You are on page 1of 102

90 fY%aKsh - fmros. ix.

S;h w;sf¾l lshùï fmd;

fmrÈ. ix.S;h

w;sf¾l lshùï fmd;

9 fY%aKsh

fi!kao¾h fomd¾;fïka;=j
cd;sl wOHdmk wdh;kh
Y%S ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk úoHq;a ;emE, ( info@nie.lk

i
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

fmrÈ. ix.S;h
9 fY%aKsh
w;sf¾l lshùï fmd;

m%:u uqøKh 2017

© cd;sl wOHdmk wdh;kh

ISBN

fi!kao¾h fomd¾;fïka;=j
NdId" udkj Ydia;% yd iudcúoHd mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh
Y%S ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk


úoHq;a ;emE, ( info@nie.lk

uqøKh ( uqøKd,h
cd;sl wOHdmk wdh;kh

ii
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a mKsjqvh

wOHdmkfha .=Kd;aul ixj¾Okh i|yd cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska ldf,daÑ; j


úúO ls%hdud¾. wkq.ukh lrkq ,nk w;r ta ta úIhhkag wod< j w;sf¾l lshùï fmd;a
iïmdokh tys tla m%;sM,hls'

ta wkqj 6 isg 13 fY%aKs úIh ks¾foaY yd .=re ud¾f.damfoaY mka;s ldurh ;=< id¾:l
j ls%hd;aul lsÍu i|yd cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska w;sf¾l lshùï fmd;a iïmdokh lr
we;'

w;sf¾l lshùï fmd;a uÕsska úIh ks¾foaYhg wod< WoaOD; .=re YsIH fomd¾Yajh fj;
iemhSfuka wod< úIh Odrdj myiqfjka wOHhkh lsÍug myiqlï ie,fikq we;s nj wmf.a
úYajdih hs'

fuu w;sf¾l lshùï fmd;a mßYS,kh fldg bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,sh id¾:l
lr .kakd f,i .=re Nj;=kaf.ka o" isiq ore ±ßhkaf.ka o b,a,d isáñ'

fuu w;sf¾l lshùï fmd;a Tn w;g m;a lsÍu i|yd Ydia;%Sh odhl;ajh iemiQ
wdh;ksl ld¾h uKav,h iy ndysr úoaj;=ka fj; udf.a lD;{;dj ysñ fõ'

wdpd¾h chka;s .=Kfialr


wOHlaI ckrd,a
cd;sl wOHdmk wdh;kh

iii
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.a mKsúvh

bf.kqu ksr;=re j we.ehSu iu. iïnkaO l< yelsh' by< we.ehSï idOkhla i|yd
w;a±lSu mq¿,a úh hq;= h' úyso .sh mq¿,a mrdihla iys; by< we.ehSul ysñlu ieug u Wmßu
i;=gla Wreu lrhs' ta i|yd fiajkhg wod< mqoa.," ia:dk" jia;=" isoaê nyq, ùu wjYH h'

tfia bf.kqï w;a±lSï mq¿,a lsÍu i|yd w;sf¾l iïm;a fmd;a ilia lsÍug yels ùu
cd;sl wOHdmk wdh;khg i;=gls' ta i|yd lem ù ls%hd l< ieug wmf.a ia;=;sh msßkefï'

YsIH m%cdj fuu w;sf¾l iïm;a fmd; mßyrKh lrñka tu`.ska bÈßm;a lrk fjk;a
±kqï uQ,hka o ióm lr .;fyd;a by< idOkhla fj; <Õd ùug yels ùu ksiel h' tneúka
YsIH" .=re fo.=re" ieuf.a wjOdkh fhduq úh hq;= h' fuu w;sf¾l iïm;a fmd;a ;jÿrg;a
ixj¾Okh lsÍug Wla; ieuf.a wjOdkh fhduqùu o wm úiska wfmalaId flf¾' wod< hï
lreKla fjf;d;a wm ±kqïj;a lrk f,i b,a,d isák w;r ±fha ¥ orejkaf.a bf.kqï
mrdihka mq¿,a fjñka wNsudkj;a ±hla f.dv kef`.ajdZ hs m%d¾:kd lrñ'

wdpd¾h mQcH udUq,af.dv iqukr;k ysñ


ksfhdacH wOHlaI ckrd,a
NdId udkj Ydia;% yd iudc úoHd mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh

iv
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ye¢kaùu

YS% ,xldfõ mdi,a moaO;sh ;=< yr fyj;a m%Odk úIhhka f,i ms<s.;a uõni" .Ks;h"
úoHdj jeks úIhhka i|yd §¾> ld,hl isg úIhh ks¾foaYhg iu.dó j .=re w;afmd;g
^Teachers' Guide& wu;r j fm<fmd;a ^Text book& Ndú;fha mj;S' ta wkqj .=re w;afmd;
.=rejrhdg o" fm<fmd; isiq mßyrKhg o ,nd foñka isiqka ;=< keK myka b;d Wia f,i
o,ajkakg iefjdu ls%hd;aul fõ'

fi!kao¾hh úIhh" iqNdIs; l;= lS f,i zz.=K keK fnf,ka hq;= mq;= u h b;d .reZZ
hk fmfoys z.=KZ jvkg fokq ,nkqfha woaú;Sh odhl;ajfhls' keK jefvkqfha úIhnoaO
±kqu yd yelshd jevqu uq,afldg h' ñksid .=Kj;a kï udkj hymeje;aug" mßirhg fidnd
oyug ixfõ§ mqrjeishl= nj fya p¾hdfjka u m< lrhs' z.=KZ m<uqfldg o" zkeKZ Bg iß,k
muKska o hq;= jQ mqrjeishl= wo fufoig jvd wjeis h' ta .re lghq;= mqrjeishd ;ekqug kï
fi!kao¾h úIhhka m%Odk úIhhka f,i i<ld lghq;= lsÍu jà' ta neõ fndfyda lf,l isg
y÷kd fuu úIh lafIa;%fha keÕ=u Wfoid fjfyfik wms" fuf;laa ms<s.ekqug ,la j we;s yr
úIhhkag fia u óg o isiq le< i|yd fm<fmd;a ksmoùfuys w.h fmkajd ÿkafkuq' wm
;ju;a zzyrZZ fkdjk neúka Bg bvlvla fkd ,o uq;a .=rejrhdg b.ekaùug Wmldrl
w;afmd;la f,i fujka w;sf¾l lshùï fmd;la moaO;shg ms<s.ekaùug bv m%ia;dj ,Èuq' ñka
bgqjkqfha fm<fmdf;ys ld¾hNdrh u fkdjk uq;a fuh isiq mig o" .=re mig o" buy;a
Yla;shla yd cd;sl jYfhka iïu;" iumd; njla we;s lsÍug fkdu| M,odhl iïm;la jkq
we;'

mka;sldurhg yrj;a jQ fuu bf.kqï iïm; fyg ojfia moaO;s .; lsÍfuka wm


imqrd .kakg wfmalaIs; iqúfYaI M, fufia fõ'

1' .=rejrhdg w;HdjYH úIh lreKq tl f.dkqjla fldg imhd §fuka .=re ld¾hlaIu;dj
by< kexùu'
2' .=re ud¾f.damfoaYfhys iúia;rd;aul j bÈßm;a fkd flfrk úIhh wka;¾.;hka fuu
fmd; weiqßka ,nd §u'
3' .=re ud¾f.damfoaYhg W!K mQ¾Khla ùu'
4' u;fNaohkag ;=vq fok úIh lreKq fjf;d;a ta ms<sn| cd;sl jYfhka talu;sl Ndjhla
we;s lsÍug wjYH ksYaÑ; lreKq$;¾l iïmdokh lsÍu'
5' úIh lreKqj, iu;=,s; nj yd iSud ks¾Khkays m%ñ;s .; nj we;s lsÍfuka we.ehSï
ld¾hh myiq lr ùu'
6' .=rejrhdf.a ±kqu ks¾foaYfhka u|la Tíng m%idrKh lrñka úIhdkqnoaO ±kqu ms<sn|
úYajdikSh;ajh ;yjqre lsÍu'
7' .=re isiq fomsßig u bf.kqï- b.ekaùï ls%hdj,sh rij;a yd yrj;a w;a±lSula njg m;a
lsÍu'

ta id buy;a iïm;la f,i fuu fmd; wm foi ore le<f.a hy .=K keK jvkakg
fuka u rij;a bf.kqï mßirhla ks¾udKh lr .kakg .=re Tng msysg jkq we;' .=re Tnf.a
ls%hdYS,S nj yd ±kqj;a nj ñka ;j ;j;a jefâjd! tfuka u j;auka ore le<g fi!kao¾h
úIhh bf.kqu rij;a yd yrj;a Ôú; w;a±lSula fõjd! hkqfjka uu m;ñ'

Ydia ; % m ;s iq o ;a iuris x y
ksfhdacH wOHlaI ckrd,a
.=re wOHdmkh yd úl,am wOHdmk mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh

v
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

úIhud,d lñgqj

WmfoaYl;ajh yd wkqu;sh Ydia;%Sh lghq;= uKav,h"


cd;sl wOHdmk wdh;kh'
wëCIKh iqo;a iurisxy" ksfhdacH wOHCI ckrd,a ^je'n'&
tia' j¾Kisxy" wOHCI ^je'w'& fi!kao¾h'
úIh iïnkaëlrKh cdklS m;srKf.a fcHIaG lÓldpd¾h"
fi!kao¾h wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
úIh úfYaI{ Wmfoia
iïudks; uydpd¾h wurd rK;=x. fi!kao¾h l,d úYaj úoHd,h ^úY%dñl&
iqo;a iurisxy" ksfhdacH wOHCI ckrd,a ^je'n'&
ví,sõ'ù'Ô' ú;dkf.a w;sf¾l l,dm wOHdmk wOHCI" ^úY%dñl&
wdpd¾h ksYdoa y÷kam;srK ksfhdacH wOHdmk wOHCI" wOHdmk wud;HdxYh'
uyskao fifkúr;ak fcHIaG lÓldpd¾h" fi!kao¾h l,d úYaj úoHd,h'
pkaø,d,a wurfldaka fcHIaG lÓldpd¾h" fi!kao¾h l,d úYaj úoHd,h'

úIh ixialrKh ví' ù' Ô' ú;dkf.a'

ndysr iïm;a odhl;ajh


ví' ù' Ô' ú;dkf.a w;sf¾l l,dm wOHdmk wOHCI" ^úY%dñl&"
l,dm wOHdmk ld¾hd,hh" r;akmqr'
lms, ueoafof.dv uOHia:dkdêm;s"
iïm;a uOHia:dkh" óf.dv
rxð;a m%shka; is,ajd lÓldpd¾h" .=re úÿy," .srd.u
à'tÉ'tï' Ydka; .=re WmfoaYl" l' w' ld¾hd,hh" uq,áhk'
fla' fla' tia' chúl%u iyldr wOHdmk wOHCI ^úY%dñl&"
l,dm wOHdmk ld¾hd,hh" ms<shkao,'
wd¾' ã' fmf¾rd .=re WmfoaYl" l,dm wOHdmk ld¾hd,hh" uykqjr'
B' ta' fm%auisß .=re WmfoaYl" l,dm wOHdmk ld¾hd,hh" l¿;r'
ksydß iuka l=udß uqKisxy .=re WmfoaYl" l,dm wOHdmk ld¾hd,hh"
Y%S chj¾Okmqr'
wNHka;r iïm;a odhl;ajh
cdklS m;srKf.a fcHIaG lÓldpd¾h"
fi!kao¾h wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
NdId ixialrKh
wurisß úl%ur;ak fcHIaG lÓldpd¾h" NdId wOHhk wxYh"
Y%S ,xld w.aksÈ. úYajúoHd,hh" T¿ú,a'
Y%Skd;a .fKaj;a; NdId ixialdrl

mß.Kl h;=re ,shkh tï'ta'fÊ'uxpkdhl" l=Uqla.efÜ u'u'ú'

msgljr ks¾udKh rùkaø f;akqjr

úúO iydh ,laIañ fmf¾rd" tka' §md YsfrdauKS


fm%aur;ak fmf¾rd

vi
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

w;sf¾l lshùï fmd; mßYS,kh i|yd Wmfoia

cd;sl wOHdmk wdh;kfha fi!kao¾h fomd¾;fïka;=j u`.ska .=re w;a fmd; l%shd;aul
lsÍfï § w;aje,la f,i w;sf¾l lshùï fmd;la m%%:u jrg y`ÿkajd § we;'

mdvï b.ekaùfï l%shdj,shg wdOdrlhla f,i fuka u isiqkg lshjd ;u ±kqu mq`M,a lr
.ekSug fuu .%ka:h ukd msgqn,hla jkq we;' l%shdldrlïj,ska y`ÿkajd§ we;s úIh lreKq
ms<sn`o j mq`M,a jYfhka fuys § idlÉPd lr we;s w;r bÈß mdvï i`oyd o w;aje,la jk f,i
úIh lreKq fm<.iajd we;' tneúka .=re w;afmdf;ys i`oyka iSud ;=< muKla jdr úNd.
m%Yak m;% ieliSfï § wjOdkh fhduq lrk f,i b,a,d isáñ'

vii
90 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

mgq k

msgqj
wOHlaI ckrd,af.a mKsúvh iii
ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.a mKsúvh iv
ye|skaùu v
úIhud,d lñgqj vi
w;sf¾l lshùï fmd; mßYS,kh i|yd Wmfoia vii
uõmsh .=K jreK .S .dhkh 01
kQ¾;s 05
rd. 09
ì,dj,a rd.h i¾.ï .S" uOH,h .S" ,CIK .S 10
:dgh" fï,h" cd;sh" jdÈ ixjdÈ 14
úÿ,s ´.kh 16
tfldaähkh 17
.sgdrfha fldgia iy iajr msysgk whqre 18
Y%S ,xld .=jka úÿ,sh wdY%s; j f.dvke.=Kq lKavdhï .S; 23
;d, yd ßoau rgd jdokh 26
N+md,s rd.h i¾.ï .S" uOH,h .S" ,CIK .S 28
i¾mskdj iy tys hdka;%Kh 33
uOHu Ndjfhka yd mxpu Ndjfhka iajr mqjre jdokh 39
wmrÈ. ix.S; NdKav j¾.SlrKh 42
wmrÈ. ix.S; NdKav 44
Sharps, Flat, Natural Marks 49
Clef', Rest Mark, Tie 51
C,G,F, Bb Scale 54
Key Signature 56
Time ignature 59
kdgH .S; ^yqkq jgh$fnry`v$fomdfkda$krs nEKd& 60
kQ¾;s .S 67
ld*s rd.h i¾.ï .S" uOH,h .S" ,CIK .S 68
ck .S ;kq wdY%s; ir, .S 72
jkakï m%Yia;s iy ygka .S ms<sn| ixialD;sl f;dr;=re 75
mxp ;+¾h NdKav y÷kd.ekSu 80
mxp ;+¾h jdokh 81
bx.%Sis .S;hla .dhkh lruq 86
ix.S; m%ix.hl§ Ndú; jk ;dlaIKsl fuj,ï 87

viii
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ujqmsh .=K jreK .S .dhkh


wïud i|ls uu ta f,dj yssre h ߧ
ta br y¢ka kqfU f,dalh t<sh jqKS
/l=ug mq;=ka Èúfha ÿla .eyeg ú£
msh fifkyig lõ .S ,shjqKd u§'''''

isref¾ ÿjkafka uf. f,a fkdje mq;=fka


l=ifha fkd±rej;a Èú nr ug ±kqfKa
uy furlg Wihs ore fmu yo m;=f,a
mqÿuhs mq;=ks lsu uf. f,a lsß fkdjqfKa''''''

ujlg uqjd ù kqU fj; Èú ÿkafka


uu fjñ mq;=ks th ud muKhs okafka
msh fifkyi ke;s o orejks y÷kkafka
wïudjreka muK o u;= nqÿ jkafka

.S mo - ud,kS chr;ak ix.S;h - frdayK ùrisxy


.dhkh - à'tï' chr;ak

wïud i|ls 3
4 G major
INTRO
G
w = = = = = = = = = = =
R S .
N
Am
w = e r e = = = = w2 /2 /=
)
)

.
N - - G - -
D
2 = = = = = = = = = = =
D P M
G
2 = w e w = = = w2 /. / .
)
)

SONG G
a km. . . / ./ w = w = e r
)
)

Am
ew wr e e e = = = = = = =
G D
= we r r r y t r e = w 2
)

G
/ = w w w = = = = = = =
b Aug N - DP D P -
E
)

G G
a wr r r r t t y y y = t r
)

Am
t
R r- e- e
G e- =- =G =- r- e w2 /2 /=
)

)
)

7
D D
= 2e e e r e y = t = r e
)

G
r e w w w = = = = = = =
N - DP D P -
)

1
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wdorfha W,am ; jQ wïud

wdorfha W,am; jQ wïud


ud Tnf.a mq;= jQ
Tn u;= nqÿ jk ojfia
ud rdyq, l=ureka fia
fijK m;d wo fuka meñfKkafkñ
iq<eÕs,af,a t,a,S'''''''''

i| Èh fldg - lsß j;=frka


ta Èhfrka uqj fidaod
Èj u;=rla jka ke<eú,s .Sfhka
u;lhs ud ke<ejQjd
Ôú;fhka Ôú;hla f.k §
ta Ôú;hg lsß § mK §
ud ±ä l, wïud'''''''''

;=re<g f.k w;a md yev .kajd


ksÈ .kajd hyka .efí
isysfkka .E uqÿ iqj|la fuka
isysfjhs ta lsß iqj| Tfí
ojiska ojig fifkyi <ne£
f.k§ Èúhg kj mK ,en§
ud ±ä l, wïud''''''''

.dhkh - úlag¾ r;akdhl


.Smo - fm%aulS¾;s o w,aúia
ix.S;h - úlag¾ r;akdhl

ÿkq flhs h d u,la jf.a

ÿkqflhshd u,la jf.a ÿrg fmfkkjd


jegflhshd u,la jf.a iqj| ±fkkjd
mif,diajl i| jdf.a t<sh f.fkkjd
uf.a wïud ug Ôjk iqj| f.fkkjd $$

ixidfrka ixidfrg tlg wd ne£


flfkla fkdue; orefjl= yg ujla fia ,eoS
wïud hk iudêhg isáñ iu je§
Tfn .=K lSug fydaäfh wl=re ug u§ $$

isõ nqÿjre ÿgq f,i tl Èkhl msïfï


Tn ÿgqju uf. ÿla .sks ksfjkj wïfï
ilaú;s rcjrekf. oK Tn ,Õ keïfï
chisß ud fnda uq, u;= nqÿfjkq wïfï $$$

.dhkh - iqcd;d w;a;kdhl


.Smo - fyau Y%S o w,aúia
ix.S;h - ù' fyaumd, fmf¾rd

2
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wdorfha W,am; jQ wïud 4$4 C major


INTRO w = e w q = w q / = q / . r e we w=

)
q = w q / = q / . = / . , = = =
a a G P

w = e w q = w q / = q / . = = =
S = = = = = N D P = D = P = M R

q = w q / = q / . = / . , = = =
S = = = = = D
. S M = = P G = = =
w = q . / . , =

Chorus / =w q / . = m ), . = . / . , , =
a mm =m , . = . w q = = w /. ,. / =

)
)
)

a b , =, m , / / w q / . = = = / ,
)

R = N. D
.

a b , =, m , / / w q = qw / = = = =
)

P. = = = G S R GS

. , . / q = q e w = q / . , . /
P M = =
. . . .
a S.
N S N. D
. S M D P = D N S R G R

a q =q w / ,. / . , = = =
)

S
P = D = M = R M G = = =
Inter a a / q w t r t er
)

w = we we q = qw qw / = . = m = = =
)
)

)
)

S G P S R M D R G P S R G = = =
a q . m
M D P N S G R N S N D P G P G P

n = m = , = . = / = = = w = = =

Verse w w e w q = = = q e w q / = = =
. / . , ./ q P G . q / . , = = =
)

/ = q w q = 4 = e = w q e e w =
/ = q w q = / . m m . = w q / =
m . . . q 2 / . ,
P = M R G R S =
3
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

INTRO ÿkq flhsh d u,la jf.a 3$4 D


A sus C
Vio. . / =. / = = , . =, . = =

)
D C
Flute. , . = = ., ,. .w / = = = =

)
G D D
./2 w = = 2/ ./ 2= /. =w /. ,. ,

)
)

)
)
)
)
) D
, . = , . = , . = 2 e t y = =

D C
CHOROUS a .. 2 / 2 . / = / /w / . ,
)

)
)
D D7 G
. 2 e r t e r = = = = =
Em D C
w = w w we we 2 2 /. / /. ,

)
)

)
)

Am C D
a n, / w / , . F=Flute = =
2
=/ =.
)

D G
2 e e e r t r re r y y y yu yu
)
)

)
A Dm G
a 6y y r e e ry re w = = =
)

)
)

Em D C
. w w = we we q q . / /. ,
)

)
)

Am C D
a n, / w / , . F=Flute = =2 =/ =.
)

D C
INTER. . = = 2 e y t = = = = =
Vio.
Bm D Flute
r = = 2 = r e = er er er e
)

)
)

G D C
2w w= =2 we = e =w 2 / . w/ . , =
)

)
)
)
)

Vio. D
C D
, / w 2 / 2/ 2/ . =w /. ,. ,
)
)
)

C
y t e w 2 / , / = a w2 /.
)

D C
, . = a ./ ./ , / = a w /.
)
)

D
t y 9 e t y

D D D D
VERSE. a 2e e r e e a 2e e r e e
)
)

G D
a ry 6 re r t re e = = = = =
FFlute a . l r =e r t r t e
)

D m
)
)

B
)

a 2e e r e e a D 2e e r me e
B
)
)

G D
a ry y re r t re e = = = = =
FVio. 2 w e
)

)
)

Gm F
y = t4 t 4 4 t t = 4t e =e
FVio. 4 = =
)
)

D Gm D
2 = w w w t 4w e = = = w q
)

G D C
a ww w w we we 2 2 /. / /. ,
)

)
)
)

m C D
A
a n, / w / , . = = = = =
FFlute. / 2 w
)

4
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

kQ¾;s
kdv.ï l,dfõ msßySu yd iudc mßirfha we;sjQ fjkialï kQ¾;sfha iudrïNh
i`oyd mdol úKs' j¾I 1850ka miq j furg md,k NdIdj bx.%Sisùu" furg wdh;kj, fiajh i`oyd
bx.%Sis md,k msßia meñKSu" Tjqkaf.a ridiajdoh i`oyd úúO ix.S; lKavdhï" i¾lia lKavdhï
furgg f.kaùu wdÈh kQ¾;sfha iudrïNh i`oyd fya;= úh' bkaÈhdj yd ,xldj w;r we;s N+f.da,Sh
yd ixialD;sl ióm nj ksid u bkaoshdkq ckm%sh yskaÿia:dkS iskaÿ yd ix.S;h fï jk úg;a" wm
rfÜ m%p,s; j mej;sKs' hqfrdamfha fï jk úg m%p,s; kQ;k kdgH l,djla ;snQ ld,hls' ta úúO
,CIK ms<sn`o j oekqulska hqla; jQ kdgH lKavdhï úis myla muK bkaÈhdj mqrd jHdma; j isáhy'
ta wkqj n,k l, j¾I 1870 § n,sjd,d kï m¾ishka cd;slhd úiska —t,a*ks aiagka v%euála fldïmeks˜
kï lKavdhula ,xldjg meñfKk ,§'
n,sjd,d lKavdhu ,xldfõ ckm%sh;dj ÈkQ lKavdhu úh' Tjqka kQ¾;s i|yd Ndú; l< l:d
w;r we,äka" yßYapkaø jeks ùr l:d" frdñfhda cq,shÜ" T;ef,da jeks fYalaiamsh¾ kdgH yd wrdì
ksfid,a,dih jeks l:d wdÈh olakg ,eìK'
j¾I 1877 uehs ui 26 Èk fufia fld<Ug meñKs bka§h k¿ ks<s msßi úiska —bkao¾ iNd˜
kï kdgHh r`. olajk ,È' n,sjd,d kdgH lKavdhu jdKsc mrud¾:fhka kdgH l,dj jHdma;
l< iud.uls' Tjqkaf.a bkao¾ iNd kï kdgH furg ck;djg kejqï rihla f.k §u kdv.fï
msßySug o fya;= jkakg we;' fï kdgHhkays wd /`.=ï ú,di wxf.damdx. yd ix.S;h" kdv.ï l,dfõ
fmdaIKh i`oyd Èß ÿka kdgH lrejkag ld,dkqrEm j fjkia ùug wjYH miqìu ilia l, nj
mejish yelsh'
fufia ld,h f.ù h;a u 1877 foieïn¾ 27 iS'fodka nia;shka chùr nKavdr kï foaYSh
kdgHlrejdf.a zfrd,SkdZ kï m%:u isxy, kdgHh fyj;a kQ¾;sh msgfldgqfõ flhsi¾ ù§fha wxl
51 ork ia:dkfha r`. oelaùu wm rfÜ w¨;a kdgH iïm%odhhl wdrïNh igyka ùula úh' kQ¾;s
hk jok bx.%Sis Theatre hk fhÿug iudka;r j uq,ska u kD;H f,i;a" miq j kQ¾;s f,i;a fjkia
ù we;' kQ¾;sj,g u wdfõKsl jQ úfYaI ,CIK lsysmhla my; ±lafõ'

