Karta pracy

Temat: Skały gipsowe, ich właściwości i zastosowanie

Karta pracy grupy eksperymentalnej

Zadanie: Wykonajcie doświadczenia w formie pokazu dla całej klasy

(przedstawcie rysunek i wspólnie z całą klasą zanotujcie obserwacje)

Doświadczenie 1: Prażenie gipsu krystalicznego

Probówkę z kawałkami gipsu krystalicznego ogrzewamy w płomieniu palnika
spirytusowego.

gips krystaliczny kropelki wody

gips palony

Obserwacje: Po chwili ogrzewania na ściankach probówki osiadają kropelki

wody. Gips krystaliczny zamienia się w szary proszek.

Karta pracy grupy teoretycznej

Część I
1) Wskażcie na mapie Polski położenie skał gipsowych.
2) Wyszukajcie w „Słowniku chemicznym” pojęcia: gips krystaliczny oraz
hydrat.
3) Postawcie problem: czy hydraty są trwałe?
4) W oparciu o obserwacje doświadczenia „Prażenie gipsu krystalicznego”
i informacje zawarte w podręczniku sformułujcie wniosek wraz
z odpowiednim równaniem reakcji.
5) Przedstawcie modelowy zapis przebiegu reakcji.

Wniosek: Podczas ogrzewania gips krystaliczny częściowo traci wodę

i zamienia się w gips palony.

90oC – 120oC
 
2 (CaSO4 2 H2O) (CaSO4)2 H2O + 3 H2O

gips krystaliczny gips palony

[dwuwodny siarczan (VI) wapnia] [półwodny siarczan(VI) wapnia]

 modelowe przedstawienie przebiegu reakcji

H2O
CaSO
4 H2O
H2O
CaSO4

90oC – 120oC H2O + H2O

CaSO4
H2O
H2O
CaSO
4
H2O

gips krystaliczny gips palony

Karta pracy grupy plastycznej

1. Stwórzcie sytuację problemową: czy gips palony może zamienić się

w skałę ?

2. Sporządźcie zaprawę gipsową i wlejcie ją do przygotowanych form

odlewniczych, np. w kształcie medalu, monety, popiersia.

Przepis:
Do gipsu palonego dodajcie wodę i dokładnie wymieszajcie. Tak przygotowaną
papką wypełnijcie przygotowane według własnego pomysłu formy odlewnicze.
Po związaniu gipsu wyjmijcie odlewy i zaprezentujcie klasie wraz z
omówieniem zastosowania gipsu palonego w plastyce.

Karta pracy grupy teoretycznej.

Część II
1. Opiszcie proces wiązania zaprawy gipsowej, który wykorzystała grupa
plastyczna do wykonania odlewów. Obserwacje i wnioski podajcie
pozostałym grupom w formie notatki.

Obserwacje: Po pewnym czasie (ok. 15 minut) mieszanina rozgrzewa się

i twardnieje, po czym przyjmuje kształt formy odlewniczej.
Wniosek: Gips palony wiąże wodę i przechodzi w gips krystaliczny. Jest to
reakcja odwrotna do prażenia gipsu krystalicznego.

 
(CaSO4)2 H2O + 3 H2 O 2 (CaSO4 2 H2O)

gips palony gips krystaliczny

2. W oparciu o proces wiązania zaprawy gipsowej wyjaśnijcie, dlaczego

zaliczamy ją do grona zapraw hydraulicznych.

Karta pracy grupy medyczno-teatralnej.

Mając do dyspozycji pomoce w postaci „Encyklopedii medycznej” i ulotek

omówcie, jak należy zachować się podczas złamań kończyn górnych i dolnych
oraz przedstawcie scenkę udzielania pierwszej pomocy medycznej przy
złamaniu ręki albo nogi. Proszę zwrócić szczególną uwagę na kolejność
wykonywanych czynności, a także na zachowania, których należy unikać.
Ponadto w swojej wypowiedzi lub scence poruszcie wątek postępu, jaki dokonał
się w ostatnich latach w technice zakładania opatrunków gipsowych.

Karty pracy ucznia

Zadanie 1.
Uzupełnij i uzgodnij równanie reakcji. Podaj nazwy reagentów oraz nazwij
przedstawiony proces:
CaSO4  2 H2O .................... + H2O
Zadanie 2.
Wyjaśnij, jaka jest różnica w składzie gipsu świeżo zakładanego wraz
z opatrunkiem na złamaną kończynę i gipsu starego, stwardniałego.

Zadanie 3.
Uzasadnij, dlaczego zaprawa gipsowa zaliczana jest do zapraw hydraulicznych?

Po zakończeniu pracy jeden z uczniów zapisuje na tablicy prawidłowe

rozwiązanie zadania nr 1.
Wyjaśnienia do zadań 2. i 3. wybrani uczniowie odczytują głośno, a pozostali
uczniowie wnoszą ewentualne uwagi i uzupełnienia.

 Praca domowa

1. Napisz czym jest cement oraz jakie jest zastosowanie gipsu i cementu.
2. Dla chętnych: Jakie jest stężenie procentowe roztworu otrzymanego przez
rozpuszczenie 32,2 g Na2SO4  10 H2O w 150 g wody?