You are on page 1of 412

"r®0[

d m&De'd gef; pmrsuEf mS -1

Uy>
G P '
HG
JHI


ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -2

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -3

@@U6ZIZUIM\.ROZGN<? WU6PSP``

RGN<A


£Uq  G > P ' H G
JHI  SPRQI  Uq  G > P ' Z G N <  UG H I < 0 XPFVXI U VP(6 L I K
WU6HIZXIM]SI\*P F-K0XRQIK SPy*XISPZUIUVPXGN U6ZIZUIM\.[PDRP
W PU4M]SI\JRQI
£HG
JHISPUVPRQIWUVPM\QIRZ O (<NG L6 KI DHPLIYPDHPLIRPM\QIRZ O <NG
WXVG.WZ*XI M\QIRO<YXIRGN< W\I(6+D\TXI(GNLI HI UY*-UDR* %XG.SP UQIK
SPM]SID0XPLIX5(\IN Z I <NG UU6Z
G UI R+N +0N XQI0XRQI
[GD<N 0XPLIK 
M\QIRY <O XIR<NG UD\TXI(LNG UI ' X*DI \VPXIUU, y6 G DYDS HIX5(\NI Z I R
<NG QI
U6ZZI UIM\.XOO[Py6 G \JRQI
£RG N <  U6 Z I Z UI  M \ . XO  O [ P0 X RQI K  X5(I N \ I Z G N < R QI  £SPXG N
WUVPM\QI R O Y XI R G N <  D\TXI ( G N L I R QI K X PY[G  ZG N L I D WPLI
DSPLIDy6PLIK[P0X HI(6LIKM\QIRO<YXIRGN<D\TXI(GNLIRQIKXPYD PXIY4LI
D\TXIMFLIM]LIK WRGD\ HIWZ*XI DUZ–P \IU6P0XPW\I\JRQI

U6ZZ
I UIM\.RO
DSPY*LI M\QI1U.G 8"\-FO ZGLN I  

X5(NI\IRQI £UqG>P 'HG


JHISPXGN YXI(6G\ISXISPY+N(6LIK yGNXI(6G\I
[PDRPSPWN\X I NG ]ZIy , 1\' U6ZZ I UIM\.RO?U6P0XPFVXW I ZGLN I YXITLIX K UI
[GHI RGUI HIYW NG \IRQI>N +0N XQIFš K- X*H\I V/ZPM]LIK yGX N (I \G6 [I HG I RGUI MFLIXGN
DTPLIyX * FI \K- JRQI
X5(\NI yI X NG (I \G6 [ I HG I RGUI DHS2IZL* I WMFPROZSI2' 2'U6yGX N (I \G6 DI HRQIXNG
URG(LNG R
I YG"N WMFPROUy6 X NG (I \G6 [
I HG I RGUI MFLIUy6FG Y
K- 4LI \VXSI ' D\VPXIyR 6 P* UQIXNG
UYGY
N PDRPSGZDI 0XPLIK X*H\I V/ZPSPS'š(Soft Copy)M]LIK RGUI TQIU6ZZ I UI
ZLIF\K- JRQI
X5(\IN W I Z*XI RLIDK ZPIDRPWFVHG I RU4£Uq> G P 'H
G JHISPWN\X I NG
X5(\IN X
I  NG Z
I LNG ]I ZIyY , MNG FLID0XPLIK SXIyX NG X
I O OMFLIM\.YN\FI \K- JRQI
U(DYU6Z\QIRK PX
UZIY XIFN(S6 I

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -4

@@UPZGXP``

WU6ZIS2I WD0XPLIW P SPUVXI(6P


UqG>P 'HG
JHI ? HG
JHI
(GNLIL+DZPIR+& U>PHPXRGN< RPRHPDZPID 
DY4PXI[PDZPLITGNY7P TXIX\IMFLI
RPRHPDZPID DY4PXI[P DZPLITGNY7PSPZUI
-UVP WT*-F+ MFLI
SSIXGNLI R+&GHGS•W]*-8WU6ZI   UVXIDU6PXI\GN<š
\LIKDY4PXISP TXIX\IF+ MFLI
SSIXGNLI1UG.8 R+&GHGS•W]*-8WU6ZI  ? \LIKSP
2'SGNMULIK? DSP
HPY7P
T PDZPI y6LI2P3" y6LI N3 UD[ IZGN<?
DRPHPY7P
1UG.8HIGHGS• SSIDTFVXI(6LIK DSP
X? DHPXIT+N
DSP
HPY7P
1UG.8HIGHGS• R+NR\IFVXI(6LIK T+NM]ZIFVXI
ZGNLI R+&HPXRGN< ZGNLIGHGS•]*-8SQI P¢
DY4PXI[PDZPLITGNY7P TXIX\IMFLI
(GNLIL+DZPIR+&U>PHPX RGN<D\SP
SSIXGNLIZGNLI GHGS•RGN< 1UG.8HIGHGS• T+NM]ZIFVXI
WU6P ]Iy6PD\ HI DSP
HPY7P
SSIXGNLIZGNLI GHQIGN IUVPRNG< D\SP
SSIXGNLIZGNLI GHGS•[+RGN< 1UG.8HIGHGS• R+NR\IFVXI
WU6P]Iy6PD\ HI DSP
HPY7P
(GNLIL+DZPIR+&U>PHPXRGN< Z\QIKDZPIZGN<
Z PUVP
D[ J
(6LIK THI<XVLIMFLI y6GAUy6G
DY4PXI[PFVXISPZUI
SSIXGNLIZGNLI GHGS•R+NR\IFVXI(6LIK T+NM]ZIFVXI

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -5

WU6ZIS2I WD0XPLIW P SPUVXI(6P


 W zU>P\#GZWEG=U>P _ NyN HIRGT N PDZPI
WP(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPXRG<N WUqJ
'M]SID0XPLI
DSP
HPY7P
 W zU>P\#GZZG\G X T PDZPIWP(GLN LI D+ ZPI
R+&U>PHPXRG<N WUqJ
'M]SID0XPLIDSP
HPY7P
 ['FVG.LIKZQIDZPT PDZPIWP(GNLIL+DZPIR+&U>P
HPXRG<N WUqJ
'M]SID0XPLIDSP
HPY7P
 XIYXIUSGN GUT I PDZPIWP(GLN LI D+ ZPIR& + U>P
HPXRG<N WUqJ
'M]SID0XLIDSP
HPY7P
 UqPS G2'D;Y,LG W I P(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPXRG<N
WUqJ
'M]SID0XPLIDSP
HPY7P
 2'DRPLIY*L I E'DW WP(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPX
RG<N WUqJ
'M]SID0XPLIDSP
HPY7P
 2'DXVPY I L*
I (6SE I XIY 6 WP(GLN LI D+ ZPIR& + U>P
HPXRG<N WUqJ
'M]SID0XPLIDSP
HPY7P
 2'W+DK UPLI DUPLIW K+ WP(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPX
RG<N WUqJ
'M]SID0XPLIDSP
HPY7P
 \N[=N 2I >HIy6LUI VPXG N ZI LNG UI RGDRPZ PUVPXGN
D RPD>PDM\PM\RMFLIUVP\GZ\I LIZPMUSID\ HI
(GNLIL+DZPIR+&U>PHPXRGN<DY4PXI[PY7P
 DXVPXIRDE)PJ
GHSG  • T PDZPIUVPWP
(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPXRG<N WUqJ
'UVPM]SID0XPLI
DSP
HPY7P
 D0XPLI\HIJ
WUqM]SID0XPLIDSP
HP0XRODSP
X
T PDZPIUVPWP(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPXUVPRG<N
WUqJ
'UVPM]SIDHD0XPLIDSP
HPY7P
 YODRYOM]SIJ
GHSG  • T PDZPIUVPWP
(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPXUVPRG<N WUqJ
'UVP
M]SID0XPLIDSP
HPY7P

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -6

WU6ZIS2I WD0XPLIW P SPUVXI(6P


 MUHIUP(GLN LI 1+ U.G 8HIR+N PDXVPUI 6 1U.G 8HIR+&HPX
2X¡_T PDZPIUVPRG<N RZGHG QIDZPLITGY N P7
 (GLN LI D+ ZPIGHSG  • WU6ZI  ?R+N R\ITN+ M]ZIFVXI
 SSIXLNG I 1U.G 8HIR& + U>PHPXRG<N D[ J
$N
E m PRP
XGN S*HY <I Z
7 1I \' M]SID0XPLIWRGD\SP
 M\QI[D- HI%X' [+Uq> G P 'WM]SI \IZQIDH[GLN DI 0XPLI
WRGD\SP
 Uq> G P 'HG
JHI?HG N+

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -7

@@Uq>
G P 'H
G JHI?HG
JHI``

XUƒPDYPXDH<XPYy6Gy6GRU4 WEGPHIXVUIS*IS+NXVUIUVP?
SPUVX(I P6 UVP¢Uy6DG RDRP@@Uq> G P '``>ORQIK \N .Gz YIUVPM]SI\P* D\[*HI Y4XI
y6DG \1\' [G\N N .Gz YIUVPRQIROZX <NG  NG RI ZO <NG \N Y
z GDRRUVPU>NZ0IXROZR <NG QI
RPUQ RDEPUqXGN DTPLIRO RPUQUVP M]SIRQI>N WRGD\ROUVP
M]SI0XRQI
£WD0XPLIXGN 
M\QID[PLISN TGyN  6 Y I SIZUqZMUHIUP(GLN LI D+ ZPI2'DTPLIMUHIUPKTyNG  6 Y I SI
YUIS2I\JZ'2X¡_%X' (6LKI (GLN LI D+ ZPIRUqZ%X' "M\QI[D- ;PHZPHIF+ HI%X' "
ZGLN I (6LMKI\QIHIDXPLIS' 2X¡_UVP"1U.G 8HIDXPLISU' VP(6LKI WMFPRXITLNG R I UO VP
[+RGN<  FN(6SI SXIZLIEPYZ*LI UqG>P 'D0XQPSPZUI W
RG(LNG 0I X\JRQI
£D0XQPSPZUIRQIDWPXI\JWZGLN I M]SI\JRQI
Uq> G P 'y6L2I P3"y6L I 3 N ZG?
<N
Uq> G P 'D0XQPSPZUI
X5(NI\IZGN<RQIFNM\PRGNYTNZI  XI"  Q
HP 'WFVHG ¢I Uq> G P 'WM]SID PXIF0K- X\JRQIX5(\IN Z I (<NG L6 KI S\IYV2I š
ZPHIy6GROUVP UqG;PHI XVXV RGMULI(GNLI0XDS HI £D0XQPSPZUIXGN
[NZMI \HI MFLIM]SI\JRQI
X5(\NI Z I R
<NG QI1\' F-DK RPWFVHG UI VPZ*LI D[ J
$N
E m PRPENHI %X' E¢
UD[ I(6LKI U>PD[ IUVPWM]SID PXIDWPLIDH[GLN FI 0KX - 1\' \GZI"\G\ZIZX <NG NG
(6S<+ \I%X.G XNZI WP[NZFI 0K-XRM]LIK W GPWM]SIDXPLIS*PD PXIyFG6 0K-X1\' ROUVP
M]SI0X\JRQI [GNWFVGHIX X5(NI\I? 2P3IUVXISGUVP¢ D[ J
$N
mEPRP
WZ*LII Z PDZPIDPLIDTPLI1\' Z PDZPIXGN]VXIS'DH0XDRP
Z PU>NZIDRP Z PUVP ULIUODH0XRQIXGN M\ZIM\ZI[LI[LI RGMULI
DH0X \JRQI
[GR N M<GN]SIDRPIYQI[GW N FVHG X I X5(\NI Z I R
<NG QIR+&DEPLI¢GHSG  • UVP
Uy6E G - ]yG]N -1\.G X*\- VXSI ' DHRM]LIK R+&PXGUN QIRU<NG 4UM\.M\LI(LNG E I - \N Y z YN\LI HIM]LIK
WFVHG 0I XPMULISK P* SFHIR*PDHF- K \JRQI
MUHIUPKTyNG  6 YI SIRUqZWSGN ZXI1\' FVHG ¢I X5(\NI Z I R<NG QIMUHIUPKR& + PUVP
RXILIY\, yI P6 YPRM]LIK M\.M\LID YN\LI HIUVPWSM\.0X \JRQI
(GLN LI D+ ZPIR& + U>PHPXRG<N Dy68DHPXIEUVPy6AG Uy6W G O"EWMULI
U6PUVP(6LKI yN\HI PUIDYPX1U"- U1UW - O"DYPXWMULIUP6 UVP£WMULIUP6 (6S\I J

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -8

]Iy6PD\ HIDY4PXI[PDZPLITGNF-K0XMFLIM]SI\JRQI£RGN<DY4PXI[P
DZPLITGMN FLIRQIW GPUVPWM]SIM]LIK DY4PXI[PDZPLITGMN FLIM]SID0XPLI
WDYWHXIRXIDRM\DY4PXI[PDZPLITGFN 0K- XMFLIM]SI\JRQI
X5(\NI Z I R <NG QI(GLN LI D+ ZPIR&+ U>PHPXU6]*8- SQID\DRPGHSG  • X
@@Z P 1\'`` >NDM\PRQIU6P YGUIQPMFLIRPM]SID0XPLI GHGS•WM\.F+ 1\'
>HIWM]SIU6\[NZIF+F-K \JRQIX5(IN\IZGN<XYQIX5(IN\IZGN<WPS*\IS*-DRP
D[ J
R+&PRQIW G\O J
X+[GX N 1I\M']SIšX+[X NG RI UO VPXGN S*H\<I SI UQI>N
T+N M]ZI0X1\' D[ J
R+&PXGN S*H\<I SIF0K- X\JRQI
X5(\NI Z I R <NG QI£RG<N D[ J
XGN S*H\<I SI0XDRPIYQIYOD< EPLIYE <O RG<N
YOW< R*LI R#PHIYO\> N+ HIUVPM]LIK DH[GLN I HIUM]SI(LNG DI ZPKROUVPM]SI0X\JRQI
X5(\IN Z I <NG y61G \' DRPZ PUqUVPRQIX5(\IN Z I X <NG NG YOYNG ZI"YOYDNG H"YOYSNG P"
YOYR NG P* 1\' "YOYDNG M\PTGN YN\ I HIWF*LUKI y60G X\JRQI
[GN<D0XPLIK DYPX'YOU,EUVP(6LIK WR'WMFPM]SIDRP X5(IN\IZGN<
Z PUqXF*LMKI \.RQIK ZISPDH[GLN Y I \N X I LNG DI M\PTGUN y, R G6 O Uq>
G P 'UVPWM]SI
\IZQIDH[GNLIF-K0X\JRQI X5(IN\IZGN<? \IZQIDH[GNLIU,XGN ZPHIy6GROUVP
Uq
_G PHIXVXVRGMULI0XDS HID]PIM\ \JRQI

Uq>
G P 'WG\JŽ I  X5(NI\IZGN<RQIZ PUqM]LIKRPDH[GNLI0XROUVP
M ] SI D RPD0 X PLI K  Uq  G > P '  WUQI DSM F LI 
M]SI\JRQI
Uq>
G P 'RGXPn   Uq> G P 'ZR <NG QIUGHI U(6LSKI \IDRPRGXPn  "
D 7DL*(6LIK S\IDRPRGXnP  " D PLIIU,(6LIK
S\I D RPRG X n P  "  SPF* X I ( 6 L I K S \I D RP
RG X n P  " WSPWDRPXI ( 6 L I K S \I D RP
RGXnP  " WZI(6LIKS\IDRPRGXnP  "
DHS P(6LIK S\IDRP RGXnP  " DTJ(6LIK
S\IDRPRGXPn  "Z PD>PDM\PU,(L6 SKI \IDRP
RGXPn  "(6LKI XLIDRPRGXPn  DXVPI
XVLR KI N+ 0X\JRQI
RGXPn \GLN T
I LNG UI ,   UqG>P 'UVPRQI £RGXnPUVPXGN \NGLITGNLI0X
\JRQI
Uq>
G P 'Z?
<NG Uq   Uq  G > P ' Z G N < R QI  YO Z G N L I  RG M U LI y6 G ( G N L I D RP
RDEPUqXGNDTPLIO0XRQI
Uq>
G P 'Z<NG   WXVLR KI X G Pn DXPLI1\' YOD< YPX%X' 1LUG I FVUI HI
M]SIRQI

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -9
2'ZQIFVXI
Uq> G P 'Z<NG   Uq> G P 'ZR<NG QI \I P* 1U.G 8M\WN\FI V.\ID "(GLN LI D+ "
S'\*PD "
ZPMUSIFVXI   XVHIUPD " \QPD " EPRPD WPY+NZGN<
Z PUq(6LIK UTGNLIE- M\.YN\IS PUVP¢ \JLI
\ZIRXIMFLIUM\.
Uq> G P 'ZD<NG H P   Uq> G P 'ZR <NG QIRSI\LI"DZPLIDSPLI"DXVPLI
= \IRLI K PWDTPXIW2'¢DHF*LyKI R G6 QI
Uq> G P 'ZW <NG YN\I   UqG>P 'ZGN<RQI Z PUqYN\ILHIRP WYN\I
M]SIRQI
Uq> G P 'ZW <NG ZI   UqG>P 'ZGN<RQI DEPLIE'WM\P" WD\ZI
WM\P"ZIyW N+ M\P(6LKI ZIYM- \PUVPXGN ZIyR N+ N+ S*-
0XRQI
Uq> G P 'ZW <NG SP   Uq> G P 'ZR <NG QIUGUX G NG Y6/
JHIUQIK
RO U VP[+  WY6 / F+  SPDRPXI
0XRQI
Uq> G P 'Z<NG SLI0XIUD, ]PIM\FVXI   Uq> G P 'ZR <NG QIZSIY  %XUG I
WFVLI  FVLI   WP SLI 0 XI U , X G N
D]PIM\0XRQI
Uq> G P 'Z<NG SLI0XIDWPLI   Uq> G P 'ZR <NG QI\VX I L* I DRP
YN\DI TPLIFVXI RGXPn y6Y G 4LI HIFVM\LITLI0XRQI
Uq> G P 'Z<NG UXGN XP DRP   Uq> G P 'ZR <NG QIUQIRQIK
SXP EPRPZ P?D>PDM\PFVXI(6LIK
XVUI[*XIXGNU4XGNXP UDM\PTGN
0X\J
Uq> G P 'Z<NG U\NZFI ZI DRP   Uq> G P 'ZR <NG QIUQIRQIK EPRP
SXP Z P? D>PDM\PFVXI ( 6 L I K
XVUI [*XX I UNG 4U\NZFI ZI \J
Uq>G P 'Z8NG WFVLI FVLI   Uq> G P 'ZR <NG QIWMFP
RDEP[P Uq> G P 'Z? <NG RNF"
NXX n NG WU4O
0X\JRQI
Uq> G P 'Z<NG SXPUDM\P UQIK   Uq> G P 'ZR <NG QIUZ PY7UI UGN
DH P (6 G \ I S XI F + Y4LI  UZ PY7 U I  UG N 
(6\G SI XIF + FVHG ¢I SXPY+N UDM\PE-
y60G X\JRQI

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -10

Uq>
G P 'Z<NG UDH UQIK DH P   Uq  G > P ' Z G N < R QI  2\D
X
Y*ZIY\IF*LIK UD\RQIK 1UG.8 *P"
(GLN LI Z
+ ¢<NG UDHE-y60G X\JRQI
Uq>
G P 'Z<NG WRXIyL6 DI WPLI   UqG>P 'ZGN<RQI
UZ P]UIT'FV.\ID(6PLI
WP[NZIU, WPNRF)J F + Y 4 L I "
£UZ P]UIT'WFV.\IWD(6PLIZ¢<NG
UM\. UQIDK H P W R X I y 6 L I D W P L I
WP[NZIU, WPNRF)J
WSPWDRPXIUVP
SPDRPXIMFLIUM\.E-y60G X\JRQI

£D0XQPFVXR I QIUq> G P 'D0XQPFVXMI]SI\JRQIUq> G P 'ZR <NG QI


£D0XQPFVXI  DWPXI Z * L I  YXI U 6 Z I D [G N  š WDYWHXI
[NZMI \HIW\I\JRQI
£D0XQPFVXI R QI  Uq  G > P ' U VPXG N  ZSI S + N Z SI F N D RP
WZGNLIWZPW[G D\Y*LI DSF-K\JRQI£D]PIM\FVXIW UqG>P 'ZGN<X
RO Z G N < X G N  I R O Z G N <  RPUQM ] SI D RP RDEPU,  XG N D TPLI R O  RPUQUVP
M]SID0XPLIDM\PTGN0XDRPIYQI DH<DYPXy6GYOZGN<WMULI¢ DM\PLIM\HI
THIX< VL]I XIWGX\N .Gz YIWM]SIMULI0X E*I y6R G QI
WEID0XPLIKTGNDRPI DH<DYPX¢ RPUQ RDEPXGNDTPLIRO
RPUQ\N .Gz YIZG? <N WDZ*WDFWRGWMULIRQIWU6HZ I XIyDG6 HRQI(L6 KI
Z[\IZQI XV0XRQI [GN<M\LI WDM\PWTGNRQIYQI WDZ*WDF
WRGWMULI(6LIK Z[\IZQI XV0XRQI WM\.WUO WDHW[GNLIRQIYQI
WDM\PWTGN(6LIK Z[\IZQI XV0XRQI £RGN<M]SIU6RP XUƒPDYPXy6G
WU6 H I W XHI M ]SI 0 XRO W PY+ N  (6 L I K  Z[\I Z QI  y6 G R O  RPUQ
WM]SID PXI(LNG DI RPD0XPLIK M]SIRQI
RPUQRQIWy6X G NG Wy6WG ZGLN I RPRGR"O Wy6[G XIW\GW N Y*HZ I W <NG P
URG(LNG R I "O Wy6W G ZGLN I RPDM\PRO"M\.YN\R I "O Wy6[
G XIYH* DI WPLILI"\GDN WPLILI
UDM\P(GLN "I UM\.(GLN DI RPRO"\N .Gz YI^XHIM]SIRQI
RPUHIU4M]SIšRPUQM]SIDRPIYQIDH<DYPXy6R G UO VPRQI£RGU<N 4
RPUHIM]SI HIX\NG LIUY*UI ZZI(LNG DI WPLIyDG6 \RQI[GD<N 0XPLI\K LIUq> G P 'RQI
RPUQM]SIDRPIYQIYOZGN<WMULI¢WZNUy6GWZOUy6G"M\G.LIEXIXLIDWPLI
WGXRDEP"GDRRRDEPDTPLIROUVPM]SIDH0X RQI
DH<DYPXy6G YOUVPZG? <N WM\.WUO"WDM\PWTG"N W0XW + SQIUVPRQI
WU6HIZXI y6GRQI(6LIK XLIY*ZIY4XIy6GDH0XRQI UqG>P 'ZGN<RQI
ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -11

[GNRGN<DRP ROUVP(6LIK UZOX*-M\PMFPHPU, GDRRy6GDH\JRQI [GN<D0XPLIK


Uq  G > P ' Z G N < R QI  [G N R G N < D RPRO Z G N < ( 6 L I K  UZO D RPRO U VP(6 L I K R PZO R QI K
ROUVPM]SI0X\JUQI
[ND<G 0XPLIK Uq> G P 'ZR <NG QIWU6HZ I P?WGX$>GUN #G.LIM]SI\JRQI
£RGN< M]SIDRPD0XPLIK WXVG.UVPD " WS'W\*PM]SID " 1LGUIFVUID XGN
ZQIDTPXIDH0XDRPWUVPM\QIRZ O R <NG QIUq> G P 'UVPXGN RGyW
G6 \ID\RQI
DYKYPW\ID\RQI2'Q7ZW I \ID\RQI
£RGN<WU,UVP M\.(GNLI HI UqG>P 'ZGN<? WZGZIRUGNLID  PRQI
WD \JY6RQI WZGZIU6XLIX*Pš RGy6GW\IDRP \Sž.\ŽHIM]SI \IRQI
ZXIUy6G(GNLIDRPWD0XPLIM]SIRQIUqG>P 'UVPXGNWM\QIKWS+NRMG ULI HI
UqG>P 'ZGN<? WZGZIM]SI \IRUGNLIRQI U\JY4LI UM\'DRPW PM]SIRQI
Uq  G > P ' Z G N < ?  WZG Z I R UG N L I  RQI  Uq  G > P ' Z G N < ?  WD0XPLI  LI 
=SIMUSI\LIM]SIRQI£W PXG\N LIUq> G P 'H
G JHI>Oš2
JHIM\.W\I\JRQI

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -12
EdkifiHawmfoHCr[mem,uodkY omoemawmfa&;avQmufxm; awmif;qdkvTm
qufuyfjcif;
"r®0d[m&Dtvsmrsm;jzpfMuaom ½SifOmPrax&fESifh ½Sif*kPrax&fwdkYonf
w&m;"r® od j rif M uNyD ; aemuf ax&0g'omoemü rS m ;,G i f ; aeaom
t&if;usonfhtcsuf(2)csufudk t"duxm;í vIyf½Sm;aqmif&GufaeMuayonf/
rif;uGef;awmif½dk;ü tEkyg'g,Ofaus;rI w&m;"r®jzefYa0jcif;? rif;uGef;awmif½dk;ü
tbd " Zr[m&|*k ½ k a&T [ oF m q&mawmf bk & m;BuD ; trS L ;½S d a om
wdyd#uq&mawmf(5)yg;? t*¾r[my@dwq&mawmfrsm;? "r®mp&d, q&mawmfrsm;
ESifh bGJYwHqdyfawmf&ESifh "r®uxdu q&mawmfrsm; ylaZmfyGJü omoemawmf wGif
rSm;,Gif;aeaom tcsuf(2)csufudkyif rSm;,Gif;aeaMumif; avQmufxm;pmwrf;
qufuyfonf/
&efukefNrdKU? urÇmat;ukef;ajrü orkwdoHCm(1200)ausmfwdkYtm;vnf;
]]Ak'0¨ g' oacFytnTe;f usrf;}} [laomtrnfjzifh þtaMumif;udyk if pmtkyaf &(1300)
qufuyfcJhMuonf/ þtaMumif;udkyif tus,fzGifhjyxm;aom "r®ylZmtrnf½Sd
bk&m;&Spcf ;kd usr;f udk þESpt f wGi;f üyif Edik if aH wmfoC
H r[mem,uodYk qufuyfco hJ nf/
þodYk omoemü ta&;ygt&ma&mufq;kH [k ,lq&aom yk*Kd¾ vfrsm;xH wifjy
aomfvnf; rnfoYkd rQta&;ryg t&mra&mufjzpfaeaomaMumifh omoemawmftwGuf
w&m;0if zG J U pnf ; wnf ½ S d v maom Ed k i f i H a wmf o H C r[mem,u tzG J U od k Y
þtrS m ;(2)yg;ES i f h pyf v sOf ; í z,f ½ S m ;ay;&ef w&m;pG J q d k a vQmuf x m;
awmif ; qd k c J h M uygonf / þw&m;pG J q d k avQmuf x m;awmif ; qd k r I o nf y if
]]omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm}} jzpfayonf/ þomoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTmudk (22-4-1981) 1343ckESpf wefcl; vjynfhausmf(3)&uf
eHeufyikd ;f tcsde(f 9;35)em&DwiG f &efuek Nf rdKU? urÇmat;uke;f ajr? ZrÁL'Dy ausmif;aqmifü
Ek d i f i H a wmf o H C r[mem,u 'k w d , Ouú | q&mawmf OD ; a&0wvuf o d k Y
½Sif*kPrax&fonf rif;uGef;rS pmwef;udk jynfhpHkpGmjyifqifNyD; &efukefodkYqif;cJhonf/
urÇ m at; ZrÁ L 'D y ausmif ; aqmif o H C r[mem,utzG J U od k Y csOf ; uyf & m
oHCr[mem,utzGJU0if q&mawmftcsdKUxH csOf;uyfrdonf/
q&mawmfrsm;u]]b,fuvJ - bmudpö ½SdovJ}}[kar;&m ½Sif*kPrax&fu
rif;uGe;f rS pmwrf;uyf&efupd ö ½Sí d vmcJyh gonf [kjyefMum;ygonf/ q&mawmfwyg;u
]]armifOmP wdkYqDu r[kwfvm;}} ar;&m-
½Sif*kPrax&fu [kwfygw,fbk&m; [k jyefajzygonf/ tjcm;oHCem,u
tzG J U 0if q&mawmf w pf y g;u OD ; OmP-ud k , f a wmf w d k Y t od k i f ; t0d k i f ; tzG J U uyJ
vkyfay;vdkufaygh[k rEÅav;OD;OmPqdkoludk ajymifavSmifajymqdkygonf/
t½S i f * k P rax&f u ]]t½S i f b k & m;ub,f o l w k e f ; ]OD ; OmPud k
odovm;}ar;&mwGif }} rEÅav;OD;OmP(r[mem,u)u odwmaygh[kjyefajz\/
tjcm;oHCem,utzGJU0if q&mawmfwdkYu bmvkyfzdkYvJ[kajymqdk&m
rEÅ a v;OD ; OmP qd k o l ( r[mem,u)u ol w d k Y o abmw&m;rS e f u ef a Mumif ;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -13
todtrSwfjyKzdkYjzpfrSmaygh [kajzMum;&if;- ½Sif*kPrax&ftm; 'Dvdkqdk&if--vdkYqdkNyD;?
'kwd,Ouú|q&mawmf OD;a&0w tcef;odkY nTefjyvdkufMuonf/
'kw, d Ouú| q&mawmftcef;odYk &Si*f P k rax&fonf 0ifco hJ nf/ 'kw,d Ouú|
q&mawmfO;D a&0wonf tcef;0ifaygufukd ausmay;í ukvm;xdik af y:ü xdik af eonf/
q&mawmf\ a½SUvuf,mzuf rvSr;f rurf;ü 'umwpfa,muf? 'umrESpaf ,mufwYkd
½SdaeMuonf/ pum;rjywfí q&mawmf\ vuf,mbufteD;ü ½Sif*kPrax&fu
0wf j yKNyD ; wd w f q d y f p G m xd k i f a eonf / 'umrsm;ES i f h
q&mawmf\qufqHa&;t&od&onfrSm 'umrwpfa,mufonf q&mawmfESifh
rsm;pG m &if ; ES D ; NyD ; tjcm;'umwpf a ,muf E S i f h 'umrwpf a ,muf r S m
olwdkYudpw ö pfcktwGuf q&mawmftm; tav;teufajymqdk avQmufxm;aeaMumif;
½S i f * k P rax&f M um;ae&onf / em&D 0 uf r QMumaom ½S i f * k P rax&f
pum;ajymcGifh&vmonf/
½S i f * k P rax&f u pmwef ; quf u yf v mjcif ; ES i f h pyf v sOf ; í
avQmuf x m;oif h o nf w d k Y u d k avQmuf x m;onf / 'k w d , Ouú | q&mawmf u
rdefYMum;onf/ pmwef;udk ruyfbJ jyef,loGm;zdkY taMumif; udk,fawmfhq&mESifh
txyf x yf w d k i f y if z d k Y taMumif ; ? pmwef ; ud k vuf c H v Qif vuf r S w f x d k ; NyD ; rS
vufcH&rnfhtaMumif; vufrSwfa&;xdk;vufcH&vQif w&m;0ifoGm;aMumif;?
w&m;0ifoGm;vQif rvG,fawmhaMumif;? ,ckacwfrSm rvG,fawmhbl;qdkvQif
ud k , f a wmf w d k Y em;vnf o if h a Mumif ; ? ud k , f a wmf w d k Y rsm;pG m tcuf t cJ
awGUoGm;rnfjzpfaMumif;? pOf;pm;oifhaMumif;? pmESifhajymwm[m yg;pyfESifhajymovdk
vG,fvG,fuav;[k rxifoifhaMumif;? þodkY t"dyÜg,f½Sdaom pum;rsm;udk
tBudrfBudrftxyfxyf rdefYMum;ygonf/ qufvufí rdefYMum;ygao;onf/
udk,fawmfwdkY[mawGudk udk,fawmfwdkY wdyd#u uvnf; oabmuswmr[kwfbl;?
t&ifwcgydkYwJh udk,fawmfwdkY pmwrf;awGay:rSm wdyd#u u ]]Ak'¨y#duk#}} vdkY
rSwfcsufa&;xm;wmudk? zsufjypfatmif wynfhawmf renf;ajym,l&wm -- xdktcg
½Sif*kPrax&fu ]b,fpmwef;vJbk&m;} [kjyefvnfavQmufxm;onf/
½Si*f Pk rax&f\ pdwüf rif;uGe;f üuyfaom pmwef;vm;? orkwo d CH muyfwhJ
pmwef ; vm;? oH C r[mem,uuyf w J h "r® y l Z mbk & m;½S p f c d k ; vm;? uG J j ym;pG m
od&efjzpfonf/ [k 'kwd,Ouú|q&mawmfu ]rodbl; udk,fawmf..tJ'grvdkbl;[k}
þodkY t"dyÜg,f½Sdaom pum;rsm; rdefYMum;&if; ]]udk,fawmfh q&mESifhjyefwdkifyiftkH;}}
[kajymqdkygonf/ ½Sif*kP rax&fu wynfhawmf jyefwdkifyif&ef r½Sdawmh-
pmwef ; ud k y if uyf r ,f b k & m;[k avQmuf x m;\/ 'umrwpf a ,muf u
½Sif*kPrax&ftm; 0ifíavQmufonf/ q&mawmfajymwmu OD;yOÆif;wdkYtwGuf
ajymwmbJ jyefwdkifyiftHk;bk&m; vdkY þodkYt"dyÜg,f½Sdaom pum;rsm;udk trSefwu,f
pd;k &GUH xdwvf efYpw d jf zifh xyfwvJvMJ um;0ifí ajymjcif;udk &Si*f P
k rax&f Mum;cJ&h onf/
þodYk 'umrajymqdjk cif;NyD;aomtcg? ½Si*f P k rax&fonf omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTmudk q&mawmfhvufodkYqufuyfvdkufonf/ q&mawmfu

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -14
vufcH,laqmifNyD; vufrSwfxdk;&if; rdefYMum;ygonf/ ]]'Dpmwrf;u 0efBuD;qDvnf;
a&mufoGm;rSmaemf [líjzpfonf/ ½Sif*kPrax&fu 0efBuD;qDa&mufrSmqdk&if
wynfhawmf omoemawmfa&; avQmufwm;awmif;qdkvTm aemufxyf(1)apmif
vmydkYygOD;rnf/ 0efBuD;twGuf rdwåLay;&ef wynfhawmfwdkYqDrSmyg ygonf/
þodkYavQmufxm;cJhonf/ aemufwaeYü 0efBuD;ESifh EdkifiHawmfygwDOuú|BuD;xHodkY
ydkYay;&ef rdwåL(2)apmifudkvnf; q&mawmfxH oGm;a&mufqufuyfvdkufonf/
rax&f(2)yg;wdYk pw
d üf þodYk qufuyfEikd jf cif;aMumifh vlUb0ESihf omoemawmftwGuf
wm0efaMuNyD[k 0rf;omtm;& jzpfaeMuonf/

½SifOmP? ½Sif*kPrax&fwdkY\
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm

qufuyf&ef
Ouú|
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUXmecsKyf?
ZrÁL'Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr/
&efukefNrdKU/
aeYpGJ/
taMumif;t&m// omoemawmfa& avQmufxm;awmif;qdkvTmygbk&m;

jrefrmEdik if o
H C
H tzGUJ tpnf; 0denf;"r®uH rIcif;qH;k jzwfa&;vkyx
f ;kH tyd'k (f 60)
t& omoemawmf\ "r®ut H npftaMu;rsm;udk z,f½mS ;okwo f ifay;&ef avQmufxm;
awmif;qdktyfygonfbk&m;/
þomoemawmfa&;avQmufxm;awmif;qdkvTm rdwåLrsm;udk wynfhawmfwdkY
ae&m &yfuGuf^aus;&Gmtkyfpk oHCr[mem,utzGJU? NrdKUe,foHCr[mem,utzGJU?
wdkif;oHC r[mem,utzGJU? jynfyrS vufvSrf;rSDorQ ax&0g'oHCtzGJUrsm;ESifh
EdkifiHawmf tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;odkY ay;ydkYygonfbk&m;/
wynf h a wmf w d k Y \ omoemawmf a &;avQmuf x m;awmif ; qd k v T m ud k
ravQmufxm;rSD ed'gef;tjzpf avQmufxm;&jcif;\taMumif;ESifh avQmufxm;ol
wynfhawmfwdkY\ b0udk a½S;OD;pGmwifavQmufyg&apbk&m;/ omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTm avQmufxm;&jcif;taMumif;rSm ,aeYAk'¨bmom0ifrsm;
tusifhtBuHysufjym;? todOmPf acgif;yg;aeonfudk z,f½Sm;Ekdif&efjzpfygonf/
pum;udk ay:vGif&efcsJUxGifygrnfbk&m;/ wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;onf
tusifhtBuH ysufjym;aeMuygonf/ todOmPfvnf; acgif;yg;aeMuygonf/
wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;onf cdk;p&m? qdk;p&m? vdrfvnfajymqdkp&m
tp½Sdonfh tusifhtBuHysufjym;p&mMuHKvQif igwdkY Ak'¨bmom yJ[lí ra½Smifr½Sm;bJ
ysufjym;aeMuNyD jzpfygonf/ avQmufxm;csuf\ taxmuftxm;tjzpf axmifrsm;?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -15
wef;rsm;? tcsKyfcef;rsm;ü wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;\ yrmPudkMunfhvQif
odomay:vGif rnfjzpfygonf/
wynfah wmfwYkd Ak'b
¨ mom0ifrsm;onf tjcm;aom rdpmä 'd|b d momrsm;atmuf
&mcdkifEIef; ravsmhatmif raumif;rI'kp½dkufrsm;jzifh ysufjym;usifhBuHaeMuygonf/
aumif ; usd K ;? raumif ; usd K ;\ xk x nf y rmPud k aumif r I ? raumif ; rI \
xk x nf y rmPjzif h qH k ; jzwf & rnf jzpf í Ak ' ¨ b mom0if w d k Y \ tem*gwf
aumif;usdK;raumif;usdK;udk olwdkY\ aumif;rI? raumif;rIjzifh rsuf0g;xifxifuJhodkY
awGUjrifcGifh½Sdygonf? wynfhawmfwdkY\ Ak'¨bmom0ifrsm;onf Ak'¨bmom0if
jzpf M uaomf v nf ; rd p ä m 'd | d bmom0if r sm;ES i f h r jcm; tusd K ;rrsm;ol r sm;om
jzpfMuygonf/ xdYkaMumifh Ak'b ¨ mom0ifrsm;twGuf Ak'b ¨ momudk ud;k uG,&f jcif;onf
ta[moduHuJhodkY jzpfaeygonf/
þae&mü ½S i f ; vif ; &ef a vQmuf x m;vd k y gonf / wynf h a wmf w d k Y
Ak'¨bmom0ifrsm;onf tjcm;rdpäm'd|dbmom0ifrsm; xufjrwfonf[k xifwwfMujrJ
jzpfygonf/ b,fodkYjrwfoenf;[k ar;vQif tjcm;bmomrsm;ü bk&m;? w&m;?
oHCmr½Sd rdrdwdkYbmomrSmom ½Sdonf[k ajzwwfMuygonf/
þodYkajzaomfvnf; Ak'b ¨ mom0ifrsm;onf tjcm;bmomrsm;ü bk&m;? w&m;?
oHCmr½Sdonfudk wu,fodonfr[kwfMuyg/ xdkYjyifvnf; rdrdwdkYü bk&m;? w&m;?
oHCm &wemoHk;yg;udk qnf;uyf&jcif; taMumif;onf oDv? orm"d? ynm0ifNyD;
oefYpifaom trIrsm;jzpfyGm;&efjzpfí rjzpfyGm;vQif bk&m;? w&m;? oHCmonf
rdrdtwGuf tusdK;oufa&mufrnf r[kwfaomaMumifh tjcm;bmom0ifrsm;ESifh rjcm;
xl;jcm;rIr½Sdjzpfygrnf/
wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;onf aemufwenf;tm;jzifhvnf; rdrdwdkY
bmomujrwfaMumif; xifjrifwwfMuygao;onf/ wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ momrSmom
pdwo f bm0? apwodwo f bm0ESihf ½ky?f emrf obm0rsm; aphiuHv k ½kH o
dS nf/ b,fpw d üf
apwodwf b,favmuf,SOfonf? b,f½kyfrsm;onf b,fpdwfaMumifhjzpfonf?
jrifpw d Mf um;pdwuf av;rsm;jzpfaom tcg yxr b0ifvyI o f nf/ aemufqifcsifonf?
aemufjrifpdwfjzpfonf/ aemuf cHvifhonf? pHkprf;onf? qHk;jzwfonf tpp
tao;pdwfw&m;rsm; od&onfrSm Ak'¨bmom0if jzpfaomaMumifhjzpfonf/ xdkYaMumifh
Ak'¨bmomjzpf&onfrSm jrwfonf[lí jzpfygonf/
þodkYod&jcif;aMumifh jrwfonfqdk&mü od&jcif;onfyif tjrwfavm?
od & jcif ; aMumif h jzpf a om tjcm;tjrwf r sm; ½S d a o;oavm pd p pf & ygrnf /
od&jcif;onfyif tjrwfqdkvQif y&rwfrsm;udk odaom y&rwfq&mrsm;ESifh
tbd"r®mynm½Sifrsm;onf jrifhjrwfolrsm;jzpf&ygrnf/ tu,fí þolrsm;onf
avmuü xl;cRefvGefjrwfaom vljrwfrsm; rjzpfMuonfrSm txift½Sm;jzpfonf/
y&rwform; vlUuyfzJhrsm;udk vlwdkifawGUEdkifMuygonf/ xdkYaMumifh od&jcif;onfyif
jrwfonfqdkaom pum;rrSefyg /
od&jcif;aMumifh tjcm;tjrwfvnf; wu,fr½Sdyg/ ½kyf?emrf "r®odvQif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -16
usio hf nf/ usiv hf Qijf rwfonf/ þodYkxu G í
f rjzpfyg/ avmuü odow l ikd ;f rusiMhf uyg/
usifholwdkif;vnf; ½kyfemrf"r®rodMuyg/ xkdYaMumifh tusifhESifh ½kyfemrf"r® todonf
rpyfqdkifyg/ xdkUaMumifh odjcif;aMumifhtjcm;tjrwfvnf; r½Sdyg/
xdYk aMumifh wynfah wmfwYkd Ak'b¨ mom0ifrsm;onf rdpmä 'd|d bmom0ifrsm;xuf
½kyfobm0? emrfobm0 y&rw¬rsm;udk od&jcif;aMumifh jrwfonf[k rqdkomyg/
tusifhtMuH raumif;vQif bmodod ,kwfrmonfyif qdk&rnfjzpfygonf/
wenf;tmjzifhvnf; wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;onf tjcm; rdpäm'd|d
bmom0ifrsm;ESihf rusirhf MuHwmjcif; wlapumrl tjcm;bmom0ifrsm;ü r*fo?H zdv k o
f ?H
edAmÁ eforH QrMum;&? wynfah wmfwYkduMum;&onf/ xdYkaMumifh tusit hf MuHysujf ym;rIjcif;
wlaomfvnf; wynfhawmfwdkYu jrwfonf qdkcsifMuygonf/ þodkY urÇmvSnfh
q&mawmf w yg; wd k i f ; wyg;rS m ajymMum;cJ h a Mumif ; zwf r S w f c J h & onf u d k
[kduar;vdkufonfrSm tjcm;bmomrsm;ü olUr*fzdkvfESifh ol½Sdawmh b,fvdkvkyfrvJ
qdak om oabmjzpfonf/ tJ'gawmh rodb;l [líyif ajzcJ&h onfh tajcqdu k cf yhJ gonf/
b,favmufyif r*foH? zdkvfoHMum;Mum; rdrdwdkYMum;aom r*fzdkvfudk
r&vQifum; rMum;olESifhjcm;&ef taMumif;enf;vSygonf/ rdrdwdkY Mum;emrSwfom;
&aom r*fw&m;? zdkvfw&m;rsm; yGm;rsm;usifhMuH MurS rdpäm'd|d bmom0ifrsm;ESifh
jcm;em;atmif jrifhjrwfMurnfjzpfygonf/
r*fw&m;? zdkvfw&m;yGm;rsm;olonf tusifhtMuH arSmufrSm;ysufjym;rIudk
OD;pGmyif a½Smif½Sm;&ygrnf/ r*foH? zdkvfoHyifMum;apumrl tusifhtMuHarSmufrSm;
ysuf j ym;aevQif r*f o H z d k v f o H r Mum;aom rd p ä m 'd | d b mom0if r sm;ES i f h r jcm;
½Sdrnfjzpfygonf/ þodkYjzpfvQif wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;onf rdpäm'd|d
bmom0ifrsm;xuf tjrwfrsm;tjcm;r½SdaomaMumifh Ak'¨bmomudk;uG,f&onfrSm
ta[moduHuJhodkY jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;\ aumif;usdK;raumif;usdK; xkxnf
yrmPudk rdpäm'd|dbmom0ifrsm;\ aumif;usdK;raumif;usdK; xkxnf yrmPuJhodkY
aumif;rIraumif;rI jzifh wdkif;wm&efrSwyg; tjcm;r½SdEdkifyg/ wynfhawmfwdkY
Ak'¨bmom0ifrsm;\ aumif;rIyrmPonf rdpäm'd|dbmom0ifrsm;\ aumif;rIyrmP
xufromvGev f Qif wynfah wmfwYkd Ak'b¨ mom0ifrsm;onf rdpmä 'd|d bmom0ifrsm;xuf
romvGefolrsm;jzpfygonf/
wynf h a wmf w d k Y Ak ' ¨ b momw&m;awmf \ tES p f o m&onf vl r sm;
tusifhtMuHaumif;rGefa&; vrf;nTefcsufyifjzpfygonf/ xdkYaMumifh Ak'¨bmom
w&m;awmfonf Ak'¨bmom0ifrsm;\ tusifhtMuH(pm&dwå) udk wm0efcHaom
w&m;awmf j zpf y gonf / xd k o d k Y j zpf a omf v nf ; ,aeY Ak ' ¨ b mom0if r sm;onf
ud, k u f siw
hf &m;tod(pm&dwyå nm)udk oD;jcm;½Smae&onft h qift h xd wdik f a&mufcNhJ yDukd
rsuf0g;xifxifawGUjrifae&NyD jzpfygonf/ wynfhawmfwdkY Ak'¨ bmom0ifrsm;onf
þrQtxd ysufjym;aeMuNyDjzpfygonf/
qufvufí wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm; todOmPfvnf;acgif;yg;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -17
aeMuyHkudk avQmufxm;&ygrnfbk&m;/
Ak'¨bmom0ifonf tenf;qHk; ur®ouwmOmPf[k qdktyfaom uHESifh
uH t usd K ; quf o G , f r I ü tod O mPf ½ S d & rnf h o l j zpf y gonf / wynf h a wmf w d k Y
Ak'¨bmom0ifrsm;onf þtodOmPfrQ r½Sdolrsm;jzpfaeMuygonf/ uHudkyif
aumif;pGmrodjzpfaeMuygonf/ wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm; ajym½dk;pum;yif
½Sdygonf/ uHxrf;vmonfudk rjrif&? vSHxrf;vmonfudkom jrif&onf[lí
jzpfygonf/
xdkYjyifvnf; Ak'¨bmom0ifrsm;onf ur®0doa,mtpdaEÅa,sm [kqdkNyD;
uHt&mrMuH&[lvnf; qHk;rcJhMuonf/ uHudk t&d,mrsm;rS odEdkifonf[kvnf;
qdkcJhMuygonf/ þodkYyif uHrIrodvQif uHESifh uH\tusdK;qufoG,frIüom jzpfaom
ur®ouwmOmPf b,fodkYrQjzpf&ef taMumif;r½Sdyg/
Ak'b¨ mom0ifavmuü þtodOmPfonf atmufxpfq;kH OmPfjzpfygonf/
þOmPfrQrxifvQif Ak'¨bmom0ifjzpf&efyif tm;enf;vSrnf jzpfygonf/
þodkYjzpfaomfvnf; Ak'¨bmom0ifrsm;onf þtodOmPfrQ r½SdjzpfaeMuayonf/
rarG;rDu jyKcJhaomaumif;rIaMumifh ,ckaumif;pm&onf/ rarG;rDujyKcJhaom
qdk;rIaMumifh ,ckqdk;0g;&onf/ þ,ckaumif;qdk; ESpfckonf aoNyD;aemuf
aumif ; qd k ; ES p f r sd K ;ud k jzpf a pvd r f h O D ; rnf / þod k Y ,H k M unf r I u d k
ur®ouwmOmPfxifrSwfNyD; wif;wdrfaeMuygonf/ tu,fí þtodrsm;onf
wu,fodaom todrsm; r[kwfaomaMumifh todOmPfyifrjzpfEdkifaom t&mrsm;
jzpfygonf/
þt&mud k ½S i f ; vif ; avQmuf x m;&ygrnf / vl o nf uH E S i f h u H t usd K ;
qufoG,frIudk trSefwu,fodvQif tao;tzGJ raumif;rIudk wpfcgwpf&H
jyKonfrSty jyK&efcJ,Of;ygonf/ rnfolrqdk udk,f'ku©a&mufrnfodvQif
a½SmifMuOfjrJjzpfygonf/ udk,f'ku©a&mufrnfht&mudk a½SmifMuOfEdkifjcif; r½SdvQifum;
uHESifh uHtusdK;qufoG,frIudk trSefwu,frodíom jzpfrnf trSefjzpfygonf/
tusifhtMuHysufjym;í rSm;Mujcif;onf ur®ouwmOmPf wu,fraygufí
jzpfygonf/ ur®ouwmaygufvQuf tusifhtMuHysufjym;rSm;,Gif;onf qdkvQif
xdkolodaom ur®ouwmOmPfonf twkrQomjzpf&ef rvTJ{uefjzpfygrnf/
wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ mom0ifrsm;onf tjcm;aom rdpmä 'd|b d momrsm;ESihf rjcm;
tusifhtMuHysufjym;Mujcif;rSm ur®ouwmOmPfrQ r&aomaMumifh jzpfygonf/
txuftxufjzpfaom r*fOmPf? zdkvfOmPf udavomrsm;udk y,fvSef&ef
OmPfrsm;um; a0;xufa0;jzpf&ygrnf/
wynf h a wmf w d k Y Ak ' ¨ b momonf tusif h t MuH u d k ,H k M unf c suf j zif h
wnf a qmuf c J h a om bmomr[k w f y g/ tod O mPf j zif h wnf a qmuf c J h a om
bmomjzpfygonf/ oDv? orm"d? ynm[lí odum© oH;k &yf½adS om bmom jzpfygonf/
oDvonf orm"d? ynmudk aus;Zl;jyKygonf/ orm"donf oDv? ynmudk
aus;Zl;jyKygonf/ ynmonf oDv? orm"dukd aus;Zl;jyKygonf/ xdYk aMumifh oDvudk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -18
orm"d? ynmwdkYjzifh pifMu,fap&ef a[mqdkaombmomjzpfygonf/ ynm r½SdvQif
orm"drwnfEikd ?f orm"d rwnfvQif oDvü rjrJEikd yf g/ wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ momrsm;
tusifhtMuH ysufjym;aeMuonfrSm ynm r[kwfonfü ynmvkyfae MuaomaMumifh
jzpfygonf/
þae&mü wynfhawmfwdkY Ak'¨bmomrsm; ynmr½Sd&jcif;\ taMumif;udk
xif½Sm;ap&ef avQmufxm;&ygrnf/ Ak'¨bmom0ifrsm;onf Ak'¨bmomq&m?
omrPwdkY\ tqdkqHk;rudk &MuvQuf tb,fhaMumifh ynmr½SdjzpfaeMu&oenf;
pDppfbG,f½Sdygonf/ omoemawmf\ ,aeYtajctaeonf raumif;awmhí
[kqdk&ygrnf/ þtaMumif;udk q&mawmfwdkY oHCtzGJUtpnf; tajcHcHpnf;rsOf;\
ed'gef;rS pum;tydk'fudk udk;um;í avQmufxm;&ygrnf/ þpum;ydk'frSm atmufyg
twdkif; jzpfygonf/
,ckomoemtajctae/ rsufarSmufacwfomoemawmf\ tajc taeudk
Munf h ½ I o H k ; oyf r nf q d k y gvQif omoemawmf B uD ; *k P f o d u © m ed r f h u s n§ d K ;EG r f ;
qk w f , k w f o G m ;ap&ef v nf ; aumif ; ? omoemawmf B uD ; ysuf p D ; uG , f a ysmuf
oGm;ap&efvnf;aumif; usifhMuHvkyfaqmifaeMuol? ajymqdka[majymaeMuol?
a&;omxkwfa0aeMuol? ½SifvltcsdKUay:xGufp jyKaeonfudk rsuf0g; xifxif
awGUjrifMum;od zwf½IaeMu&ayonf/
,aeYomoemawmf \ tajctaeonf þtwd k i f ; jzpf a eayonf /
y&d,wåo d moem? y#dywåo d moem? y#da0'omoem[lí omoemoH;k &yf ½So d nft
h euf
,aeYtajctaeü y#da0'(omoem)aqmif yk*¾dKvf[lí rnfrnf&& r½Sdyg/
y#d y wå d ( omoem)aqmif y k * ¾ d K vf r sm;um; trsm;tjym; ½S d a omf v nf ;
bk&m;w&m;jcif;wlygvQuf wpfyg;ESifhwpfyg; yifvQif ruGJjym;atmif rwwfEdkifMu
½SdaeMuygonf/
y#dywåd(omoem)aqmif yk*dK¾ vfwpfOD;\ y#dywfudk tjcm; y#dywfaqmif
yk*K¾d vfwpfO;D onf trSerf xif trSm;jrifonf/ þodYk trSm;tjrifc&H aom y#dywfaqmif
yk*dK¾ vfuvnf; rdrd\ y#dywfudk trSm;jrifjyol y#dywfaqmif yk*dK¾ vf\ y#dywfudk
trSm;[k jrifjyefygonf/ þyk*Kd¾ vfESpfOD;onf ESpfOD;pvHk; rrSm;bJ wpfOD;om rSm;vQif
rSm;aomwpfO;D \ y#dywfonfom tjypfwifc&H p&m½Syd gonf/ tb,faMumifh qdak om
jrwfpGmbk&m; a[mMum;tyfaom w&m;awmfonf o'´d|du *kPfESifh jynfhpHk½HkrQru?
{[dyódu *kPfawmfESifhvnf; jynfhpHkaomaMumifh jzpfygonf/
jrwf p G m bk & m;w&m;awmf r S e f v Qif vl ü jzpf y G m ;aom t&S d r sm;ud k
tajccH a omaMumif h jiif ; bG , f r ½S d a om w&m;awmf j zpf y gonf / jiif ; cH k j cif ;
wif;Murf;jynfhvQuf y#dywådaqmif yk*d¾Kvfrsm;\ y#dywådonf omoemawmf\
pnf;vHk;nDnTwfrI or*¾oarm"geudk ysufjym;ap½HkrQjzpfí rvGrf;Edkifp&mjzpfygonf/
þrQ y#dywåd(omoem)aqmif yk*dK¾ vfrsm; cRwfcsHKusaeMuaomaMumifhyif
wynfhawmfwdkY omoemawmfü y#da0'aqmif yk*Kd¾ vf[lí oGm;qJxuf ydkajymEkdifol
r½Sjd zpfaejcif;jzpfygonf/ aomwmyef? ou'grf[al om y#da0'aqmif yk*K¾d vf txuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -19
wqif h w uf í aMujim0H h o l u m; rnf r nf & &r½S d j zpf & ygonf / tenf ; tyg;
aMunmol r sm;vnf ; wd r f ; wd r f ; yg;yg; jzpf a Mumif ; ol w d k Y o abmw&m;t&
xif½Sm;vSygonf/
wynfhawmfwdkY omoemawmfü y#d,wådomoemaqmif yk*d¾Kvfrsm;um;
tiftm;taumif;qHk;jzpfygonf/ ,aeYtajctaeonf jrefrmEdkifiHtaejzifh
txGef;um;qHk;? tjrifharmufqHk;tajctae jzpfEdkifavmufygonf/ pm&if;Z,m; csí
twdtus pdppfvQif ,aeYxufay:vGifaom y#d,wfrsdK; r½SdEdkifwef&myg/
oifMum;ay;ol ynm½Sif? oif,lol pmoifom;? oifMum;rI taxmuftuljyK
pmtkyfpmayESifh ausmif;uefuem;? oifMu;rIudk tm;ay;onfh 'um? 'umr tpp
wGufcsuf&ygrnf/
y#d,wådomoemawmfonf xdkxufxGef;um;&efr½Sd[lyif qdkcsifbG,f
jzpfygonf/ xdkYxuf xGef;um;vQifvnf; y#d,wfonf y#dywftwGuf? pmayonf
pmaytwGufjzpfí wdk;wufbG,f r[kwfawmhyg/ ,aeYyif þtajcrqdkuf[k qdk&ef
cufEdkifygonf/ wynfhawmfwdkY omoemawmfü omoemawmf\ tajccHjzpfaom
y&d,wådomoem þrQxGef;umaevQif y#dywådomoem? y#da0'omoemrsm;
xGef;;um;NyD; Ak'¨bmom0ifrsm; tusifhtMuHysufjym;? todOmPfenf;yg;rIrsm;
yaysmufoGm;&bG,f½Sdygonf/ ,aeY þodkYr[kwfyg/
y#d,wåo d moemxGe;f um;vQuf <uif;aomomoemrsm; rxGe;f um; onfrmS
y#d,wådaqmif yk*dK¾ vfrsm;\ tjypfjzpfygonf/ y#d,wådaqmif yk*dK¾ vfrsm;onf rdrdwdkY
aqmif a eMuaom y#d , wå d o moemjzif h vmbf o yÜ u m?
*kPfodu©mausmfaZmfjynfhpHkaeNyDjzpfí y#dywådomoemawmfudk qufvuf aqmif&ef
tm;tifrpdkuf vufydkufaecJhMuygonf/
þrQru aemufb0ü ewfjynfwufí ewfok'¨mudkpm;NyD; t&d,mewfwdkY
xHrS "r®w&m;emMum;vQuf ewfom;jzpfEdkifaom tajctae {uef½SdNyD[kvnf;
aoG;em;xifa&muf rmefarmufíaeMuayao;onf/
jrefrmjynf usrf;aygif;rsm;pGm jyKoGm;cJhí xif½Sm;aom taetxdkifvnf;
pHjyKxku
d af om pmoifom;trsm;qH;k xJu pmoifq&mawmfBuD; wyg;vnf; olraorD
olUwynfhrsm;udk y'y&r yk*dK¾ vfrsm;jzpf&ef wzGzGrSmMum;í tqHk;tr ay;oGm;aMumif;
od&ygonf/ xdkYjyif y#duwfoHk;zHk aqmif q&mawmfBuD; wpfyg; qdkvQifvnf;
&efukefNrdKUrS xdyfwef; Ak'¨bmom OygoumOygouD vlyHkwdkYtv,fü *gxmzGJUoDí
qdkjrnfawmifhwjyoGm;onfudk zwfrSwf&bl;ygonf/
þonfrmS xif½mS ;onfuo kd mjyqdck sufjzpfygonf/ olwYkd avmuf rawmfMu
rwwfMuolrsm;üum; qdkbG,f tb,f½Sdygrnfenf; [lí avQmufxm; &ygrnf/
y#d,wåad qmif yk*K¾d vfrsm;\ taMumif;udk þrQcsUJ zGií
hf avQmufxm; &onfrmS
taMumif;½Syd gonf/ y#d,wåad qmify*k K¾d vfwYkd \ þtjrifonf rdrw d Ykd aqmifae&aom
y#d,wfü aqmifae&aomfvnf; ,HkMunfjcif; r½Sdonfudk ay:vGifapaMumif;
odom&efjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -20
wynfah wmfwYkd y#d,wåad qmif yk*K¾d vfrsm;onf ud, k af qmifae&aom y&d,wfü
þrQt,HkrJhaeMuygonf/ ewfjynfa&mufrS ok"r®mobif0ifí t&d,mewfrsm;
a[mMum;rnfudk emMum;NyD; w&m;,lrnfMuHMuonfrSm udk,faqmifaeaom
y&d,wfw&m;udk t,Hkrxm;aMumif; tjrifhqHk;apmfum;csuf jzpfygonf/
ok"r®mobif t&d,mewfrsm; a[mMum;rnfhw&m;onf wynfhawmfwdkY
aqmifae&aom y&d,wfw&m;ESifh oD;jcm;jzpfrnfavm? t&d,mewfrsm;onf
bk&m;rsufarSmufrS wdkuf½dkufem,lodjrifolrsm; jzpfonfxm;OD; wynfhawmfwdkY
aqmifae&aom y&d,wfrmS vnf; bk&m;½Sirf suaf rSmufrS wdu k ½f u
kd ef m&ol ½Sitf meE´m\
aqmif,lcsufrsm;yifjzpfí wu,fjcm;&eftaMumif; r½Sdyg/ ,aeY wynfhawmfrsm;
aqmif,al e&aom y&d,wfonf ½Sit f meE´mrSwqifh a[mjyaom y&d,wfjzpfygonf/
½Sit f meE´monf ,aeY ewfjynfrS ewfrsm;xuf rnHrh zsi;f bJ omvGeí f yif ae&ygrnf/
xdkYaMumifh ok"r®mobifrS ewfwdkY\ a[majymcsufonf wynfhawmfwdkY
aqmifae&aom y&d,wfavmufyif jynfhpHkEdkifjcif; r½Sd&myg/ ,aeY y&d,wfaqmif
yk*K¾d vfwpfO;D onf edAmÁ efa&mufaMumif; okweå af ygif;rsm;pGmudk aqmif,v l Quf ½Syd gonf/
þokwåefrsm;onf ewfwdkYaqmifxm;aom okwåefESifh oD;jcm; jzpfygoavm/
þodkYvnf; y&d,wfaqmif yk*d¾Kvfrsm; vu©HMurnf r[kwfyg/ twljzpfvQif
y&d,wfaqmif yk*Kd¾ vfrsm; onf ewfa[mokwåefrsm;udk arQmfvifh&ef taMumif;r½Sdyg/
þodkYjzpfvQuf vlodxif½Sm; ewfa[mokwåefrsm; emMum;NyD; ewfom;tjzpf
aomwyefjzpfvo kd nf [kqu kd m awmifw
h jyonfrmS rdrd aqmif,x l m;aom y&d,wfukd
vHk;0t,HktMunfr½SdaMumif; tav;teuf rdefYqdkcsufom jzpf&ygonf/
þodkYyif y&d,wfxdyfacgifwifBuD;rsm;uyif y&d,wfudk t,HktMunf
r½SdaMumif; vuf&JZuf&J wifjyae0Hh onftxd qdkufaeMuvQif acgifurdk;rvHk
aomaMumifh ao;ao;zGzJ yJG &d,wfaqmif yk*K¾d vfrsm; tb,foYkd ½Srd nfrmS txl;qdb k ,
G f
r½Sdawmhyg/ y&d,wfaqmif yk*dK¾ vfrsm; þodkY tajctae raumif;vQif y#dywfESifh
y#da0'onf y&d,wf\ toD;tyGifhrsm;jzpfí txl;qdk&ef taMumif; r½Sdawmhyg/
y&d,wf? y#dywf? y#da0' [lí ½Sdaomomoemawmf oHk;&yf tajcrvS jzpfvQif
omoemawmfonf toGio f @efrQom<uif;awmhaom (vd*)F omoemawmfjzpf&efom
½Syd gonf/
vd*F omoem[lonf a½S;uMum;bl;ouJhodkY ouFef;vufywfNyD; xGefpD;
aeonftxd a&mufrS qdk&efroifhyg/ &[ef;orPwdkY xHrS r*fzdkvfwnf; [laom
tuRwf w &m;rsm; aysmuf N yD q d k v Qif 0d e nf ; yif u sef a pOD ; ? vd * F omoemyif
jzpf y gvd r f h r nf / tb,f a Mumif h q d k a omf 0d e ,onf "r® t qD t ES p f t wG u f
tm;jznfch sufrQom jzpfaomaMumifjh zpf\/ "r®rjzpfxeG ;f awmhvQif tm;jznfh csufonf
tusdK;rsm;&ef r½Sdyg/ (0de,onf tcsnf;ESD;[k qdkonf r[kwfyg/ 0denf;onf
"r®0efxrf;tzGUJ tpnf;\ pnf;rsOf;jzpfygonf/ w&m;"r® r½Sv d Qif w&m;"r®onfy;kd &ef
tzGJUtpnf;ESifh tzGJUtwGufpnf;urf;rsm; ydkaeaMumif;om qdkvdk&if; jzpfygonf/)
wynfhawmfwdkY omoemawmfwGif 0de,ü tjiif;yGm;Mujcif;rSm "r®aysmuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -21
aomaMumif h o mjzpf y gonf / "r® a ysmuf N yD ; aemuf 0d e ,jzif h wynf h a wmf w d k Y
omoemawmf u d k wnf a qmuf j cif ; rS m toG i f o @ef o moemawmf u d k
wnfaqmufjcif;jzpfygonf/ toGifo@ef wnfaqmufrIü tjiif;yGm;bG,frsm;
olwrsdK;udk,fwzHk rsm;jym;vSygonf/ þodkYBudK;pm;Muaomfvnf; toGifo@ef
vS½HkrQty w&m;"r®tusdK; &Murnfr[kwfyg/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkU omoemawmfü w&m;"r®aysmufvQif b,frQ
0if;0if;0g0g aAsmoHpnfoHrsm; jrifMum;ae&aomfvnf; vd*Fomoemawmf jzpfNyD[k
qdk&ygrnf/ vd*F omoemjzpfvQif opömw&m;udk pmrSmusufí tvStyaqmif½Hk
MunfndKbG,fjzpf½HkrQ a[majymwwfí udk,fwdkifrod jzpfvmygrnf/
wynfhawmfwdkY omoemawmfrS opömw&m;aysmufvQif vd*Fomoemawmf
jzpfrnf[k qdkvdkygonf/ oHCtzGJUtpnf;tajccHpnf;rsOf;yg ,aeY omoemh
tajctaejypum;rsm;twdkif; olwrsdK;udk,fwzHk usifhMuHa[majym a&;om;
aeMujcif;rSm wynfah wmfwYkd omoemü opömw&m;rsm; arS;rSed af eNyDjzpfí opömw&m;rS
wdrf;,drf; aeMujcif;rsm;\ trSwftom;rsm; jzpfygonf/
,aeY Ak'¨bmom0ifrsm;vufrS Ak'¨bmomw&m;awmfrsm; y,fzsufazsmuf
vGichf &H vQifyif olwYkd todvrd m® w&m;onf ,aeYxuferd u hf sysufjym;ae&ef taMumif;
enf ; vS y gonf / ,aeY Ak ' ¨ b mom0if r sm;onf vl r I t od r S ausmf v G e f a om
rnfonfhtodtvdr®mrS ½SdaeMuonf r[kwfyg/
0dZÆm? aZmf*sD wyoD wdkY\ *E¨&D usifhpOfrsm;? ewfudk;uG,frI? "gwfudk;uG,frI
jyKvyk jf cif; ESihf tusiyhf sujf ym;jcif;rsm; jzpf&ef taMumif;oifv h Qif vTaJ ½Smifol Ak'b
¨ mom
[lí ½Sd&eftaMumif; enf;ygonf/ taMumif;roifhao;vQifom rodrdkufrSm;rsm;ESifh
rodrMum;bJ½Sd&ygrnf/
Oyrm-rdrw d Ykd pD;yGm;BuD;yGm; *kPo
f &d t
f mPm aumif;rGef jynf0h aeao; vQio f m
b,f0dZÆm? b,faZmf*sD ponfrS rxdbJ raumif;rIrsm;a½Smif½Sm; ouJhodkY ½Sdygrnf/
pD ; yG m ;BuD ; yG m ;ES i f h *k P f o d & f t mPm avsmh y g;qk w f , k w f v mvQif b,f t od ?
b,ftvdr®mESifhrQ pOf;pm;Edkiftm; avQmhenf;Muolrsm;csnf; jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY Ak'¨bmom0ifrsm;onf þrQxd todtvdr®m w&m;acgif;yg;
jywfvyfaeMuNyD jzpfygonf/ Ak'¨bmom0ifrsm;ü þrQ todtvdr®mw&m; acgif;yg;
jywfvyfaeMu&aomfvnf; olwdkYxrf;aqmif&aom 0efwmum; renf;vSatmif
½SdMuygonf/ wynfhawmfwdkY omoemawmfü oHCmawmf wpfodef;ausmf½Sdygonf/
oHCmawmf wpfodef;ausmf\ pm;0wfaea&;? usef;rma&; udk apmfbGm;rsm; tvm;
cHpm;pHpm;Edkif&ef olwdkYrNiD;rjiLxrf;aqmifae&ygonf/
olwdkYwawGtm; ppfwrf;xkwfvQif omoemawmf[laom taMumif;aMumifh
txuf u wif j ycJ h o nf h t wd k i f ; tusd K ;tjrwf t jzpf tod t vd r ® m wpH k w &m
r&vQio f m½S&d rnf olwYkd\ pD;yGm;MuD;yGm;um; rsm;pGm txdyg;cH&onftxd ½SMd uonfukd
awGUjrif&ygrnf/
tcsdKUolrsm;ü om;orD; rxGef;um;rD vkyftm;tjynfh½SdpOfu BudK;pm;cJhí

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -22
uk e f x k w f t&if ; tES D ; uav;rsm;ud k om;orD ; xG e f ; um;NyD ; om;½S i f j yKí
ukefoGm;aomaMumifh pm;rnfh0wfrnfhom;orD;rsm; txESifhvnf;MuHKaomtcg
aemufxyfukefxkwft&if;tESD;&atmif pkaqmif;Edkifjcif;r½SdawmhbJ b0vHk;csvdkuf
aoqH;k oGm;Muonftxdjzpfygonf/ wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ mom0ifrsm;onf Ak'b ¨ mom
w&m;awmfrS todtvdr®mw&m;udk r&MuvQif Ak'¨bmomudk;uG,f&jcif; [laom
taMumif;aMumifh ydrk í kd 'kua© &mufMu&ygrnf/ zGwo f nfxuf npfrnf[k qdv k ydk gonf/
,aeY A k ' ¨ b mom0if r sm;onf tod O mPf t&mrS m aomf v nf ; aumif ; ?
tusift h MuHtvdrm® rSmvnf;aumif; avQmufxm;cJNh yD;onft h wdik ;f jzpfaeMu ygonf/
xdYkaMumifh wynfah wmfrsm;taeESihf þomoemawmfa&; avQmuf xm;awmif;qdv k mT udk
wifjyavQmufxm;&jcif;jzpfygonfbk&m;/
qufvufíavQmufxm;awmif;qdk&jcif;\ taMumif;udk avQmufxm;NyD;
aemuf avQmuf x m;awmif q d k v T m ravQmuf r S D avQmuf x m;awmif ; qd k o l
wynfhawmfwdkY\ b0udktenf;tusOf;rQ avQmufxm;ygrnfbk&m;/
avQmufxm;ol\ b0udkrodvQif avQmufxm;vTm\ twdrfteuf
csdefquf&efcufrnfrS z,f½Sm;&efjzpfygonf/ xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ b0udk
wifjyavQmufxm;rnfukd omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdv k mT \ ed'gef;tjzpf
cGifhjyKapvdkygonfbk&m;/
jref r mEd k i f i H ½ S d oH C mawmf r sm;tm;vH k ; ud k ud k , f p m;jyKonf j zpf í
tav;tjrwfjyKtyfygaom EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUESifh oHCr[mem,u
Ouú | q&mawmf t½S i f j rwf r sm; bk & m;/ wynf h a wmf w d k Y onf
jrwfpGmbk&m;½Sifvufxufawmf tcg &[ef;awmfjrwfBuD;wdkY xHk;udk ESvHk;rlí
avQmufxm;yg&ap ygbk&m;/ jrwfpGmbk&m;½Sifvufxufawmftcgu &[ef;
awmfrsm;onf w&m;usio hf ;kH í NyD;qH;k oGm;aom udavomrsm;udk jrwfpmG bk&m; xHyg;ü
0yfwGm;OD;wifwwfMuaMumif; od&ygonf/ ,aeYtcsdefü tEÅ&"g,e jzpfcJhygNyD?
xdkodkYjzpfaomfvnf; oHCmawmfwdkY\ xdyfoD;EdkifiHawmf oHCr[mem,u
tzGJUtpnf;BuD;udkum; wynfhawmfwdkY omoemawmfü wnfaqmufEkdifcJhygNyD/
wynfhawmfrsm; w&m;usifhoHk;í NyD;qHk;oGm;aom udavomrsm;udk
jrwf p G m bk & m;tm; ravQmuf x m;Ed k i f a wmh a omf v nf ; jrwf p G m bk & m;tvm;
jrwfpmG bk&m;\ wynfo h C H mawmf tzGUJ tpnf;BuD;\ uk, d pf m; Edik if aH wmf oHCr[m
em,ursm;\ Ouú|wdkYtm; wynfhawmfrsm; avQmufxm;cGifhESifh BuHK&onftxd
½SdvmcJhNyDjzpfí 0rf;om&ygonf/
þodkY 0rf;om&jcif;rSm wynfhawmfrsm;taeESifh <um;vdk? 0gvdk? xif½Sm;vdkí
vH k ; 0r[k w f b J ? omoemawmf ü tppf t rS e f r sm; r½S d ? r[k w f [ k azmf x k w f
today;onfudk odMu&NyD; omoemawmfw&m;udk qxufxrf;ydk; BudK;pm;Edkifa&;
tm;wufoa&m nTef;jyEdkif&efrQom jzpfygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYb0twGuf BuD;yGm;ESifh pD;yGm;wdkYonf tcsnf;ESD;rsm;om
jzpfygonf/ *kPfod&fESifh tausmftapmonfvnf; trSefw&m;udk azsmufajr§muf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -23
aeaom t&mrsm;om jzpfygonf/ 'DaeYomoemawmf &[ef;omrPrsm; y#da0'
aus;Zl;ESifh tuif;tuGmcH&jcif;rSm omoemawmfü *kPfod&ftausmftapmf?
vbfoyÜum? 'um'umr tppwdkY\ rif;rlaeí jzpfaMumif; wynfhawmfrsm;
cH,lygonf/
xdkUaMumifh wynfhawmfrsm; avQmufxm;rnfh y#da0' aus;Zl;w&m;rsm;ESifh
pyfívnf; tenf;i,fav;rQ txifrSm;awmfrrlMubJ emMum; vufcHawmfrlMu
apvdkygonfbk&m;/
wynfhawmf ½SifOmPonf jrwfpGmbk&m;ocifESifh jrwfpGmbk&m;ocif\
wynfo h m;oHCmawmfrsm; tqufquf\ twdik ;f rodaom aus;Zl; w&m;awmfrsm;udk
cH,lcGifh&ojzifh udavomcyfodrf; at;Nidrf;jcif;[laom y#da'0 aus;Zl;udk
qnf;yl;&½SdNyD;ol jzpfygonfbk&m;/
wynfhawmf *kP0EÅonfvnf; a½S;enf;twl &wemoHk;yg;\ aus;Zl;awmf
teEÅudk cH,lcGifh&ojzifh ouúm,'d|d 0dpdudpäm? oDvAÁw y&mrooHk;0aom
oHa,mZOfrsm;udk z,f½Sm;NyD;jcif;wnf;[laom y#da0'aus;Zl;udk qnf;yl;&½SdNyD;
jzpf y gonf b k & m;? wynf h a wmf w d k Y \ b0ud k avQmuf x m;vd k o nf r S m
þrQjzpfygonfbk&m;/ xdkodkYjzpfaomfvnf; wynfhawmfrsm; b0avQmufxm;
csufonf t"drmeavQmufxm;csufESifh cGJjcm;r&jzpfp&m ½Sdygonf/ xdkYaMumifh
wynfhawmfrsm; avQmufvSrf;cJh&aom vrf;udk tenf;tusOf; emMum;apvdk
ygonfbk&m;/
wynfhawmf½SifOmPonf touf(43)ESpf? odu©m(23)0g? wynfhawmf
*kP0EÅonf touf(37)ESpf? odu©m(17)0gjzpfygonf/ wynfhawmf ½SifOmPonf
(15)ESpfom;t&G,frSm omoemhabmifodkYa&mufí rEÅav;NrdKU pmoifwdkufjzpfaom
rpdk;&drfwdkufESifh rdk;aumif;wdkufrsm;ü q,fESpfrQ pmayy&d,wfw&m;rsm; oifMum;
avhvmcJhygonf/ rpdk;&drfwdkuf em,uq&mawmfrsm;ESifh rpdk;&drfwdkuf r[mem,u
t*¾r[my@dw q&mawmf OD;aumov’(jyefvGef)xHwGif tajccHpmayrsm;ESifh
tbd"r®mudk oD;jcm;vdkufpm;cJh&ygonf/ rpdk;&drfwdkuf vuf½Sd r[mem,u
t*¾r[my@dw tbd"Z r[m&|*k½k yXmef;q&mawmfxHü yXmef;usrf;udk oifMum;
cJh&ygonf/ oif;½dk;ygVdusif;&if;rsm;udk rdk;aumif;wdkuf a';0ef;q&mawmfESifh
awmiforefq&mawmf t½Sifauo0gbd0Ho wdkYxHwGif avhvmcJhygonf/
wynf h a wmf ½ S i f * k P 0EÅ o nf (19)ES p f o m;t&G , f r S m omoemh a bmif
0ifa&mufí tr&yl&NrdKU r[m*E¨m½Hkü (6)ESpfrQ y&d,wfpmayudk oifMum;
avhvmcJyh gonf/ tr&yl&NrdKU r[m*E¨m½Hk ausmif;wdu k f pmcsrsm;? oHCmawmfBuD;rsm;
ES i f h q&mawmf w d k Y xH w G i f ygVd o G m ;enf ; vmenf ; ES i f h tbd " r® m tajccH r sm;?
0denf;ig;usrf;ESifh ygVdawmfrsm; avhvmcJhygonf/
wynfhawmfwdkYonf q&morm;ESifh owif;oHk;azmfrsm;txl; av;pm;
*kPfjyK&avmufatmif pmoifwdkufü t&G,ftm;avsmfpGm jzpfaom vQyfay:jcif;
uif;olrsm;jzpfMuygonf/ wynfhawmf *kPEÅonf touf(25)ESpfü pmoifwdkufrS

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -24
qif;cJí h &efuek Nf rdKU r[mpnfq&mawmfBuD;rsm;xHwiG f oH;k vrQ OmPfpOf em&onftxd
y#dywåd oifMum;csufudk q&mjzpfonftxd avhvmNyD; awmxGufcJhygonf/
wynfhawmfonf OmPfpOfemcJh&aomfvnf; bk&m;qkyef xm;cJholjzpfaomaMumifh
awmtwGif;ü arwåmbm0em w&m;awmfrsm;udkom yGm;rsm;í (7)ESpfrQ tcsdefudk
ukefvGefapcJhygonf/
wynfhawmf ½SifOmPonf touf (25)ESpfü pmoifwdkufrS qif;cJhí
touf(26)ESPfjynfhü usdK;ysufaeaom oDvodu©mrsm;udk aq;aMumjyifqifjcif;
udprö sm;udk aqmif&Guf&ef awmxGufcJhygonf/ awmtwGif;ü r[*¾Kwfw&m;rsm;
yGm;rsm;í t½lypsmefrsm; &½SdcJhygonf/ t½lypsmefqdkonfrSm ½kyf?emrf ynwfrsm;
jzpfNyD;aemuf bmrQr½Sdonfhtjzpfü odaeaompdwfudk tjrwfqHk;[k ½IyGm;csufrsm;
jzpfygonf/ wynfhawmfonf r*fzdkvfedAÁmefudk awmifhwí awmxGufNyD; w&m;usifh
onfr[kwfyg/ r*fzdkvfedAÁmefonf wynfhawmfrsm;ESifh rwefao;aom t&m[k
xifjrifvQuyf g&rDjzpf awmxGuNf yD; pdwv f iG yhf g; ysi;f &daernfukd umuG,&f ef wwforQ
rSwforQ usifhMuHcJhjcif;omjzpfygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; bmrQrjzpfonfudk odaeaompdwf\ {jraomtjzpfudk
avhvmzefrsm;aomtcg jzpfyGm;avh½Sdaom udavomw&m;rsm; rjzpfyGm;bJ
Muufaysmuf? iSuaf ysmuf? aysmufaeMuygonf/ jzpfavh½v dS Quf rjzpfbJ ESpqf ufatmif
Mumvmaomtcg r*fzdkvfw&m;&aeNyDvm;? &aeNyD xifyg&JU? þodkY tqifhqifh
txifuyfvQuf qHk;jzpf0Hhonftxd jzpfvmygonf/
þodkYjzpfaomtcg wynfhawmfpdwfü a½S;oa&mtcgu w&m;&ol[lí
r½SdEdkif[kxifaomfvnf; ,cktcsdefü tjcm;olrsm;vnf; w&m;&aeMuvdrfhrnf [k
xifvmygonf/ xdYk aMumifh olrsm;&aomw&m;rsm;vnf; emMum;vdpk w d rf sm; jzpfymG ;NyD;
&dyfom&if;rsm;odkY awmausmif;rS xGufcJhygonf/ pmoifom;b0u w&m;em
ysif;aomfvnf; ,cktcg w&m;txl;emvdkcJhygonf/
ppfudkif; y&uúr? OmPpm*D? awmifNrdKU? rdk;ukwf? a0bl? ausmufoabFm?
oJtif;*l? oHvQifawm&? rdk;ndK? pGef;vGef;? r[mpnf? aMumifyef;? oQifOuú|
tppjzpfygonf/ emMum;&csuf t&mrsm; pkaygif;vdkufaomtcg umr? ½ly? t½ly
bHkoHk;yg;rS w&m;rsm;csnf;jzpfaMumif; tuGufvnfvmygonf/ wynfhawmf
usio hf ;kH aeaom w&m;onfvnf; bHo k ;kH yg;xJryS ifjzpfaMumif; qifcsiEf ikd f vmygonf/
a½S;tcgu ½lyg? ½ly "r®wckckjzpfyGm;&ef cJ,Of;onf[k xifrSwfcJhaomfvnf; ½lyg?
½l y rsm; tvG , f w ul j zpf y G m ;aeonf u d k rsuf a ph ü wyf t yf x if x if
ud k , f w d k i f o d j rif a omaMumif h a½S ; u rwbl ; aom r*f z d k v f u d k r[*¾ w jrif r S
qmavmifwrf;wvmcJhygonf/
avmukw&å mvrf;nTeu f kd ay;Edik af omt&mudk vdv k m;aomfvnf; ½SmazGr&jzpfí
bk & m;onf o mvQif ud k ; uG , f & m½S d a wmh o nf / bk & m;rS w yg;
avmukwå&mvrf;jyrnfhol[lí r½SdawmhNyD? ,aeY oHCmawmfrsm;vufüvnf;
avmukwå&mvrf;onf tpjywfaysmufcJhNyD? xdkYaMumifh bk&m;a[mcJhaom y&d,wåd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -25
pmayrsm;udk zwf½IavhvmoHk;oyfNyD;? bk&m;udkjrifatmif avhvm&rnf/ bk&m;awGUrS
w&m;awGUrnf? bk&m;awGU&ef y&d,wfpmayrsm; avhvmoHk;oyf&rnf/ þodkY
qHk;jzwfcJh&ygonf/
xd k U aMumif h y#d u wf p mayrsm;ud k avh v m&ef j yif q if & ygonf /
jyifqif&müvnf; bk&m;a[mwdkuf½dkufudk avhvmrnf/ t|uxm #Dumrsm;udk
aemufxm;rnf/ ygVdawmfüvnf; ygVdyd#uwfawmfudk avhvmvQif pum;vHk;
teufjyóem? toGm;tvmjyóem? trdbmomr[kwfí aES;auG;rIjyóem
tpprsm; ½Iyfrnf/ jrefrmjyef yd#uwfrsm;udk rlxm;í ygVdyd#uwfudk tul xm;rnf/
þodkY qHk;jzwfavhvmygonf/
avhvmaomtcg jrwfpGmbk&m;onf wynfhawmfrsm; em;rvnfEdkif
avmufaom yk*Kd¾ vfjzpfíaeonfudk uGJuGJjym;jym; odvm&ygonf/ Zmwfedygwf ESifh
tbd"r®mrsm;ü jrwfpGmbk&m;\ 0daoovu©Pmudk em;vnfí r&Edkifatmif
jzpfygonf/ wrsdK;wzHkpD uGJjym;atmif jcm;em;aeouJhodkY awGU&ygonf/
jrwfpmG bk&m;\ b0tjrif? avmutjrifrsm;onf wynfah wmfrsm; em;vnfí
r&Edkifatmif jzpfaecJhygonf/wynfhawmfwdkUonf avmuudk jrif&mü avmuonf
rjrJ[k rSwfom;xm;Muygonf/ jrwfpGmbk&m;onf avmuudk rjrJ[k r,laMumif;
a[mMum;cJyh gonf/ jrJ[k ,loavm qdak omtcgüvnf; jrwfpmG bk&m;onf avmuudk
jrJonf[k r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
xdUk jyifvnf; wynfah wmfwUkd owå0gaoNyD;aemuf jzpfrnf[k ,lqaomfvnf;
jrwfpGmbk&m;onf owå0gaoNyD;aemuf jzpfrnf[k r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
wynfhawmfwdkUtjrifü w&m;NyD;qHk;olrsm;onf aoNyD;aemuf edAÁmefa&mufrnf/
bmrQrjzpfawmh[k,laomfvnf; jrwfpGmbk&m;onf r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ avmutjrifESifh jrwfpGmbk&m;\ avmutjrif rwlyg?
wynfhawmfwdkU b0tjrifESifh jrwfpGmbk&m\ b0tjrifvnf; rwlyg/ þodkY
jrwfpGmbk&m;ESifh tjrifuGJjym;aejcif;onf roifhjrwf [k wynfhawmfwdkUxifygonf/
jrwfpGmbk&m;ESifh tjrifuGJjym;aejcif;onf jrwfpGmbk&m;udk rzl;jrifEdkifjcif;yif
jzpfonf[k wynfhawmfrsm; xifrSwfygonf/
jrwfpGmbk&m;ESifh wynfhawmfrsm; þrQtjrifuGJjym; aeaom aMumifh
jrwfpGmbk&m; a[mMum;csufrsm;udk wynfhawmfrsm; em;vnf Edkifavmufaom
tajctae r&Sdjcif;jzpfaMumif; oabmayguf rSwf,l&ygonf/ xdkYaMumifh
þtjrifuGm[csuf azsmufzsufEdkif&ef wynfhawmfwdkY OD;wnfvdkufygonf/
jrwf p G m bk & m;uJ h o d k Y avmuBuD ; NrJ v nf ; r,l ? rNrJ v nf ; r,l ? aoNyD ; aemuf
jzpfonfvnf;r,l?rjzpfvnf; r,laom tjrifjzpf&ef oHk;oyf&ygonf/
wynfah wmfwYkdonf aoNyD;aemufjzpfonf/ w&m;qH;k ol aoNyD;aemufrrl jzpf?
½kyef mrfcE¨mavmuonf rNrJ? edAmÁ efom NrJonf/ þodYkjrifaecJMh uygonf/ þtjrifukd
azsmufEdkif&ef jzpfygonf/ pDppfMunfhygonf/ owå0gaoNyD;aemuf jzpfoavm¿
[laomtar;ü jrwfpGmbk&m; wm;jrpfonf/ tb,faMumifh wm;jrpf&oenf;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -26

tar;rSm;vQif wm;Edkifonf/ tar;rSm;oavm? jzpfoavm[laom Bud,mrSudkifí


wGuMf unfyh gonf/ jzpfoavm¿[laomar;&mü tb,fcgjzpfoavm[k ar;oenf;/
aoNyD ; aomaemuf t cgü jzpf o avm[k a r;jcif ; jzpf o nf / þtar;wG i f
aoNyD;aemuf[&l mü owå0gaojcif; r&Sv d Qif aoNyD;aemufjzpfoavm[laomtar;\
tajzvnf; twm;tjrpf cH&Edkifygonf/
xdkYaMumifh owå0gaooavm[laom jyóemudk pDppf&jyefygonf/
aooavmBud,m\ uwåm;jzpfaom owå0gr&SdvQif vnf; aooavm[laom
tar;vnf ; twm;tjrpf c H & Ed k i f j yef y gonf / aemuf q H k ; ü owå 0 g[l o nf
tb,fenf;¿[laom jyóemüqdkufvmygonf/
owå0gonf cE¨myÚöu\ trnfjzpfonf/ cE¨myÚöuonftb,fenf;/
½kyfa0'emç onmç ocFg&ç 0dnmOfonf tb,faMumifh cE¨mjzpf&oenf;/ a0'emç
onm ponfrsm;onf wcsdefüwckwnf;omjzpfvQuf b,fodkYtpktyHkjzpfoenf;?
pdwfvnf; þenf;yif wck,kwfudk;q,f&Sdaomfvnf; wcgjzpfvQif wckomjzpfvQuf
tb,fodkYpkoenf;/ twdwfça0'emçonm ponf twdwfrSmyifcsyfcJhNyD/ ypöKyÜefç
a0'emç onmESihf tb,foYkd pkoenf;/ ponftm;jzifh ½kyaf 0'emç onm ponfrsm;
cE¨mvkyfr& jzpf&ygonf/qufvufqifjcifaomtcg jzpfqJ½kyfa0'em ponfonf
rjzpf r D ½ I a 'gif h r S M unf h v Qif tem*wf ? jzpf q J ½ I a 'gif h r S Munf h v Qif ypö K yÜ e f ?
jzpfNyD;½Ia'gifrh MS unfv h Qif twdw?f wckwnf;aom ½kyaf 0'em ponfüyif umvoH;k yg;
pka0;vQuf &Sdygwum;/ teD;ta0;ç twGif;tjyifvnf; þenf;yif/ ½kyfa0'em
ponf w ck c k o nf a0;aomt&mud k a xmuf v Quf teD ; ? eD ; aomt&mud k
axmufvQut f a0;? twGi;f usaomt&mudk axmufvQit f jyif? tjyifusaom t&mudk
axmufvQif twGi;f ? þodYk yif wckwnf;aom ½kyaf 0'em ponfüyif qefYusifbuf
t&mrsm; jzpf a om teD ; ta0;? twG i f ; tjyif r sm; pk a 0;vQuf y gwum;/
Murf;Ek,kwfjrwfüvnf; þenf;yif/ þodkY obm0"mwf wckü wpfqJhwpfaxGaom
tajctaersm; pka0;aeMuonf/ þwpfqJhwpfaxGonfvnf; NcKHvdkufvQif
tcsdefumvjy tajctae? ae&mXmejy tajctae? jyKjyifjzpfyGm;rI ya,m*
tajctae[lí oHk;yg;om&SdaMumif; qufíxifjrifygonf/
þtawG ; rsm;rS m wynf h a wmf r sm; awG ; rd a wG ; &m avQmuf í
awG;aejcif;rsm;omjzpfygonf/ qufívnf; rqHk;Edkifatmif awG;jyefygao;onf/
½kyfa0'em ponfwdkY\ cE¨mtjzpf tajctaeç umvç Xmeç ya,m*ESifh ½kyfa0'em
ponfwdkY\ vu©Pmjzpfaomtedpöç 'ku©ç tewå tpyft[yfrsm;&Sdoavm[lí
jzpf y gonf / ted p ö rNrJ [ l o nf tcsd e f u mvES i f h p yf a ompum; jzpf o nf /
'k u © q if ; &J [ l o nf v nf ; jyKjyif r I y a,m*ES i f h p yf a ompum; jzpf o nf /
tewå t ES p f o m&r&S d [ l o nf v nf ; ae&mXmeES i f h p yf a ompum; jzpf o nf /
tedprö NrJ[o l nf tcsed rf &Srd jS zpfrnf/ &Sv
d Qif &Sad omtcsed \
f w0ufEiS phf mu NrJaeOD;rnf/
xdkYaMumifh tedp[ ö lonf tcsdefudkjiif;qdkcsufjzpf&rnf/ 'ku©qif;&J[lonf vnf;
ya,m*r&Srd jS zpfrnf/ &Sv d Qif&adS om ya,m*xuf qif;&J onfxufpmí csrf;omaeOD;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -27
rnf/ xdkYaMumifh 'ku©[lonf ya,m*udkjiif;qdkaom pum;jzpfrnf/ tewå
om&r&S d [ l o nf v nf ; om&wnf & mXmer&S d r S jzpf r nf / &S d v Qif
&Sad omtxnfuakd xmufNyD; wnf&mXmersm;xGuaf eOD;rnf/ xdYk aMumifh tewå[o l nf
Xmeudkjiif;qdkaompum; jzpfonf/ þodkYawG;rdaomtcg jrwfpGmbk&m;onf
½kyfa0'em ponfü umvçXmeçya,m*rsm;udk jiif;qdkcJhonf/ wynfhawmfwdkYonf
½kyaf 0'em ponfü umvçXmeçya,m*rsm;udk vufccH o hJ nf/ tb,foYkdenf;[lívnf;
jzpfjyefygonf/ xdYk aMumifh ½kyaf 0'em ponfrsm;ü umvç Xmeçya,m* &Srd &Sd odEikd &f ef
xdk ½kyfa0'em ponfudk avhvm&ygonf/ ½kyfa0'em ponfonf tu,favhvm
aomtcg umvç Xmeç ya,m*rsm; r&EdkifaMumif; odomvSayonf/ ½kyfa0'em
ponfvnf; ypö,or0g,w&m; odkYr[kwf a[wkomr*¾Dw&m;rsm;om jzpfonf/
½kyçf a0'em paom obm0wckco k nf taMumif;tpdwt f ydik ;f tpte aygif;rsm;pGm\
tpkta0;rsm;om jzpfonf/ xdkYaMumifh ½kyfa0'em ponfonf ocFww&m;[lí
ac:&jcif;jzpfonf/ xdkYaMumifh ocFwjzpfaom ½kyfa0'emponf wckckonf
taMumif;tpdwftydkif; tptersm;\ Bud,m0daoo[k qdktyfaom xl;jcm;ao
trlt&mrQ jzpfaomaMumifh j'yfr&Sd? j'yfr&SdaomaMumifh Xmer&Sd? umvvnf;r&Sd?
ya,m*vnf ; r&S d ? þrQtxd od v mcJ h y gonf / þod k Y od a omf v nf ;
rsm;pGmtoH;k 0ifvaS o;onf r[kwyf g/ odonfrQyifjzpfygonf/ ½kyaf 0'em ponfrsm;ü
umvçXmeç ya,m*&So d nf[k ,lívnf; bmrQrjzpfyg/ r&S[ d í l vnf; bmrQ rjzpfyg/
xdkodkYjzpfaomfvnf; arQmfvifhaom tusdK;rsm;jzpfyGm; ay:aygufvmygonf/
,if;tusKd ;um; ½kyaf 0’emponfrsm; taMumif; tpdwt f ydik ;f wdYk\ tpkta0;jzpfaMumif;
avhvmrdí a&S;tcgu xif&Sm;ouJhodkY ½kyfa0'em ponf obm0 y&rwå
w&m;rsm;onf t&Sdjzpfonf/ ynwfonf r&Sdjzpfonf[laom tjrifrSm;rsm; z,f&Sm;
EdkifoGm;jcif;jzpfygonf/ wynfhawmfwdkYonf y&rw¬w&m;rsm;udk t&Sdw&m;?
ynwf w &m;rsm;ud k toG i f w &m;? r&S d w &m;ud k þod k Y w &m;ao owf r S w f
xm;cJhMuygonf/ ynwfw&m;onf taMumif;tpdwftydkif;wdkY\tpkta0;rQjzpfí
t&Sdw&m;r[kwf? y&rwfw&m;rlum; ynwfw&m;wdkY\ tajccHjzpfaomaMumifh
t&Sdw&m; þodkYjzpfygonf/ ,ckod&onfü ynwfw&m;vnf; taMumif;
tpdwftydkif;wdkY\tpkta0; Bud,m0daooe? y&rwfw&m;vnf; xdkenf;rjcm;
taMumif;tpdwftydkif;wdkY\ tpkta0; Bud,m0daoojzpfí ynwft&Sdr[kwfvQif
ynwf t &S d r [k w f o uJ h o d k Y y&rwf v nf ; t&S d r [k w f / y&rwf t &S d j zpf v Qif
y&rwf t &S d j zpf o uJ h od k Y ynwf v nf ; t&S d j zpf o nf / wynf h a wmf w d k Y o nf
þodkYodaomaMumifh y&rwftpkta0;wdkYxufBuD;aom ynwftpkta0;jzpfaom
igçolwyg;ça,musfm;ç rdef;rçyk*¾dKvfçowå0grsm; &Sdvmygonf/ xdkYjyif r&Sdaom
ynwfxuf ao;rHIaomy&rwfvnf; cdkifcdkifrmrm r&Sdjzpfvmygonf/ xdkYaMumifh
y&rwft&Sdudk twdkif;xuftvGefvufcHrIrsm; aysmufNyD; ynwfr&Sd cH,lrIrsm;vnf;
aysmufum igr&Sdonfr[kwf? ig&Sdonf/ ig\ aumif;usdK;ESifhqdk;jypfonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -28

b,furSvmonfr[kwf/ igjyKonfh twdkif;omjzpfjcif; jzpfonf/ þodkY cH,lrIrsm;


aygufyGm;vm&onf/ igjyKaom trItaumif; tqdk;rsm;onf bmomv0g
aysmufysufoGm;Muonfr[kwf/ ighü aumif;usdK;ESifhqdk;jypftjzpf ajymif;vJ
jzpfyGm;Muonf/ þodkY oabmaygufvmygonf/
þoabmaygufcsufonf wynfhawmf\ ÓPftjrifudk wavmuvHk;
vif;csif;atmif vif;apcJhygonf/ wynfhawmf vdkvm;awmifhw&SmazGcJhaom
jrwfpGmbk&m;&Sif udk,fawmfjrwfudk zl;awGU&jcif; jzpfygonf/ owå0gaoNyD;aemuf
jzpfonfvnf; r,l? rjzpfonfvnf;r,l[laom jrwfpGmbk&m;\ tajzrsm;twGuf
em;rvnfcsurf sm; yGix hf u
G v
f if;csi;f vmygonf/ jrwfpmG bk&m;udk em;vnfvmouJo h Ykd
jrwfpGmbk&m;\ w &m;awmfrsm;udkvnf; em;vnfvmygonf/ jrwfpGmbk&m;\
wynfYoHCmrsm;udkvnf; em;vnfvmygonf/ "r®çtw¬çed½kwåd y#dbme av;0aom
y#dordÇ'gw&m; jzpfyGm;olrjcm; jzpfvmygonf/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;cJhaom
oabm"r®rsm;ü avmuBuD;\ tjzpftysuf teuftw¬rsm;üvnf;aumif;
xdktjzpftysufrsm;udk xkwfaqmifazmfqdka&; ed½kwådrsm;üvnf;aumif;? tjzpftysuf
taMumif;tusdK;ESifh taumif;tqdk;rsm; xGufcsufa0zefa&; y#dbmersm;ü
av;eufaom0efwmr&Sd jzpfvmygonf/ þtcgü avmuBuD; rukefqHk;Edkifatmif
eufeJaomw&m; udk igodNyD? igwpfa,muf avmutv,frSm rsufpdaumif;aumif;
aygufcJhNyD/ wPSmçrmeçAsmyg' tp&Sdaom udavomwdkY ukef&mudk igtvdk&SdvQif
tvdk&Sdcsdefü a&mufatmifoGm;EdkifNyD/ wPSmçrmeç Asmyg' tp&Sdaom raumif;npfqdk;
w&m;rsdK;wdYk onf igaumif; onfxifí odr;f ydu k w f nfaqmufxm;aom t&mrsm;om
jzpfonf/ b,fobm0ypönf;? b,fwefcdk;&Sif zefqif;aomypönf;rsm; r[kwf?
igvkyfxm;aom t&mjzpfí igrvdkcsdefü igzsufvQif rkcsysuf&rnf omjzpfonf/
þodkY udk,fhudk,fudk ydkifpdk;vmygonf/ xdkYaMumifh udk,fhudk,ftwGif w&m;a&;qdkif&m
aMumifhMursm; rD;udka&ESifhNidrf;ouJhodkY Nidrf;Muygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf;
arharhavsmhavsmh ayghqíaeonfum; r[kwfyg/ "r®pmayrsm;ü csxm;tyfaomem;
&Sdae&ef tNrJ0D&d,pdkufvQuf &Sdygonf/ "r®zGifholwdkY\ trSm;ESifh"r®aqmifolwdkY\
trS m ;rsm;aMumif h omoemawmf rsm;pG m epf e monf t xd xd y g;vS o nf [ k
odae&aomaMumifhjzpfygonf/
þtrS m ;\ BuD ; rm;vS a om xk x nf y rmPud k &S i f ; vif ; &ef
rvG , f v S a omaMumif h wwf t m;orQjzif h wif ; wd r f o nf h taexm;í
v,fwq D &mawmfBuD;\ edAmÁ e'DyeDü edAmÁ eftzGit hf rSm;udk yxrqH;k oH;k oyfjycJyh gonf/
pmrsufESm (200)ausmfcefYjzifh edAÁme'DyeDb,fvJ [lí trnfay;cJhygonf/
xdkYaemuf qufvufí 0dok'¨dr*f\ oDvçorm"dçynmtzGifhrsm; cRwfNcHKusatmif
rSm;,Gif;vSí omoemawmfü w&m;aysmuf&onfudk odjrifNyD; 0dok'¨dr*fb,fvJ
trnfjzifh 0do'k rd¨ *fukd pmrsuEf mS (300)ausmrf Q &Sad tmif oH;k oyfjycJyh gonf/ rdvEd y´ O§m

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -29
0w¬Kjyaom Ak'¨0g' 'óersm;\ trSm;onfvnf; rsufarSmufomoemudk
csmvnfywf,rf;apaomaMumifh pmrsuEf mS (250)cefYjzifh rdvEd y´ O§m0w¬Kb,fv[ J al om
trnfwyfí rdvdE´yO§m0w¬KudkoHk;oyfcJhygonf/ þusrf;rsm;udk pmaypdppfa&;rS
xkwfa0cGifhrsm;r&cJhojzifh y&d,wf\ BuD;rm;vSaom xkxnfyrmP&Sdaom
tarSmiftrnf;rS a&Smifv&JG jyef ygonf/ xdo k Ykdjzpfaomfvnf; awmifay:awmausmif;ü
wpfa,mufwnf;vJavQmif;tdyfpufaecJhonf r[kwfyg/ w&m;a[mjcif;trIjzifh
atmuf a jcyd k i f ; rS jyef p rnf [ k &nf & G , f c suf x m;NyD ; w&m;emy&d o wf r sm;xH
"r®uxdutoGifjzifh 0ifcJhjyefygonf/
vltrsm;udk opömw&m;jzifh csdKNrdefapEdkifaomfvnf; a,bk,svlrsm;rSm
&Gmapmifhewf? &yfapmifhewf[k qdktyfaom &GmOD;&yfydkifq&mawmfrsm;csnf;jzpfí
olwdkYq&mawmfESifhrwl uGJjym;í tvum;[ktxifcH&onfvnf; trsm;tjym;
jzpfygonf/ þodkYyif omoemawmftusdK; o,fydk;&ef tm;oGefaerdonf/
rdrdat;Nidrf;rIudk vpfvQL½IouJhodkY jyKaecJhonfudk owd&vmygonf/ tb,frQyif
opömw&m;udk jrifaomfvnf; umrç&m*çAsmyg' ponf rpifvQifqif;&Jyifyef;rIrsm;
t0ifcH&rnfrSm "r®wmjzpfygonf/ umrç&m*çAsmyg' ponfonfvnf; vludk
rsm;pGmylyefapwwf? ESdyfpufwwfaomt&mrsm; jzpfygonf/ wynfhawmfwdkYüvnf;
umrç&m*çAsmyg' paom udavomya,m*rsm;\ t0iftyl;udk cHvm&ygonf/
0k|meuHjzifh (2)BudrfrQ aqmif½Guf&onftxdrsm;pGm ylyefqif;&JcJh&ygonf/
umrç&m*ponfwdkYtay:ü xdwfvefYívnf; vmygonf/
xd k a Mumif h b,f u d p ö x uf j zpf j zpf umrç&m*çAsmyg' ponf
&S i f ; vif ; a&;vk y f i ef ; vnf ; ta&;tBuD ; qH k ; jzpf o nf / b,f o l t&[wå
r*f z d k v f & bd k Y xuf j zpf j zpf ig&zd k Y onf ta&;tBuD ; qH k ; jzpf o nf / þod k Y
ta&;ay:tajctaeudk owfrSwfEdkifcJhygonf/ wynfhawmfonf i,fpOfu
rSm;,Gi;f aomtaygif;toif;udk &cJo h nft h avQmuf[w¬arxkerf Qjzifh rjywfarGUavsmo f l
jzpf y gonf / xd k o d k Y j zpf a omf v nf ; tjcm;tm½H k c H p m;rI u d p ö r sm;um; aES ; auG ;
av;vH o l j zpf c J h y gonf / t&G , f t m;avsmpG m arG U avsmf z G , f j zpf a omtm½H k E S i f h
vmbftausmfapmponfrsm;ü vQyfay:jcif;enf;yg;ol jzpfygonf/ omoemawmf
wm0efudk idkae&atmif ysif;aevQifyif idkNyD;xrf;aqmifjzpfatmif xrf;rnf[kvnf;
qHk;jzwfNyD;? tm½Hkrsm;ESifh uif;&Sif;atmifvnf; BudK;pm;cJhjcif;jzpfygonf/
opö m w&m;ud k o d N yD ; aemuf ü um; ud k , f h u d k , f u d k ,H k N yD ; jzpf y gonf /
tm½Hkrsm;udkvnf; aMumuf&GHUjcif;r&Sdawmhol jzpfvmygonf/ udk,faumif;vQif
acgif;b,frSra&GUEdkif? udk,fom y"me[kcsNyD; tm½Hkrsm;tay: tqD;twm;udk
z,f&mS ;cJyh gonf/ xdo k Ykdjzpfaomfvnf; umrç&m* ponfukd ry,fEikd af o;jcif; [laom
rpGrf;&if;&Sdaeonfudk todr0ifyg/ rarQmfvifhaom tm½Hkig;yg; uefpGef;cif;udk
vGwfatmifra&SmifEdkifbJ NidNyD;vJ&awmh rvdkjzpfrS tvHk;vdkuf t&if;vdkuf
tod r sm;0if v mygonf / umrç&m*çAsmyg' ponf & S d v Qif rNid r f ; {ao;?
taMumif ; r&S d v Qif Nid r f ; at;aeaomf v nf ; taMumif ; &S d v Qif rsm;pG m pyf & S m ;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -30
cg;oD ; atmif x nf h o nf / xd k Y aMumif h x d k w &m;rsm;onf tjrpf j yKwf a tmif
okwfoif&rnfhw&m;rsm;jzpfonf/ þodkY qHk;jzwfNyD; okwfoifa&; BudK;pm;cJhygonf/
rBudK;pm;rDu igvdkcsifvQif vufwurf;rSm&Sdonf[k xifcJhaomfvnf;
tu,fí BudK;pm;aomtcg tcJtuyfESifh &ifqdkifcJh&ygonf/ umrçAsmyg' ponfh
0dwufrsm; t0ifrcHbJ xm;vdkufvQifxm;onfhaeYrSpí vGwfrnf[k arQmfvifhcJh
aomfvnf; vufawGUüum; bde;f &SLaeusvrl sm; bde;f jywf?bde;f iwfouJo h Ykd use;f rma&;
ysufrvdkvdkjzpfonftxd taetxdkifcufatmif roufrom cHpm;&ygonf/
þodkYjzpfrS o'¨gESifhorm"dwdkYudk ynmESifh 0D&d,wdkYjzifhn§dí avmuudk
tpOfrjywfapmifhpm;cJh&ygonf/ Oyg'gef\ tm½Hkjzpfaom rdrdüjzpfysufaeaom
tjzpftysurf sm; a&&mrI? aocsmrIr&Syd akH vQmufwifcNhJ yD;jzpfaom t"dygÜ ,ftwdik ;f tedpçö
'ku©ç tewåvu©Prsm; jzpfyGm;yHk odjrifvmygonf/
yd , omwjzpf a om ok b tm½H k r sm;onf tjyif ü wu,f r &S d b J
wynf h a wmf w d k Y \ tm;enf ; csuf a Mumif h o m xif j rif & yH k ? wynf h a wmf w d k Y \
tm;enf;csufonf wynfhawmfwdkYudk ESdyfpufyHk? wynfhawmfwdkY\ tm;enf;csufonf
wynfhawmfwdkY BudK;pm;rI? Edk;Mum;rI?tm;enf;csufaMumifh jzpfay:yHk odjrifvmygonf/
c&D;oGm;olrsm; rdrdaetdrfjyefa&mufí 0rf;om&onfrSma&S;tcg rdrdtdrfü
0rf ; ompG m aexd k i f b l ; aomaMumif h jzpf o nf / þod k Y y if &m*ça'go ponf h
taMumif;usdK;jzpfpOf y#dpöorkyÜg'frsm; xif&Sm;vmNyD; umrç&m*çAsmyg'rS rme
tp&Sdonftxd olwdkYaMumifhjzpforQ t00aom qif;&Jrsm;udk a0cGJydkif;jcm;Edkifonf
txd avhvmEdkifcJhNyD; jzpfygonf/
þonfrmS wynfah wmf &SiÓ f P\ odom½Hrk Q b0jzpfpOftusO;f jzpfygonf/
wynf h a wmf *k P 0EÅ o nf v nf ; vG e f c J h a omES p f tenf ; i,f u
a&Tjrifwifawmifay:ü bk&m;vnf;tzl; vrf;jzwfvnf;tul; awmifay:ü
oDwif;oHk;aeaom a&Tjrifwifbkef;BuD;udk zl;awGUcJh&ygonf/ w&m;"r®jzifh y#doEÅm&
pum;qdo k nfukd ajzMum;&if; pdw0f ifpm;NyD;aemuf w0gjcm;ü w&m;emMum;cJyh gonf/
txyfxyfemMum;&if; ar;jref;&if; a0bef&if;jzifhyif ÓPftjrifwck
vHk;vHk;vsm;vsm; jzpfyGm;awmhrnfhtae a&mufcJhygonf/ rdrdausmif;jyefa&mufNyD;
ntcsdef vrf;avQmufpOfyif ypö,or0g,oabmjzifh wurÇmvHk; acsmoGm;atmif
ÓPftjrifaygufcJhygonf/ þtcgü a&S;uodcJhNyD;aom todtm;vHk;onf
½kef;&if;qefcwfvJNydKusrwwf ajymif;jyefvSefukefMuygonf/
wynfah wmf\ ESv;kH pdw0f rf;vnf; yDwrd sm; vTr;f aeaomaMumifh xdik af eír&?
vSJaeír&? xaeír& tvIyf&Sm;qHk; £&d,mykwfjzpfaom vrf;avQmufjcif;
£&d,mykwfjzifh vIyfí aecJh&onftxd jzpfygonf/ þodkY ae&onfvnf; tm;r&?
r0rvifovdkjzpfaomaMumifh urÇmBuD;Nidrf;csrf;a&; &awmhrnf[laom pmwrf;ESifh
tjcm;pmwrf ; wck u d k wpf a eYvQif oH k ; av;ig;aMumif ; rQjzif h oD u H k ; a&;zG J U
aecJh&avmufatmif jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -31
wynfhawmf\ b0onf þrQjzifh 0rf;omrItvGeftMuL;txl;tuJrsm;
þtxd jzpf&oavm xifbG,f&Sdygonf/ wynfhawmfbufrSMunfhvQif þtxdyif
jzpf&ygonf/ wynfah wmf\b0onf usm;ukw?f usm;cJ eufenf;av;yifrI tjynfjh zifh
ra&GUatmif?r&Sm;atmif usifhaqmifcJholjzpfygonf/ wynfhawmf\ oDvç orm"dç
odu©mudk rnfolrQrpOf;pm;&Jatmif wynfhawmfudk,fwdkif pOf;pm;p&mr&Sdatmif
twdusqHk; aecJholjzpfygonf/
wynf h a wmf u d k wynf h a wmf \ q&morm;jzpf a om
awmifNrdKUr[m*E¨m½Hkq&mawmf(t&SifZemumbd0Ho)ESifh wynfhrsm;jzpfaom
oHCmBuD;rsm; oDwif;oHk;azmfrsm;uyif tm;wxm;xm; warQmfudk;udk;tjzpfrsdK;
&S d c J h M uygonf / wynf h a wmf awmausmif ; ae&m e,f o H C mES i f h e,f ' umç
'umrrsm;uvnf; &[EÅmrjcm; av;pm;rItjynfh jyKcJhMu&onf txd jzpfygonf/
wynfhawmf\ b0onf 'umç 'umrwdkYudk oDvrQyif wcgrQay;bl;onf[lí
r&SdcJhjzpfygonf/ avmuDpsmef tbdÓOfrsm;jzifh vGwfvyfpGm aysmfyg;NyD;aecJhygonf/
xdYkaMumifh tmo0rsm;,dpk ;D NyD; bk&m;xuf bk&m;BuD;jzpf&efom &nfaqmifaecJyh gonf/
þodkYyif wynfhawmfb0onf ab;tjrifvnf; vSy udk,fhtawG;ESifhvnf;
obm0us jzpf a eaomf v nf ; wynf h a wmf w d k Y ud k E S d y f p uf a om &m* paom
udavomrsm;udk tenf;i,frQ vIyfacsmufjcm;Edkifjcif;r&Sdonfudk rnfolrQ
rodaomfvnf; wynfhawmfwdkYudk,fudk wynfhawmf twdtusodygonf/
ab;uMunfholrsm; wynfhawmfudk auseyfMuygonf/wynfhawmf\
tvdkuif; a,miftvSonf ab;vlrsm;udk qGJaqmifEdkifygonf/ wynfhawmfudkvnf;
igvdkvl ZrÁL&Sm;[k rSwfom;vdkygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; udk,fhtaMumuf
ESifhtrufudkum; y,fzsuf&ef vrf;rjrifolom jzpfygonf/ udk,fhq&morm;
oDwif;oHk;azmfESifh udk,fhudk av;pm;Muaom 'umç 'umrrsm;? olwdkYtxif&csufESifh
wynfhawmfb0 uGm[aeonfuvnf; wynfhawmfwdkY wkefvIyfapcJhygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; w&m;&vdrfhrnf[kum; arQmfvifhcsufrQyif rxm;cJhyg/
þtcdkuf a&Tjrifwifbkef;BuD;ESifh pum;pNrDajymNyD; w&m;&csifpdwfrsm;
jzpfyGm;vmcJhonf/ &Edkifvdrfhrnf[kvnf; xifjrifvmcJhonf/ tu,f opömw&m;udk
odvmaomtcg udk,fhtodESifhtrSefw&m;ajymrjyEdkifavmufatmif jcm;vGef;vSojzifh
tm;t&BuD;&NyD; aerxdxdkifrxd jzpf&jcif;jzpfyg onf/ w&m;r[kwfonfü
eufeuf½dIif;½dIif; xm;rdoltwGuf w&m;t[kwfü euf½dIif;rIyrmP ydkvGef&rnfrSm
"r®wmjzpfonf/ xdkYaMumifhvnf; tjyif;txef wkefvIyf0rf;om&jcif; jzpfygonf/
tvif ; twd k i f ; txG m ud k o d N yD ; rS MuOf v nf c J h & aom tarS m if \ tEÅ & m,f
>yrf;aomtjzpfudk odNyD;0rf;om&aom yrmPudk Oyrmjyí r&Edkifatmif[k
ajym&ygvd r f h r nf / a&T j rif w if b k e f ; BuD ; ud k wynf h a wmf y if w&m;a[mbd k Y
wdkufwGef;cJhygonf/ wynfhawmfvnf; a&Tjrifwifbkef;BuD;ESifhtwl w&m;"r®rsm;
a[majymaeygonf/ wynfah wmfoad om w&m;rsm;&atmifvnf; rjywfaomowdEiS hf
½IMunfhyGm;rsm;vQuf &Sdygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -32

wynfah wmfb0taMumif; aemufq;kH avQmufxm; vdo k nfrmS omoemawmfü


wynfhawmfxuf tusifhtBuH taetxdkifaumif;ol &Sdrnfrxifyg/ þodkYjzpfvQuf
i,fpOfawmifaus; uav;rS pdwn f pfpw d af w; udavomtap;rsm;um; pdpk wG Nf rJppkd w
G f
vQuf&Sdonfudk wynfhawmfodygonf/ þtwGuf wynfhawmfü qif;&J&ygonf/
,cktcsdeüf þqif;&Jrsm;udk rausmfvmT ;Edik af o;aomfrS rkcs{uef ausmfvmT ;Edik rf nfukd
odaeí axmifrSmyif&Sdao;aomfvnf; vGwfrdefY&NyD;oltvm; csrf;omrIrsm;
jzpfyGm;aeygonf/ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkol wynfhawmf
wd k Y \b0onf þrQjzpf y gonf / wynf h a wmf w d k Y \b0ud k tenf ; i,f
&S n f v Qm;oG m ;onf t xd wif j yavQmuf c J h o nf r S m Ak ' ¨ b mom0if r sm;\
b0tjrifjyqdck sufEiS hf qufvuf avQmufxm; awmif;qdo k nft h csufrsm;tay: þrQ
þrQaom rsufaphjzifh awGUjrifMunfY½Icsufrsm;[k tav;teufoHk;oyfawmf rlEdkif&ef
&nfoefcsufrSwyg;tjcm;wpdk;wpd r&Sdygbk&m;/
wynfhawmfwdkY þodkYavQmufxm;&onfrSm wynfhawmfwdkYudk *kPfjyKbdkY?
wynfhawmfwdkY tcGifhta&;&bdkY? tpprsm;jzifh awG;qrnfyif &SufEdk;vSygonf/
omoemawmfü þuJhodkYvnf;vHk;vHk;vsm;vsm; uif;cJhygonf/ xdkYaMumifh
wynfah wmfwYkd uykd *k Kd¾ vfa&;taet& &Sad vonf[yk if todtrSwjf yKawmf rrlMuyg&ef
tav;teuf avQmufxm;&ygrnfbk&m;/
wynfhawmfwdkY b0avQmufxm;csuf ed*Hk;tjzpf avQmufxm;&rnfrSm
wynf h a wmf w d k Y þod k Y jrif a eaomaMumif h þ omoemawmf a &;
avQmufxm;awmif;qdkcsufjyK&ygaMumif; [líjzpfygonfbk&m;/

(ed'gef;NyD;\)

jrefrmEdkifiHawmf&Sd oHCmawmftm;vHk;udk udk,fpm;jyKonfjzpfí twdkif;rod


tav;tjrwfjyKtyfygaom EdkifiHawmf oHCmhr[mem,utzGJU0if q&mawmfrsm;ESifh
Ouú|q&mawmf rsm; bk&m;/
a&S;OD;pGm q&mawmfbk&m;wdkY\ ajcawmftpHkwdkYodkY wynfhawmfrsm;
½dkaoñTGwfBudK; vufpHkrdk;í &Sdcdk;OD;wdkuftyfygaMumif; avQmufxm;yg&apbk&m;...
qufvufí avQmfuxm;&rnfrSm wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkcsufrsm; jzpfygonf bk&m;/
jrefrmEdkifiH&Sd oHCmawmftm;vHk;wdkY\ tBuD;tcsKyfjzpfíomoemawmf\
rSeuf efaomtusdK;udk o,fy;kd Edik af om tm;tifrsm;jzifh jynf0h tmPmawmf&aeMuaom
EdkifiHawmf oHCmhr[mem,utzGJUOuú| trSL;&Sdaom q&mawmft&Sifjrwfrsm;bk&m;?
wynfhawmf &SifÓP? &Sif*kPwdkYu avQmufxm; awmif;qdktyfygonf/
omoemawmf t wG u f ta&;wumwd k Y x uf ta&;tBuD ; qH k ; jzpf a om
,aeYomoemawmfwGif;rS trSm;ESpf&yfudk oHk;oyfz,f&Sm;ay;awmfrlMuygbk&m;/
z,f&Sm;rIjyK&rnfh trSm;rsm;ESpf&yfrSm ,aeYomoemawmftwGif;ü wnf&Sdaeaom
b0tjrif t rS m ;ES i f h avmutjrif r S m ;? þES p f y g;jzpf y gonf b k & m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -33
b0tjrif r S m ;rS m ...aoNyD ; aemuf jzpf E S i f h r jzpf t jrif r sm; jzpf y gonf /
avmutjrifrSm;rSm... ½kyfemrfavmuBuD; NrJESifhrNrJtjrifrsm; jzpfygonf/

þb0tjrifrSm;ESifh avmutjrifrSm;onf wynfhawmfwdkY omoemawmf


twGif;ü rif;rlcs,fvS,fí aeMuygonf/ þtrSm;ESpfyg;onf wynfhawmfwdkY
omoemawmf\ tESpfom&udk vHk;0OóHk &Smr&atmif jymcsrIwfvTifhaeaom
trSm;ESpfyg; jzpfygonf/ xdkYaMumifh omoemawmftwGuf tjcm;ta&;BuD;
wumwdkYxuf qxufvGefMuL; txl;ta&;BuD;aom þtrSm; ESpf&yfudk a&S;OD;qHk;
oHk;oyfz,f&Sm;ay;awmfrlyg&ef ½dkaopGm avQmufxm;tyfygonfbk&m;/
(þtrSm;ESpf&yfudk oHk;oyfawmfrlMu&ef &efukef urÇmat;? *dkPf;aygif;pHk
oH C mh t zG J U BuD ; ? ork w d o H C mwaxmif a usmf pnf ; a0;NyD ; qH k ; pOf u wBud r f ?
rif;uGef;bGJUwHqdyfawmf&ESifh "r®uxdu q&mawmf(35)yg; ylaZmfyGJüwBudrf?
qufuyfcJhNyD; jzpfygonf/)
þtrSm;ESpf&yfESifhpyfí q&mawmfrsm; tvG,fwul a0befoHk;oyfawmf
rlEikd Mf u&ef wynfah wmfrsm; twdt k usO;f jzifh vd&k if;aumufí avQmufxm;ygrnfb&k m;/
þtrSm;ESp&f yfonf ,aeYwynfah wmfwYkd omoemü aygaygoDoD vdiI v f iId Nf rdKifNrdKifBuD;
,HkMunfpdwfcspGm toHk;cscHae&aom euf½dIif;vGef;aom trSm;ESpf&yf jzpfygonf/
,aeY wynf h a wmf w d k Y omoemawmf ü &S d o rQaom tnpf t ax; taMu;
tan§mfrSefol\ aygufyGm;&monfvnf; þtrSm;ESpf&yfyifjzpfygonf/
omoemawmfü þtrSm;ESpf&yfudk a&S;OD;pGmz,f&Sm;vdkufvQif t&d,opöm
w&m;rsm;? xG e f ; vif ; awmuf a jymif v mNyD ; &S d o rQaom tnpf t aMu;rsm;
avQmfaq;okwfoif&ouJhodkYom omoemawmfBuD; oefY&Sif;pifMu,fvmrnfrvGJ
jzpfygonf/ ,aeY omoemawmfü jzpforQaom trSm;t,Gif; tcRwftacsmf
rSeforQonf omoemh0efxrf; &[ef;&Sifrsm; t&d,opömrsufvHk;? tuG,ftzHk;
cHxm;&aomaMumifh {uefjzpfygonf/
t&d,opömonf ,aeY &[ef;&Sifvlrsm;\pdwfü pmtkyf pmwrf;rsm;
twGi;f rSmom &Sad wmhaom t&muJo h Ykd jzpfaeygonf/ t&d,opömpum; Mum;&vQiyf if
rsufvHk;jyL; rsufqHjyL;? xl;qef;aompum; Mum;&ouJhodkY wef&mwef&m
ajyma[mol[k rxifEdkifatmif &Sdaeygonf/ ,aeY omoemawmfü t&d,opömonf
yHkjyifwGif;rS tmvm'if\ rD;cGufqef;yrm qef;ppf&SmazGr& jzpfaecJhygonf/
wynfhawmfwdkYomoemonf t&d,opömuG,fNyDqdkvQif tusdK;rNyD;
tcsD;tES;D omjzpfygrnf/ zkw0f ifaumiftvm; vIy&f mS ;aeonfuyif ouf0ifvyI &f mS ;rI
r[kwfojzifh avmuBuD; 0rf;om&rI tusdK;rsm;rNyD;ap,HkrQru avmuBuD;
0rf;enf;bG,f tusdK;enf;rIrsm;yif jzpfyGm;ap&rnf trSefyifjzpfygonf/
,aeY omoemawmfom;&[ef;ESifh &Sifrsm;ü t&d,opöm uG,fy&jcif;\
taMumif ; rS m vnf ; omoemawmf t wG i f ; rif ; rl a eaom b0tjrif r S m ;ES i f h
avmutjrifrSm; þESpfyg;aMumifhyif jzpfygonf/ ,aeYomoemawmfxrf;
&[ef;omraPwdkYonf ESpfjzmaom "l&rS w00udkaqmifaeMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -34
y&d,wåad qmif *EÅ"&l [ef;omraPwdYk wu G f b0tjrifrmS ; acsmufurf;yg;BuD;
onf vmvmorQ y&d , wå d y k * ¾ d K vf w d k Y jzif h b,f a wmh r Q rjynf h E d k i f a tmif
us,fajymeuf½iId ;f vSygonf/ xdYk twlyif y#dywåad qmif? 0dyóem "l& &[ef;omrP
wdkYtwGuf avmutjrifrSm; acsmufurf;yg;BuD;onfvnf; vmvmorQaom y#dywåd
yk*d¾Kvfrsm;jzifh b,fawmhrQ rjynfhEdkifatmifyif us,fajym euf½dIif;vSygonf/
wynfha wmfw dkY y&d,wådaqmif yk*¾dK vfrsm;onf {0HarokwHt pjyKí
tHvdkufonfESifhyif b0tjrifrSm; acsmufurf;yg;rS ajy;vTm;í rvGwfEdkifouJhodkY
jzpf&ygonf/ {0H arokww H ikd ;f vdv
k ykd if a&SUaemufb0jzpfç rjzpfrsm;udk ñTe;f aeatmif
taqmifcHxm;Mu&NyDuJhodkY jzpfaomaMumifh jzpfygonf/
y&d,wåad qmif yk*Kd¾ vfrsm;onf yd#uwfukd rjywfrvyf oH;k oyf avhvmaeMu
aomf v nf ; yd # uwf ü vmaom ok a 'od w "r® w d k Y \ teuf t w¬ r S e f u ef p G m
azmfaqmifzGifh[EdkifMuonf r[kwfyg/ a&S;a&S;tcgu azmfaqmifzGifh[csufrsm;jzifh
prf;0g;auseyf aeMuolrsm;om jzpfMuygonf/ a&S;tcgu zGifh[csufrsm;rSm;vQif
rsufrjrif 'kwfqGJ&maemuf aumufaumufvdkufoltvm; jzpfygonf/ a&S;tcgu
teuftw¬ zGi[ hf cJMh uolrsm;\ ordik ;f onf oka'odw "r®wYkdü trSeu f zkd iG [
hf Edik af om
t&nftaoG;&Sdolrsm; r[kwfMuovdk trsm;todyifjzpfygonf/
xdkYaMumif y&d,wådaqmif yk*¾dKvfrsm; ra&rwGufEdkifatmif &Sdaomfvnf;
xdkyk*¾dKvfrsm;onf a&SUaemufb0 jzpfrjzpf b0tjrifrSm; urf;yg;acsmuftwGuf
ravmufEdkifatmif tNrJvdkaejcif;jzpfaMumif; avQmufxm;&jcif; jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY y#dywådaqmif yk*dK¾ vfrsm;onfvnf; usifhpOfr*¾ ponfqdkonfESifh
emr½ly y&dapä'rIudk jyKMu&onfjzpf&m igaysmufolaysmuf tm;vHk;aysmufatmif
tazsmufcHcJh&NyD; jzpfygonf/ usifhpOfr*¾ yGm;rnfBuHum&Sdao;onf yGm;rnfholr&Sdí
yGm;rsm;jcif;t"dyÜg,fvnf; tuif;cH&NyD;jzpfygonf/
y#dywådaqmif yk*¾dKvf[lí rm;rm;rwfrwfvnf; wynfhawmfwdkYa&SUrS
wu,f & yf j yEd k i f o l & S d o nf r[k w f y g/ wynf h a wmf r sm; oH k ; ae&aom
y#dywfusifhpOfusrf;BuD;udk rsufaphtpHkydwfí rSdwfusifhaeMu&jcif;omjzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY y#dywfyk*¾dKvf rsm;onf bmjzpf&efusifhonf[kvnf;
rajymEd k i f ? bmjzpf a eNyD [ k v nf ; rajymEd k i f j zif h w&m;a&wd r f e pf a eonf [ k
qdk&avmufatmif qHk;½HI;rIrsm;pGmjzifh &ifqdkifMu&ygonf/
&[EÅmESiyhf *k Kd¾ vfx;l rsm;[lí pma&;cudak rQmu f m zG,zf ,
G &f m&m azmfxm;cH&aom
t&mrsm;um; &Sdygonf/ &[ef;csmESifh yk*d¾Kvf½l;rsm;taMumif;a&;vQif xdkpmtkyfyg
t&mrsm;xuf tq&maxmifausmfrnfudk trsm;tod jzpfygonf/ xdkYaMumifh
y#dywådaqmifyk*dK¾ vfrsm; ra&rwGufEdkif &Sdaomfvnf; xdkyk*dK¾ vfrsm;onfvnf; ½kyfemrf
avmujzpfrjzpf avmutjrifrSm urf;yg;acsmuf txGuf ravmufEdkifatmif
tNrJvdkaernfyifjzpfaMumif; avQmufxm;cJh&jcif; jzpfygonf/
b0tjrifrSm;jcif;onf jrwfpGmbk&m;omoemawmfü rdpäm'd|djzpfygonf/
avmutjrifrSm;jcif;onf jrwfpGmbk&m; omoemawmfü ed,wrdpäm'd|djzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -35

þ'd|dESifh ed,wrdpäm'd|drsm;onf opömw&m;jzpfyGm;a&;twGuf rSm;,Gif;aom


jrifuu G rf sm; jzpfaomaMumifh jrwfpmG bk&m;\wynfrh sm; tav;teuf a&Smif&mS ;&rnfh
t&mjzpf y gonf / jrwf p G m bk & m;vnf ; þtjrif r S m ; ES p f y g;rS tav;teuf
a&Smif&mS ;awmfrcl yhJ gonf/ xdYk aMumifyh if omoemawmfü tAsmuxe jyóemrsm;[lí
txift&Sm; usef&pfcJh&jcif;jzpfygonf/
rdpäm'd|dESifh ed,wrdpäm'd|drsm;onf opömw&m;\ ajymif;jyeftcsdK;rsm;
jzpfygonf/ 'd|jd zpfvQif opömrsm;rjzpfEikd yf g/ omoemawmf\ tESpo f m&w&m;onf
t&d,mopömav;yg;w&m;om jzpfygonf/ xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;a[morQ
"r®cE¨mwdik ;f onf t&d,opömav;yg;jzifh txG#w f yfírjzpf[í l yif r&Sjd cif;jzpfygonf/
jrwfpmG bk&m;\ w&m;awmfwikd ;f onf t&d,opömav;yg;odYk qdu k v
f Qu&f o
dS nf csn;f [k
avQmufxm;vdkjcif;jzpfygonf/
xk d o d k Y jzpf a omf v nf ; rd p ä m 'd | d E S i f h ed , wrd p ä m 'd | d r sm; &S d a evQif
omoemawmf\0efudk rnfrQyifxrf;aomfvnf; omoemawmf\ tESpfom&rsm;
uef;aernfjzpfí tusdK;rNyD; csD;ESD;jzpfygrnf/ a&SUaemufb0rsm;jzpfESifhrjzpf [laom
rdpäm'd|dwef;vef;jzifh omoemawmf\qHk;rcsuf a&Smifp&mESifhaqmifp&mrsm;udk
a&Smifjcif;? aqmifjcif;rsm;jyKaomfvnf; xdka&Smifjcif;aqmifjcif;rsm;onf tusdK;rsm;
vSrnfr[kwfyg/
tb,faMumifq h akd omf rodjcif;jzifh aqmifjcif;?a&Smifjcif;rsm;udk jyKaomaMumifh
jzpfygonf/ tb,foYkd rodoenf;ar;bG,&f ydS gonf/ 'kuu © rkd odyg[lí ajz&ygrnf/
tem*wfü jzpfvmtHhaom xdkolodonf r[kwfygavm/ ar;Edkifygonf/ tem*wf
'ku©onf xdkol tu,frodEdkif[k ajz&ygrnf/ aoNyD;aemuf jzpftHhonfudk
aMumufjcif;onf pdwåZrQ jzpfygonf/ aoNyD;aemufjzpfvdrfhrnf[k xifjcif;onfyif
pdwåZjzpfaomaMumifh jzpfygonf/ aoNyD;aemuf rjzpfawmh[k txifvnf; xdkenf;
pdwåZyif jzpfygonf/
rodjcif;ESifh a&Smifjcif;çaqmifjcif;rsm;udkjyKjcif;onf tb,faMumifh
tusdK;rsm;jcif;rjzpf&oenf;/ ar;bG,f&Sdygonf/ a&SmifbG,faqmifbG,frsm;udk
a&Smifjcif;? aqmifjcif;wlaomfvnf; rodjcif;jzifh a&Smifjcif;?aqmifjcif;onf
rsufuef;qeftdk;wdk; aqmifjcif;? a&Smifjcif;rsm;om jzpfygonf/ pdwfvdkvuf&
a&Smifjcif;ESihf aqmifjcif;rsm;[k qdv k ykd gonf/ xdYkaMumifh xdak &Smifjcif;ESiahf qmifjcif;onf
rNrJaom a&Smifjcif;ESifhaqmifjcif;om jzpfaMumif; jzpfygonf/ tajctaet&
a&Smifjcif;ESifhaqmifjcif;om[k qdkvdkygonf/ wckcktvSnfhtajymif;&SdvQif
xkda&Smifjcif;ESifh aqmifjcif;rsm; ysufjym;rnfjzpfí tusdK;rrsm;[k avQmufxm;
cJhjcif;jzpfygonf/
a&SUaemufb0 jzpfrjzpf t,lwef;vef;&So d l rdpmä 'd|yd *k Kd¾ vfonf rdrjd yKvkyaf om
aumif;rIEiS rhf aumif;rIrsm;\ aumif;usKd ;ESiq hf ;kd jypfukd rodjrifaomoljzpfí aumif;rIEiS hf
raumif;rIudk aphiSaocsmpGm odonfr[kwfyg/ vlajymolajym rdbq&mESifh
bk&m;a[m[laom tajymjzifh þum; aumif;rI? þum; raumif;rI[lí pmayrSm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -36
vmorQ ol w yg;wd k Y p um;ud k taxmuf t ud k ; xm;í rS w f o m;od & S d a eaom
a,mifuef;olrsm; om jzpfygonf/
a&SUaemufb0 jzpfESifhrjzpf t,l&Sdol rdpäm'd|dyk*¾dKvfonf aumif;rIESifh
raumif;rIukd jyKaomfvnf; rdrjd yKaomtrI\ aumif;usKd ;ESiq hf ;kd jypfonf aoNyD;aemufü
jzpfrnf[ak rQmv f ifh ,HMk unfojl zpfygonf/ rdrjd yKaomtrI\ aumif;usKd ;ESiq hf ;kd jypfrsm;
rd r d j zpf y G m ; cH p m;ae&onf u d k tod t rS w f r jyKol jzpf y gonf / tod t rS w f
rjyKaomaMumifh odvnf; wu,frodoljzpfygonf/
a&SUaemufb0 jzpfrjzpf t,l&Sdol rdpäm'd|dyk*dK¾ vfonf aumif;rIESifhraumif;rI
jyKjcif;rsm;\ qufoG,fyHkuGif;qufudk tbd"r®menf; ('óeduaA')usus
quf o G , f í jyEd k i f M ujcif ; r&S d jzpf M uygonf / þtaMumif ; wif j yvd k v Qif
wuúenf;rsm;udkom c&m;a&vTwf wwGwfwGwf oHk;aeMu&ygonf/ twuúm0p&
jzpfaom jrwfpmG bk&m;w&m;awmfxu G f wuúenf;rsm;jzifh tusKd ;b,frmS &Syd grnfenf;/
a&S U aemuf b 0 jzpf r jzpf t,l & S d o l rd p ä m 'd | d r sm;onf jyKvk y f r I \ tusd K ;rsm;
raorDjzpfyGm;yHkudk tbd"r®menf;t& wGufcsufíyif jyEdkifMuonfr[kwfyg/
xdYk aMumifh a&SUaemufb0 jzpfrjzpf tjrif&o dS rl sm;onf rdrw d Ykd ü jzpfymG ;aeaom
tusdK;w&m;rsm;udk taotcsm rodolrsm; jzpfMuygonf/ cdk;qdk;aomaMumifh
axmifuswef;us awGUjrif&aomfvnf; axmifwef;usonfrSm cdk;qdk;aomaMumifh
jzpfaMumif; tbd"r®m ('óeduaA')enf;us wGufcsufí odEdkifMuonf r[kwfyg/
cdk;qdk;aomaMumifh raumif;usdK;&rnfu aemifb0? ,ck axmifwef;usonfu
rawmfwq þodkYyif qdkvdk&if;rsm; jzpfyGm;vdkMuonf txd jzpfygonf/
cdk;qdk;aomfvnf; rdrdaomtcg axmifwef;rusbJ &Sdonfudk odMuaomaMumifh
jzpfygonf/
a&SUaemufb0 jzpfrjzpf tjrif&Sdolrsm;onf þodkYyif aumif;raumif;
jyKvkyfrIrsm;\ aumif;usdK;qdk;jypfrsm;ü rydkif;jcm; rodjrifEdkifMujcif;jzpfygonf/
rdrüd jzpfymG ;aom w&m;rsm;\ qif;&JrI twdik ;f twmrSeu f kd a0a0zefzef ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;
vdyfywfvnfatmif todtjrifrjzpfjcif;onf 'ku©udk ydkif;jcm;xifxif rodrjrif
jcif;yifjzpfonf/
rd r d ü jzpf y G m ;aeaom qif ; &J w &m;ud k r S yd k i f ; yd k i f ; jcm;jcm; rjrif v Qif
qif;&JaMumif;rsm;ü tmvs(tmom)udky,f&ef rjzpfEdkifyg/ tmvs rjywfvQifvnf;
temvsjzpfaom edAÁmefodkYrqdkufEdkifyg/ rqdkufvQifvnf; qdkufaMumif;w&m;udk
ryGm;rsm;Edkifyg/ þodkYyif a&SUaemufb0jzpfESifhrjzpf tjrif&Sdol rdpäm'd|d0g'Drsm;
t&d,opömESifh wjcm;pDjzpfMu&ygonf/
þodkY t&d,opömjzpf&ef rSm;,Gif;aom tjrifjzpfaomaMumifhvnf;
þa&S U aemuf b 0jzpf r jzpf tjrif r sm;ud k rd p ä m ;'d | d t jrif rsm;[k rS w f o m;
ac:qdkjcif;jzpfygonf/ rdpäm'd|d[lonf opömtjrifrSwjcm; rSm;aomtjrif[k
qdkvdkygonf/ wynfhawmfwdkY omoemawmfü a&SUaemufb0 jzpfrjzpftjrifrsm;
vTrf;rdk;aeaomaMumifh t&d,opömtwGuf a[mMum;cJhaom jrwfpGmbk&m;\

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -37
a'oemawmftm;vHk;onf avmuDw&m;rsm;[k towftrSwfcH&um t&d,opöm
w&m;rsm; rjzpfMubJ oHk;q,fh wpfzHk w&m;rsm;tjzpf oHk;pm;aeMujcif;jzpfygonf/
vl Y csrf ; om? ewf c srf ; om? jA[® m csrf ; om[l a om pum;onf
omoemawmfom;rsm;twGuf &SufzG,fvdvd pum;rsm; jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;\
0drkwåd&o wpfyg;wnf;om &o&Sdaom a'oemawmfrsm;udk yD,ç um,ç "eod'd̈rsm;
twGuf tif;tdkifç cg;vSnfYç vufzGJUqifaeMuolrsm;rjcm; tvm;oP²mef
xyfwljzpfatmif vkyfBuHaeMujcif; jzpfygonf/
xdYkaMumifh omoemawmfü a&SUaemufb0jzpfrjzpf t,lonf omoemawmfukd
t&d,opömomoemawmftjzpfrS aysmufí vd*FomoemrQom jzpfawmh&ef
r[mvkyfBuHcsufwcsuf jzpfaeí omoemawmftm; r[mxdyg;rIBuD;tjzpf
xdyg;vSygonf/ xdkYaMumifhvnf; omoemawmfrS tjrifrSm;jzpfaom a&SUaemufb0
jzpfrjzpf tjrifrsm;udk pDrHudef;txyfxyfcsí rNyD;ajrmuf NyD;ajrmufatmif
z,f&Sm;ay;awmfrlMu&ef tav;teufavQmufxm; awmif;qdk&jcif;jzpfygonf/
þod k Y z,f & S m ;awmf r l M u&mü tuef Y tuG u f t[ef Y twm;tjzpf
jrwf p G m bk & m;a[mMum;awmf r l c J h a om Zmwf a wmf e d y gwf a wmf r sm;ES i f h tcsd K U
ygVd a wmf r sm;&S d a ernf u d k wynf h a wmf r sm; owd x m;&ygrnf / pmayü
wwfuRrf;awmfrMl uaom q&mawmfrsm;onf pmaywefb;kd ü em;yg;wvnf&&dS rnfrmS
"r®wm obm0jzpfMuygonf/
Zmwfawmf edygwfawmfrsm;\ wefbdk;onf jrwfpGmbk&m; a[mMum;
awmfrlaom ygVdawmfrsm;\wefbdk;ESifh pmvQif qD;aphESifh jrifhrdk&fyrm jzpfygonf/
Zmwf a wmf r sm;onf trnf t m;avsmf p G m yif jrwf p G m bk & m; a[mMum;cJ h a om
Zmwf0w¬Krsm;yif jzpfygonf/ Zmwf0w¬Krsm;\oabmonf Zmwfaumifudk
y"mejyKvdMk uonf r[kwyf g/ xdZk mwfaumifwYkd\ vIy&f mS ;rItjzpftysuu f o
kd m y"me
jyvdk&if;jzpfygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; Zmwf0w¬KtzGJUtqdk yd,doyf,yf
vG e f ; onf u waMumif ; ? Zmwf 0 w¬ K zwf ½ I emMum;ol r sm; em;ayguf r sm;
Eki,fveG ;f onfuwaMumif; tpp taMumif;rsm;aMumifh Zmwf0w¬KrStjzpftysux f uf
Zmwfaumifukd pGrJ ufxifjrifrrI sm; y"mejyKrdMuonfrmS "r®wmjzpfygonf/ Zmwf0w¬KrS
Zmwfaumifonf trSefopömtjzpf t&Sdr[kwf? Zmwf0w¬Kq&m\ pdwåZ t½kyfom
jzpfygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; Zmwfaumif\ vIyf&Sm;rItjzpftysufrsm;udkum;
Zmwf0w¬Kq&m\ pdwåZvIyf&Sm;rI tjzpftysufrsm;jyí rjzpfyg/ trSeft&Sdopömudk
rvGJraoGjy&ygrnf/
jrwfpGmbk&m;\ Zmwf0w¬Krsm;vnf; þpnf;udkrausmfyg/ xdkYtjyif
a&SUaemufb0rsm;ESifh qufEG,faom ygVdawmfvnf; trsm;tjym;&Sdygonf/
a&SUaemufb0 &Srd &Sd jiif;qdak om ygVdawmfrsm;vnf; tcdik tf rmtxift&Sm; &Syd gonf/
ygVdawmfxJrScsnf; jzpfaom þ0da&m"d ESpf&yfudk ydkif;jzwfajz&Sif;&ygrnf/ jrwfpGm
bk&m;\pum;awmf&if;onf tb,fjzpfrnfenf;/ jrwfpGmbk&m;onf rjywfrom;
pum;ESpfcGa[mjyol b,fenf;ESifhrQrjzpfEdkifyg/ jrwfpGmbk&m; a&SUaemufb0

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -38
jzpfrjzpfrsm; jiif;qdkcJhonfrSm yDjyifjywfom; xif&Sm;vSygonf/ 'd|dyk'frrsm;wyfíyif
a[majymcJjh cif;jzpfygonf/ t&d,opömESihf rqdik af omaMumifh [lívnf; twdtvif;
jiif;qdkcJhjcif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh t&d,opömtwGuf a[mcJhonfcsnf;jzpfaom
a'oemrsm;ü a&SUaemufb0rsm; vHk;0ra[m&myg/
þodkYjzpfvsuf a&SUaemufb0 jzpfrjzpfrsm;ESifhquf[ef a[muGufrsm;um;
em;r&Sif;csufbG,ftxd &Sdygonf/ ygVdawmfü jrwfpGmbk&m;onf a&SUaemufb0
jzpfrjzpf t"dyÜg,frsm; a[mxm;csuf r&Sdr[kwf &Sdygonf/ xdkodkY&Sdaomfvnf;
tu,f&o dS nfxuf bk&m;w&m;awmfrsm;udk pmayrwifru D EIwjf zifh aqmifcMhJ uaom
bmPuyk*¾dKvfrsm;\ tm;enf;csufaMumifhyif ,aeYawGUjrif&onfh twdkif;
rdIvdkaygufrsm;aeonftxd &Sdaejcif; jzpfygonf/ [kwfygonf/ ygVdawmfudk
aqmifMuaom bmPuwdkYavmuüvnf; oka'odw"r®wdkY\ "rw¬udk rodrjrif
r<urf;usib f J aqmif,Ml uaom yk*Kd¾ vt f rsm; (,aeYtvm;)&Srd nfyif {uef jzpfygonf/
,aeYonfom tu©&mwifNyD;jzpfí &Sdonfh "r®rS ra&GUEdkifawmhaomfvnf; tu©&m
rwif&ao;vQif a&TU&rnfrSm "r®wmjzpfygonf/ txl;tm;jzifh "r®w¬rodbJ
"r® a qmif v Qif ,aeYumv owif ; euf r od b J owif ; aqmif ol t vm;
tcRwcf Rwt f rSm;rSm;rsm; rvGrJ aoGjzpfymG ;&ygrnf/ xdYkaMumifh ygVdawmfrS a&SUaemufb0
jzpfrjzpf yg&Scd suf tawmfrsm;rsm;onf bmPuyk*Kd¾ vw f Ykd\ roefY&iS ;f aom tmcHwiG ;f ü
tiHkcHcJh&onfjzpfí tmykyfeHYjzifh tvdrf;usHcH&aomaMumifh tykyfeHYxGufaejcif ;
trSwftom;rsm;om taotcsm jzpfygonf/
a&SUaemufb0rsm;jzpfrjzpfudk ygVdawmfü jrwfpGmbk&m; a[mMum;aomfvnf;
jrwfpGmbk&m;onf owå0grsm;rarG;rDESifh aoNyD;wdkY\ a&SUESifhaemufjzpfrjzpfudk
a[mMum;cJhjcif; tvQif;r[kwfyg/ jrwfpGmbk&m;\ ynwfcsufrsm;ü b0[lonf
avmuDukodkvf tukodkvf apwemw&m;wdkY\ trnfrsm;om jzpfcJhygonf/ jrwfpGm
bk & m;onf b0aemuf x yf w zef jyef j zpf j cif ; ES i f h b0aemuf x yf wzef
jyefírjzpfjcif;rsm;udk a[majymynwfcJhaomfvnf; ukovm ukovyÜZ[e
rjzpf a o;ol r sm;? uk o vmuk o vb0 tjyef j yef wzef M uOf v nf & jcif ; ES i f h
uk o vmuk o vb0 tjyef j yef wzef r jzpf b J Nid r f ; at;&jcif ; ud k
tod a y;ynwf a wmf r l c J h j cif ; rsm;om jzpf y gonf / raumif ; onf u d k jyKrd í
'k*w
¾ db0vm;jcif;ESifh aumif;onfudkjyKrdí ok*wdb0vm;jcif;rsm; jrwfpGmbk&m;
a[mMum; ynwfawmfrcl jhJ cif; tjzpf&o dS nfyifjzpfaomfvnf; xd'k *k w ¾ d okuwdb0rsm;
onf aoNyD;aemuf atmufESifhtay:udkarQmfí jyKrdaom raumif;rI\ tusdK;0dygwf
b0ifrsm; usaomaMumifh xdkb0ifü xifvmaomtm½Hktay: taumif;rxifEdkifbJ
raumif ; aZmapwemb0 xyf & &ef tvm;&S d j cif ; ES i f h aumif ; rI j yKrd í
jyKrdaomaumif;rI\ tusdK;0dygufb0ifrsm; usaomaMumifh xdkb0ifü xifvmaom
tm½Hktay: taumif;xifNyD; taumif;aZmapwemb0 xyf&&ef tvm;&Sdjcif;
rsm;udk a[mMum;ynwfawmfrcl jhJ cif;om jzpfygonf/ b0BuD; ud;k rsKd ;wdYk \trnfonf
apwemuHb0 udk;rsdK;wdkY\ trnfrQom jzpfMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -39
þod k Y yif ok a 'od w "r® r sm;&S d a&S U aemuf o k * wd 'k * ¾ w d b 0
a[mMum;csurf sm;&So d nfjzpfí xd"k r®wu ¬ kd vdrm® jcif;r&SMd uaom bmPuyk*Kd¾ vfrsm;\
pum;ESifh t|uxmrSm;rsm; jzpfyGm; ay:aygufNyD; wynfhawmfwdkY omoemawmfü
t&d,opömaysmufonf txd a&SUaemufb0 jzpfrjzpfrsm; z,f&Sm;rvG,fatmif
Ak'¨bmom0ifrsm; t½dk;uGJrwwf csdK;pGJae&jcif;jzpfygonf/
rnfrQyifpGJaeygap? ,aeYacwfonf pmayoufoufacwf r[kwfawmhyg/
b0r&Sdaom oabmw&m;udk tNrHK[k oa&mfaeaomacwf jzpfvmcJhygNyD/ vufawGU
opö m w&m;&&S d r I u d k t[ef Y twm;jyKaeaom þa&S U aemuf b 0jzpf r jzpf
tjrifrSm;rdpäm'óersm;udk wynfhawmfwdkYomoemawmfrS tNyD;tjywfckwfxGifí
okwfoifz,f&Sm; ay;awmfrlMu&ef ½dkaopGm avQmufxm;tyfygonfbk&m;/
aemufwcsuf z,f&mS ;&ef&adS om tjrifrmS ;udv k nf; qufvufí avQmufxm;
&ygrnfb&k m;/ þavQmufxm;rnfh tjrifrmS ;rsm; avQmufxm;cJNh yD;aom tjrifrmS ;xuf
qxufxrf;ydk;wdk;í tusdK;enf;atmif zsufqD;EdkifpGrf;&Sdaom tjrifrSm;jzpfygonf/
þtjrifrSm;onf tjrifoufoufrQru rvSnfhrajymif; rSm;Edkifavmufatmif
rSm;,Gif;rIeuf½dIif;aom ed,wrdpäm'd|dtjrifrSm; jzpfygonf/
þtjrifrmS ;onf ½kyef mrf avmuNrJrNrJ ½IymG ;csurf S jzpfymG ;vmaom tjrifrmS ;
jzpf y gonf / þavmu tjrif r S m ;onf wynf h a wmf w d k Y omoemawmf t m;
oGufoGufvnfatmif rif;rlpdk;rdk;aeygonf/ þavmu tjrifrSm;twGif; oufqif;
epfjr§Kyfb;l jcif; r&Sv
d Qif omoemawmfukd rawGUbl;ao;jcif;uJo h Ykd atmufusaemufus
vlpm;txifcH&onftxd jzpfygonf/
þtjrifrSm;onf 0dyóemw&m;[k acwfpm;cHae&ygonf/ xdkYaMumifh
0d y óem "l & aqmif yk * ¾ d K vf r sm;avmuü þavmutjrif r S m ;ü
tydwftqdkYt[efYtwm;r&Sd jc,fvS,faeNyD; 0dyóemaqmif yk*¾dKvfrsm;xHrS
t&d,opömtjrifrsm; vHk;0OóHk aysmufysufatmif azsmufzsufusqHk;aeapygonf/
xd k Y a Mumif h xd k t aMumif ; ud k o d a om jrwf p G m bk & m;onf ½k y f a vmu?
emrfavmu[k qdktyfaom þavmuBuD;udk NrJ[kvnf;aumif;? rNrJ[kvnf;aumif;
tqHk;&Sd[kvnf;aumif;? tqHk;r&Sd[kvnf;aumif; ,lawmfrrlaMumif; tjywftom;
rdefYMum;cJhjcif;jzpfygonf/ t&d,opömESifh rnfodkYrQ oufqdkifjcif;r&SdaomaMumifh
r,ljcif;jzpfaMumif;vnf; twdtvif;zGifh[ rdefYMum;cJhjcif;jzpfygonf/
xdkodkYjzpfvQuf ,aeY t&d,opömudk&SmBuHqnf;yl;Muoltm&'¨0dyóu
rSeforQonf jrwfpGmbk&m;udk uyfzJhjyKvQuf þ½kyfavmu? emrfavmu[laom
avmuwdkY\ tjzpfESifhtysufrsm;udkyif Oyg'fç XDç bif? Oyg'fç XDç bif[k½IvQuf
rNrJbl; jzpfysufyJ[k ed,mrxkwfí tbd"r®mynm&Sif vkyfaeMuygonf/
jzpfNyD;ysuí f rNrJaomoabmrsm; txyfxyf rjywfEydS pf uf cHae&aomaMumifh
qif;&Jonf[kvnf;aumif;? xdkqif;udk rqif;&Jatmif vkyfr&aomaMumifh
tewåjzpfonf[kvnf;aumif;? qufvufyGm;rsm;NyD; ocFw"r®wdkY vu©Pmrsm;
ydkif;jcm;xifxif odjrifaomaMumifh vu©PmjzpfvQif edAÁmefjrifjcif;yif[kqdkvQuf
t&d,opömaygufNyD? t&d,opöm jzpfNyD? w&m;&NyD[k t"drme jzpfaeMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -40
w&m;&ojzifh tb,fodkY todrsm;odygoenf;/ t&d,mjzpfNyDjzpfí tb,fodkY
tusifhrsm;ü wnfygoenf;/ þodkYar;vQif ajzMuygrnf/ ½kyf"mwfemrf"mwfwdkY
cPrjywf wjzwfjzwf jzpfysufaeonfudk odMuygonf/ þodkY odaomaMumifh
igvnf;r[kw?f olvnf;r[kwjf zpfNyD; bmrQrvkycf sifaom tusifrh sm;ü wnfygonf
[lí jzpfygrnf/ vkyforQ 'ku©[laom pum;vHk;onf þtusifhrSm; wnf&mrS
pvmcJhaomtrSm; jzpfygonf/
w&m; &olwdkY\tod odkYr[kwf or®m'd|d rsufvHk;ayguf olwdkY\todonf
½kyef mrf"r®wYkd\ Oyg'fç XDç bif tpOftquf jzpfysuaf ejcif;udk odaomtodr[kwyf g/
'ku©t&d,opömudkom od&rnfjzpfygonf/ ½kyfemrf"r®wdkY\ Oyg'fç XDç bif
tpOftqufjzpfysufaejcif;udkodjcif;rSm y&rw¬opömudk odjcif;rQom jzpfygonf/
'ku©t&d,opömudk odjcif;rsm; r[kwfMuyg/ 'ku©t&d,opöm ESifh y&rw¬opömonf
,aeY tm&'¨0dyóuwdkYavmuü BuD;pGmyif ta&mtaxG;cHae&ygonf/ 'ku©t&d,
opömü y&rw¬obm0rsm; yg0ifaeaomfvnf; ¤if;udk t&d,opöm jzpfonf[kqdk&ef
taMumif ; r&S d y g/ Oyrmtm;jzif h y&rw¬ o pö m opö m rsm;ü trnf r S n f h a c:rI
orkwo d pömrsm; yg0ifMuonfyif/ þodYk y&rw¬opömrsm;ü orkwo d pöm yg0ifumrQjzifh
y&rw¬opömrsm;udk orkwdopömjzpfonf[k qdk&ef rjzpfEdkifouJhodkY jzpfygonf/
y&rw¬ o bm0rsm; Oyg'f ç |D ç bif tpOf t quf jzpf y suf a eonf u d k
'ku©t&d,opöm[k ½IMunfhMuolrsm;onf tenf;tusOf;rQ pOf;pm;rIr&Sdolrsm;
jzpfygonf/ jzpfjzpforQ ½kyfemrfobm0rsm;onf tm;vHk;jzpfysufaernfyif
jzpfygonf/ jzpfysufrIESifh ruif;orQ tm;vHk; tedpçö 'ku©ç tewåcsnf;ygwum;
[kqdkvQif <uif;aom ork',opömESifh r*¾t&d,opömwdkYvnf; 'ku©t&d,opömyif
jzpfí ork',ç r*¾wdkYtrnfrsm; r&SdouJhodkY jzpf&ygrnf/ þodkY r[kwfonfudkrQ
rqifjcifEdkifonftxd tpOf;pm;rJholrsm; jzpfMuygonf/
xd k Y aMumif h ½k y f o bm0 emrf o bm0 y&rw"r® r sm;ud k ½I N yD ; NrJ [ k
odjrifonfjzpfap? rNrJ[kodjrifonfjzpfap? 'ku©t&d,opömudk odjcif;ESifh
vm;vm;rQouf q d k i f r nf r[k w f y g/ 'k u © t &d , opö m onf avmuD u k o d k v f ç
tukodkvfuHrsm;ESifh xdkuHrsm;udk jyKrdaomaMumifh jzpfyGm;aomtusdK;0dygwfrsm;ESifh
rjywf'vpyf wjcmywfywfjzpfaejcif;rsm;ESifh xdkodkYjzpfaejcif;\ taiGUtouf
tusdK;quftoGifPm² eftjzpf pdk;&drf&jcif;? ylaqG;&jcif;? idka<u;&jcif;? 0rf;enf;&jcif;?
qif;&J&jcif;rsm;om jzpfygonf/
½kyfobm0 emrfobm0 y&rwåopömrsm;onf qdkcJhNyD;aom 'ku©t&d,opöm
azmfjycsufü yg0ifaumif;yg0ifrnf jzpfygonf/ ocFg&? 0dnmOf? emrf½yk ?f oVm,we?
zó? a0'em tp&Sdonfjzifhjzpfygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; 'ku©t&d,opöm
odjcif;onf jyKvkyfrIESifh jyKvkyfrIaMumifhjzpfaom tusdK;enf;rIudk odjcif;omjzpfí
ocFg& 0dnmOf tp&Sdaom obm0"r® wckpD\ Oyg'fç XDç bifjzpfrIudk todESifh
vm;vm;rQ oufqdkifrIr&Sdjcif; jzpfygonf/Oyrmtm;jzifh apwDykxdk;udk &Sdcdk;ylaZmf
zl ; arQmf & mü xd k a pwD y k x d k ; tjzpf a qmif a eaom tk w f E S i f h t *F a wrsm;\

