyerek
C) Zira okumadan yazanlar, geçiciliğiyle
da önemli bir değişim görülmüyor. kendimi anlattım.
sorunlu olan günlük konulara yönel-
D) Toplumu aşırı tüketimden korumanın mek durumundadır. B) Kahramanlarımla arama mesafe koy-
yolu, tüketirken bilinçli olmayı öğretmektir. mayı önemli buluyorum.
D) Ne var ki bu tür yazarların okuyucuları da
E) Bilinçli tüketme zihniyetinden, tüketir- yaşama bakışlarıyla kendilerine benzer. C) Kendimi anlatma konusunda yeteri ka-
ken bilinçli olmak zihniyetine doğru yol dar başarılı olduğumu söyleyemem.
E) Üstelik onların sayıları, hiçbir dönem-
alıyoruz. D) Okuyucu her romanda yazarın kendisi
de iki elin parmağını geçmez.
aramakta haklı değildir.
8. E) Romanlarımın başarılı bulunması, her
“Kitap yazan birinin, çevresindeki öteki in- yazar gibi beni de sevindirir.
sanlarla arasında her zaman bir mesafe
koyması gerekir. Yalnızlıktır bu. Yazarın,
yazılı şeyin yalnızlığıdır!” der Marguerite
Duras. Ardından ekler: “Bedenin bu gerçek 10. 12.
yalnızlığı, yazının dokunulamaz yalnızlı- Yahya Kemal’in şiirleri ile ilk kez ellili yılla- Günümüzde sanatı karşılıklı ilişkiler içinde
ğı hâline gelir.” Marguerite Duras’a göre rın ortalarında tanıştım. (I) O zamanlar da bir bütün olarak düşünmek şart. ----. Artık
yazı, yabanıl kılar insanı. Üstelik yazma Yahya Kemal bizlere İstanbul şairi olarak genç bir romancının üzerinde ekranın etki-
sürecinin içine daha çok girildikçe daha da tanıtılmaktaydı. (II) Günlük bir gazetede si, Yaşar Kemal'in etkisinden daha fazladır.
derinleşir bu yabanıllık. ---- çıkan şiirlerini okuyor ve şiirlerinden bü- Masalla değil, çizgi film izleyerek büyüyen
Bu paragraf, düşüncenin akışına göre aşa- yük haz duyuyorduk. (III) Yine de ufkumuz bir çocuk Yaşar Kemal gibi roman yazmaz.
ğıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir? o dönemlerde bize sunulan İstanbul ve Ama bir denge de tutturmak gerek.
A) Kendisini toplumdan uzak tutan yazar, Yahya Kemal portresi ile sınırlıydı. (IV) Bu
Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
canlı ve açık bir anlatımdan uzaklaşır. okumaların sonunda Yahya Kemal’in, bize
nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
sunulan sınırlar içinde kalmadığını, kala-
B) Yazar, yazmayı sürdürmek istiyorsa bu si getirilmelidir?
madığını hissettim. (V)
yabanıllığa katlanmak durumundadır. A) Sanatçıyla sanat arasındaki ilişki deği-
Bu parçada numaralanmış yerlerden
C) Yazarın verimli olmasını engelleyen, şiyor
hangisinde “Altmışlı yılların ortalarında,
toplumla iletişimini kısıtlamasıdır. B) Görselliğin çok ağır bastığı bir dönem
şairin daha ileri bir yaşlarda yayınlanmış
D) Zevkle okunacak bir eser oluşturma- eserlerini birkaç kez okuma olanağı bul- yaşıyoruz
nın ilk koşulu çevreyle sıcak bir ilişki dum.” cümlesi getirilirse anlam akışı C) Sanatın kitle üzerindeki etkisi azalıyor
kurabilmektir. düzelir? D) Sanatçı, kendisini büyük görmemeli
E) Yazar, yalnızlaştıkça dünyasını küçül- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Her sanat dalının kuralları vardır
tür, eser oluşturma yeteneğini yitirir.
12. B 11. A 10. D 9. A 8. B 7. E 6. A 5. C 4. A 3. B 2. A 1. A Cevaplar

1. 3. 5.
Yazarın öyküleri gerçekle hayalin izdüşü- ---- Çoğu yazar, geçimini sağlamak için Çok konuştuğumuz söylenir. Kendi aramızda
münde buluşuyor. (I) Bazen bu olabilir mi başka işlerde çalıştığından, yazmak için böyledir. Ama hizmet verenle hizmet verilen
sorusunu soruyorsunuz. (II) Ama anlatımın işinden çıkışını ya da tatil günlerini bek- arasında olunca durum değişiyor.----- Dok-
içinde birden “Evet” yanıtını veriyorsunuz. ler. Memurluk yapanlar, iş arasında birkaç tora gittik diyelim. Birçok doktor muayene
(III) Öykülerin içinde sorunlar, çözümler, satır karalar. Sıkı özel işlerde çalışanlar, aşamasında genelde susuyor ancak teşhisi
göndermeler bizim bir eksen çevresinde güneş doğmadan kalkar, masasına oturur; koyup ilaçları yazarken hastasıyla konuşu-
dolanmamızı önlediği gibi, yan konuları da iş saatine kadar yazabildiği kadar yazar. yor. Hâlbuki İngiltere’de, Amerika’da veya
aynı dikkat yoğunluğuyla gözden kaçırma- Emeklilere gelince onlar için “yazma za- başka gelişmiş ülkelerde doktora gittiğinizde
mamızı sağlıyor. (IV) Öykülerin başındaki manı” yoktur. Günün diledikleri saatinde muayenenin her aşamasında adım adım ne
bir cümle ve onu izleyen alıntılar, bizi öy- yazabilirler. Bir avuç da geçimini yazıyla arandığı, yapılacak işlemin özellikleri, yan
küye hazırlıyor. (V) sağlayan yazarımız vardır. Onlar da yaz- etkileri ve sonuçları size önceden anlatılıyor.
Bu paragrafta numaralanmış yerlerden ma zamanı konusunda emekliler kadar Uçağa biniyoruz, bizim pilotlarımız üç cüm-
hangisine “Çünkü hayalle gerçek arasın- hürdürler. leyi aşan bir açıklama yapmıyorlar. Hâlbu-
da gidip gelmeler, sizde yaşanana daha Bu paragrafın başına aşağıdakilerden ki ileri ülkelerde pilotlar, sürekli bilgi veriyor
yakın bir görüş oluşturuyor.” cümlesi ge- hangisi getirilmelidir? hatta zaman zaman espri bile yapıyor.
tirilebilir? A) Her yazarın kendine özgü bir yazma Bu paragrafta boş bırakılan yere dü-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. yöntemi vardır. şüncenin akışına göre aşağıdakilerden
hangisi getirilebilir?
B) Yazarlar, çalışma zamanı bakımından
birbirlerini etkilerler. A) Konuşkan olsak da sorunlarımızı yazılı
bildirmekten zevk almıyoruz.
C) Yazarların yazma zamanını belirleyen
iş koşullarıdır. B) Bu alanda gelişmiş ülkelerin gerisindeyiz.
D) Yazarlar, çalışma biçimlerini okuyucu- C) Hizmet veren kesime itiraz etmeyi çok
2. önemsiyoruz.
dan sır gibi saklarlar.
Hayal ile hakikat birbirlerini tamamen dış- D) Bizdeki konuşma ortamını başka yer-
layan iki ayrı bütün değildir. Tıpkı bazı ak- E) Yazarların meslekleri onların ele aldık-
lerde bulmak imkânsız.
şamlar ay ile güneşin gökyüzünde aynı ları konuları etkiler.
E) Yer ve zamana bakmadan aralıksız ko-
anda, yan yana görünmeleri gibi, hayal ile
nuşuyoruz.
hakikat de bir aradadır. Aslında onlar mü- 4.
temadiyen birbirlerinin içine sızar, birbirle- Yaptığım işlerin dünya görüşüme uygun ol- 6.
rini var ederler. Çünkü güneş olmadığında masına da dikkat ediyorum. ---- Sanatçının
---- Binanın eski olması, yıkılma tehlikesi
aydan, gündüz olmadığında geceden, ha- toplumun önde giden bireyi olması onun
altında olması; yeni olması tehlikeden uzak
kikat olmadığında hayalden dem vurmak düşünce öğütçülüğüne soyunması anla-
olması anlamına gelmiyor. Son otuz yılda
nafiledir. Ancak biri varken öteki de olabi- mına gelmez. Herkesin işi ayrıdır. Sanatçı,
yaşanan üç büyük depremde yeni binaların
lir.----. sanat yapacak. Dünya görüşünü yayma
çoğu yerle bir oldu. O binaların altında binler-
Bu parça, düşüncenin akışına göre aşa- endişesiyle sanatından ödün vermeyecek.
ce insan öldü, binlercesi de yaralandı. Bir de
ğıdakilerden hangisiyle tamamlanabi- Dıştan bakıldığında “Bu adam, bir dünya
yüzyıllar önce yapılan binalara bakın. Aya-
lir? görüşünü yayma derdinde.” izlenimi ver-
sofya, Sultanahmet, Anadolu’da başka me-
meyecek.
A) İşte bu yüzden hakikat ortadan kaldı- Bu paragrafta boş bırakılan yere dü- deniyetlere ait nice yapı… Onlar bunca dep-
rıldığında hayal etmek imkânı da orta- şüncenin akışına göre aşağıdakilerden reme rağmen sapasağlam ayakta duruyor.
dan kaldırılmış olur hangisi getirilmelidir? Bu paragrafın başına aşağıdaki cümle-
B) Bundan dolayı hakikatin üstü örtüldük- lerden hangisi getirilebilir?
A) Ama sanatın bir düşüncenin sözcüsü
çe onu dahi iyi hayal etmek mümkün- A) Mimariyle ilgilenenlerin binalarla ilgili
olmasına karşıyım.
dür ölçüleri birbirinden farklıdır.
B) Dünya görüşümü yaymayı sanatımdan
C) Bunun için hayal, hakikatin yitirilmesi- B) Bugünün mimarisi, eski çağların mi-
daha çok önemsiyorum.
ne yol açabilir marisinin çok ilerisindedir.
C) Dünya görüşümü okuruma kabul ettir-
D) Bu nedenle kimi büyük yazarlar, hayal C) Mimari geliştikçe binaların daha otu-
mişsem kendimi başarılı sayıyorum.
ürünü eserler vermekten kaçınmışlar- rulur olması bekleniyor.
dır D) Bir dünya görüşünü aktarmayan eser
boşuna yazılmıştır. D) Mimarinin geri kaldığı ülkelerde dep-
E) Galiba hakikati anlatmanın en iyi yolu remler can kaybına yol açar.
hayal kurmaktan vazgeçmektir E) Dünya görüşünün öne çıkmadığı sanat
eserinin dayanaksız olduğunu düşünü- E) Binanın oturulabilirliği için sadece yapı-
yorum. lış tarihini dikkate alırsanız yanılırsınız.

Paragraf Tamamlama
7. 9. 11.
Bir roman, tamamlanıp basıldığında, piya- ----. Müthiş et ziyafetlerinin usta bir anla- T.S. Eliot’un şu dizelerini çok sever, önem-
saya çıkıp okura ulaştığında, yazarından tıcısı, vejetaryen olabileceği hep insan serim:
çoktan kopup uzaklaşıyor. Yazarın roman- haklarından söz eden biri de aslında insan “Yaşamakla kaybettiğimiz hayat
la kurduğu ilişki, romanın onun elinden çık- hakları karşıtı olabilir. Plato’nun ideal dev-
Malumat içinde kaybettiğimiz bilgi
masıyla bir okuyucunun romanla ilişkisine letinde yaşamadığımıza göre, bir edebiyat-
bürünüyor. Bu durumda romancının çıkıp çı, olduğu şeyi canlandırmak durumunda Bilgide kaybettiğimiz bilgelik nerede?”
da kendi romanını tanıtmaya çalışması da değildir. Aslında edebiyat belki de "oldu- Son dizeyi “eski içinde kaybettiğimiz bil-
sönmüş bir tutkuyu taze bir heyecanla an- ğumuz şey"i olmayı sürdürmekten ziyade, gelik” diye de okuyabiliriz. Bazı sözlükler,
latmaya çalışmaktan öteye geçemiyor. ----. "olmadığımız şey"in rolüne yakınlaşabil- “bilge kişi”nin hamurunda gelecek için
Bu parça, düşüncenin akışına göre aşa- mektir. Bu yüzden, rahatlıkla denebilir ki yol gösterecek tecrübenin yerini özellikle
ğıdakilerden hangisiyle tamamlanabilir? kötü yazarlar, hiç de kötüyü yazmazlar ya vurguluyor. Çünkü bilgelik aynı zamanda
A) Roman hakkındaki en ayrıntılı bilgi anda iyi yazarlar hep iyiliği anlatmazlar. “olgunluk” olarak tanımlanıyor. Modern
cak romanın yazarından alınabiliyor Bu parçanın başına düşüncenin akışına sözlükler, bunu ihmal ediyorlar; neredeyse
göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? bir alanda eski olmakla o alanda “bilge” ol-
B) Dolayısıyla bir romanın niteliğinin yaza-
mayı bir tutuyorlar. ----
rından sorulmasının bir anlamı kalmıyor A) Her yazarın eseri, onun kişiliğine tutu-
Bu paragraf düşüncenin akışına göre
C) Bu yüzden hiçbir okuyucu, roman hak- lan bir aynadır
aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanır?
kında romanın yazarı kadar bilgi sahibi B) Yazar, nasılsa eseri eninde sonunda o
olamıyor şekle bürünür A) Çünkü bilgelik hep taptaze iken tecrü-
D) Bu yönden romanla ilgili değerlendir- be, biriktiği kadar da eskitir insanı.
C) Yazılan ile yazan arasında bir uyum ol-
melerin romanın yazarıyla konuşula- ması gerekmez B) Çünkü kişi bir alanda eskidikçe o alan-
rak yapılması gerekiyor da mutlaka bilgeleşir.
D) Büyük bir yazarın küçük bir eserinden
E) Bundan dolayı roman yazmanın yaza- söz edilemez C) Ne var ki bilgelikle bir alana yıllarını
ra bir yararı dokunmuyor vermiş olmayı kesin çizgilerle ayıra-
E) Yazar, nereye uzanırsa uzansın niha-
mayız.
8. yetinde kendi resmini çizer
D) Öyle ki bilgelikle yol gösterici tecrübe-
----. Şair, güneşin açığa çıkardığı hakikatlerin
nin arasına duvar örüyorlar.
ay tarafından çarpıtılmasını seviyor, suretle-
rin siluetlere dönüştüğü anlarda kendini daha E) Ama kişinin sanata yıllarını verdikçe
rahat hissediyordu. Gerek şiirlerinde gerek
10. tecrübe kazandığını görmezlikten ge-
düzyazılarında güneş ile ayı karşılaştırarak, ----. İlk büyük romanı “Şık”, Tercüman-ı liyorlar.
güneşin “hayale izin vermeyecek tarzda her Hakikat gazetesinde tefrika edilmeye baş-
şeyi açık ve parlak gösterdiğini”; ayınsa “her landığında, şehr-i İstanbul'un arka sokak-
şeyi açıkça görmek acısı”ndan kurtardığını larının en büyük yazarı Hüseyin Rahmi 12.
ifade ediyordu: “Ay! Ay! Yalancı ay! Zekâdan Gürpınar sadece yirmi iki yaşlarındadır. O, Ben, şair değilim; şiirsel öyküler yazan bir
bitkinleşenleri dindiren hayal gibi, güneşten büyük bir roman yazmak için yaşlanmayı edebiyatçıyım. ----. Küçükken babam hedi-
bunalanları da avutan sensin!” beklemedi. Yaşlandığında yazdığı roman- ye olarak Mehmet Fuat'ın hazırladığı Cum-
Bu parçanın başına düşüncenin akışına lar da “Şık”ın büyüklüğüne ulaşmadı. huriyet Sonrası Türk Şiiri antolojisi vermişti
göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? Bu parçanın başına düşüncenin akışına bana. O antoloji sayesinde öğrendim ger-
göre aşağıdakilerden hangisi getirilebi- çek Türkçeyi.
A) Ahmet Haşim, çağının diğer şairlerin-
den daha çok gerçeğe sığınıyor, ger- lir? Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
çeği daha iyi anlatıyordu A) Şiir yazmak için genç, roman yazmak nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
için yaşlı olmak gerekir si getirilmelidir?
B) Ahmet Haşim gibi şairler, gerçeğin
resmini eksiksiz olarak çizmeye önem B) Gençlik tecrübesi, büyük bir roman A) Ama şiirden de çok şey öğrendim
vermişlerdir yazmak için yeterli değildir B) Öykücülerin şiirle ilgilenmesi gerektiği-
C) Ahmet Haşim, gerçeği olduğu gibi görme- C) Büyük bir roman yazmanın yaşla ilgisi ne inanmam
yi ve okuyucuyu duyurmayı ilke edinmiştir yoktur C) Şairler, kendilerini öykücülerden üstün
D) Ahmet Haşim, gerçeği olduğu gibi gör- D) Her büyük yazarın yeteneğini daha bulmazlar
mek ve anlatmak isteyen edebiyat us-
çok gösterdiği bir tür vardır D) Şiirle öykü arasında ortak yanlar da
talarından farklıdır
E) Eserin ünlenmesini sağlayan yazarın yoktur
E) Ahmet Haşim’in şiirinde de gerçeğin
ünüdür E) Her edebî türün üstün bir yanı vardır
dokunulmamış bir resmini bulabilirsiniz
12. A 11. C 10. C 9. C 8. D 7. B 6. E 5. B 4. A 3. C 2. A 1. B Cevaplar

1. 3. 5.
----. Bunu kimse bekleyemez. Tıp araştır- Bu kitaptaki yazılarımın belli formları daha Bir yapı yaparsınız, dört yüz sene ayak-
ması makalesini halk okuyabilir mi? Peda- önce sağda solda yayımlandı. (I) Fakat kita kalır. İnsanlar, o binanın dilini, kurduğu
gojinin de bir hiyerarşisi vardır. Ama sanat, taptaki halleri, ilk yayımlanmış halleri değil. cümleleri, ifadesini içlerinde nesiller bo-
bunlardan farklı bir şey. Sanat sadece (II) Bu yazılarda Türkiye’de çağdaş sana- yunca taşır. ----. Bir ressamın, Delacro-
koleksiyoncular için, galeri için, akade- tın tarihini işliyorum. (III) Böyle bir kitap ix’nın veya Delvaux’nun resmini şanslılar
mik çalışma için yapılmaz. Sanatın üretim alanın ihtiyacı aslında. (IV) Zira Türkiye’de görür sadece. İyi bir klasik müzik eserin
aşamasında sanatçı, kendini toplumdan çağdaş sanat bugüne kadar bir bütün ola- dinleyicisi de çok değildir herhâlde. Hâl-
soyutlayamadığı gibi, sanatın, hadi öyle rak ele alınmadı. (V) Çağdaş sanatla ilgili buki bir şehrin mimarisini herkes yaşar.
söyleyeyim, tüketim aşamasında da top- anlatılanlar, birbirinden kopuk makalelerde Eserin oluşturulmasının üzerinden yüzyıl-
lumdan soyutlanabilmesi mümkün değildir. kaldı. lar geçse de herkes, onunla yüz yüze kalır,
Bu parçanın başına düşüncenin akışına Bu parçadaki numaralanmış yerlerden onun hakkında bir şeyler söyler ve ondan
göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? hangisine “Bu kitap için oturup hepsini etkilenir.
A) Sanat eserinin bir düzeyi vardır; sanat- yeniden yazdım, bir bütün oluşturacak şe- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
çı, sanatın her aşamasında bu düzeyi kilde bir kez daha düzenledim.” cümlesi nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
korumak zorundadır getirilebilir? si getirilmelidir?
B) Koleksiyoncuların sanat çalışmalarına A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) Mimari eseri, mimarın elinden çıksa da
katkısını kimse inkâr edemez mimara ekonomik imkân sağlayanlar-
ca biçimlendirilir
C) Ben, akademik makalelerimin halk ta-
rafından okuyup anlaşılmasını bekle- B) Mimari eseri tamamlandıktan sonra
yecek değilim değiştirildiğinde mimarın mesajına ay-
kırı özelliklere bürünür
D) Makalelerimin halk tarafından okunma- 4.
sından rahatsızlık duymuyor değilim C) Mimar, özgün bir eser oluşturmak iste-
Mimari alanında her şey 1850’lerden iti- se de başka sanat dallarının olanakla-
E) Tıp araştırmalarıyla ilgili makalelerin baren değişmeye başladı. Tanzimat’la rından yararlanır
sade bir dille yazılması, başkaları gibi birlikte... Mimarlarımız, gittiler Fransız ba-
beni de şaşırtıyor D) Mimarlar da başka sanatçılar gibi ilk
rokunu, rokokosunu getirdiler. ----.Teşviki-
eserlerini aldıkları eğitimin etkisi altın-
2. ye Camii’nin önünden geçen herkes ona
da verirler
bakıyor ama onda bir şey göremiyor. Bir
Bakmak, görmek, bir de bilmek var. Bunla- E) Bu yönüyle mimari, topluma en açık ve
bakın bakalım neler var: Yunan kolonları
rın hiçbiri diğeriyle aynı değil. Görmek bak- toplumu etkileme olanağı en geniş sa-
var, dorik var, iyonik var. Roma portikoları,
manın önündedir hiyerarşi olarak; hepimiz nattır
Fransız baroğu, rokoko var. Kubbe kalk-
bakarız ama gören azdır. Bilmekse hepsi-
mış. Bir yerde küçük bir yarım kubbe var, 6.
nin üstündedir. Bir de bilerek bakmak var
başka türlü bir düz çatı sistemi var. Ace-
ki bilerek bakanlardır görenler. Ben Türki- (I) Tiyatroyla uğraşmaya karar verdiğimizde
mice bir taklit hepsi o kadar. Eser, bizim
ye’de hâlâ çağdaş sanat alanının büyük derdimiz, hemen bir grup kurmak, ardın-
dilimizi konuşmuyor. Bize kendisini ifade
eksikliklerle, yetersizliklerle mücadele edi- dan da hemen bir oyun yapmak değildi. (II)
edemiyor, bizi de anlamıyor. İbadethane
len bir alan olduğunu düşünüyorum. ----. Bu amaçla sürekli tartışmalar ve okumalar
olsa bile Teşvikiye Camii, sağır dilsiz yaşı-
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına yürüttük. (III) Biz bu tartışmaları yürütürken
yor İstanbul’da.
göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? önceden tanıştığımız ya da önceden öğren-
Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- cimiz olan bazı sanatçılar bizimle çalışmak
A) Hepimiz sanat eserlerine bakıyoruz ama nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- istediklerini söylediler. (IV) Biz de Beyoğ-
çok azımız bu eksikleri görebiliyoruz si getirilmelidir? lu’nda haftanın iki günü oyunculuk atölyesi
B) Türkiye’de çağdaş sanatlar, hiçbirimi- A) Sanat, dışarı açıldıkça gelişir konusunda ve iki haftada bir de belirledi-
zin tahmin etmeyeceği kadar gelişme ğimiz bazı kuram ve konularda seminerler
B) Diğer sanat dalları gibi mimaride de
gösterdi. yapmaya başladık. (V) Çalışmamızın verimli
her şey taklit etmekle başlıyor
C) Sanat alanındaki problemleri, sanat olacağını anlayınca bir tiyatro grubu kurma-
C) Bu mimari bize yabancı; bizimle onun
eserlerine bakan kim fark etmiyor ki? ya karar verdik, ilk oyunumuza hazırlandık.
arasında iletişim yok
D) Sanat eserinin konusu sanatçının ba- Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
D) Ben, ne milli şiire ne de milli mimariye
kış açısı kadar içinde bulunduğu or- den hangisinden sonra “İlkin deneyim-
inanırım; sanat, evrenseldir
tamdan da etkilenir. lerimizi ve birikimlerimizi tartmalı sonra
E) Mimarın dünya görüşü, onun eserinin yapacaklarımızı tartışmalıydık.” cümlesi
E) Sanat eserlerinin önemli bir bölümü
ayrıntılarını belirler getirilirse anlam akışı düzelir?
genç sanatçılar tarafından oluşturul-
maktadır. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Paragraf Tamamlama
7. 8. 10.
En sonda söyleyeceğimi en başta söyle- Üniversitedeki görevim nedeniyle her gün Tiyatro yapısı gereği devamlı güncel kal-
meliyim: ----. Tasasız hayat, oh ne rahat! muntazam bir atölye çalışması sürdür- mak ve kendini yenilemelidir. Çağın gerek-
Artık içtenlikle böyle düşünüyorum. Çün- müyorum. Normal olarak sabah sekizden sinimlerini yakalayamayan tiyatrolar ken-
kü kimsenin, en çok gereksinimi olanların akşam sekize kadar bir iş tempom var. dilerini tekrar eder. Tiyatro, hem içerdiği
metinler itibariyle güncel olana değinmeli
bile, daha iyiye, daha güzele, daha doğru- Haftada birkaç gün daha yorucu geçiyor,
hem de sahneleme bakımından farklı tek-
ya ulaşmanın temel aracı olan eleştiriye ta- öteki günlerde de dinlendiğim söylenemez.
nikleri sürekli denemelidir. Aksi takdirde ti-
hammülü yok. Eleştirinin yazana, yayınla- Ders vermekten de vazgeçemem. Öğren- yatronun evrensel boyutlara ulaşmasından
yana “düşman” kazandırmaktan başka bir cilerle çalışırken boyalarla yapılan keşif- ve bugüne gelmesinden kimse söz ede-
işlevinin olmadığının algılanması ne hazin leri, desen arayışlarını izlerken çok mutlu mezdi. ----. Onu bugün yaşatan söylediği
bir sonuç! Eleştirmenliğe başladığım yıllar- hissediyorum kendimi. Onlar çalışınca, sözün bugün için de sağlamlığıdır. Sha-
da, ille de bir şeyler bulma isteğiyle yanıp özgün, farklı bir şeyler çizince, kendim kespeare, Moliere, Çehov gibi yazarların
tutuşurken, kimsenin anlatamadıklarını, çalışmış, çizmişim gibi bir neşe ve hafiflik değindiği konuların bugüne de dokunması
kendine özgü kıvrak Türkçesiyle aktarmış, duyuyorum.----. Evdeki vaktimi daha çok onları evrensel yapan yegâne unsurdur.
denilerek taltif edileceğimi, iltifatlara bo- dinlenerek ve kitap okuyarak geçiriyorum. Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
ğulacağımı zannederdim. Oysa geldiğim Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
noktada fark ediyorum ki bu iyi niyetle, nin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
geceler boyu uykusuz kalarak döktürdü- si getirilmelidir? A) Ne var ki klasik oyunların çağımızda
ğümü sandığım satırlar bana küskünlükler, seyirci bulması artık mümkün değildir
A) Evde kendimle baş başa kaldığımda
kızgınlıklar, hasımlıklar, sevgisizlikler, say- B) Bu yüzden klasik oyunların çağın ge-
devam etmekte olan resimlerimin ba-
gısızlıklar ve kim bilir daha ayrımına vara- risinde kaldığı düşüncesinin doğru bir
şına geçip onları tamamlıyorum
madığım neler neler kazandırmış. yanı vardır
B) Uzun yıllar ders vermek insanda ister
Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- C) Sanırım klasik oyunların izleyicileri, ti-
istemez bir yorgunluk ve bıkkınlık mey-
nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- yatronun bu çağa uyma zorunluluğunu
dana getiriyor
si getirilmelidir? hâlâ bilmiyorlar
C) Evdeki çalışmalarım, okuldaki çalış-
A) Ben, eleştirisiz bir sanat etkinliği düşü- D) Ama klasik oyunları güncel olma kavra-
malarımdan da daha yorucu geçiyor mından ayrı bir yere koymamız gerekir
nemiyorum
D) O yüzden eve döndüğümde tuval başı- E) Tiyatro güncele ardından gidince nite-
B) Sanatçı, kendisine yol gösterecek bir
na geçme isteği kalmıyor içimde liksizleşmeye, sanatsal yönlerini yitir-
eleştirmen bulamazsa sanat alanında
verimli olamaz E) Resim yapmak, benim için bir sanat ol- meye başlıyor
maktan öte bir geçim kaynağıdır aslında
C) Her sanatçının sesini duymak istedi- 11.
ği, kendisiyle zaman zaman uğraşan, Günümüzde dünyanın çevresinde her gün
kendisini zaman zaman öven bir eleş- 9. üç beş kere turlayan bir küresel sermaye
tirmene ihtiyacı vardır var. Bizden de bu paranın peşinden koş-
----. İnsanın eşine, evladına, vatanına ya da
D) Eleştirmen hakkında yazı yazacak Allah'a duyduğu sevgidir sanat. Kişinin bir mamız isteniyor. Nefes nefese koşarken
kimse bulamazsa yazı yazamaz birincisi ruhumuz geride kalıyor, ikincisi
başkasına mutluluğuyla mutlu olabilmesi,
bizi egoistleşmeye zorlayan bir sistem da-
E) Eleştirinin olmadığı, eleştiriye gereksi- bir başkasının varlığında eriyebilmesi... Gü-
yatılıyor. ----. Sanatın bir misyonu olacaksa
nim duyulmayan bir dünyada yaşamak nümüzde pek moda olmayan şeyler bunlar. o da buna karşı durmak olmalı.
isterdim Geleceğe ne kadar kalır bilmiyorum. Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
nin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
si getirilmelidir? A) Sanatın gelecekte kitaplarda yer ala-
A) Sanatın bir maneviyat arayışı olduğu- cağına bile inanmıyorum
nu düşünüyorum B) Bu da gönül bağları kurmamızın, başkası-
B) Sanatın geleceğe ne kadar kalacağını nın halinden anlamamızın önüne geçiyor
tartışmak anlamsızdır C) Bundan dolayı günlük yaşamımız kolayla-
C) Sanatla sanatçı arasındaki ilişki tarif şırken daha kolay iletişim de kurabiliyoruz
edilemez D) Sanatın geleceği belirlediği iddiası ko-
nuşulmaya değerdir
D) Sanatın konusu döneme göre değişebilir
E) Sanatçı ile teknoloji arasındaki ilişki
E) Sanatçı, evreni hep kendisinden başlatır
gözden geçirilmeli
11. B 10. D 9. A 8. D 7. E 6. A 5. E 4. C 3. B 2. A 1. C Cevaplar

1. 3. 5.
Alın yazısı dünyayı değiştirmek olan bir Öykü yükselişte. Bunun sebebinden emin Roman, doğası gereği bilinmeyene odak-
sınıf için, aydınlatmak, eyleme itmek ne değilim; öykünün zamanın ruhuna uygun lanır, bilinmeyeni açığa vurur. Daha fazla-
denli doğruysa, sanatta büyünün payının bir edebi tür olduğunu söyleyenler var; sı, daha neti için insanların sürekli kışkır-
da bütünü ile bir yana bırakılamayacağı o öykünün “nadas usulü gibi” on yıl iyi ve- tıldığı bu görme çağında roman, okurunun
denli doğrudur. Gelişiminin bütün dönem- rimler verip on yıl durulduğunu şimdilerde okuma ihtiyacı kadar görme ihtiyacını da
lerinde ağırbaşlıyken de eğlendiriciyken de bereketli dönemde olduğumuzu söyleyen- karşılıyor. Belki de diğer yazınsal türlerin
inandırırken de abartırken de anlamlıyken ler var. ----. Öykü okuyorum, benimle aynı görsel iletişim araçları karşısında yaşadık-
de anlamsızken de düşleri işlerken de bü- kuşaktan öykücülerin, yaşı benden genç ları gerilemeyi ya da mağlubiyeti romanın
yünün her zaman payı olmuştur sanatta. olanların dergilerde iyi öyküler yayımlayı- hâlâ yaşamıyor oluşunun sebebi, günü-
Sanat, insanın dünyayı tanıyıp değiştire- şını izliyorum. O öykülerin kitaplaşmasını, müzde neredeyse bir görsel iletişim nes-
bilmesi için gereklidir. Ama salt özünde ikinci kitapları vs. İşin güzel yanı bu dalga, nesi biçiminde tasarlanması, sunulması
taşıdığı büyü yüzünden de gereklidir sa- hâlâ zirve noktasına ulaşmadı, kabarmaya pazarlanmasıdır.----
nat.----. devam ediyor gibi geliyor bana. Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışı- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce- sürdürülse yazarın romanın görsel yö-
na göre aşağıdaki cümlelerden hangisi nin akışına göre aşağıdakilerden hangi- nünün öne çıkmasına karşı olduğu so-
getirilmelidir? si getirilmelidir? nucuna varılır?
A) Çünkü özündeki büyüden yoksun oldu A) İki görüşün de yanlış olduğu yönünde A) Roman, bilinmeyeni bu görsellik saye-
mu sanat sanat olmaktan çıkar düşünceler vardır sinde görünmüş gibi gözler önüne ge-
B) Zira sanat büyüye benzediğinde bilime B) Ben, sebebini açıklamakla boğuşaca- tirir.
inanan kişilerin ilgi alanından uzaklaşır ğıma bu durumun tadını çıkarıyorum B) Roman yazarı, görselliği başardıkça
C) Bence sanat ile büyü hiçbir zeminde C) Öyküyü romandan ayıran önemli yön- romanla diğer türleri arasındaki farkı
bir araya gelecek iki etkinlik değildir lerden söz edebiliriz artırır.
D) Öyle anlaşılıyor ki sanatçıyı büyü ile D) Öykü eleştirisinin gelişmesi için yeni C) Ama görsellik romanda öne çıktıkça
karıştıranlar modern sanattan hiç an- edebiyat dergilerine gereksinim vardır romanın sanat yönünü koruması da
lamıyorlar tehlike sınırlarına ulaşır.
E) Genç öykücüler öyküdeki bu verimlili-
E) Sanatın büyüden uzaklaştığı noktalar- ğin önemini kavramıyorlar D) Görsellik, romanda yer tuttukça kitlele-
dan biri de budur, diyebilirim rin romana duyduğu ilgi artar.
4. E) Görselliğin romandaki yeri, dilin roman
İnsanın çocukluğu, altın çağıdır. Geriye dö- için önemi kadar yazarın zihninde yer
nüp baktığınızda en az kirlenmiş yıllarımız edinmelidir.
çocukluğumuzdur. Bu yüzden sanatın bes-
lendiği bir ana kara gibidir çocukluk. “İnsa- 6.
nin belleğine en son giren, en önce çıkar.”
Köyün coğrafya olarak sınırları belirsiz
diye bir anlayış vardır nörolojide. Yani, ----.
ve ufku açık olmasına rağmen, beklenti
Buna karşın geçmiş giderek kristalize olur
ve hayalleri sınırlıdır. (I) Zaten toprağa ve
ve ona ait tüm ayrıntıları daha net hatırlarız.
2. iklime bağlı yaşamanın getirdiği doğal bir
Bu yüzden çocukluk yılları, zannedildiğin-
tevekkül hali vardır. (II) Köylü, ısrar etmez,
“Ben büyüyünce öykü yazmalıyım.” diye den çok daha zengin ve şaşırtıcıdır. Benim
zorlamaz, sessizce kabul eder. (III) Kentli
bir seçim yapmadım (I) Kendimi öykü ya- de en çok beslendiğim yıllardır çocukluğum.
ise bir nevrotiktir; kocaman bir kalabalığın
zarken buldum (II) İlkokul yıllarını hatırla- Bu parçada eksik bırakılan cümle aşağı- ortasında kendi sınırlarını belirlemeye ve
mıyorum ama ortaokuldan itibaren iyi bir dakilerden hangisi ile tamamlanır? ayakta kalmaya çalışır. (IV) Köylünün iklim
okur olduğumu söyleyebilirim. (III) Oku-
A) insanın bir şeyi unutması ona verdiği ve toprağının yerini burada güçlü ve etkin
mak, yıllar boyu hep belirli bir tempoda sü-
önemle ilgilidir bir sosyal yapılanma almıştır. (V) Tampon
rüp gitti (IV) Sonra yazma ihtiyacı duymuş
B) duyarlılığımız artarsa bizim için unut- bölge gibidir, ne köydür ne de kent; köy-
olmalıyım ki ortaokul yıllarında bir roman
ma problemi en aza iner lü olmaktan ya da öyle addedilmekten hiç
denemesine giriştim. (V) Bu başarısızlık-
hazzetmez ama kentli de değildir.
tan aldığım dersle öyküde karar kıldım. C) yıllar geçtikçe yakın zaman olaylarını
daha çabuk unuturuz Bu parçadaki numaralanmış yerlerden
Bu parçadaki numaralanmış yerler-
hangisine “Kasaba, bu ikisinin arasında
den hangisine “Umduğumu bulamadım.” D) bizi yakından ilgilendiren olaylar en
kalan ara yüz yerlerdir.” cümlesi getirilse
cümlesi getirilse anlam akışı düzelir? son aklımızdan çıkar
anlam akışı düzelir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) genellikle bizi huzursuz eden olayları
yıllar boyunca hatırlarız

Paragraf Tamamlama
7. 9. 11.
Ölüm ve yaşam kavramları aslında birbirine ----. On altı yaşında okuldan alınan ve bir ----. Sayfa kenarlarına alınmış notlar, kıvrıl-
çok yakın, birbiriyle iç içe kavramlardır. Bir mimarın yanına çırak verilen büyük İngiliz mış köşeler, çay kahve lekeleri ve sayfala-
madalyonun iki yüzü gibidirler. Birini öbürüyle yazar Thomas Hardy için en büyük ödül bir rın arasından çıkan bilet ya da fiş parçaları
tarif edebilir, birine bakarak diğerini anlamlan- üniversite diplomasıdır. Uzun ve meşakkatli kitabın okunmuş olduğunun mührüdür on-
dırabilirsiniz. Hekimlik bu kavramlarla ve so- iş günlerinden sonra kendi kendine Fransız- lar için. Bu konu mizahımsı bir üslupla ede-
mut gerçeklikle çok daha erken tanışmama ca, Almanca, Yunanca ve Latince öğrenen bi eserlerde de işlenmiş. İrlandalı yazar
vesile olmuştur. Esasında hekimlik mesleği, bu azimli yazar, Victoria döneminin ön yargılı Flann O'Brien, bir hikâyesinde kitaplara
sadece bir meslek ve iş olmanın ötesinde bir ve burnu büyük eleştirmenlerince eğitimsiz okunmuşluk hissi veren işçilerden bahse-
sanattır. İnsanı ve hayatı anlama sanatı. ----. olarak damgalanmaktan kurtulamaz. Bir üni- der. Bu işçiler kendilerine verilen kitapları
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışı- versite diploması, onu bu adamlar karşısın- para karşılığı düzmece notlar ve eski tiyat-
na göre aşağıdaki cümlelerden hangisi da bir ödülden daha çok sevindirir. ro biletleriyle bezeyerek işverenlerinin top-
getirilebilir? Bu parçanın başına aşağıdakilerden lumsal itibarlarına katkıda bulunurlar.
A) Bundan dolayı hekimlik yapanların iyi hangisi getirilebilir? Bu parçanın başına aşağıdakilerden
sanatçı olamayacaklarını düşünürüm A) Bir yazarı sevindirmenin, yüceltmenin hangisi getirilebilir?
B) Sanatla uğraşmanın hekimlik yönüme za- tek yolu ona ödül vermek değildir A) Her toplum kesiminin kitaplara bakışı
rar verdiği yönünde içimde bir kuşku var B) Ödül almak, dünyanın bütün ülkelerin- ve kitapları okuma tarzı kendisine öz-
C) Bu yüzden sanatçı tarafım, hekimliğimle de yazarlar için en büyük değerdir güdür
yan yana ve birbirinden beslenerek yürür C) Yazar, kendisini neyle değerlendirirse B) Bazıları hırpalanmışlığı, okunmuşlu-
D) Galiba sanat ile herhangi bir meslek değerlendirsin okuyucu, ona aldığı ğun kanıtı addedip alabildiğine hoyrat
arasında bağ kurmaya çalışmanın hiç- ödüle göre değer verir davranır kitaplarına
bir haklı tarafı yoktur D) Ödül kurumu yıpransa da yazarlar C) Kitabı yıpratarak okumak, öğrencilere
E) Emekli bir hekim olarak bir hekimin bü- hâlâ çok önem taşır ve yollarda kitap okuyan işçilere has
yük sanat eserleri verebileceğine asla
E) Ödülün dünya edebiyatında taşıdığı bir durum değildir
inanmam
değer, yazarları ödül için eser vermeye D) Kitapları az olanlar ya da az kitap oku-
8. yöneltiyor
yanlar, çok kitabı olanlardan ve oku-
----. Kimisine göre mimarlık tarihçisi ol- yanlardan daha çok değer verir kitaba
mak için mimar olmak gerekmez. Bence 10. E) Kitap okumak için zamanı az olanlar,
de gerekmez ama bir getirisi olabilir çünkü
Sabahattin Ali, gerçekçi bir yazardır. Ama kitap okumaya çok zaman ayıranlar-
en azından bu, alanın çoğulluğunu görme
eserlerinde geçen “Kürk Mantolu Madon- dan daha çok yıpratırlar kitabı
imkanı verir. Sadece mimarlık tarihi, sanat
na” hiç yaşanmamış. Kitap tamamen hayal
tarihi öğrenimi görürseniz, alanın kendi içe-
risinde başlayıp kendi içerisinde bittiğine ürünü. İngiliz edebiyatından Henry James
de öyle. Pek çok eserinde hayali eser adla- 12.
olan eğiliminiz daha güçlü oluyor. Bir sınır
çizilebilir zannediyorsunuz. Meslek defor- rı geçer. Rus yazar Anton Çehov'un “Martı” Edebiyattan yakamı yeni kurtardım, uzun
masyonu size onu veriyor ancak mimarlık- adlı oyununda Trigorin Boris Alekseyeviç'in süre kaptırmaya niyetim yok. ----. Geçen-
tan geldiğiniz zaman görüyorsunuz ki bu hayali oyunu “Günler ve Geceler”den sıkça lerde “Güneşi Kıskandıran Kız” adında bir
disiplinlerin aralarında bariyerler, sınırlar, bahsedilir. Günümüzün yazarları için de bu çocuk kitabım çıktı. Şimdi onun devamını
engeller mevcut değil. tür durumlar söz konusudur.----. yazıyorum.
Bu parçanın düşüncenin akışına göre aşa- Bu parça düşüncenin akışına göre aşa- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
ğıdaki cümlelerden hangisi getirilebilir? ğıdakilerden hangisiyle sürdürülür? nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
A) Mimarlık tarihi ile uğraşmak için mimar si getirilmelidir?
A) Gerçekçi yazarlar, tanıklık etmedikleri
olmak gerektiği, tartışmalı bir konudur olayları roman ve öykülerinde işlemezler A) Sadece çocuklar için yazmak istiyorum
B) Mimarlık tarihi hakkında yazılan yazı- B) Çağımızın yazarları, eserlerindeki her B) Çocuk kitapları yazmayı da düşünmü-
ların genellikle okunmadığını düşünü- ayrıntının hesabını vermeyi tasarlıyorlar yorum
yorum
C) Onların eserlerinde gerçek olmayan ay- C) Diğer uğraşlarım beni edebiyattan ko-
C) Mimarlık tarihi diye bir alan olabilir mi, rıntıların bulunabileceğini bilmek gerekir pardı
emin değilim
D) Onların da eserleri edebi yönden eleş- D) Kendimi bir yazın ustası olarak da gör-
D) Mimarlık ile ilgilenenlerin tarih hakkın- tirilebilecek cümleler içerebilir müyorum
da bilgi sahibi olurlar
E) Gerçeğin peşinde koşan yazarlarımız, E) Edebiyatla arama mesafe koymaya
E) Tarih ile ilgilenmek ister istemez kişiyi çalışıyorum
günümüzün bir tutanak memuru gibidirler
mimari ile ilgilenmeye götürür
12. A 11. B 10. C 9. A 8. A 7. C 6. E 5. C 4. C 3. B 2. E 1. A Cevaplar

Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler 2. Modül Test 16
1. 3. 5.
Yazıyla uğraşıyorsanız ömrün sonlarına Benimle ilgili asıl haber galiba son romanı- Türk şiirinde büyük bir mizaç olarak beli-
doğru zaman size başka bir yüzünü gös- mı bekleyenleredir; diğer romanlarım gibi ren şairin şiirleri her okuyucuya, yeni ba-
terir. İçinizde birikenle, kâğıtta bekleyen- kendisini yazdıran o olduğundan kesin bir kış açıları sunacak zenginlik ve derinlikte
le hayalini kurduğunuz kitaplar arasında tarih veremediğim ancak yıl sonuna doğ- olduğunu ortaya koydu. Yaşadığı dönem-
âdeta havada asılı kalmış koridorlarda ru çıkacağına sandığım bu kitap, umarım de, yaratıcı kişiliğinin şiire getirdiği sürp-
dolaşırsınız. Dünyada size ayrılan sürenin bunca zamandır merakla bekleyenlerin rizler, farklı edebiyat anlayışlarını ortak
tükenmesi endişesiyle bir an önce bitirmek ilgisini, sevgisini hak etmiş olur. Kitabın bir dikkat noktasında buluşturucu etkiler
istersiniz işlerinizi. Gençken size sonsuz- kapağı, içinde yer alacak harita ve gra- uyandırmıştı. Ölümünün ardından geçen
muş gibi gelen zamanın giderek uğultu ka- vürler için çalışmalara başlandığını haber on altı yıl, onun şiirinin tazeliğini korudu-
vermek isterim. On beş yıl boyunca çeşitli
zanan nabzını duymaya başlarsınız. Yük ğunu, yeniliğinin sadece dönemsel bir dil
aralarla üzerinde çalışılmış bir romanın na-
indirme yaşlarıdır bunlar; elemelerin, faz- tadı farkından kaynaklanmadığını göster-
sıl bir şey olacağını, onun kendisine nasıl
lalıklardan kurtulmanın, enerjinizi, zamanı- di. Edebiyattaki yeri daha güçlü temellerle
bir biçim vereceğini herkesten çok ben me-
nızı tutumlu kullanmanın, hayalleri ölçülü sağlamlaştı. Öyle ki şiirdeki başarısının şiir
rak ediyorum.
biçili kılmanın, yeni ufuk ayarı yapmanın değerlendirmelerinde artık bir ölçü olacağın-
Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden
yaşları. Önünüzde yaşanacak yılların yadan hareketle, adına şiir ödülü kondu.
hangisi söylenebilir?
şadığınız yıllar kadar olmayacağını bilme- Bu paragrafta sözü edilen şairle ilgili
A) Okuyucu ilgisini dikkate almadığı
nin eşiğinde kendi içinizde çeşitli seçimle- olarak aşağıdakilerden hangisine deği-
re, öncelikler sıralamasına zorlanırsınız. B) Bir kitabı bitirmeden diğerine başlamadığı
nilmemiştir?
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine C) Romanlarının yazma aşamasında bi-
A) Şiirlerinin farklı yorumlara açık olduğuna
değinilmemiştir? çimlendiği
B) Üretken kişiliğiyle şiire beklenmedik
A) Yazarlar için yaşlılık döneminin farklı D) Eserlerini zihninde önceden tasarladı-
nitelikler getirdiğine
geçtiğine ğı gibi yazdığı
C) Şiirindeki farklılığın dönemini aştığına
B) Yaşlılık döneminde yazarların eser E) Kitabın biçimsel özelliklerini önemli
oluşturma isteğinin azaldığına görmediği D) Şiirinin onu bir ölçü konumuna çıkardı-
ğına
C) Yaşlı yazarların ölüm endişesiyle eser-
lerini bitirme telaşı yaşadıklarına E) Yaşadığı dönemde şiirinin daha çok
ilgi gördüğüne
D) Yazarların yaşlılık döneminde zamanı 4.
kullanmada daha tutumlu olduklarına
Yazdığınız şiirde duyarlılık iyi. Yazma tar-
E) Yaşlılığın, yazarların çalışma düzenini zınızda bir kendine özgülük var. Ama yaz- 6.
etkilediğine dıklarınız henüz rafine olmamış. “Sevginin Gündelik hayatın akışı eylüle bir sezon
ağacı”, “zamanın sınırsızlığına süngü dik- başlangıcı özelliği kazandırır. Dükkânlar,
2. mek" gibi sıkça kullandığınız sözler tabii vitrinler, otobüs durakları, her zaman bir-
Şair şiir yazarken kendisini büyük ölçüde yumuşaklığını tamamlayan biçimler alma- kaç yaprak, ilk yağmur, ilk ürpermeler...
şiire terk etmelidir. Kendisinden ama daha mış, tırmalayıcılığından tam kurtulmamış. Eylülle birlikte bu yaz nelerin olmadığını
çok şiirden emin olmalıdır. Beğendiği bir Unutmayın, şiir, zorlanarak elde edilmiş ve düşünürken nelerin yapılması gerektiğini
şairin, diyelim ki Necip Fazıl’ın bakışını, imkânsızlıkları bir arada tutmayla oluşturu- düşünmeye başlarız. Sanki her şeye asıl
yazdığı her kelimenin üzerinde görmelidir. lan sözlerden ibaret değildir. Bunlar belki eylülle başlanacaktır. Okul yıllarımdan
Bunu bir nevi şairin kendisini denetlemesi çok seyrek ve çok yerinde kullanılırsa belki kalma bu köklü çağrışım, bütün hayatı öğ-
olarak söylüyorum. Şair, böylece daha ya- şiire malzeme olabilir. Bunu sağlayabilmiş renci gibi yaşadığım, kendimi hiç mezun
zarken kendisine güçlü ve iyi şiire yönlen- değilsiniz. etmediğim ve kendime “tam bir tatil hakkı
dirici bir eleştirmen edinmiş olur. Aşağıdakilerden hangisi, bu paragrafın tanımadığım” gerçeğiyle bütünleşerek ya-
Aşağıdakilerden hangisi, bu parçanın yazarının seslendiği şaire yönelik eleş- şamımı ele geçirmiş olan ruh hâlimin ifa-
yazarının şairlere önerdikleri arasında tirilerinden değildir? desidir.
değildir? A) Özgün şiirler yazmayı amaçlaması Bu paragrafın yazarı için eylül ayı, aşa-
ğıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
A) Şiiri bir ölçüde kendi akışına bırakmaları B) Şiiri üzerinde yeteri kadar çalışmaması
B) Şiir yazabilme becerilerine güvenmeleri C) Şiire aldığı sözleri şiire yeteri kadar A) Daha yoğun bir çalışmayı
C) Kendilerini bir şairin denetiminde gör- sindirmemesi B) Çalışmalara bir süre ara vermeyi
meleri D) Anlam zorlamalarıyla oluşturulmuş C) Doğa gezintisine çıkmayı
D) Sevdikleri büyük bir şairi taklit etmeleri sözleri sık kullanması D) Bazı çalışmaları sonlandırmayı
E) Kendi kendilerinin eleştirmenleri olmaları E) Şiirinde doğal bir akışa ulaşamaması E) Gündelik hayatın akışına kapılmayı

Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
7. 8. 10.
Benimle yapılmış söyleşileri toplayan bir Hikâyeniz yoruma gerek duymayacak ka- Bazı şiir kitaplarıyla sadece içlerindeki
kitap oluşturma fikrim yıllardır var. Ancak dar sade. Günlük yaşayış içinde olagelen güzel şiirler için ilgilenmiyor insan. O ki-
böyle bir kitabı derleyip çatmak sanıldığın- sayısız olaylardan herhangi biri... Bu ne- tapların yazılışına kaynaklık eden fikirden
dan çok daha fazla zaman ve emek gerek- denle de yaşanmış bir olay izlenimi veriyor. dolayı da onlarla ilgileniyor. Hâliyle, baştan
tiriyor. Yayınlanmış söyleşileri kabaca üst Bununla hikâyenizin konusunu küçümsü- sona “kitap” olarak tasarlanmış, bütünlük
üste yığıp istifleyerek yapılan söyleşi kitap- yor değilim. Roman ve hikâyede olay ge- kaygısı taşıyan eserler oluyor bunlar. Üs-
larından farklı bir kitap yazmak istiyorum. reklidir ve olayın yaşanabilir olması da ge- telik, bu tür şiir kitaplarına edebiyatımızda
Böyle bir kitabın okuru yoracak tekrarlar- reklidir. Fakat sanatkârın onu kendine has her zaman rastlanmıyor. Bunun nedeni de
dan arındırılmış olması, söyleşi sahibinin bir üslupla yoğurması gerekir. Sanat eseri bütünlüklü bir şiir kitabı tasarlamanın zorlu,
zaman içinde değişenleri ve değişmeyen- de o zaman başlar. Hikâyeniz, sanatın is- belli bir olgunluk gerektiren bir çaba olma-
leriyle geçirdiği dönemleri işaret etmesi, tediği düzeye ulaşmış değil. sı belki de. Böyle bir çabanın artılarını ve
bazı erken tanımlayıcı, saptayıcı, çözüm- Bu paragrafın yazarına göre bir hikâye- eksilerini düşündüğümüzde, şunu söyle-
leyici sözlerin konu edildikleri tarihleri bel- nin sanat eseri sayılması, aşağıdakiler- yebiliriz: Belli bir düşünce çerçevesinde
gelemesi gerekir. Teknik olarak da eldeki den hangisine bağlıdır? yazılan şiir kitapları, şaire imge ve konu
malzemeyi yeni bir mimariyle kitaplaştır- yaratmakta belli bir kolaylık sağlıyor ola-
A) Yaşanmış bir olayı işlemesi
mak demektir bu. Bu çeşit kitaplar, çoğu bilir. Tabii sınırlar ta en başından çizildiği
kez sıfırdan kitap yazmaktan çok daha yo- B ) Tema bakımından özgün olması için, şairin özgürlüğünü kısıtlayan bir yanı
rucu olabiliyor. Bugüne kadar gecikmemin C) Anlatım bakımından özgün olması da var bunun. Yine de bazı şairler, bu kı-
nedenini buralarda aramak gerekir. D) Üzerinde yorum yapılabilecek zengin- sıtlılık hâlini şiir lehine kullanmasını gayet
Bu paragrafta anlatılanlar, aşağıdaki so- likte olması iyi biliyor.
rulardan hangisine karşılık söylenmiş E) Yazarın yaşadığı bir konuyla ilgili ol- Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisi-
olabilir? ması ne değinilmemiştir?
A) Kitaplarınız hakkında sizinle söyleşi A) Kimi şiir kitaplarının dayandıkları dü-
yapmak isteyenlere neden olumlu ce- şünceyle ilgi çektiklerine
vap vermiyorsunuz? B) Edebiyatımızda baştan kitap olarak ta-
B) Kendiniz ve kitaplarınız hakkında de-
9. sarlanmış şiir kitaplarının az bulundu-
ğerlendirme yapmaktan neden çekini- Türkiye'de şehirli modern edebiyatın yeni ğuna
yorsunuz? yeni algılanmaya başladığı bir dönemdi.
C) Bir düşünce doğrultusunda yazılan şiir
Biz de daha çok moderni arayan yazarla-
C) Söyleşi türüne ilgi göstermemenizin kitaplarında bütünlüğün amaçlandığı-
rı örnek aldık, onlara benzemeye çalıştık.
nedeni ne olabilir? na
Enis Batur, Cevat Çapan ve Hilmi Yavuz
D) Sizinle yapılmış söyleşileri neden bu- gibi kültür adamlarından etkilenirdik. Or- D) Bütünlüğün gözetlendiği bir şiir kitabı
güne kadar bir kitapta toplamadınız? han Pamuk, Latife Tekin, Mehmet Eroğlu yazmanın ustalık gerektirdiğine
E) Sizinle söyleşi yapanların sizin görüş- gibi romancıları okurduk. Yabancılardan E) Hiçbir şairin bir düşünce bütünlüğü
lerinizi yansıtacak bir çalışma yaptığı- da Umberto Eco, Italo Calvino... Bizim ba- içinde şiir kitabı hazırlamayı göze al-
na inanıyor musunuz? şucu yazarlarımızdı. madığına
Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangi-
sinin cevabı olabilir?
A) Yazarlık kimliğiniz oluşurken benze-
meye çalıştığınız sanat adamları kim-
lerdi?
B) Roman da yazabildiğiniz halde neden
öyküde kaldınız?
C) Etkilendiğiniz yazarların ününü geçti-
ğinizi düşünüyor musunuz?
D) Kendinizi hangi sanat adamlarından
farklı buluyorsunuz?
E) Sanatın gittikçe dar bir çevrede kaldı-
ğına inanıyor musunuz?
10. E 9. A 8. C 7. D 6. A 5. E 4. A 3. C 2. D 1. B Cevaplar

1. 3. 5.
Hayır, diyemeyiz. Edebiyat, her durumda Edebiyat haritasındaki yerimizi belirleyen, İkinci Yeni, şiir diline yenilikler getirdi, imge
kültürden etkileniyor. Üstelik, popüler kültür zamandır. Anılmaya değer bir yazar olup ve soyutlamaya önem verdi; farklı duyarlık,
çok baskındır; teknolojinin yaygınlaşma- olmadığım da ancak ben öldükten son- insan ve yaşam anlayışıyla son dönem şii-
sıyla daha da baskın hâle geldi. Edebiyat
ra, o güne kadar yazdıklarım bağlamında rimizi yeniden şekillendirdi. Bu etkinin bu-
bu dönemde kendisini ondan koruyamaz.
söylenebilir. Ama bugün için kendimi adı gün de sürdüğü bilinen bir gerçeklik. İkinci
Bundan sonraki durumun farklı boyutu var.
Popüler kültür edebiyatı kendine benzete- anılmayacak bir yazar olarak görmüyo- Yeni, şiir yolunu yeniden açma çabasıdır.
rek yeniden üretmek istiyorsa içe dönük sı- rum. Şiir, öykü ve deneme yazdım. Okur- Bu şiir, Garip şiirinden sonra şiirimizdeki
kıntılar yaşanacaktır. Endüstriyel edebiyatın larım bir çırpıda tükettiler kitaplarımı. Her ikinci gençleşme hareketidir. Günümüzün
kapılarını popüler kültür tasarımının amaç- biri birkaç baskı yapmıştır. Bunda elbette şiiri ise İkinci Yeni’nin doğal uzantısıdır.
ları aralar, sonra o kapıdan geçmek isteyen medyada olmam ve medyada dostlarımın “Köksüz bir moda” ya da “özenti” şiiri değil-
yazarlar, yayıncılar ve okurlar çoğalmaya bulunmasının etkisi vardır. Düşüncelerine dir o. İkinci Yeni deneyiminden sonra onu
başlar ve edebiyat, o güne dek etkinliğin- değer verdiğim ve edebiyatı bilen insanların
den yeterince söz edilmemiş bir piyasa ya- özümsemeden, aşmadan şiir yazmak da
eleştirilerine kulak vermeyi seviyorum. Ne olanaksız gibidir.
ratır. Bu piyasada edebiyat sokağa düşer.
var ki bugün için sözü dinlenecek çok sayıda
Bu paragrafta anlatılanlar, aşağıdaki so- Bu parçada İkinci Yeni şiiriyle ilgili ola-
eleştirmenimizin olduğunu söyleyemem.
rulardan hangisine karşılık söylenmiş rak aşağıdakilerden hangisine değinil-
olabilir? Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan
memiştir?
A) Modern çağın popüler kültürünün ede- hangisinin yanıtı yoktur?
biyatı değiştireceği söylenebilir mi? A) Şiir dilini değiştirdiğine
A) Kendinizi başarılı bir yazar olarak gö-
B) Edebiyat, yaygın kültürün getirdiği yeni- rüyor musunuz? B) Son dönem şiirimizi biçimlendirdiğine
liklerden yeteri kadar yararlanıyor mu?
B) Bir yazarın edebiyat içindeki değeri ne C) Genç şairler tarafından geliştirildiğine
C) Edebiyatın yeni bir kimlik edinmesi için
yeni bir piyasa oluşturması gerekmiyor zaman anlaşılır? D) Bir özenti olarak oluşmadığına
mu? C) Bugüne kadar hangi türlerde eser ver- E) Etkisinin bugün devam ettiğine
D) Değişen dünya koşullarında edebiyatın diniz?
ayakta kalmasının koşulları nelerdir?
D) Eserlerinizin çok okuyucu bulmasını
E) Edebiyatçıların popüler kültüre ilgi duy-
neye bağlıyorsunuz?
ması, edebi eserleri zenginleştirmez mi?
E) Eleştiri türünde eser vermeyişinizin ne-
2. deni nedir? 6.
Yazarın anlatımı derinlikli ve son derece
dinamik. Onu okurken “zamanın ruhunu Klasik türde yazmanız iyi. İyi klasik, iyi
yakalamış” bir yazarla tanıştığınızı hissedi- 4. modernin emin kapısıdır. Bazı Türkçe ak-
yorsunuz; sokak diliyle yazınsal anlatım iç Köşe yazarlığı söyleyeceklerini bitirmiş saklıkları var sizde. Bundan az okuduğu-
içe geçiyor onun romanında. Ama çevirinin kişilerin işi. Yazarların sadece ömürlerinin nuzu, özellikle şiiri az okuduğunuzu söyle-
özgün metindeki enerjiye ayak uydurmakta sonlarında yapacakları bir iş. Yazdıkları yebilirim. Böyleyse iyi. Demek ki okuyarak
epey zorlandığı çarpıyor göze. Yine de bir ürünlerin, öykülerin anlaşılmasını kolay- eksiklerinizi giderebilirsiniz. Ama okudu-
gencin iç dünyasını, arzularını ve hüznünü laştırmak için okura ipuçları verecekleri, ğunuz hâlde ancak bu kadar olabiliyorsa
betimlerken başarılı. Romanda eksik ol- anılarını anlatacakları bir yerdir onlar için başka bir türe yönelmelisiniz. Şiir öğrenil-
mayan şeylerden biri de İstanbul tasvirleri. köşeler. Ama pek çok değerli öykücü, daha
Kahramanlar Berlin’deki özgürlük ortamını mez. Ama şiirin araçları öğrenilebilir. Şii-
işin başındayken bir köşeden size gülüm-
sevseler de sürekli İstanbul özlemiyle ya- rin araçları dildir, şiir zevkidir. Yeteneğiniz
semeye başlıyor. Oysa onun size yazacağı
şıyorlar. İster istemez karşılaştırıyorlar iki yatkınsa bunları da edindiğinizde şiirde yol
daha nice öykü vardı. Onların hepsi köşe
kenti. Kahramanın “Buradaki Türkler İstan- yazma telaşı içinde kaybolup gidecek. alırsınız.
bul’dakinden daha Türk’tü.” sözü çevresinde
Bu paragrafın yazarı aşağıdakilerden Bu paragrafın yazarının aşağıdakiler-
gelişen roman, bizi Almanya’daki Türklerin
hangisinden yakınmaktadır? den hangisini söylemesi beklenemez?
yaşamına çekmekte de çok başarılı.
Bu paragrafta sözü edilen romanla ilgili A) Köşe yazılarının bir birikime ulaşma- A) Klasik şiire alışan, modern şiirin kalıp-
olarak aşağıdakilerden hangisine deği- yan kişilerce kaleme alınmasından larına alışamaz.
nilmemiştir? B) Köşe yazılarının edebî değer açısın- B) Şiir yazma becerisi, çok şiir okunarak
A) Çağı yansıtmakta başarılı olduğuna dan öykünün gerisinde kalmasından geliştirilebilir.
B) Anlatımında edebî dille günlük dilin bu- C) Kimi öykücülerin, öykü birikimlerini C) Çok şiir okuduğu hâlde iyi şiir yazama-
luştuğuna okurla yeteri kadar paylaşmadan köşe yan iyi şair olamaz.
C) Çevirisinin, aslı kadar canlı olmadığına yazarlığına başlamasından
D) Şairlik yeteneği doğuştan gelse de şiir
D) Yazarının Almanya’daki Türklere olum- D) Köşe yazarlığının yaşlı yazarlara özgü
bilgisi sonradan edinilir.
suz baktığına bir iş olarak görülmesinden
E) Köşe yazılarında yeteri kadar öykü mal- E) Şiirde başarılı olmayan biri, başka bir
E) Kahramanının iç dünyasıyla ilgili tasvirler
zemesi ve anıya yer verilmemesinden edebî türde başarılı olabilir.
içerdiğine

7. 9. 11. ve 12. soruları bu parçaya göre ce-

Şiir yalnız düzyazıya değil, başka hiçbir vaplayınız.
Şiirde ilk akla gelen kolaylık araçları ölçü
ile uyak. Öyle ki şiirleşmemiş içerikleri ölçü sanata, hiçbir biçime, hiçbir eyleme dönüş-
türülemeyen bir anlatım aracıdır. Musikisi-
ile uyağı kullanarak şiirmiş gibi gösterebilir nin elinden alınmasıyla, imalarının açıklığa “90’lar iki yüzyıl arasındaki Araf’tı. O yıl-
bir şair. Bugün bu pek olmuyor. Öylelerine kavuşmasıyla, düzgün bir söz dizimine ların özel bir havası vardı. İnsanlar, daha
şair değil de, “manzumeci” diyorlar. Ama ulaşmakla düzyazıda ifadesini bulan metin çok değerlerin peşinde koşuyordu. Bu-
eskileri düşünün. Ölçü-uyak ustalığı ile şair şiir değildir. Şiir, başka anlatım yollarıyla gün ekonomi, her şeyin önünü geçti. ----.
geçinmiş kimseler yok mu? Ya da bugün varılamayan bir anlatım sanatıdır. Şiiri şiir
İstanbul artık daha zengin ama daha sert
yapan, onu düzyazının üstüne çıkaran bir
yarı şiirleşmiş içerikleri değişik, gelişmiş, şeyler saklaması, okuyucuyu bir anlama bir şehir. Biraz “Sin City” çizgi romanındaki
incelmiş bir ölçü-uyak anlayışının yardı- oyununa çağırmasıdır. O oyunun olmadığı, gibi… Ahmet Ümit romanlarına ya da Ta-
mıyla şiirleştirenler yok mu? Kötü bir şey her şeyin kendini bir anda ele verdiği met- rantino filmlerine benziyor. Böyle bir şehir-
mi bu? Bence değil, işinin ustası olduktan nin şiirle yakınlığı bitmiştir. Ona başka bir de 90’lardan bu yana feleğin çemberinden
sonra... Bir güzellik yaratabildikten sonra... ad bulmak gerekir ki o ad ne olursa olsun
geçmiş adamların ruhu zengin de olabilir,
Daha bunun gibi ne kolaylıkları var şiirin, iş düz yazı türleri içinde yer alır.
geçmişiyle ters düşmekten dolayı bunalım-
onlardan yararlanmasını bilmekte. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine lı da. Ben de bir ayağı 90’larda, bir ayağı
Aşağıdakilerden hangisi, bu paragrafta ulaşılamaz? bugünde olan bir adamım.
anlatılanlara anlamca yakındır? A) Şiirin düzyazıya dönüştürülemeyeceğine
A) Ölçülü-uyaklı yazılmış hiçbir ürüne şiir B) Şiirin düzyazıdan üstün olduğuna
diyemeyiz. C) Şiirle uğraşanların başka sanatlarla 11.
B) Şiirde önemli olan ölçülü- uyaklı olmak uğraşamayacaklarına Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
veya olmamak değil, bir güzellik oluş- D) Şiirle ulaşılan anlatım sanatına başka sa- nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
turabilmektir. natlarla ulaşmanın mümkün olmadığına si getirilebilir?
C) Şiirin biçimi konusunda bugünün şair- E) Anlam kapalılığının şiiri düz yazıdan A) Değerlerin yaşatmak isteyenler, daha
leriyle eski şairler arasında bir görüş ayırdığına çok imkân elde etti
farkı yoktur.
B) Para kazanmak değerlerini yaşatma
D) Eski şiir, ölçülü-uyaklı olduğundan bu- 10. mücadelesine galip geldi
günün şiirinden daha zor yazılıyordu.
Ben, edebiyatı hep işlevi kendisinde ta- C) Paranın bollaştığı bir ortamda sanatla
E) Ölçü ve uyağı başarılı kullanan şair, mamlanan, fayda endişelerden arınmış bir uğraşmak da kolaylaştı
dili iyi bilmese de sanat değeri olan şi- çerçeve içinde değerlendirdim. Benim için
D) Toplumsal değerlere yapılan yatırımlar
irler yazabilir. edebi üretim, o işi dünya ölçüsünde iyi yaptı-
arttı
ğını göstermekle eş anlamlıydı. Ama benim
şiire başladığım yıllarda, Türkiye'de edebi- E) Bireysel çıkarlar, toplumsal çıkarlarla
yat “Acaba, Türkiye'yle ilgili bir yeni endişe- bütünleşti
8. ye bulaşmalı mıyım?” sorusunu sordu ken-
(I) Bugün şiir yazmak, eskisine oranla çok disine. Ben de bunun etkisinde kaldım, bir
kolaylaştı. (II) Bir kere, şiirleştirme yön- amaca yönelen şiirler yazdım. Şiirimle top-
temleri çoğaldı. (III) Eskiden şiire kolay lumsal bir sonuca ulaşmaya çalıştım. Buna
kolay sokulamayan birçok düşünce, birçok rağmen asla şiirimin, şiir olmaktan başka bir 12.
duygu bugün şiirleştirilebilir oldu. (IV) Gü- şey olmasına izin vermedim. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine
nümüzün şiirini “anlamsızlık” yolunda yü- Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden varılamaz?
rüyen bir akım olarak, eski şiire bir tepki hangisi söylenebilir? A) Bugünün İstanbul’unun 20. yüzyılın
olarak görüyorsanız şiir yazmanın kolay-
A) Şiirin özünde değişiklik yapmayı hep sonundaki İstanbul’dan farklı olduğuna
laşmasıyla ilgili bu düşüncem size saçma
reddetmiştir. B) 90’lı yıllarda değerlerin ekonomik çı-
gelecek. (V) Ama bugünün şiirini eski şiire
B) Sanat için sanat anlayışından toplum kardan daha çok önemsendiğine
karşıt değil de, onun yanında, ona eklen-
için sanat anlayışına yönelmiştir.
miş olarak düşünürsek söylediklerimde C) Bugün maddi kazanç elde etmenin her
haklı olduğum anlaşılır. C) Şiirin özündeki değişiklik, şiirin yapı- şeyden çok önemsendiğine
sında da değişikliğe yol açmıştır.
Bu paragrafta asıl anlatılmak istenen D) Parçanın yazarının toplumun geçirdiği
düşünce, numaralanmış cümlelerin D) Son şiiriyle ilk şiir tema bakımından değişimden memnun olduğuna
hangisinde verilmiştir? birbirine benzemektedir.
E) Bugünün İstanbul toplumunun kendi
E) Topluma yönelen bir şiirin sanat değeri içinde farklı özellikler gösterdiğine
taşımayacağına inanmaktadır.
12. D 11. B 10. B 9. C 8. A 7. B 6. A 5. C 4. C 3. E 2. D 1. A Cevaplar

1. 3. 5.
Roman, tarihin bilgi tarafı değil, insani ta- Necatigil, bir dönem anlam şiirinden anla- Halide Edip Adıvar’ın ilk yapıtlarında Türk
rafıdır. Tarihî romanda tutarlılık ve kesinlik tım şiirine yöneldi. Bu dönem, divan şiirinin okuruna sunduğu yenilik yarattığı kadın
aramak, ya da ne kadarı gerçek ne kadarı biçem özellikleri ve divan şairlerinin kullan-
imgesidir. Bu imge toplumda birbirine kar-
kurgu diye bir nicel değerlendirmeye git- dığı söz sanatları üzerinde en çok düşün-
mek çok da anlamlı değildir. Eserin adı ro- düğü ve onlardan yararlandığı dönemidir şıt olarak algılanan değerleri uzlaştırdığı
man olduktan sonra, eser ne olursa olsun şairin. Anlamdan çok söz sanatlarına, dil için önemliydi. Osmanlı geleneklerine göre
kurgu ürünüdür. Ama tarihî romanı diğer işçiliğine dayanan bu şiirler, Necatigil’in ev kadını olarak yetiştirilmiş basit ve cahil
romanlardan ayıran bir özellik de vardır: anlatıma dayalı şiirlerinden sonra oldukça kadın, o dönemin aydın kesiminin gözünde
Tarihî romanda anlatılanın az veya çok bir yadırganır; eleştirmenlerce anlamsız ve geri kalmış bir uygarlığın simgesi gibiydi.
karşılığı vardır tarihte. Ancak o az çok kar- soyut diye anlatılır. Ancak Necatigil, her
Öte yandan Batılılaşmış “çağdaş” kadın da
şılık, tarihin birebir aktarılması değildir. zaman “Eski Toprak”tan sonraki değişim-
lerin özden kaynaklandığının, özün kendi- köklerinden kopmuş, değerlerini şaşırmış
Bu parçanın yazarı, aşağıdakilerden
sini bu değişime zorladığının üstünde du- bir kadındı. Adıvar’ın kahramanları işte
hangisine karşı çıkmaktadır?
racaktır. Bu eleştirilerle başa çıkmanın bir bu çelişkiyi kendilerinde uzlaştırmakla bir
A) Tarihî romanlarda gerçeklerin olduğu
yolu daha vardır: Radyo oyunları yazmak. özleme cevap veriyorlardı. Çünkü bunlar
gibi aktarılmamasına
Çünkü Necatigil’e göre “İyi kurulmuş, diya- hem Batılılaşmış hem de millî değerlerine
B) Doğruları birebir aktarmayan eserlere logları iyi ayarlanmış bir radyo oyunu, bir
tarihî roman denmesine bağlı kalmış; hem serbest hem de değer-
şiir açıklaması ve şiir yorumudur.”
leri konusunda çok titiz, ahlakı sağlam ka-
C) Tarihî konu alan romanlarda, tarihin Bu paragrafta Behçet Necatigil’le ilgili ola-
yaşandığı gibi aranmasına dınlardı. Gerektiğinde bir erkek gibi spor
rak aşağıdakilerden hangisine varılamaz?
D) Tarihî romanlarla diğer romanlar ara- yapan, ata binen bu kadınlar üstelik kadın-
A) Farklı şiir tekniklerini denediğine
sındaki farkın gözetilmemesine lıklarını da korumayı başarmışlardı.
B) Divan şiirinden etkilendiğine
E) Tarihî konuların iyi araştırılmadan ro- Bu paragrafın yazarına göre, Halide Edip
C) Biçimin özle uyumunu önemsediğine
mana konu edilmesine Adıvar’ın kadın kahramanlarının en önem-
D) Radyo oyunlarını şiirlerinin yorumu
li özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
olarak gördüğüne
E) Radyo oyunlarının şiirlerinden başarılı A) Yaşadıkları çağın kadınını bütün yön-
olduğuna leriyle temsil etmeleri
2.
Sevgi, her şeyden önce kıskançlığın da B) Çağdaşlaşmayı kendi değerlerinden
adıdır. Seven, işin başlangıcında, sevile- vazgeçmeden başarmaları
nin dostlarına dost, düşmanlarına düşman 4.
C) Çağın toplumunun bilmediği bir kadın
iken sevgi, son aşamaya erdiğinde kıs- Onu yakından tanıyanlar tanıklık edecek-
tipini anlatmaları
kançlık yüzünden durum tersine dönüyor; lerdir sanırım: Yaşamayı bir azap olarak
sevenin dostlarına düşman, düşmanlarına görenlerdendi. Birdenbire ağzı kapanır D) Türk edebiyatının ilk kadın kahraman-
dost oluyor. Artık sevgiliye bir rüzgâr bile ve bir daha açılmazdı. Aniden yanınızdan ları olmaları
dokunsa seven, kıskanmaya başlıyor, ayrılır, onu bir daha günlerce görmezdiniz.
E) Sosyal yaşama katılmaları ile klasik
neredeyse kimsenin ona bakmasını bile En küçük bir hata karşısında paniklerdi.
istemez oluyor. Bu duygu gittikçe sevenle Saygınlığının zedelenmesinden korkardı. kadın tipinden ayrılmaları
sevilen arasında çatışmaya yol açıyor. Ben yaptım bitti anlayışı, ona çok uzaktı.
Bu paragrafta üzerinde durulan konu Kılı kırk yaran tutumuyla birlikte çalıştığı
aşağıdakilerden hangisidir? kişileri canından bezdirirdi. El attığı hiçbir
iş için başkası yapsaydı daha güzel yapar-
A) Aşırı sevginin nitelik değiştirerek kıs-
dı, diyemezdiniz. Ama o yaptığına bir gün
kançlığa dönüşmesi
olsun tam puan vermezdi.
B) Karşılıksız sevginin, sevenle sevilen
Bu parçada sözü edilen kişi, aşağıdaki-
arasında yol açtığı sorun
lerden hangisiyle nitelendirilemez?
C) Sevenle sevilen arasındaki dayanış-
A) Yaşamı sevmeyen
manın sorunlarına çözülmesine katkısı
B) Yanlış yapmaktan tedirgin olan
D) Sevgiyle düşmanlık arasında kalan ki-
şilerin ruhsal durumu C) Aşırı titizliği yüzünden işlerinde geciken
E) Sevenin kendisini sevilenle özdeşleş- D) Uğraştığı işi en iyi şekilde yapan
tirmesinin gerekçesi E) Çalışmasının neticesini beğenmeyen

6. 7. 9. ve 10. sorular bu parçaya göre cevap-

Kitaptaki portreler; konu aldığı kişilerle ilgi- landırılacaktır.
Çok da uzun zaman geçmedi aradan. Ge-
çen baharın ilk ayı. Ankara bütün düzenli li bilgi veren, nesnel yazılar değil. Aksine,
yazarının o kişilerle ilgili görüşünü açıkça
görüntüsüne karşılık yoğun bir trafiğin şeh- ortaya koyan, dahası toplumun farklı ke- Gerçekle olan ilişkimi, hiçbir zaman gerçe-
ri olarak görünüyor bana. Ama bu şehre simlerinin gözünde nerede yer aldıklarının ğin sınırları dolayısıyla kurmadım. Benim
her gelişimde Tacettin Dergâhı’nı ziyaret da altını çizen çalışmalardır bunlar. Kişile- için, ‘kendim olmak’ esastı. “Olan” ile sıkı
etmek geçiyor aklımdan. Geçen yıl dergâh rini “tarif” değil, analiz ediyorlar. Giriş ya- sıkıya bağlı saymadım kendimi. Başkaları-
onarım görüyordu, ziyarete açık değildi. zısında bunun altını çizen ve portrelerinin
nın tercihleri, kararları, telkinleri “Dur baka-
insanların özel yanlarından çok kamusal
Biz yine de gittik, etrafında dolaştık. Bu yanlarıyla ilgili olduğunu belirten yazar, lım bir de biz gözden geçirelim, elden ge-
sefer dergâha ulaştık. Dergâh, çevresin- portrelerinin nesnel olamayacağını da pe- çirelim” şeklinde bir etki uyandırdı bende.
deki bütün yapılarla yeniden düzenlenmiş, şin peşin söylüyor: “Sonuçta portrelerim o Gerçek, eserime yansırken hep eleğimden
kirden tozdan arınmış pırıl pırıl bir görüntü insanların bendeki yansımalarından iba- geçti. Gerçek, bendeki gerçek ve eseri-
sunuyor. Bu cilalı pırıltı yol boyu giderken ret olacak.” diyor. Bu durum, bazı fikirleri
me yansıyan gerçek diye üç şekilde aldı.
yazarla paylaşmamanıza, hatta kimilerini
iki yanımızı kuşatan cepheleri yenilenmiş gereğinden çok taraflı bulmanıza neden Eserimin sanat değerini de ileti önemini de
binalarda olduğu gibi aşırıya kaçtığından oluyor. buna borçluyum.
rahatsız ediyor gözü. Restorasyonda doz Bu paragrafta sözü edilen portrelerle il-
aşımından söz edebilirim. “Sanat sahicili- gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
ği” diye bir amaçla çağdaşı pek çok şair- lenemez?
den farklı bir şiir kuran Mehmet Akif’in, bu A) Yansız bir bakış açısının ürünü olmadığı
pırıltılı sokakları kendisine yakın bulmaya- B) Yazarının kişisel bakış açısını yansıttığı 9.
cağı kuşkusudur beni rahatsız eden. C) Kişilerin topluma açık yanlarını konu Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden
Bu paragrafın yazarını Taceddin Der- aldığı hangisini söylerse tutarsızlığa düşmüş
gâhı ile ilgili olarak asıl huzursuz eden D) Okur tarafından onaylanmayacak yan- olur?
larının bulunduğu
aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanat eserindeki gerçekle yaşanan
E) Kişilerin özel yaşamı üzerinde odak-
A) Ankara’nın yoğun trafiğinin ulaşılmayı landığı gerçek farklıdır.
zorlaştırması B) Sanatçı, gerçeği eserine dilediği gibi
B) Bir önceki yıl onarım dolayısıyla ziya- 8. yansıtır.
ret edememesi Boyun eğmenin erdem sayıldığı bir kültürel C) Gerçek, nasıl yaşanmışsa sanat ese-
C) Onarım sürecinde ziyarete kapanması geleneğimiz var. Dağılan, parçalanan im- rinde öyle yer almalıdır.
paratorluk yapısını ayakta tutma kaygısı,
D) Çevre düzenlemesinde Mehmet Akif’in kolay değişmeyen bir anlayışın modern D) Sanat eserinin gerçekliği, sanatçının iç
karşı olacağı ölçüde aşırılığa gidilmesi biçemlerle yeniden üretilmesini getirmiş- dünyasındaki gerçeklikten farklı olabilir.
E) Mehmet Akif’le ilgisinin bilinmemesi tir. İdeal yurttaş, kendisine ne buyrulsa E) Sanatçı, gerçekliğe teslim olmaz; ger-
onu yapan yurttaştır bize göre. Ne yazık ki
çekliği dilediği gibi yönetir.
çocuklarımızı de bu kültürle yetiştiriyoruz.
Onları “Düşünmez misiniz?” kültüründen
uzaklaştırıyor, bizim bir kopyamız olmala-
rını istiyoruz. Bunu önce öğütlüyoruz, ol-
mazsa onları dövüyoruz. Neticede biz hep
aynı yerde kalıyoruz.
Bu parçada yazarın asıl eleştirdiği aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Çocukları düşünsel özgürlüğe götüre-
cek bir anlayıştan uzak olmamız 10.
B) İdeal yurttaş kavramı konusunda top- Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden
lumun paylaştığı bir anlayış geliştirme-
hangisi doğru değildir?
memiz
C) Çocuklarımızı geleneksel kültüre uy- A) Özgünlüğü önemsediği
gun yetiştirmek için çaba gösterme- B) Başkalarını taklit etmekten kaçındığı
memiz
C) Usta-çırak ilişkisini önemsediği
D) Geleneksel anlayışımızın doğruluğunu
tartışmaya açacak bir ortam oluştur- D) Önüne konan şablonu kabullenmediği
mamamız
E) Aldığını aktaran değil, analiz eden bir
E) İmparatorluk sürecindeki çocuk eğitimi kişilikte olduğu
hakkında yetersiz bilgi sahibi olmamız
10. C 9. C 8. A 7. D 6. D 5. B 4. C 3. E 2. A 1. C Cevaplar

1. 3. 5.
Yazı yazmak, kimileri için geçici bir ye- Dünyanın hiçbir ülkesinde halk, sanatçıyı Geleceğe kalacak yapıtlar sadece iyi yazıl-
tenektir. İyi bir şair, bir gün şiir yazamaz günü gününe takip etmiyor. Sanatçı, hal- mış yapıtlardır. Bilgiler ve ilginç olaylar ya-
duruma düşebiliyor. Büyük bir yazar, öm- kın önünde gidiyor; halk onun yaptıklarını zınsal yapıta ölmezlik sağlayamaz. Yapıt,
rünün sonlarına doğru sıradan bir yazarın bazen övüyor, bazen onu yeriyor, bazen üstün bir zevke, titiz bir sanat anlayışına
bile gerisinde kalabiliyor. Bu yetenek kay- ilgisiz kalıyor. Çünkü kimi zaman halk, sa- dayanan bir anlatıma sahip değilse kısa bir
bı bazen o kadar dikkat çekici bir duruma natçının yaptıklarını ilk bakışta anlamıyor; sürede unutulacaktır. Çünkü bilgiler, olay-
bürünüyor ki okuyucu yazarın geçmişte ancak yıllar sonra yorumlayabiliyor. Birçok lar yapıttan yapıta aktarılabilir ama anlatım
yazdıklarından da kuşkulanıyor: Ya onları sanat yapıtının değerinin sonradan anlaşıl- aktarılamaz, yapıtın kimliği olarak sonsuza
başkalarından aldığı düşüncesine kapılı- ması bundandır. O yapıtları incelediğiniz- kadar durur.
yor ya da onların da değerli yapıtlar olma- de onların çağının bilgi ve sanat düzeyinin Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
dığı yargısına varıyor. üzerinde olduğunu görürsünüz. vurgulanmaktadır?
Bu parçada asıl anlatılmak istenen, aşa- Bu parçada aşağıdaki sorulardan han- A) İçeriği ilgi çekici olmayan eserin kalıcı
ğıdakilerden hangisidir? gisinin yanıtı yoktur? olamayacağı
A) İyi bir yazar olmanın uzun süre çalış- A) Bazı sanat yapıtları neden oluşturuldu- B) Sanat yapıtının bilgi aktarma aracı ola-
mayı gerektirdiği ğu çağda anlaşılmıyor? rak kullanılamayacağı
B) Kimi yazarların yazma yeteneklerini B) Hangi ülkelerde sanat yapıtları halk ta- C) Eserin kalıcılaşmasının anlatımının üs-
zamanla yitirdikleri rafından adım adım izleniyor? tün olmasına bağlı olduğu
C) Şiir yazmakla düz yazı yazmak arasın- C) Değeri sonradan anlaşılan sanat ya- D) Üstün bir anlatımla yazılan yapıtların
da bir farkın bulunmadığı pıtlarının ortak özelliği nedir? sayıca çok olmadığı
D) Okuyucuların yazarları iyi tanımadan D) Halk, her sanat yapıtını anlayabilecek E) Titiz bir sanat anlayışının ürünü olan
eleştirdikleri düzeyde midir? yapıtlarda anlatımın öne çıktığı
E) Yazı yazmanın her yazar için geçici bir E) Sanatçının halk tarafından öncü olarak
etkinlik olduğu görülmesi sanatçıyı nasıl etkilemekte-
dir?
6.
19. yüzyılda büyük romanlar yazılırken
Batılı insanın boşuna harcanacak zamanı
yoktu. Buluşmalarını zaman parçacıkların-
2. da gerçekleştirirdi. Tek amacı varlık sahibi
Tiyatronun yüzyıllardır varlığını sürdür- olmaktı. Bunu da başkalarının yapamadı-
mesi insan gerçeğiyle uyuşmasındandır. ğını yaparak başarabileceğine inanıyordu.
Tiyatro, insan için vazgeçilmez bir gerek- Bu durum romancıların işine yaramış; on-
4.
sinimdir. İnsan, onda kendi yüzünü sey- ların ayrıntılı yapıtlar yazmasını sağlamış,
Anlatım türü olarak önce yalnız şiir vardı. ayrıca duygunun olmadığı bir ortamda
retmekte; gerçekleriyle buluşmaktadır. Bir Zamanla insanlar, bazı olay, durum ve dü-
genç kız, aynaya ne kadar gereksinim du- duygu sahibi kahramanların çabucak be-
şüncelerin şiirle anlatamayacağına veya nimsenen bir öncü gibi tasarlanmasına
yuyorsa toplum da tiyatroya o kadar gerek- bunları şiirle anlatmanın şiirin sanatsal yö-
sinim duyuyor. Tiyatro, varlığını bunun için katkıda bulunmuş.
nüne zarar vereceğine inandı. Düşle, duy-
sürdürüyor. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine
guyla ilgili olanı şiire bıraktı. Akla ve mantı-
Bu parçada anlatılanlar, aşağıdaki soru- değinilmemiştir?
ğa dayalı olan konular içinse başka bir tür
lardan hangisinin yanıtı olabilir? aradı. Şiirden düzyazıya geçiş bu arayışın A) Batı’daki koşulların 19. yüzyıl romanını
A) Tiyatronun toplumun ilgisini çekmesi sonunda gerçekleşti. etkilediğine
neye bağlıdır? Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden B) Yazarların, toplumun içinde bulunduğu
B) Tiyatronun günümüze kalmasını sağ- hangisi olabilir? koşullardan yararlandığına
layan nedir? A) Düzyazının Ortaya Çıkışı C) 19. yüzyıl romanlarında yaşamın ay-
C) Tiyatro, neleri anlatırsa daha çok ilgi rıntılı anlatıldığına
B) Şiirin Düzyazıdan Farkı
görür? D) Duygu yönü öne çıkan kahramanların
C) Şiirsel Anlatımın Etkileyiciliği
D) Tiyatro, gerçekleri eksiksiz aktarır mı? okuyucularca beğenildiğine
D) Düzyazıdan Şiire Geçmenin Nedeni
E) Tiyatro, toplum tarafından yeteri kadar E) 19. yüzyıl romanlarında gerçeküstü
E) Şiirin Düzyazıdan Üstünlüğü ayrıntılara yer verilmediğine
ilgi görüyor mu?

7. 9. 11.
Sanatçı yaşadıklarını anlatır. Savaş dö- Tatilde okumak üzere evinizin bir köşesin- Bir bayram sabahı yön seçmeli, yöne yol
nemlerindeki edebî yapıtlarda savaşlar de beklettiğiniz kitaplara bakın. Hani şu çizmeli… Yola gurbet türküleri serpip “İyi
öne çıkar. Her yapıt, bir ağıt özelliği alır; kafanız rahatken okumayı planladığınız, bayramlar!” edasıyla bütün eski bayramla-
okuyucuya gözyaşı döktürür. Sıkıntısız hep ertelediğiniz kitaplara. Sahte tatillerde rı tanıyan evlerin kapılarını bir bir çalmalı.
dönemlerde ise edebî yapıtlarda pembe değil, kitap okumanın neredeyse imkânsız “En çok İstanbul’a yakıştı bayram.” diyen-
tablolar çizilir, aşk anlatılır veya ekonomik olduğu zamanlarda başlayın onları okuma- ler, “Nerede o eski bayramlar?” diyenler…
olanaklarını ölçüsüzce kullanan insanların ya. Kafanız rahatsız, ruhunuz huzursuz, Bir türlü anlatmazlar, eski bayramlarda ne-
dramları işlenir. Bu dönemlerin yapıtların- vaktiniz azken… Onca hayhuy, bunalım ve ler olduğunu. Buna neden olan bir cümlede
da savaşla ilgili ayrıntılar ancak bir anı ola- yükümlülük arasında, oradan oraya koşuş- gizli yalnız: “Herkesin geçmişiydi özlenen,
rak geçer. tururken, hastalanırken, yalnızken, habire şimdiyi beğenmemekle bağlantılıydı bütün
Bu paragrafta üzerinde durulan konu bir yerlere yetişirken, yaşamın göbeğinde olup biten.” Zamanın aldatan bir oyunuydu
aşağıdakilerden hangisidir? zil takıp oynarken okuyun onları. Şehrin isi bu cümle âlemin katıldığı, üstelik farkında-
gürültüsü bulaşsın üstlerine. Senelik tatile lıktan uzak. Bir gün geride kalacak bu bay-
A) Sanatçının sanat anlayışını belirleyen
çıkıyorsanız yanınızda götürmeyin kitapla- ram için de aynı kelimeler sarf edilecek,
etkenler
rı. Doğallığını kaybetmiş, dondurulmuş gı- aynı özlem saracaktı zamanı.
B) Sanat yapıtının okuyucu üzerindeki etkisi dalardır tatil zamanları. Ne edebiyat çıkar Bu paragrafın yazarına göre eski bay-
C) Yaşam koşullarının sanat yapıtının içe- oradan ne de hayat. ramların bugünkü bayramlardan güzel
riği üzerindeki etkisi Bu paragrafın yazarı hangi dönemde ki- bulunmasının nedeni aşağıdakilerden
D) Sanat yapıtının ilgi görmesinin koşulları tap okumamayı önermektedir? hangisidir?
E) Sanat yapıtının okuyucuyu etkilemesi- A) Yoğun çalışma döneminde A) Eski bayramların bugünkü bayramlar-
nin koşulu B) Huzursuzluk ve hastalık süreçlerinde dan daha güzel yaşanması
C) Kişinin sorumlulukları altında ezildiği B) Bugünü beğenmemenin insanları geç-
günlerde mişi özlemle anmaya yöneltmesi
8. C) Zamanın değişmesiyle bayram kutla-
D) Mutluluğun dorukta olduğu zamanlar-
Yönetmenler, sinema-yazın yapıtı ilişkisi ması yapanların sayısının azalması
da
konusunda tutulması gereken yolu çoktan
E) Yıllık dinlence günlerinde D) İstanbul’un yaşam koşullarının toplum-
bulmuşlar. Yönetmen, bir yapıtı sinemaya
sal ilişkileri zamanla bozması
uyarlayacaksa o yapıtın özünü sinemaya
sindiriyor. Yapıta görselliği öne çıkaracak E) Ait olduğu yerlerden kopmanın toplu-
bölümler, betimlemeler, olaylar ekliyor. mun beğenisini olumsuz etkilemesi
Onu edebiyat yapıtı olarak aldığı biçimden
soyutluyor. Edebiyat dilinden kurtarıyor.
Sinema diliyle o yapıtı yeniden yaratıyor. 10. 12.
Böylece filmini edebiyatın durağan yapı- Bir zamanlar çağa uymak önemsenirdi. Eğer romancıysan, Batı icadı bir sanatı
sından kurtarıp sinemanın hareketliliğine Şimdi insanın kendisine benzemesi, değer icra ediyorsun. Onların sahasında oynu-
kavuşturuyor. görüyor. Zira çağa uymak, tek çeşit ye- yorsun. Mütemadiyen deplasmandasın.
meğe zorlanmak gibi hayatı tatsızlaştırdı, Onların seni görmek istediği gibi, yani az
Bu paragrafta anlatılanlardan yola çıkıla-
renklilikten kaynaklanan yaşam sevgisine gelişmiş, öfkeli ve turistik olmak zorunda-
rak aşağıdakilerden hangisine varılamaz?
zarar verdi. İnsanın kendisine benzeme- sın! Heyecan yaratmaya hakkın yok. Bunu
A) Edebî eserlerin sinemaya uyarlanırken hiç kabullenmedim, kendi romanımızı yaz-
si... Var mı öylesi? Hem kendin mutlusun.
dilinin değiştirildiğine maya çalıştım.
Hem başkaları için hayatta ilgilenecek bir
B) Bir edebî eserle onun sinemaya uyar- renksin. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden
lanmış biçimi arasında farkın bulundu- hangisine karşı çıkmaktadır?
Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden
ğuna
hangisi olabilir? A) Roman türünde eser vermeye
C) Edebî eserin sinema eserine göre du-
A) Kendin Olmak B) Batılıların bakış açısıyla roman yazmaya
rağan olduğuna
B) Çağdışı Kalmanın Mutsuzluğu C) Romanın Batı standartlarının gerisin-
D) Edebî eserlerin sinemaya uyarlanma-
C) Toplumsal Bakış de durmasına
sının yazın ustalarını rahatsız ettiğine
D) İki Çağ Arasında Kalmak D) Romanda heyecanın ağırlıkta olmasına
E) Sinema filminde bulunan kimi olayların
onun alındığı edebî eserde bulunmadı- E) Geçmişten Kopamamak E) Romanda yerli kahramanların anlatıl-
ğına masına
12. B 11. B 10. A 9. E 8. D 7. C 6. E 5. C 4. A 3. E 2. B 1. B Cevaplar

1. 3. 5.
Onlarca edebiyatçıya “beşik”lik etmiş bir “Kendi gidişimi aksatırlar diye, yazarken ki- Bu, bir yönüyle, teknolojinin gelişmesiyle
şehir Kahramanmaraş. Tarihî dokusundan tapları bir yana bırakır, aklımdan çıkarırım.” ilgili. Bu arada idari nedenlerle büyük kırp-
bugüne pek bir şey kalmasa da sokakların- diyor Montaigne. Okunan kitaplar, bir yan- malar, budamalar da yaşandı. Ama asıl
da dolaştığınızda anılarda kalan kültürel bir dan insandaki yazma yeteneğini güçlendi- sorun tiyatronun kendisidir. Tiyatro, büyük
atmosfere yaklaştığınızı hissediyorsunuz. rirken diğer yandan da bu yeteneğin ortaya bir özen ve disiplin istiyor. Yalnız oyuncular
Kimse duymasa da kültürel etkinlik açı- çıkmasını engelleyebiliyor. Büyük yazarla- açısından değil, yazarın yetişmesi açısın-
sından hırıltılı nefesler alan bir anıt burası. rın üslubunun cazibesi karşısında Montaig- dan da. Tiyatro, son yıllarda neredeyse si-
Doksanlı yıllarda bir üniversiteye kavuşsa ne gibi düşünmeden edemiyor insan. İfade- nemanın yazar, oyuncu atölyesine döndü.
da son dönemde ne ismine ne de yetiştirdiği leri baş döndürücü, üslubu nefis, çok zorları Âdeta seri üretim yapıyor. Tiyatro; sinema
isimlere layık bir edebiyat hareketliliği oldu
bile kolayca söyleyebilen bir yazarı okuyan ve televizyonu beslerken kendisini tüketi-
Maraş’ın. Yılda birkaç kez yapılan sempoz-
biri, yazmaya başlamadan bir daha düşün- yor, bugünkü saygınlığını da yarınını da
yumlar, paneller ve konferanslar, edebiyat-
mek zorunda hissediyor kendini. Yazdıkla- bitiriyor.
severleri tatmin etmekten, kalem kullanacak
rının çok basit olarak değerlendirilebilecek Bu paragrafta anlatılanlar, aşağıdaki so-
genç yetenekleri beslemekten uzak.
olması karşısında, kendi dünyasında büyük rulardan hangisine karşılık söylenmiş
Bu paragrafta Kahramanmaraş’la ilgili
bir korku yaşıyor aynı zamanda. olabilir?
olarak aşağıdakilerden hangisine deği-
Bu paragrafın yazarının kendisiyle ilgili A) Tiyatro, neden elli yıl önceki saygınlığı-
nilmemiştir?
olarak asıl anlatmak istediği, aşağıdaki- nın gerisine düştü?
A) Tarihî dokusunun bozulduğuna
lerden hangisidir?
B) Pek çok edebiyatçının yetiştiği bir şe- B) Tiyatronun sinemaya oyuncu yetiştir-
hir olduğuna A) Kitap okumanın yazma yeteneğini ge- mesi, sinemayı olumlu etkiliyor mu?
liştirdiği
C) Yeteri kadar edebî etkinlik düzenlen- C) Daha iyi tiyatro oyuncuları yetiştirmek
mediğine B) Büyük yazarları okuduktan sonra ya- için neler yapılabilir?
zacaklarının değeri konusunda kaygı-
D) Eski kültürel zenginliğine kavuşabile- D) Tiyatronun görkemini kaybeden sanatlar
landığı
ceğine arasında yer aldığını söyleyebilir miyiz?
E) Yeni edebiyatçılar yetiştirmediğine C) Büyük yazarların üslubunu taklit etme-
E) Tiyatronun sinema ve televizyonun ile-
ye çalıştığı
2. risinde olduğu söylenemez mi?
D) Büyük yazarların eserlerini birkaç kez
Biz bir sanat eserine bakarken, okurken, okuyunca onlarla ilgili görüşünün değiştiği
onu değerlendirirken sadece estetik kay-
E) Büyük yazarların yazma yeteneğine 6.
gılarla mı hareket ediyoruz yoksa başka
kaygılarımız da var mı? Örneğin ölüm her ulaşmak için onların yazma tekniklerini Bende tiyatro ile resim birbirini geliştirdi. Ti-
zaman için trajik midir? Ölüm ancak iyiler araştırdığı yatrodan resmimin konularına çok şey ta-
ya da bizim iyi bildiklerimiz öldüğünde tra- şıdım. Bir kere, metin okuma, metin analizi
jik olmaktadır. Ölmüş çocuğunun başında 4. çok önemli resimde. Tiyatro bana bu imkâ-
ağlayan annenin tablosu sadece güzel çi- Kendini İstanbul’a ezdirmek istemiyor. Yeni nı fazlasıyla verdi. Çalıştığım tiyatronun da
zimi ile değil, çocuk ölümüne duyduğumuz yetme bir taşra gururu var onun. Kendisini farklı bir özelliği vardı: O tiyatroda pek çok
vicdani tepkiye yaslanarak anlam kazan- de iyi kötü tanıdığından dikkatli olmazsa aydın bir araya geliyordu. Orası benim için
maktadır. Birçok sanat eserinde iyiler ve ruhunu İstanbul’a kaptıracağının farkın- bir beslenme ve tartışma ortamı oluşturdu,
kötüler arasındaki savaş anlatılır. Bu eser- da. Taşradan büyük şehre gelmiş pek çok ikinci bir okul görevi gördü. Resimde çö-
ler bizde konunun güzel anlatımı ile olduğu insan gibi “Ben İstanbulluyum.” demiyor. zemediğim ve akademide çözülmesinden
kadar iyilerin tarafında olmak gibi ahlaki bir İstanbul’a karşı kendini korumaya kararlı umudu kestiğim pek çok şeyi orada sorgu-
tavır ile de anlam kazanmaktadır. ve yere sağlam basmaya çalışıyor. Ama ladım.
Bu paragrafta asıl anlatılmak istenen, İstanbul, onu her gün biraz daha kendisine Bu paragrafta yazarın asıl anlattığı
aşağıdakilerden hangisidir? benzetiyor. O, bunu ancak yıllar sonra fark konu, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sanat eserinin sadece sanatsal yönle- ediyor ve iç sorunlar yaşamaya başlıyor.
A) Resimde de tiyatroda olduğu kadar
rinin değil, özününü insanı etkilediği Bu paragrafta sözü edilen roman kah- başarılı olması
B) Sanat eserlerinin günlük olayları ya- ramanıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
şandığından daha etkili aktardığı B) Tiyatroculuğunun ressamlık yönüne
hangisi yanlıştır?
katkısı
C) Sanat eserinin yaşamın genellikle A) Değişimden rahatsız olduğu
olumsuz yanlarının üzerinde durduğu C) Tiyatrodan resme geçmesinin gerekçesi
B) Taşra kültürünün kişiliğini olgunlaştırdığı D) Tiyatronun, resimden daha çok birikim
D) Sanat eserinde içeriğin sanatsal kay-
gıdan daha etkili olduğu C) Değişime direnmeyi başaramadığı gerektirmesi
E) Sanat eseri karşısındaki tutumun kişi- D) Değişime yenilebileceğini tahmin ettiği E) Ressamlık yönünün tiyatroculuğunun
nin sanata bakışına göre değiştiği E) Kendisindeki değişimi geç fark ettiği gerisinde kalması

7. 9. 11. ve 12. sorular aşağıdaki parçaya

göre cevaplandırılacaktır.
Popüler kültürü seviyorum, okuyorum. Cid- Bazı yazarların nefes kesen ve baş dön-
di birikimim var, tarihini bilirim. Köşe yazı- düren üslubu karşısında, ümitsizliğe dü-
larıma da popüler ayrıntılar koyup okumayı şüp yazmaktan vazgeçme düşüncesine Şairlerimiz, hâlâ ‘şair kabul edilmek’ der-
daha akıcı hâle getirdiğimi düşünüyorum. kapılsam da işin bütün sırrının burada diyle uğraşıyorlar. Türkiye’de kimse, “Beni
Suya sabuna dokunmayan yazılar yazmak başladığına inananlardanım. Bir mekânda şair saysalar da, saymasalar da yazılacak
da ciddi emek, beceri ister. Bir işe inanır- bir amaç için uzun süren bir bekleme dö- olan budur.” diye bir yol tutturmuş değil.
sanız onun hakkını verme kaygınız olur, bu neminde bulunursunuz. Sonra bu bekleme Genç veya yaşlı, herkes, kabul edilebilirlik
da işinizden keyif almanız anlamına gelir. sizi bunaltır. Ne olursa olsun dersiniz kendi alanı içinde şiir yazıyor. Şairler, korkuyorlar
Ben, popüleri anlattığımda keyif alıyorum. kendinize. Amacınıza ulaşmadan ayrılır- reddedilmekten. Halbuki şiir, önce redde-
Bunun için de anlatıyorum. sınız beklediğiniz yerden. İşte o ayrılma dilen, sonra ister istemez kabul edilen bir
Bu paragrafta yazar aşağıdakilerden anı, işin kırılma noktasıdır. Biraz daha metindir. Bugüne kadar hep böyle olmuş-
hangisini anlatmaktadır? beklerseniz amacınıza ulaşacaksınız as- tur. Önce “Bu ne şimdi?”, sonra “Haaa,
lında. Yazmada başarı konusunda da du- meğer buymuş.” dedirtmiştir. Shakspeare
A) Popüler kültürü bilmenin önemini
rum farklı değildir. Israrla yazmaya devam için de böyle, Baudelaire için de böyle.
B) Popüler kültürü anlatmanın zorluğunu etme… Bazen çok büyük eleştiriler alsanız Dün onlara hakaret ediliyordu, bugün onlar
C) Popüler kültürü anlatmasının nedenini da devam etme… Başarısızlığa kapıl- el üstünde tutuluyor.
D) Popüler kültürün genel kültürden farkı- madan, her defasında en güzele ulaşma
nı amacına bağlı bir devamlılık… İşte o za-
man kaleminizde bir kıvraklığın meydana
E) Popüler kültürün nasıl yayıldığını 11.
geleceğinden ve sizi uzun zamandır rahat-
Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden han-
sız eden sancıların yavaş yavaş başarıyla
gisini iddia etmektedir?
neticeleneceğinden emin olabilirsiniz.
A) Toplumun bugün karşı çıktığı sanatçı-
Aşağıdakilerden hangisi, bu paragrafta,
ları yarın bağrına basacağını
yazarlar için dile getirilen bir öneri de-
ğildir? B) Şairin toplum tarafından kabul edilme-
si için topluma açılması gerektiğini
A) Kararlılık B) Süreklilik
C) Toplum tarafından kabul görün şiirin
8. C) Umutlu olmak D) Alçak gönüllülük
şiir sayılmayacağını
Gizli bir hazine gibidir kelimeler dünyası, E) Amaca bağlılık D) Toplumun onaylamadığı bir şiirin sanat
gizemini sürekli korur, kelimelerin dünyası- değerinden söz edilemeyeceğini
na giren bir insan sürekli o gizemin tadını E) Kendisinin genç veya yaşlı bütün yaşa-
alır ve çok geniş bir hayal gücünü, algıla- 10.
yan şairlerden daha başarılı olduğunu
ma yeteneğini kazanır. Günlük hayatta çok Batı'nın, Doğulu sanatçıları onaylama ko-
az sayıda kelime ile konuşan ve düşünen nusunda bazı formülleri var. Batılılar, buna
insanların fikir üretemeyeceği gerçeğini uyana vizesini veriyorlar. Biz de Batı'da
bilmek ve bunun farkındalığını topluma takdir gören sanatçılara hayranlık duyuyor 12.
yayma gerekliliği… Düşünerek aktif olma, ve onlar gibi olmak istiyoruz. Bu da giderek Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden
aksiyon sahibi bireyler olma neticesi… Bü- duygu dünyamızın daralmasına yol açıyor. hangisi söylenemez?
tün bunlar kelime bilincinin yüksek olma- Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden A) Ülkemizin şairlerinin kabul görme ile il-
sıyla sağlanır. hangisini öne sürmektedir? gili tutumuna eleştirel yaklaşmaktadır.
Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdakiler-
A) Batı’ya uymanın bizi olumsuz etkiledi- B) Şairlerimizin kendilerini topluma kabul
den hangisinin “kelime bilincine sahip
ğini ettirmek için uğraştığına inanmaktadır.
olma”nın bir işlevi olduğu söylenemez?
B) Batı’dan uzaklaşmanın bize zarar ver- C) Şairlerimizin toplumdan tepki görme
A) Düş gücünün gelişmesi diğini endişesinin onlarını sanatını etkilediği-
B) Algılama yeteneğinin artması C) Batılıların Doğu’ya ait her eseri reddet- ni düşünmektedir.
C) Kelime bilmenin öneminin farkına va- tiğini D) Shakspeare, Baudelaire gibi şairlerin
rılması D) Batılıların sadece üstün eserleri ödül- toplumla ilgili tutumunu doğru bulma-
D) Düşünerek hareket etme niteliğinin lendirdiklerini maktadır.
edinilmesi E) Batı tarzı yazılmış eserlerin sanat de- E) “Toplum şiiri ilk okuyuşta anlamaz.”
E) Büyük sanat eserleri oluşturma çabası ğeri taşımadığını yargısına katılmaktadır.
12. D 11. A 10. A 9. D 8. E 7. C 6. B 5. A 4. B 3. B 2. A 1. D Cevaplar

1. 3. 5.
Son romanımı “tasavvufu basitleştirip her- Bugüne değin romanımla ilgili çok şey söy- Hikâye olmanın sınırları ve kuralları vardır.
kesin anlayacağı şekilde anlatan bir roman lendi. Ama bir şeyi hiç dillendirmedim. Ben O sınırı ve kuralları ancak usta hikâyeci-
olmak” ile eleştirdi kimileri. Bu eleştiriyi bu romanı “burada” yazmadım. Ne İstan- ler genişletirler, bozarlar ya da yeni ku-
hep bir iltifat olarak dinledim. Çünkü benim bul’da, ne Konya’da, ne yurt dışında kale- ralları getirirler. Nedir hikâyenin sınırları,
bildiğim, hayırlı bir iştir bilginin yaygınlaş- me aldım onu. Bir hayal âlemine yolculuk kuralları? Onu herhangi bir düzyazıdan,
ması, daha kolay anlaşılır olması. Hayata esnasında yazdım aslında. Gide gele, gide bir olayın, bir durumun kelime dizeleriyle
geçirilen, bugünle ilişkilendirilen, yaşayan gele, yollarda. Bu demek değil ki Konya’ya anlatılmasından farklı kılan nedir? Burada
ve soluk alıp veren bir bilgi kapılar açabi- gitmek önemli değil. Önemli şüphesiz. sıralayabilirdik, ne var ki bunları bilmenin
lir kilitli yüreklerde. Bu sadece bir adımdır. Apayrıdır şehrin büyüsü, kimyası, sokakla- hikâyeciliğinize bir katkısı olmaz. Çünkü si-
İsteyen o adımdan sonra alır başını gider, rı ve bağları, ucundan da olsa bilirim. Ama zin hikâye yazma sanatından önce bizzat
mesafeler kat eder. Belki de hepimizden ben o yolculuğu herkesin şehre akın akın yazmanın anlamını öğrenmeniz gerekir.
daha iyi yerlere ulaşır. O da güzel. Ama geldiği bir dönemde yapmayı o kadar sev- Bunu bilmeden edebî türlere kulaç atma-
son tahlilde herkes bu denizden, bu son- miyorum. Kendi başıma aralarda gelmeyi nız çok yararlı olmayacaktır.
suz bilgiden kendi kabı kadar su çeker. tercih ediyorum. Mevsimlerden kış ya da
Bu paragrafın yazarı aşağıdakilerden
Bu paragrafın yazarıyla ilgili olarak aşa- yaz olsun fark etmez. Yeter ki Mevlana ile
hangisini ileri sürmemiştir?
ğıdakilerden hangisine varılamaz? baş başa kalabileyim, onun etrafında dö-
nebileyim. A) Yazma sanatı hakkındaki temel bilgile-
A) Bilgiyi basitleştirme eleştirisinden ra-
Bu paragrafta yazar aşağıdakilerden ri bilmeyenlerin edebî türlere geçmesi-
hatsız olmadığına
hangisine değinmemiştir? nin yararlı olmayacağını
B) Bilginin yaygınlaşmasına olumlu bir
eylem olarak baktığına A) Romanının yazılış yeri olarak belirli bir B) Bazı kural ve sınırlar gözetilmeden ya-
mekânı adlandıramayacağına zılan yazıların hikâye sayılmayacağını
C) Bilginin bugünle ilişkilendirilmesini
önemsediğine B) Konya’yı diğer şehirlerden daha etkile- C) Kelimelerin üst üste yığılmasıyla hikâ-
yici bulduğuna ye elde edilemeyeceğini
D) Okuyucunun kendisinin önüne geçme-
sini olanaklı bulmadığına C) Konya’ya gidip Mevlana’yı ziyaret et- D) Hikâyenin bir düzyazı edebî türü ola-
meyi önemsediğine rak kabul edilemeyeceğini
E) Bilgiyle kişiler arasındaki engelleri kal-
dırmayı amaçladığına D) Romanını düş kurma yeteneğiyle kale- E) Ustalığa ulaşmayan yazarların hikâye-
me aldığına nin kurallarını değiştiremeyeceğini
2. E) Konya ziyaretini kalabalıklar içinde
Türkiye’de kitap okuma alışkanlığı yeterince gerçekleştirmek istemediğine 6.
gelişmiş olmasa da kitap yazma arzusu hayli Büyük ressamlara bakın. Kendilerini bul-
yaygındır. Böyle bir ortamda sık sık “Nasıl duktan sonra ölünceye kadar tekniklerini,
kitap yazarım? Yazdığım kitabı nasıl yayın- 4.
bakışlarını ve hatta konularını tekrar et-
latırım?” içerikli sorulara muhatap oluyorum. Yaratıcılık, yaratıcı yazarlık doğuştan ge- mişlerdir. Sanılanın aksine sürekli üslup ve
Bilhassa gençlerden. Doğrusu, beni zorla- len bir kabiliyet mi yoksa sonradan edinilen içerik değiştirenler tümsekte kalır. “Kendini
yan sorular bunlar. Çünkü her insanın hayatı bir meziyet mi? Kanımca işin yetenek kıs- tekrar etmek” değildir kötü olan. Tersine,
ve kişiliği, mayası ve kimyası nasıl farklıysa mını fazla efsaneleştiriyor, romantikleştiri- insan, içini ancak bir tespih gibi kendini çe-
yazı serüveni de farklı olacaktır. Birine uyan yoruz. Bir oran vermek gerekse yüzde otuz kerek doldurabilir. Varlık, tekrardır. Kötü olan,
reçete diğerine uymaz ki. Gene de sorular üç derim. En fazla yüzde kırk. Gerisi emek, tekrar edecek bir “kendi”nin bile olmayışıdır.
gelmeye devam ediyor. Sanki bildiğim ve emek, emek. Okumak gerek. Büyüklerimiz Kendini bulamayan sanatçının sanatta ba-
kendime sakladığım bir formül var. Ünlü bir bunu bize aşıladıkları için değil. Okumanın şarı bulacağını sanmak boş iyimserliktir.
içeceğin açıklanmayan terkibi gibi... keyfine, zevkine, aşkına kendi imkânları-
Bu paragrafın yazarı, aşağıdakilerden
Bu paragrafın yazarının asıl anlatmak mızla vardığımız için okumak…
Bu paragrafın yazarının aşağıdakiler- hangisine karşı çıkmaktadır?
istediği aşağıdakilerden hangisidir?
den hangisini söylemesi beklenemez? A) Sanatta kendini yenilememenin sanatçı-
A) Türkiye’de kitap okuma alışkanlığının nın başarısını engelleyeceği iddiasına
A) Yazma sanatında yeteneğin payı eme-
yaygın olmadığı
ğin payından az değildir. B) Sanatçıların, kendileriyle ilgili konuları
B) Türkiye’de kitap yazma isteğinin edebî sanat eserine taşımakta sakınca gör-
B) Yazma sanatında yeteneğin yeri inkâr
ortamı canlandırdığı memelerine
edilemese de emeğin önemi daha çoktur.
C) Herkes için geçerli bir kitap yazma for- C) Büyük ressamların yaşamları boyunca
C) Kitabı bir öğüde uymak için değil, se-
mülünün bulunmadığı aynı bakış açısıyla resim yapmalarına
verek okusak yazma becerimiz gelişir.
D) Günümüzde gençler arasında, kitap D) Üslup değiştiren sanatçıların sanat
D) Doğuştan gelen niteliklerin yazma sa-
yazma merakının yayıldığı çevreleri tarafından kınanmasına
natı için önemi abartılıyor.
E) Kendisine özgü bir yazma yöntemini E) Sanatçının konuyu tarz kadar önemli
E) Üretken yazarlık, daha çok sonradan
henüz geliştiremediği bulmamasına
edinilen bir özelliktir.

