Uluslararası Hukuk

- AİHM’nin işleyiş süreciyle ilgili olarak; Protokollerin yorumuyla ilgili bir hususun tarafların
itiraz etmemesi halinde, Büyük Daire önüne götürülmesi mümkündür.

- Devletlerin iradelerinin birleşerek bir ortak irade oluşturmasıyla uluslararası hukuk

kurallarının meydana geleceğini savunan kuram Bileşik irade kuramıdır.

- Açık denizlerde bulunan bir gemide köle olduğunun tespit edilmesi halinde, ilgili eylemi
gerçekleştiren kişileri yargılama ve cezalandırma yetkisi Geminin bayrağını taşıdığı devlete
aittir. Durumu tespit eden devletin bu gemi üzerinde yargılama ve cezalandırma yetkisi yoktr.

- Savaş gemilerinde ortaya çıkan özel hukuk ve ceza hukuku sorunları konusunda kıyı
devletinin yargı yetkisi bulunmamaktadır.

- Uluslararası hukukta, iç hukukta olduğu gibi kurallara uyulmasını sağlayacak üstün bir
otoritenin olmayışı nedeniyle, yaptırımları tek elden uygulayacak bir üstün otorite yoktur.

- Devletlerin irade beyanlarını mektup teatisi şeklinde yaptıkları hukuki işlemler

Uluslararası hukukta antlaşma olarak kabul edilir.

- Türkiye’nin karasuları genişliği Akdeniz’de 12 deniz milidir.

- Kısa süreli, geçici ve genellikle gümrük ya da ticaret konularıyla ilgili ikili antlaşmalar için
Modus vivendi terimi kullanılmaktadır.

- Bir suçun deniz haydutluğu olarak kabul edilebilmesi için Eyleme doğrudan katılmamakla
birlikte eylemin gerçekleşmesini teşvik etmek gerçekleşmiş olmalıdır.

- 1966 tarihli Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nde yer alan haklara uyulmasını
sağlamak amacıyla İnsan Hakları Komitesi kurulmuştur.

- Türkiye Cumhuriyeti yasaları çerçevesinde, bir antlaşma için uygun bulma yasa tasarısı
Dışişleri Bakanı tarafından hazırlanır.

- Kıta sahanlığı kavramı ilk kez 1945’te ABD Başkanı Truman’ın bir bildirisinde kullanılmıştır.

- Uluslararası uyuşmazlıkların diplomatik çözüm yolları: Görüşmeler, Dostça girişim,

Uzlaştırma, Soruşturma, Arabuluculuk

- Panama Kanalı’nın bugünkü uluslararası hukuki statüsünü belirleyen antlaşma 1977

Washington Antlaşmasıdır.

- Taraflardan birinin çekince koyduğu bir hükme başka bir tarafın itiraz etmesi durumu,
antlaşmanın yürürlüğe girmesi için engel değildir. İtiraz eden tarafla çekince koyan taraf
arasında ilgili hüküm uygulanmayacaktır.
- Antlaşma taraflarının bir başka devletle yaptıkları ya da yapacakları antlaşmalarda o devlete
veya o devletin vatandaşlarına tanıyacakları daha geniş hakların birbirleri için de geçerli
olacağını kabul etmelerine En çok gözetilen ulus kaydı denir.

- Uluslararası alanda objektif statü yaratan hususlar: Uluslararası geçiş yollarını düzenleyen
antlaşmalar, Bir devletin özel siyasal durumunu belirleyen antlaşmalar, Silahtan ya da
askerden arındırılma şeklindeki ülkesel nitelikli antlaşmalar, Uluslararası örgütlerin hukuki
kişiliğiyle ilgili antlaşmalar

- Bir uluslararası hukuk kişisinin belirli bir hususta hiçbir karşılık şartı koymadan ve diğer
kişilerce kabul edilmesini aramaksızın belli bir şekilde davranacağını tek taraflı irade beyanı
ile bildirmesine Söz verme denir.

- Uluslararası hukukta kullanılan tekniklerden birisi olan dar yorum tekniği, devletlerin
iradelerini sınırlamamakla birlikte uluslararası hakemlik veya yargı organına yetki veren ve bir
devletin yetkisini kısıtlayan antlaşmalarda uygulanan bir yöntemdir.

- Kıyı devletinin karasuları esas çizgisinden itibaren 200 deniz mili uzaklığa kadar deniz yatağı
ve deniz yatağı altında, su tabakası içerisinde ve üzerinde birtakım haklar elde ettiği deniz
alanını Münhasır ekonomik bölge ifade etmektedir.

- Uluslararası hava hukukunda “Beş Hava Serbestliği Anlaşması” olarak anılan antlaşma
Uluslararası Hava Ulaşım Anlaşmasıdır.

- AİHM’ye yapılacak kişisel başvuruların kabul edilebilirliğini inceleme yeri Komitedir.

- Üstü kapalı kınama yolları: Diplomatik ilişkilerin kesilmesi, Ambargo konulması,

Konferanstan çekilme, Ekonomik boykot

- BM Güvenlik Konseyindeki sürekli üyelerden birinin usul konuları dışındaki bir karara karşı
çıkarak alınmasına engel olabilme yetkisi Veto hakkıdır.

- Uyuşturucu madde kaçakçılığı yaptığı konusunda kuşkulanılan bir ticaret gemisinin açık
denizde bulunması durumunda, bu gemi üzerinde denetimde bulunma yetkisi Tüm
devletlere aittir.

- Hukuk genel ilkeleri ilk defa 1920’deki Uluslararası Serbest Adalet Divanı’nın Statüsünde
yer almıştır.

- Avrupa Birliği Komisyonu’nda ikişer üye bulunduran devletler: İngiltere, Fransa, Almanya,
İspanya, İtalya

- BM Deniz Hukuku Sözleşmesi çerçevesinde, iki açık denizi birleştiren boğazlarla ilgili olarak;
Geçiş hakkı tüm devletlerin gemilerine ve uçakları açık olup geçişin süratle kesintisiz bir
şekilde yapılması gerekir. (Transit geçiş) Transit geçiş sırasında geçişlerin askıya alınması
mümkün değildir.
- Bir uluslararası hukuk kişisinin sahip olduğu hakkını diğer kişilerin rızasını aramaksızın
bundan sonra kullanmayacağını belirten tek taraflı uluslararası hukuk işlemi Vazgeçmedir.