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -41
tjzpftysurf sm;udk ½IMunfah wG;ac:aejcif;jzifh apwDyx k ;kd zl;arQm&f m ra&mufEikd of uJo
h Ykd
jzpfygonf/
apwDykxdk;udk odjrifzl;arQmfylaZmfwwfjcif;ESifh apwDykxdk;twGif;rS tkwf?
t*F a wud k od j rif w wf j cif ; onf ynm&yf t m;jzif h qD E S i f h a &tvm;
woD;wjcm;pDjzpfygonf/ y&rw¬opömodESifh t&d,opömodonf ta&SUESifhtaemuf?
awmifESifhajrmuftvm; wckESifhwckuGJjym;vSygonf/
y&rw¬ o pö m od o nf awG ; od B uH o d wG u f c suf o d r Q jzpf y gonf /
t&d,opömodrmS 'd|"r® ywå"r® 0d'w d "r®[k qd&k onft h m; avsmfpmG yif rsufarSmufoçd
a&mufodç xdk;xGif;odrsm;yif jzpfygonf/ [kwfygonf/ t&d,opömodonf
rdrdjyKrdaom ocFg&aMumifh &aeaom 'ku©udk jrifwwfaom rsufaphaygufaomtcgü
xdkxdk'ku©&aeqJyif odygonf/
y&rw¬ o pö m od u m; rS e f ; od ç awG ; od ç wG u f c suf o d r sm;omjzpf y gonf /
pd w f a pwod u f r sm; Oyg'f ç XD ç bif t m;jzif h jzpf y suf c sKyf q H k ; aeonf u d k
jzpfysufcsKyfqHk;aeaom pdwfudk,fwdkifu olYudk,fudk jzpfysuf csKyfqHk;aeaom
pdwu f , kd w
f ikd uf olYu, kd uf kd jyefjrifEikd o
f nf r[kwyf g/ tjcm;pdwaf pwodurf sm;uvnf;
oljzpfaecsdefü NydKifjzpfcGifhr&SdaomaMumifh oljzpfysufaeonfudk jzpfEdkifcGifh&Sdonf
r[kwfyg/ xdkYaMumifh pdwfapwodwfrsm; jzpfNyD;ysufaeonfudk ypöKyÜefqwfqwf
tu,fjrifEdkifjcif;yif &Sdonfr[kwfyg/ Oyrm pm&Gufrsm;pGm&Sdaom pmtkyfudk
"m;jzifhckwf&mü wcsufwnf;jzifh jywfoGm;onfudk udk,fawGUawGU&aomfvnf;
pm&Gurf sm; w&GuNf yD;w&Guf jywfrnfukd wGucf suo f &d ouJo h Ykdum jzpfonf/ xdYkaMumifh
y&rw¬opömodonf awG;odorQomjzpfí y&rw¬opöm0g'rSm ocs0F g'omjzpfygonf/
t&d,0g' r[kwfyg/ t&d,opömodESifh wjcm;pDom jzpfygonf/
y&rw¬ o pö m ES i f h 'k u © t &d , opö m þES p f j zmonf rod o l r sm;twG u f
wlnDonf[k xifNyD; ½IMuaomaMumifh rSm;Muygonf/ þodkY t½IrSm;MuouJhodkY
½IyGm;jcif;aMumifhjzpfaom tusdK;rsm;vnf; rdk;ESifhajrtvm; uGJjym;jcm;em;vSygonf/
y&rw¬opömü ½kyfobm0? emrfobm0[lí ESpf0&Sdygonf/ ½kyfobm0wdkY\
O',AÁ,udk ½Iov l nf; &Syd gonf/ emrfobm wdYk\ O',AÁ,udk ½Iov l nf; &Syd gonf/
½kyfemrfESpfjzmudkwGJí O',AÁ,½Ionfqdkolvnf; &Sdygonf/
þ½kyfemrfESpfjzmudk wGJí½Iolqdkolum; ajym&umrQom jzpf&ef &Sdygrnf/
½kyf½Iaecsdefü emrf½IEdkifrnf r[kwfyg/ emrf½Iaecsdefüvnf; ½kyf½IEdkifrnf r[kwfyg/
wvSnphf ½D o I nf qdv k Qivf nf;wcsed üf wckom ½IEikd rf nfjzpfaomaMumifh wG½J o I nfq&kd ef
jzpfEdkifrnf r[kwfyg/ xdkYaMumifh wGJ½Ionfqdkoludk qdk&umrQyif jzpf&ef&Sdygonf[k
avQmufxm;cJh&jcif; jzpfygonf/
½k y f ½ I o l o nf tb,f t usd K ;&oenf ; / emrf ½ I o l v nf ; þtwl
tb,f t usd K ;&oenf ; / þtajzud k a0a0zef z ef ajz&ef v d k t yf y gonf /
tajy;tvTm;ajzvQif ½kyfemrf½IvQif ½kyfemrfrkef;onf [líjzpfygrnf/ tajy;tvTm;
ajzaomaMumifh þtajzxGufjcif; jzpfygonf/ a0a0zefzef ajzvQif þodkYrxGufyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -42
½kyf½IvQif emrfrkef;ygonf/ emrf½IvQif ½kyfrkef;ygonf/ þodkYuGJuGJjym;jym;
trsdK;rsm;jzpfyGm;Muygonf/ þtajzonf rSefuefaomfvnf; tay:tvGif
enf;vSygao;onf/
þt"dyÜg,fudkyif þxufay:vGif&ef þodkYajz&ygrnf/ ½kyf½IvQif ½kyfüepf
onf/ odYkr[kwf ½kyu f ckd spo f nf/ emrfurkd ek ;f onf/ emrf½v I Qif emrfücspo f nf/ odYkr[kwf
emrfudkepfonf/ ½kyfudkrkef;onf/ þodkYajz&ygrnf/ [kwfygonf/ ½kyf½IvQif
emrfurkd ek ;f ygonf/ emrfrek ;f jcif;\ taMumif;&if;rsm;rSm ½kyüf cspjf cif; epfjcif;rsm;aMumifh
jzpfygonf/ emrfudk½I&mü ½kyfrkef;jcif;rSmvnf; emrfudkcspfjcif; epfjcif;rsm;aMumifh
jzpfygonf/ avmuü 'ku©t&d,opömrSwyg; tb,ft&mudkyif½Ionfjzpfap
Budrfzefrsm;pGm ½Irdaomtm½Hkü epfMucspfMurnfrSm "r®wmyifjzpfygonf/
½kyfemrf½IMuolrsm;rSmvnf; ½kyfemrfwdkY\ Oyg'fçXDçbif tjzpftysufrsm;udk
½IMujcif;omjzpfygonf/ avmuDuHESifh uHusdK; w&m;wdkY\ tedpçö 'ku©ç tewåç
vu©Pmrsm; qdkufyHk? 'ku©t&d,opömjrifonftxd odatmif½IMujcif;r[kwfyg/
xdkodkYjzpfaomfvnf; ½kyfemrf½Iolrsm;onf 'ku©t&d,opömjrifonftxd odatmif
r½Iqdkonfudk oabmusrnfr[kwfyg/ ½kyfemrf½IaomaMumifh tedpö ponf
vu©Pmrsm; olwdkYjrifygonf[kyif qdkcsifygvdrfhrnf/ olwdkYqdkaom pum;tydktrdk
rsm;om jzpfygrnf/ tedpu ö dk wu,fodvQif tedpjö zpfaMumif; ork',udky,fNyD;
tedpNö idrf;&m edAÁmefudkqdkufae&ygrnf/ 'ku©? tewåwdkYvnf; twljzpfygonf/ 'ku©?
tewåwdkYudk odvQif 'ku©tewåwdkYjzpfaMumif; y,fNyD; 'ku©? tewåwdkYNidrf;&m
edAmÁ efqu kd af eEdik o
f rl sm; jzpf&ygrnf/ tedpçö 'kuç© tewåwYkdukd tu,fojd rifvQif tedpçö
'ku©ç tewå tu,fuif;Nidrf;aernf[k qdkvdkygonf/
þvu©Pmrsm;udk odjrifjcif;onf r*faygufjcif;jzpfí aemifwcsdefrS
edAmÁ ef0if&efvnf; taMumif;r&Syd g/ olwYkd edAmÁ efa&mufaeMuNyD[k 0efrcHEikd Mf uonfrmS
olwdkY vu©Pmrsm;udk rjrifjcif;aMumifhjzpfaMumif; tvGefxif&Sm;aom t&m
jzpf y gonf / xd k Y aMumif h ol w d k Y ½k y f e mrf ½ I í ted p ö p onf vu© P mrsm;
jrifonfqv kd o
kd nfukd tydrk pkd um;[k qkcd &hJ jcif; jzpfygonf/ ½kyef mrf½o I rl sm; xifaom
'kuo © nf wu,f 'kuv © nf;r[kwyf g/ ½kyef mrftjzpftysurf sm; tESyd pf ufc&H jcif;onf
'kuj© zpfonf[k ½IMuygonf/ jzpfom½kyef mrfrsm; jzpfNyD;ysuv f Qif 'kua© vm? rysuv f Qif
'ku©avm[k jyóemvkyfí tajzxkwfyifcdkif;Munfhcsifygonf/
jrif p d w f j zpf N yD ; aemuf jzpf a omjrif p d w f N yD ; rysuf b J a eygrl xd k Y t wl
Mum;pdwfponfrsm;jzpfNyD;aemuf rysufbJaeygrl aemufxyf jrifjcif;Mum;jcif;
ponfrsm;yif jzpfcGifhr&awmhonfjzpfí jzpfcGifh&OD;awmh a&S;a&S;&SdNyD;pdwfrsm;ESifh
xyf a wG ; aeonf j zpf í 'k u © r d k ; rG e f a tmif a &muf r nf j zpf y gonf / xd k Y aMumif h
tedpöqdkonfrSm ½kyfemrfrS jzpfNyD;aemuf ysufoGm;jcif;udkqdkonfr[kwfyg/
'k u © t &d , opö m w&m;wd k Y \ od k Y r [k w f avmuD u H E S i f h uH u sd K ;[k q d k t yf a om
Oyg'geu©E¨mw&m;wdkY\ rcdkifNrJyHkomqdkjcif;jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -43
'ku©vu©PmqdkonfrSmvnf; ½kyfemrf"r®wdkY jzpfysufjcif;rsm; rjywfw&pyf
tESdyfpuf cH&jcif;udk qdkonfr[kwfyg/ avmuDuHESifh uHusdK;wdkY\ qif;&Jjcif;udkom
qd k j cif ; jzpf y gonf / ½k y f e mrf " r® r sm;ü Oyg'f ç XD ç bif r sm;jzif h rjywf w &pyf
jzpf y suf a ejcif ; onf 'k u © r [k w f ½ H k r Qru ok c yif jzpf y gao;onf / jzpf N yD ;
jrifpw d Mf um;pdwrf sm; ysuí f om aemufxyf jrifciG Mhf um;cGi&hf jcif;jzpfí csr;f omonfyif
r[kwfygavm[k ajym&ygrnf/
þodkYyif ½kyfemrf½IMuolrsm;onf 'ku©t&d,opömudk ½IMunfholrsm;
r[kwfaomaMumifh bm'ku©rQvnf; rxifyg/ xdkYaMumifh ½kyf½IaomaMumifh ½kyfudk
'ku©[krjrifyg/ emrf½IaomaMumifhvnf; emrfudk 'ku©[krjrifyg/ ½kyf½Iolonf
qdkcJhNyD;onfhtwdkif; ½kyfüepfygonf/ emrf½Iolvnf; emrfüepfygonf/ þpum;
trSefyif jzpfygonf/ ½kyf½Iolonf ½kyfü 0dwufç0dpm&ç yDwdçokcç{u*¾wmjzifh
psmeft*Fgig;&yfuif;NyD; ½kyfrS pdwfudk zJcGgvGifhusroGm;&efBudK;pm;ae&ygonf/
xdkYxufwufNyD; psmeft*Fgav;yg;? oHk;yg;? ESpfyg;wdkYjzifh aeEdkif? wdk;wufNyD;
Oayau©*w ¾ mrQjzifh t½Icw
H &m;udk ydik ;f jcm;NyD; pdwcf svufcs BudK;pm;aeygonf/ þodYkyif
½kyf½Iolrsm;vnf; t½IcH½kyfw&m;ü epfyHkjzpfygonf/ odkYr[kwf cspfyHkjzpfygonf/
rypfEdkifyHk jzpfygonf/ þodkY ½kyf½Ií ½kyfüepfolonf emrfudkrkef;ygonf/ awmawG;
awmif a wG ; ajy;vT m ;aeaom pd w f r sm;onf ½I a eaom ½k y f a y:ü rem;Ed k i f
rwnfEdkifjzpfaewwfygonf/ þodkY ajy;vTm;aejcif;onfvnf; ylyifrIrsm;udk
jzpfymG ;apwwfygonf/ t½Ic½H yk w f &m;üaevQifat;csrf;ygonf/ þodYk at;csrf;&mü
raeEdkifatmif ajy;vTm;aeaompdwfonf ½Ioltjrifü qif;&Jw&m;\ vufonf
w&m;cH[k txifcHvm&ygonf/ xdkYaMumifh ½kyf½Iolrsm; emrfrkef;&jcif; jzpfygonf/
xdkYaMumifh 0dpdwåH? 0demrH[k jrnfwGefvmMujcif;jzpfygonf/ emrf½Iolrsm;
onfvnf; emrfüepfygonf/ þü emrfqo kd nfrmS t½ly\ jrefrmjyefcsujf zpfygonf/
½kyfrJh[kqdkvQif ydkí oifhjrwfygrnf/ xdkYaMumifh emrftpm; t½lyudk ½kyfrJh[koHk;í
avQmufxm;ygrnf/ ½kyrf u hJ ½kd o
I o l nf wavmuvH;k pdwyf &J o dS nf[k jrifvMkd uygonf/
tdk;qdkvQifvnf; wu,fhtdk;r&Sd? pdwftdk;rQ jzpfonf/ ykqdk;qdkvQifvnf; þenf;yif?
wu,fhykqdk;r&Sd? twdkifcsnfyifrsm;ESifhtazmufcsnfyifrsm; oG,f,Suf,ufvkyf
xm;onfudk pdwfjzifhykqdk;[k zefxm;jcif;rQjzpfí pdwfykqdk;rQ jzpfonf/ t&m&monf
pd w f c snf ; jzpf a eonf / 0rf ; ombG , f t&m&monf pd w f c snf ; jzpf a eonf /
0rf;ombG,fawGUvQifvnf; pdwf? 0rf;enf;bG,fawGUvQifvnf; pdwf? avmuü tdk;?
ykqdk;ponfESifh 0rf;ombG,f? 0rf;enf;bG,f ponfrsm;r&Sd? tm;vHk;pdwfyifjzpfonf/
þodkYyif ½kyfrJhü epfMuygonf/ olwdkYonf NrdKU? &Gm? tdrf? ausmif; tp&SdonfwdkY\
r&Sjd cif;[laom v[mjyif ½kyrf w hJ &m;\ tqH;k rJüh yGm;rsm; epf0ifaeMuygonf/ xdYkxuf
wqifhwufí taxGaxGtvDvD zefqif;aeaompdwf\tqHk;rJhrIw&m;ü yGm;rsm;
epf0ifaeMuygonf/ xdkYxufwqifhwufí taxGaxGzefqif;aeaom pdwfvnf;
jzpfNyD;ysufomG ;ír&S?d rjzpfao;vQifvnf; rjzpfao;í r&S?d bmrQr&S?d bdwrf &S[ d al om

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -44
½kyfrJhw&m;ü yGm;rsm;epf0ifaeMu ygonf/ xdkYxuf tqHk;wdkiftqifhwufí
bmrQr&So d nfukd odaeaompdwu f av;onfom trGejf rwfq;kH jzpfonf[k epfygonf/
þodkYyif pdwfücspfí pdwfüepfygonf/ pdwfç pdwftwdkif;wdkif;[kyif
jrnfa<u;&avmufatmif jzpfygonf/ þodkY pdwfüepfolrsm;onf ½kyfudkrkef;ygonf/
avmuBuD;rSm pdwfuav;twdkif; aejcif;onf at;onf? pdwfuav;twdkif; raebJ
tqif;toHponfaemuf aumufaumufvdkufum t[kwfxifaerdaomaMumifh
qif;&J&jcif;jzpfonf[k qif;&Jw&m; \ vufonfw&m;cHonf tqif;toH paom
½kyfrsm;yifjzpf onf/ þodkYyif ½kyfudkrkef;jcif;jzpfygonf/
½kyfemrfobm0 y&rw¬opömrsm;udk ½Ijcif;onf þodkYyif ½lypsmefü epfvdkepf?
t½lypsmefrsm;ü epfvdkepf? jzpfcsifwdkif;jzpfNyD; 'ku©cyfodrf; rNidrf;Edkifrat;Edkif
jzpfMu&ygonf/ ½lyg½ly psmefrsm;onf 'ku©tjzpfrsm; Nidrf;at;Edkifaomw&m;
r[kwaf o;yg/ ½kyef mrfEpS cf w k rJG ½Ií þodYk jzpf&onf[vk nf; rqdo
k ifyh g/ wG½J í
I vnf;
r&yg/ &onfyif &SdapygOD;? ½kyf½Iolu emrfrkef;í tonowå? emrf½Iolu ½kyfrkef;í
ae0onmemonm,we? ½kyfemrfESpfckvHk;rkef;u tb,fodkY jzpfrnfenf;/
tjzpfEdkifqHk;rSm tjcm;r&Sd? jA[®mjynfw0if;0if; 0ufpm;usif; w½Iwf½Iwf [laom
odkufpmtwdkif;yif ½kyfemrfrkef;u wd&pämefyif jzpf&ygawmhrnf/ [kwfygonf/
½kyf½Iolyifjzpfygap? odkYr[kwf emrf½Iolyifjzpfygap? xdkolrsm;onf
½lyg½lypsmefrsm; &Edik Mf uolrsm;jzpfygonf/ ½lyg½ly r[*¾wrsm;ü or®m0gpm or®mur®EÅ
or®mtmZD0[kqdktyfaom 0d&wDw&m;rsm; r,SOfyg/ xdkYaMumifh xdkyk*dK¾ vfrsm;onf
r*fzdkvfw&m;\ tajccHrQjzpfaom oDvrQr0ifaomolrsm;omjzpfygonf/ þü
apm'embG,fawmh &Sdygonf/ r[*¾wonf oDvxufomaom orm"dtqifh
a&mufaeNyDjzpfí oDvrvdkawmhí r,SOfjcif;yg[lí jzpfygonf/ þodkYqdkvQif
r[*¾wxufomaom avmukwå&mü ydkNyD; r,SOfyJae&ef roifhygavm[lí
ajz&ygrnf/
½ky½f í I ½lypsmefymG ;rsm;olrsm;ü ½kyo f nf raumif;rI[í
l r&S[
d yk ifjrifMuygrnf/
pd w f o nf o m raumif ; jcif ; jzpf o nf [ l í ,l M uygrnf / emrf ½ I í t½l y psmef
yGm;rsm;olrsm;üvnf; emrfonfraumif;[lí r&Sd? ½kyfrsm;jc,fvS,fcH&aomaMumifh
raumif;jzpf&onf[k ,lMuygrnf/ ½kyfemrfESpfckaygif;í ½IvQifum; wu,faygif;
½I í um; r&yg/ xd k o d k Y jzpf a omf v nf ; ½k y f w pf v S n f h emrf w pf v S n f h ½I N yD ;
wjcm;pDyif½Iaomfvnf; aygif;½Ionfxifum ½IvQifum;-&vm'fESpfck xGufvm
Edkifygonf/
wpfckrSm ½kyfa&memrfa&m tm;vHk;taumif;[lí r&Sd? ½kyfemrfodrf;rS
Nidr;f rnf[al om tjrifrsm; jzpfygonf/ aemufwpfcrk mS ½kyaf &memrfa&m raumif;[lí
r&Sd? oabm obm0rQomjzpfonf[laom tjrifrsm; jzpfygonf/ þ&vm'f
ES p f c k v H k ; yif aumif ; rG e f j cif ; &S d M uonf r[k w f y g/ ½k y f e mrf o d r f ; rS
Nidrf;rnftjrif&Sdolrsm;onf csrf;omjcif;uif;olrsm;yif jzpfMuygonf/ ½kyfemrfonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -45
tm;vHk;uif;í &aumif;aomw&m;yif r[kwfyg/ ½kyfemrftwGif;rS avmuDuHrsm;om
y,f í &aumif ; jcif ; &S d M uygonf / þod k Y yif y,f í r&aumif ; onf r sm;ud k
y,fvdkaeMuolrsm;rSm vtwGif;rS ,kef½kyf&vdkí waeaomolyrm csrf;omjzpf&ef
a0;vSygonf/
½kyfemrf½Iolrsm;onf þrQeuf½dIif;onftxd vGJrSm;rIrsm;odkY qdkufa&muf
Muygonf / ½k y f ½ I a wmh ton? emrf ½ I a wmh ae0onmemonm,we?
½kyfemrfwGJ½Iawmh wd&pämef odkYr[kwf tyg,f þodkY avQmufxm;cJhygonf/
ed,wrdpmä 'd|jd zpfNyD qdv k Qif csrf;omvnf; uif;rnfrvGjJ zpfygonf/ [dwrf &So d jl zpfí
t[dwfvnf; rvGJjzpfrnf jzpfygonf/ xdkYaMumifh qdk;qdk;0g;0g; wGJ½Iawmh wd&pämef
[k avQmufxm;&jcif;jzpfygonf/
½k y f e mrf r I p uf u G i f ; ü ouf q if ; rd o l r sm;onf bk & m;omoemES i f h
awGU&aomfvnf; bk&m;w&m;pum;rsm;udk aqmifxm;Edkifol jzpfaomfrSyif
y'y&rtqifx h uf jrifrh wufEikd af tmif uHq;kd Mu olrsm;jzpfygonf/ w&m;aypmrsm;udk
MunfndKí aqmif,l&Gwfzwf o&ZÑm,faeaomfvnf; xdkaqmif,l&Gwfzwfae&aom
pmayrsm;\tusKd ;pD;yGm;rsm;udk cHpm;cGi&hf rdS nfr[kwjf zpfygrnf/ tb,faMumifh qdak omf
xd k p mayvmw&m;rsm;ud k usif h B uH M unf h v d k u f a omtcg usif h & rnf h o l E S i f h
usifí h &rnfo h jl zpfaom igr&So d nfuo kd í
d qufusifph &m r&Sad omaMumifh jzpfygonf/
þodkYyif ½kyfemrfavmu NrJçrNrJrjrifrSm;onf avmuütrSm;wumwdkYxuf
BuD ; aom trS m ;qH k ; aomtrS m ; jzpf y gonf / þavmutjrif r S m ;onf
w&m;rodot l jzpfrS w&m;rodbJ w&m;oda,mifaygufot l jzpf a&mufapaomtrSm;
jzpf y gonf / od k Y r [k w f w&m;r[k w f o nf ü w&m;vk y f r d a om w&m;wk u d k
w&m;ppfxifol jzpfygonf/
avmuü tppftrSef&Sdjcif;onf aumif;ygonf/ tppftrSefr&Sdjcif;onf
pif p pf raumif ; yg/ xd k o d k Y jzpf a omf v nf ; tppf t rS e f r &S d j cif ; onf
tppftrSefa,mifaqmifaeaom twk&Sdjcif;xufrlum; rsm;pGm omvGefatmifyif
aumif;rGeyf gonf/ tb,faMumifq h akd omf trSepf pfr&Sjd cif;onf trSepf pf r&Sad omfvnf;
trSefppfudk vdkvm;&SmazG ygvdrfhrnf/ trSeftppf ta,mifaqmifaeaomt&m
&Sdjcif;onf trSeftppfudk vdkvm;&SmazGjcif; r&SdEdkifawmhaomaMumifh jzpfygonf/
½k y f e mrf a vmu NrJ ç rNrJ t jrif o nf y&rw¬ o pö m tjrif r Qom jzpf N yD ;
t&d,opömtjrif vHk;0r[kwfbJ t&d,opömtjrif[k txifcH&aomaMumifh
w&m;wkukd w&m;ppf txifrmS ;jcif; jzpfygonf/ xdYk aMumifh þavmutjrifrmS ;onf
avmuBuD;udk ½dkif;½dkif;pdkif;pdkif; t&d,opömaysmufapaom tjrifrSm; jzpfygonf/
þavmu tjrifrSm;onf þodkYyif t&d,opömtwGuf wuGufuav;rQ
ae&mrusefatmif vHk;vHk;vsm;vsm; vSnfhpm;azsmufzsufaomw&m; jzpfygonf/
todtm;vHk;udk vufpwHk;azsmufzsufaom todusifhpOfr*¾jzpfygonf/
þtodusifhpOfr*¾ yGm;olrsm;onf todtm;vHk; vufpwHk;atmif taysmuf
tysuf cHMu&ygonf/ aemufxyf jyefvnfítodw&m; aygufyGm;jzpfay:Edkifjcif;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -46
r&Sdawmhatmiftxd jzpfygonf/ avmuü igr&Sdoabmobm0om &Sdonf[k
todtjrif ÓPfa&muf oabmaygufolonf igr&SdaomaMumifh igbmudkyif
vkycf ahJ omfvnf; tusKd ;r&SNd yD[k ,lqygonf/ Oyrmxkwí f yif ajymqdwk wfMuygonf/
ykw;D uH;k ü ykw;D vH;k rsm;uH;k vQuf &So
d nfrmS BudK;aMumifjh zpfaMumif;? BudK;udzk ,f&mS ;vQif
ykwD;vHk;rsm; uHk;vQufr&SdawmhaMumif;? þtwl a&S;ujyKcJhaomuHrsm; ykwD;uHk;rS
ykwD;vHk;rsm;uJhodkY z½dkz&JusJroGm;MuonfrSm igçig[laom tjrifrSm;aMumifh
jzpfaMumif;udk ighudkjzKwfvdkufvQif igbmudkyif jyKcJhaomfvnf; tusdK;r&SdNyD[líyif
jzpfygonf/
igtukefjyKwfonftxd oabmobm0rQom jzpfatmiftm;xkwfNyD;vQif
bmudkyifvkyfaomfvnf; bmrSrjzpfNyD/ b,fawmhrQrjzpfNyD? bmrSmrS rjzpfNyD?
bmvkyv f yk f bmrQ tusKd ;rjzpfNyD? bmrQ tusKd ;r&SNd yD-þodYk cH,yl gonf/ þt,lonf
tusdK;w&m;udk jiif;qdkaom ew¬du0g'Dt,lrSm;odkY a&mufjcif;jzpfygonf/
xdkYjyifvnf; igr&Sd[ktjrifonf aumif;rIraumif;rI jyKvkyfjcif;udk
jiif;qdkaomtjrifvnf; jzpfygonf/ jyKvkyfjcif;onf trlt&mBud,m jzpfygonf/
Bud,monf jyKvkyfolyk*dK¾ vf uwåm;ESifhuif;í jzpfaumif;onf r[kwfyg/ ig[laom
jyKvkyfoI yk*d¾Kvfuwåm;udk jiif;qdkjcif;onf aumif;rIraumif;rIjyKvkyfjcif; [laom
Bud,mudk jiif;qdkjcif;yif jzpfygonf/ aumif; raumif; jyKvkyfjcif; Bud,mudk
jiif;qdkjcif;onf tBud,0g'Ded,wrdpäm'd|d t,lrSm; jzpfygonf/
igr&Sdtjrifonf wavmuvHk;udkarSmufatmif azmufjyefvSygonf/
igr&SdvQif igjzifhrSwf&aomolwyg; ponfrsm;vnf;r&Sd? bmrQr&Sd jzpfygrnf/
þodkYr&SdvQif wOD;u wOD;udk taumif;jyKvdkrI tavmb? ta'go? tarm[ESifh
raumif;jyKvdkrI avmb?a'go? arm[ [laom taMumif;&if; rlvw&m;rsm;
rjzpfyGm;awmhatmif jzpfygrnf/ aumif;rIraumif;rI wckckjyKrdaomfrS rawmfwq
[k wG u f q rnf jzpf y gonf / þod k Y jzpf j cif ; onf uH w d k Y \ rl v jzpf a om
a[wkw&m;rsm;ud kjiif;qdkjcif;yif jzpfygonf/ a[wkw&m;rsm;udk jiif;qdkjcif;onf
ta[wku0g'Ded,wrdpäm'd|d t,lrSm;jzpfygonf/
av;pm;tyfaom EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uOuú|ESifhtzGJU0if q&mawmf
t&SifjrwfwdkYbk&m;...
wynf h a wmf w d k Y onf Ak ' ¨ b mom0if q&m'umES p f j zmvH k ;
'ku©a&mufMu&onfudk vnf;aumif;? 'ku©a&mufyHkudk odjrifaom wynfhawmfwdkY\
b0udkvnf;aumif;? Ak'¨bmom0ifrsm; 'ku©a&mufaMumif; b0tjrifrSm;ESifh
avmutjrif r S m ;ud k v nf ; aumif ; ? xd k t jrif r S m ;wd k Y \ euf ½ d I i f ; eif h o D ; aom
tjzpfudkvnf;aumif; avQmufxm;cJhygNyDbk&m;/
,ck ed * H k ; csKyf a vQmuf x m;awmif ; qd k & rnf r S m wynf h a wmf r sm;
wifjyavQmufxm;cJhaom Ak'¨bmom0if q&m'umrsm;\ 'ku©jzpfaMumif;rsm;udk
z,f&Sm;ppfaq;qHk;jzwfay;awmfrlMu&efjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -47
jref r mEd k i f i H & S d oH C mawmf w pf o d e f ; ausmf w d k Y \ tBuD ; tcsKyf j zpf í
omoemawmf\ rSefuefaomtusdK;udk o,fydk;Edkifaom tiftm;rsm;jzifh tjynfht0
tmPmawmfrsm; &&Sdxm;Muaom EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uOuú| trSL;&Sdaom
tzGJU0ifq&mawmf t&SifoljrwfwdkYbk&m;...
Ak'¨bmom0if q&m'umrsm; Nidrf;csrf;jcif;rsm; jzpfyGm;NyD; omoemawmftppf
xGef;opfay:aygufvmavatmif þb0tjrifrSm;ESifh avmutjrifrSm; omoemwk
w&m;rsm;udk tjrefqHk;uG,fyoGm;avatmif pDrHudef;txyfxyfcsí tjywftom;
z,f&Sm;ay;awmfrlMu&ef wynfhawmfwdkY\b0udk oufaoxm;í ½dkaousdK;EGHpGm
wynfhawmfwdkY avQmufxm;awmif;qdktyfygonf bk&m;/

&SifÓP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;
ppfudkif;wdkif;
*kP0EÅ
tEkyg'g,Ofaus;rIausmif;? ,if;rmawm&Gm?
0ufvufNrdKU? ppfudkif;wdkif;/
ÄÄÄÄÄ=0=ÄÄÄÄÄ
&SifÓPESifh &Sif*kPrax&fwdkY &Jrsm;tqGJcH&jcif;

pmwrf ; quf u yf N yD ; aemuf 0gqd k a omtcg &S i f * k P rax&f o nf


aygif ; wnf N rd K Ue,f uRef ; awmvS & G m od k Y o G m ;í 0gqd k c J h o nf / rif ; uG e f ; üum;
pmwrf;qufuyfrI\ *,ufrsm; rwdk;rus,fMum;vm&onf/ ]]OD;ÓPwdkYudk
zrf;awmhrnf}}[lí jzpfonf/ 0gv,favmufa&mufaomf xdkpum; ydkí us,fum;
vm&onf/ a&S;tcgu csO;f uyfaeolrsm;yif csO;f uyf&ef aES;auG;av;vHomG ; onfukd
&S i f Ó Prax&f w d k Y awG U &onf / xd k o d k Y jzpf a omf v nf ; csOf ; uyf o l v nf ;
csOf ; uyf M uvsuf y if ? þol r sm;ü awmif i l E S i f h a&T b d k w d k Y rS 'umç'umr
(4)(5)(10)a,muf aeYpOf&ufquf &uf&Snfw&m; emaeMuonf/ tcsdefum;
1343ckESpf? awmfovif; vqef; (14)&uf aeYvnf(1;00) em&Dtcsdef jzpfonf/
a&TjrifwifawmifodkY &Jrsm;vufeufudk,fpDjzifh &SifÓP rax&fxH a&mufvm
Muonf/ &Jrsm;u &SifÓPrax&ftm; olwdkYESifhtwl reufjzefcg ppfudkif;NrdKUodkY
vdkufyg&rnf/ ,aeYn olwdkYESifhtwl rif;uGef;awmifajcodkYqif;í tdyf&rnf[k
avQmufMuonf/ &SiÓ f Pu ]]bmudpv ö }J }[k &Jrsm;tm;ar;&m rodaMumif;? ac:cJ&h efom
wm0eftay;cH&aMumif; ajymMum;onf/ &SiÓ f Prax&fu ]rvkyrf jzpfvQif vkyrf nf/
'gayrJ Y 'D u aeY tcsd e f & S d w k e f ; 'D a &muf a ewJ h 'umç'umrawG u d k w&m;
a[majymp&m&Sdwm ajymMum;OD;rnf? apmifhMuOD;} [k &Jrsm;tm; ajymqdkonf/ &Jrsm;rSm
]aumif;NyD}[k avQmufxm;ojzifh &Jrsm;udk wae&müaeapNyD; 'um?'umrwdkYtm;
w&m;a[majymyGJ pvdkufonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -48
w&m;a[majymNyD;csdefü &Jrsm;r&Sdawmhí 'umç 'umrrsm;udk ar;Munfh&m
&Jrsm;u rSmMum;xm;cJhaMumif;? eHeufjzef reuf 6;00em&D rif;uGef;a&qdyfodkY
ta&mufvm&ef [lí jzpfonf/ awmfovif;vuG,faeYü &Jrsm;ESifhtwl ppfudkif;odkY
&SifÓPrax&f vdkufoGm;&onf/
ppfudkif;&JXmeodkY eHeuf (11;00em&D) tcsdefcefYwGif a&mufoGm;Muonf/ &Jrsm;onf
&SifÓPrax&fESifh ygvmaom 'umç 'umrrsm;tm; *gwfwJaygufwGif xm;cJhí
acgif;aqmif&Ju *gwftwGif;odkY 0ifoGm;onf/ cPMumí jyefvmaomtcg eufjzef
(12;00 tcsdef) þ*gwfodkY ta&mufvmyg[kajymí jyefvTwfvdkufonf/
&S i f Ó Prax&f E S i f h wumçwumrrsm;onf tod r d w f a qG & S d & m
ppfudkif;awmif½dk;&Sd ausmif;wausmif;odkY rdrdwdkYzmomoGm;a&mufaexdkif&onf/
&SifÓPrax&f\ rdwfaqGESifh 'umç'umrtodkif;t0dkif;ü ylyifaomua&mufrIrsm;
trsm;tjym; jzpfMu&onf/ olwdkYtm; vmpGJaom&Ju yxryg&mZdurI[k wdwfwdwf
ajymvd k u f a omaMumif h rw&m; ES d y f p uf z suf q D ; awmh r nf [ l a omtxif j zif h
ylyefMujcif;jzpfonf/
oDwif;uRwfvqef; (1)&ufaeY aeYvnf (12;00)em&Dtcsdefü *gwfwJodkY
oGm;Muonf/ *gwfwrJ S NrdKUr&JrLS ;½H;k odYk tydYk c&H onf/ NrdKUr&JrLS ;rS qufo, G af jymqdpk &m
&Sdonfrsm;udk cPMumatmif qufoG,fajymqdkNyD; &Jom;wcsdKUvuftyfí ppfudkif;NrdKU
e,f oHCmhem,uOuú|ausmif;odkY tydkYcH&onf/ þausmif;&Sd"r®m½HkwGif;ü pm;yGJrsm;?
ukvm;xdkifrsm; tjyiftqif tjynfhjzifh aemufcHbvufbkwfwGif ]ppfudkif;NrdKUe,f
trSw(f 1) oHCmh0ed pd , ä tzGUJ }[k awGU&NyD;rS ]wdYk ukd 0depd ,
ä wifrvdYk ygvm;} [k &SiÓ
f P
rax&f od&awmhonf/
tcsd e f r S m awmf o vif ; vuG , f O yk o f a eYjzpf o n/f u Ref ; awmvS
StEkyg'g,Ofaus;rIausmif; &Sif*kPrax&fteD;tyg;ü w&m;"r®pum; emMum;tNyD;
axG&mav;yg; ajymqdkaeMucsdefüausmif;tay:odkY t&yf0wfjzifh wumESpfa,muf
wufvmonf/wufvmaom wumrsm;onf ausmif;ay:ae&mtESHU rsufaphupm;í
vIy&f mS ;aeonf/ ausmif;ay:&Sd wumrsm;ü wufvmolEpS Of ;D teufrS wOD;udo k o
d rl sm;
yg0ifaeonf/
odolrsm;onf wufvmolwOD;udk aygif;wnfNrdKU&JXmerS jzpfaMumif;
vma&mufp&mtaMumif; tquftEG,fvnf; r&SdaomaMumifh xdwfvefYpdk;&GHU
oG m ;Muonf / xd k o l r sm;onf rod r omES i f h tazmf r sm;ud k v uf w d k Y í
ausmif;atmufqif;oGm;NyD; ausmif;tjyifbuf xGufajy;Muonf/ ]bkef;BuD;udk
&Juzrf;NyD} [kvnf;owif;ay;Muonf/ ausmif;ay:ü &Jrsm;onf &Sif*kPrax&fudk
ppfudkif;vdkufyg&ef pmwpfapmifjy ac:Muonf/ oefbufcgü aygif;wnfwGifqHkí
ppfudkif;odkY twloGm;Murnf[lí &Jrsm;ucsdef;oGm;Muonf/
aemufaeYü ppfudkif;odkYoGm;&ef aygif;wnf&Jpcef;odkY0ifac:&m rawGUí
oGm;ESiNhf yD[k pmay;xm; cJNh yD; &Si*f Pk rax&fonf uyÜ, d (2)a,mufuakd c:í ppfuikd ;f odYk
vmcJo h nf/ &SiÓ f Prax&fEiS hf awGUaomtcg &SiÓ f Prax&fu ppfuikd ;f ½H;k rSm w&m;pGJ

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -49
aMumif;? udk,fawmfrvmonfhtwGuf udk,fawmftwGufyg ½Hk;üwm0ef ,lcJh&aMumif;?
ppf u d k i f ; ac:aom ud p ö r S m þtaMumif ; omjzpf a Mumif ; ppf u d k i f ; od k Y o G m ;&ef
rvdkawmhaMumif; ajymqdkí a&Tjrifwifawmifay:wGif oDwif;oHk;aexdkifapcJhonf/
aemuf&uftenf;i,fMumaomtcg aygif;wnfoYkd vmac:aom 'kvNkH cHKa&;rSL;&Jonf
a&Tjrifwifawmifay:odYk a&mufvmygonf/ OD;*kPrygvmí olwYkd tBudr;f cH&aMumif;?
OD;*kPudk ppfuikd ;f odYk ac:í vlBuD;rsm;udk jy&OD;rnfjzpfaMumif;? xdYk aMumifrh eufjzefcgü
&Si*f Pk rax&fukd oleYJ twl xnfv h u
kd af pvdak Mumif; ajymygonf/ &Si*f P k rax&fonf
aemufwaeYü ppfudkif;&JESifhtwl ppfudkif;&Jpcef;odkY vdkufygoGm;cJhygonf/
F
tydkif;(2)
ppfudkif;NrdKUe,foHCmh0dedpä,tzGJUtrSwf(1)\ yifhavQmufpm vufcH&&Sdjcif;
oDwif;uRwfvqef;(1)&uf aeYvnf(1;00)tcsdefü "r®m½HktwGif;odkY
0d e d p ä , q&mawmf r sm;ES i f h ouf q d k i f & mq&mawmf r sm;? ouf q d k i f & m½H k ; tzG J U
'umç'umrrsm; toD;oD;qdkufa&muf vmMuygonf/ &SifÓPrax&fudkvnf;
uk v m;xd k i f w ae&mü wd k i f ; omoema&;rS L ;qd k o l u aexd k i f & ef j ycH & onf /
&SifÓPrax&fu xdkoltm; ]cifAsm;wdkY usKyfudkbmvdkYac:wmvJ? aoewfBuD;awG
ygwJh &JeJY ac:zdkYawmhraumif;bl;xifw,f} þodkY ajymqdkonf/
wd k i f ; omoema&;t&m&S d u acwf t vd k u f r d k Y yg[l a om pum;oH r sd K ;?
rsufESmxm;rsdK;jzifh ajzMum;NyD; pm&Gufw&Gufudk,laqmifí jznfhp&m&Sdonfrsm;udk
&SifÓPrax&f rsufarSmufrSpm;yGJwGifjznfhí aeYpGJudkvnf; ---- jzifha&;í
qufuyfonfudk w&m;0if&&Sdonf/ yifhavQmufpmrSm atmufygtwdkif;jzpfygonf/

NrdKUe,foHCmh0dedpä,tzGJU\ yihfavQmufpm
oHC0dedpä,XmeodkY pk’dwu<ua&muf&ef yifavQmufpm/
oHC0dedpä,tzGJU
1343 ckESpf? 0denf;"r®uHrIcif;trSwf (1^81)
apm'u OD;pdk;jrifh? wdkif;vufaxmufomoema&;rSL;?
wdkif;omoema&;rSL;? ppfudkif; ESifh pk'dwu OD;ÓP? a&Tjrifwif? rif;uGef;ppfudkif;
NrdKUe,f? OD;*kP0EÅ? tEkyg'g,Ofaus;rIausmif; ,if;rawm&Gm? 0ufvufNrdKUwdkY
omoema&;avQmuf x m;awmif ; qd k v T m ü jzpf y G m ;aom 0d e nf ; "r® u H
t"du½kPf;rIcif;wGif pk'dwuonf 1343ckESpf? oDwif;uRwfvqef;(3)&ufaeY
(1;00)em&Dtcsed w f iG f þoHCmh0ed pd ,
ä XmeodYk ud,
k w
f ikd jf zpfap? ud,
k pf m;vS,af pvGwí f
jzpfap <ua&muf&rnf/ rdrdtaxmuftxm;tjzpf wifjyvdkonfh pmcsKyfpmwrf;
t&yf&yfudkvnf; wyg;wnf;,laqmifvm&rnf/ 1343ckESpf? awmfovif;vqkwf
(7)&uf a eYwG i f þoH C mh 0 d e d p ä , tzG J U wH q d y f ½ d k u f E S d y f í ud k , f w d k i f
vufrw S af &;xd;k vdu
k o f nf/

OD;uvsmPmbd0Ho

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -50
oHC0dedpä,tzGJU obmywdq&mawmf
ppfudkif;NrdKU ppfudkif;wdkif;

qufuyf&ef
obmywd?
NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
ppfudkif;NrdKU/
aeYpGJ/ 1981 ck? pufwifbm 29 &uf
taMumif;t&m/ &SiOf mPESihf &Si*f P k 0EÅwYkd tm; pwkwy¬ g&mZdu tmywfoif?h roifh
pDppfqHk;jzwfay;yg&ef apm'emvTmyg bk&m;-
1/ &SifÓP a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUESifh &Sif*kP0EÅ?
tEkyg'g,Ofaus;rIausmif;? ,if;rmawm&Gm? 0ufvufNrdKUe,fwYkdonf ESpyf g;yl;wGv J Quf
EdkifiHawmfoHCem,utzGJU? &efukefNrdKUodkY pmrsufESm(38)&Sd omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTmudk wifcJhMuygonf/
2/ ,if;avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm (11)ü (u) wynfhawmf
&SiOf mPonf jrwfpmG bk&m;ocifEiS hf jrwfpmG bk&m;ocif\ wynfo h m;oHCmawmfrsm;
tqufquf\ twdkif;rodaom aus;Zl;awmfrsm;udk cH,lcGifh&ojzifh udavom
cyfodrf;at;Nidrf;jcif;wnf;[laom y#doa0"aus;Zl;awmfudk qnf;yl;&&SdNyD;ol
jzpfygonfb&k m;/ (c) wynfah wmf *kP0EÅonfvnf; a&S;enf;twl &wemoH;k yg;\
aus;Zl;awmfteEÅudk cH,lcGifh&ojzifh ouúm,'d|dç 0dpdudpämç oDvAÁwy&mrmo
oHk;0aom oHa,mZOfrsm;udk z,f&Sm;NyD;jcif;wnf;[laom y#da0"aus;Zl;udk
qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfygonfbk&m;[lí¤if; azmfjyyg&Sdygonf/
3/ tydk'f(2) (u)t& &SifÓPonf &[EÅm[k 0efcHaMujim jcif;jzpfNyD;
tyd'k (f 2)(c)t& &Si*f P k 0EÅonf aomwmyef[k 0efcaH Mujimjcif;yif jzpfygonfb&k m;/
4/ &S i f Ó PES i f h &S i f * k P 0EÅ w d k Y \ &[EÅ m aomwmyef t&d , mjzpf
0efcHaMujimjcif;onf t"drme &Edk;jcif;rsdK; r[kwfaMumif;udkvnf; ]wynfhawmfrsm;
b0avQmufxm;csufonf t"drme avQmufxm;csufESifh cGJjcm;r&jzpfp&m&Sdygonf}
ponfjzifh b0txkyÜwådrsm;udk qufvufavQmufxm;a&;om;cJhMuygonf/
5/ &SifÓPonf awmtwGif;ü r[*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh
oH k ; ES p f r Qaexd k i f c J h y gonf - ponf j zif h psmef w &m;rsm; &&S d a Mumif ; ud k v nf ;
0efcHaMujimxm;ygonf/ (avQmufxm;vTm pmrsufESm-12)
6/ &Sif*kP0EÅonf avmuDpsmeftbdnmOfrsm;jzifh vGwfvyfpGm aysmfyg;NyD;
aecJ h y gonf ponf j zif h psmef t bd n mOf w&m;&&S d a Mumif ; ud k v nf ;
0efcHaMujimxm;ygonf/ (avQmufxm;vTm pmrsufESm-20)
7/ &Sif*kP0EÅonf bk&m;qkyefyk*dK¾ vfjzpfaMumif; avQmufxm;vTm pmrsufESm-
11 ü azmfjyxm;onfudk awGU&ygonf bk&m;/
8/ &SiOf mPESihf &Si*f P k 0EÅwYkd \ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdv k mT ESihf
"r® y l Z mbk & m;&S d c d k ; usrf ; wd k Y ü t"r® 0 g'tjzpf apm'embG , f c suf r sm;ud k

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -51
awGU&Sd&ygonfbk&m;/ t"r®0g'tjzpf apm'embG,ftcsufrsm;onf &SifOuú|0g'?
ausmufyOkH ;D pH&if0g'rsm;ESihf tvm;wlaMumif;? xd0k g'rsm;udk Edik if aH wmfo;D jcm; 0denf;"d&k f
tzGJUrsm;u pdppfqHk;jzwfMurnfjzpfí apm'embG,f tcsufrsm;pGmudktao;pdwf
ravQmufxm;vdkawmh ygbk&m;/
9/ &S i f Ó PES i f h &S i f * k P 0EÅ w d k Y onf ]ygVd a wmf u d k aqmif , l M uaom
bmPuwdkYavmuüvnf; oka'odw"r®wdkY\ "r®w¬wdkYudkrodrjrif ruRrf;usifbJ
aqmif,lMuaomyk*¾dKvfrsm; (,aeYtvm;)&Sdrnfyif {uefjzpfygonf[lí¤if;?
bmPuyk*d¾KvfwdkY\ roefY&Sif;aom tmcHwGif;ü tiHkchcJh&onfjzpfí tmykyfeHYESifh
tvdr;f usHc&H aomaMumifh tykyef YH xu G af ejcif; trSwt f om;rsm;om taotcsmjzpfyg
onf[í l ¤if; rsufarSmufacwf yd#uwftm*Hak qmif yk*Kd¾ vfrsm;ESiw hf uG tu©&mrwifrD
a&S;umvyd#uwf oHk;yHkudk EIwfiHkaqmifcJhMuaom bmPuyk*dK¾ vfrsm;udk &SKwfcsorI
jyKcJhMuygonf bk&m;(avQmufxm;vTm pmrsufESm-27)
10/ jrwfpGmbk&m;onf tbd"r®mw&m;udk rnfolYtm;rQ a[mMum;cJhjcif;
r&SdaMumif;udk "r®ylZm bk&m;&Sdcdk;usrf; pmrsufESm-275ü awGU&Sd&ygonfbk&m;/
11/ &SifÓP ESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf tydk'f(2)rS tydk'f(6)txdwGif azmfjycJhonfh
twdik ;f Owå&rd Ekó"r®jzpfaom r[*¾Kwfw&m;rsm; avmukw&å mw&m;rsm; &&Sad Mumif;
0efcaH MujimcJo h rl sm; jzpfygonf/ wzef &SiÓ f PESihf *kP0EÅwYkd onf tyd'k (f 8)rS tyd'k f
(10)wGif azmfjycJhonfhtwdkif; t"r®0g'D[k apm'embG,f&Sdol y&d,wådaqmif
bmPuyk*¾dKvfrsm;udk ½Iwfcsol tbd"r®mudk bk&m;a[mr[kwf[k pGyfpGJolrsm;
jzpfMuygonf/ &Sif*kP0EÅonf bk&m;qkyef[kvnf; qdkxm;oljzpfygonf/
12/ odkYjzpfygí &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYtm; ¤if;wdkY0efcHxm;onfh twdkif;
Owå&drEkó"r®rsm; &olrsm; [kwfr[kwf ppfwrf;xkwfí pwkwåyg&mZdutmywf
oifhroifh pDppfqHk;jzwfay;awmfrlMuyg&ef ½dkaoav;jrwfpGm apm'emwifoGif;
avQmufxm;tyfygonf/
oHC0dedpä,tzGJU0if q&mawmft&Sifoljrwfbk&m;/
13/ taxmuftxm;tjzpf &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdv k mT ESihf "r®yZl mbk&m;&Scd ;kd usrf;udk qufuyfygonf t&Sib f &k m;/

pdk;jrifh
(16-9-81)
vufaxmufomoema&;rSL;
wdkif;omoema&;OD;pD;Xme
ppfudkif;wdkif;^NrdKU/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -52

&SifÓP &Sif*kP rax&fwdkY\ aom"emvTm


qufuyf&ef
obmywd
NrdKUe,foHCmh0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
ppfudkif;/
aeYpGJ/ 1981 ? atmufwdkbm (8)&uf

taMumif;t&m/ wynfhawmf&SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYtm; pwkw¬yg&mZdu


oifhroifh pDppfqHk;jzwfay;yg&ef aom"emvTmygbk&m;/
1/ wynfhawmf(&SifOÓP? &Sif*kP0EÅ)wdkYonf EdkifiHawmf oHCmu omoemh
t½Iyt f axG;ESihf tnpftaMu;rsm; okwo f ifrnfukd 0dik ;f 0ef;uln&D ef &[ef;oHCmwdik ;f ü
wm0ef&o dS nf[k odojzifh w&m;rodow l Ykd\ tEÅ&m,ftxyfxyf tMum;rS wynfah wmf
wd k Y tod u d k jr§ K yf u G , f x m;&ef u mv r[k w f a wmh o jzif h omoemawmf a &;
avQmufxm;awmif;qdkvTm[k trnfwyfí EdkifiHawmf oHCmhr[mem,u Ouú|odkY
wifcJhMuonfrSm trSefjzpfygonfbk&m;/
2/ þavQmufxm;awmif;qdkvTmü wynfhawmfrsm; avQmufxm;awmif;qdkaom
omoemawmfu z,f&mS ;&rnfh rdpmä 'óeESprf sKd ;ESppf m;rSm tiftm;aumif;vGe;f vSojzifh
z,f&Sm;Edkifap&ef pmjzifhay;jzifhom odcgrQjzifh awmif;qdkjcif;r[kwfbJ um,ou©d
ud, k w f ikd of pd pfppfjzifh awmif;qdjk cif;jzpfaMuif; t[kwt f rSet
f wdik ;f odjrifawmfrMl u&ef
wynfah wmfwYkd y#da0"aus;Zl;rsm;udk zGi[ hf avQmufxm;cJMh uonfrmS trSejf zpfygonf/
3/ xdo
k Ykd jzpfaomfvnf; wynfah wmfwYkd onf Edik if aH wmf oHCmYr[mem,ursm;rS
wyg; roufqdkifol rnfolYtm;rQ wynfhawmfwdkY\ y#da0"aus;Zl;rsm;udk jzefYum
aMumfjimjcif; rjyKcJhMuyg/
4/ wynfah wmfwYkdonf Edik if aH wmfoC H mhr[mem,ursm;odYk y#da0"aus;Zl;rsm;udk
oufaoxm;í avQmufxm;awmif;qdkrIjyK&mü wynfhawmfwdkY y#da0"aus;Zl;rsm;
tbd;k wefrwef toH;k [efr[ef ud, k yf ikd Óf Pfjzifh a0bef,pkH m;Edik &f ef¤if;? &Edik u
f mrQjzifh
avQmufxm;jcif;[k,q l NyD; acsmifx;kd rxm;ap&ef¤if;? wynfah wmfwYkd\ y#dywfrsm;udk
b0xkyÜwfrsm;tjzpf wifjyavQmufxm;cJhMuonfrSm trSefjzpfygonf/
5/ wynfhawmf &SifÓPonf r[*¾Kwfw&m;yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh oHk;ESpfrQ
aexdkifcJhonf[k avQmufxm;NyD; jzpfygonf/
6/ wynfhawmf*kP0EÅonf avmuDpsmeftbdnmOfrsm; yGm;rsm;aexdkifcJhonfrSm
trSejf zpfygonf/ txl;tm;jzifh arwåm paom jA[®0[ d m&psmefrsm;ü 0oDawmftjynfh
&Sdygonf/ tbdnmOfrsm;üvnf; £'d0d"tbdnmOfrsm; tav;xm; yGm;rsm;ygonf/
psmeftbdnmOfonf vlodenf;vSygonf/ vlnHhrsm;xifaom psmeftbdnmOfonf
rsufvSnfhyrm ajrvQdK;rdk;ysH[lí jzpfygonf/ rSefuefaompsmeftbdnmOfrsm;rSm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -53
umr*kPt f m½Hrk sm;rSuif;í awG;ac:qifjcif zefqif;aexdik jf cif;rsm; trSejf zpfygonf/
wynfhawmfyGm;rsm;aom psmeftbdnmOfrsm; rSefrrSefrSm "r®a&;&mudpjö zpfí þodkY
0denf;tqH;k tjzwfjyK&mü rvdt k yfaomaMumifh t&Snt f a0; ravQmufawmh ygbk&m;/
7/ wynf h a wmf &S i f * k P 0EÅ o nf i,f p Of u yif bk & m;qk y ef c J h o nf r S m
trSefjzpfygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; omoemawmf\y#da0"aus;Zl;w&m;
jzpfyGm;csdefü þqkyefrIBuD; taysmuftqHk;cHcJh&aMumif; 1337 ckESpf? wynfhawmf\
w&m;&p O'gef;pmwrf;ü twdtvif; a&;om;í rif;uGef;awmif½dk; t*¾r[my@dw
q&mawmfBuD;wyg; psmyeyGJü wd#uq&mawmf\ pmul;pufjzifh wdyd#uudk,fwdkif
zwf ½ I o m"k ac:NyD ; ul ; ,l u m wynf h a wmf r sm; jzef Y a0cJ h a omaMumif h
rif;uGef;wdyd#uq&mawmfudk oufaoxm;íavQmufxm;tyfygonf/
8/ wynfhawmf &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmESifh "r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf;wdkYü t"r®0g'[lí wvHk;wyg'rQ ryg0ifyg/
vlrmS rwwf pmrSmomwwfí *g[wftudu k cf aH e&aom olwYkdtaeESihf pGypf pJG &mtvm;
xifrmS ; apm'emvdMk ujcif;om jzpfygonf/ wynfah wmfwYkd onf þodYk w&m;rsufv;kH
tjrifrvif;olwdkY\ apm'emjcif;udk cH&vQifvnf; tcsdefra&G;yif avmutusdK;
omoemawmf t usd K ;ud k arQmf u d k ; axmuf x m;í ½d k ; om;pG m ok w f o if & S i f ; &ef
toifjh zpfygonf/ wynfah wmfwYkd\ omoemawmfa&; avQmufxm; awmif;qdv k mT ESihf
"r®ylZmbk&m;&Sdcdk;yg oabm"r®rsm;onf &SifOuú|0g'? ausmufyHk0g'rsm;ESifh tajccH
tcsuftvuftm;jzifh wlnDrI&SdaomaMumifh wlnDonfqdkvQifum; &SifOuú|
ausmufyHkwdkYudk apm'emolwdkYonfyif olwdkYapm'emcH &SifOuú| ausmufyHkwdkYESifh
wpdwfwa'owlrQMurnf jzpfygaomaMumifh apm'embG,fr&Sd jzpf&mygrnf/
xdkYaMumifh wpdwfwa'o omrefrQwlrQNyD; tajccHtcsuftvufrsm; rwlrQvQif
wlrQonfqdk&ef taMumif;r&Sdyg/ wynfhawmfwdkY\oabm"r®rsm;onf uGJjym;rIudk
cGjJ cm;odEikd af om todÓPfjzifah vhvmvQif &SiOf uú|? ausmufyw kH Ykd EiS hf qDEiS ahf &tvm;
oD;jcm;pDjzpfatmif uGJjym;aeygonf/
&SifOuú| ausmufyHk0g'rsm;onf Oyg'geu©E¨ma&m tEkyg'geu©cE¨myg
cE¨ m rS e f o rQ igç igh [ m ponf t pG J j zKwf N yD ; ? aoNyD ; aemuf bmrQrjzpf & ef
&nf&G,fusifhaqmifaom r*¾opömESifh eda&m"opöm0g'jzpfí wynfhawmfwdkY\
oabm"r® r sm;onf Oy'geu© E ¨ m rsm;om igçigh [ m ponf tpG J j yKwf N yD ;
tEkyg'geu©E¨mrsm;udk igçigh[m ponf trSeftwdkif;yGm;rsm;atmif usifhaqmifaom
r*¾opömESifh todpdwf"mwf trSwfonmrsm; &Sdaom þwvHrQ udk,faumifü
avmbça'goponf udavomcyfodrf;uif;NyD; tdkem aoaeponf qif;&Jcyfodrf;
csKyfNidrf;vGwfajrmufaom eda&m"opöm w&m;awmf jzpfygonf/
þodkYyif &SifOuú| ausmufyHkESifh wynfhawmfrsm; vHk;0yif rwl uGJjym;jcm;em;
vSygonf/ þodYk taotcsm uGjJ ym;vsuf wynfah wmfrsm;ESihf &SiOf uú| ausmufyw kH Ykdukd
twlxm;í wynfhawmfwdkYw&m;udk azsmufzsuf&ef BudK;pm;vQif BudK;pm;ol oHCmh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -54
r[mem,u tusdK;awmfaqmif q&mawmfjzpfap? b,fojl zpfap?xdo k t l m; rodE;kd em;
(arm[m*wd)jyKoltjzpf jyefvnfí 0depd , ä wifNyD; w&m;pGq J rkd jI yK&ef jyifqif&rnfyif
jzpfygonf/
wynf h a wmf w d k Y \ omoemawmf a &;avQmuf x m; awmif ; qd k v T m ES i f h
"r® y l Z mbk & m;&S d c d k ; usrf ; yg oabm"r® r sm;onf tajccH t csuf t vuf j zif h
rdpäm'óe(b0tjrifrSm;? avmutjrifrSm;) ESpfyg;rS z,f&Sm;vGwfajrmufrIudk
tajccHxm;csurf sm;csn;f jzpfygonf/ ,if;rdpmä 'óeESpyf g;udv k nf; wynfah wmfwYkd\
y#dywftjrifjzifh od&csuo f mru y&d,wftjrifjzifh okwo f ifru I kd cH,El ikd &f ef 1979ck?
pufwifbmv (9)&ufaeYu rif;uGef;rdk;rdwfukef;ajrü tbd"Z r[m&X*k½k
q&mawmfBuD;wpfyg;? t*¾r[my@dwq&mawmfBuD;ig;yg;? wdy#d uq&mawmf ig;yg;?
ousoD["r®mp&d,q&mawmfrsm;? tpdk;&"r®mp&d, q&mawmfrsm;? EdkifiHausmf
"r®uxduq&mawmfrsm; pkpkaygif; (35)yg;wdkYxH tbd"Z r[m&X*k½k ppfudkif;
a&T[oFmwdkufopf q&mawmfBuD;rSwqifh jzefYa0qufuyfNyD; wynfhawmfwdkYodaom
rdpäm'óersm;rSm;vQif yJhjyif&efjzpfygonf[k qufuyfcJhygonf/
þodYk qufuyfaMumif;udk a&T[oFmwdu k of pf q&mawmfBuD;jzifh oufaoxlí
avQmufxm;&ygrnf/ þq&mawmfBuD;rsm;onf wynfah wmfwYkdoad om rdpmä 'óersm;
rrSm;aomaMumifh wynfhawmfwdkYudk tjyKtjyifr&Sd yuwd qdwfqdwfaecJhMujcif;jzifh
twnfjyKay;cJMh uonftxdjzpfygonf/xdYkjyifvnf; yxrtBudrf orkwt d pnf;ta0;
(&efukef)ü orkwdoHCm(1200)ausmfwdkYtm;vnf; þrdpäm'óersm; z,f&Sm;
oifhaMumif; avQmufxm;yefMum;cJhygonf/ orkwdoHCmawmf t&Sifjrwfrsm;onf
a'o\ tacgiftxD;BuD;rsm;csnf; jzpfMuí trSm;jrifu yJhjyifMurnf {uef
jzpfygonf/ yJYjyifrI wpHkw&m r&&SdonfrSmwynfhawmfrsm; rrSm;aomaMumifh
jzpfaMumif; om"ujyp&m jzpfygonf/
þ0d e d p ä , Xmeonf "r® 0 d e d p ä , Xmer[k w f y J 0d e ,0d e d p ä , Xme
rQomjzpfaomaMumifh pGcJ supf myk'd (f 8)t&om ajz&Si;f jcif;jzpfí þrQww kd ukd sO;f usO;f jzifh
&SifOuú| ausmufyHkwdkYESifh wynfhawmfwdkY\oabm"r®rsm; cJESifha&Ttvm; *a[rpyf
y#dCwfomjzpfaMumif; cGJjcm;wifjytyfygonfbk&m;/
9/ wynfhawmf &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf twdwfypöKyÜef ESpfwefvHk;rS
yd#uwftm*HkEIwfiHk bmPursm;udk r&SKwfcs½HkrQru aus;Zl;Oyum&yif twdkif;rod
wif&SdaeMuolrsm; jzpfMuygonf/oka'odwjzpfaom "r®wdkY\ "r®w¬udkrodbJ
aqmif,lol bmPu wdkYudkvnf; aus;Zl;rwifEkdif[lí r&Sdyg/ oka'odu"r®wdkY\
"r®wu ¬ okd Nd yD; aqmif,o l bl mPuwdYk uu
kd m; ajymzG,rf &Sad tmif aus;Zl;wifMuolrsm;
jzpfMuygonf/xdkodkYjzpfaomfvnf; "r®ESifh"r®bmPu þESpf0udk ,SOf&vQif
"r®bufrSyif &yfwnf&ygrnf/ "r®ESpf&yf ,SOfpyfwdkif;xGmaomtcg uGm[csuf
jyaevQif xdk"r®udk aqmif,lMuaom bmPuwdkYtm; wm0efay;&rnfrSm rvTJom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -55
tajctae jzpfygonf/ uGm[aeaom"r®ESpfckudk yl;wGJaqmif,laejcif;rSm "r®udk
zsufqD;aejcif;yifjzpfygonf/ xdkYjyif xdk"r®wdkY\ toQifomrdjzpfaom jrwfpGm
bk&m;udk apmfum;ykwfcwf&mvnf; usaeygonf/
xdkYaMumifh "r®rSm;rsm;tay:ü taumif;jriftmvsrsm; ryGm;Muawmh&ef &nfoefí
pyfpyf&Sm;&Sm; cg;cg;oD;oD; pum;vHk;oHk;í"r®rSm;rsm; &SdaeonfrSm "r®omrd
jrwfpGmbk&m;u "r®rSm;rsm;udka[mMum;cJhír[kwf/ oka'odw"r®wdkYü rodjcif;
arm[[k qdt k yfaom roefY&iS ;f aomtmcHwiG ;f ü aqmif,jl cif;[k qdt k yfaom tiHck &H
jcif;rsm; jzpfyGm;aomaMumifh trSm;t,Gif;wnf;[laom tmykyfeHYxGuf&jcif;
trSwftom;rsm;jzpfonf[k wifjycJhjcif;omjzpfygonf/
xdYkjyifvnf; twdwyf pöKyÜef ESpw f efv;kH rS bmPuwdYk avmuü "r®wu ¬ rkd odbJ
aqmif,lMuol&Sdonfqdkaom pum;rSmvnf;&Skwfcspum;tvsif;yif r[kwfyg/
r*fzdkvf"r®rsm; r&&SdbJ r*fzdkvf"r®rsm;udkaqmifvQif "r®w¬rodbJ "r®udkaqmifolom
{uefjzpf&ygrnf/ r*fzdkvf"r®rsm; r&&SdbJ r*fzdkvf"r®rsm;udk aqmif,lol bmPursm;
,aeY txift&Sm; trsm;tjym; &SdonfrSm vlwdkif;rodp&mr&Sdatmif jzpfygonf/
&S i f t meE´ m onf y if bk & m;rsuf a rS m uf r S txuf r *f z d k v f " r® r sm;ud k
bmPuvkyaf omfvnf; txufr*fzv kd wf Ykd\ "r®wu¬ kd yxro*Fg,emyGJ 0ifE&JT rnfah eY
rwdkifrDtxd rodbJaqmif,lcJholom jzpfygonf/
"r®w¬udkrodbJ bmPuvkyfol r&Sdr[kwf? &Sdonfomjzpfonf[k trSefudk
qifjcifwGufqEdkif&ef wifjyjcif;rQom jzpfygonf/ &SKwfcsjcif;tvQif;yif r[kwfyg/
&Sit f meE´muJo h Ykdaom yk*Kd¾ vfrsKd ;udk tb,foo l nf tb,foYkdaomtaMumif;jzifh &SKwfcs
Edkifygrnfenf;/ xdkYtwl ,aeYbmPuwdkYtm;vnf; "r®w¬udk odonfjzpfap?
rod o nf j zpf a p? tm;ay;csD ; ajr§ m uf & rnf [ k y if wynf h a wmf r sm; cH , l c suf
tjynfh&SdaMumif; wifjytyfygonf/
10/ wynfah wmf &SiÓ f P? &Si*f P k 0EÅwYkdonf jrwfpmG bk&m;u tbd"r®mw&m;rsm;
rnf h o l t m;a[mcJ h o nf [ k tod t jrif tqif t jcif r &ol r sm;? tbd " r® o nf
bk & m;a[m"r® w d k Y \ tqD t ES p f r sm; n§ p f x k w f p k p nf ; xm;cJ h c suf r sm;[k o m
,HkMunfMuolrsm; jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYonf tbd"r®mbk&m;
ra[m[k rdrdwdkYqifjcifrdovdk trSeftwdkif; wifjyaomfvnf; tbd"r®mudk
rMunfndKEdkifí olwyg;udkvnf; tMunfndKwefap&ef wifjycJhjcif; r[kwfMuyg/
wynfhawmfwdkY tbd"r®m MunfndKaMumif; wefbdk;xm;aMumif; pmydk'faygif;rsm;pGmjzifh
az:jyNyD;jzpfygonf/ trSefudk trSeftwdkif; od&jcif;rSm wefbdk;&SdvSygonf/
trSefudkavsmhí xifvQif raumif;ouJhodkY trSefudktrSefxuf ydkrdkaqmif;ydk;í
jrifonfrSmvnf; aumif;vSrnf r[kwfyg/ xdkYaMumifhyif taqmif;tydk;rygbJ
oHk;oyfodjrifonfudk oHk;oyfrdonfhtwdkif; wifjyNyD; tbd"r®mudk MunfndK
Edik cf siyf gonf/ yk*Kd¾ vfcifNyD; w&m;rif&onfrmS w&m;ü wu,fpifjcif;r&Sd jzpfygonf/
yk*¾dKvfudk,Hkíw&m;yHkjcif;rsdK;r[kwfbJ w&m;udk,Hkí w&m;udkyHk&jcif;ü t&om

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -56
&SdvSygonf/ þt&omrsm; cHpm;&csuf tjynfhjzifh jrwfpGmbk&m;tm; tbd"r®m
bk&m;&Sdcdk;tjzpf &Sdcdk;cJhjcif; jzpfygonf/
11/ wynfhawmf &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYonf tydk'f(2)rS tydk'f (6)txd
az:jycJo h nfth wdik ;f ud,k wf ikd &f &Sad om Owå&rd Ekó"r®rsm;udk um,ou©d taexm;í
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,ursm;xHavQmufxm;olrsm;? tydk'f(8)rS (10)txd
az:jycJhonfhtwdkif;rdpäm'óew&m; zufwG,fxm;olrsm;udk apm'emolrsm;?
oka'odw "r®rsm;udk "r®wr¬ odaom bmPuyk*Kd¾ vfwYkd \vufrS vGwaf jrmufatmif
wm0efododBudK;yrf;olrsm;? tbd"r®mw&m;awmfü tvGeftusL; txl;MunfndK
ol r sm;jzpf M uygonf / wynf h a wmf &S i f * k P 0EÅ o nf bk & m;qk y ef a ysmuf í
t&d,mbHka&mufí tEkAk'¨tjzpf jzpfaeoljzpfygonf/
12/ odkYjzpfygí wynfhawmf &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYtm; EdkifiH awmf
oH C mh r [mem,u rsm;xH avQmuf x m;cJ h o nf h t wd k i f ; &&S d M uaom
y#da0"aus;Zl;rsm;udk usifhpOfy#dywfESifhwuG wdusa&&mpGmjzifh Ov’yerI t"drmerI
rzuf b J ouf o uf ½ d k ; om; rS e f u ef o rQwynf h a wmf w d k Y \ y#d a 0" "r®
rkcsrSefuef&ygrnf/ wynfhawmfwdkY\ usifhpOf"r® trSm;trSef qHk;jzwf&efonf
"r®0dedpä, q&mawmfrsm;\t&momjzpfí q&mawmfwdkY\ þ0dedpä,taeESifh
wynfhawmfrsm;tm; ½dk;om;pGmavQmufxm;cJhjcif; [kwfr[kwf ppfaq;&ef
omwm0ef&Sdygvdrfhrnf/þodkY ppfaq;&mü q&mawmfwdkYxH apm'em wifoGif;aom
pmtkyfpmwrf;rsm;ESifh wynfhawmfrsm; avQmufxm;aom wynfhawmfrsm;\
omoema&;vI y f & S m ;Bud K ;pm;rI tpk p k ? þtrI r sm; ud k , f u sd K ;ud k , f x G u f
iJu
h uG jf yKvyk of vm;? ud, k wf u G u f , kd w
f m tepfemcH tvkyv
f yk o
f vm;[lí apm'uESihf
wynfhawmfrsm; wifjyxm;aompum;ESpf&yft& wynfhawmf rsm;tm; rnfodkYaom
olrsm;jzpfonf[ktvG,fwul xifjrif qHk;jzwfEdkifvdrfhrnf[k ,HkMunfygonf/
xdkYaMumifh þodkY qHk;jzwf&mü pk'dwujzpfaom wynfhawmfwdkY\ pk'dwu[laom
omrnrsuf E S m ? apm'u jzpf a om wd k i f ; vuf a xmuf o moema&;rS L ;\
wd k i f ; omoema&;rS L ;[l a om t&m&S d r suf E S m ? apm'em&ef ñ T e f M um;aom
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,u tusdK;awmfaqmif t&Sif0PÖoD&d\ EdkifiHawmf
oH C mh r [mem,u tusd K ;aqmif [ l a om us,f 0 ef ; BuD ; rm;vS a omrsuf E S m ?
þrsufESmrsm; aemufodkY t*wdw&m; rvdkufpm;bJ w&m;awmft&Sdtwdkif;
twdtusom qHk;jzwfawmfrlMu&ef apm'emtyfygonfbk&m;/

&SifÓP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;
ppfuikd ;f
&Sif*kP0EÅ
tEkyg'g,Úfaus;rIausmif;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -57
uRef;awmvS&Gm
aygif;wnfNrdKU
NrdKUe,f0dedpä,ppfaq;csufESifY apm'u\aemufqkH;apm'emvTm

&ufpGJ 1980 ck? atmufwdkbmv(8)&uf


trnf - OD;pdk;jrifh
touf - (51)ESpf
rSwfykHwiftrSwf - trf*sDtrf-152032
tbtrnf - OD;'vGm;
arG;zGm;&mZmwd - anmif'dkwd&Gm? jrif;NcHNrdKUe,f
ae&yfvdyfpm - eef;awmf&m&yf? ppfudkif;

xGuq f ckd suf


ar; - rif;uGef;a&TjrifwifawmifrS q&mawmfOD;ÓPESifh 0ufvuf,if;rmawm&GmrS
OD;*kP0EÅwdkYudk tuRrf;w0ifodbl;ygovm;/
ajz - tuRrf;w0if rodbl;ygbk&m;/
ar; - OD;OmPESifh OD;*kP0EÅwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmudk
rnfonfhenf;jzifh &&SdcJhygovJ/
ajz - Ed k i f i H a wmf o H C r[mem,utzG J U rS ,if ; avQmuf x m;vT m ud k
wd k i f ; omoema&;rS L ;xH o d k Y 0d e d p ä , zG J U í aqmif & G u f & ef a y;yd k Y ojzif h
&&SdcJhjcif;jzpfygonf/
ar; - OD ; OmPES i f h OD ; *k P 0EÅ w d k Y wif x m;aom omoema&; avQmuf x m;
awmif;qdkvTmESifh OD;pdk;jrifhrSm rnfuJhodkY yg0ifywfoufaeygovJ/
ajz - 0denf;"r®uH t"du½kP;f rIcif;rsm; ajz&Si;f qH;k jzwfa&;qdik &f m Oya'tcef;(5)?
yk'fr(13)t& jynfxJa&;ESifhomoema&; 0efBuD;Xme0efBuD;tm; Oya'yg
jyXmef ; csuf r sm; xajrmuf a tmif j rif p G m aqmif & G u f E d k i f & ef w m0ef E S i f h
vkyfydkifcGifhrsm; tyfESif;xm;ygojzifh jynfxJa&;ESifh omoema&;0efBuD;Xme
0efBuD;udk,fpm; aqmif&Guf&aomaMumifh yg0ifywfoufaeygonfbk&m;/
------------------------
&ufpGJ? 1981 ckESpf? pufwifbmv (29)&uf
bGJUtrnf - OD;ÓP
touf - (44) ESpf
odu©m - (24)0g
tbtrnf - OD;jr'if
arG;&mZmwd - a*gif;uGJ&Gm?NrdKifNrdKUe,f

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -58
ae&yfvdyfpm - rif;uGef;awmif½dk;? a&Tjrifwifawmif? ppfudkif;NrdKUe,f/

xGuq f ckd suf


omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmpmwrf;udkwynfhawmfwdkY
a&;om;wifoGif;onfrSm rSefuefygonf/ &Sif*kP0EÅtwGufudkvnf; wynfhawmfrS
wm0ef,lEdkifygonf/
yxr pk'dwu - OD;ÓP? a&Tjrifwif xGufqdkcsuf/
(1) psmefudkjzpfapEdkifaom ur®Xme"r®wdkYrSm rnfrQ&Sdygoenf;/
- b,favmuf&Sdw,fqdkwm wynfhawmf wdwdususrajymEdkifyg/
(2) yxrpsmefudkjzpfapEdkifaom ur®Xme"r® w&m;rsm; rnfrQ&Sdygoenf;/
- wdwu d susrajzEkid yf g/ tmemygeESihf arwåmur®|mef; tp&So
d nfavmufom
odygonf/
(3) yxrpsmef\ 0dyÜwde w&m;rsm;udkvnf; ajzMum;ay;yg bk&m;/
- yxrpsmef umrçAsmyg'?0d[o ð 0dwufoHk;yg;udkyg,fygw,fbk&m;/
(4) yxrpsmef\ or®Eém*w w&m;rsm;udkvnf; ajzMum;ay;ygbk&m;/
- yxrpsmef\ jynfhpHk&rnfhw&m;rsm;rSm aeu©r®çtAsmyg'ç t0d[ðo?
0dwufoHk;yg;ESifh jynfhpHk&ygrnf bk&m;/
(5) yxrpsmef\ tm'duvsmPw&m;? raZÑuvsmP?y&da,momeuvsmP
qdkwm b,fw&m;udkac:ygovJ/
- oHk;yg;qdkonfudk rodygbk&m;/
(6) yxrpsmef\ tm'duvsmP vu©PmoH;k yg; raZÑuvsmP vu©PmoH;k yg;?
y&da,mome uvsmPvu©Pm av;yg;udk odygovm;/
- rodygbk&m;/
(7) yxrpsmefrSm jynfhpHk&rnfh? ...(y)...w&m;rsm;udkodygovm;/
- rodygbk&m;/
(8) psmefig;yg;udkjzpfaom (y-'k-w-p-y) ig;yg;vHk;&&Sdygovm;/
- &Sdygonfbk&m;/
(9) wynfhawmf &SifÓPonf jrwfpGmbk&m;ocif\wynfhoHCmawmfrsm;
tqufquf\ twdkif;rodaom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol
jzpfygonf bk&m;[lí avQmufcJhonfrSm rnfonfhr*¾rsm;udk &nf&G,fNyD;
a&;om;xm;ygovJ/
- t&[wår*fudk&&Sdí £if;r*¾ukd &nf&G,fNyD; a&;om; avQmufxm;jcif;
jzpfygonf/
(10) psmefig;yg;&onf[kqdk&mü rnfonfhuodkPf; ponfudk tajccHí &&Sdyg
oenf;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -59
- ½lypsmefukd tmemygerS tajccHí &&Syd gonf/ t½lypsmefukd pdwt f jzpftysuf
udkMunfhí &&SdcJhygonf/
(11) r*fav;yg;udk &&Sd&mwGif tb,fvu©Pmudk tajccHí &&SdcJhygoenf;/
tedpv ö u©Pmudk tajccHí &ygovm;/
- yxrr*fudk&pOfu rnfonfhvu©Pmudk tajccHí&onf[k rodyg/
usef a omr*f o H k ; yg;ud k &&S d o nf h t cg ted p ö a &m?'k u © a &m?tewå a &m
vu©PmoHk;yg;vHk;udk taMumif;tm;avsmfpGm yGm;rsm;,if;u &&SdcJhygonf/
vu©PmoHk;yg;\ teufuvnf; wyfwl[k ,lqygonfbk&m;/
(obm00wåtm;jzifh wlnDonf[k qdkvdkygonfbk&m;/)
(12) psmefw&m;udk rnfonfhckESpfavmufu &cJhygovJ/
- (1327) ckESpf? 0gacgifvavmufu &cJhygonf/ &ufudkawmh rrSwfrdyg/
(13) t&Sifbk&m; psmef&pOfu rnfonfhtcsdefrSm &cJhygovJ/ eHeuftcsdefvm;?
aeYcif;tcsdefvm;? nydkif;tcsdefvm;/
- ½lypsmefukd &onft h csdeu
f rkd rSwrf yd g/ t½lypsmef&onfh tcsdeu f kd n(8)em&D
tcsdefavmuf &&SdcJhygonf/
(14) r*fav;yg;udk b,ffckavmufu &&SdcJhygovJ/
- yxrr*fudk (1330)ckESpfavmufrSm &cJhygonf/ 'kwd,ESifhwwd,r*fudk
(1979)ck awmfovif;v---&uf n(8)em&DavmufrSm &&Sdygonf/
pwkw¬r*fudk (1981)ckESpfqef;ydkif;avmufu &&SdcJhygonf/
(15) psmefw&m;udk &pOfu rnfonfhae&mXmerSm &&SdcJhygovJ/
- psmefig;yg;vHk;udk oDwif;oHk;&mausmif;rSmyif &cJhygonf/
(16) r*fav;yg;udk b,fae&mXmerSm &cJhygovJ/
- yxrr*fukd rif;uGe;f pHawmfral wmifrS wynfah wmf\ ur®Xmef;ausmif;rSmyif
&&SdcJhygonf/ usefr*f(3)yg;udk wynfhawmfaexdkif&m a&Tjrifwifawmif
ausmif;rSmyif &&SdcJhygonf/
(17) r*fav;yg;wGif rnfonfhr*fu rnfonfhudavomudk ywfoufcJhygoenf;/
- yxrr*fu aemufb0jzpf rjzpftawG;tac:wdkYudky,fowfcJhygonf/
wwd,ESifhwwd,r*f wPSm&m* Asmyg'wdkYudk y,fowfcJhygonf/
pwkw¬r*fu aqmif;<uaewJh rmeudavomudk y,fowfcJhygonf/
(18) t&Sifbk&m; rnfonfhw&m;rsm;udk &NyD;jzpfygovJ/
- psmefw&m;ig;yg;ESifh r*fw&m;(4)yg;vHk; &&SdNyD;jzpfygonf/
(19) wynfhawmfrsm;\ b0avQmufxm;csufonf t"drme avQmufxm;csufESifh
cGJjcm;r& jzpfp&m &Sdygonf [l&mü rnfolYtwGuf cGJjcm;r&Edkifp&mygvJ?
tjcm;olrsm; r&p&mygvm;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -60
- oH C r[mem,ursm; taejzif h cG J j cm;r&p&m jzpf E d k i f o nf [ k
avQmufxm;jcif; jzpfygonf/
trnf - OD;*kP0EÅ
touf - touf(38)?
odu©mawmf - (18)0g
tb - OD;bwl?
arG;&mZmwd - jrif;rlNrdKUe,f? *½k&Gm? ppfudkif;wdkif;?
ae&yfvdyfpm - uRef;awmvS&Gm? aygif;wnfNrdKUe,f? yJcl;wdkif;

xGuqf ckd suf


(1) omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm t&oHCr[mem,utzGJUodkY
wifpOftcgu t&Sifbk&m;udk,fwdkifoGm;í oGif;wm[kwfygovm;/
- oHCr[mem,uq&mawmf OD;a&0wxH wynfhawmfudk,fwdkif wifcJhwm
rSefygonf/
(2) t&Sifbk&m; awmtwGif;ü arwåmbm0em w&m;awmfrsm;udkomyGm;rsm;í
(7)ESpfrQtcsdefudk ukefvGefapcJhygonf [lí¤if;? wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf
avmuDpsmeftbdnmOfrsm;jzifh vGwfvyfpGm aysmfyg;NyD;aecJhygonf[k¤if;
a&;om; avQmufxm;&mü - psmefESifh,SOfaom arwåmbm0emygvm;?
psmefESifhr,SOfaom arwåmbm0em ygvm;?
- &HcgpsmefESifh,SOfaom arwåmbm0emjzpfí &HcgpsmefESifhr,SOfaom
arwåmbm0em jzpfygonf/
(3) psmefudkjzpfapEdkifwJh ur®|mef;w&m;rsm;udk odygovm;/
- wynfah wmfymG ;rsm;wJh jA[®0[d m&w&m;(4)yg;vH;k psmefukd jzpfapEdik yf gonf/
(4) yxrpsmefudk jzpfapEdkifwJh ur®|mef;"r®rsm;udk odygovm;/
- wynfhawmf rrSwfrdyg/
(5) yxrpsmefudk y,ftyfwJh 0dyÜ[Dew&m;rsm;udk odygovm;/
- a'goESifhudavom umrpdwfrsm;udk y,fygonf/
(6) yxrpsmef\ jynfhpHk&rnfh orE´m *ww&m;rsm;udk odygovm;/
-rrSwfrdyg/ rcGJjcm;wwfyg/
(7) yxrpsmef\ tm'duvsmPw&m;udk odygovm;/
- a'gouif;pifjcif;? umrudavomrsm; uif;pifjcif;udk tm'duvsmP
jzpfygw,f bk&m;/
(8) arZÑuvsmp w&m;rsm;udkodygovm;/
- xdkw&m;rsm; ydkíuif;pifcdkifNrJoGm;wmudk qdkvdkygonf/
(9) y&da,momeuvsmP w&m;rsm;udka&m odygovm;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -61
- xdkw&m;rsm; ydkNyD;uif;pifrIcdkifNrJoGm;jcif;udk y&da,momeuvsmP
w&m;[kqdkvdkygonf/
(10) tm'duvsmP vu©PmoH;k yg;? raZÑuvsmP vu©Pm oH;k yg; y&da,mome
vu©Pmav;yg; wdkYudk odygovm;/
- ¤if;vu©PmwdkYudk rodyg/
(11) yxrpsmef\ 'ovu©PmorÁE¨w&m;rsm;udk odygovm;/
- rodyg/
(12) psmef&onfqdk&mü rnfonfhpsmefrsm;udk &&Sdygoenf;/
- ig;yg;vHk;udk &&Sdygonf/
(13) wynfhawmf *kP0EÅonf ouúm,'dXd 0dpdudpäm oDvAÁw? y&mrmo
oHk;0aomoHa,mZOfrsm;udk y,f&Sm;NyD;jcif;wnf;[laom y#da0"aus;Zl;udk
qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfygonfbk&m; [k a&;om;avQmufxm;ygonf/ xdkodkY
avQmufxm;&mwGif rnfonfhr*fudk&onf[k qdkvdkygoenf;/
- aomwmywådr*fudk &onf[k qdkvdkygonf/
(14) psmefw&m;udk tm;xkwfpOfu rnfonfhw&m;udk tajccHí&&SdcJhygovJ/
- arwåmw&m;udk tajccHí psmef&&SdcJhygonf/
(15) aomwmywådr*fudk b,fw&m;udktajccHNyD; &&SdcJhygovJ/
- aomwmywådr*fudk &&mü t&m0w¬Ktm;vHk;udk tedp½ö Ií &&SdcJhygonf/
(16) ocFg&qdkwm rnfonfht&mudk qdkvdkygovJ/
- t0d Z Æ m t&if ; cH í jyKtyf a om um,uH ? 0pD u H ? raemuH rsm;ud k
ocFg&[kac:ygonf/ (uH pdwf Owk t[m&wdkYaMumifhjzpfaom w&m;wdkYudk
ocFg&[k rac:yg/)
(17) psmefw&m;udk rnfonfhckESpfavmufu &cJhygovJ/
- (17)ESpfom;avmufu &vdkufaysmufvdkuf jzpfcJhygonf/
(18) tcsdefESifhESpfrsm; rSwfrdygovm;/
- rrSwfrdyg/
(19) r*fw&m;udk rnfonfhESpfavmufu &cJhygovJ/
- 1337ckESpf? awmfovif;veHeuf 4em&DcefYavmufu &cJhygonf/ &ufudk
rrSwfrdyg/
(20) psmefw&m;udk rnfonfhae&mwGif &cJhygovJ/
- awmausmif;rSm (17)ESpfom;avmufu&cJhí Xmeudk rrSwfrdyg/
(21) r*fw&m;udk rnfonfhae&mwGif &cJhygovJ/
- rif;uGe;f awmif½;kd "r®om&wdu k w f iG af epOf ausmif;av;ay:wGif &cJyh gonf/
(22) psmefw&m;jzifh rnfonfhudavomudk y,f&rnfenf;/
- a'goESifh umrudavomudk y,f&rnfjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -62
(23) aomwywådr*fu rnfonfhudavomrsm;udk y,fowfygoenf;/
- 'd|d? 0dpdudpäm? oDvAÁwy&mrmo oHk;yg;udk y,fowf&rnf jzpfygonf/
pk'dwu ESpfyg;aygif;xGufqdkcsuf

ar; - ighoQif OD;ÓP? oif\ avQmufxm;pmvTmrsm;t& oifonf psmevmbD?


tud p ö v mbD ? tuod & vmbD yk * ¾ d K vf t jzpf xif & S m ;aeygonf /
¤if;psmefw&m;rsm;udk avhvmNyD; ajrvQdK;rdk;ysH paom udprö sm;udk toHk;jyKí
aecJhzl;ygovm;/
ajz - psmeft*Fgrsm;udo k moH;k oyfNyD; aecJzh ;l ygonf/ ajrvQdK; rd;k ysH paomudprö sm;udk
toHk;rjyKEdkifcJhyg/
ar; - ighoQif OD;*kP0EÅ tbdnmÚf&onfqdk&mü wpHkw&m xl;axGaomtrIudpu ö dk
zefqif;jyEdkifygovm;/
ajz - zefqif;íjyEdkifygonf/
ar; - onfvdkqdkvQif ,cky&dowfjrifEdkifatmif a&SUarSmufwGifzefqif;jyyg/
ajz - y&dowfjrifEdkifatmif zefqif;rjyEdkifyg/ rdrdpdwfxJrSmom zefqif;í
jyEdkifygonf/
ar; - OD;pdk;jrifh avQmufxm;&ef&Sdygao;ovm;/
ajz - r&Sdyg/
--------------------
aemufqHk;apm'emvTm
ppfuikd ;f NrdKUe,f? oHC0depd , ä tzGUJ trSw(f 1)odYk wifoiG ;f aom aemufq;kH apm'emvTmyg
bk&m;
(1) ½dkaoav;pm; OD;ñTwfxm;vQuf avQmufxm;tyfygonf/ ppfudkif;NrdKUe,f
0dedpä,tzGJUtrSwf(1) tzGJU0if0denf;"dk&f q&mawmfrsm; bk&m;/
(2) wynfah wmfonf ppfuikd ;f NrdKUe,f rif;uGe;f awmif½;kd a&Tjrifwifawmif &SiÓ f PESihf
0ufvufNrdKUe,f? ,if;rmawm&Gm tEkyg'g,Ofaus;rIausmif; &Sif*kP0EÅwdkY\
omoema&; avQmufxm;vTmwGifyg&Sdaom ]&SifÓPonf &[EÅm[k0efcHjcif;?
&Sif*kP0EÅonfvnf; aomwmyef[k0efcHxm;onfhtjyif bk&m;qkyef[kvnf;
qdkxm;jcif;wdkYudk tajccHNyD; pwkwåyg&mZdu tmywfoifhroifh qHk;jzwfcsrSwf
ay;awmfrl&ef rlvapm'emvTm wifoGif;cJhygonfbk&m;/
(3) ,if;yk*¾dKvfrsm;onf tu,fí ¤if;wdkY0efcHxm;csufESifhtnD trSef&[EÅmESifh
aomwmyefrsm; jzpfcMhJ uygtH/h ¤if;wdYk wifoiG ;f cJah om omoema&;avQmufvmT wGi.f ..
(u) tbd"r®mw&m;awmfudk bk&m;a[mr[kwf[k y,fcJhjcif;/
(c) yd#uwfaqmifyk*d¾KvfwdkYtm; ½Iwfcsjcif;/
(*) 0dok'¨dr*fudk y,fjcif;ESifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -63
(C) rdvEd y´ nmusr;f udk y,fjcif; ponfh tjypfruif;aomtrIwYkdukd jyKvky0f YHMurnf
r[kwfEdkifaMumif; avQmufxm;ygonfbk&m;/
(4) &SifÓPtm; 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u r*fav;yg;wGif rnfonfhudavomudk
y,fcJhygoenf;[k ar;jref;&m yxrr*fu aemufb0jzpfçrjzpf tawG;tac:wdkYudk
y,fowfcJhygonf[k Mum;cJhonfrSm uarmufur EdkifvGef;vSygonfbk&m;/
&Sif*kP0EÅwdkYtm;vnf; 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u ocFg&qdkwm rnfonfht&mudk
qdkvdkygovJ ar;&m t0dZÆmt&if;cHí jyKtyfaom um,uH 0pDuH raemuHrsm;udk
ocFg& [kac:ygonf/ uHçpdwfçOwk tm[m&aMumifh jzpfay:aom ocFg&udk ocFg&[k
rac:yg[k ajzMum;jcif;rSmvnf; obm0w&m;udk qefYusifaeaMumif; avQmufxm;
vdkygonfbk&m;/
(5) pk'wd u &SiÓf PESihf &Si*f P
k 0EÅwYkdonf trSepf ifppf psmef& &[EÅm psmeftbdnmOf&
aomwmyefrsm; r[kwfbJ ygydpä£päm ruwrsm; zHk;vTrf;vsuf psmef&&[EÅmESifh
psmeftbdnmOf& aomwmyef[k0efcHaeMujcif;onf t"drme r[kwfMuojzifh pwkw¬
yg&mZdu tmywfoifha&mufaeygonf bk&m;/ odkYygí pk'dwu(1) OD;ÓPESifh
pk'dwu(2) &Sif*kP0EÅwdkYtm; pwkwåyg&mZdutmywfjzifh qHk;jzwftrdefYw&yf
csrSwfay;awmfrlyg&ef avQmufxm;tyfygonf q&mawmfrsm;bk&m;/
----------
«trSm/ ppfudkif;NrdKUe,fESifh wdkif;0dedpä, oHk;oyfcsufrsm;udk trIwGJul;ol\
ul;pmudk ul;,ljcif;jzpfí trIwGJul;oluvnf; ygVdruRrf;usifoljzpfí
þoHk;oyfcsufrsm;üygaom ygVdrsm; tvGJtrSm;jzpfEdkifygonf/ onf;cHí
zwfapvdkygonf/ trSeftwdtusodvdkygvQif usrf;ñTef;ygtwdkif; &Smí zwfyg/»

NrdKUe,f0dedpä,okH;oyfcsufESifY qkH;jzwfcsuf
tmoDoed'gef;
pd&H wd|wk o'¨arm to'¨arm 0deówk/
o'¨ a r® m =y&d , wf + y#d y wf + y#d a 0"[k qd k t yf a om o'¨ r ® o H k ; yg; bk & m;&S i f
a[mMum;awmfrltyfaom jrufxufjrwfjim; olawmfaumif; w&m;awmfonf/
pd&H=ESpfaygif;rsm;ajrmif ig;axmif&SnfpGm ESpfrSmMumatmif? wd|wk=r,drf;r,dkif
ausmufpmwdkifodkY cdkifcdkifrwfrwf wnfwHYoefY&Sif; jyefYyGm;jcif;jzifh rvifhyHkao
xGef;awmufpnfum; Edkifygapownf;/
to'¨ a r® m ="r® o H k ; &yf w&m;jrwf E S i f h eD ; pyf u yf a jrmif ol a wmf a ,mif j zif h
[efaqmifvSnfhjzm; trSm;rSm;[k w&m;r[kwf vlÓPfEkwfwdkY [kwfvdrfhEdk;Edk;
0dk;wdk;0g;wm; rrSefuefaom rolawmfw&m;onf? 0deówk=aea&mifjcnfatmuf
qD;ESif;aygufodkY aoGUajcmufrMum vGifhaysmufysufygapownf;/

y#dnmÚf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -64
ep tmrdoH edóm,? ep edóm, yk*v ¾ H/
e abmZaw 0d0aZÆwGg? ,xm"arm wxm ua&/ (y&d0gygVdawmf-284)
ypön;f vmb? &if;&mZESihf yk*v ¾ rsuEf mS r½IygbJ MuOfa&Smif vTí J usiNhf rJ"r® &SMd uwdik ;f om
qHk;jzwf&m\ [lívmaom 0de,"&yk*d¾Kvfrsm; MuOfa&SmifMu&rnfh tcsufESpf&yfudk
owduyf a&SmifMuÚfí¤if;/
ygVdt|uxmaÚ0? om"dyÜg, raooawm?
Mo*,S tyÜrawåe u&wåda,m 0dedpäa,m
(yg&mZduu@tXuxm-y-345)
ygVdt|uxmusrf;vmpum; rvGwfjim;bJ? w&m;rarh olawmfavhjzifh oHk;oyfíom
qHk;jzwf&m\ [lívmaom 0ded,"&yk*dK¾ vfrsm; usifhoHk;vdkufem&rnfh tcsufOya"
wdkYudk¤if; ½dkaoav;pm;OD;xdyfrSmxm;vsuf ppfudkif;NrdKU NrdKUe,f0dedpä, trSwf(1)
tzGJU0if 0de,"&jzpfMuukefaom wynfhawmfwdkYonf txufyg ygVdawmf
t|uxmwd k Y ü vmaom Mo0g'awmf r sm;twd k i f ; ES p f z uf a om apm'u?
pk ' d w uwd k Y \ tvd k u f rsuf E S m od k Y r vd k u f y gbJ ,xm"r® useaocsmpG m jzif h
þtEk0g'gt"du½kPf;rIudk apYiSzefcgrSefuefpGm ½IjrifoHk;oyfí tqHk;tjzwfudk
jyKMuukeftHh ownf;/
þum; y#dnmOfpum;&yfwnf;/

trIcif;jzpfyGm;yHk tusÚf;
apm'u OD;pdk;jrifh? wdkif;vufaxmuf omoema&;OD;pD;rSL;/
pk'dwu(1) OD;ÓP? rif;uGef;awmif½dk; a&Tjrifwifawmif?ppfudkif;NrdKUe,f^wdkif;/
pk'wdu(2) OD;*kP0EÅ? tEkyg'g,Úfaus;rIausmif;? ,if;rmawm&Gm? 0ufvufNrdKUe,f?
ppfudkif;wdkif;wdkYtm;- ¤if;wdkYESpfyg;yl;wGJvQuf &efukefNrdKU? EdkifiHawmf oHCr[m
em,utzG J U od k Y wif y d k Y avQmuf x m;aom omoemawmf a &; avQmuf x m;
awmif;qdv k mT ESihf pyfvsO;f í? apm'u-wdik ;f vufaxmuf omoema&;OD;pD;rSL; OD;pd;k jrifh
ppfudkif;NrdKUu ¤if;wdkYESpfyg;tm; pwkwåyg&mZdu tmywfoifh^roifh pdppfoHk;oyf
qHk;jzwfay;awmf rlMuyg&ef ppfudkif;NrdKU? NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJU trSwf(1)
0de,"&tzGUJ q&mawmfrsm;rsm;xHoYkd pGq J akd vQmufxm;csut f & þtEkyg'g "du½kP;f rS
jzpfyGm;ay:ayguf 0dedpä,XmeodkY a&muf&SdcJhaomrIcif;udpjö zpfygonf/

trItcif;ysHUESHUí a&muf&SdvmyHk
pk'dwu(1) OD;ÓPESifh pk'dwu(2) OD;*kP0EÅwdkYonf ESpfOD;oabmwl a&;om;í
pmrsufEmS aygif; (38)rsufEmS yg&Sad om omoema&; avQmufxm;awmif;qdv
k mT rlBuD;udk
c&pfESpf-(22-4-1981) jrefrmouú&mZf 1343 ck OD;wefcl;vqkwf(3)&ufaeYu
&efukefNrdKU EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU q&mawmfrsm;xHodkY pk'dwu(2)
OD;*kP0EÅukd,fwdkif txufygaeY&ufu oGm;a&muf qufuyfcJhaMumif; OD;*kP0EÅ\
xGufqdkcsuft& od&Sd&ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -65
xdk omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmpmrlBuD;udk &efukefNrdKU?
Ed k i f i H a wmf oH C r[mem,utzG J U rS q&mawmf r sm;u oH k ; oyf a vh v m
Munfh½IawmfrlMuNyD; ppfudkif;wdkif;? ppfudkif;NrdKU omoema&;OD;pD;rSL;xHodkY vdktyfovdk
ta&;,laqmif&GufEdkif&ef jyefvnfay;ydkYcJhojzifh ppfudkif;NrdKU wdkif;omoema&;
vufaxmufOD;pD;rSL; OD;pdk;jrifhu wm0eft& ¤if;omomemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmESifh "r®ylZmbk&m;&Sdcdk;pmtkyfwGifygaom ta&;BuD;aom tcsuftvuf
rsm;udk xkwfEIwfazmfjyí apm'ujyKvkyfNyD;vQif ppfudkif;wdkif;? ppfudkif;NrdKU?
NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJU trSwf(1) 0de,"& tzGJU0if q&mawmfrsm;xHodkY OD;ÓPESifh
OD ; *k P 0EÅ w d k Y tm; pwk w ¬ y g&mZd u tmywf o if h ç roif h qH k ; jzwf a y;yg&ef
pGJqdka&muf&Sdvmjcif;jzpfygonf/ þum; &efukefNrdKUrS ppfudkif;NrdKUodkY trIysHUESHU
a&muf&SdvmyHkjzpfygonf/
&SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ BuHpnf,ltyfaom b0tjrif ESifh avmutjrif
t,l0g'ESpfyg;udk trSm;trSef pDppfa0zefcsuf/
(u) a&SUaemuf b0jzpf-rjzpf[laom b0tjrifw&yf/
( c) ½kyfemrf avmuNrJ-rNrJ[laom avmutjrifw&yf/
þtjrifEpS &f yftay:rlwnfí ¤if;wdYkEpS yf g;\ omoema&; avQmufxm;awmif;qdv k mT
pmrsufESm (13)ü a&;om;cJhMuonfrSm...
jrwfpGmbk&m;\ b0tjrif-avmutjrifrsm;onfvnf; wynfhawmfrsm; em;vnfí
r&Ed k i f a tmif jzpf a ecJ h M uygonf / wynf h a wmf w d k Y onf avmuud k j rif & mü
avmuudkrNrJ[k rSwfom;cJhMuygonf/
(u) jrwfpGmbk&m;onf avmuudk rNrJ[k r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
NrJ[k ,loavm qdkaomtcgüvnf;
(c) jrwfpGmbk&m;onf avmuudkNrJonf[k r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
xd k Y j yif v nf ; wynf h a wmf w d k Y o nf owå 0 gaoNyD ; aemuf jzpf r nf [ k
,lqaomfvnf;...
(*) jrwfpGmbk&m;onf owå0gaoNyD;aemuf jzpfrnf[k r,laMumif; a[mMum;
cJhygonf/
wynfhawmfwdkYtjrifü w&m;NyD;qHk;olrsm; aoNyD;aemuf edAÁmefa&mufrnf
bmrQrjzpfawmh[k ,lqaomfvnf;...
(C) jrwfpGmbk&m;onf r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ avmutjrifESifh jrwfpGmbk&m;\avmutjrif
rwlyg/ wynfhawmfwdkY\b0tjrifESifh jrwfpGmbk&m;\ b0tjrifvnf; rwlyg/
þodYk jrwfpmG bk&m;ESirhf wl uGjJ ym;aejcif;onf roifjh rwf[w k ynfah wmfwYkdxifygonf/
jrwfpGmbk&m;ESifh wynfhawmfrsm; þrQtjrifuGJjym;aeaomaMumifh jrwfpGmbk&m;
a[mMum; csufrsm;udk wynfhawmfrsm; em;vnfEdkifavmufaom tajctae
r&SdjzpfaMumif; oabmaygufrSwf,l&ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -66
xdYkaMumifh þtjrifumG [csuf azsmufzsuEf ikd &f ef wynfah wmfwYkd OD;wnfvu kd &f ygonf/
xd k Y aMumif h jrwf p G m bk & m;uJ h o d k Y avmuBuD ; NrJ v nf ; r,l ? rNrJ v nf ; r,l
owå0gaoNyD;aemuf jzpfonfvnf;r,l? rjzpfonfvnf;r,l [laomtjrifjzpf&ef
oHk;oyf&ygonf [lí¤if;/
(u) wynfhawmfwdkYonf aoNyD;aemufjzpfonf/
(c) w&m;qHk;ol aoNyD;aemufrl rjzpf/
(*) ½kyfemrfcE¨mavmuonf rNrJ/
(C) edAÁmefom NrJonf/ þodkY jrifaecJhMuygonf/
þtjrifudk azsmufEdkif&efjzpfygonf/ [lí¤if; a&;om;cJhMuygonf/
rSwcf su/f / þazmfjyyg &SiÓ f P-&Si*f P k 0EÅwYkd\ avQmufxm;vTmü a&;om;csut f &
£if;wdkYESpfyg;onf Ak'¨\t,l0g'rSrdpäm0g'odkY ajymif;vJatmif a&muf&SdoGm;MuyHkudk
¤if;wdYk ud,
k w f ikd yf if a&;om;xm;Muayonf/ txufyg(u-c-*-C) wdYkrmS Ak'0¨ g'ESihf
avQmfaompum;wdkYom jzpfygonf/ ]þtjrifudk azsmufEdkif&ef} [laompum;
Ak'¨\t,l0g'udk zsufqD;rIwfvTifh y,fazsmufjymcsypf&ef[k qdkvdkjcif;jzpfygonf/
tus,f&Sif;vif;csufudk qufvufazmfjyygrnf/
xdkYjyif &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ¤if;wdkY\ rdpäm'óe tjrifrsm;udk
trSew f &m;rsm;[k pGv J rf;rSwxf ifum Ak'\ ¨ yd#uwfawmfvm avmuESiphf yfqikd af om
pum;? b0ESifhpyfqdkifaompum;wdkYudk ¤if;wdkY\t,ltqESifh udkufnDap&ef
Ak'b¨ &k m;&Si\
f yd#uwfawmfrS tjrifrmS ;ESpyf g;udk z,f&mS ;ay;yg&ef &efuek Nf rdKU Edik if aH wmf
oHCr[mem,u q&mawmfrsm;xH pma&;í avQmufxm;cJhMuonfrSm avQmufxm;
awmif;qdkvTmpmrsufESm (21)ü omoemawmf twGuf ta&;BuD;wumwdkYxuf
ta&;BuD;qHk;jzpfaom ,aeYomoemawmfwGif;rS trSm;ESpf&yfudk oHk;oyf z,f&Sm;
ay;awmfrlMuygbk&m;? z,f&Sm;rIjyK&rnfh trSm;ESpf&yfrSm ,aeYomoemawmfwGif;ü
wnf&Sdaeaom...
(u) b0tjrifrSm;ESifh
(c) avmutjrifrSm; ESpfyg;jzpfygonfbk&m;/

(u) b0tjrifrSm;rSm aoNyD;aemufjzpfESifhrjzpf tjrifrsm;jzpfygonf/


(c) avmutjrifrSm;rSm ½kyfemrfavmuBuD; NrJESifhrNrJ tjrifrsm;jzpfygonf/
þavmutjrifrSm;ESifh b0tjrifrSm;rsm;onfwynfhawmfwdkY omoemawmf
twGif;ü rif;rljc,fvS,faeMuygonf/ þtrSm; ESpfyg;onf wynfhawmfwdkY
omoemawmf\ tESpfom&udk vHk;0OóHk&Smr&atmif jymcsrIwfvTifhaeaom
trSm;ESpfyg;jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh omoemawmftwGuf tjcm; ta&;BuD;
wumwdkYxuf qxufvGefMuL; txl;ta&;BuD; þtrSm;ESpf&yfudk a&S;OD;pGm oHk; oyf
z,f&Sm; ay;awmfrlMuyg&ef ½dkaopGm avQmufxm;tyfygonfbk&m;/
þodkY &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY avQmufxm;wifjycJhMuayonf/
rSwfcsuf/ / &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmonf &efukefNrdKU EdkifiHawmf oHCr[m em,utzGJUrS ppfudkif;wdkif;odkY

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -67
jyefvnfvTJtyfvdkuf ojzifh ppfudkif;NrdKU? NrdKUe,f0dedpä, trSwf(1)tzGJUrS wm0eft&
pdppfq;kH jzwf&rnfjzpfí &SiOf mPESi&hf iS *f P k 0EÅwYkd\ avQmufvmT yg rdpmä t,l0g'wdYk ukd
ygVdawmf tXuxmwdkYjzifh aocsmpGm wdkufqdkifn§dEdIif;í pdppfoHk;oyf xif&Sm;pGm
a0zefjyqdkygrnf/
oDvu©E¨0*¾ygVdawmf-ayg|yg'okwft& wdwådwdkY\ t,l0g'(10)rsdK;wdkYrSm
atmufygtwdkif;jzpfygonf/
1/ oóawm avmuaum=½kyfemrfavmuNrJ[k ,ljcif;/
2/ toóawmavmaum=½kyfemrfavmuonf rNrJ[k,ljcif;/
3/ tEÅ0gavmaum=avmuonf tqHk;&Sd\[k ,ljcif;/
4/ teEÅ0gavmaum=avmuonf tqHk;r&Sd[k,ljcif;/
5/ wHZD0H wHo&D&H=xdkZD0onf xdko&d&rnf\[k ,ljcif;/
6/ tnHZD0H tnHo&D&H=ZD0onf wjcm;? o&D&onf wjcm;[k ,ljcif;/
7/ a[mwd wxm*awm y&Hr&P = owå0gaoNyD; aemufjzpf\[k ,ljcif;/
8/ eawmwd wwm*awm y&Hr&Pm = owå0gaoNyD; aemuf rjzpfawmh[k,ljcif;/
9/ a[mwdp ep a[mwdwwm*awm y&Hr&Pm= owå0gaoNyD;aemuf jzpfonf
vnf;&Sd\/ rjzpfonfvnf;&Sd\[k,ljcif;/
10/ae0a[mwdee a[mwdwxm*awm y&Hr&P= owå0gaoNyD;aemuf
jzpfonfvnf;r[kwf? rjzpfonfvnf; r[kwf[k,ljcif;/
þodkY wdwådwdkY\ t,l0g'(10)rsdK;jzpfygonf/ &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY
xlaxmifMuaom wdwåd,0g'opfrSm atmufygtwdkif;jzpfygonf/
oDvu©E¨0*¾ygVdawmf ayg|yg'okwfwGif...
ayg|yg'y&AdkZfar;- bk&m;&SiftajzESifh &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ rSm;,Gif;aom
,lqcsufrsm;/
y&AdkZfar;/ uðye baEÅ oóawmavmaum? t&Sifbk&m;- ½kyfemrfavmuonf
NrJygovm;/
Ak'¨ajz/ tAsmuwH acg{wH aygXyg' r[moóawm avmaum/ ayg|yg’ y&dAdkZf-
½kyfemrfavmuonfNrJ\-þpum;udk igbk&m;ra[mMum;tyf/ (0g) tajzray;/
bk & m;&S i f \ tvd k r S m avmuNrJ o vm;[l a om pum;rS m wd w ¬ d w d k Y \ 0g'
pum;jzpfaomaMumifh tusdK;pD;yGm;r&Sdojzifh rajzMum;jcif;jzpfygonf/ þodkY
rajzbJxm;jcif;rSm tajzav;yg;wdkYwGif |yeD,Asmu&Pajzqdkjcif; rnfygonf/
&S i f Ó P? &S i f * k P 0EÅ w d k Y tvd k jrwf p G m bk & m;u ½k y f e mrf avmu
NrJ\[laompum;udk ra[mjcif;rSm jrwfpGmbk&m;tvdk ½kyfemrfavmuNrJ\[k
r,ljcif;aMumifhomjzpfonf/ xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;\ tvdkawmfusjzpfatmif
avmuBuD;NrJ[k r,l&[lícGJjcm;oHk;oyfNyD;vQif...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -68
wdwåd0g' (10)rsdK;rS oóawm avmaum[laom yxr0g'ESifh,SOfí ]avmuBuD;
NrJ v nf ; r,l & }[k rS m ;,G i f ; aom yxr t,l 0 g' wpd w f u d k wnf a xmif í
cGJ,lxm;Muygonf/
y&AdkZfar;/ uðyebaEÅóawm avmuaum? t&Sifbk&m; avmuBuD;rNrJygoavm/
Ak'¨ajz/ {wrÜdacg ayg|yg' r,mtAsmuwHtoóawmavmaum/
ayg|yg'y&dAdkZf twåawm[laom avmuonfrNrJ/ þpum;udkvnf; igbk&m; r
a[mMum;tyf (0g) tajzray;/ bk & m;&S i f \ tvd k r S m wd w å d , 0g' jzpf í
tusd K ;rrsm;aomaMumif h rajzMum;bJ a ejcif ; om jzpf y gonf / &S i f Ó P?
&Sif*kP0EÅwdkY\tvdk jrwfpGmbk&m;u avmuBuD;rNrJ[laompum;udk ra[mjcif;rSm
jrwfpGmbk&m;\ tvdkt& avmuBuD;rNrJ[kr,ljcif;aMumifhom jzpfonf/ xdkYaMumifh
jrwfpmG bk&m;\ tvdu k sjzpfatmif ]avmuBuD; rNrJ[rk ,l&}[lí cG, J l oH;k oyfNyD;vQif
wdw, då 0g'(10)rsKd ;rS toóawmavmuaum [laom 'kw, d wdw, då 0g'ESi,
hf OS u
f m
avuBuD;rNrJvnf; r,l&[laom 'kwd,rSm;,Gif;aom 0g'wpdwfudk xlaxmif
Muygonf/
þuJhodkY...
(u) ykpämjzifh ½kyfemrfavmu NrJ[kvnf;r,l&[k¤if;
(c) ykpämjzifh ½kyfemrfavmu rNrJ[kvnf;r,l&[k¤if;
yxrwdwåd,0g'opfwpfpHkudk xlaxmifcJhMujcif; jzpfygonf/
þwdwåd,0g'opfjzpfaom (avmuBuD;NrJvnf;r,l&? rNrJvnf;r,l&)[laom
&SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ t,l0g'tm;jzifh tu,fí avmuBuD;NrJ[k,lvQif
ed,wrdpäm'dXd jzpfowJh/ avmuBuD;rNrJ[k,lvQifvnf; ed,wrdpäm'dXdyif jzpfowJh/
0de,"&oHk;oyfcsuf
þ &SifÓP &Sif*kP0EÅwdkY\ yXrrdpäm0g’onf Ak'¨\ 0g'awmfESifh ¤if;ygVdawmf
t|uxm paom yd#uwfawmfrsm;ESifh¤if;? vHk;0yif rudkufnDyg/ xdkodkY rdrdwdkYESpfyg;
,lqxm;aom avmutjrifrSm;[laom wdwåd,0g'ESifh yd#uwfawmfrSm&Sdaom
Ak'¨0g'ESifh rnDrñGwf&SdvmaomaMumifh yd#uwfoHk;yHk ygVdt|uxmwdkYonf
trSm;awGcsnf;om jzpfonf[lí¤if; rdrdwdkY\ t,l0g'ESifh nDñGwfatmif
Ak ' ¨ 0 g'yd # uwf a wmf r sm;ud k jyif q if o wf r S w f & rnf [l í ¤if ; ,l q Muonf
yk*d¾Kvfrsm;jzpfMuygonf/
(*) owå0gaoNyD;aemufjzpf rjzpf[laom 'kwd,wdwåd,0g'jzpfyHk/
y&AdkZfar;/ uðyebaEÅ a[mwdwxm*awm y&Hr&P/
t&Sifbk&m;onf owå0gaoNyD;aemufü jzpfygao;ovm;/
Ak'¨ajz/ {wrÜdacg ayg|yg' r,m tAsmuwH a[mwd wxm*awm y&Hr&P/
ayg|yg'-owå0gaoNyD;aemufüjzpf\[laom þpum;t& igbk&m; rajzMum;tyf
(0g) tajzray;/ þüvnf; jrwfpGmbk&m;u |yed, Asmu&P0doZÆmemjzifh ajz
Mum;awmfrljcif; jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -69
&SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYtvdk/ jrwfpGmbk&m;u owå0g aoNyD;aemufjzpf\[laom
pum;udk ra[mjcif;rSm jrwfpGmbk&m;\ tvdkawmft& owå0gaoNyD;aemufjzpf\[k
r,ljcif;aMumifhomjzpfonf/ xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;\ tvdkawmfusjzpfatmif
owå 0 gaoNyD ; aemuf jzpf \ [k v nf ; r,l & [l í rS m ;,G i f ; pG m ,l q NyD ; vQif
wdwåd,0g'(10)rsdK;wGif owår0g'ESifh,SOfí owå0gaoNyD;aemufjzpf\[k
r,l&[laom wwd,rdpäm0g' wpdwfudk &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYESpfyg;u
xlaxmifvmMuygonf/
(C) aygXyg'ar;/ uðyebaEÅe a[mwd wxm*awm y&Hr&P?
t&Sifbk&m;-owå0gaoNyD;aemuf rjzpfawmhyg oavm/
Ak'¨ajz/ / {wrÜd acg ayg|yg’ r,m tAsmuwH e a[mwdwxm*awm y&r&P/
ayg|yg'y&dAdkZf -owå0gaoNyD;aemuf rjzpfawmh[laom þpum;udkvnf; igbk&m;
ra[mMum;tyf (0g) tajzray;vdk/
þüvnf; |yeD,Asmu&Pjzifhyif ajzawmfrlygonf/
&SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYtvdk jrwfpGmbk&m;u owå0gaoNyD;aemuf rjzpf[laom
pum;t& ra[mMum;jcif;rSm jrwfpmG bk&m;ocif tvdak wmft& owå0g aoNyD;aemuf
rjzpf[k r,ljcif;yif jzpfonf/ xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;\ tvdkawmfusjzpfatmif
]owå0gaoNyD;aemufü rjzpf[kvnf;r,l&-[lí rSm;,Gif;pGm ,lqNyD;vQif wdwåd,
0g'(10)rsKd ;wGif t|r0g'ESi, hf OS í
f owå0gaoNyD;aemufü rjzpf[v k nf; r,l&[laom
'dXd,rdpäm0g' wpdwfudk &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYu xlaxmifcJhMuygonf/
þodkY (*) ykpämjzifh owå0gaoNyD;aemuf jzpf\[lívnf; r,l&[lí¤if;?
(C)ykpämjzifh owå0gaoNyD;aemuf rjzpf[lívnf; r,l&[lí¤if;? 'kwd,rdpäm0g'
wpfpHkudk &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkY xlaxmifcJhMuygonf/
þ 'kwd,rdpäm0g'udk xlaxmifaom &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ t,l0g'
tm;jzifh tu,fí owå0gaoNyD;aemuf jzpf\[k,lvQif rdpäm'd|djzpfowJh/
owå0gaoNyD;aemuf rjzpf[k,lvQifvnf; rdpäm'd|dyif jzpfowJh ]þodkY ¤if;wdkY\
omoema&;avQmufvTm pmrsufESm(21)ü a&;om;cJhMuygonf/
0de,"&oHk;oyfcsuf
&SifOmP &Sif*kP0EÅwdkY\...
(u) avmuBuD; NrJvnf;r,l&? rNrJvnf;r,l& [laom yXrwdwåd,0g'?
(c) owå 0 gaoNyD ; aemuf jzpf v nf ; r,l & ? rjzpf v nf ; r,l & [l a om
'kwd,'d|d0g'wdkYonf av;oacsFESifhurÇmwpfodef; umvMumatmif yg&rDwdkYudk
jznfuh sifah wmfrNl yD;rS oAÁnKwÓPfawmfukd &awmfral om orEÅpu©K oAÁnKbk&m;&Sif
\ tvk d q E´ a wmf E S i f h ¤ if ; ? xd k b k & m;&S i f a[mMum;awmf r l t yf a om xd k x d k
ygVdawmfrsm;ESifh¤if;? bk&m;&Sif\ tvdkawmfustwdkif; zGifhqdkawmfrlcJhMuaom xdkxkd
t|uxm#Dum paom yd#uwfawmfrsm;ESifh¤if;? ,ckb0ü (10)ESpfwmrQom
y&d , wf o if M um;avh v mcJ h a om &S i ÓmPES i f h (6)ES p f w mrQom y&d , wf u d k
oif,lcJhzl;aom&Sif*kP0EÅwdkY\ t,ltqrSm aumif;uifESifhajrBuD;yrm a0;uGmjcif;
BuD;ru a0;uGmaeygawmhonf/ bk&m;&Si\ f t,l0g'jzpfaom or®m'd|Ed iS hf t&SiÓ
f P

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -70
t&Sif*kP0EÅwdkY\ rdpäm'd|dt,l0g'rSm rnfodkYrQ qufpyfír& qefYusifbuf
omoemzsuf wd w å d w d k Y \ t,l 0 g'omjzpf a eaMumif ; rS m ¤if ; wd k Y a&;om;
avQmufxm;cJhaom omoemawmfa&; avQmufxm;vTmrSmygonfh rsm;jym;vSpGmaom
omoemhqefYusifbufjzpfaom ta&;tom;rsm;t& Munfh&jcif;jzifh¤if;/ xdkYjyif
"r®ylZm bk&m;&Sdcdk;pmtkyfwGif a&;om;cJhaom ygVdt|uxmwdkYudk ypfy,fvQuf
qef Y usif b uf t m;jzif h a&;om;cJ h M uaom rd p ä m 0g' tcsuf t vuf w d k Y ud k
Munfh&jcif;tm;jzifh¤if; tvGefyif xif&Sm;aeygawmhonf/
þodkY rSm;,Gif;aomt,l0g’&Sif &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf...
(u) avmuNrJvnf;r,l&? rNrJvnf;r,l& [laom 0g'/
(c) owå0gaoNyD;aemuf jzpfvnf;r,l&? rjzpfvnf;r,l&[laom 0g'pum;wdkYudk
jrwfpGmbk&m; ra[mMum;ygbJvQuf (0g) bk&m;&Sif\t,l0g' r[kwfygbJvQuf
bk&m;&Sif\ t,l0g' bk&m;&Sifa[mMum;cJhonf[k rrSefruef rSm;,Gif; azmufjyefpGm
a&;om; ,lqxm;Mujcif;wdkYonf rdrdwdkYudk,fwdkifyif tyg,fav;yg;? vrf;c&D;udk
azmufvkyfaeMujcif;? rdrdrSwyg; tjcm;olwdkYtm;vnf; trSm;rSm;t,Gif;,Gif;
jzpfapvQuf owå0gtrsm; tyg,fvm;odkY a&mufaMumif; raumif;aomt,l0g'
wdkYom jzpfygawmhonf/
t|uxmq&m\ oHk;oyfcsuf
okawå 'kyÜedyaEÅm pwåma&m ar bdu©a0 yk*o ¾ aEÅmoH
0dZÆmrmemavmuo®d ]EÅd tm'dokt"dyÜg, ,H tZmeaEÅ 'k*[ ¾ dwH
*PSmwd ,H opöm,pkwåH twåem'k*[ ¾ dawe tarSap0 trÇm
0du©wd twåmeÚöPwd? A[kÚö tyknH yo0wDwd? wawmrdpäm
"d|dwH ygukPwd? (t|momvdeD t|uxm-25)/
okawå=okwåefyd#uwfü? 'kyÜedyaEÅm=rSm;,Gif; azmufjyefaom t,ltusifh&Sdaom
bdu©L&[ef;onf? pwåma&mar bdu©a0 yk*v ¾ moaEÅm oH0dZÆmygem avmuo®dEÅd
tm'dopk wåma&mar=bdua© 0 þodYktp&Sad om ygVdwYkdü t"dygÜ ,f bk&m;&Si\ f omoem
awmfu?kd tZmeaEÅm=rodonfjzpfí? 'k*[ ¾ ed =H t,ltrSef rdrBd uHpnf xm;aomt,lu?kd
*PS m wd = pG J p G J v rf ; vrf ; zrf ; ,l \ / ,H = ,if ; t,l r S m ;rsm;t& ,l j cif ; ud k ?
oE´m,=&nf&G,fawmfrlí twåem 'ku©[dawe.../y/... yo0wDwd yo0wd[lí
b*0wm jrwfpGmbk&m;onf? 0kwåH=a[mMum;awmfrltyf\/ twåem=rdrdonf?
'k * ¾ [ d a we=tvG J v G J trS m ;rS m ; raumif ; ojzif h ,l x m;tyf a omt,l j zif h ?
tmarap0=igbk&m;wdkYudkvnf;? trÇmpdu©wd=r[kwfrrSef vkyfBuH ajymMum;aom
tm;jzifh pGyfpGJ\/ twåeÍö t,lrSm;ol rdrdudk,fudkrlvnf; cewd-wl;NzdK\/ (0g)rdrd
udk,fudkyif wl;NzdKonfhtvm; ysufjym;ap\/ A[kÚ=ö tenf;ru rsm;jym;vSpGmaom/
tyknH=raumif;rIudk yo0wd=wdk;wufjyefYyGm; rsm;jym;ap\/ uawm= xdkodkY
rSm;,Gif;aom t,ludk ,ljcif;jzifh? rdpäm'd|duH=csdKU,Gif;azmufjyef rrSefuefaom
rd p ä m t,l & S d o l \ tjzpf o d k Y ? yg[k P wd = a&muf a vawmh \ / þum;
t|omvdeDt|uxm\ rdefYqdkcsufjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -71
0de,"&q&mawmfwdkY\ oHk;oyfcsuf
þ&S i f Ó PES i f h &S i f * k P 0EÅ w d k Y onf rd r d w d k Y rS m ;,G i f ; pG m ,l q xm;aom
avmutjrifrSm;[laom rdpämavmu'óe rsufvHk;uwzuf? b0tjrifrSm;[laom
rdpämb0'óe rsufvHk;uwzuf þodkYaom trSm;jrifrsufvHk;pHkwdkY xdkxdkbk&m;a[m
yd#uwfwdkYü ygVdESifht|uxmwdkYudk¤if; tXuxmESifh#Dum ponfudk¤if; wdkufqdkif
n§ d E d I i f ; um oif , l b l ; jcif ; avh v mrS w f o m; aqmif x m;yd k Y c sjcif ; ponf w d k Y
tm;enf;aeojzifh oifYxdkufaom y&d,wåd"r®wdkYt& rodjcif;[laom rnm&/ xdkodkY
aphaphiSiS rMunfhrI rodjrifjcif;jzifY/ xdkxdkyd#uwfwdkYü odkYavmçodkYavm awG;awm
,HkrSm;jcif;wnf;[laom oHo, avmutjrifrSm;çb0tjrifrSm;[laom tjrifrSm;
ESp&f yfukd tajccHvQuf BuHpnfawG;awmí ,lqaejcif;wnf;[laom rdpmä t,l0g'odYk
a&mufaejcif;? 'd|0d yd v Ü m’ o þodYk tÓP? oHo,0dyv Ü m’ owdYk jzifh arS;&pfz;kH aeaom
ormÓPf tvif;a&mif tvGefuif;a0;aeolrsm; jzpfaomaMumifh (Oyrm) rsufpdrSm
wdro f v’mvTr;f vQuf rjrifruef; prf;w0g;0g; jzpfaeolwYkd onf rdrw d Ykd \ rsufprd jrif
rMunfvifMuojzifh b,ft&m0w¬Kudkyif MunfhMunfh oJuGJpGm rjrifEdkifMuouJhodkY
&SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYonf rdpämÓPf wdrfov’m zHk;vTrf;tyfonfjzpfí 0denf;wEÅK
tbd"r®m yd#uwfoHk;jzmwGif b,ft&mudkyifMunfhMunfh or®mÓPf tvif;a&mif
r&Muum; trSefw&m; r&jrifEdkifMuawmhrnfr[kwfay/
xdkYaMumifhvnf; rdrdwdkYxifjrif,lqtyfNyD;aom avmutjrifESifh b0tjrif
wnf;[laom rdpäm'óe t,lESpfyg;t& trSefw&m;xifum rdrdwdkY\ rdpämtjrifESifh
rnDñw G o f rQ yd#uwfvmtrSew f &m;udk trSm;awGcsn;f yHk oH;k oyfí rdpmä "mwfvrT ;f NyD;
y&rf;ywm xif&mpdkif;í a&;om;ajymqdkaeMurnfholrsm; jzpfygawmhonf/
xdkYodkY trSefw&m;t& odjrifEdkifaomor®mÓPfrsufvHk; qHk;½SHK;uG,faysmuf
cJhMuNyDjzpfaomaMumifhyif þomoemawmfü txG#fjrwfqHk; tocFw"mwf oEdÅokc
edAÁmefw&m;awmfjrwf t&yif ysuf&,fajymiforI &J&J0Hh0Hhyif jyKcJhMuygonf/
xdkpum;onfrSef\/ 4if;wdkY\ avQmufvTmpmrsufESm(28)ü ,aeYacwfonf
pmayacwfoufouf r[kwfawmhyg/ b0r&Sdaomw&m;udk tjrHK[k oufa&muf
aeaom acwfjzpfvmNyD;ygNyD [lí rav;rpm; ykwfcwfa&;om; cJhMuygonf/
þodkY qdktyfNyD;cJhaom pum;&yfwdkYjzifh ygVdawmfvm wdwå"&wdkY\ t,l0g'
wdkYESifhpyf,SOfí &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅ wdkYonf t,lrSm;yHkrsm; t&jyqdktyfayonf/
Ak'¨0g'awmftrSef
(u) avmuNrJ rNrJ [laompum;/
(c) ,ckaoNyD;aemuf jzpfrjzpf[laom &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkY\ pum;ESifhpyfí-
bk&m;&Sit f vdak wmft& xkx d ykd #d uwfawmfrsm;üvmaom t,l0g'&So d l tawmftwef
todÓPf&Sdolrsm;yif odMuNyD; jzpfygonf/ odkYaomf taMumif;wdkufqdkifvmojzifh
(qdak &;&Su d qdt k yfv\
S ? qdpk rsm;vQm;? xm;ygacsrd igh0ef&cdS )hJ [laom a&S;q&mjrwfwYkd
xHk;t& ESvHk;rQum xif&Sm;atmifjyqdkygOD;rnf/
avmuNrJrNrJ-[laom pum;t& avmu[lonf owåavmuç ocFg&avmuç
Moumoavmu[lí oHk;yg;&Sd\/ xkdoHk;yg;wdkYwGif...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -72
(1) owåavmu/ /owå0gtrsdK;rsdK; (Oyrm) vl? ewf? jA[®m? wd&pämefpaom
owå0gwdkYudk owåavmu[kqdkygonf/
(2) ocFg&avmu/ /uH?pdw?f Owk[al om taMumif;t&mwdYkaMumifh jzpfaom avmu[k
qdyk gonf/
(3) Moumoavmu/ /owå0gtrsdK;rsdK;wdkY\ ae&m Xmejzpfaom tyg,fav;bHk
umrok*wdckESpfbHk? ½lywpfqJhajcmufbHk? t½lyav;bHk [laom(31)bHkudk Moumo
avmu [kqdkygonf/
þavmuoHk;yg;pvHk;yif wyg;rSNrJonf[lür&Sd/ ocFg& jzpfaom ½kyfemrfavmu
rS e f o rQ rNrJ { uef pif p pf r S e f y gawmh o nf / tocF w jzpf a om ed A Á m ef " mwf
w&m;jrwfonfomvQif...
]y' rpöKw rpöEÅH? tocFw rEkwå&H? edAÁmerDwd bmoEÅd 0gerkwåm
ra[oa,m/ (o*F[|uxm)
jrefrmtw¬/ / pkawa&GUvQm;jcif;vnf; r&Sd? pkwd[laom? tqHk;ukdvGefNyD;aom/
uH?pdwf?Owk?tm[m& wnf;[laom taMumif;w&m; av;ckonf rjyKjyiftyfaom
rdrxd ufomvGeaf om w&m;r&Sad om tocFw"mwfoabmudk edAmÁ ef[í l 0ge[laom
wPSmrS vGwfajrmufawmfrlMuwJh bk&m;&SifwkdY rdefYMum;a[mxm;awmfrlMuukef\/
þpum;awmf t & tocF w "mwf [ l a om ed A Á m ef [ k ac:aom (emrf w &m;
wdkYwGifyg0ifaom) oabmw&m;wdkYonfom pifppf{uef NrJownf;/
xd k Y aMumif h Ak ' ¨ \ t,l 0 g'tm;jzif h ocF w w&m;rS e f o rQ rNrJ [ l í ¤if ; ?
tocFwedAÁmefum; NrJ\[lí¤if; oEéd|mefus rSwfom;tyf\/
odYk jzpfí &SiÓ
f P? &Si*f P
k 0EÅwYkd\ avmuNrJrNrJ[al om w&m;t,l0g'onf
Ak'¨\t,l0g'ESifhqefYusifaom rdpäm0g'om jzpfaMumif;rSmvnf; xif&Sm;\[lí
odtyfayawmhownf;/ a&SUaemufb0 jzpfrjzpf[laom&SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\
rdpäm0g'jyóemü bk&m;&Sif\ tvdkawmft& xdkxkdyd#uwfawmfrsm;ü vm&SdcJh
onfum;...
(u) aemufb0üjzpfrnfhol?
(c) aemufb0ü rjzpfrnfhol [lí ESpfrsdK;ESpfpm; cGJjcm;tyf\/
(u) aemufb0üjzpfrnfholrSm...
,HwH owåmeH? OyÜZÆmwGm ed½kZmö rm eH twdwHwm'doH
urH® wPSm odae[ó tAÁDPH a,0a[mwd}/
(ck'´uygXt|uxm-163)
jrefrmtw¬/ / tMuifyk*¾dKvfwkdYtm; b0wckjzpfNyD;aemuf csKyfoGm;aomfvnf;
ta[mif;jzpfaom a&S;twdwu f H wPSmwnf;[laom tar;udk t&[r&fjzifh t<uif;rJh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -73
ry,fowftyfao;onf\ tjzpfaMumifhaemufb0 y#doaE¨udk aqmifjcif;iSm
pGrf;Edkifonf/
þtjzpfaMumifh(0g) b0opfwckudk jzpfapjcif;iSm pGrf;Edkifonf tjzpfaMumifh
b0opfrukefao;onfom jzpf\/
vdk&if;t"dyÜg,f/ / t&[wår*fjzifh wPSmt& t<uif;rJh ry,fowf&ao;í
wPSmruif;ao;aom jywfcNhJ yD;aemuf aemufb0opfü wzefy#doaE¨ ae&ayOD;rnf
(0g) aemufb0 wckjzpfjyefO;D rnf ol[q k v kd ykd gonf/ þum; aemufb0jzpfrnfo h rl sm;
jzpfygonf/
(c) aemufb0ü rjzpfrnfhyk*d¾KvfwdkYrSm-
wH yk&mPHurH? a,oH t&[wåra*¾e wPSm
odae[ó aomodwwåm t*¾dem "¡kADZrd0 t,
,wð 0dygu’gem orwåwm, cdPH? (ck'´uygXtXuxm)
jrefrmtwå/ / tMuif &[EÅmyk*¾dKvfwdkYtm; jzpfaom ty&m y&d,...paom
xdtk wdwu f oH nf &S\ d / xdtk wdwu
f u
H kd t&[wår*fjzifh wPSmwnf;[laom tap;udk
ajcmufcef;oGm;atmif jyKwwfonf tjzpfaMumifh rD;jzif½h KS Ud xm;tyfNyD;aom rsdK;aphuo hJ Ykd
'kw, d b0paom aemiftcgü y#doaE¨usKd ;udk ay;jcif;iSg rpGr;f Edik o f nf\ tjzpfaMumifh
b0ukefqHk;oGm;NyD/
þt|uxmpum;&yfjzifh &[EÅmyk*¾dKvfwdkYtm; a&S;twdwf umvu
jyKxm;tyfaom ukodkvftukodkvf ty&my&dwHuHrsm;udk t&[wår*fjzifh t<uif;rJh
y,fowfNyD;jzpfí aemufaemufb0rsm;ü y#doaE¨ (b0opf) wnf;[laom
tusdK;rsm;udk ray;EdkifMuawmh[kqdkvdkygonf/
þpum;jzifh twdwfuHrsm; ukefqHk;ojzifh b0opf rjzpfEdkifyHkudk jyygonf/
(2) ,ÚöaeoHAk'¨ ylZm"d 0aoe £'ge y0wårmeH
e0EÅd0dpw ö d? wÚö wPSmypmae ae0 odE´rlvyg'
ykAÁ0d0t[,wð zó'gem orwåwm ,a,oH ewådoAÇ0H?
(ck'´uygXt|uxm)
jrefrmtwå/ / ,ckypöKyÜefb0ü xdk&[EÅm yk*dK¾ vfwdkYtm; jznfhusifhqnf;yl;tm;xkwfí
jyKvkyftyfaom bk&m;udkylaZmfjcif;? ypönf;0w¬KvSL'gef;jcif;? a0,sm0pöjyKjcif; paom
aumif;rI ukodkvfuHudk topfjzpfaom uH[líqdktyf\/ xdkuHtopfrsm;onfvnf;
wPSmwnf;[laom 0#fjrpfudk y,fowftyfonf jzpfíomvQif tjrpfjywfNyD;aom
opfyif\ tyGiu hf ohJ Ykd aemufb0ü tusKd ;ay;jcif;iSm rpGr;f Edik af wmh&um; tMuif&[ef;
yk*Kd¾ vfwYkdtm; ,ckb0 0#fjyKtyfonfh uHtopfonfvnf; b0topfjzpfjcif; r&Sad wmh/
(0g)b0opfü y#doaE¨usdK;udk ray;awmh[k qdkvdkygonf/
þpum;&yfjzifh &[EÅmyk*¾dKvfwdkY\ uHtopfvnf;ukefojzifh b0opfrjzpfyHkudk
jyygonf/
(3) a,mpwPSm r[mae0bm,wd aub0o®d
0d&wå 0dwm? awpdP, 0gbdu©Kur®HacwåH
0dÓPóura, ae0CdPwåm cDPAdZm/ (ck'´uygX t|uxm)

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -74
jrefrmtw¬/ / tMuif&[EÅmyk*¾dKvfwdkYonf wPSmwnf;[laom 0#fjrpfudk
y,fowfNyD;jzpfaomaMumifhomvQif aemiftem*wfb0ü b0opfjzpfjcif;udk
vdv k m;awmifw h jcif;? wyfrufarmjcif; r&SMd uuke/f xd&k [EÅmyk*Kd¾ vfwYkd onf urH acwåH
0d n mPAD Z H [l a om ygVd ü qd k t yf a om y#d o aE¨ 0 d Ó Pf \ b0uH
ukefaomaMumifhomvQif jzpfvwHhaom b0rsdK;aph ukefNyD (0g) aemufb0
rjzpfEdkifawmhay/
þpum;&yf w d k Y jzif h aemif t em*wf b 0rS m jzpf & rnf h u H o nf v nf ;
b0opf w zef jzpf v d k a om tmomqE´ rjzpf a wmh o jzif h 0d n mP[l a om
b0rsdK;aphukefoGm;aomaMumifh b0opfjzpf&ef y#doaE¨0dnmPfwnf;[laom
rsdK;aphukefNyD[k qdkvdkygonf/
þt|uxmpum;jzifh &[EÅmyk*Kd¾ vfwYkdtm; aemiftem*wf b0udk jzpfaprnfh
uHrsm;ukefcJhNyDjzpfí (0g) aemifb0 rjzpfEdkifyHkudkjyygonf/
þtxuf y g ck ' ´ u ygX t|uxmpum;t& ud a vomtmoa0g
ukefqHk;NyD;jzpfwJh bk&m;&Sifrsm;? yapöuAk'¨t&Sifjrwfrsm;? Ak"¨\om0ujzpfwJh
tmoa0gukefcrf; &[EÅmrsm;? &[EÅm rax&fjrwfrsm;onf...
(1) a&S;twdwfumvu jyKvkyfcJhwJh ukodkvf? tukodkvfuHrsm;?
(2) &[EÅmjzpf&m ,ckypöKyÜefb0ü jyKvkyfxm;wJY ukodkvfuHrsm;?
(3) aemiftem*wfb0rSm tusdK;ay;vwHhaom ukodkvf?tukodkvfuHrsm;?
(4) þodkY umvoHk;yg;vHk;üjzpfaom uHrsm; ukefqHk;NyD;om; jzpfaomaMumifh...
y&dedAÁmefjyKNyD; aemifumvrsm;ü cE¨mZmwfodrf;í aemifb0ü b0opfwzef
rjzpfawmhbJ csKyfNidrf;oGm;olrsm;[kom qdktyfygawmhonf/
þum; oAÁnKwÓPf&Sif bk&m;ocifudk,fawmfjrwf\ t,lawmfESifh¤if;?
yd#uwfawmfrsm;ESifh¤if;? ruGJrjym; wom;wnf; oE¨d|mefus rSwfom;&rnfh
owå0gaoNyD;aemuf jzpfrjzpf[laom rdpämt,l0g"\ tajz0doZÆemyif jzpfygawmh
onf/
0de,"&q&mawmfrsm;\ taMumif;jy trSmpum;&yf
þ0dedpä,Xmeonf "r®0de,ESifhtnDomvQif pdppfqHk;jzwf&rnfjzpfí þrIcif;udpüö
0denf;odu©myk'frQjzifh Munfh½IqHk;jzwfvQifNyD;Edkifaomfvnf; "r®a&;&mjyóemrsm;
qufpyfyg0ifae&um; xdk "r®a&;&mwdYkukd pdppfo;kH oyfjcif;rjyKbJ 0denf;odum© yk'rf Qjzifh
Munf h ½ I o H k ; oyf í qH k ; jzwf c J h a omf jynf h p H k v H k a vmuf j cif ; &S d r nf r [k w f [ k
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u oabmouf0if xifjrif,lqawmfrlMuaomaMumifh
oufaocH wifoiG ;f Muaom omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdv k mT ESihf "r®yZl m
bk&m;&Sdcdk;usrf;wdkYwGif Ak"¨yg0pe ½Ipm;a[mazmf ygVdawmft|uxmwdkYESifh
rnDñGwfaom tcsufaygif;rsm;pGm yg0ifaomfvnf; tenf;i,frQaomtcsufwdkYudk
aumufEw k pf pd pfí odom½Hrk Q a0zefo;kH oyfjy&ef wm0ef&o dS nft
h m;avsmfpmG Ak'y¨ g0pe
ax&m0g' ygVdt|uxmwdkYjzifh aocsmaphpyf qifjcifoHk;oyfí jytyfayownf;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -75
&SiÓf PESihf &Si*f P k 0EÅwYkd \ trSm;awmfyt kH ajccHEiS hf ygVdy#d uwfuzkd sufq;D í
rdrdt,l0g'twGuf ckwHk;vkyfí &Sif;vif;csuf/ /&S i f Ó Pwd k Y onf "r® y l Z m
bk&m;&Sdcdk;pmtkyftOD;tpü okwåedygw or®m y&dAÁmZed,okwfvm *gxmwyk'fESifh
r[mAsL[mok w f v m *gxmwyk ' f u d k xk w f E I w f azmf j yí ol w d k Y t ,l 0 g'\
tajccH t jzpf j zif h azmf j yí xd k * gxmwd k Y \ twå j ref r mjyef u d k rS m ;,G i f ; pG m
a&;om;cJhMuygonf/ þuJhodkY ygVdwjcm; teufwjcm; a&;om;azmfjycJh&mü
omreftm;jzifh teuft"dyÜg,frSefudk rodí þuJhodkY rSm;,Gif;pGm ,lcJhMuonf[k
xifz, G &f mjzpfaomfvnf; aemifwiG af zmfjyonfh pum;&yfwYkdukd axmufqqifjcifaomf
olwdkY\ &nf&G,fcsufudkxifxif&Sm;&Sm; awGUjrifMu&rnfjzpfygonf/
tb,faMumifhqdkaomf xdk"r®ylZmpmtkyfwGif bk&m;a[ma'oemwdkYudk
trsKd ;rsKd ;tzHzk kH zsuqf ;D í a&;om;xm;onfwYkdu¤kd if; Ak'\ ¨ t,l0g'ryg rdrw d Ykd\ t,l
0g'wdkYudkom azmfjyxm;onfudk awGU&aomaMumifh¤if; olwdkY\&nf&G,fcsufudk
wdwdvif;vif; razmfñTef;cJhMuaomfvnf; rdrdwdkYa&;om;tyfonfh taMumif;t&m
wdkYonf bk&m;a'oemawmfESifhtnDom jzpfonf[k xifjrif,lqapvdkjcif;u vGJí
wjcm;aom taMumif; r&SdEdkifawmhay/ rSef\/ bk&m;a[mazmf ygVdawmf taxmuf
txm;jzifh jytyfonf&Sdaomf bk&m;aoemawmfü pHkvifatmif rodrjrifMuaom
&[ef;&SifvlwdkYtzdkY tvGefyif ,HkvG,fMuyg\/ ygVdoHMum;&vQifyif rSm;onf[k
xiftkef;awmh? rSm;onf[k rajym0HhMuawmhyg/ bk&m;u 'Dvdka[mcJhowJh[k pGJNrJpGm
,HkMunfvdkufemcJhMuygonf/ odkYaMumifhvnf; þtuGufudk odjrifNyD;aom &SifÓP
wdkYonf rdrdwdkY\ rSm;,Gif;aom rdpämt,l0g'udk azmfxkwf&mü rdrdwdkY rSm;,Gif;
cJhMuonfESifh rauseyfEdkifMubJ yd#uü rodem;rvnfolwdkYudk bk&m;a[ma'oem
ta,mif j yí wywf ½ d k u f od r f ; oG i f ; Ed k i f & ef t wG u f "r® y l Z mbk & m;&S d c d k ; usrf ;
trnfwyfxm;aom rdrdwdkY\rSm;,Gif; aom rdpämt,l0g'azmfjy&mü usrf;OD;
usrf;zsm;wGif xifxif&Sm;&Sm; ygVd-jrefrm ESpfbmomwGJzufí azmfjycJhMuay\/
xif&Sm;atmif &Sif;jyygtHh...
&SiÓ
f PwdYk\ "r®yZl m bk&m;&Scd ;kd pmtkyu f kd pwifveS Mf unfh vdu k o
f nfEiS hf þodYk
awGU&onfjzpf\/ (ygVd-jrefrm ESpfyk'fvHk; xnfh&ef)
(u) okwåedygw or®my&dAÁmZed,okwå owår*gxm?
(ygVdawmf) 0pom reomx ur®Kem p?
t0d½ka'¨m or®m 0d'dwGme "r®H/
edAÁme y'gbd yw¬,maem?
or®m aom avmau y&dAÁaZ,s/
&SifOmP\ jrefrmjyef/ /
udk,fEkwfpdwfxm; trSm;a½SmifcGg?
w&m; rw&m; jywfom;odcg?
vlUNidrf;at;rI a½S;½IvdkYom?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -76
jrwfw&m; rrSm; usifh&rSm/

rSwfcsuf/(þ*gxm ygVdESifhjrefrmjyefudk uGefysLwmpmpDolrS jznfhpGuf


xnfhoGif;xm;jcif;jzpfí owfyHktrSm;ygu jyifqifzwf½IMuyg&ef
yefMum;tyfygonf/)
þodkY usrf;OD;usrf;zsm;wGif a&;om;azmfjycJhMuygonf/ bmaMumifh a&;om;
azmfjycJhMuygoenf;/ &Sif;vSyg\/ vlom;pm;vdkaom bDvl;rdkufonf rif;om;
a,mifaqmifouJhodkY trSm;0g'wGif;odkY oufqif;apvdkaom &SifÓPwdkYonf
bk&m;a'oem *gxmygVdjzifh rsufESmzHk;wyfjcif;uvGJí wjcm;r&SdawmhNyDwnf;/
xd k Y aMumif h &S i f Ó Pwd k Y onf bk & m;ygVd u d k wd w d v if ; vif ;
teufjyefqdkjcif;r&SdbJ rdrdwdkYrdpämt,l0g'twGuf taxmuf txm;jzpf,HkrQ
t"dyÜg,fjyefcJhMuukef\/ tu,fí bk&m;a[m ygVdudk &Sdonfhtwdkif; rSefrSefuefuef
teufjyefu rdrw d Ykd0g'twGuf taxmuftul rjzpf½rkH Qru rdrw d Ykd0g' rSm;,Gi;f yHu
k ykd if
azmfjyrnfh ygVdjzpfaeaomaMumifhwnf;/
&SifÓPwdkY trSm;awmfyHktajccH
(u) pum;&yfjzifh &SifÓPwdkYonf udk,f?EIwf?pdwfxm; trSm;wdkYudk a&SmifMuOfí
w&m;?rw&m; cGJjcm;odNyD;vQif (vlYNidrf;at;rIudkom) a&SU½IvQuf w&m;usifh&rnf
qdkxm;ygonf/
(1) or® m 0d ' d w G m e "r® H [ l a om ygVd u d k w&m;-rw&m; jywf o m;od c g[k
t"dyÜg,faumufcJhMuygonf/
(2) edAÁme y'gbd ywå,maem [laom ygVdudkvnf; vlYNidrf;at;rI a&SU½Iíom[k
jrefrmjyefxm;ygonf/
(3) y&dAÁaZ,s[laom ygVdudkvnf; (w&m;) usifh&rnf [k qdkcJhygonf/
odkYjzpfí vdk&if;csKyfaomf w&m;-rw&m; jywfom;odNyD; vlYNidrf;at;rIudk
a&SU½Iíom w&m;usi&hf rnf[í l bk&m;a[monf[k qdv k ykd gonf/ þum; &SiÓ f PwdYk
trSm;awmfyHk tajccHwnf;/
trSefrSm þygVdawmfjzifh ]EIwfjzifh¤if;? pdwfjzifh¤if;? udk,fjzifh¤if;? okp½dkufw&m;wdkYESifh
qef Y u sif o nf j zpf í opö m av;yg;w&m;ud k aumif ; pG m od N yD ; cE¨ y &d e d A Á m ef u d k
vdkvm;awmifhwíaeaom &[ef;onf avmuESifhrvdrf;usH? ruyfNid aeEdkif\-[lí
jzpfygonf/ rSefygonf/ r[mor,tcg pka0;a&muf&Sdaeaom tcsdKUaomewfwdkY\
,HkrSm;'Gd[udk y,fazsmufjcif;iSm edr®dw ½kyfyGm;awmfzefqif;í ]tdrf&mwnfaxmif
vlYabmifrScGgxGufí &[ef;abmifodkY uyfa&mufaeaom&[ef;onf tb,fodkY
avmuESifhrvdrf;usH? ruyfNidbJ aeEdkifygoenf;[k ar;apawmfrlNyD; ajzqdktyfaom
tajzjzpfygonf/
xdkYaMumifh &SifÓPwdkY ,lqtyfaom teuft"dyÜg,frsdK; r[kwfyg/
(1) or®m 0d'dwGme "r®Hjzifh opömav;yg;jrwfw&m;udk aumif;pGmodjrifNyD;í?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -77
(2) edAÁme y'gbd ywåm,maem jzifh cE¨y&dedAÁmefudk vdkvm;awmifhwí aeaom
&[ef;onf?
(3) or®m aom avmau y&dAÁaZ,s? avmuESifhrvdrf;usHbJ aumif;pGmaeEdkif\[k
jzpfygonf/ qdv k &kd if;rSm opömav;yg;udk odjrifNyD;í udavoy&deAd mÁ ef pHawmfrNl yD;aom
&[EÅmt&Sifjrwfonf cE¨y&dedAÁmefudkom vdkvm;awmifhwonfjzpfí avmuESifh
rvdrf;usH? rNiduyfbJ aeEdkifyHkudk a[mawmfrlvdk&if;jzpfygonf/
þodkYtm;jzifh &SifÓPwdkYonf bk&m;&Sif\ a'oemudk rodjrifMuojzifh
oGuo f u G v
f nfatmif rSm;,Gi;f cJMh uaom trSm;awmfykH tajccH[í l odtyfayawmh\/
a&S U wG i f a&;om;cJ h N yD ; onf h t wd k i f ; bk & m;&S i f a 'oemud k azmf j yí
rd r d w d k Y t vd k & S d o vd k teuf j yef N yD ; rd r d w d k Y \ rS m ;,G i f ; aom t,l 0 g'twG u f
ygVdyd#uwfwdkYudk zsufqD;í ckwHk;vkyfcJhMu onfrSm xif&Sm;vSayawmhonf/
(c) okwåedygw r[mAsL[okwå yEé&or*gxm
(ygVdawmf) yóH ea&m 'u©wd emr ½lyH?
'doGme 0g nxmwd wmed ar0 /
umrH A[kH yówk tyÜuH 0g ?
e [d awe ok'ð̈ ukovm 0'EÅd /
(jrefrmjyef) ½kyf? emrf ½IyGm;? w&m;udk½Sm?
½kyf? emrf jzpfysuf jrifvQufodrSm?
b,favmuf½IrSwf y&rwf opöm?
yGm;aomfjim; w&m;r&yg/
rSwfcsuf/(þ*gxm ygVdESifhjrefrmjyefudk uGefysLwmpmpDolrS jznfhpGuf
xnfhoGif;xm;jcif;jzpfí owfyHktrSm;ygu jyifqifzwf½IMuyg&ef
yefMum;tyfygonf/)
(c) pum;&yfjzifh &SifÓPwdkY\ qdkvdk&if;rSm ½kyfemrf½IyGm;í w&m;&SmvQif
b,favmufyifyGm;yGm; w&m;r&Edkif[líjzpfygonf/
þüvnf; &SifÓPwdkY\ t,l0g'onf bk&m;a'oemawmfESifh rnfodkYrQ qufpyfí
r&Edik af tmif rd;k ESiahf jryrm uGmjcm;oGm;ojzifh &SiÓ f PwdYk \ r[mtrSm;awmfyt kH ajccH
y|metusqHk; jzpfaeonfudk awGU&ygawmhonf/ þtrSm;um; jyifí r&Edkifavmuf
atmif vGJcsufemvSacs\/
þokweå üf *gxmaygif; (20)rQjzifh ewfwYkd\ ,Hrk mS ;'G[ d y,fazsmuf&ef edrw d® ½kyyf mG ;ESihf
ar;ajza[mMum;cJhaom a'oemyifjzpfygonf/
xdk*gxm\ qdkvdk&if;teufrSefrSm ½kyfemrfudkjrifaomolonf ½kyfemrfudkomvQif
(edp?ö okc?twå)tm;jzifh ½Ijrif\/ ½IjrifNyD;ívnf; xdkemrf½kyfudk edp?ö okc?twåtm;jzifh
½Ijrifjcif;rsdK;jzifh pifMu,f\[lí cE¨mig;yg; ponfwdkYü vdr®mukefaom olwdkYonf
rajymqdk ra[majymMuukef[lí jzpfygonf/
xdkYaMumifh r[meda'´oygVdt|uxmjzifh &Sif;jyygOD;rnf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -78
(1) yóHea&m 'u©wd emr ½lyH-[laompum;jzifh y&HpdwåÓP ponfjzifh
jrifaomyk*¾dKvfonf ½kyfemrfudkomvQif edpö?okc?twå tm;jzifh½Ijrif\/ ork',?
tw¬*Fr? tóm'? tm'Dem0? edó&Pudk r½Ijrif[lí qdkvdkygonf/
(2) 'doGme 0g nówd wmedar0 jzifh ½kyfemrfudk edpö ponftm;jzifh ½Ijrifívnf;
xdkemrf½kyfudk edpö ponftm;jzifhom odvwHh/ xdkrSwyg; tedppö onftm;jzifh rod
vwHh [lí jzpfygonf/
(3) umrH A[Hk yówk tyÜu0H g ponfjzifh emrf½yk u f kd edpö ponfjzifh odaomolonf
rsm;rsm;½Ijrifonfjf zpfap? enf;enf; ½Ijrifonfjzpfap? xdt k jrifrsdK;jzifh pifMu,f\[lí
cE¨"gwf ponfwdkYü vdr®maom yk*dK¾ vfwdkYu ra[mMum;ukef[lí jzpfygonf/
xdkpum;&yfwdkYudk vdk&if;csKyfaomf emrf½kyfudk edp?ö okc?twå[k rSm;,Gif;aom
tjrifjzifh ½IjrifoHk;oyf yGm;rsm;aomolonf ½kyfemrfudk b,favmufpifMu,fí
b,favmufyif yGm;aomfvnf; r*fÓPfzv kd Ó
f Pfrsm;udk r&Edik [f íl om qdv k ykd gonf/
þuJhodkY a'oemawmf\ rSefuefaom teufudkrQ rodrjrif EdkifMuaom
&S i f Ó Pwd k Y o nf ½k y f e mrf ½ I y G m ;vQif b,f a vmuf y if y G m ;yG m ; w&m;r&Ed k i f [ k
aumufcsufcsum bk&m;\ y#dy'gvrf;rSefudky,fí rSm;,Gif;aom rdpämy#dy'godkY
a&mufcJhMuayukef\/ xdkYaMumifh þonfvnf; &SifÓPwdkY\ vGJrSm;jcif;ru
vGJrSm;cJh&aom r[mtrSm;awmfyHk tajccH jzpfownf;/
od k Y r[k w f bk & m;a'oemawmf \ teuf o d v Quf wrif o uf o uf
yd#uwfygVdawmfudk zsufqD;vQuf rdrdwdkYrSm;,Gif;aomrdpäm0g' t"r®wdkYtwGuf
tuGufqifum ckwHk;vkyfí toHk;cscJhonfrSm xif&Sm;vSygawmh\/
xdkYaMumifh &SifÓPwdkYonf bk&m;a[mazmf ygVdawmfwdkYü ruRrf;rusif rodjrifí
rS m ;ygonf [ k q d k v Qif xd k o d k Y r[k w f v Qif u m; bk & m;a[ma'oemwd k Y ud k
rdrwd Ykd \t,l0g'ESihf rnDorQ y,fzsufNyD; bk&m;omoemESirhf nDaom rdpmä 0g'opfukd
bk & m;a[ma,mif j yKvk y f v Quf omoemzsuf p pf p pf w d k Y om jzpf a Mumif ;
0denf;"dk&fq&mawmfwdkYu ½IjrifoHk;oyfawmfrlMuygonf/
"r®ylZm bk&m;&Sdcdk;usrf; pmrsufESm(25)ü...
(u) udavomtp&Sdaom w&m;uif;pifaom olonf tdyfpm;umr þoHk;0udk
tpGrf;aqmifEdkifqHk;olrsm;om jzpf&mygonf/
(c) xdkYaMumifh udavompaom w&m;rsm; vlrS z,f&Sm;aomfvnf; vlrsm;ü
vlñGefYukefqHk; vlñGefYwHk;jcif;rsm;rjzpfonfhjyif vlñGefYa0qm vlpjzmrnf rvGJjzpfyg
onf/
þod k Y a&;om;csuf o nf &S i f Ó P? &S i f * k P 0EÅ E S i f h taygif ; yg
tEkyg'g,Ofaus;rItzGJU0ifwdkY cH,lcsuf0g'wdkY jzpfayonf/
þt,l0g'onf Ak'¨\t,l0g'ESifh vHk;0qefYusifbuf jzpfaeonfrSm
tvGefyifxif&Sm;vSygonf/ tb,faMumifhqdkaomf tdyf? pm;? umr oHk;0aom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -79
trIudpöwdkYonf ,kwfnHh? atmufus? ykxkZOf? AmvwdkY\ trIudpöomjzpfí
jrifhjrwfjzLpif udavomudk y,fcGmNyD;aom t&d,molawmfpifwdkYESifh vHk;0rqufpyf
pGefYy,fawmf rltyfNyD; trIudpörsm;jzpfaMumif; omreftodÓPf&SdolwdkYyif odEdkif
aomaMumifhwnf;/
tenf;i,frQ ygVdawmfrsm;jzifh azmfjyí oHk;oyfygOD;tHh?
yg&mZdu ygVdawmf-yxryg&mZdu? ok'Ed b é mP0g& qXrl pmrsuEf mS (30-31)wdYk ü...
txacg awbdu©L tm,orEÅH ok'dEéH tmaeuy&d,m aoe 0d*&wdxGm?
paom pum;&yf w d k Y jzif h umr*k P f c H p m;rI arxk e f y#d a o"eud p ö u d k
rsm;pGmaomtaMumif;wdkYjzifh uJh&JU½Iwfcsawmf rlcJhMuygonf/
xdkuJhodkY wyg;ru rsm;jym;vSpGm uJh&JU½Iwfcsawmf rltyfaom pum;wdkYrS
tenf;i,frQazmfjyí axmufqqifjcif&aomf...
twåemruH arCyk&do ,H wGH t,E´AÁH *gr"r®H 0ov"r®H 'kVKväH Mo'uEÅduH
&[ó'Gd,H oG,orm ywåH orm ypödowd/
teuf/ / wwå=xdkodkY arxkefrSD0Jjcif;onf BuD;rm;aom tjypf&Sdonf jzpfygvQuf?
wGH=oifonf ( )[l;[l;nm;nm; ,kwfrmaomtm;jzifh? to'¨r®H=,kwfrmaom
vlrolawmfwdkY\ tusifhjzpfaom? *gr"r®H=udavomr*ftwGif;aeol vlwdkY\
tusifhjzpfaom? 0ov"r®H=raumif;rIudavomwdkYudk ,dkapwwfaom ,kwfrmol
wd k Y \ tusif h j zpf a om? 'k V Kv¬ H = ½k e f Y &if ; Murf ; wrf ; aom? Mo'uEÅ d u H =
a&aq;jcif;udpt ö qHk;&Sdaom? &[ó'G,H'G,H ormywåð =rdef;ra,musfm; ESpfOD;om;
wdkYonf a&muftyfaom arxkeftusifhodkY? ormywådówd=emra&mufukefbd\/
þodkY a[mawmfrltyfaom pum;&yfjzifh 0wåKtm½Hk umr*kPfcHpm;jcif;trIonf..
(1) to'¨r®-,kwfrmaomol? rolawmfwdkY tusifhomjzpfonf/
(2) *gr"r®H=udavomruif; twGif;aeol vlwdkY tusifhomjzpfonf/
(3) 0ov"r®=,kwfrmaom udavomtukodkvfw&m;wdkYudk ,dkpD;apwwfaom
ykxkZOf AmvwdkY\tusifhrQom jzpfonf/
(4) 'k|Kv’H=½kefY&if;Murf;wrf;aom vlrdkufwdkY\ tusifhomjzpfonf/
(5) 'G,H-'G,Hormywåð = wyfESpfoufjcif;wlol ESpfa,mufolwdkY tpHktpHk
a&muftyfaom trIudpo ö mjzpfonf/
þodYk tm;jzifh umr*kPcf pH m;rIupd u ö kd ,kwn f ahH tmufus ykxZk OfvYl AmvwdYk \
trI u d p ö r sm;omjzpf í ud a vomuif ; pif t&d , mol a wmf p if w d k Y \ trI u d p ö
r[kwfaMumif; txift&Sm; ½IwfcsrdefYMum;awmfrlcJhygonf/
od k Y jzpf y gvQuf &S i f Ó PES i f h & S i f * k P 0EÅ w d k Y onf ud a vomw&mrsm;
uif;pifolonf tdyf? pm;? umr þoHk;0udk jynfh0 atmifjrifpGm tpGrf;aqmifEdkifqHk;
olrsm;om jzpf&mygonf/ ponfjzifh a&;om;ajymqdkcJhMuygonf/
xdk &SifOmP? &Sif*kP0EÅwdkYpum;udk tajzmifhtm;jzifh,lcJhaomf udavom
uif;pifNyD;aom bk&m;&[EÅmwdkYonf tdyfrI? pm;rI? umr*kPfrIwdkYü tvGeftMuL;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -80
cHpm;Edkifolrsm;jzpfí avmuü om;a&;? orD;a&;? pD;yGm;a&; wdkYjzifh wdk;wufBuD;yGm;?
pnfum;? a0jzmrnf[k qdk&ma&mufaecJhygonf/
,if;odkYjzpfaomf...&SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYonf udavomuif;pif bk&m;&Sif
ESifh t&d,molawmfpifwdkYudk udavomtm½Hk umr*kPfwdkYü udavomrpif[k
ykxZk OfwYkd xuf omvGecf pH m;Edik o f rl sm;[k raMumufr&GUH &J0efYcpH m; rw&m;pGypf aJG jymqdk
aeMuolrsm;om jzpfaMumif;xif&mS ;vSygawmhonf/ xdpk um;onfreS \ f / bk&m;&SiEf iS hf
udavomukecf ef;NyD;aom &[EÅmocif t&d,molawmfpifwYkdonf udavom uif;pif
awmfrlNyD;í 0w¬Ktm½Hk umr*kPfwkdYü ykxkZOfrsm;uJhodkY om,mESpfouf pHkrufcHpm;rI
vHk;0yifr&Sdawmhay/
xdkYaMumifh...t*Fkwå&edum,f t|uedygwfa0&ÚÆokwfü...
a,awjA[®P? ½lyabm*g? o'´abm*g? *E¨abm*g?
&oabm*g? azm|AÁÜabm*g? aw? uxm*wó? y[dem/ ponfjzifh
a[mMum;awmfrlcJhygonf/
xdkygVdawmfjzifh jrwfpGmbk&m;onf ½ly? o'´? *E¨? azm|AÁ [k qdktyfaom
ig;0tm½Hk umr*kPf cHpm;rIr&SdNyD? rcHpm;awmh[lí qdkvdkygonf/
þod k Y a[mMum;tyf a om a'oemwd k Y u d k axmuf q aomf &S i f O mP?
&Sif*kP0EÅwdkY\ t,l0g'onf bk&m;a'oemrS zDvmuefYvefY r[kwfrrSef
BuHpnf,lqtyfaom rdpämt,lwdkYom jzpfonf[lí qifjcifoHk;oyfawmfrlMuonf/
"r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf;pmrsufESm (40)ü ½kyfemrfESpfyg; y&rwfrsm;udk
w&m;[kxifrcd o hJ nftxd jzpfygonf/ þodYk w&m;r[kw&f mü w&m;vkyrf o d nftxd
w&m;çrw&m; rjywfrom;jzpfcJhMuygonf [lí¤if;? pmrsufESm (47)ü-½kyfemrf
y&rwf u d k w&m;xif j cif ; um; tzwf q nf í r&atmif vG J r S m ;jcif ; rsm;ud k
usL;vGefcJhMujcif;rsm; jzpfygonf [lí¤if;? pmrsufESm (48)ü-½kyfemrfy&rwfonf
jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfpm&if;ü oGif;í vHk;0rjzpfaomt&mom jzpfygonf/
xdkYaMumifh ½kyfemrfonf w&m;vHk;0r[kwfyg[lí¤if;? Ak'¨\ ½kyfemrf"r®wdkYudk
t"r®tjzpfjzifh twdtvif;yif a&;om;xm;onfudk awGUMu&ygonf/
xdkpum;&yfü pdppfjyzG,fyif rvdkavmufatmif jzpfygonf/ tb,faMumifh
qdkaomf ½kyfemrfw&m;wdkYudk bk&m;&Sifonf a'oemaygif;rsm;pGmwdkYü txift&Sm;
"r®\tjzpfjzifh a[mMum;awmfrlcJhaomaMumifh jzpfygonf/
cE¨0*¾oH,kwfygVdawmfwdkYü cE¨mig;yg;? ½kyfemrfw&m;wdkYudk trsdK;rsdK;tzHkzHk
enf ; aygif ; pH k j zif h "r® p pf r S e f ½k y f E S i f h e mrf [ k a0zef y d k i f ; jcm;í bk & m;&S i f
a[mMum;awmf r l c J h o nf r[k w f y gavm/ &S i f Ó Pwd k Y vuf o if h c H c J h a om
(yÚöKyg'geu©Em¨ )onf bk&m;&Siñ f eT jf yaom Mum;awmfro l nfh ½kyef mrf"r® r[kwcf ahJ om
rnfonfhw&m;[lí qdkjcif;ygao;oenf;[lí ar;&awmhrnfyif jzpfygawmhonf/
xdkYaMumifh &SifÓPwdkYonf bk&m;u"r®qdkvQif t"r®? bk&m;u t"r®qdkvQif
"r®[lí ajymif;jyefvSefvdkaom rdpäm0g'Drsm;om jzpfaMumif; odomvSygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -81
xif&Sm;apOD;tHh/ ,ck ½kyfemrfudk Ak'¨u y&rw¬"r®tjzpf xif&Sm;pGma[mawmfrl\/
&SifÓPwdkYu t"r®[k y,fzsufMu\/ Ak"¨u tewåqdkvQif olwdkYu twå[lí
,lMujyef\/ Ak'¨u tedp[ ö ka[mawmfrlvQif olwdkYu edp[ ö k qdkMujyef\/ Ak'¨u
'k u © [ k a [m&müvnf ; ol w d k Y u ok c [l í qd k M uuk e f \ / þod k Y jzif h
Ak'¨\t,l0g'rSeforQudk awmfvSefzsufqD;aeMuonfh omoemzsuf? omoemh
tEÅ&m,f? twGif;&efolrsm;omjzpfonf [lí qHk;jzwfcsufcs&awmhrnf jzpfay\/
"r®ylZm bk&m;&Sdcdk;usrf; pmrsufESm(51)üjrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfonf
wynfah wmfwYkd odxifNyD;aom w&m;rsm;udk ausmv f eG í
f rod&ao;aom t&mjzpfonfh
r*fw&m;ESifh zdkvfw&m; edAÁmefw&m; y&d,wfw&m; ½kyfemrfw&m;rsm;r[kwfyg/
rw&m;\ajymif;jyef qefYusifbuf w&m;rsm;om jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmf
jzpfygonf[lí olwdkYtjrif t,l0g'udk azmfjycJhMuayonf/ þajymqdk a&;om;csuf
jzifhvnf; jrwfpGmbk&m;ocif\ oAÁnKw a&TÓPfawmfjzifh a[mMum;tyfaom
r*fav;0 zdkvfav;wef edAÁmefy&d,wf q,fyg;aom w&m;awmfjrwfwdkYudk bk&m;\
w&m;awmf r[kwf[lí twdtvif; y,fzsufxm;onfudk awGUjrifMu&jyefygonf/
xdk &SifÓPwdkY\ pum;&yfwdkYudk vdk&if;csKyfí,lcJhaomfjrwfpGmbk&m;\
w&m;awmfonf olwdkYodxifNyD;aom w&m;udkausmfvGefí rodrjrifao;aom
w&m;r[kwf[lí jzpfayonf/ ,if;odkYjzpfcJhaomf jrwfpGmbk&m;onf olwdkYodaom
t&mxuf omvGefíodaom w&m;r&Sd[k qdk&ma&mufcJhygonf/
þod k Y tm;jzif h teEÅ Ó Pf a wmf & S i f bk & m;ocif \ oAÁ n Kw
a&TÓPfawmfjrwfudk xdyg;ykwfcwfapmfum;í xm;tyfonfrSm xif&Sm;vSygonf/
¤if;tjyif wynfhawmfwdkYrod&ao;aom r*fw&m;? zdkvfw&m;? edAÁmefy&d,wfw&m;?
½kyfemrfw&m;rsm;r[kwfyg qdkaompum;jzifh &SifÓPwdkYonf Ak'¨w&m;rSefwdkYudk
wpHkw&mrQ rodrjrifolrsm; jzpfonfudkvnf; 0efcHNyD;jzpfaeygawmhonf/
xdkYaMumifh &SifÓPwdkYonf Ak'¨udk,SOfNydKiftHwkí Ak'¨onf igwdkYxufydkí
odaomw&m;r&Sd[lí¤if;? Ak'¨a[mtyforQw&m;wdkYonf w&m;r[kwf[lí¤if; ,lq
í Ak'¨ESifhAk'¨\"r®wdkYudk zsufqD;y,fzsufí rdpäm'óe(rSm;aomtjrif) rdpäm'd|d
rSm;aomt,l&SdMuolwdkYomjzpfaMumif; rdrdwdkY\t,l0g' ta&;om; ajymqdkcsuf
wdkYuyif xifxif&Sm;&Sm; azmfjyvQuf&SdMuonf[k a0zefoHk;oyfawmfrlMuonf/
4/ "r®ylZm bk&m;&Sdcdk;usrf;pmrsufESm (69)(70)wdkYü-
(u) edAÁmefonf vl\Nidrf;csrf;onf\tjzpf[laom oabmomjzpfygonf/
edAÁmefonf 'ku©cyfodrf; Nidrf;jcif;yif jzpfonf[kqdkvQif 'ku©onf vlqif;&Jonf\
tjzpf[laom oabmyifjzpfí 'ku©onf vlüjzpfvQif 'ku©Nidrf;jcif;edAÁmefonfvnf;
vlüyif jzpfoifhygonf/
(c) 'k u © o nf þwvH r Qud k , f u m,ü jzpf y gonf / ed A Á m ef o nf v nf ;
þwvHrQudk,fum,üyif jzpf&ygrnf/
(*) 'k u © o nf cE¨ m ig;yg;ES i f h wjcm;pD r qd k & yg/ ed A Á m ef o nf v nf ;
cE¨mig;yg;ESifhwjcm;pDrqdk&[k jrwfpGmbk&m; rdefYMum;cJhygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -82
pmrsufESm(72)ü- ½kyf? a0'em? onm? ocFg&? 0dnmPf[laom þudk,fum wvHrQü
Oyg'gef r &S d a omtjzpf o nf ed A Á m ef a &muf y gonf / xd k Y aMumif h ed A Á m ef o nf
vlraorDedAÁmef? vlaoNyD;edAÁmef[lí uGJjym;jcif;r&Sd jzpfygonf/ edAÁmefonf
vlraorDom jzpfEdkifcGifh&Sdaomt&m jzpfygonf/
þum; &SifÓPwdkY\ edAÁmef0g'jzpfay\/
þpum;wdkYudk pkaygif;í aumufcsufcsaomf...
(u) ed A Á m ef o nf cE¨ m ig;yg;üjzpf í ed A Á m ef E S i f h c E¨ m ig;yg;wjcm;pD r [k w f ?
edAÁmefESifhcE¨mig;yg; twlyifjzpfonf[lí¤if;?
( c) ed A Á m ef o nf vl r aorD o m jzpf í vl a oNyD ; aemuf ed A Á m ef r &S d [ l í ¤if ;
jzpfygawmhonf/
þpum;udk a0zef&aomf...
&SiÓf PwdYk \edAmÁ efonf Ak'\ ¨ oEÅo
d ck edAmÁ efEiS hf qDEiS ahf &yrm wjcm;pDomjzpfaMumif;
xif&Sm;vSygonf/
Ak'\¨ edAmÁ ef"mwfw&m;awmfjrwfum; (twuúm0p&)jzpfí BuHpnfawG;awm&,Hrk Qjzifh
&tyf? a&muftyf? odjriftyfaom w&m;r[kwfyg/ ,ck &SifÓPwdkY\ edAÁmefum;
BuHpnfrSef;qí (wuúaA'jzifh) azmfñTef;tyfaom edAÁmefom jzpfcJhygonf/
tb,faMumifhqdkaomf &SifÓPwdkY\ edAÁmef0g'udk azmfñTef;a&;om;&mü-
(uçc)pum;&yfwdkYwGif vlüyif jzpfoifhygonf/ þ udk,fum,üyif jzpf&ygrnf
[laom pum;ESpf&yfjzifh ododxifxifÓPfjzifhodjriftyfaom w&m;r[kwfbJ
awG;awmBuHqtyfaom w&m;tjzpfukd xifxif&mS ;&Sm; azmfjyvQuf &Sad eaomaMumifh
jzpfygonf/
xif&Sm;apOD;tHh...&SifÓPwdkY\ edAÁmefonf cE¨mig;yg;omjzpfí Ak'¨\edAÁmef
um; cE¨mig;yg;\ wjcm;jzpfaom r*f? zdkvfÓPfwdkYjzifhom odtyf? a&muftyf?
rsufarSmufjyKtyfaom oEÅdokc? edAÁmef"gwf jzpfygonf/
odkYjzpfí...&SifÓPwdkY\ edAÁmefonf Ak'¨\edAÁmefr[kwf/
&SifÓPwdkY\ topfxGifí BuHpnf,lqtyfaom oD;jcm;edAÁmefomjzpfonf/
þt&mü Ak'¨a'oem b,fodkY&Sdoenf;/ n§dEdIif;íjyOD;tHh/
(u) uxm0w¬KygVdawmf...
tancE¨m? tnHedAÁmeEÅd? tmrEÅm[lí a[mawmfrlcJhygonf/ xdkygVdawmf\
t"d y Ü g ,f r S m ...cE¨ m wd k Y onf tjcm;? ed A Á m ef o nf t jcm;avm/ [k w f a y\/
cE¨mwdkYonfwjcm;? edAÁmefonfwjcm;jzpfay\[lí jzpfygonf/
(c) "r®o*FPDygVdawmfü...tZÑwådu"r®m? Am[d&m"r®m[lí a[mawmfrlcJhygonf/
xdkygVdawmfjzifh cE¨mudk,ftwGif;üjzpfaomw&m;ESifh cE¨mudk,f\ tjyifüjzpfaom
w&m;ESpfrsdK; &Sd&mwGif y&rwåw&m;av;yg;ü pdwf? apwoduf?½kyfwdkYonf
cE¨ m ud k , f w d k i f ; ü jzpf a om (tZÑwå d u ) w&m;? ed A Á m ef o nf cE¨ m ud k , f \
tjyiftyrSmjzpfaom(Am[d&)w&m;[k qdkvdkygonf/
xdkYaMumifh &SifÓPwdkY\edAÁmefESifh Ak'¨\edAÁmefonf woD;wjcm;? rnfodkYrQ
qufpyfr&atmif uGmjcm;íaeonfrmS odomvSygawmhonf/ xdYkaemuf &SiÓ f PwdYk\

