Wykład 4

Jednostki ładunkowe
cz. 1
Jednostka ładunkowa

• jest podstawową jednostką magazynową i transportową ułożoną na nośniku lub

na opakowaniu modułowym (na skrzyni, palecie, kontenerze itp.), zapewniającym
właściwe utrzymanie.

• to ładunek zbiorczy utworzony z szeregu ładunków mniejszych przy zastosowaniu

odpowiednich urządzeń. Dzięki odpowiedniemu zapakowaniu ładunek stanowi
zwartą jednostkę przystosowaną do zmechanizowanych przeładunków transportu
i składowania.

• ładunek zbiorczy, utworzony z wielu mniejszych ładunków przez umieszczenie ich

w (lub na) palecie ładunkowej, pakiecie lub kontenerze

2
Jednostka ładunkowa może składać się z
mniejszych elementów, które również mogą być
obsługiwane. Wynikiem pierwszego podziału
logicznego są jednostki kompletacji zamówień,
czyli najmniejsze jednostki produktu stosowane dla
każdej referencji.

Natomiast w skład jednostki kompletacji mogą

wchodzić jednostki dostawcze stanowiące
połączenie jednostek sprzedaży, które umożliwiają
optymalne wykorzystanie systemów produkcji,
dystrybucji lub obrotu. Jeżeli jednostka ta nie
pokrywa się z jednostką kompletacji zamówień,
oznacza to, że między dostawcą i sprzedawcą
detalicznym występuje hurtownik.

Z kolei w skład jednostki dostawczej mogą

wchodzić jednostki sprzedaży, czyli najmniejsze
jednostki produktu, jakie konsument może zakupić
detalicznie.
3
Paletowa jednostka ładunkowa jest to zwielokrotniony ładunek jednostkowy
sformowany na palecie płaskiej lub w palecie skrzyniowej o pojemności nie
przekraczającej 1 m3 i przystosowanej do przeładunku za pomocą urządzeń
wyposażonych w widły.

Paleta – podniesiona platforma, przeznaczona do przenoszenia i składowania

towarów.

Najbardziej rozpowszechniona w Europie jest tak zwana „europaleta”, oznaczana z boku napisem„
(EUR)”. Waga ok: 25 kg. Dodatkowo stosuje się czasami tak zwane „nadstawki paletowe”,
drewniane, szczelne obudowy, osłaniające z boków i z góry towar ułożony na palecie.

Europaleta została stworzona po raz pierwszy w 1950 roku przez szwedzki koncern BT Industries,
jako uniwersalna paleta do wszystkich rodzajów wózków widłowych.
Paletowa jednostka ładunkowa jednorodna, paleta homogeniczna

– ładunek uformowany na palecie zawiera tylko jedną partię jednej pozycji asortymentowej (jednego
numeru SKU, pojedynczego indeksu)

Paletowa jednostka ładunkowa jednorodna pełna, paleta homogeniczna pełna (produkcyjna,

full)

– maksymalnie wypełniona paletowa jednostka ładunkowa jednorodna, zgodnie z danymi i/lub

wymaganiami logistycznymi

Paletowa jednostka ładunkowa jednorodna niepełna, paleta homogeniczna niepełna

– ładunek na palecie zawiera tylko jedną partię jednej pozycji asortymentowej, nie jest uformowana
do maksymalnej wysokości, górna warstwa może nie być pełna
Paletowa jednostka ładunkowa niejednorodna, paleta mieszana (mix,
niejednorodna, heterogeniczna)

– ładunek uformowany na palecie zawiera więcej niż jedną pozycję asortymentową

(więcej niż jeden numer SKU, indeks) lub więcej niż jedną partię jednej pozycji
asortymentowej (jednego numeru SKU, pojedynczego indeksu)

Paletowa jednostka ładunkowa niejednorodna o pionowym grupowaniu

asortymentu, kolumny (słupki, wieże, ustawienie słupkowe, kolumnowe,
wieżowe)

– takie ułożenie produktów na paletowej jednostce ładunkowej, aby zachować

bezpośredni dostęp do każdego z produktów (bez konieczności przekładania
innych produktów), grupowanie produktów (SKU) w układzie pionowym (w
przeciwieństwie do poziomego – w jednorodnych warstwach)
Stos paletowych jednostek ładunkowych jednorodnych niepełnych, paleta-
sandwich, kanapka

– paletowe jednostki ładunkowe jednorodne niepełne o pełnych warstwach

układane jedna na drugiej (piętrzone); często, by uniknąć kontaktu towaru z paletą
na nim ustawianą, stosuje się przekładki kartonowe

Stos paletowych jednostek ładunkowych niejednorodnych niepełnych,

sandwich-mix, kanapka-mix

– paletowe jednostki ładunkowe niejednorodne niepełne o pełnych warstwach

układane jedna na drugiej (piętrzone); często, by uniknąć kontaktu towaru z paletą
na nim ustawianą, stosuje się przekładki kartonowe
Warstwa

– liczba opakowań jednostkowych lub zbiorczych towaru sztukowego tworzących

jeden pełen poziom jednostki ładunkowej; często – jednorodna, minimalna
wielkość zamówienia (zależnie od specyfiki produktu i warunków handlowych)
Paleta EUR 1 (Paleta EUR)

– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×1200 mm, spełniająca wszystkie
wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i
konstrukcja, właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z
oznaczeniem EPAL, UIC bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei

Paleta EUR 2

– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 1200×1000 mm, o poprzecznym

układzie desek górnych i płozami na wszystkich czterech bokach, spełniająca wszystkie wymagania
określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja, właściwe
oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem EPAL
bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei
Paleta EUR 3

– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 1000×1200 mm, o wzdłużnym układzie
desek górnych i płóz, spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe
drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja, właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń
dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem EPAL bądź z oznaczeniami uprawnionych
kolei

Paleta EUR 6 (stary model)

– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×600 mm, spełniająca wszystkie
wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja,
właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem
EPAL bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei

Paleta EUR 6 (nowy model)

– paleta drewniana z metalowymi wspornikami wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×600 mm,
spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2.
Półpaleta

– paleta o wymiarach 800×600 mm (połowa palety EUR1), w praktyce najczęściej spotykane w tym
rozmiarze są palety typu DHP bądź EUR 6

Ćwierćpaleta, paleta ekspozycyjna, paleta wystawowa, paleta in-out’owa, paleta akcyjna

– paleta o wymiarach 400×600 mm, o konstrukcji umożliwiającej obsługę palety przy zastosowaniu
standardowego wyposażenia magazynu; często stosowana do bezpośredniej ekspozycji towaru na
powierzchni sklepowej, tworzenia stoisk promocyjnych

Paleta DHP (Duesseldorf, duesseldorfer)

– paleta o wymiarach 800x600mm, o określonej konstrukcji: drewniane 7 desek górnych i 3 płozy, 6

stalowych wsporników narożnych (o grubości min. 3mm), 3 plastikowe środkowe wsporniki tulejowe;
paleta czterowejściowa (wejścia do wideł wózka widłowego z każdej strony palety) o nośności
maksymalnej 500kg
Palety kolorowe – potoczne, nieprecyzyjne określenie palet (niezależnie od ich rozmiaru)
wyróżnionych kolorem, będących własnością pooli paletowych (firm specjalizujących się w usługach
wynajmu palet – patrz. pooling paletowy). Do kategorii tej należą takie palety jak: palety CHEP (palety
niebieskie), palety LPR (palety czerwone) oraz IPP LOGIPAL (palety brązowe).

Palety białe – nieprecyzyjne, potoczne określenie palet jednorazowych bądź EUR (wymiennych),
wynika z naturalnego koloru użytego drewna.

CHEP – firma specjalizująca się w usługach wynajmu różnych rodzajów palet (pooling paletowy)
wyróżniających się kolorem niebieskim oraz białym oznaczeniem logo CHEP. Firma CHEP oferuje
palety wyłącznie w systemie wynajmu (outsourcing paletowy), nie sprzedaje palet. Wymiana, zakup lub
sprzedaż palet CHEP przez podmioty inne niż CHEP jest zabroniona.

Paleta CHEP (paleta niebieska) – palety będące własnością firmy CHEP, nie będące paletami
wymiennymi, ani paletami EUR. Paleta oznaczona kolorem niebieskim (na kolor niebieski pomalowane
są wszystkie deski lub wyłącznie wsporniki) oraz białym logo CHEP

IPP Logipal – operator poolu paletowego IPP (palety brązowe)

LPR (La Palette Rouge) – operator poolu paletowego LPR (palety czerwone)
Kanapkowanie pustych palet – potoczne określenie dla układania pustych palet naprzemiennie jedna
w drugą, tzn. co druga do góry płozami

Pool paletowy – określenie firmy zajmującej się profesjonalnie wynajmem palet stanowiących jej
własność; pula palet wypożyczanych ich użytkownikom przez wyspecjalizowany podmiot

Pool otwarty – zbiór (pula) palet wymiennych, z których korzystać mogą wszyscy uczestnicy danego
obrotu towarowego (zazwyczaj odnosi się do palet EUR będących własnością i w gestii nadawców
towaru)

Pool zamknięty – zbiór (pula) palet wymiennych, zarządzany przez operatora poolu; z palet tych mogą
korzystać podmioty obsługiwane przez operatora poolu

Pool zamknięty niekolorowy – zbiór (pula) palet będących w gestii ich właściciela (zazwyczaj nie
służą wymianie towarowej z innymi podmiotami)

Pooling palet – wynajem palet przez wyspecjalizowany podmiot (operatora poolu), palety w ramach
poolingu używane są przez wiele podmiotów (klientów poolu)
Kwit paletowy – dokument potwierdzający przyjęcie palet EUR od dostawcy, potrzebny do odbioru
palet EUR na określonych przez jego wystawcę zasadach

Pooling (w transporcie) – współdzielenie przestrzeni ładunkowej w środkach transportu przez

niezależne podmioty

Piętrzenie (ang. stacking) – umieszczanie jednostek ładunkowych jedna na drugiej w kilku poziomach
tworząc stosy

