You are on page 1of 24

VIKALPAYA 2023Theory

;%sfldaKñ;sh
fldaK
wjldYfha .;a wp, f¾Ldjl isg" wp, f¾Ldj u;jQ wp, ,CIHhla jgd N%uK f¾Ldj" ;,hl
N%uKh ùfuka fldaK we;sfõ'
P

O X
Ok fldaK
N%uK f¾Ldj jdudj¾;j N%uKh ùfuka Ok fldaK we;s fõ'
iDK fldaK
N%uK f¾Ldj oCIsKdj¾;j N%ukh ùfuka iDK fldaK we;s fõ'

-1200

300

fldaK uekSu
r
r
wxYl j,ska
1rad
f¾ähka j,ska r

f¾ähkh w¾: oelaùu


TskEu jD;a;hl wrhg iudk pdm os.lska
flakaøfha wdmd;kh lrk fldaKh f¾ähka tlls'

jeo.;a -f¾ähka j,ska fldaK m%ldY lrk úg idudkHfhka  weiqfrka m%ldY lrhs'
22
(fuys  hkq )  u.ska tallh f¾ähka njo woyiafõ'
7
f¾ähka j,ska fldaK m%ldY lrk úg idudkHfhka tall i`oyka fkdlrhs'

wxYl yd f¾ähka w;r iïssnkaO;djh'

 rad   1800
wxYl j,ska oS we;s fldaKhla f¾ähka j,g yerùu
180 0 ka fnod  j,ska .=K lrkak'

f¾ähka j,ska oS we;s fldaKhla wxYl j,g yerùu


 fjkqjg 180 0 wdfoaY lrkak'

Ravindra Bandara 13
VIKALPAYA 2023Theory
jD;a; pdmhl os. fiùu

l  r fuys  f¾ähka j,sks'

jD;a; LKavhl j¾.M,h fiùu


1 2
s r  fuys  f¾ähka j,sks'
2
;%sfldaKñ;sl wkqmd;-iq`t fldaK i`oyd
C

lrAKh
iusuqL mdoh

A
B noAO mdoh

;%sfldaKñ;sl wkqmd;-´kEu fldaK i`oyd

;%sfldaKñ;sl wkqmd; w;r iïnkaO;d

sin sin cos ec  1


tan 
cos  cos  sec   1
cos 
cot   tan cot   1
sin

mhs;.ria m%fïh u.ska jHq;amkak jk iïnkaO;d

sin2   cos 2   1
cos ec 2  1  cot 2 
sec 2   1  tan2 

Ravindra Bandara 14
VIKALPAYA 2023Theory
úfYaI fldaK j, ;%sfldaKñ;sl wkqmd;

0 300 450 600 900 1800 2700


sin 0 1 1 3 1 0 -1
2 2 2
cos 1 3 1 1 0 -1 0
2 2 2
tan 0 1 1 3 0
3
N.D N.D

tla tla jD;a; mdofhaoS ;%sfldaKñ;sl wkqmd; Ok ùu


900

2 1
Sin All 0
1800
3 4 3600
Tan Cos

2700
180 0
   iQ;% (  iQ`M fldaKhla úg 2 jD;a; mdoh)


sin 1800    sin 
cos 180 0
     cos 
tan180 0
     tan

180    iQ;%
0
3 jD;a; mdoh

sin180      sin
0

cos 180      cos 


0

tan180     tan
0

360    iQ;%
0
4 jD;a; mdoh


sin 3600     sin
cos 360 0
    cos 
tan360 0
     tan 

Ravindra Bandara 15
VIKALPAYA 2023Theory
  iQ;% 4 jD;a; mdoh

sin    sin 
cos     cos 
tan     tan 

  iQ;% u.ska .uH jk jeo.;a wjYa:djla

sin A  B    sinB  A
cos  A  B   cos B  A
tan A  B    tanB  A

0 0 yd 90 0 wdY%s; iQ;%
fuysoS ;%sfldakñ;sl wkqmd; my; mrsos udrefõ'
sin  cos
tan  cot
cos ec  sec
90 0
  iQ;%  1 jD;a; mdoh

 
sin 90 0    cos 
cos 90     sin 
0

tan90     cot 
0

90    iQ;%
0
2 jD;a; mdoh

 
sin 90 0    cos 
cos 90      sin 
0

tan90      cot 
0

270   iQ;%
0
3 jD;a; mdoh


sin 270 0     cos  
cos 270 0
     sin 
tan270 0
    cot 

270 0
  iQ;%  4 jD;a; mdoh


sin 270 0     cos  
cos 270 0
    sin 
tan270 0
     cot 
Ravindra Bandara 16
VIKALPAYA 2023Theory

uQ,sl ;%sfldaKñ;sl Y%s; j, m%ia:dr


y  sin x curve

y  cos x curve

y  tan x curve
y

jeo.;a -
iq`M fldaKhla úg yªqkd .;a by; 1800 ,3600 ,00 ,900 ,2700 wdY%s; iQ;%  iq`¿ fldaKhla fkdjk
wjia:djkago j,x.= fõ'

Ravindra Bandara 17
VIKALPAYA 2023Theory

ixhqqla; fldaK j, ;%sfldaKñ;sl wkqmd;


 A  B iQ;%
sin A  B   sin A cos B  cos A sin B
cos  A  B   cos A cos B  sin A sin B
tan A  tan B
tan A  B  
1  tan A tan B

A  B iQ;%
sin A  B   sin A cos B  cos A sin B
cos  A  B   cos A cos B  sin A sin B
tan A  tan B
tan A  B  
1  tan A tan B

nyq .=K fldaK j, ;%sfldKñ;sl wkqmd;


2 iQ;%

sin 2  2 sin cos 


cos 2  cos 2   sin2 
 2 cos 2   1
 1  2 sin2 
2 tan
tan 2 
1  tan 2 

eg.
   