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -83
edAÁmefonf vlraorDom&Sdí vlaoNyD;aemuf r&SdEdkif&um; (tedpö+t"k0)
rNrJaomedAmÁ efjzpfí bk&m;&Si\ f edAmÁ efum; raorD(0g)½kyef mrfcE¨mrcsKyfNidr;f rD r*fÓPf?
zdv
k Óf PfwYkdjzifh odjrifcpH m;&aom (oOHyg'daooedAmÁ ef) ½kyef mrfcE¨m csKyfNidr;f NyD;aemuf
cHpm;í ae&aom (tEkyg'daoo)? (edp?ö "l0)oEÅo d ck vu©Pm&Sad om edAmÁ efjzpfay\/
þodkYjzifhvnf; &SifÓPwdkY\ edAÁmefonf (tedp+ö t"l0) rcdkifrNrJaom edAÁmefjzpfí
Ak'¨edAÁmefum; (edp+ö "l0)cdkifNrJaom edAÁmefjzpf&um; wrsdK;wjcm;pDom jzpfaMumif;
v,fjyifqifoGm;ouJhodkY xif&Sm;vSay\/ pDppfoHk;oyfawmfrlMu&ygonf/
"r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf; pmrsufESm(82)ü...t&Sifbk&m;a[mMum;csufü
t&d , mwd k Y od t yf a om avmuonf 'k u © t &d , opö m rsm;jzpf a omf v nf ;
wynf h a wmf w d k Y \ rd k u f r J a omtjrif ü t&d , mwd k Y od t yf a om avmuonf
½kyfemrfavmu[kqdktyfaom ½kyfemrfy&rw¬opömrsm; jzpfaecJhygonf[lí tjrifcH
&,lcsufwdkYudk azmfjya&;om;cJhMuygonf/
xd k p um;&yf w d k Y u d k pd p pf O D ; tH h / jrwf p G m bk & m;ocif o nf y&rw¬ o pö m ?
orkwdopöm[lí ESpfrsdK;ESpfpm; a[mMum;awmfrlcJhygonf/ ,ck &SifÓPwdkY\ t,l
0g'ü y&rw¬opömESifh orkwdopöm ajymif;jyef,lqxm;onfudk awGU&ygonf/
rSefygonf/ olwdkY\pum;wdkYudk tajzmifhtm;jzifh,lcJhaomf
t&d,mwdkYjriftyfaom opömonf orkwdopömrsm;jzpfí y&rw¬opömr[kwf[lí
jzpf y gonf / ,if ; od k Y jzpf c J h a omf t&d , mwd k Y od j rif t yf a om opö m w&m;rS m
orkwdopömrQjzpfí y&rw¬opömr[kwf[lí ajymqdka&;om;jcif;jzifh t&d,mwdkY
od j rif t yf a om opö m av;yg; jrwf w &m;ud k zsuf q D ; &ma&muf ½ H k r Qru
t&d,myk*Kd¾ vfwYkd onf 'ku?© ork',? eda&m"? r*¾[al om opömav;yg;udk rodrjrif[k
t&d,mwdkYudk pGyfpGJ&mvnf;a&mufaecJhygonf/ &Sif;ygOD;rnf/t&d,mopömudk
tusOf;csKyftm;jzifh oHcdawåe yÚöKyg'geu©E¨m[lí 'ku©rnf\[lí jzpfygonf/
xdkpum;&yfudk axmufqí t&d,mwdkYodjriftyfaom opömonf ½kyfemrfcE¨m[k
qdtk yfaom y&rw¬opömom jzpfaMumif; xif&mS ;vSygonf/ jrwfpmG bk&m;ocifonf
trS e f o d j rif & rnf h y&rw¬ o pö m ud k a[mawmf r l & mü y&rw¬ o uf o uf r Qjzif h
a[mMum;awmf r l c J h a omf r od r jrif E d k i f & maomaMumif h ork w d o pö m ud k oH k ; pG J í
a[mMum;awmfrlcJhygonf/ Oyrm(cE¨m'geH y#d*P ¾ SEÅd) cE¨mwdkYonf tvSLudk cH,lukef
\/ ("mwka,m'geH y#d*P ¾ SEÅd)"mwfwdkYonf tvSLcH,lukef\/(tm,mwemed'geH
y#d*¾PSEÅd) tm,wewdkYonf tvSLcHukef\ ponfjzifh y&rw¬opömtm;jzifh
a[mMum;awmf rlcJhaomf owå0gwdkYonf rodEdkifcJh&m(cE¨mawGu tvSLcHw,f?
"mwfawGu tvSLcHw,f)qdkwm bmygvdrfh ponfjzifh rodjrifEdkifbJ jyif;pGm
awGa0jcif; jzpfcJh&m\/ (yk*v ¾ m y#d*P ¾ SEÅd) yk*d¾KvfawGu cH,lMuukef\/ (oDv 0aEÅ
y#d*¾PSEÅd) oDv&SdolawGu cH,lMuukef\/ þodkY ponfjzifh orkwdopöm
a'oemtm;jzifh a[mMum;awmfrcl &hJ mygonf/ odYk aomf t&d,mwdYk wu,fojd rif&rnfh
opömum; y&rw¬opömomvQifjzpfygonf/
xyfqifhí &Sif;ygOD;rnf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -84
,ck 'ku©opömt&mü tu,fí yÚöKyg'geu©cE¨myd'ku©? þrQoma[mcJhaomf
(Oyg'gefwdkY\ pGJ&mjzpfaom cE¨mig;yg;onf 'ku©opömrnf\/)[líomjzpfí
þrQaompum;rQjzifh owå0gwdkYonf cE¨mig;yg;\ 'ku©opömtjzpf tvG,fwul
xifjrifo&d EdS ikd Mf urnfr[kwaf y/ xdYkaMumifh 'kuo
© pöm rlvblwjzpfaom ½kyef mrfcE¨m\
'ku©opömtrSefvG,fvG,f odjrifEdkif&ef Zmwdyd'ku©m? Z&myd'ku©m? r&PrÜd'ku©H?
ponfjzifh a[mazmfñeT jf yawmfrcl yhJ gonf/ (y#doaE¨ae&jcif; 'ku?© td&k jcif;vnf;'ku?©
ao&jcif;vnf;'ku©) þodkYtm;jzifh 'ku©opömudk o½kyfazmfatmif xkwfaqmif
awmfrlcJhygonf/
þodkY a[mMum;awmfrlaomtcg Zmwd'ku©? Z&m'ku© ponfwdkYudk
odvm&ygonf/ Zmwd'ku© paom tusdK;\ taMumif;&if;udk vdkufMunfhaomtcg
½kyfemrfcE¨mudk awGU&yg onf/ xdktcgt&if;ppfawmh tjrpfajru[lbdodkY 'ku©awG
twdck sKH ;vdu
k af wmh Oyg'geu©Em¨ wnf;[laom ½kyef mrfcE¨m y&rw¬opömonf 'kuo © pöm
trSefwnf;[lí odjrifEdkifygawmhonf/ t&aumufw&m;jzifh &Sif;jyygOD;rnf/
(1) avmuDpdwf? {uoDwd? avmbMuOfapwodwf? {uynmo? ½kyft|0Doonf
'ku©opömrnf\/
(2) avmbonf ork',opömrnf\/
(3) r*fpdwfav;yg;ü&Sdaom r*¾ifw&m; udk,f&Spfyg;onf r*¾opömrnf\/
(4) edAÁmefonf eda&m"opömrnf\/
þodkY t&aumufw&m; udk,ftm;jzifhvnf; t&d,mwdkY odjriftyfaom
opömonf y&rw¬opömjzpfaMumif; xif&Sm;vSayownf;/ þodkYqdktyfcJhNyD;aom
&Sif;vif;csufwdkYt& &SifÓPwdkY\ t,l0g'onf Ak'¨\t,l0g'ESifh ajzmifhajzmifh
qefYusifbufjzpfaom rdpämt,lrSm;rsm;om jzpfonf[lí pdppfoHk;oyfawmf
rlMuygonf/
tbd"r®ma'oemudk bk&m;&Sifu rnfolYtm;rQ ra[mcJh
apm'uwifvTm- pmyk'f(10)t&¤if;? "r®ylZm pmtkyf pmrsufESm-275t&¤if;?
a&;om;xm; onfrSm... jrwfpGmbk&m;u tbd"r®mw&m;awmfudk rnfolYudkrQ
a[mMum;xm;jcif ; r&S d a Mumif ; [l í ¤if ; ? pk ' d w u OD ; ÓP? OD ; *k P wd k Y \
aemufqHk;wifvTm pmyk'f(10)ü wynfhawmfwdkYonf tbd"r®mudk bk&m;ra[myHk?
rdrdqifjcifrdovdk trSeftwdkif; wifjycJhaomfvnf; ponfjzifh ¤if;taMumif;udk
twdtvif; &J&0J 0hH ?hH rwGeYfrqkw?f r[kwrf rSef a&;om;í ,lqaeMujcif;rSm &SiÓ f PESihf
&Sif*kP0EÅwdkY\ y&d,wådwnf;[laom e,fjyifus,f? a&yifv,fc&D;odkY uRrf;usif
vdrm® yg;eyfpmG ESihf ESUH pyfatmif ul;cwfouf0ifí rSwrf wS of m;om; oifMum;zl;ao;jcif;
r&SdonfrSm xif&Sm;íaeygaMumif;? &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf tbd"r®m\
tajccHjzpfwJh rmwdum taxmufqdk½dk;udkyif oif,lzl;ygu (odkYr[kwf) rSwfrSwf
om;om;? awGU&So d wd&rdygu tbd"r®ma'oemawmfukd bk&m;&Sif b,fyb kH ,fenf;jzifh
b,fyk*d¾Kvftm; a[mMum;xm;cJhjcif;? b,fenf;ESifhwzef b,fyk*d¾Kvftm; wqifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -85
a[mMum;cJh jyefjcif;? ponfwYkd ukd tcuftcJ oHo,uif;vGwcf g vG,v f , G u
f ul yl if
odEdkifMurnfomjzpfygonf/
tu,fí &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf rdrdwdkYpdwfxJwGif tbd"r®m
a'oem[m bk&m;u wdkuf½dkufa[mxm;wJh a'oem [kwfrS[kwfygav&JUvm;[k
oHo,jzpfaecJhygvQif rdrdwdkYxuf odvdr®mwJh av;pm;&rnfhyk*d¾Kvfrsm;xH qnf;uyf
ar;jref;? aqG;aEG;ygu rdrdwdkYodvdkaom trSefw&m; wdk;wdk;wdwfwdwf ESifhyif
xifxif&Sm;&Sm; ay:vmrnfomjzpfygonf/
þod k Y rd r d w d k Y rod a om w&m;rrS e f a ompum;ud k vl o d & S i f M um;?
wdkif;jynfausmfMum; oGm;atmif jyKvkyfzdkYum; rvdktyfyg/
,ckaomfum; &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ tbd"r®mudk bk&m;ra[mMumif;?
rdrdwdkYvnf; aumif;pGmrod&Sd? pmayudkvnf;rMunfh½I? ar;jref;rIudkvnf; rjyKvkyfbJ
rdrdwdkYpdwfxJrSm [kwfaeNyDrSefvSNyD[k xifvmwJhtwdkif; rqdkif;rwG wdkif;odjynfod
xif&Sm;ausmfMum;oGm;atmif tbd"r®mudk bk&m;ra[m[k &efukefNrdKU EdkifiHawmf
oHCr[mem,utzGJU xdatmif omoema&;avQmufxm;vTmxJwGif xnfhoGif;
a&;om; avQmufxm;rIrSm rdrdwdkY\trSm;udk wdkif;jynfu odatmif xif&Sm;
ausmfMum;oGm;atmif aMumfjimpm jzefYa0urf;vSrf; vdkufjcif;yif jzpfygawmhonf/
xdkYjyif ¤if;wdkYESpfyg;aemufrS bmoma&;t& tm;udk;
wpfcjk yKum ud;k uG,q f nf;uyfaeMuaom (odYkr[kw)f &SiÓ f P wdYk\w&m;udk trSe[ f k
,lqaeMuaom 'g,um 'g,dumr wdkYtm;vnf; tbd"r®ma'oemawmfü
tm;udk;av;pm; ,HkMunfrIo'¨gw&m; enf;yg;oGm;atmifjyK&mvnf; a&mufoGm;
ygawmhonf/ xdkYaMumifh bk&m;a[mtrSefjzpfwJh tbd"r®m a'oemawmfudk &SifÓP
ESifh &Sif*kP0EÅwdkYu bk&m;&Sifa[mxm;wJh a'oemr[kwf? xdkxdkusrf;*efxJrS
aumif;Edk;&m&mudk xkwfEkwfa&;om;xm;wJh a'oemjzpfonf[k t½dktaoenf;yg;
ayghayghqqESifh tav;*½kjyKp&m rvdkvSaom w&m;[laom tajctaeodkY
a&muf a tmif y if ajymjya&;om;xm;Mujcif ; rS m ,xm"r® o moem[l a om
tbd"r®ma'oemawmfukd tm;enf;oGm;atmif ysufjy,fomG ;atmif jyK&mvnf; a&muf
aeygawmhonf/
tbd"r®myd#uwfukd ygVdawmftm;jzif¤h if;? t|uxmtm;jzif¤h if;? #Dum paom
tm;jzif h ¤ if ; ? taumuf q d k ½ d k ; enf ; rsm;jzif h ¤ if ; ? pepf w us uRrf ; usif v d r ® m
ausausvnfvnf roifMum;zl;ygbJvsuf tbd"r®ma'oemawmfESifhpyfaom
obm0"r®wdkYudk þum;trSm;? þbmomtrSef[k oHk;oyfa0zef a[majym
jyoaeMuvQifum; t|omvdedt|uxmq&m\ oHk;oyfa0zefxm;aom pum;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -86
twdkif;om rkcsraoG jzpfEdkifay&m onf/
tbd"r®m? 'kyÜ#dyÜaEém? "r®pdE´H? tbdZm0aEÅm
tpdaEÅ,sedyd pdaEÅwd wawmpdwåau©yH ygykPmwd (t|omvDed-24)
jrefrmtw¬/ tbd"r®m[laom emr½ly y&dapä'uxmü cRw, f iG ;f azmufjyef rrSeu
f efwhJ
rdrdwdkY\ t,ltqtawG;tac:tm;jzifh avhvmpdwful;tBuHtpnfxl;aom
yk*¾dKvfonf rdrdtBuHtpnf ,lqEdkifonfh udk,fydkifÓPtiftm;udk ausmfvGefí
oAÁnKwÓP ponfwdkY\ t&mXmeudk BuHpnf pÚf;pm;um tawG;tac:e,f
ausmfvGefoGm;aomolonf pdwfpÚfrrSef azmufjyefaxGxl; ½l;oGyfpdwfaemufjcif;odkY
a&mufay&m\/ (þum; t|uxmq&m\oHk;oyfcsuf jzpfygonf/)
tbd"r®ma'oemonf bk&m;a[ma'oemjzpfaMumif; t|uxmq&m\
oHk;oyf a0zefcsuf/
(u) rmw&H yrkcHuwm wómynmo awZom? tbd"r®m uxmr*¾H? a'0geH
orÜ0wå,d/
( c) ,Ha'0 a'a0ga'0geH? a'aowGm e,awm yke? ax& ,xmedykwåó?
orm0du©dem,awm/
( *) taemwwå ' a[ uwGm? OygXmeH ra[odaem ,ÚöokwGme aomaxa&m?
tm[&DwGmr[DwvH/ (tXomvDed-1)
jrefrmtw¬/ / ewfvlwdkY\ xdyfyef; &[ef;wdkY\q&mjzpfawmfrlaom oHk;vlYocif
bk & m;oQif u d k , f a wmf j rwf o nf ajcmuf 0 gtvG e f ck E S p f 0 gajrmuf 0 ,f
wm0wð o mewf j ynf ü 0guyf a wmf rl N yD ; vQif r,f a wmf a [mif ; jzpf c J h z l ; aom
oEÅKódwewfom;udk tBuD;trSL; OD;pD;acgif;aqmifjyKawmfrí l pBuFm0Vmwaomif;rS
tbd"r®ma'oemawmfudk Mum;em&eftwGuf canmif;qnf;uyf vmMuukefaom
ewfjA[®mtaygif;wdkYtm; 0gwGif;oHk;v&ufaygif; (90)umvywfvHk; aeYnrjywf
toHrpJ tvGefus,f0ef;pGm (0dwåm&e,a'oem)tm;jzifh jrwfpGmbk&m;&Sifonf
a[mMum; awmfrlcJhygonf/
þum; tbd"r®m a'oemawmfudk tus,f0efqHk;enf; (0dwåm&e,a’oem)
tm;jzifh wm0wðomewfwdkYtm; jrwfpGmbk&m;onf a[mMum;awmfrlcJhygonf/
xdkYjyif xdk0gwGif;üyif ewfwdkYtm; a[mMum;awmfrlpÚf aeYvnfaeYcif;rSm
qG r f ; bk Ú f ; ay;awmf r l j cif ; ponf j zif h tem;,l & mjzpf w J h [d r 0EÅ m awm0,f
te0wwftdkifteD; pE´ul;awmrSm acwåtyef;ajz&if; oDwif;oHk;íaeawmfrlpÚf
qGr;f uyfvyk af uR;? cpm;jcif;iSm a&mufvmaom &Sio f m&dywk må rax&fjrwftm; cspo f m;
om&dykwåm? igbk&m;onf wm0wðom ewfwdkYtm; tbd"r®ma'oemawmfudk ,aeY
þe,rS þe,txd a[mawmfrlcJhonf[k (oacFye,) tusÚf;qHk;enf;tm;jzifh
&Sifom&dykMwm rax&fjrwftm; a[mMum;awmfrlcJh ygonf/
þum; tbd"r®ma'oemawmfudk tusÚf;qHk;enf; tm;jzifh &Sifom&dykMwm
rax&fjrwftm; jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlcJhygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -87
wzef &Sifom&dykMwmrax&fjrwfrSwqifh a&S;tcgu uóybk&m;&Sif
vufxufawmf0,f vif;EdkYom;jzpfNyD; tbd"r®m w&m;awmfudk em,lMuzl;aom
&[ef;ig;&mwdkYtm; &Sifom&dykMwmrax&fu tbd"r®ma’oemawmfudk rusÚf;vGef;
rus,fvGef;(emwdoacFy-emwd0dwåm&) e,enf;tm;jzifh a[mMum;awmfrlcJhygonf/
¤if;&[ef;ig;&mwdYkrw
S qifh qifuh J qifu
h J a[mMum;í ydYkcsoif,v l mcJMh u&mrS
,ckwdkifatmif pÚfqufrjywf ydkYcsoif,lvmcJhMuygonf/ ,ck toHk;jyKvsuf&Sdaom
tbd"r®ma'oemawmfenf;rSm &Sio f m&dyMk wmrax&f a[mMum;awmfrcl w hJ hJ (emwd,acFy
emwd0dwåm&)e, rusÚf;vGef; rus,fvGef;aom tbd"r®m a'oemawmfenf;
jzpfygonf/
þodkYvQif jrwfpGmbk&m;&Sifudk,fwdkifu tbd"r®m a'oem awmfudk...
(1) 0dwåm&e,a'oem/ tus,fqHk;enf;jzifh wm0wð omewftm;¤if;/
(2) oacFye,e a'oem/ tusOÚf;qHk;enf;jzifh &Sifom&dykMwmrax&ftm;¤if;
a[mMum;awmfrlcJhygonf/
(3) emwdoacFyemwd0dwåm&tm;jzifh &Sifom&dykMwmrax&fu &[ef;ig;&mwdkYtm;
a[mMum;awmfrlcJhygonf/
onfrQruao;yg/ "r®ylZm bk&m;&Sdcdk;usrf; pmrsufESm 274ü...
þtbd"r®mrsm;onf jrwfpmG bk&m; ESv;kH om; tmabm*BuD; jzpfMu½Hrk Qru t&Sib f &k m;
EIwfawmfxGufxGuf &Gwfí rdefYcJhcsufrsm;[k wynfhawmfwdkY odem;vnfaerdcJhcsufrsm;
jzpfygonf bk&m;/ þodYk ponfjzifh tbd"r®mudk bk&m;a[mr[kw[ f í l twdtvif;
a&;om;azmfjyxm;cJhMuayonf/ þü Ak'¨\bmodwudk tbmodu[k qdkjcif;jzifh
Ak'¨\ tbd"r®mw&m;awmfjrwfudk &SifOmPwdkYonf wm;jrpfy,fzsuf vdkMuonfrSm
xif&Sm;vSygawmhonf/
þuJhodkY bk&m;a[mtbd"r®mudk bk&m;a[mr[kwf[lí y,fjrpf&mü
t|uxmq&m&S i f j rwf o nf t|uxmü þod k Y rd e f Y qd k a wmf r l c J h o nf u d k
awGU&SdrSwfom;xm;Mu&ygonf/
t|omvdedt|uxm pmrsufESm (31)wGif...
tbd"r®H y#dAm a[aEÅm-Zdepauú ywm&H? a'od?
oAÁnKÓPH y#dAm[wd? owåKa0om&ZÓPH? y#ded0awåod?
aomwlumry&doH? 0doH0ga'wd? t&d,ra*¾? tm0&PH AE¨wd?
t|m&ook ab’u&0wåKok {uo®ð oEÅdówd/
Oau©yed, ur® wZÆed, ur®m& a[ma[mwd? wH wH
ur®HuwGmOa,sm aZwaAÁm *pä 0dCmoma'g [kwGm Zd0dóodwd/
jrefrmjyef/ / tbd"r®mudk bk&m;a[mr[kwf[k wm;jrpfolonf þjrwfpGmbk&m;\
omomemawmf[laom pum;ü ykwfcwfonfrnf\/ oAÁnKwÓPfawmfudk
wm;jrpf\/ bk&m;&Sif\a0om&ZÆÓPfawmfudk qkwfepfap\/ Mum;emjcif;iSm
tvdk&Sdaom y&dowfudk trSm;rSm;t,Gif;,Gif; ajymqdkap\/ t&d,mjzpfaMumif;
tusifhvrf;ü ydwfqD;umuG,f aMumif;jzpfaom pnf;½dk;udk zGJUpnf; umuG,fonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -88
rnf\/ wq,fh&Spfyg;aom ab'u&0w¬KwdkYwGif wckaom0w¬Kü xif&Sm;\/
Oau©yeD,uH? wZÆed,uHudk jyKxdkuf\/ xdkxdkuHudkjyKí ]oGm;avmh? pm;p<uif;udk
pm;onfjzpfí toufarG;&vwHh} þodkY ajymqdkESifxkwfjcif;iSmxdkuf\/
þod k Y rd e f Y Mum;csuf t|uxmpum;&yf j zif h Ak ' ¨ \ tbd " r® m ud k
bk&m;a[mtjzpfrS wm;jrpfolonf...
(1) Ak'¨omoemawmfwnf;[laom pufBuD;udk xdk;ESufzsufqD;ol rnf\/
(2) xdkodkY zsufqD;aomtm;jzifh þw&m;rsdK;udk bk&m;ra[mEdkif[kqdk&m a&muf&um;
oAÁnKwÓPfawmfudkvnf; wm;jrpfonfrnf\/
(3) (tEÅ&m,du"r®udk tEÅ&m,du"r®[k¤if;? ed,smedu"r®udk ed,medu"r®[lí¤if;?
Ak"¨jzpfaMumif;udk¤if;? tmoa0g ukefaMumif;udk¤if;? þav;csufü uefYuGuf
zsufqD;vmcJhaomf vGefpGm&Jwif;? ajz&Sif;EdkifaomÓPfawmfonf a0om&ZÆÓPf
rnf\/) þae&mü oAÁnKwÓPf (Ak'¨tjzpf)udk wm;jrpf&um; a0om&ZÆÓPfudk
qkwfepfaponfrnf\/
(4) tbd"r®mudk bk&m;a[mr[kwf[lí qdkjcif;jzifh tbd"r®mudk em,lvdkaomolwdkYudk
rem,lcsifatmif ydwfyif&m a&mufaomaMumifh em,lvdkolwdkYudk vGJrSm;ap
(rem,laponf)rnf\/
(5) xdo k Ykd rem,lojzifh ½kyef mrfw&m;udk ydik ;f jcm;í rodEikd &f um; t&d,mjzpfzYkd vrf;0,f
pnf;½dk;BuD;udk wm;qD;zGJUxm;onfrnfawmh\/
(6) ab'u&0w¬K (oHCmuGJjym;jcif;\taMumif;) (18)yg;wGif ]bmodwH vydwH?
wxm*awe tbmodwH tv0dwH wxm*awem wd 0'wd} (bk&m;a[m tbd"r®mudk
bk&m;ra[m[líqdkjcif;) [laom ab'u&0w¬K 18yg;ü yg0if xif&Sm;íae\/
(7) bk&m;a[m tbd"r®mudk bk&m;a[mr[kwf[lí jiif;ckHjcif;onf 0d0g'rnf\/
tbd"r®mw&m;awmf\ tjrifudk ajymjcif;[laom "r®t0PÖomoevnf; jzpf\/
(8) xdkuJhodkYaom yk*¾dKvfudk Oau©yed,uHvnf; jyKxdkuf? wZÆed,uHvnf;
jyKxdkufawmh\/
(9) xdkYaMumifh xdkxdkuHrsm;udk jyKvkyfNyD;aemuf ]pm;<uif;pm;? olawmif;pm;vkyfum
toufarG;í aeavawmh}[k ajymqdkí omoemawmfwGif;rS ESifxkwfvkduf&rnf/
þum; t|uxm pum;awmfwnf;/
þodkYjzpfcJhaomf tbd"r®mudk bk&m;ra[m[lí ajymqdka&;om;cJhMuaom
&S i f Ó P? &S i f * k P 0EÅ w d k Y onf rnf o nf h y k * ¾ d K vf r sd K ; jzpf a ecJ h o nf r S m
&Sif;jyzG,frvdkawmhatmifyif jzpfygawmhonf/ xdkodkYyifjzpfaomfvnf; tenf;i,frQ
pdppfa0zef&aomf þtbd"r®mESiyhf wfoufí oH;k oyfazmfjycsurf sm;ESihf tbd"r®m a'o
emawmf \ Ak ' ¨ b mod w ? bk & m;a[mjzpf y H k u d k t|uxm t&S i f j rwf o nf
tus,fw0ifhyif &Sif;vif;jyqdkawmfrlcJhygonf/ xdkrS wpdwf wa'orQ azmfjyaytHh/
(u) tbd"r®memr Ak'¨meH? a,0? 0doa,me tanwH?0doa,m?
tbd"r®mrnfonfh oAÁnKwbk&m;&SifwdkY\ t&mom jzpf\/ bk&m;rSwyg;?
tjcm;olwdkY\ t&mrjzpfEdkif/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -89
( c) a'0avmau aódw bma0g ygua#m? ewfjynfüa[mtyfonf\ tjzpfonf
xif&Sm;vS\/
þod k Y ponf j zif h wd w d u susñT e f j yawmf r l c J h y gonf / od k Y j zpf & um;
bk&m;&Sifvufxuf? tbd"r®maqmif? &[ef;awmft&SifjrwfwdkYrStp? o*Fg,em
ajcmufwef wifNyD;onfwdkifatmif bmp&d,y&rÜ&? odómEkodówdkY Ak'¨yg0pe?
y#du ygVd? t|uxmwdkYudk raysmufrysufatmif? EIwfwuftm*HkaqmifawmfrlcJhMu
jcif ; ? ayxuf t u© & m ausmuf x uf t u© & mwif í raysmuf r ysuf & atmif
q&mpÚfquf? oifMum;ydkYcs aqmif,l rSwfom;í xdef;odrf;apmifha&Smufawmf
rlcJhMu&ygonf/
xdkodkY aqmif,lcJhMuojzifhvnf;bk&m;\ tqHk;tr okwåef? 0denf;?
tbd"r®m[laom yd#uwfoHk;jzm omoemawmfudk awGUBuHKMu&í rdrdwdkY\
bkef;uHyg&rDtavQmuf xdkufwefaom tusdK;w&m;wdkYudk cHpm;í aecJhMu&ygonf/
xd k Y aMumif h rd r d w d k Y ÓPf r rD rod r jrif r I j zif h ax&0g' yd # uwf ?
ygVd t |uxmwd k Y u d k rxd y g; ryk w f c wf x d k u f ry,f & S m ;xd k u f a y/ tu,f í
rdrd\ÓPfrrDwdkif; BuHpnfpÚf;pm; tjrifrSm;jzifh odkYr[kwf rdpämÓPa&SUoGm;?
wvrf;orm; wdkY\ a&;om;a[m ajymcsufwdkYudk avhvmrSwfom;í ukuúKpöoHo,
jzpfyGm;vmcJhaomf rdrdtwGuf epfemqHk;½HI;&awmhrnfum; rvGJEdkifawmhay/ tb,f
aMumifhqdkaomf yd#uwfoHk;jzmü yHkrSm;rI jzpfyGm;vmcJhaomf &wemoHk;yg;üvnf;
,Hrk mS ;rIjzpf&awmhrnfrmS aocsmíae\/ ,if;odYk ,Hrk mS ;rIjzpfcjhJ yefvQif &wemoH;k yg;ESihf
uif;uGmí bk&m;? w&m;? oHCm wnf;[laom &wemoHk;yg;udk y,fpGefYNyD;
jzpfayawmhrnf/
&wemoHk;yg;udk y,fpGefYNyD;jzpfyguvnf; omoemawmf\ tjyify
om;rsm;om jzpfMu&um; omoemtwGif;om;wdkYom &Edkifaom 'ge? oDv? orm"d?
ynm[l a om avmuk w å & mw&m;ud k ; yg;ud k &awmh r nf r[k w f a y/ ,if ; od k Y
tajccH t ES p f o m&wd k Y rS r&&S d c J h a omf ? xd k t ajccH t ES p f o m&wd k Y jynf h p H k r S
wufvSrf;&a&mufEdkifaom? r*fav;wef? zdkvfav;wef? edAÁmef[kqdktyfaom?
avmukwå&mw&m; tESpfom&rsm;&zdkY? a&mufzdkYum;? tdyfrufrQrufEdkifMuawmhrnf
r[kwfonfrSm xif&Sm;odomvSygawmhonf/
xdkYaMumifh ,ck &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYvnf; tbd"r®mudk bk&m;a[m r[kwf[lí
y,fcJholrsm;jzpfMu&um;? Ak'¨\½kyfemrfESpfjzm? tbd"r®w&m;wdkYudk? [kwfwdkif;rSefpGm
rodMuonfrSm xif&Sm;vSayownf;/ ,if;odkY rodcJhaomf ½kyfemrf"r®wdkY\ tedpö
paom? [kwfrSwfaomoabmvu©Pmudk tb,fodkYvQif odEdkifygrnfenf;/
tedpöponfwdkYrS rodrjrifEdkifMuaomf vu©Pmor®oeÓPf tajccHí
&a&mufrnfh? txuftxuf 0dyóemÓPfwdkYvnf; jzpfcGifhr&SdEdkifay/ ,if;odkY
txuftxuf 0dyóemÓPfwdkY rjzpfcJhaomf? 0dyóemq,fwefqHk;rS? odjrif&
a&mufonfh r*fzdkvf ÓPfwdkYum; ajymzG,fyif r&Sdawmhownf;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -90
xdkYaMumifh t|uxm q&mawmf\ trdefYtwdkif; vdkufemjyK usifhzG,fom
&Sdawmhonf[lí 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u a0zefoHk;oyftyfay\/
rvdr®maom bmPuaqmif yk*¾dKvfwdkY\ yd#uwftmykyfeHY
xd k Y j yif ok w å e f y d # uwf ? 0d e nf ; yd # uwf ? tbd " r® m yd # d u wf [l a om
yd#uwfo;kH yHw k Ykdukd t&Sirf [muóy? t&SiOf ygvd? t&Sit f meE´m? t&Sit f Ek½'k g¨ paom
t&d,rax&fjrwfrsm;? tpÚftquf qifhuJqifhuJ tm*Hk&Gwfqdkaqmif&Gufum
omoemawmftwGif;rS yd#uwfawmf raysmufrysuf tpÚftquf rjywfatmif
yifyef;qif;&JrIudk y"merjyKbJ bk&m;&Sify&dedAÁmef jyKaomESpfrS ,ckouú&mZf (1343)?
omoemESpf (2525)ckESpf rsm;xd oiftHydkYcs avhvmí aqmif&GufvmMu&mwGif
o*Fg,emtm;jzifh (6)Budrfwdwd wifxm;cJhMuNyD;jzpfonf/ yd#uwfawmfrsm;rS
obm0t"dygÜ ,fvnf; rrSm;ap½Hk omru tu©&mtrSm; ponfukd awGU&Sad evQiv f nf;
aocsmpGmjyifqifowfrSwfcJhMuNyD; jzpfygonf/ (ESpfaygif; 2525)ESpftwGif;
yd#uwfawmfrsm; rSm;,Gif;onf[k¤if;? yd#uwfawmfrsm;udk tm*Hkaqmif&Gufvm
Muaom &Sifr[muóy paom t&d,mjzpfaom bmPuaqmif yk*¾dKvfrsm;
tay:ü¤if;? rxDav;pm;? a0zefuJh&JU pum;ajymMum;olrS a&S;urMum;&zl;yg/ ,ck
aumZmouú&mZf (1343)ck? omoemESpf(2525) ckESpfodkY a&mufrSomvQif
yd # uwf a wmf r sm;tm;¤if ; ? yd # uwf a qmif bmPuyk * ¾ d K vf r sm;tay:ü¤if ; ?
ykwfcwfxdyg; a0zef a&;om;cJhMuol &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYESpfyg; wdkYonf
omoemawmftwGi;f odYk csÚ;f eif;0ifa&muf ay:ayguf vmcJMh u ygonf/ ¤if;wdYk EpS yf g;?
a&;om;xm;yHkrSm- ¤if;wdkY\ omoemawmfa&;avQmufvTmpmrsufESm (27)ü
atmufygtwdkif; jzpfygonf/
(u) yd # uwf a wmf u d k aqmif , l M uaom bmPuwd k Y avmuüvnf ;
oka'odw"r®wdkY\ "r®wåudk rod rjrif ruRrf;usifbJ aqmif,lMuaom yk*dK¾ vftrsm;
(,aeYtvm;) &Sdrnfyif {uefjzpfygonf[k¤if;? txl;tm;jzifh "r®wårodbJ
"r®aqmifvQif ,aeYumv owif;eufrodbJ owif;aqmifoltvm; tcRwfcRwf
trSm;rSm; rvGJraoG jzpfyGm;&ygrnf[k¤if;?
( c) xdkYaMumifh ygVdawmfrS a&SUaemufb0 jzpfrjzpf yg&Sdcsuf tawmfrsm;rsm;onf
bmPuaqmif yk*¾dKvfwdkY\ roefY&Sif;aom tmcHwGif;ü tiHkcHcJh&onfjzpfí
tmykyfeHYjzifh tvdrf;BuHcH&aomaMumifh tmykyfeHY xGufaejcif; trSwftom;rsm;om
taotcsm jzpfygonf[k¤if; a&;om;xm;cJhMuygonf/
þodkY &Sifr[muóy? &SiftmeE´m? &SifOygvdrax&f paom t&d,m
oHCmawmfrsm;yg rcsefrvSyfbJ &uf&ufpufpuf ½dkif;½dkif;jyjy a&;om;cJhMuolrsm;
jzpfMuygonf/

0de,"& q&mawmfrsm; oHk;oyfcsuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -91
(u) &SifÓPwdkYonf oka'odw"r®wdkY\ tw¬udk rodrjrif em;rvnfbJ
aqmif,lvmcJhMuolrsm; tjzpfjzifh¤if;? todÓPfuif;rJholrsm; tjzpfjzifh¤if;? uJh&JU
pG y f p G J t &d , mbmPu yk * ¾ d K vf w d k Y \ *k P f a us;Zl ; awmf r sm;ud k zsuf q D ; &m
a&mufaeygawmhonf/
( c) "r®w¬udkrodbJ "r®aqmifvQif owif;eufudk rodbJ owif;aqmifoltvm;
tcRwfcRwftrSm;rSm; rvGJraoG jzpfyGm;&ygrnf[laom pum;rsm;onf "r®[laom
ygVd a wmf w d k Y u d k tm*H k j yef a qmif , l x m;Mu o&ZÑm,f aeMujim;aomf v nf ;
teuftw¬wdkYudkrodbJ? em;rvnfbJ aqmif,lvmcJhMuolrsm;jzpfí tarSmufarSmuf
trSm;rSm; &Guaf qmifvmcJMh uolrsm;om[k uJ&h UJ ½Iwcf s pGypf &JG ma&mufojzifh ¤if;wdYkaqmif
,lcMhJ uaom yd#uwf awmfrsm;onfvnf; rSm;,Gi;f aecJMh uonf[¤k if; qd&k ma&mufyg
awmhonf/
( *) bmPuyk*Kd¾ vfwYkd \ roefY&iS ;f aomtmcHwiG ;f ü tiHck H cJ&h onfjzpfí tmykyef YH jzifh
tvdrf;tusH cH&aomaMumifh paom pum;rsm;jzifh rodrvdr®m? em;rvnf?
teuft"dyÜg,fudk rrSwfom;rdwJh bmPuaqmif yk*¾dKvfwdkY &GwftHo&ZÑm,f
aqmif&GufMuwJh yd#uwfawmfrsm;jzpfí tmykyfeHYyrm vGefpGmpufqkwfzG,f aumif;wJh
t,ltqtrSm;awGESifh a&maESmyg&SdvmcJhMuaMumif;udk a&;om;vdkMujcif;jzpfygonf/
þod k Y qd k t yf c J h N yD ; aom (u-c-*) pum;&yf w d k Y jzif h &S i f Ó PES i f h
&Sif*kP0EÅwdkYonf Ak'¨bk&m;&SifvufxufawmfrSpí ,ckacwftxd yd#uwfoHk;yHkudk
tm*H k a qmif u m oif t H a qmif & G u f vmMuwJ h aomwmyef y k * ¾ d K vf r S t p
&[EÅmtqHk;jzpfaom t&d,moHCmawmfjrwfwdkYtm; tusdK;rJhtxifjrifao;p&m
jzpfatmif *kPfaus;Zl;w&m;uif;rJhatmif BuHaqmifa&;om;xm;um ½IwfcsuJh&JU?
pGyfpGJxm;olrsm;jzpfí t&d,myk*d¾Kvfrsm;tm; pGyfpGJxm;Mujcif;aMumifh jzpfvmEdkifwJh
t&d,ly0g'uHrS &SifÚÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYrSm b,fenf;ESifhrQ rvGwfuif;EdkifMuyg/
xdkYaMumifh t&d,ly0g'uHudk jyKvkyfolrsm; cHpm;&rnfh ckb0ü r*fzdkvfw&m;rsm;udk
r&Ekdifawmhjcif;? aemif 'kwd,b0ü ewfjynfodkYa&muf&rnfh tusdK;w&m;rsm;udk
r&Edkifjcif;[laom tusdK;w&m;rsm;udk cHpm;&rnfholrsm; jzpfygawmhonf/ þrQom
ruao;yg/
rSm;,Gif;aeaom ygVdawmfESifh t|uxmrsm;
xdYk jyif &SiÓ
f PESi&hf iS *f P k 0EÅwYkd\ omoema&; avQmufvmT pmrsuEf mS (18)ü
a&;om;xm;onfrSm...
(u) v,fwDq&mawmfbk&m;\ edAÁme'DyeDü edAÁmeftzGifh rSm;,Gif;aomaMumifh
pmrsufEmS (200)cefYjzifo h ;kH oyfí edAmÁ e'DyeDb,fvJ [lí trnfay;cJyh gonf[í l ¤if;?
( c) 0dok'¨dr*ft|uxm\ oDv? orm"d? ynm tzGifhrsm; cRwfNcHKusatmif
rSm;,Gif;vSí omoemawmfüw&m; aysmuf&onf[k odjrifNyD; 0dok'¨dr*fb,fvJ
trnfjzifh 0dok'¨dudk pmrsufESm(300)ausmfrQ&Sdatmif oHk;oyfjycJhygonf [lí¤if;?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -92
( *) rdvdE´yÚ§m0w¬Kjyaom Ak'¨0g' 'óersm;\ trSm; onfvnf; rsufarSmuf
omoemudk csmvnfywf&rf;apaomaMumifh pmrsufESm(250)cefYjzifh rdvdE´yÚ§m0w¬K
b,fvJ [k trnfwyfí oHk;oyfjycJhygonf[k¤if; a&;om;xm;ygonf/
&Sif;vif;í jyygrnf/
þodkY a0zefpGyfpGJuJh&JUxm;rIwdkYwGif...
(u) ed A Á m e'D y eD u d k a&;om;awmf r l a om v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; onf
omoemawmf0,f usrf;aygif;rsm;pGmudk jyKpk a&;om;awmfrlcJhaom q&mawmfwpfyg;
jzpf y gonf / &[ef ; oH C mawmf r sm;twG u f tbd " r® w å o *F [ usrf ; \tzG i f h ?
y&rw¬’DyeDrnfaom v,fwD#Dumudk¤if;? ¤if;#Dum\ tzGifhjzpfaom tEk#Dumudk¤if;?
ed½kwåd’DyeD[laom o'´gusrf;wdkYudk¤if;? vlyk*dK¾ vfrsm;twGuf "DyeDusrf;aygif;rsm;pGmESifh
pmtkyf½dkufESdyfNyD; usrf;aygif; (70)ausmfudk jyKpkawmfrlwJh y&d,wåd 0dom&'*kPfESifh
jynfhpHkawmfrlaom q&mawmfBuD;yifjzpfygonf/
&[ef;&Sifvl cyfodrf;olwdkYvnf; tvGefav;pm; tm;xm;&wJh q&mawmf
BuD;wpfyg; jyKpka&;om;xm;wJh edAmÁ e'DyeDusr;f \ edAmÁ eftzGirhf sm; rSm;,Gi;f onf[&l mü
þedAmÁ e'DyeDusr;f rSm (1261)ckEpS rf S a&;om;xm;&mwGif ,ck 1343ckEpS t f xd ESpaf ygif;
(80)twGif; edAÁmeftzGifhrSm;,Gif;aeaMumif;? tjcm;olrsm; ajymoHyif rMum;&bl;yg/
rnfodkY rSm;,Gif;NyD; a&;om;xm;aMumif; rygvmojzifh rSm;,Gif;aeyHkt& rod&
aomfvnf; v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;onf yd#uwfawmfwdkYü avhvm>yrf;wD;
Edkifeif;NyD; yk*d¾KvfBuD;jzpfojzifh &SifÓPwdkY xifxm;ovdk rSm;,Gif;rnfr[kwfEdkifyg/
&SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ rdpämrsufvHk;ESifh Munfh½IaomaMumifh rSm;,Gif;onf[k
jrifae[ef&Sdygonf/
þq&mawmf b k & m;BuD ; \ oD v *k P f ? orm"d * k P f ? ynmtzG i f h r sm;
cRwNf cHKusatmif rSm;,Gi;f vSí omoemawmfü w&m;aysmuf&onfukd odjrifNyD;[laom
pum;wdkYrSm 0dok'¨dr*fusrf;BuD;onf okwåef? 0denf;? tbd"r®m [laom ,ckvuf&Sd
t|uxmusrf;rsm; ra&;om;rD vufOD;qHk;a&;om;xm;aom t|uxmusrf;
rl&if;BuD;vnf; jzpfygonf/ t&SiAf 'k a¨ Cmorax&fonf 0do'k rd¨ *fusr;f udk jyKpkNyD;rSom
okwfoHk;usrf;? 0denf;ig;usrf;? tbd"r®mckepfusrf;? oH,kwfyPÖmo? t*Fkw¬dK&f paom
t|uxmusr;f aygif;(40)ausmu f kd jyKpkawmfr&l mwGif rl&if;jzpfwhJ 0do'k rd¨ *fusr;f rS oDv?
orm"d? ynm zGifhrsm;onfvnf; trSef[kyif r&SdEdkifawmhyg/ trSm;csnf;om
jzpfay&m\/
(c) 0dok'¨dr*ft|uxmü...
(1) oDvtzGifh cRwfNcHKusatmif rSm;,Gif;jcif;/
(2) orm"dtzGifh cRwfNcHKusatmif rSm;,Gif;jcif;/
(3) ynmtzGifh cRwfNcHKusatmif rSm;jcif;/
þodkY oDv? orm"d? ynm oHk;yg;vHk;? cRwfNcHKusatmif rSm;,Gif;vSí
rdpämt,l0g' t&qdkvQif 0dok'¨dr*f\ oDv? orm"d? ynm tzGifhrsm;onf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -93
trS m ;awG c snf ; om jzpf o nf / 0d o k ' ¨ d r *f \ tzG i f h r sm;twd k i f ; om usif h B uH
tm;xkwfaeMuojzifh t&d,r*fw&m;udk r&EdkifMu[k qdkvdk&if;jzpfygonf/
xdkYjyif þ0dok'¨dr*fusrf;\ tvdkt,ltqtwdkif; a&;om;zGifhqdkxm;aom
<uif;wJhokwåefpaom t|uxmrsm;onf¤if;? þt,ltqtwdkif; bk&m;&Sif
a[mMum;awmfrlaom ygVdawmfrsm;? t|uxm #Dum paom usrf;rsm;\ oDv?
orm"d ? ynm tzG i f h r sm;onf ¤ if ; ? trS m ;awG c snf ; om jzpf & ayawmh r nf /
trSefw&m;[líum; yd#uwfoHk;yHkü wusrf;wzGJUrS r&SdEdkifawmhay/
þoDv? orm"d? ynm [laom yk'fwdkY\ t&aumufudkvnf; 0de,yd#u
0doa,t"doDv odu©m 0kwåm? okwåEÅyd#au t"dpdwåodu©m? tbd"r®yd#au
t"dynmodu©m[laom t|omvdeD t|uxmpum;jzifh oDv[laomyk'ft& 0de,
yd#uwftm;vHk;udk¤if;? orm"d[laom yk'ft& okwåefyd#uwfudk ¤if;? ynm[laom
yk'ft& tbd"r®myd#uwfudk¤if; ,l&rnf[laom t|uxmpum;t& yd#uwf
oHk;yHkvHk;yif rSm;,Gif;aeayawmhrnf/
þtjrifrsm;rSm ½kyfemrfavmu NrJvnf;r,l&? rNrJvnf;r,l&[laom
rd p ä m b0'óersuf v H k ; ? þrsuf v H k ; tpH k w d k Y \ yd k i f & S i f j zpf w J h bk & m;&S i f \
omoemawmfEiS ¤hf if;? yd#uwoH;k yHk ygVdt|uxmrsm;ESi¤hf if; ajymif;jyefqefYusifbuf
jzpfaewJh &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ r[mrdpäm'óe BuD;rm;vSpGmaom r[mtrSm;
ydkif&SifwdkY\tjrifrQom jzpfygawmhonf/
( *) xd k Y j yif rd v d E ´ y ͧ m 0w¬ K jyaom Ak ' ¨ 0 g' 'óersm;\trS m ;onf v nf ;
rsufarSmufomoemudk csmvnfywf&rf;apaomaMumifh ]rdvdE´yÚ§m0w¬Kb,fvJ}[k
trnfwyfí oHk;oyfapcJhygonf[l&mü...
rdvdE´yÚ§mac: rdvdE´rif;BuD;\ tar;ykpämjyóemwdkYudk ajzMum;awmfrlaom
t&Sifem*aoem rax&fjrwfrSm omoemawmfESpf (500)ausmfu a,meuwdkif;
om*vjynf&h iS f bk&if rdvEd r´ if;BuD;\ tar;ykpmä jyóemwdYk ukd omoemawmfwckv;kH ?
uka#t&mrQaom &[EÅmrax&fjrwfrsm;rSm rajzMum;Edik o f jzifh awmt&yf ponfwYkdoYkd
xGuaf jy;aecJMh u&mrS wm0wðomewfjynfoYkd tó*¾KEÅrax&ftrSL;&Sad om rax&frsm;
oGm;a&mufum r[maoeewfom;tm; vlYjynfodkYvma&mufí rdvdE´rif;BuD;\
tar;ykpämrsm;udk ajzMum;cg omoemawmfudk jyKpkapmifha&Smufay;yg[lí awmif;
yefaomaMumifh vlYjynfoYkd vma&mufí &[ef;jyKcg rdvEd r´ if;BuD;\tar;ykpmä jyóem
tm;vHk;udk ajzMum;&Sif;vif;? a[mMum;awmfrlaom y#dorÇdcgav;yg;ESifh jynfhpHkaom
&[EÅmrax&f &Sifr[mem*aoe yif jzpfygonf/
þodYk y#dord'Ç gywå cdPmo0&[EÅm &Sirf [mem*aoerax&f a[mMum;cJw h hJ
Ak'0¨ g'jyóemü &Sirf [mem*aoe rax&fjrwfu rnfoYkda[mMum;ojzifh &SiÓ f PESihf
&Si*f P k 0EÅwYkd u rnfuo hJ Ykd ,q
l NyD; trSm;[k,q l um rsufarSmufomoemudk csmvnf
ywf&rf;aponf[k cGJcGJjcm;jcm; a&;om;xm;jcif;r&Sdí rod&aomfvnf;...
&[EÅmjzpfawmfrlaom &Sifr[mem*aoe rax&fjrwfonfrSm;,Gif;pGm a[mMum;rnfh
yk*d¾Kvfb,fenf;ESifhrQ rjzpfEdkifyg/ rodí a[monfvnf; rqdkEdkifyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -94
rdvdE´yÚ§mygVdawmfudk trSm;rSm;t,Gif;,Gif;ESifh rdpämt,l0g'oGif;NyD;
Munfh½IavhvmMuol &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkY\ rdpämrsufvHk;tpHkaMumifhom
cRwfvGJazmufjyef rrSefruef avhvmoHk;oyfrIomjzpfEdkifygonf/ rsufarSmuf
omoemudk csmvnfywf&rf;aponf[k qdkjcifrSm omoemawmfudk cRwfacsmfvGJrSm;
ysuf,Gif;NyD; vrf;rSm;odkYa&mufaponf[k uJh&JUpGyfpGJ&m a&mufaeojzifh &SifÓP ESifh
&Si*f P
k 0EÅwYkdonf b,fenf;ESirhf Q t&d,yl 0g'uH rvGwu f if;Edik o
f rl sm; jzpfMuygonf/
þodkYqdktyfNyD;aom pum;rsm;t& &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf...
(u) t&Sifem*aoe? &[EÅmrax&ftm; Ak'¨0g'jyóemudk rSm;rSm;,Gif;,Gif;
a[mMum;cJ h o l [ k ¤ if ; ? omoemawmf u d k arS m uf r S m ; vG J a csmf a tmif j yKol ?
csmvnfywf&rf;apol [k wdkuf½dkuf uJh&JUpGyfpGJxm;jcif;wdkYaMumi¤if;?
(c) a&S ; acwf &S i f r [muóy?&S i f t meE´ m ? &S i f t Ek ½ k ' ¨ g ? &S i f O ygvd p aom
bmPuaqmif yk*¾dKvfwdkYrS ,ckacwf txdwdkifatmif bmPuaqmifaom
wm0efyk*dK¾ vfrS &[EÅmyk*dK¾ vftxd t&d,myk*dK¾ vfrsm;tm; oka'odw "r®wdkY\ tw¬udk
rod? rjrif? ruRrf;usifbJ "r®udkaqmifxm;Muolrsm;[k arm[ma&myeodkY wifNyD;
t&d,myk*dK¾ vfrsm;tm; tusdK;,kwfatmif uJh&JUpGyfpGJ xm;jcif;wdkYaMumifh¤if;?
(*) tqdkyg bmPut&d,myk*dK¾ vfwdkYtm; rod? rjrif? ruRrf;usifbJ ygVdawmfwdkYudk
aqmif,lcJhMuojzifh roefY&Sif;aom teufudk &&SdEdkifjcif;aMumifh yd#uwfawmfrsm;udk
tmykwfeHYESifh EdIif;cdkif;í &uf&ufpufpuf uJh&JUpGyfpGJjcif;wdkYaMumifh¤if;?
&SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,ly0g'uHrS rvGwf uif;EdkifMuyg/ (0g)
t&d,ly0g'uH qdkufaeMuolrsm;om jzpfMuygonf/
t|uxm q&m\ oHk;oyfcsuf
t&d,meH Oy0g'umwd Ak'¨? yapöuAk'¨? Ak'¨om0umeH
t&d,meH? Oyg0g'um? tEÅdr aom*d[D? aomwmywåd*re
0dteEÅumr[kwGm tEÅdr 0wåKem0g? *kPy&drHo aee0g? Oy0g'
um? tawåmoum? t&d,ly0g'g 0kwåHa[mwd/
(yg&mZduPf t|uxm (y-133)
jrefrmtw¬/ t&d,myk*¾dKvfwdkYtm;pGyfpGJjcif;[lonfrSm bk&m;&Sif yapöuAk'¨g?
bk&m;wynfhjzpfaom t&d,myk*d¾KvfwdkYtm; pGyfpGJuJh&JUjcif; jzpfygonf/ t,kwfqHk;
tqifhtwef;tm;jzifh vl0wfaMumifjzpfwJh aomwmyefa,musfm;udk jzpfap? rdef;rudk
jzpfap? tusdK;rJhudk vdkvm;awmifhwojzifh yg&mZdutmywfjzifhaomfvnf;aumif;?
*kPfaus;Zl;udk ysufpD;apvdkojzifh¤if;? uJh&JUjcif;? pGyfpGJjcif;? qJa&;jcif; jyKaomoludk
t&d,ly0g'uHodkY a&mufvmolrsm;[k qdkvdkygonf/
t"dyÜg,f/ t&d,ly0g'uHqdkonfrSm aomwmyeftp&Sd aom t&d,myk*¾dKvf
jzpfaeolwdkYtm; yg&mZdu0wåKjzifhaomf¤if;? *kPfaus;Zl;w&m;udk ysufjym;
,kwfavsmhapvdkojzifh¤if;? pGyfpGJrIjyKjcif;? qJa&;jcif;? uJh&JUjcif;wdkYudk jyKaomolonf
t&d,ly0g'uHudk odol[kqdkvdkygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -95
t&d,myk*¾dKvfqdk&mü bk&m;&Sif yapöuAk'¨g &[ef;jzpfaeaom t&d,m
oH C mawmf o mru aomwmyef j zpf a eaom vl a ,musf m ;? vl r d e f ; rwd k Y t m;
pGyfpGJuJh&JUtusdK;,kwfatmif jyKvkyfajymqdkaomolonf t&d,ly0g'uH xdkufyg
awmhonf/
t&d,ly 0g'uH\tusdK;rsm;rSm...
tm&d,Hur®H o*¾g0&PH r*¾g0&Pm (yg&mZduPft|uxm)
t&d,lyg0g'uHonf tvGef0efav;aom uHBuD;wnf;/
(u) wrvGefb0ü ewfjynfodkYa&muf&rnfh ta&;udkvnf; wm;jrpfEdkif\/
(c) ,ckb0ü r*fw&m;? zdkvfw&m; &rnfhta&;udkvnf; y,f&Sm;wm;jrpfEdkif\/
t"d y Ü g ,f / t&d , l y 0g'uH q d k u f a eol r sm; 'k w d , b0ü tusd K ;ay;&rnf h
ewfjynfvrf;c&D;udk wm;jrpfxm;ojzifh ewfjynfodkYra&mufEdkifawmhyg/ ,ckb0ü
&&Scd pH m;&rnfh r*fzv
kd f w&m;udv
k nf; tu,fí r*furkd &bl;ao;ygu r*fav;yg;udyk if
r&Edkifawmhyg/ atmufr*fw&m;udk&NyD;ol jzpfyguvnf; txufr*fw&m;udk
qufvufNyD; tm;xkwfaeaomfvnf; r&Edkifawmhyg/ þodkY ewfjynfwdkYodkY
a&mufrnfhta&;? r*fzdkvf&rnfhta&;rsm;udk wm;jrpfydwfyifavawmhonf/
tyom0aZÆm[d? t&d,ly0ga'g? teEÅ&d, o'daom? (yg&mZduPft|uxm)
xif&Sm;apygrnf/ t&d,ly0g'uHonf tjypfBuD;av;vS\/ teEÅ&d,uHBuD; rsm;ESifh
wlygonf/
t"dygÜ ,f/ trdtzudk owfjcif; paom teEÅ&, d uH qduk af eaomolonf 'kw,d b0ü
tyg,fi&JodkY usa&muf&jcif;rsm;uJhodkY t&d,ly0g'uH qdkufaeaomolonfvnf;
t&d,ly0g'uHudk ajyaysmufatmifrjyKbJ uG,fvGefoGm;ygu 'kwd,b0rSm
tyg,fi&JodkY rkcsusa&muf&avawmhonf/
þpum;rsm;um; t&d,ly0g'uH tusdK;ay;yHkrsm; jzpfygonf/
aomwmyeft&d,mESifh bk&m;qkawmif;
(u) &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ omoema&;avQmufxm;vTm pmrsufESm(11)ü
wynf h a wmf *k P 0EÅ o nf ouú m ,'d X d ? 0d p d u d p ä m oD v AÁ w y&mrmo
oHk;0aomoHa,mZÚfrsm;udk z,f&Sm;NyD; jcif;wnf;[laom y#da0"aus;Zl;udk
qnf;yl;&&SdNyD;olrsm;jzpfygonf bk&m;[k avQmufxm;xGufqdkoGm;ygonf/
þpum;t& &Sif*kP0EÅonf aomwmywådzv|mef yk*d¾Kvf jzpfaeaMumif;
odomaeygonf/
(c) wzef ¤if;avQmufvTmpmrsufESm (11)üyif &Sif*kP0EÅu wynfhawmfonf
&efukefNrdKU? r[mpnfq&mawmfbk&m;xHwGif ÓPfpÚfemcJh&aomfvnf; bk&m;
qkyefxm;cJhol jzpfaomaMumifh awmtwGif;ü arwåm bm0emw&m;awmfrsm;udkom
yGm;rsm;í ckESpfepfrQtcsdefukefvGefapcJhygonf[lí ¤if;/
(*) wzef pmrsuf E S m (19)ü avmuD p smef tbd n mÚf r sm;jzif h vG w f v yf p G m
aysmfyg;NyD;aecJhygonf/ xdkYaMumifh tmoa0grsm;,dkpD;NyD; bk&m;xuf bk&m;BuD;jzpf&ef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -96
om &nf a qmif a ecJ h y gonf [ k ¤if ; a&;om;xm;cJ h & m? þtxuf y g (c-
*)wdkYrSmygwJhpum;rsm;t& &Sif*kP0EÅrSm bk&m;qkyefxm;cJhol bk&m;avmif;
yk*d¾KvfjzpfaecJhaMumif;rSm xif&Sm;aeygawmhonf/
&S i f * k P 0EÅ w d k Y \tvd k twd k c sKyf t "d y Ü g ,f r S m aomwmywå d r *f & NyD ;
aomwmyefyk*dK¾ vf[laom okwAk'¨(bk&m;av;tjzpfESifh)tm; r&ao;bJ oAÁnKAk'¨
(bk&m;BuD;)tjzpftxd &Edkif&ef &nfoefawmifhw tm;usíaeaMumif;rSm odom
xif&mS ;í aeygawmhonf/ þ(u-c)rSmygaom pum;vH;k rSm &Si*f P k 0EÅ\ pum;rsm;
omjzpfygonf/
omoemawmf ü yd # uwf a wmf e nf ; rsm;t& jzpf & rnf r S m
bk&m;qkuakd qmifxm;wJh yg&rDusuNf yD; bk&m;avmif;awmfrsm;onf yg&rDrjynfah o;í
bk&m;rjzpfao;rDtwGif; tEÅdrb0 ac:aom aemufqHk;bk&m;jzpfrnfh b0
ra&mufao;cif twGif;rSm bk&m;wqlql\ om0utjzpfESifh r*fw&m;rsm;udk
vHk;0r&EdkifMuyg/
þodYk r*fu&kd onfx h ;kH pHvnf; r[kwyf g/ wzef bk&m;wql\ omoemawmf
twGif;rSm aomwmywådpaom r*fwyg;yg;udk &&Sdxm;NyD;ol[mvnf; þbk&m;&Sif\
wynfhom0utjzpfESifhom t&[wåzdkvfwdkifatmifaom w&m;rsm;udk &,lí
y&dedAÁmef,loGm;Muygonf/ atmufr*frsm;udkom&NyD;aemif bk&m;BuD;wpfqljzpf&ef
qkawmif;jcif;? bk&m;wql oD;jcm; jzpfvakd om qE´vnf; r&SMd uawmhyg/ r*fu&kd NyD;rS
bk&m;qkawmif; ½dk;xHk;pHvnf; r&SdMuawmhyg/
þae&mü &Sif*kP0EÅonf aomwmyefjzpfNyD;umrS bk&m;qkBuD;udk
wzefawmif;cHí aejyefygonf/ &Sif;jyygOD;rnf...
(u) &Sif*kP0EÅ aomwmywådr*fudk&aomESpfrSm ar;cGef; ykpäm(20)t& 1337 ckESpf?
awmfoDvif;vavmufu &&SdcJhaMumif; &Sif*kP0EÅudk,fwdkif xGufqdkxm;cJhygonf/
( c) &Sif*kP0EÅ bk&m;qkudkawmif;xm;wJhtaMumif; ESpfae&mrSmygaewJh ¤if;wdkY\
omoema&;avQmufvTmrSm 1342 ckESpf? wefcl;vqkwf(3)&ufaeY (22-4-81)aeYurS
&efukefNrdKU? EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUodkY wifydkYcJhaMumif; ar;cGef;ykpäm (1)ü
&Sif*kP0EÅ udk,fwdkif wifydkYcJhaMumif;? xGufqdkxm;ygonf/
þtxuf y g (u-c)pum;&yf w d k Y u d k pd p pf y gu &S i f * k P 0EÅ w d k Y o nf
(1337)ckEpS af vmuf aomwmywård *fukd &&Scd NhJ yD; jzpfygonf/ bk&m;qkukd awmif;xm;wJh
bk & m;avmif ; tjzpf u 1342ck E S p f t xd aomwmywå d r *f u d k &NyD ; aemuf
ckESpfESpfcefYtxdyif qufvufí bk&m;qkudkawmif;jyefaMumif; avQmufxm;vTmt&
odae&ygawmhonf/
þodkY aomwmyefjzpfNyD;rS (7)ESpfcefYtMumxd bk&m;qk tmomqE´
rjywfao;bJ xm;jcif;rSm rnfodkYaomr*fudk&aewJh aomwmyefjzpfygoenf;/
wzef þNrd K Ue,f 0 d e d p ä , tzG J U trS w f ( 1)od k Y &S i f * k P 0EÅ w d k Y
aemufqHk;wifvTmydkYaom (8-10-81)aeYu pk'dwuwifvTm tydk'f(7)üum;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -97
wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf i,fpÚfuyif bk&m;qkyefcJhonfrSm trSefjzpfygonf/
odkYaomfvnf; omoemawmf\ y#da0"aus;Zl;w&m; jzpfyGm;csdefü þqkyefrIBuD;
taysmuftqHk;cHcJh&aMumif;[k yg&Sdygonf/
þ&Si*f P k 0EÅ\ bk&m;qkyefEiS hf aomwmyef vH;k axG;vdu k í
f aeygawmhonf/
vHk;axG;aeyHkrSm &Sif*kP0EÅonf i,fpÚfuyif bk&m;qkyefxm;cJh&m 1337 ckESpfu
aomwmywård *fukd &&Scd o hJ nf/ xdYk aemuf bk&m;qkyef tmvsrjywfb&J cdS &hJ m (7)ESpcf efY
tMum þppfudkif;NrdKUe,f trSwf(1)0dedpä,odkY a&mufrSom aomwmywådr*f&rIuom
usef&pfNyD; bk&m;qkyefrIu taysmufqHk;cH&aMumif;avQmufxm;oGm;ygonf/
þodkY qdktyfcJhNyD;aom tptv,ftqHk; ½IyfaxG;vSpGmaom pum;vHk;rSm
t"dyÜg,fqufpyfír& uarmufurESifh tajctjrpfraocsm a&mufwwf&m&m
olrsm;txifBuD;vmatmif ajymqdkjcif;om jzpfEdkifygonf/ xdkYaMumifh...
]tormwdaum yormaem-ormwdawmwdraem
Zmemwlud£päwd} [laom om&w¬#Dum(286)twdkif; rdrdonf wnfMunf
aom pdwfr&SdygbJ igum; wnfMunfaompdwf&Sd\[k oltrsm;u odrSwfMuygap[k
rdrdukd,fudk olwyg;u txiftjrifBuD;vmatmif a&;om;xm;wJh tESpfom&
uif;rJhaom pum;vHk;rsm;om[k 0de,"& q&mawmfrsm;u ,lqoHk;oyfawmf
rlMuonf/
"r®ylZm bk&m;&Sdcdk; pmrsufESm (87-88-89)ü...
avmuBuD;onf bmrQr[kwf? igvnf;r[kwf? olwyg;vnf; r[kwf?
a,musfm; rdef;r yk*¾dKvf owå0gyifr[kwf? ½kyf"mwf? emrf"mwf y&rwfrsm;om
[kwfonf/ þodkY jrifvmonfudkvnf; w&m;jrif&onf[k wynfhawmfrsm;
rS w f x if v mcJ h M uygonf / xif r S w f p &mvnf ; jzpf y gonf / aMumuf j cif ;
rufjcif;rsm;onf wynfhawmfrsm;ü t"dyÜg,fajymif;oGm;cJhygonf/
aMumuf o l r uf o l igqd k w m bmvJ ? þod k Y a r;ppf &S m azG a omtcg?
r&aomaMumifh t"dyÜg,fazmfavmufatmif aMumufp&mESifh rufp&mrsm;r&SdouJhodkY
jzpf v mygonf / xd k o d k Y jzpf a omf v nf ; raumif ; aomtjyKtrl r sm;ud k
jyKolESifhtjyKcH&olom &SmazGr&½HkrQ r[kwfawmhbJ aumif;aomtrIjyKolESifh
tjyKcH&olvnf; &SmazGr&jzpfvmygonf/
xdok Ykd r&aomaMumifh jyKol\trIjzpfaom aumif;rI raumif;rIrsm;onfvnf;
r&Sdjzpfvmygonf/ þodkY ponfjzifh &SifOmPwdkY\ awG;ac:,lqcsufwdkYudk
azmfjyxm;cJhMuayonf/ þa&;om;csufpum;&yfwdkYudk qifjcifoHk;oyf&aomf
&S i f Ó Pwd k Y onf rd p ä m t,l rd p ä m tjrif o d k Y ouf 0 if a &muf & S d a e onf r S m
xif&Sm;vSygawmhonf/
&SifÓPwdkYonf tu,fí Ak'¨\ a'oemawmfESifhtnD ppfrSefaom
a'oemjzif h w&m;ud k y G m ;rsm;tm;xk w f c J h a omf þod k Y rjzpf E d k i f & may/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -98
tb,faMumifhqdkaomf Ak'¨\"r®jzpfpÚfwGif ,ck&SifÓPwdkY awG;xifodjrifcJhaom
rdpäm'óe? rdpäm"r®rsm; ryg&SdaomaMumifhyifwnf;/
Oyrm... ½lyHbdu©a0 tedpHö? a0’emtedpmö ponfjzifh a[mawmfrltyfaom
tedpo ö w k eå f ponfwYkdü cE¨mig;yg; ½kyef mrf w&m;wdYkukd tedppö onfjzifh ½IymG ;íaeaom
yk*d¾Kvftm; ]{0HyóH bdu©a0? okw0g t&d,om0aum? ½lyodrÁd? edAÁdE´wd} ponfjzifh
jzpf y G m ;rnf h "r® j zpf p Úf u d k j y&mü ,xmbl w ÓPf r S p í tqif h q if h w uf í
&ifhusufNyD;vQif edAÁd'g paom ÓPfpÚfq,fyg; tqifhqifh yGm;rsm;vsuf
r*fÓPfzdkvfÓPfodkY a&mufaMumif; rdefYMum;awmfrlcJhygonf/
xdkYaMumifh &SifÓPwdkYonf vu©Por®oeÓP t&mwdkYrS rSefuefaom
usifhpÚfrsm; r&SdMubJ (wuúaA')enf;jzifh awG;ac:BuHpnfMuvQuf vGJrSm;aom
tawG;tBuH rdpämÓPf 0ifa&mufNyD; rdpämt,lodkY ouf0ifaeaMumif; xif&Sm;vS
ygonf/ xdkxuf omvGefxif&Sm;aMumif;udk rdrdwdkY\ raumif;aom tjyKtrlrsm;udk
jyKol E S i f h tjyKcH & ol &S m azG r &½H k r Q r[k w f a wmh b J aumif ; aomtrI j yKol E S i f h
tjyKcH&olrsm;vnf; &SmazGr& jzpftyfaom pum;wdkYu rdpämt,l? rdpämtjrifwdkY
ouf0ifíaeaMumif; zHk;uG,fí r&atmif azmfjyaeygawmhonf/
xif&Sm;apygOD;rnf... Oy&dyPÖmo ygVdawmf r[mykPÖrokwfwGif...
oAÁ½lyH ]aewHrr aeaom[ro®d earaom twåmwd}
{0arwH ,xmblwH yZmemwd/
{wH = þ½k y f o nf ? err=ig\½k y f r [k w f a om? þ½k y f o nf
aeaom[ro®d=igr[kwf/ {aom=þ½kyfonf? ar=ig\? etwåm=twår[kwf?
£wd{0H=þodkY? ,xmblwH=[kwfrSefonfhtwdkif;? or®ynm,=rSefuefaom
0dyóemynmjzifh? yZemwd=od\/
þod k Y ponf j zif h jrwf p G m bk & m; a[mMum;awmf r l a epÚf
&[ef;awmfwyg;onf...
£wdwd& abm½lyHtewåm? a0’em tewåm? ocFg&m
tewåm? 0dnmPHtewåm tewåmuwmedur®medu rwåmeH
zkódóEÅdwd/
abm=td k t csif ; wd k Y ? £wd = þod k Y ? ½l y H = ½l y owå d ? tewå m wd & =tewå w J h ?
{0HoaEÅ=þodkY tewåjzpfcJhaomf? tewå uwmed tewå(cE¨m ig;yg;onf)
jyKtyfukefaom? ur®med=uHwdkYonf? uH-tb,frodaom? twåmeH=twåudk?
zkoó d EÅ=d awGUxduek af wmh tHeh nf;? {0H=þodYk ? apawmy&dpw d awåm=pdwt f BuHonf?
Oyg'fjzpfNyD/
xdkygVdawmfjzifh rdpämÓPf0if? qifjcifpÚf;pm;aeaom &[ef;\pdwftBuHudk
azmfjyygonf/ b,fodkYjzpfoenf;/ cE¨mig;yg;onf tewåwJh? þodkY tewåjzpfvQif
xdktewåjzpfaom cE¨mig;yg;u jyKvkyforQuHonfvnf; tewåyifjzpf\/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -99
tusKd ;tjypfczH , G ?f pHz,
G rf &S[d í
l jzpfygonf/ ,ck &SiÓ f PwdYk BuHpnf,q l tyfonfEiS hf
wxyfwnf;yifr[kwfygavm/
xdk rdpäm0g'? rdpämóeudk bk&m;&Sifonf xdkw&m;yGJrSmyif þodkYqufvufí
a[m>rufum y,fzsufawmfrlcJhygonf/
txacg b*0g wobdu©Kaem? apwom apoawm
y&dwwårnm, bdu©KtmraEÅod XmeHacg yaewH ..... ar
bdu©a0 wMw"ar®ok (Oy&dyPÖmoygVd 69)
jref r mjyef / xd k t cg jrwf p G m bk & m;onf xd k & [ef ; \ pd w f t BuH u d k
rd r d \ pd w f a wmf j zif h aumif ; pG m od j rif a wmf r l í &[ef ; wd k Y ud k
]&[ef ; wd k Y ...þomoemawmf ü tcsd K Uaom rod r jrif ÓPf y nm r&S d a om
t0dZÆmodkYa&mufaom tcsnf;ESD;aom a,musfm;onf wPSmvQif tBuD;tuJ&Sdaom
pd w f j zif h jrwf p G m bk & m;\ tqH k ; trud k ]£wd u d & aom.../y/...[k oEÅ d [ l í
vGefqefajy;xdkuf\[k rSwfxif&maom taMumif;onf&Sd\/ þodkY rdefYawmfrl\/
]&[ef;wdYk igbk&m;onf oifwYkdukd xdo k Ykd w&m;wdYkü tzefzef qH;k rtyfNyD;onf
omwnf;/}
xdkpum;ü qdkvdk&if;um; þomoemawmfü tcsdKUaom r*fzdkvfrrSD;
tcsnf;ES;D om jzpfaom rodrvdrm® ÓPfynm r&Sad om t0dZmÆ zH;k vTr;f aeaomolonf
wPS m vT r f ; rd k ; aeaompd w f j zif h bk & m; tqH k ; tr omoemawmf u d k
vGefqefajy;0ifxdkuf\ [lí rSwfxifEdkif \[lí jzpfygonf/
vGeq f efajy;0ifyu kH m; Ak'u
¨ tewå[k a[monf&adS omf onfvkd tewåqv kd Qif
xdktewåcE¨mig;yg;u jyKtyforQuH onfvnf; tewåyifjzpfí tusdK;tjrwf
cHzG,fr&Sdawmh[lí Ak'¨\ tqHk;trw&m;awmfrS tydktvGefjzpfaom w&m;vGef
t,l0g' rdpäm'óeudk xifjrif,lrSm;MurnfrSm rvGJ{uef jzpfygawmhonf/
xdkYaMumifh bk&m;a&SUawmfarSmuf w&m;em,l&if;yif þodkY &SdaecJhao;aomf
,ck &SifÓPwdkY rdpämt,lodkYa&mufum w&m;vGeft,l0g'tjrifrSm;onfrSm
tHhMozG,f&m r&Sdyg/
xdkYaMumifhvnf; &SifÓPwdkYonf Ak'¨\w&m;"r®wdkYudk t"r® tjzpfjzifh¤if;?
bk&m;a[monf[k¤if;? r[kwfrrSef pGyfpGJajymqdk0HhcJhMujcif; jzpfay&m\/ rSef\/
or®m'd|dtjrifrSef&Sdol bk&m;\ wynfhom0u tppftrSef jzpfygrl
t"durokw&Sdol t&d,mwdkYyif rqdkxm;bd? tm*rokw&Sdol ykxkZÚfom0uwdkYyif
þodkYajymqdk a&;om;0HhMurnfr[kwfyg/
þrQaom pum;pÚfjzifh &SifÓPwdkY\ t,l0g' tawG;tac:wdkYonf
Ak'¨0g'ESifh rnfodkYrqufpyf? O"k0dypöedu0g'? ajzmifhajzmifhqefYusifvsuf&Sdaom
rd p ä m t,l rd p ä m 0g'wd k Y om jzpf a Mumif ; xif & S m ;vS a y[l í 0d e d p ä , tzG J U 0if
q&mawmftm;vHk;u wnDwñGwfwnf; ½IjrifoHk;oyfawmfrlMuygonf/
"r®ylZm bk&m;&Sdcdk; pmrsufESm(123)wGif...
jrwfpmG bk&m;onf y,f&efñeT Mf um;cJah om ouúm,'d|o d nf xif&mS ;aom td;k ykq;kd ESihf
Muuf? 0uf? acG;? EGm; ponfudk xif&Sm;&Sdaom tdk;çykqdk;ESifh Muuf? 0uf? acG;? EGm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -100
ponf r sm; tay: ok c çok b ponf jzpf a omt&mrsm;[k txif B uD ; jcif ; ?
tjrifrSm;onfom ouúm,'d|d jzpfygonf/
þodkY ponfjzifh a&;om;a[majymcJhMuaom ouúm,'d|dt,l0g'ü
0depd ,
ä q&mawmfwYkd\ pdppfcsu?f ouúm,'d|d t&müvnf; bk&m;a[mw&m;awmfrsm;
txif t &S m ;&S d y gvsuf bk & m;a[m w&m;awmf r sm;ud k toH k ; rjyKbJ
w&m;vufopfjzpfaom pum;toHk; tEIef;wdkYjzifh trsdK;rsdK; tzHkzHkBuHqa&;om;
xm;onfudkvnf; awGU&Sd Mu&ygonf/
þouú m ,'d | d t &mü Ak ' ¨ \ a[mMum;awmf r l c suf r sm; rl v yPÖ m o
plva0'v’okwfwGif þodkY xifxif&Sm;&Sm; &SdcJhygonf/
yÚöacg £ar tm0kaom 0dóZÆmyg'geu©E¨m ouúma,m 0kawåm b*0wm/
jref r mjyef / 'g,um 0d o mc? þOyg'geu© E ¨ m ig;yg;wd k Y u d k ouú m ,[l í
bk&m;a[mygonf/ ouúm,[lonf Oyg'geu©E¨m ig;yg;yifwnf; [lvdk?
ouú m ,'d | d j zpf y H k / (£"m0aom ......½l y o® ð 0 g twå m eH / ) ponf j zif h
a[mazmfñGefjyawmfrlcJhygonf/
jrefrmjyef/ 'g,um 0domc? þomoemawmfü bk&m;paom t&d,mwdkYudk
ÓPfjzifhodjrifavhr&Sdaom owdynm paom jrwfaomw&m;ü rvdr®maom?
jrwf a omw&m;ü oif M um;qH k ; rtyf N yD ; ol r [k w f a om? bk & m;paom
ol a wmf a umif ; wd k Y \ w&m;ü rvd r ® m aom? ol a wmf a umif ; wd k Y \ w&m;ü
oifMum;qHK;rtyfNyD;r[kwfaom tm*rokwf? t"d*rokwf ESpfyg;pHkrQuif;aom
ykxkZÚfyk*dK¾ vfonf ½kyfudktwå [líaomfvnf; ½I\/ 'g,um0domc þodkYvQif
ouúm,'d|d jzpf\/
þygVdawmfü vdk&if;csKyfaomf...
(1) ½lyHtwå awmorEkyówd-t& ½kyfudk twå[krSm;jcif;/
(2) ½ly0EÅH 0g twåmeH-t& twåudk ½kyf&Sd\[lí rSm;,Gif;jcif;/
(3) ½lyo®d0gtwåmeH-t& ½kyfü twå[lí ,HkrSm;jcif;/
(4) twåed0g½lyH-t& twåü ½kyf[k ,lrSm;jcif;/
[lí ½kyfü ouúm,’d|djzpfyHk(4)rsdK;udk jyawmfrl\/ xdkenf;wl a0'em? onm? ocFg&?
0dÓPfwdkYü (4)rsdK;pDjzpf&um; ouúm,'d|d (20) jzpfay\/
þ ygVdawmfüuJhodkYyif xdkxdkygVdawmf t|uxmwdkYü þouúm,'dXd(20)udkomvQif
a[mMum;xkwfjyawmfrlMuygonf/ ,ck &SifÓPwdkY a&;om;a[majymouJhodkY
ouúm,'d|drsdK; rygr&SdcJhyg/ xdkYaMumifh &SifÓPwdkYom bk&m;a[mr[kwfonfh
rdrdwdkY\t,l0g'udk bk&m;a[mjyKvkyfí a&;om;ajymqdkxm;onfrSm xif&Sm;vSyg
awmhonf/
odYkjzpfí &SiÓ
f PwdYkonf rdpmä 'óe rdpmä t,l&o dS rl sm; jzpfí omoemawmf\
tppftrSef"r®wdkYudk rppfrrSef vkyfBuH,lqtyfaom w&m;wkw&m;a,mifwdkYjzifh
bk&m;omoemawmfudk zsufqD;íaeMuonfh omoemawmf\ twGif;&efolwdkYom
jzpfonf[lí½IjrifoHk;oyfawmfrlMuygonf/
"r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf; pmrsufESm (138)wGif...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -101
(u) wynfhawmfwdkYonf pm;0wfaea&;? usef;rma&;twGuf tvkyftudkifrsm;
vkyfudkifvQifvnf; wPSmjzpfonf/ tpmpm;csifjcif;? t0wf0wfcsifjcif; onfvnf;
wPSmjzpfonf/ þodkYyif wPSmr[kwfonfüvnf; wPSmvkyfrdMuygonf/
( c) wPSmudkrlum; wPSmr[kwf[k jrifrdwwfMuygonf/ wynfhawmfwdkYonf
aoNyD;aemuf bmrQrjzpfawmhjcif;udk edAmÁ ef[x k ifygonf/ xdek Ad mÁ efukd wynfah wmfwYkd
awmif h w ygonf / wynf h a wmf w d k Y onf aoNyD ; aemuf b0rjzpf j cif ; ud k
awmif h w qmavmif o l j zpf y gonf / 0d b 0wPS m onf wynf h a wmf w d k Y tm;
ESdyfpufygonf/ wynfhawmfwdkYonf 0db0wPSmudk wPSm[krxifrdMuyg/
qE´[kjrifygonf/
þodkY ponfjzifh a&;om;azmfjytyfaom pum;wdkYü vdk&if;csKyfíMunfhaomf...
(u) pum;&yfjzifh pm;0wfaerItwGuf ypönf;Opöm &SmazGrI? tpmpm;csifrI?
t0wf0wfcsifrIwdkYonf wPSmr[kwf[lí¤if;?
( c) pum;&yfjzifh edAÁmefvdkcsifrIonf wPSmjzpfonf[k¤if;? qdkvdk&if;jzpfonf[k
awGU&ygonf/
od k Y jzpf í &S i f Ó Pwd k Y onf ouf & S d o uf r J h ig;0tm½H k umr*k P f 0 w¬ K wd k Y ü
vdkvm;wyfrufrIwPSmudk wPSmr[kwf[k¤if;? edAÁmefvdkcsifawmifhwrI ukovpäE´udk
wPSm[lí¤if;? trSm;ESifhtrSefudkajymif;jyefjyKvkyfí "r®udk t"r®? t"r®udk "r®
ajymqdka&;om;xm;onfrSm xif&Sm;vSygonf/
obm0jzifhyif pdppfíjyOD;tHh...
pm;0wfaerItwGuf ypönf;&SmazG&mü rnfonfhpdwfjzifh &SmazGMurnfenf;/
ypö n f ; Opö m wnf ; [l a om umr*k P f 0 w¬ K umrü wyf r uf a rmrI ? avmu
wPSmwnf;[laom udavomumrjzifhom &SmazGaeMuonf r[kwfygavm/
tb,fodkYaomolonf wPSmuif;í &SmazGaeygOD;rnfenf;/ tpmpm;csifrI[l&mü
tpm;tpmwnf;[laom &om½Hk? umr*kPf0w¬Kü pm;vdkrI&owPSm jzpfyGm;jcif;?
t0wf0wfcsifrI [l&mü t0wfwnf;[laom tm½Hu k mr*kP0f w¬Kü 0wfvrkd I ½lywPSm
jzpfyGm;jcif;jzpfonfrSm xif&Sm;vSygonf/ tu,fí wPSm rjzpfyguvnf;
bk&m;&[EÅmyif jzpf&ygrnf/ ,ck &SifÓPwdkY ajymqdka&;om;xm;onfrSm
bk&m;&[EÅmwdYktwGuf r[kwaf Mumif; rSmvnf; odomvSygonf/ xdYkaMumifh tm½Hik g;ck
umr*kPf0w¬KwdkYü vdkvm;rIonf wPSmr[kwfcJhaomf &SifÓPwdkYu bmw&m;[lí
qdkMurnfenf;/
xd k Y aMumif h þoH k ; oyf q if j cif c suf t & &S i f Ó Pwd k Y onf wPS m ud k
wPSmr[kwf[lí rSm;,Gif;pGm ,lqxm;onfrSm xif&Sm;vSayawmh\/
ed A Á m ef v d k j cif r I uk o vpä E Å u d k v nf ; 0d b 0wPS m [l í ajymif ; jyef y if
qdkcJhMujyef\/ þae&mü Ak'¨yg0pe ygVdt|uxmjzifh n§dEdIif;í jyOD;tHh/
rlvyPÖmoygVdawmf pmrsufESm(5)ü...
a,medaom bdu©Ka0 bdu©Kaoau©m tywårmeaom tEkwå&d/
a,m*au©rH ywårmaem 0d[&wd-[lí a[mxm;ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -102
jrefrmjyef/ &[ef;wdkY odu©moHk;&yf tusifhjrwfudk rjywfusifhoHk; qJjzpfaom
&[ef;onf t&[wåzdkvfodkY ra&mufao;onfjzpfí jrwfaom twkr&Sdaom
a,m*av;yg;wdkY\ uked&mt&[wåzdkvfudk(0g)edAÁmefudk vdkvm;awmifhwvQuf &Sd\/
a,m*au© r H ywå , H r maemjzif h ed A Á m ef u d k vd k c sif í ae\[k q d k v d k y gonf /
£if;t|uxmü...
]qE´H ygydrawmaomwH .../y/... acyHyawåw
bdau©a0gwd}
{wå u wå K urswm uk o vpä E ´ r wå e m? t,ar0 £' t"d a yÜ w m-[l í
zGifhjyawmfrlcJhygonf/ t|uxmüum; tus,fzGifhqdkxm;ygonf/ þü qdkvdk&if;
odom½HkrQom azmfjyygonf/ xdkt|uxmygVdjzifh qE´H ygyd rawmaomwH .../y/...
acyHyawåw bdu©a0g
þ*gxmüvmaom yw¬emonf (0g) vdv k m;awmifw h rIonf jyKvsÚ;f Xmetvd&k o dS \ l
tjzpf[laom ukodkvfqE´wnf;/
a,mau©rH yw¬,rmaem 0d[&wd-[laomygVdü ywå,rmaemt& þukodkvf
qE´ u d k o m tvd k & S d t yf \ / qd k v d k & if ; rS m - ed A Á m ef u d k vd k c sif r I o nf uk o d k v f
qE´omjzpfonf/ wPSmr[kwf[lí jzpfonf/
xdkYaMumifh edAÁmefvdkcsifrIonf wPSmjzpfonf[lí qdkaom &SifÓPwdkY\
t,l0g'onf Ak'¨\t,l0g' ygVdt|uxmwdkYESifh ajzmifhajzmifhqefYusif&um;
or®mt,l0g' r[kwf/ rdpämt,l0g'?rdpäm"r®wdkYom jzpfonf[lí pdppfoHk;oyfawmf
rlMuygonf/
r*¾Owå&drEkó"r® rIcif;onf apm'u/ OD;pdk;jrifh\ avQmufvTmtydk'f(2)
t&¤if;?
pk'w
d u(1)/ OD;ÓPwdYk \ avQmufxm;vTmpm (11)t& ¤if;? yg&So d nfrmS wynfah wmf
&SifÓPonf jrwfpGmbk&m;ocif\ wynfhom;oHCmawmfrsm; tqufquf\
twdkif; rodaom aus;Zl;awmfrsm;udk cH,lcGifh&ojzifh udavomcyfodrf; {Nidrf;jcif;
wnf;[laom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfygonfbk&m;-[ka&;om;
avQmufxm;cJhygonf/
þum; pk'dwu(1) OD;ÓP\ r*¾Owå&d rEkó"r® avQmufxm;csuf
jzpfygonf/
pk'dwu(2)/ OD;*kP0EÅ\ r*¾Owå&drEkó"r® avQmufxm;csuf/
apm'uwifvTmtydk'f 2 (c)t&¤if;? pk'dwu(2) omoemawmfa&;avQmufvTmpm
(11)t&¤if;? yg&SdonfrSm wynfhawmf &Sif*kP0EÅonfvnf; a&S;enf;twl
&wemoHk;yg;\ aus;Zl;awmfteEÅudk cH,lcGifh&ojzifh ouúm,'d|d 0dpdudpäm
oDvAÁwy&mrmo oHk;0aom oHa,mZÚfrsm;udk y,f&Sm;NyD;jcif; wnf;[laom
y#d a 0"aus;Zl ; ud k v nf ; qnf ; yl ; &&S d N yD ; ol jzpf y gonf b k & m;[k a&;om;
avQmufqdkxm;ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -103
þonfwdkYum; OD;ÓP? OD;*kP0EÅwdkYESpfyg;wdkY\ r*¾Owå&d rEkó"r®
avQmufxm;csuf toD;oD; jzpfygonf/
psmeOwå&drEkó"r®rIcif;o½kyf / pk'dwu(1) OD;ÓP? psmeOwå&d rEkó"r®
avQmuf x m;csuf apm'uwif v T m tyd k ' f (5) pk ' d w u(1) OD Ó mPwd k Y \
avQmufxm;vTmpm(12)t&¤if;? yg&So d nfrmS wynfah wmf&iS Ó f Ponf awmtwGi;f ü
r[*¾ K wf w&m;rsm;yG m ;rsm;í t½l y psmef j zif h oH k ; ES p f r Qaexd k i f c J h y gonf [ k
a&;om;xm;onfhwcsuf/
¤if;pmrsufESm (12)ü wynfhawmf&SifÓPonf a&S;tcgu ½lyg½ly"r®
wckckjzpfyGm;&ef cJ,Úf;onf[k xifrSwfcJhaomfvnf; ½lyg½lyrsm; tvG,fwul
jzpfyGm;onfudk rsufaphü wyftyfxifxif udk,fwdkifodjrifaomaMumifh a&S;u
rwbl;aom r*fzdkvfudk r[*¾wjrifrS qmavmifwrf;wvmcJhygonf[k¤if;?
a&;om;xm;cJhygonf/
pk'dwu(2) OD;*kP0EÅ\ psmeOwå&dre avQmufxm;csuf / apm'uwifvTm
tydk'f(6) pk'dwu(2) OD;*kP0EÅ\ avQmufvTmpmrsufESm(19)ü yg&SdonfrSm
wynf h a wmf *k P 0EÅ o nf avmuD p smef tbd n mÚf rsm;jzif h vG w f v yf p G m
aysmfyg;aexdkifcJhygonf[k a&;om;xm;rI wcsuf/
pmrsufESm(11)ü wynfhawmf *kP0EÅrSm bk&m;qkyefxm;cJholjzpfaomaMumifh
awmtwGif;ü arwåmbm0em w&m;awmfrsm;udkom yGm;rsm;í ckESpfESpfrQtcsdefudk
ukefvGefapcJhygonf[k¤if; a&;om;xm;ygonf/
rSwfcsuf/ OD;*kP0EÅyGm;rsm;aom arwåmbm0emrSm &Hcg psmefESifh,SÚfaom
arwå m bm0emjzpf a Mumif ; ud k OD ; *k P 0EÅ w d k Y tm; ppf a q;csuf y k p ä m (3)ü
OD;*kP0EÅudk,fwdkif ajzqdkxm;NyD; jzpfygonf/
þonfwdkYrSm OD;OmP? OD;*kP0EÅwdkY\ psmeOwå&drEkó "r® avQmufxm;csufrsm;
toD;oD;jzpfMuygonf/
rS w f c suf / OD ; ÓP? OD ; *k P 0EÅ ES p f y g;wd k Y \ omoemawmf a &;
avQmufxm;vTmxJrSmygaom a&;om;csuftm;vHk;wdkYonf¤if;? "r®ylZm bk&m;&Sdcdk;
usrf;rSmygaom a&;om;csuftm;vHk;onf¤if;? ¤if;ESpfyg;wdkYu a&;om;wifydkY Mujcif;
rSeuf efaMumif; ud, k wf ikd f vufrw S af &;xd;k xm;Muojzifh ppfuikd ;f NrdKU NrdKUe,f0ed pd ,
ä tzGUJ
trSwf(1)taejzifh pk'dwuESpfyg;vHk;wdkY\ xGufqdkcsufpum;rsm;[k oHk;oyf,lqí
vdtk yfovdk aumufEw k , f il if qH;k jzwfcsucf s&mü toH;k jyK&vdrrhf nfjzpfaMumif; oH;k oyf
awmfrlMuygonf/
r*¾Owå&d rEkó"r® ar;jref;pdppf ajzqdkcsufrsm;/ pk'dwu(1) OD;OmPtm;
r*¾Owå&drEkó"r® ar;jref;csuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -104
0de,"&ar;/ ykpämeHygwf(9)ü udavomcyfodrf; at;Nidrf;jcif;wnf;[laom
y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfygonf [l&mü rnfonfhr*fudk &nf&G,fí
a&;om;xm;ygovJ/ ar;/
&SifÓPajz/ t&[wår*¾udk &&Sdí t&[wåudk&nf&G,fNyD; a&;om;xm;jcif;
jzpfygonfbk&m;[k xGufqdkygonf/
0de,"&ar;/ ykpäm(18) t&Sifbk&m; rnfonfhw&m;rsm;udk &&SdNyD;jzpfygovJ/ ar;/
&SifÓPajz/ psmefw&m;ig;yg;ESifh r*fw&m;av;yg;vHk;udk &&SdNyD; jzpfygonf[k
ajymqd k x m;onf / txuf y g &J w if ; 0H h p m;pG m ajzqd k o G m ;ol &S i f Ó Ponf
¤if;\tqdkt& t&[wåzv|mef(odkYr[kwf) &[EÅmyk*dK¾ vf[k 0efcH aMujimxm;ol
jzpfygawmhonf/
(u) udEÅdaw t"duwH? uH w,m tedpv ö u©
PH pl&H uwGm t"d*wH-paom yg&mZduPf
t|uxmpum;t& Oyg,ykpäm jzpfaom eHygwf(13)tar;ü
0de,"&ar;/ r*fav;yg;udk &&Sd&mwGif tb,fvu©Pmudk tajccHí (odkYr[kwf)
tb,fw&m;udk avhvmyGm;rsm; tm;xkwfcJhí r*fav;yg;udk &&SdcJhygoenf;/
&SifÓPajz/ yxrr*fudk &pOfu rnfonfhvu©Pmudk tajccHí &onf rodyg[k
ajzqdkygonf/
( c) usefwJhr*f(1)yg;udk &&Sdonfhtcgu tedpöa&m? 'ku©a&m? tewåvu©Pm
oH;k yg;vH;k udk taMumif;tm;avsmpf mG yGm;rsm;&if;u &&Scd yhJ gonf[k ajzMum;oGm;ygonf/
( *) vu© P moH k ; yg;\teuf r sm;vnf ; xyf w l [ k ,l q ygonf b k & m;[k
qufvufajzqdkoGm;ygonf/
þtar;tajzrsm;udk rlwnfí 0ded,"&q&mawmfrsm;\oHk;oyfcsuf
(u) aomwmywådr*fw&m;udk &&SdpÚftcgu rnfonfhvu©Pm rnfonfhw&m;udk
tajccH(0g) yGm;rsm;tm;xkwfí &&SdcJhonfudk rodygbk&m;[k ajzqdk&mwGif
&S i f Ó P&&S d x m;aom aomwmywå d r *f r S m b,f v d k e nf ; ES i f h b,f w &m;ud k
yGm;rsm;ae&if;u &&Sv d u
kd rf eS ;f ? rrSwrf w
d hJ rodvukd w
f hJ aomwmywård *f jzpfaeaMumif;rSm
¤if;ud, k w
f ikd \f ajzMum;csut f & od&ygonf/ 0de,"r® ar;cGe;f ykpmä (14)ü &SiÓ f Ptm;
r*fav;yg;udk b,fckESpfavmufu &&SdcJhygovJ[k ar;&mü...
&SifÓPajz/ yxrr*fudk (1330)ckESpfavmuf &&SdcJhygonf/ 'kwd,ESifhwwd,r*fudk
1979ckEpS u f &cJyh gonf/ pwkwrå *fukd 1980ckEpS ?f ESpq f ef;ydik ;f avmufu &&Scd ahJ Mumif;
wduspGm ajzqdkxm;cJhygonf/
þtajzpum;t&qd k v Qif &S i f Ó Ponf yxrr*f & &S d c J h o nf r S m ,ck 1343
ckESpftxdqdkvQif (13)ESpfcefY&Sdaeí 'kwd,ESifhwwd,r*frSm (3)ESpfcefY &Sdaeygonf/
pwkw¬r*frSm wpfESpfcefYom&Sdygao;onf/ r*f&&SdwJhESpfrsm;rSm tvGefrMumvSao;yg/
xdkYaMumifh t&d,myk*¾dKvf (odkYr[kwf) &[EÅmyk*¾dKvfrsm;rSm owdrEÅ 0dwdrEÅ?
rnrEÅyk*¾dKvfrsm; jzpfMuonfhtm;avsmfpGm tb,fw&m;udk tajccHjyKyGm;rsm;cJhí
tb,fr*fw&m;udk &&SdcJhaMumif;rSm rSwfrSwfom;om; xif&Sm;ae&ef tvGefoifhvS
ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -105
yg&mZduPft|uxm\ Mo0g'awmf ("k-83)
(oapuúaroH? emrm["r®meHvm wdwd0'wd? apwHkoauúmEÅd)
jrefrmtw¬/ wynfhawmfonf þtrnf&Sdaom psmefw&m; r*fw&m;rsm;udk
&&Sdygonf[k tu,fíajymvmjim;tHh þvdkajymvm½HkrQjzifh xdkol\pum;udk
trSef[kwdusaocsmpGmrrSwfom;xdkufao;yg/
tb,faMumifeh nf;qdv k Qit
f Mum;tjrifrsm;wJh ygVdt|uxmwdYkukd uRr;f usivf rd m® pGmESihf
oif,b l ;l ukeaf om &[ef;wdYk onf psmefw&m;? r*fw&m;rsm;udk r&ao;jim;aomfvnf;
þudEÅdawtd*wH paom ajcmufyg;aom tar;pum;wdkYudk ajzMum;EdkifMuayonf/
xdkYaMumifh xdkar;cGef; udk ajzqdkEdkifumrQjzifhvnf; xdkolonf psmef&aeolbJ? r*f&ae
olbJ[k pGJNrJpGmr,HkMunf rrSwfom;&ao;yg/
(£róye bdu©Kaem tyaewaAÁm/)
pifppfaomfum; þ&[ef;\ t&d,r*fodkY a&mufaMumif;jzpfwJh r*fw&m;udk
r&cif a&S;OD;pGm tm;xkwfwJhtusifhw&m;[m r*f&&ef rSefuefaom taMumif;w&m;
[k w f o avm? r[k w f o avm[k pd p pf o k w f o if ar;jref ; &rnf / tu,f í
r*f o d k Y a&muf a Mumif ; jzpf w J h tusif h w &m; r[k w f r S e f y gu þvd k r [k w f ?
r[kwfrSefygaom w&m;udk usifhjcif;jzifh avmukwå&mr*fw&m;rnfonf r[kwfEdkif?
rjzpfEdkif[k y,f&Sm;wm;jrpftyf\/
þum; t|uxm q&m\ tmabmfjzpfygonf/
#Dumjrefrmjyef/ tMuiftusifhjzifh tMuif&[ef;um; t&d,r*fonf
jzpfvm\/ xdkr*fw&m;\ a&SUtbdkYü jzpfaomtusifhonf tm*rey#dy'g rnf\/
okwfoif&rnf[lonf/ xdk&[ef;\ r*f&aMumif; tusifhonf pifMu,foavm?
odkYr[kwf rpifMu,foavm[k pdppfpHkprf; ar;jref;jcif;jzifh okwfoif&rnf/
rpifMu,f[lonfrSm xdkodkY r*fw&m;wdkYü &aMumif; tusifhw&m;udk arhavsmh
aeonf\tjzpfaMumifh rpifMu,f[k qdktyfay\/ y,ftyf\[lonf rdrd[laom
pk'dwu\ [kwfrSefaomtwdkif; 0efcHjcif;jzifh y,fvdkuf&rnf/ þum; #Dumq&m\
tmabm*jzpfygonf/ þt|uxm? #DumwdYk ukd rlwnfí 0de,"& q&mawmfrsm;\
xyfrHoHk;oyfcsuf þodkY rdrd&&Sdaom aomwmywådr*f\ usifhBuHtm;xkwfpÚfu
yGm;rsm;tm;xkwfcJhaom tedpv ö u©Pm paom r*fudk&&SdaMumif;jzpfwJh w&m;rsm;udk
rrSwfrd[kqdkojzifh om&w¬#Dum q&mjyonfhtwdkif; r*fppf r*frSefr[kwfEdkif?
&SifÓPwdkY\ t,ltqjzpfaom r*fw&m;twkom jzpf&ef&Sdygawmhonf/
xdkYjyif avmukwå&mjzpfwJh aomwmywådr*fudk &olrSm (Ak'¨t0pöyoma'eH
or®EÅ*awm) [laom r[m0*¾vH,kwfygVdawmf(317)t& bk&m;tp&Sdaom
&wemoH k ; yg;ES i f h t&d , uEÅ o D v wd k Y ü rwk e f r vI y f ouf 0 if , H k M unf w J h
aomwmyefyk*d¾Kvf\ t*Fgav;yg;ESifh jynfhpHkaeolom jzpf&ygrnf/
aomwmywådr*fudk &aeolrSm...
yxr edAmÁ e'óe {au-[laom t|omvDed t|uxm‘óeudwzf iG t hf &...
(1) udavomcyfodrf; {Nidrf;jcif;wJh edAÁmefudk rsufarSmufjyKEdkif odjrifEdkifjcif;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -106
(2) rdrd&xm;wJhr*fw&m;udk qifjcifoHk;oyfEdkifjcif;/
(3) þpmaMumif; rxif&Sm;/ (pmul;ol)
(4) xdkr*fu t<uif;tusefr&Sd y,fxm;wJh udavomwdkYudk qifjcifoHk;oyfEdkifjcif;/
(5) 4if;r*f ry,fEdkifí usef&SdaewJhudavomwdkYudk qifjcifoHk;oyfEdkifjcif;/
[laom avmukwå&mr*f\ tpGrf;jzifh&&Sdaom ypöa0u©P tusdK;w&m;ig;yg;wdkYrSm
tvGefyifxifxif&Sm;&Sm; ododomomjzpfíae&ygrnf/
aomwmywådr*fw&m;udk&&Sdatmif aeYnrjywf tNrJtm;xkwfpÚftcgu
ÓPfrSm xif&Sm;pGmay:vmwJh tedpöpaom vu©Pma&;oHk;yg;wdkYwGif tu,fí
tedpv ö u©Pmudk yGm;rsm;NyD; aomwmywår*fudk &&Sdoljzpfygu wynfhawmfonf
ted p ö v u© P mud k tajccH u m yG m ;rsm;cJ h a omaMumif h aomwmywå d r *f u d k
&&SdcJhygaMumif;udk4if;? xdkYjyif 'ku©vu©Pm-tewåvu©PmwdkYjzifh yGm;rsm;í
aowmywådr*fudk &ygvQifvnf; a&S;enf;twdkif; rqdkif;rwG rdrd&&SdcJhaom
vu©Pmtpkpu k kd wdwu d sus vG,u f pl mG ajzqdEk idk &f rnfom jzpfygonf/ ,ckaomfum;
rdr&d &So d nf[q k akd om aomwmywård *fw&m;rSm tb,fw&m;udk tajccHí (odYk r[kw)f
tb,fvu©Pmudk yGm;rsm;ae&if;u &&SdvdkufrSef; rrSefxm; rod&SdbJjzpfaeojzifh
yG m ;rsm;aomtaMumif ; w&m;rS m rrS e f u ef b J jzpf a ewJ h taMumif ; w&m;om
jzpfEdkifygawmhonf/ t|uxmrSmqdkwJh...
(,'dtm0re aewaAÁm)[laom pum;twdkif; r*fw&m;udk &&SdEdkif&ef
taMumif ; w&m; rrS e f o jzif h avmuk w å & mr*f tppf r jzpf E d k i f a Mumif ; ud k 4 if ; ?
þatmuf q H k ; jzpf w J h aomwywå d r *f & yH k u d k u rS raocsm tajccH a umif ; wJ h
tvGJtacsmfjzpfaeygvQif þaomwmywådr*fw&m;udk tajccHNyD;rS qufvufí
yGm;rsm;tm;xkwf&rnfh txuftxufr*fw&m;rsm;vnf; avmukwå&mw&m;ESifh
avsmfnDwJh r*ftppfw&m;rsm;jzpfEdkifbdkYrSm aumif;uifESifhajrBuD;yrm tvGefyif
a0;uGmjcif;BuD; ru a0;uGmíom ae&ef&Sdyg awmhonf/
(c) usefaewJhtxuf r*foHk;yg;udk &&müvnf; tb,fw&m; tb,fvu©Pmudk
yGm;rsm;tm;xkwí f tb,f r*fw&m;udk &&SEd ikd cf yhJ gonf/ ponfjzifh rdryd mG ;rsm;xm;aom
w&m;ESifh rdrd&&SdvmcJhaom r*fw&m;udk wyftyfaocsmpGm rSwfrSwfom;om;
uGJuGJjym;jym; qufpyfajzMum;rIr&SdbJ tedpaö &m tewå 'ku©vu©PmoHk;yg;vHk;udk
taMumif;tm;avsmfpGm yGm;rsm;&if;u txufr*foHk;yg;udk &&SdcJhaMumif;udkom
vHk;axG;axG;ESifh ajzqdkoGm;ygonf/
þtxufr*foHk;yg;twGuf ar;jref;csufudk ajzMum;oGm;&mrSmvnf;
ydkifydkifEdkifEdkif cGJjcm;NyD; ajzqdkEdkifjcif;r&Sdyg/
(a,m[d,óbdef;a0aom td*wEdÅ’wf)
(yg&mZduPft|uxm-82)
jrefrmtwå/ tMuifa,m*Dyk*dK¾ vfonf rdrdyGm;rsm;tm;xkwfaom w&m;ü tNrJrjywf
txyf x yf E S v H k ; oG i f ; xm;jcif ; jzpf t H h / xd k a ,m*D yk * ¾ d K vf o nf
rdrdtm;xkwfavhvmyGm;rsm;xm;aom w&m;ü uGJuGJjym;jym; xif&Sm;íaeay&m\/
tMuifolwa,muf ar;vmcJhjim;tHh...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -107
igonf tb,fw&m; tb,fvu©Pmudk avhvmyGm;rsm; tm;xkwcf í hJ aomwmywåd
r*fw&m;udk &&SdcJhygonf/ (odkYr[kwf)t&[wår*fudk &&SdcJhygonf/ ponfjzifh
rdrdtm;xkwf yGm;rsm;xm;aom w&m;ESifh rdrd&&Sdxm;aom r*fw&m;rsm;udk pyf[yfí
uGJuGJjym;jym; cGJjcm;íom ajzEdkifay&m\/
þum; t|uxmq&m\ oHk;oyfcsufjzpfygonf/
(*) vu© P moH k ; yg;\ teuf r S m vnf ; xyf w l j zpf a Mumif ; ,l c J h y gonf [ k
ajzqd&k müvnf; r[kwrf rSeyf g/ xif&mS ;apygtH/h vu©PmoH;k yg;wdYk \ teufrmS vnf;
wyg;ESifhwyg; teuftm;jzifhvnf;rwlyg/ wjcm;pDomjzpfygonf/ o'¨gtm;jzifh
vnf; rwlyg/ xdkYjyif obm0vu©Pmtm;jzifhvnf; rwlMuyg/
(1) [kwGm obm0 ocFgawm0g? tmum&0duma&m tedpv ö u©PH(0dok'¨dr*f) jzpfí
NyD;ygu r&Sdawmhjcif;[k qdktyfaom tjcif;t&m\ azmufjyefjcif;onf tedpö
vu©Pmjzpfygonf/
(2) tbdPS y#dyu©emuma&m 'ku©vu©PH? rjywfESdyfpufjcif;[laom tjcif;t&m
oabmonf 'ku©vu©Pm jzpfygonf/
(3) t0o0wåemuma&m tewåvu©P-H rdrt d vdt
k wdik ;f rvdu
k rf ygaom tjcif;t&m
oabmonf tewåvu©Pm jzpfygonf/
þodkYvu©Pma&;oHk;yg;onf wyg;ESifhwyg; teuftm;jzifh4if;? vu©Pm
obm0tm;jzifh4if; rwlMuyg/ xl;axGuGJjym;jcm;em;Muygonf/
0d e ,"&ar;/ uw& r*¾ uwå w0ud a vom ywd e m/ /[l a om
yg&mZduPftXuxgü vmaom y[deudavo ykpämjzpfaom ykpämeHygwf(17)ü
t&S i f b k & m;&&d S x m;aom r*f a v;yg;wd k Y wG i f rnf o nf h r *f w &m;u
rnfonfhudavomwdkYudk y,fowfcJhygoenf; [kar;&mwGif-
OD;ÓPajz/ (u) yxrr*fu aemufb0jzpfrjzpf tawG;tac:wdkYudk y,fowf
cJhygonf/
(c)'kwd,ESifh wwd,r*fu umr&m* Asmyg'wdkYudk y,fowfcJhygonf/
(*) pwkw¬r*fu azmif;<uaewJh rmeudavomudky,fowfcJhygonf/
þum;tar;ESifhtajzrsm; jzpfygonf/
0de,"&q&mawmfrsm;\oHk;oyfcsuf
(u)t& aomwmywådr*fu aemufb0 jzpfrjzpf tawG;tac: wdkYudk y,fowf
cJhygonf[k ajzMum;&mü 4if;tajzrSm omoemawmfwGif;rSm jzpfaom yxrr*f
odkYr[kwf aomwmywådr*fu y,fowfwJhw&m; r[kwfyg/ OD;ÓP\ t,ltq
tawG;tac: tBuHtpnft& OD;ÓP&&dSxm;aom yxrr*fu y,fowfxm;wJh
aemufb0jzpfrjzpf tawG;tac:om jzpf[ef&Sdygonf/
[kwfvnf;r[kwfyg/ omoemawmfwGif; (odkYr[kwf) yd#uwfoHk;yHkwdkYrSm oHk;EIef;
vm&Sad om aomwmywård *fu 'd|Ed iS 0hf pd u
d pd mä udavomwdYk udk t<uif;tuserf &Sad tmif
y,fowfjcif;jzpfygonf/
(c)'k w d , ES i f h w wd , r*f u umr&m*Asmyg'wk d Y ud k y,f o wf c J h y gonf [ k
ou'g*grdr*fESifh tem*grdESpfyg;udk wvHk;wnf; ajzMum;&mü þ'kwd,r*fESifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -108
wwd,r*frSm r*f&pOf toifhtm;jzifh 4if;y,fowfMuwJh y[Deudavomtm;jzifh4if;
y,fowfyHkjcif;rwlMuyg/'‘kwd,r*f ac: ou'g*grdr*f t<uif;tusef y,fowf
EdkifwJh udavom[lí r&dSyg/ &m*? a'go? arm[wkdYudkacgif;yg;oGm;atmif
enf;yg;,kwfavsmY oGm;atmifomjyKvkyfEdkifygonf/ tem*grdr*fuom umr&m*?
Asmyg'wdkYudk t<uif;tusefr&Sdatmif y,fowfEdkifygonf/ xdkodkY ou'g*grdr*fESifh
tem*grdr*fESpfyg;u y,fowfwJhudavomjcif; rwlygbJESifh a&maESmvHk;axG;
ajzqdkxm;aomaMumifhtajzrSm oefY&Sif;wdusrSefuefrI r&Sdyg/
(*) pwkw¬r*fu axmif<uaewJh rmeudavomudk y,fowfcJhygonf[k ajzMum;
&mrSmvnf; 4if;pwkw¬r*fac: t&[wår*fonf rmeudavomwckwnf;udkom
y,fowfEdkifonf r[kwfyg/ ½ly&m*? t½ly&m* [laom a,m*udavom
t0dZÆm[laomarm[udavom xdeç O'´pçö t[d&duç taemwåy udavom[laom
<uif;aomudavomtm;vHk;udk t<uif;tusefr&Sdatmif y,fowfEdkifygonf/
OD;ÓP\ þpwkw¬r*ftajzrSmvnf; rmewckwnf;omajzMum;jcif;jzpfí
<uif;aewJhudavomrsm; rygao;&um; jynfhpHkvHkavmufaom tajz[krqdkEdkifyg/
&SifÓP\ajzMum;csufür*fav;yg;vHk; aygif;½kH;íoHk;oyfcsufr*fav;yg;wdkYwGif
y,fowfwJhr*fw&m;ESifh ty,fcH udavomwdkYudk ,SÚfpyfxkwfEIwfí ar;jref;&mwGif
&SifÓP ajzMum;aom...
(u) yxrr*f\ tajzrSm aemufb0jzpfrjzpf tawG;tac:wdYkukd y,fowfcyhJ gonf[k
ajzqdk&mü yd#uwfawmfrSmvmaom aomwmywådr*ftppfu y,fxm;wJh udavom
tppf b,fenf;ESifhrQ r[kwfEdkifyg/ &SifÓP BuHpnf,lqxm;aom r*ftwkESifh
udavomtwkw&m;om jzpfEdkifygonf/ xdkYaMumifhþtajzrSm vHk;0rrSefyg/
aomwmywård *ftppfurkd rS &&dyS gvQif usefaewJt h xuf r*f(3)yg;wdYk twGurf mS tajccH
r&Edkifawmhatmif jzpfoGm;ygonf/
( c)'kwd,ESifh wwd,r*f tajzESpfyg;rSmvnf; umr&m*? Asmyg'wdkYudk y,fowfcJh
ygonf-[l&mü r*fESpfyg;rS udavomy,fyHkjcif; rwlygbJvsuf olUr*fESifh
olUudavom y,fyHkudk cGJjcm;í rajzbJ r*fESpfyg;udkwaygif;wnf;omajzoGm;ojzifh
vHk;axG;axG;ESifhwdusrSefuefrI r&Sdawmhyg/ trSef[k r,lqEdkifawmhyg/
(*) pwkw¬r*f\tajzrSm rmewyg;wnf;om ajzEdkifí<uif;wJh ½ly&m*? t½ly&m*?
t0dZÆmç xdeç O'´pçö t[d&duç taemwåy udavomrsm; ryg&Sdjcif;aMumifh rjynfhpHk
rvHkavmufyg/
xdkYaMumifh &SifÓP\tajzrSm r*fav;yg;vHk;yif a&a&&m&m wdusatmif
rajzqdkEdkifojzifh r*fav;yg;vHk; w&m;ppfw&m;rSefudk {uef&&dSxm;NyD;[k ,lqEdkif&ef
cufcJoGm;yg awmhonf/
rSwfcsuf/ / þr*fav;yg;ESifh tukodkvfy,fyHkrSm...udavomESifh ar;xm;í
udavomESifhy,fyHk twdkif;omajzqdkvdkufygonf/ oHa,mZOf MoC? a,m* ponf
y,f y H k e nf ; jzif h a jzMum;jcif ; r[k w f y gaMumif ; /tXuxmq&m\oH k ; oyf c suf
(oaAÁod[dtwåemt"d*w ra*¾wudavom ywdemwd0'wd)
(yg&mZduPft|uxm-*2)

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -109
jrefrmtw¬/ [kwfygonf? w&m;tm;xkwfwJh-a,m*DwdkYtm;rdrd&&dSxm;wJhr*fu
y,fowfNyD;jzpfwJh udavomawG[m rnfonfhr*fu rnfonfhudavomawGudk 4if;
rnfonfhr*fu usefrnfonfhrnfonfhudavomwdkYudk4if; y,fowfxm;aMumif; rS
(y[Dae?-a0u©wdy@dawm) [laom ypöa0u©Pmrsm;jzifh avhvmNyD;jzpf&um;
ay:vGifxif&Sm;íom aeay&mtu,fí olwOD;uar;vmcJhjim;tHh/ igonf
þrnfaomr*fudk&&Sdí þudavomwdkYudk y,fNyD;om;[k awG;awmBuHq oHo,
r0if tvQiftjrefyif ajzMum;Edkif&m\/ þum; t|uxmq&mwdkY\ oHk;oyfcsuf
þum; pk'dwu(1) OD;ÓPtm; r*¾Owå&drEkó"r®ar;jref;csufjzpfygonf/
pk'dwu(2) &Sif*kP0EÅtm; r*¾Owå&drEkó"r® ar;jref;pdppfcsufapm'uwifvTm
tydk'f-2 (c)t& vnf;aumif;-pk'dwuwdkY\ avQmufvTmpmrsufESm (10)t&
vnf;aumif; yg&SdonfrSm...
wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf &wemoHk;yg;\ aus;Zl;awmfteEÅudk cH,lcGifh&ygojzifh
ouúm,'d|d? 0dpdudpäm? oDvAÁwy&mrmo (3) 0aom oHa,mZÚfrsm;udk y,f&Sm;NyD;
jzpfjcif;wnf;[laomy#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfonf[lívnf;aumif;/
ar;cGef;ykpäm (14)udk ajzMum;&mü aomwmywådr*fudk&onf[kqdkvdkygonf/
4if;&Si*f P
k 0EÅu twdtvif;rjiif;ruG,f ud, k w
f ikd yf ifxu
G qf x kd m;ygonf/ uðw,m
tedpv ö u©"H &HuwGm t"duwHpaom yg&mZduPft|uxm Oyg,ykpmä jzifh ar;cGe;f ykpmä
(16)ü-0de,&ar;/ &Sif*kP0EÅ aomwmywådr*fudk &&Sd&mwGif tb,f vu©Pm
w&m;udk tajccHí (odkY) tb,fw&m;wdkYyGm;rsm; tm;xkwfí aomwmywådr*fudk
&&Sdygoenf;/
&Sif*kP0EÅajz/ t&m0w¬Ktm;vHk;udk tedp½ö Ií aomwmywådr*fudk&&SdcJhygonf/
0de,"& oHk;oyfcsuf/ þtajzrSm vufcHEdkifavmufaom tajzr[kwfyg/
tb,faMumifeh nf;qdv k Qif t&m0w¬Ktm;vH;k onf tedpö paom vu©Pma&;oH;k yg;jzifh
wif½IEdkifaom (odkYr[kwf) ½IyGm;xdkufaom w&m;csnf;om r[kwfaomaMumifh
jzpfygonf/ xif&Sm;atmif jyqdkygOD;rnf/ t&m0w¬Ktm;vHk;[lonfrSm avmuü
½kyef mrfynwftm;jzifo h ;kH yg;(odYk )y&rwfEiS hf ynwftm;jzifq h vkd Qif ESpyf g;&Edik yf gonf/
þw&m;rsm;rSwyg; tjcm;t&m0w¬Kr&Syd g/ t&m0w¬Ktm;vH;k aom[laom pum;onf
½kyfemrfynwfoHk;yg;xJodkY yg0ifNyD;jzpfygonf/txufygoHk;yg;wdkYwGif ½kyfw&m;ü
½kyf(28)yg;&Sd&mwGif tvu©P½kyf(18)yg;udkomvQifvnf;aumif;? emrfw&m;ü
avmuDpdwf (81) apwoduf(52)yg;udkomvQif£if;? tedpö ponfjzifh xifí½IEdkif
ygonf/ tvu©P½kyf (10)? avmukw&å mpdw(f 8)? edAmÁ ef(1)ç ynwftm;vH;k þw&m;
rsm;um; tedppö onfjzifhwifí ½IEkdifaomw&m;a&m r½IEdkifaomw&m;a&m ½kyfemrff
ynwfwdkYyg yg0ifajzMum;xm;ojzifh tu,fí tedppö onfjzifh ½IyGm;aevQifvnf;
bmw&m;rSr&EdkifbJ tcsnf;ESD;omjzpf&ayrnf/ vu©Pma&;jzifhwifí ½IEdkif
aomw&m;rsm;xJrSvnf; rdrd½IyGm;cJhwJhudk,fawGYÓPfjzifh ½IyGm;NrJw&m;"r®wckckom
ajzMum;&efjzpfonf/tb,fw&m;udk yGm;rsm;tm;xkwfí aomwmywådr*fw&m;udk
&&SdcJhygonf/ pmjzifhrdrd½IyGm;cJhwJhw&m;wckckudk rjybJt&m0w¬Ktm;vHk;udk tedp½ö Ií
aomwmywådr*fudk &&dScJhygonf/[laomtajzrSm rSefvdkvQifrSef rrSefvQifvnf;ae

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -110
[laom 0g;vHk;jzifhodrf;NyD;½dkufwJh tajzwdwdususrrSwfrdbJ vHk;axG;axG;ESifh tajz
jzpf½okH m ajzxm;jcif;jzpf\/ av;eufreS u f efaomtajz r[kwyf g/ xdYk aMumifh rSeu f ef
onf[k r,lqxkdufyg/
0de,&q&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf/t&m0w¬Ktm;vHk;udk tedpö½Ií
aomwmywård *fukd &&dcS yhJ gonf/ [líajzqd&k mü wdwu d susrSwrf w S o f m;om; cGjJ cm;í
rajzEdkifbJ tajzjzpf½Hkomajzxm;jcif;jzpfEdkifí vufawGYÓPfjriftvkyfESifh pyfaom
tajzrsdK; r[kwfEdkifyg/ rdrdudk,fwdkiftNrJrjywf txyfxyfavhvmyGm;rsm; tm;xkwf
xm;wJh udk,fawGYÓPfjrif r*fw&m;udk&&dSpÚfu tm;xkwfyGm;rsm;wJh trSefw&m;
wpfckckudkom azmfxkwfíajzMum;oifhygonf/ xkdYaMumifhOD;*kP0EÅ\ tajzrSm wdus
rSefuefvufoifhcHí tav;*½kjyKxdkufaom tajzr[kwfaMumif; 0de,"&q&mawmf
rsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
tXuxmq&m\ oHk;oyfcsuf-(a,m[d .........0'wd) yg&mZduPftXuxm(*2)
jrefrmtw¬/ / tMuifa,m*Dyk*dK¾ vfonf rdrdudk,fwdkifavhvm yGm;rsm;tm;xkwfí
&xm;aom w&m;ütNrJrjywf txyfxyfEv S ;kH oGi;f xm;jcif;jzpft?hH xdak ,m*Dy*k Kd¾ vfonf
rdrdtm;xkwf? avhvmyGm;rsm;xm;aomw&m;ü uGJuGJjym;jym;xif½Sm;í aeay&m\/
tMuifolwa,mufu ar;vmcJhjim;tHh...igonf tb,fvu©Pm tb,fw&m; wdkY
tm;xkwfcJhojzifh tm;xkwfaomw&m;ESifh rdrd&&dSxm;aomr*fw&m;rsm;udk pyf[yfí
uGJuGJjym;jym;cGJjcm;í ajzqdkEkdifay&m\/þum; t|uxmq&m\ oHk;oyfcsufjzpf
ygonf/
pk'duw(1)OD;OmPESifh (2)OD;*kP0EÅwdkYtm; pkaygif;ípsmeOwå&drEkó"r® ar;jref;
pdppfo;kH oyfcsuf pk'wd uESpyf g;vH;k wdYkavQmufxm;vTmudk pk½;kH íoH;k oyfvu kd o
f nf&aSd omf
ESpfyg;vHk;yif psmevmbdtudpävmbd? tuod&vmbd yk*¾dKvfrsm;jzpfMuí psmef
ESifhpyfaom tar;udkar;ygrnf/
0de,&ar;/ psmeudk jzpfapEdkifwJh ur®|me"r®wdkYrSm rnfrQ&Sdygoenf;/
OD;ÓPajz/ b,favmuf&Sdw,fqdkwm wdwdususrajymEdkifyg/
OD;*kP0EÅajz/ jA[®0d[m&w&m;av;yg; psmefudkjzpfapEdkifygonf/
0de,"&pdppfcsuf
OD;ÓPrajzEdik yf g/ OD;*kP0EÅvnf; jynfph akH tmifrajzEdik yf g/ jA[®0[ d m&w&m;av;yg;
udkomajzqdkEdkifygonf/
0de,"&ajzqdkcsuf
psmefudkjzpfapEdkifaom ur®|me"r®wdkY rSm oHk;q,f&Sdygonf/uodkPf;ynwf(10)yg;?
tokbynwf-(10)yg;? tmeygeówd(1)| um,*wmowd(1)? jA[®0d[m&(4)?
t½lyukodkvf(4)?pkpkaygif;(30)jzpfygonf/
0de,"&ar;/ yxrpsmefudk jzpfapEdkifwJh ur®XemwdkYrSm rnfrQ&SdygovJ/
OD;ÓPajz/ wdwdususrajzEdkifyg? tmemygeESifh arwåmur®|mef;ponfudkom
odygonf/
OD;*kP0EÅajz/ wynfhawmfrrSwfrdyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -111
0de,&pdppfcsuf
OD;ÓPrSm jynfhpHkatmifrajzEdkifyg/ OD;*kP0EÅ rajzqdkEkdifyg/
0de,"&tajz
txufygpsmefudk jzpfapEdkifaom ur®Xmer® (30)wdkYwGifjA[®0d[m&av;yg;xJu
Oayu©mpsmefwyg;? t½lypsmefav;yg;?aygif;(5)yg;udkEIwfí usefaomw&m;
(25)yg;onf yxrpsmefudkjzpfEdkifwJh ur®Xme"r®wdkYjzpfygonf/tokbbm0embd?
,kawåm? wdu©a0bdu©K auom'dok0g? 0wåKok"O'¨Krmwum’dok? yOö*0ø dyÜ[DeHyO*H?
or®Eém*wH? wd0duvsmPH? vu©PmorÜEéH? yxrpsmeH? y#dvbwd/(yg&mZd
uPft|uxm(‘'k-2)
jrefrmtw¬/ &[ef;wdkY qHyiftp&Sdukefaom 0w¬KwdkYüvnf;aumif;?zl;zl;a&mifaom
olaoaumifponfwdkYüvnf;aumif;? tokbrsm;omygwum;[k tzefwvJvJ
avhvmyGm;rsm;tm;xkwfaom &[ef;onf-
(u) yÚö*0ø dy[deH-y,fpGefYxm;&rnfht*Fgig;yg;&Sdaom?
( c) yÚö*o ø r®em*wH-jynfhpHkap&rnfh t*Fgig;yg;&dSaom?
( *) wd0u d vsmPD-aumif;jcif; oHk;jzmESifh jynfhpHkpGmaom/
(C)‘ovu©Pmor®eH-vu©Pmq,fyg;ESifh jynfhpHkaomyxrpsmeHyxrpsmefudk
y#dvbwd &Edkifawmh\[laom tXuxmvmpum;t& ar;jref;ygonf/
0de,"&ar;/ yxrpsmef\0dyÜwDe"r® y,fpGefY&rnfh w&m;rsm;udkoifodorQajzqkdyg/
OD;OmPajz/ umr? Asmyg'? 0d[o ð 0dwuf oHk;yg;udk y,fygonf/
OD;*kP0EÅajz/ a'goESifhudavompdwfrsm; y,fygonf/
0de,"&pdppfajzqdkcsuf
pk ' d w uES p f y g;vH k ; yif jynf h p H k w d u satmif rajzqd k E d k i f M uyg/y,f p G e f Y xm;
&rnf0h yd [
Ü e"r®wYkdukd ry,fpeG Yf &ao;bJ þw&m;rsm;(a,m*g0p&) w&m;tm;xkwo f l
yk*¾dKvf\oEÅmefrSm &Sdaeao;ygupsmefw&m; r[kwfyg/ psmef[kyifrac:xdkufyg/
þw&m;ig;yg;wdYk ut kd m;vH;k y,fpeG Yf xm;NyD; yk*Kd¾ vfrsm;rSompsmefw&m;wdYk jzpfEikd Mf uyg
onf/ yÚö*0ø dy[deH-t&y,fpGefY&rnfhw&m;ig;yg;rSm...
(1) umrpäE´eD0&P-vdkcsifwyfrufwJhtmomudk y,fazsmufxm;&jcif;/
(2) Asmyg'eD0&P-pdwfqdk;pdwfaumuf[laom a'goudky,fxm;&jcif;?
(3) xderd'¨eD0&P-pdwfapwodwfwdkY\ qkwfepfjcif;udky,fxm;&jcif;?
(4) 0dpdudpämeD0&P-,HkrSm;oHo,udk y,fazsmufxm;&jcif;?
(5) O'¨pu ö kuúKpöeD0&P-pdwfysHYvGifYjcif;? odkYavmodkYavm[laom awG;awmjcif;udk
y,fxm;&jcif;?þw&m;ig;yg;rSm yxrpsmef\ 0dyÜwde"r® y,fpGefY&rnfh
w&m;rsm;jzpfygonf/ þum;yÚö*0ø dyÜ[Det&-ajzMum;csufjzpfygonf/
om&wå #Dumq&m\ oHk;oyfcsuf(e[Dpdaw? ok? tyÜ[D-aeol? psmeHOyÜZÆwd? awe?
awmedy[me*FgeDum0kpöEÅ)('k-174)/
jrefrmtw¬/ / [kwfrSefygonf/ þumrpäE´paomw&m;ig;yg; wdkYudkry,fowf&
ao;vQif psmefpdwfrjzpfEdkifyg(0g)psmef[kyifrac:Edkifyg/ xdkYaMumifh þumrpäE´paom
eD0&Pig;yg;wdkYudk yxrpsmefuy,fxm;tyfaom w&m;wdkY[lí qdktyfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -112
þum;-om&wå#Dumq&m\ t,ltqjzpfaom oHk;oyfa0zefcsufjzpfygonf/
0de,"&ar;/ yxrpsmef\(or®eém*w)jynfhpHk&rnfh w&m;rsm;udkajzqdkyg/
OD;ÓPajz/ aeu©r®ç tAsmyg'ç t0d[o ð H? 0dwufoHk;yg;ESifhjynfhpHk&ygrnf/
OD;*kP0EÅajz/ rrSwfrdyg? rcGJjcm;wwfyg?
0de,&pdppfcsuf
OD;ÓP\tajzrSm r[kwfrrSefyg? OD;*kP0EÅ tvsÚf;rajzEdkifyg/
OD;ÓPESifh OD;*kP0EÅwdkYonf 4if;wdkY\pdwfo@mefü psmefw&m;rsm;&&dSaeMuaMumif;
ud k o m vG , f u l a ygh y g;pG m ES i f h a jzqd k x m;Muaomf v nf ; psmef w &m;[l o nf r S m
tb,fw&m;udak c:onf?tb,foYkdaom tpdwt f *FgawGuakd ygif;pkxm;wJt h &mawGukd
psmef[kac:xm;aMumif; psmef\obm0"r®udkyif rodMuao;bJ psmefw&m;udk&&Sdxm;
Muonf[k ajymqdkolrsm;omjzpfygonf/ yÚö*øor®EéH*wH? t&jynfhpHkap&rnfh
w&m;ig;yg;rSm...
(1) 0dwuú-tm½Hkü pdwfudka&S;½IwifydkYxm;jcif;?
(2) 0dpm&-tm½Hkü ,SÚfzufw&m;wdkYudk oHk;oyfzGJYxm;jcif;/
(3) yDwd-tm½Hkü,SÚfzufw&m;wdkYudk ESpfoufapjcif;/
(4) okc-,SÚfzufjzpfaomw&m;wdkYudk csrf;omapjcif;/
(5) {u*¾wm-wckaomtm½Hkü wnfMunfaejcif;? rjyefYvGifhjcif;?
þpsmeft8Fgig;yg;rSm yxrpsme\(or®Eém*em)jynfhpHk&rnfhw&m;rsm;jzpfMuygonf/
(tyÜem*em)jynfph &kH rnfw h &m;rsm; jzpfMuygonf/ (tyÜemESi, hf Ú
S af om 0dwufponf
jzpf&ygrnf)
om&w¬#Dumq&m\oHk;oyfcsuf(OyaEéxl[d {awol yÚöolOokHpsmeH OyÜeH
omra[mwdaweó {wmedyÍö*ForEém*F wum edxd&päEÅd/)om&w¬#Dum ('k-174)
jrefrmtw¬/ / [kwrf eS yf gonf/ 0dwufpaompsmeft*Fgig;yg;wdYk jzpfMurSomvQif (0g)
0dwuú0dpm&? yDwd? okc? {u*¾wm [laom psmefw&m;rsm;jzpfEdkifygonf/ xdkYaMumifh
0dwuúpaom ig;yg;wdkYudk psmefw&m;\jynfhpHk&rnfh t*FgwdkY[líqdktyfukef\/
t"dyÜg,frSm tyÜempsmefESifh,SÚfaom þ0dwuf0dpm& yDwd? okc? {u*¾wm[laom
psmeft*FgwdkYESifh jynfhpHkpGmjzpfrSomvQif psme [kac:&aomw&m;onf jzpfEdkifygonf/
tyÜemESifh,SÚfwJh0dwufponfwdkYjzpfaeaomfvnf; psmef[krac:&awmhyg [kqdkvdk
ygonf/ þum;om&w¬'dyeD#Dumq&m\ oHk;oyfcsufjzpfygonf/ 0de,"&
q&mawmfrsm;\ aygif;½Hk;oHk;oyfcsuf
yxrpsmefpdwfü yÚö*F0dyÜwdet&-y,fpGefY&rnfhumrpäE´eD0&P? Asmyg' eD0&P?
xderd'¨eD0&P? O'¨pö ukuúKpöeD0&P? 0dpdudpämeD0&P[laom w&m;ig;yg;wdkYudk
y,fpGefYxm;NyD;wJholtm;omvQif psmef[laompdwfonfjzpfEdkifygonf/ tu,fí
eD0&Pw&m;ig;yg;wdkYudk ry,f&ao;oljzpfygu psmefpdwfjzpfonf [kyifrqdkEdkifyg/
psmefpdwfr[kwfawmhyg [kqdkvdkygonf/yÚö*ForEém*wt& jynfhpHkap&rnfh tyÜem
psmefEiS hf ,SÚw
f 0hJ w
d uf? 0dpm&? yDw?d okc {u*¾wm [laomþpsmefig;yg;wdYk jynfph pkH mG
jzpfMurSomvQif yxrpsmefrSDaompdwfonf jzpfEdkifygonf/(0g) yxrpsmefpdwf
[kac:qdk&ygrnf/ tu,fí0dwuf paomt*Fgig;yg;wdkY rjzpfMuao;vQif
psmefpdwf[kyifrqdkEdkif aMumif;udkom&wå#Dumq&mawmfu aocsmpGmzGifh[rdefYawmfrl
ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -113
ygonf/ &SifÓPwdkY\ omoema&;avQmufvTmü wynfhawmf&SifÓPonf
awmtwGif;ür[*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh oHk;ESpfrQaexdkifchJygonf
[k4if;? &Si*f Pk 0EÅuvnf; avmuDpsmeftbdnmÚfrsm; &&Scd MhJ uaMumif;udMk um;&olrsm;
0rf;ajrmuftm;usp&maumif;atmifyif a&;om;avQmufxm;cJh Muygonf/ odkYaomf
vnf; &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkYtm; psmefudkjzpfapEdkifwJhw&m;[k psmefw&m;u
y,f p G e f Y xm;&rnf h w &m;[k ? psmef u jynf h p H k a p&rnf h w &m;pk r sm;ud k
Ak'¨yd#uwfa'oemawmfenf;rsm;t& 0de,"&q&mawmfuar;jref;&mwGifum;
wdusrSefuefrIudk rqdkxm;ESifh eD;eD;uyfuyf&Sdatmifyif rajzqdkEdkifMuyg/ 4if;wdkY\
ajzMum;csuft&qdkvQif psmefpdwfjzpfay:Edkif&eftaMumif;yif vHk;0r&Sdyg/&SifÓPESifh
&Sif*kP0EÅwdkY ESpftawmfMumuyif avhvmyGm;rsm;rSm Ak'¨\yd#uwfawmfrsm;rS
a[mawmfrlwJhpsmefw&m;rsdK;ESifhvHk;vHk;vsm;vsm;rwlbJ wrluGJjym;aewJhpsmefrsm;
jzpfaeMu[efwlygonf/ xdkYaMumifhaumif;pGmrajzEdkifMubJ&Sdonf[k0de,"&
q&mawmfrsm;u avhvmoHk;oyf,lqawmfrlMuygonf/
0d e , &ar;/ wd 0 d uvsmPH [l a om t|uxmpum;t&yxrpsmef \
tm'duvsmPw&m;qdkwm tb,fw&m;udkqdkygovJ (ar;)/
&SifÓPajz/ rodygbk&m;/
&Sif*kP0EÅajz/ (1) a'gouif;pifjcif;? umrudavomrsm;uif;pifoGm;jcif;udk
tm'duvsmP jzpfygw,fbk&m;/
(2) xkdw&m;rsm; ydkíuif;pif cdkifNrJoGm;wmudkraZösuvsmP[k qdkvdkygonf/
(3) xdw k &m;rsm; ydNk yD;uif;pifrcI ikd Nf rJomG ;jcif;udk y&da,momeuvsmP[k qdv k ykd gonf/
0de,"&pdppfcsuf
&Sif*kP0EÅwdkY\ ajzqdkcsufrSmvnf;tm;vHk;rrSefuefyg/
0de,&tajz/ yxrópsmeóawm'dwdrHaZös ('k-3)uðy&da,moeH-[laom
yg&mZduPft|uxmpum; t&
(1) yxrpsmef\ tm’duvsmP[lonfrSm y#dy'g0dok'd̈udk ac:ygonf/ t"dyÜg,frSm-
a*gMwbltqHk;&Sdaoma&S;tydk'füjzpfaom eD0&Pe,jzifh eD0&P[laomab;&efrS
uif;pifjcif;jzpfygonf/
(2) yxrpsmef\ raZÑuvsmP[lonfrSm Oayu©ejAL[emudk ac:ygonf/
t"dyÜg,frSm okwfoif&Sif;vif;p&mwdkY\ r&Sdjcif;aMumifh psmefütBuHK;0ifaom
wMwrZÑwåKayu©\udpöNyD;jcif;jzifhtpÚf yGm;rsm;jcif; jzpfygonf/ þOyu©me
jAL[emudk yxrpsmef\ XDcP? tv,fumvü aumif;pGmjzpfaomaMumifh
raZÑuvsmP ac:ygonf/
(3) yxrpsmef\ y&da,momeuvsmP [lonfrSm or®oHoemudk ac:ygonf/
t"dyÜg,frSm xdkpsmefESifh,SÚfaompdwfüjzpfukefaom orm"dç ynm[laom w&m;
wd k Y ud k tcsif ; csif ; rvG e f o nf \ tjzpf j zif h pd w f u d k r sm;pG m tjym;tm;jzif h
&Tifapjcif;jzpfygonf/þ or®oHoemudk yxrpsmef\y&da,mome tqHk;umvü
aumif;rGepf mG jzpfaomaMumifh y&da,mome uvsmP[k ac:ygonf/ þw&m;rsm;rSm
yxrpsmef\ wd0u d vsmPt& aumif;jcif;oHk;jzm jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -114
0de,&ar;/ yxrpsmef\ tm'duvsmP vu©PmoHk;yg;? raZÑuvsmPvu©Pm
ok;H yg;? y&da,momeuvsmPvu©Pmav;yg;wdYk ukd odygovm;? ajzMum;cJyh g/ ar;/
&SifÓPajz/ rodygbk&m;/
&Sif*kP0EÅajz/ 4if;vu©PmwdkYudk rodyg/
0de,"&q&mawmfwdkY\ pdppfcsuf
þtar;rsm;udkESpfyg;vHk; rajz Edkifyg/
0de,&ajz/ yxrpsmef\ tm’duvsmPvu©Pm oHk;yg;rSm...
(1) y&dyEÅawm pdwåH 0dokZÑwd- eD0&Pwnf;[laomab;&ef pdwfpifMu,fjcif;/
(2) rZösrHorx edrdwåKH y#dyZÆwd? xdeESifhO'¨pEö Spfyg;wdkY\tv,füjzpfaom orm"d
edrdwfudkusifhjcif;/
(3) wuú pdwåyu©E´eH- xdkormdedrdwfESifh pdwfonfajy;0ifjcif;/
þoHk;yg;onf yxrpsmef\tm’duvsmPoHk;yg; jzpfygonf/
(1) 0dok'H¨pdwåH tZöLayu©wd-eD0&PwdkYrS pifMu,faompdwfonf vspfvsL½Ijcif;/
(2) orx y#dyE´ tZöLayu©wd-orxwnf;[laom c&D;odkYoGm;aompdwfudk
vspfvsL½Ijcif;/
(3) {uwåK yXmeH tZöLaru©wd-wckwnf;aom tjzpfjzifh xifaompdwfudk
vspfvsL½Ijcif;/
þoH;k yg;onf yxrpsmef\ raZÑuvsmPvu©Pm oH;k yg; jzpfygonf/ yxrpsmef\
y&da,momeuvsmP vu©Pmav;yg;rSm...
(1) wwåZmwmeH"r®meH tewd0wåe aXeoHr®[HoemxdkpsmefESifh,SÚfaompdwfü
jzpfukefaom orxynm[laom w&m;wdkYudk tcsif;csif; rvGefonf\tjzpfjzifh
aumif;pGmtrsm;tm;jzifh &Tifjcif;
(2) £‘e"´d,meH {u&o aXe or®wHoEém-o'¨gpaom£a`E´wdkYudk udavom
rSvGwfjcif;[k qdktyfaom wckwnf;aomudp\ ö tjzpfjzifh aumif;pGmtrsm;tm;jzifh
&Tifjcif;/
(3) w'kyu 0d&d, 0g[e a|eor®[Hoem-xdk rvGefonf\ tjzpfwckwnf;aom
udpö\ tjzpfwdkYtm;avQmufywfaom vkHYvwdkYjzpfaponfh tjzpfjzifh aumif;pGm
trsm;tm;jzifh &Tifjcif;/
(4) tmao0e or®[o H em-ormd? ynm? o'¨gtp&Su d ek af om w&m;wdYkukd rS0D o
J nf\
tjzpfjzifh pdwfonfaumif;pGm trsm;tm;jzifh &Tifjcif;/
þav;yg;onf yxrpsmef\ y&da,momeuvsmPvu©Pmav;yg;jzpfygonf/
þodkYtm;jzifh yxrpsmef\tm'duvsmP tp\aumif;jcif;? vu©PmoHk;yg;?
raZÑuvsmP tv,f\aumif;jcif; vu©PmoH;k yg;? y&da,momeuvsmP tqk;H \
aumif;jcif;av;yg;wdkYtoD;oD;jzpfygonf/
0de,"&ar;/ yxrpsmefrmS jynfph &kH rnfh 'óvu©Pm orÜEw é &m;rsm;udk odygovm;/
&SifÓPajz/ rodyg bk&m;/
&Sif*kP0EÅajz/ rodyg bk&m;/
0de,&pdppfcsufESpfyg;vHk;yif rajzEdkifMuyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -115
0de,"&ajz/
qk d c J h N yD ; wJ h yxrpsmef \ tm'd u vsmPvu© P moH k ; yg;/raZÑuvsmP
vu©Pm(3)yg;? y&da,mome uvsmPvu©Pm(4)yg; aygif;/ (10)yg;/
þq,fyg;wdkYonfyif yxrpsmef\ 'óvu©PmorÜEéq,fyg; wdkYjzpfygonf/
rSwfcsuf/ / þodkY wd0"uvsmPH ‘ovu©P orÜEépaom "r®oabmo½kyfudk
xkwfaqmifí tenf;i,frQar;xm;jcif;/
(u) yxrpsmef\ oabmw&m;rsm;udk xif&Sm;apvdkjcif;iSmvnf;aumif;?
( c) &SifÓPç &Sif*kP0EÅwdkY\ omoema&;avQmufxm;vTmpmrsufESm16ü
jrwfpGmbk&m;\ wynfhoHCmawmfrsm;udkvnf; em;vnfygonf/ "r®ç tw¬ç ed½kwådç
y#dbme av;0aom y#dorÇd'gw&m; jzpfyGm;olrjcm;jzpfygonf[k rdrdwdkY\ odu©m
ÓP BuD;rm;aeaMumif;udk xnfhoGif;avQmufxm;Muojzifh y#dorÇd'gÓPESifhrjcm;
ÓPBuD;rm;olrsm;jzpfonfhtavQmuf ajzMum; Edkifavmufp&m&Sd\[k,lqNyD;
ar;jref;jcif;omjzpfygonf/ tm½Hak wGukd ar;xm;&moavm[k rvdpk w d rf mS £ow,
abm tjypfwifrapmoifhaMumif; xyfavmif;a&;om; tyfayonf/
ar;cGef;ykpämt(13)ü &Sif*kP0EÅtm; 0de,"& q&mawmfu ar;jref;&m
0de,"&ar;/ &Sif*kP psmefw&m;udk &&Sd&mü tb,fpsmefrsm;udk&&SdcJhygovJ/
&Sif*kP0EÅajz/ psmefig;yg;vHk;udk &&SdcJhygonf/
ar;cGef;eHygwf (15)ü &Sif*kP0EÅtm; ar;jref;&m0,f...
0de,&ar;/ psmefw&m;&&ef tm;xkwpf Úftcgu rnfonfw h &m;udk tajccHjyKyGm;rsm;
cJhí psmefig;yg;udk &&SdcJhygovJ/
&Sif*kP0EÅajz/ arwåmw&m;udk tajccHí psmefw&m;ig;yg;udk&&SdcJhygonf/
txuf y g ar;cG e f ; ES p f & yf \ tajzt& arwå m w&m;ud k y G m ;rsm;ojzif h
psmefw&m;ig;yg;vHk; &&Sdxm;aMumif; xGufqdkxm;ygonf/
pdppf&efrSm...arwåmw&m;onf yxrpsmef? 'kwd,psmef? wwd,psmef? pwkw¬psmef
av;yg;udkom jzpfapEdkifygonf/ arwåmw&m;udkyGm;rsm;ojzifh yÚörpsmefudk
rjzpfapEdik yf g/ &Si*f P k 0EÅwYkd \tajzrSm arwåmw&m;udk yGm;rsm;ojzifh yÚörpsmefuykd g
&&Sdaeovdk ajzMum;xm;ygonf/
xdkYaMumifh yGm;rsm;aomw&m;ESifh &&Sdaompsmefw&m; udkufnDjcif;r&Sdygí
þtajzrSm jynfhpHkvHkavmuf wdusrSefuefaom tajzr[kwfEdkifyg/ xdkYaMumifh
a&SUaemuf pum;rnDñGwf[k oHk;oyfawmfrlMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -116
ppfudkif;NrdKUe,foHCem,utzGJUu a&G;cs,fzGJUpnf;ay;tyfaom
oHC0dedpä, tzGJU\ cHk½Hk;oHk;oyfcsuf (aumufcsuf)
(vkyfxHk;vkyfenf;rsm;tydk'f-42)
oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
1343 ckESpf? 0denf;"r®uHrIcif;trSwf (1-81)
apm'u OD;pdk;jrifh v^x wdkif;omoema&;rSL;? ppfudkif;NrdKUESifh
pk'dwu(1) &SifOmP a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKU/
pk'dwu(2) OD;*kP0EÅ tEkyg'g,Ofaus;rIausmif; ,if;rmawm&Gm?
0ufvufNrdKUe,f
wdkY\
tEk0g'g"du½kPf;rIwGif...
&SifÓPç&Sif*kP0EÅwdkYu &efukefNrdKU? EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUodkY
wifoGif;aom omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmü a&;om;xm;aom
wynfah wmf &SiÓ f Ponf udavomcyford ;f {Nidr;f jcif;wnf;[laom y#da0"aus;Zl;udk
qnf;yl;&&SNd yD;jzpfygonf[v k nf;aumif;? a&;om;avQmufxm;csuft& OD;pd;k jrifh wdik ;f
omoema&;vufaxmuf OD;pDrSL;u apm'ujyKvkyfí &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkYtm;
pwkw¬yg&mZdu tmywfoifhç roifh qHk;jzwfay;yg&ef avQmufxm;wifjypGJqdkaom
tEk0g'g"du½kPf;rIudk...ppfudkif;NrdKUe,f? oHCr[mem,utzGJUu a&G;cs,fzGJUpnf;
ay;tyfonfh 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;ygaom oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)u
apm'u\wifvTm pk'dwuESpfyg;wdkY\ omoemawmfa&;avQmufvTmyg pum;rsm;?
"r®yZl mbk&m;&Scd ;kd pmtkyrf mS ygaom tcsKd Utcsut f vufrsm; apm'uESihf pk'wd uwdYktm;
ppfaq;ar;jref;&mrS xGufqdkaom tcsuftvufrsm;? aemufqHk;wifoGif;vTmrsm;udk
Munfh½Ipdppfí NcHKiHkoHk;oyfum atmufygtwdkif; tusÚf;csKyf aumufcsufcsrSwf
vdkufMuygonf/
aumufEkwfoHk;oyfcsufrsm;
(u) &SiÓ f PESihf &Si*f P k 0EÅwYkdonf or®m'd|t d ,ljzpfaombk&m;t&Si\ f a'oemawmf
ESifh vHk;0 roufr0ifqefYusifbufjzpfwJh avmuNrJ[kvnf;r,l? rNrJ[kvnf;r,l&
[laom avmutjrifrSm;0g'? owå0gaoNyD;aemufjzpf\[kvnf; r,l&? rjzpf
[kvnf;r,l&[laom b0tjrifrSm;0g'rsm;udk wnfaxmifxm;ol (tEÅ*¾g[du
rdpäm0g'D) yk*dK¾ vfrsm;om[k 0ded,"&q&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(c) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ trSm;awmfyHk/
(*) &SiÓ f PESihf &Si*f P k 0EÅwYkd onf udavomtmoa0gukecf rf;NyD;aom bk&m;&[EÅm
olawmfpifwdkYonfudavom(10)yg;vHk; uif;pif{Nidrf;NyD; jzpfaomaMumifh cDPmo0
[kac:&aom yk*dK¾ vfrsm;jzpfygvsuf ,if;wdkYESpfyg;u udavomtp&Sdaom w&m;rsm;
uif;pifoo l nf tdypf m;umrþoH;k 0udk jynf0h atmifjrifpmG taumif;Edik q f ;kH olrsm;om
jzpf&mygonf[ka&;om;xm;ojzifh bk&m;rsm;? yapöuAk'¨grsm;?&[EÅmrsm;tm;
*kPfaus;Zl;awmfrsm; ,kwfavsmh ysufjym;atmif BuHaqmifa&;om; pGyfpGJuJh&JU a&;om;
xm;jcif;omjzpfí &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,myk*d¾Kvfrsm;tm; pGyfpGJaom
t&d,ly0g'uH xdkufae½HkrQru ,xm0g'D wxmum&D[laom a'oemawmftwdkif;?
ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -117
&SifÓPonf udavomcyfodrf; {Nidrf;NyD;jzpfygonf[kvnf;aumif;? &Sif*kP0EÅu
aomwmyefjzpfygonf[v k nf;aumif;? 0efcx H m;olrsm;u þtdyrf I pm;rI umr*kPrf I
rsm;udk 4if;wdkYa&;om;xm;wJhtwdkif; rdrdwdkYudk,fwdkifyif avhvmusifhoHk;í aeolrsm;
avavm/ (odkYr[kwf) rdpäm0g'udk tajccHxm;í cDPmo0 yk*d¾KvfwdkYtm; r[kwf
rw&m; *kPfawmfysufjym;atmif wrifa&;om;xm;jcif;avm (odkYr[kwf) pdwf"mwf
rrSefazmufjyefaxGxl; ½l;oGyfaeolrsm;a&;om; xm;Muavoavm[k 0ded,"&
q&mawmfrsm;u ,lq oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(C) &SiÓ f PESihf &Si*f P
k 0EÅwYkd u ½kyef mrfy&rwfrsm;onfjrwfpmG bk&m;\ w&m;awmf
r[kw?f jrwfpmG bk&m;\w&m;awmf pm&if;üoGi;f í vH;k 0r&aom taeomjzpfonf[k
a&;om;xm;&mü jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlaom a'oemawmfenf;t&
r*fzv kd u
f vkd v
kd m;awmifwh aom trsKd ;aumif;om;orD;wdYk onf awblru d ocFg&jzpfwhJ
½ky"f r® emrf"r®uo kd m tedppö aomvu©Pma&;oH;k yg;jzifh ½Irw
S yf mG ;rsm;í r*fzv kd f edAmÁ ef
udk&EdkifMuonfjzpf&m ½kyfemrfrSwyg; tjcm;aomw&m; r&SdaomaMumifh ½kyfemrfudk
jrwfpGmbk&m;\w&m;r[kwf[k qdkjcif;onf t&d,mr*fw&m;udkwm;jrpfydwfyifbdkY&m
a&mufojzifh bk&m;&Sif\ a'oemawmfESifh qefYusifbufjzpfol rdpäm0g'Dyk*d¾Kvfrsm;
omjzpfonf[k 0de,"&q&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(i) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf r*fav;wef zdkvfav;wef edAÁmefy&d,wåd[laom
q,fyg;aom w&m;awmfjrwfonf jrwfpGmbk&m;\w&m;awmfr[kwf[lí qdkxm;
Mujyefygonf/ r*fzdkvf edAÁmefw&m;awmfrsm;onf bk&m;&Sifrsm; yGifhawmfrlcsdefjzpfwJh
omoemawmf x G e f ; y&m umvrsm;üom a0ae,sowå 0 gwd k Y t m;0#f o H k ; yg;rS
xGuaf jrmufap&ef ta&;BuD;qH;k y"mexm;í a[mMum;awmfrt l yfaom w&m;awmfrsm;
jzpfygvQuf &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYu jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfr[kwf[k
qdxk m;&m bk&m;yGiahf wmfrv l mjcif;jzifh vlewfjA[®m owå0grsm;ü &&St d yfaom r*fzv kd f
edAÁmefxuf omvGefxl;jrwfaom tusdK;xl;w&m; r&Sdawmhyg/ ,if;wdkYESpfyg;onf
&[EÅmESiahf omwmyefy*k Kd¾ vrf sm;[k a&;om;avQmufxm;ol EIwjf zifx h u
G qf xkd m;\olrsm;
jzpfygvsuf r*fzdkvfedAÁmefudkrodrjrif&ao;ol r,HkMunfMuaMumif; xif&Sm;aeMuol
rdpäm0g'yk*dK¾ vfrsm;om jzpfMuonf[k 0ded,"&q&mawmfrsm;u ,lqoHk;oyfawmfrl
Muygonf/
( p) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYu 'ku©onf cE¨mig;yg;ESifhwjcm;pD rqdk&yg/ edAÁmef
onfvnf; cE¨mig;yg;ESifhtjcm;pD rqdk&yg-[k jrwfpGmbk&m; rdefYMum;cJhygonf[k
pGyfpGJa&;om;xm;&m jrwfpGmbk&m;u 'ku©ESifhcE¨mig;yg;ESifh edAÁmefwdkYudk twlxm;&ef
b,faomtcgrQra[mMum;cJhyg/ taMumif;rSm...
(1) 'ku©ESifhcE¨mig;yg;u avmuDw&m;? edAÁmefu
avmukwå&mw&m;/
(2) 'ku©ESifhcE¨mig;yg;u tZÑwåw&m;? edAÁmefu
A[d'¨w&m;/
(3) 'ku©ESifhcE¨mig;yg;u ocFww&m;? edAÁmefuavmukwå&mw&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -118
(4) 'ku©ESifhcE¨mig;yg;u cE¨mjzifh a&wGuf&aomw&m;? edAÁmefu cE¨m0drkwåd
w&m;/
(5) 'ku©ESifhcE¨mig;yg;u'ku©ESifhork',opöm zGJU&wJhw&m;? edAÁmefu eda&m"
opömzGJU&wJhw&m;/
(6) 'ku©ESifhcE¨mig;yg;u 'ku©"r®rsm;omjzpfwJhw&m;? edAÁmefu oEÅdokc"r®
jzpf&m þodkYrwlxl;jcm;uGJjym; aomaMumifhwnf;/
&SiÓf PESihf &Si*f Pk 0EÅwYdku 'kuE© iS hf cE¨mig;yg;edAmÁ efwYkdukd jrwfpmG bk&m;u twlxm;í
rdeYf Mum;cJyh gonf[k qdjk cif;rSm jrwfpmG bk&m; ra[mMum;ygbJvQuf a[mMum;onf[k
r[kwfrrSef vkyfBuH pGyfpGJrIom jzpfygonf/ ,if;wdkYESpfyg;onf t&d,myk*d¾Kvfrsm;[k
0efcHxm;Muaomfvnf; 4if;wdkY odjrifaomedAÁmefonf avmukwå&m edAÁmefr[kwfbJ
,if;wdYk \,lqcsut f & rdpmä 0g'jzifjh rifaom avmuDeAd mÁ ef omjzpfí'kuE© iS chf E¨mig;yg;
edAmÁ efwYkdukd a&ma&maxG;axG;jrifaeMuolrsm;[k 0de,"&q&mawmfrsm;u ,lqoH;k oyf
awmfrlMuygonf/
(q) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf yd#uwfoHk;yHk ygVdawmfrsm;udk omoem
tpÚftquf rjywfap&ef tm*kHaqmif,lvmMuwJh a&S;a&S;aom &SiftmeE´mrax&frS
tp &[EÅmyk*dK¾ vftxd jzpfaom t&d,mrax&fyk*dK¾ vfwdkYtm; "r®wåudk rodrjrifbJ
"r®rsm;udk tvGJvGJtrSm;rSm; aqmif,lvmMuolrsm;[k vnf;aumif;? yd#uwfawmf
rsm;udkvnf; rSm;,Gif;aeaom yd#uwfawmfrsm;jzpfí tmykyfapmfeHjcif; trSwftom;
rSm;ol[kvnf;aumif; a&;om;xm;Mu&m 4if;wdkYESpfyg;onf aomwmyeftp&Sdaom
t&d,myk*d¾KvfwdkYtm; tusdK;rJhjzpfatmif BuHaqmifa&;om;uJh&JUoljzpfí t&d,ly0g'
uHrSm tb,fenf;ESifhrS rvGwfEdkifyg/ ,if;wdkY ESpfyg;onf &[EÅm[kvnf;aumif;?
aomwmyef[kvnf;aumif;? &J0HhpGm0efcHxm;aomfvnf; t&d,myk*¾dKvfwdkY\
Ak't ¨ a0pöyom'*kPf oHCta0pöyom'*kPw f Ykd EiS hf qefYusifbufjzpfaom rSm;,Gi;f pGm
pGv
J ef;a&;om;xm;Muaom rdpmä 0g'Dy*k Kd¾ vfrsm;om[k 0de,"& q&mawmfrsm;u ,lq
oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(Z) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf 0#fqif;&J uif;&medAÁmefw&m;udk tvdk&SdMuaom
trsdK;aumif;om;orD;wdkYtm; avmbwPSmjzpfonf[kvnf;aumif;? rdrdwdkYtwGuf
0wfrI pm;rI aerI tpkpkwdkYudk awmifhwcifrifaeolwdkYtm; avmb(wPSm)r[kwf[k
a&;om;xm;Muolrsm;jzpf&m r[kwfrrSef pdwfxif&m&mudk awG;qa&;om;Muolrsm;
jzpfygonf[kvnf;aumif;/ edAÁmefudkvdkcsifawmifhwrIrSm avmb(wPSm)r[kwfyg/
ukodkvfqE´omjzpfaMumif;udkvnf;aumif;? pm;0wfaecifrifaerIrSm (wPSm)avmb
om jzpfonf[kvnf;aumif;? xdkxdkusrf;*efwdkYüxif&Sm;pGm yg&SdaeygvQuf wrif
oufouf Ak'¨0g'ygVdawmfrsm;udk ysufpD;atmif BuHaqmifxm;Muolrdpäm0g'D yk*d¾Kvf
rsm;[k q&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(ps) txufygtwdkif; jyqdkcJhNyD;aom (u)rS (Z)txdtaMumif;t&myg pum;&yfrsm;
t& rdpmä 0g'D t,l&adS eol &SiÓ f PESihf &Si*f Pk 0EÅwYkdEpS yf g;u &efuek Nf rdKUEdik if aH wmfoC H
r[mem,ursm;xHoYkd avQmufxm;wJo h moemawmfa&; avQmufxm; awmif;qdv k mT ü
vnf;aumif;?"r®ylZmbk&m;&Sdckd;usrf;onfvnf;aumif; tvm;wlyif ,if;wdkYESpfyg;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -119
trS m ;rS m ;t,G i f ; ,G i f ; a&;xm;wJ h tjcm;aompmapmif ? toH z rf ; ,l x m;wJ h
wdwaf cGrsm;onfvnf;aumif;? Ak'0¨ g'yd#uwfawmfrsm;ESihf qufpyfír&? y#dyu©om
jzpfEdkif&mayaomaMumifh þpmapmif ponfrsm;udk rdpäm0g' t"r®rsm;om[lí
vnf;aumif;/ þt,l0g'udk vufcH,HkMunfaeMuol &SifÓPESifh&Sif*kP0EÅwdkYESifh
wuG &[ef;&Sifvl yk*d¾Kvftaygif;wdkYtm; rdpäm0g'D yk*d¾Kvfrsm;omvQif jzpfonf[lí
vnf ; aumif ; ?þppf u d k i f ; Nrd K Ue,f oH C 0d e d p ä , rsm;tzG J U trS w f ( 1)tzG J U 0if
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(n) &SifÓPtm; r*¾Owå&drEkó"r®udk ar;jref;&mwGifaomwmywådr*fudk&pÚfu
rnfonfhvu©Pm w&m;udk tajccHí&cJhonfudk rod&yg[k ajzqdkxm;ygonf/
usefaomr*foHk;yg;udk &&müvnf; tedpaö &m 'ku©a&m tewåvu©PmoHk;yg;vHk;udk
taMumif;tm;avsmfpmG yGm;rsm;&if;u &&dcS yhJ gonf[v k nf;aumif; ajzqdx k m;ygonf/
þodkYr*fw&m;av;yg;udk &&dSvmyHkrSm jrwfpGmbk&m;\ a'oemawmfenf;rsm;t&
owdw& rSwrf w S of m;om; wdusatmif rSepf mG rajzqdEk ikd [ f v
k nf;aumif;?r*fav;yg;
uy,fowfwJh y[Deudavom"r®rsm;udkar;jref;&müvnf;...
(u) yxrr*fu aemufb0jzpfrjzpf tawG;tac:wdkYudk y,fowfcJhygonf
[kvnf;aumif;?
(c) 'kw, d ESihf wwd,r*fuwPSm&m*Asmyg'wdYkukd y,fowfcyhJ gonf[v k nf;aumif;?
(*) pwkwr¬ *fu azmif;<uaewJh rmeudavomudyk ,fowfchJ ygonf[v k nf;aumif;
ajzqdkygonf/
þodYk r*fav;yg;vH;k y,fowfwhJ udavomudak r;jref;&müvnf; yxrr*fu
aemufb0jzpfrjzpftawG;tac:ukd y,fowfcJhygonf[k r[kwfrrSefraorcsm
rjynfhrpHk ajzqdkxm;jcif;wdkYaMumifh &SifÓPrSm avmukwå&mr*f tppftrSefrsm;udk
&&Sdol[kr,lqEdkifaMumif; q&mawmfrsm;u ,lqoHk;oyfawmfrlMuygonf/
(#) &Sif*kP0EÅtm; r*¾Owå&drEkó"r®rsm;ar;jref;&mwGift&m0w¬Ktm;vHk;udk
tedp½ö Iíaomwmywådr*fudk &&SdcJhygonf[k raorcsmodrf;BuHK;vHk;axG;í ajzqdkxm;
jcif;aMumifh &Sif*kP0EÅ onfvnf; avmukwå&mr*ftppftrSefudk {uef&&dSxm;ol[k
r,lqEdkifaMumif;0de,"&q&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(X) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYtm; psmeOwå&drEkó"r®udkar;jref;&mwGif &SifÓPu
r[*¾Kwfpsmefw&m; ig;yg;vHk;udk&&dSNyD; jzpfygonf[kvnf;aumif; ESpfyg;vHk;uyif
omoemawmfa&; avQmufxm;vTmrSm pmESifhvnf;a&;? EIwfar;cGef;üvnf; txufyg
twdkif; um,ork|mefa&m 0gpmork|mefyg toD;oD;rdrdwdkYü psmeftbdnmÚfrsm;udk
&&dSMuaMumif; xGufqdkoGm;Muygonf/
odkY&mwGif 0de,"&q&mawmfu ar;jref;wJhatmufygar;cGef;rsm;udkum; rajzqdk
EdkifMuyg/
(u) psmefw&m;wdkYudk jzpfapEdkifaom "r®o½kyfrsm;?
( c) psmefw&m;u y,fpGefYxm;&rnfh yÚö*F0dy[de"r®rsm;?
(*) psmefw&m;u jynfhpHkap&rnfh yÚö*ForEéyx"r®rsm;ukd ar;jref;&müum; ESpfyg;
vHk;yif jynfhpHkatmifrqdkxm;bd eD;pyfatmifyif rajzqdkEkdifMuyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -120
&SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf psmefESifhtbdnmÚfrsm;udk &Muygonf[k qdkxm;
aomfvnf; psmefw&m;rsm;&Edkif&ef y,fpGefY&rnfhw&m;rsm;udk ry,fpGefY&ao;vQif
(odkYr[kwf) ,cktxdyif rodMuao;vQifaomfvnf;aumif;? psmefw&m;rsm;jzpf&ef
jynfhpHkap&rnfhw&m;rsm; rjynfhpHkao;vQif (odkYr[kwf) ,cktxdyif rodMuao;vQif
om&wå#Dumq&m\ oHk;oyfcsuftwdkif; &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY&&Sdaom w&m;rSm
a'oemawmfenf;t&jzpfxdkufaom psmeftbdnmÚfw&m;rsm; rjzpfEdkif? r[kwfEdkif
Muyg/ pmvGwfayvGwf ,lqa&;om;xm;wJh &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkY\ r[kwfrrSef
vkyBf uHa&;om;xm;aom psmeftbdnmÚfrsm;om jzpfEikd af Mumif;udk 0de,"&q&mawmf
rsm;u ,lqoHk;oyfawmf rlMuygonf/
(!) &SifÓPonf awmwGif;ü r[*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh oHk;ESpfrQ
aexdkifcJhygonf[k a&;om;avQmufxm;csuft& psmef\q&mjzpfaom ajrvQdK;rdk;ysH
paomudprö sm;udk toH;k jyKí aecJzh ;l oavm[k 0de,"&q&mawmfrsm;u ar;jref;&mwGif
&SiÓ
f Pu psmeft*Fgrsm;udo k moH;k oyfNyD; aecJzh ;l ygonf/ ajrvQKd ; rd;k yspH aomudprö sm;udk
toH;k rjyKEdik cf yhJ g[k ajzqdo
k mG ;ygonf/ xdYkaMumifh &SiÓ f Ponf psmefw&m;ig;yg;vH;k udk
&&SdcJhygonf[k pmESifhvnf;a&;? EIwfar;cGef;üvnf; ajzqdkxm;aomfvnf; vufawGU
ar;jref;&müum; a'oemawmfenf;ESifh nDñGwfaom psmefw&m;\t&mrsm;udkum;
roHk;EdkifonfrSm xif&Sm;aeojzifh &SifÓPonf psmefudk&&Sdol[k r,lqEdkifaMumif;udk
0de,"&q&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuygonf/
(¡) &Sif*kP0EÅonfvnf; avmuDpsmeftbdnmÚfrsm;jzifhvGwfvyfpGm aysmfyg;NyD;
aecJzh ;l ygonf[k a&;om;avQmufxm;csuft& tbdnmÚfupd w ö pfcu k kd xif&mS ;atmif
zefqif;íjyEdkifygrnfvm;[k q&mawmfrsm;uar;jref;&mwGif &Sif*kP0EÅu
jyEdkifygonf[k ajzMum;ygonf/ 0de,"&q&mawmfrsm;u jyEdkifvQif trsm;jrif
avmufatmif jyyg[k ar;aomtcgüum;... &Sif*kP0EÅu trsm;jrifomatmif
zefqif;í r&Ekdifyg/ rdrd\ pdwfoEåmefxJrSmom zefqif;íjyEdkifygonf[k ajzMum;
oGm;ygonf/ xdkYaMumifh...txufyg &Sif*kP0EÅ\ ajzMum;csuft& avQmufvTmü
psmeftbdnmÚfw&m;rsm; &ygonf[k pmESiv hf nf;a&;? EIwaf r;cGe;f üvnf; ajzqdx k m;
aomfvnf; vufawGUar;jref;&müum; &Sif*kP0EÅonf a'oemawmfenf;ESifh
nDñGwfaom tbdnmÚf\udp?ö tbdnmÚfw&m;rsm;udkum; toHk;rjyKEdkifonfrSm
xif&mS ;aeojzifh &Si*f P k 0EÅonf psmeftbdnmÚfw&m;ud&k &So d [
l k r,lqEdik /f xdYkaMumifh
&SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf qdkcJhNyD;aom taMumif;jcif;&mpum;rsm;t& rdrdwdkY
pdwfxif&m a&;om;ajymMum;aeMuolrsm;jzpfaMumif;udk 0de,"&q&mawmfrsm;u
,lqoHk;oyfawmfrlMuygonf/
þppfuikd ;f NrdKUe,f 0depd ,
ä \ qH;k jzwfcsuu f kd &SiÓ
f PESi&hf iS *f Pk 0EÅwYkdEpS yf g;u
xkdodkYt,lcH0ifrnf[k avQmufxm;oGm;Muygonf/
(OD;uvsmPmbd0Ho)
(22-1-82)

