KRONOLOHIKAL NA PINAGMULAN

NG PAGSASALING WIKA SA IBA’T

IBANG DAKO NG MUNDO
• NAGSIMULA ITO SA EUROPA NA KUNG SAAN ISANG GRIYEGO NA NAGNGANGALANG
LIVIUS ANDRONICUS AY NAKILALA NANG ISINALING-WIKA NIYA ANG KILALANG ODYSSEY NI
HOMER SA WIKANG LATIN. ITO AY NAISALIN NIYA SA ANYONG PATULA NOONG 240 B.C.
KINILALA SIYANG “AMA NG ROMAN DRAMA”, AT SA PANAHON NIYA AY NAKILALA RIN ANG
PANGALANG NAEVIUS HTTPS://I.EBAYIMG.COM/IMAGES/G/~W8AAOSWMKFEK5DF/S-
L640.JPGAT ENNIUS GAYUNDIN SINA CICERO AT CATALUS.
• .
• NAKILALA NAMAN ANG LUNGSOD NG BAGHDAD BILANG ISANG PAARALAN NG
PAGSASALING-WIKA. SA PAMAMAGITAN NG PAARALANG ITO ANG ISANG PANGKAT NG
MGA ARABIKO NA MGA ISKOLAR NA NAKAABOT SA LUGAR NA ITO AY NAGSALIN SA
WIKANG ARABIKO ANG MGA ISINULAT NG MGA KILALANG PANTAS NA SINA ARISTOTLE,
PLATO, GALEA, HIPPOCRATES AT IBA PA.
• .
• NANG NAISALIN NA SA IBA’T-IBANG WIKA NG MGA NAKASULAT SA BIBLIYA, NATATANGING ANG PAGSASALING
WIKA NI MARTIN LUTHER (1483-1646) ANG KINILALA BILANG MAY PINAKAMAINAM AT PINAKA-MAIMPLUWESIYA NA
SALING ALEMAN. MANGYARI PA NA NAIS LUTHER ANG PAGPAPAHALAGA SA KULTURANG ALEMAN.
• ISA SA LAYUNIN NIYA NA BIGYAN NANG KAKAYAHAN ANG MGA NAGSASALITA NG WIKANG ALEMAN NA
KRISTIYANO NA MABASA ANG SALITA NG DIYOS SA KANILANG WIKA. ANG KANYANG PAGKUKUMPLETO NG
KANYANG SALIN NG LUMA AT BAGONG TIPAN MULA SA HEBREO AT GRIYEGO SA BERNAKULAR NA ALEMAN
NOONG 1534 ANG ISA SA PINAKAMAHALAGANG MGA AKTO NG REPORMASYON.
•
• TAONG 1559 NAKILALA O IPINAKILALA ANG PRINSIPE NG PAGSASALING-
WIKA MULA SA EUROPA NG ISINALIN NI JACQUES AMYOT ANG “LIVES OF
FAMOUS GREEKS AND ROMANS” SA WIKANG ALEMAN NA ORIHINAL NA
ISINULAT NI PLUTARCH. ISANG PRANSES SA PANAHON NG MULING
PAGKABUHAY (RENAISSANCE). NANG MATAPOS MAG-ARAL SA PARIS AY
NAGTUNGO SIYA SA ITALYA (1548-1552) PARA MAGSALIKSIK NG PANITIKAN.
 SI JOHN DRYDEN AY IBINIBILANG DIN NA ISANG MAHUSAY NA TAGAPAGSALIN DAHIL PINAG-
UUKULAN NIYA NG MAINGAT NA PAGLILIMI ANG GAWANG PAGSASALIN SAPAGKAT NANINIWALA
SIYANG ANG PAGSASALIN AY ISANG SINING.
•
• ISANG INGLES NA MAKATA, KRITIKO SA PAGSULAT, TAGASALIN AT MANUNULAT NG PALABAS NA
GINAWA NG UNANG POET LAUREATE NG ENGLAND NOONG 1668.
• NAKABUO SIYA NG TATLUMPONG (30) MGA DULA, IBA’T IBANG SATIRE AT KINILALA SIYA BILANG
MAHUSAY NA DRAMATISTA NG KANYANG PANAHON.
•
• 1792, NAKILALA SA AKLAT NA “ESSAY ON THE PRINCIPLES OF TRANSLATION” NI ALEXANDER TYLER
• MAYROON SIYANG BINIGAY NA MAHAHALAGANG PUNTOS HINGGIL SA PAGSASALING-WIKA
• 1. ANG ISANG SALIN AY KAILANGANG KATULAD NA KATULAD NG ORIHINAL NA DIWA.
• 2. ANG ISTILO AT PARAAN NG PAGSULAT AY KAILANGANG KATULAD NG ORIHINAL.
• 3. ANG ISANG SALIN AY KAILANGANG MAGTAGLAY NG DULAS AT LUWAG NG PANANALITANG
KATULAD NG SA ORIHINAL UPANG HANGGAT MAAARI AY MAY PARAANG ORIHINAL.
•
 Ang mga Pagsasalin sa Bibliya