² /hla mqrd fyda Èk lsysmhla mqrd fyda fmkajQ kdv.fï wdlD;sh fjkia ù" kQ¾;sh mE
fol ;=klg iSudùu'
² kdv.ïj, fmdf;a.=re" nyqnQ;hd" fi,a,ï <ud hk pß; bj;a lr kQ¾;s i`oyd
fjk;a ljghl= fhdod .ekSu'
² kdgHfha miqìï o¾Yk we;=<;a ;sr Ndú;h'
² wjYH;djg WÑ; rx. NdKav fhdod .ekSu'
² yskaÿia:dkS rd. ;d, wkqj ieleiqKq .S; ffY,shla wkq.ukh lsÍu'
² fõÈldjg wjYH hdka;%sl WmlrK Ndú;h" yd .dhkh yd rx.kh hk folgu oCI
k¿ks<shka fhdod.ekSu'
² ldka;d pß; i|yd ldka;djka u fhdod.ekSu'

iS fodka nia;hs ka uy;d frd,Skd kQ¾;shg wu;r j frdñfhda cq,shÜ" m%ekalaf,da iy bx.¾,s"
fm%daáhia yd je,kaghska" isxynd" IQ<d fyj;a lmá nEKd" iaj¾K;s,ld yd Èk;r hk kQ¾;s
lsysmhla rpkd fldg r`. olajd we;'
kQ¾;s kdgH i`oyd buy;a fiajdjla l< kS;s{ fcdaka o is,ajd f.a wd.ukh isÿ jQfha bka
wk;=re j hs' Tyq úiska j¾I 1906 È msysgqjd ;snQ isxy, wd¾h iqfndaO kdgH iNdj kej; m%;sixúOdkh
lrñka kQ¾;s kdgH fCIA;%hg msúi" ckm%sh kdgH /ilg uq, msÍ h' fuys § fcdaka o is,ajd f.ka
mila lr.;a tla lreKla kï" kQ¾;shg ix.S;h m%Odk jk nj hs' ta wkqj fndïndfhka f.kajd
.;a úYajkd;a f,!ð m%uqL jQ ix.S{hkaf.a Wmfoia mßÈ l¾Kridhk jQ .S; iuqÉphla furg
fm%aCIl msßi w;rg bÈßm;a lr we;'
j¾I 1913 § úch rx. iNdj hgf;a kQ¾;s kdgl l,dfõ id¾:l ks¾udK /ila bosßm;a
lsÍug fcdaka o is,ajd uy;dg yels úh' uydpd¾h iqks,a wdßhr;ak úiska fcdaka o is,ajd kdgH
ks¾udK .Kkh lsÍfï § tla /ia lr.;a kdgH msgm;a

5
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

24l kdudj,shla t;=udf.a .%ka: ix.%yfha t<s olajd we;' ta kQ¾;s w;r" isßi`.fnda pß;h"
rdudhKh" il=ka;,d" W;a;r rdu pß;h" Y%S úl%u" r;akdj,S" T;ef,da" ÿgq .euqKq" fjiaika;r wdÈ
kQ¾;s ckm%sh úh' fcdaka o is,ajd úiska kQ¾;s .S; oyil muK m%udKhla rpkd lr we;' t;=udf.a
kQ¾;s ckm%sh ùug m%Odk fya;=jla jQfha ks¾udKhkays kdgH rih j¾Okh lsÍu i`oyd ishqï
wkaoug yskaÿia:dkS ;kq yd ix.S;h Ndú;hg .ekSu hs' fcdaka o is,ajdf.a iuld,Sk wksla kQ¾;s
ksIamdolhd jQfha kS;s{ pd¾,aia vhia h' t;=ud W;am;a;sfhkau Okj;a mka;sfha idudðlfhla úh'
j¾I 1878 § le,Ksfha ;,aj;a; m%foaYfha Wm; ,nd fld<U rdclSh úoHd,hfha uQ,sl wOHdmkh
,en wmrÈ. NdId yodrd r;au,dfka Y%S O¾udrdu ysñhkaf.ka fmrÈ. NdId Ydia;% bf.k" 1908 § kS;s
úNd.fhka iu;a jQfjls' t;=ud ish uduKaähf.a fm,Uùu ksid uq, isg u kdgH l,djg ;u
yelshdjka fhduq lf,ah' tys m%;sM,h jQfha jir úismyla muK u ;u ld,h" Y%uh yd Okh kdgH
l,djg u lem lsÍu hs' t;=ud uq,ska u fcdaka o is,ajd uy;d wkq.ukh l<;a miq j iajdëk ks¾udK
rgdjlg m%úIag jQ nj kdgH wkqidrfhka meyeÈ,s lr.; yelsh' iuyr uQ,dY% wkqj t;=ud kQ¾;s
kdgH 42 la rpkd lr we;' mKavqldNh" moaudj;S" úOqr" ÿgq.euqKq" isjïud iy Okmd," T;ef,da
jeks m%isoaO kQ¾;s bka lsysmhla muKs' wfkl=;a ks¾udK wm%lg h' pd¾,aia vhia f.a ld,fha isÿ jq
lemS fmfkk m%Odk wx.hla jkafka gj¾ r`.y, ìys ùu hs' j¾I 1909 § wdrïN jQ fuu gj¾ r`.y,
,xldfõ ix.S; jxYl:dfõ ft;sydisl ikaêia:dkhls' tf;la úúO ia:dkhkays r`. oelajQ kQ¾;s
kdgH jeä fm%aCIl ixLHdjlg tljr kerôh yels rx. Yd,djla ìys ùu o jeo.;a úh' fndïndfha
n,sjd,d .%Ekaâ ;shg¾ kï r`.y,g jvd wdl¾IKSh f,i tjlg gj¾ r`.y, mej;S we;' ,kavkfha
gj¾ md,fï Wia l=¨fka wdlD;shg iudk j wyig ke.=Kq T¾f,daiq l=¨k uq,a lrf.k f.dvke.+
fuh gj¾ fyda,a ku fhÿKq nj o fmd;mf;a i`oyka fõ'
fuu r`.yf,a m%:ufhka u fõÈld .; jQfha kas;S{ pd¾,aia vhia uy;df.a mKavqldNh
kQ¾;sh hs' iS'fodka nia;shka" fcdaka o is,ajd" pd¾,aia vhia jeks m%uqL fmf<a kQ¾;s ksIamdolhkag
wu;r j miq ld,Sk j ksIamdokfha fhÿK wh w;r wd¾'fcdaka fmf¾rd" ^ud;,ka" iaj¾K;s,ld"
k, ouhka;s" frdñfhda cq,shÜ" fif,ia;skd& uekaÈia fmf¾rd" ví'iS fmf¾rd" tï'Ô' fmf¾rd" mSg¾
o is,ajd ^fcdaka o is,ajd uy;df.a mq;%hd& jeks wh b;d f.!rjfhka i`oyka l< hq;=fõ' j¾I 1932
ckjdß 02 jeks od gj¾ r`.y, iskud Yd,djla njg m;a ùfuka miqj;a kQ¾;s kdgH ks¾udKh úKs'
tfy;a kQ¾;s hq.h f,i ie,lsh yelafla 1879 - 1931 olajd ld,h hs'

6
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

weuqKqï 01 (- Y%S úl%u kQ¾;sh - kS;S{ fcdaka o is,ajd


jdikd Èfkals fïl mduQ - ;=áka isf;a
jdikd Èfkals fïl mduQ ;=áka
mduQ ;=áka kguq - fï ,S ord wf;a
jdikd Èfkals fïl mduQ ;=áka
fofydrdj(-
fldau, uOqr nisks fï .S - idod mjiuq ±ka
kguq fma<s fma<s ie§ rð`od ;=gq jk fuka
.S;h
isßhd jid h Wf¾ - wdidfõ N+m;s
f;acid ;sfí h §fm wdf,dal ù
wdf,dal ù rð`ÿ fnda m%S;s ù wfma
f;acid ;sfí h §fm wdf,dal ù wfma
kg kg lsxlsKS kdo §fuks huq mdf¾
;=;s ÈÈ fndfyda fia N+m;s ,l jecfòjd
ks;skd ksfrda.s fõjd rdcd fï isxyf,a
f;acid ;sfí h §fm wdf,dal ù wfma
f;acid ;sfí h §fm wdf,dal ù wfma
wdf,dal ù rð`ÿ fnda m%S;s ù wfma

weuqKqï 02 (- fjiaika;r - kS;S{ fcdaka o is,ajd

wfyda ÿl jdkag nE ±ka uf.a foúhfka


wfyda ÿl jdkag nE ±ka uf.a foúhfka
udf.a ud;d fldhs o bkafka lshdmka msfha
ud urd oudú kdls woñgq nuqKd $$
fYdal ,fhays - fndau msf¾ú
mshd kE Bg lïmd lf<a
kx.sfha ;<dù kdls woñgq nuqKd

7
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

weuqKqï 03 (- moaudj;S kQ¾;sh - kS;S{ pd¾,aia vhia


,d,dfÜ pkaøhd fia fmfka
,d,dfÜ pkaøhd fia fmfka
±lafld;a moaudj;S wdf,a fkdlrd neÍ

fï> fia flaid fõ wef.a .%Sfõ ila fia fõ


wfyd wef.a .%Sfõ ila fia fõ
<ueo yxihska fia fmfka
wdf,a fkdlrd neÍ

uqla;d fi oka;d fõ wef.a j¾K iaj¾Kdfõ


wfyd wef.a j¾K iaj¾Kdfõ
<ueo yxihska fia fmfka
wdf,a fkdlrd neÍ
x 0 x 0
, , = .q =w e w = = = = qe e ew

)
)
)

)
wd f,a s fkdl srd ne Í s s s s ±la fld;a m;a

)
)

)
q =e we qw /q /. ,. ,= = .q =w e w = = ww
)
)

)
)

)
)
)

ud sj ;S ss ss ss wds f,a s fkdl rd ne Í s s ,


)

)
)
)

et t =t t r ew = e r w = = ww e t t =t y
)
)
)
)

,ds fÜ spka ø hd ss sfia fm fka s s ,d ,d fÜ pka ø


)
)
)
)

r ew = e r w = ew q = qe e ew q = e we qw
)
)

)
)
)

hd ss sfia fm fka s ss s s ±la fld;a m;a ud sj ;Ss ss


)

)
)

)
)

)
)
)

/q /. ,. , = .q =w e w = = = = / =w e
)
)

)
)

ss ss wds f,a s fkdl srd ne Í s s s s fï s> fi


)
)

t y t = = r =e w wr er e w = / =w e
)

fla id fõ s s wef.a s.%S j ila fias fõ s s fï s>d fi


)
)

)
)

t yu y t = r =e w wr er w wq we e =e w
)

)
)

fla id fõ s s wef.a s.%S j ila fias fõ wfyd wes f.a s.%S j


)

)
)

wr e r w w2 we e =e w wr er w = = qe e =e
)
)

)
)
)
)

ila fias fõ wfyd we f.a s.%S j ila fias fõ s s <ue oy xi


)

)
)

)
)

)
)

e e w =e qw e 4 e w /q /. ,. , = .q =w =e
)
)

)
)
)

)
)
)

hs ka fia sfm fkas ss s s ss ss wd f,a s fkdl srd sne


)
)

)
)

)
)

w = = = =

Í s s s s
uqla;d fi oka;d fõ hk mdoh o fï> fia flaidfõ hk m%ia;drh fuka .efha

8
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.
rd. hkq Ndr;Sh Ydia;%Sh ix.S;fhys m%Odk ixl,amhls' Ndr;Sh Ydia;%Sh ix.S; moaO;sh ;=<
we;s ish¨ ix.S; lD;s ìys ù we;af;a fuu rd. mokï fldgf.k h' Y=oaO iajr 7la iu`. úlD;s iajr
5 ^fldau, iajr 4la yd ;Sj%r iajr 1la& tl;= ùfuka f.dvke`.S we;s iajr 12 w;ßka ieliqKq iajr
leá ^iajr ix.;s& tla ùfuka rd. f.dvke`.S we;' rd.fhka rd.hg fjkialï ,efnkqfha o fuu
iajr ix.;s ksid h'
Ndr;Sh ix.S; Ydia;%fhys ±lafjk mßÈ iajr iy iajr j¾Khka iys; lkg ñysß is;
mskjk iajr iuqodh rd. fõ' ksYaÑ; kS;s Í;s ud,djla wkqj l%shd;aul ñysß kdo ud,d rd. fõ hehs
o rd. w¾: ±laúh yelsh'
9 fY%aKshg kshñ; ì,dj,a" N+md,s yd ld*s hk rd. ks¾udKh ù we;af;a o iajr ix.;s tla
ùfuks' uq,ska u olajd we;af;a rd. úia;rhkag miq j we;s rd.dx. iys; flá iajr LKav h' tu wx.
m<uq j wOHhkh lrkak' wk;=re j m,agd ^iajr wNHdi& i¾.ï yd uOH ,h .S; mqyqKq ùfï § tu
m%nkaOj, we;s rd.dx. y÷kd.kak'

rd. úia;r

ì,dj,a rd.h

fï,h$:dgh - ì,dj,a
wdfrdayKh - , . " / qw" e" r t
wjfrdayKh - t " r ew" q / " . ,
cd;sh - iïmQ¾K iïmQ¾K
jd§ - O
ixjd§ - .
wkqjd§ iajr - i"ß"u"m"ks
.dk iuh - Èjd m%:u m%yrh
uqLHdx.h - / . / w" e r t
ì,dj,a rd.h ish¨ iajr Y=oaO j fhfok rd.hls' iajr y; u Ndú; fõ'

N+md,S rd.h

fï,h$:dgh - l,HdK ^huka&


wdfrdayKh - , . / w" e t
wjfrdayKh - t " ew" / " . ,
cd;sh - T!vj T!vj
jd§ - .
ixjd§ - O
wkqjd§ iajr - i"ß"m
.dk iuh - rd;%S m%:u m%yrh
uqLHdx.h - / " . " , n" , . / " w / " ew / " . ,
ish¨ iajr Y=oaO h'uOHuh yd ksIdoh j¾ð; h'

9
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ld*s rd.h

fï,h$:dgh - ld*s
wdfrdayKh - , . ; " qw" e" 4 t
wjfrdayKh - t " 4 ew" q ; " . ,
cd;sh - iïmQ¾K iïmQ¾K
jdÈ - m
ixjdÈ - i
wkqjd§ iajr - . " ; "q"e" 4
.dk iuh - rd;%s ;=ka jk m%yrh ^uOHu rd;%s&
uqLHdx.h - , , " . . " ; ; " q q" w
fuu rd.fha .dkaOdrh yd ksIdoh fldau, j fhfok w;r" fiiq iajr Y=oaO h'

rd.dx. we;=<;a flá iajr LKav

rd.h ì,dj,a

1' , . , " / qw" 2' / w" q / q . , " 3' , . , " 4' / q . , . , 5' / w" e r t
6' e r t y" t r ew 7' e / wq / . , 8' t r ew 9' / w"q / q . , . , 10' / w"ew"q /
q. ,
11' / w" r r t 12' w r r " t =

rd.h N+md,S

1' , . / " 2' Eew" / . , " 3' , n" , . / " 4' , "n b= , . / "w / = 5' , "n . , =
6' b n , . / 7' / w / 8' / we t ew / 10' / we t = 11' t ="ew /
11' ew / " . / "w . ,

rd.h ld*s

1' , "ß ; " , . w 2' qwe qw" ; . 3' . ; . q ; . , = 4' , , " . . " ; ; "q q"w=
5' . ; . "q ; . "wq ; . , = 6' j , " . ; " , . w= 7' n j , " ; = . = 8' w=qw ; = . =
9' , . . ; " , " . w= 10' q"we r r t = 11' 4 e"ww ; = . = 12' t = 4 ew=
13' . 4 e 4 we qw ; = . = 4 e qw" ; .

ì,dj,a rd.h
i¾.ï .S;h - ;d,h ;%s;d,a ^uOH ,h&
ia:dhs
3 x 2 0
/ w e r t = e w q / q . , . , =
/ = q . / w e r t r e w q / . ,
wka;rd
3 x 2 0
w w e r t = t t e r t y t r e w
u y t r e w r e t r e w q / . ,

10
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - ì,dj,a" ;d,h tala;d,a ^uOH ,h& i¾.ï

ia : dhs
0 2 0 3 4
t r e r t = t y t r e w
q / q . / q w / q . , =
m , / . , m n n , = . ,
/ q / . / q w / q . , =

wka ; rd

w w e r t = t y i y t =
t y u i o u i y t = y t
t y t r e w e r t r e w
q / q . / q w / q . t =

rd.h - ì,dj,a - ,CIK .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
x 2 0 3
, , / q . / w = e w q / / q w =
i ms re Kq r ;s fha s iq .e fh k W o fha s
e r t r e w q / / . / q . . , =
c k l ì ,d s j , ie u iaj r iq ÿ fõ s
)

wka;rd
/ w e r t = t t t y t r e r w =
/ w e r t s h k iaj r i x . ;s fõ s
)

e r t r e w q / / . / q . . , =
Od s iaj r jd s § s . s i x jd s § s
)

11
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - ì,dj,a - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
3 x 2 0
w e r
/ w r r t = t t t y t r e w q/ q.

)
;+ s ys w Od s r i l , ;%s N= j k fldas ss

)
)
/ q w q/ q . , = e r t r e w q/ q.

)
q r
md s , l i p rd s p r N+ s ; k fldas ss

)
)
wka;rd
3 x 2 0
w = r r t = t = t u u i u y t t
;+ s yS s ú Ia Kq s ;= s kd s rd s h k
t = u y t = e w e r t t r e w q/ q.

)
ld s r k ;+ s m r n% ya u c . ; fldas ss

)
rd.h - ì,dj,a - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a )
ia:dhs
2 0 x 3
, . / q / . / w = r e r t = = =
uq r ,s n cd s fõ s s fuda s y kd s s s
t = e w e = (q) / . / q w q / . ,
N+ s , . B s i n iq O iq O fuda s u k

wka;rd
w = w w e = r r
n x iq ß lS s Oq k
t t t = t y t t e r t y t r e w
ix . kd s p k i n fpda ñ p k k k k k
e = q / q . / w = e = r t = = =
md s h , nd s fÊ s s fuda s y kd s s s
t = e w e = q / . / q w q / . ,
N+ s , . B s i n iq O iq O fuda s u k

12
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - ì,dj,a - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
0 3 x 2
/ . / w = r e r t = e w q / q .
u k kq j ka ms k k fï s w re fKda s foas ss
/ q w / q . , , e r t r e w q /
< ys re / ia l ¢ ka ñ y ; , ke ye fõ s

wka;rd
w w w e = r e r t t t t t y t =
;= re , ;d s ñ ys ß ye Õ= fu ka ms ì § s
t y u y t r e w e r t r e w q /
i , kd s ms Ks uq ;= i ;= á ka b ms f,a s

rd.h - ì,dj,a - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
x 2 0 3
er t e w q / q . , = . , / = / =
)

n| jd c h r ka o o , x ld s foa s fia s
)

/ w e r t r e w q / q . , . , =
ks c ì u k x j uq iq r ;= r ú , fia s

wka;rd
w = r r t = t = t y t r e w q /
oE s ys ; ld s ó s is ß , la o re j ks
/ w e r t r e w q / q . , . , =
u ,a m , . ka j uq fl ;a j ;= fo r fKa s

13
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

:dgh" ^fï,h&" rd.h' cd;sh" jd§" ixjd§" wkqjd§" újd§" j¾ð;


iajr hk mdßNdIsl mo

:dg ^fï,&
• rd. j¾. lr ±laùu i`oyd :dg Ndú; lrkqq ,efí'
• rd.hla W;amdokhg Yla;sh we;s úfYaI iajr iuQyh :dg kñka y`ÿkajk nj jHjydrfha
mj;S'
• yskaÿia:dks ix.S;fha § :dg kñka o l¾Kdgl ix.S;fha § fï, kñka o y`ÿkajhs'
• mKAä;a jHxLGuqÇ m`ä;=ud iajr ima;lh Ndú; lrñka .Ks;uh ixl,amla ;=<ska
l¾Kdgl ix.S;fha fï, 72la y`ÿkajd § we;'
• p;=¾ mKaä;a úIAKq kdrdhka Nd;aLKafâ m`ä;=ud" fuu fï, 72ka :dg 10la Wmfhda.S
lr.ksñka yskaÿia:dks ix.S;hg oi :dgh y`ÿkajd § we;'
• yskaÿia:dks rd.Odß ix.S;fha mej;s rd. ish,a,la u ta ta rd.j, iudk;d ie,ls,a,g
.ksñka fuu oi :dgh ;=< f.dkq lr we;'
• :dghla kï lr we;af;a o tu :dgh ;=< we;s m%Odk rd.fha kdufhks'

:dghl ;sìh hq;= ,laIK

• :dg .dhkh msKsi Ndú; fkdfõ' tneúka :dghlska ri W;amdokhla isÿ fkdfõ'
• :dghl iajr y; u fhÈh hq;=h'
• wdfrdayKh muKla iEfya'
• iajr y; wkqms<sfj<ska ;sìh hq;= h'

ys xÿia : dks ix.S ;fha oi :dgh


1 huka ^l<HdK& , . / 2 w e r
2 ì,dj,a , . / q w e r
3 ld*s , . ; q w e 4
4 ffNrj , l / q w 3 r
5 ffNrú , l ; q w 3 4
6 LudÊ , . / q w e 4
7 wdidjÍ , . ; q w 3 4
8 mQ¾ú , l / 2 w 3 r
9 ud¾jd , l / 2 w e r
10 f;daä , l ; 2 w 3 r

14
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.

rd.hl ;sìh hq;= ,laIK

wikakdf.a is;a ;=< rihla cks; lsÍfï yelshdfjka hq;a iajr ixrpkhla f,i rd.
ye`Èkaúh yelsh'
rd.hl wju jYfhka iajr 5la ;sìh hq;= hs'
wdfrdayKh iy wjfrdayKh hk iajNdjhka ;sìh hq;= h'
i iajrh ^Iâch & wksjd¾hfhka ;sìh hq;=h'
uOHuh yd mxpuh hk iajr oajhfhka tla iajrhla fyda wksjd¾hfhka ;sìh hq;= hs' tu
iajr folu tljr w;ay< fkdyel'
tla rd.hlska ;j;a rd.hla meyeÈ,s j fjka fldg y÷kd.; yels úh hq;= h'
jd§ ixjd§ iajr wksjd¾hfhka ;sìh hq;= hs'
YDx.dr" ùr" Nla;s wdÈ úúO ri Ndjhka cks; lsÍug yelshdjla rd.h i;=úh
hq;=h' LHd,a" O%emoa" Oud¾" ;rdKd" ;s¾jÜ" .dhk ffY,Ska iy OQka jdok ffY,Ska
rd. mokï fldg ks¾udKh ù we;' .i,a" Ncka" :qïß .dhk ffY,Ska o rd.
mokï lr.;a w¾O Ydia;%Sh .dhk ffY,Skah'

jdÈ iajrh(-
• rd.hl fhfok m%n,u iajrh jd§ iajrh fõ'
• rd.fha Ôj iajrh f,io y`ÿkajhs
• rd.hl ksrka;rfhka u jd§ iajrh m%Odk j fhfoa'

ixjdÈ iajrh (-
• jdÈ iajrhg miqj fhfok m%n, iajrh ixjdÈ iajrh fõ'
• ixjdÈ iajrh rd.hl msysàfï ksYaÑ; l%u fõohla we;'
• ixjdÈ iajrh jdÈ iajrfha isg y;rfjks fyda miafjks iajrfha msysáh hq;=h'
• rd.hl jdÈ iajrfha isg y;rfjks ia:dkfha ixjd§ iajrh msysgkafka kï uOHuNdj
ixjd§ f,i y`ÿkajhs' rd.hl jdÈ iajrfha isg miafjks ia:dkfha ixjd§ iajrh
msysgkafka kï mxpuNdj ixjd§ f,i y`ÿkajhs'

wkqjd§ iajr (-
• jdÈ iy ixjd§ iajr yereKq l, rd.hl fhfok wfkl=;a iajr wkqjd§ iajr f,i
y`ÿkajhs'
újd§ iajr(-
• rd.hl fkdfhfok kuq;a w,xldrh msKsi b|ysg fhfok iajr újd§ iajr fõ'
j¾ð; iajr(-
• i ß . u m O ks hk iajr yf;ka lsishï iajrhla fyda iajr folla fyda rd.hl
fkdfhfokafka kï tu iajrh fyda iajr fol tu rd.fha j¾ð; iajr fõ' N+md,s
rd.fha u iy ks iajr tu rd.fha j¾ð; iajr fõ' LudÊ rd.fha § wdfrdayKfha §
ßINh j¾ð; h' tfy;a wjfrdayKfha § ß iajrh j¾ð; fkdfõ'

15
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

úÿ,s ´.kh Electronic Key Board


Auto Accompony
.S;hla chord iu. jdokh lsÍfï § fuu iaúph f;dard .; hq;= h' fndfyda úoHq;a ´.kaj,
fuh i|yka j we;af;a Auto Accompany f,i h' fuh f;dard .ekSfuka ´.kfha wm úiska f;dard
.;a drum beat tl wfkl=;a Bass, rhythm, pad wdÈh iuÕ jdokh l< yels h' fuu myiqlï o
;j;a fldgia lsysmhlg fjka lr oelaúh yels h' tkï
Fingerd/single fingerd..... wdÈ jYfhks'

fu u ia úph f;da rd fuu iaúph f;dard .;a úg chord


.ekSfuka wjYH chord tl tlla jdokh lsÍug tu fldaâ
jdokh l< hq;= h' ^tkï tfla m<uq iajrh jdokh lsÍu
chord tlg wod< is h ,q muKla m%fhdackj;a fõ'
iajr jdokh l< hq;= h'

