‫ٮ﮴ﺎرٮ ﮵ ﮲‬

‫ﺤﺤ﮹ ﻪ و ﺷﺮح ﺣﺎل‬

‫هدف ما از شرح حال گيري از بيمار اين هست كه بتونيم به درستي مشكل را تشخيص بديم و بر‬
‫اساس تشخيص درست ‪ ،‬طرح درمان كامل و مناسب رو براي بيمار تعيني كنيم ‪ .‬شرح حال گيري‬
‫به ‪ ٢‬روش انجام ميشه ‪:‬‬
‫‪:١‬كامل‬
‫‪ :٢‬مختصر )اورژانسي(‬
‫در نوع كامل معموال بيمار براي اولني بار به ما مراجعه كرده ‪ ،‬يا بيمار قبال مراجعه داشته االن براي‬
‫مراجعات ‪ recall‬اومده و تغيير وضعيت داشته چه در شرايط دهان و دنداني يا شرايط سيستميك‬
‫بيمار ‪ .‬مورد سومي كه شرح حال به صورت كامل گرفته ميشه براي بيماري هست كه با مشكل‬
‫سيستميك براي مشاوره پيش ما فرستاده شده ‪ .‬مثال بيماراني كه قبل از پيوند مراجعه ميكنند يا‬
‫بيماراني كه دچار سندرم شوگرن هستند و شرايط دنداني پيچيده و وخيمي دارند ‪ .‬براي اين‬
‫بيماران حتما پرونده به صورت كامل پر شود و شرح حال گيري تمام اجزا رو شامل بشود ‪.‬‬

‫در نوع مختصر ‪ :‬بيمار رو قبال ديديم و با فاصله زماني كمي به ما مراجعه كرده و ما اطالعات رو‬
‫به صورت كامل و اخير داريم و در مراجعه دوم و سوم به صورت مختصر معاينه و شرح حال گيري‬
‫رو انجام ميديم ‪.‬‬
‫یا ميخايم مورد خاصي رو در اونها غربالگري كنيم ‪ .‬و غربالگريمون سريع و با تعداد زيادي بيمار‬
‫هست ‪.‬مثال ميخايم در سطح شهر غربالگري سرطان دهان انجام بديم ‪.‬‬
‫در اين موارد ديگه نميايم مثال معاينه ‪ tmj‬رو انجام بديم و رو همون موردي كه دنبالش هستيم‬
‫تمركز ميكنيم و شرح حال گيري و معاينه رو محدود و متمركز رو همون مشكلي كه ميخايم ميكنيم ‪.‬‬
‫پس در موارد غربالگري هم از شرح حال مختصر استفاده ميكنيم ‪.‬‬
‫موارد اورژانسي مانند بيماري كه با درد خونريزي يا ابسه و عفونت مراجعه ميكنه ‪ ،‬رو همون‬
‫مشكل تمركز ميكنيم و به ساير دندانها و ساير قسمت هاي سر و گردن كاري نداريم و فقط به‬
‫‪ chief complaint‬ميپردازيم ‪.‬‬
‫و سوال پرسيدن و معاينات رو محدود به مشكل اصلي ميكنيم ‪.‬‬
‫به صورت خالصه ‪:‬‬
‫هدف ‪....‬تشخیص مشکل و طرح درمان‬
‫نوع کامل‪ ....‬اولین بار‪ -‬تغیر وضعیت‪-‬بیمار سیستمیک برای مشاوره‬
‫نوع مختصر‪....‬غربالگری ‪ -‬اورژانس‬

‫‪Page 1 of 15‬‬
 ‫درموارد شديد و اورژانسي كه بيمار درد شديد دارد يا دچار درد و خونريزي از ناحيه دندان شده‬
‫يا بيماراني كه دچار تروما شدند يا تصادفي هستند ؛ مثل اطفال كه تو مدرسه زمني ميخورند و‬
‫خالصه به هر علتي بيمار دچار تروما و شكستگي دندان يا ناحيه اي از فك و صورت شده ؛ يا‬
‫عفونت شديد و ابسه اتفاق افتاده باشه ؛ در اين موارد ما شرح حالگيري رو محدود به همون‬
‫شكايت اصلي ميكنيم و سراغ بقيه قسمت هاي معاينه و شرح حال گيري فعال نميريم و معاينات‬
‫كامل رو به تعويق ميندازيم ‪.‬‬
‫معاینه اورژانس‪ :‬درد \ خونریزی \ تروما \ تاکید بر شکایت اصلی‬ ‫•‬
‫همونطور كه گفتيم ؛‬
‫در زماني كه بيمار براي اولني بار مراجعه كرده يا مشاوره سيستميك رو داريم يا تغيير وضعيتي در‬
‫شرايط بيمار افتاده باشه از نوع تاريخچه گيري كامل استفاده ميكنيم تا به تشخيص برسيم ‪ .‬در‬
‫مراحل تاريخچه گيري و معاينات كامل از شرايط سيتميك بيمار شروع ميكنيم و به طور كامل يك‬
‫‪ Review of System‬دقيق انجام ميديم ‪ .‬يعني تمام سيستم ارگان هاي بدن بيمار رو چك‬
‫ميكنيم ‪ .‬و با پرسيدن‪ Symptom‬هایی که بیمار حس کرده و مشاهده )‪ (sign‬عالیمی که بروز‬
‫داده به تکمیل اطالعات زمینه ای میپردازيم ‪.‬‬
‫پس از اين معاينات خارج دهاني رو به صورت كامل در نواحي سر و گردن و نواحي اکسپوز بدن‬
‫انجام ميديم ‪.‬‬
‫سپس در معاينات داخل دهاني همونطور كه گفته شده در پاورپوينت هاي ديگه ‪،‬بايد بصورت‬
‫سيستماتيك عمل كنيم ‪ .‬از يك طرف شروع كنيم و به يك طرف ديگه برسيم و به طور كامل تمام‬
‫اطالعات رو ثبت كنيم ‪.‬بافت هاي نرم دهان‪ ،‬لب ها ‪ ،‬گونه ها و معاينه ي زبان ‪ ،‬كف دهان و كام‬
‫نرم و سخت و لثه ها به طور كامل بررسي كنيم ‪ .‬نواحي حلق و اورفارنكس رو هم حتما چك بكنيد ‪.‬‬
‫سپس دندان ها يك به يك چك شوند ‪ .‬براي اينكه سيستماتيك بررسي بشند و مرور كامل باشه از‬
‫جا نيفته قرارداد ميذاريم از سمت راست باال)شروع( ‪ ،‬چپ باال ‪ ،‬چپ پايني ‪ ،‬راست پايني به ترتيب‬
‫تمام دندانها معاينه بشوند و شرايطشون ثبت بشود ‪.‬‬
‫درمواردي حتي الزم هست كه ما معاينات نورولوژيک رو انجام بديم )اعصاب دوازده گانه (‪ .‬و يك‬
‫سري اطالعات رو به خصوص در بيماراني كه دچار مشكالت درد هاي نوروپاتيك و نورالژي هستند‬
‫به دست بياريم تا به تشخيص نهايي درست برسيم ‪.‬‬
‫يك سري روش هاي تكميلي معاينات هم هست مثل تست دق ‪ ،‬ملس و تست ‪ vitality‬كه براي دندون‬
‫ها هستند و يا تست هاي باليني كه براي معاينات بافت نرم انجام ميشود مثل تست‪،Nikolsky‬‬
‫تست ‪ ، hansen‬تست‪. pathergy‬‬
‫و همينطور معاينات پاراكلينيكي كه به ما كمك ميكنند براي رسيدن به تشخيص كه شامل راديو‬
‫گرافي و ازمايشات سيستميك و در بعضي مواقع شامل مطالعات هيستوپاتولوژيك ميشوند كه‬

