โครงการสอน (Course Syllabus)

มุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพและบูรณาการปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง

รหัสวิชา ๒ 0 ๑๐๓ – ๒ 106 วิชาโลหะวิทยา

( ๒ หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์ )

หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช

2562

ประเภทวิชาช่างอุตสาหกรรม

จัดทำโดย
นายทรงเกียรติ เกิดนาวี
 แผนกวิชาช่างเชื่อมโลหะ
วิทยาลัยเทคนิคพระนครศรีอยุธยา
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวง
ศึกษาธิการ

คำนำ
 โครงการจัดการเรียนการสอนเล่มนี ้ จัดทำขึน
้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้
เป็ นแนวทางการเรียนวิชาโลหะวิทยา รหัสวิชา ๒๐๑๐๓ – ๒ 106 ตาม
หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชา
ช่างอุตสาหกรรม ระดับชัน
้ ปวช. ปี ที่ 2 สาขาวิชาช่างเชื่อมโลหะ จำนวน
๒ หน่วยกิต 4 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ เรียนมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพและบูรณา
การปรัชญาหลักเศรษฐกิจพอเพียง

นายทรงเกียรติ
เกิดนาวี
 โครงการสอน (Course Syllabus)

หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2562

ประเภทวิชา ช่างอุตสาหกรรม สาขา วิชาช่างเชื่อมโลหะ
รหัสวิชา ๒๐๑๐๓ – ๒ 106 ชื่อ วิชาโลหะวิทยา
จำนวน ๒ หน่วยกิต 4 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ภาคเรียนที่ 2 ปี การ
ศึกษา 2564
ครูผู้สอน นายทรงเกียรติ เกิดนาวี เบอร์โทรศัพท์ 0631490570 E-mail
Songkeat2516gmail.com

1.จุดประสงค์รายวิชา เพื่อให้
 ๑. เข้าใจเกี่ยวกับสมบัติของโลหะ โครงสร้างโลหะ แผนภูมิสมดุล
เหล็กและเหล็กคาร์ไบค์ผลของความร้อนที่เกิดจากการเชื่อมมที่มีต่อการเชื่อม
๒. มีทักษะในการทดสอบหาสมบัติของโลหะได้ตามหลักการเข้าใจ
หลักการ
๓. เข้าใจลักษณะของรอยเชื่อมตามมาตรฐานและตำแหน่งท่าเชื่อม
4. มีกิจนิสัยที่ดีในการทำงาน รับผิดชอบ ตรงต่อเวลา รักษาความ
สะอาดและปลอดภัย
2.สมรรถนะรายวิชา
1.แสดงความรู้เกี่ยวกับโลหะวิทยาเบื้องต้น
๒. ทดสอบสมบัติของโลหะอย่างง่าย
๓. ตรวจสอบโครงสร้างจุลภาคและมหัพภาคของเหล็กล้า
3.คำอธิบายรายวิชา
ศึกษาเกี่ยวกับสมบัติของโลหะ การผลิตเหล็ก โครงสร้างของโลหะ
แบบ BCC FCC และ HCP แผนภูมสมดุลของเหล็ก-เหล็กคาร์ไบด์ อิทธิพลของ
ความร้อนที่มีผลต่อการเชื่อมและบริเวณกระทบร้อน(HAZ)การจำแนกชนิด
ของโลหะโดยพิจารณาจากสมบัติของโลหะ การทดสอบชนิดของเหล็กโดยวิธี
ดูประกายไฟและการทดสอบความแข็งด้วยการตะไบ การปรับปรุงสมบัติของ
โลหะโดยใช้ความร้อน การดูโครงสร้างเหล็กกล้า
4. การวิเคราะห์สมรรถนะการเรียนรู้และสมรรถนะรายวิชา
รหัสวิชา 20103- 2008 วิชา กระบวนการเชื่อม จำนวน 2 หน่วยกิต 2 ชัว
่ โมง/สัปดาห์