- Self-help ilkesi, kelime anlamı olarak kendi güvenliğini müdafaa etme hakkını ifade eder.

- 1969 Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi gereğince çelişkili hususların açıklanması

amacıyla yorum yapılırken uyulması gereken birtakım kurallar: İyi niyet kuralı, Anlaşma
terimlerinin olağan anlamında yorumlanması kuralı, Antlaşma hükümleri arasında bağlantı
kurulması kuralı, Amaca ve konuya uygunluk kuralı, Etkinlik kuralı

- Bir hukuk kişisinin hiçbir karşılık şartı koymadan ve diğer kişilerce kabul edilmesini
aramaksızın belli bir şekilde davranılacağını bildirmesi işlemine tek taraflı söz verme denir.

- Türkiye Cumhuriyeti yasaları çerçevesinde, uluslararası antlaşmaları sona erdirme,

uygulamasını durdurma uygulama alanının değiştini belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu’na ait.

- Bir ülke üzerinde sonraki devletlerin önceki devletlerin yerini alması olayını ifade eden ve
ülke üzerindeki egemenlik değişikliklerinin yarattığı hukuki etkileri düzenleyen kurallara
Halefiyet adı verilir.

- Kıyıya paralel olarak dağılmış kayalıklar, kıyının bir parçası sayılmakta ve bu kıyıların en dış
noktaları birleştirilerek oluşturulan çizgi devletin kıyı çizgisi olarak kabul edilmektedir.

- İnsanlar arasındaki işbölümü ve benzeyiş sonucunda toplumsal dayanışmanın ortaya

çıkacağını ve benzer bir şekilde uluslararası hukuk kurallarının dayanağının da toplumsal
dayanışma olduğunu savunan kuram Sosyolojik kuramdır. Sosyolojik kuram, Georges
Scellén’in görüşleri üzerine dayanmaktadır.

- Ekonomik ve Sosyal Konsey, 1946 yılında BM’nin kendisine verdiği alt organlar kurma
yetkisine dayanarak İnsan Hakları Komisyonu’nu kurmuştur.

- Kıyı devletinin karadan esas çizgisinden itibaren sahip olduğu münhasır ekonomik bölge
uzunluğu 200 deniz milidir.

- Uluslararası hukukta diplomasi temsilciliklerine tanınan ayrıcalıklar ve dokunulmazlıklar:

Bina ve araç dokunulmazlığı, Arşiv ve belge dokunulmazlığı, Haberleşme serbestliği,
Gümrük ve vergi ayrıcalığı

- Yabancı bir kişinin devlet içinde uzun süre yaşaması, burada yetişmesi veya o ülkenin
ekonomisine katkı sağlaması suretiyle uyrukluk kazanmasına Telsik denir.

- Uluslararası diplomasi ilişkilerinde, devletlerin özellikle uluslararası konferanslarda ve

uluslararası örgüt toplantılarından kendilerini temsil etmesi amacıyla belirli süreler için
gönderdikleri temsilcilere Geçici diplamasi temsilcileri denir.

- BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri: Fransa, İngiltere, Rusya, Çin, ABD

- İzleme hakkının doğabilmesi için; Yasalara aykırı eylemlerde bulunan geminin suçu işlediği
deniz alanında bulunduğu anda başlaması, Yabancı geminin algılayabileceği şekilde dur
emrinin verilmesi, Herhangi bir kesintiye uğramaması, Kıyı devletinin yetkili gemileriyle ve
uçaklarıyla yapılması gerekir.

- Evrensel özelliklere sahip yapılageliş (teamül) kurallarının kodifikasyon çalışmaları ilk defa
1899 ve 1907 La Haye Konferanslarında başlamıştır.

- Antlaşma taraflarından birisinin antlaşmanın getirdiği hak ve çıkarlardan artık

yararlanmayacağını belirterek antlaşmaya son vermesi vazgeçme ile mümkündür.

- Hava hukukuyla ilgili düzenlenen ilk antlaşma 1919 Hava Ulaşımı Sözleşmesi

- Uluslararası Adalet Divanı ile ilgili olarak Divana başvurma yetkisi sadece devletlere aittir.

- AB’nin ana organları: Komisyon, Konsey, Avrupa Parlementosu, Adalet Divanı, Sayıştay

- Avrupa Toplulukları Adalet Divanı 25 yargıçtan oluşmaktadır.

- Türkiye Cumhuriyeti adına yetki belgesine gerek kalmaksızın antlaşma görüşmelerinde

bulunma yetkisine Cumhurbaşkanı, Başbakan, Dışişleri Bakanı, Yurt dışında devlet ya da
uluslararası örgütler nezdinde görevlendirilen diplomasi temsilciliği şefleri sahiptir.

- Bütün devletlerin deniz haydutluğu suçunu önleme ve cezalandırma yetkisi vardır.

- Uluslararası ilişkilerde devleti en üstün güç olarak kabul eden ve devletin kendi yetkilerini
sınırlamasıyla uluslararası hukuk kurallarının doğacağını savunan kuram Kendi kendini
sınırlama kuramıdır.

- Uçak kaçırma suçuyla ilgili olarak uluslararası alanda imzalanan ilk antlaşma 1963 Uçaklarda
İşlenen Suçlar ve Diğer Bazı Eylemlere İlişkin Tokyo Sözleşmesi

- Uyruğunda ikamet ettiği ülkeyi çeşitli baskılar sonucunda terk ederek başka bir devletin
koruması altına giren kişilere Sığınmacı denir.

- 1969 Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nde, yükümlülüklerin kabul edilmiş olması için
kabulün yazılı olması gerektiği belirtilmiştir.

- AİHS çerçevesinde, sözleşmeye taraf olan devletlerin olağanüstü durumlarda bile Yaşama
hakkı, işkence yasağı, kölelik ve zorla çalıştırma yasağı konularında kısıtlama
yapamayacakları öngörülmüştür.

- Antlaşmaların sona erdiren durumlar: Antlaşma koşullarında köklü değişikliklerin ortaya

çıkması, Antlaşmanın uygulanması için gerekli olan bir hususun kaybolması veya yok
olması, Taraflardan birinin antlaşmada düzenlenmemesine rağmen antlaşmadan
vazgeçmesi, Belli bir süre sonra karşılıklı yükümlülüklerin yerine getirilmesiyle antlaşmanın
sona ereceğinin kararlaştırılması
- Uluslararası alanda, uluslararası organların çalışma koşullarını düzenleyen belgeleri ifade
etmek için Statü terimi kullanılır.