‫‪Page 2 of 15‬‬
 ‫مجبوريم بيوپسي برداريم و به پاتولوژي بفرستيم و اطالعاتي با ميكروسكوپ از شرايط سلولي‬
‫بيماري به دست بياريم ‪.‬‬

‫بعد از اين كه اطالعات تكميلي رو كنار اطالعاتي كه از معاينات بالني به دست اورديم ‪،‬و همچنني‬
‫تاريخچه )شرح حال ( ‪ ،‬نهايتا جمع بندي ميكنيم و به تشخيص نهايي دست پيدا ميكنيم ‪ .‬بعد بر‬
‫اساس تشخيص نهايي طرح درمان هاي مختلفي که پيش رو داريم با بيمار درميون ميذاريم و بر‬
‫اساس شرايط اجتماعي و اقتصادي بيمار و بر اساس پروگنوزی كه هركدوم از طرح درمان ها‬
‫ميتونن داشته باشن ؛ ‪ cost benefit‬هركدوم از طرح درمان هارو بسنجيم و بهترين درمان رو با‬
‫مشورت بيمار و گاهي با مشورت با پزشك درمان کننده ی بيمار يا حتي متخصصني ديگر‬
‫دندانپزشكي به جمع بندي و توافق برسيم و بهترين طرح درمان برای بیمار انتخاب بشه ‪.‬‬
‫شرح حال نوع کامل‪:‬‬ ‫•‬
‫تاریخچه‬ ‫•‬
‫معاینه خارج دهانی‬ ‫•‬
‫معاینه داخل دهانی‬ ‫•‬
‫معاینه نورولوژی‬ ‫•‬
‫تکمیلی‬ ‫•‬
‫تشخیص‬ ‫•‬
‫طرح درمان‬ ‫•‬
‫تاريخچه گيري مهمترين بخش تشخيص باليني هست ‪ .‬اگر شما تاريخچه گيري ‪ ،‬معاينات باليني‬
‫و معاينات پاراكلينيكي رو در كنار هم قرار بدين ؛ تاريخچه گیری مهمترين بخشه ‪ .‬براي اينكه يك‬
‫سري اطالعاتي رو بيمار با زبون خودش به ما ميگه كه خيلي كمك كننده هست تا بتونيم يك سري‬
‫تشخيص هاي افتراقي رو ‪ rull out‬كنيم و به بهترين تشخيص برسيم ‪.‬‬
‫با تاريخچه گيري ميتونيم شكايت بيمار رو راجع به ساختار هاي دهان ودندانش متوجه بشيم ‪.‬و‬
‫بايد شكايت اصلي بيمار رو باید از زبون خودش بشنويم ‪.‬در رابطه با سالمت عمومي ميتونيم از‬
‫بيمار سوال كنيم و اطالعاتي رو كه خودش به ما ميده بايد حتما جز به جز در رابطه با تمام‬
‫سيستم ارگان هاي بدن بپرسيم ‪.‬‬
‫مشكالت قلبي‪-‬عروقي ‪ ،‬مشكالت كليوي ‪،‬كبدي ‪ ،‬هورموني ‪ ،‬مشكالت گوارشي و ‪ ...‬بايد در ارتباط‬
‫با تمام اينها در سطح سواد و فهم بيمار سواالت پرسيده شود ‪ .‬تا بتونيم پي به شرايط سيستميك‬
‫بيمار ببريم ‪.‬‬

‫‪Page 3 of 15‬‬
 ‫و همينطور اگر ازمايشاتي رو الزم ميدونيم از بيمار بخايم كه تهيه كنه و بياره ‪ ،‬يا اگر اين‬
‫ازمايشات رو اخيرا انجام داده در اختيار ما بگذاره و سوابق بيمار رو داشته باشيم ‪ .‬با تاريخچه‬
‫گيري ميتونيم متوجه بشيم كه اگر فردي بيماري خاصي داره ايا اين بيماري كنترل شده هست يا‬
‫خير ‪.‬‬
‫ببينيد بچه ها ‪ ،‬صرف اينكه بيمار به پزشك مراجعه داشته نميتونيم بيمار رو كنترل شده و ‪stable‬‬
‫تلقي كنيم ‪ .‬مثال اگر بيمار ديابتي به پزشكش مراجعه كرده باشه ؛ و االن متفورمني ميخوره ولي‬
‫هموگلوبني ‪ A1C‬رو ‪ ١٢‬هست ؛بيمار كنترل شده نيست ‪.‬‬
‫پس حتما هنگام تاريخچه گيري توجه كنيد اگر بيمار گفت من فالن بيماري رو دارم و زير نظر‬
‫پزشكم ؛ دليل بر اين نيست كه حتما ‪ stable‬هم هست ‪ .‬و حتما بايد معيار هاي مخصوص اون‬
‫بيماري رو بررسي كنيم ‪.‬مثال براي ديابت هموگلوبني ‪ A1c‬رو مد نظر قرار ميديم ‪ .‬يا براي هموفيلي‬
‫سطح فاكتور اخيرش مد نظرمون هست با براي فشار خون ‪ ،‬فشار خون زير ‪ ١٤‬روي ‪ ٩‬در نظر‬
‫داريم براي اينكه بيمار رو ‪ stable‬در نظر بگيريم ‪.‬‬
‫اگر يك سري ‪ sign & symptom‬هايي پيدا كرديم كه نشون دهنده ي عدم كنترل بيماري باشه يا‬
‫در غربالگري نشون وجود بيماري تشخيص داده نشده بود ؛ حتما بايد بيمار رو به پزشك ارجاع‬
‫بديم تا شرايطش شناسايي بشه يا شرايط شناسايي شده ي قبلي دوباره تحت كنترل دربياد و‬
‫سپس بيمار دوباره به دندونپزشك مراجعه كنه ‪.‬‬

