MUN Terimleri Neledir?

Abstain: Çekimser, çekimser oy kullanmak. Komite içi yoklama (roll-call)

alınırken burada ve oyluyor derseniz çekimser oy kullanma hakkınızdan
vazgeçmiş olursunuz.
Agenda Item: Gündem Maddesi, komite oturumlarında ele alınacak
maddeler.
Amendment: Yasa değişikliği, daha oylanmamış olan taslak çözüm
kağıdında yapılacak değişiklik talebidir. Çözüm sürecinde fikir birliğini
güçlendirmek için delegelerden çözüm maddelerinin belirli kısımlarını
politikalarına göre düzenlemelerine izin verilir ve delegeler yasa değişikliği
talebinde bulunabilir. Bu talepler komitelerde oylanır. Talep oy çoğunluğuyla
kabul edilirse madde istenilen şekilde değiştirilir. İki tür yasa değişikliği
vardır:
Dostça yasa değişikliği: Taslaktaki değişikliğin taslağın ana imza
sahipleri, yardımcı imza sahipleri ve sponsorlar tarafından kabul edilen veya
taslağın lehine yapılan değişikliklerdir.
Dostça olmayan yasa değişikliği: Taslaklardaki değişikliğin taslağın ana
imza sahipleri, yardımcı imza sahipleri ve sponsorlar tarafından kabul
edilmeyen, komitede oylanması gereken veya çözüm kağıdının alehine
yapılan değişikliklerdir.
Caucus: Oturum, delegelerin genel konuşmacı listesine bağlı kalmadan,
belirli süre içinde spesifiklenmiş bir konuya bağlı tartışma ortamıdır. 3
çeşittir:
Düzenli Oturum: Delegelerin kişi başına indirgenmiş süre zarfında konu
hakkında konuşmasıdır.
Düzensiz Oturum: Delegelerin özgürce tartışabildiği oturum.
Yarı Düzenli Oturum: Kişi başı sürenin olmadığı herkesin birebir
konuşabildiği, komite başkanının delegelere söz vererek değil, delegelerin
kendileri konuştuğu oturumdur.
Chairperson: Komite başkanı, komite içi düzeni sağlayan, tartışmaları
yöneten ve komitenin pürüzsüzce ilerlemesinden sorumlu olan kişi.
Clause: Madde, yazılan çözüm kağıdında yapılması gereken ve yapılacak
olan eylemi açıklayan paragraf.
Giriş maddeleri: Taslak çözüm kağıdının girişini oluşturan ve bu
maddelerin neden komite tarafından ele alındığını ve konunun geçmişini,
konu alanında yapılan faaliyetleri dile getiren ifadelerdir.
Eylem maddeleri: Giriş bölümünde ele alnınan sorunların çözüm
önerilerini barındırır. Eylem odaklıdır.
Motion: Talep, komiteye sunulan istek.
Point: Konu başlığı, bir soru sormak veya bir konuya değinilmesi
istenildiğinde kullanılır. 3 tür konu başlığı vardır:
o Kişisel ayrıcalık, kişisel bir şey söyleneceği zaman kullanılır.
o Parlamenter Soruşturma, prosedür hakkında bir şey söyleneceği
zaman kullanılır.
o Emir
Resolution: Yasa Tasarı Önergesi, komitenin son ürünüdür. Ne tür
değişiklikler yapılması istendiğinden, hangi eylemlerde nasıl bulunulacağını
söyler ve işleyişten bahseder. Komite oturumları sırasında temelleri atılır.
Komite sonunda tamamlanır ve uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir.
Second: Destek vermek, bir önerge yazıldığı zaman desteğe ihtiyac duyar.
Bir önergenin yürürlüğe girmesi için komite içi çoğunluğun destek vermesi
gerekir.
Speakers List: Konuşmacı listesi, hangi temsilcilerin hangi sırayla
konuşacağının listesidir.
Suspend: Ara vermek, toplantıyı geçici süreliğine askıya almak.
Adjourn: Kapatmak, sadece son oturum biterken kullanılır. Bu oylama
oturumun kapanış oylamasıdır. Sonraki yıla kadar oturum ertelenir.
Working Paper: Ön rapor, delege veya delegeler tarafından yazılan ve
komiteye sunulan belgedir.
Yield: Sözü devretmek.
 

