ËÅÑ

¡¸ÃÃÁ¤Ó
Ê͹¤Ò
·ÍÅÔ
¡
ấºÒ
·ËÅǧÇØ
²Ô
à
ÅÔ
È áË‹
Ō
ÍÁ
 คํานํา

เคยคิดและตั้งใจวาจะเขียนหนังสือคําสอนแบบชาวบาน
สักเลมหนึ่ง เอาไวเพื่ออานประกอบการเรียนคําสอนของผูใหญ
แตจนแลวจนรอดก็ทาํ ไมไดสกั ที จึงคิดฉวยโอกาส ยิงปนนัดเดียว
ไดนกสองตัว คือ ใชสารวัดพระหฤทัย เชียงใหม เปนตัวชวย
โดยตั้งใจเขียนเรื่องราวเกี่ยวกับคําสอนไปเรื่อยๆ สัปดาหละ 1 ครั้ง
ครั้งละ 2 หนา ซึ่งเปนหนาที่โดยตรง(จําเปน) อยูแลว... จนในที่สุด
ความคิดหรือขอตั้งใจขางตนก็เปนความจริงจนได...
 สําหรับเนื้อหาสาระของคําสอนที่จะแบงปนนั้น จะพยายาม
ไมเนนทฤษฎีแบบวิชาการ แตจะใชประสบการณ 31 ป แหงการ
ทําหนาทีพ่ ระสงฆและการไดสอนคําสอนมาตลอด นํามาบอกมาเลา
สูกันฟง ดังนั้น ในเนื้อหาสาระจะไมเนนการอางพระคัมภีรหรือ
หนังสืออางอิงใดๆ มากมายนัก จะนําประสบการณมาเลาใหฟงเสีย
มากกวา...แตขอรับรองวาไมผิดขอความเชื่อหรือผิดหลักศาสนา
แตประการใดทั้งสิ้น (เพราะไดรับการรับรองจากพระสังฆราช
เรียบรอยแลว)
สําหรับแนวในการเลาสูกันฟงนี้ ขอยึดแนวของ “คําสอน
คริสตังเลมครบ” ซึ่งเคยรํ่าเรียน ทั้งทอง ทั้งจํา สมัยเด็กๆ
ทัง้ ถูกคุณพอและซิสเตอรทาํ โทษดวยการจับคุกเขากลางวัด ถูกตีกน
บาง ถูกจับใหทําความสะอาดหอง ทําความสะอาดวัดบาง เมื่อทอง
ไมได...
โดยสวนตัวแลวคิดวา คําสอนคริสตังเลมครบ นี้
เขาไดแบงไวเปนภาคเปนบทดีมาก นัยวาหนังสือคําสอนเลมนี้ เขียน
ขึ้นเปนภาษาฝรั่งเศส สมัยกอนสภาสังคายนาวาติกันที่ 2 หรือจํา
งายๆ ก็คอื สมัยพระสงฆยงั ถวายมิสซาหันหลังใหสตั บุรษ ุ
ทํามิสซาเปนภาษาลาตินลวนๆ นัน่ แหละ ลักษณะการเขียน
เป น แบบ ปุ จ ฉา-วิ สั ช นา หรื อ ลั ก ษณะ ถาม-ตอบ
นัน่ เอง...ถาจําไมผดิ คุณพอวิกตอร ลารเก พระสงฆคณะมิสซัง
ตางประเทศแหงกรุงปารีสชาวฝรั่งเศส ซึ่งทํางานอยูในประเทศไทย
นานจนพูดอานและเขียนภาษาไทยไดคลองแคลว เปนผูแปลและ
รวบรวมไว...และไดรบั การปรับปรุงภาษาจัดพิมพกนั หลายครัง้ หลายหน
ปจจุบันไมมีใหเห็นแลว

จะใชหนังสือคําสอนเลมนีเ้ ปนหลักและอธิบายใหทน ั ยุค

ทันสมัย ซึง่ ทําใหมนั่ ใจวา จะไมตกหลนเรือ่ งใดเรือ่ งหนึง่ ไป เพียงแต
ตัวอยางหรือการอธิบายบางเรือ่ งบางอยางอาจเปลีย่ นไปตามกาลเวลา
แตเนื้อหาสาระยังคงเดิมไมเปลี่ยนแปลง

หนังสือเลมนี้เขาแบงออกเปน 3 ภาคที่สําคัญ คือ

1. ภาคพระสัจธรรม อันหมายถึง ภาคที่เกี่ยวกับ
ขอความเชื่อตางๆ ที่เราตองเชื่อ ซึ่งสรุปรวมอยูในบท “ขาพเจา
เชื่อ” เปนสวนใหญ
2. ภาคธรรมปฏิบัติ อันหมายถึง กฎระเบียบขอบังคับ
ที่สั่งใหปฏิบัติหรือหามปฏิบัติ ซึ่งสรุปอยูในพระบัญญัติ 10
ประการ และบทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร
เปนสําคัญ
3. ภาคอุปกรณ อันหมายถึง สิ่งจําเปนที่เปนเครื่องมือ
ทีช่ ว ยใหเราดําเนินชีวติ เปนคริสตชนคาทอลิกทีด่ ี ในภาคนีจ้ งึ เปนเรือ่ ง
เกี่ยวกับศีลศักดิ์สิทธิ์ ทั้ง 7 ประการ เปนหลัก
 นอกนั้นก็มี ภาคผนวก ที่จะกลาวถึงขอกําหนดของ
พระศาสนจักรบางอยาง เชน วันสําคัญตางๆ ในรอบป หรือหนาที่
บางประการที่คริสตชนคาทอลิกควรปฏิบัติ

สําหรับรูปแบบการเขียนหนังสือเลมนี้ จะเขียนอธิบายขอคําสอน
ไลเรียงไปตามลําดับดังที่ไดกลาวไปแลว และในแตละหนาจะใหมี
เนื้อที่วางไวสําหรับผูอานอาจจะมีขอสงสัยหรือคําถาม หรือความรู
เพิ่มเติมใดๆ ก็สามารถที่จะเขียนบันทึกไวได ซึ่งคิดวานาจะเปน
ประโยชนยิ่งขึ้นสําหรับผูเรียนรู

อยางไรก็ตามการเรียนคําสอนของศาสนานั้น เราตองระลึก
เสมอวามิใชการเรียนเพียงเพือ่ “รู” แตตอ งเรียนเพือ่ “รัก” เพราะ
“ความรู” เปนเพียงแคสติปญญา เหตุผล วิชาการ เปนเรื่อง
ธรรมชาติเทานัน้ แต “ความรัก” เปนเรือ่ งของหัวใจ เรือ่ งของความเชือ่
เลื่อมใส และศรัทธา ซึ่งอยูเหนือธรรมชาติ อยูเหนือเหตุและผล
ซึ่งเปนที่มาของคุณธรรม ความดีงามนั่นเอง...
สุดทายขอขอบคุณทุกทานทีช่ ว ยกันทําใหหนังสือ “หลักธรรม
คําสอน คาทอลิก” เลมนี้สําเร็จลงดวยดี
บาทหลวงยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม
17 ธันวาคม 2011
เนื่องในโอกาสอายุครบ 60 ป
 ขอขอบคุณ

ขอขอบคุ ณ บรรดาเพื่ อ นๆ และพี่ น  อ งที่ ใ ห กํ า ลั ง ใจ

อยางมากมาย หลังจากไดเห็นและอานหนังสือ “หลักธรรม คําสอน
คาทอลิ ก ” ที่ ผ มจั ด พิ ม พ ด  ว ยจุ ด ประสงค ดั ง ได ก ล า วไปแล ว
ใน “คํานํา”
ผมตองกราบโมทนาคุณพระเปนเจาที่ทรงโปรดใหหนังสือนี้
เปนประโยชนบางสําหรับงานแพรธรรม และการรื้อฟนหลักธรรม
คําสอนขอความเชื่อของเรา...
 ถือวาเปนพระเมตตาของพระเปนเจา ผมเปนเพียงเครื่องมือ
ชิน้ หนึง่ เทานัน้ ผมระลึกอยูเ สมอวาความสําเร็จตางๆ ในชีวติ ของเรานัน้
ถ า แบ ง เป น สิ บ ส ว น ตั ว เราเองสามารถทํ า ได ดี ที่ สุ ด เพี ย งหนึ่ ง
สวนอีกเกาสวนพระเปนเจาทรงเปนผูกระทําทั้งสิ้น ขอเพียงใหเรา
ทําหนึ่งสวนของเราใหเต็มที่ดีที่สุด
หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” จํานวน 2,000 เลม
มีผสู นใจนําไปใชอยางรวดเร็ว หมดลงในเวลาหนึง่ เดือน และมีพนี่ อ ง
พระสงฆ นั ก บวช รวมทั้ ง โรงเรี ย นคาทอลิ ก หลายแห ง ต อ งการ
อีกจํานวนพอสมควร ผมจึงตัดสินใจจัดพิมพครั้งที่ 2 ในเดือน
กุมภาพันธ 2012 อีก 4,000 เลม จัดพิมพครั้งที่ 3 ในเดือน
พฤษภาคม 2012 อีก 4,000 เลม
ในการจัดพิมพครัง้ นี้ ไดรบั ความกรุณาจาก คุณพอวัชศิลป
กฤษเจริญ และบรรดาผูส อนศาสนา รวมถึงผูน าํ ทัง้ 5 ศาสนา
ที่เปนเพื่อนกัน ทํางานรวมกันในงานศาสนสัมพันธ ไดเขียน
คํานิยมใหกําลังใจ ผมขอขอบคุณดวยใจจริงมา ณ โอกาสนี้ดวย
 พูดถึงเรื่องนี้ คือเรื่อง “งานศาสนสัมพันธ” ซึ่งเปนงาน
สําคัญที่จะทําใหเกิดความรักสามัคคีสมานฉันทเปนหนึ่งเดียวกัน
ในการมี ชี วิ ต อยู  ร  ว มกั น ในสั ง คมที่ ห ลากหลายเชื้ อ ชาติ - ศาสนา
รวมมือกันสรางสังคมและประเทศชาติใหเจริญกาวหนาไปดวยกันได
อยางดีมีประสิทธิภาพและมีความสุข
คํ า สอนของพระศาสนจั ก รสากล หลั ง จาก
พระสังคายนา วาติกนั ที่ 2 (ซึง่ ครบรอบ 50 ป ในป 2012 นี)้
ไดใหแนวทางในการอยูรวมกันกับพี่นองตางศาสนาตางความเชื่อได
อยางชัดเจน กลาวคือ

ประการแรก ในระหวางพีน่ อ งทีเ่ ปนคริสตชนดวยกัน หรือ

ทีเ่ ราเรียกวา “คริสตศาสนจักรสัมพันธ” มีความเชือ่ ในพระเปนเจา
เดียวกัน พระคริสตเจาและพระวาจาของพระองคเปนศูนยรวมทีท่ าํ ให
เปนหนึ่งเดียวกัน เปนเอกภาพในองคพระคริสตเจา
 ประการที่สอง เปนเรื่องระหวางเราคาทอลิกกับพี่นอง
ตางความเชื่อตางศาสนา เราเรียกวา “ศาสนสัมพันธ” ซึ่งใน
ประเทศไทย ของเราสวนใหญคอื พีน่ อ งทีเ่ ปนพุทธศาสนิกชน รองลงมา
คือ พี่นองมุสลิมที่นับถือศาสนาอิสลาม
พระสังคายนา วาติกันที่ 2 ไดแนะนําใหบรรดาคาทอลิก
อยูร ว มกับผูอ นื่ ไมวา จะเปนคริสตชนนิกายอืน่ ๆ หรือพีน่ อ งในศาสนา
อืน่ ๆ ดวยการมีทา ทีของความเขาใจ การยอมรับ เคารพ และ
ใหเกียรติกันและกัน
หลักการ “แสวงจุดรวม สงวนจุดตาง” คือ วิธีปฏิบัติที่
เปนจริงและชัดเจน แสวงจุดรวม คือ การนําเอาการปฏิบัติตาม
คําสอนที่เหมือนกัน ซึ่งมีอยูมากมายในแตละศาสนามาใชสราง
เอกภาพ และความเปนหนึง่ เดียวกัน อันไดแก เรือ่ งของคุณธรรมตางๆ
เชน ความรัก ความกตัญMู ความซื่อสัตย การมีจิตเมตตา ฯลฯ
 สงวนจุดตาง คือ การที่จะตองยึดถือความเชื่อและ
พิธีกรรม ในศาสนาของตนเองไวอยางมั่นคง และในเวลาเดียวกัน
ก็จะตองเคารพในศรัทธาความเชือ่ ของพีน่ อ งในศาสนาอืน่ ๆ ไมลบหลู
ดูหมิ่นกันและกัน
เมือ่ ทุกคนทุกศาสนามีความเขาใจดังนี้ เรือ่ งความแตกตาง
ทางศาสนาก็จะมิใชเหตุแหงความแตกแยกหรือเปนศัตรูกนั
อีกตอไป
 ถาเราศึกษาดีๆ ผูที่มีความเชื่อความศรัทธา และความรู
ในศาสนาของตนเองอยางดี จะไมดถู กู หรือดูหมิน่ ศาสนาอืน่ ๆ แตจะเคารพ
ซึง่ กันและกันดวยใจจริง เพราะเรือ่ งความเชือ่ ถือในศาสนา เปนเรือ่ งของ
พระพรทีพ่ ระเปนเจาทรงประทานใหกบั ผูใ ดก็ไดตามพระประสงคของ
พระองค
อยางไรก็ตาม เราก็มีหนาที่ที่จะประกาศและยืนยันถึง
องคพระเปนเจาตอผูอ นื่ ดวยเหมือนกัน เปนตน ดวยการดําเนิน
ชีวิตและแบบอยางของเราเอง เราไมมีสิทธิ์ที่จะไปบังคับผูอื่นให
ตองเชื่อตองศรัทธาเชนเดียวกับเรา เพราะบอกแลววา ความเชื่อ
ความศรัทธาเปนพระพรที่พระเปนเจาจะทรงประทานใหใครหรือไม
อยางไรนั้น เปนพระประสงคของพระองคเอง
 ในความเปนจริงอีกประการหนึ่งก็คือ ใครก็ตามที่นับถือ
ศาสนาหรือที่เราเรียกวา “ศาสนิกชน” ถาเขา “เครง” ในศาสนา
ของตน เขายอมเปน “คนดี” เพราะเขาจะประพฤติปฏิบัติตาม
หลักธรรมคําสอนของเขา แตหากใครก็ตามทีถ่ อื ศาสนาแบบ “คลัง่ ”
คือขาดความเคารพในผูอื่น ในศาสนาอื่น อยางนี้ถือวาเขามิใชผูที่มี
ศาสนาในหัวใจ แตนากลัววาจะเปน “ความหลง” เสียมากกวา...

หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” นี้ นอกจาก

จะเปนประโยชนโดยตรงสําหรับพวกเราที่เปนคาทอลิกแลว ยังเปน
ประโยชนสําหรับพี่นองตางความเชื่อตางศาสนา ที่จะรูจักและเขาใจ
“คาทอลิก” ดียิ่งขึ้น มีเพื่อนๆ ที่นับถือศาสนาตางๆ ขอนําไปไว
ในหองสมุดของมหาวิทยาลัย ของโรงเรียน และหนวยงานหลายแหง
และทีส่ าํ คัญเมือ่ มีนกั เรียน นักศึกษา หรือผูอ ยากรูเ รือ่ ง “คาทอลิก”
ผมก็จะมอบใหเขาไป ซึ่งถือวาเปนประโยชนอยางยิ่ง
 สุดทาย ผมขอขอบคุณทุกๆ ทานดวยใจจริงอีกครั้งหนึ่ง
ทั้งที่ใหกําลังใจและรวมสนับสนุนดวยการสมทบทุนในการจัดพิมพ
ครัง้ ที่ 3 นี้ ซึง่ เชือ่ วาพระผูเ ปนเจาจะทรงตอบแทนนํา้ ใจดีของทุกๆ ทาน
อยางเต็มเปยม

บาทหลวงยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม

17 พฤษภาคม 2012
โอกาสพิมพ ครั้งที่ 3
 สารบัญ
ภาคที่ 1 พระสัจธรรม.............................................................................. 9
บทที่ 1 ความเชื่อ และสิ่งที่ตองเชื่อ........................................... 10
บทที่ 2 ขาพเจาเชื่อในพระเจา.................................................... 16
บทที่ 3 พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพทรงเนรมิตฟาดิน.............. 24
บทที่ 4 เชื่อในพระเยซูคริสตเจา พระบุตรหนึ่งเดียวของ
พระเจาองคพระผูเปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย............ 31
บทที่ 5 ปฏิสนธิเดชะพระจิตเจา
ทรงบังเกิดจากพระนางมารียพรหมจารี....................... 35
บทที่ 6 ทรงรับทรมานสมัยปอนทิอัสปลาต
ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนมและถูกฝงไว............. 58
บทที่ 7 เสด็จสูแดนมรณะ
วันที่สามทรงกลับคืนพระชนมชีพจากบรรดาผูตาย..... 65
บทที่ 8 เสด็จขึ้นสวรรค
ประทับเบื้องขวาพระเจาพระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ... 73
บทที่ 9 แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเปนและผูตาย...................... 78
บทที่ 10 ขาพเจาเชื่อในพระจิตเจา............................................. 80
บทที่ 11 พระศาสนจักร ศักดิ์สิทธิ์ สากล................................. 82
บทที่ 12 ความสัมพันธเปนหนึ่งเดียวของผูศักดิ์สิทธิ์................ 88
บทที่ 13 การอภัยบาป............................................................... 92
บทที่ 14 การกลับคืนชีพของรางกาย และชีวิตนิรันดร............. 94
ภาคที่ 2 พระธรรมปฏิบัติ....................................................................... 99
บทที่ 15 ที่มาของพระธรรมปฏิบัติและพระบัญญัติ.................. 100
บทที่ 16 ฤทธิ์กุศล...................................................................... 103
บทที่ 17 พระบัญญัติ 10 ประการ............................................. 109
บทที่ 18 จงนมัสการ องคพระผูเ ปนเจา พระเจาองคเดียวของทาน.. 112
บทที่ 19 อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหตุ...................... 121
บทที่ 20 อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิ์สิทธิ์.................... 125
บทที่ 21 จงนับถือบิดามารดา.................................................... 132
บทที่ 22 อยาฆาคน................................................................... 139
บทที่ 23 อยาผิดประเวณี อยาปลงใจผิดประเวณี................... 146
บทที่ 24 อยาลักขโมย อยามักไดทรัพยสินของผูอื่น................ 153
บทที่ 25 อยาพูดเท็จใสรายผูอ่นื ............................................... 158
บทที่ 26 บทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร........................ 165
บทที่ 27 จงรวมพิธบี ชู าขอบพระคุณและหยุดทํางานในวันอาทิตย
และวันฉลองบังคับ..................................................... 167
บทที่ 28 จงรับศีลอภัยบาปอยางนอยปละครั้ง
จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครั้งในกําหนดปสกา .. 169
บทที่ 29 จงอดอาหารและอดเนื้อในวันที่กําหนด....................... 171
บทที่ 30 จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ.................... 175
บทที่ 31 บาป
ที่มาของบาป............................................................... 178
ภาคที่ 3 อุปกรณ.................................................................................... 183
บทที่ 32 พระหรรษทาน............................................................ 184
บทที่ 33 การภาวนา.................................................................. 188
บทที่ 34 ศีลศักดิ์สิทธิ์............................................................... 197
บทที่ 35 ศีลลางบาป................................................................. 202
บทที่ 36 ศีลกําลัง..................................................................... 210
บทที่ 37 ศีลมหาสนิท............................................................... 216
บทที่ 38 ศีลอภัยบาป............................................................... 224
บทที่ 39 ศีลเจิมคนไข.............................................................. 232
บทที่ 40 ศีลบวช..................................................................... 238
บทที่ 41 ศีลแตงงาน............................................................... 245
ภาคผนวก............................................................................................. 251
บทที่ 42 สิ่งคลายศีล.............................................................. 253
บทที่ 43 ปของพระศาสนจักร................................................. 259
บทที่ 44 วันฉลองพระแมมารีย และนักบุญตางๆ................. 268
บทที่ 45 กิจวัตรประจําวันของคริสตชนคาทอลิก.................. 272
บทที่ 46 การขอมิสซา............................................................. 277
สายประคํา............................................................................................. 282
บทภาวนาของคริสตชน......................................................................... 291
คํานิยม....................................................................................... 301
 ภาคที่ 1
พระสัจธรรม
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 1
ความเชื่อ และสิ่งที่ตองเชื่อ

ดังที่ไดกลาวไปแลวในคํานําวา ในภาคพระสัจธรรมนี้
เปนการกลาวถึงขอความเชื่อตางๆ ที่เราทุกคนที่เปนคาทอลิก
ตองมี...ดังนั้น สิ่งแรกที่ตองกลาวถึง ก็คือ “ความเชื่อ” คือ
อะไร?

10
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความเชื่อ คือ การยอมรับวา ผูนั้น สิ่งนั้น เหตุการณ

นั้น เรื่องนั้น มีอยูจริง เปนจริง และไมสามารถจะพิสูจนไดดวยเหตุ
ดวยผล หรือตามหลักวิทยาศาสตร เมื่อเปนเชนนี้ อะไรก็ตามที่เรา
สามารถพิสูจนไดดวยเหตุผลหรือดวยวิทยาศาสตร ก็ไมตอง
อาศัยความเชื่อ เพราะมันเปนความจริงที่พิสูจนไดแลว เชน เรา
ทราบวา บนดวงจันทรไมมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยูเลย ดังนั้น ความเชื่อ
ทีบ่ อกวามีกระตายบนดวงจันทรจงึ ไมถกู ตอง เพราะพิสจู นแลวดวย
การสงมนุษยอวกาศไปสํารวจดวงจันทร และพบวาไมมีสิ่งมีชีวิต
จริงๆ

“ความเชือ่ ” เปนพระพรทีพ่ ระประทานใหมนุษย

ใหมนุษยยอมรับในพระเปนเจา...และพระวาจาของพระองคทที่ รงมอบ
แกมนุษยอันไดแกพระคัมภีรตางๆ นั่นเอง

11
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อเปนพระพรที่พระประทานให จึงขึ้นอยูกับพระองคที่จะ
ทรงมอบหรือประทานใหผูใดใหใคร หรือจะไมใหใครก็ได เพราะ
เปนสิทธิข์ องพระองคลว นๆ ดังนัน้ หลายครัง้ เราจึงพบวา หลายคน
เรียนรูพระธรรมคําสอนคาทอลิกไดทะลุปรุโปรง สามารถตอบ
คําถามไดทุกคําถาม แตเขาไมไดเปนคาทอลิก เพราะเขาไมไดรับ
ความเชื่อ คําสอนที่เขาไดรับ จึงเปนเพียงแค “ความรู” เทานั้น
มันหาเปน “ชีวิต” หรือ “ความรัก” ไม... แตตรงขามเราเห็นอีก
บางคนอานหนังสือไมออก คําสอนไมคอยจะรูเรื่อง ถามอะไรก็ตอบ
ไมคอ ยได แตกลับ ศรัทธาเปนคาทอลิกทีด่ เี ปนแบบอยางทีย่ อดเยีย่ ม
เพราะเขามีความเชื่อ ซึ่งเปนพระพรที่ไดรับมาจาก
พระเปนเจา...ถาจะถามวาทําไมเปนอยางนี้ ก็ตอ งตอบวา “เปน
นํ้าพระทัยของพระเปนเจา” เพราะพระองคทรงมีแผนการ
สําหรับทุกคน...

12
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“ความเชื่อเปนชีวิต” ...เราเคยไดยินคําพูดนี้อยูบอยๆ
ซึง่ แนนอนวามีความหมายตรงกับ “ความเชือ่ ” ในมิตขิ องศาสนา
คริสต กลาวคือ เมื่อเปนชีวิต ยอมหมายถึงการ “เกิด แก เจ็บ
ตาย” ดังสิ่งมีชีวิตทั้งหลายดวย...ผิดกันตรงที่ความเชื่อนั้นเปน
นามธรรม ไมมีรูปรางหรือรางกายที่สามารถจับตองได พูดงายๆ
ก็คือ ไมใช รูปธรรม ที่เปนวัตถุ
ความเชือ่ ของเราเกิดจากพระเปนเจาทรงประทานให และ
ผูร บั จะตองดูแลบํารุงเลีย้ งใหเจริญเติบโตเขมแข็งขึน้ ดวยความรวม
มือกับพระเปนเจา ดวยการแสวงหาประสบการณ จากพระเมตตา
จากความรักของพระองค นั่นคือการปฏิบัติตนตามจิตตารมณของ
พระองค...
ในเวลาเดียวกันถาหากเราไมระวังดีๆ ถาเราปลอยตัวละเลย
หนาทีต่ า งๆ ของการเปนบุตรทีด่ ขี องพระเปนเจา และการเปนพีน่ อ ง
ที่ดีตอกันและกัน ความเชื่อของเราก็จะเจ็บปวย หรืออาจถึงขั้น
ตาย ไดเหมือนกัน ดังนั้นความเชื่อ จึงเปน “ชีวิต” ที่เราจะตอง
ดูแลอยางดี

13
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สิ่งที่ตองเชื่อ ตอไปนี้เราจะหันมาพิจารณาถึง “เรื่องที่

ตองเชื่อ” หรือมีอะไรบางที่เราตองเชื่อ ในฐานะที่เราเปน
คริสตชนคาทอลิก...ซึง่ พีน่ อ งก็พอจะทราบกันแลววา “บทขาพเจา
เชื่อ” เปนการสรุปขอความเชื่อของเรา ณ ที่นี้จึงขอนําบทภาวนานี้
มาใหพนี่ อ งเห็นเปนลายลักษณอกั ษรอีกครัง้ หนึง่ โดยแยกเปนขอๆ
ดังนี้
1. ขาพเจาเชื่อในพระเจา
2. พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ ทรงเนรมิตฟาดิน
3. ขาพเจาเชื่อในพระเยซูคริสตเจา พระบุตรหนึ่งเดียวของ
พระเจา องคพระผูเปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย
4. ทรงปฏิสนธิเดชะพระจิตเจาทรงบังเกิดจากพระนางมารีย
พรหมจารี
5. ทรงรับทรมานสมัยปอนทิอัสปลาต ทรงถูกตรึงกางเขน
สิ้นพระชนมและถูกฝงไว
6. เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรงกลับคืนพระชนมชีพจาก
บรรดาผูตาย
7. เสด็จขึ้นสวรรคประทับเบื้องขวาพระเจา พระบิดาผูทรง
สรรพานุภาพ
8. แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเปนและผูตาย
9. ขาพเจาเชื่อในพระจิตเจา

14
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

10. พระศาสนจักร ศักดิ์สิทธิ์ สากล

11. ความสัมพันธเปนหนึ่งเดียวของผูศักดิ์สิทธิ์
12. การอภัยบาป
13. การกลับคืนชีพของรางกาย และชีวิตนิรันดร

15
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 2
ขาพเจาเชื่อในพระเจา

คําถามที่เกิดขึ้นก็คือ “พระเจา” คือใคร?

คํ า ตอบที่ พ อจะอธิ บ ายได มี อ ยู  ห ลายประเด็ น เหมื อ นกั น
จึงขออธิบายเปนประเด็นไป.

ประเด็นแรก พระเปนเจาทรงเปน “จิต” คําวา “จิต”

คือ เปนอยู มีอยูจ ริง แตไมสามารถจะสัมผัสไดดว ยประสาททัง้
5 คือ มองไมเห็น จับตองไมได ไมมีกลิ่น ไมมีรสเปรี้ยว หวาน มัน
เค็ม อะไรทั้งสิ้น ไมสามารถจะไดยินดวยหู

16
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อกลาวถึง “จิต” เราถือวา มีจิตอยู 3 ชนิด คือ

1. จิตของพระเจา ซึ่งถือวายิ่งใหญและสูงสุด เพราะ
พระองคดํารงคงอยูนิรันดร กลาวคือ ไมมีเริ่มตน (ไมมีใครสราง
พระองค) ไมจบสิ้น (ทรงเปนอยูดวยพระองคเอง)

2. จิตเทวดา เปนจิตที่พระเจาทรงสรางมา จึงมีเริ่มตน

และดํารงอยูน ริ นั ดรไมจบสิน้ ซึง่ ในจํานวนเทวดาทีพ่ ระเจาทรงสราง
มานี้ ก็มีจํานวนหนึ่งที่จองหองอยากเปนใหญ เปนกบฏ พระเจา จึง
ทรงลงโทษใหเปน “ปศาจ” หรือ “จิตชัว่ ” ซึง่ ตอมาไดเปนตัวการ
สําคัญในการลอลวงมนุษยใหทําบาป

17
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. จิตมนุษย พระองคทรงสรางจิตมนุษยขนึ้ มา แตกตาง

จากจิตของเทวดา กลาวคือ ทรงใหจิตของมนุษยนั้นตองอยูรวมกับ
รางกาย จะอยูลอยๆ ไมได...ซึ่งเราเรียกอีกอยางวา “วิญญาณ”
คําวา “มนุษย” มาจากคําวา มน/ มโน ซึ่งแปลวา
“ใจ” ดังนั้น มนุษย จึงแปลวา “ผูมีจิตใจ” ...ถึงตรงนี้เราจึง
เขาใจไดวามนุษยประกอบดวย 2 สวนที่สําคัญ คือ กาย (วัตถุ) +
วิญญาณ (จิต,ซึ่งไมใชวัตถุ) จะแยกจากกันไมได...เมื่อเปนเชนนี้
ความตายในมิตขิ องคริสตชน ก็คอื การทีว่ ญ ิ ญาณแยกจาก
รางกายอยางเด็ดขาด เราจึงไมเรียกรางที่นอนอยูในโลงศพวา
คนหรือมนุษย แตเราจะเรียกวา “ศพ”

18
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ประเด็นที่ 2 พระเปนเจาทรงเปนองคความดี
บริบูรณอยางไมมีขอบเขต พูดงายๆ ก็คือ ในพระเจาไมมี
ขอบกพรองหรือความผิดใดๆ ทั้งสิ้น พระองคทรงสมบูรณใน
พระองคเอง ดวยพระองคเองอยางเต็มเปยม ซึ่งก็หมายถึงการที่
พระองคทรงเปนองคแหงความรักดวยเชนกัน และโดยเฉพาะ
อยางยิ่ง ทรงรักมนุษยอยางหาที่สุดมิได
ถาจะใหเปรียบเทียบในประเด็นนี้ ตองบอกวา พระองค
คือความดี ความสมบูรณทั้งหลายทั้งสิ้นทั้งในโลกนี้
ในสวรรค และในทุกหนแหงทั้งในอดีต ปจจุบัน
และในอนาคต

19
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ประเด็นที่ 3 พระเจาทรงเปนหนึ่งเดียว
ประกอบดวย 3 พระบุคคล ตางกัน เทาเสมอกันหรือ
ที่เรารูจักกันดีในพระนาม “พระตรีเอกภาพ” เกี่ยวกับคํา
อธิบายเรื่องพระตรีเอกภาพ พระเจาสามพระบุคคลเปนหนึ่ง
เดียวกัน เปนขอความเชื่อที่เขามักจะอธิบายกันดวยการยก
ตัวอยางตามประสามนุษยวา คลายๆ กับ รูปสามเหลีย่ มดาน
เทารูปหนึ่ง ที่เปนรูปสามเหลี่ยมเพียงรูปเดียว แตมี 3 ดาน
หรือ 3 มุม ที่เทากัน ไมมีดานใดหรือมุมใดใหญหรือเล็กกวากัน
และจะตองรวมอยูดวยกันทั้ง 3 ดาน จะแยกกันหรือขาดดานใด
ดานหนึ่งไมได เพราะถาขาดไปหรือไมอยูดวยกันก็จะไมเปน
สามเหลี่ยมรูปดังกลาว...แตก็ตองระวังอยาคิดวาพระองคคือรูป
สามเหลีย่ ม เพราะทีแ่ ทจริงแลว เปนเพียงแคการเปรียบเทียบตาม
ประสามนุษยเทานั้น...

พระบิดา พระบุตร
พระเป็ นเจ้า

พระจิต

20
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สํ า หรั บ พระนามที่ เ ราถวายแด พ ระบุ ค คล ทั้ ง 3 ว า

พระบิดา พระบุตร และพระจิต นั้น คิดวาเปนเรื่องที่เรา
ถือเอาพระภารกิจที่พระเจาทรงมีตอมนุษย มาเปนหลักในการ
ถวายพระนาม นั่นเอง กลาวคือ
พระบิดา หมายถึง พระเจาผูทรงสราง ทรงใหกําเนิด
มนุษยมา จึงถือเปนบทบาทของ “พอ” เราจึงถวายพระนาม
พระองควา “พระบิดา”
พระบุตร หมายถึง พระเจาที่ทรงลงมาบังเกิดในโลกนี้
เพื่อกอบกูมนุษยใหรอดพนจากบาป จากความตายฝายวิญญาณ
เราจึงถวายพระนามของพระองควา “พระบุตร”
พระจิต หมายถึง พระเจาที่ทรงประทานพระพรชวย
เหลือมนุษยใหดําเนินชีวิตในปจจุบัน ดวยการประทานพระพร
พิเศษใหมนุษยเขมแข็งตอสูกับการประจญ ตอความไมดีตางๆ
เราจึงถวายพระนามพระองควา “พระจิต”

21
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เคยมีหลายคนสงสัยวา ถาเชนนั้น เมื่อพระบิดาทรงสราง

โลกและสิ่งสารพัดนั้น พระบุตรและพระจิต สรางดวยหรือเปลา
หรือเมื่อพระบุตรเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย พระบิดาและพระ
จิต ลงมาดวยหรือเปลา...คําตอบนี้ พี่นองก็สามารถตอบไดแลว
วา ทุกพระบุคคลทรงกระทําทุกอยางดวยกัน เพราะเปน
พระเจา พระองคเดียวกัน
นอกจากนี้ยังมีขอสงสัยอีกวา ใครเกิดกอนเกิดหลังหรือ
ใครใหญใครเล็กกวากัน ถาคิดตามประสามนุษย พระบิดานาจะ
มากอนใหญที่สุด พระบุตรนาจะมาทีหลังและเล็กกวา....พระจิต
นาจะเล็กที่สุด...แตถาพี่นองคิดถึงสามเหลี่ยมดานเทา ก็จะพอ
เขาใจวา พระบุคคลทัง้ 3 ทรงเทาเสมอกันจริงๆ ในฐานะ พระเจา
องคเดียว...
ที่สําคัญพี่นองตองไมลืมวา เรากําลังอยูในเรื่องของ
พระสัจธรรม ขอความเชื่อ ซึ่งเราทราบแลววา เราไมสามารถ
พิสูจนไดดวยสติปญญา หรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตรใดๆ นะ
ครับ.....

22
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ประเด็นที่ 4 พระเจาทรงสถิตอยูทั่วไป ทรงทราบทุก

สิ่งทุกอยางทั้งที่เกิดในอดีต กําลังเกิด และจะเกิดในอนาคต
เพราะสําหรับพระองคไมมีกาลเวลา ทรงเปนนิรันดรภาพ ดังนั้น
จึงไมมคี วามลับใดๆ สําหรับพระองค ไมวา ใครจะปดบังซอนเรน
เรื่องใดสิ่งใด จนมิดชิดไมมีใครในโลกนี้รูเลย... แตสําหรับ
พระเจา ใครๆ ก็ปดบังพระองคไมได

เขาบอกกันวา ถามนุษยเราคิดและรําพึงถึงเรื่องนี้บอยๆ
จะเกิดผลดีทําใหเขาไมกลากระทําผิด กระทําบาป ซึ่งก็นาจะเปน
เชนนั้น

23
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 3
พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพทรง
เนรมิตฟาดิน (ปฐมกาลบทที่ 1,2)

ความหมายของความเชื่อในขอนี้ คือ ความเชื่อที่เรามีตอ

พระเจาในความเปน “บิดา” ของพระองค

24
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สังเกตคือ คําวา “สรรพานุภาพ” ซึ่งมาจากคําวา

“สรรพ+อานุภาพ” อันหมายถึง ทรงอานุภาพทุกอยางทุก
ประการ หรื อ จะเรี ย กว า ทรงฤทธิ์ ทุ ก ประการก็ ไ ด กล า วคื อ
พระองคทรงกระทําไดทุกสิ่งทุกอยาง ไมมีอะไรที่จะเกินเลยพระ
ปรีชาสามารถของพระองค พระองคทรงอยูเ หนือความปรีชา
สามารถทั้งหลาย เราไมอาจจะหาผูใดมาเปรียบเทียบกับ
พระองคได

สวนคํา “เนรมิตฟาดิน” นั้น มีความหมายถึง ทรง

สรางทุกสิ่งทุกอยางดวยการบันดาลใหเกิดขึ้นทันทีทันใด
ไมตองอาศัยตัวชวยใดๆ ทั้งสิ้น

25
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําวา ฟา คือทุกสิ่งที่อยูบนฟา ซึ่งในพระคัมภีรหมายถึง

ดวงอาทิตย ดวงดาวตางๆ จึงมีการกลาวถึงความสวาง ฯลฯ
เปนตน สวนคําวา ดิน คือ หมายรวมถึงทุกสิ่งที่อยูบนดินและ
ใตดินดวย ในพระคัมภีรจึงพูดถึงนํ้า ทะเล พืช และสัตวทุกชนิด
ไมวา จะเปนนกในอากาศ ปลาในนํา้ สัตวบกทุกชนิด และทีส่ าํ คัญ
คือ “มนุษย” ดวย
ในความเชือ่ ขอนีจ้ ะเนนใหเห็นถึงความสําคัญของการสราง
มนุษย โดยมีการกลาวถึงการสรางมนุษยของพระเจา ในลักษณะ
เปนเรือ่ งราวตามประสามนุษย คือ การสรางมนุษยคแู รก อาดัม-
เอวา โดยการเลาถึงรายละเอียดของการสรางอาดัมวา ทรงเอา
ดินมาปนเปนมนุษยและประทานลมปราณ ใหมีชีวิต จากนั้นก็
สรางเอวา ดวยการเอาสวนของรางกายอาดัม (ซีโ่ ครง) มาทําเปน
รางกายและประทานลมปราณใหมีชีวิต ใหอยูดวยกันเปน สามี-
ภรรยา ใหมีความสุขทุกอยาง คืออยูในสวนสวรรค (สวนเอเดน)

26
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ซึง่ ความหมายก็คอื พระเจาทรงสรางมนุษยมาให

เปนสิ่งสรางที่มีคุณคาสูงสงที่สุด และดูเหมือนวา
ทรงสรางทุกสิง่ ทุกอยางมาก็เพือ่ มนุษย เพือ่ ทําใหมนุษย
จะไดมคี วามเปนอยูอ ยางดี ใหมนุษยปกครองดูแลทุกสิง่ ทุกอยาง
ทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ คือ พระองคทรงสรางมนุษยมาและประทาน
“สติปญ  ญา ความคิด” ใหกบั มนุษย เหตุนมี้ นุษยจงึ สามารถ
คิด ตัดสินใจ และเลือกกระทําสิ่งตางๆ ไดดวยตัวเองคือมี
มโนธรรม รูจักแยกแยะสิ่งผิดสิ่งถูก...และที่สําคัญที่สุด คือ
สามารถบังคับตนเองได ตรงนี้เอง หมายถึง พระองคทรง
ประทานเสรีภาพ ใหกับมนุษย ซึ่งทําใหมนุษยเปนสิ่งสรางที่
ประเสริฐที่สุดในบรรดาสิ่งสรางทั้งหลาย

27
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตามพระคัมภีรเ ราทราบดีวา มนุษยไดใชเสรีภาพอยางผิด

พลาด จึงถูกลงโทษ กลาวคือ มนุษยไดฝาฝนคําสั่งของพระเจา
ดวยการรับประทานผลไมจากตนที่ตองหาม หลังจากที่ถูกปศาจ
ลอลวง เพราะอยากเปนใหญเทาพระเปนเจา...ถือเปนบาป
จองหอง ซึ่งเปนที่มาของความออนแอในมนุษยตามมาอีก
มากมาย...เหตุนี้มนุษย จึงตองถูกลงโทษดวยการถูกขับไลจาก
สวนสวรรค ตองตกระกําลําบากและตองตาย
ถึงตรงนี้เราตองทราบเสียกอนวา ภาพของเรื่องราวการ
สรางมนุษยนี้ เปนการเลาเรื่องราวแบบมนุษย ทั้งนี้เพื่อใหมนุษย
เขาใจไดในระดับหนึ่งวา มนุษยมาจากพระเจา ซึ่งถือเปน
“แกน” ของความเชือ่ สวนเรือ่ งราวทีเ่ ลานัน้ เปนเพียงวิธที จี่ ะ
สื่อใหทราบเทานั้น มิใชแกนของความเชื่อ ดังนั้น เราจะเชื่อตาม
เรื่องราวที่เลาวา มีอาดัม-เอวา จริงๆ มีการทําผิดคําสั่งของพระ
เปนเจา ดวยการกินผลไม...หรือไม จึงไมใชสงิ่ ทีเ่ ราตองเชือ่ เพราะ
พระเปนเจาอาจจะสรางมนุษยมาดวยวิธีใดก็ได....อาจจะใช
ทฤษฎีวิวัฒนาการของชารล ดาวิน ก็ได ซึ่งก็มิไดขัด
ตอขอความเชื่อนี้ เพราะไมวามนุษยจะวิวัฒนาการมาจากอะไร
พระองคทรงเปนผูสรางสิ่งนั้นมาอยูดี......

28
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เชนเดียวกันคําวา “สวนสวรรค ” หรือ “สวน

เอเดน” นั้น ก็เปนการสรางภาพแหงความสุขที่เขาใจไดงายๆ
สวนความเชื่อที่เปนแกนแทก็คือ “สภาพของการเปนหนึ่ง
เดียวกับพระเจา” เมื่อเปนเชนนี้ การถูกไลจากสวนสวรรค
จึงหมายถึงการถูกตัดสัมพันธจากพระเจา อันเปนเหตุแหง
ความทุกขยาก และความตายที่ตามมานั่นเอง

และนี่เองที่เปนที่มาของ “บาปกําเนิด” เปนคําตอบที่

ทําใหเราเขาใจวาทําไม มนุษยเราเมื่อเกิดมาทุกคนจึงมี “บาป”
ติดตัวมา หมายถึง ทําไมเราจึงมีความโนมเอียงในการกระทําผิด
ทําสิ่งที่ไมดี

29
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ที่เรียกวา บาปกําเนิด ก็เพราะวา มันเปนผลที่เกิดกับมนุษย

อันสืบเนื่องมาจากการที่บรรพบุรุษของเรากระทําผิด
ถาจะพอใหเขาใจเรือ่ งบาปกําเนิดไดบา ง ก็ใหเราคิดถึง
ชีวิตของคนคนหนึ่งที่เคยมีบรรพบุรุษรํ่ารวย มีชื่อเสียงเกียรติยศ
ยิ่งใหญในสังคม แตวันหนึ่งเกิด “ลมละลาย” จึงพบกับความ
ทุกขยากลําบากและแนนอน ความทุกขยากลําบากนั้น มันยอมมี
ผลตอลูกหลานที่เกิดมาภายหลังอยางไมตองสงสัย

อยางไรก็ตาม ดวยความรักที่พระองคทรงมีตอมนุษยที่
ทรงสรางมานี้ พระองคยังทรงรักมนุษยอยูแมพวกเขาจะทําผิด
และถูกลงโทษ... พระองคจึงทรงประทาน “พันธสัญญา” ที่
จะประทานพระผูก อบกูม นุษย ใหพน จากความทุกขยากและความ
ตาย กลาวคือ พระองคจะทรงใหมีผูหนึ่งมานํามนุษยกลับไปเปน
หนึ่งเดียวกับพระองคอีกครั้งหนึ่ง

30
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 4
เชื่อในพระเยซูคริสตเจา พระบุตร
หนึ่งเดียวของพระเจา องคพระผูเปน
เจา ของขาพเจาทั้งหลาย

จากบทที่ 3 เราทราบวาหลังจากที่มนุษยทําผิด ทําบาป

ตองรับโทษดวยการถูกไลจากสวนสวรรค... แตดวยความรักที่
พระเจาทรงมีตอมนุษย พระองคไมเคยทรงหยุดที่จะรักมนุษย
พระองคประทานพันธสัญญาวา จะสงผูหนึ่งใหมากอบกูมนุษย
นํากลับไปยังสวนสวรรค หรือเปนหนึ่งเดียวกับพระองคอีกครั้ง
หนึ่ง...