‫با تاريخچه گيري و كسب اطالعات از بيمار ميتونيم متوجه بشيم ايا اين بيمار نياز به پروفيالكسي‬
‫داره يا خير ‪ .‬يا حتي پزشك درمانگر اين فرد ايا نياز به واكسيناسيون و اقدامات پروفیالکتیک داره‬
‫يا خير ‪.‬‬
‫پروفيالكسي به دو شكل هست ‪.‬يا پروفيالكسي براي مشكالت قلبي و جلوگيري از اندوكارديت قلبي‬
‫هست كه رژيم خاصي داره و ‪ ada‬اين رژيم رو تعريف كرده ‪.‬يا پروفيالكسي براي جلوگيري از‬
‫عفونت زخم هست كه اين نوع پروفيالكسي كاربردش بيشتره و در تمام بيماراني كه دچار ضعف‬
‫ايمني هستند و ميتعد بروز عفونت و مستعد تاخير در ترميم زخم هستند بايد ما اين نوع‬
‫پروفيالكسي رو مد نظر قرار بديم ‪ .‬اين نوع رژيم خاصي نداره و تجربي هست و يك سري انتي‬
‫بيوتيك هارو قبل از انجام جراحی بايد تجويز كنيم كه كمك كنه به ترميم بدون عفونت و سريع‬
‫زخم ‪.‬‬

‫مورد بعدي واكنش هاي غيرمعمول دارويي هست ‪ .‬زمانی که تاریخچه گیری رو انجام میدیم ‪،‬اگر‬
‫بيمار سابقه ي واكنش غيرمعمول و الرژي و يا حساسيت به داروهاي دندانپزكشي داشته باشه‬
‫ميتونه به ما گزارش كنه يا اگر خودش كامل درجريان نباشه ميتونيم با پزشك سابقش در تماس‬
‫باشيم تا ببينيم مشكل چي بوده و راه حلش رو پيدا كنيم و از بروز اين واكنش ها اجتناب كنيم ‪.‬‬

‫‪Page 4 of 15‬‬
 ‫مورد بعدي مشكالتي هست كه در روند درمان دندانپزشكي هاي قبلي براي بيمار رخ داده ‪ .‬مثال‬
‫بيمار با تزريق بي حسی دچار فينت شده ؛ يا بيمار دندونش رو كشيده و دچار خونريزي طوالني‬
‫مدت شده ؛ يا اينكه با استفاده از داروهاي دندانپزشكي دچار واكنش هاي الرژيك مثل كهير‬
‫شده ‪ .‬در تاريخچه گيري ما ميتونيم پي به مشكالت قبلي ببريم و از بروز اونها جلوگيري بكنيم ‪.‬‬
‫مورد بعد بهداشت دهان هست ‪ .‬ميتونيم از بيمار بپرسيم در روز چند بار مسواك ميزنه يا نخ دندون‬
‫استفاده ميكنه و ايا از وسايل كمكي ديگه براي رعايت بهداشت دهانش استفاده ميكنه يا خير ‪ .‬ايا‬
‫فلورايد چند بار در سال استفاده ميكنه ‪ ،‬يا ميتونيم در رابطه با عاداتي که داره مثل ‪bruxism‬‬
‫شبانه يا ‪ clenching‬از بيمار سوال بكنيم ‪.‬‬
‫در رابطه با رژيم غذايي بيمار ؛ چه مقدار كربوهيدرات و مواد قندي صناعي مصرف ميكنه ‪ ،‬يا‬
‫درمقابل چقدر رژيمش شامل كلسيم و سبزيجات هست ؟‬
‫در رابطه با بيماري هاي كه زمينه ارثي دارند ميتونيم زمينه ي فاميلي بيمار رو مورد سوال قرار‬
‫بديم ‪ .‬مثال بيماري هاي دهاني ارثي مثل آفت ‪ ،‬پمفيگوس و پمفيوگوئيد و بيماري هاي ديگري كه‬
‫ميتونن ژنتيكي باشند از بيمار سوال كنيم ‪.‬‬
‫يا حتي بيماري هاي مسري مثل ‪ hpv‬ميتونيم از بيمار بپرسيم كه ايا شريك جنسي بيمار دچار‬
‫اين بيماري هست يا خير ‪.‬‬
‫حتي ‪ herpes‬كه مسري هست و در يك خانواده ميتونه چندين نفر رو درگير بكنه ‪.‬‬
‫پس در رابطه با بيماري هاي مسري و ژنتيكي ميتونيم از بيمار راجع به فاميل درجه يك يا حتي‬
‫افرادي که در يك خابگاه هستند مثال ؛ ايا به اين بيماري ها مبتال هستند يا خير ‪.‬‬
‫خالصه ‪:‬‬
‫تاریخچه ‪:‬مهمترین جز تشخیص بالینی‬
‫کشف شکایت درباره ساختمان های دهانی‬ ‫•‬
‫سالمت عمومی‬ ‫•‬
‫نیاز به ارجاع به پزشک‬ ‫•‬
‫نیاز به پروفیالکسی و پیشگیری برای بیمار و پزشک‬ ‫•‬
‫واکنش های غیر معمول دارویی‬ ‫•‬
‫مشکالت در درمان های دندانپزشکی قبلی‬ ‫•‬
‫بهداشت دهان – عادات‪ -‬رژیم غذایی‬ ‫•‬
‫زمینه فامیلی‬ ‫•‬