7. 8. 9.
19. yüzyılda sanatçıya sürekli bir çalışma Eğitim ve öğretmenlikten söz ederken Edu- Gazetelerde bazı köşe yazarlarını, onla-
ortamı sağlayan işverenler giderek azal- ardo Galeano’dan okuduğum bir olay geldi rın yazılarını görünce, edebiyatın herkese
dı. Sanatçılar topluma yalnızca galeriler aklıma: Öğrencilerini sürekli bütünlemeye lazım olduğu görüşünde ısrar ediyorum.
ve müzeler aracılığıyla ulaşabildiler. Artık bırakan bir öğretmenle ilgili olarak konu- Sadece saldırıyorlar onlar, hem de düz
yaşamlarını ödüllerle ya da devletten ve şan öğrenci, “Okula geldiğimde uzun süre sözlerle. Tartışma da eleştiri de öyle ol-
sanayi kesiminden aldıkları siparişlerle tek kelime bile etmeden sınıfta oturdum. maz. Ne büyük tanıyorlar ne küçük. Ne
sürdürüyorlardı. Değişen bu ortam içinde Şimdiyse sorunum susmak bilmemek! Na- eski tanıyorlar ne yeni. Bir ölçüsüzlük, bir
sanatçılar kendi anlatım dillerini geliştir- sıl mı oldu? Öğretmenimizi çok seviyoruz pişmemişlik var onların sözlerinde. Şinâ-
me, yeni ve alışılmadık biçim, malzeme ve çünkü hata yapmaktan korkmamayı öğretti si’nin bir edebiyat tanımı vardır. Edebiyatın
teknikleri deneme özgürlüğüne kavuştular. bize!” demiş. İşte burada durup düşünelim: edep kökünden geldiğini anlatır Şinasi, o
Sanat çizgilerini değiştirdiler, üretimlerini Korkunç bir yarışa hazırladığı öğrencileri- tanımda. Acaba edebiyatın bu yanı unutu-
çeşitlendirdiler. Özellikle Batı sanatında ne sürekli “Hata istemem!” deyip duran öğ- luyor mu?
egemen olan geleneksel sınırları sürekli retmenlerin, hatayı affetmeyen okulların, Bu paragrafta yazar, edebiyatın hangi
zorlama eğilimi, bu bağımsız ortamda art çocuğunun bütün hatalarının sorumlulu- işlevi üzerinde durmuştur?
arda yeni üslupların ortaya çıkmasına yol ğunu okula yükleyen velilerin dünyasında,
A) Yazarların yazma yeteneğini geliştir-
açtı. Gezici sergilerin düzenlenmesi, eser- kim kimi gerçekten sevebilir?
mesi
lerin ücretsiz sergilendiği sanat merkezle- Bu paragrafın yazarının öğretmen, okul
rinin kurulması, böylece sanatçının kendi B) Kişinin olgun bir kişiliğe ulaşmasını
idareleri ve velilerden istediği aşağıda-
kendine üretim yaparak sanatını sürdü- kilerden hangisidir? sağlaması
rebileceği bir ortama ulaşması bu olguyu C) Yazı sanatının dünü ve bugününü öğ-
A) Aralarında sağlıklı bir iletişim kurarak
destekleyen diğer etkenler oldu. retmesi
eğimden “korku” unsurunu kaldırmaları
Bu paragraftan aşağıdakilerin hangisi- D) Köşe yazılarının doğru değerlendiril-
ne ulaşılır? B) Başarılı öğrenciyle başarısız öğrenci
mesine yardımcı olması
arasında ayrım yapmaktan kaçınmaları
A) Sanatçının patron-işçi ilişkisinden kur- E) Yazı dünyasında kuşak çatışmasını en-
tulmasının sanatta özgünlük ve verim- C) Öğrencilerin hatalarını anlayışla karşıla-
gellemesi
liliği artırdığı yarak eğitimi sevmelerini sağlamaları
B) Devletin sanatçıyı desteklemesinin, D) Öğrencilerin hatalarını görmezlikten 10.

sanatçının üretkenlik ve özgünlüğünü gelerek onları zayıf alsalar da ödüllen-
Romanlarında mutluluk içinde geçen ço-
olumsuz etkilediği dirmeleri
cukluk ve gençlik yıllarına ait hatıralarını
C) Geleneksel tarzda eser vermeyen sa- E) Öğrencilerin birbirleriyle iş birliği yap- anlatır. Hemen bütün eserlerinde geçmiş
natçıların işverenlerin olanaklarından malarını sağlayarak eğitimin gelişme- zaman hasreti görülür. Üslupçu bir tarzı
yararlanamadığı sine katkıda bulunmaları olan yazarın kahramanları daima aile için-
D) Sanat eserlerinin sergilendiği ortam- de yakından tanıdığı tiplerdir. Onların huy-
ların çok olmasının sanat eserlerinin larını, düşünce ve duygularını süslü, daha
değersizleşmesine yol açacağı çok eski İstanbul Türkçesine yaklaşan bir
dille başarıyla canlandırmıştır. Biyografi ve
E) Geçimini eserini satarak kazanan bü-
hatıraları roman türüne, romanları da hatı-
tün sanatçıların özgünlük yerine yaygın
ra türüne yakındır.
kabule yöneldikleri
Bu paragrafta sözü edilen kişiyle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisine deği-
nilmemiştir?
A) Anlatıma önem verdiğine
B) Romanlarının konusunu kendi yaşa-
mından aldığına
C) Eserlerinin edebî tür bakımından iç içe
geçtiğine
D) Anlatımının kimi zaman bugünkü dil-
den ayrıldığına
E) Kahramanlarını eleştirmekten kaçındı-
ğına
10. E 9. B 8. C 7. A 6. A 5. D 4. A 3. B 2. C 1. D Cevaplar

1. 3. 5.
Günümüz Türk şirinde âdeta hormon ya da Geçmişte şiir matineleri, hatta şair mey- Baskı makinesinin bulunuşu, edebî ürünle-
ilaç olarak görülen şiir yıllıklarının şiiri edebi- danları olurmuş; şairler, halkın karşısına rin elden ele dolaşmasını hızlandırdı. Verim-
yatsız bir yaşam sürenlere ulaştırmasındaki geçip bir hipnozcu gibi seslenirmiş toplu- ler önce kitaplaştı, yaygınlık kazandı. Ama
yararı konuşuluyor da bu ürünlerin zararları, ma. Kimisi bu işten para bile kazanırmış. kitaplar sayıca artsa da edebî verimi zama-
hiç değilse yan etkileri üzerinde durulmuyor. O zamanlar da şiir kitapları nadir olurmuş. nında topluma ulaştıramıyordu. Oysa şiir ve
Şiir yıllıklarının şiiri edebiyattan koparma, Çünkü halk, şiir okumaktansa dinlemeyi yazın okuruna ulaşmak istiyordu. İşte gaze-
onu korunaksız, yalnız, yalıtılmış bırakma ve tercih edermiş. Günümüzde ise şairlerin te tam bu sırada insanlığın yaşamına girdi.
toplumsal yaşamdan uzaklaştırma etkisi söz kendilerini duyurmalarının tek yolu şiir der- Gazete olgusuyla birlikte şiir ve yazın da
konusu edilmiyor. Hele de hazırlayıcıları aynı gileridir. Dergilerin sürekli bir okur ve şiire yeniden canlanıp yaygınlaştı. Ama bu sefer
zamanda şiir yazan kişiler olunca yıllıklarda gazeteye edebî verim yetiştirmek mümkün
soyunmuş azımsanmayacak bir şair kitlesi
tektipleşme kaçınılmaz hâle geliyor. Hazırla- olmuyordu; gazetedeki verimler, yetiştirme
var; şiir kitaplarının ise yok denecek kadar
yıcıların tarzına uzak düşen şiirsel yönelim- sorunu yüzünden niteliksizleşiyordu. Kitapla
az okuru olduğundan şair, dergilerde oku-
ler, yönelişler, özgün yapılanışlar, tekil, ay- gazetenin arasında, ikisini buluşturan, iki-
ra sunuyor şiirini. Kitap okumayan, şiir ki-
rıksı duruşlar, sunuş ya da ön sözlerinde ne sinden de kimi yanlar, yönler taşıyan bir ara
tabını ise kitaptan saymayan bir toplumda
yazılırsa yazılsın, yıllıklarda kendine fazlaca organ olmalıydı. Bu gereksinim, dergileri, ar-
yer bulamıyor. şair ne diye kendisini riske atıp şiir kitabı
dından da şiir ve yazın dergilerini doğurdu.
Aşağıdakilerden hangisi bu paragrafın yayınlasın ki?
Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan Bu paragraf için en uygun başlık aşağı-
yazarının şiir yıllıklarına yönelttiği bir
hangisinin yanıtı yoktur? dakilerden hangisidir?
eleştiri değildir?
A) Şairler, geçmişte seslerini topluma na- A) Edebiyatın Teknolojiye Yenilmesi
A) Sadece hazırlayıcının anlayışına uyan
şiirlere yer verilmesi sıl duyuruyorlardı? B) Edebiyat Dergilerinin Doğuşu
B) Şiiri genel edebiyat ortamının dışına B) Günümüzün şairleri şiirlerini neden ka- C) Gazetenin Dergiden Farkı
çıkararak tek başına sunması labalıkların önünde okumuyor? D) Kitabın Yetersizliği
C) Genellikle tek tip şiirlerin bir araya ge- C) Günümüzde şiir kitapları neden az ya- E) Gazetenin Niteliksiz Şiirleri
tirildiği çalışmalar olması yımlanıyor?
D) Farklı şiir anlayışına uymayan şairlerin D) Geçmişte şiir kitaplarının nadir olması- 6.
şiirlerine yer verilmemesi nın nedeni neydi?
Yazdığı kitabı liste başı görmek bir yazarı
E) Şiiri edebiyatı izleme olanağı bulama- E) Bugünün şairleri şiirlerini okuyucuya hiç şüphe yok ki mutlu eder, onurlandırır.
yan kitlelere ulaştırması nasıl ulaştırıyorlar? Ama son romanımın satış başarısından
2. çok daha önemli bir şey var benim için: Bu
Büyük ülküler peşinde koşmadım pek. kitabı okurların ne kadar sevdiğini, benim-
Dünyayı değiştirmek bana göre fazla bü-
4. sediğini, aşkla kabul ettiğini görmek. Bu
yük bir düş. Sadece kendimle uğraştım; Gri güzel bir dengenin adıdır. İnsanlar si- kitabı okurun gönlünde bulmak! İşte bu-
bir bahçıvanın ağaçları budaması gibi ken- yaha ya da beyaza inanırlar. Gri, ne siyaha nun sevinci öyle satışla, tanıtımla, reklam-
dimle uğraştım. Ya da iyi bir öğretmenin ne beyaza benzer. Ona ulaşmak bilgi ve la anlatılacak ya da anlaşılacak bir boyut
bir öğrenciyle uğraşması gibi… Nihaye- tecrübe gerektirir. Buna sahip olmayanlar, değil. Onun çok ötesinde. Okurun verdiği
tinde doktor olduğumda toplumu odamda siyahın karanlığına ve tembelliğine ya da samimi, hakiki, vefalı kıymet kadar önemli
buldum. Hep dinledim, konuştuğumda da beyazın itaatkârlığına ve kolaycılığına yak- bir kriter yok edebiyat dünyasında. Hiçbir
kendimi değil, kendilerini anlattım. Oysa laşırlar. Tan vakti ya da gün batımında gök- ödül, hiçbir satış rekoru bunun kadar mü-
bir selin duvarları vurması gibi içimi vuran yüzü bu rengin değişik tonlarını sunar. İşte him değil.
duygular vardı. O baskıdan kurtulmak için grinin anlamı budur; gri güzeldir. Siyahın ka- Bu paragrafın yazarı aşağıdakilerden
şiire sarıldım. İçimden dışarıya onun üze- ranlığını ve beyazın yapay mutluluğunu su- hangisine değinmemiştir?
rinden bir kapı açarak yükümden kurtuldum. narken gri gerçektir. Gri dengedir, gri ortadır. A) Okurun, eserine yönelik içten yaklaşı-
İyi ki sarılmışım yoksa bendim yıkılabilirdi.
Bu paragrafın yazarına göre insanlar, mından memnun olduğuna
Aşağıdakilerden hangisi bu paragrafın aşağıdakilerden hangisini göze alama- B) Kitabını satış listelerinin başında gör-
yazarının bir özelliği değildir? maktadır? mekten mutluluk duyduğuna
A) Dünyayı değiştirme ülküsü olmayan A) Zıtların buluşturulup dengenin sağlanmasını C) Okurun kitaba yönelik sevgisini kitabın
B) Kendisini yetiştirmek için emek harcayan B) Olumsuz olanın tercih edilmesini satış sayısından önemli gördüğüne
C) Şiirle topluma yön vermeye çalışan D) Edebiyat dünyasında ödül alma bek-
C) Kârlı olanın başkasına bırakılmasını
D) Mesleği dışında toplumla bağı zayıf olan lentisinin olmadığına
D) Deneyim kazanmak için emek harcanmasını
E) İçinde biriken duyguları ifade etmek için E) Okurun beğenisini bütün ölçütlerin
E) Güç sahibi olanların yardımlaşmasını
şiir yazan üzerinde tuttuğuna

7. 9. 11.
Makine çağının şiire katkısı görmezlikten Eskiye karşı sevgiyle, özlemle bakılır her ne- Güncel haberler moral bozunca eski kay-
gelinemez. Şiir, baskı makinesinin bulu- dense. Bireyin kendi geçmişine yönelik kötü naklara bakıyorum. Elimden düşmeyen
nuşuyla yöresellikten evrenselliğe doğ- duygular besleme yanlışı ise tartışılmaz bile. bir kitap var. Öyle bir kere okumakla an-
ru yol almaya başladı. Önceleri sözel ve Bunun yanı sıra pek yargılanmaz da eski, laşılmayacak, anlaşılıp da bir kenara kal-
bellemeye dayalı olan şiir ve yazın, sade- şimdiye ve geleceğe hiçbir şey katmayacağı dırılamayacak, zaten baştan sona dümdüz
ce yaratıcısının, sanatçısının çevresince bilindiğinden. Belki de geçmiş karşısındaki okumanın neredeyse imkânsız olduğu; en
biliniyordu, belleniyordu. Sanatçı hangi güçsüzlüğümüzden. Sözlüklerin verdiği bü- iyisi döne döne okunabilecek bir eser bu.
yöredeyse, o yörede kalıyor, yaygınlaşa- tün karşılıklarıyla “eski” terimine, eski takısıy- Bir sözlük. Lübnanlı kadın araştırmacının
mıyordu. Bu da diğer yerel verimlerle ilişki la anlamlandırılan nesnelere-öznelere ilgiy- derlemek için senelerini verdiği tarihî bir
ve etkileşimi engelliyordu. O nedenledir ki le, buruk bir ilgiyle bakar insanoğlu. Öyle ya, yapıt. Gidip gelip bir sayfa açıyorum rast-
şiir ve şiire ilişkin söylemler, biçimler, fark- eski, yani “çoktan beri var olan, üzerinden gele. Okuyor, kapatıyor, uzaklaşıyor, sonra
lı bölgelerde yeniden yeniden yaratılıyor; çok zaman geçmiş bulunan”, artık sonsuz gene açıyorum bu sefer başka bir gözle.
yeni bir söyleme ulaşmak gecikiyordu. Ma- uzaktır ve sevilir. Ama sadece sevilir, ondan Kırk kapılı bir saray gibi bu sözlük. Her se-
kinenin bulunmasıyla bu zorluk aşıldı; şiir, ötesi yok. Herkes, geçmişi sever fakat kimse ferinde başka bir kapıdan buyur ediyor mi-
ülkeleri aştı, başka uluslara açıldı. geçmişe dönmek istemez. safirlerini. Her seferinde ayrı bir yolculuğa
Bu paragrafta asıl anlatılmak istenen, Bu paragraftan aşağıdakilerden hangi- çıkıyorsunuz anlam labirentinde.
aşağıdakilerden hangisidir? sine varılamaz? Bu paragrafta yazar, sözünü ettiği kitap-
A) Farklı uluslara ait şairlerin eskiden bir- A) İnsanın geçmişin bugüne katkısının ol- la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini
birleriyle iletişimlerinin olmadığı madığının bilincinde olduğuna anlatmamıştır?
B) Şairin bir sadece bir yörede bilinmesi- B) Kişinin kendi geçmişine yönelik olum- A) Bugünle ilgili haberlerden rahatsız
nin onun eser oluşturma isteğini olumsuz bir tutum içinde olmasının doğru olunca ona baktığını
suz etkilediği olmadığına B) Bir keresinde baştan sona okunabile-
C) Sözlü dönem şiirinin teknik bakımdan C) İnsanın geçmişle ilgili tutumunda çeliş- cek türde olmadığını
ve öz bakımından bugünkü şiirin geri- ki bulunduğuna C) Her okuyuşta kişiye farklı anlamlar
sinde olduğu D) Geçmişi özlemle ananların da geçmiş- sunduğunu
D) Farklı uluslara ulaşan şairlerin şiir çiz- teki gibi yaşamak istemediğine D) Çağımızın gerçeklerinin anlaşılmasını
gilerini zamanla değiştirdikleri E) Eskiyi sevmenin kişilerin bugünkü tu- kolaylaştırdığını
E) Şiirin evrenselliğe ulaşmasında baskı tumlarını olumsuz etkilediğine E) Kendisini birden çok kez okutan bir
makinesinin bulunmasının etkili olduğu eser olduğunu
10.
Oğlum da geçenlerde aynı şeyi sordu. “Ba- 12.
8. ban ne iş yapıyor diye soranlara ben ne di- Mustafa Kutlu hikâyelerindeki kötülerde
yeyim baba?” dedi. Ona, “Babam roman- bile bir sempati var. Kutlu, hiçbir insanın
Memlekette tartışmalar hiçbir zemine otur- Batı edebiyatındaki gibi "cani" tipli olaca-
cı ve şarkı yazarıdır!” diyebilirsin dedim.
muyor. Fikirler boşa gidiyor. Bu yüzden ğını düşünmez. Adam kötülük yapıyorsa
Hayatımın ekseni edebiyat ve müzik. İlk
magazin en önde koşuyor; herkes, birbiri- bile insanlığını her yönüyle yitirmiş değil-
gençliğimden beri... Ama sinema okulunda dir. Belli bir zaman sonra hata yaptığının,
nin kaşıyla, gözüyle, nasıl yaşadığıyla, gi-
çok şey öğrendim. Sinemacılar sayesinde günah işlediğinin farkına varır. Dolayısıyla
yim kuşamıyla uğraşıyor. Bir toplum ancak
romancı oldum. Kutlu, kahramanlarının toptan batmasını
böyle ölür, bir toplum ancak böyle yok olur. istemediği gibi Anadolu insanının toptan
Edebiyata düşen, memleketi bu hâlden Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangi-
kötülük abidesi olduğunu da kabul etmez.
kurtarmak. Düşünce, ruh zeminini yeniden sine cevap olarak söylenmiş olabilir?
Bu parçadan Mustafa Kutlu ile ilgili aşa-
inşa etmek. A) Alanınız üzerinde yeteri kadar odak- ğıdakilerden hangisine varılamaz?
Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden landığınızı düşünüyor musunuz? A) Batı edebiyatını taklit etmediğine
hangisi olabilir? B) Neden kendinizi sadece bir yazı adamı B) Hikaye kahramanlarına sevgiyle yak-
olarak tanıtıyorsunuz? laştığına
A) Edebiyatın İşlevi
C) Birden çok dalla uğraşan biri olarak C) Kahramanlarının Anadolu insanını
B) Magazinin Geleceği yansıttığına
meslek hanenize ne yazıyorsunuz?
C) Düşüncenin Tükenişi D) Anadolu insanını eğitmek için eser
D) Roman yazmak sizin için şarkı yaz- yazdığına
D) Ruhun Bunalımı
maktan önemli midir? E) Kişinin olumluya yöneleceğinden umut-
E) Toplumun Şekilciliği
E) En çok hangi sanata önem veriyorsunuz? lu olduğuna
12. D 11. D 10. C 9. E 8. A 7. E 6. D 5. B 4. A 3. B 2. C 1. E Cevaplar

1. 3. 5.
Bazılarının pek sevdiği soyut bunalımlar Romanımda geçmiş ve geleceği anın em- II. Mahmut’un, yenilik anlayışı hatalıydı. II.
yoktur onun yazılarında. Gerçek hayat var- rine vererek bir ara zaman oluşturmaya Mahmut, binanın oturabilir olmasından çok
dır. Bazen o kadar çıplak, öyle acımasız çalıştım. Böyle bir ara zaman, konuştuğu- başkalarına güzel görünmesiyle ilgilendi.
yazar ki hayatı, onun çok sevdiği “Hayat muz dili olduğu kadar, sustuğumuz dili de Elmanın içinin kurtlu olmasını önemse-
güzeldir!” sözünün gerçek anlamını birden içerir. İçimizden konuştuğumuz, bir başka- medi, kabuğunun canlı ve çekici olmasına
anlayıveririz. Yazılarını bu yüzden severiz. sına söyleyemediğimiz, aktaramadığımız baktı. Öte yandan II. Mahmut, evde bula-
Ağır entelektüellerimiz bile onun köşesine iç dünyanın sesini duymak istedim bu ro- bileceği pek çok ilacı yabancı eczanelerde
bu yüzden gizli gizli bakar. Onun ne söy- manda. Kurduğum metinlerle bir olay örgü- aradı. Halkını hiç görmemiş kişilere, halkı
leyeceğini herkes bunun için merak eder. sünü anlatmaktan çok, bir hâli yansıtmayı; için reçeteler hazırlattı. O ilaçları halka zor-
Onun yaydığı sıcaklığa hepimizin ihtiyacı okuru “o hâl üzerinde” tutmayı istedim. la içirmeye kalkıştı. Bunun için hem başarı-
vardır. İster ev hanımı olalım, ister felsefe Klişe tabirle, “yeni hayat”tan bahsettim sız oldu hem de halk, ona düşman kesildi.
profesörü, yazılarıyla ruhumuzu okşayan başından sonuna. Art arda dizilen kelime- Bu paragraftan yola çıkılarak II. Mah-
bu yazardan uzak kalmaya gönlümüz ellerin defalarca yazılıp silinmesiyle, yıllar mut’un yenilik çalışmasındaki yanlış
vermez. içerisinde oluştu bu ses. Şiir ve şiir dışı tutumunun, aşağıdakilerden hangisin-
Bu parçada sözü edilen yazarın yazıla- anlatım, ikisi bir arada belli bir ahengi ya- de en kapsamlı şekilde aktarıldığı söy-
rının beğenilmesi, aşağıdakilerden han- kalamayı amaçladı. Nihayetinde bir iç dün- lenebilir?
gisinden kaynaklanmaktadır? ya kurgusundan oluşan romanlar yazmak
A) II. Mahmut, yenilikte sadece biçimi
“kendiliğinden gelişen” bir şey değildir. Her
A) Yaşamın güzelliğini olduğu gibi anlata- önemsediği ve ulusal yöntemlere yö-
yönden emek ve birikim ister. Ben ikisini de
rak okuyucuya hissettirmesinden nelmediği için başarısız oldu.
hiç üşenmeden seferber ettim bu romanda.
B) Toplumun farklı kesimleri ile ilgili yazı- B) II. Mahmut’un başarısızlığı, yenilik ça-
Bu paragrafta yazar, aşağıdakilerden
lar yazmasından lışmalarını yaptırdığı uzmanları iyi ta-
hangisini anlatmamıştır?
C) Okuyucusunun gereksinimlerini toplu- nımamasından kaynaklanmaktadır.
A) Romanında neyi anlattığını
ma duyurmasından C) II. Mahmut, yenilikleri halka sorarak
B) Üslubunun niteliğini ve nasıl oluştuğunu yapsaydı Osmanlı ülkesini batıran kişi-
D) Toplumun sınıflara ayrılmasına karşı
çıkmasından C) Hangi romancıları örnek aldığını ler arasında anılmazdı.
E) Okuyucusunun kendisine ilettiği istek- D) Amacının ne olduğunu D) II. Mahmut’un yenilik hareketindeki
leri dikkate almasından E) Romanını nasıl yazdığını tek hata, görünüşün özden daha çok
önemsenmesidir.
4. E) II. Mahmut, Türk halkını yabancılardan

aldığı kurallarla yönetmeye kalkışmak-
İnanır mısın, on yıl önce yazdığım roma-
la yenilik çalışmalarını yanlış yönetti.
nım hakkında bir Fransız gazetesinin kitap
2. ekinde "mizah ve ironiyle yüklü bir roman"
Babam, “İnsan, her sabah bir gazeteye deniyordu. Ama nedense bunun kendi kö-
bakar gibi taze gözlerle bakmalı kendi- yümde fark edilmesi yıllar aldı. Ekonomi-
ne.” derdi. Belki de bu yüzden, gazeteleri ye o kadar odaklı bir ortamda yaşıyoruz ki 6.
hep tazelenmenin ve umudun simgesi gibi sanata duyulan ilgi bizde can çekişmeye
görmüşümdür. Biz de her sanat adamının O yıllarda hırslı ve kibirli bir insandım.
başladı.
eserine öyle bakmalıyız. Daha doğrusu sa- Öyle olmasam üzerime gelen dalgayı fark
Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden eder ve efendice kenara çekilirdim. Bunu
nat adamı, bize her eserini öyle sunmalı.
hangisi söylenebilir? yapmadığım için kemiklerim kırıldı. O toz
Çünkü dünün haberlerini hiçbirimiz, bugün
bir daha okumak istemez, iki gün sonra ga- A) Kendisini romancı değil, bir mizah ya- duman içinde sevdiklerime de sahip çı-
zetede görse o gazeteyi atar. zarı olarak görmektedir. kamadım. Bahaneye gerek yok. Yaptığım
B) Eserlerine yurt içinde ve dışında gös- hataydı.
Bu paragrafın yazarının sanat eserle-
rinden aradığı, aşağıdakilerden hangi- terilen ilgiyi yetersiz bulmaktadır. Bu parçada yazarın yaptığı aşağıdaki-
sidir? C) Eserlerinin ilk okuyuşta anlaşılabilece- lerden hangisidir?
A) Herkesçe kolay anlaşılabilmesi ğine inanmaktadır. A) Savunma
B) Sanatsevere yenilikler sunması D) Eserlerinin mizah yönünü yeteri kadar B) Saldırı

açıklayamamıştır. C) Öz eleştiri
C) Herkesin ilgisini çekebilmesi
E) Kendisiyle ilgili bir durumdan ülkemiz- D) Hedef şaşırtma
D) Konusunu yaşanmış olaylardan alması
de sanata duyulan ilginin azaldığı yar-
E) Yaşama sevincini aşılaması E) Abartma
gısına ulaşmıştır.

7. 9. 11.
İnsanlar yazdıklarını çekmecelerinde sak- Akif, şehrin sahte gösterişine bakmamaya Ben, edebiyat ile on altı-on yedi yaşların-
lamasınlar, satırlarının değerini bilsinler, özen gösterir, hayalini kurduğu kendi at- da, daha lise birinci sınıfta tanıştım. Gerçi
okunmanın tadına varsınlar istiyorum. mosferinin caddelerini, sokaklarını arşın- önceleri resimli romanlar, Pekos Bill, 1001
Ama yazamayacak olanların da yazmayı layarak yol alır şehirde. Öylece yürürken Roman, Mandrake gibi çizgi romanlar oku-
sürdürmesini istemiyorum. Yazı, futbol gi- kendi kendine kalmasını sağlayan maksat- yordum. Bir de tabii Mayk Hammer’ler…
bidir. İyi bir oyuncu olacağınız daha çocuk lı bir dalgınlıktır onunkisi. Saray adamları- Çocukluğum, daha doğrusu ilk gençliğim
yaşlarda belli olur, en geç gençlik yılların- nın çocuklarına hocalık ettikten sonra, İs- sokaklarda uçurtma uçurmak, telden ara-
da. Siz hiç kırkından sonra profesyonel tanbul’un ücra semtlerinde bulunan evine balar yapmak, futbol oynamakla geçiyordu.
futbolcu olan birini duydunuz mu? Öyleyse dönerken iki yanında tek lambalı evler di- Lise birinci sınıfta gerçek edebiyatla tanış-
ben, yaşı geçmiş kişileri ne diye yazmakta zili, yazın bile siyah görünen sokakları gör- tım; dünyam değişti ve çok geçmeden ken-
cesaretlendireyim ki? Yazarın her şeyden meye devam ediyordu. O, kendisini sara- dimi şiirin kapısında buldum. İyi ki bulmu-
önce dürüst olması gerekmez mi? yın görkemine kaptırmamış, kişiliğini lüks şum. Yoksa yaşama böylesine tutulmazdım.
Bu paragrafta yazarın asıl anlatmak is- semtlerde gömmemiş nadir aydınlardandı. Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan
tediği, aşağıdakilerden hangisidir? Bu paragrafta Mehmet Akif Ersoy’un hangisinin yanıtı yoktur?
A) Herkesin yazılarının yayınlanıp okun- hangi yönü üzerinde durulmuştur? A) Çocukluğunuzda ne tür eserler okudu-
masını istediği A) Dönemin aydınlarıyla düşünsel tartış- nuz?
B) Bir yaşa kadar kendisini kanıtlayama- malara girmesi B) Edebiyatla ne zaman ilgilenmeye baş-
yanın yazar olamayacağı B) Üst ve varlıklı kesimlere özgü yaşam ladınız?
C) Yazarlığın en önemli ilkesinin dürüst- tarzından uzak durması C) Şiirle ilgilenmeniz yaşamla ilişkinizi nasıl
lük olduğu C) Bazı toplumsal çelişkileri görmezlikten etkiledi?
D) Yazarlığın kimi yönleriyle futbolculuğa gelmesi D) Edebiyat ve şiirle ilgilenmenizi kim
benzediği D) Toplumun bütünleşmesinden yana ol- sağladı?
E) Her yazarın eserlerinin ciddiye alınması ması E) İlk gençlik yıllarınızda ilgi alanlarınız
nelerdi?
gerektiği E) Ulusal sorunlara bakışının kendisine
özgü olması
8. 12.
Bütün şair-yazarlarda hayatıma dair duygu
Çocuk, nasıl şekillenir, diyorlar. Kendisi-
ve anlam yüklü yazılar ve şiirler bulabiliyo-
ni bilen, herkesi bilirmiş. Ben de kendimi rum ama kendimi bulduğum şairler, genel-
biliyorum. Kendimden söz edeyim, diğer 10. likle İkinci Yeni savunucuları oluyor. Çünkü
çocukları da anlatmış olurum. Yürüme- Neredeyse yarım yüzyılı, hayatımın nere- bu şairler öncelikle kendi olan ve kendini
ye başladığım ve çevremdekilerle iletişim deyse dörtte üçünü İstanbul’da geçirdim. anlatan şiirler yazmışlardır. Bu saflık ve
kurduğum o ilk günlerden beri, evde kitap İstanbul üzerine kitaplar yazdım, gazete- sadeliğin üzerine atılan bir gelinlik benim
okuyan bir anne baba olmasaydı belki de ciliğimde birçok semtini dolaştım, görüp için daima ilgi çekici olmuştur. Onlar ne ol-
kitap okumaya hiç ilgi duymayacaktım. Ya hissettiklerimi yazıya aktardım. Aramızda duklarından fazla gerçeküstü davrandılar
da çocuklarını bir an önce hayata hazırla- karşılıklı bir iletişim yaşandı doğal olarak. ne de tamamıyla bir Batı realizmini örnek
ma hevesi içindeki o genç anne baba, okul alarak şiirlerine katı bir biçimde uyguladı-
İstanbul, dünyada benzeri olmayan bir
lar. Cemal Süreya, Turgut Uyar ve Edip
öncesi eğitime bu kadar kalpten inanma- kent, etkilenmemek mümkün mü? Dizele-
Cansever en çok değer verdiğim isimlerdir.
saydı “kim olmak istediğime” o kadar erken rimde ona yer vermemeyi nasıl başarabi-
Bu parçada anlatılanlar, aşağıdaki soru-
karar veremeyecektim. lirdim ki? lardan hangisinin cevabı olabilir?
Yazar bu sözleriyle aşağıdakilerden Bu paragrafta yazar, aşağıdakilerden
A) Sanat çizginiz oluşurken hangi şair ve
hangisini vurgulamaktadır? hangisini anlatmaktadır? yazarlardan etkilendiniz?
A) Ailesinin kendisine iyi bir eğitim olanağı A) İstanbul’un Türk şiiri için önemini B) II. Yeni şairlerinin yetişmesine nasıl bir
tanıdığını B) Şiirlerinde İstanbul izlerinin görülmesi- katkınız oldu?
B) Kendisinin anne-babasını örnek aldığını nin nedenini C) Eserlerinizin şair ve yazarlar tarafın-
C) Çocuk eğitiminin herkesin ilgisini çektiğini C) İstanbul’u hangi amaçla tanıtmak iste- dan okunmasını önemsiyor musunuz?
D) Kitap okuma alışkanlığını ailesinden diğini D) Şair ve yazarların günümüzün genç sa-
edindiğini D) İstanbul’u diğer kentlerden üstün yapan natçılarını etkilemediği söylenebilir mi?
E) Çocuğun kişiliğinin aile ortamında şe- etkenleri E) II. Yeni’nin toplum tarafından bilinme-
killendiğini E) İstanbul’un dünya kentleri içindeki yerini mesinin nedeni ne olabilir?
12. A 11. D 10. B 9. B 8. E 7. B 6. C 5. A 4. E 3. C 2. B 1. A Cevaplar

1. 3. 5.
Cemil Meriç, Türk insanına, Türk düşünce- İnsanı yakından ilgilendiren kimi konuları ilk Aslında bulunduğum durumdan memnu-
sine verebileceğinin hepsini verebildi mi? kez konuşmaya başladık. Hatta şimdi konu- num. Kendime öfke duyacağım bir şey
Hayır. Çünkü otuz sekiz yaşından itibaren şurken bile yadırgadığımız oluyor. Biz çok yok. Belki içimde kalanlar var ama yine
gözleri görmeyen bir insandır o. Okuma- yasaklı bir toplumda büyüdük, hâlâ öyleyiz. de parayı ve popülerliği kenara atıp biraz
sı, yazması mümkün değildir tek başına. Sanki bir şeyler değişiyor gibi ama kandırılı- daha oyunculuk derdi ve tatmini olan iş-
Kendisine okunanları aklında tutması, yor da olabiliriz. Eleştirmeden, öğretilerle ya- lerle uğraştığımdan burada durdum. Bu
ayıklaması, çıkarımlara varması, bunları şadık. O yüzden tartışmayı pek bilmiyoruz. anlamda kendime haksızlık etmem. Sözü
yazdırması, yazdırdıklarından makaleler Bu sinemaya da yansıdı. Sanatın bir derdi olan bir yerde kaldığıma inanıyorum. Yine
elde etmesi, o makaleleri kitaplaştırması... vardır. Dert olmazsa, değiştirme kaygısı ol- de dünyaya bakınca delirecek gibi oluyo-
Nasıl güçlü hafızaya, nasıl kuvvetli irade- mazsa sanat olmaz. İnsanlar kendini eksik- rum. Çünkü inanılmaz güzel işler çıkarıyor
ye, çalışma, öğrenme ve öğretme azmine siz hissettiğinde bir şeyleri yaratma ihtiyacı başkaları. Ama onların da ticari kaygısı vic-
dayanır söylemeye gerek var mı? Bu şart- hissetmez, o yüzdendir ki sanat bir tarafı tu- danlarını çoktan öldürmüş. Yaşam bu! Ya
lar altında yapabileceğinin azamisini yap- tar. Sanat, hep haksızlığa uğrayan kişinin ta- doğrunun yanında duracaksın ya da eko-
mış bir insandır Cemil Meriç. rafında olmalıdır. Yoksa anlamını kaybeder. nomik olarak az kazanmayı göze alacak-
Bu paragraftan yola çıkılarak Cemil Me- Aşağıdakilerden hangisi, bu paragrafın sın. İkincisini tercih ettim. İsabet ettiğimi
riç’le ilgili olarak aşağıdakilerden han- yazarının ileri sürdüğü bir görüş değildir? düşünüyorum.
gisi söylenemez? A) Bugüne kadar toplum olarak bazı ko- Kendisinden bu şekilde söz eden bir sa-
A) Gözlerini kaybetmesinin onun topluma nuları gündemimize hiç almadık. nat adamı için aşağıdakilerden hangisi
vereceklerinin eksik kalmasına yol açtığı söylenemez?
B) Yasakların yaygın olduğu bir toplumun
B) Araştırması ve araştırmasını yazıya bireyleriyiz. A) İdealine hizmet etmeyi para kazan-
dökmesi için başkalarına gereksinim maktan doğru bulduğu
C) Yasaklar konusundaki anlayışımızın
duyduğu B) Kendisini çağının en önemli sanatçısı
değiştiği kesin değildir.
C) Bellek kapasitesi yüksek, kararlı, çalış- olarak gördüğü
D) Sanat, insanın kendisini bazı yönler-
kan ve üretken bir kişi olduğu C) Başkalarının sanat alanındaki başarı-
den eksik hissetmesinden doğar.
D) Makalelerini araştırarak değil, akılda tu- larını kıskandığı
E) Sanat, hiçbir düşüncenin veya sosyal
tabildiği toplama bilgilerden oluşturduğu D) Sanatta ulaştığı düzeyi düşük bulma-
sorunun çözülmesi yönünde kullanıla-
E) Olanakları doğrultusunda olabilecek maz. dığı
en üst verimliliğe ulaştığı E) Para kaygısını değerlere tercih eden
4. sanatçılara kızdığı
2. Tiyatro eğitiminin veriliş gerekçesi, çocuk-
Düşünceleriyle, duygularıyla büyük insan- ların yaratıcı düşünme süreçlerini geliştir- 6.
lar onun her zaman kılavuzu, arkadaşı, mek ve geleceğin bireylerine sanat zevki
dert ortağı olmuştur. Bazen onlarla be- İki dokulu, iki başlı bir şehir Prag. Hem
aşılamak olmalıdır. Bu bağlamda eğitim,
raber, bazen onlardan ayrı düşünür; her sakin, hem hareketli. Bir tarafta geçmişin
hem gençlerin bireysel konuşma, yaratma
sese kulak verir, her düşünceye saygı du- derin izleri duruyor; bir tarafta yetişmeye
ve kendini ifade etme yeteneklerini gelişti-
yar. Sabırla dinler, titizce araştırır ve son- çalışılan gelecek var. Binalarda, ara sokak-
recek hem de onlara tiyatro özelinde sanat
ra kendisi çıkar sahneye: Onun gür, onun larda ve yaşlı insanların yüzlerinde geçmiş
ve topluma, medyaya eleştirel bakış açısı
kendinden emin, onun yalın, onun kâh bi- günlerin gölgeleri dolaşıyor. Öte yandan
kazandıracaktır. Özgüven kazanan birey-
limsel kâh şiirsel üslubu sürükler götürür meydanlarda, ana caddelerde ve gençler-
ler, kazandıkları bilgi ve becerilerle ken-
sizi bir yerlere. Sataşan bir üslup, rahatsız de insanların yüzlerinde bir büyük değişim
dilerini hem okul hem de diğer ortamlarda
eden, tedirgin eden ama düşünmeye davet içinde olmanın hazzı okunuyor. Değişiyor
daha rahat ifade edebileceklerdir. Ayrıca
eden; hakikati aramaya çağıran, önerilerini Prag. Hızla, kararlılıkla ve ister inanın ister
kazandıkları yaratıcı algılama süreci ve
getiren ya da sizi öneri getirme sorumlulu- inanmayın bu dönüşümde şehrin yetiştirdi-
keyfi ile gelecekte de sanatla iç içe olan,
ğuyla baş başa bırakıveren sarsıcı bir yazı ği edebiyatçılar muazzam bir rol oynuyor.
sanatın yaratıcı özelliğinden hayatın tüm
tarzı, bir fikirleri sunuş yöntemi. alanlarında yararlanan bireyler olacaklardır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada
Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıda- sözü edilen şehrin bir özelliği değildir?
Bu paragrafın konusu, aşağıdakilerden
kilerden hangisiyle nitelendirilemez? hangisidir? A) Eski günlerine ait özelliklerini koruması
A) Başkalarının görüşüne değer veren A) Tiyatro eğitiminin işlevi B) Farklı yönleri bir arada yaşatması
B) Sorununu başkasına açan B) Tiyatronun kimlere seslendiği C) Değişiminde edebiyatçıların etkili olması
C) Okuyucusunu düşündüren C) Tiyatronun nasıl geliştiği D) Yaşlı kesimin değişime öncülük etmesi
D) Okuyucusunu araştırmaya yönelten D) Tiyatrocuların toplum üzerindeki etkisi E) Halkının, değişimden memnun olması
E) Kendisini başkalarından üstün gören E) Toplumun tiyatroya bakışı
7. 9. 11.
Olmadık yollarla bile olsa kendinden söz Sanal, tahayyül edilen demek. Tıpkı ede- Çocukluğumun bir bölümü kuzeydoğuda
ettirme arzusu bir çılgınlığa dönüştü. Gü- biyat gibi sanal âlemin değirmenleri de sınır kentlerinde geçti. Uzun ve karlı ge-
nümüz düşünürlerinden Pascal Bruckner
“kudurganlık” diyor buna. “Benzerlerimizin hayal gücünden esen rüzgârlarla dönüyor. celerde geçti. İşte ne olduysa o uzun ve
dikkatini çekme ve önemli biri olma” arzu- Önümüzde hem mekânın hem de zamanın karlı gecelerde oldu: Annemin derin bir
sunun geldiği nokta burası. Hep medyada parçalandığı dünyalar var. Sığınaklarımız- halk kültürüne sahip olması, ailesinin bir
veya ünlüler dünyasında hâkim olduğunu da kalıp biricik gerçeğimizin bize sunduğu geleneği olarak bunu paylaşmasını bilmesi
sandığımız bu hastalık aslında her kesime hâkimiyete ve güvene sıkı sıkı sarılmak benim bilinçaltımı şiirle doldurdu. Dedem,
yayılmış hâlde. Dikkat edin göreceksiniz.
Birçoğumuz, artık dedikodu yapmaya değil, da bir tercih tabii ki. Ama aslında dikkatli- medrese eğitimi görmüş, aruz ve heceyle
kendi dedikodumuzun yapılmasına bayılı- ce düşününce bu memleketin insanlarının şiirler yazmış ve o bölgede Kars, Ardahan,
yoruz. Böyle giderse dürüst olmanın gereği o sığınaklarından çıktıkları takdirde gerek Artvin hatta Erzurum’da tanınmış bir kişilik-
ve değeri unutulacak. Çünkü televizyon dizi- edebî gerekse sanal âlemde söyleyecek ti. Onun torunu olmak da beni şiire bağladı.
sindeki oyuncu gibi üniversiteli genç de, ma- çok sözleri olduğunu düşünmeden edemi-
halle bakkalı da, işadamı da sadece “inandı- Bu parçanın yazarı, aşağıdakilerden
rıcı” olmayı önemsiyor. Hayatımız rol… yor insan. hangisini anlatmaktadır?
Bu paragrafın yazarının aşağıdakilerden Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden A) Hangi şairlerden etkilendiğini
hangisinden şikâyet ettiği söylenemez? hangisini doğru bulmaktadır?
B) Şair olmasını sağlayan etkenleri
A) Kendinden söz ettirme isteğinin toplu- A) Kişilerin hayal gücünü yansıtan eserler
mun bütün kesimlerine yayılmasından C) Şiirini kimin için yazdığını
yazmamalarını
B) Kişilerin önemli biri gibi görünmesi için D) Neden çocuklara yönelik şiirlere önem
kendisini olduğundan farklı gösterme- B) Toplumun düşüncelerini sanal âlemde
verdiğini
sinden duyurmasını
E) Kent yaşamıyla köy yaşamı arasındaki
C) Dürüst olmanın toplum için öneminin C) Toplumun önemli bir kesiminin sanal
gün geçtikçe göz ardı edilmesinden farkı
alemden uzak durmasını
D) Kişilerin toplumun karşısına rol yapma D) Kimi ürünlerin hayal ürünü oldukları
gereksinimi duymadan çıkmasından
gerekçesiyle eleştirilmesini
E) Kişilerin güvenilir olmaktansa inandırı-
cı olma peşinde olmasından E) Kişilerin kendi iç dünyalarına kapanıp
8. çevreyle bağını kesmesini
Tarihsel romanlar, tıpkı bilim kurgular gibi,
yüzlerini şimdiki zamanın dışındaki bir za-
mana çeviriyorlar. Her iki türün ürünlerinin
de baktıkları ve gösterdikleri zaman, şu an
yaşanan zaman değil. Hal böyle olunca 12.
da, bu türlere yöneltilen “gerçeklikten kaç- Hayır, odaklanmak önemli. Ama 21'inci
ma” suçlamalarının ana ekseni “zaman” 10. yüzyıl yazarının disiplinler arası olması da
oluyor. Bu türler, günü terk edip uzaktaki
bir zamanı bugüne çağırmakla gerçeklik- Öncelikle daha iyi bir insan olmak… Bunun gerekiyor. Yani artık "İşim edebiyat, gerisi
ten de sapmış oluyorlar. Anlatılan hikâye için kendi üzerime düşünmek ve kendimi beni bağlamaz!" deme lüksü yok. Resim-
ne olursa olsun, bu türlere karşı ön yargısı tanımlamadan önce yorumlamaya çalış- den, müzikten, sinemadan, tiyatrodan, mo-
olanlar için sonuç değişmiyor. Zamanını mak... İşte şiir bu şekilde bir biçim ve idrak dadan, mimariden anlayacağız, eserimiz-
çağırmak gerçekleri çağırmak ile özdeş ol- de o sanatların izi de bulunacak.
konusu hâlini alıyor bende ve ben bu idra-
duğu için gerek tarihsel, gerekse bilimsel-
kurgu diye nitelenen alanlarda verilen tüm kin ancak şiirle mümkün olduğuna inandı- Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangi-
ürünler baştan damgalanıp reddediliyor. ğım için yazıyorum. sinin cevabı olabilir?
Bu parçada tarihsel romanlarla ilgili Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki soru- A) Yaşamımızın değişmesinde sanatın
olarak aşağıdakilerden hangisine deği- lardan hangisinin cevabı olabilir?
nilmemiştir? payı yok mu?
A) Şiir yazma amacınız nedir? B) Sanatçılarımız, kendilerini anlatmakta
A) Konularını içinde yaşanılan dönemden
almadıkları B) İlk şiirlerinizi kimi örnek alarak yazdı- başarılı mıdırlar?
B) Gerçeklikten kaçtıkları gerekçesiyle nız? C) Edebiyatçıların başka alanlarla ilgilen-
eleştirildikleri C) Şiir yazmak için beklediğiniz bir zaman mesini doğru buluyor musunuz?
C) Güncel konuları işleyen romanlar ka- var mı? D) Edebiyatın diğer sanatları kapsadığına
dar okunmadıkları
D) Şiirinizle kimi etkilemeye çalışıyorsu- inanmıyor musunuz?
D) Bir kesimin ön yargılı yaklaşımına
konu oldukları nuz? E) Bir yazın ustası, bütün sanat dallarıyla
E) Anlattıkları hikayenin onlara yönelik E) Şiiriniz özgün buluyor musunuz? aynı anda uğraşabilir mi?
yaklaşımı değiştirmediği
12. E 11. B 10. A 9. B 8. C 7. D 6. D 5. B 4. A 3. E 2. E 1. D Cevaplar

1. 3. 5.
Edebiyatçının bir hayalperest, edebiyatın- Vahim bir hatamız, kadim bir yanılgımız İstanbulún öyle deli bir ritmi, o kadar yo-
sa hakikatlerden kaçmanın yolu olduğunu var: Kendini diğer sanatçılardan ayrı, hatta ğun bir enerjisi var ki bu sarmalın içinde
zannedenler, tek ya da mutlak bir hakikat üstün görmek! Sanki müzik ya da sinema debelenirken yorgun düşüyoruz bazen,
olduğunu, onu da kendilerinin bildiğini dü- gibi alanlar alabildiğine popüler işler de yorgun düştüğümüzü anlamaya vakit bile
şünmeye eğilimlidirler. Genellikle, güneşi edebiyat daha "yukarıda", daha "entelek- bulamadan. Habire bir yerlere yetişmeye
şiar edinirler ve tıpkı güneş gibi, uzandık- tüel", daha "derin," velhasıl daha bir da- çalışıyoruz. Milyonlarca insan bu haldeyiz.
ları her noktayı aydınlığa çıkartıp görünür hadır işte. Kibirli bir yaklaşımdır bu. Ama Durup düşünmeye vaktimiz olmuyor. Bir
kılmayı amaçlarlar. Malum, görünür olanı pek çok yazar ve şair, tabii bu arada editör de bu yetmezmiş gibi devamlı birbirimizi
kuşatıp zapt etmek, ele geçirip sahiplenmek ve eleştirmen, bilerek ya da bilmeyerek bu didikliyoruz. Birbirimizin enerjisini azaltıyo-
daha kolaydır. Onların hakikatle ilişkisi, kıs- tavrı sürdürür. Böylece edebiyat korunaklı, ruz. Bu arada şehir ellerimizin arasından
kanç bir aşığın sevdiğiyle ilişkisine benzer. steril, seçkin bir alana indirgenir. Sokağa sarı sıcak bir kum gibi akıyor. Dokunuyoruz
Aşağıdakilerden hangisinin bu parçada sırtını dönmüş, yazar ile okur arasında İstanbulá ama ruhunu kavrayamıyoruz.
sözü edilen kişilerin bir özelliği olduğu duvarlar örmüş bir edebiyat anlayışı çıkar Bazen merak ediyorum, biz İstanbul´da
söylenemez? ortaya: "Seçkin salon edebiyatı!" yaşayanlar İstanbulú ne kadar yaşıyoruz?
A) Tek bir gerçeğin var olduğunu zannetmek Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden
hangisine karşı çıktığı söylenemez?
B) Edebiyatçıların gerçeği anlatmadıkla- hangisinden yakındığı söylenemez?
A) Edebiyatın diğer sanatlardan üstün tu-
rını düşünmek A) Yaşadığı şehrin İstanbul olmasından
tulmasına
C) Gerçeğin sadece kendilerine ait oldu- B) Şehir yaşamının bireyleri yormasından
B) Edebiyatçıların toplumla bağlarını kes-
ğuna inanmak
melerine C) Düşünmek için vakit bulamamaktan
D) Kendilerini karanlığı aydınlatan kişiler
C) Edebiyatın sadece toplumun bir kesi- D) Toplumun birbirini çekiştirmesinden
olarak görmek
mine mal edilmesine E) İstanbul’un değerinin anlaşılamama-
E) Edebî eserlerde gerçeğin anlatılması-
D) Yazarın okuyucusuyla ilişkisinin azal- sından
na karşı çıkmak masına
E) Sıradan kişilerin edebi ürünlere ilgi 6.
2. duymasına
Sanatçının beklediğimiz gibi biri çıkma- Türkiye´de nice zaman farklı kesimler ola-
4.
ması halinde, verdiğimiz tepki de sanatın rak birbirimizi çok kolay ve acımasızca
dallarına göre değişmektedir. Filmlerde Dünyaca ünlü şair ve yazarları İstanbulá yaftaladığımızı, yargıladığımızı, dışladığı-
cesur ve yılmaz savaşçıları canlandıran getirmek, Türkiye´deki edebiyatseverlerle mızı düşünüyor; edebiyatçının bütün bu
bir aktörün gerçek hayatta korkak ve yılgın buluşturmak güzel olmaz mı? Belki de bu
polemiklerden uzak durması ve herkese
olduğunu görmek bizi pek fazla şaşırtmaz. edebiyatçılar buradan gittikten sonra en
eşit yaklaşması gerektiğine inanıyorum.
Ne de olsa sergilenen sadece bir roldür ve etkili hikâyelerini İstanbul hakkında yaza-
Bir şeyi daha biliyorum: Gazetecilik, insan-
modern dünyanın yurttaşları, rol ile gerçeği caklar. Türk okurlar bu edebi buluşmalar-
ların farklı yanları üzerine odaklanır; sanat
titizlikle birbirinden ayırır. Farklı bir örnek dan bambaşka bir ilham ve feyz alacaklar.
ise insanların ortak yanları üzerinde durur.
teşkil etmekle birlikte, bir heykeltıraşın ya Dünyaca ünlü bir edebiyat etkinliği büyük
Gazeteci, habire "biz" ve "onlar" ayrımı ya-
da bir ressamın aksiliği, hırçınlığı da doğ- İstanbulá yakışır. Bilhassa seçkin salon
par. Husumetten beslenir. Sanat ise farklı
rudan doğruya sanatının içeriği ile sanatçı- edebiyatının dışında kalan genç bir fes-
gibi duran parçaları birbirine yaklaştırır.
nın kişiliği arasında onarılmaz bir kopukluk tival… Sıradan diye dışlanan yazarların
Bütünleştirir. Birbirine benzemeye zorla-
yaratmayabilir. Ama eğer söz konusu olan baş konuk olduğu… Böylece gençlerimizin
madan birler.
bir yazar ya da bir şair ise işler değişir. yazmaya yüreklendirildiği bir festival…
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın Bu parçada yazar aşağıdakilerden han-
Bu parçaya göre bizim bir yazar veya gisine değinmemiştir?
şairden beklentimiz aşağıdakilerden yazarının sözünü ettiği festivalden bir
hangisi olabilir? beklentisi değildir? A) Edebiyatçıların toplumla ilişkisinin na-
A) Türk okuyucuları için yeni bir esin kay- sıl olması gerektiğine
A) Eseri ile kişiliği arasında uyumun bu-
lunması nağı olması B) Ülkemizde farklı toplum kesimlerinin
B) Kişiliğini eserine yansıtmaktan kaçın- B) Türk okuyucusunu dünyaca bilinen ya- birbirleriyle ilişkisine
ması zarlarla tanıştırması C) Gazetecilikle sanatın topluma yaklaşı-
C) Gerçeği olduğu gibi aktarmaktan uzak C) Dünya yazarlarının İstanbul’u konu mı arasındaki farka
durması alan eserler vermesi
D) Sanatın toplumsal bütünlüğü sağlama
D) Sanatını, düşüncelerini anlatmak için D) Türk yazarların dünya edebiyatçıların- konusundaki işlevine
kullanmaması ca tanınması
E) Toplumun gazetecilere ve sanatçılara
E) Eserlerinde kendisini değil, içinde ya- E) Yeni yazarlarımızın yetişmesine katkı-
duyduğu güvene
şadığı toplumu anlatması da bulunması

7. 8. 9.
Prag’da Amerikalı bir karı kocayla tanı- Türkiye bunca zaman gençlerini hep "be- Yok, aslında şunu söylemem lazım: Ben
şıyorum. İkisi de öğretmenmiş. Prag’da yin göçü"ne kaptırdı. Mühendislikten ulus- yazmaya başlarken kafamda şekillenmiş
oluş nedenlerini soruyorum. "Edebiyat lararası hukuka, sosyal bilimlerden tıp ala- bir kurguyu kağıda dökmüyorum. Daha
yüzünden buradayız." diyorlar. Ne demek nına, nice gencimiz okuma amaçlı Amerika çok yazmaya başladığım zaman, bu sü-
istediklerini sorduğumda, beni hayrete dü- ve Avrupaýa gitti ve mezuniyetten sonra reçle birlikte gelişiyor hikaye. Genellikle
şüren bir cevap alıyorum. "Bizler edebiyat dönmek yerine oralarda kaldı. Buna son önceden bir şeyler tasarlamıyorum. Sade-
turistiyiz!" Böyle bir kavram olduğunu bile vermek mümkün. Şirketlerimiz, sadece ce hikayenin tarihle ilgili bölümleri için ön
bilmiyordum. Merakla bakıyorum yüzleri- yerli uzman mı çalıştırsın? Ondan daha araştırmalar yapıyorum. Aklımda bir konu
ne. "Edebiyat turizmi diye bir şey var artık." önemli bir şey söyleyeyim: Bizden olan varsa yani, onunla ilgili araştırmalar yapı-
diyor kadın bilmiş bir edayla. "Biz, otobüs- bilen insanın bildiğine kendimizi inandır- yorum. Açıkçası, yazarlığın on iki ay - yirmi
lerle Prag’ı dolaşıp burada yaşamış ede- mamız. Yıllar yılı “Bilimde geri kaldık.” diye dört saat edebiyatla ve edebi sorunlarla
biyatçıların evlerini, çalışma mekânlarını, diye bizden bilim adamı çıkabileceğine ilgilenmek olduğunu düşünmüyorum. Vak-
takıldıkları kafeleri, yazılarında anlattıkla- dair inancımız tükendi. timin çoğu yazıyla dolsa da her an, ‘şimdi
rı köprüleri ziyaret ediyoruz." Çağımızın Bu parçanın yazarının asıl anlatmak is- ne yazayım’ kaygısıyla yaşamıyorum. Ne
yükselen akımı "edebiyat turizmi" Türkiye'ye tediği aşağıdakilerden hangisidir? her günümü yazıyla harap ediyorum ne de
uğrar mı dersiniz? Türkiye’de yazarlara ait yazmaya tatil gibi zaman ayıranları anla-
A) Beyin göçünün insanımızın bilimde
müze evler var. Bazen o evlerde anma tö- yabiliyorum.
başarılı olabileceğine inanmamızla
renleri de yapılıyor. Ama bunun bir edebi- Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan
engellenebileceği
yat turizmine dönüşmesi için önce bizlerin hangisinin cevabı yoktur?
kendi edebiyat ve sanat hazinemizin kıy- B) Türkiye’den yurt dışına doğru beyin
göçünün önlemlere rağmen durdurula- A) Şu anda tamamlamaya çalıştığınız bir
metini bilmemiz gerek.
madığı eseriniz var mı?
Bu parçanın yazarına göre Türkiye’nin
C) Türkiye’den göç eden bilim adamları- B) Eserinizi önceden tasarlayarak mı ya-
edebiyat turizmine açılmasının koşulu
nın Türkiye’deki bilim ortamının değe- zarsınız?
aşağıdakilerden hangisidir?
rini bilmedikleri C) Hikâyelerinizin hangi yönüyle ilgili
A) Türk yazarların yurt dışında tanıtılması
D) Türkiye’nin bilim konusunda Avrupa ve araştırma yapıyorsunuz?
B) Türkiye’nin büyük yazarlar yetiştirmesi
Amerika’ya ihracat yapabilecek aşa- D) Kitap yazmaya ne kadar süre ayırıyor-
C) Edebiyat ve sanat birikimimizin önce- maya geldiği sunuz?
likle ülkemizde değer görmesi
E) Yurt dışına çıkan Türk bilim adamla- E) Yazmayı yılın belli bir döneminde sür-
D) Yazarların evlerinin müzelere dönüştü- rının Türkiye’ye dönme konusunda is- dürmeyi yanlış mı buluyorsunuz?
rülmesi teksiz oldukları
E) Yazarlar için yapılan anma törenlerinin
yaygınlaşması
9. A 8. A 7. C 6. E 5. A 4. D 3. E 2. A 1. E Cevaplar

1. 3. 5.
Selim İleri romanda ağırlıklı olarak yitip gi- Aşağı yukarı her meselede karşımıza çı- Eserlerimin okuyucu bulmasından, kitapla-
den güzellikleri gündeme getirir. Geçmişle kan bir durum var: Her şeyi olanlar, hiçbir rımın bakıldıktan sonra alt raflara atılma-
iç içe yaşayan kahramanlarının yaşanan şeyim yoku anlatıyorlar her haliyle. Hiçbir masından daha iyi ne olabilir? Kitaplarımı
zamanda tutunacağı hiçbir şey kalmamış- şeyi olmayanlar ise, her şeyleri varmış gibi okuyanlar eğer ellerine aldıktan bir süre
tır. Yaşanan andan, yerden mutsuz olan meydana çıkıyorlar. Aykırı tipler herkes sonra bırakmıyorlarsa aynı hisleri, sorum-
kahramanlar nostaljik bir tutkuyla bugünde gibi olamayışı özenle saklarken, herkes lulukları onlar da hissediyor demektir. Çün-
geçmişi yaşamaya çalışırken ortaya drama- gibi olanlar aykırı taraflarını şovlaştırma kü popüler kültürün cafcaflı muhabbetlerini
tik durumlar çıkar. Çünkü yaşananlara, deği- derdindeler. Bu da insanları tanımamızı, yazmıyorum. İçimizde bir yerlerde diri du-
şime ayak uyduramamış ve çağ dışı kalmış- onlarla ilgili doğru tavırlar takınmamızı en- ran kelimeleri özenle ortaya serme niyeti
lardır. Her şey değişmiş, güzellikler zamanın
gelliyor. bu. Eğer kendi içtenliğimizi yansıtabiliyor-
hoyrat ve acımasız çarkında öğütülmüştür.
Bu paragrafın yazarı aşağıdakilerden sak ne mutlu. Oturup da naylon duyarlılık-
Geriye bir tek anılar ve sesler kalmıştır.
hangisini eleştirmektedir? lar üretelim, kendi tekrarlarımızı gösterişli
Bu parçadan Selim İleri’yle ilgili olarak paketlerle sunalım gibi bir derdim yok. Her
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Kişiler hakkında gereksiz araştırmalar
bir satırı bir içtenliğe sürerek kâğıda aktar-
yapmayı
A) Genellikle, bugün bulunmayan olumlu mak istiyorum.
nitelikleri konu edindiğine B) Kişilerin bulundukları ortama uygun
Aşağıdakilerden hangisi, bu paragrafta
B) Romanlarında, çağa ayak uydurama- konuşmamalarını
kendisinden söz eden yazarın bir özelli-
yan kişileri anlattığına C) İnsanların kendilerini olduğundan fark- ği değildir?
C) Eserlerinde, çağın güzelliklerine alışa- lı göstermelerini
A) Yaygın konulara ilgi duymamak
mayan insanları yücelttiğine D) Büyük insanların hak ettikleri değeri
B) Yapaylıktan kaçınmak
D) Kahramanlarının güzellikleri anılarda görmeyişlerini
aradıklarına C) Eserlerinin okuyucu bulmasından mut-
E) Toplumun aykırı tiplere gereğinden
lu olmak
E) Kahramanlarının bugünü geçmişe sü- çok ilgi duymasını
rekli özlem duyarak yaşadıklarına D) Söyleneni tekrarlamayı gereksiz bul-
2. mak
Yazar, sıkıcı, karamsar bir ressam romanı E) Halk kültürünü yansıtmaya çalışmak
olmaya çok müsait bir anlatım üzerine kur-
muş romanını. Ama hayali kitaplardan yap- 4. 6.
tığı alıntılar ve oldukça dinamik, çarpıcı di- Şairim desem şiire; şiir okuyucusuyum de- Yazmak, bunların içinde en anlamlısı diye
yaloglarla heyecanlı bir metin oluşturmuş. sem kendime yazık ediyorum gibi geliyor. düşünüyorum. Cümleler kurarak kendi va-
Hayat-sanat arasındaki çizgiyi kaybetmiş Şiirleri olan ama gönlündeki şiir tarifince roluşunu bir kâğıda, başkalarına, tüm ev-
bir adamın psikolojik bunalımlarını anlatı-
şairliğin henüz yakınından bile geçemeyen rene not düşmek bir çeşit hayatta kalma
yor. Buna rağmen, okuruna roman okudu-
bir adamım. Bunu söylerken bugünün der- çabası. Daha ileriye gidererek kalıcı olma
ğu hissini fazlasıyla veriyor. Kitap, modern
gi şairlerini değil, geçmişin şiir pirlerini dik- çabası diyelim. Bir yazarın ifadesiyle, yan-
insanın savruluşunu, insanın karşısında
kate alıyorum. Onların şiirde ulaştığı yerle lışın karşısında durarak tarihe geçmektir
duran yolların çokluğunu görerek anlatıyor.
benim bulunduğum yer arasında daha çok yazmak. Televizyon, hayatımın bu aşama-
Bu çok renkliliğiyle de oldukça özgün bir
kompozisyon sunuyor okura. Bu romanın mesafe var. Ama sıradan bir şiir okuyucu- sında bir geçim aracı olarak sürüyor. Elbet-
rahminde sakladığı anlamlar, uzun süre su da sayılmam. Çünkü ne de olsa şiir diye te bunu da iyi yapmanın yollarını arıyorum
okurun kafasını kurcalayacak gibi. karaladığım ürünler vardır. ama yazmak benim için hiç şüphesiz var
Bu parçada sözü edilen eserle ilgili olarak Bu paragrafta anlatılanlar aşağıdaki so- oluşsal bir eylemlilik biçimi. Yazmazsan
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? rulardan hangisin cevabı olabilir? yavaş yavaş kendi varlığını tüketirsin.
A) Hayatını kitaplarla anlamlandıran bir A) Şairle şiir okuyucusu arasındaki en Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan
kişiyi anlattığına önemli fark nedir? hangisinin cevabı yoktur?
B) Karşılıklı konuşmaların esere ilginçlik B) Kendinizi şiir sanatının neresinde gö- A) Yaptığınız işlerden hangisini daha çok
ve hareketlilik kattığına rüyorsunuz? kendinizle ilgili buluyorsunuz?
C) Konusunun, romana özgü özelliklerini C) Bugünün şairleriyle geçmişin şairleri B) Neden televizyon programı yapıyorsu-
göz ardı edilmesine yol açmadığına arasında bir düzey farkı var mıdır? nuz?
D) Okuyucuyu düşünce bakımından de- D) Günümüzün şairleri neden eski şairler C) Kişiyi yazmak durumunda bırakan nedir?
rinden etkileyecek bir eser olduğuna kadar okunmuyorlar? D) Yazdıklarınızın başkalarını etkilediğini
E) Sıkıcı anlatımı ve hayata olumsuz ba- E) Sizce şiir yazmak mı yoksa okumak mı düşünüyor musunuz?
kışıyla okuyucuyu umutsuzluğa sürük- daha zevklidir? E) Yazmak, sizin için ne anlama geliyor?
leyebileceğine
7. 9. 11.
Lisedeyken gazetede amatör tiyatro ilanı Oyunculuğa tutkuyla bağlı. Yaşamdaki her Ben mektup türünün bir yazarın kurmaca
gördüm, bu sanata adım attım. Sonra da şey onun için bir anlamda oyunculuğuna yapıtları konusunda son derece “yakala-
çok büyük bir tutku olmadı aslında. Hatta kattığı bir anlam, değer. Samimi ve doğal yıcı” bir tür olduğunu, yani önemli ipuçları
tiyatro sınavlarını da hemen kazanama- bir yapısı var onun. Tam içinde yaşamın. taşıdığını düşünürüm. Çünkü kişinin imge-
dım. İşin içine girdikçe, emek harcadıkça, İzole yaşamayı reddediyor. Sırça köşkler lemi ve o imgelemin ürünleri, bireysel ve
üstünde düşündükçe sevmeye başladım. değil derdi. Pazara gidiyor, pazarcılarla toplumsal olaylardan, tecrübelerden, ilişki-
Okul bitti, işler başladı. İlk işlerde yapa- sohbet ediyor. Oradan belki başka bir semt lerden, ruh hallerinden bağımsız düşünü-
mıyorsun zaten. Yapamadığını çok büyük bakkalına uğruyor. Mücadelelerle dolu ve lemez. Yazıyla ortaya çıkanlar, bütün bu
dert ediyorsun ve sonra uğraşmaya başlı- bir o kadar da ilginç bir yaşam öyküsü var. saydıklarımın hayal gücünün süzgecinden
yorsun. Bir gün “Ucundan kıyısından oldu Ama yine de yaşadıklarıyla barışık. Hiçbir geçmiş halidir, tortusudur bir bakıma.
bugün galiba. Bu sefer yapabildim.” diyor- şeyin pişmanlığını duymuyor. “İstedim, ya- Bu paragrafın yazarının mektup türüyle
sun ve sonra “Oyunculuk çok zor bir şey ve şadım. Mutluluğu, mutsuzluğu bana” diyor. ilgili anlatmak istediği aşağıdakilerden
o zorluk içinde debelenmek beni bağladı Beş yaşından bu yana hayatında olan ti- hangisidir?
bu mesleğe.” dediğin bir yere geliyorsun. yatro hep özel bir yerde onun için. Sine-
A) Bir bölümünün gerçekleri yansıtmadığı
Çok zor olduğu için, “oldu mu, olmadı mı, maysa en çok özlediği alan. Artık yaşadık-
yaptım mı, yapamadım mı” ile uğraşmak larını yazmak, istiyor. B) Yazarların kurmaca ürünlerinin anla-
beni kendine bağladı. şılmasını sağladığı
Bu paragrafta sözü edilen kişiyle ilgili
Bu paragrafta anlatılanlar aşağıdaki so- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- C) İmgesel bir anlatımla yazıldığında
rulardan hangisinin cevabı olabilir? nemez? amacına ulaşmadığı
A) Tiyatroyu neden sinemaya tercih etti- A) Toplumla iç içe yaşadığı D) Gerçeklerin sadece bir bölümünü içer-
niz? diği
B) Geçmişiyle barışık olduğu
B) Tiyatroya başladığınız dönemde oyun- E) Güncel sorunların etkisi altında kale-
C) Kişiliğini açığa vurmaktan çekinmediği
cular için kurslar var mıydı? me alındığı
D) Yaptığı işi benimsediği
C) Tiyatroda başarısız olmak sizi nasıl et-
E) Ekonomik sıkıntı çektiği
kiledi?
D) Tiyatroya nasıl başladınız ve bu sanat-
10.
ta ilk zorlukları nasıl aştınız?
Hiçbir şey beni çok fazla umutlandırmıyor.
E) Tiyatro eğitiminin zorluklarını aşmak
Gençleri düşünüyorum. Bazıları severek
için ne yapmak gerekir? 12.
isteyerek yapıyor oyunculuğu. Ama bazıla-
rı var ki sadece vitrin olarak görüyor, para Şiirin hayattan çekildiği üzerine kaygılar
kazanmayı düşünüyor. Bu da oyunculuğun dile getirilir. Ama şiir, koşullar ne olursa
8. yozlaşmasına neden oluyor. Bugün bir olsun, hayatın bütün alanlarını kuşatarak
genç oyuncunun gündem olup çok büyük çiçeğini açar. Has şairler, has yürekler
Keşke dinlemekte geç kalmasak diyo-
para kazanması önemli bir şeymiş gibi oldukça, birikimli insanlar oldukça, şairler
rum, iyi ifade edebilsek kendimizi. Yarını
yansıtılıyor insanlara. Bizim zamanımızda oldukça şiir hep var olacak. Daha doğrusu
bir sonraki yarına ertelemesek hiç... Özür
oyunculuğun belirli bir saygısı vardı. Şimdi bu birikimli şairler, has şairler hayatın için-
dilemekse anında, paylaşmaksa her gün,
o saygı kalktı. Gelecekte nasıl olur, bilemem. de var olan şiiri o saklı soyu ortaya çıkarta-
iyilikse karşılıksız, sevgiyse sonsuz, hoş-
görüyse verilmesi gerekeni sınırsız versek. Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan caklardır, güneşe tutacaklardır.
Ertelemesek hayatı. Acıtmadan, acıma- hangisinin cevabı yoktur? Bu parçanın yazarının vurgulamak iste-
dan, yormadan paylaşsak sayılı zamanı. A) Oyunculuğun geleceğin umutlu musu- diği aşağıdakilerden hangisidir?
Bu paragrafın yazarı aşağıdakilerden nuz? A) Şiir türünün varlığını koruyacağı
hangisini istememektedir? B) Gençlerin oyunculuğa ilgi duymalarını B) Şiirden anlayanların sayısının azaldığı
A) Her şeyi zamanında yapmayı neye bağlıyorsunuz? C) Şiirin ilgi görmesinin okuyuculara bağlı
B) Başkalarının hatalarını affetmemeyi C) Oyunculukta başarılı olmanın koşulu olduğu
nedir? D) Her şiirin bir okuyucu kitlesine ulaştığı
C) Özveride bulunmayı
D) Sadece ekonomik amaç gütmek oyun- E) Şiirin beğenilmesinin önemsenmeme-
D) Hataları için özür dilemeyi
culuğu nasıl etkiliyor? si gerektiği
E) Başkalarının hatalarını görmezlikten
E) Toplumun oyunculuğa bakışı değişiyor
gelmeyi
mu?
12. A 11. B 10. C 9. E 8. B 7. D 6. D 5. E 4. B 3. C 2. A 1. C Cevaplar

1. 2. 5.
Tanzimat’tan günümüze toplumdaki her Bu parçada aşağıdaki hangi soruların Yeni bir yazarın varlığı bir başka yazarı
türlü dalgalanma, değişim çabası şiirde cevabı vardır? rahatsız eder mi? Yazarlar egosu şişkin
karşılığını bulmuştur. Bugünün şiirinde I. Şiire yönelmenin toplumdaki gerilimi insanlardır. Belki diyeceksiniz ki tüm sa-
de durum farklı değil, yarın da farklı ol- azaltabileceğine inanıyor musunuz? natçılar öyle. Ama romancıların egosu
mayacak. Simetrik veya asimetrik devi- II. Genç şairlerin siyasi şiire yönelmesi başka bir şeye benzemez. Ne de olsa ro-
nimler kendi şiirini yaratmakta gecikmez şiir açısından yeni bir gelişme midir? man yalnızlık sanatıdır. Romancı ekip ça-
ama şunu da söylemeliyiz: Şiirin kendine lışması yapmayı bilmez. Tek başına üretir,
III. Genç şairler, neden geleneğe yaslan-
özgü doğası, ne bireysel ne de toplumsal kendini biricik, eserini eşsiz zannederek.
maktan kaçınıyorlar?
baskıları kaldırır. Şiir kendi özgül ağırlığını Bir romancı, uzaktaki bir romancıya empa-
IV. Sanatta kendisinden söz ettiren akım-
farklı dilden alır, tek başına ne bireyin ne tiyle bakmaz. Romancı, romancıya alttan
ları hangi etkenler doğurur?
de sokağın dili şiire yatak olabilir. Şiir dili alta gıcık olur. Hâlbuki Türk edebiyatını
birbirinden ilk bakışta farklı görünen argü- A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. geleceğinin çok daha aydınlık olabilmesi
manları da içerebilecek kadar canlı, geniş, D) II. ve IV. E) III. ve IV. için hepimizin içine sinmiş bu reflekslerin
hareketlidir. Bugünden sonra yazılacak şiir değişmesi lazım. Birbirimizin varlığına, tar-
de kendi dilini yaratırken hem hayattan 3. zına ve emeğine saygı duymak durumun-
beslenecek hem de şiirin büyük ve zengin Bu parçada aşağıdakilerden hangisine dayız. Bu aynı zamanda tek tek bizleri alıp
tarihsel varlığından güç alacaktır. değinilmemiştir? okuyan insanlara, yani birbirimizin okuruna
Bu paragraftan aşağıdaki yargılardan saygı göstermek demektir.
A) Toplumsal bir olayın bir şiir hareketinin
hangilerine ulaşılabilir? oluşmasına katkıda bulunabileceğine Bu paragrafın yazarının okuyucuya da
I. Şiirin özündeki değişim, toplumsal de- saygı olarak gördüğü aşağıdakilerden
B) Sanat hareketlerinin oluşmasında bir-
ğişimden bağımsız değildir. hangisidir?
den çok etkenin söz konusu olduğuna
II. Şiir, gücünü dilinin farklı olmasından C) Bir kısım genç şairin her dönemde so- A) Romancının bir ekip çalışması yapma-
alır. kak dilinden yararlandığına ması
III. Şiir, toplumu değiştiren bir araç olarak B) Romancının kendisine ve eserine gü-
D) Toplumdan kopuk, yapay bir dilin ger-
iş görebilir. venmesi
çek şiirin dili olamayacağına
IV. Şiirin dili zamanla sokağın ve bireyin C) Romancının kendisiyle aynı türde eser
E) Genç şairlerin yeni bir sanat akımının
dilini etkileyecektir. verenlere saygı duyması
öncüsü olmaması gerektiğine
A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. D) Romancının eserini bütün eserlerden
D) II. ve III. E) III. ve IV. 4. üstün görmesi
Günümüz gençliği her şeyi kolay yoldan E) Romancının başka romancılara empa-
elde etmenin rahatlığını yaşıyor ama bu tiyle bakması
kolaylık onları insan trajedisinden uzak-
2. ve 3. soruları aşağıdaki parçaya göre
laştırıyor. Bu uzaklaşmadan rahatsız olan
cevaplayınız.
genç arkadaşlar, çıkmaza, vicdana, trajedi-
ye bakmayı, bunları tanımayı istiyor. Ancak
Tek bir olay doğrudan bir sanat hareketi, bu gençler, Türk şiirini iyi bilmediklerinden bu
şiir hareketi doğuramaz. Sadece tetikleyici temaları yabancı şiirde arıyor, yabancı şair-
olabilir. Ciddi sanat hareketlerinin doğu- lere özenerek şiir yazıyor. Bu da Türk şiirini
şunda, görünür görünmez pek çok neden gün geçtikçe kendi köklerinden koparıyor.
söz konusudur. Bazen bir şairin kendi ya- Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden
şam deneyimleriyle toplumsal deneyimler hangisini önerebilir?
buluşur ve buradan büyük şiir çıkar. Genç
A) İnsanlığı ilgilendiren acı olayların şiir-
şairler arasında siyasi şiir yazanlar, soka-
de işlenmemesini
ğa yaslanan bir şiir dilini benimseyenler
hep vardır. Toplumsal veya kişisel gerilim B) Genç şairlerin sadece bireysel konula-
belki bu dile daha bir canlılık katabilir. Za- rı ele almasını
ten şiir dili kendiliğinden gerilimli bir dildir, C) Eğitim sisteminde Türk şiirine daha
gerilimden uzak şiir dili masa başında üre- çok yer verilmesini
tilir ki onun da hakiki şiirle ilgisi yoktur. D) Gençlerin yabancı şairlerle tanıştırıl-
masını
E) Genç şairlerin şiir yerine başka türler-
de eser vermesini

6. 8. 10.
"Hoşgörü" sözünü sıkça tekrarlasak da uy- Dünya hızla değişiyor. Gelişmiş ülkeler, 1980’li yıllarda sözde imge peşinde koşan
gulamaya gelince çoğumuz tökezliyoruz. toplumlar bu değişime, yeni koşullara şairler vardı. Anlaşılmaz oldukça daha çok
Nice zaman anlamını yeterince düşünme- adapte olmaya çalışıyor, yeni yollar, çö- değer göreceklerini düşünüyorlardı. Bugün
den kullanıyoruz kelimeyi. Bir başkasının zümler arıyor. İnsanoğlunun gereksinimleri de öyle şairler vardır. Onları bir türlü anla-
varlığına ya da tarzına "tahammül etmek" ve hareket tarzları ve sosyal ilişkilerinin yamıyorum. Hani kelimeleri Türkçedir. Bir
demek değil ki hoşgörü. Ne tepeden bak- değişim sürecinde, yeni bilimsel ve tekno- tek Osmanlıca veya Fransızca söze yer
mak kimseye, ne de "alttakine" lütufta bu- lojik gelişmeler de ortaya çıkıyor. Doğada vermezler. Onlarda olmayan dizedir. Bir
lunurcasına katlanmak, büyüklük edip ses da değişimler yaşanıyor. Bütün bu olaylar sürü kelime serperler sayfaya. Bunları bir
çıkarmamak. "Hoş görmek" aslında "hor gerçekleşirken ve yeni değişimler oluşur- araya getirebilirseniz getirin. Hani sanki
görmek" fiilinin zıddı. Baktığını hoş gör- ken, insanoğlunun belirlediği ortak hedef- şair olan onlar değil de sizsiniz. Buyurun
mek, güzel görmek; baktığın insandaki ya da lerin ölçeği de değişiyor. Dolayısıyla bu size kelimeler kendinize bir şiir kurun, der
olaydaki güzellikleri fark edip çıkarmak ve en durum, şehircilikte mevcut yaklaşımların gibiler. İyi de şiiri biz kuracaksak neden
önemlisi, kendine benzemeyeni kendinden ve anlayışın değişimini gündeme getiriyor. şair siz oluyorsunuz?
gayrı görmemek, ötelememek... Hoşgörü bir Daha açık bir ifadeyle bu değişimler yeni Bu paragrafın yazarının sözünü ettiği
insanlık sınavı. Nice zaman geçemediğimiz. bir şehircilik anlayışının peşinden gitmeye şairlerin şiirlerinin anlamamasının ne-
Bu paragrafının yazarına göre “hoşgörü” zorluyor. deni aşağıdakilerden hangisidir?
aşağıdakilerden hangisidir? Aşağıdakilerden hangisi bu paragrafı A) Dizelerini yabancı kelimeleri oluşturmaları
A) Başkasının varlığına katlanmak başlığı olabilir? B) Şiirlerinde yargı bütünlüğünün oluş-
A) Değişim ve Şehircilik maması
B) Başkalarının istenmeyen eylemlerini
C) Toplumu ilgilendiren konuları işlememeleri
sineye çekmek B) Değişim ve Geleceğimiz
D) Dizelerinde uyduruk kelimelerin bulunması
C) Kimseyi kendisinden aşağıda görme- C) İnsan ve Doğa
E) Dizelerinin birden çok anlama gelmesi
mek ve dışlamamak D) Teknoloji ve İnsan
D) Başkalarına da yaşam hakkı tanımak E) İnsanlığın Ortak Hedefleri 11.
E) Başkalarının özgürlüğü için kendi öz- Şiir tahlilleri çalışmalarım devam ediyor.
gürlüğünden vazgeçmek Oldukça zor ve sorumluluk gerektiren bir
9. konu. Bunun için sıkı çalışıyorum. Bana
Kültürün meydana çıkmasında bütün in- gönderilen şiirleri inceliyorum ya da kendim
7. sanların payı vardır. Kültür ve medeniyet- iyi şiirleri araştırıp buluyorum. Seçtiğim şi-
Göçebelik bitti diyenler doğru konuşmuyor. lerin ileri ve güçlü olduğu ülkeler, sosyal ve irler üzerinde günlerce çalışıyorum. Genç
Oradan oraya savrulan insanlar göçebe de- kültürel temaslara açık ülkelerdir. Sosyal şair, şiir tahlil edenden etkilenir. Kimi zaman
ğil de nedir? Büyükşehirlerde kaç kişi kom- ve kültürel temaslara açık olmayan ülke- ona bakarak şiiri devam ettirir ya da bıra-
şusunun bir önceki neslini tanıyor. Bir ömür ler gelişememişlerdir. 15. asırdan sonra kır. Bunun farkındayım. Kendimi bir tür ağır
kaç değişik mekânda kök salmaya yeter. keşfedilen bazı adalarda yaşayan insan ceza reisi gibi görüyorum. Ömür boyu hapis
Durmadan yer değiştiriyoruz. Hep ev alıyo- gruplarının hepsinin seviyelerine uygun bir vermek de mümkün, beraat etmek de. Her-
ruz, komşu almıyoruz. Bu yüzden kök sala- kültüre sahip oldukları görülmüştür. Fakat kes, mutlaka hak ettiğini bulmalı, diyorum.
mıyor, kuruyoruz. Kaç kişi ben onu çocuklu- dış dünyaya kapalı olarak oluşturulan bu Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden
ğundan beri tanırım diyebiliyor. Bir mahallesi kültürler, başka kültürlerle temas edeme- hangisi söylenemez?
dahi olmadan büyüyen zavallı çocuklar… dikleri için bir düzeye tutsak kalmıştır.
A) Şiire başlayan herkesin şiir yazmayı sür-
Bu paragrafın yazarı aşağıdakilerden Bu paragrafın konusu aşağıdakilerden dürmesi gerektiğine inanmamaktadır.
hangisinden yakınmaktadır? hangisidir?
B) Genç şairleri yanlış yönlendirmemek
A) Göçebe yaşam tarzının sona ermesinden A) Sosyal ve kültürel ilişkilerin kültürel ge- için onların şiirlerinin gerçek değerini
B) Büyük şehirlerin denetimsiz büyüme- lişme üzerindeki etkisi bulmaya çalışmaktadır.
sinden B) Kültürü meydana getiren unsurlar C) İşini ilgili kişiler üzerinde bırakacağı et-
kiyi dikkate alarak yapmaktadır.
C) Komşuluk bağlarının çocukları olum- C) Kültürel yönden gelişen toplumların
suz etkilemesinden bugünkü durumları D) İşinde doğru bir sonuca ulaşmak için
çok zaman harcamaktan sakınma-
D) Sürekli yer değiştirmenin toplumu bir- D) Kültürel gelişmenin günümüzde hangi maktadır.
birine yabancılaştırmasından aşamada olduğu
E) Şiir tahlilini şairlere yol göstermek için
E) Kişilerin bulundukları yer göre kişilik E) Kültürel donanımın birey ve toplum iliş- değil, zamanını şiir okuyarak geçirmek
değiştirmelerinden kisi üzerindeki etkisi için yapmaktadır.
11. E 10. B 9. A 8. A 7. D 6. C 5. C 4. C 3. E 2. D 1. A Cevaplar

1. 3. 4.
Tanzimat’tan sonra yurt dışına giden kişiler Toplu şiirler yayımladığımı görenler ölümü- “Soylu Yenilikçi Şiir” manifestosu bir yö-
neyle gittilerse onunla dönmüşler, üstüne mü ilan ettiler. Toplu şiirler yazmak neden nüyle, dönem şiirini çekip çevirme girişi-
bir şey koyamamışlardır. Bitmiş, devrini şairin ölümü anlamına gelsin ki? Daha miydi. Yazılan her şeyin şiir zannedildiği,
tamamlamış akımlara bakarak gelmişler, yaşayıp yazacak çok şeyim olduğunu dü- yeraltı edebiyatının kötü örneklerinin aykı-
o gün orada yapılan sanatla alakaları ol- şünüyorum. Belki, bir toparlanma, topluca rılık sayıldığı, biçimsel arayışların azaldığı
mamıştır. Olabilir miydi, o ayrı bir mesele. görünme diyebiliriz. Benim toplu şiirleri bir dönemde şiire ‘asimetrik yapı’ şeklinde
Ama bu durum, bize sanat alanında büyük yayımlamam teknik bir zorunluluktan kay- yeni bir biçim önermek, bu biçimin içini de
bir problem getirmiştir: Zamanın gerisinde naklandı. Son yıllarda çeşitli lise ve üniver- biçem ve içerik arayışlarıyla doldurmak o
olmak. Zamanın gerisinde kalan sanat, ölü sitelere imza-söyleşi için sıkça davet edilir dönem için ciddi bir girişimdi. Karşılığını
sanattır. oldum, son bir kitabım dışındaki kitapların da hem benim kitaplarımda hem gençle-
Bu parçanın yazarının sanatçılardan baskısı yoktu, ilk kitaplarda da o zamanlar rin arayışlarında buldu. Benim önerdiğim ve
beklediği aşağıdakilerden hangisidir? okuyanların çok sevdiği şiirler vardı, dola- dize kümelenişi ‘1+2+3+4+3+2+1’ biçiminde
yısıyla onları da içeren bir toplu şiirler kaçı- olan ‘asimetrik yapı’ dünya şiirinde bir ilktir.
A) Çağdaş gelişmelerin gerisinde kalma-
nılmaz oldu. Biz eskiden, şair arkadaşlarla Hem yenidir hem de geleneksel biçimlerin
mak
sohbetlerimizde henüz ellisine ulaşmamış- içselleştirilmesi, kaynaştırılmasıdır. Türk ve
B) Yenilikçi değil, gerçekçi olmak ken toplu şiirlerini yayımlayanları çekiştirir- dünya şiirinin bu tür girişimlere ihtiyacı vardır.
C) Yabancı sanatçılara benzemekten ka- dik! Büyük konuşmamak lazım demek ki! Bu parçada anlatılanlar, aşağıdaki soru-
çınmak Bir de, şöyle bir şunu itiraf edeyim: Eski- lardan hangisinin cevabı olabilir?
D) Yeni sanatçılara yol göstermek den bir şiir geldiği zaman, şiiri yazmaya
A) Size yönelik eleştirilerin nedeni şiirleri-
başlarken sırtımda bir ürperme hissederek
E) Özgünlüğü değil, yararlı olmayı amaç- nizin niteliği midir?
şiire başlardım. Beni zaman zaman korku-
lamak B) Türk şiirindeki yenilik arayışlarının son
tan, tedirgin eden de bir durumdu ama onu
kaybettim galiba. bulacağına inanır mısınız?
Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden C) Kendi kuşağınızın şairlerini daha ön-
2.
hangisi söylenemez? ceki Türk şairlerinden daha mı başarılı
Ben, zor sanatın tutkunu bir adamım. buluyorsunuz?
Benim tüm hayatım en zor problem ve A) Toplu şiirler yayımladığı için eleştiril-
miştir. D) Şiirin son dönemde ilgi bulmamasının
kavramlarla uğraşmakla geçti. Elbette ki
yenilik arayışları ile ilgisi var mıdır?
yaptığım çalışmanın düzeyi var ama hal- B) Şiirde verimsizleşme sürecine girdiği-
kın anlamayacağı terimlerle konuşmaktan ne inanmamaktadır. E) “Soylu Yenilikçi Şiir” manifestosunu ne-
kaçınmam gerektiğini biliyorum. Bir doktor den yayımlama gereksinimi duydunuz?
C) Şiirleri geniş okuyucu kitleleri tarafın-
veya bilim adamı, ekonomist size bilimin, dan ilgi görmektedir. 5.
tıbbın, ekonominin gerçeklerini anlaya-
D) Şiire başladığı ilk yıllarda yazdığı şiir- Tiyatro eseri diğer türler gibi değildir. Diğer
cağınız şekilde anlatmakla da mükelleftir.
leri bugün beğenmemektedir. edebi eserler okunmak için yazılmışken,
Bunu yapan bilim adamları da vardır. Paul
E) Toplu şiirler yayımlamakla bu konudaki tiyatro eseri, sahnede seyirci önünde oy-
Krugman, Nobel almıştır fakat New York
tutumuyla çelişmiştir. nansın diye yazılmıştır. Değer ölçülerini,
Times’ta köşe yazısı yazar ve ekonomik
izleyenin kanaat ve anlayışlarından alır.
meseleleri anlatır, sıradan okuyucu da onu
Göze görünür bir karaktere sahip olma-
anlardı. Ben, bunu sanat eleştirisi alanında
sı, canlı olarak meydana geliş niteliğiyle
yapmaya çalışıyorum.
toplum psikolojisine seslenir. Edebiyatın
Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden diğer türleri bireysel olarak okuyucuya
hangisi söylenebilir? seslenirken daha doğrusu okuyucu onlarla
A) Kendisini bir bilim adamı olarak gör- tek başına yüzleşirken tiyatro eseri izleyici
memektedir. ile topluluk halinde yüzleşir. Bu da izleyicinin
B) Toplum tarafından anlaşılma kaygısı eser oynanırken birbirini etkilemesini ve eser
vardır. hakkında bir ortak yoruma varmasını sağlar.
C) Büyük sanatçıların anlaşılmayan kişi- Bu metnin konusu aşağıdakilerden

ler olduğuna inanır. hangisidir?
D) Paul Krugman’la aynı alanda eser ver- A) Tiyatro eserinin diğer türlerden farkı
mektedir. B) Tiyatronun diğer türlerden üstünlüğü
C) Tiyatro eserinin izleyici üzerindeki etkisi
E) Okuyucunun bilimsel eserlere ilgisini
D) Tiyatro eseri oluşturmanın zorluğu
yetersiz bulmaktadır.
E) Tiyatro eserinin edebiyattaki yeri

6. 8. 10.
Gençleri ve çocukları zararlı sitelerden Şairin yeni kitabının kapağında bir kelebek Hem yazar hem okur hem de bu ülkede ya-
uzak tutmalı. Ama kaş yaparken göz çı- resmi var. Şairin koskoca bir ömrü yirmi şayan sıradan bir insan olarak Türkiye’deki
karmamalı. Düzenleme, genel bir sansüre dört saate sığdırmaya çalışan canlılardan edebiyat ortamından en büyük şikayetim,
kaymamalı. Bu ülke artık yeni bir ülke… Bu kelebeği tercih etmesi şaşırtıcı değildir. ‘Türk edebiyatı başlığı altında ve Türkçe
yüzyıl artık yeni bir yüzyıl… Bu gençlik ar- Aslında kelebekler tırtıldan kelebeğe geç- edebiyat yapmak bilinci’ diye özetleyebi-
tık yepyeni bir gençlik… Kitaplara, yazıya, tikleri gün içinde yaşarlar. Öyle ki bu süre- leceğim bir sanat, edebiyat ve düşünce
sanata, mizaha, kendimize gülebilmeye, de ağızları bile oluşmaz. Hiç beslenmeden yaklaşımından hemen hemen her kesimin
birbirimizi eleştirebilmeye, tabusuz düşü- rollerini bitirip seti terk ederler. Ama elleri yoksun oluşudur. Bu yoksunluk, yazarları-
nebilmeye, farklılıklara, kamusal alanda boş gitmezler. Nesillerini devam ettirecek
konuşabilmeye, kendimiz gibi düşünme- mızı da okurlarımızı da ve bütünüyle ede-
yatırımı yapıp ölümsüzleşerek ayrılırlar dün-
yenlere özgürlük sağlamak zorundayız. biyatımızı da her geçen gün biraz daha ge-
yadan. Şairlik, yazarlık da de böyle değil mi?
riye götürüyor. Bu genel başlıkta yapılacak
Bu parçanın yazarının anlatmak istediği Bu metinde yazar “Şairlik de yazarlık da öyle
aşağıdakilerden hangisidir? bir inceleme, kesinlikle siyasal düşünüş,
değil mi?” sözüyle şair ve yazarların aşağı- inanç ve edebiyat anlayışları açısından sı-
A) İnternet sitelerine yönelik hiçbir sınırla- daki hangi yönünü vurgulamaktadır? nırlayıcılığa, tekdüzeliğe yol açmayacaktır;
ma olmamalı.
A) Eserleriyle geleceğe kalmaları tersine zenginliğe, konuşabilme becerisine
B) İnternet sitelerine yönelik sınırlamala- yol açacaktır. Bizim edebiyat ortamımızda
B) Toplumu yönlendiren kişiler arasında
rın hiçbir yararı yok. ne yazık ki tersine işliyor bu durum.
yer almaları
C) İnternet sitelerine yönelik tedbirler yay- Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki soru-
C) Kendilerini sıradan insanlardan üstün
gın bir sansüre dönüşmemeli.
görmemeleri lardan hangisinin yanıtı olabilir?
D) İnternet siteleri, gençlerin düşünceleri-
D) Yazı etkinliğini bir eğlence olarak gör- A) Edebiyatımızın çağdaş bir kimliğe ka-
ni olumsuz etkilemez.
meleri vuşması için ne yapmamız gerekir?
E) İnternet siteleri, gençleri ve çocukları
eğitmek için kullanılmalı. E) Yararsız denebilecek bir etkinlikte bu- B) Sizce yazar ve şairlerimizi hangi konu-
lunmamaları lara yönelirlerse onların eserleri daha
7. çok ilgi görür?
Klasik Türk müziğini dinleme konusunda dil, 9. C) Türkçenin 20.yüzyılda gösterdiği ge-
bir engel ama müzik için her zaman geçerli Arthur Miller'ın bir oyununda karakterler- lişme Türkçe eser verenlere nasıl bir
bir itiraz değil. Birçok Batı müziğinin parça- den biri, 'Amerika'da alışveriş merkezleri kolaylık sağladı?
larını dinliyoruz, metni anlayabiliyor muyuz? bir süre kapatılırsa kalabalıklar delirebilir'
Onlarda müzik anlamın önüne geçiyor. Hem D) Türkçenin zenginliği Türkçe eser ve-
der. Şimdi işte işin tam burasında, hede-
bir yabancı dili öğrenmek için çaba harcı- fin nişan noktasında durmaktayız. Artık renlerin başka dillerde eser verenler-
yorsunuz, emek veriyorsunuz. O zaman bu bir oyalanma toplumuna dönüşmekteyiz. den daha çok başarılı olmalarının en
besteleri anlamak için de çaba harcayın, Oyalanmanın önlenemez çekiciliği kalaba- önemli etkeni değil midir?
sözlüklere bakın. Sözlüğe bakma zahmetine lıkları ele geçirmiş durumda. Soralım: Sev- E) Sizce ülkemizde edebiyatla uğraşanla-
değer bir müzik ve sözlerdir bunlar. Müziğe gi nerede barınacak; bunca ucuz ilgilerin rın en büyük eksikliği nedir?
emek vermekten aciz bir dinleyici, hiçbir za- kendini göstermek, görünmek telaşının ya-
man müzik zevkini yükseltemez, iyi bir dinle- van esprisinde mi? Kodlanmış özenmele-
yici olamaz, gittikçe zevki de irtifa kaybeder. rin aşk mektupları ne, hangi derinlikte ola-
Bu parçanın yazarının vurgulamak iste- bilir ki? Her şey değişir, evet; fakat, durma,
diği aşağıdakilerden hangisidir? olumluya, iyiye doğru değil.
A) Dildeki değişimin Türk sanat müziğini Bu parçanın yazarı ile ilgili olarak aşağı-
dinleme konusunda engel oluşturma- dakilerden hangisi söylenemez?
ması gerektiği
A) Toplumun geleceğiyle ilgili karamsar
B) Klasik Türk müziğinin sanat bakımın- olduğu
dan Batı müziğinden daha değerli ol-
B) Toplumun içinde bulunduğu durumu
duğu
beğenmediği
C) Yabancı dil eğitimi alanların müziğin
C) Toplumun gereksiz işlerle uğraştırıldı-
etkileyiciliğinden yararlanabileceği
ğına inandığı
D) Müzik dinlerken sözlüğe bakmanın
müzik zevkini olumsuz etkilediği D) İnsanların ilişkilerinde içten davranma-
dıklarını düşündüğü
E) Müziğe emek veren dinleyicilerin za-
manla beste yapma yeteneğine kavuş- E) Kendisini toplum için bir öncü olarak
tuğu gördüğü
10. E 9. E 8. A 7. A 6. C 5. A 4. E 3. D 2. B 1. A Cevaplar

1. ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre 3. ve 4. soruları aşağıdaki parçaya göre 5.

cevaplayınız. cevaplayınız.
Sanatçı, bir anda anlaşılır mı? Nurullah
Ataç’la Bilge Karasu sanatçılar hakkında
Yalnız "Ateşten Gömlek" değil, yazarı da Sait Faik'in ilk hikâyelerinde, anlatılmak konuşmuşlar. Bilge Karasu, Virginia Woolf
günümüzün insanlarınca konuşulmuyor, istenenin, anlatılandan önce koştuğu sık konusunda bütün bütün ayrı düştüklerini
tanınmıyor. Kurtuluş Savaşı'nın ilk edebî sık dikkatimi çeker. Coşkun bir duyguya belirtiyor. Öyle anlaşılıyor ki Ataç, Woolf'u
eserini yaratan yazar, günümüze pek çok kapılıp sürüklenen dilin sık sık soluğu ke- önemsemiyor, yirminci yüzyılın büyük ro-
söz iletebilecekken sözün değersizleştiği silir, yetişemediği olur, cümlenin gücü ek- mancıları arasında saymıyor. Karasu ise
bir ortamda, kavranılamamış bir söz olarak siksiz bir anlatıdan çok, imgenin sezdirici Mrs Dalloway romancısını bizde herhalde
kalakalıyor. Kendi köşelerinde çalışan, sa- güzelliğinden, çarpıcılığından doğar. ----. ilk önemseyenlerden. Ama sorun iki eleş-
natımızı yaşatmaya uğraşan birkaç kişi… “Mahalle Kahvesi” hikâyesi ile son hikâ- tirmen arasındaki isabet farkından kaynak-
Sağır duyarlığı kırmak isteyenler… Fakat yelerinden “Öyle Bir Hikâye”nin karşılaştı- lanmıyor. Woolf, 1950'lerde Batı edebiyatı
birbirlerine kolay kolay ulaşamıyorlar. Bir rılması aradaki farkı açıkça gösterecektir. içinde bugünkü konumuna erişememiştir.
gündem oluşturulamıyor. Son yıllarında Sait Faik'in dili birdenbire, Bilinç akışı romancıları arasında adı sa-
soluğu kesilmeden, imgelemenin bütün yılmaktadır ama roman sanatına getirdiği
dolambaçlarını, bütün inceliklerini, duygu- yenilikler henüz yeterince irdelenmemiştir.
larının bütün derinliğini anlatacak hale ge- Kimse, onun bugünkü ününe kavuşacağını
lir, gerçekten parlak bir yolda gelişir. tahmin de etmemiştir.
1. Bu parçadan çıkarılacak en kapsamlı
Bu parçaya göre, günümüz okuyucusu- yargı aşağıdakilerden hangisidir?
nun Ateşten Gömlek’in yazarı ile ilgili A) Bilge Karasu, sanatçıların değerini tes-
tutumu, pit etme konusunda Nurullah Ataç’tan
I. Gündeminde olmama
3.
daha başarılıdır.
II. Bilmeme Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda-
B) Eleştirmenlerin bir bölümünün okuyu-
kilerden hangisi getirilmelidir?
III. Yanlış anlama cuyu yanıltma ihtimali vardır.
IV. Düşüncelerini beğenmeme A) İlk öykülerinden son öykülerine bu du-
C) Çağında önemsiz görülen bir sanatçı,
V. Kınama rum hiç değişmez.
zamanla anlaşılıp büyük bir üne kavu-
durumlarından hangisi ile buluşturu- B) Bu durum sonraki hikâyelerinde düzelir. şabilir.
lur? C) Onun öykülerinde dil hep aynıdır. D) 1950’li yıllarda Batı’da önem verilme-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) Okuyucu yine de ona bağlanır. yen bir sanatçıya ülkemizde de önem
E) Öykülerindeki dil gittikçe yavanlaşır. verilmemiştir.
E) Eleştirmenlerin tartışmaları bilinmeyen
sanatçıların topluma ulaşmasını sağlar.
2.
Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden
hangisinden yakınmamıştır?
A) Ateşten Gömlek’in yazarının günü-
4.
müzde yararlanılabilecek düşünceleri- Bu parçadan yola çıkılarak Sait Faik’le
nin kavranılmamasından ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine
varılamaz?
B) Sözün günümüzde önemini yitirmesin-
den A) Dilinin zamanla olgunlaştığına
C) Sanatımızı yaşatmaya çalışan kişilerin B) İlk hikâyelerinde anlatımının kusurlu
sayısının az olmasından olduğuna
D) Sanatımızı yaşatmaya çalışan kişiler C) Son hikâyelerinin anlatım bakımından
arasında gündemi yönlendirmeyi sağ- daha ileride olduğuna
layacak bir ilişkinin bulunmamasından D) Hikâyelerinde anlatımı içerikten daha
E) Dilinden dolayı anlaşılamayan eserle- çok önemsediğine
rin günümüz Türkçesiyle yeniden ya- E) İlk hikayelerinin güzelliğinin sezdirme
zılmamasından ve çarpıcı olmaktan geldiğine

6. ve 7. soruları aşağıdaki parçaya göre 8. 10. ve 11. soruları aşağıdaki parçaya

cevaplayınız. göre cevaplayınız.
Okur tek başına, ne kadar çeşitli ögeyi
kavrar, ne kadar çeşitli düzeyde okursa
Nermi Bey'i Yeni Ufuklar dergisinin Sul- bir metni, başkalarının incelemelerinden, Eleştirmenlerimizin çoğu kez hayli kibir-
tanahmet'teki yazı odasında tanımıştım. yorumlarından ne kadar usluca yararlana- li yaklaşımları, yorumları yanında Füsun
Onun “Güneşle” adlı eseri, yeniliklere açık bilirse yazarın yazısına o ölçüde yaklaşır, Akatlı yaratıcı sanatçıyla özdeş bir tutumu
çağdaş edebiyatımızın en güzel deneme o ölçüde “yaratıcı okur” olur. Günümüzün sergilemiştir. Yazarlık yaşamı boyunca, ir-
kitaplarından biridir. Bizim kuşak çok seve- hayhuyunda, edebiyat eserinde değer ara- delediği metinleri, eleştirellikten öte, bir sa-
rek okudu. Denemeyi değerli özellikleriyle yışı kayıtsızlığında “yaratıcı okur”u nere- natçı duyuşuyla alımlamış ve bize o tutum
yaşatan, var eden bir eser. O günlerde den bulacaksınız? Elbette var üç beş kişi; çerçevesinde yansıtmıştır. Memet Fuat'ın
çok da gözde bir tür değildi deneme. Batı kendi köşelerinde, sessiz sedasız, yazara, bir yazısını hatırlıyorum: Füsun'un değer-
edebiyatındaki seçkinliğine rağmen, bizde yazarın yazdıklarına onur veriyorlar. Fakat lendirişlerindeki yoğun cümleleri hatırlatı-
denemenin yeri yurdu dardı. Nermi Uygur kimsenin haberi olmuyor onlardan. yor; bir yazıda, bir değinide kaç katmanın
bu açıdan yeni yeni okurlar yetiştirmek için Bu parçada “yaratıcı okur”la ilgili olarak karşımıza çıktığını saptıyordu. Uzatmalar-
deneme yazıyordu. Onun var etmek istedi- aşağıdakilerden hangisinden söz edil- dan, çoğaltmalardan uzak bu tutumun şair-
ği okur, uyanık okurdur. Ben, o uyanık oku- memiştir? ce olduğu kanısındaydı Memet Fuat.
ru, yaratıcı okur diye niteleyeceğim. Yara- A) Eseri anlamak için kendi okumasıyla
tıcı okur, okuya okuya, günün birinde, bir yetinmediğinden
metni, yazarıymış gibi, yeniden yaratmayı
B) Günümüzde sayısının az olduğundan
başaran okurdur.
C) Farklı seviyelerde okuma etkinliği ger- 10.
çekleştirdiğinden Bu parçada Füsun Akatlı ile ilgili olarak
D) Günümüzde sesinin duyulmadığından aşağıdakilerden hangisi söylenmemiş-
6. tir?
E) Yazarları yönlendirerek daha iyi eser-
Bu parçada aşağıdaki sorulardan han- ler vermelerini sağladığından A) Diğer eleştirmenlerden farklı olduğu
gisinin cevabı yoktur?
9. B) Anlatımında estetik niteliklerin bulun-
A) Nermi Uygur’u ne zaman tanıdınız?
Bir zamanlar bana hangi öykücüleri sevdi- duğu
B) Nermi Uygur’u nerede tanıdınız?
ğimin sorulmasını istiyordum. O gün hangi C) Sanatkârane bir tutum içinde olduğu
C) Nermi Uygur’un deneme türü için öne- adları söylemek istiyordum, artık hatırlamı- D) Öneminin yeteri kadar bilinmediği
mi nedir? yorum. Sözgelimi Oktay Akbal, Nezihe Me-
E) Eleştirilerinde gereksiz ayrıntılara yer
D) Nermi Uygur’un “Güneşle” kitabının riç var mıydı? İkisi de ilk gençlik çağımın en
vermekten kaçındığı
edebiyatımızdaki yeri nedir? sevdiğim öykücüleridir. Ama lise son sınıfa
E) Nermi Uygur’un denemelerinde neyi kadar Sait Faik'i, Sabahattin Ali'yi okuma im-
amaçlıyordu? kânım olmamıştı. Bu iki büyük hikâyecimizin
kitapları ortalarda yoktu. Neden sonra Varlık
Yayınları günün genç okuruyla buluşturmuş-
tu ikisini de. Ne yazık ki Sabahattin Ali'nin
“Sırça Köşk”ünü, bilinen politik sebepler do-
layısıyla, yayın dışı bırakarak…
Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisine varılamaz? 11.
7. A) Belleğinin güçlü olmadığına Bu parçanın yazarının Füsun Akatlı ile
B) Sait Faik’i Oktay Akbal’dan sonra oku- ilgili düşüncelerini inandırmak için baş-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
duğuna vurduğu yöntem aşağıdakilerden han-
yoktur?
gisidir?
C) İlk gençlik yıllarında Sabahattin Ali'nin
A) Karşılaştırma
düşüncelerine karşı çıktığına A) Sayısal verilerden yararlanma
B) Öyküleme
D) “Sırça Köşk”ün Varlık Yayınları tarafın- B) Tanık gösterme
C) Tanımlama dan yayın dışı bırakılmasına üzüldüğüne C) Örnekleme
D) Amaç-sonuç ilişkisi E) İlk gençlik yıllarında Oktay Akbal ve Ne- D) Tartışma
E) Tanık gösterme zihe Meriç’i diğer öykücülerden daha E) Tanımlama
çok sevdiğine
11. B 10. D 9. C 8. E 7. E 6. A 5. C 4. D 3. B 2. E 1. A Cevaplar

1. 3. 5. ve 6. soruları aşağıdaki parçaya göre

cevaplayınız.
Cevdet Kudret imzalı kitaplar arasında üç Çok değişime ve dönüşüme uğradı koşul-
roman, Sınıf Arkadaşları, Havada Bulut lar. Bundan otuz sene önceki dünyayla
Yok, Karıncayı Tanırsınız, yarı özyaşa- bugünkü dünya arasında çok büyük dö-
möyküsel çizgide bir dönemler çizelgesi nüşümler söz konusu. Ama bireyin ken- Geçmişte aşk romanları konusunda yazar
niteliğindedir. Birinci Dünya Savaşı sonrası dini geliştirebilmesi, gerçeklik içinden var olarak ben hep ikircikli kaldım. Hiçbir za-
İstanbul, İkinci Dünya Savaşı karanlığında olabilmesi açısından baktığımız vakit çok man aşk romanlarını boş vermek gibi bir
Anadolu, bu eserlerde, Türkiye'nin siyasî büyük değişimler olduğunu sanmıyorum. düşüncem olmadığı gibi hiçbir zaman da
çalkantılarına yer yer trajik, yer yer trajiko- Dönüşümler söz konusu fakat değişimler o kitaplara yönelik alay edişlerden uzak
mik göndermelerle yer alır. açısından baktığımız vakit ben yine bireyin da duramadım. Kendim, o kitaplarla belki
Bu parçada sözü edilen eserlerin hangi kıstırılmış bir ortamda yaşadığı kanısında- hiçbir zaman alay etmedim ama o edebi-
yönlerine değinilmiştir? yım. O açıdan baktığımızda hem başka yatın küçümsenmesinin, hor görülmesinin
bir dünya söz konusu bugün ama bireyin bende bıraktığı etkiden de kurtulamadım.
A) Anlatım özelliklerine
dünyasından yaklaştığımızda aynı cende- ----. Ama son yıllarda kendimi bu tutumdan
B) Yazarlarının bilinirliğine re devam ediyor. kurtardım. Bugün o alanda yazılmış eser-
C) İçeriklerine I. Düşüncelerini tekrarlayarak anlatmak- leri de gerçekten ciddiye alıyorum.
D) Yazarın diğer eserleriyle ilişkisine tadır.
E) Okuyucunun onlara verdiği değere II. Dönüşümü değişimden farklı bir ger-
çeklik olarak görmektedir.
III. Dünyadaki değişimin bireye yönelik ta-
2. 5.
rafından tatmin olmamıştır.
“Ölünceye Kadar Seninim” romanıma hak- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
IV. Değişim yanlısı değildir.
sızlık edildiği düşüncesine katılıyorum. nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
V. Geçmişi birey açısından bugünden
Gerçekten de yayımlandığı dönemde bir si getirilebilir?
daha olumlu bulmaktadır.
iki yazarın özenli eleştirisi dışında hiçbir
etki bırakmamış bir kitaptı. Okur tarafı açı- Bu parçanın yazarı için yukarıdakiler- A) Ben, hiçbir zaman o tutuma teslim ol-
sından da bu böyle oldu. O güne kadarki den hangi ikisi yanlıştır? madım
kitaplarım çok daha fazla ilgi devşirmişken, A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. B) Ben de bu konudaki eserlerimi bu ikir-
“Ölünceye Kadar Seninim” son derece dü- ciklilik içinde yazdım
şük satışı olan bir kitap oldu. Uzun yıllar bu C) Bu alaylı yaklaşımı besleyen etkenler-
kitabın yeni basımını yaptırtmadım çünkü le hep mücadele ettim
pek üzerinde durmadım ben de. Fakat kitap-
D) Bu tür eserlerin küçümsenmesini dai-
larımın tümü yeniden yayımlanırken tekrar
ma yanlış buldum
okudum ve şaşırdım, birçok yerini ben de
unutmuşum. Kendi kalemimin el verdiğince E) O etki benim eserlerimde hiçbir zaman
4. öne çıkmadı
o gün yazdığım, bence bugüne de çok şey
söyleyen bir roman diye düşünüyorum. Bu defa farkına vardım ki ihtiyarlamışım
Bu parçanın yazarı, sözünü ettiği roma- Hayatı bir camın ardında gösteren tılsım
nıyla ilgili olarak aşağıdaki sorulardan Bozulmuş, anlıyorum, çıktığım seyahatte
hangisine cevap vermemiştir? Cihan ve ben değiliz artık eski hâlette
A) “Ölünceye Kadar Seninim” romanını- Bu dizelerin şairi için aşağıdakilerden
zın hak ettiği değeri bulmadığı iddiası hangisine ulaşılamaz?
için ne diyorsunuz?
A) Yaşlandığını gezisi sırasında fark et- 6.
B) “Ölünceye Kadar Seninim” romanı ya-
miştir. I. Ortamdan etkilenen
zıldığı dönemde okuyucuya yeteri ka-
dar ulaştı mı? B) Bugünü geçmiş kadar güzel bulma- II. Düşünceleriyle eylemleri uyumlu
C) “Ölünceye Kadar Seninim” romanını- maktadır. I II. Değişime kapalı
zın günümüze seslendiğine inanıyor C) Kendisini de dünyayı da geçmişten IV. Öz eleştiri yapmaktan kaçınan
musunuz? farklı bulmaktadır. V. Tutumunda ısrar eden
D) “Ölünceye Kadar Seninim” romanı, di- D) Yaşadığı değişimden mutluluk duy- Bu parçanın yazarı, yukarıdakilerden
ğer romanlarınızda neden daha az ilgi maktadır. hangisi ile nitelenebilir?
gördü?
E) Kendisini de dünyayı da olumsuz bir A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) “Ölünceye Kadar Seninim” romanınızı değişim içinde görmektedir.
tanıtmak için uğraştınız mı?

7. 9. ve 10. soruları aşağıdaki parçaya 11. ve 12. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız. göre cevaplayınız.
Son kitabınız, benim için inanılmaz keyifli
bir yolculuk oldu. Fark edebildiğim bütün
ayrıntılar bulmaca çözme, pek az kişinin Kırk altı yıl önce yazının çok şey değişti- Kutsamıyorum ama gerekli olduğunu da
bildiği bir konu hakkında tatlı tatlı dedikodu receğine inanıyordum. Dünya değişecek, düşünüyorum. Ağır bir ruhsal sarsıntının
yapma zevki tattırdı bana. Köprülü, Haşim, kimsenin hakkı yenmeyecek, gençler ya- bile çok faydası olduğuna, acının insan
Fikret’le ilgili yorumlarınızı görmek, pay- şama yön verecek. Zalimin silahı varsa ruhunun eğitimine büyük katkısı olduğuna,
laşmak çok güzeldi. Kitap bittikten sonra, edebiyatınki bambaşka diyordum. Şimdi itici bir güç sağladığına inanıyorum. Dos-
değindiniz eserlerden Finten’i okudum, ise edebiyatın sessiz bir mektuplaşma toyevski hep başkalarının acısını hisset-
her şey daha güzel oturdu kafama ama bir olduğuna inanıyorum. Edebiyat maalesef mekten bahsediyor. Başkalarının acısını
yandan da mesela Hamlet’i ve III. Richard’ı sadece bir masal. Okunur ve geçilir. Dün hissetmek sayesinde merhamet oluşuyor,
okumadığım için eksiklik hissettim. Onları böyleydi, yarın da böyle olacak. Tanpı- anlatım içtenlik, çekicilik kazanıyor. Necati
da okumuş olsam eminim kitabın içine nar’dan söz edelim: Bu memlekette ger- Cumalı da “İyi ki böyle yaratıldım, iyi ki ay
daha fazla girebilecektim. çekten Tanpınar okunsa kentler böyle olur başına cebimde para kalmadan geldim.
Bu parçanın bütününde okuyucu, ses- mu? Sultanahmet’in arkasındaki binalara Başka türlü olsa zengin züppe bir şair olur-
lendiği yazarın eserinin aşağıdaki hangi bir bakın, Tanpınar okunsa o binalar orada dum.” diyor.
yönü üzerinde durmuştur? yapılır mı?
A) Kendisi üzerinde bıraktığı etki 11.

B) Hangi konular üzerinde durduğu Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisi-
C) Ünlü yazarlarla ilgili yaklaşımının nasıl 9. ne karşılık söylenmiş olabilir?
olduğu I. Edebiyatın Dünü ve Bugünü A) Ruhsal sarsıntının yazarı verimsizleş-
D) Ele aldığı eserleri nasıl tanıttığı II. Edebiyatın Gücü tirdiği düşüncesine katılıyor musunuz?
E) Hangi bölümlerini eksik kavradığı III. Kentin Edebiyata Katkısı B) Yazarların acı çekmeye yönelik düşün-
IV. Tanpınar ve Kent celerini önemsiyor musunuz?
V. Kent ve Yapılaşma C) Acıyı işleme konusunda hangi yazarla-
Bu paragrafa konacak en uygun başlık rı daha başarılı buluyorsunuz?
yukarıdakilerden hangisidir? D) Yazarın beslendiği ve anlatımının etki-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. lendiği bir kaynak olarak acıyı kutsuyor
8. musunuz?
İlgilenmiyorum. Çünkü benim bambaşka E) Yazarların çektikleri acıları eserlerinde

dertlerim var. Ben, hem Descartes hem de anlatmaları doğru mudur?
İbni Arabi ile uğraşıyorum. Yazarken hem
türkülerden hem Iron Maiden'dan feyz
alıyorum. Fena halde heyecanlıyım. İzin
vermezlerse gücümün kendimi dünyaya 10.
anlatmaya yetmediğini biliyorum. Buna Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakiler-
rağmen işimi yapmaya devam ediyorum. den hangisi söylenemez?
Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangi- A) Karamsar bir yazar tarafından kaleme
sinin cevabı olabilir? alınmıştır. 12.
A) Kendinizi geçmişi sürdüren bir yazar B) Düşüncenin açıklanmasında örnekle- I. Örnekleme
olarak görüyor musunuz? meden yararlanılmıştır. II. Alıntı yapma
B) Batılı eleştirmenlerin eserlerinize de- C) Kişisel bakış açısını yansıtmaktadır. III. Tanımlama
ğinmemesi sizi nasıl etkiliyor? D) “Sessiz bir mektuplaşma” sözüyle ya- IV. Betimleme
C) Eserlerinizin içeriğini belirlerken kimle- zarın anlatmak istediği, edebiyatın top- V. Benzetme
re bakıyorsunuz? lumu etkilemekten yoksun, bireysel bir Bu parçanın anlatımında yukarıdakiler-
D) Kimi eserleriniz, daha çok Batı kültürü- etkinlik olduğudur. den hangileri vardır?
ne mi yakın? E) “Edebiyat, dün sahip olduğu, toplumu A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
E) Büyük yazın ustalarının hangi yönle- etkileme gücünü bugün yitirmiştir.” ana D) III. ve IV. E) IV. ve V.
rinden yararlanıyorsunuz? düşüncesini işlemektedir.
12. A 11. D 10. E 9. B 8. B 7. A 6. A 5. B 4. D 3. E 2. D 1. C Cevaplar

1. ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre 3. ve 4. soruları aşağıdaki parçaya göre 5.

cevaplayınız. cevaplayınız. Kendi içine yolculuk, herkes için tehlikeli bir
macera. Kendimiz diye gördüğümüz bir imaj
Roman yazmak, taklit değil, akünün dol- Ne yazık ki bugünün “moda yaşamlar” ve var. Ama bu her zaman gerçek değil. Kendi
içine doğru yolculuğa çıktığında ürkütücü bir
ması meselesidir. Bende bugün bile genç- “moda düşünceler” dünyasında hayatı bi-
karanlığa düşmen, kendinle didişmen, ken-
lik yıllarımda okuduğum romanların etkisi zim için biçiyorlar, biz de oynuyoruz. Biri-
dini yaralaman da mümkün. İçsel yolculuk-
vardır. Ama hiçbir zaman onların taklitçisi leri “Leylakları beğenmen lazım.” diyor, biz ların kuralı kendini parçalamandır ama par-
olmadım. Yazmaya bir kere taklitle baş- de beğeniyoruz. Geçmişte de durum çok çaladığın kendinle yeniden bütünleşememe
ladınız mı bir daha özgün bir eser yaza- farklı değildi. “Erkekler ağlamaz.” geçmişin tehlikesi de var. İç dünyana bakarken ne gö-
mayabilirsiniz. Bununla birlikte yazarın bir kalıbı. O çağların erkeği istese de ağ- receğini bilmiyorsun. Gördüğünü sevmeme
yazdıklarıyla okudukları arasındaki ilişki layamazdı. Benim çocukluğumda birbirine ihtimali daima yüksek. Sevmediğin bir “ben”-
hiçbir zaman bitmez. Tanpınar, asla Yahya “Bonsoir” diyen aileler vardı. Bonsoir’ın le yaşadığını fark etmek acı verebilir.
Kemal’i taklit etmemiştir. Ama Tanpınar’ın anlamını bildiğinden değil, “Yüksek aileler Bu parçada kişinin kendi iç dünyasına
satırları arasında hep bir Yahya Kemal birbirine bonsoir der.” diye bir kalıbı var sa- yönelmesi ile ilgili olarak aşağıdakiler-
vardır. Buradaki etkiyi taklit ile karıştırmak dece. ----. den hangisi anlatılmamıştır?
cehalet olur. A) Olumsuz yönleri
B) Tehlikeli olmasının nedenleri
C) Kişiyi beklemediği bir durumla karşı-
laştırabileceği
1. 3. D) Kuralının ne olduğu
Bu parçada geçen “akünün dolması” sö- Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden E) Yararları
züyle roman yazma konusunda anlatıl- hangisinden yakınmaktadır?
mak istenen, aşağıdakilerden hangisi-
A) Bireyin özgün düşünce ve tutumlara 6.
dir?
sahip olamamasından Hayatınızı veya herhangi bir hayatı, haya-
A) Yazarın, roman yazabilecek birikime
B) Herkes için yararlı düşünce ve tutum- tın herhangi bir parçasını, herhangi bir ke-
ulaşması
ların yaygınlaşmamasından sitini anlatmak, anlatılan şeyi edebi kılmaz.
B) Başkalarının etkilerinin dışlanması Edebi olmak ya da estetik olmak için sa-
C) Toplumun üst kesiminin alt kesimi yön-
C) Kişinin doğuştan yazarlık yeteneğine nata dair herhangi bir şeyi iletmiş olmanız
lendirmesinden
sahip olması gerekir. Bu ise anlatılan şeyin mutlaka belli
D) Toplumda maddi refaha ulaşan ailele- bir hayat hikâyesinin, belli bir yaşanmışlığın
D) Yazarın kendisini araştırmalarının etki- rin gelenekten kopmasından ürünü olmasını gerektirmez. Yaşanmamış
sinden kurtarması şeyler de edebiyat olabilir. O yüzden edebi-
E) Bireyle toplum arasındaki çatışmanın
E) Yazarın taklidi saklayabilecek ustalığa bireyin aleyhine gelişmesinden yatı uygun bir biçimde ifade etmek gerekirse
ermesi asıl olan onun son derece kurmaca olduğu-
dur. Edebiyat, kurulan bir şeydir. Edebiyat,
yapılan bir şeydir. Bu, hayatın malzemesini
kullanmayı içerebilir de içermeyebilir de.
Bu parçada anlatılanlar, aşağıdakiler-
2. den hangisi ile çelişmektedir?
4.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisi- A) Edebî eser, gerçeğin kopyası değil,
Bu parça düşüncenin akışına göre aşa-
ne karşılık söylenmiş olabilir? gerçeğin yazarın iç dünyasında şekil
ğıdakilerden hangisi ile sürdürülebilir?
almasıdır.
A) Tanpınar’ın Yahya Kemal’i taklit eden
A) Başkalarına ait görünen en yabancı tu- B) Edebî eserde anlatılanlarla günlük ya-
bir yazar olduğuna inanıyor musunuz?
tum bile aslında bize aittir şamda görülenler birbiriyle örtüşmez.
B) Roman yazmanın önceki yazarları tak-
B) Kendimizi toplumun etkisinden kurtarır- C) Sanat adamı, fotoğraf çekmez; yaşa-
litle başladığı iddiasını doğru buluyor
ken bir türlü doğru tutumu bulamıyoruz dıklarının veya duyduklarının resmini
musunuz? çizmeye çalışır.
C) Bu üzerimize gelme ve özenme hali
C) Yazar, kendisini okuduğu eserlerin et- D) Doğal gerçek, en estetik yapıdır; ger-
yüzünden hiçbirimiz kendimizi yaşaya-
kisinden uzaklaştırabilir mi? çeği olduğu gibi aktarabilen kişi sanat-
mıyoruz
D) Kendinizi gençlik yıllarınızda okuduğu- çıyı olmayı başarmıştır.
D) Bu bilinçli aileler, toplumsal değişime
nuz yazarların bir taklitçisi olarak görü- E) Gerçeği anlatmak bir tür kopya çek-
hemen uyum sağlayabiliyordu
yor musunuz? mektir; sanatseverin sanatçıdan bek-
E) Topluma direnmek güç olsa da imkan- lediği kopya çekmek değil, yaşamdan
E) Genç yazarlar, etkilenme problemini
sız değildir aklında kalanları eser olarak ortaya
nasıl aşabilirler?
koymaktır.