31
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากประวัติศาสตรที่มีอยูในพระธรรมเกา เราจะพบวา
พระองคยังคงดูแลมนุษยอยูตลอดเวลา ทรงประทานความชวย
เหลือ เมื่อพวกเขามีความทุกข และสํานึกกลับใจ พระองคทรง
ประทานบรรดาประกาศกตางๆ มาเตือนสอนดูแลพวกเขา
ตลอดมา

จนในที่สุด เมื่อสองพันปเศษ ที่ผานมานี้ พระองคทรง

กระทําตามพันธสัญญา ดวยการสงพระบุตร พระบุคคลที่
2 ในพระตรีเอกภาพ ลงมาบังเกิด โดยการรับเอาสภาพของ
32
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความเป น มนุ ษ ย เพื่ อ ทํ า การกอบกู  แ ละพามนุ ษ ย ก ลั บ ไปหา

พระองค...ซึง่ เราทราบกันดีวา ผูน นั้ คือ “องคพระเยซู คริสต
เจา” จากที่ไดกลาวไปแลวในบทที่ 2 วาที่แทแลวเมื่อพระบุตร
เสด็จลงมารับเอาสภาพมนุษยนนั้ พระบิดาและพระจิต ก็เสด็จมา
ดวย เพราะพระองคทรงเปนพระเจาหนึง่ เดียวแยกกันไมได...ทีน่ า
สนใจ คือ มันเปนการแสดงออกถึงความรักอันหาที่สุดมิไดที่
พระองคทรงมีตอมนุษย เพราะแทนที่จะทรงมอบใหประกาศก
หรือผูใดผูหนึ่งมากระทําภารกิจนี้ กลับเปนพระองคที่ทรงกระทํา
ดวยพระองคเอง...จึงทําใหอธิบายเปนอืน่ ไมไดนอกจากเพราะทรง
รักมนุษยอยางหาที่สุดมิได คือ รักอยางไมมีสิ้นสุดและเกินคํา
บรรยายจริงๆ ...
สาระสําคัญของความเชือ่ ในขอนีค้ อื เราเชือ่ วาองคพระเยซู
คริสตเจาทรงเปนพระเจาแทและมนุษยแท หมายความวา
ทรงเปนพระเจาพระบุคคลที่ 2 ในพระตรีเอกภาพ ดังที่ไดกลาว
ไปแลว มีความเปนพระเจาเชนเดียวกับพระบิดาและพระจิต และ
ในเวลาเดียวกันเมือ่ ทรงเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย รับเอาสภาพ
มนุษย พระองคก็ทรงเปนมนุษยที่แทจริง มีความรูสึก
นึกคิด มีความสุข มีความทุกข เฉกเชนมนุษยธรรมดาทั่วๆ ไป
ยกเวนประการเดียวคือ พระองคทรงไมมีบาปปราศจาก
มลทินทุกประการ

33
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนั้นยังมีความเชื่อวาพระองคทรงเปนเจาของ
เปนผูปกครองดูแล เปนผูนําของเราทุกคนดวย

34
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 5
ปฏิสนธิ เดชะพระจิตเจา ทรง
บังเกิดจากพระนางมารียพรหมจารี

เราเชื่อวา การเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษยขององคพระ
บุตร มิใชการเกิดมาธรรมดาๆ ตามธรรมชาติของมนุษย แต
เปนการบังเกิดมาดวยพระฤทธานุภาพของพระเจา
โดยทรงเลือกหญิงสาวคนหนึง่ เปนมารดา คือ “พระแมมารีย”

35
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในเรื่องนี้เราตองเขาใจสภาพสังคมของชาวยิวในสมัยนั้น
กันเสียกอน แนนอนชาวยิวมีความรูเ รือ่ งพระคัมภีรแ ละคําทํานาย
ตางๆ ของบรรดาประกาศกกันเปนอยางดี พวกเขารูด วี า จะมีพระ
ผูกอบกูมาบังเกิดในสมัยของเขานี่แหละ... ดังนั้น ความคิดอยาง
หนึ่งของหญิงสาวชาวยิวทุกคนก็คือ... ตองแตงงานและมีบุตร
ดวยความคิดวา บุตรที่เกิดมาอาจจะเปนพระผูกอบกูก็เปนได...
หรือถาไมแตงงานจะถูกเหยียดหยามวาเปนหญิงไมดี... ไมมีชาย
ใดสนใจที่จะแตงงานดวย...

ในทีส่ ดุ พระเจาไดทรงเสด็จลงมาบังเกิดในสมัยนัน้ จริงๆ

แตการบังเกิดมาของพระองคนี้ เปนความยิ่งใหญ
และไมเปนไปตามความคิดของมนุษยเลยสักนิด
กลาวคือ พระองคทรงเลือกหญิงสาวคนหนึ่งที่เปน
หญิงชาวบานธรรมดาๆ บุตรีของทานยออากิมและ
อันนา... หญิงสาวคนนี้มีใจเต็มเปยมดวยความ
สุภาพถอมตน ซื่อสัตย และเชื่อศรัทธาในพระเจา
อยางยิ่ง...
ไมปรารถนาจะแตงงาน ตั้งใจจะถวายตัวรับ
ใชในพระวิหาร

36
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระคัมภีรเ ลาวา วันหนึง่ พระเปนเจาทรงสง เทวดาคาเบรียล

มาพบกับมารีย เพื่อแจงขาว ซึ่งเปนพระประสงคของพระเจาให
เธอทราบขาวนัน้ คือ “เธอจะตัง้ ครรภและคลอดบุตรเปน
ชาย จงตั้งชื่อบุตรนั้นวา เยซู...” พระนางมารียตกใจ
สงสัยจึงถามเทวดาวา “เหตุการณนจี้ ะเปนไปไดอยางไร
เพราะขาพเจาตั้งใจจะเปนพรหมจารี” เทวดาตอบวา
“อยากลัว... พระจิตเจาจะเสด็จมาเหนือทาน และ
พระอานุภาพจะแผเงาปกคลุมทาน...” พระนางมารียไ ม
สงสัยอีกตอไป แตมอบทุกอยางไวในพระหัตถของพระเจา ตอบวา
“ขาพเจาเปนผูร บั ใชของพระเปนเจา ขอใหเปนไป
กับขาพเจาตามวาจาของทานเถิด...” (ลก.1:31-38)

37
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากทาทีคาํ ตอบรับของแมพระกับเทวดา บงบอกถึงความ

เชื่อ ความศรัทธา และที่สําคัญคือ ความวางใจในพระเจาอยาง
เต็มเปยม เพราะพระนางทราบดีวา การตั้งครรภโดยหาบิดาของ
เด็กไมได เปนความผิดรายแรง ตามกฎหมายตองถูกลงโทษสถาน
หนัก แตพระนางมารีย นอมรับนํ้าพระทัยของพระเปนเจาแบบ
ไมมเี งือ่ นไขใดๆ ทัง้ สิน้ ไมวา อะไรจะเกิดขึน้ ก็ตาม นักเทวศาสตร
ตีความวา ทันทีทพ ี่ ระนางมารียต อบเทวดาวา “ขาพเจา
คือผูร บั ใชของพระเจา ขอใหเปนไปกับขาพเจาตาม
วาจาของทานเถิด” องคพระบุตรไดเสด็จลงมา
ปฏิสนธิ (บังเกิด) ในครรภของพระนาง มารับความ
เปนมนุษยอยางแทจริง.

38
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดวยเหตุนี้เองเราจึงเชื่อวา พระนางมารียยังคงเปน
พรหมจารีอยู เพราะการที่องคพระเยซูคริสตเจา ทรงอยูใน
พระครรภของพระนางนัน้ เปนสิง่ ทีพ่ ระจิตเจา(พระเจา) ทรงกระทํา
หาไดเปนการทรงพระครรภแบบตามธรรมชาติ เหมือนมนุษยทวั่ ๆ
ไป พระนางจึงเปนผูทรงความบริสุทธิ์ผุดผองอยูเสมอ
และดวยเหตุผลแหงการไดรบั พระเกียรติจาก
พระเจ า ให ท รงเป น พระมารดาของพระองค
พระนางจึงทรงไดรับการยกเวนจากบาปและมลทิน
ทั้งปวง แมกระทั่ง บาปกําเนิด ดังนั้นเราจึงเชื่อวา
พระนางทรงบังเกิดมาเปนมนุษย โดยปราศจากบาป
กําเนิด คือ “พระนางทรงเปนผูปฏิสนธินิรมล”

39
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

อีกประการหนึ่ง ที่สําคัญตามมาก็คือ พระศาสนจักร

ประกาศอยางชัดเจนวา พระนางทรงไดรบ ั พระเกียรติอนั
ยิง่ ใหญ อันไดแก พระเจาทรงรับพระนางใหอยูใ น
สวรรคทั้งกายและวิญญาณ

ความเชื่อเกี่ยวกับพระนางมารียที่สําคัญทั้ง 3 ประการนี้
เปนที่ยอมรับโดยปราศจากความสงสัยในหมูคาทอลิก เพราะ
พระนางทรงเปนพระมารดาของพระเยซูเจา พระเจาจึงทรง
ประทานเกียรติอันยิ่งใหญกวามนุษยทุกคนที่ทรงสรางมา เราจึง
สามารถพูดไดเต็มปากเต็มคําวา ในบรรดามนุษยทั้งสิ้น พระนาง

40
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คือ ผูย งิ่ ใหญและสูงสงทีส่ ดุ ชาวคาทอลิกจึงถือวา พระนาง

คือ มารดาของมวลมนุษยชาติดวยเชนกัน นี่เปน
เหตุผลสําคัญที่ชาวคาทอลิก มีความศรัทธา และรัก
ในพระนางมารียเปนที่สองรองจากพระเจา

41
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คริสตชนคาทอลิกทุกคนยังเชื่อวา พระนางมารียทรงเปน
มารดาของทุกคนดวย เพราะเมือ่ รับศีลลางบาป เราไดรบั ฐานะเปน
นองขององคพระเยซูคริสตเจา และนอกจากนั้น ณ เชิงกางเขน
ขณะที่พระองคกําลังจะทรงสิ้นพระชนมนั้น ทรงตรัสอยางชัดเจน
กับ นักบุญยอหนวา “นี่ คือแมของทาน” และทรงมี
พระดํารัสกับพระนางมารียวา “แม นี่คือลูกของแม” ซึ่งเรา
ถือวา นักบุญยอหน คือตัวแทนของมนุษยทุกคน

42
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ณ ทีน่ เี้ ราตองกลาวถึงบุคคลทีส่ าํ คัญอีกทานหนึง่ คือทาน

นักบุญยอแซฟ ทานคือบิดาเลี้ยงขององคพระเยซูเจา เปน
หัวหนาครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิเ์ ปนภัสดาของพระนางมารียโ ดยนิตนิ ยั
ทานทราบดีวาทานตองรับภารกิจจากพระเปนเจา ในการดูแล
คุมครององคพระผูไถและพระแมมารีย... และทานก็ไดทําหนาที่
ที่ทานไดรบั มอบหมายจากพระเปนเจาอยางดีเยี่ยม

แมในประวัตศิ าสตรจะมิไดมกี ารกลาวถึงทานมากมายนัก

แตความสําคัญของทานก็เปนที่ยอมรับกันโดยทั่วไป ทานเปน
องคอุปถัมภของกรรมกร ผูใชแรงงาน เพราะทานมีอาชีพ
ชางไม ซึ่งถือเปนกรรมกรคนหนึ่ง แนนอนความยิ่งใหญของทาน
มาจากพระพรแหง ความศรัทธา ความเชื่อและความไว
วางใจของทานในพระเจา ทานนอมรับนํ้าพระทัยของพระ
เปนเจาดวยการรับหนาทีห่ วั หนาครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิ์ และไดกระทํา

43
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

หนาที่นี้อยางยอดเยี่ยม เปนแบบอยางของผูที่เปนบิดาทั้งหลาย
ดวย...
ตอจากนีไ้ ปเราจะมาพิจารณากันถึงพระชีวประวัตขิ อง
องคพระเยซูคริสตเจาใหละเอียดมากขึ้น...
กอนอื่นหมด เราทราบจากประวัติวา พระองคทรงมี
พระชนมายุ 33 พรรษา และแบงไดเปน 2 ภาค คือ ภาคพระชนมชพ ี
เรนลับ ซึง่ นับตัง้ แตทรงบังเกิดจนกระทัง่ มีพระชนม 30 พรรษา
ที่เรียกวา ภาคพระชนมชีพเรนลับ เพราะทรงมีพระชนมอยูกับ
ครอบครัวเปนสวนใหญ สวนอีกภาคหนึง่ คือ ภาคพระชนมชพ ี
เปดเผย คือ ตัง้ แตทรงพระชนม 30 พรรษา จนถึงสิน้ พระชนม
รวมเวลาเพียง 3 ป แตเปนเวลาสําคัญที่สุดของการกระทําพระ
ภารกิจทีร่ บั มอบหมายจากพระบิดาก็วา ได นัน่ คือ พระภารกิจแหง
การไถกมู นุษยโลก จึงจะขออธิบายในรายละเอียดเปนภาคๆ ไป...

44
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก. ภาคพระชนมชีพเรนลับ
เมือ่ พระองคทรงรับเอากายมาบังเกิดในครรภของพระนาง
มารีย รับสภาพความเปนมนุษยทุกอยาง และทรงประสูติจาก
พระมารดา เปนทารก เฉกเชนมนุษยทั้งหลาย ทรงคอยๆ เจริญ
เติบโตขึ้นเรื่อยๆ จากทารก เปนเด็ก เปนวัยรุน และเปนหนุม
พระองคทรงอยูก บั ครอบครัวของพระองค ทรงปฏิบตั ติ น
เหมือนเด็กๆ ทั้งหลาย เราเชื่อวาทรงไดรับการดูแลอบรมสั่งสอน
จากแมพระ และ นักบุญยอแซฟ อยูเสมอ และทรงชวยเหลือการ
งานตางๆภายในบานเชนเด็กๆ ทั้งหลาย เชน ตักนํ้า หาฟน
ทําความสะอาดบาน ลางจาน ฯลฯ เทาทีจ่ ะทําได.และพอเปนหนุม
ก็นาจะออกไปชวย นักบุญยอแซฟ รับจางทํางานเปนชางไมดวย
เชนกัน...
ดังนั้นเราจึงไมทราบประวัติของพระองคมากมายนักใน
ชวง 30 ป แรกของพระองค เห็นมีเดนๆ ก็สักครั้งสองครั้งเทานั้น

ครัง้ แรก ตอนทีแ่ มพระและนักบุญยอแซฟ นําพระองค

ไปถวายในพระวิหารตามบัญญัติของชาวยิว และทานสิเมโอนได
กลาวทํานายถึงพระองค
(ลก.2:21-35)

45
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนอีกครั้งหนึ่ง ก็คือ ตอนที่พระองคทรงพระชนม

12 พรรษา ประทับอยูทามกลางนักปราชญและเหลาธรรมจารย
ทรงฟงและทรงไตถามพวกเขา จนทําใหพวกเขาพิศวงงงงวยใน
พระปรีชาสามารถของพระองค (ลก. 2:41-50)

นอกจากนั้น เราเชื่อวาพระองคทรงอยูกับ แมพระ และ

นักบุญยอแซฟ ทรงนอบนอมเชื่อฟง ชวยเหลือ เปนลูกที่ดีของ
พอแมมาโดยตลอด... เมื่อเราฟงดูเผินๆ ก็ไมไดรูสึกอะไร แตถา
หากเราพิจารณาใหลกึ ซึง้ ลงไป เราจะเขาใจถึงความรักอันยิง่ ใหญ
หาทีส่ ดุ มิไดจริงๆ ทีพ่ ระเปนเจาทรงมีตอ มนุษย มันเปนไปได
อยางไร... ที่พระผูสรางทุกสิ่งทุกอยาง ทรงฤทธิ์ทุก
ประการ ไดถอมพระองคลงมารับสภาพของสิ่งสราง
และยอมอยูใ นการปกครองของมนุษย ผูซ งึ่ พระองค
สรางมา…
46
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําตอบแตเพียงประการเดียวก็คือ เพราะทรงรั ก
มนุษยอยางหาที่สุดมิได ทรงปรารถนาอยางแรงกลา ที่จะ
นํามนุษยกลับไปเปนหนึ่งเดียวกับพระองคอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งความ
เปนจริงแลวพระองคไมทรงตองใชวิธีนี้ก็ไดในการไถกูมนุษย
เพราะพระองคทรงเปนพระเปนเจา ดังนั้น อยาถามวาทําไม?
เพราะหนาทีข่ องเราทีจ่ ะตองกระทําก็คอื ตอบสนองพระเมตตาและ
ความรักอันยิ่งใหญ ของพระองค ใหสุดกําลังความสามารถ
ของเรา เพราะนี่คือ “นํ้าพระทัย”

47
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ข. ภาคพระชนมชีพเปดเผย
ครั้นเมื่อพระเยซูคริสตเจาทรงมีพระชนม 30 พรรษาแลว
พระองคทรงเริ่มปฏิบัติตามพระภารกิจที่ทรงรับมาจากพระบิดา
กลาวคือพระองคทรงเริ่มออกเทศนาประกาศขาวดี และพบปะ
ผูคนตางๆ เพื่อเปดเผยพระองคใหโลกไดรู
สิง่ แรกทีท่ รงกระทําก็คอื ไปพบทานยอหนบัปติสตา
และรับพิธีลางจากทาน ดูเหมือนจะเปนการประกาศใหโลก
รูว า พระองคนแี่ หละคือผูท ที่ า นยอหนประกาศวาจะมาภายหลัง เปน
ผูยิ่งใหญ...(ลก. 3:15-22) ขณะที่ทรงรับพิธีลาง ก็เกิดอัศจรรย
แสดงถึงองคพระผูเปนเจา พระบิดา พระบุตร และพระจิต

48
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนั้น พระองคยังไมออกเทศนาสั่งสอนทันที แต

พระองคกลับเสด็จไปยังทีเ่ ปลีย่ วเงียบๆ ทรงใชเวลาอยู
ที่นั่นถึง 40 วัน เพื่อเตรียมความพรอมในการกระทําหนาที่
อันสําคัญและยิ่งใหญ ในพระวรสารบอกวาทรงอดอาหาร
ภาวนา...ซึง่ ก็คอื ทรงใชเวลาอยูก บั พระบิดา ทรงรับพระพรจากพระ
บิดา ถาจะพูดใหชัดก็คือ ทรงไปเขาเงียบ เพิ่มพลังใหกลา
แกรง เพือ่ ตอสูก บั อุปสรรคและความยากลําบากมากมายทีจ่ ะตาม
มา... พระองคทรงเอาชนะความออนแอตามประสามนุษยไดทุก
รูปแบบ (ลก. 4:1-13)

49
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

40 วันในที่เปลี่ยวขององคพระเยซูเจา จึงเปนพระฉบับ
แบบกับเราทุกคน ในการมีชวี ติ ทีจ่ ะตองมีพระพรของพระเปนเจา
เปนความสําคัญอยางยิ่ง เพราะพระพรนี้เอง จะทําใหเรามีกําลัง
ที่เขมแข็งในการตอสูกับความยากลําบากกับบาป และความ
ออนแอในชีวิต...
นี่เองที่เปนคําตอบวาทําไมเราจึงทําผิดทําพลาดอยูบอยๆ
เราตองพายแพตอ การประจญลอลวง และตกอยูใ นบาปซํา้ แลวซํา้
อีก กลาวคือ ชีวิตของเราขาดพระพรของพระเปนเจา
เราจึงออนแอ... ถาชีวิตของเราเปนหนึ่งเดียวกับพระองค
มีพระองคอยูเคียงขาง เราคงไมทําผิดทําบาปงายๆ เปนแน....

หลังจากทรงใชเวลาในที่เปลี่ยว 40 วัน พระองคทรงเริ่ม

พระภารกิจแหงการ “ไถกู” ดวยการเลือกผูรวมงาน คือ
บรรดาอัครสาวก 12 องค เปนที่นาสังเกตวาพระองคทรงเลือก
อัครสาวกจากประชาชนธรรมดา เปนชาวบาน เปนคนหาเชากินคํา่
เชน ชาวประมง คนเก็บภาษี คนเลี้ยงสัตว ฯลฯ (มก. 1:16-20)
และจากคนธรรมดาๆ เหลานี้เองพระองคทรงประทานพระพร
พิเศษใหพวกเขา ประทานอํานาจของพระองคใหแกพวกเขา
ในการประกาศเทศนสอน และปกครองดูแลพระศาสนจักร
(มก.3:13-19)

50
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บรรดาศิ ษ ย เ หล า นี้ ไ ด ติ ด ตามพระองค ละบ า นช อ ง

ครอบครัว ใหเวลากับพระองค ในเบือ้ งแรกก็คงตองการอนาคต
ทีด่ กี วา เมือ่ พระองคทรงเปนกษัตริย พวกเขาคิดตามประสามนุษย
เพราะยังไมเขาใจอะไรมากนักวา การเปนกษัตริยข องพระองคนนั้
คืออะไร พวกเขาคิดวาเปนพระองคนี่แหละ ที่จะกอบกูพวกเขา
จากการเปนทาส การเปนเมืองขึ้นของชาวโรมัน

51
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระเยซูคริสตเจาทรงใชเวลาสวนใหญตลอด 3 ป ประกาศ
ขาวดีแหงความรอด เนื้อหาสาระของขาวดี คือ ทรงประกาศวา
พระเจาทรงเปนพระผูสรางเปนบิดา พระองคทรง
เปนพระบุตรของพระเจา เปนผูท พี่ ระเจาทรงสัญญา
วาจะเสด็จมากอบกูมนุษย และที่สําคัญที่สุดคือ ทรงบอก
วา “ทานจะตองรักองคพระผูเปนเจา พระเจาของ
ทานสุดจิตใจ สุดวิญญาณ สุดกําลังและสุดสติปญ  ญา
ของทาน และทานจะตองรักเพื่อนมนุษยเหมือนรัก
ตนเอง” (ลก.10:27)

52
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การประกาศสอนของ
พระองค นั้ น ใช วิ ธี เ สด็ จ ไปตาม
หมูบาน และตําบลตางๆ ในบริเวณ
ทะเลสาบกาลิลี และใกลเคียง
ทรงพบปะประชาชน เตือนสอนพวก
เขา และที่สําคัญทรงชวยเหลือพวก
เขาดวยการกระทําอัศจรรยตางๆ
เชน รักษาคนปวย คนพิการ ปลุก
คนตาย ทวีอาหารเลี้ยงพวกเขา...
ทรงใชชีวิตคลุกคลีอยูกับประชาชน...จากคําสอนและโดยเฉพาะ
อยางยิ่ง “อัศจรรย” ที่ทรงกระทําไดดึงดูดใหมีผูมาติดตาม
พระองคมากมาย จากสิบเปนรอย จากรอยเปน พัน... หลายพัน...

53
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กิตติศัพทของพระองคเปนที่เลื่องลือกันไปทั่ว ที่สําคัญ
พระองคทรงสอนอยางจริงจัง จริงใจ ไมเหมือนกับคัมภีราจารย
หรือผูสอนอื่นๆ เพราะพระองคทรงสอนดวยพระองคเอง ไมตอง
อางถึงผูอ นื่ สอนดวยอํานาจของพระเปนเจา ซึง่ เปนพระองคเอง...
และปราศจากผลประโยชนสวนตัวใดๆ ทั้งสิ้น....

พระองคทรงกระทําเชนนี้ เปนการประกาศไปในตัววา
คําสอนทีฟ่ าริสี คัมภีราจารย สอนกันอยูน นั้ ไมถกู ตอง เพราะแฝง
ไวซึ่งผลประโยชนของตนเองและพวกพอง ประชาชนตองเสียคา
ใชจายคาธรรมเนียมเปนเครื่องบูชามากมาย... เปนเรื่องราวที่
ตรงกั น ข า มกั บ การเทศน ส อนของพระองค โ ดยสิ้ น เชิ ง เพราะ
ประชาชนไดรับความบรรเทา ไดรับการรักษา ไดพนจากความ
ทุกขยาก (มก.6: 30-44) (มก.6: 53 -56)

แน น อนว า การกระทํ า พระภารกิ จ ของพระองค กั บ

ประชาชนในชวงพระชนมชีพเปดเผย 3 ป สุดทายของพระองคนี้
เปนการแสดงออกถึงความรัก ความหวงใย ตอมนุษยอยางแทจริง
ซึ่งการกระทําดังกลาวไมมีมนุษยคนใดในโลกจะกระทําไดเลย…

54
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

อยางไรก็ดี พระองคไมทรงบังคับใครใหปฏิบัติตาม
พระองคยังทรงใหเสรีภาพ อิสรภาพกับมนุษยเสมอ ทรงเทศน
สอน อบรม ติเตือน ชี้แนวทาง และใหพวกเขาสรุปเอง วาจะ
กระทําอยางไร (ยน.14: 1-21)
ถ า เราจะวิ เ คราะห ดู พ ระภารกิ จ ที่ ท รงกระทํ า ในช ว ง
พระชนมชพี เปดเผย เราจะพบวาพระองคทรงเทศนสอน อยางไม
กลัวอํานาจใดๆ ถาจะพูดภาษาชาวบานก็คือพระองคทรงออกมา
“ชน” กับความไมถูกตอง การเอารัดเอาเปรียบ การกดขี่ขมเหง
ผูที่ดอยกวา (มธ. 23:13-32) (ลก.16:14-15)
ขณะที่ประชาชนสวนใหญตกทุกขไดยากจากการกระทํา
ของมนุษยดว ยกันเอง พระองคทรงออกมายืนเคียงขางประชาชน
มีผูมาเปนแนวรวม มาเปนศิษยมากมาย โดยเฉพาะผูที่ไดรูจัก
และไดรับความชวยเหลือจากพระองค

55
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระคัมภีร เราพบวามีการพยายามจากพวกเสียผล
ประโยชนคอื พวกฟารีสี และคัมภีราจารยทลี่ กู ศิษยของตน
ตีจาก หันไปติดตามพระเยซูเจามากมาย พวกเขาจึงคิดหาหนทาง
ทุกอยางที่จะตองกําจัดพระเยซูคริสตเจา พวกเขาพยายามหลาย
ครั้ง ที่จะทําใหพระองคพายแพเสียหนา (มก. 2:23-27) แตทุก
ครั้ง พวกเขากลับเปนผูเสียหนาไปเสียเอง... ดวยเหตุนี้จึงทําให
พวกเขาโกรธแคนยิ่งขึ้น...

อยางไรก็ตามพระเยซู มิไดทรงยอทอหรือหวาดหวั่นแต
ประการใด พระองคยังคงเทศนสอนอยางตรงไปตรงมา ไมเห็น
แกหนาตาใครทัง้ สิน้ พระองคไมทรงยอมประนีประนอมกับความ
ไมถูกตองอยางเด็ดขาด สิ่งใดผิดก็คือ ผิด สิ่งใดถูกก็คือถูก
จะไมมชี นิดถูกๆ ผิดๆ เด็ดขาด พระองคทรงตําหนิประชาชนและ
ศิษยของพระองคดวยวา...ทานจะรอนก็รอน จะเย็นก็เย็น อยา
อุนๆ เพราะในความเปนจริง ความถูกตอง กับความผิดมันไป
ดวยกันไมไดอยูแลว

56
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สรุปแลวในระหวางพระชนมชีพเปดเผย 3 ป ทรงกระทํา
งานหรือภารกิจของพระองคหนักมาก ตามประสามนุษย เพราะ
เปนเวลาสําคัญ ที่พระองคจะทรงประกาศใหมนุษยโลกทั้งหลาย
ไดรูจักพระเปนเจาและความรักอันยิ่งใหญของพระองคจริงๆ...
มิใชเพียงสอนแตคําพูด แตทรงสอนดวยพระฉบับแบบแหง
พระชนมชีพของพระองคดวย หลายครั้งทรงนอนกลางดิน
กินกลางทราย กับบรรดาสาวกและประชาชน ทรงรวมทุกข
รวมสุขกับพวกเขาดวยใจจริง... จนในที่สุดชวงเวลาสุดทายของ
พระชนมชีพแหงการเปนมนุษยของพระองคก็มาถึง...

57
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 6
ทรงรับทรมานสมัยปอนทิอัสปลาต
ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนมและ
ถูกฝงไว

เรือ่ งราวตอไปนีเ้ ปนเหตุการณในชวงสุดทายของพระชนม

ชีพความเปนมนุษยขององคพระเยซูคริสตเจาบนโลกนี้...

58
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เริม่ กันดวยการเสด็จเขาสูก รุงเยรูซาเล็มอยางสงา เพือ่ เดิน

เขาสูพระทรมานและความตาย ที่นาสังเกตคือ การเสด็จเขาสูกรุง
เยรูซาเล็มเปนเสมือนการเสด็จกลับมาของจอมทัพผูเกรียงไกรที่
รบชนะขาศึกศัตรู ไดรับการโหรองตอนรับจากประชาชน… (เรา
คุนเคยกันดีกับพิธีกรรมในวันอาทิตยใบลาน)

การเสด็จเขากรุงเยรูซาเล็ม
สําหรับพระเยซูเจา
เปนการเสด็จเขาไปหาความตาย ในสายตาของคนทัว่ ไป
น า จะเป น ความพ า ยแพ สู ญ เสี ย ...แต ใ นความเป น จริ ง ของ
ประวัติศาสตรแหงความรอดนั้น มันเปนการเริ่มตนแหงชัยชนะ
อันยิ่งใหญ นั่นคือ การชนะบาปและความตายฝ า ย
วิญญาณ ซึง่ ปรากฏชัดแจง ในการเสด็จกลับเปนขึน้ มาจากความ
ตายของพระองคนั่นเอง

59
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถือกันวาเหตุการณนเี้ กิดขึน้ เมือ่ ประมาณ 2000 ป มาแลว

สมัยนัน้ ประเทศอิสราเอล ตกอยูภ ายใตการปกครองของอาณาจักร
โรมัน หมายถึง เปนเมืองขึ้นของชาวโรมัน ชาวโรมันแตงตั้งผู
สําเร็จราชการใหปกครองดูแลแทนจักรพรรดิ...
เมือ่ พระเยซูเจาทรงเขาสูก รุงเยรูซาเล็มไดไมนาน พระองค
ก็ทรงถูกทหารโรมันจับในขอหา “กบฏ” ซึ่งเราทราบดีวาเปนขอ
กลาวหา ซึง่ มาจากบรรดาฟารีสแี ละคัมภีราจารยทใี่ สรา ยพระองค
เพือ่ ตองการจะกําจัดพระองคออกไปจากสังคมของพวกเขา เพราะ
มีลูกศิษยลูกหาของพวกเขาจํานวนมากมาย หันมาเลื่อมใสและ
ติดตามพระเยซูเจา สงผลทําใหพวกเขาตองเสียผลประโยชน (ราย
ไดลดลง) และที่สําคัญคือพวกเขาเกิดความเคียดแคนที่พระองค
ทรงทําใหพวกเขา เสียหนา หลายตอหลายครั้งเมื่อพบปะกัน

60
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

แนนอนวาโทษของการเปนกบฏนั้น มีสถานเดียวคือ
ประหารชีวติ เมือ่ พวกเขานําพระองคไปสอบสวน ถึงแมวา ปลาต
จะไมเห็นวาพระองคทรงกระทําผิดอะไร แตดวยแรงกดดันจาก
ฟารีสแี ละคัมภีราจารย ปลาตก็ปลอยใหพวกเขานําไปตัดสินกันเอง
และที่สุด ที่เราทราบกันดี พระองคทรงถูกตัดสินใหรับโทษ
ประหาร ดวยการตรึงกางเขน ซึ่งถือเปนวิธีการลงโทษกับ
นักโทษสถานหนักที่สุด... (ลก. 23: 1-25)

61
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหตุการณทเี่ กิดขึน้ ตอจากนีค้ อื พระองคทรงเขาสูพ ระมหา

ทรมาน ซึ่งเราทราบและเขาใจดี ในขณะที่เราระลึกถึงพระมรรคา
ศักดิ์สิทธิ์(เดินรูป 14 ภาค) ในชวงเทศกาลมหาพรตของทุกๆ ป
เริ่มกันดวยทรงถูกตัดสินประหารชีวิต ถูกเยาะเยยดวย
การเอาขดหนามมาทําเปนมงกุฎสวมพระเศียร เอาเสื้อคลุมสีแดง
มาสวมเปน ชุดทรงของพระราชา และใหทรงแบกเครื่อง
ประหารคือกางเขนไปยังเนินเขาที่จะใชเปนสถานที่ประหาร
ระหวางทางทรงรับทนทุกขทรมานอยางแสนสาหัส ถูกเฆีย่ นตี ถม
นํ้าลายรด ฉุดกระชากลากถูไปตลอดทาง ทรงลมลงถึง 3 ครั้ง
ดวยความเจ็บปวด และดูเหมือนวาจะทําใหเกิดความโศก
เศราที่สุด นั่นคือ ระหวางทางกางเขนนั้น ทรงพบ
กับพระมารดาคือพระแมมารีย. .. แนนอนความระทมทุกข
ของแมพระ เปนอีกความทุกขหนึ่งที่ยากแกการบรรยายจริงๆ...

62
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อถึงสถานที่ประหาร รางอันบอบชํ้าเต็มไปดวยคราบ
โลหิต เหงื่อและฝุนดินติดเต็มไปหมด ที่สําคัญบาดแผลที่มีอยู
ทั่วพระวรกาย ยังคงมีเลือดไหล ซึมอยู.... ไมตองอธิบายวาใน
ความเปนมนุษยนั้นพระองคทรงเจ็บปวดรวดราวทรมานเพียงใด
พวกเขานํารางของพระองค ทาบลงบนกางเขน และไมรรี อทีจ่ ะเอา
ตะปูเหล็กแหลมคม ตอกที่พระหัตถ และพระบาทใหติดกับ
กางเขน พรอมทั้งยกกางเขนขึ้น ปกลงยังหลุมที่ขุดเตรียมไว นํ้า
หนักของพระวรกายกระแทกลงทําใหรอยตะปูที่พระหัตถและ
พระบาทฉีกขาดออกไปอีก... ผูคนที่อยูบริเวณนั้นคงจะแบงเปน
2 พวก คือ พวกหนึง่ คงสะใจ อันไดแกพวกฟารีสแี ละคัมภีราจารย
อีกพวกหนึ่งคงโศกเศราระทมทุกขอยางยิ่งเมื่อเห็นสภาพเชนนี้
อันไดแก พระแมมารีย บรรดาศิษยของพระองค และแมกระทั่ง
ผูที่ไมรูเรื่องราว แตเมื่อเห็นสภาพเชนนี้ก็คงรูสึกหดหูสลดใจ
ไปดวย

63
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ที่นาสนใจคือ ณ เชิงกางเขนนั้นมีเพียงพระแมมารีย
พระมารดา และนักบุญยอหนศิษยที่พระองคทรงรักเปนพิเศษ
และศิ ษ ย ที่ เ ป น หญิ ง อี ก คน สองคน พระเยซู ค ริ ส ตเจ า ทรง
สิ้นพระชนมตอพระพักตรพระมารดา... ถาคิดกันดีๆ ตั้งแตแรก
จะเห็นวาเปนพระแมมารียนี้เอง ที่อยูใกลชิดกับพระเยซูมากกวา
มนุษยทงั้ หลาย เรียกวาตัง้ แตในครรภจนกระทัง่ สิน้ พระชนม และ
นําพระศพไปฝงในคูหา
หลั ง จากที่ ท รงสิ้ น พระชนม แ ล ว
ยังทรงถูกทหารเอาหอกแทงเขาในพระอุระ
ของพระองค เพื่อใหแนใจวาพระองคสิ้น
พระชนมจริงๆ ในพระวรสารบอกวาพระ
โลหิ ต และนํ้ า ไหลออกมาทั น ที เมื่ อ เขา
กระชากหอกออกมา (ยน.19:31-36)
ประหนึง่ วาพระองคทรงมอบทุกสิง่ ทุกอยาง แมโลหิตหยดสุดทาย
เพื่อมนุษยจริงๆ และในความเชื่อของเราจึงบอกวา พระองคทรง
ไถกเู ราใหพน จากบาปความตาย และการเปนทาสของความชัว่ ราย
ดวยพระโลหิตคือดวยพระชนมชีพของพระองค ดวยการนําเรา
กลับไปเปนหนึ่งเดียวกับพระเปนเจาอีกครั้งหนึ่ง
บรรดาศิษยของพระองค นําพระศพของพระองคไปบรรจุ
ไวในคูหาแหงหนึ่ง ที่อยูไมไกลจากเนินกัลวาริโอสถานที่ประหาร
มากนัก

64
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 7
เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรง
กลับคืนพระชนมชีพจากบรรดาผูตาย

มีคาํ ถามเกิดขึน้ วา เมือ่ องคพระเยซูคริสตเจาทรง

สิ้นพระชนมแลว พระวิญญาณของพระองคเปน
อยางไร อยูที่ไหน...

65
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กอนทีจ่ ะกลาวถึงเรือ่ งนี้ ขอเตือนความจําสักนิดวา องค

พระเยซูคริสตเจานัน้ ทรงมี 2 สภาวะ คือ ความเปนพระ
เปนเจาที่สมบูรณเที่ยงแท และความเปนมนุษยที่
สมบูรณเชนกัน... การสิ้นพระชนมของพระองคคือการ
สิน้ พระชนมในสวนของความเปนมนุษย พระวรกายของพระองค
ถูกนําไปเก็บไวในคูหาดังที่เราทราบกันดี...สวนพระวิญญาณของ
พระองค ตามความเชื่อบอกวาพระวิญญาณของพระองคทรง
เสด็จสูแดนมรณะ

66
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พี่นองสวนใหญเมื่อไดยินคําวา “แดนมรณะ” หรือ

สมัยกอนเรียกวาใตบาดาล ก็จะคิดถึงสถานทีซ่ งึ่ อยูล กึ ลงไปใต
พื้นดิน อาจเปนเพราะนําไปเทียบกับ “นํ้าบาดาล” อันหมาย
ถึงนํ้าที่อยูลึกลงไปในดินมากๆ ผานชั้นดินทราย ดินดาน หรือ
หิน ทําใหนํ้านั้นสะอาด นําขึ้นมาบริโภคได

“แดนมรณะ” ในศาสนาของเรา หมาย

สําหรับคําวา
ถึงสภาพของการอยูรวมกัน ของบรรดาวิญญาณ
มนุษยทอี่ ยูใ นสมัยกอนการเสด็จมาขององคพระเยซู
คริสตเจา... เพื่อความเขาใจงายๆ คําวาแดนมรณะจึงอธิบาย
เปรียบเทียบวาเปนสถานที่อยูของวิญญาณมนุษยสมัยกอนพระ
เยซูคริสตเจา...หรือถาจะทําความเขาใจใหดยี งิ่ ขึน้ ก็อาจจะอธิบาย
ไดวา เมื่อมนุษยที่เกิดในยุคพระธรรมเกาหรือกอนพระ
เยซูเจาเสด็จลงมานั้น สิ้นชีวิตลง ดวงวิญญาณของ
พวกเขาก็จะไปรวมกันอยู ณ สถานทีแ่ หงหนึง่ ไมวา
วิญญาณนั้นจะเปนวิญญาณของคนดีมีธรรม หรือ
คนบาปก็ตาม เพื่อรอคอยการเสด็จมาขององคพระ
ผูไถ...

67
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คลายๆ กับประเทศชาติใดประเทศชาติหนึง่ ทีป่ ระกอบไป

ดวยคนดี คนไมดี มีทั้งความสุขและความทุกข รวมอยูดวยกัน
การเสด็จสูแดนมรณะขององคพระเยซูคริสตเจา ก็เพื่อ
ไปประกาศถึงการเสด็จมาของพระองค เปนการสิ้น
สุดการรอคอยของบรรดาวิญญาณทัง้ หลาย เปนการ
ทําใหบรรดาดวงวิญญาณเหลานั้นไดรับผลแหง
การกระทําของตนตามที่ไดปฏิบัติมาในชีวิต ถือ
เปนการสิ้นสุดยุคพระธรรมเกา และเปดเขาสูยุคของพระธรรม
ใหม หรือพระศาสนจักรในปจจุบันนั่นเอง

“วันที่สามทรงเสด็จกลับคืนพระชนมชีพจาก
บรรดาผูตาย” (ลก.24:1-12)

68
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ขอความเชื่อเรื่องการเสด็จกลับคืนชีพขององคพระเยซู
คริสตเจานี้ ถือเปนจุดสําคัญอยางยิ่ง เชนเดียวกับการเสด็จลงมา
บังเกิดเปนมนุษยในโลกนี้ของพระองคก็วาได เพราะเปนบท
สรุปสําคัญแหงชัยชนะตอความตายอยางเด็ดขาดและ
ที่ลึกซึ้งกวานั้นก็คือ เปนรูปแบบและเครื่องหมายแหงความ
รอดพนจากบาปและความตายฝายวิญญาณ

บรรดาคริสตชนจึงถือวา วันฉลองการเสด็จกลับเปนขึ้น
มาจากความตายของพระองค เปนวันสมโภชอันยิ่งใหญที่สุดวัน
หนึ่งในรอบป

69
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“ปสกา” ซึ่งหมายถึงการ
เราเรียกวันสมโภชนี้วา
ผานพนจากสภาพหนึง่ ไปสูอ กี สภาพหนึง่ เชนเดียวกับ
การผานพนจากการเปนทาสในประเทศอียิปตของชาวอิสราแอล
โดยการนําของโมเสส ดวยการนําพวกเขาขามทะเลแดงมุง
สูแ ผนดินคานาอันอันเปนแผนดินแหงพันธสัญญา
หรือจากความเปนทาสเขาสูความเปนไท

องคพระเยซูคริสตเจาจึงทรงถูกเปรียบเทียบวา ทรงเปน
โมเสสในพันธสัญญาใหม ที่พาประชากรของพระเปนเจา
คือพวกเราใหพนจากการเปนทาสของบาป เขาสูความเปนไท ใน
การเปนบุตรของพระเปนเจานั่นเอง

70
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่ อ พระเยซู ค ริ ส ตเจ า ทรงเสด็ จ กลั บ เป น ขึ้ น มาแล ว

พระองคยังทรงอยูในโลกนี้อีก 40 วัน นักเทวศาสตรอธิบายวา
พระองคทรงใชเวลา 40 วันนี้ เพื่อทําใหบรรดาศิษยของพระองค
เปนตน บรรดาอัครสาวก มั่นใจ เขมแข็ง และพรอมที่จะออกไป
สืบตองานของพระองค ดวยการประกาศเทศนสอนถึงขาวดีแหง
ความรอดพนและองคพระเยซูเจา...

71
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะเห็นวาพระองคทรงประจักษมาหาพวกเขาหลายครัง้
หลายหน (ยน.20:24-29) (ลก.24:13-47) และทุกครั้ง จะทรง
สอนและยํา้ เตือนใหพวกเขามัน่ ใจในการเสด็จกลับคืนชีพของพระ
องคจริงๆ เพราะพระองคทราบดีวา สิง่ นีจ้ ะทําใหพวกเขามัน่ ใจและ
กลาหาญ ในการเปนประจักษพยานถึงพระองค วาพระองคทรง
เปนพระผูไถมนุษยชาติ....และดวยความเชื่อมั่นศรัทธา จะเกิด
ความรักอยางแทจริง พรอมที่จะยืนยันถึงพระองคดวยชีวิตของ
พวกเขา...และก็เปนเชนนั้นจริงๆ บรรดาอัครสาวกไดถูกฆาตาย
เพราะการยืนยันถึงพระองคแทบทั้งสิ้น....และนี่แหละคือจุดเริ่ม
ตนของพระศาสนจักรของเรา ซึ่งสืบทอดมาจนปจจุบัน

72
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 8
เสด็จขึ้นสวรรคประทับเบื้องขวา
พระเจาพระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ

เราเชื่อวาหลังจากที่องคพระเยซูเจาทรงกลับเปนขึ้นมา
แลว ทรงยังอยูก บั บรรดาศิษยของพระองคอกี 40 วัน ดวยเหตุผล
ที่ไดกลาวไปในบทที่ 7

73
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนัน้ พระองคทรงเสด็จขึน ้ สวรรค ประทับ

เบื้องขวาพระบิดา ความเชื่อของเราประการนี้ เปนความเชื่อ
ที่ใหความหมายของการจบสิ้นพระภารกิจสภาพความเปนมนุษย
ทีท่ รงรับเอากายจากพระแมมารียใ นโลกนี้ หรือพูดใหเห็น
ภาพชัดเจนก็คือ ทรงเสร็จสิ้นพระภารกิจแหงการไถกู
มนุษยดวยการเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย ใชชีวิต
อยางมนุษยทั่วไป อยูกับมนุษยแบบมนุษยสัมผัสไดตลอด 33 ป
นั่นเอง

74
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระคัมภีรเลาถึงการเสด็จขึ้นสวรรคของพระองคไว
สั้นๆ เชน ลก. 24: 50-53 “พระองคทรงนําบรรดา
ศิษยออกไปใกลหมูบ า นเบธานี ทรงยกพระหัตถขนึ้
อวยพร และขณะทีท่ รงอวยพระพรนัน้ พระองคทรง
แยกไปจากเขา และทรงถูกนําขึ้นสูสวรรค บรรดา
ศิษยกราบลงนมัสการพระองค แลวกลับไปกรุง
เยรูซาเล็มดวยความยินดียิ่ง เขาอยูในพระวิหาร
ตลอดเวลา ถวายพระพรแดพระเจา...”

75
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

หรือใน มก. 16: 19-20 ไดกลาวไวในทํานองเดียวกัน

แตจะมีตางกันบางในเกล็ดเล็กๆ นอยๆ แตยังคงความเชื่อเชน
เดียวกัน “...เมื่ อ องค พ ระผู  เ ป น เจ า ตรั ส ดั ง นี้ แ ล ว
พระเจาทรงรับพระองคขึ้นสูสวรรคใหประทับ ณ
เบื้องขวา บรรดาศิษยก็แยกยายกันออกไปเทศนา
สัง่ สอนทัว่ ทุกหนแหง องคพระผูเ ปนเจา ทรงทํางาน
รวมกับเขา และรับรองคําสั่งสอนดวยอัศจรรยที่
ติดตามมา”

การเสด็จสูสวรรคของพระองค จึงเปนพระฤทธานุ
ภาพของพระองคเอง ที่ทรงกระทํา มิตองอาศัยผูใด
ทัง้ สิน้ การประทับเบือ้ งขวาของพระเจา หมายถึงทรง

76
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เปนพระเปนเจาหนึ่งเดียว การใชคําวา “ประทับเบื้อง

ขวา” ยังอาจทําใหเราเขาใจวา ทรงเปนรองจากพระบิดา ถาเรา
มองเพียงความหมายตามความคิดของมนุษย เราตองไมลืมวา
พระองคทรงเปนพระตรีเอกภาพ ซึ่งเปนขอความเชื่อของเรา
ที่ไดกลาวไปแลว ดังนั้นความหมายจึงหมายถึงการเสด็จกลับ
ไปเปนหนึ่งเดียวกับพระบิดานั่นเอง

ถึงตรงนี้เราสามารถเขาใจไดวา แผนการแหงการกอบกู
(การไถบาป) ในสวนขององคพระผูเปนเจานั้น ไดทรง
กระทําสําเร็จแลว สวนผูใดจะไดรับผลแหงการกอบกูของ
พระองคหรือไม จึงตองขึน ้ อยูก บั การเขาไปมีสว นรวมใน
การกอบกูนี้อยางไร แคไหน…จึงเปนที่มาของคําตอบที่วา
ทําไมเราตองปฏิบตั ติ ามจิตตารมณ (นํา้ พระทัย) ขององคพระเยซู
คริสตเจา ทําไมเราจึงตอง “รักพระเปนเจาดวยสิ้นสุด
จิตใจ และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรักตนเอง”

77
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 9
แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเ ปนและ
ผูต าย

เราเชือ่ วาวันหนึง่ โลกของเราจะจบสิน้ ไป หรือเราทราบและ

เชือ่ วา จะมีวนั สิน้ พิภพ และในวันนัน้ พระเยซูคริสตเจาจะทรง
เสด็จกลับมาอีกครั้งหนึ่ง เพื่อทรงทําการพิพากษาและตัดสิน
มนุษยโลก...