sin  2 sin  cos  
2 2
cos 10  cos 2 5  sin 2 5
 7A   7A 
sin 7 A  2 sin  cos  
 2   2 

cos 2 iQ;%h u.ska jHq;amkak fjk jeo.;a iQ;%

1  cos 2
cos 2  
2
1  cos 2
sin2  
2

3 iQ;%

sin 3  3 sin  4 sin3 


cos 3  4 cos 3   3 cos 
Ravindra Bandara 18
VIKALPAYA 2023Theory
tl;=jla f,i we;s ;%sfldaKñ;sl wkqmd; .=Ks;hla f,i ,sùug iQ;%

C  D C D
sin C  sin D  2 sin  cos  
 2   2 
C  D C D
sin C  sin D  2 cos   sin 
 2   2 
C  D C D
cos C  cos D  2 cos   cos  
 2   2 
C  D  DC 
cos C  cos D  2 sin  sin 
 2   2 

.=Ks;hla f,i we;s ;%sfldaKñ;sl wkqmd; tl;=jla f,i ,sùug iQ;%

2 sin A cos B  sin A  B   sin A  B 


2 cos A sin B  sin A  B   sin A  B 
2 cos A cos B  cos  A  B   cos  A  B 
2 sin A sin B  cos  A  B   cos  A  B 

t iQ;%
fuys t  tan fõ'
2

2t 1 t2 2t
sin  cos   tan 
1 t 2
1 t 2
1 t2

;s%fldaKhla i|yd iïu; wxlkh


C  wNHka;r fldaK ms,sfj,ska A, B , C f,i .kS'
b  A, B , C fldaK bosrsmsg mdo ms,f
s j,ska a , b , c f,i .kS '
a

A c B

;%sfldaKhla i|yd sin kS;sh'

sin A sin B sin C


 
a b c
;%sfldaKhla i|yd cos kS;sh'
a  b  c  2bc cos A
2 2 2

Ravindra Bandara 19
VIKALPAYA 2023Theory
1. my; oS we;s fldaK f¾ähka j,g yrjkak'
(i) 100 (vi) 36000
(ii) 300 (vii) -1200
(iii) 900 (viii) -300
(iv) 1500 (ix) -4200
(v) 2700 (x) 720

2. my; oS we;s fldaK wxYl j,g yrjkak'


 
(i) 4 (vi) -
2

(ii) 3 (vii) 3

(iii) 6 (viii) - 5

(iv)  (ix) 0
8
5 2
(v)  (x) 
6 3

3. f¾ähka tll w.h wxYl j,ska ,nd .kak'



4. wrh 6cm jk jD;a;hl flakaøfha la wdmd;kh lrk pdm os. fldmuKo
6

5. wrh 12m jk jD;a;hl flakaøfha la wdmd;kh lrk pdm os. fldmuKo
3
6. wrh 12m jk jD;a;hl flakaøfha 1200 la wdmd;kh lrk pdm os. fldmuKo

7. wrh 4cm jk jD;a;hl flakaøfha 3300 la wdmd;kh lrk pdm os. fldmuKo

8. wrh 2cm jk jD;a;hl flakaøfha la wdmd;kh lrk mßÈjQ jD;a; LKavfha j¾.M,h ,nd
8
.kak'

9. wrh 6cm jk jD;a;hl flakaøfha la wdmd;kh lrk jD;a; LKavfha j¾.M,h ,nd
6
.kak'

10. wrh 1cm jk jD;a;hl flakaøfha 135 0 la wdmd;kh lrk jD;a; LKavfha j¾.M,h ,nd
.kak'

11. wrh 20m jk jD;a;hl flakaøfha 18 0 la wdmd;kh lrk jD;a; LKavfha j¾.M,h ,nd
.kak'

12. wrh 8 m jk jD;a;hl flakaøfha 3000 la wdmd;kh lrk pdm os. iy jD;a; LKavfha
j¾.M,h ,nd .kak'

13. l  r iQ;%h Ndú;fhka jD;a;hl mrsêh fiùfï iQ;%h ,nd .kak


1
14. s  r 2 iQ;%h Ndú;fhka jD;a;hl j¾.M,h fiùfï iQ;%h ,nd .kak
2
Ravindra Bandara 20
VIKALPAYA 2023Theory
my; i¾jiduH i;Hdmkh lrkak'
15. sin cos ec  cot    1  cos 
  
16. 1  cos 2  1  tan 2   tan 2 
17. sin  cos    sin  cos  2  2  0
2

18. sin   cos ec2  cos   sec 2  7  tan2   cot 2 


19. cos ec 2 1  cos  cos ec
cos ec
20.  cos 
cot   tan 
1  tan cot  1
21. 
1  tan cot  1
sin  cos 
22.  tan3   tan2   tan  1
cos 3 
1 1
23.   2 cos ec 2
1  cos  1  cos 