- Kıyı devletinin bitişik bölgesi üzerinde denetleme ve cezalandırma yetkilerini kullanabileceği

konular: Sağlık, Göç, Maliye, Gümrük

- Tarafların uluslararası yargıç ya da hakeme yetki vermesiyle sorunun çözüme ulaştırılmasına

Hak ve Nısfet denir.

- Avrupa Topluluğu’nun ilk kez Avrupa Birliği adıyla anılmaya başlanması Maastricht
Antlaşması ile gerçekleşmiştir.

- Akarsu ölçütünün devletler arasındaki sınırları belirlemede kullanılması durumunda,

akarsuların en derin noktalarını birleştiren çizgiyi ifade etmek amacıyla Thalweg kullanılır.

- Süveyş Kanalı’nın hukuki rejimini düzenleyen ve bugün de hala hükümleri geçerli olan
düzenleme 1888 İstanbul Sözleşmesi

- Antlaşma tarafları antlaşmaya çekince koyan tarafın bildirimine 12 ay içinde itiraz

etmezlerse çekince konulmuş hükmü kabul etmiş sayılırlar.

- İlk ada tanımı 1930 La Haye Kodifikasyon Konferansında yapılmıştır.

- Avrupa Parlementosu danışma meclisi niteliğindedir. Avrupa Parlementosu’nun görevleri

arasında Danışma, Denetim, Yasama, Görüş Bildirme yer alır.

- “İnsanlığa karşı suç” kavramı ilk kez Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkemesi Statüsünde
kabul edilmiştir.

- BM Deniz Hukuku Sözleşmesine göre devletler, esas çizgilerinden başlayarak 12 deniz milini
aşmayacak sınıra kadar karasularının genişliğini saptama hakkına sahiptir.

- Antlaşma tarafları arasında imzalanan belgenin yazılı olmaması durumunda da

antlaşmanın varlığından söz edilebilecektir.

- Türkiye’nin karasuları genişliği Ege’de 6 deniz milidir.

- Bir devletin hukuka aykırı olmayan davranışından zarar gören devletin, uluslararası hukukun
kurallarına uygun bir biçimde zarar veren devlete zarar veren devlete karşılık vermesine
Misilleme adı verilir.

- Bir uluslararası hukuk kişisinin kendi dışında ortaya çıkan bir olayı, durumu ya da eylemi
kendisi tarafından yasal kabul edildiğini tek taraflı olarak bildirmesi işlemine Tanıma denir.

- BM bünyesinde uluslararası hukukun geliştirilmesi ve kodifikasyonunu teşvik etme görevi

Genel Kurul’a verilmiştir.
- Kendi kendini sınırlama kuramı, Bileşik irade kuramı uluslararası hukukun bağlayıcılık
gücünün devlet iradesinden kaynaklandığını savunur.

- İki devletin aralarında yaptıkları antlaşmada En çok gözetilen ulus kaydını koymasıyla,
üçüncü devletlerle yapılan bir antlaşmanın ilk antlaşma hükümlerine göre daha iyi şartlar
taşıması halinde bu şartlardan diğer devlet de yararlanacaktır.

- Uluslararası hukukun asli kaynakları: Antlaşmalar, Yapılageliş (teamül), Hukuk genel

ilkeleri Uluslararası hukukun tali kaynakları: Mahkeme kararları, Doktrinler

- Devletler arasında ortaya çıkan bir uyuşmazlık durumunda, üçüncü bir tarafın kendi
isteğiyle ya da uyuşmazlık taraflarının isteği üzerine görüşmelere katılarak uyuşmazlığın
çözümüne yardımcı olmasına Arabuluculuk denir.

- Bir devletin sahip olduğu tüm yetkilere sahip olmasına rağmen, başka devletler arasındaki
savaşlara katılmama ve barış zamanında ittifak antlaşmalarına taraf olmama yükümlülüğü
altında olan devletlere Sürekli tarafsız devlet adı verilir.

- Basit usulle yapılan ve tarafların karşılıklı görüşme zorunluluğunu ortadan kaldıran

antlaşmalar için kullanılan terim Nota (mektup) teatisidir.

- Her hukuk düzeninde alt ve üst normlar olduğunu ve bu normlar arasındaki hiyerarşik
düzenin en üstünde bir temel norm olduğunu savunan Hans Kelsen, uluslararası hukuk
içindeki temel normu açıklamak için Pacta Punt Servanda kavramını kullanmıştır.

- Antlaşmanın uygulanması sırasında çekince konulamaz.

- Bir antlaşmanın uygun bulma yasasının gerektirip gerektirmediğini değerlendirme yetkisi

Dışişleri Bakanına aittir.

- Uzay aracının fırlatılmadan önce uçuşla ilgili bilgilerin Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği

kaydettirilmesi gerekir.

- Birbiriyle çakışan antlaşmalarda yer alan bir devletin her iki antlaşma hükümlerine de
uyması gerektiğini belirten ilke Pacta Punt Servanda ilkesidir. (Ahde Vefa)

- Tarafların ortak yorumlarına, Uluslararası yargı ya da hakemlik organlarının yorumlarına

antlaşma taraflarının uyma zorunluluğu vardır.

- Münhasır ekonomik bölge üzerinde diğer devletlerin saklı tutulan hakları: Ulaştırma, Kablo
ve boru döşeme, Haberleşme

- BM bünyesinde Uluslararası Hukuk Komisyonu, Genel Kurul tarafından 1947 yılında,

uluslararası hukukun geliştirilmesi ve tedvini için kurulmuştur. Komisyon, Genel Kurul
tarafından 5 yıllığına seçilen 34 üyeden oluşmakta ve yılda bir kere toplanmaktadır.
- Hukuk genel ilkeleri uluslararası hukukta ilk defa 1907’deki 2. La Haye Konferansında
ortaya çıkmıştır.

- Tüzel kişilerin uyrukluk kazanmaları bağlı oldukları devletin yasalarınca belirlenir.

Uygulamada kullanılan temel ölçütler: Kurulduğu yer, İşletme ise merkezinin bulunduğu
yer, Sermayesinin bulunduğu yer, O ülke kaynaklı bir sermaye ise denetim yetkisine sahip
olup olmadığı, Yöneticilerinin, ortaklarının ya da üyelerinin uyruğu, Merkezi denetim
yetkisine sahip olanların uyruğu

- AİHM’ye yapılacak devlet başvurularının kabul edilebilirliğini inceleme yeri Dairedir.

- BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nin üye sayısı 54

- Devletlerin uluslararası ilişkilerinde, misyon şefinin atanabilmesi için kabul eden devletten
almaları gereken açık rızaya Agreement adı verilir.

- Bir kıyı devletinin, zararsız geçiş hakkı konusundaki yetkileri ve yükümlülükleriyle ilgili olarak
Zararlı geçiş yapan ticari amaçlı devlet gemilerini cezalandırabilir.

- Birinci Deniz Hukuku Konferansı sonunda kabul edilen sözleşmeler: Karasuları ve Bitişik
Bölge Sözleşmesi, Kıta Sahanlığı Sözleşmesi, Açık Deniz Sözleşmesi, Açık Denizlerde
Balıkçılık ve Biyolojik Kaynakların Korunması Sözleşmesi

- Papalık Devletinin bugünkü statüsü 1929 Latran Antlaşmaları uyarınca düzenlenmiştir.

- Yüzölçümü bakımından küçük olup bir ya da iki büyük devlet tarafından çevrelenmiş
bulunan ve uluslararası hukukta bir takım özelliklere sahip olan devletlere Minyatür devlet
adı verilir.

- Uluslararası hukukta kabul gören ülke kazanma biçimleri: Devir, Fetih, Katılma, İşgal,
Kazandırıcı zamanaşımı, Yetkilerin el değiştirmesi

- 1982 tarihli BM Deniz Hukuku Sözleşmesi gereğince, bitişik bölge genişliği karasularının
ölçülmeye başlandığı esas çizgiden itibaren en çok 24 deniz milidir.

- Türkiye Cumhuriyeti’nde uluslararası antlaşmaları onaylama yetkisinin cumhurbaşkanına ait

olacağı ilk olarak 1961 Anayasası’nda belirtilmiştir.

- Kıta kenarının uç noktasına kadar devam eden ve kıyı devletinin kara ülkesinin deniz
altındaki doğal uzantısı boyunca uzanan deniz alanına Kıta sahanlığı denir.

- Bir antlaşmayla ilgili çeşitli konuların açığa kavuşturulması, anlamının ve kapsamının

açıklanması gerektiğinde ilk olarak Tarafların ortak yorumuna başvurulur.

- Bir devletin diğer ülkelerde kullanabileceği ülkesel nitelikli yetkiler: İşgal, İzleme, Kiralama,
Kapitülasyon Uyrukluk ise kişisel nitelikli yetkilerdendir.
- 1998 yılında Roma’da oluşturulan Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsünde, insanlığa karşı
suç olarak kabul edilen fiiller: Köleleştirme, Zulmetme, Irk ayrımcılığı (apartheid), Irza
geçme, Kasten öldürme, İşkence, Soykırım, Hapsetme, Cinsel zorlama, Halkın sürülmesi ya
da mecburi nakli, Fiziki bütünlüğe ya da ruh sağlığına yönelik insanlık dışı davranışlar

- Devletler Karasuları, İçsular ve Boğazlar üzerinde en geniş yetkiye sahiptir.

- Uygulanan uluslararası hukukta kural olarak, bir devletin diğer bir devlete katılması halinde,
katılan devletin başka devletlerle yaptığı siyasal özellikteki antlaşmalar geçerliliğini yitirir.

- Lozan Barış Antlaşması’nın 30. maddesinde belirtilen, Türkiye’den ayrılan ülkeler üzerinden
yaşayan Türk uyruklarının o ülke devletinin uyruğuna geçeceği kuralı Ardıllık ile açıklanır.

- “BM bünyesinde, Genel Sekreterin seçilmesi Güvenlik Konseyinin tavsiyesi üzerine Genel
Kurul atamasıyla gerçekleşir.”

- AİHM’de davalara bakmakla yetkili 3 Komite, 7 Daire, 17 Büyük Daire yargıcı bulunmaktadr

- Devlet başkanının yararlanabileceği dokunulmazlık ve ayrıcalıklar: Yabancı bir devlet

mahkemesinde yargılanamama, Resmi ziyaretlerde gümrükten muafiyet, Yabancı devlet
mahkemelerine tanık olarak çağrılamama, Yabancı ülkede bulundukları sürece o devletçe
korunmak ve her türlü tedbirin alınması Devlet başkanının yabancı bir ülkede sahip olacağı
mallarla ve verasetle ilgili vergileri ödemesi gerekmektedir.

- Bir devletin başka bir devleti tanımasıyla ilgili olarak şüphelerinin olması nedeniyle, hukuki
tanımanın sonuçlarından kaçınmak amacıyla fiili tanımada bulunması işlemini ifade etmek
için kullanılan kavram De facto tanımadır.

- Yeni ortaya çıkan bir devletin bütün hukuksal etkileriyle tanınması De jure tanımadır.

- Bir devlet ülkesinde görevli bulunan diplomasi temsilcilerinin tümünün oluşturduğu

topluluğa Kordiplomatik Kordiplomatiğin başkanına da Doyen denir.

- Hukuki sonuçlar ortaya çıkaracak özelliklere sahip bir durumun, olayın ya da belgenin
üçüncü kişilerin bilgisine sunulması işlemine Bildirim adı verilir.

- Sığınma hakkı, Serbest dolaşım hakkı, Yerleşme hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde
bulunmasına karşılık, 1966 tarihli Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nde yer
almayan haklardandır.

- Devletler nezdinde görevli bulunan diplomasi temsilcilerinin görevini sona erdiren

durumlar: Diplomatik ilişkilerin kesilmesi, Sürekli olarak geri çağrılma, Persona non grata
ilan edilmesi, Kabul eden devletin yok olması, Temsil süresinin dolması

- Diplomasi temsilcilerine tanınan ayrıcalıklar ve dokunulmazlık: Kişi dokunulmazlığı, Konut

dokunulmazlığı, Yargı dokunulmazlığı, Vergi ve gümrük ayrıcalığı
- Günümüzde fiilen herhangi bir göreve sahip olmamakla birlikte, BM bünyesinde hukuki
varlığı halen devam etmekte olan organ Vesayet Konseyi’dir.

- Gemiler ve hava araçları tek uyruğa sahip olmak zorundadır.