7. 9. 11. ve 12. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız.
Uzun uzadıya sürüp giden tasvirlerin okur- Öykülerinin arka planında bir kadın anlatı-
ların dikkatini dağıttığını söyler, “Bütün cının sesi duyulur hep. O kadınlar tıpkı ya-
mesele tasarrufla anlatmaktır.” derdi: “Yani zarın kendisi gibi öfkelidir, bezgindir, daha Öykülerindeki karakterler nasıl köprüleri
az kelimeyle az cümleyle. Örnek mi istiyor- da önemlisi ümitlerini yitirmişlerdir. Hiççi bir yakmayı, bırakıp gitmeyi, sil baştan yola
sunuz? Örneğin, adam yalnız… Kendisi- bakış açısıyla tükenmişliği yaşarlar. Genç koyulmayı hayal etmiş ve çoğu kez bu
ni çok yalnız hissediyor. Hava kötü, hava yazar, içinde yaşadığı ortamı şöyle betim- düşlerini gerçekleştirmişlerse o satırların
bozmuş, ortada kalmış, ne yapacağını ler bir öyküsünde: “Taşlı yerde biten, bite- yazarı da aynı derecede cüretkârdır. Ani
bilmiyor. Şimdi orada bu adamın yalnızlı- bilecek çiçekler ne kadar çiçeğe benzerse bir kararla, hayatını değiştirir ve yeni bir
ğını anlatmak için beş sayfa yazabilirsin. Ankara’da üretilen, üretilebilen düşünceler hayata, farklı bir ufka kucak açar. ----. O
İşte şunu da hatırladı, bu da oldu, bunu de öyle. Taşlaşan beynimiz, duygularımız ilk gün nasılsa hep öyle kaldı. Adeta ya-
da hatırladı falan. Çok muhtemel ki bunu arasında binde bir açan bu çiçekler ise öy- şamı boyunca aynı sözcüklerle konuşup
okumazlar, bugünkü şartlar altında. Benim lesine cılız, renksiz, çelimsiz ki...” aynı sözcüklerle yazdı. Bunun için onu ko-
şiirlerim de vardır. Orada ben demişim ki Bu parçada sözü edilen kadın öykücü nularından değil, anlatımından tanırsınız.
‘Kesik bir kol gibi yalnızlık’. Şimdi ‘kesik bir için aşağıdakilerden hangisi söylene- Hangi kitabını okursanız okuyun onu söz-
kol gibi yalnızlık’ dediğin zaman, iş biter. mez? cüklerinin arasında bulursunuz.
İkinci bir şeye lüzum yok ki.”
A) Gelecekle ilgili düşüncesinin olumsuz
Bu parçada sözü edilen yazar, sanat olduğu
eserindeki anlatım için aşağıdakilerden
hangisini önermektedir?
B) Yaşam sevgisi ile dolu olmadığı 11.
C) İçinde bulunduğu ortamı verimsiz bul- Bu parçada boş bırakılan yere düşünce-
A) Özgünlüğü B) Özlülüğü C) İçtenliği
duğu nin akışına göre aşağıdakilerden hangi-
D) Çekiciliği E) Güncelliği D) Yenilmişlik duygusu ve kızgınlık içinde si getirilmelidir?
8. olduğu A) Anlatımında da değişimi sever
Sürekli gözlem yapan, düşünen, hassas, E) Kendisini ve toplumu değiştirme inan- B) Oysa anlatımındaki tercihi bundan çok
zeki bir çocuktu. Kendisinden yedi ve on cını yitirmediği farklıdır
dört yıl sonra dünyaya gelen kız kardeş- C) Bırakıp gitme karakteri onun dil tercihi-
leriyle arasındaki en belirgin fark ise sınır ne de yansır
tanımayan isyankâr ruhuydu. Annesinin D) Kendisini yaşamın her alanında böyle
sürekli eve kapanarak kendini sorumlu- 10. düzenlemişti
luklarla yorup hırpaladığına inanır, onun
Her romanda yeni bir şey denemekten, E) Anlatımı da diliyle uyumluydu
bu tercihine bile isyan ederdi. Ona göre
risk almaktan yanayım. Hiçbir zaman ilk
annesi, görev bilinci daima bir adım önde,
romanın başarısına sığınıp onu klonlama-
arzuları, hayalleri sürekli baskı altında bir
ya çalışmadım. Sonra başkaları hep git
kadındı. Onu sevse de ondan farklı bir ol-
“Kendini Çok Sevdirmeden” türü şeyler
maya çalışıyordu. Yaşam, ona sınırsız ha-
yazıp para kazandı ama ben hep daha de-
yallerle gerçeklerin örtüşmediğini öğretti.
rine gitmeye çalıştım. Benim için her kitap
Herhalde ileriki yaşlarda annesinden daha
yeni bir açılımdır. Bu da okurdan teveccüh
geleneksel yaşıyordu.
görüyor. 12.
Bu parçada sözü edilen kişiyle ilgili ola-
I. Sürekli yenilik peşindedir. I. Kahramanları kendisine benzer.
rak aşağıdakilerden hangisine değinil-
II. Geçimini kitaplarıyla sağlamaktadır. II. Yaşamına yeni bir yön verme konusun-
memiştir?
III. Başka yazarları kendisinden üstün da korkusuzdur.
A) Karakterinin karşı çıkmaya yatkın ol-
bulmaktadır. III. Günlük yaşamında yenilikçi, anlatımın-
duğuna
IV. Anlatımını basit tutarak okuyucuyu da korumacıdır.
B) Annesinin yaşam tercihini beğenmedi-
kendisine bağlamaktadır. IV. Hayallerini günlük yaşamına yansıt-
ğine
V. Bütün kitapları birbirinin devamı gibi- maktadır.
C) Kendisini kız kardeşlerinden üstün
dir. V. Yaşamının bütün alanlarında tutarlıdır.
gördüğüne
Bu parçanın yazarı için yukarıdakiler- Bu parçada sözü edilen kişi için yukarı-
D) Olgunluk yıllarının çocukluğundan
farklı olduğuna den hangisi doğrudur? dakilerden hangisi doğru değildir?
E) Çevresindeki kişi ve olaylara karşı du- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
yarsız kalmadığına
12. E 11. B 10. A 9. E 8. C 7. B 6. D 5. E 4. C 3. A 2. D 1. A Cevaplar

İÇİNDEKİLER
5. BÖLÜM: S
ES BİLGİSİ, YAZIM KURALLARI VE NOKTALAMA İŞARETLERİ
Ses Bilgisi �� 3
Yazım Kuralları �� 11
Noktalama İşaretleri �� 21
6. BÖLÜM: SÖZCÜKTE YAPI

Sözcük Kökü �� 31
Yapım Ekleri �� 35
Çekim Ekleri �� 39
Yapı Bakımından Sözcük Türleri �� 43

Ses Bilgisi 3. Modül Test 1
1. 5. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde büyük ünlü Ağzına kadar dolu dükkânlarda Aşağıdakilerin hangisinde ünlü değiş-
uyumuna uymayan bir sözcük vardır? I mesine örnek vardır?
A) Sarardı eylül güneşiyle yapraklar Duyun ki ne ümitler eridi A) Bana gelen mektupları arkadaşlarıma
B) Döküldü çınar yaprakları düşünen yol- II gönderdim.
lara Oturup seyredin söylenmeyin B) Bilim dergilerinde birkaç yazım çıktı.
C) Bülbül gibi durdum sevdiğimin başında III IV C) Bestelerimden bazıları ülkemizde ilgi
D) Figanlarım duyulmasın çocuklar ürker Cadde değil, sinema şeridi gördü
E) Yarım kalmış şiirlerim kalsın dostlarıma V D) Güldürüye önem veren yazarlar daha
Bu şiirlerdeki altı çizili sözcükler için çok okunuyor.
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? E) Öykülerimde güldürüden yararlandım.
A) I. sözcükte ünlü düşmüş, yardımcı ün-
süz türemesi olmuştur.
2.
B) II. sözcük, emir ekini alırken araya kay-
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi aldığı
naştırma ünsüzü girmiştir.
ekten dolayı büyük ünlü uyumuna uy-
mamaktadır? C) III. sözcük, küçük ünlü uyumuna uy- 8.
maktadır. 3. tekil iyelik eki alan bir ada “ile” ilgeci ek-
A) dünyadan
D) IV. sözcükte birden çok ses olayı var- lendiğinde “i” düşer, araya “y” ünsüzü girer.
B) kardeşiyle dır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna
C) kitapçıda E) V. sözcük, Türkçe kökenli bir sözcük örnek vardır?
D) başlarken değildir.
A) Festivalle ilgili haberleri radyoyla halka
E) selamladı duyurduk.
B) Genç bir sanatçıyla yaptığım söyleşi
büyük bir yankı uyandırdı.
C) Şair, bir dergide çıkan ilk şiiriyle büyük
bir üne kavuştu.
3. D) Londra’yla İstanbul arasında gidip gel-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili mek kolay değildi.
sözcükte ünlü türemesi vardır? E) Üç kişiyle yapılacak bir işi on kişiyle
A) Sıcacık bir İstanbul’u günündeyim yapmaya kalkıştı.
B) Buna biricik bir hatıra kaldı o aşktan
C) Bu hissi içimden hiç atmadım, atamam
D) Gönlü zengin bir dostun gelmiş dediler
E) Edirne civarında bir yiğit ölmüş duydun
mu 9.
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bü-
tün sözcükler küçük ünlü uyumuna uy-
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ünlü
maktadır?
daralması yoktur?
A) Salona serdikleri Hereke halısı olduk-
4. A) Kendisine verilen her kuruşu bir defte-
ça güzeldi.
İçimde büklüm büklüm duygular var yine re işliyordu.
B) Yağmurlu günlerde evde oturur, dinle-
Bu dizedeki ses olayı aşağıdakilerin B) Sağlık memuru esniyor, ilaçları üst
nirdim.
hangisinde vardır? üste yığıyordu.
C) Anılarımı yazmak için çizgisiz bir def-
C) Yazar, kitaplarının çoğunu kent kütüp-
A) Ayrılamam düşlerin en güzelinden ter aldım.
hanesine bağışlıyor.
B) Bir umuttu, tuttu tutar bacaları D) Çocuğun elindeki balon, bana geçmişi
D) Yemek yiyecek bir yer bulmak için ya-
C) Bakmayın biraz rüzgâr gibi estiğine hatırlattı.
rım saat yürüdük.
D) Gelir uğrak uğrak bu yol nereden E) Yazılarım, günden güne daha çok oku-
E) Resim akımları ile ilgili tartışmalara
E) Kaldı arzun yemyeşil düşlerde mi yucuya ulaşıyor.
ben de katılıyordum.

Ses Bilgisi
10. 13. 16.

I. Çocuk ders çalışıyor görünüşte Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçük
II. Durup durup adını ezberliyor çiçeklerin düşmesine örnek yoktur? ünlü uyumuna uymayan bir sözcük var-
III. Gözlerini ufuklara dikiyor dakikalarca A) Yükselişler art arda olunca insanın dır?
IV. Gölgeni buraya bırakıp gidiyorsun başı döner. A) Şimdi koca bir pazardır bizim kentimiz.
uzaklara B) Geçmişle gelecek arasında bir fark B) Boya ve kireç kokan evlerimiz olmadı.
V. Belki de radyo dinliyorsun aşkı ararken olacaktır. C) Önce İzmir akşamlarından söz ede-
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- C) Eskiden yaşam, ovada yol olan bir ır- yim.
gilerinde ünlü daralması vardır? maktı. D) Yağmurlu günlerde kokardı İzmir Kör-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. D) Beden yaşlanırken beyin ve gönül fezi.
D) II. ve V. E) IV. ve V. gençleşebilir. E) Çocukluğumda her yaz Aydın’a gider-
E) İnsanın iç dünyasında devrim yapması dik.
kolay değil.
11.
Ben kimim biliyorum
Açlığıyla olmadık sevgilerin 14.
Bir küçücük bakışta oyalanan Seni düşünüyorum, arıyorum 17.
Ben kimim olur olmaz zamanlarda I II Yayılır karanlık sisler engine
Kendine ve her şeye ağlayan Varlığına alışamıyorum Korkarım, bakamam sana ben yine
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi III Yıllarca dalardım solgun rengine
yoktur? Yokluğuna ağlıyorum Güneşten nur uman gözler yanmasa
A) Ünlü daralması IV Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
B) Ünsüz yumuşaması Hayalimde bulur bulmaz uğurluyorum yoktur?
C) Ünsüz düşmesi V A) Ünlü daralması
D) Ünsüz sertleşmesi Bu dizelerde numaralanmış sözcükler- B) Ünsüz yumuşaması
E) Kaynaştırma ünsüzü den hangisinde ünlü daralması yoktur? C) Ünlü değişmesi
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ulama
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı 15.
çizili sözcük türetilirken bir ünlüsü düş- Yaktı yanardağ gibi can yurdunu son bakış
müştür? Ve gönlüm koşmaz oldu maceralar ardında
A) Gençlerden biri ağzında sakız olduğu Önünde dün beyazlar giyinirken karakış
hâlde konuşuyordu. Bugün sensiz kalan yaz, kara bağlar ardında
B) Çağrımıza kulak verenler meydanı dol-
18.
durdu. Kaşların aleme değer kalem işi bir nakış
yoktur?
C) Yurttaşların mangal keyfi zabıtanın Sanki güneş senden doğar var mı bu hal-
A) Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük
gelmesiyle sona erdi. den güzel
B) Ünsüz yumuşaması
D) Herkese emrediyor, kimseye söz geçi- Bu dizelerde büyük ünlü uyumuna uy-
C) Ünlü düşmesi mayan kaç sözcük vardır?
remiyordu.
D) Ünsüz benzeşmesi A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
E) Aklına gelen her şeyi söyleyen, kırıcı bir
adamdı. E) Ünlü değişmesi
18. C 17. A 16. D 15. E 14. A 13. A 12. B 11. A 10. D 9. C 8. C 7. A 6. E 5. B 4. A 3. B 2. D 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Sana bundan sonra bir daha mektup yaz- Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz Seven yüreğim bilinmezlerde
mayacağımı zannediyorum. yumuşaması kuralına aykırı bir sözcük Sana son bir gül veriyorum
Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili vardır?
Solmuş ve bitkin
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Çok özledi seni bu deli gönlüm Senin ayrılık günün gibi yorgun
A) Yönelme durum ekini alan kişi adılının B) İlk aşkım sen oldun inan ki gülüm Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
ünlüsü değişmiştir. C) Eksilmesin yüzünden gülücük gülüm- yoktur?
B) Bir işaret adılı ayrılma durum ekini semelerin
A) Ünsüz yumuşaması
alınca araya “n” ünsüzü girmiştir. D) Yarınlar belki senli, belki sensiz olacak
B) Ünsüz benzeşmesi
C) “mektup” sözcüğü hem büyük hem kü- E) Anzer balı senden almış tadını
çük ünlü uyumuna uymaktadır. C) Ünlü düşmesi
D) “yazmayacağımı” eylemsisinde kay- D) Ulama

naştırma ünsüzü vardır. E) Kaynaştırma ünsüzü
E) “zannediyorum” birleşik eyleminde bir-
den çok ses olayı vardır.
5.
“b” sesinden önce gelen “n” sesi “m”ye dö-
nüşür.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna
2. aykırı bir kullanım vardır?
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz A) Cambazlar, çocukları eğlendirmek için
benzeşmesi (sertleşmesi) yoktur? tehlikeli gösteriler yapıyorlardı.
A) Kaç elveda yaşandı bu hayatta B) Yolun dolanbaçlı olması, yolculuğu 8.
B) Aylar geldi, yıllar geçti, kırlaşmış saç- tehlikeli hâle getiriyordu. I. Eksilmesin güzel sözlerin kulağımdan
ların C) Tembel kediler gibi bütün kış boş du- II. Küçücük dünyama büyük bir renk kat-
C) Bakışlarım artık sana uzak kalmış ran kasabalılar yazın aralıksız çalışı- tın
yorlardı. III. Bağrım delik deşik senin ayrılığınla
D) Ahdettim adını dost meclisinde anma-
maya D) Perşembe günü başlayan yolculuğu- IV. Kayboldun da kayboldu bütün varlığım
muz, cumartesi günü sona erdi. V. Seni sevince hayat var oldu benim için
E) Çocukça bir sevda imiş bizim macera-
mız E) Elindeki çemberi çevirmekte güçlük Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
çeken bir çocuk ağlıyordu. gilerinde ünsüz düşmesine örnek var-
dır?
3.
Kalbimde belirsiz bir sızı 6.
I Bazen yorgun düşerim
Senin yokluğuna ağlıyorum Anılarda gezmekten
II Hiç pişmanlık duymadan
Varlığını fark edip de kaybediyorum Seni sensiz anmaktan
III IV Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
Alıştım gözyaşlarımın ırmak oluşuna vardır? 9.
V A) Ünlü düşmesi Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ünsüz
Bu dizelerde altı çizili sözcüklerin han- B) Kaynaştırma ünsüzü yumuşamasına uyar?
gisinde ötekilerden farklı bir ses olayı C) Ünsüz benzeşmesi A) ehliyet B) yüzgeç C) tüp
vardır?
C) Ünsüz yumuşaması D) birkaç E) tek
E) Ünsüz türemesi

Ses Bilgisi
10. 13. 16.

Şairlerin büyük bir tutkuyla söyledikleri bu Festivaldeki gösterilerin kalitesini ve halk Sıyrılın gündelik düşüncelerden
I I Şimdi size aşktan bahsedeceğim
şiirlerin insanda okuma isteği oluşturduğu, üzerindeki etkisini birer ikişer sözle ele al- Bir arzu var içerimde hafiften
II III II Şimdi size aşktan bahsedeceğim
insanı yücelttiği söyleniyor; ben, bu şiirleri madan önce yarışmanın sonundan, açık bir Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi
IV III söylenemez?
okudukça onlarda daha fazlasını buldum. deyişle ödüllerden söz etmek istiyorum. A) Yapım eki alan bir eylemde ünlü düş-
V IV V müştür.
Bu cümlede numaralanmış sözcüklerin Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin B) Ayrılma durum ekini alan sözcükte ün-
hangisinde ünsüz benzeşmesi yoktur? hangisinde kaynaştırma ünsüzü yok- süz benzeşmesi olmuştur.
tur? C) Ünsüz yumuşamasına örnek vardır.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük
vardır.
E) Bir sözcükte “b” – “m” değişmesi vardır.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kay-
naştırma ünsüzü yoktur?
17.
A) Gece yarısında uyandığımda bütün Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
mahalle uyumuştu. sözcükte hem ünsüz benzeşmesi hem
B) Ayaklarının ucuna basarak oturma oda- 14. ünsüz yumuşaması vardır?
sına geçti. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ad
A) Bu sevda gezdirdi bıkmadan beni diyar
C) Yarıda bıraktığı sayfayı okumak için tamlamasında tamlanan olduğunda “s”
diyar
sabırsızlanıyordu. kaynaştırma ünsüzü araya girmez?
B) Gönül bir deryadır sevdikçe dalga dal-
D) “İyi misin?” dediği arkadaşı ona bir yı- A) proje B) su C) müze galanır
ğın dert anlatmıştı. D) çeşme E) tutku C) Mutluluğa giden yola düştük, yol alıyo-
E) Keyifle okuduğu dergi, iki ressamca çı- ruz.
karılıyordu.
D) Kalbimi bir yâre verdim, başkasına ve-
remem
E) Gözlerimde aşkı sezince şaştığını bili-
rim ben
12.
3. tekil iyelik eki alan bir sözcüğe adın bu- 15.
lunma durum eki eklendiğinde araya “n” 18.
Cebini yoklayıp bakkala doğru yürüdü,
sesi girer.
bakkal zannettiği gibi açıktı ancak bakkalın Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku- ayağa kalkacak hâli yoktu. Onu arabaya çizili sözcükte ünsüz benzeşmesi (sert-
rala örnek vardır? alıp hastaneye götürdü. Biraz düşündü ve leşmesi) yoktur?
A) Atölyende neden yeteri kadar malze- dedi ki: Beni bakkala götüren açlığım değil, A) Evinde çalıştırdığı kişilerin bütün ihti-
me yok? bakkalın hasta hâliydi. yaçlarını karşılıyordu.
B) Türkan’da işimize yarayacak kitaplar Bu parçada aşağıdakilerden hangisi B) Taşkın sular gibi sağını solunu yıkarak
var. yoktur? yol alıyor.
C) Yolu gece bekçisinden öğrenip yolcu- A) Ünsüz yumuşaması (değişmesi) C) Tutucu ailelerin çocukları, büyüyünce
luğu sürdürdük. B) Ünsüz türemesi duyarsız olabiliyor.
D) Hasta bir insanda böyle bir umuda C) Kaynaştırma ünsüzü D) Gerektiği kadar ilgi görmemiş bir çocu-
rastlamak bizi şaşırttı. ğun içsel sıkıntıları olur.
D) Ünsüz benzeşmesi (sertleşmesi)
E) Onun evinde birbirinden ilginç oyun- E) Gerçekçi bir yaklaşım, sorunlarımızı
E) Ünsüz düşmesi
caklar vardı. azaltabilir.
18. C 17. E 16. E 15. E 14. B 13. E 12. E 11. E 10. B 9. B 8. A 7. E 6. C 5. B 4. B 3. E 2. C 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Oltalarda mercan balıklar Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde öte- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçük
I kilerden daha çok kaynaştırma ünsüzü ünlü uyumuna uymayan bir sözcük var-
vardır? dır?
Yalnızlık denizleri derin
II A) Kişinin kendisine ettiğini kimse ona et- A) Seni yazmak büyük bir ustalık ister.
mez. B) Bu, bütün benliğimizi kuşatan bir duy-
Düşünüyorum, kuytu odalarda
B) Kötü söyleme eşine, zehir katar aşına. gudur.
III
C) Ağlamayan çocuğa meme vermezler. C) Bu kenti anlatanlar, bir ömür çalışmak
Bir güle uzanıyor ellerin
D) Armudu soy ye, elmayı say ye. zorunda.
IV V
E) Yalancının evi yanmış, kimse inanma- D) Topraklarımız, başka ülkelerin toprak-
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin han- larından bereketli
mış.
gisinde ulama yapılır?
E) Bu anıt için bavullar dolusu para har-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. canmış.
5. 8.
Küçük özgürlükleri gerçekleştiremeyenler, İki heceli bir sözcük, ünlüyle başlayan bir
2. sorumluluk ile saygıyı doruğa çıkarmayan- ek aldığında veya bir sözcükle birleştiğin-
lar büyük özgürlüklere kavuşamazlar. de ikinci hecesindeki ünlü düşer.
zili sözcükte bir ses olayı yoktur? Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
yoktur? zili sözcük bu kurala örnek olamaz?
A) Hukukçular, törelerin yasalardan üstün
görülmesinden şikâyetçi. A) Kaynaştırma ünsüzü A) Eski bir resmin alıcı bulması ressamları
B) Ünsüz yumuşaması sevindirir.
B) Sırrı açığa çıkmış bir sihirbaz kadar
üzgündü. C) Ünsüz sertleşmesi B) Geçen asrın ortalarında insanlık bü-
yük bir değişim geçirdi.
C) Tanımlama yeteneği, eğitim ve kitap D) Küçük ünlü uyumuna uymayan sözcük
okumayla gelişir. C) Beynimize kaydolan bir bilgi kolay kolay
E) Ünlü daralması
silinmez.
D) Küçülen dünyamızda en doğu, en batı-
ya kız verebiliyor. D) Akıllıca bir tavrınız düşmanlarınızı dize
getirebilir.
E) Bilinçli toplumlar, sadece büyük sanat-
çıları alkışlıyor. E) Yaşının ilerlemesi ile insanın dünyaya
bakışı değişir.
6.
Bulutların içinden bir kapı görünür
I 9.
3. Şimdi yanlış odalara dolar kum Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
II ses olayı yoktur?
çizili sözcükte birden çok ses olayı var- Artık, atı başka ovalara sür A) Kitabıma gösterilen ilgi beni sevindirdi.
dır? III IV B) Çağımızda hiçbir şey birbirinden ba-
A) Bizler kaldık geride, kentse durgun Geldi geçti bir yalnızlık olduğum ğımsız ilerlemiyor.
B) Haklılar coşkusuzdur, haksızlar hırçın V C) Bu konuda bir süre daha etkinliğimi
sürdüreceğim
C) Yalnızlıktan zevk alır oldu gönüllerimiz Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
hangilerinde ulama yapılmaz? D) Roman yazarları, genç kalemlere mo-
D) Bu çöl ıssızlığı öldürür kent adamını
ral verdi.
E) Umudun sıcak soluğuyla uyan uyku- A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
E) İsteklerinin reddi onu bunaltmış ve biz-
dan D) III. ve IV. E) IV. ve V. den uzaklaştırmıştı.

Ses Bilgisi
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı (I) Küçücük bir çatının altında tek göz bir
yumuşamasına örnek vardır? çizili sözcükte ötekilerden farklı bir ses ev… (II) Alçacık damların kararttığı komşu
A) Temiz bir hava solumayı kim istemez olayı vardır? evleri… (III) Ama sıcacık bir yuva… (IV)
ki? A) Aile kralların bile giremediği bir kaledir. Orada dipdiriydi, biricikti insanlık. (V) Yük-
seliyordu terbiyeli kahkahalar etrafa.
B) Herkes, doğa konusunda duyarlı ol- B) Arkadaşlık her zaman gölge veren bir
mak zorundadır. ağaçtır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde ünsüz düşmesine örnek
C) Doğa iyi korunsaydı, böyle harap mı C) Dünyadakileri birleştirecek tek bağ ar-
yoktur?
olurdu? kadaşlıktır.
D) Hiç kimse doğadan dilediği gibi yarar- D) İnsan, işe başlamadıkça ne yapacağını
lanamaz. bilemez.
E) Doğaseverler, doğayı bir çocuk gibi E) Çıkar, paraya düşkün insanın gözlerini
korumaya çalışıyor. kör eder.
17.
“İle” bağlacı, kendisinden önceki sözcükle
bitişik yazıldığında başındaki “i” sesi düşer
ve araya “y” kaynaştırma ünsüzü girer.
11. 14.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde kay-
rala örnek vardır?
benzeşmesi veya ünsüz yumuşamasına naştırma ünsüzü yoktur?
örnek yoktur? A) Annesiyle kardeşi, bir hafta önce onu
A) Akla gelmeyen başa gelir.
ziyaret ettiler.
A) Ihlamur ağaçlarının altında B) Nasihat isteyen tembele iş bulursun.
B) Ay sonlarında babasıyla genellikle si-
Çocukluğumun sesi gizlidir C) Hak deyince akan sular durur. nemaya giderdi.
B) Yüzün bir yalnızlıktır şimdi D) Fukaranın tavuğu tek tek yumurtlar. C) Uçakla İzmir’e gideceğini söyledi.
Güneşin sağ yüzünde E) Sakla samanı, gelir zamanı. D) O günlerin Ankara’sıyla ilgili bir belge-
C) Kızgın kumsalda solurken gün sel hazırlıyordu.
Bir yaz daha biter Kartal’da E) Tütsüyle ilgili anlattığı hikâye çoğumu-
D) Sonsuz güzel bir baharda zun ilgisini çekti.
Yaşam bir haykırıştır doğaya
E) Eriklerin çiçek açtığı zamanda
Doğa bir çocuktur emekleyen
15.
“Anne” diyor yıldız
Hatırlıyor
Annesinin yanından ayrılmıyordu kuzu 18.
Güneş kadar neşeli, rengi kadar masumdu Sorardım bu sırrı hiç düşünmeden:
12. Büyüyüp kocaman bir koyun olmak istiyor- Bu fani gönlümün sevinci neden?
Aşağıdaki dizelerin hangisinde kaynaş- du Beni günden güne meğer genç eden
tırma ünsüzü vardır? Yaşıyordu ve mutluydu Daima değişen maceralarmış
A) Bu bulut da ne yaramaz, ne hareketli Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
B) Kimi de bir gün ortası yanıma sokulu- yoktur? yoktur?
yor A) Ünlü düşmesi A) Ünsüz türemesi
C) Solgun bir gül oluyor dokununca B) Ünlü daralması B) Ünsüz yumuşaması
D) Bir gül bıraktım kapına gizlice C) Ünsüz benzeşmesi C) Ünlü düşmesi
E) Bulutları almak isterken uçurtmamı ka- D) Kaynaştırma ünsüzü D) Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük
çırıyorum E) Ünsüz yumuşaması E) Kaynaştırma ünsüzü
18. E 17. A 16. D 15. C 14. E 13. A 12. B 11. C 10. D 9. D 8. E 7. E 6. D 5. E 4. A 3. C 2. C 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
“ç, p, k, t” ünsüzlerinden sonra bir ünlü gel- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Sarardı gül benzim soldu diyerek
diğinden bu ünsüzler “c, b, g, ğ, d” ünsüz- zili sözcükte ünlü düşmesi yoktur? Hasret kıyamete kaldı diyerek
lerine dönüşür. A) Alnındaki iz, savaş yıllarından kalmay- Hani Ruhsatî de n’oldu diyerek
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi, ünlüy- dı. Arayıp da buluşunu sevdiğim
le başlayan bir ek aldığında bu ses olayı B) Maçta omzunu incitmiş.
gerçekleşmez? Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
C) Sıcacık bir köy odasında oturmuşlardı. yoktur?
A) yaprak B) kıyafet C) kireç
D) Ayakları sızlıyor ama sesini çıkarmı- A) Ünlü daralması
D) nohut E) matkap yordu.
B) Ünlü düşmesi
E) Bağrına bastığı dostları onu yalnız bı-
C) Ünsüz yumuşaması
raktı.
D) Ünsüz sertleşmesi
E) Kaynaştırma ünsüzü
2.
Adın “-de/-da” bulunma eki, 3. tekil iyelik 5.
eki ile biten bir ada eklendiğinde araya “n” Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
ünsüzü girer. sözcükte ünsüz türemesi görülmekte- 8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu dir? I. Saçlarına ak düşmemiş anneler ağlı-
açıklamaya örnek bir sözcük vardır? yor
A) Onun da ciddi problemleri vardı.
II. Bu güzellik baki kalmaz sevdiğim
A) Senin okulunda sınava gireceğim. B) Bu yörede de telli turnalar bulunur.
III. Bir tütsüdür yayılır kalbe saçın
B) Onun romanında birçok dil yanlışı var- C) Yörenin güzelliği hakkında konuştuk.
IV. Gurbet ellere gidenler geri gelmez mi?
dı. D) Azıcık düşünseydi farklı bir cevap ve- V. Avucundan alırım kış günü bir yaz ate-
C) Cebinde para biterse bizleri ararsın. rirdi. şi
D) Buraların da yüksekleri kış boyunca E) Problemlerini halledip İstanbul’a gide- Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
karlı olur. cekti. gisinde ünsüz yumuşaması yoktur?
E) Kitapçı, onun da ödeme yapmadığını
söyledi.
6.
“-n sesi” hem kaynaştırma harfi hem de 9.
ikinci tekil iyelik eki olarak kullanılabilir.
Denizin tuzlu suyu avuçlarımda
3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “-n” sesi
Ve alnımda yazdan kalma sıcaklık
İkişer kişilik kontenjanların dolduğunu öğ- kaynaştırma harfi olarak kullanılmıştır?
Güz ortasında da yamacında
I II A) Senin dersini ben de beğeniyorum.
Hayaller içinde yanar yalnızlık
renince babasını arayacak ve Ankara’nın B) Türkünü dinlediğimde seni konserva-
tuar mezunu zannettim. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
III IV V yoktur?
C) Romanın geçen ay çıksaydı kitapçılara
o soğuk hafta sonunda daha fazla dolaş-
gönderirdik. A) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
mak istemediğini bildirecekti.
D) Antalya’nın kışları da turizme elverişli- B) Ünlü düşmesi
Bu cümlede numaralanmış sözcükler- dir. C) Ulama
den hangisinde birden çok kaynaştırma
E) Senin öğütlerin bizim için çok önemli- D) Ünsüz yumuşaması
ünsüzü vardır?
dir. E) Kaynaştırma ünsüzü

Ses Bilgisi
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz Ödenmez hizmetin ne versem sana Küçülen bulutlarla beraber hayalleri de kü-
sertleşmesi yoktur? Canından can kattın canından bana çüldü yaşlı adamın.
A) Aşırı gerçekçilik de meraklı okuyucuyu Besledin büyüttün mutlu yarına Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cüm-
sıkabilir. ledekiyle aynı türden bir ses olayı vardır?
Yürüsün sevgiyle der anneciğim
B) Yazdığım şiirler hep kitaplaşacaktı. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi A) Biricik bahçesi susuzluktan kurumak
C) Okuyucu yazarın taşkınlık yapmasını yoktur? üzere idi.
isteyebilir. B) Azıcık bir yağmur için kaç gündür göğü
A) Ünsüz sertleşmesi
D) Bitkinlik durumunda okunamayan öykü gözlüyor.
B) Ünsüz ikizleşmesi
akıcı değildir. C) Bahçenin hâline sabah akşam ağlıyor.
C) Ünlü değişmesi
E) Korkunç serüvenler anlatmak öyküye D) Bu küçücük bahçe, onun tek geçim
bir şey katmaz. D) Ünsüz yumuşaması kaynağıydı.
E) Yardımcı ses E) Bahçedeki ağaçların sahibi değil, dos-
tu idi o.
17.
11. Bir parmak acı çalıp ağzıma
14. Sustum konuşmadım kalan yanımla
İnsan, yol aldıkça ilerleyeceğini biliyor. Bi-
raz daha, biraz daha ileriye... Ömrün çem- Bir ince sevdadır toprağa yağmur Acını ilmek ilmek atarken yalnızlığıma
beri daraldığını hissettiğinde bile durmak Bu sırmalı köşküme soğuk duvarlar kaldı
Dayanmaz bu sabra paslanır demir
nedir bilmiyor. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
Aşk uğruna geçse nafile ömür
Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisi den hangisi söylenemez?
Dur güzel bu kibre kıymak gerekir
yoktur? A) İki heceli bir sözcüğün ikinci hecesin-
Bu dizelerde kaç sözcükte ünlü düşme-
A) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi deki ünlünün düşmesine örnek vardır.
si vardır?
B) Ünlü düşmesi B) “ile” edatında “i” sesinin düşmesine ör-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 nek vardır.
C) Ünsüz düşmesi
C) “yalın” sözcüğüne “-ız” ekinin eklen-
D) Ünsüz yumuşaması
mesinden kaynaklanan ünlü düşmesi
E) Ünsüz türemesi vardır.
D) “iken” sözcüğünde “i” sesinin düşmesi-
ne örnek vardır.
15.
E) “-le/-la” yapım ekinden kaynaklanan
Dediler bir peri kadar güzelsin
ünlü düşmesi vardır.
Herkesin dilinde konuşulan gülsün
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “n” sesi
bu dizelerdeki işleviyle kullanılmıştır? 18.
“b” sesinden önce gelen “n” sesi “m”ye dö-
A) Denizler dolmaz ki, doldursan hırsla, Bazı kelimeler ünsüzle başlayan bir yapım
nüşür.
eki alırken de o kelimelerde ünlü düşmesi
Aşağıdaki dizelerin hangisinde buna Böyle kalmaz dünya yutsan hevesle,
görülür.
aykırı bir sözcük vardır? B) Etme ey sevdiğim bir şerre meyil
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku-
A) DDY’de ambar memur olarak çalışı- Gittiğin her menzil çıkmaz yol olur rala örnek vardır?
yordu. C) Bir dilim ekmeği helâlden kazan, A) Tren sessiz bozkırda ağır ağır ilerledi.
B) Yaşlanınca kamburlaşmıştı o adam. Hiç kimseye yapma sakın kötü zan B) Kaybımızı hesaplamaya vaktimiz yoktu.
C) Sembolik bir durumla karşılaşmıştık. D) O altın saçların o deniz gözler, C) Sabrımız, tükenmek üzereydi, hisset-
D) İstanbul’u bahar aylarında görmek isti- Şahitlik edecek söylenen sözler tirmedik.
yordu.
E) Çile çektim çile içinde çile D) Buraya çağrıldı ve sertçe uyarıldı.
E) Çemberler çevrildi boşluğa, demişti şi-
Görmeden tutuldum ben bir güzele E) Kavşakta büyük bir trafik kazası olmuş-
irinde.
tu.
18. A 17. E 16. D 15. E 14. C 13. B 12. D 11. C 10. E 9. A 8. A 7. D 6. D 5. E 4. C 3. C 2. B 1. B Cevaplar

Yazım Kuralları 3. Modül Test 5
1. 4. 7.
Ap aydınlık bir gece Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım
I yanlışı vardır? yanlışı vardır?
Canlı ve cansız ne varsa A) Avrupa’dan gelen dostlarını büyük bir A) Masmavi sularda küçük bir umut ara-
Sım sıkı sarılmış bir birine misafirperverlikle ağırladı. dım
II III B) Fransızlar, kitap düşkünüdür; onları B) Birbir ayrılıyor eski dostlar küçük dün-
kütüphanelere götürmek gerekir. yamızdan
El ele tutuştum doğayla
C) İngilizceyi çok iyi bildiği için onlarla in- C) Adım adım yaklaştım sendeki duru
IV
gilizce konuşmuştu. sevgiye
Uçtum up uzun aydınlığa
D) Danimarkalı’lar, Türkiye hakkında ge- D) Darmadağınık bir iç dünyam var, to-
V niş bilgi sahibi değildir. parlanamaz
Bu dizelerde numaralanmış sözcükler- E) İngiltere’deki bir edebiyat topluluğuna E) Art arda gelir bugüne geçmişe ait gü-
den hangisinin yazımı doğrudur? katılmıştı. zel anılar
5.
I. Gönülünden geçenleri bir bir anlattı. 8.
II. Dim dik önündesin bir fotograf karesi- Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım
nin yanlışı vardır?
2. III. Gökdeki bulutlar yüreğime yağıyor. A) Seni birden bire değil, usul usul sev-
IV. Alışkın değilim, mutluluktan sözetme- dim
Raylar
ye B) Gelişigüzel bir hikâye seçtim kendim
Düyümlenen yollar, tiren
V. Sesim boğuk çıkıyorsa da aldırma için
Ümidetmediğim birgün Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- C) İç içe daireler çiziyor, içine adını yazı-
Alıverecekler seni benden gisinde yazım yanlışı yoktur? yorum
Neler götürdüğünü bilmiyecek A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Dal dal tırmandım, yaşam ağacının te-
Düşünmiyeceksin pesine
Bu dizelerde kaç sözcüğün yazımı yan- E) Senli benli oldum bu kentin serin rüz-
lıştır? gârıyla
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
6.
Bir işcinin elinde evine
I
Ekmekle döndüğü oyerdir mutluluk
II
Akşamüstü çocuklar cıvıldayıp dururken
9.
(I) Yayınevimiz, 2003’te kuruldu; altmışa
III
3. yakın şiir kitabı yayımladı. (II) Ağırlıklı ola-
Derin bir iççekiş, tatlı bir yorgunluk
rak da genç şairlerin kitaplarını yayımlıyo-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım IV ruz. (III) Şiirde tüm olumsuzluklara rağmen
yanlışı vardır?
Ve başıboş bırakılmayan bir gülümseme bir hareketlilik yaşanıyor. (IV) İyi şiir yazı-
A) Sıyrılıvermek bir çırpıda cümle kaygı- lıyormu? Evet. (V) Bizim yayımladığımız
V
lardan herbir kitap ortalama üç bin âdet satılıyor.
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış
B) Beni bu çepeçevre hudutlar öldürüyor Bu parçada numaralanmış cümlelerin
sözcüklerden hangilerinin yazımı doğ-
C) Çerçöp dediğin bir yığın altın hatıra rudur? hangilerinde yazım yanlışı vardır?
D) İnan ki ümitlerimin nisan yağmurusun A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
E) Öylesine doluyum ki senin sevginle D) III. ve IV. E) IV. ve V.
D) III. ve IV. E) III. ve V.

Yazım Kuralları
10. 13. 16.

Tiyatroda ki tartışmaların edebiyata yansı- Gurbetin bağırı yanık yolcuları, susuzlukdan Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
ma ihtimali de vardır. I II III yanlışı vardır?
Bu cümledeki yazım yanlışı, aşağıdaki- içi yanan insanlardan daha çok acı çekiyor A) TMO’nun fındık almaya başlaması üre-
lerin hangisinde vardır? IV ticileri sevindirdi.
A) Bu tür eserler de eleştirmenlerin ilgisi- da kimse bunu fark etmiyor. B) ODTÜ’nün rektörü, 87 makaleyle Tür-
ni çeker. V kiye’nin en üretken bilim adamların-
B) Şiir kitapları okunuyor ki bu kadar ya- dandır.
Bu cümlede numaralanmış yerlerden
yımlanıyor. hangilerinde yazım yanlışı vardır? C) CMUK’u iyi bilmeyen bir avukat mü-
C) Somuttan soyuta doğru yol alan bir şi- vekkilinin haklarını savunamaz.
irimiz var. D) ABD’ne giden Dışişleri Bakanımız, bu-
D) III. ve IV. E) IV. ve V. gün yurda dönecek.
D) Yurt dışında ki yazınsal gelişmeler şii-
rimizi etkiliyor. E) YSK’nin seçimle ilgili hazırlıkları başla-
E) Onlar da biliyor ki değişim kısa sürede mak üzeredir.
gerçekleşmez.
14.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A) Hiçbir varlıklı kadın, pahalı mobilyalar-
11. dan vazgeçmez.
I. Kırdın mı, incittin mi birilerini? B) Biri, öyle bir bakar ki sanki ruhunuzdan 17.
II. Seni hatırlayan biri kalmışmıdır? bir parça alır.
III. İstanbul’mu şiirlerin sonsuz malzeme- C) İkisi de şairin popüler kültürden hoş- yanlışı vardır?
si? lanmadığını gösterir.
IV. Hâlâ bir umudun varmıdır eski dostlar- A) Gökyüzünde çeşit çeşit kuşlar yarış
D) Şair, okuyucudan spariş alarak şiir yaza-
dan? içinde.
bilirmi ki?
V. Açık denizlerde yol almak istiyor mu- B) Kimse bilmiyor ak asyaların kurduğu
E) Şairin gösterişli sözcüklere düşkünlü-
sun? düşleri.
ğü, kadınların aksesuarlara düşkünlü-
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- ğüne benzer. C) Rüyada bu kentin hikâyesini anlatırsın.
gilerinde yazım yanlışı yoktur? D) Nehirlerin taştığı günlerde kenti terk
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. ederler.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Kent de şu güvercinlerle hayat bulur,
güzelleşir.
15.
yanlışı vardır?
12. A) Ankara’dan 4 Aralık 2011 Pazar günü
(I) Komodinin üzerinde bir not gördüm: (II) ayrılacağım
Yarın sabah saat 09.45’de havaalanında B) Altın Portakal Şiir Ödülü her yıl ayrı bir
ol. (III) Zürih’den dönüyorum. (IV) Beni şaire verilmeli. 18.
kırmızı karanfillerle karşıla. (V) Uçak rötar Geçen aralık ayında ufak tefek te olsa bir
C) Yılbaşı tatilini Güney Anadolu’da kü-
yaparsa ben gelinceye kadar bekleyedur. takım değişikliklerle girelim yeni yayın dö-
çük bir kasabada geçirecekmiş.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin nemine diye konuştum birgün.
D) Tuz Gölü ile ilgili çalışmalar için Japon-
hangisinde yazım yanlışı vardır? Bu cümledeki kaç sözcüğün yazımı
ya'dan kredi bulunacak.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. yanlıştır?
E) Ağrı dağına çıkan dağcılarla ilgili kü-
D) III. ve IV. E) IV. ve V. çük bir araştırma yapılmışdı. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
18. C 17. B 16. D 15. E 14. D 13. B 12. C 11. B 10. D 9. E 8. A 7. B 6. E 5. E 4. D 3. C 2. D 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Mademki arkanda ağlayanın yok I. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı bütün Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
I II yurtta coşkuyla kutlandı. yanlışı vardır?
II. 24 Kasım öğretmenler günü etkinlikleri A) Şairlerin slogancılıktan kaçınması ge-
Al bu ağıtta senin olsun
için öğretmenlerden para alındı. rekir.
III
III. Mostar Köprüsü, Türkiye’nin de katkı-
Senin de acıyla yüklenmiş B) Koordinasyonu sağlamakla görevli
sıyla onarıldı.
memur gençti.
IV IV. Yeşilay Derneği, zamanla önemini yi-
C) Sigortasız işci çalıştıranlara ağır ceza-
Sözlerin olsun tirdi.
lar verilmelidir.
Bağırışların anlamsız olmasın V. Hürriyet Gazetesi, dünkü manşetinin
kaynağını açıklamadı. D) EGO kartlarındaki manyetik şerit taklit
V edilebiliyor.
Bu dizelerde altı çizili sözcüklerin han- hangilerinde yazım yanlışı vardır? E) Prefabrik evlerde kalan yurttaşlar kalı-
gilerinde yazım yanlışı yapılmıştır? cı konutlara taşınacak.
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
8.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- yanlışı vardır?
zili sözcüğün yazımı doğrudur?
A) 85’inci yıl etkinlikleri oldukça coşkuluy-
A) Dizeden tad alan okuyucular bulmak du.
2.
kolay değil.
Ne yazık ki İstambul da benim kentim de- B) Sanatçının 7’nci programında çok sa-
B) Yaşlı sosyolog bize eski düğünleri an- yıda konuk vardı.
ğil! Yarım yüz yıldır bu kentte yaşamama
latıyordu.
rağmen buraya alışamadım. C) 2’nci katta oturanlar, alt kattakileri ra-
C) Sinemacılar, utanc verici bir durumla hatsız ediyormuş.
Bu cümlede kaç sözcüğün yazımı yan-
karşılaşmış.
lıştır? D) Metronun 4’ncü kompartımanında bir
D) Herkes, rengareng giysiler giymişti. yolcu bayıldı.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
E) Yazarın verdiği cevab okuyucuları tat- E) Havaalanına inen 3’üncü uçakta bir
min etmedi. devlet başkanı vardı.
6.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
9.
yanlışı vardır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
A) “Yaratıcı Yazarlık ve Deneysel Düşün-
zili sözcüğün yazımı yanlıştır?
A) Türk Dil Kurumu, kitap basımından ka- ce” adlı kitabı zevkle okudum.
zandığı parayı araştırmalara harcama- A) Bir ideolojiyi anlatan şiir, iyi şiir ola-
B) Polikliniğe geç gelen Doktor Ahmet
lı. maz.
Bey, salondakileri selamlamadan oda-
B) Derman Sokağı’ndaki büromuzu eko- sına girdi. B) Trajedi, klasik edebiyatın önemli bir tü-
nomik nedenlerle kapattık. rüdür.
C) Konuşmacı “Sayın Cumhurbaşkanım!”
C) Evimizin yanı başındaki Petek bakkali- diyerek söze başladı. C) Kapitülasyonlar, ülkemiz için bir felake-
yesi de kapanmak üzeredir. te dönüştü.
D) Çankaya Köşkü’nde ağırlanan yabancı
D) Kurtuluş Savaşı’nda zarar gören kent- konuklar memnuniyetlerini dile getirdi- D) Bu işten randuman almak kolay görün-
lerimiz bugün dört dörtlük birer kenttir. ler. müyor.
E) Çankaya Belediyesi, lise çağındaki E) Ankara Kenti, Başkent olduğu günden E) Hastanemizde fizyoterapist yok, dedi-
gençlere yönelik kurslar açacak. bu yana hızla gelişiyor. ler.

Yazım Kuralları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- I. Şiirlerinizde birkaç iyi mısra, bir iki ba- I. Türkiye’de diplomatlık yapmıştı.
zım yanlışı vardır? şarılı dörtlük var sadece. II. İstanbullu pek çok yazar dostu vardı.
A) Mahallemizin kanbur kahvecisi, bütün II. Şu anda nasıl da özledim, sizinle birlik- III. İngiliz’ceyi konuşurken sanki bir İngi-
geçleri tanıyordu. te şiir okumayı, bilir misin? liz’di.
III. Sana da bir takım eski dergi gönderdik IV. Türklerin yemek kültürünü çok övüyor-
B) Zonguldak’ın ileri gelenlerinden biri de
ama ulaşmamış. du.
bizimle birlikteydi.
IV. Dergi için yazdığım yazıyı heran pos- V. Paris’te en çok merak ettiği kentler-
C) Yanlış adrese giden bir mektubu onu
taya verebilirim. dendi.
güç durumda bıraktı.
V. O gün İzmit Körfezi ile ilgili bir konfe- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Yörenin koyun yoğurdunun ünü, İstan- ransa katılmıştım. hangilerinde yazım yanlışı vardır?
bul’a kadar ulaşmıştı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
E) Türkçenin güzelliklerini anlatan bir ki- hangisinde yazım yanlışı vardır?
tap okuyordu. D) III. ve V. E) IV. ve V.
14.
17.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya-
zili sözcüğün yazımı yanlıştır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım zım yanlışı vardır?
A) Diplamasını aldıktan sonra ticarete
yanlışı vardır? A) Tavukgöğsü tatlısını yapmayı çok se-
atıldı.
A) Bu durum her an değişebilir. verdi.
B) Kendisini dinozor yazarlardan sayıyor-
B) Birgün İzmir de bir kültür kenti olur. B) Üzerindeki vişneçürüğü gömlek ilgimi
du.
çekmişti.
C) Bu oyunu İstanbul ya da Ankara’da C) Bize kapitülasyonlar hakkında bilgi ve-
sahneleyeceğiz. C) Çocuklar, konukların kıyafetlerine baka
recekti.
kalmıştı.
D) İki gazete bir de dergide çalışmıştı. D) Yakınlarının bir mandalina bahçesi de
D) Denebilir ki hiçbir kitap, o kadar berbat
E) Dünden bugüne çok şey değişti, diyor- vardı.
basılmamıştı.
du. E) İşlemleri prosedüre uygun yapmışlar-
E) Beyzadeler gibi giyinip gezmekten
dı.
zevk alıyormuş.
15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya-
zım yanlışı vardır?
A) Öykülerindeki şiirsel ifadeleri çok be-
12. ğenmiştik. 18.
Aşağıdakilerden hangisinin yazımı doğ- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
B) Edirne ki pek çok tarihî eserin bulun-
rudur? zili sözcüğün yazımı yanlıştır?
duğu bir kentimizdir.
A) Boyunumuzun borcu C) Anıları öyle abartılıki kimse, onun an- A) Gazetemizin tirajı düştü.
B) Safanın cefası lattıklarını ciddiye almadı. B) Onun da orijinal fikirleri var.
C) Mürekebin izi D) Bizimki, ehliyet almak için kursa gitmek C) Komedinin özgün kuralları var.
D) Vatan severliğin ölçüsü istiyordu. D) O gün bir tırajedi izlemiştik.
E) Gerçeküstü yaklaşım E) Nasıl anlasın ki o, Türkçe bilmeyen bir E) Aristokrat bir aileye mensup değildi.
Fransızdı.
18. D 17. C 16. D 15. C 14. A 13. D 12. E 11. B 10. A 9. D 8. D 7. C 6. E 5. B 4. C 3. C 2. B 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
I. Zafer sokağında, yıllardır görmediğim Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- I. cm’yi m’ye çeviremiyecek kadar zayıf
bir arkadaşımla karşılaştım. zım yanlışı vardır? bir öğrenciydi.
II. Uzay bilimcileri, Ay’ın ve gezegenlerin A) Kayd ettiği öğrencilerin birkaçı onun II. ADSL’in yaygınlaşması, araştırmacılığı
hareketlerini adım adım izliyor. yakınıydı. kolaylaştırdı.
III. Yazarın doğu Türkistan’la ilgili önemli III. AİHM’ne başvuranların çoğu, bu mah-
B) Gençlerden hiçbiri, kaynanadili çiçeği-
bir makalesini okudum. kemeden eli boş döndü.
ni görmemişti.
IV. Cepheye gitmeden önce Albay Ali IV. ASKİ’nin uygulamaları vatandaşların
C) İnsanseverlik akımı, zamanla bütün
Fuat Cebesoy’la görüşmüştü. hoşuna gitmiyor.
dünyaya yayıldı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin V. ABD’inde başkanlık seçimleri oldukça
hangilerinde yazım yanlışı vardır? D) Çalışabilir insanların dilenmesi herkesi coşkulu geçti.
rahatsız ediyor.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Kişi, yakınlarından, arkadaşlarından hangisinde yazım yanlışı yoktur?
D) II. ve IV. E) III. ve IV. bir de sokaktaki insandan etkilenir.
5. 8.
2. Her şeyin değiştiği, her yerin teknoloji ürünü Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- I II yanlışı yoktur?
zım yanlışı vardır? araçlarla dolduğu bir çağda birkısım doğa A) TÖMER’ de genellikle yabancı öğren-
A) Şairin gençlik yılları şiirlerini okudunuz III cilere ders verir.
mu?
dostunun teknolojisiz yaşamdan söz etmesi B) Bu anıtta meydanımıza renk katan ya-
B) Ziya Gökalp’mi Faruk Nafiz’i etkilemiş. pılar arasındadır.
IV
C) Şair, kalıplaşmış sözler kullandı mı şiiri C) Çocuk, “Sorduğunuz inşaat, ta uzak-
herkesi şaşırttı.
eski görünür. larda!” dedi.
V
D) Han Duvarları, etkileyici mi etkileyici D) Edebiyat ta fen öğrencilerinin hoşlan-
bir şiirdir. Yukarıdaki numaralanmış yerlerin han-
madığı bir derstir.
gisinde yazım yanlışı vardır?
E) Modern tarzda yazılmış şiirlerden zevk E) Küçük bir kulübe de üç dört işçi barını-
alıyor musunuz? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
yordu.
6.
9.
3. yanlışı vardır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım zili sözcüğün yazımı yanlıştır?
A) Bilim adamları, Nemrut Dağı’nın Gü-
yanlışı vardır? A) Güngörmüş insanlar, konuklarının
neş’i izlemek için iyi bir yer olduğunu
A) Sepetindeki elmaları tek tek dağıttı. söylediler. yanlışlarını görmezlikten gelirler.
B) Çocuklarını evlendirince yapayalnız B) Deprem uzmanları Marmara’yla ilgili B) Oyunbozanlık yapan bir çocuk arka-
kalmıştı. araştırmalarını bitirdiler. daşları arasında sevilmez.
C) On üç yaşında ölen çocuğu için acıklı C) Astrologlar, bize Samanyolu hakkında C) Çocuğuna bir yapboz almak için kırtasi-
bir şiir yazdı. geniş bilgi verdiler. yeye girdi.
D) YÖK’ün konuyla ilgili görüşleri dikkate D) Öğretmenimiz : “Dünya, güneşin etrafın- D) Arkadaşları onu varyemez biri olarak
alındı. daki yolculuğunu 365 günde tamamlar.” tanıtıyorlardı.
E) Kentin karma karışık ortamı onu bu- dedi. E) Topluiğne ile deldiği sayfayı odanın
naltıyordu. E) Boğaz kıyıları, dolunaylı gecelerde kapısına asmak istedi.
zengin kişilerin gezi alanı olur.
Yazım Kuralları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır? yanlışı yoktur? yanlışı vardır?
A) Güçbirliği yaparsak birçok sorunumu- A) Baş çavuşların bulunduğu bölümde A) Herkesin Kör Mustafa diye tanıdığı
zu çözeriz. buzdolabı bile yoktu. adamın gerçek adı Mustafa Kork-
B) Formları tükenmez kalemle doldurma- B) Kendisini vatan sever ve devletine maz’dı.
sı gerekir. bağlı bir asker olarak tanıdık. B) Konuşmasına “Sayın Vali!” diye başla-
C) Ülkenin kuzeydoğu kentleri petrol geli- C) Yurt dışı görevi alınca birkaç yıl içinde mayı unuttuğu için kınandı.
riyle zenginleşmiş. albaylığa terfietti. C) Onunla Özbek Türklerinin Türkçülüğü
D) Oturma odasını fildişi boyayla boya- D) Cephenin kuzeybatısında görev alan hakkında konuşacaktık.
mak istediğini söyledi. askerlere erzak götürdüler. D) Kendisini antepli olarak tanıttığından
E) Cankurtaran bulunsaydı birçok kişi E) Donanmaya teslim edilen deniz altılar, Adana’dan hiç söz etmezdi.
ölümden kurtulurdu. okyanusa açıldı. E) Fırat Nehri ile ilgili tezi, üniversitede
gündem oluşturmuştu.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım 14.
yanlışı vardır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi” 17.
A) Düşmanın stratejisini fark etmek zor ekinin yazımı yanlıştır? (I) Ödülü niye reddetti? (II) Ödül günü ne-
olmadı. A) Teksir makinesi mi alacaktınız? reye kaybolmuştu? (III) Ödül başkasına
B) Konuyla ilgili bilgileri yetkililere arz et- verilirken ne hissetti? (IV) Madem ödül al-
B) Hasan Bey’mi öykü soruşturmasına
tim. mayacaktı, o şiiri kurulumuza neden arzet-
cevap vermedi?
mişti? (V) Bizimle de mi alay etmişti? Bunu
C) Arzu etmediğimiz bir durumla karşı C) “Hakikiyyun” denenler, “realistler” de- hiçbir zaman öğrenemedik.
karşıyaydık. ğil miydi acaba?
D) İstediğim malzemeleri marketten alı D) Bu konuyu böyle uzun mu uzun tartış- hangisinde birleşik fiillerin yazımıyla il-
verdi. maya ne gerek! gili bir yanlışlık vardır?
E) Burada bir gökdelen inşa etmek doğru E) Konu edebiyat oldu mu herkes, bir
değil. şeyler söylüyor.
12.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım 18.
yanlışı yoktur? 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
A) Ne var ki Dünya’da zili kelimenin yazımı doğrudur?
Kaybedip bulmaktan güzel yanlışı vardır? A) O kadar terlemişti ki kiprikleri ıslanmış
görünüyordu.
B) Demesi kolay ama A) Sanki hiçbiri, orada değildi.
B) Kirbitini çıkardı ve konumuzu bize çöp-
Öylesine yanıyorki içim B) Belli ki kimse, kendisini sorumlu gör-
lerle anlattı.
C) Merak ederdim oranın rüzgârını müyordu.
C) Her sabah eşofmanını giyer, sabah
Uslu mu, deli mi, sürekli mi C) Oysa ki hepsinin olaydan haberi vardı.
sporuna çıkardı.
D) Seni yudum yudum değil D) Mademki soru sormayacaktınız neden
D) Tenbel öğrencilerle tartışmaz, onları
çağırdınız?
Damla damla içeceyim yönlendirirdi.
E) Hâlbuki hepimiz, sizleri yakından tanı-
E) Çağırışımlardan kopmuş bir sürü E) Zonguldağ’ı sevdiğinden başka yere
yoruz.
Tedirgin kuşlar gibi kelime atanmak istemezdi.
18. C 17. D 16. D 15. C 14. B 13. D 12. C 11. D 10. A 9. E 8. C 7. D 6. D 5. C 4. A 3. E 2. B 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya-
zım yanlışı vardır? zım yanlışı vardır? zım yanlışı vardır?
A) Komşumuzun minnacık köpeği şapşal, A) Gaziler Günü bu salonda mı kutlana- A) Bu kentin eski resimleri bir bir soluyor
akşamları havlayarak bizi rahatsız edi- cak? duvarlarda.
yor. B) Annen, Kurban Bayramı’nda mı Trab- B) Bu karmakarışık sahil kasabasında
B) Akdeniz kıyılarında piknik yapmaktan- zon’a gidecek? kim rahat edebilir ki?
sa etrafı yemyeşil bir derenin kıyısında C) Senin için de Doğum Günü çok önemli C) Ne deniz dalgalardan ne de dalgalar
piknik yapmayı isterim. midir? denizden kopabilir.
C) Pursaklar Kaymakamı Ahmet Cengiz D) 19 Mayıs’ta neden törene geç kaldı- D) Çiçekçiden bir de kasımpatı aldım da o
de Cumhuriyet Bayramı’nda bir konuş- nız? da kurudu.
ma yaptı.
E) 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı E) Çocuğun oyunda zorlandığını gördük-
D) Reşat Nuri Güntekin’in “Çalıkuşu” ro- daha coşkulu değil miydi? çe kıskıs gülüyordu.
manın okuyan öğrencilere öğretmen
tam puan verdi.
E) Geçen yıl eylül ayında bir pazar günü
Bolu taraflarında piknik yaptık.
8.
2. 5. (I) Ağlamak hiç de sanıldığı kadar kötü bir
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- şey değil. (II) Ağladıkça yüreğindeki ka-
zım yanlışı vardır? zım yanlışı vardır? ramsar duygular gözyaşlarıyla dışarı akar.
A) Türkiye’nin AB’ine girmesini istemiyor- (III) Ama insan, anne de olsa yirmibir gün
A) Sarımsaktan rahatsız olduğundan ca-
lar. boyunca her sabah bir ağlama seansı ya-
cığı yemedi.
B) Mahsullerini TMO’ya satanlar kârlı çık- şamaz ki…(IV) Ağabeyimin askere gitme-
B) 2003’den beri bu küçük sahil kasaba-
tı. sinden sonraki günlerde ne yazık ki bizim
sında yaşıyormuş.
evimizde bu yaşandı. (V) Ta ki ağabeyim
C) Espri yapmayı çok sevdiğinden herkes C) TRT’nin yeni sunucusu acemi görünü-
bir fırsatını bulup da annemi telefonla ara-
onunla oturur. yordu.
yıncaya kadar…
D) Safranbolu gezisine katılmak istediğini D) TBMM’ye alınacak personel için sınav
bize söylemedi. yapılacak.
hangisinde yazım yanlışı vardır?
E) Akşamüstü yola çıktık da sabahın ilk E) TOKİ’nin evlerinde oturanlar taksit
ışıklarıyla ancak yetiştik. ödemeye devam ediyor.
3.
I. Sepet tamiri yaptığından hepimiz onu
“Sepetçi Baba” diye bilirdik.
9.
II. Ankara’nın Batıkent semti, yaz mevsi-
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- zili sözcüğün yazımı doğrudur?
minde genellikle sessiz olur.
III. Süleymaniye kütüphanesinde çalışan zım yanlışı vardır? A) Karalahana bulmak için manavlara bir-
yaşlı bir memurla tanıştım. A) Bu haber Milliyet Gazetesi’nde de çıktı. bir baktım.
IV. Bir süprizle karşılaşmamak için Maraş B) Eskiden Hece dergisini mutlaka alır- B) Elele versek de mahallemizi yeşillen-
Belediyesi’nden izin aldık. dım. dirsek, diyorum.
V. Bizden ayırılıp Londra’ya gittikten son- C) Kemal Tahir’in “Devlet Ana” romanın C) Böyle yapayalnız yaşamaktan bıkma-
ra her akşam onu rüyamda gördüm. okudum. dıysan sana ne diyebilirim?
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin D) Yazımın onbeş gün panoda kalacağını
D) Sevgi Yayınevi, bundan sonra roman
hangilerinde yazım yanlışı yoktur? tahmin bile etmemiştim.
da basacak.
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. E) Emek Sineması’nın yeni hâli çok güzel E) Öğretmenin beni sınıfta geç farketme-
D) III. ve V. E) IV. ve V. olmuş. sinden rahatsız olmam.

Yazım Kuralları
10. 13. 16.

Mademki sınıfını değiştirecektin de neden (I) Tatil tercihinizde ekonomik durumunuz I. Güney batı Anadolu coğrafyası hak-
I II ya da ilgi alanınız daha çok etkili olabi- kında araştırma yapıyorum.
lir. (II) Kabul etmek gerekir ki ikisi de çok II. Oralarda ağustos böceği, cırcır böce-
bizi bu kadar uğraştırdın? Bunu ogün
önemlidir. (III) Ama son dönemde öyle bir ği, ateş böceği yoktu.
III tatili anlayışı oluştu ki bu ikisiyle de açık- III. Köpekbalığı gibi balıklar hakkında bili-
öğrenebileceğimizi tahmin etmedin mi yoksa? lanamaz. (IV) Ankara gibi şehirlerin belirli nenlerin çoğu yanlıştır.
IV V semtlerinde vatandaş, tatile çıkmış olmak IV. Yaşlıların huzur evlerine teslim edilme-
için tatile çıkıyor. (V) Ne ekonomik duru- si yadırganıyor.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
muna nede ilgi alanına bakıyor, çevresin-
hangisinin yazımı yanlıştır? V. Aşçı başı, geç geldiğinden yemekler
dekilerin tatil anlayışına uyup gidiyor.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. diğer günler kadar lezzetli değil.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde yazım yanlışı vardır? hangisinde yazım yanlışı yoktur?
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- 14.
zım yanlışı vardır?
A) Düpe düz yalan sandığımız bir haber zım yanlışı vardır? 17.
de doğru çıkabilir. (I) Küçük olmama rağmen doğrularla yan-
A) Bazı yazarlarda sanatsal özentiye yer
B) Bu görüş çok benimsenmiş ki birçok lışları ayırdediyordum. (II) Babam, meslek
yoktur.
yazar tarafından savunuluyor. lisesini tercih etme önerimi reddetmişti.
B) Çocukları sıkmıyacak bir dil geliştir- (III) Oysa ben, genç yaşta çalışmazsam
C) Genç okuyucu da acılı yazılardan mı mek de kolay değildir. sıkıntı yaşayacağımızı fark etmiştim. (IV)
hoşlanıyor?
C) Kolay anlatım çok kez anlamda yüzey- Okul tercihi konusunda ısrar ettim. (V) Da-
D) Yüzyılımızın en büyük hastalığı ekran selliğe yol açar. yımı yanıma alıp meslek lisesinin makine
düşkünlüğüdür. bölümüne kayıt oldum.
D) Yine de edebiyatçıların sanat düşkün-
E) Ankaralıların da taşra kültürü hakkında lüğünden rahatsızım. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
bir görüşü vardır. hangilerinde yazım yanlışı vardır?
E) Bu bahçede kiraz, nar bir de erik ağaç-
ları vardır. A) I. ve II. B) I. ve V. C) III. ve IV.
12.
I. Ahmet Mithat Efendi’mi Türkiye’nin ilk 15.
yığın yazarıdır?
II. Ömer Seyfettin mi daha çok okunuyor, zım yanlışı vardır?
Kemalettin Kamu mu? 18.
A) Bazı yüksek lisans öğrencileri bir ya-
III. Reşat Nuri Güntekin’i niçin okuyucula- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya-
bancı dili kısa sürede öğreniveriyor.
ra tanıtmıyorsunuz? zım yanlışı vardır?
IV. Amerikan edebiyatı son dönemde çok B) Mehmet Akif’in bütün şiirleri, yüzyıllar
sonra bile okunabilir. A) Sınavın tarihi ilan edildi mi?
mu çok konuşuluyor?
C) Bazı şairler söz sanatlarına asla baş- B) Durumunuzu başkana arz etmelisiniz.
V. Bir yazar, sıradan okuyucu hedefledi
mi üst sınıf okuyucudan kopuyor mu? vurmuyor. C) Bu kuşlar, sonbaharda güneye göç
D) Gelişmelere ayak uydurmazsak baş- ediyor.
hangisinde yazım yanlışı vardır? kalarına bakakalırız. D) Bazı kuş türleri ne yazık ki yok oluyor.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Pek çok hasta, hastaneyi muayene ol- E) Arşiv tutmadığımızdan emeğimiz ka-
madan terkediyor. yıp oluyor.
18. E 17. B 16. B 15. E 14. B 13. E 12. A 11. A 10. C 9. C 8. C 7. E 6. A 5. A 4. C 3. A 2. B 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım O sahibinin sesi gıramofonlarda çalınan I. Telefonumdaki melodileri kimin sildiği-
yanlışı vardır? I ni bilmiyorum.
A) Bütün bayraklarımı çektim gönderlere şey İncecik melenkolisiymiş yalnızlığının II. Kendini öylesine övüyorki kimse onu
Kanımın sıcak rengine boyadım kenti övmek istemiyor.
II III
B) Taşlar döşedim öfkelere giden yola III. Ankara’nınki bir talihti geldi ve o küçük
İntihar karası bir fayıtona binmiş geçerken şehri başkent yaptı.
Elimin tersiyle düzledim kuleleri
IV IV. Hâlbuki hiçbirimizin içinden onunla ko-
C) Sevgiyi dörde böldüm, doğu, batı, kuzey
ablam Caddelerinden ölümler aşıkı Pera'nın nuşmak gelmiyordu.
Güney, sıçraman için bir uçtan bir uca V. Semt konağındaki toplantı ancak gece
V
D) Bahar Güneş’i gibi taze, tomurcuklu, yarısı bitmişti.
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden
Dalımda sevincimi taşıyan umutlar hangisinin yazımı doğrudur? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Oktay der ki mor kalemim bir tane hangisinde yazım yanlışı vardır?
Güzeller emrine gelmiş cihana A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
2.
yanlışının ilişkili olduğu kural yanlış ve- 5.
rilmiştir?
(I) Çevresi el üstünde tuttuğu emekli me-
A) Bir yıl önce kayıp ettiği kedisi Sarışın mur bir yakınım var. (II) Pırıl pırıl gülüm- 8.
için hâlâ ağlıyordu. (Büyük harflerin semesine aldanmamalı onun. (III) Kapka- (I) Bu garip insanlar hep mi beni buluyor?
kullanımı) ranlık bir tatminsizlik içinde yüzüyor. (IV) (II) Yoksa ben mi bu garip insanları fark
B) Muğla kadınlarının tavuk göğsü tatlısı Çünkü yirmi dört saat yetmiyor ona, daha ediyorum, bilmiyorum. (III) Ama işte ben
yapamadığına inandırmıştı kendisini fazla saati olsun istiyor gün içinde. (V) Ge- hep bir şekilde bu oldukca sıradışı insan-
bir kez. (Birleşik sözcüklerin yazımı) çen yıl Amerika’nın Güneyi’nde iş görüş- larla tanışmayı başarabiliyorum. (IV) Ya da
melerindeydi, şimdi Asya’nın Güneyi’nde. bir uğursuzluk, onları benim yanıma getiri-
C) Büsdün altına yazılan yazı, karlı gün-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin veriyor. (V) Tam da onlardan kurtuluyorken
lerin ardından silinmiş, okunamıyordu.
hangisinde yazım yanlışı vardır? bir başkası yanı başımda varlık buluyor.
(Ünsüz yumuşaması)
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
D) Tıropikal iklimlerin insanlarının tembel A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
olduğunu iddia edenlere şaşıyorum.
(Yabancı sözcüklerin yazımı) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Öyle sevinçliydiki o an kendisinden
para isteyen biri olsa ona bütün para-
sını verebilirdi. (ki bağlacının yazımı)
6.
I. İnsanların mars gezegenine çıkma ha-
yaline ne oldu? 9.
3.
II. 28 Ocak perşembe günü Sivas’tan ay- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
Samsunun Bafra ilçesine doğru yola çık-
rıldık, Kayseri’ye geldik. yanlışı vardır?
tıklarında içinden müdürle birkez daha
konuşmak yada genelmüdüre başvurmak III. Trabzonluları anlarım da Rizelilerin ne- A) Hayatı tıka basa doldurma arzusu ile
geldi. den fanatik olduğunu bilmem. mutlak güvenlik arayışı da kardeştir.
IV. Fenerbahçe spor kulübünün başkanlık B) Estetikle sürekli kavga etmek te çağın
Bu cümledeki yazım yanlışını düzelt-
seçimleri hikâyeleri de eskidi. hastalıklarından biri oluverdi.
mek için aşağıdakilerden hangisinde
bir değişiklik yapılmamalıdır? V. Mustafa Armağan’ın Derin Tarih dergi- C) Yapageldiğimiz işlerini ters gittiğini
si son dönemde çok ilgi görüyor. görmek de bizi hasta edebilir.
A) Samsunun
B) birkez D) Bir ressamdan rica ettim de o küçücük
hangilerinde yazım yanlışı yoktur?
resim bugün kocaman olmuş.
C) yada
A) I. ve II. B) I. ve V. C) III. ve IV. E) Psikiyatriye gitme tutkunluğu da aile
D) genelmüdür
D) III. ve V. E) IV. ve V. facialarının sebeplerindendir, dedim.
E) başvurmak

Yazım Kuralları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım I. Ağrı Dağı ile ilgili pek çok efsane bili- Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ya-
yanlışı, ses olaylarıyla ilgili değildir? yordu. zım yanlışı yoktur?
A) Gece bekçisi arıyan şirketleri bir bir II. Onu da Doğu Anadolu’ya göndermek A) Üstkatta oturanlardan biri o gece ra-
dolaştı. istiyorlardı. hatsızlanmıştı.
B) Antep’ten darmadağınık duygular için- III. Beyşehir gölü hakkında ilginç haberler B) Çepe çevre ağaçlarla sarılı bir mey-
de ayırıldı. çıktı basında. danda toplandılar.
IV. Muş ovasında yılın bu döneminde ha-
C) İstambul’da kerestecilik yaptığını da C) Yukarı Haliç Apartmanı sakinleri de te-
sat var.
söylemişti. dirgin olmuşlardı.
V. Marmara Denizi, balıkçılığın önemli
D) Onu “Kaymakam Safa Bey” diye tanı- D) Süslüpüslü giyinmeyi sevmediğinden
alanlarındandır.
tacakdı. düğüne gelmedi.
E) Sen de biliyorsunki Karabük’ün yolları hangilerinde yazım yanlışı vardır? E) Hatay’ın Dört Yol ilçesinde birkaç yıl
çamurludur. öğretmenlik yaptı.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
11. 14. 17.

I. Ter kokuyordu Harran Ovası’nın tarla- I. Karadeniz kıyılarında güzel şehirler Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım
ları. kurulmuş. yanlışı yoktur?
II. Irgat havaları duyuluyordu uzaktan. II. Aynalıkavak konağı, geçen hafta turiz-
A) Muhayyeleme sığmıyan beyaz bir bina
III. Ekin biçiyordu yalın ayaklı Urfa kızları. me açıldı.
B) Ve kocaman bir bahçeki oyundan bü-
IV. Gaziantep yollarına yağmur yağıyor- III. İstanbul’un Şirinevler civarında oturu-
yük
du. yordu.
C) Duvardaki levhaları ezberledim, masal
V. Şehit Ahmet mahallesinde bir çocuk IV. Çevrede çok sayıda lavantaçiçeği de
gibi
ağlıyordu. vardı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden D) Dolabıma yapıştırdım yanyana, bir za-
hangilerinde yazım yanlışı vardır? fer saadetiyle
E) Ver sen bir ölçek, bir ölçek daha, binyıl
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
ötesinden
15.
12. Güleryüzlü bir adam, onlara gerçeküstü
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ya- I II

zım yanlışı vardır? olaylar anlatarak, onları çocuklar gibi eğ-
18.
A) Odasını boyarken her zamanki gibi fil- lendiriyordu. Feyzi Paşa Sokağı’nda oyna-
Bir an, bir an ki herşey farkında
dişini tercih etmişti. III
Her gün aynı vakit semadan geçer
B) Bazı uyarıları gözardı ettiği için proje- yan çocuklar da onları dinliyordu. Kendisi
Biran ki cesaretin büyük sessizliği
sini zamanında bitirmemişti. ön yargılı olduğundan adamı dinlemektense
Hisin ve akılın sonsuz memleketinde
C) Badem ağaçları arasına ağaçkakan IV
seslerinin tıkırtıları duyuluyordu. çocukların oyununu seyrediyordu. Allah’a mevcut veriliyor
D) Çıtkırıldım kişilerle dostluk kurmaktan V Kainat hazırol vaziyetinde
kaçındığımı biliyordu. Bu cümlede numaralanmış yerlerden Yukarıdaki altı çizili sözcük veya sözler-
E) Onunla öğleüstü buluşmak üzere Ba- hangisinde yazım yanlışı vardır? den kaçının yazımı yanlıştır?
kıköy’den yola çıktık. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
18. D 17. C 16. C 15. A 14. D 13. D 12. B 11. E 10. E 9. B 8. C 7. B 6. D 5. E 4. C 3. E 2. A 1. D Cevaplar

Noktalama İşaretleri 3. Modül Test 10
1. 4. 7.
(I) Türkiye’de bilimle uğraşanlar, sanat Avusturyalı çalıştırıcı Markoviç (I) Ruhi Boğaz’a bakıp kitap okuyorum (I) Aklımda
eseri peşinde koşmaz. (II) Sanata, romana Su’nun (II) o genç opera öğrencisinin, bilinmedik bir şairden dizeler (II) Martılar
düşkün halkın beklentisini önemseyen bir söylediği türküleri dinleyince “İlk defa Türk uçuşuyor üzerimde (III) Gözlerinde ışıl ışıl
bilim adamı olarak siz, sanat eseri yazıyor- müziğinin bu kadar güzel olduğunu görü- bir mutluluk (IV) Dizelerle çöküyor; martı-
sunuz. (III) “Bâbil’de Ölüm İstanbul’da Aşk” yorum (III)” demekten kendini alamamış. larla ayağa kalkıyor iç dünyam (V)
romanı da diğer kitaplarınız gibi geniş bir Ruhi Su (IV) böyle bir yetenekle sanat dün- Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
yankı buldu. (IV) Yanılmıyorsam, yirmiden yasında yer edindi. Bugün de türküleri (V) hangilerine üç nokta (…) nokta getirile-
fazla baskısı yapıldı kitabın. (V) Bir ilim sazı hatırlanıyor. bilir?
adamının roman yazmasına da pek alışık Bu paragrafta numaralanmış yerlerden A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
olmadığımız için soruyorum: Bu romanla hangisine virgül (,) getirilemez?
okuyucuya hangi mesajı vermek istediniz? D) III. ve V. E) IV. ve V.
Bu paragrafta numaralanmış cümlelerin
hangisinde noktalama eksikliği vardır?
2. 5.
Ben, ne zaman bir yazı için bilgisayarın ba- Radyodan yükselen kimi şarkıların sözleri-
şına otursam şöyle düşünürüm ( ) “Şimdi ne inanamıyorum (I) Bakkal dönüşü kese
8.
yazacağım yazı, daha önce yazdığım ya- kâğıdına tükenmez kalemle karalanmış Aşağıdaki cümlelerden hangisinin so-
zılardan güzel olmalı!” Her defasında aynı cümleler gibi, özensiz (II) anlamsız ama nuna ünlem (!) işareti konmalıdır?
duygu ile yazıya başlamak ( ) çıtayı tedri- muhakkak kafiyeli. Biz ne zaman böyle ol- A) Yazarın son deneme yazılarını nasıl
cen yükseltmek gerektiğini size gösteriyor duk (III) Kafiye olsun da taştan olsun diye buldun
ve siz ister istemez cümlelerinize şiirsellik mi bakıyoruz söze (IV) Yan yana gelmiş ke-
B) Sizi Eminönü vapurunda bulamayınca
katıyorsunuz ( ) Özenerek, çok okuyarak limelerde ne bir ahenk, ne bir dil oyunu, ne
şaşırdım
ve çok çaba harcayarak ( ) bir özen, ne bir duyarlılık (V)
C) Fizik testlerini doğru çözdükçe ben de
Bu paragrafta ayraçla belirtilen yerlere Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
seviniyorum
aşağıdakilerden hangisinde verilen nok- hangilerine aynı noktalama işareti geti-
talama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? rilmelidir? D) Sizinle tartışırken ne diyeceğimi bile-
miyorum
A) (:) (,) (.) (…) B) (:) (,) (!) (…) A) I. ve II. B) I. ve V. C) III. ve IV.
E) Bahçenin ortasında yapılan kulübe ne
C) (:) (;) (…) (!) D) (;) (!) (,) (…) D) III. ve V. E) IV. ve V. kötü
E) (,) (;) (:) (…)
3. 6.
Çok şiir okurum, günümüz şiiri dâhildir Benim mevsimlerim, başkalarının mevsim-
buna ama ben hiç şair olmadım. lerine şunun için benzemez (I) Seviyorsam
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül bahar hep sürer (II) Her ayrılık kıştır ben-
bu cümledeki göreviyle kullanılmıştır? de (III) Dünyayla aram iyiyse, yaşamak tat 9.
A) Şairler, şiirin sıradan kişilerce anlaşıl- veriyorsa, huzur yanı başıma sokulmuşsa Çınarcık Kestanelik’teki çay bahçesinde
masından rahatsız olurlar. ruhumda tek bir mevsim hüküm sürer (IV) otururken şunu yazmışım defterime ( ) “Ço-
Yaz. Huzur beni bırakıp gittiğinde dünya cukluk bitti, çocukça gençlik çağım da bitti.
B) İri yarı, sağlıklı bir genç, karlar içinde
(V) benim için baştan başa sonbahar renk- Bildiğim şu ki, hiç çalışmadığım bir ders,
bize yol gösteriyordu.
lerine bürünür. yaşam!”
C) Saraylarla köşkleri dolaşırken neden- Yukarıda ayraçla belirtilen yere aşağı-
Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
se başım dönüyor, diyordu. daki noktalama işaretlerinden hangisi
hangilerine iki nokta (:) getirilebilir?
D) Kitapçılar, çoğu okurca sevilmedikleri- getirilmelidir?
ni bilirim, en iyi dostlarımdır. A) I. ve III. B) I. ve IV. C) III. ve IV.
A) (;) B) (!) C) (,) D) (.) E) (:)
E) Günlüğünü yazdı, defterini çekmeceye D) III. ve V. E) IV. ve V.
koydu, çekmeceyi kilitledi.

Noktalama İşaretleri
10. 12. 15.

Şeb-i Arus törenleri Mevlana düşüncesinin Üsküdar’da bir kıyı parkındayım (I) Elimde Hiç huzurlu bir insan yüzü gördünüz mü ( )
I bir felsefe kitabı (II) Karşımda masmavi bir Uykuya dalmak üzere olan ya da uyuyan
deniz (III) Martıların sesleri deliyor kitaba bir insan yüzü ( ) Kendisini uzun zaman-
tartışıldığı TV programları, internetteki sos-
yönelen dikkatimi (IV) Martılar da haklı; bu dır gitmek istediği yere götürecek olan bir
yal paylaşım sitelerinde onun eserlerinden güzel manzara karşısında kitap okunur mu trene, bir vapura ya da bir otobüse binmiş
alıntılanan özlü sözler hatta o sık tekrarlanan hiç (V) de başını hafifçe geriye doğru yaslamış bir
“Ah ne güzel söylemiş pir ” içlenmeleri Bu parçada numaralanmış yerlerden insan yüzü ( ) Herkesin kendisine yabancı
hangilerine üç nokta (…) konmalıdır? olduğu şehrin kalabalık meydanında kay-
II III IV
gıyla beklerken omzuna dokunan bir elle
Hepsi bir uzaklığın ifadesi. Farkındasınız A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
bekleyişi sona eren bir insan yüzü ( )
değil mi Onu andıkça bizden daha da D) III. ve V. E) IV. ve V. Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa-
V ğıdakilerden hangisinde verilen nokta-
uzaklaşıyor Mevlana. lama işaretleri sırasıyla konmalıdır?
Bu parçadaki numaralanmış yerlere ge- A) (?) (…) (…) (...) B) (!) (,) (,) (.)
tirilecek noktalama işaretleri, aşağıda- C) (!) (…) (…) (.) D) (:) (…) (…) (…)
kilerin hangisinde doğru verilmiştir?
13. E) (:) (,) (,) (.)
I II III IV V
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç-
A) (,) (,) (!) (…) (?) la belirtilen yere iki nokta konamaz?
B) (!) (,) (…) (.) (:) A) Şairlerin gözlerini tarihî gerçeklere çe- 16.
C) (-) (;) (.) (.) (:) viren akımı biliyorum ( ) parnasizm. (I) Gökyüzünde tek bulut yok. (II) Ayakla-
D) (!) (,) (.) (...) (:) B) Yanınızda üç şey bulunmalıdır ( ) kalem, rımızın altındaki manzara soluk kesici…
kâğıt, silgi. (III) Dicle yaklaşık iki yüz metre altımızda
E) (:) (,) (.) (.) (?)
C) Bir şair, şiirden şöyle söz ediyor ( ) “Şiir kıpırtısız akıyor. (IV) Hemen altımızdaki
öğrenilmez; bulunur.” caminin altı yüzyıllık minaresine sarık gibi
D) Aramızda öykü yazan da vardı ( ) Bir- kondurulan leylek yuvası bugün boş. (V)
kaçı da başarılı olmuştu. İki yıldır Hasankeyf’ten, ayrılmadığı söyle-
nen “cemşit” adlı leyleğin şimdilik ava gitti-
E) Bir anda aklına çok şey geldi ( ) araba-
ğini söylüyorlar.
sı, evi, yazlığı, bağı, bahçesi…
hangisinde yazım veya noktalama yan-
lışı vardır?
11.
Bana şöyle seslendi: “Her şeyin en önemli
I 14. 17.
noktası başlangıcıdır. Bunu biliyorsun, de- Apartman geniş bir caddenin orta yerinde (I) Geçen Pazartesi, yağmurlu, soğuk bir
II (I) Yüzü güneşe dönük (II) Yaşlı ressamın, İstanbul sabahında, alacakaranlıkta düş-
ğil mi! Bu, en çok genç ve körpe kimseler apartmanın kalbi dediği, geniş bir pencere- tük yollara. (II) Ucuz bilet avcısı dostum,
III si var (III) Bu geniş pencerenin bulunduğu pıromosyonları takip edip üç ay önce 70
için geçerlidir; Çünkü insan, tam o çağlarda ana koridorun maviye boyanmış zemini TL’ye gidiş bileti almıştı. (III) Ama hava
üzerine tüy kadar hafifmiş gibi duran bir alanı yolu bir kalabalık, bir kalabalık? (IV)
IV V
biçimlenir, hangi kalıbın damgasını taşımasını ağaç resmi (IV) Dört bir yanına çiçekler Bir adım ilerleyemedikki uçak kalktı, bilet-
serpiştirilen ağacın dalları hafif eğilmiş (V) lerimiz yandı. (V) Bizim de bir yıldır hayal
istersen o kalıba girer.”
Yukarıdaki numaralanmış yerlerden ettiğimiz gezi, bir başka bahara kaldı.
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin han-
hangisine ötekilerden farklı bir noktala- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
gilerinde noktalama yanlışı vardır?
ma işareti konmalıdır? hangisinde hem yazım hem noktalama
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. yanlışı vardır?
D) III. ve IV. E) IV. ve V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
17. C 16. E 15. A 14. D 13. D 12. B 11. D 10. A 9. E 8. E 7. C 6. B 5. C 4. C 3. E 2. A 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Yağmur nazlanarak yağıyor kentin üstüne “Nasıl başardınız ( )” diye sorulduğunda, Geçen yüzyılın başında dünyanın büyük
(I) Sokaklarda koşuşturan insanlar (II) Ara- hemen “Doğru zamanda, doğru yerde( ) bir bölümünü egemenliği altında tutan (I)
ba bekleyen akşam yolcuları (III) En güzel doğru kişilerle çalışarak” diye cevap veren- Türkiye’de de resmî kültür konumuna çı-
şehir fotoğrafları böyle günde çekilir (IV) leri ilgiyle izliyorum ( ) “Vay be ( )” diyorum kan Batı kültürü (II) bugünün dünyasında
Şehir ezer insanı üç damla yağmur, cad- içimden. Oysa bir hatırlasalar ( ) Başlan- sorgulanıyor (III) ona alternatif olabilecek
delerle buluştuğunda (V) gıçta endişe içinde nasıl da titriyorlardı ( ) (IV) daha yerli (V) daha sade bir kültür ara-
Bu parçada numaralanmış yerlerden Aşağıdakilerden hangisi bu metnin nıyor.
hangilerine nokta (.) getirilemez? noktalamasında kullanılacak işaretler- Bu cümlede numaralanmış yerlerden
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. den değildir? hangisine virgül (,) konmazsa anlam ka-
A) (;) B) (!) C) (,) D) (…) E) (?) rışıklığı olur?
5.
Sevgili okurlar ( ) Çeyrek asrı geçen ga- 8.
zetecilik serüvenim boyunca yazmak hep Temel önceliklerim nedir (I) ne olmalıdır
hayatımın temel parçalarından biri oldu ( ) (II) Bunlara göre nasıl bir düzen tutturma-
2. Nasıl yaşıyor ( ) düşünüyor ( ) konuşuyor- yalım (III) Her ne kadar bir yanımı günün
Ünlü edebiyat ustası (I) şiir (II) deneme (III) sam köşemde de onları paylaştım ( ) Ama getirdiği tazeliklere, yeniliklere açık tutsam
roman (IV) öykü ve makale yazdı (V) adını bugünden sonra bu paylaşıma son vermek da geçmişin gölgesinde bekleyenlerden
deneme ve romanlarıyla duyurdu. durumundayım. hangileri gün ışığına çıkmalı (IV) Bunu be-
Bu cümlede numaralanmış yerlerden Bu paragrafta ayraçla belirtilen yerle- lirlemek için kime danışmalı, bilmiyorum
hangisine ötekilerden farklı bir noktala- re aşağıdakilerden hangisinde verilen (V)
ma işareti getirilmelidir? noktalama işaretleri sırasıyla getirilme- Bu parçada numaralanmış yerlerden
lidir? hangilerine soru işareti konamaz?
A) (:) (,) (,) (.) (;) B) (!) (.) (,) (,) (.) A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
C) (:) (;) (,) (,) (;) D) (;) (:) (,) (,) (;) D) II. ve V. E) IV. ve V.
E) (,) (;) (,) (,) (…)
6. 9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak Behçet Necatigil, modern Türk şiirinin kök-
işareti (“ ”) yerinde kullanılmamıştır?
I
A) Bu yaz Kemal Tahir’in “Devlet Ana” ro- lerini geleneksel Türk şiirinde, arayan şair-
manını bir kez daha okudum.
3. II
B) Birkaç kez “Hayır!” dememe rağmen
Her akşam bu yokuştan böyle ağır ağır mı lerimizden, eleştirmenlerden, edebiyat ta-
bana bir daha dergi yazarlığı teklifi
çıkıyorsun (I) Kalabalıklar içinde yalnız mı- geldi. III IV
sın (II) bu sokaklar sana yabancı mı (III) Ah- rihçilerinden çok etkilenmiştir, diyemem.
C) Yahya Kemal “20. yüzyılın büyük şairi”
met Haşim’e mi özendin (IV) senin Ahmet
genç şairlere karşı epey acımasızdı. V
Haşim gibi olman imkansız değil mi (V)
D) Yazar, şöyle diyordu: “Merakla bekle- Bu cümledeki noktalama yanlışının gide-
Bu parçada numaralanmış yerlerden
nen bir kitabı bitirmek zordur.” rilmesi için numaralanmış virgüllerden
hangilerine soru işareti getirilemez?
E) “Yazko Edebiyat” dergisine gönderilen hangisi atılmalıdır?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. her şiiri okumak için zaman ayırdım. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
D) II. ve IV. E) IV. ve V.

10. 13. 16.

Başlangıçta Garip grubunun sadece üç şa- (I) Hikâyeniz zoraki, bir Romantizmle dolu. İskoçya küçük bir ülke (I) Çok da önemli
iri vardı ( ) Orhan Veli ( ) Oktay Rıfat ve (II) İnandırıcı değilki anlattıklarınız… (III) beyinler yetiştirmiş (II) Edinburgh’a akın
Melih Cevdet ( ) Hatırlıyamadım, daha önce de bize yazmış akın turist geliyor dünyanın her yerinden
Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa- mıydınız? (IV) Hikâyenizden başka birşey (III) Burada turistleri gezdiren her rehberin
ğıdakilerden hangisinde verilen nokta- yok elimizde… (V) “Bir Nesil Tükendi” baş- söylediği bir söz var (IV) “Burası yazarlar
lama işaretleri sırasıyla konmalıdır? lıklı hikâyenizi, gelecek sayımızda görebi- ve şairler şehridir (V) İnsana ilham verir.”
lirsiniz. Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
A) (;) (,) (…) B) (:) (,) (!)
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisine iki nokta (:) konmalıdır?
C) (:) (,) (…) D) (;) (,) (.) hangisinde yazım veya noktalama yan- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) (:) (,) (.) lışı yoktur?
11. 14.
Heyecan, yitirilen bir şey midir? (I) Antalya’da hiçbir kitapçıya uğramadım. 17.
(II) Sorun tenbelliğim değil, şu: İstan- (I) Şiir (II) sancıları başlayınca uyumak
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül
bul’dan bir valiz kitapla gelmiştim. (III) Ge- imkânsız (III) diyen şair, kısa sürede çok
(,) bu cümledeki işleviyle kullanılmıştır?
zip tozmakdan çoğunu okıyamadım. (IV) sayıda şiir yazmış (IV) hiçbir şiir dergisi, o
A) Hiç kuşkusuz düzen, kuralcılık ve te- Okunmamışlara yenilerini eklemek de ayrı şiirleri yayımlamak istememiş(V) Hepsi, iki
mizliği önemsiyorum. bir dert. (V) Kitap taşıyıp da okumamak za- eksik belirtmiş (VI) Dizeler uzun ve dil ağır
B) Tembel bir şairim, şiirlerimin düzeltme- manla kötü bir alışkanlığa dönüşüyor diye (VII) Haklı değiller mi sizce (VIII)
sini çok geç yaparım. düşünüyorum! Yukarıdaki numaralanmış yerlerle ilgili
C) Genç yayıncılar, yazın ustalarının de- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
ğerin pek bilmiyor. olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez?
D) Genç yazarlarla konuşurken dil, dil, dil nemez? A) I. ve III. yerlere aynı noktalama işareti
diyordum o zamanlar. A) I. cümlede, yazım veya noktalama yan- konmalıdır.
E) Şiirlerimi yayımlamazsanız da gönde- lışı yoktur. B) II. ve IV. yerlere aynı noktalama işareti
ririm, diyordum. B) II. cümlede, yazım yanlışı vardır, nok- konmalıdır.
talama doğrudur. C) V. ve VII. yerlere aynı noktalama işare-
C) III. cümlede, birden çok yazım yanlışı ti konmalıdır.
vardır. D) VI. yere iki nokta (:) konmalıdır.
D) IV. cümlede, hem yazım hem noktala- E) VIII. yere soru (?) işareti konmalıdır.
ma yanlışı vardır.
12.
E) V. cümlede, sadece noktalama yanlışı
(I) Genç sinema yazarı Uygar Şirin (1972), vardır.
geçtiğimiz haftalarda ilk romanını yayım-
ladı. (II) Kitabın adı çocukça: “Anne, Tut
Elimi”. (III) Okumaya başladığımda hemen
“sinemasal” bir atmosfer bekliyordum. (IV) 18.
Yanılmışım: çünkü romanın ilk sayfala- 15. Faruk Nafiz’in şiir türünde dört eserini hatırlı-
rından başlayan bir şiirsellik var. (V) Onu Ona sormak istediğim ilk soruyu size de yorum ( ) Şarkın Sultanları ( ) Dinle Neyden
okurken Dağlarca’nın o güzel ve ürpertici sorayım ( ) Romancılar ( ) kendi anlatım ( ) Gönülden Gönüle ( ) Çoban Çeşmesi ( )
“Çocuklar Korkunç Allah’ım” adlı şiiri geli- biçimlerine nasıl ulaşırlar ( ) Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa-
yor aklınıza. ğıdakilerden hangisinde verilen nokta-
Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa-
Bu parçadaki numaralanmış cümleler- ğıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla konmalıdır?
den hangisinde noktalama yanlışı var- lama işaretleri sırasıyla konmalıdır? A) (:) (;) (;) (;) (.) B) (:) (,) (,) (,) (…)
dır?
A) (:) (,) (?) B) (!) (,) (?) C) (.) (:) (?) C) (:) (,) (,) (,) (.) D) (;) (,) (,) (,) (.)
D) (:) (;) (?) E) (:) (,) (!) E) (;) (,) (,) (,) (…)
18. C 17. B 16. D 15. A 14. D 13. E 12. D 11. C 10. E 9. B 8. B 7. A 6. C 5. B 4. A 3. D 2. E 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Duvarda saat ağır ağır dokuzu vurdu (II) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa Kitapta anlatıların kışkırtıcısını yahut kay-
Dar taş avluda ekmek almaya giden, güç- çizgi kullanıldığı yere uygun değildir? nağını yazarın şu ifadesinde bulabiliriz:
süz kuvvetsiz takunya sesleri (III) Taşlara A) Konferansta öğrenci – öğretmen ilişki- “İçimdeki her şey hiç olmadığı kadar görü-
çarpan uykulu bir inşaat küreğinin zayıf si ele alındı. nür hâle geliyor, keskinleşiyor... Dışımı saran
sesi (IV) Şehir, uykudan uyanmak üzerey- huzursuz uyku, içimde isyanlar çıkartıyor…
B) 1940 – 1970 yılları arasında edebiyatı-
di pazar sabahı (V) Çocukların çantalarını Yaşadığım zaman boyunca hafızamda biri-
mız canlı bir dönem geçirdi.
sırtlayıp okula gitmedikleri, çın çın çınla- ken ne varsa tek tek karşıma dikiliyor.”
madığı o sabahlarda ben, daktilonun ba- C) İzmir – Antalya gibi şehirler, İstanbul
Bu parçada aşağıdaki noktalama işa-
şında bulunurdum ve Ankara’nın gölgesinde kalıyor.
retlerinden hangisi, yerinde kullanılma-
Bu parçada numaralanmış cümlelerden D) Türk – Rus Dostluk Grubu, daha çok mıştır?
hangilerinin sonuna ötekilerden farklı ticaretle ilgileniyor.
A) İki nokta B) Nokta
bir noktalama işareti konmalıdır? E) “–de” eki birçok öğrenci tarafından
“de” bağlacıyla karıştırılıyor. C) Tırnak işareti D) Virgül
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
E) Üç nokta
D) II. ve V. E) IV. ve V.
2.
“Kim o ( )” dedi karaltının içinden gelen bir 5. 8.
ses ( ) Tarihte geçen birçok kavramın derslerde ya
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç
Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere kona- ötekilerden farklı bir görevde kullanıl- da günlük hayatta kullanıldığı hâlde anlam-
cak noktalama işaretleri, aşağıdakilerin mıştır? larının ve nereden türediğinin bilinmediğini
hangisinde vardır?
A) Görsel araçlar (bilgisayar, televizyon) de fark ettim. Bu duruma bir örnek vereyim.
A) “Neden buradayım?” diye sordu se- öğretmenin yerini tutamaz. I II
sinin kapı ardından duyulmasına izin
B) Yazın ustaları (şairler, yazarlar), toplu- Hepimizin bildiği Sokullu Mehmet Paşa’nın
vermeden.
ma yön verme görevini üstlenemez. Sokullu lakabı nereden geliyor? Ya da onun
B) “Gümrük ne de kalabalık!” demişti, uzak-
C) Batı ülkeleri (Fransa, İngiltere, Alman- III
lara yük götüren uzun araçların şoförleri.
ya…) edebiyat alanında geriliyor. gerçek adı ne! İşte bu belirsizlikler, beni
C) “Dışarıda ürkütücü bir uğultu… İçimde
D) Otobiyografi (öz yaşam öyküsü), ülke- IV V
anlaşılmaz bir umut…” diyerek şaşkın-
mizde yaygınlaşan bir yazı türü değil- tarih araştırmalarına yönlendirdi.
lığını dile getirdi.
dir. Bu parçadaki numaralanmış noktalama
D) Nasıl gelebildiniz? Sizi burada görmek,
E) Medya çalışanları (gazeteciler, televiz- işaretlerinden hangileri yerinde kulla-
sizinle konuşmak ne büyük mutluluk!
yon muhabirleri) toplumu iyi tanımak nılmamıştır?
E) Kaptanın yardımcısı seslendi: “Her- zorundadır. A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
kes, yarım saat içinde büyük kafeter-
yada hazır bulunsun!” D) II. ve IV. E) IV. ve V.
3.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin so-
6. 9.
nuna ünlem işareti (!) getirilemez?
Hayatın her kıvrımına eğilen bir dikkatle Kitabınızın ilk cümlesi şu ( ) “Neden şiir oku-
A) Eleştirmenlerin şiirlerimle ilgili yazıları yoruz ( )” Bu metni okuduğumda aklıma ister
beni şaşırttı insanın daha çok, açgözlülüğü (I) sabırsız-
lığı (II) çaresizliği öne çıkarılıyor bu metin- istemez “Şiir neden yazılır ( )” sorusu geldi ( )
B) Genç sanatçılar eleştirmenlerce des- Bu soruya cevabınız ne olurdu ( )
lerde (III) bazılarını okurken ise bir sevinç
teklense ne iyi olur Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa-
yerleşiyor içimize (IV) bir mutluluk sarıyor
C) Çevirmenler, Batı ülkelerinde nasıl da bizi (V) bir umut tutuyor elimizden. ğıdakilerden hangisinde verilen nokta-
el üstünde tutuluyor lama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
Bu cümlede numaralanmış yerlerden
D) Eyvah, zarfın üstüne adresimi yazma- hangisine ötekilerden farklı bir noktala- A) (:) (?) (?) (.) (?) B) (!) (?) (?) (.) (!)
yı unuttum ma işareti konmalıdır? C) (:) (,) (,) (.) (?) D) (;) (?) (?) (.) (?)
E) Ey bu vatan için bedenlerinden vazge- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
çen yiğitler E) (!) (,) (,) (.) (…)

10. 13. 16.

Her aşırılık, bir noksanlığın tezahürüdür; Aşağıdakilerden hangisi yazım ve nok- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa
I II talama bakımından doğrudur? çizgi (-) yerinde kullanılmamıştır?
ya da şöyle diyelim: Her aşırılık bir kusuru A) Yazar, öyküyle ilgili şöyle diyor: “Öykü, A) İkinci Yeni şairleri -Turgut Uyar, Cemal
III sezgi denizinde tutulan balık değildir.” Süreya vb.- toplumsal değerleri yok
B) Yazar, öyküyle ilgili şöyle diyor; “Öykü, saydılar.
da beraberinde getirir. Genç şair, uğraşını
sezgi denizinde tutulan balık değildir.” B) İkinci Yeni şairlerinden biri -sanırım
IV
C) Yazar, öyküyle ilgili şöyle diyor: “öykü, Cemal Süreya- folklorun şiire düşman
tabii bir seyir içinde sürdürebilse, geçilmesini olduğunu söylüyor.
sezgi denizinde tutulan balık değildir.”
gereken yolu salimen kat edebilse bunalıma C) İkinci Yeni şiiri, 1950-1980 arasında
D) Yazar, öyküyle ilgili şöyle diyor: “Öykü
düşer mi hiç? sezgi denizinde, tutulan balık deyildir.” çizgisini ancak bulabildi.
V E) Yazar, öyküyle ilgili şöyle diyor: “öykü, D) İkinci Yeni şiiri, şairlerin toplumla ilişki-
Bu parçada numaralanmış noktalama sezgi denizinde tutulan balık değildir!” sine -benim görüşüme göre- olumsuz
işaretlerinden hangisi yanlış kullanıl- bir boyut getirdi.
mıştır? E) İkinci Yeni şairleri -şiir, sokaktan uzak-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. laştıkça yücelir- sandılar.
14.
Bu kuşakdan dört şairden sözediliyor ama
dikkatimi çeken iki şair var; İsmet Özel ve
Ataol Behramoğlu…
Bu cümledeki yazım ve noktalama yan-
11. lışlarını düzeltmek için aşağıdakilerden 17.
hangisi yapılmaz?
Şimdiye kadar şiirlerimin ortak noktasını Cartagena, Kolombiya’nın kuzeyinde, Ve-
genellikle üç kavram oluşturdu (I) aşk (II) A) “kuşakdan” sözcüğü “kuşaktan” biçi- nezüela sınırına yakın, Karayip Denizi’ne
ölüm ve zaman (III) Bu üç mefhum (IV) minde yazılır. kıyısı olan yaklaşık bir milyon nüfuslu, ha-
kendi içinde alt kavramlara kapı açıyor (V) B) “sözediliyor” sözcüğü “söz ediliyor” bi- reketli bir şehirdir (I) Ekvator çizgisine fazla
Yukarıdaki numaralanmış yerler, nokta- çiminde yazılır. uzak olmadığı için yıl boyunca sıcak iklime
lama işaretleri bakımından ikişerli eş- sahip (II) Mart, nisan, mayıs, ekim, kasım
C) “ama” bağlacından önce noktalı virgül
leştirilse hangisi dışarıda kalır? (III) Her ay güneşli (IV) Türkiye’nin soğu-
(;) konur.
duğu mevsimde nice Türk çekiyor oralara
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Noktalı virgül (;) yerine (:) nokta konur. bu şehir (V)
E) Üç nokta (…) yerine nokta (.) konur. Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
hangisine nokta (.) getirilemez?
15.
12. Bazıları da şöyle düşünüyor... Aile, hem
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç- I
la belirtilen yere virgül (,) getirilemez? şefkatli hem de entrikacıdır; özgürlüğe
A) Cesareti ( ) özverisi ve vefasıyla nam II
düşman, kardeşliğe yuvadır. Ne kötü bir 18.
salmıştı.
yaklaşım! Bunu söyleyenler, gerçek özgür- Yıldan yıla gelişen (I) Türkiye’nin en geliş-
B) İş, iyi insanların ülkesinde daima sözün miş kentlerinden biri olmaya her gün biraz
ardılıdır( ) diyordu. III IV
lüğü tatmamışlardır. İnsanların gönüllü bir daha yaklaşan (II) Karaman (III) İstanbul
C) İyi bir şiir için ne gerekli? Âhenk( ) âhenk (IV) sanayicilerinden umudunu kesince (V)
( ) âhenk… uyumluluk içinde olması özgürlük değil mi?
aşını kendi yağıyla kavurmuş bir şehirdir.
V
D) Yazısını bitirdi ( ) tashih etti ve elektro- Yukarıdaki numaralanmış noktalama Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
nik postayla gönderdi. işaretlerinden hangisi yerinde kullanıl- hangisine virgül getirilmezse cümlenin
E) Arkadaşlar ( ) Bu yarışmanın birincisi mamıştır? anlamı değişir?
mutlaka biz olacağız. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. A 17. C 16. E 15. A 14. C 13. A 12. E 11. A 10. B 9. A 8. D 7. E 6. C 5. D 4. C 3. A 2. A 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir Dudaklarım kilitli bir mücevher kutusu gi-
işareti yerinde kullanılmamıştır? noktalama yanlışı vardır? biydi (I) Dilde ne bir kıpırtı ne bir söz (II)
A) Banka müdiresi (adı Tülin olacak), pa- A) Orta yaşlı kadın, elini göğsüne götüre- Benden beklenen bir sözcük, pırlanta
ramızı ancak beş günde alabileceğimi- rek “Şükretmek gerek.” diyor. değerine bürünmüştü dudaklarımda (III)
zi söyledi. Gözlerimin önünde yeşilin bin bir tonu (IV)
B) Yazının başlığını “Uzak Bir Ülkede
İçimde kapkara bir boşluk (V) Polatlı’ya
B) Hafta sonunda (özellikle pazar günü), Yaşlı Bir Adam” olarak belirledi.
yaklaştıkça benimle geçmişim arasındaki
Ankara’nın çevresindeki piknik yerleri C) Kimi zaman “ulus” kavramı hakkındaki uçurum büyüyordu.
tıklım tıklım olur. tartışmalar mecrasından çıkıyor.
C) Ayhan Bey (öfkeli bir sesle), “Gidin bu- D) Şairin; “İnsan duyar yerin dile gelmiş hangilerine üç nokta getirilemez?
radan!” diye bağırınca yaşlı müşteri, sükûtunu.” dizesi çok etkileyicidir.
fileyi yere atıp gitti. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
E) Yahya Kemal o şiirde şöyle diyor: “Ey-
D) Mahalle muhtarı, (Herkes vali karşı- lüllerin bu hüznü geçer ta iliklere.” D) III. ve IV. E) IV. ve V.
lama töreninde bulunsun) diyerek çok
uğraşmış, çok ter dökmüştü.
E) O gün emekli bir adam (sözüne, duru-
şuna göre eski bir askerdi) terzihaneyi
bir gün için başka müşterilere kapattı. 5.
8.
Türkçenin yabancı sözcüklerin işgali ile
Marakeş’in iki ayrı yüzü var (I) Eski ve yeni.
karşı karşıya olduğuna kanıt mı arıyorsu-
Bu iki doku öylesine uyumlu ki (II) şehre
nuz? İşte size kanıt: Bir zamanlar dergile-
2. “Ağa Han Uluslararası Mimarlık Ödülü” ve-
rimizin adları Çığır (I) Varlık (II) Ağaç (III)
Bana İzmir’i mi soracaksınız? Sorun. Yeter rilmiş (III) Tarihi bölge büyüleyici yapılarla,
Çınaraltı… idi (IV) şimdi Aktüel (V) Capital
yeni şehir modern binalarla dolu (IV) Ana
I ve Focus oldu.
caddesindeki kaldırımları meyveli turunç
ki sormayın bunca sevdiğim şehirde niye Yukarıdaki numaralanmış yerlerden ağaçları süslüyor(V) Caddenin kenarların-
yokum diye? Yeter ki sormayın dönememe hangisine ötekilerden farklı bir noktala- da çeşitli mağazalar, lokantalar var.
ma işareti getirilmelidir?
II Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
nasıl bir şey? Sahi niye ama niye dönmüyo- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. hangisine iki nokta (:) getirilmelidir?
III A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
rum? İzmir’e dönmemek bu kadar kolay mı?
IV V
Yukarıdaki numaralanmış soru işaretle- 6.
rinden hangisi yanlış kullanılmıştır?
Edebiyat, okurla bağını, o heyecan fırtınasını 9.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. I. Dergide okunması gereken bir yazının
yitirdi Şairler, öteki şairler için yazıyor şiir-
I da başlığı şu : “Toplumcu Romancılar
Kim?”
lerini Romancılar, öykücüler, denemeciler
II. Derginin bu sayısısına, tanınan şair-
3. II lerin şiirlerini almak istiyorum: Saba-
Yaşlı adam sürekli erdemden bahsediyor de Kehanet değildi Neruda'nın “Yaşadığımı hattin Kudret, Mehmet Başaran, İlhan
(I) herkese kızıyor, sövüyor, bağırıyor, Berk, Behçet Necatigil…
III
çağırıyor (II) Hiç şüphesiz şuuru yerinde III. Şuur: Bilinç
fakat biraz şaşkın bir hâli var onun (III) İtiraf Ediyorum”da yazdıkları Hepsi bir bir
IV. Bugün aklımda farklı bir şehir var: Pa-
Hakikati biliyor ama hakikatle birleşmekte IV
ris.
zorlanıyor (IV) Belli ki, erdemin sertliğini gerçekleşti
V. Doğan Hızlan: müzikle edebiyat birbiri-
iyiliğin yumuşaklığıyla harmanlamakta geç V ne zıt alanlar değildir, diyor.
kalmış (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerden han- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
Bu cümlede numaralanmış yerlerden gisine ötekilerden farklı bir noktalama hangisinde iki nokta (:) yerinde kullanıl-
hangisine ötekilerden farklı bir noktala- işareti konmalıdır? mamıştır?
ma işareti konmalıdır?

10. 13. 16.

Yirmi yedi yıldır edebiyat öğretmenliği gö- Sana sevdiğim ve yıllardır okuduğum bir Selim İleri, edebiyatımızın yaşayan en
revini başarıyla sürdüren birinden ( ) geçen yazarın yirmi iki yıl sonra yayımladığı ilk I
gün şöyle bir yakınma dinledim ( ) “Gençle- hikâye kitabını yolluyorum ( ) “Fotoğrafı
önemli kalemlerinden biridir; Yazınımıza
rin kitapla ilişkisi çok acı ( ) Öğrenciler bile Sana Gönderiyorum”( ) Adı, senin çok şey
kitap okumuyor ( ) onlara okutmada zorluk ifade eder ( ) Okur musun ( ) II
çekiyorum ( )” Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa- şimdiye kadar onlarca öykü ve roman ka-
Yukarıda ayraçla belirtilen yerlere aşa- ğıdakilerden hangisinde verilen nokta- zandıran usta kalem, bu kez gerçek hayatla
ğıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla konmalıdır? yoğrulmuş bir hikayeyle okurlarının karşısına
lama işaretleri sırasıyla konmalıdır? A) (:) (.) (.) ( ?) B) (:) (. ) (.) (!) çıkıyor: Yağmur Akşamları. Geçen ay yayım-
A) (,) (:) (!) ( ,) (.) B) (,) (;) (!) ( ,) (.) C) (:) (.) (.) (…) D) (;) (.) (. ) (?) III IV
C) (,) (,) (!) ( ,) (.) D) (;) (:) (!) ( ,) (.) E) (:) (;) (,) (?) lanan kitap, kıyıda köşede kalmış bir yazarın
E) (,) (:) (!) ( ,) (…) küskünlüğünü anlatıyor.
V
hangisinde bir noktalama yanlışı vardır?
14.
11. (I) Hafif rüzgârların eşliğinde San Juan
İşte “Şiir nedir?” sorusunun cevabı ( ) (San Huan) limanına doğru süzülüyoruz.
Dünyaya veda ettik, atıldık doludizgin (II) Adanın rengârenk yüzüyle birleşen de-
nizin usul, usul gelen sesi huzurun davet-
En son koşumuzdur bu! Asırlarca bilinsin
çisi sanki. (III) Bu adalarda hayat, sabahın
Yukarıda ayraçla belirtilen yere aşağı- ilk saatlerinde başlıyor. (IV) Limana yana-
daki noktalama işaretlerinden hangisi şır yanaşmaz karaya ayak basmak için
getirilmelidir? sabırsızlanıyorum. (V) Çünkü orası, o ünlü
A) (;) B) (:) C) (?) D) ( ,) E) (.) Cenovalı kâşif Kristof Kolomb’un Amerika
kıtasının keşfine ilk tanık olduğu yer.
hangisinde bir noktalama yanlışı vardır?
17.
(I) Her Karayip sakini, “Kolomb ilk bizim mi-
safirimiz oldu,” der. (II) Ancak tarihi belge-
ler incelendiğinde ilk ayak basılan adanın
12. Porto Riko olduğu çok net anlaşılır. (III) Bel-
ki bu şans, adayı el üstünde tutan bir liman
Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ay-
yapmış ve ada ismini İspanyolcada “zengin
raç içindeki noktalama işareti ile ilgili
liman” anlamına gelen “Estado Libre Asoci-
değildir?
ado de Puerto Riko”dan almış. (IV) Adaya
A) Cümle içinde geçen eser adları ve yazı 15. ayak bastığımızda çok neşeli bir orkestra,
başlıklarını belirtmek için kullanılır. (Ayraç) İstanbul’u anlatan her gezgin (I) İstan- sıra dışı müzikler eşliğinde bizleri karşı-
B) Açıklamalardan önce kullanılır. (İki nokta) bul’da hangi amaçla dolaşırsa dolaşsın, lıyor. (V) Karayip Adaları’nın insanları da
C) Benzer yargıların devam edeceğini be- Osmanlı eserlerini anlatır (II) tarihi köşkle- müzikleri gibi son derece cana yakın, güler
lirtmek için kullanılır. (Üç nokta) ri (III) sarayları (IV) camileri (V) külliyeleri yüzlü, samimiydiler; bizlere mambo eşliğin-
gezilmeyi ve tanıtılmayı hak eden yerler de, Hindistan cevizi ve ananastan oluşan
D) Saat belirten sayıyı dakika belirten sa-
olarak konu edinir. yerel içecekleri pinocolado ikram ediyorlar.
yıdan ayırmak için kullanılır. (Nokta)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerden Bu parçada numaralanmış cümlelerden
E) Anlam karışıklığını engellemek için
hangisine ötekilerden farklı bir noktala hangisinde bir noktalama yanlışı vardır?
kullanılır. (Virgül)
işareti getirilebilir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
17. A 16. B 15. B 14. B 13. A 12. A 11. B 10. A 9. E 8. A 7. B 6. C 5. D 4. D 3. A 2. B 1. D Cevaplar

1. 4. 8.
Türkiye’nin her yerine yağan kar Arda- Kışın Anadolu farklı bir güzelliğe bürü- Aydın, Batı Akdeniz’in en güzel şehri, Batı-
han’da farklı bir forma bürünür ( ) Kristal nür(I) Bembeyaz örtünün süslediği göller, lı turistlerin yanında yerli turistlerce en çok
görünüme sahip karlar yıldızlar yerdeymiş ağaçlar ve yapılar unutulmayacak kareler tercih edilen tatil kentlerindendir.
gibi parlar ( ) Sebati Karakurt burası hak- ortaya çıkarır (II) Amatör ya da profesyonel Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül
kında şöyle der ( ) “Binalarıyla Rus edebi- tüm fotoğraf tutkunlarının Türkiye’nin en iyi bu cümledeki göreviyle kullanılmıştır?
yatını yaşarsın, başka zamana götüren bir kış karelerini yakalayabileceği yerleri jüri-
A) Kışın karlarla kaplı bu vadide, Sümela
masal dünyası.” mize sorduk (III) Sonuçlar, belli oldu (IV)
ve bir saat uzaklıktaki Uzungöl, fotoğ-
Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere Çıldır Gölü (V)
rafçıları cezbediyor.
aşağıdakilerin hangisinde verilen nok- Yukarıdaki numaralanmış yerlerden
B) Tren vagonlarının karlar içinden sıra
talama işaretleri sırasıyla konmalıdır? hangisinde ötekilerden farklı bir nokta-
sıra geçişini, mendil satan küçük ço-
A) (:) (.) (:) B) (, ) (:) (.) C) (,) (;) (:) lama işareti konmalıdır?
cukların kapılara üşüşmelerini öykü-
D) (,) (;) (.) E) (,) (,) (…) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. leştirdim.
C) Kalabalığa konuşmuyorum ben, şiiri
5. zevk için okuyanların da şairi değilim,
Eyvah ( ) güzelliklerimizin bir bir tükenme- benim şiirim şairler için yazılmış.
si ne acı bir vaziyet ( ) Kapadokya, Abant, D) Genç şairleri, özellikle bireysel sorun-
2. Anzer Yaylası ( ) Gözümüzde sıradanlaştı ları şiirleştiren gençleri, yüzyıl öncesi-
gibi bu harika yerler ( ) Erciyes ve Hasan nin toplumcu şairlerinden üstün bulu-
Ne maceralı söyleşi oldu (I) Anlatsam
Dağı’nın karlı zirvelerini görmek isteyen yorum.
sanattan, şiirden (II) güzellikten, iyilikten
kaç kişi var aramızda ( ) E) Birçok parlak şiir dizesi paylaşıyor in-
esirgediğimiz özenin, ilginin de hikâyesi
olurdu (III) Ama boş verin anlatmayayım. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada ay- sanlar sosyal medyada, geçtim o di-
Bazı bilgiler saklı kaldıkça değerlenmez mi raçla belirtilen yerlere getirilecek nokta- zelere özenle bakmayı ve hissetmeyi,
dersiniz (IV) lama işaretlerinden biri değildir? kaçı o dizelerin yer aldığı şiirleri merak
A) (,) B) (;) C) (?) D) (!) E) (…) edip okudu?
Bu parçada ayraçlarla belirtilen yerlere
getirilecek noktalama işaretleri aşağı-
dakilerin hangisinde doğru verilmiştir? 6.
I II III IV Yazılı belge öncesi insanlık tarihi araştır-
malarında kullanılan ve en iyi sonuç veren
A) (:) (;) (.) (!) 9.
yöntem (I) folk şarkılarını (II) manileri (III)
B) (!) (:) (.) (?) İyi yazmanın sırrını başkalarından aktara-
ağıtları araştırmaktır (IV) bunlar, melodik
C) (;) (;) (.) (?) olduğu için dilden dile (V) kulaktan kulağa bilirim( )Flaubert yazarken “doğru kelime”-
unutulmadan geliyor. yi aradığını söylüyor.
D) (;) (;) (;) (!)
E) (!) (;) (.) (?) Yukarıdaki numaralanmış yerlerden Yukarıda ayraçla belirtilen yere getiri-
hangisine ötekilerden farklı bir noktala- lecek noktalama işareti aşağıdakilerin
ma işareti konmalıdır? hangisinde ayraçla belirtilen yere geti-
rilir?
A) Toplum, sanattan anlar ( ) sanat yap-
3. 7. mayı bilmez.
İspanya’da beni sevindiren iki ilginç olay B) Eski edebiyat ilgi görmüyor ( ) Ama es-
Kışın buzlarla kaplanan Çıldır Gölü (I) Tür-
oldu ( ) Bir arkadaşımla İspanyol kanalın- kiyi bugünü uyarlayan eserler ilgi görü-
kiye’deki en ilginç manzaraları sunuyor.
da canlı yayına çıktık ve orada bir İspanyol yor.
Gölün üstünde sürülen atlı arabalar (II)
kadının bir süre İzmir’de kaldığını öğren- C) Sokak dışında hiçbir yerde aramadı-
buzu delip balık avlayanlarla farklı bir dün-
dim ( ) Ne mutlu bize ( ) Gittiğimiz her yer- ğım bir tür vardır ( ) şiir.
yadır burası (III) 6 Şubat’ta dördüncü kez
de ülkemizden memnun ayrılmış kişilerle
yapılacak At Kış Şöleni (IV) ni de ajandanı- D) Şiirin ilk seslerini, ilk dizelerini duy-
karşılaşmak gerçekten güzel bir durum
za not etmeyi unutmayın sakın (V) maya başlamak ( ) duyduklarımı kâğıt
değil mi ( )
Bu parçadaki numaralanmış yerlere ge- üzerinde zapt etmeye çalışmak ( ) Şiir
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada ay- benim için bundan ibarettir.
tirilecek noktalama işaretleri aşağıdaki-
raçlarla belirtilen yerlere konacak nok-
lerin hangisinde yanlış verilmiştir? E) Namık Kemal ( ) şiir yazmıyordu; dü-
talama işaretlerinden biri değildir?
A) I-(,) B) II- (,) C) III-(…) şüncelerini şiir diye okuyucunun önü-
A) (;) B) (.) C) (?) D) (:) E) (!) ne koyuyordu.
D) IV-(‘) E) V- (!)

10. 13. 16.