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -121
ppfukdif;NrdKUe,f? 0dedpä,\ qHk;jzwfcsuf
NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
ppfudkif;NrdKUe,f
ppfudkif;NrdKU/
&ufpGJ? 1982 ck? Zefe0g&Dv &uf
NrdKUe,foHCem,utzGJUu a&G;cs,fzGJUpnf;ay;tyfaomoHCmh0dedpä,tzGJU\
qHk;jzwfcsuf
(vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tydk'f(42)
ppfudkif;NrdKUe,f? oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
1343 ckESpf? 0denf;"r®uHrIcif;trSwf (1^81)
apm'u OD;pdk;jrifh? v^x wdkif;omoema&;ppfudkif;wdkif;ESifh
pk'dwu(1) &SifÓP? a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;?ppfudkif;?
pk'w
d u(2) &Si*f P
k 0EÅ? tEkyg'g,Úfaus;rIausmif;? ,if;rmawm&Gm? 0ufvufNrdKUe,f?
ppfudkif;/ wdkY\omoemawmfa&;avQmufxm;vTmü jzpfyGm;aom tEk0g'g"du½kPf;
0denf; "r®uHrIcif;udk ppfudkif;NrdKUe,f? oHCmhem,utzGJUua&G;cs,fzGJUpnf;tyfonfh
0denf;"d&k q
f &mawmfrsm; yg0ifaom oHCmh0ed pd , ä tzGUJ u ud,k w
f ikd f vufrw
S af &;xd;k í
0denf;w&m;awmfESifhtnD atmufygtwdkif; qHk;jzwfcsufcsrSwfay;vdkufonf/
]qHk;jzwfcsuf}
yl;wGJyg&Sdygonf/
0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;
(1) OD;uvsmPbd0Ho ½Icif;omtk|fausmif;
(2) OD;ynmoD&d aZ,sodrfygVdwuúodkvf
(3) OD;Z#dv cdkeef;ausmif;
(4) OD;£E´unmP r*Fvmompnf
(5) OD;em,u abm*0wDausmif;
&ufpGJ? 2-1-82? 1343ck? jymodkvqef;(8)&uf
todoufaorsm; - NrdKUe,fjynfolYaumifpDtvkyftrIaqmiftzGJU
4if;rS wm0efay;tyfolrsm;/
__________

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -122
ppfudkif;NrdKUe,f?
oHCem,utzGJUua&G;cs,fzGJUpnf;ay;tyfaom
oHCmh0dedpä,tzGJU\
qHk;jzwfcsuf
(vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tydk’f(42)
oHCmh0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
1343 ck? 0denf;r®uHrIcif;trSwf (1^81)
apm'u OD;pdk;jrifh? v^x wdkif;omoema&;ppfudkif;wdkif;ESifh
pk'dwu(1) &SifÓP? a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;?ppfudkif;?
pk'wd u(2) &Si*f P k 0EÅ? tEkyg’g,Úfaus;rIausmif;? ,if;rmawm&Gm? 0ufvufNrdKUe,f?
ppfudkif;? wdkY\
omoemawmfa&;avQmufxm;vTmü jzpfymG ;aom tEk0g'g"du½kP;f 0denf;r®urH cI if;udk
ppfuikd ;f NrdKUe,f? oHCmhem,utzGUJ ua&G;cs,zf UJG pnf;tyfonfh 0denf;"d&k q f &mawmfrsm;
yg0ifaom oHCmh0ed pd , ä tzGUJ u ud,k wf ikd v
f ufrwS af &;xd;k í 0denf;w&m;awmfEiS t hf nD
atmufygtwdkif; qHk;jzwfcsufcsrSwfay;vdkufonf/
]qHk;jzwfcsuf}
(u) &SiÓ f PESihf &Si*f Pk 0EÅwYkd onf jrwfpmG bk&m;\ t,l0g'jzpfaom yd#uwfawmf
rsm;ESifh qefYusifbufjzpfaom avmutjrifrSm;0g'? b0tjrifrSm;0g'[laom
tEÅ*g¾ [du rdpäm0g'Dyk*d¾Kvfrsm; jzpfaeonfudk awGU&aomaMumifhvnf;aumif;?
(c) &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYonf wdyd#u"& bmPuaqmifyk*¾dKvfjzpfaom
aomwmyeftp &[EÅmtqHk;jzpfaom t&d,myk*dK¾ vfwdkYtm; "r®w¬udkrodbJ "r®udk
aqmifvmolrsm;[k uJ&h UJ pGypf x JG m;olrsm; jzpfMuí t&d,yl 0g'uHrS rvGwu f if;Edik o
f rl sm;
jzpfaMumif;udk awGUjrif&aomaMumifhvnf;aumif;?
(*) yd#uwfawmfrsm;udkvnf; trSm;rsm;[k ,lqum tmykyfapmfeHjcif;ESifh EdIif;cdkif;í
a&;om;xm;jcif;wdkYaMumifhvnf;aumif;? xdkYtjyif(cDPmo0 tmoa0gukefNyD;aom
bk&m;yapöuAk'¨m&[EÅm yk*¾dKvfwdkYtm; tdyfpm;umr þoHk;0wdkYü tpGrf;aqmif
EdkifqHk;olrsm;[k r[kwfrrSef vkyfBuHpGyfpGJ a&;om;xm;jcif;aMumifhvnf;aumif;?
bk&m;&Sifrsm;tm;vnf;aumif;? w&m;awmfrsm;tm;vnf;aumif;? cDPmo0
oHCmawmfrsm;tm;vnf;aumif;? *kPfaus;Zl;rJh uJh&JU&ma&mufojzifh t&d,myk*dK¾ vf
rsm;[k t*Fgvu©Pmjzpfaom Ak'¨ta0pö yom'*kPf? oDvorÜEÅd[laom aomwm
ywå, d *F aomwmyef t&d,myk*Kd¾ vfwYkd\ usi0hf wft*Fgw&m;rsm; ysujf ym;aeMuolrsm;
jzpfjcif;aMumifhvnf;aumif;/
(C) &SifÓPonf rdrdoEÅmefü r[*¾Kwfpsmefw&m;ig;yg;ESihf t&[wår*fudk r&&Sd
bJvQuf rdrdtm; psmevmbD&[EÅm[k tjcm;olrsm;tm; odapvdkrI? txifBuD;apvdkrI
[laom ygydpä £pämyuww&m;? t&Si*f P k 0EÅonfvnf; avmuDpsmefw&m;ig;yg;ESihf
aomwmyefyk*d¾Kvf[k tjcm;olrsm;tm; odapvdkrI txifBuD;apcsifrI[laom ygydpä
£pämyuww&m;ESifh toD;oD; jynfhpHkMuolrsm; jzpfaomaMumifhvnf;aumif;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -123
(i) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf psmefw&m;\ r*fw&m;rsm;udkr&&SdMuygbJvQuf
&SifÓPu rdrdür[*¾Kwfpsmefw&m;rsm;ESifht&[wår*fudk &NyD;jzpfygonf[k
vnf;aumif;? &Sif*kP0EÅu rdrdüpsmeftbdnmÚfrsm;ESifh aomwmywådr*fudk &NyD;
jzpfygonf[k&efukef EdkifiHawmfoHCmhr[mem,u q&mawmfrsm;xHodkY omoem
awmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmt& pmjzifh a&;om;avQmufxm;jcif;? ppfudkif;
NrdKUe,f oHC0dedpä,trSwf(1)0de,"& q&mawmfrsm;xH EIwfjzifh tppfcHxGuf
qdkxm;jcif;/ þuJhodkY um,0gpm pdwåork|mefESifh nDñGwfpGm a&;om;xGufqdkxm;
olrsm; jzpfjcif;aMumifhvnf;aumif;?
(p) &SiÓ
f PESihf &Si*f P
k 0EÅwYkdonf &Ed;k rI[al om t"drme udpt
ö wGuf ,if;wdYkEpS yf g;u
t"drmerIr[kwfaMumif; udk,fwdkifEIwfjzifh xGufqdkxm;Muolrsm;jzpfaomaMumifh
vnf;aumif;?
(q) txufyg qdck NhJ yD;aom taMumif;w&mrsm;udk txyfxyfo;kH oyfqifjcif a0zefNyD;
vQif 0denf;w&m;awmfESifhtnD &SifÓP ESifh &Sif*kP0EÅwdkY ESpfyg;vHk;yif pwkw¬
yg&mZdutmywfoifah &mufonf[k ppfuikd ;f NrdKUe,f? oHC0depd , ä tzGUJ trSw(f 1)0depd ,
ä
q&mawmfrsm;u wnDwñGwfwnf; oabmwl udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk; qHk;jzwf
csufcsrSwfay;vdkufMuonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -124

tydik ;f (3)
11/ wdkif;oHCem,uodkY wdkif;0dedpä,zGJUpnf;&müavQmufxm;awmif;qdkvTm
qufuyfjcif;
odYk
Ouú|
wdkif;oHCem,u
ppfudkif;/
aeYpGJ/ jymodkvqkwf 9^43
½dkaopGmavQmufxm;tyfygonfbk&m;/ ppfudkif;NrdKUe,f
trSwf(1) 0dedpä,\ qHk;jzwfcsufrIcif;trSwf 1^81 0dedpä,\qHk;jzwfcsuf
apm'emcsuftwGuf ppfaq;&ef wdkif;0dedpä, zGJUpnf;jcif;ü avQmufxm;vdkygonf/
wynfhawmfwdkY\ trIonf 0de,trIjzpfaomfvnf; NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;u
"r®ESifha&maxG;,Sufwif qHk;jzwfrIjyKxm;MuaomMumifh 0de,toGifomru "r®rI
toGifvnf; aqmifaeygonf/ xdkYaMumifh þtrItwGuf 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
0denf;"dk&ft*Fgwcsufjzpfaom 0de,ESifh"r®rS "r®uRrf;usifoljzpfapoifhygonf/
wwfEdkifvQif t&d,mjzpfrjzpf pdppf&rnfhtrIjzpfí t&d,mjzpfNyD; 0denf;"dk&frsm;
jzpfatmif BudK;pm;ay;apvdkygonf/
xdYkjyif 0denf;&kd rf sm;onf tjcm;0denf;"d&k t
f *Fgwcsuf jzpfaom vZÆo D rl eG v
f nf;
jzpfapoifhygonf/ edo*¾d, ukv'loetaeoe ponfuJhodkYaom 0w¬Krsm;jzifh
tmywfAvyG yk*dK¾ vfrsm;onf tmywfajzaomfvnf; vG,fvG,fESifhrajy? y&dok'¨vkyf
aomfvnf; y&dok'¨rjzpfojzifh woufyef &Sufp&mjzpfaomfvnf; r&Sufwwf
jzpfaeMuygonf/ þt&Sufr&Sdolrsm;onf udk,fwdkif oDvrpifMu,fí olrsm;
oDvpifMu,frIudk rjrifEdkifjzpfNyD; olrsm;tusifhodu©mudk wefbdk;rxm;bJ jzpfcsif
ovdjk zpf vkyw f wfMuygonf/ xdYkaMumifh 0denf;udk av;pm;jrwfE;kd í oDv*kP?f tusihf
odu©m*kPfESifh jynfhpHkol 0denf;"dk&frsm;jzpfatmif BudK;pm;ay;Muapvdkygonf/
wynfhawmfwdkYonf NrdKUe,f0denf;"dk&frsm;udk pHkprf;avhvmrIrjyKbJ tuefY
tuGufr&Sd vufcHrdonfhtwGuf ,ckuJhodkY aZmufxdk;rdk;arQmf jzpfNyD;t&Sifbk&m;wdkYxH
t,lcHapm'em 0if&onftxdjzpf&monf[k xifjrifrdí þodkYavQmufxm;&jcif;
jzpfygonfbk&m;/
()()
&SifÓP &Sif*kP
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;? ppfudkif;
__________

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -125
12/ EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uodkYay;pm
odYk
Ouú| q&mawmf
EdkifiHawmfoHCr[mem,u
urÇm{? &efukef/
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;
ppfudkif;/
1343 jymodkvqkwf 13
taMumif;t&m/ / omoemawmfa&;avQmufxm; awmif;qdkvTmudk jyefvnf
½kyo
f rd ;f &awmh&ef &Sv
d rd rhf nf jzpfaMumif; avQmufxm;tod
ay;vTm
½dkaopGm avQmufxm;tyfygonfbk&m;? {NyD 25^8 aeYpGJjzifhq&mawmfwdkYxH
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm trnf&Sdaom pmwrf;qufuyfí
omoemawmftwGuf wynfhawmfrsm;avQmufxm;awmif;qdkrI jyKcJhMuygonf/
þavQmufxm;awmif;qdrk t I wGuf wynfah wmfwYkdtm; 0depd , ä tqifq h ifjh zifh pdppfapí
yg&mZduusaMumif; q&mawmfwdkYwkHUjyefrIay;rnfhqkvmbfudk wynfhawmfrsm;
cH,l&awmh&ef&SdaMumif; omoema&;Xme 'kñTefrSL; OD;tHharmif ajymí od&ygonf/
þodkYjzpfvQif...wynfhawmfrsm; tu,f yg&mZdurusaMumif; b,favmuf
yif odxifonfjzpfap? tm;vH;k qH;k jzwfNyD;csdeüf wynfah wmfwYkd twGuf &[ef;toGirf mS
wnfqJOya't& tEÅ&m,fBuD;pGm&SdaMumif;od&NyD; þtEÅ&m,frsm; ausmfvTm;&ef
&[ef;\ pm;0wfae[eftm;vHk;udk wynfhawmfrsm; z,f&Sm;í q&mawmfwdkY
ay;tyfaom qkvmbfudk OD;xdyf&Gufyefqifaom taejzifh þax&0g'Ak'¨bmom
omoemrS udk,fydkifoD;jcm; (yapöum) jzpfaom t&d,mtod(Ak'¨)\tqHk;tr
(omoem)atmufodkY a&TUajymif;cH,l&awmh&ef &Sdvdrfhrnfjzpfygonf/
odkYjzpfygvQif...q&mawmfwdkYxH awmif;qdkxm;aom omoema&; awmif;qdk
csufrsm;udk wynfhawmfrsm; jyefvnf½kyfodrf;&awmh&ef &SdvdrfhrnfjzpfygaMumif;ESifh
ax&0g'Ak'¨bmomodkY woufwm &nfñTef;ay;tyfNyD;jzpfaom wynfhawmfwdkY\
b0rsm;udv k nf; ax&0g'Ak'b ¨ momomoemrS wygwnf;yif vH;k 0½kyo f rd ;f &awmh&ef
&Sv
d rd rhf nfjzpfygaMumif; q&mawmfwYkd odomMuyg&ef ½dak opGm avQmufxm;tyfygonf
bk&m;/
&SifÓP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;? ppfudkif;
&Sif*kP
tEkyg'g,Úfaus;rIausmif;? uRef;awmvS&Gm
aygif;wnf
rdwåLudk
1/ ordkif;ESifh'óea&;&m okawoeXme? ygwDXmecsKyf?&efukef?
2/ EdkifiHawmfaumifpDOuú|? EdkifiHawmfaumifpD½Hk;?&efukef? odkY ydkYygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -126
13/ ppfuikd ;f wdik ;f 0depd ,
ä odYk NrdKUe,f0ed pd ,ä qk;H jzwfcsut
f rSm;z,f&mS ;ay;&ef apm'emvTm
odYk
Ouú|
ppfudkif;wdkif;0dedpä,tzGJU
ppfudkif;NrdKU/
aeYpGJ? 10-1-82
taMumif;t&m/ / ppfudkif;NrdKUe,f 0dedpä,tzGJU\ 0denf;ESifhrnDaom
qH;k jzwfcsufrsm; y,fzsufay;&ef t,lcaH pm'emvTmygbk&m;
½dkaopGm avQmufxm;tyfygonfbk&m;? ppfudkif;NrdKUe,ftrSwf(1) 0dedpä,
q&mawmfrsm;\ wynfhawmfwdkYtm; pwkwåyg&mZduoifhaMumif; qHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;jycsufrsm; vGJrSm;aeygojzifh pwkwåyg&mZduusaMumif; qHk;jzwf
csufudk y,fzsufay;&ef jzpfygonf/vGJrSm;aom qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;rsm;rSm
atmufygwdkY jzpfygonf/
(u) tEÅ*g¾ [dw rdpmä 0g'DjzpfaMumif; wpHw k &m oufaor&Sb d J tEÅ*g¾ [du jzpfaMumif;
qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;jyKjcif;/
(c) t&d,yl 0g'uHxu kd af Mumif; taxmuftxm; rjyEdik b f J t&d,yl 0g'xdu k af Mumif;
qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;jyKxm;jcif;/
(*) Ak'¨?"r®? oHC? oDvwdkYü ta0pöyom'rIrsm; cRwf,Gif;aMumif;? rSm;,Gif;aMumif;
qHk;jzwfcsuf taxmuftxm; jyKxm;jcif;/
(C) ygydpmä £pämyuw&Sad Mumif;? vH;k 0taxmuftxm;rjyEdik b f J ygydpmä £pämyuw
&SdaMumif; qHk;jzwfcsuf taxmuftxm; jyxm;jcif;/
(i) psmefr*fzv kd &f &Sad Mumif;udk rodbJ r&&S[ d k taxmuftxm;rcdik v f bkH J qH;k jzwfcsuf
taxmuftxm;jyKxm;jcif;/
(p) t"drme\ tcef;u@udk wrifaysmufuG,fatmifvSnfhywfazsmufjr§Kyfxm;jcif;/
þqH k ; jzwf c suf t axmuf t xm;rsm; vG J r S m ;yH k u d k 0d e d p ä , q&mawmf r sm;\
qHk;jzwfcsufESifh yl;wGJí tusÚf;rQjzifh a&S;OD;pGmavQmufxm;ygrnf/ tao;pdwf
avQmufxm;csufurkd S 0depd , ä q&mawmfrsm;\ oH;k oyfcsufrsm;ESihf yl;wGí J aemufyikd ;f rS
avQmufxm;ygrnfbk&m;/
(u) tEÅ*¾g[du rdpäm0g'DjzpfaMumif; wpHkw&m om"ur&SdbJqHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;jyKxm;jcif;twGuf jyifqifqHk;jzwf&ef avQmufxm;csuf/
q&mawmfrsm;bk&m;...wynfhawmfrsm;onf jrwfpGmbk&m;\ t,l0g'yd#uwfESifh
qefYusiaf om avmutjrifrmS ; t,l0g'? b0tjrifrmS ; t,l0g' [laom tEÅ*g¾ [du
rdpäm0g'Drsm; vHk;0r[kwfMuyg/ wynfhawmfrsm;udk tEÅ*g¾ [du rdpäm0g'Drsm;tjzpf
ajymqdkEdkif&ef wpHkw&mrQ oufaoom"ur&SdbJ ajymqdkxm;jcif;omjzpfygonf/
wynfhawmfrsm;onf þtEÅ*g¾ [du rdpäm0g'rsm; z,f&Sm;Mu&ef oHukef[pfí ajymqdk
aeMuolrsm;om jzpfMuygonf/ þtEÅ*g¾ [du rdpmä 0g'rsm;u t&d,mopömw&m;tm;
[efYwm; aESmuf,SufzsufqD;EdkifyHkudk tajymqdkqHk; todjrifqHk; olrsm;rSm ,aeYtcsdef
ü wynfhawmfrsm;om jzpf&ef&Sdonftxd jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -127
a&SUaemufb0 jzpfrjzpf b0tjrifrSm; t,l0g'ESifh ½kyfemrfavmuNrJrNrJ
avmutjrif r S m ; t,l 0 g'[l a om tEÅ * ¾ g [d u rd p ä m 0g'rsm;jzpf y G m ;aeorQ
taumif;tqdk;ESifh tusdK;tjypfudk pdppfydkif;jcm; odjrifjcif;[laom or®m'd|dw&m;
rjzpfyGm;EdkifaMumif; wynfhawmfrsm; a&;om;a[majym wGufcsufjycsuf trsm;tjym;
txift&Sm; &Sdygonf/
xdkodkYjzpfvQuf tEÅ*¾g[du rdpäm0g'rsm; z,f&Sm;í taumif;tqdk;ESifh
tusdK;tjypf [laom trSefw&m; t&d,opömrsm;udkom yGm;rsm;Mu&ef oHukef[pfí
ajymqdkaeol wynfhawmfrsm;udkyifvQif tEÅ*g¾ [du rdpäm0g'jzpfonf[k rSm;,Gif;pGm
qHk;jzwfcsuftaxmuftxm; jyKxm;ygonf/ tEÅ*g¾ [durI rjyK&ef wm;jrpfjcif;
onfyif tEÅ*g¾ [durdpäm0g' jzpfonf[k pGyfpGJaejcif;jzpfygonf/
NrdKUe,f 0dedpä,q&mawmfrsm;onf tEÅ*¾g[du rdpäm0g'jzpfonfudk
vnf;aumif;? uGjJ ym;pGm cGjJ cm;odEikd jf cif; r&So
d rl sm;om jzpfEikd &f ef&ydS gonf/ ykxZk Úfonf
cGJjcm;od&ef rjzpfEdkifyg/ NrdKUe,f 0dedpä,q&mawmfrsm;onfvnf; ykxkZÚfrsm;om
jzpf&mygonf/ykxkZÚfwdkY\ tjrifonf t&d,mwdkY\tjrifESifh ajymif;jyefzDvm
jzpfygonf/ ykxkZÚfu taumif;qdkvQif t&d,mu tqdk;? ykxkZOfu tqdk;qdkvQif
t&d,mu taumif;? ykxkZOfu tusdK;qdkvQif t&d,mutjypf? ykxkZÚfutjypf
qdv k Qif t&d,mu tusdK;? þodYk yif ykxZk ÚfEiS hf t&d,mrsm; uGjJ ym;jcm;em; aomtjrif
&SdaMumif;od&ygonf/NrdKUe,f 0dedpä,q&mawmfrsm;onf ykxkZÚfwdkY "r®wmtwdkif;
udk,fwdkifyif b0tjrifrSm;t,l0g' avmtjrifrSm;t,l0g' tEÅ*g¾ [du rsm;rSrvTwf
Edkifolrsm; jzpf&mygrod/ þodkY rdpäm0g'rsm;ü ESpfNcdKufaeolonf rdpäm0g'ü epfjr§Kyf
jcif;udk vnf;aumif;? rdpmä 0g'rSvw G af jrmufjcif;udv k nf;aumif;? rodEikd &f myg/ pmawGU
tEÅ*g¾ [duudk odcgrQjzifh tu,f tEÅ*g¾ [duudkodonfrqdkEdkif&myg/ t&d,opömudk
pmawGUodumrQjzifh udk,fawGUodol t&d,mjzpfonf[k rqdkEdkifouJhodkYjzpfonf/
NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf þodkYyif tEÅ*g¾ [duudkrodrjrifbJ wynfhawmf
wdkYtm; tEÅ*¾g[du rdpäm0g'Drsm;tjzpftrSm;rSm;t,Gif;,Gif;yif qHk;jzwfcsuff
taxmuftxm; jyKMuygonf/ þodkY oufaoom"u[lí rnfrnf&& r&Sdaom
tEÅ*¾g[du rdpäm0g'D[laom qHk;jzwfcsuftaxmuftxm;udk jyefvnfppfaq;í
jyifqifqHk;jzwfay;Mu&ef jzpfygonfbk&m;/
(c) t&d,ly0g'uHxdkufaMumif; taxmuftxm;jyp&mr&SdbJ qHk;jzwfcsuf
taxmuf txm;jyKxm;jcif;twGuf jyifqifqHk;jzwf&ef avQmufxm;csuf/
q&mawmfrsm;bk&m;...wynfhawmfrsm;onf aomwmyeftp &[EÅmtqHk;
tm;vkH;aom t&d,mwdkYtm; olwyg;wdkYu ajymifavSmifMunfq,frI jyKonfudkyif
a&ma,mifyg0ifEikd o f rl sm; r[kwMf uyg/ wynfah wmfwYkdu, kd üf u uJ&h UJ pGypf rJG jI yKqd&k efrmS
a0;uGmvGe;f vSygonf/ wynfah wmfwYkdonf avQmufxm;awmif;qdv k mT pmrsuEf mS (27)?
pmaMumif;a&(19)ü "r®w¬rodbJ "r®aqmifrsm; &SdaMumif;ESifhNrdKUe,f0dedpä,xH
aom"emvTm pmydk'f(9)ü txuftxuf t&d,m"r®udk aqmif,l&mü atmufatmuf
t&d,mrsm;taejzifh "r®wrå odbaJ qmif,&l aMumif;om wifjyavQmufxm;zl;ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -128
þavQmufxm;csurf sm;ü &[EÅmt&d,myk*Kd¾ vw f Ykdtm; "r®wr¬ odbJ aqmifo[ l k
b,frSmrQ b,ftcsdefrQ wynfhawmfrsm;ajymqdkbl;jcif; tvsif;yifr&SdMuyg/ xdkYjyif
atmufatmuf t&d,mrsm; txufxuf t&d,m"r®wYkd \ "r®ukd rod[o l nfrmS vnf;
t&d,mtqifhqifh jzpfzl;olrsm;taejzifh &Sif;vif;vSygonf/ uJh&JU pGyfpGJp&mum;
r[kwo f nft h jyif rSeu
f efwnfrh wfopöm"mwf0ifaompum;jzpfí csdKNrdeaf v;eufaom
pum;yifjzpfygonf/ t&d,mtqifhqifh rjzpfbl;aomfrSyif avmujzpfpÚfrsm;jzifh
þt"dyÜg,frSm xif&Sm;vSNyDjzpfygonf/ a&rul;wwfolrsm;a&ul;enf;udk usufrSwf
aqmif,lxm;aomfvnf; a&ul;jcif;\teufoabmudk tu,frodEdkifonfrSm
xif&Sm;vSaomaMumifhjzpfygonf/
ykxkZÚfyk*¾dKvfrsm; t&d,"r®udk usufrSwfaqmifumrQjzifh t&d,"r®w¬udk
rodaomaMumifh t&d,mrjzpfbJ &SdMuonfrSmxif&Sm;vSygonf/ atmufatmuf
t&d,m rsm;vnf; txuftxuf t&d,"r®udk aqmifcgrQjzifh txuftxuf&Sd
t&d,"r®w¬udk rodao;aomaMumifh atmufatmuf t&d,mtjzpf &yfwnfae&
ao;jcif; jzpfygonf/
EGm;ausmif;om;onf udk,fydkifr[kwfaom EGm;udk xdef;ausmif;umrQjzifh
EGm;\t&omudk roH;k aqmif&bJ EGm;ydik &f iS o
f nfom EGm;t&omudk oH;k aqmif&ouJo h Ykd
atmufatmuft&d,mESiEhf mG ;ausmif;om;? ud, k yf ikd rf [kwaf om EGm;ESihf txuftxuf
"r®w¬ roH;k qmif&jcif;jzifh txuftxuf t&d,"r®wYkdukd r&&Sd rodjrifjcif;? EGm;&SiEf iS hf
txuftxuf t&d,mEGm;t&om oHk;&jcif;ESifhtxuftxuf t&d,m"r®wåudk &&Sd
odjrifjcif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ aom"emvTm pmydk'f(9)ü atmuf
atmuf t&d,mrsm;yif txuftxuft&d,mwdkY\ "r®udkaqmifaomfvnf; "r®w¬
udrk odbJ aqmif,&l onfqakd om pum;rSmvnf; atmuft&d,mrsm; xdu k ohJ Ykd pGypf jJG cif;
tvsi;f yifr[kwyf g/wynfah wmfwYkdonf t&d,mrsm;udk uJ&h UJ pGypf JG zdYkux kd m;í olwyg;wdYk
ajymifavSmifMunfq,f jyKMu&müyif a&ma,mifryg0ifEdkifMuolrsm;jzpfMuygonf/
NrdKUe,f 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfrsm; avQmufxm;aompm\
oabmudk rapmaMum raphiSbJ taxmuftxm;jyp&m[lí tvsif;vnf;r&SdbJ
aomwmyef &[EÅmtqHk; tm;vHk;t&d,mrsm;udk uJh&JUpGyfpGJol t&d,ly0g'grsm;tjzpf
xifovdkBuJí qHk;jzwfcsuftaxmuftxm; jyKxm;Muygonf/ þodkY t&d,ly0g'
jzpfaMumif; taxmuftxm;jyp&m[lí wpd;k wpdrQr&Sb d J t&d,yl 0g'jzpfonf [laom
NrdKUe,f0ed pd ,
ä \qH;k jzwfcsuf taxmuftxm;udk jyefvnfppfaq;í jyifqifq;kH jzwf
ay;Mu&ef jzpfygonfbk&m;/
(*) Ak'¨? "r®? oHC ESifh oDvwdkYü ta0pöyom' r&SdaMumif; rSm;,Gif;aom
taxmuf txm;jzif h qH k ; jzwf c suf t axmuf t xm; jyKxm;jcif ; twG u f
jyifqifqHk;jzwfEkdif&ef avQmufxm;csuf/
q&mawmfrsm;bk&m;...
wynfah wmfwYkd onf bk&m;? w&m;? oHCmESihf tusifo h v D udk tMunfnKd qH;k olrsm;yif
jzpfMurnf[k avQmufcsifygonf/wynfhawmfwdkY MunfndKaMumif; wynfhawmfwdkY\
tusifhtBuH(oDv)? wynfhawmfwdkY\ pdwfaepdwfxm; (orm"d)? wynfhawmfwdkY\
tawG;tac:(todynm) þt&mrsm;jzifh o½kyfazmfrS ay:Edkifrnf jzpfygonf/
ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -129
wzefvnf; oDv&Sdr&Sd aygif;MunfhrS? orm"d &Sdr&Sd aygif;½Hkru pHkprf;OD;rS? ynm&Sdr&Sdrl
aygif;½Hkç pHkprf;½Hkr&? udk,fwdkifuynm&SdOD;rS odEdkifrnfjzpfygonf/ bk&m; ponfudk
wynfhawmfwdkY tMunfndKqHk;jzpfaMumif; avQmufcsifaomfvnf; q&mawmfwdkYrSm
wynfhawmfwdkYudk aygif;Munfhjcif; tp&Sdonfrsm; uif;aernfjzpfaomaMumifh o½kyf
ay:atmif avQmufxm;cGifhr& jzpf&ygonf/
wynfah wmfwYkdukd aygif;azmfavhvm wdik ;f xGmMunfv h Qif wynfah wmfrsm; bk&m;
ponfukd tMunfnKd qH;k olrsm;jzpfaMumif; odciG &hf rnfjzpfygonf/ wynfah wmfwYkdonf
bk&m;ponfudk tMunfndKqHk;olrsm;jzpfaomaMumifh bk&m;yd#uwfudkvnf;
tjrwfEdk;qHk; olrsm;yif jzpfygonf/ xdkYaMumifh bk&m;yd#uwftwGif;0ifí bk&m;
a[ma,mifaqmifaeaompum;rsm; a&S;tcgu o*Fg,emwify*k Kd¾ vfrsm;tvm; rsm;pGm
&GH&SmpufqkwfNyD; tjypfjrifvQuf tjypfwifMujcif;om jzpfygonf/ o'´gwwfolrsm;
o'´ga&;rusaompmudk awGUvQif ygXfysuf[kaMujimí tazmufcdkif;ouJhodkY
jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm; qHk;jzwfcsuftaxmuf
txm;rSm jyxm;ouJo h Ykd yd#uwftm;vH;k trSm;jzpfonf[k tmykyaf pmfejH cif;ESihf EdiI ;f cdik ;f
olrsm; r[kwfMuyg/ avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm(27) pmaMumif;a&(25)ü
yg&Sdaom wynfhawmfwdkY\pum;onf yd#uwfawmftm;vHk; twGuf r[kwfbJ
t&d,opömESifhvGJacsmfaeaom yd#uwftwGif; rS wcsdKUwavtwGufomjzpfaMumif;
xif&Sm;vSygonf/
wynfhawmfwdkY\ þpum;onf o'´gwwf pmjyif q&mawmfrsm;? o'´g
rsufaphjzifh pma0zefouJhodkY t&d,mopömwwfwynfhawmfrsm;u t&d,mopöm
rsufaphjzifh t"dyÜg,fa0zefjcif;omjzpfygonf/ þtaMumif;udk aom"emvTm
tydk'f(9)üvnf; tus,favQmufcJhNyD;jzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYonf yd#uwf bk&m;a[ma,mifaqmifaeaom
pmwcsdKUudk yd#uwfESifhuGJjym;atmif cGJjcm;jyqdkjcif;onf yd#uwfudk MunfndKíavm?
rMunfndKíavm[k tvG,fodcGifh&Sdrnfjzpfygonf/ oGm;raumif;í oGm;udkEkwfNyD;rS
oGm;ydkif&Sifudkcspfí Ekwfoavm? rkef;íEkwfoavm ar;zG,fr&SdouJhodkYjzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ avQmufxm;awmif;qdkvTmygt&d,mopömESifh
rnDaom yd#uwfwcsdKUwavtm; a0zefaompum;onf bk&m;w&m;ponfudk
rMunfnKd rouf0ifaom t"dygÜ ,ftvsif;yif rxifyg/ jrifwwfaom rsufaph&o dS rl sm;
taejzifh tvGefMunfndKouf0ifaom t"dyÜg,fom jrifMu&ef&Sdygonf/
xdkYjyifvnf; NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\ bk&m;&Sdcdk;
usrf;pmrsufESm (25) pmaMumif;a& (11)ü yg&Sdaom udavomuif;olrsm;onf
tdyfpm;umrü tjynfhtpHk tpGrf;aqmifEdkifqHk;jzpfonf[laom pum;t&vnf;
wynfah wmfwYkd tm; bk&m;ponfukd aus;Zl;rJah jymonft h a0pöyom' r&So d [l k qH;k jzwf
csuftaxmuftxm;jyK rSm;xm;Muygonf/ bk&m;&Sdcdk;rS þpmydk'f\ txufatmuf
pmydk'frsm;udkygzwf½Ií þodkYta0pöyom'r&SdaMumif; ajymp&m&Sdjzpf&ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -130
þodYkjzpfvQuf wynfah wmfwYkdtm; NrdKUe,f0ed pd ,
ä rsm; ta0pöyom'r&Sad Mumif;
ajymEdkifonfrSm umr\t&udk usÚf;ajrmif;aom teuft"dyÜg,fjzifh em;tvnf
rSm;íom jzpfwef&mygonf/ NrdKUe,f0dedpä,rsm;onf umrudk zdkrqufqHrI[lí
em;vnfMu[ef&Sdygonf/ vlnHhrsm;vnf; þodkYem;vnfwwfaMumif; od&ygonf/
omoemawmfü umrtrnfonf tm½Hik g;yg;\ tawGUtxd[al om tm½Hik g;yg;onf
umrw&m;rsm; jzpfygonf/ þumrw&m;rsm;onf owå0gwdkif; ruif;Edkifaom
w&m;rsm; jzpfygonf/ udavomuif;NyD;olrsm;vnf; ruif;EdkifMuyg/ udavom
uif;NyD;olrsm;oHk;pGJaeaom qGrf;ç ouFef;ç ausmif;ç aq; ypönf;av;yg;onf
umrw&m;rsm;jzpfygonf/
udavom&Sdolrsm; oHk;pGJaeaom pm;0wfaea&; usef;rma&; ypönf;rsm;onf
vnf; umrw&m;yif jzpfygonf/ ypön;f av;yg; umrw&m;rsm;onf uif;vnf;'ku?©
ruif;vnf;'ku©jzpfí oHk;pGJwwf&ef todÓPfvdkygonf/ udavom uif;NyD;olrsm;
onf rZÑdry#dy'gt& ypönf;av;yg; umrw&m;rsm;tay:ü oHk;wwfaom
todÓPf&&SNd yD;olrsm;jzpfí qGr;f \tavmifrcH&bJ qGr;f udb k Ú
k ;f ay;Edik o
f ?l ouFe;f \
tavmifudkrcH&bJ ouFef;udkoHk;pGJEdkifol þodkYyif tm½Hkig;yg; umrw&m;wdkY\
tavmifrcH&bJ oHk;pGJwwfoljzpfí tpGrf;aqmifEdkifqHk; olrsm;[k udavom
uif;NyD;olrsm;udk csD;rGrf;jcif;yif jzpfygonf/
þodkYyif bk&m; w&m; oHCm rsm;tay: csD;rGrf;pum;ajymqdkjcif;twGufyif
uJh&JU½HIUcs ta0pöyom'uif;aom ajymqdkrIjyKonf[k aumufcsuftcscH&onfrSm
jrwf p G m bk & m;vuf x uf u vuf , mawmf & H w ynf h B uD ; t&S i f o m&d y k M wmtm;
awmausmif;bkef;BuD;trsm;u o'¨gw&m;r&Sdol[k xifrSm;MuouJhodkY wufwufpif
atmifvGJrSm;aom aumufcsufjzpfygonf/ wynfhawmfwdkYonf t&G,ftm;avsmfpGm
&Edkifaom tcGifhta&;? todtm;avsmfpGm &EkdifaomtcGifhta&;? tusifhtm;avsmfpGm
&Edkifaom tcGifhta&; tpptcGifhta&;rsm;udk wckrQ tiJhtuGufr&SdbJ omoem
twGufoufouf waMumif;wnf;om wynfhawmfwdkYb0udk toHk;cs pGefYvSL
xm;Muolrsm; jzpfygonf/
þodkYjzpfvQuf NrdKUe,f0depä,rsm;onf wynfhawmfrsm;tm;bk&m;ponfü
ta0pöyom' r&Sdav[ef ra&&maom taxmuftxm;rsm;udk taotcsm
taxmuftxm;jyKí tvGBJ uD;vGcJ gqH;k jzwfcsuf taxmuftxm; jyKxm;Muygonf/
þodkY bk&m;ponfü ta0pöyom’r&SdaMumif; a&a&&m&maoaocsmcsm
taxmuftxm;r&SdbJ ta0pöyom' r&Sd[laomNrdKUe,f0dedpä,\ qHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;udk jyefvnfppfaq;í NydKifbufq;kH jzwfay;Mu&ef jzpfygonfb&k m;/
(C) ygyd p ä m £pä m yuw&S d a Mumif ; vH k ; 0taxmuf t xm;r&S d b J ygyd p ä m
£pä m yuw&S d a Mumif ; qH k ; jzwf c suf t axmuf t xm; jyKxm;jcif ; tm;
jyifqifqHk;jzwf ay;&ef avQmufxm;csuf/
q&mawmfrsm;bk&m;...
wynfah wmfrsm;onf ygydpmä £päyuw r&So d rl sm; jzpfMuygonf/ wynfah wmfrsm;tm;
ygydpä £pämyuwjzpfaMumif; NrdKUe,f0dedpä,rsm; ajymMum;MuonfrSm "r®oHrkcr&SdbJ

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -131
0dedpä,yk*d¾Kvft*FgESifh vHk;0cRwf,Gif;pGm ajymMum;jcif;omjzpfygonf/ wynfhawmf
rsm;onf t&d , opö m rsuf v H k ; ayguf M uol r sm;jzpf í b0ay;wm0ef t &
rvGJomra&SmifombJ oDwif;oHk;azmfESifh'um 'umrwdkYtwGuf xrf;&GufBudK;yrf;
aeolrsm;om jzpfMuygonf/ a&qefESifhwlaom t&d,mopömudk a[majymjcif;jzifh
vlwvHk;olwvHk;jzpfa&;\ tEÅ&m,frsm; rsm;jym;vSaMumif; BudKwifodjrifMuolrsm;
jzpfMuygonf/ oDwif;oHk;azmf t0ef;t0dkif;üvnf; tNrJowday;cHae&olrsm;
jzpfMuygonf/wynfhawmfwdkYonf þt&d,opömudk a[majymjcif;jzifhwynfhawmf
wdkYb0 om,mrnf[k enf;enf;rQrwGufyg/ emrnf[kom tNrJrSwfaeMuygonf/
odkYjzpfvsuf odolrsm;urajymvQifajymolr&Sdjzpfrnfudk iJhí ajymqdk
aejcif;rQom jzpfMuygonf/ NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf tu,fodí wm0ef
t&ajymqdkonf[k tu,frodbJ £pämyuwjzifh ajymqdkonf[ktaxmuftxm;rJh
aumufcsufpGJaeMuygonf/ NrdKUe,f0dedpä,rsm;taejzifh þt&d,mopömw&m;rsm;udk
r&Edkifawmhaomolrsm;[krSwfom;aeMu[efyif &Sdrnfxifygonf/ þw&m;rsm;
vHk;0r&Edkifawmh[k rSwfxifaeMu[efyif &Sdrnfxifygonf/ þw&m; vHk;0r&
Edkifawmh[k rSwfxifaeMuíom þodkY qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;jyKMujcif;
jzpf[ef&Sdygonf/ þodkY qHk;jzwfcsuftaxmuftxm;rsm;jyK&ef tjcm;wpHkw&m
taxmuftxm; vHk;0r&&Sd jzpfaeygonf/
wynfhawmfrsm; £pämywur&SdaMumif;? wynfhawmfrsm;jzwfoef; vIyf&Sm;
vmcJh&aom b0\ajc&mrsm; trsm;tjym; <uif;usefvsuf &Sdaeygonf/ ynm&Sd
rsm;onf þw&m;rsm;udk awGUjrifEdkifMurnfjzpfygonf/ wynfhawmfwdkY\
ta&;tom; ta[mtajymrsm;onfwynfhawmfwdkYb0udk wnfaqmufaeoavm?
avmu\ oabmobm0udk wnfaqmufaeoavm [lonfukd txif;om; ay:vGif
aernfjzpfygonf/ taoG;jrifí toGifodwwfolrsm; trSefudkodMurnfjzpfygonf/
wynfhawmfrsm;\ tajymtqdkrsm;onf vlrsm;rsm; em;axmifMuNyD;a&m
ajymqdkaomtajymrsm; vHk;0r[kwfyg/ wynfhawmfwdkY\ ta&;rsm;onfvnf;
vlrsm;rsm;zwfMuvQif NyD;a&mqdkaompmrsm; vHk;0r[kwfMuyg/ em;axmifcsifaxmif?
raxmifcsifae? zwfcsifzwf? rzwfcsifae? wnfhrwfaom oabmw&m; tESpfom&rS
vHk;0taoGtz,fr&Sdaom t&d,mopöm'óersm;om jzpfMuygonf/ wynfhawmf
wdkY\pm odkYr[kwf pum;wckckudk avhvmvQif udk,fydkifxl;jcm;aom todjrifygçryg
qifjcifodjrif Edkifrnfjzpfygonf/ xdkYjyif xdkudk,fydkifxl;jcm;aom todjrifüvnf;
a&SUaemufnDñGwfaom todtjrif [kwfr[kwf awGUodEdkifrnf jzpfygonf/ þodkY
r[kwfrS b0tausmftapmtwGuf xif&mjrif&m vkyfaeol£pämyuworm;[k
aumufcsufxm;oifhygonf/
NrdKUe,f0ed pd ,
ä q&mawmfrsm;onf þodYk a&a&&m&m avhvmaumufcsucf sjcif;
r&Sdí taxmuftxm; vHk;0r&SdbJ wynfhawmfwdkYü £pämyuwjzpfonf[laom
qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;tm; jyefvnfppfaq;í jyifqifqHk;jzwf ay;Mu&ef
jzpfygonfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -132
(i) psmefr*fzdkvf &&SdaMumif;udkrodbJ r&&Sd[k taxmuftxm;rcdkifvHkbJ qHk;jzwf
csuftaxmuftxm; jyKxm;jcif;twGuf jyifqifqHk;jzwf&ef avQmufxm;csuf/
q&mawmfrsm;bk&m;...
wynfah wmfrsm;onf psmefç r*fç zdv k w f &m;rsm;udk &&Scd MhJ uonfrmS trSew f u,f
jzpfMuygonf/ xdo k Ykdjzpfaomfvnf; NrdKUe,f0ed pd , ä q&mawmfrsm;onf wynfah wmfrsm;
&&Sdonfrsm;udk rodrjrifEdkif &SdaeMuygonf/ NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf
wynfhawmfwdkYudk ppfaq;aomfvnf; ppfaq;aomar;cGef;rsm;\ tajzrsm;udk
odEdkifaom t&nftcsif;r&Sd jzpfaeygonf/ tb,faMumifhqdkaomf olwdkYudk,fwdkif
&&SdNyD;rjzpfMuaomaMumifh jzpfygonf/ avmuOyrmtm;jzifh rlvwef; ausmif;om;
onf yg&*lrsm;ajz&ef ar;cGef;udkzwfí yg&*lrsm;tm;ar;&mü yg&*lrsm;u
trSefudkajzqdkaomfvnf; rSefçrrSefod&ef taMumif;wpdrQ r&SdouJhodkY jzpfygonf/
pmtkyftwGif;ü psmefç r*fç zdkvfonf vltwGif;rS psmefçr*fç zdkvfESifh tjcm;BuD;jcm;
vSygonf/ rwlnDEdkifawmhatmif jcm;em;vSygonf/ ESpfaxmifaygif;rsm;pGmrS
vlwOD;\ cHpm;csufESifh ,aeYodae&aom xdkol\cHpm;csufudk od&Sd&csuf jcm;em;
ouJhodkY jzpf&ef&Sdygonf/ pmtkyftwGif;rS psmefçr*fçzdkvfonf usÚf;ajrmif;usyfwnf;
vSygonf/ vlYtwGif;rS psmefçr*fçzdkvfonf odrfarGUus,f0ef;vSygonf/ xdkYaMumifh
psmefçr*fçzdkvfudk udk,fwdkifr&olrsm;taeESifhpmtkyftwGif;rS psmefçr*fçzdkvfjzifhwdkif;í
trSeu f satmif ppfaq;Edik cf iG &hf rdS nfr[kwyf g/ xdYkaMumifph smefçr*fçzdv k f &Srd &Sd ppfaq;&efrmS
psmefçr*fçzdkvf r&ol t|uxmESifh #Dumq&mrsm; ñTefjyaompsmefçr*fçzdkvfjzifh
rjzpfoifyh g/ psmefçr*fçzdv k f r&olrsm;u ppfaq;onfrmS rdrw d Ykdr&aom psmefçr*fçzdv k jf zifh
rjzpfEdkifyg/ psmefçr*fçzdkvfr&bJ psmefçr*fçzdkvfjzifhppfvQif rdrdpmwGifyg&SdNyD;aom
tajztjyifbufrS psmefç r*fç zdkvf&ol\ ESvHk;xm;tm;avsmfpGm oD;jcm;aomtrSefudk
ajzaomfvnf; rodEdkif jzpfygonf/ xdkYaMumifh psmefçr*fçzdkvfr&olrsm;u ppfaq;oifh
onfrSm ‘o*Fkwå&? Asmu&Pokwfç uw¬dokwf ponfüvmaom trsufxGufjcif;?
&efzGJUjcif;&Sdr&Sd ponfjzifhom jzpfoifhygonf/ odkYrSomrdrdodEdkifaomt&mjzifh
ppfaq;jcif;jzpfí trSefodEkdif &mygonf/ wu,fhpsmefç r*fç zdkvft&monf El;nHh
us,0f ef;ygonf/ r&&Sad o;olrqdx k m;ESi?hf &&SNd yD;olyif rdr&d &Scd suuf kd pum;vH;k yDatmif
ajymEdkif&ef vG,fulMuonfr[kwfyg/ omreft&d,mrsm;rqdkxm;bd? bk&m;i,f
trnf&aom yapöuAk'¨rsm;yif rdrd&aomw&m;udk jyefMum;ajymqdkEdkifMujcif;
&SMd uonfr[kwyf g/ odraf rGUeufev J aS om avmukw&å mynmrsm;udx k m;í yef;cs?D yef;yk?
pufrIvufrIynmuJhodkYaom avmuDynmrsm;üyif wbufvlom;em;vnf&ef
ajymjyírvG,f jzpfygonf/ aeYpÚftrI ud, k wf ikd jf yKaeaom pm;jcif;? oGm;jcif; ponf
üyif pm;jcif;ü jynfph &kH rnfw h &m;? oGm;jcif;ü jynfph &kH rnfh w&m;? pm;jcif;ü y,f&rnfh
w&m;? oGm;jcif;üy,f&rnfh w&m;rsm;udk tydt k vdrk &Sd aumuf,jl yNyD; tp&So d nfrsm;udk
jyKEdkifMurnfr[kwfyg/
jrwfpGmbk&m;vufxufu tifMuif;awmuav;wpfck\toHk;udkyif
&Sifom&dykwå&m paom y#dorÇd'gywå &[EÅmESifh t&d,myk*d¾Kvfrsm; wOD;ESifhwOD;
tjrif j cif ; rwl r rQ t,l t quG J a omxH k ; &S d c J h y gonf / El ; nH h u s,f 0 ef ; vS a om

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -133
psef ç r*f ç zd k v f w &m;ü ar;cG e f ; aygif ; rsm;pG m ar;íajzMum;csuf u d k txyf x yf
pHpk rf;qifjcifaomfryS if ar;jref;pHpk rf;olü psmefçr*fçzdv k &f NyD; r[kwv
f Qif od;k od;k oDoyD if
odEdkifaomtaMumif; r&Sdyg/ ar;cGef;uav; wckwavjzifh BudK;wdk;BuJwJar;í
ajzMum;csufudk pmvmayxkyfESifhn§dí rrd[k,lqNyD;udk,fwdkifbmrQrodbJ psmefç r*fç
zdkvfr&Sd[k qHk;jzwfonfrSm omoemawmfü rsm;pGmepfemEdkifygonf/ þodkY qHk;jzwf
xHk;onf omoemawmfü rif;rlvmygvQifomoemawmf\ tñGefYtcufrsm; þjzwf
xHk;u csdK;ESdrfygvdrfhrnf/ þjzwfxHk;pepfonf omoemawmf\ vlpGrf;aumif;
okwo f ifaompepfq;kd jzpf&pfygvdrrhf nf/ þpepf xGe;f um;vQif t&d,mvlprG ;f aumif;
rsm;onf omoemawmfudkpGefYí omoemawmftjyifbuf½kef;xGuf a&Smif&Sm;Muyg
vdrfhrnf/ a&S;tcgu opömudkodol yapöuAk'¨rsm; ½dkif;pdkif;aom vlY0ef;usifudkpGefYí
[dr0EÅmtzsm; a&Smif&Sm;½kef;xGufMuouJhodkYjzpfygonf/ a>rebif; jrif;tóxdk&f
qdak om t&mrsm;rSm trd0rf;udak zmufxu G of rl sm;[k Mum;&zl;ygonf/ trd0rf;azmufç
razmuf rod&aomfvnf; olwdkYtrsdK;udk azmufxGuf&rnfum; trSefjzpfygonf/
þtwl omoemawmftwGi;f rS &[ef;&Siv f l tmZmenfrsm;onfvnf; {0Harokwu H kd
rEÅefjyKí vlpGrf;aumif;a,mif vkyfaeolrsm; vTrf;rdk;aeMuvQif vTrf;rdk;aeaom
þtrd0rf;ESifhwlaom omoemawmf azmufxGufa&Smif&Sm;Murnf trSefjzpfygonf/
xdkYaMumifh rodbJppfaq;NyD; ppfaq;olrodí r&SdvkyfaomjzwfxHk;pepf
þpepfvTrf;rdk;vQif omoemawmf tñGefYrxGufEdkifatmif zsufqD;jcif;jzpfí
omoemawmfü rsm;pGmepfemvSygonf/ NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf psmefç r*fç
zdv k uf kd rodbpJ pfaq;NyD; rodaomaMumifh r&S[ d qk ;kH jzwfcsuf taxmuftxm;jyKxm;
Muygonf/ þodkY wynfhawmfrsm;udk rodbJ psmefç r*fç zdkvfr&SdaMumif; qHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;udk jyefvnfppfaq;í jyifqifqHk;jzwfay;Mu&ef jzpfygonf/
(p) t"drme\ tcef;u@udk wrifaysmufuG,fatmif azsmufjr§Kyfxm;jcif; twGuf
jyifqifqHk;jzwfay;&efavQmufxm;csuf/
q&mawmfrsm;bk&m;...
wynfhawmfwdkY\ psmefçr*fçzdkvfw&m; avQmufxm;csufrsm;onf taMumif;
tcsuf&Sd&Sd ododxifxif avQmufxm;cJhcsufrsm;jzpfygonfbk&m;/ psmefç r*fç zdkvf
[laom vSyaom pum;vHk;uav;rQudkomodNyD; vSyvdkaZmESifh ajymqdkavQmufxm;
cJh½dk;r[kwfonfrSm trSefjzpfygonf/ NrdKUe,f0dedpä,xH aom"emvTmü xifomjrif
omonftxd þtaMumif; avQmufxm;cJhygNyD/ wynfhawmfwdkYw&m;oufwrf;
wavQmuf a&;om;a[majymcJhcsufrsm;onf oufaownf&pfrnfht&mrsm; {uef
jzpfygonf/ þom"ursm;udk w&m;olBuD;rsufaphjzifh orm"d&Sd&SdMunfh½IrnfqdkvQif
wynfhawmfrsm;onf t<um; (Ov’ye)orm;rsm; b,fenf;ESifhrQrjzpfEdkifaMumif;
txif;om;jrif&rnf jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY\ ordkif;om"ursm;udk w&m;olBuD; rsufaphjzifh orm"d&Sd&Sd
Munfh½Irnfqdkvsif wynfhawmfwdkY\ Owå&drEkó"r®udk udk,f&NyD;r[kwfí rodEdkif
aomfrSyif &NyDxifí ajymjcif;jzpfEdkifaMumif; txif;om; jrif&rnfjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -134
wynfhawmfwdkYorkdif;jzpfaom wynfhawmfwdkY a&;om;ajymcsufrsm;onf
aygufaomufu&? ud;k ½d;k um;,m; wckrQ ryg0ifyg/ aMumif;pÚfusKd ;quf rysurf uGu?f
wynfhawmfwdkY&&Sdjcif;ESifh wynfhawmfwdkY jyKvkyfjcif;rsm; uGif;qufrdrd wifjyxm;
csufrsm;csnf;jzpfygonf/ wynfhawmfwdkY a[majyma&;om;csufrsm;udk em;yg;vnf
onftxd aphaphiiS S Munf½h eI m;axmifygvQif wynfah wmfrsm; avQmufxm;cJo h nft h wdik ;f
rvGJraoG awGU&Sd&rnfjzpfaMumif; wynfhawmfwdkY tmrcH0efwm cHEkdifMuygonf/
xdkYaMumifh...wynfhawmfwdkY w&m;"r®rsm;udk trSeftueftwdkif; odEdkifjrif
Ekdifaom todÓPfr&Sdí rodEdkif? rjrifEdkifjzpfNyD; vHk;0yifrrSefruefaom w&m;rsm;
jzpfonf[k rnfodkYyifrSwfxifonf jzpfap? wynfhawmfrsm;tm; <um;0gol (Ov’ye)
orm;rsm;[k aumufcsufqGJ&ef taMumif;wpdrQr&Sd jzpfygonf/ rrSefruefaom
w&m;jzpfonf[k rSwx f ifO;D awmhyif &Edik o
f nft h xifjzifh ajymMum;olrsm;[lí tajzmifh
tm;jzifhom rvGJraoGaumufcsufqGJ&ef taMumif;&Sdrnfjzpfygonf/ þodkYjzpfvQif
NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYtwGuf wrifoufoufyif
t"drme\ tcef;u@udkaysmufuG,fatmif azsmufjr§Kyfxm;Muygonf/azsmufjr§Kyf
yHkrSmvnf;rvHkrvJ &SdvSygonf/ wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&; awmif;qdkvTm
pmrsufESm(10) pmaMumif;(9)ü yg&Sdaompum;jzifh zHk;zdazsmufjr§Kyfygonf/
wynfhawmfrsm;? b0avQmufxm;csufonf t"drmeavQmufxm;csufESifh
cGjJ cm;r& jzpfp&m&Syd gonf[al om þpum;rQjzifh wynfah wmfwYkd ü t"drmer&S[ d q k &kd ef
taMumif;vHak vmufjcif; r&Sjd zpfygonf/ þpum;rQajymoltm; tu,f t"drmer&S[ d k
ynm&S d r sm; ,l q Ed k i f M uygrnf a vm tav;teuf avQmuf x m;&ygrnf /
Oyrm...txifrSm;aeolwpfOD; xdkoltxifrSm;aejcif; r[kwfaMumif;txyfxyf
ajymqdEk ikd uf mrQjzifh tu,ftxifrmS ;jcif; r[kw[ f k od&o dS rl sm;u rrSw,
f El ikd of uJo h Ykd
jzpfygonf/ txifrSm;a&mufaeolu rdrdtxifrSm;[k rnfrQyif ajymqdkapumrl
þajymqdkcsufudk twnf,l&½dk; xHk;pHr&SdouJhodkYvnf;jzpfygonf/ txifrSm;olrsm;
taejzifh rdrdtxifrSm; r&SdaMumif;xifjcif;onfyif ydkrdkeuf½dIif;aom txifrSm;
jzpfaMumif; xif&Sm;ygonf/
þtwl t"drmejzpfolrsm;taejzifhvnf; rdrdü t"drmer&SdaMumif;
ajymMum;jcif;onfyif euf½dIif;aom t"drme&SdaMumif;azmfjy&m ydkrdkía&mufygonf/
þodYk jzpfvQuf NrdKUe,f0ed pd ,ä q&mawmfrsm;onf wynfah wmfwYkdtay: qH;k jzwfcsuüf
þrQay:vGifvGef;vSaom t"drme\tcef;u@udk wrifoufouf azsmufzsuf
fjr§KyfuG,f xm;cJhMuygonf/
xdkYaMumifh...
NrdKUe,f0ed pd ,ä \ þt"drme azsmufzsuí f qH;k jzwfcsuuf kd jyefvnfppfaq;qH;k jzwfay;
Muyg&ef jzpfygonfbk&m;/
½dkaopGmavQmufxm;ygonfbk&m;/
ppfudkif;trSwf(1) NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf vGJrSm;aomqHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;rsm;jzifh pwkwåyg&mZdu tmywfoifhaMumif; qHk;jzwfcsufcsxm;Mu
ygonf/ NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY aom"emvTmüwifjyaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -135
"r®orÁKcg 0de,orÁKcg trSefrsm;udk apmif;iJhMunfh½Ijcif;yif &SdMu[efrwlbJ
"r®orÁKcgrSm;rsm;udk udkifwG,fí qHk;jzwfrIjyKxm;Muygonf/ tenf;i,frQ odom&ef
avQmuf&rnfrSm wynfhawmf *kP0EÅ\ aomwmyefESifh bk&m;qkyefjyóemqdkvQif
wynfhawmfrsm;\ aom"emvTmü "r®orÁKcgtppfudk wduspGm wifjyxm;ygvQuf
tav;rxm;bJ rSm;,Gif;pGm oHk;oyfxm;ygonf/ aomwmyefjzpfonfu (17) ckESpf?
bk&m;qkyefaMumif; wifjyonfu (43)ckESpf[k ayghwdayghq oHk;oyfoGm;Muygonf/
bk&m;qkyefcJhaMumif; (41)ckESpf qufuyfaompmwrf;ü azmfjyaomfvnf; wynfh
awmf\aemufaMumif;jyefwifjycsuf jzpfaMumif;yifrodrjrif jzpfaeMuygonf/
xdkpmwrf; pmrsufESm(11) pmaMumif;(33)ü wynfhawmfonf (touf 25)ESpfü
ÓPfpÚfem&aomfvnf; bk&m;qkyefxm;cJholjzpfaomaMumifh[lí wifjycJhjcif;jzpf
ygonf/ ,cktouf(38)ESpf&SdaeNyD jzpfygonf/ þodkY >cwfNcHKusatmif oHk;oyfNyD;
orÁKcgr[kwfonfrsm;udk or®Kcgvkyfí vGJrSm;pGm qHk;jzwfxm;csufrsm;udk jyifqifí
wynfhawmfrsm; pwkw¬yg&mZdu tmywfroifhaMumif; jyefvnfqHk;jzwfay;Mu&ef
a&S;OD;pGmavQmufxm;tyfygonf/ qufvufívnf; NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfwdkY\
oHk;oyfcsufpmwrf;&SnfBuD;\ trSm;rsm;udk jyifqifoHk;oyfay;&ef wifavQmufvTm
udkvnf; qufuyfygOD;rnfbk&m;-
&SifÓP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;
ppfuikd ;f
OD;*kP0EÅ
tEkyg'g,Ofaus;rIausmif;?uRef;awmvS&Gm?
aygif;wnf/

__________
14/ ppfudkif;wdkif; 0denf;"dk&frsm;odkY avQmufvTm
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;bk&m;...
t,lcHapm'em0if wynfhawmfrsm; yefMum;avQmufxm;tyfygonf/
wynfhawmfwdkY avQmuf&rnfhpum;rsm;rSm rvTJomíavQmuf&aomfvnf; tm;emp&m
pum;rsdK;jzpfí em;ESifhrem z0g;ESifhem jyKawmfrlMuapvdkygonfbk&m;/
avQmufxm;&rnfrSm...
wynfhawmfwdkYtrIonf wynfhawmfwdkYtm; tEÅ*g¾ [du rdpäm'd|djzpfol? ta0pöyom'
r&Sdol? psmefçr*fçzdkvf r&ol[k NrdKUe,f0denf;"dk&frsm;\ qHk;jzwfcsufudk t,lcHapm'em
aomtrIjzpfí þtrIü wynfhawmfrsm; rdpäm'd|djzpfrjzpf ta0pöyom'&Sdr&Sd? psmefç
r*fç zdkvf &r& q&mawmfwdkYu qHk;jzwf&ef&Sdygvdrfhrnf/ þodkY qHk;jzwfEdkif&efrSm
yd#uwfwwf½Hkjzifh rvHkavmufbJqHk;jzwfolrsm;udk,fwdkif rdpäm'd|duif;pifrS?
ta0pöyom'jynfph rkH S psmefç r*fç zdv
k rf sm;&&Srd S jzpfygvdrrhf nf/ t&d,mr[kwv
f Qiv
f nf;
rdpäm'd|duif;pifol ta0pöyom'jynfhpHkol? r*fç zdkvf&&Sdol rjzpfEdkifyg/ þtrIudk
q&mawmfwdkY vufcHqHk;jzwfMuygvQifq&mawmfwdkY t&d,myk*¾dKvfrsm;jzpfíom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -136
qHk;jzwfMuonf[k q&mawmfwdkYudk wynfhawmfwdkY rSwf,ltyfygaMumif; OD;pGm
avQmufxm;&ygrnfbk&m;/
qufvufavQmufxm;&rnfrmS þtrIonf yg&mZduuJo h Ykdaom BuD;rm;aom
tmywfrsm; oifçh roifh qH;k jzwf&rnft
h rIjzpfí qH;k jzwforl sm;onf tmywfpifMu,frI
rpifMu,frIudk jywfom;pGmod&ef vdkygvdrfhrnf/ þodkY odjrifEdkif&efrSm pmaywwf
uRrf;½Hkjzifh rvHkavmufyg/ qHk;jzwfoludk,fwdkif vZÆDrGefjzpfrI vHkavmufygonf/
edó*¾,d ? ukv'loe taeoe paom0w¬Krsm;jzifh tNrJruGm vdr;f usaH evQiv f ZÆo D rl eG f
rjzpfEdkifyg/ þtrIudk q&mawmfwdkY qHk;jzwfawmfrlMuvQif edo*¾d,ukov'loe
taeoe paom 0w¬Krsm;jzifh rvdrf;rusHol vZÆDolrGefrsm;jzpfMuíom qHk;jzwfawmf
rlMuonf[k q&mawmfwYkdukd wynfah wmfwYkdrw S ,f t
l yfygaMumif; avQmufxm;&ygrnf/
ed*Hk;csKyf avQmufxm;&rnfrSm tu,fí wynfhawmfrsm;rSwf,lxm;onfh
twdkif; jzpfawmfrrlMuygvQif q&mawmfwdkYtm;0denf;"dk&ftjzpfrS wynfhawmfrsm;
uefYuGufygonf/ EIwfxGufay;awmfrlMuygbk&m;/
&SifOmP &Sif*kP
(t,lcHapm'em0ifolrsm;)
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;
ppfudkif;NrdKUe,f

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -137
15/ ppfudkif;wdkif; 0dedpä,xHodkY
NrdKUe,f0dedpä,okH;oyfcsuftrSm;z,f&Sm;ay;&ef apm'emvTm
wdkif;0dedpä,xHodkYoHk;oyfcsuf t,lcHapm'emvTmrS a&Tjrifwifq&mawmftEkyg'g
,Úfaus;rIausmif; q&mawmfqufuyf&ef
Ouú| q&mawmf
ppfudkif;wdkif; 0dedpä,tzGJU
wqifh^Ouú| q&mawmf
wdkif;oHCem,tzGJU
ppfudkif;wdkif;
aeYpGJ? 16-2-82
ay;ydkYavQmufxm;ygonfbk&m;...
ppfuikd ;f wdik ;f NrdKUe,ftrSw(f 1) 0depd ,
ä q&mawmfrsm;\rIcif; 1^81 qH;k jzwfcsuqf ikd &f m
oHk;oyfcsufrsm;udk apm'emvTmrsm; ay;ydkYqufuyfvdkufygonf/
(oH;k oyfcsufrsm;vnf; yl;wGyJ gygonf/) þodYk aemufuspGm qufuyf&jcif;rSm trIwJG
ul;cGifh r&&efNrdKUe,fem,uESifh0dedpä, q&mawmfwdkYu taESmifht,SufjyKaeMuí
ul;cGifhr&aomaMumifh jzpfygonf/ wdkif;ESifhA[dkrS cGifhjyKcsufudkawmif;,lNyD; &aom
aMumifh vGefcJhaom wpfywf(azaz:0g&D 9)u ul;cGifh&NyD; vGefcJhaom(5)&uf
(azaz:0g&D 11)rS ul;NyD; þtajy;tvTm;yif t,lcHapm'emjyKí qufuyf&jcif;
jzpfygonf/
&SifÓPESifh&Sif*kP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;
ppfuikd ;f
_____

ppfudkifwdkif; 0dedpä,q&mawmfrsm;tm; jyifqifcGifYt,lcH apm'em


avQmuf v T m
odYk
wdkif;0dedpä,Ouú|q&mawmf
ppfudkif;wdkif;
ppfuikd ;f
&ufpGJ? 16-2-82
taMumif;t&m/ / ppfudkif;NrdKUe,ftrSwf(1)0dedpä, q&mawmfrsm;\ pdppf
oHk;oyfcsuf trSm;rsm;udk jyifqifay;&ef t,lcHapm'emavQmufvTm
avQmufxm;ygonf/ ppfudkif;wdkif; 0dedpä, q&mawmfrsm;bk&m;...
ppfudkif;NrdKUe,f trSwf(1) 0dedpä,q&mawmfrsm;onfwynfhawmfwdkYtwGuf
qH;k jzwfcsutf rSm;udk csrw S Ef ikd &f ef oH;k oyfcsut
f rSm;rsm;udk tcsuaf ygif; 19csurf Qtxd
oHk;oyf awmfrlMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -138
þoHk;oyfcsufrsm;udk trSeftuef oHk;oyfEdkif&ef avQmufxm;apm'em
tyfygonfbk&m;/ y|roHk;oyfcsufrSm 0dedpä,rmwdum(C)trSwf wynfhawmfwdkY
t,l0g'pdppfcsuf jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfrsm;udk
jrwfpGmbk&m;uJhokdY aoNyD;aemuf jzpfç rjzpfvnf;r,l avmuBuD;jzpfNrJvnf;
r,lapoifh rdpmä 0g'odYk ajymif;vJa&muf&o dS mG ;onf[v
k nf;aumif;? Ak'0¨ g'udk zsuqf ;D
rIwfvTifh y,fazsmufjymcsjzpfonf[lí pdppfMuygonf/ oDvuGefaygif;0g'okwfrS
t,lcHyg;udkxkwfí wynfhawmfwdkY avmuBuD;NrJrNrJ r,lrIESifh owå0gaoNyD;aemuf
jzpfrjzpf r,lroI nf wdw0då g'opf&pS pf u
kH kd xlaxmifjcif;jzpfonf/ ygVdt|uxm #Dum
ponfEiS hf tudu k [f í
l jzpfygonf/ 0depd ,ä q&mawmfrsm;onf rudu k [f qk akd omfvnf;
ygVdESifh rudkufyHk t|uxm #Dum ponfESifhrudkufyHk rjyEdkifMuyg/ q&mawmfrsm;
xkwfjyaom ygVdESifh udkufnDvQuf&Sdygonf/ tAsmuwHaem{wH aygXyg' r,m
oóawm avmaum=avmuNrJ\/ þpum;udk igra[m? tcsdKUu ygVdonf
jrwfpGmbk&m; avmuBuD;udk NrJonf[kr,laMumif; xif&Sm;vGef;vSygonf/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf þrQ xif&Sm;vGef;vSaomfvnf;ykxkZÚf('óer&Sdol)rsm;rQ
jzpfMuí vludk rzwfMuç rwwfMubJ pmrQom (aESmif;acwfpmtwdkif;) zwfMuç
wwfMuaomaMumifh xyed,Asmu&PjzpfaomaMumifh wdwåd0g' jzpfí tusdK;rrsm;
aomaMumifh? bmaMumifhnmaMumifh oa0xdk;Mujcif; jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m; ra[monfrSm jrwfpGmbk&m; r,laomaMumifh jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;u avmuBuD;NrJonf[k oludk,fwdkif,lvQuf olrsm;udkom þodkY
ra[mjcif;jzpfonf[k qdk&efrSm jrwfpGmbk&m;udk vHk;0rvSryjzpfatmif apmfum;jcif;
rQomjzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf þtaMumif;udk ra[m½HkrQru r,lonftxd
&SdonfrSm xif&Sm;ygonf/ rZÑdryPÖmo t*¾d0päokwfü ]]eacg t[H 0pä {0H'd|d
oóawmavmaum=avmuBuD; NrJw,fqdkwJht,l ight,lr[kwfbl; 0pä-}}[lí
jzpfygonf/ bmaMumifhr,lovJ xyfar;íyif tm'de0H or®órmaem {0H £rmed
‘'d|d*wmed tEky*awm-[lí wpfwpfcGcGajzMum;ygonf/ qufvufívnf;
oóawm avmaumwk t[H0pä'd|duw awwH'd|d*[eH ...(y)... eedAÁd'g,?
eeda&m"m,? eOyorm,? etbdnm,? eoarÁm"m,? eedAÁmem, oH0wåwd[lí
avmuBuD; NrJonf[kt,lonf rSm;aomt,l jzpfonf/ ...(y)... 'ku©NiD;aiGYzdkY
wPSmcsKyfzdkY ponfrjzpfaMumif; yDyDoo rdefYMum;cJh ygonf/ 0dedpä,q&mawmf
rsm;onf vludkrzufrwwfMuaomfrSyifpmudk ESHUESHUpyfpyfzwfMuwwfMuygvQif
aemufaemifpmrsm;\ NyD;vG,fpD;vG,f pum;taMumü tarsmcHMu&&ef taMumif;
r&Sdyg/ þodkYr[kwfaomaMumifh avmuBuD;NrJrNrJ ponfr,laom wynfhawmfwdkYudk
'd|d0g'opfrsm; xlaxmifjcif;[k oHk;oyfrSm;rdMujcif;jzpfygonf/ t,lq,fyg;ESifh
pyfvsÚf;í jrwfpGmbk&m;onf tw¬d yeabm awm a*gwróudÚdö'd|d*wH-[k
t*¾d0pätar;udk 'd|d*wHacg0pä tyedwH wxm*w-[k jywfjywfom;om;jzifh
ra[m,HkrQru r,lonftxd a[mMum;cJhonfrSm taotcsmjzpfygonf/ xdkodkY
jzpfaomfvnf; ,aeYomoemawmfonf a&SUb0aemufb0 ½ky"f r®ç emrf"r®EiS hf arGUavsmf
auseyfvsuf ,HkMunfrIa&,mÚfaMumü arQmNyD; aq;pmzwf&m em;axmifyg a&m*g

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -139
aysmufEdk;Edk;tvm; aygavmaygavm jzpfaeonf/ 0dedpä, yk*¾dKvfrsm;onfvnf;
þenf;rjcm; vludkodjrifrI 'óeuif;aeMuolrsm; jzpfMuygonf/ xdkodkY 0dedpä,
*kPfod&fudkyif owdrxifawmhbJ udk,fhudkapmfum;oltm; jyefvSef&efwkHUjyKouJhodkY
oa[mufo[Jjzifheyrf;vHk;onfhyrm oHk;oyfawmfrlMuygonf/ jrwfpGmbk&m;udkyif
owå0gaoNyD;aemuf jzpfrjzpf ra[maomfvnf; jzpf[kvnf;,lonf? rjzpf[kvnf;
,lonf-ñTefjyaeMuygonf/ ½kyfemrfavmuBuD;udk NrJrNrJ ra[maomfvnf;
NrJ[kvnf;t,l&Sdonf/ rNrJ[kvnf; t,l&Sdonf[k ñTefjyaeMuygonf/
xdkYaMumifhyifjrwfpGmbk&m; ygVdawmfudk tXuxmrsm;jzifh acszsufzdkY BudK;pm;
Muygonf/ oN*ØK[fpum; ck'´uygX t|uxmpum;rsm; jzpfygonf/ xdkpum;
rsm;onf a&;olrsm;udk,fwdkif teufxifrxif rod&aomfvnf; 0dedpä,q&mawmf
rsm;tm; teufrSefrxifaom pum;rsm;jzpfygonf/ avmuonf oHk;yg;yif&Sd&Sd?
xdkxuftavsmhtydkyif&Sd&Sd ½kyfemrfy&rwfrsm;yif jzpfygonf/ xdk½kyfemrfonf jzpfNyD;
ysufaomaMumifh rNrJ[kvnf;aumif;? jyefjyefjzpfaeaomaMumifhNrJ[kvnf;aumif;
½kyfemrfwdkY oabmt& NrJESifhrNrJ ajymp&mr&Sd/ tpGJ½kyfemrfrsm;u qif;&Jonf/ tpGJrJh
½kyfemrfrsm;u Nidrf;at;onf/ þodkYom ajymp&m&Sdygonf/ þodkYom ajymjcif;
jzpfygonf/ ck'´uygX t|uxm pum;rsm;udkvnf; 0dedpä, q&mawmfrsm; teuf
xif&ef taMumif;r&Sdyg/ ,H wH owåeH OyZÆdwGm yk&mP tw¬duwm ur®H wPSm
odae[ótyÜwed wåm y#dypäd tm[m&PSm otwåwm, t"dPaH ,0a[mwd=uHEiS hf
0dyguf qufoG,frIudk rodjrif? þpum;teufrxifyg ykxkZÚfonfuHESifh0dyguf
qufoG,frIudk rodyg/ a[mif;twdwfuH wPSmap;udk ry,f&ao;vQif y#doaE¨udk
aqmifpGrf;EdkifonfqdkonfrSm jyKcJhNyD;aom aumif;raumif;trIuH\tusdK;ü
om,mrIudk ry,f&ao;vQif aemufxyfwzef xdkuHESifhvm;wltrQ uHjzpf&ef
&Sdao;onf[k jzpfygonf/ þoabmonf þwpfvHrQudk,fü uHESifh0dygufwdkY
vnfywfjzpfymG ;aeMu[ef trSeu f srjrifvQif pum;eufxif&ef rjzpfEikd af vmufatmif
&Sdygonf/ wH yk&mPH ur®H a,wH t&[wå ra*¾ewPSmodae [ó aomodwwåm
t*¾ed m ‘vkAZD rd0tmCwð0yd gu 'gemorpämwm, cDP=H þpum;vnf; teufxif&ef
rjzpfEdkifyg/ t&[wår*fjzifh uHa[mif;rsm;udk wPSmap; ajcmufapaomaMumifh
uHtusdK;ay;rIukefonf[lonf uHa[mif;\tusdK;rsm;udk rom,mawmhaomaMumifh
wzef uHopfjzpfjcif;tusdK;rsm; ukefjcif;yifjzpfonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
þt|uxmpum;rsm;\teufudk rxifMuaomaMumifh &[EÅmrsm; 0#fjrpfudk
y,fowfNyD;jzpfaomaMumifh &[EÅmrsm;aoNyD;aemuf b0topf rjzpf&awmh[k
em;vnfaeMuygonf/ tmCwdau b0or®ð 0d&wå0pdwåm-þpum;rsm;t& &[EÅm
rsm;onf umvoHk;yg;üjzpfaom uHrsm;ukefNyD;jzpfaomaMumifh y&dedAÁmefjyKNyD;p&m
aemufumvrsm;ü cE¨mZmwfodrf;íaemufb0ü b0opfwzef rjzpfawmhbJ csKyfNidrf;
oGm;olrsm; [komqkdtyfygawmhonf[k ,lMujcif;jzpfygonf/ &[EÅmaoNyD;bmrQ
rjzpf[k qdkvdk&if; jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf þt|uxmpum;rsm;\
teufudk trSeftuef rxifMuyg/ t|uxmpum;rsm; udk,fwdkifvnf; ykxkZÚfrsm;
jzpfMuvQif olwYkdpum;udyk if olwYkd teufrxifbjJ zpfEikd yf gonf/ cav;rsm;ajymaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -140
vlBuD;pum;uJhodkY jzpfygrnf/ jrwfpGmbk&m;vufaxmuftcgu &[ef;awmf
&Si,
f ruonf 0depd , ä q&mawmfrsm;uJo h Ykd jrwfpmG bk&m; a[mMum;cJah om cdPmZmwd?
ewåd'ged ykeAÇa0g tp&Sdaom pum;rsm;udk teufrxifbJ emMum;xm;aomaMumifh
&[EÅmaoNyD; b0opf rjzpfawmhNyD[kxifaecJhygonf/ xifonfhtwdkif; a[majym
rIrsm; jyKaecJhygonf/ teufxifol &[ef;rsm;u jrpfwm;aomfvnf; ygVdtm*Hk
wdkuf½dkuf&Sdí ravQmhbJ a[mNrJa[mygonf/ aemufqHk; &Sifom&dykwå&muw&m;jyrS
odjrifNyD; &[EÅmaoNyD; b0opfrjzpfawmh[laom t,ludkpGefYygonf/
jrwfpGmbk&m;onf &[EÅmaoNyD;ESifhpyfaom ar;cGef;rsm; þodkYar;í þodkY
ajzcJhygonf/ {wH 0drkwå pdawåmye abma*gwr bdu©L uk[ð ...... acg0päeOaywd?
tp&So d nfwYkdjzpfygonf/ aemufq;kH ü ar;olonf {w¬m[H abm a*gwr .......oar®m[
rmyg'ð[lu twH aZ0pätnm um,? tv ....... "k&EkaAma'g tp&Sdojzifh rdefYMum;
&onf txd jzpfygonf/ w&m;rodolonf &[EÅmaoNyD; jzpfrjzpf ponfudk
em;vnf&ef rjzpfEdkifyg/ w&m;awmfonf *rÇD&'´ojzpfygonf/ t&d,mr[kwfol
ykxkZÚfomrefonf w&m;udkrodEdkifyg/ xdkodkY jzpfvQuf t|uxmtm;udk;jzifh
uHukefvQif aoNyD;rjzpf? uHrukefao;vQif aoNyD;jzpf[k bk&m;a[maMumif; &rf;um;
rIonf bk&m;&Sit f m; rsm;pGmxdyg;ygonf/ xdYkaMumifh wynfah wmfwYkd\ jrwfpmG bk&m;&Sif
tvdkawmftwdkif; avmuBuD;NrJrNrJ r,lrIESifh aoNyD;aemufjzpfrjzpf r,lrIudk
rSm;,Gif;onf[k oHk;oyfcsufudk rrSm;,Gif;bJ trSeftuefjzpfaMumif; jyifqifoHk;oyf
ay;Muapvdkygonfbk&m;/

(i) oHk;oyfcsufapm'em
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;bk&m;? NrdKUe,ftrSwf(1) 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
wynfhawmfwdkYtwGuf oHk;oyfcsuftrSm;udk csrSwfEdkif&ef 19csufrQaom oHk;oyfcsuf
trSm;rsm;udk oHk;oyfMuygonf/ þESpfckajrmuf (i)trSwfjy qHk;jzwfcsufjzpfaom
wynfhawmfrsm;\ rSm;awmfyHkESifh wynfhawmfrsm; t,ltwGuf ygVdyd#uwfzsufqD;yHk
[laom oH;k oyfcsuuf kd jyifqifo;kH oyfay;&ef avQmufxm; apm'em tyfygonfb&k m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\ bk&m;&Sdcdk;usrf;yg ygVdjrefrm ESpf*gxm
udkMunfhí wynfhawmfwdkYtm; ygVdzsufol ygVdjzifhvSnfhpm;ol[k oHk;oyfMuygonf/
yxr*gxmrSm...
0pom reomp ur®Kemp?
t0d½ka'¨g or®m 0d'dwGme "r®H/
edAÁme y'gbd yw¬,maem?
or®m"aom avmau y&dAÁaZ,s/
udk,fEIwfpdwfxm; trSm;a&SmifcGg?
w&m;çrw&m; jywfom;odcg/
vlYNidrf;at;rI a&S;½IvdkYom?
jrwfw&m; rrSm;usifh&rSm/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -141
þ*gxmESifhuAsmonf tHrus[k pdppfMuygonf/ or®m0d'dwGme "r®H=udk
opömav;yg;jrwfw&m;udk aumif;pGmodjrifí[kjyef&rnfudk w&m;rw&m; jywfom;
odcg[k jyefxm;jcif;onf rdpäm0g'twGuf taxmuftxm;jzpf&ef jyefxm;jcif;[k
oHk;oyfMuygonf/ omoemawmfü w&m;[lonf opömrStvGwfr&Sd=pwkopö0ded
rkawåm "ar®m emrew¬d-[kyif vm&Sdygonf/ w&m;ç rw&m;jywfom;odonfrSm
w&m;rSefç w&m;rSm; jywfom;odjcif; jzpfí opömw&m;udkodjcif;tppf jzpfygonf/
avmuü qif½yk Bf uD;udak wGU&vQif qif½yk Bf uD;ay:ü qif½yk [ f pk mvH;k uAsn;f rwifaomf
vnf; odoifhvSonf xifygonf/ qif[k uAsnf;wifrS qifrSef;odrnfqdkvQif
cufveG ;f vSygonfb&k m;/ A[do k C H mhem,utzGUJ uvlq;kd [k vufnKd§ ;xd;k vdu k o
f nfEiS hf
vlqdk;[k wtm;pGJcsufwifaeovm; xifrSm;bG,fjzpfygonf/ edAÁme y'gbd
yw¬,maem=cE¨y&dedAÁmefudk vdkvm;awmifhwaeaom vdkvm;íawmifhwaeaom
&[ef;onf-[k jyef&rnfudk vlYNidrf;at;rI-a&S;½IvdkYom[k jyefxm;jcif;onfvnf;
rdpäm0g'twGuf taxmuftxm;jzpf&ef jyefxm;jcif;jzpfonf[k oHk;oyfMuygonf/
or®m"aom avmau y&dAÁaZ,s=avmuESifh rvdrf;usHbJaumif;pGmaecdkufESifh
jrwfw&m;rrSm;usifh&mrSm þteufESpfyg; oD;jcm;[k xifaeMuygonf/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf ausmif;aep cav;i,ftvm; tara&;wJph mu q&mra&;wJph mESihf
rwlbl; ajymouJhodkY jzpfaeygonf/ cE¨y&dedAÁmef[lonfESifh vlYNidrf;at;rI[lonf
twlwyl if jzpfygonf/ vlonf Oyg'geu©Em¨ rsm;&Sv d Qif rNidr;f at;yg/ Oyg'geu©Em¨ rsm;
csKyfNidrf;½kyfodrf;MurS Nidrf;at;ygonf/ cE¨y&dedAÁmef[lonf Oyg'geu©E¨mrsm;
vHk;0csKyfNidrf; ½kyfodrf;&jcif;yif jzpfygonf/ þae&mü 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
cE¨y&deAd mÁ efukd aoNyD;aemuf bmrQrjzpfjcif;[k ,lv&kd yd f &SMd uygonf/ þ½kyef mrfEpS 0f
tpcyford ;f í Nidr;f jcif;udk cE¨eAd mÁ ef[íl jzpfonf/ þcE¨eAd mÁ ef t,lonf ykxZk ÚfAmv
wdkY\t,lom jzpfygonf/ edAÁmefonf r*fzdkvfwdkY\ tm½Hkjzpfygonf/ ½kyfemrfESpf0
tpodrf;vQif b,fr*fzdkvfrQr&SdNyD/ r*fzdkvfonf udavomESifh udavom\tm½Hk
Oyg'geu©E¨mudkom y,frnf/ tEkyg'geu©E¨mudk ry,f/ xdkYaMumifh ½kyfemrfESpf0 tp
odrf;jcif;onf b,fr*fzdkvf\ vufcsufrQr[kwf/ xdkYaMumifhedAÁmefonf udavom
wdkY\ csKyfqHk;jcif;ESifh udavom\ tm½Hkjzpfaom Oyg'geu©E¨mwdkY\ csKyfqHk;jcif;om
jzpfonf/
xdkYaMumifh aoNyD;aemuf bmrQrjzpfaomt&mudk edAÁmef[krqdktyf/ þt&mü
edAÁmefodkY a&mufp&mvnf;r&Sd? r*fr&Sd? zdkvfr&Sd?uwåm;r&Sdjzpfonf/ uwåm;r&Sdaom
Bud,monf pum;yifryD/ xdYkaMumifh þodYkaomedAmÁ efukd b0tjrifrv hJ eG ;f aom ykxZk Úf
AmvwdkYom prf;w0g;0g; &rf;um;Muonf/ cE¨eda&ma"m edAÁmef-[k awGUumrQjzifh
tEkyg'geu©E¨myg csKyfaomedAÁmef&Sdonf[k rarQmfac:&myg/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ þ*gxmteufjyefcsufonfrrSm;,Gif;yg/
0dedpä,q&mawmfrsm; todÓPf csdeJYMuíom jzpfygonf/ trSefus jyefvnf
oHk;oyfMu&ef jzpfygonfbk&m;/aemufw*gxmrSm...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -142
yóH ea&m"u©wd emr½lyH?
"dwGme 0g Úówd wmedar0/
umrA[Hk yówk tyÜuH 0g
e[dawe ok'¨ukovm0EÅd/
½kyfemrf½IyGm; w&m;udk&Sm?
½kyfemrfjzpfysuf jrifvQufodrSm/
b,favmuf ½IrSwf y&rwfopöm?
yGm;aomfjim; w&m;r&yg/
þ*gxm\uAsmvnf; omoemESifhrnDaom rdpäm0g'opfjyKxm;jcif;[k
0denf;"dk&frsm; pdppfxm;Muygonf/ 0denf;"dk&frsm;onf þ*gxmudk t|uxmu
teufxifcikd ;f onft h wdik ;f teufxifjyMuygonf/ t|uxmteufrmS tbdnmÚfjzifh
½kyef mrf&o
dS o
l nf ½kyef mrfukd tedppö onfjzif½h í I edpö ponfjzifo h m ½kyef mrfukd odrnf[k
jzpfygonf/ þteufrSm *gxma&SUxuf0uf\ teufjzpfygonf/ aemufxyf0uf
teufrmS wynfah wmfwYkdEiS hf rxl;yg/ yóH ea&m-[laom omrmefpum;udk tbdnmÚf
jzifh½Iol[kqGJí teufay;&jcif;taMumif;onf rxifyg/ txufuvnf; tpÚf
avQmufcJhjcif; r&Sdygonf/ þodkY axmufqp&mr&SdbJ cGJay;jcif;rSm ay;olü ½kyfemrf
½Ijcif;tay: txifBuD;aejcif;aMumifhom jzpf&ygonf/
xdkYjyifvnf; tbdnmÚfjzifh ½Ionfyifxm;ygOD;/ tbdnmÚfjzifhjrifaom
tjrifonf omrefjrifaomtjrifESifh trSefodrQjcif;rwloavm tbdnmÚftodonf
omrefoad tmuf avsmhusoavm[lí jzpfygonf/ tbdnmÚfoo d nf wefz;kd odjzpfí
omrefoad tmuf tavsmhtydrk &S&d yg/ xdYk aMumifh yóHea&m-yk'u f kd tbdnmÚfjzif½h o I l
[k cGJay;&ef rvdktyfyg/ omref½Ionfjzpfap? tbdnmÚfjzifh ½Ionfjzpfap? twlyif
jzpfygonf/ "domG e 0g Úówd wmedar0-[laom omrefpum;udv k nf; ½kyef mrfrsm;udk
edpö ponfjzifh ½IaomaMumifh edpö ponfjzifhodrnf[k cGJay;&ef rjzpfEdkifyg/
½kyfemrfonf Oyg'fç XDç bif tpÚftquf jzpfysufaeaom obm0w&m;
jzpfygonf/ ½kyef mrf obm0udk ½kyef mrfobm0twdik ;f om½IvQif tbdnmÚfjzifh ½Ionf
jzpfap? omrefyif ½Ionfjzpfap? ½kyfemrf\ Oyg'fç XDç bif tpÚfjzpfysufaeonfudk
awGU&rnfom jzpfonf/ ½kyfemrfobm0udk Oyg'fç XDç bif tpÚfjzpfysufr&Sd[k edpö
ponftm;jzifh jrif&eftaMumif;r&Sd jzpfygonf/ tu,fí ½kyfemrfobm0jzpfaom
Oyg'fç XDç bif tpÚfjzpfysuu f kd rjrif[q k v
kd Qif ½kyef mrfobm0udk r½Irb d J orkwyd nwf
rsm;udkom &Irdí[k qdk&ygrnf/ ½kyfemrf½Ií ½kyfemrfawGUvQif ½kyfemrf\jzpfysuf tedpö
ponfudk vTJa&Smifr&atmif rkcsawGU&rnf[kqdkvdkygonf/
xdkYaMumifh ½kyfemrfudk edpö ponfjzifh &Ionf[kqdkonfrSm½kyfemrfudk ½kyfemrf
y&rw¬opömtm;jzifrh [kwb f J 0dZmÆ rme ynwfwpfyg;yg;tm;jzifh ½IymG ;rIomjzpfaMumif;
xif&mS ;ygonf/ þae&mü orkwo d pömtm;jzifh ½IymG ;yHu
k v
kd nf; tenf;i,frQ rñTe;f yg/
xdkYaMumifh ½kyfemrfudk edpöponftm;jzifh ½IaomaMumifhedpöponfjzifhodrnf[k
teufazmf&ef roifhjrwfyg/ tdk;onf ½kyfjzpfaomfvnf; tdk;udk½I&mü ynwftm;jzifh
½IaomaMumifh edppö onfjzifh xifEdkifygonf/ tdk;\ ½kyfobm0udk ½kyfobm0ppfppf
twdkif;½IvQif edpt ö m;jzifhxifí r&Edkifyg/ tedppö onfjzifh rvGJraoG xif&ygrnf/
ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -143
qdvk o kd nfrmS ... ½kyef mrfonf edppö onfjzifh ½Iírjzpf[í l jzpfygonf/ xdYkaMumifh "dumG e
0g Úówd-yk'fwdkYudkvnf; edp"ö d0aoeaxG bmawG ½dI;wdk;½dI;wkwf rvkyfoifh[k
jzpfygonf/
xdYkjyifvnf;... ½kyef mrf½o I o
l nf ½kyef mrfobm0udo k m jrifonfjzpfaomaMumifh
ork', tw¬*FrwdkYudkvnf; rjrifEdkif? ½kyfemrfobm0onf y&rw¬opöm ½kyfemrf
obm0wdYk \ tpkta0; yk*Kd¾ vfç owå0gonf orkwo d pöm xdxk ½kd yk ef mrfobm0 vlol
yk*Kd¾ vw f Ykd\ qif;&Jjcif;? Nidr;f csr;f jcif; ponfh t&d,mopöm? þodYk opömrsm; jzpfMuonf/
xdYk aMumifh ½kyef mrfobm0 y&rw¬opömudk ½Iojzifh t&d,mopömt&mjzpfaom ork',
tw¬*rF rsm; rjrifEikd ?f ork',tw¬*rF rsm; rjrifvQif ½kyef mrfy&rw¬opöm ½Ijcif;r[kw/f
t&d,opöm ½Ijcif;om jzpfonf/
xdYk aMumif.h .. "domG e 0g Úówd-yk'w f Ykdukd edppö onfjzifh ½IaomaMumif[ h q
k v
JG JG
teufjyefqdk&ef rvdkyg/ ½kyfemrf½IrIonf y&rwåopöm ½IrIomjzpfí t&d,opöm
½IyGm;rIr[kwfaomaMumifh b,favmufyGm;yGm;w&m;r&EdkifaMumif; rdefYMum;csufom
tajzmifhtm;jzifh xGufygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf ykxkZÚfrsm;jzpfonfh
tavsmuf ud, k w
f ikd tf m;jzifh opömw&m;rsuv f ;kH raygufra&muforl sm; jzpfMuygonf/
þrQ eufeJaomw&m;rsm;udk pmwwdkwp zwfcgrQjzifhem;&nf0&ef rjzpfEdkif
aomaMumifh aemufjzpfpmrsm; tajymESifha'guef oHk;oyfcJhMujcif;jzpfygonf/
xdkYaMumifh þESpf*gxmoHk;oyfcsuftrSm;udkvnf; z,f&Sm;ay;Mu&ef avQmufxm;tyf
ygonf bk&m;/

(p) oHk;oyfcsufapm'em
qufvufí (p)oHk;oyfcsufjzpfaom wwd,oHk;oyfcsufudk avQmufxm;apm'em
ygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf bk&m;&Sdcdk;usrf;yg udavomuif;olrsm; tdyfpm;umr
þoHk;0ü jynfh0atmifjrifpGm pGrf;aqmifEdkifqHk;jzpfonf[laompum;udk Ak'¨0g'ESifh
vHk;0qefYusifonf[k oHk;oyfawmfrlMuygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm; wynfhawmf
rsm;udk a&SUaemuftqH;k iHrk od nftxd zwf½jI cif;r&Sb
d J oH;k oyfawmfrMl u[efwyl gonf/
wynfhawmfrsm;onf w&m;odolrsm;yDyD w&m;awmfESifh w&m;awmf\t&Sif bk&m;ESifh
oHCmawmfrsm;udk vHk;0txdtyg; rjzpfapvdkolrsm; jzpfMuygonf/ w&m;rodol
ykxkZÚfrsm;onf w&m;odolavmuf &wemoHk;yg;tay: tajrmftjrif&SdEdkifrnf
r[kwfyg/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ þta&;tom;onf trSefrStenf;i,frQ
tavsmhtydkr&Sd&ef BuD;pGmaomowdjzifh a&;om;cJhMujcif; jzpfygonf/ xdkYaMumifh
wynfah wmfwYkd\ ta&;tom;ü 0depd , ä q&mawmfrsm;qGaJ wG;aom teuft"dygÜ ,frsm;
xif&eftaMumif; vHk;0r&Sd jzpfygonf/ tjypfawmhawGUNyDa[h [laom a<u;aMumfvHk;
jzifh &SmvQifom þteufrsm; xif&ef&Sdrnf jzpfygonf/ wynfhawmfrsm;onf
udavom uif;olrsm;? tdypf m;umrü jynf0h qH;k jzpf\ [laompum;udk Ak'&¨ nf&, G cf suf
azmfaqmifcef;ü&Sdcdk;cJhjcif; jzpfygonf/ wynfhawmfwdkYonf w&m;rodrD a&S;tcgu

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -144
w&m;&ol\yHkyef;udk zrf;Munfh&onfrSm yHkaoBuD;om jzpfaecJhygonf/ xdkYaMumifh
w&m;&&rSmyif &GHUovdkvdk jzpfcJh&ygonf/ tu,fw&m;&csdefü w&m;&ol\yHkonf
r&rDu rSef;qxm;aomyHkESifh rsm;pGmjcm;em;aeygonf/ xdkYaMumifh cyfyGifhyGifhuav;
zGifhí &SifoefEdkiforQ &SifoefpGmazmfí &Sdcdk;cJhMujcif; jzpfygonf/ avmuü tdyfpm;
umronf ta&;tBuD;qH;k jzpfygonf/ tdypf m;umronf w&m;&So d l w&m;rJo h t l m;vH;k
ruif;Edik af omt&m jzpfygonf/ ruif;aeMuaomt&mvnf; jzpfygonf/ rnforl qdk
tdyfonf? pm;onf? tqif; ponfudk Munfh½Ijcif;ponfjzpfonf/ tdyfpm;umr
[lonf þodkYom qdkvdkygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;xifovdk *gr"r® 0ov"r®
Mo'uEÅu d "G, ormywå-d [k t&dyt f >rufrQyif qdck jhJ cif;r&Syd g/ udavomuif;onfY
olonf arwåm0ifvQuf xm0pÚf jA[®0[ d m&ESiahf eol jzpfygonf/ arwåmyGm;olonf
okcH okywd okawåmp ygyHuÚ d dö eyówd-[lonft h wdik ;f tdyrf I tpGr;f aqmif Edik q f ;kH ol
jzpfygonf/ udavomuif;onYfolonf abmZaerwånLwmp *kPw&m;
usifhyGm;NyD;í ypö,oEédódwoDvü tusm; tayguf tajymuftysufr&Sdol jzpfí
pm;&orQEiS 0hf ol tqmavmif rcH&oljzpfí pm;rIü tpGr;f aqmifEikd q f ;kH ol jzpfygonf/
udavomuif;onfholonf £a`Ed́a, okukwå "Gg&wmp&Pw&m; usifhyGm;NyD;jzpfí
£`E´d,oH0&oDvü vHkNcHKol wHcg;rSL;rsm;yrm jzpfMuygonf/
xdkYaMumifh udavom uif;olrsm;onf rsufpdjzifh tqif;udkjrifaomf
vnf;aumif;? em; ponfjzifh toH ponfudkMum;jcif; ponfjzpfaomfvnf;aumif;?
tedpö ponfjzpfaomt&mudk tedpö ponfjzifh wvGJwacsmfxifí pGJvrf;jcif;?
wyfrufjcif; ponfrsm;tvsÚf;rjzpfbJ tedpö ponfjzpfaomt&mudk tedpö ponf
jzpfaomt&mtwdkif; avsmfonfxd tavsmftjrif (tEkavmrÓPf) tNrJ0if
aeaomaMumifh t&SdESifh rvGJracsmf jrifwefMum;wefoljzpfNyD; jrifMum;ponfwdkYü
jynfh0atmif tpGrf;aqmifEdkifqHk;oljzpfygonf/
þodkYyif udavomuif;olrsm; tdyfpm;umrü tjynfht0pGrf;EdkifqHk;[k
qdkcJhjcif;rSm w&m;&NyD;olrsm;udk csD;rGrf;jcif;rQ jzpfygonf/ csD;rGrf;jcif;udk uJh&JUonf[k
xifjrifjcif;rSm tHhtm;oifhzG,fjzpfygonf/
t*Fwk Kdå &f t|uedygwf a0&ÚÆow k rf S a,awjA[®Pm ½lyabm*g o'¨abm*g
.../(y)/...woy[Dem [laom ygVdt& jrwfpmG bk&m; tm½Hik g;yg;cHpm;rI r&Sq d okd nfrmS
udavomjzifh cHpm;rIr&Sdjcif;udkom qdkvdkygonf/ tqif; ponfudk jrwfpGmbk&m;
jrifonfomyif/ jrifwdkif;vnf; a0'emw&m; jzpfyGm;onfomyif/ þt&monf
xif&Sm;vGef;aomt&mjzpfygonf/ udavomuif;NyD;olrsm; udavomopifolrsm;
xuf udavomtm½Hkudk cHpm;Edkifonf[k 0dedpä,q&mawmfrsm; xifjcif;rSm 0dedpä,
q&mawmfwdkY pdwfqE´t& xifjcif;omjzpfygonf/ xdkYaMumifh udavomuif;olrsm;
tdypf m;umrüjynf0h oljzpfonfqakd om wynfah wmfwYkdpum;udk Ak'0¨ g'ESihf qefYusiaf pmf
um;aompum;[k oHk;oyfcsufudk z,f&Sm;oHk;oyfMu&ef jzpfygonfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -145
(q) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...(q)oHk;oyfcsufjzpfaom pwkw¬oHk;oyfcsufudk avQmufxm;
apm'emygrnfbk&m;/
0depd ,
ä q&mawmfrsm;onf wynfah wmfrsm;\ ½kyef mrfEpS yf g;udk w&m;[k rxifrjd cif;rsm;
rSm;ygonf[al ompum;udk "r®tm;jzifh ajymif;jyefveS af om rdpmä 0g'Drsm;tjzpf oH;k oyf
xm;awmfrMl uygonf/ 0depd , ä q&mawmfrsm;onf pmayoif,yl Ykdcsb;l cgrQrsm;jzpfMuí
½kyfemrfy&rwfrsm; w&m;r[kwf[kajymqdkcsufudk qwfqwfcg emusnf;aeMu[ef
wlygonf/ ½kyfemrfy&rwfonf y&rw¬opömjzpfí 'ku©ork',paom t&d,opöm
r[kwfMuyg/
xdkodkYjzpfaomfvnf; omoemawmfü t&d,opöm[lonf y&rw¬opömudkyif
t&d,mopömtjzpf xifrmS ;vmcJMh uonfrmS MumNyDjzpfygonf/ xdYk aMumifh y&rw¬opöm
udkyif t&d,opöm[kxifrSm;rIrjzpfatmif rvG,fjzpfonf/ t&d,mopömü y&rwf
w&m;rsm; yg0ifaomaMumifh y&rw¬opömw&m;rsm;onfyif t&d,mopömw&m;
jzpfonf[k oHo,uif;pGm vufcNH yD; jzpfaeMuNyD; þtrSm;udk z,f&mS ;&efrmS eufeyJ g
onf/ w&m;rodao;olrsm;twGuf em;vnf&efrvG,fyg/
Oyrmtm;jzifhom ajym&ygrnf/ orkwdopömü y&rwfrsm; yg0ifaomfvnf;
y&rw¬opömw&m; r[kwfouJhodkY t&d,opömü y&rw¬opömw&m;rsm; yg0if
aomfvnf; y&rw¬opömr[kwf[lí jyygrnf/ wynfhawmfrsm; bk&m;&Sdcdk;ygpmrsm;udk
em;vnfatmifzwfvQif &Sif;vif;ygrnf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf þodkYvnf;
zwfMu[efr&Syd g/ zwfvQif em;rvnfMuovm;vnf; rajymwwfyg/ ÓPfrouf0if
vQifvnf; em;vnf&efcufygonf/ y&rw¬½kyfemrf jzpfysuftedpömonf t&d,
opömw&m; r[kwfyg/ xdkYtwl orkwdopöm tdk;ç ykqdk;jzpfysuftedpö ponfvnf;
t&d,opömw&m;r[kwfyg/ Oyg'geu©E¨mwdkY\ jzpfysuf tedpö ponfonf tpm;pm;
&Syd gonf/ tedpw ö ikd ;f onf t&d,opömr[kwaf Mumif; od&ygonf/ þü Oyg'geu©Em¨
wdkY\ jzpfysuftedpo ö nf Oyg'geu©E¨mrsm;tjzpfyg0ifaom ½kyfemrfrsm;\ Oyg'fç XDç
bif tpÚfrysuf jzpfysufaejcif;rsm; r[kwfMuyg/ Oyg'geu©E¨mrsm;\ Oyg'ftcdkuf
rSmjzpfap? XDç bifwdkYtcdkufrSmjzpfap c,0,oabm qdkufaejcif;rsm;onfom
Oyg'geu©E¨mwdkY jzpfysuftedpö jzpfonf/ Oyg'geu©E¨mwdkY\ y&rw¬opöm jzpfysuf
tedpEö iS hf Oyg'geu©Em¨ wdYk\ t&d,opöm jzpfysut f edprö mS rwlujJG ym;jcm;em;Muygonf/
y&rw¬opöm jzpfysuftedprö Sm Oyg'geu©E¨mtjzpf yg0ifaeaom ½kyfemrfwdkY Oyg'frS
XD? XDrS bif? þodkY obm0wckrS obm0wckodkY a&GUvsm;jzpfysufjcif;jzpfonf/
Oyg'geu©E¨mwdkY\ t&d,opömjzpfysuf tedprö Sm Oyg'geu©E¨mtjzpf yg0ifaeaom
½kyef mrfwYkd Oyg'fcu kd rf mS a&m XDbifwYkdtcdu
k rf mS yg c,oabm? 0,oabm qdu k af ejcif;
jzpfygonf/
avmuOyrmtm;jzifh pum;qdk;pum;ysufpum;onf ysufpD;aeaom
pum;jzpfonf/ ysupf ;D aeaom pum;[kqakd omfvnf; pum;qd;k pum;ysurf sm;twGi;f rS
pum;vHk;rsm; wvHk;jzpfNyD; wvHk;ysufaeaomaMumifh pum;qdk;pum;ysuf qdkonf
r[kwfyg/ pum;vHk;uav;rsm; rysufrDuyif qdk;&Gm;aomteuft"dyÜg,f aqmifae

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -146
aomaMumifh pum;ysu[ f qk &kd jcif;jzpfonf/ pum;üpum;vH;k uav;rsm;ysuo f nfum;
y&rw¬opömtedp?ö pum;vHk; uav;rsm; rysufrDuyif xdkpum;vHk;uav;rsm;\
qdk;&Gm;ysufpD;aom teuft"dyÜg,fxGufaeonfum; t&d,opöm tedpö þodkYtvm;
&Sdygonf/ ½kyfemrfy&rwfudk t&d,opömw&m;xifrSm;rIudk y,fazsmuf&efrSm tvGef
eufeJ cufcJygonf/ t&d,opömw&m; rjriforQ r&Ekdifatmif&Sdygonf/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf ykxkZÚfrsm;rQjzpfMuaomaMumifh ½kyfemrfy&rwfudk t&d,opöm
w&m;r[kwf[k wynfhawmfwdkY ajympum;twGuf emusnf;Muygonf/ Ak'¨0g'udk
ajymif;jyefveS af eol Ak'u¨ "r®qv kd Qif wynfah wmfwYkdu t"r®vyk o
f l omoemhtEÅ&m,f
twGif;&efolrsm;[k xifrSm; oHk;oyfawmfrlMuygonf/ þoHk;oyfcsuftrSm;rsm;
z,f&Sm;í oHk;oyfay;Mu&ef wwftm;orQjzifh omoemawmftwGuf iJhuGufí pdk;pdrQ
avQmufxm;&ygonf bk&m;/

(Z) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfwdkYbk&m;...(Z) oHk;oyfcsufjzpfaom yÚöroHk;oyfcsufudk avQmufxm;
apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfrsm;udk r*fzdkvfy&d,wfw&m;rsm; bk&m;w&m;
r[kw[ f k a&;om;xm;aMumif;jyí Ak'u ¨ kd &SiNf ydKiftw
H ak om rdpmä 'd|rd sm; tjzpf ok;H oyf
awmfrlMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYpmudk wynfhawmfwdkY pmta&;
tom; tenf;i,fnHhzsif;ívnf; þodkY jzpfoGm;&aMumif; avQmufxm;&ygrnf/
wynfah wmfwYkd pmü wynfah wmfwYkd qdv k ckd sufrmS ... jrwfpmG bk&m;a[mMum;awmfro l nfh
w&m;onf wynfah wmfwYkdox d ifNyD;aom (or®m'd|=d trSejf rif? or®mouFy=Ü trSeaf wG;?
trSeaf jymç trSev f yk çf trSet
f oufarG;? trSeBf udK;pm;ç trSeEf ;kd Mum;ç pdwx f m;) w&m;
rsm;udk ausmfvGefí (arhoGm;rI? NidrfhoGm;rI? rufoGm;rIpaom) wynfhawmfwdkY
rod&ao;aom t&mrsm;jzpfonfh r*fw&m;r[kwfyg/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;
awmfrlonfh w&m;onf zdkvfw&m;vnf; r[kwfyg/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;
awmfrlonfh w&m;onf edAÁmefw&m;vnf;r[kwfyg/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;
awmfrlonfh w&m;onf y&d,wfw&m;vnf; r[kwfyg/ jrwfpGmbk&m;a[mMum;
awmf r l o nf h w&m;onf ½k y f e mrf w &m;vnf ; r[k w f y g [l í jzpf y gonf /
or®m'd|=d trSejf rif? or®mouFy=Ü trSeaf wG; paom rw&m;\ajymif;jyefrsm;onfom
usifhoHk;&efa[mMum;cJhaom jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfrsm; jzpfMuygonf/ bmrSef;
nmrSef; rodaom arhoGm;rI? rufoGm;rI paomt&mrsm;onf jrwfpGmbk&m; a[mMum;
aom r*fw&m;rsm;r[kwf[k qdkvdkygonf/ xdkYjyif zdkvfw&m;onf usifhoHk;&ef
jrwfpmG bk&m;a[mcJah omw&m; r[kw?f edAmÁ efw&m;vnf; usio hf ;kH &ef a[mcJah omw&m;
r[kw/f y&d,wfw&m;vnf; usio hf ;kH &ef a[mcJah omw&m; r[kw?f ½kyef mrfw&m;vnf;
usifhoHk;&ef a[mcJhaomw&m; r[kwf? þodkYomqdkvdkygonf/ [kwfygonf/
wynfhawmfwdkYonf rdrdwdkYodaom tjrifrSef or®m'd|d? tawG;rSef or®mouFyÜ paom
w&m;rsm; r*fw&m;[krxifbJ? bmrSef;nmrSef;rodaom arhoGm;rI? rufoGm;rI

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -147
paom'def;ueJ *srf;ueJ tjzpfrsm;udk r*fxifaerIudk z,f&Sm;NyD; r*fw&m;trSef
ay:vGif&effbk&m;&Sdcdk;cJhMujcif;rsm; jzpfMuygonf/
xdYkjyif zdv
k w f &m;udk wynfah wmfwYkd usiahf qmifp&m w&m;[kxifrmS ;rIuv kd nf;
z,f&Sm;í usifhp&m r*fw&m;ü tm½Hkrrsm;bJusifhEdkifapvdkygonf/ zdkvfw&m;onf
r*fusiNhf yD;olwYkd &&SMd uaomw&m;rQ jzpfygonf/ usiphf &mw&m; r[kwyf g/ edAmÁ efvnf;
þenf;rjcm;jzpfygonf/ r*fusifo h wl Ykd qdu
k pf &mw&m;rQ jzpfygonf/ usifph &mw&m;
r[kwyf g/ y&d,wfonfvnf; tvm;wlyif usiphf &mw&m; r[kwyf g/ wynfah wmfwYkd\
y&d,wf&GwftHo&ZÑm,frIudkvnf; r*ftusifhvdkvdk xifcJhzl;Muolrsm; jzpfMuygonf/
y&d,wfonf tusifw h &m;r[kw[ f k pdwx f m;&efvykd gonf/ y&d,wfukd tusifw h &m;
xifrSwfí &Gwfzwfo&ZÑm,frItusifhrsm;udk usifhaeMuol trsm;tjym;&Sdygonf/
y&d,wfonf usifw h wf&efvrf;ñTerf I jzpfygonf/ ½kyef mrfonfvnf; tusifh
w&m; r[kwfyg/ tbd"r®mrsm;tusifhw&m;r[kwfaMumif; a&S;ynm&Sdrsm; rdefYMum;
cJhcsufrsm;yif&Sdygonf/ ½kyfemrfy&rwfrsm;onf y&d,wfw&m;awmf oiftHcsydkY&mü
y&d,wfw&m;\ tmabm*udk rdrd&& ,lEdkifç qEdkifç odjrifEdkif&ef avhvm&aom
t&mom jzpfygonf/ þ½kyfemrfrsm;\tusifhw&m;xifí vGJrSm;usifhrdjcif;rsm;
z,f&Sm;Edkif&ef bk&m;&Sdcdk;cJhjcif;rsm;om jzpfygonf/
xdYk aMumifh þtcef;ü 0depd , ä q&mawmfwYkd \ oH;k oyfcsufuv kd nf; z,f&mS ;í
trSefoHk;oyfay;&ef avQmufxm;&ygonfbk&m;/

(ps) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfwdkYbk&m;...(ps)oHk;oyfcsufjzpfaom q|oHk;oyfcsufudk avQmufxm;
apm'emygrnf bk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk edAÁmefonfvlüjzpfonf? vlao
NyD;aemufü rjzpf[laom pum;udk wuúpum; Ak'¨edAÁmefESifhoD;jcm;pum;[k oHk;oyf
awmfrlMuygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYu a0ae,swdkYtm;
edAÁmeftw¬rSefudk wGufcsufjycsufrsm;udk ½IBuHvHk;jzifh ajymaeMuonf[k rSwfxifcg
wynfhawmfwdkYudk wuúorm;rsm;[k a&S;OD;pGmoHk;oyfMuygonf/ edAÁmefudk BuHvHk;jzifh
rodEdkifaMumif; wynfhawmfwdkY ydkrdkodMuygonf/ tu,fí BuHvHk;jzifh odEdkifvQif
wynfhawmfwdkYxuf pmaywwfuRrf;Muolrsm;u wynfhawmfwdkYxuf edAÁmefudk ydkrdk
odae&ygrnf/ xdo k rl sm;xuf wynfah wmfwYkd u edAmÁ efukd odaeonfrmS xdo
k rl sm;xuf
pmay ydkrwwfaomaMumifh ydkrBuHEdkifbJ ydkusifhaomaMumifh ydkodjrifom jzpf&mygrnf/
wynfah wmfrsm;onf pmayü wu,fwwfuRrf;Muolrsm; r[kwaf omaMumifh
pmaywwfuRrf;Muolrsm;avmuf edAÁmefudk BuHEdkiftm;&Sdrnf r[kwfyg/ uxm0w¬Kü
]tancE¨m tnHeAd mÁ eEÅd tmrEÅm}[k vm&efrjzpfEikd yf g/ tu,fí vmonfqv kd Qifyif
edAÁmefESifhcE¨m wjcm;pD jzpfonf[lonfrSm Oyg'geu©E¨mESifh edAÁmefom wjcm;pD[k
qdk&rnfjzpfygonf/ [kwfygonf/ Oyg'geu©E¨monf 'ku©\trnfyifjzpfygonf/
xdkYaMumifh edAÁmefonf Oyg'geu©E¨mESifh wjcm;pDyifjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -148
xdkodkYjzpfaomfvnf; tEkyg'geu©E¨mESifhedAÁmefonf wjcm;pD[kqdk&ef
rjzpfEikd yf g/ r*¾|mef zv|mef yk*Kd¾ vfrsm;onf edAmÁ efa&mufaeMuolrsm; jzpfMuygonf/
xdkyk*¾dKvfwdkY\ r*fw&m; zdkvfw&m;rsm;onf tEkyg'geu©E¨mrsm;jzpfí edAÁmefESifh
tEkyg'geu©E¨m wjcm;pDrjzpfMuyg/ xdkYjyif "r®o*FPDü edAÁmefudk Am[D&"r®ü
a[mjyjcif;rSmvnf; edAmÁ efuakd oNyD;aemuf vl\tjyiftyüjrifí a[mjyjcif;r[kwyf g/
edAÁmefonf ½kyfa0'emonf ocFg& 0dnmÚf[laomcE¨mw&m;rSty jzpfaomaMumifh
Am[D&"r®ü a[mjyjcif; jzpfygonf/
edAÁmefonf Am[D&"r®jzpfaomaMumifh aoNyD;rSjzpfaomw&m; qdk&efum;
rsm;pGmrvSry jzpfygonf/ tEkyg'daooedAÁmefudkqdkvQif oifhao;ovdk&Sdaomfvnf;
edAmÁ efonf tEkyg'daoowrsKd ;wnf;&So d nfvnf; r[kwjf zpfygonf/ oOyg'gaoo
edAÁmefonf raorD r*¾|mefç zv|mefyk*¾dKvfrsm;üjzpfaom edAÁmef jzpfygonf/
Am[D&"r®jzpfí cE¨mtjyiftyüom edAmÁ efjzpf&rnfqv kd Qif oOyg'daooedAmÁ eftwGuf
b,fodkY&Sdygrnfenf;/
tu,fí tEkyg'daooedAÁmefyif aoNyD;rSjzpfonf r[kwfyg/ oówjzifh
,pfrl;vGefaeíom þodkYxifjcif; jzpfygonf/ edAÁmefonf raorDjzpfaomfvnf;
cE¨mig;yg;twGif;0ifrsm;r[kwfMuyg/ a&m*guif;rIonf vlü jzpfaomfvnf;
vlr[kwfyg/ vlonf a&m*gruif;rIvnf; jzpfEdkifygonf/ a&m*guif;rIonf vljzpf
vQif a&m*gruif;rIjzpfaomtcg vlr[kwfouJhodkY jzpfygrnf/ xdkYaMumifh a&m*g
uif;rIonf vlüjzpfaomfvnf; vl\twGi;f w&m;r[kwyf g/ tyw&m;om jzpfygonf/
þtwl edAmÁ efvnf; cE¨müjzpfaomfvnf; cE¨mrStyyif jzpfygonf/ xdYk aMumifh Am[D&
"r®jzpf&jcif; jzpfygonf/
þodkY edAÁmefvlrSmjzpfonfqdkí vlaovQif edAÁmefysufrnf/ xdkYaMumifh
edAmÁ efonf rNrJ[k 0depd , ä q&mawmfrsm; oH;k oyfawmfrMl uygonf/ jrwfpmG bk&m;onf
t&d,opömw&m;rsm;udk today; ynwf&mü vluv kd eG af om ynwfcsufrsm; jyKcJjh cif;
tvsif;yifr&Sdyg/ edAÁmef vlüjzpfaomaMumifh vlaoNyD; r&SdjzpfNyD; tedpöt"l0[k
rawG;oifhyg/ edAÁmefonf edp"ö l0w&m;yif jzpfygonf/ edAÁmefonf þwpfvHrQvlü
edAmÁ efa&mufot l wGuf tpÚfxm0&rysuaf wmhaomt&m jzpfygonf/ 'kuu © m; þodYk
r[kwfyg/ 'ku©onf csKyfNidrf;&yfpJ ajymif;vJEdkifouJhodkY edAÁmefum; þodkY rjzpfawmh
[kom qdkvdkjcif;jzpfygonf/
ykxkZÚfwdkYtm; edAÁmeftaMumif; ajym&onfrSm rsm;pGmcufcJygonf/
rsufrjrifudk tjzLa&miftaMumif; ajym&ouJhodkY jzpfygonf/ ykxkZÚfonf rdrd
xifaom edAmÁ efuv kd nf; ryH&k ?J olrsm;edAmÁ efvnf; r,H&k EJ iS hf A[kowk owfí ao&rnfh
yHkrsdK; jzpfygonf/ [kwfygonf/ rdrdxifaomedAÁmefudk yHk&JvQif BudK;pm;usifhBuHae&
ygrnf/ þodYk jzpfvQuf usift h m;&Sod rQ\ wpf&myHw k pfykH rusifMh uonfrmS ud, k ehf Ad mÁ ef
vnf; ud, k rf yH&k aJ omaMumifh jzpfygonf/ omoemawmftwGuf iJu h uG í
f cufcvJ aS om
þedAÁmefpum;udk avQmufxm;vdkufygonf/ 0dedpä,wdkY\ oHk;oyfcsuftrSm;udk
z,f&Sm;oHk;oyfMu&ef jzpfygonfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -149
(n) oHk;oyfcsuf apm'em
þowåroHk;oyfcsufudk apm'emygrnfbk&m;
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk wynfhawmfwdkY\ rdkufrJaomtjypfü
t&d,mwdkYodtyfaom avmuonf ½kyfemrfy&rwfrsm; jzpfaecJhygonf-[laom
þpum;udk Ak'0¨ g'ESiahf jzmifah jzmifq h efYusiaf om rdpmä t,l0g'jzpfaMumif; oH;k oyfawmf
rlMuygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf opömudk ESpfyg;rQ odxifaeMuygonf/
orkwdopöm? y&rw¬opöm[lí jzpfygonf/ t&d,opömudkrl y&rw¬opömrsm;yif
xifjrifNyD; oD;jcm;opömw&m;[k todtrSwfjyKawmfrrlEdkifMu jzpfaeygonf/ ,aeY
omoemawmf\oabmw&m;rsm;onf þtwdkif; &mEIef;jynfhrQ jzpfaeMuygonf/
,aeY ax&0g'omoemawmfonf rsm;pGm 0rf;enf;zG,f jzpfygonf/ t&d,opöm
uG,faeaomaMumifh jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfuav;rsm;onf t&d,opöm
aysmufaeNyD; oabmw&m;uEÅm&ü t&d,opöm qmavmifpGm avQmufvSrf;avhvm
aeMuolrsm; jzpfMuygrnf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; t&d,opömudkawGUaomfrSyif wpdrf;
jyifjyif odjrifaeMuonftxd 0rf;enf;p&mjzpfygonf/
t&d,opömonfvnf; orkwdopömESifh y&rw¬opömuJhodkY oD;jcm;opömyif
jzpfygonf/ t&d,opömonf orkwdopömvnf; r[kwf? y&rw¬opömvnf;r[kwf?
þtwl orkwdopömonf y&rw¬opömvnf; r[kwf? t&d,opömvnf; r[kwfyg/
y&rwåopömvnf; xdek nf;yif orkwo d pömvnf;r[kw?f t&d,opömvnf; r[kwyf g/
xdo k Ykdjzpfaomfvnf; t&d,opömü orkwo d pömçy&rw¬opömrsm; yg0ifygonf/
orkwo d pömüvnf; y&rw¬opömç t&d,mopömrsm; yg0ifygrnf/ y&rw¬opömüvnf;
orkwo d pömç t&d,mopömrsm; yg0ifygrnf/ Oyrmtm;jzifh tu©&mç yk'çf 0gus[laom
tu©&moHk;yg;uJhodkY jzpfygonf/ tu©&monf yk'fESifh0gus r[kwfyg/ yk'fvnf;
tu©&mESifh 0gusrsm; r[kwfyg/ 0gusvnf; tu©&mESifhyk'frsm; r[kwfyg/ xdkodkY
jzpfaomfvnf; tu©&monf yk'f? 0guswdkYESifh ruif;Edkifyg/ yk'fvnf; tu©&m? 0gus
wdkYESifh ruif;Ekdifyg/ 0gusvnf; yk'ftu©&mwdkYESifh ruif;Edkifyg/ y&rw¬opömonf
tu©&mESifhwlygonf/ orkwdopömonfyk'fESifhwlygonf/ t&d,opömonf 0gusESifh
wl y gonf / 0gusütu© & mrsm;? yk ' f r sm; yg0if a eaomf v nf ; tu© & mrsm;?
yk'frsm;udk0gus[k qdk&onfr[kwfyg/ vTifhcsifovdkvTifh BuJcsifovdkBuJaeaom
tu©&myk'frsm;udk 0gus[k rqdk&yg/ þtwl ½kyf"mwfemrf"mwf y&rw¬ESifh a&ç ajrç
awmç awmif uRJç EGm;ç qifç jrif; paom orkwsw¬rsm;? þt&mrsm;onf b,frQ
vlEiS rhf qdik b
f J vGichf sio
f vdv
k iG hf BuJcsiof vdBk uJaeaom t&mrsm;udk t&d,m[k rqd&k yg/
þwpfvHrQvlü yg0ifMu&aom ½kyf"mwf? emrf"mwf y&rw¬rsm;jzpfaom vIyf&Sm;rI?
oGm;vm pm;aomuf? orkwswr¬ sm;\ csr;f omqif;&Jru I kd ydik ;f jcm;odjcif; tp&So
d nfukd
t&d,opömjzpfygonf/ t&d,opömonf þwpfvHrQvlü&Sdaom ½kyf"mwf? emrf"mwf
y&rw¬rsm; r[kwyf g/ vIy&f mS ;rI? oGm;vmpm;aomufrI orkwsw¬rsm;vnf; r[kwyf g/
xdkt&mrsm;\ qif;&JrIjzpfvQif þqif;&JrIudk ydkif;jcm;odjcif;om jzpfygonf/
t&d,opömtwGif;ü vIyf&Sm;rI? oGm;vmpm;aomufrIponforkww¬"r®rsm; yg0if
aomfvnf; þorkwsw¬"r®rsm;udk t&d,opöm rqdk&yg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -150
xdkYjyifvnf; t&d,opömtwGif;ü ½kyf"mwfemrf"mwfy&rwå"r®rsm;udk
t&d,opöm rqd&k yg/ 0gusü tu©&mESiyhf 'k rf sm; yg0ifaomfvnf; tu©&mESiyhf 'k rf sm;udk
0gusqdkjcif; r[kwfouJhodkY jzpfygonf/ t&d,opömonf ½kyfemrf y&rwårsm;ESifh
xd½k yk ef mrf y&rw¬rsm;\ tpktaygif;jzpfaom ud, k Ef wI Ef vS ;kH vIy&f mS ;rI orkwswr¬ sm;\
qif;&Jjzpfaom ocFg&rsm;udk ydkif;jcm;odp&m 'ku©opöm? xdkqif;&Jjzpfaom ocFg&rsm;
jzpfaMumif;udk y,fjcif; ork',opöm? xdkqif;&Jrsm;jzpfaom ocFg&rsm;Nidrf;jcif;?
eda&m"opöm qif;&Jjzpfaom ocFg&rsm;udk trSejf rifç trSeaf wG; ponfjyKjcif; r*¾opöm?
þt&mrsm;omjzpfygonf/
xd k Y aMumif h t&d , mwd k Y od t yf a om opö m onf y&rw¬ o pö m r[k w f ?
orkwswo ¬ pömvnf; r[kw?f 'kut © &d,opömom {ueftwdtus jzpfygonf/ 0depd , ä
q&mawmfrsm;ajymouJhodkY t&d,mwdkYodtyfaomopömonf y&rw¬opöm jzpfcJhvQif
½kyfemrf y&rwfwdkY\ oabmobm0odoltm;vHk; pifMu,folt&d,mrsm; jzpfukefMu
&mygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm; udk,fwdkifyif y&rw¬rsm;udk odwef&mygonf/ olwdkYü
tb,fw&m;rsm;pifMu,fol t&d,m[k wifjy0Hhjcif; &SdMuygrnfavm/ avmuü
y&rw¬odolonf rsm;jym;ygonf/ y&rw¬onf od&efeufeJvSaomt&mvnf;
r[kwyf g/ y&rw¬obm0 odjcif;ESihf pifMu,fot l &d,mjzpfjcif;udk qufrad tmifo, G f
jyKEdkifMuygrnfavm/ t&d,opömrsm;ü y&rw¬"r®tjzpf t&aumufjyí &cgrQjzifh
t&d,opömonf y&rw¬[í l rrSwt f yfyg/ 0gusü tu©&mrsm;udk aumufjyEdik cf grQjzifh
0gusonf tu©&mrsm; jzpfonf[krrSwftyfouJhodkYjzpfygonf/ þtwl t&d,
opömü orkwswåtjzpf t&aumufjyí &cgrQjzifhvnf; t&d,mopömonf orkwswå
opöm [lí rrSwftyfyg/ vltjzpf aqmifaeMuaom ½kyfemrfr®rsm;onf y&rw¬opöm
jzpfygonf/ vltjzpfonf orkwswo ¬ pömrsm; jzpfygonf/ xdo k rkwyd &rwf ESp&f yfpyf
jzpfaom vl\ud, k Ef w
I Ef v
S ;kH aqmifrI r*¾opöm? Nidr;f at;rI eda&m"opöm? ud, k Ef w
I Ef v
S ;kH
qd;k &Gm;nHzh si;f rIukd taumif;xifrI ork',opöm? ud, k Ef wI Ef v S ;kH qd;k &Gm;nHzh si;f qif;&JrI
'ku©opöm þav;yg;onf t&d,opömjzpfygonf/
xdkYaMumifhwynfhawmfwdkY\w&m;onf Ak'¨\t,l0g'ESifhrqefYusifbJ
avsmfnDaom0g'omjzpfí 0dedpä,q&mawmfwdkY\ vGJrSm;aom oHk;oyfcsufudk
jyifqifoHk;oyfay;Mu&ef jzpfygonfbk&m;/

(#) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...(#)oHk;oyfcsufjzpfaom t|roHk;oyfcsufudk avQmufxm;
apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk tbd"r®mw&m;udk bk&m;
ra[m[k rdrdwdkYqifjcifrdovdk trSeftwdkif; wifjycJhaomfvnf;paom pum;ESifh
tbd"r®mw&m;awmfukd jrwfpmG bk&m;u rnfoYltm;rQ a[mxm;jcif;r&Sad Mumif;[laom
pum;rsm;t& omoemawmpufuzkd suq f ;D ol bk&m;ÓPfawmfrsm;udk xdyg;ykwcf wfol
wZÆeD,uH 0kau©yeD,uHrsm; jyKxdkufoljzpfaMumif; oHk;oyfawmfrlMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -151
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\ tbd"r®m "r®ylZmudk wu,f
rzwfbJ a0zefoHk;oyfaeMuonfrSm taotcsmjzpfygonf/ þtbd"r®m bk&m;
ra[m[laom pum;udk b,frSmajymonf[líyif rodMuonftxd &SdMuygonf/
xdkYaMumifhyif rSm;,Gif;cRwfacsmfpGmjzifh rdrdwdkYpdwfxJ [kwfvSNyD[k xifvmrnfhtwdkif;
rqdkif;rwG wdkif;odjynfod xif&Sm;ausmfMum;oGm;atmif tbd"r®mudkbk&m;ra[m[k
&efukefNrdKU EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJUxdatmif omoemawmfa&; avQmuf
xm;vTmxJwGif xnfhoGif;a&;om; avQmufxm;rIrSm] tp&Sdonfjzifh a0zefxm;Mu
ygonf/ tu,fí tbd"r®m bk&m;ra[maMumif;udk omoemawmfa&; avQmufxm;
vTmwGif wpfrIefwpfpufrQyif yg0ifjcif;onf r[kwfyg/
EdkifiHawmf oHCmhr[mem,utzGJUu apm'uxH ñTefMum;vTmwGifygaom
pum;rQjzifh oHa,mifvu kd f a0zef oH;k oyfaeMujcif;om jzpfygonf/ wm0efauspmG jzifh
oHk;oyfrnfqdkygvQif wynfhawmfwdkY ajymqdkaompum;rsm;udk tjynfhtpHk avhvm
zwf½I&vdrfhrnf jzpfygonf/ þodkY avhvmvQif wynfhawmfrsm;udk þodkYA&rf;Awm
a0zefMu&ef jzpfEikd rf nf r[kwyf g/wynfah wmfwYkdonf tbd"r®mw&m;awmfü tydt k vdk
r&Sd MunfndKjrwfEdk;Muolrsm; jzpfMuygonf/ tbd"r®mudk tbd"r®matmuf avQmhí
MunfndKvQif epfemEdkifovdk tbd"r®mxuf ydkíMunfndKvQifvnf; epfemvSygonf/
tbd"r®monf vGwfajrmufrIudk aqmifEdkifaom jrwfpGmbk&m;a[mMum;tyfaom
w&m;wyk'f r[kwyf g/ vGwaf jrmufru I kd aqmifEikd af om jrwfpmG bk&m; a[mMum;cJah om
w&m;awmf trsm;tjym;rS tESpfom& tcsuftvufrsm;udk azmfxkwfcsufom jzpfyg
onf/ þodkYyif tbd"r®mudk tydktvdkr&Sd MunfndKcJh Muygonf/
0depd ,
ä q&mawmfrsm;onf tbd"r®mü tvGet f MuL; txl;MunfnKd Muolrsm;
jzpf&ef&ydS gonf/ a&Tcu G rf sm;onf jrwfE;kd tyfaomfvnf; ud;k uG,x f m;tyfonftxdrQ
rjzpfoifhyg/ oHk;&efaqmif&efom tav;eufqHk; jrwfEdk;tyfygonf/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf tbd"r®mudx k od nfa[h-Mum;cgrQjzifh wtm; emMuyHk jzpfygonf/
0dedpä,odu©mudkyif rwefEdkifMuatmif pk'dwutm; rdefYMum;yHkESifhrwl omoemy
ypöw¬du tvm; taxmuftxm;r&Sd zdzdESdyfESdyf jzpfaponftxd jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf tbd"r®musrf;rsm;\ twdkif;txGmrSefudk od&Sd&ef tcsdef
rsm;pGm,lí tjrwfwEdk; avhvmNyD;olrsm;jzpfMuygonf/ 0dbif; yk*v ¾ ynwfuxm
0w¬K þusr;f rsm;udk pepfwus avhvmvQif tbd"r®m bk&m;a[mrsm;rS xkwEf w k o
f nfh
usrf;rsm;jzpfaMumif; udk,fwdkifodEdkifMurnfjzpfygonf/ usm;usm;rD;,yfqdk&
avmufatmif t,lonf;rIonf 0dbZÆ0g' omoemawmftwGuf tvm;tvm
raumif;jcif;yif jzpfygonf/ tbd"r®mudk þodkY odjrifaomfvnf; tbd"r®m emrAk'¨
eH a,0 0goa,m qdkaom oabmudk vGefqefjcif;vnf; tvQif;yifr&Sdyg/ bk&m;
w&m;awmfrsm;rS tqDtESpfonf bk&m;\ oabmw&m;yif jzpfonfr[kwfygavm/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYpmütbdr®musrf;rsm;onf wynfhawmfwdkY rsufaphü
av;eufNrJ av;eufvQufyif&Sdaernfjzpfygonf[k a&;om;&Sdcdk;cJhMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -152
xdkYjyifvnf; xdkpmü jrwfpGmbk&m; a[mcJhonfjzpfap? ra[mcJhonfjzpfap
t&Siof m&dyw k &å mud,
k af wmfBuD; a[mcJoh nfjzpfap? wjcm;yk*Kd¾ vfwOD;OD;yif a[mcJo
h nf
jzpfap? wynfhawmfwdkYonf tbdr®musrf;pmrsm;udk MunfndKMurnfom jzpfygonf/
(277) [k &Sdcdk;cJhMuygonf/ tbd"r®mbk&m;a[maMumif;rSm t|uxm pum;om&Sdí
ygVdawmf wdkuf½dkufr&Sdyg/ bk&m;a[m r[kwfyHkrsm;um; ygVdawmfwdkuf½dkuf &Sdaom
t&mrsm;om jzpfygonf/ xdkYjyifvnf; tbd"r®m bk&m;a[maMumif; ajymqdkaom
t|uxm&Sirf mS ykxZk ÚfrQomjzpfí ygVdawmfwu kd ½f u
kd üf bk&m;a[mxifp&mr&Sad Mumif;
odjrifolrQ wynfhawmfrsm;rSm 'óersufaph&Sdolrsm; jzpfí w&m;awmfudk tydkawGESifh
ajr§mufNyD;rS MunfndKwwfol r[kwfolrsm; jzpfMuygonf/
þodYkjzpfonfuwcsu?f tbd"r®mw&m;awmfrsm;onf Ak'\ ¨ a'oem 0do,
omjzpfonfqakd om tcsuu f vkd nf; twdtus oabmaygufvufco H nfu wpfcsu?f
tbd"r®mw&m;awmf\ tESpo f m&udk tenf;i,frQ ykwcf wfjcif; r&S½d rkH Qu twdtus
wefbdk;udkwifay;Ekdifonfuwpfcsuf tpptcsufrsm;t&... tbd"r®m y#dAa[a‘EÅm
£ro®ð Zde0awå y[m&Ha'od[al om tcsuf? aomukomrHy&doH 0doyH ga'wd [laom
tcsuf? t&d,ra*¾ tm0&PH AE¨wd[laom tcsuf? t|&o okab’u&0EÅ&ok
{uo®ð o'¨dówd [laomtcsuf? Oau©yeD,ur®&a[m a[mwd? wHwHurH uwGm
Oa,smaZwa&m? *pä0domacg [kwGm ZDdowd[laomtcsufrsm; wynfhawmfwdkYESifh
oufqdkifjcif;r&Sd jzpfygonf/ xdkYaMumifh 0dedpä,q&mawmfwdkY\ tu,frpdppfbJ
xif&mpdkif;í oHk;oyfxm;csuftrSm;rsm;udk z,f&Sm;oHk;oyfMu&ef jzpfygonfbk&m;/

(X) oHk;oyfcsuf apm'em


q&mawmfrsm;bk&m;...
(X) oHk;oyfcsufjzpfaom e0roHk;oyfcsufudk avQmufxm;apm'emygrnfbk&m;/
0de,
d q&mawmfrsm;onf wynfah wmfwYkd ukd a&SUaemufb0jzpfç rjzpf yg&Scd suf tawmf
rsm;rsm;onf oka'odw"r®wdkY\ "r®w¬udkrodaom bmPuwdkY tmykyfeHY tvdrf;
usHcH&jcif; jzpfonf[laom pum;t& t&d,ly0g'uHrS rvGwfoljzpfaMumif; oHk;oyf
awmfrlMuygonf/
wynfhawmfwdkYonf þodkYr[kwfaMumif; txyfxyf avQmufxm;NyD;vnf;
jzpfygonf/ wynfhawmf\ pum;onf t&d,myk*d¾Kvfrsm; yg0ifEdkifjcif; tvsif;yif
r[kwfaompum; jzpfygonf/ t&d,mwdkYonf rdrdwdkYa&muf&Sdaom t&d,mwdkYonf
rdrdwdkYa&muf&Sdaom t&d,m"r®wdkYü "r®w¬rodbJ aqmif,lonf[k rjzpfEdkifyg/
avmuü obm0w¬rodbJ oabmaqmifo&l MdS uonfrmS "r®wmjzpfygonf/
omoemawmfonfvnf; þ"r®wm tjyifbufrS tb,fYtaMumif;jzifh jzpfyg
rnfenf;/ o*Fg,em twefwefwifMu&jcif;? toQifarm*¾vdykw¬wdówdkYu uxm
0wåKBuD; <uif;cJah tmif ppfaq;&jcif;rsm;rSm "r®wr¬ odbJ "r®aqmifrsm; &Scd í
hJ jzpfaMumif;
om"ursm; jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm; oHk;oyfouJhodkY yd#uwftm;vHk;
rSm;aeonf[k pGyfpGJjcif;r[kwfaMumif; wynfhawmfrsm; pum;0gusudk ynm,SOfí
zwfvQif xif&Sm;ygonf/ &Sifr[muóy paomrax&fBuD;rsm;? aqmifcJhaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -153
w&m;udk o*Fg,em txyfxyfwifMuonfrSm xdkrax&fBuD;rsm;udk apmfum;jcif;?
pGyfpGJjcif;rsm; tvsOf;yifr[kwfMuyg/ &wempdefausmufudk aoG;oltvm; ydkrdkaumif;
rGef&ef tmodoomjzpfaMumif; ,HkrSm;uif;tyfygonf/
wynfhawmfwdkYpum;rSmvnf; þenf;ESifhrjcm;om jzpfygonf/ wynfhawmf
wdYk ü ay:aygufaeaom todÓPfonf trSm;trSeu f kd jywfom;pGm a0zefo&d EdS ikd o
f nf
txd &SdcJhNyD;jzpfí raMumufr&GHU pGefYpGefYpm;pm; rSm;onfudkrSm;onf[k tjywftom;
wifjyjcif;jzpfygonf/ apwemqd;k jzifh wifjyjcif;vm;? apwemrSejf zifh wifjyjcif;vm;
cGJjcm;Edkif&ef wynfhawmfwdkYpmudk apwemoGif;í rSwfvQifodEkdifrnf jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY þodkYavQmufxm;&onfrSm t&d,ly0g'uHxdkufonfrS
z,f&mS ;vdí k r[kwyf g/ wynfah wmfwYkdonf {uH t&d,mjzpfNyD;olrsm; jzpfí þtwGuf
twkeftvIyfr&Sdyg/ wynfhawmfwdkYudk rSm;,Gif;oHk;oyfaom 0dedpä,q&mawmfrsm;
yg0ifaom omoemawmftwGufom t&d,ly0g'rjzpf&ef &nf&G,fí jzpfygonf/
xdYkaMumifh 0depd ,
ä q&mawmfwYkd\ rSm;,Gi;f aom oH;k oyfcsuu f kd jyifqifo;kH oyf
ay;Mu&ef jzpfygonfbk&m;/

(!) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...
(!)oHk;oyfcsufjzpfaom ‘oroHk;oyfcsufudk avQmufxm;apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk edAÁme'DyeDESifh 0dok'¨dr*frsm; rSm;,Gif;
aMumif; ajymqdkcsuftwGuf ajymif;jyefjzpfaejcif;ESifh r[mrdpäm'óe ydkif&Sifrsm;om
jzpfaMumif; oHk;oyfawmfrlMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf edAÁme'DyeDESifh 0dok'¨dr*fudkyifzwfzl;aumif;rS
zwfzl;rvm; atmufarhygonf/ edAÁme'DyeDonf yd#uwfrwwfolrsm; zwfaompm
jzpfjcif;ESifh 0dok'¨dr*fonfvnf;y#dywfusifhBuHvdkolrsm;om zwfMuaom usrf;pm
jzpfjcif;ESifh usifhBuHvdkolrsm;onf tukefoufqdkifovdk r&Sdjcif;aMumifh tm;vHk;
rzwfMujcif;? þtcsufrsm;aMumifh jzpfygonf/ edAÁme'DyeD oHk;oyfcsufudkum;
zwfz;l &ef a0;ygonf/ rdrrd zwfz;l aompmzwfrS trSejf yKo;kH oyfawmfrMl ujcif;rSm b,frQ
ra&&mrIrsm;jym;aMumif; xif&Sm;csufjzpfygonf/ v,fwDq&mawmfonf tvGef
av;pm;tyfaomyk*d¾Kvf jzpfaMumif; todtrSwfjyKygonf/ xdkodkY yk*d¾Kvfudk av;pm;
&umrQjzifh trSm;udktrSefvkyf&ef oifhrnfr[kwfyg/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
yk*¾dKvf,HkumrQjzifh yHk&eftoifhjzpfaeaom wdrf;vG,fñTwfvG,frsm;yrm jzpfaeMu
ygonf/
q&mawmfBuD;onf usrf;aygif;rsm;pGm\t&Sif jzpfygonf/ xdkodkYjzpf
aomfvnf; q&mawmfBuD;pmrsm;onf pmtwGif;rSpmrsm;omjzpfaMumif; avQmufol
wdik ;f odMurnf jzpfygonf/ ud, k yf ikd t
f jrifr&So
d o
l nf ud,
k yf ikd pf um; r&Syd g/ pum;xJrS
pum;rsm;om &Sd&rnfjzpfygonf/ v,fwDq&mawmfBuD;onf pmayü uRrf;usif
wwfajrmufaomfvnf; vlüuRrf;usifwwfajrmufjcif; r&SdaMumif; wynfhawmfrsm;
odjrifMuygonf/ xdYk aMumifh edAmÁ e'DyeDü trSm;rsm;udk wynfah wmfrsm;onf usrf;pmü

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -154
ruRrf;usif aomfvnf; vlüuRrf;aomaMumifh txif&Sm; odjrifMuygonf/
v,fwDq&mawmfBuD;uJhodkY twdkif;rodav;pm;tyfaomq&mawmfBuD;wpfyg;udk
r[kwfr[wf vkyfZmwfjzifh xdyg;ykwfcwfvQif xdyg;ykwfcwfolü rsm;pGmepfem
EdkifaMumif; oabmaygufygonf/ omoemawmftwGufoufouf &nf&G,fíom
a0zefwifjy&jcif;jzpfygonf/ þodkY wifjyjcif;twGufyif q&mpGJ? yk*¾dKvfpGJ?
pGJolwdkYtEÅ&m,f&SdEdkifaMumif; odygonf/
þtEÅ & m,f r sm; aMumuf & G H U í rwif j yvQif t*wd v d k u f & musrnf
jzpfaomaMumifh wifjyjzpfatmif wifjycJhjcif; jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
pmayOcGHtwGif;rS razmufxGif;ao;aomaMumifh pmayOcGHudk txdtyg;cH&í emusif
Mujcif;rsm;om jzpfygonf/
xdkYaMumifh ajymif;jyeftjrifrsm;[k 0dedpä,q&mawmfwdkY oHk;oyfcsufudk
y,fzsufoHk;oyfay;&efjzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf 0dok'd̈r*f oHk;oyfcsuf
udkvnf; rzwfzl;bJ a0zefMujcif;jzpfygonf/ 0dok'¨dr*fusrf;q&monf t|uxm
usrf;aygif; 40ausmf jyKpkol[laom*kPfudk iJhí rSef&rnf[kyk*d¾Kvf,Hkí yHkrnfholrsm;
jzpfMu[ef &Sdygonf/ 0dok'¨dr*fusrf;onf t|uxmq&m\ vufpGrf;jyusrf;jzpfí
t<uif;rJh ,HkMunfygonf/ pdppfcsifaompdwfyif jrLprxdk;Edkifatmif jzpfygonf/
tu,fü t|uxmq&m &SifAk'¨aCmoonfvnf; vlürwwfuRrf;aom
'óer&Sd[k ykxkZÚfrQom &Sdao;oljzpfygonf/ ykxkZÚfonf tb,frSm w&m;rSm;
w&m;rSeu f kd a0zefojd rifEikd yf grnfenf;/ rSm;,Gi;f csut
f eEÅ &S&d rnfrmS ajrBuD;vufcwf
rvGJjzpfygonf/
0dok'¨dr*fonf 'óersufaph&SdolwdkYtjrifü trSm;wif;Murf;jzpfaponfrSm
{uefjzpfygonf/ oDvtzGiühf ygwdarmu©o0H &oDvvnf; oDvjzpfonf ponfjzifh
zGifhxm;onf/ ygwdarmu©oDvonf oHCmhtzGJUtpnf;\oDv jzpfygonf/ r*¾"r®
\oDvr[kwfyg/ 0dok'¨dr*foDv oH0PÖem\ oH0aPÖ "r®oDvonf 0de,oDv
r[kwfyg/ r*¾"r®oDvom jzpfygonf/ 0de,oDvESifh r*¾"r®oDvonf rwlyg/
rwlaMumif; tenf;i,frQ avQmufxm;ygrnf/ 0de,oDvonf r*¾oDvxuf t&m
us,yf gonf/ 0de,oDv rjynfph akH omfvnf; r*fjzpf&olrsm; &SMd uygonf/ r*fzv kd o
f nf
r*¾"r®oDvESifh rjynfhpHkbJ &Edkifonfr[kwfyg/ vlt&d,mrsm;onf 0ded,oDvr&SdbJ
r*¾"r®oDvESifhjynfhpHkaomaMumifh r*fzdkvf&Mujcif;jzpfygonf/ þodkY rwljcif;
jzpfygonf/
xdkYaMumifh r*¾"r®oDv oH0aPÖwAÁudk oH0PÖemvkyf&mü 0de,oDvwdkYjzifh
vkyfjcif;rSm rSefuefrIoD;jcm;jyKjcif;yif jzpfygonf/ zwf&olrsm;taejzifh vlr[kwf
aomfvnf; r,SOfEdkifatmifuJhodkY jzpf&onftxd jzpfygonf/ orm"dtzGifhvnf;
þtwdkif;jzpfygonf/ ur®|mef;40udkjyaomfvnf; oabmrSm {um ukr®mawm pdwå
apwodumeH "r®meH orm"m eaw¬eorm"d-[laom wpfckwnf;yif jzpfygonf/
bk&m;ur®|mef; w&m;ur®|mef; jzpfap? ajrur®|mef; a&ur®|mef;jzpfap? tykyfaumif
ur®|mef;? tpyfaumif;ur®|mef;jzpfap? þur®|mef;rsm;ü pdwfudkxm;jcif;
wpfckwnf;yif teufxifygonf/ pdwfEGm;udk bk&m;w&m;csnfwdkif? a&TaiGcsnfwdkif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -155
tykyftpyfopfcsnfwdkifrsm;ü csnfzGJUxm;jcif;uJYodkY jzpfonf/ csnfwdkifonf EGm;csnf
&jcif;[k EGm;rajy;&efzUJG xm;jcif; wefb;kd wljzpfygonf/oH0aPÖwAÁ pdwb å m0em orm"d
onf 0D&d,ç owdç {u*¾wm oHk;yg;wdkY\ taygif;oabmjzpfonf/ 0D&d,ww¬ç
{u*¾ww¬rsm;onf 0dok'¨dr*ftzGifhESifh rdk;ESifhajr jzpfonf/ 0dok'¨dr*form"donf
avmuDorm"d jzpfonf/ oH0aPÖwAÁ"r®orm"donf avmukw&å morm"d jzpfygonf/
xdkYaMumifh 0dok'¨dr*formdtzGifhonf a0a0qmqm &Sdaomfvnf; yifr
&nf&G,fcsuf ysufjym;apaomaMumifh toHk;rusbJ twktyrQomjzpfí vlrsm;udk
w0Jvnfvnfjzpf&ef n§dKUiif½HkrQom jzpfygonf/ ynmtzGifhvnf; þenf;
rjcm;yifjzpfygonf/ y&rw¬opömudk or®oe? O',AÁvponf tvkycf idk ;f aomaMumifh
t&d,opöw¬ 'ku©vu©Pmrsm; rxifawmhbJ y&rw¬opöw¬ 'ku©vu©Pmrsm;om
xifMu&ygawmhonf/
þodkYyif 0dok'd̈r*f q&mawmfonf ykxkZÚfyDyD bk&m;w&m; yk'frsm;üzGifhwdkif;
vGJatmifjrifaeonfudk 'óersufaph&SdolwdkYrsufvHk;ü tvG,fwul odMuxifMu
jrifMuygonf/ xdkYaMumifh 0dok'¨dr*foHk;oyfcsufudk jyK&jcif;jzpfygonf/ 0dok'¨dr*f
usr;f onf yd#uwfukd vTr;f rd;k aeaomusr;f ? oD[Vkd qf &mawmfrsm; rsuaf phukd arSmufveS f
upm;Edkifaomusrf; jzpfí rsm;pGmeufeJvSaMumif; oabmaygufygonf/ þrQ
eufeaJ omusrf;udk ul;cwfjy&efrmS tEÅ&m,fBuD;vSaMumif; txyfxyf odjrifygonf/
,ckyif usrf;&if;udka&m oHk;oyfusrf;udkyg tu,fESHUpyfatmif zwfzl;&ef
r&Sdaom 0dedpä,q&mawmfrsm;onf rcHr&yf ykwfcwfoHk;oyfaeMuNyD jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY todtwGuf wynfhawmfwdkYcH&jcif;jzpfí cH&vnf; rwwfEdkif[k
oabmxm;ygonf/ xdkYaMumifh q&mawmfwdkYtm; avQmufxm;&rnfrSm 0dedpä,
q&mawmfwdkY oHk;oyfcsufrSm rodEdk;em;oHk;oyfcsufrsm;om jzpfí jyifqifoHk;oyf
ay;Mu&efjzpfygonf[lí jzpfygonfbk&m;/