- Uluslararası hukukta tamamlayıcı bir kaynak olarak değerlendirilen hukuk genel kurallarının
antlaşmalara ve teamüllere aykırı olmayan durumlarda kullanılacağı kabul edilmiştir.

- Konsolosluk ilişkilerinde, fahri konsolosların Kişi dokunulmazlıkları yoktur.

- Ruanda Uluslararası Mahkemesi BM Güvenlik Konseyi kararına dayanılarak kurulmuştur.

- Konsolosluk görevlilerinin görevlerini sona erdiren başlıca durumlar: Konsolosluk

ilişkilerinin kesilmesi, Gönderen devletin konsolosu geri çağırması, Kabul eden devletin
exequaturu (buyrultu) geri alması, Kabul eden devletin konsolosu persona non grata ilan
etmesi, İstifa, emeklilik ve ölüm

- Sığınmacı statüsüne sahip kişiler sığınılan devletin vatandaşlarıyla paralel imkanlardan

yararlanırlar. Bu çerçevede, sığındıkları ülke içinde meslek sahibi olabilir, sendika ve dernek
kurma haklarından yararlanabilirler.

- Bir devletin ülkesi içindeki ticari amaçlı uçuşları sadece kendi uyruğundaki sivil hava
araçlarına tanıması hakkına Kabotaj denir.

- BM’nin ilkeleri: Bütün üyelerin egemen eşitliği, Yükümlülüklerin iyi niyetle yerine
getirilmesi, Üyelerin diğer devletlerin ülke bütünlüğüne ve siyasal bağımsızlığına karşı
kuvvet kullanmaması ve tehditten kaçınması, Üyelerin örgüt gelişimini desteklemesi, Örgüt
üye olmayan devletlerin de, barışın ve güvenliğin gerektirdiği ölçüde, ilkelere uygun
davranmaya zorlanması, Örgüt üyelerinin ulusal yetkisine giren işlerine karışılmaması

- BM Genel Kurulu’nun, uluslararası barışın ve güvenliğin sağlanması gibi “önemli sorunlar”

söz konusu olduğunda, kararlarını alabilmesi için olması gereken oyçokluğu 2/3

- Tahkimname, uluslararası hukuk kişileri arasındaki uyuşmazlıkların hakemlik ya da yargı

yoluyla çözülmesini ve bu yola başvurma koşul ve usullerini düzenler.

- Devletlerin ardıl olması Antlaşmalar, Malvarlığı, Arşivler, Devlet borçları, Devletin iç

düzenlemesi, Özel kişilerin haklarıyla ilgili durumlarda mümkündür.

- BM bünyesinde, yetkisine giren konularda uluslararası konferans toplayabilme ve

uluslararası antlaşma tasarıları hazırlayabilme yetkisine sahip olan organ Ekonomik ve Sosyal
Konsey olmaktadır.

- Diplomasi temsilcisinin bulunduğu ülkede uyması gereken kurallar: Yasalara ve düzene

aykırı davranmamak, İç işlerine karışmamak, Görevlerini sürdürdükleri binalı amaçları
dışında kullanmamak, Mesleki ve ticari faaliyette bulunmamak
- BM Vesayet Konseyi, Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinden oluşur.

- Antlaşmanın yapılması sırasında antlaşma esas unsurlarından birini ilgilendiren bir hususta
taraflardan birinin hataya düşmesi ve hatanın kendisinden kaynaklanması durumunda
antlaşmanın geçersizliği söz konusu olmayacaktır.

- Bir devletin kendisine yönelik hukuka aykırı bir davranışta bulunan devlete karşı hukuka
aykırı bir davranışta bulunarak karşılık vermesine Zararla karşılık denir.

- BM ilkelerini sürekli biçimde ihlal eden üyeleri Güvenlik Konseyi’nin tavsiyesi üzerine
örgütten atma yetkisi Genel Kurul’a aittir.

- Avrupa Parlementosu üyeleri, her üye devlette yapılan seçimler sonucunda belirlenir.

- Üye devletler, Tüzel kişiler, Gerçek kişiler, Birlik organları Avrupa Toplulukları Adalet
Divanı’na başvurabilir.

- Antlaşmayı sona erdirme şekilleri: Tarafların ortak iradesiyle, Tarafların tek taraflı irade
beyanıyla, Antlaşmada yer alan bir hükme dayanarak, Fesih ve çekilme ya da vazgeçmeyle

- Konsolosluk şefinin göreve başlayabilmesi için kabul eden devletin vermiş olduğu izne
Buyrultu (exequatur) adı verilir.

- İnsanlığa karşı suç, Dar anlamda savaş suçu, Saldırı suçu, Soykırım suçu Uluslararası Ceza
Mahkemesi’nin yetkisine girer.

- Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi BM Genel Kurulu’nun kararı

ile kabul edilmiştir.

- Uçaklara karşı işlenen suçlar konusunda düzenlenen antlaşmalar: 1963 Tokyo Sözleşmesi,
1970 La Haye Sözleşmesi, 1971 Montreal Sözleşmesi, 1979 New York Sözleşmesi

- 1977 Avrupa Sözleşmesinde belirtilen terörist eylemler: Uçak kaçırma, Rehin alma, Adam
kaçırma, Diplomatlara ve uluslararası korunan kişilere saldırı

- Toplumbilimci kuram George Scelle, Normcu Kuram Alfred Verdross-Hans Kelson, Kendi
kendini sınırlama kuramı George Jellinek, Bileşik irade kuramı Heinrich Triepel

- 1966 tarihli Ekonomik, Toplumsal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nde yer alan
haklara saygı gösterilmesini ve uyulmasını sağlamak amacıyla Taraf devletlerin belirli
aralıklarla BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’ne rapor vermesi öngörülmüştür.

- Devlet başkanının, büyükelçinin kabul eden devlet nezdinde temsil yetkisi olduğunu
belirterek diğer devlet başkanına gönderdiği belgeye Güven mektubu (itimatname) denir.

- AİHS çerçevesinde, Dairenin incelediği konunun önemi dolayısıyla Dairenin verdiği kararın
üç ay içinde Büyük Daire önüne götürülmesi mümkündür.
- 1982 tarihli BM Deniz Hukuku Sözleşmesi gereğince, karasularının ölçülmeye başlandığı
esas çizgiden itibaren 24 mildir. Karasularının bitiminden itibaren Bitişik bölge genişliğini
bulmak için karasuları genişliği çıkartılır.