On/Off Switch Display pannel

Bender
16 Tracks

Auto Accompany switch

16
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

tflda ä hkh

weuqKqu ^2&
lshùï m;%sldj
tfldaähkh ngysßka wdrïN j f,dj mqrd jHdma; ù we;s iajr mqjre NdKavhls' 19 jk
ishjfia muK ks¾udKh lrk ,o fuys button & piano accordian jYfhka j¾. folls' fuh iq<fÕa
wdOdrfhka kdoh ksmojk zY=IsrZ .Khg wh;a h' fuys nef,daj i¾mskdfõ nef,dajg jvd úYd,
ùu úfYaI;ajhls' th we§fuka" ;,a¨ lsÍfuka hk fowdldrfhka u iajr ksl=;a jk fia k<d fhdod
we;' ieu úg u tla iajrhla i|yd k<d hq.,hla iïnkaO lr we;' lfrys t,a,d .;a tfldaähkfha
ol=Kq mi we;s h;=re" mshdfkdafõ h;=rej,g iudk h' tu h;=rej,ska .S;fha ;kqj jdokh lrhs'
jï mi we;s fnd;a;ïj,ska bass & chord ßoauhkql+, j jdokh lrhs' fuu tfldaähka fjf<|
fmdf<a m%udK lsysmhlska olakg ,efí' tkï Bass 16 - 18 - 32 - 48 - 60 - 96 - 120 - 160 wdÈ jYfhks'
ol=K; Wmfhda.S lr .ksñka .S;hl ;kqj jhk úg ju;ska Bass button ßoaudkql,
+ j tîfuka
jdokh b;d úÑ;% lr .; yels h' Tn mdif,a tfldaähkhla we;akï my; i|yka úia;r msßlaid
n,kak'
• ju;ska jefhk Bass button ;sria w;g 8 ne.ska fm< .eiS we;a ±hs fidhd n,kak'
• nef,daj foiska isria w;g we;s Bass button 2 jk fma<sfha ueog jkakg jQ fnd;a;ul
uOH Iâch Middle C msysgd we;'
• th y÷kd .; yels mßÈ wksla fnd;a;ïj,g jvd tys Wvq fldgi we;=<g fkrd hk
wkaoug msysgqjd we;'
• juf;a ueoÕs,af,ka th msßue¢ úg myiqfjka yiq fõ'
Wod (- 48 Bass tfldaähkh Bass button fojk fmf<ys by< isg my<ska we;s 6 jk fnd;a;fï
uOH Iâch msysgd we;'
• 3 yd 4 fma<sj, ms<sfj<ska Major Minor Chords msysgd we;'
• - 1 jk fnd;a;fï we;af;a 3 jk fnd;a;fï msysgd we;s iajr ixÑ;fha 2 jk iajrh hs'
WodyrKhla f,ig tu fma<sh .;a úg . i f,i C major C minor ±laúh yels h'

17
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

.sgdrfha fldgia iy iajr msysgk whqre


my; oelafjkafka .sgdrfha fldgia meyeos,s j kï lrk ,o rEm igykls'
th fyd¢ka mÍCId lr wOHhkh lrkak'

my; ±lafjkafka .sgdrfha ;;a iqir lr.kakd wdldrh hs'

fï jk úg ix.S;fha Ndú; jk iajr 12 fyd¢ka y÷kdf.k we;' my; iajr


Trf,daiqj wOHhkh lrkak'

r , l
c
4 .
fuu Trf,daiqfõ b,lalï fjkqjg iajr msysgd we;' fï
e ;
wkqj fõ,dj .uka lrk ^lgq& ÈYdj wdfrdayK l%uh f,i
3 / y÷kajd Èh yels h' fuu wdfrdayK l%uh wkqj .sgdrfha iajr
w q msysgqúh yelsh'
2

18
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

r , l
4 c
.
e ;
3 /
w q
2

c
m j n h b g v
n
.
w
r
u

by; ±lafjk whqßka Tng ieu ;;l u Frets u; msysgd we;s iajr fidhd.ekSu l, yelsh'
wjYH jkafka iajr 12 ms<sfj<ska u;l ;nd.ekSu muKs'

.sgd¾ Chords jdokh

.sgd¾ jdokh bf.k .kakd wdOqkslhl= úiska uq,ska u y÷kd.; hq;= Chords 8la we;' my;
i|yka rEm igyka wkqj .sgdrh u; weÕs,s ;nd n,kak'

D Major

E Minor

C Major

19
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

A Major

A Minor

G Major

F Major

20
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

F Major fuh uq,ska u mqyqKq ùfï myiqj ;ld fufia we;' tfy;a jdokh mqyqKq jk
w;r 1st String tfla 1st Fret tl o m<uq jk weÕs,af,ka ;o l< hq;=h' fuu rEm
igyka j, X ,l=fKka fmkajd we;af;a jdokh fkdl< hq;= ;;a h' 1"2"3 wd§
jYfhka igyka lr we;af;a weÕs,sj,g fh¥ wxl h' th my; i|yka mßÈ fõ'

2
3 1
4

fuu Chords fyd¢ka mqyqKq ùu i|yd my; i|yka wNHdi j, kshef<kak'


fuys§ ud;%d y;f¾ ßoauh f;dardf.k we;' ieu wNHdihlu mdo 4ls' tla mdohl
úNd. 4ls' fuys i|yka mßÈ tla tla úNd.hg wod< fldaâ tl ud;%d y;f¾ ßoauhg
jdokh lrkak'

1234 1234 1234 1234


1. D 5. G
A C
G D
A D C G

m
2. D G 6. A
D A F
A G G
F m
A D A

m
3. E 7. A
D D
C E
m
D E D A

m
4. Em D 8. C G
E C F G
D C C F
m
D E G C

21
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

±ka ks,a wyia ;f,a hk .S;h Scale lsysmhlska jdokh lruq' fuys § 123$123
jk 3$4 Beat tl jdokh lrkak'

ks,a wyia ;f,a .S;h - iajr m%ia;drh


C Major Scale

C C F G
/ = q w = / q = / . = =
C C G G
/ = q w = e r = = = = =
F F C G
e = r t = ew q = / . = =
G G C C
w = . / = . , = = = = =

C Major Scale D Major Scale


123 123 123 123 123 123 123 123
1. C F G 2. D G A
C G D A
F C G G D A
C D

G Major Scale
A Major Scale
123 123 123 123
123 123 123 123
4. G C D
3. A D E G D
A E C G D
D E E G
E

22
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Y%S ,xld .=jka úÿ,sh wdY%s; j f.dv ke`.=Kq lKavdhï .S;


Y%S ,xldfõ lKavdhï .S; tla;rd ld, jljkqjl furg rislhkaf.a ckdorhg m;a .S;
úfYaIhla úh' tfuka u iudch ;=< úúO iduQysl lghq;= yd iïnkaO j .S .hk wjia:dj, §
lKavdhï .S;hla ke;s j u neß wx.hla f,ig m;a úh' Ydia;%Sh .dhkhl fuka ókaâ" .ula wdÈ
úúO Ys,amdx. fkdue;s jqj o" jvd mq¿,a iy ixlS¾K ;kq fkdjqK o" wdOqkslhkaf.a .dhk
l=i,;dj we;s lsÍug iu;a jQ .S; úfYaIhla úh' Y%S ,xld .=jka úÿ,s ixia:dj fï i|yd fjk u
.=jka ld,hla ,nd ÿka wjêhlaa o úh' tneúka Y%S ,dxflah ixialD;sldx.hla f,ig lKavdhï .S;
;j ÿrg;a iudch ;=< jHdma; lsÍu;a" tajdfha .;s ,CIK B<Õ mrïmrdfõ jHdjydßl ix.S;
ks¾udK flfrys odhdo lsÍu;a wfmaCIdfjka fuu mdvu fhdod we;' fï i|yd wjYH f;dr;=re
,nd.ekSug uydpd¾h iqk, s a wdßhr;ak f.a zY%S ,xldfõ lKavdhï ix.S;hZ kï .%ka:h;a" .=jka úÿ,s
ixia:dfjka uqøKh lrkq ,nk zy~Z iÕrd;a mßYS,kh lr we;'
isxy, lKavdhï .Sfha ks¾ud;Djrhd oCI .sgd¾ jdol fkú,a m%kdkaÿ f,i ms<s.efka' furg
lKavdhï .S; 1964 isg ckm%sh ù we;' fï i|yd iamd[a[ ix.S;fha weiqr ,eî we;' .S ;kq t;rï
ixlS¾K fkdjk w;r iSñ; iajr mrdihlska o" tl u ;kqj kej; kej; wefik fia o ks¾udKh
ù we;' fndfyda úg fuu .S;j, k¾;kYS,s ßoau ,CIKhla we;' we;eï úg uQ,sl fldaâia folla
fyda ;=kla fyda wkqj ;kq ks¾udKh lr we;s nj fmfka' yeu úg u iqixjdo ^yd¾ukS& l%uh
.dhkfha § Ndú; lr we;' .S; i|yd Ndú; l< ix.S; NdKav w;r iameksIa .sgd¾" .hsfrda" u¾ldia"
fldxf.da v%ïia" fndxf.dav%ïia" iy jh,ska hk NdKav úfYaI fõ'
tl, fndfyda ix.S; úh;=ka lKavdhï ix.S;h ÿ¾j, ix.S;hla f,ig iDKd;aul j
úfõpkh lr we;s kuqÿ fI,agka fm%aur;ak ix.S;{hd th iudÔh wjYH;djla f,ig w.h lr
we;'
Y%s ,xldfõ lKavdhï .S; .dhkfha uq,a u .dhl lKavdhï folla jkafka zf,dia lefn,frdaiaZ
iy z,d is,kshkaiaZ hk lKavdhï fol hs' f,dia lefn,frdaia lKavdhu ms<sn| j fláfhka
idlÉPd lruq' fuu lKavdhfï ku ieliS we;af;a iamd[a[ mohlsks' kdhlhd jQfha fkú,a
m%kdkaÿ kï oCI .sgd¾ jdolfhls' Tjqkaf.a ks¾udK w;r m%p,s; .S; lsysmhla my; ±lafõ'
• iS'à'm%kdkaÿ iu`. .dhkd l< uf.a iqÿ udfï
• iS'ã'f*dkafiald' riSkd hlSï hqj< iuÕ - Wvrg ueKsfla ukyr'
• relauKS foaúh iu`.- ,iaiK r;a;rx nfnda" mqkai| yskefykafka" i|la ke`.S i|la
.sf,a id.f¾" ueKsfla Tfí iskdfjka"
• f,dia lefn,frdaia iajdëk j .dhkh l< u,anr ysñÈßfha'
ó <Õg ,d is,kshkaia .dhl lKavdhu ms<sn| flá idlÉPdjla lruq' n;sla iru iu`. ;o
meye;s w;a fldg lñihla we| mkafld< f;dmamshla ±uQ we÷ula fudjqka Ndú; lr we;' kdhl
fkdfh,a n%hka rKisxy iu`. idudðl ixLHdj yhls' Tjqkaf.a ks¾udK w;r m%p,s; .S; lsysmhla
my; ±lafõ'
• fydhshd fydahshd" tlai;a ù fío kid" ;reK Ôúf;a wfma úfkdaofhka"
ó<Õg 60-70 oYlh ;=< furg ìys jQ fjk;a lKavdhï lsysmhla o" ckm%sh ù we;' tu
lKavdhïj, ckm%sh jQ .S; ms<sn| j úuid n,uq'
• iuk<fhda"
• uqkaiafgdaka - ^rejka mqf¾ wfma .u ;uhs' uxf.da l¿ kekafoa" ueKsfla iqÿ ueKsfla
• ,d nïndia ^tkak hkak fk¿ï úf,a fk¿ï lvkak" lf<a Wl=f< ;shd,d&
• ;%S isiag¾ia" - ^jk foõ ,sh ;=ref,a " Tn fidhkd l¿ fl,a, uu hs&
• f.da,avka phsïia ^l| iqß÷ks" uqj yi/,s id.f¾&
• O¾ur;ak n%o¾ia ^fyda jeiai jyskjd&
• ó ueiafida ^uq¿ .; u fjfyiqKd&
• f,dia *af,ñkafldaia ^l¿ fl,af,a Tn yß u yev hs&
• ðmaiSia ^mdfjk mSßishla Wv ke`.,d" myiqjg;a f,aishg;a" ±k ±k jerÈ lrkjd"
´j;a jev o&
fuu mdvfï ±lafjk .S; w;ßka lsysmhla Y%jKh lr n,kak' ;ju;a Y%S ,xld .=jka
úÿ,s ixia:dfõ Èklg lKavdhï .S; i|yd .=jka ld,hla ,nd § we;' Y%jKh lrkak'

23
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

24
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

25
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

imhd .; yels wjkoaO NdKavhla wdY%fhka ud;%d fofla" ;=fka"


y;f¾ iy ñY% ;d, yd ir, ßoau rgd jdokh

ud;%d 4 ßoau rgd


^3&

ñY% u;a leá we;=<;a ßoau rgd


ud;%d 2 iy 3
^4&

ud;%d 3 yd 4 ßoau rgd


^5&

26
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

weuqKqï 02(- foajdkï msh;siai kQ¾;sh

,s h uq fï is x y, NdIdfjka

,shuq fï isxy, NdIdfjka wgqjd - ta


nqÿkaf. O¾fu f;dard §
nqoaO O¾fïyS .+Vd¾: we;af;a uehs - Bg
olajuq fmd;a m;a iod §fma

ioaO¾fï f;dard § fu §fma ,xld


nqoaOd.fï yS ;nd,d
f,daflg oï fl;la lruq iajdñfka
;ekam;a lruq ±ka is;afia wgqjd - ta
nqÿkaf. O¾fu f;dard §

x 0 x 0
wt t =t y t =4 e ew qw= 4 e= w== qww

,shuq sfïs isxs y,s Ndss Idss fjkas wgqs


; =q =w= ; =. , =. m= , ; =. , == wq=
jdss tasnq ÿkaf. O¾fu f;dass rdss §ss nqoaO

wt t =t y 4 == e=w q=w 4=e w== qw=


O¾fï syss .+ss vd¾: we;as f;ass uehss Bsg

;=; =qw ; =. , =. m= , ; =. , == ===


olaj suQs fmd;am ;ais odss §ss fmass sss

aa ; . =q ; =. =,= aa . q=q we = we 4 e
aaioa O¾fu f;dasrd s§s aafu §sfm ,xs ldss

aaw q 4w ; =. , =. m== , == === ===


aanqoa Ods. fïss ySs; ndss ,dsss sss sss

aaw =t t t =y t y7 aay t =y r=r t ==


aaf,da sflg oïfl ;las aal rsuq iajdñ fkass
wt t =t y 4 == e=w q=w 4=e w== qw=
;ekam ;als rsuQ s±ka isss ;ass fiass wgqs
; =q =w= ; =. , =. m,= ; =. , == ===
jdss tasnq ÿkaf. O¾fu f;dass rdss §ss sss

27
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

N+md,s rd.h
^1& rd.fha wdfrdayK yd wjfrdayKh(- i ß . m O t - t O m . ß i
^2& iß.ß
iß.m.ß i n ßi
iß.mOm.ß
iß.mO t Om.ß
iß.mO t y t Om.ß
iß.mO t y u y t Om.ß
^3& iß.ßi
iß.m.ßi
iß.mOm.ßi
iß.mO t Om.ßi
iß.mO t y t Om.ßi
iß.mO t y u y t m.ßi
iß.mO t y u o y t Om.ßi

^4& iß..ßi
iß.mm..ßi
iß.mOOmm..ßi
iß.mOO t t OOmm..ßi

rd.h - N+md,s - i¾.ï .S;h


;d,h - ;%s;d,a ^uOH ,h&
ia:dhs
0 3 2
'
i
'
i O m . ß i ß . - m . O m . -
' ' ' '
. m O i ß i O m i m O m . ß i
wka;rd
0 3 2
' ' ' ' ' ' '
. . m O m i - i O O i ß . ß i O
' ' ' ' ' ' '
. . ß i ß ß i O i i O m . ß i -

28
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - N+md,s - ,CIK .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
0 3 x 2
t = e w / . , . , n , . / . , =
rd s .s ks T! s v j . h uq N+ s md s ,s
/ / / . / w e t e w / . / . , =
l < K fï s , . ; Yd ka ; r i od s hs

wka;rd

/ = w ew t = t = t y u y t y t e
. s iaj rs jd s § s O s i x jd s § s
u y t y t e y t e w / . / . , =
u s ks s ye r ? s fm r h u .e fh kd s

rd.h - N+md,s - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
0 3 x 2
, /
t t e w / . , . n n , . / . / =
k u k l r p ;= r Ys r .= re p r Kd s
/ / w e t e t t t w e w / . , =
; k u k ks r u , l r N j ; r Kd s

wka;rd
w w e e
/ / / / w = t e t t t t t y t t
fcda b fK b OH s j ; Y= N M , md s j ;
, e
t t u y t t w e t t e w / . , =
m k u p r k ÿ L i n kS s ia; r Kd s
^

29
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - N+md,s - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a

2 0 3 x
ia:dhs / / e w / . / . , n , . / = = /
c Wx f;d ß p r k l u , i r jd s s ß
/ w e y t = t t t y t y t e w /
fyda s f.da s md s , f.da ú ka o uq rd s s r
t t u y e e t = w e y t e w / /
Y r kd s . ; yq x oajd s r ls yd s s r

)
wka;rd
/ / / / w w t e t = t = t y t t
w k .s k ÿ ß ; N ¾fhda s yq x c v u ;
)
e e e e t = t t t y t y t = e w/

)
;s i ú O md s Wx p ;= r ;= u f¾ s m o
t t u y e e t = w e y t e w / /
;= u yS s c . f;a s ta s l w Od s s r

rd.h - N+md,s - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
0 3 x 2
/ . / . , . , n = , = . / = = =
ne n f,a s mq r y | s fmda s È fka s s s
)
)

w / w w w e w / w/ w te t we t t ew /.
)
)
)
)

)
)

u y uq Ks l re Kd s .=s K ws u Ods ss rds ss


)
)
)
)

)
)

wka;rd
/ / / / w w t e
is ys , , i | / ia
t t t t t y t = t y u y t y t we
)

w ; fr ys .e ka ù s f,d õ ;= re iq j ¢ kas
)

t = e w / . / e te t we t e w / .
)
)

ud s y o ie k fi k jds s ss s s s s s
)

30
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - N+md,s - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a


ia:dhs
0 3 x 2
/ . / . , . , n = , = . / = = =
c n fia s ;= u i kd s ,d s . ,S s s s
w / w w w e w / w/ w te t we t t ew /.

)
)
)
)

)
)
mS s ; k fõ s ,S s mHd f¾ n,a ud ss ss fuds ßs

)
)
)

)
wka;rd
/ / / / w w t e
fcda s fka s k k kd s
t t t t t y t = t y u y t y t we

)
foa s flda s f;da s fya s l , k * r ; fud fys
t = e w / . / e te t we t e w / .
)
)

pd s pd l f¾ s i n fias s ss s , ß hd s
)

rd.h - N+md,s - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a

0 3 x 2
e t w
ia:dhs t t e w / . , , w / w w w e e =
b ; fkd fcd n k m r ud s k k l ß fha s
)
)

w
/ / / . / w e t tw e t t t t ew / . ,=
)
)
)
)

v ß fha s m% N= fida s wds s s c wds ss ss ,ss


)
)
)
)

wka;rd w/ = / / w = t e t t t = t y t =
fcda s fld b wd s fõ s w m fka s äx s jd s
t t e e e
e = e = t t y y t y u y t (t) e w
;d s fida s . r n k lS s s ms fha s s s
w t
w / . / w e t t w e t t t t ew / . ,=
)
)
)

i od s rx s . h y Í s s ; uds ss ss fkas
)
)
)

31
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

^1& ' iß.


iO"
^2& iß .m ." Om.
^3& . m" O" i
'
^4& . ß" ißi" O' ß i
^5& ' iß." ß." mßi
O"
' '
^6& . m" O ß i
^7&
'
i - Om . m O i
'
^8&
' ' ' ' '
.m Oi" ß . ß i" O m .
^9& .ß" iO"
' iß.
^10& .." mOi
'

rd.h - N+md,s' ,laIK .S;h' ;%s;d,a ^uOH ,h&

0 3 2
ia:dhs i
' - O m . ß i ß i O i ß . ß . -
'
foa s fi ; rd s .s ks fha s N+ s md s ,S s
. . . ß . m O
'
i O m . ß . ß i -
l , K fï s , . ; r i n r l re Kd s

0 3 2
' ' ' ' ' ' ' ' '
wka;rd . m O m i - i - i ß . ß i ß i O
.d s iaj r jd s § s Od s i x jd s § s
' ' ' ' ' ' '
. ß i ß i O ß i O m . ß . ß i -
u ks fkd ue ;s j ks i fm r h u .e fh kd s

32
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

i¾mskdj iy tys hdka;%Kh


i¾mskdj iq<fÕa wdOdrfhka jhkq ,nk Y=Isr j¾.hg wh;a iajr mqjre NdKavhls' fuys
m%Njh ms<sn| j u; lsysmhla we;' wmrÈ. iïNjhla iys;j" miqj fmrÈ.g meñKs NdKavhla njg
tla u;hla we;s w;r" fmrÈ. ke;fyd;a Ndr;fha Wm; ,o nj wfkla u;h hs'

i¾ms k dfõ l% s h dldÍ;a j h

i¾mskdj ix.S; lafIa;%fha uy;a ckm%sh NdKavhls' fmÜáhl yevfhka hq;= fuys we;=<;g jd;h
msÍfuka miq tu jd;h k<djla yryd msg;g heùfuka y~ Wm§' fuu l%shdj,sh ;rula ixlS¾K h'
jd;h we;=<g .ekSu" we;=<g .;a jd;h k<dj yryd heùug l%udkql+, mshjr lsysmhla wkq.ukh
l< hq;= h' nef,da tllska jd;h we;=¿ lr.kakd w;r" isÿrla újD; lsÍfuka jd;h msg;g ths' isÿr
újD; lsÍu i|yd h;=rla my<g f;rmsh hq;= h' fl<jrlska h;=r f;rmQ úg wfkla fl<jßka
tifõ' h;=r w;yeßh úg th u; msysgd we;s lïì ÿkafka wd;;sh ksid th kej; h:d ;;a;ajhg
m;a fõ' tifjkafka isÿr ;sfnk ia:dkh hs' t;ekska jd;h msg jk w;r" tu jd;h fmÜáh
we;=<; isg msg;g tkafka k<dj yryd h' túg tu k,dj lïmkh jk w;r" y~ ksl=;a fõ' jd;h
msgùu i|yd fkdlvjd nef,da l< hq;= fõ' nef,da lr we;=<g .kak jd;h we;=<; ifuka ie¥
nE.hla jeks fldgila we;' th iam%Ska u; r|jd ;sfnk w;r jd;h msfrk úg iam%Ska my<g
f;rfma' we;=<g .;a jd;h msg;g hdu je<elaùug nef,da tflys lmdghla jeks fldgila we;'
we;=<g jd;h msrùfï § th újD; jk w;r" jd;h t<shg msg jkakg bv fkd;nd th jefia'

i¾mskd j¾.

i¾mskd

yEkaâ nef,da *qÜ nef,da

isx.,a Íâ
vn,a Íâ
vn,a Íâ ^fï,a&
vn,a Íâ ^fíia fï,a&
vn,a Íâ ^Tfgdaueála&
;%S fiÜ
iafla,a fÉkac¾
vn,a Íâ ^fkdau,a nef,da&
vn,a Íâ ^tfldaähka nef,da&
vn,a Íâ ^iQÜflaia fudv,a&
fuu j¾. lsÍu ú.%y lsÍfï § wmg meyeÈ,s jkafka i¾mskdfõ
m%udKh" yevh" we;=<; msysàu" k<d ixLHdj" jdok bßhjq iy fjk;a wxf.damdx.j, ;;a;ajh
wkqj tu j¾.S;rKh isÿù we;s nj hs' k<d .Kk jeä jk úg yf~ys ñysß;djh o jeäfõ'