‫تاريخچه گيري به سه شكل صورت ميگيره ‪:‬‬

‫‪Page 5 of 15‬‬
 ‫مصاحبه‬ ‫•‬
‫پرسشنامه‬ ‫•‬
‫ترکیبی‬ ‫•‬
‫در مصاحبه ميتونيم با بيمار ارتباط مستقيم برقرار كنيم و ‪ eye contact‬داشته باشيم ‪.‬‬
‫ميتونيم اطالعات ديگه اي رو هم از ‪ body language‬بيمار كسب بكنيم ‪.‬و درمواردي كه بيمار‬
‫متوجه سوال ما نميشه ميتونيم بيشتر براش خودمون توضيح بديم ‪ .‬و مواردي كه بيمار مثبت گزارش‬
‫ميكنه ؛ ميتونيم پشت سرش ازش بيشتر سوال بپرسيم راجع به اون مورد ‪ ،‬مثال اگه ميگه من ديابت‬
‫دارم ميتونيم بپرسيم نوع يك يا دو ‪.‬‬
‫و اينكه چه داروهايي رو استفاده ميكنه و ايا فقط داروي خوراكي يا اينكه انسولني هم استفاده‬
‫ميكنه ؟ ايا تا به حال دچار شوك انسولني ‪ ،‬هايپوگاليسمي شده يا نه ؟و اخرين مراجعه اش به‬
‫پزشك كي بوده ؟ و اخرين باري كه ازمايش داده ‪...‬؟‬
‫به همني شكل ميتونيم سوال هاي تكميلي رو در رابطه با بيمار به ترتيب بپرسيم ‪.‬‬
‫اما از معايب مصاحبه اين هست كه خيلي وقت گيره و بعضي از بيمارها ممكنه تمايل به صحبت‬
‫بيش از حد يا تكرار صحبت هاشون داشته باشن و وقت تلف بشه ‪.‬‬
‫اما روش پرسش نامه به اين شكل هست كه پرسش هاي شايع و اطالعات اصلي كه نياز هستش‬
‫رو ميتونيم در برگه كتبي يادداشت كنيم و ‪ nurse‬يا خوده پزشك اين پرسشنامه رو در اختيار‬
‫بيمار بگذاره و بيمار خودش به پرسش ها پاسخ بده ‪.‬‬
‫معايبش همون مسائلي هستند كه در مصاحبه از مزايا بودند ؛ يعني اگر فرد پرسشي رو متوجه‬
‫نشه كسي بهش توضيح نميده يا اگر اطالعات اضافه تري در يك زمينه نياز باشه ‪ ،‬بهشون اشاره‬
‫اي نميشه ‪ .‬و فقط سوال هاي موجود در پرسش نامه رو جواب ميده ؛ بنابراين بهترين روش ‪ ،‬روش‬
‫تركيبي هست ‪.‬‬
‫يني در ابتدا پرسش نامه رو به بيمار بديم و خودش يكسري اطالعات رو پر بكنه ؛ بعد اون‬
‫اطالعات رو بخونيم خودمون و هرجاش گنگ بود بيشتر توضيح بديم براي بيمار تا اطالعات‬
‫بيشتري كسب كنيم و اينجوري ميشه ‪ interaction‬بيشتري با بيمار داشته باشيم و هم به لحاظ‬
‫عاطفي رابطه ای بدور از استرس با بيمار برقرار کنیم ‪ .‬و همينجا ميتونيم راجع به طرح درمان هم‬
‫يكسري توضيحات بهش بگيم و هرسوالي كه نياز به اطالعات تكميلي داره همينجا بپرسيم ‪.‬‬
‫تاريخچه گيري به هر تكنيكي كه باشه ؛ معموال از اطالعات بيوگرافي و دموگرافيك مثل سن ‪،‬‬
‫جنسيت ‪ ،‬شغل ‪ ،‬شماره تماسش ثبت ميشه ‪.‬‬
‫بعد از اينها به شكايت اصلي بيمار ميپردازيم ‪ .‬شكايت اصلي مشكلي هست كه بيمار بخاطرش‬
‫مراجعه كرده ‪ .‬ممكنه دو سه تا دليل باشه که بيمار رو مجبور به مراجعه به دندانپزشك كرده باشه ‪.‬‬
‫اگر چند دليل بود ؛ مهمترين رو در ابتدا مينويسيم و به بقيه در ادامه اشاره ميكنيم ‪.‬‬

‫‪Page 6 of 15‬‬
 ‫شكايت اصلي ميتونه نوع معاينه مارو هم تعيني بكنه ‪ ،‬مثال اگر شكايت اصلي فرد جزو موارد‬
‫اورژانس باشه ‪) ،‬تروما ‪ ،‬درد شديد ‪ ،‬عفونت و آبسه ‪ ،‬خونريزي (در اين حالت معاينه ما ميشه نوع‬
‫مختصر و بصورت اورژانسي ‪.‬‬
‫ولي اگر شكايت اصلي بميار مثال پر كردن يك دندون خالي شده باشه ؛ اينجا حالت اورژانسي‬
‫نيست ومعاينه و تاريخچه گيري همراه با پر كردن كامل پرونده الزمه ‪.‬‬
‫نكته بسيار مهم اين هست که شكايت اصلي بايد دقيقا به زبان بيمار نوشته بشه ‪.‬يعني مثال اگر‬
‫ميگه لپم سوزن سوزن ميشه بايد دقيقا همني جمله رو بنويسيم ‪ .‬اما دقت كنيد بعضي مواقع كه‬
‫بيمار شروع ميكنه به توضيح دادن و زياده گويي و مثال اگر يك صفحه صحبت كرد ‪ ،‬شما ميايد در‬
‫حد يك عبارت شكايت اصلي بيمار رو مينويسيد ‪ .‬مثال ‪ :‬درد دندان ‪ ،‬سوزش لثه ‪ .‬پس شكايت‬
‫اصلي رو از زبون خودش و از توي صحبت هاش ‪ extract‬ميكنيد و مينويسيد‪.‬‬
‫در مرحله بعد بايد تاريخچه ی شكايت اصلي رو بنويسيد ‪.‬‬
‫حاال در اين قسمت ميتونيم توضيحات بيمار رو یادداشت كنيم ‪ .‬نكته مهم اينجا اين هست كه چه‬
‫در تاريخچه و چه در خود قسمت شكايت اصلي به هيچ وجه از اصطالحات پزشكي در حد سواد‬
‫خودتون استفاده نكنيد ‪ .‬هردوي اين قسمت ها ) شكايت اصلي و تاريخچه ی شكايت اصلي (بايد‬
‫به زبان عاميانه و زبان خود بيمار نوشته بشه ‪.‬‬
‫شکایت اصلی —< تعیین نوع معاینه—< به زبان بیمار‬ ‫•‬
‫درد‬
‫چند نمونه از شكايت هاي اصلي رايج ‪:‬‬
‫يكي از شايع ترين شكايت ها درد هست ‪.‬توجه كنيد كه درد در ساختمان هاي سر و صورت ممكنه‬
‫منشا هاي خيلي گسترده اي داشته باشه ‪ .‬ممكنه پالپ دندان ‪ ،‬عاج دندان يا ‪ pdl‬دندان يا‬
‫استخوان الوئوالر مجاور دندان يا لثه ها ‪ ،‬يا زخم هايي كه در ناحيه مخاط دهان باشند باشه ‪.‬‬
‫ممكنه درد عضالني باشه ‪ ،‬ممكنه عروقي‪-‬عصبي باشه مثل ميگرن يا سردردهايي كه ايجاد ميشن‬
‫و و ممکنه در ناحيه فك درد ايجاد كنند مثل ‪ lower half (facial ) migraine‬كه يك نوع سر درد‬
‫عروقی ‪-‬عصبی هست و بادرد های ادنتوژنیک ممکنه اشتباه بشه و در ناحیه فکین حس میشه ‪.‬‬
‫حتي ممكن هست كه خود شاخه هاي عصبي گرفتار شده باشند مثل درد هاي نورالژي و درد هاي‬
‫نوروپاتيك ‪ .‬بنابراين منشا درد ميتونه خيلي متفاوت باشه وبهترين چيزي كه در اين زمينه به ما كم‬
‫ميكنه ‪ ،‬تاريخچه گيري هست ‪ .‬و از روي عالئم مرتبط با درد ميتونيم تشخيص هاي مرتبط و‬
‫افتراقي مون رو محدود كنيم تا به يك تشخيص نهايي برسيم ‪.‬‬