ชื่อหน่วย สมรรถนะการเรียนรู้
หน่วยที่ 1 1.1 บอกความหมายความเป็ นมาเศรษฐกิจพอ
1.ปฐมนิเทศการเรียนการ เพียงได้
สอน 1.2 เข้าใจหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
1.หลักปรัชญาเศรษฐกิจ 1.3 ปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอ
พอเพียง เพียง
1.4 นำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิต
ประจำวัน
1.5 มีคุณธรรมที่สำคัญสำหรับการดำเนินชีวิต
อย่างมีความสุข
หน่วยที่ 2 2.1. อธิบายชนิดของวัสดุได้
สมบัติของวัสดุ
2.2 อธิบายคุณสมบัติทางกลได้
2.3 อธิบายคุณสมบัติทางเคมีได้
2.4 อธิบายคุณสมบัติทางฟิ สิกส์ได้
หน่วยที่ 3 1. อธิบายหลักการถลุงเหล็กได้
กรรมวิธีการผลิตเหล็กกล้า ๒. อธิบายหลักการผลิตเหล็กดิบได้
๓.อธิบายหลักการผลิตเหล็กกล้าได้
 ๔.อธิบายถึงอิทธิพลของธาตุทผ
่ี สมในเหล็กดิบได้
5.อธิบายชนิดของเหล็กกล้าและเหล็กหล่อได้
หน่วยที่ 4 1.อธิบายความหมายของโครงสร้างอะตอมได้
โครงสร ้างของโลหะ 2.อธิบายความหมายของโครงสร้างผลึกได้
หน่วยที่ 5 1.อธิบายเฟสต่างๆที่เกิดขึนในแผนภาพสมดุลได้
แผนภาพสมดุลFe-FeC Diagram ๒.อธิบายแผนภาพสมดุลได้
๓.อธิบายปฏิกริ ย
ิ าทีเ่ กิดขึน
้ ในแผนภูมไิ ด้

หน่วยที่ 6 6.1.อธิบายชนิดโครงสร้างจุลภาคของเหล็กกล้า
โครงสร้างจุลภาคของเหล็กกล้า
7.1. Annealing
หน่วยที่ 7
7.2. Normalizing
การปรับปรุ งคุณสมบัติโลหะโดย
7.3. Hardening
ใช้ความร้อน

8.1 อธิบายอิทธิพลของความร้อนต่อการเชื่อม
หน่วยที่ 8
ได้
อิทธิพลของความร้อน
8.2 อธิบายกระทบร้อน Heat Affect Zone ได้

5.ตารางวิเคราะห์หลักสูตรรายวิชา
ระดับพฤติกรรมที่พึงประสงค์
 ทักษะ จิต

จำนวนคาบ
ลำดับความ
พุทธิพิสัย
หน่ว ชื่อหน่วย/หัวข้อ พิสัย พิสัย
ยที่ ย่อย 1 2 3 4 5 6 1 2 1 2

รวม
1 หน่วยที่ 1         24 1 1
1.1 ปฐมนิเทศ
การเรียนการสอน
1.2 หลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอ
เพียง

2 หน่วยที่ 2         24 1 3
สมบัติของวัสดุ

3 หน่วยที่ 3         24 1 3
กรรมวิธีการผลิต
เหล็กกล้า
4 หน่วยที่ 4         24 1 3
โครงสร้างของโลหะ
5 หน่วยที่ 5         24 1 3
แผนภาพสมดุล Fe-FeC
Diagram
6 หน่วยที่ 6         24 1 3
โครงสร้างจุลภาคของ
เหล็กกล้า
7 หน่วยที่ 7         24 1 3
การปรับปรุ งคุณสมบัติ
โลหะโดยใช้ความ
ร้อน
8 หน่วยที่ 8         24 1 3
 อิทธิพลของ
ความร้อน
รวม 1 2 3 4 6 7 1 2 21 36
2 4 6 8 0 2 2 4 6
ลำดับความสำคัญ 6 5 4 3 2 1 6 5
รหัสวิชา 20103 - 2008 วิชา กระบวนการเชื่อม จำนวน 2 หน่วยกิต 2
ชั่วโมง/สัปดาห์

หมายเหตุ
ระดับพุทธิพิสัย 1 = ความจำ 2 = ความเข้าใจ 3
= การนำไปใช้
4 = การวิเคราะห์ 5 = สังเคราะห์
6 = ประเมินค่า
ระดับทักษะพิสัย 1 = การทำตามแบบ 2 = ถูกต้องแม่นยำ

ระดับจิตพิสัย 1 = การประเมินคุณค่า 2 = การจัดระบบ

6.โครงการสอน
รหัสวิชา 20103 - 2106 วิชาโลหะวิทยา จำนวน 2 หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์
ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
1 ปฐมนิเทศการเรียน 1 3 - ชีแ
้ จงวิธีการเรียน - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
การสอน.ปรัชญาของ การ สอน หลังเรียน
เศรษฐกิจพอเพียง ประเมินผลการ - Power Point
สมบัติของวัสดุ เรียน
- การสอนแบบ
บรรยาย+ถามตอบ
- กิจกรรมแสดง
ความคิดเห็น