33
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

i¾mskdfõ jHQyh

fmkqfuka ,S fmÜáhls' tfy;a we;=<; ;Ügq follska iukaú; h' we;=<; k<d iú lr
we;s l=àr we;' isx.,a Íâ kï tl l=àrhls' vn,a Íâ kï l=àr folls' ;%S fiÜ kï l=àr ;=kls'
t<sfha nef,da tflka we;=<g .kakd jd;h r|jd.ekSug fmÜáfha hg fldgfia ;ks l=àrhla we;'
tys tla jk jd;h Wv ;Ügqjg tau i|yd isÿre we;' tu isÿr u;=msg ,S lene,a,lska jid we;s w;r"
th tyd fuyd l, yels h' ta i|yd tu ,S lene,a,g iú lrk ,o lïìl+rla we;' tajd Stopers
hkqfjka ye¢kafõ' th t<shg we§fuka isÿre újD; fõ' jdokh lsÍug fmr tajd t<shg weo újD;
lsÍu wksjd¾h wx.hls' u;=msg h;=re msysgd we;' lïìj, wd;;sh ;nd.ekSug lïì j,ska ÿkakla
iú lr we;' fuu lïì wdjrKh lsÍu i|yd leghï lrk ,o ,E,s lene,a,la we;' isx.,a nef,da"
vn,a nef,da iy bx.%Sis nef,da hkqfjka nef,da tflys m%udKh wkqj j¾. 3ls'

i¾mskdfõ Ndú;h

i¾mskdj b;d mßiaiñka mßyrKh l< hq;= ix.S; NdKavhls' th ksjerÈ l%uhg mßyrKh
fkdlsÍfuka tys wdhq ld,h b;d u flá fõ'
jdokhg fmr iqir lr.; hq;= ix.S; NdKav fukau tfia wjYH fkdjk ix.S; NdKav o
we;' ´.kh" ngk<dj" .af,dlkaiamS,a jeks NdKav iqir lr .ekSug wjYH fkdjk ix.S; NdKav
fõ' tfy;a ;í,dj" jh,Skh" is;drh" c,;rx.h wdÈ NdKav jdokhg fmr kshñ; whqßka iqir
lr.; hq;= h' i¾mskdj o iqir lr we;s NdKavhla kuqÿ th ksis mßÈ l%shd lsÍug kï tys we;s
Stoppers t<shg weo my< ;Ügqfõ we;s jd;h Wv ;Ügqjg tau i|yd isÿre újD; l< hq;= h'
tfia fkdlsÍfuka fndfyda i¾mskdj, wdhq ld,h flá fõ' nef,da tlg .nvd jk iq<x
m%udKh wvq fõ' iq<Õ r|jd.ekSu ksis mßÈ isÿ fkdfõ' vn,a Íâ i¾mskdjla kï tu isÿr újD;
fkdlsÍfuka tl k<d lÜg,hla muKla kdo fõ' ;%S fiÜ tlla kï k<d lÜg, ;=kg u jd;h
fyd¢ka ,eîu i|yd isÿre újD; l< hq;= h'
h;=re u; we;s lïì ÿkak keùu iy È. yeÍu fkdl< hq;= h' tfia lsÍfuka tys wd;;sh
wvq jk w;r túg tu k<dj,ska jd;h msg ùu È.g u isÿfõ' wkjYH whqßka k<d ye~fõ'
hï k<djla È.g u kdo jk úg lïì ÿkak keùu we;eï wh isÿ lrk jrols' tfia tl
È.g kdo jkafka ÿkafka jrola ksid u fkdfõ' h;=f¾ hg me;af;a ¥ú,s fyda frdvq lene,a,la fyda
isrùu ksid h;=re isÿr ksjerÈ f,i jeiS ke;s wjia:dj, § tfia fkdkej;S kdo ùug bv we;' jeis
ld,hl kï ,S j,ska iE¥ h;=re iq¿ jYfhka bÈófuka o fufia fkdkej;S kdo ùug bv we;'
tfuka u h;=r fl<jf¾ we;s lïì l+rej, isrùfuka o fuu ;;a;ajh we;súh yelsh' tfy;a tjeks
fya;= ksid lïì ÿkak keùfuka isÿ jkafka lïì ÿkafka wd;;sh wvqù th kej; h:d ;;a;ajhg
m;a l< fkdyels ùu hs'
*qÜnef,da ^Foot Below & i¾mskdjla

*qÜnef,da j¾.fha i¾mskdj, iq<x


we;=¿ lsÍu lrkq ,nk nef,da fldgi
l%shd;aul lrkqfha mdofhka h' my<
we;s fldgia fol jï mdofhka yd
ol=Kq mdofhka fjk fjk u md.ñka
we;=<g jdhqj imhkq ,efí' tu jdhqj
iú lr we;s ng lsyms hla Tiafia k<d
moaO;shg .,d hhs' oE;ska u jdokh
l< yels ùu fuys úfYaI ,CIKhls'
fuu hdka;%Kh iys; l=vd m%udKfha
i¾mskd fuka u úYd, m%udKfha tajd
o we;' úYd, tajd m,a,sj, .S;sld
.dhkfha § fhdod .kq ,efí'

34
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Three Set Harmonium


Scale Changer
úfYaI i¾mskd j¾. folla ms<sn| j wOHhkh lruq' .=Kd;aul núka b;d by< i¾mskd
úfYaIhla f,i z;%S fiÜ yd¾fudakshïZ kï i¾mskd úfYaIh ye¢kaúh yels h' my; rEmigyka ta
ms<sn| úia;r olajkq we;' jdhqj we;=<g fhduq lsÍu " r|jd ;nd .ekSu" wdÈh óg by; ±lajQ
úia;rj,g iudk h' fuys nef,daj tfldaähka kï NdKavfha fukah' ukaø" uOH iy WÉp hk
ima;l ;=kg u wh;a h;=re 37la muK we;' fuu j¾.fha i¾mskd ;%S fiÜ kñka y÷kajkqfha k<d
moaO;s ;=kla tlsfkl fjka jQ l=àr ;=kl iú lr we;s ksid h' tla l=àrhl w;sukaø" ukaø yd uOH
k<d;a" ;j;a l=àrhl ukaø" uOH yd WÉp k<d;a" wfkla l=àrfha uOH" WÉp yd w;s WÉp k<d;a
iúlr we;' fuh f;areï .ekSug ksoiqkla f.k n,uq' ;%S fiÜ i¾mskdjl uOH zziZZ iajrh
jhkjd hehs is;uq' túg m<uq l=àrfhka ukaø zziZZ iajrhg ysñ k,djl y~;a" ueo l=àrfhka uOH
i iajrhl k,dfõ y~;a" ;=kajk l=àrfhka WÉp zz i ZZ iajrhg ysñ k,djl y~;a tljr msgfõ'
ukaø m iajrh jehSfï § w;sukaø m" ukaø m iy uOH m hk k<d ;=kl y~ tljr msgfõ' yeu úgu
k,d ;=kl y~ tljr msgfjk ksid ;, ;=kl y~ wmg wefia' fï ksid jdokfha ñysß;dj jeä
fõ' tla tla l=àrhg wh;a iafgdm¾ia ^Stoppers& weÍfuka iy jeiSfuka wjYH kï tla l=àrhl
we;s k<d muKla jdokh jk f,i Bass, fyda Treble jYfhka y~ ilid .; yelsh' fï ksid k<d
fma,s ;=fkau fyda" foll fyda" tll fyda jYfhka wjYH mßÈ y~ ñY% lr .ksñka jdokh l< yels
fõ'
iafla,a fÉkac¾ yd¾fudakhs ï ^Scale Changer Harmonium& kï i¾mskd úfYaIh úfYaI jdishla
wmg imhhs' fuu i¾mskdfõ iú lr we;s úfYaI ,Sjrhla uÕska h;=remqjrej i¾mskdj u; u iajr
y;rla muK bÈßhg fyda miqmig fyda f.k hd yelshs' fuh f;areï .ekSug ksoiqkla f.k n,uq'
mdi,a ;+¾hjdol lKavdhïj, Ndú; jk g%ïmÜ" bhqf*dakshï wdos msöfï NdKav ish,a,u mdfya
iqir lr we;af;a fldau, ukaø ksIdohg h' tkï tu NdKav j,g ysñ ziZ iajrh jhk úg ksl=;a
jkqfha i¾mskdjl kï fldau, ukaø ksIdofha y~ hs' tu NdKav jhk isiqkag cd;sl .Sh jehSug
kshu lf<a he hs is;uq' túg Tjqka z.-.-$ß-mß$i---$----$Z wdÈ jYfhka iajr jhkq we;' tu iajr
jqj;a i;H jYfhkau wfma lkg wefikafka zz ß-ß-$i-ni$ j ---$----$ jYfhks' fï NdKav iuÕ
i¾mskdjla jdokh lrkafka kï iïmQ¾K iajr m%ia;drh iajrhla my<g oud zß-ß-$i-ni$ j ---$
---$Z hkqfjka jdokh l< hq;= h' fufia mqyqKqjla fkdue;s j tljr jdokh lsÍug wmyiq jkq
we;' fujeks wjia:dj, § iafla,a fÉkac¾ yd¾fudakshï ^Scale Changer Harmonium& kï i¾mskdj
úfYaIfhka msysg fõ' rEmigyfka olajk mßÈ úfYaI ,Sjrh my;g Tnd th tl lÜghla jug /
f.k f.dia ;enQ úg ziZ iajrhg ysñ iqÿ h;=r ukaø zksZ iajrfha k<d u; msygs hs' ,Sjrh my;g Tnd
th lÜg folla jug /f.k f.dia ;enQ úg ziZ iajrhg ysñ iqÿ h;=r ukaø zfldau< ksZ iajrfha
k<d u; msysghs' ±ka ;ukag yqremqreÿ f,i z.-.-$ß-mß$i---$----$Z wd§ jYfhka iajr m%ia;drh
i¾mskdfõ jhk úg g%ïmÜ" bhqf*dakshï wd§ NdKav j, y~g .e,fmk f,i fldau< ks Y%e;s lr
.ksñka zß-ß-$i-ni$ j ---$----$Z hkqfjka cd;sl .Sh jdokh jkq we;' ,Sjrh my<g fuka u by<g
o /f.k .sh yelsh' ,Sjrh lÜgfhka lÜghg by<g f.k hk úg ziZ iajrhg ysñ iqÿ h;=r
fldau, ß" Y=oaO ß" fldau, ." Y=oaO . wdÈ jYfhka iajr y;rla muK by<g /f.k hd yels h' fï
iafla,a fÉkac¾ yd¾fudakshï j¾.fha úfYaI;dj hs'
zlma,¾Z ke;fyd;a zTfgdaueálaZ hkqfjka mohla i¾mskdj, Ndú;fha we;' lma,¾ hk
i¾mskdj, úfYaI ,Sjr fldgia h;=re mqjrefõ ieu h;=rlg u iïnkaO j we;' thska isÿ jkqfha
tla h;=rla weÕs,af,ka my;g f;rmk úg tu iajrhg wod< ukaø iajrfha h;=r o bfíu my;g
f;rmSuhs' ;%S fiÜ i¾mskdjl tla h;=rlg ysñ iajrhg wod< j k<d ;=kla tl jr ye~fõ' tu ;%S
fiÜ i¾mskdj lma,¾ j¾.fha kï f;rmQ h;=f¾ k<d ;=k;a" bfíu f;rfmk ukaø iajrfha k<d
;=k;a jYfhka k<d yhla tl jr ye~fõ' fuys ñysß;dj fldmuK fõ ±hs Tng is;d .; yels fõ'
lma,¾ ;%S fiÜ i¾mskdjla furg fjf<| fmdf,a ñ, wêl h'
i¾mskdj Tn fudn f.k hEug myiq jk f,i iQÜflaihla mßoafoka ilia lrk wjia:d
o we;' tu i¾mskd ziQÜflaia fudâ,aZ jYfhka fjf<| fmdf,a kï flf¾' fuu .=Kdx. ish,a, u
we;s iQÜflaia fudâ,aa ;%S fiÜ- lma,¾- iafla,a fÉkac¾ i¾mskdjl rEmigyka my; ±lafõ' tajd
n,d tys we;s iqúfYaI;d y÷kd.kak'

35
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

iQÜflaia fudâ,a- ;%S fiÜ- lma,¾- iafla,a fÉkac¾ i¾mskdjla


ye~,hla iys; iQÜflaihla jeks fmÜáhl
we;=<g i¾mskdj wl=<d ±ñh yels f,i ilid
we;s ksid fuh iQÜflaia fudâ,a kñka Ndú;fha
mj;S' fuh wdrCIs; h' f.k hEu myiq h'
iQÜflaifha Wv mshk bj;a l< miq i¾mskdj
we;=<; msygs k wdldrh bÈß rEm igykska ±lafõ'

fuu i¾mskdfõ tfldaähka nef,da kï úfYaI


nef,daj iú lr we;' i¾mskdfõ by< u,alï
leghï l< u;=msg ,E,a, bj;a l< miq fmfkk
whqre my; rEm igyfka ±lafõ' iuyr ksIamdok
wdh;k ;u ksIm a dÈ; ku u;=mgs ,E,af,a ,shlula
f,i leghï lrhs' fuys ±lafjk rEmigyfka
we;af;a ,shje,ls' leghï lr we;s kñka muKla
i¾mskdjl .=Kd;aul nj w.h l< fkdyels h'
th jdokh lr èjks j¾Kh fuka u ;j;a
úfYaI;d úuish hq;= h' h;=re yd iïnkaO bÈß
fldgia Stick Key (Kolkata Style) iy Flat Key
(Delhi Style) jYfhka ksIma dokh flf¾' Flat Key
tlsfkl .Efjk ksid ysrùug yels h' tfy;a
Stick Key tfia ysr fkdfõ' fuu rEm igyfka
±lafjk h;=re Stick Key fõ' fomi we;s ,S w.=,a
'jug fyda ol=Kg fyda lrljd h;=re mqjrej
my; ±lafjkqfha ;%S fiÜ i¾mskdjl k<d by<g Tijd we;= ' <; ' k<d ne,sh yels h'
moaO;s ;=k tlsfkl fjka l< l=àr ;=kl
msyg
s k wdldrh hs' tla l=àrhl /¢ jdhq Odrdj
wfkla l=àrhlg fkdhk f,i l=àr fjka
lr we;'

k<d moaO;s ;=kg wh;a l=àr ;=kg wod<


jdhqj r|k l=àr o fjka fjka j mj;S'
iafgdm¾ia uÕska tla tla l=àrh g jdhqj
we;=¿ùu fyda jid ±óu fyda l< yels h'
wjYH kï Bass y~ kÕk k<d muKla
ke;fyd;a Treble y~ kÕk k<d muKla
fyda ñY% jq y~ iys; jQ k<d újD; l,
yelsh'

36
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Automatic ke;fyd;a Cupler kï myiq lu fuu i¾mskdfõ we;s ksid uOH zzi.mZZ hk iajr
jhk úg ukaø zzi.mZZ hk iajr o bfí u my;g f;rmS y~ ksl=;a ùug ielfik whqre by;
rEm igykska fmfka' my; rEm igyfka ±la f jk mßÈ fujeks
i¾mskdj, ieu h;=rla u ueÈka fjkaù we;' fï
ksid ,Sjrh my;a fldg iqÿ l¿ h;=re iuQyh u
jug fyda ol=Kg fyda f.k .sh yels h' fuu rEm
igyfka ,Sjrh my;g f.k lÜg folla jug
f.k f.dia iïmQ¾K iajrhla olajd by<g f.k
Scale Change lsÍug wod, ,Sjrh' hdug zziZZ iajrhg ysñ iqÿ h;=r zzßZZ iajrhg ysñ
k<d u; ;nkq fmfka'

37
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

iam%ska ^ÿkq&

we;=<;
fmÜáfha jd
ljq¨

nef,da jd
ljq¨

38
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

uOHu Ndjfhka yd mxpu Ndjfhka o" iajr mqjrefjka yd


f;dard.;a jdoH NdKavfhka o ì,dj,a yd ld*s rd.hkaf.a
wdfrdayK wjfrdayK yd .S; jdokh'
Ndr;Sh rd.OdÍ ix.S;fys mokï iajrh ^Y%e;s iajrh& jkqfha —i˜ iajrh hs' th Iâc Ndjh
f,i kï lrhs' ngysr ix.S;fhys § ish¨ iajr Y%e;s iajrh f,i f.k .dhk jdok isÿ lsÍu tu
moaO;sfha wkkH;dj hs'
fmrÈ. ix.S;fhys iïu;h ù we;s —i˜ iajrh yd —m˜ iajrh mokï fldgf.k ì,dj,a yd
ld*s rd. jdokh lrk wdldrh ±laùu fuu mdvfuys wruqKhs' —u˜ iajrh Y%e;s fldg.ekSu uOHu
Ndjh f,i;a —m˜ iajrh Y%e;s fldg.ekSu mxpu Ndjh f,i;a y÷kajkq ,efí'
Iâc Ndjfha isg iajr wIaglh jehSfï § ^i ß . u m O ks i& tlsfkl iajr w;r we;s
wka;r ^ÿr m%udK& uOHu Ndjfhys § yd mxpu Ndjfhys § o iajr wIagl msysgùfï § ,efí' ta ms<sn|
j my; olajd we;s rEm igyka weiqfrka iajhx wOHhkhl fhfokak'

rEm igyk 01
. . . .
ß . u O ks ß . u O

. . . . .
i ß . u m O ks i ß . u m

Iâc Ndjfhka i ß . u m O ks i.

. . .
uOHu Ndjfhka u m O ks i. ß . u

. . . .
mxpu Ndjfhka m O ks i ß . u m.

iajr mqjrejla u`.ska by; iajr wIagl jdokh lrñka my; lreKq wOHhhkh lrkak'
1' tla tla Y%e;s iajr mokï fldg.;a miq iajr wIaglfha yfå we;s Wia my;a nj'
2' Iâc Ndjfhka iajr wka;rhka yd wfkla iajr wIaglhkays iajr wka;r .e<mS Y=oaO
iajr ima;lfhys y~ ksl=;a jk whqre'

iajr wka;r
tla iajrhl isg fjk;a iajrhla f;la we;s ÿr iajr wka;rh fõ' m<uq j wms Iâc Ndjfhka
iajr wka;rh y÷kd.ksuq' tla iajrhl isg ióm;u iajrhg we;s ÿr semi tone 01ls'

i isg fldau, ß f;la


Semi tone 1
i ß ß ß

Semi tone 1 ß Semi tone 1


i ß .
ß

Semi tone 1
i ß .

39
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

by; f;dr;=re wkqj Tone 01la ;=< Semi tone 02la we;s nj jgyd.kak' Tone 01la hkq
iïmQ¾K tlls' Semi tone 01la hkq Nd.hls'

Tone 01 = Semi tone 02

my; rEm igyk wkqj Y=oaO iajr wIaglfhys iajr msysàu ms<sn| j wjfndaO lr.kak'

rEm igyk 02 Iâc Ndjh


.
ß . u O ks ß

.
i ß . u m O ks i

uOHu Ndjh yd mxpu Ndjh


• my; rEm igyka wkqj uOHu Ndjh yd mxpu Ndjhkays iajr msysàu wjfndaO lr.kak'
• Iâc Ndjfhys iajr wka;rhka yd iuÕ uOHu yd mxpu Ndjhkays iajr wka;rhka
.e<fmk whqre wOHhkh lrkak'

40
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

my; olajd we;af;a Iâc" uOHu yd mxpu Ndjfhka ì,dj,a yd ld*s rd.hkays wdfrdayK h' tu
iajr" iajr mqjrefjka yd fjk;a jdoH NdKavhlska wdfrdayK iy wjfrdayK jehSug yelshdj
,efnk f;la fjk fjk u mqyqKq jkak'

ì,dj,a
'
Iâc Ndjh - i ß . u m O' ks i
' '
uOHu Ndjh - u m O ks i
' ß .' u
'
mxpu Ndjh - m O ks i' ß .' u m'

ld*s

Iâc Ndjh - i ß . u m O' ks i


' '
uOHu Ndjh - u m O ks i' ß .' u
' '
mxpu Ndjh - m O ks i' ß . u m'

by; iajr fyd¢ka m%dfhda.sl j wOHhkh fldg fï jk úg Tn bf.k we;s ì,dj,a$ld*s


uOH,h .S;hkays iajr m%ia;dr imhdf.k tajd uOHu Ndjfhka yd mxpu Ndjfhka ,shkak'
WodyrK f,i my; ±lafjk ì,dj,a yd ld*s rd.hkag wh;a i¾.ï .S;hkays m<uq mdo wOHhkh
lrkak' bka miq ,sùfï yelshdj Tng o ,efnkq we;'

ì,dj,a rd.h

'
Iâc Ndjh - . m O ks i - O m u . u ß i ß i -
' ' ' ' ' '
uOHu Ndjh - O i ß . u - ß i ks O ks m u m u -
' ' ' ' ' ' ' '
mxpu Ndjh - ks ß . u m - . ß i ks i O m O m -

41
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wmrÈ. ix.S; NdKav j¾.SlrKh


fmrÈ. ix.S; NdKav j¾.SlrKfha § fldgia y;rlg fnokq ,nk nj Tn óg fmr
wOHhkh lr we;' tu fldgia y;r u;lhg kef`.kafka o@ tajd my; ±lafjk mßÈ fõ'
1' ;ka;%Sh ^;;aj,ska ieliqKq&
2' wjkoaO ^iï jdµ NdKav&
3' Y=Isr ^iq<fÕa wdOdrfhka jhk NdKav& iy
4' >k jdµ NdKav ^f,daay jeks >k øjHhla Wmfhda.s lrf.k ieliS we;s NdKav&

ngysr ix.S; NdKav w;ßka mdi,a moaO;sfha Ndú; jk NdKav rdYshla mdi,a ;+¾hjdol lKavdhï
j, Ndú; jk ksid tajd ms<sn| j ±k.ekSu o jeo.;a h' fmrÈ. ix.S;h yeoErej o isiqka tajd
y÷kd.ekSu M,odhs fõ' uq, § ±lajQ rEm igyka fyda ñ, § .;a rEm igyka fyda fhdod .; yels h'
j¾K mska;+r fhdod .ekSu jvd;a jdis odhl h'

my; oelafjk NdKav fjka lr y÷kd .kak'

Violin Viola Cello Double Bass


Guitar Mandolin Banjo Mandolin

Saxophone Clarinet Trombone Oboe


Euphonium Tuba Trumpet Cornet
French Horn Cor-angalis Basson Flute
Piccolo

GlockenSpiel Vibrophone Xylophone


Bass Drum Tenor Drum Side Drum
Timpony Drum Cymbol
tu NdKav my; .e,Sï igykg wkqj j¾. lr oelafõ'

42
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Musical Instruments
String- ;ka;%Sh Wind - Y=Isr Percussion- iud>d;

Bowing Plucking Definite Pitch In Definite-


w¿jlska ksh.ska iajr jdoH ;d, jdoH
jhk fyda Wood Wind Brass Wind
msla Trumpet Glocken Spiel
Trombone Bass Drum
tllska Vibro Phone Side Drum
jhk Euphonium Xylo Phone
Baritone Tenor Drum
French Hone Cymbol
Violin Guitar Triangle
Viola Souse Phone
mandolin Tambourine
Cello Tuba
Banjo
Double-
bass

Single Reed Double Reed ReedLess

Oboe
Clarinet Flute
Cor-angalis
Saxophone Piccolo
(English Horn)
Bassoon

43
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wmrÈ. ix.S; NdKav


fmros. ix.S;h .dhkhg m%Odk ;ekla we;s ix.S;hla jqj;a" wmros.
ix.S;h jdokhg m%Odk ;ekla .;a ix.S; l%uhla nj úoaj;ayq ms<s.ks;s' tfia u ngysr ix.S;fha
y~;, .Kkdjla Ndú; fõ' fufia y~;, lsysmhla Ndú; lsÍug kï ta ta y~;,hg .e<fmk
ix.S; NdKav o ks¾udKh ù ;sìh hq;= h' ienúka u my;a u y~;,fha isg by<u y~;,h olajd
úysÿKq ix.S; NdKav úYd, m%udKhla ngysr ix.S;fha ks¾udKh ù we;' tu ngysr ix.S; NdKav
w;ßka mdi,a moaO;sfha Ndú; jk NdKav rdYshla mdi,a ;+¾hjdol lKavdhïj, Ndú; fõ' fmrÈ.
ix.S;h yeoErej o isiqka tu NdKav y÷kd.ekSu M,odhs fõ'
bÈßfha ±lafjkafka mdi,a moaO;sfha Ndú; jk ix.S; NdKav lsysmhl rEm igyka h'
fïjdfha j¾K mska;+r imhd .; yels kï jvd;a jdis odhl h' ta w;ßka lsysmhla y÷kd.ksuq'
ngysr ;+¾h jdol lKavdhul jeä jYfhka we;af;a msöfï NdKav h' tajd m%udKfhka úúO jqj;a
yevfhka iy jdok ;;a;ajfhka fndfyda ÿrg tl iudk h' my; ±lafjkafka ;+¾hjdol lKavdhï
;=< ckm%sh;u NdKavhl rEmigykls' wefrk jefik jE,a ;=klska ish¨ u iajr jdokh lrkq
,efí' tl u ia:dkhlska iajr ;=kla muK ksl=;a fõ' tfia lrkqfha uqjg ;nd msöfï § fõ.h wvq
jeä lrñka h' tys fldgia kï lr we;' tu fldgia kdu wfkl=;a ta yd iudk NdKavj,g o wod<
h' iajr ksl=;a jk wdldrh o fujeks NdKavj, tl iudk h'

g%ïmÜ tfla y~g jvd my< y~la ksl=;a jk NdKavh f;%dïfndaka kï fõ' tu NdKavfha
wefrk jefik jE,a fkdue;' ta fjkqjg ia,hsâ ^ Slide & kï fldgi bÈßhg f.k hEu yd miqmig
f.k tau uÕska iajr ksl=;a lrkq ,efí' g%ïmÜ NdKavfha uqúka msôfï l%uh fuu NdKavhg o wod<
fõ'

44
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ó<Õg my;a y~;,hl iajr ksl=;a jk NdKav lsysmhla we;' tajdfha y~ Bass b;d my< h' my;
rEm igykaj,ska tu NdKav y÷kd.kak' fï w;ßka neßfgdaka iy bhqf*dakshï kï NdKav hq.,h
fjka fldg y÷kd .ekSug fkdyels ;rï iudk h' fï ksid neßfgdaka kï NdKavh bhqf*dakshï
jYfhka o" bhqf*dakshï NdKavh neßfgdaka jYfhka o kï lrk wjia:d we;' NdKav wf,ú lrk
lv idmamqj, o fufia fuu NdKav udre lr wf,ú lrkq ,efí' bhqf*daka tllg jvd neßfgdaka
NdKavh iq¿ jYfhka úYd, h' fuu NdKav èjk .=Kh tl iudk h' my; ±lafjk rEm igyka
folska tajd fjka lr y÷kd .ekSug W;aidy .kak'

fuu NdKav l=,lfha my< u y~;,fha iajr ksl=;a lrkqfha fidaif*dka iy áhqnd hk NdKav
j,ska h' tu NdKav my; rEm igykaj,ska y÷kd .kak'

fï olajd wOHhkh lf<a tl u l=,lhl ix.S; NdKav lsysmhls' fïjdfha kdoh ksl=;a lrk
wdldrh iy msôfï l%uh iy ms;a;, f,dayfhka ks¾udKh ùu hk ldrK tl iudkh' tneúka
fuu NdKav Brass kï NdKav j¾.hg wh;a h' my; rEm igykska NdKav j¾. lsysmhl jdok
bßhjq ±lafõ'