Ülkemi ve Komitemi aldım? Nasıl

Hazırlanırım?
Hazırlanmak için en iyi yapacağınız şey çalışma rehberini (Study Guide)
çok iyi bir şekilde okumanız. Study guide’ın sonunda sorular vardır. Bu
sorular (Questions to be addressed) hedefe yönelmenizde işinizi oldukça
kolaylaştırır. Örneğin İnsan Hakları komitesinin konusu şiddet ise sizin
hangi yönde şiddet konusuna çalışacağınızı belirler ve konuyu daraltır.
Daha sonra haberlere bakmanızı öneriyoruz. Dünyada kabul gören haber
kaynakları oldukça yararlı. BBC, The Guardian, Al Jazire, TRT World gibi
kanallardan haberleri tarayın. Vaktiniz varsa study guide’da yer alan ek
okumaları da yapmanız sizi daha da güçlendirir.

Ülkemi ve Komitemi öğrendim. Konuya

da çalıştım. Şimdi ne olacak?
Eğer Harvard prosedüründeki bir MUN konferansına katılıyorsanız Opening
Speech (Açılış Konuşması) yapmanız gerekiyor. Açılış konuşması
genellikle bir dakika sürer ve kürsüye çıkarak (Floor) konuşma yapmanız
gerekir. Herkesin mutlaka yapması gereken konuşmadır ve ilk oturumda
(session) yapılır. Nasıl yazılacağını merak ediyorsanız bu makaleyi
okuyabilirsiniz.

Opening Speech’ler tamamlandı? Nasıl

söz alırım?
Açılış konuşmalarından sonra Motion (Önerge) ve GSL (Genel Konuşmacı
Listesi) terimlerini bilmeniz gerekiyor. Kısaca Motion önerge demek.
Konuşma yapabilmek için önerge vermeniz gerekiyor. Bir örnek Motion’u
buraya bırakıyoruz. Örnekleri inceleyebilirsiniz.

GSL ise genel konuşmacı listesi demek. Oturumu yöneten kişi Chair bir
konuşmacı listesi açar ve bu listeye öncelikli olarak istekli olanları, sonra da
sessiz delegeleri yazar. Best delegate olmak isterseniz mutlaka GSL’e
adınızı yazın. Eğer hiç konuşmayan tiplerdenseniz GSL bir nevi sizin
kâbusunuz olabilir. Çünkü Chair genellikle komitede hiç konuşmayanları
rastgele seçip sizi zorla konuşturabilir. Bizim önerimiz gitmeden ilgili konu
ile ilgili çok geniş kapsamlı bir veya iki GSL konuşması yazmanız. Böylece
asla zor durumda kalmazsınız.

Bir GSL konuşmasını buraya ekliyoruz.

Topic: Democracy

The world is changing faster than ever, and it is unclear whether modern
democracy will be able to keep up with the changes. There are significant
differences in these processes of transition and consolidation of democracy
between countries. At the same time, there are many similarities that can
only be understood by large scale comparative analyses across countries
and time. Three decades have elapsed since the beginning of the ‘Third
Wave’. Thus, it is now possible to assess the persistence of the institutional
structures as well as the emerging democratic political culture of these
young democracies.

Dikkat etmeniz gereken bir başka konu delegelerin GSL konuşmalarını

kürsüde yapması. Genellikle de erkek delegeler için ceket giymek
zorunludur. Ceket demişken, bir de giyim kuşama bakalım. Ne giymeliyiz,
ne yapmalıyız?

Başka önemli neler var?

En önemli konulardan biri ise Resolution (Sonuç Bildirgesi). MUN’in en
önemli amacı Harvard Prosüdürüne göre resolution’u yazmak ve komiteden
geçirmek. Eğer THIMUN prosedürü ise yazdığınız resolution Generel
Assembly (Genel Kurul)’da tüm delegeler tarafından oylanıyor. Harvard
prosedüründe resolution genellikle Unmoderated caucus (serbest oturum)
süresince yazılıyor. Delegeler, tecrübeli ve bilgisayar getiren delegenin
etrafında toplanıyor ve konferans boyunca tartışılan konuları kağıda
döküyorlar. Resolution’un resmi bir formatı var. Resolution başlı başına bir
makale konusu. O yüzden resolution nasıl yazılır konulu makalemizi buraya
bırakıyoruz.