I. Sen, ne iyi bir insansın! Gazeteci: (I) Nobel ödüllü Aleksiyeviç de tıpkı Dos-
II. Dikkat et! Orada köpek var. - Shakespeare okur musunuz? toyevski gibi “Şefkat tarafı tutmaz, ” diye
III. Yoksul adama gerçekten acıdım! düşünenlerden. (II) “Çocukça Olmayan Hi-
Tiyatrocu:
IV. Şiir nasıl da göç edip gidiyor aramız- kayeler” kitabında Leningrad Kuşatması’n-
- Ahh, yaşamımın bir bölümü inanın Sha- dan sağ çıkmış bir kadının Alman esirlere
dan! kespeare’le geçti… her gün yiyecek götürmesini yazmıştı ya-
V. Vah vah! Öyleyse bir daha hiç yürüye-
Bu söyleşi metninde aşağıdaki noktala- zar. (III) Aynı kadın, yıllar sonra yazara te-
meyecek!
ma işaretlerinden hangisi yerinde kulla- levizyonda aç Filistinli mültecileri gördüğü
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin nılmamıştır? zaman bile nefesinin kesildiğini, boğulacak
hangisinde ünlem işareti (!) yanlış kul-
A) (,) B) (:) C) (?) D) (-) E) (…) gibi olduğunu söylemiş. (IV) “O acı hepimi-
lanılmıştır?
zin acısıdır.” diyor Aleksiyeviç. (V) Sadece
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. insanların değil, yeryüzünün de acısıdır;
kuşların, ağaçların, çiçeklerin…
hangisinde noktalama yanlışı vardır?
14. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. Geçtiğimiz mayıs ayında, Kazakistan’da,
Bu sabah çok kötü bir haber geldi ( ) Üni- I II 17.
versitede iki yıl eleştiri derslerine devam
yalnızca bozkırda yaşayan ve nesli ciddi Nurullah Ataç’ın, denemedeki başarısı
ettiğim Tahsin Yücel ölmüş ( ) Haberi okur-
ken şöyle dedim kendi kendime ( ) Sevgili tehlike altındaki, bir antilop türü olan say- I
hocam ( ) Seni derslerin kadar insanlığınla III panelin birden çok oturumunda, ayrıntılı
da hatırlamaya devam edeceğiz. gaların toplu, ölümleri, dünyada büyük II
Bu parçada ayraçlarla belirtilen yerlere olarak tartışıldı; pek çok yazar, onu deneme
IV V
getirilecek noktalama işaretleri aşağı- III
üzüntü yaratmıştı. de başarılı buldu ancak onun dil tutkusu-
dakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin han- nu, eski sözcüklere düşmanlığını, yeni söz-
I II III IV gilerinde virgül (,) yerinde kullanılma-
(:) (.) (:) (!) IV V
A) mıştır?
cükler uydurmadaki cesaretini ve herkesi
B) (!) (:) (.) (,) A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV eleştirmesine rağmen kendi dil anlayışının
C) (;) (;) (.) (;) D) III. ve IV. E) IV. ve V. eleştirilmesinden rahatsız olmasını eleştirdi.
D) (;) (;) (;) (!) Bu parçadaki noktalama yanlışı gider-
E) (!) (;) (:) (!) mek için numaralanmış virgüllerden
hangisinin yeri değiştirilmelidir?
15.
“Çocukluğumdan beri okumayı sever, 18.
12. öykü, roman, tarih, elime ne geçerse okur- Dostoyevski, ( ) Yeni bir planım var: De-
Gücün var olduğu her yerde güçten ötürü dum.” diye anlatıyor kendini yazar. Yazar- lirmek. ( ) diyor. Dostoyevski, bu sözde ( )
baş dönmesi yaşanabilir ( ) Ailede, arka- ların hepsi küçükken böyle iyi okuyucu delirmek ( ) sözcüğünü rol kesmek veya
daşlıkta, iş hayatında ( ) evde, apartman- muydu? Yoksa bazıları sonradan mı oku- sanatçı taklidi yapmak olarak değil, ( )ken-
da, mahallede, ofiste ( ) Bu baş dönmesin- maya başladı? Merak ediyorum gerçekten! diliğin ( ) tekrar kurulması veya keşfi olarak
den kurtulmanın yolu nedir ( ) bilmiyorum Bu parçadaki noktalama yanlışını gider- kullanıyor.
() mek için aşağıdakilerden hangisinin ye- Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada ay- rine başka bir işaret getirilmelidir? aşağıdaki noktalama işaretlerinden
raçla belirtilen yerlere getirilecek nokta- A) Tırnak işareti B) Virgül hangisi getirilmelidir?
lama işaretlerinden biri değildir? C) Nokta D) Soru işareti A) Tırnak işareti B) Ayraç işareti
A) (:) B) (?) C) (.) D) (;) E) (…) E) Ünlem C) Kesme işareti D) Virgül
E) Köşeli ayraç
18. A 17. A 16. A 15. E 14. D 13. E 12. B 11. A 10. C 9. C 8. D 7. C 6. D 5. B 4. D 3. A 2. E 1. A Cevaplar

Sözcük Kökü 3. Modül Test 15
1. 4. 7.
İnsan, dallarla, bulutlarla bir, Ayrı mavilik- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki dizelerin hangisinde fiil kök-
I II zili sözcüğün kökünde sesteşlik özelliği lü sözcük yoktur?
yoktur? A) Son çağrımdı bu ta can köşemden
lerden geçmiştir İnsan nasıl ölebilir, Yaşamak
III IV V A) Uçaklar uçuyordu Ankara semaların- B) Çağ çağ, kanat kanat, ışık, nur
da.
bu kadar güzelken? C) Ah sonra o yağmur iki gözüm
B) Sarımsı bir duman yükseldi meşeliğe
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden D) Damlar yüreğime kötü bir sızı
doğru.
hangilerinin kökü, sözcük türü bakımın- E) Boy boy yalnızlık biriktiriyor yürekte
dan ötekilerden farklıdır? C) Aklı karalı atlar koşturuldu bozkırlarda.
D) Yolcular, kara trene doğru mahzun yü-
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
rüdü.
E) Bahçede ceviz fidanları için çukur kaz-
dı.
8.
5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansı-
2. ma köklü bir sözcük vardır?
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
Nereye sevdiğim benim, inandığım nereye sözcüğün kökü isimdir? A) En kırık vaktidir uzak imbatların
I
A) Yüreğin mi daralıyor, yıldız ışığında B) Hep yabancıydı çaldığım kapılar
Rüyaların yarasalar gibi uçuştuğu geceler
B) Bırak anılar gitsin biraz daha geri C) Yokluk içinde hıçkıra hıçkıra güldü
içinden Dalgınlığımla hareketlerini seçemi-
C) Saçlarında tuz kokan, ölü kokan bir se- D) Sonra yıkılmış evrenler geçti vitrinler-
II III rinlik den
yorum Varlığının altın kafiyesini arıyorken D) Düşün nasıl durmuş sabırla yüzlerce E) Akıncılar kopmuş gelmiş Oğuz’dan
IV V yıl
ben E) Karanlıkla başlar bir dünya sevgisi
hangilerinin kökü sözcük türü bakımın-
dan ötekilerden farklıdır?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. 6.
İkişer üçer yitiriyordum seni kavşaklarda 9.
I Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
Yollar ayak bileklerime dolanıyordu hep cükler arasında kökteşlik özelliği yok-
tur?
II
Taş taş çöküyordu en kutsal yapılar A) Artık acı hissetmiyordu.
3. Taş değen parmağı acıdı.
III
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili B) O yıllarda karma eğitim yoktu.
sözcüğün kökü, sözcük türü bakımın- Yüzler karanlıktı iki gözüm
IV Çocuklar, ödev yapmaktan yılmıştı.
Bir geçit bulamıyordum sana C) Binayı maviye boyadılar.
A) Bulutlar birleşir alaca düzlüklerde
V Boyasız evler, yoksul görünüyordu.
B) Çöker uzak limanlardan bir sis
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden D) Yemeği, önce kendisi tattı.
C) Bir sıkıntı başlar karanlığında kaderin
hangisin kökü iş, oluş veya hareket an- Önümüze tatsız bir çorba koydu.
D) Uçan dalgalara, uyuyan rüzgâra bak-
lamı taşımaz? E) Tozlu yollarda saatlerce ilerledik.
mış
E) Bir daha yanıp söner, sevinçle titrersin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yollar tozuyor, boğulacak gibi oluyor-
duk.

Sözcük Kökü
10. 14. 17.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yük- Kapağı açılmayan kitaplar Yüzü sapsarı saçları omuzlarında
leminin kökü fiildir? I I
A) Okuyucu beğenisi, onun yegane ölçü- Unutulmuş aşklar gibidir Baktım sanki bir zafer anıtı
tüydü. II II
B) Doğu Anadolu’da gördüğü olayları öy- Kitaplardan söz edelim Çakılıp kalmış yolun ortasında
küleştirdi. III
III IV
C) Bu romanda olaylar, kesin bir sonuca Ve onların gizli kalmış
Sağ eli koltuk değneğine dayalı
bağlanmıyor. IV
V
D) Şairler konusunda her zaman olduğu Sessiz tatlarından
gibi yansızdı. Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
V
hangisinin kökü, sözcük türü bakımın-
E) Yanlış teşhis konan hastanın hayatı Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden dan ötekilerden farklıdır?
karardı. hangisinde kökteşlik özelliği vardır?
18.
11. Farklı değil bakınca şimdi sen
Kapıyı çarparak çektik, keskin çizgilerle
I II
ayrıldık geçmişten. 15.
Çiçek çiçekten böcek böcekten
Bu cümledeki sözcüklerden kaçı fiil Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
köklüdür? III
sözcüğün kökü, sözcük türü bakımın-
dan ötekilerden farklıdır? Biz güzellikleri göremez olduk
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) Yansıyan yaslı gülüşmelerdir karasev- IV
dalı suda Yarattığımız kötülerin gölgesinden
B) Bülbüller kırılır umutsuzluktan yalnızlık V
12.
korusunda Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
C) Eylem dağılmış gönül tenha çalgılar hangisinin kökü, sözcük türü bakımın-
çizili sözcüğün kökü, sözcük türü bakı-
kış uykusunda dan ötekilerden farklıdır?
mından ötekilerden farklıdır?
D) Ölümün tartışılmazlığı nihayet anlaşıl- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
A) Yapraklar kaplıyor yolları boydan boya.
sa da
B) Her gün biraz daha yalnızlaşıyor in-
E) Gizemli kanatları ruhta ölüm karanlığı-
san. 19.
nın
C) Kimse, onun hikâyesini anlatmıyor. Anılar canlandı bir an gözümde
D) Ezberliyor benden dinlediği şiirleri. I
E) Evlerin çatılarını bayraklar süslüyor. Seninle geçen o güzel günler
16. II
İyileşinceye kadar yatılı kaldığı hastanede Kulağıma fısıldadığın o kelimeler
13. I II III
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı kendisine büyük bir oda verilmiş; sararan Oturup ağladım sabaha kadar
çizili sözcüğün kökü, sözcük türü bakı- III IV IV
mından ötekilerden farklıdır? yüzü rengini bulunca hastamız eve gönde- Kulağımda çınlıyor sevdim deyişin
A) Önce türkülerimizi öğren V V
rilmişti.
B) Seni büyüten ninnilerimizi belle Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
C) Gidenlere yakılan ağıtları hangilerinin kökü, sözcük türü bakımın-
hangilerinin kökü eylem değildir?
D) Her sözün en güzeli Türkçemizde
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve V.
E) Diline takılanları ayıkla yabancı söz- A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
cükleri at D) III. ve IV. E) IV. ve V.
19. C 17. A 18. B 16. B 15. E 12. C 13. D 14. E 10. A 11. E 8. C 9. B 5. A 6. D 7. E 1. C 2. C 3. A 4. B Cevaplar

Sözcük Kökü 3. Modül Test 16
1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı (I) Isparta’dan ayrılacağımıza yakın, an- (I) Kendinizi kar tanesinin yerine koyun.
çizili sözcüğün kökü sözcük türü bakı- nem vaktinin çoğunu Mevhibe teyzeyle (II) Kapkara bir şehre yaklaşıyorsunuz. (III)
mından ötekilerden farklıdır? geçirmeye başladı. (II) Aralarında çok kuv- Diyelim ki milyonların daima işe, eve ye-
A) Öykülerinin yapısı hakkında konuştuk. vetli bir sevgi bağı, bir gönül birliği vardı. tişmek için acelelerinin bulunduğu, yolun
(III) Şimdi hatırlıyorum da o günleri. (IV) kapanmasından nefret ettikleri İstanbul'a.
B) Şiir ile manzume arasındaki farkı iyi
Ayrılıktan ürperen gözlerle bakıyorlardı (IV) Tuz dolu yüzlerce kamyon sizi bir anda
bilmiyordu.
birbirlerine. (V) Annemin gözlerinde giz- avlamak için bekliyor. (V) Homurdanan in-
C) Görevlinin sesini kimse duymak iste- li bir çaresizlik... Mevhibe teyze annemin sanlar, fazla mesaiye bırakılmış belediye
miyordu. sevdiği bir maniyi ezgileyerek katılıyor o işçileri... siz olsaydınız gelir miydiniz?
D) Yazıcı kapıya gelmiş, evrakı bizzat çaresizliğe. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
bana vermişti. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yansıma köklü bir sözcük
E) Eski şiirlerimi bir araya getirip kitapçı- hangisinde altı çizili sözcüğün kök türü, vardır?
ya gönderdim. ötekilerden farklıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
8.
2. çizili sözcüğün kökü, sözcük türü bakı-
Bir yıldız gümüş notalar fısıldıyor mından ötekilerden farklıdır?
I A) Sorunlarını kimseyle paylaşmazdı.
Onun da kulağına... 5. B) Görgü kurallarından habersiz sayılırdı.
II I. Kırda yaman bir kekik kokusu C) Düğüne sayılı günler kala seçimini de-
Seslerin ve notaların gümüş II. Yapma bunu bana bahar ğiştirdi.
III III. Zaten damarlarıma zor sığıyor kanım D) Tutanak tutmaktan imtina ediyordu.
Ağırlığıyla dalıyor sulara IV. Çoktan cemreler düşmüş beynime, yü- E) Kentlilerin getirdiği hediyeleri hep çöpe
IV reğime attım.
V. Kuşların şakımaktan bitap, ebruli çi-
Bir denizaltı konuşması gibi
çeklerin çirkin
V
Yukarıdaki dizelerin hangisinde fiil kök- 9.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden lü sözcük yoktur?
hangisi fiil köklüdür? Yaşadığımız şehirler değişti; caddeler,
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. I
sokaklar, evler bambaşka... Mekanla ve
eşyalarla ilişkilerimiz zihnimizi derinden
etkiliyorsa eğer, ki öyle; biz artık "o insanlar"
II
3.
değiliz. Belki umudumuz, korkumuz,
çizili sözcüğün kökü sözcük türü bakı- 6. sevincimiz, sevgimiz de farklılaştı. Fakat
mından ötekilerden farklıdır? III
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim
köklü sözcük yoktur? içimiz el vermiyor, bu gerçekle hesaplaş-
A) Hüznü sonsuzmuş gibi hissettiren bir
nağme sürüyor içimde. IV
A) Bilim dergilerinde tutarlı bilgiler ararız.
B) O mesafelerde kaybolmayı ben seç- maktan kaçınıyoruz.
B) Çocuk sesleriyle renklenen bir salon-
memiştim. V
da idik.
C) Derindi, keskindi, acımasızdı o gün Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
C) Öyküleştirdiği olaylardan etkilenen kim
bozkırda hava. hangilerinin kökleri, sözcük türü bakı-
vardı?
D) Fark etmediğim güzelliklerden müs- D) Sevginin azaldığı yerleşim alanında-
tesna hatıralar taşırdı. yız. A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV.
E) Üzüntülerini hiç belli etmezdi babam. E) Sorularımı seçtikten sonra adayları D) III. ve IV. E) IV. ve V.
içeri aldım.
Sözcük Kökü
10. 13. 16.

Günümüz insanı, acı çekmekten öyle kor- I. Gönlümle oturdum da hüzünlendim o Üzüm ekşidir, erik kurtludur, armut taşlıdır,
I yerde I II
kuyor ki, kalbi her gün biraz daha boşalıyor. II. Sen nerdesin, ey sevgili, yaz günleri şeftali çürüktür. Bugün hiç bir meyvenin
nerde
II III
III. Dağlar ağarırken konuşurduk tepeler-
Bu boşluğu ya hoş sözlerin tesellisiyle de tadı, kokusu, rengi çekici değildir.
doldurmaya çalışıyor ya da bütün acıları IV. Hülya gibi yalnız gezinenler köye indi IV V
ağrılara, sancılara dönüştürüyor. Birinci yol V. Akşam, güneş artık deniz ufkunda si- Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
III IV lindi hangisinde kökteşlik özelliği vardır?
çakma yapılara güç veriyor, ikinci yol has- Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
gisinde altı çizili sözcüğün kökü, öteki-
taneleri kutsallaştırıyor.
lerden farklıdır?
V
hangilerinde kökteşlik söz konusudur?
A) I. ve III. B) I. ve IV. C) II. ve IV.
14. sözcüğün kökü, sözcük türü bakımın-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili dan ötekilerden farklıdır?
sözcüğün kökü, sözcük türü bakımın-
A) Öt, güzel serçe, öt yeşil çalıda,
11. Sabahın sesini duyayım senden
Ayrılık A) Dumanlı dağın çobanı garip yıldız
B) Şarkınla beraber gir penceremden,
I B) Şimdi ben burada yalnızım sen orda
Oyununu oyna renkli halıda.
yalnız
Çoğalarak giriyor günlerime C) Meşe dallarından uçup bana gel
C) Demirlerin gölgesi yüreğimi karartır
II Gel, güzel serçem gel, böğürtlenlerden
D) Kuş değilim lodos poyraz uçamam
Senden başka kim bilebilir D) Saksılarım, baygın fesleğenlerden
E) Garibim zincirlerim boynuma ağır
Geçmişin dökümünü yaptığımı Ve güllerim bütün güllerden güzel
III IV V E) Ruhum bir şadırvan, eğil eğil iç
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden Çınar yaprağıyla dokunmuş içi
hangisinin kökü, sözcük türü bakımın-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı 18.
çizili sözcüğün kökü, sözcük türü bakı-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kök-
teşlik özelliği olan bir sözcük vardır?
12. A) Bu yazıda kendi duygularımı paylaştım
A) Yanlışlarını bir kenara fırlatıp yollarına
sizlerle
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili devam etmeye alışmışlar.
sözcüğün kökü sözcük türü bakımın- B) Bana bir susuşun haberi ulaştı dün
B) Yeter ki, ağızlarının tadı kaçmasın!
dan ötekilerden farklıdır? gece
C) Güzel sözlere değil, güzel eylemlere
A) Artık konuk beklemiyor gözlerim C) Yolumuz, aklımız, fikrimiz, ruhumuz
ihtiyacımız var.
karmakarışık
B) Sayfalar da bitti ışık da her yanı kapladı D) Sıra dışı denen şeylere şaşırmayı öğ-
D) Kendisine saygısı tükenmiş bir insan
C) Vedalaşmayı bile beceremedik renemedim bir türlü!
ne yapabilir ki?
D) Son bir bakış kaldı arkanda E) Binlerce kişi, küçücük bir meydanda
E) Bir alıntı yapsam şairlerden kendi şai-
E) Ödeşemedim gittiğin mevsimlerle toplanmıştı.
rim olurum he
18. B 17. A 16. A 15. C 14. D 13. C 12. E 11. B 10. A 9. B 8. E 7. E 6. A 5. E 4. C 3. A 2. E 1. E Cevaplar

Yapım Ekleri 3. Modül Test 17
1. 4. 7.
Açılır hayale kıvrak bir yelken I. Öykücüler, Rus edebiyatçılarına özeni- (I) Kısa bir süre Adana’da çalıştı. (II) Ora-
I yor. da küçük bir evde yaşıyordu. (III) Zihninde
II. Yakıcı bir güneş altında gün boyu yazı yoksullukla ilgili ilginç fikirler türemişti. (IV)
Çözülür dolaşır mısralar bir bir
yazdı. O fikirler, âdeta onun ellerinde kanadı. (V)
II Hem değişti hem de onun değişmesinde
III. Aşçı günün yorgunluğunu atmak için
Ve sen gelirsin uzaklardan sen denize atladı. rol oynadı.
III IV. Arabacımızın söylediği türkü bile canı- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
Hani o en yitik efsanelerden mızı sıktı. hangisinde altı çizili sözcük ötekilerden
V. Çaycısı ile de zaman zaman tartışacak farklı işlevde bir yapım eki almıştır?
IV
kadar bunamıştı. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Ta ruhuma gülen gözlerin gelir
V hangisi, ötekilerden farklı işlevde bir
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden yapım eki almıştır?
hangisi yapım eki almamıştır?
8.
I. Gezecek bir yer bırakmadık.
5. II. Derdimizi anlayacak ve bize yardımcı
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- olacak.
2. zili sözcük, ötekilerden farklı işlevde bir III. Olmayacak bir iş peşinde koşuyordu.
Aşağıdaki cümlelerin hangisin altı çizili yapım eki almıştır? IV. Konacak yer arayan kartal gibi bakı-
sözcük, birden çok yapım eki almıştır? A) Bu romanda sinemalık bir malzeme yordu.
A) Rüzgâr, ardımızda bıraktığımız ovaya bulamıyorum. V. Midesine dokunacak yemekleri asla
indi. B) Önceliğimizin olduğunu bilerek sıraya yemezdi.
B) Bütün oyuncakları bu salonda sergili- girmiştik. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
yor. C) Görüşleri değiştikçe yeni bir çevreye hangisinde “-ecek/-acak” ötekilerden
yaklaşıyordu. farklı bir işlevde kullanılmıştır?
C) Oyunları seyircinin tepkisini çekince
kızdı. D) Sırdaşlığın önemin inanmadığından A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
D) Tartışmacıların sözleri ilgimizi çekmi- tek başına kalıyordu.
yordu. E) Yaşlılar, onun geçmişi anlatan öyküle-
E) Bir dostunun cenaze töreninden geli- rini zevkle okuyor.
yordu.
9.
6. Büyükler de hata yapar.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-gin, çizili sözcük, ötekilerden farklı bir ek cümledeki altı çizili sözcükte bulunan
-gın, -gün, -gun” eki ötekilerden farklı bir almıştır? yapım ekiyle aynı işlevde bir yapım eki
işlevde kullanılmıştır? yoktur?
A) Biz, o yoklamaya sayım diyorduk.
A) Özgün eserler yazacaktım. B) Canım Antep tatlısı çekiyordu. A) Bu tanımlardan hangisi doğru?
B) Dalgınlık, yakasını bırakmıyordu. C) Seçim yaklaştıkça heyecan artıyor. B) Yaşam, günden güne kolaylaşıyor.
C) Ölgün bir ışık altında çalışıyordu. D) Geçim zorlaşsa da kimse şikâyetçi de- C) Bu konak yüzyıl önce yapılmış.
D) Sürgün adamlar gibi kaygılıydı. ğil. D) Bu gidişe dur demek zorundayız.
E) Bu durgunluk kötüye işaret gibi. E) Bu bakım, arabamızı birkaç ay götürür. E) Bireysel kahramanlıklar önemsiz sayı-
lır.

Yapım Ekleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ş Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
zili sözcükte birden çok yapım eki var- (-ış, -iş, -uş, -üş)” eki ötekilerden farklı sözcükte birden çok yapım eki yoktur?
dır? bir işlevde kullanılmıştır? A) Benim bilgili becerikli çocuğum
A) Hikâyenin yolu geçmişe gidiyorsa de- A) Görüşmek istediğimiz yazarı evinde B) Yüzünün kızarması neden?
ğeri artar. bulamadık.
C) Kulak dolgunluğu belediklerini mi söy-
B) Üzücü bulduğum, hikâyenin pek de B) Bir parkta buluşup çay kültüründen lersin
okunmamasıdır. söz edecektik.
D) Uyku sersemliği göz gezdirdiğin kitaptan
C) Hikâye türünde de anlatım öz kadar C) Tartıştığımız konu annemi de yakın-
E) Tanırsın limon satıcısının insaflısını
önemlidir. dan ilgilendiriyor.
D) Dünyayı sarsan hikâyelerin zamanı D) Programın iki konuğu silahşorlar gibi
gelmedi mi? vuruşuyordu.
E) Hikâyeciler geçmişte daha çok değer E) Bu tür inanışlar, toplumda gittikçe yayı-
görüyordu. lıyor gibi.
14.
Aşağıdaki cümlelerde, altı çizili söz- 17.
11. cüklerden hangisinde “-miş (-mış, -muş, Ne gelirse onlardan gelir bana
-müş)” eki diğerlerinden farklı bir görev-
Her şey düzelecek yakında, Çalışma gücü yaşama direnci
de kullanılmıştır?
I Mutluluk gibi kazanılması zor
A) Arabaları bozulmuşsa toplantıya yetiş-
Her şey yoluna girecek; Mutluluk gibi yitirilmesi kolay
meyecekler.
II Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
B) Ekşimiş yiyecekleri kedilerin önüne ko-
Doktor kapına gelecek, yoktur?
yuyordu.
III B) Pazarcının solmuş yüzü adeta bir acı A) Fiilden isim türeten yapım eki
İlaçlar ayağına. haritasıydı. B) Soyut ad türeten yapım eki
IV D) Kullanılmamış eşyaları ayırıp yoksulla- C) Fiilden fiil türeten yapım eki
Bakma kesildiğine Terkos’un ra verecekti. D) Yer adı türeten yapım eki
Şerbet akacak çeşmelerden E) Tanınmış bir aileye mensup olduğunu E) Fiile çatı anlamı katan yapım eki
biliyordum.
V
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin
hangisinde yapım eki vardır?
15.
I. Çorum’a gidecek turistleri karşılıyor-
dum.
II. Toplatılacak bir kitabı yayımlamanın 18.
12. anlamı yoktu. Çorum'da günümüzden yedi bin yıl öncesi-
III. Çiçekler açılacak, buralar rengârenk ne ait kültürel verilere rastlandı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ce,
olacak.
-ca/-çe, -ça” eki eklendiği sözcüğe diğer- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu
lerinden farklı bir anlam katmıştır? IV. Aradığı kitabı bulamayacak Beyazıt’a cümledeki altı çizili sözcükteki ek ile
gitmezse. benzer işlevde bir ek vardır?
A) Piknik alanını sessizce terk etti.
V. Çocuk tornacı olacaktı ama kursa kay-
B) Her şeyi gizlice anlatmış, sırrı çözmüştü. A) Bahçesinde birkaç erik ağacı vardı.
dını yapamadı.
C) Bu konuyu açıkça konuşup tartışalım. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin B) Elmalar sayıldı, bana üç elma düştü.
D) Konuyu size basitçe anlatsam anlarsı- hangilerinde “-ecek/-acak” eki yapım eki C) Bölgesel projelerin önemine inanırım.
nız. görevinde kullanılmıştır? D) Sanatı küçümsüyor, müziği boş görü-
E) Kardeşçe oturup sıkıntılarımızı konu- A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV. yordu.
şalım. D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Aklıda büyük bir ekonomist olmak vardı.
18. C 17. D 16. E 15. A 14. A 13. E 12. E 11. A 10. C 9. E 8. B 7. A 6. B 5. C 4. B 3. A 2. D 1. E Cevaplar

Yapım Ekleri 3. Modül Test 18
1. 4. 7.
Yeni Türkçenin güzelliklerinin tadına varma- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ar/- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
I er” ötekilerden farklı bir işlevde kullanıl- çizili sözcükte, birden çok yapım eki
yanların zoruyla, dili Türkçeleştirme yolunda mıştır? vardır?
II A) Her sabah bu saatlerde işe gider. A) Tiyatrocuları diğer sanatçılardan daha
çalışanların gayretlerinin dizginlenmesine B) Öğretmeninle konuşurken ellerini ce- çok övdü.
III binden çıkar. B) Olayın başlangıcı ile sonu arasında ilgi
çalışıldığını söyledi ama kimse onun sözlerini C) Sultan Ahmet’te bir turist gibi gezer. kuramadık.
IV V D) Sorularını sadece genel müdüre sorar. C) Dört başı mamur iş mektupları yazılı-
dikkate almadı. yordu.
E) Bir ara annesinin öldüğünü duyar.
Bu cümlede numaralanmış kelimeler- D) Gazetelerin ticaret ilanlarını baştan
den hangisi, sadece yapım eki almıştır? sona inceliyordu.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Su dolu tencerede kâğıttan kayıklar

yüzdürüyordu.
2.
zili sözcük, ötekilerden farklı işlevde bir
yapım eki almıştır?
5. 8.
A) Cildinde gözenekler oluşmuştu.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
B) Seçenekleri titizlikle değerlendirdik. kelimede yapım eki vardır?
sözcük, yapım eki almıştır?
C) Tutanağı başkanın sekreterine teslim A) Zehirden bal çıkarır huduttaki süvari
ettik. A) Nerde ne zaman bu hava çalınsa
B) Hoş geldi geçmişteki güzel günler B) Bir zaman güçlüklerden yılmıştın sen
D) Bu yörede gelenekler çok farklı.
C) Nereye gidersen git günlük tasa C) Sen ki düşlerde bile beyazdın beyaz
E) Göreneklerimizin değişmesini istemi-
D) Bırak biraz da şah olsun gönüller D) İçinde bir başka ruhumu saklarsın
yorduk.
E) Aşk bahçesine çıkılmaz içinden E) Bir serçe yavrusu gibi titriyor yüreğim
3.
sözcük, tür değiştiren bir yapım eki al-
mamıştır?
A) Gün batmada İstanbul’un üstünde Ha-
liç’ten
9.
Bin renge bürünmüş, yanıyor Marmara
zili sözcükte hem yapım hem çekim eki
içten
vardır?
B) Durgun sular üstünde kesik vakvaklarla
A) Yaşamın sırları hakkında çok şey ko-
Uçmakta gümüş martılar, altın gagalarla
6. nuşurdu.
C) Ne hoş yağardı o yağmur, tıkır tıkır du-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-m” B) Yılda en az iki kez Güney sahillerine
yulur
eki, ötekilerden farklı bir işlevdedir? gidiyordu.
Huzur içinde yaşanmış o ahşap evlerde
A) Hakkınızda işlem yapacağız. C) Sözlerindeki soğukluk, ruhumuzu üşüt-
D) Kapadı dağlarda kar geçitleri müştü.
B) Bu söylem size bir şey kazandırmaz.
Gidenler bir daha dönmedi geri D) Kitaplarında sık sık tarihi olaylara yer
C) Böyle düzlemlerde hız artar.
E) Boğdum pençeleşerek günlerle gece- verirdi.
D) Çabam onları kurtarmaya yetmedi.
lerle E) Evimizde küçük bir toplantı düzenle-
E) Bu gözlemler, gerçeği yansıtmıyor.
Gönlümün isyanını ağır işkencelerle miş idik.

Yapım Ekleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili I. Dilimize çok sayıda Fransızca kelime
zili sözcük, sadece yapım eki almıştır? sözcükte birden çok yapım eki vardır? karıştı.
A) Okurun dikkatini önemli sorunlara çek- A) Kurulu dünyam, gözyaşlarında boğu- II. İnsanca davranabilmek bir yetenek de-
mek gerekir. lur hep ğil, erdemdir.
B) Parçaları bütüne dönüştürme çabaları B) Hep yangın öncesindedir bahtsız ha- III. Kentin genişçe caddeleri, temiz sokak-
hiç bitmedi. yatım ları dikkatimi çekti.
IV. Yaşça bizden büyük olduğundan söz
C) Yazınsal değeri olmayan eserleri oku- C) Kaçıracak bir şeylerim var her sabah
hakkını önce ona verdik.
yoruz. ve akşam
V. Bu tür tutumlara milletçe karşı çıkmak
D) Doğu ile Batı arasındaki tartışmaların D) Yüreğime sokuşturduğum anılar bir bir
zorundayız.
sonu gelmez. canlandı
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde
E) Bireyin dış dünyayla ilişkisi irdelenme- E) Gökyüzü, örtmez üzerimi; dar gelir “-ce/-ca/-çe/-ça” eki kaç farklı bir anlam-
lidir. bana dünya da kullanılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
11. 14. 17.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
sözcük yapım eki almamıştır? zili sözcükte yapım eki yoktur? çizili sözcük birden çok yapım eki alma-
mıştır?
A) Sokaklar bir yara gibi kanardı A) Okumuş kişilerle çalışmak istiyordum.
A) Sayıştay’daki dosyalar henüz görüşül-
B) Şiirle yazdım yaslanarak bir şiire B) Sizden saklanacak bir şey bilmiyorum.
memişti.
C) Bir limonluğa gemi atmış dilim ve kale- C) Okurlarım, beni sizin kadar tanımış.
B) Bu başarı hepimizin eseridir.
mim D) Bu ne susmaz adammış deyip dışarı
C) Çalıştayın ertelenmesine biz karar ver-
D) Böyle bir dünyayı kim anlatabilir ki çıktı.
dik.
E) Bu çırpınış hangi şairde boşa gitmiş E) Bu işte bir çıkar yol yok gibi.
D) Bir toplantı daha yapmak zorundayız.
E) Her bireyimiz, ülkemizin çıkarını dü-
şünmek zorundadır.
15.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-den/-
dan” eki ötekilerden farklı bir işlevde
18.
(I) Akşamüzeri hava pek çok akşam gibi
kullanılmıştır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-me/-
durgundu. (II) Sanki göklerde garip bir şey
ma” eki ötekilerden farklı bir işlevdedir?
saklıydı. (III) Kuşlar, bir şeyi hissetmişçesi- A) Evden ayrılacağını kimseye söyleme-
ne havalanıyordu. (IV) Sonra adeta güçlü mişti. A) Gazete okuma alışkanlığımız da vardı.
bir el yeri sarstı. (V) Gözlerimi atığımda B) Sıradan bir yazı gönderdiğini düşün- B) Konuşma sanatı hakkında bir konuş-
mahallemizin yerine toz duman içinde bir müyordu. ma yapacakmış.
harabe taşınmıştı. C) Uzun cümle kurma, dili iyi bilmediğini
C) Vatandan uzaklaşmak herkese zor
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin gelmez mi? anlarlar.
hangisinin yükleminde yapım eki yok- D) Üyeleri beklemeye tahammülü yoktu.
D) Buradan size getirebileceğimiz çok
tur?
şey vardır. E) Kısa sürede sınıf atlama o yıllarda pek
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. yaygındı.
E) Kitabından yaptığım alıntılar çok işime
yaradı.
18. C 17. E 16. E 15. B 14. C 13. C 12. D 11. D 10. B 9. D 8. A 7. B 6. D 5. A 4. B 3. A 2. A 1. B Cevaplar

Çekim Ekleri 3. Modül Test 19
1. 4. 7.
Mevsim deseler, mavide mevsim süresiz Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-mış, Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı
I II -miş, -muş, -müş” eki, sözcük türetme iş- çizili sözcükte “-ı, -i, -u, -ü” eki ötekiler-
levinde kullanılmıştır? den farklı bir işlevdedir?
yaz Bir yaprağı anlatmaya binlerce şiir az
Söz var ki, basit dillere sözlüklere sığmaz A) Mektubu yazıp postaya vermiş. A) Bazen ölçü tutturmak kolay değil.
III IV B) Öfkelenmişsin, bunun için böyle konu- B) Kadınların takı sevdiğini biliyorsun.
şuyorsun. C) Rengi solduğu için onu hasta sanmışlar.
Manaya şekil, maddeye candır sözlerim
C) Geçmişi bu kadar irdelemek doğru D) Gezi masrafını yoksul arkadaşlarımız-
V
mu? dan almadık.
D) Annesini hiç görmemiş, o bir öksüzdür. E) Arkeologlar yeni bir kazı yapacaklarmış.
hangisi, hem yapım hem çekim eki al-
mıştır? E) Konuyu tartışmışlar, neticeye bağla-
mışlar.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 8.
zili sözcük, ötekilerden farklı işlevde bir
ek almıştır?
A) Aklın yolu birdir, derler.
B) Yolun başında olduğumuzu biliyoruz.
2. 5.
C) Evin okula yakın mıydı?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-dan/- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
den, -tan/-ten” eki, “Sözcülerden biri İngi- zili sözcük birden çok çekim eki almış- D) Sarayın bahçesinde toplandık.
lizce de biliyordu.” cümlesindeki işleviyle tır? E) Çocuğun çantası da yırtılmıştı.
kullanılmıştır? A) Sanatçılar, gösteriye önem veriyor.
A) Okullardan birkaçının müdürü görev- B) Öykülerinin düzeltmesini yapmamış. 9.
den alındı. C) Bilgimiz hiçbir zaman her şeyi kapsa- I. Bir kazanım elde ettiğimizi sanmayın.
B) Hececi şairlerden etkilendiğini fark et- maz. II. Savaşın bittiğini duyduğumda sevincim
memiştik. katlandı.
D) Onun bu konudaki bakışı da çok
C) Sıradan bir günün akşamında hayatını önemli. III. Tanıtım bana düşünce, işe sizden baş-
değiştiren bir olay oldu. ladım.
E) Bir ara İstanbul’da modern resimle ilgi-
D) Kendisinden emin olduğundan yarış- IV. Yazım kılavuzundaki bazı bilgiler de
lendi.
malara katılırdı. yanlıştı.
V. Eğim arttıkça arabanın ilerlemesi de
E) Sanattan anlamayan gençlerin eserle-
zorlaşıyordu.
rini de basmıştı.
hangisinde altı çizili sözcükte “-ım, -im”
eki ötekilerden farklı bir işlevdedir?
6. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

3. zili sözcük, hem yapım hem çekim eki 10.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yapım almıştır?
Türk basınının geleceği, ileri iletişim araç-
hem yapım hem çeki alan bir sözcük
A) Kuşağının önde gelen toplumcu ger- larının satın alınmasına bağlı olsa da siz,
yoktur?
çekçi şairlerindendir. yayın için hazırlıklara başlayın.
A) Bir damla güneş, mahşere döndürdü B) Karşı kıyıda kendisine büyük bir ev ya- Bu cümlede “-ın” eki aşağıdaki hangi iş-
bilinci pıyordu. levde kullanılmamıştır?
B) Sıyrıldı sedef giysilerinden iki inci C) Yaşantısındaki zorlu anlar şiirlerinde A) Fiilden isim türeten yapım eki
C) Tanrım, yediden yetmişe vermiş bu se- ağırlıklı konulardır.
B) 2. çoğul kişi eki
vinci D) İlk şiirleri Ali Karasu imzasıyla yayım-
C) Fiilden fiil türeten yapım eki
D) Bir mutlu heves, bir heyecan bu landı.
D) Tamlayan eki
E) Her gün biri başlar, birinin devri dolun- E) Sütçülük yapan bir kasabalı, ona yar-
ca dımcı oldu. E) İsimden isim türeten yapım eki

Çekim Ekleri
11. 14. 18.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- (I) Saatin kaç olduğunu bilmiyordu. (II) Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
zili sözcük, bir ada ait olduğunu bildiren Saati pek de umursamıyordu aslında. (III) sözcük birden çok çekim eki almıştır?
bir ek almamıştır? Uzun zamandır uykusuzluk sorunu yaşı- A) İncik boncuk satarım köylülere - işim bu
A) Anadolu’muz hakkında araştırma yapı- yordu. (IV) Gecenin en olmaz anında uy-
Atım yorulmaz, ben yorulmam - ekmek
yorduk. kusu kaçar. (V) Ne yapacağını bilemeden
parası
saatlerin geçmesini beklerdi.
B) Karşısında yıllardır sergi açan biri var- B) En nihayet çekilirdi ay Marmara'dan:
dı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde
altı çizili sözcüklerden hangisinde aitlik Eser karşı ufuktan hafif bir meltem;
C) Kitabı geçen hafta elimize geçti. C) Niyedir içimdeki bu soğuk taş, bu yal-
bildiren çekim eki vardır?
D) Kültürünüz, bu tür işler yapmanıza uy- nızlık?
gun değil. Açılmamış sandıklarım, yaşanmamış
E) Dünyanın geçirdiği değişim, çok konu- günlerim var
şuluyor. 15.
D) Silme acı, silme keder, silme yorgunluk!
(I) Ne gölge kâr etti sıcağa ne de çeşmemi-
zin serin suları. (II) Göğe yükselmiş apart- İncik boncuk satarım köylülere - işim bu
manların arasında kaybolmuştu rüzgâr. E) Tozlu sokaklar gibi tutuşup alevlerden
(III) Şehrin tam ortasında kavruldu ahali. Bodur ağaçlar ile bomboş kalmış bah-
(IV) Çöl sıcağı gelmeden önce çekirgeler çeler
12. bastı mahalleyi sonra da sivrisinekler. (V)
Derken öyle bir sıcak bastırdı ki, nefes al-
Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz- 19.
mak imkânsızlaştı.
cük fiil çekim eki almıştır? Vücuduna beyaz bir maşlah bürülü,
A) Şairlerin günlük hayatları ile ilgili bilgi I
hangisinde altı çizili sözcükte sadece
topluyorum.
çekim eki vardır? Elinde bir sararmış menekşe gülü,
B) Bir dizede öznellik varsa o dizenin şiir-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. II
sel değeri vardır.
Gezer çamlar altında hasta bir kadın;
C) Milli şiirin ne olduğuna kimin karar ve-
receği belirsiz değil mi? 16. III
D) Şiirimizin yapısıyla ilgili görüşleri derli Aşağıdakilerin hangisinde “-de/-da” eki, Başörtüsü, göğsünde bir tül kanadın
toplu ele almak gerekir. çekim eki değildir? IV
E) Okuyacağınız şiiri dergilerden seçiyor- A) Başkanın gözde adamları toplantıya Bir damla ay süzülür kirpiklerine.
sanız güncel şiiri bilirsiniz. gelmedi.
V
B) Okulumuzda küçük bir iç toplantı yapı-
lıyordu.
hangisinde hem yapım hem çekim eki
C) Kızılcahamam yolunda iki eski araç vardır?
kaza yapmıştı.
D) Nedense bütün ayvalarda kurtçuklar
13.
vardı.
I. Sınıfın çoğu ödevi yapmamıştı. 20.
E) O kasabada kimse belediye başkanı
II. Yaprakları altına dönmüştü çınarların. Arka mahallelerde kızgın bir yaz öğlesi
olmak istemezdi.
III. Sorun ihtimali bulunduğunda polis ça- Tabak tıkırtıları duyuluyor evlerden
ğırırlardı.
17. Uzakta bir satıcı, yahut çocuk sesi
IV. Derenin yatağını değiştirmek istiyor-
lardı. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “-ar, -er” Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
eki ötekilerden farklı bir işlevdedir? yoktur?
V. Kadınları sade giyinirdi o kalabalık
kentin. A) Sık sık Anamur’a gider. A) 3. tekil iyelik eki
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin B) Başarılı öğrencilerin listesini sen çıkar. B) Fiilden isim türeten yapım eki
hangisinde “-ın, -in, -un” eki ötekilerden C) Birden çok çekim eki alan sözcük
C) Ne yapmak istediğinize bakar.
farklı bir işlevdedir? D) Fiil çekim eki
D) Programa bakarsa sizi arayacak.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Adın yönelme durum eki
E) Bu kitaplar kitaplığımıza sığar.
20. E 19. E 18. D 17. B 16. A 15. A 14. D 13. C 12. B 11. E 10. E 9. B 8. C 7. C 6. D 5. B 4. C 3. D 2. A 1. C Cevaplar

Çekim Ekleri 3. Modül Test 20
1. 4. 7.
Hep böyle bulutlar içinde başın (I) Mor Sokak’tı mahallenin adı. (II) Bu ismi Aşağıdaki cümlelerden hangisinde adın
I mahallenin hemen girişinde bulunan eski “-i (-ı, -u, -ü)” belirtme durum ekini alan
ahşap bir evin kapısından almıştı. (III) Mor bir sözcük kullanılmıştır?
Hilâli kucaklar her vatandaşın
kapı gelen geçene selam ederken üzerine A) Kardeşi, saat yedide okula gitmek için
II III bulaşan yalnızlığı tokmağı ile karşılardı. evden çıktı.
Geçse de asırlar, tazedir yaşın (IV) Yaramaz çocuklar evin önündeki ka-
B) Taş evin tahta kapısı iyice yıpranmış,
IV pının tokmağına mutlaka dokunurlardı. (V)
delik deşik olmuştu.
Tokmak, dok bir ses çıkarır ürken çocuklar
O kadar leventsin, fidan gibisin
çığlık atarak kapının önünden uzaklaşırlar- C) Ayşe’nin kulağına faytonların tekerlek
V dı. seslerinin bile örtemediği içli bir türkü
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden geldi.
hangilerinde iyelik eki yoktur? hangilerinde altı çizili sözcükler hem D) Birkaç ay önce telli duvaklı, davullu
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve V. yapım hem çekim eki almıştır? zurnalı gelin edilen genç kız, eve dön-
müştü.
D) III. ve IV. E) III. ve V. A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve V.
E) Babası söğüt ağaçlarından yaptığı se-
D) III. ve IV. E) III. ve V. petleri eski çarşıda köylülere satıyordu.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ım, 8.
-im, -um, -üm” eki ötekilerden farklı bir 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
işlevdedir? Kolombiya’nın en özel ağaçlarından toplan- zili sözcükte “-ı, -i, -u, -ü” eki ötekilerden
A) Seçim, gelecek yıl yapılabilir. I II III farklı bir işlevdedir?
B) Evim yakın olsaydı okula geç kalmaz- mış beş kilo kahve çekirdeği büyük bir A) Dişi ağrıdığından okula gelmemişti.
dım. gürültü ile öğütücünün önüne döküldü. B) Gülleri bırakıp kapıdan uzaklaştı.
C) Bu yorum, gerçekleri yansıtmıyor. IV V C) Kitabı çok beğenilse de az satılmıştı.
D) Sayım işlerini genç bir memura bıraktık. Bu cümlede numaralanmış sözcükler- D) Son öyküsü beni çok etkilemişti.
E) Onlar da geçim derdine düşmüştü. den hangisinde çekim eki yoktur? E) Okulu iki katlıydı, alt katta ana sınıfı
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. vardı.
3.
I. Erik ağaçlarından biri kurumak üzerey- 9.
di.
6. (I) Pencereye vuran rüzgârın uğultusu bir
II. Kaymakamdan aldığı ödülü vitrine
Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz- düşmanın ayak sesleri gibi üzerime doğ-
özenle koydu.
cüğün aldığı ek, ötekilerden farklı bir ru geliyor. (II) Kalbimi Ahmetlerin evinden
III. Bahçesinden getirdiği meyveleri valiye yana esen bu derin rüzgâra her an kap-
işlevdedir?
vermek istedi. tırabilirim. (III) Peşinden ötelere sürükle-
IV. Yaşlı tamburcudan öğrendiği hikâyele- A) Sen de onlarla konuşmaktan kaçın.
nebilirim. (IV) Dahası gökyüzünde akşa-
ri çocuklara anlattı. B) Buralardan en geç bir hafta içinde gi- mın karanlığında yuvalarını bulamayacak
V. Aşık Veysel’den etkilendiğini söylüyor- din. ölümcül kuşlar kol geziniyor. (V) Kuşların
du. C) Gürültüyü kesin ve derhal sınıfı terk öleceğine bu kadar emin olmamın sebebi
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin edin. ne, bunu bilmiyorum.
hangisinde “-den/-dan” eki ötekilerden D) Doktoru bulun ve hastayı ona gösterin. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “-lar/-
farklı bir işlevde kullanılmıştır? ler” eki ötekilerden farklı bir işlevdedir?
E) Bu havuzda kimseyi rahatsız etmeden
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. yüzün. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Çekim Ekleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "-dır Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ler/- Bir yandan hep böyle taştın, köpürdün
(-dir,- tir, -tır)" eki farklı görevde kullanıl- lar” eki ötekilerden farklı bir anlamda Bir yandan cefalı bir ömür sürdün
mıştır? kullanılmıştır?
Fakat ne derece ezildinse dün
A) Çocuklar, bu saatte sınavdan çıkmıştır. A) Salona girdiğinde bütün tiyatrocular Şimdi gene tunçtan kalkan gibisin
B) Baban yorulmuştur, onu rahatsız etme. ayağa kalkardı.
C) Sorunu ondan başka kimse bilmiyordur. B) Üniversitelerde bu tür akademisyenler yoktur?
kolay yetişmiyordu.
D) Gazeteyi almıştır, ondan alıp bana getir. A) 2. tekil kişi eki
C) Konferanslar, genellikle sonbaharda
E) Durumu başkana bildir, sonra haber B) İsimden isim türeten yapım eki
düzenlenirdi.
yap.
D) Yirmili yaşlarda dünyaya gezmeye C) İyelik eki
başlamıştı. D) Fiilden fiil türeten yapım eki
E) Asistanlarla tartışmaktan hatta atış- E) Yapım eki görevinde kullanılan “-den
maktan keyif alırdı. (-dan, -ten, -tan)” eki
11.
Hiçbir zaman erken çıkmaz, trene hep geç 14.
kalırdı. (I) Sincapları yakından tanırım. (II) Çocuk- 17.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-mez luğum dağlık, yabani bir memlekette geçti.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde fiil çe-
/ -maz” eki, bu cümledeki işleviyle kul- (III) Orada biz çocuklara, oyuncak yerine,
kim eki yoktur?
lanılmıştır? ayı yavrusu, karaca, tilki veya sincap geti-
rilirdi. (IV) Üst katta, sandık odasında, do- A) Medeni hayatın nur ırmağına
A) Çıkmaz sokağa girdiğinin farkında bile
laplar arkasında tilkilerimiz saklanırdı. (V) Ezelden susamış ceylan gibisin
değildi.
Bahçede büyük bir ağacın gölgesinde esir B) Ey ana toprağı, ey Anadolu
B) Meyve vermez ağaçları diktiğini bilmi- bir kartal, tayyare genişliğindeki kanatları-
yordu. Açıldı önünde terakki yolu
nı germiş, pençelerini tutan koca bir zinciri
C) Tartışılmaz konuları gündem edip za- şıngırdatırdı. C) Hamdolsun her yanın bereket dolu
manını boşa harcıyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Cennette bir yeşil meydan gibisin
D) Olur olmaz buraya geliyor, bizi rahatsız hangisinde hem yapım hem çekim eki D) Yeni bir ay ördün al bayrağına
ediyor. alan yansıma köklü bir sözcük vardır? Girdin en sonunda irfan bağına
E) Toplantıyı terk etmez, düşüncelerini A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Müsikîsi dağılır tenhâ sâhile
sonuna kadar savunur.
Hıçkırıklar duyulur uzaktan bile
15.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizi-
12. li sözcükte hem yapım hem çekim eki
vardır? 18.
(I) Kırk yaşlarında vardı. (II) İfrat derecede
nazik ve sıkılgan, çocuk tavırlı bir adamdı. A) O kadar dolu ki toprağın şanla Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
(III) Vapurda biletini kesmeye gelen memur Bir değil, sanki bin vatan gibisin cük ötekilerden farklı işlevde bir ek al-
için bile ayağa kalkardı. (IV) Bir dairede B) Yüce dağlarına çöken dumanla mıştır?
kâtip olduğunu biliyordum. (V) Sabahtan
Göklerde yazılı destan gibisin A) Yazı yazma alışkanlığı zamanla gelişi-
akşama kadar karınca yuvası gibi işleyen
yor.
odasında kim bilir kaç bin defa gelene, gi- C) Çiçeksin, bayılır kuşlar kokundan
dene kalkıp oturuyordu. B) Sanatı halka ulaştırmayı bilmek gerekir.
Her dalın bir yay ki zümrüt okundan
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin C) “Sayı mı, nitelik mi önemli?” sorusu ya-
D) Müjdeler fısıldar Ergenekon'dan:
hangisinde altı çizili sözcükte çekim eki nıtlanmış bir sorudur.
Bu sese gönülden hayran gibisin.
yoktur? D) Yapı sağlam olursa bin yılda çökmez.
E) Ey bütün cihana bedel Türkeli,
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Ölü kültürleri diriltmeye çalışmak ya-
Açtığın cenklerin yoktur evveli. rarsızdır.
18. B 17. A 16. C 15. C 14. E 13. D 12. B 11. E 10. E 9. B 8. B 7. E 6. A 5. C 4. E 3. A 2. B 1. C Cevaplar

Yapı Bakımından Sözcük Türleri 3. Modül Test 21
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki dizelerin hangisinde yapıca
li sözcük, yapı bakımından ötekilerden zili sözcük yapı bakımından ötekilerden türemiş bir sözcük yoktur?
farklıdır? farklıdır? A) Ne korkunç, bir başına düşünmek şim-
A) Yorgun bir işçinin yüzüne benziyor yü- A) Ne övgünü ne yergini dikkate alırım. di seni?
zün B) Halkın çoğu sizin gibi düşünmüyor. B) Neden dilimliyor, parçalıyor insanlar onu
B) Kahreden bir ayrılığın çılgınlığı değil C) Yazılarını İnternet üzerinden gönderi- C) Bırak çekeyim kahrını ve acını kendime
bu yor. D) Ya da uzakta bir yerde, neresi olursa
C) Bir isyanın kelepçeleşmiş resmidir par- D) Kimi öykülerinde anlatım sorunludur. olsun
maklarımız E) Aşkının bir yalan olduğunu söylemeye-
E) Sorularını yazılı sormasını istemiştik.
D) Dünyada yapılmamış işler çoktur ço- cek misin
cuğum
E) Duyuyorsun değil mi suskunluğumu 8.
nasıl haykırıyor...
Havasız bir delikte
I
5. Gıcırdayan somya üstünde yatakta
Büyükler biraz daha yorulsun II
Onlar da büyüsünler Yakalanmışsın berbat bir öksürüğe
2. III
Onlar da mesut olsunlar
Büyük aşklar yolculuklarla başlar Gel de şarkı söyle.
Geçti, kaç savaş ezikliği
I Ama yine de sarı saçlı adam
Çocukları düşünsünler
Ve serüvenciler düşer bu yollara ancak IV
Çocuklar iyi gün görsünler
II III Devam etti kemanı çalmaya
Onlar ki dünyanın son umudu yoktur? V
IV Dirildi içimizde ölü düşler
A) Fiilden türemiş isim
Soyları tükenen birer çılgındırlar Yukarıdaki numaralanmış sözcükler-
B) Fiilden türemiş fiil le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
V
C) Basit fiil söylenemez?
D) İki fiilden oluşmuş birleşik fiil A) I. sözcük, addan türemiş bir sıfattır.
hangileri yapıca ötekilerden farklıdır?
E) Yardımcı eylemle oluşmuş birleşik fiil B) II. sözcük, yansıma bir kökten türemiştir.
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve IV.
C) III. sözcük, yapıca basit bir fiildir.
D) IV. sözcük, birleşik sıfat grubudur.
E) V. sözcük, yardımcı fiille oluşmuş bir
birleşik fiildir.
6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- 9.
şik fiil oluşumu bakımından ötekilerden Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
3. farklıdır? zili sözcük yapı bakımından ötekilerden
Yazar, sorularımı duydukça gülüyor; emekli farklıdır?
A) Hiçbirimizin hatasını asla affetmezdi.
A) Benim önerilerimi kimse dinlemez oldu.
I II III B) Büyük bir olasılıkla öneriniz reddedile-
B) Yaş ilerler, görgü gelişir, saygınlık ar-
bir öğretmen olduğunu hatırlatarak gazetecilik cek.
tar, dedi.
IV V C) Soba yakmaya üşenince üşüdü ve
C) Seni anlatırken kendi çocukluğuma gi-
yönüme gizlice puan verdiğini belli ediyor. hasta oldu.
derim.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden D) Çevre kirliliği konusunda bir ilan vere-
D) Sorunlarını sıralamış da kimse dinle-
hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? bilirdik.
memiş.
E) Kağıt yokluğu bazı eserleri basmamı-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Duvarımıza kötü tablolar asmak iste-
za engel oldu.
mezdik.

Yapı Bakımından Sözcük Türleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili I. Yalnızlık senin o konuşkan kuşun İçindeyim hem yakın hem uzağın
sözcükler yapıca birbirinden farklıdır? II. Kırk kapıdan geçmiş, kırk kilitten I
A) Babam neden kapattı dükkânını? III. Yaralı, dili lal, kanadı kırık Ne de çok köşe varmış, dar açılı
Ve fabrika benzemiyor babamın dük- IV. Vurulmuş başında bir yokuşun II III
kânına V. Yalnızlık acı büyüten bir alışkanlık
İliklere işleyen, darmadağın
B) Ve zaman zaman işsiz kalarak Yukarıdaki numaralanmış dizelerde altı IV
çizili sözcüklerden hangisi, yapıca öte-
“İşsiz kalırsam” diye düşündü Özleyişlere son versem ne çıkar
kilerden farklıdır?
C) Denizde balık kokusuyla V
Döşemelerde tahtakurularıyla gelir Bu dizelerde numaralanmış kelimeler-
den hangileri yapıca ötekilerden farklı-
D) Şimdi merdivenlerde durup
dır?
Kaptırmış kafasını düşüncelerin en tu-
hafına A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
E) Merdivenlerin üstünde güneş D) III. ve IV. E) IV. ve V.
14.
Yorgunluk ve telaş
Bir başkasının yaşantısıdır dönüp arkamıza
I II
baksak
17.
11. Çünkü yaşadıklarımız başkasının yargısına
Biz de çocuktuk Allah’ım
Bütün gün bulanık suyu taşlarlar III
I
I II tutsak
Su yasak rüzgâr yasak açık kapılar yasak Ekmek elden gelirdi su gölden
Kadınlar toprakla bütün
Belki bu karanlıkta yasakları yasaklasak II
III
IV V Günlerimiz uzun evlerimiz büyüktü
Mızraklar yağmura eş
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış III IV
İki dudakla yudumlanır dereler köpüren ırmak
sözcüklerden hangisi, yapıca ötekiler- Ve yağmur çift çubuk için değil
IV V den farklıdır? Sadece bizim için yağardı.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. V
hangisi, yapıca ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. hangisi, yapıca ötekilerden farklıdır?
15.
12. Kime anlatsaydı derdini
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-lık,- I 18.
lik” eki somut bir isimden soyut bir isim
Yürüdü asker, acılar içinde Geçici görevle atandığım kasabada orman-
türetmiştir?
II I II III
A) Dostumda her şeyden önce insanlık
Köyün bitimindeki mezarlığa cılardan başka konuşacak birini bulama-
ararım.
III IV
B) Ağaçlık bölgelerde toprak aşınması
pek olmaz. Üstünü ot bürümüş bir tümsek yınca onlardan yörenin doğal yapısı konu-
C) Tarlalar taşlık olduğundan verimsiz IV
sunda çok ayrıntılı bilgiler edindim.
olurmuş. Bekliyordu onu orada
V
D) Ondan böyle bir olgunluk beklemediği- V
mi biliyordu. Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
hangisi, yapıca ötekilerden farklıdır?
E) Saygınlığını korumak için bir açıklama hangisi, yapıca ötekilerden farklıdır?
yapacak. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. C 17. D 16. A 15. B 14. B 13. B 12. A 11. C 10. A 9. E 8. C 7. C 6. D 5. D 4. B 3. B 2. D 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
I. Karagöz oyunu, Bursa yöresinde yay- Çıktım yücesine seyran eyledim Aşağıdakilerin hangisinde yansımadan
gındı. Gönül eğlencesi küstü bulunmaz türeyen bir sözcük vardır?
II. Gölde yeşilbaş olarak bilinen ördek A) Balonu patlayan çocuk kapı önünde
Dostlar bizden muhabbetin kaldırmış
türü de vardı. ağlıyordu.
Hiçbir ikrarında ahdi bulunmaz
III. Keçiboynuzu yöre için önemli bir ge-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi B) Öğretmen, biraz düşünür gibi yapıp
çim kaynağı olabilirdi.
yoktur? sorularımı yanıtladı.
IV. Narçiçeği bir gömlek giydiğinden garip
C) Piyanonun sesi uzak sokaklardan bile
görünüyordu. A) Birleşik fiil B) Basit fiil duyuluyordu.
V. Kocatepe civarında buluşmak üzere
C) Birleşik sıfat D) Basit ad D) Bir şey arama bahanesiyle odalara gir-
ayrılmıştık.
E) Birleşik ad mek istiyordu.
altı çizili birleşik sözcüklerden hangileri E) O eski radyo, bir haftadır küskünmüş
oluşum bakımından ötekilerden farklı- gibi susuyordu.
dır?
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve IV.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde an-
lamca kaynaşmış bir birleşik fiil yoktur?
A) Dükkân sahibinden durmadan azar işi-
2. tiyordu. 8.
Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz- B) Öğretmen evde kızdıkça bizden hıncı- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
cük, yapıca ötekilerden farklıdır? nı alıyordu. cük, yapı bakımından ötekilerden fark-
A) Gözlerini seyrediyorum elimdeki fotoğ- C) Çocuklar, yaşlı demirciyle dalga geçi- lıdır?
rafta yordu. A) Ver elini sürgün edildiğimiz kasaba
B) Bu nedenle hüzünlüdür türkülerimiz D) Mesleğini düşüncesi uğruna tehlikeye B) Süsleriz bütün dünyayı çiçeklerle
C) Umutsuzluk kemiğe çakılmış paslı bir atmıştı. C) Belki sevgimi mektup yapıp yollarım
çividir E) Herkes, onu kendilerinden biri gibi kar- D) Karla örtülü tepeler ne güzeldi o gün
D) Çocuklar yüksek binalara bakmaktan şılamıştı.
E) Biliriz güzel günlerin değerini
yoruldu
E) Şu tepelerde yazın keklikler ötüşür
6.
3. Aşağıdakilerin hangisinde “-ım,-im, -um,
-üm” eki alan sözcük, yapıca ötekilerden
9
Aşağıdakilerin hangisinde birleşik söz-
cük, bir sıfatla bir isimden oluşmuştur? farklıdır? Gecekondu bölgesinden de bazı kadınlar
komşuluk ilişkisi içinde lojmanımıza gelir
A) Son zamanlarda şehirlerde kapkaç A) Bu bölümü yalnızca lise mezunları tercih
giderlerdi.
olayları arttı. edebilir.
B) Eskiden köylerde yalnızca tereyağı B) Film yapımcıları para kazanmayı amaç
yoktur?
kullanılırdı. edinmiş.
A) Cümleden oluşmuş birleşik isim
C) Şehirlerde gecekonduların dev apart- C) Fotoğraf arşivim, eski gazetemde du-
manlar alıyor. ruyor. B) Fiilden türemiş isim
D) Akciğer hastaları, eskisi kadar çaresiz D) Dikim için ayrılan oda, terzilere dar ge- C) İsimden türemiş isim
değil. liyordu. D) İsimden türemiş fiil
E) Çocuklar için güzel bir ayakkabı iyi bir E) Yabancılar, buraya yatırım yapmak için E) Basit isim
armağandır. gelmiş.

10. 13. 16.

(I) Bahçemizin durumu gerçekten kötüy- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle-
dü. (II) Bakımsızlıktan, ayak basılmamış zili sözcük, gövde hâlinde değildir? şik sözcük, iki isimden oluşmuştur?
bir dere kıyısına dönüşmüştü. (III) Köşkün A) Hepsi, arka odanın balkonuna çıktılar. A) Sarıyer’de oturan bir arkadaşımıza uğ-
arkasındaki çam ağaçları arasına da ne- radık.
B) Alçacık kulübelerde yaşlı zenciler kalı-
redeyse girilmiyordu. (IV) Düşmanlarımız
yordu. B) Biçerdöverler, Kızıltepe Ovası’na hazi-
köşk kiracısız kalsın diye peri lafı uydur-
C) Acıkan çocuklar için ekmek içi hazırlı- ran sonunda gelir.
muşlardı. (V) Bunun için yıllardır boş du-
ruyordu. yordu. C) Akşehir’de görev yapan bir öğretmenle
D) Simitçiler, birer ikişer geliyorlardı soka- konuştuk.
altı çizili sözcüklerden hangileri, yapı ğa. D) Barışsever kişiler, ulusal sorunlara so-
bakımından ötekilerden farklıdır? E) Solukları kesilen sporculara su yetiştirdi. ğukkanlı yaklaşırlar.
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV. E) Pınarbaşı kasabasıyla ilgili iki şiir kale-
me almıştı.
17.
I. Yeşilırmak
II. Akşamüstü
14. III. Gündoğdu
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-cı, IV. Uçaksavar
11. -ci, -cu, -cü” eki türemiş bir sözcüğe ek-
I. Oyunlarımızla çocukları mutlu ettik. V. Delgeç
lenmemiştir?
II. Her soruya ayrı ayrı cevap verdi. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi yu-
A) Yeni yerleşimciler, yerli halkla tanış- karıdaki numaralanmış birleşik sözcük-
III. Dostluklarını bir bir gözden geçirdi.
mak istiyorlardı. lerle ilgili değildir?
IV. Kadınlar, çocukları dışarı çıkarıverdi-
B) Sobacı Hasan, hem konuşuyor hem A) Bazı birleşik sözcükler, sıfat tamlama-
ler.
çalışıyordu. sı biçiminde oluşur.
V. Annem, dargın ve üzgün konuşuyordu.
C) Konuşmacı, dikkat çekmek için bağır- B) Bazı birleşik sözcükler, isim tamlaması
maya çalıştı. biçiminde oluşur.
hangisinin yüklemi, yapıca ötekilerden
farklıdır? D) Emektar dilekçecimiz, bir kış sabahında C) Bazı birleşik sözcükler, bir cümle biçi-
ölmüştü. minde oluşur.
E) Düşündürücü bir vakayla karşı karşıya D) Bazı birleşik sözcükler, iki fiilden oluşur.
kalmıştık.
E) Bazı birleşik sözcükler, bir isimle bir
yardımcı fiilden oluşur.
12. 18.
Fotoğraf makinemi ayarladım. Sessiz akan I. Olumlu konuşmanız onlardan önce
15. beni memnun edecek.
I
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bir II. Tam o sırada eski bir arkadaşımız çı-
derenin hemen yanında bir kayanın arkasında isimle bir fiilimsiden oluşan bileşik söz- kageldi.
gizlendim. Dallara konacak kuşları bekledim. cük vardır? III. Babam, bana bu kitapla birlikte birkaç
II III A) Acıgöl kıyılarında ava gitmişlerdi. roman da almıştı.
Meşe dallarına ineceklerdi. Dallardaki kopmuş B) Davutpaşa durağında kaza olmuştu. IV. Onların buraya geleceği asla aklımdan
IV V geçmedi.
C) Bu gökdeleni Londralı bir iş adamı ya-
pıyormuş. V. Sınıf başkanıydım, sık sık okul müdü-
kanatları, yerdeki tüyleri fark etmedim.
rüyle görüşürdüm.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden D) Buralara düşmeyegör, kimse yüzüne
hangisi, yapıca ötekilerden farklıdır? bakmaz.
hangisinde birleşik kelime yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Penceresine yavruağzı bir perde tak-
mıştı. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. E 17. E 16. E 15. C 14. B 13. A 12. D 11. E 10. C 9. D 8. E 7. A 6. C 5. E 4. E 3. D 2. A 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- Hadi gülümse bulutlar gitsin Aşağıdaki dizelerin hangisinde yeterli-
şik fiil oluşumu bakımından ötekilerden I lik fiilinin olumsuzu vardır?
farklıdır? A) Ben bu geceyi bitiririm de, aydınlık nerde
İşçiler iyi çalışsın, gülümse
A) Öğretmenler, yer darlığı konusunda bir II Bu da güya aşk şiiri, realizme seyrediyor
çözüm buluverdiler.
Yoksa ben nasıl yenilenirim B) Darmadağın olmuştum, düzen vaktiydi
B) Koşullarımızı onaylarsa onunla da an- ama
III
laşabiliriz.
Belki şehre bir film gelir Düşüncelerimi toparlamadım
C) O yıl Tahsin Yücel gibi bir şiir tahlilcisi-
IV C) Korkularımı kutularına koymadım
ni kaybetmemiştik.
Bir güzel orman olur yazılarda Tozlarını almadım sevgilerimin
D) Yeni öykücüler, sizi izlemek yerine ar-
dınızdan bakakaldılar. V D) Umutlarımı, hayallerimle paketleyip
E) Şiirde Ahmet Haşim’in bu kadar önem- Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden Üst dolaplardan birine tıkamadım
seneceğini bilemedik. hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? E) Hayallerimi yenilemedim
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Birkaçı zedelenmiş; gözden geçirmeli!
2.
Ben bütün hayatımda hep
Üzüldüm, hep yandım
8.
I
Hafıza hataları yaşıyordu çoğu zamanlar
Yaşamak ne güzeldir be sevgili
5. I
II III
Ürkek kuğular kondu pencereme Çok eskilere ait hasarlı bir yedeklemeydi
Sevinerek, severek, sevilerek
Aşağıdakilerin hangisinde bu dizedeki II
IV
altı çizili sözcükle aynı yapıda sözcük Geri dönüşümden alamadığı parçasıydı aşk.
Düşünerek
yoktur? III
Ve o vazgeçilmez sancılarını
A) Sırlar küçük dalışlarla yoklar tekneni Geçersiz işlemler yürütürdü tak-yaşa yenilikler.
V
B) Bir başınasın yaşamı üretirken IV
Duyarak hayatın
C) Zıpkın çizer kürek acıtır ağ yorar "-Ana benlik güncellemesi olabilir mi?"
D) Dedim elleri kim bilir kimin elinde V
hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?
E) Neden elleri bulunmaz elinin yanında Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
hangisi, türemiş sözcük değildir?
3.
Bir gün akıp gideceğiz hayata
I
6. 9.
Duvarlar yıkılacak, açılacak bütün kapılar bilesin
Büyüklere önerim şudur: Gençleri överek Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
II III zili sözcük yapıca ötekilerden farklıdır?
I II
Benim yüreğim sensin şimdi, seni vurur durur
kandırmaya kalkışmayın! Bu bayat numarayı A) Ankara’ya gitmek için izin isteyecekti.
IV
III IV B) Bizimle barışmayı istediğini duymuş-
Ve yine damla damla çoğalıyorsun içimde tuk.
yiyecek genç kalmadı! Hem olacaksa,
V C) Bu gidiş hepimiz için çok hayırlı ola-
V
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- cak.
yetişkinler pırıl pırıl olsun!
gilerinde altı çizili sözcükler yapıca öte- D) Okuyanlar, sorunları daha kolay anlı-
kilerden farklıdır? Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
yor.
hangisi, yapıca basittir?
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve V. E) Gün boyu gezer, sonra bir otele atar
D) III. ve IV. E) III. ve V. kendini.

10. 13. 16.

Anlattı erenler: Bir bahar değil Evinde bilgisayar bile yoktu. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik söz-
Aşığın ömründe bin bahar varmış Aşağıdaki cümlelerin hangisinde olu- cüğün oluşumu ile ilgili açıklama yan-
şum bakımından bu cümledeki birleşik lıştır?
Hicranla ağaran bu saçlar değil
sözcüğe benzeyen bir sözcük vardır? A) Zeytinyağı (iki isim)
Sevgisiz kalan kalp ihtiyarlarmış
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi A) Yanardöner tipleri sevmediğimi söyle- B) İlköğretim (bir sıfat bir isim)
yoktur? miştim. C) İmambayıldı (cümle)
B) Değerbilmez kişilerle dost olanlar hep D) Ağaçkakan (bir ad bir fiilimsi)
A) Yapıca basit sözcük
kaybeder.
B) Birleşik sözcük E) Varyemez ( iki fiil)
C) Kumkapı civarında eski bir handa kalı-
C) Türemiş sözcük yordu.
D) İsim köklü fiil D) Karadutların yetiştiği bahçelerde dola-
E) İsimden fiil yapan ekten sonra fiilimsi şıyorduk.
ekini alan sözcük E) Mahallenin tatlıcısında bülbülyuvası
bulunmazdı.
17.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yeter-
14. lilik fiilinin olumsuzu vardır?
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belir- A) Sesinin çıkmadığını bildiği hâlde ba-
"Gürültüyü kesin!" demişti ama hiçbir şey tisiz isim tamlaması biçiminde oluşmuş ğırmaya çalışıyordu.
değişmemişti; öğrenciler, onun varlığına bir birleşik isim vardır?
kulak bile asmadan çığlık çığlığa koşup B) Kartları üyelere dağıtmadım; kimse
A) Taşların arasında karafatmalar dolaşı- davetime icabet etmedi.
duruyordu.
yordu.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi C) Annemi aramadım; babam da çağrıma
B) Yağmur yağınca her tarafta koyungö- cevap vermiyordu.
yoktur?
beği mantarları çıkmıştı.
D) Seni anlayamadım, sen de beni anla-
A) Birleşik sözcük
C) Büyükbaş hayvanların fiyatı Kurban maya çalışmadın.
B) Yansıma köklü sözcük Bayramı’nda artıyor.
E) Mademki bir aşk uğruna can vermeye-
C) İsimden türemiş isim D) Boşboğaz insanlarla bir arada bulun- cektin neden aşık oldun?
D) İsimden türemiş fiil mak istemiyordu.
E) Kök durumundaki sözcükler E) Alageyiklerin dolaştığı kırlarda türküler
söyledik.
12. 15.
I. Bildik hikâyeler anlatmanı istemiyoruz. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle-
şik sözcük yoktur?
18.
II. Kitaptaki yanlışları ilk okuyuşta gör-
I. Sorardım sırrını hiç düşünmeden
dük. A) Ressamın yeni tablolarını bulamadık.
II. Hangi saatte yenik düşer
III. Kendisinin baştabip olduğunu sandık. B) Çayevini terk etti, küçük mescidin bah-
III. Gecenin bitimi doğan güne
IV. Sevdik ve sevgimizi ilan ettik, demişti. çesine sığındı.
IV. Daima değişen maceralarmış
V. Maçı kaybedince hepimiz kaptana çat- C) Kayıp çocuğu buluvermiş, ailesine tes-
V. Yeniden geceye başlarlar
tık. lim etmişlerdi.
Yukarıdaki numaralanmış dizelerde altı
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde D) Büyük oğlu vali olmuştu, küçüğü ilçe- çizili sözcüklerden hangisi, gövde hâ-
altı çizili sözcüklerden hangisi, yapıca mizde kaymakamdı. linde değildir?
ötekilerden farklıdır?
E) Evi fildişi rengine boyamak istiyordu,
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. çocukları istemediler.
18. A 17. D 16. E 15. D 14. B 13. B 12. A 11. D 10. B 9. E 8. A 7. D 6. E 5. D 4. D 3. C 2. E 1. C Cevaplar

İÇİNDEKİLER
7. BÖLÜM: S ÖZCÜK TÜRLERİ - I
(İsimler - Zamirler - Sıfatlar - Zarflar - Edatlar - Bağlaçlar - Ünlemler)
İsimler (Adlar) �� 3
Zamirler (Adıllar) �� 9
Sıfatlar (Ön Adlar) �� 15
Zarflar (Belirteçler) �� 21
Edatlar (İlgeçler) - Bağlaçlar - Ünlemler �� 27
8. BÖLÜM: SÖZCÜK TÜRLERİ - II

(Fiiller (Eylemler) - Fiilimsiler (Eylemsiler))
Fiil (Eylem) - Kip - Kişi �� 33
Ek-Fiil (Ek Eylem) �� 39
Yapı Bakımından Fiiller �� 43
Çatı Bakımından Fiiller �� 47
Fiilimsiler (Eylemsiler) �� 59

İsimler (Adlar) 4. Modül Test 1
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut
sözcüğün türü ötekilerden farklıdır? cük fiilden türemiş bir addır? bir ad yoktur?
A) Sen, bu bahar bir başka düşe gir A) Her yazar, özgün olmayı amaçlar. A) Doktorun masasında kâğıt, kalem bile
B) Beni unuttuğun anılarına sor B) Bir tıkırtı duysa irkilir, annesine sarılır- bulunmuyordu.
C) Odamın duvarındaki resmin yok artık dı. B) O sabah güne huzur içinde “Merhaba!”
C) Orada yaptıklarıyla halkın gözünde demek için hazırlandım.
D) Bir meyve suyu gibi tükettin sevgimi
kahramanlaştı. C) Üzüntümü arkadaşlarımla paylaşıp
E) Kızgın yüreğinden at bütün sevgimi
D) Odada yorgun bir adamdan başka eritmeye çalıştım.
kimse yok. D) Büyük bir yenilgiden sonra cesareti kı-
E) Yalnızlık konusunda söyleyecek söz rılmış bir boksör gibiydim.
bulamadı. E) Felaket tellalı gibi konuşan hemşire,
hastayla görüşmeme izin vermedi.
2. 5. 8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ço-
zili sözcükte durum eki yoktur? cük ad değildir?
cuk” kelimesi, ad görevinde kullanılma-
A) Gerçekçi ressamlara kızmak yersizdir. A) Oyuncu, sahadaki yerini önceden gör- mıştır?
B) Bu resimleri odama asmayı düşünüyo- meli.
A) Çocuk, kirazları dallardan koparmaya
rum. B) Her gün bu yorucu işte çalışmak zo- çalışıyordu.
C) Sıradan bir resim bile çok ilgi çekebili- rundayım.
B) Kapımızın önündeki çocuk parkı, yeni-
yor. C) Yönetici yeni bir listeyle kapılara da- den düzenlendi.
D) Ressamlarımız minyatürlerden etki- yandı.
C) Büyüdün artık, böyle çocuk oturup ço-
lenmişlerdir. D) O dilenci, bankalara bir sürü para ya- cuk kalkamazsın, dedi.
E) Ülkemizde birbirinden başarılı ressam- tırmış.
D) Dergimizde çocuklar hakkında üç dört
lar var. E) Dağıtımcı kitabımı bu ay dağıtmaya yazı vardı.
razı oldu.
E) Çocuk hastalıkları uzmanı için gazete-
ye ilan vermiştik.
6. 9.
3. I. İlacını azar azar kullanması gerekiyor. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-a, -e”
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “–ler/– II. Hastamız, yoğun bakımda derin derin eki, ada yönelme anlamı katma işlevin-
lar” eki eklendiği ada “birden çok olma” nefes alıyordu. de değildir?
anlamı katmamıştır? III. Doktorumuz, hastalarını adım adım iz- A) Sen hastalanmamaya bak, biz senin
A) Balkonlarda çeşit çeşit çiçek vardır. liyordu. işini yaparız.
B) Romanlarımda gerçeküstü ayrıntı bu- IV. Yaşlı başlı adamlar kızamığa yakalan-
B) Denize baktıkça Antalya’da geçirdiği
lunmaz. mıştı.
günleri hatırlıyordu.
C) Batı ülkelerinde öykü durgunluk döne- V. Konu komşu, bizi arayıp sormuyordu o
C) Maraş’a gitmek için erkenden An-
mindedir. yıl.
tep’ten ayrıldı.
D) Bu romanda anneleri ölen iki kardeşin D) Memleketine gitti ve orada üç hafta
hangisinde ikileme ad görevinde kulla-
hikâyesi anlatılıyor. dinlendi.
nılmıştır?
E) Yazar, yeni öykülerini de gözden geçir- E) Uzaya uydu gönderen ülkelerden ol-
meyi düşünüyor. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
mamız onur vericidir.

İsimler (Adlar)
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “artık” Çiçeğe durdu kalbim, içtim parmaklarından Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çoğul
sözcüğü, ad görevinde kullanılmıştır? I eki (-ler/-lar), cümleye ötekilerden farklı
A) Artık yemekleri köpeğin önüne koydu. bir anlam katmıştır?
Göz çeşmem suya erdi sevda kaynaklarından
B) Artık bizimle konuşmuyor, kendisine II A) Kapakları geç basmışlardı.
yeni arkadaşlar bulmuş. Bir aydınlık denizin sonsuz derinliğinde B) Ahmetler, bize gelecekmiş.
C) “Bıktım artık!” deyip salonu öfkeyle III IV C) Bu şehirde büyük parklar yok.
terk etmişti. D) Sokak köpekleri için barınak yapmış.
Yüzüyorum gözünün yeşil serinliğinde
D) Sana verecek artık zamanım yok, de- E) Havuzları kışın boşaltıyoruz.
V
miştin.
E) Sofrada bir tabak pilav ve bir miktar ar-
hangileri, sözcük türü bakımından öte-
tık vardı.
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
17.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-e/-a”
eki cümleye “amaç” anlamı katmıştır?
11. 14.
A) Çocuklar ayva ağacına çıkmışlardı.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Kendisini çağıranın kim olabileceği ile ilgili
sözcük fiilden türemiş bir addır? birtakım tahminler yürütmeye başlamıştı. B) Bu kitaplarla sınavı kazanmaya çalışı-
Bindiği arabanın koltukları karşılıklı ikişer yor.
A) Boşuna taşırsın gider gündelik
kişi oturacak şekilde yapılmıştı. Onu çağı- C) Okula başladığında henüz altı yaşın-
B) Gençliğin gülşeni gamla solmasın ran kişi tam karşısında oturuyordu. daydı.
C) Varlığım yok oldu gün saya saya Bu parçadaki sözcüklerle ilgili olarak D) Çocuklar, hep birlikte karşı kıyıya bakı-
D) Bu engin ayrılık canıma yetti aşağıdakilerden hangisi söylenemez? yorlardı.
E) Yüzsüzlük etmek dosta yakışmaz A) Dönüşlülük zamiri vardır. E) Tatlı serinlik, dondurucu soğuğa dönü-
B) İyelik eki almış ada yer verilmiştir. şüyordu.
C) Sıfat görevinde fiilimsi vardır.

D) Birleşik isme yer verilmiştir.
E) Çekim eki almış ad vardır.
12.
Aynı türdeki bütün varlıkları karşılayan
sözcüklere tür adı denir. 15. 18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tür adı Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adın Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-de
yoktur? durum ekini alan bir sözcük yoktur? (-da, -te, -ta)” eki kinayeli bir söz grubu
içinde yer almıştır?
A) Roman, engin bir gözlem gücü isteyen A) Soru sorduğumuz kişi sözde eleştir-
bir türdür. mendi. A) Ahmet, derslerine çalışmadığı için sı-
B) Ona da yolculuk notlarımı göndermek nıfta kaldı.
B) Yarın Ankara’da Ahmet Toprak’la gö-
rüşeceğiz. istedim. B) Sınavda herkesin yapabileceği sorular
C) Resmi çıkardı, küçük bir rulo yapıp da çıktı.
C) Kedi gibi evcil hayvanlar, hastalığa yol
açabiliyor. bana verdi. C) Duvarda asılı resimlerden biri ünlü bir
D) Senden aldığımız bilgiler asla yanlış ressama aitti.
D) Söğüt dalından yapılma sepetlerimiz
de vardı. çıkmadı. D) Çantasında annesinden kalma bir
E) Kadın tekrar başını kaldırıp dağlara eşarp da vardı.
E) Denize yaz kış giren gençler oldukça
sağlıklıydı. baktı. E) Dallarda çürüyen meyvelerin fotoğrafı-
nı çekiyordu.
18. A 17. B 16. B 15. A 14. D 13. A 12. B 11. D 10. E 9. A 8. C 7. A 6. E 5. B 4. A 3. D 2. C 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-gın, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansı-
-gin, -gun, -gün” eki alan sözcük addır? zili ad, daha genel anlamlıdır? ma köklü bir ad vardır?
A) Soygunun akşam saatlerinde gerçek- A) Yazarı havaalanında karşılamak için A) Dünyanın öbür ucundaki tıkırtıyı duya-
leştiği öğrenildi. yola çıktık. rım.
B) Arjantin’de nice insan azgın sulara ka- B) Ressamın konuyla ilgili görüşlerini B) Yapraklar, o gece ahenk içinde hışırdı-
pılıp kayboldu. önemsiyordum. yordu.
C) Özgün eserler, sanatçılar kadar halkın C) Müzisyenin dünyaya bakışı çağa göre C) Balonlar patladıkça çocukların sevinci
da ilgisini çeker. değişebilir. katlanıyordu.
D) Saygın bir sanat adamı olmak için ge- D) Sanatçının halk kültürüyle ilgili iddiası- D) Gürültüsüz bir kır kahvesinde oturup
leneği bilmek gerekir. na katılmadım. dinlendik.
E) Yılgın toplumlar, haklarına sahip çık- E) Okuyucumun bana yönelik eleştirileri- E) Kayalıklara tırmanan çocuklar düşmek
mayı tehlikeli bulurlar. ni de biliyorum. üzereydi.
2.
5.
Apartman dairelerindeki hayallerden uzaklaşıp
Yeryüzüne ayı indir o bir şehir olsun 8.
I II III
Yaklaştıkça büyüyen Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile-
gecekondu semtlerindeki gerçeklerle yüz
IV V Ayrıntıları setleri bahçeleri me ad görevindedir?
yüze gelelim. Yumuşak çizgileriyle ortaya çıkan A) Elde ettiğimiz bilgileri tek tek değerlen-
Bu cümledeki numaralanmış adlarla il- İşte ben o şehri yaşadım yıllarca dirdik.
gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- İstanbul’da parça parça B) Sessiz sedasız kasabalar sanayi gü-
lenemez? Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi rültüsüne boğuldu.
A) I. sözcük, Türkçe kökenli olmayan tekil yoktur? C) Çoluk çocuk, bizi kınayabilir diyerek
bir addır. oynamamıştık.
A) Özel isim
B) II. sözcük, ad türünde iken “-ki” ekiyle D) Davullu zurnalı düğünler de tarihe ka-
B) Fiilden türemiş isim
sıfatlaşmıştır. rışmamıştı.
C) Tür ismi
C) III. sözcük, çoğul soyut bir addır. E) Görevlileri açık açık uyardıysak da bir
D) Çoğul isim sonuç alamadık.
D) IV. sözcük, bir sıfatla bir fiilden oluş-
E) Bir isimle bir fiilden oluşan birleşik isim
muş, birleşik bir addır.
E) V. sözcükte, “-ler” eki, ada çoğulluk
anlamı katmıştır.
6.
Bilhassa yaz ayları 9.
3. I Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-dan,-
Fidanların, meydanların önünde den” eki, ötekilerden farklı bir işlevde
Adlar da ek-fiil alarak cümlede yüklem olabilir.
kullanılmıştır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- II
lem, ad türündeki bir sözcüktür? A) Köy romancıları Kemal Tahir’den de
Yontulu taşlar çepçevre.
etkilendiler.
A) Annesinden öğrendiği olayları da hikâ- Yer yer banklar konulmuş
B) Sizden aldığımız haberi bütün gazete-
yeleştirmişti. III lere verdik.
B) Onun da girmek istediği bölüm edebiyattı. Meydana dolmuş millet C) Onlardan biri, edebiyatın bizim için
C) Havalar soğuyunca ağaçların yaprakla- IV V önemini anlattı.
rı sarardı.
Sıra sıra oturmuş D) Ustasının yanından ayrılıp kendisine
D) Trenimiz, Afyon’a gecenin geç saatle- bir atölye açtı.
rinde karanlıkta vardı.
hangisi topluluk adıdır? E) Yalıdan, köşkten çıkan bir edebiyatçı
E) Sözcüklerle beslenen bir alanın insanı olmadığını gösterdi.
olduğum için öyküye yöneldim.

İsimler (Adlar)
10. 13. 16.

(I) Osmanlı’yı anlatan bir yazı kaleme almıştı. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdakilerin hangisinde “-den (-dan,
(II) Kendisini tarihçi olarak kabul edemezdik. sözcük ad değildir? -ten, -tan)” eki dizeye sebep anlamı kat-
(III) Ama yazısını çok ciddiye alarak okuduk. A) Özlemdir yüreğine duyduğum sevgi mıştır?
(IV) Verdiği bilgiler kadar yaptığı yorumlar A) Bakar gülümserdin bana balkonundan
B) Özlemdir kokuna olan güllerin dengi
da önemliydi. (V) Yazısı geliştirilip bir kitap-
C) Hasretinden kor olmuş yürek misali Ah o yaz akşamları sen ne iyiydin
çık olarak yayımlanabilir.
D) Kokusunu senden almış güller B) Rüyan, kokun ve sesin
hangilerinde adın yükleme (belirtme) E) Güzel hayalleri vardı çocukların deni- Rüzgâr gibi esiyor günler arkasından
durumunda olan bir sözcük yoktur? ze dair C) Bir yarı sarhoşluk içinde
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. Geçerdim sevdalı evinizin önünden
D) III. ve IV. E) IV. ve V. D) Ufukta görününce yağmur bulutları
Şaşırırdın yapacağını telaştan
E) Yerleştirirdin her şeyi yeni baştan
Taşırdın içeriye masaları koltukları
14.
11.
sözcük soyut addır?
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yalın
durumdaki bir ad yoktur? A) Kavurur gözyaşlarımı, içimde esen
rüzgâr
A) Geniş ovalarda kaybolur kokuları
B) Çığlıklar içinde kalbim, beni kim du-
B) Seni beni yalnızlık örtecek, yalnızlık yar?
örtecek
C) Kokunu özlemişim, içime çektiğim o
C) Ak çiçekler, kızaran güller açar gündü- mis kokunu
zünü
D) Aklım, denklemler kurar yıl sonlarına
D) Gelecek günleri yıldız gibi süsler bakı- dair
şı
E) Gözlerin anlatır, uzun hikayeler, uzun
E) Annesinden daha çok bağrına basmış- serüvenler
tır onu
17.
12. 15. (I) Pencerenin çarpmasıyla çıkan gürültü-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yok- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-lık, den uyandım. (II) Islık çalan ve korkunç bir
sul” kelimesi ad görevinde kullanılmış- -lik” ekini alan sözcük ötekilerden farklı gürültüyle esen rüzgâr ilikleri donduruyor,
tır? bir türdedir? yüreği titretiyordu. (III) İnsan kendini yal-
A) Yoksul, edebî eser okumaya zaman nız, bitkin ve duygulu hissediyordu. (IV)
A) Yazlık giysiler giydiğinde daha da kilo-
ayıramaz. Oysa önceleri rüzgâr pencereden odama
lu görünüyor.
B) Yoksul kişileri konu alan birkaç öykü girerek, bir annenin çocuğunu okşadığı
B) Gelinlik giymeden ölen genç kızlardan gibi, tatlı tatlı yüzümü okşuyordu. (V) Şim-
yazdım. söz ediyor. di sanki yaptığım bir hata yüzünden beni
C) Bu yöredeki yoksul kasabaları bir bir C) Bu kışlıkları, yoksul çocuklara dağıta- azarlıyor, kalbimi kırıyordu.
gezdik. cağız. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
D) Ondan yoksul biriyle hiç karşılaşma- D) Salondaki durgunluk, yerini fırtınaya hangisinde altı çizili sözcük soyut an-
mıştım. bıraktı. lamlı bir addır?
E) Yoksul ülkelerde de tiyatro etkinlikleri E) Halıcılık, günden güne neden tükeniş A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
yaygınlaşmalı. yaşıyor.
17. E 16. D 15. A 14. D 13. E 12. A 11. E 10. E 9. C 8. C 7. A 6. E 5. E 4. C 3. B 2. D 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Bir mektup parçası Aşağıdakilerin hangisinde verilen adlar, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-den/-
I anlam bakımından genelden özele doğ- dan” eki ötekilerden farklı bir işlevde
ru sıralanmıştır? kullanılmıştır?
Sevgilim, ne kadar hüzünlü bilsen
II A) Ağaç, bitki, canlı, varlık, elma A) Arkadaşımdan aldığım romanları iki
B) Canlı, ağaç, bitki, varlık, elma haftada bitirdim.
Bu ölgün akşamın ölgün bestesi
C) Varlık, canlı, ağaç, bitki, elma B) Araştırmacılardan birkaçı, Yunanis-
III
tan’daki toplantıya katılacaktı.
Uzak tepelerden, dağlardan esen D) Varlık, canlı, ağaç, elma, bitki
C) Cahit Sıtkı Tarancı’dan aldığı bir mek-
IV E) Varlık, canlı, bitki, ağaç, elma
tubu da bize gösterdi.
Aşina olduğum rüzgârın sesi D) Ülkeden ayrılan sanat adamları hak-
V kında bir belgesel yaptı.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden E) Arşivinden çıkan kimi belgeleri kentin
hangisi ad değildir? kütüphanesine verdik.
5.
2.
Renk bildiren sözcükler; bir addan önce,
çizili ad, tekil olduğu hâlde birden çok 8.
varlığın niteliğini bildirecek biçimde kullanı-
varlığı anlatmaktadır?
lırsa sıfat, bir varlık olarak rengin kendisini Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
ifade ederse ad olur. A) Kâtip dosyayı tamamlayabilseydi gö- cük, sözcük türü bakımından ötekiler-
rüşmeleri bitirirdik. den farklıdır?
Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde “sarı” sözcüğü ad olarak kullanıl- B) Çocuk, sokakta doyasıya oynamazsa A) Bu yapıtlar kalıcılık özelliği edinmiş.
mıştır? evi birbirine katar.
B) Taşıtların fiyatları günden güne düşü-
A) Sarı bozkırlarda çobanlar koyun otlatı- C) Hasta, problemini anlattığında doktor yor.
yordu. ne yapacağını şaşırdı.
C) Ülkemizde konut sorunu henüz çözü-
B) Onun sarı çizmelerini hâlâ dolabımda D) Ankaralı, heybesinden çıkardığı ekme- lemedi.
saklıyorum. ği arkadaşlarıyla paylaştı.
D) Anıtsal değeri bulunan eserleri koru-
C) Böyle sarı elbiseler giymekten rahatsız E) Kedi, önüne atılan yiyeceği dış kapının yacağız.
olmuyor musun? önünde yiyordu.
E) Yaşıtlarına göre oldukça dinç görünü-
D) Bu tür bürolara sarı pek yakışmıyor, yor.
demiştim.
E) Sarı güllerden örülü bir çelenkle kapı-
mıza dayandı.
3. 6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde toplu- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kü- 9.
luk adı kullanılmamıştır? çültme eki almış bir ad yoktur? Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
A) Bölüğümüz on kilometre yürüdükten A) Gümüş rengi dereciklerle bölünen bir cük, durum eki almış, türemiş bir addır?
sonra on beş dakika dinlendi. platodaydık. A) Gülleri kırık bir vazoya koydu.
B) Başbakan, durumu parti grubuna da- B) Kedicikler, annelerinin peşine takılmış B) Postacıya bir sürü pulsuz mektup ver-
nışma gereksinimi duydu. gidiyorlardı. mişti.
C) Ailemin düğünümle ilgili hazırlıkların- C) Küçücük bir evde yaşlı babasıyla birlik- C) İstanbul’dan gelen arkadaşlarıyla gö-
dan herkes etkilendi. te yaşıyordu. rüştü.
D) Ordu komutanı, askerlerin yorulmadı- D) Grupçuklara bölünen toplum bir türlü D) Tek isteği merkezimizde görev almak-
ğını düşünüyordu. bir araya gelmiyor. tı.
E) Şanlı bayrağımız hep dalgalansın diye E) Derenin şelaleciklerini seyrederek gru- E) Ayakkabısını değiştirmek istiyordu.
canlarını feda etmişlerdi. bumuzun toplanmasını bekledik.

İsimler (Adlar)
10. 13. 16.

Aşağıdaki birleşik adlardan hangisi olu- Ağaçların çoğu sıcaktan kurumuştu. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansı-
şumu bakımından ötekilerden farklıdır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-den ma köklü bir ad vardır?
A) Kahvaltı (-dan, -ten, -tan)” eki bu cümledeki işle- A) Ah artık görmüyorum eridi mi ne oldu
B) Şereflikoçhisar viyle kullanılmıştır? İri yeşil gözlerde gördüğüm pırıltıyı
C) Galatasaray A) Korkudan konuşamıyor, hiçbir soruyu B) Zaman bir böcek gibi sinsi, kenarda
cevaplamıyordu.
D) Yılbaşı Koltukların didikler durur kadifesini
B) Uçaktan atılan mektuplar, halk arasın-
E) Yeryüzü C) Ay bir lotus, kocaman...düşmüş bir
da telaşa yol açmıştı.
berraklığa
C) Pilotlardan birkaçı II. Dünya Savaşı’na
Gök parlıyor durgun bir göl gibi saf ve
da katılmıştı.
şeffaf
D) Üzerindeki ipekten elbise, ona yakış-
D) Ay, ışıkla süsleyip örümcek ağını
mış sayılmazdı.
11. Minyatür bir cibinlik astı dışarıdaki
E) Çocukların kardan adamı mart sıcağı-
cama
Sürüler iniyor karşı bayırdan, na dayanamadı.
E) Lambasız bir masanın üzerinde şimdi
Günün son ışığı vurmuş dereye.
süs
Bir Muğla türküsü yükseldi kırdan:
Bir vazonun içinden parıldayan bu lo-
“Ayşe’m, aygın baygın Ayşe’m, nereye?” tus
yoktur?
17.
A) Adın ayrılma durum ekini almış soyut
14. Bölük pörçük imgeler
ad
Ahmet Haşim’in üzüntüsünün sebebini an- Hani pul pul serpilen
B) Çoğul eki almış topluluk adı
lamak da eleştirmenlere mi, edebiyat tarih- Şenlikte düğünde görülen
C) İyelik eki almış özel ad
çilerine mi düşer? Yağmur bu ne çabuk geçer
D) Adın yönelme durum ekini almış ad
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi Bu dizelerde geçen aşağıdaki sözcük
E) Türemiş ad yoktur? veya sözlerden hangisi ad değildir?
A) Özel ad A) Düğünde B) İmgeler
B) Çoğul eki almış türemiş ad
C) Çabuk D) Yağmur
C) Tamlayan eki almış soyut ad
E) Şenlikte
D) Birleşik ad
12. E) Birden çok çekim eki almış ad
Şu dünyada oturacak o kadar yer yapıldı;
18.
I
Kulübeler, evler, hanlar, apartmanlar
ad yapıca ötekilerden farklıdır?
II
A) Çeker gibi bakma hançeri kından
Bölüşüldü oda oda, bölüşüldü kapı kapı
Senin de canını yakan bulunur
III 15.
B) Aşkımın ahıyla tutulur yakan
Ama size hiçbir hisse ayrılmadı Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
Alıcı kuş kadar sürmez fiyakan
IV ad yapıca ötekilerden farklıdır?
C) Senin de gözünü yaşlı bırakan
Duvar dipleri, yangın yerleri halkı, A) Gözlerim daldı gitti bir rüya denizine
Senin de boynunu büken bulunur
V B) Sularda uzun uzun baktım ayın izine
D) Merhamet olmazsa kalp kiracında
Yukarıdaki numaralanmış adlardan C) Dedim: Yirmi yaşımın ay ışığı değil bu
Tahtın da kurtaramaz seni tacın da
hangisi durum eki almıştır? D) Hani başım düşerdi bir sevgili dizine.
E) Bendim mutluluktan ucan güvercin,
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Gene çamlar dinliyor uzaktan bir şarkıyı
Düşler ülkesinden gelen habercin
18. D 17. C 16. A 15. D 14. D 13. A 12. A 11. A 10. B 9. B 8. D 7. B 6. C 5. B 4. E 3. E 2. D 1. C Cevaplar

Zamirler (Adıllar) 4. Modül Test 4
1. 4. 7.
O günden bugüne o buruk hatıradan bana Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru
I zamiri vardır? anlamı zamirle sağlanmıştır?
bu kalem kaldı; bu benim yazgımdır, hiçbir A) Buradaki her ev bir sanat eseridir. A) Trabzon’dan sonra hangi ile atandınız?
II III IV B) Bizimki, dedemden kalma küçük bir B) Lojmanın kapısında seni kim karşıla-
çaba beni yalnızlıktan kurtaramaz. evdir. dı?
V C) Kendimi küçük bir sarayda hissediyo- C) Sıvası dökülmüş odaları nasıl onardı-
rum. nız?
Bu cümlede numaralanmış sözcükler-
den hangileri ötekilerden farklı bir tür- D) Hepsi onarılarak sahiplerine geri veri- D) O köye atanan ilk öğretmen siz miydi-
dedir? lecek. niz?
E) O zaman bu mahalle daha da şenlene- E) Bu kasabada kaç yıl görev yaptınız?
cek.
8.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
Cenap Şahabettin, Paris’e gönderilmişti. çizili sözcük ötekilerden farklı bir tür-
Paris, birçok Türk sanatçısı gibi onun da dedir?
2.
I II A) Buna nasıl izin veriyorsun?
zili zamir, ötekilerden farklı bir türdedir? başını döndürmüştü. Fakat o diğer Türk B) Herkes, olumlu gelişmelerden söz etti.
A) Birkaçı, sınava girme konusunda istek- III C) Hiçbir sorun, bizi yolumuzdan döndü-
sizdi. sanatçılarından farklı olarak bu toprakları remez.
B) Onlardan bazıları konuyu ayrıntılı öğ- IV D) Benim için bulunmaz bir fırsattır bu.
renmişti. da iyi biliyordu. Buradaki derin kültürün E) Onlar, kendilerine düşen görevi yapı-
C) Hiçbiri, sanatın gereksiz olduğuna yorlar.
V
inanmıyordu.
yok sayılamayacağının farkındaydı.
D) Çoğu, kendisini bir akademi öğrencisi
Bu parçada numaralanmış sözcükler-
olarak görüyordu.
den hangileri ötekilerden farklı türde-
E) Birileri, onlara nasıl sanatçı olunacağı- dir?
nı öğretmeliydi.
9.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. Bilinmez biçimler çiziyor
D) III. ve IV. E) IV. ve V. Havada sesi
Kimi çiçeğe durdu
Güzellendi kimisi
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dize-
lerdeki altı çizili zamirle aynı türde bir
6. zamir yoktur?
(I) Ben dün sabah sürekli miyavlayan kedi- A) Çoğu duymamıştı Bulgar dağlarının
3. mizle uğraşmak zorunda kaldım. (II) Kedi- ününü
miz, benden başkasına alışık değildi. (III)
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “o” söz- B) Bütünü çocuktu can yutan cepheye
Onu gittiğimiz her yere götürüyordum. (IV)
cüğü ötekilerden farklı bir türdedir? gönderilenlerin
Ama o gün annemle birkaç yere uğramak
A) Çünkü o bir kraliçeydi, ağlayamazdı zorundaydım. (V) Annem hazırlanırken göz- C) Her biri bir kahramandı adı duyulma-
lerimle bunu kediye anlatmaya çalıştım. mış
B) O an sonsuz bir sevgiye kapıldım
Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) Herhangi birinizin heykeli dikilebilir bu
C) Sensiz geçen o yılları düşündüm
hangisinde belgisiz zamir vardır? meydana
D) Aklın o gelgitleri arasında bunaldım
E) Kimi ansak dostsuz kaldığımız bu kötü
E) Olgun bir karar bitirmişti o savaşı A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
günde

Zamirler (Adıllar)
10. 14. 16.

Nankör insan, her şeyin fiyatını bilen fakat Hangimiz gafilmiş, hangimiz şaşkın? Acı çekmeyenler, başkalarının acı çekebi-
hiçbir şeyin değerini bilmeyen kimsedir. Hangimiz kanına girdi bu aşkın? leceğini akıllarına bile getiremezler.
Bu cümlede geçen zamirlerin türü aşa- Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru an- Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi
ğıdakilerden hangisidir? lamı bu dizedekiyle aynı türde bir söz- yoktur?
A) Kişi zamiri cükle sağlanmıştır? A) Adlaşmış sıfat-fiil
B) Belgisiz zamir A) Neden bunca hasret, neden bu keder? B) Birleşik fiil
C) İşaret zamiri Sen benden derbeder, ben senden be- C) Bağlaç
D) Dönüşlülük zamiri ter D) Kişi zamiri
E) İlgi zamiri B) Giden mi günâhkar, kalan mı söyle? E) Birleşik yapılı fiilimsi
İyi mi nur tanem, iyi mi böyle?
C) Nereye gider bu yolcu nereye?
11. Kime anlatır, kimseye anlatılmaz derdi-
Bunların hiçbiri ni?
Hiçbiri değilse barış D) Nasıl yaşadı yıllar yılı tek başına? 17.
Söyle sevgilim Gir şu hoyrat
Niçin kışı değiştirmedi kimsenin baha-
Savaşın çadır kurduğu yerlerde Ve kıraç gönlüme
rına?
Hangi yüzsüzün uydurduğu bir sözcüktür Düzeltiver
E) Hangi gece yarısı kar böyle serpiştirir?
Şu dillerden düşmeyen barış Bıkkın
Hangi sabah güneş böyle ışıltılı do- Sıkkın
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi ğar?
yoktur? Haleti ruhiyemi
A) İşaret zamiri B) Belgisiz zamir
yoktur?
C) Birleşik zamir D) Soru zamiri
A) Emir kipi
E) İyelik zamiri
B) Tezlik fiili
C) Birden çok sıfatla nitelenen söz
D) İşaret zamiri
12.
E) Nitelenmiş ad
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru
anlamı zamirle sağlanmamıştır?
A) Toplantıda kimler vardı?
B) Ona ne hediye ettiniz? 15. 18.
C) Kitabı hangisine verelim? Birkaç lokma yedikten sonra kendisini biraz (I) Yaşam, kıyısından geçtiğin kumsal mı?
D) Onu nereye gönderdiniz? I II III (II) Yaşamın anlamını kime sormalı? (III)
Buradaki oyun yaşamın özeti mi? (IV) O
E) Onu neden burada beklemediniz? daha iyi hissetti. Yine de korka korka bakıyor,
oyunun kahramanı bizdik. (V) Oysa yaşa-
IV mın kahramanı başkalarıdır.
simsiyah gözlerini yere dikiyordu. Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
13. V olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
Aynadaki aksim, gölgem, bir de ben Bu cümlede numaralanmış sözcük veya nemez?
Var mıdır, yok mudur onlar sahiden sözlerden hangisinin türü aşağıda yan- A) I. cümlede sözcük hâlinde zamir yoktur.
Aşina değiller çektiklerime lış verilmiştir?
B) II. cümlede soru zamiri insan adının
İçlerinden biri gelse yerime
A) I. (Belgisiz sıfat) yerini tutmuştur.
B) II. (Belgisiz zamir) C) III. cümlede işaret zamiri vardır.
yoktur?
C) III. (Miktar zarfı) D) IV. cümlede kişi zamiri ek-fiil çekimine
A) Sıfat-fiil B) Çekimli fiil girip yüklem olmuştur.
D) IV. (Durum zarfı)
C) Bağlaç D) İlgi zamiri
E) V. (Pekiştirilmiş sıfat) E) V. cümlede yüklem, ek-fiil almış belgi-
E) Belgisiz zamir siz zamirdir.
18. C 17. D 16. D 15. B 14. C 13. D 12. E 11. D 10. B 9. E 8. C 7. B 6. B 5. C 4. B 3. A 2. E 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “o” söz- Sen neredeydin, sen kimdin kim bilir Bu şehirde aşksız ve rüzgârsız yaşanmaz
cüğü ötekilerden farklı bir türdedir? Hep böyle sensiz miydi bu şehir Aşağıdaki dizelerin hangisinde “bu” söz-
A) O benim zamanı, mekânı aşıp gezmiş Bu şehir İstanbul muydu cüğü bu dizedekinden farklı türdedir?
dostumdur Öyleyse sensiz yaşanmazdı bu şehirde A) Bilmezdim bu şehirde senin yaşadığını
B) Bir ağustos gecesinde sessizce yazdı Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi B) Bu seninle ilk karşılaştığımız sokaktır
o şiiri yoktur? C) Hasret taşır, bu tren küçük kasabalara
C) İstanbul deyince aklıma o sokaklar ge-
A) Kişi zamiri D) Derdimi anlatamaz bu kör ve sağır ka-
lir hep
B) Soru zamiri lem
D) Ağzı dili olsa da anlatsa bize o güzel
C) İşaret sıfatı E) Bu istasyonda bir ağaç olup seni bek-
günleri
leyeceğim
E) Bana o türküyü oku, sahne senin, sa- D) İşaret zamiri
lon benim olunca E) Kökü zamir olan belirteç
5. 8.
2.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde adın ye- Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru an-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “kimi”
rini tutan bir sözcük yoktur? lamı zamirle sağlanmıştır?
sözcüğü ötekilerden farklı bir türdedir?
A) Benim en güzel çağım İstanbul’da geç- A) Bu tomurcuklar patlamaz mı bu bahar-
A) Kiminin sırtında perişan bir küfe
ti da?
B) Kimi dilenecek dilenmesine utanır
B) Susuz kalan bir ağaç hangimize yokluğu B) Yorgun bir çocuk ağlıyor, acaba niçin?
C) Kimi sırtına almış nakışlı bir semeri hatırlatır
C) Sevdam çiçeklerini nerede unuttu?
D) Kimi günlerde cebi beş kuruşa hasret C) Bu yağmur nereye yağar, ne yeşertir
kalır D) Bunca yalnız adam, nasıl kurtulur yal-
toprakta
nızlıktan?
E) Kimi istese de dönemez Anadolu’nun D) Birçoğu şiirden korkardı, şiirle dost ol-
bağrına E) Bu umutlar hangi gün ete kemiğe bürü-
mazdı asla
necek?
E) Bazı hikâyelerde özlem vardır bütün
diriliğiyle
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dö- 9.
nüşlülük zamiri iyelik anlamını pekiştir- 6.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “bu”
miştir? Aşağıdaki dizelerin hangisinde ilgi za-
sözcüğü ötekilerden farklı bir türdedir?
A) Her durumda yalnız kendi kafanızla miri vardır?
A) Bu dağların eteğinde hangi çiçekler
düşünün! A) İstanbul bana hep seni hatırlatıyor
yetişir?
B) Kendini tanımayan biri başkalarını asla B) Çünkü onun gözleri de seninki kadar
B) Bir bebek sevincini bu resim anlatabilir
tanıyamaz. yeşil
mi?
C) Birilerine ayırdığımız zamanı kendimi- C) Sana kendi hikâyemi anlatacağım satır
C) Bu soluk, bir bedene yeterli gelir mi?
ze de ayırsak sıkıntıdan kurtuluruz. satır
D) Bu, umudun şarkısıdır; seni kederden
D) Az önceki güzel düş gerçeğin kendi- D) Bulutlar, hepimizi ürkütür bir mayıs ak-
kurtarır mı?
siydi desem inanır mısın? şamında
E) Bu sevincin rengine boyasam gökleri
E) Her şeyimizi olmasa bile çoğu şeyimizi E) Rüzgâr gemilere düşman, gemiler ne-
olur mu?
kendimiz belirleriz. reye sığınır

Zamirler (Adıllar)
10. 13. 16.

I. Sen ne olacaksın büyüyünce? Derdim çok benim “Kimi zengin kişiler, sanata ilgi duyar ama
II. Baban, ne işle uğraşıyor? Nereden başlasam ki? I
III. Ne yazarı olmak istiyorsun? Hangisini anlatayım? bunu kendisini topluma tanıtmak için kul-
IV. Mühendisler ne yapar acaba? Hangisine öncelik vereyim? II III
V. Çocuklara ne anlatır öğretmenler?
Bu dünya büyük ama kime diyeyim? lanır.” diyen sanatçı, bundan rahatsız ol-
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “ne”
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi IV
sözcüğü soru zamiri değildir?
yoktur? manın doğru olmadığını belirtti. “Her birimizin
A) Kişi zamiri V
B) Kişi soran soru zamiri sanata sahip çıkma gerekçesi farklı
C) İşaret zamiri olabilir.” dedi.
D) İyelik zamiri Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
E) Adın durum ekini almış soru zamiri hangileri zamir değildir?
11. A) I. ve IV. B) II. ve III. C) III. ve IV.
Ben, bir gün vapur iskelesine gitmek için D) III. ve V. E) IV. ve V.

yolu çok uzun, kendimi çok yorgun bul- 14.
dum. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adın 17.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yerini işaret yoluyla tutan bir sözcük Dönüşlülük zamiri, kişi zamirlerinin yerini
yoktur? yoktur? tutar.
A) Belgisiz zamir A) Bu, yıldızlar hakkında bilgi veren bir Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dö-
belgeseldir. nüşlülük zamiri yoktur?
B) Ad tamlaması
B) Şunu da müdür beye veriniz, demiştim. A) Kendisine Türkiye tarihi ile ilgili soru
C) Kişi zamiri
C) Şu, diğerlerinden daha iyi görünmüyor yönelttik.
D) Dönüşlülük zamiri
mu? B) Kendimi öykü türünde sizden başarılı
E) Durum eki görüyorum.
D) Öbürü buzdolabı kapısı için daha iyi
olur, demiştiniz. C) İç dünyanızın güçlendiğini geliştiğini
E) Onu gazetenin temsilcisi yapmak iste- önce kendiniz fark edeceksiniz.
miştik. D) Beni sana senden daha iyi anlatabile-
cek kimse yoktur.
E) Kendinizle iyi geçiniyorsanız başkasıy-
la iyi geçinirsiniz.
12. 15.
I. Bilim ve sanatla uğraşan kişiler neden 18.
“Sizin mi bunlar?” dedi.
gözetim altında tutulur?
– Benim ya, dedim. İşaret sözcükleri adın yerini tuttuğunda za-
II. Trakya Türkçesini hangimiz ondan mir, adı belirttiğinde sıfat olur.
– Ben taş atmadım, dedi. daha iyi kullanır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret
– Kendi kendilerine düştü bunlar. III. Modern edebiyatımız konusunda kime
sözcüğünün türü ötekilerden farklıdır?
– Onlar ne, dedim. danışabiliriz?
IV. Edebiyat konusunda bu imkânlara na- A) Bu şiiri nisan ayının dördüncü hafta-
– Acı şeyler, dedi.
sıl ulaştınız? sında burada yazdım.
Bir öyküden alınan bu parçada aşağıda-
V. Edebiyatın sevdirilmesi alanında niçin B) Öteki karalamalarımı, çekmeceye at-
kilerden hangisi yoktur?
önemli adımlar atılmıyor? tım ve düzeltmekten vazgeçtim.
A) Kişi zamiri C) Bu, yıllar önce yazdığım ve hâlâ duyur-
B) Soru zamiri hangilerinde adın yerini tutan soru söz- madığım bir şiirdir.
C) İlgi zamiri cükleri vardır? D) Öteki öğretmenler, sınavların ortak ya-
D) İşaret zamiri A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. pılmasına karşı çıkıyor.
E) Dönüşlülük zamiri D) III. ve V. E) IV. ve V. E) O kentteki her ötelin yabancı konuları
vardır.
18. C 17. D 16. A 15. B 14. E 13. C 12. C 11. A 10. B 9. D 8. C 7. B 6. B 5. E 4. D 3. A 2. D 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Belgisiz sözcükler adın yerini tuttuğunda Aşağıdaki dizelerin hangisinde sözcük Ben yazıyorum, sen yazıyorsun
zamir, adı belirttiğinde sıfat olur. halinde bir zamir yoktur? Oysa o bana sana durmadan
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- A) Benim küçük öksüzüm Eleştiri yapıyor biz yazıyoruz
zili belgisiz sözcüğün türü ötekilerden Senin hem baban hem öğretmeninim Siz yazıyorsunuz oysa onlar
farklıdır?
B) Aşık Hasan bu bahçenin düzüne Bize size durmadan
A) Herkes, onu “Hemşire Aliye Hanım”
Halka halka sürme çekmiş gözüne Eleştiri yapıyorlar peki
olarak tanıyordu.
C) Senin yazın kışa benzer Biz kimiz veya onlar kim
B) Hiçbiri, kimya alanında ünlü bir bilim
adamı değildi. Bir sevdalı başa benzer Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
D) Hangisi bilir bu derdi yoktur?
C) Her biri, Rus edebiyatına bir eser ka-
zandırmıştı. Kim yaşadı bu ağır acıyı A) Soru zamiri
D) Bazıları, serginin ilk gününde pahalıya E) Kimse yaşamaz derdimi B) Kişi zamiri
satıldı. Görmez neler çektiğimi C) Yönelme durumundaki zamir
E) Kimi sabahlar, bakıcıyı çağırır, ona D) Belgisiz zamir
öğüt verirdi.
E) Özne görevindeki zamir
2.
5.
(I) Onu bir de hasta olarak tanımak is- 8.
terdim. (II) Beklenmedik bir günde bana Aşağıdaki dizelerin hangisinde işaret
gelecekti. (III) Kendimi doktor önlüğümle zamiri vardır?
anlamı zamirle sağlanmıştır?
yanında bulacaktım. (IV) Yıllarımı bu önlü- A) Bu ülkede tek şey güzel
A) Tezinizi hazırlarken kimlere danıştı-
ğe kavuşmak için tükettim ve o hep yanım- O denizin rengi şimdi nız?
daydı. (V) Ama annem muayenehaneme
B) Baharın bu ilk gülüşünde B) Neden tiyatroyu bırakıp sinema gitti-
gelmeden vedalaştı bu dünyayla.
Bugün, şu an nerdesin niz?
hangisinde sözcük halinde zamir yok- C) Bu çektiğin ilk fotoğraf işte C) Hangi ünlü hocalardan ders aldınız?
tur? Öteki de ikimizin fotoğrafı D) Edebiyat eleştirmeni olmayı düşündü-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Yaşadığımız hayat nüz mü?
Başkalarının yetirilmiş hayatına borçlu E) Dizi film çekmeye ne zaman başladı-
nız?
E) Ne zamandır böyle özlemedim seni
Şu hüzünlü dakikalar, şu özlem, şu şiir
3.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde adın yö-
nelme durum ekini alan bir kişi zamiri 9.
vardır?
(I) Kendimizle zorumuz var daima. (II) Ya
A) Sende kaldı o mendil kendimizi tam ifade edemez ya da etmek-
Bir hatıra ve şahit olarak
6. ten korkarız. (III) Bazen de kendimizi onla-
Sorma bana kimim ra ifade ettiğimizi sandığımızda tamamıyla
B) Kime anlatsam o güzel öyküyü
Nerden geldim buraya anlaşılmaz olabiliriz. (IV) Aslında sorun bi-
O sevimli piknik gününü rilerinin sizi nasıl anlayıp anlamadığından
Gözlerimdeki kırmızı bulutlar
C) Uzun bir aşktan sonra tekrar öte, sizin kendinizle ilişkinizi çözümlemek
Hangi günlerden sorma konusundaki ustalığınızdadır. (V) Siz ken-
Bütün beni sevenleri hatırlıyorum
Elbet olmuştur geçmişte dinizi anlatabilirseniz herkes sizi anlar.
D) O şehirde bütün tanıdıklarım ve sen
Açıklanamaz olaylar Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
Sen beni severdin, sen iyiydin, güzel-
din! Bu dizelerde sözcük halinde kaç zamir hangilerinde belgisiz zamir vardır?
vardır? A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV.
E) Ölümün hüzünlü arkadaşı kar
Bana ütülü bir çarşaf hazırlar A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D) III. ve V. E) IV. ve V.

Zamirler (Adıllar)
10. 13. 16.

Size katılıyorum: İğneyi kendimize batır- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Öbü- (I) Oranın meyvelerini hiç yemedim, bura-
mak bizi hep doğrulara götürmüştür. O rü, ilk aldığımız makinenin koludur.” cüm- nınki biraz tatsızlaşmış. (II) Sizin yaşamı-
gazetedeki yazılarımda bazılarını haksız lesindekiyle aynı türden bir zamir yok- nızdan farklı olarak bizimki epey sıkıcı ol-
yere övdüm. Ama bazen kime güvenece- tur? maya başladı. (III) Yıllar önce hangimizinki
ğinizi bilemiyorsunuz. Ummadığınız kişiler A) Şurası, baştanbaşa ormandı bir za- sıkıntılıydı ki? (IV) Başkasının hayatına
sizi yanıltabiliyor. manlar. özendik, kendimizinkinden olduk. (V) Bu
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi acı o kadar çok eser üretir ki Fransızların-
B) Bu, piknik için bulunmaz bir alandı.
yoktur? kiler onların gerisinde kalır.
C) Orada sadece bir çoban çeşmesi vardı.
A) Soru zamiri Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Öteki küçük bir bağ eviydi, ıssız ve so- hangisinde ilgi zamiri bir kişi zamirine
B) Kişi zamiri ğuk. eklenmiştir?
C) İşaret zamiri E) Oradaki ağaçlar sulanmayınca kuru- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
D) Belgisiz zamir yup çürüdü.
E) Adın belirtme durumundaki zamir
17.
14. anlamı zamirle sağlanmamıştır?
11. (I) O da kim oluyor? (II) O makaleleri, eleş-
A) Bu ilginç eleştiriyi hanginiz kaleme al-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adın tiri bile kabul etmiyorum. (III) O sitenin hiç-
dınız?
ayrılma durum ekini almış bir dönüşlü- bir yazısında ceviz kabuğunu dolduracak
bir düşünce yok. (IV) O yaşlı eleştirmenler B) Bu okulun yakıt ihtiyacı neden karşı-
lük zamiri vardır?
öykü yazarlarına hakaret etmekten yorul- lanmıyor?
A) Hiçbirinden hediye almamıştık.
madılar. (V) O hakaretleri hangi genç öy- C) Bu tabloları nereye gönderiyorsunuz?
B) Kendisinden iki de mektup almıştım. kücü dikkate alır? D) Romandaki gelişmeler konusunda
C) Hangimizden görüş almıştı ki? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin kimden görüş aldınız?
D) Bizimki, eski bir problem sayılmazdı. hangisinde “o” sözcüğünün türü öteki- E) Kitap piyasası hakkında ne düşünü-
E) Ne de olsa kendimizi tanıtmamıştık. lerden farklıdır? yorsunuz?
12. 18.
Şu ülke, onlarınki gibi dün devletleşmiş Bağlardan çaldığım üzümleri
değildir. Yemişimdir yaslanıp mavi göğün göğsüne
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu 15. Sorma bana kimim
cümledekiyle aynı türden bir zamir var- Buradaki sorunlarımızın kaynağı kim? Bu
Yaşım kaç, işim ne?
dır? soruya ben cevap vereyim: Biz hayata na-
sıl bakarsak hayat da bize öyle bakıyor. Bana "Seviyor musun?" de
A) Burası, yıllar önce belediye tarafından
Hepimiz, mutlu olmayı başarabiliriz. Bu Başka bir şey sorma
park diye belirlenmiş.
inkâr edilemez bir gerçektir. Bu dizelerde geçen aşağıdaki sözcük-
B) Havuzdaki yosunları yaşlı bir dalgıç
Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisi lerden hangisinin türü ötekilerden fark-
topluyordu.
yoktur? lıdır?
C) Bu öyle bir hayal ki bu hayale kapılan
mutlu olmaz. A) İlgi zamiri A) bana
D) Şairinki çok az kişinin tanık olduğu bir B) Kişi zamiri B) kimim

huzursuzluktur. C) İşaret zamiri C) ne
E) Romandaki fazlalıkları ayıklamak için D) Belgisiz zamir D) kaç
zaman istedi. E) Soru zamiri E) başka
18. E 17. B 16. B 15. A 14. A 13. E 12. D 11. B 10. C 9. E 8. A 7. D 6. C 5. C 4. B 3. E 2. E 1. E Cevaplar

Sıfatlar (Ön Adlar) 4. Modül Test 7
1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamla- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir”
me ötekilerden farklı bir görevdedir? yanı adlaşmış sıfat olan bir ad tamlama- sözcüğü, ötekilerden farklı türde bir sı-
A) Doğru dürüst çalışıp dilediği başarıya sı vardır? fattır?
ulaştı. A) Ben, onun titrek sesinin beyinler üze- A) Bir kaptandan duyduklarını destan gibi
B) Boş boş konuşarak bizi oyaladı. rindeki etkisini iyi biliyordum. anlatıyordu.
C) Pembe pembe çiçekler gözlerimizi din- B) Güzel bir gülün coşturucu kokusuyla B) Yaşlanınca bir kasabaya yerleşip seb-
lendirdi. sevdiğine ulaşan bir genç gibiydim. ze yetiştirecekmiş.
D) Yazısını eğri büğrü yazıyor, imlâya dik- C) Yalnızların duyguları, toplumla iç içe C) Görev yaptığı ilçede iki değil, bir ziraat
kat etmiyordu. olanların duygularına benzemez. memuru vardı.
E) Çocukları tek tek çağırdı, onlara resim D) İnsanların sorunlarını çözmek için iyi D) Bunları bir kentliye anlatsam kentli,
defterleri verdi. yürekli olmak gerekir. beni yalancı sanacaktır.
E) Güzel renkli bir gülün kokusu kötüyse E) Onu sıradan bir öğretmenden ayıran
o gül tiksindirici olur. çok özellik tespit ettim.
2. 8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pe-
5. I. Pamuklu giysiler giyen çocuklar, so-
kiştirilmiş sözcük, ötekilerden farklı bir Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “–ki” ğuktan şikâyetçi değildi.
görevdedir? ad tamlamasını sıfatlaştırmıştır? II. Bu şehirde binalar, ağır inşa edilir ama
A) Bacamıza bembeyaz bir leylek kondu. A) Uzak kentlerdeki kitaplara ulaşmak ko- sağlam olur.
lay değildir. III. Çölün cehennemsel yaz gecelerinde
B) Yeni açılan çiçeklerle bahçe sapsarı
görünüyordu. B) Bu yöredeki birçok kültür evi, aslına cennetsel düşler kurardım.
uygun onarılmamıştır. IV. Gece sessizliğinde başlayan yolculu-
C) Simsiyah örtüler altındaki kadınlar ağıt
C) Bu romandaki bütün kişiler, yerel kültü- ğumuz sabahın ilk ışıklarıyla bitti.
yakıyordu.
rü küçümsemektedir. V. Hiçbiri, çiçeklerin güzelliğini şiire akta-
D) Konser için gepgeniş bir sahne kurdu-
D) Doğu Anadolu’daki bir kayak merkezi, racak kadar iyi bir ozan değildi.
lar.
o yörede kültür değişikliğine neden Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Başkan gürültü problemine apayrı bir hangilerinde altı çizili sözcükler, türce
olabilir.
çözüm önerdi. özdeştir?
E) Ülkemizin güneyindeki kentler, yaban-
cı kültürlerin etkisi altına giriyor. A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV.
3.
21. yüzyılda ne tür sanatsal etkinlikler ger- 6. 9.
çekleştirilebilir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı, şik bir sıfat vardır? zili ad birden çok sıfatla nitelenmiştir?
bu cümledekiyle aynı türde bir sözcükle A) Yazar, bu kitapta bize temel çizim ilke-
A) Suskun yıldızların bilmecesini çözme-
sağlanmıştır? lerini öğretmeye çalışıyor.
ye çalışıyordum.
A) Kötü bir şiiri kim bestelemek ister? B) Hikâyemi parçalı bulutlu bir sonbahar B) Toplum, yöneticilerin ahlâksal yönünü
B) Sanatçının kaçıncı bestesi çok beğe- gününde yazdım. her zaman gözlemiştir.
nildi? C) Mavi gökyüzünü, bir denizi seyreder C) Küçük bir bahçe, bizi birçok sıkıntımız-
C) Hangimiz, kendisini izleyicinin etkisin- gibi seyrediyordum. dan uzaklaştırabilir.
den uzak tutabilir? D) Çocuksu gönlümün baskısına dayana- D) Bazen kişisel başarı, grup başarısının
D) Şairle şiir arasındaki bağın zayıf olma- mayıp arkadaşımla barıştım. önüne geçebilir.
sı söz konusu mudur? E) Çocukların zevksiz oyununu bitirmek E) Gösterişli ve sağlam binaların ucuzla-
E) Şairler, şiirlerinin bestelenmesini nasıl için sahaya indi. ması beklenmemelidir.
karşılarlar?