‫زماني كه شكايت اصلي بيمار درد هست ‪،‬بايد در تاريخچه اصلي بيمار از اطالعاتي كه در رابطه‬
‫با درد هست سوال كنيم ‪ .‬در رابطه با كيفيت درد ‪ ،‬درد تير كشنده است ؟ ضربان داره ؟‬

‫‪Page 7 of 15‬‬
 ‫در رابطه با شدت درد ‪ ،‬حتي ميتونيم با معيار ‪ VAS‬درد رو بسنجيم كه پاره خطي هست با ده‬
‫قسمت كه ‪ ٠‬به معني عدم درد هست ‪ .‬و ‪ ١٠‬شديدترين دردي هست كه يك انسان ميتونه تحمل كنه‬
‫‪):‬‬
‫بنابراين كيفيت درد ‪ ،‬شدت درد ‪ on set ،‬درد )درد از چه زماني شروع شده ؟ ميخايم بدونيم درد‬
‫حاد هست يا مزمن (‬
‫اگر زير دو هفتست حاده و باالي دو هفته درد مزمن محسوب ميشه ‪.‬‬
‫در رابطه با ‪ duration‬درد ‪ ،‬طول مدت زمان درد و تداومش چطور هست ؟ و توي اين مدت زمان‬
‫ايا درد پيوسته هست يا حالت منقطع داره ؟ مثال در روز چند بار تكرار ميشه ؟)پيوستگي و تكرر‬
‫درد (‬
‫همينطور در رابطه با عوامل تسكني دهنده و تشديد كننده درد ميتونيم بپرسيم و مهمه ‪.‬‬
‫مثال ايا درد با سرما تشديد ميشه يا با خوردن چاي داغ ؟ يا جويدن غذا ؟و ايا مثال با مسكن هاي‬
‫معمول جواب ميده ؟ يا هنوز با مسكن درد پابرجا بوده ‪.‬‬
‫ايا درد ‪ trigger‬داره يا نه ؟ )با محركي شروع ميشه (‬
‫ايا درد خود به خوده يا شبانه است ‪..‬؟‬
‫بنابراين در رابطه با سابقه درد سوال ميپرسيم تا در تشخيص هاي افتراقي كمكمون كنه ‪.‬‬

‫ﺳﻮزش دﻫﺎن‬
‫علت هاي مختلفي دارد ‪ .‬مثال يك سري بيماري هاي زمينه اي مثل ديابت ‪ ،‬كم خوني ‪،‬كمبود ويتامني‬
‫ها ‪ ،‬بروز عفونت ها مثال كانديديازيس ‪ ،‬عفونت هاي قارچي معموال با سوزش همراه هستند ‪ .‬يا‬
‫حتي زبان جغرافيايي كه علتش مشخص نشده اما ديده شده كه با استرس و الرژي هم ارتباط‬
‫داره ‪.‬‬
‫همينطور ممكنه ارثي هم باشه ‪.‬‬
‫زبان جغرافيايي در حالت شديدش ميتونه باعث سوزش دهان بشه ‪ .‬همينطور زبان شيار دار ‪،‬‬
‫خشكي دهان و سايكوز هم بخاطر خود بيماري كه با خشكي دهان و تغييرات سيستم اتونوم‬
‫) ترشح بزاق ( همراه هست ‪.‬يا بخاطر داروهايي كه اين بيماران مصرف ميكنند ميتونه روي‬
‫‪ function‬غدد بزاقي تاثير بذاره و باعث خشكي دهان بشه ‪ .‬و همينطور بيماري هاي عصبي‬
‫ديگه مثل ‪ M.S‬ميتونن باعث خشكي دهان و متعاقب اون نازك شدن مخاط دهان و در واقع‬
‫حساس شدن اون در مقابل طعمه هاي خفيفي كه از طرف غذا وارد ميشه و اين حساسيت باعث‬
‫حس سوزش و درد در ناحيه دهان بشه ‪.‬‬
‫ﺣﻮٮ﮲ﺮٮ﮵ﺰی‬
‫﮲‬
‫مشكل بعدي كه بيماران مراجعه كننده دارند خونريزي هست ‪ .‬خونريزي ها معموال به طور شايع لثه‬
‫اي هستند ‪.‬در اثر بيماريهاي پريودنتال اتفاق ميفتند ‪ .‬يعني افرادي كه مشكل پريودنتيت دارند و‬

‫‪Page 8 of 15‬‬
 ‫لثه هاشون پرخون شده ممكنه با كوچكترين ترومايي خونريزي بكنه ‪ .‬اين افراد ممكنه كه در‬
‫شكايت خودشون مطرح كنن كه صبح كه بيدار ميشن دهانشون خونيه و رو بالشتشون خون ريخته ‪.‬‬
‫موقع مسواك و نخ دندون هم خونريزي لثه رو مشاهده ميكنن ‪ .‬بنابراين اين افراد بايد طي معاينه‬
‫دقيق مشخص بشن ‪ .‬بعضي مواقع طي مشكالتي مثل الرژي ‪ ،‬يا مشكالت حادي مثل تروما يا در‬
‫افرادي كه بيماري هاي زمينه اي دارند مثل هموفيلي ‪ ،‬بيماري فون ویل براند)‪. (von willebrand‬‬
‫حتي در بيماراني كه سرطان خون لوسمي يا لنفوم دارند ‪،‬ممكن هست تظاهرات به شكل خونريزي‬
‫لثه باشه ‪ ،‬يا در افرادي كه مشكالت كبدي دارند ‪ ،‬مثال الكلي هستند ‪،‬كبد الكلي دارند ‪ ،‬در اين‬
‫افراد هم بخاطر اختالالتي كه در فاكتور هاي انعقادي اتفاق ميفته ‪ ،‬يكي از عالئم شايع خونريزي‬
‫لثه هست ‪.‬‬
‫و يا مشكالت موضعي مثل وجود همانژيوما روي دهان و لثه ‪ .‬و همانژيوماها روي زبان كه خيلي‬
‫شايع هست ‪ .‬كه ممكنه در اثر غذا خوردن تروماتيزه بشه ‪ ،‬و خونريزي بكنه ‪ .‬همانژيوما روش هاي‬
‫درماني خاص خودش رو داره و معموال بجاي اينكه به سراغ جراحي بريم ‪ ،‬با روش هاي ليزر ‪،‬‬
‫آمبوليزاسيون با استفاده از تزريق داروها ميتونيم همانژيوما رو درمان بكنيم تا مشكالت خونريزي‬
‫هم به تبع از بني برن ‪.‬‬
‫خونریزی—<بیماری های پریودنتال \ آلرژی \ تروما \ اختالالت انعقادی \ همانژیوما‬
‫ﻟڡ﮴ﻰ﮵ دٮ﮲ﺪان‬
‫معموال لقي دندان در افراد مسن شايع تر هست ‪ .‬كه علت هاي مختلفي دارد ‪ .‬لقي دنداني كه‬
‫افراد مسن دچار ميشوند معموال مرتبط با بيماري هاي پريدودنتا است ‪ .‬افرادي كه دچار پريودنتيت‬
‫شدند و به دنبال اون دچار تحليل لثه شدند و ساپورت دندان از دست رفته و لق شده ‪.‬‬
‫تروما ها و تصادفات هم ميتونه باعث لقي دندان بشه ‪.‬‬
‫بيماري هاي متفاوت مثل هيپوفسفاتازي در كودكان ميتونه به صورت لقي دندان خودش رو نشون‬
‫بده ‪ .‬يا سندرم پاپيلون لوفر كه جزو سندرم هايي هست كه يكي از عالئمش لقي دندان هست و اين‬
‫هم در سنني پايني خودش رو نشون ميده ‪.‬‬
‫افراد مبتال به ايدز هم چون ايمنيشون تضعيف شده ‪ ،‬درگير انواع عفونت ها مثل عفونت لثه‬
‫ميشوند و در اثر باكتري ها كه ميتونن همون بيماري هاي پريودنتال ايجاد كنن و پيشرفت اين‬
‫بيماري منجر به لقي و از دست دادن دندون ها بشن ‪.‬‬
‫لقی دندان —< بیماری های پریودنتال \ تروما \ تومورها \ هیپوفسفاتازی \ سندروم پاپیلون لوفر \‬
‫ایدز
‬