24. sec 2   1  cos ec 2  1  sec  cos ec


1 1 1 1
25.   
sec   tan cos  cos  sec   tan
26. 1-cos6x=3sin2x-3sin4x+sin6x
27. cos4 - sin4=1-2sin2
28. cos4+ sin4=1-2sin2 Cos2
29. tan+cot= seccosec
sin x 1  cos x
30. 
1  cos x sin x
1
31.  cos ec  cot 
cos ec  cot 
tan2   cos 2 
32.  sec   sin
sin  sec 
sec x tan x  sin x
33. 
1  cos x sin 3 x
sin x
34. cot x   cos ecx
1  cos x
35. cos6+ sin6=1-3sin2 cos2
36. sec6 - tan6 =1+ 3tan2 +3tan4
37. sec2 +cosec2 =( tan+cot)2
1  cos 
38.  cos ec  cot 
1  cos 
39. sin8 -cos8 = (sin2-cos2)(1-2sin2cos2)
cot A  tan B
40.  cot A tan B
cot B  tan A
Ravindra Bandara 21
VIKALPAYA 2023Theory
1
41.  sin  cos 
cot   tan 
42. cos4 –sin4 =2cos2 –1
43. tan2 -sin2 =sin4 sec2
44. sec4 –sec2 =tan4+ tan2
cos  sin 
45.   sin   cos 
1  tan  1  cot 
46. 1  sin  cos  2  21  sin 1  cos  
1  tan2  sin2 
47. 
1  cot 2  cos 2 
2 sin  cos   cos  cos 
48. 
1  sin   cos 2   sin 2  sin 
sec   tan 
49.  1  2 sec  tan   2 tan 2 
sec   tan 
50. sin  cos  tan   cot    sec   cos ec
51. ( cosec  sin )(sec   cos  )tan   cot    1
52. sin2tan+cos2cot+2sincos=tan+cot
53. cos(2+tan)(1+2tan)=2sec+5sin
1  sin  cos  1  sin  cos 
54. 
cos  1  sin
(sec   1 ) (sin  1 )
55. cot 2   sec 2  0
( 1  sin  ) ( 1  sec  )

sec   tan   1
56.  sec   tan 
1  sec   tan 
1  cos   sin  sin 
57. 
1  cos   sin  1  cos 
(tan  cot  )
58.  tan  cot 
(tan   cot  )
59. sec2tan2 - tan2sec2 = tan2 - tan2 nj fmkajkak.
cos x
60. sec x  tan x  nj fmkajkak.
1  sin x
12
61. cos ec  cot   5 kï cos   nj fmkajkak.
13
62. tan  cot   2 kï tan ,nd .kAk'

63. tan2   sec   5 kï sin ,nd .kAk'

Ravindra Bandara 22
VIKALPAYA 2023Theory
fldaKfhka iajdh;A; iïnkAO;d ,nd .ekSu

64. sin  2  a ,cos   5  b kï  j,skA iajdh;A; a yd b w;r iïnkAoh ,nd .kAk'

65. 3 tan  1  a ,2 sec   b  1 kï  j,skA iajdh;A; a yd b w;r iïnkAoh ,nd .kAk'

66. cos  sin   , cos  sin   kï  j,skA iajdh;A;  yd  w;r iïnkAoh ,nd
.kAk'
67. a  2 cos   3 sin , b  3 cos   2 sin hk iólrK j,ska  bj;A lrkAk'

68. cos ec  cot    , cos ec  cot    kï  j,skA iajdh;A;  yd  w;r iïnkAoh
,nd .kAk.

69. a= tan +cot  , b=sec2 +cosec2 hk iólrK j,ska  bj;A lrkAk.

70. sin  cos    , cot   tan    kï  j,skA iajdh;A;  yd  w;r iïnkAoh ,nd
.kAk.

71. a  5tan  2 sec  , b  2tan  5 sec  hk iólrK j,ska  bj;A lrkAk.

72. a  cos   sin , b  c  sin cos  hk iólrK j,ska  bj;A lrkAk.

73. a  c  cos   sin , b  d  sin cos  kï  j,skA iajdh;A; a ,b ,c yd d w;r


iïnkAoh ,nd .kAk.

74. x  a cos   b sin iy y  b cos   a sin  kï x 2  y 2  a 2  b 2 nj fmkajkak.

my; ;%sfldaKñ;sl wkqmd; w.hkak'

75. (i) sin 1200 (ii) cos 3000 (iii) tan1350


(iv) sin 2400 (v) cos1500 (vi) tan 2250
(ix) tan 30
0
(vii) sin 3300 (viii) cos 3150

(x) sin  600  (v) cos ec1500 
(vi) cos  450 

76. (i) sin  1200  
(ii) cos  3300  (iii) cot1350
(iv) tan- 240  0
(v) cos 3900 (vi) tan8700
(ix) tan 420
0
(vii) sin13200 (viii) sec 4800

77. sin 1500 , cos300 0 ,cot2400 , w.hkAk.

78. sin 4050 ,cos 8700 ,tan 6000 w.hkAk.


79. tan2250cot4050+tan7650cot6750=0 nj fmkajkak.
80. cotA+tan(1800+A)+tan(900+A)+tan(3600-A)=0 nj fmkajkak.

81. 1800 ,2700 ys uQ,sl ;%sfldaKñ;sl wkqmd; w.hkak'

Ravindra Bandara 23
VIKALPAYA 2023Theory
A  B, A  B iQ;% wdY%s; .eg`t

82. sin 750 ,cos 750 ,tan 750 w.hkAk.

83. sin 150 ,cos 150 ,tan 150 w.hkAk.

3 1
84. sin150  nj fmkajkak.
2 2
3 1
85. cos 750  nj fmkajkak.
2 2
86. sin1050 ,nd .kak
sin A  B  sinB  C  sinC  A
87.    0 nj fmkajkak.
sin A sin B sin B sin C sin C sin A
tan A  B   tan B
88. tan A  nj fmkajkak.
1  tan A  B tan B

cot A cot B  1 cos  A  B 


89.  nj fmkajkak.
otA cot B  1 cos  A  B 
90. sin(A+B)=sinAcosB+cosAsinB weiqfrka sin(A-B) i|yd iQ;h% wfmdaykh lrkak.
91. sin(A+B)=sinAcosB+cosAsinB weiqfrka cos(A+B) i|yd iQ;%h wfmdaykh lrkak.
92. sin A  B  C  hkak A, B ,C ys ihsk yd fldihsk weiqfrka m%ldY lrkak'