Sıfatlar (Ön Adlar)
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcük- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru Büyük başarılar, değerli annelerin yetiştirdikleri
lerden hangisi sıfat değildir? anlamı sıfatla sağlanmıştır? I II III IV
A) Yazar İzmir’in tarihini ayrıntılı bir şekilde A) Saray görevlilerini nereye gönderdi- seçkin çocuklar sayesinde olmuştur.
anlatmış. ler? V
B) Kötü yönetim, ulusun çağın gerisinde B) Yaşlı matematikçi konuyu nasıl anlatı- Bu cümlede numaralanmış sözcükler-
kalmasına neden olur. yor? den hangisi, sözcük türü bakımından
C) Gelişigüzel bir denetim, aksaklıkların C) Hangi öğretmen sizinle pikniğe gele- ötekilerden farklıdır?
tespiti için sonuç veremez. cek?
D) Tarihçiler, titiz çalışıyor ancak bulduk- D) Çocukları bu saatte kim uykudan
larını aktarmada tarafsız kalmıyor. uyandırdı?
E) Başarılı yapıtların ödüllendirilmesi, ya- E) Kendisini neden keyifli hissetmiyordu?
zarları yüreklendirecektir.
14. 17.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “doğ-
Her damlası bir zafer müjdecisi
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapıt ru” sözcüğü, sözcük türü bakımından
adı bir adlaşmış sıfattır? Bir posta eri gibi
Yağmur yüzümüze değince
A) “İyi Yürekliler”, İkinci Dünya Savaşı’nı A) Bazen doğru sözlü birini bulmak im-
anlatan bir romandır. Çıkacağız yola
kânsızlaşır.
B) Yakup Kadri’nin “Kiralık Konak” roma- Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
B) Sayfanın üst tarafına, doğru bir çizgi
nı günümüzde de okuyucu buluyor. yoktur?
çizdi.
C) “Beş Şehir”, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın A) Türemiş ad B) Belgisiz sıfat C) Görevliler, doğru çalışmıyor, işleri ak-
en önemli yapıtları arasındadır. C) Birleşik sıfat D) Çekimli fiil satıyordu.
D) “Ateşten Gömlek”, Kurtuluş Savaşı’nı E) Zaman zarfı D) Ona göre doğru sevgi de vardı, yanlış
farklı bir yönden anlatmaktadır. sevgi de.
E) “Devlet Ana” Türk aydınının gözlerini E) Doğru soruları, yanlışlarından ayırmak
Osmanlı’ya çevirdi. zordu.
15.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde adı nite-
12. leme görevindeki bir sözcük kullanılma-
Çocuk kitaplarının çoğu, öğretici olsun diye mıştır?
I A) Bir ışık bir kelebek biraz çiçek biraz
hazırlanıyor ancak hiçbir yazar, kitabını kuş 18.
II Yeni bir ülke yüzün ellerimde kaybol- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaş-
hazırlarken bir uzmana danışma ihtiyacı muş mış sıfat-fiil vardır?
III B) Soluğum bir kuş gibi uçuyor ellerine A) Değerli için şeref, hayattan çok daha
hissetmiyor; kendi bilgisiyle yetinerek birçok Kapılıp gidiyorum saçının sellerine ağır basar.
IV V C) Tabiat bir bembeyaz gelinlik giymiş B) Şerefe hak kazanmak, ona sahip ol-
çocuğun geleceğini karartacak ayrıntıları gibi maktan daha değerlidir.
işliyor. Yüzüme kar yağıyor sanki elinmiş gibi C) Şerefini kaybedenlerin, kaybedecek
Bu cümlede numaralanmış sözcükler- D) Yeniden su yürüdü dalıma yaprağıma başka şeyi yoktur.
den hangileri, sözcük türü bakımından D) Şeref yoksunu, dünyanın en sefil insa-
Bir bakışın can verdi kurumuş toprağıma
ötekilerden farklıdır? nı değil midir?
E) Selam olsun bizden güzel dünyaya
A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. E) Şeref, sarf kayalıklı, kumsalsız bir ada-
Bahçelerde hâlâ güller açar mı? ya benzer.
18. C 17. C 16. B 15. B 14. C 13. C 12. C 11. A 10. D 9. E 8. A 7. C 6. B 5. E 4. C 3. B 2. B 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Bu bahçenin sağında yer alan bir binaya Geçen yüzyılın ışıltılı yaşamını anlatan bu Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
I II yapıt, yeni yüzyılın teknoloji hayranı insa- zili sözcük atılsa ondan önceki sözcük
nına küçük bir tarih dersi veriyor. adlaşmış sıfat olur?
yerleşmek için her kapıya gitmiş ancak hiçbir
Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili A) Sizinki kentimizde büyük bir ilgiyle izle-
III IV
aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? necek bir oyundu.
ev sahibi, genç ve bekâr bir adama ev vermek
A) “geçen” sözcüğü tamlayanın sıfatıdır. B) Onlar bizim geleneklerimiz hakkında
V
B) “ışıltılı” sözcüğü türemiş bir tamlananı bilgi sahibi değildi.
istememişti.
niteleyen türemiş bir sıfattır. C) Çocukluk dönemi, insanın her şeye
Bu cümlede numaralanmış sıfatlardan oyun gözüyle baktığı bir dönemdir.
C) “bu yapıt” tamlayanı işaret sıfatı olan
hangisi, sıfat türü bakımından ötekiler-
bir sıfat tamlamasıdır. D) Tiyatro sanatı, kim ne derse desin, top-
den farklıdır?
D) “yeni” sözcüğü, tür bakımından “kü- lumun üst kesimine seslenir.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. çük” sözcüğünden farklıdır. E) Dürüst insan, çıkarları uğruna insanla-
E) “teknoloji hayranı” sıfat görevindeki bir rı aldatmaya çalışmayan kişidir.
belirtisiz ad tamlamasıdır.
2.
Büyük zenginlerin yanı başında yaşayan
küçük yoksulların gönüllerinin zenginliği 8.
beni şaşırttı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “nasıl”
Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili
5. sözcüğü ötekilerden farklı bir türdedir?
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
A) Veliler, çocuklarının nasıl etkinliklere
nemez? çizili sıfat, yapıca ötekilerden farklıdır?
katılmasını isterler?
A) “büyük” sözcüğü, “zenginlerin” adlaş- A) Karanlık işler peşinde koşan bir adam B) On sekiz yaşındaki bir genç kültürel et-
mış sıfatını niteleyen yapıca basit bir kadar gizli çalışıyordu. kinliklere nasıl yönlendirilir?
sıfattır. B) Güçlü bir mıknatısın çekim alanına gir- C) Kültürel alt yapının nasıl oluştuğunu
B) “yaşayan” kökü ad olan bir sıfat–fiildir. miş gibiydi. biliyor musun?
C) “küçük” sözcüğü “yoksulların” tamla- C) Elindeki sarı çiçekleri bir poşete koyup D) Bir divan şairinin duyguları çağımızın
yanını niteleyen bir sıfattır. evden çıktı. insanına nasıl aktarılır?
D) “yoksulların gönüllerinin zenginliği” D) Yolcusuz bir tren kadar korkuluydu evi- E) Şairlerin şiirden nasıl uzaklaştığını
sözü zincirleme ad tamlamasıdır. nin odaları. hangimiz biliyoruz?
E) “beni” sözcüğü belirtili nesne görevin- E) Kendisine yürekli yol arkadaşları bulup
deki bir kişi zamiridir. yola çıktı.
9.
I. Bu anıt buraya kaç yıl önce dikildi?
II. Yurt dışına çıkmak için hangi işlemleri
3. 6. yapmalıyım?
Yazarın şaşırtıcı bir bakış açısıyla ele aldığı (I) Kitabevlerinde çok sayıda çocuk kitabı III. Başkanlık seçimi kaçıncı turda sonuç-
I var. (II) Onların iyilerini bulmak oldukça landı?
zor. (III) Nitelikli kitap aradığınız zaman IV. Bir bilge, sıradan bir insana nasıl ses-
konular, toplumu derinden etkileyen, sıradan
hayal kırıklığına uğruyorsunuz. (IV) Çün- lenir?
II III
kü bu kitaplar, uzman kişiler tarafından V. Bilimin yaygınlaşmasıyla dünyada ne
insanın silik yaşamını kahredici bir maceraya yazılmıyor. (V) Onların çoğu, evde sıkılan değişti?
IV V emekliler tarafından yazılmıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
çeviren sorunlardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde soru anlamı sıfatla sağlan-
hangilerinde adlaşmış sıfat vardır? mamıştır?
den hangisi sıfat değildir? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) II. ve V. E) IV. ve V. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

10. 13. 16.

Tadı bozuk bir meyveyi yemiş gibi yüzü bu- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Doğan şu renk renk sabah sürsün asırlar
I zili sözcük, bir sıfatla nitelenmemiştir? boyu
ruşmuş, pembe yanakları allaşmış; mavi A) En büyük devletler gençler tarafından Yaşayalım hülyalarımızı doya doya
II III yıkıma sürüklenmiş. Ve hazır ısınmışken karanlıkların suyu
gözleri yaşarmış; çene derisi kırış kırış ol- B) İyi dostluklar temiz hesaplarla kurulur. Dalmasın iradeler o öldüren uykuya
IV C) Dostu olmayan insan en yoksul insan- Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi
dır. söylenemez?
muş; küçücük kafası sağa sola sallandıktan
D) Düşünmeyi alışkanlık edinmedikçe A) İşaret sıfatı vardır.
V
eğitimin değeri yoktur.
sonra öne doğru eğilmişti. B) Birinci dizede ikileme sıfat görevinde
E) Ayrılık, gerçek dostlar için bir mihenk kullanılmıştır.
Bu cümlede numaralanmış sözlerden taşıdır.
hangisi, birleşik bir sıfattır? C) “karanlıkların” sözcüğü adlaşmış sıfat-
tır.
D) “hazır” sözcüğü niteleme sıfatıdır.
14. E) “uyku” sözcüğü hem niteleme hem be-
Çektiğim cefalar yâr senden geldi lirtme sıfatı almıştır.
I II
11. Bana bu sitemler kâr senden geldi
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tam- III
lanan, tamlayanın niteliğini bildiren bir Başımdaki duman kar senden geldi
adlaşmış sıfat değildir?
IV
A) Dostun iyisi insanı kötü günde yalnız
Ben kara bağlayım ala kendine
bırakmaz.
V
B) Meyvenin olgunu, dalında uzun süre
durmaz. Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
hangileri sıfat değildir?
C) Köyün delisi bile bazı sırları başka köy-
lerde söylemez. A) I. ve II. B) I. ve V. C) III. ve IV.
D) Düşmanın akıllısı, dostun akılsızından D) III. ve V. E) IV. ve V.
iyidir, derler.
E) Sözün kötüsü, hiçbir yerde sahibini yü-
celtmez.
15.
Soru sıfatları adların niteliğini, sayısını, sı-
rasını sorur veya işaret sözcüklerinin yerini 17.
12. tutar.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir ad Bir yüzü karayım pek çok vebalim
hem niteleme hem belirtme sıfatı almış- Düşekalka, kalmadı hiç mecalim...
sıfatı yoktur?
tır? Bilmem ki ötede ne olur hâlim?
A) Hangi şairlerimiz Cemal Safi’yi taklit
A) Yaşamak görevdir bu yangın yerinde ediyor? Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi
B) Bu karanlık odada şarkılar bile kaçır- söylenemez?
B) Eski şairlerden bugüne kalan kaç şiir
maz korkumu vardır? A) “bir” sözcüğü belgisiz sıfattır.
C) Gövdemi tertemiz, serin sulara saldım, C) Bu kaçıncı yazındır dergide yayımlan- B) “karayım” sözcüğü adlaşmış sıfattır.
gittim mıyor? C) “ötede” sözcüğü işaret sıfatıdır.
D) Bir bozkır akşamının tadını yaşama- D) Neden hececi şairlerle anlaşmıyorsu- D) “ne” sözcüğü soru sıfatı değildir.
dan bilemezsin nuz? E) Niteleme sıfatına yer verilmemiştir.
E) Bir otobüs tenha şehirlerden geçti ace- E) Gençlerden nasıl şiirler yazmalarını
leyle bekliyorsunuz?
17. C 16. D 15. D 14. B 13. D 12. B 11. C 10. A 9. E 8. A 7. E 6. D 5. C 4. D 3. B 2. A 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikileme Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz-
ötekilerden farklı bir türdedir? bir addan türeyip somut bir adı nitele- cük ötekilerden farklı bir türdedir?
A) Ne yapsan en başa dönülemiyor yen bir sıfat vardır? A) Aşılmaz bir kayadır bu ebedî vatan
Ne yapıp yapıp gitmeli buradan A) Asfaltsız bir yolda saatlerce yol aldık. B) Gönlümüzde yepyeni bir duygu yaşı-
B) Bir ıhlamur sıcaklığı yayılırken odamıza B) Kasabanın suskun çocukları bize hiç- yordu
bir şey anlatmadı. C) Beraber yaşadığımız serin günü hatır-
Her şeyi ince ince düşünseydik
C) Vicdansız avcılar, birçok yaban hayva- la
C) Oturup uzun uzun konuşsaydık
nını vurmuştu. D) Eski bir sonbaharı, küçük kuşları an-
Mehtabın dünyaya kattığı güzelliği
D) Yorgun avcılar, büyük bir söğüdün almak
D) Ufka doğru nazlı nazlı giden güneş tında dinleniyorlardı. E) Bilirim acısız, özlemsiz geçmez ki bu
Hikâyemi dağlara bırakır mısın? E) Acıklı hikâyeler anlatarak herkesi ağ- hayat
E) Beyaz beyaz ellerinde beyaz bir gül lattı.
Ne solgun olur, sen bir gül!
2. 5. 8.
İşte yine can sıkıntısı Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Yürür gün doğmadan yollarda her gün
Bana bir şiir yazdıracak sözcük, ötekilerden farklı bir türdedir? Sakat, sessiz ve aksak bir hayalet
İçimde yaralı bir aşk A) Yaşam, güzel bir hayal gibi geçer Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin türü
aşağıdakilerden hangisidir?
Birkaç gözyaşı kırıntısı B) Uzak yerler yakın olur bazen
C) Temiz bir yürekle aşkın kapısına git A) Yalın ad B) Niteleme sıfatı
yoktur? D) Dostça gülümser gelecek iyi günler C) Durum belirteci D) İlgeç
A) Belirtme sıfatı E) İçten bir sözle bir dünya alınabilir E) Belirtme sıfatı
B) Türemiş sıfat
C) Birleşik sıfat
D) Basit sıfat
E) İşaret sıfatı
9.
Yazar, yeni romanında alışılageldik hikâye
6. I
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- yapısını değiştirmiş; sürükleyici hikâye tipi
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikileme, şik sıfat yoktur? II
ötekilerden farklı bir türdedir? A) Türkçede eş sesli sözcüklerin sayısı yerine gerçeküstü bir dünyanın, tutarsız bir
A) Kesik kesik konuşuyordu annesiz ço- çok değildir.
III IV
cuk B) Yabancı köklü sözcüklerin Türkçeden
yaklaşımın öne çıktığı farklı bir hikâye tipine
B) Ezik büzük durma böyle karşımda, atılması gerekir.
V
üzülürüm C) İyi bir şair, dile mutlaka katkıda bulu-
nur. yönelmiş.
C) Damla damla birikirdi içimde hüzünler
D) Yüz sayfalık bir şiir kitabında binlerce Bu cümlede numaralanmış sıfatlardan
D) Adım adım dolaşırdık oyuncakçılar hangileri, yapıca ötekilerden farklıdır?
çarşısını sözcük vardır.
E) Bilgisi kıt birinin güzel şiirler yazması A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
E) Boylu poslu delikanlılar ağlıyordu ses-
sizce beklenemez. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

10. 13. 15.

(I) Hangi yaklaşım, çağdaş yaklaşımdır? Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaş-
(II) Kaç okuyucumuz, çağdaş yaklaşımı sıfat grubu yoktur? mış sıfat yoktur?
biliyor? (III) Eleştirmenler, neden yaklaşım A) Yerle bir eylerim taç ile tahtı A) Sevdalıların öykülerini anlatmaktan
tarzlarını değiştiriyorlar? (IV) Günümüzde zevk almam.
Akıl almaz hünerlerim var benim
nesnel eleştiri yapılabilir mi? (V) Eleştir-
B) Var mı beni içinizde tanıyan? B) Soğuklar arttığında Erzurum, İstan-
men, öznel bir yaklaşımın ürünü olan sa-
bul’a mı göç eder?
nat yapıtını eleştirirken eleştiride nesnelliği Yaşanmadan çözülmeyen sır benim
nasıl koruyabilir? C) Onlara kulak verirseniz doğru kararlar
C) Sanmam ola, insan için daha büyük
verirsiniz.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hüsran
hangilerinde soru anlamı sıfatla sağlan- D) Yenileri ona bırak, eski elbiselerini giy,
Kalmamış zerresi irfanın kör olmuş iz̕ an
mıştır? diyordu.
D) Aklı bir karış havada aydınlar gördüm
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. E) Eskisi sana daha çok yakışıyor, demiş-
Ağzı var dil yok ne âlimler buldum tim.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Uzun çamlı dağlarda kurtlar ulur
Kirli derelerin kıyılarında çakallar bulu-
nur
16.
I. Çocuklar için nasıl kitaplar alalım?
11. II. Romanya’da dil eğitimi nasıl yapılıyor?
Herhangi bir amaç peşinde olmayan bir III. Konuşmasını nasıl bir dille yaptı?
I II IV. Bu sezonda kitaplarınızı nasıl tanıta-
gezgin bu kenti dolaşırken şu harika yapıları caksınız?
III IV V. Öğretmenken nasıl bir evde kalıyordu-
nuz?
keşfetmiş ve hiçbirini ihmal etmeden dün-
V hangilerinde “nasıl” sözcüğü soru sıfatı
yaya tanıtmıştır. değildir?
Bu cümlede numaralanmış sözcükler- A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
den hangisi ötekilerden farklı bir türde-
dir? 14.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “bu”
sözcüğü, sözcük türü bakımından öte-
A) Bu müthiş tezadı duyup düşündükçe 17.
Nasıl zapt edeyim ben haykırışımı Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut
12. B) Ah aklımdan ölümüm geçer bir addan türeyip somut bir adı nitele-
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur yen bir sıfat vardır?
Bir hayatında yanlışların olduğunu sezdiği
an ürker ve bütün geçmişini bir film şeridi C) Bu büyülü iklime kendini salan insan, A) Babasından mektup almış bir öğrenci
gibi gözünün önünden geçirir. kadar heyecanlandım.
Serazat arzular içinde... ve zaman za-
Aşağıdakilerin hangisinde verilenler bu man B) Büyük kuşların konduğu ağaçların dal-
cümlede adlaşmış sıfattır? ları sallandı.
D) İnsanlar doğranıyor, insanlarda ses-
A) insan, yanlışların sizlik, C) Üzüntülü bir adam, mahalleyi adım
adım dolaşıyordu.
B) yanlışların, sezdiği Bu ne hal İlâhî, bu ne korkunç hissizlik?
D) Kent halkı, yazar ve şairleri açık bir
C) yanlışların, geçmişini E) Benler biz olmadı bu sevdada
saygıyla karşıladı.
D) sezdiği, geçmişini Her şey yalan oldu, büsbütün yalan
E) Uykumu soğuk duş ve sıcak sabah
E) bütün geçmişini, film şeridi kahvesi ile yendim.
17. C 16. C 15. C 14. D 13. C 12. C 11. E 10. A 9. B 8. B 7. E 6. C 5. D 4. A 3. E 2. E 1. E Cevaplar

Zarflar (Belirteçler) 4. Modül Test 10
1. 4. 7.
I. Ada vapuru, gece karanlığı çökmeden Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz- Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf
yola çıkıyor. cük zarftır? yoktur?
II. Rüzgârdan aldığı enerjiyle hırçınlaşan A) Hatırlattı bana eski ayrılıkları A) En uzak diyarlar yakın olur sevgi için
dalgalar peş peşe üstümüze geliyor.
B) Gök o kadar derin, o kadar berraktı. B) Hâlâ yaşıyor içimde o büyük umut
III. Marmara’nın mavi sularını izlemek, in-
sanın ömrünü uzatır. C) Döşeğindir kar toprak, yorgundur kar C) Gönlümdeki azgın devi rüzgârlara at-
D) Sen gurbette kalırsan ben ölürüm. tım
IV. Adaya inen akşam, adanın canlı yaşa-
mına el koyamıyor. E) Arzularım hemen, aşar ulu dağları D) Gönül kapısından içeri girmesin kin ve
V. Burada şehrin gürültüsünden uzak ya- öfke
şıyorum; kalemim, daha iyi işliyor. E) Güzel görünür, sevene sevilenin çirkin
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin yüzü
hangilerinde belirteç (zarf) yoktur?
5.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikileme, 8.
ötekilerden farklı bir görevdedir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “daha”
2.
A) Türlü türlü yemişler verir bu ağaçlar sözcüğü, ötekilerden farklı türde bir
Başarısız bir kişinin üzücü durumunu anlatan zarftır?
B) Biri gülümsedi ezik ezik, öbürü ağladı
I II
içten A) Daha yağmur yağmadan yola çıkmalı-
bu sıra dışı kitabın yazarı, olayları soğuk- yız.
C) Ara ara uğrar bu kalbe boynu bükük bir
III IV umut B) Kurşun kalemle çizilmiş resimler daha
kanlılıkla izleyerek okuyucuya heyecanlı D) Hazin hazin ağlıyordu terk edilmiş bir güzeldir.
V güzel C) Annem, yaşlılık günlerinde bir çocuk-
saatler yaşatıyor. E) Ağır ağır söylediği türkü bitti bir yol ağ- tan daha alıngandı.
Bu cümlede numaralanmış sözcükler- zında D) Kent sokaklarının daha temiz olması

den hangisi ötekilerden farklı bir türde- beklenir.
dir? E) Kırk yaşını geçen insan daha olgun
olur.
3.
6. 9.
çizili sözcük, türü bakımından ötekiler- Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer –
den farklıdır? sözcük ötekilerden farklı bir türdedir? yön belirteci vardır?
A) Her şey o günden sonra bambaşka bir A) Yorgun ağaçların sessiz meclisinde- A) Dışarıdan gelenler sobanın yanında
anlam kazanmıştı. yim oturdu.
B) Yeni yaşam koşullarına alışmaya çalı- B) Sen, kimsesiz yaşadın bu büyük ülke- B) Kahvenin içerisi dışarısından daha çok
şıyordu. de yıpranmıştı.
C) Yaptığı her işi abartarak anlattığı anla- C) Zamanında gelmez umut denen topal C) Gençler, yaşlı bilgeyi dinleyip geri dön-
şılıyordu. konuk dü.
D) Kentin arka sokaklarında yaşayan in- D) Dalgın yürüdüğüm yollar benden yor- D) Bu hastalığın ileri dönemlerinde tedavi
sanların öyküsünü anlatıyordu. gun zorlaşır, dedi.
E) Deneyimli bir köy öğretmeni gibi her E) Gönül isteksiz kabul eder bazı sevgileri E) Kasabanın kuzeyinde büyük bir göl
işten anlıyordu. vardı.

Zarflar (Belirteçler)
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde za- Ne güzel dönüyor çemberi Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “böy-
man zarfı yoktur? Hiç bitmese horoz şekerim le” sözcüğü, sözcük türü bakımından
A) Birazdan yeni bir açıklama yapılacak. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu di- ötekilerden farklıdır?
zedeki altı çizili sözcükle aynı türde bir A) Böyle çalışırsan seni işten atarlar.
B) Dün bütün sokakları temizleyen bir
sözcük yoktur?
yağmur yağdı. B) Böyle kasabalarda bayramlar güzel
C) Yarının programını yapmak için toplan- A) O da gizlice konuştuklarımızı duymu- geçer.
dık. yordu. C) Kendisi için de böyle bir resim çizmiş-
D) Dergimizin yirminci sayısı henüz çık- B) Annem, düşüncesini kulağıma fısılda- tim.
madı. yarak söyledi. D) Böyle hastalıklara karşı tedbirli olmalı-
E) İzciler, çadırlarından derhal çıkıp mey- C) Bembeyaz ve parlak bir duman yerde yız.
danda toplanmalı. resim çiziyordu. E) Hiçbirimiz, böyle bir sevgiyle karşılaş-
D) Heyecanlı yürüyor, kesinlikle arkasına mamıştık.
bakmıyordu.
E) Bahçedeki kedi, bize gülümsercesine
bakıyordu.
17.
I. Çocuk, annesini yarım kulak dinliyor-
11. du.
Arkana bakmadan kaçtın 14
II. Yolculuğumuz, heyecanlı ve ürkütücü
Pişman olup dönme geri (I) Ayaklarının altından küçük dereler akı- geçiyordu.
yordu. (II) Doğruca aşağı inen derin vadi-
İsteyerek gittin III. İki duvarın arasında alışılmadık boş-
lerin içinden geçtiler. (III) Her yandan gür
Adım adım uzaklaş unut buraları luklar bırakmışlardı.
şelaleler boşanıyordu. (IV) Dağların soğuk
IV. Kısacık bir şaşkınlık hâli, yarışmayı
Bu dizelerde geçen aşağıdaki sözcük- suları ovalara iniyordu. (V) Kanal suları, te-
kaybetmesine yetmişti.
lerden hangisi zarf değildir? peler arasında sessizce yol alıyordu.
V. Bir tekerleği eksik oyuncak arabasını
A) bakmadan B) adım adım Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
bile çöpe atmadı.
hangisinde altı çizili sözcük, sözcük
C) isteyerek D) geri Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
türü bakımından ötekilerden farklıdır?
E) buraları hangilerinde, cümlenin anlamını durum
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. bakımından tamamlayan sözcük veya
söze yer verilmiştir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
15. D) III. ve V. E) IV. ve V.
Dallar, filizler, eski masal dilberleri gibi

I
12. Hüzne ve hülyaya gömülmüş
Yine gel demeyecek
Doğmamış çocuklara 18.
Çıkarken ben kapıdan II
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer-
Yeni bir dönemi başladı ömrümün Ninni söylüyorlardı sanki
yön zarfı vardır?
Annemin olmadığı dönemi Ana rahmi gibi sıcak ve yüklü idi hava
İyi mayalanmış hamur gibi A) Ağır adımlarla aşağıya inmeye çalıştı.
Onu yüreğimin üstüne nasıl
III IV B) Geri dönerse kendisiyle tanışmayı isti-
Bastırmak istediğimi bilmeyecek yordum.
Gizli nabızlarla atıyordu toprak
Bu dizelerde geçen aşağıdaki sözcük- C) Yukarıda ağıt yakan kadınlar vardı.
V
lerden hangisi ötekilerden farklı bir tür-
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış D) Daha ilerideki köylerde mola verecek-
dedir?
sözcüklerden hangisi tür bakımından tik.
A) yine B) çıkarken C) çıkıp ötekilerden farklıdır? E) Sağ tarafta oturan adam da öğretim gö-
D) yeni E) nasıl A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. revlisiydi.
18. B 17. A 16. A 15. C 14. E 13. C 12. D 11. E 10. C 9. C 8. A 7. C 6. A 5. A 4. E 3. C 2. D 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru Bozcaada, üzüm hasadının yapıldığı gün- I. Başkent Ankara da birçok kent gibi hız-
anlamı zarfla sağlanmamıştır? lerde daha güzel olur. Bozcaadalı, ne olur- lı modernleşti.
A) Göl ve akarsu balıkları neden yok olu- sa olsun, o günlerde kendi adasına gider, II. Mahallelerdeki günlük yaşam, bugün
yor? bağlarda üzüm toplayanlara katılır. geçmiştekinden çok farklıdır.
Bu cümleyi oluşturan sözcük ve sözler- III. Toplu konutlar bitince gecekondu ma-
B) Bu yörede doğal yaşam nasıl koruna-
le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi halleleri tarihe karışacak.
bilir?
söylenemez? IV. Ankara’nın yerel kültürü can çekişe çe-
C) Yetkililer, burayı korumak için hangi
A) Fiilin tekrarlandığını bildiren belirteç kişe yok oluyor.
önlemleri almış?
vardır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Nehrin etrafındaki ağaçlar niçin ilaçla- hangilerinde cümlenin anlamını durum
nıyor? B) Kesinlik belirteci vardır.
bakımından tamamlayan sözcük veya
E) Ziraat teknisyenleri buraya ne zaman C) Belirtecin anlamına üstünlük katan be- söz vardır?
geldi? lirteç vardır.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV.
D) Zaman belirteci vardır.
D) II. ve III. E) III. ve IV.
E) Bir işaret sıfatıyla bir adın oluşturduğu
tamlama biçiminde belirteç vardır.
8.
2. Burada hiçbir şey hemen anlatılamaz
5. çünkü her oda başka bir öyküye açılıyor.
(I) Bozcaada yaz aylarında şenliklidir. (II)
I. Büyük göçten sonra birçok yabani Her oda diğerinden farklı döşenmiş. Böy-
Gündüzleri eşsiz güzellikteki koylar, ko-
hayvan geri geldi. lece her köşe geçmişi yaşatan büyülü bir
nukları karşılar. (III) Akşamları lokanta-
II. Bölgenin kuzey taraflarında daha çok mekân olmuş.
larından şen kahkahalar yükselir. (IV) En
yabani hayvan var. Bu parçada geçen sözcüklerden aşağı-
güzel dolunay, Polente Feneri’nden gözle-
nir. (V) Güneş doğduğunda Ege’nin güzel III. Birçok canavar, aşağı iner; bu akarsu- dakilerden hangisinde bir arada verilen-
sularını seyretmeye doyamazsınız. dan su içer, dedi. ler aynı türde değildir?
IV. İçeri girdiğimizde yaralı leopar ölmek
Bu parçada numaralanmış cümlelerin A) burada – her biri B) hiçbir – başka
üzereydi.
hangilerinde zaman zarfı yoktur? C) farklı – büyülü D) her – bir
V. Dışarı çıkmasına izin verilmeyen bir
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. kedi kadar hırçındı. E) hemen – farklı
hangisinde yer-yön zarfı yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 9.
Kendini öyküye veren yazar, öykülerinde
3. denizi emekçileri, çocukları ve yoksulları
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde cüm- anlattı.
lenin anlamını durum bakımından ta- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu
mamlayan bir sözcük veya söz yoktur? Yüreğimde sonsuz bir uçurum duygusu cümlede bulunmayan türde bir sözcük
A) Dıranas’ın kestanelikteki evi sessizce vardır?
Annem hiçbir zaman bilmedi bunları
çürüyecek. Yüreği büyümüş bir çocuktum ben A) Yazar, kitabında Sibirya’da kaldığı
Gizli gizli ne kadar çok ağladım günlerden söz ediyor.
B) Kestane ağaçları ağır ağır kuruyacak
burada. Bir gün öleceğini düşünerek onun B) Yaz mevsiminde, bu kıyılarda yabancı-
Annem yok artık lar doyasıya eğlenirler.
C) Bir zamanlar bu ağaçlar özenle budan-
mış, korunmuştu. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi C) Yağmur, bizi Beyoğlu’nun hareketli so-
yoktur? kaklarından uzaklaştırdı.
D) Ev sahipleri bu durumu çaresizlik için-
de seyrediyorlar. D) Aşağı kattan gelen televizyon sesi
A) Zaman zarfı B) Durum zarfı
uyumamızı engelledi.
E) Asırlık kestane ağacı, nemli toprağın C) Miktar zarfı D) Üstünlük zarfı
üstüne yıkılmıştı. E) Balıkçıların sıradan yaşamı Sait Faik’in
E) Türemiş zarf öykülerine malzeme oldu.

10. 13. 16.

Sonbahar gezilerini çok seviyorum. Kala- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı Öğle saatlerinde hava açılmıştı, gökyü-
balıkların kentleri az tercih ettiği bu geziler çizili sözcüğün türü, yanlış verilmiştir? zündeki bulutlar acele acele uzaklaşıyordu
benim için bir ziyafettir. Doğayı iyice göz- A) Daha bir hafta önce bu konuyu tartış- ama sokaklarda kimse yoktu, tekrar soka-
lemler, renklerin sırrını çözmeye çalışırım. mıştık. (Zarf) ğa inmek yerine odasında kitap okumak is-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi tedi, ne var ki “Niçin okumalıyım?” sorusu-
B) Senin için yazdığı şiiri başkasına oku-
yoktur? nu henüz cevaplamadığından okuduklarını
maz. (Edat)
anlamıyordu.
A) Zaman zarfı C) Suya hafifçe elini sokup sıcaklığını ölç-
B) Miktar zarfı mek istedi. (Sıfat)
yoktur?
C) Durum zarfı D) Birimizi ödüllendirme konusunda an-
A) Zaman zarfı B) Durum zarfı
D) Eylemsiyi etkileyen zarf laşmamışlar mıydı? (Zamir)
E) Çeviri kalitesi konusunda bir edebiyat- C) Yineleme zarfı D) Kesinlik zarfı
E) Fiili etkileyen zarf
çıya danıştı. (İsim) E) Soru zarfı
14. 17.
11. Kendi acımız, bize başkalarınınkini bölüş- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru meyi öğretir. anlamını sağlayan sözcük türü yanlış
anlamı zarfla sağlanmıştır? Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili verilmiştir?
A) Gençler, nasıl şiirlerden zevk alır? olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- A) Hangi şairlerimiz sembolistlere özen-
nemez? di? (Sıfat)
B) Şairler, ne diye söz sanatlarına başvu-
rur? A) İşteş özellikli fiilimsi vardır. B) Sağlık bilgisi dersi öğretmeninden ne
B) Yüklem, etken ve geçişli bir fiildir. öğrendiniz? (Zarf)
C) Hangi şiirler, edebiyat dergilerine gön-
derilir? C) Birden çok zamir kullanılmıştır. C) Siz mi II. Yeni şiiri hakkında bilgi verdi-
niz? (Edat)
D) Bu dergide ne tür şiirler eleştirildi? D) İyelik eki alan ad vardır.
D) Savaş sırasında nereyi başkent olarak
E) Şairin törendeki konuşmasını kimler E) Zarfa yer verilmiştir.
önermişler? (Zamir)
alkışladı?
E) Babanız, kaç yaşında profesörlük un-
vanı aldı? (Sıfat)
15.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile-
me, ötekilerden farklı bir görevde kulla-
(I) Hasankeyf Kalesi’ne doğru adım adım 18.
nılmıştır?
ilerliyorduk. (II) Yol üzerinde kilim, seccade (I) Ne diyeyim, bazen dağ insanı yeniyor.
satan küçüklü büyüklü dükkânlar…(III) Su A) Çocuklar, oyun alanına doğru gittiler (II) Kabullenip geri dönmeyi de bilmek ge-
satan kara kuru çocuklar…(IV) Gözümüz güle oynaya. rekir. (III) Dağın zirvesine çıkamasak da
neyi görse ona bir öykücü merakıyla nok- B) Eciş bücüş giyindiği için herkes onu çok keyifli bir Ihlara Vadisi günü geçirdik
ta nokta bakıyorduk. (V) Kaleye terli tozlu tanırdı. bu sefer. (IV) Güzelyurt kasabasını daha
vardığımızda vakit öğleyi bulmuştu. C) Eğri büğrü sokaklar arasında eski bir da iyi tanıdık. (V) Galiba Ihlara Vadisi ve
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin han vardı. Hasan Dağı bizleri tekrar çağıracak!
hangilerinde ikileme, ötekilerden farklı D) Nöbetleşe nöbetleşe sabahı getirmeye Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
bir görevde kullanılmıştır? çalıştık. hangisinde altı çizili sözcük, sözcük
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. E) Bulutlar, seke seke yol alıyor gibiydi türü bakımından ötekilerden farklıdır?
D) III. ve IV. E) IV. ve V. göklerde. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. A 17. B 16. D 15. C 14. E 13. C 12. C 11. B 10. A 9. B 8. C 7. C 6. D 5. B 4. A 3. E 2. D 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Yıllar önce küçük ve şık bir binanın önünde, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile- Ah sayfalar, karşıma boş çıkıyor hep!
I II me ötekilerden farklı bir görevde kulla- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
nılmıştır? zili sözcük bu cümledeki altı çizili söz-
bir sıcak öğle vakti karşıdaki bağdan siyah
A) Sıra sıra dizilmiş binaların güzelliği cükle aynı türde kullanılmıştır?
III IV
hâlâ gözlerimin önünde. A) O durgun ışığın altında bir saat bekle-
üzüm almış, serince dinlenip Sicilya’nın
B) İrili ufaklı portakal ağaçları sadece bu- dim.
V
rada vardı. B) Kutsal bir mabette durur gibi ayaktay-
güneyine doğru öyle yol almıştım.
C) Çocuğunu benek benek yüzünde acı- dım.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden ların izini gördüm. C) Görkemli törenleri o günlerde de sev-
hangisi, sözcük türü bakımından öteki-
D) Kentin pırıl pırıl caddeleriyle çelişiyor- mezdim.
lerden farklıdır?
du buralar. D) O kahramandı; tarih, onun anmaktan
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Eski püskü giysileri yoksulluğunu bağı- aciz kaldı.
rıyor gibiydi. E) Memurlar, o akşam da bezgin çalışı-
yordu dairede.
5.
2. (I) Tek kare fotoğraf ne de güzel anlatıyor
tüm gerçekleri! (II) Ne de güzel çarpıyor
insanın suratına onca kurulmuş hayalleri! 8.
zili sözcüğün türü ötekilerden farklıdır?
(III) Sen geceler boyu onlarca hayal kurar, (I) Pencereme düşen geveze bir yağmur
A) Büyükçe bir koridordan geçerek salo- onları her geçen gün inşa etmenin güzel tanesi bozuyor içimdeki hüznü. (II) Pen-
na vardık. yollarını ararsın. (IV) Ansızın karşına çı- ceremi açıyorum, tüm o muhteşemliğiyle
B) Süslü vitrinlere bakmaktan kendimizi kan tek kare bir fotoğraf o güzel dünyanda bir yağmur yağıyor ince ince. (III) Mis gibi
alamadık. tek tek inşa ettiğin her şeyi yıkıverir. (V) yağmurun kokusunu çekiyorum içime. (IV)
C) Issız görünüyordu sokaklar, mesai Elinde eski bir güzel gerçeküstü an kalır Huzur bu diyorum ve düşünüyorum ne tu-
başlamamıştı. sadece. haftır insanoğlu! (V) Hüzünlendiği an ha-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin yatın bütün güzelliklerini unutuyor.
D) Kızıl yaprakların altında bir çay keyfi
yaptık. hangilerinde “güzel” sözcüğü sözcük Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
türü bakımından ötekilerden farklıdır? hangisinde cümlenin anlamını durum
E) Öfkeli yolcuların tepkisi, yolculuğumu-
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. bakımından tamamlayan bir zarf vardır?
zun keyfini kaçırdı.
D) III. ve V. E) IV. ve V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
6.
I. Yıkık dökük hayallerle yaşamaya alışa-
3. 9.
mam ben.
El değmedik ağaçların başında Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çok”
II. O söze sıkı sıkı sarılarak hayata umut-
zarfı, ötekilerden farklı türde bir sözcü-
Bir ömür boyunca hiç durmadan inler la bakmaya çalışıyorum.
ğün anlamını pekiştirmiştir?
Hüzün çağlar gözlerinin yaşında III. Kesik kesik zamanlarım var benim ya-
şam ülkesinde. A) Durumun çok iyi göründüğü halde
Kim görür, kim anlar ve kimler dinler
IV. Akıllı uslu duran çocuklara nasıl ben- hastayım, diyordun.
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
zeyebilirim ben? B) Onun çok zeki olduğunu söyleyince
V. Sessiz ıssız vadilerde beni arayan bu- sevinmiştiniz.
A) “El değmedik” sözü niteleme sıfatıdır. lamaz asla. C) Çalışmalarımız çok yorucu geçse de
B) “Bir ömür boyunca” durum zarfıdır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin durumdan memnunduk.
C) “hiç” sözcüğü kesinlik zarfıdır. hangilerinde ikileme ötekilerden farklı D) İşleri çok kötü düğümlenmiş, kesinlikle
D) “durmadan” sözcüğü fiilden türemiş bir bir görevde kullanılmıştır? gecikecekler.
zarftır. A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. E) Çok başarılı bir araştırmacı olsa da ha-
E) “kim” sözcüğü soru zamiridir. D) III. ve V. E) IV. ve V. talar yapmıştı.

10. 13. 16.

Akşamın ağır ağır indiği yaz günlerini se- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiş- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eyle-
verim. tirilmiş sözcük zarf görevinde kullanıl- min tekrarlandığını bildiren bir zarf var-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikile- mıştır? dır?
me, bu cümledeki göreviyle kullanılma- A) Bu pespembe dünyada dostlardan A) Bayan Maria, bir grup öğrenciyle uzun
mıştır? şikâyet etmenin anlamı var mı? bir tren yolculuğuna çıkar.
A) Bu tür tatlıları doya doya öğleyin ye- B) Gençlerin elinde epeski kemanlar ve B) Çiçero’nun meşhur kitabını da Türkçe-
meniz gerekir. başka müzik aletleri vardı. ye çevirmek istiyordu.
B) Bizi bir bir arayıp düğüne davet etmiş- C) Yaşlı adam, elindeki bozuk sazı sımsı- C) Öykü yazarlarıyla söyleşi yapan genç
lerdi. kı tutuyor ve onun telleriyle oynuyordu. bir akademisyenle tanıştım.
C) Zamanımı saat saat planlarım, asla D) Kendim için gepgeniş bir büro tutmayı D) Paris’te olduğum günlerde onunla bir
boş durmam. düşündüm de bunu yapamadım. kez karşılaşmıştım.
D) Yarım yamalak bir hazırlık sizi yarı yol- E) Güpgür bir orman içinde güzel bir son- E) Masanın üstündeki kitabı yeniden in-
da bırakır. bahar pikniği yapmak istedik. celedi ama almak istemedi.
E) Yanlış yapa yapa doğruları öğrenmeye
başladık.
14. 17.
11.
Şair, bir sabah uyandı; dizelerini tezce yaz- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer-
Türkiye’nin her köşesinde eski eserler yön zarfı vardır?
tarihî kimliklerine teker teker kavuşuyor; dı; bir daha asla değiştirmeyecekti ama
şimdi sıra modern şehirlere kimlik kazan- epey dalgın bir anında ilk dizeden başla- A) Dizinin ileri bölümlerinde o da yer ala-
dırmaya geldi. yarak hepsini değiştirdi. cakmış.
Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili B) Geri planda kalmaktan hiç hoşlanmı-
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- yordu.
nemez? nemez? C) Dışarı çıkıp bir süre boş sokaklarda
A) Zaman zarfı vardır. dolaştık.
A) “eski” sözcüğü niteleme sıfatıdır.
B) Sıfatın anlamını etkileyen zarf vardır. D) Yukarıda ressamların tanışmak iste-
B) “teker teker” ikilemesi zarf görevinde
C) Aşırılık zarfı vardır. dikleri bir eleştirme de vardır.
kullanılmıştır.
D) Eşitlik zarfı vardır. E) Aşağısı her zaman böyle sessiz mi
C) “şimdi” sözcüğü zaman zarfıdır.
olur?
D) “modern” sözcüğü niteleme zarfıdır. E) Durum zarf vardır.
E) “kimlik” sözcüğü zamirden türemiş bir
addır.
18.
12. 15. Yavuz hafifçe kıkırdadı, dirseğimi karnına
Bülbül hep kuytu bahçelerde öter Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru vurarak onu susturdum. Yirmi yaşlarındaki
anlamı zarfla sağlanmıştır? iki gencin bayram gününü orada geçirme-
Çiçeklerin raks ettiği demlerde
si iyi karşılanmamıştı. Buraya nasıl gel-
Her nağmesi bir poyraz olur eser A) Fransız seyyahların kitapların okudu-
miştik? Onları asla ilgilendirmiyordu. Ama
nuz mu hiç?
Gariplerin dolaştığı yerlerde evde olmalıydık artık.
B) İnsanın niye gezme gereksinimi duy-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
duğunu biliyor musun?
yoktur? yoktur?
C) Niçin gezi yazılarını da okumuyorsu-
A) Durum zarfı A) Durum zarfı
nuz?
B) Adlaşmış sıfat B) Yapıca türemiş zarf
D) Sonbaharda hangi sahiller daha çok
C) Belgisiz sıfat kalabalık olur? C) Soru zarfı
D) Zaman zarfı E) Kültürlü bir gezi rehberiyle kim bizi ta- D) Kesinlik zarfı
E) Yapıca basit sıfat nıştırabilir? E) Zaman zarfı
18. E 17. C 16. E 15. C 14. D 13. C 12. A 11. D 10. D 9. E 8. B 7. E 6. C 5. A 4. A 3. B 2. C 1. E Cevaplar

Edatlar (İlgeçler) - Bağlaçlar - Ünlemler 4. Modül Test 13
1. 4. 7.
Bir süre dışarı çıkıp çıkmamakta tereddüt Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yal- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
I nız” sözcüğü, ilgi kurma görevindedir? çizili sözcük, ötekilerden farklı bir tür-
A) Gazetedeki haberi yalnız ben okumuş- dedir?
etti hatta bir ara dış kapıya kadar gitti ancak
II III IV tum. A) Resimleri, duvarlara çocuklar gibi ya-
B) Kahvelerden biri açıktı yalnız çaycı pıştırıyordu.
kalemi onu geri getirdi. Masasına oturup
uyumuştu. B) Dışardan yalnız ince bir kadın sesi du-
V
C) Gecenin geç saatlerinde sokakta yal- yuluyordu.
yeniden yazmaya başladı.
nız geziyordu. C) Mutfak ile salon arasındaki koridorun
Bu parçada numaralanmış sözcükler, halısı eskiydi.
D) Kendisini çocukları tarafından sokağa
sözcük türü bakımından ikişerli grup-
atılmış bir yaşlı kadar yalnız hissedi- D) Her şey o kadar suskundu ki yaşamın
landırıldığında hangisi dışarıda kalır?
yordu. durduğunu sanırdınız.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Yalnızların durumunu yalnız kalmış in- E) Kediden başka her şey olduğu yerde
sanlar bilir, dedi. duruyordu.
8.
2. 5. Bana soracağın yalnız bunlarsa beni rahat
I. Dün geceden beri eve uğramamış. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ- I II III
II. Sizinle görüşmek için buraya gelmiş. laç iki sıfatı bağlamıştır?
bıraksan daha iyi olur.
III. Bu binadan sonra bir okul göreceksi- A) Ya katıla katıla gülmek ya boğulurcası- IV V
niz. na ağlamak istiyordu.
IV. Aynaya baktı da yüzündeki yarayı gör- B) O beni yıllarca ne aradı ne de sordu. le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
dü.
C) Başkanın ilk sözünü de son sözünü de söylenemez?
V. Kavga çıkmasın diye sesini çıkarmadı. duymamıştı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) I. sözcük, bir bağlaçtır.
D) Tramvay biletçisi, hem kısa hem şiş-
hangisinde edat yoktur? B) II. sözcük, bir işaret zamiridır.
man bir Rum'du.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. C) III. sözcük, bir kişi zamiridır.
E) Adam, iyi de direndi ama bu direniş işe
yaramadı. D) IV. sözcük, bir belirteçtir.
E) V. sözcük, niteleme belirtecidir.
6.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat 9.
I. Kaptan yolcu sayısını artırmak için ge- veya bağlaç yoktur? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-
miyi bekletti.
A) Paris’te yalnız, Türklerin gittiği bir lo- laç iki sıfatı bağlamıştır?
II. Genç bir yolcuyla kenti gezen asker kantaya gitmiştim.
kente hayran kaldı. A) Durumumuz ne iyi ne de kötü sayılır.
B) Fransız, benden korkmuştu ki beni ka- B) Ankara da İstanbul da tiyatroyu önem-
III. Bir savaş gemisi kadar iyi donanımlı
saya yaklaştırmadı. siyor.
gemileri korsan saldırısına uğramıştı.
C) Pardösümü giyinceye dek beni ayakta C) Yazarın hem hikâyeleri hem romanları
IV. Limanın yakınındaki tepe, şapkalı bir
bekledi. ilgi görüyor.
kafa gibi görünüyordu.
Bu cümlelerde aşağıdaki anlamlardan D) Cebime birkaç frang koymuştum; o pa- D) Yahya Kemal’in veya Ahmet Haşim’in
hangisini karşılayan bir ilgeç yoktur? rayı ona verdim. şiirlerini okuyor.
E) Hem gazeteciyi hem gezgini tartakla- E) Yahya Kemal, üşengeç ama usta bir
A) Amaç B) Birliktelik C) Eşitlik
mış dışarı atmışlardı. şair olarak bilinir.
D) Benzerlik E) Araç

Edatlar (İlgeçler) - Bağlaçlar - Ünlemler
10. 14. 17.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem I. Haliç’le Boğaz’ın buluştuğu noktaday- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “an-
cümleye özlem anlamını katmıştır? dık. cak” sözcüğü, bağlama grubu oluştur-
A) Eyvah, çocuğun emziğini evde unuttuk! II. Yabancılarla yerliler arasında büyük muştur?
bir uyum vardı. A) Bu tür süsleri ancak Kapalı Çarşı’da
B) Vah Vah! O güzel bahçeyi neden sattınız?
III. Bir turistin çocuğu, bizim çocuklarımız- bulursun.
C) Ah, o güzel parklarda bir daha oynasam! la oynuyordu.
B) Duvarları süslü ancak içi harap bir köş-
D) E! Size daha neler anlattı! IV. Doğal yapılarla ilgili tezi, henüz yayım- ke oturuyorlardı.
E) Yoo, bu kadar ilgisiz olamazsınız! lanmamıştı.
C) Yaşlı yürüyüşle eve akşamüzeri ancak
V. Üniversiteyle bakanlık arasındaki söz-
varıyordu.
leşme bitmişti.
11. D) “Kurşun rengi bulutlar” sözünü ancak
I. Nasıl dururum olduğum yerde? Oktay Akbal yerinde kullanır.
hangisinde “-le/-la (ile)” ötekilerden fark-
II. Ellerim ne der sonra bana? E) Konuşmaya başlayınca onu ancak an-
lı bir türde kullanılmıştır?
III. Soğumuş kalbime ne cevap veririm? nesi susturabilirdi.
A) I. ve II. B) II. ve V. C) III. ve IV.
IV. Nedir ki eninde sonunda ölüm?
V. Ayrı düşmeli mi tanıdıklardan? D) III. ve V. E) IV. ve V.
gisinde soru anlamı edatla sağlanmıştır?
15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yal- 18.
nız” sözcüğü, edat görevinde kullanıl- I. Sana doğru gelecektik.
12. mıştır? II. Düşüncelerini daima doğru anlatırdı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “an- A) Kayseri’nin soğuk bir kış sabahında III. Doğru sözden rahatsız olan da vardır.
cak” sözcüğü edattır? yalnız dolaşıyordu. IV. Sabaha doğru kimse orada kalmamış-
A) Buralar, yazın serin olur ancak yaylaya B) Kendisinin yalnız bir insan olduğunun tı.
benzemez. farkında değildi. V. Doğru, kimi gün ve yerlerde değer gör-
B) Yaşlı ancak dinç bir adamdı, gün boyu mez.
C) Babam, emekli olunca bir bağ evinde
çalışıyordu. yalnız yaşamaya başladı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
hangilerinde edat grubu vardır?
C) Tarlasından elde ettikleriyle ancak ge- D) Basın toplantımıza yalnız bir gazeteci-
çiniyordu. nin gelmesi bizi üzdü. A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
D) Bu kitabın kimi bölümlerini ancak sen E) Hazırlıklarımızı tamamlamıştık yalnız D) III. ve IV. E) IV. ve V.
anlarsın. hava istediğimiz gibi değildi.
E) Bu hızla kasabaya ancak öğle üzeri
varırız, dedi.
16. 19.
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne…
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat ne” bağlacı iki zarfı bağlama görevinde-
laç eylemin anlamını pekiştirmiştir?
(ilgeç) yoktur? dir?
A) Bizim Gülsarı, o ilkyaz gecesinde koş-
A) Konuyu yeniden açmak istiyor ama uy- A) Gençler, ne düzenli ne de verimli çalı-
tu da koştu.
gun sözcükler bulamıyordu. şıyordu.
B) Ne büyük bir ada vardı orada ne de bir
B) Su her zamanki gibi soğuk olsa da el- B) Ne küçük ne büyük bir kasabada doğ-
su kaynağı.
leri hiç üşümemişti. muşum.
C) Kişilerin yaşı, hayatı anlamaları ya da
C) Şimdiye kadar anlattığı hikâyeleri kim- C) Ne kendisini ne de bizi yormak istiyor-
anlamamaları ile belirlenmeli.
se zevk alarak okumamıştı. du.
D) Hayatı anlamadıktan sonra ha bir yıl
D) Elleriyle diktiği fidanlar kurumuş, bah- D) Ne eski ne de yeni kuyumcular, kârı
yaşamışsın ha yüz yıl.
çesi kelleşmişti. göz ardı eder.
E) Bir kuş epey uçtu ve geldi bizim pence-
E) Ona göre tüm insanlar, biraz romantik- E) Ne senin için ne de onun için bu gece
remize kondu.
tiler ve kimse sanayiyi sevmezdi. buraya geldim.
19. A 18. B 12. D 13. A 14. C 15. D 16. A 17. B 10. C 11. E 4. A 5. D 6. D 7. C 8. A 9. E 1. C 2. D 3. E Cevaplar

1. 4. 6.
(I) Şiir sözcüklerle güzel biçimler kurma I. Sessiz mi sessiz bir yayla evinde bir- Ey sen ki durmadan ağlarsın
sanatıdır. (II) Sözcükle şiir arasındaki ilgi kaç gün dinlendim. Döversin dizini
taşla bina arasındaki ilgi gibidir. (III) Şiir II. Ne Descartes’ı ne Andre Gide’i oku-
Gel söyle bakalım ne yaptın
sözcüklerle bir yapıya dönüşür. (IV) Şairle muştum.
okuyucu, sözcüklerin gizemli dünyasında Ne ettin gençliğini
III. Doğru bir karar verdi de bu kararı uy-
bir araya gelir. (V) Şair, sözcüklerin sihirli gulama olanağı bulamadı. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
gücüyle okuyucuya sanatçılığını kanıtlar. IV. Felsefeyi öğrenmeye başlayınca dü- yoktur?
Bu parçada numaralanmış cümlelerin şünsel ve ruhsal bunalımları azaldı. A) Ünlem
hangisinde “–la/–le”, ötekilerden farklı V. Camus’u okumuştu ancak onun dü- B) Soru zamiri
bir görevdedir? şüncelerini anlayamamıştı.
C) Zarf
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle
D) Bağlaç
ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yan-
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Edat
lıştır?
A) I. cümlede “mi” ilgeci bir pekiştirme
grubu oluşturmuştur.
B) II. cümlede bağlaç cümleye olumsuz-
luk anlamı katmıştır.
2. C) III. cümlede “de” bağlacı, “ama” bağla-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Na- cının yerini tutmuştur.
sıl?” sorusunun yanıtı bir edat öbeğidir? 7.
D) IV. cümlede “ve” bağlacı iki sıfatı bağ-
lamıştır. Ne eyleyim böylesine ıssız yerde
A) Evlerin duvarına sürünerek hızlı hızlı
yürüyordu. E) V. cümlede “ancak” cümleye “sınırla- Can yoldaşı olmadı mı ne eylersin
B) Genç kadın, kaldırım taşlarını döve ma” anlamı katan bir edattır. En güzel tabiat manzarasını
döve bize doğru geldi. Cennet olsa bile orda yaşanmaz
C) Komiserin her şeyi bir çırpıda anlayan Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
kurnaz bir adam olduğunu anladı. yoktur?
D) Karşısındaki arkadaşının yüzüne onu A) Belirteç
hiç görmemiş gibi baktı. B) Ad tamlaması
E) Beceriksizce davrandığından hiçbir gi- C) İlgeç
rişimi istenilen sonucu vermedi.
5. D) Ünlem
Ne gelir ki elimden sizin için E) Bağlaç
Benim de dertlerim bitmez söylesem

O kadar çok ki etrafta karanlık
3. Herkesin gecesi kendisine yeter
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ama” Bu dizeleri oluşturan sözcüklerle ilgili
bağlacı cümleye koşul anlamı katmış- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
tır? nemez? 8.
A) Yaşam güçleşmişti ama yardımlaşma A) “ki” bağlacı birinci dizeye “çaresizlik” Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad,
bilinci yok olmamıştı. anlamı katmıştır. ünlem görevinde kullanılmıştır?
B) Kendisini öne çıkarmaya çalışıyordu B) “için” sözcüğü dizeye amaç anlamı A) Ha, demek böyle bir günü bekliyordun!
ama kimse onu desteklemiyordu. katmıştır.
B) Ahmet, dikkat, adımını sağlam at, dü-
C) Anıları ilginçti ama eğri büğrü bir ya- C) “de” bağlacı ad tamlamasının ögeleri- şeceksin!
zıyla kaleme alınmıştı. nin arasına girmiştir.
C) Ooo! Bu saatte bu ne büyük sürpriz!
D) Zeki ama kıskanç bir genç olduğu her D) “kadar” ilgeci dizeye “ölçü, miktar” an-
D) Hım, bunlarla ilgili bilgi sahibi değilim
davranışından belli oluyordu. lamı katmıştır.
doğrusu!
E) Yazılarını yayımlarız ama bu yazılarda E) “Herkesin gecesi” tamlayanı belgisiz
E) Ah, gençlik günlerimin rahat gezileri!
kimseyi eleştirmeyeceksin, dedi. zamir olan bir belirtili ad tamlamasıdır.

9. 12. 15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ün- I. Avrupa’nın en büyük polisiye yazarı ola-
öbeği, sıfat görevindedir? lem, cümleye “yadırgama” anlamı kat- rak anılan Nesbo, Norveç’te bugüne ka-
A) Denize doğru koşan bir ırmak kadar mıştır? dar kitapları en çok satılan yazardır.
coşkuluyum. A) Oh, düşüncede orta yolu buldum sayı- II. Onunla farklı kamplardayız ama bu
lır! birbirimize düşman olmamızı gerektir-
B) Devlet dairesi gibi bir binada bir araya
mez.
geldik. B) Hey, bana beni anlatacak bir sözcük
versenize! III. Beyoğlu’nda oturan yalnız sinemacılar
C) Ateş ile ışığın büyüleyici dansı bitince-
gibi akşamlarını dostlarıyla geçiriyordu.
ye kadar oradaydım. C) Yazık, o uzun günleri değerlendirme
IV. Yabancı yazarlar tiyatromuzda sevi-
D) Kentli adam, sözlerini dikkatli mi dik- olanağı bulamadım!
liyor ancak yerli yazarların yetişmesi
katli seçiyordu. D) Ne de rahat hâlleri var bunların! için çalışmak gerekir.
E) Genç fizikçiye göre doğanın bütün sır- E) Of, bu yalnızlık insanı bunaltıcı bir şiire V. Yıkılan binanın yerine yenisi yapılı fa-
ları çözülmüştü. götürür! kat kıyılan bir kalemin yerine aynısı ko-
lay koyulmuyor.
hangilerinde bağlaç yoktur?
13. A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat D) III. ve V. E) IV. ve V.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ- (ilgeç) yoktur?
laç ötekilerden farklı bir yapıdadır? 16.
A) Yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem
A) Özgün sözler söylüyordu hâlbuki çok Yüce dağ başında siyah tül vardır (I) Az yazan hatta tembel sayılabilecek bir
az kitap okumuştu. şairsiniz. (II) Geçtiğimiz günlerde, on bir
B) Varlığı bu korla tutuşmayanın
B) Edebiyatla ilgilendi de edebî yapıt de- yıllık bir aradan sonra dördüncü şiir kita-
Kirpiği yaşarsa gözleri güler
nilecek türde yapıt oluşturmadı. bınızı ancak çıkarabildiniz. (III) Bu tembel-
C) İçlenme tabiattaki yekpare kederden liğinizin nedeni nedir yoksa zor yazan bir
C) Duyarlı ve girişken bir eleştirmen ola-
rak yazınımıza katkıda bulundu. Yas tutma dağılmış diye kuşlarla çi- şair misiniz? (IV) Bir de uzun sayılabilecek
çekler bir suskunluktan sonra, son iki yıl içinde
D) Bir şeyler söylüyordu ama kimse onun
D) Bir deva bulmak için bağrındaki yaraya sık aralıklarla şiir yayınlamanızı nasıl açık-
ne dediğini bilmiyordu.
larsınız? (V) Şiir, size birkaç yıl küsüp de
E) Bu bekleyiş gereksiz fakat beklemek Toplanmıştı garipler şimdi kervansaraya
sonra yeniden mi uğruyor?
zorundayız. E) Uçun kuşlar uçun, burada vefa yok
Öyle akarsular, öyle hava yok hangisinde bağlaç yoktur?
11. 14.
I. Bir Yunan filozofu kadar bilgesin, de-
17.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlem
dim; yüzüme bile bakmadı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir”
vardır?
II. Elindeki eski kitaba bir kutsal kitap ka- sözcüğü ötekilerden farklı bir türde kul-
dar değer veriyordu. A) Feryadıma karşı aks-i sada yok lanılmıştır?
III. Akıl ve duyguyla ilgili söyleşimiz bitin- Bu yangın yerinde soğuk kül vardır A) Bir o deniyordu, Necip Fazıl gibi şiir
ceye kadar yanımda durdu. B) Uçun kuşlar uçun, doğduğum yere yazmayı.
IV. Babasından kalma bahçede elli kadar Şimdi dağlarında mor sümbül vardır B) Şiirlerini bana okuyan bir okuyucu olur-
portakal ağacı vardı. sa onu derginize yönlendiririm.
C) Ormanlar koynunda bir serin dere
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Bir lisede öğrenciyken kendisine sine-
Dikenler içinde sarı gül vardır
hangilerinde “kadar” edatı cümleye aynı mada oynama teklifi yapılıyor.
anlamı katmıştır? D) Hey Rıza kederin başından aşkın
D) Bir eleştirmenin onun sanattaki düze-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. Bitip tükenmiyor elem-i aşkın
yini ölçmesi kolay değildi.
E) O çay ağır akar, yorgun mu bilmem
D) I. ve IV. E) III. ve V. E) Gençler, bir şarkının ilk kıtasını seslen-
Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem diriyorlardı.
17. A 16. B 15. A 14. D 13. E 12. D 11. A 10. A 9. B 8. B 7. D 6. E 5. B 4. E 3. E 2. D 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
II. Dünya Savaşı sonrasında Batı toplum- Edatlar, yalın halde bulunur ve çekim eki Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “için”
ları ekonomik açıdan kendisini bir süre almaz, çekim eki alınca da isim göreviyle ilgeci “Yusuf Akçura için hiçbir zaman
toparlayamadı ---- kamuoyunda kısa bir kullanılır. olumsuz düşünmüyordum.” cümlesindeki
süre içinde her şey düzelecekmiş izlenimi Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu anlamında kullanılmıştır?
oluşmuştu. açıklamaya uygun bir kullanım vardır? A) İşten ayrılmak için geç kaldığımı sanı-
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıda- A) Yeni bir antoloji çıkarmak için de yayın- yorum.
ki bağlaçlardan hangisinin getirilmesi cıların desteğini talep ediyordu. B) Büyük şair için söyledikleri hâlâ aklım-
daha uygun olur? da.
B) Bu kitapların ne kadarının geleceğe
A) çünkü kalacağı bugün için meçhuldür. C) Başvezir olmak için on beş yıl plan
B) hâlbuki C) Eyvahlarını işitseler de sana cevap yapmış.
C) ya da vermek isteyen olmaz, sanırım. D) O güzel olayı duymadığı için hüzünlü
D) hem de D) Amalarla, fakatlarla kurulan cümleleri duruyor.
E) da hiçbir zaman sevmedim. E) Bu odayı senin için düzenledik, orada
E) Bir antoloji yapmam önerilse, kabul sen kalacaksın.
etme konusunda çok düşünürüm.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne---
8.
-ne” bağlacı cümleye ötekilerden farklı 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat (il-
bir anlam katmıştır? I. Tanpınar’a göre Türk romanı Doğu-Ba- geç) yoktur?
A) Ne tiyatro ne de sinema benim ilgimi tı çatışması ile başlar. A) Yüreğimin yaktığı ateşle hava ılık
çekiyor. II. Tanpınar’ın sadece Huzur romanını Gök sarı, toprak sarı, çıplak ağaçlar sarı
okumaya değer buluyorum.
B) Ne törene geldi ne başkana telgraf B) Yalnız arabacının dudağında bir ıslık
gönderdi. III. Yahya Kemal’le tanışan araştırmacılar
Bu ıslakla uzayan, dönen kıvrılan yollar
ondan hep şikâyetçiydi.
C) Dün aldığı elbise ona ne küçük geldi C) Bu gece yine yıldızlarla ay bir yarışta
IV. Yahya Kemal de karamsardı çünkü
ne büyük.
ona umut verecek bir ailesi yoktu. Ay yıldızları yenecek biliyorum bu kış da
D) Edebiyat dergilerini ne öykü gönderi-
V. Yahya Kemal, büyük bir şairdir ne var D) Uykuya varmak için bu hazin günde,
yor ne de şiir.
ki büyük bir araştırmacı değildir. erken
E) Bu filmi ne ben seyrettim ne arkadaş- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Kapanmayan gözlerim duvarlarda ge-
larım. hangilerinde edat (ilgeç) yoktur? zerken
A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. E) Sen geleceksin diye değişti iklimimiz
D) III. ve V. E) IV. ve V. Dört bir yanımızda gül çiçek
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisine ile “-le/-
la” eki ötekilerden farklı bir görevde kul-
lanılmıştır?
6. 9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yal- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ka-
A) Çınar ağaçları ile söğüt ağaçlarının
nız” sözcüğü ilgi kurma görevinde kul- dar” edatı cümleye eşitlik anlamı kat-
arasından akan deremiz, denize dökü-
lanılmıştır? mıştır?
lüyordu.
A) Gazete yazımı yazarken yalnız kalırım, A) Yağmur dininceye kadar yola çıkma-
B) Körfez’de birkaç balıkçı teknesi ile bir
ziyaretçi kabul etmem. dık.
iki haczedilmiş eski gemi vardı.
B) O yalnız şairin şiirlerine baştan başa B) Kalemindeki mürekkep tükeninceye
C) Yunan bayraklı gemilerle Avustralya
karamsarlık hâkimdi. kadar yazmaya devam etti.
bayraklı gemiler adeta yarışıyorlardı.
C) Yalnızların düşünceleri de duyguları C) Kentin yakınlarına kadar yürüdükten
D) Körfez ülkeleriyle diğer ülkeler arasın-
kadar karmaşıktır. sonra dinlendik.
daki rekabet petrol fiyatlarını olumlu
etkiliyor. D) Hikayelerim hakkında yalnız sen olum- D) Artvin’in ırmakları kadar coşkulu dere-
suz konuşmuştun. ler gördük orada.
E) Gemicilerin çocukları ile yaptığımız
söyleşinin bir bölümünü geçen hafta E) Böyle yalnız oturacağımıza başka ar- E) Karlı yamaçlara ulaşıncaya kadar
yayımladık. kadaşlarımızı da çağıralım. dağa tırmanmaya devam ettik.

10. 13. 16.

Abdülhak Şinasi de günden güne silinip Sevdiğim roman kişileri bende de hep I. Ne sevinçli ne üzüntülü görünüyordu.
I yaşayageldiler. Başta, Kiralık Konak'ın II. Ne yaşlı ne genç idarecileri vardı.
Hakkı Celis'i ve Seniha'sı... Hakkı Celis'i III. Ne soğuk ne sıcak bir gündeydik.
gitmiş. Ancak eserlerinde geçmişi yazanlar
kendime benzetmiştim; Kiralık Konak'ı ilk IV. Ne uzak ne yakın semtte oturuyorlardı.
II okuduğumda, Hakkı Celis'in yaşadıkları
V. Ne kibirli ne alçakgönüllü bir adamdı.
da yakın tarihimize yelken açmak isteyenleri ile iç dünyam arasında öylesine tuhaf bir
doyurmuyor. Çünkü bizim yazarlarımız tarihi özdeşlik kurmuştum ki artık yıllar yılı Hakkı
hangisinde “ne----ne” bağlacı, ötekilerden
Celis'ten yakın bir dostum, kardeşim, ruh
III farklı türdeki sözcükleri bağlamıştır?
ikizim gibi söz açacaktım.
pek bilmiyorlar. Tarihin sadece yüzeyinde A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Bu parçada geçen bağlaçlar aşağıdaki-
IV lerin hangisinde bir arada verilmiştir?
dolaşıyorlar. Hâlbuki Rus yazarlar, tarihi
A) de, ile, ve, ki B) de, ve, ki
V
C) de, gibi, ve, ki D) de, ile, ve, bir
neredeyse yeniden yaşatıyorlar.
E) de, ile, ve, ki, gibi
hangisi sözcük türü bakımından öteki- 17.
lerden farklıdır? 14.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bağlaç
anlamı edatla sağlanmıştır?
yoktur?
A) Ne sıklıkla İstanbul’a gidip geliyorsu-
11. A) Bir göğüs geçirerek derim ki: “Yine va-
nuz?
I. Aman Allah'ım dalgaların yüksekliğine rım
B) Yolculuk yaparken hangi yazarları
bak! Fakat bir rüya gibi şimdi kaybolacağım”
okuyorsunuz?
II. Ha, ben bugün arkadaşlarımı araya- B) Uzaklar seni ister,
C) Güney Amerika ülkelerine niçin gitmi-
caktım!
Bak uzaklar da aşktan anlar bayım yorsunuz?
III. Öf! Yine o eski türkü!
C) Yaktı yanardağ gibi can yurdunu son D) Bugüne kadar Malezya ve Endonez-
IV. Hey, beni beklesenize!
bakış ya’ya gittiniz mi?
Aşağıdakilerden hangisi, ünlemlerin
Ve gönlüm koşmaz oldu maceralar ar- E) Güney Asya ülkeleri ile ilgili bilgileri na-
yukarıdaki cümlelere kattığı anlamlar-
dında sıl edindiniz?
dan biri değildir?
D) Bir bakış ki açıyor gönül muammasını
A) Hayret B) Hatırlama C) Üzüntü
İki sevdalı kalbin en gizli yarasını
D) Bıkkınlık E) Sesleniş
E) Sen her gün başka bir güzel olsan
12. Ben her gün başka bir âşık
Güçlü bir el silkeledi beni sonra
Sayamadım kaç ah döküldü dallarımdan 15. 18.
I. Ey bu ülkenin güzelliklerini paylaşan- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-
Çok şey görmüşüm gibi
lar! laç “ikisinden biri” anlamında, cümleye
Ve çok şey geçmiş gibi başımdan
“tercih zorunluluğu” anlamı katmıştır?
II. Öf, keşke bu tabloyu bir hafta önce bi-
Ah dedim sonra
tirseydim. A) Bu tarlalarda mercimek ve nohut yetiş-
Ah tirebilirsiniz.
III. Ah, bir daha Kars’ın karlı dağlarında
Bu dizeleri oluşturan sözcükler için türküler söyleyecek miyim? B) Mısır da pamuk da bu Urfa yöresine
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? para kazandırıyor.
IV. Vah vah, galiba sağ gözü bir daha asla
A) “ah” sözcüğü üç yerde de ünlem göre- görmeyecek. C) Okul açsak da mevsimlik işçiler çocuk-
vinde kullanılmıştır. V. Aaa, bu nasıl bir duyarlılık? larını okula göndermezler.
B) “ve” bağlaçtır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin D) Çocuklara ya uzun öyküler ya kısa ro-
C) “gibi” edattır. hangisinde ünlem cümleye bıkkınlık an- manlar okutacaksınız.
lamı katmıştır?
D) “sonra” sözcüğü zaman zarfıdır. E) Kadınlar hem dışarıda çalışıyor hem
E) “bir” sözcüğü sıfattır. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. ev işlerini yapıyor.
18. D 17. D 16. A 15. B 14. E 13. A 12. A 11. C 10. D 9. D 8. C 7. B 6. D 5. E 4. B 3. E 2. C 1. B Cevaplar

Fiil (Eylem) - Kip - Kişi 4. Modül Test 16
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, Bütün kapılar kapandı, dışardayım Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem,
ötekilerden farklı bir kipte çekimlenmiş- Birden karşıma çıkmayın korkuyorum istek kipinde çekimlenmiştir?
tir? A) Vakit demir atsın elem limanlarına
Uykusuzum fena hâlde, sokaktayım
A) Elem deryasında yüzsün taş gemiler Karanlık bastırdı mı bozuluyorum B) Kuşatmalısın yankısız çığlıklarınla
B) Bir annenin sesinde saklanır koca Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi gökyüzünü
mazi yoktur? C) Gönül pervazlarına konacak ak güver-
C) Vesikalık fotoğraflarda dondu tebes- cinler
A) Çekimli fiil
sümler D) Huzur getireceksin seni bekleyen göz-
B) Haber kipi
D) Üşümüş tan ağarırken kırağı çalan ha- bebeklerime
tıralarım C) Görülen geçmiş zaman
E) Zamanın sessizliğinde arayalım huzur
E) Kuytu karanlıklarda ben her gece ağlı- D) Birleşik zamanlı fiil tıkırtılarını
yorum E) Emir kipi
2. 5. 8.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili (I) Bir hayli vakitten beridir, size yazamı-
birleşik zamanlıdır?
sözcük çekimli fiil değildir? yoruz. (II) Diyeceksin ki bir kartpostal da
A) Yosun kokuyordu Karadeniz’in mavna-
A) Sana şiirler okuyacağım, gitme olsun atamaz mıydınız? (III) Herhâlde onu
ları
Güneşler doğacak yalnızlığımdan yapardık ama müşkülümüz boydan aştı.
B) Yorulup oturmuşum bir pınar başına (IV) Kardeşin bile şaşırdı bu işe, kendini
B) Sana çiçekler getireceğim
C) Candan teşekkür ettim beni yorgun toparlayamıyor. (V) İş arayacakmış yarın,
düşürene Bozulmuş güz bahçelerinden vakit bulursa size de postaneye de uğrar.
D) Yalvarsam da fayda yok, kâr etmiyor C) Ben senin en çok sesini sevdim Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
niyazım Buğulu çoğu zaman, taze bir ekmek hangisinde birleşik zamanlı birden çok
E) Sulara vuran bulutların seyrine dalmış- gibi fiil vardır?
tır ördek D) Solması için gülü dalından mı kopar- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
malı?
Pembe bir gonca iken gül dalında sol-
maz mı?
E) Hicranla ağaran bu saçlar değil
3. Sevgisiz kalan kalp ihtiyarlarmış
Ağlamak için gözden yaş mı akmalı?
9.
I
(I) Yıllardır bu tozlu, örümcekli karanlığa
Dudaklar gülerken, insan ağlayamaz mı? çıkmamıştı. (II) Işığı gören böcekler ka-
II çıştılar. (III) Korktu fakat yararlı olacağını
Sevmek için güzele mi bakmalı?
6. düşünmek kuvvetlendirdi onu. (IV) Hiçbir
Ne yapacağımız belliydi: Çocuklar, okula şey söylemeden başarmalıydı bu işi, olma-
III
gönderilmiyordu, velileri ikna etmeliydik. dı. (V) Dehlizde yaşayan eski dostuna yar-
Çirkin bir tende güzel bir ruh, kalbi bağla- dım etmek mi? Onunla olan tartışmasını
Hepsi ekonomik durumundan şikâyet ede-
yamaz mı? hatırladıkça içinden geçmiyordu.
cekti. Onlara yardımcı olma sözü verecek-
Hasret, özlenenden uzak mı kalmaktır? tik. Her şey beklediğimiz gibi oldu. Çocuk- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
IV V ları bir çiçek gibi alıp okula götürdük. hangisinde yapılması gereken bir işin
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden Bu parçada birleşik zamanlı kaç fiil var- yapılmadığı anlamı vardır?
hangisi çekimli fiildir? dır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Fiil (Eylem) - Kip - Kişi
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yükle- Seninle hızla kararır bozulur ipek seninle Aşağıdaki dizelerin hangisinde çekimli
min kipinde anlam kayması vardır? hızla fiil yoktur?
A) Babam, yarın iş bulmak için Alman- Hızla düğümlenir bulanır su seninle A) Düşkün bir prenstin
ya’ya gidecek. Körlenir seninle hızla emeğin tarihi Muhtaç kalmıştın bu dünyada görün-
B) Halam ve çocukları, her yaz kasabaya Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi meye
geliyorlar. yoktur? B) Ağladığını bir tek sen biliyorsun
C) Çankırılılar, Ankara’da ev sahibi olmak A) Edat B) Çekimli fiil Ağladıkça daha da ışıldıyor sahipsiz
ister. güzelliğin
C) Durum zarfı D) Kişi zamiri
D) Sınav sonuçları açıklandığında hepi- C) Alışmamışım mutlu olmaya ben
niz şaşıracaksınız. E) Birleşik zamanlı fiil
Ellerini vitrine koyup kendimden kaçı-
E) Tekirdağ halkı, bayram günlerini şen- yorum
liksiz geçirmez.
D) Şimdilik beni en son sen ara
Hayal resmin dolaşıp dursun odamda
E) Tercüman olmaktan aciz hâlime
11. 14. Osmanlı dilinde yüzbin kelime
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
Bir an önce kitaplara ulaşmak istedi, geriye
lem birleşik zamanlı, birleşik bir fiildir?
I
A) Zorlanmasına rağmen yarıştan vaz-
doğru bu sonsuz yolculuk bitmeliydi. Eski
geçmiyordu.
II
B) Yüksek olmayan bir bahçe duvarıyla
balo ayakkabısını ayağından çıkarmaya çalıştı. karşılaşmışlardı. 17.
III C) Kazada kimsenin yaralanmamasına Yeterince dikkatli olup da dostlarımızın
Sonra arkası kapalı yumuşak terliklerini şükretmiştir. yalnızca bize uyan yanlarıyla ilgilensek ve
giyip yürüdü. Sendeleyerek el fenerine D) Bir an önce eve varsak biraz rahat geri kalan yanlarıyla uğraşmasak dostluk-
edeceğiz. lar daha dayanıklı ve daha sürekli olurdu.
IV V
E) Kendisi için dürüst yol arkadaşları bu- Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi
doğru gitti.
lacaktı. yoktur?
A) Üstünlük zarfı
hangisi çekimli fiildir?
B) Sıfat-fiil
C) Şart kipi
D) Birleşik zamanlı fiil
E) İsim-fiil
12. 15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Sadece fakir biriydin sana göre
lem emir kipinde çekimlenmiştir? Beni görünce öylesine kaptırmıştın ki
18.
A) Öykülerinde yabancı sözcükleri kullan- O eski muhteşem günleri anmaya
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eyle-
mayacaksın. Fark edememiştin beni min kişisi ötekilerden farklıdır?
B) Genç yazarlarla bir daha bu tür tartış- Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
A) Ahmet Hamdi Tanpınar’ı okudun mu?
malara girmeyesin. yoktur?
B) Bu projeyi en kısa zamanda bitirin.
C) Edebiyat öğretmenleri hakkında küçük A) Birleşik fiil
bir anket yapsın. C) 1980 sonrası şiiri ile ilgili ne biliyorsu-
B) Türemiş fiil nuz.
D) Okul gazetesini yazarlığa yatkın ço-
C) Ek-fiil D) Gazete ile derginin işlevlerini karıştır-
cuklarla çıkarmalısın.
D) Birleşik zamanlı fiil mayınız.
E) Seminerin bir saat geç başlayacağını
E) Basit zamanlı fiil E) Yurt dışına çıkınca siz de değiştiniz.
katılımcılara bildirirsin.
18. A 17. E 16. E 15. E 14. A 13. E 12. C 11. B 10. B 9. D 8. E 7. E 6. D 5. B 4. D 3. C 2. A 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
I. Bando, görkemli marşlar çalsın. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, Aşağıdakilerin hangisinde kip (anlam)
II. Ders çalışırken müzik dinlemeyelim. istek kipinde çekimlenmiştir? kayması vardır?
III. Kırmızı fesli efendileri tanımalıyız. A) Büyüt fidanları, çocukları büyütür gibi A) Mektuplarım hep hafta sonları elime
IV. Salonun iki yanını da boş bırakmayı- B) Küçük cebinde beyaz mendil taşıya- geçer.
nız. caksın B) Hiçbir gün işe geç gittiği görülmemiştir.
V. Seyirlik oyunlar hakkında bilgi toplaya-
C) Çocuk kokulu sözcükler bulalım so- C) Vali, bugünkü toplantıya kesinlikle katı-
caksın.
kaktan lır.
D) Sıcak yaz akşamları deniz kıyısında D) Pirinç tarlalarına yazın leylekler konar.
hangisinde yüklem, aynı kipte çekim-
olmalısın E) Sizi bir saat sonra kasaba girişinde
lenmiştir?
E) Haziran olunca hazırlanırız yayla için karşılayacak.
8.
I. Gözyaşlarım dizelerimin üstüne akma-
sa…
2.
II. Yakalamaya çalışsam da uçup gidiyor
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- 5. hayallerim.
lem şimdiki zamanın rivayetinde çekim- Soruyu bir kez daha soralım: Şair, bu şiiri III. Sayfalarım kaybolmasa çok şaire il-
lenmiştir? niçin yazdı? Sanırım, o şiirle değiştiğini is- ham olacak.
A) Bir garip yolcuyu gibi dolaşıyordu yer- patlamaya çalışıyordu ama ondaki değişim IV. Sırlarıyla gitmese buradan… Duyuver-
yüzünde, pek de belirgin değildir. Sadece ona bakı- sek yaşadıklarını.
B) Gelecek hafta cumartesi günü size ge- larak değiştiği söylenemez.
V. Günlüklerini saklamasa birileri mutla-
liyormuşuz. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ka okuyacak.
C) Aşk varsa şairin özünde şair lirik şiire yoktur? Yukarıdakilerin hangilerinde “-se/-sa”
yönelirmiş. A) Birleşik zamanlı fiil eki, cümleye “istek” anlamı katmıştır?
D) Bir dost arıyorsa sizi bulması yeterliydi B) Geniş zamanın olumsuzu A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
elbette. C) İstek kipi D) III. ve IV. E) IV. ve V.
E) Modern danslar hakkında bilgi topla- D) Çekimli fiil
yamazmış.
E) Gereklilik kipi
9.
Aşağıdakilerin hangisinde koşul ger-
3. çekleşmediği için yüklemin bildirdiği
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-mış, eylemin gerçekleşmediği anlamı var-
-miş, -muş, -müş” eki, cümleye başkasın- dır?
dan duyma anlamı katmamıştır? A) Titiz bir araştırmacı olsaydı adı gazete-
A) Yangın söndürülünce yüreğine ferahlık 6. ciler arasında duyulurdu.
gelmiş. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, oluş B) Eski şairler, okurun gündeminde olma-
B) “Mutluluklar dilerim!” başlıklı bir mek- bildirmektedir? sa da bizim gündemimizdedir.
tup göndermiş. A) Bu otelde bir gece dinlenelim. C) Kitap değerlendirme işini başkasına
C) Dünden bu yana koşturmaktan ayakla- B) Akşamdan beri odasında uyuyor. bırakmasa kitaplarımı ona gönderi-
rım şişmiş. rim.
C) Bulaşıkları hep bu saatte yıkıyor.
D) Yanında gidecek kimse olmasa o da D) Deneme kitaplarının okuyucusu azsa
D) Yağmur yağmadığından ekinler kuru-
tiyatroya gitmezmiş. da etkisi çoktur.
yor.
E) Onlarla ilgili şikâyetini arkadaşına tele- E) Tiyatromuzun tarihini yazmayı düşün-
E) Yaşam öyküsü ilginç geldi hepimize.
fonla iletmiş. sen bana mutlaka uğra.

10. 13. 16.

I. Genç yazarlar, bireyselliği önemsiyor- Duymazdım durgun suların bezgin türkü- (I) Karşımdaki kişiyi dinlerken geçmişe
lar. lerini dönmüştüm. (II) Kalıcı köşe yazısı hiç mi
II. Edebiyatın oluşması, yakın bir olay de- Alışmak ölümün bir başka adıymış bilmez- yazılmamıştı? (III) Kendi kendime soruyor,
ğildir. dim iç sesimle oyalanıyordum. (IV) Dünden,
III. Duvardaki levhanın kenarları kırılmıştı. hatta epey geçmişten kalma köşe yazıla-
Bir yangın sonu yorgunluğu yakıyor avuç-
IV. Gösteriş düşkünü olmasaydı ödül rını az okumadım. (V) Onlar da Türkçenin
larımı
onundu. ustalarını, Ahmed Haşim, Peyami Safa,
Bir rüzgar kulaklarımdan hiç eksilmiyor Falih Rıfkı Atay’ı yeniden okusaydılar on-
V. Yazarlar, kimi dönemlerde verimsizle-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi larda bugünle ilgili çok şey bulacaklardı.
şir.
yoktur? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde çekimli fiil yoktur? A) Birleşik zamanın hikayesi hangisinde birleşik zamanlı fiil yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. B) Dilek kipi A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

C) Türemiş fiil
D) Çekimli fiil
E) Haber kipi
11. 14. 17.

Aşağıdakilerden hangisinin yükleminde İstanbul'un sıcak günlerinde alışveriş baş- Esirgenmiş bir dünyada müthiş yalnızım
kip kayması yoktur? lı başına bir dert. Dışarıdaki sıcaktan iyi- I
ce bunalmış, terlemiş bir hâlde klimaların
A) Dolunaylı gecelerde Boğaz kıyılarında Geri dönsen bile ben artık o ben olmayacağım
dondurucu esintisiyle burun buruna geli-
geziyorum. yorsunuz. Ne alacaksam bir an önce ala- II III
B) Bundan sonra bitkisel ilaçlardan da ya- yım, çıkıp gideyim, diyorum. Yüreğim sızlıyor bu roman iyi bitmeyecek
rarlanırsın. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi IV V
C) Balıkçılar, av yasağı sırasında denize yoktur? Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
açılmasın. hangisi çekimli fiil değildir?
A) Şartlı birleşik zaman
D) Yıllar önce Mardin’e yerleşir, orada ku-
B) İstek kipi A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
yumculuk yapar.
C) Haber kipi
E) Gelecek ay giyim sektöründe denetim-
lere başlıyoruz. D) Son ünlüsü daralan fiil
E) Duyulan geçmiş zaman
15. 18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- Aşağıdaki dizelerin hangisinde emir ki-
şik zamanlı fiil yoktur? pinde çekimlenmiş bir fiil vardır?
A) Bir çocuk doktoru, televizyondaki A) Sana hürriyeti verenleri hiç unutmaya-
12. programımı seyrediyormuş. caksın
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- B) Benimle fotoğraf çekmek isteyince ona B) Kayısı ağaçlarının resmini çizelim bu
lem emir kipinde çekimlenmiştir? sadece teşekkür ettim. sabah
A) Ver elini sürgün edildiğimiz kasaba C) TRT’deki günlerimle ilgili söyleşiyi kısa C) Düşün ki coğrafyanın en güzel yerin-
B) Süsleriz bütün dünyayı çiçeklerle kesmek istiyordum. deyiz
C) Belki sevgimi mektup yapıp yollarım D) Gazetede köşesi olanlardan bazıları, D) Kendini vefasız bir sevgiliye adama-
her şeyi bilir geçiniyormuş. malısın
D) Karla örtülü tepeler ne güzeldi o gün
E) Programıma yönelik eleştirilere kimi E) Deniz mavisi bir türkü söyleyesin o kı-
E) Bileceksin o güzel günlerin değerini
zaman gülüyordum. yılarda
18. C 17. A 16. D 15. B 14. E 13. B 12. A 11. C 10. B 9. A 8. B 7. C 6. D 5. E 4. C 3. C 2. B 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
(I) O günlerde mimarîmiz de, kentlerimiz Edebiyatımıza büyük emeği asla yadsına- (I) O kitaplar benim kitaplığımda hâlâ duru-
de tökezlememişti. (II) İstanbul, şimdi sa- I yor. (II) Çoğunu baştan sona, notlar çizikti-
dece anı yazılarındaki İstanbul'a enikonu rerek, satır aralarını ille kırmızı tükenmezle
mayacak değerli Mustafa Nihat Özön, öğ-
benziyordu. (III) Ankara, modern şehircilik çizerek okumuştum. (III) Gençliğin getirdiği
anlayışının simgesi, gözbebeği olma yo- renciler için hazırladığı kitabında, “Bugünkü bir sabır ve meraktı bu. (IV) Sabır... Çünkü,
lunda ilerlemiyordu. (IV) Anadolu'nun öz- II bugün itiraf edeyim ki okuduklarımdan he-
gün evleri henüz göçmemişti. (V) Sanatkâr men hiçbir şey anlayamıyordum. (V) Türki-
Roman”ı tanıtırken, değerlendirirken kısa
eli değmiş o evler yerine ucube apartman- ye'nin tarihini öğrenmek şöyle dursun, az
lar inşa edilmemişti; kenti gezenler onları III IV buçuk bildiklerim bulamaç oluverdi.
görebiliyordu. kısa bilgiler vermiş, yorumlar yapmış. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Öyle anlaşılıyor ki, Rifat Bey'i de hiç mi hiç hangilerinde birleşik zamanlı fiil vardır?
hangilerinde birden çok birleşik zaman- A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV.
lı fiil vardır? unutmamış.
V D) III. ve V. E) IV. ve V.
hangisi çekimli fiildir?
8.
2.
(I) Yakup Kadri, “Gençlik ve Edebiyat Hatı-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- raları”nda görkemli bir Halide Edip portresi
şik zamanlı fiilde eylemin gerçekleştiği 5. çizer. (II) Her şeyden önce “Handan” roma-
anlamı vardır? nını çok beğenmiştir. (III) Sonraki yılların
Işıklarla oynamayın dedim ben size
A) Yakınmalarımı dinleseydi kendisine Halide Edip'i üzerinde durmamayı yeğle-
Yararı yok karanlıkta sürek avının
çeki düzen verirdi. miş gibidir. (IV) Bunun nedeni araştırılırsa
Dedim ben size ilginç bir durumla karşılaşılabilir. (V) Yakup
B) Moskova’ya gittiğimizde birkaç Rusça
roman da almalıydık. Yanlış kalemlere kayar elleri yazıcıların Kadri, Halide Edip’i edebiyat dışı nedenler-
Tutanaklar yanlış yazar le defterinden çıkarmıştır.
C) Edremit’i bilmiyordum, sokaklarının
çoğunu gezmemiş, görmemiştim. Dedim ben size Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
Karanlığı az kullanın/kirliler kokar bir gün hangisinde birleşik zamanlı fiil vardır?
D) Romanlarımı eski yayıncıma vermiş,
ona yayımlatmıştım. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Durumunu bileydim seni o uzak şehrin yoktur?
hastanesinde yalnız bırakmazdım. A) Emir kipi
B) Görülen geçmiş zaman
C) 1. çoğul kişi 9.
D) Geniş zaman Yalnız sana yazıyorum bu şiiri
E) Birleşik zaman İstersen bir şiir gibi okuma
3.
Çünkü her yıl yeniden yazacağım onu
İncecikti, gül dalıydı, dokunsam kırılacaktı
Soğuklar başlayınca havalanıp
Dokunmadım, kurudu
6. Millerce yol kat ettikten sonra
Gitme, sonbahar oluyorum, sonrası hiç
En az otuz yıl önceydi. Bizler de otuzları-
Güneyi tadan bir kuşun sevinciyle
Ağaçlar bükmesinler n'olursun boyunlarını mızdaydık; ben, harıl harıl romanlar yazı-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yordum. Yakın bir arkadaşım, yakın tari-
yoktur?
yoktur? himizi bilmediğinden, öğrenemediğinden
yakınmıştı. Okuduğu kitapları, incelemeleri A) 1. tekil kişi
A) Şart kipi
sordum. Çünkü, söylediğine göre, okudu- B) 2. tekil kişi
B) Gelecek zamanın rivayeti ğu kitaplar “yeterli” gelmiyormuş.
C) Birleşik zaman
C) Olumsuz çekimli fiil Bu parçada birleşik zamanlı kaç fiil var-
D) Emir kipi
D) Emir kipi dır?
E) İstek kipi
E) Bilinen geçmiş zaman A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde riva- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ayraç Yüreğim senle kıpırdar, sana mahkûmdur
yet birleşik zamanı vardır? içindeki kip yoktur? elim
A) Fotoğrafları sana göndermiştir. A) Teşhis edilemeyen bir hastalık vücu- Göremezsem seni bir gün, o gün öksüz
B) Futbol sahalarında büyüyen gençlerle duna sinsice yerleşmişti. (Duyulan olurum
buluşmuştuk. geçmiş zamanın hikâyesi) Seni ben böyle yürekten seviyorken güzelim
C) Antalya’yı bilseymiş Muğla’ya yerleş- B) Bugün gelmeseydi program için geç Nice yıllar yaşarım, belki ölümsüz olurum
meyecekmiş. kalabilirdi. (Şart kipinin hikayesi) Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
D) Cebindeki tüm parayı çıkarmış, çocuk- C) İnsan, yaban ellere gidince hayata yoktur?
lara dağıtmış. başka bakıyormuş. (Şimdiki zamanın
A) Geniş zaman
rivayeti)
E) Annesi, doğum gününü unutmuş, he- B) Şartlı birleşik zaman
diye almamıştır. D) Yurt dışına çıksa da bizi buralarda bı-
rakmayacaktır. (Gelecek zamanın hi- C) 1. tekil kişi
kayesi) D) İstek kipi
11.
E) Mesai saatlerinde iş yerinde özel işini E) İsim köklü fiil
Aşağıdaki dizelerin hangisinde çekimli
yapmazdı. (Geniş zamanın hikayesi)
fiil yoktur?
A) Rengini dünyaya ilk defa sunan
Adsız bir çiçek gibi parlıyorsa gözlerim
14.
B) Yağmurlardan kalan kimsesizliğin
I. Şeftalileri bitirmeden kayısıları topla-
17.
Saklıdır acısı o “bir gün”de mayalım. (I) Geçen yaz seninle Muğla’da buluştuğu-
C) Aşk, kömür beyazı; kin, süt karası II. Yorulan işçiler, bahçenin sağ tarafında muzda bir sergi düşünmüştük. (II) Bu yaz
bizi beklesin. eve kapanıp resim çizecektik. (III) Daha
Eklenir yarama her dost yarası
doğrusu o çizecekti; ben yardım edecek-
D) Doğumda yalan var, ölümde gerçek III. Bu hafta güvercin seyrine sen de gel-
tim. (IV) Kışın görüştüğümüzde biraz yor-
melisin.
Bir şeyler anlatır balık, kuş, çiçek gundun. (V) Yaz geldiğinde bizi bırakıp
IV. Av yasağının kalktığını onlar bize ha-
E) Gün geldi zamanı gömdüm kabre gitmiştin.
ber verecekti.
Dağ oldu aklımın verdiği fire Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
V. Avlanma hırsıyla doğal dengeye zarar
hangisinde birleşik zamanlı fiil yoktur?
vermesinler.
12. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde gerek- hangisinde yüklem istek kipinde çekim-
lilik kipinde çekimlenmiş bir fiil vardır? lenmiştir?
A) Kimlere baktı böyle, bunca zaman A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

gözlerin
Kimleri yaktı böyle, vermez aman göz- 18.
lerin 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil
B) Bakma saf çocuk gibi, nemli mâsum Sıcak sevgilerle gel bana avuçlarında ötekilerden farklı bir kipte çekimlenmiş-
tavrına tir?
Mutluluk müjdelesin sana ılık seherler
Katil bıçağından damlayan kan, gözlerin A) Fatih Sultan Mehmet’in yaşamını araş-
Solmayan güller açsın ayak bastığın yerler
C) Yanağını ıslatan damlalar birer yalan tırmalısın.
Bulut, rüzgârda yüzen saçlarına taç olsun
Öldürür baktığını, sinsi yılan gözlerin B) Tarihle ilgili kitapları daha titizlikle oku-
Sevgimiz sonsuza dek süren saklambaç san...
D) Kor yanında gül kalır, yangınlar sön- olsun
müş alev C) Gerçekle gerçeküstü arasındaki ince
Öylece sürüp gitsin, kıskansın âlem bizi çizgiyi bilelim.
Ne ocaklar söndürür, duman duman Sevmek nasıl olurmuş, görsünler sevgimizi
gözlerin D) Tarihî kişileri kendi gerçekleri içinde
Bu dizelerde emir kipinde çekimlenmiş değerlendiriniz.
E) Sürmez bu dert bunu böyle bilmelisin kaç fiil vardır? E) Tarihle ilgili yorumları okurken ayrıntı-
Sakın bugüne bakıp yarından umut
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 ları göz ardı etmeyeceksin.
kesmeyesin
18. E 17. D 16. D 15. C 14. A 13. D 12. E 11. B 10. C 9. E 8. D 7. C 6. B 5. E 4. E 3. B 2. D 1. E Cevaplar

Ek-Fiil (Ek Eylem) 4. Modül Test 19
1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- I. Galiba ben baştan kaybetmişim Bencil ve acımasızdı dünya
lem, ek-fiil almış bir zamirdir? II. Her yerdeyken olan uzaklığın pek de- I
A) Öğrencilerin çoğu kimliksizdi. ğişmedi
Ak lalelerin ışığı soldu
III. Yine akşam oldu orda olduğu gibi
B) Bizi ayakta tutan sarsılmaz benliğimiz- Yıkıldı çalındı kirlendi
dir. IV. Görebiliyorum seni buradan da
II
V. Bir uzaklık vardı benimle onlar arasın-
C) Çiçek tohumlarını getiren bendim. Acı ve gözyaşıyla sulandı
da
D) Müzik alanında en önemli uzmansın III
sen.
gisinde ek-fiil vardır? Saksıdaki küskün çiçek
E) Konuyu onlarla da konuşmaya karar
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. IV
verdik.
Önce balıklarımız öldü
V
hangisinde ek-fiil vardır?
5. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Kendinden bir şeyler kattın
I
2. Güzelleştirdin ölümü de
(I) Kitapçı, kendisine verdiğim tabloyu II 8.
çerçeveletmiş. (II) Anlamsız bulup elden Ellerinin içiyle aydınlattın Aşağıdaki dizelerin hangisinde sıfat,
çıkardığım o resim dükkânın başköşesine
III ek-fiil alarak yüklem olmuştur?
asılı. (III) Resmim gözümde değişiyor. (IV)
Yoksa ondan biraz para mı istemeliydim? Ölüm ne demektir anladım A) Gökyüzünde aradığım o yıldızdı.
(V) Öyle de olmaz ki benim değer verme- Yer değiştiren ben değildim B) Yolu saran tepeler oldukça yüksekti.
diğime başkası değer de verse benim on- IV C) Müfettişle tartışan yine sendin.
lardan bir şey istememem gerekir. Farklılaşan sendin D) Sevincini paylaşacak birini bulama-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin V mıştı.
hangilerinde ek-fiil vardır?
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- E) Öğrencilere yüksek not verenler biz-
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. gilerinde altı çizili sözcüklerde ek-fiil dik.
D) III. ve V. E) IV. ve V. vardır?
9.
Ben de bir zamanlar sizin kadar mesuttum
Ben de şu parkın sıralarında oturdum
3. Ümit ettim, hayal kurdum
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil 6. Şahittir bütün ömrüme bu şehir, bütün yur-
vardır? dum
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil,
ötekilerden farklı bir işlevde kullanıl- Ben de o mektepte okurdum
A) Halk fırın önlerinde birikti.
mıştır? Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
B) Çocukluğumun o güzel günleri gözü-
A) Akşam güneşi, bulutları kızartmıştı. yoktur?
mün önünden gitmiyor.
C) Bu sabah okula erken gitmeliyim. B) Korsan hikâyelerini anlatan sensin. A) Ek-fiilin hikâye zamanı
D) O yıllar savaş yıllarıydı, geceleri ka- C) Yaşlı adam, yıllardır böyle yalnızdır. B) Birleşik zamanlı fiil
rartma uygulanırdı. D) Mehmet Akif, öncelikle büyük bir şairdi. C) Yardımcı fiil
E) Genç kadın evde kaygı içinde kocasını E) Yönetim Kurulu başkanı eski bir asker- D) Ek-fiilin rivayet zamanı
bekliyor. miş. E) Ek-fiilin geniş zamanı

Ek-Fiil (Ek Eylem)
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil, (I) “Tarihî hadiseleri hatırlama yöntemiyle (I) Bir gün karşımda oturuyordu. (II) Elimde
ötekilerden farklı bir kiptedir? yazmaya çalışan nice tarihçi vardır” diyor kurşun kalemi vardı. (III) Anlaşılan kalem-
A) Gökyüzü o gün baştan başa bulutluy- Abdülhak Şinasi. (II) “Tarihlerinin uzun tıraşını kaybetmişti. (IV) Ara sıra yanında
du. uzadıya kaydettikleri bütün bu olayları oturan arkadaşının kalemtıraşını bakıyor
uzun uzadıya okuyanlar da bulunur. (III) gibiydi. (V) Ama arkadaşı, onun bakışına
B) Evleri her zaman olduğu gibi kalabalık-
Ancak, zaman ile, bütün bu canlı olay- karşılık vermedi.
tı.
lar unutulmaya başlanarak karışır. (IV) O Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
C) Kalemini kullanmaktan çekinmeyen olaylardan ancak muhteşem bir netice ka- hangisinde ek-fiil yoktur?
sensin. lır.” diye ekler. (V) Onun “Geçmiş Zaman
D) Biz de Paris’te iken bir yönümüzle Fıkraları” işte muhteşem neticelerdendir.
Fransızdık. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Evin anahtarlarını koruma altına alan hangilerinde ek eylem vardır?
bizdik. A) I. ve III. B) I. ve V. C) II. ve IV.
17.
11. 14. (I) Size hakikati söyleyeyim. (II) O çarşı
Tekrar yaşayacağız ümitli sabahları I. Bir misafir duygudur ki can evimi terk içinden geçmeye yüreğim tahammül etmi-
etmez yor. (III) Çok eski zamanlara ait bir hatıraya
Bulacağız dünyanın o en güzel yerini
II. Sevdadır bu besbelli, inkâra gücüm sahibim oraya dair. (IV) Ah, beyefendi, o
Ebedî bir sahilde yeniden tadacağız yetmez çarşı içinde bir facia geçti. (V) Beni kalbi-
Kol kola sükûn dolu akşam gezmelerini III. Yanlış zaman seçenlerdeniz dünyamı- min en nazik yerinden vurdu o facia.
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi za gelirken Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
yoktur? IV. Ya ben sonra doğsaydım, ya sen yirmi hangisinde ek-fiil vardır?
A) Çekimli fiil yıl erken! A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
V. Uzat bana elini, kimsecikler görme-
B) İsim köklü fiil
den!
C) Haber kipi
D) Ek-fiil gisinde ek-fiil yoktur?
E) Basit zamanlı fiil A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18.
15. (I) Hangi zaman dilimini ele alırsak alalım,
o zaman diliminin kişileriyle söyleştiğimizi
Aşağıdaki cümlelerin hangilerinde ek-fiil
sanmıyorum. (II) Hele son yıllarda, “yaşat-
ötekilerden farklı bir işlevdedir?
12. mak” çabası artık önemsenmiyor. (III) İç
A) İnsan, görsel araçlar karşısında şaş- dünyanın süzgecinden geçirmek, yazarla-
kındır. rın özellikle kaçındığı bir çaba olmaya baş-
ötekilerden farklı bir işlevde kullanıl-
mıştır? B) Görsel kültürden önce toplum hikaye ladı. (IV) Çünkü günümüz okuru, yaşatma
dinliyor, roman okuyordu. çabasından, iç dünya süzgecinden hoşlan-
A) Yüksek sesle de düşünürdüm. mıyor. (V) Günümüz okuru gazete haberiy-
C) Bir zamanlar romancılar toplumun yol
B) Bu gençler üniversitede okuyormuş. göstericileriydi. le öyküyü, romanı bir tutacak kadar dar bir
C) Öykü yazıyorsa kalemi gittikçe açılır. bakış açısına sürüklendi.
D) Benim görsel kültürden önce en sevdi-
D) Mektubu açılan genç çok sinirlenmişti. ğim eserler romanlardı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Ahmet, düğünlere giden genç bir fo- hangisinde ek-fiil vardır?
E) Roman okuyarak büyüyen nesil, sine-
toğrafçıydı. ma filmi neslinden kültürlüdür. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. A 17. C 16. E 15. B 14. E 13. B 12. E 11. D 10. C 9. D 8. B 7. A 6. A 5. E 4. E 3. D 2. C 1. C Cevaplar

Ek-Fiil (Ek Eylem) 4. Modül Test 20
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek-fiil Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek-fiil Anneciğim, büyüyorum ben şimdi
vardır? bir zamire eklenmiştir? Büyüyor göllerde kamış
A) Dut bahçelerinde akşamüzeri A) Onlar, anlamadılar, tanımadılar sizdeki Fakat değnekten atım nerde
Gönlümü erguvan duygular sarar yüceliği Kardeşim su versin ona, susamış
B) Heyecan dağıtır tebessümleri B) Öylesine sevgiyle doludur kalbim be- Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
nim yoktur?
Sevgiler boy verir kucaklarında
C) Annesiz bir çocuk gibi yalnız ve küs-
C) Yaklaşan akşamdır koyu gölgeler A) Çekimli fiil
künsün sen
Çıngırak sesleri ve melemele B) Duyulan geçmiş zaman
D) Güzelliğin tarifini yapmaya çalışan siz-
D) Daldığım hülyalar kalınca yarım diniz o gün C) Emir kipi
Çaresiz kapanır göz kapaklarım E) Bir insan yüreği gibidir bir hoş sohbet D) Haber kipi
E) Akşamı tırpanlar mor ebabiller meclis E) Ek-fiilin geçmiş zamanı
Sanki selden odun kapıyorlar
5. 8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sı- Ek-fiilin hikâye kipi, bir niteliğin geçmişte
2. fat ek-fiil çekimine girerek adlaşmıştır? kaldığını bildirir.
Ben yarın gidiyorum ha bir başka karanlığa A) Tiyatro hakkında sürekli konuşan Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku-
Ben gömütlüklerle sessizim yaslıyım sağı- oydu. rala örnek vardır?
rım B) Başoyuncunun söyledikleri hepimizi A) Tevfik Fikret de gençlik yıllarında eski
Artık sevgiye inanmıyorsunuz artık hiç etkilemişti. şiirden yanaydı.
kimseyi sevmeyeceksiniz peki C) Komisyon başkanımız hepimizden B) Edebiyat ustalarına saygı duyan, onla-
Peki söyleyebilirsiniz yaşlıydı. rı anan bir toplum değilmişiz.
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi D) Sizinle buluşmak için kararlaştırdığı- C) Edebiyat dergilerinin birçok yan amacı
yoktur? mız gün bugündü. da vardır.
A) Çekimli fiil E) Ağrı Dağı’nın çevresindeki ilçelerde D) Siz de II. Yeni şairlerinin tanıtılmasın-
kar vardı. dan yana değilsiniz.
B) Ek-fiilin geniş zamanı
E) Modern şiirin halk üzerindeki etkisini
C) Olumsuz fiil
tartışmamışsınız.
D) Birleşik yapılı fiil
E) Ek-fiilin geçmiş zamanı
6.
Ek-fiil, geniş zamanın 3. tekil kişi çekimin-
de söylenmeyebilir. 9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
3. örnek vardır? lem ek-fiilin rivayeti kipindedir?
(I) Harıl harıl Dostoyevski okuyordum o
A) Necip Fazıl, hepimizin okumak istediği A) Sinemacıların toplantısına çağrılı olsa
dönemde. (II) Bir gün Kemal Tahir'e mer-
bir yazın ustası. da gidememiş.
hamet meselesini sordum. (III) Herkese
merhamet duymanın bir bakıma “kolaycı- B) Cumhuriyet Dönemi şiiri konusunda B) Yaşlı edebiyatçılar arasında şiirden
lık” olduğuna inanıyordu Kemal Tahir. (IV) onlar da ikna olmamıştı. söz etmek zevkliymiş.
Buna büsbütün karşı çıkmıyordum. (V) C) Şiirin düşünceyi yaymaya katkısı hâlâ C) Sinemacıların o toplantılarına katılan
Ama merhamet konusunda kendimi Dos- belirsizdir. az sayıdaki kişilerdenim.
toyevski’ye yakın buluyordum. D) Siz, manzumeleri dışlayan, ötekileşti- D) Belgesel seslendirmeyi kabul etseydin
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin ren bir şair misiniz? daha iyi olmaz mıydı?
hangisinde ek-fiil yoktur? E) Edebiyat çevreleri, şiiri diğer türlerden E) Şu sahneyi gözünüzde canlandırabilir
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. üstün tutabilirler. miydiniz?

Ek-Fiil (Ek Eylem)
10. 13. 16.

(I) Tarihin gölgede kalmış şahsiyetlerini in- I. Kent, mandalina ağaçları ile süslüydü. I. Babası öğretmen değilmiş. (Ek-fiilin
celiyorduk. (II) O bölümde konumuz, Fethi II. Burası, ulaşımın denizle sağlandığı bir olumsuzu)
Okyar'dı. (III) Fethi Bey, 1930 yazında Pa- ada ülkesidir. II. O mescit şimdi bir Endülüs kasabasın-
ris büyükelçisiyken tatil için Türkiye'ye gel- III. Gökyüzü, şimdi baştanbaşa kara bu- da bir manastır. (Ek-fiilin geniş zamanı
miş, Atatürk'ü görmeye Yalova'ya gitmişti. lutlar kaplı. 3. tekil kişi)
(IV) Gazi, o günlerde henüz yedi yaşın- IV. Seni Güney Afrika’ya davet edecek III. Babamın ilk öğrencileri çok başarılıydı.
daki Cumhuriyet'in ekonomik bunalımının değildir. ( Ek-fiil, bir sıfatı adlaştırmıştır.)
derdindeymiş. (V) Bu konuda Fethi Bey’in IV. Annesi de birkaç öykü kaleme almış
V. Bir ömürdür seni burada arayan be-
desteğine özellikle ihtiyaç duymuş. henüz öğretmen lisesinde öğrenci
nim.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin iken. ( Ek-fiilin rivayet kipi)
hangisinde bir özel ada ek-fiil eklenmiş? hangisinde ek-fiil ötekilerden farklı bir V. Antep yöresi hakkında araştırma yapa-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. kiptedir? caksa üniversiteye de uğrayacak. (Ek-fiil,
fiile şartlı birleşik zaman anlamı katmıştır.)
11. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde açıklama yanlıştır?
(I) Dıranas'ı tanımıştım. (II) Dostoyevski
kişilerinin “ağır buhran”larla boğuştukları A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
14.
kanısındaydı Dıranas. (III) Tahir Alangu da
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek-fiil,
Samet Ağaoğlu'nun öyküleriyle ilgili ben-
bir zamire eklenmiştir?
zer bir görüş ileri sürer. (IV) Ağaoğlu'nun
bunalmış kişileri Dostoyevski esinlidir. (V) A) Sessizdi yeryüzü
Onları özgün zanneden biziz sadece.
17.
Yeryüzünde biricik Akdeniz vardı
I. Genç yaşta, annesini kaybetmiş.
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili B) Yıkılma sakın geçerken günler
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- II. Onun annesi de müzisyenmiş.
Yaralayarak gençliğini
nemez? III. Bu tür hastalıklarda erken teşhis
C) Seni tamamlayan, arındıran önemliymiş.
A) I. cümlede ek-fiil, fiile birleşik zaman
Biraz da acılardır unutma IV. Ülkemizde sağlık hizmetleri çok geliş-
anlamı katmıştır.
D) Bu kimdir, bu kaçıncı Memet'tir miş.
B) II. cümlede ek-fiilin hikâye kipi vardır.
Ölülerde dirilerde dondu kan V. Bazı hastalıklar daima ciddiye alınmış.
C) III. cümlede ek-fiil yoktur. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Ve halkın bağrında bir inci gibi
D) IV. cümlede ek-fiil bir zarfa eklenmiştir. hangilerinde ek-fiil vardır?
Büyüyüp gelişmektedir zafer
E) V. cümlede bir kişi zamiri ek-fiil çekimi- A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV.
ne girmiştir.
15.
12. Bulutlar birleşir alaca düzlüklerde,
I
18.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir edat
ek-fiil çekimine girerek yüklem olmuştur? Çöker uzak limanlardan bir sis.
kip bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Vardı üç adımda masalcana, II
A) Ben de o zamanlar, öyküyü kısa roman
Ağzı duman tüten makineliye, dev Bir sıkıntı başlar karanlığında kaderin,
gören gençlerdendim.
B) Sırtüstü uzandım dünyaya III
B) Bu, bütün öykücülerin yeniden ele al-
Odamın ampulüne bakıyordum Bildirir, yanınca yanınca, maları gereken bir konu.
C) Karanlık sokaklara düştüm IV C) Başkalarına özenmeyi kendisine ya-
Bir yaz gecesiydi galiba Ömrün neresindesiniz, aşkın neresindesiniz? kıştırmayan eski yazarlardanız.
D) Ve gece yarısıdır bu masmavi şey V D) Sinema konusunda eski kuşak sanat-
Senin, uzaklarda, unuttuğun sessizlik Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin çılardan şanslı değil misin?
E) Ürpererek indikçe bayırlardan hangilerinde ek-fiil vardır? E) Ben, okuyucuyla ilişki konusunda siz-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. den daha duyarlıyım.
Dünya boş ve kimsesiz gibiydi
18. A 17. B 16. D 15. E 14. D 13. A 12. E 11. D 10. B 9. B 8. A 7. E 6. A 5. C 4. D 3. B 2. E 1. C Cevaplar

Yapı Bakımından Fiiller 4. Modül Test 21
1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- Ufuklar silindi, gökler yükseldi İçinden tanırım ben o elleri
şik eylem, oluşumu bakımından öteki- Yorulan varlığın uykusu geldi Ardıçlı dağları, çamlı belleri
lerden farklıdır? Aşanlar şi’rine hayran olurlar
Susmuştu dışarıdan haykıran rüzgâr
A) Bu çocuk sana “Billur Köşk” masalını Dökülür köpüklü sular yarından
Rüzgârla beraber sustu boşluklar
anlatabilir. Baharlar yaratır kışın karından
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi
B) Çocuklar, masalların rüyalarına dalar- İçenler sihirli pınarlarından
yoktur?
ken uyuyakalır. Şöyle bir silkinir, ceylan olurlar
A) Türemiş fiil
C) Televizyon yaygınlaşınca masallar, Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi
dünyamızı terk etti. B) Basit fiil yoktur?
D) Anadolu’da köy odalarında masal an- C) Basit çekimli fiil A) Basit fiil
latılagelmiş. D) Birleşik zamanlı fiil B) Yardımcı fiil
E) Canımız sıkılınca bir masal anlatıverir- E) Yardımcı fiil C) Türemiş fiil
di ninem.
D) Sürerlik fiili
E) Birleşik fiil
8.
5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
sözcük isimden türemiş bir fiildir?
Aşağıdakilerin hangisinde cümleye “öz-
nenin gücünün bir işi yapmaya yettiği” an- A) Yaşamaz ölümü göze almayan
2.
lamı katan bir birleşik fiil vardır? Zafer, göz yummadan koşar da gider
Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, ya-
pıca ötekilerden farklı bir fiildir? A) Görevini iyi yapsaydı aylığı artırıldı. B) Bayrağa kanının alı çalmayan
B) Güreşçimiz, bütün rakiplerini yenebil- Gözyaşı boşana boşana gider
A) Ağaçların birinden bir dal koptu.
di.
B) Elindeki metal oyuncakla bir süre oy- C) Kazanmak istersen sen de zaferi
C) Durumu önce genel başkana arz etti.
nadı. Gürleyen sesinle doldur gökleri
D) Ülkeyi geliştirmek için el ele verdiler.
C) Arkadaşı her şeyi çabucak anlardı. D) Yurt için dövüşen başı dumanlı
E) Bazı sorunları anlatmaya cesaret ede-
D) Neden, üzüntülü olduklarını biliyordu. Her zaman bu şandan, o şana gider
miyordu.
E) Ağaçları, bir hafta içinde kesecek. E) Bu yolda herkes bir ey delikanlı
Diriler şerefli ölüler şanlı
9.
Caddeden sokaklara doğru sesler elendi
6. I
3. Pencereler kapandı, kapılar sürmelendi
(I) Anılarımda bazı dostlarımı anlatama-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- II
dım. (II) Onların bam teline basmaktan
şik fiil vardır?
korktum. (III) Yine de baltayı taşa vurdu- Bir kömür dumanıyla tütsülendi akşamlar
A) Bir kuş gördüm kanatları yoluk. ğum olmuş. (IV) O bölümleri düzeltmeler- III
B) Çiçekleri biten bir çiçekçinin önünde de kasıtlı olarak çıkarmadım. (V) Eserin Gurbete düşmüşlerin başına çöktü damlar
durduk. akışında soruna yol açacak bir düzeltme IV
yapmayı uygun görmedim.
C) Büyük uçurtmamı çalmışlar ben yok- Son yolcunun gömüldü yolda son adımları
ken. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin V
hangisinde yeterlilik fiilinin olumsuzu
D) Çocuklar, koştu gür ormanlara doğru. Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
vardır?
E) Çocukların kaybolacağı kimsenin aklı- hangisi türemiş fiil değildir?
na gelmemiş. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Yapı Bakımından Fiiller
10. 13. 16.