45
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ó<Õg ;j;a l=,lhl NdKav lsysmhla y÷kd .ksuq'


fuu NdKav ish,a, u mdfya uq, § ilia lr we;af;a ,Sfhks' tneúka tajd Wood Wind kï
j¾.hg wh;a h' msôfï ia:dkh bmshdjlska hql;
a h' iuyr NdKavj, bmshd folla tlg we;' ;j;a
iuyr NdKavj, we;af;a tla bmshdjls' ;j;a iuyr NdKavj, bmshdjla we;af;a u ke;' my;
±lafjk rEm igyka u`.ska tajd fjka lr y÷kd.kak' ielaiaf*daka kï NdKavh Y%S ,xldfõ ;=<
ckm%sh NdKavhls' ielaif*daka y~;, wkqj ks¾udKh ù we;' fidmardfkda ielaia" we,afgda ielaia"
fgk¾ ielaia iy neßfgdaka ielaia kñka y~;, y;rg .e<fmk f,i ks¾udKh ù we;' tajd
m%udKfhka fjkia h' y`äka o fjkia h' jdokh lrk iajrEmh tl iudk h' óg wu;r j tu rEm
igyfka la,eßkÜ kï NdKavh o ±lafõ' th o fidmardfkda la,eßkÜ iy fíia la,eßkÜ jYfhka
m%udKfhka fjkia j olakg we;' ngysr ngk<dj *aÆÜ kñka ye¢kafõ' *aÆÜ j¾. lsysmhla
olakg we;' ckm%sh *aÆÜ úfYaIh fldkai¾Ü *aÆÜ kï fõ' th iqir lr we;af;a fldkai¾Ü iS kï
iajrhg h' l=vd u k<dj mslf,da kñka ye¢kafõ' tys we;af;a by< iajr mrdihls' fï ish,a, jqâ
úkaâ kï NdKav j¾.hg wh;a h'

46
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

jqâúkaâ j¾.hg wh;a jk ;j;a úfYaI NdKavhla Y%S ,xldfõ mdi,a moaO;sfha Ndú; fõ' wfma rfÜ
idïm%odhsl NdKavhla jk fydrKEfõ y~g fnfyúka iudk y~la we;s fuu ngysr NdKavh kï
lrkafka ´fnda ^Oboe & kñka h' tys jdokh lrk ia:dkfha bmshd folla we;' tneúka vn,a Íâ
ix.S; NdKavhla fõ' la,eßkÜj, iy ielaif*dakaj, we;af;a ;ks bmshdjls' tneúka tajd isx.,a
Íâ NdKav fõ' ´fnda kï ix.S; NdKavfha merKs;u jdoH fldgila Y%S ,xld .=jka úÿ,sfha m%jD;a;s
úldYhg fmr jdokh lrkq wikakg we;' yskaÿia:dkS rd.OdÍ ix.S;hg wh;a jdoH fldgia b;d
ñysß whqßka ´fndafjka jdokh lrkq wka;¾cd,fha wikakg we;' wfma rfÜ .c.d jkakfï ;kqj
´fndajlska jdokh lrkafka kï Wvrg iïm%odhhg .e<fmkq fkdwkqudk h'

ó<Õg mdi,a ;+¾h jdol lKavdhul Ndú; jk ngysr wjkoaO NdKav lsysmhla y÷kd
.ksuq' wjkoaO jdoH NdKav iy >k jdoH NdKav hk fmrÈ. j¾. fol tlg tla ù ngysr
j¾.SlrKfha § tlg f.k iud>d; NdKav ^Percussion& kñka j¾. flf¾' my; ±lafjkqfha
iud>d; ke;fyd;a m¾lika NdKav j¾.hg wh;a NdKav lsysmhl kï jÜfgdarejls'
fï jÜfgdarefjys fnr j¾.;a ;e<Sfuka kdoh Wmojk fjk;a iajr jdoH NdKav;a tlg we;'
1' fíiav%ï
2 ihsâ v%ï fyj;a iafkhd¾ v%ï'
3' fgk¾ v%ï'
4' isïn,a
5' .af,dlka iamS,a
6' ihs,f*dka
7' jhsn%f*dka
fuu NdKavj, rEm igyka lsysmhla wOHhkh lruq'

GlockenSpiel ^c, ;rx.fha y~g iudk y~la ñka ksl=;a fõ&

47
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

VibroPhone jhsn%f*dak'a
fuu NdKavfha tla m;=rlg ;Ügq l< miq ksl=;a jk iajrh kej; kej; fodaxldr foñka wefik
whqßka tla tla iajrhg fjk fjk u iqir lrk ,o k< iú lr we;'

ó<Õg my; rEmigyka wdY%hfhka v%ïia lsysmhla ms<sn| j wOHhkh lruq'

BassDrum

Lugs ( Single ) Velum

Rim
Side Drum
Or
Tenor Drum
Slap Beater

Snare Lugs ( Double )

48
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Sharps, Flat, Natural Marks


ngysr l%uhg ix.S; m%ia;dr lsÍfï l=i,;dj fmrÈ. ix.S; úIh yodrk orejkag o wjYH
h' kQ;k f,dalfha wka;¾cd,fhys we;s úúO ix.S;dx. m%i;a dr lr we;af;a ngysr l%uhg h' Ndr;Sh
rd.OdÍ ix.S;hg wh;a .S; iy ix.S;dx. o bx.%Sis niska ngysr m%ia;dr l%uhg ,shd wka;¾cd,hg
uqiq lr we;' tajd bf.kqug ish¨ u isiqkag ngysr l%uhg m%ia;dr lsÍfï yelshdj ;sìh hq;= h' ta
wfmaCIdfjka fuu mdvï ud,dj ilia fldg we;s kuqÿ ngysr ix.S;h b.ekaùu wfmaCId fkdflf¾'
ngysr ix.S; m%ia;dr l%uhg wh;a mdvï ud,dj bf.kSu wdrïNfha § u" msgq 120l muK Manuscript
Book kï ngysr m%ia;dr ,shd olajk wNHdi fmd;la ;nd .; hq;= h' tu fmd; ngysr m%ia;dr
l%uhg wod< iajr m%ia;dr lsÍug;a" úúO iajr ixfla; ,shd mqyqKq ùug;a 11 jk fY%aKsh f;la
fkdlvjd Ndú; lsÍug;a ;nd .; hq;= h' tfia jkqfha 9" 10" 11 fY%aKsj, fï iïnkaO mdvï
tlsfklg ne£ mj;sk ksid h'
ngysr m%ia;dr l%ufha ixfla; rdYshla Ndú; fõ' ix.S; ks¾udKh .dhkhla fõ jd"
ke;fyd;a jdokhla fõ jd ish¨ u wjYH;djka ixfla; u`.ska ,shd ±lafõ' fjklla ;nd tla
ud;%djlg .; jk ld,h fldmuK ± hs " hkak mjd m%ia;drfha ixfla; u`.ska ±lafõ' fï ksid
f,dalfha l=uk rgl § jqj o tu ks¾udKh tl u wdldrhlska .efha' jefha' my; oelafjkafka Y%S
,xldfõ mdi,a moaO;sfhys b;d ckm%sh <ud .S;hla ngysr l%uhg m%ia;dr lsÍuls' tu m%ia;drfha
Y=oaO iajr muKla we;=<;a j we;'

ngysr m%ia;dr l%ufha we;s úfYaI;d lsysmhla idlÉPd lruq'

ish¨ u wjYH;djka i|yd úúO ixfla; rdYshla Ndú; ùu'

;d, ix{d" iajr ix{d" wdÈh i|yd tlsfklg fjkia jQ ixfla; Ndú; lrkakd fia u
úúO ud;%d ixLHdjka ±laùug o " tla tla iajrh u;= lr .; hq;= wdldrh ^m%ldYkh&
±laùug o tlsfkl fjkia ixfla; Ndú; fõ'

Y=oaO" fldau, iy ;Sj% jYfhka fjka fjka jYfhka iajr ixfla; fhfoa'

tajd Sharp, Flat, Natural wdÈ jYfhka kï flf¾' tajd y÷kd .ksuq'

Flat Mark. :- fmrÈ. l%uhg fldau, iajrhla ,l=Kq lsÍfï § iajrhg háka brla w¢kq
,enqj o" ngysr ix.S;fha § iajrhg bÈßfhka fnda fld< w¾Ohla f,i ±lafjk ixfla;hla
Ndú; flf¾' ^ bÈß rEm igyka n,kak'&
Sharp Mark. :- fmrÈ. l%uhg ;Sj% iajrh ,l=Kq lsÍfï § iajrhg miqmiska we, brla w¢kq
,enqj o" ngysr ix.S;fha § iajrhg bÈßfhka fldgqjla f,i ±lafjk ixfla;hla Ndú;
flf¾'

49
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Natural Mark. :- f¾Ld uKav,hl iajr msysgk whqre 8 fY%aKsfha § wOHhkh lr we;' ta wkqj
f¾Ldjla u; iy f¾Ld folla w;r; Lines Spaces jYfhka f¾Ld uKav,fha tla
tla iajrhg ysñ ia:dk fjka lr we;' hï iajr m%ia;drhl fldau, iajrhla È.ska
È.g u fhfoa kï f¾LduKav,fha uq, § u tu iajrhg ysñ f¾Ldj fyda w;r; Flat
Mark fhdokq ,eîu idudkH isß; hs' tjeks iajr m%ia;drhl fh§ we;s fldau<
iajrh ysá yeáfha Y=oaO iajrhla njg mßj¾;kh jk m%ia;dr wjia:d we;' ksoiqkla
f,i ld*s rd.fha fldau, ."ks" iajr fhfoa' tfy;a b|ysg Y=oaO ."ks" iajr o fhfoa'
tjka wjia:djl tfia Y=oaO njg m;a jQ iajrh ±laùug Natural Mark kï ixfla;h
fhdokq ,efí'

50
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Clef, Rest Mark, Tie


Manuscript Book fmd; fuu mdvfï § o Ndú; lrkak' fuu mdvï ud,djg wh;a úúO
ixfla; mshlre j" ksjerÈ j" yd kshñ; m%udKhg wkqj ,sùug yqre úh hq;=h' ta ksid tla
ixfla;hla wju jYfhka Manuscript Book fmdf;a tla msgqjla mqrd we| yqre ùu jvd;a iqÿiq h'
ngysr m%ia;dr l%uhg wh;a ;j;a ixfla; lsysmhla wOHhkh lruq'

Great Staff , Treble Clef, Bass Clef hk ixfla;'


Great Staff hkq by< my< iajr ish,a, tl u m%ia;drhl ,shd ±laùfï § Ndú; lrk f¾Ld
uKav,hhs' mshdfkda kï ix.S; NdKavh jdokh lsÍfï § ol=K;ska uOH WÉp iajr;a" ju;ska Bg
.e<fmk ukaø iajr;a tl jr jdokh lrkq ,efí' fï wkqj mshdfkda jdolhd úiska w;a folska
jdok fldgia folla tl jr jdokh lrkq ,efí' my; rEm igyk n,kak' fufia fhdod .kakd
f¾Ld uKav,fha Treble Clef iy Bass Clef hk f¾Ld fldgia fol u we;' tneúka fujeks
f¾Ld uKav,hla Great Staff , kñka ye¢kafõ'

my; ±lafjk f,i uyd f¾Ld ukav,fha iajr msysgk whqre ngysr m%ia;dr lvodishl we| mqyqKq
jkak'

51
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Rest marks :-

fmrÈ. ix.S; m%ia;drj, hïlsis ud;%d ixLHdjla ksYaYío nj ±laùug tu ud;%d .Kkg wkqrEm
jkfia + ,l=Kq fhdokq ,efí' ud;%d folla ksYaYío jkafka kï + + ,l=Kq folla fh§u wdos
jYfhka h' ngysr ix.S;fha § ksYaYío ud;%d ixLHdjla yÕjk ixfla; Rest marks f,i kï lrkq
,efí' ngysr ix.S;fha § ksYaYío j isáh hq;= tla tla ud;%d ixLHdjka ±laùug fjk fjk u
ixfla; we;' my; ±lafjk igykska tla tla ixLHdjkag wkqrEm jk tajd kï lrk whqre
y÷kd.; yels h'

Semi Breeve ud;%d 4la Dotted Semi ud;%d 6la ksYaYío


Rest ksYaYío Breeve nj ±laùug miqmiska
nj ±laùu Rest ;s;la ;nkq ,efí'

Minim ud;%d 2la Dotted ud;%d 3la ksYaYío


Rest ksYaYío Minim nj ±laùug miqmiska
nj ±laùu Rest ;s;la ;nkq ,efí'

Crotchet ud;%d 1la Dotted ud;%d 1½ la ksYaYío


Rest ksYaYío Crotchet nj ±laùug miqmiska
nj ±laùu Rest ;s;la ;nkq ,efí'

Quaver ud;%d Nd.hla Dotted ud;%d ¾ la ksYaYío


Rest ksYaYío Quaver nj ±laùug miqmiska
nj ±laùu Rest ;s;la ;nkq ,efí'

m%ia;drhl fhfok whqre úuid n,uq'

52
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Tie Mark

fuh wE£fï ,l=K hs' fmrÈ. m%ia;drhl lsishï ud;%d ixLHdjla wefok ;ekl § tu ud;%d
ixLHdjg wkqrEm j lv bß fhdokq ,efí' ud;%d 4la wefokafka kï zi - - -Z wdos jYfhks' ngysr
ix.S;fha § fujeks ud;%d ixLHdjka wefok nj ±laùug fjk fjk u ixfla; Ndú; flf¾' tjeks
wjia:djl § B<Õ úNd.fha fyda ixfla;fha ud;%d ixLHdjla tla lr.ekSug wjYH kï Tie ,l=K
fyda fhdokq ,efí' my; rEm igykska th meyeÈ,s jkq we;'

53
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

C,G,F, Bb Scale
C,G,F, Bb Major & Minor Scale ^iafla,& wdfrdayK iy wjfrdayK
jYfhka ngysr l%uhg ,sùu yqreùu o 9 fY%aKsfha § ks¾foaY lr we;' Tn okakd Y=oaO iajr ima;lh
jk zziß.umOks t ZZ hk iajr wIaglh C Major iafla,hg wh;a h' Y=oaO yd fldau, ;Sj% iajr ish,a,
iajr Nd. 12 ls' tu iajr Nd. 12 ix.S;fha § iïmQ¾K iajr ima;lhla f,ig o kï flf¾' wm
okakd Y=oaO iajr ima;lfha tla tla iajr w;r we;s bvlv úuid n,uq' i-ß w;r iajr Nd.hla we;'
ß-. w;r o tfia u h' tfy;a .-u w;r bvla ke;fyd;a iajr Nd.hla olakg ke;' u-m w;r bvla
we;' m-O w;r o" O-ks w;r o tfia u h' tfy;a ks-i w;r bvla ke;' fufia msysgk iajr Y=oaO iajr
jk w;r tu iajr wIaglh fïc¾ iafla,hla f,ig kï flf¾' tjeks ÿr Ndú; lrñka fïc¾
iafla, 12la f.dv kefÕa' my; ±lafjk igykska fïc¾ iafla, lsysmhla f.dv kef`.k whqre
Tng wOHhkh l< yels h'
Major Scale
C fïc¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
i ß . u m O ks t
F fïc¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
u m O 4 t y u i
G fïc¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
m O ks t y u 9 o
B fïc¾ iafla,a
b

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
j i ß ; u m O r

fuu ieu iafla,hl u iajr w;r we;s bvlv tl u h' fuys we;s wxl rgdj jkqfha 1"3"5"6"8"10"12"1
hk wxl h' tu rgdj Ndú; lrñka ljr fyda iajrhla uQ,sl lrf.k fïc¾ iafla,h ilid .;
yels h' ta wkqj Y=oaO iajr muKla fhfok .S;hla fïc¾ iafla,hlg wh;a h' th ljr fyda
iajrhla uQ,sl lrf.k jdokh l< yels h' i¾mskdj fyda fjk;a h;=re mqjre NdKavhla fyda fhdod
.ksñka leu;s iajrhla Y%e;s iajrh f,i f.k Y=oaO iajr ima;lh jhd n,kak' Tn okakd iajr
m%ia;drhla leu;s iajrhla Y%e;s iajrh f,i f.k jdokh lr w;a±lSï ,nkak' fuys fkd±lafjk
iajrhla uQ,sl lrf.k b;sß iafla, f.dvk`.d n,kak'
uhsk¾ iafla, f.dv kef`.kafka o isoaOdka;hla mokï lrf.k h' my; ±lafjk igyfka
uhsk¾ iafla,hg iqÿ j¾Ks; iajr fuka u l¿ j¾Ks; iajr o tla ù we;s whqre úu¾Ykfha
fhfokak'
Minor Scale
C uhsk¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
, . ; q w 3 4 t
F uhsk¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
q w 3 4 , l ; q
G uhsk¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
m O 4 i ß ; u m
Bb fïc¾ iafla,a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
4 , l ; q 2 3 4

54
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

my; ±lafjk rEm igyka fï ms<sn| ;j ÿrg;a Tng meyeÈ,s lrkq we;'
iajr Nd.hla zzSemitonZZ jYfhka ye¢kafjhs' tjeks iajr Nd. foll ÿr zzTone ZZ jYfhka ye¢kafjhs'
fuh ;rula ixlS¾K lreKls' fï ms<sn| j 11 fY%aKsfha § jeäÿrg;a Tng wOHhkh lsÍug bv
,efí' tfy;a fujeks isoaOdka;hla Ndú;fha mj;sk nj ±k .ekSu m%udKj;a h' Tnf.a oCI;dj
wkqj my; rEm igyk wdY%hfhka fïc¾ yd uhsk¾ iafla, f.dv kef`.k zzTone, Tone, SemitoneZZ
isoaOdka;h f.dv k`.d n,kak'

55
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Key Signature
miq.sh mdvñka zziß.umOks t ZZ hk iajr Y=oaO iajr muKla wka;¾.; fïc¾ iafla,
lsysmhl=;a" fldau, zz.OksZZ we;=<;a zz , . ; qwe 4 t ZZ kï jQ uhsk¾ iafla, lsysmhl=;a úúO iajr
Y%e;s lr.ksñka f.dv kexfjk whqre wOHhkh lr we;' Y=oaO iajr ima;lh jqj o uOHuh Y%e;s lr
.;a úg Bg fldau, zzksZZ hk iajrh we;=<;a fõ' túg Bg F Major iafla,h hkqfjka ye¢kafõ' ta
wkqj tla fldau, iajrhla we;=<;a jkafka F Major iafla,hg nj wmg meyeÈ,s h' F Major
iafla,hg wh;a iajr m%ia;drhl f¾Ld uKav,fha uq,ska u ksIdoh msysgk ia:dkfha Flat Mark tl
fhdokq ,efí'
tfia u C Minor iafla,hg fldau, ." O" ks" hk iajr ;=k u we;=<;a h' ta ksid m%ia;drh
,shkq ,nk f¾Ld uKav,fha wdrïNfha § u zz.OksZZ hk iajr msysgk ia:dkj, fldau< ,l=Kq
fhdokq ,efí' fldau< iajr tlla folla ;=kla y;rla fyda myla fyda wdÈ jYfhka Major- Minor
iafla,j, fhfoa' B Flat Major iafla,hg fldau, ks iy fldau, . hk iajr fol u we;=<;a jk
ksid Flat ,l=Kq folla m%i; a drfha uq,ska u fhdohs' tfia u iuyr úg Sharp, kï ixfla;h o tlla
folla wdÈ jYfhka iuyr iafla,j, fhfoa' mxpuh Y%e;s lrf.k Y=oaO iajr ima;lh ke;fyd;a
fïc¾ iafla,h jdokh lsÍfï § zzb nm , . / 2wZZ jYfhka ;Ssj% zzuZZ iajrh fhfoa' ta wkqj
G Major iafla,hg Sharp Marks tlla fhfoa'
fufia ngysr iajr m%ia;drhl iafla,h yÕjk ixfla;h Key Signature kñka ye¢kafõ'
fuys § miq.hs mdvñka wOHhkh l< iafla,j,g wod< Key Signature muKla ±k .ekSu m%udKj;a
h' tla tla iafla,hg wkqj miq j Manuscript Book fmdf;a iafla, we| yqrejkak'' fï i|yd my;
rEm igyka WmldÍ jkq we;' y|mdfka kï .S;fha tla;rd iajr fldgila úúO iajr Y%e;s lr .;a
úg mßj¾;kh jkq whqre my; ±lafõ'
Iâch Y%e;s lr .;a úg' - C Major Scale

uOHuh Y%e;s lr .;a úg' - F Major Scale

mxpuh Y%e;s lr .;a úg' - G Major Scale

'
fldauu<<ksksY%Y%e;s
flda e;slr
lr.;a úg'- -BBb bMajor
.;aúg' cale
MajorSScale

by; m%ia;dr fldgiaj, uq,ska olajd we;s fldau, fyda ;Sj% fyda ,l=Kq m%udKh iafla,h y÷kajk
lS is.afkaprh fõ'

56
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ta wkqj my; ±lafjk Key Signature y\qkd.kak'

C Major iAfla,h
fuu iafla,fha úlD;s iajr lsisjla fhfokafka ke;' tneúka m%ia;drh ;=< Key Signature
la fhfokafka ke;' Falt fyda Sharp ixfla;hla iajr m%ia;drhl fhfokafka ke;skï tu iajr C
Major iAfla,hhg fyda A Minor iAfla,hg fyda wh;a h' tfia jkqfha tu iafla, folg u i¾mskdjl
Èiafjk l¿ h;=re fkdfhfok ksid h' ksoiqkla my; ±lafõ'

i ß . u $ m - - t $ks ks O O $ m - - - $
C Minor iAfla,h
iS uhsk¾ iafla,hg fldau, ." O" ks" hk iajr ;=k u fhfoa' tu iajr ngysr ix.S;hg wkqj
E flat, A flat, B flat hkqfjka kï flf¾' tu iajr f¾Ld uKav,h u; igyka lsÍfï § Flat hk (b)
,l=K iajrhg ysñ f¾Ldj u; u fyda f¾Ld w;r; fyda uq,ska u fhdokq ,efí' ta wkqj fldau,
,l=K ke;fyd;a Flat hk (b) ,l=K ."O"ks" hk iajrhla mdid fhÈh hq;= ke;' my; ±lafjk
ksoiqk n,kak' tys uq,ska u ."O"ks" hk iajr ;=kg ysñ ia:dkj, Flat hk (b) ,l=K fhdod we;'
ta wkqj
C Minor iAfla,hg Flat ,l=Kq ;=kla fhfoa'

m 3 m u $ ; ß i ß $ j i ; u $ ; u m3 m - $
)
)

57
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

by; iajr mdoh ffOj;h Y%e;s iajrh f,i fhdod f.k fmr<d ,shQ úg ,efnk iajr flfia fõ
± hs úuid n,uq'
Iâch Y%e;s iajrh f,i f.k ,sùu'
C Minor iAfla,h m ; m u $ ; ß i ß $ 4 i ; u $ ; u m3 m - $

)
)
tu iajr mdoh u ffOj;h Y%e;s iajrh f,i f.k ,sùfï § f.dv kef`.kafka fufia h'
A Minor iAfla,h . u . ß $ i m n m $ b n i ß $ iß .u . - $

)
)
by; iajr mdoh wkqj úlD;s iajrhla ke;fyd;a h;=re mqjrejl fmfkk mßÈ l¿ iajrhla
A Minor iAfla,fha fhfokafka ke;' ta wkqj Falt fyda Sharp fyda ixfla;hla iajr m%ia;drhl
fhfokafka ke;s kï tu iajr C Major iAfla,hg fyda A Minor iAfla,hg fyda wh;a jk nj Tng
±ka meyeÈ,s jkq we;'
my; ±lafjk j.=j wOHhkh lr tla tla iafla,hg ysñ lS is.afkapr jeä ÿrg;a y\qkd.; yels
h'

iafla,h lS is.afkaprh
C major i ß . u m O ks t
C D E FGA BC

A minor O ks i ß . u m O
A BCDE FG A

F major u m O ks i ß . u
F G A Bb C D E F

D minor ß . u m O ks i ß
D E F G A Bb C D

G major m O ks i ß . u$ m
G A B C D E F# G

Bb major ks i ß . u m O ks
Bb C D E F G A Bb

C minor i ß . u m O ks i
C D Eb F G Ab Bb C
Eb major . u m O ks i rs .
Eb F G Ab Bb C D Eb