93. cos  A  B  C  hkak A, B ,C ys ihsk yd fldihsk weiqfrka m%ldY lrkak'

tan A  tan B  tan C  tan A tan B tan C


94. tan A  B  C   nj fmkajkak.
1  tan A tan B  tan B tan C  tan C tan A
cos 5 A sin 5 A
95.   cos 4 A nj fmkajkak.
sec A cos ecA
96. cos(A+450)+sin(A-450)=0 nj fmkajkak.
1  tan A
97. tan( 450  A )  nj fmkajkak.
1  tan A
98. cos(A-450)-sin(A+450)=0 nj fmkajkak.
sin( x  y ) tan x  tan y
99.  nj fmkajkak.
sin( x  y ) tan x  tan y

C , D iQ;% wdY%s; .eg`t

sin 750  sin150


100. w.hkAk'
cos 750  cos 150
101. .=K;
s hla f,i ,shkak.
(i) sin 5x  sin 2x

Ravindra Bandara 24
VIKALPAYA 2023Theory
(ii) sin 4  sin
(iii) cos 2  cos 3
(iv) cos 5  cos 10
(v) cos 5 A  cos 2 A

sin A  sin B  A B   A B 
102. = tan  cot   nj fmkajkak.
sin A  sin B  2   2 

103.
cos   cos 3 sin 8  sin 2   1 nj fmkajkak.
sin 5  sin cos 4  cos 6 
sin A  sin 5 A  sin 9 A  sin13 A
104.  cot 4 A nj fmkajkak.
cos A  cos 5 A  cos 9 A  cos 13 A
sin  sin 3  sin 5  sin 7
105.  tan 4 nj fmkajkak.
cos   cos 3  cos 5  cos 7
 x   3x 
106. sin x  sin 2 x  sin 4 x  sin 5 x  4 cos   cos   sin 3 x nj fmkajkak.
2  2 

107. cos( A  B )  sin( A  B )  2 sin( 450  A ) cos( 450  B ) nj fmkajkak.

sin A  C   2 sin A  sin A  C  sin A


108.  nj fmkajkak.
sinB  C   2 sin B  sinB  C  sin B

cos 2 B  cos 2 A
109.  cot( A  B )Cot( A  B ) nj fmkajkak.
cos 2 B  cos 2 A
sin A  sin 3 A
110.  tan 2 A nj fmkajkak.
cos A  cos 3 A
cos 5 A  2 cos 7 A  cos 9 A
111.  cos 7 A sec 5 A nj fmkajkak.
cos 3 A  2 cos 5 A  cos 7 A
2 iy 3 iQ;% wdY%s; .eg`t

1  cos 2 x
112.  cot 2 x nj fmkajkak.
1  cos 2 x
sin 2 x
113.  tan x nj fmkajkak.
1  cos 2 x
sin x  sin 2 x
114.  tan x nj fmkajkak.
1  cos x  cos 2 x

1  sin   cos   
115.  tan  nj fmkajkak'
1  sin   cos  2

Ravindra Bandara 25
VIKALPAYA 2023Theory
1  cos 2 A
116.  cot A nj fmkajkak'
sin 2 A
sin x cos x
117.   2 sin 3x cos ec 4 x nj fmkajkak'
sin 2 x cos 2 x
1  sin 2  
118.  tan 2     nj fmkajkak'
1  sin 2  4 

   
119. cos 2  2 cos 2   1  1  2 sin 2  nj fmkajkak' tkhskA sin  yd cos   ,nd
8 8

.kAk' tan  wfmdaykh lrkak'
8
2 tan    
120. tan 2  nj fmkajkak' tkhskA tan   2  1 nj fmkajkak' sin  yd
1  tan 
2
 
8 8
 
cos   wfmdaykh lrkak'
8
1
121. sin 2  2 sin cos  nj fmkajkak' tkhskA cos 200 cos 400 cos 600 cos 800  nj
16
fmkajkak'
tan 5  tan 3
122.  4 cos 2 cos 4 nj fmkajkak
tan 5  tan 3

123. cos 3  4 cos 3   3 cos  nj fmkajkak' 180 ;s%fldakñ;sl wkqmd; ,nd .kAk.

124. sin 3  3 sin   4 sin3  nj fmkajkak' 360 ;s%fldakñ;sl wkqmd; ,nd .kAk.
sec 10  1 tan10
125.  nj fmkajkak'
sec 5  1  5 
tan 
 2 
C , D iQ;% j, úf,dauh wdY%s; .eg`t
126. tl;jla fyda wka;rhla f,i ,shkak.
(i) 2 sin5 cos 
(ii) 2 cos 3 sin 2
(iii) 2 cos 4 A cos 2 A
(iv) cos 4 A sin 3A
(v) 2 sin 4 sin 2
(vi) 3 sin 5 sin 7
1
127. sin (45  A) sin (45 - A)    cos 2 A nj fmkajkak'
0 0
2
2 sin( A  C ) cos C  sin( A  2C ) sin A
128.  nj fmkajkak'
2 sin( B  C ) cos C  sin( B  2C ) sin B

Ravindra Bandara 26
VIKALPAYA 2023Theory
sin A sin 2 A  sin 3 A sin 6 A  sin 4 A sin 13 A
129.  tan 9 A nj fmkajkak'
sin A cos 2 A  sin 3 A cos 6 A  sin 4 A cos 13 A
130. sin 3 A  sin A sin A  (cos 3 A  cos A ) cos A  0 nj fmkajkak'
sin 8 cos   sin 6 cos 3
131.  tan 2 nj fmkajkak'
cos 2 cos   sin 3 sin 4
132. sin4 cos -cos2 sin = sin3 cos2 nj fmkajkak'
3
133. sin 200 sin 400 sin 600 sin 800  nj fmkajkak'
16
1
134. cos 200 cos 400 cos 600 cos 800  nj fmkajkak'
16
ñY% .eg`t

sec 2 x
135.  sec 2 x nj fmkajkak.
2  sec 2 x
1  cos x
136.  (cos ecx  cot x ) 2 nj fmkajkak.
1  cos x
cos x  sin x
137.  sec 2 x  tan 2 x nj fmkajkak
cos x  sin x
cos 4 x  sin 4 x
138.  cos 4 x nj fmkajkak.
1  tan x 4