Bekçi sert bir vuruşla kırdı kaldırımları Durup dururken sinirleniverdi. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
I Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tezlik fiil yapıca ötekilerden farklıdır?
Mezarda ölü gibi yalnız kaldım odamda fiili, bu cümledekiyle aynı türde bir zarf A) Neredeydik, nerdeyiz şimdi?
grubuyla birlikte kullanılmıştır? Söyle bir tanem, özledin mi beni?
II
Yanan alnım duvarda, sönen gözlerim A) Halk ozanı, dilediği konuda bir türkü B) Duygularım ırmak ırmak seni arıyorum
camda söyleyiverir.
Suya eğilmiş sevdalı söğütler gibi
Yuvamı çiçekledim, sen bir meleksin diye B) Matbaacı, kitaplarımı bir günde ciltleyi-
C) Zaman, avara bir değirmen tutulmuyor
verdi.
III Kapılmış özlem seline öyle dönüyor
C) İşimiz bitti derken karşımıza bir sürü
Yollarını bekledim görüneceksin diye D) Bitsin bu gece, su gibi aksın mevsimler
aksaklık çıkıverdi.
IV Kavuşma elbiselerini kuşansın bütün
D) Kaymakam, izin evrakımı inceledi ve
Senin için kandiller tutuştu kendisinden imzalayıverdi. özlemler
V E) Tüketicilerle ilgili makalesini yazar E) Bakarsın sonsuzluk yürüyüşüne çıka-
Yukarıdaki numaralanmış fiillerden yazmaz gönderiverdi. rız birlikte
hangileri yapıca ötekilerden farklıdır? Okyanusları kurutur, mor dağları yıkarız
Aşağıdaki dizelerin hangisinde tezlik
fiili vardır? 17.
A) Bakışlar saçılsın kirpiğinizden I. Şair, seni dinleyen yalnız ben olurum.
11.
Kayan yıldızlar gibi geceki izden II. Hiçbir şair, şiirle kâr etmez.
Aşağıdakilerin hangisinde “olmak” söz-
III. İnsanın yüce duyguları kimi zaman
cüğü, yardımcı fiil değildir? B) Haftada üç asır geçtim zamanı
kaybolur.
A) Öykü yazmaya hevesli bütün gençlere Nereye gittimse zamansız vardım
IV. İnsan, bazen kimi kötü önerileri bile
yardımcı oluyor. C) Ben: Koyu düşmanım yersiz gülüşe reddetmez.
B) Kitabın ilgi görüp görmeyeceği gele- Ben: Düşüvermişim bitmez bir düşe V. Bu tür eserler çok değerliyse de ön raf-
cekte belli olur. D) Savurdum, eledim, seçtim zamanı larda olmaz.
C) Gençlerdeki yazma isteği bir süre son- Yaprak yaprak, tel tel açtım zamanı Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
ra kayboluyor. hangisinde yardımcı fiil yoktur?
E) Yırtıldı ruhlara çizdiğim resim
D) Ölçüsüzce eleştirilip yıpratılan arka- A) I. ve V. B) II. ve III. C) III. ve IV.
Yazık, kulaklara sığmadı sesim
daşlarına destek olmuştum.
E) Bildiğim kadarıyla yazar, hafta sonun-
da İstanbul’da olur.
15.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yeterli-
lik fiilinin olumsuzu vardır?
12. 18.
A) Nedense nefesini nefesime katmadı
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
İlkbahar rüzgârı
yapıca ötekilerden farklı bir fiildir? zili fiil yapıca ötekilerden farklıdır?
B) Yaşlanmış, altında ipek bir sedir
A) Hem yolcu hem bekleyen olmak istiyo- A) Ödevimi az önce bitirdim, birazdan
rum Bir kız ki ay ondan parlak değildir uyuyacağım.
B) Mevlana’yı Mesnevi satırlarında gör- C) Sen ve ben, bir de ölümsüz aşkımız B) Akşamüzeri sokaklara çıkardım.
düm Yüzyıllar geçse bile unutulmaz adımız C) Bilmediklerimi babama sorardım.
C) Üşüyen karanlıklarda bırak beni D) Nasıl hasretim sana ah bir anlatabilsem D) Kenti gezerdim ama kimseyle konuş-
D) Duyguların doruğunda unut beni Ülkene hangi deli rüzgâr uçurur beni mazdım.
E) Yalnızlaşırsın eski bir mektubu okur- E) Gülün kırmızı rengini seçemedim ben E) Kasetleri alırdım, genellikle dinlemez-
ken Diken batsa elime anlayamadım ben dim.
18. A 17. A 16. A 15. E 14. C 13. E 12. E 11. E 10. A 9. D 8. A 7. D 6. A 5. B 4. E 3. E 2. B 1. C Cevaplar

Yapı Bakımından Fiiller 4. Modül Test 22
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- I. Benim güneşimden öteye kimse gide-
yapıca ötekilerden farklı bir eylemdir? lem, geniş zamanın rivayetinde çekim- mez
A) Saksıda incilendi yapraklar senin için lenmiş, türemiş bir eylemdir? II. Servilerinde ayla birlikte bölündüm
A) Divan şiiriyle ilgili eleştiriler, körü körü- III. Gecenin tüyleri savruluyor havaya
B) Saatler saatleri vurdu çelik sesiyle
ne onaylanırdı. IV. Denizi yüklendim âdeta denizle evlen-
C) Bildim gülüp eğlenmeyi ömrümce ke-
B) Klasik şiirle ilgili görüşün bu kadar dedim
derle
ğişeceğini tahmin etmiştim. V. Kıyamete kadar söylenecek bu türkü
D) Bizden daha genç bir şair öldü diye-
C) Zaman zaman Peyami Safa’yı da eve Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
cekler
davet ederdi. gisinde yüklem, yapıca ötekilerden farklı
E) Ömrümce neden yılları zincir gibi çek- bir eylemdir?
tim D) Değişen ülkelerde şairler istemese de
halka seslenirmiş. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Şiirlerinin dilini sadeleştirseydi kimse,
o şiirleri beğenmezdi.
8.
5. Uyu! Gözlerinde renksiz bir perde,
Bu ayaklar benden hesap soracak I

2.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, Bir parça uzaklaş kederlerinden
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem,
birleşik fiildir? yapıca bu dizenin yüklemine benze- II
mektedir? Bir ruh gülümsüyor gibi derinden
A) Kendime göre karşılarken akşamı
A) Göz yumdum çektikleri eziyete III
Nane şekeri uzattı en tembeliniz
B) Bir düşünce için dolaşırdım sokak so- Varsın bahçelerde rüzgar gezinsin
B) Hasta yapraklara mı üzülmedik
kak IV
Serçelere mi acımadık kış günlerinde
C) Bu baş, bu eğilmez baş da öyle Yağmur ince ince toprağa sinsin
C) Derin sularında bu ayna her an
D) Bilmiyordum yol neresi? Varacağım V
Sizden bir parıltı aksettirecek
yer neresi?
D) Neyin varsa toplayıp gidiyorsun ya Yukarıdaki numaralanmış fiillerden han-
E) Dostlarım, toplanın öldüğüm zaman gileri yapıca ötekilerden farklıdır?
Her seferinde bir şey unutuyorsun
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
E) Termometrede yükselen çizgi
Kimbilir nerelerde soğuyorsun D) III. ve IV. E) IV. ve V.
6.
Kendinden bir şeyler kattın
Güzelleştirdin ölümü de
Ellerinin içiyle aydınlattın 9.
Ölüm ne demektir anladım
zili fiil, addan türemiştir?
Artık ölebilirdim
A) Soyunur aynalar ışıktan, renkten
Bütün İstanbul şahidim
3. Bazen akşamüstü, bazen çok erken
Ben kandan elbiseler giydim
(I) II. Yeni şairleriyle baş edemedik. (II) Bir B) Ne söylüyor bilmem bu söğütlere
Bundan senin haberin var mı
anda ülkenin bütün dergileri onların hizme-
Bu dörtlüklerde aşağıdakilerden hangi- Dalmışlar suların akıntısına
tine verildi. (III) Onları eleştirenlerin sesleri
çıkmadı. (IV) Klasik şiir tutkunlarından bile si yoktur? C) Baharda haz duyar nar çiçeklenir
onlara itiraz gelmedi. (V) Onların sanattan A) Yeterlilik fiili Tüm güzellik Toroslarda renklenir
yoksun şiiri neredeyse milli şiirimiz oldu. B) Yardımcı fiil D) Getirdim yanıma ayı bir karış
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Türemiş fiil Ölçtüm ki dağların boyu bir karış
hangisinde yüklem birleşik fiil değildir?
D) Basit fiil E) Yaşadığım şimdi beşinci mevsim
E) İsim köklü fiil Çağın çilesini sırtıma sardım

Yapı Bakımından Fiiller
10. 14. 17.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem- Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik Yapayalnız kalınca, bükülüverdi belin
de eylemin gerçekleşmediği anlamı var- yapılı fiil yoktur? Çek önüne bendini, arsızca coşan selin
dır? A) Bu aramızdaki sayısız çiçek gibi Nedir bu pısırıklık, tutar ayağın elin
A) Arabayı garajdan çıkarıverdi. Anılarımızın aynasında birer birer açıyor Viran olmuş hanende, ocak tütecek elbet
B) Çocuk, merdivenden düşeyazdı. B) Bakışların canıma can katıyor her çiçekte Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
C) Bu şiir de çok güzel bulundu. Seni kokladıkça yüceliyorum yoktur?
D) İtirazlara rağmen kürsüye çıkabildi. C) Yolumuzu açıyor bir sihirli el A) Tezlik fiili
E) Bu anlatım biçimini kullanageldik. El ele tutuşalım şimdi bizim zamanımız B) Emir kipi
D) Gece olur, el ayak çekilir, hayat durur C) Anlamca kaynaşmış birleşik fiil
11. Yıldızlar kurulur gökyüzüne D) Yardımcı fiil
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yükle- E) Seni yâr etmezler bana sevgili E) Sürerlilik fiili
min kişisinin eylemi gerçekleştirme ola- Aramızda aşılası dağlar var
nağına sahip olmadığı anlamı vardır?
A) Kompozisyonuna yüksek not verebilir-
dim. 18.
15. Seni sevdiğimi yazabiliyorum çekinmeden
B) Fiyatı artırsanız okuyucu kitap alamaz.
Fiille biten deyimler anlamca kaynaşmış
C) Onlarla anlaşsanız işi bitirebilirler. Haykırabiliyorum sevdamı herkese
birleşik fiil kabul edilir.
D) Kitapların ciltlerini değiştirmeyebiliriz. Bestelere konu oldun hep dilimdesin
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu tür
E) Zamanı olsa bizimle gelebilir. birleşik fiil vardır? Hayır, aslında sen ta kalbimdesin
Belki o da hayır, sen benimlesin
A) Umut toprak olur, dert zaman olur
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
12. İp takar sürürüm kendi gölgemi
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- B) Savaş zulüm ölüm var
A) Birden çok yeterlilik fiili vardır.
lem, oluşum bakımından ötekilerden Bosna'da analar çocuklar ağlar
farklıdır? B) Belgisiz zamir kullanılmıştır.
C) Sevdan ateşten bir kor onu nasıl sakla-
A) Senin bu hikâyeyi bilmediğini varsaya- sam C) “konu oldun” sözü birleşik fiildir.
lım. Gözyaşlarım aleme yayar duyurur beni D) Tezlik fiili vardır.
B) Koşullar, amaçlarımızı gerçekleştirme- D) Yıllar var gözlerim yollarda kaldı E) Zamire eklenen bir edat ek eylem çeki-
ye elverir. mine girmiştir.
Bir bilsen ardından nice ağlar var
C) Doğa kulak kabartır insanların garip
E) Uykumu dağıtan korkulu düşler
sözlerine.
Gün biter, her gece yeniden başlar
D) Dostlar da gelmeyiversin bu zor gün-
de. 19.
E) Çocuklar için yazdığı öyküleri elden 16.
(I) İmza günü etkinliğinden geç saatlerde
geçirdi. Bir şarkıdır adın dilimde her dem
çıkabildiler. (II) Kentliler, sahilleri çoktan
Bir tutkudur sevdan sensiz edemem terk etmişti. (III) Kendilerince yiyecekleri
Gelmezsen ben bu yerden gidemem en güvenilir, en taze lokantayı tercih et-
13. mişlerdi. (IV) Burayı seçmelerine yerli bir
I. İçme, ilk yudumda zehirler seni Beni sana bend eyleyen bağlar var
adam neden olmuştu. (V) Her biri, kendisi
II. Baharı olmayan bir kışa benzer Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
için ayrı bir yemek isteyiverdi ama hepsi
III. Sana ufuklar “Gel! ” diye bağırır yoktur?
orada hastalanıverdiler.
IV. Bütün burçlarıyla uzanmış gece. A) Yeterlilik fiilinin olumsuzu Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
V. Işıklar, gölgeler suda oynar mı? B) Sürerlik fiili hangilerinde yüklem, oluşumu bakımın-
Yukarıdaki numaralanmış dizelerde altı C) Ek eylemin geniş zamanı dan ötekilerden farklı bir birleşik fiildir?
çizili sözcüklerden hangisi basit fiildir? D) Şartlı birleşik zaman A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve IV.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Çekimli fiil D) III. ve IV. E) IV. ve V.
18. D 19. B 17. E 12. D 13. C 14. A 15. D 16. B 11. B 9. C 10. B 7. A 8. B 4. D 5. A 6. B 1. A 2. C 3. E Cevaplar

Çatı Bakımından Fiiller 4. Modül Test 23
1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öz- Dostlarımın karşı çıkmasına aldırmadan Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, çatı
ne-yüklem ilişkisi, ötekilerden farklıdır? mallarımın bir kısmını satıp seyahat için bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Bu haritalar Ankara’da çizildi. gerekli eşyaları aldım. A) Bir şey unutmadığını anlayınca sevin-
B) Mimarları, kendi evinde ağırladı. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi di.
söylenemez? B) Bir ara bir köşeye oturup söylendi.
C) Bina, önemli bir konuk için hazırlandı.
A) Gerçek öznesi vardır. C) Ateş, rüzgârın yön değiştirmesiyle
D) TDK’ye gönderdiğim dilekçe önem-
sendi. B) Yükleminde çatı eki yoktur. alevlendi.
E) Her hafta buraya farklı bir ilan asıldı. C) Yüklemi basit zamanlı bir fiildir. D) Meydandaki o koca çınar fırtınada
D) Yüklemi etken fiildir. devrildi.
E) Yüklemi edilgen fiildir. E) Çocuklar, bahçenin dışına çıkarıldı.
2.
Büyük törenden önce sembolik gösteriler
yapıldı.
5. 8.
Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, çatı
(I) Batı sanatını İstanbul’dayken tanıdım. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
bakımından bu cümlenin yüklemiyle öz-
(II) Bu sanatın inceliklerini Doğu sanatıy- lem, özne-yüklem ilişkisi bakımından
deştir?
la karşılaştırdım. (III) Doğu sanatını birçok ötekilerden farklıdır?
A) Kenarları çıkıntılı bir silindiri aşağı yönüyle Batı sanatından üstün buldum. A) Derin bir memnuniyetle yazısını sür-
doğru yuvarladı. (IV) Batı sanatı, zengin Batı ülkeleri tara- dürdü.
B) Maden ocağında çalışan bir işçi duru- fından yüceltiliyor. (V) Bu ülkelerin paraları B) Telefonun nasıl çalıştığını bize anlattı.
mundan yakındı. bu sanatın tanıtılmasına adanıyor.
C) Kentin en iyi satranççısını davet etmiş-
C) Kahramanlık nişanı, evin en küçük oğ- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin ti.
luna teslim edildi. hangilerinde yüklem edilgen fiildir?
D) Haberin herkese zamanında ulaşması
D) Başkan, profesörün konuşmasından A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. sağlandı.
etkilendi.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Gürültü yapan genç izleyicileri salondan
E) Hayvanları yazın sulamak için yapılan
kovdurdu.
gölete alabalık bıraktı.
9.
I. Millî futbolcularımız, spor yazarlarınca
3. 6.
ödüllendirildi.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “İstan-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- II. Gazetemizin spor yazarı, başarımızla
bul” sözcüğü sözde öznedir?
lem, etken bir eylemdir? övündü.
A) İstanbul, bir yıl süren bir çalışmayla III. Spordan sorumlu bakan da ödül töre-
A) Nöbet defteri, genç bir öğretmene ve-
dünyaya tanıtıldı. nine gelmişti.
rildi.
B) İstanbul, her yıl çok sayıda kongreye IV. Kitap okuyup konferanslara katıldıkça
B) Sait Faik’in çevirdiği hikâyeleri okudu.
ev sahipliği yapıyor. bilgilendi.
C) Yazarların Nobel Ödülü’yle ilgili görüş-
C) Sanayileşmenin neden olduğu göçler- V. Kapının önünde bekleyen adamla se-
leri alındı.
le İstanbul büyüyor. lamlaşmadı.
D) Sözlük hazırlamak için çalışan komis- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Her aşaması planlanmış bir çalışmayla
yon uyarıldı. hangisinde yüklem dönüşlü fiildir?
İstanbul’u güzelleştireceğiz.
E) Komisyonda görev alanlar başkan yar-
E) İstanbul, önce şairlerin; sonra roman- A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
dımcısınca çağrıldı.
cıların kenti oldu. D) III. ve V. E) IV. ve V.

Çatı Bakımından Fiiller
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne- (I) Panjurun arasından sızan güneş “Kalk!” (I) Adam ve kadın mutluluktan uçacak gi-
nin yaptığı işten etkilendiği anlamı var- dedi bana. (II) Toparlandım hemen. (III) biydi. (II) Böyle bir sahne ancak filmlerde
dır? Hâlâ Cahit Sıtkı’nın şiirindeki çocuk gibi görülürdü. (III) Adam, kumruların oldukça
A) Çocukların bir kediye işkence ettikleri- görüyorum kendimi. (IV) Üç mevsim gü- zayıflamış olduklarını fark etti. (IV) Açlıktan
ni gördü. neşin seyrine dalıyorum. (V) Kışın güneşin ve soğuktan ölmemek için birbirlerine da-
özlemiyle başımı cama koyuyorum. yanarak ayakta durabiliyorlardı. (V) Adam
B) Kediyi onların elinden kurtarmak iste-
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış pencereyi açarak kumruları içeriye aldı.
di.
cümlelerin hangisinde yüklem dönüşlü Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
C) Çocuklar, onun isteklerini yerine getir-
fiildir? hangisinde yüklem edilgen bir fiildir?
mediler.
D) Onlarla tartışırken neredeyse düşü-
yordu.
E) Düşmemek için kalın bir dala tutundu.
14. 17.
(I) Bütün gazetelerde okumuşsunuzdur. (II) I. Bazen hepimizin, çok gülünç olduğu-
“Patronlar Okulu” açılıyormuş. (III) Türki- muzu düşünüyorum.
ye’de bir ilk olacakmış. (IV) Her kesimden II. Çocukluğumun korku filmlerinde, ansı-
11. iş adamları Çırağan Sarayı’na kapanıp zın dirilen dinozorlar vardı.
Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, çatı uzmanlardan “ders” alacaklarmış. (V) İşa- III. Bir ıssız adada ansızın bir dinozor or-
bakımından ötekilerden farklıdır? damlarına hayat yeniden öğretilecekmiş. taya çıkıp ayaklanırdı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin IV. Belki de dinozorlaşmış yazarların
A) Necatigil’in şiirleri de unutuldu.
hangilerinde, özne - yüklem ilişkisi öte- gençleşeceğini zannediyoruz.
B) İsveç’te pek çok kurulda bulundu. kilerinden farklıdır? V. Edebiyatta verimini yetiren, bir daha
C) Yahya Kemal, ondan daha çok sevilir.
A) I. ve II. B) II. ve V. C) III. ve IV. verimli bir ortama dönemez.
D) Atatürk’le ilgili şiirleri bize gönderildi. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
E) Geçen yıl kurulumuzun başkanlığına hangisinin yükleminde dönüşlülük var-
seçildi. dır?
15.
(I) Geçen perşembe tam da güzel bir ya-
zıyı okurken bir telefon geldi. (II) Genç ol-
18.
12. duğunu tahmin ettiğim bir hanım, Şükûfe I. Sükun içinde ağır ağır yolumuza de-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Nihal'in hayatı ve eseri üzerinde araştırma vam ettik.
lem, işteş bir fiildir? yapıyormuş. (III) Bu bağlamda “Mavi Ka- II. Kendi çocukluğumu düşünüyordum o
natlarınla Yalnız Benim Olsaydın”da dile gün.
A) Kasabalarda öğretmenlik yaparken ede-
getirmeye çalıştığım ve bir roman kişisi- III. Bu sessiz sedasız adamın nereye gi-
biyatçılarla mektuplaşmış.
ne dönüştürmek istediğim benim Şükû- deceği bilinmiyordu.
B) Attila İlhan’ın gönderdiği “Mavi” dergi- fe Nihal de ilgisini çekmiş. (IV) Demek ki IV. Onun hatıraları hakkında kimsenin ağ-
sini çok beğenmiştik. Şükûfe Nihal hâlâ çalışılıyormuş. (V) Genç zını bıçak açmıyordu.
C) İki dergi yayımlamanın bize ek gelir araştırmacıların edebiyatçılarımızı araştır- V. Öyleyse bu kente iş bulmak için gel-
sağlamayacağını söylemiştiniz. maları, bana umut veriyor. miştiniz.
D) Şiir dünyamız hakkında onlara da ki- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
taplar göndermiştik. hangisinde özne-yüklem ilişkisi bakı- hangisinde özne-yüklem ilişkisi öteki-
E) Dünyadaki sanat olayları hakkında bir mından ötekilerden farklıdır? lerden farklıdır?
bülten hazırlamıştınız. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. C 17. C 16. B 15. D 14. B 13. B 12. A 11. B 10. E 9. C 8. D 7. E 6. A 5. E 4. E 3. B 2. C 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
I. Paris’ten yeni dönmüştünüz. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
II. Aylardır birbirimizi görmemiştik. lem dönüşlü bir eylemdir? lem, ad köklü dönüşlü bir eylemdir?
III. Bir araya gelip dertleşecektik. A) Yemekler, meşeden yapılma bir masa- A) Hasta olduğundan yağsız yiyeceklerle
IV. Şiddetli bir rüzgâr tarafından engellen- da yenildi. besleniyor.
dik. B) Sahile yakın boş bir alanda güneşlen- B) Onu eleştirdiğinizde hem kendisi hem
V. Ölüm, onu genç yaşta yakalamıştı. dik. arkadaşları alınıyor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Ağzımı kapatsam gözlerim konuşuyor C) Bir sorun çıktı mı önce o öne atılıyor.
hangisinde yüklem işteş bir eylemdir? gibi oluyordu. D) Buralarda farklı türlerde Akdeniz bitki-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Sanatçılar, hayatlarının bir bölümünü sine rastlanıyor.
topluma açmalıdır. E) Ayağımızın altındaki topraklar Anado-
E) Ressamın fırçasıyla yemeklerimiz ye- lu’nun en iyi topraklarıdır.
niden masaya yerleşti.
5.
2. I. Askerler, anıtın önünde saygıyla eğildi. 8.
Yorgunduk, küçük bir otel bulduk; otel, Japon II. Limana gelen mallar, pazarlara gönde- Sabahtan uğradım ben bir güzele
rildi.
I II Ağlatmadı güzel, güldürdü beni
III. Kuyuya düşen kedi yavrusu kurtarıldı.
tarzı yapılmıştı, bunu yadırgadık, oradan Ben güzelden böyle vefa ummazdım
IV. Papağanının satılacağını duyunca
III IV Sarıldı boynuma, döndürdü beni
üzüldü.
uzaklaşıp Batı tipi bir otele yerleştik. V. Yolcunun sandıkları küçük bir gemiye Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi
V yüklendi. yoktur?
Bu cümlede numaralanmış sözcükler- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) Geçişsiz eylem
den hangisi, çatı bakımından incelen- hangilerinde özne - yüklem ilişkisi öte- B) Edilgen eylem
mez? kilerden farklıdır?
C) Oldurgan eylem
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. ve II B) I. ve III. C) I. ve IV. D) Dönüşlü eylem
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Geçişli eylem
6.
I. Çocuklar giydirilip satranç kursuna
gönderildi.
9.
II. Garsonun getirdiği yemişler masada Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
3. bırakıldı. lem işteş fiildir?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde III. Çiçekler, salonun en görünen köşesi- A) Babam, bizleri, istasyonun yanındaki
özne vardır? ne yerleştirildi. çay bahçesine yerleştirdi.
A) Boş bir yer bulmuşlar kendilerine. IV. Komisyona yapılan başvurular titizlikle B) Kendisi bagaja verilen yüklerimizi al-
B) Arada bir görünüyorlar çarşıda, pazar- değerlendirildi. mak üzere uzaklaşıyor.
da. V. İzleyiciler, yönetmenin oyun öncesi C) Malatya’ya tayinimizin çıkmasından
sözlerinden etkilendi. birkaç yıl önce İstanbul’a gitmiştik.
C) Acılar tüketildi orada demli çay eşliğin-
de. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin D) İstasyonun müdürüyle lojman kapısın-
hangisinde yüklem, çatı bakımından da bir sabah vakti karşılaşmıştık.
D) Şairin dizeleriyle yarıladım geceyi.
E) Nisan oldu mu yeniler kendini doğa. E) Levhayı okuduğumuzda Ulukışla’ya
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. vardığımızı anlıyoruz.

10. 13. 16.

(I) Bütün dileği Türkçenin bağımsız bir dil (I) On sekiz yaşlarımdayken Fransız Kon- Edilgen fiillerin yüklem olduğu cümlelerde
olmasıydı. (II) Kendisi gençliğinden beri solosluğunun kitaplığına üye olmuştum. eylemi yapan belli değildir. Eylemden etki-
koyu Osmanlıca yazmıştır. (III) Zevki, kül- (II) Sık sık o kitaplığa gidiyordum. (III) Yaşlı lenen varlık ise genellikle bellidir ve buna
türü Osmanlıcaydı. (IV) Belki de Arapça, bir matmazelden kitaplar istiyordum. (IV) sözde özne denir.
Farsça ve Türkçe kurallara dayanan kar- İşte o dönemde Alain Fournier'yle Jacques Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde
ma bir yazı dilinden başka türlü bir dilimiz Riviére'in mektuplaşmaları geçti elime. (V) özne vardır?
olacağını düşünmemiştir bile. (V) Ama tar- İki sanat insanı, uzun yıllar mektuplaşmış.
A) Başkanımız, toplantı için hazırlanıyor.
tışmaların sonucunda kendisine yeni Türk- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
çe kabul ettirildi. B) Sporcular, soyunma odalarında giyini-
hangisinde özne-yüklem ilişkisi öteki-
yor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin lerden farklıdır?
hangisinde gerçek özne yoktur? C) Kendisine yönelik espri yapılsa hemen
kırılıyor.
D) Halk, yarınki piyesi izlemek için okula
davet ediliyor.
E) Tiyatro, toplumların karakterini ortaya
koyan bir sanattır.
11. 14.
(I) Mustafa Kemal Paşa, Türkçe kelimeler (I) Günümüz okuru, hele bizde, iç dünya 17.
ve Güneş Dil Teorisi üzerinde devamlı ça- gezintilerine pek rağbet etmiyor. (II) Satış
Bir cümlede öznenin yaptığı işten yine
lıştı. (II) Geceleri sofrasında çok zaman bir gürültü patırtısında, alabildiğine durgun
özne etkileniyorsa yüklem dönüşlü fiildir.
kara tahta bulundurulurdu. (III) Dil Kurumu görünen ama içteki fırtınası, kasırgası ne
Umumi Katibi İbrahim Necmi Bey (Dilmen) yazık ki duyumsanmayan eserler az sayı- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
Türkçe kelimeleri tahtaya yazardı. (IV) Gü- da okurun ilgisini çekiyor. (III) “Adsız Köşk” lem dönüşlü fiildir?
neş Dil Teorisi’ne göre uygulamalar yapa- yüz yıl boyunca varlığını koruyup etkisini A) Askerler haftada bir kez zorunlu olarak
rak kelimenin kökünü bulmaya çalışırdı. sürdürmüş. (IV) Kaç okuyucu onu okumak yıkanıyor.
(V) Bu çalışmalar çok zaman sabaha ka- ister? (V) Edebiyat alanında ne yazık ki B) Bu kayıkları yaşlı bir kayıkçı tamir edi-
dar devam ederdi. daha çok macera ürünleri okunuyor. yor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Ördekler, Güney Anadolu’da vicdan-
hangisinde özne-yüklem ilişkisi öteki- hangisinde özne-yüklem ilişkisi öteki- sızca avlanıyor.
lerden farklıdır? lerden farklıdır?
D) Dosyanın bazı bölümleri gazeteciler-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. den saklanıyor.
E) Lokantacılar, etin gün geçtikçe paha-
lanmasından şikayet ediyor.
12. 18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- 15. Eylemin birlikte ya da karşılıklı yapıldığını
lem, çatı bakımından ötekilerden fark- I. Kadınlar yas evinde ağlaşırlar. bildiren fiillere işteş fiil denir.
lıdır? II. Çocuklar sokaklarda bağrışır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
A) Türkçeyle ilgili tartışmalara mutlaka III. Yaşlı adamın öfkesi geç yatışır. lem işteş fiildir?
katılırdı. IV. Pazara gidenler, hep bu köşede bekle- A) Sait Faik için bir anma töreni yapmıştık.
B) Arkadaşlarını garda bulunca çok se- şirler. B) Törende, tanınmış bir tiyatrocuyla ta-
vindi. V. Kahvehanelerde oturanlar şiir okuyup nıştık.
atışırlar.
C) Bazı sözcükler, masa başında uydu- C) Bu romanın sinemaya uyarlanacağını
ruldu. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamıştık.
hangisinde özne-yüklem ilişkisi öteki-
D) Yıllardır görmediği annesine hasretle D) Çiçekçinin bütün çiçeklerini satın al-
lerden farklıdır?
sarıldı. mıştılar.
E) Şairin gençlik yılları şiirlerinden etki- E) Sanat çevreleri, bizi bu etkinlik için kut-
lenmiştim. ladılar.
18. B 17. A 16. D 15. C 14. E 13. E 12. C 11. B 10. E 9. D 8. B 7. A 6. E 5. C 4. B 3. C 2. A 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Hava akşam saatlerinin rüzgârıyla serin- Durmadan kurulup dağılan bu yerde
lem, çatı bakımından ötekilerden fark- ledi. Hiçbir dost arama.
lıdır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- I
A) Yüksek perdeden alçak perdeye ge- lem, çatı bakımından bu cümlenin yük- Güvenilir bir sığınak, hiç!
çerken parmakları âdeta dans ediyor- lemine benzemektedir?
Bırak acı yüreğinde konaklasın
du. A) Kum tepeleri, akarsuları yataklarında II III
B) Öğrenci velilerinin yanında şehrin boğuyordu.
Olmaza çare arama
önemli isimlerine de davetiyeler gön- B) O sarı çöllerin hikâyesi bugüne kadar
derdik. Kimse sana gülmeden sen acıya gülümse,
hiç yazılmamıştı.
C) Konserin verileceği salonu, müzisye- IV
C) Delhi’ye giden bir gezginin anılarını da
nin arkadaşları ve hocası beğenmiş- Yaşamana bak!
yanında getirmişti.
lerdi. V
D) Hindu erkeklerin yüzlerindeki damga-
D) Konserin sonunda herkes, çocuk yaş- Yukarıdaki dizelerde numaralanmış fiil-
ların anlamını kimse açıklayamadı.
taki müzisyeni ayakta alkışlıyordu. lerden hangileri geçişlidir?
E) Sokaklarda adım başı bir tarihî esere,
E) Küçük müzisyen, sahneden inmek için
bir harap mabede rastlıyoruz. A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
annesinin işaretini bekledi.
5.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem,
çatı bakımından ötekilerden farklıdır?
2. A) Alın terim karıştı suya, toprağa
(I) Çocukları eve toplamıştı. (II) Kızının
8.
B) Santim santim ellerimde büyüdü Sü-
doğum gününü kutlayacaktı. (III) Ancak Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
leymaniye
çağrılı olanlardan birini göremedi. (IV) Onu lem ettirgen bir fiildir?
tekrar çağırmalıydı. (V) Oysa o çocuk, iki C) Kaç iklimin toprağı bağrına bastı beni
A) Yaşlı balıkçı, ırmaktan büyük bir balık
gündür hastanede yatıyordu. D) Ustalığıma kefil olur tarihler çıkardı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin E) O türküler tezgâhımda dönüyor şimdi B) Ellerimi ve bacaklarımı kullanarak tek-
hangisinde yüklem, nesne-yüklem iliş- neyi yüzdürdüm.
kisi bakımından diğerlerinden farklıdır?
C) Güneşin yakıcı sıcaklığı bizi tatlı uyku-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. muzdan uyandırdı.
6.
D) Kendime en iyi malzemeden kayık
Çocuk öldü mü güneş
yaptırdım.
I
E) Altın dolu sandığı şehrin valisine tes-
Simsiyah görünür gözüne
lim ettik.
II
3.
Elinde bir ip nereye
I. Dünyayı “geri ülkeler” ve “ileri ülkeler”
diye ikiye böldü. Bilmez bağlayacağını anne
II. Ona göre “geri ülkeler” hâlâ vebalı gibi III
duruyordu. Kaçar herkesten
III. Bir Japon mühendisi itirazını da dikka- IV
9.
te almadı. Durmaz bir yerde
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne
IV. Aşılanmış dikenlerini iri çiçeklerini ör- V
- yüklem ilişkisi ötekilerden farklıdır?
nek olarak kullandı. Anne ölünce çocuk
V. Kum dağları ardındaki çadırlarda ya- Çocuk ölünce anne A) Kongreyi bizimle birlikte izledi.
şayanların hikâyesini bilmiyordu. Yukarıdaki numaralanmış fiillerden B) Açık havada bir süre yürüdük.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisi, nesneyle ilişkisi bakımından C) Gece geç saatlerde eve döndüm.
hangisinde yüklem, geçişsiz fiildir? ötekilerden farklıdır? D) Konuşmam yaklaşık yarım saat sürdü.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) İlk hafta gezimiz renkli geçti.

10. 13. 16.

(I) Şu sıralarda başkentte yabancı bir res- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Babam penceremin altına keskin hançer
sam ağırlanıyormuş. (II) Bir dostum, onun lem geçişli fiildir? yapraklı, kabuğu ayrılmış okaliptüs dikmişti.
birkaç resmini gönderdi. (III) O resimleri A) Aslına bakarsanız çoğumuzun duru- I
size versem alır mısınız? (IV) Ben, onlar- mu, gizliden gizliye onunkine benziyor.
dan anlamadım. (V) Belki siz onları Türk- Zeytin yeşili yapraklarını sonbaharda kadın-
B) Sıradan insanlar, böylesi gündelik ger- lar gelir, anamdan ister, toplarlardı. Çocuk-
çeye çevirirsiniz!
çeklere bizden farklı bakıyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden II III IV
C) Doğru yaşamayı ve doğruları zama-
hangisinde yüklem, çatı bakımından ları o yaprakların suyunu içermiş.
nında topluma aktarmayı öğreneme-
dik. V
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yukarıdaki numaralanmış yüklemlerden
D) Günümüzün insanı sorunlarla boğuş-
maktansa sorunlardan kaçıyor. hangisi nesneyle ilişkisi bakımından
E) Etrafımızda çok okuyan, çok bilen in-
sanlar yoksa da hayata küsemeyiz. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11.
Tiyatro kitapları pek okuyucu bulmaz. Bu
I
konuda bütün okuyucuların gerekçesi bir-
14.
17.
Filozofça konuşanlar buruk bir biçimde gü-
birine benziyor: Okuyucular “Oyun okunmaz, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
lümsetiyor beni.
II III lem geçişsiz bir fiildir?
Bu cümlenin yüklemiyle ilgili olarak
seyredilir.” diyorlar. aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Durgun, kapalı bir öğleden sonra kitap
IV V okuyorum bahçemde.
A) Etken fiildir.
Yukarıdaki numaralanmış eylemlerle il- B) Kendi durgunluğumdan bazen değil,
B) Oldurgan fiildir.
gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- her zaman korkarım.
lenemez? C) Kökü geçişsiz fiildir.
C) Kelimeleri severim, hikayelerimde bir
D) Haber kipinde çekimlenmiştir. süs gibi dizerim.
A) I. eylem, geçişlidir.
E) Ettirgen fiildir. D) Yabancı yazarları ders kitaplarında
B) II. eylem çatı bakımından I. eylemle
aynı özelliğe sahiptir. görmeyi yadırgarım.
C) III. eylem, edilgendir. E) Sessizlikten korkmaya başladığımda
şarkı dinlerim.
D) IV. eylemin sözde öznesi vardır.
E) V. eylem, etken bir eylemdir.
15.
Ve paydos gelmedi bir türlü odamıza
Duvardaki levhaları ezberledim, masal gibi
Deminki çirkin çocukların oldu yavaşca
12. hepsi güzel
(I) Sinema gençleşiyor. (II) Sahne görme- Ve o sevgiyle sevdim onları ki sızlatır da- 18.
miş nice kişi filmlerde oynuyor. (III) Yö- ima kalbi Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
netmenler, onları eğitiyor. (IV) Bu eğitime
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi lem çatı, bakımından ötekilerden fark-
rağmen sinemanın eksikleri bitmiyor. (V)
yoktur? lıdır?
Genç oyuncular, filmlerde okul piyeslerin-
deki çocuklardan farklı durmuyor. A) Geçişsiz fiil A) Kalemi kardeşime vereceğim.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden B) Geçişli fiil B) Görevliyi buraya çağırır mısınız?
hangisi nesne – yüklem ilişkisi bakımın- C) Etken fiil C) Bilgisayarı arkadaşı tamir edecekti.
dan ötekilerden farklıdır? D) Oldurgan fiil D) Hava akşama doğru soğuyacakmış.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Ettirgen fiil E) Evi iki yol önce eylülde boyadı.
18. D 17. B 16. B 15. E 14. E 13. C 12. C 11. B 10. A 9. A 8. D 7. A 6. C 5. C 4. E 3. B 2. E 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Bu sevgi ormanında Bize özgü sözcükler getirdim koynumda Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
Ağaçlar gözlerimin içine güldüler Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, lem geçişli olduğu hâlde nesne yoktur?
Soluğumda yeşiller çiçeklendi çatı bakımından bu dizenin yüklemine A) Eski hükümet konağının harabeleri
benzemektedir? hâlâ duruyordu.
Bunca yıl özümsediğim güzel şeyler
Kirlenmiş suları arıttı denizlerimde A) Gözümün önünde eriyip gittiler B) Ege ve Akdeniz kıyılarında tarihin izle-
B) Bunca acının çiçeği içimde büyüdü rini aradı.
Garipliğimin gökyüzüne yeni maviler geldi
C) Gölgende buldum ey dal bir anne ihti- C) O da ötekiler gibi hiç ara vermeden
mamı postalıyordu.
yoktur?
D) Yorgun düşüp uzandım altında asuma- D) Toroslar’daki köknar ağaçlarıyla ilgili
A) Geçişsiz fiil bizi bilgilendirdi.
nın
B) Geçişli fiil E) Akdeniz’in güzel manzarası onun her
E) Mesnevi okunuyordu eski bir caminin
C) Dönüşlü fiil avlusunda resmine yansıdı.
D) Edilgen fiil
E) Etken fiil
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- 8.
lem, etken ve geçişsiz bir fiildir? Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde
2. A) Vapurumuz ertesi sabah İzmir’e vardı. yüklem geçişli bir fiildir?
Aşağıdaki dizelerin hangisinde, fiil ge- B) Gezi yazarına “gezgin öykücü” de de- A) Dibi görünmeyen tastan su içme.
çişli olduğu hâlde nesne yoktur? nebilir. B) Akıl olmayınca başta ne kuruda biter
A) Her şeyler devam eder bu bildiğim gi- C) Olay, önce İstanbul gazetelerine haber ne yaşta.
dişte verilmişti. C) Akacak kan damarda durmaz.
B) Kırık değirmenler gibiyim, dönemiyo- D) Arnavutluk, Latin harflerini bizden önce D) Fakir eline bakarsa sen kesene bak.
rum işte kabul etmişti. E) Evdeki hesap çarşıya uymaz.
C) Şimdi haykırarak da okusam kimse E) Alman eğitimi, onların Türkçesini de-
duymaz ğiştirmişti.
D) Ağaçlar benimle alay etmeye başladı
E) Acaba nasıl geçirmeliyim bu koskoca
günü
6. 9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- I. Çocuklar büyüdüler, uzaklara gittiler
lem, nesne - yüklem ilişkisi bakımından II. Belki onlar da öğrenecekler eski anıla-
ötekilerden farklı bir çatıdadır? rı
A) Bu hafta uygulamalı tiyatro derslerine III. Bilmeyi yasaklatmıştınız o zamanlar
3. başlayacağız. IV. Kim bilebilir yazgının bizi nereye sürük-
B) Dille ilgili eksiklerimizi öğretmenlerimiz leyeceğini
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem
oldurgan fiildir? belirleyecekler. V. Yeniden depreşen sevincimi küstürü-
C) Toplumumuzun geçirdiği değişimle yorum
A) Ölüm gerisinde kalıyor yaşamın
yeni bir tiyatro dili gelişti. Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
B) Heybemizdekiler ayakta tutuyor bizi gisinde yüklem, fiilden fiil türeten ekler-
D) Liselerin katkısıyla iyi oyuncularımızın
C) Bunca yıl çok ışık birikti avuçlarımda sayısı artıyor. le geçişlilik özelliğini kazanmıştır?
D) Acıların sütüyle büyüttüm acılarımı E) Amatör tiyatrocular da büyük topluluk- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Boyattım umutsuzluğumu dar günde ların karşısına çıkıyor.

10. 13. 16.

Dağları anlatırdın ve dostluğu Vapura binseydim, sessiz bir iskeleye vara- Aşağıdaki dizelerin hangisinde ettirgen
Bir ceylan gibi sekerdi kelimeler I II fiil vardır?
Sesini duymasam çölleşirdi dünya caktım. Güneş hiç eksilmeyen bir yolda Vi- A) Omzumda kalmıştı el sıcaklığıyla
Dağlar yarılır ırmaklar kururdu yanalı felsefe profesörüne rastlayacaktım. Anamın okşarken söylediği bir “Bismil-
Bulutlar çökerdi yüreğime III lâh”
Hâlâ koynumda resmin Onu tanımazsınız siz. Görenleriniz dönüp B) İlk ders bir bayramın son günü gibi so-
ğuktu
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi IV
yoktur? Gördük karatahtada, "Hesap" denen
ona bakmaz bile.
karaltıyı
A) Geçişsiz fiil V
C) Ezberletti kendi numarasını hoca, her-
B) Ettirgen fiil Yukarıdaki numaralanmış fiillerden kese
C) Dönüşlü fiil hangisi, nesneyle ilişkisi bakımından
Ben de öğrendim iki haneli seksen altı'yı
D) Oldurgan fiil ötekilerden farklıdır?
D) Oyunlar ve neş'elerle geçti o gün
E) Geçişli fiil A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Ve tatlı rüyalar gibi bitti mektep.
E) Bilgimi düşürmeden eve götürmek için
İçimden seksen altı, seksen altı diyor-
dum hep
11. 14.
I. Sakarya’dan yeni dönmüştü.
Belki ürküttük tarla kuşlarını 17.
II. Kitapları çantasına koydu.
Belki kurdu kuşu ürküttük Fakat şaşırmıştım iki rakamın yerini
III. Kocaeli’de dolu yağıyordu.
Bu dizelerdeki fiil için aşağıdakilerden Dolap kadar, ev kadar güldü halime abla-
IV. Akçakoca’dan ayva göndermişti.
hangisi söylenebilir? larım
V. Kardeşini yurda kaydetmişti.
A) Geçişsiz fiildir. Anlar gibi durdumsa da, anlamadım yer
B) Ettirgen fiildir. değişse ne olur
hangilerinde yüklem, nesneyle ilişkisi
C) Dönüşlü fiildir. bakımından ötekilerden farklıdır? Ki hâlâ para saydıkça o hayreti duyarım
D) Oldurgan fiildir. A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
E) Edilgen fiildir. D) III. ve V. E) IV. ve V.
A) Geçişsiz fiil
B) Geçişli fiil
C) Etken fiil
D) Oldurgan fiil
12. 15. E) Ettirgen fiil
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem Adsız Köşk'ü daha iki üç gün önce bitirme-
geçişsiz-dönüşlü fiildir? me karşın, konusu neydi diye sorarsanız
A) Sesimden arındım ve ufku kem küm ederim. Her defasında böyle 18.
oldu zaten. Konu, kişiler, zaman, bir roma- Anneciğim, büyüyorum ben şimdi,
Bir harmani gibi giyindim
na özgü bu özellikler uçup gitti. Her defa- Büyüyor göllerde kamış
B) Ki hükmümü kendim veriyorum sında gizem ve atmosfer kaldı geriye.
Bu dizelerdeki fiilin çatı özellikleri aşa-
Yakın beni sesim sorulara dönmeden Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ğıdakilerin hangisinde doğru verilmiş-
C) Küllerimin altında kalacak yoktur? tir?
Mutluluk sandığınız ne varsa A) Geçişsiz fiil A) Etken, geçişli
D) Belki yeniden güzelleştiririz B) Geçişli fiil B) Etken, geçişsiz
Adları değiştirilen parkları C) Etken fiil C) Dönüşlü, geçişli
E) Tanıdık sevinçlerle dolar yeniden D) Oldurgan fiil D) Dönüşlü, geçişsiz
Kendi sesini kemiren alanlar E) Birleşik fiil E) Edilgen, geçişsiz
18. B 17. E 16. C 15. D 14. A 13. D 12. A 11. D 10. D 9. E 8. A 7. C 6. B 5. A 4. C 3. D 2. C 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili (I) Peride Hanım, “çiçekdürbünü” deme- (I) Sonuçta ortaya çıkan tabloyu iyi tanıyo-
fiil, çatısı bakımından ötekilerden fark- mişti. (II) Onu ben uyduruyorum. (III) “Ka- ruz: (II) Bazıları sevilmek için severler. (III)
lıdır? leydoskop” demişti. (IV) Sözlükte buldum Kimileri insanı severek köleleştirirler. (IV)
A) Kaçmış uykum yabancı ormanlardan onun anlamını. (V) O zamanlar yazarlar, Sevme beceriksizliklerini de anabiliriz. (V)
Türkçe sözcükler üretmek yerine böyle ya- Onlar, gerçek sevgiyi hiç tatmadan ölürler.
Dağlar mağaralarla ovalardan kaçmış
bancı sözcükler kullanırlardı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
B) Aynı güzeli sevdik, ikimizin bu yara
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yüklem, nesneyle ilişkisi
Atamam ben kalbimi atamam sokaklara hangisinde yüklem oldurgan bir fiildir? bakımından ötekilerden farklıdır?
C) Bitmeyen çilelerim tatlı azabım onda, A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Beraberce ağladık, güldük gecekon-
duda
D) Bu iki garip aşık işte böyle yaşadı
Biri kırık kaldı hep, birinin şair adı
8.
E) Soframızda her akşam katık ettik bin
5. I. Güneşli bir ilkyaz öğlesinde batırılmıştı
derdi,
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- bu gemi.
Her mevsim aşk rüzgarı ondan bana II. Küçük bir gemi ile İstanbul’da İzmir’e
lem çatı bakımından ötekilerden farklı-
eserdi gidilmişti.
dır?
A) Eleştirmenin bir sözünden dolayı alın- III. Henüz iskemleye oturmadan montu
mıştı. elinden alınmıştı.
IV. İyot ve yosun kokusuyla kaplı sahilde
B) O yıllarda yoksul kişiler bile hamamda
2. bir saat gezinmişti.
yıkanırdı.
V. Çocukların tatil sevinci, gazetelere ha-
(I) Yağmur durmuştu. (II) Burnuma ayva, C) Annesinden sonra babasının evinden
ber yapılmıştı.
muşmula, kokusu geliyordu. (III) Bir salep- ayrılmıştı.
çinin kalaylı güğümü tütüyordu. (IV) Üstü- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Genç kız, yaşadığı problemlerden do- hangisinde yüklem, özneyle ilişkisi ba-
ne bol zencefil ektirdiğim salep fincanını
layı eve kapandı. kımından ötekilerden farklıdır?
iki elimle kavramıştım. (V) Salepçinin öteki
salepçiye anlattıklarına gülüyordum. E) Durumu az çok bilinse de sınav komis-
yonuna alınmadı.
hangisinde yüklem geçişli fiildir?
9.
Ayrıldığımızda yüzünü gölgelemişti
6. Şimdi mevsim sonbahar
3.
Yayınevinin yaşlı sahibiyle birkaç yıl önce Yağmasını bekliyorum o bulutun
I. Sansür memuru, yazılarımı engelle-
tanışmıştı. Bir tek
mişti.
II. Yaşlı bekçi, çay bardaklarını peş peşe Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yük- Bir tek damlası olsun
doldurdu. lemi çatı bakımından bu cümlenin yük- Yırtıp gelsin karanlığı
lemine benzemektedir?
III. Derginin editörü son şiirimi yayımlat- Zindanı
madı. A) Vatan hasretini duyanlar, gurbet nokta-
Düşsün avuçlarıma
IV. Ihlamur kokusu, oraya ayrı bir güzellik larında buluşurlar.
katıyor. B) Hayallerimizin yerini yavaş yavaş ha-
yoktur?
V. Yabancı ziyaretçiler, bu masmavi koya yal kırıklıkları almaya başlamıştı.
akın ediyor. A) Türemiş fiil
C) Uzaklara gidilince vatan hasreti çekilir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin B) Geçişsiz fiil
D) Vatan hasretini hamasi nutuklar dindi-
hangisinde yüklem oldurgan bir fiildir? remez. C) Etken fiil
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Vatan, geçmişin hatıraları ve gelece- D) Oldurgan fiil
ğin hayallerinden oluşur. E) Birleşik zaman

10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Sesler, ayak sesleri, kesilmez çıtırtılar Yanan bir kâğıtta küçük bir satır
lem “Sanatçının son filmi de çok izlendi.” Bana gelen müjdeyi galiba caydırdılar Yazı gibi akşam onu karartır
cümlesindeki fiile çatı bakımından ben-
Böyle adım atarlar, ayrılanlar eşinden Bu dizelerdeki fiilin çatı özellikleri aşa-
zememektedir?
Böyle yürür, gidenler, bir tabutun peşinden ğıdakilerin hangisinde doğru verilmiş-
A) Jandarmayı görünce ağaçların arasın- tir?
da gizlendi.
yoktur? A) Etken, ettirgen
B) Fıstık ağaçlarının dalları tam zamanın-
A) Ettirgen fiil B) Etken, oldurgan
da budandı.
B) Geçişsiz fiil C) Dönüşlü, geçişli
C) Göçmenlerin çocuklarına güzel oyun-
caklar dağıtıldı. C) Yapıca basit fiil D) Dönüşlü, geçişsiz
D) Kaptanın son uyarıları sessizce din- D) Oldurgan fiil E) Edilgen, geçişsiz

lendi. E) Etken fiil
E) Bulgaristan’dan gelen göçmenler Yalo-
va’da karşılandı.
17.
11. 14. (I) Ben çocuklarımı onların yetenekleri dı-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ey- şında hiç yönlendirmedim. (II) Üniversite
I. Hangi hissin parmağı dokundu ki deri-
lemi yapanla eylemden etkilenen aynı yıllarında cep harçlıklarını kazanmaları
ne ( Etken)
kişidir? için, yaz ayları boyunca onlara bankalarda
II. Hangi kabus bastı ki, seni uykularında
A) Eskiden bu tarihî şehirde herkes ha- (Geçişli) iş buldum. (III) Üç oğlum da hayata bu şe-
mamlarda yıkanırdı. kilde atıldı. (IV) Belki bir fabrika açmadılar.
III. Birdenbire cehennem kaynadı suların-
B) Kar yağınca adam tutulur, damlardaki (V) Ama işsiz de kalmadılar.
da? (Geçişsiz)
karlar körüklenirdi. IV. Alkışlanır mahir sanatçı büyük sahne- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
C) Toplu taşıma araçlarında biletler, bilet- lerde (Edilgen) yüklemleri ilgili olarak aşağıdakilerden
çi tarafından toplanırdı. hangisi söylenemez?
V. Bozdurdu tutumlu yaşlılar Osmanlı al-
D) Koyun çobanlarına her gün iki ekmek tınlarını. (Oldurgan) A) I. cümlenin yüklemi ettirgen bir fiildir.
ve bir miktar süt verilirdi. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden B) II. cümlenin yüklemi geçişli bir fiildir.
E) Yaşlı balıkçıların ağları, kasabanın hangisinin yükleminin çatı özelliği yan- C) III. cümlenin yüklemi dönüşlü bir fiildir.
gençlerince toplanırdı. lış verilmiştir?
D) IV. cümlenin yüklemi, II. cümlenin yük-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. lemi ile aynı çatı özelliklerine sahiptir.
E) V. cümlenin yüklemi, geçişsiz bir fiildir.
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yük-
leminde eylemin başkasına yaptırıldığı
anlamı vardır?
15.
A) Yılların kaptanı eski püskü deniz moto- Sel felaketinden sonra, ilimizin valisi----.
runu bir anda çalıştırdı.
Bu cümle aşağıdakilerden hangisi ile 18.
B) Denize atılan çöpleri, bir çevre koruma sürdürülse yükleminin çatı özelliği di-
derneğinin araçları topladı. Aşağıdaki fiillerden hangisi çatı bakı-
ğerlerinden farklı olur? mından ötekilerden farklıdır?
C) Belediye başkanı görevine başlar baş-
A) çok üzüldü A) boyadım
lamaz kulemizin saatini tamir ettirdi.
B) açıklamalarda bulundu B) sevdim
D) Eskihisar İskelesi’nde toplanan öğren-
ci velileri önce bizi karşıladı. C) merkeze alındı C) soracaksın
E) Bir kış gününde on beş avcı Bolu Da- D) görevinden ayrıldı D) uyuyamadım
ğı’na çıkıp yabani domuz avladı. E) yardım çalışmalarına katıldı E) kestim
18. D 17. A 16. B 15. C 14. E 13. A 12. C 11. A 10. A 9. D 8. D 7. E 6. A 5. E 4. B 3. B 2. D 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Pencerenin önündeki ağaç, camı hafif Kendini saklayarak anlatmayı başaramaz- Öyle dalmışım ki bu akşamüstü
hafif vuruyor. (II) Ağacın dallarına konan sın. Hele bunu bir yazarlık tavrı olarak sür- Komşu arsadır gözümde gökyüzü
kuşlar ürkmüyor. (III) Sessiz, sakin, ferah düremezsin. İçtenlikten endişe duymayın.
Ben dünyadan bihaber bir çocuğum
düşünmek istiyorum. (IV) Ama ağacın sesi İçtenlik yoksunluğu, hemen sezilir. Siz,
beni rahatsız ediyor. (V) Düşünmek için kendinizi anlatınız. Okuyucu sizin içtenlikli Kayıp zıpzıplarımı arıyorum
daha da sessiz bir yeri seçiyorum. olup olmadığınızı anlar. Koşun çocuklar, koşun komşu kızlar
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden Bu parçada aşağıdakilerden hangisi Avuçlarıma sığmıyor yıldızlar
hangisinde, yüklem geçişsiz bir fiildir? yoktur? Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) Ettirgen fiil yoktur?
B) Oldurgan fiil A) Geçişli fiil
C) İsim köklü fiil B) Geçişsiz fiil
D) Dönüşlü fiil C) Oldurgan fiil
E) Edilgen fiil D) Olumsuz fiil
E) Etken fiil
2. 5.
(I) Yazmak, sadece kalem değil, makas I. Tiyatro edebiyatı gibi ayıramayız ço- 8.
da gerektirir. (II) Bu, pek de bilinmiyor. cuk edebiyatını. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yükle-
(III) Ama ben, makası çok önemserim. II. Çocuk edebiyatında büyük eser veren- minde eylemi başkasına yaptırma anla-
(IV) Yazdıklarıma acımasız davranmaktan ler, yetişkinler için de büyük eser verir. mı vardır?
zevk alırım. (IV) Ancak yanlışlarımı silince III. Tiyatro yazarları, kendilerini diğer ya- A) Başkan, konuşmalarını mutlaka yazdı-
yazdıklarım içime siniyor. zarlardan üstün görebilirler. rırdı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden IV. Günümüzün okuyucusu genellikle ti-
B) Annem, sütü kaynatmadan önce süz-
hangisinde, yüklem edilgen bir fiildir? yatro yazarlarını yazar kabul etmez.
dü.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. V. Çocuk edebiyatının yazarları yetişkin-
C) Yükseklik korkusundan dolayı uçağı
lerce de çok sevilir.
binmedi.
hangisinde özne-yüklem ilişkisi öteki- D) Mangaldaki külü bir süre anlamsız an-
lerden farklıdır? lamsız karıştırdı.
E) Toplantılara üç ay boyunca katılmayın-
ca adı defterden silindi.
3.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yük- 9.
6.
lemi çatı bakımından ötekilerden farklı- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
dır? Futbolcular soyundu, sahaya indi, teknik lem, çatı bakımından ötekilerden fark-
I II lıdır?
A) Ahmet Haşim, şiirlerinde iç dünyasını
işliyor. direktör onları uyardı, her futbolcu kendi A) Türk şiiriyle ilgili bir röportaj dizisi ha-
B) Ahmet Haşim, bugün hâlâ genç şairleri III zırlanıyor.
etkiliyor. bağcığını kontrol etti, sonra sahada koştu. B) Ders kitaplarının niteliği öğrencilere
C) Ahmet Haşim, Türkiye dışında tanın- IV V soruluyor.
mıyor. Bu cümledeki numaralanmış fiillerden C) Ünlü bir yazarın hayat hikayesini yazı-
D) Ahmet Haşim, şiirde anlamdan öte, hangisi, özne ile ilişkisi bakımından yordu.
ahengi önemsiyor. ötekilerden farklıdır? D) Okulların bir hafta uzayacağı bildirildi.
E) Ahmet Haşim şiire sosyal bir işlev yük- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Sahnedeki oyunculardan biri gruptan
lemiyor. atılmış.

10. 13. 16.

I. Okuyucuların yazar tercihi hakkında Kazankaya'dan güneş şehre bakmasın I. Hava akşama doğru buz kesildi.
bir anket yapıldı. gayri II. Pastalar, süslü bir bıçakla kesildi.
II. Benim son kitabım da ilk kitabım kadar Ay beyaz fenerini gökte yakmasın gayri III. Sarayın önündeki büyük ağaçlar kesil-
çok tutuldu. Göğsünde coşkun Fırat gülüp akmasın di.
III. Bu tür romanlar, bütün ülkelerde çok gayri IV. İşe gelmeyenlerin aylıkları kesildi.
okunuyor. V. Kumaşlar, sergiye gönderilmek üzere
Ah güzel Erzincan’ım! Vah dertli Erzin-
IV. Bizim okuyucumuz, şiir ve hikâyeyi pek can’ım kesildi.
tercih etmiyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
Bu dizelerdeki fiillerin nesne ilişkisi ba-
V. Öykü yazarları, romancılar kadar ta- hangisinde “kesildi” fiili çatı bakımından
kımından çatı özellikleri aşağıdakilerin
nınmıyor. ötekilerden farklıdır?
hangisinde sırasıyla verilmiştir?
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
hangisinde özne - yüklem ilişkisi öteki- A) Geçişsiz, geçişsiz, geçişsiz
lerden farklıdır? B) Geçişsiz, geçişli, geçişsiz
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. C) Geçişli, geçişli, geçişli
D) Geçişsiz, geçişli, geçişli
E) Geçişsiz, geçişsiz, geçişli 17.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
Resimden örnek vereyim. Salah Birsel'in lem işteş fiildir?
evinde Şükriye Dikmen'i tanımıştım. Ken- A) Yahya Kemal için bir anma töreni yap-
dine özgü portreleri ve çiçekleriyle resim mıştık.
sanatına emek vermişti Şükriye Dikmen.
14. B) Panelde tanınmış bir kültür adamıyla
Kendi resmini beğeniyordu. Ama resmi eş
Şiir bir yana bırakılırsa edebî eserler zaten tartıştım.
dost tarafından pek beğenilmiyordu.
yaygınlık edinememiştir. C) Bu romanın sinemaya uyarlanacağını
Aşağıdakilerden hangisi bu cümledeki anlamıştık.
yoktur?
altı çizili fiille ilişkilendirilemez? D) Simitçinin bütün simitlerini satın almış-
A) Geçişli fiil
A) Birleşik zaman tılar.
B) Birleşik fiil
B) Şart anlamı E) Sanat çevreleri, onları son sergileri
C) Ettirgen fiil için kutlamışlardı.
C) Türemiş fiil
D) Etken fiil
D) Etken fiil
E) Edilgen fiil
E) Edilgen fiil
18.
12. (I) On beş yıl önce, bir açık oturumda
(I) Ortaokulda okuduğumuz coğrafya ki- Halide Nusret konuşulmuştu. (II) Ben de
taplarını hatırlıyorum. (II) Dağlarımız, ova- 15. onun, memleket edebiyatıyla ilintisiz, ferdî
larımız, akarsular, göller, bozuk bir anla- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ya- bir şiirini okumuştum. (III) Benim yaşımda
tımla dile getirilirdi o kitaplarda. (III) Zaten zar” sözcüğü sözde öznedir? bir beyefendi açık oturum sonrasında ya-
hiçbir dönemde ders kitapları dil, anlatım nıma gelip “Halide Nusret çok hamâsî bir
A) Yazar, adının duyulmasını ister. şair, yazar değil midir?” diye sormuştu. (IV)
açısından değerlendirilmemiştir. (IV) Bu-
günün ders kitapları daha mı dikkatli ya- B) Yazarı şair kadar büyük görmem. Okuyucu ne Halide Nusret’i tanıyordu ne
zılıyor? (V) Bugünkü kitaplar ilgili de çok C) Yazara sıradan insan daha çok değer de şiirden anlıyordu. (V) Ama bu tür açı-
şikâyet duyuluyor. verir. koturumlara kültürlü katılınca kültürlü gö-
rünüyordu.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin D) Yazar, zaman zaman imza günlerine
hangisinde özne - yüklem ilişkisi öteki- katılır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
lerden farklıdır? hangisinde sözde özne vardır?
E) Yazar, bazı eserlerinden dolayı eleşti-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. rilir. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. A 17. B 16. A 15. E 14. D 13. B 12. A 11. C 10. D 9. C 8. A 7. C 6. A 5. E 4. D 3. C 2. B 1. B Cevaplar

Fiilimsiler (Eylemsiler) 4. Modül Test 29
1. 5. 8.
Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde fii- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fi- Ötme, turaç ötme, işin var senin
limsi yoktur? il (bağ-eylem) ötekilerden farklı bir so- Şahan salıp avlanacak yer değil
A) Geçmiş günler ömürden sayılmaz. ruyla bulunur? Vardım, gördüm, ağyar göçmüş yurdundan
B) Gelen, gideni aratır. A) Olgunlaşmış incirleri dallara zarar ver- Vatan tutup eğlenecek yer değil
C) Çok dinleyip az söylemek gerek. meden koparıyordu. Bu dörtlükte kaç fiilimsi vardır?
D) Borçtan korkan, kapısını geniş açmaz. B) Çocuklar, türkü söyleye söyleye okula A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
gidiyorlardı.
E) Çalma elin kapısını, çalarlar kapını.
C) İşlemeli mendilini kaybedince duygula-
rı değişti. 9.
2.
D) Haksızlığa uğradığı için saldırganla- Aşağıdaki dizelerin hangisinde fiilimsi
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ad kök- şan gençlerle konuşarak onları sakin- yoktur?
lü bir sıfat-fiil vardır? leştirdi.
A) Ey her gün gölgesini omzumda duydu- A) Saz çalmayan tel kadrini ne bilir
E) Genç sanatçının söylediği türküyü otu-
ğum el B) Sual etmeyin, ben nereden geldim
rup dinledi.
B) Her gece karanlıkta karşıma çıkan heykel C) Sen dururken derdim kime dökeyim
C) İnsan yalnızlaştıkça tanır kendi içinde- D) Uyan, hey özünü sevdiğim, uyan
ki dünyayı E) Gülerek ağladım yâri görünce
D) Bu yeşil yurdun bozkırlaşması acı verici
E) İç karartacak sözler söylemekten zevk
6.
alır şairler Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı
türde fiilimsiler kullanılmıştır? 10.
Çölde gezerken insanın içini bir hüzünlen-
A) Onun duyuşuyla duyuyor, onun düşün-
3. me kaplıyor; insanı doğanın bu geniş par-
me tarzıyla düşünüyordum.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylemsi çasının yeşillenmediğine üzülüyor; topra-
B) Ondan ayrılmadan ondan uzak düş- ğın kızgın güneşin altında durup eriyişine
yoktur?
mek mümkün müydü acaba? hayıflanıyor.
A) Bacaların tütmesi, yakında, uzakta ne
güzel C) Birbirinden farklı şeyler düşündükleri Bu cümledeki eylemsiler, tür bakımın-
için kavga etmişler. dan ikişerli eşleştirilirse aşağıdakiler-
B) Geze geze kendi içimdeki bahçeye
vardım D) Ona yaklaştığımda onu daha iyi tanı- den hangisi dışarıda kalır?
yıp sevdim.
C) Kurduğum düşü gerçek etme gücü A) gezerken B) hüzünlenme
bendedir E) Sen, gözümde çirkinleşeli gönlüm kara-
C) yeşillenmediğine D) durup
rıp çürüdü.
D) Mektepten henüz çıkmışım, yaşım yir-
E) eriyişine
mi bir
E) Ama nerde! Her bahar şaşmadan al-
danırım
7. 11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir Aşağıdakilerin hangisinde “–mış (–miş,
4.
isim-fiil, ek eylem alarak yüklem olmuş- –muş, –müş)” ekini alan sözcük fiilimsi
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaş- tur? değildir?
mış bir sıfat-fiil vardır?
A) İnsanlar, mutlu olacakları bir ortam A) Güzellik ve derinlik onun sözlerinin ay- A) Derginin abone olmuş okuyucularına
ararlar. rılmaz ikilisiydi. öncelik veriyoruz.
B) Tembeller, başkalarının olanaklarıyla B) O an ne arındırıcı, ne coşturucu, ne B) Yoksul düşmüşlere yardımcı olacak

geçinirler. güven vericiydi! aktif bir kurum olmalı.
C) Kötülerden güzel bir söz beklemek bo- C) Sabırsızlıkla şekillenmiş bir bekleyişle C) İyi bir yazarca yazılmış kitaplar, çok
şunadır. ona bakıyordum. okuyucu buluyor.
D) Bilgiyle yücelenler, bilgisizleri aydınlat- D) Sanatçılarımız arasındaki farkı gör- D) Eskimişlerin yerine yenileri koymak
mak için çırpınır. mezlikten gelenlerdendi. zaman alabilir.
E) Kötülükten arınmış bir insan, kötü or- E) Beni en çok sevindiren, her sözcüğü- E) Gündem değişmiş, herkes başka ko-
tamlarda barınamaz. mü önemsemesiydi. nulardan söz ediyor.

Fiilimsiler (Eylemsiler)
12. 15. 18.

Küçük, yüzü çilli, dik kızıl saçlı Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim-
Satılmamış gazeteleri koltuğunda si, sözcük türü bakımından ötekilerden si yoktur?
farklıdır? A) Güzellik ile akıl nadiren bir arada bulu-
Üşüyen bütün küçük çocuklar gibi
Burnunu çeke çeke, avuçlarını hohlaya A) Çıkacağı yolculuğu hepimizden saklı- nurlar.
hohlaya yordu. B) Aklın bağlamadığı dostluğu, akılsızlık
Sürterek eskimiş kunduralarını B) Ağlayınca yanakları kıpkırmızı olmuştu. kolayca çözebilir.
Ayak uyduruyordu annesinin adımlarına C) Hareket eden arabaların plaklarını C) Kusurlarınızı size söyleyebilecek arka-
yazdı. daşlar bulun.
Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? D) Çatlamış narları ayrı bir sandığa koydu. D) Doğru işlemeyen akıl, keskinmiş, neye
E) Kahrolası dostlar, onu yine yalnız bı- yarar?
A) Üç farklı türde eylemsi vardır.
rakmıştı. E) Saatin iyiliği çalışmasında değil, doğru
B) Sıfat görevindeki eylemsi vardır. gitmesindedir.
C) Dizenin anlamını durum bakımından
tamamlayan eylemsi vardır.
D) Yansıma köklü eylemsi vardır.
E) Çatı eki almış eylemsi vardır. 19.
(I) Liman bir antikacı dükkânı gibi ölgün
16. hareketsiz ve tozluydu. (II) Gümrüğün yanı
Bu dünyaya anlaşılmak için değil, anlamak başında kuma çekilen gemilerden garip
13. I II sesler geliyordu. (III) Tahtaları dişleyen bö-
Ben bir gölge olsam yahut bir hayal için geldik. Anlaşılamamanın üzüntüsünü ceklerin çıtırtısı vakit vakit rıhtımın taşları-
Onlar gibi hissiz, onlar gibi lal III na vuran dalgaların şıpırtısına karışıyordu.
(IV) Uzun direklerin arasına gerilen balık
Olsa bütün ömre bedel bir lahzam duyacağımız yerde, bütün ruhumuzla baş-
ağları işsiz bir örümceğin nerdeyse bütün
Var görünsem, onlar gibi yok olsam IV limanı kaplayacak gibi genişleyen ağını
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi kalarını anlamaya çalışsak hayat ne kadar andırıyordu. (V) Limanın gerçek sahipleri
yoktur? V burayı terk edeli, burada her şey şanlı bir
A) Edat B) Çekimli fiil geçmişin mezar taşlarına benziyordu.
güzel olurdu.
C) Belgisiz sıfat D) Kişi zamiri Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Fiilimsi hangisinde zarf-fiil grubu vardır?
den hangisi, fiilimsi değildir?
14.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden
20.
çok fiilimsi vardır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
zili sözcük isim-fiil değildir?
A) Duymak istemez misin daha derin
17. A) Bilmem ki kimin intikamını kimden al-
Gül bahçelerinde bülbül sesini
Hiç kimse, affettiği zaman olduğu kadar mak isterim.
B) Değer mi sevincine, kederine yükselemez. B) Kendimi bu kadar sevilenlerin arasın-
Hatırladıkça güldüğümüz şeyler Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi da annesiz gördüm.
C) Gel diyordu uykumda gel yoktur? C) Uçağa yetişmemesi, bütün programı-
Ne hayal ettinse kavuşman mümkün A) Belgisiz zamir nın alt üst olmasına yol açtı.
D) Bir hayır sahibi çıkar mı dersin B) Çekimli fiil D) Sahneyi zamansız terk edişi, kendisi-
Mektuplarımı iade edecek C) Edat ne pahalıya mal oldu.
E) Ismarlamadır elbisem, pardösüm D) Zarf-fiil E) Bu gaddar şehirde sefil bir adam ol-
Her ayağa göre değil kunduram maktan korkuyorum, dedi.
E) Birleşik yapılı fiilimsi
20. B 19. E 18. A 17. D 16. E 15. B 14. B 13. E 12. A 11. E 10. C 9. B 8. C 7. E 6. B 5. C 4. D 3. D 2. E 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Dışarıda insanın derisini eritecek bir sıcak- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fi-
lık var. si, ötekilerden farklı bir türdedir? il (bağ–eylem) vardır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu A) Şiir okumaktan zevk alanlar, diğer A) Varlıkları nasıl görüyorsak öyle anlatı-
cümledekiyle aynı türde bir fiilimsi var- edebî türlerle de ilgilenmektedir. rız.
dır? B) Büyük yapıtlar yazmış bir yazar, top- B) Bildiklerimizi birilerine anlatmak iste-
A) İklim değişmesi yaşamımızı alt üst lumdan ödül bekler. riz.
edebilir. C) Bireylerin edebiyata ilgi göstermesi, C) Bir dostumuzu anma isteği bizi geçmi-
B) Teknoloji güçlenince doğa zayıfladı, yazın çevrelerini sevindirir. şe götürebilir.
diyordu. D) Yaşamın doğallığını yazıya aktarmayı D) Her şeyi deneyimlerimize dayanarak
C) Bilim adamlarının gözlemleri söyledik- başaran bir yazar ölümsüzleşir. açıklayamayız.
lerinizle uyuşuyor. E) Deneyimli yazarlar, genç yazarların E) Bir dostun gülümseyişi sıkıntımızı
D) İnsanın doğaya zarar vermesi, insanın kendilerini eleştirmesini doğal karşılar- sona erdirebilir.
kendisine zarar vermesidir. lar.
E) Sanayi atıkları artarken toprağın ve-
rimliliği azalıyor.
2.
Kendimi realizme vermek istedim ancak
5.
realizme yaklaşınca sanattan koptuğum (I) Aradan kısa bir süre geçti. (II) Bir göz
endişesine kapıldım. attım çevreme. (III) Güneş solmuş, parçalı
8.
bulutlar kaplamıştı gökyüzünü. (IV) Yaralı
Bu cümledeki eylemsilerin türleri aşağı- Olgunlaşma döneminin rengini almış bir
bir kuş gibi kalakalmıştım bozkır ortasında.
dakilerin hangisinde sırasıyla verilmiş- meyvenin çürük olduğunu öğrenmek, onda
(V) Nedeni bilinmez bir ağrı yayılmıştı vü-
tir? dilediğimiz tadı bulmamak bizi şanssız bir
cudumun dört tarafına.
A) ad–eylem, bağ–eylem, sıfat–fiil insan olduğumuz yanlış genellemesine gö-
B) bağ–eylem, sıfat–fiil, ad–eylem türebilir.
hangisinde fiilimsi vardır?
C) bağ–eylem, ad–eylem, sıfat–fiil Bu cümlede kaç fiilimsi vardır?
D) ad–eylem, sıfat–fiil, bağ–eylem A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
E) sıfat–fiil, bağ–eylem, ad–eylem
3.
6.
Bana yaklaştıkça daha çok aydınlanan, silik,
Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim-fiil
I II
(ad–eylem) vardır?
titrek bir görüntü görüp umutlandığım bir
A) Çocuk, dondurmasını yalayarak yiyor-
III IV du.
anda göklerde kulağı sağır edecek bir gürültü B) Ekin ekmek için yağmur bekliyordu
9.
V herkes. Olaylara bakışıyla, çocuklara yönelik yak-
koptu, yer gök aydınlandı ve dal kıran bir laşımıyla, giydiği elbiselerle ve düşüncele-
C) Soframızdaki ekmek bile bozuldu, di-
dolu yağdı. rini söyleyiş tarzıyla eksiksiz bir aydındı.
yordu.
Bu cümlede numaralanmış fiilimsiler- Bu cümlede kaç fiilimsi vardır?
D) Onu tanımayanlar, büyük bir adam sa-
den hangileri sözcük türü bakımından nırdı. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
ötekilerden farklıdır? E) Çocuk, sarmayı görünce şeker gör-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. müş gibi seviniyordu.

10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde
zili sözcük, ötekilerden farklı türde bir zili sözcük fiilimsi değildir? özne, bir fiilimsi grubundan oluşma-
fiilimsidir? A) Kendince eğlenceli ve eşsiz hikâyeler mıştır?
A) Beni görünce sevindiğini hissederdim. yazıyordu. A) Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
B) Olayları algılayış biçimi çok farklıydı. B) Halk hikâyecileriyle ilgili incelemeler B) Acıkan doymam, susayan kanmam sa-
C) Her şeyi dilediği gibi yorumlayıp akta- yapmak istiyorum. nır.
rırdı. C) Romanım yayımlanınca çocuklar gibi C) Acıkmış, kudurmuştan beterdir.
D) Paris’e yerleşeli benden başkasını sevindim. D) Adamak kolay, ödemek güçtür.
aramıyordu. D) Çabamız ürün verdiğinde büyüklerden E) Bal tutan, parmağını yalar.
E) Diplomasını almaksızın İstanbul’a dön- ödül bekleriz.
müştü. E) Konuşacağımız konu herkesi ilgilen-
dirmeli.
11. 17.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim- I. Öylesine sevmiştim ki her şeyden öte
si, ötekilerden farklı bir görevdedir? 14. Gizli gizli ağlardım sensiz her gece
A) Gün ağardığında doğu ufku neden Acı bana, gizle kendini benden II. Hatıra defterimin sayfaları
kurşun rengi olur? Sararmış gözyaşlarıyla doluydu
İnsaf eyle, koru beni kendinden yar
B) Güvercinler, göklerimizde uçtukça öz- III. Ya kurumuş güller
Kurşun kadar ağır duygularımla
gür sayılırız. Onlar zaten kurumuştu
Yüreğinde boy veremem, dibe vurmak var
C) Kuruyacak bütün ırmakların hikâyesini IV. Öylesine sevmiştim ki her şeyden öte
yazıyorum. Neye yarar yüzeyinde kalmak yüreğinin
Vazgeçmiştim dünyadan
D) Her boş yere ağaç dikerek yurdumuzu En derininde boğulmaksa akla zarar V. Öylesine sevmiştim ki her şeyden öte
süsleyeceğiz. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi Gecenin bir yarısı kavgalar etmiştim
E) Böyle güç bir işe hiç tereddüt etmeden yoktur? kendimle
evet dedim. A) Çekimli fiil Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
B) Edat gisinde sıfat-fiil grubu vardır?
C) İsim-fiille oluşmuş yan cümlecik A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.

D) Sıfat-fiille oluşmuş yan cümlecik D) III. ve IV. E) IV. ve V.
12. E) Tamlananı tamlayanından önce gelmiş
Yalnız o yaşta ışıklara mahsus ad tamlaması
Şeffaf mı şeffaf yaz akşamlarında

Çok zaman kaçamak buluştuğumuz
Göngörmüş, emektar çamlar altında
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler- 18.
den hangisi söylenemez? 15. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangi-
A) “o yaşta” bir sıfat tamlamasıdır. I. Akşam ezanının mahzunluğunda si fiilimsi değildir?
B) “mi” ilgeci sıfat görevinde bir pekiştir- II. Batar güneş göğü boyayıp turuncuya A) Eve geç gelmiş, bizi sormamış.
me grubu oluşturmuştur. III. Fısıldar adın dudağımın çatlağında B) Gelişmiş bir ülkede yaşıyoruz.
C) “buluştuğumuz” sözcüğü bir sıfat – fiil- IV. Gün yüzünü dönmüştür geceye C) Bu sorunları yaşamış biri sizi anlar.
dir. V. Bürünür şehir bir garip sessizliğe D) Kulakları ağırlaşmış bir yaşlıya hikâye
D) “güngörmüş”, görülen geçmiş zaman- Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- anlatıyor.
da çekmimlenmiş bir eylemdir. gisinde fiilimsi grubu vardır?
E) Seviyesi düşmüş bir nehirde yüzüyor
E) “çamlar altında” sözü, belirtisiz ad tam- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. gibi.
lamasıdır.
18. A 17. C 16. A 15. B 14. D 13. A 12. D 11. C 10. B 9. C 8. D 7. D 6. B 5. E 4. B 3. B 2. A 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Diyelim ki karşınıza rengârenk balıklarla (I) Yazı odamda düşsel kişileri görmek bir (I) Kavun İskelesi'nde, iğde ağacının yanı
dolu bir akvaryum çıktı. (II) Diyelim ki ba- problem yaşıyordu. (II) Bay Golyadkin ona başında ay ışığıyla aydınlanan kumlara
lıkların bir sanat yapıtını andıracak kadar sık sık gelirdi, onun çok yakınıydı, belki yatardık. (II) Söylemekten çekinsek de ha-
güzel biçimleri büyüledi sizi. (III) Ağır ağır de ikizi. (III) Anna Karenina kaç kez uğra- fif korkardık. (III) Yoksa bizi ürperten man-
açılıp kapanan solungaçlarının etkisine dı, Kayıp Aranıyor'un Nevin'i de. (IV) Ama zara mıydı? (IV) Gökyüzü iyiden iyiye yere
kapıldınız. (IV) Diyelim, bu görüntüyü çok daha çok, hayalleri sonsuz Fahim Bey uğ- yaklaşıp ışıl ışıl simle işlenmiş bir battaniye
ama çok sevdiniz. (V) O balıkları hemen ruyordu ona. (V) Onunla konuşuyor, onun gibi üzerimizi kapatırdı. (V) O sırada kimi-
akvaryumdan çıkarmayı mı istersiniz? hayallerini dinliyordu. miz, gün boyunca okuduğu kitapları anla-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin tırdı; kimisi yeni kitabından söz ederdi.
hangilerinde altı çizili sözcükler fiilimsi hangisinde fiilimsi vardır? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
değildir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. hangilerinde birden çok fiilimsi vardır?
A) I. ve IV. B) II. ve III. C) II. ve IV. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
2. 5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öteki- Bir gölü andırır bil ki dört yanın 8.
lerden farklı türde bir fiilimsi vardır? I Göğümüzü süsleyen yıldızların altına uzanıp
A) Sizinle fuarda tanışmayı düşünüyor- Bağrını delmezse yanık türküler I II
duk. çocukluğumla ilgili kurabildiğim kadar hayal
II III
B) Sevmediği romanları kitabevine sok- III
Varlığı bu korla tutuşmayanın
maz.
IV kurup annemin sarma sardığı, dolma yaptığı
C) Temizlenecek odaları aramızda bölüş-
Kirpiği yaşarsa, gözleri güler IV V
türdü.
V günlere geri dönmek istiyorum.
D) Dün buraya gelen, kaymakamın küçük
kızıydı. Yukarıdaki dizelerde numaralanmış Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
sözcüklerden hangisi fiilimsidir? hangileri fiilimsi değildir?
E) Eli öpülesi adam, mahallenin bütün
yoksullarını gördü. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV.
3.
Dosyaları açıp kapatıyorum. Sonra bir
dosyada kalakalıyorum: Eski bir sarı def- 6. 9.
terden kesilmiş bir dolu sarı yaprak, gitgide Aşağıdaki dizelerin hangisinde fiilimsi Gün boyu çalıştıktan sonra eve geldiğinde
silinen daktilo harfleri. Her biriyle baş başa yoktur? I II
kalıyorum. Ne zaman yazmışım? Eski sarı A) Ben her gönül ufkunda doğan sabah- televizyon izlemeye başlayan babalardan
defteri neden yaprak yaprak kesip kullan- tım III IV
mışım? Hiçbir şey hatırlayamıyorum.
B) Bildim gülüp eğlenmeyi ömrümce ke- olmadığından kendisiyle çocukları arasında
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi derle
yoktur? V
C) Alnımdaki her çizgi beyaz bir gece
A) Zarf fiil adeta bir arkadaşlık bağı vardı.
saklar
B) Sürerlilik fiili Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden
D) Bir başka şafaktır saçımın gördüğü ak-
hangisi isim-fiildir?
C) Sıfat fiil lar
D) İsim fiil E) Seni beklerken bitecek bu ömür, ölür
E) Anlamca kaynaşmış birleşik fiil onunla gerçekler

10. 13. 16.

İsim-fiil ekleri alan bazı sözcükler zamanla Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-mış, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fi-
tamamen adlaşmışlardır. (-miş, -muş, -müş)” eki ötekilerden farklı il ötekilerden farklı bir zarftır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku- bir görevde kullanılmıştır? A) Yanına bir şey almadan buradan gide-
rala örnek yoktur? A) Önüm sıra yüzülmemiş denizlerden ceksin.
A) Kavurma kültürü Doğu Anadolu’da iyot kokuları çarpıyor burnuma. B) Akşam olunca türküler söyleyeceksin.
kayboluyor. B) Çoğu zaman kendinizle karşılaşırsınız C) Güneş doğarken daima ayakta olacak-
B) Ekmek almak için bakkala gidecekti. adresi yazılmamış bir köşe başında. sın.
C) Tarihle ilgili kitapları basmak istemiyor- C) Gidilmemiş bir yer bırakmadan yol alır- D) Gün doğar doğmaz yollara düşecek-
du. sınız tarihi şehrin sokaklarındı. sin.
D) Sofrada üç dört çeşit yemek bulunurdu. D) Okunmamış bir kitap kalmışsa kitaplı- E) Sesim sana geldiğinde ağlayacaksın.
ğınızda o yetimdir artık.
E) Dondurma yemediği halde boğazı şiş-
mişti. E) Buralara sürülmüşüz, buralar bizimle
barışık değil, diyeceksiniz.
11. 17.
(I) Herkes bir arayış içinde ama hiç kimse I. Bu çağda yolculuğu hep gündemde ol-
ne aradığını bilmiyor. (II) Sanıyoruz ki çok malı insanın.
paramız, bir kariyerimiz, bahçeli bir evimiz, 14. II. Bir gün internetin hiç çalmayabileceği
spor bir arabamız olunca biz de çok mutlu I. Ayrılmak kimi zaman alın yazısıdır, hesaplanmalı.
olacağız. (III) Hadi canımızı yakan mad- onun önüne geçilmez. III. Yolculuk yapmaktan bıkmamalı, araş-
deciliği bir kenara bırakalım; niye herkes II. Çünkü kalp bir kez harekete geçince tırmaya merak salan.
dostluktan şikayetçi? (IV) Çevremizde ya- artık söz dinlemez. IV. İhanetlere, terk edilmelere, bir başına
şayan kaç kişinin dostlukları iyi gidiyor; yıl- III. Önünde bir nisan sağanağı varsa geri- bırakılmalara alıştı günün insanı.
lara dayanan arkadaşlıkları devam ediyor? ye dönüp bakası gelmez insanın... V. Yalnızlığın özgünlüğü kalmadı, zira
(V) Eminim parmakla sayılacak kadar az- IV. Ilık bir rüzgâr ruhundaki hazır isyanı yana yana yaşadığımız günler geride
dır ve eminim hiç kimse yanlışın nerede okşar. kaldı.
olduğunu da bulamıyordur. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
V. "Hadi sokağa" diye bağıran sirenler
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin çalar içinizden... hangisinde fiilimsi yoktur?
hangilerinde farklı türde fiilimsiler vardır? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. hangisinde fiilimsi yoktur?
12. 18.
Seninle sabahların aydınlığı otların ışıyışı İnsan, tek başına üzülüp tek başına sevin-
seninle
I II
Sonsuzlukla arınmış ovada çığlıkları ko-
meye hazır olmalı... Başkalarına gereksinim
şup giden atların
15. duydukça kendisine dönecek kadar güçlü
Kirimi pasımı suyu sabunu bol bir teknede
(I) Kekik kokulu bir nisan sabahı koparıve- III
yudun yıkadın
rir sizi buralardan. (II) Çiçek açmış bir kiraz olmalı. Kimseden yardım almadan ayakta
Aldın kaba doğayı düzenledin yeni baştan ağacının hayaliyle yollara düşersiniz. (III)
bir güzel elinle IV
Demir alır gönül limanınızda sabırsızlıkla
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi bekleyen gemiler. (IV) Derinliklerinizde tu- duracak kadar varlıklı olmalı. Başkalarıyla
yoktur? tuşturulmayı bekleyen alevler kıvılcımlanır. kavga etmeksizin gününü geçirebileceği
A) Edilgen çatıdaki fiilimsi (V) Kalbinizden havalanan güvercinlere V
hayata güleceksiniz.
B) Sıfat fiil kadar iyi geçinmeli.
C) İsim fiil Yukarıdaki numaralanmış fiilimsilerden
hangisinde fiilimsi yoktur?
D) Etken çatıdaki fiilimsi hangisinin türü ötekilerden farklıdır?
E) Zarf fiil A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. B 17. A 16. A 15. A 14. D 13. E 12. A 11. A 10. C 9. C 8. E 7. D 6. C 5. D 4. A 3. D 2. A 1. A Cevaplar

İÇİNDEKİLER
9. BÖLÜM: SÖZCÜK GRUPLARI
Tamlamalar �� 3
Fiilimsi (Eylemsi) Grupları �� 11
Sayı - Unvan Edat - Bağlaç - Ünlem Grupları �� 15
10. BÖLÜM: CÜMLE, CÜMLENİN ÖGELERİ VE CÜMLE TÜRLERİ

Cümlenin Ögeleri �� 19
Cümlenin Türleri �� 31
11. BÖLÜM: ANLATIM BOZUKLUKLARI

Anlamla İlgili Anlatım Bozuklukları �� 43
Dil Bilgisi İle İlgili Anlatım Bozuklukları �� 53

Tamlamalar 5. Modül Test 1
1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad Aşağıdaki dizelerin hangisinde zincirle- Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikileme
tamlaması yoktur? me ad tamlaması vardır? sıfat tamlamasının tamlayanıdır?
A) Deha, gayret ve sabrın çocuğudur. A) Kaybolur hepsi de bir anda kararmakla A) Bir gece de değişir renk renk haritam
B) Mutluluğun en büyük şartı çalışmaktır. batı B) Gökteki yıldızları bir bir sayarım gece-
C) Dünya, bir köprüdür; ondan selametle Az sürer gerçi fakir Üsküdar’ın saltanatı leri
geçmeye bak. B) Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli C) Sabrın gül gül açılır aşk kapısında
D) Çalışan insanın gözyaşları çabuk di- Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli D) Eş dost aramaz böyle dar günde
ner. C) Ömrünün geçtiği sahilden uzaklaştıkça E) Yorgun yorgun yol alır deryamda gemi-
E) Yarının ekmeği için bugünden maya Ve hayalinde dolan aleme yaklaştıkça ler
hazırlanır.
D) Dalga kıvrımlarının ardında büyür ten-
halık
Başka bir çerçevedir, gitgide, dünya
artık
E) Som gümüşten sular üstünde, gider-
ken ileri 8.
2. Ta uzaklarda şafak bir bir açar perdeleri Ad tamlamasının tamlayanı ile tamlananı
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat yer değiştirilip ada üçüncü tekil iyelik eki
tamlaması yoktur? eklenerek birleşik sıfat grubu oluşturulur.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku-
A) Başarısının büyüklüğünün farkındaydı.
I. Ansızın bir karasu iner rala örnek bir birleşik sıfat vardır?
B) Beyaz sandallar birer kuğu gibiydi. Deniz fenerinin gözlerine
C) Hiçbir ressam, onun kadar gerçekçi A) Kırmızı yelekli çocuk, zıplayıp zıplayıp
II. Ve ağır ağır uyanmaya başlar
değildi. oynuyordu.
Deniz dibinin devleri
D) Öteki dallarda daha iyi eserler verilmişti. B) Kapısı kırık bir gecekonduda yaşlı bir
III. Koç sürüsü dalgalar toslaşır gerine gerine
kadın kalıyordu.
E) Uydurma bilgilerden birtakım sonuçla- Ötede yıkkın bir balıkçı köyünün çiçek-
ra ulaştı. C) Geniş caddeli Konya ilçelerinde park
siz evleri
sorunu yoktu.
IV. Yüreğindeki kara bulutlar
D) Annesinin pastırmalı yumurtasını afi-
Durmadan yıldırımlar kusar
yetle yedi.
V. Mevsim mevsim değişen
E) Beyaz kanatlı kuşlar, evimizin çatısın-
Hele de yitik ekmekler gibi ayrılık tür-
da yuva yapmıştı.
küleri
gilerinde zincirleme ad tamlaması yok-
3. tur?
I. Bin atlı, akınlarda çocuklar gibi şendik
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
II. Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle D) III. ve IV. E) IV. ve V. 9.
Bir yaz günü geçtik Tuna’dan kafilelerle (I) Rize ve Trabzon’un rekabeti oldukça es-
III. Şimşek gibi bir semte atıldık yedi koldan kidir. (II) Doğu Karadeniz’in bu iki güzel ili,
Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan 6. sürekli bir yarışma içindedir. (III) Ne var ki
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamla- bu yarışma adaletli değil. (IV) Trabzon’un
IV. Bir gün dolu dizgin boşanan atlarımızla
yanı soru sözcüğü olan bir sıfat tamla- nüfusu ve olanakları Rize’ninkinden olduk-
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla
ması yoktur? ça çok. (V) Böyle olunca başta spor olmak
V. Cennette bugün gülleri açmış görürüz de üzere birçok alanda Trabzon, Rize’nin
Hâlâ o kızıl hatıra titrer gözümüzde A) Hangi dil bu kadar güzel olabilir?
önünde gidiyor.
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- B) Kaç şehir kayboldu gözümde o gün?
gilerinde belirtisiz ad tamlaması vardır? C) Bu kaçıncı rüyadır böyle kötü geçiyor? hangisinde hem belirtme hem niteleme
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) Bu hikâyeyi sana nasıl anlatsam? sıfatının tamlananı olan bir ad vardır?
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Hangi aşktı, seni bu vefasız şehre bağ- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
layan?

Tamlamalar
10. 13. 16.

(I) Aydınlık ve mutlu bir hayatı uzak bir ma- Planlı çalışmak sıkıntı kadar kötülük ve I. Bir hasretlik ömrüm kaldı hayatımın
sal sanmaya başlamıştım. (II) Kar tanecik- yoksulluğu da uzaklaştırır; plansız çalış- baharında
leri burnumun ucuna düşüyor, beni ürkütü- mak ise çalışanı yormaktan başka bir işe II. Doludizgin yaşarken hayatın akışında
yordu. (III) Sokağın sessizliği, bir şeylerin yaramaz. III. Meğerse sonum gizliymiş onun can
iyi gitmediğini gösteriyordu. (IV) Bu arada Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi alıcı bakışlarında
bir araba gürültüsü duydum. (V) O gürültü- yoktur? IV. Anılar can çekişirken eski bir tavan
nün ardında yürek ürünü bir mektup alaca- arasında
A) Bağlama grubu B) İsim - fiil grubu
ğımı da yürek ürünü bir mektup alacağımı V. Hasretin prangaları nasırlaşmış ayak-
nereden bilecektim. C) Sıfat tamlaması D) Edat grubu
larımda
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin E) Ad tamlaması Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
hangilerinde ad tamlaması yoktur? gisinde tamlananı sıfat tamlaması olan
14. bir ad tamlaması vardır?
I. Ansiklopedinin kalın sayfaları resim-
lerle doldurulmuştu.
II. Genç ressamın tabloları yeteri kadar
ilgi görmedi.
11. III. Karadeniz’in korkutucu dalgaları, ba-
lıkçıları avlanmaktan vazgeçirmiyor.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamla- 17.
IV. Yaşlı çocuk bakıcısı, çocuğa durma-
yanı düşmüş bir ad tamlaması vardır?
dan ninni söylüyordu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincir-
A) Dere kıyısına konan serçeleri taş ata- V. Hasta çocukların sesleri herkesi üzü- leme ad tamlaması vardır?
rak korkuttu. yordu. A) Bahçenin uzak bir köşesine büyük bir
B) Uçurtmanın ipi kopmuş; rüzgâr, uçurt- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde çukur kazdım.
mayı uzaklara savurmuştu. geçen ad tamlamalarıyla ilgili olarak
B) Babamın getirdiği elma fidanını bu çu-
C) Tepelere yaklaşan bulutların arasında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
kura diktim.
belli belirsiz bir uçak gördü. A) I. cümlede tamlayanla tamlanan arası- C) Erik ağaçlarının dallarıyla etrafını oğ-
D) Çocukların sevinci artmış; sokak, bir na sıfat girmiştir. laklarımızdan korudum.
kez daha neşelenmişti. B) II. cümlede “genç” sözcüğü tamlayanın
D) Yıllar sonra o eve gittiğimde bahçede
E) Annesi, elindeki danteli bitirmiş; onun sıfatıdır.
bir elma ağacı buldum.
oyundan çıkmasını bekliyordu. C) III. cümlede “korkutucu” sözcüğü tam-
E) Dalından elma kopardığım ağaç, be-
lananın sıfatıdır.
nim yıllar önceki fidanımdı.
D) IV. cümlede “yaşlı” sözcüğü ad tamla-
masının sıfatıdır.
E) V. cümlede zincirleme ad tamlaması
vardır.
12.
Başkalarının evinde, kendi evindeymişçe- 15. 18.
sine rahat davranırdı; ev sahibini rahatsız Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tam-
etmeden bütün gereksinimlerini karşılardı. çizili söz, ötekilerden farklı bir tamlama-
layanı kişi zamiri olan bir ad tamlaması
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi dır?
vardır?
yoktur? A) İlkbaharda vapur gezileri daha güzel
A) Buranın ağaçları, Endonezya’dan geti-
A) Tamlayanı belgisiz adıl olan ad tamla- olur.
rildi.
ması B) Karanlık salonlarda oturup da film izle-
B) Nerenin valisi, İstanbul’a atanmıştı?
B) Tamlananı bulunma durum eki alan ad yemem.
C) Hiçbirinin yakını onları karşılamamıştı.
tamlaması C) İhanetler çoğalınca güven kalesi çöker.
D) Onun görevi, fabrikada kaliteyi koru-
C) Belirtisiz ad tamlaması D) Göçmen öyküleri her zaman dikkatimi
maktı.
D) Tamlananı basit ad olan ad tamlaması çekmiştir.
E) Bunların rengi sarı olsaydı daha çok ilgi
E) Zincirleme ad tamlaması E) Balkan kasabalarında renkli bir hayatı-
çekerdi.
mız vardı.
18. D 17. C 16. C 15. B 14. E 13. E 12. E 11. E 10. A 9. B 8. B 7. A 6. D 5. E 4. D 3. C 2. A 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamla- Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamla-
söz, sıfat tamlaması değildir? nanı tamlayanından önce söylenmiş bir yanı sıfat tamlaması olan bir ad tamla-
A) Bütün oymaklarda dolaşsın haber ad tamlaması vardır? ması vardır?
B) Keşiş Dağları’ndan görünsün İstanbul A) Buz tutan dağlardan sesler yükselir A) Seni gıptayla hatırlar vatanın her şehri
C) Güzel dost, ey hüzne aşina yürek B) Her gece bir baskın yaşar yüreğim B) Gönlüm bu sevincin heyecanıyla ka-
C) Rüzgâr açar kapar kapımı benim natlı
D) Hangi yayla yüce, nerde kavga yok
D) Üstüme her gece ne akınlar var C) Sanki halkın uyanık gördüğü rüyâ idi o
E) Ölüm bir ak çiçek bu özgürlükte
E) Benim çevremde uzaklar bile yok D) Karadan sevk edilen yüz gemi geçmiş
Haliç’e
E) O nesil duymuş akın zevkini rüzgârda
bile
8.
Bir bestenin engin sesi yükseldi Boğaz'dan
2.
Coşmuş yine bir aşkın uzak hatırasıyla
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamla-
Aksetti uyanmış tepelerden sırasıyla
yanı tamlananından sonra gelmiş bir ad 5.
tamlaması vardır? Dağ dağ o güzel ses bütün etrafı gezindi
I. Dilimin ucunda sevdan var senin
A) Türküleri duyulmuyordu bu yaylalarda II. Zil, şal ve gül; bu bahçede raksın bütün Görmüş ve geçirmiş denizin kalbine sindi
ozanların. hızı Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
B) Söylemiştin bana Antep tekerlemele- III. Şevk akşamında Endülüs üç defa kır- yoktur?
rinden birini. mızı A) Hem tamlayanı hem tamlananı sıfat
C) Kurt kovalamaktan yorulan avcı kö- IV. Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir tamlaması olan ad tamlaması
pekleri gördük. V. Seni köşe bucak hep sakladılar B) Hem belirtme hem niteleme sıfatı alan
D) Nice romana konu olabilirdi senin ma- Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- ad
salsı dünyan. gisinde ad tamlaması yoktur? C) Tamlayanı sıfat tamlaması olan ad
E) Sözlerini duyuyorduk da uzaklardan A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. tamlaması
ardı ardına. D) Zincirleme ad tamlaması
E) Tamlayanı fiilimsi olan sıfat tamlaması
9.
Ani bir üzüntüyle bu rüyadan uyandım
6. I
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem
Tekrar o alev gömleği giymiş gibi yandım
tamlayanı hem tamlananı zamir olan bir
ad tamlaması vardır? II
3. Her yerden o,hem aynı bakış , aynı emelde
A) Kendi yazı tarzımı kimseye dayatma-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamla- dım. III
yanı ile tamlananı arasına başka söz- Bir kanlı gül ağzında ve mey kasesi elde
B) Burada ele alınan konuların önemi bi-
cükler girmiş bir ad tamlaması vardır?
linmektedir. IV
A) Ben dilsiz bir görgü tanığıyım C) Akımların çoğu şairlerin özgürlüğünü Her yerden o, hem aynı güzellikte göründü
B) Kaç dilden hüzünlü şarkılar dinledim kısıtlar. V
C) Sabrın gül suyuyla yıkanırım D) Bizim düşüncelerimiz, birilerini rahat- Yukarıdaki numaralanmış sözlerden han-
D) Çalı bile kendine sığınan kuşu itmez sız etmiş olabilir. gisi sıfat tamlaması değildir?
E) Kavakların hasta gölgesinde dinlene- E) Bunların birkaçı her yazarda bulunma-
mem sı gereken özelliklerdir.

Tamlamalar
10. 13. 16.

(I) Beni edebiyat dünyasına o tanıttı. (II) I. Kalbim yine üzgün seni andım da de- Aşağıdaki dizelerin hangisinde ad tam-
Yazarların dedikodusu bol söyleşilerine rinden laması veya sıfat tamlaması yoktur?
onunla katıldım. (III) İyi mi yaptı, beni bu II. Geçtim yine dün eski hazan bahçele- A) Zaman bu sihirli tabloda
dumanlı söyleşilerin kürsülerine oturtmak- rinden
Mıhlanmıştır günün sessizliğine
la? (IV) Okurlarımın çokluğuna bakılırsa III. Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden
evet…(V) Ama, beni evimden barkımdan B) Düğümlenmiş hâtıralar vardır Boğazi-
IV. Senden boşalan bağrıma gözyaşları
uzaklaştıran da odur. çi'nde,
dolmuş
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin V. Son demde bu mevsim gibi benzim de Sahile inci gibi serpilen, eski yalıların
hangisinde tamlayanıyla tamlananı ara- kül olmuş pencerelerinde
sına bir söz grubu girmiş bir ad tamla- Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- C) Tuzlu bir halat parçasıyla
ması vardır? gisinde altı çizili sözcük, ad tamlaması- Hatırlar bağlandı küçük iskeleye
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. nın sıfatıdır? D) Gümüş bir boşlukta
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Kaybolur kaptanın altın yüzüğü
E) Çocuklar büyür, oyunlar azalır
11. Sokaklar çocuksuz, kentlerde
Masalların en sadesine
Terk edilmiş kayıkhane 14.
Yeşil renk olmaktan çıkmış (I) Haliç’in koku sorunu yıllar sonra çözül- 17.
Avuç avuç serpilmiş suyun dibine dü. (II) Atıl durumdaki Haliç kıyıları şimdi I. Bu şehrin akşamını seyrettik
Küçük çakıl taşları cıvıl cıvıl. (III) Sütlüce taraflarında geniş Ufukta erirken güneş
parklar var. (IV) Çocuk parklarının sa-
Suyun koyu maviliğinde II. "Moda Koyu" yanmada
lıncakları tatil günlerinde boş kalmıyor.
El ele vermiş yeşille Renklerin grubuyla
(V) Anneler, temiz ve yeşil bir alan içinde
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi çocuklarını doyasıya eğlendiriyor. III. Karşıyaka’nın minareleri aksetmede suya
yoktur? Bütün gururuyla
hangisinde tamlananı belirtisiz ad tam- IV. Sabahın ilk aydınlığını
A) Tamlananı sıfat tamlaması olan belirtili
ad tamlaması laması olan zincirleme ad tamlaması Yudumlarken deniz
vardır? V. Balıkçı tekneleri
B) Tamlayanı niteleme sıfatı olan sıfat
tamlaması A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yola çıkar sessiz ve kimsesiz
V. Fâni olmuş seneler
C) Tamlayanı belirtme sıfatı olan sıfat
tamlaması Bir tarih dinlenmede İstanbul'da
D) Tamlananı düşmüş sıfat tamlaması Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-

(adlaşmış sıfat) gisinde tamlayanı sıfat tamlaması olan
15. bir ad tamlaması vardır?
E) Bir sıfatla nitelenmiş ad tamlaması
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tekrar A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(yineleme) grubu, sıfat tamlamasının
tamlayanıdır?
12. A) Yaşlı kadınlar, kara kara giysiler içinde
Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden yas tutuyordu.
18.
çok sıfat tamlaması vardır? Aşağıdaki dizelerin hangisinde sıfat
B) Toprak aşına aşına tükenmiş, tepeler
tamlaması yoktur?
A) Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek he- kelleşmişti.
vesiyle A) Kadrini bilmek lazım artık her açan gü-
C) Kızlar, o kasabalarda kırmızı kırmızı
lün
B) Bir bir açılırken göğe, son defa yarıştık giyindiğinden dikkat çeker.
B) Giyenler düşünsün dar elbiseyi
C) Biz uğruna can verdiğimiz yerde gö- D) Gençlerle konuşa konuşa kendisini
ründü genç hissetmeye başladı. C) Süt beyaz bir martıyım açıklarda
D) Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı E) Öğrenciler, öğretmen öğretmen dola- D) Gemilere ben yol gösteriyorum
şıyor, onları pikniğe davet ediyordu. E) Bir kanat vuruşta bulutlardayım
E) Bu ufuklar avutur ruhu saatlerce
18. D 17. A 16. E 15. A 14. A 13. B 12. D 11. C 10. B 9. B 8. D 7. B 6. E 5. E 4. C 3. E 2. A 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Sonbaharların I. Çöl ortasında (I) “Merdiven” şairi, köşe yazılarının tü-
I Birkaç damla suya hasret çekeriz münü Bize Göre'de devşirmemiş. (II) Bize
Sarı, ılık bulutlu güneşi II. Gemi güvertesinde Göre'de seçmelerle yetinmiş; beğendiği,
Gözlerimiz yatar pusuya sahil bekleriz önemsediği yazıları derlemiş. (III) O yazı-
II
ların zamana meydan okuyacağını sezmiş
Ve nemli gülümseyişi, III. Bulutsuz gök boşluğunda
olmalı. (IV) Yine de okuyucumuzun Ahmet
III Ellerimiz uzanır duaya yağmur isteriz
Haşim’i yazar Ahmet Haşim değildir. (V)
Bahçelerde, sahillerde, IV. Sudan uzakta susuz Bizim Ahmet Haşim’imizi şair Ahmet Ha-
Suyun içinde huzursuzuz şim’dir.
Puslu, sisli tepelerde
V. İki büyük kalas parçası, bürünmüş yeşile Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
IV
Yeşiller yeşiller güzeline hangisinde tamlayanı özel isim olan bir
Yakıcı olmayan ışınlarıyla
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- isim tamlaması vardır?
V
gisinde ötekilerden farklı bir isim tamla-
İçimizi ürpertirken A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
ması vardır?
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
hangisi ötekilerden farklı türdeki bir
tamlamanın ögesidir?
5.
Bu iki katlı
2. Ahşap yalıda
8.
Ağaçlardan-dallardan Hatıralar vardır, görülen Mimarî gibi özgül bir konudan yola çıkar
Etrafa saçılan, Dalgalar vardır, sahili döven I
I Yollar vardır, dönülmeyen görünen şair, meğerse, ne kadar başka
Adımlarımızı kuşatan Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi II III
yoktur?
II şeyleri, vahim sorunları yazıyormuş; şiir
Ezilmiş yaprakların eşliğinde A) Birleşik sıfat grubu
IV V
III B) Belirtme sıfatı
sanatını nasıl da başka mecralara taşıyormuş!
Sabahların uykulu sessizliğinde C) Takısız ad tamlaması
IV D) Tamlayanı tamlananından sonra gel- hangisi, ötekilerden farklı türde bir tam-
Yeniden dünyaya gelmişçesine miş sıfat tamlaması lamanın tamlayanıdır?
Bu cennet kıyıları dolaştım E) Zincirleme ad tamlaması A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
V
Tüm üzüntülerden arındım 6.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden Rüzgâr
hangisi ad tamlamasında tamlananın Hırçındır, hırçın olmasına Boğaz içinde
sıfatıdır? Ama bir defa düşmeye görsün
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yalıların, rüya bahçelerine açılan büyüsüne 9.
Davetsiz bir misafir gibi asılır (I) Ben, o yıl ortaokulun üçüncü sınıfınday-
3. Kayıkhane’nin mandalına dım, bizim Durmuş Ali de ikincideydi. (II)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat Ve bırakır kendini İkimizin de parası yoktu. (III) Köyde, onun
tamlamasının tamlayanı, ötekilerden Bu sükûn diyarındaki loşluğa bir yoksul anası, benim de bir yoksul anam
farklı türde bir sıfattır? vardı. (IV) Onlar da kendilerini zar zor ge-
çindirebiliyorlardı. (V) Durmuş Ali’nin umu-
A) Yüksek dağlarda bile meşe ağaçları yoktur?
vardı. du, parasız yatılıdaydı; ben ise bir umut-
A) Belirtili ad tamlaması suzluk içinde yuvarlanıyordum.
B) Birkaç ağaç, telle çevrilmiş; oduncular-
B) Belirtisiz ad tamlaması Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
dan korunmuştu.
C) Hem belirtme hem niteleme sıfatı al- hangisinde tamlayanı çekim eki almış
C) Kuru dalları toplayıp köylülere veriyorlardı.
mış ad tamlaması bir sayı sıfatı olan bir belirtili ad tamla-
D) Yazın soğuk su gereksinimimizi bura- ması vardır?
dan karşılıyoruz. D) Sıfat tamlamasının tamlayanı içinde
yer alan ad tamlaması A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Buzlu yamaçlarda ağaçlar soğuktan
kuruyordu. E) Birden çok sıfatla nitelenen ad

Tamlamalar
10. 13. 16.

(I) Akşam, yemeğimizi yer yemez, hemen Zamanın böylesine Sıfat tamlamasına “-lı” eki eklenerek birle-
dama çıkıyorduk. (II) Sıcak yataklara gi- Hızlı geçip gideceğini, şik sıfat grubu elde edilebilir.
riyor, yorganları boğazımıza kadar çeki- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ku-
Ne bilirdin ki?
yorduk. (III) Geceleri, biraz soğuktu ama rala örnek vardır?
gökte kocaman, ışıltılı yıldızlar vardı. (IV) Yaşantının gülümsemesine
Gözyaşının yanıt vereceğini A) Dar kapılı hanlarda nice garip yolcu
Bazı geceler, gökyüzünü yıldızlarla döşeli
kalıyordu.
bulurduk. (V) Sıkıntılardan, acılardan son- Düşleseydin hiç sever miydin ki?
ra gelecek güzel günlerin daha güzel ola- B) Derdi büyük adamlar, böyle neşeli
cağına inanıyorduk. sohbetlere katılmazdı.
yoktur?
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Çamurlu yollarda kalan yaylıların sa-
A) Birleşik ad hipleri bazen ağlardı.
hangisinde virgül atılırsa belirtisiz bir
ad tamlaması oluşur? B) Sıfat tamlaması D) Çiçekli ağaçları seyrederek yol aldık
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. C) Kesinlik zarfı nehir kıyısında.
D) Tamlanan görevindeki isim-fiil E) Erdemli insanların şehirlerinde oldu-
E) Tamlayan eki almış türemiş ad ğumuzun farkındaydık.
11.
Böylesi yakınmaları aydın nutuklarından 14.
I. Mavi çizgili elbisesinin üstüne gülkuru- 17.
I II
su bir yelek giymişti. I. Başvurduğu kurumlardan hiçbiri onu
çokça dinledim, yıllarca dinledim. Toptancı
II. Serginin başyapıtını görünce resmen umut vermemişti.
III dudaklarını ısırdı. II. Ey bu topraklar için can verenler! Yolu-
yargılarla bezenmiş, inkârcı, küçümseyici III. Yahya Kemal ekolunu takip eden Tan- nuzda yürüyenler var.
IV V pınar, ondan farklı olarak şiirlerini he- III. Ziya Paşa, şiirimizin biçimine dokun-
yaklaşımlar... ceyle yazdı. madan ona yeni bir öz kazandırdı.
IV. Tabloların önünde kâh başını sallaya- IV. Sınıfımızda on iki kız, on dört de erkek
rak kâh kaşlarını kaldırarak dolaştı. öğrenci vardı.
hangisi, ötekilerden farklı türde bir tam-
lamanın tamlayanıdır? V. Radyoda, öyküleri okunmazdı dergi- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde
mizde yazıları çıkmayan yazarların. aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin A) Sıfat tamlaması
hangisinde tamlananı tamlayandan
B) Sayı grubu
önce gelmiş bir ad tamlaması vardır?
C) Zincirleme ad tamlaması
12. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
D) Ünlem grubu
Sanıyor musun E) Unvan grubu
O mutlu 15.
O güzel I. Yoksulların kapılarından geçerken an-
nesinin yoksulluğunu hatırladı.
Günlerin;
II. Sokaklar karanlıktı ama bende ışığı 18.
Ve de özlem dolu güçlü bir el lambası vardı. (I) Yolda pınarlar vardır, dereciklere akar.
Yılların III. Kasabanın zengini dayımdı ama on- (II) Altlarında içleri yanmış söğüt ağaçları
Geri gelecek? dan bir hayır görmemiştik. yatar. (III) Yazın en sıcak gününde bile eli-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi IV. Bilgisinin kendisine yok faydası deyip nizi iki dakika o pınarların altında tutamaz-
yoktur? onu derinden kınamıştı. sınız. (IV) Hani büyük şehirlerde su satan
V. Babam, yaz tatillerinde bizi yayladaki sucuların bir sözü vardır: (V) “Otuz iki dişe
A) Sıfat tamlaması
köyümüze gönderirdi. trampet çaldırıyor.”diye, işte o türden bir
B) Tamlayanı düşmüş ad tamlaması su.
C) Birleşik sıfat grubu hangisinde tamlayanı adlaşmış sıfat Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
D) Tamlayanı ortak sıfat tamlaması olan bir ad tamlaması vardır? hangisinde sıfat grubu yoktur?
E) Tamlananı ortak sıfat tamlaması A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. A 17. C 16. A 15. A 14. E 13. B 12. D 11. B 10. A 9. B 8. E 7. A 6. E 5. E 4. D 3. B 2. D 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Sürüklenen bir dağlık burun da olsa Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincir- I. Süt beyaz bir martıyım açıklarda
Dostunun evi leme ad tamlaması vardır? II. Gemilere ben yol gösteriyorum
Ya da kendi yuvan olsa da A) Zamanın dişlileri arasında yok oluşa III. Buğday ve ilaç yüklü gemilere
Ağla her yıkılan ev için sürüklenen değerlerden kurtarabildik- IV. Bir kanat vuruşta bulutlardayım
lerimizi kurtarıyoruz. V. Bir türkü söylüyorlar öyle sessiz!
Her insanın ölümü eksiltir beni
B) Şiirimiz, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
Çünkü ben içindeyim insanlığın
beri, daha çok Batı’nın etkisine girdi. gisinde sıfat tamlaması yoktur?
Ve bu yüzden kimseye sorma
C) Yahya Kemal’in şiirlerini, ara dönem A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Salalar kimin için okunuyor diye şiiri olarak görenlere pek de katılmıyo-
Senin için okunuyor rum.
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi D) Az gelişmiş ülkelerin insanının şiire
yoktur? ötekilerden daha çok ilgi duyduğuna
inanırım. 8.
A) Sıfat tamlaması
E) “Şiir Kuşatması” adlı kitabınızda, şiir Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamla-
B) Edat grubu
kitapları için “Er geç fethedilmeyi bek- yanı sıfat tamlaması olan bir ad tamla-
C) Tamlananın tamlayanından önce gel- leyen kaleler gibidir.” diyorsunuz. ması vardır?
miş ad tamlaması
A) Bir nisan havası değil mi esen?
D) Zincirleme ad tamlaması 5. B) Hayranım bu şehrin bacalarına
E) Tamlayanı dönüşlülük zamiri olan ad (I) Her insanın içinde üretken bir düşünce C) Gökyüzü mahallesi İstanbul'un
tamlaması vardır. (II) İnsan bu düşünceyi buldukça,
D) Bir süzülüşte vatanım dalgalar!
buna yaklaştıkça mutlu olur. (III) Asıl olan
2. sensin, bu merak ve üretme duygusunu E) Gökyüzüdür avutan akıllıyı deliyi
(I) Büyük şairlerdendir Jack Gilbert benim taşıyan insan...(IV) Kişinin kendini geliş-
için. (II) Onun şiirleri nehre atılan bir çakıl tirmesinde, aydınlanmasında önemli olan
tanesinin etrafında oluşan halkalar gibidir. sorulardır, adımlar sorularla atılır. (V) Kişi
(III) Çakılın usulca süzülüşü derinlere... bu sorularla açtığı kapının ardından kavu-
şacağı ışıkla yıkacaktır aklının içinde örü-
9.
(IV) Taşların suyun dibine doğru arına arı-
len duvarları. I. Solardı renginden nuru güneşin
na inişi... (V) Gilbert şiirleri de halka halka
büyüyüp, süzülür okurun yüreğine, zihni- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili II. Şimdi bir dumansın, kara bir duman
ne. olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- III. Bir kızıl alevdin gökte bir zaman
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin nemez? IV. Sinmiş gönüllere sanki senin ateşin
hangisinde bir tamlayan, birden çok A) I. cümlede sıfat tamlamasında tamla- V. Milletin kalbinde yer etmez keder
tamlanana bağlanmıştır? nanın birden çok tamlayanı vardır. Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. gisinde tamlayanı tamlananından sonra
B) II. cümlede birleşik fiil grubu vardır.
gelmiş bir ad tamlaması vardır?
C) III. cümlede birden çok tamlayan, bir
tamlanana bağlanmıştır. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad D) IV. cümlede sıfat tamlaması vardır.
tamlamasında birden çok tamlayan, bir E) V. cümlede birden çok belirtili ad tam-
tamlanana bağlanmıştır? laması vardır.
A) Romanın kurgusu da dili okuyucuyu 10.
ilgilendirir. 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden
B) Deneme ve makalelerin konularıdır Giyenler düşünsün dar elbiseyi çok tamlayanı olan bir sıfat tamlaması
onları okutan. Ölçülü sözü, hesaplı adımı vardır?
C) Haliç’in görüntüsü de kokusu da çok Ben kurtuldum kafeste kuş olmaktan A) Dostlarım, toplanın öldüğüm zaman
değişti bu yıl. Saltanat sürer gibi uçuyorum B) Riyayı, o günlük bir yana atın
D) Boğaz’da küçük kayıklar da dev gemi- Erik ağacı gelin olduğu gün C) Tutunuz tabutumun bir kenarından
ler de vardır. D) Kalayım bütün dostlardan uzakta
Bu dizelerde kaç sıfat tamlaması var-
E) Bu tür eserlerde dil yanlışı arayanlar dır? E) Derin, karanlık çukur almaz belki beni
amaçlarına ulaşamaz.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Tamlamalar
11. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili İki şair, İstanbul’a dönmek istemedi. Pa-
tamlaması yoktur? söz ötekilerden farklı bir tamlamadır? ris’in sanat havası onların başını döndür-
A) Şairin ilk şiirlerini okuduğumda ne di- A) Adını savurur rüzgâr müştü. İstanbul edebiyatı dar geliyordu
yeceğimi bilemedim. onlara. Birkaç ay sonra ikisi de geri döndü.
Saçlarının niyetine
İstanbul’un evlere sığmayan samimiyetini
B) Ön yargı düşmanı biri olarak okumaya B) Soğuk kışları verin özlemişlerdi.
devam ettim o dizeleri.
Size çiçekli baharları satayım Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde
C) İnsanların hayallerine kim, ne zaman
C) Azar azar düşer saçlarıma mart akları aşağıdakilerden hangisi yoktur?
sınır getirebilmiş?
Erken açar baharlarım A) Zincirleme ad tamlaması
D) Öykücülerle romandan söz etmek
çoğu zaman sıkıcıdır. D) Martı görünce kaçacak yaz ararım B) Sayı grubu
E) Edebiyat tutkunları, herkesin güzel ko- Ve gözlerimi kapatırım erken martı C) Tamlayanı sıfat tamlaması olan ad
nuşmasını ister. sesi duyunca tamlaması
E) Her mevsimiyle insanı ayrı ayrı saran, D) Ögeleri arasına başka sözcükler gir-
Bunca güzelliği nasıl koyup gideceğiz miş ad tamlaması
E) Tamlayanı kişi zamiri olan ad tamla-
ması
14. 17.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağla-
söz grubu ötekilerden farklı bir görev- ma grubu tamlayan görevindedir?
dedir?
A) Gök rengi ve gürültüsü hepimizi ürküt-
A) Enli boylu konuşamam müştü.
Ben küçük sohbetlere alıştım B) Caddenin sağı da solu da park alanı
12.
B) En sevdiğim karate filmi kabul edilmişti.
(I) Bir zamanlar bir psikoloji kitabında
Tek kollu kahramanımızdı vang yu C) Ne öğretmen ne de muhtarın uyarıları
okuduğum bir bölüm vardı. (II) Haya-
C) Kolu kısa gömlekler giyemezdim fayda etti.
tın ve getirilerinin kıymetini anlamak için
tavsiye edilen bir metot vardı içinde. (III) Kızardı babam bana D) Babamın amcaları da dayıları da hâlâ
Deniyordu ki: "Hayatın sizin için çekilmez hayattaydı.
D) Çiçeği kurumuş ağaçları
hale geldiğini düşündüğünüzde kendinize E) Aralığın ya başında ya da sonunda
Çocuklarını arayan annelere benzettim
10 dakika ayırın.” (IV) Bu cümleyi ilk oku- size gelecektik.
duğumda bir çocuk gibi çarpılmıştım. (V) E) Artık kısa pantolonlu çocukları
Yazarın doğrularından bile kuşkulanmaya Gençlik parkına götürmüyorlar
başlamıştım. 18.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il- (I) Tandoğan’da şimdi üzerinde öğrenci
gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- yurdu binasının yükseldiği orduevine ait bir
lenemez? 15. açık hava sineması vardı. (II) Geniş perde-
li, güzel, büyük bir sinemaydı. (III) Yazıları-
A) I. cümlede, belirtisiz ad tamlaması var- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamla-
ma konu olan pek çok yönetmenin filmleri-
dır. yanı niteleme sıfatı olan bir sıfat tamla-
ni o sinemada seyrettim. (IV) O sinemanın
B) II. cümlede, bağlama grubu tamlayan ması vardır?
hemen yanı başında bir de kışlığı vardı.
görevindedir. A) Bu şehirde otopark sorunu yok. (V) Ankara’nın sıcak iklime alışmış insan-
C) III. cümlede, fiilimsi grubu zaman zarfı B) Birkaç gün Antalya çevresinde kaldık. ları canından bezdiren soğuk günlerinde
görevindir. C) Birçok Sokak, baştanbaşa harap ol- en maceralı, en heyecanlı filmleri, onun
D) IV. cümlede, edat grubu sıfat görevin- muştu. perdesi önünde seyrettiğimi söyleyebilirim.
dedir. D) Arabalar, yüksek binaların çatısına çı- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) V. cümlede, belirtili ad tamlaması var- kıyor. hangisinde birleşik sıfat grubu vardır?
dır. E) Bazı aylarda şehrin nüfusu çok düşer. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. B 17. C 16. C 15. D 14. A 13. E 12. D 11. D 10. E 9. A 8. B 7. B 6. C 5. D 4. A 3. B 2. E 1. D Cevaplar

Fiilimsi (Eylemsi) Grupları 5. Modül Test 5
1. 4. 7.
(I) Hayatın ritmini yakalamayı umuyorum. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim- Zarf-fiil grupları zarf görevinde olur; cümle-
(II) Gündelik hayatın ritmini burada bula- si grubu cümlenin belirtisiz nesnesidir? nin anlamını zaman, durum gibi yönlerden
bileceğimi düşünüyorum. (III) Görmekten A) Alınmadık, bakılmadık, okunmadık bir tamamlar.
vazgeçtiğimiz sahneleri arıyorum. (IV) So- kitap bırakmayacağız. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil
kağın hikâyelerini anlatacağım okuyucu- grubu, ötekilerden farklı türde bir zarftır?
B) Okuyucunun beğendiği her kitabın, az
ma. (V) Gelecek günlerden topladığım ne
veya çok, bir değeri vardır. A) Sokaktaki insanlara bakarak konuşu-
varsa onu vereceğim kitap okurlarıma.
C) 2010 yılının son şiir kitaplarından birini yordu.
zevkle okumaya çalışıyordum. B) Derginin baskı işi bitince küçük bir lo-
hangisinde fiilimsi grubu yoktur?
D) Yetmiş yıl önce yazılıp Türk şiirindeki kantaya gittik.
ömrünü tamamlayan bir şiirdir bu. C) Saz çalan genç, dudaklarını kıpırdat-
E) Eskişehir günlerinden bahsederken madan duruyordu.
her zaman olduğu gibi duygulanıyor. D) Ellerimizle kopardığımız meyveleri
soymaksızın yiyorduk.
E) Çocuğuna sımsıkı sarılıp onu arabaya
2. bindirdi.
(I) Yaşadığımız bütün sıkıntıların zama-
nının ruhunu kavrayamamaktan kaynak-
landığını düşünüyorum. (II) Zamanın ruhu
kavranmadan ortaya atılacak her teori 5.
yarım, her nasihat didaktik olur diye düşü- 8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim-
nüyorum. (III) Zamanın ruhu kavranmadı- I. Ağlama, gözleri kızarmış çocuk
si grubu yüklemin bildirdiği eylemin ge-
ğında gençler boş isyanların, yaşlılar tü- II. Ağlayana kimse boyun eğmez
rekçesini açıklamaktadır?
keten şikâyetlerin içinde kalır. (IV) Geçmiş
A) İnsanlık tarihinin yollarını adımlayarak III. Aklından korkuyu, gözünden yaşı sil
zaman mütefekkirlerini günümüze taşıyan
birbirimizi tanıyabiliriz. IV. Duyurmadan hasretini git bildik uzak-
damar onların başarılarıdır. (V) Bu başarıyı
lara
çözümlemek, yeni başarılar kazanmamızı B) Tarihi bilmediğimizden bugünün kar-
sağlar. maşık olaylarının içinden çıkamıyoruz. V. Özleyip buraları gelmeyi düşünme sa-
kın
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Edebiyatın amacı, bir eseri onu payla-
Yukarıdaki dizelerin hangisinde fiilimsi
hangisinde birden çok isim-fiil grubu şanla yeniden oluşturmak olmalıdır.
grubu yoktur?
vardır? D) Gerçeğin insanı kucaklayış biçimi her
birimizde biriciktir, diyebilirim. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Fısıltılarla okuduğumuz kitapları, hay-
kırarak okuduklarımızdan daha çok
beğeniriz.
3. 9.
Fiilimsi grupları yan cümlecik oluşturur. I. Benim şehrimde yalnızlık çok farklı ya-
şanıyor
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir-
II. Şimdi resmini tozlaşmış sokak lamba-
den çok yan cümlecik vardır?
larında
A) İyiyi anlatmak için iyi anlatmayı bilmek 6. III. Ağlayan hatıraların sana haykırışında
gerekir.
Bizi kimsenin bilmediği bu adada, bir arayı- IV. Beni terk ettiğin mevsimin aylarında
B) Sorularımıza cevap verme konusunda şa umutsuzca sürüklemesi, ardından bize V. Güneşin acımasız kızıllığında arıyo-
özgürsünüz. haber vermeden adadan uzaklaşması ro- rum
C) Kadınların giyim kuşamı gündemimizi manımıza macera katması için yeterli değil Yukarıdaki şiirde numaralanmış dizele-
hep işgal etti. midir? rin hangilerinde fiilimsi grubu yoktur?
D) Benim düşüncemle okuyucunun yü- Bu cümlede kaç fiilimsi grubu vardır? A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
zeysel bakışı birbirine karışmasın.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D) III. ve IV. E) IV. ve V.
E) Her yazara aynı soruyu sormak istiyo-
rum: “Neden yazıyorsunuz?”