(¡) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...
(¡)oHk;oyfcsufjzpfaom {u'oroHk;oyfcsufudk avQmufxm;apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk rdvdE´yÚ§m0w¬Kjzpfaom Ak'¨0g'óe
rsm;\ trSm;onfvnf; rsufarSmuf omoemudk csmvnfywf&ef apaomaMumifh
[laom pum;twGuf rdpmä rsuv f ;kH tpHak Mumifh cRwv
f aJG zgufjyef rrSerf uef avhvmrIom
jzpfNyD; t&d,ly0g'uHrS rvGwfuif;Edkif olrsm;jzpfMuygonf[k oHk;oyfawmfrl
Muygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf rdvdE´yÚ§m0w¬Kudkvnf; ukefatmifqHk;aqmif
zwfzl;aumif;rS zwfzl;Murnfjzpfygonf/ zwfzl;aomfrS aphaphiSiS jyKrdaumif;rS
jyKrdMurnfjzpfygonf/ pmorm; ayorm;rsm;onf pmudpk mvdyk if zwfavh&MdS uonfrmS
"r®wmjzpfygonf/ wu,fhtjzpfESifh uyfíxyfí Munfh½I zwfrSwfavh&SdMuonf
r[kwfyg/ 'óersufaph rayguforQ þodkYcsnf;jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;
onfvnf; 'óersufaph raygufao;ol ykxkZÚfrsm;rQ jzpfMuonf r[kwfygavm/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -156
ykxkZÚfrsm;onf Amv? nHhaeao;ol? cav;oli,frQomjzpfao;olrsm; jzpfMu
ygonf/ uav;oli,frsm;onf 0w¬KyHkjyifrsm;udk zwf½IemMum;&vQif rdrdwdkYzwf½I
emMum;&aom 0w¬KyHkjyifrsm;udk 0w¬KyHkjyifrsm;[k xifMu½dk;r&Sd jzpfMuygonf/
ykxkZÚfrsm;onf þtwdkif; jzpfMuygonf/ rdvdE´yÚ§m0w¬Konf tu,fyif
rdvdE´yÚ§m0w¬K jzpfygonf/ 0w¬KZmwfvdkufjzpfaom &Sifem*odefudkMunYfjcif;jzifh
xif&Sm;ygonf/ &Sifem*odefonf &[EÅmtcef;rS xrf;aqmif&oljzpfaomfvnf;
&[EÅmp½dkuf ryDonfrSm odwwfolwdkYrsufaphü xif&Sm;vSygonf/
xdok Ykd jzpfaomfvnf; pmayusrf;*efrQomwwfí vlrmS rwwforl sm; taejzifh
uGJjym;rIudk cGJjcm;odEkdif&ef rjzpfEdkifyg/ rdvdE´yÚ§m0w¬Konf Ak'¨bmom pmayynm&Sif
wpfOD;\olodaeaom Ak'¨'óeudk tyDtjyif azmfjy&ef zefwD;xm;cJhaom 0w¬K
jzpfygonf/ xdyk nm&Si\ f 'óeonf Ak'0¨ g'[k xdyk nm&Sit f aejzifh xifaomfvnf;
Ak'¨0g' ryDaom 'óerQ jzpfaeygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; 0w¬Kum; rsm;pGmyDvS
ygonf/
xdYk aMumifyh if zwforl sm;taejzifh 0w¬K[krxifbJ wu,ft h &Sd xifMujcif;jzpf
ygonf/ þodkY xifaomaMumifh 0w¬Kygpum;rsm;udkvnf; &[EÅmajymaompum;[k
,HNk yD; tppftaq;r&Sd ,HMk ujcif;jzpfygonf/ rdvEd y´ Ú§m0w¬Kwtkyv f ;kH \ toufonf
y|rjyóemü wnfygonf/
y|rjyóemonf y&rw¬opömjzifh orkwo d pömudk ½du
k cf sdK;jycsufjzpfygonf/
þtrIudk ykxkZÚfonf ykxkZÚfrsufaphjzifhMunfhvQif tHhcsdK;rukefynm jzpfygonf/
t&d,rsufaphjzifhMunfhvQif oJxdwf&ifzdk aMumuf&GHUzG,f jzpfygonf/ rdvdE´0w¬K\
y|rjyóemuñTefjyaom t&monf olwdkYtwGuf ed,wrdpäm'd|drsm;om jzpfaejcif;
jzpfonf/ rdvdE´yÚ§m0w¬K y|rjyóem\ olaysmufç igaysmuf? yk*d¾Kvf owå0gç
a,mufsm;ç rdef;raysmuf azmfaqmifcsufonf Bud,mrSeforQ\ uwåm;rsm;udk
aysmufapaomaMumifh tBud,0g' rjzpfatmif ew¬du0g' rjzpfatmif b,fynmESifh
zH;k zdír& jzpfygonf/ ta[wku0g'vnf; rjzpfatmif rwwfEikd yf g/ xdo k Ykd jzpfaomf
vnf; ykxkZÚfwdkYtodü tBud,0g’ponfrSm pmrSmayrSm vmorQyHkpHusÚf;usÚf;
uav;rQ awGU&onfhtwdkif;rQjzpfí þt&mrsm;udk þodkY rxifMujzpfaeygonf/
þed,wrdpmä 'd|rd sm;onf pmrSm0ifaumif;rS0ifrnf xifMurnfjzpfaomfvnf;
vlrSmum; tu,fyif0ifygonf? xifygonf/ 'ku©vSvS ay;ygonf/ pmrsufaph?
ayrsuaf ph A[kow k tcHjzifh Munfvh Qif jrifaumif;rSjrifrnfjzpfaomfvnf; ½d;k om;aom
rsufaphjzifhMunfhvQif tvG,fwul txiftvif;jrifEdkifygonf/
xdkYaMumifh omoemawmftwGuf ta&;BuD;vGef;vSaomaMumifh rdvdE´ yÚ§m
0w¬Kudk oHk;oyfcJh&ygonf/ rdvdE´yÚ§m0w¬Konf Ak'¨bmom0ifrsm; wudk,fvHk;yHkí
,HMk unfaeaomt&m jzpfí rsm;pGmtEÅ&m,f&adS omt&mjzpfreS ;f oabmaygufygonf/
vnfacsmif;twGif; cJepfaeaom cav;i,ftm; ajcrSqGJcg acgif;apmufxdk;xm;í
aoG;tcJtvdkufusonftxd EdIufxkwfouJhodkY jyK&jcif;om jzpfygonf/ cav;
idkygvdrfhrnf/ qJvnf;qJygvdrfhrnf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;vnf; wynfhawmfwdkYtm;
þodkYjyKvkdu jyKygvdrfhrnf/ wynfhawmfwdkYonf rdvdE´yÚ§m0w¬K\ wefzdk;rSef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -157
{uef{uodjrifMuolrsm; jzpfMuygonf/ rdvdE´yÚ§m0w¬K\ 0w¬KtqGJtiifpufuGif;
y,f&Sif; zwf½IEdkifMuolrsm; jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh trSeftuef oHk;oyfrIrsm;om
jyKMuolrsm;jzpfMuygonf/ xdkYaMumifhyif wynfhawmfwdkYonf 0dedpä,q&mawmfrsm;
xifouJhodkY t&d,ly0g'uHrsm; rjzpf½HkrQru t&d,ly0g' jzpfrdMurnfudk z,f&Sm;ay;
olrsm;om jzpfMuygonf/ [kwyf gonf/ 0depd , ä q&mawmfrsm;onf rdrw d Ykd u ykxZk Úf
jzpfí t&d,mudkrodrjrifbJ yg&mZdujzifh zsufqD;&ef BudK;pm;rdjcif; t&d,mudk
*kPyf suaf tmif zsuq f ;D jcif;rsm;jyKrdNyD; t&d,yl 0g' uHxu kd &f mqDoYkd OD;wnfaeonfukd
raMumuftm; r&GHUtm; jyKrSm;aeMujcif; jzpfygonf/ þodkYrjzpf&ef þ0dedpä,
q&mawmfwYkd\ oH;k oyfcsut f rSm;rsm;udk z,f&mS ;oH;k oyfawmfrMl u&ef jzpfygonfb&k m;/

(P) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...
(P)oHk;oyfcsufjzpfaom 'Gg'or oHk;oyfcsufudk apm'emygrnf bk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmf *kP0EÅudk omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTmü aomwmyefjzpfol aomwmyefrjzpfrD i,fpÚfu bk&m;
qkyefcJholjzpfaMumif; a&;om;csufudk tuGufvnfatmif rzwfrdaomaMumifh
bk&m;qkyefESifh aomwmyef vHk;axG;vdkufíaeol wnfMunfaompdwf r&SdbJ &Sdav
a,mif? txifBuD;vmatmif a&;om;ol tESpfom&rJhaompum;rsm; ajymol[k
oHk;oyfawmfrlMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf pmudk trSefwu,f zwfwwfolrsm;r[kwf[k
odkYr[kwf zwfMuolrsm;r[kwf[k qdk&rnfvdkyifjzpfygawmhonf/ wynfhawmfwdkY\
avQmufxm; awmif;qdkvTmudkzwfMuvQif zwfvnf;zwfwwfvQif q&mawmfwdkY
xifovdk r[kwfaMumif; taotcsm awGU&rnfjzpfygonf/ omoemawmfa&;
avQmufxm;aom awmif;qdv k mT ü aomwmyefjzpfNyD;rS bk&m;qkyefvsu&f adS o;aMumif;
pmvHk;wvHk;wavrQudkyif 0dedpä,q&mawmfrsm; aumufjyp&m&Sdrnfr[kwfMuyg/
xdok Ykd jzpfaomfvnf; 0depd ,
ä q&mawmfrsm;onf pmudk zwf&mü pmtwdik ;f om
zwfMu[ef&Sdygonf/ pm\jzpfpÚfudk pdwftpÚfavQmufí rzwfMuonfrSm odom
vSygonf/ þae&müum; wm0ef&o dS rl sm;u þrQayghayghavsmhavsmh jyKvkyMf ujcif;rSm
rsm;pGm 0rf;enf;zG,fjzpfygonf/ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmü
aomwmyef jzpfonfudk a&SUpmaMumif;üjyí? bk&m;qkyefonfudk aemufaemufpm
aMumif;rsm;MurS jyaomaMumifh aomwmyef jzpfonfua&SU? bk&m;qkyefonfu
aemuf? þodYk rSwMf ujcif; jzpfygonf/ pmt"dygÜ ,fuzkd wfvQif aomwmyefjzpfaMumif;
avQmufxm;NyD;aemuf þaomwmyeftjzpf oHCmhr[mem,u q&mawmfrsm;
taejzifh t"drmeESifh cGJjcm;Edkif&ef i,fpÚfu ZmwfaMumif;udkvSefí jy&aomaMumifh
i,fpÚfutjzpfjzpfaom bk&m;qkyefjcif;udkyg azmfjycJhjcif;jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -158
xdYk aMumifh pmtpÚfü aomwmyefua&SU? bk&m;qkyefwmuaemuf jzpfaejcif;
jzpfygonf/ bk&m;qkyefonfrSm pmaMumif;üaemufjzpfaeaomfvnf; b0ü a&SU
jzpfaMumif; xif&mS ;ygonf/ touf25ESp?f pmoifwu kd rf q
S if;í r[mpnfxÓ H PfpÚf
em&aomfvnf; bk&m;qkyefxm;aomaMumifh tp&Sdonfjzifh twdtusyg&Sdygonf/
bk&m;xuf bk&m;BuD;jzpf&efqakd om pum;rSmvnf; pmoifwu kd rf qS if;tNyD; a&Tjrifwif
bke;f BuD;ESirhf awGUrD awmtwGi;f aepÚfu pum;jzpfaMumif;? xdpk maMumif;\ txuf
atmufpmrsm;udk zwfMunfhjcif;jzifh tvG,fwul od&rnfjzpfygonf/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf rsm;pGm ayghayghavsmhavsmh oHk;oyfawmfrlMuygonf/ aomwmyef
jzpfonfum; 1337ckEpS f bk&m;qkyefaMumif;ygaom avQmufxm;vTmpmwrf; qufuyf
onfu 1342 ckESpf? þodkYyif oHk;oyfxm;Muygonf/ 1342ckESpf pmwrf;twGif;ü
ygaom bk&m;qkawmif;rIonf b,ftouft&G,fu qkawmif;rIjzpfaMumif;rQyif
ouú&mZf ppfwGufjcif;r&Sd jzpfMuygonf/ þrQyif ayghayghavsmhavsmh oHk;oyf
EdkifMuolrsm; jzpfMuygonf/
0d e d p ä , q&mawmf r sm;onf tvG e f a Mumuf p &maumif ; ol r sm; jzpf M u
ygvdrfhrnf/ þodkY pmzwfyHkrsdK;jzifh tjcm;tjcm; pmrsm;udk rzwf[kyifajym&ef
cJ,Úf;ygonf/ þpmonf pmzwfwwfolwdkif; em;vnfEdkifaomt&m jzpfygonf/
pmzwfwwfumrQjzifh em;vnfír&Edkifaom "r®rI? 0de,rI a0zefydkif;jcm;p&m pmrsm;ü
tb,fodkY udkifwG,fMurnfudk rawG;&Jp&m jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
tcRwftvGJr&Sd ajymqdkonfudkyif tcRwftvGJ awG;jrifMuolrsm; jzpfygonf/
0depd , ä t*Fgü pkw'd uw rawmfwq tcRwt f vGaJ jymvQiyf if trSeMf uatmif
az;rulní D aumuf,&l rnfjzpfygonf/ ,ck 0depd , ä q&mawmfrsm;onf rawmfwq
tcRwt f vGaJ jymrdvQiu f m; rawG;0Hph &mjzpfygonf/ tcRwt f vGw J ckrS rajymrdbEJ iS yhf if
tcRwftvGJjzpfatmif awG;,loHk;oyfMuolrsm; jzpfygonf/ xdkYjyifvnf; 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf wm0efuakd usyeG pf mG xrf;aqmifMujcif;r&So d rl sm; jzpf[ef&ydS gonf/
wynfhawmfwdkYonf 0dedpä,rsm;xJ þtaMumif;ESifhpyfvsÚf;í aemufqHk;
aom'emwifvTmü oufaoouúm,xlí twdtus avQmufxm;NyD;jzpfygonf/
aomwmyefjzpfaom ckEpS u f yif aomwmyefjzpfp O'gef;pum;a&;í wdy#d u qufuyf
zwf½aI pí wdy#d upufjzifh pmul;í vSL'gef;cJah Mumif; twdtus ñTeMf um;cJYygonf/
þpmü bk&m;qkyefrI taysmufqHk;cHcJh&aMumif;udk ]ra&r&maemufb0usrS bk&m;
rjzpfMuawmhbJ tckyif bk&m;awG jzpfvu kd Mf uygpdYk&UJ } tp&So d nfjh yif azmfjyí a&;om;cJh
ygonf/
þpmudk wdyd#u"& q&mawmfzwf&aMumif; oufaowifjycJhygonf/
þwifjycsufudkvnf; avhvmpl;prf;rIr&Sd jzpfcJhygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
þrQ twdtus wifjyonfudkpum;vHk;t"dyÜg,fqufpyfír& uarmufurESifh
tajctjrpf raocsm a&mufwwf&m&molrsm; txifBuD;vmatmif ajymqdkol[k
tjypfwifMuygonf/ tu,f pum;vH;k qufpyfí r&atmif uarmufurjzpfatmif
tajctjrpf r&Sdatmif raorcsm ra&r&mjzpfatmif zwfMuonfrSm q&mawmfrsm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -159
omjzpfygonf/ xdYk aMumifh 0depd ,
ä q&mawmfrsm;\ þrQrSm;,Gi;f aomoH;k oyfcsufukd
z,f&Sm;í trSefus oHk;oyfay;awmfrlMu&ef jzpfygonfbk&m;/

(w) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...(w)oHk;oyfcsufjzpfaom aw&oroHk;oyfcsufudk apm’em
ygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\ bk&m;&Sdcdk;pmudk tBuD;tus,f
em;yg;rvnf jzpfaeMuygonf/ þoHk;oyfcsufü wynfhawmfwdkYrSm;aMumif;
azmfjyxm;aom wynfhawmfwdkYbk&m;&Sdcdk;pm pmrsufESm (87-88-89)ü yg&Sdaom
pmrsm;onf wynfah wmfwYkduvnf; wynfah wmfwYkdrmS ;cJzh ;l aMumif; ajymjyaompmrsm;yif
jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY rSm;cJhzl;aMumif;ajymjyaom
pmrsm;udk ,ckrmS ;aeaompmrsm;[k txifvu JG m a0zef oH;k oyfaeMujcif;jzpfygonf/
bk&m;&Sdcdk; pmrsufESm(87-88-89)yg pmrsm;onf wynfhawmfwdkYrSm;cJhzl;aMumif;
azmfjyaompmrsm;[k od&&dS ef xdpk mrsufEmS ESihf (90)ygpmrsm;txd qufzwfvQif odom
ay:vGifrnfjzpfygonf/ xdkYaMumifh q&mawmfwdkYtjypfwifaom pmrsm;onf wynfh
awmftm; tjypfwifaompmrsm;r[kwfbJ? wynfhawmfwdkYu tjypfwifonfudk
0dik ;f 0ef;í tjypfwifay;aom pmrsm;om jzpfaeygonf/ wynfah wmfwYkd onf þtrSm;
rsm;udk rSm;,Gi;f í jrwfpmG bk&m;tm; apmfum;ovdjk zpfczhJ ;l onfukd 0efcsí bk&m;&Scd ;kd aom
pmrsm; jzpfygonf/ þpmudk þtcef;qHk;onftxd qufvufzwf½IvQif þpmESifY
ajzmifhajzmifhqefYusifaom wynfhawmfwdkY vufcHusifhoHk;aomw&m;udk rvGJraoG
awGU&rnf jzpfygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf tawmfpdwfrcs&aom q&mawmfrsm; jzpfaMumif;
avQmufxm;vdkygonf/ þrQpmuav; wcef;udkyify&0g'? ou0g' uGJjym;atmif
zwf½I Edkifjcif;r&Sd[k qdkvQif tb,fodkYaompmrsm;udk em;yg;wvnf zwf½IEkdifrnf[k
arQmfvifh&ef &Sdygawmhoenf;/ tppfpmrsm;udk em;vnf½HkrQjzifhyif rSefuefatmif
oHk;oyfzdkYqdkonfrSm ynmoD;jcm;&Sd&ef vdkOD;rnfjzpfygonf/ pmrQem;vnfatmif
rzwfEdkifbJ rSefuefatmif oHk;oyfrnf qdkonfrSm rarQmfvifh0hHp&m jzpfygonf/
xdkyk*dK¾ vfwdkY\ tqHk;tjzwfonf b,fqDü&Sdrnfudk q&mawmfwdkYudk,fwdkif
awG;,lawmfrlMuapvdkygonf/ þoHk;oyfcsufü wynfhawmfrsm;ESifh roufqdkifí
0depd , ä q&mawmfrsm;\ tjypfwifcsurf sm;udk txl;rajz&Si;f awmhbJ wynfah wmfwYkdukd
Ak'0¨ g'ESihf rqufpyf OZk0ypöeu d 0g'jzpfaMumif; 0depd ,
ä q&mawmfwYkd \ rSm;,Gi;f aom
oHk;oyfcsufudk y,fzsufí oHk;oyfMu&ef avQmufxm;&ygawmhrnfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -160
(x) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...(x)oHk;oyfcsufjzpfaom pk'´or oHk;oyfcsufudk avQmufxm;
apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk ]ouúm,'d|donf xif&Sm;
&Sdaomtdk;ç ykqdk;ESifh Muuf? 0uf? acG;? EGm; ponfudkxif&Sm;&Sdaomtdk;? ykqdk;ESifYMuuf?
0uf? acG;? EGm; ponfrsm;[k xifrSwfjcif;rsm; r[kwf/ xif&Sm;aom tdk;ç ykqdk;ESifh
Muuf? 0uf? acG;? EGm; onfrsm;tay: okcç okb ponfjzpfaom t&mrsm;[k
txifBuD;jcif; tjrifrSm;rsm;onfom jzpfonf}[k ajymqdkjcif;twGuf omoemawmf
tppftrSef "r®wdkYudk rppfrrSef t"r®[k vkyfBuH,lqol w&m;wk? w&m;a,mifwdkYjzifh
bk&m;omoemawmfudk zsufqD;ol? omoemawmf\ twGif;&efolrsm;tjzpf
oHk;oyfawmfrlMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY ñTefjyaom ouúm,'d|d
t&aumufESifh plVa0'v'okwf ñTefjyaom ouúm,'d|dt&aumufwlrQjcif;udk
rodrjrif jzpfaeMuygonf/ 0domctm; a[mMum;aom ]Oyg'geu©E¨mig;yg;onf
ouúm,'d|drnf\}[laom pum;udk 0dedpä,q&mawmfrsm; em;yg;rvnf jzpfMu[ef
&Sdygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf tdk;? ykqdk;? Muuf? 0uf? acG;? EGm; ponfrsm;tay:
txifBuD;jcif;? tjrifrSm;jcif; qdkonfESifh Oyg'geu©E¨m igqdkonfudk wjcm;pD[k
xifaeMu[ef&Sdygonf/ Oyg'geu©E¨m[lonf acG;? EGm; ponfudk acG;? EGm;
ponf[kodjcif;r[kwf? xdkacG;? EGm;ponftay: twåponftay: twå ponf
xifjcif;rsm;jzpfygonf/ twåponfxifjcif;[kqv kd Qif ray:rvGi&f ídS txifBuD;jcif;?
tjrifrSm;jcif;[k oHk;pGJcJhygonf/ twåponftm;jzifh,ljcif;ESifh txifBuD;jcif;?
tjrifrSm;jcif; [laom pum;rsm;twljzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf igolwyg; a,mufusfm;rdr® polwdkYtm; igolwyg;
a,musfm; rdef;r ponf jyifqifjcif;yif ouúm,'d|djzpfonf[laom t,ludk
y,faysmufapvdkMuygonf/ xdkYaMumifh igçolwyg;ça,mufsm;çrdef;rudk igçolwyg;ç
a,mufsm;çrdef;r[k ,ljcif;rSm ouúm,’d|d r[kwfyg/ xdk igçolwyg;ç a,musfm;ç rdef;r
wdkYudk okcçokbçedpçö twå ponf qifjcifrSm;jcif;onfom ouúm,'d|djzpfonf[k
odapvdkMuygonf/ xdkYaMumifh wynfhawmfrsm;pmü yg&Sdaom ouúm,'d|dESifh
plVa0'v'okwyf g ouúm,'d|t d &rsm; twlyifjzpfygonf/ wynfah wmfwYkdwifjyaom
ouúm,'d|donfvnf; 20yifjzpfvQif jyefygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
ouúm,'d|u d kd pmxJrmS ouúm,'d|[ d ok m awGUcgrQjzpfí tjyifbufrS ouúm,'d|u d kd
jyaomtcg bmawGUygvdrfh[k pdrf;aeMujcif; jzpfygonf/ pmxJrS ouúm,'d|dudk
wu,fodjcif;r&Sd jzpfygonf/ xdkYaMumifh 0dedpä,q&mawmfrsm;\ þouúm,'d|dESifh
pyfaom wynfhawmfwdkYtay: oHk;oyfcsufrsm;onf csÚfaygifyifESifh0gyif rcGJwwf
ao;aom pdu k yf sKd ;a&;ausmif;om;u uRr;f usipf mG vkyuf ikd pf m;aomufaeaom awmifol
OD;BuD;udk pdkufysdK;a&; a0zefaeouJhodkY jzpfygonf/ xdkYaMumifh þoHk;oyfcsuf
trSm;rsm;udk z,f&Sm;í trSeftuefoHk;oyfay;Mu&efjzpfygonfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -161
(') oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...
(') oHk;oyfcsufjzpfaom yEé&or oHk;oyfcsufudk avQmufxm;apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfrsm;udk pm;0wfaea&;twGuf
tvkyftudkif vkyfudkifvQif pm;csif0wfcsifvQif wPSmjzpfonfxifNyD; aoNyD;
bmrSrjzpf[kxifaom edAÁmefudk vdkcsifjcif; 0db0wPSmudk wPSmrxifjzpfaeygonf
[laom ajympum;twGuf "r®ut kd "r®? t"r®u"kd r®vyk í f ajymqdMk uol rdpmä orm;rsm;[k
oH;k oyfawmfrMl uygonf/ 0depd , ä q&mawmfrsm;onf wPSmESiq hf E´ ruGrJ jym; jzpfae
Mu[ef&Sdygonf/ ykxkZÚfrsm;onf þESpfyg;uGJjym;[efudk od&efrvG,fyg/ wPSm
uvnf;tvdk? qE´uvnf;tvdk jzpfí usrf;pmrsm;rnfrQzGifhaomfvnf; yGifh&ef
cJ,Úf;vSygonf/
t[kwüf tvd&k jdS cif;onf qE´? r[kwo f nfü tvd&k jdS cif;onfwPSm? þodYkyif
cyfusu J sJ zGi&hf ygrnf/ odYkr[kwf wefb;kd rSet
f wdik ;f vkyaf qmifay;NyD; vdck sirf o I nfqE´?
tacsmifvdkcsifrIonfwPSm þodkYvnf; zGifh&rnf/ odkYr[kwf &,lp&m[kwfonfü
vdkcsifrIqE´? &,lp&mr[kwfonfü vdkcsifrIonf wPSm þodkYvnf; zGifh&ygrnf/
xdkYaMumifh udk,fhpm;0wfaea&;? usef;rma&;twGuf tvkyftudkifvkyfjcif;ESifh
pm;csifjcif;? 0wfcsifjcif;rsm;onf wPSmr[kwfyg/ pm;csifjcif;? 0wfcsifjcif;rsm;onf
jzpf o if h j zpf x d k u f a om w&m;rsm;yif j zpf y gonf / y,f x d k u f ypf x d k u f a om
y[mwAÁw&m;rsm; r[kwfMuyg/ bk&m;&[EÅm t&d,molawmfaumif;rsm;yif pm;csif
0wfcsifrIudk y,fMuonfr[kwfyg/ qGrf;cHMu bkÚf;ay;Mu ouFef;csKyfMu 0wf½HkMu
þtrIrsm; tNrJjyKvkyfaeMuygonf/ þt&mrsm;wPSmjzpfvQif xdkyk*¾dKvfrsm;
wPSmrukefMuao;&m aygufygrnf/ xdkyk*¾dKvfrsmonf wPSmukefNyD;olrsm;om
jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh pm;rI0wfrIrsm; wPSmr[kwfyg/ vlYavmuüvnf;
wef&mwefb;kd ray;bJ tacsmifpm;vd0k wfvrkd EI iS hf pm;rI0wfrüI pm;rI0wfrw I efb;kd xuf
ydyk rkd rkd kd txifBuD;rIwyfpeG ;f rIrsm;onf wPSmjzpfygonf/ aeYpÚfreS rf eS f tpm;t0wfrsm;ü
wefbdk;tm;avsmfpGm vkyfudkifpm;0wfrIrsm;um; wPSmjzpf&ef taMumif; r&Sdyg/
pm;rI? 0wfrIESifh pm;& 0wf&&ef &SmazGorIrsm;onf ESpfrsdK;ESpfpm; &Sdygrnf/
(1) w&m;ojzifhjzpfaomtrI?
(2) rw&m;ojzifhjzpfaom trIrsm;jzpfygonf/
þü w&m;ojzifh jzpfaomtrIonf wPSm rjzpfyg/ qE´omjzpfygonf/ bk&m;&[EÅm
t&d,m oyÜK&dowdYk\ pm;rI0wfrI pm;&0wf&&ef &SmazGrrI sm; jzpfygonf/ rw&m;ojzifh
jzpfaom trIrsm;onfom wPSm jzpfygonf/ þtrIrsm;onf qE´rjzpfyg/
þtrIrsm;\ qif;&Judk ydkif;jcm;rodMuol &[ef;&Sifvl toyÜK&dowdkY\ pm;0wfaerI
jzpfygonf/
pm;zG,0f wfz, G rf sm;onf umr*kPjf zpfaomfvnf; a,medaom&S&d dS oH;k wwfol
wdkYtwGuf umrwPSmjzpfonf r[kwfay/ þodkY wPSmumr rjzpfbJESifhyif
jzpfonfxifí rpm;0H0h hH r0wf00hH hH &SmazGvyk u f ikd rf sm;üvnf; r&SmazGrvkyu f ikd f tjzpfukd
&SmazGvyk u f ikd af e&aomfvnf; r&SmazGrvkyu f ikd 0f 0hH hH wwGeYfqw
k q
f w k f jzpfaeMuayonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -162
bk&m;tp&Sdaom t&d,moyÜK&dowdkYum; þodkY rjzpfMuyg/ þodkY wPSm
tu,frjzpfonfü wPSmxifNyD; tvkyf½IyfMu½HkrQru wPSmtu,fjzpf&müvnf;
wPSmr[kwfxifum Zuf&Jvuf&JvkyfMujyefonfudk wifjy&Sdcdk;&ygonf/
aoNyD;aemuf b0rjzpfjcif;udk edAÁmefxifí b0jyKwfrI(0db0)udk qmavmif
rGwo f yd jf cif;onf wPSmtrSejf zpfygonf/ b,fuo k vpäEr´ Q r[kwyf g/ tb,faMumifh
qdak omf b0jywfro I nf edAmÁ efr[kwaf omaMumifh jzpfygonf/ a,m*au©[H yw¬rmaem
0d[&wd-a,m*wdYkuek jf cif;udk awmifw h vQuaf eonf qd&k mwdYkü awmifw h jcif;rsm;um;
wPSmr[kwf? tu,fyif ukovpäE´[kwfygonf/ tb,faMumifhqdkaomf tu,f
[kwfaom a,m*ukef&medAÁmefudk vdkvm;jcif;rQjzpfaomaMumifh jzpfygonf/
þuJhodkY tppftrSefjzpfaom edAÁmefudkvdkcsifrIonf ukovpäE´ jzpfygonf/
wPSmr[kwyf g/ xdo k Ykdjzpfaomfvnf; edAmÁ efr[kwaf om aoNyD;aemufbmrSrjzpfjcif;udk
vdkcsifjcif;um; wPSmtppfjzpfygonf/ wynfhawmfwdkY\ 0db0wPSmjzpfaMumif;
jyqdck sufpum;onf edAmÁ efvckd sifro I mrefumudk ajymcJjh cif;r[kwb f J aoNyD;aemufb0
rjzpfawmhjcif;[k qdktyfaom edAÁmefudkom vdkcsifrIrsm;wPSmjzpfaMumif; taotcsm
ajymcJjh cif; jzpfygonf/ 0depd , ä q&mawmfrsm; ajymouJo h Ykd edAmÁ eftppftrSef vdck sirf u
I kd
wPSmjzpfonf ajymMum;cJMh ujcif;rsm; r[kwMf uyg/xdYk aMumifh 0depd , ä q&mawmfwYkd \
oHk;oyfcsuftrSm;rsm;udk z,f&Sm;í trSeftuef oHk;oyfMu&efjzpfygonfbk&m;/

(") oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...(")oH;k oyfcsufjzpfaom aomVoroH;k oyfcsufukd avQmufxm;
apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmf &SifÓPudk r*¾Owå&drEkó"r®
ajzMum;csuüf yGm;cJah omvu©PmESihf y,fNyD;udavomajymqdck surf sm; wdusa&&mjcif;
r&Sdojzifh r*fav;yg;vHk;w&m;ppfw&m;rSefudk {uef&&Sdxm;NyD;[k ,lqEdkif&ef
cufcyJ gonf[í l oH;k oyfawmfrMl uygonf/ 0depd ,
ä q&mawmfrsm;onf tppftrSeyf if
rdrdwkdYü rsufvHk;rsm;r&SdMuaomaMumifh rsufvHk;&SdolwdkY\ ajymqdkpum; Mum;zl;onf
twdkif; wpfwpfcGcG rjzpf&aumif;vm;[k trSm;trSwfrsm; vG,fvG,fululay;&ef
BudK;pm;cJMh uygonf/ wynfah wmfrsm; v,fq,fcsiv f Qif 0depd ,
ä q&mawmfrsm;odaom
pmvmayxGufudk wynfhawmfrsm; rodp&m taMumif;wpdr&SdEdkif&myg/
wynfhawmfwdkY &iftwGif; trSefwu,fjzpfyGm;jcif;xuftydktvdkwpdrQ
r&Sdapvdkíom þtwdkif;ajzMum;cJhjcif; jzpfygonf/ y|rr*fudk &pÚfu rnfonfh
vu©Pmudk tajccHí &onf[k rod[k ajzqdck o hJ nfrmS 0depd ,ä q&mawmfrsm; xifovdk
t|uxmusrf;rsm;u jyouJo h Ykd r[kwaf eonfuwcsuf 0depd , ä q&mawmfrsm;onf
b,frQajzaomfvnf; w&m;&NyD;olrsm; r[kwfaomaMumifh odEdkif&eftaMumif;r&Sd?
&Snaf 0;pGm &Sivf if;wifjy&ef ae&mvnf;r[kw?f 0depd , ä q&mawmfrsm; em;rvnfonfh
yg&mZdutmywfjzifhcs&ef rjzpfEdkif/ t"drmerSm trsm;qHk;[k a&wGufonfuwcsuf?
tpptcsufrsm;aMumifh þodkYajzcJhjcif; jzpfygonf/ y|rr*fudk b,fodkY&cJhaMumif;udk
0depd ,
ä q&mawmfrsm;xHþodYk ajzcJah omfvnf; 0depd , ä q&mawmfrsm;rwdik rf D oHCr[m

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -163
em,ursm;xH avQmufxm;awmif;qdv k mT ü t&Sntf a0; twdtuswifjyavQmufxm;
cJhNyD;jzpfygonf/ vu©PmwdkY\ vu©Pm0w¬Kudkvnf; tEkpdwfudk teufzGifhxm;NyD;
jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf 0dedpä,rIudkjyK&mü 0de,0dedpä,omru
"r®0dedpä, txd jyKawmfrlMurnfqdkvQif þrQ wdkawmif;aomtar;tajzonf
avmufi&ef rjzpfEikd yf g/ tar;ESit hf ajzonf &Sio f m&dyw
k &å muJo
h Ykd aom wu,frh [m
ynmausmfrsm;uom ar;í jrwfpGmbk&m;uJhodkYaom twkr&Sd yk*dK¾ vfrsm;om NyD;jynfhpHk
Edkifavmufaomt&m jzpfp&m &Sdygvdrfhrnf/ ESpfaygif;rsm;pGmudk usrf;tjzmjzm
oifMum;rSyif ykxkZÚftjzpfu wxpfrQ a&SUrwdk;Ekdifaom 0dedpä,q&mawmfrsm;\
t&mvm;vm;rQ rjzpfEdkifatmif jzpfygonf/ xdkYaMumifh twdktusÚf;jzifh twdtus
em;vnf&ef rjzpfEdkifonfhtavsmuf yD;vG,fpD;vG,fyiftydktvdkr&Sd avQmufcJhjcif;
jzpfygonf/ txufr*frsm;twGuf vu©Pmudv k nf; þtwdik ;f rydrk vdk wifjycJjh cif;
jzpfygonf/ vu©Pw¬rsm;wlyHk &nfí twdkqHk; ajzay;cJhygonf/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf vu©Pw¬rsm;wlykH rodrjrif jzpfaeMuygonf/ c,|yJb,|yJEiS hf
rwlaMumif;jzpfMuygonf/ þteufrsm;onf teufrsm;r[kwf/ pum;vHk;\
jrefrmjyefrsm;om jzpfMuygonf/ Oyg'geu©E¨mw&m;wdkY\ ysufpD;jcif;? qif;&Jjcif;?
tpdk;r&jcif;onf tedp?ö 'ku©? tewå vu©Pmrsm;jzpfygonf/ ysufpD;jcif;onf
qif;&Jjcif;? tpdk;r&jcif;wdkY\ trnfjzpfygonf/ qif;&Jjcif;onfvnf; ysufpD;jcif;?
tpdk;r&jcif;wdkY\trnfjzpfygonf/ tpdk;r&jcif;vnf; ysufpD;jcif;? qif;&Jjcif;wdkY\
trnfyif jzpfygonf/
xdkYaMumifh vu©Pmrsm;onf twlyifjzpfaMumif;? b,fvu©PmrSm;onf[k
odolrsm;taejzifh cGJjcm;ajymqdkap&ef txl;vdktyfvSonf r[kwfaomaMumifh
0dedpä,q&mawmfrsm;ESifh xdkufoavmuf ajzMum;cJhjcif; jzpfygonf/ b,fr*fjzifh
b,fudavomy,foenf;/ tar;udkvnf; þtwl xdkufovdkyif NyD;atmif
ajzay;cJhygonf/ r*fav;yg;y,faom udavomrsm;udk pmvdkayvdk ajzMum;vQif
tbd"r®mü pdwftm;opfoltm;avQmfpGm tvG,fwul rajzEdkifp&mr&Sdyg/ tb,f
r*fw&m;udkyGm;&mü tapmusaom udavomrsm;onfom twdtus xif&Sm;aom
t&mrsm;jzpfí þtwdkif;yif pdwfü&Sdovdk vGwfvyfpGm ajzqdkcJhjcif;jzpfygonf/
tb,fynm&Sif wOD;OD;onf rdryd nmESihf reD;pyfow l OD;tm; ajzMum;&ef&adS omfvnf;
NyD;pD;½HkrQ tajzxuf tydkcsJUMuygrnfenf;/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf a&SUb0ç
aemifb0 jzpfç rjzpftjrifrsm;? rdpäm'd|djzpfaMumif; vufrcHwwfjzpfaeí 4if;wdkYudk
y,faMumif; ajymMum;csufudk 'd|dudavomy,faMumif; em;rvnfEdkif jzpfaeMu
ygonf/ 'kwd,ESifhwwd,r*frsm;y,faom udavomrSm rsm;pGmjcm;vSonfr[kwfí
omref y if ajzMum;cJ h o nf u d k em;rvnf &S d a eMuygonf / 0d e d p ä , rsm;
em;rvnfEdkifonfum; þrQr[kwfbJ tm;vHk;yifjzpfygonf/
xdkYaMumifh þrQyifajz&ef jzpfygonf/ xdkYaMumifh 0dedpä,q&mawmfrsm;\
oH;k oyfcsurf sm;vnf; trSeEf iS jhf cm;í trSm;yif jzpfMuygonf/ þoH;k oyfcsut f rSm;rsm;
udk z,f&mS ;í trSeaf y:atmifazmfí oH;k oyfEikd &f ef BudK;pm;ay;Mu&ef jzpfygonfb&k m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -164
(e) oHk;oyfcsufapm'em
q&mawmfrsm;bk&m;...(e)oH;k oyfcsufjzpfaom owå&oroH;k oyfcsufukd avQmufxm;
apm'emygrnfbk&m;/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmf *kP0EÅudk t*¾Owå&drEkó"r®
ajzMum;csufü t&m0w¬Ktm;vHk;udk tedpö½Ionf[k ajymqdkcsufudk wdusrSefuef
vufoifhcHí tav;*½k jyKtyfaomtajz r[kwfaMumif;ESifh 0gvkH;odrf;tajzom
jzpfaMumif; oHk;oyfawmfrlMuygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\
tajzudk wif;wdrfEdkifjcif;r&Sd jzpfMuygonf/ wif;wdrfEdkif&ef rjzpfEdkifaomtajz
jzpfygonf/ þpmar;rsdK;\ tajzonf rnfrQus,f0ef; &Snfvsm;pGm ajzaompmajz
jzpfap odEdkifaomtodÓPf&Sdol r[kwfvQif wif;wdrfí r&aomtajzomjzpf&rnf/
yd#utodrsm;onfvnf; þtajzudk wif;wdrfEdkifaomtod r[kwfyg/
0dedpä,q&mawmfrsm;onfyd#uwfjzifh qHk;jzwfMurnf jzpfaMumif; y#dÓÚf
jyKxm;olrsm; jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh 0dedpä,q&mawmfrsm;onf b,frQwdus&Snf
vsm;jynfhpHkpGm ajzonfjzpfap em;vnfrIjzpfEdkifrnf r[kwfyg/ t&m0w¬Ktm;vHk;udk
tedpö&Ionf[laomajzonf 0dedpä,q&mawmfrsm; wif;wdrfem;vnfEdkifjcif;
r&Sdaomfvnf; jynfhpHkaomtajzjzpfygonf/ þtar;rsdK;twGuf þtajzyif
oifjh rwfygonf/ 0depd , ä q&mawmfrsm;onf þodYk aom ykpmä jzifY w&m;&oljzpfçrjzpf
avhvm&mü þar;cGef;rsdK;jzifh csÚf;uyfxdkufonf[krxifjrifyg/ taMumif;rSm
0dedpä,wdkY rodaomt&m jzpfaomaMumifhjzpfygonf/ xdkYaMumifhyif þodkYajymjcif;
jzpfygonf/
t&m0w¬Ktm;vHk;[lonf ayghayghqq ajzMum;csufum; trSefjzpfygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf þodkY ayghayghqqajzMum;csufudk rauseyfaomfvnf;
iHrk ad omaMumifh jzpfrar;vQif auseyfxu kd Mf uygonf/ rauseyfvQif tm;vH;k t&m0w¬K
qd&k mü edAmÁ efa&mvm;? r*fzv kd af &mvm;? ½kyf 28yg;vH;k tm; þodYk pdppfvukd pdppfMu&ef
&Syd gonf/ þodYk pdppfonft h xJrS tedprö vkyx f u
kd af omw&m;udk vkyyf gonfqv kd Qio
f m
0g;vH;k odr;f jzifh rodbv
J yk o
f nf[k pGpJ &m&Syd grnf/ tm;vH;k [laom pum;onf t<uif;
&Sdaom tm;vHk;vnf; &SdaMumif; xif&Sm;ygonf/ pm;yGJay:&SdorQtm;vHk; pm;onf
qdkaomfvnf; pm;p&mudkompm;í ZGef;yef;uefrsm; rpm;aMumif; odomygonf/
wynfhawmfwdkYw&m;onf oHCr[mem,uxH avQmufxm;vTmü azmfjyNyD;
onfhtwdkif; av;eufrItjynfh&Sdaomw&m; jzpfygonf/ þrQ av;eufaom
tajctae&Sad omw&m;udk ,HMk unfrI tjzpfjzifh &ufvcsí D txyfxyfavhvmaomfryS if
em;vnf&ef cufcv J Quf þrQ tajzpum;wvH;k jzifh þodYk wefb;kd jzwfo;kH oyfonfrmS
tenf;i,frQaom omoempdwf&SdvQifyif jyK0Hh&efvG,frnfr[kwfyg/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYuJhodkY omoemawmfü acgif;yg;pGmusifhí BudK;pm;rI?
Edk;Mum;rItjynfhrsm;tm; tvG,fwul zsufqD;&ef BudK;pm;ouJhodkYjzpfaom 0dedpä,
q&mawmfwdkY\ þoHk;oyfcsuftrSm;udk BudK;pm;z,f&Sm; Muapvdkygonfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -165
(y+z) oHk;oyfcsufapm'em
wdik ;f 0depd ,
ä q&mawmfrsm;bk&m;...NrdKUe,f0ed pd , ä q&mawmfwYkd \ (y+z) oH;k oyfcsuf
jzpfaomt|&or oHk;oyfcsufudk avQmufxm;apm'emygrnfbk&m;/
NrdKUe,f0ed pd ,ä q&mawmfwYkdonf wynfah wmfwYkdukd psmefEiS phf yfvsÚ;f í pmar;yGJ
ar;ovdk ar;cGe;f rsm;ar;í rajzEdik [ f q
k ukd m psmefr&olrsm;? a&SUaemufpum;rnDñw G f
olrsm;[k oHk;oyfawmfrlMuygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf psmefudk udk,fawGU
odolr[kwfí þodkYar;cGef;rsm;jzifh tu,fpsmef&oltm; pdppfoifhonfr[kwfyg/
pdppfívnf; trSeu f o kd Ed ikd rf nf r[kwyf g/ pmvmayxGuf A[kow k jzifh pdppfí trSeu f kd
odEdkif&efrSm rjzpfEdkifyg/ xdkpmayrsm;udk a&;om;cJholrsm;yif udk,fwdkifpsmef&í
a&;om;xm;cJh&eftaMumif; enf;ygonf/
xdkYjyif xdkar;cGef;rsm;onf psmef&½Hkjzifh ajzMum;Edkifjcif;&Sdaomar;cGef;rsm;
r[kwb f J psmef&NyD;aemuf psmeftbd"r®mudw k zGUJ wEH;I oDu;kH Edik af omolwYkdom pGr;f Edik pf &m
&Sdaom ar;cGef;rsm;jzpfygonf/ xdkYaMumifh xdkar;cGef;rsm;onf psmef {uef&Sdr&Sdod&ef
ar;xdkufaomar;cGef; r[kwfyg/ rdrdupsmefr&bJ ar;&efoifhjrwfaom ar;cGef;vnf;
r[kwfyg/ psmefudkjzpfapEdkifaom ur®|me"r®rsm;od&efrSm psmef&½HkrQjzifh rjzpfEdkifbJ
ur®|mef;tpHkudkukefatmif vdkufyGm;ae&rvdk jzpfygonf/ ur®|mef;wckckjzifh
psmef&NyD;olonf wjcm;ur®|mef;wckcu k kd tb,ftusKd ;iSm &SmazG&ef &Syd gawmhoenf;/
xdYkaMumifh psmef&cgrQjzifh psmef&Ekid af om ur®|mef;tm;vH;k udo k &d ef taMumif;r&Sd
jzpfygonf/ yxrpsmef\ y,fpGefY&rnfhw&m;rsm;? jynfhpHk&rnfhw&m;rsm;udkvnf;
psmef&onfq½kd rkH Qjzifh wdusuek pf ifatmif o½kyo f P²mef xkwjf yEdik rf nf[q k &kd ef cJ,Úf;
ygonf/ Oyrmtm;jzifh v,fxeG w f wfaomfvnf; v,fxeG ;f jcif;ü jynfph &kH rnfw h &m;?
v,fxGefjcif;ü pGefYy,f&rnfhw&m;rsm;udk jynfhpHkatmif xkwfjyEdkifolr&Sdoavmuf
&Sm;rnfuJhodkY jzpfygonf/ þodkY xkwfrjyEdkifí psmefr&[kqdk&efum;rjzpfEdkifyg/
psmef&oltm; þodkY rar;bJ y,fpGefY&rnfhw&m;rsm;? jynfhpHk&rnfhw&m;rsm;rS
wpfyg;jcif;udk þw&m;udky,fpGefY&rnfvm;? jynfhpHk&rnfvm;[k ar;í jynfhpHk&rnfh
w&m;udk y,fpGefY&rnfh w&m;[kajzvQifaomfvnf;aumif;? y,fpGefY&rnfhw&m;udk
jynfph &kH rnfw h &m;[k ajzvQiaf omfvnf;aumif; þodYk ajzvQio f m psmefr&[k rSwcf suf
csoifhygonf/ psmefwd0duvsmPESifh 'óvu©PorÜEéw&m;? þw&m;rsm;udk
od&efvnf; psmef&½HkESifhrjzpfEdkifyg/ Oyrmtm;jzifh rdrdwdkYwwfuRrf;aeaom ynm&yf
wck\ tp? tv,f? tqHk; aumif;jcif;ESifh vu©Pmtm;vHk;wdkY jynfhpHkjcif;udk twd
tus xkwfjyEkdifol r&Sdoavmuf &Sm;rnfuJhodkYjzpfygonf/ tbd"r®mwwfolonf
rdrdwwfaom tbd"r®mynm&yf\ tpaumif;jcif; b,fESpfyg;? tv,faumif;jcif;
b,fESpfyg;? tqHk;aumif;jcif; b,fESpfyg;? vu©PmjynfhpHkyHkb,fESpfyg;udk odMuyg
rnfavm? xdkodkY rodaomfvnf; tbd"r®mwwfolonf tbd"r®mynm&yf\ tp
aumif;jcif; t*Fg&yfESifhvnf; jynfhpHkrnfyif jzpfygonf/ tv,faumif;jcif;? tqHk;
aumif;jcif;rsm;ESiv hf nf; jynfph rkH nf jzpfygonf/ jynfph &kH rnfh vu©Pmrsm;tm;vH;k ESihf
jynfhpHkrnfyif jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -166
s0dedpä,q&mawmfrsm;udk,fwdkifyif olwdkY0wfxm;aom rsufrSefwvuf\
tpaumif;jcif;b,fESpfyg;? tv,faumif;jcif; tqHk;aumif;jcif; b,fESpfyg;
jzpfaMumif; q&mawmf wyg;ESifhwyg;wlnDatmif ajzEdkifMuygrnfavm/ 0dedpä,
q&mawmfrsm;onf pmayq&mawmfrsm; jzpfonft h wdik ;f pmtkyt f wGi;f rS pmusufrw S f
ajz&rnfah r;cGe;f rsm;udk pDpÚfíom ar;wwfMu[ef &Syd gonf/ pmtkyx f rJ S ar;cGe;f rsm;\
tajzrsm;onf tydktvdkr&Sd? NyD;jynfhpHkNyD[k wm0efcH&ef cJ,Úf;vSygonf/a&;ol
(10)OD;&SdvQif (10)rsdK; rjzpf&efyif rwwfEdkif &Sd&ygrnf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
þuJhodkY tm*Hkar;cGef;rsm;udkwynfhawmfwdkYtm; y#dorÇd'gywårsm;[kqdkí ar;vdkuf
&aMumif; ed*Hk;pum;ü qdkxm;ygonf/ y#dorÇd'gywå[lonf awmtaMumif;
awmiftaMumif;? psmeftaMumif;jzpfaom? bk&m;a[mr[kwfaom þavmuD
w&m;rsm;ü o'´? tw¬? ed½kwåd? y#dbmerI jyKMuonf r[kwfyg/ t&d,opöm av;yg;
qdkif&m o'´? tw¬? ed½kwå? y#dbme rsm;üom y#dorÇd'gjzpfonf/ y#dorÇd'gqdkí
t&d,opöm r[kwfaom (odkYr[kwf) bk&m;a[mr[kwfaom þpsmeftaMumif;rsm;
udvk nf; oufqikd o f nf[k xifrw
S af r;jref; aeMu[ef&ydS gonf/ þpsmefw&m;rsm;onf
y#dorÇd'gESifh vHk;0 ywfoufjcif;&Sdrnf r[kwfyg/
xdkYjyif 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk psmevmbD? r*fzdkvf
yk*dK¾ vf[k wynfhawmfwdkY ajzMum;cJhcsufudkrSDí þavmuDpsmefw&m;rsm;udk ,aeYwdkif
yGm;rsm;aeonf[k xifrSwfí ar;pdppfMu[ef&Sdygonf/ wynfhawmfwdkYuvnf;
psmevmbDvm; ar;&mü [kw\ f [kyiftvG,w f ul ajzcJyh gonf/ psmefvmbD[o l nf
r*fz dkv fy k* ¾ dK vft wGuf avmukwå&mpsmef {uef&&Sdí psmevmbDj zpfaMumif;
ajymcJhjcif;om jzpfygonf/ avmukwå&mpsmef &csdefü avmuDpsmefonf trdIufo½dkuf
jzpfygonf/ avmuDpsmefonf avmukwå&mpsmefw&m; &oltwGuf yGm;rsm;tyfaom
w&m;r[kw½f rkH Qru y,fpeG Uf tyfaom tjzpf&adS omw&m;yif jzpfygonf/ avmuDpsmef
w&m;onf twåudvrxmEka,m*w&m;? rZÑdry#dy'g r*fzdkvfw&m;\ txufpGef;
w&m; jzpfygonf/ avmuDpsmefonf &&efrcJ,Úf;aom? vlwdkif;&aeaomw&m;
jzpfygonf/ t|uxmwq&mrsm; trTr;f wifouJo h Ykd r[kwaf omw&m; jzpfygonf/
ur®|mef;tm;xkwfolwdkif; avmuDpsmefudk &rSef;rodaomfvnf; &Muolcsnf;
jzpfygonf/ ig;yg;tm½Hu k mr*kPrf [kwaf om oabmwckcük pdwu f xkd m;í usufpm;
apvQif jzpfaompdwfrSm umrpdwf rjzpfEdkifyg? psmefpdwfyif jzpfygonf/ þonfrSm
tyÜempsmef&yHk jzpfygonf/
wynfah wmfwYkd onfvnf; ½lyg½lypsmefukd tu,f&cJo h rl sm;yifjzpfMuygonf/
xGufav0ifav½Ijcif;? tm½HkrJhuGufvyfü aejcif;rsm;onf q&mr&Sd? rdrdbmom
tvdktavsmuf a&muf&SdaecJhaomt&mrsm;jzpfygonf/ þt&mrsm;onf <um;0g
p&m[k xifp&myif &So d nfr[kwyf gí psmefpw d o
f wård sm; xufjrufcg rdrv d akd omtm½Hu k kd
rdrd0goemtavQmuf rdrdzefqif;í appm;oHk;oyfaeEdkifonfrSm trSefyifjzpfygonf/
xdkYaMumifh 0dedpä,q&mawmfrsm; oHk;oyfawmfrlMuaompsmefr&olrsm;?
a&SUaemufpum; rnDrQolrsm;[laomtrSm;udk z,f&Sm;í trSeftuef oHk;oyfMu&ef
jzpfygonfbk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -167
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;bk&m;?
ppfudkif;NrdKUe,f trSwf(1) 0dedpä,q&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf (aumufcsuf)rsm;udk
avQmufxm; apm'emygrnfbk&m;/
0d e d p ä , q&mawmf r sm;onf wynf h a wmf w d k Y t m; 0d e d p ä , oH k ; oyf c suf
(aumufcsuf)tjzpf tcsuf14csuf csjyygonf/
(u) rdpäm'd|djzpfol?
( c) trSm;awmfyHkzGifhol?
( *) t&d,ly0g'DjzpfolESifh pdwfrrSefol?
(C) rdpäm0g'Djzpfol?
(i) rdpäm0g'Djzifhjrifol?
(p) rdpäm0g'jzifh jrifol?
(q) t"r®yom'&SdolESifh rdpäm0g'Djzpfol?
(Z) xif&majymol?
(ps) rdpäm0g'DESifh t"r®0g'Djzpfol?
(n) r*f&aMumif; r,lqtyfol?
(#) zdkvf&aMumif; r,lqtyfol?
(X) r[kwfrrSefaom psmeftbdÓPfrsm;om &Sdol[k,lqtyfol?
(!) psmef&onf[k r,lqtyfol?
(¡) pdwfxif&mudk tbdÓPf[k ajymqdkolrsm;[kjzpfygonf/
þoHk;oufcsufrS aumufcsufrsm;onf aygif;vdkufvQif rdpämjzpfaeaMumif;
ajymMum;csuf(8)csuf? psmefr*fzdkvfr&[k xif&aMumif; ajymMum;csuf(5)csuf?
t&d,mrsm; pGypf o JG l ta0pöyom'rJo h jl zpfaMumif; ajymMum;csuf(1)csuf aygif;pkrQom
jzpfygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf rdrdudk,fwdkif 'd|drjyKwfbJ olrsm; 'd|djyKwfjcif;?
rjyKwfjcif;udk odEdkifygrnfvm; bk&m;/ yówd yaóm yóEÅ H tyóEÅ r d ?
tyóaEé tyóEÅ yóEÅrd eyówd-[laom pum;twdkif; xif&Sm;vSygonf/
0depd ,
ä q&mawmfrsm;onf Ak'b ¨ mom&[ef;awmf bke;f BuD;rsm;um; [kwyf g\/ xdo k Ykd
[kwo f nfqu kd mrQjzifh 'd|rd &So
d l 'd|u
d if;pifo?l 'd|jd yKwo
f l rdpmä 'd|rd [kwo
f ?l þodYkq&kd ef
rjzpfEdkifyg/
aomwmywådr*fjzifh t<uif;rJh ry,f&ao;orQ 'd|drjyKwfol 'd|d&Sdol rdpäm'd|d
&Sdolyif jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf þodkYyif udk,fwdkif 'd|dwef;vef;rsm;
&Sdol jzpfvQif tyóaEÅm t,oEÅ yóEÅ rd eyówd [lonfhtwdkif; jzpf&ygrnf/
olrsm; 'd|dr&Sdonfudk vHk;0rodEdkifjcif;&Sdol rjzpfEdkif&myg/ xdkYaMumifh tcsufaygif;
rsm;pGmjzifh wynfah wmfwYkdukd 'd|jd zpfaMumif; oH;k oyfcsurf sm;ónf (vH;k 0 ,Hpk m;Edik pf &m
r&Sdaom pum;rsm;om jzpfMurnfjzpfygonf/)
xdkYjyifvnf; 0dedpä,q&mawmfrsm;onf psmefr*fzdkvf uif;olrsm;jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYuJhodkY psefr*fzdkvf &Sdoludkyif odEdkifjcif;r&Sd jzpfaeonfrSm psmefr*fzdkvf
taiGUtoufrQr&Sdí jzpfaMumif;odomxif&Sm;vSygonf/ psmefr*fzdkvf r&Sd½HkrQru

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -168
psmefr*fzv
kd u
f kd ,ckumvü &aumif;onf[yk if xifvMkd u[ef r&So d rl sm;vnf; jzpf[ef
&Sdygonf/ psmefr*fzdkvf &&efa0;í psmefr*fzdkvf[laom pum;vHk;udkyif teuf
tu,frxifvSbJ ajrvQdK;rdk;ysHjyjcif;[kyif psmefteufudk xifaeMuao;olrsm;
jzpfMuygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf þodkY psmefr*fzdkvfESifh a0;aMumif;udk
wynf h a wmf r sm; rsuf a ph ü vnf ; yówd yaómyóEÅ d tyóEÅ r d yówd
[lonfhtwdkif; twdtus odMuygonf/
psmefr*fzdkvfw&m;onf todtjrifw&m;rsm;om jzpfygonf/ txktx,f
tpktyHk w&m;rsm; r[kwfyg/ txktx,fw&m;rsm;onf todrsufaphr&SdvQif
jrifvsufESifhyif bmBuD;vJ[k ar;&onfhtjzpf &Sdygonf/ tusifhtBuH todtjrif
w&m;um; todrsufaphr&SdvQif bmBuD;vJ[k ar;p&myifr&Sd jzpfygrnf/ vHk;0prf;erf;
&SmazGr& jzpfygrnf/ 0depd , ä q&mawmfrsm;onf þodYk yif ud, k wf ikd f psmefr*fzv
kd rf sufpd
[lí t&mwnfrQ rygbJvsuf psmefr*fzdkvfw&m;rsm;r&Sd[k wynfhawmfrsm;tm;
rSwfcsufBuD;? rSwfcsufi,f toG,foG,fcsMujcif;rSm udk,fhudkudk,f Nrdef&nf&Suf&nf
wl;NzdKzsufqD; zGJU&GJUaeMujcif;rsm;tppf jzpfaMumif; ordkif;wGif oufaownf&pfrnf
trSefjzpfygonf/
aemufqHk;tm;jzifh 0dedpä,q&mawmfrsm;onf udk,fwdkifyift&d,ly0g'Drsm;?
ta0pöyom'rJholrsm; jzpfaeMuonfudk rodEdkif&SdaeMuolrsm; jzpfMuygonf/
tyóaEÅm tyóEÅ rd eyówdESifh udkufnDvSygonf/ 0dedpä, q&mawmfrsm;onf
vdr®myg;eyfMuolrsm; jzpfMuygvQif rdrd rodrjrifonfudk r&Sd[kajymrnfhtpm;
rodrjrif[k tajzmifhajymMum;rnfom jzpfygonf/ ,cküum; rdrdrodrjrifaom
t&mudk r&Sd[k rsufaphpHkrSdwfí BudwfMujcif;rSm vdr®myg;eyfMuolrsm; rjzpfMuaom
taMumif;omjzpfaMumif; xif&Sm;vSygonf/
olrsm;udk t&d,ly0g'Drsm; ta0pöyom'r&Sdolrsm;[k ajymqdkvdkufjcif;uyif
avnmodkY zkefrIefrsm; yufoltvm; xdkajymqdkcsufrsm; rdrdxHjyefa&mufjcif;cH&&ef
aocsmygonf/ 0dedpä,q&mawmfwdkY\ rvdr®mMurIonf 0dedpä,q&mawmfrsm;
omru omoemawmfom; &[ef;orPtm;vHk;txdwdkif ra&mufygapESifh[kyif
wynfhawmfrsm; qE´xm;&ygonf/
tb,faMumifhqdkaomf 0dedpä,q&mawmfrsm;udk oHCmhem,u zGJUpnf;
aomfvnf; NrdKUe,foHCem,uudk pnf;rsÚf;u wnfaqmufxm;jcif;jzpfNyD; wm0ef
þpnf;rsÚf;udk omoemawmf&Sd &[ef;awmfw&yfvHk;u wnfaqmufxm;jcif;
jzpfaomaMumifh 0depd , ä q&mawmfwYkd jypfru
I sL;vGev
f Qif wpfomoemawmfv;kH usL;vGef
&ma&muf r nf j zpf y gonf / þod k Y a&muf v Qif omoemawmf epf e mygrnf /
omoemawmfonf t&d,opömtESpfom&ESifh uif;uGmaecJhonfrSm MumcJhNyD
jzpfygonf/ ,ckwzef wynfhawmfrsm; jyefvnfawGUjrifjyK&&ef jzpfygonf/
,aeY omoemawmfonf wynfhawmfwdkYuJhodkYaomolrsm;\ ta&Smift&Sm;
cH&vQif {uefyif tvm;tvmr&Sd jzpf&rnfjzpfygonf/ ,aeY&yfwnfaeaom
omoemawmfonf vd*rF Qom jzpfawmhaomaMumifh acwf\twdu k t f pm; t0g;trsKd udk
a&SmifvGJ&ef rpGrf;Edkifjzpf&rnfjzpfygonf/ xdkYaMumifh tcsdefMumjrifhpGm wwdwwd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -169
ysufpD;ae&mrS tvsiftjref bkef;bkef;vJusqif;onftxd {uefqdkufa&muf&rnf
jzpfygonf/ wynfah wmfwYkd onf þodYk omoema&;qdik &f m vIy&f mS ;rIrsm; jzpfMuaom
pmwrf;rsm; tapmiftapmifuyfjcif;? pmtkyfpmwrf;a&;jcif;? w&m;yGJBuD;yGJi,frsm;
a[mjcif;? 0depd , ä tqifq h ifwh ufjcif;paom ,aeYomoemawmftm; awmfveS o f vdk
jzpfaomtrIrsm; jyKaeMujcif;rSm wynfhawmfwdkYtwGuf vHk;vHk;&nf&G,fMujcif;
r[kwMf uyg/ omoemawmftwGuf oufoufom jzpfMuygonf/ wynfah wmfwYkdonf
wynfhawmfwdkYtwGuf opömw&m;[laom t&omwpfyg;wnf;jzifh jynfhpHkuHkvHkNyD
jzpfMuygonf/ wynfhawmfwdkYtwGuf vmbf*kPftusmftapmwdkYjzifh jznfh&ef vHk;0
uGufvyf&Sdawmholrsm; r[kwfawmhyg/ xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYonf,aeY
omoemawmf tjyifbuf a&SmifxGuf aexdkif&rnfudk pdk;&GHUjcif;&SdMuol r[kwfolrsm;
jzpfMuygonf/ cav;&Sv d Qif xdr;f Edik af omfvnf; cav;r&Sv d Qif txdr;f oufomonf[k
jrifEikd o
f rl sm; jzpfMuygonf/ [kwyf gonf/ wynfah wmfwYkdtwGuf ,aeYomoemawmf
xHrS &,lp&m wpwavrQ <uif;awmhjcif;&Sdonf r[kwfyg/
bk&m; &[EÅm t&d,mrsm;xHrS &,lp&mtm;vH;k udk wynfah wmfrsm; wpfprusef
&,lNyD;olrsm;jzpfMuygonf/ wynfah wmfwYkduom ,aeYomoemawmfukd {0Harokwu H kd
rEÅev f yk íf ref;rIwNf yD; blw½ky?f okw½kyf BuD;xGm;atmifvyk af eMuol? A[kow k owfí
ao&rnfY pmayynm&Sif trnfcH 'óersufv;kH pHv k ;kH uG,af eolrsm;udk þum;trSm;?
þum;trSef[k a0zefydkif;jcm; ay;Mu&rnhfolrsm;jzpfygonf/
þod k Y omoemawmf r S wynf h a wmf w d k Y u bmrQ&,l p &mr&S d a wmh b J
omoemudkom wynfhawmfwdkYu ay;&efrQ&Sdawmhonfjzpfí wynfhawmfwdkYtm;
omoemhtjyifty cGgcspGefYxkwfívnf; wynfhawmfwdkYü repfemyg/ omoemawmf
tusdK;twGuf raqmif&Guf&jcif;r[kwfbJ omoemawmfüvTrf;rdk;aeaom rdpäm'd|d
rsm;u aqmif&u G cf iG rhf &atmif trsdK;rsdK;BudK;pm;aESmif, h u S af eí raqmif&u G jf cif;jzpfí
wynfhawmfwdkYü wm0efrausvnf;r&Sd jzpfygonf/ þodkYyif wynfhawmfwdkYtm;
omoemhtjyifty cGgcspGefYxkwfvQif omoemawmfom tqHk;tydkif;tjcm;r&Sdatmif
epfemrnf jzpfygonf/
þodkYrjzpf&eftwGuf þtwdkif;t,lcHapm'emcsufudkvnf; jyK&jcif;
jzpfygonf/ NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfwdkY\ rvdr®mMurIonf omoemawmfw&yfvHk;
repfemygapESifh[laom ESvHk;oGif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh qufíavQmufxm;ygrnf/
NrdKUe,f 0dedpä,q&mawmfrsm;onf udk,fwdkif rdpäm'd|djzpfol? olwyg;udk
rdpmä 'd|[d ak jymol psmefapmfreH r*fapmfreHojl zpfvsuf psmefr*fzv kd &f olrsm;udk psmefr*fzv
kd f
r&[kajymol t&d,mudk t&d,ly0g'DjzpfaMumif; pGyfpGJzsufqD;ol[laom þa&GU
þrQuav; rvdr®mrIrsm;omru tjcm;rvdr®mrIrsm;vnf; &Sdolrsm; jzpfMuygonf/
oH;k oyfcsujf zpfaom u-trSw-f um-trSwf paomoH;k oyfcsurf sm;ü pmrQyif
tu,fzwfwwfaom todÓPfr&So d El iS hf pmudzk wfrnf[al om 0D&, d r&So d rl sm;tjzpf
[laom rvdr®mrIrsm; txift&Sm;awGU&rnfjzpfygonf/ 0dedpä, q&mawmfwdkY
rvdrm® rIrsm;rS þrQjzifh ukeq f ;kH NyD [kq&kd efyif rjzpfEikd af tmif &Syd grnf/ toH;k EIe;f rsm;ü
odom&efudkonfxuf ta[muft[J taiguftief; jyKvdkrIrsm; pk'dwursm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -170
rodatmif apm'u\ aemufqHk;apm'emvTmudk vufcHrIrsm;tusdK;udk tenf;i,frQ
wdkif;qMunfh½Ivdkjcif;r&SdbJ b,fvdk trSm;&Sm&rnfenf;[k trSm;Munfh ud&d,m
rsufvHk;jzifhom Munfh½IítrSm;udk &SmazGvdkrIrsm; rdrdwdkYqHk;jzwfxm;onfhtwdkif;
tjyKtjyifr&Sd wnfap&ef t,lcHapm'emrI tjynfhtpHkrvkyfEdkifa&;twGuf ,if;wdkY
oHk;oyfcsufAvyGudk xkwfrjy&efESifh xkwfray;&ef udk,fwdkif wm;jrpfydwfyifxm;rI
,if;wdYk\ oH;k oyfcsurf sm;ü 'd|d t&d,yl 0g'D ta0pötyom'0g'D? r*¾zvpsmetvmbD
þodkYom &vsuf Ov’yeoabm ygydpäoabm ajymMum;jcif;r[kwfaMumif;
xif&mS ;vsuf t"drmetcef;udk wrifoufouf uG,0f u S af zsmufzsufNyD; yg&mZdujzifh
zsufqD;vdkrIrsm;? þuJhodkY aom rvdr®mrI wif;Murf;&Sdolrsm; jzpfMuygonf/
xdkYaMumifh þuJhodkYaom 0dedpä,q&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsufrsm; jzpfaom
wynfhawmfwdkYtm; rdpäm'd|d? rdpäm0g'D psmefr*fzdkvfr&ol? t&d,ly0g'D? ta0pötyom
0g'Drsm; [laom trSm;rsm;udk z,f&mS ;í wynfah wmfrsm;onf rdpmä 'd|u d if;pifol t&d,
olawmfpifrsm;jzpfol? t&d,mwdkYtm; av;pm;ol omoemawmfudk cspfjrwfEdk;qHk;
olrsm;[k trSeftuef oHk;oyfMu&ef oHk;oyfrIaumufcsufudk apm'emavQmufxm;
tyfygonfbk&m;/
&SifÓP? &Sif*kP
a&Tjrifwifawmifrif;uGef;
ppfudkif;NrdKUe,f/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -171
16/ EdkifiHawmf oHCr[mem,uodkY wynfYawmfwdkYw&m;rsm; ax&0g'ESifY
qefYusifjcif;&Sdr&Sd avQmufxm;csufpmwrf;

odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,u
urÇmat;ukef;ajr? &efukef/
aeYpGJ? 1343 ck? wydkYwGJvqkwf (13)&uf
taMumif;t&m/ / wynfhawmfrsm; todtjrifw&m;rsm; ax&0g'w&m;ESifh
qefYusijf cif;&S^d r&Sd tqH;k tjzwf&&ef avQmufxm; awmif;cHvmT
½dak opGm avQmufxm;tyfygonfb&k m;/ avQmufxm;wifjyaom wynfah wmf
wdkY\ todtjrifw&m;rsm;udk ax&0g'w&m;awmfrsm;ESifh qefYusifjcif;? &Sdr&Sd
tqHk;tjzwfay;Muyg&ef awmif;cHtyfygonfbk&m;/
þodkY awmif;cH&jcif;\taMumif;udk a&S;OD;pGm avQmufxm;ygrnfbk&m;/
wynfah wmfwYkd ½d;k om;pGm &&Sod jd rifxm;aom w&m;rsm;udk ax&0g'ESihf qefYusio f uJoh Ykd
ajymqdkcsufrsm; wynfhawmfwdkYMum;odaeMu&ygonf/
a&S;OD;qH;k Mum;od&onfrmS w&m;awmfukd Edik if aH wmfoC H mhr[mem,u 'kw, d
tusdK;aqmif q&mawmf toQif0PÖoD&dxHrSjzpfygonf/ wynfhawmfrsm;tm; pwkw¬
yg&mZdu tmygwfjzifh w&m;pG&J ef ppfuikd ;f wdik ;f omoema&;t&m&Srd sm;odYk ñTeMf um;csuf
tMum;&mü Mum;od&ygonf/
wynfhawmfrsm;onf oQifOuú|? ausmufykHwdkYESifh wlaMumif;? oQifOuú|?
ausmufyHkwdkYrSm qHk;jzwfawmhrnfjzpfí oD;jcm;qHk;jzwf&ef rvdkaMumif; ponfjzifh
jzpfygonf/ ,aeYtcsdeüf oQifOuú|0g'rQ ax&0g'ESiq hf efYusifaMumif; qH;k jzwfNyD;í
wynfhawmfwdkY\w&m;rsm; ax&0g’ESifh qefYusifouJhodkYaom oabmrsdK; tqdkcH&&m
a&mufygonf/
xdkYaMumifh q&mawmftoQif0PÖoD&d\ ajymqdkcsufudk Mum;od&onfrSm
wynfhawmfrsm;w&m;ESifh ax&0g'w&m; qefYusifaMumif; ajymqdkcsufudk yxrqHk;
Mum;od&jcif; jzpfygonf/
'kw, d Mum;od&onfrmS ppfuikd ;f NrdKUe,f? trSw(f 1) 0depd , ä q&mawmfrsm;xHrS
jzpfygonf/ 0depd , ä q&mawmfrsm;onf wynfah wmfwYkdtm; pwkwy¬ g&mZduusaMumif;
qH k ; jzwf & ef oH k ; oyf a wmf r l M u&mü ax&0g'yd # uwf E S i f h n§ d í Munf h v Qif
wynfhawmfwdkY\todtjrifrsm;onf rdpäm'd|drQru r[mrdpäm'd|d rsm;yifjzpfaMumif;
[lí txd azmfjyoHk;oyfMuygonf/
þppfudkif;NrdKUe,f trSwf(1)q&mawmfrsm;\ rdefYMum;csufrSmvnf;
wynfhawmfrsm;\w&m;rsm; ax&0g'w&m;ESifh qefYusifouJhodkYjzpfaMumif;
ajymqdkcsufudk 'kwd,rÜd Mum;od&jcif; jzpfygonf/
aemufq;kH Mum;od&onfrmS ppfuikd ;f NrdKUe,f oHCem,uOuú|xHrS jzpfygonf/
wynfah wmfrsm;onf ‘um ‘umrrsm;avQmufxm;awmif;qdck sut f & w&m;a[mcGijhf yK&ef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -172
NrdKUe,f oHCem,uOuú|xH avQmufxm;&m Ouú|u ax&0g'ESihf qefYusifrnfp;kd í
w&m;ra[m&ef arwåm&yfcaH Mumif; jyefMum;ygonf/ þppfuikd ;f NrdKUe,f? oHCem,u
Ouú|\ rdefYMum;csufrSmvnf; wynfhawmfrsm;\w&m;rsm; ax&0g'ESifh qefYusif
ouJhodkYjzpfaMumif; ajymqdkcsufudk aemufqHk;Mum;od&jcif; jzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfudk ½dk;om;pGm&&Sdodjrifxm;aomw&m;onf ax&0g'
w&m;ESifh trSefwu,f qefYusifrI&Sdr&Sd uGJjym;pGmod&Sd&ef vdktyfonf[k,lqMuNyD;
þodkY tqHk;tjzwf awmif;cHavQmufxm;&jcif;jzpfygonfbk&m;/ wynfhawmfwdkY
&&Sdodjrifxm;aom w&m;awmfrsm;udk q&mawmfrsm;pdppfa0zefEdkif&ef wifjy
avQmufxm;ygrnfb&k m;/ wynfah wmfrsm; &&So d jd rifxm;aom w&m;rsm;rSm]w&m;onf
rw&m;\ ajymif;jyef}[lí jzpfygonf/ wynfhawmfwdkYonf rw&m;udk ]'kp½dkuf}[k
teufzGifhMuygonf/ wynfhawmfwdkY &&Sdodjrifxm;aomw&m;onf rsufaph? em;?
ESm? vQm? ud, k ?f pdww
f Ykdukd trSm;rcsÚ;f trSeef if;aqmif xde;f aMumif;olwikd ;f &&SEd ikd af om
aumif;pGma[mtyf(oGmu©w)? udk,fwdkifvnf; jriftyf(oE´d|du)? tcsdefra&G;vnf;
usit hf yf(tumvdu)? olrsm;vnf;jytyf({[dyódu)? uyfíaqmiftyf (Moyae,s)?
vufiif; cHpm;tyf(ypöwåHa0’dwAÁ) paom t&nftcsif;&Sdaom w&m;yif jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY &&Sdodjriftyfaom þw&m;awmfonf þw&m;&olrsm;tm;
þw&m; &½Hrk Qru r[mowdy|mefw&m;udv k nf; jynfph akH pygonf/ owdy|mefvnf;
jynfph ½kH rkH Qvnf;ru aAmZÑirf sm;ESiv hf nf; jynfph akH pygonf/ aAmZÑijf ynfph ½kH rkH Qvnf;ru
0dZÆm0drkwåd [kqdktyfaom r*fzdkvfedAÁmefESifhvnf; aeEdkifapygonf/ þ0dZÆm0drkwådonf
þwpfvrH Q uaV0&ü tjrwfq;kH jzpfygonf/ þodYk tjrwfq;kH jzpfaom 0dZmÆ 0drw k Edå iS hf
aeEdkif&ef aAmZÑifrsm;ESifh jynfhpHkap&ygonf/ aAmZÑifESifhjynfhpHk&ef owdy|mefESifhjynfh
pHkap&ygonf/ owdy|mefESifh jynfhpHk&ef rw&m;\ ajymif;jyefw&m;ESifh jynfhpHkap&
ygonf/ þw&m;rsm; jynfhpHkap&ef wynfhawmfwdkY\ rsufaph? em;? ESm? vQm? udk,f?
pdwfwdkYü trSm;rxif trSefjrif&ef apmifha&Smuf½HkrQ jzpfygonf/
rsufaph? em;? ESm ponfrsm;ü xif;vmaom tm½Hkrsm;udktrSm;repf
trSefjzpfatmif apmifha&SmufNyD;í rw&m;\ ajymif;jyefw&m;jzpfaom þw&m;onf
þodkYyif þwvHrQ uaV0&ü tjrwfqHk;jzpfaom 0dZÆm0drkwådjzifh ae&onftxd
jzpfygonf/ wynfhawmfwdkY &&SdodjrifMuaom w&m;onf tusÚf;qHk;tm;jzifh
þrQjzpfygonf/ wynfhawmfwdkY\ þw&m;onf ax&0g'w&m;ESifh qefYusifjcif;
&Sdr&Sd qHk;jzwfay;&ef a&S;OD;qHk; avQmufxm;&rnfhw&m; jzpfygonfbk&m;/
qufvufíavQmufxm;&rnfrSm wynfhawmfrsm; &&Sdodjrifxm;aom
w&m;onf þrQjzpfí þw&m;ESifhrywfoufaom igr[kwfçolr[kwf emrfESifh½kyf
[laom ½kyfemrfjzpfçysuf w&m;rsm;? a&S;b0çaemufb0 jzpfçrjzpfESifh vltjyiftyrS
ajratmufbHkaumif;uifpHkaom bHkrsm;? ,HkMunfrI[laom tawG;tac: tarQmftBuH
wuúw&m;rsm;ESihf þw&m;rsm;onf rSm;aeaomw&m;jzpfaMumif; odYk r[kwf trSeu f kd
azsmufypfaeaom w&m;rsm;jzpfaMumif; todtjrifonf wynfah wmfwYkd\ todtjrif
jzpfygonf/ [kwfygonf/ ½kyfemrfjzpfysufw&m;onf rw&m;udkvnf;aumif;?
rw&m;ajymif;jyef w&m;udkvnf;aumif;? uGJjym;rIESifh cGJjcm;r&aponftxd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -173
½IyfaxG;atmif jyKvkyfaomw&m; jzpfygonf/ rw&m;onfvnf;aumif; rw&m;\
ajymif;jyef w&m;onfvnf;aumif;? ½kyef mrfjzpfysurf sm;csn;f jzpfMuygonf/ xdYkaMumifh
½kyfemrfjzpfysufonf w&m;çrw&m; uGJjym;rIudk cGJjcm;odap&ef rjzpfEdkifyg/
w&m;çrw&m; uGJjym;rIudk cGJjcm;rodvQif rw&m;a&Smifí w&m;aqmif&ef rjzpfEdkifyg/
xdkYaMumifh ½kyfemrfjzpfçysufw&m;onf rw&m;\ajymif;jyef w&m;&a&;ESifh
rywfoufaomw&m;rsm; jzpfygonf/ þrQyifruyg/ ½kyfemrfjzpfysufw&m;onf
rw&m;\ajymif;jyef w&m;&&Sda&;udkyif taESmuft,Suf t[efYtwm;jyKaomw&m;
jzpfygonf/ ½kyfemrfjzpfysufw&m;onf w&m;çrw&m;udk azsmufzsufypfaom
w&m;vnf; jzpfygonf/ xdkYaMumifh ½kyfemrfjzpfysufw&m;onf vlrsm; w&m;
aysmufatmif azsmufaeaomw&m;yifjzpfygonf/ tBud,0g'Dpaom ed,wrdpäm
'd|drsm;jzpfapaomw&m;[k qdkvdkygonf/
xdkYaMumifh ½kyfemrfjzpfysufw&m;onf vlrsm; w&m;r&ap½HkrQru &&SdNyD;aom
w&m;udkyif aysmufysufapNyD; aemufxyfvnf;w&m;r&awmhatmif jzpfapaom
avmu\ axmifNr§HK;ESifhwlaom tvGefaMumufp&maumif;onfhw&m; jzpfaMumif;
wynfhawmfrsm;odjrifMuygonf/
wynfah wmfwYkd\ þtodtjrifw&m;onf ax&0g'w&m;ESihf qefYusijf cif;&S?d
r&Sd ESpfckajrmuf avQmufxm;tyfaomw&m; jzpfygonf/ xdkYjyif a&S;aemufb0jzpf
rjzpfESifh vlYtjyiftyrS ajratmufbHk? aumif;uifbHk paombHkrsm; ,HkMunfrI[laom
tawG;tac: tarQmftBuH wuúw&m;rsm;onfvnf; rw&m;udkvnf;aumif;?
rw&m;\ajymif;jyefw&m;udkvnf;aumif; uGJjym;rIudk cGJjcm;odapEdkifaomw&m;rsm;
r[kwfMuyg/ rw&m;onfvnf;aumif;? w&m;onfvnf;aumif;? ESpfyg;vHk;onf
vlüjzpfaom w&m;rsm;csn;f jzpfMuygonf/ a&SUaemufb0 jzpfrjzpfEiS hf vlYtjyiftyrS
ajratmufbHk? aumif;uifbHkpaom bHkrsm;rS ,HkMunfrI[laom tawG;tac: tarQmf
tBuH wuúw&m;rsm;onf vludkausmfvGefaomw&m;rsm; jzpfygonf/
xdkYaMumifh a&S;aemufb0jzpfrjzpfponfh wuúw&m;rsm;onf rw&m;\
ajymif;jyef w&m;ESirhf w&m;udk uGjJ ym;rIukd cGjJ cm;odjcif; rjzpfapEdik Mf ujcif; jzpfygonf/
xdYkaMumifyh if a&SUaemufb0jzpfçrjzpf paom wuúw&m;rsm;onf rw&m;\ajymif;jyef
w&m;udk jzpfyGm;aprIESifh rywfoufaom w&m;jzpfygonf/ þrQyif ruyg/
a&SUaemufb0 jzpfrjzpfESifh vltjyiftyrS ajrmufatmufbHk? aumif;uifbHkrsm;
,HkMunfrI[laom tawG;tac: tarQmftBuH? wuúw&m;rsm;onf rw&m;\
ajymif;jyef w&m;jzpfygonf/ a&SUaemufb0jzpfrjzpf paom wuúw&m;rsm;onf
vluakd usmaf omw&m;jzpfí wvHrQaomvlü jzpfymG ;aom 'kuu © kd ½IMunfrh rI sm; ysujf ym;
apygonf/ þwvHrQ vl'ku©udk rodolonf 'ku©jzpfaMumif;udkvnf; ry,fEdkifyg/
ry,fEdkifvQif rw&m;\ ajymif;jyefw&m; jzpfyGm;&efr&Sdyg/ xdkYaMumifh a&SUaemufb0
jzpfrjzpfpaom wuúw&m;rsm;onf rw&m;\ajymif;jyef w&m;&aMumif;jzpfaom
vl'u k u© kd ydik ;f jcm;oda&; 'óewdYk uG,af ysmufatmif azsmufaeygonf/ rdpmä 'd|w d &m;
jzpfonf[k qdkvdkygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -174
xdkYaMumifh a&SUaemufb0 jzpfrjzpfESifh vlYtjyiftyrS ajratmufbHk?
aumif;uifbHk paombHkrsm; ,HkMunfrI[laom tawG;tac:? tarQmftBuH wuú
w&m;rsm;onf vlrsm;rS rw&m;\ajymif;jyef w&m;&&Sda&; &SmazGa&;rsufvHk;rsm;
pHk;pHk;uG,fapaom w&m;jzpfí tvGefpufqkwf&GH&Sm ESvHk;emp&maumif;aomw&m;
jzpfaMumif; wynfhawmfrsm; odjrifaeygonf/
wynfhawmfwdkY\ todtjrifonfvnf; ax&0g'w&m;ESifh qefYusifjcif;
&Sdr&Sd oHk;ckajrmuf avQmufxm;tyfaomw&m; jzpfygonf/
qufvufí avQmufxm;ygOD;rnfbk&m;? wynhfawmfrsm;&&Sdodjrifxm;aom
w&m;onf rw&m;\ajymif;jyef w&m;jzpfíwynfhawmfwdkY ydkif;jcm;odtyfaom
]'ku©opömw&m;}[lonfh pdwfOwktm[m&aMumifh jzpfysuforQrsm;ESifh b,f½kyfemrf
jzpfysufrQr[kwfyg/ yknmykntmaeÚÆ[laom tbdocFg&wdkY\ ysufpD;aerI? qif;&J
aerI? tpdk;r&aerI rvSyaerIrsm;om jzpfygonf/ wynfhawmfwdkY y,ftyfaom
ork',opömw&m;[lonf tdyfrI? pm;rI? tqif; paom tm½Hkig;0 umrw&m;wdkY\
t&omudk cHpm;rIr[kwf/ þtrI ponfü tvGef jyKjyiftm;pdkufjcif;[laom
tbdocFg& jzpfaMumif; awmifhwrI udavomw&m;om jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY rsufarSmuf jyKtyfaom eda&m"opömw&m;[lonf ½kyfemrf
jzpfysuf Zmwfodrf;jcif;rsm;r[kwfyg/ tbdocFg&jzpfaMumif;? awmifhwrI udavom
wPSmrsm; t<uif;rJhcsKyfNidrf; ½kyfodrf;jcif;aMumifh tdyfpm;umr ponfü tvGefjyKjyif
pD&iftm;xkwfrINidrf;jcif;rsm;om jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY yGm;rsm;tyfaom r*¾opömw&m; [lonf½kyfemrfjzpfysuf
Munfh½IawG;ac:NyD; aumif;raumif;? udk,fEIwfESvHk;ESifh toufarG;rIr&Sdatmif
½kyfemrfjzpfysuf BudK;pm;rI? Edk;Mum;rI? pdwfxm;rIjyKjyifjcif;rsm; r[kwf? yknmykn
tmaeÚÆrsm; ysufpD;rI? qif;&JrI? tpdk;r&rI? rvSyrI vu©Pmrsm;udk Munfh½IoHk;oyfNyD;
raumif;aom ud, k rf ?I EIwrf I ESihf toufarG;rIr&Sad tmif BudK;pm;rI? Ed;k Mum;rI? pdwx
f m;rI
rsm;om jzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYodaom t&d,opömw&m; (4)yg;onf b0rjcm;
jzpfygonf/ rarG;rDu ork',aMumifh ,ckb0'ku©jzpf? ,ckb0ork'aMumifh
aoNyD;aemuf 'ku©jzpf? ,ckb0r*¾aMumifhaoNyD; eda&m"jzpf? þodkYr[kwfyg/ ,ck
ork',aMumifh,ck 'ku©jzpf? ,ckr*¾aMumifh ,ckeda&m"jzpf þodkYomjzpfygonf/
wynfhawmfwdkY\ þopömw&m; todtjrifonfvnf; ax&0g'w&m;ESihf
qefYusifjcif;&Sdr&Sd av;ckajrmuf avQmufxm;tyfaomw&m;jzpfygonf/
qufvufí avQmufxm;&ef &Sdygao;onfbk&m;/ wynfhawmfrsm; &&Sd
odjrifaomw&m;onf rw&m;\ajymif;jyef w&m;rQ jzpfaomaMumifh wynfhawmfwdkY
odjrifaom tbd"r®mw&m;awmfrSvlpdwfjzpfpÚfü uHESifh0dygufqufoG,frIonf
þwpfvHrQ uaV0&udk tvGefr&Sd jzpfygonf/ yÍöm½Hkrsm; yÍö'Gg&xdcdkufí aZmapmNyD;
xdkaZmaemifusaom b0ifonf b,fa&S;twdwfuH\ tusdK;0dygufrsm; r[kwfbJ
b0if\a&SUwGif apmcJhaom uHjzpfaomaZm\ tusdK;0dygufb0ifrsm;om jzpfaMumif;
wynfhawmfrsm; odjrifMuygonf/ xdkb0ifonfyif "r®m½Hk\xif&m raem'Gg&

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -175
jzpfygonf/ xdkraem'Gg&jzpfaomaZm? aemifusaomb0ifvnf; b0ifa&SUwGif
apmaomaZm\ tusdK;0dygufb0ifyif jzpfygonf/ xdkraem'Gg&uHaZmaemif
usaomb0ifonfvnf; raem'Gg&wm0ef,&l aom b0ifyifjzpfaMumif; wynfah wmfwYkd
odjrifMuygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ todtjrif uHESifY0dygufwdkY\qufoG,frIonf
vludktvGefr&Sd jzpfygonf/ 'Gg&wckckü xifvmaomtm½kHudk tjrifarSmufrSm;í
rw&m;aZmrsm; apmvQif xdkuHaZmESifhtwljzpfMuaom w&m;rsm;vnf; rw&m;
uHaZm\ qdk;0g;aom tusdK;oufa&mufrIrsm; jzpfyGm;Murnf jzpfygonf/
þodYk uHEiS 0hf yd gufwYkd qufo, G rf rI smonf vluakd usmv f eG jf cif; r&Sjd zpfygonf/
rw&m;uHaZm\ qd;k 0g;aomtusdK;oufa&mufrrI sm; jzpfymG ;aeaom raem'Gg&t0ifü
wckcak omr®m½Hrk sm; xifvmOD;rnfjzpfygonf/ þ"r®m½Ho k nf jrwfaomfr?S vkycf o hJ nfh
raem'Gg&tnHhüxif&aomaMumifh apmvmaomaZmonf taumif;pif;vHk;acsmaZm
rjzpfEikd &f &dS ygonf/ xdak Zmaemifusaom b0ifvnf; aZmtwljzpfygonf/ þb0ifü
qd;k 0g;aom tusKd ;oufa&mufro I nf b0if\a&SUaZmaMumifv h nf; jzpfygonf/ xdYkjyif
xdkaZmjzpf&m raem'Gg&b0 b0if\ a&SUrSaZm apwemuHaMumifhvnf; jzpfygonf/
vlUpdwjf zpfpÚfü uHEiS 0hf yd guf qufo, G rf o
I nf þodYk tqifq h ifjh zpfymG ;rIrsm;
&Sdaomfvnf; vludkausmfjcif;r&Sd jzpfygonf/ uHESifh0dygufqufoG,frIrsm; þodkY
vludkrausmfvGefaomfvnf; vlonf uH\tpDtrHtwdkif; jzpfyGm;ae&aomt&mom
jzpfaMumif; wynfhawmfwdkY odjrifMuygonf/ yÍöm½Hkrsm; yÍö'Gg&üxifí aZmapm?
xdak ZmaMumifh tusKd ;0dygufb0ifus? xdb k 0ifü "r®m½Hx k ifí aemufxyfuaH Zmrsm;apm?
xdak Zmaemif? xdak Zm\b0ifus? xdb k 0ifrsm;ESit hf wl? y#doaE¨ ur®Z½kyrf sm;vnf;jzpf?
xdk½kyfrsm;ü yg0ifaom yom'½kyfrsm;u yÍö'Gg&jzpf? yÍö'Gg&ü yÚöm½Hkxif? þodkYyif
w0JvSnfhvSnfh wcsmvnfvnf jzpfaeygonf/
'Gg&tnHüh xif&aomaMumifh apmvmaomaZmonf taumif;pif;vH;k acsmaZm
rjzpfEdkif &Sd&ygonf/ xdkaZmaemifusaomb0ifvnf; aZmtwljzpfygonf/ þb0ü
qd;k 0g; aomtusKd ;oufa&mufro I nf b0if\a&SUaZmaMumifv h nf; jzpfygonf/ xdYkjyif
xdak Zmjzpf&m raem'Gg&b0if\a&SUrS aZmapmaom uHaMumifv h nf;jzpfygonf/ vlpw d f
jzpfpÚfü uHESifh0dygufqufoG,frIonf þodkY tqifhqifh jzpfyGm;rIrsm;&Sdaomfvnf;
vludkausmfjcif;r&Sd jzpfygonf/
uHESifh0dygufqufoG,frIrsm; þodkY vludkrausmfvGefaomfvnf; vlonf
uH\tpDtrHtwdkif; jzpfyGm;ae&aom t&momjzpfaMumif; wynfhawmfwdkY odjrif
Muygonf/
þodkYyif wynfhawmfwdkY\ tbd"r®mtodonf uHESifh0dygufqufoG,frIrsm;
vluakd usmfveG jf cif;r&Sd jzpfygonf/ wynfah wmfwYkd \tbd"r®mw&m; todtjrifonf
ax&0g'w&m;ESihf qefYusijf cif;&Srd &Sd ig;ckajrmuf avQmufxm;aomw&m; jzpfygonf/
wynf h a wmf r sm;\ aemuf q H k ; avQmuf x m;&rnf r S m tusÚf ; tm;jzif h
þig;yg;yifjzpfygonf/ þavQmufxm;cJhaom w&m;ig;yg;onf wynfhawmfrsm;
usifhBuHaexdkif a[majymjyo qHk;rrItm;vHk; tusHK;0ifaomw&m; jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -176
avQmufxm;cJhaom wynfhawmfwdkY&&Sdodjrifonfh þw&m;rsm;onf ax&0g'
w&m;awmfEiS hf qefYusifvQif wynfah wmfuu kd sifBh uHaexdik rf I cyford ;f ESihf a[majymjyo
qHk;rrI cyfodrf;vnf; qefYusifrnf jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY &&Sdodjrifaom þw&m;rsm;onf ax&0g'w&m;ESifh
rqefYusifvQif wynfhawmfrsm; usifhBuHaexdkifrIcyfodrf;ESifh a[majymjyo
qHk;rrIcyfodrf;vnf; rqefYrusif&Sdrnf jzpfygonf/ wynfhawmfwdkYonf ax&0g'
Ak'¨bmom omoemtwGif;aeNyD; ax&0g'w&m;awmfESifh qefYusifuefYvefY rjyKvdk
Muyg/ wynfhawmfwdkY todtjrifw&m;onf ax&0g'w&m;ESifh jywfjywfom;om;
qDEiS ahf &tvm; rwlujJG ym; jcm;em;onf[k ax&0g'oHCm\tqH;k tjzwfukd w&m;0if
&&Svd Qif ax&0g'Ak'b ¨ mom omoemudu k efYvefYwu kd of vdk vkyrf aerd&ef BudK;pm;&rnf
jzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfudk todtjrifw&m;rsm; ax&0g'w&m;ESifh qefYusif
jcif;&Srd &Sd tqH;k tjzwfjyKay;Mu&ef q&mawmfuEkd ikd if aH wmfoC H mhr[mem,ursm;xHoYkd
½dkaopGm avQmufxm;awmif;cHtyfygonfbk&m;/
&SifÓP? &Sif*kP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;
ppfudkif;NrdKUe,f/
rdwåLudk
(1) EdkifiHawmfaumifpDOuú|? &efukef
(2) ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef
(3) jynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme?&efukefodkYay;ydkYygonf/

trSm/ / þpmwrf;üygaom ygVdrsm;rSm ygVdrwwfoul ;l ,laompmrS xyfruH ;l ,l&jcif;


jzpfí trSm;t,Gif;rsm; jzpfaeygonf/ "r®0d[m&Drsm;uvnf; roufqdkifawmhí
rokwfoifMuawmhbJ &Sdygonf/ trSefvdkvQifusrf;ñTef;ygtwdkif; zwfapvdkygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -177
17/ ppfudkif;wdkif;0dedpä, okH;oyfcsufESifYqkH;jzwfcsufpmwrf;
wdkif;0dedpä,tzGJU oHk;oyfcsufpmwrf;
apm'em&Sif apm'uOD;ÓPESifh OD;*kP0EÅwdkYu ½dkaopGmavQmufxm;ygonfbk&m;/
ppfuikd ;f NrdKUe,f....pwkwy¬ g&mZduusaMumif; qH;k jzwfcsuu
f kd y,fzsuaf y;&ef jzpfygonf
bk&m;[kavQmufxm;Muygonf/
vGJrSm;aom qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;rsm;rSm atmufygwdkYjzpfygonf[lí
tcsuf6csuf wifjyí avQmufxm; MuonfudkawGU&Sd&onf/
(u) trSwfjyoHk;oyfcsuf
tEÅ*¾g[durdpäm0g'jzpfaMumif; wpHkw&moufaor&SdbJ tEÅ*¾g[du
jzpfaMumif; qHk;jzwfcsuf taxmuftxm; jyKxm;jcif;/ 4if;pum;&yfESifh ywfoufí
NrdKUe,foC H 0depd ,
ä tzGUJ \ qH;k jzwfcsuf? omoemawmfa&;avQmufxm;awmif;qdv k mT
rsm;udk txyfxyf Munfh½Ia0zefoHk;oyfMu&mü omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTm pmrsufESm(13)wGif ]jrwfpGmbk&m;\ b0tjrif? avmutjrifrsm;
onfvnf; wynfhawmfrsm; em;vnfí r&EdkifatmifjzpfaecJhMu&ygonf/
wynfah wmfwYkdonf avmuudjk rif&mü avmuudk rNrJ[rk w S of m;cJMh uygonf/
jrwfpGmbk&m;onf rNrJ[kr,laMumif; a[mMum;cJhygonf/ NrJ[k,lovm; qdkaom
tcgüvnf; jrwfpmG bk&m;onf avmuudk NrJonf[rk ,laMumif; a[mMum;cJyh gonf/
xdkYjyifvnf; wynfhawmfwdkYonf owå0gaoNyD;aemuf jzpfrnf[k ,lq
aomfvnf; jrwfpGmbk&m;onf owå0gaoNyD;aemufjzpfrnf[kr,laMumif; a[mMum;
cJhygonf/ wynfhawmfwdkY tjrifü w&m;NyD;qHk;olrsm; aoNyD;aemuf edAÁmefa&mufrnf?
bmrQrjzpfawmh[k ,laomfvnf; jrwfpGmbk&m;u r,laMumif; a[mMum;cJhygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY avmutjrifESifh jrwfpGmbk&m;\ avmutjrif
rwlyg/ wynfhawmfwdkYb0tjrifESifh jrwfpGmbk&m;\ b0tjrifrwlyg/ ponfjzifh
a&;om;xm;Muonfudk awGU&Sd&ayonf/ ]avmutjrif? b0tjrif}ESifh ywfoufí
NrdKUe,foHC0dedpä,q&mawmfrsm;\ a0zefoHk;oyfcsufrsm;udk tawmfrsm;rsm;
awGU&Sd&ygonf/ avmuNrJ-rNrJ owå0gaoNyD;aemuf jzpf-rjzpfESifh ywfoufí
oDvu©E¨ygVd? ayg|yg'okwf (174)ü...uð ye baEÅ oóawmavmaum tp?
{wrdÜ acgayg|yg' r,m tAsmuwH? ae0a[mwd? eea[mwd? wxm*awm?
y&Hr&Pm £ar0 opöH armCrnEÅdwdkifatmif awGU&Sd&ygonf/ ayg|yg'ar;/
jrwfpGmbk&m;onf avmuNrJonf[lívnf; ra[m? avmurNrJ[kvnf;ra[m?
owå0gaoNyD;aemuf jzpfrnf[lívnf;ra[m? rjzpf[lívnf; ra[m/
(ygVdawmf\ t"dyÜg,fvdk&if; tusÚf;csKyfjzpfonf/)
OD;ÓPESifhOD;*kP0EÅwdkYonf ra[mudk ta[mxifaeMuíom NrdKUe,foHC0dedpä,
q&mawmfrsm; oHk;oyfonftwdkif; avmutjrifrSm;? b0tjrifrSm;rsm; jzpfae
MuonfrSm rSefuefMuayonf/ oDvu©E¨ygVd ayg|yg'okwf (174)ü...uo®m yaewH
baEÅ b*0wm tAsmuwEÅd ea[mwHayg|yg' tw¬oH[dwH e "r®oH[dwH em'd
jA[®p&d,uH eedAÁd'g, e0d&m*g, eeda&m"g, eOyorm, e tbdnm,
eoarÁm"m,e edAÁmem, oH0wåwd wo®m {wH r,m tAsmuwEÅd/ t"dyÜg,f/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -178
jrwfpmG bk&m; tb,faMumifh þpum;udk jrwfpmG bk&m;onf ra[mygoenf;/
þodkY ayg|yg'u ar;onf/
ayg|yg'...þpum;onf (0g) þ'd|dt,lonf tMuifaMumifh ypöKyÜefb0ü
jzpfaom tusdK;pD;yGm;? wrvGefb0ü jzpfaom tusdK;pD;yGm;udkrSDírjzpf? wenf;?
rdrdtusdK;pD;yGm; olwyg; tusdK;pD;yGm;udkrSDí rjzpf/ oDvu©E¨t|uxm (311)ü...
ea[wH ayg|yg' tw¬oH[dwEÅd ayg|yg' {wH'd|d*wH
e£avmu y&avmu twåw¬ y&rw¬ edów
þpum;onf udkygaom avmukwå&mw&m;rsm;udkrSDírjy\/ ("r® oH[dwEÅd
e0avmukwå&m"r® edódwH) þpum;onf odu©mokH;yg;taygif;[k qdktyfaom
omoemawmfwnf;[laom jrwftusi\ hf tprQrjzpf/ t"dovD odum© rQyif rjzpfay/
(em'djA[®p&d,wEÅd odu©w¬, ocFgwó omoe jA[®mp&d, uóe tm"drw¬
t"doDvodu©m rwår ea[mwd)
þpum;onf oHo&m0#fü NiD;aiGYjcif;iSm rjzpfay/ eedAÁd'g,mwd oHom& a|
edAmÁ E´ewåm, eo0wåw/d þpum;onf 0#fqif;&Jü wyfrufjcif; uif;jcif;iSm rjzpf/
e0d&m*gwd 0¥0d&m*w¬m, eo0wåwd/ þpum;onf 0#fqif;&Jü wyfrufjcif;
uif;jcif;iSmrjzpf/ e0d&m*gwd0¥0d&m* 0w¬m,eo0wåw/d þpum;onf oHo&m0#f
qif;&J\ csKyfNidrf;jcif;iSmrjzpf/ eeda&m"ga[mwd 0¥ó eda&m" u&Pw¬m,
eoH0wådwd þpum;onf 0#fqif;&J\ Nidrf;jcif;iSmrjzpfay/ 0¥ó ½lyorewåm,
eo0wåwd þpum;onf 0#fqif;&Jukd rsuaf rSmufojd cif;iSm rjzpfay/ 0¥mwdZmeem,
ypöuw © &d ,
d m, eoH0wåwd þpum;onf 0#fqif;&Jukd razmufrysuf odjcif;iSmrjzpf/
eoarÁm"m,mwd 0¥orÁK"¨K ewåm, eom0wåwd þpum; onf edAmÁ efukd rsufarSmuf
jyKjcif;iSm rjzpfay/ e&dAÁmem,mwd trwr[medAÁme ,ypöu©ud&d,m, eorwåd/
xdkYaMumifh þpum;udk igbk&m;onf a[mtyf tajzray;tyfay/ þuJhodkY
tar;udk ajzMum;awmfrl\/ oDvu©E¨ygVdayg|yg'okwf (174)ü...uðyebaEÅ
b*0wm AsmuwEÅd £'kHu©EÅd acg ayg|yg' r,mAsmuwH t,H'ku©ork'a,mwd
acg ayg|yg' r,mAsmuwH t,H 'ku© eda&ma"mwd acg ayg|yg' r,m AsmuwH
t,H 'ku©eda&m*grdeDy#dy'gwd acg ayg|yg' r,mAsmuwH t,H'ku©*grdeDy#dy'gwd
acg ayg|yg' r,m AsmuwEÅd/ t"dyÜg,f/
ayg|yg'tar;/ t&Sifbk&m;onf tb,fpum;udk a[mygoenf;/
bk&m;\tajz/ wPSmudkxm;í bHkoHk;yg;üjzpfaom cE¨mygywdkYudk 'ku©[lí
vnf;aumif;? 'ku©taMumif;jzpfaom wPSmudk 'ku©\taMumif;[lívnf;aumif;?
xdkESpfyg;pHkwdkY\ rjzpf&medAÁmefudk 'ku©\csKyf&m [lívnfaumif;? t*Fg&Spfyg;&Sdaom
t&d,mr*fukd 'ku\ © csKyf&m edAmÁ efoYkd a&mufaMumif;tusif[
h í
l vnf;aumif;? igbk&m;
a[mawmfrl\/
oDvu©E¨ygVd (174)ü...
wo®m yaewH baEÅ b*0wmAsmuwEÅd {wH [d ayg|yg' tw¬oH[dwH? {wH
"r®oH[dwH? {wH tm'djA[®mp&d,uH {wH edAÁd'g, 0d&m*g, eda&m"m, Oyorm,
tbdnm, oaAÁm"m, edAÁmem, o0wåwd wo®m {wH r,m AsmuwEÅd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -179
{0arwHb*0g {0arwH ok*w/ aygXyg'tar;/ /jrwfpGmbk&m;? tb,faMumifh
av;yg;aom opömpum;udk jrwfpGmbk&m;a[mMum;ygoenf;/bk&m;&Sif\tajz/ /
ayg|yg'-þopömav;yg;onf ypöKyÜefb0ü jzpfaom tusdK;pD;yGm;? wrvGefb0ü
jzpfaom tusdK;pD;yGm;udkrSDí jzpf\/ þopömav;yg;w&m;onf (9)yg;aom
avmukw&å mw&m;udk rSí D jzpf\/ þopömav;yg;w&m;onf odum© oH;k yg;taygif;[k
qdktyfaom omoemawmfwnf;[laom jrwfaomtusifh\tpjzpf\/ þopöm
av;yg;w&m;onf oHo&m0#fü NiD;aiGUjcif;iSm jzpf\/ 0#fqif;&Jüwyfjcif;uif;jcif;iSm
jzpf\/ 0#f qif;&J\csKyfjcif;iSm jzpf\/ 0#fqif;&J\Nidrf;jcif;iSm jzpf\/ 0#fqif;&Judk
ydkif;jcm;í odjcif;iSm jzpf\/ 0#fqif;&Judk razmufrjyefjcif;iSm jzpf\/ edAÁmefudk
rsufarSmufjyKjcif;iSm jzpf\/ xdkYaMumifh þopömav;yg;w&m;udk igbk&m;onf
a[mawmfrltyf\/
aygXyg'tajym/ / bkef;awmf(6)yg;ESifh jynfhpHkawmfrlaom jrwfpGmbk&m;?
þodkY t&Sifbk&m; a[mawmfrlaomcPonf rdefYawmfrlwdkif; rSefuefyg\/
aumif ; aompum;ud k qd k a wmf r l w wf a om t&S i f b k & m;? þod k Y t&S i f b k & m;
a[mawmfrlaom pum;onf rdefYawmfrlwdkif; rSefuefygay\/ xdktcg jrwfpGm
bk&m;onf ae&mrSxí <uoGm;awmfr\ l / jrwfpmG bk&m; <uawmfrí
l rMumjrifrh rDS mS yif
<uif;usef&pfonfh y&dAdkZfawGu ayg|yg'y&dAdkZfudk xuf0ef;usifaomtbdkYtm;
0dkif;0ef;í EIwfvSefwdkYjzifh rjywfESdyfpufjcif;udk jyKMuukef\ ajymMuukef\/
y&d A d k Z f w d k Y ajymaom pum;ygVd {0 ar0 yem,H b 0H ayg|yga'g
,n'oorawm a*gwarm bmowd? wwm'0ó tAÇ&darma'wd {0H wH b*0g
{0 arwH? ok*wmwd eacg ye r,HudÚdö orPó a*gwróuð xdu"r®H a'odwH
tm&memr ]oóawmavma[mwd 0goóawmavmaumwd ].../y/...}ae0a[mwd
eea[mwd wxm*awm y&Hr&Pwd0gwd/
þodkYajymaomtcg ayg|yg'y&dAdkZfu y&dAdkZfawGudk jyefajymygonf/
ayg|yg’y&dAdkZf\ jyefajymaompum;ygVd/ t[rÜdaom abm eudÚöd orPó
a*gwró? {uH o d u H " r® H a'od w H tmZmemrd oóawmavmaumbd 0 g
toóawmavmaumwd 0 g.../y/... ae0a[mwd ? eea[mwd wxm*awm
y&Hr&Pmwd 0g tydp oraPm a*gwarm ESmwwpäH wwHy#dy'Hynm,wd "r®|dwH
"r®ed,mrwH blwHacg ye tpäwoH y#dy'HynayEÅó "r®|dw wH"r®ed,mrwH
u,dwdem rrm’daom 0dnKorPó a*gwró okbmodwH okbmodwawm
eEÅearma',smwd/
ESpf&ufoHk;&ufvGefaomtcg jrwfpGmbk&m;xHodkY vma&mufí tusdK;
taMumif;udk jyefMum;avQmufxm;onfwiG f jrwfpmG bk&m;ocifu ayg|yg'udk xyfí
rdefYawmfrl\/
oDvu©E¨ygVd (176)ü...oaAÁ0 acg {awayg|yg' y&dAÁZumemEÅm tpu©K
umwGHa[0 aeoHpaumpu©Kw {wHodumyd rSmacgayg|yg' r[m"r®ma'odwm?
ynum taeuHodumyda[acg ayg|yg'r,m"r®m a'odwm ynwåm/ ponfjzifh
a[mawmfr\ l / txufygpum;&yfü {uHou d "r® taeuHo"d r®[k ESprf sKd ;jyxm;onf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -180
uHo"d r®ukd umwdcuaum|om taeuod"r®ukd taeuodumwdepu aum|mom
{uefaum|maoe oówmwd 0gtoówmwd 0ge awåmwdtawåmoDvu©E¨|
313/þpum;ESpf&yfrSm oabmteuftdyÜg,fudk pÚf;pm;&efjzpfonf/ t"dyÜga,m
taw¬m0gus tBuHodvSpum;vS pum;us(&Sifbdy@duem*ed,-16)taw¬m
xkwjf yyk'üf rSw&f pum;us (wGiBf uD;ed,)H t"dygÜ a,m taw¬m&Su d Zk|azmfjypum;us
(a&Ta&;aqmifed,H taw¬morÁefyk'f&if;cHjy t"dyÜg,frSm xl;&mwcsuf rESpfoufvdk
yk*¾dKvfor®mef*kVw¬HrSm yk'f&if;omcHygNrJrlcs(a&SUa&;aqmifed,H 342)taeuHodum
[laom ygVdawmfpum;&yfonf *kVw¬ vQKd U0Suaf om todcufaomteuf&/dS xdYkaMumifh
t|uxm q&mawmfu tzGifhrSm taw¬mxnfhNyD; vQdKU0Suftodcufonfh teufudk
azmfjyí þuJhodkY,l&rnf[laompum;usudk aoaocsmcsmazmfjyonf/
{uo'´gonf aoaXmo[m, ocsFmn £avsaoawm wdvd*aØ [mwk
tbd"ge taeuwåm0*f 850 ü vmaomaMumifhao|teufjzpf\/ {awep
aum|aoe jrwfaomtzdkjzifhomvQif oówmwd 0g NrJ\[lívnf;aumif;?
toówmwd 0 g rNrJ [ l í vnf ; aumif ; e0k w ¬ m ra[mtyf u k e f / £wd t ,H
þqdkcJhNyD;onfum; taeuHomumwd y'ó taeuodum[laomyk'f\ tawåm
*kVwm azmfjypum;usteufwnf;/
4if;udak xmufqí {uHou d jrwfaomtbd;k jzifh a[mMum;onfum; £'H'u k H©
ponfwnf;/ taeuHodu jrwfaomtzdkYjzifh ra[mMum;onfum; oóawm
avmaum ponfwnf;/ xdkrSwyg; jrwfpGmbk&m;ocifonf avmuü pum;
ajcmufcGef;wdkYwGif tusdK;r&Sdonfhpum;av;cGef;wdkYudk ra[mMum;rlí [kwfrSwfí
tusdK;&Sdaom pum;ESpfcGef;udkom a[mMum;awmfrlaMumif; rZÑdryPoygVd 57
tb,&mZ ukrm&okw-f ,H wxm*awm *gpwemweb*kwH twpäH tewåo[ H w d H
ponfjzifh a[mxm;ygonf/
þrQavmuf q d k v Qif jrwf p G m bk & m;onf a[mra[m r[k w f r rS e f
tusdK;pD;yGm;r&Sdonfh twGuf ra[maMumif; odEdkifavmufayonf/
t,lcaH pm’emwifvmT (2)ü a&SUaemufb0 jzpfrjzpf b0tjrifrmS ; t,l0g'ESihf ½kyef mrf
avmu NrJrNrJ avmutjrifrSm; t,l0g'[laom eEÅ*g[durdpäm0g'rsm; jzpfyGm;
aeorQ aumif;qdk;ESifhusdK;jypfudk pdppfydkif;jcm;odjrifjcif;[laom or®m'd|dw&m;
rjzpfyGm;EdkifaMumif; wynfhawmfrsm; a&;om;a[majym wGufcsufjycsuf trsm;tjym;
txift&Sm; &Syd gonf/ xdo k YkdjzpfvQuf tEÅ*g¾ [du rdpmä 0g'rsm; z,f&mS ;í aumif;qd;k ESihf
usdK;jypf[al om trSew f &m; t&d,opömrsm;udo k m yGm;rsm;Mu&ef oHuek [ f pfí ajymqdk
aeol wynfhawmfrsm;udkyifvQif tEÅ*g¾ [dursm; rdpäm0g'jzpfonf[k rSm;,Gif;pGm
qHk;jzwfcsuf taxmuftxm;jyKxm;ygonf/ tEÅ*g¾ [durI rjyK&ef wm;jrpfjcif;
onfyif tEÅ*g¾ [du rdpäm0g'jzpfonf[k pGyfpGJaejcif;jzpfygonf/ ponfjzifh a&;om;
avQmufxm;Muaomfvnf; omoemawmfa&;avQmufxm;awmif;qdkvTm(13)ü
jrwfpGmbk&m;\ b0tjrif? avmutjrifrsm;onfvnf; wynfhawmfrsm; em;vnfí
r&Edkifatmif jzpfaecJhygonf/ wynfhawmfwdkYonf avmuudkjrif&mü avmuonf
rNrJ[k rSwfom;xm;cJhygonf/ jrwfpGmbk&m;onfavmuudkrNrJ[kr,laMumif;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -181
a[mMum;cJyh gonf/ ponfjzifh awGU&aomaMumifh 4if;pum;&yfü wynfah wmfwYkd onf
qdak om pum;&yfrmS OD;ÓPESihf OD;*kP0EÅ wdYkomvQif jzpfz, G &f í
dS rSwo f m;cJMh uygonf
[l&müvnf; OD;ÓPESifh OD;*kP0EÅwdkYom rSwfom;Muolrsm; jzpf&mygrnf/
þuJo h Ykd jrwfpmG bk&m;\ a'oemawmfEiS hf vGaJ csmNf yD; rSw, f Ml uvQif oDvu©E¨
t|uxm 23ü...okaw¬ 'kyÜ#dyÜEém pwåma&mar bdu©a0 yk*v ¾ moaEÅmo0d"rm aemod
tm'dokt"dyÜg,f tZmeaEÅm e*¾[dw*Pwd,oE¨m, 0kwåH tw¬em 'k*w ¾ d aw&H
tarSap0 tAÇmwduwd twåmeÚö (r&Sif) A[kÚö tyknH yo0wd wd*awm rdpäm'd|dwH
ygykPwd/ qdkvdk&if;t"dyÜg,fokwfü raumif;ojzifh usifhaomyk*dK¾ vfonf pwåma&m
ar ponfjzifh t*Fkwå&edum, pwkwåedygwygVd tyÜókwokwf 312ü vmaom
yk*¾dKvfav;a,mufwdkYwGif yxryk*¾dKvfuJYodkY jzpfzG,f&Sd\/ t"dyÜg,fudkrodbJ
raumif;ojzif, h v l Qif rZÑrd yPÖmorlvyPÖmoygVd 185 tv*'´Kyrokwüf vmonf
twdkif; igbk&m;udk pGyfpGJonfrnf\/ rdrdudk,fudkvnf; wkNydKifonf rnf\/
rsm;pGmaom raumif;rIudk yGm;aponf rnf\/ xdkYaemuf rdpäm'd|dtjzpfodkYa&muf\/
xdYk aMumifh avmutjrifrmS ; b0tjrifrmS ;jzpfvQif ,lqvQif y&d0gt|uxm
r[mo*FgrtzGifhü...*re edóda[mwd rdpäm'd|dtEÅ*g¾ [du 'd|do*Fgw *reedóD
a[mwd rdpäm'd|dtEÅ*g¾ [du 'd|do*Fgw *re edódawm/ oDvu©E¨ t|uxm\
jA[®Zmvokwfí...wPtaEÅmwd? t[Hoa'´g 0EÅoAÁEÅd& r&d,m' omr'[ktm*
awm|Kavok'd owd yo®m,HudkwyfaomiSm ao0wåwd/
ucFg#Dumopf 68 ü...rdpäm'd|d tEÅ*g¾ [dumr "d|d"dywådaw&ouPf#Dum
yxr'k| a'goodu©myk'f 49ü...oówkapä ocFgwH tEÅH *PSmwDwd tEÅ0g[du
oówkapä ocFgwH avmu\ tNrJwnfjcif;? ysufjcif;[kqdktyfaom tEÅH rZÑdr
y#dy'gr[kwí f ,kwn f ahH om tbd;k *kukd (0g) c&D;rSm; c&D;vGu
J kd *PSmwd BuHqrSw, f l
wwf\/
£wdwo®m xdo k Ykd oów Oapä'[k qdt k yfaom ,kwn f ahH om tbd;k *kc&D;rSm;
c&D;vGJudk BuHqrSwf,lwwfaomowådaMumifh tEÅ*g¾ [du'd|d rnf\/ avmuonf
jrJ\ tNrJ avmuonf tqHk;&Sd\/ tqdk;r&Sd/ þodkYponfjzifh tjcif;jcif;ponfjzifh
t&Aswd&duH tpkpktm;jzifh,kwfnHhaomtbdkY tckc&D;rSm; c&D;vGJudk BuHq rSwf,l
wwfaom rdpäm'd|donf tEÅ*g¾ [du'd|drnf\[lvdk/
txufyg ygVdawmf? t|uxm #Dumvm pum;&yfwdkYudk axmufqí
ppfudkif;NrdKUe,f? oHC0dedpä,tzGJU\...
(u) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf jrwfpGmbk&m; t,l0g'jzpfaom yd#uwfawmf
rsm;ESifh qefYusifbufjzpfaom avmutjrifrSm;0g'? b0tjrifrSm;0g' [laom
tEÅ*¾dK[du rdpäm0g'Dyk*¾dKvfrsm;jzpfaeonfudk awGU&aomaMumifhvnf;aumif;
[líoH;k oyfjyxm;aom taMumif;rsm;rSm oifah vsmaf vsmufywf aumif;jrwfvo S nf[k
wdkif;0dedpä,tzGJUtrSwf(2) q&mawmfrsm;uvnf; wnDwñGwfwnf; ,lq
oHk;oyfawmfrlMuonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -182
(c) trSwfjyoHk;oyfcsuf
t&d,ly0g’uHxdkufaMumif; taxmuftxm;rjyEdkifbJ t&d,ly0g'uHxdkufaMumif;
qHk;jzwfcsuftaxmuftxm; jyKxm;jcif;[laom t,lcHapm'emvTm pum;&yfü
pdppfoHk;oyfaytHh/
OD;ÓPESifh OD;*kP0EÅwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm(27)ü...
(u) ygVdawmfudk aqmif,lMuaom bmPuwdkY avmuüvnf;? oka'odw"r®wdkY\
"r®wu ¬ kd rodrjrif ruRrf;usifbJ aqmif,Ml uaom yk*Kd¾ vftrsm; ,aeYtvm;&Srd nfyif
{uefjzpfygonf[lívnf;aumif;/
(c) txl;tm;jzifh "r®w¬rodbJ "r®aqmifvQif ,aeYumv owif;teufrodbJ
owif;aqmifoltvm; tcRwfcRwf trSm;rSm;rsm; rvGJraoGjzpfyGm;&ygrnf[lí
vnf;aumif;/
(*) xdkYaMumifh ygVdawmfrS a&SYaemufb0yg&Sdcsuf tawmfrsm;rsm;onf bmPu
yk*d¾KvfwdkY\ roefY&Sif;aom tmcHwGif;ü tiHkcHcJh&onfjzpfí tmykyfeHYjzifh tvdrf;usH
cH&aomaMumifh tmykyfeHYxGufaejcif; trSwftom;rsm;om taotcsm jzpfygonf
[lívnf;aumif;/
(C) ygVd a wmf ü jrwf p G m bk & m;onf . ..a&S U aemuf b 0jzpf r jzpf t"d y Ü g ,f r sm;
a[mxm;csuf r&Sdr[kwf? &Sdygonf/ xdkodkY&Sdaomfvnf; tu,f&Sdonfxuf
bk&m;w&m;awmfrsm;udk pmayrwifru D EIwjf zifah qmifcMhJ uaom bmPuyk*Kd¾ vfrsm;\
tm;enf;csufaMumifYyif ,aeYawGUjrif&onYftwdkif; rdIvdkaygrsm;aeonftxd
rsm;aejcif; jzpfygonf/ ,aeYonfom tu©&mwifNyD;jzpfí &So d nf"h r®rS ra&GUEdik af wmh
aomfvnf; tu©&mrwif&ao;vQif a&TU&rnfrSm "r®wmjzpfygonf[lívnf;aumif;
awGU&Sd&onf/
4if;awGU&Sdcsufpum;&yfwdkYudk axmufqí jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmf
rlNyD;aemuf &SifOygvdrax&fu 0denf;udkaqmifonf? &SiftmeE´mu rax&fjrwfu
okwftbd"r®mudk txl;ojzifhaqmifonf/ y|roHCm,emwifNyD;aemuf 0denf;udk
&SiOf ygvd rax&fu 4if;\wynfrh sm;udo k ifMum;ay;&ef wm0efay;Muonf/ okweå u f kd
&Sitf meE´mrax&ftm; wm0efay;Muonf/ ,if; y|roHCm,emwifpÚfwek ;f uvnf;
tu©&m rwif&ao;ay/ 'kwd,? wwd, oHCm,emwifonfhwdkif tu©&m
rwif&ao;acs/
pwkw¬oHCm,emrSm ayxuftu©&m wifawmfrlMuonf/ q|oHCm,em
rwifrDuvnf;aumif;? wifonfhtcgrSmvnf;aumif;? pmtkyfrsm;pGm tu©&m
wifjcif;wnf;[laom yHEk ydS jf cif;trIukd jyKMuonf/ þpum;udak xmufí jrwfpmG bk&m;
ayg|yg'okwf a[mMum;NyD;aemuf pwkwo ¬ CH m,em rwifru D mvudk tu©&m rwif
ao;aomtcgumv[k qdkEdkifygonf/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;NyD;aemuf tu©&m
rwif&ao;aom umvrSmvnf;...yg&mZduu@ t|uxm24ü...awem uwEÅd
aywmp Oygvdaw¬& tm’duwGm tmp&d,y&r&m, ,m0 twdo o*Ðwdwm0
bmowH vMwm,H tmp&d,y&rÜ&m/ Oygvd ‘gbaumar0 aomw aumo*¾
aumoxmwdaom arm*¾vd [kawåp-yaÚö0dZdwm 0daem y&r &c, 0ge,H‘dayZrÁL

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -183
o&d|a,/ tEÅd ZÁrme rmae,Hk uwda,m,m 0ao*Hawm t&SifOygvd rax&fxHü
oifMum;Murnfh yk*d¾Kvfrsm;rSmykxkZÚf? aomwmyef? ou’g*grf tmem*grfwdkYonf
ra&rwGufEdkifatmif rsm;jym;Muonf/ &[EÅmta&twGuf wpfaxmif&Sdonf/
t&SifOygvd\ o'¨d0d[m&du t&Sif'gowrax&fxHü oifMum;onfh yk*dK¾ vfrsm;rSm
ykxkZÚf ponf ra&wGufEdkif? &[EÅmwpfaxmif&Sdonf/ xdkYtwl t&Sifaomumu
rax&fxHü oifMum;aom yk*dK¾ vfrsm;onfvnf; ykxkZÚfponfum; ra&rwGufEdkif?
&[EÅm ta&twGurf mS wpfaxmifyif&o dS nf/ t&Siof *d 0¾ rax&fxw
H iG f oif,Ml uonfh
yk x k Z Úf ? aomwmyef ? ou'g*grf ? tem*grf & [EÅ m ra&rwG u f E d k i f a tmif
rsm;jym;Muonf/
yg&mZduu@ t|uxm 26ü...txax&m yke"r®Úö od*F,dórwH
wdyd#u0a& yw¬y#dorÇda'ouúoHaw/ bdu©KOpödedu©m ponfjzifhvm\/ 'kwd,
o*F g ,emwif p Úf t cgwk e f ; uvnf ; xif & S m ;awmf r l o nf h t&S i f t meE´ m ?
t&SiftEk½k'¨gwdkY\ wynfhrsm; yg&mZdu t|uxm ?y? 27 ü jyxm;ygonf/
4if;(yg|) y 46ü...wdyd#u y&d,wådr&me rodEé y#dorÇd'geH aw0dZÆm "d0dZÆm
‘dab'geH bduL© eH owóarwH *a[wGm[k jyqdx k m;ygonf/ 4if; 46üyif...wwd,
o*F[awm yeOpöH £rH'gyH r[dE´m "dwdtmbwH rpdE´awm O*¾awumwdÍdu ö mv
t&d|aw¬&m "g,d tmbwHwHawm,m0ZÆwem ,xm[kayg&mP w awm
wdaE´m£¥da,m Owåda,m or®maomwxm b'´emarmp y@dawm0awem 0g
r[mynm ZrÁL'Dyg £wu 0de,H aw0gr,dok yd#u ,r®y@d,m edum, yÚö0ga'ok
owåa'0 y&&aum waxm t&da|p arw0H wdó'aw¬m pyZÆdawm -/y/- 0de,H
‘day yw aooHk y#dwH wrÜrw¬d,mwd/
þt|uxmpum;wdkYudk axmufqvQif jrwfpGmbk&m; a[mawmfrlNyD;aemuf
tu©&mrwifrDumvrSm t&d,myk*dK¾ vfrsm;trsm;tjym; ra&rwGufEdkifavmufatmif
awGU&SdEdkifayonf/ txufygyk*d¾Kvfrsm;onf bmPuaqmif tBuD;trSL;wdkYcsnf;
jzpfawmfrlMuonf/
yg&mZduu@ (|) 57ü...£'ged ye ZrÁL'Dy tan 0d{0 ½lygoum oEÅdwd
oEÅdwd r[m&mZ aw& wdZrÁL'daygxmom xaZÆmawm £odygwy#d0gawmwo®/ð
aw0dZÆm £'¨dyw¬mp apawm y&d,awm 0d'g cdPmo0g t&[aEÅm y½kAk'¨um
0umPDyg&mZduu@ (|) 76ü...
aweacg ye ora,e e£yg&mar t|o|d bdu©L oówed oE´dywðok [lí
vnf;aumif;? t|o|d r[max&m? pl&*¾gwm p orm*aw yapöu wwdaem
oaAÁ"r®&mZó om0um cdPmo0g 0odywåm aw0dZÆm £'¨dawm0d'g Owåraw¬
rbdnm,nm, tEkom[ð ok&mZdaem[lívnf;aumif;/
txufygpum;&yfwYkd ukd axmuf½í I ZrÁL'DyrSmvnf; bmPuaqmif &[EÅm
t&d,mrsm; trsm;tjym;&Sdygonf/ oD[dkVf'DyrSmvnf; bmPuaqmif t&d,m
yk*d¾Kvfrsm; trsm;tjym;&Sdygonf/
yg&mZd u (|) 75ü...tZm&mZm oa"baEÅ r,S H e w¬ m w&d ó wd
wbHa,0rPwd'Gg'or ,wåHyg,mP wrHPm r&maywGm a'0geH yd,wdoó

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -184
&anm'w¬m'k|*grPd tba,memr £ro®ð ya'aowk yHua&mwlwd tu©&med
vdcaywGm ywd|caywGm0E´dwGm a"&Hykpäd ywd|H wH EkacgbaEÅ wrÁy@d "dayoc
oewåd/txufygpum;&yfjzpfay:aom tcsdefumv tu©&mxifonfhtcguvnf;
y#dorÇd'gywå bmPuaqmifyk*dK¾ vfrsm; trsm;tjym;&Sdygonf/ yd#uwfawmfrsm;udk
tu©&mwifonfhtcgrSmvnf; y#dorÇd'gywå t&d,m bmPuaqmifyk*¾dKvfrsm;
trsm;tjym; &Sdygonf/
wynfhawmfwdkY q|o*Fg,emwifpÚfwkef;uvnf; ax&0g'&Sdaom oD[dkVf?
,d;k ',m; paom ax&0g'Edik if w H Ykd rS rax&frsm; jynfaxmifpo k r®w jrefrmEdik if aH wmfrS
rax&ftm;vH;k ndE§ iId ;f NyD; yd#uwfawmfrsm;t& yHEk ydS o
f uJoh Ykd? a&S;,ciftcgwke;f uvnf;
awmfayYqdkonfh bmPuaqmif t&d,mrsm; Munfh½IwifrnfrSm trSefrvGJyif/
xdrk w
S yg; okweå af qmify*k Kd¾ vrf sm;um; t&Sitf meE´mrSpí ,aeYwikd af tmifaom
yk*d¾Kvfrsm;jzpfí...oDvu©E¨0*¾|? 15 ESifh om&w¬'Dyed#Dum 60ü...w'EÅ&H ygwdu
0*¾EÅd -/y/- 0wGm tm,o®EÅH tmeE´H y#dpäm ayokH tm0kaom wk,HS edodw au0g
apwDwd/ rZÑdr edum,H o*Fg,dwGm r[muóyax& y#dpämayoHk/ £rH wkrSmuH
edódwau 0garxwd [lívnf;aumif;?
yg&mZdu? |? 77ü...awoH y&dAÁmeawm-tp? tmae-qkH; twdkif;/ om&w¬ 178ü...
awoH ax&meH baEÅ 0godumwd -/y/- tmp&d,y&r&m 4if;t|uxm#Dumrsm;udk
axmufrlí okwåefaqmif yk*¾dKvfrsm;rSm t&SiftmeE´m tp&Sdaom t&d,myk*¾dKvf
ponfwdkYonf..oDvu©EÅ ? | ? 5 ü... ww¬wmd bdu©K oE´m*reH 0d,r Oyrm
trmtA[ktaou© y#dorÇ'd gyawå bduK© |ywGm tmeÚöaou© y#dorÇ"d gyÜwHå axa&m
OpöHeDwd[lívnf;aumif; ?|? 31 ü...tya&m ta,m Z0EÅd £rdem emeyÜum& a0"
‘dyawe0paeew¬ aemtwå y#dbme y#dorÇd'g orwåd oarÇmpH'd aywd/
16 -p- þ 16-16-20 [laom pum;&yfwdkYudkaxmufrlí t&SiftmeE´m
y#dorÇd'gywå&[EÅm jzpfonf/ t&SiftmeE´muJhodkY y#dorÇd'gywå t&d,myk*d¾Kvfrsm;
trsm;tjym;&SdMuayonf/ xdkuJhodkYaom t&d,mbmPuaqmifyk*dK¾ vf trsm;tjym;
wdkYonf yd#uwfawmfrsm;udk rvGJracsmfatmif apmifha&SmufNyD; aqmif,lMurnfrSm
trSefyifjzpfygvsuf
(u) ygVdawmfudk aqmif,lMuaom bmPuwdkY avmuüvnf; (,aeYtvm;)
emrnfyif {uefjzpfygonf [lívnf;aumif;/
(c) txl;ojzifh "r®w¬rodbJ "r®aqmifvQif rvGJraoGjzpfyGm;&ygrnf [lí
vnf;aumif;/
(*) xdkYaMumifh ygVdawmfrS a&SUaemufb0 jzpfrjzpf yg&Sdcsuftawmfrsm;rsm;onf -/
y/trSwftom; rsm;om taotcsmjzpfygonf [lívnf;aumif;? t&d,mbmPu
aqmif yk*¾dKvfrsm;\ *kPfto& zsufqD;aomtm;jzifh uJh&JU½Iwfcsjcif;onf...
yg&mZduu@? X? 133ü... tudpäm aum0wm,H rwåvawm wkrSmuH vZÆdwAÁwH
tumod[k &[ef;i,fwpfyg;ajymaom pum;&yfüvnf;aumif;/
om&wå’DyeD #Dum 384ü... r[v’ a[mwd orPmeH om½kyÜ ró½kyÜH avmuork'g
pm&rwåH 0g eZmemwd t"dyÜga,e ykw¬mw¬m *kPm y&dHoaee *&[wdwd a0'DwAÁH-

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -185
[lí vm&S&d um; &[ef;wdYk tm; avQmufywfonf? ravQmufywfonfuv kd nf;aumif;
avmutac:ta0: toHk;tEIef; tavhtusifhudk rod[kqdkygu *kPH y#d0Hoe
jzpfayonf/
a&TOrifq&mawmfBuD;u yg&mZduPf /X/ edoQ 387üt,H r[v'aZm
[lonfh rkwfqdwfqH cstyfonfrQudkomodonf/ &[ef;wdkYESifh om½kyÜjzpfonf
rjzpfonfudkyg [laomt"dyÜg,ftm;jzifh qdkyacs&um; *kPy&d0Hoejzifh uJh&JUjcif;
jzpfonf[l\ [lí rdefYawmfrlxm;onf/
r[v’u qdkojzifh *kPy&drHoejzpfvdk "r®w¬udkrodbJ tmykyfapmfeHonf
ponfjzifhvnf;aumif;/ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm (17)ü rdvdE´
yÚSm0w¬Kjyaom Ak'¨'óersm;\ trSm;rsm;onfvnf; -/y/- rdvdE´yÚSm0w¬Kudk
oHk;oyfcJhygonf/ ponfjzifhvnf;aumif; a&;om;xm;jcif;onf *kPy&drHoejzifh
pGyfpGJuJh&JUonf rnf\/
om&w¬’DyeD#Dum 384 ü...tZmeH*gwd tZmeaEÅ 0gZm'ewe eaÚöv'
yyrmPH t&d,bma0g0 yAmPd-[laom #Dumpum;udk axmufqí t&d,mrSef;
odrodrSm yrmPr[kwf/ t&d,mjzpfjcif;onfom yrmP[kqdkrdefYaomaMumifh...
t,lcHapm'emvTm (c)tcsufudk ]yvyf}y,fzsufí NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJU
trSw(f 1)\ qH;k jzwfcsut f wdik ;f t,lc0H ify*k Kd¾ vrf sm;onf t&d,yl 0g'uHrS rvGwu f if;
Edkifolrsm; jzpfonf[kwdkif;oHC0dedpä,q&mawmfrsm;uvnf; wnDwñGwfwnf;
oHk;oyfawmfrlMuonf/
(*) trSwfjyoHk;oyfcsuf
Ak'¨ "r® oHC oDv wdkYü ta0pöyom'rIrsm; cRwf,Gif;aMumif; qHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;jyKxm;jcif;[laom t,lcH0if apm'emvTm pum;&yfü pdppf
oHk;oyfaythH/
"r®ylZm bk&m;&Sdcdk; 25ü...
(y) tdyfjcif;? pm;jcif;? tqif; ponfwdkYudk cHpm;jcif; rsm;onf udavom&Sdolrsm;ü
jzpfyGm;EdkifouJhodkYudavomr&Sdolrsm;üvnf; jzpfyGm;Edkif ygonf/
('k) udavom&So d rl sm;jzpfymG ;&mü jzpfymG ;aomaMumifh iwfrw G jf cif; wPSm t0ifc&H NyD;
qif;&J&onf/ udavomr&Sdolrsm;jzpfyGm;&mü jzpfyGm;aomaMumifh todtjrifjzpfjcif;
ynm0ifNyD; vGwfajrmufygonf/
(w) xdYkaMumifh udavomtp&Sad om w&m;rsm; uif;piforl sm; tdypf m;umr þoH;k 0udk
jynfh0atmifjrifpGm taqmifpGrf;EdkifqHk;olrsm;om jzpf&mygonf[lí azmfjyxm;
ygonf/
(y) pum;&yfjzifh tdyfjcif;? pm;jcif; tqif; ponfudk cHpm;jcif;rsm;onf
udavomr&Sdolrsm;üvnf; jzpfyGm;Edkifonf[k qdkvdkonf/
('k) pum;&yfjzifh udavom&Sdaomolrsm;ü iwfrGwfjcif; wPSmt0ifcH&onf/
udavomr&Sdaomolrsm;ü ynm0ifNyD; vGwfajrmufonf[k qdkvdkMuonf/
(w) pum;&yfjzifh udavomr&Sdolrsm; tdyfpm;umr þoHk;0udk jynfh0atmifjrifpGm
taqmifpGrf;EdkifqHk;olrsm;[k qdkvdkMuayonf/þwGif tdyfpm;umr pum;oHk;vHk;xJrS

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -186
]umr}[laom pum;udk pdppfo;kH oyf&ef jzpfygonf/ yg&mZduygVd 5ü...0d0ad pöyemarwd
0d0dpö tukoav[d ar®wd- 0w¬K umrudavomumrwdkYrS qdwfíomvQif
tukodkvfw&m;wdkYrS qdwfíomvQif[k qdkvdkonf/
om&w¬'DyeD#Dum y 337 ü... umrmwd udavoumrm umarwådwd umrm
udarEÅd 0aewDwD 0gumrm tvdk&SdwwfaomaMumifh umr wenf; tvdk&SdaMumif;
jzpfaomaMumifh umronf 0w¬Kumr udavomumr[k 2 rsdK;&Sdonf/ ck'´uedum,
plVedaE´oygVd 36 üumarokem od*daZÑ,sm wdumrmwd o'´geabm a’Gumrm
0w¬Kumrp udavouwar 0w¬Kumrm remyDwm½kyg rtyfawmo'´g -/y/-
aumaomaum|m*g&Úö& ed, 0w¬K 0w¬Kumr uwr udavomrm oaE´m
umr&ma*gumarm tEkt&ma*g*oarm -/y/- tE´oHumr awrloH ouyÜgu
Zm,wdt[H-ouFyÜ,dóm"d {0Humre awwdwd wd-£ar *kpEö Åd udavoumrm/
tbd"r®m yd#u 0db*F ygVd 266ü...0d0dapö0 umarwd 0d0dapö tukoav[
"ar®wd [duwåuwar umrm qaE´mumarm &ma*gaumarm -/y/- £ar*kpEö Åd
umrm/
txufyg ygVdawmfwdkYjzifh umronf 2rsdK;&SdyHk/ xdkumr 2rsdK; 2pm;wdkY\
t&wdkYudk a[mMum;awmfrlonf/ yg&mZduu@ ?|? 113 ü...yk&dare acwå
0w¬Kumar[d 0da0w0 pae awma,0umrokc y&dpöma*g "kwda,e udav
oumar[d 0da0u0eawm aeu©r®okc y&d*a¾ [m 0dbm0dawm a[mwd a[mwd{0H
0wåKumr 0da0u 0peawm p,0p pawoH y|are udav0wåKyÜum e'kwda,e
oHudav oyÜume
þpum;&yfjzifh udavoumr 0wåKumr 2rsdK;vHk;udk psmefjzifhy,fcGmaMumif; jyonf/
yg&mZduu@ ygVd 6ü... wóar {0HZmeawm {0Hyóawm umrmo0g 0dpdwåH
0drk'¨dw¬ t0go0g wdpdwåH 0drkpdöwå t0dZÆm ,0g 0dpdwåH 0drk'¨dwå 0drkwåo®ð 0drkwårSDwd
ÓPHa[mwd/
yg&mZdu ?|? 136 ü...tmo0geH c, ÓPm,mwd? t&[wår*¾ OmPwåm, t&[wå
[lívnf;aumif;? w'ar{0HZmeawm {0Hyów, wdwór,SH {0HZm'G'¨
0H,oEÅó o[ 0dyómt, aum#dyw¬H r*¾w H apwd umrmo0g[d umrmo0awm
0drpk w
dö m¬ wd £rd zvu©P‘H aówd r*¾aPwd pdwHå 0drpk wö d zvu©aP 0drw k Hå a[mwd/
þygVdawmf t|uxmwdkYudkaxmufí jrwfpGmbk&m;ESifh jrwfpGmbk&m;\
wynfhom;t&d,moHCmrsm;rSm t&[wår*fjzifh y,fcGmNyD;jzpfvsuf umrxnfhí
]tdypf m;umr þoH;k 0t& jynf0h atmifjrifpmG taqmifprG ;f Edik q
f ;kH olrsm;}[k qdjk cif;onf
jrwfpGmbk&m;ESifh wynfhom; t&d,moHCmü tMunfndKrJhatmifjyKvkyf&musonf/
"r®ylZmbk&m;&Sdcdk; 45-46ü...]xdkxufvnf; rodonfhtavsmuf rdkufcJhrd
ygao;onf/ wynfhawmfwdkYonf zdkvfw&m;udk w&m;xifjcif;? edAÁmefw&m;udk
w&m;xifjcif; oiftHusufrSwf&eftwGufomjzpf.....aemufqHk;ydwftm;jzifh ½kyfemrf
ESpfyg; y&rwfrsm;udk w&m;[k xifrdcJhMuonftxdjzpfygonf/
4if;wdYk a&;om;xm;aom txufygpum;&yfwYkd ukd oH;k oyfqifjcif&mü ]w&m;}
qdkaom jrefrma0g[m&onf r*"bmomygVda0g[m&tm;jzifh ]"r®} jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -187
w&m;-jrefrmpum;? "r®-rm*"ygVdpum;/ t|omvde|d 80ü... twåaem ye obm0H
"ma&EÅdwd "r®mt&d,EÅd0g ypöa,wd "m&d,EÅd0g,wm obm0abmwd"r®m rdrd\
oabmudk aqmifwwfjcif; ponfaMumifh "r®w&m;ac:\/ om&w¬'yd ed #Dum 18ü...
uwå,xmEkod'¨H y#dyZÆrmaepwk oktyga,ok tywrmaema&wdwd "ar®m
4if;#Dum 12ü... oHom& 'kau© 0g tyw rmae vwGm "ma& wdwAd rmr*¾zvkyw Ü ,då m
owåuw © Kå y&rwm'd 0aoe oHom&óy#dpEdä w ´ m¬ tyg,m'f edAw Á *¬ gudavo"d'o H¨
eapöwåp&P {0uwGm t&d, ra*¾gwóx "w¬ od'¨d a[wkwm, edAÁmeÚömwd
Ó,ar0 edy&Ü , d m,awm "ma&wd t&d, zvH yewH orkpEdä ´ udavo y#dyó Ü #aee
w'Ek *kPwm, y&d,wåd"ar®m w'rd*r a[wk wm,mwd Ob,y&d,mxawm
"ma&wdwd a0'dwAÁH/
txufygt|uxm #DumwdkYudk axmufqqifjcifí t&d,mr*fESifh edAÁmef
wdYkonf rkcstm;jzifh "r®w&m;wdYk rnfuek \ f / t&d,mzdv k Ef iS hf y&d,wfwYkdonf y&d,m,f
tm;jzifh "r®w&m;wdkY rnfukef\/ xdkYaMumifh w&m;udk w&m;r[kwfouJhodkY...
]zdkvfw&m;udk w&m;xifjcif;? edAÁmefw&m;udk w&m;xifjcif; oiftHusufrSwf&ef
twGuo f mjzpfaom -/y/- xdYk jyifvnf; r*¾i&f pS yf g;rS w&m;xifjcif; paom-4if;wdYk \
pum;&yfrsm;onf jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfü MunfndKuif;rJh&m a&mufonf/
[kwf\/ edAÁmefudk w&m;r[kwf[k a&;om;ajymqdkMuNyD; "r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf;
pmrsufESm 48ü ]edAÁmefw&m;udk}[k edAÁmefESifh w&m;[laom pum;vHk; 2ckudkqGJpyfNyD;
a&;MuajymMujyefonf/ (a&SUaemufrnD &SdavpG)
aom"emvT m pmrsuf E S m 3ü...]þod k Y y if oQif O uú | ? ausmuf y H k E S i f h
wynfah wmfrsm; vH;k 0yif rwl uGjJ ym;jcm;em;vSygonf/ þodYk taotcsmuGjJ ym;vsuf
-/y/- jyefvnfí 0depd , ä wifNyD; w&m;pGq J rkd jI yK&ef jyifqif&rnfjzpfygonf}-[laom
pum;&yfonf ravsmufywfrSef;odvQuf ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,trSwf(1)odkY
wifoGif;aom apm'emvTmjzifh a&;om;avQmufxm;jcif;onf {ubdu©Ko®d rdwd
t*g&a0wawoHaowawm a,0awmwd[laom Oy&dyPÖmot|uxm 27 ü
vmaom pum;&yfESifhtnD oHCmtm; rxDrJhjrif ajymqdkjyKvkyf&m a&mufonf/
r[m0*¾oH,kwåygVd 314ü...t&d,uaE´wd odavwd orEÅmpawc
aemwdtcaPgwd-/y/-orm"doH0wåed awedponfjzifh vm&Sd&um; t&d,mwdkYonf
ESpfouftyfaom rusdK;aom-/y/- orm"dudk jzpfapwwfonfh oDvESifhjynfhpHk&ef
a&;om;xm;onfh trsm;xGuq f ckd surf sm;t& axmufqí oDvrwåjd zpfzYkd rvG,u f [ l k
oabmwl,lq oHk;oyfawmfrlMuonf/
txufyg ygVdawmf t|uxm#Dum pum;&yfwdkYudkaxmufq qifjcifawmf
rlMuNyD; t,lcHapm'em0ifvTm (*)yg pum;&yfudk y,fzsufí...t&d,myk*d¾KvfwdkY\
t*Fgvu©Pmjzpfaom Ak'¨tma0pöyom'*kPf? "r®ta0pöyom'*kPf?oHC ta0pö
yom'*kPf oDvorÜw[ då al om ]aomwmywå[ d al om} aomwmywå, d *F ]aomwmyef
t&d,myk*¾dKvfwdkY\ usifh0wft*Fgw&m;rsm; ysufjym;aeolrsm; jzpfjcif;aMumifh
vnf;aumif;} [laom NrdKUe,foHC0dedpä,\ oHk;oyfcsufonf jynfhpHkvHkavmuf
aumif;rGefonf[k xyfrHí oHk;oyfawmfrlMuonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -188
(C) trSwfjyoHk;oyfcsuf
ygydpä£pämyuw&SdaMumif; vHk;0taxmuftxm; rjyEdkifbJ ygydpä£päm
yuw&SdaMumif; qHk;jzwfcsuftaxmuftxm; jyKxm;jcif;[laom t,lcHapm'emvTm
pum;&yfü pdppfoHk;oyfaytHh/
yxrpk'dwu OD;ÓP a&Tjrifwif xGufqdkcsuf ar;cGef; eHygwf(18)ü...
ar;/ t&Sifbk&m; rnfonfhw&m;rsm; &NyD;jzpfygovJ/
ajz/ psmefw&m; 5yg;ESifh r*fw&m; 4yg;vHk; &NyD;jzpfygonf/
'kwd, pk'dwu OD;*kP0EÅ\ xGufqdkcsuf ar;cGef;eHywf(13)ü...
ar;/ psmef&onfqdk&mü rnfonfhpsmefudk&&Sdygoenf;/
ajz/ ig;yg;vHk;udk &&Sdygonf/
ar;cGef;eHygwf (14)ü...
ar;/ wynfhawmf *kP0EÅonf ouúm,’d|d 0dpdudpäm -/y/-y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;
&&SdNyD;jzpfygonfbk&m;[kavQmufxm;ygonf/ xdkodkY avQmufxm;&mwGif rnfonfh
r*fudk &onf[k qdkvdkygovJ/
ajz/ aomwmywådr*fudk &onf[kqdkvdkygonf/
aom"emvTm\ pmrsufESm(1)ü...
]wynfah wmfwYkd y#da0"aus;Zl;rsm;udk zGi[ hf avQmufxm;cJMh uonfrmS trSejf zpfygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; wynfhawmfwdkYonf EdkifiHawmfoHCr[mem,ursm;rSwyg;
roufqikd o f l rnfot l m;rQ wynfah wmfwYkd \ y#da0"aus;Zl;rsm;udk jzefYum; aMumfjim
jcif; rjyKcJhMuyg/}
t,lcHapm'emvTm pmrsufESm (8) (9)ü...
]wynfhawmfrsm;onf t&d,opömrsufvHk;aygufMuolrsm;jzpfí b0ay;
wm0eft& rvTJra&SmifombJ oDwif;oHk;azmfrsm;ESifh 'um? 'umrwdkYtwGuf -/y/-
odolurajymvQif ajymolr&Sd jzpfrnfudkiJhí ajymqdkaejcif;rQom jzpfMuygonf/}
txufyg pk'dwuwdkY\xGufqdkcsuf aom"emvTm avQmufxm;csuf
t,lcaH pm'em0ifvmT yg avQmufxm;csurf sm;udk axmuf½u I psmef&onfç r*f&onf[k
vnf;aumif;? pk'w d uESpyf g;vH;k aygif;í ppfaq;csuu f Mkd unf½h &I mü tbdnmÚf&onf
[kvnf;aumif; awGU&Sd&ygonf/
aom"emvT m pum;&yf r S m ...]Ed k i f i H a wmf oH C r[mem,ursm;rS w yg;
roufqdkifol rnfolYtm;rQ wynfhawmfwdkY\ y#da0"aus;Zl;rsm;udk jzefYum;
aMumfjimjcif; rjyKMuyg}[k qdkxm;aom pum;&yfESifh...
t,lcHapm'emvTm pum;&yfrSm...]b0ay;wm0eft&? rvTJra&SmifombJ
oDwif;oHk;azmf ESifh 'um 'umrwdkYtwGuf xrf;&Gufaeolrsm; jzpfMuygonf/
a&qef E S i f h w l a om þt&d , opö m ud k a[majymjcif ; jzif h } [l í vnf ; aumif ;
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm eHygwf(1)ü.. ]þomoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTm rdwåLrsm;udk wynfhawmfwdkY ae&m^&yfuGuf^aus;&Gmtkyfpk
oHCr[mem,utzGJU? NrdKUe,foHCr[mem,utzGJU? wdkif;oHC r[mem,utzGJU?
jynfyrS vufvSrf;rDorQ ax&0g' oHCmtzGJUrsm;ESifh EdkifiHawmftmPmydkif tzGJU

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -189
tpnf;rsm;odYk ay;ydYk ygonf bk&m;[lívnf;aumif;/ ponfjzifh a&;om;ajymqdak om
pum;&yfrsm;rSm uGjJ ym;jcm;em;aeonfukd awGU&S&d onf/ t&d,myk*Kd¾ vfrsm;jzpfMuygu
þuJhodkY uGJjym;jcm;em;jcif;rjzpf&myg/ owdxm;í ,if;wdkY\ pm&Gufpmwrf;rsm;udk
avhvmMunfh½Iygu omrnjzpfaom yk*dK¾ vfrsm;yif odEdkifavmufygonf/
pk'dwuESpfyg;vHk;udk aygif;íppfaq;&mü...
OD;ÓP\tajz/ psmeftusdK;rsm;udkom oHk;oyfNyD;aecJhzl;ygonf/ ajrvQdK;rdk;ysHaom
udprö sm;udk toHk;rjyKEdkifcJYyg/
(c)tar;ü/ igh&Sif OD;*kP0EÅ-tbdnmÚf&onfqdk&mü wpHkw&m xl;axGaom
trIudpu ö dk zefqif;jyEdkifygovm;/
ajz/ zefqif;jyEdkifygonf/
(*)tar;ü/ onfvdkqdkvsif ,ck y&dowfjrifEdkif avmufatmifa&SUarSmufwGif
zefqif;jyyg/
ajz/ y&dowfjrifEikd af tmif zefqif;rjyEdik yf g/ rdrpd w
d x
f rJ mS om zefqif;íjyEdik yf gonf/
ponfjzifh xGufqdkxm;onfudk awGU&Sd&ygonf/ wyg;pD toD;oD;tm; psmef? r*fESifh
ywfoufaom pwkw¬yg&mZduygVdawmf (117)ü ]uð aw t"d*wd}-ponfjzifh
vmaom ygVd y g&mZd u Pf t|uxm (81-82)ü ]uð b ,ted p ö vu© P H
"&HuwGmt"d*wH} ponfjzifh vmaom ygVdawmfudkaxmufí ar;pdppfaom
ar;cGef;rsm;udk auseyfavmufatmif rajzqdkEdkifaMumif;udk awGU&Sd&ygonf/
tbd"r® yD#u0db*FygVd (364)ü...wwåuwrm ygydpäP uarwapöm
toa'¨g ormaem oa'¨gwdrZaemZmem bwd£päw-d /y/- tcdumva0gormaemcd
umoa0gwd ? rH Z aemZmembl w d £ pä w d ? ,ma0½l y g £pä m ? £pG m *wm?
ygydpäP&ma*gom &ma0g pdwåó om&ma0g toH0kpyö gydpäwm...
yg&mZd u ygVd 118ü...ygyd a pä w d ,mom£aruacG m 'k ó D a vm0?
oraemoD v 0gwd ? rZmaem? wembl w d £ pä w d w d tm'gem ea,e0k w å m
ygydpämu,orEém *awm? £pämyuawmwdum, ygydum,£pä,? tyuawm?
£pämyuawmwdum, ygydum,£pä,? tyuabm tbd [laom y&mZdawmykwmG
[lívnf;aumif;/
Oy&dyPÖmo? X? 31ü...wwå,H udÍdö {wH r®aum|moH*a[wGm £rH t"r®H
"ar®mwd u&dómrpö0HtrSmuH tmp&d,ukvef,smeduH b0dówd r,Íöavmau?
ygu#m b0dómr ]wd[Htr®H} ]ar®mt,EÅd} uavEÅ,"ar®mwd 0d0’EÅd bax"r®
aumXma& okuH *a[wGm t"ar®m t,EÅd uavEÅm t"ar®mwd 0d0'EÅd [lí
vnf;aumif;/
txufyg NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;\ tar;rsm;?
pk'w
d uyk*Kd¾ vfrsm;\ tajzrsm;? aom"emvTm? t,lcaH pm'emvTmrsm;ESihf ygVdawmfrsm;
tXuxmrsm;udk axmufqqifjcifoHk;oyfawmfrlMuNyD;vQif...
(C)trSwfyg/ ygydpä£päyuw&SdaMumif; vHk;0taxmuftxm; rjyEdkifbJ
ygydpä£päyuw&SdaMumif; qHk;jzwfcsuftaxmuftxm; jyKxm;jcif;[laom
t,lcHapm'em0if OD;ÓPESifh OD;*kP0EÅ wdkY\ avQmufxm;csufudk y,fzsufí...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -190
NrdKUe,foCH 0depd , ä q&mawmfrsm;\ oH;k oyfcsuftwdik ;f ygydp£ ä pämyuw w&m;rsm;
&Sdaeolrsm;jzpfaMumif; xyfrHoHk;oyfawmfrlMuonf/
(i) trSwfjyoHk;oyfcsuf
(p) ]psmef? r*f? zdkvf&&SdaMumif;udk rodbJ r&&Sd[ktaxmuftxm;rcdkifvHkbJ
qHk;jzwfcsuftaxmuftxm; jyKxm;jcif;} [laomt,lcHapm'em0ifvTmpum;&yfudk
pdppfoHk;oyfaytHh/
(q) t,l c H a pm'emvT m pmrsuf E S m eH y gwf (10)ü ]q&mawmf r sm;bk & m;?
wynfhawmfrsm;onf psmef? r*f?zdkvfw&m;rsm;udk &&SdMuonfrSm trSefwu,fjzpf
Muygonf][lí4if;/
(Z) pmtk y f t wG i f ; rS psmef r *f z d k v f o nf vl t wG i f ; rS psmef r *f z d k v f E S i f h
tjcm;BuD;jcm;vSygonf/ rwlnDEdkifawmhatmif jcm;em;vSygonf[lí4if;/
(ps) xdkYaMumifh psmefr*fzdkvf &Sdr&Sd ppfaq;&efrSm psmefr*fzdkvfr&ol t|uxmESifh
#Dumq&mrsm; ñTefjyouJhodkY psmefr*fzdkvfjzifh rjzwfoifhyg[lí4if;/
(n) xdYkaMumifh psmefr*fzvkd rf &olrsm;u ppfaq;oifo h nfrmS ‘ó*Fw k &å Asmu&Pokwçf
udwådokwfponfüvmaom trsufxGufjcif;? &efvdkjcif; &Sdr&Sdponfjzifhom
jzpfoifhygonf/ odkYrSom rdrd rodEdkifaom ppfar;jcif;jzpfí trSefodEdkif&ygrnf
[lí4if;- awGU&Sd&ygonf/
xdkodkY awGU&Sd&aom tcsufav;csufteuf (pwkw¬) tydk'ft& awmre?
Oyem,ru© tp&Sdaom (10)yg;jzpfrjzpf Asmu&Pokwf tvdktm;jzifh4if;? 'kóDv
toE¨ tyÜókw tp&Sdaom(10)yg; jzpfrjzpf udwådokwftvdktm;jzifh4if;?
pdppfoHk;oyfjcif;onf okwåefa'oemawmftm;jzifhom oifhavsmf\/
odkYaomfvnf; pwkw¬yg&mZdutmywf oifha&mufaMumif; ppfudkif;NrdKUe,f
oHC0dedpä,tzGJU\ qHk;jzwfcsufudk rauseyfí apm'em0if(t,lcH)rI 1343 ckESpf?
0denf;"r®uH t"du½kPf; trItrSwf(2-82)udk ppfaq;aom ppfudkif;wdkif;
oHC0dedpä,tzGJU trSwf (2-82) q&mawmfrsm;u t,lcH apm'emvTm (pwkw¬)tydk'f
yg apm'em0ifcsufudk vufoifhrcHbJ y,fzsufawmfrlMuonf/
(u) tyd'k yf g pum;&yfü t|uxmq&m #Dumq&mwdYkonf jrwfpmG bk&m;tvdak wmfus
jrwfpmG bk&m;\ tvdak wmfuo kd ad wmfrMl uaom q&mawmfrsm;jzpfMuonf/ psmefw&m;?
r*fw&m;? zdkvfw&m;awmfwdkYudk &&SdNyD;jzpfawmfrlaom jrwfpGmbk&m;ocifonfvnf;
pwkw¬yg&mZdu y'omZed,ygVd-117ü...
,re*¾g[d,rm aemwd ,H0w¬K y#dnmwHa[mwd? uo®ð
0w¬Ko®ð ore *¾g[d,rm aemuð aw tduwH ww"r®H
awudavom y[DemPmaroH r®eH vmoDwd/
þuJo h Ykd a[mawmfrcl suf ñTejf yawmfrcl sutf & jrwfpmG bk&m;\ tvdak wmfukd
odawmfrlMuaom t|uxmq&m #Dumq&mrsm; rdefYrSmcsuftwdkif; ppfudkif;NrdKUe,f
oHC0depd ,ä trSw(f 1) 0denf;"d&k q f &mawmfrsm;\ ppfar;yHrk sm; oifah vQmf avQmufywf
onf[k oHk;oyfawmfrlMuonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -191
()tydk'f pum;&yfü jrwfpGmbk&m;ocifonf tvHk;pHkaomvlewfjA[®m owå0gwdkY\
oP²mefwdkYü jzpfEdkifaom psmefr*fzdkvftrsdK;rsdK;udk t<uif;tusefr&Sdatmif
pwkwåyg&mZdu y'omZed,ygVd t*¾*F0db*Fyg o®d psme0db*F ygVdawmfrsm;ü
tus,fa[mawmfrlcJhygonf/xdkYaMumifh psmefudk&onf/ r*fudk&onfqdkvQif
jrwfpmG bk&m;ocif a[mawmfrx l m;onfh yd#uwfawmftwGi;f rS psmefr*fzv
kd t
f rsKd ;rsKd ;ESihf
wlnD&ygrnf/ tjcm;BuD; jcm;em;vSygonf/ rwlnDEdkifawmhatmif jcm;em;vSygonf
qdkaom t,lcHapm’emvTmygpum;&yfudk oabmwl y,fzsufawmfrlMuonf/
(y) tydk'fyg pum;&yfü y|rpk'dwu OD;ÓP? a&Tjrifwif\ xGufqdkcsuf
pk'dwuOD;*kP0EÅ? ,if;rmawm&Gm\ xGufqdkcsufpk'dwuESpfyg;vHk;aygif;í
xGufqdkcsufrsm;ü4if;? aom"emvTmpmrsufeSm(5)ü (u)tydk'f(2)rS tydk'f(6)txd
azmfjycJo
h nft h wdik ;f ud,
k w
f ikd &f &Sad om Owå&rd Ekór®rsm;udk um,ou©jd yKí Edik if aH wmf
oHCr[mem,ursm;xH avQmufxm; olrsm;jzpfygonf[lí4if;?
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm (11)ü...
]wynfhawmf &SifÓPonf} tp&Sdaompum;? ]wynfh
awmf &Sif*kP0EÅonfvnf;}tp&Sdaom pum;rsm;onf£if;...
t,lcHapm’em0ifvTm (8)ü...
]wynfhawmfrsmonf t&d,opömrsufvHk;aygufMum;
olrsm;jzpfí} tp&Sdaom pum;rsm;onf£if;? psmefr*fzdkvfudk &onf
[k ajymqdka&;om;aom pum;rsm;yifjzpfMu\/
yg&mZduu@ygVd 118ü...
Owå&drEkór®m emrpsme0darmau©m ormd ormywåd
OmP’óe r*¾bm0em zvopöd ud&d,mudavoywmeH
0ded0½kPwm pdwåó okom*ga& tbd&wd psmeEÅd ypö,H psmeH
‘kwd,psme? wwd,psme? pwkw¬psme? rSwfcsuf(0db*FygVdü
pwkw¬wrsdK;? yÚörwrsdK; vm&Sdonf/)
0darmau©mwd oknawm0darmau©m tefrdawåm 0darmau©m
tyÜPd wdawm0darmau©m ponfjzifh a[mawmfrl\/
r®0d[m&Ded’gef;
477
yg&mZduu@? X ? ‘k ? 84ü...
wwåyXrpsme’Dwd? arwåmpsmem’dedyd? tobZÑmem’dedyd?
tmemyge ówd ormdZÑmerÜd avmuD,ZÑerÜd? avmukwå&ZÑmrÜd
o*F[doar0/
yg&mZdu? X ? ‘k ? 85ü...
pwåp0darmu©wådawe pormrdwådawe pt&d, ra*¾g
0 0kawåm? ormywådwådaweye? Zvormywåd awok ,HudÚdö
{urÁdy’H*a[wGm ]t[H£róvmbrSd} udbPaEÅm yg&mZdaPm
0a[mwd [lí£if; vm&Sdayonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -192
txufyg ygVd? t|uxmwdkYudk axmufqí jrwfpGmbk&m;
ocifa[mMum;awmfrlaom Owå&drEkór®t& psmefw&m;? r*f
w&m;? zdkvfw&m;rsm;udk a[mawmfrlaom a’oemawmfESifhtnD
rajzqdkEdkifbJ r&&SdygbJvsuf psmef&onf? rufzdkvf&onf?
tbdnmÚf&onf[k a&;om;ajymMum;avaom aMumifh
(i) psmefr*fzdkvf&&SdaMumif;rodbJ r&&Sd[k taxmuf
txm;rcdkifvHkbJ qHk;jzwfcsuftaxmuftxm;jyKxm;jcif;[laom
t,lcHapm’emvTmyg pum;&yfudky,fí...
(i) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf psmefw&m;? r*fw&m;
rsm;udk r&&SdMuygyJvsuf &SifOmPu rdrdü r[*¾Kwfpsmefw&m;rsm;
r®0d[m&Ded’gef;
478
ESifh t&[wår*fudk &&SdNyD;jzpfygonf[lí£if;? &Sif*kP0EÅu rdrdü
psmeftbdnmÚfrsm;ESifh aomwmywådr*fudk &&SdNyD; jzpfygonf[lí£if;?
&efukefNrdKU? EdkifiHawmfoHCr[mem,u q&mawmfBuD;rsm;xHodkY
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmt& pmjzifha&;om;
avQmufxm;jcif;/
ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,trSwf(1) 0ded,& q&mawmf
rsm;xH EIwfjzifhtppfcHxGufqdkxm;jcif;/
þuJhodkY um,0gpmpdwåmork|meESifhtnD a&;om;xGuf
qdkxm;olrsm; jzpfjcif;aMumifh£if; [laom ppfudkif;NrdKUe,f oHC
0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
_____
«pmrsufESm489rS 492txd jyKwfusefaeonf»
r®0d[m&Ded’gef;
479
(p) trSwfjyoHk;oyfcsuf
_____
tr,Úöem t’da| ‘d|donDaem? tyawå ywåonDaem?
temd*aw tdPonDaem? topäduaw opäduwonDaem?
ted*aw td*wonDaem? topäduaw opäduwonDaem?
tdrmaee tnDAsmu&drSm upödEkacgr,H yg&mZduH? tmywåHtyv’m
wd aw tm,o®awm tmeE´ yo {uywåH tma&macoHk/
[laom ygVdawmfpum;&yfrSm yg&SdouJhodkY OD;ÓPESifh
OD;*kP0EÅwdkY tvdkvdk *k£pö jzpf&m\/ odkYr[kwf pdwfrcsrf;rom
jzpf&m\/ xdkodkYjzpfvQif oDwif;oHk;azmfwdkYtm; tdrmejzifh Owå&d
rEkór®udk ajymrSm;rdaMumif; 0efcHpum;ajymMu&m\/ þpum;
wdkYudk aomemvTmü£if;? t,lcHapm’emwifvTmü£if; t&dyft>rufrQ

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -193
rawGU&yg/ EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUodkY wifoGif;avQmuf
xm;aom omoemawma&;avQmufxm; awmif;qdkvTmudk jyefvnf
í csD;jr§ifh&ef awmif;qdkavQmufxm;oifhayonf/
r®0d[m&Ded’gef;
480
txufygomoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm
aomemvTm? yxrpk’dwu OD;ÓP? a&Tjrifwif\ xGufqdkcsuf
ygVdawmf t|uxmwdkYudk axmufqn§dEdIif;í...
p-tdrme\ tcef;u@udk wrifaysmufuG,fatmif
vSnfhywfazsmufjr§Kyfxm;jcif;[laom t,lcHapm’emvTmyg pum;
&yfy,fcsí...
(p) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf &Edk;rI[laom tdrme
udpt ö wGuf ,if;wdkYESpfyg;u tdrmerQr[kwfaMumif;udk udk,fwdkif
EIwfjzifhxGufqdkxm;Muolrsm; jzpfaomaMumifh £if;[laom ppfudkif;
NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJU\ oHk;oyfcsufudk vufcH twnfjyKawmfrl
Muonf/
r®0d[m&Ded’gef;
481
(q) trSwfjyoHk;oyfcsuf
t,lcHapm’emvTmpmrsufESm15ü ]½dkaopGmavQmufxm;
ygonfbk&m;/ ppfudkif;NrdKUe,ftrSwf(1) oHC0dedpä, q&mawmfrsm;
onf vGJrSm;aom -/y/- qufuyfygOD;rnfbk&m;} [laom pum;
vHk;udk pdppfoHk;oyfaytHh/
yg&mZduu@/ X / y / 195ü...
wo®ð ye odu©ya’p odu©y’0doa*Fp ouavp
0de,edpä a, aumov’H ywå,aEÅe pwkAÁdam
0dea,mZmedwaAÁm
£if;? X /y/ 199ü...
£rÚö ye pwkAÁFd 0de,HÚwGmyd 0de,?
ra&e? yk*a¾ ve? wdvu©P orEém*aw e om0dwAÁ
£if;? X /y/ 200ü...
£arwdye wdwdvu©aPmwd orEém*awe 0de,a&e
0wåK 0dedpä,wåH oEédywdawoH a,MowdaPÖ 0w¬KodkY/
apm’awe pk’dwawep wkawåpwåaAÁ o[omt0dedpä
edwGm 0 qXmemed Moavmau wAÁmwd/
r®0d[m&Ded’gef;
482
£if; ? X ? y ? 201ü...