1 1
139.   cot 2 A nj fmkajkak
tan 3 A  tan A cot 3 A  cot A
tan A cot A
140.   1 nj fmkajkak
tan A  tan 3 A cot A  cot 3 A
141. 1-cos5xcos3x-sin5xsin3x=2sin2x nj fmkajkak.
142. cos4cos+sin4sin=cos2cos-sin2sin nj fmkajkak.
143. 1+tan2tan=sec2 nj fmkajkak.
144. tan (45o +A)-tan (45o-A) =2tan2A nj fmkajkak'
145. cos2+ cos4 + cos6 +1= 4 cos cos2 cos3 nj fmkajkak'
146. sin4A yd cos4A hkAk cos2A yd cos4A weiqfrkA m%ldY lrkAk.
147. cot weiqfrka cot4  m%ldY lrkAk.
148. sin2A cosec(r+1)A cosec(r-1)A = cot(r+1)A - cot(r-1)A nj fmkajkak'
cos 2 sin 2
149.   cos 3 nj fmkajkak'
sec  cos ec
1  tan 2 ( 45 0  A )
150.  sin 2 A nj fmkajkak'
1  tan 2 ( 45 0  A )
   5 1
151. A  kï sin2A=cos3A nj fmkajkak' tkhska sin   nj fmkajkak
10  10  4

Ravindra Bandara 27
VIKALPAYA 2023Theory
152. cot2A+tanA=cosec2A nj fmkajkak'

153. cos 6   sin 6   1  3 sin 2 2 nj fmkajkak'


4
154. cos200cos400cos800=1/8 nj fmkajkak'
155. cos400+cos800-cos200=0 nj fmkajkak'
156. cos+cos2+cos5=cos2(1+2cos3) nj fmkajkak'
157. sin25 - sin23=sin8sin2 nj fmkajkak'
0 0
158. sin 22 1 iy cos 22 1 w.hkak.
2 2
159. x=cos3+sin3 o y=cos-sin o kï x-y=2ysin2 nj fmkajkak'
160. asin+bcos=p o bsin-acos=q o kï a2+b2=p2+q2 nj fmkajkak'

161. cos3300= 3 nj § we;s úg sin1650 yd cos1650 w.hkak.


2
162. sin4A=4sinAcos3A-4cosAsin3A nj fmkajkak'
163. cos200cos400cos600cos800=1/16 nj fmkajkak'
164. tan3Atan2AtanA=tan3A-tan2A-tanA nj fmkajkak'
165. sin3A+sin2A-sinA=4sinAcosA/2cos3A/2 nj fmkajkak'
166. 2-2cos-sin22=4sin4 nj fmkajkak'
167. 2cot2=cot-tan nj fmkajkak'
168. cos24-cos22+sin6sin2=0 nj fmkajkak'
tan A 2 cos 2 A - 1
169.  nj fmkajkak'
tan 3 A 2 cos 2 A  1
170. sin(cos2+cos4+cos6)=sin3cos4 nj fmkajkak'
171. cos-2cos3+cos5=2sin(sin2-sin4) nj fmkajkak'
sin 2
172. cos2(/8-)- cos2(/8+)= nj fmkajkak'
2
173. cos5=16cos5-20cos3+5cos nj fmkajkak'
174. cos 6  32 cos 6   48 cos 4   18 cos 2   1 nj fmkajkak'
175. cos3 = 4cos3 -3cos nj fmkAjkAk' =18o kï cos3 =sin2 nj fmkAjkAk. sin180
hkq 4x 2  2x - 1  0 iólrKfha uq,hla nj fmkAjkAk. tu.ska sin180 ,
cos180 ,nd
.kAk.
1  2 tan A  tan 2 A
176. 2A+B=450 kï tan B  nj fmkajkak'
1  2 tan A  tan 2 A

 2 nj fmkajkak. taa khska


177. cos ec  cot   cot 
   
cot   yd cot   w.hkak.
 
8  12 
2 2
178. f(x) = acos x + 2bsinxcosx + bsin x hkak cos2x yd sin2x weiqrska m%ldY lrkak.

Ravindra Bandara 28
VIKALPAYA 2023Theory
179. ( cos θ  sin θ) m%idrKh lsrsfuka fyda wka l%uhlska fyda cos6+sin6 hkak cos4
2 2 3

weiqrska m%ldY lrkak.


1 1
180. sin x  cos y  1 o cos 2 x- cos 2 y  1 o hehs os we;akï sin x  yd cosy  nj
2 2
fmkajkak'

my; iïnkaO;d idOkh lrkak.


4cos2A
181. cot(A  150 ) - tan(A - 150 ) 
1 sin 2 A
sec 8 A  1 tan 8 A
182. 
sec 4 A  1 tan 2 A
1
183. cos  cos( 60   ) cos( 60   ) 
cos 3
4
184. cot+cot(60+)-cot(60-)=3cot3
;s%fldaKhl fldaK i`oyd i¾jiduHh ,nd .ekSu wdY%s; .eg`t

sin A  sin B  A B 
185.  tan  nj fmkajkak. A,B yd C hkq ;s%fldaKhl fldaK kï
cos A  cos B  2 
sin A  sin B C 
 cot   nj wfmdaykh lrkak.
cos A  cos B 2

186. ABC ;s%fldaKhla kï cot A cot B  cot B cot C  cot C cot A  1 nj fmkajkak.
187. ABC ;s%fldaKhla i`oyd tanA  tanB  tanC  tanAtanBtanC
 A  B   B C C   A
nj;a tan  tan   tan  tan   tan  tan   1 nj;a fmkajkak'
   