2 สมบัติของวัสดุ 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ

 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
3 การจำแนกชนิดของโลหะ 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point -
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
4 กรรมวิธีการผลิตเหล็กกล้า 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
5 กรรมวิธีการผลิตเหล็กกล้า 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
6 การทดสอบด้วยวิธีการดู 1 3 ข้อสอ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
ประกายไฟ สอบ
7 โครงสร้างของโลหะ 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
8 การทดสอบความแข็ง 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point -
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
หลังเรียน
9 สอบกลางภาค 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
แผนภาพสมดุล Fe-FeC
Diagram บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
10 การวัดขนาดรอยบุ๋ม 1 3 - การสอนแบบ - เอกสารประกอบการ - แบบทดสอบ
บรรยาย+ถามตอบ สอน หลังเรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
หลังเรียน
11 แผนภาพสมดุล Fe-FeC 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบการ แบบทดสอบหลัง
Diagram
บรรยาย+ถามตอบ สอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
12 โครงสร้างจุลภาคของเหล็กกล้า 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบการ แบบทดสอบหลัง
บรรยาย+ถามตอบ สอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
หลังเรียน
13 การชุบแข็ง 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบ แบบทดสอบหลัง
บรรยาย+ถามตอบ การสอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
14 การอบอ่อน 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบ แบบทดสอบหลัง
บรรยาย+ถามตอบ การสอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
หลังเรียน
15 การปรับปรุ งคุณสมบัติโลหะ 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบ แบบทดสอบหลัง
โดยใช้ความร้อน
บรรยาย+ถามตอบ การสอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
16 การตรวจสอบโครงสร้างโลหะ 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบ แบบทดสอบหลัง
บรรยาย+ถามตอบ การสอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
 ชั่วโมง คะแนน
สอนต่อ ราย
สัปด หัวข้อ/งาน/ราย กิจกรรมการเรียน สื่อ/ช่องทางที่ใช้ใน วิธีการวัดและ
สัปดาห์ หน่วย/
าห์ที่ ละเอียด การสอน การสอน ประเมินผล
ทฤ ปฏิ หัวข้อ/
ษฎี บัติ งาน
หลังเรียน
17 อิทธิพลของความร้อน 1 3 - การสอนแบบ เอกสารประกอบ แบบทดสอบหลัง
บรรยาย+ถามตอบ การสอน เรียน
- กิจกรรมแสดง - Power Point
ความคิดเห็น
- ทำแบบทดสอบ
หลังเรียน
18 สอบปลายภาค 1 ข้อสอบปลาย 40
ภาค
รวม รวมคะแนน 80
 7. เ ค ร ่อ
ื ง ม ือ ว ัด ป ร ะ เ ม ิน ผ ล
1. แ บ บ ท ด ส อ บ ห ล ัง เ ร ีย น
2. ใ บ เ ช ค
็ ช ่อ
ื
3.แ บ บ ป ร ะ เ ม ิน เ จ ต ค ต ิ

8. เ ก ณ ฑ ์ก า ร ป ร ะ เ ม ิน ผ ล

ลำดับที่ รายการ ร้อยละ

1 ค ะ แ น น จ ิต พ ิส ัย 20
2 ค ะ แ น น เ ก ็บ ร ะ ห ว ่า ง ภ า ค 40
แ บ บ ท ด ส อ บ ๑5
ส อ บ ก ล า ง ภ า ค ๑0
แ บ บ ท ด ส อ บ ๑๕
3 คะแนนสอบปลายภาค 40
รวม 100

9. ต ำ ร า /เ อ ก ส า ร อ า้ ง อ ิง /แ ห ล ่ง ข ้อ ม ูล
1. ทรงวุฒิ เสมาคำ. กระบวนการเชื่อม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บริษัท
ส ำ น ัก พ ิม พ ์เ อ ม พ ัน ธ ์, 2562
2. ค ้น ค ว ้า จ า ก Google

....
................................................

(นายทรงเกียรติ เกิดนาวี)
ครูผู้สอน

 ผ่านการพิจารณา  อนุมัติ
 ไม่อนุมัติ

……………………………………………….
………………………………………………………
(นายนิวัติ เพ็ชรสังวาลย์) (นาง
สาวยุภศิริ อาศศิกล
ุ )
หัวหน้าแผนกวิชาช่างเชื่อมโลหะ หัวหน้างาน
พัฒนาหลักสูตรฯ

 อนุมัติ  ไม่อนุมัติ

…………………………………………….
( นายจารุวัฒน์ มณีศรี)
รักษาการในตำแหน่งรองผู้อำนวยการฝ่ าย
วิชาการ