‫خشکی دهان‬

‫‪Page 9 of 15‬‬
 ‫یکی دیگر از مواردی که بیماران ممکن است به خاطر آن به شما مراجعه کنند خشکی دهان است‬
‫که میتواند علت های متنوعی داشته باشد و شما باید با تاریخچه گیری مناسب بتوانید علت های‬
‫مختلف را ریلوت تا به تشخیص مناسب برسید‬

‫دالیل خشکی دهان هم ممکن است یکی از این موارد باشد‪:‬‬

‫• التهاب موضعی‬

‫• عفونت‪ :‬ممکن است عفونت ها حالت سیستمیک داشته باشند و باعث تب و دهیدراتاسیون‬
‫بدن فرد شده باشند و یا ممکن است علت عفونتهای موضعی باشد مثالً بعد از کشیدن‬
‫دندان عقل رخ داده باشد و تغذیه و آبرسانی بدن را دچار مشکل کرده باشد که در پی آن‬
‫خشکی دهان آن بروز کند‬

‫• بیماری غدد بزاقی‪ :‬بیماریهای غدد بزاقی یک فصل از کتاب برکت را به خودشان‬
‫اختصاص میدهند و بیماریهای خیلی متنوع وجود دارد از بیماری های ویروسی باکتریایی‬
‫تا بیماریهای سیستمیک مثل شوگرت که غدد بزاقی را درگیر می کنند و دیگر دالیل مثل‬
‫سنگ غدد بزاقی و مشکالت موضعی که ممکن است بروز پیدا کنند مثل کیست ها و تومور‬
‫ها که فانکشن غدد بزاقی را از بین ببرند و در پی آن کاهش خروج بزاق و تولید بزاق و‬
‫خشکی دهان اتفاق بیفتد‬

‫• دهیدراتاسیون‪ :‬که ممکن است در اثر تب‪ ،‬عفونت و اسهال اتفاق بیفتد‬

‫• داروها مانند آنتی کولینرژیک ها‪ ،‬آنتی هیستامین ها‪ ،‬آرام بخش ها; آنتی هیستامینها‬
‫خیلی شایع هستند و استفاده از آن ها در جامعه زیاد است و اثرات آنها بیشتر دیده می‬
‫شود ممکن است فرد به سرماخوردگی دچار شود و آنتی هیستامین مصرف کنند و پس از‬
‫بهبود دچار خشکی دهان شدید بشود‬

‫• شیمی درمانی و رادیوتراپی‪ :‬داروهای شیمی درمانی می توانند باعث خشکی دهان شوند‬
‫و اگر غدد بزاقی در فیلد رادیوتراپی قرار بگیرند ‪،‬آسیب ببینند ‪،‬دچار فیبروز شوند و و تولید‬
‫بزاق بر آنها کاهش پیدا کند دچار هیپو فانکشن بشوند می تواند به صورت خشکی دهان‬
‫بروز کند‬

‫• سایکوز‪ :‬که از مشکالت سیستمیک است ممکن است به دنبال آن سوزش دهان حس بشود‬

‫‪Page 10 of 15‬‬
 ‫• الکلیسم‪ :‬الکل چون تبخیر باالیی دارد می تواند سریعا ً بزاق و آب داخل دهان را با خود‬
‫تبخیر کند و یک حس خشکی را به دنبال مصرفش برای بیمار ایجاد کند‬

‫• بیماری های اتوایمیون‪ :‬که سردسته آنها شوگرن است اما بیماری های روماتیسمی دیگر‬
‫مانند آرتریت روماتوئید هم میتواند با خشکی دهان همراه باشد‪.‬‬

‫یک نکته خشکی دهان یعنی اورال درای نس با زروستومیا فرق می کند زروستومیا حالت‬
‫احساس خشکی دهان از خشکی دهان است که به بیمار دست میدهد و ممکن است واقعی‬
‫باشد یا واقعی نباشد) ممکن است تصور بیمار کاهش بزاق باشد( ولی اورال درای نس واقعی‬
‫است یعنی شما به عنوان پزشک در معاینات به طور کامل متوجه می شوید خشکی دهان وجود‬
‫دارد و بزاق کاهش پیدا کرده است پس اگر فردی با چیف کامپلین خشکی دهان مراجعه کند‬
‫ممکن است واقعاًاورال درای نس داشته باشد یا ممکن است دچار زروستومیا شده باشد‪.‬‬

‫مزه بد در دهان‬

‫مزه بد در دهان نیز می تواند دالیل مختلفی داشته باشد‪-1 :‬ممکن است در اثر خشکی دهان و‬
‫کاهش بزاق جوانه های چشایی می توانند عملکرد مناسبی را داشته باشند و با تغییر حس‬
‫چشایی و احساس مزه بد در دهان خودشان را بروز دهند ‪-2‬عفونت هایی مثل کاندیدیازیس‬
‫میتوانند باعث تلخی در دهان باشند ‪-3‬بیماریهای سیستمیک مثل دیابت که با خشکی دهان‬
‫همراه هستند ‪-4‬مصرف بعضی از داروها مثالً متفورمین طعم تلخ فلزی را در دهان ایجاد می‬
‫کند الکلیسم نیز می تواند باعث ایجاد مزه بعد در دهان بشود‬

