Hoofdstuk 7

Impuls & bewegingshoeveelheid

1. Definities 2. Volkomen elastische (centrale) botsing
Impuls en bewegingshoeveelheid worden gedefinieerd met
behulp van de causaliteitswet. F = m ⋅ a 1 Bijkomende voorwaarde: Er moet voldaan zijn aan het
behoud van kinetische energie.
F = m⋅a
1 1 1 1
dv 2 m ⋅ v 0 ² + 2 m'⋅ v '0 ² = 2 m ⋅ v² + 2 m'⋅ v '²
⇒ F = m⋅
dt m ⋅ v 0 ² − m ⋅ v² = m'⋅ v '0 ² + m'⋅ v '²
d(m ⋅ v) (klassieke mechanica: m = cte) m ⋅ (v 0 ² − v²) = m'⋅ (v '² − v '0 ²)
⇒ F = m⋅
dt m ⋅ (v 0 − v) ⋅ (v 0 + v) = m'⋅ (v '− v '0 ) ⋅ (v '+ v '0 )
LL

⇒ F ⋅ dt = d(m ⋅ v) → F ⋅ dt = I impuls = krachtstoot

RL 2 Anderzijds: moet er ook zerker voldaan zijn aan het
→ m⋅v = p bewegingshoeveelheid
behoud van bewegingshoeveelheid.
I = dp

[I] = N ⋅ s ; [p ] = kg ⋅ ms m ⋅ v 0 + m'⋅ v '0 = m ⋅ v + m'⋅ v '

m ⋅ v 0 − m ⋅ v = m'⋅ v '− m'⋅ v '0
2. Centrale botsing
m ⋅ (v 0 − v) = m'⋅ (v '− v '0 )
We veronderstellen dat de botsing centraal gebeurt. En de
massa’s bewegen in een richting op een verbindingslijn die
de zwaartepunten verbindt. Uit 1 op 2 volg dan:

Bij de botsing zullen de deeltjes niet blijven stilstaan, maar 1 m ⋅ (v 0 − v) ⋅ (v 0 + v) m'⋅ (v '− v '0 ) ⋅ (v '+ v '0 )
2 =
er zal zich een kleine indeuking vormen onafhanklijk van de m ⋅ (v 0 − v) m'⋅ (v '− v '0 )
dichtheid. Door deze indeuking worden gelijke en tegen-
gestelde krachten uitgeoefend.
v0 + v = v'+ v'0
F = −F'
F ⋅ dt = −F'⋅ dt
We kunnen nu formules opstellen die ons toelaten de snel-
I = −I' heden v en v’ van beide massa’s na de botsing te berekenen
v v'
3 Om v’ na de botsing te berekenen:
∫ ∫
d(m ⋅ v) = − d(m'⋅ v ')
v0 v '0
⇒ m ⋅ v0 + m ⋅ v = m ⋅ v '+ m ⋅ v 0
[m ⋅ v ] v

v0
= − [m'⋅ v ']v '
v'

0 ⇒ m ⋅ v0 − m ⋅ v = m'⋅ v '− m'⋅ v '0

m ⋅ (v − v 0 ) = −m'⋅ (v '− v '0 )
2 ⋅ m ⋅ v 0 = (m + m') ⋅ v '+ (m − m') ⋅ v '0
m ⋅ v − m ⋅ v 0 = −m'⋅ v '+ m'⋅ v '0
m ⋅ v + m'⋅ v ' = m ⋅ v 0 + m'⋅ v '0
2 ⋅ m ⋅ v 0 ⋅ (m − m') ⋅ v '0
⇔ v' = (I)
p + p' = p0 + p0 ' (m + m')

Dit is het behoud van bewegingshoeveelheid volgens

Newton. De wet is dan ook voor elke botsing voldaan.

Wietse Van Achteren 2010-2011

 Hoofdstuk 7
Impuls & Bewingshoeveelheid
4 Om v na de botsing te berekenen: 4. Niet-centrale botsing
⇒ m'⋅ v 0 + m'⋅ v = m'⋅ v '+ m'⋅ v 0 Als de botsing niet centraal gebeurt zullen we het probleem
vectorieel moeten behandelen. Rekening houdend
  met
 het
⇒ m ⋅ v0 − m ⋅ v = m'⋅ v '− m'⋅ v '0 behoud van bewegingshoeveelheid. p 0 + p'0 = p + p'
(m'− m) ⋅ v 0 + (m'+ m) ⋅ v = 2 ⋅ m'⋅ v '0

2 ⋅ m'⋅ v '0 ⋅ (m'− m) ⋅ v 0

⇔v= (II)
(m'+ m)

5 Staat de aangestoten massa oorsronkelijk stil, dan is

v’0 = 0 en worden de formules eenvoudiger:

Een voorbeeld:
2 ⋅ m ⋅ v0 (m − m') ⋅ v 0
(I) v' = (II) v= Een deeltje met m = 0,2 kg en v0 = 0,4 m/s beweegt langs
m + m' m + m' de x-as en botst met een stilstaand deeltje met
m’ = 0,3 kg. Na de botsting heeft het 1ste deeltje een
v = 0,2 m/s en maakt een hoek van 40° met de x-as.
Er kunnen zich nu 3 gevallen voordoen die we kort gaan Wat is de grootte en richting van het 2de deeltje na de
bespreken: botsing.
v0 → x
1 m > m' ⇒ v > 0 ⇒
v x →

v0 → x
2 m < m' ⇒ v < 0 ⇒ cosinusregel
v ←
 x
p'² = p 0 ² + p² − 2 ⋅ p 0 ⋅ p ⋅ cos 40°
⇔ p'² = (m ⋅ v 0 )² + (m ⋅ v)² − 2 ⋅ (m ⋅ v 0 ) ⋅ (m ⋅ v) ⋅ cos 40°
v0 → x
3 m = m' ⇒ v = 0 ⇒ ⇔ p'² = 0,0031
v x
⇔ p' = 0,0557 ⋅ kg ms
v' x 
→
De stotende massa zal blijven stilstaan
cosinusregel
terwijl de aangestoten massa de snelheid p² = p 0 ² + p'² − 2 ⋅ p 0 ⋅ p'⋅ cos α
overneemt.
wieg van newton p 0 ² + p'² − p²
⇔ cos α =
2 ⋅ p 0 ⋅ p'
4. Volkomen onelastische (centrale) botsing (m ⋅ v 0 )² + (m'⋅ v '0 )² − (m ⋅ v)²
Als de botsing niet elastisch gebeurt, zullen de massa’s na ⇔ cos α =
2 ⋅ (m ⋅ v 0 )(m'⋅ v '0 )
de botsing 1 compact geheel vormen. Dit noemt men de
vangstreactie. ⇔ α = A cos(0,844)
⇔ α = 27°30'

Anderzijnds moet er ook zeker voldaan zijn aan het behoud

van bewegingshoeveelheid.

m ⋅ v 0 + m'⋅ v '0 = m ⋅ v + m'⋅ v

m ⋅ v 0 + m' v '0
⇔ v=
m + m'

Wietse Van Achteren 2010-2011