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -194
a,mwd? bdu©K pwdAÁdr0de, aum0da’g wdvu©P
or®aEém/
£rmedoXmemed MoavmauMwm tdu&PH ½kyóarwd?
wó*dpäa,m tyÜ#d0wåda,m? Aka’¨eo,SH edod’ wGm? 0dedpä,
o’¨daom0a[mwd
[laomtxufygt|uxmvm *kPft*FgwdkYudk rdrdwdkY\
oP²mefü jynfhpHkapMuNyD;vQif...
t,lcHapm’emvTmeHygwf (15)yg tcGifh&SdvQifvnf;-/ywifavQmufvTmudkvnf;
qufuyfygOD;rnfbk&m;[k qdkaom pum;
t& þwifavQmufvTmwifrIü...
(u) t,lcHapm’em0ifvTm?
( c) apm’u? pk’dwuwdkY\ xGufqdkcsuf?
( *) aomemvTm?
(C) omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm?
( i) r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf;?
( p) ppfudkif;NrdKUe,f0dedpä,tzGJUtrSwf(1)\ qHk;jzwfcsuf
wdkYjzifh vHkavmufjynfhpHkaeNyDjzpfí aemufxyfwif
avQmufvTmwif&efrvdk[k oabmwl,lqawmfrl
Muonf/
r®0d[m&Ded’gef;
483
yg&mZduu@ ?X? ^34ü...
£ro®ð ye odu©mya’aumov’wåH £rH? ywduúwH
a0’dwAÁL orkXmeÚöud&d,m? taumonmopdwåwH avmu0wåHO
ur®m? ukov? a0’em,pwd/
ucFg0dw&PD? X? 109ü...
oaAÁodu©m? y’geH ye omm&P 0dedpä,wåH t,H
rmwdum ed’geH yk*v ¾ H0w¬K ynwåd0dZdar0p -/y/- ÚwGmaom
ap,s a,m yDwuúuwå wwåoum&[EÅd/
£if; / c/ 113ü...
uwå uwå,xm&[EÅd yPdawmbdu©Kwo®ð wo®ð odu©m
ya’ £’H yÚöeH ,omEk½lya,m apm,smwD tawåm wH ye?
ta,mZDwH ‘kAÁdZmeH a[mwd/
[laom t|uxmwdkYü vmonfhtm;avsmfpGm...
jynfaxmifpk or®wjrefrmEdkifiHü OD;ÓPESifh OD;*kP0EÅ
wdkYudk taMumif;jyKí omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm
pmrsufESm (11)ü...
]wynfhawmf &SifÓPonf jrwfpGmbk&mocifESifh jrwf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -195
pGmbk&m;\ wynfYom;oHCmawmfrsm; tqufquf\ twdkif;rod
aom aus;Zl;awmfrsm;udk cH,lcGifh&ojzifh udavomcyfodrf; at;
r®0d[m&Ded’gef;
484
Nidrf;jcif;[laom y#da0"aus;Zl;awmfudk qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfyg
onfb&k m;}[lí£if;/
]wynfhawmf&Sif*kP0EÅonfvnf; a&S;enf;twl &wemoHk;
yg;\ aus;Zl;awmfteEÅudk cH,lcGifh&ojzifh ouúm,’d|dç0dpdudpämç
oDvAÁwy&mrmo oHk;0aom oHa,mZÚfrsm;udk z,f&Sm;NyD;jcif;
wnf;[laom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfygonf
bk&m;}[lí£if;/
£if;eHygwf(12)ü...
awmwGif;ü r[*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh
oHk;ESpfr QaexkdifcJhygonf/ jzpfyGm;avh&Sdaom udavomw&m;rsm;
rjzpfyGm;bJ MuufaysmufiSufaysmuf aysmufaecJhMuygonf [lí£if;/
£if;eHywf(19)ü...
]wynfhawmf\b0onf ‘umç’umrwdkYudk oDvrQyif
wcgrSay;zl;onf[lír&Sd jzpfygonf/ avmuDpsmef tbdnmÚfrsm;
jzifh vGwfvyfpGm aysmfyg;NyD;aecJhygonf} [lí£if;/
aomemvTmpmrsufESm(1)ü...
]wynfhawmfwdkYonf EdkifiHawmfoHCr[mem,ursm;rS
wyg; roufqdkifol rnfolYtm;rQ wynfhawmfwdkY\ y#da0" aus;Zl;
r®0d[m&Ded’gef;
485
rsm;udk jyefYum;aMumfjimjcif; rjyKcJhMuyg}-[lí£if;/
]wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf avmuDpsmeftbdnmÚfrsm;
yGm;rsm;aexdkifcJhonfrSm trSefjzpfygonf/ txl;tm;jzifh arwåm
paom jA[®0d[m&psmefrsm;ü 0oDawmftjynfh &Sdygonf/ tbdnmÚf
rsm;üvnf; £’¨d0t d bdnmÚfrsm; tav;xm;yGm;rsm; ygonf[lí
£if;/
£if;eHygwf(5)ü...
]wynfhawmf &SifÓP? &Sif*kP0EÅwdkYonf /w/ tydk’f(2)
rS tydk’f(6)txd azmfjyxm;onfhtwdkif; udk,fwdkif&&Sdaom Owå&d
rEkór®rsm;udk um,ou©dtae xm;í EdkifiHawmfoHC r[m
em,ursm;xH avQmufxm;olrsm; jzpfygonf[lí£if;/
(i) wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf bk&m;qkyef aysmuf
í tEkAk’¨tjzpf t&d,mtqHk; a&mufaeol jzpf
ygonf[lí£if;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -196
yxr pk’dwuOD;OmP a&Tjrifwif\ xGufqdkcsufar;cGef;
eHygwf(8)ü...
ar;/ psmefig;yg;jzpfaom (y-’k-w-p-y) ig;yg;vHk;
&&Sdygovm;/
ajz/ &&Sdygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
486
ar;cGef;eHygwf(9) ü
ar;/ wynfhawmf &SifÓP\ wynfhom;oHCmawmf
rsm; tqufquf\ twdkif;rodaom aus;Zl;awmf
rsm;udk cH,lcGifh&ojzifh udavomcyfodrf;? {Nidrf;
jcif;[laom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&Sdol jzpf
ygonf bk&m;[lí avQmufxm;cJhonfrSm rnf
onfhr*frsm;udk &nf&G,f a&;om;xm;ygovJ/
ajz/ t&[wår*fudk&&Sdí £if;r*fudk&nf&G,fNyD; a&;om;
avQmufxm; xm;jcif;jzpfygonfbk&m;/
‘kwd,pk’dwu OD;*kP0EÅ\ xGufqdkcsuf ar;cGef;eHygwf(3)
ü...
ar;/ psmefESifh,SOÚfaom arwåmbm0emygvm;? psmefESifh
r,SOfaom arwåmbm0emygvm;/
ajz/ &Hcg psmefESifh,SÚfaom arwåmbm0em jzpfí &Hcg
psmefESifhr,SÚfaom arwåmbm0em jzpfygonf/
ar;cGef;eHygwf(14)ü...
ar;/ wynfhawmf *kP0EÅonfvnf; ouúm,’d|dç0dpd
udpämç oDvAÁwy&mrmo oHk;0aom oHa,mZÚf
rsm;udk z,f&Sm;NyD;jcif;wnf; [laom y#da0"aus;
Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol jzpfygonfbk&m;[k a&;
r®0d[m&Ded’gef;
487
om;avQmufxm;ygonf/ xdkodkY avQmufxm;&m
wGif rnfonfhr*fudk&onf[k qdkvdkygovJ/
ajz/ aomwmywår*fudk&onf[k qdkvdkygonf/
t,lcHaomem0ifvTm pmrsufESm(8)ü...
]wynfhawmfrsm;onf t&d,mopömrsufvHk;aygufMuol
rsm;jzpfí b0ay;wm0efudk rvGJomra&SmifombJ oDwif;oHk;azmf
ESifh ‘umç’umrwdkYtwGuf xrf;&GufBudK;yrf;aeolrsm;om jzpfMuyg
onf/ a&qefESifhwlaom þt&d,opömudk a[mMum;jcif;jzifh
vlwvHk;olwvHk; jzpfa&;\ tEÅ&m,frsm; rsm;jym;vSaMumif; BudKwif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -197
odjrifMuolrsm; jzpfMuygonf/ oDwif;oHk;azmf t0ef;t0dkif;üvnf;
tNrJowday;cHae&olrsm; jzpfMuygonf/}
£if;apm’emvTm pmrsufESm(10)ü...
]q&mawmfrsm;bk&m;...wynfhawmfrsm;onf psmefr*fzdkvf
w&m;rsm;udk &&SdcJhMuonfrSm trSefwu,fjzpfygonf}
[laom Owå&drEkór®rsm;udk a[majyma&;om; avQmuf
xm;jcif;wdkYaMumifh pwkw¬yg&mZdu tmywfoifhroifh[laom
jyóem jzpfvm\/
ucFg0dw&PD t|uxmvm-125ü...
r®0d[m&Ded’gef;
488
yxrpsme ormywådEÅd tm’demea,e &wåyPm&HtoEÅ
psmem’rd ® tma&mapEÅó o0dc,oód tma&macwd?
aomrEkóZmwdawm? a[mwd? teEÅ& ar0 t,HpsmevmbD
uD0gt&da,modcg a,e awe cdtmPa&ewrwåHZmemwd
yg&mZDu oaceZmemwdukv’p, ö H/
[k vmonfESifhtnD tajymcHtavQmufxm;cH Mu&aom
oDwif;oHk;azmfESifh ‘g,umç’g,umrrsm; oHCmr[mem,u
q&mawmfrsm; 0denf;dk&fq&mawmfrsm;onf vlZmwfjzpfí ajymNyD;
a&;NyD;onfudk tjcm;rJhü? usol[m psmevmbDyk*dK¾ vfyJ t&d,m
yk*dK¾ vfyJ[kodu yg&mZdutmywfoifY\/ tu,fí rodu xkv’
pnf;tmywfoifh\/
yg&mZduu@ ?|? 8ü...
wo®m£’ged acydaumdbdu©KOwå&drEkóar®m d *rSH
Asmua&,se aomawåm p bm0owå omaAÁg £arokye
oólXmaeokaom ewåH pwåaAÁmwð awtd*wH wpsme0daru©
‘doktnu&EÅd a,mwd a,e tduawm ar®m
aomwóyguaw a[mwd/
ponfjzifh vm&Sdaom t|uxmpum;ESifhtnD ppfudkif;
NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1) tzGJU0ifq&mawmfrsm;u ar;pdppf
Mu&m aumif;pGmrajzqdkEdkifMuonfudk awGU&Sd&onf/ psmef ponf
t[kwfwu,f &&SdMuygu &&Sdaomyk*dK¾ vfrSm xif&Sm;avaom
r®0d[m&Ded’gef;
489
aMumifh aumif;rGefaocsmpGm ajzqdkEdkifay&m\/
yg&mZdu /|/ 82-83ü...
oaAÁoH[d twåem td0wr®m yu#ma[mEÅd oa’£
aroemrmwH r®meH vmbdwfa’wd/ pwåm0wm 0dó0"eH eo’´g

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -198
wAÁH/ A[kókP[dO*¾[y&dykpäm ukovm bdu©K£rmedu
©Xmemedaom arwkoauúmEÅd? £róye bdu©Kaemtm*re y#dy’g
aomacwAÁm? ,’dtm*re y#dy’ge? okZÑwd? £rm,y#dy’g\
avmukwå& ar®memr evAÇwdwd tyaewaAÁm-[k
vm&SdonfESifhtnD 0denf;dk&fq&mawmfrsm;u tm*re
y#dy’gudk ar;awmfrlMu&m aumif;pGmrajzEdkifonfudk awGU&Sd&onf/
xdkYaMumifh ppfudkif;NrdKUe,foHC0dedpä, tzGJUtrSwf(1)\
qHk;jzwfcsuftus,feHygwf(59)ü...
]þaemufqHk;jzpfwJh aomwmywådr*f&yHkurS raorjcm
tajccHraumif;bJ tvGJtacsmfjzpfaeygvQif þaomwmywådr*f
w&m;udk tajccHNyD;rS qufvufí yGm;rsm;tm;xkwf&rnfh txuf
txuf r*fw&m;rsm;vnf; avmukwå&mw&m;rsm;ESifhavsmfnDaom
r*ftppfw&m;rsm; jzpfEdkifzdkY&mrSm aumif;uifESifhajrBuD;yrm tvGef
yifa0;uGmjcif;BuD;ru a0;uGmíae&ef &Sdygawmhonf[k a&;om;
qHk;jzwfonfudk awGU&Sd& ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
490
pwkw¬yg&mZdu tmywf\t*Fg(5)yg;...
(1) Owå&drEkór®? rdrdüxif&Sm;r&Sdjcif;/
(2) ,kwfrmaomtvdkjzifh xdkoltm; ajymMum;jcif;/
(3) tjcm;wyg;oludk r&nfñTef;jcif;/
(4) tMuifoltm;ajymMum;\/ xdkol\vlZmwfjzpfjcif;/
(5) xdkajymaomcP (ajymNyD;NyD;jcif;) odjcif;/
þt*Fgig;yg;wdkY jzpfMuygonf/
(u) oHCmhr[mem,u q&mawmfrsm;bk&m;? 0denf;
dk&fq&mrsm;tm; udk,fwdkif pmjzifha&;om; avQmuf
xm;jcif;onf um,pdwåójzpf\/
( c) oDwif;oHk;azmf ‘g,um? ‘g,dumrrsm;? 0denf;
dk&f q&mawmftm; EIwfjzifh Owå&drEkór®udk
ajymMum; avQmufxm;jcif;onf 0gtpdwåork|mef
jzpf\/
( *) EIwfuvnf; ajym? udk,ftrlt&mtm;jzifhvnf;
odapjcif;onf um,0gtpdwåorkXmefjzpf\/
yg&mZdu u@? |? y? 201ü...
ar,ker®0dwduúarm[dOwå&drEkór
0dwduåarmpMo|m&dawm? t’dv’ge
rEkó*¾wydwduúrmyeolpkrmcdwå v[kwm/
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -199
491
[laom t|uxmygVdESifhtnD Owå&drEkór® 0dwduú
rxif&Sm;avaomaMumifh t,lcHapm’emwifvTmeHygwf (15)yg...
]½dkaopGm avQmufxm;ygonfbk&m;/ ppfudkif;NrdKUe,f
trSwf(1)oHCm0dedpä,q&mawmfrsm;onf vGJrSm;aom qHk;jzwfcsuf
taxmuftxm;rsmjzifh pwkw¬yg&mZdu tmywfoifhaMumif; qHk;
jzwfcsufcsxm;ygonf -/y/-
þodkY cRwfcsHKusatmif qHk;atmif or®Kcgr[kwfonfrsm;udk
or®Kcgvkyfí vGJrSm;pGmqHk;jzwfxm;csufrsm;udk jyifqifí wynfh
awmfrsm; pwkwåyg&mZdu tmywfroifhaMumif; jyefvnfqHk;jzwf
ay;Mu&ef a&S;OD;pGm avQmufxm;tyfygonf[laom t,lcHapm’em
vTmyg pum;&yfudk (yvyf) y,fzsufawmfrlMuonf/
_______
rdwåLrSef
a&Tjrifwifawmif
rif;uGe;f
ppfuikd ;f
r®0d[m&Ded’gef;
492
wdkif;oHCem,utzGJU a&G;cs,fzGJUpnf;ay;tyfaom oHC0dedpä,
tzGJU\ qHk;jzwfcsuf
(vkyfxHk;vkyfenf;rsm;tydk’f-50)
wdkif;0dedpä,tzGJUtrSwf (2^82)
aeYpGJ 1343 ckESpf? wefcl;vqef;(6)&uf? 1982 ck? rwfv (30)&uf
trItrnf-0denf;r®uHrIcif;? t,lcHapm’em0ifrI (2^82)
(u^1) apm’em0ifapm’u? OD;ÓP? rif;uGef;awmif½dk;? a&T
jrifwifawmif? ppfudkif;NrdKUe,f?
ppfudkif;NrdKU/
(u^2) apm’em0ifapm’u? OD;*kP0EÅ? tEkyg’g,Úfaus;rI
ausmif;? 0ufvufNrdKUe,f? ,if;
rmawm&Gm? ppfudkif;wdkif;/
(c) apm’em0ifpk’dwu? OD;pdk;jrifh? vufaxmufwdkif; om
oema&;rSL;? wdkif;omoema&;
OD;pD;Xme? ppfudkif;wdkif;? ppfudkif;
NrdKU/
ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)\ 0denf;awmfESifh
rnDaom qHk;jzwfcsufrsm;udk y,fzsufay;&ef t,lcHapm’em0if
vTm wifoGif;aomtrIudk ppfaq;Edkif&ef ppfudkif;wdkif;oHCem,u

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -200
tzGJUrS a&G;cs,fzGJUpnf;ay;tyfonfhwdkif oHC0dedpä,tzGJU trSwf(2)
r®0d[m&Ded’gef;
493
tzGJU0if 0denf;dk&fq&mawmfrsm;onf...
ep tmrdoH edó,? ep edów yk*v ¾ H
Oabm{aw 0d0aZÆwGm ,xmar®m? wxm*a&-
[lí y&d0g apm’emu@pmrsufESm (284)ü vm&Sdaom tEk0dZÆuwdkY
vdkufemusifhoHk;tyfaom xHk;enf;udk rcRwfr,Gif;aprlí/
(u) t,lcHapm’em0ifvTm?
( c) apm’u xGufqdkcsuf?
( *) pk’dwuwdkY\ xGufqdkcsuf?
(C) omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm?
( i) r®ylZmbk&m;&Sdcdk;usrf;/
( p) apm’uçpk’dwuwdkY\ aomemvTm?
(q) ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)\ 0denf;
dk&fq&mawmfrsm;\ qHk;jzwfcsufrsm;-udk
tzefzef txyfxyf qifjcifoHk;oyfMunfh½Iawmfrlvdkí ,xmr®?
,xm0dedpä,jzpfatmif ygVdawmf? t|uxm? #DumwdkYESifh nd§EdIif;
awmfrlMuvQuf 0denf;w&m;awmfESifhtnD a&SUü oHk;oyfwifjycJhaom
trSwf(u? c? *? C? i? p) yg taMumif;w&m;rsm;udk axmuf
xm;í atmufygtwdkif; qHk;jzwfcsuf csrSwfaytHh/
(u) t,lcHapm’em0if &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\
avQmufxm;onfh vGJrSm;aomqHk;jzwfcsuf t
axmuftxm;rsm;(u? c? *? C? i? p) þtrSwf
r®0d[m&Ded’gef;
494
wdkYESifhwuG...
]½dkaopGm avQmufxm;tyfygonfbk&m;/ ppfudkif;NrdKUe,f
trSwf(1) 0dedpä,q&mawmfrsm;\ wynfhawmfrsm;tm; (pwkw¬
yg&mZud)usaMumif; qHk;jzwfcsufudk y,fzsufay;&ef jzpfygonf
bk&m;}-[laom t,lcHapm’em0ifvTmudk (yvyf) awmfrlMuí/
( c) &SifÓPESifh &Sif*kP0EÅwdkY ESpfyg;vHk;yif (pwkw¬
yg&mZdu)tmywfoifha&mufMuonf[k ppfudkif;
NrdKUe,f? oHC0dedpä,tzGJU(1) 0de,& q&mawmf
rsm;u wnDwñGwfwnf; oabmwl udk,fwdkif
vufrSwfa&;xdk;í qHk;jzwfcsuf csrSwfay;vdkuf
Muonf[laom qHk;jzwfcsufonf 0denf;w&m;
awmfESifh nDñGwfonfudk awGU&Sd&aomaMumifh ppf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -201
udkif;wdkif;oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(2) 0ded,&q&m
awmfrsm;uvnf; tqdkyg (&SifÓPESifh &Sif*kP
0EÅ)wdkYtm; (pwkw¬yg&mZdu)tmywfoifha&muf
Muonf[k wnDwñGwfwnf; oabmwl udk,f
wdkif vufrSwfa&;xdk;awmfrlMuvsuf (NrdKUe,f 0ded
pä,)\ trdefYtwdkif; wnfap&ef qHk;jzwfcsuf
csrSwfawmfrlMuonf/
r®0d[m&Ded’gef;
495
ppfudkif;wdkif; oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(2^82) 0de,& q&mawmfrsm;
1/ OD;Owårmpm& arC0efausmif;/
2/ OD;Z0e ausmif;opfausmif;/
3/ OD;0drvAk’¨d uHrausmif;/
4/ OD;awaZmbmo rdk;uJausmif;/
5/ OD;ÓPmvuFm& rdk;aumif;ausmif;/
ppfudkif;wdkif; 0dedpä,tzGJUtrSwf(2^82)
ppfudkif;wdkif;^NrdKU/
r®0d[m&Ded’gef;
496
r®0d[m&Ded’gef;
497
r®0d[m&Ded’gef;
tydkif;(4)
18/ EdkifiHawmfoHCr[mem,uodkY avQmufvTm
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCem,utzGJU
urÇmat;ukef;ajr
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 1344 ? uqkefvqef; (2) &uf/
taMumif;t&m/ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm
twGuf q&mawmfwdkY\ aqmif&GufcsufESifh
pyfvsÚf;í avQmufxm;jcif;
avQmufxm;ygonf
EdkifiHawmfoHCem,uq&mawmfrsm;bk&m;/
wynfYawmfwdkYonf vGefcJhaom wESpftcsdefu q&mawmfwdkY
xH omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qkdvTmwapmifudk quf
uyfcJhMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -202
r®0d[m&Ded’gef;
498
q&mawmfwdkYonf þawmif;qdkvTmrS aqmif&Guf&rnfrsm;
udk a&SmifvTJEkdif&ef vrf;vTJay;cJhMuygonf/ omoemawmftwGuf
þrQr½dk;om;aomtjyKtrlrsm;ukd ½kyfodrf;í trSef aqmif&Guf&rnf
ukd tcsdefrDaqmif&GufMuyg&ef avQmufxm; awmif;qdktyfygonf
bk&m;/
q&mawmfwdkYonf wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&;
awmif;qdkvTmed’gef;yg y#da0"aus;Zl; avsmufxm;csuft& pwkw¬
yg&mZdujzifh wynfhawmfwdkYudk qHk;jzwfapcJhMuygonf/ atmuf½Hk;
tqifhqifhrS t½HI;ay;cH&NyD; ,aeYq&mawmfwdkYxH t,lcHcJh&onftxd
a&mufcJhNyDjzpfygonf/
þtjzpfü q&mawmfwdkY rsm;pGmvGJrSm;NyD; omoemawmf
twGuf r[mepfemrIjyKrdjcif;rsdK; rjzpfyGm;ap&ef &nfoefí wynfh
awmfwdkYavQmufxm;&rnf jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf trSefyif y#da0"omomoemawmf
ukd aqmifMuolrsm;jzpfMuygonf/ omoemawmf\ rnfrQcufaom
jyóem? rnfrQeufaomjyóemjzpfap wynfhawmfwkdYtaeESifh vif;
csif;NyD; jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY\ tppftrSeftiftm;udk odomawmfrlMu
r®0d[m&Ded’gef;
499
ap&ef q&mawmfwdkYudk jyóemwcsdKUwavxkwfEIwfí wifjyygOD;
rnf/
Ä þax&0g’omoemawmfü ukodkvftukodkvfudk tukef
tpif udk,fwdkifodjrifonf[k 0efcHEdkifol &dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü psmefr*fzdkvfESifh edAÁmefukd
udk,fwdkif&&dSNyD[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü tEko,udavomudk ukd,f
wdkifodonf[k 0efcHEdkifol&Sdygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü uHESifh0dygufwdkY\ qufoG,f
rIudk udk,fwdkifodonf[k 0efcHEdkifol &dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü &m*a’goy,fNyD;NyD[k 0efcH
Edkifol&Sdygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü a&SUaemufb0jzpfrjzpf (o
ów-Oapä’)t,lrSvGwfajrmufNyD[k 0efcHEdkifol &Sdyg
oavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü O’,AÁ,½Iaomtcg ork

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -203
wdy&rwft&d,m b,fopöm\ O’,AÁ, ½I&rnfjzpf
aMumif; cGJjcm;Edkifonf[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü ]oaAÁocFg&m’ku©m]\ t&
aumufwGif ‘ku©jzpfaomocFg&udk uH?pdwf?Owk?tm[m&
[laom taMumif;rsm;xJrS b,ftaMumif;aMumifh jzpfvm
&aMumif; cGJjcm;ñTefjyEdkifonf[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
r®0d[m&Ded’gef;
500
Ä þax&0g’omoemawmfü ]oaAÁr®mtewåm]\ t&
aumufwGif tb,f oaAÁr®om tewåxdkufaMumif;
uGJuGJjym;jym;ñTefjyEdkifonf[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü opömav;yg; ,EÅ&m;udk
wvHrQvlüwNydKifeufvnfatmif udk,fwdkifEdk;jyEdkifonf
[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü bk&m;\w&m;awmfwdkif;
udk w&m;awmf\ *kPft*Fg(6)yg;ESifh nDaMumif; &Sif;jyEdkif
onf[k 0efcHEdkifol&dSygoavm/
Ä þax&0g’omoemawmfü jrwfpGmbk&m; aumif;pGm
a[mMum;tyfaom opömtxGwf wifjyEdkifonf[k 0efcH
Edkifol&Sdygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü Ak’¨w&m;awmfrsm;ESifh vlom;
Nidrf;csrf;a&;\uGif;qufudk azmfjyEdkifonf[k 0efcHEdkifol
&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü oHk;q,fhwpfbHkukd tvHk;pHk
udk,fwdkifodjrifonf[k 0efcHEdkifol &dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü tEkyg’daooedAÁmefudk rsuf
arSmufü &&dSonf[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü y#dpo ö rkyÜg’fw&m;udk wvH
rQvlü vnfjyEdkifonf[k 0efcHEkdifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü Oyg’geu©E¨mESifh tEkyg’ge
r®0d[m&Ded’gef;
501
u©E¨mudk wvHrQvlü uGJjym;atmif cGJjcm;jyEdkifonf[k
0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü &wemoHk;yg;\ *kPft&nf
tcsif;udk twdtvif;odonf[k 0efcHEdkifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü ig;yg;oDvudk ed,wjzpf
atmif vHkNyD[k 0efcHEkdifol&dSygoavm¿

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -204
Ä þax&0g’omoemawmfü avmuDtm&r®PlyedZÑmepsmef
ESifh avmukwå&mvu©PlyedZÑmepsmefudk uGJjym;atmif
½SKEdkifonf[k 0efcHEkdifol&dSygoavm¿
Ä þax&0g’omoemawmfü t&if;&SifçuGefjrLepfpaom
EdkifiHa&;w&m;? [dE´Lçc&pf,efpaom aemifb0ESifh xm
0&w&m;? umrw&m;? ½lyw&m;? t½lyw&m;ESifh avm
ukwå&mw&m; þtm;vHk;aomw&m;wdkYonf ]w&m;om;
wckwnf;om jzpfaMumif;} odjrif a[mjyEdkifonf[k
0efcHEdkifol &dSygoavm¿
þuJhodkYaomjyóemrsm;udk ajyvnfatmif ajzqdkEdkifonf
[k 0efcHEdkifolrsm;onf þax&0g’omoemawmfü tuG,ft
aysmuf cHcJh&NyDuJhodkY jzpfygonf/ tu,fí &dSao;onfxifvQif
xkwfaqmifí ay;awmfrlMuapvdkygonf/ tppftrSefom r[kwfyg
u xdkoludkq&mawmfwdkYa&SUarSmufüyif pum;ajymp&m r&dSawmhbJ
qGHUtoGm;onftxd wynfhawmfrsm; vkyfjyvdkMuygonf/ t*Fvdyf?
r®0d[m&Ded’gef;
502
vufwif? ouúw? jyifopf? ygVdqdkif&m b,fbmoEÅ& ynm&Sif
rqdk vl&Sif&[ef;ra&G;? vlrsdK;bmomra&G; wynfhawmfrsm;&ifqdkif&ef
&dSygonf/
wynfhawmfwdkYonf xdkynm&Sifrsm;uJhodkY bmoEÅ& ynm
A[kokwt&mü ruRrf;usifr,Úfyg;aomfvnf; þuJhodkYaom jy
óemrsm;\tajzudk oda,mifum;vkyfí ajymvmoltm; pum;ajym
p&mr&dSatmif vkyfEdkifumrQom r[kwfyg/ þuJhodkYaom jyóem
rsm;ukd ajyvnfatmifajzqdkEdkifonf[k wynfhawmfwdkYonf 0efcH
Edkif½Hkru wynfhawmfwdkY\ 0efcHcsufudk uefYuGuf[efYwm;ol[lí
(jrefrmüa&m urÇmüyg) ay:aygufírvmEdkifatmif jyKEdkifpGrf;&dSMuNyD
jzpfygonf/
ukodkvfçtukodkvfü tukeftpifudk,fwdkifodjrifNyD[k w
ynfhawmfwdkY\0efcHrI/
psmefr*fzdkvfESifh edAÁmefudk ukd,fwdkif&&dSNyD;jzpfonf[k wynfh
awmfwdkY\0efcHrI/
paom txufüwynfhawmfwdkYwifjycJhonfh 0efcHp&mtm;
vHk;ü wynfhawmfwdkY\ 0efcHrItm;vHk;onf wOD;wa,muf acs
zsufí ausysufEdkifaom0efcHrIrsm; r[kwfMuyg/
r®0d[m&Ded’gef;
503
q&mawmfwdkYonf wynfhawmfwdkY\tiftm;udk rsuf0g;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -205
xifxifawGUjrifvdkMuonf xifvQif q&mawmfwdkY\a&SUarSmufü
ynm&Sifqdkolrsm;udk wynfhawmfwdkYtm; awGYqHkapm’em apoifhyg
onf/ xdkynm&Sifrsm; awGa0ai;armíaomfvnf; oGm;&ygrnf/
a’goxGuf [def;a[mufíaomfvnf; ajym&ygrnf/ odkYr[kwf
pum;wckjzifhpum;wckudk vSD;vTJíaomfvnf; ajymqdk&ygrnf/
wynfhawmfwdkYonf þodkY pdefac:0Hhonftxd tiftm;
&dSaomolrsm;jzpfMuygonf/ þtiftm;rsm;onf jyify0ef;usifESifh
pmtkyfpmwrf;rsm;rS &Mujcif; r[kwfyg/ y#da0"omoemawmfudk
aqmifpGrf;&mrS &&dSMuaomtiftm;rsm; jzpfMuygonf/
q&mawmfwdkYonf wynfhawmfwdkY\tiftm;udk rodrjrif
rqifjcifEdkifatmif jzpfaeMuygonf/ q&mawmfwdkY\pdwfü omoem
awmfonf y&d,wfrQom<uif;awmhonf[k rSwf,lvdkaeMu[ef
&dSygonf/ y&d,wfonf wynfhawmfwdkY\ tjrifü oifykefBuD;rQjzpf
í y&d,wfynm&Sifonf uav;t&G,f vlrr,frsm; jzpfíaeyg
onf/
uav;rsm;onf udk,fhudk,fudk,f rEdkifMubJ &dSao;ouJh
odkY y&d,wfynm&Sifrsm;onfvnf; udk,fhpdwfudk,frEdkifbJ avmb
jzpfvdkuf? a’gojzpfvdkufESifh jzpfaeMuygonf/ udk,fhudk,fudkyif
r®0d[m&Ded’gef;
504
udk,frEdkif jzpfaeMuolrsm;onf omoemawmftusdK; avmutusdK;
udk tb,fodkYo,fydk;Edkifygrnfenf;/ udk,fhtudsK;udkyif udk,fro,f
Edkifolrsm; r[kwfygvm;/
xdkolwdkYonf udk,fhudk,fudkvnf; ukodkvftukodkvfudk
odonf[k ajymaumif;ajymwef&mygonf/ ukodkvf{u0Do?
tukodkvf’Gg’of ponfjzifh Muufwla&G;yrm yDyDoo&Gwfjyp&m
&dSygonf/ tu,f avmuHESifh &ifqdkif&aomtcgwGifum; Muuf
wla&G;acG;vdkufouJhodkY ]*d*d*J*J] toHNyJBuD;rsm;om xGufvmrnf
jzpfygonf/
trSefü y&d,wfrQom<uif;awmhaom ax&0g’omoem
awmfonf toGifrQom&Sdawmhaom omoem(0g) vd*Fomoem
jzpfaeygNyD/
toufr&dSawmhaom taoaumifonf aumif;udsK;ay;
awmhrnf r[kwfbJ qdk;jypfomay;rnftrSef jzpfygonf/ xdkYaMumifh
y&d,wfom<uif;awmhaom taoaumifomoemonf rMumrDyif
omoemh’g,umqdkolwdkY\ ajr‘rSKyfoN*dKvfrIudk cH&awmhrnf rvGJ
jzpfygonf/
omoemawmfonf y&d,wfrQjzifh toHk;usonf r[kwfyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -206
r®0d[m&Ded’gef;
505
y#dywftoGifajymif;ír&aom y&d,wfonf y&d,wf r[kwfaom
(0g)y&d,wftwk jzpfygonf/ y#da0"odkY rqdkufa&mufEdkifaom
y#dywfonf y#dywfr[kwfaomy#dywf (0g) y#dywftwk jzpfyg
onf/ vlrIjyóemudk rajz&Sif;ay;Edkifaom y#da0"onfvnf;
y#da0" r[kwfaomy#da0" (0g) y#da0"twk jzpfygonf/
y&d,wfonf vlrI’ku©ajz&Sif;a&; oabmw&m;rsm; jzpfyg
onf/ tu,ftoHk;csír&aom y&d,wfonf *kPfr,lavmuf
aom t&mrQom jzpfygonf/ q&mawmfwdkYonf y&d,wfjzifh
*kPf,lí rmewHcGefukd wvlvlvTifhxlaeMuygonf/ þodkY rme
wuf<uaomfvnf; q&mawmfwdkY\ y&d,wfavmuü urÇmavmu
\ vlrIjyóemwckrQudk yDyDooajz&Sif;jyEdkifaom pum;wcGef;rQ
&dSMuonf r[kwfyg/
xdkodkYjzpfvQifq&mawmfwdkYonf omoemawmftwGuf rsm;
pGmvGJrSm;aom r[mepfemrIBuD;rsm;udk jzpfatmif wynfhawmfwdkY
awmif;qdkvTmtwdkif; aqmif&Guf&rnfrsm;udk a&Smif&Sm;í raqmif
&Guf&rnfrsm;udk aqmifyGm;apcJhMuygonf/
þtrSm;rsm;ukd q&mawmfwdkY tcsdefrD jyifqifawmfrlMu&ef
þpmjzifhxyfrHíavQmufxm; tyfygonf/
jyifqif&rnfrsm;rSm...
r®0d[m&Ded’gef;
506
(u) wynfhawmfwdkYtm; pwkw¬yg&mZdujzifh pGJqdkaprI?
(c) b0tjrifrSm;ESifh avmutjrifrSm;ESpfyg;udk rz,f&Sm;
rIrsm; jzpfygonf/
q&mawmfwdkYonf tjrifrSm;rsm;udk rz,f&Sm;vkdí tjrifrSm;
rsm; z,f&Sm;awmif;qdkaom wynfhawmfwdkYudk omoemawmfrS tao
owf&efBudK;pm;rIudk vGefusL;cJhMuygonf/ þvGefusL;rIudk jyifqif
&ygrnf/
þvGefusL;rIonf rsm;pGmBuD;av;aom vGefusL;rI jzpfyg
onf/ ax&0g’omoemawmf\ a&SUa&;udk rawG;0Hhatmif jzpfap
ygonf/ q&mawmfwdkY\ þtrSm;aMumifh aemifvmaemifom; ax&
0g’&[ef;awmftrsm; repfem&atmif BudK;pm;oifhMuygonf/
wynfhawmfwdkYonf y#da0"omoemawmfudk trSefyif
aqmifpGrf;aeolrsm; jzpfMuygonf/ omoemawmfrS tjrifrSm;rsm;
z,f&Sm;&ef wynfhawmfwdkY\ awmif;qdkrIonfvnf; y#da0"aqmif
&[ef; taejzifh omoemawmfudk vrf;ñTefay;jcif;yif jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -207
þodkY wm0efodod vrf;ñTefay;jcif;udk remcH½HkrQru jyef
vSefíyif tjypfjyKMuOD;rnfqdkvQif q&mawmfwdkY ax&0g’oHCmudk
]bk&m;w&m;awmfESifhtnD bk&m;aemufrS vdkufMuaomoHCmrsm;
r®0d[m&Ded’gef;
507
r[kwf}[k todtrSwfjyKNyD; wynfhawmfwdkY\ t&d,opömomoem
awmfrS pGefYypf yxkwf&efom &dSawmhrnf jzpfygonf/
þavQmufxm;vTmonf aemufqHk;avQmufxm;vTm jzpf&
ygvdrfhrnf/ q&mawmfwdkYonf wynfhawmfwdkYu þodkY owd&ap&ef
pHepfwus avQmufxm;ygvQuf wifjycJhNyD;aom trSm;rsm;udk quf
vuf vGefusL;aeMuOD;rnfqdkvQif? q&mawmfwdkY jrefrmhax&0g’
oHCmudk t&d,opömomoemawmfrS pGefYypf yxkwfNyD;jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY\ t&d,opömomoemawmfrS q&mawmf
wdkY ax&0g’oHCmudk pGefYypfyxkwfcsdefukd wynfhawmfwdkYowfrSwf
vdkufygonf/ q&mawmfwdkYzGJUay;aom EdkifiHawmf0denf;dk&frsm;u
wynfhawmfwdkYudk tok’¨qHk;jzwf&ef n§dEdIif;atmifjrifNyD;aom tcsdef
onf wynfhawmfwdkY\ t&d,opömomoemawmfrS ax&0g’oHCm
udk pGefYypfyxkwfcsdefjzpfaMumif; q&mawmfwdkYudk ½dkaopGmavQmufxm;
today;tyfygonfbk&m;/
&SifÓP+&Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;? ppfudkif;/
r®0d[m&Ded’gef;
508
rdwåLudk^-
1/ wdkif;oHCmhem,u (ppfudkif;)?
2/ NrdKUe,foHCmhem,u (ppfudkif;)?
3/ aus;&GmoHCmhem,u (rif;uGef;)?
4/ ygwDokawoeXme?
5/ omoema&;0efBuD; (&efukef)?
6/ EdkifiHawmfaumifpDOuúX (&efukef)?
7/ a’oygwDOuúX (ppfudkif;)?
8/ wdkif;aumifpDOuúX?
9/ NrdKUe,fygwD,lepf/
10/ NrdKUe,fjynfolYaumifpD/
11/ wdkif;jynfolY&JwyfzGJUodkY ay;ydkYygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
509
19/EdkifiHawmf0dedpä,odkY wdkif;0dedpä,okH;oyfcsufESifY

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -208
qkH;jzwfcsuftrSm;rsm; z,f&Sm;ay;&ef
apm’emvTm
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCem,u
urÇmat;ukef;ajr
&efukef
wqifh^EdkifiHawmfoHCmh0dedpä,Ouú|
1344? uqkefvqef;2&uf? 24-4-82
taMumif;t&m/ ppfudkif;wdkif;0dedpä,tzGJY\ qHk;jzwfcsufrSm;
rsm;y,fzsufay;&ef
t,lcHapm’emvTmygbk&m;/
avQmufxm;ygonfbk&m;-
ppfudkif;wdkif; vufaxmufomoema&;rSL; OD;pdk;jrifhESifh
ppfudkif;wdkif;? ppfudkif;NrdKUe,f rif;uGef;&Gm a&Tjrifwifawmif wynfh
awmf &SifÓPç&Sif*kPwkdY\ EdkifiHawmfoHCem,xH omoem
r®0d[m&Ded’gef;
510
awmfa&; avQmufxm;awmif;qkdvTmü jzpfyGm;aom 0denf;r®uH
rIcif;trSwf2^82 udk ppfudkif;wdkif;oHCem,uu zGJUay;aom0dedpä,
tzGJUu 1343ck aESmif;wefcl;vqef; 6&ufaeYu tqHk;tjzwfjyKcJY
rSm;rsm; z,f&Sm;í qHk;jzwfay;&ef jzpfygonf/
z,f&Sm;ay;&rnfrsm;udk ravQmufxm;rD avQmufxm;&
jcif;\taMumif;udk a&S;OD;pGm avQmufxm;vdkygonf/ wynfhawmf
wdkYonf wynfhawmfwdkYtwGuf ax&0g’omoemhabmifrSm rae&
ae&atmif usm;pD;ig;pD;BudK;pm;aeMujcif;r[kwfbJ ax&0g’omo
emawmf repfemapvdkaomaMumifhom jzpfaMumif; avQmufxm;&yg
rnf/
þpum;onf tu,frSefaompum; jzpfygonf/ wynfh
awmfwdkYtwGuf Ak’¨\ y#da0"omoemawmfonf aysmufysufír&
awmhaomt&mjzpfí ax&0g’omoemhabmifü ae&onfjzpfap?
rae&onfjzpfap txl;tjcm;&dSvSrnf r[kwfawmhyg/
ax&0g’omoemawmfonfom t&d,mwdkYrS qdwfokÚf;
aom y#da0"rJhomoemao tjzpfodkYvnf;aumif;? tmPmjzifh
EId;qGrIaMumifh y&d,wfçy#dywfoufoufjzifh a&muf&ufcwf x<u
&rf;um;aeaom zkwf0ifaumifomoem tjzpfodkYvnf;aumif;?
ysufjym;cH&p&m &Sdygonf/
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -209
511
wynfhawmfwdkYonf udk,fr&aomw&m;jzifh tb,f tusdK;
iSm &[ef aqmifMuygrnfenf;/ wynfhawmfwdkY\ b0tppftrSefudk
tu,f tav;teuf pdppfa0zefvQif {uefyif odEdkifygvdrfhrnf/
wynfhawmfwdkYü udavomrsm; tu,frNidrf;bJ tNidrf;ajymíaum
jzpfEdkifygrnfwJhavm/
wynfhawmfwdkYonf udavomrsm; w’*FNidrf;udkvnf; od
onf/ 0du©rÇeNidrf;udkvnf; odonf/ xdkYaMumifh udk,fhtNidrf;udk
orkapä’Nidrf;jzpfaMumif;vnf; jywfom;ygonf/ umr&m*pdwfudk
y,fjcif;rsdK;ü nmjzef;í jzpfEdkifygrnfavm/ ]yef;aoyef;ñSdK;jcif;}
ESifh ]r*fzdkvfjzifh umr&m* pdwfudky,fjcif;onf a0;pGmaomt&m
rsm;jzpfygonf/ xdkYaMumifh umr&m*pdwfudk y,fNyD;olonf yef;ao
yef;n§dK;jzpfjcif;rsdK; r[kwfaMumif;jywfom;pGm odygonf/ xdkenf;wl
wynfhawmfwdkYonfvnf; &&dSNyD;aom orkapä’tNidrf;udk w’*Fç
0du©rÇe tNidrf;rsdK; r[kwfaMumif; jywfom;&J&ifhaeygonf/
xkdYaMumifh ax&0g’omoemawmfxHrS wynfhawmfwdkY &,l
p&m pdk;pÚf;rQr&dSawmhyg/ ,aeY ax&0g’omoemawmfü &dSaeaom
y&d,wfçy#dywfwdkYonf wynfhawmfwdkYtwGuf jrpful;NyD;ol\
azmifyrm toHk;r0ifawmhomt&mom jzpfygonf/ oHCmawmf
[laom owif;oHk;azmfrsm;onfvnf; tjrifrSm tusifhrSm;rsm;
z,f&Sm;ajymif;vJ&ef toifh&dSvQifom wynfhawmfwdkY0rf;omp&m
jzpfEdkifygrnf/ þodkY r[kwfbJ ‘d|dwef;vef;? wPSmwef;vef;ESifh
r®0d[m&Ded’gef;
512
b0c&D;Murf;udk &rf;avQmuf&eftxd rdkufrJaeMuolcsnf; qdkvQif
um; xdkrdkufrJolwdkYESifha0;atmifyif wrif BudK;pm;a&Smif&Sm;&OD;rnf
jzpfygonf/ xdkYaMumifh ax&0g’ omoemawmfxHrS &,lp&mjzpf
aom w&m;ESifhoHCmonf wynfhawmfwdkYtwGuf&,lp&m r[kwf
jzpfygrnf/
trSefü wynfhawmfrsm;üom ax&0g’omoemodkY w&m;
awmf&wemtrSef? oHCmawmf&wemtrSefrsm; ay;tyf&ef &Sdaeyg
onf/ þ&nf&G,fcsufESifhyif EdkifiHawmfoHCmem,utzGJYodkY om
oemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmudk qufuyfcJhjcif; jzpfyg
onf/
wynfhawmfwdkYonf ax&0g’oHCmhabmifrS orPrsm;
jzpfMuaomaMumifh wynfhawmfwdkY&&dSxm;aom w&m;udk oHCmh
abmifrSm yxrqHk;csjyoifhonf? oHCmhabmifrS vufrcHvQif
vufrcHaomoHCmhabmifrS xGufcGmoifhonf/ xdkYaemuf vlom;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -210
rsm;xH jzefYa0oifhonf/ þodkY cH,lMuygonf/ ax&0g’ oHCmh
abmifBuD; jyefUusJaeí b,fodkYcsjy&rnfrod jzpfum iHhqdkif;cJh&yg
onf/ oHCmhabmifBuD; pnf;vHk;pjyKonfESifh csjycJhMujcif; jzpfyg
onf/ þodkYjzifh wynfhawmfwdkYonfomvQif omoemawmftwGuf
[laompdwfxm;jzifh ax&0g’omoemawmf tepftemr&dSap&ef
avQmufxm;aejcif; jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
513
wPSmrmer&dSoltwGuf tpOfNidrf;at;aernf (wawm
rmembdor,m OyoaEÅp&dówd) jzpfygaomaMumifh wynfhawmf
wdkYtwGuf wyJwpufrQ tiJhtuGufr&dSbJ þodkYt,lcH apm’em0if
jcif; jzpfaMumif; a&S;OD;pGm avQmufxm;tyfygonf/
xdkYaMumifh q&mawmfwdkYonf ax&0g’omoemawmf t
usdK;udk udk,fwdkifyif tppftrSef o,fydk;vdkvm;Muolrsm; jzpfMuyg
vQif NrdKUe,fESifhwdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;uJhodkY ayghwdaygqjzifh
ajredrfh&mvSHpdkuf rvkyfMubJ [kwf[kwf[wf[wf oHk;oyfppfaMum
Mu&rnf jzpfygonf/ pmESifhrnD ayESifhrudkuf[kqdkum rdrdawGYbl;
aom pmudkyif tdyÜg,frdatmif aumif;pGm aumufEdkifjcif;r&dSbJ
tvG,fwul jcpfypfvdkufjcif;rsdK;onf omoemawmftwGuf
aMumufp&mtaumif;qHk; trIudk jyKjcif; jzpfygrnf/
NrdKUe,fESifhwdkif; 0dedpä,q&mawmfrsm;onf pmudkyif teuf
tdyÜg,fus rSefuefatmifzwfEdkifjcif; r&dSbJ MuufajccwfcJhMu
onfudk apm’emvTmü txif;om;awGYjrif&ygrnf/ omoemawmf
onf y#da0"omoem r&dSaomfrS y#dywfy&d,wfü uRrf;usifvdr®m
Muao;onf[k wynfhawmfwdkY xifrSwfcJh Muygonf/ tu,fü
um; pmudk udk,fwdkifteufrxifbJ olrsm;tzGifhpmjzifh em;vnfae
Mu&&SmaomaMumifh y&d,wfuRrf;ol tu,fr&dSNyD/ (0g) pmudk
qdkvdkcsufay:xGufatmif zwfEdkifpGrf;ol tu,fr&dSNyD/ pmudk teuf
r®0d[m&Ded’gef;
514
rxifbJ zwfjcif; (0g) pmudkpmvdkzwfjcif;[laomtqifhodkY avQmh
usaeygNyD/ þodkYxif&avmufatmif 0dedpä,q&mawmfwdkY\ qHk;
jzwfcsufrsm; rSm;,Gif;aeygonf/
y#dywfomoemüvnf; þenf;rjcm; jzpfygonf/ teuf
rxifaomolrsm; zGifhaompmtwdkif; vdkufí pmudk pmjzifhom
zGifhwwf&Smaomolrsm;onf olwyg;\apwemESifh wu,fhtjzpf
tysufrsm;udk *&krxm;EdkifawmhbJ xif&mpdkif;atmif ½dkif;½dkif;ysys
usifhBuHaeMuygonf/ wynfhawmfwdkY\ trIudkqHk;jzwfMuaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -211
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\pdwfapwemudk pmvdkzGifh
aompmjzifh eif;ajczsufqD; usifhBuHoGm;Muygonf/
wynfhawmfwdkY\ pdwfapwemonf 0dedpä,q&mawmf wdkY\
]uBuD;a& uowfuuf}uJhodkYaom o’´goifykef;BuD; pmaywHjzifh
wdkif;xGmí &Edkifr&Edkif a0zefoifhvSygonf/ tu,f wdkif;xGmr&í
rodonfudk tok’¨[k quf&Jvuf&J ,wdjywf qHk;jzwfvdkufonf
rSm y#dywfomoemonf toufr0if pif;pif;aoaeNyD jzpfaMumif;
aMumuf&GHUzG,f awGYodcsuftrSef jzpfygonf/ rdrdwdkY\odu©mudk
wpufrQtiJhtuGufr&dSMuawmhaMumif; twdtvif; azmfjyaeMu
ouJhodkY jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
515
xkdYaMumifh q&mawmfrsm;taejzifh tppftrSefjzpfaom om
oemawmftudsK;udk o,fydk;vdkvm;MuygvQif rdrdwdkY 0dk;w0g; jzpfae
aompmjzifh 0dk;w0g;udk razmfjybJ tvG,fwul jcpfypfjcif;udk
vnf;aumif; wynfhawmfwdkY\ pdwfapwemudk obm0,kwåd tm*r
,kwådjzifh n§dír&orQ wm0efausvsifNyD;a&m[k txifao;rcH&av
atmif tok’¨rIvG,fvG,fjyKrnf[laom pdwfnHhpdwfzsif;udkvnf;
aumif; z,f&Sif;í tqHk;tjzwfay;Mu&ef jzpfygonf/
q&mawmfwdkY\ tqHk;tjzwfonf q&mawmfwdkYESifhwuG
q&mawmfwdkY\ ax&0g’omoemawmftwGuf jzpf&pfrnfrSm trSef
jzpfygonf/ q&mawmfwdkYu tok’¨vkyfvQif q&mawmfwdkYESifhwuG
q&mawmfwdkY\ ax&0g’omoemawmfonf tok’¨jzpfNyD; usefcJh
p&m &dSygvdrfhrnf/ q&mawmfwdkYu ok’¨vkyfvQif q&mawmfwdkYESifh
q&mawmfwdkY\ ax&0g’omoemawmfonf ok’¨jzpfvmp&m &dSyg
vdrfhrnf/ ,ckq&mawmfwdkY\ tqHk;tjzwfonf aemufqHk;tqHk;
tjzwfjzpfí q&mawmfwdkYESifhwuG q&mawmfwdkY\ ax&0g’om
oemawmf\ Mur®monf q&mawmfwdkY tqHk;tjzwftwdkif; wnf&pf
vdrfhrnfjzpfaMumif; ravQmufxm; r&dS&avatmif tav;teuf
avQmufxm; txyfxyf rSwf,lawmfrlMuapvdkygonf bk&m;/
qufvufí wynfhawmfwdkY\apm’emudk ravQmufxm;rD
avQmufxm;p&mtcsdKU &dSygao;onf/
r®0d[m&Ded’gef;
516
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf NrdKUe,f0dedpä, q&mawmf
rsm; qHk;jzwfcsufjyKvkyfEdkif&ef oHk;oyfcsufrsm;tay: wynfhawmfwdkY
\ apm’emcsufrsm;udk zwf½I&efrvdk[k z,f&Sm;NyD; qHk;jzwfcJhMuyg
onf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -212
NrdKUe,f0dedpä,rsm;\ qHk;jzwfcsufonf NrdKUe,f0dedpä,rsm;
\ oHk;oyfcsufay:wGif rlwnfí aumufcsufqGJqHk;jzwfMujcif;
jzpfygonf/ NrdKUe,f0dedpä,xHü wynfhawmfwdkY\ xGufqdkcsufESifh
oufaocH pmtkyfpmwrf;rsm;onf wynfhawmfwdkYudk tok’¨rIjyKNyD;
qHk;jzwf&ef vHkavmufaom0de,,kwåd wpdk;wpdrQ &dSonf r[kwfyg/
oHk;oyfcsufrSm;rsm;jzifh r®,kwådqGJrdíom tok’¨rI jyKEdkifMujcif;
jzpfygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf NrdKUe,f0dedpä,\ þtok’¨
rIjyK&ef r®,kwådtwGuf oHk;oyfcsufrSm;rsm;udk apmif;iJhírQrMunfhbJ
csefvSyfaecJhMuygonf/ xdkYaMumifhyif wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf
rSm;,Gif;aom0dedpä,rIudk qufvufí jyKEkdifMujcif;jzpfygonf/
þodkYrjzpf&ef wdkif;0dedpä,odkY wifoGif;aom NrdKUe,f0dedpä, oHk;oyf
csuftay: wynfhawmfwdkY\ apm’empmwrf;udk wdkif;0dedpä,xHrS
t&awmif;,lí zwf½Ia0zefay;Mu&ef avQmufxm;tyfygonf/
þae&mü wdkif;0dedpä,odkYwifoGif;aom NrdKUe,f0dedpä, qHk;jzwfcsuf
tay: wynfhawmfwkdY\ t,lcHapm’empmwrf; r[kwfyg/ NrdKUe,f
r®0d[m&Ded’gef;
517
0dedpä, oHk;oyfcsuftay: wynfhawmfwdkY\ t,lcHapm’empmwrf;
jzpfygonf/
þpmwrf;udk q&mawmfwdkY taotcsm zwf½Iavhvmyg
vQif wynfhawmfwdkY ,ckapm’emrnfh apm’emcsufrsm;yif rsm;pGm
vdktyfawmhrnfr[kwfouJhodkY jzpfygrnf/ xdkodkYjzpfaomfvnf;
wm0ef&dSonfudk ydkydkrdkrdk ausyGefap&ef wdkif;0dedpä,q&mawmfwdkY\
oHk;oyfcsufudk qufvufí apm’emygrnfbk&m;/
rSwfcsuf/ /wdkif;0dedpä, oHk;oyfcsufukdul;,lolrSm
ygVdpmayruRrf;usifaom ausmif;om;i,fjzpfaomaMumifh yl;wGJ
ygwdkif;0dedpä,oHk;oyfcsufwGif yg&dSonfh ygVdrsm;rrSefruef jzpfaeyg
onf/ trSef&&ef oufqdkif&mpmtkyfrsm;rSm vSef&efjzpfygonf/
(u) trSwfjyoHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfrsm;bk&m;...
wdkif;0dedpä,q&mawmfwdkY\ oHk;oyfcsufonf pdwfysufp&m
jzpfygonf/ uav;uvm; EdkifvSygonf/ wynfhawmfwdkY\pm?
bk&m;a[mygVdpm þESpfjzmüyif em;vnfatmif zwfEdkifpGrf; r&dS
ouJhodkY jzpfygonf/ awGUbl;jrifbl;onfh pmwdkayp uav;rsm;udk
ul;ay;vdkufouJhodkY jzpfygonf/ wdkif;0dedpä,[laom BuD;av;
r®0d[m&Ded’gef;
518

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -213
onfhwm0efESifh rxdkufwefatmif &dSvSygonf/ wdkif;tqifh&dSaom
oHCmawmfwdkY\wefzdk;onf þrQom&dSawmhonf[kqdkvQif ax&
0g’omoemawmfonf tzwfq,fp&m r&dSawmhNyD[k rSwf,l&efom
&dSygawmhonf/
wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;
qdkvTmü tduawmif;qdkcsuf ESpfcsufrSm ]avmutjrifrSm;ESifh
b0tjrifrSm;}udk z,f&Sm;ay;&efjzpfygonf/ wdkif;0dedpä, q&mawmf
rsm;xkwfjyaom ayg|yg’okwfponfh yg|dt|uxm pum;rsm;
onf wynfhawmfwdkYawmif;qdkcsufrsm; rSefuefaMumif; axmufcHae
aompum;rsm;csnf; jzpfygonf/
þodkYjzpfvQuf wynfhawmfwdkY\ awmif;qdkcsufrsm;onf
tEÅ*g¾ [dujzpfaMumif; qHk;jzwfcsufcscJhMuonfrSm ax&0g’ om
oemawmftwGuf &ifxdwfp&m jzpfygonf/ w&m;rsufvHk; pHk;pHk;
uG,folawG ax&0g’omoemawmfudk BuD;pdk;aecJhNyD[k rxifbJ
raeEdkifatmif jzpfygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf jrwfpGmbk&m;u ]avmu
NrJ-rNrJ}ESifh]owå0gaoNyD;aemuf jzpfrjzpf} ra[monfudk wynfh
awmfwdkYu ta[mvkyfaeMuí rSm;onf tEÅ*g¾ [dujzpfonf[k
qdkMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
519
jrwfpGmbk&m;u ]avmuNrJrNrJESifh owå0gaoNyD;aemuf
jzpfrjzpf ra[m[k}-a[mcJhonfrSm txift&Sm; jzpfygonf/
þuJhodkY ra[m[k a[mcJhaomaMumifhyif wdkif;0dedpä, q&mawmf
rsm; þokwfrsm;udk zwf½Iae&jcif; jzpfygonf/ þodkY ra[m[k
a[mcJhonfrSm r,laomaMumif hjzpfygonf/ þodkYjzpfaMumif;
tjcm;okwfrsm;ESifhvnf;ñdSí apm’emcJhNyD; jzpfygonf/
þrQtxd wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkcsufESifh 0dedpä,wdkY udk;um;aom yg|dawmfwdkY nDrQcsuf
rsm; xif&Sm;aeygvQuf tjrifrSm;Mujcif;rSm 0dedpä,wdkYü or®m’d|d
[laomrsufvHk; pHk;pHk;uG,faeíjzpfaMumif; odomvSygonf/
wynfhawmfwdkYonf wdkif;0denf;dk&frsm;udk w&m;rsufvHk;
raygufbJ rppfaq;&ef uefYuGufcJhygonf/ þuefYuGufcsufudk
em;raxmifbJ *kPfq,fMuí omoemawmftwGuf epfemvSyg
onf/ A[dk0dedpä,rsm;udkvnf; þtwdkif;yif uefYuGufygrnf/
w&m;rsufvHk; raygufao;vQif þr®0ded,rIudk udkifwG,fjcif;rS
a&Smif&Sm;ay;Mu&efjzpfygonf/ rdrdwdkYü rsufpdrygvQif &mEIef;jynfh
trSm;usL;vGef&rnfaMumifh jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -214
[kwfygonf wynfhawmfwdkYtrIudk udkifwG,fMuaom wdkif;
0dedpä,q&mawmfrsm; NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;ESifh NrdKUe,f0dedpä,
xH w&m;pGJ&efñTefMum;aom EdkifiHawmfoHCmr[mem,uq&m
r®0d[m&Ded’gef;
520
awmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmpmudkyif rzwfwwfatmif jzpfaeMuygonf/
wynfhawmfwdkY\ omoema&;avQmufxm;awmif;qdkvTm
pmrsufESm -13-ygpmjzifh w&m;pGJqdkapMu qHk;jzwfMuygonf/
xdkawmif;qdkvTm\pmrsufESm-16-ESifh-21- wdkYtxd zwfMunfhvQif
tb,frQ ajymif;jyefvefatmif rSm;,Gif;MuaMumif; xif&Sm;vS
ygonf/
trSefrSm wynfhawmfwdkYudk w&m;pGJqdkapMu? rSm;,Gif;
aMumif; qHk;jzwfMuaom pmrsufESm-13-ygpmrsm;onf wynfhawmf
wdkY w&m;r&rD EkpÚftcsdefu tawG;tjrif wifjycsufrsm;jzpf
aMumif; ,if;awmif;qdkvTm\ pmrsufESm-16-ESifh -21-ygpmwdkYjzifh
xif&Sm;vSygonf/
[kwfygonf/ EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJYonf
wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&;avQmufxm;awmif;qdkvTm\
pmrsufESm -13-yg wynfhawmfwdkYpGefYypfaom y&yu©pum;rsm;udk
wynfYawmfwdkYcH,laom ouyu©pum;rsm; rSwfxifí vGJrSm;
aMumif;qHk;jzwf&ef w&m;pGJapcJhMuygonf/ NrdKUe,fESifhwdkif;wdkYrS
0dedpä,wdkYuvnf; þtwdkif;xifí vGJrSm;aMumif; tEÅ*g¾ [du
jzpfaMumif; qHk;jzwfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
521
(u) trSwfjy wdkif;0dedpä,oHk;oyfcsuftwGuf wynfhawmf
frsm;ed*Hk;csKyfavQmufxm;&rnfrSm wynfhawmfwdkY\ omoemawmf
a&;avQmufxm;awmif;qdkvTmudk em;yg;wvnf zwf½INyD; wynfh
awmfwdkYudk tEÅ*g¾ [durdpäm’d|d,lol[k cRwfNcHKusatmif rSm;,Gif;
qHk;jzwfcsufudk jyifqifoHk;oyf&efjzpfygonfbk&m;/
_____
r®0d[m&Ded’gef;
522
( c) trSwfjyoHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfrsm;bk&m;...
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk bmPu
t&d,mrsm;udk uJh&JUaomaMumifh t&d,ly0g’uHxdkufolrsm;[k oHk;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -215
oyfMuygonf/ wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmyg pum;rsm;onf bmPut&d,mrsm;udk uJh&JUpGyfpGJ
&modkY tenf;i,frQyif ra&mufyg/ t&d,mr[kwfaom bmPuwdkY
\vufcsufaMumifh rSm;,Gif;cJhyHk wifjycJhcsufom jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&;avQmufxm; awmif;qdk
vTmü ]ygVdawmfrS a&SUaemufb0 jzpfrjzpf yg&dScsuf tawmfrsm;
rsm;onf bmPuwdkY\ roefY&Sif;aom tmcHwGif;ü tiHkcH&aom
aMumifh tmykyfeHYxGufaejcif; trSwftom;rsm; taotcsmjzpfonf}
ponfjzifhyg&dSygonf/
þpum;üygVdawmfrS ]a&SUaemufb0jzpfrjzpfwdkif;} r[kwf
bJ ]yg&dScsuftawmfrsm;rsm;}[k taotcsmqdkcJhcsuf? þtcsuf
udkaxmufcHaom aemufqufpum; tcdkiftrm? þt&mwdkYudk
axmufí ygVdawmfrS a&SUaemufb0a[mcsufwdkif; r[kwfbJ a&muf
qJumv\ a&SUESifhaemufjzpfaom wvHrQavmuf vlrSmjzpfonfh
twdwf tem*wfb0j zpfrjzpfrsm;udk bmPutrSm; rqdkaMumif;
&Sif;vif;cJhygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
523
rarG;rDESifh aoNyD;aemufjzpfaom a&SUaemufb0 yg&dScsuf
rsm;udkum; ygVdawmfüyg&dSvQif bmPuwdkYtrSm; jzpfygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm; xGufjyonfhtwdkif; bmPuavmuü
t&d,mrsm; yg0ifMurnfjzpfaomfvnf; t&d,mrsm;onf ‘d|dudav
omudk atmufqHk;tqifhuyif y,fcJhNyD;jzpfí ygVdawmfü a&SUaemuf
b0jzpfrjzpfudk raqmif&myg/ jrwfpGmbk&m;onfvnf; yg|dawmfü
a&SUaemufb0 jzpfrjzpfudk ra[monftwdkif; 0denf;dk&frsm; xkwfjy
aom ayg|yg’okwfrSmyif twdtvif; jzpfygonf/ tjcm;okwfrsm;
vnf; rsm;vSygonf/
xdkYaMumifh yapöuAk’¨g &[EÅmESifh t&d,mrsm;onf ygVd
aqmif&mü rarG;rDESifhaoNyD;[laom a&SUaemufb0 jzpfrjzpf t
aMumif;rsm;yg&ef rjzpfEdkifyg/
[kwfygonf/ jrwfpGmbk&m;a[maom w&m;wdkif; opöm
txG#fwyfír&[k r&dSyg/ opömqdkufcsnf; a[mygonf/ jrwfpGm
bk&m;onf opömav;yg;udk þwvHrQvlü ynwfaMumif;vnf;
txyfxyf a[mygonf/
xdkYaMumifhvnf; opöm&Sifbk&m; yapöuAk’¨g &[EÅmESifh
t&d,mrsm;onf þwvHrQvludkvGefí a&SUaemufb0 jzpfrjzpfrsm;
,lolwdkY r[kwfMuyg/ xdkYaMumifh olwdkYaqmifaom ygVdawmfü
a&SUaemufb0 jzpfrjzpfrsm; ryg&rnfrSm {uefjzpfygonf/ a&SU

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -216
r®0d[m&Ded’gef;
524
aemufb0jzpfrjzpf[laom oów’d|d Oapä’d|dudk xdkyk*d¾Kvf
rsm;onf udk,fwdkifr,lMuaomfvnf; olwyg;wdkYtm;,l&ef a[m
ao;onf[kajym&ef rjzpfEdkifyg/ rowfrcdk;olonf rdrdrowf
rcdk;aomfvnf; olwyg;wdkYtm;owfMucdk;Mu&ef ajymqdkjcif;rsm;
rjzpfEdkifouJhodkY jzpfygonf/
xdkYaMumifh ygVdawmfü a&SUaemufb0jzpfrjzpfrsm;udk ajym
qdkcsufrsm; þwvHrQvlü apwemb0udk&nfí ajymjcif;r[kwfbJ
yg&dSonf[kqdkvQif jrwfpGmbk&m;udk pGyfpGJ&m a&mufygonf/ jrwfpGm
bk&m;onf t*¾d0pä? rmvkusykwå? ayg|yg’? a&m[dwó polwdkY
tm; a&SUaemufb0jzpfrjzpf jyóemrsm;udk r,laMumif; ra[m
aMumif; txyfxyf txift&Sm;taotcsm ajymygvsuf tjcm;ygVd
awmfrsm;ü a&SUaemufb0jzpfaMumif;rsm; wzefa[mao;onf[kqdk
vQif pum;rwnfaombk&m;[k pGyfpGJjcif; jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;onf pum;rwnfaombk&m; b,fenf;ESifh
rQ rjzpfEdkifyg/ yg|dawmfü ]ra[mbl; ajymcsufvnf; tcdkiftrm&dS
onf} a[movdktcsufrsm;vnf; tcdkiftrm&dSonf qdkvQif b,f
oif;udk trSm;jyrnfenf;¿
vG,fulvSygonf/ w&m;odolwdkYrsufpdü &Sif;aeygonf/
]ra[mbl;ajymcsuf}onfom trSefjzpf&ygrnf/ tb,faMumifh
qdkaomf a&SUaemufb0jzpfrjzpf[k,laom ‘d|d\ opömw&m;twGuf
r®0d[m&Ded’gef;
525
taESmuft,Sufudk jyufjyufuGif;uGif; xifvif;aeí b,fenf;
ESifhrQra[m[k odjrifaeNyD;aomaMumifh jzpfygonf/
w&m;rodolrsm;taeESifhrl ra[mbl;[laompum;udk
rsufuG,fjyKygrnf/ tb,faMumifhqdkaomf a&SUaemufb0 jzpfrjzpf
udk,laom ‘d|dw&m;wef;vef; &dSaeao;aomaMumifh jzpfygonf/
‘d|dy,fNyD;olonfom ‘d|dy,fjcif;udk odEdkif&monf r[kwf
ygavm/ ‘d|d&dSolonf ‘d|dy,fjcif;ESifh ry,fjcif;udk b,fodkY odEdkif
ygrnfenf;/ xdkYaMumifhyif ‘d|dry,f&ao;olrsm;onf jrwfpGmbk&m;
udk a&SUaemuf b0jzpfrjzpf ra[m[kvnf;ajymol- a[mvnf;
a[mol [laompum;rwnfol jzpfatmif pGyfpGJaerdMuygonf/
þpGyfpGJcsufrSm jrwfpGmbk&m;twGuf epfemvSygonf/ jrwfpGmbk&m;
udkvQmESpfcGorm;[k eifheifhoD;oD; qdk&ma&mufygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;vnf; ykxkZÚftqifhrS jr§ifhwifEdkif
MuNyD;olrsm; r[kwfMuao;vQif em;vnfEdkifMurnf r[kwfyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -217
ykxkZÚfwdkY\ b0tjrifonf t&d,mwdkY\ b0tjrifudk em;rvnf
EdkifMuaomaMumifh jzpfygonf/
xdkYaMumifh tm*r,kwåd (0g) pmayn§dEIdif;rI[laom uBuD;
cacG;aywHoHk;í wdkif;xGmjyae&jcif; jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;
r®0d[m&Ded’gef;
526
onf ba’´u&wåw&m;rsm;üvnf; twdwftem*wf b0rsm;udk
taZmftajr§mfrvkyfbJ ypöKyÜefb0racsmfzdkY a[mMum;cJhygonf/
þw&m;udkvnf; r[kwfw,kwfba’´u&wå tzGifhMunfh
NyD; ½kyfemrfracsmfzdkY[k em;vnfrdMurnfyif jzpfygonf/ rjrifol
twGuf qufpyfrMunfhvQif od&efrjzpfEdkifouJhodkY jzpfygonf/
qdkvdkonfrSm yg|dawmfü a&SUaemufb0jzpfrjzpf yg&dScsuf
tawmfrsm;rsm;onf t&d,mbmPuwdkY\vufcsuf wpufrQ r
[kwfbJ ykxkZÚfbmPuwdkY\ vufcsufppfppfom jzpfaMumif;
odom&efjzpfygonf/ xdkYaMumifh ygVdawmfü a&SUaemufb0 jzpfrjzpf
yg&dScsuf tawmfrsm;rsm;udk bmPuwdkY\ mykyfeHY trSwftom;[k
jywfom;pGm [def;a[mufajymqdkcJhjcif; jzpfygonf/
þodkY ajymqdkaomfvnf; rodrjrif ykxkZÚfwdkY\tjrifjzifh
xif&majymjcif;r[kwfbJ w&m;awmftwGuf ododxifxifjzifh trSm;
jyifqif&ef ajymjcif;jzpfí ajymqdkcsufrsm;ü t&d,mbmPursm;udk
uJh&JUpGyfpGJrI wpdk;wpdrQ yg0ifEdkifMujcif; r&dSaomaMumifh t&d,ly0g’
uH xdkufonf[k pGyfpGJ qHk;jzwfaeMuolrsm;om ykxkZÚfjzpfMuvQuf
t&d,mrsm;udk apmfum;pGyfpGJ aerdMuaomaMumifh t&d,ly0g’uH
xdkufaeygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
527
ygVdawmfü a&SUaemufb0jzpfrjzpf yg&dScsuftawmfrsm;rsm;
onf o*Fg,em twefwefwifNyD;rsm;vnf; jzpfí xdko*Fg,em
wifyGJrsm;ü t&d,mrsm;vnf; yg&dS&rnf[k wGufvdkaumif; wGufvdk
Muygrnf/ opömw&m;jzifh &J&ifhjywfom;olwdkYtwGufum; ygVdawmf
ü a&SUaemufb0jzpfrjzpfrsm;jzifh o*Fg,emwifMuvQif xdko*Fg,em
wifyGJü t&d,mwa,mufrQ ryg0ifaMumif; twdtus rSwf,l&
ygrnf/ yÚörESifhq|o*Fg,emrsm;ü t&d,mrsm; ryg0ifaMumif;rSm
um; vif;yg;bG,f r&dSawmhyg/
pwkw¬o*Fg,emonf ayütu©&mwifaomyGJ jzpfygonf/
þyGJüvnf;t &d,mrsm;ryg0ifaMumif; yg0ifaomfrS acsmifuyfí
txm;cH&aMumif; odomygonf/ tb,faMumifhqdkaomf þyGJrS
todtrSwfjyKxm;aom ygVdawmfrsm;ü w&m;rodbJ w&m;aqmif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -218
xm;csuf tawmfrsm;rsm;udk txift&Sm; awGUae&NyD;aomaMumifh
jzpfygonf/
þt&monf w&m;rodolrsm; odem;vnfEdkifjcif; r&dSaom
aMumifh tus,fw0HYwifjyrIudk csefvSyfcJhygrnf/ tm*r,kwådt&
odom&ef wckrQudk wifjyygrnf/
rZÑdredum,fü &SifAmul y&dedAÁmefjyKcef; jzpfygonf/ &Sif
Amulonf 0g&Spfq,ft&ü y&dedAÁmefjyKygonf/ &SifAmul y&dedAÁmef
jyKyGJtaMumif;onf yXro*Fg,emwifyGJü &SiftmeE´mu &Sifr[m
uóyudk avQmufxm;csufü yg0ifaeygonf/ yXro*Fg,em
r®0d[m&Ded’gef;
528
wifyGJudk bk&m;y&dedAÁmefpHaomESpfü usif;yygonf/ bk&m;onf
av;q,fhig;0gom &ygonf/ &SifAmulonf bk&m;yGifhNyD;rS &[ef;
jzpf&oljzpfí yXro*Fg,emyGJBuD;aemuf ESpfaygif;rsm;pGmMumrS
y&dedAÁmefjyKrnfhol jzpfygonf/ þodkYjzpfvQuf tb,fodkYvQif
&SifAmuly&dedAÁmefpHcef;BuD;onf yXro*Fg,emwifpmayjzpfaom
rZÑdredum,fü yg0ifae&ygoenf;/ þum; o*Fg,emwifumrQjzifh
twdtus trSef,l&ef rjzpfEdkifyHk t&dyft>rufwifjycsuf jzpfygonf/
xdkYjyif rdvdE´yÚ§m0w¬Konfvnf; aemufydkif;o*Fg,em
wifyGJü yg0ifaom o*Fg,em0ifr® jzpfaeygonf/ þusrf;ü
rdvdE´onf ru©vda*gomvç tZdwauourÁv paom wdwåd
bk&m;BuD;rsm;xHodkYoGm;í jyóemavQmufxm;yHkrsm; azmfjyxm;yg
onf/ rdvdE´yÚ§m0w¬Kusrf;onf ru©vda*gomv polwdkY uG,fvGef
NyD; aemufESpfaygif;av;&m-ig;&mMumrS ay:aomusrf; jzpfygonf/
þusrf;onf *E¨0if0w¬KrQom jzpfygonf/ &Sifem*aoe
paom 0w¬KZmwfaumifrsm;onf 0w¬KZmwfaumifrsm;rQom jzpfMu
ygonf/ Ak’¨0g’jyóemrsm;udk ykxkZÚfynm&Sifrsm;u &[EÅmu
jyefvnfajzMum;[efjzifh 0w¬Kqifxm;jcif;om jzpfygonf/ xdkY
aMumifh xdk0w¬Kygjyóem-170-ausmfü jyóem 70ausmfonf
trSefESifhuif;aeonfudk wynfhawmfwdkYrsufpdü txif;om; awGY&
onftxd &dSygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
529
,aeYbmoma&;ynm&Sifrsm;onf pmzwfwwfp uav;
rsm;yrm jzpfaeMuygonf/ pmzwf&mü pmudkom zwfaeMuygonf/
pm\teuftw¬ tppftrSefudkum; rzwfEdkifMu jzpfaeygonf/
odkYaomf pmudkyif rzwfEdkfifolESifhEIdif;pmNyD; rdrdwdkYb0udk rdrdwdkY
auseyfaeMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -219
xdkYaMumifh rdrdwdkY\toJESvHk;jyKí xm;&aom odkYr[kwf
rdrdwdkY\ *kPfaqmifypönf;jzpfaom pmudk tenf;i,frQ txdtyg;
rcHEdkifatmif &dSaeMuygonf/ avwdk;onfudkrQ rcHEdkifatmif[k
qdk&ygrnf/ pmrSmvmorQ tukefrSefonf/ pmtm;vHk;udk aemif
awmfhaemifawmf&[EÅmt&d,mrsm;u wnf;wnf;jzwfjzwf owfrSwf
okwfoifxm;cJhonf/ þodkYxifaeMuygonf/ xdkYaMumifh jrwfpGm
bk&m;\ ]rm yd#u orÜ’gaee *PdSw¬}[laom pum;udkyif
arhcsifcsif jzpfMu&onftxd &dSMuygonf/
wynfhawmfwdkYonf t&d,opömw&m;udk a&S;u rjzpfpbl;
txl;jzpf&dSNyD;olrsm; jzpfMuí r®rS ta&;BuD;aomtrSm;rsm;udk
z,f&Sm;&ef&nf&G,fcsufjzifh wm0ef&dSaom EdkifiHawmf oHCmhr[m
em,uxH BudwfBudwfcJcJ wifjyawmif;qdkcJhjcif; jzpfygonf/
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uonf wynfhawmfwdkYudk ac:,laqG;aEG;
&rnfhtpm wynfhawmfwdkYtm; w&m;pGJapcJhonftxd cRwfacsmfcJhMu
ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
530
r®rSm;udk r®rSm;twdkif; z,f&Sm;&efwifjycJhonfh &nf&G,f
csuf? r®rSm;udk t&d,mrsm;raqmif,lMubJ te&d,mrsm; omaqmif
,lMuonf wcsuf/ þtcsufrsm;t& wynfhawmfwdkYonf t&d
,ly0g’uHxdkufolrsm; rjzpfMuyg/ þodkYjzpfvQuf wynfhawmf
wdkY\ r®wifjycsufrsm;udk r®çtr®0d0g’gdu&PtwGuf orx
rvkyfbJESifh wynfhawmfwdkY\pdwf&if;apwemudk wpdk;wpdrQ rod&dS
ravhvm todtrSwfrjyKbJ wdkif;0dedpä,u wynfhawmfwdkYtm;
t&d,ly0g’uHxdkufaMumif; qHk;jzwfcsufudk z,f&Sm;ay;Mu&ef
jzpfygonf bk&m;/
______
r®0d[m&Ded’gef;
531
(*) trSwfjyoHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfwdkYbk&m;...
wdkif;0dedpä,q&mawmfwdkYonf wynfhawmfwdkYudk ta0pö
yom’ csdKUwJholrsm;jzpfaMumif; tcsufoHk;csufjzifh oHk;oyfNyD; wynfh
awmfwdkY\t,lcHrIudk yvyfcJhMuygonf/
ta0pöyom’csdKUwJhaMumif; oHk;oyfcsuf oHk;csufvHk;rSmvnf;
rSm;aeygonf/ y|roHk;oyfcsuf trSm;rSm ]udavomuif;NyD;ol
rsm;onf tdyfpm; umrüjynfh0atmif taqmifpGrf;EdkifqHk;olrsm;
jzpfonf}-[laom pum;üoHk;oyfcsuf jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -220
0dedpä,q&mawmfrsm;onf]umr}udk om&w¬uzGifhonfh
twdkif; 0w¬K+udavom ESpfjzmaomumrudk umr[k ,lvdkMu
ygonf/ þtzGifhonf umr\tbdmefrQ jzpf&mygonf/ 0dpu ö mr
jzpfaom uif;qdwf&rnfhumronf tb,fodkYvQif 0w¬Kumr
jzpfEdkifygrnfenf;/ 0w¬Kumronf ½kyfw&m;? ½kyfw&m;onf t
y[mwAÁr®/ xkdaMumifhyif bk&m;polrsm; qGrf;çouFef;çausmif;
aq; ypönf;av;yg;[laom 0w¬KumrwdkYudk jynfh0atmif toHk;
aqmifEdkifqHk;olrsm; jzpfMuygonf/
om&w¬#DumESifh yg&mZduPft|uxm q&mrsm;onf
r®0d[m&Ded’gef;
532
w&m;rodolrsm;jzpfMuí 0w¬Kumry,faMumif; jyqdkMujcif; jzpfyg
onf/ 0w¬Kumry,fonfrSm txufvrf;orm; avmuDpsmef twå
udvrxmEka,m*yk*dK¾ vfrsm;\tvkyf jzpfygonf/ rZÑdry#dy’gvrf;
jzifh <uoGm;Muolrsm;taejzifh 0w¬Kumronf y,fp&mr[kwfay/
udavomumromvQif y,fp&m y[mwAÁr® jzpfygonf/
xdkYaMumifhyif jrwfpGmbk&m;onf qGrf;aumif; ouFef;
aumif; ausmif;aumif;udk y,fonf[kr&dSbJ tjynfht0 tatmif
jrifqHk; oHk;pGJjcif;jzpfygonf/ ttdyfüvnf; nüomru aeYrSmyif
tdyfaMumif; rdefYMum;zl;ygonf/ ,aeYumvü umrt&udk 0w¬K
umryg a&maESmtzGifhcHxm;&aomaMumifh w&m;&Smolrsm; cg;usdK;
rwwfyif w&m;r[kwfonfü w&m;vkyfNyD; tyifyef;cHMu&onf/
xdkYaMumifh w&m;rodolwdkY\ tzGifhrSm;rsm; ysufjym;atmif rIwfxkwf&
ygrnf/]
0dedpä,q&mawmfrsm;onfvnf; w&m;rodaomaMumifh
w&m;rodol aemifawmfhaemifawmfwdkY\ pum;udk rSwfom;í wynfh
awmfwdkY\pum; rSm;,Gif;onf ta0pöyom’cRwf,Gif;onf[k
qdkrdMujcif; jzpfygonf/
0w¬Kumrudk y,fí &Edkifr&Edkif obm0çtm*r ESpf0aom
,kwådjzifh csifhajr§mfMunfhNyD; r&EdkifyHkaocsmvSonfudk odum wynfh
r®0d[m&Ded’gef;
533
awmfwdkYtm; ]udavomuif;NyD;olrsm; tdyfpm;umrü jynfh0atmif
taqmifpGrf;EdkifqHk;olrsm; jzpfMuonf}[laom pum;aMumifh ta0pö
yom’csdKUwJhonf[kqdkaom wdkif;0dedpä,\ qHk;jzwfcsufudk jyifqif
ay;&ef jzpfygonf/
‘kwd, ta0pöyom’csdKUwJhaMumif; qHk;jzwfcsufrSm ]zdkvf
w&m; edAÁmefw&m; y&d,wfw&m; ½kyfemw&m;rsm;udk w&m;xifrd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -221
onfrSm rSm;cJhMuygonf}-qdkaompum;ESifh ]r*¾if&Spfyg;rS w&m;
xifrdcJhMuonfrsm;vnf; rSm;cJhMuygonf}-qdkaom bk&m;&dScdk;usrf;
ygpum;twGuf oHk;oyfcsuf jzpfygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf þpum;rsm;aMumifh wynfh
awmfwdkYtm; r®ta0pöyom’ csdKUwJhonf[k oHk;oyfMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf pmayudk pmayvdkyif ½IqifjcifMuyg
onf/ ajymqdkolwynfhawmfwdkY\ pdwfapwem tmabm*udkyif
tav;rrl &dSMuygonf/
edAÁmefr®-zdkvrf ®rsm;onf r®\0dygursm;yifjzpfí tb,f
odkYvQif r®jzpfEdkifygrnfenf;¿ t|uxm#Dumrsm;rS ]obm0H
wa&wDwd ar®m}-tp&dSonfuav; awGUonfESifh ]r®r[kwfbm
vJ}[k vkyf&efroifhyg/ y&d,wård ®onfvnf; ]odkufpm}omjzpfí
]odkuf}r[kwfyg? y&d,wård ®om r®jzpfvQif tukodkvrf ®rsm;
r®0d[m&Ded’gef;
534
vnf; y&d,wård ®ü yg&dSaeygaomaMumifh xdktukodkvf
r®rsm;udkvnf; r®[kyifrSwf,l&ygrnfavm/ ½kyfemrfr®wdkYü
vnf;twlyif ]e[Dar®m tar®mp Oabmor 0dygudaem}}ponf
ü tr®vnf; y&d,wård ® ½kyfemrfr®yifjzpfí ]r®yÜm;}&mü
,if;wdkYudkyif yGm;&rnf[k rSwfoifhygoavm/
r*¾if&Spfyg;rS w&m;xifjcif;qdkaom pum;onfr*¾if&Spfyg;
udk w&m;r[kwf[k qdkvdkonf r[kwfyg/ r*¾if&Spfyg;tjyif tjcm;
aom r*FvmçarwåmponfwdkYvnf; r*¾if&Spfyg;enf;wl w&m;jzpf
onf[k qdkvdkjcif; jzpfygonf/
]edAÁmefw&m;}[k wae&mü oHk;xm;onfrSmvnf; ]edAÁmefudk
w&m;[k xifrSm;jcif;}}[laom a&SUpum;ESifh qefYusifjcif; r&dSyg/
]tukodkvfw&m;}[k oHk;pGJ&mü tukodkvfudk yGm;rsm;&rnfhw&m;
xifí oHk;pGJjcif; r[kwfouJhodkY jzpfygonf/
xdkYaMumifh t|uxmç#DumwdkY\ w&m;rodaom w&m;
tzGifhrsm;aMumifh ½kyfemrfudkvnf; w&m;[kxifí ½kyfemrf ½IyGm;ae
aom w&m;*dkPf;rsm;? edAÁmefudk w&m;xifí edAÁmef½IyGm;aeaom
w&m;*dkPf;rsm;? y&d,wfudk w&m;xifí y&d,wf &GwfzwfyGm;rsm;
aeMuaom w&m;*dkPf;rsm; ,aeYtcsdefü trsm;tjym; xif&Sm;wnf
&dSaeMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
535
tu,fusifhBuHBudK;ukwftm;xkwfyGm;rsm;&rnfh w&m;onf
þt&mrsm;r[kwfaMumif; trSm;udk z,f&Sm;&ef tjywftom;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -222
ajymqdkcsufpum;rsm;omjzpfí þpum;rsm;twGuf w&m;rMunf
ndKrI ta0pöyom’ csdKUwJhjcif; tvsÚf;yif rjzpfEdkifyg/
pmudk pmvdkomzwfí 0wfauswrf;ausvkyfMuaom w&m;
pGJ&efñTefMum;ol EkdifiHawmfoHCmhr[mem,ursm;ESifh tok’¨qHk;jzwf
ol NrdKUe,fESifhwdkif;wdkYrS0dedpä,q&mawmfrsm;onfom w&m;awmf
twGuf apwemaumif;jzifh ajymifvufatmif yGwfcRwfaeaom
pum;udk yGwfcRwfcGifhray;bJ ]w&m; b,fvdkaeae? ‘dkYrxd NyD;a&m}
[laom wudk,faumif;pdwfxm;aMumifh r®ta0pöyom’jzpfrnf
jzpfygonf/xdkYaMumifh wdkif;0dedpä,\ r®ta0pöyom’ csdKUwJhaMumif;
oHk;oyfcsufudk jyifqifay;&efjzpfygonf/
wwd, ta0pöyom’csdKUwJhaMumif; oHk;oyfcsufrSm wynfh
awmfwdkYuay;ydkYaom NrdKUe,f0dedpä,xH aomemvTmü EdkifiHawmf
oHCmhr[mem,uudkyif w&m;pGJqdk&ygrnf[k ajymqdkcsufpum;
twGuf oHCmhta0pöyom’jzpfonf [líjzpfygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYtm; oHCmY
ta0pöyom’av; wpdk;wpdrQjzpfap azmfjyvdkonfESifhyif zspfn§pfNyD;
vkyfjyaeygonf/ Oy&dyPÖmo t|uxmpum;onf wynfhawmf
r®0d[m&Ded’gef;
536
wkdYESifhpyf&ef rjzpfEdkifyg/ xdkYaMumifhvnf; t|uxmpum;udk a&SU
aemufrygbJ pdk;pduav;xkwfjyxm;jcif; jzpfygonf/
þt|uxmpum;onf rSm;aeaom&[ef;wyg;udk rSm;
aeaMumif;ajymqdkjcif;udkvnf; t*g&0jzpfonf[k qdkrnf r[kwf
yg/ rSm;aeaom&[ef;*dkPf;udk rSm;aeaom&[ef;*dkPf; jzpfaMumif;
ajymqdkaomfrSyif oHCmtc t*g&0jyKonf[krnf&ef rjzpfEdkifyg/
EkdifiHawmfoHCmhr[mem,u\ trSm;udk rSm;aeaMumif;
wifjyygvQuf xdktrSm;udkr½kyfodrf;bJ igwdkYxuftBuD;r&dSNyD[k
rmewufum qufvufusL;vGefaevQif 0dedpä,wifí w&m;pGJEdkif
atmif BudK;pm;&rnfum; rSefuefaomw&m; jzpfygonf/
0dedpä,q&mawmfwdkY rsufpdü EkdifiHawmfoHCmhr[mem,u
tzGJUonf twdkif;tqrod BuD;rm;ae[ef&dSygonf/ wynfhawmfwdkY
rsufpdü 0de,½Ia’gifhrSMunfhvQif oHCmwyg;csif;yif jzpfygonf/
r®½Ia’gifhrSMunfhvQif vlrr,frsm;rQom jzpfaeygonf/ tb,f
aMumifhqdkaomf jrefrmEdkifiHoHCmhzGJUpnf;yHk tajccHpnf;rsÚf;ü
]y&d,wfudkpHxm;í w&m;owfrSwfrnf}[k tdyÜg,f&dSaom pum;
rsm;udkMunfhygu ,aeY jrefrmoHCmhavmuü y#da0"omoem
uG,faeaMumif; od&aomaMumifh jzpfygonf/
y&d,wfçy#dywfaqmif&[ef;onf y#da0"aqmif&[ef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -223
r®0d[m&Ded’gef;
537
twGuf uav;vlrr,ftjzpf jrif&efxuf tydkr&dSEdkifyg/ t&d,m
tcsif;csif;yif txuftxuft&d,monf atmufatmuf t&d,m
rsm;udk tjrnfwGeftawmufwD;vGwfonf r[kwfyg/ &Sifr[m
uóyonf bdu©Kaem0g’vkyf&m bdu©KeDwdkYajymqdkcsuftwGuf
&SiftmeE´mudk jrnfwGefawmufwD;cJhygonf/
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,ursm;onfvnf; BuD;av;aom
wm0ef&dSolrsm;j zpfygvQuf wynfhawmfwdkY\ tav;teuf wifjyrI
udk ucRwfuacsmfzwfNyD; r[kwfr[wfem;vnfum r®udk tr®
vkyfaeaomaMumifh xdkufxdkufwefwef ajymqdkvdkufjcif; jzpfygonf/
xkdyk*dK¾ vfrsm;udk wynfhawmfwdkYuJhodkYaom olawGurS þodkYrajym
vQif ajymrnfholr&dS jzpf&mygonf/
xdkYaMumifh þtwGuf oHCmhta0pöyom’csdKUwJhonf[k
qHk;jzwfcsufonf tajctjrpfr&dSaom qHk;jzwfcsufjzpfygonf/
þ qHk;jzwfcsufudk jyifqifay;Mu&ef jzpfygonfbk&m;/
qufvufívnf; wdkif;0dedpä,rsm;onf oDvESifhrjynfhpHk
aMumif;rjyEdkifbJESifhvnf; aomwmywåd,*Fü oDvorÜwåd yg0ifae
rIaMumifh wynfhawmfwdkYtm; oDvorÜwådjzpfzdkYrvG,f[k tvGwf
oabmajymqdkMuygao;onf/ t&Sufr&dS þodkYajymqdkjcif;udkvnf;
z,f&Sm;ay;apvkdygonfbk&m;/
_____
r®0d[m&Ded’gef;
538
(C) trSwfjyoHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfrsm;bk&m;...
wdkif;0dedpä,rsm;onf wynfhawmfwdkYudk w&m;xl;r&bJ
tvdkqdk;ESifh olwyg;udkajymolrsm;jzpfaMumif; NrdKUe,f0dedpä,\
qHk;jzwfcsuftwGuf t,lcHrIudk yvyfvdkufMuygonf/
wdkif;0dedpä,\ þqHk;jzwfcsufonf rSm;aeygonf/ t
b,faMumifhqdkaomf wdkif;0dedpä,rsm;onf wynfhawmfwdkY w&m;&
aeMuonfudk rodMuaomaMumifh jzpfygonf/ 0dedpä,rsm;onf
wynfhawmfwdkYudk w&m;r&[k xifaeMuygonf/ 0dedpä,rsm;onf
rdrdwdkY w&m;r&onfESifhyif olwyg;wdkYvnf; w&m;r&Edkif&m? w&m;
&onf[k ajymvmvQif ajymay;orQudk rw&m;vkyf&rnf? þodkY
rSwf,lpGJNrJxm;Mu[ef&dSygonf/
w&m;&oludkodEdkifaomrsufvHk; r&dSorQ w&m;&oludk vHk;0
odEkdifrnfr[kwfonfrSm r®wmjzpfygonf/ 0dedpä,rsm; csifhcsdefzG,f

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -224
aumif;onfrSm ]igwdkYonfw&m;r&Muao;/ w&m;r&ao;aom
igwdkYESifh w&m;&NyD;olwdkY tb,fodkY todtjrif taetusifhrsm;
jcm;em;Muoenf;/ jcm;em;csuf r&dSoavm/}[líom avhvmoifhyg
onf/ ]udawtduwH u@ aw tduwH}uav;vkyf½HkrQESifh
od&efrSm a0;vSygonf/ w&m;rodolonf olwyg; w&m;&dSr&dSudk
r®0d[m&Ded’gef;
539
tb,fodkYodEkdifygrnfenf;/
wwfEdkifvQif0dedpä,rsm;onf w&m;&olqdkolwdkY\ tajym
tqdkrsm; ta&;tom;qdkif&m pmtkyfpmwrf;rsm;ESifh xdkw&m;&olwdkY
qdkolrsm;udk,fwdkifudk ynm&Sifqdkolrsm;ESifh awGUqHkaqG;aEG;aprIrsm;
txyfxyfjyKvkyfum tuJcwf&ef BudK;pm;oifhvSygonf/
wynfhawmfwdkYonf b,fyd#uwfynm&Sifjzpfap tmPm
yg0grzufbJ trSefw&m;twGuf tvGwfoabmoufoufjzifh
tzdtESJUudkom cH,lvdkvSygonf/ aemufqHk;ü ynm&SifqdkolwdkYom
pdwfwdkoGm;rIvQifvnf; jzpfap&ygrnf/ rdIifawGoGm;rIvQifvnf;
jzpfap&ygrnf/ pum;wckjzifhpum;wckudk vTJz,foGm;rIvQifvnf;
jzpfap&ygrnf/ wynfhawmfwdkY\ todtjriftusifhtBuHonf
tqHk;txda&mufcJhNyD; jzpfygonf/
þonfudk udawtduwH[laom pum;av;rQjzifh
wynfhawmfwdkYw&m;r&[k rwdrus wefbdk;jzwfMuygonf/ xdkYjyif
þodkYw&m;r&bJ olrsm;udkajymonf olrsm;udkajymaomaMumifh
w&m;r&[k wefbdk;jzwfjyefonf/ þodkYjzifh w&m;r&[laom
qHk;jzwfcsufodkYa&mufatmif tNrD;jyefacgif;jyef vkyfMuygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\ EdkifiHawmf
r®0d[m&Ded’gef;
540
oHCr[mem,uxH avQmufxm;awmif;qdkvTm? NrdKUe,f0dedpä,xH
aomemvTm? wdkif;0dedpä,odkY qHk;jzwfcsufapm’emvTm þpum;oHk;ck
rnD[k axmufjyNyD; þodkYrnDaomaMumifh wynfhawmfrsm;udk
t&d,mr[kwf[k vkyfMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfrsm;udk t&d,m
r[kwf[k vkyfvdkvGef;aeMu[ef &dSygonf/
avQmufxm;awmif;qdkvTmü rdwåLrsm;ydkYjcif;onf 0g<um;&ef
ydkYjcif; jzpfEdkifoavm/ þt&mrsm;udk avmuxHk;wrf;rsm;jzifh
MunfhvQifyif tvG,fwul odjrifp&m&dSygonf/ þavQmufxm;
awmif;qdkvTmü wynfhawmfwdkY\ y#da0"aus;Zl; azmfjycsufonf
ed’gef;rQom jzpfygonf/ pmudk,fonfum; y#da0"aus;Zl; azmfjy

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -225
csufr[kwfyg/
0dedpä,wdkYpdwfü <um;0gvdkíydkYonfrsdK; jzpfaeonfjzpfap?
rjzpfonfjzpfap? wynfhawmfwdkYpdwfü trSwfyifr&Edkifatmif &dSMu
ygonf/ omoemawmftwGuf awmif;qdkcsuf taysmuftysuf
r&Sd&efom wcsufwnf; &nf&G,fygonf/
xdkYaMumifhaomemvTmü oHCmhr[mem,urSwyg; rouf
qdkifolrnfolYtm;rQ jzefYum;aMujimjcif;r&dS[k a&;cJhjcif;jzpfygonf/
oHCmem,urS wyg;aom b,folb,f0g’tm; rdrdwdkY\ y#da0"
r®0d[m&Ded’gef;
541
w&m;udk em;vnfap&ef pma&;íwwef? pum;[efjzifhwrsdK; igwdkY
tm;t&d,mvdkYrSwfawmh [lí ajymcJhjcif;jzefYum; aMujimcJhjcif;
r&dSaomaMumifh jzpfygonf/
NrdKUe,ft,lcHapm’emvTmygpum;&yfrsm;rSm bk&m; &[EÅm
rsm; a[majymouJhodkY ]þum;’ku©? þum;ork’,? þum;
eda&mESifhr*¾? ‘ku©t&aumufudk a&S;u b,fvdkaumufcJhonf/
trSeftm;jzifh b,fvdkaumuf&rnf} tp&dSonfjzifh a[majymjcif;rSm
b0ay;wm0eft& a[majymaejcif;jzpfonf[kom qdkvdkygonf/
oDwif;oHk;azmfESifh’um’umrwdkYtm; igwdkY t&d,m &[EÅm
jzpfaeMuNyD[k b0ay;wm0eft& ajym&onf[k qdkvdkjcif; r[kwf
yg/ xdkYaMumifh pmoHk;apmifyg pum;rsm;udk tu,f todtjrif&dS&dS
owdxm;vQif 0dedpä,yk*d¾Kvfrsm;jrifovdk z½dkz&Jjzpfp&m r&dSyg/
xdkYaMumifh ajymwmawGr[kwfí w&m;r&? w&m;r&í
ajymwmawGr[kwf þuJhodkY uRrf;xdk;uRrf;jyefvkyfNyD; wynfhawmf
wdkYudk ygydpäyk*dK¾ vf? £pämyuwyk*dK¾ vfrsm;[k xifrSm;oHk;oyfaeMu
ygonf/
þ0dedpä,rsm;\w&m;rodí xifrSm;oHk;oyfrdaom £päm
yuw ygydpäjzpfonf[laomqHk;jzwfcsufudk z,f&Sm;ay;&ef jzpfyg
onfb&k m;/
_____
r®0d[m&Ded’gef;
542
(i) trSwfjyoHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfrsm;bk&m;...
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk
ar;onfhtwdkif; rajzEdkifjcif;ESifhwynfhawmfwdkY\ apm’emvTmü
pmxJrS psmefr*fzdkvfESifhvlxJrS psmefr*fzdkvf rwlnD[kajymjcif;
rsm;twGuf psmefr*fzdkvfr&olrsm;jzpfonf[k qdkumt,lcHudk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -226
yvyfMuonf[kqHk;jzwfMuygonf/
wdkif;0dedpä,qHk;jzwfcsufonf rSm;,Gif;aeygonf/
ar;onfhtwdkif;ajzEkdif&efrSm psmefr*fzdkvf&½Hk ESifhrjzpfEkdifyg/
&NyD;oluar;vQifum; oifhawmfygvdrfhrnf/ r&bJar;vQif
tar;rrSefbdkYyif rvG,faomaMumifhjzpfygonf/ psmefr*fzdkvf
w&m;onf oabmw&m;ydkif;qdkif&mrsm;jzpfygonf/
vlwdkif;onfavmba’go jzpfaeMuygonf/ avmb
a’gotjzpfonf tvGefvnf;xif&Sm;ygonf/ xdkavmba’go
udk ]]udawtuwH u’gawtduwH uwåawtduw}}
vkyfvQif ajzEdkifygrnfavm/ xdkxufxif&Sm;onfrSm pmwwfol
rsm;onf pmrwwf&mrSwwfvmMuolrsm;csnf; jzpfygonf/
xdkpmwwfolrsm;udk ]]uðawtduwH u’gaw uwåaw udEÅdaw
tduwH}}rsm;ar;vQif ajzEdkifMuygrnfavm/ txl;ojzifh
r®0d[m&Ded’gef;
543
b,fvdkwwfvmonfudk ajzEkdifMuygrnfavm/
xrif;pmolrsm;yif xrif;vkwfb,favmufpm;cJhoenf;/
xrif;wvkwf0g;csuf rnfrQjyKcJhoenf;/ b,fvQmjzifh b,fvdkarTcJh?
odrf;cJhoenf;[k ar;vQif ajzEkdifygrnfavm? þodkYrajzEkdifumrQjzifh
xrif;tu,frpm;cJh[k qdk&efjzpfEkdifyg oavm/
uðaw tduwH paomar;cGef;rsm;onf ar;wwf&ef
vnf; rvG,fyg/ ajzwwf&efvnf;rvG,fyg/ ar;wwfajzwwf
OD;awmhyif tajzudkMum;&olrsm;taejzifhem;vnfatmif
em;axmifwwf&efvnf; rvG,fyg/
þrQrvG,faomar;cGef;wdkuav;rsm;jzifh omoemawmf
twGuftwdkif;rod BuD;rm;vSaom jyóemudk NrdKUe,f0dedpä, rsm;u
udkifwG,faeMuygonf/ wdkif;0dedpä,rsm;uvnf;
NrdKUe,fqHk;jzwfcsuftay: rSmomoHk;oyf&efwm0ef&dSí [kqdkNyD;
qufvufudkifwG,fygonf/
þrQBuD;rm;aomjyóemudkrqdkxm;bd/ omreftvkyf
wckyifjzpfygap/ vkyfrIwdkif;üy,fjcif;vnf; &Sdrnf/ &jcif;vnf;
&Sdrnf/ vkyfcsdefvnf;&Sdrnf/ vkyf&mvnf;&Sdrnf/ vkyfyHkvnf;&Sdrnf/
tm;vHk;udkodEdkif Muygrnfavm/
r®0d[m&Ded’gef;
544
þt&mrsm;ürodaomfvnf; psmefr*fzdkvfüodonf
owdrEÅjzpfaomaMumifhodonf[k ajzvkdMuygonf/ psmefr*fzdkvf
&olrsm;\owdonf tbdZÑm Asmyg’rsm;jzpfrjzpf ponfrsm; üom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -227
owdjzpfygonf/ &[EÅmrS yrm’rdkY,Gif;cGxGuf,dk&dSouJhodkY
qdkouJhodkY&[EÅmrsm;vnf; rarhr[kwfjzpfygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf t|uxm#Dum
q&mrsm;udk ]]jrwfpGmbk&m;tvdkawmfudkodolrsm;}} [k,lqxm;Mu
ygonf/ jrwfpGmbk&m;tvkdawmfonf tb,fjzpfí t|uxm
#Dumq&mwkdY\ tvkdonf b,foif;jzpfaomaMumifh
]]tvkdawmfod}}rsm;jzpfonf[kqdkygoenf;/
þonfrSmpdwfysufzG,fjzpfygonf/ 0dedpä,rsm;onf
t|uxm#Dumq&mwdkY\ynmudkyifrod? jrwfpGmbk&m;udkum;
qdkbG,fyif r&dSyg/ þodkYjzpfvQuf tvdkawmfudkodolrsm;
[kqdkyacsbdonf/
vuf&dSt|uxm#Dumrsm;onf jrwfpGmbk&m;udk MunfndKí
jrwfpGmbk&m;aemufrSvdkufum jrwfpGmbk&m;\ pum;rsm;udk
aqmif,lzGifhjyaeMuaomfvnf; jrwfpGmbk&m;\ t&d,opömw&m;udk
tenf;i,frQodoGm;cJhMujcif; &dSMuonf r[kwfyg/
atmufxpfqHk;aom wm0efrQyifr[kwfMu[k qdkvkdygonf/
t|uxm#Dumq&mBuD;wdkY\tqifhonf a&S;a[mif;
ypönf;jzpfí wefbdk;jrifh&rnfuvGJí ,aeY &dSMuaom jrefrmjynf\
yd#uwfynm&SifBuD;rsm;jzpfMuonfh OD;Akf? v,fwD?
r®0d[m&Ded’gef;
545
awmifNrdKUOD;Zeumbd0Ho? rif;uGef;OD;0dpdwå polwdkYxuf tu,f
ydkvGefaomwefbdk;rsm; &dSMuonfr[kwfyg/ vuf&dSa&S;t|uxm
#Dumq&mrsm;xuf jrefrmjynfrS *EÅum&ujzpfMuaom
xif&Sm;onfh q&mawmfBuD;rsm;onf ydkvGef&efyif taMumif;
rsm;pGm&dSygonf/ tb,faMumifhqdkaomf acwf\tuludk rsm;pGm
&aeMuaomaMumifhjzpfonf/ þtaMumif;rSm jrifwwfaom
rsufaph&dSvQif xif&Sm;ygonf/
yd#uwfü þrQESHYpyfuRrf;usifMuaomfvnf; r®wåudkum;
0dk;0g;vQuf&dSonfrSm ouf&Sdxif&Sm;yk*dK¾ vfrsm;&dSí tvG,fwul
avhvmEdkifygonf/ bk&m;a[mw&m;awmfrsm;\ teuftwå onf
opömw&m;yif jzpfygonf/ opömw&m;odjcif;onf
w&m;eufodjcif;jzpfygonf/ þodkYw&m;odjcif;onf
t&d,mjzpfjcif; jzpfygonf/ t&d,mtjzpfa&mufrSyif
bk&m;\tvdkawmfudkodygonf/
t|uxm#Dumq&mrsm;onf ykxkZOfrsm;jzpfMuí
bk&m;\tvdkawmfudk odolrsm;r[kwfMuyg/ ,aeY yd#uwf
uRrf;usifMuaomq&mawmfBuD;rsm; tvm;omjzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -228
xkdYaMumifh t|uxm#Dumrsm;xJrS psmefr*fzdkvfrsm;onf wu,fhvlrS
psmefr*fzdkvfrsm;ESifh rdk;ESifhajrBuD;yrmuGmjcm;vSygonf/
0dok’¨dr*fajymaompsmefESifh r*fzdkvfrsm;onf bk&m;
a[maom psmefESifhr*fzdkvfrsm;ESifh rwluGJjym;jcm;em;vSygonf/
rdvdE´yÍSm0w¬Kajymaom psmefESifhr*fzdkvfrsm;vnf; xdkYtwlyif
r®0d[m&Ded’gef;
546
jzpfygonf/
psmefudk ]]ajrvQdK;rdk;ysH}} tjzpf teufzGifhvdkwwfMu
ygonf/ r*fzdkvfudkvnf;]]t½IcHtm½Hkrsm;ukefqHk; oGm;jcif;udk
odaeaompdwf[k teufzGifhvdkwwfMuygonf/ xdkYjyif t|uxm
rsm;onf avmuDpsmefESifh avmukwå&mpsmefrsm;udkvnf; ruGJyg/
tbdnmOfrsm;üvnf; þenf;rjcm;jzpfygonf/
trSefü umrrSmyifpsmef&dSygonf/ ½lyg½lyrSmvnf;
psmef&dSygonf/ avmukwå&mrSmvnf; psmef&dSygonf/ tyÜempsmef
udkom r&bl;[k ajymaomfajym&rnf/ vlwdkif;yif umrpsmefrsm;udk
um; &zl;Muonfyif/ tm½Hkay:rSDí tedrfhtjrifh&dSrnf jzpfaomfvnf;
psmefonfpsmefomjzpfygonf/
r*fvnf;þenf;twljzpfygonf/ umrüvnf;
r*f&dSygonf/ ½lyg½lyavmukwåwdkYüvnf; &dSygonf/ uGJjym;jcif;r&dS
r[kwfaomfvnf; r*foabmum;twljzpfygonf/
0dedpä,rsm;onf olwdkY\umrr*f umrpsmef&yHkrsm;udk
jyEdkifMuygrnfavm/ t|uxm#Dum q&mrsm;onf
olwdkYrodaomtyÜempsmefESifhr*frsm;udk wckwfw&zGifhMuayonf/
rodbJzGifhjcif;onf rzGifhbJaejcif;xufqdk;&Gm;ayonf/ jrefrmjynfrS
xif&Sm;aomq&mawmfBuD;wyg;onf edAÁmtzGifhESifh pyfí
]]rodbJrsm;rsm;ajymvQif rsm;rsm;rSm;rnf}}[kyif ajymcJhcsuf
&dSygonf/
t|uxm#Dumrsm;onf w&m;rodbJ w&m;eufzGifhcsuf
r®0d[m&Ded’gef;
547
rsm; jzpfygonf/ yg|dawmfygw&m;rsm;onf t|uxm#DumwdkY
zGifhcsuftwdkif;om odjrif&awmhaom t&mrQomjzpfygawmh onf/
xdkYaMumifh psmefr*fzdkvfw&m;&NyD;olonf pmxJayxJrS
psmefr*fzdkvfESifhwlnD&rnf[laom apm’em vTmygpum;udk Munfhí
wynfhawmfwdkYvkdpsmefr*fzdkvfr&[k qHk;jzwfcsufonf
rSm;,Gif;aomqHk;jzwfcsuf jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYudkpsmefr*fzdkvfr& [kqdkaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -229
þqHk;jzwfcsufudkvnf; jyifqifqHk;jzwf&efjzpfygonf bk&m;/
r®0d[m&Ded’gef;
548
(p) trSwfjyoHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfrsm;bk&m;-
wkdif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmyg pum;? aomem
vTmygpum;? NrdKUe,f0denf;dk&fxHajzMum;csufpum;? þpum; rsm;ü
tdrmeESifhpyfí wynfhawmfwkdYudk,fudk wynfhawmfwdkY
rxifMuaMumif; ajymqdkrIaMumifh wynfhawmfwdkYü tdrme
r&dSaMumif; oHk;oyfxm;Muygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYonf
tdrme&SdvQif0efcHNyD; wynfhawmfwdkY\ avQmufxm; awmif;qdk
vTmudk ½kyfodrf;&rnf[kvnf;qdkxm;ygonf/ þodkY 0efcH½kyfodrf;
jcif; rjyKaomaMumifh tdrmer[kwf[k qHk;jzwfMuygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf rSm;aeMuygonf/
tdrmeonf tdrmejzpfolu rdrdtdrmejzpfaeaMumif;odí
0efcHygrStdrmejyK&ef&dSouJhodkY jzpfaeygonf/ þodkYjzpfvQif
wkdif;0dedpä, q&mawmfrsm;jyaom ‘ó*Fkwå& tdrmeokwf
(387)vm ]]tdrmejzpfaomfvnf; rdrdudk,fudktdrme
jzpfrSef;rodí 0efrcHolrsm;}}udktdrmer[kwf[kvkyfNyD; yg&mZdu
cs&ygrnfavm/
tdrmeonf tdrmejzpfolu tdrmerSef;odrItdrme
jzpfoavm/ tdrmejzpfolu tdrmerSef;rodvQif tdrme rjzpfbJ
&dSygoavm/ þar;cGef;wdkY\tajzudkyif 0dedpä,rsm;rajz
r®0d[m&Ded’gef;
549
&dSaeMuygonf/
tdrmejzpfaeao;olonf rdrdudk,fudk tdrme
jzpfaeonf[k b,fenf;ESifhrSod&ef taMumif;&dS rnfr[kwfyg/
tdrmejzpfae&mrS rdrdxifonfESifhjcm;em;aomtajctaersm;
jzpfyGm;vmonfudkawGU&dS &NyD; tdrmeaysmufoGm;rSom
rdrdtdrmejzpfcJhaMumif;odjrifygrnf/
xdkYaMumifhtdrmeonf tdrmejzpfolu tdrme
jzpfrSef;odrS tdrmejzpfonfr[kwfyg/ tdrmejzpfolu
tdrmejzpfrSef;odonfjzpfap rodonfjzpfap tdrmejzpfvQif
tdrmejzpfonfom jzpfygonf/
tdrmejzpfolonf tdrmejzpfaecsdefü rdrdudk,fudkrdrd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -230
tdrmejzpfaeaMumif;rodEdkifyg/ olwyg;wdkYuom tdrme
jzpfaMumif; odaomfodEdkif&maomt&mjzpfygonf/
xdkYaMumifhtdrmejzpfolonf tdrmejzpfaecsdefü
rdrdudk,frdrd tdrmejzpfaejcif;r[kwfbJ tu,fw&m;&ae onf[k
rnfrQyifajymonfjzpfap? tdrmejzpfaejcif;r[kwf[k
,HkMunfcsufjzifh rdrd&ae aomw&m;udkb,frQajymonfjzpfap
tdrmeonf tdrmejzpfolrodaomfvnf; tdrmerQomjzpfí
xkdajymqdkcsuftwGufyg&mZduusap&ef qHk;jzwfír&Edkifyg/
wynfhawmfwdkY\omoemawmfa&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmygpum;? aomemvTmygpum; NrdKUe,f0denf;dk&f rsm;\
tar;udk ajzMum;csufpum;? þpum;rsm;üwynfhawmfwdkY udk,fudk
r®0d[m&Ded’gef;
550
wynfhawmfwdkY tdrmer&dSaMumif;rnfrQ avQmufxm; onfjzpfap?
þavQmufxm;csufrsm;aMumifh wynfhawmfwdkYudk 0dedpä,rsm;u
tdrmer&dS[kqHk;jzwf&efvHk;0jzpfEdkifonf r[kwfyg/ þodkYjzpfvQuf
0dedpä,rsm;u wynfhawmfwdkYudk tdrmer&dS aMumif;
ajymxm;NyD;jzpfaomaMumifh tdrmer&dS[kqHk;jzwf onfrSm
vH;k 0vGrJ mS ;ygonf/
wynfhawmfwdkYonf ,aeYtcsdeftxd wynfhawmfwdkY
&&dSNyD;aom w&m;\ wdusrSefueftbdk;wefyHkudk udk,fwdkifudk,fus
awGUjrifíae&aomaMumifh tenf;i,fuav;rS tdrme
jzpfjcif;r[kwf[k &J&ifhjywfom;aeMuygonf/ vHk;0trSeftuef
w&m;&aeMujcif;[k odjrifaeMuygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; wynfhawmfwdkYxufawmfaom
wynhfawmfwdkYxufrSefaom? wynfhawmfwdkYxuf toHk;usaom
w&m;udk&aeolqdkol &dSao;onfqdkvQifxdkolonf wynhfawmfwdkY
tdrmejzpfaMumif; odwef&mygonf/ xdkuJhodkYaomyk*dK¾ vfrsdK;u
ñTefjycH&vQifum; wynfhawmfwdkY tdrmejzpfonf[k
xifEkdifaumif;xifEdkifrnfvm; rajymEdkifjzpfygrnf/
þodkYajymíom ajym&ygonf/ omoemawmfü
wynfhawmfwdkYxuf awmfaom? wynfhawmfxuf rSefaom
toHk;usaomw&m;udk &olqdkol&dS&efrjzpfEkdifyg/ wynfhawmf
wdkYonf yd#uwfpmwwfenf;olrsm; jzpfaMumif;jzpfMuygrnf/
avmuA[kokwponfüvnf; pmwwfenf;oljzpfaumif;
r®0d[m&Ded’gef;
551
jzpfMurnf/ t&d,opömtodüum; wynfhawmfwdkYxuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -231
odolr&dSEdkif&myg/ t&d,mopömodolcsif;wlvQifom wlygrnf/
t&d,opömtodonf wynfhawmfwdkYxHrSvGJí tjcm;ür&dSao; [kyif
wynfhawmfrsm;jrifMuonftxd jzpfygonf/ jrefrmru
urÇmtxdtcdkiftrmawGUodNyD [kaMujim0Hholr&dSjzpfaeygonf/
urÇmay:ü Ak’¨omoemtxGef;um;qHk; qdk&avmufaom
jrefrmüyifþodkYxif xdkodkYxifab;rStxifjzpf½HkrQxuf ydkvGefol
r&dSatmifjzpfaeygonf/ xdkolwdkY\twGif;odkY EIdufvQifbmrQ
r&dSonfrsm; xGufvmMuonftxd jzpfygonf/
ynm&dSwkdYtm;onfpum;jzpfonf [ka&S;qdk½dk;&dSygonf/
tu,f&dSvQif pum;&dS&ygrnf/ pum;rQr&dSvQiftu,fr&dSonfrSm
jrifomNyDjzpfygonf/ wynfhawmfwdkYonf jrefrmrSurÇmtxdaom
rnfonfhynm&SifESifhrqdk tvGwfoabmpum;ajym&ef
toifh&dSaeMuygonf/ wynfhawmfwdkY tdyÜg,fukefrnfvm;?
ynm&SifwdkYtdyÜg,fukefrnfvm;[k wynfhawmfwdkYwpdk;wpdrQ
r,Hk;rSm;Muyg/
þrQyifwynfhawmfwdkYudk,fudk wynfhawmfwdkY tdrme
rjzpfaMumif;,HkMunfMuygonf/ jrefrmjynfrS yd#uwfynm&Sif
tm;vHk;udk wynfhawmfwdkYu0vHk;(t&d,mopöm)a&;jyNyD;
tzsufcdkif;cJhbl;NyD [kwynfhawmfwdkYxifygonf/ wdyd#uwf tm;vHk;?
tbdZ&X*k½kwyg;? t*¾r[m y@dwtrsm;ousoD[ ESifh
r®mp&d,rsm;odkYvnf; rif;uGef;ylaZmfyGJü wynfhawmfwkdY\ 0vHk;udk
r®0d[m&Ded’gef;
552
tzsufcdkif;cJhygonf/ y|rtBudrf orkwd tpnf;ta0; rSmvnf;
urÇmat;orkwd oHCmwaxmifhESpf&mausmfudkvnf;
wynfhawmfwdkY\0vHk;udk tzsufcdkif;cJhNyD;jzpfygonf/ t|uxm
#Dumrsm;üvnf; wynfhawmfwdkYa&;jyaom0vHk;udk zsuftm;&dSr&dS
vSefí tuJtav;MunfhMuNyD; jzpfygonf/
xkdYaMumifhwynfhawmfwdkYonf jrefrmruurÇmtxd
b,fynm&dSjzpfap pnf;urf;&dSpGmomajymqdk& rnfqdkvQif
«avmba’gorzufbJ ajymqkd&rnfqkdvQif» xkdynm&dSwdkY\
pum;ukefroGm;bJ r&dSap&[kyifajym Edkifygonf/ þrQtxd
wynfhawmfwdkYodae&aeaomw&m;ü ,HkMunfMuygonf/
(tdrmerjzpfbJ &dSMu ygonf[kqdkvdkonf/)
þodkYyifwynfhawmfwdkYudk,fudk wynfhawmfwdkYu
tdrmerxifMuaomfvnf; q&mawmfwdkY 0denf;dk&frsm;urlum;
wynfhawmfwdkYudk tdrmejzpfaeolrsm;[k ,lqoHk;oyfEdkifcGifh
&dSMurnfom jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -232
q&mawmfwdkYonf wynfhawmfwdkYw&m;udk rodrjrif
em;r0ifaeMuonfjzpfap? odkYr[kwf r®aMumif;tm;jzifh
ppfaq;cGifhr&ojzifh roHk;oyfrqifjcifonfjzpfap? odkYr[kwf
wynfhawmfwkdYrSm;aeonf yifodjrifaeonfjzpfap? þodkYjzpfvQif
wynfhawmfwdkY tdrmer[kwf[k b,frQ vkyfvkyf q&mawmfwdkYu
wynfhawmfwdkYudk tdrmeyifvkyfp&m&dS&ygrnf/
tb,faMumifhqdkaomf tdrmeonf tdrmejzpfol
r®0d[m&Ded’gef;
553
rodaomfvnf; ppfaq;oluodvQif tdrmejzpfaMumif;
qHk;jzwfEdkifaomaMumifh jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf w&m;&onfrxifbJ w&m;& onf[k
ajymaeolrsm;r[kwfaMumif; vHkavmufaom taMumif;
tcsuftjynfhtpHk&dSygonf/ t½l;rsm; uav;rsm;rusef odEdkif
onftxd þtaMumif;rsm;onf ay:vGifxif&Sm;aomt&m
jzpfygonf/
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uxH wynfhawmfwkdY awmif;qdk
avQmufxm;csufonf uav;rsm; upm;ouJhodkY
usDq,fupm;aeonf[kxifvQif qifjcifp&mOD;aPSmufrygí[k
ajym&ayrnf/ þawmif;qdkcsufrsm;onf jrwfpGmbk&m;u
r®pufudka[míavmuBuD;oGufoGufcg&rnfh awmif;qkdcsuf
jzpfygonf/
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJUonf þtaMumif;udk
acsmifxdk;xm;vkdí wynfhawmfwdkYudk zsufqD;rnfqdkvQif
wynfhawmfwdkYysufpD;rnfvm; ax&0g’omoemawmf ysufpD;
rnfvm; apmifhpm;í avhvmapvdkygonf/ trSefw&m;onf
udk,fapmif;wdkufol rnfolUudkrqdkcRif;csefae&pfvdrfhrnf r[kwfyg/
wynfhawmfwkdY odjrifaeMuaom jrwfpGmbk&m;\
t&d,opömw&m;awmfonf ax&0g’oHCmrS tytxkwf cH&vQif
ax&0g’oHCmonfom t&d,opömrsm; a&awGYMumyrm
iGg;iGg;pGifhpGifhyGifhaernf jzpfygonf/ t&d,opöm\ rsufESmvTJrI
r®0d[m&Ded’gef;
554
cH&aom ax&0g’omoemonf acwfa&pD;aMumif; wdkufpm;rI
cH&NyD; rvGJraoGysufpD;&ygrnf/
xdkYaMumifh q&mawmfwkdYonf omoemawmfudk
apmifha&Smufaomtm;jzifh wynfhawmfwkdYudk wwftm;orQ jrifatmif
Munfhay;Mu&efjzpfygonf/ wynfhawmfwdkY\ EdkifiHawmf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -233
oHCr[mem,uxH omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdk
vTm\ twdkif;tqyrmPonf tb,fjzpfonf[lí jrif&½HkrQ
Munfh&efyifjzpfygonf/
,aeYbkef;BuD;&[ef;avmuonf pmwwfaywwf[k
vlrsm;txifxm;rIudk vuf0,fydkifydkif qkwfudkif&&dSaeMu aomfvnf;
tu,fpmzwfwwfrIESifh uif;uGmaeonfudk awGY&dS&ygonf/
wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&; avQmufxm; awmif;qkdvTmudk
em;vnfatmifzwfwwfoGm;aom wm0ef&dSonfh bkef;BuD;udk
wynfhawmfwdkYrawGU&ao; jzpfaeygonf/
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,ursm;vnf; em;rvnfMu
onfudk awGY&ygonf/ aemufaMumif;jyef pum;rSef;rodjcif;?
ouyu© y&yu©rodjcif; 0g’a&;&mrsm;rodjcif; tdu
avQmufxm; awmif;qdkcsufudkrodjcif;? tp&dSonfrsm;jzpfygonf/
0dedpä,tqifhqifhrSq&mawmfrsm;vnf; þtwljzpfygonf/
xkdYaMumifhq&mawmfwdkYonf omoemawmfudk
apmifha&Smufaomtm;jzifh wynfhawmfwdkYudk wwftm;orQ
jrifatmifMunfhay;oifhygonf/ wynfhawmfwdkYudkjrifEdkif&efrSm
r®0d[m&Ded’gef;
555
wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&;avQmufxm;awmif;qdkvTmudk
tacguftpdwfoHk;q,ftxd txyfxyfzwf&efjzpfygonf/
xkdYjyifr®ylZmbk&m;&dScdk;usrf;udk tacgufa& av;q,f
ig;q,ftxd b,ftcef;uvmajymonf [kpmtkyfrygbJ
yvmtvGwfajymEdkifatmifESifhbmajymonfu b,ftaMumif;
tcsuft&[kodEdkifatmif ausyGefpGmzwf&efjzpfygonf/
oHCmhr[mem,uESifh0dedpä,yk*dK¾ vfrsm;onf omoem
pdwfuif;rJhMuolrsm;toGif aqmifaeMuygonf/ tvStyjzpf½Hk
oeyfcg;vdrf;xm;aomolrsm;uJhodkY jzpfaeMuygonf/ omoemawmf
ürdrdwdkYudk,fwdkifvnf; w&m;qdkítapmfeHatmifrQ rvkyfEdkif?
olwyg;w&m;&onfqdkonfudkvnf; aemZmrd
igrod[kjyKvkyfMuygonf/ þolrsm;BuD;pdk;aeaom ax&0g’
omoemawmfü b,frSvmí]]w&m;}}qdkaom t&mjzpfay:Edkif
ygOD;rnfenf;/
q&mawmfwdkYonf omoempdwf&SdMuao;onf qdkygvQif
wynfhawmfwdkY\pmrsm;udk wynfhawmfwdkY\apwem bmvJ[k
½dk;om;olrsm; odjrifouJhodkY odjrifvmatmif txyfxyf
avhvmMu&ef jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY\ pmrsm;udk em;vnfEdkiftm;r&Sdí

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -234
rSm;aeonf[kxifOD;awmhawmifrSyif wynfhawmfwdkY\ tppftrSef
pdwf&if;apwemudk em;vnfygu wynfhawmfwdkYESifh qufEG,fí
atmuf½Hk;rsm;u usL;vGefcJhMuaom omoemawmf
r®0d[m&Ded’gef;
556
zsufqD;a&;vkyfief;BuD;jzpfonfh ]]omoemhtjrKawyk*d¾Kvfrsm;udk
omoemawmfom;r[kwf[k vkyfrdjcif;jypfrIrsdK;}} rS a&Smif&Sm;í
wynfhawmfwdkYudk tdrmeyk*dK¾ vfrsm;[k qHk;jzwfEdkifMuvdrfhrnf
jzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYudk,fudk wynfhawmfwdkYu
tdurme r[kwf[k ajymaomaMumifhqdkNyD; wynfhawmfrsm;onf
tdrmeyk*d¾Kvfrsm;rjzpfEdkif[laom wdkif;0dedpä,qHk;jzwfcsuf trSm;udk
z,f&Sm;ay;&efjzpfygonfbk&m;/
r®0d[m&Ded’gef;
557
(q) trSwfjy oHk;oyfcsufapm’em
q&mawmfwdkYbk&m;-
wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\
t,lcHapm’emvTmESpfapmifteuf aemufwapmifudkroHk;oyf awmhbJ
a&SUwapmifESifhyif vHkavmufaeNyDjzpfygaomaMumifh
0denf;dk&ft*Fgrsm;ESifhtnD ppfacs;csuf? qHk;jzwfcsufESifh
oufaocHpmrsm;udkMunfhNyD; ]]yg&mZdurus[kapm’em}}udk
y,fzsufyvyfí yg&mZduusonf[k qHk;jzwfaMumif;
rdefYMum;ygonf/
wdkif;0dedpä,q&mawmfwdkY\ rdefYMum;csufonf
rSm;aeygonf/ yXrtrSm;rSm wynfhawmfwdkY\ t,lcHapm’em
tjynfhtpHkudk remMum;rzwfrSwfbJ qHk;jzwfonfhtrSm;jzpfyg onf/
wynfhawmfwdkYonf wdkif;0dedpä,rsm;odkY t,lcHapm’emvTm
ESpfapmifudk wifoGif;t,lcHcJhygonf/ NrdKUe,f0dedpä,u
oHk;oyfcsufESifhqHk;jzwfcsuf[k ESpfvTmcGJxm;aomaMumifh
wynfhawmfwdkYuvnf; qHk;jzwfcsufapm’emESifh oHk;oyfcsuf
apm’em[k ESpfvTmwifoGif;&jcif;jzpfygonf/
þodkY t,lcHvTmESpfvTmjzpfygvsuf wvTmrQudkom
zwfrSwfí qHk;jzwfjcif;onf w&m;rSefjzpf&ef taMumif;csdKUwJh
ygonf/ NrdKUe,f\ qHk;jzwfcsufonf NrdKUe,f\ oHk;oyfcsufay:
jrpfzsm;cH&ygrnf/ oHk;oyfcsufrsm; tajctjrpfr&SdyHk apm’emcsuf
udk rzwfrrSwfvQif jynfhpHkaom qHk;jzwfcsufrjzpfEdkifyg/
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -235
558
wdkif;0dedpä,rsm;onf jynfhpHkvHkavmufonf[k
jyvdkMuygonf/ xdkYaMumifh rvdkaomygVdrsm;udk trsm;tjym;
xnfhoGif;azmfxkwfNyD; ref;rIwfaigufief;aeMuygonf/
þygVdrsm;\ teuftdyÜg,fudkyif ae&mwustoHk;csEdkifMujcif;
r&SdbJ ]]uBuD;a& oHk;acsmif;iif av;acsmif;iiful}}[k vkyfaeMu
jcif;rsm;jzpfygonf/ oHk;acsmif;yifiifonfjzpfap? av;acsmif;ru
yif iifonfjzpfap xl;rjcm;em;jzpfygonf/ NrdKUe,f0dedpä,oHk;oyf
csuftwGuf t,lcHapm’emvTmudk rzwfrSwf remMum;bJ
trIudkifwG,fjcif;twGuf csdKU,Gif;csufudkum; zmax;Edkif&ef
taMumif;r&Sdjzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkY\ wdkif;0dedpä,xH
t,lcHapm’emudk yvyfNyD; NrdKUe,f0dedpä,\ yg&mZduusap[k
qHk;jzwfudk twnfjyKqHk;jzwfay;jcif;onf rSm;,Gif;ygonf/
wdkif;\ qHk;jzwfcsuf\ ‘kwd,rSm;,Gif;csufonf
&Sdygao;onf/ wynfhawmfwdkYonf wdkif;0dedpä,rsm;xH þodkY
avQmufxm;cJhygonf/
wynfhawmfwdkY\ trIonf t&d,mjzpfrjzpf ppfaMum
&rnfhtrIjzpfí t&d,mjzpfonf[k 0efrcHEdkifolrsm; ppfaMumjcif;
rjyK&ef te&d,mrsm;\ ppfaMumhrIudk uefYuGufcJhygvsuf
wdkif;0dedpä,onf ppfaMumrIudk jyKcJhygonf/
wdkif;0dedpä,rsm;\ ZmwdudkMunfhjcif;jzifh xdkyk*d¾Kvfrsm;
t&d,mr[kwfonfudkvnf; wynfhawmfwdkY od&SdMu&ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
559
odkYjzpfvsuf t&d,ma,mifaqmifí wynfhawmfwdkYtrIudk
udkifwG,fcJhMuygonf/ tu,fpdppfvQifvnf; t&d,mrjzpf
aMumif;yif 0efcHMu&ef&Sdygvdrfhrnf/ þwdkif;ü t&d,m0denf;dk&f
r&Sdí rjzpfaomaMumifh udkifwG,f&jcif;vnf; jzpfatmifjzpfygrnf/
rnfodkYjzpfap 0denf;dk&ft*FgESifhrnDbJ ppfaq;jcif;onf
rSefuefaomppfaq;jcif;jzpfvm&ef rjzpfEdkifyg/ xdkYaMumifh
wdkif;0dedpä,t,lcHcsufudkyvyfNyD; NrdKUe,fqHk;jzwfcsufudk
twnfjyKqHk;jzwfay;onfrsm; rSm;,Gif;Muygonf/
wdkif;0dedpä,\ qHk;jzwfcsufü aemufqHk;trSm;wckvnf;
&Sdygao;onf/ þtrSm;rSm xdyfacgifwdkifatmifaom
trSm;jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk
ppfaq;onfqdkaomfvnf; wynfhawmfwdkYrSm;aMumif;
wynfhwmfwdkYu 0efcH&avmufatmif azmfjyp&mtxd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -236
r&SdMujcif;jzpfygonf/
tb,frQ zHk;zd½dkufrJaeonfjzpfygap trSefw&m;\
tm;onf tqHk;tydkif;tjcm;r&Sd BuD;rm;vSygonf/ razmfjybJ
rjzpfEdkifatmif azmfay;vQif ay:&rnfomjzpfygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf þodkYwynfhawmfwdkY\ trSm;udk
wynfhawmfwdkYjrifatmif jyp&m[lí wpdk;wpdrQ r&Sdjzpfaeygonf/
rdrdwdkY&xm;aom tmPmyg0gwdkYudk tvQHy,f oHk;NyD; ]]igwdkYjyKorQ
Ek&r,f}}[k ,pfrl;rItjynfhjzifh wynfhawmf wdkYudk
xifovdkqHk;jzwfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
560
pwkw¬yg&mZduygVdawmfü ]wawmtya&?
eora,EkorEk*g¾ [Dorm aemygtorEk*g¾ [d,rmaem0gtmyaEém
0dok’¨gayu©m{0H 0a’,stmZme ar0Htm0kaom
t0pHZmemrd tyóHukwäHrkom 0dvyd}}[k jrwfpGmbk&m;u
wdkuf½dkufrdefYMum;ygonf/
jrwfrmtdyÜg,ftm;jzifh ]aemiftcg olrsm;u ppfppf rppf
tmywfoifholu pifMu,fvdkNyd; rodbJodw,f/ rjrifbJjrifw,f/
onfvdkawGajymrdw,frsm; tvum;tvGJtrSm;awG ajymrdw,fvdkY
(0efcH)ajym&ygr,f} [lí jzpfygonf/
xdkYaMumifh pwkw¬yg&mZdu odu©myk’fonf w&m;r®&&Sdol
taejzifh tvGefxif&Sm;aomfvnf; 0dedpäjyK&rnfholuJhodkYaom
tjcm;olrsm;taejzifh vGefpGm odEdkifcJonfhtwGuf 0efrcHbJ
rqHk;jzwf&rnfhodu©myk’fjzpfygonf/ þodu©myk’fü wdkuf½dkuf&Sdae
aom pum;rsm;udk ausmfvGefí qHk;jzwf&efrSm 0denf;xHk;pHvnf;
r[kwfjzpfaeygonf/
wynfhawmfwdkYonf rodbJodw,f? rjrifbJjrifw,f/
onfvdk tvGJtrSm;awG ajymrdwm vHk;0r&Sdyg/ wynfhawmfwdkYonf
b,½Hk; b,fuef b,folYxHrSvnf; rajymcJhyg/
tjcm;olwOD;xHrQvnf; rajymbl;yg/ wynfhawmfwdkYonf
odonfudkom odonf[k ajymygonf/ jrifonfudkom
jrifonf[kajymygonf/ wynfhawmfwdkY odjrifaom t&mrsm;onf
[kwfrSefaomaMumifhvnf; [kwfrSefonf[kajymygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
561
tusdK;BuD;aomaMumifhvnf; tusdK;BuD;onf[k ajymygonf/
þodkYajymvsuf 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
wynfhawmfwdkYu rodbJtodvkyf? rjrifbJtjrifvkyfí r[kwfrrSef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -237
ajymrdaMumif; 0efcHjcif; tvsif;r&SdbJ &xm;aomtmPmudk
tvGJtacsmfoHk;í wynfhawmfwdkYudk pwkw¬yg&mZduusonf[k
qHk;jzwfMuygonf/
0dedpä,q&mawmfwdkY\ þtrSm;onf BuD;rm;aom
trSm;jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkYudk
pwkw¬yg&mZdu tu,fusonfxifvQif wynfhawmfwdkY 0efcH&
avmufatmif trSm;rsm;udk ñTefjyEdkif&ygrnf/ wynfhawmfwdkYu
wu,frSm;í 0dedpä,rsm;u wu,frSefvQif? 0dedpä,rsm;bufrSom
tiftm;&Sdí wynfhawmfwdkYbufü tb,ftm;rQ &Sdonfr[kwf
aomaMumifh ]]wynfhawmfwdkYonfvnf; opfom;jzifh xkxm;onfh
olrsm;r[kwf&um;}} rvGJraoG 0efcH&rnftrSefjzpfygonf/
0dedpä,wdkYonf wynfhawmfwdkYudk 0denf;aMumif;tm;jzifh
twdtusajymqdkEdkifrIü awmifhwif;cdkifrmaom tcsuftvuf
r&SdaomaMumifh t&d,ly0g’? ta0pötyÜom’rsm;jzifh wGef;í vdrfhí
o,fMuygonf/
þt&mrsm;onf r®0dedpä,t&mrsm;vnf; jzpfygonf/
wynfhawmfwdkY w&m;&ESifh r&? wynfhawmfwdkY t&d,lyg0’g
jzpfESifhrjzpf? wynfhawmfwdkY a0ptyÜom’jzpfrjzpfrSm r®0dedpä,
rsm; jyK&rnfht&mrsm;jzpfí wynfhawmfwdkY txl;tm;rpdkufbj
r®0d[m&Ded’gef;
562
&SdcJhMuygonf/
0dedpä,q&mawmfrsm;onf aoewform;
trsm;tjym;0dkif;vsuf wynfhawmfwdkYudk ppfaq;Muolrsm;
jzpfonfuwcsuf? aoewform;rsm;jzifh wynfhawmfwdkYudk
ta&mufac:,lEdkifonfuwcsuf? tkyfcsKyfolrsm;ü tulcyfodrf;
udk ]&Sdef;}tjzpf&aeonfuwcsuf? tpptcsufrsm;aMumifh
wynfhawmfwdkYxuf tpptm;tifAvrsm; omvGefMuygonf/
wynfhawmfwdkYrSm ]opöm}[laom tm;uav;wcsufrQ
&SdMuolrsm;jzpfMuygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; 0dedpä,q&mawmf
rsm;onf wynfhawmfwdkYudk wynfhawmfwdkY w&m; tcdkiftrm
r&SdaMumif; wvHk;wyg’ zGifh[wdkYxd0efcHcJhMujcif;r&Sd jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf wynfhawmfwdkYw&m;ESifhpyfvsOf;í b,frQ
BuD;jrifhaom bGJUwHqdyfawmf& yk*d¾Kvfrsm; b,frQ trsm;tjym;
wdkY\ ar;cGef;rsmjzpfygap wGefYoGm;½HkoGm;rnfholrsm; r[kwfMuyg/
xdkodkYjzpfaomfvnf; rolawmfwdkY\ rw&m;enf;rsm;jzifh
zdESdyfzsufqD;rIrsdK;jzpfvQifum; wynfhawmfwdkY ausmfvTm;Edkifrnf/
rausmfvTm;Edkifrnf rajymEdkifyg/ olawmfaumif;wdkY\ w&m;aom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -238
enf;jzifh wynfhawmfwdkYudk 0efcHap&efum; rjzpfEdkifyg/
tb,faMumifhqdkaomf wynfhawmfwdkYonf trSeftuef
ajymqdkxm;Muolrsm; jzpfaomaMumifhjzpfygonf/
þodkYjzpfvsuf wynfhawmfwdkY rSm;aMumif;0efcHEdkifatmif
rppfar;EkdifbJ wynfhawmfwdkYuvnf; 0efrcHbJ wynfhawmfwdkYudk
r®0d[m&Ded’gef;
563
atmuf½Hk;uqHk;jzwfonfhtwdkif; pwkw¬yg&mZduus&ef qHk;jzwf
onfrSm? wdkif;0dedpä,wdkY\ r[mtrSm;BuD;yifjzpfygonf/
xdkYaMumifh þtrSm;rsm; z,f&Sm;ítqHk;tjzwfay;Mu&ef
avQmufxm;&ygonfbk&m;/
r®0d[m&Ded’gef;
564
t,lcHapm’emed*Hk;
q&mawmfwdkYbk&m;...
wynfhawmfwdkY\ t,lcHapm’emavQmufxm;csuf
NyD;qHk;ygNyD/ wynfhawmfwdkY\ avQmufxm;cJhcsufonf wynfhawmf
wdkYtwGufr[kwf? omoemawmftwGuf &nf&G,fí avQmufxm;
cJhjcif;jzpfaMumif; wynfhawmfwdkYonf ax&0g’omoemawmfxHrS
tu,f&,lp&m &SdvSawmhonfr[kwfaMumif;? ax&0g’
omoemawmfuom wynfhawmfwdkYxHrS ,l&ef&SdawmhaMumif
avQmufxm;cJhjcif;jzpfygonf/
wynfhawmfwdkYonf q&mawmfwdkYu tok’¨vkyfonf
jzpfap? ok’¨yifvkyfonfjzpfap? wynfhawmfwdkYudk,fwdkifü
ok’¨aeMurnfomjzpfaMumif;? tok’¨onf wynfhawmfwdkYtwGuf
jzpfír&awmhaomt&momjzpfaMumif;? q&mawmfwdkY\
qHk;jzwfcsuft& q&mawmfwdkYESifhtwlae twlpm; rjyK&ef
tmPmydkifwdkY\ zsufqD;rIudkcH&vQifvnf; q&mawmfwdkYESifh
twlrae? twlrpm;bJaeNyD; rdrdwdkYü&Sdaom odu©mrsm;udk
usifhoHk;ae&efyifjzpfaMumif;? þt0wf þtpm;rsdK; rjyK&[k
tmPmpufjzifh uefYuGufvQifvnf; þt0wftpm;rsm;udk
a&Smif&Sm;í rdrdw&m;rdrdusifhNyD; rdrdwdkYü&Sdonfh odu©mrsm;
usifhoHk;ae&yfyif jzpfaMumif; avQmufxm;&ygrnf/
xdkYaMumifh q&mawmfwdkYoabmqE´&Sdonfhtwdkif;
r®0d[m&Ded’gef;
565
qHk;jzwfMu&efjzpfygonf/ q&mawmfwdkYu ok’¨qHk;jzwfvQif
q&mawmfwdkY\ ax&0g’omoemonf ok’¨&ef&Sdygvdrfhrnf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -239
q&mawmfwdkYu tok’¨vkyfMuvQifvnf; q&mawmfwdkY\
ax&0g’omoemonf tok’¨&ef &Sdygrnf/
wynfhawmfwdkYtwGuf tok’¨&ef ok’¨&efESifh jzmruGJyg/
t&d,mtjzpfa&mufNyD;oltwGuf avmuonf vif;csif;NyD;
jzpfygonf/ avmuHudkvnf; rsufaphtjrif&SdNyD;jzpfí vdIif;BuD;
avSatmuf jzpfapEdkifygNyD/ wynfhawmfwdkYonf wynfhawmfwdkY\
b0twGuf vlvm;ajrmufcJhygNyD/ twdkif;rod aus;Zl;awmf &Sdaom
jrwfpGmbk&m;ESifh om0utqufquf\ aus;Zl;w&m;udk
wynfhawmfwdkY aqmifEdkifolrsm;jzpfcJhMuygNyD/ xdkYaMumifh xm0&
ok’¨aernfomjzpfaMumif; ed*Hk;csKyfavQmufxm;&ygonf
q&mawmfwdkYbk&m; ...../
&SifÓP &Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;
ppfuikd ;f
r®0d[m&Ded’gef;
566
toD;oD;odYk
OD;uvsmP(½Icif;om)?
OD;pE´moD&d(aZ,sodrf)
OD;Z#dv(cdkevef;)?
OD;£E´u(r*Fvmompnf)
OD;Owårpm&(arC0ef)?
OD;Z0e(ausmif;opf)
OD;0drvAk’¨d(uHr)?
OD;awaZmbmo(rdk;wJ)
OD;ÓPvuFm&(udk;aumif;) acsmif;OD;NrdKU/
aeYpGJ/ wefaqmifrkef;vqef;(9)&uf? 44/
½dkaopGmavQmufxm;ygonfbk&m;/ wynfhawmfrsm;onf
rESpfu q&mawmfwdkY 0dedpä,usifhpOfu pk’dwutjzpf
odcJholrsm;jzpfMuygonf/ ,ckavQmufxm;&efrSm 0dedpä,udpEö Sifh
rqdkifbJ yk*dK¾ vfa&;tvGwfoabm avQmufxm;jcif;jzpfygonf/
t&Sifbk&m;taeESifh wynfhawmfrsm; tEÅ*g¾ [dwrdpäm’dXd
jzpfonf[k odjrifaeaMumif; od&ygonf/ þodkYjzpfvQif
w&m;r&EdkifaomaMumifh wynfhawmfwdkYtm; arwåm*½kPm
r®0d[m&Ded’gef;
567
yGm;vdrfhrnf[kxifygonf/ wynfhawmfrsm;taeESifhvnf;
t&Sifbk&m;udk tEÅ*g¾ wdurdpäm’d|djzpfaomaMumifh w&m;&&ef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -240
rjzpfEdkifojzifh arwåm*½kPmyGm;Muygonf/
þodkY ESpfOD;ESpfzuf arwåm*½kPmyGm;rsm;onf vufawGU
tusdK;jzpfyGm;apoifhvSygonf/ xdkYaMumifh t&Sifbk&m; ½dk;om;pGmyif
trSef[kxifaevQif wynfhawmfwdkYtm; rSefuefaMumif;
tmPmyg0grzuf r®pufoufoufjzifh tcsuftvufESifhwuG
tqHk;tray;apvdkygonf/ þtcgü wynfhawmfwdkYuvnf;
rrSefuefyHk tcsuftvuf tjynfhjzifh avQmufxm;vdkygonf/
þodkY avQmufxm;vdkonfrSm wynfhawmfwdkY rSm;vQif
wynfhawmfwdkY jyifEdkif&efESifh t&Sifbk&m;rSm; t&Sifbk&m; jyifEdkif&ef
tusdK;&a&;wckwnf;twGufom jzpfygonf/
þusdK;udkarQmfudk;í wynfhawmfwdkYtm; tqHk;tray;&ef
t&Sifbk&m;u oabmwlvdkvm;onfqdkygvQif tcsdefra&G;
wynfhawmfwdkYtm; tqHk;tray;vdkonfhae&mudk ñTefMum;ay;&ef
wynfhawmfwdkY awmif;qdktyfygonfbk&m;/
t&Sifbk&m;xHvnf; ac:Edkifygonf/ wynfhawmf xHvnf;
<uEdkifygonf/ tjcm;ae&mvnf; ñTefEdkifygonf/ wOD;jcif;vnf;
r®0d[m&Ded’gef;
568
awGUEdkifygonf/ &[ef;&Sifvl y&dowfESifh awGUEdkif ygonf/
oHCmhtv,füvnf; awGUEkdifygonf/ BudKufESpfouf&m ygbk&m;/
þpmudk wm0ef&Sdolrsm;odkY ay;ydkYygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKU/
(rif;uGef;? rEÅav;pmoifwdkuf)
rdwåLudk
- wkdif;ESifhjynfe,f oHCmhem,utoD;oD;
- jynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme? &efukef
- ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef
- ygwDOuú|BuD;? &efukef
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|BuD;? &efukef
- 0efBuD;csKyf? &efukefodkY ydkYygonf/

r®0d[m&Ded’gef;
569
r®0d[m&Ded’gef;
570
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -241
tydkif;(5)
tEk0g’gw&m;pGJqdkrIrsm;
1/ 0ef;odk cEÅD;q&mawmf\ opömtvif;jyusrf;tm; w&m;pGJqdkcsuf
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJU
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr?
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20-12-82
taMumif;t&m/ 0ef;odkNrdKU cEÅD;q&mawmfBuD;\ opömtvif;
jyusrf;? pmtkyfü w&m;r[kwfonfudk
w&m;vkyfí wifjycsufrsm; tr®jzpfí
y,fzsufESdrfeif;ay;&ef apm’emvTm/
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf t*¾r[my@dw tbdZr[m &|*k½k
cEÅD;q&mawmf b’´EÅokre 0ef;odkNrdKU\ t*¾r[my@dw 0ef;odkNrdKU
r®0d[m&Ded’gef;
571
cEÅD;q&mawmfBuD; trnfjzifh a&;om;xm;aom
opömtvif;jyusrf;trnf&Sdaom pmtkyfudkzwfMu&ygonf/
þpmtkyfpmrsufESm(16)? pmaMumif;a&(1)ESifh pmrsufESm
(28)? pmaMumif;a&(19)? pmrsufESm(29) pmaMumif;a&(3)?
pmrsufESm(31)? pmaMumif;a&(19)wdkYü wifjyxm;csufrsm;onf
Ak’¨bmomw&m;awmft& rSm;aeaomwifjycsufrsm;jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk
vlrsm;tm; ñTefjytoday;aeaom wifjycsufrsm;jzpfMuygonf/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
bk&m;vnf;ra[maom tajctaersm;jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudk ta[mvkyfaom þwifjycsufudk tr®0g’jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmfoHChm
r[mem,utzGJU½Hk;odkY avQmufxm;apm’emtyfygonfbk&m;/
&SifOmP + &Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif? rif;uGef;
ppfudkif;NrdKUe,f? rEÅav;pmwdkuf
oufqdkifolrsm;twGufom - uefYowf
rdwåLudk - wdkif;ESifhjynfe,foHCem,utoD;oD;
- jynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme? &efukef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -242
r®0d[m&Ded’gef;
572
- ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef
- ygwDOuú|BuD;? &efukef
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|BuD;? &efukef
- 0efBuD;csKyf? &efukefodkY ydkYygonf/

r®0d[m&Ded’gef;
573
2/ OD;pdwåom&mbd0HoOD;pD;a&;om;aom r[mAk’¨0iftm;
w&m;pGJqdkcsuf
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr?
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20^12^82/
taMumif;t&m/ wdyd#u&t*¾r[myPdw q&mawmf
OD;0dpdwåom&mbd0H OD;pD;;a&;om; aom?
r[mAk’¨0ifpmtkyfü w&m;r[kwf
onfudk w&m;vkyfí? wifjycsuftr®
rsm; yg&dSí y,fzsufay;&ef apm’emvTm
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf wdyd#u&t*¾r[myPdw q&mawmf
OD;0dpdwåom&mbd0Ho (EkdifiHawmfoHCmhr[mem,utusdK;awmf
aqmifcsKyf) rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUe,f OD;pnf;a&;om;
aom r[mAk’¨0ifpmtkyfudk zwfMu&ygonf/ þpmtkyf yg&rDcrf;?
Asm’dwfcrf;rsm;ü jrwfpGmbk&m;?bk&m;jzpfrnfhb0r&rSDu b0rsm;
r®0d[m&Ded’gef;
574
jzpfcJhaMumif;wifjycsufrsm;onf Ak’¨bmomw&m;awmft&
rSm;aeaomwifjycsufrsm; jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk
vlrsm;tm; ñTefjytoday;aeaom? wifjycsufrsm;jzpfygonf/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
bk&m;vnf; r-aom tr®tajctaersm;jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -243
onfudk ta[mvkyfaom? þwifjycsufudk tr®0g’jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef? q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmfoHCmh
r[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm;apm’emtyfygonfbk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a½Tjrifwifawmif? rif;uGef;
ppfudkif;NrdKUe,f? rEÅav;pmwdkuf/
rdwåLudk - wdkif;ESifhjynfe,f oHCmhem,utoD;oD;/
- jynfxJa&;&mESifh omoema&;0efBuD;Xme &efukef/
- ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef/
- ygwDOuú|BuD;? &efukef/
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|BuD;? &efukef/
- 0efBuD;csKyf? &efukef odkYydkYygonf/

r®0d[m&Ded’gef;
575
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20^12^82/
taMumif;t&m/ xD;csdKifhNrdKUwnfawmq&mawmf OD;a’0dE´ dywd\
b 0 c s r f; o m a & ; [ l o n fE S i fh
r*f[lonfhpmtkyfwGif w&m;r[kwf
onfudk w&m;vkyfí wifjycsufrsm;
y,fzsufay;&ef apm’emvTm
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf xD;csdKifhNrdKUwnfawmq&mawmf
trnfjzifh a&;om;tyfaom]b0atmifjrifa&;[lonfESifh r*f[l
onf} trnf&dSpmtkyfudk zwfMu&ygonf/ þpmtkyfyg pmrsufESm
(8)? pmrsufESm(47)? pmaMumif;a&(14)? pmrsufESm(72)?
pmaMumif;a&(4) wdkYüwifjyxm;csufrsm;onf Ak’¨bmomw&m;
awmft& rSm;aeaomwifjycsufrsm;jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk
vlrsm;tm; ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm;jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
576