‫هالیتوزیس‬

‫هالیتوزیس یا بوی بد دهان یک مبحث گسترده ای دارد و دارای علل مختلف است‪ .‬علل موضعی‬
‫مثل یک زبان باردار‪ ،‬پوسیدگی های شدید دندانی و بیماری های پریودنتال‪ ،‬عفونت ها ‪ ،‬عدم رعایت‬
‫بهداشت کافی دهان‪ ،‬بروز بدخیمی هایی مثل ‪ SCC‬و زخم های نکروتیک‪ .‬عالوه بر این موارد‬
‫خشکی دهان نیز می تواند باعث بروز بوی بد دهان بشود‪ .‬ممکن است عوامل جانبی باعث‬
‫هالیتوزیس بشود مثل مشکالتی که در سینوس ها و لوزه ها اتفاق می افتد یا ممکن است پست‬
‫نازال درناژ وجود داشته باشد یا ممکن است مشکالت گوارشی وجود داشته باشند‪.‬‬

‫ولی نکته مهم این است که هالیتوزیس ممکن است وجودم واقعی داشته باشد یا نداشته باشد‬
‫بنابراین باید چک شود فردی که بو را حس میکند چه خود فرد باشد یا دیگری دچار مشکالت عصب‬

‫‪Page 11 of 15‬‬
 ‫بویایی نباشد مثالً ممکن است در اثر بروز یک تومور مغزی و فشار آن روی عصب بویایی این‬
‫عصب دچار مشکل شده باشد و بو های عجیب و غریبی که اصالً وجود ندارند را حس کند‪.‬‬

‫پاراستزی و آنستزی‬

‫ممکن است تغییرات حس مثل پاراستزی و آنستزی در فرد به وجود بیایند و فرد را آگاه کنند که‬
‫بخاطر احساس این مشکالت به دندان پزشکی مراجعه کنند‪.‬پاراستزی )تغییرات حس و احساس‬
‫سوزن سوزن شدن یا گز گز کردن( و آنستزی )کامال حس از بین برود و حالت فلج بوجود بیاید( در‬
‫بیماری های مختلفی مثل وارد شدن تروما به عصب ‪ ،‬دست اندازی بدخیمی ها به عصب و‬
‫اینویژن دادن به اعصاب‪ ،‬ممکن است در ‪ side effect‬بعضی دارو ها بروز اختالالت حسی‬
‫باشد گاهی عفونت ها در اثر التهاب ای که اتفاق می افتد باعث ایجاد پاراستزی میشوند و‬
‫یکسری بیماری های سیستمیک نیز می تواند این شرایط را به وجود بیاورد بنابراین با گرفنت ‪۱‬‬
‫تاریخچه خیلی دقیق تا بفهمیم این حالتها حاد بوده یا مزمن بوده و از کی ایجاد شده و با چه‬
‫مواردی همراه بوده می توانیم تشخیص ها را محدود کنیم و به یک تشخیص نهایی دسترسی پیدا‬
‫کنیم‪.‬‬

‫تورم‬

‫تورم ها ممکن است حالت سوئلینگ داشته باشند یعنی تورم بافت نرم یا ممکن است اکس پنژر‬
‫باشند یعنی تورم بافت سخت باشند این تورم ها بسته به اینکه حاد هستند یا مزمن اند و بسته به‬
‫محل بروز شان می توانند تشخیص افتراقی مخصوص به خود را داشته باشند خیلی وقتها‬
‫بیمارانی مراجعه می کنند که به تازگی متوجه توروس پاالتینوس یا توروس مندیبوالریس شدند با‬
‫این که از بدو تولد این برجستگی ها را داشته باشند ما باید بدانیم که اینها جزو نرمال وریشن ها‬
‫هستند و جزو ضایعات پاتولوژیک نیستند باید به بیمار آرامش بدهیم و خیال او را راحت کنیم‬
‫ممکن است حالت لوبوله داشته باشند و تظاهر خیلی رعب برانگیز را ایجاد بکند اما جزوه نرمال‬
‫وریشن هستند و مشکل خاصی نیست خیلی وقت ها هم ممکن است یک تورم خیلی کوچیک در یک‬
‫سمت از دهان رخ بدهد و شما با نگاه کردن به ناحیه قرینه اش تورم را تشخیص دهید ممکن است‬
‫این تورم کوچک شروع یک بدخیمی شدید باشد بنابراین خیلی باید به کانتور های نرمال توجه‬
‫داشته باشید هرجایی که از کانتور نرمالش خارج شد باید تشخیص بگذارید که این مشکل چی‬
‫است آیا نرمال وریشن است یا پاتولوژیک است اگر پاتولوژیک است خوش خیم است یا بدخیم که‬
‫خیلی مواقع در ضایعات پاتولوژیک ما مجبوریم بیوپسی برداریم تا به تشخیص نهایی دسترسی‬
‫پیدا کنیم‪.‬‬

‫‪Page 12 of 15‬‬
 ‫تاخیر رویش دندان‬

‫علل موضعی و علل سیستمیک مختلف میتوانند باعث تاخیر در رویش دندان کودکان بشوند‪ .‬علل‬
‫موضعی می تواند‪ _۱:‬بروز یک کیست در مسیر رویش ان دندان باشد و یا ‪ _۲‬بروز تومور که در‬
‫واقع مسیر رویش دندان را سد کرده باشد ‪ _۳‬ادونتوم ها خیلی شایع هستند که یک جور هامارتوم‬
‫به حساب می آیند و بافت های نرم آلی هستند که به شکل غیر نرمال در کنار همدیگر قرار گرفتند‬
‫و شبیه جوانه دندانی هستند که به طور کامل تشکیل نشده و نظم و ساماندهی پیدا نکردهاند و می‬
‫توانند جلوی رویش دندانهای اصلی یا دائمی را بگیرند ممکن است‪_۴.‬بروز دندان های اضافه‬
‫مثال در سندروم کلیدوکرانیال دیسپالزیا ممکن است جلوی رویش دندان ها را گرفته باشد‪.‬‬
‫‪_۵‬اسکلروزه شدن استخوان و سفت یا محکم شدن استخوان ممکن است در مسیر رویش دندان‬
‫ها اختالل ایجاد کند‪_۶‬آنودنشیا یعنی شما در عکس میبینید که هیچ جوانه دندان ای وجود ندارد‬
‫که رویش پیدا کند‪_۷.‬هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید نیز می تواند با تاخیر رویش دندان ها‬
‫همراه باشد‬

‫عالرغم این دالیل‪ ،‬هیپوفسفاتازیا‪ ،‬کمبود فسفر‪ ،‬کمبود کلسیم و کمبود ویتامین دی می تواند باعث‬
‫تاخیر در رویش دندان ها باشد‪.‬‬