Fiilimsi (Eylemsi) Grupları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil 1896 yılında çarın tahta çıkması münase- Bir şarkı, uzun deve yürüyüşlerini, Anadolu
grubu yoktur? betiyle yapılan merasime babam da ga- akşamlarını, ayrılıkları ve leyleklerin gidişi-
A) Buradan ayrılışınız herkesi üzdü. zeteci sıfatıyla davet edilmişti. Merasime ni andıran bir şarkı; dudaklarda çözülür,
katılan babam, oradan dönüşü sırasında düğümlenir; düğümlenir çözülür.
B) İlkyaz gecelerini düşünmeye vaktimiz
bir projeksiyon makinesiyle bir sürü resim Bu cümlede kaç fiilimsi grubu vardır?
yok.
almıştı.
C) Birbirimizden uzaklaşmak zorunday- A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisi
dık.
yoktur?
D) Çocuklarıyla karşılaşmayı ummuyor-
A) İsim-fiil grubu 17.
du.
B) Sıfat tamlaması biçiminde olan fiilimsi İskenderiye’ye, Nis’e, Rodos’a ve Kıbrıs’a
E) Çakmak arabada kalmıştı, ateş yaka-
gurubu
madık. un, kereste ve meyva götüren büyük gemiler,
C) Zarf-fiil grubu
I
D) Edat öbeği
şimdi, kumsalın üstünde oynayan çocuklar gibi
E) İsim tamlaması
II
küçülmüşler; yelkensiz uzun direkleriyle bir
14. çiftlik avlusuna bırakılmış çıplak dingilli

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fi- III
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilim- il grubu yoktur? muhacir arabaları gibi sakin ve düşünceli,
si grubu bir sıfat tamlamasından oluş- burunları ufka uzanmış, uzaktan, ta uzaklardan
A) Kapıdan içeriye girdiğimizde buranın
mamıştır?
eski bir han olduğunu anlıyoruz. IV V
A) Kimse farkında değildi olup biten olay-
B) Yanımıza gündelik kullanımda işimize gelecek bir şey, bir ses, bir koku bekliyorlardı.
ların.
yarayacak bavulumuzu almıştık. Yukarıdaki numaralanmış sözlerden
B) Çağrışımların birbirini kovaladığı bir
C) Başta söyleyeceğimi sona bırakıp baş- hangisi sıfat-fiil grubu değildir?
yokuştaydım.
ka bir konuya geçtim.
C) Okunmamış mektupları derginin arası-
D) Rüzgârın sürükleye sürükleye getirdiği
na koydum.
çalıları ateşe attık.
D) Arabamızın homurdanmasına bakılır-
E) Bahçenin içinde gezinerek su dağıtan 18.
sa yolda kalacaktık.
çocuklar vardı. Bazı sıfat-fiil grupları, adlaşmış sıfat biçi-
E) Yenilmez bir pehlivan gibi konuşuyor-
minde olur.
du yaşlı güreşçi.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tür
15.
bir sıfat-fiil grubu vardır?
Yağmur kesilir kesilmez oyuncular çim sa-
haya indi. A) Anadoluyu cephelere boşaltan uzun
harp seneleri Antalya’yı kötürüm bir
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fi-
12. adama benzetmişti.
il grubu, bu cümledekiyle aynı türden
(I) Babamın sevdiği türkü “Demirciler de- bir zarftır? B) Fırlak kaldırımlarıyla kıyıdan basamak
mir döver...” idi. (II) Ara sıra dalarak bu tür- basamak yükselen şehir artık deniz-
A) Mermer kırıklarını almaya gittiğimizde den kaçıyor.
küyü söylediğini hatırlarım. (III) Kendi elle- çoğu zaman Atatürk’ü görürdük.
riyle oluşturduğu bahçesini çok severdi. C) Her gün biraz daha içeriye, gürültülü
B) “O bizim arkadaşımızdı.” diyerek hıçkı- bir su akışı ile çınar diplerini serinleten
(IV) Ağaçlar altında yere serilmiş kilimlere
ra hıçkıra ağlamıştı büyükler. şarampole doğru uzanıyordu.
uzanarak yer sofrasında yemek yer. (V)
Yemek sonrasında sırtüstü yatar, tabiata C) Ötede beride yem arayan serçe küme- D) İki kenarı sarnıçlar ve hanlarla nokta-
terk ederdi kendini. ciklerini ürkütmeden yürüyorduk. lanmış uzun, ıssız, tozlu Anadolu yol-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin D) Anadolu şehirleri büyüdükçe Anadolu ları, sahibini bekliyordu.
hangisinde fiilimsi grubu yoktur? yanları küçülüyor, farklılaşıyordu. E) Antalya’yı görmeyenler, şehrin tarihte
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Elindeki babadan kalma sazı şaklat- bir gün bile üzülmediğini, yas tutmadı-
madan sakin sakin çalıyordu. ğını sanıyordu.
18. E 17. D 16. B 15. A 14. B 13. C 12. E 11. D 10. E 9. B 8. C 7. B 6. E 5. B 4. A 3. A 2. E 1. D Cevaplar

Fiilimsi (Eylemsi) Grupları 5. Modül Test 6
1. 4. 7.
Kentin üstünde bir bulut sesi uğultulu En güzel çiçekler dünyada açar (I) Peyami Safa'dan pek hoşlanmadığı
Kimsesiz yollarda uzun günde Dünyada verir ağaçlar en güzel meyvelerini açıktı. (II) “Hayal mahsulü insanlar yazmış,
kendi fikirlerini, hissiyatını onlara söylet-
Yaralı insanlar iniyor gölgelere Dünyada doğar hayatın meyvesi çocuklar
miştir.” diyordu. (III) Benim Peyami Safa
"Sokaklarda yalnızlık kaldı" Güçlüğün karşısında çaba sevmeme, hele Bir Tereddüdün Romanı
Güz soğuğunda beyaz bir ışıkta Ölümün karşısında dirilik hayranlığıma şaşıp kalıyordu. (IV) “Sade-
Sürüyorum yüreğimi ellerimde Dün var olduysa bugün de var olacak ce Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, o hususî
hayat romanıdır.” iddiasında ısrar ediyor-
Yitik günün belleği Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
du. (V) Onunla tartışmayı doğru bulmadım.
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
yoktur? A) Tamlayanı üstünlük zarfı ile belirtilmiş
hangilerinde fiilimsi grubu yoktur?
A) Belirtili ad tamlaması sıfat tamlaması
A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV.
B) Başında belgisiz sıfat bulunan belirti- B) Niteleme sıfatı görevinde olan belirtili
siz ad tamlaması ad tamlaması D) III. ve V. E) IV. ve V.
C) Tamlayanı niteleme sıfatı olan sıfat C) Fiilimsi grubu

tamlaması D) Tamlayan görevindeki türemiş ad
D) Fiilimsi grubu E) Bağlaçla vurgulanmış zaman zarfı
E) Tamlayanı bir sıfatla nitelenmiş belirtili
ad tamlaması 5.
Ey savrulmuş yaşamlar
Eli boş bir güz dolanır ortada 8.
Tam anımsayamadığımız günler Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
2. Sokaklarda insanlar zarf-fiil grubu ötekilerden farklı görevde
Kimsenin açmadığı kapılar Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi bir zarf grubudur?
Gözyaşsız gözler karanlıkta, sessiz gölgeler yoktur? A) Kar yağışı durunca yol temizliği başladı.
Suyunu içmek için öldürdüler seni A) Ünlem grubu B) Sıfat-fiil grubu B) Karayolları araçları yolları tuzlarken iki
Ekmeğini yemek için C) Birleşik sıfat grubu D) Zarf-fiil grubu araç devrildi.
Anaların yasları kapıları çalıyordu C) Kimsesiz bir yaşlı, parkta buz kesilerek
E) Sıfat tamlaması
Çığlıklar geçiyordu sokakları baştanbaşa ölmüştü.
Bu dizelerde kaç fiilimsi grubu vardır? 6. D) Karlar erimeye başlayınca küçük sel
baskınları olur.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 (I) Eczacı Rifat Bey'i Moda'da, çay bahçe-
sinde tanımıştım. (II) Annemin son döne- E) Çocuklar kardan adam yaparken bü-
miydi; uçsuz bucaksız içe kapanış, sözcük- yükler yakacak derdine düşmüşlerdi.
lerin birer ikişer suskuya evrilmesi, git git
her şeyden uzaklaşmak… (III) “Dostlukların
3. Son Günü”ndeki “Söyle Kalbim” o dönemin
Mehmet Yüzbaşı ile karşılaşmışlardı. Ona öyküsüdür. (IV) Rifat Bey, çay bahçesinde
üç askerin mektubunu vermişlerdi. Yüz- annemle otururken yanımıza gelmiş, ken-
başı, cebinden çıkardığı bir mendili verdi dini tanıtmıştı: (V) Edebiyat tutkunuydu; ro-
onlara. Kadın, mendili koklayıp koklayıp manlardan konuşmayı çok seviyordu. 9.
heybesine koydu. Yusuf’un gömleği gibiydi
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili Çalıkuşu, üslup derdine düşülmeden yazıl-
o mendil.
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- mış. Eserin hareketli olmasına fazla itina
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi nemez? edilmiş. Derin olmaktan ziyade lâtif bir ro-
yoktur? mandır bu. Eksik kalmış tasvir ve tahlilleri
A) I. cümlede unvan grubu vardır.
A) Unvan grubu bile etkileyicidir.
B) II. cümlede farklı tür fiilimsilerin bulun-
B) Sayı grubu duğu fiilimsi grupları vardır. Bu dizelerde kaç fiilimsi grubu vardır?
C) Tekrar grubu C) III. cümlede özel isim grubu vardır. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
D) Sıfat-fiil grubu D) IV. cümlede zarf-fiil grubu kullanılmıştır.
E) İsim-fiil grubu E) V. cümlede isim-fiil grubuna yer verilmiştir.

Fiilimsi (Eylemsi) Grupları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı Sorma sevincimi
isim-fiil grubu vardır? çizili söz grubu fiilimsi grubu değildir? Şarkı söylüyorum tramvay sahanlığında
A) Yıkılası dağlar geçit vermiyor ki yâre A) İzmir'in en güzel yanı, bir saat araba Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
varayım. yolculuğu sonrası Foça, Çeşme gibi den hangisi doğru değildir?
B) Ağaç büyütmek, biraz da çocuk büyüt- unutulmayacak tatil beldelerinden bi-
A) Fiilimsi grubu vardır.
meye benzer. rinde olmaktır.
B) Belirtisiz ad tamlamasına yer verilmiştir.
C) Bazı yazarların adını anmadan onları B) Biz çocukken her pazar arabaya atla-
yıp bir tatil kasabasından diğerine gi- C) Emir kipinde çekimlenmiş fiil kullanıl-
kötüce eleştirmişti.
derdik. mıştır.
D) Maraş’a vardığında bir sorunla karşıla-
C) Kışın da Manisa’nın Spil Dağı'na kar D) Haber kipi vardır.
şırsa bizi arayacak.
görmeye gittiğimizi hatırlıyorum. E) Fiilden türemiş bir isim iyelik eki almıştır.
E) Olmayacak işlere karışmış ve zor du-
rumda kalmıştı. D) Babam ve annemle beraber Narlıde-
re'ye gider, seraları gezer, deniz kıyı-
sında fotoğraf çekerdik. 17.
E) İzmir’de gezilmemiş bir yer bırakma- Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim-fiil
mak için, bu yıl bir gezi grubuyla anlaş- grubu vardır?
11. tım.
A) Simitçi bir çocuk Kordonboyu'nda
I. Çekirdekleri ikişer ikişer ekiyordu.
(Tekrar grubu) Oyuncaklar mı kurar nedir usunda
II. Beş arkadaş, on yıldır bu fabrikada ça- B) Simitleri bir dağıtır bir sıralar
14.
lışıyor. (Sayı grubu) Gözlerinde en yabancıl parıltılar
(I) O parka, oğlum henüz Zürih'e taşın-
III. Ahmet Öğretmen, salı günleri okula C) Dalgaları kucaklayıp yüzmek
madan gitmiştik. (II) Zürih'e taşındıktan
uğramıyor. ( Unvan grubu)
sonra ise yaz boyunca birkaç kez gittik. Gelir içimden adalara tek başına geç-
IV. Ayağı kırık bir at kapının önünde bekli-
(III) Annem de o unutulmaz bahçeleri bili- mek
yordu. (Birleşik sıfat grubu)
yordu. (IV) Zürih’e geldi, onu bir kez daha D) Kordonboyu'nda simitçi bir çocuk
V. Arabanın gelmesini beklerken yanın- götürdüm. (V) Kentler, gezilecek parklarla
daki romanı okuyor. (Sıfat-fiil grubu) Birden bir şakırtı bir çığlık
güzeldir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin E) Gördüğü gemi düşleri martı düşleri
hangisinde ayraç içindeki söz grubu Sonra depremlerde sevecen ölmüşleri
hangisinde fiilimsi grubu yoktur?
yoktur?
18.
Bir şey var aramızda
Senin bakışından belli
15.
Benim yanan yüzümden
Bakıyorum üstüme başıma
12. Dalıveriyoruz arada bir
Geçerken vitrinlerin önünden
(I) Yeni bir tatil öncesinde kendini şaşkına
İkimiz de aynı şeyi düşünüyoruz belli
dönmüş bulur musun? (II) Gidilecek bir Öyle bir beğeniyorum ki kendimi
sürü yer var, yapılacak çok gezi var. (III) Gülüşerek başlıyoruz söze
Sokakta yürüyüşüm de değişti
Sosyal medya çıkalı benim gidilecek yer- Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
Selam verişim de
lerim arttı. (IV) Kendim için ölmeden önce den hangisi söylenemez?
görülecekler yerler listesi hazırladım. (V) A) Bir zamir grubunda tamlanan isim-fiil-
yoktur?
Benim listem uzadıkça uzuyor; tatil plan- dir.
lamak gittikçe zorlaşıyor, zira her yere git- A) İyelik eki almış adlar
B) Sürerlik fiili kullanılmıştır.
mek istiyorum. B) Zarf-fiil grubu
C) Sıfat-fiil grubu kullanılmıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Belirtili ad tamlaması
hangisinde en çok fiilimsi grubu vardır? D) Zarf-fiil, cümlenin anlamını durum ba-
D) İsim-fiil grubu kımından tamamlamaktadır.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Sıfat-fiil grubu E) Sayı sıfatına iyelik eki eklenmiştir.
18. B 17. C 16. A 15. E 14. D 13. D 12. E 11. E 10. B 9. C 8. C 7. C 6. B 5. D 4. C 3. E 2. B 1. D Cevaplar

Sayı - Unvan Edat - Bağlaç - Ünlem Grupları 5. Modül Test 7
1. 4. 7.
Rüya gibi bir yazdı, yarattın hevesinle Hem uzun hem boş konuştu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tekrar
Her anını, her rengini, her şiirini hazdan
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağla- grubu ötekilerden farklı bir görevdedir?
Hâlâ doludur bahçeler en tatlı sesinle
ma grubu bu cümledeki göreviyle kul- A) Eski eylülleri sık sık hatırlarım nedense.
Bir gün, bir uzak hatıra özlersen o yazdan
lanılmıştır? B) Bütün sarı yaprakları eylülde düşer bir bir.
Körfezdeki dalgın suya bir bak, göreceksin
Bu dizeleri oluşturan söz grupları için A) Zengin veya rütbesi yüksek bir koca C) Mevsim mevsim yaşarım yılları bir
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? arıyordu. ömürdür.
B) Küçük ama temiz bir şehirde yaşamak D) Yağmur yağıyordu İstanbul’da sinsi
A) Niteleme sıfat görevinde olan edat
isterim. sinsi.
grubu vardır.
C) Çantasını ve kitabını otobüste unutmuştu. E) Kubbe kubbe yapılar gördük tarihî şe-
B) “-le/-la (ile)” bağlama grubu oluştur-
muştur. D) Ya Rize ya da Trabzon’a yerleşmek is- hirlerde.
tiyordu.
C) Birden çok sıfat tamlaması vardır.
E) Üzerindeki giysi dar ve oldukça eski 8.
D) “-ki” eki sıfat tamlaması içinde yer al-
görünüyordu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ün-
mıştır.
E) Sayı grubu yoktur. lem, cümleye istek anlamı katmıştır?
A) Ah, bir yağmur yağsa!
5.
2. B) Ey eser sahibini unutan okuyucu!
Kırk yedinci veya bilmem kaçıncı yaşları-
Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat (il- C) Eyvah, anahtarı kapıda unuttum!
nın loş odasından nisan güneşinin yıkadığı
geç) grubu yoktur? D) Aman aman, böyle dostluk başa iş
paydos sokaklarına bakan pencerelerinde
A) Yeniden her gün açarmış kanayan ren- beyhude sevinç ve heyecanlarla bölük pör- açar!
giyle çük türküler mırıldanacaklar. E) Hay Allah’ım, demek ki seni unuttuk!
B) Gece, bülbül ağaran vakte kadar ağ- Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili
larmış olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- 9.
C) Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol nemez?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağla-
D) Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de A) “veya” bağlacı sıra sayı sıfatlarından ma grubu yoktur?
bir kol bir bağlama grubu oluşturmuştur.
A) İster Faruk Nafiz’i ister Orha Seyfi Or-
E) İspanya varlığıyla bu akşam bu güldedir B) “loş” sözcüğü belirtili ad tamlamasının hun’u oku.
arasına girmiş.
B) Gerek Hececileri gerek Meşalecileri iyi
3. C) Yineleme grubu zarf görevindedir. tanıyordu.
(I) Bahçemde minicik bir elma fidanı vardı. D) “beyhude sevinç ve heyecanlarla” sözü C) Hem Fransa hem Almanya’yı iyi gezmişti.
(II) Erik gibi bir elma vermişti bize. (III) Hiç- hem bağlama hem edat grubudur.
D) Gerçekleri bildiği gibi anlatmaya ya-
birimizin görmediği bir yıldız gibi bir elma. E) Yüklem yansıma köklü bir fiildir. naşmıyor.
(IV) Pırıl pırıl, tutumlu yaşlı iştahları bile çe-
E) Hayal ile gerçek arasındaki farkı bil-
kecek kadar güzel bir elma. (V) Bu sabah
meyecek durumda.
serin ve deli bir rüzgâr onu düşürdü; bizi
elmasız bıraktı. 6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat 10.
grubu, yüklemin bildirdiği eylemin ne- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayı
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
denini açıklamaktadır? grubu, sözcük türü bakımından öteki-
nemez?
lerden farklıdır?
A) I. cümlede edat grubu, özne görevin- A) Arkasında kara bir duman bırakan
trenle gelir, trenle giderdi her gün. A) Cebinde her zaman yüz elli lira bulu-
dedir.
B) Durumu çocuklarına anlatmadığı için nurdu.
B) II. cümlede edat grubu, nesne görevin-
ailesi bile onu suçluyordu. B) Okuldaki ilk numaram, yüz on sekizdi.
dedir.
C) Bir ben vardım birinci mevkide, diğer- C) Okulun kantininde yüz yirmi öğrenci
C) III. cümlede edat grubu, niteleme sıfat
leri halka ayrılan yerlerdeydi. vardı.
görevindedir.
D) Renk renk giysili çocuklar geçinceye D) Yılın üç yüz altmış beş gününde aynı işi
D) IV. cümlede edat grubu, niteleme sıfa-
kadar arabaya durdurdum. yapardı.
tının zarfıdır.
E) Babam, kimi günlerde İsmet Paşa gibi E) Annesinin verdiği yüz on kuruş bile işi-
E) V. cümlede bağlama grubu, niteleme
konuşuyor, geçmişe dalıyordu. ne yaramıştı.
sıfatı görevindedir.

Sayı - Unvan Edat - Bağlaç - Ünlem Grupları
11. 14. 17.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağla- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-le/- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-
ma grubu cümleye “ikisi de” anlamı kat- la (ile)” ötekilerden farklı bir söz grubu lama grubu ötekilerden farklı bir görev-
mıştır? oluşturmuştur? dedir?
A) Mehmet Rauf da Halit Ziya da halk A) Kadıköy’e taşınmasıyla dünyaya bakı- A) Bu havada yağmur da dolu da yağabilir.
gerçeklerinden uzaktı. şı da değişti. B) İncirleri de üzümleri de kızlar sepetlere
B) Ya Tevfik Fikret’i okuyordu ya da Ah- B) Küçük duygularla hareket eden kişileri koydu.
met Haşim’i. sevmezdi. C) Mevsimlik işçiler de biz de çok yorgunduk.
C) Tezinde Konya veya Karaman’ın geliş- C) Memduh Bey’le karısı, Beykoz’a taşın- D) O karlı günde tren de otobüs de yola
mesini anlatmalısın. mak istiyorlardı. çıkmamıştı.
D) O yıllarda kâh Edirne’ye kâh Tekir- D) Savaşın durmasıyla Anadolu köyleri E) Biz de onlar da Bolu Dağı’na gitmek
dağ’a yerleşiyordu. canlanmaya başladı. istiyorduk.
E) Kalın ama iyi ısıtmayan parkesini eve E) Mehmet Rauf’un tiyatroyla ilgili tutumu
bırakıp dışarı çıktı. zamanla değişti.
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat 15.
grubu yoktur? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde unvan
A) Borçlarından dolayı yurt dışına çıka- grubu yoktur?
mamıştı. A) Samim Paşa, uzun süre orduevinde
B) Sabahtan beri burada boşuna oturuyo- yaşamıştı.
ruz. B) Pervin Hanım, zengin olmayan bir ko- 18.
C) Yarın vermek üzere ondan borç para caya varmazdı. I. Ünlülerin ölümünün medyadaki yansı-
aldım. C) Ahmet Öğretmen de o ilkokulda dört maları tam da bu açıdan ibretlik özel-
D) Sabaha doğru üç gemi büyük limana yıl müdürlük yaptı. likler taşıyor.
yaklaştı. D) Mustafa Kemal Paşa, Ankara’nın ha- II. Kimse bana ölenin yakınlarının acısını
E) Öfkeliydi ya da hastalığı yüzüne kötü vasına çabuk alıştı. anlayıp paylaştığını söylemesin!
yansımıştı. III. O tesellisi zor acının özü sevdiğini kay-
E) Gazi’nin kalem müdürü olmak, ona gu-
betmektir: Giden, gelmeyecektir!
rur veriyordu.
IV. Fakat ünlü birinin ölümüne uzaktan
bakıp ağlaşanların derdi çoğu zaman
farklıdır.
13. V. Onlarınki ölüm gerçeğiyle kavgaya tu-
16.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı tuşmaktır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-
çizili söz, ötekilerden farklı bir kelime Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il-
lama grubu belirtisiz nesne görevinde-
grubudur? gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
dir?
lenemez?
A) Kıvrak nağmelerle yüklü bir musiki din- A) Bedri Bey ve Müjgan harp yıllarında
liyorduk. A) I. cümlede “medyadaki” sözcüğü zin-
yoksul düşmüşlerdi.
cirleme ad tamlamasının arasına gir-
B) Klasik bizi o kadar etkilemişti ki başka B) Eleştiriyle denemeleri hepimizi derin- miş bir sıfattır.
müzik dinleyemiyorduk. den etkilemişti.
B) II. cümlede zincirleme ad tamlaması
C) Bazı türküleri bir ozan gibi güzel söylü- C) Defterinde birkaç şiir ve bir iki kısa hikâ- vardır.
yordu. ye vardı.
C) III. cümle, kurallı birleşik sıfat vardır.
D) Ha halk müziği ha klasik müzik diyecek D) Suat, ona İstanbul’dan bir kürk ya da
kadar müzikten habersizdi. D) IV. cümlede sayı grubu vardır.
ceket almıştı.
E) Eğitim görmemesine rağmen önemli E) V. cümlede, edat bir belirtisiz ad tamla-
E) Ne Beyoğlu’nda ne de Fatih’te rahat
bir konuma çıkmıştı. masına eklenmiştir.
edebilirdi.
18. D 17. B 16. D 15. E 14. C 13. D 12. E 11. A 10. B 9. D 8. A 7. E 6. B 5. C 4. E 3. A 2. D 1. B Cevaplar

Sayı - Unvan - Edat - Bağlaç - Ünlem Grupları 5. Modül Test 8
1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat (I) Bir gün oturmuş yazı yazıyordum. (II) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağla-
grubu yoktur? Bir sinek, açık duran penceremden içe- ma grubu yoktur?
A) Ne ağaçlar uzanmış mevsimlerimce ri girdi ve onunla maceramız da böylece A) Romanlarımda güncel konuları ve ta-
başladı. (III) Saçlarıma kolay taransın diye rihî olayları işliyorum.
Ne yıldızlar gerçek, aydınlığım kadar
sürdüğüm kolonyanın kokusundan sarhoş
B) Aşkla kımıldayan küçücük ışıklar uçu- B) Gençliğimde köşe yazarı ya da eleştir-
olmuş gibi etrafımda dönmeye başladı.
şur içimde yön yön men olmayı düşünmüyordum.
(IV) Elimle onu savuşturmaya çabaladım;
Yaşadığımın farkındayım hiç oralı bile olmadı. (V) Makasımı birkaç C) Etkileyici fakat anlatım yönünden prob-
defa salladım, uzaklaştı, fakat bir süre son- lemli bir metni edebî metin saymıyo-
C) Kimine bir çiçektir koklanmak ister
ra gelip tepemde dönmeye başladı: vızz, rum.
Bir bıçak gibi, ruhumu keser
vızz… D) Ne gazeteler ne aktüel dergiler bana iş
D) Sana dost olduğum için vermişlerdi.
Yorgun düştüm belki senin kadar den hangisinde edat grubu yoktur? E) Harçlığımı çıkarmak için bir lokantanın
E) Toprak üzerinde, atmosferler üzerinde A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. mutfağında iş bulmuştum.
Soğuyan gecemin farkındayım
8.
Son iki romanınız medyada da çok ilgiy-
le karşılandı hatta siz bunun size verdiği
5. rahatsızlıktan bahsettiniz bir ara. Popüler
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat olmak yazarı eserinden ayırıyor mu, ne
Sokak kırmızının, mavinin, yeşilin akla ge- dersiniz?
len bütün çeşitleri ile art arda doluverdi. Ya grubu cümlenin anlamını durum bakı-
mından tamamlamaktadır? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
sesler? Cıvıl cıvıl kuş sesleri ve serin rüz-
yoktur?
gârın uğultusu… A) Kalemimi oltayı denize atar gibi hayal
Bu cümleyi oluşturan sözcüklerle ilgili dünyama attım. A) Sayı grubu
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- B) Ay sonuna kadar bütün dosyaları tek B) Bağlama grubu
nemez? tek okumuştum. C) Edat grubu
A) Tamlayan görevindeki adlaşmış sıfat- C) Benden sonra öyküsünü okuyan genci D) Ünlem grubu
lara yer verilmiştir. de tanıyordum. E) Fiilimsi grubu
B) Bağlama grubu vardır. D) Postmodern romanları eleştirdiğim için
C) Edat grubu yoktur. bana kızgındı.
D) “cıvıl cıvıl” yineleme grubu sıfat göre- E) Meyveleri topladığı gibi etraftaki yok-
9.
vindedir. sullara dağıttı.
(I) Enver Paşa gençti. (II) Savaşı harp
E) “Ya”, soru sözcüğü olarak kullanılmıştır. okulunda öğretildiği gibi düşünüyordu. (III)
Sarıkamış dağlarına ne plansız ne ideal-
siz gitmişti. (IV) Onun yanında bulunma-
yan savaş tecrübesiydi. (V) Behey Enver
3. 6. Paşa, sen ne ettin, kendine ve onca vatan
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-le/ evladına?
I. Bu serada sadece biber yetiştiriyoruz.
la(ile)” ötekilerden farklı bir grup oluş- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
II. Bu bir havaalanı kadar büyük tarlaya
turmuştur? olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
ne ekiyorsunuz?
A) Geniş bilgisiyle dikkat çekiyordu. nemez?
III. Düzenli ama verimsiz bir yazar olduğu-
nu söylemişti. B) Eve dostlarıyla arkadaşlarını davet et- A) I. cümlede, unvan grubu vardır.
IV. Akşama doğru gençler kasaba kıyısı mişti. B) II. cümlede, edat grubu fiilin anlamını
turuna çıkarlardı. C) Her aşamayı büyük bir başarıyla geç- tamamlamaktadır.
V. Genç ressamları buluşturmak için uy- mişti. C) III. cümlede, bağlama grubu iki zarfı
gun zaman arıyordu. D) Dosyaları inanılmaz bir titizlikle inceli- bağlamıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden yordu. D) IV. cümlede, bir söz grubu yoktur.
hangisinde edat grubu yoktur? E) Evin önünü kırmızı küçük çiçeklerle E) V. cümlede, ünlem grubuna yer veril-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. süslemişlerdi. miştir.

Sayı - Unvan - Edat - Bağlaç - Ünlem Grupları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ- (I) Sabahleyin Marmara’da ne fırtına vardı Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat
lama grubu sıfat görevinde kullanılmış- ne de rüzgâr. (II) Uslu ve keyif verici bir ha- veya bağlaç grubu yoktur?
tır? vada yol alıyorduk. (III) Vapurumuza hem A) Kedilerden örülmüş bir semte
A) Ülkemizin küçük ama başarılı yayınev- çocuklu kadınları hem yaşlıları bindirmiş-
Ve soğuk bir tuvalde yerini bulamamış
lerini araştırıyordum. lerdi. (IV) Hava birden bozdu ve vapur sal-
renkler gibi
lanmaya başladı. (V) Ha battık ha bataca-
B) Eleştirmenleri ne büyük ne de küçük B) Nereye gidecek ama nereye varacak
ğız derken en kötüsü kadın ve çocukların
gördüğümden onlarla iyi iletişim kura- sanki
çığlıklarıydı.
biliyorum.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin Yoksa bir oyun tadı mı buluyor bunda
C) Eleştirinin yönlendirdiği şair ve yazar-
hangisinde bağlama grubu ad tamlama- C) Vaktinde anlamanın sevinci mi
lar özgünlüklerin yitirebilirler.
sında tamlayan görevindedir? Ya da biraz geç kalmanın o gereksiz
D) Eleştirinin yerleşmediği bir ülkede
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. tedirginliği mi
edebiyat ne oluşur ne de gelişir.
D) Hepsi de beni buluyorlar, hepsi de bir
E) Türkiye’de eleştiri, yazarlar tarafından
yağmur uysallığında
çok okunuyor ama az dikkate alınıyor.
Gördüm suyunki yumuşak, gördüm
ağacınki katı
14.
11. E) Bütün o zehir gibiliği soğumuş şeylerin
Annesi için yazdığı şiirleri hatıra defteri
Yalnız sana yazıyorum bu şiiri arasında saklamıştı. Anlıyorum bir aşk akımıdır dolanıyor
I üstümde
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu
İstersen bir şiir gibi okuma cümledeki altı çizili söz grubuyla aynı
II türden bir söz grubu vardır?
Çünkü her yıl yeniden yazacağım onu A) Bir daha dönmek üzere gidebilirsin.
III B) Başarılıydı ama başarısını anlatamı-
yordu.
Soğuklar başlayınca havalanıp
C) Sizi bu odadan almak durumundayım.
Millerce yol kat ettikten sonra
D) Bu antolojide onu şiirlerine de yer ve- 17.
IV
receğiz. (I) Gereksiz konular üzerine harıl harıl
Güneyi tadan bir kuşun sevinciyle
E) Yakınları onu arayıp evlerinde davet tartışıyoruz. (II) Hem de üzüntücü veri-
V etmişlerdi. ci konularda bir yığın yaldızlı lafı ortalığa
Yukarıdaki altı çizili yerlerden hangisin- saçarak... (III) Oysa gözlerimizin neşey-
de edat grubu yoktur? le parlamaya olduğu kadar gözyaşlarıyla
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. arınmaya da ihtiyacı var. (IV) Hüzünse, hü-
zün ya da acıysa acı, hangisini işleyecek-
sek ona uygun davranmak durumundayız.
12. 15. (V) Bütün bunları laf kalabalığıyla boğuntu-
Görevlerini sessiz sedasız, sorgusuz su- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağla- ya getirmeden ve abartmadan yapmak bu
alsiz yerine getiren iyi kalpli sıradanların ma grubu yoktur? kadar zor mu?
gölgesinde, tek tük de olsa görevini yap- Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
A) Dergimiz ya iki yüz ya iki yüz dört say-
mayanların da olduğunu, olabildiğini gös- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
fadan oluşuyor.
terdiği için ona teşekkür ediyorum. nemez?
B) Hem geniş hem güzel bir çalışma ofisi
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi A) I. cümlede yineleme grubu vardır.
arıyorlardı.
yoktur?
C) Kapının açılması ile içeriye sessizlik B) II. cümle, bir zarf-fiil grubundan oluş-
A) İkileme muştur.
hâkim oldu.
B) Birleşik sıfat grubu C) III. cümlede edat grubu vardır.
D) Yayınevi sahibi romanımı ne uzun ne
C) Bağlama grubu de kısa bulmuştu. D) IV. cümlede bağlama grubu yoktur.
D) Edat grubu E) Bölük komutanımız, ya subay ya da E) V. cümlede, birden çok fiilimsi grubu
E) Sayı grubu başkomiser çocuğuydu. vardır.
17. D 16. E 15. C 14. A 13. E 12. E 11. C 10. A 9. D 8. D 7. E 6. B 5. A 4. A 3. C 2. C 1. E Cevaplar

Cümlenin Ögeleri 5. Modül Test 9
1. 4. 7.
Herkesin kendisine danışmak için fırsat Batı düşüncesi ve yaşam tarzı, bütün halk- I. Günlük olayları işlemeyi reddeden ro-
kolladığı önemli bir psikologdu. ların zihnine egemen olmaya başladığın- mancılardandı.
Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin dan beri bize bir noktayı ısrarla unutturma- II. Düşselliği öne çıkaran sanatın özü ya-
hangisinde doğru verilmiştir? ya çalışıyor. landır.
Bu cümlenin öznesi, aşağıdakilerin III. İnsanların dertleri edebî eserde kendi-
A) Özne, yüklem
hangisinde doğru verilmiştir? sine yer bulmalıdır.
B) Yüklem
A) Batı IV. Sorunlara çözümler önermek, sanatçı-
C) Özne, nesne, yüklem nın işi değildir.
B) Batı düşüncesi
D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem V. Mutlu olduğu bilinen birçok sanatçı,
C) Batı düşüncesi ve yaşam tarzı mutsuzluğu anlatır.
E) Özne, zarf tümleci, yüklem
D) bize Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
E) bir noktayı hangileri öge sayısı ve sıralaması bakı-
mından birbirine benzemektedir?
5.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
Bazılarımızın anlamsız bulduğu trafik ku- 8.
lem yanlış gösterilmiştir?
ralları, dünyanın her yanındaki insanların Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ögeleri-
uymak zorunda olduğu, uluslararası birer A) Mizah duygumun zayıflığından söz
ne doğru ayrılmıştır?
kanundur. ediyorlar.
B) Merdivenlerden inip otoparkın bulun- A) Özdenören,/ aşkı ve kadını /çağdaş
Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
duğu yere yürüdüm. düşünce doğrultusunda/ ele alan bir
hangisinde doğru verilmiştir?
öykücüdür.
C) Yaz mevsiminin de kendine göre bir
A) Özne, yüklem B) Aşk,/ hayat algımıza ait tüm renklerin,
güzelliği var.
B) Nesne, yüklem tüm biçimlerin, tüm bakışların/ bir yan-
D) Çınar yapraklarının dallarda kalması
C) Özne, dolaylı tümleç, yüklem sımasıdır.
bir mucize gibiydi.
D) Özne, nesne, yüklem C) Genç yazarların hayatın ayrıntılarını/
E) Gözlerimi kapatınca çocukluğumla
E) Özne, zarf tümleci, yüklem iyi anlatmasını sağlayan/ aşktır.
göz göze gelmiştim.
D) Aşk, /zamanın değişmesiyle/ anlam
kaymasına en çok uğrayan kavramdır.
E) Pek çok divan şiirinin konusu,/ beşeri
aşkla iç içe geçen ilahî aşktır.
6.
Edebiyatımızda üzerinde en az konuşulan,
üzerinde en az düşünce üretilen edebî tür 9.
öyküdür. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru
3.
Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerin özneyi buldurmaya yönelik değildir?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru-
nun cevabı özne de yüklem de değildir? A) Hangi ülkeler, bu sergiye temsilci gön-
A) öyküdür. derecek?
A) Benim çizdiğim grafiği beğendiniz mi?
B) edebî tür öyküdür. B) Serginizin daha önceki masraflarını
B) Modayla ilgili eleştirinizi hangi dergiye
C) en az düşünce üretilen edebî tür öykü- karşılayan kimdi?
gönderdiniz?
dür. C) Nere, sergimiz için daha uygundur?
C) Yazılarınızı kim düzeltiyor?
D) üzerinde en az düşünce üretilen edebî D) Serginizin bu kadar çok ilgi görmesini
D) Sinemacılığa sizi ne yönlendirdi?
tür öyküdür. ne sağladı?
E) Diksiyon kursuna gitmek isteyen han-
E) üzerinde en az konuşulan, üzerinde en E) Serginin ilk gününde sizi kimler tebrik
ginizdi?
az düşünce üretilen edebî tür öyküdür. etti?

Cümlenin Ögeleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne
bir belgisiz zamirdir? açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir? vurgulanmıştır?
A) Burası, daha önce opera için düşünül- A) Tuğrul, yazı işlerinin yeni müdürü, gö- A) Bütün kıyıların ışıkları o kış akşamında
müştü. revine büyük bir hırsla başladı. solgundu.
B) Bu, onuna ait olduğunu bildiğim ilk hat B) Köylüleri, kasabaya süt ve yoğurt ye- B) O gün annem, uçsuz bucaksız denizi
yazısıdır. tiştiren o zavallı insanları, sömürüyor- bile görmüyordu.
C) Birileri, onun toplumun karşısına çık- lardı. C) Balıkçıyı, bir şafak vaktinde, kötü bir
masını istemedi. C) Kasaba belediyesinde, o köhne yapı- haber hayattan kopardı.
D) Hiçbir hat ustası, yaptığı işin sadece da, üç beş memur çalışıyordu. D) Kaymakam, üniversiteden yeni mezun
ticari olmasını istemez. D) 29 Ekim’de, Cumhuriyet’in kuruluş gü- bir öğretmeni bize gönderdi.
E) Biz de Süleymaniye Kütüphanesi’nde- nünde, küçük bir tören yapıldı. E) Güneş doğmadan biz, o hırçın denizin
ki törene katıldık. E) Ahmet Bey’i, kasabanın eski belediye tenha kıyılarında oluruz.
başkanını, sadece ben karşıladım.
17.
(I) Her kentin kendine özgü bir rengi vardır.
14. (II) Akdeniz kentleri, ışığın sarısıyla ma-
11. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı vinin turkuazı arasında kalır. (III) Endülüs
özne veya belirtisiz nesne değildir? kırmızıya, kuzeyin kentleri de buz rengiyle
(I) Sinemanın dili ile şiirin dili farklıdır. (II)
A) Sait Faik mi büyük öykücü diye tanıtıl- koyu yeşile boyanır. (IV) Ürkütücü bir renk
Şiirin dili sözcük, imge iken, sinemanın dili
dı? olan siyah ise, Orta Avrupa’daki bir kenti
görüntüdür. (III) Biri görüntüyle hayatiyet
(Prag’ı) örter. (V) Siyah, burada gizemli ve
kazanırken diğeri sözün gücüyle vardır. B) II. Yeni şairlerinde üslup mu daha çok
büyülü bir atmosfer yaratarak kentin bir
(IV) Bu nedenle “sinemada şiir” kavramın- önemli?
lego gibi duran yapılarının arasına, yansı-
dan söz eden sinemacılar yanılıyorlar. (V) C) Öğretmeniniz törende sadece şiir mi malarla dolu sokaklarına karışır.
Bu yüzden ileri sürdükleri her fikir, yeni bir okutacak?
tartışmaya kapı aralıyor. Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
D) Şiir yazarken en çok neye önem veri- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden yorsunuz? nemez?
hangisinin yüklemi, bir söz öbeğinden
E) Gelecek ay yeni bir program mı başla- A) I. cümle, özne ve yüklemden oluşmuştur.
oluşmuştur?
tıyorsunuz? B) II. cümlede özne, belirtisiz ad tamla-
masıdır.
C) III. cümlede yüklem ortaktır.
15.
D) IV. cümlede, ara söz vardır.
O yıllarda, Anadolu’da, gençlerin dilindeki
E) V. cümlede, özne yoktur.
şarkıyı susturan savaş vardı.
Bu cümledeki altı çizili öge, aşağıdaki
12. 18.
cümlelerin hangisinde yoktur?
İçinde bulunduğumuz yüzyıla sinema sa- (I) Tiyatro sanatı, dünyaya açılmış, başlı
natı damgasını vurdu. A) Şair kendi sesini ortaya koyarken bir- başına bir penceredir. (II) Aktör ve aktris-
takım sözcüklere ihtiyaç duyar. ler, o pencerenin ışıklarıdır. (III) Sahnede
Bu cümlenin öznesi ve yüklemi aşağı-
dakilerden hangisinde doğru verilmiş- B) Ses, şiiri diğer türlerden ayırt edici en değişik hayatları ve kişilikleri elbise edinir-
tir? temel ve en önemli unsurdur. ler bedenlerine. (IV) Zamanlarının önemli
C) “Aydınlanmak ve aydınlatmak için ma- bir bölümünü başkaları için yaşarlar. (V)
A) sinema - vurdu.
ğarana dön” çağrısına kulak veren bir Onların ölümü bizlerden birilerinin ölümü
B) sinema sanatı - damgasını vurdu. şairdir o. gibidir, diyorum.
C) sanatı damgasını - vurdu. D) Benden uzak olsun böylesine ağır bir Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
D) bulunduğumuz yüzyıla sinema sanatı - yürüyüşten sonra gelen mutluluk. hangileri öge sayısı ve sıralaması bakı-
damgasını vurdu. mından birbirine benzemektedir?
E) Masa başında kendimi “böyle anlat-
E) Yüzyıla - sinema sanatı damgasını mazsam olmaz” derken hiç yakalaya- A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
vurdu. madım. D) II. ve IV. E) IV. ve V.
18. A 17. E 16. C 15. E 14. D 13. A 12. B 11. E 10. C 9. B 8. E 7. D 6. A 5. D 4. C 3. B 2. A 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Yörenin arazi yapısı dev kanyonların, ma- I. Umudunu tüketecek bir tehlike yoktu. “Sonbaharda Sarhoş Bir Kasaba” adlı ki-
ğaraların, dolinlerin ve çöküntülerin oluş- II. Başarısıyla, okulda aranan kişi olmayı tap, kent ile kasaba arasında büyütülen
masını sağlıyor. başarmıştı. hayallerin, umutların, tutkuların art arta tü-
III. Düzenli çalıştığından, en zor dersleri kenişinin öyküsünü anlatıyor.
Bu cümlenin öge sıralaması, aşağıdaki-
lerin hangisinde doğru verilmiştir? bile geçmişti. Bu cümlede özne ve yüklemle birlikte,
aşağıdaki hangi öge veya ögeler vardır?
A) Özne, belirtili nesne, yüklem IV. Kendi çabasıyla ürettiği birkaç küçük
heykelcik göndermişti. A) Belirtisiz nesne
B) Özne, belirtisiz nesne, yüklem
V. Arkadaşları, öğle aralarında atölyenin B) Dolaylı tümleç, belirtili nesne
C) Belirtisiz nesne, belirtili nesne, yüklem arkasında buluşuyorlardı. C) Dolaylı tümleç, zarf tümleci, belirtili
D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden nesne
E) Belirtili nesne, yüklem hangileri öge sayısı ve sıralaması bakı-
D) Zarf tümleci, belirtisiz nesne
mından birbirine benzemektedir?
E) Belirtili nesne
Dün Fırtına Vadisi’nde başlayan çevre mü-
cadelemiz, bugün Türkiye’nin dört bir ya-
2.
nında sürüyor.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögeleri- Bu cümlenin öge sıralaması, aşağıdaki-
ne yanlış ayrılmıştır? lerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Okurlarına okuma hazzı verebilen 5. A) Özne, belirtili nesne, yüklem
bahtiyar yazarlardan biri de/ Refik Ha- B) Özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç, yük-
Aşağıdaki sorulardan hangisi, zarf tüm-
lid’dir. lem
lecini buldurmaya yönelik değildir?
B) Refik Halid’i okumadan/ Türkçenin ta- C) Belirtisiz nesne, dolaylı tümleç, yük-
A) İçine girdiği bunalımın nedeni neydi?
dına varamazsınız. lem
B) Hangi aylarda kasaba kalabalıklaşı-
C) Refik Halid’in roman, hikâye, anı, mi- D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem
yordu?
zah, kronik türlerinde/ kaleme aldığı
C) Başkentin sanat çevreleri onu çok mu E) Belirtisiz nesne, zarf tümleci, dolaylı
ürünleri/okuyunuz.
takdir ettiler? tümleç, yüklem
D) Onun otuz altı kitabını okumak,/ başlı
başına bir dil bilinci ve edebiyat zevki D) Cebeci’deki toplantıyı nasıl haber al-
verir/ insana. mışlardı? 9.
E) Öğretmenlik günlerine ne zaman geri Yerli ve yabancı sanayi kuruluşları, Anado-
E) Yazmanın sırları ve incelikleri,/ Refik
dönecekti? lu topraklarına hayat veren her su kayna-
Halid gibi yazarlardan/ öğrenilebilir.
ğına büyük bir iştahla saldırıyor.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sa-
yısı ve sıralaması bakımından bu cüm-
leye benzemektedir?
6.
A) Artvinliler, il sınırları içindeki su kay-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir-
naklarına yönelik projelere hâlâ karşı
den çok zarf tümleci vardır?
3. çıkıyor.
A) Arınma ve yenilenmeyi başarabilirler- B) Hasankeyf’in baraj suları altında kala-
İTÜ öğrencilerinin tasarlayıp ürettikleri tek- se geçecekti bu dönem.
ne, İDO’nun filosuna katılarak Haliç’te yol- cak olması, çevreci kuruluşların tepki-
B) Dedikodu girdabından kurtulmayı hiç sine yol açıyor.
cu taşıyacak.
durmadan yazarak deniyordu. C) Hidroelektrik santrallerinin en önemli
C) Yurda döndükten sonra, şiirlerini İstan- enerji kaynağımız olması, bizim için
yoktur?
bul’da bir yayınevine vermişti. sorun kaynağıdır.
A) Belirtisiz nesne D) Elektrik için sudan başka kaynaklar
D) Bazı yazılarının kırpıldığını görünce
B) Dolaylı tümleç emektar yazarlar kadar öfkelenmişti. bulmak zorunda olduğumuzu artık bi-
C) Özne liyoruz.
E) Başını yastığa koyup bir günün özeleş-
D) Zarf tümleci tirisini yapmayı alışkanlık edinmişti. E) Atom enerjisinden yararlanamayan
ülkeler, tarım arazilerini baraj sularına
E) Belirtili nesne
kurban ediyorlar.

Cümlenin Ögeleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, Türk edebiyatına çok kıymetli eserler ar- Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge-
dolaylı tümleci buldurmaya yöneliktir? mağan eden yazar, son kitabının kapağı- leri “Kim, nerede, ne zaman, nasıl?” so-
A) Tek boyutlu bir tarih eğitimine neden na, okuyanı dünya acemisi olduğu o ucu rularına sırasıyla cevap olacak şekilde
karşı çıkmadınız? belirsiz günlere götüren, ona hüzün bağış- sıralanmıştır?
layan “Bilmem Hatırlar mısın?” ifadesini A) Anadolu’da bayramlar, hâlâ eski coş-
B) Tarih eğitimi konusunda en çok neyi
eğik yazıyla yazdırmış. kuyla kutlanıyor.
önemsiyorsunuz?
Bu cümlede aşağıdaki sorulardan han- B) Yaşlı kadınlar, sokaklarda, o gün, hiç
C) “Yakın Tarih” konulu konferansınız ne
gisinin cevabı yoktur? konuşmadan dolaştı.
zaman başlayacak?
A) Kim? B) Nereye? C) Neyi? C) Bu ziyaret esnasında geleneklerimizin
D) Tarihle ilgili bilgileri hangi tarihçilere
sormalıyız? D) Nasıl? E) Ne zaman? hâlâ yaşadığını anladım.
E) Tarih eğitimi konusundaki tartışmalar D) Genç fidanlar, bayram sabahında se-
mı sizi rahatsız ediyor? lam verdi yaşlı çınarlara.
14. E) Huzurevi sakinleri, sıcak bir sevgiyle
Tahtanın dayanılmaz çekiciliğine kendini tutunmaya çalışıyorlar hayata.
kaptıranlar, akıllara gelmeyecek oyunları
başkent köşklerinde sahneleyebiliyordu.
Aşağıdakilerin hangisinde bu cümlede
11. bulunmayan bir öge vardır?
17.
Aşağıdaki dizelerden hangisi ögelerine A) Mozolenin arkasında küçük ama güzel I. Bana kocaman bir çay fincanıyla kahve
yanlış ayrılmıştır? bir park vardı. sunuyor.
A) Daha dün/ seyrederdi/ eski rüyalarını B) Akasyaların altında oturan pazarcıla- II. Resim acemilerine, resme uzun uzun
rın arasına karıştık. nasıl bakılacağını anlatıyor.
B) Yaktı /yanardağ gibi,/ can yurdunu/
son bakış C) Önümüzde taş kaplamalı, çevresi çi- III. Ressama bozuk bir Karadeniz şivesiy-
çekli bir alan vardı. le birkaç söz söylüyor.
C) Aklımı/ başımdan / aldı/ vurdumduy-
D) Beş altı basamak çıkınca sokağın ka- IV. Neden herkesin bakabileceği resimler
maz gözlerin
labalığını fark etti. çizmediğini soruyor.
D) Arıyor/ batan güneş/ seni/ dağlar ar-
E) Binanın cephesindeki kiril alfabeli ya- V. Okuması bittikten sonra başını kaldıra-
dında
zıyı en yaşlısı okudu. rak ilk cümlesini söylüyor.
E) Bir damla zehrin tadı/yeter/ bütün öm- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
rüme hangileri öge sayısı ve sıralaması bakı-
15. mından birbirine benzemektedir?
Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
ögesi olmayan bir ara cümle vardır?
12. A) Sinema, ki bugünün en yaygın sanatı-
dır, en çok, sıradan insanın yaşamını
Aşağıdaki cümlelerden hangisi dört
güzelleştirdi.
farklı ögeden oluşmuştur?
B) Sinemanın kasabalara, o garip yurt-
A) Geçen yıl, çeşitli dergi ve yayın organ- lara, ulaşması tarihin en önemli sanat 18.
larında şiirlerim yayımlandı. olaylarından biridir. Modern Amerikan yazınının en yenilikçi ve
B) Genç şairlerin Anadolu’ya yönelmele- C) Kasabalı, dünyayı kasabasından oluş- önemli yazarlarından Truman Capote, kült
ri, bizi de eski şairleri de mutlu ediyor. muş bilen adam, sinemayla dünyanın romanı “Soğukkanlılık”ta benzersiz bir kur-
C) Üç bölümden oluşan kitap, yetmiş iki öbür ucuna ulaşmıştı. gu ve anlatımla gerçek bir öyküyü kaleme
şiir içermektedir. D) Sinema, toplumsal yaşamın kuralları- almış.
D) Şairin Anadolu’yla ilgili tasvirlerini baş- nı, özellikle geleneksel yapıyı, bir anda Bu cümlede aşağıdaki sorulardan han-
ka şiirlerde okumamıştım. alt üst etti. gisinin cevabı yoktur?
E) “Çırpınan Yürek” adı altında yayımladı- E) Halk, sinema filmlerinden etkilenerek A) Kim? B) Nerede? C) Neyi?
ğı şiirleri çok beğenmiştik. geleneksel yaşamdan, bin yıllık alış-
kanlıklardan, vazgeçti. D) Nasıl? E) Niçin?
18. E 17. B 16. B 15. A 14. D 13. E 12. A 11. C 10. D 9. A 8. B 7. E 6. D 5. A 4. B 3. E 2. C 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç (I) Dalyan, Akdeniz’le Köyceğiz Gölü’nün (I) Kıyıda, otellerin arasında evler de var.
içindeki öge yoktur? buluşma noktasıdır. (II) Tatlı suyla tuzlu (II) Dokuyu bozmayan yapılardır bunlar.
A) Anlattı her kulağın duyduğu yalanları su burada kucaklaşıyor. (III) Tekneler, gü- (III) Ahşap iskelelerin gerisinde, çiçekli
(Belirtili nesne) neşin sararttığı sularda, hiç durmaksızın bahçeleri ve çaylarını su kıyısında içen ev
insanları taşıyor. (IV) Değişik kentlerden sahipleriyle yeşil güzelliği tamamlıyor bu
B) Sıcak bir el değmedi henüz gözyaşla-
gelen turistler, sahillerde güneşleniyor. (V) evler. (IV) Otellerin motorlu tekneleri, ko-
rıma (Dolaylı tümleç)
Yaz mevsiminde Dalyanlılar, güneş ve de- nuklarını beş dakika içinde deniz kıyısına
C) Ayağımdaki çarık dökülür parça parça nizin dostluğunu hiç bırakmıyor. götürüyor. (V) Süre o kadar kısa ki bazıları
(Özne) şemsiyelerini bile yanlarına almıyorlar.
D) Gördüğün her kıtaya açıktan diş biler- hangileri, öge sayısı ve sıralaması bakı- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
sin ( Belirtisiz nesne) mından birbirine benzemektedir? hangisinde birden çok dolaylı tümleç
E) Murada ereceksin yarın sen tek başına A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. vardır?
( Zarf tümleci) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
2.
Aşağıdaki dizelerden hangisi ögelerine 5.
yanlış ayrılmıştır?
Aşağıdakilerin hangisinde soru eylem- 8.
A) Kirpiğinden/ yavaş yavaş/ bir damla/ den etkilenen kişiyi buldurmaya yöne- (I) Fırtına Vadisi’nin yamaçlarını, görke-
aksın liktir? min ve asaletin simgesi mimari şaheserler
B) Hiç kimse/ sevmemiş/ benim kadar/ A) Davetiyeyi kime gönderdiniz? süslüyor. (II) Yapım teknikleri ve kullanılan
seni malzemeler bakımından hayranlık uyan-
B) Müdürlüğe kimi atadınız?
C) Mevsimin/ yağmurlu bir günündeydik dıran konaklar, sakinlerinin hayat hikâye-
C) Yeni okulu nerede yapacaksınız? lerini de yansıtıyor. (III) Çamlıhemşin’in
D) Kendimden başkasını/ sevmedim/ yer-
D) Hangisi, görevi kabul etmedi? köyleri, en eskisi 200 yıllık konakları barın-
yüzünde
E) Programın bitmesine ne engel oldu? dırıyor. (IV) Bu konakların her biri, bir eski
E) Dün/ ıslak gözlerle/ ufku/ seyreyledin
dost gibi duruyor. (V) Çamlıhemşinliler İs-
tanbul’a göç etse de vefalı konaklar, orada
sakinlerini bekliyor.
hangisi öge sayısı bakımından ötekiler-
3. 6.
den farklıdır?
Alacakaranlıkta, Köyceğiz Gölü’nü Akde- Türkiye’nin en büyük yerleşim alanı İstan-
niz’e bağlayan su yolunda küçük bir tek- bul, şehircilik sorunlarını bir bir aşıyor. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
neyle ilerliyorum. Aşağıdakilerden hangisi öge sayısı ve
Bu cümlenin öge dizilişi, aşağıdakilerin sıralaması bakımından bu cümleye ben-
hangisinde doğru verilmiştir? zemektedir?
A) Zarf tümleci, belirtili nesne, edat tüm- A) Dergimiz, her ay bir İstanbul müzesini
leci, yüklem tanıtıyor.
B) Özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç, B) Boğaz turları, İstanbul’a dışarıdan ge- 9.
edat tümleci, yüklem lenleri çok eğlendiriyor.
Berlin Duvarı’nın yıkılmasının 20. yıl dönü-
C) Dolaylı tümleç, dolaylı tümleç, edat tüm- C) İstanbul’un tarihî semtlerinde önemli mü, 9 Kasım 2009’da, Brandenburg Kapı-
leci, yüklem caddeler trafiğe kapanıyor. sı’nda 1000 tane domino taşının devrilme-
D) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, yüklem D) İstanbul’da deniz ulaşımı, henüz ihtiya- siyle kutlandı.
E) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, edat tüm- cı karşılamıyor. Bu cümle kaç ögeden oluşmuştur?
leci, yüklem E) Deniz taksi, sizi beklemediğiniz bir sü- A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
rede yerinize ulaştırıyor.

Cümlenin Ögeleri
10. 13. 16.

(I) Yolları ak pak bir düzlüğe dönüştüren Türk edebiyatında post modern eserleriyle Sizinle yapılan bir söyleşide “Endişe etmez
kar, her izi örter mi? (II) Siler mi rüzgârın özgün bir yer edinen kadın yazar, yeni bir oluruz diye endişe ediyorum.” diyorsunuz.
savurduğu kar tanecikleri, coğrafyanın işa- romana başlamanın sancıları içinde soru- Aşağıdakilerden hangisi öge sıralaması
ret taşlarını? (III) Anadolu’da çoktan soyu larımızı yanıtladı. bakımından bu cümleye benzemektedir?
tükenen aslanların bıraktığı ayak izlerini Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin A) Ben, doğaya ve insana bakış konusun-
gizler mi kar? (IV) Aradan geçen yüzyıllar, hangisinde doğru verilmiştir? da sonbahar insanıyım.
bizden önceki toplumların izlerini yok eder
A) Özne, nesne, yüklem B) Amerikalı şair Walt Whitman’ın çok
mi? (V) Eski ustalar, konak duvarlarını sa-
bırla örerken yaptıkları eserlerin bugüne B) Özne, zarf tümleci, yüklem sevdiğim bir sözü vardır.
kalacağını biliyor muydu? C) Özne, zarf tümleci, nesne, yüklem C) Şair, “Hayatta sadece size iyi davra-
nan, her yaptığınızı öven insanlardan
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin D) Özne, dolaylı tümleç, nesne, yüklem
mı her şeyi öğrendiniz.” diyor.
hangisinde ötekilerde bulunmayan bir E) Özne, dolaylı tümleç, yüklem
öge vardır? D) Şiir kitaplarında sıradan okuyucunun
da okuyup anlayacağı güzel ve sade
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. şiirler bulurum.
14. E) Bir kez yola çıkınca yolculuk artık bi-
zim yolculuğumuzdur.
(I) Her hafta disiplinli bir şekilde deneme
11. yazmak, romancılara çok şey veriyor. (II)
17.
Tek katlı evlerden oluşan köylerde, baca- Romancı, tek başına yaşıyor. (III) Onun
gerçek hayattan kopma ihtimali var. (IV) Aşağıdakilerin hangisinde ayraç içinde-
ların sessizliğini bozan tek şey, pembe
Her an içinde yaşadığı toplumdan uzak- ki ögenin altı çizilmemiştir?
renkli ilkokullarda çalan zille dışarı fırlayan
çocukların bağırışlarıydı. laşabilir. (V) Denemeler, roman yazarına A) Şair, eski "Merkez Kıraathanesi"nde
toplumla ilişkisini sürdürme imkânı sağlı- bir masaya oturdu mu, herkes o masa
Bu cümlenin öge dizilişi, aşağıdakilerin
yor. çevresinde toplanıyordu. (Özne)
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden B) O sıralarda, şair, kitabevine en ilk gelip
A) Zarf tümleci, belirtili nesne, yüklem kitabevinden en son kalkanlardandı.
hangileri öge dizilişi bakımından bir bi-
B) Özne, yüklem rine benzemektedir? (Yüklem)
C) Dolaylı tümleç, özne, yüklem A) I. ve III. B) I. ve V. C) II. ve IV. C) Yazar, basın yayın çevrelerinden otuz
D) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, yüklem yıl ayrı kaldıktan sonra bu sıralarda ye-
D) III. ve V. E) IV. ve V. niden çıkageldi. (Zarf tümleci)
E) Dolaylı tümleç, belirtisiz nesne, yük-
D) Bir gün, yeni bir dilekçe ile görevlilerin
lem
karşısına yeniden çıktığımda önüme
bir kağıt uzattılar. (Dolaylı tümleç)
15. E) Elim ayağım titreyerek görevlilerin ya-
12. I. Dehaya ve yaratıcı zekâya hayranlığı- nından ayrıldım. (Zarf tümleci)
nızı her zaman dile getiriyorsunuz
Çaldıran’a vardıklarında, Yavuz Sultan Se- 18.
lim’in kazandığı savaşın anısı için yapılan II. İnsanların kusurlarıyla ilgili tartışsalar
da birbirlerini anlamamaları gerektiğini Aşağıdakilerin hangisinde özne açıkla-
anıtın bulunduğu tepeden ovayı seyrettiler.
anlatmıştınız. masıyla birlikte verilmiştir?
Bu cümlenin öge sıralaması, aşağıdaki-
III. İnsanın arayışını sürdürmesini sağla- A) Paris’i, başkalarının tutkun olduğu o
lerin hangisinde doğru verilmiştir?
yan tereddüt etme kabiliyetini yitirmesi kenti, hiç sevmedim.
A) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, belirtili acıdır. B) İsviçre, “barışı sevenlerin ülkesi”, gün
nesne, yüklem IV. Romanıma yenilikleri taşımakta tered- geçtikçe benden uzaklaşıyordu.
B) Dolaylı tümleç, dolaylı tümleç, belirtili düt eden çekingen bir insan olduğumu C) Ocak ve şubatta, her tarafın buz ke-
nesne yüklem asla kabul etmiyorum. sildiği aylarda, evimden dışarıya adım
C) Dolaylı tümleç, belirtili nesne, yüklem Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden atmazdım.
D) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, belirtisiz hangileri öge sıralaması bakımından D) Anneme, kendisine bağlanmayı ba-
nesne, yüklem birbirine benzemektedir? şardığım tek insana, her gün mektup
E) Dolaylı tümleç, belirtisiz nesne, yük- A) I. ve III. B) I. ve IV. C) II. ve III. gönderiyordum.
lem D) II. ve IV. E) III. ve IV. E) Gurbetçi yazarlara, özellikle gazeteler-
de yazılara çıkanlara, pek uğramazdım.
18. B 17. D 16. D 15. B 14. B 13. C 12. A 11. C 10. E 9. C 8. E 7. A 6. B 5. B 4. D 3. E 2. C 1. D Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sa- I. Kapadı dağlarda kar geçitleri Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru
yısı bakımından ötekilerden farklıdır? II. Aralıksız kar yağmıştı yedi gün belirtisiz nesneyi bulmaya yöneliktir?
A) Manzara resmi çizmekten zevk alan bir III. Sonunda geldi beklediğimiz ihtiyar A) İlk yazınızda kimi tanıttınız?
ressamdı. IV. Kimseye sormadık kasaba yolunu B) Arkadaşların sana, ne aldılar?
B) Genç sanatçıların örnek aldığı sanat- V. Ağır ağır kapanıyordu güzel gözleri
C) Hangisi, kapak resmini çizecek?
çılardandı. Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
D) Geçen hafta sonunda neredeydiniz?
C) Okuyucuları, dergide çıkan her şiirini gilerinde dolaylı tümleç vardır?
E) Programdaki hataları nasıl giderece-
ezberliyorlardı. A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV.
ğiz?
D) Duyguyla düşünceyi ustaca kaynaştır- D) III. ve IV. E) III. ve V.
mayı başaran bir şairdi.
E) Köy gerçeklerine düşkün okuyucuların
romancısıydı.
5. 8.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde cüm-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı tümleci ötekilerden farklı bir soruyla lenin ögesi olmayan bir ara cümle var-
çizili sözcük ötekilerden farklı bir özne- bulunur? dır?
dir?
A) Yıllar önce bir edebiyat dergisine yazı A) Akdeniz, eski kıtaların büyük gölü,
A) Şair, çağının insanının duygularını an- göndermiştim. stratejik önemini hep korumuştur.
latır.
B) Boğaz sahilleri, dalgalarla baş başa B) Antalya’yı, Akdeniz’in tarihî kentini,
B) Derginin ilk sayısında şiir yoktu. kalırken güzeldir. günlerce adım adım gezdik.
C) Makale, okuyucuyu düşünce dünyası- C) İstanbul bir gökdelen kenti olduğunda C) Korkuteli, sizin de yolunuz düşmüştür,
na çeker. tarih ölür. meyveli dondurmalarıyla aklımda ka-
D) Dergiler, her dönemde birer edebiyat lan bir ilçedir.
D) Modernleşme, kentlerin tarihi dokusu-
elçisidir. na zarar verilmeden gerçekleştirilmeli- D) Toroslar’da, Yörüklerin bin yıllık yur-
E) Öykü, romana geçmek için basamak dir. dunda, soğuk bir ayran içmelisiniz.
yapılmıştır. E) Yahya Kemal’in yaşadığı yıllarda İstan- E) Ben çocukken, 1970’li yıllarda, babam-
bul farklı bir kentti. la Akdeniz turuna çıkmıştık.
3. 9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belir- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolay-
tisiz nesne vardır? lı tümleç vurgulanmıştır?
A) Bana gençlik yıllarının düş kırıklarını 6. A) Vitrine genç bir şairin fotoğrafını koy-
anlattı. duk.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zoru
B) Çamur, o geniş ve sağı solu yeşil yolda özneyi bulmaya yöneliktir? B) Sokaktan geçenler, bize meraklı göz-
ilerlememizi engelledi. lerle bakıyorlardı.
A) Siz mi bu resmi çizdiniz?
C) Uçsuz bucaksız bir umutsuzluk, onu C) Başarılı olacağımıza biz de inanmıyor-
B) Bu kitapları sana mı getirdiler?
büyük işlerden alıkoyuyordu. duk.
C) Sinemaya sensiz mi gidelim?
D) Çocuklarına onların birkaç yılda tüke- D) Yazar, çantasındaki üç kitabı, kitapçı-
temeyecekleri kadar para bıraktı. D) Okulunuz yazın açık mıydı? ya bıraktı.
E) İlk çocuğunun ölümü, eşinin yüzündeki E) Programı sunmak için seni mi görev- E) Sokakta kitap satanlardan herkes
gülümsemeyi silmişti. lendirdi? şikâyetçiydi.

Cümlenin Ögeleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf Aşağıdakilerin hangisinde sorunun ce- (I) Gezmek, halk ozanlığının geleneğidir.
tümleci ötekilerden farklı bir soruyla vabı özne de yüklem de değildir? (II) Halk ozanları ustalarından aldıkları bil-
bulunur? A) Şimdi nasılsınız? gilerle yetinmez. (III) Onlar, hem bilgi ve
A) İngilizceyi, hiçbir dil yanlışı yapmadan görgülerini arttırıp dünyayı tanımak, hem
-İyiyim.
kullanabiliyordu. de geçimlerini sağlamak için köy köy, kent
B) Hangi şehir daha büyük? kent, diyar diyar dolanırlar. (IV) Bu gele-
B) Bizimle ilgili eleştirilerini hiçbirimizi üz-
-İstanbul. neği Seyranî de devam ettirdi. (V) Şiiri bu
meyerek söylemişti.
C) Geçen hafta neredeydiniz? yolculuklarda edindiği bilgilerle daha da
C) Şair, Türkiye’deki bir arkadaşıyla gizli- olgunlaştı.
ce mektuplaşmıştı. -Bir arkadaşımızdaydık.
D) Ülkesiyle ilgili düşüncelerini üstü kapa- D) Bize ne getirmişler?
hangisinde nesne vardır?
lı bir biçimde dile getirdi. -Değerli bir resim.
E) Ülkemize uğramadan önce Azerbay- E) Onu kim eleştirdi?
can’da kalmıştı. -Yaşlı bir eleştirmen.
11.
Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde bir kaya 17.
anıtı, güneşin ilk ışınlarıyla yüz yüze ge-
14.
Yunus Emre'yi eski Türkçe el yazmalardan
lince onuruna dikildiği kralın adını fısıldar. Nail Tirali’nin “Yirmibeş Kuruşa Amerika”sı, ilk kez 1930'larda Burhan Toprak tanıyıp
gençlik çılgınlıklarının kitabıdır. 1933'te yazınımıza tanıttı.
Bu cümlenin öge dizilişi, aşağıdakilerin
hangisinde doğru verilmiştir? Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi
hangisinde doğru verilmiştir? yoktur?
A) Özne, dolaylı tümleç, belirtili nesne,
yüklem A) Özne, dolaylı tümleç, yüklem A) Özne
B) Özne, zarf tümleci, belirtili nesne, yük- B) Özne, zarf tümleci, yüklem B) Belirtisiz nesne
lem C) Özne, nesne, yüklem C) Belirtili nesne
C) Belirtisiz nesne, zarf tümleci, belirtili D) Nesne, yüklem D) Zarf tümleci
nesne yüklem E) Özne, yüklem E) Dolaylı tümleç
D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem
E) Dolaylı tümleç, belirtili nesne, yüklem
15.
12.
Nazım Hikmet’in yetiştiği ve şiir yazdığı dö-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru nem, Türk toplumunun en hızlı değişimler
belirtili nesneyi buldurmaya yöneliktir? ve geçişler yaşadığı dönemdir.
18.
A) Güzel bir sonbahar sabahını mı özle- Sivralan'nın (eski adıyla Söbalan) bağlı
Bu cümlenin yüklemi, aşağıdakilerin
din? bulunduğu Ortaköy bucağının hemen giri-
şinde Mustafa Abdal Tekkesi varmış
B) Ne alıkoyuyor seni yaz güneşiyle bu- A) Türk toplumunun en hızlı değişimler ve
luşmaktan? Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
geçişler yaşadığı dönemdir.
C) Kimden aldılar sarı zarflı, uğursuz B) dönemdir.
mektupları? A) Özne, zarf tümleci, yüklem
C) yaşadığı dönemdir.
D) Basketbol takımımızı hangi ödülle se- B) Nesne, yüklem
D) değişimler ve geçişler yaşadığı dö-
vindirebiliriz? C) Özne, nesne, yüklem
nemdir.
E) Yönetmenin son filmini bu sinema mı D) Dolaylı tümleç, nesne, yüklem
E) en hızlı değişimler ve geçişler yaşadığı
sansürlemiş?
dönemdir. E) Dolaylı tümleç, özne, yüklem
18. E 17. B 16. D 15. A 14. E 13. D 12. A 11. B 10. E 9. D 8. C 7. B 6. A 5. D 4. C 3. D 2. E 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögeleri- Toroslar, sayısız dağların, nehirlerin, ka- “Dünyada var olan en korkunç güç alçak
ne yanlış ayrılmıştır? lın kar eskileriyle beslenen buzul göllerin, gönüllülüktür diyen” ünlü Sovyet yazarı
A) Bunlar,/ çeşitli bireysel duyguları dile derin geçitlerin, boğazların, bin türlü otun, Dostoyevski'ye hak veriyorum.
getiren/ şiir denemeleridir. çalının, ağacın, ormanın boy attığı yaylalar Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
ile antik ruhların gizlice çığlıklar attığı ko- hangisinde doğru verilmiştir?
B) Nazım'ın ilk yayımlanan şiiri "Servilik-
caman bir dağın adıdır.
lerde" /1918'de/ Yeni Mecmua'da/ ya- A) Dolaylı tümleç, nesne, yüklem
yımlanmıştır. Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
B) Özne, zarf tümleci, yüklem
C) Şair,/ hece şiirini kullanan bir şair ola- C) Özne, nesne, yüklem
rak/ yazın ortamına/ girer. A) Nesne, yüklem
D) Bu dönemde/Yahya Kemal'in eski dö- B) Özne, zarf tümleci, yüklem
E) Dolaylı tümleç, yüklem
nemin duygularına dayalı şiirlerinin C) Özne, nesne, yüklem
etkisiyle/ "Gönül" konulu bir şiir yarış- D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem
ması/ düzenlenir.
E) Özne, yüklem
E) Nazım Hikmet,/bu döneminde/ "Kırk
Haramiler Esiri" şiirini/ kaleme alır.
5.
Aşağıdaki sorulardan hangisi belirtili 8.
nesneyi buldurmaya yöneliktir? Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögeleri-
A) Türk müziği dersini siz mi vereceksi- ne doğru ayrılmıştır?
2. niz? A) Sert iklim,/ Toros'un insanlarını /derin-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolay- B) Bu romancılar, Yaşar Kemal’den mi et- den/ etkilemiştir.
lı tümleç yoktur? kilendi? B) Yörüklerin sevinçleri, öfkeleri, ödüllen-
A) Tarsus'ta ilk kez üç yazar kitaplarını C) Memduh Şevket’in öykülerini mi yeni- dirme ve cezalandırma yöntemleri/ o
imzalayacak, Tarsuslu okurlarıyla söy- den yayımlayacaksınız? dağlarda/ şekillenir.
leşip düşün alışverişinde bulunacak. D) Eleştiri alanındaki eksikliğimiz mi ro- C) Doğa, /Karacaoğlan türküleri gibi sev-
B) Bir yayınevinin çağrısıyla “Mersin-A- manımızı geri bırakıyor? gi ve tutku kokarken/ birdenbire/ Dada-
dana- Tarsus Kitap Şenliği”ndeyiz. E) Eleştirilerinizi onun yanında mı dile ge- loğlulaşır.
C) Bu güzel kasabaya üç yıl önce sürgün tirdiniz? D) Yörük,/ padişah fermanına meydan
bir öğretmen olarak geldim. okuyan/ dövüşçülerin dostudur.
D) Yöreyle ilgili masal ve hikâyeleri daha E) Kimi sabahlar,/ sis içinde kalmış, dün-
6. yadan kopmuş, gökyüzü ile bulutlar
çok yaşlı kadınlardan dinledim.
(I) Rüzgârlar kuzeyden güneye doğru toz- arasına sıkışmış o doruklar/ türkülerle/
E) Bugün günlüğümü bu küçük derenin durur karları. (II) Dağların, tepelerin sırtın- şenlenir.
kıyısında bir şiirle tamamlayacağım. da kar kalmaz. (III) Kar çağının ardından,
görülmemiş bir su gürültüsü, almaya baş-
lar dağların yüzünü. (IV) Toprağın özsuyu
ile beslenerek ilk açan çiçekler çiğdemler-
dir. (V) Havalar ısınınca Yörükler tırmanır
dağlara.
3. Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili 9.
Aşağıdaki sorulardan hangisi zarf tüm- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
lecini buldurmaya yöneliktir? (I) Sıcakkanlı, aydınlık yüzlü (II) bir Akde-
nemez?
nizli, (III) bize (IV) Cumhuriyet’in ilk yılarıy-
A) Edebi dergileri hangi kitapçıda bulabili- A) I. cümlede, gerçek özne vardır. la ilgili anıları (V) masal anlatır gibi anlatı-
rim? yordu.
B) II. cümlede, belirtisiz nesne vardır.
B) Tiyatroyu en son ne zaman gittiniz? Bu cümlede hangi numaralar arasında
C) III. cümlede, zarf tümleci vardır.
C) Okulun futbol takımını kim çalıştırıyor? kalan bölüm öznedir?
D) IV. cümle, özne ve yüklemden oluş-
D) İlk oyununuzu nerede oynadınız? muştur. A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
E) Bu yazının bana ait olduğunu biliyor E) V. cümle, zarf tümleci, özne, yüklem D) III. ve IV. E) IV. ve V.
muydunuz? ve dolaylı tümleçten oluşmuştur.

Cümlenin Ögeleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sa- Yazarların en alçakgönüllüsü, kendisi için Günün erken saatlerinde ya da gece yarı-
yısı bakımından ötekilerden farklıdır? düzenlenmesi düşünülen 80. yaşın gör- sını geçen saatlerde çalan bir telefon, beni
A) Gazetemizdeki yöneticiliği, ona pek kemli törenini görmeden öldü. her zaman kaygılandırmıştır.
çok ünlüyle tanışmasına olanağı sağ- Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
ladı. hangisinde doğru verilmiştir? hangisinde doğru verilmiştir?
B) Falih Rıfkı ve Yakup Kadri, Türkçeyi A) Zarf tümleci, yüklem A) Zarf tümleci, özne, belirtili nesne, zarf
yoğuran iki büyük ustadır. B) Özne, zarf tümleci, yüklem tümleci, yüklem
C) Yeni edebiyatımızın en kalıcı eserleri, C) Özne, nesne, yüklem B) Özne, belirtili nesne, zarf tümleci, yük-
Ahmet Haşim ve Yahya Kemal’in eser- lem
leridir. C) Özne, belirtisiz nesne, zarf tümleci,
E) Özne, yüklem
D) Edebiyat dersimize giren yaşlı öğret- yüklem
men, halk sanatlarına vurgun bir kişiydi. D) Özne, dolaylı tümleç, belirtili nesne,
E) Batı ölçüleriyle yanlışa düşmüş her zarf tümleci, yüklem
eleştirmen, yazar ve şairlerimizin ayak E) Özne, zarf tümleci, yüklem
bağıdır.
14.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögeleri- 17.
ne yanlış ayrılmıştır?
11. Bir ögeyi vurgulamanın yolu onu yükleme
A) Onun yazdıkları/ mutlaka/ bir kurulca/ yaklaştırmaktır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara değerlendirilmelidir.
söze yer verilmiştir? Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne
B) O,/ örnek gösterilecek bir kitap tanıtma vurgulanmıştır?
A) Lise yılları, Antalya'da Cahit Külebi gibi yazarıydı.
şairlerin şiirlerini okuyarak geçer. A) Son yıllarda ne çok kişiyi yitiverdik.
C) Her yıl,/ mayıs ayında,/ çok sevdiği
B) İstanbul Üniversitesi Türkoloji bölümü B) Eylül ortasında Beyoğlu Balık Pazarı-
Burhaniye - Ören'e/ gidiyordu.
öğrencileri kolay kolay beleklerinden na bir akşamüzeri çıkmıştık.
D) Dünkü görüşmemizde/ bana/ Anadolu
çıkaramaz o uzun boylu yakışıklı deli- C) Derginin düzetmelerini şu küçük çaye-
medeniyetinden/ söz etti.
kanlıyı. vinde yapardık.
E) Kitaplığını, kitapları çürümesin diye,/
C) Bugün de, belleklerinde yankılanır D) Eskiden çarşının orta yerinde kitapçı
üniversitemizin kitaplığına /bağışla-
onun fakülte konferans salonunda dükkânları bulunurdu.
mış.
okuduğu şiirler. E) Gülüşmelerimiz, en dışarıdaki dükkan-
D) O yıllarda dergileri okuyarak yazınımı- dan bile duyulurdu.
zın gelişimini yakından izlemektedir.
E) Orhan Veli'yi, Türk şiir geleneğini alt
üst eden adamı, İstanbul’da tanır.
18.
15. Kafasında uçuşan öykü kırıntılarını bir dü-
zene koyamamanın sıkıntısıyla, güneşin
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru,
12. altında, Kadıköy Altıyol'daki Boğa Heykeli
yüklemi buldurmaya yöneliktir?
ile Moda'daki Fıskiyeli Havuz arasında bir
(I) Gece mor perdesini ağır ağır koyultuyor. A) Yazın mı Bolu’ya gidiyorsunuz? aşağı bir yukarı gidip geliyordu.
(II) Yıldızlar usul usul yerleşiyor gök kub-
B) Kızılcahamam’da mı bir süre dinlendi- Bu cümledeki altı çizili öge aşağıdaki-
beye. (III) Ay bir tül perde gibi düşürüyor
niz? lerden hangisidir?
altın yüzünü denize. (IV) Şölen az sonra
başlayacak. (V) Bu, herkesin yaşamak is- C) Bu bahçeler bir yıl sonra mı ürün vere-
A) Dolaylı tümleç
tediği, baştanbaşa sevinç dolu, ışığı bol, cek?
B) Zarf tümleci
karanlığı ölmüş bir gecedir. D) Bu bölgede yeteri kadar yağmur yağı-
C) Özne
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin yor mu?
hangisinde zarf tümleci yoktur? D) Belirtili nesne
E) Kayakçılar özellikle mi burayı tercih
ediyor? E) Belirtisiz nesne
18. B 17. D 16. B 15. D 14. E 13. B 12. E 11. E 10. A 9. B 8. D 7. E 6. B 5. C 4. E 3. B 2. B 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Şair, her zamanki gibi insan kaynayan cad- Yunanlıların Avrupa Birliği'ne kolayca gir- Osmanlı İmparatorluğu’nun Atina'yı Yu-
deyi yürümekten yorgun düşmüştü. meleri, onları, taşlaşma çirkinliğinden asla nanlılara bıraktığı 1821 yılında, Atina'da
Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin kurtaramaz. on beş tane cami vardı.
hangisinde doğru verilmiştir? Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
A) Zarf tümleci, yüklem hangisinde doğru verilmiştir? hangisinde doğru verilmiştir?
B) Özne, zarf tümleci, yüklem A) Özne, dolaylı tümleç, zarf tümleci, yük- A) Nesne, yüklem
C) Özne, nesne, yüklem lem B) Zarf tümleci, nesne, yüklem
D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem B) Özne, belirtili nesne, dolaylı tümleç, C) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, nesne,
E) Özne, yüklem yüklem yüklem
C) Özne, belirtili nesne, dolaylı tümleç, D) Dolaylı tümleç, özne, yüklem
2. zarf tümleci, yüklem
E) Zarf tümleci, dolaylı tümleç, özne, yük-
Türkçede kelime vurgusunun bir yolu da D) Özne, belirtili nesne, zarf tümleci, yük- lem
kelimeden sonra “da/de” bağlacının geti- lem
rilmesidir.
E) Belirtili nesne, dolaylı tümleç, zarf tüm-
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ay- leci, yüklem 8.
raçla belirtilen yere “da/de” bağlacı geti- Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögeleri-
rilse belirtisiz nesne vurgulanmış olur? ne yanlış ayrılmıştır?
A) Mardin’de damda uyurken yıldızları ( ) A) Çöp tenekelerinin yanında,/ kedi yav-
avuçlar gibi gözetlerdik. ruları,/ bir karton kutunun içinde/ bir-
B) Buğday tarlaları ( ) son dolu felaketin-
5. birlerine sokularak/ uyuyordu.
den etkilenmiş. Kültür bakanı, dosya kendisine zamanında
B) Duman bulutu içindeki kalabalık,/ uy-
sunulmadığından kütüphanemizin açılış
C) Kardeşi ( ) kendisine yardımcı olmayı kusuzluğa direnerek/ sürdürüyordu/
reddetmiş. işlemlerini geç onayladı.
çarpık eğlencesini.
D) Paris’ten ona birkaç kitap ( ) postayla Bu cümleyi ögelerine ayırmak için aşağı-
C) Türk Dil Kurumunun ocağına/ mantar
gönderebilirsiniz. daki sorulardan hangileri sorulmalıdır?
suyu dökülünceye dek,/ dupduru ve
E) Söğüt dalları ( ) suyunu akışını engel- A) Kim, neden, neyi, ne zaman? gür/ akıyordu/ anadilimizin ırmakları.
leyerek taşkınlara yol açabilir. B) Kim, neyi, ne zaman? D) Bu "dil gözüyle bakış" ya da "dil gözüy-
C) Kim, neden, ne zaman? le bakmak" sözünü/ ben/ uydurdum.
3. E) Öğrencilerimin okumalarını istediğim
D) Ne, neden, neyi, ne zaman?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- kitabı/ onlardan önce/ ben/ okudum.
lemden önceki bütün sözcükler, belirtili E) Neden, neyi, ne zaman?
nesnedir?
A) Bu sözcüklerin kavramsal temelini oluş- 9.
turan imgelerin eleştiri olgusunu açıkla- I. Yazar, kitabında, arkadaşlıklarına ve
mayı kolaylaştıracağını sanıyorum. dostluklarına önem verdiği kişilerin gö-
B) Belirli bir alanda değerlendirmeye bir rüşlerini yansıtıyor.
6.
ürün olarak eleştiri, kişisel yargı teme- II. Birkaç bilim adamı, İstanbul’un tarihi
(I) Olağanüstü güzel yapılar var Atina'da. semtlerinin unutulan yönlerini araştırıyor.
line dayanır.
(II) Olağanüstü güzel yapılardan bir tanesi
C) Yeterli bilgi birikimine ve değer yargısı- III. Ankara Kalesi'nde bulunan Kınacılare-
de, Yunan Kültür Bakanlığı Güzel Sanat-
na güvenilen ya da bu açıdan kendisi- vi'ndeki etkinlikte yaşananlara tanıklık
lar Galerisi yapısıdır. (III) Yapıya uzaktan
ne güvenen birisinin bir sanat yapıtını ediyor.
baktığınızda güzelliğinden gözünüzü ala-
ya da bir düşünce ürününü değerlen- IV. Yurt dışındaki bir üniversitenin Türkiye
mazsınız. (IV) İçi de o kadar büyülüyor.
dirmesi eleştiridir. şubesinin sertifika töreninde bulunuyor.
(V) Bu güzelliği görünce gurur duyuyorlar
D) Batı'da eleştiriyi çağdaş dil kuramları Atinalılar. V. MEB Özlük işleri Genel Müdürlüğünde
çerçevesinde nesnel bir inceleme yön- çalışan uzmanlarla yapılan toplantıları
temi olarak geliştirmek isteyenler çık- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
konu ediniyor.
mıştır. hangisi öge sayısı bakımından ötekiler-
den farklıdır?
E) Nesnel çözümleme yöntemlerine da- hangisi özne, dolaylı tümleç, belirtili
yandırılan incelemelerde "eleştiri" teri- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. nesne ve yüklemden oluşmuştur?
minin giderek daha az kullanıldığını da
vurgulamalıyım.

Cümlenin Ögeleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki sorulardan hangisi ötekiler- Medya kuruluşları arasında amansız bir (I) Konser salonuna girdiğimizde duvar-
den farklı bir ögeyi buldurmaya yöne- yarışın başladığı günümüzde televizyon daki mavi gökyüzünde beyaz güvercinler
liktir? haberleri, gerçeklere dayanan filmlerdir. uçuşuyordu. (II) Az sonra sahnedeki mü-
A) Mektupları kime gönderdin? Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin zisyen, mavi gökyüzüne “Elveda” dedi. (III)
hangisinde doğru verilmiştir? Havayı kara bulutlar sardı. (IV) Bir hava
B) Bu kitaplar size kimden geldi?
taarruzunu haber veren siren sesleri du-
C) Bilgisayarlarınızı nereden alacaksınız? A) Özne, yüklem
yuldu. (V) Perdedeki güvercinler, bombar-
D) Bu eşyaları neden kargoya vermediniz? B) Özne, zarf tümleci, yüklem dıman uçaklarına dönüştü.
E) Okulu bitirince nerede çalışacaksınız? C) Dolaylı tümleç, özne, yüklem Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem hangisi iki ögeden oluşmuştur?
E) Zarf tümleci, özne, yüklem A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf 14.
tümleci vurgulanmıştır?
Türk Hava Kuvvetlerinin 100. kuruluş yıl 17.
A) Bir daha roman yazmayacağını açıkla- dönümü için çekilen ''Anadolu Kartalları'' Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir-
yan Tuna Kiremitçi, “Selanik’te Sonba- filminin çekimleri, Konya 3. Ana Jet Üs- den çok zarf tümleci vardır?
har” ile okurla yeniden buluştu. sü'nde devam ediyor.
A) Konser boyunca tuğla tuğla örülen o
B) Üniversitede öğrenciyken şair ve ti- Bu cümle kaç farklı ögeden oluşmuştur?
koca duvar, konserin sonunda büyük
yatro adamı Tarık Günersel’in İstanbul
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 bir gümbürtüyle çöktü.
Bienali’ne sunulmak için hazırlanan
kısa bir metnini okumuştum. B) Daha başta, seyirciyle sahne arasın-
da, dev beyaz bloklardan kurulmuş
C) Romanım biraz da benden bağımsız
yarım bir duvar vardı.
bir şekilde gelişerek kendi ayrıntılarına
ve karakterlerine kavuştu. C) Yazıya başladığım günlerde tükenmez
bir kalem olmaktan başka bir derdim
D) Bence “Yolda Üç Kişi”, bundan daha
15. yoktu benim.
başarılı ve daha okunmaya değer bir
kitaptı. Bu tespit, tüm Fransız ve yabancı uzman D) İnandığı hiçbir sözün yerini getirilmedi-
meslektaşlarımın yakından bildiği bir ger- ğine inanan, karamsar ama kötülükten
E) Geçen yıl, Akdeniz’deki yazlığımdayken,
çektir. uzak bir adamdı.
uzun bir roman yazmayı düşündüm.
Aşağıdakilerden hangisi öge sayısı ve E) Konserin son bölümünde, yaşlı bir
öge sıralaması bakımından bu cümleye adam savaşların yıpratıcılığıyla ilgili
benzemektedir? birkaç söz söyledi.
12. A) 1911’de çalınan efsanevi resim iki yıl
Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sa- sonra Floransa’da bulunmuştu.
yısı bakımından ötekilerden farklıdır? B) Söz konusu eleştirileri yanıtlayan
A) Zorluğunu bilemediğimiz, uzunluğunu Louvre Müzesi Resim Koleksiyonu 18.
kestiremediğimiz dikenli bir yolun ba- Bölümü Sorumlusu, pazartesi günü bir
Bir toplum, hikâyelerini, acı tatlı, iyi kötü,
şındaydık. basın toplantısı düzenledi.
hem ortak hem farklı hikâyelerini anlata-
B) Kocabeyoğlu Pasajı yanındaki bir C) Bu tablo, dünya resim birikiminin üze- madığında içine kapanır.
plakçıdan kasete kaydettiğimiz müziği rinde en çok tartışılan, kaybolmasından
Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin
dinliyorduk. en çok endişe duyulan şaheseridir.
C) Yıllardır birlikte gördüğümüz eski bir düş D) Tablonun Floransa’da sergilenmesi için
A) Nesne, yüklem
için hakikate dönüşme vakti gelmişti. internet aracılığıyla medyatik bir sefer-
berlik yürütülüyor. B) Özne, zarf tümleci, yüklem
D) Aynı sözlerin ruhumuzda bir ahenk için-
E) Son zamanlarda tabloyu Floransa’da C) Özne, nesne, yüklem
de aynı tellere dokunmasına sevindik.
sergilemek isteyen bir İtalyan müzesi, izin D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem
E) O güne dek birlikte dinlediğimiz hiçbir
için uluslararası bir kampanya başlattı. E) Özne, yüklem
müziğe benzemiyordu.
18. B 17. A 16. D 15. C 14. B 13. E 12. A 11. A 10. D 9. A 8. C 7. E 6. B 5. A 4. C 3. A 2. D 1. B Cevaplar

Cümle Türleri 5. Modül Test 15
1. 4. 7.
Sanıyordum unuttunuz adımı, Aşağıdaki cümlelerden hangisi biçimce (I) Yine alamıyorum kendimi, farkında ol-
Dediniz hissedince maksadımı: olumlu, anlamca olumsuzdur? madığım bir şeyler yapmaktan. (II) Yine
A) Senin aradığın kitaplar, bu küçük kü- damla damla eriyor heyecanım. (III) Yine
“Beni hâlâ bu genç unutmadı mı
tüphanede ne gezer! coşkumu törpülüyor ütopik yanılgılarım.
Ki bugün bekliyor bu yollarda?” (IV) Çocuklarımın saçları ağarıyor gözleri-
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi B) Bir zamanlar, ilçe merkezlerimizde bile
min önünde. (V) Daha sevme vaktini göz-
yoktur? doğru dürüst bir kütüphane yoktu.
lerken, bu zamansız yaşlılık nerden çıktı?
C) Kütüphane memurları da gençleri ki-
A) Fiil cümlesi Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden
taplardan uzaklaştırmıyor değiller.
B) Devrik cümle hangisi, yükleminin yeri bakımından
D) Devletin kitap dağıtımı konusunda ötekilerden farklıdır?
C) Soru cümlesi daha destekleyici olması gerekir.
D) Olumlu cümle E) Her kitap hakkında eleştiri yazar mısı-
E) İsim cümlesi nız?
5.
2.
(I) Tren yolculuğunda gibiydi. (II) Hızdan 8.
Aşağıdaki dizelerden hangisi, yükle-
hiçbir şey anlaşılmıyordu. (III) Etrafında Aşağıdaki dizelerden hangisi, devrik,
minin yerine göre ötekilerden farklı bir
ne var ne yok bilemiyordu. (IV) Her şey na- olumlu bir fiil cümlesi biçimindedir?
cümledir?
sıl hem bu kadar hızlı hem bu kadar etkili
A) Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir olabilirdi? (V) Hiçbir şekilde bu kadar göre- A) Döndürdün beni o uykusuz yıllara
bu celi olmamalıydı zaman. B) Gönlümde hep o zanla beraber çağıl-
B) Bir sazın âhengi yayılmakta derinden Bu paragrafı oluşturan cümlelerle ilgili dadı
C) Duydumsa da zevk almadım İslav ke- olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- C) Soramam seni artık, cana yetti bu yara
derinden nemez? D) Herkesi iradesinin heykeli olmak ister
D) Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta A) I. cümle, isim cümlesidir. E) Sen miydin o âfet ki dedim, bezm-i
E) Kurduğun devlet asırlarca muzaffer B) II. cümle, anlamca olumsuzdur. ezelde
yürüdü C) III. cümle, biçimce olumsuz, anlamca
olumlu bir cümledir.
D) IV. cümle, kurallı bir cümledir.
E) V. cümle, devrik bir cümledir.
9.
3.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi biçimce
Aşağıdaki dizelerden hangisi bir emir 6. olumsuz, anlamca olumlu bir cümledir?
cümlesinden oluşmuştur?
(I) O günlerin ısınma aracı da şimdiki gibi A) Sensizliğin anını takvimler ve saatler
A) Mevsim boyunca kendini hissettirir kalorifer değildi. (II) Günümüz çocuklarının dile getirebilir mi?
veda çoğunun bilmediği sobalarla ısınılırdı. (III)
B) Yüreği yaralı insanın yüreğinden kan
B) Fark etmez anne toprak ölüm macera- Sobalar da türlü türlüydü. (IV) En kaliteli-
damlar elbette.
mızı leri, emaye kaplama kuzine sobalarla, dö-
küm çinko sobalardı. (V) Ama kuzine soba- C) Yüreği buz tutan adamın üşümez mi
C) Sıyrıl, beyaz karanlık içinden, parıl pa-
ların keyfine diyecek yoktu. hiç elleri?
rıl
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden D) Yüreğin el veriyorsa gidersin bir gün bu-
D) Başkadır çünkü bu akşam bütün ak-
hangisi yükleminin türü bakımından ralardan.
şamlardan
ötekilerden farklıdır? E) Yanımdan gitsin de uzaklar, yüreğim-
E) Yıkmış ufkunda durup karşı koyan her
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. den hiç gitmiyorsun.
Seddi

Cümle Türleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki dizelerden hangisi eksiltili Aşağıdakilerden hangisi bitmemiş bir Aşağıdaki dizelerden hangisi bir emir
bir cümle biçimindedir? cümle biçimindedir? cümlesidir?
A) Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz A) Resimlerinize bıyık taktım A) Duramazsın böyle günün önünde
çiçek Üzüntüm azalsın diye Gölgeler yok olup gün döndüğünde
B) Bizim diyarımız da binbir baharı saklar B) Fark etmez zamanın geçtiğini B) Kirpiklerin üst üste indiğinde
C) Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi Her mevsim bahardır ona Uyu bebek uyu, sessizce uyu
çek
C) Bakmayın siz küçük ayakların C) Yılları nakşedip yüzüne almış
D) Başımda sevda, içimde vatan özlemi-
Kar üstünde olduğuna Şu eski evin taş duvarları
nin ateşi
D) Niçin uzaklaştık o iklimden D) Hâlinden belli ki sahipsiz kalmış
E) İncinir düz caddede dağda gezen
ayaklar Her şeyi ardımızda bırakarak Bekliyor sessizce boş sokakları
E) Dallarda oynaşan beyaz çiçekler E) Bilinmez kaç yıldır yüzünde hüzün
Küçük taşlarda sevinçli kelebekler Yıllardır kapısı hiç çalınmamış
11.
Fırtına, yağmur, soğuk... Ne varsa üstüne
çek!
Bu çetin yolculuğun sonunda, gün gelecek,
17.
Sırma saçlar saracak her kan akan yerini, 14. Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemin
Gül dudaklar öpecek o kırbaç izlerini I. Durmaz artık burada vefasız âşıklar türü bakımından ötekilerden farklı bir
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi II. Aydınlık günlerin kalır uzak geçmişte cümle biçimindedir?
yoktur? III. Bilemiyoruz belki de meşe o ağacın A) Duygu yüklü olsun bütün sözlerin
A) Emir cümlesi adı
B) Besteni çalacak bütün sazların
IV. Anlayamıyoruz dinlendiğimizi onun
B) Devrik cümle C) Sende birleşsinler en güzel hisler
gölgesinde
C) Kurallı cümle D) En güzel sesler seni söylesinler
V. Yapraklar, bulunmaz bir serinlik gön-
D) Olumlu cümle deriyor E) Sevgidir beni vefasız güzele bağlayan
E) İsim cümlesi Yukarıdaki numaralanmış dizelerden
hangisi, yükleminin yeri bakımından
ötekilerden farklı bir cümle biçiminde-
dir?
12. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Yerlerde gezen hatıralar var korulukta 18.
Yapraklar, atılmış nice mektuplara eştir Her mevsimiyle insanı ayrı ayrı saran
Mehtaba çalan sapsarı benziyle ufukta Bunca güzelliği nasıl koyup gideceğiz
Binlerce dalın verdiği tek meyve güneştir Yaman çalacak o çalmayası saat yaman
İçlenme tabiattaki yekpare kederden 15. Geçmiş ola bir kez yumuldu mu gözlerimiz
Yas tutma dağılmış diye kuşlarla çiçekler Aşağıdakilerden hangisi anlamca olum- Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi suz bir cümledir? den hangisi söylenemez?
yoktur? A) İzmir’de karlı hava mı olur hiç? A) Tekrar grubuna yer verilmiştir.
A) Emir cümlesi B) Kış gününde soba yakılmaz mı? B) Sıfat tamlaması vardır.
B) Fiil cümlesi C) Erzurum’da kış geçirdiğiniz oldu mu? C) Edat grubu kullanılmıştır.
C) Eksiltili cümle D) Havalar soğusa iyi giyinmez miyim D) Anlamca olumlu biçimce olumsuz
D) Olumsuz cümle ben? cümle vardır.
E) İsim cümlesi E) Yolculukta kitap okumaz mısın? E) Fiil cümlesi vardır.
18. D 17. E 16. B 15. A 14. E 13. E 12. C 11. E 10. D 9. C 8. A 7. E 6. B 5. C 4. A 3. C 2. E 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Bu bahar güleceğiz en içten bir sevinçle (I) Takvim düzeni herkes için aynı olsa da Aşağıdakilerden hangisi girişik birleşik
Bir melek oradan bize uzatacak elini zaman herkesin içinde başka türlü ilerler. bir cümledir?
-Beni bırakma kalbim, kalbim sen bana (II) Aynı geçen yıllar, insanlara aynı şeyleri A) Sanat, özgürlük tarafından emzirildik-
söyle öğretmez. (III) Yavaş yavaş değişenlerle çe büyür.
Ümitlerin en güzelini! birdenbire olanların seyri, herkesin haya-
B) Sadece iyi bir sanat eğitimi, şiddeti
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi tında aynı değildir. (IV) Bilinen şeyler bun-
toplum gündeminden kaldırabilir.
yoktur? lar. (V) Ama tekrarlamakta yarar var.
C) Sanatçı toplumdan uzaklaşırsa toplum
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il-
A) Basit cümle onun eserinden uzaklaşır.
gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
B) Birleşik cümle lenemez? D) Sanat, toplumu eğitir; toplum, sanat
C) Sıralı cümle malzeme verir.
A) I. cümle, fiil cümlesidir.
D) Fiil cümlesi E) Sanat ve sanatçıdan yoksun bir toplu-
B) II. cümle, özne, dolaylı tümleç, nesne
E) Devrik cümle mun canlılığı olmaz.
ve yüklemden oluşmuştur.
C) III. cümle, biçimce olumsuz, anlamca
2. olumlu bir cümledir.
Aşağıdakilerden hangisi yapıca basit D) IV. cümle, yapıca birleşiktir. 8.
bir cümle biçimindedir? E) V. cümlede, bir yan cümlecik vardır. Aşağıdakilerden hangisi öznesi ortak,
A) Nihayetsiz çöllerin üstünden hep beraber sıralı, bağımlı bir cümledir?
Geçerken bulmadılar ne bir ot ne bir A) Suçu toplum hazırlar, suçlu işler.
yosun B) Suçlu daima toplumu, toplum da dai-
B) Ürkmeden su içsinler yavaşça, susun, 5. ma suçluyu yargılar.
susun Aşağıdakilerden hangisi yapıca öteki- C) Her toplum, önce suçlu üretir; ardın-
Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler lerden farklı bir cümledir? dan ceza kanunları hazırlar.
C) Şahane manzaraydı dünya sınırlarında A) Ümidini kaybetmiş olanın, kaybedecek D) Suçlu, toplumun kendisine düşman ol-
Bir kubbenin rüku’u, bir zirvenin kıyamı bir şeyi yoktur. duğunun farkındadır.
D) En son şarkılarını dağıtarak rüzgâra B) Ümit, saadetten alınmış bir miktar bor- E) Suça alışan, suç işleyerek topluma
çtur. ceza verdiğini sanır.
Beyaz boyunlarını uzattılar taslara
E) Şimdi bomboş sebilden selviler bir şey C) Ümit, çalışan insanların rüyasıdır.
sorar D) Ümit gidince yaşama zevki de gider.
Hatırlatır uzayan dem çekişleri rüzgâr E) Ümit insanı yaşatır, üzüntü insanı öldü- 9.
rür. (I) Necip Fazıl’ın bir konferansına gitmiş-
tim. (II) Ünlü şair, konferans arasında
3.
Sakarya şiirini okudu. (III) Bir şairin kendi
Aşağıdaki dizelerden hangisi sıralı bir ağzından, muhteşem bir şiirini okuması
cümle biçiminde değildir? ve bunu dinlemek anlatılmaz bir duygu
A) Gün ışır, yaprak titrer, tohum üşür 6. idi. (IV) Her dörtlüğün bitiminde alkışlar
Acı güllerle kızarır hikâyemiz Aşağıdakilerden hangisi yapıca bağlı kopuyor, sanki salon yerinden oynuyordu.
bir cümledir? (V) Necip Fazıl, salona hakimdi; hepimizin
B) Bak, birazdan ay da batacak
duygularını ustalıkla yönlendiriyordu.
Karanlık bulaşmasın ellerine A) Öğrenmek pahalıdır ama cehalet çok
daha pahalıdır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il-
C) Kulların arasında ben yaşadım sessizce, gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
B) Öğretmen bir kandile benzer, kendini
Hiç ağzımı açmadım, verdim bütün yü- lenemez?
tüketerek başkalarına ışık verir.
nümü.
A) I. cümle, yapıca basittir.
C) Ömrünü seyahatle geçirenler bir çok
D) En geniş bir sabahı düşünerek her gece,
otelci bulur; dostluk kuramaz. B) II. cümle, özne, zarf tümleci, belirtili
Ben, Tanrım, şuracıkta bekliyorum gü- nesne ve yüklemden oluşmuştur.
D) Ön yargıları kırmak atom çekirdeğini
nümü
parçalamaktan zordur. C) III. cümle, yapıca birleşiktir.
E) İki tuğla hâlinde kenetlenmiş dudağım,
E) Öyle horozlar vardır ki öttükleri için sa- D) IV. cümlede ortak öge yoktur.
Sonra geçtiğim yollar kum, hep kum, bahın olduğunu sanırlar. E) V. cümlede özne ortaktır.
daim kum

Cümle Türleri
10. 13. 15.

Ankara’da ilk sabah, boru sesiyle uyan- (I) Çevremdeki birçok ailenin çocuğunda (I) Geçen hafta yine yollara düşmüştüm.
dım. Bu, benim için bir sıla ve bir hasret okuma güçlüğü var. (II) Hemen hepsi yıllar (II) Darıca-Topçular arasında gidip gelen
sesiydi. Kendimize sanki yeniden kavu- geçse de çocuklarının okumaya geçme- araba vapurunun güvertesinde obur mar-
şuyordum ve kendimizi karşılar gibi garip diğinden şikâyet ediyor. (III) Öğretmenler tılara simit atıyordum. (III) Bir ara kendi
bir hisle pencereye gittim. Şimdi kışla ya- ise özel sohbetlerde çok ilginç şeyler an- kendime düşündüm. (IV) Dilovası ile Her-
pılmış, eski tüccar depolarının bulunduğu latıyorlar, teselli edici bilgiler veriyorlar. (IV) sek Burnu arasındaki köprü inşa edilip ula-
meydanda karların üstünde, sırtları bana Herkes, görsellikten şikâyetçi ama aynı şıma açılsa o yolu tercih eder miyim? (V)
dönük müfrezeler gördüm. zamanda görselliğe tutkun. (V) Anne ve Sanmıyorum çünkü vapurdan, çaydan ve
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi babaların alışkanlıkları çocuklara geçiyor. makine homurtusundan vazgeçemem.
yoktur? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il-
A) Basit cümle gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez? lenemez?
B) İsim cümlesi
A) I. cümle, bir isim cümlesidir. A) I. cümlede yüklem birleşik zamanlıdır.
C) Öznesi ortak bağlı cümle
B) II. cümle, yapıca birleşik bir fiil cümle- B) II. cümle yapıca basittir.
D) Birleşik cümle
sidir. C) III. cümlede birden çok zarf tümleci
E) Eksiltili cümle
C) III. cümle, öznesi ortak sıralı bağımlı bir vardır.
cümledir. D) IV. cümle şartlı birleşik bir cümledir.
D) IV. cümlede öge ortaklığı yoktur. E) V. cümle, bağlı bir cümledir.
11. E) V. cümle, özne, dolaylı tümleç ve yük-
lemden oluşmuştur.
Meliha Öğretmen’in dersine hazırlıklı ge-
len öğrenciler, konuyu anlatmak için kür-
sünün önüne gidip ona yalvarırlardı.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler-
A) Yapıca sıralı bir cümledir.
B) Birden çok yan cümlecik vardır.
C) Anlamca olumludur.
D) Kurallı bir fiil cümlesidir.
E) Öznesi bir yan cümlecikten oluşmuş-
16.
tur.
14. (I) Sabahleyin evden çıktım. (II) Merdi-
Çağımız, çocuksu görünüp davranmayı venlerden inip otoparkın bulunduğu yere
marifet sayıyor. yürüdüm. (III) Aman Allah’ım, bu ne renk
Aşağıdakilerden hangisi yapıca bu cümbüşüydü! (IV) Her yerde hazan yap-
12. cümleye benzememektedir? rakları…(V) Yeşili sarıya, sarısı kızıla çal-
mış yapraklar, rüzgârla bir o yana bir bu
Aşağıdakilerden hangisi yapıca öteki- A) Hayatı bütün bilgeliğiyle kucaklayabil- yana savruluyordu.
lerden farklı bir cümledir? mek için çocukları sevmek zorundayız.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il-
A) Bizim lise sonda olduğumuz dönem B) Çocukları görmezden geleceğimiz bir gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
hastalandı. dünyada mutlu olamayız. lenemez?
B) O sıralarda kanserin adı oradan bura- C) Çocuksu oyunlar yerine bir çocuk gibi
A) I. cümle zarf tümleci, dolaylı tümleç ve
dan yeni yeni duyuluyordu. hayata baştan başlamak gerekiyor.
yüklemden oluşmuştur.
C) Dengelerin bozulmaya başladığı yıllar- D) Çocukça ve saf sevincin geride bırak-
B) II. cümle, yapıca sıralı bir cümledir.
dı o yıllar. tığı boşluğu çılgınca eğlence dolduru-
yor. C) III. cümle, ünlem cümlesidir.
D) Bir tarih öğretmenimiz de kansere ya-
kalanıp hayatını kaybetmişti. E) Kadın ve erkekler, evlilikten yıllar son- D) IV. cümle eksiltilidir.
E) Hastanede bize hastalığını kabullen- ra dahi hayatlarına çocuk katmıyor. E) V. cümlede, özne tamlayanı sıfat-fiil
miş bir hasta olarak göründü. olan bir yan cümleciktir.
16. B 15. B 14. E 13. D 12. B 11. A 10. E 9. D 8. C 7. A 6. A 5. E 4. C 3. D 2. C 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yapıca Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca Nasıl bir akşamdır ki karanlık düşer
ötekilerden farklıdır? basit, kurallı, olumlu bir fiil cümlesidir? El ayak çekilir dar sokaklardan
A) Doğru düşündüğüne inanan, yanlış fi- A) Gençlik, rüzgârların savurduğu gül Üşür ceviz ağaçları, yapraklar üşür
kirlerle savaşmak zorunda kalır. yapraklarının arkasından koşar. Akşam olunca içimize bir hüzün çöker
B) Doğruluk, insanın kalbinin en gerçek B) Gerçeğin dağlarına umutsuzlukla çıkıl- Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
anlatımıdır. maz. yoktur?
C) Duvarda bir gedik açmaya bir taşın es- C) Gerçek bir arkadaş, her ortamda bü-
A) Basit cümle
kimesi yeter. yük bir gurur kaynağıdır.
B) Fiil cümlesi
D) İnsan, gülmediği günü , yaşadım diye D) Lazım olacağı güne kadar özenle sak-
hayat defterine kaydetmemelidir. lanır bilgi. C) Sıralı cümle
E) İnsan, hayatının dörtte üçünü yapama- E) Gerçek arkadaşlar, doğruları zama- D) Birleşik cümle
yacağı şeylerle geçirir. nında ve yerinde söyler. E) İsim cümlesi
5.
Gündüz kandilini hazırlamayan, gece ka-
2. ranlığa razı demektir. 8.
I. Sanat, insanı yalnızlaştırır; yalnızlık ol- Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca
gunlaştırır. den hangisi söylenemez? birleşik değildir?
II. Ressam, bize bakar, kendisini çizer. A) Yapıca birleşik bir cümledir. A) “Kalem aklın dilidir.” diyor Cervantes.
III. Öyküde kelime az, hayat çoktur.
B) Kurallı bir cümledir. B) Muhalif kalemler kırılsa düşünce ölür.
IV. Şair, bugün yazar; yarın okunur.
C) Anlamca olumludur. C) Kalemler doğruları yazdıkça ülke geli-
V. Edebiyat gelişir; hayat renklenir.
D) Fiil cümlesidir. şir.
Yukarıdakilerden hangisi nesnesi ortak
sıralı bir cümledir? E) Öznesi bir yan cümlecikten oluşmuş- D) Kalem çok güçlüdür ki her zalim ondan
tur. korkar.
E) Kalem, düşüncelerimizin sürekli bir söz-
cüsüdür.
3. 6.
Gece yüz binden fazla insan, rıhtımı kapla- I. Ödünç, güle güle gelir; ağlaya ağlaya
mıştı. Yabancı zırhlıları sahile daha yakın- gider.
dı. Arkada denize doğru akan tek parça bir II. Borçlu, kendisine acır; alacaklıyı zalim
9.
alev… Bir alev dalgasının içinden denize sanır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir-
yürür gibi yürüyorduk. Bizi karşılamak için III. O yıllarda gönlümüz geniş, cebimiz den çok yargı vardır?
toplanan halk bir anda bağırıyordu. boştu. A) Toplumun insanlık özelliği, güzel sa-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi IV. Parayı devletten aldık, yoksula dağıt- natlarla beslenir.
yoktur? tık. B) Yaşam kısa, sanat uzundur.
A) Basit cümle V. Evlerimiz dardı; merasimlere uygun C) Yalnızlık, fena arkadaştan hayırlıdır.
değildi.
B) İsim cümlesi D) Yalnızlık insanı televizyonun dostu ya-
C) Sıralı cümle par.
hangisinde özne ortak değildir?
D) Birleşik cümle E) Zengin, bilgisi çok insan mıdır?
E) Eksiltili cümle

Cümle Türleri
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yapıca Aşağıdaki dizelerden hangisi, yapıca İlk günden bizim sadık bir okur kitlemiz
ötekilerden farklı bir cümle biçiminde- birleşik bir cümle biçimindedir? vardı. Bu kitle baştan beri artarak devam
dir? A) İki düşüm vardı bütün yaşamımla ilgili etti. Bugün de bu artış az çok sürüyor. Da-
A) Sana müthiş kızdığım da oluyor ba- ğıtım büyük sıkıntı. Bu sıkıntı, okur sayısı-
B) Ayrılıklar kahve fallarına konu olur bu-
zen. nı da etkiliyor elbette.
ralarda
B) İliklerim sızlıyor seni anımsadığımda. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
C) Bulutlar, kimi zaman kapkara yağmur-
yoktur?
C) Duygularım bana yabancılaştıkça kah- lar getirir
A) Girişik birleşik cümle B) Fiil cümlesi
roluyorum. D) Balıkları akvaryumlara hapsedemem
C) İsim cümlesi D) Devrik cümle
D) Seni gözlemek bile yetiyor bana. ben
E) Bağlı cümle
E) Hangi gül senin yerini tutabilir. E) Kimileri yaşlandıkça gençleşir umutları
17.
(I) Çocukken babamın serçe parmağını
tutardım. (II) Dışarı çıktığımızda babam
serçe parmağını uzatırdı; ben de hemen
14. küçücük elimle sarılırdım uzatılan bu par-
11. I. Ahırkapı önlerinden gemiler mağa. (III) Bazen sağ elinin serçe par-
Çiçekleri sepete doldurup kapıya bıraktı. Bazen gelir geçer, bazen demirler mağını uzatırdı; bazen de sol elinin serçe
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yapıca II. Fırtınada, siste durmaz iniler parmağını. (IV) Bir farkı yoktu benim için,
bu cümleye benzemektedir? Ahırkapı önlerinde gemiler babamın tercihini kavrayamayacak kadar
A) Gemimizin arıza yapabileceği kimse- III. Dallarında oynaşır yeşil yapraklar da küçüktüm. (V) Hangisi uzatılırsa uzatıl-
nin aklına gelmemişti. sın ben aynı heyecanı yaşardım.
Ağaca taç olur rengârenk çiçek
B) Hava rüzgârlıydı, Karadeniz’in fırtınalı IV. Orada sular sessiz sakin kucaklar Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
bir günündeydik. olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
Okşar, sever, yıkar, temizler, paklar
nemez?
C) Geminin yaşlı kaptanını çiçeklerle kar- V. Birazdan gelecek karanlık gece
şıladılar, evine götürdüler. Kurtlar çıkar, iner ıssız limanlara A) I. cümle yapıca basittir.
D) Karadeniz balıkçıları, yardıma geldiler; Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han- B) II. cümle, iki birleşik cümlenin sıralan-
bizi son anda kurtardılar. gisinde ortak öge yoktur? masından oluşmuştur.
E) Karadeniz’in hırçın dalgaları arasında A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. C) III. cümlede yüklem ortaktır.
saatler geçirebilirdik. D) IV. cümle, öznesi ortak, sıralı bağlı bir
cümledir.
E) V. cümlede birleşik zamanlı birden çok
fiil vardır.
18.
12. 15. Yağmurda ıslanan su damlaları gördüm o
(I) Eskişehir’in bugün çok güzel bir ünü Aşağıdaki cümlelerden hangisi, bağlı gece. Şimşekler güneş olup aydınlatırken
var. (II) Ama 70’lerin başlarında durum bir cümledir? ve hava kara bulutları battaniye etmiş-
biraz farklıydı. (III) Anadolu Üniversitesi ken… Gözlerimi kapattım, sırılsıklam kal-
A) Uygun ve küçük bir ev aramakta anlaş-
henüz şimdiki kadar serpilmemişti. (IV) dım boş sokakta. Tek bir çıt duymadım ve
tılar.
Rengârenk öğrenci kahveleri, Porsuk’un belki de duymak istemedim.
B) Savaşın uzun ama az kanlı geçeceğini
iki yanını henüz doldurmamıştı. (V) Eski- Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
sanıyordu.
şehir yeni gelişen sanayisiyle ve Adalet yoktur?
Ağaoğlu’nun yazdığı gibi “geceleri geçen C) İstanbul’u görmemişti veya iyi bilmiyor-
du. A) Öznesi ortak sıralı cümle
trenleriyle” tanınıyordu.
D) Akşamüzeri bir yerlere gitmek istedik- B) Fiil cümlesi
hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? lerini söylediler. C) İsim cümlesi
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Öğrencilik yaşamı son sınıfta biraz D) Devrik cümle
canlanmış gibiydi. E) Eksiltili cümle
18. C 17. D 16. E 15. C 14. C 13. E 12. E 11. A 10. E 9. B 8. E 7. E 6. C 5. D 4. E 3. C 2. A 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdakilerin hangisinde yüklem (I) Güvercinler konuyordu saçaklara (II) Bu kasabaya yerleştiğimiz günlerde, gül
olumsuz olduğu hâlde cümlenin anlamı Saçaklarda yığın yığın kar (III) Dünya kar budayan yaşlıların gül yetiştirmeyi yalnız
olumludur? altında çökecek gibiydi (IV) Çocukların gülleri sevdikleri için iş edindiklerini sanır-
A) Seni korumaz mıyım ben? ellerinde birer çatal lastik (V) Güvercinleri dım.
vuruyorlarda; oysa güvercinler vurulmazdı Bu cümlede kaç yan cümlecik vardır?
B) Niçin bu çocuklara para vermediniz?
Anadolu’da.
C) Sen, benim hiç bağırdığımı duydun A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
mu?
hangileri eksiltili cümledir?
D) Tercihini benden yana yapmayacak
mısın?
E) O, senin tırnağın bile olamaz. D) II. ve IV. E) IV. ve V.
5.
8.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca
Aşağıdakilerden hangisinde öge ortak-
basittir?
lığı söz konusu değildir?
2. A) Yazar, yazdığı her öyküyü düşlerinde
A) Ben, o kitabı eski bir arkadaşımdan al-
yaşıyordu.
I. Bu çocuk artık yaramazlığı bırakmış. dım; sen de benden aldın.
II. Nedense burada suç işleyenler ceza B) Öykü, kalem ucunda doğar; okuyucu-
B) Sait Faik, fırtınalı günlerde İstanbul’da,
görmüyor. nun düşüncesinde tamamlanır.
güzel havalarda Adalar’da kalırdı.
III. Bana “Sen burada bekle!” dedi. C) Kışın yazılan bir öykünün cümlelerinde
C) Büyük yazarlar, toplumu; toplum, kü-
IV. Durmak, düşmektir bence. çiçekler açılmaz.
çük yazarları yönlendirir.
V. Kadın kendi kendine söyleniyordu. D) Öykü yazarı, doğayı biliyorsa öyküsü-
D) Şair, bir ara İstanbul’a gitti; divan şa-
Yukarıdaki cümlelerden hangisi yükle- nü doğasız bırakmaz.
irlerine alışan İstanbul, onu bağrına
minin türüne göre ötekilerden farklıdır? E) Öykü, 19. yüzyılda Fransa ve Rusya’da basmadı.
bugünkü biçimini aldı.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Gelecek ay Ankara’ya geleceğim; yeni
kitabımla ilgili orada görüşürüz.
6.
Aşağıdaki dizelerden hangisi yapıca
ötekilerden farklı bir cümle biçiminde-
dir?
A) Doğar yüreğimde her gün
3. 9.
Mutluluğun en verimli gündüzü
Aşağıdaki dizelerden hangisi, birleşik
Aşağıdaki cümlelerden hangisi söz dizi- B) Kuşlar uzak akşamlara göçünce bir cümle biçimindedir?
mine göre ötekilerden farklıdır?
Yalnızlığa bilet alırım anne
A) Sevinçle dolmuştu benliğim, uçuyor-
A) Sorumu duyunca şaşırıp kaldı. C) Gün batarken beklerdin beni dum
B) Sen de mi onları tutuyorsun yoksa? Küçük penceremizin önünde B) Beni yormuyordu, dinlendiriyordu yol-
C) Sanki hiç ona söylemiyormuşum gibi D) Korkularım dağıldı lar
davrandı.
Dün, gönderdiğin mektubu okuyunca C) Geçmişti bir rüya gibi sonbahar
D) Tiyatroyu sinemaya tercih ederim.
E) Bir yıldızım vardı D) Karlar üstünde günlerce yol alırız
E) Onu bu halde görünce uzüntüm bir kat
Beni annem gibi hep gözetleyen E) Yürüdük sessizce karları incitmeden
daha arttı.

Cümle Türleri
10. 13. 16.