78
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การเสด็จมาของพระองคในวันนัน้ จะเปนเรือ่ งราวของการ

ใหรางวัลและลงโทษ วันนั้นจะเปนวันจบสิ้นโอกาส
ของการกระทําความดีหรือกระทําความชั่วของมนุษย
ถาจะเปรียบชีวิตของเราเปนเกมสก็ตองบอกวาเกมสจบแลว
หรือถาบอกวาเปนกีฬา ก็ตองบอกวา การแขงขันจบแลว
คงเหลือเพียงผลของเกมสหรือการแขงขัน ทีจ่ ะรับรางวัลในชัยชนะ
หรือตองพบกับความพายแพเทานั้นเอง

วันนั้นไมมีใครรูวาจะมาถึงเมื่อไหร จะเกิดขึ้นอยางไร
แตเชือ่ มัน่ วามันจะมาถึงอยางแนนอน เราอาจจะตายจากโลกนีไ้ ป
แลวกอนวันนั้นจะมาถึง แตก็จะไดรับการพิพากษาตัดสินเชนกัน

79
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 10
ขาพเจาเชือ่ ในพระจิตเจา

พระจิตเจาเปนพระบุคคลที่ 3 ในพระตรีเอกภาพ
ซึง่ เราเชือ่ วาพระองคทรงเสด็จลงมาอยูก บั มนุษย ทรงชวยเหลือ
มนุษยดว ยการประทานพระพรพิเศษตางๆ ใหมนุษย
สามารถดําเนินชีวิตในโลกนี้ไดอยางดี มีกําลัง มีความเขมแข็งใน
การตอสูก บั อุปสรรคกับปญหา โดยเฉพาะอยางยิง่ กับการประจญ
ลอลวงตางๆ ทีจ่ ะนํามนุษยไปสูค วามผิด บาป และความตายฝาย
วิญญาณ

80
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหตุผลของการเสด็จมาประทับ
อยู  กั บ มนุ ษ ย แ ละทรงคอยดู แ ลช ว ย
เหลือเราทั้งหลายนั้น ก็ดวยเหตุผล
แหงความรักของพระเปนเจาที่
ทรงมีตอมนุษย เราจะพบวาพระ
เปนเจาทรงกระทําทุกวิถที าง ทีจ่ ะชวยมนุษยใหไดรบั ความรอดพน
จากความพายแพตอบาป และความตายฝายวิญญาณ

หลายคนสงสัยวา ทําไมพระองคทรงตองทําอะไรใหยงุ ยาก

ทําไมไมทรงบันดาลใหมนุษยไปสวรรคเลยก็หมดเรื่อง...คําตอบ
คือ เพราะพระองคทรงรักและยังทรงใหมนุษยสงู สง
กวาสิง่ สรางทัง้ หลายดวยการใหมเี สรีภาพ มีอสิ รภาพ
ในการเลือกกระทําสิง่ ตางๆ ดวยตัวเอง และตองรับผิด
ชอบตอการกระทําที่ตนเลือก

81
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 11
พระศาสนจักร ศักดิส์ ทิ ธิ์ สากล

“พระศาสนจักร” มาจากคําวา พระศาสนา

คําวา
+อาณาจักร หมายถึง สังคมของผูที่มีความเชื่อเดียวกัน มี
พิธีกรรมปฏิบัติเหมือนกัน ไมอยูในขอบเขตทางภูมิศาสตรอยาง
ประเทศหรืออาณาจักรทั้งหลาย หากแตเปนการรวมกันทาง
ความเชื่อ ความศรัทธา และแนวปฏิบัติทางความ
เชื่อของศาสนานั้นๆ ดังนั้นสมาชิกของพระศาสนจักรจึงมี
อยูทั่วไปทุกหนทุกแหงไมจํากัดเชื้อชาติ เผาพันธุ

82
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สํ า หรั บ พวกเราที่ เ ป น คาทอลิ ก เราเชื่ อ ว า พระ

ศาสนจักรคาทอลิกมีลักษณะสําคัญ 4 ประการ คือ

1. เปนเอกภาพ กลาวคือ มีความเปนหนึ่งเดียวกันทั่ว

โลก โดยมีสมเด็จพระสันตะปาปาทรงเปนพระประมุข
สูงสุด มีกฎหมาย กฎระเบียบเดียวกัน มีพิธีกรรมเหมือนกัน
มีความเชื่อเดียวกัน เราจึงสังเกตไดวา ไมวาเราจะอยูที่ไหนของ
มุมโลก เราก็สามารถรวมพิธีกรรมกันได เพียงแตจะแตกตางกัน
ทีร่ ายละเอียดเล็กๆ นอยๆ เชน ภาษาและประเพณีบางอยาง สวน
แกนแทและเนื้อหาสาระสําคัญยังคงเหมือนกันหมด เชน พิธี
บูชาขอบพระคุณ เปนตน

83
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การปกครองของพระศาสนจักร มีลักษณะการปกครอง
ในทํานองสมบูรณาญาสิทธิราช คือ คลายๆการปกครองในระบอบ
กษัตริย มีการมอบอํานาจเปนขัน้ ตอนลงมา คือ จากพระศาสนจักร
สวนกลางที่นครรัฐวาติกัน กรุงโรม มายังทวีปทุกทวีป
ลงมายังประเทศที่ตั้งอยูในทวีปนั้นๆ และในแตละ
ประเทศ ก็แยกเปน สังฆมณฑล และแตกยอยลง
มาเปนวัด ในสังฆมณฑลนั้นๆ บางวัดยังแยกเปน
เขตปกครองวัดดวย

การปกครองของพระศาสนจั ก รนี้ จะไม ยุ  ง เกี่ ย วกั บ

การเมือง เปนไปเฉพาะเรือ่ งของความเชือ่ ถือ และการปฏิบตั ศิ าสน
กิจเทานั้น

84
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ ภ าพ เราเชื่ อ ว า พระศาสนจั ก รมี ค วาม

เพราะผูที่สถาปนากอตั้งพระศาสนจักร
ศักดิ์สิทธิ์
คาทอลิกนั้น คือ องคพระเยซูคริสตเจา ซึ่งเปน
พระเจา

ความเชื่อเรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของพระศาสนจักรนี้ ทําให
บรรดาคริสตชนคาทอลิกมีความมัน่ ใจและศรัทธา ไววางใจในพระ
เปนเจาอยางเต็มเปยม และพรอมที่จะปฏิบัติตามคําสั่งของพระ
ศาสนจักรอยางเต็มที่

85
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. สากลภาพ เราอาจจะไดยินบอยๆ วาศาสนาคริสต เปน

ศาสนาฝรั่ง แตความจริงแลวหาเปนเชนนั้นไม เพราะศาสนา
คาทอลิกมีความเปนสากล (คําวา Catholic แปลวา
สากล) กลาวคือ เปนของมนุษยชาติทุกคนทุกชาติทุก
ภาษา ทุกมุมโลก มิไดจํากัดอยูเพียงชาติใดชาติหนึ่งเทานั้น
ทุกคนเปนบุตรของพระเปนเจา เปนผูที่พระองคทรงสรางขึ้นมา
ทั้งสิ้น ทุกคนมีความเปนบุตรของพระองคเทาเทียมกัน

ในเวลาเดียวกัน มนุษยก็ยังคงมีเสรีภาพที่จะเลือกนับถือ
ศาสนาได เพราะพระเปนเจาแมจะทรงประสงคใหมนุษยเปนฝูง
ชุมพาฝูงเดียว แตกม็ ไิ ดทรงบังคับมนุษย ยังคงประทานอิสรภาพ
ในการเลือกของมนุษย และนี่เองทําใหมนุษยตองมีสวนรับผิด
ชอบตอชีวิตของตนเองดวย

86
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. สืบเนื่องมาจากอัครสาวก คริสตชนคาทอลิก
เชือ่ วาพระศาสนจักรสืบทอดมาจากบรรดาอัครสาวกของพระองค
คือสืบทอดมาจากสมเด็จพระสันตะปาปาองคแรกคือ
“นักบุญเปโตร” หัวหนาอัครสาวกของพระองค และการ
สืบทอดตอกันมาตลอดนี้ ทําใหพระศาสนจักรดํารงคงอยูเสมอ
และจะดํารง คงอยูตลอดไปจนสิ้นพิภพ

87
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 12
ความสัมพันธเปนหนึง่ เดียวของผู
ศักดิส์ ทิ ธิ์

เรายังมีความเชื่ออีกวาพระศาสนจักร คือ “สหพันธ

นักบุญ” อันหมายถึงการมีความสัมพันธกันอยางเหนียวแนน
ระหวางสมาชิกในสวนตางๆ ซึ่งเราจําแนกสมาชิกออกเปน
3 กลุม คือ

88
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. บรรดานักบุญ หมายถึง ผูศักดิ์สิทธิ์หรือบรรดา

วิญญาณของมนุษยทไี่ ดจากโลกนีไ้ ปแลว และไดอยูร วมเปนหนึง่
เดียวกับพระเปนเจา หรือพูดเขาใจงายๆ ก็คอื วิญญาณทุกดวงใน
สวรรคนนั่ เอง เราเรียกพระศาสนจักรสวนนีว้ า พระศาสนจักร
ที่ไดรับชัยชนะแลว

81

89
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. บรรดาวิญญาณในไฟชําระ หมายถึง บรรดา

วิญญาณของมนุษยทไี่ ดตายไป และยังไมสามารถอยูใ นสวรรคได
เพราะยังมีบาปมีขอบกพรองอยูบางยังไมเหมาะที่จะไปสวรรค
ตองรอ...และใชโทษบาปเสียกอน เราเรียกพระศาสนจักร
สวนนี้วา พระศาสนจักรที่กําลังใชโทษ

3. บรรดามนุษยทั้งหลายในโลก หมายถึง เรา

มนุษยทมี่ ชี วี ติ อยูใ นโลก ยังคงตองตอสูก บ
ั ความทุกขยาก
ความลําบาก การประจญลอลวง ยังคงทําดีกไ็ ด ทําชัว่
ก็ได เราเรียกพระศาสนจักรสวนนีว้ า พระศาสนจักรทีก่ าํ ลัง
สูรบ

90
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความสัมพันธของพระศาสนจักรทัง้ 3 สวนนีส้ ามารถเขาใจ

ไดชัดเจน จากการที่มนุษยสามารถวิงวอนขอพระเปน
เจาเพื่อวิญญาณในไฟชําระได เชนการสวดภาวนาอุทิศ
ใหผูลวงลับ(ซึ่งชวยตัวเองไมไดแลว) ใหไดรับการบรรเทาโทษ
หรือบรรดานักบุญในสวรรคก็สามารถวิงวอนพระ
เปนเจาเพื่อชวยเหลือมนุษยได เราจึงมีการวิงวอนขอ
ความชวยเหลือตอทานนักบุญทั้งหลาย เพื่อใหทานเสนอวิงวอน
พระเปนเจาเพื่อเรา...และนี่แหละคือ “ความสัมพันธ”
ของสวนตางๆ ของพระศาสนจักรที่เราเรียกกันวา
“สหพันธนักบุญ” เพราะสุดทายคือ ทุกคนจะตอง
เปนนักบุญผูศักดิ์สิทธิ์ คือ เปนหนึ่งเดียวกันกับ
พระเปนเจา หรืออยูในสวรรคนั่นเอง

91
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 13
การอภัยบาป

ศาสนาคริสตคาทอลิกมีความเชื่อวา การกระทําที่ไมถูก
ตองทั้งตอพระผูเปนเจา ตอเพื่อนพี่นองและตอตัวเองนั้นเปน
“บาป”

92
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมือ่ ใครทําบาป สิง่ ทีต่ ามมาก็คอื จะตองรับโทษ ตองชดใช

โทษบาปที่ตนเองไดกระทํา ณ ที่นี้จะยังไมอธิบายวาบาปคืออะไร
ในรายละเอียด หากเพียงแตจะบอกวาเมื่อมนุษยมีบาป มีมลทิน
พระเปนเจาก็ยังทรงรักและเมตตาตอมนุษยอยู พระองคจึงทรง
ยกบาปทรงอภัยใหแกมนุษย...โดยมีขอแมเพียงแคมนุษยจะ
ตองสํานึกและเสียใจในความผิดที่ไดกระทํา และ
ตั้งใจอยางจริงจังที่จะแกไขไมกระทําผิดอีก...
พระเยซูคริสตเจาทรงมอบอํานาจแหงการยกบาป ใหกับ
บรรดาอัครสาวกและสืบทอดตอๆ กันมาจนปจจุบัน โดยผูรับศีล
บวชเปนพระสงฆ เกีย่ วกับเรือ่ งนีจ้ ะไดอธิบายอยางละเอียดอีกครัง้
ในเรื่อง “ศีลอภัยบาป” และ “ศีลบวช”

93
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 14
การกลับคืนชีพของรางกาย และ
ชีวติ นิรนั ดร

เรามีความเชือ่ กันอยางแนนอนแลววา มนุษยประกอบดวย

รางกายและวิญญาณ ความตายก็คือการแยกกันอยาง
เด็ดขาดของรางกายและวิญญาณ...

94
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะพบกับคําถามบอยๆ วา “ตายแลววิญญาณของเรา

ไปอยูที่ไหน?” สําหรับรางกายนั้นเราเขาใจกันดี เพราะเห็นๆ กัน
อยูคือนําไปฝงในสุสาน หรือนําไปเผาตามประเพณี
ในความเชือ่ ของเรา เชือ่ วาเมือ่ เราตาย วิญญาณของเราจะ
ไดรับการพิพากษาตัดสินจากพระเปนเจาทันที ซึ่งเราเรียกวา
พิพากษาทีละคน เราจะถูกตัดสินตามผลกรรมหรือกิจการที่
เรากระทํา จะรับคุณรับโทษตามความยุติธรรม

วิญญาณของคนดีมธี รรม คือ ผูท ปี่ ฏิบตั ติ นอยางดี

ก็จะไดรบั สวรรคเปนรางวัล กลาวคือจะไดไปอยูร วมเปนหนึง่
เดียวกับพระเปนเจาองคแหงความดีบริบรู ณ จะมีแต
ความสุขเชนเมื่อครั้งถูกสรางขึ้นมาใหอยูใน “สวนสวรรค”
หรือที่เราเรียกกันทั่วไปวา “ไปสวรรค”

95
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนวิญญาณของคนบาป คนอธรรมหรือคนชั่ว ก็
จะตองรับโทษ ตองรับทุกขทรมานอยูร ว มกัน กลาวคือถูกตัดขาด
จากพระเปนเจาตลอดไป เปนสภาพของความทุกขนิรันดรหรือที่
เราเรียกวา “นรก” นั่นเอง

สําหรับวิญญาณของผูที่ยังไมมีความดีครบสมบูรณ คือ
มีความดียังไมพอแกการอยูรวมกับพระเปนเจา และในเวลา
เดียวกัน ก็มิไดมีความเลวรายจนจะตองรับโทษในความทุกข
นิรันดร วิญญาณเหลานี้จะมีสภาพของการทนทุกข
ทรมานชั่วคราว หมายถึงตองมีสภาพของการทนทุกขทรมาน
โดยมีความหวังวาสักวันหนึง่ จะไดไปรวมเปนหนึง่ เดียวกับพระเจา
หรือที่เรารูจักกันดีวา “วิญญาณไฟชําระ”

96
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนี้เรายังมีความเชื่ออีกวา เมื่อวันสิ้นพิภพหรือวัน
สิ้นโลกมาถึง มนุษยทุกคนจะกลับเปนขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง เฉพาะ
พระพักตรของพระเยซูเจา ทุกสิ่งจะปรากฏแจง จะไมมีความลับ
ใดๆ อีก มนุษยทกุ คนจะไดรบั การพิพากษาพรอมกันหรือเราเรียก
วาพิพากษาประมวลพรอม จะถูกแยกออกเปน 2 พวก ผู
ชอบธรรมจะไดรับรางวัล อยูรวมกับพระเปนเจาตลอดไปใน
สวรรค สวนผูอ ธรรม(คนบาป) จะไดรบั โทษนิรนั ดร อยูก บั ปศาจ
ตลอดไปในนรก สภาพของไฟชําระจะหมดไป
และสภาพเชนนี้เราเรียกวา “ชีวิตนิรันดร” คือไม
จบสิ้น ซึ่งเปนขอความเชื่อของเรานั่นเอง

97
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

อยางไรก็ดีความเชื่อเรื่องการพิพากษาเรื่อง
สวรรค-นรก-ไฟชําระหรือชีวติ หลังความตายนี้ พระ
ศาสนจักรมิไดสอนใหเราตองหวาดกลัว ขวัญหนี
ดีฝอ หากแตตอ งการใหเราทุกคน มองในมุมของพระเมตตาและ
ความรักของพระผูเ ปนเจา ทีท่ รงมีตอ มนุษย ตองการใหเรามีกาํ ลัง
ใจในการดําเนินชีวติ เอาชนะความไมดตี า งๆ ในปจจุบนั ดวยความ
สํานึกในการตอบสนองนํ้าพระทัยดี และความรักของพระองค

98
 ภาคที่ 2
พระธรรมปฏิบัติ
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 15
ทีม่ าของพระธรรมปฏิบตั ิ
และพระบัญญัติ

เรื่องราวในภาคที่ 2 ของหลักธรรมคําสอนของคาทอลิก
ซึง่ จะกลาวถึง “พระธรรมปฏิบต ั ”ิ หรือคําสอนอันเกีย่ วกับสิง่
ที่ชาวคาทอลิกจะตองประพฤติตองปฏิบัติในชีวิตประจําวัน หรือ
ถาจะพูดไปแลวก็คลายกับเรียนรูกฎบทบัญญัติตางๆ ของชาว
คริสตคาทอลิกนั่นเอง

กอนอืน่ ใดหมด เราเชือ่ วา ขอปฏิบตั ติ า งๆ ในชีวติ นัน

้
มาจากพระเจา เปนพระองคเองที่ทรงประทานพระบัญญัติ
เหลานี้แกมนุษย...โดยสืบเนื่องมาตั้งแตทรงสรางมนุษยมาเลยที

100
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เดียว ทรงประทานกฎเกณฑและระเบียบปฏิบตั ใิ หกบั มนุษยคแู รก

คือ อาดัมและเอวา และมาเดนชัดอีกครัง้ หนึง่ เมือ่ โมเสสได
รับพระบัญญัติ 10 ประการ จากพระเจาบนภูเขา
ซีนาย (อพย. 20:1-17)

สําหรับพวกเราในปจจุบันเราเชื่อวา พระบัญญัติ 10
ประการ ที่พระองคทรงประทานแกโมเสสในสมัยโบราณ (พระ
ธรรมเกา) นั้น ไดถูกทําใหสมบูรณโดยองคพระเยซูเจา กลาวคือ
กฎของโมเสสทีใ่ หประชากรอิสราเอลปฏิบตั นิ นั้ มาจากพระบัญญัติ
10 ประการ ซึ่งเปรียบไดกับรัฐธรรมนูญ ซึ่งเปนกฎหมายสูงสุด

101
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก็ได สวนกฎระเบียบตางๆ ทีโ่ มเสสตัง้ ขึน้ ถือเปนกฎหมายลูกก็นา

จะคลายๆ กัน...ที่นาสังเกตคือกฎบทบัญญัติของโมเสสนั้น เนน
กันอยูที่ ความยุ ติ ธ รรม เปนสวนใหญ เชน กฎหมาย
ตาตอตาฟนตอฟน ครั้นเมื่อองคพระเยซูคริสตเจา เสด็จมา
ทรงทําใหกฎหมายหรือบัญญัตินี้สมบูรณดวยการยกระดับสูงขึ้น
ดวย “ความรัก” สูงกวาความยุติธรรม กฎตาตอตาฟนตอฟน
จึงไมพอสําหรับการเปนบุตรของพระเจา... ซึ่งตองรูจักรักพระเจา
และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรักตนเอง...

ถามองยอนหลังไปในสมัยพระธรรมเกา เราจะพบวาทรงประทาน
“กฎธรรมชาติ ” โดยผ า นทางโมเสส และ ทํ า ให ก ฎ
ธรรมชาตินนั้ เหนือธรรมชาติโดยอาศัยองคพระเยซู
คริสตเจา ดวยการเติมความรักเขาไป จนทําใหเกิด
พระบัญญัติของพระเจาที่ครบสมบูรณ และเปน
หนทางที่จะนํามนุษยกลับไปเปนหนึ่งเดียวกับพระ
เปนเจาอีกครั้งหนึ่ง
102
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 16
ฤทธิก์ ศุ ล

เราเชือ่ วามนุษยมพี นื้ ฐานของความรูส กึ นึกคิดทีจ่ ะกระทํา

ดี กระทําในสิ่งที่ถูกตองเหมาะสมตามนํ้าพระทัยของพระเจา ซึ่ง
พืน้ ฐานหรือความรูส กึ ดังกลาวนี้ เราเรียกในทางศาสนาวา “ฤทธิ์
กุศล” อันหมายถึงความโนมเอียงไปในทางที่ดี

103
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจําแนกฤทธิ์กุศลออก
เปน 2 ประการ คือ ฤทธิ์กุศล
เหนือธรรมชาติ และฤทธิ์
กุ ศ ล ที่ เ กี่ ย ว กั บ ค ว า ม
ประพฤติหรือจะเรียกฤทธิ์
กุศลตามธรรมชาติกน็ า จะได
ฤ ท ธิ์ กุ ศ ล เ ห นื อ
ธรรมชาติ เปนพระพรทีพ่ ระเจา
ทรงมอบใหกบั เราโดยตรง ประกอบดวย ความเชือ่ ความไวใจ
และความรัก

104
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความเชื่อ คือ พระพรพิเศษที่ทรงประทานใหเรา เชื่อ

ในขอความจริงตางๆ ทีเ่ กินสติปญ  ญาของมนุษย ยากจะเขาใจได
ตามลําพังตัวเราเองเราไมสามารถจะมีความเชื่อ ได ถาพระองค
ไมทรงประทานให...เราจึงพบวามีหลายคนที่ไดเรียนและรูจัก
พระเจา รูจักศาสนาคาทอลิกเปนอยางดี แตก็มิไดเปนคาทอลิก
ไมมีความเชื่อแบบคาทอลิก สิ่งที่เขามีเปนเพียง “ความรู”
เท า นั้ น เอง ถามว า ทํ า ไมก็ ต อบได ว  า เป น นํ้ า พระทั ย ของ
พระเจา

105
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความไวใจ คือ เรามั่นใจวาพระเจาทรงเปนผูสราง

ผูดูแลชวยเหลือเราตลอดเวลาในทุกสิ่งทุกอยาง อยางไรก็ดีเรา
ตองออกแรงกระทําหนาที่ตางๆ ของเราอยางเต็มกําลังความ
สามารถดวย มิใชไมทําอะไรเลย รอความชวยเหลือจากพระเจา
แตเพียงอยางเดียว อยางนี้เขาเรียกวา “ไวใจเกินไป” ซึ่งไม
ถูกตอง หรือบางครั้งก็คิดวาตนเองเทานั้นทําไดทุกอยาง เชนนี้
เขาก็เรียกวา “ขาดความไวใจ” ซึ่งก็ไมถูกอีกเหมือนกัน ที่
ถูกคือ จงทําทุกสิ่งดวยเต็มกําลังความสามารถ แลวที่
เหลือพระเจาจะทรงกระทําใหครบถวน

ความรัก คือ ความรูสึกและชีวิตของเราที่เชื่อ วางใจ

ตอพระเจาและเพื่อนมนุษย ความจริงแลวถาเราเชื่อมั่นในผูใดผู
หนึ่งเราก็จะไวใจเขาศรัทธาในตัวเขา กระทําตามที่เขาบอกและ
พรอมที่จะกระทําสิ่งที่ดีๆ สําหรับเขา ซึ่งที่แทเราเรียกวา “ความ
รัก” นั่นเอง
ความรักจึงเปนฤทธิก์ ศุ ลเหนือธรรมชาติทพี่ ระเจาทรงมอบ
ใหกับเรา รักพระองคดวยสิ้นสุดจิตใจ และรักเพื่อน
มนุษยเหมือนรักตนเอง

106
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดวยเหตุนี้เราจึงสามารถกลาวไดอยางมั่นใจวา “ความ
รัก” คือหลักของคําสอนในศาสนาคริสต เพราะเปนองคพระเยซู
คริสตเจาเองทีท่ รงนําความรักนีม้ ามอบใหมนุษยดว ยพระองคเอง
เพือ่ ใหมนุษยจะไดรจู กั รักพระองคและรักเพือ่ นมนุษย เรียกไดวา
ความหมายของความรักอันเปนสาระหรือหลักของศาสนาคริสตนี้
ไมจําเปนตองอธิบายเลยเพราะคําวา “รักพระเปนเจา สุดจิตใจ
และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรักตนเอง” บงบอกถึงลักษณะของ
ความรักไดอยางชัดเจนในตัวอยูแลว (ดูที่ปกหลัง)

107
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สําหรับฤทธิ์กุศลอันเกี่ยวกับความประพฤติ ซึ่ง
หมายถึงความโนมเอียงที่จะใหเรา คิดดี พูดดี ทําดี ประพฤติ
ปฏิบัติตนถูกตองตามศีลธรรม เปนเรื่องที่มนุษยสามารถเรียนรู
และฝกฝนใหเกิดขึ้นไดดวยตัวเอง เราจําแนกออกเปน 4 เรื่องที่
สําคัญ คือ
1. ความฉลาดรอบคอบ หมายถึง รูจักคิดหาวิธีการที่จะ
ดําเนินชีวิต ในทางที่ดีและหลีกหนีความไมดีตางๆ เปนเรื่องของ
สติปญญา
2. ความยุติธรรม หมายถึง จิตใจที่จะรูจักใหความเคารพใน
สิทธิของผูอื่น ทั้งเรื่องทรัพยสินและชื่อเสียงของเขา
3. ความเขมแข็ง หมายถึง สภาพของจิตใจที่เขมแข็ง อดทน
สามารถตอสูฟนฝาอุปสรรคและปญหาตางๆ ในชีวิต โดยเฉพาะ
ตอการประจญลอลวงใหทําผิด
4. ความมัธยัสถ หมายถึง การรูจักบังคับตนเอง ใหอยูใน
คุณคาแหงการเปนหนึ่งเดียวกับพระเจา ไมปลอยตัวปลอยใจใน
โลกีย วิสัยตางๆ
จะเห็นไดวา ฤทธิ์กุศลอันเกี่ยวของกับการดําเนินชีวิต
ประจําวันของมนุษยนี้ จะเกิดขึ้นไดจะตองมีฤทธิ์กุศลเหนือ
ธรรมชาติ คือ ความเชื่อ ความไวใจ และความรัก ซึ่งมาจาก
พระเจา เปนพื้นฐาน

108
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 17
พระบัญญัติ 10 ประการ

ดังที่ไดเคยกลาวไปแลววาเรื่องราวเกี่ยวกับธรรมปฏิบัติ
หรือการปฏิบตั ติ วั ของบรรดา คริสตชนนัน้ มีหลักหรือแนวทางอยู
ที่พระบัญญัติของพระเจา 10 ประการ…

109
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนี้ไปเราจะไดพิจารณากันในรายละเอียดวา แตละ
ประการนั้นเปนอยางไรกันบาง...
พระบัญญัติพระเจา 10 ประการนี้ ถาเราพิจารณาดีๆ จะ
พบวาแบงออกเปน 2 ภาคอยางชัดเจน กลาวคือ
1. พระบัญญัตปิ ระการที่ 1-3 จะเปนพระบัญญัตทิ กี่ ลาว
ถึงหนาที่ของมนุษยที่จะตองปฏิบัติตอพระเจา
2. พระบัญญัติประการที่ 4-10 จะเปนพระบัญญัติที่
กลาวถึงหนาที่ของมนุษยที่จะตองปฏิบัติตอกันและกัน
ทีน่ า สังเกตอีกอยางหนึง่ ก็คอื ในพระบัญญัตแิ ตละขอจะมีลกั ษณะ
ของการสั่งใหกระทํา และ หามกระทํา อยูในตัวเอง เชนเดียวกับ
กฎหมายทัว่ ๆ ไป เหมือนกัน และเพือ่ ใหเห็นภาพของพระบัญญัติ
ชัดเจนขึ้นจะขอนําตัวบทของพระบัญญัติ 10 ประการ มาใหเห็น
กันอยางชัดเจน
พระบัญญัติ 10 ประการ
(อพย. 20:1-17, ฉธบ. 5:1-21)
“เราคือองคพระผูเปนเจา พระเจาของทาน”
หนาที่ตอพระเจา
1. จงนมัสการ องคพระผูเปนเจา พระเจาพระองคเดียว
ของทาน
2. อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหตุ
3. อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิ์สิทธิ์

110
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

หนาที่ตอมนุษยดวยกันเอง
4. จงนับถือบิดามารดา
5. อยาฆาคน
6. อยาผิดประเวณี
7. อยาลักขโมย
8. อยาพูดเท็จใสรายผูอื่น
9. อยาปลงใจผิดประเวณี
10. อยามักไดทรัพยสินของผูอื่น

111
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 18
จงนมัสการ องคพระผูเ ปนเจา
พระเจาองคเดียวของทาน

พระบั ญ ญั ติ ป ระการนี้ สั่ ง ให ค ริ ส ตชนกราบ

นมัสการพระเปนเจาแตผูเดียวเทานั้น เรื่องที่เราตอง
พิจารณาก็คอื ทําไมตองนมัสการพระเปนเจาแตผเู ดียว
คําตอบคือ เพราะพระองคทรงเปนพระผูทรงสรรพานุภาพ เปน
พระผูสูงสุด ยิ่งใหญที่สุด หามีผูใดจะเทียบได...ทรงเปนพระผู
สราง เปนพระผูดูแล พระผูประทานรางวัล ฯลฯ ดังที่เราไดทราบ
มาแลวในภาคที่หนึ่ง เรื่องขอความเชื่อ(พระสัจธรรม)

112
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ที่นาสังเกตอีกประเด็นหนึ่งคือ คําวา “นมัสการ” เปน

คําที่มีความหมายสําคัญ คือหมายถึง การถวายเกียรติแด
พระ เชน ในพุทธศาสนาก็ใชคําวา “นมัสการ” เวลาฆราวาส
ทักทายกับพระภิกษุดวย แตสําหรับเราที่เปนคาทอลิก เราจะใช
คํานี้สําหรับพระเจาเทานั้น เนื่องจากการนมัสการเปนการ
แสดงความเคารพขั้นสูงสุด จึงสังเกตวาเราจะไมใชคํานี้
กับ บรรดานักบุญ แมพระ หรือผูห ลักผูใ หญหรือพระสงฆนกั บวช
เพราะเราสงวนคํา “นมัสการ” ไวสําหรับพระเปนเจา
การนมัสการพระผูเปนเจา เปนเรื่องของความสัมพันธ
ของมนุษยกับพระเจา ดังนั้นจึงตองเปนทั้งเรื่องของจิตใจ
อันไดแก ความเชื่อ ความไวใจ ความรัก และความเคารพอยาง
สูงสุดตอพระองค
ในเวลาเดียวกัน ตองแสดงออกภายนอกดวย อาศัย
กริยาตางๆ ที่พึงปฏิบัติอยางดีดวยความสํานึกและรูตัวรูคุณคา
แหงการกระทําของตนดวย เชน การคุกเขา การกราบ กมศีรษะ
การไหว หรือแมกระทั่งรวมไปถึงการสวดมนตภาวนาออกเสียง
ขับรอง การรับศีลศักดิ์สิทธิ์ เปนตน

113
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น การรวมในพิธีกรรม เชน การรวมพิธีมิสซา การ

สวดภาวนา การรวมกระทําวจนพิธีกรรม การรวมพิธีแหแหนใน
โอกาสตางๆ จึงตองกระทําดวยความเอาใจใส สํารวม และตั้งใจ
กระทําใหดีที่สุด นอกจากนั้นยังรวมไปถึงการแตงกายใหสุภาพ
เรียบรอย เหมาะสม อีกดวย

ในพระบัญญัติประการที่ 1 นี้ หามบรรดาคริสต

ชน หันไปเคารพกราบไหวหรือนับถือผูอื่นเสมอเหมือน หรือยิ่ง
ใหญเทาพระเจา... ดังนั้น ใครก็ตามที่ฝาฝนกระทําผิด จะตอง
ถูกลงโทษจากพระศาสนจักร... เพราะเปนการขาดความเชือ่ ความ
ไวใจ และความรักในพระเปนเจานั่นเอง การกระทําผิดตอพระ
บัญญัติประการที่ 1 นี้ จึงเห็นไดในหลายรูปแบบ คือ
114
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. การเพิกเฉย ไมปฏิบัติหนาที่ ที่จะถวายนมัสการ

พระเจา ตัวอยาง เชน ไมสวดภาวนา ไมรับศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆ
(แกบาป-รับศีล) ขาดมิสซาโดยไมมเี หตุผลจําเปน เฉือ่ ยชา ขีเ้ กียจ
ตอการปฏิบัติกิจศรัทธาตางๆ
2. การถือผิดๆ จากความเชือ่ คือการเชือ่ วามีบคุ คล
หรือสรรพสิ่งสรรพสัตวบางอยางมีฤทธิ์มีอํานาจเสมอเหมือน
พระเจา เชน เชือ่ ในหมอดู เชือ่ เรือ่ งบุญกรรมวาสนา เชือ่ เครือ่ งราง
ของขลัง เชือ่ ฝน รวมไปถึงดูฤกษดยู าม และเรือ่ งราวทํานองคาถา
อาคมตางๆ ทั้งนี้เพราะถาหากเรามีความเชื่อความวางใจใน
พระเจาอยางแทจริงแลว เรายอมมั่นใจวาทุกอยางนั้นอยูใน
พระหัตถของพระองค เปนพระประสงคของพระองคทั้งสิ้น ไมมี
ฤทธิ์อํานาจใดๆ จะยิ่งใหญเทาพระฤทธานุภาพของพระองค
3. นอกจากนั้นการกระทําผิดตอพระบัญญัติประการนี้ยัง
รวมไปถึง การทํารายหรือดูหมิน ่ ตอบุคคล สถานที่ หรือ
วัตถุที่ไดรับการเสกถวายแดพระเจาแลวดวย ซึ่งเรา
เรียกวาการทําทุราจาร อันไดแก พระสงฆ นักบวช วัด สุสาน
รูปพระ รูปแมพระ รูปนักบุญตางๆ เปนตน เพราะหมายถึงการ
ขาดความเชื่อความเคารพ ตอองคพระเจาดวยเชนกัน

115
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในชีวติ ประจําวันบรรดาคริสตชน มักจะมีความสงสัยกัน

อยูเ สมอวา ทําอยางโนนบาปไหม ทําอยางนีบ้ าปไหม เชน ดูหมอดู
บาปหรือไม เชื่อฝนผิดไหม ดูฤกษดูยาม เชน วันแตงงาน วันขึ้น
บานใหม ฯลฯ เปนอยางไรทําไดไหม... รวมไปถึงการทําบุญใน
ศาสนาอื่นๆ จะบาปไหม และคําถามทํานองนี้อีกมากมาย

จึงอยากอธิบายเปนหลักปฏิบัติกวางๆ ดังนี้วา... กอนอื่น

หมดเราจะตองรูตัวของเรากอนวา เรามีความเชื่อความ
ศรัทธา และความรักในพระเจาอยางแทจริงหรือไม
แนนอนสําหรับผูที่มีความเชื่อมั่นใจในพระเจา ทุกอยางจะไมมี
ปญหาใดๆ เพราะเหนือสิ่งอื่นใดคือพระเจา

116
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

โดยสวนใหญแลวบรรดาคริสตชนจะบอกวา ตัวเองเชื่อ
และมั่นใจในพระเจา แตในแงปฏิบัติและความเปนจริงในชีวิต
ประจําวันอาจจะมีเหตุการณเรื่องราวบางสิ่งบางอยางที่ทําใหอด
สงสัยไขวเขวไปไดเหมือนกัน เชน เคยเห็นคนเขาเจาเขาทรง รูจ กั
หมอดูแมนๆ คนนีค้ นนัน้ คนเขารดนํา้ หมากราดนํา้ มนต แลวหาย
จากโรคภัยไขเจ็บ ฯลฯ เปนตน

คําตอบตรงนี้ก็คือ ถาเราเชื่อและมั่นใจในพระเจา วา

พระองคทรงสรางเรามาทรงเลีย้ งดูและคํา้ ชูเราอยูต ลอด ทุกสิง่ ทุก
อยางมาจากพระองคและเปนของพระองคแลว มันจะผิดอะไร ถา
พระองคจะทรงใหเราเปนอยางนี้เปนอยางนั้น มีสุขอยางนี้มีทุกข
อยางนั้น... ทําไมจะตองคิดวาผูอื่นสิ่งอื่นสําคัญและชวยเราไดดี
กวาพระองค

117
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จะแตงงานก็ตองหาฤกษหายาม วันนี้เหมาะเวลานั้นดี ที่

เห็นๆ มีเยอะแยะที่บอกวาวันดีเวลาเยี่ยม... อยูกันยังไมทันไรก็
เลิกกันซะแลว หรือไปเลือกเอาวันจันทรเวลา 9.00 น. มันจะดีได
อยางไรพอไปแจกการดพรรคพวกเพื่อนฝูงก็ตอวาเสียแลววา
“ทําไมไมจัดวันหยุดวะ...ใครจะขาดงานไปได..” เหลานี้ เปนตน

ขอพูดถึงเรื่องการทําบุญในศาสนาอื่นๆ อีกนิด คงจําได

ว า ในอดี ต เคร ง มาก ห า มทํ า บุ ญ หรื อ ช ว ยงานในศาสนาอื่ น
ทุกอยางๆ... แตปจจุบันพระศาสนจักรอธิบายวา เราอยูใน
สังคมตองมีหนาทีส่ ง เสริมกันและกันกระทําในสิง่ ทีด่ ี
การทําบุญซองผาปาสรางอาคารสถานที่ ไมวา จะเปนวัดศาลาธรรม
ศาลาการเปรียญหรือสาธารณสถานตางๆ ถือเปนเรื่องที่ดี...ชวย
สังคม ชวยคนใหมสี ถานทีม่ โี อกาสไดรบั การอบรมบมนิสยั ใหเปน
คนดีแลวมันจะผิดไดอยางไร?

118
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะประกอบพิธีกรรม
ขอสําคัญที่ตองคํานึงคือ
ในศาสนาอื่นๆ คงผิดแนนอน เพราะผูที่จะประกอบ
พิธีกรรม จะตองเปนศาสนิกที่มีความเชื่อความศรัทธาในศาสนา
นั้นๆ เทานั้น จึงจะมีความหมาย ตัวอยางที่ชัดเจน อีกอยางก็คือ
ถาตัวเรามีสามีหรือภรรยาที่เปนศาสนาอื่น เราที่เปนคาทอลิก
มีหนาที่ที่จะตองสงเสริมเขาใหเปนศาสนิกที่ดี ตามความเชื่อถือ
ของเขาดวย เชน การที่จะไปทําบุญตักบาตร ภรรยาที่เปนคริสต
ยอมมีหนาที่ที่จะเตรียมอาหารใหเขาไปทําบุญตักบาตร แตไมมี
หนาที่ที่จะตองไปตักบาตรกับเขา... ดังนี้ เปนตน

ดังนั้นเราจะตองมั่นใจในความเชื่อความศรัทธาของเรา
จริงๆ และพรอมที่จะแสดงตนยืนยันวา เราเปนคริสตชน เวลาไป
รวมพิธใี นศาสนาอืน่ ตองชัดเจนวา อะไรทําได อะไรทําไมได และ
เชนกันเราก็ตอ งเคารพในความเชือ่ ถือความศรัทธาของผูอ นื่ ทีเ่ ขา
มีความเชือ่ และศรัทธาในศาสนาของเขา อยาไปโจมตีหรือวากลาว
เขาเปนอันขาด พูดตรงๆ ก็คือเราตองเครงครัดในศาสนาของ
เรา แตอยาคลั่งจนไมเคารพผูอื่น

119
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระบัญญัตปิ ระการทีห่ นึง่ นีย้ งั สงเสริมให

เราให ค วามเคารพต อ พระแม ม ารี ย  แ ละบรรดา
นักบุญ (ผูศักดิ์สิทธิ์) ทั้งหลายดวย เราจึงสามารถวอน
ขอตอพระเปนเจา โดยผานทางคําเสนอวิงวอนของพระแมมารีย
และบรรดานักบุญดวย ซึ่งการกระทําดังกลาว มิใชเปนการขาด
ความเคารพหรือความเชื่อความวางใจตอพระเจาแตประการใด
เพราะเรายังคงกราบนมัสการพระเจาแตผูเดียวอยู เพียงแตโดย
ผานทางพระแมมารีย และบรรดานักบุญเทานั้นเอง

120
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 19
อยาออกพระนามพระเจาโดยไม
สมเหตุ

พระบัญญัติประการที่ 2 นี้ สั่งใหเราเคารพตอพระนาม

ของพระเจ า อย า งสู ง สุ ด เพราะความหมายในพระคั ม ภี ร 
“พระนาม” หรือ “ชือ่ ” ทีแ่ ทคอื ผูน นั้ เอง มีความสําคัญเทากับ
บุคคลคนนั้นเอง

121
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เบื้องหลังของการที่จะตองเคารพตอพระนามของพระเจา
นั้น มีมาตั้งแตเมื่อครั้งโมเสสถูกเรียกจากพระเจา ณ ภูเขาซีนาย
(อพย.3,18) และเปนความเชือ่ ทีไ่ ดรบั การปฏิบตั กิ นั ตอๆ มาอยาง
เครงครัด จนกระทั่งถือเปนพระบัญญัติของพระเจาที่มีพระ
ประสงคเชนนั้น
เมื่อเปนเชนนี้ พระบัญญัติประการที่ 2 นี้ จึงหามใช
พระนามของพระองคไปในทางทีผ่ ดิ หรือไมมเี หตุผลเพียงพอ ซึง่
ความผิดที่เราพอจะเห็นกันบอยๆ ก็คือ สาบานมิชอบ การ
กลาวผรุสวาท และการบนบาน ซึ่งจะอธิบายเปนขอๆ ไป

การสาบาน
คือ การอางเอาพระเจามาเปนพยานในความจริงทีพ่ ดู หรือ
สัญญา ซึง่ สามารถทําไดในวาระทีส่ าํ คัญ เชน ในศาล ในการตอบ
คําถามกอนแตงงาน เปนตน
แตจะเปนเรื่องผิดทันที ถาหากเรื่องราวที่กระทํานั้นเปน
เรื่องเล็กๆ นอยๆ ไมมีความสําคัญอะไรเปนเรื่องเบ็ดเตล็ด
อีกประการหนึ่งที่ชัดเจน คือ การสาบานเท็จ หมาย
ถึงการรูอยูวาเรื่องที่จะสาบานนั้นมันไมจริง ก็ยังคงสาบานอยูอีก
หรือสาบานในเรื่องชั่วชาตางๆ ซึ่งมิบังควรจะอางพระเจามา
เกีย่ วของ ถือเปนการหมิน่ พระบรมเดชานุภาพของพระเปนเจาดวย
ความผิดดังนี้ถือเปนการทนสาบานอีกดวย

122
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การบนบาน
คือการใหสัตยปฏิญาณกับพระเจาวาจะกระทําการกุศล
อยางใดอยางหนึ่ง โดยผูกมัดตัวเองวา ถาไมทําก็เปนบาป
ในเรื่องการบนบานนี้มีการกระทํากันบอยๆ เชน การขอ
ตอพระเจาหรือแมพระหรือนักบุญองคใดองคหนึ่ง และถาไดผล
ตามที่ขอ จะกระทําการกุศลอยางใดอยางหนึ่ง เชน ทําบุญให
ทาน สวดสายประคํา ฯลฯ เมื่อเปนผลตามที่ขอ จึงตองกระทํา
ตามที่บนบานไว ถาไมทําถือวาผิด

ดังนั้น จึงตองระวังดีๆ กอนจะบนบานวา จะกระทําสิ่งใด

ตองเปนสิ่งที่กระทําไดจริงๆ มิฉะนั้นแลวจะมีปญหาในภายหลัง
จึงมีคําแนะนําวากอนจะบนบาน ถามีขอสงสัยใดๆ ตองถามพระ
สงฆเสียกอน
อยางไรก็ตามการบนบานเปนสิ่งที่ทําได แตระวังวาถาไม
ไดตามที่บนบานอยาตอวาพระเจา เพราะพระองคยอมทรงทราบ
ดีวา อะไรเหมาะอะไรควร สําหรับชีวิตของเรา มีหลายคน
พอไมไดตามที่บนบานไว ก็โทษวาพระไมชวย วัดวาไมมาทิ้งวัด
ทิ้งวาไปก็มี

123
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การกลาวผรุสวาท

หมายถึง การกลาวคําหยาบคายตอพระเจา หรือตอผู

ศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เชน แมพระ และนักบุญตางๆ ดวย

124
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 20
อยาลืมฉลองวันพระเจา
เปนวันศักดิส์ ทิ ธิ์

ในหนังสือปฐมกาลพระเจาทางสรางสรรพสิ่งทั้งหลายใน
กําหนด 6 วาระ และระบุไวชัดเจนวาในวาระที่ 7 พระองคทรง
หยุดพักผอน กําหนดใหเปนวันศักดิ์สิทธิ์โดยสั่งวา “เจาจงจํา
ไววา จงทําวันของ พระเจาใหเปนวันศักดิ์สิทธิ์ วัน
นัน้ เจาและคนในบานจะไมทาํ งานใดๆ” (ปฐก 2:2-3)

125
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้นเองที่มาของวันพระเจาจึงถือกันวา วันที่ 7 วัน

สุดทายของสัปดาห เปนวันที่จะตองทําใหศักดิ์สิทธิ์ ปจจุบันเรา
ถือวาวันนั้นคือ วันอาทิตย โดยการถือวาคําสั่งของพระเจาเปน
สิ่งที่ทุกคนจะตองปฏิบัติ

เชนเดียวกันในพระบัญญัติประการนี้ จึงเปน การสั่ง

ใหมนุษยทําการเฉลิมฉลองทําใหเปนวันเวลาแหงความศักดิ์สิทธิ์
ซึ่งจะทําอยางไรบางนั้นจะไดกลาวตอไป... สวนพระบัญญัติ
ประการนี้มีความหมายของ การหาม กลาวคือ หามทําการใดๆ
ที่นอกเหนือจากการเฉลิมฉลองพระเจา...ที่ชัดเจนก็คือการหาม
ทํางานและการกระทําสิ่งที่ไมสมควรหรือสิ่งผิดตางๆ

126
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การทําใหเปนวันศักดิส์ ทิ ธิน์ นั้ จึงกําหนดให คริสต

ชนตองเฉลิมฉลองความรักและพระเมตตาของพระเจาดวย การ
ไปรวมกันถวายบูชามิสซาทีโ่ บสถ จึงเปนคําตอบวา ทําไม
ชาวคริสตจึงไปโบสถในวันอาทิตย นอกจากการรวมถวายบูชา
มิสซาแลวยังมีความหมายถึงการภาวนาและกระทํากิจการดี เชน
เยี่ยมผูปวย ชวยคนยากจน ทํากิจการกุศลตางๆ

127
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มีประเด็นปลีกยอยเกี่ยวกับการไปโบสถรวมพิธีมิสซาใน
วันอาทิตย หลายคนสงสัยวาการรวมมิสซานั้น จําเปนตองไปที่
โบสถหรือไม จะรวมมิสซาที่อื่น เชน ที่บานของตนเอง หรือที่ใด
ที่หนึ่งไดไหม...