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -244
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
bk&m;vnf;ra[maom tr®tajctaersm;jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudk ta[mvkyfaom þwifjycsufrsm;udk tr®0g’
jzpfaMumif; qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm;apm’emtyf
ygonf bk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a½Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;
ppfudkif;NrdKUe,f? rEÅav;pmwdkuf/
rdwåLudk - wdkif;ESifhjynfe,foHCmhem,utoD;oD;?
- jynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme? &efukef?
- ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef?
- ygwDOuú|BuD;’? &efukef?
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|BuD;? &efukef?
- 0efBuD;csKyf? &efukef odkYydkYygonf/

r®0d[m&Ded’gef;
577
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20^12^82/
taMumif;t&m/ 0ufvufrpdk;&drfOD;wdó\ ]’ku©w&m;cH}
pmtkyfü w&m;r[kwfonfudk w&m;
vkyfí wifjycsufrsm; y,fzsufay;&ef
apm’emvTm/
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwkdYonf 0ufvufrpdk;&drfOD;wdó trnfjzifh
a&;om;tyfaom ]’ku©w&m;cH}trnf&dSpmtkyfudk zwf½IMu&
ygonf/
,if;pmtkyfü ork’,opömt&aumufrsm;ESifh vl0ifpm;\
½kyfb0ul;yHkjyqdkcsufrsm;onf Ak’¨bmomw&m;awmf t&
rSm;aeaomwifjycsufrsm; jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -245
vlrsm;tm; ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm; jzpfMuygonf/
vl\rarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
r®0d[m&Ded’gef;
578
bk&m;vnf;ra[maom? tr®tajctaersm; jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudkta[mvkyfaom þwifjycsufudk tr®0g’jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmfoHCmh
r[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm;apm’emtyfygonf bk&m;/

r®0d[m&Ded’gef;
579
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr?
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20^12^82/
taMumif;t&m/ r®mp&d,OD;aX;vIdif\ ]&wemoHk;yg; aus;Zl;}
pmtkyfü w&m;r[kwfonfudk
w&m;vkyfí wifjycsufonftr®jzpfí
y,fzsufay;&ef apm’emvTm
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf r®mp&d,OD;aX;vIdif a&;om;tyf
aom]&wemoHk;yg;aus;Zl;} trnf&dSaompmtkyfudk zwf½I&ygonf
þpmtkyf\ tcef;(6)]wrvGefb0c&D;} wckvHk;wGif
wifjycsufrsm;onf Ak’¨w&m;awmft& rSm;aeaomwifjycsufrsm;
jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk
vlrsm;tm; ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm;jzpfygonf/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
bk&m;vnf;ra[maom tajctaersm;jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
580
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf bk&m;ra[m
onfudkta[mvkyfaom þwifjycsufrsm;udk tr®0g’ jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -246
oHCmhr[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm;apm’em
tyfygonfbk&m;/

r®0d[m&Ded’gef;
581
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr/
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20^12^82/
taMumif;t&m/ OD;aomif;vGif\ ]rd½dk;zvmvGef Ak’¨bmom}
pmtkyfü w&m;r[kwfonf udk
w&m;vkyfí wifjycsufrsm; y,fzsuf
ay;&ef apm’emvTm/
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf OD;aomif;vGif (ousoD[0#hHoum
ESifh r®mp&d,bDat? &efukef) \ q&maomif;vGif trnfjzifh
a&;om;tyfaom ]rd½dk;zvmvGef Ak’¨bmom} trnf&dSaom pmtkyf
ukd zwfMu&ygonf/
þpmtkyfpmrsufESm(18) pmaMumif;(14) ESifh pmrsufESm
(148) pmaMumif;a& (1) pmrsufES(168) pmaMumif;(2) wdkYü
wifjyxm;csufrsm;onf Ak’¨bmomw&m;awmft& rSm;aeaom
wifjycsufrsm; jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;
r®0d[m&Ded’gef;
582
udk vlrsm;tm; ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm; jzpfygonf/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
bk&m;vnf;ra[maom tr®tajctaersm; jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudkta[mvkyfaom þwifjycsufudk tr®0g’jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmf
oHCmhr[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm; apm’em tyfygonf
bk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -247
r®0d[m&Ded’gef;
583
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr/
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20^12^82/
taMumif;t&m/ OD;ausmfvGif (ESpfzufvS)\]wuúodkvf w&m;rsm;}
pmtkyfü w&m;r[kwfonf udk
w&m;vkyfí wifjycsufrsm; y,fzsuf
ay;&ef apm’emvTm/
avQmufxm;tyfygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf OD;ausmfvGif(ESpfzufvS) a&;om;tyf
aom ]wuúodkvfw&m;rsm;} trnf&dSpmtkyfudk zwfMu&ygonf/
þpmtkyfyg pmrsufESm(78-79)wkdYü wifjyxm;csufrsm;
onf Ak’¨bmomw&m;awmft& rSm;aeaom wifjycsufrsm;
jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk
vlrsm;tm; ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm;jzpfygonf/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom
bk&m;vnf;ra[maom tr®tajctaersm; jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
584
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudkta[mvkyfaom þwifjycsufudk tr®0g’ jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmf
oHCmhr[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm;tyfygonfbk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a½Tjrifwifawmif? rif;uGef;awmif½dk;
ppfudkif;NrdKUe,f? rEÅav;pmwdkuf/
oufqdkifolrsm;twGufom-uefYowf
rdwåLudk -
-wdkif;ESifhjynfe,ftoD;oD;&dS? wdkif;ESifhjynfe,foHCmh
em,utzGJYrsm;?
- ppfudkif;NrdKUe,foHCmhem,utzGJY?
- rif;uGef;aus;&GmoHCmhem,utzGJY?
- jynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme? &efukef?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -248
- ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef?
- jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwDOuú|BuD;? &efukef?
- EdkifiHawmfor®wBuD;? &efukef/
- 0efBuD;csKyf rsm;odkYydkYygonf/

r®0d[m&Ded’gef;
585
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJY
urÇmat;ukef;ajr? &efukefNrdKU/
aeYpGJ?
taMumif;t&m/ OD;tHharmif\ Ak’¨\vlrIa&;vrf;ñTef csufrsm;
pmtkyfü w&m;r[kwf
onfudkw&m;vkyfí wifjycsufrsm;
tr®jzpfí y,fzsufESdrfeif;ay;&ef
apm’emvTmygbk&m;/
avQmufxm;ygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf OD;tHharmif(vufaxmufomoem a&;
ñTefMum;a&;rI;) &efukefNrdKU\ armiftHhtrnfjzifha&;om;aom
]Ak’¨\vlrIa&;vrf;ñTefcsufrsm;} trnf&dSaom pmtkyfudkzwfMu&
ygonf/ þpmtkyfpmrsufESm(33) pmaMumif;a&(12)ESifh
pmrsufESm(34) pmaMumif;a&(17) pmrsufESm(36) pmaMumif;a&
(21) wdkYü wifjyxm;csufrsm;onf Ak’¨bmomw&m;awmft&
rSm;aeomwifjycsufrsm; jzpfygonf/
þwifjycsufrsm;onf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;
udk vlrsm;tm;ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm; jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
586
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwf aom
bk&m;vnf;ra[maom tr®tajctaersm; jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudk ta[mvkyfí þwifjycsufudk tr®0g’jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY\ EdkifiHawmfoHCmh
r[mem,utzGJY½Hk;odkY avQmufxm;apm’emtyfygonfbk&m;/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaewifjycsufrsm; tr®jzpfyHk
udk obm0 tm*r ESpf0aom,kwådrsm;jzifh apm’emí q&mawmf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -249
wdkYtm; avQmufxm;&ygrnf/ a&S;OD;pGm vlYavmu\ wu,f
tjzpftysufjzpfaom obm0,kwådjzifh tr®jzpfyHkapm’emcsufudk
avQmufxm;&ygrnf/ aemufrS edum,fig;&yfrS yd#duwfawmf
rsm;jzpfaom tm*r,kwådjzifh tr®jzpfyHkapm’emcsufudk
avQmufxm;ygrnf/ ,ck obm0,kwådjzifh apm’emcsufudk
avQmufxm;ygonf bk&m;/
q&mawmfrsm;bk&m;/
vlarG;aotjyifbufñTefjycsufrsm;onf vlrsm;twGuf
w&m;r[kwfonfudk ñTefjycsuf (tr®)rsm; jzpfygonf/
arG;aotjyifbuftajctaersm;onf t&d,mwdkY
tqHk;trü trSefw&m;[kqdktyfaom opömw&m;rsm;yif r[kwfyg/
t[kwfw&m;rsmyifr[kwf [kqdkvdkygonf/
opömqdkaompum;onf wxgwf\ ½kyfajymif;pum;yif
jzpfygonf/ opömrqdkufaom pum;jzpfonfqdkvQif
r®0d[m&Ded’gef;
587
t[kwfr[kwfaom pum;yifjzpfonf[k qdkvdkjcif;jzpfygonf/
t&d,mwdkYtqHk;trü opömudkav;rsdK;jyygonf/ ‘ku©
ork’, ponfwdkYjzpfygonf/ ‘ku© ork’,opömrsm;onf
þwvHrQvlü jzpfMuygonf/ þwvHrQvlYtjyifbufü
jzpfMuonf r[kwfyg/ opömonf arG;aotwGif;üom
&dSonfqdkvQif? arG;aotjyifbufonf opömr[kwfyg/
xdkYaMumifharG;aotjyifbufonf opömr[kwfaom aMumifh
t[kwfyifr[kwfaomt&m jzpfygonf/ vlonf t[kwf
[kwfaomt&mudk odjrifem;vnfoifhygonf/ t[kwfr[kwf
aomt&mudk em;vnfodjrif&ef roifhjrwfyg/
t[kwfr[kwfaomt&mudk odjrifem;vnfjcif;onf
vludkysufpD;apygonf/ ,aeYvlavmuonf þodkYt[kwf
r[kwfaom t&mrsm;udkodjrifem;vnfaeMuaomaMumifh
vlYavmuBuD;rvGwfrajrmuf qif;&J’ku©taxGaxG a&mufaeMu
jcif; jzpfygonf/ Armüa&m urÇmüyg þtjzpfrsm;udkavhvmvQif
awGYjrif&rnfjzpfygonf/ vlonft[kwfr[kwfaom t&mrsm;udk
tm;xm;jyKjyif odjrifem;vnfaeaomaMumifh vlYvGwfvyfrIrsm;
qHk;½HI;ae&jcif; jzpfygonf/ vlwOD;ESifhwOD; wdkufcdkufowfjzwf
vSnfhywfzsufqD;aeMujcif;onf vlYvGwfvyfrIqHk;½HI;&jcif;\
taMumif;&if;omursm; jzpfMuygonf/
vlonf t[kwfr[kwfaomt&mrsm;jzpfaom vlYtjyif
bufrS t&mrsm;udkom tm;xm;jyKjyif odjrifem;vnfaeMuaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -250
r®0d[m&Ded’gef;
588
aMumifh vlüjzpfyGm;aom csrf;omqif;&Judk teuftdyÜg,f
razmfEdkifjzpf&ygonf/ xdkYaMumifhvlcsrf;omqif;&Judk zefwnf;ae
aom vlYudk,fEIwfESvHk; trI(uH)rsm;udk ta&;txm;jzpfMuyg onf/
vlYvGwfajrmufa&;vrf;pOfr*¾onf vlYudk,fEIwfESvHk;
aumif;rIjzpfaomfvnf; þudk,fEIwfESvHk;udk rjyKrjyifrodjrifEdkif
awmhol ykaAÁuwa[wkuyk*dK¾ vfrsm; jzpfMuaomaMumifh
vlYvGwfvyfrIqHk;½HI;Mu&jcif; jzpfygonf/
,aeYvlonf wd&dpämefrsm;xufydkí vGwfvyfonf[k
qdk&efyif cJ,if;aumif;cJ,if;bG,f &dSygvdrfhrnf/ wd&dpämefonf
vnf; ed*[ ¾ rIudkcHae&ygonf/ vlrsm;vnf; ed*[ ¾ rIESifhuif;onf
r[kwfyg/ vlESifhwd&pämefonf ed*[ ¾ rIü b,folydkícH&rnfudk
,SOfMunfhoifhygonf/
uRJ EGm; wd&pämefrsm;onf rvGwfvyfqHk; wd&pämefrsm;
tjzpf tjriftawGU&qHk;rsm; jzpfygonf/ olwdkYudk BudK;jzifhom
csnfí wkwfjzifhomESdyfygonf/ vlrlum; oHajcusif;jzifhcwfí
aoewfjzifhESdyf&ygonf/ uRJ EGm; xdef;onfrSm wkwf? vlxdef;onfrSm
aoewf? tajrmuf? AHk;? tqdyf? tEkjrLrsm; jzpfygonf/
taotjcmMunfhvQif urÇmavmuü vlonfrvGwf
vyfqHk;aomaMumifh qif;&J’ku©a&mufygonf/ qif;&J’ku©a&muf
aomaMumifh ½kef;uef&rf;um; rSm;csifovdkrSm;ygonf/ rSm;Mu
aomaMumifh pnf;vHk;nDñGwfatmif tkyfcsKyfxdef;odrf;r&ESifh
vlpOfrrSD? wdkif;jynfyg rwdk;wufjzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
589
,aeY wdk;wufovdkjzpfaeonfrSm tppfjzpfaejcif;
r[kwfyg/ twkta,mif wdk;wufaejcif;yifjzpfygonf/
tb,faMumifhqdkaomf ,aeYvlYavmu Nidrf;csrf;wdk;wuf aeonfrSm
vlwpfOD;csif; tusifhaumif;ír[kwfbJ ed*[ ¾ rIjyKMuol
g;vSHaoewfoHrm;rsm;\ tzdtESdyftcsKyftcs,f
aumif;aomaMumifhom Nidrf;at;wdk;wufaejcif;jzpfygonf/
xdkYaMumifh þwdk;wufNidrf;at;rIonf xm0&wdk;wufNidrf;at;rI
r[kwfbJ ,m,Dwdk;wufNidrf;at;rIom jzpfygonf/
tkyfcsKyfa&;ysufjym;aom umvrsm;ü þwdk;wuf
Nidrf;at;rIrsm; trsm;tjym;cHMu&ygrnf/ olykefESifhtpdk;&tkyfcsKyf
olrsm; pyfMum;umv t*FvdyfESifh *syeftkyfcsKyfrIrsm; pyfMum;umv?
oDaygESifht*FvdyftkyfcsKyfa&;rsm; pyfMum;umv þumvrS

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -251
tjzpftysufrsm;onf oufaorsm;jzpfygonf/
xdkYaMumifh ,aeYvlrsm; vGwfvyfNidrf;csrf;rIonf vlYudk,fydkif
vGwfvyfNidrf;csrf;rIyifr[kwfbJ tkyfcsKyfolrsm; ya,m*aMumifh
wdkif;jynfvGwfvyfNidrf;csrf;rIom jzpfygonf/ vlYb0onf
oHa0*jzpfzG,f&m þrQ? usqHk;aeygonf/ þodkY jzpf&onfrSm
vlrsm;t[kwfr[kwf onfrsm;ü tm;xm;jyKjyif
odjrifem;vnfaeMuaomaMumifh jzpfygonf/
[kwfygonf/ tkyfcsKyfa&;ed*[ ¾ rIrsm;atmuf jym;jym;
arSmufcHaeMu&olrsm;rSm rarG;rDESifhaoNyD;jzpfrSudk vufrcHMu
olrsm;r[kwfyg/ Ak’¨bmomjzpfap? tjcm;bmomjzpfap vufcH
r®0d[m&Ded’gef;
590
Muonfomjzpfygonf/ þodkY vufcHMuaomaMumifh
olwdkYusifhaom tusifhrsm;onf rawmufry jzpfMu&ygonf/
olwdkYonf ‘ge oDv bm0em ypm,e paom vlYtusifhw&m;
rsm;udk usifhMu&mü aoNyD;twGuf arQmfrSef;íusifhMuygonf/ ‘ge
oDv bm0em ypm,e ywåd’ge paomtusifhw&m;rsm;\
jzpfyGm;rnfh tusdK;w&m;rsm;udk rodrjrifrxifbJ jyKMu&ygonf/
ynmrygaom jyKrI OmP 0dyÜ,kwrå ®rIrsm;om jzpfMu&ygonf/
todÓPfrygaom jyKvkyfrIonf tb,fodkYvQif
awmufyMunfvifEdkifygrnfenf;/ a&SUaemufb0 jzpfrIrsm;
rjzpfrIrsm;udk rufaomaMumifhjyKvkyf&jcif;omjzpfonfhtwGuf
avmb? a’go? Oyg’gef tpGJjzifh jyKvkyfjcif;rsm;jzpfNyD;
uav;ukvm;tvkyf? t½l;tESrf;tvkyfrsm; jzpfaomaMumifh
tvkyf\tusdK;rsm; arS;rSdef&jcif;jzpfygonf/
t[kwfr[kwfonfudk tm;xm;jyKjyifodjrifem;vnf
ae&jcif;onf þrQyifrSm;,Gif;ygon/ rSm;,Gif;rIo,kwf o@mef
rsm; þrQtxd BuD;rm;ygonf/ Ak’¨bmom0ifrsm;onf ‘ge oDv
bm0em ypm,e ponfudk jyKMuaomfvnf; tu,fí bk&m;
w&m; oHCm &wemoHk;yg;udk rodrjrifMuonftxd
&SdaeMuygonf/
jrwfpGmbk&m; a[mMum;aom w&m;awmfonf
t&d,opömw&m;rsm;jzpfygonf/ t&d,monf wvHrQvlü
jzpfygonf/ vlYtjyifbufrS t[kwfr[kwfonfrsm;ü
r®0d[m&Ded’gef;
591
tm;xm;jyKjyifodjrifaeaomaMumifh Ak’¨bmom0ifrsm;onf
þt&d,opömudkodNyD[k 0efcHEdkifoludk b,frQvSnfhí&Smap?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -252
c&D;pm;&dwf rwwfEdkifí &yf&zG,fomjzpfygonf/ awGU&efum;
cJ,Of;aeygonf/ xdkYaMumifh Ak’¨bmomrsm;onf opömw&m;udk
rodMuolrsm;jzpfMuygonf/ opömudk ra[maom tjcm;bmom
rsm;ü qdkzG,fyifr&Sdjzpfygonf/
xdkYaMumifh Ak’¨bmomrsm;yif w&m;udk udk,fwdkifrodjzpfMu
ygonf/ w&m;rodvQif bk&m;ESifhoHCmudk od&ef rjzpfEdkifyg/
þodkY rodbJ ‘ge oDv bm0em ypm,e ponfudk jyKaeMu&
onfrSm uRefu t&Sifvkyfief;vkyfay;&m uRefü tusdK;rsm;&ef
rjzpfEdkifouJhodkY jzpfygonf/ þodkY Ak’¨bmom0ifrsm; uRefpdwf
aygufoGm;vQif bk&m; w&m; oHCmonf r&Sifpdwfrayguf&ef
wm;jrpfEdkifvdrfhrnfr[kwfyg/ oHCmawmf tzGJUtpnf;onf t&Sif
pdwfaygufoGm;vQif Ak’¨bmom0ifrsm; vlrIb0onf ul;avepfav?
b0udka&SmifvGJ&ef jzpfEdkifawmhrnf r[kwf jzpfygonf/
Ak’¨bmom0ifrsm;onf uRefb0ü epfMuvQif Ak’¨bmom
0ifrsm;jzifh zGJUpnf;xm;aom vlrItzGJUtpnf; odkYr[kwf EdkifiHonf
rusufreyfonfhtkwfrsm;jzifh wnfaqmufxm;aom
taqmuftOD;omjzpfNyD; tcsdefra&G; NydKuGJysufpD;&ef toifh&Sdrnf
jzpfygonf/ wzef wdkif;jynfrwnfrwefYvQif wdkif;jynfom;rsm;
ydkírvGwfrvyf rNidrf;rcsrf;jzpfjyefygOD;rnf/ t[kwfr[kwfonf
udk tm;xm;jyKjyifodjrif&jcif;onf þrQ vlYavmuBuD;udk
r®0d[m&Ded’gef;
592
epfemapygonf/ rvGwfvyf rNidrf;at;rI oHo&mpuf tqufrjywf
vnfywfapygonf/
þodkY wumwumrrsm; rvGwfvyfrI oHo&m
jcmjcmvnfaomaMumifh q&morPrsm;vnf; toD;cGJaeír&
jzpfygonf/ ‘umcsmaomaMumifh q&mvnf; csmvmygonf/
,aeY omoemh0efxrf; &[ef;rsm;onf y&d,wådudkom
tm;xkwfawmhonf[k ajym&awmhravmuf jzpfygonf/ y&d,wåd
omoemudkum; trsm;tm;jzifh tdkemusdK;uef; rpGrf;roefvdk
vl&mr0if ol&mrrQuJhodkYaom yk*d¾KvftcsdKUom awGU&ygrnf/
y&d,wåd[domoemórlvH [laompum;udk rEÅmefjyKí
&GwfqdkaeMuonfrSm omoemh0efxrf;rsm; ,drf;wdkufxm;onfh yrm
wnDwnmwnf;jzpfaeMuygonf/ y&d,wfonf omoemawmf\
tjrpfrlvr[kwf[k rajymoifhaomfvnf;? tjrpfonf
toD;tyGifhray;EdkifvQif toHk;usrnfr[kwfyg/ y#da0"omvQif
omoemawmfü vlrsm;oHk;pm;&rnfhtoD;tyGifh jzpfygonf/
aq;enf;jzifh a&m*gaysmufonfr[kwfyg/ aq;enf;udkaq;azmfí

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -253
oHk;pGJrSaysmufvQifom toHk;usaomaq; jzpfygonf/
omoemawmfonf aq;enf;ESifhwlaom y&d,wfrQjzifh
tusdK;rNyD;tcsD;ESD;jzpfygrnf/ omoemh0efxrf;rsm;onf y&d,wf
rQjzifh rdrdwdkYb0ordkif;udk a&;om;&efBudK;pm;aeMuygonf/
omoemawmfü y&d,wfonf twwfynmomjzpfygonf/ 0dZÆm
p&P[laom tusifhtBuHtodtjrif r[kwfyg/
r®0d[m&Ded’gef;
593
jrwfpGmbk&m;onf omoemh0efxrf;&[ef;rsm;udk twwf
ynm&Siftjzpf *kPf,lausmfapmrIudk jyKapvdkonfr[kwfyg/
tusifhtBuHtodtjrifrsm;yGm;NyD; olawmfaumif;urÇmavmu BuD;
ay:xGef;vm&efwGef;tm;ay;aeolrsm;om jzpfapvdkcJhygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; ,aeYomoemh0efxrf;rsm;onf omoemh
t&if;tjrpfy&d,wfudk toD;tyGifhy#da0"jzpfvmatmif
raqmif&GufMubJ &GwfzwfwGufcsufrIrsm;jzifh ynmjyí
aygavmajrmaeMuygonf/
þodkYjzpf&onfrSm omoemh0efxrf;&[ef;rsm; apwem
o’´genf;ír[kwfyg/ twwfynmü ynmukefaeaomaMumifh
ynmenf;íomjzpfygonf/ pmayrStwwfynmonf pmtkyfxJ
rSqm;yrm jzpfygrnf/ qm;tdk;xJrS qm;uJhodkYrjzpfEdkifyg/ þtwlyif
omoemh0efxrf;rsm;onf yd#uwfrSb0udkomjrifMu ygonf/
tjyifbufrSb0qdkí rdrdwdkYb0udkyif rodrjrifjzpfMu ygonf/
rdrdwdkYtrIrsm;\ taumif;ESifhtqdk;udk£if;? taMumif;ESifh
tusdK;udk£if;? odjrifjcif;r&dSjzpfMuygonf/ pmxJrS uH[kqdkaom
aMumifh uH,HkaeMu&onfhtqifhrQ &dSMuygonf/ uHESifh0dygwfwdkY
qufoG,fyHkudk 0dxdcsíjy&efrjzpfEdkifaomtajcodkYyif a&mufae
ygonf/ þtcgü ur®0doa,mtpdaEÅa,sm[k rEÅmefudk ref;rIwf
aeMuygonf/
xdkYaMumifh ,aeYomoemh0efxrf;rsm;onf uHudktu,f
rod/ xdkYaMumifh ur®ouur®AE´Kur®’g,g’ur®y#dó&í
r®0d[m&Ded’gef;
594
jzpfaom rdrdudk,fudk rdrdrodjzpfygonf/ þpmxJü ur®óum&
aumewåd0dyguópa0’aum tp&dSaomoabmudk
awGYxd&jyefaomaMumifh omoemh0efxrf;rsm;onf udk,fhudk,fudk
rod,HkrQru? r&dS[kyif ,lMujyefygonf/
þodkYyif ukd,fhudk,frQudk,frod&dSaomaMumifh udk,fhudk,fü
jzpf&aom’ku©ork’, paomopömrsm;udk od&eftaMumif;r&dS

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -254
jzpf&ygonf/ xdkYaMumifh omoemh0efxrf;&[ef;rsm;onfyif
jzpfvsufw&m;rodMuonfrSm txift&Sm;jzpfygonf/ þodkY
w&m;rQrodaomaMumifh bk&m;ESifhudk,fwdkifjzpfae&aom oHCm
udkvnf; od&efrjzpfEdkifjyefyg/ þodkYyifomoemh0efxrf;rsm;onf
udk,fhudk,fudkyif udk,frodoljzpf&onftxd jzpfMu&ygonf/ rdrd
wdkY ykxkZOfrQjzpfao;aMumif;? 0efcHMucsufonf cdkifvHkaom
omujzpfygonf/
omoemawmfBuD;onf þrQxdwfvefYbG,ftajctae odkY
a&mufaeNyDjzpfygonf/ r®p&d,wdyd#u&t*¾r[myPdw?
tbdZr[m&|*k½k? b,frQbGJYwHqdyfawmfrsm; rGrf;rHxm;olrsm;
jzifh wef;qmqifonfjzpfap? udk,fhudk,fudk bmaumifvJrodol
rsm;jzpfaeMuvQif omoemawmfBuD;wifhrnfr[kwfyg/ jrifhrnf
vnf;r[kwfyg/ a&tdk;atmufrS u&GwfacGtvm;? waeYwjcm;
aqG;ajrUysufpD;aernfom jzpfygonf/
udk,fhudk,fudk rodaomaMumifh udk,fhudk,fudkpGJ? pGJaom
aMumifh bdk;ab;bDbiftxufrS raysmufrysuf xdef;odrf;cJhaom
r®0d[m&Ded’gef;
595
udk,fh0g’udk,fOyg’gefjzpf? jzpfaomaMumifh oJMurJMuygonf/
þodkY oJojzifhvnf; vgbf*kPftausmftapmrsm; xGufvmjyefyg
onf/ þodkYxGufvmonfrsm;udk tESpfom&xifMuygonf/
xdkYaMumifh omoemh0efxrf;rsm;onf Ak’¨bmompmay
twwfynm&Sif Ak’¨bmomordkif;twwfynm&Sifrsm;
jzpfMuonftxd? BudK;pm;Mujyefygonf/ BudK;pm;aomaMumifh
ausmfaZmfudwådjzpf? þodkYyif opömw&m;rsm;udkum; zkwfavonfh
iyd&dSonfrxif jzpfMu&ygonf/
xdkYaMumifhomoemawmfBuD;onf ,aeYtajctaersdK;uJh odkY
tmPmpufoGif;í tkyfcsKyf&onftxda&mufatmif cRwfNcHK
uscJh&jcif;jzpfygonf/ omoemh0efxrf;rsm;onf opömw&m;&dSMu
vQif omoemütmPmoGif;&ef taMumif;r&dSjzpfygrnf/ þodkY
omoemtwGif; tmPmtoGif;cH&jcif;rSm omoemawmf0efxrf;
rsm; opömw&m;r&SmazGbJ y&d,wfrQjzifh rdrdwdkY\ordkif;udk
tvScs,f&ef BudK;pm;aeMurIaMumifh jzpfygonf/
omoemawmfonftrSefü vGwfajrmufaome,f
jzpfygonf/ tmPmtpufcH&NyDqdkvQif þomoem\*kPfonf
ukefcJhNyD[k qdk&rnfjzpfygonf/ g; vSH aoewfrsm;atmuf jym;jym;
arSmufrvGwfajrmufae&aom vlrsm;b0ESifh tjcm;r&dSawmhonf
txd jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -255
þodkY omoemysufaomaMumifh ‘umysuf? ‘umysuf
faomaMumifh omoemysuf? ykAÁaum#Deem,wd [kqdk&avmuf
r®0d[m&Ded’gef;
596
atmif tprxifaom tysuf&[wfrjywfvnfaeMuygonf/
þodkYyif vlwOD;csif;raumif;aomaMumifh vlYtpktrufjzpfaom
wdkif;jynfEdkifiHraumif;jzpfrI qdk;0g;rI ,EÅ,m; tqHk;r&dSoGm;ae
jcif;jzpfygonf/
þodkYjzpf&onfrSm q&m’umopömaysmufaomaMumifh
jzpfygonf/ þodkY opömaysmuf&onfrSmvnf; t[kwfr[kwf
onfudk tm;xm;jyKjyifodjrifem;vnfaeaomaMumifh jzpfygonf/
þodkYjzpf&onfrSmvnf; vlrarG;rDESifh aoNyD;aemufñTefMum;csuf
rsm;aMumifh jzpfygonf/
q&mawmfrsm;bk&m;/
vlarG;aotjyifbuf ñTefjycsufonf? þrQyif
vlYavmuudk tusdK;,kwftewårsm;udkjzpfapygonf/ xdkYaMumifh
þvlarG;aotjyifbufvrf;ñTefcsufudk tr®jzpfaMumif;
tMurf;tm;jzifh aygif;½Hk;ía&S;OD;pGm avQmufxm;apm’emtyfyg
onfb&k m;/
tEkpdwfcGJjcrf;ívnf; avQmufxm;ygOD;rnfbk&m;/
1/ owå0garG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrif onf
vlrsm;tusifhoDvudk rNrJapaMumif;jzpfygonf/ arG;ao
tjyifbufpdwful;,Oftodtjrif&dSolonf tusifhoDvudk usifh&mü
arG;aotjyifbufudkaMumufjcif;? rufjcif;? trsdK;rsdK;
udktaMumif;cHíusifhrnf jzpfygonf/ þodkYtaMumif;cHaomf vnf;?
arG;aotjyifbufonf vlrsm;udk,fwdkifrodEdkifaom
r®0d[m&Ded’gef;
597
t&mjzpfygonf/ rodEdkifonfudk taMumif;cHjcif;onf eufenf;
&ef rjzpfyg/ cdkifNrJ&efvnf; rjzpfEdkifyg/
xdkYjyifvnf; taMumuftrufonf todynmvnf;
r[kwfyg/ todynmr&dSaomaMumifh avmb? a’go? jzpfp&mESifh
BuHKaomf jzpfygrnf/ avmb a’gotjzpfrsm;aomf tusifhoDv
ysuf&ygrnf/ avmb a’goonftusifhoDvysufjcif; t&if;cH
jzpf&ygonf/ avmb? a’gojzpfvQif rjrif&aomaMumufp&mESifh?
rufp&mrsm;onf t[efYtwm;rjyKEdkifyg/ a&SUaemufb0tod
tjrifonf avmb? a’goudkvnf; rwm;jrpfEdkifjzpfygonf/
tusifhoDvysufjcif;onf ‘ku©jzpfonf[k tusifhoDv

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -256
ysufrI\ ‘ku©obm0udk yDjyifatmifodjcif;onfomvQif
ynmtarm[jzpfygonf/ þodkY ‘ku©opömodrS? tusifhoDvysuf
csifrI ork’,uGmygrnf/ uGmrSvnf;? Nidrf;at;csrf;omjzpfygrnf/
Nidrf;at;rSvnf;? tusifhoDvrsm;NrJygrnf/
xdkYaMumifh tusifhoDvNrJ&efrSm tusifhoDvysufjcif;\
qif;&J’ku©udk od&rnfjzpfygonf/ tusifhoDvysufjcif;onf
yifvQif qif;&Jjzpfygonf/ ysufjcif;onfocFg&jzpfygonf/ ocFg&
onf’ku©jzpfygonf/ þodkY ‘ku©odrS? oDvNrJygrnf/ arG;ao
tjyifbuf todtjrifjzifhoDvwnfjcif;onf rNrJaomoDvom
jzpfygonf/ t&d,mwdkYtodü oDvtwk 0g w’*F 0du©rÇe y[me
oDvrQomjzpfygonf/
þodkYyif arG;aotjyifbufpdwful;,Oftodonf
r®0d[m&Ded’gef;
598
oDvtwkrQjzifh (0g) avmuD oDvrNrJaomoDvrQjzifh vlrsm;udk
wif;wdrfaeapojzifh NrJaomoDv orkapä’ y[meoDvudk
vdkvm;&aumif;rSef;rodjzpfapaom t&mjzpfygonf/ þodkY
tusifhoDv rNrJapEdkifaMumif;jzpfaomaMumifh arG;aotjyifbuf
pdwful;,Oftodtjrifrsm; tr®jzpfaMumif; apm’em&ygonf
bk&m;/
2- arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
vlrsm;ormdw&m;r&apEdkifaMumif; jzpfygonf/ ormdw&m;
onf or®ygefowdyXmefESifh vu©PkyedZÑmepsmefrsm;jzpfygonf/
arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrif&dSolrsm;onf aumif;rI
ESifh raumif;rIudk udk,fwdkifrodoljzpfygonf/ tyg,fi&Jusap
wwfonfrSm raumif;? vlewfjA[®m jzpfapwwfonfu taumif;?
þodkYñTefjycsufudkom rSwfom;aeMu&ygonf/ ñTefjy csufudk
qifcsif&efrSm arG;aotjyifbufjzpfí vdkufrrDSMuyg/ xdkYaMumifh
udk,fwdkifrodMupkqdkcJh&jcif; jzpfygonf/
aumif;? raumif;udk,fwdkifrodolonf? raumif;onfudk
taumif;xifvdkuvnf; xifEdkifygonf/ taumif;udkraumif;
xifvdkuvnf; xifEdkifygonf/ xdkYaMumifh olYtm;xkwfrIonf
or®ygÜ ejzpf&ef cJ,Of;ygonf/ owdyXmejzpf&efvnf; þtwl
yifjzpfygonf/ owdxm;&onfrSm avmb? a’gookwfoifbdkY
jzpfygonf/ arG;aotjyifbufom odjrifolonf avmb a’go
r[kwfonfudk t[kwf? [kwfonfudk r[kwfxifvdku xifEdkifyg
r®0d[m&Ded’gef;
599

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -257
onf/ xdkYaMumifh owdyXmefvnf; cJ,Of;ygonf/ psmefrSm
xdkYxufyifcJ,Of;ygrnf/ ‘ku©[lonf ty,fi&Jusjcif; tp&dSonf
jzifhom arG;aotjyifbufpdwful;,Ofodjrifolrsm; xifMubdkY&dSyg
onf/ tedpö ‘ku© tewåonf tu,fþwvHrQvlrSm&dSaom
ocFg&w&m;wdkY\ vu©Pmrsm;jzpfygonf/ xdkYaMumifh
avmukwå&mpsmefvnf; &&efrjzpfEdkifyg/
þodkYyif ormdw&m;udk vlrsm;r&apEdkifaMumif;
jzpfaomaMumifh arG;aotjyifbufpdwful;,Oftodtjrifrsm;
tr®jzpfaMumif; apm’em&ygonfbk&m;/
3/ arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
vlrsm;ynmw&m;r&apEdkifaMumif; jzpfygonf/ ynmw&m;jzifh
odtyfaomt&monf opömav;yg;jzpfygonf/ rkcstm;jzifh ‘ku©
opömjzpfygonf/ ‘ku©opömonf y&dZmeeydkif;jcm;odtyfaom
opömjzpfaomaMumifh jzpfygonf/ þopömrsm;onf vl\udk,f
EIwfESvHk;trIrsm;rS ocFg&ajrmufaomt&mrsm; jzpfygonf/
þt&mrsm;\ ‘ku©jzpfyHkonf od&efrvG,fjzpfygonf/
tb,fhaMumifhqdkaomf onm 0dnmOf paomw&m;rsm;\
tvSnfhpm;cH&aomaMumifh jzpfygonf/
b0jzpfpOfudk odjrifem;vnfygrS ‘ku©jzpfyHkudk odrnfjzpfyg
onf/ arG;aotjyifbufpdwful;,Of odjrifaeolonf
b0jzpfpOfudk acsmfíodjrifjcif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh b0jzpfpOf
odjrifrSjzpfaom todynmrsm; b0acsmfoltwGuf rjzpfyGm;Edkif
r®0d[m&Ded’gef;
600
jzpf&ygonf/
þodkYyif ynmw&m;rsm; rjzpfyGm;EdkifaMumif;jzpfaom
aMumifh arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm; tr®
jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
4- arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
vlrsm;udk uHESifhuH\tusdK;jzpfaom? udk,f EIwf ESvHk; trIrsm;ESifh
xdktrIrsm;\ tjzpfrsm;? rodEdkifaMumif; jzpfygonf/ vlrsm;onf
wOD;ESihfwOD; qufoG,f&mü udk,f EIwf ESvHk; oHk;yg;
wyg;yg;jzpfap? ESpfyg;jzpfap? oHk;yg;jzpfap? toHk;csMu&ygonf/
þodkY toHk;csMu &mü apwem[laom aphaqmfrIoabmuav;
yg0ifygonf/
þoabmuav;onf jzpfNyD;ysufoGm;aomfvnf;
rysufrDvnf; olESifhtwljzpfMuaom oabmrsm;udk oljzLouJhodkY
jzL&efESifh olrJouJhodkYrJ&ef ta&mifqdkygonf/ olr&SdNyD;aemuf vnf;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -258
jzpfay:aompdwfudk olESifhtwl jzpfapygonf/
xdkYaMumifh uHjyKolonf xdkuHjyKqJjzpfap? jyKNyD;NyD;csif;
jzpfap? xdkuH\ tusdK;0dygufrsm;udk cHpm;&&Sdygonf/ þtaMumif;
xif&Sm;&ef qifjcifMunfh&ygrnf/ wpHkwckjyKvkyf olonf
ynmrJhjyKvkyfvQif rdrdjyKvkyfrIudk om,mrnfyifjzpf ygonf/
aumif;onfjzpfap? raumif;onfjzpfap rdrdjyKvkyfNyD; onfudk
auseyfrnf[k qdkvdkygonf/
þü jyKvkyfjcif;onf uHaZmpdwf? jyKNyD;onfudk auseyf
r®0d[m&Ded’gef;
601
jcif;onf 0dygufb0ifpdwf jzpfygonf/ þodkYyif uHESifh0dygufonf
cPwckpDjzpfí ememu©Pdw jzpfMuaomfvnf; umvuGyfvyf
tjcm;&Sdonfr[kwf jzpfygonf/ uHESifh0dygufonf rQpfESifh0g; yrm
jzpfygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; arG;aotjyifbuf pdwful;,Of
todtjrif&Sdolonf þüjzpfvm&onfrSm rarG;rD
xdkrSjyKcJhaomuHaMumifh jzpfonf[k ,lqrnfjzpfygonf/ þü
jyKvkyfaeaomuHaMumifhvnf; aoNyD; xdkrSmbuf tusdK;jzpfrnf[k
,lqrnfjzpfygonf/ xdkYaMumifh arG;aotjyifbuf pdwful;,Of
todtjrif&Sdolonf uHESifh0dyguf qufoG,fyHkudktodjzpfNyD; uH
uH\tusdK; rjrifolomjzpfygonf/
þodkY uHESifhuH\tusdK;udk vlrsm;rodrjrifapEdkifaMumif;
jzpfaomaMumifh arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;
tr®jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
5- arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
omoemawmfü tav;teufxm;tyfaom y#dpo ö rkyÜg’f w&m;udk
em;vnfrIrjzpfapEdkifaMumif; jzpfygonf/ y#dpo ö rkyÜg’f w&m;onf
wvHrQvlü t0dZÆmtp Z&m r&P tqHk; wq,fh ESpfyg;vHk;aom
t*Fgrsm;? r&yfrem;jzpfyGm; vnfywfaeyHkjyaom w&m;jzpfygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; tpt*FgESpf&yfonf rarG;rD?
tqHk;t*FgESpf&yfrSm aoNyD; tem*gwf? tv,ft*Fg&Spf&yf? ypöKyÜef
þodkY oHk;b0pyfí em;vnfaeMu&ygonf/ trSefü tpt*Fg
r®0d[m&Ded’gef;
602
ESpf&yfjzpfaom uH udavomrsm;aMumifh tv,f&Spf&yf? tusdK;
0dyguft*Fgrsm;jzpf? þtv,ftusdK;t*Fgrsm;aMumifh
tv,ftaMumif; uH udavomt*Fgrsm;xyfjyK? þodkY jyKaom
tv,ftaMumif; uH udavomrsm;aMumifh tqHk;tusdK;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -259
0dyguft*Fgrsm;jzpf? þodkY wvHrQvlay:ü vnfywfaeMu&
ygonf/
0#ftm;jzifhajymvQif t0dZÆm wPSm Oyg’gefonf
udavo0#f? ocFg&b0onf ur®0#f? 0dnmüemrf½kyf oVm,we
zó a0’em Zmwd Z&m r&P onf 0dygu0#f þodkYjzpfygonf/
vlü þ0#frsm; vnfaeygon/ t0dZÆm udavo0#faMumifh ocFg&
ur®0#fjzpfygonf/ ocFg&ur®0#faMumifh 0dnmOfemrf½kyf oVm,we
zóa0’em 0dygu0#faMumifh wPSm Oyg’gef udavo0#f
jzpfjyefygonf/ b0ur®0#faMumifh Zmwd Z&m r&P
0dygu0#fjzpfygonf/ wzefvnf; Zmwd Z&m r&P
0dygu0#faMumifh t0dZÆmudavo0#f jyefquf&ygonf/
þtjzpfonf wvHrQvlüjzpfaeaom puf&[wf
jzpfygonf/ xdkYaMumifh vlrsm; &ufydkif;? vydkif;? ESpfydkif;twGif;
b0rsm; ajymif;vJoGm;Mujcif;jzpfygonf/ b0onf apwem\
trnfjzpfygonf/ udk,f EIwf ESvHk; taumif;tqdk;twdkif;
jzpfygrnf/ y#dpo ö rkyÜg’fonf þodkYvnf;ygonf/ y#dpo ö rkyÜg’f
onf vlüvnf;ygonf/ vlarG;ao tjyifbuf Munfholrsm;onf
y#dpo ö rkyÜg’fw&m;udk jrif&ef rjzpfEdkifyg/
r®0d[m&Ded’gef;
603
þodkY y#dpo ö rkyÜg’fw&m;udk vlrsm;rodapEdkifaMumif;
jzpfaomaMumifh arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;
tr®jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
6- arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
‘d|d paom vlrsm; a&S;OD;pGmy,ftyfaom udavomw&m;rsm;udk
&olrsm; ry,f&Sm;Edkif,HkrQru? wdk;yGm;apaMumif; jzpfygonf/
rdpäm’d|drsm;ü ykaAÁuwawwkurdpäm’d|donf arG;ao
tjyifbuf pdwful;,OftodtjrifrS aygufzGm;aom rdpäm’d|d
jzpfygonf/ £ó&edr®me a[wku rdpäm’d|dvnf; þtwlyif
arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrif&SdrS £ó&edr®me
vufcH&rnfjzpfaomaMumifh jzpfygonf/ oówrdpäm’d|d?
Oapö’rdpäm’d|d? {uoórdpäm’d|d? tr&m0dau©yrdpäm’d|d tp&Sdaom
tEÅm*¾g[durdpäm’d|d rsm;onf arG;aotjyifbuf
pdwful;,Oftodtjrifrsm;rS aygufyGm;aom rdpäm’d|drsm; jzpfygonf/
rdpäm’d|d&Sdolonf bk&m;w&m;oHCm ponfrsm;ü
0Dpdudpämw&m; jzpfyGm;ygonf/ 0Dpdudpäm&Sdolrsm; rSm;aomtm;jzifh
oHk;oyftyfaom tusifhoDv oDvAÁwy&rmo w&m; jzpfyGm;
ygonf/ xdkYaMumifh qif;&J’ku©rsm;ygonf/ þodkY vlrsm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -260
qif;&Jjcif;rS rxGufEdkifaMumif; rdpäm’d|dw&m;udk arG;aotjyif
buf pdwful;,Oftodw&m;onf jzpfyGm;apygonf/ þae&mü
arG;aotjyifbuf odjrifoifhaMumif; bk&m;a[m tm*r
wdkuf½dkuf&Sdonf[k ykxkZOfrsm; xifrSm;aumif;xifrSm;Edkifp&m
r®0d[m&Ded’gef;
604
okwåefwck&Sdygonf/
þokwåefrSm rZÑdredum,f rZÑdryPÖmo tyÜPÖmuokwf
vm pum;jzpfygonf/ aemufb0jzpft,lESifh rjzpft,lESpfckrSm
rjzpft,lxuf jzpft,lu omvGefyHkwifjycsuf jzpfygonf/
arG;aotjyifbufü jzpfESifhrjzpf tajctaeESpf&yf teuf
w&yf&yfudk rvGJraoG vufcH&rnfqdkvQif jzpftajctae onf
vufcHxkdufaomtajctaejzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf
þodkYyifqdkvdkjcif;jzpfygonf/ rjzpfcH,lvQifvnf; ‘d|d? jzpfcH,lvQif
vnf; ‘d|d? ‘d|djcif;wlaomfvnf; jzpf[kcH,lrIaMumifh jzpfaom
‘d|donf aumif;rIaumif;&m jyKp&m&SdaomaMumifh aumif;onf[k
ajym&jcif;jzpfygonf/ rjzpf’d|dcH,lolonf igwaumydkaum&ef
&SdaomaMumifh raumif;[k ajym&jcif;jzpfygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; jrwfpGmbk&m;onf jzpft,ludk cH,l&ef
ñTefcJhjcif;r[kwfyg/ rjzpft,l cH,ljcif;ESifhqdkifvQif aumif;rGefyHk
ajymcJhjcif;omjzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf þodkYaom
t,lrsm;udk r,l&efom ñTefjycJhygonf/ rZÑdredum,f
‘dCeokwfvm pum;jzifhyif odomygonf/ aoNyD;jzpfrjzpf
tp&Sdonfrsm;ü tm;vHk;jzpfap? tcsdKUjzpfap vufcHjcif;xuf
jzpfa&mrjzpfyg vufrcHjcif;onf tEkyg’gjzpf&ef &Sdojzifh
aumif;rGefonf[k a[mcJhjcif;jzpfygonf/
tyÜPÖuokwfvmpum;udk ‘dCeokwfvm pum;ESifh
,SOfrMunfhvQifjzpfap? ykxkZOfjzpfaevQifjzpfap jrwfpGmbk&m; onf
r®0d[m&Ded’gef;
605
aoNyD;jzpf,l&ef a[movdk? xifzG,fjzpfygonf/ arG;ao
tjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifonf jzpf[kcH,lonfjzpfap?
rjzpf[kcH,lonfjzpfap rdpäm’d|dyif jzpfygonf/
xdkb0rS uHjyKNyD; xdkuHysuf? xdkuHysufaomfvnf;
uHowådusef? xdkuHowådjzifh þbufb0? y#doaE¨0dyguf jzpf&ef
aus;Zl;jyK? xdkYaMumifh xdkb0 þb0onf tpyfvnf;r[kwf?
tjywfvnf;r[kwf? þodkY ‘d|dudk rsufvSnfhjyí tvGwfa&Smif&ef
BudK;pm;wwfMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -261
xdkrSmbufb0rS uHowåduav;onf þrSmbufb0odkY
rvm ra&muf rjzpfonfvnf;r[kwf? xdkrSmxuf uHESifhowådonf
þrSmbuf uH 0dygufr[kwfaomaMumifh vma&mufjzpfonf vnf;
r[kwf? þodkY vSnhfMuygonf/ þt,lonf ae0a[mwd
eea[mwd? wxm*awm y&Hr&Pm[k,laom tr&m0dau©y
rdpäm’d|dyifjzpfygonf/ y&rwfonmjzifh b,fodkYvSnfhpm;
aomfvnf; jrwfpGmbk&m;a[mMum;aom ‘d|dZmvrS vGwfEkdifMu
jcif;r&Sd jzpfMuygonf/
þodkYyif arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;
onf ‘d|dpaom udavomrsm;udk ry,f&Sm;apEdkifaMumif;rsm;
jzpfygonf/ þodkY ‘d|dpaom udavomudk ry,f&Sm;apEdkifaMumif;
jzpfaomaMumifh arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;
jrwfpGmbk&m;vnf; ra[maomw&m;vnf;r[kwfonfh tr®
rsm;omjzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
r®0d[m&Ded’gef;
606
7-arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
edAÁmefudk rsufarSmufjyKp&mtjzpf rodapEdkifaMumif;jzpfygonf/
arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrif&Sdolrsm;onf arG;ao
tjyifbuf tjzpfrsm;udk qif;&Jrjzpfudk csrf;omedAÁmef þodkYodjrif
Muygonf/ edAÁmef(tEkyg’daoo)onf aoNyD;aemuf bmrQrjzpf
jcif;[kyif xifaeMuygonf/
okwåedygwfor®my&dAÁmZed,okwfü ykpämrdrkeð y[lwynH
wdPÖH yg&*FwH y&dedAÁLwH? |dwwåH edu©r® C&m yeZÆumaruxH
bdu©L or®maom avmau y&dAÁaZ,s [k yg&Sdygonf/
y&dedAÁmefonfyif ouf&Sdxif&Sm; jrwfbk&m;jzpfygonf/
tu,fü tEkyg’daooedAÁmefonf Oyg’gefr<uif;awmhaom
&[EÅm\ edAÁmefjzpfygonf/ edAÁmefonf vlwdkY\ udavom
uif;onf\tjzpf? Oyg’gefuif;onf\tjzpfrsm; jzpfygonf/ þrQ
½dk;&Sif;aomedAÁmefonfyif twGif;&Sdonf? tjyif&Sdonf
jiif;cHkaeMu&onftxd jzpfMu&onfrSm arG;aotjyifbuf
todtjrifrsm; tvTrf;rdk;cHMu&aomaMumifh jzpfygonf/
þodkYyif rdrdwdkY rsufarSmufjyKp&m edAÁmefudkyif rodap
aMumif;jzpfaomaMumifh arG;aotjyif pdwful;,Of todtjrif
onf bk&m;vnf;ra[m? w&m;vnf;r[kwfaom tr®
jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
8- arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;onf
&[ef;oHCmrsm;udk rnDrñGwf tuGJuGJtjym;jym; jzpfyGm;apEdkif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -262
r®0d[m&Ded’gef;
607
aMumif; jzpfygonf/ arG;aotjyifbuf pdwful;,Of todtjrif
rsm;onf rnfolrQ udk,fwdkifrodaom todtjrifrsm;jzpfygonf/
xdkYaMumifh þtodudk odolrsm;onf jiif;cHkrIESifhuif;Edkif&ef
taMumif;r&Sdjzpfygrnf/ þtodonf wOD;ESifhwOD; t,luGJjym;
aMumif; jzpfygonf/
t,luGJjym;jcif;onf w&m;r® uGJjym;jcif;yifjzpfygonf/
r®jcm;em;vQif 0de,nDñGwf&ef cJ,Of;ygonf/ 0de,rnDñGwf
vQif pm;zG,f 0wfzG,f oHk;aqmifzG,frsm;udk cGJa0rQw roHk;aqmif
Edkif jzpfygrnf/ roHk;aqmifEdkifvQif raemuH rSm;ygrnf/ rSm;vQif
0pDuHvnf; rSm;ygrnf/ rSm;vQif um,uHvnf; rSm;ygrnf/
þodkYrSm;MuvQif &[ef;oHCmrsm;onf rnDrñGwf
jzpfMuygrnf/ &[ef;oHCmrsm; rnDñGwfvQif vlrsm; rnDrñGwf
jzpfygrnf/ vlrsm; rnDñGwfvQif vlwdkYudktkyfcsKyfMuaom tpdk;&rsm;?
&yf&Gmrsm;? toif;tzGJUrsm; tpp tm;vHk; rnDrñGwf jzpfMuygrnf/
,aeY tajctaeonfvnf; þtwdkif;yifjzpfygonf/
,aeY omoemawmfonf r®üvnf; jiif;cHkaeMu&ygonf/
0ded,üom wOD;udk,fwOD; rsm;pGm rajym0Hhonftxd
jzpfaeMuygonf/ olYtwlwl? udk,fhtwlwl 0denf;w&m;ESifh
rnDñGwfrI tjynfh&SdaeMucsif;rsm; jzpfMuaomaMumifh jzpfygonf/
pm;0wfaea&;üvnf; ajymzG,fr&Sdjzpfygonf/ udk,f EIwf ESvHk;
wdkYüom pOf;pm;omMunfhMu&ef jzpfygawmhonf/
þodkYjzpfaomaMumifh omoemawmfBuD;ü jrwfpGmbk&m;
r®0d[m&Ded’gef;
608
\ r®puúw&m;awmf\ owdåjzifh omoemawmf vIyf&Sm;Edkiftm;
r&Sdawmhonftxd xdk;&yfcJhNyDjzpfí r®pufESifh rnfodkYrQ
rywfoufaom tmPmpufudk iSm;&rf;wyfqifcJhonftxd
jzpfaeNyDjzpfygonf/ þodkY jzpf&onfrSm &[ef;oHCmawmfrsm;
rnDrñGwf tuGJuGJ tjym;jym;jzpfyGm;MuaomaMumifh jzpfygonf/
þodkY &[ef;oHCmrsm; rnDrñGwf tuGJuGJtjym;jym;
jzpfyGm;apEkdifaMumif; jzpfaomaMumifh arG;aotjyifbuf
todtjrifrsm;onf bk&m;ra[maom? w&m;vnf;r[kwfaom
tr®rsm;jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
EdkifiHawmfoHCr[mem,uq&mawmfrsm;bk&m;-
arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;
tr®jzpfaMumif; obm0½kyfwdjzifh apm’emcsuf þrQwdkwdkjzifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -263
ed*Hk;csKyfí tm*r,kwådjzifh apm’emcsufrsm;udk avQmufxm;
apm’emygrnfbk&m;/
jrwfpGmbk&m;onf arG;aotjyifbuf pdwful;,Of
todtjrifrsm;ESifh pyfí owå0gaoNyD;jzpfonf[kvnf;aumif;?
rjzpf[kvnf;aumif;? wcsdKUjzpf wcsdKUrjzpf[kvnf;aumif;?
jzpfonfvnf;r[kwf? rjzpfonfvnf;r[kwf[kvnf;aumif;?
a[mMum;jcif;rjyKaMumif; jywfjywfom;om; a[mMum;cJhygonf/
þodkY a[mMum;jcif;rjyKaMumif;udk wae&mü a[monfvnf;
r[kwf? ESpfae&mü a[monfvnf;r[kwfbJ ae&maygif;rsm;pGmü
txyfxyfa[mxm;jcif;rsm; &Sdygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
609
xdkYjyifvnf; jrwfpGmbk&m;onf þodkY owå0gaoNyD;
jzpfrjzpf ponfrsm;ra[maMumif;udk edum,fwdkif;ü a[mMum;
jcif;jzpfygonf/ ‘DCedum,füvnf; a[mygonf/ rZÑdredum,f
üvnf; a[mygonf/ oH,kwåedum,füvnf; a[mygonf/
t*Fkwå&edum,füvnf; a[mygonf/ ck’´uedum,füvnf;
a[mygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; edum,fwckckü a[morQ okwfrsm;
tm;vHk;udk xkwfEkwfavQmufrnfr[kwfyg/ odom,HkrQtjzpfjzifh
edum,fwckrS wokwfESpfokwfrQ xkwfEIwfavQmufxm;rnf
jzpfygonf/
(u) ‘DCedum,frS owå0gaoNyD;jzpfrjzpf ponf
bk&m;a[mMum;jcif;rjyKaMumif; a[mMum;csufudk a&S;OD;qHk;
xkwfEkwfavQmufxm;ygrnf/ ‘DCedum,f oDvu©efygVdawmf
aygXyg’okwåefü aygXyg’y&AdkZfu jrwfpGmbk&m;tm;
avQmufxm;ygonf/
- uðye baEÅ a[mwdwxm*awm? y&Hr&Pm
£’ar0opöH armCrnEÅd? owå0gaoNyD;jzpfw,f
qdkwmom trSef? wjcm; tvum;vdkY (qdk)rvm;
jrwfpGmbk&m;/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;uvnf;
ajzygonf/
- tAsmuwH acg{wH aygXyg’ r,ma[mwd
r®0d[m&Ded’gef;
610
wxm*awm? y&Hr&Pm £’ar0 opöH armC
rnEÅ/d

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -264
- XmeH acgyaewH pkE´0dZÆwd,H tnwdwåd,m y&dAÁmZum
{0H0a’,sH uðEkacgtm0kaom a[mwd wxm*awm
y&Hr&Pm £’ar0 opöH armCrnHEÅd/
- owå0gaoNyD;jzpfw,fqdkwmom trSef? wjcm;[m
tvum; igh&SifvdkY omoemtyu y&AdkZfawG
ajymp&mtaMumif;&Sdw,f pkE´/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;uvnf;
qufí rdefYygonf/
- {0H0g’daempkE´ tnwdwåd,m y&dAÁmZum {0rók
0ped,m tAsmuwH acgtm0kaom b*0wm
a[mwdwxm*awm y&Hr&Pm £’ar0opöH
armCrnHEÅd/
- owå0gaoNyD;jzpfw,fqdkwmom trSef? wjcm;[m
tvum;vdkY jrwfpGmbk&m; ra[mbl;igh&SifvdkY
omoemy y&AdkZfawGudk jyefajymvdkufw,f pkE´/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ ra[m&jcif;\
taMumif;udk jrwfpGmbk&m;onf pkE´tm; qufvufrdefYMum;
ygonf/
- XmeH acgyaewH pkE´ 0dZÆwd,H tnwdwåd,m y&dAÁm
Zum {0H0a’,sH uo®myaewH? tm0kaom oraPe
r®0d[m&Ded’gef;
611
a*gware tAsmuwH/
- ‘gudk jrwfpGmbk&m; bmaMumifhrdkY ra[mwmvnf;vdkY
onfvdk omoemy y&AdkZfawGu ajymp&mtaMumif;
&Sdw,f pkE´/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þtcgü tajzudk
jrwfpGmbk&m;onf qufvufrdefYMum;ygonf/
- {0H 0g’daempkE´ tnwdwåd,m y&dAÁmZum {0rók
0ped,m ea[wH? tm0kaom twåoO§dwH? ep r®
oH[dwH? Ektm’djA[®p&d,uH? eedAÁd’g,? e0d&m*g,
eed a&mg,? eOyorm,? etbdnm,? eoarÁm
g,? eedAÁd’g,oH0wåwd? wo®wH b*0wm
tAsmuwH/
- onfpum;[m tusdK;pD;yGm;ESifhrpyf (y) wPSm
ukefbdkYr[kwf? ‘gaMumifh onfpum;udk jrwfpGmbk&m;
ra[mbl; igh&SifvdkY omoemyy&AdkZfawGudk
jyefajymxdkufw,f pkE´/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -265
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þtqdktrdefYrsm;rSm
ygom ‘duokwåefvmpum;rsm; jzpfygonf/
‘DCedum,frS aygXyg’tm; rdefYMum;aom pum;ESifh pkE´tm;
rdefYMum;aompum;ESpf&yfrSm wxyfwnf;jzpfygonf/ aygXyg’tm;
wdkuf½dkufajymMum;jcif;ESifh pkE´tm; y&AdkZfrsm;udk ajym&ef
a[mMum;jcif;rQom xl;ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
612
tdyÜg,ftm;jzifh jrwfpGmbk&m;onf? owå0gaoNyD; aemuf
jzpfrjzpf tp&Sdaom tajctaersm; ra[maMumif;
ñTefMum;csufa’oemcsnf;jzpfygonf/ þa’oemonf
yk*v¾ dZÑmo,? a’oem0dvmot& yk*dK¾ vftvdkodkYvdkufí
a[majymcsuf? a’oemawmf wifhw,fprÜg,f&eftaejzifh
a[majymcsufa’oemrsm; r[kwfMuyg/ xdkYjyif þa’oemonf
Oypm&a’oem ae,swåa’oem? y&d,m,a’oemrsm;vnf;
r[kwfyg/ þodkY r[kwfaMumif; þokwåefrsm;ü jrwfpGmbk&m;
qufvufa[majymcsufrsm;jzifh odomxif&Sm;apygrnf/
oDvu©efayg|yg’okwfü aygXyg’y&AdkZfu jrwfpGmbk&m;tm;
avQmufxm;ygonf/
- uðyebaEÅ b*0wm AsmuwH?
jrwfpGmbk&m;u bmudka[mygovJ bk&m;/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þtar;udk jrwfpGm
bk&m;u ajzMum;ygonf/
- £’H ‘ku©EÅdacg aygXyg’r,mAsmuwH? t,H ‘ku©
ork’a,mwdacg? aygXyg’ r,mAsmuwH? t,H
‘ku©eda&mag wdacg? aygXyg’ r,mAsmuwH?
- ‘g’ku©vdkY iga[mw,f aygXyg’/ ‘g’ku©jzpfaMumif;
vdkY iga[mw,f aygXyg’/ ‘g’ku©Nidrf;jcif;vdkY
iga[mw,f aygXyg’/ ‘g ‘ku©Nidrf;aMumif;vdkY
iga[mw,f aygXyg’/
r®0d[m&Ded’gef;
613
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þajzMum;csufudk
aygXyg’onf jrwfpGmbk&m;tm; jyefar;ygonf/
- uo®myaewH baEÅ b*0wm AsmuwH?
- jrwfpGmbk&m;u ‘gudkbmaMumifhrdkY a[mwmvJbk&m;/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þtar;udk jrwfpGm
bk&m;u ajzygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -266
- {wH [d aygXyg’ twåoO§dwH(y) edAÁmem, oH0wåwd?
wo®m {wH r,mAsmuwH/
- ‘guawmh tusdK;pD;yGm;ESifhpyfvdkY (y)wPSmukefbdkY
jzpfvdkY ‘gudkiga[mwmyJ aygXyg’
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ ygxdu ygVdygom
‘duokwåefüvnf; þodkYyif jrwfpGmbk&m;a[maom w&m;rsm;udk
ñTefjyygonf/
- XmeH acgyaewH pkE´ 0dZÆwd,H tnwdw¬d,m
y&dAÁmZum {0H0a’,sHudk uðyem0kaom omraPe
a*gware AsmuwH/
- &[ef; a*gwr bmudka[movJ igh&SifvdkY omoemy
y&AdkZfawG ajymp&mtaMumif;&Sdw,f pkE´/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;u
qufí rdefYMum;ygonf/
- {0H 0g’daempkE´ tnwdwåd,m y&dAÁZum {0rók
0 ped,m? £’H ‘ku©EÅd acg? tm0kaom b*0wm
r®0d[m&Ded’gef;
614
AsmuwH (y) t,H’ku©eda&m? *grd ed y#dy’gwd?
acgtm0kaom b*0wm AsmuwH/
- ‘g ‘ku©vdkY bk&m;a[mw,f igh&Sif y&AdkZfudk (y) ‘g
‘ku©Nidrf;aMumif;vdkY bk&m;a[mw,f/ igh&Sif
y&AdkZfwdkYvdk omoemy? y&AdkZfawGudk ajymxdkufw,f
pkE´/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ qufvufí y&AdkZf
rsm;u ajymEdkifonfudkvnf; jrwfpGmbk&m; qufa[mygonf/
- XmeH acgyaewH pkE´ 0dZÆmwd? ,Htnwdw¬d,m
y&dAÁmZum {0H0a’,sHKuo®m? yaewH tm0kaom
omraPe a*gware AsmuwH
- &[ef;a*gwr ‘gudk bmaMumifha[mwmvJ igh&SifvdkY
omoemy y&AkdZfawGu ajymp&mtaMumif; &Sdw,f
pkE´/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ tajzudk jrwfpGm
bk&m; rdefYMum;ygonf/
- {0H 0g’daempkE´ towdwåd,m y&dAÁmZum {0rók
0ped,m? {wO§dtm0kaom? twåoH[dwH (y) edAÁmem
, oH0wåwd? wo®mwH b*0wmAsmuwH/
- ‘guawmh tusdK;pD;yGm;ESifhpyfvdkY (y) wPSmukefbdkY

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -267
jzpfvdkY ‘gudk bk&m;a[mwm igh&SifwdkYvdkY omoemy
y&AdkZfawGudk ajymxdkufw,f pkE´/
r®0d[m&Ded’gef;
615
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ ‘DCedum,fvm
þpum;rsm;onf ae,sw¬pum;? Oyrmpum;? y&d,m,fpum;
r[kwfaMumif; xif&Sm;apaom tcsufrsm;jzpfygonf/
þpum;udk avQmufxm;ae&onfrSm ,aeYomoem
awmfü a&SUaemufb0 jzpfrjzpf ,lrSm;rIrsm; tm;aumif; armif;oef
tajctaetxd &SdaeNyDjzpfí bk&m;&Sifonfyif tjcm;ae&mrsm;ü
aoNyD;aemuf jzpfrI? rjzpfrIrsm; a[majymae ouJhodkY xif&zG,ftxd
&Sdaeygonf/
xdkYaMumifh q&mtqufqufwdkY t,l0g’ü owå0g aoNyD;
jzpfrjzpf t,lrsm; pdwfcsvufcs ,lrSm;vmcJhMuygonf/
þt,lrsm; rSm;vmaomaMumifh tmp&d,0g’onf bk&m;a[m
okwåefrsm;udk azsufzsufEdkifavmufatmif tm;aumif;aeNyD
jzpfygonf/
pmayrsm;ü twåaemrwd tmp&d,’ okwåEkavmr
rsm;onf okwåodkYcsí,l&ef a[mMum;cJhaomfvnf; t|uxm
q&m&SifAk’¨ aCmoonf £ro®ð a,0Asmrrawå taVma&
oon rSDoraeau ponfü eda&mÍöynmayrd[laom pum;udk
ae,swåpum; Oypm&pum;[k vuf&Jquf&JqdkcJh ygonf/
þü þodkYqdk&ef okwå wpHkw&mcsoGif;p&m
vHkvHkavmufavmuf r&Sdjzpfygonf/ rdvdE´yO§m0wåK?
uxm0w¬Krsm;onf trsm;qHk; okwåmEkavmr rQjzpfp&m&Sdygonf/
r®o*FPdonfvnf; jrwfpGmbk&m;a[maom w&m;tusOf;udk
r®0d[m&Ded’gef;
616
&Sifom&dykMwm onf rusOf;rus,fjyKí a[maomusrf;[k
tqdk&SdaomaMumifh om&dykwåa’oemjzpfvQif okwå[kqdkí rjzpf?
okwåmEkavmra’oem[kom qdkíjzpfygonf/
þodkYjzpfvsuf bk&m;a[mokwåjzpfaom £ro®að ,0
Asmrrawå uaV0a&(y)? avmueda&mÍöynmayrdudk okwåmEkavm
rjzpfaom rdvdE´yO§m0w¬K uxm0w¬K? r®od*FPDwdkYodkY csoGif;í
ae,swåa’oem Oypm&a’oem tjzpfjzifh quf&Jvuf&Jyif
t|uxmq&m&Sif Ak’¨aCmo jyKcJhygonf/
omoemawmfü tmp&d,0g’&SifBuD;rsm;onf bk&m;a[m
ygVdawmfokwåefrsm;udk olwdkYtvdkus udkifwG,favh jyKcJhMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -268
olwdkYonf aou©rQrjzpfao;í r®rsufvHk; pkH;pHk;
uG,faeMuao;olrsm;jzpf&um; pmay A[kokw rnfrQyif &Sdygap?
yd#uwfoHk;yHk EIwfiHkyif b,fodkYaqmifaqmif w&m;awmfudk
udkifwG,fEdkifcGifhr&Sdolrsm;jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;onf þtaMumif;udk tcdkiftrm ñTefMum;
cJhygonf/ r®y’ygVdawmfü aum£r yx0D 0dapöówd
,ravmuÍöoa’0uHaum r®y’H oka’odwH ukoavm ykzærd0
ya’ówd [laom tar;\tajctjrpf aoau©m yx0D
0dapäówd ,ravmuÍö o’0uH aoau©m r®y’H? oka’odwH
ukoavm ykzærd0yapówd [lí jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m; w&m;awmfonf udkifwG,fEdkifcGifhr&Sdolrsm;
udkifwG,foGm;MuaomaMumifh acs;an§mftvdrf;vdrf;jzifh cHae&
r®0d[m&Ded’gef;
617
ygonf/ ,ckvnf; þa’oemawmfudk ae,swåyk’fr twyfcH&
rnfudk BudK;pm;z,f&Sm;&ygrnf/ þbk&m;a[m opömudk 0drme
0w¬K? ayw0w¬K? Zmwft|uxm? r®y’t|uxm? #Dum u@d
‘dyeD tp&Sdaom okwåmEkavmrtmp&d,0g’ twåaemrwdrsm;
twGif; rcsroGif;Edkif&ef jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;onf r®cE¨m trsm;tjym;udk a[mawmf
rlcJhygonf/ xdkw&m;tm;vHk;onf opömqdkufonfcsnf; jzpfygonf/
opömrqdkufaomw&m;onf bk&m;w&m;r[kwfyg/
bk&m;w&m;twGif;ü tu,fí opömrqdkufaom
wyk’fwyg’jzpfap yg&SdonfqdkvQif xdkw&m;onf jrwfpGmbk&m;\
w&m;a,mifaqmifaomw&m;? odkYr[kwf twkjzpfaomw&m; þodkY
jywfom;pGm rSwfom;Mu&ygrnf/
opömrqdkufaom w&m;rsm;onf twåoO§dw r®oO§dw
tm’djA[®p&d,u? edAÁd’0d&m*? eda&mOyor? tbdn? oarÁm?
edAÁme rjzpfaomw&m;rsm; jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf
w&m;awmfudka[m&mü wdkuf½dkufedwwå? rku©wåtm;jzifh
owå0grsm;tm; twåoH[dw r®oH[dw tm’djA[®p&d,u? edAÁd’?
0d&m*? eda&m? Oyor? tbdn? oarÁm’? edAÁmejzpf&ef w&m;
awmfrsm;udkom a[mawmfrljcif;jzpfygonf/
xdkYjyifvnf; jrwfpGmbk&m;onf owå0gaoNyD;jzpfrjzpf
tp&Sdaomtajctaersm;udk ra[m&mü þtajctaeqkdif&m
a[majymcsufrsm;onf twåoH[dw r®oH[dw tm’djA[® p&d,
r®0d[m&Ded’gef;
618

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -269
tp&SdonfrjzpfaomaMumifh[k twdtvif;ñTefjycJhygonf/
xdkYaMumifh aoNyD;jzpfrjzpfa[mMum;csufrsm;onf
bk&m;a[mw&m;twGif; yg0ifaeonfqkdvQif xdkw&m;rsm;onf
tewåoH[dw tr®oH[dw tem’djA[®p&d,u? tedAÁd’? &m*?
‘ku©? tEkyor? tebdn? toarÁm? 0gersm; jzpfyGm;Murnf
jzpfí xdkw&m;udk jrwfpGmbk&m;a[monfqdkvQif jrwfpGmbk&m;udk
t,kwfrmqHk;pGyfpGJzsufqD;jcif;om jzpf&ygrnf/
jrwfpGmbk&m;onf ra[maomw&m;ESifh ra[m&jcif;\
taMumif;udkomru a[maomw&m;ESifha[m&jcif;taMumif;
udkvnf; tjyeftm;jzifha[mcJhaMumif; xkwfjycJhNyD;jzpfygonf/
xkwfjycJhcsufü jrwfpGmbk&m;onf opömav;yg;udka[maMumif;
ESifh opömav;yg;udka[m&jcif;\ taMumif;rsm;jzpfygonf/
þüvnf; owå0grsm;? twåoH[dw? r®oH[dw? tm’djA[®p&d,
tp&dSonfjzpfí opömrsm;a[m&aMumif;jzpfygonf/
þpum;rsm;t&vnf; jrwfpGmbk&m;onf b,fodkYaom
yk*d¾KvfjzpfaMumif; xif&Sm;ygonf/ jrwfpGmbk&m;onf owå0gwdkY
tm;? twåoH[dw? r®oH[dw? tm’djA[®p&d,u edAÁd’ 0d&m*
deda&m Oyor tbdn oarÁmedAÁme jzpfapvdkolt&Sifaumif;
t&SifjrwfBuD; jzpfonfvnf;wcsufwzefjrwfpGmbk&
m;pum;awmft&? opömav;yg;w&m;
awmfomvQif owå0gwdkYtm; twåoH[dw r®oH[dw tm’djA[®
p&d,u edAÁd’? 0d&m* eda&m Oyor tbdn oarÁm? edAÁme
r®0d[m&Ded’gef;
619
jzpfapEdkifonf [lonfvnf;wcsuf?
xdkYjyif owå0gaoNyD;jzpfrjzpf paomt,lrsm;onf
tewåoH[dw? tr®oH[dw? em’djA[®p&d,? tedAÁd’? &m*? ‘ku©?
tEkyor? tebdn? toarÁmwPSmrsm; jzpfyGm;apwwf onf[k
jrwfpGmbk&m;a[mawmfrlonfvnf; wcsuf?
þtcsufrsm;udk tiJhtuGuf wpHkw&mrzufbJ
wnfhrwfpGmwGufcsufvQif owå0gaoNyD;aemuf jzpfrjzpfpaom
t,lrsm;onf opömw&m;r[kwf [lívnf;xGufygonf/ bk&m;
ra[m[lívnf; xGufygonf/ opömw&m;r[kwfí bk&m;
ra[m[lívnf; xGufygonf/
aoNyD;aemufjzpfrjzpfpaom t,lrsm;onf þrQtjrif
&Sif;oifhaomw&m;jzpfygonf/ w&m;tppfr[kwfbJ w&m;twk
ESifh w&m;0ifpm;omjzpfaMumif; &Sif;vif;oifhygonf/ xdkodkY
jzpfaomfvnf; a&SUaemufb0jzpfrjzpfpaomt,lrsm;onf bk&m;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -270
yd#uwfütpm;tpmwdkif;ü yg0if&aomqm;yrmjzpfaeygonf/
ykxkZOfwdkYrsufaphü a&SUaemufb0jzpfrjzpfta[mESifh ra[mudk
yge tygecGJvQif odkYr[kwf rkcsOyrmcGJvQif odkYr[kwf ae,swå
edwwåcGJvQif a[mudk ygerkcs edwwåxm;rdrSm;MubG,ftxd
&dSygonf/ ra[mudk tygeOypmae,swå xm;rdMuonftxd
jzpfMuygrnf/
þodkYjzpf&onfrSm w&m;rodolykxkZOfrsm; jzpfMuaom
aMumifh jzpfygonf/ ykxkZOfonf b,frQyifawmfwnfhrSefuefol
r®0d[m&Ded’gef;
620
jzpfygap? twåoH[dwr® tewåoH[dwr®? r®oH[dwr®? tm’d
jA[®p&d,ur®? tem’djA[®p&d,ur® tp&dSonfudk tu,f
udk,fwdkifuGJuGJjym;jym; odEdkifonfr[kwfyg/ odonfqdkvQifyif
Mum;bl;em;0jzpfí qifprf;aomrsufuef;rsm;tvm; trSefus&ef
rjzpfEdkifyg/
xdkYaMumifhowå0gaoNyD;aemuf jzpfrjzpftp&dSonfrsm;
bk&m;ra[mqdkonfrSm tygepum;r[kwf? ygepum;
jzpfaMumif; Oyrmpum;r[kwf rkcspum;jzpfaMumif;? ae,swå
pum;r[kwf edwwåpum;tppfjzpfaMumif; od&ygrnf/ b,frQ
yif ykxkZOfwdkYtxifrSm;tjrifrSm;rsm;jzifh rSm;csifovdkrSm;í wifjy
xm;csufjzpfaom owå0gaoNyD;jzpfrjzpfponfrsm;? trsm;tjym;
yif bk&m;a[mrsm;tMum;ü &dSaeaomfvnf; tpGeftzsm;pum;?
tygepum;? Oyrmpum;? ae,swåpum;? odkYr[kwf ykxkZOfwdkY
pum;omjzpfaMumif; od&ygrnf/
þrQjzifh ‘dCedum,fyg owå0gaoNyD;aemufjzpfrjzpf
bk&m;ra[maMumif; wifjyavQmufxm;csuf &yfem;ygrnf/ þodkY
bk&m;ra[maomaMumifh arG;aotjyifbuftodtjrifrsm;onf
tr®rsm;jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
(c) qufvufí rZÑdredum,fvm owå0gaoNyD;aemuf
jzpfrjzpf bk&m;ra[maMumif;wifjy&ygrnf/ rZÑdredum,f rZÑdr
yPÖmoyg|dawmf plvrmvkusokwåefü rmvkusykwå&[ef;onf
wyg;wnf;udef;atmif;&mrS xcJhNyD; jrwfpGmbk&m;xH oltBuHjzpfcJh
r®0d[m&Ded’gef;
621
onfrsm;udk avQmufxm;ygonf/ jrwfpGmbk&m;onf ‘dXd
jzpfaMumif; jzpfonfhowå0gaoNyD;aemufjzpfrjzpf tp&dSonfrsm;
udk rajzbJxm;onf/ tkyfjrwfxm;onf/ y,fjrpfxm;onf/
þt&mudk wynfhawmf rESpfoufyg/ onf;rcHEdkifyg/ owå0g

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -271
aoNyD;jzpfrjzpf tp&Sdonfudk jrwfpGmbk&m;xHar;rnf/ ajzvQif
bk&m;xHü w&m;usifhrnf/ rajzvQif odu©mcsvlxGufrnf/ þodkY
pdwful;NyD; jrwfpGmbk&m;udk avQmufxm;ygonf/
(avQmufxm;csufü oufqdkifonfudkom xkwfygrnf)/
- oap b*0gZmemwd a[mwdwxm*awm
y&Hr&Pmwd a[mwdwxm*awm y&Hr&Pmwd?
ea[mwd wxm*awm y&Hr&Pmwd ar b*0g
Asmua&mwk?
aemap b*0gZmemwd a[mwdwxm*awm
y&Hr&Pmwd ge a[mwd wxm *awm y&Hr&Pm
wd0g tZmeawmacgye tyóawm {wa’0
OZluHa[mwd ,’d’H eZmemrd eyórd/
- owå0gaoNyD;jzpfrjzpfudk jrwfpGmbk&m; wu,fvdkY
odvsif jzpfrjzpf ajzyg/ wu,fvdkY rodvsifawmh
rodjrifwJhtwdkif;yJ rodrjrifwmudk ‘g igrodrjrifbl;
vdkY ajzmifhcsufvkyfygbk&m;/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf
rmvkusykwåtm; ajymygonf/ owå0gaoNyD; jzpfrjzpf ponfudk
r®0d[m&Ded’gef;
622
igajzrnf/ ighqDvmNyD; w&m;usifhygvdkY oifhudk igajymbl;ovm;
rmvkus? owå0gaoNyD; jzpfrjzpf ajzvsif jrwfpGmbk&m;xHrSm
wynfhawmf w&m;usifhygrnfvdkYaum ighudkoifajymbl;ovm;
rmvkusykwå ponfjzifh jzpfygonf/ qufíajymqdkygonf/
- a,m acgrmvkusykwå {0H 0a’,sewm 0g[H
b*0wd jA[®p&d,Hp&domrd ,0ar b*0wm
eAsmu&dówd? a[mwdwxm*awm y&Hr&Pm wd0g?
ea[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd0g/
tAsmuw ar0wH rmvkusykwåuxm*awe tó?
txaom yk*a¾ vm umvHua&,s/
- owå0gaoNyD;jzpfrjzpf bk&m;ra[morQ bk&m;xH
w&m;rusifhbl;ajymol aovQifao&rnf/ xdkoltm;
owå0gaoNyD; jzpfrjzpfudk igbk&m;a[mudk ra[mbl;
rmvkusykwå/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf
Oyrmjzifhvnf; þpum;udkqufí rdefYMum;ygonf/ wzef
qufívnf; ‘d|dt,lESifhpyfí rdefYMum;ygao;onf/
- a[mwdwxm*awm y&Hr&Pmwd0g ea[mwd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -272
wxm*awm y&Hr&Pmwd0g rmvkusykwå ‘d|d,m
owdjA[®p&d,0gaom tb0dó
- owå0gaoNyD jzpfrjzpfqdkwJh ‘d|dt,ltjrifrSm; &Sdvsif
tusifhjrwfrSmaewm jzpfNyDvm; rmvkusykwå/
r®0d[m&Ded’gef;
623
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þbk&m;tar;udk
rmvkusu jyefajzygonf/
- {0rÜdaem onfvdkawmhr[kwfyg/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;u
rmvkusykwåtm; qufí oabmxm;udkrdefYMum;ygonf/
- a[mwdwxm*awm y&Hr&Pmwd0g? ea[mwd
wxm*awm y&Hr&Pmwd0g rmvkusykwå ‘d|d,m
owd? tawå0Zmwd? twådZ&m twådr*kPH? oEÅdaom
uy&da0' ‘ku©a’greókyg,mom? a,om[H ‘daX0
ar® edCmwH ynayrd/
- owå0gaoNyD;jzpfrjzpf ‘dXdt,ltjrifrSm;&SdvQif Zmwd
Z&mr&Paomuy&da’0 ‘ku©a’greo Oyg,o
awG&Sdudk&Sdw,f/ ‘gawG&JU ESdyfpufn§if;qJr&Sdbdk;udk
rsufarSmufrSmyJ ig today;wm rmvkusykwå/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ qufvufívnf;
rdefYMum;ygonf/
- wo®m wd[wGH rmvkusykwå tAsmuwÍö ar
tAsmuawm ga&xAsm uwÍöarAsmuawm
ga&x/
- ‘gaMumifhyJ igra[mwmudk ra[mwJhtwdkif;
iga[mwmudk a[mwJhtwdkif; oifrSwf&r,f
rmvkusykwå/
r®0d[m&Ded’gef;
624
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ qufívnf;
rdefYMum;ygonf/
- udÍö rmvkusykwå r,mtAsmuwH? a[mwd
wxm*awm? y&Hr&Pmwd? ea[mwd wxm*awm
y&Hr&Pmwd r,mtAsmuwH/
- tmudk igra[mwmvJqdkvsif owå0gaoNyD;
jzpfrjzpfvdkY igra[mwm rmvkusykwå/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ qufívnf;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -273
rdefYygonf/
- uo®m yaewH? rmvkusykwå r,mtAsmuwH ea[wH
rmvkusykwå twåoH[dwH (y) eedAÁd’g, oH0wåwd?
ea[wH rmvkusykwå twåoH[dwH (y)
eedAÁd’g,oH0wåwd? wo®mwH r,mtAsmuwH/
- bmvdkY ‘gudk igra[mwmvnf; qdkvsif tusdK;pD;yGm;
ESifh rpyfvdkY (y) wPSmuif;bdkYrjzpfvdkY ‘gudk
igra[mwmyJ rmvkusykwå/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ qufívnf;
opömav;yg; a[maMumif; rdefYMum;ygonf/
- udÍö rmvkusykwå r,mAsmuwH? £’H’ku©wd
r,mAsmuwH (y)? t,H ‘ku©eda&m*grded y#dy’gwd
r,mAsmuwH?
- bmudk iga[movJqdkvsif ‘g’ku©vdkY iga[mw,f
r®0d[m&Ded’gef;
625
(y) ‘gr*¾vdkY iga[mw,f rmvkusykwå/
jrefrmvdktm;jzifh þodkYjzpfygonf/ a[m&aMumif;vnf;
rdefYygonf/
- uo®mapwH rmvkusykwå r,mAsmuwH? {wH wd
rmvkusykwå twåoH[dwH (y) edAÁme, oH0wåwd
wo®mwH r,mAsmuwH/
- bmvdkY ‘gudk iga[movJqdkvsif ‘guawmh
tusdK;pD;yGm;ESifhpyfvdkY (y) wPSmuif;bdkYjzpfvdkY ‘gudk
iga[mwm rmvkusykwå/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/
owå0gaoNyD; jzpfrjzpf ponfudk bk&m;ra[maMumif;
tckdiftvHkod&Sdp&mjzpfygonf/
þodkY vif;yg;zG,f&Sdonfudk avQmufxm;&ygrnf/
owå0gaoNyD; jzpfrjzpf ponf bk&m;ra[m[k qdkojzifh
owå0gaoNyD;jzpfrjzpf ponfrSm bk&m;ra[maomfvnf;
jrwfpGmbk&m;onf jzpfrjzpfudk r,lonfr[kwf [líjzpfygonf/
jzpf[lívnf; ,lonf? rjzpf[lívnf;,lonf/ þodkY vif;yg;
vdkMuygonf/ ykxkZOfrsm;tMum;rS þodkYyif t>rufaxmifrI?
uyfoyfrIrsm; jyKaeMuygonf/ xdkYaMumifhyif ykxkZOfrsm;
vTrf;rdk;aom ,aeYomoemawmfü owå0gaoNyDjzpfrjzpf t,lrsm;?
awmxatmif ,liifrI acwfpm;aejcif;jzpfygonf/
þtrSm;udk z,f&Sm;Edkif&ef rZÑdredum,frSyif rZÑdry@mo

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -274
r®0d[m&Ded’gef;
626
ygVdawmf t*¾d0päokwfudk omuxkwfí avQmufxm;&ygrnf/
waeYoü 0pätEG,f y&AdkZfonf aZw0efü jrwfpGmbk&m;
tm; þodkY avQmufxm;ygonf/
- uðEkacgabm a*gwra[mwd wxm*awm y&Hr&Pm
£’ar0opöH armCrnEÅd {0H ‘d|d b0H a*gwarm?
- owå0gaoNyD; jzpfw,f? ‘gomtrSef wjcm;tvum;
vdkY t&Sifa*gwr t,l&Sdygovm;/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;u
ajzygonf/
- eacgt[H 0pä {0H’dXda[mwd wxm*awm y&Hr&Pm
£’ar0opöHarmC rnEÅd/
- owå0gaoNyD;jzpfw,f? ‘gomtrSef? wjcm;[m
tvum;yJ? onfvdk igt,lr&Sdbl; 0pä/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ 0päu
wcgar;avQmufygonf/ wynfhawmfuar;awmh r,lbl;vdkYyJ
ajzygw,f/ bmaMumifh r,lwmyJvdkY avQmufygw,f/
- uðye abma*gwr tm’de0HorÜórmaem {0H£rmed
oAÁaom ‘d|d*wmed tEky*awm/
- b,fvdktjzpfudkjrifvdkY onfvdktm;vHk; onf’d|d
t,ltjrifrSm;rsm;udk rcsOf;uyfwmvJ t&Sifa*gwr/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ bk&m;uvnf;
ajzygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
627
- a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd ea[mwd
wxm*awm y&Hr&Pmwd acg0pä ‘dXduw arwH
‘dXd*[eH ‘dXduEÅma&m? ‘dXd0dokuH ‘dXd0dyæE´dwH’dXd
oHa,mZeH o’ku©Ho*dCmwH oOyg,moH oy&dVm,H
eedAÁd’g, e0d&m*g,? eeda&mg, eOyorm,
etbdnm, eoarÁmg, eedAÁmem, oH0wåwd? £rH
acgt[H 0pä tm’de0H orÜórm aem {0H £rmed
oAÁaom ‘dXduwmeH tEk*awm?
- owå0gaoNyD; jzpfrjzpfqdkwJh tJ’Dt,l[m vGefwJhtjrif
jzpfw,f/ t,ltpGJtjrif jzpfw,f/
vrf;rSm;tjrifjzpfw,f/ ajimifhwHusif tjrif jzpfw,f/
vIyfvSufcwftjrifjzpfw,f/ taESmiftzGJU

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -275
tjrifjzpfw,f/ qif;&JrIjzpfw,f/ yifyef;rIjzpfw,f/
jyif;pGmylyefrIjzpfw,f/ pdwftdkufrIjzpfw,f/ rNiD;aiGUbdkY?
&m*uif;bdkY? qif;&JrcsKyfbdkY? rNidrf;at;bdkY?
todtxl;bdkY? udk,fwdkifrodbdkY? wPSmruif;bdkY
jzpfw,f/ onftjypfudk igjrifvdkY onfvdk
tm;vHk;aom onf ‘d|dt,ltjriftrSm;rsm;odkY
igrcsOf;uyfwm 0pä/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ 0päu qufar;ygonf/
- twådye abmawm a*gwró udÍd’öXd*wH
- toQifa*gwrrSm vGefwJhtjrif ‘dXdt,l wpHkwck
r®0d[m&Ded’gef;
628
&Sdygao;ovm;/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ bk&m;u ajzygonf/
- ‘dXd*wEÅd acg0pätyPdw arwH wxm*wmÍö? ‘dXd
aÍöwH acg0pä wxm*awe £wd½kyóork’a,m?
£wd½kyó twå*Farm(y)? £wd0dnmPó
ork’a,m? £wd 0dnmPó? twå*Farmwd?
- wo®m? wxm*awm oAÁ rndwmeH? oAÁ rxdwmeH
t[H um& rrHum& rmem Eko,mec,m 0d&m*g
eda&mgpm*g y#dedó*¾g tEkyg’g0drkawåm wd0’grd/
vGefwJhtjrif ‘dXdt,lqdkwmudk igbk&m;y,fNyD;NyD 0pä?
‘g[m ½kyfa0’em onm ocFg& 0dnOfESifh ‘gawG&JU
jzpfaMumif; csKyfaMumif;vdkY ‘gudkyJ igbk&m;jrifw,f/
‘gaMumifh igbk&m;rSm txiftrSwftm;vHk; avmfvDrI
tm;vHk; ig igh[m vkyfrIrmeftudef;rsm;ukefNyD;
&m*uif;NyD/ ‘ku©Nidrf;NyD/ pGefYNyD;NyD? vTwfNyD;NyD/ ‘gaMumifh
tpGJuif;vGwfajrmufNyDvdkY igajymwmyJ 0pä/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;onf owå0gaoNyD;aemuf jzpfrjzpf ponf
ra[m½Hkomr[kwfbJ ra[movdk ,lvnf;r,lyHkrSm xif&Sm;vS
ygNyD/ jzpfrjzpf r,lyHkonf þokwfygpum;rsm;jzifh ay:vGif
vGef;vSí qufvufavQmufxm;&ygrnf/ t*¾d0päESifh jrwfpGm
bk&m;wdkY þodkY tjyeftvSefajymqdkMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
629
- {0H 0drkwåpdawåmye abma*gwr bdu©L uk[ð
OyyZÆwd/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -276
- onfvdk vGwfajrmufwJhpdwf&SdwJh&[ef;[m &[ef;[m
b,frSm y#doaE¨aervJ t&Sifa*gwr/
- Oy yZÆwDwd acg0pä eOaywd?
y#doaE¨ aew,fvdkYudk ruyfa&mufbl;0dpä/
- awe[d abma*gwr eOyyZÆwd?
- onfvdkqdkvQif y#doaE¨raebl;vm; t&Sifa*gwr/
- eOyyZÆwdwd acg0pä eOaywd/
- y#doaE¨raebl;vdkYvnf; ra&mufbl; 0dpä/
- awe[dawm a*gwr ae0OyrZÆdwde eOyyZÆwDwd/
- onfvdkqdkvQif y#doaE¨ aewmvnf;r[kwf?
raewmvnf; r[kwfvdkYvm; toQifa*gwr/
- ae0OyyZÆwd eeOyyZÆwDwd acg 0päeOaywd/
- y#doaE¨aewmvnf;r[kwf? raewmvnf;r[kwf
vdkYvnf;ra&mufbl; 0pä/
t*¾d0päonf olar;wdkif; eOaywd ra&muf[kcsnf;
tajzudk&aomaMumifh ÓPfwHk;oGm;NyDjzpfaMumif; jrwfpGmbk&m;
tm; avQmufxm;aomaMumifh jrwfpGmbk&m;u qufvuf
rdefYMum;ygonf/
- wHwð rnod0pä oapaw yk&awm t*¾Zav,s?
Zmae,smodwGH t,Haryk&dawmt*¾d ZvwDwd/
r®0d[m&Ded’gef;
630
wu,fvdkY oifha&SUrD;avmifaevQif ‘g igha&SUrD;avmif
aewmyJvdkY oifodEdkifw,fr[kwfvm; 0pä/ ‘g b,fvdkvJ/
- Zmae,sm[H
- wynfhawmf odEdkifvmygw,f/
- t,Ht*¾d uð y#dpZvwd?
- onfrD; bmudkpGJNyD; avmifwmvJ/
- wdP uXKyg’geH y#dp Zvwd/
- jrufxif;udkpGJí avmifygw,f/
- oap aw0pä yk0awm t*¾d edAÁmay,s Zmae,s
odwGH t,Har yl&awm t*¾dedAÁLawm/
- wu,fvdkY oifha&SUrSm rD;Nidrf;oGm;vQif igha&SUurD;
Nidrf;oGm;NyDvdkY oifodEdkifrvm; 0pä/
- Zmae,sm[H
- wynfhawmf odEdkif&mygw,f/
- aomt*¾d£awm uxrH’doH *awm?
- tJonfrD; onfu b,ft&yfudkoGm;ovJ/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -277
- eOaywd abm a*gwr? ,H[daom? abma*gwr
t*¾dwdP u XKyg’geH y#dpZö vwd wóp y&d,m
‘gem tnóp tEkyÜ[m&m tem[ma&m edAÁKawm?
awG0ocsF uEÅwd/
- b,frSmrS ra&mufygbl; toQifa*gwr/ tJonf
rD;[m jrufxif;wckckudk pGJíavmifygw,f/
r®0d[m&Ded’gef;
631
onfjrufxif;ukefvdkY wjcm;jrufxif; avmifpmr&
vdkY avmifpmukefNyD; Nidrf;oGm;w,fvdkY a&wGuf&ygw,f
oQifa*gwr/
- {0 ar0 acg0päa,e ½laye? wxm*wH ynmy,rm
aemynay,s wH½lyH? wxm*wó y[DeH (y)
OyyZÆwDwd eOaywd ae OyyZÆwDwd eOaywd? OyyZÆd
epOyyZÆwDwd eOaywd ae0OyyZÆwd eeOyZÆwDwd
eOaywd/
- jrwfpGmbk&m;udk today;vdkvQif ½kyfwckckESifh onfvdkyJ
(rD;awmufESifhxif;vdkyJ) today;&rnf 0pä/
tJonf½kyfudk jrwfpGmbk&m;y,fNyD;NyD; (y)
y#doaE¨aew,fvJ roufa&mufbl;/ aewmvnf;
r[kwf? raewmvnf;r[kwfvdkYvnf; roufa&muf
bl;/
þokwåefü tEkyg’g 0drkwåjzpfol bk&m;&[EÅmyk*d¾Kvf
rsm;udkyif aoNyD;rjzpf[lí rajymoifhaMumif;
a[mMum;ygonf/ ,aeYacwfü &[EÅmaoNyD; aemuf
rjzpfawmhNyD[lí vlod&SifMum;
wtm;ajymíaeMuygonf/ jrwfpGmbk&m;vufxuf
awmfu þodkYajymol&[ef;tm; &Sifom&dykMwmxH
w&m;pGJqHk;jzwfrI jyKcJh&bl;onftxd jzpfygonf/
tu,fí &[EÅmjzpfap? aou©ESifhykxkZOfrsm;yifjzpfap
r®0d[m&Ded’gef;
632
aoNyD; jzpfrjzpf ajym&efrSm rjzpfEdkifyg/ rD;avmifpm xif;&Sdí
rD;onfavmifpmxif;ESifhwlaom Oyg’geu©E¨m ½kyfa0’em onm
ocFg&0dnmOfrsm;jzpfí rD;ESifhwlaom wPSmOyg’gefb0 jzpfonf/
Oyg’geu©E¨mrsm;onf wvHrQvlüjzpfvQifvnf;jzpfí Nidrf;vQifvnf;
þwvHrQvlüyif Nidrf;ygonf/ xdkYaMumifh &[EÅmrsm;ü
awe[dabm a*gwr eOyyZÆwd [laomtar;udk eOyyZÆwdacg0pä

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -278
eOaywd[k ajzcJhjcif;jzpfygonf/
tem*grf aou©yk*d¾Kvftm;&nfí oOyg’g0drkwåpdawåm
abma*gwr uk[ð OyyZÆwd[kar;vQif ok’¨0gob0ae0pä
OyyZÆwd[k ajz&mygonf/ ok’¨0gob0eH abma*gwruk[ð
0dZÆwd[k ar;vQif £ro®að ,0 Asmrrawå uaV0a&? oondrSD
oreau 0pä ok’¨0go b0eH 0dZÆwDwd ynayrd[k ajz&mygonf/
tb,fhaMumifhqdkaomf uðy#dpö t*¾gZvwd[laom tar;udk
wdPuXKygygeH y#dpt ö *¾dZvwd {0ar0 acg0pä a,e½laye
(a0’em,? onm,? ocFga& [d 0dnmaPe) owåmeH?
ynmy,rmaem ynmay,s[k ajzrnfjzpfaomaMumifh jzpfygonf/
xdkYaMumifh ykxkZOfa&maou©ESifh &[EÅmrsm;yg
b,fowå0gaoNyD; jzpfrjzpf jzpfonf[lívnf;aumif;?
rjzpf[lívnf;aumif; jrwfpGmbk&m;onf a[mvnf;ra[myg/
ra[m,HkrQomr[kwf ,lvnf;r,lyg/ r,l½HkrQomru ,lp&m
a[mp&mvnf;rvdkaMumif;? ,lp&ma[mp&m taMumif;rQyif
r&SdaMumif; twdtvif; taotcsm a[majymNyD;jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
633
þrQjzifh rZÑdr edum,fvm owå0gaoNyD; jzpfrjzpf
ponfrsm; jrwfpGmbk&m;ra[maMumif;? r,laMumif;
wifjyavQmufxm;csuf &yfem;&ygrnf/ þodkY bk&m;vufrcH
aomaMumifh arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm;
tr®jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
(*) qufvufí oH,kwåedum,fvm owå0gaoNyD;aemuf
jzpfrjzpf ponf bk&m;vufrcHaMumif; wifjy&ygrnf/
oH,kwåedum,f tAsmuw oH,kwf ygVdawmf obd,okwåefü
t&Sifobd,upömeonf aqGrsdK;rsm;\ tkwfwdkuftdrfü aeYpOf
0pätEG,f y&AdkZftm; ajzMum;ajymqdk csufrsm; jzpfygonf/
- udEkacgabmupöe a[mwdwxm*awm y&Hr&Pm
- b,fvdkvJ owå0gaoNyD;aemuf jzpfovm; upöme
- tAsmuwH acg {wH 0päb*0wm
- ‘gudk jrwfpGmbk&m; ra[mbl; 0pä
- aumEkacgabmupöme a[wk? aumypöa,m
a,aewH tAsmuwH oraPe a*gwaremwd?
- ‘gudk &[ef;a*gwr ra[m&jcif;&JU taMumif;
taxmuftyHhu b,fvdkvJ upöme
- a,mp 0pä a[wk a,mpypöa,m? ynmy,rmaem?
ynay,s ½lyDwd0g t½lyDwd0g onDwd0g tonDwd0g

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -279
tonDwd0g ae0onD emonDwd0g? aomp a[wk?
aomp ypöa,m oaAÁe oAÁH oAÁwm oAÁH
r®0d[m&Ded’gef;
634
ty&daooH ed½kaZÑ? awe eH ynmy, rmaem
ynmay,s ½lyDwd0g (y) ae0onD emonD wd0gwD/
- jrwfpGmbk&m; u today;csif;ay;,if owå0grSm
½kyf&Sdw,fvdkYjzpfjzpf? owå0grSm ½kyfr&Sdbl;vdkY jzpfjzpf?
owå0grSm onm&Sdw,fvdkYjzpfjzpf? owå0grSm
onmr&Sdbl;vdkYjzpf today;&rnfhtaMumif;ESifh
taxmuftyHh wckyJ&Sdw,f 0pä/
tJonftaMumif;ESifh taxmuftyefY[mvnf;
tcsif;cyfodrf; t&mcyfodrf; t<uif;rJhcsKyfaysmuf&wmyJ/ ‘gaMumifh
owå0gudk today;csif; today;vsif owå0grSm
½kyf&Sdw,fvdkYjzpfjzpf? owå0grSm ½kyfr&Sdbl;vdkYjzpfjzpf? owå0grSm
onm&Sdw,fvdkYjzpfjzpf? owå0grSm onmr&Sdbl;vdkYjzpfjzpf?
owå0grSm onmr&Sdw&SdvdkYyJjzpfjzpf today;&r,f/
jrefrmvdktm;jzifh þodkYjzpfygonf/ þokwfonf jrwfpGm
bk&m; vufxufrS &[ef;wyg;u owå0gaoNyD; jrwfpGmbk&m;
ra[maMumif; ajymMum;csufpum;rsm;jzpfygonf/ ra[myHkjy
pum;onf ay:vGifxif&Sm;vGef;vSygonf/
owå0gaoNyD;jzpfrjzpfESifh pyfí bk&m;ra[maMumif;
ñTefjyaomokwåef? bk&m;ra[maMumif; &[ef;wyg; ajymMum;
aom okwåef? bk&m;r,laMumif; ñTefjyaomokwåefrsm;udk
avQmufxm;NyD;cJhygNyD/ ,ck ñTefjyrnfh okwåefrSm owå0gaoNyD;
jzpfrjzpfudk rpOf;pm;Mu&efyif qHk;raomokwåefjzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
635
þokwåefrSm oH,kwåedum,fopö,Hokwf ygVdawmf
ormd0yf pdEÅokwåefjzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf om0w¬djynfü
&[ef;wdkYtm; a[mygonf/
- rmbdu©a0 ygyuH tukovH pdwåH pdaEÅ,smx?
a[mwd wxm*awm y&Hr&Pm wd0g? ea[mwd
wxm*awm y&Hr&Pm wd0g/
- owå0gaoNyD;jzpfrjzpf [laom raumif;rItukodkvf
pdwfudk rBuHMuESifh &[ef;wdkY/
jrefrmvdktm;jzifh þodkYjzpfygonf/ qufía[mygonf/
- wHwdóa[wk aeombdu©a0pdEÅm twåoH [dwm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -280
em’djA[® p&d,um/
(y) eedAÁ’g,oHpwåwd/
- ‘g bmaMumifhvJ/ tJ’gawGudk BuHMuwm[m tusdK;
pD;yGm;ESifhpyfwmvnf;rjzpfbl;? tusifh&JUtprQvnf;
r[kwfbl;/ (y) wPSmuif;bdkYvnf; rjzpfbl;
&[ef;wdYk /
qufí a[mygonf/
- pdaEÅEÅmp acgwkarS bdu©a0 £’H’ku©EÅd pdaEÅ,smx
(y)? t,H’ku©eda&mg? *grdeDy#dy’gwd pdaEÅ,smw?
wHudóa[wk {ombdu©a0 pdEÅm twåoH[dwH (y)
edAÁmem,oH0wåwd/
- oifwdkY BuHMuvdkw,fqdkvQif ‘g ‘ku©vdkYBuHMu/
r®0d[m&Ded’gef;
636
‘gr*¾vdkY/ &[ef;wdkY- ‘g bmhaMumifhvJ? tJ’gawG
BuHMuwmu tusdK;pD;yGm;ESifhpyfwmjzpfvdkY (y)
wPSmuif;bdkY jzpfvdkYyJ &[ef;wdkY/
jrefrmvdk þodkYjzpfygonf/
oH,kwåedum,frS owå0gaoNyD;jzpfrjzpf bk&m;r
a[maMumif; xkwfEIwfcsufrsm;udk þrQyif avQmufxm;tyf
ygonf/ þodkY bk&m;oQifra[maomaMumifh arG;aotjyifbuf
todtjrifrsm; tr®jzpfaMumif; apm’emtyfygonfbk&m;/
(C) t*Fkwå&edum,frS owå0gaoNyD;jzpfrjzpf
bk&m;ra[myHkudk qufvufavQmufxm;ygOD;rnf bk&m;/
þokwfü owå0gaoNyD; jzpfrjzpfrsm; bk&m;w&m;awmf
ESifh rqdkifyHk awGUod&csufrSm wrsdK;wzHkuav; jzpfygonf/
xl;xl;jcm;jcm; MunfndK&efjzpfygonf/ þa’oemrSm t*Fkwå&
edum,f okwå*Fkwå&ygVdawmf tAsmuw0*ftAsmuwokwåef
jzpfygonf/ trSwftxm; &[ef;wyg;u jrwfpGmbk&m;xH
avQmufxm;csufESifh ajzMum;csufrsm; jzpfygonf/
- aumEkacg baEÅa[wk aumypöa,m
a,eokw0awm t&d,om0uó? 0dpdudpäm EkyÜZÆwd
tAsmuw0w¬Kok
- wynfhawmf odEdkif&mygw,f?
- t,Ht*¾d uðy#dpZvwd?
- onfrD;bmudkpGJNyD; avmifwmvJ?
r®0d[m&Ded’gef;
637

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -281
- wdP uVKyg’geH y#dp Zvwd?
- jrufxif;udk pGJíavmifygonf/
- oapaw0pä yk&awm t*¾d edAÁmay,s Zmae,sm odwGH
t,Har yk&awm t*¾dedAÁLawm?
- wu,fvkdY oifha&SUrSm rD;Nidrf;oGm;vQif igha&SUu
rD;Nidrf;oGm;NyDvdkY oifodEdkifrvm; 0pä?
- Zmae,sm[H
- wynfhawmf odEdkif&mygw,f
- aomt*¾d £awm uxrH’doH *awm?
- tJonfrD;onfu b,ft&yfudk oGm;ovJ?
- eOaywd abma*gwr? ,H[daom? abma*gwr
t*¾dwdPuXKyg’geH y#dpZö vwd uóp y&d,m’gem
tnóp tEkyÜ[m&m tem[ma&m edAÁKawm?
awG0ocFsuEÅwd?
- b,frSmrS ra&mufygbl; toQifa*gwr? tJonfrD;[m
jrufxif;wckckudkpGJí avmifygw,f/
onfjrufxif;ukefvdkY wjcm;jrufxif;avmifpmr&vdkY
avmifpmukefNyD; Nidrf;oGm;w,fvdkY a&wGuf&ygw,f
oQif a*gwr/
- {0ar0 acg0pä a,e*kaye? wxm*wH ynmy,rm
aemynay,s wH½lyH? wxm*wóy[DeH (y)
OyyZÆwDwd eOaywdae OyyZÆwDwd eOaywH?
r®0d[m&Ded’gef;
638
OyyZÆwd ep OyyZÆwDwd eOaywH ae0OyyZÆwd?
eeOyyZÆwDwd eOaywd/
- jrefpGmbk&m;udk today;vdkvQif ½kyfwckckESifh onfvdkyJ
(rD;awmufESifhxif;vdkyJ) today;&rnf 0pä/
tJonf½kyfudk jrwfpGmbk&m; y,fNyD;NyD (y)
y#doaE¨aew,fvnf; roufa&mufbl;? aewmvnf;
r[kwf? raewmvnf;r[kwfvdkYvnf;
roufa&mufbl;/
þokwåefü tEkyg’g0drkwåjzpfol bk&m;&[EÅm yk*d¾Kvf
rsm;udkyif aoNyD;rjzpf[lí rajymoifhaMumif;
a[mMum;ygonf/ ,aeYacwfü &[EÅmaoNyD; aemuf
rjzpfawmhNyD[lí vlod&SifMum; wtm;
ajymíaeMuygonf/ jrwfpGmbk&m; vufxuf
awmfu þodkYajymol &[ef;tm; &Sifom&dykMwmxH

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -282
w&m;pGJqHk;jzwfrI jyKcJh&bl;onftxd jzpfygonf/
tu,fí &[EÅmjzpfap? aou©ESifhykxkZOfrsm;yifjzpfap?
aoNyD;jzpfrjzpf ajym&efrSm rjzpfEdkifyg/ rD;avmifpmxif&Sdí rD;onf
avmifpmxif;ESifhwlaom Oyg’geu©E¨m ½kyfa0’em onm ocFg&
0dnmOfrsm;jzpfMuí rD;ESifhwlaom wPSm Oyg’gefb0jzpfonf/
Oyg’geu©E¨mrsm;onf wvHrQvlü jzpfvQifvnf;jzpfí
Nidrf;vQifvnf; þwvHrQvlüyif Nidrf;ygonf/ xdkYaMumifh
&[EÅmrsm;ü awe[dabma*gwr eOyyZÆwd [laomtar;udk
r®0d[m&Ded’gef;
639
eOyyZÆwd acg0pä eOaywd[k ajzcJhjcif;jzpfygonf/
tem*grfaou©yk*d¾Kvftm;&nfí oOyg’g0drkwåpdawåm
abma*gwr ukwð OyyZÆwd[k ar;vQif ok’¨0go b0ae0pä
OyyZÆwd[k ajz&mygonf/ ok’¨0gob0eH abma*gwruk[ð
0dZÆwd[kar;vQif £ro®að ,0 Asmrrawå uaV0a&? oondrSD
oreau 0pä ok’¨0gob0eH 0dZÆwDwd ynayrd[k ajz&mygonf/
tb,faMumifhqdkaomf uðy#dpt ö *¾gZvwd[laom tar;udk
wdPuXKygygeH y#dpö t*¾dZvwd? {0 ar0 acg0pä a,e½kaye
(a0’em,? onm,? ocFga& [d 0dnmaPe) owåmeH? ynm
y,rmaem ynmay,s[k ajzrnfjzpfaomaMumifh jzpfygonf/
xdkYaMumifh ykxkZOfa&m aou©ESifh &[EÅmrsm;yg
b,fowå0gaoNyD; jzpfrjzpf jzpfonf[lívnf;aumif;?
rjzpf[lívnf;aumif; jrwfpGmbk&m;onf a[mvnf;ra[myg/
ra[m½HkrQomr[kwf? ,lvnf;r,lyg/ r,l½HkrQomr[kwf? ,lp&m
a[mp&mvnf;rvdkaMumif;? ,lp&ma[mp&mtaMumif;rQyif
r&SdaMumif; twdtvif; taotcsm a[majymNyD;jzpfygonf/
þrQjzifh rZÑdredum,fvm owå0gaoNyD;jzpfrjzpf
ponfrsm; jrwfpGmbk&m;ra[maMumif;? r,laMumif; wifjy
avQmufxm;csuf&yfem;&ygrnf/ þodkY bk&m;vufrcHaomaMumifh
arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm; tr®jzpfaMumif;
apm’emtyfygonfbk&m;/
(*) qufvufí oH,kwåedum,fvm owå0gaoNyD;
r®0d[m&Ded’gef;
640
aemuf jzpfrjzpf ponf bk&m;vufrcHaMumif; wifjy&ygrnf/
oH,kwåedum,f tAsmuwoH,kwf ygVdawmf obd,okwåefü
t&Sifobd,upömeonf aqGrsdK;rsm;\ tkwfwdkuftdrfüaepOf
0pätEG,f y&AdkZftm; ajzMum;ajymqdkcsufrsm; jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -283
- udEkacgabmupöEa[mwdwxm*awm y&Hr&Pm
- okwå&SdwJh t&d,mjzpfolom 0uu tAsmuw
0w¬KawGrSm b,fvdktaMumif;ESifh taxmuftyefY
aMumifh ,HkrSm;rI 0dpdudpämrjzpfwmvJ bk&m;/
- ‘dXdeda&mg acgbdu©K okw0awm t&d,om0 uó
0dpdudpäm EkyÜZÆwd tAsmuw0w¬Kok
- okw&SdwJh t&d,mjzpfol om0u u tAsmuw
0w¬KawGrSm ‘dXdcsKyfvdkY ,HkrSm;rI0dpdudpämrjzpfwmyJ
&[ef;/
- a[mwd wxm*awm y&Hr&Pmwdacg bdu©K
‘dXduwarwH (y)? ae0a[mwd? eea[mwd
wxm*awm y&Hr&Pm wdacg bdu©K ‘dXd*warwH/
owå0gaoNyD; jzpfrjzpfpwJh tJonft,l[m ‘dXdt,lyJ
&[ef;/
þodkYyif jrwfpGmbk&m;onf rdefYMum;ygonf/ qufívnf;
okwår&Sdaom ykxkZOfjzpfolrsm; ‘dXd? ‘dXdcsKyfjcif;ESifh ‘dXdjzpfaMumif;
csKyfaMumif; rodyHk/ ‘dXdrSm;yHk? aomu ponfrS rvGwfyHkESifh
t&d,mrsm; þodkYrjzpfyHk rdefYMum;ygonf/ qufívnf;
r®0d[m&Ded’gef;
641
rdefYygao;onf/
- {0H ZmeH acg bdu©K okw0g t&d,om0 aum
{0HyóHa[mwd wxm*awm y&Hr&Pmwdyd
eAsmua&mwd? ea[mwd? wxm*awm? y&Hr&Pm
wdyd eAsmua&mwd/
onfvdk todtjrifokw&SdwJh t&d,mom0uw owå0g
aoNyD;jzpfw,fvdkYa&m? rjzpfbl;vdkYyg rajym&bl; &[ef;/
- {0H ZmeH acg bdu©L okw0g t&d,om0 aum
{0HyóH {0HtAsmu&Par®ma[mwd tAsmuw
0w¬Kok?
- onfvdktodtjrifokw&dSwJh t&d,mjzpfolom 0uu
uAsmuw0wåKawGudk ra[mwJhoabm &dSw,f
&[ef;/
- {0HZmeHacg bdu©K okw0g t&d,om0aum {0HyóH
eqrÇwd eurÜwd ea0"wd eoEÅmóH tmyZÆwd
tAsmuw0w¬Kok?
- onfvdk todtjrif&dSwJht&d,mjzpfol om0uu
tAsmuw0w¬KawGrSm wHkwHkvIyfvIyf acsmufacsmuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -284
csm;csm;xdefYvefYwJhtjzpfukd ra&mufbl; &[ef;/
- a[mwd wxm*awm y&Hr&Pwdacg bdu©K wPSm
*warwH (y) onm*warwH? (y) rndwarwH(y)
yyOdwarwH(y) Oyg’gearwH(y) 0dyÜ#daoma&m
r®0d[m&Ded’gef;
642
{aom
- owå0gaoNyD; jzpfw,fqdkwJh onft&m[m wPSm
jzpfw,f (y) onm0dyÜvmojzpfw,f (y) pdwå0dyÜ
vmojzpfw,f (y) yyÍöjzpfw,f (y)
Oyg’gefjzpfw,f (y) 0dyÜ#dom& jzpfw,f &[ef;/
þokwåefonf owå0gaoNyD;jzpfrjzpf ponf ,ljcif;\
tjypfrsm;ESifhpyfí tjynfhpHkqHk; azmfjyouJhodkYjzpfaomokwf
jzpfygonf/ t&d,mrsm;onf owå0gaoNyD;jzpfrjzpf ponf
t,lrsm;ü 0dpdudpämr&SdyHk? ‘dXdr&SdyHk xdkt,lrsm;aMumifh opömrjzpfbJ
qif;&JyHkwdkYaMumifh owå0gaoNyD; jzpfrjzpf r,lyHk? r,lívnf;
twHktvIyfr&SdbJ aMumuf&GHUxdwfvefYrI uif;&Sif;&J&ifhyHkESifh
owå0gaoNyD;jzpfrjzpfonf t,lrsm;rSm wPSmjzpfyHk 0dyÜv,p
jzpfyHk? yyÍöjzpfyHk? Oyg’gefjzpfyHk? 0dyÜ#dom&jzpfyHk pHkaeatmif
t&d,mrsm;onf odMuaMumif; azmfjyxm;onfudk ay:ay:vGifvGif
MunfndKcGifh&Edkifygonf/
qufvufí t*Fkwå&edum,frS wokwfrQ xkwfaqmif
OD;rnfjzpfygonf/ ,ckxkwf&rnfhokwfrSm t*Fkwå&edum,f
‘ó*Fkwå&ygVdawmf Oygvd0*f? aumuEk’okwf jzpfygonf/
aumEk’y&AdkZfonf wayg’gjrpfurf;ü &SiftmeE´mtm; awGUqHkí
jyóemar;jcif;jzpfygonf/
- uðEkacgabm a[mwdwxm*awm y&Hr&Pm
£’ar0opöH armCrnH {0H’dXdb0H
r®0d[m&Ded’gef;
643
- owå0gaoNyD;jzpfw,f? ‘gomtrSef? wjcm;tvum;
onfvdkt,l&Sdygovm;toQif?
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ &SiftmeE´muvnf;
qufíajzygonf/
- eacg t[H tm0kaom {0H’dXd a[mwdwxm *wm
y&Hr&Pm £’ar0opöH armCrnH?
- owå0gaoNyD; jzpfw,f? ‘gomtrSef tjcm; tvum;
onfvdkt,lr&Sdbl; igh&Sif?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -285
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ tjyeftvSefvnf;
ajymMuygonf/
- awerd b0HeZmemwd eyówD
- onfvdkqdkvsif rodrjrifbl;vm; t&Sif
- eacgt[H tm0kaom eZmemrd? ryórd? Zmemr [H
tm0kaom yómrd?
- igrodrjrifwmr[kwfygbl; igh&Sif? igodjrifygw,f/
jrefrmvdktm;jzifh þodkYjzpfygonf/ y&AkdZfu qufí
ar;ygao;onf/
- ,xmuxH yem0kaom £róbmodwó? tawåm
‘XaAÁm
- qdkcJhNyD;cJhaompum;&JUteufudk b,fvdkrSwf&rSmvJ
igh&Sif?
- a[mwd wxm*awm y&Hr&Pm £’ar0opöH
r®0d[m&Ded’gef;
644
armCroEÅdacg tm0kaom ‘dXduwarwH? ,m0em
tm0kaom ‘dXduwm,0wm ‘dXdXmeH ‘dXdtd|meH
‘dXdy&d,kXmeH ‘dXdorkXmeH ‘dXdork*¢gawm wr[H
Zmemrd? wrrHyómrd? wr[H ZmeaEÅm
wr[HyóaEÅm u,m[H0u©mrd? eZmemrd eyórd?
Zmemr[H tm0kaom yómrd?
owå0gaoNyD;jzpfw,f? ‘gomtrSef wjcm;tvum;
qdkum rdpämt,lyJ igh&Sif t,l&SdorQ t,ljzpfaMumif;ESifh
t,ly,fNyD;orQ ‘gudk igodjrifw,f igh&Sif? ‘gudk
igodjrifvQuf b,fhaMumifh rodrjrifbl; ajym&rSmyJ/
igodjrifw,f igh&Sif
þodkYjrefrmvdkjzpfygonf/
t*Fkwå&edum,frS owå0gaoNyD;jzpfrjzpf ponfr,l
aMumif; a[mMum;csufokwåefrsm; avQmufxm;csuf
&yfem;ygrnfbk&m;/ þodkY bk&m;r,laomaMumifh
arG;aotjyifbuf pdwful;,Oftodtjrifrsm; tr®jzpfaMumif;
apm’emtyfygonfbk&m;/
(i) qufvufí ck’´uedum,frS owå0gaoNyD; jzpfrjzpf
ponfr,laMumif; a[mMum;csufrsm; avQmufxm;&ygrnf/
þavQmufxm;csufü okwåedygwfrS a[mMum;csufrsm;udkyif wdkwdk
avQmuf&ygrnf/ tjcm;ck’´u edum,f0ifusrf;pmtkyfrsm;
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -286
645
wynfhawmfwdkYteD;tyg;ü r&SmazGtm;aomaMumifh tedD;tyg;rS
&Sdaom pmrsm;jzifh avQmufxm;&jcif;jzpfygonf/ þavQmufxm;
csufrSmum; tjcm;edum,frsm;rS avQmufxm;csufrsm;uJhodkY
bGif;bGif;&SdvSonfr[kwfyg/ ikwfikwfjrKyfjrKyf &Sdaeaumif;
&Sdaeygrnf/ ay:vGifatmif&Sif;í avQmufxm;ygrn/
avQmufxm;rnfh okwåefrsm ck’´uedum,fokwå edygwf
ygVdawmfor®my&dAÁmZed,okwåefrS jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;onf r[m0kefü rif;rsdK;rif;EG,frsm;tm;
a[mMum;&ef a&S;OD;pGmar;cGef;jyKygonf/
- ykpämrd rkeyð [lwynH wdPÖH yg&*FwH y&dedAÁLwH Xd
ww¬H edu©r®o&m yEkZÆumar uHxHbdu©Kor®maom
avmau y&dAÁaZ,s
ynmBuD;ol wzufurf;ayguf y&dedAÁmefa&mufwnfwJh
jrwfpGmbk&m;udk ar;ygr,f/ tdrf&mudkcGg? umrudk pGefYwJh &[ef;rsm;
avmurSm b,fvdkusifh&rvJ/
þodkY jrefrmvdktm;jzifhjzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;uyif
ajzygonf/
- twdawoktem*awokpmyd uyÜgwDawm twdpö
ok’¨dyanm oAÁm,wae[d 0dyÜrkawåm or®maom
avmau y&dAÁaZ,s/
- a&SUaemufawGrSm BuHwmawG vGefwJhvGefjrwfoefY pifwJh
ynm&Sd&Sd wnf&mtm,we cyfodrf; vGwfNidrf;ol
r®0d[m&Ded’gef;
646
&[ef;[m avmurSm tusifhaumif; wmyJ/
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ þ jrefrmjyefcsufü
twdwwå tem*wwå uyÜwårsm;ü tm;t&enf;Murnfvm;?
atmifharhygonf/ a&SUaemuf[k qdkvdkufvQifyif a&SUaemufwdkYü
jzpfaom cE¨myif &rnfjzpfygonf/ a&SUaemuf BuHMujcif;[k
qdkvdkufvQifvnf; wPSm’d|dwdkYjzifh BuHjcif;yif ,l&rnfjzpfaMumif;
ay:vGifygon/ vGef&rnfhBuHjcif;rSm þodkYBuHjcif;yif r[kwfyg
avm/ xdkYaMumifh wdkwdkyif jyefqdkcJhygonf/
þokwfa’oemawmft& od&onfrSm jrwfpGmbk&m; onf
a&SUaemufudkrusefrS or®my&dAÁZ jzpfrnf[k a[mcJhaMumif;
od&jcif;yifjzpfygonf/ þü ykxkZOfwdkY rsufpdjzifhrjrifEdkifp&m
jzpfaeaumif; jzpfaeEdkifygonf/ a&SUaemufqdkonfrSm cE¨mudk
qdkvdkjcif;jzpfygonf/ rarG;rDESifhaoNyD;wdkYrS b0rsm;jzpfaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -287
a&SUaemufb0rsm;udk qdkjcif;r[kwf[lí jzpfygonf/ þodkY ajymvQif
ykxkZOfwdkYtm; jyefar;&ygrnf/ a&SUaemuf qdkonfrSm
cE¨mtm;,ljcif;jzpfonfqdkvQif rarG;rDESifhaoNyD;wdkYrS b0rsm;
jzpfaom a&SUaemufb0rsm;rSm cE¨mr[kwfaom w&m;rsm;
jzpfMuygoavm[lí jzpfygonf/ a&SUaemufrsm;onf arG;NyD;ESifh
raorDtwGif; jzpfMuaom a&SUaemufwdkYom cE¨mjzpfonf r[kwfyg/
rarG;rDESifhaoNyD;jzpfMuaom a&SUaemufwdkYvnf;
cE¨mrsm;yifjzpfygonf/
xdkYaMumifh a&SUaemufqdkonfrSm arG;NyD;ESifhraorDtwGif;
r®0d[m&Ded’gef;
647
a&SUaemufom ,l&rnfr[kwfyg/ rarG;rDESifhaoNyD; a&SUaemufrsm;yg
,l&rnfjzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;onf a&SU aemufrsm;ü rBuH&[k
omrefrQqdkaomfvnf; arG;NyD;ESifhraorD a&SUaemufudkyif rarG;rDESifh
aoNyD;a&SUaemufBuH&ef cGifhjyKEdkifrnf avm? pOf;pm;&rnfjzpfygonf/
BuHolrsm;taejzifhvnf; arG;NyD; ESifhraorD a&SUaemufxuf
rIef0g;a0;vHaom rarG;rDESifh aoNyD; a&SUaemufBuHvQif ydkíyif
or®my&dAÁZ rjzpfrnfyif jzpfygonf/
þü ykxkZOfrsm; em;½Iwfp&m wcsuf<uif;ygao;onf/
BuHjcif;udkvGefonfqdk&mü rdpämuyÜudk omvGefjcif;jzpfonf/
or®muyÜudk vGefonf[kqdkjcif;r[kwf? a&SUaemuf BuHjcif;
vGefonfqdkonfrSmvnf; a&SUaemufwdkYü rdpämuyÜjyKjcif;
omvGefonf[k qdkjcif;jzpfonf/ or®muyÜjyKjcif; vGefonf[k
rqdkyg/ rarG;rDESifhaoNyD;ü a&SUaemufwdkYü uyÜgwDwjzpfonf[k
qdkaomfvnf; rdpämuyÜwDwomjzpfygonf/ or®muyÜg wDw
jzpfonf rqdkvdkyg/
xdkYaMumifh a&SUaemufb0udk or®muyÜjyKEdkifaomaMumifh
þa’oemjzifh a&SUaemufb0 jzpfjcif;rjzpfjcif;udk bk&m;rjiif;qdk
[k ,lqp&mjzpfygonf/
ykxkZOfrsm; þodkY em;½IwfMuygrnf/
þt½Iyfudkvnf; &Sif;&ygrnf/ arG;NyD;ESifhraorD
a&SUaemufrsm;BuHjcif;ü or®mrdpämESpfjzm jym;Edkifygonf/ xdkYaMumifh
arG;NyD;ESifhraorD a&SUaemufBuHjcif;ü rdpämuyÜ rjyK&aomfvnf;
r®0d[m&Ded’gef;
648
or®muyÜ jyKEdkifMuygonf/ rarG;rDESifhaoNyD;a&SUaemufwdkYüum;
or®mrdpämpk uyÜtjym; ESpfyg;yif&Sdawmhrnfr[kwf jzpfygonf/
BuHavorQ rdpämcsnf; jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -288
þtaMumif;udk xif&Sm; tmif jyygOD;rnf/ or®mrdpäm
uyÜtjym;ESpfyg;udk tb,fESifhcGJjcm;rnfenf;/ twåoH[dw
r®oH[dw tm’djA[®p&d,u edAÁdw 0d&m* ponfjzpfatmif
BuHjcif;onf or®muyÜjzpfygonf/ twåoH[dw r®oH[dw ponf
jzpfatmif bmudk BuH&rnfenf;/ ‘ku©opömudk ‘ku©opöm jzpfonf
ponf BuH&ygrnf/ þodkY qdkvQif ‘ku©opömonf b,frSm
&Sdoenf;/ £ro®að ,0 AsmrrawåuaV0a& oondrSd oreau
avmuÍö0 ynayrd[k þudk,füyif &Sdonf[k bk&m;ajzygonf/
arG;NyD;ESifh raorD wvHrQvludk vGefaom a&SUaemufü
‘ku©opömudk jrwfpGmbk&m; ynwfawmfrrlyg/ ‘dXduw ‘dXd*we
‘dXduEÅm& ponfrsm;tjzpfomvQif rarG;rDESifhaoNyD;aemuf
,ljcif;rsm;udk jrwfpGmbk&m; ynwfawmfrlygonf/
xdkYaMumifh arG;NyD;ESifhraorD a&SUaemufwdkYü
‘ku©opömudkBuHjcif; ponfonf or®muyÜjzpfí rarG;rDESifh aoNyD;
a&SUaemufwdkYü ‘ku©opöm ponfyif ynwfawmfrrlaomaMumifh
or®muyÜjyKp&m&Sd jzpfygonf/ xdkYaMumifh rarG;rDESifh aoNyD;
a&SUaemufwdkYudkBuHjcif;onf rdpämuyÜjzpfygonf/
qdkvdkonfrSm arG;aotwGif; a&SUaemufrsm;BuHjcif;ü
or®mrdpämESpfjzm uyÜ&Sdonf/ arG;aotjyif a&SUaemufrsm;ü or®mrdpäm
r®0d[m&Ded’gef;
649
ESpfjzmuyÜr&Sd? rdpämuyÜwckwnf;om&Sdonf/ xdkYaMumifh BuHjcif;udk
vGefonfqdk&mü arG;aotwGif; rdpämuyÜBuHjcif;rQru arG;aorSty
BuHjcif;vnf; yg0ifonf[kvnf; jzpfygonf/
xdkYaMumifh þa’oemonf owå0grsm; rarG;rDESifhaoNyD;
rBuH&ef pum;vHk;enf;pGmjzifh ñTefjyaom a’oemyifjzpfygonf/
qufvufí ck’´uedum,frS aemufwokwfudk
avQmufxm; &ygrnf/ þokwfrSm ck’´uedum,f okwåedygwf
ygVdawmf uk&m ab’okwåefjzpfygonf/ þokwåefüvnf;
r[m0kefrSmyif rif;rsdK;rsm;udk a[mMum;&ef a&S;OD;pGm ar;cGef;jyKawmf
rlygonf/
- uxH ‘óD uxHoDavmOyoaEÅmwd 0kpw ö d
wara*gwr rjAL[d ykpädawm OwårHe&H
- b,fvdkusifhBuHwm Nidrf;at;wmvJvdkY jrifhjrwfoludk
ar;tyfygw,f/
‘gudkajzyg a*gwr
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/ bk&m; qufí
ajzygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -289
- ed&mowådtem*aw uwDwH emEkaom pwd 0da0u
‘óD zaówk ‘dXdokp eeD,wd
- aemufvnf; raMumifhus? a&SUvnf;rawmifhw
vufawGUrSmvnf; uif;&Sif;wJhtjrif &Sdolom
tjrifrSm;awGraqmifbl;/
r®0d[m&Ded’gef;
650
þodkY jrefrmvdktm;jzifh jzpfygonf/
0da0uwå zówårsm;udk ay:vGifrIvkíjyefvdkufygonf/
xdkYjyiftar;twGufvdkufzufatmifvnf; qGJaqmifjyefvdkuf ygonf/
teufrus[k rrSwf,lMuapvdkyg/ pmoefayoeftus jyefvnf;
tdyÜg,frxl;jcm;yg/
þa’oemawmfonfvnf; owå0gNidrf;at;wJh tusifh
tBuHrsm;&dSoljzpfatmif a&SUaemufrsm;? awmifhw ausmifhus
rxm;MuzdkY ñTefMum;aoma’oemawmf jzpfygonf/ þa’oem
awmft&ü arG;aotwGif; a&SUaemufomruarG;aotjyiftyrS
a&SUaemufvnf; rvGJraoG,l&rnfyifjzpfygonf/
tb,fhaMumifhqdkaomf arG;aotwGif;a&SUudkyif awmifhw
ausmifhus rjzpfoifhqdkvQif arG;aotyrSa&SUaemuf onf
ydkíyifawmifhwausmifhus rjzpfoifhaomaMumifh jzpfygonf/
þüppfaMum&ygrnf/ owå0grsm;onf arG;aotwGif;
a&SUaemufudkom awmifhwausmifhusjzpfMuoavm [lí
jzpfygonf/ þodkYr[kwfyg/ owå0grsm;onf aoNyD;&&dSrnfrsm;ESifh
rarG;rDujyKcJhonfrsm;twGuf vGefpGmyif awmifhw ausmifhusyGm;
Muygonf/ tprxif oHo&mrSjyKcJhaom tv,faZmfig;csuf
apwemrsm;aMumifh [ktvGefyif waMumifhususjzpfMuygonf/
ed*EÅrsm;qdkvQif wtm;usifhMuonftxdyif Ak’¨0g’Drsm;vnf;
þodkYtjrifrSm;&dSygonf/ aoNyD;Nidrf;a&; odkYr[kwf aumif;pm;a&;
vnf; owå0gwdkif;awmifhwygonf/ þodkYyif owå0grsm;tae
r®0d[m&Ded’gef;
651
jzifh arG;aotwGif; a&SUaemuftjzpfrsm;ü awmifhwausmifhus
jzpfMuouJhodkY arG;aoty a&SUaemufrsm;üvnf; awmifhw
ausmifhusjzpfMuaMumif; odomvSygonf/
arG;aotyrS a&SUaemufrsm;udk awmifhw ausmifhusvkyf
jcif;onf a&SUaemufudk,ljcif; jzpfygonf/ ‘dXd*w ‘dXd*[ef
jzpfygonf/ xdkYaMumifha&SUaemufrsm;udk rawmifhw raMumifhus
jyKMu&mü arG;aotwGif; a&SUaemufrsm;omru arG;aoty

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -290
a&SUaemufrsm;yg rawmifhwraMumifhus jyK&rnfjzpfygonf/
arG;aotyü a&SUaemufrsm;udk vufcHvQifrawmifhw
raMumifhusatmif b,folwwfEdkifygrnfenf;/ rodaomt&m
jzpfíydkíyif awmifhwaMumifhusrIpdwåZjzpfMu&ygonf/ jrwfpGm
bk&m;onf a&SUaemufwdkYü awmifhwaMumifhusudky,fap&mü
arG;aotya&SUaemufrsm;ü awmifhwaMumifhusudkvnf;
y,f&rnfrSrkcsjzpfygonf/ þodkYy,f&müarG;aoty a&SUaemuf
rsm;jzpfrjzpf t,lrsm;ry,fEdkifvQif arG;aotya&SUaemuf
awmifhwaMumifhusrsm;udk y,fír&aomaMumifh a&SUaemuf
awmifhwaMumifhusrsm;udk y,f&efñTefMum;jcif;onf arG;aorS tyü
jzpfrjzpfpaomt,lrsm;udk r,l&efwenf;wzHktm;jzifh
ñTefMum;jcif;yifjzpfygonf/
þa’oemawmfrsm;onf wdefjrKyfovdkjzpfaeygonf/
xdkYaMumifhykxkZOfwdkYrsufaphü jrif&eftcuftcJrsm;pGm &dSygonf/
wenf;tm;jzifhvnf; þa’oemawmfrsm;ü a&SUaemufrsm;udk BuHjcif;
r®0d[m&Ded’gef;
652
awmifhwaMumifhusjcif;rsm;udk rjyK&[kqdk&mü 0dyóem
½Iaomt&müom rdefYqdkjcif;jzpfonf[kvnf; ykxkZOfrsm;ajymEdkif
&mygonf/
acwfopf0dedpä, pmtkyfBuD;wtkyftwGif;üyif þodkY
ajymqdkxm;onfudk awGYvdkuf&ygonf/ pk’dwursm;u twDwHe
em*ar,s paomba’´u&wåokwåefudkñTefjyNyD; a&SUaemufr,l &ef
ajymqdk&m apm’ursm;u 0dyóemt&mjzpfí a[mjcif; jzpfaMumif;
a[mqdkykwfxkwfNyD; tewåvu©PokwåefrS
,HudÍdö½lyHtwDwmem*w ypöKyÜEéH paom pum;udkñTefjyí jrwfpGm
bk&m;u twdwftem*wfudk ypöKyÜefESifhwom;wnf;xm;
a[maMumif; wifjyygonf/
þpum;rsm;udkMunfhvQif omoemawmftwGuf
r&SufEdk;rdatmif rwwfEdkifjzpf&ygonf/ tb,faMumifhqdkaomf
tewåvu©Pokwåefü 0dyóem½IuGuf wifjyrI0doaom okwåef
yd#ywfü &Sdygoavm/ þodkY pOf;pm;&ygrnf/ jrwfpGmbk&m;onf
yÍö0*fwdkYtm; r®pMumjzifh aomwmyefjzpfNyD; ‘óaee r[mwAÁ
r®jzpfaom ‘dXd0dpdudpämwdkYudk y[mefvkyfNyD;Muí bm0emjzifh
bm0em,y[mwAÁr®jzpfaom avmb a’go paom
udavomwdkYudk y,f&ef bm0emr®udkom tewåvu©Pokwåef
onf a[maomw&m;jzpfygonf/ xdkYaMumifh tewåvu©P
okwåefxuf 0dyóemyDaom okwåefyd#uwfü r&SdEdkifyg/ tvm;wl

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -291
okwåefom &Sd&mygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
653
xkdodkYjzpfvsuf tewåvu©P okwåefü twdwf? tem*ef
rsm;udk ypöKyÜefESifhwom;wnf;a[monf/ ba’´u&wåokwåefü
twdwf tem*wfrsm;udk r½I&[k a[monf/ 0dyóemt&m
jzpfaomaMumifh a[monf[k qdkygonf/
þü 0dyóem½I&mjzpfí twdwf tem*wf taz:
tarQmrvkyf&[k ba’´u&wåokwåeft&qdkvQif tewåvu©P
okwåefpum;rSm;&ma&mufygonf/ tb,faMumifhqdkaomf
tewåvu©Pokwåefpum;onf twdwf tem*wfudk ypöKyÜefESifh
wom;wnf;a[mjyxm;aomaMumifh jzpfygonf/ þodkYr[kwfbJ
tewåvu©Pokwåefudk trSm;ray;EdkifvQif ba’´u&wå
okwåefpum;onf twdwf tem*wf azmfjcif; arQmfjcif;rvkyf&
jcif;aMumifh jzpfygonf/
þokwfrsm; qefYusifrnfqdkvQif b,fokwfudk trSef
ay;Muygrnfenf;/ tewåvu©Pokwfudkom trSefay;Murnf
jzpfygonf/ tewåvu©Pokwfonf wjcm;vGJí ,lqp&m r&Sdyg/
ba’´u&wåokwåefrSm arG;aorSty a&SUaemufrsm;udk vTJí
,lqp&m&Sdao;aomaMumifh jzpfygonf/ ba’´u&wåoHk;okwfrS
aemufokwfrsm;\ tzGifht& 0dyóemt&m[k qdk&aomfvnf;
þ0dyóemü ypöKyÜefwnfh&ef rjzpfEdkifyHkudkvnf; a0zefMunfhvQif
odEdkif&mygonf/
pdwfonfwcsdefü ESpfBudrfNydKifí jzpfEkdifonfvnf; r&Sdyg/
pdwf\ypöKyÜefonf tu,f½Iíyif r&[k qdkvdkygonf/ t½IcHpdwf
r®0d[m&Ded’gef;
654
jzpfNyD;í r&SdrS ½Ipdwfazmf&rnfjzpfí ypöKyÜefonf tu,fí ½Ií
r&onfyifr[kwf[k qdkvdkygonf/ ÓPfrrSDí r½IEkdifjcif;[k
rrSefMuapvdkyg/ ½Iíjzpfaomw&m;yif r[kwfí ½Ir&[kqdkjcif;
jzpfygonf/
xdkYaMumifh 0dyóem½I&müom ypöKyÜef½I&efqdkonfrSm
oifhjrwfaompum;yifr[kwfí ba’´u&wåpum;onf tu,f
a&SUaemufrsm; rSeforQudk tazmftarQmf rvkyfvQif csrf;omrnf
aMumifh owå0grsm;csrf;om&ef ñTefMum;aoma’oem pum;om
jzpfygonf/
xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYwifjycJhaom a&SUaemufwdkYü
BuHjcif;? awmifhw aMumifhMujcif;rsm; rjyK&[laom okwåedygwf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -292
pum;onf 0dyóemt&m[laom y&rwfypöKyÜef wnfhwnfhuav;
½I&müom vdkufem&ef ñTefMum;csufpum;[k
trSwfrrSm;Mu&efjzpfygonf/ þokwåefpum;rsm;onf tu,f
a&SUaemuf rSeforQwdkYü rdpämuyÜESifh awmifhwrIwPSm? aMumifhMu
rI Asmygrsm; rjzpfyGm;Mu&ef r½IyGm;a&; ñTefMum;csufw&m;rsm;
trSefjzpfygonf/
þodkY ck’´uedum,füvnf; vm&SdaomaMumifh arG;ao
tjyifbuf todtjrifrsm; tr®jzpfaMumif; apm’emtyfygonf
bk&m;/
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uq&mawmfrsm;bk&m;-
wynfhawmfwdkYonf owå0gaoNyD;aemuf tajctae
r®0d[m&Ded’gef;
655
rsm;udk ñTefMum;aejcif;tm; tr®rIjzpfaMumif;ESifh y,fzsufESdrfeif;
ay;&ef avQmufxm;aeMuygonf/ þodkY avQmufxm;&onfrSm
omoemawmfESifh avmutwGufom avQmufxm;cJhMujcif;
jzpfygonf/ arG;aotjyifbuf ñTefMum;aeolyk*d¾Kvfudk rkef;wD;
jcif;? wynfhawmfwdkYudk,fudk wynfhawmfwdkY csD;ajr§mufjcif; tvsOf;
ryg0ifyg/
arG;aotjyifbuf ñTefjyolyk*d¾Kvfudk yk*d¾Kvft& tvGefyif
½dkaoav;pm;rnfjzpfygonf/ omoemawmftwGuf
jrifhwuf&mjrifhwufaMumif; BudK;pm;aeol[kyif xifjrifygonf/
txifESifhtjrifjcm;NyD; trSm;BuD;rrSm;&ef tcsdefrD apm’emjcif; om
jzpfygonf/ xdkYaMumifh arG;aotjyifbuf ñTefjyolyk*d¾Kvf
onfvnf; eHrdeH0 y0wåm &H,Hyaó 0ZÆ’óDeHed*, ¾ S0g’ð ar’g
0ðwm ‘doHy@dwHb aZ [laom tqHk;trtwdkif; a&Ttdk;
xkwfay;ol awGU&ovdk oabmxm;Edkifrnfyif rSwfxifygonf/
wynfhawmfwdkYudk,fonf csD;ajr§muf&efr&Sdyg/ wynfhawmf
wdkYonf udk,fhae&m awmifay:awmwnf;ü udk,fhqGrf;udk,fcHí
ouFef;jynfhpHk½HkrQjzifh xm0&aeEdkifMu&ef owfrSwfxm;NyD;jzpfí
avmuvmbf*kPftausmftapmudk tema&m*g olpdrf;jyify
ya,m*[k xifjrifNyD;Muolrsm; jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh
wynfhawmfwdkYtwGuf iJhuGufapm’emjcif;vnf; r[kwfyg/
wynfhawmfwdkYonf omoemawmfü rsufpdESpfuGif;
tvif;&NyD;olrsm; jzpfMuygonf/ jrifolonf rjrifolrsm;
r®0d[m&Ded’gef;
656
vrf;oGm;&mü rSm;,Gif;wdkufcdkuf vdrfhusrnfudkodvsif rajymvQif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -293
tvdktavsmuf tjypfoifhaeygrnf/ wynfhawmfwdkYonf
þtjypfudk toifhta&mufrcHvdkMuyg/ xdkYaMumifh þapm’em
pum;udk avQmufxm;apm’em&jcif; jzpfygonf/
omoemawmftwGuf arG;aotjyifbuf ñTefjyrI
tr®rsm;udk z,f&Sm;ESdrfeif;ay;&ef q&mawmfwdkY EdkifiHawmf
oHCmhr[mem,u½Hk;odkY wynfhawmfwdkY avQmufxm;apm’em
tyfygonfbk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUe,f
rif;uGef;-rEÅav;pmwdkuf/
r®0d[m&Ded’gef;
657
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJU
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr
&efukefNrdKU/
aeYpGJ -
taMumif;t&m/ ykxkZOf&[ef;&Sifvlrsm; udk,fwdkifrod
aomw&m;udk a&;om;jcif;? a[majymjcif;?
oifwef;ydkYcsjcif;rsm; ydwfyifwm;jrpfay;&ef
avQmufxm;awmif;qdkvTm
avQmufxm;ygonfbk&m;/
,aeYomoemawmfü ykxkZOfjzpfMuaom &[ef;&Sifvl
jynfoltrsm;onf jrwfpGmbk&m;w&m;awmfukd a[majymjyo jcif;?
oifwef;ydkYcsjcif;? a&;om;jcif;rsm;jyKaeMuygonf/ þtrI rsm;onf
w&m;awmftwGuf zGwfonfxufnpfjzpfaomaMumifh
rjyKrvkyfEkdifatmif wm;jrpfydwfyifay;&ef avQmufxm;awmif;qdk
tyfygonfbk&m;/
awmif;qdk&jcif;\taMumif;udk qufvufavQmufxm;
ygrnfbk&m;/ jrwfpGmbk&m;w&m;awmfonf pwkopö 0dedrkawåm
r®0d[m&Ded’gef;
658
ar®memrewåd [lonfhtwdkif; t&d,opömw&m;rsm;rS wyg;jzpf
aomw&m;[lí r&dSyg/ t&d,mopöm w&m;awmfrsm;csnf;om
jzpfygonf/ þonfvnf; wcsufjzpfygonf/
xdkYjyif t&d,opömw&m;awmfonf opöoawåm y#do’¨d

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -294
ypö,mum&ar0p ‘k’´om pwka&mr®m a’aowHkp ok’kwå&m
[lonfhtwdkif; jrifEdkif&efvG,fa[mEdkifvG,faom w&m;vnf;
r[kwfyg/ þonfvnf; wcsufjzpfygonf/
aemufwcsufrSm aoaumyx0D 0dapöówd,ravmu
Íö oa’0uH a’au©mr®y’H oka’wdwH ukoavmykyÜrd0ya’
ówd [lonfhtwdkif; þw&m;r®onf ykxkZOfrsm;a&G;cs,f
oDuHk;jcif;iSm wwfEdkifaumif;aomw&m;vnf;r[kwfyg/
þonfvnf;wcsuf jzpfygonf/
þodkYaom tcsufrsm;aMumifh ykxkZOfrsm;onf jrwfpGm
bk&m;a[mMum;aomw&m;awmfrsm;udk a[majymjyojcif;?
oifwef;ydkYcsjcif;? a&;om;jcif;rsm;jyKvkyfMuonfudk wm;jrpfay;&ef
avQmufxm;awmif;qdk&jcif;jzpfygonf/
ykxkZOfrsm;onf jrwfpGmbk&m;w&m;awmfudk a[majym
jyoydkYcsa&;om;aeMurnfhtpm; udk,fwdkifusifhBuHoifhvSygonf/
udk,fwdkifrusifhBuHbJ olwyg;tm; a[majymjyoydkYcsa&;om;
aejcif;onf r½dk;om;Edkif&efjzpfygonf/
ykxkZOfrsm;onf yxrü r½dk;rom;r[kwfaomfvnf;
a[majymrI? oifwef;ydkYcsrI? w&m;jyorIESifh pmtkyfpmwrf;
r®0d[m&Ded’gef;
659
a&;om;rIrsm; atmifjrifvmaomtcg þatmifjrifrI\ pGJ,l
ESpfjrKyfrIaMumifh r½dk;rom;jzpfvmygonf/ toHaMumifh
[efaMumifhjzpfap a[majymjyoydkYcsa&;om;rI tEkynmwckck
aMumifhjzpfap BudK;pm;vQif atmifjrifrnfrSmvnf; rvGJjzpfygonf/
þatmifjrifrIjzifhyif &[ef;&Sifvlrsm;onf ausmfapm udw¬d
&Muygonf/ xdkYaMumifh ykxkZOfrsm;onf w&m;r®jzifh
vkyfpm;vmMuonftxd jzpfMuygonf/
þodkY ykxkZOf &[ef;&Sifvlrsm; w&m;awmfudk
a[majymjyoydkYcsa&;om;MuaomaMumifh a[majymjyoydkYcs
a&;om;ol ykxkZOfrsm;vnf; tayG;udktESpfxifNyD; ysufpD;ygonf/
em,lzwfrSwf usifhBuHMuolrsm;rSm xdkYxuf tqrsm;pGm epfem
ysufpD;Muygonf/ omoemawmftwGufrSmum; qdkzG,fr&Sd
jzpfygonf/ omoemudk tjyifrS zsufírysuf? twGif;zsufrS
ysufrnfqdkonfhtwdkif; jzpfygonf/
ykxkZOfrsm; w&m;awmfudk a[majymydkYcsa&;om;jcif;onf
ay;ol ,lolESifh oabmw&m; oHk;yg;vHk;jzpfaom omoemawmf
tpOfü tjrif0Hh rMum;0Hh rawG;0Hhp&mtxd jzpfygonf/
ykxkZOfonf b,frQ A[kokwonm&Sdí ygVdtxuxm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -295
#Dum*@D ‘DyeDpaom pmayrsm;udk pHkaphatmif avhvmxm;
onfyifjzpfygap? trSm;r&Sd rjzpfEdkifyg/ r®mp&d, wdyd#u&
t*¾r[my@dw tbdZr[m&X*k½k rsm;yif olwdkYa&;aom
usrf;rsm;ü trSm;&Sdí q&mawmfwdkYxH wynfhawmfwdkY apm’emcJhNyD;
r®0d[m&Ded’gef;
660
jzpfygonf/
ykxkZOfrsm; a[majymjyo ydkYcsa&;om;Muaom pmrsm;onf
b,frQyif ygVdt|uxm ponfrsm;udk trSDo[J
jyKonfyifqdkygap? xdkygVdtXuxm ponfü udk,fydkiftjrifrsm;
yg0if&OD;rnfjzpfygonf/ udk,fwdkifyif ygVdawmf\ qdkvdk&if;ü
rusí w&m;r&jzpfaeolrsm;onf olrsm;udk tb,fodkY ygVdawmf
qdkvdk&if;usatmif? w&m;&atmif jyKEdkifygawmhrnfenf;/
tNrD;jywfaomajracG;yrm ygVdawmf\ qdkvdk&if;udk
udk,fodovdkom odapEdkifawmhrnfjzpfygonf/ w&m;r&bJ
w&m;rsm;udk a[majymjyoydkYcsa&;om;vQif w&m;rsm;udk
udk,fr&ouJhodkY olwyg;yg r&atmif jyKvkyfjcif;ESifh twlyif
jzpfygonf/ tu,fvnf;r& jzpfMuygonf/
xdkYaMumifh w&m;r&ol ykxkZOfrsm; w&m;awmfudk
a[majymjyoydkYcsa&;om;jcif; rjyKMuap&efESifh jyKNyD;orQudkvnf;
½kyfodrf;ap&ef BudK;pm;&rnfjzpfygonf/ rdrdra&mufzl;aom c&D;udk
ñTefjcif;onf rSm;,Gif;&ef &mcdkifEIef;trsm;qHk; jzpfygrnf/
edAÁmefum; ra&mufzl;wumh c&D;wdkYxuf ra&mufbl;
aomc&D; jzpfygonf/ xdkYaMumifh c&DñTef&jcif;xufyif
trSm;&mcdkifEIef; rsm;ygrnf/
Ak’¨bmomw&m;awmfonf pm;a&;aomufwm aysmf&TifrI
jyK&ef vHk;0toHk;csrcH&oifhaom tvGefav;eufaom w&m;awmf
jzpfygonf/ Ak’¨bmomw&m;awmftwGuf ta& twGufonf
r®0d[m&Ded’gef;
661
tcsnf;ESD;jzpfygonf/ xdkYaMumifh ta&twGufrsm; &ef
Ak’¨bmomw&m;awmfudk aysmf&m&TifrI rjyKoifhMuyg/
toHaumif;umrQjzifh w&m;ra[m&ef? w&m;tm;xkwf
wwfumrQjzifh w&m;rjy&ef? tbdr®m odumrQjzifh
w&m;oifwef;rydkYcs&ef? pmayuRrf;umrQjzifh w&m;pmra&;&ef
wm;jrpfay;&rnfjzpfygonf/ txl;tm;jzifh bkef;BuD;vlxGufrsm;
udk w&m;awmfESifhpyfonfrsm; rjyKvkyfEdkif&ef wm;jrpfMu&ygrnf/
tb,faMumifhqdkaomf olwdkYonf omoemawmfudk r,HkMunf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -296
aomaMumifh xGufNyD;oGm;Muolrsm;jzpfygonf/ xdkolrsm;onf
omoemawmftwGuf aoqHk;oGm;olrsm;yifjzpfMuaomaMumifh
jzpfygonf/
bkef;BuD;vlxGufrsm; w&m;&csifa,mifaqmifjcif;onf
&SufzG,fjzpfygonf/ bkef;BuD;b0rS &&SdcJhaom pmaybGJU woD
woef;BuD;udk 0wfqifí rsufvSnfhjyaejcif;onf tHhMoMunfEl;
zG,frjzpfbJ aoNyD;olrsm; vIyf&Sm;ajymqdkaejcif;jzpfí zkwf0if
aumiftvm; aMumufp&m &GHUp&maumif;onfom jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m; w&m;awmfrsm;udk a[majymjyo ydkYcs
a&;om;&efrSm w&m;r&bJ rjyKoifhaomt&mjzpfygonf/ rnfrQ
toHaumif;aumif; rnfrQw&m;tm;xkwfxkwf rnfrQyif
tbdr®mEdkifEdkif rnfrQ pmwwfaywwfjzpfjzpf w&m;r&bJ
a[majymjyoydkYcsa&;om;vQif rSm;rnfyifjzpfygonf/ þtrSm;onf
avmuudk rsm;pGmepfemapygonf/ a&S;tqufqufu þuJhodkY
r®0d[m&Ded’gef;
662
trSm;rsm;aMumifh ,aeYvlrsm; w&m;r& jzpfaeMu&onftxd
&Sdaeygonf/
a&S;q&mrsm;jyKcJhaom pmjzpfí jypf&efvnf; r0efYr&J?
udk,fxnf;xnfhí toHk;csívnf; toHk;rusjzifh a&S;pmrsm;aMumifh
,aeY’ku©a&mufaecsufrsm;onf wNyHKwaxG; BuD; jzpfygonf/
w&m;rodbJ w&m;awmfudk a[majymjyo
ydkYcsa&;om;cJhcsufrsm;aMumifh jzpfygonf/
xdkyk*d¾KvfwdkY\ aqmif&Gufcsufonf tzezl;rS jcifudk
wif;ykwfjzifh xkoltvm; jzpfaeygonf/ tzjcifudkufrcH&atmif
jcifudk xkaomfvnf; tzaoqHk;&jcif;aMumifh 0rf;enf;zG,fjzpfyg
onf/ xdkYtwl xdkyk*dK¾ vfrsm;\ aqmif&GufcsufaMumifh
w&m;aysmuf&ygonf/
xdkYaMumifh acwftqufqufu yk*dK¾ vfwdkYtvm; ,aeY
yk*dK¾ vfrsm; qufvufraqmif&GufEdkif&ef t[efYtwm; jzpf&rnf
jzpfygonf/ q&mawmfwdkY EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJUonf
omoemawmf tu,foefY&Sif;wnfwHhjyefYyGm;atmif aqmif&Guf
aeonfqdkvQif w&m;r&olrsm; w&m;a[majymydkYcsjyoa&;om;rI
rjyK&ef Oya’jyKay;zdkYtwGuf rvGJraoG jyKvkyf&ygrnf/
&[ef;&Sifvlrsm; w&m;a[majymjyoydkYcsa&;om;vdkMu
onf qdkvQif w&m;&NyD[k 0efcHEdkif rcHEdkif pdppfMu&ygrnf/
&NyD[k 0efcHonfqdkvQif 0efcHaomw&m;udk q&mawmfwdkY EdkifiHawmf
oHCmhr[mem,utzGJUrSjzpfap? wm0efvTJtyfcH&olrsm;u jzpfap?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -297
r®0d[m&Ded’gef;
663
emMum;avhvmrI jyKoifhMuygonf/ [kwf r[kwf
qHk;jzwfcsufxkwfay;oifhMuygonf/
rnfolrQ þtvkyfvkyfolr&SdqdkvQif wynfhawmfwdkY
jyKvkyfMuygrnf/ jyKvkyfol&Sdí tppfcH&rnfqdkvQifvnf;
wynfhawmfwdkY cHMuygrnf/ wynfhawmfwdkY\ pDppfcsuf odkYr[kwf
wynfhawmfwdkY\ tppfcHcsufonf ppfolESifh tppfcH&olwdkY tMum;ü
jyóemryGm;bJ &Sdap&ygrnf/
tu,fí omoemawmfü w&m;&NyD[k ajymqdk tppfcH
olr&Sdí w&m;awmfa[majymjyo ydkYcsa&om;rIrsm; &yfqdkif;oGm;
rIESifh &ifqdkifoGm;rnfudk qdk;onfqdkvQifvnf; txdkuftavsmuf
avsmhcsEdkifygonf/ w&m;r&bJESifh jyKvkyfrIESifh jzpfyGm;rIqdkif&m
tusdK;tjypfrsm;udk vlwdkif;odaom todxuf vGefaomoabm
(Owå&d rEkór®) txd rajym&/ vlwdkif; odEdkifaom oabm
txdom ajym&? jy&? ydkYcs? a&;om;&rnf[k ynwf&ygrnf/
Owå&drEkór®rsm;udk b,fbk&m;? b,fw&m;? b,fpmay
y&d,wf teD;tyg;rQ uyfarQmifa,mifaygifa&mBudwfNyD; rajym
rjy rydkYcs ra&;om;&[k twdtus ynwf&ygrnf/
jrwfpGmbk&m;onf w&m;awmfudk wzufurf;ul;&rnfh
‘ku©udk ausmfvGm;&mü toHk;cs&efom oHk;MuzdkY ñTefMum;NyD;
jzpfygonf/ &Gwfjy zwfjy armfarmf<um;<um; wqifh a[mMum;jyzdkY
a[mcJhjcif;tvsif;yif r[kwfyg/ a>rzrf;Oyrmjzifhyif jypfjypfESpfESpf
tjypfjya[mMum;cJhygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
664
xdkYaMumifh pmayy&d,wfonf rdrdusifhBuHBudK;ukwf
tm;xkwf&efom toHk;cs&rnfht&mjzpfaMumif; twdtvif;
aMujimowfrSwfxm;Mu&ygrnf/ ,aeYtcsdefü þodkY owfrSwf
NyD; r&SdaomaMumifh bk&m;w&m;awmfudk a>rzrf;olrsm;tvm;
usifhoHk;Muygonf/ usifhoHk;MuyHkrSm bk&m;&Sifw&m;awmftxufü
rdrdwdkY\ tEkynmrsm;pGufí a[majymjyoydkYcsa&;om;Muygonf/
emol zwfol y&dowfrsm;taejzifh bk&m;w&m;udkvnf;
MunfndKNyD;jzpfaomaMumifh w&m;awmf\ wnf&mudk a[majym
jyo ydkYcsa&;om;ol[k txifruyfatmif rwwfEdkif jzpfMu&
ygonf/ tn§dKUtiSif trdcHMu&ygonf/
xdkYaMumifh w&m;r&bJ w&m;a[majym ydkYcsjya&;om;&mü
vlwdkif;xJrS vlwpfa,mufjzpfolyDyD vlwdkif;odomtodxuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -298
rvGefaomoabmudkom a[majymjyo ydkYcsa&;om;ap&ygrnf/
y&d,wfw&m;rsm;odkYuyfí a[majymydkYcsjyoa&;om;jcif;udk
wm;jrpf&ygrnf/ odkYrS q&m’um ESpfjzmvHk; rnmEdkifbJ w&m;&Mu
rnfjzpfygonf/ w&m;awmfudk [efa&;xkwfzdkYtwGuf toHk;csrI
avhqdk;rsm; aysmufuG,foGm;NyD; w&m;awmfudk rdrdtwGuf
oufouftoHk;csvmMurnfjzpfygonf/
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlaom w&m;awmfonf
axGvDumvDrvkyfbJ rdrdodjrifem;vnfa&;udkom toHk;csvQif
toHk;rusaomw&m;awmf rjzpfEdkifyg/ ,aeY toHk;rcsEdkifbJ
w&m;awmfrsm;udkaqmifvsuf ykxkZOfb0rS rvGwfajrmufMu
r®0d[m&Ded’gef;
665
onfrSm w&m;awmfudk axGvDumvD vkyfaeMuaomaMumifh
jzpfygonf/ rdrdBuD;jrifha&; wufvrf;twGuf avSum;xpfrsm;
jyKaeMuaomaMumifh jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;awmfudk a[majymjyo ydkYcsa&;om;í
pm;aomufaeMuonfudk wm;jrpfMu&ygrnf/ omoemawmf
twGuf? oHCmawmftwGuf tp&Sdonfjzifh qifjyíqefawmif;
vkyfMurIrsm;rjzpfatmif wm;jrpfMu&ygrnf/ þodkYwm;jrpfvQif
w&m;awmfudk bef;jyNyD; BuD;yGm;atmifvkyfaerIrsm; &yfem;oGm;NyD;
w&m;awmfonf w&m;&zdkY[laom ae&mrSefudk &&Sdrnf jzpfygonf/
w&m;awmfonf w&m;&a&;twGufrS tjcm;tm;jzifh
tvGJvGJtacsmfacsmf toH;kcsrcH&vQif w&m;awmfaqmifMuolrsm;
w&m;&ukefMuygrnf/ ykxkZOfrsm; aysmufysufukefMuNyD; t&d,mrsm;
wdk;yGm;vmMuygrnf/
xdkYaMumifh ykxkZOfjzpfaom &[ef;&Sifvlrsm; jrwfpGmbk&m;
a[mMum;aomw&m;awmfrsm;udk a[majymjyoydkYcs a&;om;
csufrsm;onf w&m;awmftwGuf zGyfonfxufnpf jzpfí
a[majymjyo ydkYcsa&;om;jcif;rjyKEdkifatmif wm;jrpfay;&ef
ykxkZOfrsm;taejzifh w&m;awmfwm0efudk xrf;aqmifvdkí
xrf;aqmifrnfqdkvQif w&m;awmfudk usifhBuH&efESifh vlwdkifodxuf
rydkvGefaom oabmw&m;rsm;udkom a[mcGifhjyK&ef wynfhawmfrsm;
tav;teuf avQmufxm; awmif;qdktyfygonf bk&m;/
r®0d[m&Ded’gef;
666
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUe,f