D major ß . u m O ks ß ß
D E F G A B C# D

58
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Time Signature
ngysr iajr m%ia;drhl ;d,h yÕjk ixfla;h Time Signature kñka ye¢kafõ' wm okakd
y÷kk ododrd" flfy¾jd" fLïfgda" hk ;d,j,g wod< Time Signature fhdok whqre wOHhkh
lruq' ;d,h yÕjk ixfla;h Time Signature h ngysr m%ia;drhl uq,k s a u by<ska iy my<ska fh¥
wxl follska olajhs' yeu úg u fuu ixfla;h ixLHd follska iukaú; fõ' my< ixLHdfjka yd
by< ixLHdfjka yeÕfjkqfha Quality iy Quantity hk ;;a;aj h' jákdlï ms<n s | ixfla; fjkia
jk wdldrh óg fmr mdvul § Tn wOHhkh lr we;' tu mdvug wkqj úYd,;u ud;%d ixLHdjla
we;s ixfla;h ye¢kajQfha fiñî%õ (Semibreve) hk kñka h' ta wkqj fiñî%õ tllg ñksï (Minim)
folls' tfia u fiñî%õ tllg fl%dpÜ (Crotchet) folls' ta whqßka u fiñî%õ tllg lajhj¾
(Quaver) wgls' fuu pl%h kej; is;g .kak' ta iïnkaO j.=j kej; n,kak' ta wkqj lsishï
m%ia;drhl uq,ska olajd we;s ;d,h yÕjk ixfla;fha (Time Signature) my<ska we;s ixLHdfjka
ksrEmKh jkafka fuu ;d,h fiñî%õ tllg 4la fyda 2la fyda 8la fyda jk j¾.h Ndú; lr f.dv
kef`.k njls' ke;fyd;a fl%dpÜ Crotchet fyda ñksï Minim fyda lajhj¾ Quaver fyda Ndú; lr
fuu ;d,h f.dv kef`.k njls' ±ka Tn my<ska we;s ixLHdfjka ksrEmkh jk foa f;areï f.k
we;' by<ska we;s ixLHdfjka ksrEmKh jkafka tu j¾.fha ixfla; úNd.hlg fldmuK ixLHdjla
fhfokafka o hkak hs' my; rEm igyka uÕska fuu ldrKh meyeÈ,s jkq we;'

i ß . u $m - - i $ ks ks O O $m- - -$
fuys ±lafjk ;d,h yÕjk ixfla;h (Time Signature) u`.ska meyeÈ,s jkafka fiñî%õ tllg 4la
jk j¾.fhka tkï fl%dpÜ úNd.hlg 4 ne.ska fhfok njls' ta wkqj fuu m%ia;dr fldgi
;%s;d,hg fyda flfy¾jd fyda ;d,hg iudk h'
my; oelafjk j.=j uÕska ir, ;d, lsysmhl Time Signature y÷kd.; yelsfõ'

Time Signature ku ir, m%ia;dr fldgila Time Signature iys; ngysr m%ia;dr l%uh

Four, Four Time i-i-$.-i.$m-.m$i-i-$

Three, Four Time mm.$uuß$..i$ß--$

Two, Four Time iß$iß$m-$m-$

mm. uuß $ ..i ß-- $


Six, Eight Time
&
&
&

&

59
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

kdgH .S
yqkqjgfha l:dj
Ök l;djla weiqßka n¾fgda,aÜ fn%IaÜ chalk circle kdgHh ks¾udKh lr ;sfí' th Ök
Tfmrdjls' j¾I 1967 fykaß chfiak kï iqúfYaI l,dlrejd n¾fgda,aÜ fn%IaÜ kdgH ks¾udK
Caucasian Chalk Circle 1944 weiqfrka mßj¾;k kdgHhla ks¾udKh lr we;' th yqkqjgfha
l:dj kï fjhs' fuys § uq,a kdgHfha pß; kduhka u fykaß chfiak ;u kj ks¾udKh i`oyd o"
fhdod f.k we;' ta w;ßka wivela" .DDId jeks pß; kdu iqúfYaI fõ' fï i`oyd ix.S;h ks¾udKh
lrkq ,en we;af;a fI,agka fm%aur;ak úisks'
yqkqjgfha l:dj i`oyd .DiSkshdfõ lõldials k.rfha isÿjQ isoaêhla mdol ù we;' tys isÿ
jQ b;d ìysiqKq le/,a,la ksid fcda¾Ê wLIaú,a,s rcq n,fhka my lrkq ,eî h' Tyqf.a ìij jQ
kgd,shd ;u mq;a l=ure jQ uhsl,a l=ure o wu;l lr oud ue`ÿfrka m,d .shd h' rc f.hs fufyldr
ia;%Shl jQ .DDId wfkal ÿla lkaordjla ú`Èñka uhsl,a l=ure we;soeä l<dh' orejdf.a whs;sh
iïnkaOfhka we;s jQ m%Yakfha § l=uref.a whs;sh .DDIdg ,efnk whqßka wivla kï úksiqre ÿka
;Skaÿj jgd fï l;d mqj; È. yef¾'
yqkqjgfha l:dj w¾O ffY,s.; l:djls' wivla úksiqref.a tu wmQre kvq ;Skaÿj ms < s n `o
j fmdf;a .=re fufia .hhs'

—fohla fõ kï hï iqÿiaidgu whs;s úh hq;= - f.dú ok ukd jQ Èksh hq;= jQ fia u .ïìï˜

—ujq .=Kh we;s wh orejka Èksh hq;= fjh - ßhÿre ukd jQ ,eìh hq;= jQ fiau wia ßh˜
ta w;r
—hqoafog ux .shd .Eks f.or ;shd˜
je,a md,fï .Sh
—fy< .eUqrehs - mq; fkdn,ka˜

wfkl=;a pß; w;r" wkSflda" fldam%,a" ¨fvdúla" kekaoïud" fkdkaä fid,aodÿjd" f.dúmf<a
ueye,a," Iõjd-mQclhd i`oyka l< yelsh' ix.S; ks¾udKh uÕska kdgHhg foaYh S ;ajhla wdfrdamKh
lsÍu i`oyd fI,agka fma%ur;ak .;a W;aidyh id¾:l ù we;'

fy< .eUqrehs - mq; fkdn,ka

fy< .eUqrehs - mq; fkdn,ka


fy,fjk fldg je,a md,u
oEi mshka ìu fkdn,ka
wmg mqf;a u`.la kef;a
fï u`. ñi huka mqf;a
foúfhd n,hs uQK kqfò
kqUj rlshs huka mqf;a fodfydrdj

aqw e e e === ewq q q www === wq /


afy< .eUqre hs ---- mq; fkdn,ka- ----------
Drums
--- --- --- --- --- --- --- ---
aqw we e e == ewq aaq qww w== wq ;

aa ; ; ; ; q== w== e=w eww w== ===

3rd time e=w ewq q== ===

60
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

kßnEkd

uydpd¾h tÈßùr irÉpkaø uy;d ukfï" isxyndyq kdgH bÈßm;a lrñka isxy,hg yqre
kdgH iïm%odhhla ìyslr,Su foaYSh kdgH iïm%odhh kj u`.lg fhduq lsÍula úh' ukfï
kdgHhg miq kj ffY,shlska ksIamdok ìys lsÍug ks¾udK lrefjda fnfyúka m%h;ak oerEy'
thska isxy, kdgHhg buy;a fiajhla o úKs' fï ;;a;ajh ;j;a bÈrshg f.k hñka ohdkkao
.=Kj¾Ok úiska kßnEkd kdgHh rpkd fldg ksIamdokh lrk ,os'
kßnEkd kdgH ix.S;h i`oyd rnka mo Wmfhda.S fldg f.k we;' ta i`oyd isxy,fha m%lg
zisj,d iy .u ÿjZ kue;s .u l;d folla mdol ù ;sfí' bka tla l:djlg wkqj ÿj yd fldam
jQ .u uyf.a ÿj kßhl=g lido ne`o fok nj lshhs' .u f.or wi, m`ÿrl ie`.ù Wka kßhl=g
fuh weisKs' ta weiSfuka m%S;shg m;a kßhd miq Èkl meñK fmdfrdkaÿj isysm;a lrñka .u ÿj
b,a,hs' .urd, fmdfrdkaÿj bgq lrñka .u ÿj kßhdg mdjd fohs' w.ys`. ld,hl § kßhd is;+ me;+
lEu ,nd fok fmÜáhla kekaod ududg ,nd fohs'
wfkla l;dfõ .urd, flfkla kmqre i;l=f.a W.=,lg wiq fj;s' kßhl=f.a Wmldrfhka
bka ñfok .urd, m%;sWmldr jYfhka t¿ megjqka fofofkl= ,nd §ug fmdfrdkaÿ fjhs' tfy;a
.urd, úiska ;E.s lrkq ,nkafka n,af,da fofofkls' fï l;d fol u Wmfhda.S lrf.k ohdkkao
.=Kj¾Okhka úiska kßnEkd kdgHh rpkd lrkq ,en we;' kßnEkd kdgHfha § .u uyf.a .u ÿj
iuÕ or lvkakg le,hg h;s' .uÿjg or leãug mjid .u uyf.a le,h we;=<g hï ld¾hhlg
hhs' .u ÿj or leãu mfil ,d le,fha isßhdj ú¢hs'
weye< u,ska .ia msß,d - n,kak yß ,iaikhs

.u uyf.a fmr<d meñKs miq .uÿj or leãu fkdl, fyhska wehg neKj§'
f;daj fokafk;a kßhghs - f;daj .kafk;a kßfhl=hs

fï l:dj wid isá wi, isá kßfhla mskd hhs'


kß khsfof. ldf, fyd|hs - kr wÕkla §. ,efnhs

miq Èkl kßhd .uf.org f.dia .u ÿj lrldrhg b,a,hs' lef,a § isÿ jQ isoaêh wkqj fmdfrdkaÿ
jQ mßÈ .u ÿj kßhdg ndr lrhs' .u ÿj je<fmhs' kßhd iekis,s nia fodvhs'
l=ugo fidnksfh l÷¿ i,kafka - fya;=j uu fkdoksï

miqÈk .u f.oßka kEhska ÿj n,kakg meñfKhs'


kßnEfKda fï wykak - oEjeoao;a wrka Tkak

kßhd .uÿjg kEhska ms<s.ekSug okajhs'


b;ska iekfikak - b;ska iekfikak

kßhd meñK isák msßi iuÕ l:d nfya fhfoa'


mhska weúÈ,a, uykaiso ukao
iqreÜgqo fndkafka nq,;auo lkafk

miqj kßhdg oEjeoao ms<s.kajhs' oEjeoao f,i fmÜáfha isáfha .uf.or n,a,d h' n,a,d kßhd fj;
lvdmkS' kßhd bka ìhg m;afõ'
mska we;s mska we;s mska we;s kekafoa - fufyuo kqU,d oEjeÈ fokafka
ñksiqka ;sßika kE .e,fmkafka

wehs nEfKda nh jqkdo - oEjeoao;a .kafk keoao


b;ska wms ula lrïo - jfrka ÿfõ f.or hkak

61
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

.S; f.dvke.Sfï § wdY%h lrf.k we;s rnka mo lsysmhla'


' f;f,x neoao;a fldfnhshd - lsfrx neoao;a fldfnhshd
f;f,x neoao;a lsfrx neoao;a fldfydu neoao;a fldfnhshd

' fnd,x fmdä kx.S álla ysgmx


nq,;a úg lkak álla ysgmx

' wU rUqgka .ia fol hg - j,s l=l=<ka mia fokhs


Wkag lkak n;a fok fldg - wms;a tlal ,iaiKhs'

j¾I 1961 fkdjeïn¾ ui 4 fjks Èk ;¾iagka úoHd,hSh rx. mSGfha § m%:u o¾Ykh
bÈßm;a flßKs' .S ;kq yd ix.S;h ,hk,a w,a.u uy;df.ks' kßnEkd kdgHfha tk .S w;r weye<
u,ska .ia msß,d" l=ugo fidnksfha" b;sx iekfikak" msx we;s msx we;s" msx we;s kekafoa" ÿj fokjhs
lsõj yskaod˜ wdÈ ckm%sh .S; i`oyka l< yelsh' my;ska oelafjkafka kßnEkd kdgHfha tk .S;hls'
tu .S;h we;=<;a cjksldfõ PdhdrEmhla my; ±lafõ'
ohdkkao .=Kj¾Ok
uu uf. wdofr
fmkajkakï

,hk,a w,a.u

l=ug o fidnksfh l`ÿ¿ i,kafka - fya;=j uu fkdoksï


.sßfy,a wrfò we;s uf. ksjig - uu Tn f.k hkakï
Tn yg yeu iem tys fokakï $$

y`o mdhk l, .`. nv b`of.k - Tfn ysi mSrkakï


u,a fm;s úisreKq iqÿ je,s u;= msg Tn f.k weúÈkakï
uu uf. wdofr fmkajkakï $$

;K w. È,sfik msksleg wrf.k Tfí we`. fodajkakï


br mdhk úg mqnqÈk u,a f.k - Tfí ysi iSrikakï
fldu<sfh wdor nia fokakï $$

62
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

¬ ¬ ¬ , . q q w we 4 e = w =

)
¬ ¬ ¬ l= u g o fid ns s ks s fha s

)
/ / = . , . , , = = , = , =
l `ÿ s ¿ s s i , ka s fka s s s
¬ ¬ ¬ , . q q w w = e = r =
¬ ¬ ¬ fya s ;= j u u s fkd s o s
e w = = = Bit t - 4 O m u m
ks ï s s s s s s s s s s s s
O - - m O O O m O - m - u -
s s s .s ß fy ,a w r s fKa s s s
u m - m - m - u m - u - . -
we ;s s ud s f.a s ks j s i s g s
- - - . m u m . . - ß i ß i
s s s u u T n f. k s h ka s s
i - - m O t y u u = t - 4 -
k ï s T n y g ye u s ie s m s
O m - O - u - m - - - - - -
t ys s fo ka s s k ï s s s s s
. m - u - m - - - - . m u m
T n s y s g s s s s ye u ie m
. . - ß i ß i i - - - - - -
t ys s fo ka s s k ï s s s s s

ww et t t t t r r r t ee ww we wq w= e4 ew == == ==
)
)

)
)
)

)
)

)
)

y| mds hk l, .Õ nv b| f.k Tfn ysi mSs rka kï ss ss ss


)

)
)

)
)

)
)

we wq w= e4 ew == == == we ee we wq qw ww qw q/
)

)
)

)
)

)
)

)
)

)
)

Tfn ysi mSs rka kï ss ss ss u,a fm;s úis rek iqÿ je,s u;= msg
)

)
)

)
)

)
)

/ w qw // ., ,= == == ==
)

)
)

Tn f.k weú Èka kï ss ss ss


)

)
)

63
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

fnry`v
.%Sl iïNdjH kdgH msgm;la jQ kdgH rpl fidf*dla,Siaf.a —
b l af k v qg dh s̃ kï msgm; weiqfrka nkaÿ, chj¾Okhka úiska j¾I
1961 foieïn¾ 21 Èk fõÈld .;lrk ,o fnry`v" .S; kdgl ,CIK
we;=<;a kdgHhls' by; lS .%Sl kdglh Tfmrd wdNdih ,;a kdglhls'
fnry`v kdgH i`oyd ix.S;h imhd we;af;a ix.S;{ Tiaáka uqKisxyh'
bka miqj ÆIka nq,;aisxy, úiska fnry`v kj ksIamdokhla f,i fõÈld
.; lrk ,È' Tyq úiska u miqj fuh rEmjdyskS ksIamdokhla f,i
fldgia jYfhka m%pdrh lrk ,È' tys § .dñKs iurfldaka" frdâks
j¾Kl=," .%ekaú,a frdâß.=" celaika weka;ks wdÈ k¿ks<sfhda fï i`oyd
iïnkaO jQy'
.%Sl foaYfha kdúl fjf<`ÿka úiska ;u rg yd iu ;;a;ajfha ,d
f.!rj l< Y%S ,xldfõ ck;dj fjkqfjka ñ;%YS,s iqyo;djlska yd f<ka.;=lñka mqok ,o
kdgHhl a f,i fnr y`v
ye`Èka ú h yels h' Tia á ka
uqKisxy wfma ck ix.S; wdr
Ndú; lrñka foaYSh;ajh Bg
we;= < ;a lrñka b;d ukrï
ix.S; rgdjka uqiq lr we;'
fnry`v kdgHfha l;d mqj;
foa YSh iïm% o dhhg .e<fmk
mrsofa oka nkaÿ, chj¾Ok úiska
b;d uekúka f.dv k`.kq ,en
we;' kdgHfha we`ÿï ks¾udK
mjd .%Sl wdNdih ,nd we;s nj
tys o¾Ykj,ska fmkakqï flf¾'

my; oelafjk .S;hg wod,


o¾Ykhla bÈß rEm igykska
±lafõ'
idOq idOq lsh,a,d m%S;s f>daId lr,a,d $$
ysre foú÷f. f.dm,af,da - lkao Wäka jfr,a,d
ysre foú÷f. f.dm,af,da - lkao háka jfr,a,d
yksl jfrjq fld,a,fka -
ysre foú÷f. yrla .;a; - yrla fydrd fydh,a,d $$
fukak fufy jfrjq $$
f,daafl jfÜ .sys,a,d - yrla fydrd fydh,a,d $$
fukak fufy jfrõ fld,a,ks
ysre foú÷f. yrla .;a; - yrla fydrd fydh,a,d $$
kg kgd jfrjq $$
f;dmsg yßu jdishla
jkka;f¾ fydhdmsfhda - .,a wrfò fydhdmsfhda $$
kg kgd jfrjq - hflda
ure l;f¾ fydhdmsfhda - ñksia jdfi fydhdmsfhda $$
f;dmsg yßu jdishla
l÷ uqÿfka .x bjqf¾ jkka;f¾ fydhdmsfhda $$
kg kgd jfrjq
ysre foú÷f.a f.dm,af,d wms wmsg foúfhda n,dmsfhda $$
jefâ wudre;a kef;a -
rka wnrK me<| .;a; uy fmdf<dfõ rka jmqrk
;E.s ál;a wms wf;a $$
ysre foúfhda n,dmsfhda $$
r;a;rkska f.jkafka -
yrla fydrd fydhd.kak
ysre foúfhdhs lshkafka $$
ish¨ foúfhd msysg fjkak $$
fukak fufy jfrjq fld,a,ks -
kg kgd jfrjq
f;dmsg yß u jdishla
kg kgd jfrjq - hflda
f;dmsg yß u jdishla
kg kgd jfrjq 64
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

k, ouhka;s
Ñ;%fiakf.a uq,a ld,Sk ks¾udKhka f.ka ckm%sh;ajhg Ñ;%fiak
m;a jQ mßK; ks¾udKhla f,i 1950 fõosld .; jQ k,ouhka;s
kdglh ye|kaúh yels h' Ñ;%fiak" wurfoaj yd uy.u fialr
;%s;ajfha úYsIag;u ks¾udKhla f,i k, ouhka;s ms<s.kq ,efí'
uyd Ndr;fha tk kf,damdLHdkh wkqj f.dvke`.S we;s k, ouhka;s
Ñ;%fiak úiska b`.sk¿jla f,i ks¾udKh lrkq ,en we;'
uy.ufialr úiska fuys f.ah mo rpkd lr we;' k, ouhka;s
kdglfha ix.S;h mKaä;a wurfoajhkaf.ks'

kdgHfha l:djg wkqj ouhka;s l=ußhf.a újdy iajhxjrh


i`oyd mj;sk W;aijhg l,ska yxifhla ¥;hl= fldg ouhka;s wurfoaj
l=ußh yuqjg tjkq ,efí' tys § k, l=ure ms<sn`o j is;a n`okd
f,i l< j¾Kkdj uy.u fialr úiska zwE; l`ÿlr ysujq wrfKaZ
kñka f.ah mo rpkfhka ks¾udKh lrkq ,en we;' ta i`oyd
mKaä;a wurfoaj úiska fhdod we;s ;kqj wog ;a b;d ckm%sh h' fuu
.S;fha ;kqj ks¾udKh lrk ld,fha ;uka tla;rd bx.%Sis .S;hla
ks;r Y%jKh l, njo" tys n,mEu fï .S;fha ;kqfõ olakg ,efnk
nj o wurfoajhka u mjid we;' fuys ;kqj ks¾udKh lf<a ,hk,a
w,a.u uy;d njg ;j;a u;hla mj;S' bka§h ixialD;sl ,CIKj,ska
fyì k, ouhka;s kdglh Ñ;%fiak ,dxflah fõÈldjg .<md
ks¾udKh lr we;s wdldrh b;d u pu;aldr ckl h' fï i`oyd
Ñ;%fiak ;u ÿjla ,jd yxihdf.a pß;h ksrEmK bÈßm;a lrjhs'
wurfoajhka fï i`oyd yskaÿia:dkS rd. weiqfrka ;kqjla fhdod we;' uy.u
.S;h wdrïNfha § LHd,a .dhkfha tk wd,dm fldgila wurfoaj fialr
úiska fhdod .dhkh lrkq ,efí' fï i`oyd is;drh ngk<dj jh,Skh
yd ;í,dj jdokh i`oyd Ndú; fldg f.k we;'

wE; l÷lr ysuõ wrfKa

wE; l÷lr ysujq wrfKa


iS; pkaok <m¿ fyjfka
iq<x /,af,a mdj tkafka
Tyqf. kduh fõ

i`oe,af,a ñKs ;,dfõ


;drld msms fj,dfõ
<o,shkaf.a iSk w;f¾
uefjhs ta rEfma

wE; l÷lr''''''''''''''''

rkska l, jka mq¿,a Wrfhka


yiqka <udfoa uqiq lrkakka
yfoa fudark wdof¾ if|a fidñ .=K hdflf¾
yfoa fudark wdof¾ if|a fidñ .=K hdflf¾
ird.S ks,a kqjka n÷kska kqrd b;sfrkafka

wE; l÷lr'''''''''''''''

65
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

b / / / = / / / q/ q/ . / . =

(
wE s ; l ÷ l r ys u õ w r fKa s
a m= m , = . w q .q . ,m , m =

(
(

(
a iS ; p ka o k , m ¨ fy j fka s
, q = q = ew qw e w q . m n b

(
(
iq <x s / ,a f,as ss md s j t ka fka s

( (
b . . . = , m nm , = wa qa /a .a ,a

(
(
(

(
(
T yq f. kd s us hs fõ ss ss ss ss ss ss

(
(

(
(
(

(
(
, q = q = e e e qw ew e = = =

(
(
i `± ,a f,a s ñ Ks ; ,ds ss fõ s s s

(
(
. = . . = . / /.
( ,. / . / = =

(
;d s r ld s ms ms fjs ,ds s fõ s s s
(

/ w w er t e w q q ( / . , n b
(

, ± ,s h ka f.a s yS s k w ; f¾ s
b . . . = ,m nm , = wa qa /a .a ,a

(
(

(
(

ue fj hs ta s rEs ss s fma ss ss ss ss ss

(
(

(
(
(
(

66
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

fomdfkda
fomdfkda .S; kdgH ví'î' ul=f,d¨j uy;d úiska fy< .S
wdr fhdod .ksñka l< úYsIaG ks¾udKhls' wm rfÜ idïm%odhsl ck
kdo rgd yd ck kdo ud,d wkqidrfhka fuys .S; ix.S;d;aul j
ks¾udKh ù we;' fï i`oyd ul=f,d¨j uy;d oCI k¿k<shka msßila
iyNd.S lrf.k we;' frdayK neoaof.a" kkaod fmf¾rd" ,hk,a rxj,"
celaika weka;kS wd§ka rx.kfhka odhl jQ fomdfkda kdgH ngysr
Tfmrd ffY,sh g jvd;a kElï olajhs' 70-80 oYlh ;=< rdcH k¾;k
lKAvdhu Wmfhda.S lr .ksñka ul=f,d¨j uy;d úiska fomdfkda
kdgH t<s olajk ,È'
zfldhs hkakg tkjo fnd,Z jeks iajr mrdih wvqfjka Ndú;
.S; rdYshla fomdfkda kdgHfha wvx.= j we;' w¾O ffY,s.; iïm%odhh
wkq.ukh lr we;' kkaod fmf¾rd iy whsfjda fvksia hk l,dlrejka
fofmd, fomdfkda .S; kdgHfha tk zziq¨md .u iy uymd .u ZZ hk
.ï fol hd flfrk taoKav u; § bÈßm;a lrk cjksldjl o¾YKhla bÈß PhdrEmfhka ±lafõ'
fï fodfmd, miq ld,fha § fi!kao¾h l,d úYaj úoHd,fha ck ix.S;h yd iïnkaO lÓldpd¾hjreka
f,i fiajh lr we;'

fldhs hka k g tkjo fnd,

fldhs hkakg tkjo fnd,


okafk keoao f;da fï u.
okakj uï f;dg;a jeäh
fï uÕ wfma r`ð÷f. j.

lg /l.ka iq¿ mdkd


okq fï uy mdkg u.
lõo f;dfma .u ,.skafka
ud hkafka rc uy u.