คําตอบคือเราตองพิจารณาจุดประสงคของ การรวม
ถวายบูชามิสซา ประการแรกคือจะตองมารวมกันและรวมกัน
ประกอบพิธีมิสซา โดยมีพระสงฆเปนผูนํา เพราะการชุมนุมกัน
เปนสิง่ สําคัญ พระเจาจะทรงสถิตอยูท า มกลางการชุมนุมนัน้ สวน
สถานที่นั้นถาไมมีเหตุใดๆ เปนพิเศษตองกระทําในโบสถ แตถา
หากมีกรณีพิเศษ เชน การสัมมนา หรือสถานที่ของโบสถคับแคบ
ไป... ก็สามารถประกอบพิธีนอกโบสถไดหรือมีการประกอบพิธี
มิสซาในโอกาสตางๆ ของกลุมตางๆ มิใชมิสซาสวนรวมก็ยอม
กระทําไดในที่ที่เหมาะสม

128
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนั้นการไปรวมชุมนุมกัน ยังเปนการพบปะและ
มอบความสุขใหแกกันและกัน ทั้งยังเปนโอกาสแหงการกระทํา
กิจกรรมดีอนื่ ๆ อีกดวย เชน การศึกษาพระวาจาของพระเจา การ
ประชุมปรึกษาหารือและสวดภาวนาของกลุม ตางๆ เชน กลุม พลมารี
สภาภิบาล ฯลฯ
การกระทําใหวันนี้เปนวันศักดิ์สิทธิ์ ยังหมายถึงการกระ
ทําดีทุกรูปแบบ เชน ใหเวลากับครอบครัว พาครอบครัวไปพัก
ผอน หลังจากทําหนาทีด่ ว ยการรวมถวายบูชาแดพระเจาและสวด
ภาวนาเรียบรอยแลว แตกิจกรรมตางๆ ที่กระทํานั้น จะตองเปน
กิจกรรมทีถ่ กู ตองไมผดิ หรือเปนบาป เชน ถาใชเวลาในวันอาทิตย
ไปกินเหลาเมายา เลนไพ เลนการพนัน หรือเที่ยวเตรในสถานที่
อันไมสมควร อยางนี้ถือวาผิดและเปนบาป
สําหรับในเรื่องของการหามนั้นพระบัญญัติประการนี้
หามการทํางานและการกระทําที่ไมสมควร ซึ่งหมายถึงการทําผิด
ตางๆนั่นเอง
การหามทํางานในวันอาทิตย หมายถึงงานที่ตอง
ใชแรงงาน รวมไปถึงงานประจําทุกชนิดดวย ในความเขาใจเกี่ยว
กับการหามทํางานนีจ้ ะตองเขาใจดีๆ ถึงจิตตารมณทแี่ ทจริง นัน่ คือ
การหามนี้ดวยจุดประสงคใหคริสตชนยกถวายวัน
เวลา แดพระเจาพูดงายๆ ก็คือ รูจักใหเวลากับ
พระเจาดวย ใหเห็นความสําคัญของการอยูเฉพาะพระพักตร
ของพระเจา และสวดภาวนา กราบนมัสการ โมทนาคุณและ
สรรเสริญพระองค
129
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความจริงแลว เราใชเวลาเพียง 2-3 ชัว่ โมงเพือ่

พระองคใน 1 สัปดาห หรือ 168 ชั่วโมง (7x24) ซึ่ง
ไมเหลือบากวาแรงแนๆ... ดังนั้น การทํางานในวันนั้นจึง
นาจะไมเกิดขึ้น อยางไรก็ดีมีกรณียกเวนใหทํางานบางอยางได
เหมือนกัน เชน การซักผา ทําความสะอาดบาน จัดบาน ปลูก
ตนไม ซึ่งถือเปนเรื่องปกติอยูแลว จึงไมนาจะเขาขายงานที่ตอง
หาม แตถาไปรับจางเขาทําเพื่อรายได อยางนี้ก็จะเขาขายงานตอง
หามไดเหมือนกัน

อีกกรณีหนึง่ คือ บางคนตองอยูเ วร เขาเวร เชน นายแพทย

พยาบาล ทหาร ตํารวจ... ถือวาทําได แตตองหาโอกาสชดเชยคือ
ไปรวมมิสซาในวันธรรมดา กอนหรือหลังเขาเวรก็ได

การกระทําความผิด ความไม
สมควร พึงละเวนเด็ดขาด เชน การ
เลนการพนัน การดื่มเหลาเมายาเกิน
ขนาด การกระทําอันใดที่กอใหเกิด
ความเดือดรอนตอผูอื่น...

130
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในศาสนาตางๆ เขาก็จะมีกาํ หนดวันพระเจากันทุกศาสนา

เชน ศาสนาอิสลามเขาถือวันศุกร ศาสนายิว ถือวัน
เสาร เรียกวาวันซาบัต(ซาบาโต) พวกเราชาวคริสต
เราถือวันอาทิตย สวนศาสนาพุทธ ก็ถอื วันขึน้ -แรม
8 คํ่า และ 15 คํ่า เปนวันพระ และทุกศาสนาจะเนนให
คนในศาสนาของตนปฏิบัติกิจศรัทธาตอพระตอศาสดา และให
กระทํากรรมดี(กุศลกรรม) เปนพิเศษในวันพระ

ทุกศาสนาสอนใหศาสนิกชนของตนตองไปรวมกันทีว่ ดั ที่
โบสถ ที่มัสยิด ซึ่งยังคงเนนวาการมารวมกันเพื่อกระทําศาสนพิธี
นั้นสําคัญ เพราะเปนการพบปะกันและกันฉันทพี่นองอีกดวย
จึงเปนหนาทีข่ องทุกคน เปนตน พอแม ปูย า ตายาย และ
ผูปกครองที่จะตองสอนลูกสอนหลาน และนําพวกเขาใหไปวัด
และตองเปนแบบอยางที่ดีแกลูกหลานของตนเอง ตองพยายาม
ทําใหพวกเขารูและเขาใจถึงความสําคัญและความหมายของ
“การฉลองวันพระเจาใหเปนวันศักดิ์สิทธิ์” เพื่อพวก
เขาจะไดปฏิบตั ศิ าสนกิจตางๆ ดวยความเชือ่ ความศรัทธาทีแ่ ทจริง

131
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 21
จงนับถือบิดามารดา

ในพระบัญญัติของพระเจาประการที่ 4 ถึงประการที่ 10
เปนเรื่องของแนวทางการปฏิบัติตนของเราในการอยูกับเพื่อน
มนุษยดวยกัน วาดวยเรื่องสิ่งที่ตองปฏิบัติและละเวน เพื่อทําให
การอยูรวมกันในโลกนี้มีความสุขที่แทจริง

132
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 4 ที่บอกวา “จงนับถือบิดามารดา”

เปนเสมือนแมบทของการดําเนินชีวิตที่จะตองมีความสัมพันธกับ
ผูอ นื่ เรามาดูความหมายทีแ่ ฝงไววา พระบัญญัตปิ ระการนี้ สัง่ ให
เราทําอะไร และหาม เราทําอะไร

แนนอนวาจงนับถือบิดามารดาเปนการสัง่ ใหรกั เคารพเชือ่

ฟงและดูแลบิดามารดาของตน สวนการหามนั้นไดแก การหาม
การกระทําใดๆ ที่เปนสิ่งตรงกันขามกับการสั่งใหทํานั่นเอง

สําหรับสาเหตุของการที่ตองปฏิบัติตามพระบัญญัติขอนี้
เพราะวาบิดามารดาเปนผูมีพระคุณ เปนผูใหกําเนิดแกเรา เปน
ผูดูแลเลี้ยงดูเรามาตั้งแตอยูในครรภมารดา จนเราเติบโตเปน
ผูใหญและรับผิดชอบตัวเองได และที่สําคัญอีกอยางหนึ่งก็คือ
บิดามารดายังเปนผูแทนของพระเปนเจาอีกดวย

133
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระบัญญัตขิ อ นี้ มีสงิ่ ทีจ่ ะตองเขาใจเพิม่ เติมอีกหลาย

ประการ เชน
1. คําวา บิดา-มารดา ในที่นี้มิไดมีความหมายเพียง
แค บิดาและมารดาผูใหกําเนิดเรามาเทานั้น หากแตยังหมายถึงผู
หลักผูใหญทั้งหลาย ไมวาจะเปนพี่ ปา นาอา ปูยา ตายาย ครู
อาจารย รวมไปถึงผูปกครองของเราทั้งฝายกายและวิญญาณ
(บรรดาพระสงฆ-นักบวช) อีกทั้งผูปกครองบานเมือง(รัฐบาล)
ดวยเหมือนกัน เรียกวาครอบคลุมและกินความครบถวนเลยก็วา
ได
2. ความหมายของพระบัญญัตใิ นขอนี้ นอกจากจะพูดถึง
หนาทีข่ องบุตรทีจ่ ะตองมีตอ บิดามารดาและผูอ นื่ ตามนัยในขอที่ 1
แลว ในทางกลับกันยังหมายถึงหนาทีข่ องบิดามารดาและ
ผูอื่นตามขอที่ 1 ที่จะตองมีตอบุตรของตนดวย ซึ่งจะ
กลาวในรายละเอียดตอไป
3. นอกจากนั้น พระบัญญัติประการที่ 4 ยังหมายถึง
หนาที่ ที่จะตองมีตอปตุภูมิหรือบานเกิดเมืองนอน
ของตนเอง และตอเพื่อนมนุษยดวย

134
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอไปนีเ้ ปนสรุปหนาทีส่ าํ คัญๆ ทีจ่ ะตองปฏิบตั ิ

ตอกันและกัน
1. หนาที่ของบุตรตอบิดามารดา ดังที่ไดกลาวไป
บางแลววาบุตรมีหนาทีท่ จี่ ะตองใหความเคารพ นับถือ ตองรักบิดา
มารดาของตน ตองแสดงออกดวยการกตัญMูรูคุณ ตอบแทน
พระคุณของทาน ตองมีความนบนอบเชือ่ ฟง ไมทาํ ใหทา นเสียใจ
ตองดูแลเอาใจใสเมื่อทานเจ็บไขไดปวย หรือเปนทุกข หรือยาม
ทานสูงอายุ
นอกจากนั้น นอกเหนือจากบิดามารดาแลวเรายังตอง
เคารพ ปู ยา ตา ยาย พี่ปา นาอา และผูมีพระคุณตอเราทุกคน
ดวยเหมือนกัน
นาเสียดายทีใ่ นปจจุบนั การใหความเคารพตอบิดามารดา
และผูห ลักผูใ หญในสังคมของเราลดนอยถอยลงไปเปนอยางมาก
มีการละเมิดตอผูมีพระคุณในลักษณะตางๆ มากมาย

135
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. หนาที่ บิดา-มารดาที่ตองมีตอบุตร ในเวลา

เดียวกันพระบัญญัติประการที่ 4 นี้ ก็สั่งใหผูที่เปนผูหลักผูใหญ
โดยเฉพาะบิดามารดา ตองดูแลเอาใจใสบุตรหลานของตนอยาง
ดีดวยเชนกัน ซึ่งหนาที่ที่ตองกระทําคือ...

ตองดูแลใหบุตรหลานของตนเองเปนคริสต
ชนทีด่ ี มีความเชือ่ ความศรัทธาในพระเจา ดวยการใหบตุ รหลาน
ไดรับศีลลางบาป เปนคริสตชนที่สมบูรณ อีกทั้งยังตองอบรม
ฝกสอนและปลูกฝงความเชือ่ ความศรัทธา ใหเขารูจ กั ปฏิบตั ศิ าสน
กิจอยางดีมคี วามหมาย นอกจากนีย้ งั ตองเปนแบบอยางทีด่ แี กเขา
ในทุกๆ เรื่อง

136
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตองเลี้ยงดูเขาใหเจริญเติบโตขึ้นมาอยางดี
ดวยการรักษาสุขภาพอนามัย มีอาหารรับประทาน มีเครือ่ งอุปโภค
บริโภคที่จําเปนแกชีวิตของเขา อยางไรก็ตามในปจจุบันมีการก
ระทําผิดในเรื่องนี้มากขึ้น เราจะเห็นไดจากการไมดูแลเอาใจใส
บุตรหลานของตนเอง ทิ้งใหเด็กๆ อยูกันตามยถากรรม ขาดการ
อบรมสั่งสอน ทําใหเด็กๆ เติบโตในทามกลางความเลวรายของ
สังคม และเสียไปในที่สุด

3. หนาที่ของเราตอประเทศชาติ พระบัญญัติ
ประการนี้สั่งใหเราเปนพลเมืองที่ดีของประเทศชาติของ
ตน ดวยการไมกระทําผิดกฎหมายบานเมืองใดๆ โดยใหความ
เคารพตอรัฐบาลและขาราชการ ในประเด็นนี้มีขอแนะนําวาถา
พวกรัฐบาลหรือขาราชการที่ไมดีที่อยุติธรรม เราก็
ไมจําเปนตองปฏิบัติตาม แตตองระวังวาตองพิสูจน
ไดจริงๆ วา เขาไมดีจริงๆ มิใชใชเพียงความคิด
เห็นสวนตัวเทานั้น

137
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนี้การกระทําผิดกฎหมายบานเมืองใดๆ ก็ตาม
ตอหนาพระศาสนจักรก็คอื เปนความผิดดวยเหมือนกัน นอกจาก
กฎหมายนัน้ ๆ จะขัดตอพระบัญญัตขิ องศาสนาเราก็
ไมตองปฏิบัติ เชน การทําแทง

ดังนั้นคริสตชนที่ดีจะตองเสียภาษีอากรอยางถูก
ตอง ตองปกปองประเทศชาติดวยชีวิต ตองใชสิทธิ์ใชเสียงของ
ตนในการเปนพลเมืองทีด่ อี ยางบริสทุ ธิย์ ตุ ธิ รรม เปนทีน่ า เสียดาย
เหมือนกันทีม่ คี ริสตชนจํานวนไมนอ ยกระทําผิดในเรือ่ งนี.้ .. เชน
การซื้อสิทธิ์ขายเสียง

4. ตอเพือ่ นพีน่ อ งรวมชาติ เราตองใหความเคารพ

ในสิทธิข์ องเขา และรักเขาฉันทพนี่ อ ง ตามทีพ่ ระเยซูคริสตเจาทรง
สั่งไว
สวนผูที่เปนรัฐบาลเปนขาราชการ ก็ตองปฏิบัติหนาที่ของ
ตนที่มีนั้นอยางดีอยางยุติธรรม ซื่อสัตย เชน ดูแลความสงบ
เรียบรอย จัดการชวยเหลือผูตกทุกขไดยากดวยความเอาใจใส

138
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 22
อยาฆาคน

พระบัญญัติประการนี้ถือเปนพระบัญญัติที่มีขอความสั้น
ที่สุด แตในความหมายของพระบัญญัตินั้น กินความเกินกวาตัว
อักษรมากมายนัก กลาวคือ มิใชหาม เพียงแค “การทําให
ตาย” หากแตยังรวมถึงเรื่องอื่นๆ อีกหลายเรื่อง ซึ่งจะอธิบาย
เพื่อความเขาใจดังตอไปนี้

139
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การฆาคน หมายถึงการทําใหผูอื่นตาย ไมวาดวยการ

กระทําใดๆ ทั้งสิ้น ความหนักเบายอมขึ้นอยูกับเจตนา เหมือน
กับกฎหมายบานเมือง เชน ถาหากจงใจ ตั้งใจที่จะฆาผูอื่นอยาง
ชั ด แจ ง อย า งนี้ ถื อ ว า หนั ก ที่ สุ ด ที่ เ ห็ น กั น บ อ ยๆ คื อ การ
“ทําแทง” ซึ่งถือเปนบาปหนัก เปนบาปที่สงวนไวสําหรับ
พระสังฆราชเปนผูโ ปรดบาปไดเทานัน้ แตพระสังฆราช
สามารถมอบอํานาจใหพระสงฆโปรดในนามของทานก็ได ดังนั้น
ในกรณีมีผูมาขอแกบาปเรื่อง “ทําแทง” พระสงฆจะตองขอ
อํานาจจากพระสังฆราชเสียกอน จะโปรดบาปใหทันทีไมได

140
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนบาปเรื่อง การฆาคน นั้นพระสงฆสามารถยกบาป

ไดทนั ที สาเหตุทบี่ าป ทําแทง เปนบาปสงวนสําหรับพระสังฆราช
ก็เพราะ 2 เหตุผลใหญคือ เด็กที่อยูในครรภถือวาเปนผู
บริสุทธิ์มิไดรูเรื่องอะไรดวย และมิไดอยูในสถานะที่จะปองกัน
ตนเองไดเลย อีกเหตุผลหนึ่งก็คือ การทําแทงนั้นเปนเรื่องเฉพาะ
ตัวซึ่งยากที่จะถูกลงโทษโดยทางกฎหมายบานเมือง... มิหนําซํ้า
บางประเทศยังถือวาไมผิดกฎหมายเสียอีก

การทํารายรางกาย หมายถึงการทําใหบาดเจ็บ พิการ

ไมวานอยหรือมาก แตไมถึงแกเสียชีวิต

การทํารายชีวิตวิญญาณ หมายถึงการเปนที่
สะดุดแกผูอื่น เปนตน แกเด็กๆ ไมวาจะดวยพฤติกรรมใดๆ
ก็ตาม เชน การกระทํา คําพูด การเปนตัวอยางที่ไมดี และจะ
หนักขึ้นไปอีก ถาหากเปนการชักจูงสงเสริมใหผูอื่นกระทําผิด
โดยตรง เรื่องนี้มีพูดไวชัดเจนในพระคัมภีร “ผูใดเปนเหตุ
ใหคนธรรมดาๆ ที่มีความเชื่อในเราทําบาป ถาเขา
จะถูกแขวนคอดวยหินโม ถวงลงใตทะเล ก็ยงั ดีกวา
สําหรับเขา” (มธ. 18:6)

141
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การโกรธโมโห
พระบั ญ ญั ติ ป ระการนี้ ยั ง ห า ม
ฉุนเฉียว การดาแชง การใชคําพูดหยาบคาย การ
ทะเลาะวิวาท การเบียดเบียน รวมทั้งการเกลียดชัง
ผูกพยาบาท อาฆาต มาดราย ตอกันอีกดวยเพราะ
พฤติกรรมเหลานี้มันบงบอกถึงจิตใจที่ขาดความรัก ขาดความ
เมตตา

พระบัญญัตปิ ระการทีห่ า นี้ จึงหมายถึงการสัง่ ใหเรารัก

กันและกัน ทําดีตอกัน เปนแบบอยางที่ดี รูจักอภัย
และชวยเหลือสงเสริมกันในการประกอบคุณงาม
ความดีตางๆ นั่นเอง

142
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มีประเด็นคําถามตามมาอีกหลายคําถามในพระบัญญัตินี้
เชน
1. มีการฆาหรือทํารายผูอื่นที่ไมผิดหรือไม?
คําตอบคือ มี กรณีของการทีจ่ ะตองปฏิบตั ติ ามหนาทีข่ องตนตาม
ความรับผิดชอบ เชน เปนทหารเมื่อออกรบอยูในสงคราม มีหนา
ที่ปองกันบานเมือง การทํารายหรือทําลายศัตรูถือเปนหนาที่ตาม
ความรับผิดชอบ อยางนี้ถือวาไมผิดหรือบาป แตตองระวังวาถา
หากมีเจตนาจะแกลงหรือทรมานเชลยศึกโดยไมมีเหตุผลหรือ
กระทําเพราะความแคน... อยางนี้ถือเปนบาปและความผิดอยาง
แนนนอน

143
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. สวนการทําใหผูอื่นบาดเจ็บพิการหรือตาย
โดยไมเจตนา ถือวามีความผิดอยูเหมือนกัน เชน ขับรถชน
คนตายโดยไมเจตนา ถือเปนอุบัติเหตุ เปนการกระทําผิดโดย
ประมาท ความผิดนั้นจึงขึ้นอยูกับเจตนา เชนเดียวกับกฎหมาย
บานเมือง แตที่สําคัญคือตองรับผิดชอบชดเชยความผิด
นั้ น ๆ อย า งเต็ ม ที่ ต ามความยุ ติ ธ รรม และต อ ง
มากกวาความยุติธรรมดวย คือ ตองพิจารณาถึงความรัก
ดวย มิใชพยายามชดเชยหรือชดใชความเสียหายนัน้ ใหนอ ยทีส่ ดุ
อยางนี้ยอมบาปแนๆ แมจะถูกตองตามกฎหมายบานเมืองก็ตาม
ในกรณีนรี้ วมถึงการปองกันตนเองเกินกวาเหตุ ก็ถอื เปน
ความผิดบาปดวย เชน มีคนพิการเดินเขามาจะทํารายเรา โดย
ปราศจากอาวุธใดๆ เรากลับยิงเขาตายดวยปนหรือแทงเขาตาย
ดวยมีด อยางนี้ถือวาเกินไป... แตถาหากเขาเปนผูที่อยูในวิสัยที่
จะทํารายหรือฆาเราได เรายอมมีสิทธิ์ในการปองกันตัวรักษาชีวิต
ของเราไดเสมอ
3. ฆาสัตวเปนบาปหรือไม? เรามักจะไดยนิ คําถาม
นีเ้ สมอ เปนตน ในประเทศไทยทีค่ นกวาเกาสิบเปอรเซ็นตทนี่ บั ถือ
พุทธศาสนาถือวาการฆาสัตวเปนบาป... ในเรือ่ งนีส้ าํ หรับเราทีเ่ ปน
คริสตชนเรา ถือวา การฆาสัตวไมบาป เพราะเราเชื่อวาสรรพ
สิง่ สรรพสัตวทงั้ หลายในโลกนี้ พระเปนเจาทรงสรางมาเพือ่ มนุษย

144
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มนุษยมสี ทิ ธิท์ จี่ ะนําสิง่ ตางๆ มาเพือ่ ตัวเองได เชน สามารถนําสัตว

มาเปนอาหารได ดังนั้น จึงฆาสัตวและนํามาเปนอาหารไดเสมอ
เชน ฆาหมู ไก เปด ปลา ฯลฯ มาทําเปนอาหารรับประทานได
หรือฆาสัตวที่มันทํารายเราได เชน ฆางูมีพิษ ฆายุง ฯลฯ

อยางไรก็ดตี อ งระวังวา “การทรมานสัตวเพือ่ ความ

สนุกสนาน” ถือเปนบาปและความผิด เพราะแสดงถึง
ความมีจิตใจโหดรายนั่นเอง ดังนั้น การจับสัตวมาตีกัน
ทํารายกันจึงบาป เชน นําไกมาชนกัน นําวัว ควายมาชนกัน นํา
ปลามากัดกัน...

มีคําถามตอไปวา การนําสัตวมาเลี้ยงไวในกรงหรือนํามา
เลี้ยงไวในตูปลาผิดหรือไม... ในประเด็นนี้ตองระวังดีๆ ถานํามา
เลี้ ย งก็ ต  อ งดู แ ลอย า งดี ให มี อ าหารกิ น มี ที่ อ ยู  ที่ เ หมาะสม
มิฉะนั้นก็นาจะผิดดวย... แตถาหากมีอยูแลวก็พยายามดูแลดีๆ
เพราะถาปลอยไปสัตวเหลานัน้ จะตายไดเพราะไมเคยชินกับสภาพ
แวดลอม...เชน ปลอยปลาที่เลี้ยงไวในตูปลาลงในแหลงนํ้า
ธรรมชาติ หรือปลอยนกในกรงที่เลี้ยงไวนานแลวไป มันตองตาย
แนๆ เพราะมันจะปรับตัวเองไมได เราตองถือวาถาไมสามารถจะ
กระทําในสิง่ ทีถ่ กู ได ก็ขอใหเลือกกระทําความผิดนอยทีส่ ดุ ก็แลว
กัน

145
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 23
• อยาผิดประเวณี
• อยาปลงใจผิดประเวณี

พระบัญญัติ 2 ประการนี้ เปนพระบัญญัติที่วาดวยเรื่อง

การดําเนินชีวิตในฐานะที่เปนมนุษยอยางดี ไมปลอยตนใหอยูใน
ตัณหา หรือความปรารถนาที่ทําใหตองสูญเสียความบริสุทธิ์ทาง
กาย วาจา ใจ

146
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความปรารถนาหรือความตองการทางเพศ มีอยูใ นสัตวทกุ

ชนิดและไมยกเวนแมกบั มนุษยดว ย ถือเปนสัญชาตญาณตาม
ธรรมชาติอยางหนึ่ง และเราเชื่อวาพระเจาทรงสรางสัญชาตญาณ
นีม้ าเพือ่ ใหสรรพสิง่ ทัง้ หลายจะไดสบื พันธุข ยายลูกหลานตอๆ กัน
ไป จึงถือวาเปนสิ่งที่ดี

แตสาํ หรับเราทีเ่ ปนมนุษย พระองคทรงประทานสติปญ  ญา

ความคิด และมโนธรรม ทําใหมนุษยมีคุณคาและเปนสิ่งสรางที่
สูงกวาสิง่ สรางทัง้ หลาย มนุษยจงึ สามารถบังคับตัวเองได สามารถ
เลือกกระทําดีและละเวนการกระทําผิดได

ดวยเหตุนแี้ มมนุษยจะมีสญ
ั ชาตญาณแหงความปรารถนา
ความตองการทางเพศ แตก็สามารถบังคับตนเองไดดวยการมอง
เห็นคุณคาทีแ่ ทจริงของความปรารถนาหรือความตองการดังกลาว
เรียกวายกระดับความรูสึกนึกคิดเกี่ยวกับเรื่องเพศนี้ใหสูงขึ้น
เห็นคุณคามากกวาเปนเพียงแคธรรมชาติเทานั้น

อย า งไรก็ ดี ถ  า หากมนุ ษ ย ไ ม ร ะมั ด ระวั ง ทํ า ให ค วาม

ปรารถนาหรือความตองการนี้เปนเพียงแคสัญชาตญาณ มนุษย
ก็ไมตางกับบรรดาสัตวทั้งหลาย คุณคาของความเปนมนุษยนั้นก็
จะลดนอยลงไป...

147
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 6 “อยาผิดประเวณี”
เปนพระบัญญัติที่สั่งใหมนุษยละเวนการกระทําทุกอยางที่ผิดตอ
ความบริสุทธิ์ เชน การมีเพศสัมพันธกับผูที่มิใช สามีภรรยาของ
ตน หรือการมีเพศสัมพันธกนั กอนแตงงาน หรือการกระทําผิดตอ
ความบริสทุ ธิด์ ว ยตัวเอง เปนตน จะถือวาพระบัญญัตปิ ระการที่ 6
นี้ เปนการกระทําผิดดวยการกระทําอยางตรงไปตรงมาเลยก็วา ได

148
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 9 “อยาปลงใจผิด
ประเวณี” เปนพระบัญญัติทหี่ ามการคิด ปรารถนา การมอง
การอาน หรือพฤติกรรมตางๆ อันนําไปสูการกระทําผิดตอความ
บริสุทธิ์
แนนอนวาในความออนแอประสามนุษย บางครั้งเราอาจ
ตกอยูใ นบาปนีด้ ว ยเหมือนกัน และเราจะถูกประจญลอลวงใหตก
อยูในบาปนี้อยางงายดาย โดยเฉพาะในสังคมปจจุบันที่เต็มไป
ดวยสื่อลามกอนาจารมากมาย ไมวาจะเปนสื่อสิ่งพิมพ สื่อ
ภาพยนตร หรือแมกระทั่งสื่อที่เปนมนุษยดวยกันเอง เชน การ
แตงเนื้อแตงตัวของบางคน อากัปกิริยา การแสดงออก คําพูดจา
ที่สอไปในทางลามก…

149
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การพบเห็นสิ่งเหลานี้ โดยทั่วไปยังมิใชความผิดหรือบาป
แตประการใด เชน เห็นหนังสือที่วางขายอยูตามแผงหนังสือ มี
รูปภาพหรือเรื่องราวที่ไมดีและเราก็ผานไปมิไดสนใจ แตถาหาก
เราสนใจหยิบมาอานมาดูและปลอยความอยากรูอ ยากเห็นดําเนิน
ตอไป อยางนี้เปนบาปและความผิดแลว หรือเราเห็นใครแตงตัว
ไมเรียบรอยและเราปลอยตัวปลอยใจไปตามความคิด อยางนี้ก็
เปนบาปเหมือนกัน และถายิ่งเราเปนผูขายหรือเปนผูที่แตงตัวไม
เรียบรอยเสียเอง ความผิดหรือบาปนั้นยิ่งทวีขึ้นมากมาย เพราะ
เราเปนสาเหตุใหเกิดการกระทําผิดในเรื่องนี้โดยตรง

การกระทําผิดตอพระบัญญัติประการที่ 6 และ 9 นี้

นับเปน บาปหรือการกระทําผิดที่เกิดขึ้นงายๆ และหลายครั้งเปน
ความผิดสวนตัวที่เกิดขึ้นแบบลับๆ คนอื่นไมรู... แตทุกครั้งเรา
สังเกตไดวา มโนธรรมของผูน นั้ จะตําหนิตเิ ตียนตนเองเสมอ และ
ถาไมแกไขก็ชินชากับความผิดหรือบาปนั้น และจะยิ่งยากแกการ
เยียวยามากยิ่งขึ้นตามไปดวย

สภาพของสังคมทัว่ ไปเวลานีล้ ว นแลวแตเอือ้ ตอการกระทํา

ผิดตอพระบัญญัติประการที่ 6 และ 9 อยางมาก ไมวาจะมาจาก
แหลงเริงรมย สถานบันเทิงตางๆ การขาดจิตสํานึกของคนในเรือ่ ง
ของคุณธรรมความดี หรือพูดงายๆ ก็คือ “ศีลธรรมเสื่อม”

150
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นั่นเอง คนเราถือวาการกระทําผิดในเรื่องเพศ ผิดลูกผิดเมียเปน

เรื่องธรรมดา สลับสับเปลี่ยนคูกันเปนวาเลน เห็นการมีเพศ
สัมพันธเปนเพียงเรื่องของการตอบสนองความใคร สนองตัณหา
ของตนเทานั้น สิ่งตางๆ เหลานี้ทําใหชีวิตมนุษยถูกลดคุณคาลง
มาอยางนาใจหาย

สิ่งที่จะชวยปองกันความผิดในเรื่องนี้มีหลาย
อยางหลายประการเหมือนกัน
การภาวนา เปนวิธีสําคัญที่สุด
เพราะจะทําใหชีวิตของเราใกลชิดสนิทกับ
พระเจามากยิง่ ขึน้ และแนนอนวาชีวติ ของผู
ที่ใกลชิดสนิทกับพระยอมจะไมกระทําผิด
อะไรไดงายๆ การมีพระเจาอยูกับตนจะ
ทําใหเราเขมแข็ง มีพลังที่จะเอาชนะการ
ประจญลอลวงตางๆ ไดอยางงายดาย... เรา
จะมีจิตสํานึกวารางกายของเราเปนวิหารของพระเปนเจา เราจะมี
แรงบันดาลใจที่จะดูแลใหบริสุทธิ์ผุดผองที่สุด

การรับศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆ ถือเปนการเพิ่มพลังดวย
พระพรของพระเปนเจาโดยตรง เปนตน ศีลอภัยบาป และศีล
มหาสนิท...

151
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกนัน้ ความศรัทธาภักดีตอ พระแมมารีย ยังนํา

มาซึง่ กําลังใจและพระพรทีพ่ ระแมมารียจ ะทรงวอนขอพระเจาเพือ่
เราอีกดวย
สุดทายเราอยาถือวาความผิดบกพรองในพระบัญญัติ
ประการที่ 6 และ 9 นี้ เปนเรื่องธรรมดาไมสําคัญอะไร แตตอง
เขาใจวามันเปนความผิดบกพรองที่ทําใหเราสูญเสียคุณคาของ
ความเปนมนุษยลดฐานะอันสูงสงที่พระเปนเจาประทานใหอยาง
มาก... และในประวัติศาสตรโลกมนุษยก็ถูกลงโทษถูกทําลายถูก
ชําระลางเพราะเรือ่ งนีม้ าแลว ไมวา จะเปนนํา้ มหาวินาศ หรือ
ไฟจากฟาทีท่ าํ ลายเมืองโซดม เมืองโกโมรา ก็เชนกัน

152
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 24
• อยาลักขโมย
• อยามักไดทรัพยสนิ ของผูอ นื่

พระบัญญัติทั้งสองประการนี้เปนเรื่องเกี่ยวกับความ
ยุติธรรมตอทรัพยสินของผูอื่น คําวาทรัพยสิน หมายถึง
ขาวของ เงินทองทุกอยาง รวมไปถึงอาคารสถานที่ (ที่ดิน) และ
สิ่งมีชีวิต (สัตว) ทุกชนิดดวย

153
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตามความเชือ่ ของเรา เราถือวาสรรพสิง่ สรรพสัตวทงั้ หลาย

ลวนแลวแตมาจากพระเจา พระองคทรงเปนผูส รางขึน้ มา และจุด
ประสงคของการสรางก็เพื่อมนุษยทั้งสิ้น มนุษยจึงตองรูจักใช
ทรัพยสินตางๆ อยางดี อยางคุมคา

ในเวลาเดียวกัน พระองคกท็ รงประทานทรัพยสงิ่ ของตางๆ

ใหเปนกรรมสิทธิ์ของแตละคน เปนการสวนตัวดวยเหมือนกัน
และในขณะเดียวกันก็มที รัพยสนิ สิง่ ของ ทีเ่ ปนของสวนรวมหรือ
ของสาธารณะดวย

พระบั ญ ญั ติ ป ระการที่ 7 “อย า ลั ก ขโมย”

กินความหลายแงหลายมุม ดังตอไปนี้
1. การเอาทรัพยสินของคนอื่นไปโดยผิด
ยุติธรรม ซึ่งมีการกระทําผิดในแงมุมนี้หลายลักษณะ เชน
154
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก. ขโมย หมายถึงการเอาทรัพยของผูอื่นมา โดยที่

เจาของไมรู เชน ขโมยเงินพอแม ยักยอกเงินของบริษทั หรือขโมย
ของมีคาของผูอื่น ฯลฯ
ข. กินดอกเบี้ยเกินควร หมายถึงใหกูเงิน โดยคิด
ดอกเบีย้ สูงมาก ถามวามากแคไหน ตามปกติตอ งไมเกินอัตราของ
ธนาคาร หรือบางครั้งตํ่ากวาธนาคาร ก็ถือวาเปนการชวยเหลือผู
อืน่ ไดอกี วิธหี นึง่ เหมือนกัน แตถา หากคิดดอกเบีย้ สูงๆ อยางนีถ้ อื
เปนความผิดแลว
ค. ฉอโกง หมายถึง การทําผิดดวยการใชวิธีการโกง
ผูอ นื่ กระทําผิดยุตธิ รรม เชน ใชเอกสารปลอม ใชแงของกฎหมาย
มาบังคับ เชน การฉอราษฎรบงั หลวง(คอรัปชัน่ ) เชิงนโยบาย ออก
กฎหมายเพื่อเอื้อตอตัวเองและพวกพอง เปนตน
ง. นายจางทีไ่ มจา ยคาจางอันชอบธรรม เชน ให
คาตอบแทนคนงานนอยเกินไป ไมยุติธรรม ใชงานหนักแตใหคา
ตอบแทนไมสมกับคาแรง ซึ่งพบเห็นกันบอยๆ รวมถึงไมจัด
สวัสดิการทีจ่ าํ เปนใหคนงานดวยการกระทําเชนนีถ้ อื เปนความผิด
เพราะขาดความรัก ความเมตตา เอาเปรียบผูอื่น
จ. ในทางกลับกัน ลูกจางทีอ่ งู าน ทํางานไมเต็มที่
หนีงาน ก็ถือเปนการกระทําผิดยุติธรรมตอนายจางเหมือนกัน
ซึ่งเราจะเห็นวามีการกระทํากันเชนนี้บอยๆ

155
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนั้น บรรดาพอคาแมคาเอารัดเอาเปรียบลูกคา
เชน โกงตาชั่ง หรือขายสินคาที่ไมไดคุณภาพ หรือโฆษณาเกิน
ความเปนจริง ก็ถือเปนความผิดตอพระบัญญัติประการนี้ดวย
และการฟองศาลอยางผิดยุติธรรม เชน จงใจเอาผิดเขาเกินกวา
ความผิดของเขาหรือไมปลอยโอกาสใหเขาไดชี้แจงแกคดีหรือใช
อิทธิพลบีบบังคับ อยางนี้ถือวาผิดดวยเชนกัน

2. การเก็บรักษาทรัพยสินของผูอื่น โดยผิด
ยุติธรรม มีการกระทําผิดในแงมุมนี้ อยูหลายลักษณะดวย
เหมือนกัน คือ
ก. ลูกหนี้ไมยอมชําระหนี้ หรือพวกเหนียวหนี้
อยางนีถ้ อื วาขาดความรับผิดชอบ เพราะตอนไปกู- ยืม เขาก็ตงั้ ใจ
อยางดี แตพอถึงเวลาจะตองคืนเขากลับไมพยายามที่จะทําหนาที่
ของลูกหนีท้ ดี่ ี อาจทําใหเจาหนีต้ อ งเสียหายได เพราะเขาก็มคี วาม
จําเปนที่จะตองใชทรัพยสินของเขาเหมือนกัน
ข. ผูที่รับซื้อของโจร คือรูวาของที่ซื้อมานั้นเปนของ
ที่เขาขโมยมา เรียกวาเปน “ของโจร” เปนของที่ไดมาโดยผิด
กฎหมายและยังไปซื้อมาอีกอยางนี้ถือเปนความผิดในฐานะรวม
กระทําความผิดดวย
ค. การไมคนื ของทีเ่ ก็บไดหรือของทีม่ คี นฝากไว
สิ่งของเหลานี้มิใชของเรา ดังนั้นเราตองคืนใหเจาของโดยเร็ว
ถาหาเจาของไมพบก็ตองนําสิ่งนั้นสงใหเจาหนาที่ประกาศหา
เจาของตอไป หรืออยางนอยถาไมสามารถคืนเจาของไดจริงๆ ตอง
นําทรัพยสนิ นัน้ ไปใชในสาธารณะกุศล หรือจะปรึกษากับพระสงฆ
ก็ได

156
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. การจงใจทําลายทรัพยสนิ ของผูอ นื่ เชน เวลา

โกรธหรือโมโหผูอื่นก็นําไฟไปเผาบานเขาเสียหรือบางครั้งปลอย
ปละละเลยไมดูแลสัตวเลี้ยงของตน ปลอยใหไปทําลายทรัพยสิน
หรือกอความรําคาญใหผูอื่น

4. รวมมือในการทําผิดพระบัญญัตินี้ เชน การ

ทําหนาทีเ่ ปนตนทางใหผอู นื่ ขโมย หรือรวมมือกันฉอโกงผูอ นื่ หรือ
ทําลายทรัพยสินของผูอื่น เปนตน

อยางไรก็ดีตองระลึกเสมอวาการทําผิดพระบัญญัตินี้เกิด
ขึ้นไดงายๆ ถาเราไมรูจักบังคับตนเอง บังคับใจตัวเองไมใหโลภ
อยากไดทรัพยสินของผูอื่นเราก็จะไมเกิดความเคยชินในการกระ
ทําผิดในเรื่องนี้หรือพูดงายๆ เราจะไมมักไดในทรัพยของเขา
นั่นเอง เราจะใหความยุติธรรมทุกกรณีและมีจิตเมตตาตอผูอื่น
อีกดวย
และอยาลืมวาบาปผิดตอความยุติธรรมนี้ จะได
รับการยกก็ตอเมื่อตองชดเชยทรัพยสิ่งของที่เราทํา
ผิดนั้นใหกับผูเสียหายดวย มิฉะนั้นบาปจะไมหลุด
ในกรณีหาใชคืนเขาไมไดจริงๆ ตองทําการตกลงกันให
เรียบรอยดวย.... พูดงายๆ ก็คือเราตองคืนความยุติธรรมใหเขา
นั่นเอง.