‫تاریخچه شکایت اصلی‬

‫پس از مشخص شدن شکایت اصلی بیمار به سراغ تاریخچه شکایت اصلی میرویم تاریخچه‬
‫شکایات اصلی را هم باید به زبان خود بیمار بنویسیم و از استفاده از اصطالحات پزشکی پرهیز‬
‫کنیم این قسمت را میتوان کمی شرح و بسط داد و توضیح بیشتری در مورد مشکل اصلی و چیف‬
‫کامپلین بیمار ارائه داد‪ .‬مواردی که باید درباره ی مشکل ثبت شوند‪ :‬شروع‪,‬ویژگی‪,‬سیر و‬
‫دیوریشن‪,‬مدت‪,‬مکان‪ ,‬شدت‪ ,‬محل انتشار‬

‫‪Past history‬‬
‫در شرح حال گیری پس از مشخص شدن شکایت اصلی و تاریخچه آن به سراغ سوابق پزشکی و‬
‫دندانپزشکی بیمار میرویم‪.‬‬

‫• ‪ : Past dental history‬از خدمات دندانپزشکی که قبالً برای او انجام شده سوال‬
‫میکنیم آیا مشکلی در این زمینه برایش به وجود آمده یا خیر آیا تا به حال دندانپزشکی‬
‫مراجعه کرده است یا نه این موارد را در پرونده بیمار ثبت میکنیم از مشکالتی که در‬
‫گذشته به وجود آمده سواالت بیشتری می کنید مثالً بیمار می گوید به بی حسی‬

‫‪Page 13 of 15‬‬
 ‫دندانپزشکی حساسیت دادهام شما سوال می کنید آیا این حساسیت به شکل بروز قرمزی‬
‫یا کهیر خارش راش بوده یا تنگی نفس داشتید در کل به چه صورتی بوده است و متوجه‬
‫می شوید مثالً بیمار از حال رفته بوده است و یک شوک وازو واگال اتفاق افتاده بوده و‬
‫‪ faint‬بودهاست‪ .‬پس خیلی وقت ها از روی شرح حال گیری می توانیم متوجه قضیه بشویم‬
‫و یک موقع هایی حساسیت برای بیمار رخ داده بوده ولی بیمار اسم آمپولی که برایش‬
‫استفاده شده بوده را نمیداند در این شرایط باید با دندانپزشک قبلی بیمار تماس بگیرید و‬
‫اطالعات کامل را در این زمینه از آنها جویا بشوید‪.‬‬

‫• ‪ :Past medical history‬در این رابطه هم تا جایی که بیمار می تواند اطالعات کامل و‬
‫صحیح ای در اختیار ما بگذارد اطالعات را گرفته و از آزمایشات بیمار استفاده می کنیم‬
‫اما دریایی که اطالعات نقص داشت اما سواالت بیشتری داشتیم که بدون پاسخ مانده بود‬
‫از پزشک بیمار کمک می گیریم و یک نامه مشاوره مینویسیم تا دقیقا شرایط پزشکی بیمار‬
‫مشخص بشود‪.‬‬

‫تاریخچه اجتماعی‬

‫در تاریخچه اجتماعی از بیمار سوال میکنیم شغلش چی است‪ ،‬باید ببینید که با چه موادی‬
‫در تماس است آن شوق چقدر استرس دارد و چقدر ریسک عفونت و بیماری های مسری و‬
‫واگیردار در رابطه با آن شغل مطرح است‪ .‬از عادات بیمار سوال میکنیم مثالً سیگار یا الکل‬
‫مصرف می کند‪ .‬از سابقه آلرژی سوال می کنیم مثالً آلرژی به داروها‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬آلرژی‬
‫های فصلی‪ .‬از بیماری های که خاص یکسری شغل ها هستند مثالً می دانیم که سرطان‬
‫پوست )‪ ( BCC‬در افرادی که کشاورز و وزیر نور مستقیم آفتاب کار می کنند بیشتر دیده می‬
‫شود بنابراین در ارتباط با آن بیماری های خاص از شرایط اجتماعی بیمار سوال می کنیم و‬
‫همچنین درباره استرس های جسمی و روانی اطالعات کسب می کنیم‪.‬‬

‫تاریخچه خانوادگی‬

‫در تاریخچه خانوادگی ما دنبال ارتباطی هستیم که بیماریهای ارثی ممکن است ایجاد بکند یا‬
‫بیماری های مسری‪.‬‬

‫بیماری های ارثی مثل انواع و اقسام بیماریهایی که ممکن است مخاط دهان را درگیر کند مثل‬
‫آفت که زمینه ارثی دارد مثل بیماریهای پوستی مخاطی مثل پنفیبوس و پنتیگوئید و بیماری بال‬
‫پروانه ای)اپیدرمولیز بولوزا ( که زمینه ارثی دارند حتی دیده شده زمینه ارثی در ‪ SCC‬دخیل‬

‫‪Page 14 of 15‬‬
 ‫است اختالالت دندانی در عاج یا مینای دندان مثل آملوژنسیز ایمپرفکتا یا دنتینوژنسیز‬
‫ایمپرفکتا هم اختالالت ارثی هستند‪.‬‬

‫بیماری های مسری مثل بیماری هایی که ویروس ها در ایجاد آن دخیل هستند مثل ویروس‬
‫هرپس یا پاپیلوما ویروس یا ایدز و بیماری های منتقل شوند از راه جنسی ) ‪sexually‬‬
‫‪ ( STD) (transmitted diseases‬میتوانند شرایط خانوادگی داشته باشند و باید در مورد‬
‫آنها از بیمار سوال کنیم تا بتوانیم تشخیص افتراقی مناسب بگذاریم‪.‬‬

‫• بعد ازینکه تاریخچه گیری کامل انجام شد وارد مرحله معاینات میشویم اولین مرحله‬
‫معاینات بررسی وایتال ساین بیمار است که دمای بدن‪ ،‬ضربان نبض‪ ،‬ریت تنفس و فشار‬
‫خون بیمار باید اندازه گیری شود و در پرونده نویسی لحاظ شود‪: Vital signs ).‬‬
‫‪1.Body Temperature 2.Pulse Rate 3.Respiratory Rate 4.Blood‬‬
‫‪(Pressure‬‬
‫استاد در پایان ویس فرمودند برای امتحان از جزوه دکتر بختیاری یا جزوه دکتر احدیان‬
‫هرکدام که پیدا کردید بخوانید و از جزوه خودم که آقای عمرانی زحمت جمع آوری آن را کشیده‬
‫اند می توانید استفاده کنید و برای امتحان آماده شوید ‪.‬‬

‫نیکا مقدم نیا‬

‫مطهره عامری‬

‫‪Page 15 of 15‬‬