/ qq www / qw www / qw we w qwq /./


,./ . /q /=/ .,. /=/ =. / . ,= , , ,
/ qq www / qw www / qw we w qwq /./
,./ . /q /=/ .,. /=/ =. / . ,= , , ,

67
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

fmauf;da cdh;s fidaflda


uydpd¾h tÈßúr irÉpkaøhka úiska fmardfoKsh iriúfha § ks¾udKh lrk ,o wjika
kdgHh jQfha fmauf;da cdh;s fidaflda kdgHhhs' t;=udf.a ukfï" isxyndyq fuka kdv.ï ffY,sh
wkq.ukh fkdlr iïmQ¾Kfhka u .S; kdglhla f,i ks¾udKh lrk ,È' th uq,ska u .=jka úÿ,s
kdgHhla úh' j¾I 1909 § irÉpkaøhka úiska fmardfoKsh iriúfha ksIamdokh lsÍug fmr 1957
§ iaj¾K;s,ld l;dj weiqfrka rpkd lrk ,oaols' tys ix.S;h ks¾udKh fldg we;af;a tâúka
iurÈjdlr úisks' tys .oH ixjdo yd .S; we;=<;a j ;sìKs' ixfYdaOkhlska wk;=rej fõÈld
kdgHhla f,i ieliQ úg Tfmrd ffY,shg iudk úh' ta wkqj isxy, .S; kdgl i`oyd kj;djlska
fjkia wdrlska ix.S; ffY,shla y`ÿkajd §ug irÉpkaøhka .;a W;aidyh u,am, .ekajqfka chka;
wrúkaohka w;sks' rd.dY%s; iajr ix.;Ska weiqrg .ksñka wrúkaohka úiska ks¾ñ; ix.S;h b;d
iQCIau úh'
tjlg fmardfoKs iriúfha wOHhkh l, ch,;a ufkdar;ak" ksYAYxl ÈoafoKsh jeks
isiqyq uq,§ fï i`oyd odhl jQy' fojk yd f;jk jYfhka miq lf,l fmauf;da cdh;s fidaflda
kdgHh ksIamdokh úKs' kdgHfha we;=<;a .S; ixLHdj 29la muK úh' ta i`oyd yskaÿia:dkS úúO
rd. weiqre lr we;' my;ska bka lsysmhla Tfí oek.ekSu i`oyd kï lr we;'
msh isiqks isÿ jQfha - ì%ksodjkS idrx.
.,a geUla fia - ÿ¾.d
YsIHfhda ug lr;s nqyquka - ffNrù
weÿre ;=ud jkak uf.a - udkaâ
yoj;a l;f¾ - foaia

wdrïNl ix.S;h weÿre ;=ud fjkka uf.a


ix.S; ks¾udKh - chka; wrúkao
' '
iß um Oß i - mO u - um . - ß.
'
^

^
^

^
^

i ß u m O i
.S;h m O i
' ks O - O ks O m m -
we ÿ re ;= ud s j ka k u f.a s
m O mO u u - u m u . . .u
^
^

kq ÿ ka k uq ;a Ys ,a m Yd ia ;%
ß - ß u u - m O m u . .
Ô s ú ; fha s .s ß ÿ ¾ . h
. u . ß ß - ß . ß i i -
k .s ka k w ;a je , la fo ka k

68
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wka;¾ jdokh - - iß

^
u - u. i - iß m - u. i - -

^
^

^
.S;h i ß ß u - u u m m m m -
u y g fo ka k
' .= re W m fo ia
m O
'
i i
' i' ß ks - ks O m -
ú fhd s fj ; ;a ud s T n f. ka
m ks - ks ks ks O O O m u u
ks r ka ; r j is ys h g ú ;a
u m - m m - m O - m m -
i ó s m fh ka b j ;a fkd ù s
i ß ß u u u O O m u . .
ÿ l g ;a ie m g ;a fo l g u
. u . ß ß ß ß . ß i i -
fkd y ß k ys ; ñ ;= fr l= fia s

kQ¾;s .S .dhkh
wdrKHfha bkakd

wdrKHfha bkakd
fï ruHd lf;a
Y%shd ldka;dj fia ud fmfka $$$$
wdrKHfha bkakd

ioñka wfYdal ud,d relafIa fï bkakd


lõfoda ;s ruHd lf;a
pKavd, f.df;%a pKavd, lkHd $$
fm%añ g y¾foa mqoï - r;S iÍ

fm%añ g y¾foa mqoï

wdrKHfha bkakd

69
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ld*s rd.h
rd.h - ld*s - i¾.ï .S;h
^;%s;d,a uOH,h&
ia:dhs
0 3 2
i i ß ß . . u u m - - u m O ks
'
i
ks O m u . . ß ß ß m u m u . ß i
wka;rd
0 3 2
' ' ' ' '
u u m O ks ks i - ß . ß i ks O ks -
O O m m m O m u m - - u m O ks
'
i
ks O m u . . ß ß ß m u m u . ß i

rd.h - ld*s i¾.ï .S;


;d,h COma;d,a ^uOH ,h&
ia:dhs
ks O u m.ß iß. um-
'
mOu m i ks Omu .ßi

wka;rd
'' ' ' '
mOu m O ks iß. ßi-
' ' ' ' ' '
O ks i ß.ß i ß ks O m-
mOu
'
m i ks Omu m.ß
iiß ß.. uum Oum

70
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - ld*s - ;d,h ;s%;d,a ^uOH,h&


ia:dhs
0 3 2 i ks
'
r ys
i ß - . u u m - O m u . ß i ß ks
'
ffy ffl s fi ì cq Í s p u l L u l r ys
i ß - . u u m -
ffy ffl s fi ì cq Í s
wka;rd
0 3 2
' ' ' ' '
u u u m ks ks ks ks i i ß ks i - i -
. r c . r c nd o,a n r i k ,d s f.a s
' '
m ß i' ß '
ks i ks O ks O ks m O m u .
l o r l r ; fud rd ð hd O l O ; r ys
u ß - . u u m -
ffy ffl s fi ì cq Í s

wyfia ñKs nenf<a ^2009-8 fY%aKsh .=re ud¾f.damfoaY ix.%yfha msgq wxl 32ys
we;=<;ah'&

71
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - ld*s - uOH,h .S;h - ;d,h ;%s;d,a

x 2 0 3
ia:dhs , m , . . ; = q = q
i | / ia . ,d s fha s fnd
w = w = = = , m , . . ; = q = q
fyda s fia s s s i | / ia . ,d s fha s fnd
w = w q w e 4 t 4 ew q w ; = . =

(
fyda s fi iq j | f. k iq <x Õ y ud s fha s
. 4 e 4 w e q w / q w / q q , m
;= re uq ÿ k ; is U y `v k .d s , is ;
, ; . q ; . , m , . . ; = q = q
f;d i m ;= rd s i | / i . ,d s fha s s

wka;rd q q q w r r t = y y7 y t y r t =
(

;= fv ys ;= v ; nd s flda s ls , h ka f.a s
w y t y r r t t w e w 4 e w , m
fm ï f,d fõ s r Õ k r Õ k r U uq i ls
, ; . q ; . , m
ke ; ie m fj k" i |
LH, .S; - wdkkao chisxy

by; iajr m%ia:drhg wkqj .efhk yskaÈ .S;h my; ±lafõ'

pxfvda pxfvda ffp,d fudaf¾


ffnhÿ l; fudfr krul ,dhS
fflfi ;=u fflfi ;=u
ksvr,d, u. frdla; mrhs

fflfi ;=u uydrdc


wjk; f;dfld,c
cfkdkxl ifldrdc
*lv ffu.dj jls *sr;ÿ yhs

72
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

rd.h - ld*s' ,laIK .S; ;%s;d,a ^uOH ,h&


ia:dhs
0 3 2
i i ß ß . ß i ß m um O m u. - ß .ß
ie u m%s h l r kd s b ñs ys ß ld s s*s ss
ß u m O u m . ß ß . ß u . ß i i
rd s . fh cd s ;s h mQ s r K fj s ks ;s
O ks ß - ß. u. ßi ß ß ks O ks O m u. ß.
'
iq .e fha s rds ss ;%ss s u s OH u hd s fïs ss
wka;rd
0 3 2
' ' ' ' '
m - m u mO ksO m O ks - i ß . ß i -
m x p u jds ss § s id s i x jd s § s
' u
'' u' ' ' ' ' 'u ' ' ' '
ks O i ß . . ß ß i ß . . ß i i
ld s *s s fï s , fh W m È k fu ys ks ;s
' '
. ß ks i ks O m u m u m O u m . ß
. s kS s flda s u , fi iq iaj r Y= oa O h
ß m u - . ß i ß iß .u mO ksi ksO mu .ß i-
ke . fha s ne i fha s iß .u mO ksi ksO mu .ß i-

—rd.h ld*s fõ h iquÿr˜ hkqfjka ,CIK .S;hla o Ndú;fha mj;S

73
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ck .S ;kq wdY%s; ir, .S

u,a ird ne,a u fy<d

u,aird ne,au fy<d uf.a ys;g fld÷rkjd


rkau,S ±lal .uka u,a jdrï lshfjkjd
ys; nekao fifka uï mjikafkï o fldhs f,iska
rkau,S '''''''''''''''

;siafi u .u iqj| lrka msmqKd lsKsysßh u,S


úia;r ÿgqj o nUreks msms,d fodU uq;= lel=<S
,iaiK yqre nqyqálug Èf,kd oE;ska <l,S
biair l< mskg uf.a msmqKd n, <| fldu<S

,iaiK .=K lkl nrK ijka me,¢ mq,a,s u,S


weia ks¨mq,a fm;s f.daur f., jg È,s rejka u,S
fldia Whfka uf.a me,g t<sh fokag msmqK u,S
jeiai <Õhs nla udfia ud ikidmka fldu<S

mo rpkh" ;kq ks¾udKh iy .dhkh - frdayK neoaof.a

u,a ird ne,au fy<d - .S; iajr m%ia:drh

fmr jdokh
ks ks ks O m O m - - Omu . - - OmO muu uu+ $$

.S ; h
. - um - - m - mOmO u-u mOm uuu mu.

u ,a i rd s s ne ,a u fy ,d s u f.a s ys ; g fld ÷ r k jd s

.-u m - - m-m mOm u-u Omu uuu uu-

r ka u ,S s s ± la l . u ka u ,a jd s r ï ls hfj k jd s

- - - - - - - - -
' '
- i i
'
i' - i ks O ks m - m O O ks

- - - - - - - - - - ys ; ne ka o fifka s u ï m j i ka

i' - ks O ks m O -- - - - .-u OmO umu - - - -

fkïo fldhsf, is ka - - - - r ka u ,S - - ---- - - -

w;= r e jdokh
ks ks ks O m O m - - Omu . - - O m O m u u u u + $$

74
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

.S ; h

ks - ks ks O m m m O ks O m uum Omu uuu m m -

;s iafi u . u iq j | l r ka ms mq Kd s ls Ks ys ß h u ,S s

ß-u uuu m m O ks O m m O ks - O m mOm uu-

ú ia ; r ÿ gq j o n U re ks ms ms ,d s fodU uq ;= le l= ,S s
. . . . . . . . . .
ks - ks ks O ks iiiißi ks ks ks i i - ß i ks i ks O

, ia i k yq re nq yq á l u g È f, kd s oE s ;ska , l ,S s
. . . . . . . .
O-O OOO ks ks ks i i . ß ß i ß i ks ks ks ks ks ks -

b ia i r l < ms k g u f.a s ms mq Kd s n , , |fld u ,S s

.-.... u u u m m ks OOm Omu uuO mu.

b ia i r l < ms k g u f.a s ms mq Kd s n , , | fld u ,S s

—w;a rnka Ys,amh" Ydka;sl¾u" lú kdv.ï wd§ fkdfhl=;a ;eka j,ska wd kdo rgd" ta jf.au tajdfha
tk rpkd j, mo úß;a" u,aird .S;hg tl;= fj,d ;sfhkjd˜
.ïudfka Wmka .S; - frdayK neoaof.a" 90 msg 3 fþoh

—ck ix.S;fha iajr fCIA;%h mgq neúka isxy, ix.S;h f.dvke.Sug fkdyels hehs hful= is;kafka
kï th jerÈ is;=ú,a,la nj fï .S;fhka Tmamq lrkak mq¿jka' iajr ima;lfha lSm ;eklskau
)
)
)
)

)
)

wefyk kdo rgd fï .S;fha .eífj,d ;sfhkjd˜


)
)
)

.ïudfka Wmka .S; - frdayK neoaof.a" 91 msg 4 fþoh

75
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

oE;g j<¨

D Major

Intro.

Sitar n n= m.= aa2 /./ .= / .= / . == ===


Flute e == === === =r e aa2 /./ 2== ===
Violin ==2 /./ .= / .= / . == /./ n n= m.= Sitar

Violin ==2 /./ .= / .= / . == /./ n n= m.=

Song

. == 2 /= / /= 2/ . .= / ./. . .= . n=
==2 =2 2 / /= 2== / =2 / .= .=. / 2=

. == 2 /= / /= 2/ . . /= ./. .=. .=. Sitar

Inter.
Violin aae 2= r e == e 2= aa r ww2 / 2= / ==
Sitar

Violin aaw / =e w== w/= aae w2 / .= / . ==


Sitar

Flute . == === w== === e=w r =e w== ===

Verse aa . ww= e == r == ew= ew= w== w.=

aa / /=/ /// 2 2= / .= / .= . == . e=
aa2 2 2= / /= 2 2= / .= / .= . == . ==

oE;g j<¨ u,a uq ;= je,a ud, fmdghs


hdhg t<Æ mqka l=i quka fia nenf<hs
.S ri lk Æ jka iefKlska uka mskjhs
,d,s; reisre iqkaor i;ahqre .ukhs

Wohg fma<sh ieÈ,d - tk ieá rEnr wÕfkda


lrjg f.dau r u,a ms ms,d - Meu msg mdj,ka m<|dfoda

wf.a jvk reis frka ieÈ fkd¨ug


rfÕa n,ka ierfik ieá lÈug

ix.S; ks¾udKh - iS' o' tia' l=,;s,l'

76
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

jkakï iõoï .dhk - D

fnr 12 Bars

Intro
ya y u ya y u ya y u y t ea e t ea e t ea e t e w

)
)
)

)
)

)
)

)
)
w = e t t y t y t = e= w = e t y u ya y u ya

)
)

)
)
)

)
2 = w e e t e w e r e w ./ . , 2/ .a

)
)
/ 2 / 2 /2 /2 . =
)
)
Song . . .. . /2 w 2 / / 22 / 22 / . . =

)
)

)
/2 /2 /= .. . = . n / 2 we w w a aw aw aw
)
)

)
)

)
)

)
a a w w2 /2 /2 2/ .
)

)
)

fnr 6$8 - 8 Bars Chorus

3 == 3 3= m= . . .= /// =/= . aa aaa


n==n n= m= . . . . / / /=/= . aaa

Inter. yu yu ya pa e t e t ea wa ,. ,. , a ea 2= =w e = we

)
)

)
)
)

)
)

)
)

)
)

)
)

` 2= =w e = == y y y u y= t= ee e t e w e t e t e = w=
)
)

)
)

)
)

)
)

et et e = , . , . =, n= 2 =w e = we 2 =w e = =
)

)
)

)
)

)
)

)
)

Intro
ee ee r r r = e = ew 2= 2= / 2 we w = /2 /2 . =
)
)

)
)

)
)

)
)

n=n n n= m== . == / /= / /= . == . ==
n=n n n= m== . == / /= / /= . == . ==
fnr 8 Bars Chorus

jkakï iõoï .dhk - iQßh uKav, fia ud .huqj hd¿j ud yd $$

by¨ .ñka flda fydhs jfr,a,d jfr,a ,d hd¨ mfka


fma/ ia uqÿ fõ fydhs n,,a , d n,,a ,d Èia fk kf.a
rdx rEx le;a ; fodfodx ms ,jla fla nx $$$

ms , jglr,d le;a; fodfodx rndk nx r;a lryx $$


mÉp jvï mdáka ifrdï w¢[a [x ux $$$

igmg lïnd WU;a w¢[a[x igmg .d yevjev od $$


rka Tka Ñ ,a , dfjka wdldfig h[a [hs $$$
jka k ï iõoï .dhk

,hk,a rxj, we;=¿ msß i

77
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

jkakï" m%Yia;s iy ygka .S ms<sn| ixialD;sl f;dr;=re


jka k ï

Wvrg" my;rg" inr.uq kegqïj, Ndú; lrkq ,nk .dhkh" k¾;kh yd jdokh we;=<;a
iqúfYaIdx.hla f,ig jkakï ye¢kaúh yelsh' jkakï hkafkys w¾:h j¾Kkdj hs' foúhka"
i;=ka" isoaê yd fjk;a jia;+ka ms<sn| j¾Kkd jkakïj,g we;=<;a fõ'
Wvrg jkakï uykqjr hq.fha § wdrïN ù we;' i;r fldar<h" i;a fldar<h" nÿ,a,"
Wvqkqjr" hákqjr" fyajdyeg" .,f.or" yÕ=rkafl; wdÈ m%foaYj, Wvrg jkakï m%p,s; j we;'
Wvrg jkakï 18ls' .c.d" iejq,d" ykqud" ;=rÕd hkq bka lsysmhls' fïjd l¾Kdgl ix.S;fhka
fmdaIKh ù we;' uykqjr hq.fha isá Y%S ùr mrdl%u kf¾Jøisxy rcqf.a ld,fha jkakï ks¾udKh
ù we;ehs lshfõ' flar<fha isg meñKs .Ks;d,xldr kï ix.S;{hl= lúldr uvqfõ fiajh lr we;'
fuu ix.S;{hd jkakï j,g ;kq imhd we;' jkakï fia .S .Khg wh;a fõ' jkakï k¾;kh;a
iu. .dhkh l<yels m%dix.sl ks¾udKhls' jkakul we;s úfYaI ,CIKhla jkafka ;dkug wkqj
.efhk lúh hs' isxy, yd øúv jpk Ndú;fõ' Wvrg jkakïj, ;dku i|yd .egfnrh yd
;d,ïmg Ndú; fõ' Wvrg jkakï ;dku" lúh" lia;sru" iSreudrej" wvõj wdÈ fldgia mylska
iukaú; fõ' m%Odk jdoH NdKavh .egfnrh hs'
my;rg jkakï ol=Kq m<d;g wdfõKsl jQ k¾;k iïm%odhhls' .d,a," ud;r" wïn,kaf.dv"
fnka;r wdÈ m%foaYj,g wdfõKsl my;rg jkakï wdrïN ù we;af;a oUfoKs hq.fha h' tys rc l<
l,sld, i¾j{ mKaä; II jk mrdl%undyq rc;=udf.a ld,fha úIaKq foúhka Wfoid iskaÿ jkakï
rpkd lr we;' my;rg iskaÿ jkakï fldgia y;rlska hqla; fõ' tkï fnrmoh" ;dku" lúh yd
brÜáh jYfhks' m%Odk jdoH NdKavh hla fnrh hs' my;rg jkakï 32la we;'
inr.uq jkakï r;akmqrh" l,jdk" l=l=¿ fldar<h" l=reúg" me,auvq,a," ksú;s., wdÈ
m%foaYj, Ndú; úh' kdñl j jkakï 24la we;;a Ndú;fha mj;skafka jkakï 18ls' l,jdfka úiQ
O¾ud,xldr w;m;a;= uqo,s jkakï 18lg ixialrKh lrk ,È' .dyl" wks,d" fldals," ;sird"
uKavql" jYfhka Ndú; jk jkakï lsysmhls' m%Odk jdoH NdKavh jkafka ojq, hs' inr.uq
jkakula ojq,a moh" ;dku" lúh" l,diu yd wvõj jYfhka fldgia 5la fõ'

m% Y ia ; s

m%Yia;s .S; fldaÜfÜ hq.fhka wdrïN ù uykqjr hq.fha § m%p,s; jQ fia.S úfYaIhls'
rcjrekaf.a yd m%N+jrekaf.a .=K j¾Kkd lsÍu i|yd .dhkd lr we;' rc;=udf.a f;aci" rEmY%Sh"
lS¾;sh" .=Kj;a nj" keKj;a nj" hqoaO yd md,k Yla;sh wdÈh ms<sn| j m%Yia;s uÕska j¾Kkd lr
we;' m%ix.d;aul nj yd w;sYfhdala;sfhka l< j¾Kkd;aul iajrEmhla fïjdhsska ms<sìUq fõ'
ol=Kq bkaÈhdkq l¾Kdgl ix.S;fha wdNdifhka ks¾udKh ù we;s fuu .S;j, øúv" f;<sÕ="
u,hd,s yd isxy, hk NdId ñY%Khla we;s nj fmfka' NdId jeä ixLHdjla fhdod we;s ksid moud,d
ixlS¾K fõ' lúldr uvqfõ .hd we;s .S w;=ßka rcjrekaf.a úreodj,s lshfjk m%Yia;s .S m%uL
q ;ajhla
±Í h' flar<fhka meñKs .Ks;d,xldr kï ix.S;{hd m%Yia;s .S rdYshla ks¾udKh lr we;'
uykqjr hq.fha úiQ Y%S ùr mrdl%u kf¾Jøisxy rcqf.a ld,fha § fuu .S; rpkd lr we;' fuh
.dhk úfYaIhla jqj;a" miq l,l § thg k¾;kh o tl;= úh' m%Yia;s .S .dhkh" jdokh yd
k¾;kh hk lreKq ;=k u tla;eka jQ foaYSh m%ix.hla f,i w.h l< yelsh'
rcjdi, fuu .S; .ehQ lKavdhu y÷kajd § we;af;a jkaÈNÜghka f,ih' merl=ïnd isß;"
Y%S kduh" YDx.drh" mjk" kf¾Jøisxy j¾Kkdj wdÈh m%Yia;s .S; we;=<;a moH .%ka: fõ' m%Yia;s
.dhkh i|yd Wvelals" mkaf;are" .egfnr" ;ïueÜgï" rnka jeks foaYSh NdKav fhdodf.k we;'
m%Yia;s .dhkdj, kdo rgd ixlS¾K h' —,CIAó nqcjdid˜ hk m%Yia;sfha ukaø ffOj;fha
isg WÉp Iâch olajd mq¿,a iajr mrdihla fhdodf.k we;s nj meyeÈ,s fõ' ud;%d 2$2" ud;%d3$3"
ud;%d3$4" ud;%d 4$4 wdÈ jYfhka úúO ;d, rEmj,g .S; m%nkaaO ù we;' fuu .S; i|yd fnrmo o
we;=<;a ù we;' .S;h wdrïNfha fyda uOHfha fyda fuu fnrmo we;=<;a ù we;' m%Yia;s .S;j,
uqømamoh kï fldgila fõ' nyqmo wkq.ehshlska iy uqømamohlska hq;= m%Yia;s ldjH nyq, j ±lsh
yels h' fïjd øúv idys;Hfha yd l¾Kdgl ix.S;fha wdNdifhka ieliS we;'

78
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

uqømamo m%Yia;s" ;d,mo m%Yia;s" úry m%Yia;s" jkakï wdY%s; m%Yia;s f,i m%Yia;s j¾. lr oelaúh
yelsh' uq,au m%Yia;s ldjH f,i fldaÜfÜ hq.fha ,shjqKq —merl=ïnd isß;˜ ie,fla'

uqømamoh - iqkaor ;kq ldud


wkq.ehsh - rdjKd Èkq jxY Wfmakaød
kdjkd hi ;=,H .fÊkaød
ffiruD; idr ðfÊkaød - fuys nyqmo rdYshla we;'

foaj m%Yia;s" N+; m%Yia;s" rdc m%Yiaa;s yd nqoaO m%Yia;s jYfhka m%Yia;s j¾. l< yels h' fï
w;=ßka foaj m%Yia;s yd N+; m%Yia;s hd;=l¾u yd iïnkaO fjñka ckjyf¾ mej;=K fldgils'
foúhkaf.a yd N+;hkaf.a .=K j¾Kkd lr we;' rdc m%Yia;s m%p,s; jQfha uykqjr rc iufha h'
Wvrg m%foaYhg wdfõKsl jQ .S; úfYaIhla f,i m%Yia;s .S ye¢kaúh yels h'

ygka .S

uykqjr hq.fha m%p,s; jQ .dhk úfYaIhla f,i ygka .S ye¢kaúh yels h' rgjeishka
fírd.ekSu i|yd i;=rka fjkqfjka lrk ,o ygkaj, § krfoúhd f,i ie,flkafka rc;=ud h'
ygkaj, § rc;=ud úiska lrk ,o mßY%uhka" ch.%yKhka" j¾Kkd lrñka ygk ms<sn| j
Wml,amkh lr ,shk ,o .S ygka .S kñka ye¢kafõ' fuu .S fia.S .Khg wh;a fõ'
ygka ldjH .%ka: ;=kls' l=kaia;ka;k
S q ygk" mrx.s ^,kafoai&s ygk iy uy ygk hkqfjks'
fï m%Odk .%ka: ;=k" w,.shjkak uqlfjá úiska rpkd lrk ,o nj fmd;mf;ys i|yka fõ'
l=kaia;ka;Skq ygkska yd mrx.s ygkska úia;r jkafka je,a,jdh igk hs' uy ygkska úia;r
jkafka .kafkdarefõ igkhs'
ygka ldjH úfYaIh øúv idys;Hfha —mrkS˜ ldjH weiqßka isxy,hg tlajQ idys;H wx.hla
f,i y÷kajdÈh yels h' fuu merKs idys;H wx.fha úfYaI ,CIKhla jkafka hqoaOhlska miq j
kdhlhdf.a .=K .ehSu h'
ygka .Sj, ir, fuka u ixlS¾K ni o ±lsh yels h' tajdhska ,kafoais" bx.%Sis cd;Ska ms<sn|
j úfrdaOh m%ldY lr we;' ßoauh o ygklg WÑ; mßÈ ilia ù we;' jeä jYfhka ud;%d 3" ud;%d
2$4" ud;%d 3$4 jeks cd;s ,CIK weiqre lr we;'
ygka .Sj, kdo rgd ima;l lsysmhla weiqre lrhs' fuu kdorgd j,ska ùr;ajh m%ldY flf¾'
.S; wd>d;d;aul jk neúka tajd iuQy .dhkhg jvd;a iqÿiq fõ' ud;%d 3$4 ßoauh nyq, j fhfoa' mo
ix>gkh uÕska ßoauh u;= jk iajrEmhla we;' uQ,sl cd;s ,CIK j,g fuka u ñY% cd;s ,CIK
j,go ud;%d 2$3" ud;%d 2$4 jYfhka .S; ks¾udKh ù we;'

