Professional Documents
Culture Documents
5 ἐν στήθεσσι φανέντα φίλης αἰῶνος ἀμέρσῃ, ἄμερσις (-έως), [ἀμέρδω= αφαιρώ από
κάποιον κάτι που του ανήκει, στερώ, αποστερώ ] αφαίρεση, αποστέρηση.
6 εἰς δὲ λόγον θεῖον βλέψας τούτῳ προσέδρευε,
7 ἰθύνων κραδίης νοερὸν κύτος· εὖ δ᾽ ἐπίβαινε
8 ἀτραπιτοῦ, μοῦνον δ᾽ ἐσόρα κόσμοιο τυπωτὴν
9 ἀθάνατον. παλαιὸς δὲ λόγος περὶ τοῦδε φαείνει·
10 Εἷς ἔστ᾽ αὐτοτελής, αὐτοῦ δ᾽ ὕπο πάντα τελεῖται,
11 ἐν δ᾽ αὐτοῖς αὐτὸς περινίσσεται, οὐδέ τις αὐτὸν
12 εἰσοράᾳ (εἰσοράω=κοιτάζω μέσα) ψυχὴ θνητῶν, νῷ δ᾽ εἰσοράαται.
13 αὐτὸς δ᾽ ἐξ ἀγαθῶν θνητοῖς κακὸν οὐκ ἐπιτέλλει
14 ἀνθρώποις· αὐτῷ δὲ χάρις καὶ μῖσος ὀπηδεῖ·
15 καὶ πόλεμος καὶ λοιμὸς ἰδ᾽ ἄλγεα δακρυόεντα·
16 οὐδέ τίς ἐσθ᾽ ἕτερος. σὺ δέ κεν ῥέα πάντ᾽ ἐσορήσω,
17 αἴ κεν ἴδῃς αὐτόν· πρὶν δή ποτε δεῦρ᾽ ἐπὶ γαῖαν,
18 τέκνον ἐμόν, δείξω σοι, ὁπηνίκα δέρκομαι αὐτοῦ
19 ἴχνια καὶ χεῖρα στιβαρὴν κρατεροῖο θεοῖο.
20 αὐτὸν δ᾽ οὐχ ὁρόω· περὶ γὰρ νέφος ἐστήρικται
21 λοιπὸν ἐμοί· στᾶσιν δὲ δεκάπτυχον ἀνθρώποισιν.
22 οὐ γάρ κέν τις ἴδοι θνητῶν μερόπων κραίνοντα,
23 εἰ μὴ μουνογενής τις ἀπορρὼξ φύλου ἄνωθεν
24 Χαλδαίων· ἴδρις γὰρ ἔην ἄστροιο πορείης
25 καὶ σφαίρης κίνημ᾽ ἀμφὶ χθόνα ὡς περιτέλλει
26 κυκλοτερές τ᾽ ἐν ἴσῳ, κατὰ δὲ σφέτερον κνώδακα.
27 πνεύματα δ᾽ ἡνιοχεῖ περί τ᾽ ἠέρα καὶ περὶ χεῦμα
28 νάματος· ἐκφαίνει δὲ πυρὸς σέλας ἰφιγενήτου.
29 αὐτὸς δὴ μέγαν αὖθις ὑπ᾽ οὐρανὸν ἐστήρικται
30 χρυσέῳ εἰνὶ θρόνῳ· γαίη δ᾽ ὑπὸ ποσσὶ βέβηκε·
31 χεῖρα δὲ δεξιτερὴν ἐπὶ τέρμασιν Ὠκεανοῖο
32 ἐκτέτακεν· ὀρέων δὲ τρέμει βάσις ἔνδοθι θυμῷ
33 οὐδὲ φέρειν δύναται κρατερὸν μένος. ἔστι δὲ πάντως
34 αὐτὸς ἐπουράνιος καὶ ἐπὶ χθονὶ πάντα τελευτᾷ,
35 ἀρχὴν αὐτὸς ἔχων καὶ μέσσην ἠδὲ τελευτήν,
36 ὡς λόγος ἀρχαίων, ὡς ὑδογενὴς διέταξεν,
37 ἐκ θεόθεν γνώμῃσι λαβὼν κατὰ δίπλακα θεσμόν.