- Uluslararası hukukta, kendisine özgü nitelik taşıması nedeniyle özel bir statüye sahip olan
devletleri ifade etmek için Sui Generis kavramı kullanılır.

- İçsularda gerçekleşen Yabancı savaş gemisi mürettebatının kıyı devleti üzerinde görev dışı
işlediği suçlarda kıyı devletinin yargılama yetkisi vardır.

- Uluslararası hukuk kişilerinin bir durumu, olayı ya da eylemi yasal bulmadığını belirten ve bu
yolla zarar gören haklarının saklı kalmasını amaçlayan işlemlerine Kınama adı verilir.

- “Takımada suları” kavramının uluslararası hukukta yaygın biçimde kullanılmasına 1982 BM

Deniz Hukuku Sözleşmesinde başlanmıştır.

- BM Deniz Hukuku Sözleşmesi çerçevesinde, iki açık denizi ya da münhasır ekonomik bölgeyi
birleştiren boğazlardan geçişte uygulanan genel kural Transit geçiş hakkıdır.

- Uluslararası hava hukukunda “İki Hava Serbestliği Anlaşması” olarak anılan antlaşmanın adı
Uluslararası Hava Servisleri Transit Anlaşması

- BM’nin amaçları: Uluslararası barışı ve güvenliği korumak, Uluslararası dostça ilişkileri

geliştirmek, Uluslararası işbirliğini sağlamak, Devletlerin dış politikalarını uyumlaştıran bir
merkez olmak

- Devletlerle uzay araçları arasında bir uyrukluk bağı kurulamaz. Ancak uzay aracı ile tescil
devleti ilişkisi kurulabilir.

- Uluslararası uyuşmazlıkların barışçı yollarla çözülmesinde başvurulan diplomatik

yöntemlerde alınan kararların uyuşmazlık taraflarına karşı bir bağlayıcılığı yokken, hukuksal
yöntemler sonucunda alınan kararlar tarafları bağlar.

- Uluslararası bir kongre ya da konferans sonucu düzenlenen antlaşmaları belirtmekle birlikte

bazen de toplantıya katılan taraflara da yer veren antlaşmalara Nihai senet adı verilir.

- Açık denizlerde bir gemide köle olduğunu tespit eden devlet, ilgili gemi üzerinde Denetleme
yetkisini kullanabilir.

- Hukuk genel kurallarını, uluslararası hukuka ait hukuk genel kuralları ve iç hukukla
uluslararası hukukta müşterek olan hukuk genel kuralları şeklinde iki temel sınıfa ayırarak
inceleyen yazar Charles Rousseau’dur.

- Uzay aracının Fırlatan devletin adı, Fırlatılma yeri, Fırlatılma tarihi, Uzay aracının numaras,
Uzay aracının izleyeceği yörünge ve esas misyonunun BM Genel Sekreterliğine kaydedilmesi
mecburi olmakla birlikte, Fırlatılma zamanının kaydedilmesi mecburi değildir.
 Uluslararası İlişkiler Teorisi
- Çoğulcu (plüralist) uluslararası ilişkiler yaklaşımını geliştiren düşünür Robert O. Keohane

- Uluslararası ilişkilerin “ne olduğu” yerine “ne olması gerektiği” üzerine çalışanların
oluşturduğu ekol İdealizmdir.

- H. J. Morgenthau’nun (Realist) öncülük ettiği uluslararası ilişkiler kuramı, uluslararası

ilişkileri Çatışma çerçevesinde ele alır.

- “Kültür, uluslararası ilişkilerde belirleyici bir öneme sahiptir” önermesi post-modern

uluslararası ilişkiler yaklaşımına aittir.

- Uluslararası barışın kolektif güvenlik yöntemleriyle korunabileceği idealizm akımının

dayandığı temel görüşlerdendir.

- İncelenen nesnenin onu inceleyen özneden bağımsız olarak ele alınabileceğini savunan
görüş Pozitivizmdir.

- Uluslararası ilişkilerin gözlemlenebilir, test edilebilir ve kanıtlanabilir olduğunu savunan ve

bunun için gerektiğinde sayısal verileri de kullanan yaklaşım Realizmdir.

- Uluslararası ilişkiler kuramında bürokrasiyi bir analiz birimi olarak ele alan Graham Allison

- Uluslararası ilişkiler kuramlarından analiz birimi olarak devletin yanı sıra devlet dışı aktörleri
de dikkate alan ve karşılıklı bağımlılık, uluslararası rejimler, entegrasyon teorileri gibi
yaklaşımları kapsayan akım Pluralizmdir.

- Uluslararası ilişkiler kuramlarından realizm Thomas Hobbes’a dayandırılır.

- Karar verme sürecinde karar vericilerin yalnızca rasyonel ilkelere göre davranmayıp aynı
zamanda psikolojik özelliklerinin de etkisinde kaldıklarını savunan yaklaşım Bilişselliktir.

- Robert Cox eleştirel teoriyi savunan yazarlardan biridir.

- Uluslararası ilişkilerde “güvenlik ikilemi” Bir devletin güvenliğini arttırma çabasının diğer
devletleri de aynı yönde davranmaya itmesi anlamına gelmektedir.

- Paradigma kurucu epistemoloji olarak kabul edilir.

- Merkez-çevre ilişkilerinin uluslararası sistemin yapısal özelliklerinden olmas konstrüktivist

yaklaşımın önermelerinden biridir.

- “Oyun kuramı” Realizm kuramı içinde yer alır.

- Devletin iç ve dış politikada belli bir konu ya da gelişmeyi “söz eylem” ile güvenlik sorunu
olarak tanımlamasına verilen ad Güvenlikleştirmedir.
- “İngiliz Ekolü”nün ileri sürdüğü görüşlerden biri Anarşik uluslararası toplumun çeşitli norm
ve kurallarla işlemesidir.

- Eleştirel teori devleti sorunsallaştırır.

- “Dil tarafsız değildir; uluslararası ilişkilerde iktidarın yeniden üretimine hizmet eden
araçlardan biridir” Bu görüş Post-modernizm yaklaşımı tarafından savunulur.

- “Tutuklunun çıkmazı” kavramı Oyun kuramında yer alır.

- Gramsci’nin hegemonya kavramını uluslararası ilişkiler kuramına Robert Cox taşımıştır.

- Ole Weaver tarafından geliştirilmiş olan “güvenlikleştirme” kavramı Karar vericilerin

belirledikleri durumların bir söz-eylemle güvenlik sorununa dönüştürülmesidir.