157
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 25
อยาพูดเท็จใสรา ยผูอ นื่

พระบัญญัติทั้งประการที่ 7 และ 10 เปนเรื่องการผิด

ยุติธรรมหรือการละเมิดตอทรัพยสินของผูอื่น ในพระ
บัญญัตปิ ระการที่ 8 เปนเรือ่ งการผิดยุตธิ รรมหรือการละเมิดสิทธิ์
ตอชื่อเสียงของผูอื่น ตางกันตรงสิ่งที่ถูกละเมิด กลาวคือ เปน
ความผิดตอวัตถุในประการที่ 7 และ 10 สวนประการที่ 8 เปน
เรื่องของชื่อเสียง นั่นเอง

158
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 8 นี้ เราตองแยกเปน 2 ประเด็น

คือ “นินทา” และ “ใสความ”

นินทา หมายถึง การเอาเรื่องของผูอื่นไปพูด และเรื่อง

ที่พูดถึงนั้นทําใหผูที่ถูกพูดถึงเสียหาย ถึงแมเรื่องนั้นจะเปนเรื่อง
จริงก็ตาม สาเหตุเพราะเราไมมีสิทธิ์ที่จะนําเรื่องของผูอื่นไปพูด
โดยที่เจาตัวเขาไมอนุญาต ถือเปนเรื่องสิทธิสวนตัวของเขา

อยางไรก็ตาม ในกรณีของผูที่มีหนาที่ที่ตองรับผิดชอบ
โดยตรง ก็สามารถนําเรือ่ งของผูท ตี่ นรับผิดชอบแจงกับผูเ กีย่ วของ
ได เพราะเปนหนาที่ เชน เราเห็นใครทําผิด ซึ่งความผิดนั้นจะนํา
มาซึง่ ความเสียหายตอสวนรวม เราตองแจงใหผมู หี นาทีท่ ราบอยาง
นี้ก็ไมถือวานินทา

สวนการนําเรือ่ งทีด่ ขี องผูอ นื่ ไปพูด และไมกอ ใหเกิดความ

เสียหายใดๆ ไมถือวาเปนการนินทา แตก็ควรระวังวาเจาตัวเขา
จะยินดีหรือไมดวยเหมือนกัน

159
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ใสความ หมายถึง การนําเอาเรื่องของผูอื่นไปพูด เชน

เดียวกับการนินทา แตทวาเรือ่ งทีน่ าํ ไปพูดนัน้ เปนเรือ่ งไมจริง
ดังนั้นความผิดเรื่องการใสความนี้จึงหนักกวานินทามาก

โดยภาพรวมพระบัญญัตปิ ระการที่ 8 หามการกระทําใน

ประเด็นตอไปนี้
1. มุสา คือ หามการพูดเท็จหรือหามโกหก โดยตองการ
จะหลอกลวงผูอื่น อยางไรก็ตามในบางกรณีเราสามารถปฏิเสธที่
จะพูดความจริงไดเหมือนกัน เชน การรักษาความลับของบาง
อาชีพ ตัวอยาง เชน แพทย เลขานุการ การปองกันประเทศชาติ
และสวนรวม หรือปองกันตัวเองหรือผูอื่นจากคนราย เพื่อชวย
รักษาชีวิตและทรัพยสิน เชน เรารูวาเขาตองการจะทํารายคนคน
หนึ่งและเขามาถามเราถึงที่อยูของคนนั้น เราสามารถปฏิเสธได
อยางนี้ไมผิด

160
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. การเปนพยานเท็จ ถือเปนความผิดที่กอใหเกิด
ความเสียหายตอผูอ นื่ ทําใหความจริงถูกบิดเบือน เกิดการผิดตอ
ความยุติธรรม ผูที่ใหการเท็จตอหนาศาล ตองรับผิดชอบตอคํา
ใหการของตนดวย

3. การผิดตอชื่อเสียงของผูอื่น มีการใสรายปายสี
ทําใหผูอื่นเสียหาย ซึ่งหมายถึงการใสความนั่นเอง นอกจากนั้น
ยังหมายถึงการพิพากษาตัดสินผูอื่นดวยเบาความ คือ การไมมี
เหตุผลหรือขอเท็จจริงในการตัดสินผูอื่น

161
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. การผิดตอความลับ หมายถึง การไมรักษาความ

ลับของผูอื่น เชน นําขอบกพรองของผูอื่นไปพูด สวนใน
กรณีของความลับในการแกบาปพระสงฆจะเปดเผย
ไมไดเด็ดขาดไมวากรณีใดๆ ทั้งสิ้น แมตองตาย
ก็ตาม

162
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ขอควรระวังเกีย่ วกับการกระทําผิดในพระบัญญัตขิ อ นีค้ อื

ตองระวังวาเปนความผิดที่เกิดขึ้นงายจริงๆ คลายๆ กับการผิด
ยุติธรรมในทรัพยสินเหมือนกัน แตดูเหมือนประการที่ 8 ผิดตอ
ชื่อเสียงนี้จะกระทํางายกวาอีก...
เชนเดียวกัน เมือ่ เกิดความผิดในขอนี้ การแกไข
จะลําบากมาก เพราะตองมีการชดใชหรือชดเชย
ความผิดใหครบสมบูรณ บาปจึงจะไดรบั การยก เชน
มีการใสความหรือนินทากันเกิดขึ้น ผูที่กระทําผิดตองแกขาว คืน
ชื่อเสียงใหแกผูถูกละเมิดจนครบถวน... คลายๆ กับการแกขาว
เรือ่ งการหมิน่ ประมาท ตามหนาหนังสือพิมพนนั่ เอง ทีบ่ อกวาแกไข
ลําบากเพราะมีการขยายความขอผิดพลาดนี้ไปแบบปากตอปาก
ดังนั้น เมื่อจะแกไขจึงตองตามแกใหหมดดวย

163
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การป อ งกั น การนิ น ทาหรื อ ใส ค วาม จึ ง ต อ งพยายาม

ระมัดระวัง ปาก ของตัวเอง ควรพูดในสิ่งที่ควรพูด มิใชพูด
พลอยๆ กอนจะพูดอะไร ตองรูแจงเห็นจริง เสียกอน หรือ
บางครัง้ แมรแู จงเห็นจริงแลว แตถา พูดไปแลวมันจะเกิดความเสีย
หายตอสวนรวมมากกวา หรือมันมิใชธุระของตัวเองก็ไมควรพูด
เหมือนกัน

การนินทาใสความมักจะเกิดจากการสนทนากันในกลุม
ของคนรูจ กั มักคุน ทีช่ อบนําเรือ่ งไมดขี องคนโนนคนนีม้ าเลาสูก นั
ฟง ซึง่ สวนใหญกจ็ ะมีการขยายความ แตงเติมเสริมสงกันจนเกิน
จริง เรียกวาจากมดจนกลายเปนชางไปในที่สุด...
ดังนั้น การคิดกอนพูด จึงเปนวิธีการที่จะทําใหเกิด
การนินทาใสความกันนอยลง... หลายคนมาเสียใจเอาภายหลังเมือ่
พูดไปโดยมิไดคิด และตองจดจําไววา เราไมมีสิทธิ์ไปละเมิดชื่อ
เสียงของผูอื่น...
พระคัมภีรย งั บอกวา “อยาไปตัดสินผูอ น ื่ แลวทาน
จะไมถูกตัดสิน” ... แตอยางไรก็ตามเราตองมีหนาที่จะรักษา
ความดีของสวนรวมดวย ดังนัน้ เราจึงตองพิจารณาใหดวี า “อะไร
ควรพูด อะไรไมควรพูด”

164
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 26
บทบัญญัตพิ นื้ ฐานของ
พระศาสนจักร

ในคําสอนภาคที่ 2 ซึง่ วาดวยเรือ่ ง “พระธรรมปฏิบตั ”ิ นี้

นอกจากพระบัญญัติ 10 ประการของพระเปนเจาแลว ยังไดกลาว
ถึง บทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร 5 ประการ
เพื่อชวยใหบรรดาคริสตชนสามารถปฏิบัติตามพระบัญญัติของ
พระเปนเจาไดงายขึ้นนั่นเอง บทบัญญัติทั้ง 5 ประการนี้ ไดแก

165
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. จงรวมพิธบี ชู าขอบพระคุณและหยุดทํางาน
ในวันอาทิตยและวันฉลองบังคับ
2. จงรับศีลอภัยบาป อยางนอยปละครั้ง
3. จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครั้งในกํา
หนดปสกา
4. จงอดอาหารและอดเนื้อในวันกําหนด
5. จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ
ซึ่งจะไดอธิบายถึงแตละประการ ถึงความหมายและวิธี
ปฏิบัติตอไป

166
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 27
จงรวมพิธบี ชู าขอบพระคุณและหยุด
ทํางานในวันอาทิตยและวันฉลองบังคับ

บทบัญญัตนิ ี้ สัง่ ใหบรรดาคริสตชนคาทอลิกทุกคนจะตอง

ไปรวมพิธมี สิ ซาบูชาขอบพระคุณ และหามทํางานในวันอาทิตย ซึง่
ถือเปนวันของพระเปนเจา เหตุผลก็คือเราจะตองรูจักโมทนาคุณ
พระเจา ซึ่งถือเปนเรื่องจําเปนจะละเวนไมได ซึ่งที่แทก็คือการ
ชวยใหการปฏิบตั ติ ามพระบัญญัตขิ องพระเจาประการที่ 3 ทีบ่ อกวา
“อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิส์ ทิ ธิ”์ นัน้ งายขึน้
นั่นเอง

167
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนวันฉลองบังคับนั้น ปจจุบันมีเพียง 1 วันคือ วัน

พระคริสตสมภพหรือวันคริสตมาส ซึ่งตรงกับวันที่ 25
ธันวาคม ของทุกป ถือเสมอเหมือนวันอาทิตย ตองไปรวมพิธี
มิสซาบูชาขอบพระคุณดวย ไมวาจะตรงกับวันอาทิตยหรือไม
ก็ตาม โดยจะรวมมิสซาในคืนวันที่ 24 หรือกลางวันวันที่ 25 ก็ได
เหตุผลก็เชนเดียวกับการตองไปวัดในวันอาทิตยนั่นเอง
ที่บอกวาชวยใหการถือพระบัญญัติประการที่ 3 ของพระ
เปนเจา ก็คอื การระบุชดั ลงไปเลยวา การทําใหวนั พระเจาศักดิส์ ทิ ธิ์
นั้น กิจกรรมหลักที่ขาดไมไดคือการไปรวมพิธีบูชา
ขอบพระคุณ ดังนั้น ถาใครละเลยก็ถือวาผิดอยางแนนอน
สวนการไมทํางานในวันอาทิตยและวันฉลองบังคับ ก็เพราะเรา
ตองมีเวลาใหพระเปนเจาดวยนั่นเอง

168
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 28
• จงรับศีลอภัยบาปอยางนอยปละครัง้
• จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครัง้
ในกําหนดปสกา

บทบัญญัตสิ องประการนีส้ งั่ ใหเราตองรับศีลอภัยบาปและ

ศีลมหาสนิทอยางนอยปละ 1 ครัง้ และใหกระทําในกําหนดปสกา
กําหนดปสกาหมายถึงชวงเวลาตั้งแตวันพุธรับเถาจนถึงวัน
สมโภชพระจิตเจา จึงทําใหรูจักกันในคําวา “ทําปสกา”
นั่นเอง

169
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความจริ ง จุ ด ประสงค ข องบทบั ญ ญั ติ ส องประการนี้

ปรารถนาที่จะใหคริสตชนคาทอลิกไดสนใจที่จะมีชีวิตเปนหนึ่ง
เดียวกับพระ ใหรับศีลศักดิ์สิทธิ์ โดยเฉพาะศีลอภัยบาปและศีล
มหาสนิท ที่จะทําใหมีชีวิตพระในตัวของเรา ซึ่งโดยปกติแลวการ
รับศีลอภัยบาปและศีลมหาสนิท พึงที่จะกระทําบอยๆ เพราะเปน
เสมือนอาหารที่หลอเลี้ยงชีวิตวิญญาณ (ชีวิตสนิทกับพระ)
ของเรา คลายๆ กับ การรับประทานอาหารฝายกาย ทีท่ าํ ใหรา งกาย
เจริญเติบโตแข็งแรงอยางไร ศีลศักดิ์สิทธิ์ก็ทําใหชีวิตฝายจิต
แข็งแรงและเจริญเติบโตฉันนั้น
คริสตชนคาทอลิกพึงรับศีลอภัยบาป และศีลมหาสนิท
สมํ่าเสมอ โดยมีคําแนะนําวาถาไมมีบาปหนักหนาอะไร ใหรับ
ศีลมหาสนิททุกครั้งเมื่อรวมมิสซา และควรจะแกบาปบอยๆ
ประมาณเดือนละ 1ครั้ง หรือตามความตองการก็ได

170
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 29
จงอดอาหารและอดเนือ้ ในวันทีก่ าํ หนด

บทบัญญัติประการนี้ สั่งใหคริสตชนคาทอลิกตองทําการ
“พลีกรรม” รูจักบังคับตัวเองในเรื่องตางๆ ซึ่งแนนอนวาตอง
รูจักตัดใจลดละในสิ่งที่ตัวเองชอบบาง

171
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําวา “อดอาหาร” หรือรูจักกันทั่วไปวา “จําศีล” ใน

ทีน่ ใี้ ชบงั คับสําหรับผูท มี่ อี ายุตงั้ แต 18 ปบริบรู ณจนถึง 59 ปบริบรู ณ
วิธีการงายๆ คือ สามารถรับประทานอาหารอิ่มไดเพียง
มื้อเดียวในวันนี้
อยางไรก็ตาม แมจะไมไดหา มสําหรับผูท มี่ อี ายุตาํ่ หรือเกิน
วากําหนด เราก็ควรจะปฏิบัติดวย ถาหากรางกายยังปกติดีอยูไม
เจ็บไขไดปวย และแนนอนวาถาหากมีความจําเปน เชน มีโรคภัย
ไขเจ็บประจําตัวทีข่ าดอาหารไมได หรือตองเดินทางหรือทําภารกิจ
ที่ตองการอาหาร ก็สามารถชดเชยการกระทําพลีกรรมอยางอื่น
ได หรือเลื่อนไปในวันอื่นก็ได
สวนคําวา “อดเนือ้ ” หมายถึง การงดเวนการรับประทาน
เนื้อสัตวบกทุกชนิด เนื้อสัตวอื่นๆ เชน ปลา สามารถรับ
ประทานได การอดเนือ้ ทุกชนิดใหผทู มี่ อี ายุตงั้ แต 14 ปขนึ้ ไป ตอง
ปฏิบัติเชื่อกันวา การที่พระศาสนจักรใหอดเนื้อสัตวนั้น ก็คง
เปนเพราะที่ยุโรป(กรุงโรม) เขารับประทานอาหารหลัก คือ เนื้อ
สัตว ดังนั้น การงดเนื้อสัตวจึงถือเปนการกระทําพลีกรรม คืองด
อาหารหลักนั่นเอง สําหรับประเทศไทยของเราการงดเนื้อสัตวบก
จึงไมใชเรื่องยากเย็นอะไร เพราะปกติชาวไทยรับประทาน ปลา
ผัก และขาว เปนอาหารหลักอยูแ ลว ยิง่ ตามชนบทการรับประทาน
เนื้อสัตวจะมีนอยกวาอยางอื่นดวยซํ้าไป

172
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น บทบัญญัติประการนี้ ของพระศาสนจักร เรื่อง

อดอาหารและอดเนื้อ จําเปนตองมีความเขาใจใหถูกตองวา
พระศาสนจักรเนนใหเราปฏิบต ั ดิ ว ยจิตตารมณของการทํา
พลีกรรม มิใชการปฏิบัติตามตัวอักษร เชน รับประทานอิ่มได
มื้อเดียว อีก 2 มื้อ รับประทานไดครึ่งหนึ่ง ก็เลยพยายามวัดกัน
อยางเขมงวด
พูดถึงเรื่องนี้ อยากจะกลาวถึงคํา 2 คํา ซึ่งจะทําใหเรา
เขาใจจิตตารมณนี้ดียิ่งขึ้น คือ คําวา “ทรมานกาย” หมายถึง
การทําใหรางกายตองอดทนตองหิวโหย เชนการ จําศีล-อด
อาหาร และอีกคําหนึ่งวา “ทรกรรมใจ” หมายถึง การรูจัก
บังคับตัวเองใหลดละเลิกสิ่งที่ไมดี ซึ่งถือเปนเรื่องสําคัญ เพราะ
เปนจิตตารมณของการพลีกรรมนั่นเอง

173
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนกําหนดวัน-เวลา ของการปฏิบตั จิ ติ ตารมณ

มีดังนี้
ก. วันที่ตองอดอาหารหรือจําศีล มีอยู 2 วันคือ วันพุธ
รับเถาและวันศุกรศักดิ์สิทธิ์ ทั้งนี้เพื่อเปนการใชโทษบาป ปราบ
พยศชั่วของเรา และเปนการระลึกถึงหรือมีสวนรวมในพระมหา
ทรมานของพระเยซูคริสตเจาดวย
ข. สวนการอดเนื้อนั้น โดยปกติก็
มักจะกระทําในทุกๆ วันศุกร เพราะถือเปน
วันสิน้ พระชนมของพระเยซู คริสตเจา แตถา
หากมีความจําเปนปฏิบัติไมได ก็สามารถ
กระทําพลีกรรมอยางอื่นแทนได

174
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 30
จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ

บทบัญญัติประการนี้ สั่งใหบรรดาคริสตชนตองมีหนาที่
บริจาคทรัพย เพือ่ กิจการตางๆ ของพระศาสนจักร ตามกําลังความ
สามารถของตน

175
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เกีย่ วกับบทบัญญัตปิ ระการนี้ มีทมี่ าตัง้ แตโบราณกาล จะ

เรียกวามีมาตั้งแตพระธรรมเกาเลยก็วาได เราคงทราบกันดีวา
ประชากรของพระเปนเจา (ชาวอิสราเอล) ไดแบงออกเปน 12
ตระกูล หรือ 12 เผา และมีตระกูลหนึ่งคือ ตระกูลเลวี (Levi)
ไมทราบวาเปนชือ่ ของกางเกงยีนสยหี่ อ หนึง่ หรือเปลา เพราะเขียน
เหมือนกัน ผิดกันตรงคําอานเทานั้นเอง ตระกูลเลวีนี้เปนตระกูล
สงฆ (สมณะ) มีหนาที่ดูแลพระวิหารและศาลาธรรม (ซีนากอก)
ของชาวยิว จึงไมมีอาชีพอื่นๆ ตระกูลอื่นๆ อีก 11 ตระกูล จะ
ตองมีหนาทีม่ อบหนึง่ ในสิบของรายไดหรือผลผลิต ใหตระกูลเลวี
ในการดูแลพระวิหารและศาลาธรรม รวมทั้งคาใชจายตางๆ ดวย
ดังนั้น พระวิหารและศาลาธรรม จึงเปนของสวนรวมที่
ทุกตระกูลทุกคนจะตองเอาใจใสดูแลอยางดี ธรรมเนียมนี้จึงถูก
ปรับใหเขากับ ยุคสมัย จนถึงสมัยของเรา จะเห็นไดวาเรามีการ
“ทําบุญ” เห็นไดชัดเจนก็ในมิสซา เราจะมีการ “ใสเงินถุง
ทาน” สิ่งนี้ถือเปนหนาที่ของทุกคน มากบางนอยบางตามกําลัง
ความสามารถ มิไดเรียกรองวาตองชักหนึง่ ในสิบ เหมือนสมัยกอน
นอกจากนี้ยังอาจมีการ “ทําบุญ” ในรูปแบบอื่นๆ อีก
เชน อาจจะชวยเหลือลงแรงในการบูรณะซอมแซมวัดวาอาราม
หรือบริจาคสิ่งของวัตถุ เครื่องใชไมสอยตางๆ เปนตน

176
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กรณีที่เราตองบํารุงพระศาสนจักรนี้ เพราะเราทุกคนเปน
สวนหนึ่งของพระศาสนจักร พระศาสนจักรเปนของเราทุกคน
นั่นเอง ทรัพยสินเงินทองที่เราถวายใหกับทางวัด ก็จะถูกนําไป
ใชจา ยในกรณีจาํ เปนตางๆ เชน คาใชจา ยในการประกอบพิธกี รรม
ตองนําไปใชซื้ออุปกรณศาสนภัณฑตางๆ หรือตองใชเปนคา
สาธารณูปโภค คานํ้า คาไฟ บูรณะซอมแซมอาคารและรวมไปถึง
ชวยเหลือผูขัดสนยากจนดวย
การ “ทําบุญ” ยังถือเปนการแสดงความรักความเมตตา
ตอผูอื่น รูจักแบงปนซึ่งกันและกัน เราตองถือและเขาใจวา การ
ทําบุญเปนจิตตารมณของความรัก ของการปฏิบตั ติ นตามจิตตารมณ
ของพระศาสนจักรที่สําคัญอยางหนึ่ง ดังนั้น การทําบุญ จึง
มิไดเนนทีจ่ าํ นวน แตเนนทีก่ ารมีสว นรวมตามกําลัง
ความสามารถ
นอกเหนื อ จากการ
บํารุงพระศาสนจักรแลวเรายัง
มี ห น า ที่ ที่ จ ะภาวนาวอนขอ
พระพรจากพระเปนเจา เพื่อ
ความเจริญกาวหนาของพระ
ศาสนจักร เพื่อพระนามของพระเปนเจาและขาวดีแหงความรอด
จะไดเปนที่รูจักในโลกยิ่งทียิ่งมากขึ้น

177
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 31
• บาป
• ทีม่ าของบาป

คําสอนในภาคที่ 2 เรื่องธรรมปฏิบัตินี้ยังไดกลาวถึง
“บาป” ไวในบทสุดทายดวย ซึ่งไดพูดไววา “บาปคือการทํา
ผิดตอพระบัญญัติ โดยรูต วั และเต็มใจ” ดังนัน้ การกระทํา
ใดๆ ที่กระทําผิดลงไปโดยไมรูตัวหรือไมเต็มใจหรือไมยินยอม
ก็ถอื วาไมเปนบาป ซึง่ ในเรือ่ งนีเ้ ราอาจถูกประจญลอลวงใหทาํ ผิด
อยูเ สมอ ตราบใดทีเ่ ราไมยนิ ยอม กระทําตามการประจญลอลวงนัน้
เราก็ยังคงมิไดกระทําบาป

178
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะพูดถึงความหมายของบาป อีกแงมมุ หนึง่ ก็คอื เราอาจ

กลาวไดวา บาป คือการกระทําใดๆ ก็ตามทีท ่ าํ ใหความ
สัมพันธของเรากับพระเปนเจามีปญหา เปรียบเสมือน
แกวทีม่ รี อยราว แกวนัน้ ก็ยงั คงใชการไดอยู แตไมสมบูรณ อยาง
นี้อาจจะเรียกวา “บาปเบา” ก็นาจะได แตถาเราปลอยใหการ
กระทํานั้นยังคงดําเนินไปเรื่อยๆ เปรียบเสมือนปลอยใหรอยราว
นั้นเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จนวันหนึ่งแกวนั้นก็แตกจากกัน เสียหาย
ใชการไมไดอยางนี้อาจจะเรียกวา “บาปหนัก” เพราะความ
สัมพันธของเรากับพระเปนเจา (ชีวิตพระหรรษทาน) ขาดจากกัน
โดยเด็ดขาด

179
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เรากระทําบาปไดหลายวิธี คือ ดวยความคิด ดวย

ความปรารถนา ดวยวาจา หรือคําพูด ดวยกิจการหรือการกระทํา
ดวยการละเลยหรือการละเวนไมกระทํา เชน การไมปฏิบัติศาสน
กิจของคริสตชนอยางดี ดังนั้น เมื่อเรารูตัววา เรากําลังทําผิด เรา
ตองรีบ ลด ละ เลิก โดยเร็ว เพื่อมิใหมันพัฒนาไปสู “บาป
หนัก” นัน่ เอง เชนเดียวกับการไมปลอยใหแกวนัน้ มันราวตอไป
ตองรีบหาทางประสานและหยุดรอยราวนั้นใหได
เราตองพยายามหลีกหนีโอกาสบาปตางๆ ในชีวิตซึ่ง
แนนอนในปจจุบันมีการประจญลอลวงใหเราทําบาปอยูมากมาย
เชน บรรดาสื่อตางๆ หรือสถานเริงรมย ฯลฯ เปนตน

พระศาสนจักรเตือนเราวา ใหเราระมัดระวังใน พยศชั่ว

อันหมายถึงที่มาของบาปตางๆ ซึ่งแยกออกเปน 7 ประการ
ดังนี้
1. จองหอง ถือเปนบาปแรกที่มนุษยทําคือ อวดอางวา
ตัวเองดีกวาผูอื่น ซึ่งจะมีความผิดอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย เชน
ดูถูกผูอื่นไมเคารพตอผูอื่น ฯลฯ
2. ตระหนี่ คือมีความผูกพันยึดติดกับทรัพยสนิ เงินทอง
นับถือเงินทองเปนพระเจา ลักษณะที่เดนชัดคือ “งก” นั่นเอง

180
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. ลามก คือการปลอยเนือ้ ปลอยตัว ปลอยใจใหหมกมุน

อยูกับความสนุกสนานฝายเนื้อหนัง ทั้งตอตัวเองและผูอื่น
4. อิจฉา คือลักษณะของคนที่เสียใจเมื่อเห็นคนอื่นได
ดี และยินดีเมื่อเห็นคนอื่นไดราย
5. โลภอาหาร คือคนที่ชอบกินดื่มเกินขนาด ปลอย
ตัวเองในเรื่องการบริโภค
6. โมโห คือลักษณะของคนที่หงุดหงิดงาย อะไรไม
ถูกใจ ก็จะเอะอะโวยวาย บันดาลโทสะ และขาดสติ ทําความผิด
อื่นๆ ตามมาอีก
7. เกียจคราน คือลักษณะของการปลอยตัวตามสบาย
ไมสนใจกระทําประโยชน คือทําการงานที่ตองทํา หรือทําแบบขอ
ไปที

คริสตชนทีด่ ี จึงควรระวังอยาใหชวี ติ ตองถูกครอบงําหรือ

ตกเปนทาสของความออนแอตางๆ ดังทีไ่ ดกลาวมานี้ ทัง้ นีต้ อ งไม
ลืมที่จะภาวนาวอนขอพระพรความชวยเหลือจากพระเปนเจา
เสมอๆ

181
182
ภาคที่ 3
อุปกรณ
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 32
พระหรรษทาน

ในภาคที่ 3 ของคําสอนคาทอลิก เปนภาคของ “อุปกรณ”

อันหมายถึงภาคที่พูดถึงเครื่องมือ ที่ชวยใหบรรดาคริสตชน
คาทอลิกดําเนินชีวิตตามขอปฏิบัติ (ภาคที่ 2) ไดดียิ่งขึ้น

จุดเดนของคําสอนในภาคนี้คือ เรื่องเกี่ยวกับ “ศี ล

ศักดิ์สิทธิ์ 7 ประการ” เปนหลัก แตกอนจะกลาวถึงศีล
ศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 7 ประการ เราตองมาทําความเขาใจกันเกี่ยวกับ
“พระหรรษทาน” เสียกอน

184
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําวา พระหรรษทาน ถาแปลกันตามตัวอักษรนาจะ

มีความหมายดังนี้ หรรษา หมายถึง ความสุขความชื่นชมยินดี
ทาน หมายถึงสิ่งที่ไดรับมาหรือไดใหกันเปลาๆ โดยไมมีสิ่ง
ตอบแทน เมื่อนํามารวมกัน พระหรรษทาน จึงหมายถึง
พระพรที่พระเปนเจาทรงประทานใหกับมนุษยเปลาๆ ดวยนํ้า
พระทัยดีของพระองค ทําใหมนุษยมคี วามสุข และโดยเฉพาะอยาง
ยิ่งเปนพระพรที่เราไดรับมาโดยอาศัยพระบารมีขององคพระเยซู
คริสตเจา เพื่อชวยเราใหดํารงชีวิตคริสตชนที่ดี เปนหนึ่งเดียวกับ
พระองค

พระหรรษทานมี 2 ประเภท คือ

ก. พระหรรษทานศักดิ์สิทธิกร หมายถึง พระพร
ทีพ่ ระเปนเจาทรงเสด็จมาประทับอยูก บั ชีวติ ของเรา หรือทีเ่ ราเรียก
กันวา ชีวิตแหงการเปนหนึ่งเดียวกับ พระเปนเจา
หรือ “ชีวิตพระ” นั่นเอง สภาพเชนนี้ทําใหเรามีฐานะเปน...
1. บุตรบุญธรรมของพระบิดาเจา
2. นองของพระเยซูคริสตเจา
3. เปนพระวิหารที่ประทับของพระจิตเจา

185
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ผูที่มีพระหรรษทานศักดิ์สิทธิกรในตนเอง จึงไดชื่อวา
“อยูใ นศีลในพรของพระเปนเจา หรือ อยูใ นสถานะ
พระหรรษทาน” คือชีวิตที่ปราศจากบาป เปนที่พอพระทัย
ของพระเปนเจา.

อันวาชีวติ พระหรรษทานหรือชีวติ เหนือธรรมชาตินี้ เราได

รับมาโดยทาง ศีลลางบาป เปนเบื้องตน และเมื่อเราทําผิด
ทําบาปอีก เราก็จะสูญเสียชีวติ นีไ้ ป สวนการทีจ่ ะไดชวี ติ นีก้ ลับคืน
มาอีก ก็โดยการสํานึกในบาปและความผิด และไดรบั การยกบาป
และความผิดนั้นโดยทาง “ศีลอภัยบาป” นั่นเอง

186
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ข. พระหรรษทานปจจุบัน หมายถึงพระพรที่พระ
เปนเจาทรงประทานใหเปนครั้งๆ ไป ทําใหสติปญญาของเรารูจัก
วิธีการที่จะดําเนินชีวิตที่ดี เพื่อเปนหนึ่งเดียวกับพระองค พรอม
ทัง้ มีความเขมแข็งทีจ่ ะทําดีหนีชวั่ เอาชนะการประจญลอลวง พระ
หรรษทานปจจุบนั หรือพระพร ทีเ่ ราไดรบั เปนครัง้ ๆ ในเหตุการณ
ตางๆ ของชีวิตนั้น เราจะไดรับโดย การสวดภาวนา และ
รับศีลศักดิ์สิทธิ์ เชน การสวดภาวนาขอพรแหงสติปญญาใน
การตัดสินเรื่องสําคัญๆ การภาวนาเพื่อพนจากปญหาตางๆ ของ
ชีวิต ฯลฯ
พระหรรษทานปจจุบนั จึงมีความสําคัญตอการดําเนินชีวติ
ของเราในแตละวันใหผานพนไปอยางดี ทําใหเราสามารถกระทํา
ตามนํา้ พระทัยของพระเปนเจา และเอาชนะการประจญลอลวงดัง
ไดกลาวไปแลว

187
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 33
การภาวนา

การภาวนา คือ การสนทนากับพระเปนเจา เพื่อจุด

ประสงค 4 ประการหลัก คือ

1. เพื่อนมัสการ เราตองนมัสการพระเปนเจา เพราะ

พระองคทรงสรางเรามา และทรงสรางสิ่งสารพัดเพื่อเรา การ
นมัสการเปนการแสดงคารวะถวายความเคารพขั้นสูงสุด คําวา
นมัสการในศาสนาคาทอลิกเราจึงใชกับพระเปนเจาเทานั้น

2. เพื่อขอบพระคุณ แนนอนวาเราตองโมทนาคุณ
หรือขอบคุณพระเปนเจาดวยสิ้นสุดจิตใจของเราจริงๆ ถาหากวา
เราสํานึกถึงพระเมตตาอันยิ่งใหญที่พระองคทรงประทานพระพร
แกชีวิตของเรา เราไมมีทางที่จะขอบพระคุณพระเปนเจาไดสมกับ
ความรักที่ทรงมีตอเรา เราจึงตองโมทนาคุณพระองคอยางเต็มที่
ดังที่ไดกลาวแลว

188
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. เพือ่ ขอขมาโทษ เปนหนาทีข่ องเราทีจ่ ะตอง สํานึก

ในขอบกพรองและความผิด ที่เรากระทํา ตองพรอมเสมอที่จะ
กราบขอขมาโทษพระองคดวยความสุภาพถอมตน ดวยจริงใจ
และตั้งใจที่จะไมกระทําความผิด อีกตอไป

4. เพื่อวอนขอพระพร ที่เราตองการ ขอนี้เปน

ขอที่เราทุกคนกระทํากันบอยที่สุด เพราะเมื่อพูดถึงการภาวนา
สวนใหญเกือบรอยทั้งรอยก็จะคิดวาจะสวดภาวนาวอนขออะไร
จากพระ จนทําใหคําวา “สวดขอพระ” ติดปากติดใจของเรา
ทุกคนเมือ่ เปนเชนนีเ้ วลาเราภาวนา เราควรจะคํานึงถึงจุดประสงค
ทั้ง 4 ประการ ของการภาวนาดวย มิใชกระทําเพียงประการที่ 4
คือ ภาวนาเพื่อขอเพียงอยางเดียวดังที่กระทํากันอยูในปจจุบัน

189
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะพูดถึง วิธีการภาวนา เราสามารถแบงเปน 2

ลักษณะ คือ การภาวนาสวนรวม และ การภาวนาสวนตัว
การภาวนาสวนรวม คือ การรวมกันหลายคนภาวนา
พรอมๆ กัน เชน การสวดสายประคํารวมกัน การรวมถวายบูชา
มิสซา ซึ่งเปนการภาวนาที่ยิ่งใหญที่สุด ฯลฯ ลักษณะของการ
ภาวนารวมกัน จึงตองมีบทสวดเดียวกัน ใหทุกคนไดภาวนาดวย
กัน จึงเปนการภาวนาออกเสียง อาจจะเปนคําสวดหรือเปน
บทเพลงก็ได... การภาวนาดวยกันนีเ้ ปนพระประสงคของพระเปน
เจา ทีท่ รงตองการใหประชากรของพระองค “ชุมนุม” กันเพือ่ กราบ
นมัสการสรรเสริญพระองค ดังพระวาจาทีบ่ อกวา “ทีใ่ ดมี 2-3
คน ชุมนุมกันภาวนาในนามของเรา เราจะประทับ
อยูในทามกลางพวกเขา...” (มธ.18:19-20)

190
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น พระศาสนจักรจึงสนับสนุนสงเสริมใหเรารวมกัน
ภาวนา การไปชุมนุมกันทุกวันอาทิตย รวมถวายมิสซาจึงเปนสิ่ง
จําเปนและสําคัญ เปนคําตอบวา “ทําไมเราตองไปรวมพิธี
มิสซาดวยกันทีว่ ดั ” ไดเปนอยางดี การรวมกันภาวนายังเปน
โอกาสใหเราไดพบปะเปนกําลังใจใหกนั และกันในการดําเนินชีวติ
ประจําวันอีกดวย

การภาวนาสวนตัว คือการอธิษฐานภาวนาโดยลําพัง
ตนเอง กระทําไดในทุกโอกาส ทุกสถานที่ เพราะเปนเรื่องสวนตัว
เชน อาจจะภาวนาไดในขณะเดินทาง ขณะทํางาน ใชเวลาเล็กนอย
กอนเดินทาง ขอความปลอดภัยในการเดินทาง กอนนอน ตืน่ นอน
ฯลฯ

191
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การภาวนาสวนตัวนี้จึงกระทําไดงาย ไมจําเปนตองมีบท
ภาวนาที่แนนอนตายตัวเหมือนการภาวนาสวนรวม เราสามารถ
อธิษฐานตามทีเ่ ราตองการ เหมือนกับการสนทนากับผูท เี่ ราเคารพ
รัก ไวใจ รูส กึ อยางไรก็บอกอยางนัน้ ตองการอะไรก็กราบทูลตาม
ที่ประสงค เรามักจะเรียกวิธีการภาวนาสวนตัวนี้วา “รําพึง
ภาวนา” หลายคนชอบการภาวนาเชนนี้ เพราะตรงประเด็น ตรง
ตามความตองการ แตอยาลืมวา ความดีสวนรวม ยอมมา
กอนความดีสวนตัวเสมอ ดังนั้น จะตองไมลืมใหความ
สําคัญของการภาวนาสวนรวมเปนสิ่งสําคัญที่ขาดไมไดเชนกัน

อยางไรก็ดปี กติแลว คนทีร่ กั การภาวนาจะไมขาดทัง้ 2 วิธี

การ เขาจะกระทําทั้ง 2 วิธีอยางดีและสมํ่าเสมอ

192
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทภาวนาที่สําคัญ
พระศาสนจักรใหความสําคัญของบทภาวนาที่สําคัญที่สุด
คือ “บทขาแตพระบิดา” สาเหตุเพราะบทภาวนานี้เปนบท
ภาวนาทีพ่ ระเยซูคริสตเจาทรงสอนใหศษิ ยภาวนาดวยพระองคเอง.

วันหนึ่ง พระเยซูคริสตเจาตรัสแกบรรดาสาวกวา “เมื่อ

ทานอธิษฐานภาวนา จงอยาเปนเหมือนบรรดาคน
หนาซื่อใจคด เขาชอบยืนอธิษฐานภาวนาในศาลา
ธรรม และตามมุมเสา เพื่อใหใครๆ เห็น เราบอก
ความจริงแกทา นวา เขาไดรบั บําเหน็จของเขาแลว...
สวนทานเมื่ออธิษฐานภาวนา จงเขาไปในหองสวน
ตัวปดประตูอธิษฐานตอพระบิดาของทานผูสถิตอยู
ทุกแหง แลวพระบิดาของทานผูทรงหยั่งรูทุกสิ่งจะ
ประทานบําเหน็จใหทาน...”

193
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

...ทานทัง้ หลายจงอธิษฐานภาวนาดังนี้ “ขาแตพระบิดา

ของข า พเจ า ทั้ ง หลาย พระองค ส ถิ ต ในสวรรค
พระนามพระองคจงเปนที่สักการะ พระอาณาจักร
จงมาถึง พระประสงคจงสําเร็จในแผนดินเหมือน
ในสวรรค โปรดประทานอาหารประจําวัน แก
ขาพเจาทั้งหลายในวันนี้ โปรดประทานอภัยแก
ขาพเจา เหมือนขาพเจาใหอภัยแกผูอื่น โปรดชวย
ขาพเจาไมใหแพการประจญ แตโปรดชวยใหพน
จากความชั่วรายเทอญ (มธ 6:5-13)

ในบทขาแตพระบิดานี้ มีสาระสําคัญ 7 ขอ โดย 3 ขอ

แรก เปนการภาวนาแดพระเปนเจา ใหคนรูจ กั กราบไหวนมัสการ
และเคารพเชือ่ ฟงพระองคในโลกนี้ ดังเชนเดียวกับในสวรรค และ
4 ขอหลัง เปนการขอพระเปนเจาโปรดประทานอาหารฝายกาย
และวิญญาณ ขอทรงยกบาปของเรา และทรงชวยใหเรา เอาชนะ
การประจญลอลวงตางๆ

194
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“บทวันทามารีย”
เปนบทภาวนาที่คริสตชนคาทอลิก ถือเปนบทภาวนารอง
จากบทขาแตพระบิดาก็วาได เพราะเปนบทภาวนาที่พระเปนเจา
ทรงมอบหมายใหอั ค รเทวดาคาเบรี ย ล กลาวเคารพตอ
พระนางมารีย เมื่อมาแจงสารของพระเปนเจาแกพระนาง ซึ่ง
เราทราบวาสารนั้นคือการเลือกและทรงสถาปนาใหพระนางมารีย
เปนพระมารดาของพระองคในโลกนี้

นอกจากนัน้ ยังบรรจุคาํ คํานับของ นางเอลีซาเบธ ใน

วันที่พระนางเสด็จไปเยี่ยม (ลก 1:39-45)

“...วันทามารีย เปยมดวยหรรษทาน พระเจา

สถิตกับทาน ผูไดรับพระพรกวาสตรีใดๆ และพระ
เยซูโอรสของทาน ทรงไดรับพระพรยิ่งนัก

195
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สันตะมารีย พระมารดาพระเจา โปรดภาวนา

เพื่อลูกทั้งหลายผูเปนคนบาป บัดนี้และเมื่อจะตาย
อาแมน”

สําหรับตอนทีส่ องนีพ้ ระศาสนจักรแตงเติม เพือ่ ขอพระนาง

มารียทรงโปรดวิงวอนพระเปนเจา เพื่อทุกๆ คนดวย

นอกจากนี้ ยังมีบทภาวนาอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งก็มี

ประโยชนและมีความหมายสําหรับชีวิตของเราดวยเชนกัน

196
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 34
ศีลศักดิ์สิทธิ์

หลังจากที่เราทราบเรื่องราวของการภาวนาและบทภาวนา
ซึ่งเปนอุปกรณที่สําคัญในการชวยเราใหเจริญชีวิตติดตอสัมพันธ
กับพระเปนเจาไปแลว ตอจากนี้เราจะมาพูดคุยกันถึงอุปกรณที่
สําคัญมาก ในฐานะเปนเครือ่ งชวยเราใหไดรบั ชีวติ พระ(ชีวติ ทีเ่ ปน
หนึ่งเดียวกับพระองค) นั่นคือ เรื่องของ “ศีลศักดิ์สิทธิ์”

197
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ศีลศักดิ์สิทธิ์ คือ เครื่องหมายภายนอกอันศักดิ์สิทธิ์

สาเหตุทถี่ อื วาศักดิส์ ท
ิ ธิ์ เพราะเปนพิธที พี่ ระเยซูเจาทรงเปนผูต งั้
ขึน้ ดวยจุดประสงคเพือ่ ชวยเหลือมนุษย โดยการประทานพระพร
หรือพระหรรษทาน ตามความจําเปนของชีวิตที่จะตองพัฒนาไป

ถาจะอธิบายเพือ่ เสริมความเขาใจใหดยี งิ่ ขึน้ ก็ตอ งบอกวา

ศีลศักดิ์สิทธิ์ คือ “พิธีกรรม” ที่กอใหเกิดพระหรรษทานและ
พระพรแกมนุษย ตามขัน้ ตอนของชีวติ ในวัยและสถานการณตา งๆ

ทีบ่ อกวาเปนเครือ่ งหมายภายนอก เพราะจะตองมี

การประกอบพิธีที่เดนชัดดวย อากัปกิริยา ของผูประกอบพิธี
และผูร บั เสมอ และในเวลาเดียวกันก็จะมี บทภาวนา (บทสวด)
ขณะประกอบพิธีนั้นดวย เชน การเทนํ้าบนศีรษะของผูรับศีลลาง
บาป หรือการปกมืออัญเชิญพระจิต เหนือผูรับศีลกําลัง เปนตน

198
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถึงตรงนี้คําวา “ศี ล ” ในศาสนาคาทอลิกหมายถึง

พิธกี รรม ทีก่ อ ใหเกิดพระหรรษทาน และพระพรแกผรู บั นัน่ เอง

199
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในศาสนาคาทอลิกถือวามีศลี ศักดิส์ ทิ ธิท์ งั้ หมด

อยู 7 ศีล คือ
1. ศีลลางบาป 2.ศีลกําลัง 3.ศีลมหาสนิท 4.ศีลอภัย
บาป 5. ศีลเจิมคนไข 6. ศีลบวช 7.ศีลแตงงาน
(ศีลกลาว)

ซึ่งจะไดอธิบายในรายละเอียดตอไปภายหลัง เมื่อเราเห็น
ชื่อของศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆ เราก็พอจะเขาใจไดทันทีวา แตละศีล
นัน้ เปนทีม่ าของพระหรรษทานอะไร สําหรับชีวติ มนุษย ซึง่ ในเรือ่ ง
นี้นับเปนความรักและพระเมตตาขององคพระเยซูคริสตเจาอยาง
แทจริงที่ทรงหวงใยพวกเรา ทรงใชวิธีการ มากมาย เพื่อชวยให
เราเปนหนึ่งเดียวกับพระองค(ไปสวรรค)

ถาจะถามวาศีลศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 7 ประการนี้ ศีลใดสําคัญ

ที่สุด คําตอบก็คือมีความสําคัญแตกตางกันออกไป ตามความ
จําเปนของชีวิต แตถาจะถือตามกฎหมายของพระศาสนจักรตอง
บอกวา “ศีลลางบาป” เพราะถือเปนศีลที่ทําใหเราเปนคริสต
ชนโดยสมบูรณ สามารถที่จะรับศีลศักดิ์สิทธิ์ประการอื่นๆ ตอไป
เปรียบเหมือนประตูบานใหญหนาบานที่เปดใหเรา

200
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เขาไปในบานและสามารถเขาไปยังหองตางๆ ของ
บานไดนั่นคือ เราจะไมสามารถรับศีลอื่นๆ ได ถาหากเรายังไม
รับศีลลางบาป หรือถาเรารับศีลอื่นๆ แตยังไมรับศีลลางบาป ศีล
เหลานั้นก็ถือเปนโมฆะทั้งหมด

ในศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ งั้ 7 ประการ มีศลี ทีร่ บั ไดเพียงครัง้ เดียว

อยู 3 ศีล คือ ศีลลางบาป ศีลกําลัง และศีลบวช เพราะ
ทั้ง 3 ศีลนี้ มีเครื่องหมายหรือ “ตรา” ที่ประทับอยูในวิญญาณ
อยางถาวร สวนอีก 4 ศีล คือ ศีลมหาสนิท ศีลอภัยบาป
ศีลเจิมคนไข และศีลแตงงาน สามารถรับไดหลายครัง้ ตาม
ความเหมาะสมและความจําเปน ซึ่งจะอธิบายในรายละเอียด
เฉพาะศีลอีกครั้งหนึ่ง

ความสําคัญของศีลศักดิส์ ทิ ธิน์ ี้ ถือวาสําคัญมาก เปนแหลง

ทีม่ าของอาหารฝายวิญญาณทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ ก็วา ได เชนเดียวกับพระ
วาจา(พระคัมภีร) ของ พระเปนเจา จนมีคํากลาววา จะเปน
คริสตชนคาทอลิกที่แทจริง ตองดํารงชีวิตดวยพระ
วาจา และศีลศักดิ์สิทธิ์ พระวาจาเปรียบเสมือนคําสอน
ชี้แนะแนวทางในการดําเนินชีวิต สวนศีลศักดิ์สิทธิ์ คือ อาหาร
ทีจ่ ะหลอเลีย้ งชีวติ ใหเขมแข็งในการกาวไปขางหนาอยางมัน่ คงใน
ความเชื่อ ความไวใจ และความรักตอพระผูเปนเจา
201
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 35
ศีลลางบาป

ดังที่ไดทราบมาบางแลววา ศีลลางบาปเปน
เสมือนประตูบานแรกทีจ่ ะนําเราใหเขามาเปนคริสต
ชนที่สมบูรณ มีความจําเปนอยางยิ่งตามกฎหมาย
ของพระศาสนจักร

202
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากขอความเชือ่ ทีบ่ อกวามนุษยเราเกิดมามีบาปกําเนิด

ติดตัวมาดวยกันทุกคน และเมื่อโตขึ้นรูความแลวก็ไดกระทําผิด
กระทําบาปดวยตัวเองอีกมากมาย พระเยซูคริสตเจาทรงตัง้ ศีลลาง
บาปขึน้ เพือ่ ชําระลางใหมนุษยนน ั้ พนจากบาปกําเนิด
และบาปที่ทําเองดวย มีความหมายถึงการทําใหเกิดใหมอีก
ครั้งหนึ่งในความเปนหนึ่งเดียวกับพระเปนเจา ใหมีชีวิตใหม

ศีลลางบาปจึงมีอํานาจแหงการลบลางบาป
ทัง้ หมดโดยสิน้ เชิง ผูร บั กลายเปนสมาชิกของพระศาสนจักร
โดยสมบูรณ และทําใหสามารถรับศีลศักดิ์สิทธิ์อื่นๆ ได ดังที่ได
กลาวไปแลว

203
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะเปรียบเทียบศีลลางบาปกับศีลศักดิส์ ทิ ธิอ์ นื่ ๆ ศีลลาง

บาปเปรียบเหมือนประตูหนาบานทีท่ กุ คนในบานจะตองผานเขามา
เปนอันดับแรก เพือ่ เขาไปยังหองตางๆ (ศีลศักดิส์ ทิ ธิอ์ นื่ ๆ) ภายใน
บาน ดังนั้น ศีลลางบาปจึงเปนเงื่อนไขจําเปนที่ทุกคน
จะตองรับกอนที่จะไดรับศีลศักดิ์สิทธิ์อื่นๆ

การเปนคริสตชนจึงจําเปนตองรับศีลลางบาปเสมอ ศีลลาง
บาปนีจ้ ะทําใหมนุษยมชี วี ติ เปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจา หรือทีเ่ รา
เรียกวา “มีชวี ติ พระ” อันหมายถึง การเปนอวัยวะของพระเยซู
คริสตเจา และพระศาสนจักรอยางแทจริง และศีลลางบาป
จะทําใหเราไดรบั การประทับตราอันไมรเู ลือนในชีวติ คือเราจะเปน
คริสตชนตลอดไป แมภายหลังเราอาจจะหลงลืมพระเปนเจาไป
ก็ตาม ศีลลางบาปจึงเปนศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ รี่ บ
ั ไดเพียงครัง้ เดียว
เทานั้น

204
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังที่ไดเคยกลาวไปแลววา ศีลศักดิ์สิทธิ์มีองคประกอบ
สําคัญ คือ เครื่องหมายภายนอก และบทภาวนาประจํา
ศีล สําหรับศีลลางบาปเครื่องหมายภายนอกที่สําคัญก็คือ การ
เทนํ้าบนศีรษะของผูรับศีล และประกอบกับบทภาวนาวา
“...ขาพเจาลางทาน เดชะพระนาม พระบิดา พระ
บุตร และพระจิต” การกระทําดังกลาวเปนเครื่องหมายของ
การชําระลาง เพราะนํา้ คือสิง่ ทีใ่ ชชาํ ระลางความสกปรกใหหมดไป
มีความหมายลึกลงไปถึงการชําระชีวติ (ทัง้ กายและวิญญาณ) ของ
ผูร บั ศีลใหปราศจากบาปและความผิดตางๆ ใหมชี วี ติ พนจากความ
ตายฝายวิญญาณ ดังที่ไดกลาวไปแลว

205
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สาระบางประการที่จําเปนตองรูเกี่ยวกับศีลลางบาป
1. ผูโปรดศีลลางบาป โดยปกติจะเปนพระสงฆ แต
ในกรณีจาํ เปนอาจเปนคริสตชนคนใดคนหนึง่ ก็ได โดยใหถอื ตาม
ความเหมาะสม เชน ไมมพี ระสงฆกอ็ าจจะเปน นักบวช บราเดอร
ซิสเตอร ครูคําสอน หรือสัตบุรุษที่ศรัทธาเปนที่นับถือของสังคม
แตตองเปนคริสตชนคาทอลิกดวย และตองมีความตั้งใจ
จริงๆ ที่จะโปรดศีลลางบาป

2. ผูรับศีลลางบาป เราแยกแยะผูรับศีลลางบาปได
เปน 2 ประเภท คือ
ก. ผูที่เปนทารก หมายถึง เด็กที่เกิดมาใน
ครอบครัวคาทอลิก เมื่อเขาแข็งแรงแลว(โดยประมาณ 3 เดือน)
บิดามารดา จะตองนําเขาไปขอรับศีลลางบาปกับพระสงฆ เพราะ
เปนหนาที่สําคัญประการหนึ่งในฐานะบิดา-มารดา เมื่อโตขึ้นเรา
เรียกเด็กๆ เหลานี้วา “คริสตังนอน” สาเหตุก็มาจากการที่มี
คนอุมมาใหลางบาปหรือนอนรับศีลลางบาปนั่นเอง

ข. ผูที่เปนผูใหญ (รูความแลว) โดยปกติเมื่อ

เด็กๆ ทีโ่ ตขึน้ มาจนรูค วามแลว เขาจะตองเรียนคําสอน ตองปฏิบตั ิ
ศาสนกิจ คือ สวดภาวนา รวมพิธกี รรมไดดว ยตัวเอง ตองมีความ

206
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เชื่อตามที่พระศาสนจักรสอน ซึ่งสรุปอยูใน “บทขาพเจาเชื่อใน

พระเจา” และตัดสินใจดวยตัวเองที่จะรับศีลลางบาป เราเรียก
คริสตชนคาทอลิกประเภทนี้วา “คริสตังยืน” สาเหตุก็เพราะ
เขาเดินเขาไปลางบาปดวยตัวของเขาเอง หรือเขาใจงายๆ คือ ยืน
รับศีลลางบาป

3. พอ-แมอุปถัมภ (พอแมทูนหัว) พระศาสนจักร

เรียกรองใหผรู บั ศีลลางบาปทุกคนตองมีพอ -แมอปุ ถัมภ คือ ตอง
มีผคู อยดูแลแนะนําใหผรู บั ศีลลางบาป เติบโตขึน้ ในความเชือ่ และ
การเปนคริสตชนคาทอลิกทีด่ โี ดยปกติจะเปนเพศเดียวกับผูร บั ศีล
ลางบาป และอายุมากกวาผูรับศีลลางบาปพอสมควร ทั้งนี้เพื่อจะ
ไดสามารถดูแลชีแ้ นะลูกทูนหัวของตนได และปองกันปญหาชูส าว
ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได การเลือกพอ-แมอุปถัมภ จึงควรจะเปนผูที่
รูจ กั มักคุน และเปนทีเ่ คารพนับถือของผูร บั ศีลดวย เปนผูท มี่ คี วาม
เชื่อ ความศรัทธา สามารถเปนแบบอยางที่ดีแกคนอื่นได

4. ชื่อนักบุญประจําตัว เวลารับศีลลางบาป ทุกคน

จะต อ งเลื อ กนั ก บุ ญ องค ใ ดองค ห นึ่ ง เป น ชื่ อ นั ก บุ ญ ประจํ า ตั ว
ถาเปนทารก บิดา-มารดา หรือผูใหญจะเปนคนเลือกให หรือถา
ผูลางบาปเปนผูใหญ อาจจะเลือกดวยตัวเอง โดยศึกษาประวัติ

207
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ของนักบุญที่ตนชื่นชอบและเปนแบบอยางสําหรับตนเองก็ยิ่งดี...
โดยปกติก็จะเลือกนักบุญที่เปนเพศเดียวกับตนเอง แตพระ
ศาสนจักรก็มิไดหามเลือกนักบุญที่เปนเพศตรงขามกับตนเอง ที่
สําคัญคือเขาตองรูจ กั ประวัตขิ องทานนักบุญประจําตัวของตนอยาง
ดี เพื่อเลียนแบบอยางและปฏิบัติตามคําสั่งสอนของทาน

5. ทะเบียนลางบาป ผูที่รับศีลลางบาปแลวทุกคนจะ
ไดรบั การบันทึกประวัตแิ ละสถานะภาพไวทวี่ ดั ของตน และถือเปน
หลักฐานสําคัญในการรับศีลศักดิส์ ทิ ธิต์ า งๆ เราจึงถูกเรียกรองให
นํา ใบสําเนาศีลลางบาป ไปแสดงและตองมีอายุไมเกิน 6 เดือน
ทั้งนี้เพราะเหตุผลดังที่ไดกลาวไปเบื้องตนแลว

6. พิธีอื่นๆ ที่แทนศีลลางบาป ในกรณีที่จําเปน

จริงๆ ทีไ่ มสามารถจะรับศีลลางบาปได ยังมีพธิ ที ถี่ อื วาเปนเสมือน
ศีลลางบาปได คือ

ก. พิธีลางบาปดวยเลือด คือ การเปนมรณะสักขี

เชน คนหนึ่งมีความเชื่อในพระเปนเจาแลว แตไมมีโอกาสรับศีล
ลางบาปแบบธรรมดา ถูกทํารายและตายยืนยันความเชื่อ
ข. พิธีลางบาปดวยความปรารถนา คือ การ
แสดงเจตนาความรักความเชือ่ ในพระเปนเจาอยางมัน่ คง และไมมี

208
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

โอกาสรับศีลลางบาปอยูในสถานะกําลังจะตาย แตหาผูไปโปรด
ศีลไมได เชน เรือกําลังจะจม เครื่องบินกําลังจะตก ฯลฯ

ศีลลางบาป
เปนศีลศักดิ์สิทธิ์ที่สําคัญที่ทุกคนจะตองเอาใจใสและ
กระทําใหดีที่สุด ใหถูกตองตามคําสอนของพระศาสนจักร ทุก
คนในที่นี้หมายถึงบรรดาผูอภิบาล พระสงฆ ครูคําสอน บิดา-
มารดา ผูปกครอง และผูรับศีลฯ เอง เพราะดังที่ไดกลาวแลววา
เปนเสมือนประตูหนาบาน ที่จะทําใหเราเขาในหองตางๆ ภายใน
บานได ใหเราไดรบั พระพร ทีจ่ าํ เปนของชีวติ ตามมาอีกมากมาย...