38 ἄλλως οὐ θεμιτὸν δὲ λέγειν· τρομέω δέ γε γυῖα,
39 ἐν νόῳ· ἐξ ὑπάτου κραίνει περὶ πάντ᾽ ἐνὶ τάξει.
40 ὦ τέκνον, σὺ δὲ τοῖσι νόοισι πελάζευ, γλώσσης
2 Ἐν στήθεσσι φανέντα φίλης αἰῶνος ἀμέρσῃ. ἄμερσις (-έως), [ἀμέρδω= αφαιρώ από κάποιον κάτι
που του ανήκει, στερώ, αποστερώ ] αφαίρεση, αποστέρηση.
3 Εἰς δὲ λόγον θεῖον βλέψας τούτῳ προσέδρευε,
4 Ἰθύνων κραδίης νοερὸν κύτος, εὖ τ᾽ ἐπίβαινε
5 Ἀτραπιτοῦ, μοῦνον δ᾽ ἐσόρα κόσμοιο ἄνακτα.
6 Εἷς ἔστ, αὐτογενής, ἑνὸς ἔκγονα πάντα τέτυκται·
7 Ἐν δ᾽ αὐτοῖς αὐτὸς περιγίνεται, οὐδέ τις αὐτὸν
8 Εἰσοράᾳ (εἰσοράω=κοιτάζω μέσα) θνητῶν, αὐτὸς δέ γε πάντας ὁρᾶται.
OPG Orphica 3:1 Ὀρφεὺς γοῦν, ὁ τῆς πολυθεότητος ὑμῶν, ὡς ἄν εἴποιτις, πρῶτος διδάσκαλος γεγονώς, οἷα πρὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ Μουσαῖον καὶ
τοὺς λοιποὺς γνησίους ἀκροατὰς ὕστερον περὶ ἑνὸς καὶ μόνου θεοῦ κηρύττει λέγων, ἀναγκαῖον ὑπομνῆσαι ὑμᾶς. Ἐφη δὲ οὕτως· Φθέγξομαι οἷς
θέμις ἐστί· θύρας δ᾽ ἐπίθεσθε βέβηλοι
2 Πάντες ὁμῶς. Σὺ δ᾽ ἄκουε, φαεσφόρου ἔκγονε Μήνης,
3 Μουσαἶ, Ἐξερέω γὰρ ἀληθέα· μηδέ σε τὰ πρὶν
ἀμέρδω : [ᾰ]: μέλλ. -σω, Ὀρφ.: ἀόρ. ἤμερσα, Ἐπ. ἄμ-: ― Μέσ. ἀόρ. μετοχ. ἀμερσάμενος: ― Παθ., ἀόρ. ἠμέρθην: ― Ἐπ. ῥῆμα , σπανίως
εὑρισκόμενον παρὰ Τραγ., οὐδέποτε ἐν τῷ Ἀττ. πεζῷ λόγῳ (πρβλ. ἀπαμείρω) = ἀποστερῶ τινά τινος, ἀφαιρῶ τινός τι, ζημιῶ τινα, ἀείποτε
δὲ ἐπὶ πράγματος ἀνήκοντος κυρίως εἴς τινα, μετ' αἰτ. προσ. καὶ γεν. πράγ., ὀφθαλμῶν μὲν ἄμερσε Ὀδ. Θ. 64· εὖτ' ἂν δὴ Κύκνον γλυκερῆς
αἰῶνος ἀμέρσῃς Ἡσ. Ἀσπ. 331, πρβλ. Σιμων. 115· (ἴδε κατωτέρω)· εἰ μὴ στάσις … σ' ἄμερσε πάτρας Πινδ. Ο. 12. 24· ὡσαύτως μὲ
διπλ. αἰτιατ. προσώπ. καὶ πράγμ., τιμὴν ἤμερσεν Ὀλύμπιαδώματ' ἔχοντας Ὕμ. Ὁμ. εἰς Δημ. 312: ― Παθ. στερίσκομαι πράγματός τινος,