Piętrowalność (ang. stackability, stacking capacity) – zdolność paletowych jednostek ładunkowych do

piętrzenia (ze względu na sposób uformowania, charakterystykę produktów) UIC 435

Karta UIC 435 (kodeks UIC 435) – zbiór norm i wytycznych dotyczących palet EUR, stworzony i
opublikowany przez Międzynarodowy Związek Kolei (Union Internationale Des Chemins De Fer), który
jest dysponentem znaku EUR. Istnieją wytyczne do produkcji palet (np. UIC 435-2 dotyczy „palety
ładunkowej płaskiej czterodrogowej z drewna o wymiarach 800 mm x 1200 mm – EUR1”) jak dla ich
napraw (UIC 435-4)
Paleta jednorazowa – paleta niewymienna, nie podlegająca kryteriom oceny, palety jednorazowe ze
względu na swą konstrukcję oraz zastosowany materiały, są zazwyczaj tańsze i mniej wytrzymałe od
palet wymiennych

Paleta przeliczalna – paletowa jednostka ładunkowa, której zawartość można policzyć bez
konieczności jej rozformowania

Depozyt (paleta, skrzynki, butelki) – potoczne określenie opakowań zbiorczych (np. skrzynki oraz
butelki do piwa), które odbiorca przyjmuje na stan magazynowy (jak i fizycznie do magazynu),
rozliczając się za nie z dostawcą poprzez kaucję

Artykuł stockowy – towar podlegający składowaniu w magazynie odbiorcy przed jego dalszą wysyłką
(w przeciwieństwie do towaru tranzytowego)

Artykuł tranzytowy, towar cross-dockowy – towar przyjmowany do magazynu odbiorcy, którego

dalsza wysyłka następuje z pominięciem procesu składowania (cross-docking)
Miejsce paletowe
– określenie przestrzeni dedykowanej do wykorzystania przez paletową jednostkę ładunkową
(najczęściej zbudowaną na palecie EUR 1) – zazwyczaj w regale paletowym, magazynie bądź w
przestrzeni ładunkowej środka transportu; w praktyce – często wielkość przestrzeni ładunkowej bądź
magazynowej wyrażana jest ilością dostępnych miejsc paletowych

Przekładki (kartonowe)
– płaskie arkusze tektury kształtem odpowiadające palecie, służące do rozdzielania warstw towaru na
palecie oraz w szczególności – ochrony wierzchniej warstwy w przypadku piętrzenia palet (ustawiania
w „kanapkę”, paleta na palecie)

Narożniki paletowe (naroża)

– elementy z tektury (najczęściej) służące wzmocnieniu i ochronie paletowej jednostki ładunkowej;
nakładane są na narożniki towaru ustawionego na palecie, przed owinięciem folią stretch
 Wymiary palet
Najczęściej spotykane typy palet:
(długość × szerokość × wysokość):

• „europaleta” (EUR, EUR 1, EPAL) – 1200 × 800 × 144 mm,

obciążenie do 1500 kg,
• 1/2 (EUR 6, EPAL 6) – 800 × 600 × 144 mm,
• ISO (EUR 2, EPAL 2) – 1200 × 1000 × 144 mm (tzw.
angielka lub przemysłowa),
• EUR 3 (EPAL 3) – 1000 × 1200 × 144 mm,
• przeznaczona do kontenerów – 1135 × 1133 mm.
 Palety
Rodzaje palet ładunkowych:
• paleta płaska - flat pallet
• paleta słupkowa - post pallet
• paleta skrzyniowa - box pallet
• paleta specjalna - specialpurpose pallet
- typy palet ładunkowych
• paleta płaska jednopłytowa - single-deck pallet
• paleta płaska dwupłytowa - double-deck pallet
• paleta dwuwejściowa - two-way pallet
• paleta czterowejściowa - four-way pallet
• paleta skrzyniowa - wing pallet
paleta drewniana płaska o wymiarach
800 x 1200 mm i wysokości 144 mm
Palety skrzyniowe
 Palety specjalne
• palety dla wyrobów o dużych
gabarytach i nieregularnych
kształtach
(elementy karoserii samochodowych,
części maszyn i urządzeń),
• palety do wyrobów
prostopadłościennych (np.
akumulatory, chłodnice
samochodowe),
• palety do beczek i bębnów (w pozycji
poziomej),
• palety do zwojów (papier, papa,
dywany, wykładziny w pozycji
pionowej).
 Paletyzacja towarów
to inaczej układanie towarów na paletach,
w celu usprawnienia i ułatwienia późniejszej wysyłki.

Paletyzacja korzyści
• zwiększenie mechanizacji prac transportowo-magazynowych,
• zmniejszenie udziału pracy żywej w wyżej wymienionych procesach,
• skrócenie postoju pojazdów i lepsze ich wykorzystanie dzięki
zmechanizowanym przeładunkom,
• zmniejszenie zapotrzebowania na powierzchnię składową z powodu łatwej
możliwości piętrzenia ładunków,
• zmniejszenie strat towarowych,
• polepszenie organizacji pracy,
• poprawa warunków bhp przy pracach magazynowo-transportowych.