- Uluslararası ilişkilerde liberal yaklaşımın savunduğu tezler: Demokratik devletler kendi

aralarında savaşmazlar, Uluslararası ekonomik gelişmeyle birlikte karşılıklı bağımlılık
artmaktadır, Uluslararası örgütler devletler arasındaki işbirliğini arttırmaktadır, Devlet
rasyonel bir aktördür

- “Uluslararası örgütler aracılığıyla devletler arasında kurulan ekonomik, sosyal ve siyasal

bağların uluslararası alanda çatışmaya azaltacağı” önermesi Yeni işlevselciliğe aittir.

- Uluslararası sistemdeki değişimi açıklayamaması realist yaklaşıma yöneltilen bir eleştiridir.

- Uluslararası ilişkiler yaklaşımları içindeki tartışmalar: İdealizm-Realizm, Gelenekselcilik-

Davranışsalcılık, Neoliberalizm-Neorealizm, Pozitivizm-Postpozitivizm

- Eleştirel yaklaşımın savunduğu tezler: İç politika-dış politika ayrımına gitmek iktidarın

tahakküm kurma yollarından biridir, Hegemonya, sadece ekonomik ve askeri güç
üzerinden kurulamaz, Devlet merkezli güvenlik anlayışı indirgemecidir, Devlet ve toplum
iki ayrı yapı olarak ele alınmamalıdır

- Realizm -> Hobbes Eleştirel yaklaşım -> Gramsci Postmodern yaklaşım -> Foucault

İdealizm -> Kant

- Avrupa bütünleşmesi -> Yeni işlevselcilik Soğuk Savaş -> Realizm Sömürgeciliğin tasfiyesi ->
Bağımsızlık Okulu Milletler Cemiyeti’nin kurulması -> İdealizm

- İnsani güvenlik kavramı çerçevesinde savunulan görüşlerden biri Devletlerin bazı durumlar
kendi vatandaşları için güvenlik sorunu oluşturabilirler.

- Realizm insan doğasının kötü niteliği üzerine inşa edilmiştir.

- Pozitivist metodolojiye yönelik eleştiriler içeren kuramlar: Eleştirel Kuram, Konstrüktivizm,

Postmodernizm, Toplumsal cinsiyet çalışmaları İdealizm bu eleştirel arasında yer almaz.
- Eleştirel Kuramın hegemonya sorununa ilişkin yaklaşımları: Hegemonya devlete değil
sınıflara ait bir olgudur, Küreselleşmeyi ulus aşırı bir sınıf yürütür, Hegemonya üretim
ilişkilerinin bir süreci olarak kurulur, Hegemonya rıza unsuruna dayanır

- Demokratik Barış Kuramının dayandığı görüşlerden biri Kamuoyu baskısının devletleri güç
kullanmaktan alıkoymasıdır.

- Güvenliğin devlet yerine birey odaklı bir perspektifle ele alınması gerektiğini savunan
yaklaşım İnsani güvenliktir.

- “Domino teorisi” kavramı uluslararası ilişkilerde Bir ülkedeki gelişmenin diğer bölge
ülkelerinde de benzer sonuçlara yol açmasını tanımlamak için kullanılır.

- Uluslararası toplum-İngiliz Okulu-Hedley Bull Güç dengesi-Neorealizm-Kenneth Waltz

Toplumsal güçler-Eleştirel Kuram-Robert Cox Karşılıklı bağımlılık-Liberalizm-Joseph Nye

- Toplumsal İnşacılık ile ilgili önermeler: Toplumsal İnşacılık’ın pozitivist ve postpozitivist

yaklaşımlar arasında yer aldığı kabul edilir, Toplumsal İnşacılık’a göre, devletlerin çıkarların
belirleyen kimlikleridir, Toplumsal İnşacılık’ın kurucularından biri Nicholas Onuf’tur,
Toplumsal İnşacılık’a göre yapı ve amil birbirlerini karşılıklı olarak oluştururlar

- Kopenhag Okulu olarak da adlandırılan yaklaşımın getirdiği yeni açılıma göre, güvenlik
objektif olmayıp belli toplumsal süreçlerin sonucu olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu
yüzden Toplumsal İnşacı Yaklaşımdan da yararlanılarak güvenlik ve tehditler birer söz-eylem
olarak tanımlanır. Bu tanımın ifade ettiği kavram Güvenlikleştirmedir.

- Realizm ve Neorealizmin ortak özellikleri: Uluslararası sistem anarşik bir yapıya sahiptir,
Uluslararası sistemin temel aktörleri devletlerdir, Devletlerin birincil amacı güçlerini
artırarak varlıklarını devam ettirmektir, Devletlerin gücünü belirleyen en önemli
unsurlardan biri askeri kapasiteleridir

- Demokratik Barış Teorisinin argümanları: Demokratik ülkeler demokrasiyi yaymak için

başka devletlere müdahale edebilirler, İç politikadaki değişim dış politikayı etkiler,
Demokratik ülkelerin sayısının artması uluslararası alanda barışın kurulmasını sağlar,
Ülkeler arasındaki ekonomik ilişkiler ve ticaretin artması barışı sağlar

- “Bilgi ve iktidar ilişkisi güçlünün meşruiyetini yaratma işlevi görür” bu ifade uluslararası
ilişkiler disiplininin önde gelen eserlerinden Oryantalizm (Edward Said), Üretim, İktidar ve
Dünya Düzeni (Robert Cox), Muzlar, Plajlar ve Üsler (Cynthia Enloe), Antidiplomasi (James
Der Derian) eserlerinde benimsenmiştir.

- Neorealizm tarafından ileri sürülen düşünceler: Devletler arası ilişkiler rasyonalist bir
teorik çerçevede analiz edilebilir, Uluslararası sistemin temel aktörleri devlettir, Devletler
öncelikle kendi çıkarlarını gözeterek güvenliği tanımlarlar, Uluslararası sistem anarşiktir

- Bir devletin kendi siyasal kimliğini yeniden üretmesi konusu Liberalizmce sorgulanmaz.
- Ekolojiyi ve ekolojik krizi temel alan uluslararası ilişkiler kuramcıları tarafından Ekolojik
krizin aşılması ve sürdürülebilir kalkınma politikalarının etkinliğinin sağlanması için devlet
temel aktördür tezi ileri sürülmektedir.