209
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 36
ศีลกําลัง

เมือ่ พูดถึงศีลกําลัง เราคิดถึงพิธกี รรมทีม่ พี ระสังฆราชเปน

ผูโปรดศีลนี้ และเปนที่มาของพระคุณความชวยเหลือ ซึ่งทําให
เราเขมแข็งในการดําเนินชีวิตในแตละวัน นั่นคือเราจะคิดถึง
พระคุณหรือพระพรของพระจิตเจา 7 ประการ

210
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ศีลกําลังจึงเปน “เครื่องมือ” หรือ “อุปกรณ” ที่

สํ า คั ญ อย า งหนึ่ ง ในชี วิ ต ประจํ า วั น ของเราในการต อ สู  กั บ การ
ประจญลอลวง
พระเยซูคริสตเจาทรงตั้งศีลกําลังขึ้นและมอบอํานาจนี้ให
แกบรรดาอัครสาวก (กจ. 8 : 17-24) อํานาจแหงการโปรดศีล
กําลังตามปกติจึงเปนของพระสังฆราชเทานั้น หรือพระสังฆราช
อาจมอบอํานาจนีใ้ หพระสงฆองคใดองคหนึง่ กระทําแทนเปนครัง้ ๆ
ไปก็ได
หลังจากทีไ่ ดรบั ศีลลางบาปแลวบรรดาคริสตชน ยังคงตอง
เจริญชีวิตตอไปในโลกและจะตองเผชิญกับการประจญลอลวง
ตางๆ มากมาย ดวยเหตุนี้องคพระเยซูคริสตเจา จึงทรงตั้งศีล
กําลังขึน้ เพือ่ อัญเชิญพระจิตเจามาประทับอยูก บั พวกเขา เพือ่ พวก
เขาจะมีความเขมแข็งในการตอสูกับการประจญลอลวงตางๆ ดัง
ที่ไดกลาวไปแลว

211
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระคุณของพระจิตเจาที่ทรงประทานใหแก
ผูรับศีลกําลังสรุปได 7 ประการ คือ

• พระดําริ เปนพระพรทีโ่ ปรดใหเรารูแ ละเขาใจถึงความ

รักและพระเมตตาของพระเปนเจา หรือพูดงายๆ คือ ซึ้งในความ
รักของพระองคนั่นเอง
• สติปญญา เปนพระพรที่โปรดใหเรามีความเขาใจ
และยอมรับในขอความเชือ่ รวมไปถึงกฎบทบัญญัติ ทีต่ อ งปฏิบตั ิ
คือการกระทําตามนํ้าพระทัยของพระองค
• ความคิดอาน เปนพระพรที่โปรดใหเราไดตัดสินใจ
อยางถูกตอง ตามนํ้าพระทัยของพระองคในกรณีที่ยากลําบาก
หรือหมายถึงพระพรที่ทําใหเรามีมโนธรรมที่เที่ยงตรง นั่นเอง
• กําลัง คือ พระพรแหงความกลาหาญที่ทําใหเรา เขม
แข็งในการตอสูกับการประจญลอลวง กับศัตรูฝายวิญญาณซึ่ง
หมายถึงความโลภ โกรธ หลง และกิเลสตัณหาที่มีอยูในตัวเรา
เปนสําคัญ
• ความรู เปนพระพรแหงสติปญ ญาทีช่ กั นําเราให รูแ จง
เห็นจริง เขาใจในคําสอนของพระศาสนจักรอยางถูกตอง
• ความศรัทธา เปนพระพรที่โปรดใหเรามีความเชื่อ
ความวางใจในพระเปนเจาดวยสิ้นสุดจิตใจ

212
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

• ความยําเกรง คือ พระพรที่โปรดใหเรารูจักที่จะ

กราบนมัสการสรรเสริญพระเปนเจา ระมัดระวังตน ไมกระทําสิ่ง
ที่ขัดเคืองพระทัยของพระองค และพยายามที่จะกระทําตามนํ้า
พระทัยเสมอ

สาระบางประการเกี่ยวกับศีลกําลังที่ควรทราบ
1. ผูโปรดศีลกําลัง เปนอํานาจหนาที่โดยตรงของ
พระสังฆราช และพระสังฆราชอาจมอบอํานาจนี้ใหแกพระสงฆ
องคใดองคหนึ่งก็ได
2. ผูร บั ศีลกําลัง ปกติจะเปนผูท โี่ ตพอสมควรแลว โดย
นิยมใหรับหลังจากที่ไดรับศีลมหาสนิทและศีลอภัยบาปแลว คือ
อายุประมาณ 12 ปขึ้นไป (ประมาณ ป.6) และนิยมโปรดศีล
กําลังใหทนั ทีพรอมกับศีลลางบาป ในกรณีทผี่ รู บั ศีล
ลางบาปเปนผูใหญแลว
3. พอแมอุปถัมภ ตามประเพณีปฏิบัติจะมีพอแม
อุปถัมภสาํ หรับผูร บั ศีลกําลัง เชนเดียวกับเวลารับศีลลางบาป สวน
พอแมอุปถัมภจะเปนคนเดียวกันกับศีลลางบาปหรือไม ไมมีขอ
กําหนดใดๆ คุณสมบัติตางๆ ของพอแมอุปถัมภในศีลกําลังก็
ทํานองเดียวกันกับศีลลางบาป

213
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. เครื่ อ งหมายภายนอกและบทภาวนา
เครื่องหมายภายนอกที่สําคัญของศีลกําลังคือ การปกมือของ
พระสังฆราชเหนือผูร บั ศีล หมายถึงการอัญเชิญพระจิตเจา
เสด็จลงมาประทับในชีวติ ของผูร บั ศีล พรอมทัง้ คําภาวนาของพระ
สังฆราชขณะที่ปกมือเหนือผูรับศีล และเครื่องหมายภายนอกที่
สําคัญอีกประการหนึง่ คือ การเจิมนํา้ มันคริสมา บนหนาผาก
ของผูรับศีล ลักษณะทั้ง 2 ประการนี้ยังมีความหมายถึงการแตง
ตั้งใหเปนทหารของพระคริสตเจา ที่จะตองตอสูกับปศาจ ความ
บาป และความไมดีตางๆ อีกดวย

กอนที่จะรับศีลกําลังผูรับศีลกําลังจึงตองไดรับความรู
ความเขาใจในศีลนี้อยางดี และจะตองเตรียมตัวอยางดี ดวยการ
สวดภาวนา ฟนฟูจิตใจ ตองอยูในสถานะพระหรรษทาน คือ
ปราศจากบาป จึงตองมีการรับศีลอภัยบาปเสียกอน

214
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระศาสนจักรมิไดบังคับวาทุกคนจะตองรับศีลกําลัง แต
อยางไรก็ดถี า ไมมเี หตุผลหรืออุปสรรคใดๆ คริสตชนคาทอลิกทุก
คนพึงรับศีลกําลัง เพราะจะมีพระพรทีจ่ าํ เปนมากมายสําหรับชีวติ
ดังไดกลาวไปแลว และศีลกําลังนี้เปนศีลศักดิ์สิทธิ์ที่
สามารถรับไดเพียงครั้งเดียวในชีวิต... ดังเหตุผลที่ได
กลาวไปแลวเชนกัน

215
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 37
ศีลมหาสนิท

เราชาวคาทอลิกถือวา “ศีลมหาสนิท” เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิ์

ที่มีความสําคัญเปนพิเศษ และเปนศีลที่ทุกคนตองรับ เพราะเปน
องคพระเยซูคริสตเจาเอง คือ เปนทัง้ พระกายและพระโลหิต
ของพระองค

216
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะถามวาทําไมพระเยซูคริสตเจาทรงตัง้ ศีลมหาสนิท คํา

ตอบก็เปนเพราะความรักอันหาทีส่ ดุ มิไดของพระองคจริงๆ กลาว
คือ กอนทีพ่ ระองคจะทรงถูกจับถูกทรมานและถูกตรึงสิน้ พระชนม
บนกางเขน พระองคทรงปรารถนาอยางแรงกลาทีจ่ ะอยูก บั มนุษย
ที่พระองคทรงรัก เพราะทรงเปนหวงจริงๆ

การตั้งศีลมหาสนิท จึงเปนวิธีที่พระองคทรงเลือกที่จะอยู
กับมนุษยดวยการเปนหนึ่งเดียวกับมนุษย ทรงมอบพระวรกาย
และพระโลหิตของพระองคเปนอาหารสําหรับเลี้ยงชีวิตวิญญาณ
ของเรา ภายใตรปู ปรากฎของแผนปงและเหลาองุน ... ดังพระวาจา
ของพระองคทรงตรัสไวในอาหารคํ่าครั้งสุดทาย
“พระองคทรงหยิบปง ทรงขอบพระคุณทรงบิ
ขนมปงประทานใหบรรดาศิษย ตรัสวา “นี่เปนกาย
ของเราที่ถูกมอบเพื่อทานทั้งหลาย จงทําดังนี้เพื่อ
เปนที่ระลึกถึงเราเถิด” ในทํานองเดียวกัน เมื่อกิน
อาหารเสร็จแลว พระองคทรงหยิบถวย ตรัสวา “ถวย
นี้เปนพันธสัญญาใหม ในโลหิตของเราที่หลั่งเพื่อ
ทานทั้งหลาย” (ลก.22:19-20)

217
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น ทุกครั้งเมื่อเรารับศีลมหาสนิทจึงเปนการรับองค
พระเยซูเจาเขามาในชีวิตของเรา ทําใหเรามีชีวิตพระ คือการได
เปนหนึ่งเดียวกับพระองค
เมื่อพูดถึง “ศีลมหาสนิท” เราจะตองกลาวถึง “พิธี
มิสซาบูชาขอบพระคุณ” หรือทีเ่ ราเรียกสัน้ ๆ วา “มิสซา”
เพราะในมิสซานีเ้ องเปนพิธอี ญั เชิญใหองคพระเยซูคริสตเจา เสด็จ
ลงมาประทับอยูใ นรูปปรากฏของแผนปง คือ พระกาย และในรูป
ปรากฏของเหลาองุน คือ พระโลหิตของพระองค โดยเราเชื่อวา
ทุกครั้งที่พระสงฆเสกศีล แผนปงและเหลาองุนนั้นจะเปลี่ยนเปน
พระกายและพระโลหิตของพระองค ทั้งๆ ที่รูปปรากฏภายนอก
ยังคงเห็นเปนปงและเหลาองุนอยู

218
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหตุการณขา งตนนีถ้ อื เปนขอความเชือ่ ซึง่ ไมอาจจะพิสจู น

ไดตามเหตุผลประสามนุษย แตพอจะเทียบเคียงไดกับแบงค
หรือธนบัตรที่เรามีอยู กลาวคือ กอนที่เขาจะทําเปน
ธนบัตรออกมา เขาตองมีกระดาษขาวๆ เสียกอน
และความเปนกระดาษขาวนั้นคือกระดาษธรรมดา
ไมมีคาอะไรมากมาย แตหลังจากกระดาษขาวแผนนั้นถูกนําไป
พิมพเปนธนบัตร ความเปนกระดาษ นั้น ก็สูญสิ้นไป แต
กลับกลายเปนความเปนธนบัตร แทน มีคุณคาในฐานะเงิน
ที่นําไปใชซื้อขาวของได เราไมเรียกวากระดาษอีกตอไป…
หมายความวา เมือ่ แผนปงและเหลาองุน ไดรบั การเสกจากพระสงฆ
ในพิธีมิสซาแลว “แกน” หรือ “สาระสําคัญ” ของปงและ
เหลาองุน ก็หมดไป และกลับกลายเปนพระกายและพระโลหิตของ
พระองค เราจะไมเรียกวาปงและเหลาองุนแตเรียกวา พระกาย
และพระโลหิตของพระเยซูคริสตเจา

219
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในเวลาเดียวกันเมือ่ พระเยซูเจาตรัสวา “ทานจงกระทํา

การนี้ เพื่อเปนที่ระลึกถึงเรา” ยอมหมายถึงทรงมอบ
อํานาจแหงการเสกศีลนี้ แกบรรดาอัครสาวกและสืบทอดมายัง
บรรดาพระสงฆทุกองคในปจจุบันนี้ดวย

ดังที่ไดเกริ่นไปแลววา เราตองกลาวถึงพิธีบูชามิสซา
เสมอ เมื่อพูดถึงศีลมหาสนิท บูชามิสซา คือ การบูชาที่พระ
สงฆกระทําในนามขององคพระเยซูคริสตเจา พรอมกับบรรดา
คริสตชนคาทอลิก คือทัง้ พระสงฆและคริสตชนผูร ว มพิธี
ไดรวมกันกับองคพระเยซูคริสตเจา ถวายพระกาย
และพระโลหิตของพระองคแดพระบิดาเจา เพื่อ
กอบกูเ ราทัง้ หลาย เราจึงบอกวาบูชามิสซาทีเ่ ราถวาย
ทุกๆ วันนีเ้ ปนบูชาเดียวกันกับบูชาขององคพระเยซู
คริสตเจาบนกางเขน เมื่อเกือบสองพันปที่ผานมา
ดวย

220
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราถือวาบูชามิสซาเปนการภาวนาทีย่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ

เพราะเปนบูชาขององคพระเยซูคริสตเจา โดยมีพวกเราเขาไปมี
สวนรวมในบูชานี้ และเปนการแสดงออกอยางเดนชัดถึงลักษณะ
และจุดประสงคทคี่ รบสมบูรณแหงการภาวนา คือ การนมัสการ
พระเปนเจา การโมทนาขอบพระคุณพระเปนเจา
การกราบขอโทษพระองค และการวิงวอนขอพระ
หรรษทานตางๆ จากพระองค

ในพิธีมิสซาบูชาขอบพระคุณ จะแบงเปน 2 ภาค

ที่สําคัญ คือ “ภาควจนพิธีกรรม” และ “ภาคบูชา
ขอบพระคุณ” โดยกอนที่จะเขาสูภาควจนพิธีกรรมเปนการ
เริ่มพิธีดวยการแหเขามายังพระแทนบูชา มีการขับรองบทเพลง
และพิธีสํานึกผิดกราบขอขมาโทษพระเปนเจา แลวจึงเขาสูภาคว
จนพิธีกรรมดวยการอานบทอานจากพระคัมภีรและบทเทศนให
ขอคิดตางๆ จากพระสงฆผูเปนประธานในพิธี... ซึ่งถือเปนสวน
สําคัญในการนําพระวาจานั้นไปเปนหลักปฏิบัติในชีวิตประจําวัน
ภาควจนพิธีกรรมนี้จบลงที่บทภาวนาเพื่อมวลชน

221
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากนั้น จะเริ่มภาคที่ 2 คือ ภาคบูชาขอบพระคุณ

โดยเริ่มจากการเตรียมเครื่องบูชาอาจมีการแหเครื่องบูชาไปถวาย
ยังพระแทนบูชาก็ได จากนั้นพระสงฆผูเปนประธานในพิธีจะ
ทําการถวายบูชาตามขั้นตอนตอไป ในขณะที่บรรดาสัตบุรุษก็จะ
รวมจิตใจตอบรับหรือขับรองบทเพลงรวมไปดวย จากนัน้ เปนบท
ขอบพระคุณและเสกศีล ซึง่ ถือเปนสวนสําคัญทีส่ ดุ ของบูชา
มิสซาก็วา ได เพราะเปนการอัญเชิญองคพระเยซูคริสตเจาเสด็จมา
ประทับอยูก บั เราภายใตรปู ปรากฏของปงและเหลาองุน ตอจากนัน้
จึงถึงการรับศีลมหาสนิท ซึง่ เริม่ ดวยบทขาแตพระบิดา...จนถึง
การออกไปรับองคพระเยซูคริสตเจาในศีลมหาสนิท (คือรับปง
ซึ่งที่แทคือพระกายของพระเยซู นั่นเอง) และจบสวนสําคัญนี้ที่
บทภาวนาหลังรับศีลของประธาน
ในสวนของพิธีปดมิสซาบูชาขอบพระคุณจบลงดวยการ
อวยพรใหบรรดาผูร ว มมิสซาของประธานในพิธี และ
ขบวนแหออกจากบริเวณพิธี
การรับศีลมหาสนิท ก็เชนเดียวกับการรับศีลศักดิส์ ทิ ธิ์
อืน่ ๆ คือ ตองเตรียมกายเตรียมใจใหเหมาะสม หมายถึง
ตองแตงกายเรียบรอย สุภาพและแตงจิตใจ(วิญญาณ) ของตน
ใหสวยสดงดงามปราศจากบาปมลทินตางๆ โดยปกติแลวถาเรา
เขาใจวากําลังตอนรับพระเปนเจา คงไมมใี ครกระทําตัวไมเหมาะสม
ทุกคนคงจะพยายามเตรียมตัวอยางดีที่สุด
222
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การรับศีลมหาสนิทบอยๆ เปนการเสริมสรางชีวติ แหงการ

เปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจาในตัวของเราอยางดียงิ่ โดยปกติพระ
ศาสนจักรแนะนําใหเรารับศีลมหาสนิททุกครัง้ เมือ่ รวมถวายมิสซา
และไมมขี อ ขัดขวางใดๆ ใหเราตระหนักเสมอวาใครก็ตามทีม่ ชี วี ติ
พระคือการเปนหนึ่งเดียวกับพระเปนเจา ยอมเปนหลักประกัน
อยางแนนอนวา เขาจะไดรับความสุขนิรันดร (ไปสวรรค)

223
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 38
ศีลอภัยบาป

พระเยซูคริสตเจาทรงตัง้ ศีลอภัยบาปนีข้ นึ้ เพือ่ ทรงชวย

ใหมนุษยจะไดสามารถชําระลางมลทินบาปและ
ความผิดใหหมดไป ใหมีชีวิตพระหรรษทานเปนหนึ่งเดียว
กับพระเปนเจาอีกครั้งหนึ่ง

224
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น เมื่อพิจารณาดีๆ จะเห็นวาความรักที่พระเปนเจา

ทรงมีตอเรามนุษยนั้นยิ่งใหญเพียงใด เราสามารถเขาใจทันทีวา
ความรักทีพ่ ระเยซูเจาทรงมีตอ มนุษยนนั้ หาทีเ่ ปรียบ
มิไดจริงๆ กอนเสด็จขึ้นสวรรค ทรงตั้งศีลมหาสนิท และเมื่อ
ทรงรูวามนุษยจะทําบาปทําผิด ก็ทรงตั้งศีลอภัยบาปไวดวย
เรียกวาหาวิธีชวยมนุษยทุกรูปแบบก็วาได
เมื่อพระเยซูเจาทรงตั้งศีลอภัยบาปแลว ทรงมอบอํานาจ
แหงการยกบาปนี้ใหกับบรรดาอัครสาวกและบรรดาพระสังฆราช
พระสงฆ ใหกระทําหนาที่ยกบาปแทนพระองคในโลกนี้ดวย โดย
ตรัสวา “ทานจงรับพระจิตเจา บาปใดๆ ที่ทานจะยก
บาปนั้นๆ จะเปนอันยกออก และบาปใดๆ ที่ทาน
จะหนวงไว บาปนั้นจะเปนอันหนวงไวดวย”
ดังนั้น ผูโปรดศีลอภัยบาป คือ บรรดาพระสงฆ ซี่ง
ไดใชอํานาจนี้โดยไดรับอํานาจจากพระเยซูเจา ดวยคํากลาวใน
เวลามีผูไปรับศีลอภัยบาปวา “....ขาพเจาอภัยบาปทั้งสิ้น
ของทาน เดชะพระนาม พระบิดา และพระบุตร
และพระจิต อาแมน” พรอมทั้งยกมืออวยพรใหแกผูไปแก
บาป

225
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

วิธกี ารรับศีลอภัยบาปอยางดี แนนอนวาตามเหตุผลทีส่ าํ คัญ

ทีจ่ ะทําใหศลี อภัยบาปเกิดผลอยางเต็มทีแ่ กผรู บั ศีลนี้ จึงเรียกรอง
ลักษณะที่สําคัญ ดังนี้
ก. ความสํานึกผิด หมายถึง การรับศีลอภัยบาปที่ดี
และมีคณ ุ คานัน้ ยอมตองการการยอมรับเสียกอนวา ตนเองกระทํา
ผิด และปรารถนาจะแกไขความผิดนั้นดวยจริงใจ ลักษณะเชนนี้
เราเรียกวา “สํานึกผิด” ถือเปนเงื่อนไขสําคัญที่สุด เพราะมิ
ฉะนัน้ แลวจะไมมผี ลอะไรเลย เหมือนกับคนไขจะไปใหหมอรักษา
เขาจะตองยอมรับเสียกอนวาตัวเองปวยและตองการการรักษานัน้
จะตองรวมมือกับหมออยางเต็มที่ เพื่อการรักษานั้นจะเกิดผล
อยางดี
ข. ความตั้งใจจริงที่จะแกไขและไมทําผิด
ทําบาปอีก คือ การแสดงเจตนาหรือมีจติ ใจแนวแนทจี่ ะพยายาม
เอาชนะความออนแอ หรือการประจญลอลวง ทีท่ าํ ใหตกในบาปนัน้ ๆ
ทัง้ นีด้ ว ยการวอนขอพระเมตตา ความชวยเหลือจากพระเปนเจา...
แมจะรูวา อาจจะทําผิดทําบาปอีกก็ตาม เหมือนกับการเดินทาง
ไปสูจุดหมายปลายทาง มีบางครั้งอาจออนลาลมลงบาง จําเปนที่
จะตอง “ลุกขึ้น” และเดินตอไปเสมอ

226
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ค. การสารภาพบาป (บอกบาป) คือ การเขาไป

ยังที่แกบาปและบอกบาปที่ตนเองไดกระทําไปทั้งหมด ตามที่ได
พิจารณามาแลว แกพระสงฆผูฟงแกบาป ขอปฏิบัติที่ตองกระทํา
ก็คือ
• บอกบาปทุกขอทุกประการที่ไดกระทํา ดวย
เสียงดังฟงชัดพอสมควร คือ ไมดังเกินไปหรือคอยเกินไป จําไว
วาถาจงใจปกปดบอกบาปไมหมด บาปทุกประการที่บอกไปก็จะ
ไมไดรับการยกดวย
• ไมตอ งบรรยายความเกินความจําเปน หลาย
คนพยายามอธิบายจนดูเหมือนจะทําใหกลายเปนขอแกตัวไป...
ในเรื่องนี้หากพระสงฆสงสัยทานจะถามเราเอง แตมิใชบอกสั้นๆ
จนไมไดความหมายอะไร เชน บอกวา “ลักขโมย” เฉยๆ ไมรูวา
ลักขโมยอะไร มากหรือนอย เพราะความผิดมันตางกัน เชน คน
หนึ่งลักขโมยเงินพอแม 20 บาท กับอีกคนหนึ่งขโมยเงินทานจาก
ตูทานในวัด ความผิดมันตางกันเยอะ
• ตองบอกจํานวนครัง้ เทาทีจ่ าํ ได หรือใชประมาณ
เอาก็ได เพื่อพระสงฆผูฟงแกบาปจะไดใหคําแนะนําตักเตือนได
ถูกตองและเหมาะสม
• ภาษาที่ใชแกบาปก็เหมือนกัน ตองใชภาษาที่
คุณพอเขาใจได ยกเวนในกรณีพูดไมไดจริงๆ เปนตน ตอนบอก

227
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บาปตางๆ สวนบทสวดนั้นจะใชภาษาเฉพาะของตนก็ได ใน
ปจจุบนั สวนใหญจะพูดภาษาไทยไดทกุ คนอยูแ ลว ทําไมบอกบาป
จึงบอกเปนภาษาไทยไมได
• พึงระลึกวาการสารภาพบาปอยางชัดเจน
และตรงไปตรงมาจะเกิดประโยชนอยางยิง่ เพราะพระ
สงฆจะสนทนาอบรมหรือใหคําแนะนําไดถูกตองตรงประเด็นใน
การแกไขความผิดตางๆ
ง. การใชโทษบาป ตามปกติเมื่อพระสงฆแนะนําตัก
เตือนเสร็จแลวก็จะกําหนดกิจการใชโทษบาปใหกระทํา ซึง่ ถือเปน
สิ่งที่เราตองปฏิบัติใหครบถวน และพึงระลึกเสมอวา กิจการใช
โทษบาปทีพ่ ระสงฆกาํ หนด เปนการกําหนดตามกฎระเบียบเทานัน้
สิ่งที่เราตองกระทําในชีวิตประจําวันตองมากกวา กลาวคือ ตอง
ตั้งใจจริงที่จะแกไข ไมทําผิดทําบาปอีกและตองพยายามจริงๆ
ตามขอตัง้ ใจนัน้ กระทําใหเปนกิจวัตร คือ กระทําบอยๆ ทุกๆ วัน

228
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มีความผิดหรือบาปประเภทที่ตองชดเชยดวย
นั่น คือ บาปที่ผิดยุติธรรม ถาตอชื่อเสียงก็ไดแกการใส
ความนินทา ถาตอทรัพยสินก็คือการลักขโมย ฉอโกง
ซึ่งทั้ง 2 ประการตองชดเชยความเสียหายที่เกิดขึ้นแกเขาดวย
ลําพังเพียงไปสารภาพบาปอยางเดียวไมเพียงพอ

ศีลอภัยบาป เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ มี่ ใิ ชมพี ระพรในการยก

บาปเหมือนยารักษาโรคเทานัน้ หากแตยงั เปนเหมือนยาบํารุงทีจ่ ะ
สรางชีวิตฝายวิญญาณ ฝายจิตของเราใหเขมแข็งตอสูกับการ
ประจญลอลวง ไดอีกดวย
ดังนั้น เราจึงควรรับศีลอภัยบาปบอยๆ สมํ่าเสมอ โดย
ปกติกป็ ระมาณ 2 อาทิตย หรือ 1 เดือนตอครัง้ แตถา หากมีความ
จําเปนก็สามารถรับไดเสมอ เชน ในกรณีมีบาปหนัก เปนตน

229
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความลับของศีลอภัยบาป
พระสงฆตอ งถือเรือ่ งการมาสารภาพบาปของคริสตชนเปน
ความลับสูงสุด พระสงฆองคใดก็ตามทีน่ าํ ความลับในทีแ่ กบาปไป
เปดเผย จะถูกโทษจากพระศาสนจักรโดยอัตโนมัติ ใหยตุ หิ นาที่
ของการเปนพระสงฆทันที
อนึ่งเวลาไปสารภาพบาป ผูสารภาพบาปจะรูสึก “อาย”
พระสงฆ บางครั้งเปนเหตุใหไมกลาสารภาพบาปบางประการ
เลยกลายเปนสาเหตุใหไมไดรับการอภัยบาป ความอายนี้ถือ
เปนโทษอยางหนึง่ เหมือนกัน ดังนัน้ เมือ่ จะแกบาปตองตัง้ ใจ
จริงและถารูส กึ อายก็ตอ งยอมรับ เพราะมันคือโทษอยางหนึง่ ทีเ่ รา
ตองชดเชยความผิด

230
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากศีลอภัยบาปแลว มีสงิ่ หนึง่ ทีส่ ามารถยกบาปได

ชัว่ คราว นัน่ คือ “พระคุณการุญ” ซึง่ หมายถึง พระคุณหรือ
พระพรทีพ่ ระศาสนจักร อาศัยอํานาจทีไ่ ดรบั จากพระเยซูคริสตเจา
ทรงพระกรุณายกโทษไดชั่วคราว ซึ่งบางครั้งก็สามารถยกโทษ
ชั่วคราวไดทั้งหมด เราเรียกวา “พระคุณการุญบริบูรณ”
และบางครั้ ง ยกโทษชั่ ว คราวนั้ น ได เ ป น บางส ว นเราเรี ย กว า
“พระคุณการุญไมบริบูรณ”
ตัวอยางการรับพระคุณการุญนี้ เขาใจไดงา ยๆ ก็คอื เวลา
ทีเ่ ราไปแสวงบุญยังสถานทีห่ รือวัดทีก่ าํ หนดใหไดรบั พระคุณ เชน
“แผนดินศักดิ์สิทธิ์” ถาเราตั้งใจจริงที่จะรับพระคุณ สวด
ภาวนาตามกฎระเบียบของพระศาสนจักรที่กําหนดไว เราก็จะได
รับการยกโทษชั่วคราว แมขณะนั้นยังไมสามารถรับศีลอภัยบาป
ได เราก็สามารถไปรับศีลมหาสนิทได และตองรีบไปแกบาปทันที
เมื่อมีโอกาสภายหลัง

231
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 39
ศีลเจิมคนไข

พระเยซูคริสตเจาทรงตั้งศีลเจิมคนไขขึ้นจากนํ้าพระทัยดี
ของพระองค ทีท
่ รงรักและปรารถนาทีจ่ ะชวยมนุษยให
รอดพนจากอันตรายฝายวิญญาณ คือ ทําใหหลุดพนจาก
บาป อีกทั้งยังมีฤทธิ์อํานาจที่จะบันดาลใหผูปวยมี
สุขภาพดีขึ้น และมีสติกําลังในการตอสูกับความออนแอของ
ตนได

232
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สมัยกอนเราเรียกศีลนีว้ า “ศีลทาสุดทาย” แตดเู หมือน

ชื่อนี้จะทําใหผูคนไมคอยอยากจะรับศีลนี้เทาไหร เพราะคิดวา
“ใครรับศีลนี้แลวจะตองตาย” เพราะเปนการเจิมการทา
ครั้งสุดทายนั่นเอง ภายหลังจึงใชชื่อเสียใหมวา ศีลเจิมคนไข
หรือ ศีลเจิมคนปวย

ตามปกติผูที่จะรับศีลนี้ คือ ผูปวยที่อยูในอันตราย

วาจะเสียชีวิต คือ ผูปวยหนัก คราวนี้ก็เกิดคําถามวา “หนัก
แคไหน” คําตอบก็คอื ยังมีความรูส กึ มีสติอยู มิใชเขาขัน้ ตรีทตู
เพราะจะไดสามารถรับศีลอภัยบาปและศีลมหาสนิทได บางครั้ง
ในบางกรณีแมไมไดปวยไข ก็สามารถรับศีลนี้ได
เหมือนกัน เชน ในกรณีของผูสูงอายุ จึงมีหลายแหงนิยม

233
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

โปรดศีลเจิมฯ แกบรรดาผูอาวุโสในโอกาสสําคัญ เชน วันผูสูง

อายุ หรือ ในกรณีของการผาตัดใหญตองวางยาสลบ
ถาเปนไปไดก็รับศีลเจิมฯ กอนก็ดี หรือบางครั้งกอนการเดิน
ทางที่อาจเกิดอันตรายหรือกอนไปทําศึกสงคราม
เปนตน
ดังนั้น เราตองรูวา เมื่อมีคริสตชนคนใดที่อยูในอันตราย
ดังกลาว เชน ญาติพี่นองหรือคนใกลชิดกับเราหรือคนที่เรารูจัก
เราต อ งรี บ ไปติ ด ต อ ขอพระสงฆ ที่ ใ กล ที่ สุ ด ให
มาโปรดศีลเจิมฯ แกเขาโดยเร็วทีส่ ดุ โดยไมตอ งเกรงใจพระ
สงฆ เพราะเปนหนาที่อันดับแรกและสําคัญที่สุด ที่พระสงฆจะ
ตองกระทําไมวาเวลาใดก็ตาม เรียกวา ตองบริการ 24 ชั่วโมง
และไมวาที่ใดจะเปนที่โรงพยาบาล ที่บาน ฯลฯ

อยางไรก็ตาม ตองดูกอนวาคนที่จะรับศีลนี้อยูในอาการ
ปวยหนักหรืออยูในอันตรายจะเสียชีวิต มิใชเปนหวัดนิดหนอย
เปนไขตัวรอน ปวดทองนิดหนอย ยังไมถึงขั้นหาหมอเลย ก็ตาม
พระสงฆมาโปรดศีลเจิมฯ เสียแลว อยางนี้ก็ยุง พระสงฆคงไม
ตองทําอยางอื่นกันแนๆ

234
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อเราไปเชิญพระสงฆมาโปรดศีลเจิมฯ สิ่งที่เราตองทํา
คือ ตองเตรียมสถานที่ใหเรียบรอยดวย เชน จัดโตะ
ปูผาขาวมีเทียนมีกางเขนตั้งไว และเตือนคนไขให
เตรียมตัวดวยการสวดภาวนา เพื่อรับศีลศักดิ์สิทธิ์
และทีส่ าํ คัญตองแจงใหพระสงฆทราบดวยวาคนไขสามารถรับศีล
มหาสนิทไดหรือไม เพือ่ พระสงฆจะไดเชิญศีลมหาสนิทมาดวย ถา
คนไขสามารถรับศีลมหาสนิทได บางรายไมแจงพระสงฆใหทราบ
เลยไมไดรับศีลมหาสนิท หรือบางรายพระสงฆเชิญศีลมหาสนิท
ไปดวย แตปรากฏวา “คนไขรับไมได เนื่องจากมีสายออกซิเจน
สายอาหาร เสียบไวเต็มปากเต็มคอไปหมด...

235
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สาระสําคัญของศีลเจิมคนไข ก็คือการที่พระสงฆ
เจิมนํ้ามันศักดิ์สิทธิ์ คือ นํ้ามันสําหรับผูปวยที่เสกในวัน
พฤหัสศักดิ์สิทธิบ
์ นหนาผากและมือทั้ง 2 ขาง พรอมกับ
สวดภาวนาวา “อาศัยการเจิมอันศักดิ์สิทธิ์นี้ และอาศัย
พระเมตตาอันลนพนของพระเจา ขอพระองคทรง
ชวยทานดวยพระหรรษทานของพระจิต ชวยทานให
พนบาปอีกทั้งบรรเทาและชวยทานใหรอด” ผูที่โปรด
ศีลเจิมคนปวยไดจะตองเปนพระสงฆเทานั้น

ขณะทีพ่ ระสงฆกาํ ลังโปรดศีลแกผปู ว ยนัน้ บรรดาญาติพี่

นอง และทุกคนทีอ่ ยูท นี่ นั่ ควรทีจ่ ะรวมในพิธสี วดภาวนารวมกัน
เปนกําลังใจใหผูปวยไดรับศีลเจิมฯ อยางดี

236
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มิใชปลอยใหพระสงฆกระทําพิธีอยูคนเดียว แมบางครั้ง
มีญาติพี่นองที่มิใชคริสตชนก็พึงที่จะอธิบายใหเขาเขาใจความ
หมายของศีลเจิมฯ ดวย เพื่อเขาจะสามารถรวมจิตใจไดในระดับ
หนึ่ง

พึงตระหนักวา ศีลเจิมคนไข เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิห์ นึง่ ใน

เจ็ดประการที่สําคัญสําหรับคริสตชน สามารถรับศีลไดหลายครั้ง
ตามความจําเปน ฤทธิอ์ าํ นาจหรือพระพรจากศีลศักดิส์ ทิ ธิป์ ระการ
นี้ สามารถชวยทั้งวิญญาณใหปราศจากบาป และชวยรางกายให
มีกําลังในการตอสูกับความเจ็บปวย และสามารถทําใหหายจาก
โรคภัยไขเจ็บก็ได ถาพระองคทรงพอพระทัย

ในกรณีทคี่ นไขหมดสติไปแลว ก็ควรทีจ่ ะรีบเชิญพระสงฆ

มาโปรดศีลเจิมฯโดยดวน เพราะเขายังอาจจะมีความรูส กึ บางอยาง
อยูก ไ็ ด พระสงฆจะโปรดศีลใหทนั ที ภายใตเงือ่ นไขวา ถาหากเขา
ยังสามารถรับรูไ ดวา พระสงฆกาํ ลังโปรดศีลให เพราะเปนไปไดวา
บางครั้งเขาอาจจะไดยินเราพูดเราสวดภาวนา ดังนั้น การเฝาอยู
กับคนปวย ขณะที่เขาเขาตรีทูตและสวดภาวนาเสียงดัง เพื่อเขา
ไดยินหรือรูจักกันในสมัยกอนวา “เรียกพระ” คือ จะมีคน
หนึ่งบอกเขาอยูขางๆ หูใหคิดถึงพระคิดถึงแมพระ ฯลฯ เพราะ
เชือ่ กันวาเปนการเตือนสติใหคนไขคดิ ถึงพระ และสิน้ ใจในศีลใน
พรของพระเจา
237
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 40
ศีลบวช

ศีลบวช คือ ศีลศักดิ์สิทธิ์ที่บันดาลใหบุคคลเปนพระ

สงฆ พรอมทัง้ รับมอบอํานาจและพระหรรษทาน ทีจ่ ะกระทําหนาที่
ขององคพระเยซูคริสตเจาบนโลกนี้ หนาที่อภิบาล หนาที่เทศน
สอนคําสอน และ เปนตน หนาทีใ่ นการโปรดศีลศักดิส์ ทิ ธิ์

238
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระเยซูคริสตเจาทรงเลือกอัครสาวก ทรงอบรมสั่งสอน
ประทานพระพรแกพวกเขา ทีส่ าํ คัญทรงมอบอํานาจในการ
ถวายบูชา(การเสกศีลมหาสนิท) และอํานาจแหงการ
ยกบาป ดังทีไ่ ดกลาวไปแลวในเรือ่ งศีลมหาสนิทและศีลอภัยบาป
และอํานาจดังกลาวนี้ก็ถูกสืบทอดกันตอๆ มา โดยพระสังฆราชผู
สืบตําแหนงจากอัครสาวก มายังพระสงฆอีกทีหนึ่ง

239
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในความเชื่อของเรา เราเชื่อวา “พระสงฆ” คือ องคพระ

คริสตเจา จึงมีคํากลาววา “พระสงฆคือพระคริสตเจาอีก
องคหนึ่ง” (Alter Christus) พระสงฆเปนผูไดรับการเรียก
จากพระเปนเจา (มีกระแสเรียก) ใหเตรียมตัวที่จะเปนพระสงฆ
และหลังจากการเตรียมตัวพอสมควร พระองคจะทรงเลือกบาง
คนใหไดรบั ศีลบวช เปนพระสงฆ ดังนัน้ การเปนพระสงฆจงึ ถือวา
เปนนํ้าพระทัยของพระเปนเจา ที่จะทรงเรียกและเลือกบางคน
เทานั้น ดังพระวาจาที่ทรงบอกวา “มิใชเจาที่เลือกเรา แต
เปนเราที่เลือกเจา และตั้งเจาใหเปนพระสงฆ”

ระหว า งที่ ไ ด รั บ การ

เรียก และฝกหัดเรียนรูที่จะ
กาวไปสูความเปนสงฆนี้ เรา
เรียกวา “สามเณร” โดย
ปรกติ จ ะไปอยู  ร วมกั น ใน
“บานเณร” คือ หอพักที่มี
กฎระเบียบมีการอบรมแนะนํา
ใหคอ ยๆ เรียนรูแ ละเขาใจถึงกระแสเรียก อันหมายถึงนํา้ พระทัย
ของพระเปนเจาทีท่ รงมีตอ ตนเอง ในบานเณรจะตองเรียนรูท งั้ วิชา
ทางโลกและทางธรรม คือ วิชาสามัญและวิชาคําสอน เปนตน พระ
คัมภีร และหนาทีข่ องสามเณรทีส่ าํ คัญไมยงิ่ หยอนกวา

240
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การเรียนรู คือ การฝกหัดตนเองใหเปนผูเจริญ

เติบโตในความเชื่อ ความศรัทธา ตอพระเปนเจา
รูจักการทํางานรวมกับผูอื่น มีบุคลิกการเปนผูนํา มีความสุภาพ
ความมัธยัสถ และพรอมทีจ่ ะมีชวี ติ เปนโสดไมแตงงานตลอดชีวติ
หลักสูตรทีส่ าํ คัญคือ ตองมีความรูเ รือ่ งปรัชญาและเทวศาสตร
อยางดีพอสมควร

ในเวลาเดียวกัน เงือ่ นไขสําคัญอีกประการหนึง่ คือ ตอง

ตัดสินใจที่จะบวชเปนพระสงฆดวยเสรีภาพของ
ตนเอง ปราศจากแรงกดดันหรือการบังคับใดๆ ทั้งสิ้น

241
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น จึงไมแปลกที่มีผูที่เปนเณร คือ ไดรับการเรียก

เขาไปฝกหัดตน เพือ่ เปนพระสงฆ แตภายหลังตองออกไป เพราะ
พระเปนเจาทรงเลือกบางคนเทานั้น... แตทั้งนี้และทั้ง
นัน้ ผูท ไี่ ดรบั การเรียกจากพระเปนเจาใหเปนเณร ก็พงึ ทีจ่ ะกระทํา
หนาที่ของตนใหดีที่สุด สวนพระเปนเจาจะทรงใหบวชเปนพระ
สงฆหรือไมนั้นคือ “นํ้าพระทัย” ของพระองค

มีคาํ ถามวา เรารูอ ยางไรวาพระเปนเจาทรงเรียก

เรา แนนอน “กระแสเรียก” นีเ้ กิดขึน้ กับบางคนเทานัน้ และ
เกิดขึน้ ในรูปแบบทีแ่ ตกตางกันออกไป บางครัง้ เมือ่ แรกเขาไปบาน
เณร แทบไมรูดวยซํ้าวาเปนพระสงฆคืออะไร เชน บางคนอยาก
เขาบานเณร เพราะเห็นวาเณรเรียบรอยดี หรือบางคนเห็นบานเณร
มีเลนฟุตบอลกันสนุกดี ฯลฯ แตภายหลังคอยๆ เรียนรูฝกหัดรับ
การอบรมไป จึงเขาใจแจงชัดขึ้น และตัดสินใจเลือกชีวิตสงฆ
แตอยางไรก็ตาม ก็ยังตองไดรับการอนุมัติจากพระสังฆราชของ
ตนเองเสียกอน จึงจะรับศีลบวชได