Wl= id jka k u

Wvrg k¾;k iïm%odhfha tk jkakuls' Wl=iail=f.a p¾hd rgd fuu jkakñka úia;r fõ'
foaYSh ;d, iïm%odhfha uy;ks ;s;g .dhkh fõ' ;d, jdokh i|yd .egfnrh fhdod.kS' .dhkh
yd fnr jdokh wkqj k¾;kfha fhfoa' ;dkfï kdo ud,djg lúh .dhkh fõ'

fnr moh fod fod ï fod ñ ; fod ï fod ñ ls ; ls ; fod ï

79
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

Wl=id jkaku
uy ;ks ;s;

;dku
, = w = = = 3 w q 3 w q ; . , j
;d s kd s s s s s s s s s s s s s
, . ; q ; . ; . , = = = = = = =
; s fk s k s ; s kï s s s s s s s
, = w w w w 3 q q 3 w q ; . , =
;d s k ;a ; fk k ;a ; ï fo k ;d s kd s
, = w w w w 3 q q 3 w q ; . , =
;d s k ;a ; fk k ;a ; ï fo k ;d s kd s
, = w = = = 3 w q 3 w q ; . , j
;d s kd s s s s s s s s s s s s s
, . ; q ; . ; . , = = = = = = =
; s fk s k s ; s kï s s s s s s s

;dkfï kdo ud,djg lú .dhkd flf¾

fudard îcfhkd $$
l,m;a folv;a lr is;a ;=gq fj;a $$
fokakd wor f;did

kErd ;gqm;skd $$
f,,j;a fid,j;a mshU;a ko fo;a $$
hkakd mjk /id

idrd fndcqkfhkd $$
whsrka fm;shka ;=v .;a nqÈ is;a $$
mekakd tc, /id

fírd bisyq ±kd $$


mji;a fumj;a ±k i;a f,djg;a $$
jkakd kï Wl=id

80
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

m%Yia;s iy ygka .S

m%Yia;s iy ygka .S hgf;a ks¾foaY lr we;s .S; foflys .S; iajr m%ia;dr my; ±lafõ'

,laIaó nqcjdid
ii;= ch

ùr úch ,CIaó Ysjldó


kEr ndyq YsLrh úiq fm%aó
idr j;s; .re jpke;s fidaó
ùr kf¾kaø isxy iajdó

i;H jpk yßYapkaø j ;drd


ks;H f,dal ix.S; iqfNdacd
u;a; ër yß y; jr f;acd
mDÓú md, l=, nkaOq ifrdacd

YDx.dOr Y=r ksjfia uqyqod


;=x.d lr oi È. iqúfndaOd
YDx.df;a kj kdgH úfkdaod
,xldm;s jr rdc jfrdacd

uka±hs m%;sld,a øúv ,kafoaiS


nka tcgd ,dvh ikakdiS
kka foij, fï NdId úfYaIS
mskaj;a wm ysñ ±k fkl ú,iS

uy;ks ;s;

i m m - - - O m u O m u . ß i ks
.
, CIA ó s s s s s s s s s s s s s
+ + ß . u ß . ß i - - - - - m O
+ + nq c jd s s s id s s s s s i s
q
m O m u . ß ß -
;= s ;= s c s h s

. . . . . . t 4
m i i i i - i i Oe ks O me wu q
. ß; -.
ù s r ú c h , CIa ó s Ys j ld s ó s
+ ß ß ß ß . u . ß . u . ß i i -
+ kE r nd s yq Ys l r h ú iq fm%a s ó s
+ ks
. O. ks. i i ß - ß . u . ß i i -.
+ id r j ;s ; . re j p ke ;s fida s ó s
+ m- m u . -. ß ß ß . u . ß i i -
+ ùs r k f¾ ska ød s is x y s iajd s ó s

81
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

fkduÈka úl=ï md,d


iefoñka hqog ch ,kafoiska iu.ska t ckrd,d
iñ÷kaf. N=ñmd,d
ishfia w;ska ñfhñka .sfhda hqofhka wekqï ld,d

rkakd t ,kafoaiS
mkakd fuf,i fmkakd n,h mkakd,Sh iS iS
f.kakd, bx.%SiS
okakd Tjqka f.kakd ne|, fikakd whg odiS

ÿr,d i;=re úhjq,a


lr,d È.Uq nn,d jecô ksu,d tlska tl ÿ,a
<l,d fu wm ñysm,a
il,d isß;a úl,d fkdlr uev,d keiS úhjq,a

+ + ks
. i ß - - . u ß . ß i - - -
+ + fkd u È ka s ú l= ï md s ,d s s s
+ + . u m - - m m - O m u O m u
+ + ie fo ñ ka s hq O g c h , ka s fo
. ß i ks
. ß - - . u ß . ß i - - -
is ka i u .s ka s t c k rd s ,d s s s
+ + . u m - - m m - i i
- m O m u
+ + ie fo ñ ka s hq O g c h , ka s fo
. ß i ks
. ß - - . u ß . ß i - - -
- -
s s

82
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

mxp;+¾h jdokh iy ojq," ;ïueÜgu" .egfnrh" my;rg


fnrh" Wvelalsh hk wjkoaO NdKav y÷kd .ekSu

wjkoaO wh;a jk NdKavh ilia jdoH NdKavh jdoH NdKavh jdoH NdKavfha
jdoH k¾;k lr we;s wh;a jk NdKav fhdod.kakd iqúfYaI ,laIK
NdKav iïm%odhh ±j j¾. j¾.SlrKh wjia:d

.egfnrh

my;rg

Wvelalsh

ojq,

;ïueÜgu

83
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

mxp;+¾h jdokh
mxp;+¾h jdokh wkqrdOmqr hq.fha isg Y%S ,xldfõ mej; tk úfYAI jdok wx.hls' ÿgq.euqKq
rc;=udf.a n<ldfha úYd, msßila úiska mxp;+¾h jdokh lrk ,o nj i|yka fõ' wd;;" ú;;"
ú;;d;;" >k" Y=Isr hkqfjka jdokh lsÍfï wdldrh wkqj j¾. 5la mxp;+¾h jdokhg wh;a h'
wd;; hkq w;ska jhk NdKav hs' ú;; hkq lämamqjlska ke;fyd;a fldagqjlska jhk NdKav hs'
ú;;d;; hkq w; iy fldagqj hk fol u fhdodf.k jhkq ,nk NdKav hs' >k NdKav hkq ,S"
f,day jeks >k øjH j,ska ieliqKq ;e<Sfuka y`v Wmojk NdKav hs' Y=Isr jdµ NdKav hkq msöfuka
jhk NdKav hs' tla tla fldgig wh;a NdKav kï jÜfgdarejla my; ±lafõ'

NdKav j¾.h NdKavj, kï

wd;; .egfnrh" my;rg fnrh" Wvelalsh" rndk

ú;; ;ïueÜgu

ú;;d;; ojq,

>k o`vfq nr" ;d,ïfmdg" ;,sh ^isïn,a& mkaf;are" f.Êð"


ryq

Y=Isr ylaf.ä" fldïnq

by; i|yka rEm igyfka tla tla fldgig B;, fhdod we;' my; oelafjk jdlHj,ska tla tla
fldgig .e<fmk ku f;dardf.k" rEm igyfka ,l=Kq lrkak'

1 fnrfha l| fnrl| kñka ye¢kafõ'


2 fnrfha ueo uy;a jQ fldgi fnr mqyq, kï fõ'
3 fnrfha fomi we;s yu ;o lsÍu yd nqre,a lsÍu i|yd o tu ;Ügq fnr l|g
iú lr.ekSu i|yd o jrmg Wmfhda.S fõ'

84
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

4 fnr weig Wäka tys wdrlaIdjg fhdod we;s yï fldgi lemqï yu fõ'
5 fnrh jdokhg bfKa ne|.kqq ,nkafka fnr ,Kqfjks'
6 .egfnrfha ol=Kq mi wdjrKh l< rjqfï ueo fldgi ol=Kq wei fõ'
7 .egfnrfha jï mi wdjrKh l< rjqfï ueo fldgi jï wei fõ'
8 fnrh bfKa ne|.;a úg wdjrKh l< rjqfï ueo fldgi jï weifõ'
9 fnrh bfKa ne| .ekSug fhdokq ,nk ,Kqj fnrh yd iïnkaO lrkafka
lkajrh u`.sks'
10 fnrfha ol=Kq weig iïnkaO lkajrhg hd flfrk fuh ms;a;f,ka idok ,o
.s.sß j<,a,ls' th lhsmqä j<,a, kñka ye¢kafõ'
11 tlg fj<d we;s isyska yï tl;=fjka fnrfha .eáh ilia lrkq ,efí' thg
fjksjr le/,a, hhs lshkq ,efí'

my;rg fnrh

my;rg fnrh my;rg k¾;k iïm%odhh yd ne¢ m%Odk jdoH NdKavh fõ' hlafnrh" reyqKq
fnrh" Èlafnrh" fndl=fnrh" f>daIl fnrh wdÈ kïj,ska ye¢kafõ' fuys yevh is,skavrdldr h'
ls;=,a " fmd,a" weye<" ñ,a," fldfydU" jeks oej j¾.j,ska fnr l| ilia lr we;' fuh o wd;;
.Khg wh;a NdKavhls'

úfYaIfhka my;rg fnrh hla f;dú,a" foaj f;dú,a" n,s f;dú,a hk hd;= l¾u ;s%;ajfha
§ u fhdod .efka' wfkl=;a fnr fuka jï" ol=K" jYfhka me;s folla fuu fnrfha fhfoa' jï
me;a; iqr,a me;a; jk w;r" ol=Kq me;a; yhs .yk me;a; hk mdßNdIsl jpkfhka y÷kajkq ,efí'
yhs me;a;g ;rula .k lñka hq;a yrla yula o" iqr,a me;a;g Bg u`ola ;=kS yula o fhdod .kq
,efí'
ol=Kq miska - ;;a f;dx
jïmiska - È;a " kx hk uQ,sl wlaIr Wm§'

85
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ojq,

foaYSh jdoH NdKav w;r" §¾> b;sydihlg Wreulï


lshk NdKavhla jYfhka ojq, y÷kajd Èh yelsh' mxp;+¾h
NdKav j¾.SlrKh wkqj zú;;d;Z .Khg wh;a jk NdKavhls'

fn!oaO fjfyr úydr iy fn!oaOd.ñl pdß;% wdYs%;


f;ajd lghq;= i|yd o" foajd,h yd ne¢" mqo mqcdj;djkaa Wfoid
jdok iïm%odhla jYfhka wkdÈu;a ld,hl isg Ndú; jQ
ojq, ux., yd wjux., wjia:djkays jhk jdoH NdKavhla
jYfhka m%p,s; h' inr.uq k¾;k iïm%odhfha m%Odk jdoH
NdKavh f,i ojq, ye¢kafõ'

wei<" fldfydU" .xiQßh" jrld " ls;=,a jeks jákd oej


j¾.j,ska ojq,a l`o ilia lr .ks;s' l| ,shjd ms;a;, má
w,a,d w,xldr lr .ekSu merKs l%uhls' ojq,a lf|ys È. m%udKh w`.,a 18 la 20 la w;r m%udKhla
fõ' jdokh i|yd lämamqjla fhdod .kshs' jHjydßl ix.S;fha § o wjYH wjia:dj, ojq, Ndú;
lrkq ,efí'
jevjiï iudc l%ufha § wKfnrhla f,i w;HjYHfhka u Ndú; jQ ojq,a jdokh
ikaksfõok udOHhla jYfhka ms<s.efkhs' ojq, jdokfha È ;shqKq y`v úysfok me;a;g lämamqj
Wmfhda.S lr .efka' .eUqre f,i yv úysfok me;a; w;ska jdokh flf¾' uykqjr o<od fmryef¾
Wvrg ojq,a jdokhg úfYaI ;ekla ysñ fõ'
ojq,a mo lsysmhla my; oelafõ'
• fcka.;a" fcka.;a" fcx fcx ;d
• l=l=| .;s; .; ;ßlsg l=xo;a Èßlsg l=x o;a
• lsá;l fodñlsg fcx ;l fodñlsg

my; i|yka m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'


1 ojq, l=uk k¾;k iïm%odhhl m%Odk jdoH NdKavhla fõ o @
2 fyaúis jdokh i|yd fhdod .kakd NdKav kï lrkak'
3 foaYSh" ix.S; NdKav j¾.SlrKh wkqj ojq, wh;a jkafka l=uk j¾.hlg o@
4 jHdjydßl ix.S;fha ojq, fhdodf.k we;s wjia:djla fláfhka úia;r lrkak'
5 ojqf,a o< rEm igykla w¢kak'

86
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

by; i|yka rEm igykg wod< jdlH my; olajd we;' tu jdlHhg ysñ wxlh rEm igyfka ,l=Kq
lrkak'
1 ojqf,a y`v ksmoùu i|yd fhdodf.k we;s yu ojq,a ;Ügqj
kñka ye¢kafõ'
2 ojq,a ;Ügqj jfÜg fhdod we;af;a .eáh hs'
3 ojq, jdokh lrk WmlrKh ojq,a lämamqj hs'
4 ,Sfhka l< fldgi ojq,a l| kñka ye¢kafõ'
5 bfKa ne|.kakd ,Kqj ojq,a ,Kqj hs
6 ojq,a ,Kqj iïnkaO jk ia:dkfha we;s ms;a;,j,ska idok ,o .s.sß j<,a,
lhsmqä j<,a, fõ'
7 ojq, jfÜg weo we;s kQ,a ojq,a jrh fõ'
8 ojq,a ,Kqj ;o lrk ms;a;, uq`ÿj b,a,ï kï fõ'

;ïueÜgu

,xldfõ fn!oaO wd.ñl mqo-mQcdj, §" jefhk wksjd¾h wx.hls fyaúis jdokh' tys §
;ïueÜgu m%Odk fõ' úfYaIfhka úydr" foajd,h wdYs%; wd.ñl wjia:djkays § ojq, yd tlaj
jdokh jQ NdKavh f,i ;ïueÜgu y÷kajd Èh yels h' fn!oaO isoaOia:dkhkays fmdfyda Èk fyaúis
uqr jdokfha §;a" .uka fyaúis i|yd;a" wjux., fnr jdokfha §;a" ojq, iu`. ;ïueÜgu tlg ne|
fyaúis jdokh lr;s'

fuu jdok NdKavfha jï wefiys Yío èjksh b;d my;A j kef`.k fia >k jQ ifuka
ksujd we;' ol=Kq wefiys Yíoh b;d Wia j kef`.k fia ;=kS yñka ksmojd we;' jï weig jvd
ol=Kq wefiys uqyqK; l=vd fldg we;af;a yf`vys Wia èjksh ,nd .ekSu i|yd h'

wei<" fldfydU" fldia jeks oej j¾.j,ska ;ïueÜgï l| ilia lr we;' ol=Kq yd jï
weia i|yd yrla yï" uqj yï" fhdo .kshs' jdokh i|yd lämamq folla fhdod .kshs'

;ïueÜgfï uqyqK; l=vd fldgia we;=<; we;s m<uq rjqu w`v nEh hs' tys fojk rjqu
lemqï yu hs' uqyqK; f,dl= fldgi uKavu kñka y÷kajhs' ;ïueÜgï l|ka fol tlg iúlr we;s
;yvqj l=kaÈrïm,a, kï fõ' ;ïueÜgu l| jgd fhdod we;s máh fjksjr le/,a, fõ' jdokh
i|yd bfKa ne|.kq ,nkafka bK ,Kqjhs' ,Sfhka ilia lr we;af;a l| fldgi hs' jdokh
lrkqfha lämamq hq.,hlsks' fuh fldgqfjka ^lämamqfjka& muKla jhk neúka ú;; j¾.hg
wh;a NdKavhls'

87
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ld¾h m;s%ldj

1 by; § we;s lshùï m;s%ldj lshjd my; § we;s rEm igyfka fldgia kï lrkak'

2' ;ïueÜgu fhdod.;a wjia:d 3 la ,shkak'


1
2
3

88
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

bx.%Sis .S;hla .huq

I have a dream

I have a dream, a song to sing


To help me copy with anything
If you see the wonder - of a fairy tale
You can take the future - even if you fail
I believe in angels
Somthing good in everyting I see
I believe in angels, when I know the
time is right for me
I'll cross the stream, I have a dream

I have a dream, a fantasy


To help me through reality
And my destination makes
it worth the while
Pu shing through the darkness still
another mile

uf. isysk h ^ug isysk hla ;sfhkjd&

ug ySkhla ;sfhkjd" tl .Shla .hkak


Tng iqrx.kd l;djl wdYap¾hh n,kak kï"
ug fuh id¾:l j lsÍug Wojq jkak
uf.a wkd.;h id¾:l jkak;a mq¿jka ke;s jkak;a mq¿jka
ud iqrx.kdjka úYajdi lrkjd
ud olsk iEu fohlska u fudkjd yß fyd|la ;sfhkjd
ud okakjd ug yßhk ld,h fudlla o lsh,d
ta ld,fha § fï uf.a isyskh kue;s
´ih$Èh myr ;rKh lrkjd
ug udhd;aul ySkhla ;sfhkjd
th ug Wojq lrkjd uf.a .ukdka;h h:d¾:hla lsÍug
ud Èßu;a lrkak w÷r yryd bÈß
ie;mqu ;rKh lsÍug

89
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ix.S; m%ix.hl§ Ndú; jk ;dCIKsl fuj,ï


uhs fl% df*da k h" weï*a ,s * hrh" n*,a " ñla i¾

;dCIKsl fuj,ï hkq iajdNdúl ;;a;ajfhka Tíng f.dia idudkH ñksia l%shdldrlï
uÕska lr.; fkdyels fõ.hlska yd .=Kd;aul Ndjhlska hq;= j ld¾hlaIu;dj jeä lr.ekSu
i|yd ksmojd we;s NdKav hs'
idïm% o dhs l fuj,u kQ ;k ;dCIKs l fuj,u
weUreï ., ^ñßia .,& íf,kavrh
or <sm .Eia l=lrh
ùis le;a; ;Kfld< lmk ueIsu
lr;a;h fudag¾ ¾:h
Trej fudag¾ fndaÜgqj

by;ska ±lajQfha tÈfkod Ôú;fha§ wm w;aolsk we;eï idïm%odhsl fuj,ï yd tu


fuj,ï Ndú;fhka lrk ld¾hh jvd;a ld¾hCIu f,i lr.ekSug ksmojd we;s kQ;k ;dCIKsl
fuj,ï h' fïjd foi n,k úg ld,h" Y%uh fl;rï b;sß jkafka ±hs fmfka'
ix.S;fha §;a tjeks fndfyda ;dCIKsl fuj,ï mßYS,kh flf¾' bka iuyr tajd" ;snqK
fuj,ï fjkqjg ksmojQ tajd fkdj thska flfrk ld¾hh ms<sn| ;lafiare lr w¨;ska u ksmojQ
tajd h' idudkH ñksia lgy~ wefik ÿr m%udKh iSñ; h' th jvd;a wE;g wefik whqßka
ks¾udKh lr we;s WmlrKh iamSlrh fõ' tfy;a thg iyhg ;j;a WmlrK lsysmhla wjYH fõ'
ta uhsfl%df*daka" weï*a,s*h¾ jh¾ fldaâ wdÈh hs' tu WmlrKj,ska flfrk ld¾h yd tajdfhys
iajrEmh y÷kd.ekSu fuu mdvfuka wfmaCIs; h'
ix.S;fha § Ndú; jk ;dCIKsl fuj,ï Yíoh uqodyeÍu i|yd muKla ksmojQ tajd fkdfõ'
ix.S; NdKav o ;dCIKh wkqj ksmojd we;' bf,laá%la .sgdrh" bf,lafg%dksla v%ïia" TlagmEâ"
bf,lafg%dksla ;dïmqrd" bf,lafg%dksla ;í,d jeks tajd Bg WodyrK fõ'
fuu NdKav b;d by< ld¾hCIu;djlska iy .=Kd;aul Ndjhlska hq;= j úúO ks¾udK
lghq;= i|yd fhdod.; yels h' ix.S; NdKavhl y~ uhsfl%df*dakhla u`.ska .%yKh lr.ekSfï §
úúO ndOdj,g uqyqK §ug isÿ fõ' tfy;a bf,lafg%daksl NdKav" cela tlla iys; jhrhlska tl
t,af,a ñlairh fj; ,nd.ekSug yels ùu ksid tys Wmßuh ,nd.; yelsh' fujeks jdisodhl
;;a;ajhka lsysmhla ;dCIKsl fuj,ï Ndú;fhka ,nd.; yelsh'
j¾;udkfha fuh ;j;a ÈhqKq ù we;af;a mß.Klh fï yd iïnkaO lsÍu ksid h' jdoH
NdKavh yqfola w;eÕs,s yeisrùug wjYH WmlrKhla fia i,ld tu NdKavfha y~g jvd fjkia
y~la jqj o mß.Klh yryd Wmojd.; yelsh' ix.S;uh kdo ksmoùu i|yd iDcq j u Ndú; lrk
iy ix.S;fha .=Kd;aul Ndjh jeälr .ekSug Ndú; lrk ;dCIKsl fuj,ï jYfhka fldgia
follg fnod ±laúh yelsh'

ix.S;uh kdo ksmoùu i|yd iDcq j u Ndú; lrk ;dCIKsl fuj,ï


bf,laá%la .sgdrh" úÿ,s ´.kh" TlagmEâ" bf,lafg%dksla v%ïia

.=Kd;aul Ndjh jeä lr.ekSu i|yd Ndú; lrk ;dCIKsl fuj,ï


uhsfl%df*daka" weï*a,s*h¾" n*,a" flan,aia" fyâf*daka" .sgd¾" mslma" fudähqf,aIka wdÈh'

90
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

ix.S ; m% i x.hl§ Ndú; jk ;dCIKsl fuj,ï ls ys m hl rEm igyka my; ±lafõ

uhsl%f*daka

flan,a

weïma,s*h¾

91
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

n*,a

ñlai¾

fyâ f*daka

92
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

iïm;a mq o a . , kdudj,s h

wNHka;r
iqo;a iurisxy BFA (Hons), PGDE, Sangeeth Visharad, MSC (Malaysia)
cdklS m;srKf.a BFA (Hons), PGDE (Merit), PG Dip in (Drama &
Theatre (Distinction), MSC (UK) Sangeeth Visharad.

ndysr
ví'ù'Ô'ú;dkf.a BFA (Hons), PGDE (Merit), MA Teacher Edu. PG Dip.in
State Managment, Higer Certificate of Computer Tec- India,
Higer Certificate of SBA-Thailand.
lms, ueoafoaf.dv BFA, PGDE
rxð;a m%shka; is,ajd BFA (Hons), PGDE, MA mus, Sangeeth Nipun
fla'fla'tia'chúl%u BFA (Hons), PGDE, Sangeeth Vishard
B'ta'fm%u
a isß BFA, PGDE, MA mus, Sangeeth Vishard
wd¾'ã'fmf¾rd BFA , PGDE, MA mus, Sangeeth Vishard
à'tÉ'tï'Ydka; BFA , PGDE, Sangeeth Vishard
ksydß iukal=udß uqKisxy BFA (Hons), PGDE, PG Dip in (Writership &
mass com) Sangeeth Visharad (Instrumental)

93
9 fY%aKsh - fmros. ix.S;h w;sf¾l lshùï fmd;

wdY%s ; .% ka : kdudj,s h

ymqj,dk" fm%aujxY' ^1967&' ix.S;" fld<U: §mdks uqøK'


úchr;ak" î'tia' ^1968&' fmrÈ. ix.S; Ydia;%h" fld<U: weï'ã .=Kfiak iy iud.u uqøK'
l=,;s,l" iS o weia' ^1974&' ,xldfõ ix.S ; iïNjh" fld<U: iSudiys; f,ala yjqia
bkafjiaÜukaï iud.u'
fiaoruka" fÊ'B' ^1970&' m%Yia;s ldjH rih" fld<U: weï'ã .=Kfiak iy iud.u uqøK'
kkaoisß" ik;a' ^2013&' rd.d,xldrh" kqf.af.dv: iSudiys; iriú m%ldYlfhda'
úl%ur;ak" wurisß' ^1999&' cklúfhka fy,sjk isxy, .Dy Ôú;h" kqf.af.dv: §mdks
m%skag¾ia wekaâ mí,sI¾ia'
wfímd," frda,kaâ' ^1987&' Y%S ,xldfõ kdgH yd rx. l,dj" fldÜgdj: idr m%ldYk'
wdßhr;ak" iqks,a' ^2002&' Y%S ,xldfõ lKavdhï ix.S;h" fld<U: weia' f.dvf.a iy
ifydaorfhda'
irÉpkaø" tÈßùr' ^1992&' isxy, .eñ kdglh" uyr.u: cd;sl wOHdmk wdh;kh'
ul=f,d¨j" ví,sõ'î' ^1996&' fy< .S u." ixialD;sl lghq;= fomd¾;fïka;=j'
mSßia" ã wd¾' ^1995&' iïNdjH ;d, §mkS" fld<U: weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda'
"y~ iÕrd"-LdKav wxl 1 isg 12 olajd' Y%S ,xld .=jkaúÿ,s ixia:dj" fld<U'

Nigam, V.S. ^1992& Musicology of India-Part I,II,III. India : Licknow Citizen Press.
Nigam, V.S. ^1992& Musicology of India. India : Lucknow Citizen Press.
^1998& Rudiments and Theory of Music. England: The Associated Board of the ROYAL
schools of music.
Nigam, V.S. ^1992& Musicology of India. India : Licknow Citizen Press.

94

You might also like