2 2    
2 2 2 2

188. tan( A  B  C ) i`oyd m%ldYkhla ,nd.kak. tkhska ABC ;s%fldakhla ioyd

tanA  tanB  tanC  tanAtanBtanC nj;a

 A  B   B C  C   A
tan  tan   tan  tan   tan  tan   1 nj;a fmkajkak'
   
2 2    
2 2 2 2
189. A,B,C,hkq ;s%fldaKhl fldaK kï  ys ´kEu w.hla ioyd
tanA+tan(B+) + tan(C-)=tanA tan(B+)tan(C-) nj fmkajkak.
190. A,B,C,hkq ;s%fldaKhl fldaK kï
cot A  cot B cot B  cot C cot C  cot A
   1 nj fmkajkak
tan A  tan B tan B  tan C tan C  tan A

191. ABC ;s%fldakhla kï sin2 A  sin2 B  sin2 C  2  2cosAcosBc osC nj fmkajkak'


192. A  B  C  1800 kï sinA  sinB  sinC  4cos  A/2cos B/2cos C/2 nj fmkajkak
193. A  B  C  1800 kï cos 2 A  cos 2B  cos 2C  1  4 sin A sin B cos C nj fmkajkak'

Ravindra Bandara 29
VIKALPAYA 2023Theory
194. A,B,C,hkq ;s%fldaKhl fldaK kï cos A  cos B  cos C  1-2 cos A cos B cos C
2 2 2
nj
fmkajkak
;%sfldakñ;sl iólrK
195. my; ;%sfldakñ;sl iólrK úi|kak
3
(i) sin2=
4
1
(ii) cos =
2
2
(iii) tan2= 3
(iv) cosx+2cos2x=0
(v) 2sin2  +3 cos =0
(vi) 4 cos 2   4 sin  1  0
(vii)  
tan2 x  1  3 tan x  3  0
(viii) cot2=1+cosec
(ix) 2sin2x+ 3 cosx+1=0
(x) tanx+cotx=2
(xi) sin 4 - sin 2 = cos 3
(xii) sin  + sin 7 = sin 4
(xiii) 4sin2  +1 =8 cos 
196. my; ;%sfldakñ;sl iólrk úi|kak
(i) 3 tan 2   1
(ii) cos 5  cos 3
(iii) cos 4  cos 3  0
(iv) tan 4  tan
(v) tan 5  cot 2
(vi) tan 3  tan 2  0
 1 
(vii) cot 2 x    3  cot x  1  0
 3 
(viii)4 sin 2 x  8 cos x  1  0
(ix) cot 2   tan2   2
(x) 6 tan 2 x  2 cos 2 x  cos 2 x
(xi) sin 3x  cos 2x  0
197. my; ;%sfldakñ;sl iólrk úi|kak
(i) cot 2 -1 = cosec 
(ii) sin m + cos n =0
(iii) sin 3 + cos 2 =0
(iv) tan  + sec  = 3
(v) cot  - tan  = 2
(vi) tan3x+cot2x=0
(vii) sinx+sin3x+sin5x=0
(viii) sinx+sin5x=sin3x
(ix) tanx-sec2x+1=0
(x) cot 2  - 4cosec  + 4 =0

Ravindra Bandara 30
VIKALPAYA 2023Theory
(xi) 8 cos x  6 sin x  9  0
2

(xii) 6 tan 2 x  2 cos 2 x  cos 2 x


(xiii) cos x  cos 3x  sin 2 x  sin 4 x
(xiv) cos   cos 2  cos 3  sin   sin 2  sin 3
198. ;%sfldakñ;sl iólrk úi|kak
(i) 4 tan tan 2  3 sec 2   0
(ii) tan tan 2  1
(iii) cos   cos 2  cos 3  0
(iv) sin 3  sin 2
(v) cos 2 x  cos 2 x
(vi) cos2x=cosx+sinx
(vii) 4 sin4   12 cos 2   7

199. ;%sfldakñ;sl iólrk úi|kak


i. 3cos +sin =1
ii. 3sin - cos = 2
iii. sin + cos = 2
iv. 3cos + sin = 2
v. cos2 = cos + sin
vi. cos - sin = 1
vii. 12sin - 5cos = 13
viii. 4sin - 3cos = 2
ix. 5 cos 2x 12 sin 2x  13 cos x
x. cosec=cot+3
xi. sec=tan+3
xii. 8cos2x-4sinxcosx+5sin2x=9
xiii. 9cos2x+24sinxcosx+16sin2x=25/4
sin 2    
200. cot   iy cos    sin   2 cos  hk iólrK úi|kak'
1  3 cos 2 2 2
201. cos   cos 2  cos 3  0 iy tan  tan 2  tan 3  0 hk iólrK úi|kak'
202. cos2 + cos4 + cos6 +1 = 4 cos cos2 cos3 nj fmkajkak.
tkhska fyda wka l%uhlska fyda cos2 + cos4 + cos6 +1 = 0 úi|kak'

203. sec 2 x -  3 1tan x  3  1  0 úi|kak'

204. (cos2 + sin2)3 m%idrKh lsrSfuka fyda wka l%uhlska fyda cos 6   sin6  hkak cos4
1 5
weiqfrka m%ldY lr ta khska cos 6  sin6  sin 4  iólrKh úi|kak'
2 4
 
205. 12 cos 4  sin 4  4 sin 4  5 iólrKh úi|kak'
 x
206. tan   t wdfoaYfhka 4 cos x  3 sin x  3 úi|kak'
2

Ravindra Bandara 31
VIKALPAYA 2023Theory

207. tan   t wdfoaYfhka 3 sin   cos   1 úi|kak'
2
 x
208. tan   t wdfoaYfhka cos ecx  cot x  3 úi|kak'
2
209. cos3 =4cos3 -3cos nj fmkajkak' =180 kï cos3 =sin2 njo sin180 hkq
4x2+2x-1=0 iólrKfha uQ,hla njo fmkajkak' tkhska sin180 ys w.h fidhkak'