เรียนนานไหม กวาจะไดบวช โดยปกติเมื่อเขา

เรียน ม.1 จะใชเวลาประมาณ 15 ป ดังนั้น ถานับอายุก็นาจะ
ประมาณ 28-30 ป ซึ่งถือวาเปนผูใหญแลว และถาจะถามวาเมื่อ

242
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เขาบานเณรตัง้ แต ม.1 จะบวชไดสกั กีเ่ ปอรเซ็นต ตามสถิติ

จะอยูท ป
ี่ ระมาณ 15 เปอรเซ็นต คือ รอยคนจะไดเปนพระ
สงฆประมาณ 15 คน

ผู  ที่ จ ะรั บ ศี ล บวชเป น พระสงฆ ไ ด ใ นป จ จุ บั น นี้ พระ

ศาสนจักรกําหนดใหเพียงผูช ายเทานัน ้ ดังนัน้ สตรีจะบวช
เปนพระสงฆยังไมได สวนครึ่งหญิงครึ่งชาย ถารูมากอน
บวชก็จะไมไดรบั การอนุญาตใหบวชเหมือนกัน คราวนีถ้ า หากบวช
ไปแลว มีอาการดังกลาวภายหลังก็จะไดรับการพิจารณาจากพระ
สังฆราช และมีการหาหนทางแกไข ถาแกไมไดก็คงตองพนจาก
หนาที่สงฆไปตามระเบียบ
พระสงฆมีความสําคัญมาก
ในพระศาสนจั ก ร เพราะเป น ผู 
กระทําหนาที่สําคัญที่องคพระเยซู
ทรงมอบหมายใหโดยตรง เปนตน
เรือ่ งการโปรดศีลศักดิส์ ทิ ธิ์ เชน ศีล
มหาสนิท(ถวายมิสซา) และศีลอภัย
บาป จนมีคํากลาววา “ถาไมมี
พระสงฆ ก็ไมมีมิสซา เมื่อไมมีมิสซาก็ไมมีศีลมหา
สนิท”

243
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนัน้ เราจะตองเอาใจใสสนับสนุนชวยเหลือ ใหมกี ระแส

เรียกการเปนพระสงฆมากยิง่ ๆ ขึน้ และตองเอาใจชวย สวดภาวนา
ใหพระสงฆที่มีอยูแลวของเรา ดํารงชีวิตที่ซื่อสัตยตอพระกระแส
เรียก สามารถทํางานในนามของพระเปนเจา คือ การอภิบาลดูแล
ประชาสัตบุรษุ เทศน และสอนคําสอนอยางดีมปี ระสิทธิภาพมากขึน้

244
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 41
ศีลแตงงาน

ในศาสนาคาทอลิก เราถือวาการแตงงานมีความสําคัญ
อยางยิ่ง ถือเปนพิธีศักดิ์สิทธิ์ที่พระผูเปนเจาทรงมีพระประสงค
และทรงเป น พยานพร อ มทั้ ง ประทานพระพรพิ เ ศษให ผู  ที่
แตงงานมีชวี ติ รวมกันเปน สามีภรรยา มิใชเปนเรือ่ ง
ของมนุษยเทานั้น

245
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ศีลนี้ยังมีชื่อเรียกอื่นๆ อีก คือ บางครั้งเรียกวา “ศีล

กลาว” เพราะในพิธีแตงงานตามประเพณีของคริสตชน จะมี
การกลาวคําสาบานตอกันและกันของเจาบาวเจาสาว หรือ
บางครั้ง เรียกวา “ศีลสมรส” ซึ่งเรียกชื่อตามสากลที่หมายถึง
การแตงงานนั่นเอง

สาระสําคัญของศีลแตงงานมีดังตอไปนี้
1. เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิห์ นึง่ ในเจ็ดศีลทีอ่ งคพระเยซูคริสตเจา
ทรงตั้งขึ้น เพื่อประทานพระพร แหงชีวิตครอบครัวอันไดแกการ
เปนสามี ภรรยา เปนบิดา มารดา ถือเปนอุปกรณที่สําคัญสําหรับ
การดําเนินชีวิต ในการมีสวนรวมกับการสรางมนุษยของ
พระผูเปนเจา
2. ดังที่ไดทราบแลววา ในศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆนั้น จะมีผู
ประกอบพิธี สําหรับศีลแตงงานนี้ พิเศษตรงที่วาผูประกอบ
พิธี คือ เจาบาว เจาสาว สวนพระสงฆและคนอื่นๆ ถือ
เปนพยานในพิธีเทานั้นและคํากลาวที่สําคัญที่สุดคือ การใหพันธ
สัญญา ตอกันและกัน ดวยคําสัญญาวา “...ขอรับคุณ...เปน
246
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สามี (ภรรยา) และขอสัญญาวาจะถือซื่อสัตยตอคุณ

ทั้งในยามสุขและยามทุกข ทั้งในเวลาปวยและใน
เวลาสบาย เพื่อรักและยกยองใหเกียรติคุณจนกวา
ชีวิตจะหาไม” คําสัญญานี้ถือเปนพันธสัญญา เพราะมี
ขอผูกมัดที่จะตองถือปฏิบัติจะละเลยมิไดสวนการที่จะถือวาเปน
ศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ สี่ มบูรณ ทัง้ เจาบาวและเจาสาวจะตองเปน
คาทอลิก ถาหากฝายหนึ่งฝายใดมิใชคาทอลิก พระศาสนจักร
ถือวาเปนเพียง “พิธีแตงงานแบบคาทอลิก” เทานั้น หรือ
ที่เรียกกันติดปากวา พิธีแตงงานแบบตางคนตางถือ แนนอนวา
พระเปนเจาก็ทรงประทานพระพรใหดวยเชนกัน แตมิใชพิธีที่
สมบูรณแบบศีลศักดิ์สิทธิ์
3. การแตงงานแบบคาทอลิก มีระเบียบปฏิบัติหลาย
ประการ เชน
ก. ตองมีพื้นฐานที่สําคัญคือ “ความรัก” ที่ทั้ง 2 คน
จะตองมีตอ กันอยางแทจริง จึงตองมีการศึกษาดูใจกันพอสมควร
ข. ตองมีเจตนาจะมีบุตร ดังนั้น หากคูแตงงานใด
จะแตงงานโดยไมตองการมีบุตร ยอมจะกระทําพิธีมิได
ค. ตองมีอิสระ หรือเสรีภาพในการตัดสินใจ
เลือกคูแตงงานดวยตัวเอง มิไดถูกบังคับหรือที่เราเรียกวา “คลุม
ถุงชน”

247
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ง. ตองมีการเตรียมตัวเขาสูก ารแตงงานอยางดี
ดวยการเรียนรูถึงการดํารงชีวิตครอบครัวตามหลักปฏิบัติของ
คาทอลิก ดังนั้น จึงตองติดตอกับทางวัด(พระสงฆ) กอนจะมีพิธี
นานพอสมควร เพื่อพระสงฆจะไดจัดใหไดรับการอบรมพอ
สมควร ปกติควรติดตอกับทางวัดอยางนอย 3 เดือน ทั้งนี้
เพราะบางกรณีอาจมีขอขัดขวางที่ไมสามารถจะประกอบพิธีได
เหมือนกัน
จ. การแตงงานแบบคาทอลิก จะตองถือเปนการมี
สามีเดียว ภรรยาเดียว(ผัวเดียว-เมียเดียว) พรอมทั้งจะ
เลิกรากันหรือหยากันไมได ตอง “รวมทุกข รวมสุข” กันไป
จนตลอดชีวิต จะแตงงานใหมไดก็ตอเมื่อ ฝายหนึ่งฝายใดตาย
ไปแลว เพราะพันธสัญญาทีใ่ หกนั ในวันแตงงานก็เปนอันสิน้ สุด
ลงดวย อยางไรก็ดี มีสามีภรรยาหลายคูที่เลิกรากันไป
เฉยๆ อยางนี้พันธสัญญานั้น ไมถือวาสิ้นสุด จะ
แตงงานใหมไมได ยกเวนแตจะไดรับการประกาศจากพระ
ศาสนจักรใหพันธสัญญานั้นเปนโมฆะเสียกอน ซึ่งก็ตองใชเวลา
พิสูจนและดําเนินเรื่องผานทางศาลของพระศาสนจักรเทานั้น
4. คาทอลิกทีจ่ ะเขาพิธแี ตงงานนัน้ จะตองเตรียมจิตใจ
ของตนใหสะอาดปราศจากบาปตางๆ
ดังนั้น จึงตองแกบาป อยางดี พรอมทั้งภาวนา
วอนขอพระพร จากพระเปนเจาเปนพิเศษดวย

248
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระศาสนจักรไมไดหามการแตงงานแบบตางคนตางถือ
แตก็มิไดสงเสริมหรือสนับสนุน หากแตขอใหฝายคาทอลิกตอง
ประพฤติปฏิบัติตนเปนคริสตชนที่ดี เปนแบบอยางที่ดีแกคูชีวิต
ของตน เพื่อเปนพยานยืนยันถึงความรักและพระเมตตาของพระ
เปนเจาที่ตนเคารพรัก เชื่อ และไวใจในพระองค
สรุปวา ในภาคปฏิบัติหากใครตองการจะ
แตงงานแบบคาทอลิก สิ่งที่ตองพิจารณาก็คือ
1. ต อ งอย า งน อ ยมี ฝ  า ยใดฝ า ยหนึ่ ง เป น
คาทอลิก
2. ตองไปพบกับพระสงฆเจาอาวาสของวัดของ
ตน เพือ่ แจงใหทา นทราบและขอคําแนะนํา อยางนอย กอนวัน
แตงงานประมาน 3 เดือน เพราะบางครั้งอาจมีขอขัดขวาง
ไมสามารถทําพิธใี หไดดว ยเหมือนกัน ระวังอยาไปกําหนดวัน
แตงงานกอนที่จะปรึกษาพระสงฆ เพราะในวันนั้น
อาจจะกระทํ า พิ ธี ไ ม ไ ด เนื่ อ งจากมี ข  อ ห า มพระ
ศาสนจักรอยู ดังนั้น กอนพิมพการด ควรปรึกษา
พระสงฆเสียกอน
3. ตองใหเวลาพอเพียงที่จะรับการอบรมจาก
พระสงฆ ในเรือ่ งการแตงงาน และตองมีเวลาใหพระสงฆเตรียม
เอกสารตางๆ พอสมควร

249
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราตองระลึกเสมอวาครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิค์ อื ครอบครัว

ขององคพระเยซูเจา อันประกอบดวยพระเยซู แมพระ และ
นักบุญยอแซฟ เปนแบบอยางแหงครอบครัวที่เราทุกคน
จะตองเลียนแบบใหไดใกลเคียงที่สุด เทาที่จะทําได ไมวาเรา
จะเปนบิดา-มารดา หรือเปนลูกก็ตาม

250
ภาคผนวก
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากเนื้อหาคําสอน ทั้ง 3 ภาค คือ ภาคพระ

สัจธรรม ซึ่งกลาวถึงขอความเชื่อตางๆ ภาคพระธรรม
ปฏิบัติ ที่วาดวยระเบียบกฎเกณฑ ที่คริสตชนพึงปฏิบัติ และ
ภาคอุปกรณ อันมีความสําคัญอยูที่ศีลศักดิ์สิทธิ์ ที่เปนเครื่อง
มือชวยใหเราดําเนินชีวติ เปน คริสตชนไดงา ยขึน้ ยังมีบางสิง่ ทีเ่ รา
ควรรู จึงนํามารวมกันไวใน “ภาคผนวก”

252
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 42
สิ่งคลายศีล

เรื่องแรกที่อยากจะนํามากลาวถึงก็คือ “สิ่งคลายศีล”
ซึ่งมีความหมายถึงวัตถุหรือจารีตพิธีกรรมบางอยางที่
พระศาสนจักรกําหนดใหมพี ระคุณพิเศษอยูก บั วัตถุ
หรือพิธีกรรมนั้นๆ และผูที่ปฏิบัติหรือใชดวยความ
เชื่อความศรัทธา ก็จะไดรับพระคุณ ตามนํ้าพระทัยของ
พระเปนเจา แตตองระวังวา สิ่งคลายศีลนี้ มิใชเครื่องราง
ของขลังที่คนทั่วๆ ไป เชื่อถือกัน เพราะเราเชื่อวาพระคุณหรือ
พระพรนั้นๆ มาจากพระเปนเจา โดยผานทางวัตถุหรือพิธีกรรม
และพระจะทรงประทานพระพรนั้นๆ หรือไมอยูที่พระองคจะทรง
เห็นสมควร

253
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“สิ่งคลายศีล” จําแนกออกเปน 6 ประเภท คือ

1. การสวดภาวนา ไดแก “บทขาแตพระบิดา”
เพราะเปนบทภาวนาทีพ่ ระเยซูทรงสอนศิษยของพระองคใหภาวนา
ซึง่ ไดกลาวไปแลวในเนือ้ หาทีผ่ า นมา ดังนัน้ การสวดบทขาแตพระ
บิดา จึงตองกระทําดวยความตั้งใจและศรัทธา นอกนั้นก็มีการ
รวมพิธีกรรมสาธารณะ เชน การแหพระรูป การเดินรูป 14
ภาค การทํานพวารแมพระนิจจานุเคราะห เปนตน

254
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. นํ้าเสก ถือเปนวัตถุที่ไดรับการเสกจากพระเปนเจา
โดยผานทางพระสงฆ เราเชือ่ วามีพระพรแหงการชําระลาง
ใหสะอาด ทําใหเรามีชวี ติ เปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจาอีกครัง้ หนึง่
จึงนิยมใชนํ้าเสกประพรมบรรดาคริสตชน หรือวัตถุหรือสถานที่
ในโอกาสตางๆ เชน พิธเี สกบานใหม เสกอาคาร เสกยานพาหนะ ฯลฯ

255
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. บทขาพเจาขอสารภาพบาป ขณะทีส่ วดกอนเริม่

มิสซา ในสวนของการสํานึกผิดและสารภาพบาป เพื่อเตรียมตัว
ในการถวายบูชาอยางดี

4. การทําบุญใหทาน พระศาสนจักรถือวาการแสดง
เมตตาจิตชวยเหลือผูอื่นดวยการทําบุญใหทาน เปนตนแกผู
ยากจนขัดสน ถือเปนการปฏิบัติตามจิตตารมณแหงความรักของ
องคพระเยซูคริสตเจา ซึง่ จะเปนการปฏิบตั ติ นใหเปนหนึง่ เดียวกับ
พระเปนเจามากยิ่งขึ้น

256
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

5. การอวยพรตางๆ เชน การอวยพรศีลมหาสนิท

การอวยพรของพระสังฆราช การอวยพรในพิธีมิสซา ฯลฯ เชื่อวา
ผูรวมพิธีจะไดรับพระพรตามเจตนารมณ
6. วัตถุที่ไดรับการเสก เชน เถา ซึ่งใชในการโรย
ศีรษะในวันพุธรับเถา ใบลาน อันเปนใบไมที่ไดรับการเสกใน
วันอาทิตยใบลาน ระลึกถึงการเสด็จเขากรุงเยรูซาเล็มของพระเยซูเจา
เทียน รูปกางเขน รูปแมพระ รูปนักบุญ สายประคํา ฯลฯ
ก็เชนเดียวกัน เมื่อไดรับการเสกก็ถือวาเปนสิ่งคลายศีล

257
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะตองระวังอยาหลงวาเปนเครือ่ งรางของขลัง
อยางไรก็ตามวัตถุเหลานี้ ถือเปนวัตถุที่ไดรับการเสก จึงตองเก็บ
ไวอยางดีในที่เหมาะสม ดวยความเคารพดวยเชนกัน
สิง่ คลายศีล ไมมฤี ทธิอ์ าํ นาจดวยตัวเอง หากแต
พระเปนเจาทรงประทานพระพรใหมนุษย โดยผานทางสิ่งคลาย
ศีลตางๆ สิ่งคลายศีลมีอํานาจยกบาปเบาได และเสริมสรางความ
เขมแข็งแหงความเชื่อ ความไวใจ และความรักในพระเปนเจาได
วิธีหนึ่ง

258
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 43
ปของพระศาสนจักร

ปของพระศาสนจักร พระศาสนจักรกําหนดใหใน
รอบปหนึ่งๆ นั้น มีชวงเวลาหรือที่เรียกวา “เทศกาล” เพื่อให
ความสําคัญกับพระภารกิจแหงการไถกขู ององคพระเยซูคริสตเจา
โดยจัดใหเปนระยะเวลาของการเตรียมจิตใจและมีสว นรับการไถ
กูของพระองคนั่นเอง โดยแบงออกเปน 4 เทศกาล ดังนี้...

259
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. เทศกาลเตรียมรับเสด็จพระคริสตเจาและพระ
คริสตสมภพ
• เทศกาลเตรียมรับเสด็จพระคริสตเจา คือ
ชวงเวลา 4 สัปดาหกอนสมโภช พระคริสตสมภพ โดยเริ่มตั้งแต
วันอาทิตยหลังจากวันอาทิตยสมโภชพระคริสตเจาเปนกษัตริย
ตลอดเวลา 4 สัปดาหนี้ พระศาสนจักรเชือ้ เชิญใหบรรดาคริสตชน
ทําการเตรียมตัวเตรียมใจ ตอนรับการเสด็จมาบังเกิดขององค
พระเยซูคริสตเจา ดวยการบําเพ็ญภาวนา ลด ละ เลิก อบายมุข
และมีจิตเมตตาตอเพื่อนมนุษย คือ เนนใหรูจักรักพระและรัก
มนุษยดวยกิจการตางๆ ในชีวิตประจําวันของตน
สิ่งที่นาสังเกตก็คือ เราจะเห็นอาภรณที่พระสงฆใชในพิธี
มิสซาเปน สีมวง ซึ่งหมายถึงสีแหงการเพียรพยายาม อดทน
และตายจากตัวเองในกิเลสตัณหา สมัยกอนเราเรียกชวงเวลานีว้ า
“อนุพรต”
• พระคริสตสมภพ ถือเปนวันสําคัญทีส่ ดุ ในเทศกาล
นี้ คือ วันที่ 25 ธันวาคม เปนวันสมโภชการบังเกิดมาของ
องคพระเยซูคริสตเจา ถือเปนวันฉลองบังคับ ที่จะไมมีการเลื่อน
ไปฉลองในวันอื่นทั้งสิ้น คริสตชนทุกคนจะตองไปรวมพิธีมิสซา
บูชาขอบพระคุณ เชนเดียวกับวันอาทิตย

260
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

- อัฐมวารพระคริสตสมภพ คือระยะ 8 วัน หลัง

จากการสมโภชพระคริสตสมภพ มีความสําคัญอยูที่การฉลองวัน
ทีพ
่ ระคริสตเจา แสดงองค คือการเฉลิมฉลองการเดินทาง
ไปนมัสการพระกุมารเยซูของพญาสามองค เตือนใหเราระลึกถึง
การเปดเผยพระองคเองแกมนุษยชาติทงั้ หลาย ตรงกับวันที่ 6
มกราคม ตามปกติจะเลื่อนไปฉลองในวันอาทิตย
หลังจากวันอาทิตยสมโภชพระวิสทุ ธิวงศ หรือครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิ์
สีของอาภรณที่พระสงฆใชในพิธีระหวางพระคริสตสมภพจะเปน
สีขาว
- วันอาทิตยตอ จากวันพระคริสตเจาแสดงองค เปน
วันอาทิตยที่พระเยซูคริสตเจาทรงรับพิธีลาง และเปนชวง
เวลาเทศกาลธรรมดาอีกประมาณ 7 - 8 สัปดาห
สีของอาภรณพระสงฆจะใชสีเขียว จากนั้นจะเขาสูเทศกาล
มหาพรต

261
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. เทศกาลมหาพรต
คือชวงเวลา 40 วันนับตัง้ แตวนั พุธรับเถาจนถึงวันสมโภช
ปสกา เปนเวลาของการถือศีลอดอาหาร เชนเดียวกับที่พระเยซู
คริสตเจาทรงอยูในที่เปลี่ยว ทรงจําศีล อดอาหาร สวดภาวนา
และถูกการประจญจากปศาจ

ตลอดระยะเวลาในเทศกาลมหาพรตนี้ พระศาสนจักร
เชื้อเชิญใหเรากระทํากิจการสําคัญสองอยาง คือ รูจัก
บังคับตัวเองมีชวี ติ เรียบงาย พยายามเอาชนะความออนแอ
ตามประสามนุษยที่มีอยูในตัวเรา คือ โลภ โกรธ หลง และใน
เวลาเดียวกัน ก็ใหรจู กั การอยูก บ
ั เพือ่ นมนุษยดว ยความ
รัก ความเมตตา ชวยเหลือผูอื่น โดยเฉพาะผูที่ตกทุกขไดยาก
และผูดอยโอกาสในสังคม พูดงายๆ ก็คือใหรูจักแบงปน นั่นเอง

พิธีรับเถา เปนพิธีที่เตือนใหเราตระหนักวา วันหนึ่งเรา

ตองตาย และเมือ่ ตายไปแลวรางกายของเราก็สลายเนาเปอ ยกลาย
เปนดิน ดังนั้น ใหรูจักกลับใจ สะสมคุณธรรมความดีเอาไวให
มากๆ

262
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สัปดาหศักดิ์สิทธิ์ คือ ระยะเวลา 7 วัน นับตั้งแตวัน

อาทิตยใบลาน จนถึงวันอาทิตยสมโภช ปสกา เริม่ ดวยวันอาทิตย
ใบลาน เตือนใหเราคิดถึงการเสด็จเขาสูกรุงเยรูซาเล็มอยางสงา
ประหนึ่งแมทัพที่กลับจากการทําศึกสงครามพรอมกับชัยชนะ
ประชาชนทุกคนชื่นชมยินดีตอนรับดวยการนําใบปาลมมาโบก
ตอนรับ... แตที่แทแลวการเสด็จเขาสูกรุงเยรูซาเล็ม คือ การเดิน
เขาสูมหาทรมานความตายและบรรลุถึงชัยชนะที่แทจริงดวยการ
เสด็จกลับคืนพระชนมชีพ นั่นเอง
ที่เรียกวาสัปดาหศักดิ์สิทธิ์ เพราะวาระหวางสัปดาหนี้ มี
การระลึกถึงเหตุการณที่สําคัญของพระเยซูคริสตเจา คือ

- วันพฤหัสศักดิส์ ทิ ธิ์ เปนวันทีบ่ ง บอกถึงพระเมตตา

และความรักของพระองคที่มีตอมนุษยดวยการตั้งศีลมหา
สนิท และศีลบวชเปนพระสงฆพิธีกรรมพิเศษในวันนี้คือ
การลางเทาบรรดาอัครสาวก ของพระเยซูเจา นั่นหมายถึง
การถอมพระองคลงเปนผูรับใชของพระองคที่มอบใหเราทุกคน
กระทําตามดวย และหลังจากพิธมี สิ ซาในวันนีย้ งั มีการเฝาศีลมหา
สนิท เพราะเปนวันที่พระเยซูเจาทรงตั้งศีลมหาสนิท
อันเปนศีลแหงความรักอันยิ่งใหญที่พระองคทรงประทับในเรา
เปนเลือดเปนเนื้อของเรา เพื่ออยูกับเราเสมอไป

263
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

- วันศุกรศกั ดิส์ ทิ ธิ์ วันนีถ้ อื เปนวันทีพ่ ระองคทรงรับ

U
มหาทรมานถูกจับถูกเฆีย่ นตี ถูกสวมมงกุฎหนาม ตองแบกกางเขน
ไปตามเขากัลวารีโอ และที่สุดทรงสิ้นพระชนมบนไมกางเขน เพื่อ
ไถบาปของเรา วันนีจ้ ะไมมพี ธิ บี ชู ามิสซา แตมกี ารระลึกถึงพระ
มหาทรมานของพระองค และการนมัสการกางเขน
รวมพระทรมานพรอมกับพระองค

U
- วันเสารศกั ดิส์ ทิ ธิ์ เปนวันแหงการระลึกถึงพระศพ
ของพระองคที่ถูกฝงอยูในพระคูหา และในภาคคํ่าจะมีพิธีตื่นเฝา
รอคอยการเสด็จกลับเปนขึ้นมาของพระองค มีพิธี เสกไฟ
เสกนํ้า มีการ จุดเทียนปสกา ซึ่งหมายถึงการเสด็จกลับเปนขึ้น
มาของพระองค และตามธรรมเนียมทัว่ ไป ก็จะมีพธิ บ ี ชู ามิสซา
เฉลิมฉลองการกลับเปนขึ้นมาของพระองค เพราะ
ตั้งแตเวลาคํ่าของวันเสารเปนตนไป ถือวาเปนวันอาทิตยแลว
นั่นคือ เปนการฉลองปสกาแลว

264
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. เทศกาลปสกา
ปสกาถือเปนวันสมโภชทีย่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ ในรอบป ทัง้ นีเ้ พราะ
เปนการฉลองการเสด็จกลับคืนพระชนมชพี ขององคพระเยซูคริสต
เจา อันหมายถึง การชนะตอความตาย ตอบาป คําวา “ปสกา”
หมายถึง การขามหรือการผานไป จึงมีความหมายถึง
การผานหรือขามจากความตายไปสูช วี ติ จากบาปไป
สูบุญ ดังนั้นประชากรของพระเจา คือพวกเราจะไดรับผลแหง
การเสด็จกลับคืนพระชนมชพี ของพระองคดว ย อาศัยการกลับคืน
พระชนมชีพของพระองค เราทุกคนจะรอดพนจากบาปและความ
ตายดวยเชนเดียวกัน ถาหากเราดําเนินชีวิตเปนหนึ่งเดียวกับ
พระองค ดวยการปฏิบัติตามจิตตารมณของพระองค สีประจํา
เทศกาลคือสีขาว
ตอจากนั้นอีก 40 วัน เราจะมีการเฉลิมฉลอง
การเสด็จสูสวรรคอยางผูมีชัยชนะขององคพระเยซูคริสตเจา
กลาวคือ พระองคทรงกระทําพระภารกิจของพระองคที่ทรงไดรับ
มอบหมายจากพระบิดา ใหลงมายังโลกนี้ เพื่อกอบกูมนุษยตาม
พันธสัญญาของพระองคนั้นไดสําเร็จสมบูรณแลว ที่เหลือใครจะ
ไดรบั ความรอดหรือไมจงึ เปนหนาทีข่ องแตละคนทีจ่ ะตองมีสว นรวม
ในแผนการแหงความรอดนี้ ดวยการปฏิบัติตามจิตตารมณของ
พระองค

265
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนั้นอีก 1 สัปดาหเราเฉลิมฉลองการ
เสด็จลงมาขององคพระจิตเจา อันหมายถึงการประทับอยู
ของพระเปนเจา เพือ่ ประทานพระพรแหงความชวยเหลือเราในการ
มีชีวิตประจําวัน ซึ่งเราเรียกวาพระคุณของพระจิต 7 ประการ ดัง
ที่ไดกลาวไปแลวในเนื้อหาเรื่องศีลกําลัง
4. เทศกาลหลังสมโภชพระจิตเจา (เทศกาล
ธรรมดา)
เปนระยะเวลาประมาณ 27 สัปดาห ซึ่งถือเปนชวงที่ยาว
ที่สุด เราเรียกวาเทศกาลธรรมดา เหมือนกับระยะเวลา
7-8 สัปดาห หลังจากฉลองพระเยซูเจาทรงรับ
พิ ธี ล  า ง ซึ่งถือเปนเทศกาลธรรมดาอีกชวงหนึ่ง สีประจํา
เทศกาลนี้ใชสีเขียว
ในชวงเทศกาลธรรมดานี้ หลังสมโภชพระจิตเจามีวนั
ฉลองสําคัญอยูหลายวัน คือ
ก. วันฉลองพระตรีเอกภาพ คือ วันฉลององคพระ
ผูเ ปนเจาทีท่ รงเปนพระเจาองคเดียวทีป่ ระกอบดวยสามพระบุคคล
เปนหนึ่งเดียวกัน ดังขอความเชื่อที่เราไดทราบแลวในภาคที่ 1
ข. วันฉลองพระกายและพระโลหิตของพระ
เยซูเจา คือ การฉลองความรักอันยิง่ ใหญทพี่ ระเยซูเจาทรงมอบ
พระกายและพระโลหิตของพระองค เปนอาหารเลีย้ งวิญญาณของ

266
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราทางศีลมหาสนิท ดังที่เราไดทราบแลวในภาคที่ 3 เรื่องศีล

มหาสนิท และจะมีพิธีแหศีลมหาสนิทอยางสงารวมดวยเสมอ
ค. วันฉลองพระหฤทัยของพระเยซูเจา เพือ่ ให
มนุษยไดแสดงความกตัญMูรูคุณตอความรักอันยิ่งใหญหาที่สุด
มิไดทที่ รงมีตอ มนุษย และเพือ่ ชดเชยบาปมากมายทีเ่ ราไดทาํ เคือง
พระหฤทัยของพระองค
ง. วันฉลอง นักบุญเปโตรและนักบุญเปาโล
(29 มิถุนายน) ซึ่งพระศาสนจักรใหความสําคัญในฐานะที่ทานทั้ง
สองเปนรากฐานของพระศาสนจักรตั้งแตแรกเริ่ม

267
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 44
วันฉลองพระแมมารีย และนักบุญ
ตางๆ

ในบรรดามนุ ษ ย ทั้ ง หลายที่ พ ระเป น เจ า ทรงสร า งมา

มนุษยทยี่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ คือ พระนางมารีย เพราะพระนาง
ไดรบั เกียรติใหเปนพระมารดาขององคพระเยซูคริสตเจาในโลกนี้
บรรดาคริสตชนคาทอลิกใหความเคารพตอพระนางอยางสูง ในป
หนึ่งจึงมีวันฉลองสําคัญของพระนางถึง 5 วัน คือ

268
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก. วันฉลองพระแมปฏิสนธินิรมล (8 ธันวาคม)
หมายถึง วันฉลองการเปนมนุษยคนเดียวทีไ่ ดรบั
การยกเวนจากบาปกําเนิด กลาวคือ พระนางมารียท รงเปน
พระมารดาขององคพระเยซูเจา ดังนั้น โดยอาศัยพระบารมีของ
องคพระเยซูเจา พระนางจึงไมมีบาปมลทินใดๆ เลย แมกระทั่ง
บาปกําเนิดดวย
ข. วันฉลองแมพระบังเกิด (8 กันยายน)
ด ว ยความรั ก เคารพและศรั ท ธาในพระนาง บรรดา
คาทอลิกถือวา เมือ่ พระนางบังเกิดมายอมเปนเหตุแหงความยินดี
ตอทุกๆ คน จึงควรจะฉลองวันเกิดของพระนางดวย เปนตน ใน
กลุมพลมารีย ซึ่งถือเปน “ทหาร” ของแมพระ
ค. วันฉลองแมพระรับสาร (25 มีนาคม)
เปนวันฉลองที่ทําใหเราไดรับพระพรอันยิ่งใหญ คือ การ
เสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย (ทรงรับเอากาย) ในครรภของพระแม
เมือ่ พระแมนอ มรับพระบัญชา จากพระเปนเจาทีท่ รงเลือกพระนาง
ใหเปนพระมารดาของพระองค
ง. วันฉลองแมพระถือศีลชําระ (2 กุมภาพันธ)
เปนวันฉลองการทีพ่ ระนางทรงปฏิบตั ติ ามธรรมเนียมของ
ชาวยิว ดวยการนําพระเยซูเจา(บุตรชายหัวป)ไปถวายแดพระเปน
เจาในพระวิหาร และถือเปนการชําระตัวของพระนางเอง หลังจาก
การใหกําเนิดบุตรตามธรรมเนียมของชาวยิวดังกลาวขางตนดวย

269
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จ. วันฉลองแมพระรับเกียรติยกขึ้นสวรรค
(15 สิงหาคม)
ดูเหมือนวาเปนวันฉลองที่ชาวคาทอลิกจะใหความสําคัญ
เปนอันดับตนๆ เนือ่ งจากเราเชือ่ กันวาพระนางเปนมนุษยคนเดียว
อีกเหมือนกันที่ไดรับเกียรติสูงสุดจากพระเปนเจาดวยการไป
สวรรคเปนหนึ่งเดียวกับพระองคทั้งรางกายและวิญญาณ ซึ่งเปน
ขอความเชื่อของชาวคาทอลิกทุกคน ดังนั้น เราจึงไมพบพระศพ
ของพระนางบนโลกนี้
นอกจากนัน้ ตลอดปเรายังมีวน ั ฉลองบรรดานักบุญ
ตางๆ อีกมากมาย เชน บรรดาอัครเทวดาทั้ง 3 องค (29
กันยายน) คือ อัครเทวดามีคาแอลที่ถือวาเปนหัวหนาของ
เทวดาทั้งหลาย อัครเทวดาคาเบรียลผูซึ่งเปนผูนําสารของ
พระเปนเจามาแจงแกพระนางมารียวา พระเยซูเจาจะทรงบังเกิด
ในพระครรภของพระนาง และอัครเทวดาราฟาแอล ซึ่งเปน
องคอุปถัมภของการแพทย ชวยรักษาโรคภัยไขเจ็บของมนุษย
วันฉลองอารักขเทวดา (2 ตุลาคม) คือ การระลึก
ถึงเทวดาประจําตัวของเราทุกองค ซึ่งเราเชื่อวาพระเปนเจาทรง
สรางเทวดาองคหนึ่งใหคอยดูแลคุมครองเราตลอดเวลา
วันฉลองนักบุญยวงบัปติสตา (24 มิถุนายน) ใน
ฐานะทีท่ า นเปนผูเ ตรียมทางใหพระเยซูคริสตเจาเสด็จมา และเปน
ผูท มี่ หี นาทีป่ ระกาศถึงการเสด็จมาขององคพระผูไ ถ เปนประกาศก

270
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ยิ่งใหญ และที่สุดไดถูกประหารเปนพยานยืนยันถึงความถูกตอง
และความจริงของพระองค
วันฉลองนักบุญองคอุปถัมภของวัด โรงเรียน
พระสังฆราช พระสงฆ นักบวช และตัวเอง ตาม
ประเพณีของเรา จะมีนกั บุญองคอปุ ถัมภประจําตัวของเราแตละคน
ประจําวัด สถาบันตางๆ เพราะเรามอบใหนกั บุญนัน้ ชวยดูแลและ
ขอพระพรจากพระเปนเจา เพื่อเราและสถาบันนั้นๆ ดวย เมื่อถึง
วันฉลองของทานนักบุญนั้นๆ เราจึงมักจะมีการฉลองดวยการ
ถวายบูชามิสซาขอพร และชื่นชมยินดีดวยงานเลี้ยงฉลอง
นอกจากนั้ น เรายั ง มี วั น ฉลอง
นักบุญทัง้ หลาย (1 พฤศจิกายน)
คือวันฉลองโมทนาคุณพระเปนเจาที่
ทรงให เ รามี ผู  ที่ เ ป น แบบอย า งแห ง
ความศักดิ์สิทธิ์ ในเรื่องตางๆ ความ
กลาหาญ
ในการเปนพยานถึงความรักของพระองค
ในวันที่ 2 พฤศจิกายน ยังเปนวันที่ให
เราได ร ะลึ ก ถึ ง วิ ญ ญาณในไฟ
ชํ า ระ คื อ ให เ ราภาวนาเป น พิ เ ศษ
สําหรับผูลวงลับทั้งหลายใหไดรับพระ
เมตตาจากพระเปนเจา ใหไดอยูรวมในสวรรคกับพระองค โดย
เร็ววันอีกดวย
271
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 45
กิ จ วั ต รประจํ า วั น ของคริ ส ตชน
คาทอลิก

ดวยสํานึกแหงการเปนบุตรของพระเปนเจา คือ พระองค

ทรงสรางเรามา ดังนั้น ชาวคาทอลิกที่ดีจึงตองดําเนินชีวิตประจํา
วันอยางดี อันไดแก การปฏิบัติตนตามจิตตารมณของ
องคพระเยซูคริสตเจา และแนนอนวาสิง่ นัน้ ก็คอื การปฏิบตั ิ
ตนตามกฎบทบัญญัติแหงความรัก คือ “รักพระผูเปนเจา
ดวยสิ้นสุดจิตใจ และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรัก
ตนเอง”
ดังนัน้ ทุกขณะจิต ทุกกิจการของเราจึงตองดําเนินไปโดย
มีพระเปนเจาอยูกับเราเสมอ...
เมือ่ ตืน่ นอนขึน้ มาในตอนเชา เราจึงตองเริม่ ดวย
การโมทนาคุณพระองคที่ใหเราไดพักผอนหลับนอนตลอดคืนที่
ผานมา และตืน่ ขึน้ มาในตอนเชา ก็มอบวันใหมไวในพระหัตถของ
พระองค ขอพระองคทรงโปรดประทานพระพรทีจ่ าํ เปนสําหรับการ
ดําเนินชีวิต และกระทํากิจการตางๆ ในวันนั้น

272
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ระหวางประกอบกิจการตางๆ ใหเราคิดถึงพระองค เชน

กอนรับประทานอาหาร รูจักอธิษฐานภาวนาขอพระพร
สําหรับตนเองและผูอื่น ขอใหอาหารที่จะรับประทานนั้นเกิด
ประโยชนแกตนเองและผูอื่นดวย หลังรับประทานอาหาร
โมทนาคุณพระองคที่ทรงใหเรามีอาหารรับประทาน ขอทรงอวย
พระพรสําหรับผูที่เตรียมอาหารใหเรา และขอพระองคประทาน
อาหารสําหรับผูอดอยากดวย

273
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กอนจะเดินทาง ขอทรงคุมครองเราใหปลอดภัยจาก
ภัยอันตราย ไมวาจะเดินทางโดย รถประจําทาง รถสวนตัว หรือ
พาหนะชนิดใดๆ ก็ตาม
กอนจะประกอบกิจกรรมใดๆ เชน กอนประชุม
กอนเรียน กอนลงมือทํางาน ใชเวลานิดหนอยขอพระองคทรงชวย
เราในกิจกรรมนั้นๆ ใหสําเร็จลุลวงไปดวยดี
เมื่อเสร็จสิ้นภาระหนาที่ประจําวัน กอนจะพักผอน
หลับนอน พิจารณามโนธรรมของตัวเองวา ในวันที่ผานมาเรา
ทําดีอะไรบาง ใหโมทนาคุณพระองคหรือถาทําสิง่ ใดผิดพลาด ให
กราบขอขมาโทษตอพระองคและตัง้ ใจทีจ่ ะแกไขขอบกพรองความ
ผิดพลาดนั้นๆ ในโอกาสตอไป รูจักระวังตัวเองใหมากยิ่งขึ้นใน
การใชชีวิต พรอมทั้งมอบการพักผอนหลับนอนในคืนนั้นไวใน
ความคุมครองของพระองค
เมื่อเรามีความทุกขยากลําบาก เจ็บไขไดปวย
ใหรจู กั ภาวนาวอนขอพระพรจากพระองค เพือ่ เราจะสามารถตอสู
กับอุปสรรค ปญหา หรือความทุกขนั้นไดอยางดี มีความวางใจ
ในพระองค
เมือ่ มีความสุข ความสําเร็จ ชืน่ ชมยินดี ใหรจู กั
โมทนาคุณพระองค และตระหนักเสมอวา นั่นคือพระเมตตาของ
พระองค เปนผลงานของพระองค ถาผลสําเร็จนั้นมี 10 สวน
จงจําไววาเราทําเพียง 1 สวน อีก 9 สวน พระองคทรงกระทํา
274
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ทัง้ ความทุกขหรือความสุข ความโศกเศราหรือความยินดี

ความสําเร็จหรือความลมเหลว ลวนแลวแตเปนนํ้าพระทัยของ
พระองคทั้งสิ้น เราเปนเพียงเครื่องมือของพระองคเทานั้น
เมือ่ เรายอนกลับไปดู บทบัญญัตทิ ใี่ หเรารักพระผูเ ปน
เจาและรักเพื่อนมนุษย เราสามารถพิจารณาไดวาเราได
ปฏิบัติตามอยางไร...
เรารักพระเปนเจาดวยสิ้นสุดจิตใจ...จริงหรือ
ไม? พิสูจนไดจากการปฏิบัติกิจศรัทธาของเราตอพระองค
สมํ่าเสมอแคไหน คือเราไดไปวัดรวมพิธีกรรมมิสซา รับศีล
ศักดิ์สิทธิ์ตางๆ เราสวดภาวนามากนอยแคไหน เรารูจักการกราบ
นมัสการพระเปนเจา โมทนาคุณพระองคดวยใจจริงหรือเปลา...
เวลาไปวัดเรารูส กึ มีความสุข มีความยินดีเต็มใจและอยากทีจ่ ะไป
เพราะจิตสํานึกของพระเมตตาและพระพรตางๆ ทีท่ รงประทานกับ
เราหรือเปลา

275
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เรารักเพือ่ นมนุษยเหมือนรักตัวเอง เปนอยางไร

บาง เรายกโทษใหอภัยตอคนที่ทําผิดตอเรา หรือเรายังคงโกรธ
เกลียด พยาบาท อาฆาตมาดรายตอผูอื่นอยู เราชอบติฉินนินทา
ผูอื่นอยูเปนประจําหรือไม... เรามักจะเอารัดเอาเปรียบผูอื่น เห็น
แกตวั เอาแตใจตัวเอง ชอบดูถกู คนอืน่ …เรายินดีชว ยคนทีต่ กทุกข
ไดยาก และชวยเหลือบอยๆ หรือไม เรากลาหาญที่จะกลาวถึง
ความรักและพระเมตตาของพระเปนเจา กลาที่จะแสดงตัววาเปน
คริสตชนเปนศิษยของพระองคมากนอยแคไหน...เชน เรารูสึก
อยางไรทีจ่ ะทําสําคัญกางเขน(เดชะพระนาม)กอนกินอาหารในราน
อาหารตอหนา คนอื่น...?