(I) Kısa bir sohbette bile onun yazıyla dü- Romanlarında kişilerin iç dünyasına, psi- Aşağıdaki dizelerden hangisi eksiltili
şünen bir kadın olduğunu anlarsınız.(II) kolojisine de önem veren, hatta bazen cümle biçimindedir?
Yazı onun omurgası hâline gelmiştir artık. aşırı şekilde psikolojik tahlil ve yorumlara A) Gözlerinde damla, içinde gam
(III) Kendisini daha iyi ifade edebilmek için yer veren Peyami Safa’nın 1930’da yayım-
Eriyen renk olsam ayaklarında
uğraşır. (IV) Amacını bilmiyor değilim. (V) lanan Dokuzuncu Hariciye Koğuşu romanı
Sanatın güzelliğini yazıyı kullanarak her- ise yeni anlatım tekniklerini denemesi açı- B) Ben eski zaman âşığıyım
kese duyurmak istiyor. sından ayrı bir değer taşır. Sevda çeker düşünürüm ağlarım
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle il- Bu cümlede kaç yan cümleciğe yer ve- C) Ovalar, konaklar, yollar aşırı
gili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- rilmiştir? Birbirini selamlayan dağlar var
lenemez? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D) Bazen tilki kadar kurnaz bazen akılsız
A) I. cümle, yapıca birleşiktir.
Bazen çocuk gibiyim bazen bakakalırım
B) II. cümle, devrik bir fiil cümlesidir.
E) Varlığından şu güzel ülkeyi kurtarsak da
C) III. cümle, yapıca basittir.
Adımından kalan izler, lekedir toprakta
D) IV. cümle anlamca olumludur.
E) V. cümlede iki yan cümlecik vardır. 17.
Aşağıdaki dizelerden hangisinde yük-
14. lem ad soylu bir sözcüktür?
Farklı görüşlere rağmen Türk edebiyatında
A) Bahar güneşi gibi taze, tomurcuklu
11. hikâye türünün, özellikle ilk örneklerinin,
sadece Batılı modellerle geliştiğini söyle- Dalımda sevincimi taşıyan umutlar
Kaşları hafifçe öne düşer, gözleri dikkatle
kısılır, dudakları yazının gidişatına göre mek akla yatmıyor. B) Dönmez misiniz, ey yolda kalanlar
şekilden şekle girer. Bu cümle ilgili olarak aşağıdakilerden Yolcular, garipler, garip çobanlar
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- hangisi söylenemez? C) Ben ortada duruyorum, günler, geceler
den hangisi söylenemez? A) Yüklemi birleşik bir fiildir. Sokaklar, evler akıyor iki yanımdan
A) Sıralı bağımsız bir cümledir. B) Yapıca girişik birleşik bir cümledir. D) Narin kanatlarıyla uçar orman, dağ, dere
B) Öznesi ortak sıralı bağımlı bir cümle- C) Özne, nesne ve yüklemden oluşmuş- Ve bir gün bir çukurda bulunur iskeleti
dir. tur.
E) Derin sularında bu ayna her an
C) Üç yargıdan oluşmuştur. D) Ara söze yer verilmiştir.
Sizden bir parıltı aksettirecek
D) Öge ortaklığı yoktur. E) Kurallı, olumsuz bir cümledir.
E) Yüklemler fiildir.
18.
I. Ağlama, gözleri kızarmış çocuk!
Tek damla yaşın düşmesin yere
12. II. Ve saçlar öyle ümitsiz yüzecek
Aşağıdaki dizelerden hangisi, basit bir Olgun akşamların ağırlığından
cümle biçimindedir? 15. III. Gece hayalimde, gündüz fikrimde
(I) Beni hâlâ kimse bilmiyor. (II) En son bir Ela gözlü o yâr çıkmaz gönülden
A) Akıt gözyaşlarını üstümüze
dizinin senaryo ekibindeydim, şimdi de- IV. Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan
Yeşersin kalbimizin toprağı yeniden ğilim. (III) Türkiye’de senaristlik maalesef Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış
B) Böyle yaşadıkça biz umutlardan kaçak dar kavramlara ve klişelere sıkışmıştır. (IV) evi
Kalbin bizi de yakacak Kalıpları yıkmanıza kimse müsaade etmi-
V. Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor za-
C) Ucuz hüzünler kiraladım yor. (V) Alışılagelmiş sistemi yıkamadığı-
man
nız zaman özgün de düşünemiyorsunuz.
Senin yasını tutmak için Sessizlik dökülüyor bir yerde yaprak
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden yaprak
D) Sessizliğin tarihi tükeniyor
hangileri yapıca birleşiktir?
Ağlayanların sesi arasında Yukarıdaki numaralanmış dizelerin han-
A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV. gisinde birden çok yargı yoktur?
E) İstanbul’da bir dost aradım
D) III. ve V. E) IV. ve V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Ilık bir sonbahar akşamında
18. B 17. A 16. A 15. E 14. C 13. C 12. E 11. B 10. C 9. E 8. D 7. D 6. A 5. E 4. D 3. B 2. D 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki dizelerden hangisi, anlamı I. Soğuk, yoksullar için zordur. O gün gelsin, neşemiz tazelensin de gör,
bakımından ötekilerden farklı bir cümle II. Başını sokacak bir çatın kalmadıysa Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör,
biçimindedir? kış senin için daha çetin geçer.
Seyreyle gülü, bülbülü,
A) Neden içimden hiç çıkmıyor bu ses III. Soğuk bastırınca eller ve ayaklar üşür
önce. Çifter çifter aylar gökyüzünde,
B) Geçti son günüm ah Viranbağ’da Her gece ayın on dördü…
IV. Küçük bir bedenin varsa soğuk göç
C) Seni korkutacak geçtiğin yollar yollarında çok zorlanırsın. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi
D) Bütün bedeni sardı sinsi bir ağrı V. Kimse, yalnızlığın soğuk karanlığında yoktur?
E) Gürlova’da köpüklü sular saçılır çaresiz kalmasın.
A) Fiil cümlesi
Aşağıdakilerden hangisi bu cümlelere
ait değildir? B) İsim cümlesi
C) Şartlı birleşik cümle
A) Olumlu isim cümlesi
D) Devrik cümle
B) Şartlı birleşik cümle
C) Girişik birleşik cümle E) Emir cümlesi
2. D) Olumlu fiil cümlesi
(I) Sabah erkenden gözlerini açtı genç E) Biçimce olumlu, anlamca olumsuz
adam. (II) Uyku ile uyanıklık arasında değil- cümle
di, bu sefer. (III) Basbayağı uyanmıştı, ken-
dini dinç hissediyordu. (IV) Ama kalkmak
istemiyordu yatağından. (V) Öylesine çare-
8.
sizdi ki uyanınca ne yapacağını bilmiyordu. Aşağıdakilerden hangisi biçimce olum-
Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili lu, anlamca olumsuz bir cümledir?
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- A) Deneme yazısının ustalık istediğini bil-
nemez? mez miyim?
5.
A) I. cümle, yapıca basittir. B) Eski edebiyatımızda ne deneme vardır
I. O gece çok üzgündü, yanıktı bağrı
B) II. cümle, olumsuz, devrik bir ismi cüm- ne makale.
II. Evde güller açar, bahçede çiçekler
lesidir. C) Deneme, Türk edebiyatına özgür bir
III. Uyandım, uyandım, seni görmedim
C) III. cümle öznesi ortak, sıralı, bağımlı pencere kazandırdı.
IV. Mazinin büyük anıtını diktik başına
bir cümledir. D) Gazetecilerimiz, deneme türüne kulaç
V. Orası bir yalan yurdu, bir aldatmaca
D) IV. cümle, anlamca olumsuz, biçimce açmıyor değiller.
köşesi
olumludur. E) Benim de deneme türünde karaladı-
E) V. cümle ki’li birleşik bir cümledir. gisinde birden çok yargı yoktur? ğım satırlar vardır.
3. 9.
(I) Neredeyse kendisinden bile büyük çan- Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca
tasıyla şakaklarından ter süzüle süzüle
yürüyordu eve. (II) Sırtında o çantayı taşı- 6.
manın ne büyük eziyet olduğu umurunda A) Hava göçmen kuşların gelişini haber
(I) Serin bir yağmur yağıyordu Galat Köp- verecek kadar ılımaya başladı.
değilmişçesine hızlı hızlı adımlarla. (III)
rüsü’ne. (II) Avlanmış balıklar yüzmüyordu
Hem zaten ne ödev yaptığı vardı ne de ha- B) Çiçek açan ağaçların hüznüne vefalı
kovada. (III) Şaşkın şaşkındı İstanbul’u ilk
mal gibi taşıdığı kitaplardan birini okumuş- kuşlar da ortak olmuştu.
tu. (IV) Öğretmenlerin bir haftalık ödevi bir kez görenler. (IV) Sarkıyordu yüzlerinden
“garip” gülücükler Haliç’e. (V) Vapur son C) Şırıl şırıl akıp köyümüzü şenlendiren
günde istemeleri gibi anlamsızca davra-
yolcularını almak için sabırsızlanıyordu. deremiz o yıl kurumuştu.
nışları varken haksız da sayılmazdı gerçi.
(V) Ama ödevsiz de olmazdı öğrencilik. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden D) Okulumuzun yaşlı çatısına incecik bir
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yükleminin türü bakımından kar yağıyordu o sabah.
hangisi eksiltilidir? ötekilerden farklıdır? E) Güneş doğar doğmaz sokaklar mele-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. şen kuzularla şenlenirdi.

Cümle Türleri
10. 13. 16.

(I) Renklerin ustası, bir sanat okulu açtı; Aşağıdakilerden hangisi biçimce olum- Aşağıdaki dizelerden hangisi yapıca
orada öğrencilerine resim sanatının ince- suz anlamca olumlu bir cümledir? ötekilerden farklı bir cümle biçiminde-
liklerini öğretti. (II) Okulun belli bir programı A) Şiirden de nesirden de anlayan bir dir?
yoktu. (III) Öğrenci, kendi yeteneğine göre genç değildin. A) Bir dost aradım derdimi anlatmak için
bir eğitim alıyordu. (IV) Usta, ona sadece
B) Masal dinlediğim günlerde sen yoktun B) Küçümserim şu dünyanın çile çekme-
yol gösteriyordu. (V) Bu da yeni sanat çiz-
yanımda. yenini
gilerini müjdeliyordu o okulda.
C) Hikâye anlatıcılarını nasıl dinlediğimi C) Her güzelin ayrı bir derdi oluyor bu şe-
bilmezdin elbette. hirde
hangisi yapı bakımından ötekilerden
farklıdır? D) Lise çağı şiirlerinde bana özenmiyor D) Yeşermiş tüm aşkları kurutmadan git
sayılmazdın. E) Seni düşünürken bir çakıl taşı ısınır
E) Kitapla arandaki mesafe azaldıkça içimde
kendini yeniledin.
17.
“Kendinizi ifade etme biçimi olarak yazıyı
14. tercih etmeniz hangi zamana dayanıyor?”
11. Bahçeye açılan kapının perdesi kuzey rüz- diye sordum. Bana şunları anlattı: Lise yıl-
Aşağıdaki dizelerden hangisi eksiltili gârıyla havalanıyor. Kapının hemen önün- larımda edebiyat öğretmenimin bildirdiğine
(bitmemiş) bir cümle biçimindedir? deki sardunya saksısına bakıyorum. Ah, göre, edebiyat sınıflarının en iyi kompo-
A) Sivas ilinin Banaz köyünden nasıl parlak ve güzel! Oysa az önce eğilip zisyon yazanıydım. Fakat buna rağmen
iyice yakından bakmıştım. Sanki solgun ve hiçbir zaman aklıma bir yazar olabileceğim
Pir Sultan Abdal dirilmelidir
kederliydi. gelmemişti. Ancak öğrenmeye, okumaya,
B) Dağlar, dağlarla ölçülür kendimi anlamaya olan merakım ve biriki-
Dağ yükseldikçe tepeler küçülür mim, beni yazarlığa taşıdı.
yoktur?
C) Yaşlı ozanın dilinde bir eski türkü Bu parçada aşağıdakilerden hangisi
A) Fiil cümlesi
Sazında eski çağlara ait asalet yoktur?
B) İsim cümlesi
D) Tomurcuk gül olsan elime almam A) İç içe birleşik cümle
C) Birleşik cümle
Yüz bin yemin etsen billah inanmam B) Yapıca birleşik, yükleminin türüne göre
D) Ünlem cümlesi isim cümlesi
E) Yandım ateşinde bir daha yanmam
E) Devrik cümle C) Anlamca ve biçimce olumsuz fiil cüm-
İşin gücün dalga imiş yâr senin
lesi
D) Özne görevindeki yan cümlecik
15. E) Biçimce olumlu, anlamca olumsuz
(I) Sıcak, nemli, bunaltıcı bir yaz akşa- cümle
mında bile insanın içini ürpertecek kadar
12. soğuktur hastane koridorları. (II) Hele bazı 18.
Aşağıdakilerden hangisi bir emir cüm- hastaneler kutupları andırır! (III) Sonra gö- Gittiğim her yerde benden önce oraya git-
lesidir? rünüverir güler yüzlü, konuşkan, enerjik bir miş bir şair buldum.
A) Çizdiğiniz resimleri, en kısa zamanda hekim. (IV) Her şey değişir birdenbire. (V)
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler-
bize gönderiniz. Hastane odasında sıcacık bir dünya.
B) Kendini hep büyük bir sanatçı olarak Bu parçayı oluşturan cümlelerle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- A) Dolaylı tümleci yan cümlecikten oluş-
görüyorsun. muştur.
nemez?
C) Başkalarına ait bir dizeye bile göz dik- B) Belirtisiz nesnesi yan cümlecikten
memelisin. A) I. cümle, yapıca birleşiktir.
oluşmuştur.
D) Bir eserde özgünlük yoksa o eserde B) II. cümle, anlamca olumsuzdur.
C) Yüklemi yapıca basit bir fiildir.
sanat yoktur. C) III. cümle, yapıca basittir.
D) Farklı türde fiilimsilere yer verilmiştir.
E) Sanat adamlarının yazılarını mutlaka D) IV. cümle, fiil cümlesidir.
E) Gizli özne dışında üç ögeden oluş-
okursun. E) V. cümle eksiltilidir. muştur.
18. D 17. E 16. C 15. B 14. E 13. D 12. A 11. C 10. A 9. D 8. B 7. C 6. C 5. D 4. E 3. B 2. D 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Çalışmalarımın ilk kaynağı, dünyaya Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan Aşağıdakilerden hangisi öznesi ortak
bakışımdır. (II) Dünyaya güzel bakmayı cümlecik yoktur? sıralı bir cümledir?
tercih ederim. (III) Ama doğduğum toprak- A) Yeni akımların getirdiği özgün düşün- A) Ahmet Haşim, fıkra yazarlığı yapmış;
lardaki değişim, gelişim ya da etkileşim- celer zamanla topluma yön verir. gezi yazıları da kaleme almıştır.
den bağımsız olmak mümkün olmuyor.
B) Şairlerin etkilenme durumları, tespit B) Kardeşimi ben okula götürdüm, çıkışta
(IV) Bu anlamda yaşadığımız toplumdaki
edilmeden edebiyatın bulunduğu nok- annem alacak.
hareketler, efsaneler ve inanç sistemleri
ta tespit edilemez. C) Tiyatro salonunda çocuklar yoktu;
bizim beslenme noktalarımızı oluşturuyor.
(V) Ben, bu noktaları hep iyimser bir bakış C) Halkla ilişki kurmak, her şeyden önce oyun, büyük bir sessizlik içinde izlendi.
açısıyla inceledim; iyimserlik yanım, çalış- halkın içine girmeyi gerektirir. D) Matematiği zayıftı, Türkçesi de sınıf
mamın rengini belirledi. D) Okuyucunun tepkileri, eleştirileri uy- ortalamasının epey altındaydı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden gun bir ortamda ve topluluk önünde E) Mart ayının sonunda çiçekler açtı, et-
hangisi sıralı bağımsız bir cümledir? tartışılmalıdır. rafı güzel bir koku sardı.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Toplumdan istenen ödevlerin, toplum
tarafından kolayca anlaşılabilmesi ge-
rekir.
8.
I. Çantasındaki kekleri çocuklara verdi.
2. II. Kar yağsa Erzurum gezimiz öne alına-
cak.
Aşağıdaki dizelerden hangisi eksiltili
5. III. Sen, buradan gideli evimizin çatısında
bir cümle biçimindedir?
(I) O yıllarda Edirne Lisesinde yatılı öğren- bir baykuş ötüyor.
A) Karşı damda bir güneş parçası ciydim. (II) Edebiyatı çok seviyordum. (III) IV. Çiçekli şiirler yazacaktım evinize yakın
İçimde kuş cıvıltıları, şarkılar Sürekli okuyor, ara sıra yazıyordum. (IV) bir parkta.
B) Bağıra çağıra düşerim yollara Tatil günlerinde herkesten önce kütüpha- V. Kapıyı açtı, konukları büyük bir saygıy-
Döner döner durur başım havalarda neye yerleşiyordum. (V) Yakup Kadri’yi, la konağa aldı.
Peyami Safa’yı ve Tarık Buğra’yı orada Yukarıdaki cümlelerde aşağıdakilerden
C) Ne kadar şişmanlamıştır kim bilir
tanıdım. hangisini örneği yoktur?
Ama yine de görmeyi çok isterim
D) Yazıp yazıp bahçesine attığım mektup- A) Ki’li birleşik cümle
hangisinde birden çok yargı vardır?
ları B) Şartlı birleşik cümle
Gülmekten katılırdı, okudukça C) Girişik birleşik cümle
E) Bugün toplar atılırken evden kaçıp D) Basit cümle
Harbiye Nezareti'ne gideceğim E) Sıralı cümle
6.
Ölüm var dünyada, yok imiş murat 9.
Günbegün artıyor türlü meşakkat Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde
3.
Yalvarsam kedere yardım etmez mi? öge ortaklığı söz konusu değildir?
Bakakalırım giden geminin ardından
Yeter bu çektiğim derdim yetmez mi? A) Sahilde balıkçılar toplanmıştı; yük taşı-
Atamam kendimi denize, dünya güzel
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yıcıları, son vapuru bekliyorlardı.
Serde erkeklik var, ağlayamam
yoktur? B) Bu sahiller sabahları tenha olur, ak-
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi şamları şehrin dörtte biri buraya akın
A) İsim cümlesi
yoktur? eder.
B) Biçimce olumlu, anlamca olumsuz
A) Sürerlik fiili C) Okuldan çıktım, eve uğramadım, ken-
cümle
B) Anlamca olumsuz cümle dimi yakınımızdaki bir parka attım.
C) Soru cümlesi
C) Sıralı bağımsız cümle D) Sonbahar, buralara uğramaz; kışın er-
D) Şartlı cümle
D) Yeterlilik fiilinin olumsuzu ken baskınına kurban gider.
E) Biçimce olumsuz, anlamca olumlu
E) Ögeleri ortak sıralı cümle E) Dün hava güzeldi; çocuklar, işgal edil-
cümle
meyen parklarda oynuyordu.

Cümle Türleri
10. 13. 15.

(I) Çantamı sürüyerek parkın kapısından Planlamada başarısız olan, başarısızlığı Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemi-
girdiğimde sanki büyülendim. (II) Kapının planlamıştır. nin türü bakımından ötekilerden farklı
önünde şaşkınlığımı aştım. (III) O olağa- Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- bir cümle biçimindedir?
nüstü güzelliği doya doya seyrettim. (IV) den hangisi söylenemez? A) Bir şey düşüyor elinden yere
Sihirli bir değnek ağaçların yeşilini değiş-
A) Öznesi yan cümleciktir. B) Benim de sayılmaz mı oralar
tirip sarıya, bordoya, kırmızıya çevirmişti.
(V) Çantamı yere koydum, önümdeki yaşlı B) Üç öğeden oluşmuştur. C) Gün olur, köprü ortasında durur
çınara tırmandım. C) Olumlu bir cümledir. D) Askerlik ettiğim kışladır ötesi
Bu parçadaki numaralanış cümlelerden D) İsim cümlesidir. E) Koklamak isterim tünelin kokusunu
hangisi yapıca basittir? E) Öznesinde iki fiilimsi vardır.
11. 16.
Maçı büyük bir zevkle seyrettim. Aynı sa- Aşağıdaki cümlelerin hangisiyle ilgili
atlerde babamın da aynı işi yaptığını bi- ayraç içindeki açıklama doğru değildir?
liyordum. Sevdiğin bir insanla bir arada
A) Halk şiiri, Anadolu kültürünün bütün
olamıyorsan kendini onunla birlikte düşü-
renklerinden izler taşır. (Basit cümle)
neceksin. Ben, bugün bunu yaptım. Baba-
mı, hep yanımda gördüm. B) Karacaoğlan, Anadolu insanının için-
den geçenleri anlatmıştır. (Birleşik
cümle)
yoktur?
C) Yunus, halkı sevdi; halk Yunus’u bağ-
A) Basit cümle 14. rında yaşattı. (Bağımsız sıralı cümle)
B) Birleşik cümle I. Odanın ne duvarları ne tavanı boyan- D) Seyranî, kötüleri taşladı; kötülerin şer-
C) Sıralı cümle mıştı. rinden kurtulamadı. (Bağımsız sıralı
D) Fiil cümlesi II. Sanat yönetmenliğine dört yıl önce cümle)
E) Olumlu cümle başladım. E) Modern şiir Anadolu şiiriyle beslenirse
III. Televizyon, beni yoruyor; işlerimi ge- bize ait olur. (Şartlı birleşik cümle)
ciktiriyor.
IV. Ofisimi klasik tarzda dekore etmeyi uy-
gun buldum.
12.
V. Açılışı siz olmadan yapmak ister miyiz
Aşağıdakilerden hangisi yapıca birle-
hiç?
şik, öğelerinin dizilişi bakımından ku-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle 17.
rallı, anlamı bakımından olumlu bir fiil
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yan- Aşağıdakilerden hangisi, dolaylı tümle-
cümlesidir?
lıştır? ci ortak bağlı bir cümledir?
A) Elektrik Bilgisi adlı kitap vardı öğret-
A) I. cümle biçimce de anlamca da olum- A) Paris’i gezdim ama İstanbul kadar sev-
menimin elinde.
ludur. medim.
B) Kavanoza koyduğum balıkları gece
B) II. cümle yapıca basit, olumlu, kurallı B) Paris’te iki gece kaldım ve grip beni
boyunca, neredeyse uyumadan sey-
bir fiil cümlesidir. tutsak aldı.
rettim.
C) III. cümle, öznesi ortak sıralı bağımlı C) Fransızlar, kendilerinden çok etkilendi-
C) Dışarıda tertemiz ama biraz soğuk bir
bir cümledir. ğimizi biliyorlar.
hava vardı o gün.
D) IV. cümle yapıca birleşik, olumlu, ku- D) Fransız kültürü, işgalciydi; İstanbul,
D) Karşımızdaki sahada capcanlı soluk
rallı bir fiil cümlesidir. özünden uzaklaşmıştı.
alıp veriyor, bizi oyuna davet ediyordu.
E) V. cümle biçimce olumlu, anlamca E) Herkes, onu Fransız sanıyor halbuki o,
E) Böyle günlerde masama oturup ders
olumsuzdur. İsviçre kökenli bir Almandı.
çalışmayı aklıma bile getirmiyordum.
17. B 16. D 15. D 14. A 13. D 12. B 11. C 10. B 9. B 8. A 7. A 6. B 5. C 4. D 3. E 2. A 1. E Cevaplar

Anlamla İlgili Anlatım Bozuklukları 5. Modül Test 21
1. 4. 7.
(I) Önümüzdeki günlerde nelerin olacağını Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Muhasebecimiz, az enerjiyle çalışan elekt-
göreceğiz. (II) Anıtlar Kurulunun pusulası tım bozukluğu vardır? ronik araçları tercih etmemizin hem hesap-
neyi gösterecek, bilemiyoruz. (III) Dünya- A) Derin nefes aldım, dağın temiz havası- lı hem ekonomik olacağını söyledi.
da yaşanmamış bir ilki gerçekleştirip bir in- nı ciğerime birkaç kez çektim. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
sanlık anıtı heykelini yıkarlar mı? (IV) Bunu nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
B) Dağın tepesinde, uçaktan bakıyormuş
bugünün koşullarında dünyaya anlatmak
gibi yüksekte hissettim kendimi. A) Eş anlamlı sözcüklerin birlikte kullanıl-
mümkün değil. (V) Çünkü bugünün dünya-
C) Kırmızı kiremitli, ikişer katlı evlerden ması
sı, sanat alanında atılan olumsuz her adı-
ma tepki gösteriyor. oluşan köylere hayranlıkla baktım. B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) Sıra sıra akasyalardan sonra bakımsız C) Bir ekin gereksiz kullanılması
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? ve sık çam ormanına daldık. D) Bir fiilimsinin gereksiz kullanılması
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Büyük bir gürültü sesinden sonra dev- E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
rilen ağaçların altında kaldı arabamız. kullanılması
5. 8.
2. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde dün geceden İftara birkaç dakika kala Şereflikoçhisar
beri aralıklarla etkili olan kar nedeniyle Şerefiye Camii’nden merkezî sistemle
Şimdiye kadar tabu olarak kabul edilen şeyler
Trabzon’da iki yüz doksan dört köyün yolu okunması gereken ezan, elektrik kesintisi
I II ulaşıma kapanmakla neticelendi. yüzünden duyulamadı.
bugün artık konuşulmaya başlandı; bu, Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
III IV dakilerden hangisiyle giderilir? nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
geç de olsa önemli bir gelişme. A) “dün” kelimesi atılarak A) Eş anlamlı sözcüklerin birlikte kullanıl-
V B) “aralıklarla” kelimesi atılarak ması
Bu cümledeki numaralanmış sözcük C) “nedeniyle” kelimesi atılarak B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
veya sözlerden hangilerinin atılması,
D) “kapanmakla” yerine “kapanmasıyla” C) Bir ekin gereksiz kullanılması
anlatım bozukluğu ya da anlam daral-
kelimesi getirilerek D) Yüklemin edilgen çatıda olması
masına yol açmaz?
E) “kapanmakla neticelendi” yerine “ka- E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. pandı” kelimesi getirilerek kullanılması
6.
I. Bugüne kadar hiçbir sınavda sorulma- 9.
mış bilgiler var. Eski milletvekili, dün Ankara’dan dönerken
3. II. Üniversiteye hazırlıkta dershane de İzmir yolunda feci bir şekilde can verip ha-
(I) Sanatla iç içe yaşayan bir toplum de- okul kadar önemlidir. yatını kaybetti.
ğiliz. (II) Hiçbir zaman mahalleye sanat III. Eylülde başlayıp haziran ortalarına Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
götürmek için uğraşmadık. (III) Sanatla kadar uzanan hazırlığımız çok yoğun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
ilgilenenlerimiz, genellikle hep ekonomik geçiyor.
A) Birden çok zarf tümleci kullanılması
durumu yüksek kesimden çıkar. (IV) Eko- IV. Sınavı kazanamayacak kadar derse
nomik durumu bulunmayan, sanatla niye ilgisiz öğrencileri mesleki eğitime yön- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
uğraşsın ki? (V) Sanatla uğraşmak bir tür lendirmek gerekir. C) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
eğlencedir; dünyanın her yerinde eğlence, V. Belediyeler de eğitime Bakanlığın yap- nılması
para gerektirir. tığı kadar yatırım yapmak zorunda. D) Öznenin bir sıfat tamlamasından oluş-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin ması
hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? hangisinde “kadar” kelimesinin atılması E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. anlam daralmasına yol açmaz? kullanılması
D) III. ve IV. E) III. ve V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Anlamla İlgili Anlatım Bozuklukları
10. 12. 15.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- (I) Saburhane Meydanı’nda kurulan mü- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
tım bozukluğu vardır? zede eserlerimizi sergiliyorduk. (II) Muğla tım bozukluğu yoktur?
A) Restore edilen tarihî evlerde, eğitim Valiliği tarafından tarihî Hacı Kadı Evi’ni A) Dergimizin kapağındaki sayı yanlış ol-
alan kursiyerler, eğitimleri sonunda bize tahsis edince biz de müzeyi buraya duğundan bazı okuyucular eski sayı
alacakları sertifikalar sayesinde mutla- taşıdık. (III) Muğla’da kültürel değerlerimi- sanıp almak istememiş.
ka istihdam edilebilecekler. zin yaşatılması için burada yeni bir çalış-
B) 1982 yıllarında başladığı görevi, has-
ma başlatacağız. (IV) Burası hem bir müze
B) Burada Kayseri’nin el sanatlarını, talığının şiddetini artırması üzerine
hem de okul olacak. (V) Burada saz, ke-
yeme içme kültürünü ve mutfak tatla- 1995 tarihinde bırakmak zorunda kaldı.
man, üç telli bağlama, iğne oyası, bez be-
rını da bulabilirsiniz. C) Fransa’yla yapılan görüşmeleri onay-
bek, keçe imalatı kursları vererek bir okul
C) Projenin, evlerin istimlakıyla birlikte görevi üstleneceğiz. lamayan bürokratların görev yeri de-
yaklaşık on milyon liraya mal olacağını ğiştirilince istifa ettiler.
söylediler. D) Soğuğun eksi otuz derecenin altına
hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
D) Böyle bir yatırımla Kayseri’nin tarihine düşmesi üzerine başta okullar olmak
sahip çıkılacağı ve bir anlamda Kayse- üzere devlet daireleri tatil edildi.
ri’de tarihin yeniden canlanacağı belir- E) Moğol savaşçılarının barbarlığı ile ilgili
tildi. anlatılan hikâyeleri derleyip kitaplaştır-
E) Kayseri’yi tarih penceresinden görmek mak istiyorum.
isteyenler, tarihî evlerin bulunduğu ma- 13.
halleye gidiyorlar.
Erken seçim söylemlerinin Başkent
I
kulislerinde yayılması üzerine Yüksek Seçim 16.
II III Ekonomik durumumuzun her gün geçtikçe
Kurulu bir açıklama yaparak kendilerine bu I II III
yönde bir talimat verilmediğini kamuoyuna biraz daha kötüye gitmesi, banka sahiplerini
IV
11. IV
bildirdi.
I. Eğitim-öğretim yılının ilk döneminin de halkı da çok endişelendiriyor.
V
tamamlanmasıyla birçok vatandaş, ta- V
tilin keyfini kayak merkezlerinde çıkarı- Bu cümledeki anlatım bozukluğu numa-
ralanmış kelime veya sözlerden hangi- Bu cümledeki anlatım bozukluğu numa-
yor.
sinin yerine başka bir kelime getirilerek ralanmış sözcüklerden hangisinin atıl-
II. Uludağ, Palandöken, Kartalkaya gibi masıyla giderilir?
kayak merkezlerinin yanı sıra Türki- giderilir?
ye’nin doğal güzellikleriyle ünlü Ilgaz A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
Dağı da hareketli günler yaşıyor.
III. Özellikle günübirlikçilerin tercih ettiği
Ilgaz Dağı’ndaki oteller tamamen dol-
17.
du.
14. Dünyanın neredeyse hemen her yerinde
IV. Kar kalınlığının yaklaşık tam bir metre
Ülkenin ekonomik durumu yöreden yöreye işsiz insanların sayısı günden güne artıyor.
olarak ölçüldüğü dağda, tatilciler ka-
yak yaparak tatilin keyfini çıkarıyor. göre değişiyor. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
V. Kayak merkezindeki yaşanan yoğun- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
luk nedeniyle jandarma ekipleri önlem- nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Dolaylı tümleç eksikliği
lerini artırırken yolun trafiğe kapanma- A) Gereksiz yere edat kullanılması B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
ması için bölgede önlemler alındı.
B) Öznenin bir ad tamlamasından oluş- C) Tamlayan takısı eksikliği
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin ması D) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
hangilerinde anlatım bozukluğu vardır?
C) Dolaylı tümleç eksikliği nılması
D) Tamlayan eksikliği E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
D) III. ve IV. E) IV ve V. E) Yüklem eksikliği kullanılması
17. D 16. C 15. E 14. A 13. A 12. B 11. E 10. A 9. C 8. B 7. A 6. C 5. E 4. E 3. D 2. B 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Arada bir Türkçeyi iyi öğrenip konuşan ço- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili ke- (I) Ağrı Dağı’nda eriyen kar suları gölet-
cuklardan konuşmalarımızı tercüme etme- lime, anlamına uygun kullanılmamıştır? lerde toplanacak. (II) Kuraklık olursa Ağrı
leri için yardım alıyoruz. A) Araştırmacılar, akciğer kanseri ölüm Dağı’na çıkan yaylacıların yanı sıra bu gö-
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun oranının endişe verici olduğunu söyle- letlerden çevre köylerdeki besiciler de ya-
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? diler. rarlanacak. (III) Yapımına başlanan ve biri
tamamlanan göletlerin gövde kısmı 200
A) Eş anlamlı sözcüklerin birlikte kullanıl- B) Yaşam koşulları iyileşse de nüfusun
metre, yüksekliği ise 6 metre olacak. (IV)
ması yaşlanmasına bağlı olarak ölüm oranı
Bu göletler yaklaşık 40 bin metre küp su
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması aşağı yukarı sabit kalıyor.
tutacak. (V) Göletler, Devlet Su İşleri tara-
C) Bir ekin gereksiz kullanılması C) Muğla’nın Bodrum ve Marmaris ilçe- fından yapılacak.
sinde havaların sıcak gitmesi nedeniy-
D) Özne eksikliği Bu parçada numaralanmış cümlelerin
le kırlar çiçeklerle kaplandı.
E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
D) Iğdır’da, yaz aylarında yaşanabilecek
kullanılması A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
bir kuraklığa karşı Ağrı Dağı eteklerin-
de bulunan yaylalara üç yapay gölet
inşa ediliyor.
2. E) Doğu Anadolu’da bu yıl yeterli kar ya- 8.
Sahildeki bir çayevinde yaklaşık bir saate ğışı düşmemesi yüzünden kayak mer- İnternet üzerinden kurduğu sistem saye-
yakın oturup karşılıklı sohbet ettik. kezlerindeki tesisler boş kaldı. sinde eve giren hırsızın fotoğrafının çekil-
diğini belirten ev sahibi, aldığı neticeden
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
memnun olduğunu bildirdi.
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
5. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
A) Gereksiz sözcüklerin kullanılması dakilerin hangisinden kaynaklanmakta-
İstanbul Boğazı’ndaki kirlilik sayesinde
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması bazı balık türlerinin yok olduğu iddia ediliyor. dır?
C) Bir ekin gereksiz kullanılması Bu cümledeki anlatım bozukluğunun A) Gereksiz sözcüklerin kullanılmasından
D) Dolaylı tümlecin başta olması nedeni aşağıdakilerden hangisidir? B) Bir sözün yanlış yerde kullanılmasın-
E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada A) Gereksiz sözcüklerin kullanılması dan
kullanılması C) Özne eksikliğinden
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
C) Bir ekin gereksiz kullanılması D) Bir sözcüğün anlamına uygun kullanıl-
mamasından
D) Bir sözcüğün anlamına uygun kullanıl-
maması E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
3. kullanılmasından
E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
kullanılması
tım bozukluğu yoktur?
A) Devlet Tiyatroları, hava muhalefetine
rağmen Anadolu turnesine devam et- 6. 9.
meyi sürdürmektedir. I. Cebindeki para miktarının tükenmesi Hastalığının çoğalması yazarı da yakınla-
B) İşsiz sayısının kalabalıklaşmasından yüzünden bazı işleri aksadı. rını da çok endişelendirdi.
şikâyetçi olan yetkililer, yeni iş alanları II. Yüz simasını hatırlamadığı bir kapkaç- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
oluşturmaya çalışıyor. çı onun çantasını alıp kaçmıştı. dakilerin hangisinden kaynaklanmakta-
C) Galiba sahil şeridindeki kentlerde ya- III. Şehir hayatı konusunda yazdığı dene- dır?
şam koşulları geçmişe göre kesinlikle meleri arkadaşları da beğenmişti. A) Bir kelimenin gereksiz kullanılmasın-
daha iyi durumda. IV. Piknik alanlarındaki temizlik hizmetle- dan
D) Halkın taleplerini karşılayacak bürola- rinden sorumlu olmadıklarını bildirdi. B) Bir sözün yanlış yerde kullanılmasın-
rın kurulması amacıyla daha çok sayı- V. Çam ağaçlarının yanmasından sonra dan
da ödenek ayırdık. yöre köyleri şehre göç ettiler. C) Çatı uyumsuzluğundan
E) Ankara’daki patlamada çok sayıda iş- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin D) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl-
çinin hayatını kaybetmesi, sanayi site- hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? mamasından
leriyle ilgili sorunların yeniden günde- A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
me gelmesine yol açtı.
D) III. ve IV. E) IV. ve V. kullanılmasından

10. 13. 16.

Kütüphane memuru gözlük kullanıyordu Depremde devlet tarafından zarar gören ko- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de”
ama hem sağ hem sol gözünden, bir yıl nutların tespit edilip onarılması on yılı buldu. bağlacı gereksiz kullanılmıştır?
önce ameliyat olmuştu. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun A) Ben de Tanpınar’ın tiyatro ile ilgili gö-
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıda- nedeni aşağıdakilerden hangisidir? rüşlerini önemsiyorum.
kilerin hangisinden kaynaklanmaktadır? A) Özne eksikliği B) Kitabın ilerleyen sayfalarında da pek
A) Bir kelimenin gereksiz kullanılmasından B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması çok yanlış bilgiye yer verilmiş.
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılmasından C) Tamlayan eksikliği C) Genç yazarlar bile de eskisine göre
C) Yanlış bağlaç kullanılmasından D) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla- daha iyi tiyatrolar kaleme alıyorlar.
D) Zarf tümlecinin yerinde kullanılmama- nılması D) Bunu edebî bir metin kabul etsek de
sından E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada okuyucu onu ilan diye okuyacaktır.
E) Eş anlamlı kelimelerin bir arada kulla- kullanılması E) Yazarın tiyatroya düşkünlüğü de ro-
nılmasından man ve hikâyelerine yansıyor.
14.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
Ömer Seyfettin hakkında kendi birkaç tım bozukluğu altı çizili kelimenin ge-
araştırmam yayımlandığı hâlde sempoz- reksiz kullanılmasından kaynaklanma-
yuma davet edilmedim. maktadır? 17.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun A) Sanat alanında olumlu iyileşmeler gö-
Mutlaka kendisinden etkilenmişimdir her-
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? rüldükçe ödül alan sanatçılarımızın sa-
hâlde ama her sanatçı, kendi tarzını belir-
A) Dönüşlülük zamirinin gereksiz kullanıl- yısı artar.
ler.
ması B) Az sayıdaki bir avuç insanın durumuna
B) Bir kelimenin yanlış yerde kullanılması bakıp ülke gelişiyor, diyenler bizi aldat-
mıyor mu?
C) Belgisiz sıfatın gereksiz kullanılması A) Dönüşlülük zamirinin yerinde kullanıl-
C) Sanki bir masal kahramanından söz
D) Bir kelimenin yanlış yerde kullanılması maması
edercesine konuşması, dinleyicilerin
E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada dikkatinden kaçmadı. B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
kullanılması C) Tamlayan eksikliği
D) Çok okunan ama yeterlisinden az an-
laşılan eserlerimiz var olduğunu inkâr D) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
etmiyorum. nılması
12.
E) Toplumdaki bilcümle her gelişmenin E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
ekonomik sorunlara bağlanması yan- kullanılması
lıştır.
A) Her ne kadar edebiyata şiirle başlamış
olsam da diğer yazı türlerine karşı me-
rakım olmadı. 15.
B) Şiirin diğer edebî türlerden üstün olsa da Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
başka sanatlarla karşılaştırılmayacak tım bozukluğu vardır? 18.
kadar önemli olduğunu düşünüyorum. A) Bugüne kadar yalnız bir tek romanında Romanımın yaşanmış deneyimlerimden
C) Şiir, her zaman kültür düzeyi yüksek köy sorunlarına değindi. beslenen yönlerine değinmeyeceğim.
okuyucuya seslenemese de daima bir B) Romancı, her kuşağın sorunlarını ro- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
kültür düzeyine çıkmış kişilere seslenir. manlaştırmak için uğraşır. nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
D) Şiir günümüzde değerinden hiçbir şey C) Sorunlar hakkında farklı görüşler orta-
yitirmemişse de edebî türlerin artma- A) Yüklemin gelecek zamanda olması
ya koymaktan çekinmiyor.
sından önce gördüğü değeri korudu- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
D) Ona göre bireysel sorunlar, sosyal ve
ğunu söyleyebiliriz. C) Tamlama yanlışı
psikolojik koşullardan doğmaktadır.
E) Şair, şiirlerini toplum için yazmadığını D) Bir sözcüğün gereksiz kullanılması
E) Köyden şehre gelen işçi ailelerinin so-
söylese de onun şiirlerinde toplumu il-
runları da roman için önemli bir kay- E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
gilendiren çok ayrıntı vardır.
naktır. kullanılması
18. D 17. E 16. C 15. A 14. D 13. B 12. E 11. A 10. C 9. D 8. B 7. A 6. A 5. D 4. E 3. E 2. A 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Gençlik yıllarında birkaç hikâye kitabı Bir tiyatro grubu ile birlikte gittikleri kasa- Hayatında hiç görmediği bir insanı bu kadar
yazmıştı. (II) Yazarın bugün farklı bir çalış- I II I
ması yıllar sonra tekrar bir daha gündem-
balarda hikâyelerine konu olacak birçok etkileyici anlatabilmesi onun yakın gelecekte
de. (III) Yazar, varoluşçuluktan yararlanan
bir roman kaleme almış. (IV) Bu romanda III IV II III
varoluşçu psikoloji ile sanat ustaca har- yüz bulur; onların yaşadıklarını Türk okuyu- büyük bir yazı ustası olacağını göstermez
manlanmış. (V) Eseri okurken hem sanat V IV
tadı alıyorsunuz hem de varoluşçu psikolo-
cusuna anlatmak ister. mi dersiniz?
ji hakkında bilgi sahibi oluyorsunuz.
Bu cümledeki numaralanmış sözcük- V
lerden hangisinin atılması, anlatım bo- Bu cümledeki numaralanmış sözcük-
zukluğu ya da anlam daralmasına yol lerden hangisinin atılması, anlatım bo-
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. açmaz? zukluğu ya da anlam daralmasına yol
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. açmaz?
2. 5.
(I) Çocukluğum Denizli’de Çal’ın Boğaziçi 8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “daha”
kasabasında geçti. (II) Şehirden çok, ora- I. Odalar sanki bomboş gibiydi.
kelimesi gereksiz kullanılmıştır?
yı daha fazla seviyordum. (III) Doğayla iç
A) Bundan önceki belediye başkanı daha II. Bazı odaların duvarında kırık çerçeve-
içe yaşamak, beni çok mutlu ediyordu. (IV)
çalışkandı. ler vardı.
Eserlerimde o günlere duyduğum özlem
III. Odalardan birçoğunun kapısı öfkeli ki-
vardır. (V) Keşke, o günler bir özleme dö- B) Kentimize bir park daha kazandırmak
racılar tarafından kırılmıştı.
nüşeceğine, ben hep oralarda kalsaydım, istiyoruz.
diyorum. IV. Sahiplerinden geriye ne o bol tüylü ha-
C) Arkadaşlarının yanında onu kutlasay-
lılar ne süslü koltuklar kalmıştı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin dınız daha mutlu olurdu.
V. Köşkün ilk sahibi, şehrin büyük zengin-
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? D) Sanatla ilgili eserlerine yeni bir eser lerindendi.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. daha ekledi.
E) Sanatla daha ilgili bir kentte yaşamak altı çizili sözcüklerden hangisinin atıl-
istediğini söyledi. ması, anlatım bozukluğu ya da anlam
daralmasına yol açmaz?
3.
6.
tım bozukluğu vardır?
A) Yedi yıldır çektiği acılar, onunla sokak zili sözcük kullanıldığı cümleye uygun
yaşamı arasına mesafe koymuş. değildir?
9.
B) Yaşadığı uzun hayatı ona bir tek şey Romanın başkişisi olan kadının baba evi-
A) Acaba Türkiye ve başkent Ankara,
öğretmiştir: Az ya da çok yaşamak ay- ne az da olsa sık sık gitmesi romana gün-
Orta Asya’da bugün nasıl görünüyor?
nıdır. lük yaşamdan bir renk katmış.
B) Ankara’nın her tutumu, komşularının
C) Bir gün hastane odasından çıkıp park- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
gözünde farklı bir öneme sahiptir.
larda gezebileceğimi hayal bile etmi- nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
yorum. C) Bazı girişimler, yeni düşmanlar kazan-
A) Yüklemin bir söz grubundan oluşması
mamızdan başka bir işe yaramadı.
D) Annesine karşı sevgi ve saygısı, onun B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
şikâyetlerini yüksek sesle anlatmasını D) Yeni Türkiye’yi anlayabilmek için bir
süre Ankara’da yaşamak gerekir. C) Tamlama yanlışı
engellemiş.
E) Ankara’nın taşra kasabalığından mo- D) Dolaylı tümleç eksikliği
E) Kanser hastalarıyla ilgili veya onların
kaleminden çıkma eserleri merakla dern şehre dönüşme hikâyesi çok et- E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
okuyor. kileyici. kullanılması

10. 13. 16.

Çocukluğunda uzun yıllar boyunca yazar (I) Bütün hırsızlık hikâyeleri oldukça biraz (I) Hemen hepimiz çocukken zihninde ve
I II III tuhaftır. (II) Ama anlatacağım hikâye bü- gönlünde yaşattığı ama sonra sessiz se-
ya da şair olmak isteyen ama bu sevdaya tün hırsızlık hikâyelerinden daha çok par- dasız terk ettiği hayalleri var. (II) İmkânsız
mak ısırtacak cinsten. (III) 1911 senesinin şeyler isterdik o yaşlarda. (III) Oysa iste-
IV
ağustos ayına uzanalım. (IV) Paris’te sıra- diklerimiz bize gayet sıradan gelirdi. (IV)
devam etmeyen çok sayıda insan tanıyorum.
dan bir pazar akşamında bir müzeye hırsız Uzay çalışmaları olmayan bir ülkede ast-
V giriyor. (V) Hırsız bir şey çalmıyor; sadece ronot olmak isterdik, öğretmen olmayı ister
Bu cümledeki numaralanmış kelimeler- bir heykelin resmini çiziyor. gibi. (V) Bir uzay gemisinin penceresinden
den hangisinin atılması, anlatım bozuklu- Bu parçada numaralanmış cümlelerin el sallaya sallaya uzaya gitmeyi düşlerdik.
ğu ya da anlam daralmasına yol açmaz? hangisinde anlatım bozukluğu vardır? Bu parçada numaralanmış cümlelerin
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
11.
Parklardan sorumlu müdürün kendi isteğiy-
le görevi bırakıp başka bir göreve vermesin- 14.
den sonra Büyük Şehir Belediyesine bağlı
Milan Kundera, benim kendi edebî yolculu-
parklarda ağaçlar bakımsızlıktan kurudu.
I II III
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
dakilerin hangisiyle giderilir? ğumda daima hep severek takip ettiğim,
A) “kendi” kelimesi atılarak IV V
17.
B) “isteğiyle” kelimesi atılarak okumaktan keyif aldığım bir yazar olageldi.
Almanya’dan gelen kitapları kolilere konup
C) “bakımsızlıktan” yerine “susuzluktan” Bu cümledeki numaralanmış sözcük sahiplerine gönderdiğini söyledi.
getirilerek veya sözlerden hangilerinin atılması,
anlatım bozukluğu ya da anlam daral-
D) “başka” kelimesi atılarak nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
masına yol açmaz?
E) “vermesinden” yerine “ atanmasından” A) Çatı uyumsuzluğu
sözü getirilerek A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV.
C) Tamlama yanlışı
D) Dolaylı tümleç eksikliği
12. E) Nesne eksikliği
zili sözcük, kullanıldığı cümleye uygun
15.
değildir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
A) Büyük başarılarla yüzleşen bir araştır-
macı olarak yurt dışında tanındı. A) Kırk yaşını geçmiş bir genç adamın
başına gelenleri konu alan filmi izler-
B) Bu durum, iş bulmaktan, eğitim, sağlık,
ken çok sıkıldım.
güvenlik hizmetlerine kadar her alanda
Kıbrıs kökenli Türklere hayatı zorlaştı- B) Sinemacıların konu bulmakta sıkıntı 18.
rıyor. çektiğini söyleyenler haksız sayılmaz. Büyükelçi, Roma’ya atandığı yıl Ankara’ya
C) Önlemler paketi buradan topluma da- C) Sinema, edebiyattan beslendikçe ken- bir kez; ikinci görev yılında ise hiç gelmedi.
yatılmakta ve toplum, bunu kabul et- di senaryo kaynaklarını oluşturmakta Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
mek istememektedir. yetersiz kalır. nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
D) Stadyumlarda “ıslık çalma”ya ceza D) Sinemamızın Batı’da ödüller alması A) Zarf tümlecinin gereksiz kullanılması
verilirse stadyumlara futbolseverlerin için birkaç yıl daha beklemek zorunda-
girmesini yasaklamak gerekir. yız.
C) Tamlama yanlışı
E) Toplum bazı yasakların önemini öğ- E) Genç sinemacıların, bu görsel sanatı
bütün sanatlardan üstün gördüklerini D) Yüklem eksikliği
renmeden o yasaklara uymayı zorunlu
görmüyor. biliyorum. E) Nesne eksikliği
18. D 17. A 16. A 15. A 14. B 13. A 12. A 11. E 10. B 9. E 8. A 7. A 6. C 5. D 4. B 3. B 2. B 1. B Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Gençliğinde futbol oynaması, bugün siya- Herhalde edebiyat tarihi alanındaki eksik-
tım bozukluğu vardır? set alanında oyun kurma becerisi konu- liğimiz, edebiyatımızı kesinlikle olumsuz
A) Hiçbir zaman sizi duymazlıktan gelme- sunda ona yararlı bir avantaj sağlıyor. etkiliyor.
dim, anlamaya çalıştım. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
B) Her zaman edebiyat sohbetlerine katı- nedeni aşağıdakilerden hangisidir? nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
lır, ünlü yazarlarla konuşurum. A) Bir sözcüğün gereksiz kullanılması A) Eş anlamlı sözlerin bir arada kullanıl-
C) Tarih söyleşileri, gittikçe ünleniyor; ta- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması ması
rih, edebiyatın yerini almaya başladı. C) Özne eksikliği B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
D) Tarih kitaplarına asla güvenmedim, D) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl- C) Dolaylı tümleç eksikliği
yakın tarihimizi anlatan eserlere bile maması D) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
kuşkuyla yaklaştım. kullanılması
E) Doğruları anlatan bir tarihe hep ihtiyaç kullanılması E) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl-
vardı, bugün daha çok ihtiyaç vardır. maması
2.
I. Romanda yüklü miktarda psikolojik 5. 8.
tahliller, analizler yapıyorum. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili Dedesine ait inşaatın ikinci katından düşen
II. Öykünün sade olmasından yanayım; bu- sözcüğün atılması, cümlede anlam daral- çocuğun iç kanama geçirmesinden dolayı
nun için öykülerimi sade bulanlar vardır. ması ya da anlatım bozukluğuna yol açar? hayati can tehlikesinin bulunduğu bildirildi.
III. Şairlerin kimi zaman hep yanlışa düş- A) Ankara Sıhhiye’de araba parkı için Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
tüklerini söylesem de onlara yönelik ayrılan bütün alanlar, cumartesi günü dakilerin hangisinden kaynaklanmakta-
ağır eleştirilerde bulunmuyorum. hemen hemen doldu dolacak. dır?
IV. Şairleri neden kayırdığımı tam bilmiyo- B) Yaklaşık kırk yaşlarında bir genç, ba-
rum; galiba bunun nedeni babamın da A) Dolaylı tümleç eksikliğinden
yideki bütün gazeteleri bilinmeyen bir
şair olmasıdır. B) Eş anlamlı sözcüklerin birlikte kullanıl-
nedenle alıp götürdü.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden masından
C) İletişim imkânlarının artması, sanki
hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılma-
dergi ve gazetelerin varlık nedenini or-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. sından
tadan kaldırıyor gibi.
D) Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanıl-
D) II. ve III. E) III. ve IV. D) Ülkemizde çok sayıda parçalı bir yapı
masından
3. arz eden tarımsal araziler yeniden dü-
zenlenmeli. E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada
I. Bundan sonra ne yazarsam yazayım
kullanılmasından
eserlerimde psikoloji, felsefe ve sosyo- E) Sanayicinin kaliteli hammaddeye kolay
loji, metnin altından oluk oluk akmaya ulaşması için gerekli tedbirleri almak
devam edecek. zorundayız. 9.
II. Psikoloji, çok ilgi duyduğum bir alan Bakanlık, kendi hazırladığı projeyle tarla
ve her geçen gün daha çok bilgi sahibi sınırlarını kaldırarak tarımda üretimi, veri-
olup kendimi geliştirdiğim bir mecradır. mi artırmayı ve arazi kazanmayı amaçlı-
6.
III. Romanlarımda psikoloji biliminden ya- yor.
Arada bir İngilizceyi iyi öğrenip konuşan
rarlanmamda, üniversitede gördüğüm Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıda-
çocuklardan konuşmalarımızı tercüme et-
dersler dışında kişisel merakımın daha kilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?
meleri için yardım alıyoruz.
fazla etkili olduğunu söyleyebilirim.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun A) Eş anlamlı sözcüklerin birlikte kullanıl-
IV. Bir hikâye anlatacaksam psikoloji bi-
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? masından
liminden fazlasıyla istifade etmeyi
amaçlıyorum. A) Bir sözcüğün gereksiz kullanılması B) Özne eksikliğinden
V. Bu romanı kurgularken de psikoloji B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılma-
biliminin olanaklarından yararlanmak sından
C) Nesne eksikliği
istedim. D) Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanıl-
D) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin masından
maması
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. kullanılmasından
kullanılması

10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- İnşaatı geç bitirmemiz sağlanırsa şantiye-
daha” sözü gereksiz kullanılmıştır? tım bozukluğu yoktur? lerimize zamanında elektrik bağlamayan
A) Bir daha yanıldığımızı fark ettik. A) Kitaplarının her sayfası mizahla dolu şirketten şikayetçi olacağız.
B) Seni yine bir daha uyarmadan buradan olsa da gelecekte bir gün mizah yazarı Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
gitmelisin. olarak anılmasından kaygılanıyor. nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
C) Semtin temizlik işleri için bir daha di- B) Matbaadan sıcak sıcak gelen dergiyi A) Nesne eksikliği
lekçe verdik. ekiple birlikte karıştırmaktan daha bü- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
yük bir zevk asla yok gibi.
D) Onu bir daha buralarda görmedim. C) Bir sözcüğün anlamına uygun kullanıl-
C) Sınırlı sayıda çok oyuncumuz varsa da maması
E) Telgrafı bir daha çekmezseniz işlemi-
her dizi için başarılı bir başoyuncu bul-
niz yapılmayabilir. D) Özne eksikliği
mak kolay değildir.
D) Şiirdeki başarımız gittikçe alçalsa da
kullanılması
hikâye ve roman alanlarında dünyanın
en başarılı ülkelerinden biriyiz.
11. E) Sokakta gördüğüm birini hikâyeme al- 17.
Devlet yardımıyla zarar gören evlerimizi mam için ondan izin almam gerektiği-
Sezonun son oyununda, stadın ana ka-
onarsak da bir daha eski hayatımıza dön- ne inanmıyorum.
pısının önünde yoğun bir insan kuyruğu
memiz mümkün görünmüyor. vardı.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? 14.
A) Eş anlamlı sözlerin bir arada kullanıl- (I) Hikâyelerimi genellikle geceleyin ya-
zıyorum. (II) Geceleri insanın beyni daha A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
ması nılması
üretken oluyor sanırım. (III) Kendimi hikâ-
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması B) Özne-yüklem uyuşmazlığı
yenin akışına bırakıyorum. (IV) Hikâye,
C) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl- bir kıvama ulaşınca ben onu yazmak için C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması
maması sadece tuşlara basıyorum.(V) Yazdıklarım, D) Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanıl-
D) Dolaylı tümleç eksikliği aslında herkesin aklına gelen şeyler ama ması
E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada benim biricik farkım kesinlikle sadece otu-
E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada
kullanılması rup yazmak galiba.
kullanılması
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 18.
12. tım bozukluğu vardır?
İhracat sayımız arttıkça ülkemizin güzel- 15.
A) Sanayi atıklarıyla ilgili tartışmalara be-
likleri yurt dışında daha çok tanınıyor ve Bakan dünden bu yana inşaatı devam
lediye başkanı da katıldı.
ülkemize daha çok turist geliyor. eden sulama barajlarıyla ilgili, uzmanlar-
dan bilgi alıyor. B) Komisyonun bizimle ilgili dosyayı üs-
tünkörü bir şekilde incelemeden kara-
dakilerden hangisiyle giderilir? Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
ra bağladığını düşünüyoruz.
A) “İhracat sayımız” yerine “ihracatımız” nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
C) Fabrikamızın, nehir sularını kirlettiği ile
sözcüğü getirilerek A) Eş anlamlı sözlerin bir arada kullanıl-
ilgili iddialar hiçbir delile dayanmamak-
B) “ülkemizin güzellikleri” yerine “ülke- ması
tadır.
miz” sözcüğü getirilerek B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
D) Sakarya Nehri’ndeki balık ölümlerinin
C) “yurt dışında” yerine “dışarıda” sözcü- C) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl- fabrikamızın atık sularıyla hiçbir ilgisi
ğü getirilerek maması yoktur.
D) “ve” bağlacı yerine virgül (,) getirilerek D) Dolaylı tümleç eksikliği E) Çevre sorunlarıyla ilgili kuruluşları fab-
E) “daha çok turist” sözünde “daha çok” E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada rikamızın arıtma sistemini görmeye
atılarak kullanılması davet ediyoruz.
18. B 17. D 16. C 15. B 14. E 13. E 12. A 11. B 10. B 9. A 8. B 7. D 6. B 5. E 4. A 3. C 2. B 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Kişisel gelişimle ilgili kitapları okumak “Madrid nasıl bir yer?” diye acaba merak (I) İstanbul’da ilgimi en çok çeken tarihî
istemiyordum. (II) Öğretmenlerimden öğ- I II eserler çeşmelerdir. (II) Üsküdar, yeni ya-
rendiklerimle birlikte benim kendini yetişti- pılaşmanın çok fazlalığına rağmen yine de
ettim; bir grup arkadaşımla, Berlin’den
rebileceğime inanıyordum. (III) İyi ki öyle hâlâ şehrin en çok çeşme saklayan semt-
inanmışım. (IV) Öğretmenlerimin tavsi- III IV lerindendir. (III) Ama ben, Suriçi-Fatih’i bu
yelerine uydukça başarılı oldum. (V) Üni- önce Madrid’e gitmeye karar verdik. konuda daha başarılı buluyorum. (IV) Su-
versiteden mezun olduktan bir yıl sonra, V riçi-Fatih henüz rekorunu elden bırakma-
ülkenin en ünlü şirketlerinden birinde işe mıştır, baskılara direnmektedir. (V) Gerçi
Bu cümledeki anlatım bozukluğu nu-
başladım. Üsküdar da baskılara az direnmiyor ama
maralanmış sözcüklerden hangisinin
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin orada bazı çeşmelerin zarar gördüğünü
gereksiz kullanılmasından kaynaklan-
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? biliyorum.
maktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
5.
Yıllar sonra ilk kez gittiğim Barcelona’da
2. beş gün geçirdim ama galiba asla İspanyol 8.
(I) Saraybosna gezisi benim için bir doğum görmedim. Tarihimizden kalan eserlere bu kadar hoy-
günü hediyesiydi aslında. (II) En son nere- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun rat davranırsak elimizin altındaki bulunan
deyse birkaç yıl önce gitmiştim Saraybos- nedeni aşağıdakilerden hangisidir? hazinenin sonsuza dek devam etmeyece-
na’ya. (III) Saraybosna’yı özlediğimi, Mos- ğine şimdiden ikna olmalıyız.
A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
tar Köprüsü’nü yeniden görmek istediğimi Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
nılması
hissediyordum. (IV) Bu sırada gezi önerisi, nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
doğum günümü unuttuğunu düşündüğüm B) Özne-yüklem uyuşmazlığı
C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
ağabeyimden geldi. (V) Ağabeyimden böy-
nılması
le bir öneri almak, benim için şaşılacak bir D) Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanıl-
durumdu; onun önerisini hiç beklemeden ması B) Özne-yüklem uyuşmazlığı
kabul ettim. C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması
E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin kullanılması D) Bir fiilimsinin gereksiz kullanılması
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. kullanılması
6.
A) Elektrik kesintisine kimi ülkelerde öyle-
9.
sine alışılmış ki hava kararmadan kim-
3. Çavuşdere Caddesi’nin başındaki Mah-
se elektriğin kesildiğini fark etmiyor.
Genç bir şair için şiirde özgün bir tarz keş- peyker Kösem Valide Sultan’ın hayratının
B) Elektrik kesintisi, en çok da eğitim ha-
fetmek istiyorsa onun öncelikle eski şairle- kitabesi zor okunduğundan bu hayrat pek
yatının içindeki çocukları etkiliyor.
rin, sonra kendi döneminin şairlerinin şiirle- ilgi görmüyor.
rini okuması gerekir. C) Kesilme vakti zamanlarındaki belirsiz-
Bu parçadaki anlatım bozukluğu aşağı-
lik yüzünden çocuklar ne zaman ders
Bu parçadaki anlatım bozukluğu aşağı- dakilerden hangisi ile giderilir?
çalışacaklarına, şaşırıyorlar.
dakilerden hangisi ile giderilir?
A) “Çavuşdere Caddesi’nin başındaki”
D) O ülkelerde gaz lambası etrafında otu-
A) “için” edatı atılarak sözü “Sultan’ın” sözünden sonra geti-
rup ders çalışan çocukların belgesel-
B) “bir” sıfatı atılarak rilerek
lerdeki görüntüsü, bize ülkemizin elli
C) “keşfetmek” yerine “bulmak” sözcüğü yıl önceki durumunu hatırlatıyor. B) “ki” atılarak
getirilerek E) Hollywood sanatçıları, tükenen ener- C) “bu hayrat” yerine “bu kitabe” getirile-
D) “onun” tamlayanı atılarak ji kaynaklarının yol açacağı sorunları rek
E) “döneminin” yerine “çağının” sözcüğü işleyen filmler çekerek doğaya verilen D) “bu hayrat” sözü atılarak
getirilerek zarara dikkat çekiyor. E) “pek” sözcüğü atılarak

10. 13. 16.

(I) Yazar, hem duygu hem de düşünce Edebiyat aklı ve sağduyuyu çalıştırır; edebi Kurgu, gerçekten daha çok ilgi görür ama
ağırlıklı öyküler yazıyor. (II) Öykülerinde, yaratıcılıktaysa bu unsurların yanında sez- yazar, kurgunun içine ilgi çekici unsurları
insanlığın kötülükle olan mücadelesini iş- giye, duyarlılığa ve tahmine, hatta eleştirel özellikle yerleştirir; gerçeğin ise öyle bir
liyor. (III) Toplumdaki eşitsizlikleri, haklıya bakışın ağından kurtulmayı her seferinde yönü yoktur.
hakkının teslim edilmemesini, güçsüz du- başaran şans ve talihe bile yer vardır. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
rumdaki yaşayan çoğu insanların haksız- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
lığa uğramasını öyküleştiriyor. (IV) Onun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
“Uzun ve Lacivert Günler kitabındaki öykü-
A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla- nılması
ler de bu konular etrafında kaleme alınmış.
nılması B) Nesne eksikliği
(V) Bu kitaptaki her öyküde farklı bir top-
lumsal problem ele alınıyor. B) Özne-yüklem uyuşmazlığı C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması D) Bir bağlacın anlamına uygun kullanıl-
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? D) Bir bağlacın anlamına uygun kullanıl- maması
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. maması E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada
E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması
kullanılması
11.
Birkaç Bahçesaray’daki karlı günün ardın- 14.
17.
dan Antalya’daki güneşli havanın, o sıca- Yapı Kredi Yayınları, Behçet Necatigil’in
cık kentte yaşamının değerini anladım. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
“Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü” adlı eserini tım bozukluğu vardır?
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun I
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Hiçbir zaman dostlarımı ihmal etme-
sağlığında son kez gözden geçirdiği ve dim.
A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
II III B) Düğünlerde, bayramlarda dostlarımın
nılması
genişlettiği 1978 basımını olduğu gibi yanında bulundum.
B) Özne-yüklem uyuşmazlığı
IV C) Hastalandığınızı duymadığımdan size
C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması
koruyarak yayımlamış. geçmiş olsun demek istemedim.
D) “-ki” ekinin gereksiz kullanılması
V D) Size gönderdiğim mektuplarda sizinle
E) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada ilgili anılarımı da anlatmıştım.
kullanılması Bu cümlede numaralanmış sözcükler-
den hangilerinin atılması, anlatım bo- E) Eskiden birbirinden uzak dostlar ara-
zukluğu veya anlam daralmasına yol sında iyi bir iletişim aracıydı.
açar?
12. A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
I. Geçen yıl ölen devlet başkanının ilk
ölüm yıldönümü kutlamaları dün ger- 18.
çekleştirildi. Masanızın üstündeki romanı gözüm bir
15.
II. Nöbetçi öğrencinin görevleri arasında yerden ısırıyor; bir hafta önce okudum ve
sınıf defterlerinin toplanarak müdürün (I) “Halk Plajı”, Kemal Tahir’in müstear Sa-
onun birkaç sayfa özetini de yazdım.
odasına bırakılması da vardı. mim Aşkın takma adıyla yazdığı eski bir ro-
manı. (II) Selçuk Aylar’ın giriş yazısından Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
III. İki dergi sahibi dost, üç yıl önce birbi- nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
öğrendiğimize göre 1954 yılında Çağlayan
rinden ayrışmış ve her biri, kendisi için
Yayınları arasından çıkmış. (III) Çağlayan A) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
yeni bir dergi yayımlamaya başlamıştı.
Yayınları, on beş günde bir kitap yayım- nılması
IV. Londra’ya gitmemin nedeni, Londra’yı
lardı. (IV) Gazete bayilerinde satılan bu B) Nesne eksikliği
İstanbul’dan daha çok beğenmemden
kitaplar büyük okur kalabalığına ulaşmak
kaynaklanmıyor. C) Bir deyimin anlamına uygun kullanıl-
amacındaydı. (V) Ne var ki o eserlerin çok
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin maması
azı kitlelerce okunabildi.
hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? D) Bir belgisiz sıfatın anlamına uygun kul-
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. lanılmaması
D) II. ve IV. E) III. ve IV. E) Bir tamlayanın gereksiz kullanılması
18. C 17. C 16. D 15. A 14. D 13. A 12. B 11. C 10. C 9. A 8. D 7. B 6. C 5. E 4. B 3. A 2. B 1. B Cevaplar

Dil Bilgisi İle İlgili Anlatım Bozuklukları 5. Modül Test 26
1. 4. 7.
Hastalarıyla çok ilgileniyor; sık sık ziyaret (I) Ben henüz çok küçükken, eve bir tele- (I) İstiklal Marşı şâiri Akif’le biz, Sarıgü-
ederek veya muayenehaneye çağırarak fon almıştık. (II) Telefonun bağlı olduğu ci- zel’den kalkıyoruz. (II) Recaizade’nin Şiş-
kontrol altında tutuyordu. lalı çerçeveyi ve parlak ahizeyi asla unuta- li’de, Bulgar Çarşısı’ndaki evine gidiyoruz.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun mam. (III) Saatlerce onun karşısına geçer, (III) Recaizade, beni Reji Komiseri Nuri
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? ona merakla bakar ve seyrederdim. (IV) Bey’in konağından tanıdığından güveni-
Öyle ki telefon numaramız 105’i bir an bile yor. (IV) Nuri Bey’in konağı o kadar temiz
A) Nesne eksikliği
aklımdan çıkaramıyordum. (V) Telefonla ki orada tanışanlar, birbirlerinden kork-
B) Bir kelimenin yanlış anlam kullanılması konuşacak yaşta değildim, elim telefonun mazlar. (V) Oraya gelenler, kendilerinden
C) Dolaylı tümleç eksikliği bulunduğu yere yetişemezdi fakat annem birinin Saray muhbiri olabileceğine ihtimal
D) Tamlayan eksikliği konuştuğu zaman, onun karşısına geçip bile vermezler.
hayranlıkla ona bakardım. Bu parçada numaralanmış cümlelerin
E) Ek fiil eksikliği
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
8.
5. I. Dünyanın ünlü edebi eserlerini oku-
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- dum ve sanatsal değer açısından ince-
Babam, millî eğitim müfettişiydi; Anado- tım bozukluğu vardır? ledim.
lu’yla ilgili anlattıklarını not alsaydım bu
A) 1921 yılı Ağustosunda düşman ordusu II. Fuzuli’yi ruhuma en yakın, en uygun
notlar birkaç cilt tutardı.
Haymana Ovası yakınlarına kadar gel- şair olarak gördüğümden şiire bakışı-
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun miş, Ankara’yı tehdit etmişti. mı derinden etkiledi.
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? III. Bir şairi değerlendirirken onu Fuzuli’y-
B) Ankara tehdit altında kalması başta
A) Nesne eksikliği Meclis olmak üzere herkesi çok endi- le karşılaştırır, ona göre not veririm.
B) Bir kelimenin yanlış anlamda kullanıl- şelendirmişti. IV. Fuzuli’nin eserlerinin bugünkü Türkçe-
ması C) Hükümet merkezini Kayseri’ye taşıma ye çevrilmesi durumunda değerinden
yolunda hazırlıklar bile başlamıştı. çok şey kaybeder.
C) Dolaylı tümleç eksikliği
V. O büyük eserler ancak kendi dilinde
D) Tamlayan eksikliği D) Ankara’da kalmak istemeyen Halide
okunduğunda onlardan büyük bir tat
E) Ek fiil eksikliği Edip, Mustafa Kemal Paşa’ya telgraf
alınabilir.
çekerek cephede savaşmak istediğini
bildirdi. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
E) Mustafa Kemal, Halide Edip’in bu iste-
ğine olumlu cevap vererek onu cephe- A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
ye çağırdı. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
3.
6.
Dille ilgili yazılarını derleyip iki kapak arasına 9.
I II Bize gönderdikleri ansiklopediler, içerik ba-
A) Büyük bir kaza ancak birkaç yılda bir kımından eski, baskı açısından da kaliteli
olur. almak istediği ve bu konuda bir yayıneviyle
değildi.
III
B) Kaza sırasında ustalık göstermek, ba- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
zen mümkün değildir. konuşup hatta anlaşmaya varıldığı yakınları
IV
C) Cerrahlar çok hasta düştüğünden tatil
A) Nesne eksikliği
bile yapamıyorlar. tarafından bize söylendi.
V B) Bir kelimenin yanlış anlamda kullanıl-
D) Ben, doktorluğun can sıkıcı tarafların-
Bu cümledeki anlatım bozukluğu altı çi- ması
dan hep kaçmaya çalıştım.
zili kelimelerde, hangisinde bir değişik- C) Dolaylı tümleç eksikliği
E) Son yıllarda doktorluk gözde meslek-
lik yapılarak giderilir? D) Tamlayan eksikliği
ler arasından çıktı.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Ek fiil eksikliği

Dil Bilgisi İle İlgili Anlatım Bozuklukları
10. 13. 16.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- I. Şiir yazmak edebiyattan anlamak de- Son teknoloji ürünü ince ekran televizyon-
tım bozukluğu yoktur? mek anlamına gelmez. (Gereksiz söz- larda görüntünün kalitesi ve sesi harika.
cük) Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
A) Resmî ve özel kurumlar o saatlerde ta-
mamen boşalmıştı. II. Rusya’nın romancılığı çok bilinse de dakilerden hangisiyle giderilir?
edebiyatta Fransa’nın önünde değildir.
B) Kimse, sokaklarda yoktu; evine çekil- A) “Son” kelimesi atılarak
(Özne eksikliği)
miş, bir ihtimal uyuyordu. B) “ince ekran” sözü atılarak
III. Köle ya da orta sınıf, o ülkelerde pek
C) Ben, makalemi; o da bir dergiye gön- çok haktan yoksundu. (Nesne eksikliği) C) “görüntünün” yerine “görüntü” kelimesi
dereceği yazıyı bitirmeye çalışıyordu. getirilerek
IV. İngiltere köleliğe son vermesi Avrupa
D) Hem bizim hem kendi hatalarını abart- tarihinde önemli bir olaydır. (Tamlayan D) “sesi” kelimesinden “-i” eki atılarak
tığından onunla yan yana çalışmak takısı eksikliği) E) “harika” yerine “çok iyi” sözü getirilerek
zordu. V. Balkan toplumlarını tanımak ve kendi-
E) İyi günde hep kapısında, kötü günde mizi tanıtmak için programlar yapmalı-
yanında olmayan birkaç dostu vardı. yız. (Dolaylı tümleç eksikliği)
hangisinde anlatım bozukluğunun ne-
deni yanlış verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 17.
11. Her portrenin ayrı bir dünyası vardır, her
insanın ayrı bir dünya olduğu gibi.
tım bozukluğu vardır? 14. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
Dolmabahçe’deki yapılan görüşme yakla- nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir fizik profesörü, ona ilginç bir keşif-
ten söz etmişti. şık bir saat sürdü. A) Nesne eksikliği
B) Çevresindeki bulunan herkesin sözle- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
rine inanmaya başlamıştı. nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
C) Tamlanan takısı eksikliği
C) Kendisine bir tomar para veren iş A) “-ki” ekinin gereksiz kullanılması D) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
adamlarını bile ölçüsüzce eleştiriyor- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması nılması
du. C) Tamlayan takısı eksikliği E) Yüklemin sonda olmaması
D) Kimsenin bir eleştirmenle dost olma- D) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kulla-
yacağına kendisini inandırmıştı. nılması
E) Konuşulanları merakla dinleyen birini E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
azarlamış; ona ağır sözler söylemişti. kullanılması
15.
(I) Güzel Türkçemizi kullanırken birçoğu-
18.
12. muz hata yapıyorlar. (II) Bu hataların en Dedem, sosyal sorunları anlatan bir res-
Yapmamız gereken işlerin başında, Türk- belirgin örnekleri, klavyeyle yazılan yazılar- samdı; benim ise bu tür sorunlara yönel-
çe bilim dili olarak kullanılmasını sağlamak da görülüyor. (III) Ama teknoloji sayesinde mek bana düşmez.
geliyor. hata yapma şansınız tarihe karışıyor. (IV) Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun Yazdığınız yazılarınızın yanlış olmaması dakilerin hangisiyle giderilir?
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? için güvenilir bir sözlük kullanmanız yeterli. A) “sosyal” kelimesi atılarak
A) Özne eksikliği (V) Yazılım şirketleri, size hata yapmanızı
B) “bir” kelimesi atılarak
duyuracak, güvenli, sade ve karmaşık ol-
B) Yüklem eksikliği C) “benim ise” sözü atılarak
mayan programlar veriyor.
C) Dolaylı tümleç eksikliği D) “bu tür” sözü atılarak
D) Tamlayan takısı eksikliği hangisinde anlatım bozukluğu yoktur? E) “bana düşmez” yerine “ doğru olmaz”
E) Nesne eksikliği A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. sözü getirilerek
18. C 17. C 16. D 15. B 14. A 13. C 12. D 11. B 10. A 9. E 8. C 7. C 6. D 5. B 4. C 3. C 2. D 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Yöredeki değişimi anlaşılabilse yöre hal- Yeni valinin bugün İstanbul’a varacağı
tım bozukluğu yoktur? kının geleneklerine bağlı kalma inadının bekleniyor.
A) Genç müzisyenler, henüz beste yap- kırılacağına inanıyorum. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
masını bilmediklerinden başkalarını Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
taklit ediyorlar. dakilerden hangisiyle giderilir? A) Yanlış fiilimsi kullanılması
B) Ne Necip Fazıl’ın ne senin İstanbul’un A) “Yöredeki” kelimesinden “-ki” eki atıla- B) Nesne eksikliği
bu kadar modernleşmiş ve karmaşık- rak
laşmış değildi. B) “değişimi” kelimesinden ismin belirten
D) Tamlayan takısının gereksiz kullanıl-
C) Hiçbiri, halk şiirinin geleceğe kalacağı- durum eki “-i” atılarak
ması
nı düşünmüyor; umudunu modern şiire C) “geleneklerine” yerine “geleneğe” geti-
bağlıyor. E) Özne eksikliği
rilerek
D) Romancılar, uzak ülkelere yönelmesi, D) “bağlı kalma” yerine “bağlanma” keli-
zamanla Anadolu’nun edebiyat dışı mesi getirilerek
kalmasına yol açabilir.
E) “inadının” kelimesinden tamlayan eki
E) Hikâyeciliğimizin gerek konu gerek an- atılarak
latım bakımından geliştiğini her eleştir-
men söylüyor.
8.
(I) Büyük deprem, Bolu’yu yerle bir etmişti.
5. (II) Yıkıntıların arasında tek katlı beton kü-
2. I. Herkes, birbirine tanıyor ve birbirleri- çük bir ev kiralamıştı babam. (III) Ama ora-
nin haklarına saygı duyuyorlar. da pek kalamadık çünkü babamla annemin
Birçok bilim adamı, bilime ayrılan ödene-
ğin yetersiz olmasından şikâyet ettiler. II. Hepsi, fabrikanın daha iyi çalışması arası açıldı. (IV) Babam, bir yolunu bulup
için elinden gelen her işi yapıyorlar. görev yerinin Bolu’dan Muğla’ya atanma-
III. Bir bölümü, daha önce bir alüminyum sını sağladı. (V) Ben ve annem, Ankara’ya
fabrikasında çalışmıştı. yerleşip babamsız bir hayat kurduk.
A) Özne-yüklem uyumsuzluğu IV. Bazıları, ürün kalitesinin artırılması için Bu parçada numaralanmış cümlelerin
B) Yüklem eksikliği bize projeler getirdi. hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
C) Dolaylı tümleç eksikliği Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Tamlayan takısı eksikliği hangilerinde anlatım bozukluğu vardır?
E) Nesne eksikliği A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
3. 9.
6.
Edebiyat çevrelerinin daha duyarlı olursa (I) Onun öyküsünü hiç kimseden derli toplu
Osmanlıcayı öğretmiyoruz, biraz olsun de-
edebî değeri bulunan eserlerin kitapçı raf- dinlemedim. (II) Hayatı, kimseninkine ben-
ğer vermiyoruz ama bazı okullarımız tama-
larında kalmasının önüne geçilir. zemeyecek kadar gizemliydi. (III) Dostları,
men yabancı dille eğitim yapıyor.
ondan söz ederken koruması gereken me-
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun Bu cümledeki anlatım bozukluğunun safeyi, durması gereken yeri, aşmaması
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? nedeni aşağıdakilerden hangisidir? gereken sınırı bilirdi. (IV) Bütün bunlar,
A) Nesne eksikliği A) Nesne eksikliği onun konuşulamaz bir insan oluşundan
B) Yüklem eksikliği değildi elbette. (V) Aksine, yüzünden te-
B) Yüklem eksikliği
C) Dolaylı tümleç eksikliği bessüm eksik olmayan, yumuşak başlı,
C) Dolaylı tümleç eksikliği evde her işe yetişmeye çalışan bir insandı.
D) Tamlayan takısının gereksiz kullanıl- D) Tamlayan takısının gereksiz kullanıl-
ması Bu parçada numaralanmış cümlelerin
ması hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
E) Özne-yüklem uyumsuzluğu E) Özne-yüklem uyumsuzluğu

10. 13. 16.

Almancayı çat pat; İngilizceyi ise hiç bilmi- Onunla ilgili merak ettiğiniz birçok bilgiyi, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
yordu, bu yüzden çoğu zaman, bakkalla, nisan ayında okuyucu ile buluşacak bir ki- tım bozukluğu vardır?
manavla ya birkaç kelime Almancayla ya tapta verilmiş. A) Ordu komutanlığının gönderdiği buy-
da el işaretleriyle anlaşmaya çalışıyordu. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- ruğu askerlere duyurdum.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun dakilerin hangisiyle giderilir? B) Komutanın emirleri yeni olmasa da ha-
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) “merak ettiğiniz” kelimesi atılarak tırlamakta yarar vardı.
A) Yanlış fiilimsi kullanılması B) “birçok” kelimesi atılarak C) Hava soğuktu; oysa pek çok askerimi-
B) Yüklem eksikliği C) “bilgiyi” kelimesinden adın durum eki zin botu eski ve yırtıktı.
C) Dolaylı tümleç eksikliği atılarak D) Esir düşen askerlerimizi kurtarmak için
D) Tamlayan takısının gereksiz kullanıl- D) “bir” kelimesi atılarak araca ihtiyacımız vardı.
ması E) “verilmiş” yerine “ yer verilmiş” sözü E) Cephedeki durumu gazetelere haber
E) Özne eksikliği getirilerek vermekte isteksiz davranıyordum.
11. 14.
Şiirle uğraşan bir öğretmenim, defterime 17.
şöyle yazmıştı: “Derslerini ihmal etmemek Sanatın uluslararası ilişkilerde ve tanıtı-
A) Fakülte kantininde buluşan birçok şair- şartıyla bir gün benden büyük bir şair ola- mında görevi sona ermeyen bir elçi oldu-
ler, yazarlar vardı o günlerde. caksın.” demişti. ğuna inanıyorum.
B) Behçet Necatigil’in, Kabataş Lisesin- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
den bir iki öğrencisi de aramızdaydı. nedeni aşağıdakilerden hangisidir? nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
C) Yazdıklarımızı kitaplaştırma olanağı A) Alıntı sözden sonra yükleme yer veril- A) Tamlanan ekinin gereksiz kullanılması
bulamadığımızdan bazı yazılarımız mesi
kayboldu. B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
D) Kaynak dergisinde yayımlanan ilk şii- C) Nesne eksikliği
C) Öznenin birden çok sözcükten oluş-
rimi Tokat Lisesindeki edebiyat öğret- D) Bir sözcüğün gereksiz kullanılması
ması
menim çok beğenmişti. E) Özne eksikliği
D) Yanlış iyelik eki kullanılması
E) Şiirlerim, dergilerde arka arkaya ya-
yımlanıyordu ama yazdıklarımı beğen- E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
miyordum. kullanılması
18.
Ahmet Haşim’i çok sevdiğimden mektup-
15. laşmak ve duygularımı ona anlatmak iste-
12.
Eser sahnede, yazarın kaleminden çıktığı miştim.
Gerek yerel gerek ülke sorunları, bir süre
şekilden uzaklaşır; eksiklerinden yazarın Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
gündemde tutulup tartışılmadan çözülme-
sorumlu tutulması yanlıştır. dakilerin hangisiyle giderilir?
ye kalkışılırsa başka sorunlar doğurabilir.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun A) “çok” kelimesi atılarak
nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? B) “sevdiğimden” kelimesinden sonra
A) Noktalı virgül yerin bir bağlacın kulla- “onunla” kelimesi getirilerek
A) Nesne eksikliği
nılmaması
B) Yüklem eksikliği C) “mektuplaşmak” yerine “mektuplaş-
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması mayı” getirilerek
C) Nesne eksikliği D) “ona” kelimesi atılarak
D) Tamlama yanlışı
D) Bir sözcüğün gereksiz kullanılması E) “anlatmak” yerine “ yazmak” sözü geti-
E) Özne eksikliği
E) Tamlayan eksikliği rilerek
18. B 17. A 16. B 15. E 14. A 13. C 12. D 11. A 10. B 9. C 8. D 7. A 6. C 5. A 4. B 3. D 2. A 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- (I) Medeniyetimizi yitirmemizle, varlık ala- Genç sunucunun sesi aniden kısılınca ha-
zili kelimenin atılması cümlede anlatım nımız daraldı. (II) Düşünmemize imkân ber programında gülünç duruma düştü.
bozukluğuna yol açmaz? veren koşullar ortadan kalktı. (III) Kötü, bo- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
A) Mehmet Akif’i defalarca okudum ve zuk bir zemine iyi bir yapı kurmak zordur. nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
düşüncelerimde en çok ondan etkilen- (IV) Biz, çok çalışmak zorundayız ama her
A) Nesne eksikliği
dim. birimize çok iş düşüyor. (V) Duyarlılığımı-
zın artması ve toplumun sesimize kulak B) Tamlama yanlışı
B) Cahit Sıtkı’yı örnek bir şair diye anlat-
vermesi yıllar alabilir. C) Dolaylı tümleç eksikliği
mak, gençleri ona yönlendirmek doğru
bir tutum mudur? Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) Yüklem eksikliği
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? E) Özne eksikliği
C) Anadolu’yu seven bir yazarım; Anado-
lu’nun anlatılmasını edebiyatçılar için A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
görev biliyorum.
D) Hiçbirimiz, şiirimizi kendimiz için yaz-
mıyoruz; hepimizin toplumu etkileme
amacı vardır. 5.
E) II. Yeni şairlerini çok önemsemiyorum Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
ve onları kesinlikle büyük şairler ara- tım bozukluğu “onu” zamirinin uygun bir 8.
sında saymıyorum. yere getirilmesiyle giderilir? Doğal ürünlerden elde edilen ilaçlar hem
A) Arabayı çok pahalı almıştık, üstelik ta- çok yararlı hem de pahalı değildi.
mir ettirmek zorunda kaldık. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
B) Pilotu tanıyordum; konuşmak istiyor- nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
2. sam da rahatsız etmeyi uygun bulma- A) Nesne eksikliği
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- dım. B) Tamlama yanlışı
tım bozukluğu yoktur? C) Gişe memuruna kızdım; genel müdüre C) Ek fiil eksikliği
A) Tarım ürünlerinin zamlanmasının ne- şikâyet etmekle korkuttum ama ikna
D) Yüklem eksikliği
deni, yağmurun yağmamasındandır. edemedim.
E) Özne-yüklem uyumsuzluğu
B) Ülkenin tarım politikası, yeni bir çalış- D) Oyuncuyu önce çılgınca alkışladılar;
mayla gözden geçirilebilinir. sonra hakaretler savurarak protesto
ettiler.
C) Bir ülke ya tarım ya da sanayi, ikisin-
den biriyle kendisini ayakta tutar. E) Konuğunu tanıtmak istemeyince kimse
de ilgilenmeyi gerekli görmedi.
D) Tarım Bakanlığı, her şeyden önce to-
hum sorununa el atmalıdır.
9.
E) Yabancı ve güvenilir olmayan tohum-
lardan kurtulmadıkça tarımımız geliş- 6. tım bozukluğu vardır?
mez.
Düşünce ortamındaki yalnızlığına rağmen A) İstanbul Kültür Sanat Vakfında, Doğan
yılmamış, tek başına bir ordu misali yoluna Hızlan’la edebiyat sohbetleri devam
I ediyor.
3.
devam etmiş, sorumluluk sahibi bir şair B) Etkinliğin 2011 yılındaki ikinci konuğu,
Hem ulusal hem dünya edebiyatı bizim için
hikaye ve romanlarıyla tanınan bir ya-
çok önemlidir; ikisinden birini ihmal etmek II
zar olacak.
edebi geleceğimize zarar verir. olduğunun bilinciyle hareket edilerek düşün-
C) Üslubu ve kullandığı tekniklerle Türk
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun III IV hikâye ve roman geleneğinde farklı bir
celerini topluma korkusuzca aktarmıştır. yeri olan yazarı, siz de tanıyorsunuz.
A) Nesne eksikliği
V D) Etkinlikte ben Hızlan’ın eleştiri yanını,
B) Tamlama yanlışı yazar arkadaşım da sanatsal üslubunu
Bu cümledeki anlatım bozukluğu, altı
C) Dolaylı tümleç eksikliği çizili kelimelerden hangisinde bir deği- ele alacak.
D) Yüklem eksikliği şiklik yapılarak giderilir? E) Doğan Hızlan, bize bugün Türk hika-
E) Özne eksikliği A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. yeciliğinin geldiği aşamayı anlatacak.

10. 13. 16.

(I) Onu başarılı oyunculuk performansıyla Çocuğun hislerine seslenebilirseniz kendi- Avrupa Birliği’ne girmesek de dış politika-
tanıdık. (II) Onun 90’lı yıllarda grup kurdu- nizi sevdirir ve yazdıklarınızı kolayca oku- mızı belirlerken dikkate alıyoruz.
ğundan, konserler verdiğinden çoğu Türk tursunuz. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
okuyucusu haberdar değiller. (III) Dizi film, Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
sinema ve tiyatro ile uğraşırken bir yandan nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Nesne eksikliği
da şarkı sözleri yazdı. (IV) Fırsat buldukça
A) Kişi eki eksikliği B) Özne-yüklem uyuşmazlığı
stüdyoya girdi, arkadaş ortamlarında şar-
kılar söyledi ve kaydetti. (V) Şimdi, toplu- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması C) Tamlayan eksikliği
mun karşısına müzisyen kimliğiyle çıkmak C) Dolaylı tümleç eksikliği D) Dolaylı tümleç eksikliği
istiyor. D) Bir sözcüğün gereksiz kullanılması E) Yüklem eksikliği
Bu parçada numaralanmış cümlelerin E) Özne eksikliği
11. 14.
Davranışlarına yansıyan kompleksi atıl-
17.
madıkça onun tiyatroda dilediği başarıyı Afrika kıtası gezen gezginlerin son dönem-
yakalaması ve büyük oyunlarda rol alması de bu kıtayla ilgili dikkate çektikleri husus,
mümkün değildir. A) Aslında ondan ummadığımız bu sonu- orada da canlı çeşitliliğinin zarar görmeye
cu alabileceğini biliyorduk. başlamasıdır.
dakilerden hangisiyle giderilir? B) Altı ay boyunca hiç aksatmadan ant- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
renmanlara gelmişti. nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) “yansıyan” yerine “yön veren” sözü ge-
C) Takımdaki arkadaşlarıyla uyumu ve A) Nesne eksikliği
tirilerek
kararlılığı onu öne geçirdi.
B) “kompleksi” kelimesinden adın durum B) Özne-yüklem uyuşmazlığı
D) Sporda yetenek kadar sanatçının ka-
eki atılarak C) Tamlayan eksikliği
rarlılığı da önemlidir.
C) “atılmadıkça” yerine “atmadıkça” keli- D) Adın belirtme durum eki eksikliği
E) Antrenman yapmadığımız günlerde
mesi getirilerek E) Dolaylı tümleç eksikliği
bile onu çalışırken görmüştüm.
D) “onun” tamlayanı atılarak
E) “yakalaması” yerine “bulması” kelimesi
getirilerek
15.
(I) Altındağ Belediyesi, bu tarihî konakta
12. 18.
edebiyat söyleşileri, resim sergileri, şiir din-
Bu girişimimiz adaletin gerçekleşmesini Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
letileri gibi değişik sanat ve kültürel aktivite
sağlamaktan başka bir amacının olmadığı- tım bozukluğu vardır?
sunuyor. (II) Sanatçıları ve sanatseverleri
nı belirtmek için, içinde bulunduğumuz du-
bir arada buluşturuyor. (III) Bu konak han- A) Müze müdürü çok yorgun olduğu görü-
rumu anlatan mektupları size gönderiyoruz.
gi özelliklere sahip? (IV) Görmeyenler lüyordu.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- için onu anlatalım: Tarihî Kabakçı Konağı B) Birkaç eserin çalındığı, basından öğre-
dakilerden hangisinden kaynaklanmak- iki kattan oluşuyor. (V) Misafirler üst katta nilmişti.
tadır? ağırlanırken diğer katlarda da farklı etkin-
C) Yeni memurların sorunlarıyla, ben ilgi-
A) Tamlayan takısı eksikliğinden likler gerçekleştiriliyor.
leniyordum.
B) Özne eksikliğinden Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
D) Bahçede oturan yaşlıların sesini duy-
C) Ek fiil eksikliğinden mak istemiyordu.
D) Yüklem eksikliğinden A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
E) Boş ve kirli tabakları yıkamak için hiz-
E) Özne-yüklem uyumsuzluğundan D) III. ve IV. E) IV. ve V. metçiye vermişti.
18. A 17. D 16. A 15. A 14. A 13. C 12. A 11. C 10. B 9. D 8. C 7. E 6. D 5. C 4. D 3. B 2. D 1. E Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Yarışmayı yöneten öğretmen, ilk soruyu Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı, Resmî
tım bozukluğu vardır? sorar sormaz hemen cevapladık. Gazete’nin o günkü sayısında yayımlandı-
A) Edebiyatımızın dünya edebiyatıyla ya- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- ğı hâlde hiçbirimiz okumamıştık.
rışabilmesi için çalışmak zorundayız. dakilerden hangisinden kaynaklanmak- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
B) Edebiyatçılarımız, birbirlerini tanımalı; tadır? dakilerden hangisinden kaynaklanmak-
birbirlerine yardımcı olmaya çalışmalıdır. A) Tamlayan takısı eksikliğinden tadır?
A) Tamlayan eksikliğinden
C) Başka ülkelerde alınan ödüllerin öne- B) Özne eksikliğinden
mi inkâr edilemez ama çok büyütülme- B) Özne eksikliğinden
C) Gereksiz zarf tümleci kullanmaktan
melidir. C) Nesne eksikliğinden
D) Yüklem eksikliğinden
D) Her ülkenin kendisine özgü edebî ko- D) Yüklem eksikliğinden
şulları vardır. E) Özne-yüklem uyumsuzluğundan
E) Özne-yüklem uyumsuzluğundan
E) Divan şiirinin edebiyatımıza katkısı ile
ilgili araştırmaları bile bitiremedik.
8.
2.
Gazi Üniversitesi Rektörlüğü bünyesinde-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öz-
5. ki Fen-Edebiyat Fakültesinin adının Fen
ne-yüklem uyumsuzluğu vardır?
Fakültesi olarak değiştirmek kararı bugün
A) O yıl ülkedeki bütün kooperatiflerin tek duyuruldu.
çatı altında toplanması kararı alınmıştı. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
B) Bulgaristan’ı gezen herkes, Türklere A) İdari bilimlerde okuyan öğrencileri
dakilerden hangisiyle giderilir?
yönelik haksızlıklara fazlasıyla tanıklık odasına çağırdı, bir süre karşılıklı ko-
A) “bünyesindeki” yerine “kapsamındaki”
ediyorlardı. nuştu.
sözcüğü getirilerek
C) Biz ve diğer yardım kuruluşları, bazı B) Reklamlarda israf teşvik; parayı kara
B) “Fakültesinin” kelimesinden tamlayan
yardımların kayda geçirilmemesine gün için saklamak ise ayıplanıyor.
eki atılarak
karşıydık. C) Aslında güncel olmasına rağmen, top-
C) “olarak” kelimesi atılarak
D) Hiç kimse, Balkan Türklerinin durumla- lumun hep konuştuğu konulara değin-
mek istiyorduk. D) “değiştirmek” yerine “değiştirilmesi”
rı hakkında konuşmuyor; onları günde- getirilerek
me getirmek istemiyordu. D) Fuar alanlarındaki kültür etkinliklerinin
artırılması için projeler hazırlanmalıdır. E) “duyuruldu” yerine “ilan edildi” sözü
E) Gençlerin gönderdikleri şiirleri, ben ve getirilerek
derginin yeni editörü titizlikle inceleye- E) Kaymakamlığın tavsiyeleri ya çok az
ceğiz. ya da hiç dikkate alınmıyordu.
9.
3. Bu kitapta, hikaye türünün edebiyatımız-
(I) 5-6 dakikalık süren teleferik yolculuğu daki yeri anlatılmakta ve Türk hikayeciliği-
çok zevkli. (II) Ama o kadar sırada bekle- nin gelişmediği iddiasına karşı, güçlü tez-
yince dönerken de beklemeyi göze alama- ler içermektedir.
yınca tepede oyalanmadan aynı vagonla 6.
döndük. (III) Oradan da set başına gidip Beyoğlu’ndaki kitapçıları ne gördüm ne de
dakilerden hangisiyle giderilir?
Yeşil Türbe’yi ziyaret etmek istedik ancak Beyoğlu kültürü içinde tuttukları yeri bilirim.
tadilatta idi. (IV) Civardaki kafelerde bir A) “hikaye türünün” yerine “hikayeciliğin”
yorgunluk kahvesi içip terminale gitmek sözcüğü getirilerek
dakilerden hangisinden kaynaklanmak-
üzere merkeze döndük.(V) Tarihi ve aynı tadır? B) “edebiyatımızdaki” kelimesinden “-ki”
zamanda modern Bursa, gezilmesi gere- eki atılarak
A) Tamlayan eksikliğinden
ken çok güzel bir şehrimizdir, diyoruz. C) “yeri” kelimesinin yerine “önemi” keli-
B) Özne eksikliğinden
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin mesi getirilerek
hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? C) Nesne eksikliğinden
D) “güçlü” kelimesi atılarak
D) Yüklem eksikliğinden
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. E) “içermektedir” yerine “sunulmaktadır”
E) Özne-yüklem uyumsuzluğundan yüklemi getirilerek

10. 13. 16.

Ahmet Hamdi Tanpınar milletvekili seçilip Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Ahmet Kutsi Tecer’in edebî yönü önemli
bölümden ayrılmasından sonra, Sabri Esat tım bozukluğu vardır? olmasa da ders kitaplarında okutmak ge-
bir süre Tanzimat Edebiyatı kürsüsüne A) Kendisini şiir yazmaya teşvik edenleri rekir.
başkanlık etti. sorduğumda çocuk, tereddüt etmeden Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
Bu cümledeki anlatım bozukluğu, aşa- “babam ve annem” cevabını verdi. nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
ğıdakilerden hangisinden kaynaklan- B) Belli ki o edebiyat meraklısı çocuğun, A) Eş anlamlı kelimelerin birlikte kullanıl-
maktadır? edebiyata meraklı ve çocuk eğitimi ko- ması
A) Tamlayan takısı eksikliğinden nusunda duyarlı bir ailesi vardı. B) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte
B) Özne eksikliğinden C) Birçok anne baba, çocuğunu şiir ya kullanılması
C) Nesne eksikliğinden da hikâye yazarken görse hemen fırça C) Nesne eksikliği
atar, belki ceza da verir.
D) Yüklem eksikliğinden D) Dolaylı tümleç eksikliği
D) Aileler, çocuklara “boş işlerle vakit
E) Özne-yüklem uyumsuzluğundan E) Tamlayan takısının gereksiz kullanıl-
kaybetmek yerine” ders çalışmayı tav-
ması
siye eder.
E) Ne yazık bizde edebiyat düşkünü ço-
cuklar, âdeta “sorunlu” kabul edilir ve
11. 17.
hizaya getirilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük- Milli Eğitim Bakanlığı bastırdığı kitapları
lemden sonra gelen kelime veya sözün ücretsiz dağıtması gerektiğini söyledim
atılması, anlatım bozukluğuna yol açar? ancak daire başkanı, bu önerimi doğru
14. bulmadı.
A) Kemalettin Tuğcu’nun ölüm haberini Bir televizyon kanalı 23 Nisan özel prog-
okuduğumda farklı bir duygu yaşadım Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
ramında yazarlar ile yazar olmak isteyen
ben. dakilerden hangisiyle giderilir?
çocuklar, bir araya gelme fırsatı buldu.
B) Öğretmenlerini sevip okulu sevmeyen A) “Bakanlığı” adına “(n)ın” eki eklenerek
bir öğrenciyi canlandırdım, bu oyunda. nedeni, aşağıdakilerden hangisidir? B) “bastırdığı” yerine “yayımladığı” keli-
C) Onun romanlarını herkes okuyabilir; A) Eş anlamlı kelimelerin birlikte kullanıl- mesi getirilerek
Türk örfüyle çatışma içinde değildir, ması C) “ücretsiz” yerine “karşılıksız” kelimesi
onlardan hiçbiri. getirilerek
D) Cumhuriyet Dönemi edebiyatının ana D) “dağıtması” kelimesi yerine “vermesi”
C) Tamlayan takısı eksikliği
özelliklerine sahiptir, bu yüz sayfalık getirilerek
romanlar. D) Yanlış fiilimsi kullanılması
E) “doğru bulmadı” yerine “onaylamadı”
E) Bir çocuk kitabı yazarı olarak görevini E) Nesne eksikliği
kelimesi getirilerek
eksiksiz yerine getirmiştir Kemalettin
Tuğcu.
15. 18.
Kapadokya yöresindeki turistik tesislerin Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi
yeni yönetmeliğe göre denetlendiği tartış- zamiri eksikliğinden kaynaklanan bir
12. ma konusu oldu. anlam belirsizliği vardır?
Edebiyata bir görev yüklenecekse Türk
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- A) Burası çok uygun olmadığını size ha-
halkını kendi değerleriyle tanıştırmak ol-
dakilerin hangisiyle giderilir? ber vermiştim.
malıdır.
A) “turistik” kelimesi atılarak
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun B) Yağmur burayı ıslattı, artık oturmamız
B) “yöresindeki” kelimesinden “-ki” eki doğru olmaz.
atılarak
A) Özne eksikliği C) Bizimkiler, onları bekletmemden dolayı
C) “denetlendiği” yerine “denetlenmesi” bana kızgındılar.
B) Şart cümleciğinin başta olması getirilerek
D) İstanbul’a ne zaman geleceğini ben de
C) Dolaylı tümleç eksikliği D) “yeni” kelimesi atılarak bilmiyorum.
D) Tamlayan eksikliği E) “tartışma konusu oldu” yerine “ tartış- E) Oraya ve gittik ve genel olarak edebi-
E) Yüklem eksikliği maya yol açtı” sözü getirilerek yat üzerine konuşuyorduk.
18. D 17. A 16. C 15. C 14. C 13. C 12. A 11. C 10. A 9. E 8. D 7. C 6. A 5. D 4. C 3. B 2. B 1. C Cevaplar

1. 4. 7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Kütüphaneye gitme alışkanlığımız pek yok (I) Yazar olarak, e-kitap formunun günü-
tım bozukluğu vardır? halbuki kitap sevgisini henüz içimizde yer müz okuru için ciddi bir seçenek oluştur-
A) Böyle bir ihtimal aklımıza gelmemişse etmemiş. duğunu ve edebiyatımıza ilgiyi canlandı-
de hesaba katmıştık. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun racağını umuyorum. (II) e-kitabın çantada,
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? cepte, her yerde, her zaman taşınılabilme-
B) Dergimizin en az beş bin okuyucuya
si ve kolayca ulaşması açısından çok pra-
ulaşacağını düşünüyorduk. A) Yüklem eksikliği
tik. (III) Yenilikleri seviyorum ama ben, okur
C) Televizyonun yaygınlaşmasıyla gazete B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması olarak şimdilik klasik kitaptan vazgeçece-
ve dergi tirajları düştü. C) Bağlacın kullanıldığı yere uygun olma- ğimi sanmıyorum. (IV) Aslında bir tercih de
D) Dergilerde yazı yazabilecek, verimli ması gerekmiyor. (V) Yerine ve zamanına göre
yazarlar bulmak kolay değil. D) Özne eksikliği her ikisi de okunabilir.
E) Edebiyat dergiciliği her yıl okuyucu E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada Bu parçada numaralanmış cümlelerin
kaybederek bitme sınırına geldi. kullanılması hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
8.
2. 5. Şimdilerde yayıncılarla e-kitap konusun-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- da daha kolay iletişim kurabiliyoruz ancak
Edebiyatımız, Genç Kalemlerin yazarları
tım bozukluğu vardır? yine de yayıncıların konuya hakimiyetleri
gibi kadar çalışkan bir nesil daha görmedi.
hâlâ yeterli değil.
A) Haliç sularının kirlenmesine karşılık Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
balık türleri azaldı. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
B) Balık tutmayı hobi edinenler, üreme A) Özne-yüklem eksikliği
döneminde de balık avlıyorlar. A) Ek-fiil eksikliği
C) Sular temizlendikçe deniz, canlı sayısı B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
C) Bir edatın gereksiz kullanılması
yönünden zenginleşecektir. C) Bir bağlacın gereksiz kullanılması
D) Dolaylı tümleç eksikliği
D) Ülkemizdeki balıkçılıkla geçinen aile D) Dolaylı tümleç eksikliği
sayısı çok değildir. E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
kullanılması
E) Balık çiftliklerinde daha çok, alabalık kullanılması
gibi tatlı su balıkları yetiştiriliyor.
9.
Thomas Mann’ın 1893-1912 yılları arasın-
3. daki yazdığı öykülerinden oluşan bu kitap,
(I) e-kitaba karşı çıkanları samimi bulmu- 6. “Küçük Friedemann”, “Tristan” ve “Zor
yorum. (II) Bu konuda söylenenler, bana (I) İlk yazıyı MÖ 3200 yıllarında Sümerler Saat” gibi tanınmış öykülerin de yer aldığı
sanki artık biraz da içi boşaltılmış gibi ge- kullandı. (II) O günden günümüze kadar büyüleyici bir derleme!
len bir dizi klişeden oluşuyor. (III) Ben bir yazı sistemi pek de çok değişmedi. (III) Ya- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
kitaba dokunmak, kitabı hissetmek, evimin zının yazılabilmesi için iki şeye ihtiyaç var. nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
duvarlarında görmek istiyorum. (IV) Buna (IV) Biri zemin, ikincisi de zemin üzerinde
A) Bir fiilimsinin gereksiz kullanılması
itirazım yok. (V) Ama kitapla ilgili eski alış- yazı yazmaya yarayan araç. (V) Zeminden
kanlıkların yenilik karşısında duramayaca- kast ettiğimiz taş, deri, tablet, kemik, kâğıt, B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
ğını da bilmek zorundayız. papirüs, parşömen gibi araçlardır. C) Bir bağlacın yanlış kullanılması
Bu parçada numaralanmış cümlelerin Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) Nesne eksikliği
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? hangisinde anlatım bozukluğu vardır? E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. kullanılması

10. 13. 16.

Çocuk ve gençlik edebiyatı alanlarında- Bir ulusal gazete, benim de Dil Kurulta- Babam şeker hastasıdır, bazı gıdaları tü-
ki araştırmaları ile tanınan yazar Necdet yı’na çağrıldığını yazmış; o gazetedeki ha- ketmesi sağlığına zararlıdır.
Neydim ile çocukların dünyasını ve bizim ber tamamen asılsızdır. Bu cümledeki anlatım bozukluğunu ne-
dünyamızdaki çocuk kavramı üzerine ke- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıda- deni aşağıdakilerden hangisidir?
yifli bir sohbet gerçekleştirdik. kilerin hangisinden kaynaklanmaktadır? A) Nesne eksikliği
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun A) Fiilimsinin aldığı ekin tamlayan göre- B) Çatı uyumsuzluğu
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? vindeki zamire uymamasından
A) Nesne eksikliği C) Dolaylı tümleç eksikliği
B) İlgi ekinin gereksiz kullanılmasından
B) Özne-yüklem uyuşmazlığı D) Tamlayan eksikliği
C) Dolaylı tümleç eksikliğinden
C) Tamlayan eksikliği E) Yüklem eksikliği
D) Dolaylı tümleç eksikliği D) Öznenin bir söz grubundan oluşma-
sından
E) Yüklem eksikliği
E) Nesne eksikliğinden 17.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir an-
11.
latım bozukluğu vardır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir an- 14.
latım bozukluğu vardır? Üç yıl önce başlatılan futbolda şike soruş- A) Karayolları Trafik Kanunu'nda yapılan
turmasında, ilk kez üst düzey yöneticilerin değişiklikle ilkokul mezunları 6 Tem-
A) İstanbul Büyükşehir Belediyesinin, İs- muz'dan itibaren ehliyet alamayacak.
tanbulluya daha konforlu ulaşım hiz- gözaltına alındı.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıda- B) Yeni kanunda ehliyet almak için 5 yıllık
meti verebilecek taksilerin tasarlanma-
kilerin hangisinden kaynaklanmaktadır? ilkokul eğitimi şartı, 8 yıllık temel eğitim
sı amacıyla düzenlediği Taksi Tasarım
olarak değiştirilmişti.
Proje Yarışması sonuçlandı. A) Yüklem eksikliğinden
C) Yapılan itirazlar üzerine uygulaması üç
B) 3+1 yolcu koltuk düzeni ile geniş iç di- B) Bir ekin gereksiz kullanılmasından
kez ertelenen yasa 6 Temmuz'dan iti-
zayna sahip araçta, sürücü mahallinin C) Dolaylı tümleç eksikliğinden baren yürürlüğe giriyor.
yanı tamamen bagaj olarak tasarlandı.
D) Yan cümleciğin yükleminin eksik olma- D) Türkiye’de 18 milyondan fazla ilkokul
C) Yarışmanın resmi web sitesinden yapı- sından mezunu bulunduğunu belirten sürücü
lan oylama, 4 farklı kategoride gerçek-
E) Nesne eksikliğinden kursları, uygulama insan haklarına ay-
leşti.
kırı olmasını savunuyor.
D) İstanbullu, Genel Taksi Tasarımı kate-
15. E) Sürücü kursları, birçok ilde ilkokul me-
gorisinde yüzde 41.2 oy oranıyla B mo-
zunlarını 6 Temmuz'dan önce kurslara
delini İstanbul'un taksisi olarak seçti. I. Görsel medyanın büyük ilgi gösterdiği
kayıt yaptırarak son şanlarını kullan-
E) Araçtaki ekran ile bilgilendirici yayınlar bu haber hem dünya hem ulusal kanal-
maya çağırıyor.
yapılabildiği gibi internete de girilebili- larda yayınlandı.
niyor. II. Dünya basını, Türkiye’deki kimi haber-
leri yayımlamamasının nedeni tam an- 18.
12. laşılmış değildir. Tunceli’deki Munzur Nehri üzerine yapıl-
(I) Etkilendiğim yazarların en başında ilk III. Türkiye’de basılan bir kitap, birkaç ay ması planlanan 24 hidroelektrik santrali
sırada Peyami Safa geliyor. (II) Onun her içinde bütün Avrupa ülkelerinin kitap- bölgenin iklim dengesini bozarak bitki örtü-
kitabı, benim için birer okul; kendime ör- çılarında bulunabiliyor. sü ile yabanıl ve sudaki canlıları olumsuz
nek alıyorum. (III) Her cümlesinin altını IV. Avrupa gazeteleri bazı ülkelerdeki in- etkileyeceği iddia ediliyor.
çizerim; düşüncelerime uygun buluyorum. san hakları ihlallerini görürken diğer Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
(IV) Safa, cümleyi nasıl kurduğunu, hikâ- ülkelerdeki insan hakları ihlallerini yok dakilerin hangisinden kaynaklanmakta-
yeye nasıl girdiğini, bir durumu yahut olayı sayıyor. dır?
nasıl tasvir ettiğini öğrenmeye çalışırım. V. Basın özgürlüğünün genişlemesiyle
A) Tamlayan takısı eksikliğinden
(V) Yine de ben bir Peyami Safa taklitçisi halkın aleyhindeki uygulamalar gün-
B) Özne-yüklem uyumsuzluğundan
değilim, onun oluşturduğu roman tarzını den güne azalıyor.
sürdüren biriyim. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) Dolaylı tümleç eksikliğinden
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? D) Bir adın birden çok sıfatla nitelenme-
hangisinde anlatım bozukluğu yoktur? A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. sinden
D) III. ve IV. E) IV. ve V. E) Nesne eksikliğinden
18. A 17. D 16. D 15. A 14. B 13. A 12. D 11. E 10. E 9. A 8. C 7. B 6. B 5. C 4. C 3. B 2. D 1. A Cevaplar

1. 4. 7.
(I) Bu baraj su almaya başladığında bir- Sınav sonuçlarıyla ilgili açıklamanın erte- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
çok yerleşim alanı haritadan silinecek. (II) lendiği adayların tepkisine yol açtı. tım bozukluğu vardır?
İlçelerimiz arasındaki ulaşım tamamen Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- A) Bir idareci ve kütüphaneci olarak kültü-
kesilecek. (III) İlimiz, ayrıca birinci derece dakilerin hangisinden kaynaklanmakta- rümüze büyük hizmetler yapmıştır.
deprem kuşağı içinde yer aldığı için buraya dır? B) Kitapları okuyan, eleştiren, tanıtan bir
yapılacak barajlarda büyük su kütleleri fay
A) İsim-fiilin yerine sıfat-fiilin kullanılma- kütüphane memuru olarak bilinirdi.
hatlarını tetikleyecek, çok sayıda tehlikele-
sından C) Basılmış olan on dört kitabı bulunmak-
re yol açacak. (IV) Bu durumu jeofizikçiler
dile getiriyor. (V) Bu projelere karşı buluşa- B) Özne-yüklem uyumsuzluğundan la birlikte bazıları iki baskı da yapmış-
cağız ve tepkimizi dile getireceğiz. C) Dolaylı tümleç eksikliğinden tır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin D) Tamlayan eksikliğinden D) Onun kitaplarının çoğu divan ve halk
hangisinde anlatım bozukluğu vardır? edebiyatlarıyla ilgilidir.
E) Nesne eksikliğinden
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Yunus Emre ve Karacaoğlan hakkın-
daki araştırmaları bugün de önemli
birer kaynaktır.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- 5.
Ağız sağlığındaki bozulmanın, iltihap yü-
A) İlk kitabı çıktıktan sonra, okuyucular zünden gebe kalmayı en az iki ay gecik-
ona yüzlerce mektup göndermişler. tirebildiği belirten uzmanlar, kadınların
8.
B) Sağlık ve psikolojik sorunlarla boğuş- dişlerini diş ipiyle düzenli olarak temizle- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “baş-
tuğu hâlde yazılarına ara vermemiş. melerini öneriyor. ka” kelimesi gereksiz kullanılmıştır?
C) Eleştirmenlerin kendisiyle ilgili görüş- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- A) Başka hiçbir millet, eski vatanını bizim
lerini çok önemsemiyordu. dakilerin hangisinden kaynaklanmakta- kadar kolay unutmamıştır.
D) Romanlarında Çankırı yöresinin köy ve dır? B) Kongre salonunda görevlilerden başka
kasaba yaşamını başarıyla anlatmış. A) Özne eksikliğinden yaklaşık yüz elli kişi vardı.
E) Fabrika işçilerini konu alan romanla- B) Özne-yüklem uyumsuzluğundan C) Beni başka bir sınıfa göndermek iste-
rı, Adana, İstanbul gibi kentlerde çok diklerini duyunca müdüre gittim.
C) Dolaylı tümleç eksikliğinden
okunmuştu. D) Edebiyatın, başka yollarla da topluma
D) Belirtme durum ekinin eksikliğinden
ulaşması için arayış içindeyiz.
E) Nesne eksikliğinden
E) Senin yerin başka ama onların bu bil-
3. gisayarı kullanmasına izin vermem.
Karasu ilçesine bağlı Denizköy'deki ya-
şayan bazı vatandaşlar, Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kurulu kararıyla 1. de- 6.
recede doğal sit alanı ilan edilen Acarlar
Önce Ankara Dumlupınar İlköğretim Oku-
Longozu'na 500 metre mesafede bulunan
alanın çöp döküm merkezi yapıldığını iddia I 9.
ettiler. lunu okur; sonra Kız Enstitüsünü bitirir Gençlik yıllarımda ney kursuna gittiğimi
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun II III ama bugün hiçbir enstrümanı kullanmasını
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? ve başarılı bir öğrenci olarak üniversiteye bilmediğimi söyledim.
A) Eş anlamlı sözlerin bir arada kullanıl- IV V Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
ması nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
kaydını yaptırır.
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması Bu cümledeki numaralanmış sözcük- A) Kişi eki eksikliği
C) İlgi ekinin gereksiz kullanılması lerden hangisinin atılması, anlatım bo- B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması
D) Bir kelimenin anlamına uygun kullanıl- zukluğu ya da anlam daralmasına yol C) Dolaylı tümleç eksikliği
maması açmaz?
D) Fiilimsinin 3. tekil iyelik ekini alması
E) Anlamca çelişen kelimelerin bir arada A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V. E) Özne eksikliği
kullanılması

10. 13. 16.

Yazar öteki eserlerden niçin söz etmediğini I. Hemen her yazısını beğenmek ama 2010 yılında İstanbul’un Avrupa Kültür
ne yazık ki bilmiyoruz. onda, bir üstünlüğe tanıklık etmek Başkenti olduğu belediyeler, yayınevleri,
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun mümkündü. sinema yapımcıları ve başka kurumlar yeni
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? II. Bu toplumun açık fikirli insanlara duy- projelere yelken açtılar.
duğu ihtiyaç, bugün daha fazladır. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun
A) Tamlayan takısı eksikliği
III. Bir kere adı çıkmıştı Ahmet Efendi’nin, nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
ne yapsa büyük görülüyor ve saygıyla A) Özne-yüklem uyumsuzluğu
C) Dolaylı tümleç eksikliği dinleniyordu.
B) Bir sıfat-fiil grubunun yanlış yerde kul-
D) Bir kelimenin gereksiz kullanılması IV. Hak etmediğim şu sözler bana öyle
lanılması
E) Özne eksikliği ağır geldi ki toplantıyı derhal terk ettim.
C) Tamlayan takısı eksikliği
V. Treni kaçırırım korkusuyla apar topar
evden ayrıldım ve istasyona doğru D) Bir kelimenin gereksiz kullanılması
koştum. E) Nesne eksikliği
11. hangilerinde anlatım bozukluğu vardır?
I. Kapıkule’den yığın yığın ülkemize gi- A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
17.
ren insanlara sahip çıktık; daha çok Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-
Bursa ve Gebze’ye yerleştirdik. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
II. Milli Mücadele’den önce yurdumuzu A) Biz, şehir merkezindeki tarihî lisede; o,
kaybetmenin eşiğinde iken yeniden 14. küçük ilçenin yeni açılan lisesinde çalı-
ayağa kalktık. Bazı yazarların kaleme aldıkları yazılarını şıyordu.
III. Yahya Kemal’i yakından tanıdı ve şiir- okurken dimağımıza, nasıl olduğunu bir
B) Arkadaşları, idarecilikle ilgili her sına-
de olmasa bile dünya görüşünde yolu- türlü açıklayamadığımız bir tat yayılır.
va girmiş ama kazanmamışlardı.
nu izledi. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı-
C) Eğitim fakültesine on sekiz yaşında ka-
IV. Bulgaristan’dan göç ettirilen Türkler dakilerden hangisiyle giderilir?
yıt; yirmi sekiz yaşında ise terk etmişti.
hakkında bilimsel araştırmalar yapı-
A) “Bazı” kelimesi atılarak D) Yaşantısı boyunca gönüllü eğitimcileri
yordu.
V. “Anneme Mektuplar” adlı eserin yaza- B) “kaleme aldıkları” sözü yerine “yazdık- organize etmiş, onlarla büyük işler ba-
rına birkaç mektup yollamıştı. ları” sözü getirilerek şarmıştı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin C) “yazılarını” yerine “yazıları” kelimesi E) Dünya barışının yolu bence sevgiden,
hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? getirilerek ilimden ve adaletten geçiyor, diyordu.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. D) “bir türlü” sözü atılarak

E) “açıklayamadığımız” yerine “anlatama-
dığımız” kelimesi getirilerek 18.
I. Edebiyatımızın büyük şairlerinden Or-
15. han Veli, İstanbul Kadıköy’de iki etkin-
Hiç kimse, divan şiirinin edebiyat için öne- likte anıldı.
12. mini inkar etmiyor; bu eşsiz hazineden ya- II. Orhan Veli’nin eserlerini beğendiğimiz
Ramazan ayı öncesi normal bir şekilde rarlanmaya çalışıyor. için bugün burada söz ediyoruz.
seyreden sebze ve meyve fiyatları her gün Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağı- III. Orhan Veli’yi tanıyordum ancak onunla
biraz daha gittikçe artıyor. dakilerden hangisiyle giderilir? hiç konuşmadım.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun IV. Orhan Veli’nin sadece ölüm yıl dönü-
A) “Hiç kimse” yerine “Hiçbiri” getirilerek
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? münde anılması doğru değildir.
B) “için” kelimesi atılarak
V. Orhan Veli’yi şiirde çok başarılı, gaze-
A) Tamlayan takısı eksikliği C) Noktalı virgülden sonra uygun bir özne te yazılarında ise başarılı bulmuyorum.
B) Bir sözün yanlış yerde kullanılması getirilerek Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
C) Özne-yüklem uyumsuzluğu D) “eşsiz” kelimesi atılarak hangilerinde anlatım bozukluğu vardır?
D) Zarf-fiilin gereksiz kullanılması E) “yararlanmaya çalışıyor” yerine “yarar- A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve V.
E) Nesne eksikliği lanmak istiyor” sözü getirilerek
18. C 17. E 16. B 15. C 14. C 13. B 12. D 11. B 10. A 9. D 8. A 7. C 6. B 5. D 4. A 3. C 2. B 1. C Cevaplar

YGS Türkçe Tam İsabet Soru Bankası

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

YGS Türkçe Tam İsabet Soru Bankası

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İÇİNDEKİLER

1. BÖLÜM: İLETİŞİM DİL VE KÜLTÜR VE DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI

Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri ��������������������������� 5

2. BÖLÜM: SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM

A) Kültürel ve sosyal değişimin dil üzerin-

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 3

10. 14. 17.

4 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 5

13. 16. 20.

6 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 7

16. A 15. C 14. C 13. C 12. C 11. B 10. A 9. E 8. C 7. A 6. E 5. C 4. E 3. D 2. C 1. B Cevaplar

8 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 9

16. B 15. E 14. C 13. C 12. A 11. C 10. C 9. B 8. D 7. A 6. E 5. C 4. A 3. A 2. B 1. B Cevaplar

10 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 11

10. 12. 14.

A) I. cümlede “yelkenli” sözcüğünde ad E) Bacasız sanayi geliştikçe Akdeniz sa-

B) II. cümlede “sabah” sözcüğünün kulla-

15. D 14. D 13. D 12. E 11. A 10. B 9. D 8. C 7. B 6. A 5. D 4. C 3. B 2. A 1. C Cevaplar

12 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

Hâlâ sokağı eğlendiriyor çocuklar

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 13

10. 12. 15.

14 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 15

13. E 12. B 11. A 10. E 9. E 8. D 7. E 6. D 5. E 4. C 3. C 2. B 1. D Cevaplar

16 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 17

8. A) Eleştirmen, sanat adamını çağının di-

12. A 11. D 10. C 9. A 8. D 7. B 6. A 5. C 4. A 3. E 2. C 1. D Cevaplar

18 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 19

10. 13. 15.

17. D 16. C 15. A 14. D 13. A 12. C 11. A 10. D 9. B 8. A 7. B 6. E 5. B 4. D 3. B 2. E 1. A Cevaplar

20 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 21

15. E 14. A 13. B 12. B 11. A 10. B 9. A 8. A 7. B 6. C 5. A 4. D 3. D 2. A 1. A Cevaplar

22 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 23

14. C 13. A 12. E 11. A 10. B 9. C 8. A 7. C 6. A 5. A 4. A 3. D 2. B 1. A Cevaplar

24 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 25

D) III. ve IV. E) IV. ve V.

26 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 27

15. A 14. E 13. E 12. E 11. A 10. B 9. B 8. E 7. E 6. C 5. C 4. E 3. D 2. D 1. E Cevaplar

28 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

3. A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 29

16. B 15. A 14. D 13. B 12. E 11. E 10. A 9. C 8. E 7. C 6. E 5. B 4. A 3. D 2. B 1. C Cevaplar

30 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 31

D) Garipçilere takılan kimi gençleri şair;

32 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 33

13. A 12. C 11. A 10. C 9. A 8. A 7. C 6. B 5. C 4. A 3. B 2. E 1. E Cevaplar

34 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 35

13. E 12. B 11. B 10. D 9. B 8. C 7. B 6. D 5. D 4. E 3. E 2. C 1. A Cevaplar

36 YGS Türkçe Modüler Soru Bankası

YGS Türkçe Modüler Soru Bankası 37

Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri �� 5

Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler �� 33