210. cos2=sin(90-2) hehs ,sùfuka sin3-cos2=0 ys 00yd 3600 w;r


úiÿï fidhkak' fuu iólrKh sin weiqrska m%ldY lsrSfuka 4x3-2x2-3x+1=0 ys uQ,
1,sin180,-sin540 nj fmkajkak' tkhska sin180 yd -sin540 uQ, we;s mQrAK ixLHduh ix.=Kl
j,ska hq;a j¾.c iólrKh úi|d sin180 w.hkak'
211. tan 3  1 úi÷ï ,nd .kak' tan   t kï t 3  3t 2  3t  1  0 ys úi÷ï ,nd .kak'
iu.dó iólrK
212. sin x  cos y  1 iy cos 2x  cos 2 y  1 hk iu.dó iólrK úi|kak'
1  x y
213. sin x  sin y  2 iy cos x cos y  iu.dó iólrK sin   u iy
2  2 
 x y 1 1
cos    v kï uv  yd v 2  u 2  f,i W!Kkh jk nj fmkajkak'
 2  2 2
tkhska oS we;s iu.dó iólrK úi|kak'
wdo¾Y m%YaK m;%j, iy miq.sh úNd. .eg¿
2t 3t  t 3
214. tan2= yd tan 3  nj idOkh lrkak. fuys t=tan fõ' tkhska fyda
1 t2 1  3t 2

wkal%uhlska fyda tan  2  3 nj fmkajkak' tan  2  3 jk 0 yd /2 w;r
12
fldaKh fidhkak' -2000 M/P

215. cos ec  cot   cot nj idOkh lrkak' fuys  ys w.h 0 fyda  ys ksÅ,
2
.=Kdldrhla fyda fkdfõ' tkhska
 
(i) cot yd cot ys w.hka lrKS wdldrfhka wfmdayKh lrkak'
8 12

(ii) cos ec  cos ec 2  cos ec 4  cot  cot 4 nj idOkh lrkak'
2
4 8 16 32
(i) j.= Ndú;fhka f;drj cos ec  cos ec  cos ec  cos ec  0 nj
15 15 15 15
idOkh lrkak' M/P 2000

sin A  sin B  A B 
216. (w)  tan  nj idOkh lrkak'
cos A  cos B  2 
sin A  sin B C 
A, B yd C hkq ;%sfldaKhl fldaK kï  cot   nj wfmdaykh lrkak'
cos A  cos B 2

Ravindra Bandara 32
VIKALPAYA 2023Theory
(wd) sin     k sin    kï tan  yd k weiqfrka
1 5
tan fidhd tkhska k  yd   úg 0 yd 2 w;r  ys úh yels
2 6
w.hka ks¾Kh lrkak' M/P 2000

 
217. f x   4 sin4 x  cos 4 x hehs .ksuq f x   3  cos 4 x nj idOkh lrkak'
M/P 2011
218. √ hkak ( ) wdldrfhka m%ldY lrkak' fuys yd
fõ' ta khsk"a √ iólrKh úi|kak'
M/P 2019 Part A
219. nj fmkajkak'
ta khska" ( ) úi|kak'
M/P 2019 Part B
1  cos   sin  1  cos 
220. (a) n  , n fyda 2n   / 2 i|yd  nj fmkajkak'
1  cos   sin  sin 
(b) ish¨ ;d;aúl x i|yd 8(cos6x+sin6x)=5+3cos4x nj fmkajkak'
-2000 A/L
221. (a) 0  x  2 i|yd 4 sin2 x  12 sin x cos x  cos 2 x  5  0 iólrKh úi|kak'
-2000 A/L

3
222. ´kEu x ;d;a;aúl ixLHdjla i|yd sin3 2xcos6x  cos 3 2xsin6x    sin8x nj fmkajkak'
4
sin3 2 x cos 6 x  cos 3 2 x sin 6 x  a iólrKh úiosh yels a w.hhka wfmdaykh lrkak'
-2001 A/L
223. (a)  hkq  ys .+Kdldrhlg iudk fkdjk ;d;aúl ixLHdjla
2
úg x=sin - cos iy y=tan+cot kï sin2
(i) x weiqfrka muKla
(ii) y weiqfrka muKla ,nd .kak
tkhska x yd y w;r iïnkaO;djhla ,nd .kak.
(b) sin2x+sin4x+sin6x=(1+2cos2x)sin4x nj fmkajkak
tkhska sinx(sin2x+sin4x+sin6x)=sin3xsin4x nj fmkajkak
π 6 2
sin = nj wfmdaykh lrkak. -2003 A/L
12 4
224. (a) 0</2 kï túg sintan>2(1-cos) nj fmkajkak'
6 2
(b) sin(A-B) yd cos(A-B) ys m%idrK Wmfhda.s lr .ksñka sin  / 12  yd
4
 6 2
cos  nj fmkajkak.
12 4
1 cos 2 x 
0</2 i|yd tan x  nj fmkajd tan  6  3  2  2 nj
sin 2 x 24
wfmdaykh lrkak. -2004 A/L
Ravindra Bandara 33
VIKALPAYA 2023Theory
225. iEu  i|ydu 8 cos   4 cos   8 cos   3 cos   1  cos 4  cos 3 nj fmkajkak'
4 3 2

-2005 A/L
5 1
226. sin 3  cos 2 kï sin18 0  nj fmkajkak -2006 A/L
4
227. x , y yd z hkq x  y  z   ,cos x  cos y  1 iy t  sin x  sin y jk mßÈ jQ iDK fkdjk
;d;a;aúl ixLHd ;=kla hehs .ksuq'
x y
(i) tan1 t  
2
(ii) 0  t  3
nj fmkajkak'
takhska t tys Wmßu w.h .kakd úg x , y yd z ys w.hka fidhkak'
-2008A/L
228. sin  cos   1 iólrKfha idOdrK úi÷u fidhkak'
2009A/L