276
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 46
การขอมิสซา

เราคุนเคยกับคําวา “ขอมิสซา” กันเปนอยางดี แต

หลายครั้งบางคนไมเขาใจความหมายเทาไรนัก
มิสซา คือการภาวนาที่สําคัญและมีคุณคายิ่งใหญ ดังที่
ไดกลาวไปในเนื้อหาสาระคําสอน ณ ที่นี้จะอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยว
กับ “การขอมิสซา” ใหเขาใจมากขึ้น
เมื่อมิสซาคือการภาวนา การขอมิสซา ก็คือการขอให
พระสงฆ ถ วายบู ช าตามจุ ด ประสงค ที่ ผู  ข อมิ ส ซา
ปรารถนา ซึ่งแยกเปน 2 ประเภท คือ
1. มิสซาสุขสําราญ คือ มิสซาวอนขอพระพรสําหรับ
ผูท ยี่ งั มีชวี ติ อยู เชน การทีจ่ ะตองรับการผาตัด ตองกระทํากิจการ
ตางๆ ตองเดินทาง โอกาสแตงงาน ฯลฯ หรือเปนมิสซาโมทนา
คุณพระเจาโดยผานทางพระแมมารีย บรรดานักบุญก็ได

2. มิสซาอุทิศใหผูลวงลับ คือ มิสซาสําหรับวอนขอ

พระเมตตา สําหรับผูที่ตายไปแลว (มิสซาผูตาย) เชน วิญญาณ
ในไฟชําระ ปู ยา ตา ยาย บรรพบุรุษ ที่ตายไปแลว ขอใหทาน

277
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหลานั้นไดรับพระเมตตาไปสวรรคโดยเร็ววันถาหากทานยังมีขอ
บกพรองอยู

ในความหมายของมิสซานั้น ถือเปนมิสซาหรือ
การภาวนาอันเดียวกัน ทั้งมิสซาสุขสําราญและอุทิศ
ใหผูลวงลับ กลาวคือ คุณคาของมิสซาเปนคุณคาที่
ไมสามารถจะประมาณได เพราะเปนบูชาที่องคพระเยซูค
ริสตเจาทรงเปนผูถวาย โดยมีพวกเราเปนผูรวมบูชานั้น ในแตละ
มิ ส ซาจึ ง สามารถที่ จ ะมี จุ ด ประสงค ไ ด ต  า งกั น ตามที่ ต  อ งการ
ทีส่ าํ คัญอยามีเจตนาทีจ่ ะนําจุดประสงคตา งๆ กันเหลานัน้ มารวม
กันมากๆ เพื่อเหตุผลทางเงินคาทําบุญมิสซาจะไดมากๆ อยางนี้
ถือวาไมถูกตอง ในแตละมิสซาสามารถมีจุดประสงค
หลายประการได ดวยเหตุผลทางดานการอภิบาล
กลาวคือผูข อมิสซาใหทาํ ทีว่ ดั อยากจะรวมมิสซาดวยทีว่ ดั นัน้ ๆ จึง
มีความจําเปนที่ตองรวมจุดประสงคของมิสซา

278
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

วิธีขอมิสซา โดยปกติทางวัดจะมีซองขอมิสซาระบุราย
ละเอียดไวหนาซอง ทัง้ นีเ้ พือ่ ความสะดวกของผูข อมิสซา เพียงแต
กรอกรายละเอียดลงในชองวางตางๆ ใหชดั เจน และนําสงใหพระ
สงฆหรือจะใสในถุงทานก็ได เพียงแตใหระวังวาขอใหเขียน
แลวอานออก เพราะบางครั้งอานไมออกจริงๆ ครั้นจะไปถาม
ใครก็ไมไดเพราะไมรูวาใครเปนผูขอ...ทางออกก็คือ “ตามจุด
ประสงคของผูขอ” ซึ่งใชได เพราะพระเปนเจาพระองคทรง
รับทราบแลว
จงจําไววา เมือ่ เราขอมิสซาแลวใหสบายใจได เพราะถือวา
เราไดกระทําในสวนของเราเรียบรอยสมบูรณแลว สวนทีเ่ หลือเปน
หนาที่ของพระสงฆที่จะตองกระทํามิสซาใหตามจุดประสงคนั้นๆ
ดังนั้นพระสงฆจะตองระมัดระวัง และจดมิสซาที่ไดรับมาอยาง
ถี่ถวนรอบคอบ เพราะเปนความรับผิดชอบของพระสงฆโดยตรง
หากละเลยหรือหลงลืมจะตองรับผิดชอบตอหนาพระเปนเจาดวย
หลายครัง้ หลายคนสงสัยวาจะตองขอมิสซาดวยเงินจํานวน
เทาไหร...ขอนีข้ ออธิบายวา “เงินทําบุญมิสซา” มิไดถกู กําหนด
ตายตัวลงไปวาจะตองมีมลู คาเทาไหร เพราะคุณคาของมิสซามิได
เปนเรือ่ งของราคาหากแตเปนเรือ่ งของคุณคาทางพระพรและความ
รักของพระองค แตถาจะใหคําตอบก็ตองบอกวา “ตามความ
เหมาะสม” กลาวคือ เมือ่ เปน “เงินทําบุญ” เราก็ทาํ บุญตาม

279
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กําลังศรัทธา จะมากจะนอยมิใชเรือ่ งสําคัญ เชนเดียวกับเรือ่ งการ

ทําบุญของหญิงมายและเศรษฐีในพระคัมภีรน นั้ เอง...เราพอมีกใ็ ห
มากหนอย มีนอยก็ใหเทาที่ทําได...แตก็มิใชมีเงิน กิน เลน เที่ยว
ซือ้ ของราคาแพง เสือ้ ผาหรูๆ ราคาสูง แตเวลาทําบุญมิสซา ทําบุญ
นิดหนอย อยางนี้เรียกวาไมเหมาะสม.... อีกประการหนึ่งเรา
ไมเรียกวา “คามิสซา” เพราะมิใชเรื่องของการซื้อ
ขาย แลกเปลี่ยน
โดยปกติแลวพระสงฆจะนําเงินมิสซาไปเปนคาใชจาย
ตางๆ ของวัด เพื่อบริหารกิจการของวัด แตพระศาสนจักรก็
อนุญาตใหพระสงฆนาํ เงินมิสซาไปใชสว นตัวไดเหมือนกัน แตโดย
ปกติแลวจะวันละประมาณ 100 บาท ซึ่งถือเปนคาใชจายสวนตัว
ของพระสงฆได (ถาวันไหนไมถวายมิสซาก็ไมไดสทิ ธิน์ )ี้ ในเรือ่ งนี้
ก็อาจจะแตกตางกันออกไป ตามกฎระเบียบของคณะหรือของ
สังฆมณฑลดวยเหมือนกัน
เมือ่ ใครก็ตามทีข่ อมิสซา ก็ควรทีจ่ ะไปรวมพิธมี สิ ซาทีข่ อดวย
มิใชปลอยใหเปนเรือ่ งของพระสงฆไปกระทําเทานัน้ ...เพราะในเมือ่
เราเปนผูขอมิสซาก็ควรจะรวมถวายบูชามิสซากับพระสงฆ อยา
คิดวาภาระหนาทีข่ องเราอยูเ พียงแคจา ยเงินคา
ทําบุญมิสซา เพราะบอกแลววามิสซามิใช
การซื้อขาย หรือถาไมสามารถไปรวมพิธี
มิสซาที่ขอได ก็ตองสวดภาวนาระลึกถึงตาม
จุดประสงคของเราที่ไดขอไปดวย....
280
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การติดตอกับทางวัดหรือประกอบพิธีตางๆ
ในชีวิตประจําวันของคริสตชนคาทอลิก ตองมี พิธีกรรม
ตางๆ เขามาเกี่ยวของเสมอตั้งแตเกิดจนตาย กลาวคือ
เมื่อเกิดมา พอแมผูปกครองจะตองนําบุตรหลานของ
ตนไปรับศีลลางบาป เมื่อเด็กแข็งแรงพอสมควร คือ ประมาณ
3-4 เดือน แตกต็ อ งเขาใจวาในบางกรณีอาจจะยังไมสามารถทําได
เพราะกฎระเบียบบางประการ
เมื่อจะแตงงาน ตองติดตอกับทางวัดลวงหนาอยาง
นอย 3 เดือน เพราะตองมีการเตรียมตัวมีการอบรมกันพอสมควร
และอยากําหนดวันกระทําพิธกี อ นปรึกษากับทางวัด เพราะบางครัง้
บางวันกระทําพิธีไมได
เมือ่ ตาย ถามีใครทีอ่ ยูใ นอันตรายวาจะตาย เชน ปวยหนัก
ญาติตองติดตอเชิญพระสงฆไปโปรดศีลเจิมคนปวย และถาตาย
ไปใหตดิ ตอกับทางวัด เพือ่ ตกลงเรือ่ งวันสวดวันฝง เรือ่ งสุสาน ฯลฯ
การขึน้ บานใหมหรืออาคารสถานที่ ตามธรรมเนียม
ปฏิบัติเชิญพระสงฆมาสวดภาวนาและทํา
พิธีเสก ขอพรพระเปนเจา ซึ่งถือวาเปน
เรื่ อ งดี แ สดงออกถึ ง ความเชื่ อ และเป น
พยานถึงความรักของพระองคตอสังคมที่
เราอยู เปนตน ตอพี่นองคนตางศาสนา

281
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สายประคํา
ป ค.ศ.1214 พระแมมารียไดมอบสายประคําใหแก
นักบุญดอมีนิก เพื่อใชเปนเครื่องมือในการตอสูกับพวก
ตอตานพระศาสนจักร เพื่อทําใหพวกเขากลับใจ
นอกจากนั้น สายประคํายังหมายถึง “มงกุฎกุหลาบ”
(Rosary) ทุกครั้งที่สวดสายประคําอยางสงา (สวดครบ 3 สาย)
คือการถวายดอกกุหลาบสีขาว 153 ดอก และสีแดง 16 ดอก แด
พระเยซูเจาและพระแมมารีย
กุหลาบสีแดง กุหลาบสีขาว มีที่มาดังนี้ คือ บท
ขาแตพระบิดา หมายถึงกุหลาบสีแดง สวนบทวันทา
มารีย คือ กุหลาบสีขาว นั่นเอง
การสวดสายประคําตามขอรําพึงตางๆ นั้น จะเห็นวา
เปนการรําพึงถึงพระชนมชีพของพระเยซูเจา นับตั้งแตประสูติ
การเทศนาสั่งสอน การรับทรมาน และการกลับคืน
พระชนมชพี ผานทางบทภาวนาของพระนางมารีย หากเราได
ปฏิบตั กิ จิ ศรัทธานีอ้ ยางดี เราก็จะสามารถมีชวี ติ ทีใ่ กลชดิ สนิทกับ
พระผูเปนเจามากยิ่งขึ้นดวย

282
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทสวดสายประคํา

283
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สายประคํา 1 สาย ประกอบดวย

1. บทพระสิริรุงโรจน 6 ครั้ง
2. บทขาแตพระบิดา 6 ครั้ง
3. บทวันทามารีย 53 ครั้ง
แบงออกเปน 5 ขอ แตละขอสวดบทพระสิริรุงโรจน 1
ครั้ง และขาแตพระบิดา 1 ครั้ง แตละขอระลึกถึงรหัสธรรม
ขอความเชื่อ เกี่ยวกับพระชนมชีพพระเยซูเจา รวม 20 เหตุการณ
ดวยกัน โดยแบงเปน 4 ภาค ดังนี้
ก. พระธรรมลํา้ ลึกแหงความปตยิ นิ ดี ขอรําพึงเกีย่ วกับ
การบังเกิดของพระเยซูเจา (วันจันทรและวันเสาร)
1. ทูตสวรรคแจงขาวแกพระนางมารีย
ทานจะตั้งครรภและใหกําเนิดบุตรชายคนหนึ่ง
ทานจะตัง้ ชือ่ เขาวา “เยซู” เขาจะเปนผูย งิ่ ใหญ และ
พระเจาผูส งู สุดจะทรงเรียกเขาเปนบุตรของพระองค(ลก 1:31-32)
2. พระนางมารียเสด็จเยี่ยมนางเอลีซาเบธ
เธอมีบญุ ยิง่ กวาหญิงใดๆ และบุตรของเธอก็มบี ญ ุ
ดวย เธอเปนสุขทีเ่ ชือ่ วา พระวาจาทีพ่ ระเจาไดตรัส
แกเธอไวจะสําเร็จไป (ลก 1:42,45)
3. พระเยซูเจาประสูติ ณ เมืองเบธเลเฮม
พระนางมารียไดคลอดบุตรชายคนแรก ณ เมือง
เบธเลเฮม เอาผาพันกายกุมารนั้น แลววางไวใน
รางหญา เนือ่ งจากไมมที ใี่ นหองพักแรมเลย (ลก 2:7)

284
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. พระนางมารียถวายพระกุมารในพระวิหาร
เมื่อครบกําหนดเวลาที่มารดาและบุตรจะตองทํา
พิธชี าํ ระมลทินตามธรรมบัญญัตขิ องโมเสสโยเซฟ
และพระนางมารี ย  ไ ด นํ า พระกุ ม ารไปที่ ก รุ ง
เยรูซาเล็มเพื่อถวายแดพระเจา (ลก 2:22)
5. พระนางมารียพบพระเยซูเจาในพระวิหาร
ในวันที่สาม ทานทั้งสองจึงพบพระองคในพระ
วิหารกําลังนัง่ อยูท า มกลางบรรดาอาจารย ทรงฟง
และไตถามพวกเขา ทุกคนที่ไดฟงพระองคตาง
ประหลาดใจในสติปญ  ญาและคําตอบของพระองค (ลก 2:46-47)

ข. พระธรรมลํา้ ลึกแหงมหาทรมาน ขอรําพึงเกีย่ ว

กับความทุกขของ พระเยซูเจา (วันอังคารและวันศุกร)
1. พระเยซูเจาทรงเขาตรีทูตในสวนเกทเสมนี
ทรงซบพระพักตรลงกับพืน้ ดิน อธิษฐานภาวนาวา
“พระบิดาเจาขา ถาเปนไปได ขอใหถวยนี้พน
ขาพเจาไปเถิด ถาเปนไปไมได ก็ขออยาใหเปนไป
ตามใจขาพเจา แตใหเปนไปตามพระประสงคของพระองค เถิด”
(มธ 26:39)

285
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. พระเยซูเจาทรงถูกเฆี่ยน
ประชาชนทุกคนตอบวา ขอใหเลือดของ
เขาตกเหนือเรา และเหนือลูกหลานของเราเถิด
แลวปลาตไดสงั่ ใหปลอยบารับบัส สัง่ ใหโบยตีพระ
เยซูเจา แลวสงพระองคใหเขานําไปตรึงบนไมกางเขน (มธ 27:25-26)
3. พระเยซูเจาทรงถูกสวมมงกุฎหนาม
เขาเปลื้ อ งฉลองพระองค อ อก นํ า เสื้ อ
คลุมสีมวงแดงมาคลุมให นําหนามมาสานเปน
มงกุฎสวมพระเศียร ใหพระองคถือไมออใน
พระหัตถขวา แลวคุกเขาลงเฉพาะพระพักตร เยาะเยยพระองค
(มธ 27:28-29)
4. พระเยซูเจาทรงแบกไมกางเขน
พระองคทรงแบกไมกางเขนเสด็จออก
ไปยังสถานที่ ทีเ่ รียกวา เนินหัวกะโหลก ภาษาฮีบรู
วา กลโกธา เขาไดตรึงพระองคบนไมกางเขนทีน่ นั่
(ยน 19:17-18)
5. พระเยซู เ จ า ทรงถู ก ตรึ ง และสิ้ น พระชนม
บนไมกางเขน
พระเยซู เ จ า ทรงร อ งเสี ย งดั ง ว า “พระ
บิ ด าเจ า ข า ข า พเจ า มอบจิ ต ของข า พเจ า ไว ใ น
พระหัตถของพระองค” เมือ่ ตรัสดังนีแ้ ลว ก็สนิ้ พระชนม (ลก 23:46)

286
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ค. พระธรรมลํ้าลึกแหงพระสิริมงคล ขอรําพึง
เกีย่ วกับการเสด็จกลับคืนพระชนมชพี ของพระเยซูเจา (วันพุธและ
วันอาทิตย)
1. พระเยซูเจาทรงกลับคืนพระชนมชีพ
ทูตสวรรคกลาวแกสตรีทงั้ สองคนวา “อยา
กลัวเลย ขาพเจาทราบวาทานกําลังแสวงหาพระเยซู
ผูถูกตรึงบนไมกางเขน พระองคไมอยูที่นี่เพราะ
กลับคืนพระชนมชีพแลวตามที่ตรัสไว”(มธ 28:5-6)
2. พระเยซูเจาเสด็จสูสวรรค
พระองคไดทรงนําบรรดาศิษยออกไปใกล
หมูบานเบธานี ทรงยกพระหัตถขึ้นอวยพระพร
และขณะทีท่ รงอวยพระพรอยูน นั้ พระองคไดทรง
แยกไปจากเขา และทรงถูกนําขึ้นสูสวรรค (ลก 24:50-51)
3. พระจิตเจาเสด็จมา
เมือ่ วันเปนเตกอสเตมาถึง บรรดาศิษยทกุ
คนไดมาชุมนุมในสถานทีเ่ ดียวกัน เขาไดเห็นเปลว
ไฟลักษณะเหมือนลิ้นแยกไปอยูเหนือศีรษะของ
เขาแตละคน ทุกคนไดรับพระจิตเจาเต็มเปยม (กจ 2:1, 3-4)

287
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. พระนางมารียไดรับเกียรติยกขึ้นสวรรค
ธิดาเอย ในบรรดาสตรีทั้งหลายในโลก
เธอไดรับพระพรพิเศษจากพระเจาสูงสุด และขอ
ใหพระเจาพระผูสรางฟาและแผนดินจงไดรับการ
สดุดี (ยดธ 13:18)
5. พระนางมารียไดรับมงกุฎในสวรรค
เครื่ อ งหมายใหญ ยิ่ ง ปรากฏในสวรรค คื อ
สตรีผูหนึ่งมีดวงอาทิตยเปนอาภรณ มีดวงจันทร
อยูใตเทา มีมงกุฎดาวสิบสองดวงประดับศีรษะ
(วว 12:1)
ง. พระธรรมลํ้าลึกแหงความสวาง ขอรําพึงเกี่ยว
กั บ พระชนม ชี พ เป ด เผย และพระภารกิ จ ของพระเยซู เ จ า
(วันพฤหัสบดี)
1. พระเยซูเจาทรงรับพิธลี า ง ณ แมนาํ้ จอรแดน
ขณะที่พระคริสตเจาเสด็จลงไปในนํ้า พระองค
เปนผูบ ริสทุ ธิ์ แตมารับสภาพบาป เพราะเห็นแกเรา
(เทียบ 2คร 5:21) ทองฟาเปดออก แลวมีเสียง
จากสวรรคกลาววา “ผูน เี้ ปนบุตรสุดทีร่ กั ของเรา เปนทีโ่ ปรดปราน
ของเรา” (มธ 3:16-17)พระจิตเจาเสด็จลงมาเหนือพระองค เพื่อ
สงพระองคไปปฏิบัติภารกิจที่ไดรับมอบ

288
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. พระเยซูเจาทรงเปดเผยพระองคเองในงาน
มงคลสมรส ณ หมูบานคานา
เมื่อพระคริสตเจาทรงเปลี่ยนนํ้าใหเปน
เหลาองุน พระองคทรงกระทําอัศจรรยนี้เปน
เครื่องหมายแรกที่หมูบานคานา แควนกาลิลี พระองคทรงสําแดง
พระสิริรุงโรจนของพระองค และบรรดาศิษยเชื่อในพระองค
(ยน 2:11) ใหเราขอบคุณพระนางมารีย ผูเปนศิษยกลุมแรก
ไดมีสวนริเริ่มในเหตุการณนี้
3. พระเยซูเจาทรงประกาศพระอาณาจักรของ
พระเจา
และทรงเรียกผูคนใหกลับใจ “เวลา
ทีก่ าํ หนดไวมาถึงแลว พระอาณาจักรของพระเจา
อยูใกลแลว จงกลับใจ และเชื่อขาวดีเถิด” (มก 1:15) พระองค
ทรงอภัยบาปของทุกคนที่เขามาหาดวยความไววางใจ และสุภาพ
(มก 2:3-12; ลก 7:47-48) พระองคทรงริเริ่มพระเมตตาและยัง
ปฏิบตั อิ ยางตอเนือ่ ง โดยเฉพาะอยางยิง่ อาศัยศีลอภัยบาปซึง่ มีอยู
ในพระศาสนจักร (ยน 20:22-23)
4. พระเยซูเจาทรงสําแดงพระกายอยางรุง โรจน
ณ ภูเขาทาบอร
พระพั ก ตร ข องพระองค ฉ ายพระสิ ริ
รุงโรจน พระบิดาตรัสกับอัครสาวกวา “ทานผูนี้

289
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เปนบุตรของเรา ผูที่เราไดเลือกสรร จงฟงทานเถิด” (ลก 9:35)

และไดเตรียมพวกเขาใหมปี ระสบการณมหาทรมาน เพือ่ ใหเขาได
รับความยินดีในการกลับคืนพระชนมชีพ และดําเนินชีวิตอาศัย
พระจิตเจา
5. พระเยซูเจาทรงตั้งศีลมหาสนิท เพื่อเปน
เครื่องหมายของธรรมลํ้าลึกปสกา
พระเยซู เ จ า ทรงทราบว า ถึ ง เวลาแล ว ที่ จ ะ
ทรงจากโลกนีไ้ ปเฝาพระบิดา พระองคทรงรักผูท ี่
เปนของพระองคซึ่งอยูในโลกนี้ พระองคทรงรัก
เขาจนถึงที่สุด (ยน 13:1) พระคริสตเจาถวายพระองคในศีลมหา
สนิท ภายใตรูปปรากฏของปงและเหลาองุน แสดงถึงความรักตอ
มนุษยชาติ

290
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทภาวนาของคริสตชน
“เดชะพระนาม พระบิดา และพระบุตร และพระจิต อาแมน”
วิธีทําสําคัญมหากางเขน (เดชะพระนาม)
1. แบมือขวา ใชปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง แตะที่
หนาผากพรอมกับกลาววา “เดชะพระนามพระบิดา”
2. เลื่อนมือลงมาแตะที่หนาอก พรอมกับกลาววา “และ
พระบุตร”
3. ใชมือแตะที่ไหลซาย และไหลขวา พรอมกับกลาววา
“และพระจิต”
4. พนมมือในลักษณะการไหวพรอมกับกลาววา “อาแมน”
ความหมาย เปนการกลาวสรรเสริญ พระผูเ ปนเจา และอัญเชิญ
พระองคประทับอยูก บั เราดวยการกลาวพระนามของพระองค กอน
ที่จะทํากิจการตางๆ

บทอัญเชิญพระจิตเจา
กอ เชิญเสด็จมา ขาแตพระจิตเจา
รับ เชิญเสด็จมาสถิตในดวงใจสัตบุรุษ และทรงบันดาลให
ลุกรอนดวยความรักของ พระองค
กอ โปรดประทานพระจิตของพระองค และสรรพสิ่งจะอุบัติ
ขึ้นมา
รับ แลวพระองคจะทรงเนรมิตแผนดินขึ้นใหม
ขาแตพระเจา พระองคทรงสอนใจสัตบุรุษดวยการสอง
สวางของพระจิต โปรดใหขาพเจาทั้งหลายซาบซึ้งในความเที่ยง

291
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ธรรมโดยพระจิตนัน้ และโปรดใหไดรบั ความบรรเทาจากพระองค

ทานเสมอ เดชะพระคริสตเจา องคพระผูเปนเจา ของขาพเจาทั้ง
หลาย อาแมน

บทขาแตพระบิดา
ขาแตพระบิดาของขาพเจาทั้งหลาย พระองคสถิตใน
สวรรค พระนามพระองคจงเปนทีส่ กั การะ พระอาณาจักรจงมาถึง
พระประสงคจงสําเร็จในแผนดินเหมือนในสวรรค
โปรดประทานอาหารประจําวัน แกขา พเจาทัง้ หลายในวันนี้
โปรดประทานอภัยแกขาพเจา เหมือนขาพเจาใหอภัยแกผูอื่น
โปรดชวยขาพเจาไมใหแพการผจญ แตโปรดชวยใหพน จากความ
ชั่วรายเทอญ อาแมน

บทวันทามารีย
วันทามารีย เปย มดวยพระหรรษทาน พระเจาสถิตกับทาน
ผูไ ดรบั พระพรกวาสตรีใดๆ และพระเยซูโอรสของทาน ทรงไดรบั
พระพรยิ่งนัก
สันตะมารีย พระมารดาพระเจา โปรดภาวนาเพื่อลูกทั้ง
หลายผูเปนคนบาป บัดนี้และเมื่อจะตาย อาแมน

292
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทพระสิริรุงโรจน
พระสิริรุงโรจนแดพระบิดา และพระบุตร และพระจิต
เหมือนในปฐมกาล บัดนี้และทุกเมื่อ ตลอดนิรันดร อาแมน
บทขาพเจาเชื่อ ( สัญลักษณของอัครสาวก)
ขาพเจาเชื่อในพระเจา พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ ทรง
เนรมิตฟาดิน ขาพเจาเชือ่ ในพระเยซูคริสตเจา พระบุตรหนึง่ เดียว
ของพระเจา องคพระผูเปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย ทรงปฏิสนธิ
เดชะพระจิตเจา ทรงบังเกิดจากพระนางมารียพรหมจารี ทรงรับ
ทรมานสมัยปอนทิอัส ปลาต ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนม
และทรงถูกฝงไว เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรงกลับคืนพระ
ชนมชีพจากบรรดาผูตายเสด็จสูสวรรค ประทับเบื้องขวาพระเจา
พระบิดาผูท รงสรรพานุภาพ แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเ ปนและผูต าย
ขาพเจาเชื่อในพระจิตเจา พระศาสนจักรศักดิ์สิทธิ์สากล
ความสัมพันธเปนหนึ่งเดียวของผูศักดิ์สิทธิ์ การอภัยบาป การ
กลับคืนชีพของรางกาย และชีวิตนิรันดร อาแมน
บทสารภาพบาป
ขาพเจาขอสารภาพตอพระเจา ผูทรงสรรพานุภาพและตอ
พี่นองดวย วาขาพเจาไดทําบาปมากมาย ดวยกาย วาจา ใจ และ
ดวยการละเลย ขาพเจาเปนคนบาป ขาพเจายอมรับวาเปนคนบาป
(ขอนอกเพียงครั้งเดียว) ดังนั้น ขอพระนางมารียผูทรงเปน
พรหมจารีเสมอ ขอทูตสวรรคและนักบุญทัง้ หลาย และพีน่ อ งดวย
ชวยวิงวอนพระเจาเพื่อขาพเจาดวยเทอญ

293
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติ 10 ประการ
“เราคือองคพระผูเปนเจา พระเจาของทาน”
1. จงนมัสการ องคพระผูเปนเจา พระเจาพระองคเดียวของทาน
2. อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหตุ
3. อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิ์สิทธิ์
4. จงนับถือบิดามารดา
5. อยาฆาคน
6. อยาผิดประเวณี
7. อยาลักขโมย
8. อยาพูดเท็จใสรายผูอื่น
9. อยาปลงใจผิดประเวณี
10.อยามักไดทรัพยสินของผูอื่น

บทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร
1. จงรวมพิธีบูชาขอบพระคุณ และหยุดทํางานในวันอาทิตย
และวันฉลองบังคับ
2. จงรับศีลอภัยบาปอยางนอยปละครั้ง
3. จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครั้งในกําหนดปสกา
4. จงอดอาหาร และอดเนื้อ ในวันที่กําหนด
5. จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ

294
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทแสดงความเชื่อ
ขาแตพระเจา ขาพเจาเชือ่ มัน่ ในความจริงทุกขอ ทีพ่ ระองค
ทรงเปดเผย และทีพ่ ระศาสนจักรสัง่ สอน โปรดทรงเพิม่ พูนความ
เชื่อของขาพเจาดวยเถิด อาแมน

บทแสดงความหวัง
ขาแตพระเจา ขาพเจาหวังอยางแนวแนวา เดชะพระบารมี
ของพระเยซูคริสตเจา พระองคจะประทานพระหรรษทานแก
ขาพเจาในโลกนี้ และสันติสุขนิรันดรในโลกหนา ทั้งนี้เพราะ
พระองคทรงรักษาพระสัญญาที่ทรงใหไวเสมอ อาแมน

บทแสดงความรัก
ขาแตพระเจา ขาพเจารักพระองคสดุ ดวงใจยิง่ กวาสิง่ ทัง้ ปวง
เพราะพระองคทรงเปนความดีงามหาทีส่ ดุ มิได และทรงสมควรได
รับความรักจากมนุษยทั้งมวล และเพราะรักพระองค ขาพเจาจึง
รักผูอื่น เหมือนรักตนเอง และพรอมจะใหอภัยผูอื่นเสมอ โปรด
ทรงเพิ่มพูนความรักของขาพเจาดวยเถิด อาแมน

บทแสดงความทุกข
ขาแตพระเจา ขาพเจาเปนทุกขเสียใจที่ไดทําบาป เพราะ
บาปเรียกรองการลงโทษ และโดยเฉพาะอยางยิ่ง บาปทําเคือง

295
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระทัยพระองค ผูท รงความดี และทรงสมควรไดรบั ความรักจาก

มนุษยทั้งมวล เดชะพระหรรษทานชวย ขาพเจาตั้งใจแนวแนวา
จะไมทาํ บาปอีกเลย จะหลีกหนีโอกาสบาป และจะพยายามใชโทษ
บาป โปรดทรงพระกรุณาอภัยบาปแกขาพเจาดวยเถิด อาแมน

บท เยซู มารีย โยเซฟ

เยซู มารีย โยเซฟ ขาพเจาขอถวายดวงใจ สติปญญาและ
ชีวิตแดทาน
เยซู มารีย โยเซฟ โปรดทรงชวยขาพเจาเมื่อใกลจะตาย
เยซู มารีย โยเซฟ โปรดทรงชวยขาพเจาใหสิ้นใจอยาง
ราบรื่นในศีลในพรของทานดวยเทอญ

บททูตสวรรคของพระเจา
ทูตสวรรคของพระเจา พระองคทรงพระกรุณามอบขาพเจา
ไวในความอารักขาของทาน โปรดสองสวาง พิทกั ษรกั ษา คุม ครอง
และนําทางชีวิต ขาพเจาในวันนี้(คืนนี้) ดวยเทอญ อาแมน

บทกอนอาหาร
ขาแตพระเจา โปรดประทานพรแกขาพเจาทั้งหลาย และ
แกอาหารที่จะรับประทานนี้ เพื่อจะไดดําเนินชีวิตรับใชพระองค
และเพื่อนมนุษย อาแมน

296
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทหลังอาหาร
ขอขอบพระคุณ พระเจาผูทรงสรรพานุภาพ สําหรับของ
ประทานนานาประการทีไ่ ดรบั จากพระองค ผูท รงจําเริญ และครอง
ราชยตลอดนิรันดร อาแมน

บทขาแตพระชนนีพระเจา
ขาแตพระชนนีพระเจา ลูกทั้งหลายหลบภัยมาพึ่งพระแม
โปรดอยาเมินเฉยตอคําวอนขอในยามทุกขรอนของลูก แตโปรด
ชวยลูก ใหพนภัยทั้งสิ้นเสมอเถิด พระมารดาพรหมจารีผูทรงได
รับพระพร

บททูตสวรรคแจงขาว
กอ ทูตสวรรคแจงขาวแดพระนางมารีย
รับ และพระนางทรงครรภเดชะพระจิตเจา
วันทามารีย ฯลฯ
กอ ขาพเจาคือผูรับใชของพระเจา
รับ จงเปนไปแกขาพเจาตามวาทะของทาน
วันทามารีย ฯลฯ
กอ พระวจนาตถทรงรับสภาพมนุษย
รับ และเสด็จมาประทับอยูทามกลางขาพเจาทั้งหลาย
วันทามารีย ฯลฯ
กอ โปรดภาวนาเพื่อลูกดวยเถิด พระชนนีเจาขา
รับ ลูกจะไดเหมาะสมทีจ่ ะรับ ตามพระสัญญาของพระคริสตเจา

297
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ใหเราภาวนา
ข า แต พ ระเจ า ทู ต สวรรค ม าแจ ง ข า วให ท ราบแล ว ว า
พระคริ ส ตเจ า พระบุ ต รของพระองค ทรงรั บ สภาพมนุ ษ ย
ขอพระองคทรงพระกรุณาประทานพระหรรษทานลงในจิตใจ
ขาพเจาทั้งหลาย ใหพึ่งพระทรมานและกางเขนของพระคริสตเจา
เพื่อจะไดกลับคืนชีพอยางรุงโรจน เดชะพระคริสตเจาองคพระผู
เปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย อาแมน

บทราชินีสวรรค
กอ ราชินีสวรรค จงยินดีเถิด อัลเลลูยา
รับ เพราะพระบุตรที่พระแมใหกําเนิดนั้น อัลเลลูยา
กอ ทรงกลับคืนพระชนมชีพดังตรัสไว อัลเลลูยา
รับ โปรดวอนขอพระเจาเพื่อลูกเถิด อัลเลลูยา
กอ จงชื่นชมยินดีเถิด มารียพรหมจารี อัลเลลูยา
รับ เพราะองคพระผูเ ปนเจาทรงกลับคืนพระชนมชีพแลวอยาง
แทจริง อัลเลลูยา
ใหเราภาวนา
ขาแตพระเจา พระองคทรงบันดาลใหโลกยินดี อาศัยการ
กลับคืนพระชนมชีพของพระเยซูคริสตเจา พระบุตรของพระองค
อาศัยพระนางมารียพรหมจารี พระมารดาของพระบุตร ขอทรง
พระกรุณาโปรดใหขา พเจาทัง้ หลาย ไดรบั ความสุขแหงชีวติ นิรนั ดร
เดชะพระบารมีพระคริสตเจา องคพระผูเปนเจาของขาพเจา
ทั้งหลาย อาแมน

298
 หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทความสุขแทจริง
ผูใดมีใจยากจนยอมเปนสุข เพราะอาณาจักรสวรรคเปนของเขา
ผูเปนทุกขโศกเศรายอมเปนสุข เพราะเขาจะไดรับการปลอบโยน
ผูมีใจออนโยนยอมเปนสุข เพราะเขาจะไดรับแผนดินเปนมรดก
ผูใดหิวกระหายความชอบธรรมยอมเปนสุข เพราะเขาจะอิ่ม
ผูใดมีใจเมตตายอมเปนสุข เพราะเขาจะไดรับพระเมตตา
ผูใดมีใจบริสุทธิ์ยอมเปนสุข เพราะเขาจะไดเห็นพระเจา
ผูสรางสันติยอมเปนสุข เพราะเขาจะไดชื่อวาเปนบุตรพระเจา
ผูถูกเบียดเบียนขมเหง เพราะความชอบธรรมยอมเปนสุข เพราะ
อาณาจักรสวรรคเปนของเขา
บทอุทิศแกผูลวงลับ
ขาแตพระเจา โปรดประทานการพักผอนนิรนั ดรแกเขาเถิด
ขอใหความสวางนิรันดรสองแสงแกเขาขอใหเขา (ทั้งหลาย)
ไดพักผอนตลอดนิรันดรเถิด
บทโปรดระลึกเถิด
โปรดระลึกเถิด พระแมมารียพรหมจารี ผูโอบออมอารี
แตไหนแตไรมายังไมเคยไดยินเลยวา ผูที่มาพึ่งพา ขอความชวย
เหลือ และความคุมครองจากพระแม จะถูกพระแมทอดทิ้ง
ลูกมั่นใจดังนี้ จึงรีบมาเฝาพระมารดา พรหมจารีแหงพรหมจารี
ทั้งหลาย ลูกเปนคนบาป มาครํ่าครวญอยูเฉพาะพระพักตรของ
พระแม ขาแตพระมารดาแหงพระวจนาตถ โปรดอยาเมินเฉยตอ
วาจาของลูก แตโปรดฟงและประทานตามที่ลูกวอนขอดวยเทอญ
อาแมน
299
หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทวันทาพระราชินี
วันทาพระราชินี พระแมผูทรงเมตตากรุณา ทรงเปนชีวิต
ความออนโยนและความหวังของลูกทุกคน ลูกผูเปนลูกหลานที่
ถูกเนรเทศของเอวา ขอวันทา รองหาพระแม ถอนใจครํ่าครวญ
รํ่าไหในเหวนํ้าตานี้ โปรดเถิดพระแมผูทรงชวยเหลือเกื้อกูลลูก
โปรดทอดพระเนตรเมตตามายังลูก และเมื่อชีวิตเนรเทศ
นี้ผานพนไปแลว โปรดแสดงใหลูกเห็นพระเยซูพระบุตรผูทรงได
รับพระพร ขาแตพระแมผูเมตตากรุณา พระแมผูโอบออมอารี
มารียพรหมจารีผูมีพระทัยออนโยน
บทสรรเสริญพระเจา
จงสรรเสริญพระเจา
จงสรรเสริญพระนามศักดิ์สิทธิ์ของพระองค
จงสรรเสริญพระเยซูคริสตเจา พระเจาแทและมนุษยแท
จงสรรเสริญพระนามพระเยซู
จงสรรเสริญพระหฤทัยศักดิ์สิทธิ์ยิ่งของพระองค
จงสรรเสริญพระโลหิตศักดิ์สิทธิ์ยิ่งของพระองค
จงสรรเสริญพระเยซูในศีลมหาสนิท
จงสรรเสริญพระจิตเจา พระผูบรรเทา
จงสรรเสริญพระนางมารียผูศักดิ์สิทธิ์ พระชนนีของพระเจา
จงสรรเสริญการปฏิสนธิศักดิ์สิทธิ์และนิรมลของพระนาง
จงสรรเสริญการรับเกียรติเขาสูสวรรค อยางรุงโรจนของพระนาง
จงสรรเสริญพระนามมารีย พรหมจารีและมารดา
จงสรรเสริญนักบุญโยเซฟ ภัสดาผูบริสุทธิ์ยิ่งของพระนาง
จงสรรเสริญพระเจาพรอมกับทูตสวรรคและผูศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย

300
 คํานิยม
ในฐานะที่ขาพเจาเปนผูสอนวิชาประวัติศาสตรการสอน
คริสตศาสตร (ค.ศ.100)ของวิทยาลัยแสงธรรม อ.สามพราน
จ.นครปฐม ขอรับหนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก”
ที่บาทหลวง ยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม ไดเรียบเรียงขึ้น
ในโอกาสอายุครบ 60 ป (17 ธันวาคม 2011) ไวเปนหนึ่ง
ในประวัติศาสตรการสอนคริสตศาสตร ประเภท “หนังสือ
คําสอน” ของประเทศไทยในยุคปจจุบัน
เครื่องหมายที่แสดงใหเห็นถึงความเอาใจใสและความ
กาวหนาของศาสนาประการหนึ่งก็คือ การมีหนังสือ และสื่อ
อุ ป กรณ ที่ ห ลากหลายและพอเพี ย ง เพื่ อ ตอบสนองต อ
ความตองการทีแ่ ตกตางกันของผูส นใจทีจ่ ะเรียนหรือเขาถึงศาสนา
พระศาสนจักรสากลสงเสริมใหแตละทองถิ่นไดผลิต
หนังสือคําสอนที่เหมาะสมกับสภาพแวดลอมของตนเอง โดยให
แนวปฏิบตั วิ า “ระมัดระวังรักษาเอกภาพแหงความเชือ่ และ
ความซื่อสัตยตอหลักคําสอนไวใหดี” (ยอหน ปอลที่สอง
ในคํานําของหนังสือคําสอนพระศาสนจักรคาทอลิก)
หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ทีบ่ าทหลวงยอแซฟ
วุฒเิ ลิศ แหลอ ม ไดเรียบเรียงขึน้ โดยยึดเอา “หลักธรรม – คําสอน”

301
จากหนังสือคําสอน “เลมครบ” ทีไ่ ดสรางคริสตชนสมัยของ
คุณพอและคุณแมของเราใหมีความเชื่อศรัทธาที่เขมแข็งจนเปน
แบบฉบับใหกบั เราในยุคปจจุบนั มาแลวเปนหลัก และไดเพิม่ ความ
นาสนใจดวยการใหคําอธิบายที่สั้นๆ งายๆ อานแลวจดจําได
เปนสํานวนแบบชาวบานที่หลายๆ คนตองการ ทั้งนี้เพราะถา
คําสอนเปนเรือ่ งทีเ่ ขาใจไดยาก หรืออานไมรเู รือ่ ง แลวใครสักกีค่ น
จะสามารถเอาตัวรอดไปสวรรคได
จึงมัน่ ใจวาหนังสือเลมนีจ้ ะสามารถชวยใหทกุ คนทีไ่ ดอา น
สามารถเขาใจ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” จนนําไปปฏิบตั ิ
และพูดตอหรือสอนคนอื่นๆ ไดตอไป

บาทหลวงวัชศิลป กฤษเจริญ
เลขาธิการคณะกรรมการ เพื่อการประกาศพระวรสารสูปวงชน
ผูอ าํ นวยการองคกรสนับสนุนงานแพรธรรมของสันตะสํานัก (PMS)
วิทยาลัยแสงธรรม อ.สามพราน จ.นครปฐม
วันที่ 5 กุมภาพันธ 2012

302
 คํานิยม
ขออนุโมทนาบุญกับคุณพอวุฒเิ ลิศ แหลอ ม ทีไ่ ดมอบ
หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” มาใหอา นเปนของขวัญ
ปใหมที่งดงาม เนื่องจากหลักธรรมที่อยูขางใน มีสวนชวยใหเรา
ไดแลกเปลี่ยนเรียนรูซึ่งกันและกัน ในฐานะศาสนิกสัมพันธ
เชียงใหม ทําใหไดทราบอยางนอย ๓ หลัก นัน้ คือ ๑.พระสัจธรรม
ที่มีอยูในพระคัมภีร ๒.หลักปฏิบัติที่ใชในกลุมพี่นอง
คริ ส ตศาสนิ ก ชน และ ๓.หลั ก การใช อุ ป กรณ ต  า งๆ
เพื่อการดําเนินชีวิต

ที่สําคัญหนังสือเลมนี้ยังชวยใหเราไดเห็นบุคลิกภาพของ
ผูเ ขียนคือ คุณพอวุฒเิ ลิศ ทีเ่ ปนคนสดใส สนุก สบายๆ บันทึกธรรม
เลมนี้อานแลวสบายๆ ไมเครงครัดกับการอธิบายเนื้อหาจากตํารา
และเปนการอธิบายสาระจากความเขาใจทีผ่ เู ขียนมีอยูต ลอดระยะ
เวลาที่ทํางานเพื่อพระศาสนจักร ที่กําลังกาวผานตัวเลข ๖๐
(๖๐กําลังแจว) มาไดอยางสดชืน่ แจมใส จึงเปนสือ่ ชวยสรางสรรค
สิ่งที่ดีงามใหเกิดขึ้นแกสังคม สรางคานิยมใหกับคนรุนใหม
สรางความเขาใจใหกับคนรุนเกา ใหมีกําลังในการเผยแผศาสนา
เสริมสรางความดีงามรวมกันสืบไป

303
 จึงขอเจริญพรขอบคุณ และขอเปนกําลังใจใหบาทหลวง
ยอแซฟ วุฒเิ ลิศ แหลอ ม มีสขุ ภาพดี แข็งแรง ใหเปนกําลังสําคัญ
ของพระศาสนา รวมแรงรวมใจทําสิง่ ทีด่ งี ามในทางศาสนิกสัมพันธ
เชียงใหมดวยกันตลอดไป

ดวยความปรารถนาดี
พระมหาสงา ธีรสํวโร
ผอ.สํานักวิชาการมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
วข.เชียงใหม
๑๕-๒-๒๕๕๕

304
 คํานิยม
เมื่อไดอานหนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก”
ซึ่งทานบาทหลวง วุฒิเลิศ แหลอม เปนผูเขียน จับอานแลว
ยอมรับวาวางไมลง เพราะเหตุวาเปนหลักคําสอนอานเขาใจงาย
สนุก มีภาพและตัวอยางประกอบ ไมนาเบื่อ อีกทั้งยังถูกตอง
ตามหลักศาสนศาสตรอกี ดวย คิดวาเหมาะสําหรับคริสตชนทัว่ ไป
ทีจ่ ะสามารถเขาใจ และเขาถึงหลักคําสอนไดอยางแทจริง เคยอาน
หนังสือมาแลวก็มาก แตหนังสือเลมนีม้ คี ณ
ุ คามากจริงๆ จึงอยากให
คริสตชนทุกคนมีไวแลวอานใหจบ เชื่อวาหนังสือคําสอนเลมนี้
จะหลอเลี้ยงจิตวิญญาณของผูอาน ใหเติบโตขึ้นอีกมากเชื่อเถิด

ศาสนาจารยสมชิด หัวนา
ประธานคณะธรรมกิจคริสตจักรภาคที่ 1

305
 คํานิยม
ขาพเจาไดรับหนังสือเลมหนึ่งชื่อ “หลักธรรม คําสอน
คาทอลิก” เขียนโดยบาทหลวง วุฒเิ ลิศ แหลอ ม ไดรวบรวม
หลั ก คํ า สอนของศาสนาคริ ส ต ซึ่ ง แบ ง เป น ภาคพระสั จ ธรรม
ภาคปฏิบตั ิ ภาคอุปกรณ และภาคผนวก ทีก่ ลาวถึงวันสําคัญตางๆ
ในรอบป
หนังสือเลมนี้อานงายเพราะไดลําดับเรื่องความศรัทธา
การปฏิ บั ติ พิ ธี ก รรมต า งๆ และเรื่องความรักคือการให
จึงทําใหรูจักศาสนาคริสตเพิ่มมากขึ้น
ในหนังสือเลมนีห้ ลายเรือ่ งตรงกับคําสอนของศาสนา
อิสลาม โดยเฉพาะในพระบัญญัติ 10 ประการ ในพระบัญญัติ
ประการที่ 4-10 กลาวถึงหนาที่ของมนุษยที่จะตองปฏิบัติ
ตอกันและกัน ถาในสังคมไมวาจะนับถือศาสนาใดไดนําไป
ปฏิบตั ิ สังคมยอมเกิดความสงบสุขอยางแนนอน จึงหวังวาหนังสือ
เลมนี้จะเปนประโยชนตอบุคคลทั่วไป
เมือ่ ทราบวาหนังสือเลมนีจ้ ะจัดพิมพเปนครัง้ ที่ 2 จึงขอรวม
แสดงความยินดีดวยความจริงใจ

อิหมามวินัย (ซอและห) แสวงศิริผล

อิหมามประจํามัสยิด อัล-ยาเมี๊ยะอ ชางคลาน เชียงใหม
รองประธานคณะกรรมการศาสนิกสัมพันธ เชียงใหม

306
 คํานิยม
ศาสนาเปนสิง่ ทีม่ คี วามสําคัญและจําเปนตอการดําเนินชีวติ
ของมนุษยเรา ไมวาศาสนาใดในโลกลวนแลวแตมีจุดมุงหมาย
เดียวกัน เพียงแตอาจจะมีวิธีการปฏิบัติที่แตกตางกัน กระผม
นายกมล บัตรา ประธานสมาคมไทย-ฮินดู จังหวัด
เชียงใหม ขอแสดงความยินดีกบั พีน่ อ งชาวคริสตทกุ ทาน ทีว่ นั นี้
ไดมีหนังสือที่ดีที่สุด อีกเลมหนึ่งคือ “หลักธรรม คําสอน
คาทอลิก” ทีถ่ กู เขียนขึน้ มาจากประสบการณของพระสงฆรปู หนึง่
ทีไ่ ดรบั ใชพระศาสนา พรํา่ สอนศาสนิกชนเปนเวลายาวนานถึง 31 ป
ขอแสดงความยินดีกับพระสงฆทานนี้ คือ คุณพอ วุฒิเลิศ
แหลอ ม ทีไ่ ดสาํ เร็จตามความตัง้ ใจ เขียนเรือ่ งราวคําสอนตางๆ
เพื่อใหศาสนิกชนอานแลวเขาใจงาย เปนภาษาแบบชาวบานๆ
ไมไดอางอิงทฤษฎีมากนัก เปนคําถาม-คําตอบ ที่นําไปสูการ
ไขขอของใจในการดําเนินชีวิต และสามารถที่จะนําไปปฏิบัติ
เพื่อการใชชีวิตไดอยางเขาใจ
สุดทายนี้ขอพระผูเปนเจาทรงดลบันดาลประทานพรแด
คุณพอ วุฒเิ ลิศ แหลอ ม ใหมคี วามเจริญใน สุขภาพกาย สุขภาพใจ
สติปญญา เพื่อใหทานไดรับใชพระศาสนาและประทานสิ่งดีๆ
ใหพวกเราศาสนิกชนสืบตอไป

นายกมล บัตรา
ประธานสมาคมไทย-ฮินดู จังหวัดเชียงใหม (วัดเทพมณเฑียร)

307
 คํานิยม
หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ทีบ่ าทหลวง
ยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม ไดเรียบเรียงขึ้นนี้ ถือไดวาเปน
ประโยชนอยางยิ่งสําหรับพี่นองชาวคริสต เพราะทาน (ผูเขียน)
ไดใหทั้งเนื้อหาสาระความรู หลักปฏิบัติ และแนวทางการดําเนิน
ชีวิตประจําวัน
ทีส่ าํ คัญสิง่ ทีท่ า นไดใหนนั้ เปนชีวติ ปจจุบน
ั เปนความจริง
ที่พบกันอยูเสมอ จากประสบการณ 31 ป ที่ทานทํางานในศาสนา
นอกจากนั้นตองขอบคุณ บาทหลวง วุฒิเลิศ แหลอม
อีกประการหนึ่งนั้นคือ ทานไดรวมงานกับศาสนิกสัมพันธ
เชียงใหม และทําใหสังคมไดรูจัก 5 ศาสนาดียิ่งขึ้น นับวาทาน
เป น ผู  ห นึ่ ง ที่ มี ส  ว นในการสร า งความสมานฉั น ท ค วามเป น
หนึ่งเดียวกันในบรรดาศาสนิกชนทุกศาสนา
โอกาสนีข้ อพระผูเ ปนเจาประทานพรใหทา นไดเปนผูน าํ ทาง
ศาสนา ใหหลักธรรมคําสอน ที่ดีแกบรรดาศาสนิกชนทั้งหลาย
ตลอดไป

นายราเชน กุลภักดีสิงวร
กรรมการศาสนาซิกข นามธารี เชียงใหม

308