ВТОР ТЕСТ ПО ПРЕДМЕТОТ МАШИНСКИ ЕЛЕМЕНТИ- ЗАДАЧА

На сликата е прикажан двостепен редуктор кој е задвижуван преку ремен преносник со

електромотор со силина 10kW. Редукторот е двостепен и се состои од еден пар конусни
запченици и еден пар цилиндрични запченици со прави запци.

Дадени податоци:

- меѓуоскино растојание на цилиндричниот запчест пар a = 153mm

- број на запци z1 = 17 и z4 = 85
- пречник на темениот круг на гонетиот цилиндричен запченик da4 = 261mm
- пречник на гонетата ременица dp2 = 220mm
- преносен однос на ремениот преносник ur =1.83
- број на вртежи на електромоторот nEM = 71.87 s-1
- број на вртежи на второто вратило nII = 23.8 s-1

За наведените услови потребно е:

1. Да се пресмета модулот m3/4, сите непознати броеви на запци, пречникот на погонската

ременица и сите броеви на вртежи

2. Да се димензионира вратилото III на место на спојницата S

3. Да се избере клин без наклон во пресекот S и да се провери на сечење

4. Да се избере тркалачко лежиште во потпората D

РЕШЕНИЕ:

- меѓуоскино растојание на цилиндричниот запчест пар a = 153mm

- број на запци z1 = 17 и z4 = 85
- пречник на темениот круг на гонетиот цилиндричен запченик da4 = 261mm
- пречник на гонетата ременица dp2 = 220mm
- преносен однос на ремениот преносник ur =1.83
- број на вртежи на електромоторот nEM = 71.87 s-1
- број на вртежи на второто вратило nII = 23.8 s-1

1. Пресметка на модулот / , сите броеви на запци на запчаниците, пречникот на

погонската ременица и сите броеви на вртежи на вратилата

/ / ·
2

Преносниот однос на ремениот преносник изнесува:

71.87
1.83

Одтука го пресметуваме бројот на вртежи на вратилото I:

71.87
39.27
1.83

Преносниот однос на конусниот запчест пар изнесува:

39.27
1.65
23.8

Го пресметуваме бројот на запци на запчаникот 2:

· 39.27 · 17
28.05
23.8

28

Модулот / го пресметуваме со следниот израз:

 261
/ · 2 261 / 3
85 2

Го пресметуваме бројот на запци на запчаникот 3:

85
/ / · 153 3· 102 85 17
2 2

Бројот на вртежи на вратилото III изнесува:

· 23.8 · 17
4.76
85

Дијаметарот на погонската ременица го пресметуваме според:

220
120.21
1.83

Стварниот дијаметар изнесува:

120

2.Димензионирање на вратилото III на место на спојницата S

Вртежниот момент на вратилото III изнесува:

10
159155 · 159155 · 334359
4.76

Ја пресметуваме меродавната динамичка издржливост на вратилото за усукување:

· · 0.9 · 0.9 · 1
· 160 · 86.4 /
1.5

каде што
- од таб.2.02 стр.28 избираме материјал за вратилото Č0451 кој за еднонасочно променливо
оптоварување има 160 / .
- од стр.41, книга Машински елементи, усвојуваме:

YX 0.9 за усукување фактор на големината

YR 0.9 фактор на рапавост

YN 1 фактор на векот на траење

βK 1.5 ефективен фактор на концентрција на напони

Дозволениот напон на материјалот изнесува

1.5 2.5 усвојувам 2

Дозволениот напон на усукување изнесува:

86.4
43.2 /
2

Го пресметуваме пречникот на вратилото кај спојницата S:

16 · 16 · 334359
34.03
· · 43.2

Поради присуство на жлеб за клин во вратилото пресметаниот пречник е потребно да го

зголемиме за 10% до 30%. Усвојуваме 15%,

1.5 · 1.15 · 34.03 39.13

Усвојуваме 40

3.Избор на клин без наклон во S и проверка на сечење

Од табела 7.2 на страна 99 од книгата Машински елементи за 40 отчитуваме

клин без наклон со димензии
ширина 12 , висина 8 и длабочина на жлебот за клин во вратилото
4.9 .

Ја пресметуваме должината на клинот:

2· 2 · 334359
51.84
· · 40 4.9 · 4.9 · 75

50 100 / усвојувам 75 /mm од стр.98 формула 7.12

Го усвојуваме првиот поголем цел број, кој треба да лежи во препорачаните граници
зададени во таб.7.2:

Усвојуваме 52

Проверка на клинот на смолкнување (сечење):

стр. 92 формула 7.03 исто како за чивии

25 42 усвојувам 35 /

2· 2 · 334359
26.79 / 35 /
· · 12 · 40 · 52

Напонот лежи во дозволените граници односно ги задоволува барањата.

4.Избор на тркалачко лежиште во потпората D

-вертикална рамнина

-хоризонтална рамнина
Ја пресметуваме периферната сила :

Поделбениот круг на запченикот z4 според кој се пресметува периферната сила изнесува

/ · 3 · 85 255

2· 2 · 334359
2622.42
255

Радијалната сила изнесува:

· 2622.42 · 20°
954.48
0°

Во вертикалната рамнина имаме:

Σ 0 · 200 · 300 0

Σ 0 · 300 · 100 0

Σ 0

· 200 954.48 · 200

636.32
300 300

Во хоризонталната рамнина имаме:

Σ 0 · 200 · 300 0

Σ 0 · 300 · 100 0

Σ 0

· 200 2622.42 · 200

1748.28
300 300

Вкупната сила што дејствува во точката D ја пресметуваме со изразот:

1748.28 636.32 1860.48

Го пресметуваме еквивалентното оптоварување:

· · 1 · 1 · 1860.48 1860.48
 1860.48 , 1, 1

Динамичката моќ на носење на лежиштето се пресметува според изразот 11.14 на стр.185

· 2000 · 4.76
· · 1 · 1860.48 · 6043.46 6к
277.75 277.75

Усвојуваме лежишта со топчиња.

p=3 - за лежишта со топчиња

- фактор на температурата таб.11.13 стр.185, усвојуваме 1 за температура до 100

Т[h] - век на траење на лежиштето таб.11.14, се препорачуваат вредности од 1500 до 3000

часа. Усвојуваме Т= 2000 h

- број на вртежи на вратилото ; n= 4.76

Во од табелите 11.06 и 11.07 се дадени податоци за динамичката моќ на носење на

престенестите топчести (куглични) лежишта во kN. Во колоната за динамичката моќ на
носење C=Ctab, бараме прва поголема вредност од пресметаната CD. Од кога ке ја најдеме
таа вредност во првата колона ги отчитуваме првите две цифри од основна ознака на
тркалачкото лежиште. Вторите две цифри се добиваат со делење на внатрешниот пречник
на прстенот d со 5. Понатаму се отчитуваат и надворешниот пречник на прстенот D и
ширината на лежиштето B.

за 7.21 6

отчитуваме во првата колона тип 60. . , за кое внатрешниот пречник изнесува 20 .

Ако оваа вредност се подели со 5 се добива 04.
Крајната ознака на типот на лежиштето ќе биде 6004 со 20 , 42 ,
12 .