229. 3 cos   sin  hkak R cos     wdldrfhka m%ldY lrkak' fuys R ys  ;d;aúl

fõ' ta khska  
3 cos 2   1  3 sin cos   sin 2   cos   sin   0 iñlrKfha idOdrK
úiÿu fidhkak' 2010A/L
230. cos 2   sin 2   1 i¾jiduHh fhdod.ksñka fyda fjk;a wdldrhlska fyda"
cos 6   sin6   a  b cos 4 jk whqßka a yd b hk ;d;a;aúl ksh; ks¾Kh lrkak'
A/L-2011–PartB
231. 3 sin x  cos x   cos 2 x iólrKfha idOdrK úi÷u fidhkak'
2

-2011–OS
    
232.   hehs .ksñka" tan   2  3 nj fmkajkak'
12 3 4  12 
 23 
tan  ys w.h wfmdaykh lrkak' 2012A/L Part A
 12 
 
233. (a)  ys ´kEu ;d;a;aúl w.hla i|yd tan   2 tan   m%ldYkhg 7 yd 1
 4
w;r lsisu w.hla .; fkdyels nj fmkajkak'
(b) 5 cos 2   18 sin cos   29 sin2  hkak a  b cos 2   
wdldrhg m%ldY lrkak" fuys a yd b hkq ksh; jk w;r hkq ksh; jk w;r  hkq 
j,ska iajdh;a; fldaKhla fjhs' ta khska fyda fjk;a wdldrhlska fyda
8cos x  sin x 2  2cos x  5 sin x 2  19 iñlrKfha idOdrK úiÿu fidhkak'
2012A/L Part B
√ √
234. yd kï yd nj fmkajkak
2013A/L Part A
235. ( ) ( ) ( ) ( )
i¾jiduH idOkh lrkak'
2013A/L Part B
Ravindra Bandara 34
VIKALPAYA 2023Theory
1 3 
236. tan   1 yd sin   hehs .ksuq' fuys    2 yd     fõ' cos(    )
5 2 2
ys w.h fidhkak' 2014A/L Part A
  1  tan x
237.   x  i`oyd f x   hehs .ksuq' f x  hkak
2 2 1  tan2 x
 
A cos 2 x    B wdldrhg m%ldY lrkak' fuys A 0, B yd   0     ks¾Kh l< hq;=
 2
2 2
ksh; fõ' takhska f x   hk iólrKh úi`okak' f x  i`oyd fok ,o uq,a
4
2 2
m%ldYkh fhdod .ksñka f x   hkak 2 tan2 x  4k tan x  k 2  0 wdldrhg ,súh yels
4

nj fmkajkak' fuys k  2  2 fõ' tan  6  3  2  2 nj wfmdaykh lrkak'
24
2014A/L Part B

238. sin   sin   1 yd cos   cos   3 hehs .ksuq' fuys  yd  iq`M fldaK fõ'    ys
w.h fidhkak'
2015A/L Part A
239. cos     cos   cos   2 cos   cos  cos   1 nj fmkajkak'
2 2 2

f x  cos 2x  sin 2x  2cos x  sin x  1 hehs .ksuq' f x  hkak k 1  cos x sinx   
wdldrfhka m%ldY lrkak' fuys k yd  hkq ks¾Kh l< hq;= ksh; fõ'
2015A/L Part B
240. i`oyd iólrKh úiokak
2016A/L Part A
241. yd weiqßka ( ) ioyd jQ ;s%fldaKñ;sl i¾jiduHh ,shd olajkak ta khska
weiqßka ,nd f.k nj fmkajkak
wjidk iólrKfhys wdfoaY lsÍfuka hkak ys
úiÿula nj i;Hdmkh lrkak
( )( ) nj ;j ÿrg;a § we;s úg √ nj
wfmdaykh lrkak 2016A/L Part B

( )
242. ) i|yd √ nj fmkajkak'
) iólrKh úi|kak'
2017A/L Part B

243. i|yd ( ) nj fmkajkak' takhska



√ nj fmkajd ys w.ho fidhkak' nj

wfmdaykh lrkak'
2017A/L Part A

Ravindra Bandara 35
VIKALPAYA 2023Theory
244. ( ) i|yd ( )
nj fmkajkak' fuys
fõ'
2018A/L Part A
245. i|yd úi|kak'
weiqfrka yd ,shd olajd" nj
fmkajkak' fuys fõ'
ta khska iólrKfhys uQ, ;=k ,shd olajd

iólrKfhys uQ, yd nj fmkajkak'



nj wfmdaykh lrkak' 2018A/L Part B

246. (a) yd weiqfrka ( ),shd olajd, ( ) ioyd tjeks


m%ldYkhla ,nd .kak.
( ) ( ) yd
( ) ( )
nj wfmdaykh lrkak'
ta khska , ioyd úiokak.
2019A/L NS-Part B

247. ( ) i|yd t  tan hehs .ksuq' fuys fõ' nj
2
fmkajkak √ nj wfmdaykh lrkak'
2019A/L NS-Part A

248. ( ) yd weiqßka ( ) ,shd olajkak'


() ( ) yd
( ) √
nj wfmdaykh lrkak'
2020A/L NS-Part B

249. i`oyd ( ) i|yd hehs .ksuq' cos 2   sin2   1 i¾jiduHh Ndú;fhka


4 3
sec 2   1  tan2  nj fmkajkak' sec   tan  nj § we;' sec   tan  nj
3 4
wfmdaykh lrkak' ta khska" nj fmkajkak'
2020A/L Part A

Ravindra Bandara 36

You might also like