- Yeni İşlevselci Kurama göre Teknik bir alanda uluslararası örgütler aracılığıyla başlayan
örgütlenme diğer alanlarda da örgütlenmeyi tetikleyecektir.

- Uluslararası ilişkiler kuramlarında Üçüncü Tartışma ile ilgili olarak; Post-pozitivistler,

amprisizme karşı reflektivist bir tepki ortaya koyarlar.

- Uluslararası ilişkiler teorilerinden Neorealizm uluslararası sistemin yapısının devlet

davranışlarını belirlediğini ileri sürer.

- “Gelişmiş ülkelerin, az gelişmiş ülkelere karşı sorumlulukları var mıdır” araştırma sorusu
Normativist anlayış kapsamına girer.

- Uluslararası ilişkiler teorilerinde problem çözücü teoriler: Liberalizm, Realizm, Neorealizm

- Apartheid rejimi Bir ülkede ırk ayrımcılığının yasal uygulanmasıdır.

- Taraflardan birinin güç ve kapasite açısından zayıf ama etkili yöntemleri kullandığı savaş türi
Asimetrik savaştır.

- Çok uluslu şirketleri bir aktör olarak kabul eden yaklaşımlar: Postmodernizm, Emperyalizm,
Neoliberalizm, Küreselleşme Yaklaşımı

- Uluslararası toplum uluslararası ilişkiler kuramlarından İngiliz Okulu ile ilgili bir kavramdır.

- Uluslararası ilişkileri sistematik düzeyde ele alan yaklaşımlar: Kompleks Karşılıklı Bağımlılık,
Bağımlılık Okulu, Dünya Sistemi, Neorealizm

- Güvenlik Toplumu Kuramı’na göre uluslararası örgütlerin uluslararası sistemde barışı hakim
kılma yöntemleri kapsamında Ortak değerleri hakim kılmak, Devletlerin bir sorun karşısında
olası tavır alışlarını öngörülebilir kılmak, Devletlerin birbirlerinin ihtiyaçlarına cevap
verebilme kapasitelerini artırmak, Ortak karar alma ve sorun çözme mekanizmaları
yaratmak değerlendirilebilir.

- “İki büyük gücün egemen olduğu iki kutuplu bir yapı, üç veya daha fazla büyük gücün
egemen olduğu çok kutuplu bir yapıya göre daha istikrarlıdır” bu görüşü savunan biri hakkınd
Neorealist yaklaşımı benimsediği söylenebilir.

- “Teori her zaman birileri ve bir amaç içindir” iddiası Robert Cox’a aittir.

- Postyapısalcılık veya Postmodernizm’in uluslararası ilişkiler teorisine yaptığı açılımlar: Bilgi

ve iktidar ilişkisi, Ders kitaplarının ve metinlerinin yapısökümü, Egemen devletin
sorunsallaştırılması, Uluslararası ilişkilerde kimliğin önemini vurgulaması
- “Bilgi üretim sürecini bilişsel bir konudan çok, normatif ve siyasi bir mesele olarak görür”
Richard Ashley’in çalışmalarında görüldüğü gibi, uluslararası ilişkileri analiz ederken soybilim,
yapısöküm ve çifte okumalara başvuran bu yaklaşım Postyapısalcılıktır.

- Davranışçılar ile Gelenekselciler arasındaki temel ayrışma noktası Teori yapımında yöntem
tartışması olmaktadır.

- Feminist yazar Jean Bethke Elshtain’in en çok bilinen eseri Kadın ve Savaş

- Ernst Haas’ın Neofonksiyonel Bütünleşme Teorisi’ni David Mitrany’nin Fonksiyonel

Bütünleşme Teorisi’nden ayıran temel kavram Sıçramadır. (spill-over)

- Immanuel Wallarstein’in “Modern Dünya Sistemi” teorisiyle ilgili olarak; Modern Dünya
Sistemi çok disiplinli bir analiz ile anlaşılabilir, Modern Dünya Sistemi, kapitalist üretim
tarzının bir sonucudur, Modern Dünya Sistemi neomarksist bir teoridir, Modern Dünya
Sistemi’nde, merkez ile çevre arasında hiyerarşik bir yapı vardır

- Uluslararası ilişkilerde herhangi bir ögenin aktör olarak kabul edilmesinin koşulları: Ögenin
sahip olduğu niteliğin açıkça belirlenmesi, Uluslararası alanda egemen bir nitelik taşıması
ve eylemlerini bağımsızca geliştirebilmesi, Belirli bir karar verme yeteğine sahip olması,
Belirli bir zaman dilimi içerisinde var olması

- “Ülkesel Devletin Yükselişi ve Düşüşü” adlı makalesiyle uluslararası ve uluslarüstü örgütlere

dikkat çeken yazar John Herz’dir.

- Devletlerin dolaysız biçimde temsil edildiği uluslararası örgütler Hükümetler arası örgüttür.

- Güvenlik ikilemi, devletlerin başka devletlerin silahlanmasını, kendine yönelikmiş gibi

algılamalarından kaynaklanan ve onları da silahlanmaya yönelten bir durumdur.

- Uluslararası sistemi bozucu girdilerden, düzenleyici mekanizmalardan ve çevresel

kısıtlayıcılardan oluşan bir yapı olarak tanımlayan düşünür Richard Rosecrance

- K. J. Holsti’nin ortaya koymuş olduğu uluslararası siyasal sistem türleri: Hiyerarşik sistem,
Güç dengesi sistemi, Gevşek iki kutuplu sistem, Sıkı iki kutuplu sistem, Çok kutuplu sistem

- Uluslararası sistemi, değişkenler arasında düzenli bir ilişkinin bulunduğu ve birinin diğerini
etkilediği yapı olarak tanımlayan düşünür Morton Kaplan

- Uluslararası ilişkilerde devletin dışında bireyleri, baskı gruplarını ve uluslararası örgütleri de

temel aktör olarak gören yaklaşım Plüralist yaklaşımdır.

- Uluslararası sistemi bir tarafında gelişmiş zengin ülkeler diğer tarafında ise az gelişmiş
yoksul ülkeler olarak ikiye ayıran ve bunlar arasındaki bağımlılık ilişkisi üzerinde duran yaklaşı
türü Globalist yaklaşımdır.

- Olgusal bir takım değişkenlerden yararlanarak dış politikayı açıklayan Empirik yaklaşımdır.