• MASASABING ANG PAGSASALIN AY NAGING PINAKAMASIGLA AT

PINAKAKILALA SA PANAHON NG PAGSASALIN NG SALITA NG DIYOS NA NASA
BIBLIYA. PINANINIWALAANG ANG ORIHINAL NA KOPYA NG BIBLIYA AY
NAWALA NA. ANG KAUNA-UNAHANG TEKSTO NITO AY NASUSULAT SA
WIKANG ARAMAIC NG EBREO AT ANG PINANINIWALANG PINAGMULAN AY
ANG SALIN NI ORIGEN SA WIKANG GRIYEGO NA KILALA SA TAWAG NA
SEPTUAGINT GAYON DIN ANG SALIN NI JEROME SA WIKANG LATIN.
ANG MAITUTURING NAMAN NA PINAKAHULING SALIN NG BIBLIYA AY ANG “THE
NEW ENGLISH BIBLE” (1970) NA INILIMBAG NG OXFORD UNIVERSITY. SA
DINAMI-DAMI NG MGA PAGSASALING ISINAGAWA SA BIBLIYA, KINAILANGAN
PA RIN ANG MULING PAGSASALIN DAHIL SA MGA SUMUSUNOD NA DAHILAN:
• MARAMI NANG MGA NATUKLASAN ANG MGA ARKEOLOGO NA NAIIBA SA DIWANG NASASAAD
SA MARAMING BAHAGI NG MGA UNANG SALIN.
• NAGING MARUBDOB ANG PAG-AARAL SA LARANGAN NG LINGGWISTIKA NA SIYANG NAGING
DAAN NG PAGPAPALINAW NG MARAMING MALABONG BAHAGI NG BIBLIYA.
• ANG SINAUNANG WIKANG GINAMIT SA KLASIKANG ENGLISH BIBLE AY HINDI NA HALOS
MAUNAWAAN NG KASALUKUYANG MAMBABASA BUKOD SA KUNG MINSAN AY IBA NA ANG
INIHAHATID NA DIWA.
• SA KASAYSAYAN NG PAGSASALING-WIKA, ANG BIBLIYA AY MAITUTURING NG ISA SA MGA
KLASIKONG AKDANG SUMABAY SA KALAKARAN NG PAGSASALING-WIKA SA DAIGDIG.
KLASIKONG AKDA ITO KUNG ITURING, SAPAGKAT LAMAN NITO ANG KASAYSAYAN NG
PINAGMULAN NG TAO, NG DAIGDIG, AT NG MGA BAGAY-BAGAY TUNGKOL SA TAO AT DAIGDIG
MISMO
 MAYROONG DALAWANG DAHILAN KUNG BAKIT
ISINALIN ANG BIBLIYA:

• DAHIL ANG BIBLIYA ANG TUMATALAKAY SA TAO –

KANIYANG PINAGMULAN, SA KANIYANG LAYUNIN AT SA
KANIYANG DESTINASYON
• DAHIL SA DI-MAPASUSUBALIANG KATAASAN NG URI NG
PAGKAKASULAT NITO.
 . NARITO ANG ILAN SA MGA DAHILAN KUNG
BAKIT HINDI MAKABUO NG MACHINE
TRANSLATOR PARA SA DI-TEKNIKAL NA PAKSA:
• PAGKAKAIBA NG ISTRAKTURA O PAGKASUSUNOD-SUNOD NG MGA SALITA NG WIKA.
• MARAMING KAHULUGAN ANG MAARING IKARGA SA ISANG SALITA.
• NAPAKARAMING ORAS NAMAN ANG MAGUGUGOL SA PRE-EDITING AT POST-EDITING NG TEKSTONG
ISUSUBO RITO
• WALA PANG COMPUTERIZED BILINGUAL DICTIONARY.
• NARITO PA ANG MGA PROBLEMA SA PAGLIKHA NG MACHINE TRANSLATOR:
• ANG ISIP NG TAO ANG PINAKAKUMPLIKADONG COMPUTER MACHINE.
• KULANG PA SA NALALAMANG MGA TEORYA ANG MGA LINGGWISTA TUNGKOL SA PAGLALARAWAN AT
PAGHAHAMBING NG MGA WIKA UPANG MAGAMIT.
 ANG SUSUNOD NA ARALIN:
ANG KASAYSAYAN NG PAGSASALING WIKA SA
PILIPINAS
• GAWAING BAHAY:
MAGBIGAY KAYO NG MGA SALITA (KAHIT 5 LAMANG ) MULA SA BIBLIYA NA BIHIRANG
GAMITIN. MAY MALALIM NA PAHIWATIG AT ALAMIN ANG KATUTURAN NITO.
ILAGAY ANG KASAGUTAN SA LINK NA NAIBIGAY SA INYO. GOOGLE CLASSROOM LINK.SLMT