φίλης αἰῶνος ἀμερθῇς Ἰλ. Χ. 58· οὐδὲ τι δαιτὸς ἀμέρδεαι Ὀδ. Φ. 290· τὸ ἦπαρ τῆς ἐκροῆς ἀμερθὲν Ἀρετ. περὶ Ὀξ. Παθ. 2. 6: ― σπάν. μετ'
αἰτ. πράγ. ἄν… καρπὸν ἀμερθῶσι (ἄλλη γρ. ἀμέρσωσι, ἴδε κατωτ. 2) Θεοφρ. Ἱ. Φ. 9. 8, 2. 2) μετ' αἰτ. προσ. μόνον, στερῶ τῶν φυσικῶν
δικαίων, τὸν ὁμοῖον ἀμέρσαι Ἰλ. Π. 53: οὕτω καί, ὄσσε δ' ἄμερδεν αὐγὴ χαλκείη, ἡ τοῦ χαλκοῦ λάμψις ἠμαύρου, ἐθάμβωνε τοὺς ὀφθαλμούς,
Ἰλ. Ν. 340· πρβλ. Ἡσ. Θ. 698· ἔντεα πατρὸς καλὰ τά… καπνὸς ἀμέρδει, ἀφαιρεῖ τὴν στιλπνότητα αὐτῶν, τὰ ἀμαυροῖ, τὰ μαυρίζει,
Ὀδ. Τ. 18· οὕτω καὶ μέσως, φέγγος ἀμερσάμενος, ἀποσβέσας αὐτό, Ἀνθ. Π. 15, 32. 3) ἅπαξτὸ ἐνεργ. φαίνεται ἔχων τὴν ἔννοιαν τοῦ παθ.,
στεροῦμαι, ἀμέρσας βίον Εὐρ. Ἑκ. 1029 (λυρ.)· τινὲς ὅμως ἑρμηνεύουσιν ἀφανίσας καὶ ἀναφέρουσιν αὐτὸ εἰς τὸν φόνον τοῦ Πολυδώρου
ὑπὸ τοῦ Πολυμήστορος. ΙΙ. παρὰ μεταγ. ποιητ. ἐν χρήσει ὡς τὸ ἀμέργω , δρέπω , λειμώνιον ἄνθος ἀμέρσας (ἐκτὸς ἂν πρέπῃ νὰ
ἀναγνωσθῇ ἀμέρξας) Ἀνθ. Π. 7. 657. (Ἐκ √ΜΕΡ ( μείρομαι ) μετὰ προθεματ. α. Ὁ Πίνδ. μεταχειρίζεται τὸν τύπον ἀμείρω ).
ἀμέρδω (Α)
1. αφαιρώ από κάποιον που του ανήκει, στερώ , αποστερώ 2. αποστερώ κάποιον από τα φυσικά του δικαιώματα 3. (για τα
μάτια) θαμπώνω , τυφλώνω 4. (το ενεργητικό όπως και το μέσο με παθητική σημασία ) στερούμαι. , χάνω 5. ό,τι και το αμέργω , δρέπω .
[ ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολογίας. Πιθ. συνδέεται ετυμολογικά με το αρχ. ινδ. mŗdn ā ti , μαρδάτη « συνθλίβω , κονιοποιώ » ( πρβλ .
και μαραίνω ) ή σύμφωνα με άλλη άποψη συνάπτεται προς το βραδύς ( < μραδύς ).
ΠΑΡ. μσν. ἄμερσις .
ΣΥΝΘ. αρχ. ἀμερσίγαμος .