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -299
rif;uGef;-rEÅav;pmwdkuf/
rdwåLudkjynfxJa&;
ESifhomoema&;0efBuD;Xme
ygwDokawoeXme? ygwDXmecsKyf? &efukef
ygwDOuú|BuD;? &efukef
EdkifiHawmfaumifpDOuú|BuD;? &efukef
0efBuD;csKyf? &efukef
wdkif;ESifhjynfe,f oHCmhem,ursm;odkY ydkYygonf/
tydkif;(5)
r®0d[m&Ded’gef;
667
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,u
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr/
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20-1-83/
taMumif;t&m/ ausmufoabFm0g’ 0dedpä,pmtkyfü
tancE¨m tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laom
pum;rsm; uxm0w¬KygVd tbdr®musrf;ü
ryg0ifbJ yg0ifonf[k EdkifiHawmf oD;jcm;
0dedpä,tzGJUtrSwf(1)\ rdefYMum;csuftrSm; udk
z,f&Sm;ESdrfeif;ay;&ef avQmufxm;
apm’emvTmyg bk&m;/
avQmufxm;ygonfbk&m;-
EdkifiHawmfoD;jcm;0dedpä,tzGJUtrSwf(1)ü yg0ifMuaom
t*¾r[my@dwtbdZr[m&X*k½k udkif;ukef;q&mawmfBuD;
trSL;jyKaom q&mawmfwdkYonf ausmufoabFm0g’0dedpä, pmtkyfü
edAÁmefudkþudk,fwvHtjyiftyü &dSaMumif;ajymMum;vdk
MuaomaMumifh uxm0w¬KygVdtbdr®musrf;ü tancE¨m
tnHedAÁmeEÅdtmrEÅm[k rdefYqdkxm;aMumif;rdefYMum;xm;Muygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
668
tancEÅm tnHedAÁmeEÅdtmrEÅm[laom ygVdrSmtbdr®m
usrf;ü tu,fr&dSaomygVdjzpfygonf/ oD;jcm;0dedpä,tzGJU
trSwf(1) q&mawmfwdkY\vkyfBuHygVdrQomjzpfaeygonf/ þodkY
EdkifiHawmftqifh&dSolrsm; ygVdr[kwfonfudk ygVdtwkvkyf
rdefYMum;csufvGefusL;rIonf omoemawmftwGufrsm;pGm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -300
0efav;vGef;vSaom vGefusL;rIjzpfygonf/
EdkifiHawmfoD;jcm; 0dedpä,tzGJYtrSwf(1)rSq&mawmfBuD;
rsm;onf tancEÅm tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laom pum;udk
uxm0wåKygVd tbdr®musrf;ü ryg&Sdonfudk rodolrsm;r[kwf
Muyg/ q&mawmfBuD;rsm;onf xdkrS þrS tnw& rxifr&Sm;
q&mawmfBuD;rsm; r[kwfMuaom q&mawmfBuD;rsm;jzpfygonf/
aus;&Gmtqifh NrdKUe,ftqifhrQ&Sdaom q&mawmfrsm;yifr[kwfbJ
wdkif;tqifhrQru EdkifiHawmfA[dktqifhxd &SdawmfrlMuaom
0efaqmifq&mawmfBuD;rsm;yif jzpfawmfrlMuygonf/ q&mawmf
BuD;rsm;onf pmayt&müvnf; r*¾r[my@dw tbdZr[m
&|*k½k bGJUwHqdyfawmfudk tvSLcHawmfrl&onftxd BuD;rm;
jrifhjrwfaom q&mawmfBuD;udk,fwdkif OD;pD;yg0ifaom q&mawmf
BuD;rsm; jzpfygonf/
xdkYaMumifh q&mawmfBuD;rsm;onf tancE¨m tnHedAÁmeEÅd
tmrEÅm[laompum;udk uxm0w¬KygVd tbdr®m usrf;ü
ryg0ifaMumif; {uEÅodMuaom q&mawmfBuD;rsm; jzpfMuygonf/
vlrsm; ajymolrsm; ajymMum;umrQjzifh ,Hkpm;Murnfh
r®0d[m&Ded’gef;
669
q&mawmfBuD;rsm;r[kwfMuyg/ Mum;vQifyif pmtkyfvSefí rSefrrSef
MunfhEdkifMuonfh q&mawmfBuD;rsm; jzpfMuygonf/ EdkifiHawmf
0dedpä,uJhodkY tav;teufvnf; qHk;jzwfcsufjyK&rnfht&m jzpfí
Munfhvnf;MunhfMurnfh q&mawmfrsm;vnf; jzpfMuygonf/
xdkYaMumifh q&mawmfBuD;rsm;onf tancE¨m toHedAÁmeEÅd
tmrEÅ,[laompum;udk uxm0w¬KygVd tbdr®musrf;ü ryg0if
aMumif; {ueftrSefodMuolrsm;jzpfMuygonf/
þodkYjzpfvQuf tancE¨m toHedAÁmefEÅd tmrEÅm[laom
ygVdudk uxmw¬KygVdtbdr®musrf;ü vmonf[kjyKvkyfMujcif;rSm
apwemtjynfhjzifh ygVdtwkvkyfMujcif;om trSefjzpf&mygonf/
þvkyfBuHrIonf omoemawmfudk rsm;pGmyif twdrf;tapmif;rsm;
jzpfyGm;apEdkifaom vkyfBuHrIjzpfygonf/
xdkYaMumifh EdkifiHawmfoD;jcm;0dedpä,tzGJUtrSwf(1)
q&mawmfrsm;\ vkyfBuHusL;vGefrIudk pdppfESdrfeif;ay;&ef 0denf;
r®uHtxdu½kPf;rIcif;rsm; ajz&Sif;qHk;jzwfa&;qdkif&m vkyfxHk;
vkyfenf;rsm;? pnf;rsOf;tydk’f(57)t& w&m;r[kwfonfudk
w&m;vkyfrItjzpf EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJUcH
wynfhawmfrsm; avQmufxm;apm’emtyfygonfbk&m;/
EdkifiHawmfoHCmhr[m em,utzGJU q&mawmfrsm;bk&m;/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -301
wynfhawmfwdkYonf t*¾r[my@dw tbdZ r[m&X
*k½k wdkif;ukef;q&mawmfBuD;trSL;jyKaom EdkifiHawmfoD;jcm;
0dedpä,tzGJUtrSwf(1) q&mawmfrsm;udk ausmufoabFm0g’
r®0d[m&Ded’gef;
670
0dedpä,rdefYMum;csufrsm;ü edAÁmefudk vlYtjyiftyjzpfaMumif; jyoEdkif&ef
tancE¨m tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laompum;udk uxm0w¬KygVd
tbdr®musrf;ürvmbJ ygVdtwkvkyfí vSnfhpm;rIjzifh rw&m;ol
tr®0g’Drsm;tjzpf rSm;,Gif;vGefusL; aMumif;
avQmufxm;apm’emtyfygonfbk&m;/
wynfhawmfwdkYonf ausmufoabFm0g’Drsm; r[kwfMuyg/
ausmufoabFm0g’Djzpfí ausmufoabFm 0dedpä,udk rauseyf
aomaMumifh 0dedpä,rIudk vIyfajcmufjcm;&ef apm’emjcif;[k
txifrrSm;Mu&ef avQmufxm;&ygrnf/ wynfhawmfwdkY\
þapm’emrIonf ausmufoabFm 0dedpä,rIESifhroufqdkifyg/
ausmufoabFm0dedpä,q&mawmfwdkY\ trSm;twGuf oD;jcm;
jzpfaom apm’emcsufjzpfygonf/ xdkYaMumifh þapm’emcsuf onf
ausmufoabFm0g’Djzpfí apm’emaom apm’emcsuf r[kwfaMumif;
avQmufxm;&ygrnf/
wynfhawmfwdkYonf þomoemawmfü jrwfpGmbk&m;
a[mMum;cJhaom t&d,opömrsm;rS ‘ku©udk ydkif;jcm;odNyD;ol?
ork’,udky,fNyD;ol? eda&modkYqdkufNyD;ol? r*¾udkyGm;NyD;ol?
t&d,mrsm; jzpfMuygonf/ xdkYaMumifh þapm’emcsufonf
omoemawmftwGuf r[mepfemcsufrsm; rjzpfyGm;&ef
wm;qD;aomtm;jzifh apm’emaom apm’emcsufom jzpfygonf/
xdkYjyifvnf; wynfhawmfwdkYonf þapm’emcsufudk
rapm’emvQif rjzpfaomaMumifh apm’em&jcif;jzpfvnf; jzpfaMumif;
r®0d[m&Ded’gef;
671
avQmufxm;&ygrnf/ ,aeY omoemawmfonf ykxkZOf
(trdkuftuef;)rsm; vTrf;rdk;aeNyD;jzpfaom omoem jzpfygonf/
xdkYaMumifh omoemawmftwGuf tmPm&Sdolrsm;u jyKonfqdkvQif
rnfolrQrajymqdk0Hhonftxd xdwfvefYMuolrsm;
]]wo}}yk*d¾Kvfrsm;csnf; jzpfaeonftxd jzpfygonf/
oltjypfajymvQif udk,fhtjypfazmfrnfxifí udk,fpDudk,fi
tjypf&SdMuaomaMumifh rajym0Hh0Hh &SdaeMuygonf/ xm0&yk*d¾Kvf[lí
wnfwnfwefYwefY ajymqdk0Hholrsm; þomoemü r&Sdjzpfaeygonf/
ausmif;iJh csrf;iJh ‘umiJh tausmf tapmiJhjzpfaeMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -302
xdkYaMumifh wpfOD;OD;u vuf&JZuf&JjyKrlvkyfBuHMurnf
qdkvQif xdktrIudk rodrjrifvnf; jzpfMuygonf/ odaomfrS wo
yk*d¾Kvfrsm;yDyD aMumufxdwfpdk;&GHUNyD; roduRefjyKaeMuygonf/
wnfwnfwHhwHhjzifh trSm;udktrSm;[k aMumufxdwfuif;&SJ &J0HhpGm
wifjy0Hhol xm0&yk*d¾Kvfr&Sd jzpfaeygonf/
xdkYaMumifh olrsm;rjy&JaomtrSm;udk trSm;[kjy&ef
wm0efonf wynfhawmfwdkYuJhodkYaom? olrsm;twGuf oufouf
wm0efuJhodkY jzpfvmygonf/ xdkYaMumifh þapm’emonf
wynfhawmfwdkYrjyKvQif rjzpfaom apm’emjzpfí apm’em&jcif;
vnf; jzpfygonf/
q&mawmfrsm;bk&m;/
tancE¨m tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laom pum;rSm
t*¾r[my@dw tbdZr[m&|*k½k wdkif;ukef;q&mawmfBuD;
r®0d[m&Ded’gef;
672
trSL;&Sdaom EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;dk&ftzGJUtrSwf(1) q&mawmfrsm;
vkyfBuHxm;aom ygVdjzpfygonf/ EdkifiHawmf oD;jcm;
0denf;dk&ftzGJUtrSwf(1) q&mawmfrsm;onf þygVdudk uxm0w¬K
ygVdawmf[k ausmufoabFm0dedpä,pmtkyfü twdtus ñTefjy
xm;ygonf/ þygVdrSm uxm0w¬KygVd tbdr®musrf;ü vkH;0
yg0ifjcif;r&Sdyg/ xdkYaMumifh þygVdrSm ygVdtwkomjzpfygonf/
EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;dk&ftrSwf(1) q&mawmfrsm;
vkyfBuHxm;aom ygVdomjzpfygonf/
ygVdü r&Sdonfudk t&Sd? ygVdü ra[monfudk ta[mjyK
jcif;onf omoemawmfudk rsm;pGmepfemapygonf/ t*¾r[m
y@dw tbdZr[m&|*k½k bGJUwHqdyfawmf& q&mawmfBuD;
OD;pD;aom q&mawmfrsm;pum;jzpfjcif;aMumifhvnf; ydkíepfemap
ygonf/ trSm;MumvQif trSefjzpf[laom y&dbmomtwdkif;?
aemuftcg t&SnfMumvQif þuJhodkYaom q&mawmfBuD;rsm;\
pum;jzpfonf[kqdkum ausmufxD;uEÅKtav;jyKp&m[k rSwf,lum
trSefjyKoGm;Murnfjzpfygonf/
tancE¨m tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laom pum;udk
trSefpum;pk tjyKcH&vQif omoemawmftwGuf r[mepfemrI udk
rvGJraoG&ifqdkif&NyD;jzpfygonf/ cE¨mESifhedAÁmef wjcm;pDqdkwm
[kwfw,f[laom pum;omoemawmftwGif; rif;rlNyDqdkvQif
opöm,EÅ&m; tysufjym;cH&NyDjzpfygonf/ opöm,EÅ&m;ysufjym;NyD
qdkvQif opömudk tESpfjyKwnfaqmufxm;aom omoemawmf vnf;
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -303
673
ysufNyD[kyif qdk&rnfuJhodkY jzpfygonf/ xdkYaMumifh tancE¨m
tnHedAÁmef eEÅd tmrEÅm[laom ygVdür&SdbJ t&Sdvkyf ñTefjyjcif;onf
omoemawmfudk rysufysufatmif zsufjcif;yif jzpfygonf/
tancE¨m tnHedAÁmefeEÅd tmrEÅm[laom pum;onf
jrwfpGmbk&m;\ t&d,opöm tbdr®mudk ykwfcwfwdkufcdkuf
zsufqD;aompum;jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;\ t&d,opöm
tbdr®mü ‘ku©udk ydkif;jcm;odrIork’,udk y,frI eda&mqdkufrI
r*¾udk yGm;rsm;rIrsm;onf wcsdefpDjym;í wjcm;pDjzpfMuonf
r[kwfaomw&mrsm; jzpfMuygonf/
‘ku©odNyD;aemufrS ork’,udk wcgy,fae&onf
r[kwfyg/ ‘ku©odrIESifh ork’,y,frIrSm ‘ku©udk odjcif;onfyif
ork’,y,fNyD;jzpfygonf/ wcsdefwnf;ü jzpfMuygonf/ xdkYtwl
‘ku©odrIork’,y,frIESifh eda&mqkdufrIrSmvnf; wcsdefwnf;
jzpfygonf/ odrI y,frIjzpfjcif;onfyif Nidrf;at;rIqdkufjcif;jzpfyg
onf/ odrI y,frIjyKonfuwjcm; Nidrf;at;rIqdkufonfuwjcm;?
þodkY r[kwfyg/ odíy,fNyD;aemufrS Nidrf;at;rIudk oD;oefYoGm;
qdkufae&onfr[kwf[k qdkvdkygonf/ ody,fqdkufyGm;ESifh yGm;vnf;
þtwl wcsdefwnf;jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;\ opömav;yg; ,EÅ&m;onf tjcm;tjcm;
aom puf,EÅ&m;rsm;ESifhtwlyif puftpdwftydkif;rsm; wNydKifeuf
tvkyfvkyfaeMu&aom ,EÅ&m;jzpfygonf/ opömwyg;ESifhwyg;
tcsdefjcm; ae&mjcm;í jzpfyGm;Muonfr[kwfyg/ ‘ku©? ork’,
r®0d[m&Ded’gef;
674
r*¾opömrsm;om cE¨mrSm&Sdí eda&monf cE¨mrS wjcm;rSm&Sdonf
qdkvQif t&d,opömav;yg;onf puf,EÅ&m;yif tb,fodkY
jzpfygawmhrnfenf;/ pufwpfckü puftpdwftydkif; av;ck&Sd&m
oHk;ckrSmom þrSm&Sdí wckonf tjcm;rSm&SdonfqdkvQif þpuf
onf vnfí Edk;í&aompufyif rrnf&myg/
xdkYaMumifh tancE¨m tnHedAÁmefeEÅd tmrEÅm[laom
t*¾r[my@dw tbdZr[m&|*k½k wdkif;ukef;q&mawmfBuD;
trSL;jyKaom EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;dk&ftrSwf(1) q&mawmfrsm;\
vkyfBuHygVd tbdr®mrSm jrwfpGmbk&m;\ t&d,
opömomoemawmfudk &p&mr&Sdatmif ykwfcwfwdkufcdkuf
zsufqD;aom rsm;pGmqdk;npf,kwfrmaom vkyfBuHrIpum;om
jzpfygonf/
þodkY omoemawmf vkyfBuHcH&rIonf avmutwGuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -304
vnf; rsm;pGmrSyif epfemrIrsm;jzpfaprnfjzpfygonf/ vlrsm;onf
opöm,EÅ&m;\ &SifoefvnfywfrIudk rawGUrjrifEdkifMu& jzpfMu
ygrnf/ opöm ,EÅ&m;tpdwftydkif;jzpfaom ‘ku© ork’, r*¾
wjcm; edAÁmefeda&m wjcm;awGUMu&rnfom jzpfygonf/ ,EÅ&m;
r[kwfbJ ,EÅ&m;tpdwftydkif;rsm;jzifh vlwdkYtwGuf tb,fodkY
rsufaphvnf ajyMuygrnfenf;/ ydkíyif rsufaphvnfMu&ygrnf/
eda&mopömqdkufrIOnf ‘ku©odjcif; ponfrS
wjcm;jzpfonfqdkvQif eda&mopömonf edu@em#ykwå\
r®jzpfaom oHo&mrS ajy;vTm;&rIrsm; &yfqdkif;rI[lonfESifh
r®0d[m&Ded’gef;
675
tb,fodkY jcm;Muygrnfenf;/ edu@rsm;onf rarG;rDu trIrsm;
ukef&ef’ku©cHMuonf/ rukefvQif aoNyD;usifvnf&OD;rnfaMumifh
jzpfonf/ ukefvQif aoNyD;rusifvnf&awmh[k jzpfonf/
v,fwDq&mawmfonf edAÁmeftzGifhü cE¨edAÁmefonf
þtwdkif;jzpfygonf/ v,fwD\ cE¨edAÁmefonf opöm,EÅ&m;udk
wckpDvGifhusJaeonf[k t,lrSm;aMumifh jzpfyGm;aom Oapä’rdpäm
‘d|domjzpfygonf/ tancE¨m tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laom
t,ltqrsm;uJhodkY opömav;yg;udk umvXmewjcm;pD
t,ltqrSm;aMumif; jzpf&jcif;jzpfygonf/
yxr a&Tusifq&mawmf\ ½kyfxl; emrfxl; edAÁmefonf
vnf; opöm,EÅ&m;\ tpdwftydkif;rsm;jzpfaom ‘ku©odrI
ponfuwjcm;? eda&mqdkufrI ponfuwjcm;? þodkY opömrsm;
umvXme jcm;aomaMumifh jzpfyGm;aom oówrdpäm’d|dom
jzpfygonf/
tancE¨m tnHedAÁmeEÅd tmrEÅm[laom t*¾r[m y@dw
tbdZr[m&|*k½k wdkif;ukef;q&mawmftrSL;&Sdaom
EdkifiHawmfoDjcm;0dedpä,tzGJUtrSwf(1) q&mawmfwdkY\ vkyfBuH
tbdr®monf þodkYyif vlom;tm; oówOapä’rdpäm’dXd
q&mrsm;jzpfyGm;NyD; ‘ku©a&,mOfaMum ajrmatmif jyKaeaom
qdk;0g;aomvkyfBuHrIjzpfygonf/
þuJhodkY avmuomoemESpfjzmvHk;udk &p&mr&Sdatmif
zsufqD;aeaomtrSm;udk EdkifiHawmftqifhjcifh ygVdür&SdbJ t&Sdvkyfí
r®0d[m&Ded’gef;
676
&rf;um;usL;vGefjcif;jzpfaomaMumifh þvGefusL;rIudk
EdkifiHawmftqifhtxd vlod&SifMum; rSm;rSefodatmif tus,f w0ifh
pD&ifESdyfuGufz,f&Sif;jzefYa0ay;Mu&ef wynfhawmfrsm;u

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -305
tav;teufavQmufxm;awmif;qdktyfygonfbk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUe,f/
rif;uGef;-rEÅav;pmwdkuf
rdwåLudk - ygwDOuú|BuD;? &efukef/
- ygwDokawoeXme? &efukef/
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|? &efukef/
- EdkifiHawmf0efBuD;csKyf? &efukef/
- omoema&;0efBuD;? &efukef/
- wdkif;ESifhjynfe,ftoD;oD;&Sd oHCmhem,utzGJU
Ouú|rsm;odkY ay;ydkYonf/
__________
r®0d[m&Ded’gef;
677
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJU
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr?
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20-1-83/
taMumif;t&m/ aMumifyef;0g’udk tr®tjzpf? apm’em
Muaom apm’uq&mawmfrsm;? r® jzpfaom
(19)csufudk tr®[k pGyfpGJaom aMumifh
t r ® 0 g ‘ D r s m ; j z p fa o m fv n f;
tr®0g’DpGefYvTwfaMumif; vufrSwfxdk;jcif;
r&Sdí tr®0g’Drsm;om jzpfaeao;Mumif;ESifh
þtr®0g’D apm’umwdkYtm; tr®0g’
pGefYvTwfa&; ESdrfeif;ay;&ef apm’emvTm/
avQmufxm;ygonfbk&m;-
wynfhawmfwdkYonf aMumifyef;0g’0dedpä, pmtkyfudk
zwf½IMu&ygonf/ þpmtkyfü apm’ursm;onf aMumifyef;0g’
tay:odkY tcsuf(43)csuf apm’emMuygonf/ aMumifyef; 0g’D
rsm;u (12)csuf jiif;ygonf/ 0dedpä,rsm;u (22)csufudk tr®
(19)csufudk r®[kqHk;jzwfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
678
þodkYjzpfaomaMumifh aMumifyef;0g’D t&Sifjrwfrsm;onf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -306
olawmfaumif;rsm;yDyD olwdkY,HkrSm;rdaom tr®rsm;udk pGefYvTwf
aMumif; vufrSwfa&;xdk;oGm;Muygonf/ þtaMumif;udk
gwfyHkrsm;ESifhwuG vufrSwfrsm;yg azmfjyxm;onfudk txift&Sm;
jzpfMu&ygonf/
þodkYjzpfaomfvnf; apm’uq&mawmfrsm;onf
aMumifyef;0g’Drsm;udk zdzdESdyfESdyf ykwfykwfcwfcwf apm’emMupOfu
apm’emMuNyD;? olwdkYapm’emcsufrsm;onfyif r®udk tr®jyKrd
aomaMumifh tr®0g’Drsm; jzpfaevQuf tr®0g’Dudk pGefYvTwfjcif;
r&SdbJ t&Sufuif;pGm aecGifh&aeMuygonf/
apm’uq&mawmfrsm;onf w&m;udk rw&m;[k
apm’emMuolrsm;jzpfí rw&m;aom apm’utr®0g’D apm’ursm;
jzpfaeMuygonf/ xdkYaMumifh tr®0g’udk apm’u rsm;
pGefYvTwf&efESifh pGefYvTwfaMumif; gwfyHkESifhvufrSwfrsm; vlod&SifMum;
azmfjyay;&ef vdktyfvSygonf/ xdkYxuf aMumifyef; q&mawmf
olawmfaumif;rsm;udkyif r®udk tr®apm’emrdí awmif;yefjcif;yif
jyKvkyfoifhMuygonf/
þodkYjzpfvQuf apm’uq&mawmfrsm;onf wpHkw&mrQ
rjyKrd&SdcJhMuygonf/ xdkYaMumifh aMumifyef;0g’Drsm; tr®jzpfaMumif;
apm’emol apm’uq&mawmfrsm;onf tr® 0g’Drsm;jzpfygonf/
þtr®0g’Drsm;tm; tr®0g’ pGefYvTwfap&ef pGefYvTwfaMumif;
vlod&SifMum; vufrSwfa&;xdk;ap&ef wynfhawmf rsm;u
r®0d[m&Ded’gef;
679
aMumifyef;0g’apm’ursm;jzpfol OD;ynm0Ho? OD;okZmw?
OD;*rÇD&Ak’¨d(r®p&d,ygVdyg&*l) OD;aZmwdu (r®mp&d,)wdkYtm;
q&mawmfwdkY EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uxH avQmufxm;
apm’emtyfygonfbk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUe,f/
rif;uGef;-rEÅav;pmwdkuf
rdwåLudk - ygwDOuú|BuD;? &efukef/
- ygwDokawoeXme? &efukef/
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|? &efukef/
- EdkifiHawmf0efBuD;csKyf? &efukef/
- omoema&;0efBuD;? &efukef/
- wdkif;ESifhjynfe,ftoD;oD;&Sd oHCmhem,utzGJU
toD;oD;odkY ay;ydkYygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -307
__________
r®0d[m&Ded’gef;
680
odYk
Ouú|
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJU
ZrÁL’Dyausmif;aqmif? urÇmat;ukef;ajr?
&efukefNrdKU/
aeYpGJ? 20-1-83/
taMumif;t&m/ EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;dk&ftzGJUtrSwf(2)
q&mawmfrsm;\ vlaovljzpf 0g’gEk0g’
0dedpä,pmtkyfü w&m;r[kwfonfudk
w&m;vkyfwifjycsuf tr®udky,fzsuf
ESdrfeif;ay;&ef apm’emvTm/
avQmufxm;ygonfbk&m;-
wynfhawmfwdkYonf aomwdwm½Hkq&mawmf trSL;jyKaom
EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;dk&ftzGJUtrSwf(2) q&mawmfrsm;
]]vlaovljzpf 0g’gEk0g’0dedpä,}}pmtkyfBuD;udk zwfMu&ygonf/
þpmtkyfBuD; pmrsufESm(607)? pmaMumif;(13)ü 0dpdudpäm
aoNyD;jzpf rjzpf? ,HkrSm;jcif;om jzpfaMumif;? aoNyD; jzpfonf[k
twdtusqHk;jzwfcsufcsEdkifjcif;onf 0dpdudpämudk
y,fjcif;jzpfaMumif; wifjyxm;ygonf/
þwifjycsufonf rarG;rDESifh aoNyD;tajctaeudk
r®0d[m&Ded’gef;
681
vlrsm;tm;ñTefMum;today;aeaom wifjycsufrsm;jzpfygonf/
vlrarG;rDESifh aoNyD;tajctaersm;onf w&m;r[kwfaom?
bk&m;vnf;ra[maom tajctaersm;jzpfygonf/
xdkYaMumifh w&m;r[kwfonfudkt[kwf? bk&m;ra[m
onfudk ta[mvkyfaom þwifjycsufudk tr®0g’jzpfaMumif;
qHk;jzwfy,fzsufESdrfeif;ay;&ef w&mawmfwdkY\ EdkifiHawmfoHCmh
r[mem,utzGJU½Hk;odkY avQmufxm;apm’emtyfygonfbk&m;/
&SifOmP+&Sif*kP0EÅ
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;awmif½dk;? ppfudkif;NrdKUe,f/
rif;uGef;-rEÅav;pmwdkuf
rdwåLudk - ygwDOuú|BuD;? &efukef/
- ygwDokawoeXme? &efukef/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -308
- EdkifiHawmfaumifpDOuú|? &efukef/
- EdkifiHawmf0efBuD;csKyf? &efukef/
- omoema&;0efBuD;? &efukef/
- wdkif;ESifhjynfe,ftoD;oD;&Sd oHCmhem,utzGJU
toD;oD;odkY ay;ydkYygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
682
__________
r®0d[m&Ded’gef;
683
qufuyf&ef-
-NrdKUe,foHCmawmfrsm;
w q i fh - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
NrdKUe,foHCmhem,utzGJUOuú|
-NrdKU
aeYpGJ? 1344ck? jymodkvqkwf (7)&uf/
taMumif;t&m/ 0kodwjA[®p&d,ujzpfol wynfhawmftm;
tajctjrpfr&Sdaom oDv0dyÜwådjzifh pGyfpGJ
ESdyfpufzsufqD;rIrjyKEdkifa&;twGuf owd
0denf;ay;&ef oHCxHw&m;0ifawmif;
qdkjcif;/
½dkaopGm OD;cdkufavQmufxm;tyfygonf/
omoemawmf&Sd tm;vHk;aom oHCmawmft&Sifjrwfrsm;
bk&m;/ wynfhawmf avQmufxm;awmif;qdktyfygonf/ oHCm
onf wynfhawmftm; rnfodkYaom yk*dK¾ vfurQ tajctjrpfr&Sd
aom oDv0dyÜwådjzifh pGyfpGJESdyfpufzsufqD;rIrjyKEdkif&ef OwådpwkwåuH
jyKí owd0denf;ay;ygrnfhtaMumif; avQmufxm;awmif;qdk
tyfygonfbk&m;/ wynfhawmfonf owd0denf;udk awmif;qdk
cGifh&Sdol uwu&PD,cDPmo0 jzpfygonfbk&m;/
r®0d[m&Ded’gef;
684
,aeYtcsdefü wynfhawmfonf EdkifiHawmf oHCmhr[m
em,utzGJUodkY omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm
qufuyf&mrS udavomcyfodrf; Nidrf;NyD;ol[laom pum;t&
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,utzGJU wGJbuftusdK;aqmif OD;0PÖoD&d\
wdkufwGef;csufjzifh ppfudkif;wdkif; vufaxmuf omoema&;t&m&Sd
OD;pdk;jrifhu tajctjrpfuif;rJhaom pwkwåyg&mZdu oDv0dyÜwådjzifh
pGyfpGJESdyfpufzsufqD;&ef BudK;pm;ae rIudk cHae&ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -309
þolwdkY\ rdkufrJrIonf tmPmvufudkif&SdolwdkY\
trIjzpfí NrdKUe,fESifhwdkif;0denf;dk&frsm;wdkifatmif ]txufrS
vmonfyif}[k ESvHk;jyKí qufvufrdkufrJatmif zefwD;EdkifcJhonf
txd jzpfygonf/ NrdKUe,fESifhwdkif;0denf;dk&frsm;onf rdrdwdkYrsufaph
ESpfuGif; tvif;r&jzpfaevQif vrf;avQmufaomfrS 0efpnfryg?
Avmudk,fcsnf; ajz;n§if;pGm avQmufoifhMuygvQuf þodkYr[kwf
jzpfaeMuygonf/ ynmrsufaph tvif;r&bJ 0efav;BuD;rsm;
xrf;vQuf udk,fruRrf;aomvrf;udk tajy;tvQifavQmufí
arSmufvJ0efydcHMu&onftxd rdkufrJMuygonf/ *kPvmb0d’¨
ykxkZOftjzpfonf aMumuf&GHUzG,f &GH&SmpufqkwfzG,f aumif;avpG
jzpfygonf/
þolwpfpkwdkY\ rodrdkufrJrIrsm; omoemawmfudk
tpGeftxif; txif&avatmif oHCmawmfonf t&[m
yk*dK¾ vfrsm;tm; ay;&NrJjzpfaom owd0denf;udk OwådpwkwåuHjyKí
wynfhawmftm; tcsdefrDay;Mu&ef awmif;qdk&jcif;jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
685
apm’emapol? apm’emol? 0dedpä,jyKol? þoltm;vHk;onf
wynfhawmftm; tajctjrpfr&Sdaom pwkw¬
yg&mZduoDvysufpD;rIjzifh pGyfpGJESdyfpufzsufqD;aeMuygonf/
olwdkYonf w&m;&onfudk£if; w&m;r&onfudk£if;? rodMuol
rsm;omjzpfMuygonf/ ukefukefajymvQif olwdkYonf w&m;udkyif
rodMuolrsm;jzpfMuygonf/ olwdkYudk oHCmhrsufarSmuf ac:,lí
þtaMumif;rsm;udk ar;pdppfMunfhvQif txift&Sm;jzpfrnf
jzpfygonf/
þodkYjzpfvQuf olwdkYonf wynfhawmfu wynfhawmfESifh
xdkufwefaom pum;ajymonfudk tajctjrpfr&Sdaom tjypfjzifh
wynfhawmfudk pGyfpGJESdyfpuf zsufqD;&efBudK;pm;Muygonf/ olwdkYonf
w&m;udk pmxJayxJrSmom awGUzl;umrQjzpfí w&m;udkrQ
rodMuolrsm;jzpfaomaMumifh wynfhawmfwdkY w&m;&onfudkvnf;
enf;enf;rQ &dyfrdEdkifjcif;r&Sdolrsm; jzpfMuygonf/
xdkYaMumifhvnf; olwdkYonf wynfhawmfu w&m;r&bJ
w&m;&aMumif; ajymrdonf[k 0efcHonfudk vHk;0rawGUbl;bJ
tajctjrpfvHk;0r&Sdaom pwkw¬yg&mZdutjypfjzifh wynfhawmf
wdkYudk ESdyfpufzsufqD;&ef BudK;pm;Muygonf/ xdkYaMumifh olwdkY\
tajctjrpfr&Sdaom pwkw¬yg&mZdutmywfjzifh pGyfpGJESdyfpuf
zsufqD;&efBudK;pm;aeMurIrsm;udk wynfhawmf owd0denf;ay;NyD;
Nidrf;at;ay;Mu&ef awmif;qdk&jcif;jzpfygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -310
omoemawmfw&yfvHk;&Sd oHCmawmf toQifjrwfrsm;
r®0d[m&Ded’gef;
686
bk&m;? Mum;odawmfrlMu&ef wynfhawmf avQmufxm;tyfygonf
bk&m;/ wynfhawmfonf avmursufvHk;jzpfaom jrwfpGmbk&m;
a[mMum;tyfaom r*fav;wef zdkvfav;wef trSefyif&&SdNyD;ygNyD
bk&m;/
wynfhawmf\ pum;onf txifjzifhajymaom pum;?
ighpum;EGm;&pum;? pum;rdkYqdk ysm;rdkYcsdKpum;? tpp pum;&yf
rsm;ESifh axGjym;a&m,SufzG,f&Sdaom pum;jzpfonf[k rodolrsm;
u xifaumif;xifygrnf/
wynfhawmfpum;udk Mum;umrQr[kwfbJ ,Hkpm;awmf
rlMuEdkifMu&ef wynfhawmfpum;\ teuftwåudk wynfhawmf
udk,fwdkif &Smjyap&ef wynfhawmfudk awmif;qdkMu&efjzpfygonf/
wynfhawmfonf wynfhawmfpum;\ teuftwåodvdkí
awmif;qdkvmoltm; teuftwåazmfjy&ef toifh&Sdaeol jzpfygonf/
yk*d¾Kvfujzpfap? *dkPf;ujzpfap? oHCmujzpfap? tcsdefra&G;?
ae&mra&G;? tqifhra&G; ñTefjy&ef jzpfygonf/
jrefrmjynfü omoemawmfonf aetoGif vtoGif
xif&Sm;xGef;um;aeygonf/ y&d,wftm;jzifh yd#uwfoHk;yHk
EIwfiHkaqmifaeaom q&mawmfrsm;yif oHk;av;yg;ru &SdaeygNyD/
wyHkaqmif? ESpfyHkaqmifrsm;um; trsm;tjym;jzpfygonf/ yd#uwf
oHk;yHk EIwfiHkaqmifq&mawmfrsm;xH wynfhawmfñTefjyaom
r®wåtm; rSm;,Gif;aMumif; &SmazGrdefYMum;ay;&ef avQmufxm;
MunfhMuapcsifygonf/ y#dywfbufrSvnf; &dyfomq&mawmfrsm;?
r®0d[m&Ded’gef;
687
awmaeq&mawmfrsm; trsm;tjym;&Sdygonf/
xdkq&mawmfrsm;xHvnf; wynfhawmfrsm;ñTefjyaom
r®wåtm; rSm;,Gif;aMumif;&SmazGrdefYMum;ay;&ef avQmufxm;
EdkifMuygonf/
avmuDbufrSvnf; odyÜH 0dZÆmü yg&*lajrmuf
aygufa&mufMuol &[ef;&Sifvltrsm; &Sdygonf/ xdkolwdkYxHvnf;
wynfhawmfrsm; ñTefjyaom r®wåtm; rSm;,Gif;aMumif; &SmazG
ay;&ef rdefYMum;EdkifMuygonf/
xdkoltm;vHk;onf wynfhawmfñTefjyaom r®wåtm;
rSm;,Gif;aMumif;rjyEdkifbJ &Sdap&ygrnf/ tb,faMumifhqdkaomf
wynfhawmfonf trSefudk jrwfpGmbk&m;ñTefjyonfhtwdkif;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -311
udk,fwdkifxdk;azgufNyD; odjrifNyD;jzpfaomaMumifh jzpfygonf/
xdkYaMumifh xdkoltm;vHk;udkyif wNydKifeuf awGUqHkñTefjy&ef
wynfhawmftaejzifh toifh&Sdonftxdjzpfygonf[k
avQmufxm;vdkygonf/
xdkoltm;vHk;onf ta&twGuftm;jzifh rsm;ygrnf/
wwfajrmufavhvmNyD;aom usrf;*efrsm;vnf; rsm;pGmeufeJ onfxd
jzpfygrnf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; xdkt&mrsm;onf trSefw&m;udk
ausysufatmif? acszsufEdkifaomt&mrsm; r[kwfbJ &SdMuygonf/
trSefw&m;onf pum;rQjzifh NyD;í&aumif;onfr[kwfyg/
tu,ft&Sdtxd a&mufrSom NyD;aomt&mjzpfygonf/
trSefw&m;onf usrf;*efü vm½HkrQjzifh rNyD;? trsm;wum
r®0d[m&Ded’gef;
688
0dkif;0ef;ajymqdk½HkESifhrNyD;[k qdkvdkygonf/ xdkYaMumifh
rnfrQta&twGufrsm;rsm; rnfrQpmay usrf;*ef wwfwwf?
wynfhawmf ñTefjycsufudk racszsufEdkif jzpfMuygrnf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; xdkolwdkY\ pum;rsm;udkum;
wynfhawmfrsm; acszsufEdkifMuygonf/ yd#uwfoHk;yHk EIwf*Hkaqmif
wdkY\ pum;yifjzpfygap? tbdZÆr[m&|*k½kwdkYpum;? t*¾r[m
y@dwwdkYPum; y#dywfaqmif yk*dK¾ vfwdkYpum; tm;vHk;yif
wynfhawmfwdkY zsufEdkifygonf/ acszsufNyD; avQmufrItjzpfvnf;
EdkifiHawmf oHCmhr[mem,uxH pmtapmifapmifjzifh wynfhawmfwdkY
avQmufxm;cJhMuNyD;jzpfygonf/
wynfhawmfonf yd#uwfoHk;yHkudkxm;í y&dwfq,fhwpf
okwfudkyif r&&Sdawmholjzpfygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; ork’´&m
\ wpdwfwydkif;jrifaomvnf; ork’´&mjrifonf[kqdk&ouJhodkY
jzpfygonf/ w&m;rSefESifh w&m;rSm;udk uGJjym;pGmodygonf/
w&m;[lonf yd#uwfoHk;yHk[k jym;aomfvnf; 0drkwåd&o&Sdaom
t&mcsnf; xyfwljzpfMuaomaMumifh jzpfygonf/
wynfhawmf avQmufxm;vdkonfrSm wynfhawmf\
r*fav;wef zdkvfav;wefudk &cJhNyD[laom pum;udk? pum; rdkYqdk
ysm;rdkYcsdKvm; odom&ef xkMu? acsMu? cRwfMuapcsifygonf [lí
jzpfygonf/ wynfhawmfonf EdkifiHawmf oHCmhr[mem,uESifh
vufvSrf;rDaom oHCmhrsm;xH pmwef;aygif;rsm;pGmudkvnf;
qufuyfcJhNyD; jzpfygonf/ jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD XmecsKyf
r®0d[m&Ded’gef;
689
ygwDokawoeXme? ‘óa&;&mü wynfhawmfwdkY omoemawmf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -312
twGuf aqmif&Gufcsufrsm; tpHktvifeD;yg; ydkYxm;ygonf/
oHCmawmfwdkYxH qufuyfpmrsm;a&m? tjcm;aqmif&Gufcsufrsm;
ygjzpfygonf/ 0dok’¨dr*foHk;oyfcsuf? rdvdE´yn§m0w¬K oHk;oyfcsuf?
edAÁme’DyeDoHk;oyfcsuf pmtkyfrsm;ESifh wynfhawmfa[majymaom
BudK;rsm;rS tcsdKU(25)acG wdkYjzpfygonf/ vufvSrf;rDolrsm;
avhvm&ef? pHkprf;vdku pHkprf;Edkif&efjzpfygonf/
wynfhawmfwdkYudk wdkuf½dkufar;jref;jcif; pHkprf;jcif;jyKvdk
vQifvnf; jyKMuapvdkygonf/ wynfhawmfwdkY aqmif&GuforQ
wdwfacGESifhpmtkyfpmwrf;rsm; &Sdonfrsm;udk avhvmvdku tcsdefra&G;
<ua&mufavhvmMu&efjzpfygonf/ vludk,fwdkif
awGUqHkvdkonfqdkvQif vludk,fwdkif a&mufvm&efjzpfygonf/
wynfhawmfonf b,ftrIudkrQ jyK&ef0efrav;yg/ omoemawmf
twGuf atmifyef;wcsufudk wynfhawmf xm0&yefqifNyD;
jzpfaomaMumifh jzpfygonf/ oHCmawmfrsm;u omoemawmfrS
pGefYypfvdkufrnfudkyif wynfhawmftwGuf 0efrav;yg/
oHCmawmfrsm;ESifh omoemawmftwGufrS wynfhawmf
0efav;csifovdkjzpfrdygonf/ bk&m;om;awmfcsif;twlwl? odolu
rodoludk rpGefYypfoifh[k xifjrifrdonfuwcsuf?
omoemawmfwm0efudk xrf;&Guf&ef&SdonfuwcsufaMumifh
jzpfygonf/
wynfhawmfodaom bk&m;w&m;awmfrsm;\ teuftw¬
r®0d[m&Ded’gef;
690
onf y&d,wfaqmif yk*dK¾ vfrsm;odaom teuftw¬ESifh
jcm;em;qef;ppf&ygrnf/ rSefuefav;euf&ygrnf/ toHk;uswefbdk;
&Sd&ygrnf/ þtaMumif;udk wynfhawmf\ vkyfaqmifcJhcsufrsm;?
avhvmvQif txift&Sm; awGU&Sd&ygrnf/
xdkYaMumifh wynfhawmfonf omoemawmfw&m;rsm;udk
rnfolrQrodao;aom teufopfzGifh&OD;rnfjzpfygonf/
pma&;ívnf; zGifh&ygOD;rnf? a[majymívnf; zGifh&ygOD;rnf/
ñTefjyívnf; zGifh&ygOD;rnf/ omoemawmfBuD; xif&Sm;vm&ef
avmuBuD; vif;csif;vm&ef wynfhawmfaqmif&Guf&ygOD;rnf/
owif;oHk;azmfoHCmawmfrsm;xHvnf; tzGifhopfrsm; trQa0&yg
OD;rnf/
þodkY aqmif&Guf&mü ykxkZOf&[ef;&Sifvlrsm;onf jiLpl
vdkMuygonf/ txl;tm;jzifh pmwwfaywwf w&m;wwfqdkol
rsm;onf ydkíjiLplvdkMuygonf/ wynfhawmfwdkY rif;uGef;rS
wdyd#u& q&mawmfBuD;qdkvQif wynfhawmfwdkYtay:

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -313
txl;jiLplaeonf[k trsm;todjzpfNyD; trsm;tjym;ajymaeMuyg
onf/
wynfhawmfonf q&mawmfBuD;udk rjiLplyg/ y&d,wf
wm0efawG trsm;BuD;udk aqmifEdkifaomaMumifh csD;usL;yif
csD;usL;Muygonf/ xdkodkYjzpfaomfvnf; csD;usL;aomaMumifh
q&mawmfBuD;\teuftzGifhtrSm;udk csefxm;írjzpfomatmif
&SdcJhygonf/ þtrIonfyif wdyd#u*kPfudk xdcdkufatmif jyKovdk
r®0d[m&Ded’gef;
691
&SdaomaMumifh tjiLplcH&jcif;jzpf[ef &Sdygonf/
avmuü *kPf&SdolwdkY\ tjiLpludkcH&jcif;onf xdcdkuf
ygonf/ vltrsm;onf todacgif;yg;Muygonf/ *kPf&Sdoludkom
jrifwwfMuygonf/ trSefudk rjrifEdkifMuyg/ xdkYaMumifh
*kPf&Sdoltvdk tBudKufvdkufMuygonf/
xdkYaMumifh omoemawmfw&m;udk jzefYyGm;&mü t[efY
twm;ozG,f cH&ygonf/ tcktcsdefü trlvu tmywfjzifh
tpGJqdkcH&jcif;onfyif þjiLplrI pufuGif;rS rvGwfuif;yg/
vmbf*kPfwdkYü ,pfrl;olwdkYonf b,folaoao iawrma&;
twåvGefuJolrsm; jzpfMuygonf/ omoemawmf b,fodkYjzpfjzpf
rdrdepf NyD;a&m xm;EdkifMuygonf/ b,favmufrSefrSef?
b,favmuftoHk;usus rdrdtusdK;ESifhuGm[vQif Munfhaeí
rjzpf[lí jrifMuygonf/
ykxkZOfrsm;onf omoemawmftwGuf? udk,fhtwGuf
ESpfpGef;ESpfzuf&SdonfqdkvQif udk,fhtwGuf yxromoemawmf
twGuf? ‘kwd,þodkYjzpfMuygonf/ udk,fvnf; aumif;pm;?
omoemvnf; axmufyHh&ma&mufonfqdkvQif vkyfMuygonf/
omoemtwGuf rygcsifae? udk,fhtwGuf aumif;pm;vQifyif
vkyfMuygonf/ udk,fhtwGuf rygaom omoemawmftwGuf
um; a&SmifMurnfom rvTJjzpfygonf/
,aeY omoemawmfonf ykxkZOfrsm; BuD;pdk;vTrf;rdk;ae
ygonf/ ykxkZOfonf tw¬’d|d&Sdolrsm;omjzpfygonf/ xdkYaMumifh
r®0d[m&Ded’gef;
692
wu,fhta&;ü omoemawmftwGuf &yfwnf&efrvG,fyg/
udk,fhta&;atmifrIjzpfapaom omoemawmftwGufom
aqmif&Guf&ef&Sdygonf/ udk,fhta&;ESifhqefYusifaom omoem a&;ü
aoG;&Sd&ef jzpfEdkifatmif&Sdygonf/
wynfhawmfwdkYonf omoemjyK&mü ykxkZOfwdkYodae aom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -314
todrsm;udk rIwfvTifhyxkwf&ygrnf/ ykxkZOfrsm;
odaeomtodrsm;onf rrSefuefaomtodrsm;? todrSm;rsm;
jzpfygonf/ todrSefrsm;udk odonfqdkvQifyif ykxkZOfr[kwfbJ
jzpfoGm;&mygonf/ todrSm;rsm;odaejcif;onfyif ykxkZOf
jzpfygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; ykxkZOfrsm;onf olwdkYtodrsm;udk?
tpkwftEIef;rsm;udk odrf;ydkufxm;aom t½l;rsm;tvm; wtm;
cifrifrufarmwG,fwm wwfMuygonf/ t½l;onf olUtpkwf
tEkwfrsm; bmtoHk;usonfudkrodbJ rufouJhodkY rufygonf/
ykxkZOfwdkYtodonf bmrQtoHk;rusyg/ [efjyí&½HkrQ toHk;us
ygonf/ toHk;csír&yg/ xdkodkYjzpfaomfvnf; wtm;rufMu
ygonf/
xdkYaMumifh olwdkYtodudk rIwfvGifhyxkwf&efrSm tEÅ&m,f
rsm;ygonf/ t½l;\tpkwfudk rIwfvGifhyxkwf&efrSm tEÅ&m,f
rsm;ygonf/ t½l;\ tpkwfudk rIwfvGifhyxkwfoavmufyif
jzpfygonf/ xdkYxufyif ydkvGefuykdvGefrnfjzpfygonf/
þtEÅ&m,frsm; pdk;&drfzG,fjzpfaomfvnf; wOD;csif;rSmrl rvGef
r®0d[m&Ded’gef;
693
ajrmufEdkifp&mr&Sdyg/ xdkodkYjzpfaomfvnf; tkyfpkzGJUvmvQif
vGefajrmuf&ef cJ,Of;ygonf/
t&d,mwdkYodaom t&d,opömw&m;onf ykxkZOfwdkY
odMuaom orkwdESifhy&rwåopömw&m;rsm;ESifh xyfír&yg/
r&aomaMumifh ykxkZOfrsm;u t&d,opömw&m;udk bk&m;w&m;
r[kwf[k wnDwñGwfwnf; jyKEdkifMuygonf/ wynfhawmf\
trlvutmywfudk ppfol pGJolESifh pGJapolrsm;yif þodkY tkyfpkzGJU
oGm;Muygonf/
olwdkYonf orkwdESifhy&rwåpmrsm; t&d,opömtwGuf
rSm;aejcif;rsm;jzpfaMumif; wynfhawmf\ wifjycsufudk
wnDwñGwfwnf; jiif;qdkaeMuygonf/ y&rwåopömudk olwdkY
bmrQvkyfEdkifMuonfvnf; r[kwfyg/ xkdodkYjzpfaomfvnf;
xdkopömonf olwdkYopömjzpfaeaomaMumifh jzpfygonf/
þtaMumif;udk wynfhawmf aumif;pGmodNyD;jzpfygonf/
aemiftcgvnf; þodkYyif ykxkZOfrsm;onf olwdkYopöm
twGuf jiif;MuOD;rnfyifjzpfygonf/ þodkY r[kwfr[wfopömjzifh
ykxkZOfrsm; jiif;qefaeMujcif;onf avmuomoemESpfjzmvHk;
twGuf rsm;pGmepfemygonf/ w&m;&Edkifaom t&nftcsif;&Sdol
rsm;? w&m;r&avatmif nmoHay;í a<u;aMumfaejcif;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -315
jzpfaomaMumifh omoemawmfvnf; arS;rSdefapygonf/
avmuvnf; tarSmifusapygonf/ wynfhawmfudkvnf;
qufvufí jiLplpGyfpGJaeMurnf jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
694
þtrIrsm; &Sif;vif;aysmufuG,fap&efvnf; oHCmawmf
xH wynfhawmfrsm; owd0denf;awmif;&jcif;jzpfygonf/
oHCmawmfonf wynfhawmftm; tajctjrpfr&Sdaom
oDv0dyÜwådjzifh pGyfpGJESdyfpufzsufqd;rI rjyKEkdif&ef OwådpwkwåuHjyKí
owd0denf;ay;&ef awmif;qdktyfygonf/ wynfhawmfonf
tmoa0gw&m;av;yg; ukefNyD;jzpfí owd0denf;udk awmif;qdkcGifh
&Sdoljzpfygonf/ wynfhawmf cdPmo0jzpfaMumif; ajymqdkcsuf
udk cdPmo0yk*dK¾ vfrsm; &SdonfqdkvQif wynfhawmftm; ppfaq;
aqG;aEG;ap&ef vHkYvxkwfawmfrlMuapvdkygonf/ cdPmo0 r&Sdí
rodEdkifqdkvQif wynfhawmf tae? toGm;? tpm; obmxm;
tpprsm;udk tuJcwfjcif;? ar;jref;jcif; jyKMuapvdkygonf/
wynfhawmf\b0onf r®vrf;rS b,fawmhrQ raoG
rz,fawmhrnfh t&[wåzdkvfyef;udk yefqifNyD;oljzpfygonf/
t&[wåzdkvfyef;udk yefqifNyD;olwdkY\ tvStxd wynfhawmf
jyifqifNyD;jzpfygonf/ xdkYaMumifh wynfhawmf\ taetoGm;?
tpm;tpmoabmxm;onf t&d,mwdkY\ taetoGm;
tpm;oabmxm;yifjzpfygonf/
&m* a’go arm[ ponfukefNyD;olwdkY\ taetoGm;
tpm;oabmxm;onf tmPmvmbf *kPftausmftapm
uif;vsuf&Sd&mygrnf/ aMumufjcif;? rufarmjcif; uif;í xm0&
vGwfajrmufoljzpf&ygrnf/ rSefrSefuefuef w&m;rQwjrifwwf?
awG;wwf? ajymwwf? vkyfwwf? aexdkifwwf? BudK;pm;wwf?
r®0d[m&Ded’gef;
695
Edk;Mum;wwf? pdwfxm;wwfol jzpf&ygrnf/
wynfhawmfudk þw&m;rsm;ESifh nD?rnD MunfhMuapcsif
ygonf/ nDvQifyif [efaqmifnDjcif;avm? rnDEdkifp&m
taMumif;rsm;r&Sdí nDaejcif;avm? avhvmMuapcsifygonf/
þw&m;rsm;ESifhnDatmif aeEdkifaom oabmw&m;ESifh jynfhpHk
aejcif;avm aqG;aEG;pdppfMuapcsifygonf/
wynfhawmf\ t&[m0efcHcsufonf pdwfxif? pdwåZ
0efcHcsuf? Oyg’gef0efcHcsufavm? oabmw&m;&Sd&Sd 0efcHcsufavm
wynfhawmftm; awGUqHkMunfhMuapvdkygonf/ b,fodkYjzpfap

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -316
omoemawmfü t&[mudk odEdkifol tusifhw&m;rsm; yGm;rsm;
aeolrsm;&Sdwef&mao;onf[k arQmfvifhygonf/
,HkMunfavmufonf[k udk,fhudk,fudk 0efcHEdkifaom
xdkyk*dK¾ vfrsm;jzifh n§dEdIif;í wynfhawmftm; oHCmawmfu
owd0denf;ay;&ef wynfhawmf w&m;0ifawmif;qdktyfygonf/
ykxkZOf trdkuftrJrsm;jzpfMuaom tEk0g’gdu&PrI
tjzpf wynfhawmfudk pwkwåyg&mZdutmywfjzifh pGJol? pGJapol
qHk;jzwfolrsm;onf tajctjrpfr&SdbJ pGyfpGJESdyfpufzsufqD;&ef
BudK;pm;aeMuygonf/ xdkolrsm;a&m? tjcm;ykxkZOftrdkuftrJrsm;
uyg þodkY tajctjrpfr&Sdaom oDv0dyÜwådjzifh pGyfpGJESdyfpuf
zsufqD;rIrsm; b,fawmhrS rjyKEdkifatmif oHCmawmfonf
cdPmo0yk*dK¾ vfwdkYtm; ay;NrJjzpfaom owd0denf;udk
avmuomoem ESpfjzmiJhí cdPmo0jzpfaom wynfhwmftm;
r®0d[m&Ded’gef;
696
Owådpu©wåuHjyKí ay;Mu&ef awmif;qdktyfygonfbk&m;/
&SifOmP
a&Tjrifwifawmif
rif;uGef;awmif½dk;
rif;uGef;? rEÅav;pmoifwdkuf
rdwåLudk- bkef;BuD;tmPmydkiftzGJUtpnf;tqifhqifhESifh
vltmPmydkiftzGJUtpnf;tqifhqifhodkY
ay;ydkYonf/
__________
r®0d[m&Ded’gef;
697
0denf;r®uH? tdu½kPf;rIcif;rsm;
ajz&Sif;qHk;jzwfa&;qdkif&m? vkyfxHk;vkyfenf;?
tcef;(7)? tydk’f(55)t& EdkifiHawmfoHCr[m
em,utzGJUu? zGJUpnf;ay;aom EdkifiHawmf
oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9)\ qHk;jzwfcsuf0dedpä,
__________
EdkifiHawmfoHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9) 0denf;dk&fq&mawmfrsm;
1/ bGJUawmf q&mawmf OD;auvmombd0Ho? ousoD[ESifh
tpdk;&r®p&d,? ausmif;wdkuf? orwpmcsausmif;?
jrawmifwdkuf? rEÅav;NrdKU (obmywd)/
2/ bGJUawmf? q&mawmfOD;ÓP (ygVdyg&*l)/
ausmif;wdkuf? pnfomausmif;? rdk;xdwdkuf?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -317
rEÅav;NrdKU (tzGJU0if)
3/ bGJUawmf? q&mwmf OD;uk@v? tpdk;&r®mp&d,?
bDat? ausmif;wdkuf-tvnfwdkufBuD;? qifwJwdkuf?
rEÅv;NrdKU (tzGJU0if)
4/ q&mawmf OD;oH0& ousoD[ rlvr®mp&d,ESifh
tpdk;&r®mp&d,? ausmif;wdkuf? odrfausmif;awmif
xD;vif;wdkuf? rEÅv;NrdKU (tzGJU0if)
5/ bGJUawmf? q&mawmfukov? tpdk;&r®p&d,
ausmif;wdkuf? atmifr*Fvmausmif;? rmefatmifwdkuf?
rEÅav;NrdKU/
r®0d[m&Ded’gef;
698
__________
t,lcHapm’em0ifapm’u - &SifOmP (rif;uGef;)
- &Sif*kP0EÅ (0ufvuf)
t,lcHapm’em0ifpk’dwu - OD;pdk;jrifh
vufaxmufwdkif;omoem
a&;rSL;? ppfudkif;wdkif;/
trItaMumif;t&m - tEk0g’gdu½kPf;rI
aeYpGJ? 1344 ckESpf? jymodkvqkwf(13)&uf/
1983 ckESpf? azaz:0g&Dv (10)&uf/
EdkifiHawmfoHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9) 0denf;dk&fq&mawmfrsm;\
0dedpä,csrSwf&mü obmywdq&mawmf\ rdefYcGef;
,ck<ua&mufvmMuwJh 0denf;dk&fq&mawmfrsm;ESifh apm’u
pk’dwursm;tm; tenf;i,frQ ajymjyvdkygw,f/
EdkifiHawmfoHC0dedpä,trSwf(9) 0denf;dk&fq&mawmfrsm;onf
&wånLpd&yAÁZdwyk*dK¾ vfwdkY jzpfMuonfhtjyif olwr,ÓPfjzifh
jynfhjynfhpHkpHk vHkavmufaom 0denf;dk&fq&mawmfrsm;om jzpfMuí
yÍö[a*F[d orEém*awm 0de,a&m
y@dawm awG0ocø*päwd? twåaembmo
y&d,EÅH O*¾PSmwd y&óbmoy&d,EÅHO*¾
r®0d[m&Ded’gef;
699
PSmwd? twåaembmoy&d,EÅH O*¾a[wGm
y&óbmoy&d,EÅ O*¾a[wGm ar®euf
a&wd y#dnm, [laom y&d0g&ygVdawmfvm
yXe0ded,& vu©PmESifhtnD (1) þodkYaom
taMumif;0w¬KaMumifh þrQavmufaomokwf? þrQavmufaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -318
tqHk;tjzwfudk &tyf&oifh\/ þrQavmufaom okwf?
þrQavmufaom tqHk;tjzwfudk igqdktHh[k rdrd\qdktyfaom
pum;\tydkif;tjcm;udk odwwf ,lqwwfMu\/ (2)þpum;
onf apm’uyk*dK¾ vf\ a&S;üqdktyfaompum;wnf;/ þpum;
onf apm’uyk*dK¾ vf\ aemufüqdktyfaom pum;wnf;/
þpum;onf pk’dwuyk*dK¾ vf\ a&SUüqdktyfaom pum;wnf;/
þpum;onf pk’dwuyk*dK¾ vf\ aemufüqdktyfaom pum; wnf;/
þrQavmufaompum;onf tdu½kPf;Nidrf;atmif ,ljcif;iSm
cefYaompum;wnf;/ þrQavmufaompum;onf tdu½kPf;
Nidrf;atmif,ljcif;iSm cefYaompum;wnf;/ þrQ
avmufaompum;onf tdu½kPf; Nidrf;aqmif,ljcif;iSm
rcefYaompum;wnf;[k odwwf? ,lqwwfMuonfjzpfí apm’u
pk’dwu[laom olwyg;\qdktyfaom pum;\
tydkif;tjcm;udkvnf; odwwf,lqwwfMu\/ (3) rdrd\
qdktyfaom pum;tydkif;tjcm; apm’u pk’dwu[laom
olwyg;\qdktyfaompum;\ tydkif;tjcm;wdkYudk odwwf?
r®0d[m&Ded’gef;
700
,lqwwfMuí (4) [kwfrSefaomr®ESifhnDpGm (5)pk’dwuyk*dK¾ vf
wdkY\ 0efcHojzifh tqHk;tjzwfudk jyKpGrf;EdkifMuí[laom t*Fg
5wefESifh nDñGwfjynfhpHkaom ynm&Sdaom0denf;dk&frsm;
jzpfMuygonf/
xdkodkY t*Fg 5wefESifhjynfhpHkaom ynm&Sdaom 0denf;dk&f
rsm; jzpfMuonfhtm;avsmfpGmeptmrdoHedCm,?
epedóm,yk*¾vH
Oabm{aw 0d0aZÆwGm? ,xmar®m?
wxmua&[laom y&d0gygVdawmf apm’em
u@vmonfESifhtnD apm’u pk’dwuwdkYwGif
wyg;yg;onf ay;tyfaomouFef;? qGrf;? ausmif;? aq;[laom
tmrdoudkrrSDbJ rNiduyf? rpGJvefbJ 0g-,ljcif;udk rjyKMuukefrlíqE
´m a’gom b,m arm[m a,mr®H
twd0wåwf/
ed[D,wdwó,aom? umVyau©0 pE´drm [laom
y&d0gygVdawmf r[mo*FgrESifh t*Fkwå&ygVdawmf pwkwåedygwfvm
t*wd*reokwfESifhtnD apm’u pk’dwuwdkYwGif wa,muf
a,mufonf ig\q&mwnf;? OyZÑm,fwnf;? wynfhwnf;?
aqGrsdK;wnf;? rdwfaqGwnf; [k cspftyfaomyk*dK¾ vfudkrSDí qE´m
*wdtm;jzifh£if;? þapm’u pk’dwuwdkYwGif wa,mufa,muf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -319
onf ig\£if;? ig\cspftyfaom ol\£if;? tusdK;rJhudkjyKNyDNyD?
jyKqJ? jyKvwåHU[lí£if;? ig\ rkef;tyfaom ol\tusdK;udkjyKNyD;?
r®0d[m&Ded’gef;
701
jyKqJ? jyKvwåHU[lí£if;? rkef;tyfaomyk*d¾KvfudkrSDí a’gom*wd
tm;jzifh£if;? wyfrufESpfoufaomolonf wyfESpfoufonf/
tpGrf;jzifh jypfrSm;zsufqD;aomolonf jypfrSm;zsufqD;onf\
tpGrf;jzifh awGa0rdef;armolonf awGa0rdef;armonf\ tpGrf;jzifh
rSm;aomtm;jzifh oHk;oyfaomolonf rSm;aom t,l\tpGrf;jzifh
arm[onf ESdyfpuftyfonfjzpfí rjyKtyf onfudkjyK\[laom
arm[m*wdtm;jzifh£if;? apm’u pk’dwu yk*dK¾ vfwdkYwGif
wpfa,mufa,mufonf ca&mfc&Gwf rnDñGwfaom um,uH
ponfudkrSD\/ rdpäm’dXd tEÅ*g¾ [dw’dXdt,ludk rSD\/ tm;BuD;aom
xif&Sm;aom&[ef;wdkYudk rSD\/ cufxefMurf;MuKwf vS\/
touftEÅ&m,f omoetEÅ&m,fjyKEkdifvwåHU[k
aMumuf&aomyk*dK¾ vfudkrSDí b,m*wdtm;jzifh£if;? þav;yg;aom
t*wdw&m;wdkYudk rufrSm;jyKusifhrSm;cJhonf &Sdaomf vlrsm;pGm\
pD;yGm;rJh? om,mrJh? tusdK;rJh ewfvlwdkY\ pD;yGm;rJh? csrf;omrJhudk
jyKusifh&ma&mufonfhjyif rdrdudk,fudk rdrdyifvQif wl;NzdKMuonf/
zsufqD;tyfaom o’¨gpaomtda‘E´ rsm; &Sdonfjzpfí
tmywfESifhwuG uJh&JUjcif;ESifhwuG jzpfMuvQuf rsm;pGmaom
raumif;rItukodkvfrsm; yGm;a&mufMu&onf/
vqkwfyu©üxGufvmaom vrif;onf waeYwjcm; wdk;yGm;r&Sd
qkwf,kwfbdodkY &HacRaus;Zl; *kPfxl;owif; ausmfaZmjcif;onf
vnf; qkwf,lwfMuukef\[laom tjypfwdkYudk 0denf;dk&fq&m
awmfrsm;onf owdorÜZOf awG;qifjcifí odjrifawmfrlMu ojzifh
r®0d[m&Ded’gef;
702
qE´m a’gom b,m arm[m? a,mr®Hem
wd0wåwd?
tmyk&wdwó,aom? okwåaru©0pE´drm/
plaom y&d0g&ygVdawmf r[mo*FgrSESifh t*Fkwå&ygVdawmf
pwkwåedygwf t*wd*reokwfawmfrsm;ESifhtnD qE´m*wdpaom
t*wdw&m;wdkY rjyKusifh rvdkufrSm;Muonf&Sdaomf qdktyfcJhNyD;
aom tjypfwdkYrS tjyeftm;jzifh odjrifawmfrlMuojzifh vqef;yu©ü
xGufay:vmaom vrif;onf wpfaeYwjcm; wdk;yGm;jynfh\odkY
&HacRaus;Zl; *kPfxl;owif; ausmfapmjcif; onfvnf; waeYwjcm;
wdk;yGm;ukef\[laom &&Sdtyfaom tusdK;w&m;wdkYudk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -320
odjrifawmfrlMuum ]]epedó,yk*v ¾ H}}[laom a’oemawmft&
apm’u pk’dwu yk*d¾Kvfrsm;udk rrSDruyf rpGJvef;MubJ
Oabmpöaw0dpaZÆwGmt& qGrf;? ouFef;? ausmif;? aq;[laom
udavomwdkYonf oHk;oyftyfaom tmrdoESifh apm’u
pk’dwuyk*dK¾ vf xdk 2yg;wdkYudktoedpuH[
d? rwåau ywdwH Zuar0 twå
bm0H emaowd vmbowåd &odavm aue
y&d,m’dEépdawåm? ed&,m’Dok teEÅ’ku©H
tEkabmwd [laom oH,kwft|uxm vmb
ouúm,oH,kwf toedokwftzGifhESifhtnD xdyfxufü
usa&mufaom rdk;BudK;pufonf wckaomb0udkom zsufqD;Edkif
ygonf/ xdkrdk;BudK;xufyif omvGefuJaom vmbfylaZmfoum
r®0d[m&Ded’gef;
703
t&Sdeftausmftapmonf odrf;,ltyfaom pdwf&Sdaomolum;
i&JponfwdkYü tqHk;r&Sdaom qif;&J’ku©udk cHpm;&\[laom
pum;udk ,HkMunfpGmvdkufemusifhoHk;aomtm;jzifh MuOfzJa&SmifvTJ
aoGzDcGJMuvQuf ,xmar®m wxmua&[laom a’oemawmf
t&-
wo®mwd twåum are? r[wårbducFwm
o’¨? ar®m *½kumwaAÁm? o&HAk’¨geom
oeH?
[laom a’oemESifhtnD yGifhawmfrlNyD; yGifhawmfrlqJ yGifhawmfrlvwåHU
jzpfMuukefaom **Fg0gVK oJpkruaom bk&m;&Sif wdkYonf
olawmfaumif;w&m;awmfudkom tav;tjrwf jyKMu ukefí
oDwif;oHk;aexdkiawmfrlMuukefaomaMumifh xdkbk&m;&Sif wdkY\
tqHk;trudk atmufarhí vdkufemukefaom rdrd\tpD; tyGm;udk
tvdk&SdMuukefí BuD;Muyfonf\tjzpfudk awmifhwMu ukefaom
EdkifiHawmf0dedpä,trSwf(9) 0denf;dk&f q&mawmfrsm; onfvnf;
bk&m;&Sifa[maom okwf? tbdr®m0denf;[kqdktyf aom
a’oemawmfudkom tav;tjrwfjyKukefvQuf jrwfpGmbk&m;\
w&m;awmfvmawmfrlonfhtwdkif;omvQif raoGrzD twnfwus
jywfjywfom;om; rSwfom;avmufatmif qHk;jzwfcsuf
csrSwfMuygvdrfhrnf/
r®0d[m&Ded’gef;
704
EdkifiHawmfoHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9)\
oHk;oyfcsuf? qHk;jzwfcsuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -321
0dedpä,
__________
&wéwå,H eródwGm ok0dap,s,xm*rH?
qE´m’dem t*EÅme? u&dór 0dedpä,H/
r,H-EdkifiHawmfoHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9) jzpfMuukef aom
uREfkyfwdkYonf? &wéwå,H-bk&m;? w&m;? oHCm[laom
&wemoHk;yg;wdkY\ taygif;udk? eródwGm-udk,fEIwfpdwf wdkYjzifh
ñGwfudkif;½dIif;vQuf &Sdcdk;OD;í? ,xm*rH-bk&m;a[mazmf
ygVdawmfüvmawmfrlonfhtwdkif; ok0dap,s-aocsmaphiS
pdppfjcif;trIudk jyKMuukefí? qE´m’dem-cspfjcif; ponfjzifh t*EÅm
(qE´ma’gom b,marm[m a,mr®H emwd pwåwd? tmyl&wd
wó,aom? okwåyau©0 pE´drm)[laom y&d0gygVdawmfvm
a’oemudk ESvHk;oGif;awmfrlMuvQuf rvm;tyfonfwdkYudk
rvm;ra&mufapbJ? 0g-t*wdav;yg;udk a&Smif&Sm;aoGzDvsuf
0dedpä,H-tqHk;tjzwfudk? u&domr-omoemawmfpnfyiforQ
vGefa&S;½IvQuf jyKMuygtHh/
1/ yÍö[uF[d orE®muawm 0de,a&m
y@dawm awG0ocø*pämwd? t’du&PH Zmemwd?
r®0d[m&Ded’gef;
705
tdu&eórlvHZmemwd/
tdu&Pork’,H Zmemwd? tdu&Peda&mH Zmemwd
tdu&Peda&m*grdeyð #dy’HZmemwd/ [laom y&d0g
ygVdpwkwå&du e,yÍöu0g& (232)vmonfESifhtnD þtEk0g’g
du½kPf;\ rlvork’, ponfudk pdppf&m\/ xdkrlv ork’,
ponfwGif þa&Tjrifwifawmifae t&SifOmPESifh 0ufvuf NrdKUe,f?
,if;rmawm&Gmae &Sif*kP0EÅwdkYtay:wGif pGJqdkxm;aom
tEk0g’gu½kPf;rI\ rlvork’,um; t&SifOmP
£if;\awmtwGif;ü r[m*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh
oHk;ESpfrQaexdkifcJhygonf[laom pum;ESifh£if;? awmif;qdkvTm
pmrsufESm(11)ü ]]wynfhawmf &SifOmPonf jrwfpGmbk&m;ocif
ESifh jrwfpGmbk&m;ocif\ wynfhom;oHCmawmfrsm; tqufquf\
twdkif;rodaom aus;Zl;awmfrsm;udk cH,lcGifh &ojzifh
udavomcyfodrf; at;Nidrf;jcif;[laom y#da0"aus;Zl; udk
qnf;yl;&&SdNyD;oljzpfygonfbk&m;}} [laom pum;wdkYESifh£if;?
avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm(11)üyif ,if;rmawm&Gm ae
&Sif*kP0EÅ\ ]]wynfhawmf *kP0EÅonfvnf; a&S;enf;twl
&wemoHk;yg;\ aus;Zl;awmf teEÅcH,lcGifh&ojzifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -322
ouúm,’d|d0dpdudpäm oDvAÁwy&mrmo oHk;0aom oHCmZOf
rsm;udk z,f&Sm;NyD;jcif;[laom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol
jzpfygonf}}[laom pum;ESifhyif£if;? awmif;qdkvTmpmrsufESm
(19)ü ]]avmuDpsmeftbdnmOfrsm;jzifh vGwfvyfpGm aysmfyg;NyD;
r®0d[m&Ded’gef;
706
aecJhygonf}} pum;rsm;onf£if;? &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅESpfyg;
wdkYtay: ppfudkif;wdkif; vufaxmufwdkif;omoema&;rSL; apm’u
OD;pdk;jrifhu tEk0g’gdu½kPf;rIjzifh apm’em&jcif;\ taMumif;&if;
rlvpum;rsm;jzpfygonf/ þpum;&if;rsm;t& £if;wdkYESpfyg;onf
]]Owå&drEkór®rsm;udk &aeMuygNyD}}[k ajymaeaom
pum;rsm;jzpfí &SifOmPudk ppfudkif;NrdKUe,f 0dedpä, q&mawmfrsm;u
ar;aomtcg? ]]psmefig;yg;vHk; &&SdygNyD}}[k (8)ckajrmuf tar;ü
ajzxm;onf/ (9)ckajrmuftar;üum; ]]t&[wår*¾udk&&Sdí
£if;r*¾udk&nf&G,fNyD; a&;om;avQmufxm; jcif; jzpfygonf[k
ajzxm;ojzifh psmefr*fzdkvf&&SdaMumif; 0efcHNyD; jzpfonf/
&Sif*kP0EÅudk ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJU
q&mawmfrsm;u ppfaq;aomtcg? tar;(13)ckajrmufü
]]psmefig;yg;vHk; &aeygonf}}[k ajzxm;ygon/ (14)ckajrmuf
tar;üum;? ]]aomwmywådr*fudk &&Sdygonf}}[k ajzxm;ygonf/
þodkYajzxm;ojzifh &Sif*kP0EÅonfvnf; psmefESifh aomwmywåd
r*fudk &&SdaMumif; 0efcHxm;NyD;jzpfygonf/ xdkyk*d¾KvfESpfyg;wdkY\
þodkY Owå&drEkór®&&Sdonf? r&&Sdonfudk t|uxm q&mu
(0d? X? 2-82) ESifh (r ? |? 4? 65)ü-
£’ged apyd aumpdbdu©K Owå&drEkór®m
d*rH Asmua&,? eaomZwåm 0wm0ouúm
waAÁm? £arok ye qokXmaeokaom
ewåH0wåaAÁm uðaw tduwH ponfjzifh rdefYqdk&um;
r®0d[m&Ded’gef;
707
þOwå&drEkór® odu©myk’fonf psmefr*fzdkvfw&m;rsm;jzpfí
&&Sdonf? r&&Sdonfudk Owå&drEkór® r&Muaom ykxkZOfyk*dK¾ vf
wdkYonf tvGefodEdkifcH&um; ar;pdppf&efyif rnfodkYrnfyHk
ar;&rnf[k rod&SdEdkifí tjcm;tjcm;aom odu©myk’frsm;ü
ar;pdppfenf;udk jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrrlcJhbJ þOwå&d
rEkór®odu©myk’füom ar;pdppfenf; ajcmufrsdK;udk a[mMum;
xm;cJhygonf/ þar;pdppfenf;ajcmufrsdK;udk a[mMum;cJhonfh
twdkif; ]]uð awtd*wH}} ponfh ajcmufyg;aom tar;Xme

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -323
wdkYjzifh Owå&drEkór®udk &NyD[k wpfpHkwpfa,mufaom &[ef;u
ajymqdk½HkrQjzifh r,Hktyfao;bJ pdppfygavOD;[k t|uxmq&m
rdefYqdkcJhygonf/ þodkY pdppf&mwGif tvGefodrfarGUvSpGmaom Owå&d
rEkór®udk &aeonfudk xdkw&m;udkr&aom ykxkZOf&[ef;wdkY
onf tb,fuJhodkY odEdkifygtHhenf;[k apm’uwufygvQif (‘D?
X? 1? 116)ü-
Owå&dw&HyZmemwdwd ‘d|duwdaum ‘d|dar0Zmemwd/
t,H ye ‘d|dÍ’dö|dawmp Owå&dw&HoDv
ormd ynm0drkwådEÅd,m 0 t&[wåH Zmemwdaum
{0HZmemwDwd cdPmoa0g Zmemwd tem*grd
ou’g*grd aomwmyaEém A[kókawm 0EÅma&m
bdu©KZmemwd tm&’¨ 0dyóaumZmemwd/ [lí rdefYqdk
xm;&m oDv? ormd? ynm atmufr*f? atmufzdkvf oHk;yg;
[laom 0drkwådESifh t&[wår*f? r&[wåzdkvf wdkifatmif A[kokw
r®0d[m&Ded’gef;
708
*EÅ& &[ef;awmfrsm;onf-
£arr®m tbdanm,swd aomwm0"meH
wHyZmeem yomowra,OmPH? y? £’H
‘ku©eda&m*grDed y#dy’gt&d,opöH EÅd
aomwm0"meH? wHyZmeem ynmokwra,
OmPH [laom (c? 9? 5-6)t& pmayA[kokw
owr,ÓPfjzifh Owå&drEkór®rsm;udk &onf? r&onfudk
odEdkifygonf/
þodkY okwr,ÓPfjzifh jynfhpHkMuaom ppfudkif;NrdKU?
NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJU q&mawmfrsm;onf jrwfpGmbk&m;
a[mMum;xm;cJhaom uðawtd*wH paom ajcmufyg;aomXme
wdkYjzifh &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYudk Owå&drEkór®&onf
r&onfudk ar;pdppfNyD;ygNyD/ xdkodkY ar;pdppfaomtcg £if;ESpfyg;
onf EdkifiHawmfoHCr[mem,uodkY t,lcHvTm(15)rsufESmü
]]uðawtd*wH uwåawtd*wH}} uav; vkyf½HkrQjzifh od&efrSm
a0;vSygonf/ w&m;rodolonf olwyg;w&m;&Sdr&Sdudk tb,fodkY
odEdkifygrnfenf;/ £if;pmrsufESm (18)ü ]]þrQ rvG,faom
uðawtd*wH paom ar;cGef;wdkav;rsm;jzifh omoemawmftwGuf
twdkif;rodBuD;rm;vSaom jyóemudk NrdKUe,foHC0dedpä,
q&mawmfrsm;u udkifwG,faeMuygonf/}} [lí£if;?
apm’em0ifEdkif½HkbJ &Sdygonf/ bk&m;&Sifa[mxm;cJhaom
tar;ajcmufckudk jynfhpHkpGmajzMum;EdkifvQif þyk*d¾Kvfonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -324
r®0d[m&Ded’gef;
709
w&m;&&Sdaeonf[k od&ygonf/ t&d,myk*dK¾ vfwdkYrnfonf
]]a,mwda,e td*awmar®m aomwóygua#ma[mwd}}
[lí (0d? X? 2? 82) (r? X? 4? 65)ü qdkxm;&um; uðawtd*wH
jzifh ar;vQif w&m;&&Sdaomolonf rdrd&aomw&m;udk &&Sdoltm;
xif&Sm;vSygonfjzpfí ajzMum;Edkif&monf/ þü xif&Sm;vS
ygonf [lonfrSm ]]ygua#ma[mwd td*w0daooó
owdoar®mom bm0awm}}[k (r? 3? 3? 285)ESifh (om&wå? 2?
284)wdkYü qdkxm;aomaMumifh t&d,myk*dK¾ vfrsm;onf rdrd&aom
w&m;xl;\ owdarhaysmufrIr&SdaomaMumifh xif&Sm;&ygonf/
uðwdaw td*wH [k ar;vQifvnf; t&d,myk*dK¾ vf rsm;rSm
]]a,m[d,ómbdeda0aom? aomwóygu a#ma[mwd}}[k
txufygt|uxmrsm;ü qdkxm;aomaMumifh ESvHk;oGif;í
usifhBuHaomw&m;xif&Sm;&ygonf/ ]]u’gawtd *wH}}[k
ar;vQifvnf; ]]oaAÁoH[d twåemtd*wum avmygu
a#ma[mwd}}[k xdkt|uxmrsm;ü qdkxm;aomaMumifh
t&d,myk*dK¾ vfwdkYtm; rdrdw&m;&aomtcgumv xif&Sm;& ygonf/
]]uwåmawtd*wH}}[k ar;vQifvnf; ]]oaAÁoH[d twåem
tduawmumaom ygua#ma[mwd}}[k ,if;t| uxmrsm;ü
rdefYqdkxm;aomaMumifh t&d,myk*d¾KvfwdkYtm; rdrdwdkY&&mt&yfXme
xif&Sm;ygonf/ ]]uwarawudvom y[Dem}}[k ar;vQifvnf;
]]oaAÁoH[dtwåem td*wra*¾e y[Deudavom
ygu#ma[mEÅd}}[k ,if;t|uxmrsm;ü qdkxm; &um;
r®0d[m&Ded’gef;
710
t&d,myk*d¾KvfwdkYtm; rdrd&aomr*fjzifh y,fxm;tyfaom
udavomrsm; xif&Sm;&ygonf/
]]ux aroHwGH r®meHvmbd}}[k ar;vQifvnf;
]]oaAÁoH[k twåemtd*wr®m ygu#ma[mEÅd}}[k
,if;t|uxmrsm;üyif rdefYqdkxm;&um; t&d,myk*dK¾ vfwdkYtm;
rdrdwdkY&aom w&m;rsm; xif&Sm;ygonf/ þuJhodkY ajcmufyg;aom
XmewdkYjzifh bk&m;&Sifuar;pdppf&ef a[mxm;cJhonfhtwdkif;
ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1) q&mawmfrsm;onf
bk&m;&Sif\pum;udk emcHaomtm;jzifh ar;pdppfNyD;ygNyD/ xdkodkY
ar;jref;pdppfNyD;aomtcg þrQaom tar;ajcmufyk’fudkyif
rajzEdkifMuaMumif;udk od&SdNyD;jzpfMu&um; EdkifiHawmfoHC0dedpä,
tzGJUtrSwf(9) q&mawmfrsm;um; ar;pDppf&ef rvdkawmhyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -325
£if;udk tm*rey#dy’gjzifh okwfoiftyfyHk
2/ xdkYaemuf ]]uðawtduwH}}paom ajcmufXmejzifh
ar;jref;í ajzqdkEdkifawmifrS þOwå&DrEkór®rsm;&aeaom
olwdkY\pum;udk r,HkygESifhOD;? tb,faMumifhenf;[lrl rsm;aom
tMum;tjrif&Sdaom ygVdawmft|uxmwdkYü uRrf;usifvdrfrm aom
&[ef;wdkYonf þajcmufXmejzifh tar;udk ajzqdkEdkifaom
aMumifhjzpfygonf/ xdkYaMumifh a&SUqufvufí £if;wdkY\
Owå&drEkó r®&&m&aMumif; tm*rey#dyg’g[laom tusifhudk
okwfoifygOD;/ pdppfygOD;/[k t|uxmq&mrsm; rdefYqdkxm;aom
r®0d[m&Ded’gef;
711
aMumifh £if;&SifOmPESifh &Sif*kPwdkY\ tm*rey#dy’gudk pdppfMuygrl
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUcsKyfxH wifjy avQmufxm;aom
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmü yg&Sdaom
t&SifOmPESifh t&Sif*kP0EÅwdkY\ b0jzpfpOf tusOf;csKyfudk
pDppfMu&ygrn/ xdkavQmufxm;awmif;qdkvTmwGif &SifOmP\
b0jzpfpOfudk£if;? avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm(12)rSpí
(18)rsufESmtxd a&;om;avQmufxm; cJhonf/ £if;ü tusOf;csKyfí
pDppf&aomf wynfhawmf&SifOmP onf awmtwGif;ü
r[*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh oHk;ESpfrQaexdkifcJhygonf/
t½lypsmef&ojzifh r*fzdkvf&aeNyD txifa&mufcg tjcm;olrsm;
r*fzdkvfaevdrfhrnf[k xifvm&um; r*fzdkvf½I&efw&m;emvdkojzifh
ppfudkif; y&wårpaom w&m;Xme (12)XmeodkY w&m;vdkufemcJhonf/
xdk(12)Xmeaom w&m;Xme wdkYü bHkoHk;yg;w&m;csnf;jzpfaMumif;
qifjcifEdkifvmygonf/ cJ,Of;onf[k xifrSwfcJhaomfvnf;
tvG,fwul ½lyg ½lypsmef odjrifvmí rwbl;aom r*fzdkvfudk
vdkcsifvmygonf/ odkYtwGuf r*fzdkvfudk vrf;ñTefol&Smaomfvnf;
r&í y&d,wfpmayMunfh½I avhvmcJhygonf/
avhvmMunfh½Iaomtcg jrwfpGmbk&m;\ b0tjrifESifh
avmutjrifwdkYudk awGU&Sdvmygonf/ wynfhawmfwdkY jrifaeaom
b0tjrif avmutjrifESifh jrwfpGm bk&m;\tjrifwdkY uGm[aeí
wlnD&ef OD;wnfvdkufygonf/ xdktcg jrwfpGmbk&m;\tjrifESifh
wynfhawmfwdkYtjrif wlnDatmif pDppfygonf/ pDppfyHkrSm
r®0d[m&Ded’gef;
712
owå0gr&SdvQif aoonfr&Sd? aoonfr&SdvQif aemiftcgü
owå0grjzpfawmh[k pDppfNyD;vQi owå0gudk pDppfaomtcg
cE¨mig;yg;onf tpktaygif;jzpfonf/ tb,fodkY

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -326
pkaygif;xm;oenf;/ jzpfqJ½kyfa0’emonf wpkwnf;ü
½Ia’gifhtrsdK;rsdK;rSMunfhvQif twdwf? tem*gwf? ypöKyÜefjzpfí
pkyHkonf/ tmoEé’l& tpÑA[dMoVm&du okckr [de yPdw
wdkYvnf; wpfckonf wpfckudkaxmufqí pka0;aeMuonf/ þwGif
twdwf? tem*wf? ypöKyÜefonf umv? teD;ta0; twGif; tjyif
onfXme? tMurf;? tEk? t,kwf? tjrwfonf ya,m*[k
xifjrifvmygonf/
xdkYaemuf tedpo ö nfumvESifh? ‘ku©onf ya,m*ESifh?
tewåonf XmeESifh ppfaeojzifh umvr&SdvQif tedpjö zpfí
ya,m*r&SdvQif ‘ku©jzpfí? Xmer&SdvQif tewåjzpfí jzpfaeMu
onf[k awG;awmvmygon/ xdkodkY tedpö ponfjzpfvQif
ya,m*ponfr&SdrSjzpf&rnf[k awG;awmvmaomtcg tedpö
ponfjzpfaom ½kyfa0’emponfonf ya,m*umvXme r&Edkifyg/
tb,faMumifhenf;[lrl ½kyfa0’em ponfonf
taMumif;tpdwft0teaygif;rsm;pGm\ pka0;aeaom ypö,or
0g,rw&m;(odkYr[kwf) a[wkomr*¾Dw&m;jzpfí j’yfr&Sd&um;
Xmeumv ya,m*r&Sd þtxd odvmcJhygonf/ xdkodkY odvmojzifh
½kyfa0’em ponf y&rwåw&m;onf t&Sdw&m;? ynwfonf
r&Sdw&m;[laom tjrifrSm;rsm; y,f&Sm;Edkifí ynwfw&m;vnf;
r®0d[m&Ded’gef;
713
taMumif;tpdwftydkif; tptewdkY\ tpkta0;yifjzpfí
y&rwåESifhrjcm; t&Sdw&m;tjzpf odvmaom aMumifh
y&rwftpkta0;xufBuD;aom ynwftpkta0; jzpfaom ig
olwyg; a,musfm; rdef;r yk*d¾Kvfou©0g &Sdvmygonf/
xdkYjyif r&Sdaomynwfxuf? ao;rHIaom y&rwfvnf;
cdkifcdkifrmrmr&Sdjzpfvmygonf/ xdkYaMumifh y&rwft&SdaysmufNyD;
ynwfr&Sd[laom cH,lrIaysmufum ]ig&Sdonf? ig\aumif;usdK;ESifh
qdk;jypfonf igjyKonfhtwdkif;omjzpfonf}[k cH,lvmygonf/
þodkY oabmaygufvmygonf/ þoabmaygufcsufonf
wynfhawmf\ ÓPftjrifudk wavmuvHk; vif;jcif;atmif
vif;apcJhygonf/ vdkvm;awmifhwaom jrwfpGmbk&m;udk
zl;awGU&jcif;jzpfygonf/ owå0gaoNyD;aemuf jzpfonfvnf;r,l?
rjzpfvnf;r,l? avmuBuD;NrJonfvnf;r,l? rNrJvnf;r,l
[laom jrwfpGmbk&m;\ tajzrsm;twGuf em;rvnfcsufrsm;
yGifhxGufvif;jcif;vmygonf/ bk&m;&Sifudk em;vnfovdk
w&m;awmfudkvnf; em;vnfvmygonf/ oHCmawmfrsm;udkvnf;
em;vnfvmygonf/ av;yg;aom y#dorÇd’gw&m; jzpfyGm;olrjcm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -327
jzpfvmygonf/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;aom r®rsm;ü£if;?
(r®y#dorÇd’g)? avmuBuD; tjzpftysufteuf
twårsm;üvnf;aumif;? (twåy#dorÇd’g) xdktjzpftysufrsm;udk
xkwfaqmifaz:qdka&; ed½kwådrsm;üvnf;aumif;? (ed½kwådy#dorÇd’g)
tjzpftysuf? taMumif;tusdK;ESifh taumif;tqdk;rsm; wGufcsuf
r®0d[m&Ded’gef;
714
a0zefa&; y#dbmersm;üvnf;aumif; (y#dbme y#dorÇd’g)
av;eufaom 0efwmr&Sdjzpfvmygonf/
þtcg avmuBuD;\ rqHk;Edkifatmif eufeJaom w&m;
igodNyD? avmutv,frSm igwpfa,muf rsufpdaumif;aumif;
aygufNyD? wPSm ponfh ukef&m(edAÁmef)udk igtvdk&Sdcsdefü a&muftmif
oGm;EdkifNyD? xdkwPSm paom w&m;qdk;wdkY igrvdkcsdefü
rkcsysuf&rnfomjzpfonf/ xdkYaMumifh w&m;a&;qdkif&m
aMumifhMursm; Nidrf;Muygonf/
xdkYaemuf arhavsmhpGmraebJ ygVdawmf t|uxmrsm;
Munfh½Ivmygonf/ xdktcg t|uxmESifh bmPuwdkY\
trSm;rsm;udk awGUvm&ygonf/ xdktrSm;rsm;udk &Sif;vif;&ef
v,fwDq&mawmf\ edAÁme’DyeD Munfhonf/ xdk’DyeDüvnf;
trSm;rsm;ygaejyef\/ 0dok’¨dr*fMunfhawmhvnf; xdk0dok’¨dr*f vnf;
trSm;ygaejyefonf/ rdvdE´ynmMunfhawmhvnf; xdkrdvdE´üvnf;
trSm;ygaejyefonf/ xdkodkY trSm;awGygaejyefojzifh xdkt|uxm
ESifh bmPuwdkY\ trSm;rsm;udk rajz&Sif;EdkifcJhyg/
xdkodkYjzpfaomfvnf; wpfa,mufwnf; tdyfpufraebJ
r®uxdutjzpfjzifh w&m;emy&dowfxH 0ifcJhjyefygonf/
odkY0ifaomfvnf; &GmOD;q&mawmfwdkY\ t,l0g’ESifhrwlí tvum;
txifcH&jyefonf/ þodkY omoemhtusdK; onfydk;&ef
tm;oGefaerdonfjzpfí rdrdNidrf;at;rIudk vpfvsL½IouJhodkY
jyKaerdonfudk owd&vmygonf/ tb,frQyif opömw&m;udk
r®0d[m&Ded’gef;
715
jrifaomfvnf; udavomrpifvQif yifyef;qif;&JcH&rnfrSm
r®wmjzpfygonf/ xdkodkY udavomrpifí udavomtyl;0ifcH&
ojzifh ESpfBudrfrQ 0k|meuHjzifh aqmif&Guf&cJhygonf/ odkYjzifh
udavomrsm;rpifí tyl;0ifcH&ojzifh ylyefqif;&Jí xdwfvefY
vmygonf/ b,folt&[wår*fzdkvf &onfxuf ig&bdkY
ta&;BuD;qHk;jzpfonf/ omoemhwm0ef xrf;rnf[kqHk;jzwfNyD;
BudK;pm;cJhygonf/ opömw&m;odNyD;aemufü tm½Hkrsm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -328
aMumuf&GHUjcif;r&Sdawmh/ xdktm½Hkrsm;tay: tqD;twm;udk
z,f&Sm;cJhygonf/ odkYaomf umr&m&*Asmyg’ ponf&SdvQif
rNidrf;at;ao;/ taMumif;odvQif rsm;pGmpyf&Sm; cg;oD;atmif
xdonf/ xdkYaMumifh tjrpfjywfokwfoif&rnfh w&m;rsm;udk
okwfoif&efBudK;pm;cJhonf/ BudK;pm;aomfvnf; roufrom
taetxdkif cufatmif cHpm;&onf/ þodkYjzpfrS o’¨gESifh ormd
wdkYudk ynmESifh0d&d,mwdkYjzifh n§dí tpOfapmifhpm;cJhygonf/ Oyg’gef\
tm½Hkjzpfaom rdrd\jzpfysufaeaom tjzpftysufrsm;
a&&maocsmrIr&SdyHk? tedp?ö ‘ku©? tewå? vu©Pmrsm; jzpfyGm;yHk
odjrifvmygonf/ &m* a’go ponf aMumif;usdK;jzpfpOf
y#dpo ö rkyg’frsm; xif&Sm;vmNyD; umr &m* Asmyg’ ponfaMumifh
jzpforQt00qif;&Jrsm;udk a0zefydkif;jcm;Edkifonftxd avhvmEdkif
cJhNyD; jzpfygonf/
þqdkcJhNyD;onfum; &SifOmP &[EÅmjzpfaMumif; y#dy’g
tusOf;csKyfjzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
716
y#dy’grSm tusOf;tm;jzifh wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf awmifNrdKU
*E¨m½Hkq&mawmf OD;Zeumbd0Ho ESifh oHCmBuD;rsm;u
tm;wxm;xm; warQmfudk;udk;tjzpf cH,lcJh&ygonf/ awmausmif;
ae&mü e,foHCmrsm;ESifh e,f’um ‘umrrsm;\ &[EÅmESifhrjcm;
av;pm;rItxd cHcJh&ygonf/
xdk’um ‘umrrsm;tm; oDvyifray;bl;yg/ avmuD
psmeftbdnmOfjzifh vGwfvyfpGm aysmyg;aecJhygonf/ odkYtwGuf
bk&m;xuf bk&m;BuD;jzpf&efom &nfaqmifaecJhygonf/

wynfhawmf\b0onf ab;tjrifuvnf;vS? udk,fhtawG; [laom


bk&m;jzpf&ef&nf&G,fcsufjzifh obm0usaomfvnf; &m* paom
ESdyfpufwwfaom udavomrsm;udk vIyfajcmufjcm;jcif;
tenf;i,frQ r&Sdonfudk wynfhawmfudk,fudk wynfhawmf
odygonf/ wynfhawmf tvdkuif;a&miftvSonf ab;vlrsm;
udk pGJaqmifEdkifygonf/ wynfhawmfudk,fudkvnf; igvdkvl ZrÁL&Sm;
[k rSwfom;vdkygonf/ odkYjzpfaomfvnf; taMumufESifh
trufzsuf&ef vrf;rjrifoljzpfcJhygonf/
þtcdkuf a&Tjrifwifbkef;BuD;ESifh vGefcJhaomESpftenf;
i,fu a&Tjrifwifawmifay:ü awGU&Sdí w&m;r®jzifh y#doEÅm&
pum;qdkonfudk ajzMum;&if; pdwf0ifpm;NyD; aemufwpf0gjcm;í
w&m;udkemMum;cJhygonf/ txyfxyfemMum;&if;? ar;jref;&if;?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -329
a0zef&if;jzifhyif ÓPftjrifwpfck vHk;vHk;vsm;vsm; jzpfyGm;
r®0d[m&Ded’gef;
717
awmhonfhtjrif a&mufcJhygawmhonf/ rdrdausmif;jyefa&mufNyD;
ntcsdefvrf;avQmufpOfyif ypö,or0g,roabmjzifh
wurÇmvHk;acsmoGm;atmif ÓPftjrifaygufcJhygon/ þtcg
a&S;uodcJhzl;aom tjriftm;vHk;onf ½Hk;&if;qefcwf vJysdKus rwwf
ajymif;jyefvSefukefMuygonf/ wynfhawmf\ ESvHk;pdwf0rf;
onfvnf; yDwdvTrf;aeaomaMumifh xdkifvdkY vSJvdkY xvdkYr&bJ
tvIyf&Sm;qHk; £&d,myk’fjzpfonfh vrf;avQmufjcif;jzifh vIyfí
aecJhonftxd jzpfygonf/ wynfhawmf\b0onfh þrQjzifh
0rf;omrI tvGeftusL; txl;tuJrsm; þtxdjzpfvmoavm[k
xifzG,fjzpfvmygonf/ wynfhawmf\bufrSMunfhvQif þtxdyif
jzpfygonf/ usm;ukwfusm;cJ usifhaqmifcJonf jzpfygonf/
wynfhawmf\ oDv ormd odu©mudk rnfolrQ rpOf;pm;&Jatmif
wynfhawmfudk,fwdkif pOf;pm;p&mr&Sdatmif
tusqHk;aecJholjzpfygonf/ þqdkcJhNyD;onfum; &Sif*kP0EÅ\
aomwmyefjzpfpOf y#dy’gtusOf;csKyfjzpfygonf/
þt&Sif(2)yg;wdkY\ y#d0g’jzpfpOfrsm;
udk0denf;dk&fq&mawmf (5)yg;vHk; pDppfMuaomtcg ]]y&rwfr&Sd?
ynwfom t&Sdw&m;[laom aumufcsufonf ÓPftjrifudk
wavmuvHk; vif;jcif;atmif vif;apcJhonf}}[kqdk&mü
tbdr®m(7)usrf;wGif þuJhodkYaom 0g’rsm;udk okwfoif&m
uxm0w¬KygVdawmf(1-ESm)üyk*
a¾ vm OyvAÇwd opödu|y&rawåemwd? tmrEÅm
r®0d[m&Ded’gef;
718
[laom opödu|y&rwåtm;jzifh yk*dK¾ vf&oavm[k ou0g’D
yk*dK¾ vfuar;vQif y&0g’Dyk*dK¾ vfu ]]twådyk*a¾ vm twå[dwm,
y#dyaEém}}[k opö0g’Dbk&m;&Sif a[mxm;aomaMumifh opödu|
y&rwåtm;jzifh yk*d¾Kvf&Sd\[k,lí tmrEÅm[k ajzMum;cJh 0efcHcJh
ayonf/ xdkYaemuf cRwf,Gif;aom t,l&Sdaom y&d0g’Dtm;
cGifhrjyKvdkaom ouú0g’Dyk*dK¾ vfonfa,
mopödua|m y&rawåm? waxm
aomyk*a¾ vm OyvAÇwd opödu|y&rawå
emwd/
[lí opödu|y&rwåjzpfaom tMuif½kyfa0’em paomw&m; onf
&Sd\/ xdk ½kyfa0’em paom w&m;udk opödu|y&rwåtm;jzifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -330
yk*dK¾ vf[lí &tyfygoavm[k ou0g’Du ar;vwfaomf ]]ea[0H
0wåaAÁ}} þodkY ½kyfa0’em paomw&m;udk opödu| y&rwåjzifh
yk*d¾Kvf[lí &tyf\[lí igrqdk[k y&0g’Dyk*d¾Kvfu ajzMum;onf/
xdktcg ou0g’Dyk*d¾Kvfu ]]tmZmem[ded*w ¾ H}} tjypfudk
oify&0’g’D yk*d¾Kvf0efcHyg[k y#dnmOfawmif;í tjypf jyvdkuf&um;
]][Íödyk*a¾ vm OyvAÇwdopödu| y&rawåe}}[lí
opdu ö |y&rwåtm;jzifhü yk*d¾Kvfudk &vdkY&Sd&if ]]a,mopödu
a|my&rawåm? wawm aom yk*v ¾ AÇwd opödu|y&raw¬e}}[lí
opödu|y&rwåjzpfaom tMuif½kyfa0’em paomw&m;&Sd\/
xdk½kyfa0’empaomw&m;udk odpu ö |y&rwåtm;jzifh yk*d¾Kvf[lí
&tyfyg\[k oify&0g’D ajzqdkoifhygvQuf ]]ea[0H 0wå aAÁ}}
r®0d[m&Ded’gef;
719
[k ajzqdkcJhonf/ xdkodkY ajzqdkjcif;onf ]]rdpäm}}oify&0g’D
trSm;om? ig tjypfESifhwuGjzpfaom pum;wnf;/[k ou0g’Du
jyefvnfajymqdkavonf/ þqdktyfcJhNyD;aom uwm0w¬K
ygVdawmft& y&rwåtm;jzifh yk*d¾Kvfowå0g ig olwyg; [laom
ynwfw&m;r&SdygbJvQuf ynwfom t&Sdw&m;[k qdkcJh&um;
xdkuxm0w¬KygVdawmfESifh qefYusifaeonf/
xdkYaMumifh £if;wdkY\ tm*rey#dy’gonf ygVdawmfESifh
nDñGwfaom tm*raey#dy’gr[kwfMuyg/ xdkodkY r[kwfaom
aMumifh &SifOmPonf ]]udavomcyfodrf; at;Nidrf;jcif;[laom
y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;oljzpfygonfbk&m;}} [laom
pum;onf Ov’yetrIomjzpfaMumif; pDppfMuonf/
&Sif*kP0EÅvnf; a&Tjrifwifbkef;BuD;\ w&m;udk
txyfxyf emMum;&if;? ar;jref;&if;? a0zef&if;jzifhyif
ÓPftjrifwck vHk;vHk;vsm;vsm; jzpfyGm;awmhrnfhtae a&mufcJh
ygonf/ rdrdausmif;jyefa&mufí ntcsdefvrf;avQmufpOfyif
ypö,or0g,roabmjzifh wurÇmvHk; acsmoGm;atmif
ÓPftjrifaygufcJhygonf[k þpum;t& &Sif*kP0EÅonf
£if;aomwmyef[laom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&Sdcsdef[k
£if;\b0jzpfpOf pum;uqdkaejcif;jzpfygonf/ þpum;ü
£if;a&Tjrifwifbkef;BuD; &SifOmP\ ypö,or0g,roabmum;
omoema&;avQmufxm;awmif;yefvTm pmrsufESm(15)ü ½kyfa0’em
paom wckckonf taMumif;tpdwftydkif; tpteaygif;rsm;pGm\
r®0d[m&Ded’gef;
720
tpkta0;rsdK;omjzpfonf[kqdkxm;&um; £if;&Sif*kP0EÅ\

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -331
ypö,or0g,roabmum; þ&SifOmP\
0g’twdkif;yifjzpfygonf/ þü obm0 wckckonf[kqdk&m0,f
½kyÜe paom obm0wckckomjzpf&monf/ taMumif; tpdwftydkif;
tpteaygif;rsm;pGm\ tpkta0;rjzpf&m? tu,fí
tpkta0;omjzpfjim;tHh? ½kyfa0’em ponfonf y&rwfr[kwf
ynwfomvQifjzpf&monf/ ynwfonf oEÅwdynwf
orl[ynwf? t0wåmydaooynwf[k yk*v ¾ ynwf
tEk#Dumq&mu 36-ESm ü qdkxm;onf/ þwGif ½kyfa0’em
ponfwdkY\ a&SUaemufjzpfaeaom ykAÁmp&d, tpOfonf oEÅwd
ynwfrnfygonf/ xdktpOfrsm;pGmwdkY\ taygif;onf
orl[ynwfrnfygonf/
uav;oli,f paom tcdkuftwefYtxl;onf
t0wåm0daooynwfrnfygonf/ xdk(3)yg;wGif þtaMumif;
tpdwftydkif; tptersm;pGm\ tpkta0;Mum; ork[ynwfom
jzpfygonf/ þodkY orl[ynwfjzpfygvQif-
]]a,mar® ykAÁmy&d,bma0e y0wårmae?
tobm0 ork[0aoe Oyg’g, yk*a¾ vm
£wåd ydk&daom a’a0g? rEkaómwd? tm’dum
yk*v¾ ynwåd a[mwd}}
[laom rlv#Dum (3? 27)ESmt& yk*v ¾ ynwfjzpfí yk*v
¾ ynwfudk
½IyGm;í ÓPftjrifaygufonf[k qdk&ma&muf ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
721
ax&0g’omoemawmfü yk*v ¾ duynwfudk ½IyGm;í
ÓPftjrifaygufonf[k b,fygVdawmf t|uxmrS ta[mtqdk
trdefYr&Sdyg/ ax&0g’omoemawmfü ÓPftjrif aygufyHkum;
ygVdawmfüvmaom (38)yg;aom ur®|mef;tm½Hk rsm;ESifh
t|uxmüvmaom (40)aom orxur®|mef;tm½Hk rsm;udk
½IyGm;rIaMumifhomvQif psmefw&m;rsm;&í ½kyfemrf r®rsm;
½IyGm;rIaMumifh r*fzdkvf&yHkudkom a[mxm;aom trIomjzpf aMumif;
EdkifiHawmf0denf;dk&f q&mawmfrsm; pDppfMuygonf/
(þodkYpsmef&yHk-r*f&yHk-zdkvf&yHktus,fudk aemufü qdkvwåH-trSm)
þodkY tm*rey#dy’gjzifh okwfoifvwfaomf rSefuef
aom y#dy’g r[kwfaomaMumifh t&d,mrsm; r[kwfMu[k
0denf;dk&fq&mawmfwdkYu pDppfMuygaomfvnf; ]]tcsdKUaom
ykxkZOfrsm;onf ykxkZOfjzpfvsuf &[EÅmuJhodkY tusifhrsm;
usifhaeMuygonf/ þodkY &[EÅmESifh tusifhwlumrQjzifh t&d,m
yk*dK¾ vf[k rqHk;jzwf&ao;bJ xdkxdkodkYaom aMumufxdwfvefYzG,f

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -332
wdkYjzifh aMumufap? xdwfap? vefYapoifhaMumif; xdkodkY
aMumufxdwfvefYapojzifh aMumufxdwfvefYrI r&SdcJhaomf &[EÅm[k
qHk;jzwf&aMumif;udk yg&mZduu@ t|uxm ‘kwd,wGJ
(83)rsufESmü-
]]cdPm o0óemr toed,myd rw¬au ywrm
em, b,H0g qrÇdwwåH0g avmr[Haom 0g
ea[mwd}}
r®0d[m&Ded’gef;
722
[k qdkxm;ygonf/ aMumufvefYxdwf&GHUrI&SdcJhaomf-
]]opób,H0g qrÇdwwH0g avmr[Haom0g
OyÜZÆwd ewGH t&[mwd tyaewaAÁm}} [k qdkxm;&mum;
t&d,myk*dK¾ vfwdkYwGif tem*grf&[EÅmyk*dK¾ vfwdkYonf qkwfepfaom
a’gorsm;y,fNyD;jzpfaomaMumifh aMumuf&GHUxdwfvefYjcif;uif;Mu
ygonf/ rSefygonf- avmuü ab;a&mufaomfvnf; raMumuf
r&GHUaom yk*dK¾ vfrsm;um; (1)auo&mZmjcaoFh (2)qiftmZmenf
(3)jrif;tmZmenf (4)EGm;tmZmenf (5)a,musfm;tmZmenf
(6)tem*grf&[EÅmyk*d¾Kvfrsm;wnf;/ xdkajcmufrsdK;wdkYwGif (1)rS
(50)txd yk*dK¾ vfrsm;um; rdrdwdkYoEÅmefü ouúm,’d|dtm;BuD;onf
tjzpfaMumifh raMumufvefYMuukef/ (6) trSwfjy yk*dK¾ vfwdkYum;
ouúm,’d|dy,fNyD; jzpfaomaMumifh raMumufvefYMu[k oH,kwå
t|uxm (2? 262) rsufESmü qdkxm;ygonf/
þü &SifOmPonf EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU xHü
apm’em0ifvTm pmrsufESm(28)ü 0dedpä,q&mawmfrsm;onf
aoewform;trsm;tjym;0dkif;vsuf wynfhawmfwdkYudk ppfaq;Mu
olrsm;jzpfonfuwcsuf? aoewform;rsm;jzifhwynfhawmfwdkYudk
ta&mufac:,lEdkifonfuwcsuf? tkyfcsKyfolrsm;\ tulcyfodrf;
udk ]]&Sdef;}}tjzpf &aeonfuwcsuf? tpptcsufrsm;aMumifh
wynfhawmfwdkYxuf tm;cGefAvomvGefMuygonf [laom
a&;om;csufrsm;onf tu,fí &[EÅmjzpfygvQif ]]oAÁoHa,m
ZeHaqwGm? a,ma0ey&dwówd}} [laom r®y’ygVd(ESm-70)
r®0d[m&Ded’gef;
723
t& tm;vHk;aom oHa,mZOfw&m;rsm; y,fNyD;jzpfí raMumuf
rxdwfvefYawmh[laom O*¾aoe ola|;om;&[EÅmuJhodkY£if;?
rm&fewfrif;onf qifrif;toGif zefqif;í ESmarmif;jzifh
&Sif&m[kvm\ OD;acgif;udkyifhrí BuD;rm;aomtoHudk jrnfwGefí
Ncdrf;ajcmufygaomfvnf;-

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -333
]]ed|*Fawm toEÅmod}} ponfjzifh xdkuJhodkY qifwaxmif
avmuf zefqif;í ajcmufapaomfvnf; raMumufawmhaMumif;
udk jrwfpGmbk&m; a[mxm;aom r®y’ygVdawmf(ESm-61)t&
t&[wåzdkvfodkY a&mufNyD;í &m*paom w&m;uif;awmhojzifh
aMumufvefYjcif;r&Sdawmhaom &m[kvmrax&fuJhodkY£if;?
jzpf&ygrnf/ xdk &SifOmPonf þuJhodkY r[kwfaomaMumifh
&[EÅmr[kwf[k pDppfMuygonf/
&Sif*kPonf &SifOmPuJhodkYaom yk*d¾KvfudkrSD0Jqnf;uyf
ojzifh ]]aomwmyef}}jzpfygonf[k EIwfu rnfrQavmufqdkapum
rl 0g-pmjzifh a&;om;odapumrl ygwdu0*¾ygVd (190)ü
]]pwåm&d aomwmywåd,*ged? oyÜK&dooHaoa0g?
o’¨r®ó0eH a,medaomreoduma&m
r®mEkr®yÜ#dywåd}}
[laom aomwmywådr*fudk r&rSD a&S;tbdkYü xdkaomwmywåd
r*fudk &jcif;iSm a[mxm;aom t*Fg(4)yg;wGif oyÜ&dooHaoa0g
[laom t*FgcsdKU,Gif;ae&um; £if;&Sif*kP0EÅvnf; aomwmyef
t&d,mr[kwf[k pDppfoHk;oyfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
724
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,myk*d¾Kvfrsm; jzpfMu
ygonf[k ppfudkif;NrdKUe,f? oHC0dedpä,q&mawmfrsm;xH 0efcHxm;
Muygonf/ þodkY 0efcHxm;Muonfhtm;avsmfpGm £if;&SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkY t&d,y#dy’g[kqdktyfaom t&d,mwdkYusifhtyf aom
tusifh&Sdr&Sdudk pDppfMu&m0,f? jrwfpGmbk&m;onf t&d,myk*d¾KvfwdkY
usifhtyfaom t&d,m y#dy’gwdkYudk (8)ckaomokwfjzifh
a[mxm;cJhygonf/ rZÑdredum,fü (1)r®’g,m’okwf?
(2)te*FPokwf? (3)&x0Dedwokwf? (4)r[ma*god*Fokwf?
þ(4)okwfudk rlvyPÖmygVdawmfü a[mxm;ygonf/
(5)r[moknwokwf þokwfudk Oy&dyPÖmo ygVdawmfü
a[mxm;ygonf/ (6)pdE´Lyrokwf þokwfudk ed’ge
0*¾oH,kwfygVdawmf uóyoH,kwfü a[mxm;ygonf/
(7)e#uokwfudk okwåedygwfygVdawmf r[m0*fü a[mxm;
ygonf/ (8)wk0#uokwfudk okwåedygt|u0*fü a[mxm;cJhyg
onf/ þ(8)okwfwGif &x0Dedwokwfü a[mxm;aom t&d,
y#dy’gwdkYwGif yxrqHk; y#dy’gum;-
]]twåmemp tyÜdapäm tyÜdpäuxÍö bdu©LeH uwåm}}
[lonfyifwnf;/ t&d,myk*dK¾ vfonf udk,fwdkifvnf; rdrdü
&&Sdaeaom r*fzdkvf[laom*kPfudkvnf; vQdKU0Sufonfh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -334
ypönf;(4)yg;udk cH,l&mü twdkif;t&Snfudk odonfjzpfí
uif;aomtvdk&Sdonf/ &[ef;wdkYudkvnf; xdktvdkuif;aompum;
udkom ajymqdkwwfonf}}[laom yxrqHk; t&d,myk*dK¾ vfwdkY\
r®0d[m&Ded’gef;
725
tusifhudk a[mxm;ygonf/ xdktyÜdpä*kPftusifhESifh jynfhpHkaom
t&d,myk*dK¾ vfonf o’¨gw&m;&Sdaomfvnf; &Sdonf[k vltrsm;
rodapvdk/ oDv&Sdaomfvnf; oDv&Sdonf[k vltrsm;rodapvdk/
wyg;wnf;aevdkaom um,0da0uormywf&Spfyg;ESifh jynfhpHkaom
pdwå0da0u cE¨m paomOyd (7)yg;\ uif;qdyf&m
edAÁmef[kqdktyfaom Oyd0da0ursm; &Sdaomfvn; xdk0da0ursm;
&Sdonf[k vltrsm;rodapvdk? rsm;aom tMum;tjrif&Sdaomfvnf;
&Sdonf[kvnf;aumif;? tm;xkwftyfaom 0d&d,&Sdaomfvnf;
&Sdonf[kvnf;aumif;? ormdESifhjynfhpHkaomfvnf; jynfhpHkonf[k
vnf;aumif;? ynm&Sdaomfvnf; &Sdonf[kvnf;aumif; ukefNyD;aom
tmoa0gw&m;&Sdol &[EÅmjzpfaomfvnf; &[EÅm
[lívnf;aumif; rodapvdkaom tusifhrsm;&Sdygonf/
&[EÅmjzpfvQuf &[EÅm[lí rodapvdkaom rZÑEÅdu
ax&fonf£if;? rax&f\oydwf ouFef;onf wrwfavmufom
wefbdk;&Sdonfjzpfí taomurif;w&m;\ ausmif;vGwfyGJobif
odkY <ua&mufvm&m? tvGefacgif;yg;aom ouFef;oydwf&Sdonf\
tjzpfudkjrifí vltrsm;u ]]t&Sifbk&m;-tenf;i,fab;odkY
z,fyg}}[k avQmufxm;vwfaomf ]]iguJhodkYaom &[EÅmudkrS
rif;w&m;tm;rcsD;ajr§mufvQif tb,fax&fcsD;ajr§mufygtHhenf;}}
[k ESvHk;oGif;awmfrlí ajrBuD;ü ikwfvQdK;um oHCrax&ftwGuf
xm;aomqGrf;udkudkifvQif ajrrSay:cJhowJhþodkY
&[EÅmrsm;onf tyÜdpä*kPfESifh jynfhpHkygon/ (r?
r®0d[m&Ded’gef;
726
X? 2? 45? t? X? 1? 58)/
xdkYjyif tyÜdpä*kPf&Sdaom t&d,myk*d¾KvfwdkYrSm ypö,tyÜdpä
kw*FtyÜdpäy&d,wådtyÜdpä td*rtyÜdpä[k (4)yg; &SdMuygao;onf/
xdkav;yg;wdkYwGif ygpde0Heawmü tnDtñGwf&Sdae Muaom
&SiftEk½k’¨g &SifeE´d, &SifudrdvwdkYwGif &SiftEk½k’¨gonf
]]bk&m;&Sifu oifwdkYonf Owå&drEkór®&ojzifh csrf;ompGm
ae&jcif;&SdMuygoavm[k ar;aomtcg y|rpsmefponfudk &ojzifh
csrf;ompGmae&aMumif;udk jrwfpGmbk&m;tm; avQmufxm; onfudk
&SifeE´d,ESifh &SifudrdvwdkYu tb,faMumifh bk&m;&Siftm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -335

avQmufxm;ygoenf;[k Owå&drEkór®udk ajymMum;jcif;ü


tvdkr&Sdaom xdk&SifoHk;yg;wdkYuJhodkYvnf;aumif;? uóybk&m;
vufxufawmfu rdrd\t&d,mtjzpfudk uDuDrif;BuD;tm;
bk&m;&Sifu ajymMum;aomtcg ESpfoufrIr&Sdaom C#dum&
tdk;xdrf;onfuJhodkY£if;? rdrd&&Sdxm;aom r*fzdkvfudk tjcm;aomoltm;
odapjcif;iSm tvdkr&Sdaom aomwmyef paom
t&d,myk*dK¾ vfrsm;onf td*rtyÜdpä rnfygonf/
(r? |? 2? 47/ tH? |? 1? 59)
þ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf þtyÜdpärsm; r&SdMu
onfjzpfí t&d,mwdkY\tusifhr[kwfaom ]]wynfhawmf
&SifOmPonf udavomcyfodrf; at;Nidrf;jcif;[laom y#da0"
aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;oljzpfygonfbk&m;}}[lí£if;?
]]wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf/ y/ oHk;0aomoHa,mZOfrsm;udk
r®0d[m&Ded’gef;
727
y,f&Sm;NyD;jcif;[laom y#da0"aus;Zl;udk qnf;yl;&&SdNyD;ol
jzpfygonfbk&m;}}[lí£if;? rdrdwdkYü xif&Sm;r&Sdaom y#da0"*kPfudk
a&;om;ajymqdkaeMuaomaMumifh y#da0"aus;Zl; w&m;r&SdbJ
y#da0"aus;Zl;w&m;&SdaMumif; ajymqdk&um;-
tcDPmoa0g ormaemcdPmoa0gwd rHZm
emwlwd £päwd,m {0 ½lyg£päm £päm*wm
ygydpäwm&m a*gom&ma*g pdwåóm&ma*g?
t,H 0kpäwd ygydpäwm [laom 0db*FygVdawmf 364
ESmESifh nDñGwfojzifh ygydpäyk*d¾KvfwdkYom jzpfMuonf/
t&d,myk*dK¾ vfrsm; r[kwfMu[k pdppfMuygonf/
5/ þodkY &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf þuJhodkYaom
tyÜdpäw&m;r&SdMuojzifh 0g ygydpäyk*d¾Kvfrsm;jzpfMuí oEÅK|d? y0D0dwå?
toHo|? tm&’¨0d&d,? ormdorÜEé? 0drkwådorÜe? 0drkwådOmP
‘óeorÜEé[laom t&d,my#dy’grsm;ESifh jynfhpHkMuawmhonf
r[kwfMuay/ ygydpäyk*d¾Kvfrsm;jzpfí &&orQaomypönf;jzifh
a&mifh&JrIoEÅK|d[laom tusifhr&Sd/ oEÅK|dtusifhr&Sdu um, pdwå
Oyd0da0u[laomtusifhvnf; r&SdEdkif/ xdka0a0u
tusifhvnf;r&SdEdkif/ xdka0a0utusifhr&Sdu o0eoHo*¾ ‘óeH
o*¾ orkv’yeiG0*¾ oarÇm*oHo*¾ u,oHo*¾[laom ig;yg;aom
oHo*¾rS ruif;Edkif/ xdkodkY ruif;Edkifu rdrdoEÅmefü jzpfaom
0k|meudavomudk y,fpGrf;Edkifaom t&[EÅ0D&d, tusifh r&SdEdkifyg/
r®0d[m&Ded’gef;
728
ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -336
xdkodkY rusifhEdkifojzifh pwkyg&dok’¨doDvESifh jynfhpHkrItusihfr&SdEdkif/
xdkodkY oDvESifh jynfhpHkrIr&Sdí xdkoDvvQif taMumif;&if;&Sdaom
yDwdarmZÆokcwdkYjzifh wdk;yGm;aom pdwfwnfMunfrI[laom ormdESifh
rjynfhpHk/ xdkodkY ormdESifh rjynfhpHkvQif xdkormdjzifh [kwfrSefpGmodí
NiD;aiGUrI NiD;aiGUojzifh wyfrufjcif;uif;rI? wyfrufjcif;uif;ojzifh
udavomrS vGwfrI [laom avmuDavmukwå&mynmESifh
rjynfhpHkEdkif? xdkodkY rjynfhpHk Edkifojzifh 0drkwåd[laom
t&d,mzdkvfw&m;rsm;ESifhvnf; rjynfhpHk ojzifh 0drkwådOmP
‘óeqdktyfaom ypö0u©POmPd (19)yg;ESifh rjynfhpHkEdkifawmhay/
xdk jynfhpHkrIr&SdMuaomaMumifh £if;wdkYonf
t&d,myk*dK¾ vfrsm;r[kwfMuyg[k pdppfMuygonf/ r? #D? 2114)
6/ xdkYjyif t&d,mwdkY\ tusifhudkjyaom rlvyPÖmo
ygVdawmfte*FPokwf? em-29ü
£g0kaom {uapöm yk*a¾ vm om*FaPm
0 ormaem twådar tZÑwåH t*FPEÅd ,xm
blwH eyÜZmemwd - [k yk*dK¾ vfav;a,mufjy&m0,f
yxryk*dK¾ vfum; rdrdpdwfoEÅmefü txl;xl;tjym;jym; xufaom
udavom&Sd\ ]]rdrdpdwfoEÅmefü udavom&Sd\}}[k [kwfrSefaom
oabmtm;jzifh rod[ka[mNyD;vQif þyk*dK¾ vfonfwMwm0kaom
,GmoH yk*a¾ vmom*FaPm0
ormaem twådartZÑwåH t*FPEÅd ,xm
r®0d[m&Ded’gef;
729
blwH eyÜZm emwd? t,H£aroH’GdEéH yk*v ¾ m
eH om*FPeH a,0owH [deyk&daom
tu©m ,wd/
[k a[mxm;ygonf/ þyk*dK¾ vfum; rdrd\pdwfoEÅmefü udavom
&Sdonfudk rodaomaMumifh [deyk&do (a,musfm;,kwfwnf;)[k
a[mNyD;í tb,faMumifh [deyk&dojzpf&oenf;[k ar;aomtcgwaówH
ygVducø ]]eqE´H Z aeówd? e0D&d,H
tm&bdówd? wót*FPó y[mem,? aom
o&ma*g oa’gaomoarma[m o*FaPm
oHudvd| pdawåmumvH u&dówd
[lí xdkudavomrsm; rdrd\pdwfoEÅmefü &Sdonfudkrodaom
yk*dK¾ vfonf ]]udavomywfjcif;iSm jyKvdkaom qE´r&SdvwåHU}}
xdkxuftm;BuD;aom vHkYvrjyKvwåHU? tm;tpGrf;ESifhrjynfhpHkaom
0D&d,udkvnf; rjynfhpHkvwåHU? &m* a’go arm[ paom
udavomrsm;&Sdvsuf xdkudavomwdkYjzifh npfEGrf;aompdwf?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -337
ESdyfpufcH&aompdwf? ylyefaptyfaompdwf&Sdonfjzpfí pkaw&vwåHU?
xdkYaMumifh [deyk&dojzpfygonf[k ajzMum;ygonf/ þodkY
t&d,mwdkY\ tusifhr[kwfonfudk a[mxm;aomaMumifh
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf rdrdwdkY\oEÅmefü xufvSpGmaom
udavomrsm; wif;usrf;yif&SdMuygvsuf rdrdwdkY oEÅmefrSm
udavomrsm;&Sdonf[k rodMuaomaMumifh [deyk&doyk*dK¾ vf
rsm;omjzpfMuí udavom&Sdvsuf pkawMu&rnfhyk*dK¾ vfrsm;[k
r®0d[m&Ded’gef;
730
pDppfMuygonf/
7/ xdkYjyif t&d,y#dy’gudkjyqdkaom okwåedygwygVdawmf
t|u0*D(14)ckajrmuf wk0#uokwfüvmaom y#dy’gwdkYwGif
xdkufoifhaom y#dy’gjzifh pDppfygukeftHh/ xdkokwfü &[EÅmwdkY\
tusihfudk edr®dwbk&m;&Sifuar;í oAÁnKbk&m;&Sifu
ajzBum;&m0,f ]]&aoemEk*daZ,s}} [k &[EÅmwdkY\ tusifhudk
a[mawmfrlonf/ t&omüwyfrufBuukefaomorP jAm[®P
wdkYonf vQmzsm;jzifh&omrGefwdkYudk &SmrSD;jcif;iSm vSnfhvnf Buukef\/
xdk&o*d’¨jzpfaom orP jA[®PwdkYonf tcsOfudk &onfjzpfaomf
xdktcsOfjzifh ra&mifh&JEdkifí tcsdKponfudk &Smjyefonf/
tcsdKponfudk&vQifvnf; þenf;wl tcsOfudk&Sm jyefonf/
tat;&vQif? tyl&vQif tat;udk&Smjyefonf/ &orQjzifh
ra&mifh&JEdkifí tqifhqifhaumif;Edk;&m&mudk &Smjyefonf/
&[EÅmyk*Kd¾ vfrsm;um; &owPSmudky,fvsuf ]]ae0’0g,]]
paom ypöa0u©Pmjzifh qifjcifíbkef;ay;Buygonf/ þodkY
&[EÅmwdkY\ tusifhwyg;udk bk&m;&Sifa[mMum;cJhonf/
(r[meda’´o? 287-ESm)/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYum; r®ylZm pmtkyfi,fESm-
25ü ]]udavomtp&Sdaom w&m;rsm;uif;pifolonf tdyfpm;
umrþoHk;0udk jynfh0atmifjrifpGm tpGrf;aqmifEdkifqHk;olrsm;
omjzpf&mygonf}} [k a&;om;xm;Muojzifh £if;wdkYonf pm;rIü
r®0d[m&Ded’gef;
731
tjynfht0 aqmifpGrf;EdkifMuolrsm;jzpf&um;? &[EÅmwdkY\
tusifhjzpfaom t&omü wyfrufrIuif;jcif;[laom tusifhonf
£if;wdkYrSmr&SdMuaomaMumifh £if;wdkYonf t&d,mr[kwfMuyg[k
pDppfMuygonf/
8/ xdk&[EÅmwdkY\ tusifhwGif ]]ax&a0okpeorÜa0a,s}}
[laom tusifhwyg;udkvnf; okwåedygwf ygVdawmf wk0#uokwfü

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -338
a[mxm;ygonf/ tcsdKUaom orPjA[®P wdkYonf ab&0t&
ab;trsm;wGif y&mEk0g’gab;[laom olwyg;wdkYu
raumif;rIjyKaeaomol[k pGyfpGJaomab;ESihf todavmu
b,[laom t&Sdeftapmf tausmftapmrJh [laom olwyg;wdkYu
uJh&JUaomab;[laom ab;rsm;aMumifh
aMumufxdwfvefYwkefvIyfMuukefonf/ &[EÅmwdkYum;
xdkab;wdkYaMumifh rwkefvIyfMuyg/ raMumuf&GHUMuyg/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf NrdKUe,foHC0dedpä,tzGJU
\ qHk;jzwfcsufaMumifh xdkqdkcJhaom ab;(2)yg;rS aMumuf&GHU
xdwfvefYMuojzifh wdkif;oHC0dedpä, q&mawmfrsm;xH t,lcH
0ifcJhMuygonf/ xdk wdkif;0dedpä,q&mawmfrsm;\ qHk;jzwfcsuf
aMumifhvnf; xdkab;(2)yg;rSyif aMumuf&GHUxdwfvefYjyefojzifh
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUq&mawmfrsm;xH xyfqifht,lcH
0ifcJhMujyefygonf/ xdkYaMumifh xdkyk*d¾Kvf(2)yg;onf
t&d,myk*dK¾ vfrsm; r[kwfMu[k pdppfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
732
9/ xdk wk0#okwfvm &[EÅmwdkY\ tusifhwGif ]]0d&ar
ukuúKpöm eyÜraZÑ,}}ü 0d&arwkwåKpöm [laom tusifhwyg;
udkvnf; a[mxm;ygonf/ tcsdKUaom orP jAm[®PwdkYonf
vufwdkYjzifh pufqkyfpGmjyKjcif;? vufwdkYudk rapmifhpnf;jcif;?
vufwdkYjzifh rqifrjcifjyKjcif;? vufwdkYvQyfay:avmfvnfjcif;
jyKMuukefonf/ &[EÅmt&d,mwdkYum; [wåukuúKpörI rjyKbJ
a&SmifMuOfMuukefonf[laom t&d,mwdkY\ tusifhwyg;
usifhawmfrlMuygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYu t&d,myk*d¾Kvfrsm;om {uef
jzpfygu omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmudk
[wåukuúKpöjyKí a&;om;&efr[kwfbJ rdrdwdkY&&Sdxm;aom w&m;jzifh
csrf;ompGmESvHk;oGif;í ae&efomjzpfonf/ ax&0g’ omoemum;
&Sifr[muóy? &SiftmeE´m? &SifOygvd? &SiftEk½k’¨g paom
yxro*Fg,emwif rax&fwdkY ,laqmifcJhaom t,l0g’jzpfonfh
omoemawmfjzpfonf/ xdkax&0g’omoem awmfudk
rysufpD;atmif nDñGwfpGm &Gwfqdkokwfoifjyifqifí
o*Fg,em(6)Budrfwdkifwdkifyif wifNyD;cJhMuygNyD/ pwkw¬o*Fg,em
wif&mü tBudrfw&mavmufyif okwfoifjyifqifí ayxuftu©&m
wifcJhaMumif; r[m0ifusrf;wdkYü tqdktrdefY &SdcJhygonf/ xdkax&0g’
omoemawmf[laom bk&m;ygVdawmf pum;awmfü tpOD;qHk;
a[mMum;awmfrltyfaom r®puúy0wåe okwfawmfonf xdkokwfü

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -339
r®0d[m&Ded’gef;
733
y,ftyfaomw&m;[laom oHwdavobm*d,? xdkYaemuf
usifhtyfaom t&d,mr*¾if(8)yg; [laom 0goembm*D,? xdkYaemuf
opömav;yg;[laom edaAÁ bm*d,tm;jzifh
a[mxm;aomokwfawmf jzpfygonf/
þodkY jrwfpGmbk&m;&Sifa[mxm;awmfrlcJhaom okwåa*,s
paom t*Fg(9)yg;&Sdaom okwfrsm;onf ]]£ar[d aomVo,d
okawå[d bdaEé[d e00dHokwåH bdEéH a[mwd}} [laom aewådgVdawmf
(ESm- )udavo bm*d,okwf ponfjzifh (16)rsdK;
a[mMum;xm;cJh&m xdrk ®puúy0wåokwfonf xdk(16)rsdK;wGif
yg0ifaeaom oHudavobm*d,? 0goembm*d,? edaAÁabm*d,
tm;jzifh a[mMum;xm;aomokwf jzpfygonf/ &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkY\ tvdktm;jzifh xdrk ®puúy0wåeokwf ü
oHudavobm*d,tydkif;[laom tEÅ’G,udk a[mxm;aom
pum;udk omoema&;avQmufxm;awmif;qdkvTmü awmif;xm;
aomtydkif;jzifh y,fypf&rnf[k qdk&ma&mufygonf/
þt&Sif(2)yg;onf bk&m;pum;awmfudk wduspGmrodbJ
w&m;r&bJ w&m;t&aqmifvdkí 0g<um;yvTm;um vufwdkYjzifh
[wåukuúKpöra&SmifMuOfMubJ xifjrif&m a&Smufa&Smufa&;om;
xm;aomaMumifh t&d,myk*dK¾ vfrsm;r[kwfMu[k pdppfMuygonf/
10/ xdkYjyif wk0#uokwfüyif ]]ed’´H eA[kvDua&,s? Zm*&d,H
baZ,stmwmyd}} [laom t&d,mwdkY\ tusifhwyg;udk
r®0d[m&Ded’gef;
734
jyjyefonf/ xdkyg,fü tzGifhtjzpfjzifh &Sifom&dykwå&m a[mMum;
xm;aom r[meda’´oygVdawmf(ESm-294)ü ]]ed’´He A[kvDu
a&,smwd &wådE´d0H qaum|moH uwGm yÍöaum|moH y#dZa*¾,s
{uaum|moH edyÜaZÆ,s}}[lí zGifhqdkxm;ygonf/ t&d,myk*dK¾ vf
rsm;onf aeYnOfh(2)yg;vHk;udk (6)bdkYydkif;í (5)ydkif;tbdkY ywfvHk;
tdyfjcif;odkY roufap&bJ nOfhü rZÑdr,mrftydkif;udkom
vufsmeHawmifjzifh avsmif;vsufowdorÜZOfESifh jynfhpHkpGm þtcgü
xtHh[laom trSwfxm;jrwfaomtdyfjcif;jzifh tdyfMu ygonf/
rtdyfaom ig;bdkYaomtydkif;ü ed0&Pw&m; ig;yg;wdkYrS igtukodkvftm;
vHk;rS pdwfudkokwfoifvQuf pBuøoGm;onf
xdkifaeygonf[laom tusifhudk usifhMuygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ]]udavomuif;pif
olonf tdyfrIudk tjynfht0pGrf;aqmifEdkifol jzpfygonf}}[k

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -340
a&;om;xm;Muonf/ £if;wdkYa&;om;onfhtwdkif;yif £if;wdkY
usifhBuHonfjzpfí t&d,mwdkY\ tusifhr[kwfaom tdyfrIudk
BudK;pm;tm;xkwfaeolrsm;jzpfí £if;wdkYonf t&d,mrsm;r[kwf
Muyg[k pDppfMuygonf/
11/ wk0#uokwfüyif ]]ep uwådawmod,mbdu©K}}[laom
t&d,mtusifhwyg;udkvnf; jyjyefonf/ t&d,mjzpfaom
&[ef;awmfonf ]]igonf oDvESifh jynfhpHkonf}} ponfjzifh
rdrdudk,fudk csD;ajr§mufum ajymqdkavhr&Sdaomtusifhudk
r®0d[m&Ded’gef;
735
usifhonf[laom tusifhwyg;udkjyygonf/ &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYum; EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUxH t,lcHvTm
pmrsufESm(13)ü-
NrdKUe,fESifhwdkif; 0dedpä,q&mawmfrsm;onf pmudkyif
teuftdyÜg,fuserSefuefatmif zwfEdkifjcif;r&SdbJ}}
ponfjzifh£if;? ]]£if;pmrsufESmüyif pmudk udk,fwdkifteuf
rxifbJ olrsm;tzGifhpmjzifh em;vnfaeMu&&Smaom aMumifh
y&d,wfuRrf;olr&SdNyD 0g pmudk qdkvdkcsufay: xGufatmif
zwfEdkifpGrf;ol tu,fr&SdNyD 0g pmudk teufrxifbJ
zwfjcif; 0g pmudk pmvdkzwfjcif;[laom tqifhodkY
avsmusaeygNyD}}[lí£if;? £if;t,lcHvTm pmrsufESm(6)ü-
]]wynfhawmfwdkYtrIudk udkifwG,fMuaom wdkif;0dedpä,
q&mawmfrsm;? NrdKUe,f0dedpä,q&mawmfrsm;ESifh NrdKUe,f
0dedpä,xH w&m;pGJqdk&ef ñTefMum;aom EdkifiHawmf
oHCr[mem,uq&mawmfrsm;onf wynfhawmfwdkY\
omoemawmfa&;avQmufxm;awmif;qdkvTmpmudkyif
rzwfwwfatmif jzpfaeygonf}}[lí£if;?
£if;t,lcHvTm pmrsufESm(24)ü-
]],aeY bkef;BuD;&[ef;avmuonf pmwwfaywwf[k
vltrsm; txifxm;rIudk vuf0,fydkifydkif qkwfudkif&&Sdae
Muaomfvnf; tu,f pmzwfrIESifh uif;uGmaeonfudk
awGU&Sd&ygonf/ wynfhawmfwdkY\ omoemawmfa&;
r®0d[m&Ded’gef;
736
avQmufxm;awmif;qdkvTmudk em;vnfatmif zwfwwf
oGm;aom wm0ef&Sdonfh bkef;BuD;udk wynfhawmfwdkY
rawGU&ao;atmif jzpfaeygonf/ EdkifiHawmfoHC
em,ursm;vnf; em;rvnfMuonfudk awGU&Sd&ygonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -341
[lí£if;? trsm;tjym;yif a&;om;xm;Muygnf/
þpum;jzifh igwdkYOm pmudkpmvdkzwfwwfonfholrsm;
tzGifhpmrsm;jzifh em;vnfaeonfr[kwf? udk,fwdkifyif
udk,fydkifÓPfjzifh y&d,wwwfuRrf;aeygonf/ pmudk
qdkvdkcsufay:xGufatmif igwdkYom zwfwwfonf
ponfjzifh uwådwtusifhudk usifhaeaomolrsm;? 0g
rdrdwdkYom pmwwfaeolrsm;? bk&m;ygVdawmfü b0tjrifrSm
avmutjrifrsm;udk jrifhatmif Munfh½I wwfolrsm;[k
0g<um;yvTm;í usifhaeMuaomaMumifh t&d,mwdkYuJhodkY
rusifholrsm;jzpf&um; £if;wdkYt&d,mrsm; r[kwfMu[k
pDppfMuygonf/
12/ xdkYjyifvnf; ]]yg*AÇd,H eodau©,s}}[laom t&d,mwdkY
tusifhw&m;wyg;udkvnf; xdkwk0#uokwfüyif a[mjyefyg
ao;onf/ þtusifhw&m;um; t&d,myk*dK¾ vfwdkYonf
um,yg*AÇd, oHCm*dkPf;? qGrf;pm;ausmif;? a&csdK;tdrf? a&csdK;
qdyf? qGrf;cHvrf;ü£if;? &GmwGif;odkY 0ifaomtcgü£if;? rax&f
BuD;rsm;udk r½dkrao? rxDav;pm; ½dkif;pdkif;Murf;MuKwfpGm udk,fjzifh
r®0d[m&Ded’gef;
737
jyKjcif;? 0pDyg*AÇd, oHCm*dkPf;yk*d¾Kvf &GmwGif;wdkYü rax&fBuD;
ponfrsm;udk EIwfjzifh Murf;wrf;cufxefpGm ajymqdkjcif;?
raemyg*AÇD, rdrdwdkYonf r®uxdur[kwfbJ r®uxduwdkYESifh
pdwfjzifhtwljyKjcif;? 0de,&r[kwfbJ? 0de,&wdkYESifh pdwfjzifh
twljyKjcif;? okwåefudkraqmifbJ okwåefaqmifwdkYESifh pdwfjzifhtwl
jyKJcif;? kwifaqmifr[kwfbJ kwifaqmifyk*d¾KvfwdkYESifh pdwfjzifh
twljyKjcif; paom pdwf\½dkif;jyMurf;MuKwfpGmjyKrljcif; [laom
roifhrwifh trlt&mwdkYudk rusifhrjyKa&SmifMuOfMuonf/
udk,fEIwfpdwfwdkYjzifh t&d,myk*d¾Kvfom ½dkif;jyMurf;MuKwfpGm
jyKrlrI a&SmifMuOf&onfr[kwfyg/ ykxkZOfolawmfaumif;yk*d¾Kvf
wdkYvnf; þodkYaom udk,fEIwfpdwfwdkYjzifh ½dkif;pdkif;Murf;wrf;pGm
jyKrlrIrS a&SmifMuOfMuygonf/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYum;
þuJhodkY ykxkZOfolawmfaumif;wdkYyif a&SmifMuOfMuaom
ukd,fEIwfpdwf ½kdif;pdkif;Murf;MuKwfrIwdkYrS ra&SmifMuOfMuyg/
atmufygEdkifiHawmfoHCr[mem,ursm;xH t,lcHvTm pmrsufESm
(15)ü-
EdkifiHawmfoHCr[mem,ursm;onfvnf; BuD;av; aom
wm0ef&Sdolrsm;jzpfygvQuf wynfhawmfwdkY tav; teuf
wifjyrIudk ucRwfuacsmfzwfNyD; r[kwfr[wf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -342
em;vnfum r®udk tr®vkyfaeaomaMumifh xdkufxdkuf
wefwef ajymqdkvdkufjcif;jzpfygonf/ xdkyk*d¾Kvfrsm;udk
wynfhawmfwdkYuJhodkYaom olawGurS þodkYrajymvQif
r®0d[m&Ded’gef;
738
ajymrnfholr&Sd jzpf&mygonf/ [lí£if;
£if;pmrsufESm(15)üyif-
]]wdkif;0dedpä,rsm;onf oDvESifhrjynfhpHkaMumif; rjyEdkifbJ
ESifhvnf;? aomwmywåd,*Fü oDvorÜwådyg0ifaeaom
aMumifh wynfhawmfwdkYtm; oDvorÜwådjzpfzdkY rvG,f[k
tvGwfoabmajymqdkMuygao;onf/ t&Sufr&Sd þodkY
ajymqdkjcif;udkvnf; z,f&Sm;ay;apvdkygonf bk&m;}}
[lí£if; ponfjzifh 0dedpä,q&mawmfrsm;udk £if;wdkYu
pdwfapwem½kdif;jyonfhtwGuf xdk½dkif;jyaom pdwfapwem
apcdkif;csuftwdkif; vufacsmif;rsm;jzifh a&;om;xm;aom
pmvHk;rsm;uvnf; ½dkif;pdkif;Murf;wrf; aom
teufajrmufrsm;pGm jyovQuf&Sdygonf/
þ½dkif;pdkif;Murf;wrf;aom pmvHk;rsm; zwf&ojzifhvnf;
£if;wdkYpdwfapwem ½dkif;jyaMumif; od&Sd&ojzifh £if;wdkYonf
t&d,mwdkYtusifhjzpfaom yg*AÇD,rsm;rS a&SmifMuOfrI
rjyKMuojzifh £if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf
t&d,mrsm; r[kwfMuaMumif; pDppfMuygonf/
13/ xdkYjyifvnf; ]]uxH 0d*g¾ [duH euxa,,s}}[laom
t&d,myk*dK¾ vfwdkY usifhtyfaom tusifhwyg;udkvnf; xdkwk0#u
okwfüyif bk&m;ocif a[mawmfrljyefygonf/ ]]t&d,m
r®0d[m&Ded’gef;
739
r[kwfaom yk*dK¾ vfwdkYonf}}oifonf r®0de,udkrod? igomr®
0ded,udkodonf/ oifonf r®0de,udk b,fuJhodkYodygtHhenf;/
oifonf azgufjyefaomtusifhudkusifhonf/ oif\pum;onf
tusdK;r&Sd? ig\pum;onfom tusdK;pD;yGm;ESifhpyf,SOf\/ oifonf
a&S;qdk&rnfhpum;udk aemufrSqdk\/ aemufrS qdk&rnfh pum;udk
a&S;OD;pGmqdk\/ oif\ MumjrifhpGm rSD0Jonf\tpGrf;jzifh
jzpfaomtavhtusifhonf ig\0g’odkY a&mufí qkwfepf\/
oif\tay:ü igonf tjypfudkwifxm;tyf\/ xdkwifxm;
tyfaomtjypfrS vGwfjcif;iSm tvGef&SmrSD;vQuf vSnfhvnfyg/
igonf wifxm;aomtjypfrS pGrf;EdkifvQif rdrdudk,fudk vGwfapyg}}
[k þuJhodkYaom jiif;cHkaompum;wdkYudk ajymqdkwwfonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -343
t&d,myk*dK¾ vfrsm;um; þuJhodkYaom 0d*g¾ [duuxmrsdK;rqdk?
xdkuxmudk y,fazsmufygonf/ a0;pGma&SmifMuOfygonf/ þuJhodkY
t&d,myk*dK¾ vfwdkY\tusifhudk t&d,myk*dK¾ vfrsm; usifhMuygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYum; EdkifiHawmfoHCr[m
em,uxH t,lcHapm’em0ifvTm pmrsufESm(22)ü
t&d,mopömtodüum; wynfhawmfwdkYxuf omolr&Sd
Edkif&myg/ t&d,mopömodoljcif;wlvQifom wlygrnf/ t&d,m
opömtodonf wynfhawmfwdkYxHrSvGJí tjcm;ür&Sdao;[kyif
wynfhawmfrsm; jrifMuonftxd jzpfygonf/ jrefrmru urÇm
txd þt&d,mopömudk tvsm;xdk;í&SmazGaomfvnf; tckdiftrm
awGUodNyD[k aMumfjim0Hholr&Sd jzpfaeygonf}}
r®0d[m&Ded’gef;
740
[k a&;om;xm;ygonf/ þodkYa&;om;csufonf t&d,m
wdkY\ 0d*g¾ [duuxmrS a&SmifMuOfaomtusifhr[kwfyg/ þodkY
ra&SmifMuOfbJ t&d,mwdkY\ tusifhr[kwfaom igwdkYom
t&d,mopömudkodonf[k 0d*g¾ 0duuxmudk ajymqdkaeMuaom
aMumifh £ifwdkYonf t&d,mrsm;r[kwfMu[k pDppfMuygonf/
14/ rm,m0kpw ö d 0Íöedump&d,m? £auapöm uma,e’kp&ö d
wH p&dwGm 0gpm,’kp&ö dwH p&dwGm rEkom’kp&ö dwH p&dwGm
uóy#dpmö ’ea[wk ygyduH£päH yPd’[wd
]]rmrHZnm}} wd £päwd? rmrHZnmwdouFayÜ[d?
rmrHZnmwd 0gpHbmowd? rmrHZnmwdum
a,ey&wårwd/
(r[meda’´oygVdawmf wk0#uokwåeda’´o ESm-295)
tbdr®m 0db*FygVdawmf ck’´u0wåK ESm-372)? þum; t&d,m
y#dy’gudk a[maom wk0#uokwftzGifh r[meda’´o ygVdawmfü
a[mxm;aom ygVdawmfjzpfonf/ ]]vSnfhywfwwfaom tusifh
onf rm,mac:ygonf/ þavmuü tcsdKUaomolonf udk,fjzifh
‘kp½ö dkufudkusifhí EIwfjzifh’kp½dkufudkajymqdkí pdwfjzifh
‘kp½ö dkufudkBuHpnfí xdkusifhajymBuHpnfaom tjypfrsm;udk zHk;vTrf;
vdkjcif;vQif taMumif;&Sdaom ,kwfrmaom tvdkudk pdwfüxm;onf
]]ig\tjypfudk rnfolrQrodyg]][k tvdk&Sdonf/
BuHpnfonfodvQuf ynwfawmfrlcsufudk vGefusL;aom&[ef; onf
r®0d[m&Ded’gef;
741
0efav;onfudkjyK\/ igwdkYtm; vGefusL;aomt&m rnfonf r&Sd[k
Nidrf;at;ouJhodkY ajymqdk\/ igjyKaom þrnfaom raumif;rIudk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -344
tcsdKUvlrsm;rodMu[k wHrsufvSnf;jcif; apwD,*FP0wf
ponfudkjyK\/ þodkY tjypfudk zHk;vTrf;vdkaom rm,mw&m;onf
t&d,myk*dK¾ vfrsm;tm;r&Sd? t&d,myk*dK¾ vfrsm; onf udk,f EIwf
pdwf wdkYjzifh ‘kp½ö dkufw&m;wdkY rusifh? atmufxpfqHk;
aomwmyefjzpfaom t&d,myk*dK¾ vfrsm;yif usL;vGefrdaomtjypf
udk rzHk;vTrf;yg/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf rdrdwdkY&&Sdxm;aom
t&d,mr*fw&m;? zdkvfw&m;rsm; {uef&Sdygu taMumif;tusdK;
jzifh b,fuJhodkYaom w&m;udk yGm;rsm;tm;xkwfí &cJhygonf[k
a&;om;ajymqdkoifhygonf/ ,ckrlum; EdkifiHawmfoHCr[m
em,utzGJUtxHodkY apm’emwifvTm pmrsufESm(2)ü
]wynfhawmfwdkYonf udavomrsm; tu,frNidrf;bJ
tNidrf;ajymíaum jzpfEdkifygrnfavm}} [lí£if;?
]]wynfhawmf wdkYonfvnf; &&SdNyD;aom orkapä’tNidrf;
udk w’*F0du©rÇe tNidrf;r[kwfaMumif; jywfom;&J&ifhae
ygonf/}}[lí£if;? £if;pmrsufESm (11)ü-
]]wynfhawmfwdkYonf t&d,mopömw&m;udk a&S;u
rjzpfpbl; txl;&SdNyD;olrsm;jzpfMuí r®rS ta&;BuD;aom
trSm;rsm;udk z,f&Sm;&ef &nf&G,fcsufjzifh wm0ef&Sdaom
EdkifiHawmfoHCmhr[mem,uxH BudwfBudwfcJcJ
r®0d[m&Ded’gef;
742
wifjyawmif;qdkcJhjcif;jzpfygonf}}[lí£if;
pmrsufESm(21)üvnf;-
]]wynfhawmfwdkYonf ,aeYtcsdeftxd wynfhawmfwdkY
&&SdNyD;aom w&m;\ wdusrSefuef tbdk;wefyHkudk udk,fwdkif udk,fus
awGUjrifae&aomaMumifh vHk;0trSeftuef w&m;&ae Mujcif;[k
odjrifaeMuygonf}}[lí£if;
pmrsufESm(22)üvnf;-
]]t&d,mopömtodüum; wynfhawmfwdkYxuf omolr&Sd
Edkif&myg}}[lí£if;? £if;pmrsufESm(27)üvnf; wynfhawmfwdkY onf
odonfudkodonf[k ajymygonf/ jrifonfudkom jrifonf[k
ajymygonf/ wynfhawmfwdkY odjrifaomt&mrsm;onf [kwfrSef
aomaMumifhvnf; [kwfrSefonf[kajymygonf}}[lí£if;?
aemufqHk;pmrsufESm (29)yif ]]wynfhawmfwdkYtwGuf ok’¨&ef
tok’¨&ef ESpfjzmruGJyg/ t&d,mtjzpfodkYa&mufNyD;oltwGuf
avmuonf vif;csif;NyD;jzpfygonf}}[lí£if;? £if;wdkYESpfyg;onf
yg;pyfrS? vufrS twGif;omw&m;&aeMuolrsm; jzpfaeMuygonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -345
[k a&;om;aeMuygonf/ xdka&;om;csufrsm;ü b,fuJhodkYaom
taMumif;aMumifh t&d,mtjzpfodkY a&mufaeMuygonf[k
wvHk;wyg’rQryg/ NrdKUe,f^wdkif; oHC0dedpä,rsm; pmrwwfMu?
EdkifiHawmfoHCr[mem,ursm; OD;aESmufr&SdMu ponfjzifh
tjypfawGomjyí apm’em0ifaeMuygonf/ xdkYaMumifh £if;wdkYonf
r®0d[m&Ded’gef;
743
þuJhodkY w&m;&aeMuygonf[laom pum;jzifh rdrdwdkYü
þodu©myk’favmufBuD;av;aomtjypfrsm;udk usL;vGef
aeolrsm;jzpfíom rdrdwdkYusL;vGefcJhaom tjypfrsm;udk zHk;vTrf;vdk
aom? ,kwfrmaom tvdkqdk;jzifh xdkvGefusL;cJhrdaom tjypfrsm;
xuf þOwå&drEkÍrö ®udk &onf[k 0g<um;yvTm;í ajymqdkaom
tjypfu vlMum;aumif;ao;onf[k &J&J&ifh&ifh ajymqdkaeMu
olrsm;jzpfMuygonf[k ,lqMuygonf/
xdkpum;rSef\/ toyÜK&daomygydpäwm, twåaem
t0PÖHqma’wd/ oyÜK&daomvZÆdwm, twåaem0PÖH [laom
(tH? X? 2-318)ESifhtnD £if;wdkYonf ]]vl,kwfrmonf
,kwfrmaom tvdkqdk;jzifh rdrdtjypfudk zHk;vTrf;xm;\/
olawmfaumif;onf &SufaomaMumifh rdrd\&aom*kPfudk
zHk;vTrf;xm;\}}[l&um; t&d,mwdkYonf y,fxm;tyfaom rdrdü
&Sdaomtjypfudk zHk;vTrf;vdkojzifh vSnhfywfzsm;a,mif;aom
rm,mrsm; &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY &SdaeMu&um; £if;wdkYonf
t&d,mrsm;r[kwfMuyg[k pdppfMuygonf/
15/ o*gxm0*¾oH,kwfygVd aumovoH,kwf? ‘kwd,0*f
owåZ#dvokwf (ESm-77)ü£if;? O’geygVdawmf ZpöEÅ0*fowåZ
yg#dvokwf (ESm-115)ü£if;? yaoe ‘Daumovrif;u bk&m;
&Siftm;
]]a, aw baEÅ avm aut&[aEÅm 0g
r®0d[m&Ded’gef;
744
t&[wå r*¾H0gormyEém? {ae awoHtnw&mwd}} [lí
t&Sifbk&m; &aoh(7)a,muf? wuúwGef(7)a,muf?
t0wfr0wfaom y&dAdkZf(7)a,muf? t0wfwxnfom0wfaom
y&dAdkZf(7)a,muf? t0wfjzL0wfol y&dAdkZf(7)a,mufwdkYonf
&[EÅmwdkYwGif£if;? t&[wår*fodkY a&muf&SdolwdkYwGif£if;
yg0ifaeMuolrsm;ygavm}}[k avQmufxm;aomtcg jrwfpGm
bk&m;u ]]’kZÆmeH acg {wH r[m&mZ}}onfjzifh umr*kPfudk
cHpm;aeaom om;r,m;wdkYjzifh usOf;ajrmif;aomae&müaeaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -346
umodwdkif;jzpf pE´ul;eHYomwdkYudk vdrf;usHaeaom yef;eHYom?
eHYomaysmif;wdkYudk vdrf;usHaeaom a&TaiGudk om,maeaomvl
jzpfaom olrsm;onf ]]þolonf &[EÅmwnf;? þolonf
t&[wår*fodkY a&mufaeaomolwnf;}}[k odEdkifcJygonf[k
rdefYawmfrlNyD;vQifoH0gaoe
acg r[m&mZ oDvH a0’dwAÁH wÍöacg
‘daCet’¨Kem e£wå&H/ reoDu a&mwmaem
treodua&mwm? ynm0wmaem ‘kyÜane/
oHa0g[ma&e acg r[m&mZ aom ap,sHa0’dwAÁH?
wÍöacg’daCe tEk’¨K em? e£wå&H? reoDu a&mwmaem?
tre oDua&mwm? ynm0wmaem ‘kyÜane/
tmy’gokacg r[m&mZxm arm a0’dwaAÁm?
aompacg’DaCe t’¨Keme£wå&H/ reoDua&mwmaem
treoDu a&mwm yn0wm aem ‘kyÜaoe/ omupäm,
r®0d[m&Ded’gef;
745
acg r[m&mZ ynma0’d wAÁm? ompacg ‘daCe t’¨Kem
e£wå&H reoDua&mwmaem? treoDu a&mwm?
yn0wmaem ‘kyÜaoe
[lí jrwfpGmbk&m;ocifonf &[EÅm[lí£if;? t&[wår*fodkY
a&mufaeaomol[lí£if;? odaMumif;w&m;av;yg;udk
a[mawmfrlcJhygonf/ þav;yg;wGif ]]twluG wckaom|meü
aexdkif&ojzifh odv&Sd?r&Sdudk odEdkifaMumif; oH0gotm;jzifh
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYudk rpDppfawmhyg/ tb,faMumifh qdkaomf
þ0denf;dk&fq&mawmfrsm;um; £if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅ
(2)yg;wdkYESifh wausmif;wnf; raexdkifbl;aomaMumifh jzpfygonf/
usefaom oHa0g[m&xmromupöm(3)yg;jzifh pDppfMuygtHh/
þ(3)yg;wGif oHa0g[m&um; ajymqdkaompum;?
a&;om;xm;aompmrsm;jzpfygonf/ oDvrpifMu,faomol\
rsufarSmufpum;ESifh rsufuG,fpum;onf rnDñGwfyg/ a&SUpum;
ESifh aemufpum;vnf rnDñGwfyg/ xdk oDvrpifMu,faom yk*dK¾ vf
wdkYudk þodkYajymqdkojzifh ]]þolonf oDvrpifMu,f
aomol}}[lí odEdkifygonf/ oDvpifMu,faomolum;
rsufarSmufpum;ESifhrsufuG,fpum;? rsufuG,fpum;ESifh
rsufarSmufpum; nDñGwfvSygonf/ þodkY nDñGwfvSpGm ajymqdk
ojzifh ]]þolonf oDvpifMu,faomol}}[k odEdkifygonf/
&SifOmPonf omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdk
vTm pmrsufESm(14) £if;\b0jzpfpOfü ]]aoaoavm}}oavm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -347
r®0d[m&Ded’gef;
746
[laom Bud,m\ uwåm;jzpfaom owå0gr&SdvQif ]]aooavm}}
[laom tar;vnf; wm;jrpfcH&jyefygonf/ þpum;0,f
uwåm;jzpfaom ]]owå0gr&SdvQif ]]qdkNyD;vQif £if;awmif;qdkvTm
pmrsufESm(16) ]]y&rwftpkta0;xufBuD;aom ynwftpk
ta0;jzpfaom ig olwyg; a,musfm; rdef;r yk*dK¾ vf owå0g&Sdvm
ygonf[laom pum;ü ]]owå0g&Sdvmygonf}}[laom
pum;(2)&yf qefYusifaeygonf/
&SifOmP b0jzpfpOfjy&m pmrsufESm(16)ü ]]wPSm rme
Asmyg’ tp&Sdaom udavomukef&mudk (edAÁmefudk)igtvdk&SdvQif
tvdk&Sdcsdefü a&mufatmifoGm;EdkifNyD}}[laom pum;t&? edAÁmefodkY
oGm;a&mufEdkifolum; &[EÅmyifjzpfí xdk&[EÅmonf edAÁmefodkY
tvdk&Sdcsdefa&mufatmif oGm;EdkifNyD[k pum;ust&ESifh ]]wPSm
rme Asmyg’ tp&Sdaom raumif;npfqdk; w&m;rsdK;wdkYonf
igaumif;onfxifí odrf;ydkufwnfaqmufxm;aomt&mrsm;
jzpfonf/ igvkyfxm;aom t&mrsm;jzpfí igrvdkcsdefü igzsufvQif
rkcsysuf&rnfomjzpfonf}} þpum;t& udavomawG
wif;Murf;jynfhaewkef;yif &Sdaeao;onf[kwum; us&um;
xdkpum;(2)&yf qufpyfr&bJ qefYusifvQuf &Sdaeygonf/
£if;&SifOmP\ b0jzpfpOfrSmyif ]]y&rwft&SdjzpfvQif
y&rwft&SduJhodkY ynwfvnf; t&Sdjzpfonf/}} þpum;üvnf;
y&rwfESifh ynwftwljyKí qdkxm;&um; qefYusifaeygonf/
£if;&SifOmP\ b0jzpfpOfrSmyif b,frQyifopömw&m;
r®0d[m&Ded’gef;
747
jrifaomfvnf; ]]pum;ESifh umr &m* Asmyg’ ponf rpifvQif
qif;&Jyifyef;rIrsm; t0ifcH&rnfrSm r®wmjzpygonf/}}[laom
pum;rsm;ü ]]opömw&m;rsm;udk b,frQyift&qdkxm;í
tvGeftusL; jrifvQif umr&m*Asmyg’rsm; t0ifcH&rnfr[kwf
&um; a&SUaemufpum; qefYusifaeygonf/
£if;&SifOmP\ b0jzpfpOfrSmyif pmrsufESm(18)ü
]]opömw&m;odNyD;onfaemufüum; udk,fhudk,fudk ,HkNyD;jzpfyg
onf/ tm½Hkrsm;udkvnf; aMumuf&GHUjcif;r&Sdawmholjzpfvmygonf/
udk,faumif;vQif acgif;b,frSra&GUEdkif? udk,fomyme[kcsNyD;?
tm½Hkrsm;tay: tqD;twm;udk z,f&Sm;cJhygonf}}[laom pum;ESifh
]]umr&m*Asmyg’udk ry,fEdkifao;jcif;wnf;[laom
rpGrf;&if;&Sdaeonfudk todr0ifyg/ rarQmfvifhaom tm½Hkig;yg;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -348
uefZGef;cif;udk vGwfatmifra&SmifEdkifbJ NidNyD;vJ&awmhrvdk jzpfrS}}
paom pum;(2)&yfvnf; qefYusifaeygonf/
&Sif*kP0EÅ\ jzpfpOfü avQmufxm;awmif;qdkvTm
pmrsufESm(19)0,f avmuDpsmef tbdnmOfrsm;jzifh vGwfvyfpGm
aysmfyg;NyD;aecJhygonf}}[laom pum;ESifh ]]xdkaemuf tmo0rsm;
,dkpD;NyD; bk&m;xufbk&m;BuD;jzpf&efom &nfaqmifaecJhygonf}}
[laom aemufpum;? xdkpum;rsm; psmeftbdnmOfjzifh aysmfyg;
aevQif tmo0rsm; ,dkpD;aecsdefr[kwfyg/ xdkYaMumifh a&SUaemuf
pum;sm; qefYusifaeygonf/
&Sif*kP0EÅ\ b0jzpfpOfüyif pmrsufESm(20)ü
r®0d[m&Ded’gef;
748
]]wynfhawmfodaomw&m;rsm;&atmifvnf; rjywfaomowdESifh
½IMunfhyGm;vsuf&Sdygonf}}[laom pum;ü odaomw&mrsm;
[lonf &&Sdod&SdNyD;aom w&m;rsm;jzpfí ]]&atmifvnf;}} [laom
pum;um; &&Sdatmif tm;xkwfyGm;rsm;&OD;rnf[k tdyÜg,f
oufa&mufí ]]&&SdNyD;aomw&m; &&Sdatmif}} [laom a&SUaemuf
qefYusifaompum;rsm;jzpfaeygonf/
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm
(23)ü ]]{0HarokwH wdkif;vdkvdkyif a&SUaemufb0 jzpfrjzpfrsm;udk
ñTef;aeatmif taqmifcHxm;&NyD;uJhodkYjzpfaomaMumifh jzpfygonf}}
[laom pum;ESifh £if;awmif;qdkvTmpmrsufESm (24)usawmh
]]jrwfpGmbk&m;a[morQ r®u©E¨mwdkif;onf
t&d,mopömav;yg;jzifh txG#fwyfí ]]rjzpf[lí r&Sdjcif;}}
jzpfygonf/ jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfwdkif;onf t&d,mopöm
av;yg;odkY qdkufa&muf&Sdonfcsnf;}}[k avQmufxm;vdkjcif;
jzpfygonf[laom aemufxyfpum;onf qefYusifaeygonf/
£if;pmrsufESm(25)ü ]]rdrdjyKaomtrI\ aumif;usdK;ESifh
qdk;jypfonf aoNyD;aemufü jzpfrnf[karQmfvifh,HkMunfaeolNzpf
ygonf/}} [laoma&S;pum;ESifh ]]rdrdjyKaomtrI\ aumif;usdK;ESifh
qdk;jypfrsm; rdrdjzpfyGm;cHpm;ae&onfudk todtrSwfrjyKol
jzpfygonf}}[laom aemufpum;onf ]]aemifb0ü cHpm;ae&
rnf[k arQmfvifhvsuf cHpm;ae&ol[k todtrSwfjyKol[k qdkxm;
&um;? a&SUaemufqefYusifaejyefygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
749
£if;pmrsufESm(25)üyif ]]rdrdjzpfyGm;aeaom qif;&Jw&m;
(‘ku©opöm)udkrS ydkif;ydkif;jcm;jcm; rjrifvQif (ty&dZmeaEÅm) qif;&J

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -349
aMumif; (‘ku©ork’,)ü tmvsudky,f&ef rjzpfEdkifyg/
(tyZ[aEÅm)tmvsrjywfvQifvnf; temvsjzpfaom
edAÁmef(eda&mopöm)odkY rqdkufEdkifyg/ (topädua&maEÅm) rqdkuf
vQifvnf;? qdkufaMumif;w&m; (r*¾opöm)udk ryGm;Edkifyg/
(obm0aEÅm) [lí a&;om;xm;ygonf/ opöm(4)yg;udk
y&dZmeaEÅm paom ypöKyÜeftEÅypönf;jzifh a[mxm;cJhavaom aMumifh
wNydKifeufo&drnfudk wpfckNyD;rSwpfck odyHka&;om;onf rSm
jrwfpGmbk&m;pum;ESifh qefYusifaeygonf/
£if;pmrsufESm(27)ü ]]t&d,mopömtwGufcsnf; jzpfaom
a’oemrsm;ü a&SUaemufb0rsm; vHk;0ra[myg}} [laom
a&S;pum;ESifh ygVdawmfü jrwfpGmbk&m;onf a&SUaemuf b0jzpfrjzpf
tdyÜg,frsm; a[mxm;csufr&Sdr[kwf? &Sdygonf[laom
aemufpum;onfvnf; qefYusifaeygonf/
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTm (29)ü
ocFwr®wdkYvu©Pmrsm; ydkif;jcm;xifxif odjrifaomaMumifh
vu©PmjrifvQif edAÁmefjrifjcif;yif[k qdkvQif t&d,opömayguf
NyD; t&d,opömjzpfNyD;? w&m;&NyD[k tdrmjzpfaeMuygonf[k
0dyóuyk*d¾KvfwdkY\ tjypfrsm;jyNyD;í £if;avQmufxm;awmif;
qdkvTmpmrsufESm (32)ü tedpö ‘ku© tewåudk tu,fodjrifvQif
tedpö ‘ku© tewå tu,fNidrf;aernf[k qdkvdkygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
750
þvu©Pmrsm;udk odjrifjcif;onf r*faygufjcif;yifjzpfí[laom
pum; (2)&yf qefYusifaeygonf/
EkdifiHawmf oHCr[mem,uxH t,lcHwifvTm pmrsufESm
(21)ü ]]wynfhawmfwdkYonf ,aeYtcsdefxd wynfhawmf
wdkY&&SdNyD;aomw&m;\ wdusrSefuef tzdk;wefyHkudk udk,fwdkifudk,fus
awGUjrifíae&aomaMumifh tenf;i,fuav; rQ
tdrmejzpfjcif;r[kwf[k &J&ifhjywfom;aeMuygonf}}[k
a&;om;NyD;vQif ]]xdkYaMumifh wynfhawmfwdkYudk,fudk wynfhwmfwdkYu
]]trmer[kwf[k ajymaomaMumifh}}qdkNyD; wynfhawmfwdkYonf
tdrmeyk*d¾Kvfrsm;rjzpfEdkif}}[laom wdkif;0dedpä,wdkY\ qHk;jzwfcsuf
trSm;udk z,f&Sm;ay;&ef jzpfygonf[k £if;pmrsufESm(25)ü
a&;om;xm;jyefygonf/ aemufpum;ü £if;wdkYonf
tdrmeyk*d¾Kvfrsm;omjzpfygonf[k qdkxm;í a&SUaemuf
qefYusifvyS gonf/
wdkif;Ouú|q&mawmfxH ppfudkif;NrdKUe,f trSwf(1) 0dedpä,
q&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuftrSm;jyifqif&ef t,lcHapm’em vTm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -350
ESm(8)ü ½kyfemrfobm0udk ½kyfemrfobm0twdkif;om ½IvQif
tbdnmOfjzifh ½Ionfjzpfap? omrefyif ½Ionfjzpfap? ½kyfemrf
Oyg’f|Dbif tpOfjzpfysufaeonfudkom awGU&rnfomjzpfonf
[laom pum;ESifh £if;pmrsufESmüyif ]]½kyfemrf½Iolonf ½kyfemrf
obm0udkom jrifrnfjzpfaomaMumifh ork’,twå*FrwdkYUdk vnf;
rjrifEdkif}} þodkY pum;(2)&yf qefYusifaeygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
751
þqdkcJhaom qefYusifaeaom pum;rsm;aMumifh &SifOmP
ESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,myk*dK¾ vfrsm;r[kwfMu aMumif;udk
oHa0g[m&[laom taMumif;jzifh xif&Sm;aeonf[k
pdppfMuygonf/
19/ &[EÅm[lí£if;? t&[wår*fodkY a&mufaeaomol[lí £if;?
odaMumif;av;yg;wGif ]]xmr]][laom odaMumif;w&m;um;
txmwvQif a&SmifwcifjyKtyfaom udpBö uD;i,fwdkYudk
NyD;apaMumif;jzpfaom |mEkyÜwåduÓPfpaom tpGrf;wnf;/
xdkÓPftm;r&Sdolonf ab;&ef½kwfw&ufay:aygufvmvwf aomf
vkyftyfoifhonf}}udk rjyKvkyf,ltyfonfudk r,lEdkifbJ
wHcg;r&SdaomtdrfodkY ajy;0ifouJhodkY vSnfhvnfae&onf}}
[lvo kd nf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf rdrdwdkYtay: usa&muf
vmaom y&mEk0g’ab;BuD;udk ajz&Sif;&mü EdkifiHawmfodkY apm’em
0ifvTmpmrsufESm (5)u trSefjyoHk;oyfcsufudk apm’em&m0,f
£if;(2)yg;tm; pGyfpGJxm;aom tEÅ*g¾ [du’d|d&SdaMumif;udk
]]rnfonfhtaMumif;aMumifh wynfhawmfrSm ‘d|dr&SdaMumif; r,l
aMumif;udk taMumif;cdkifvHkpGmjyoifhygvQuf puwnf;u,Ofoudk
qdkouJhodkY ]]q&mawmfwdkYbk&m;- wdkif;0dedpä,q&mawmfwdkY\
oHk;oyfcsufonf pdwfysufp&mjzpfygonf/ uav;uvm;vnf;
EdkifvSygonf/ wynfhawmfwdkY\ pm? bk&m;a[mygVdpm þESpfjzm
r®0d[m&Ded’gef;
752
üyif em;vnfatmif zwfEdkifpGrf;r&SdouJhodkY jzpfygonf/ wdkif;
0dedpä,[laom BuD;av;onfhwm0efESifhrxdkufwefatmif
&SdvSygonf/ wdkif;tqifh&Sdaom oHCmawmfwdkY\ wefbdk;onf
þrQom&Sdawmhonf[kqdkvQif ax&0g’omoemawmfonf
tzwfqnfp&mr&SdawmhNyD[k rSwf,l&efom &Sdygawmhonf/}}
ponfjzifh wdkif;0dedpä,q&mawmfwdkYtm; uJh&JU½IwfcstjypfawGom
jyaeygonf/ xdkYaMumifh rdrdwdkYtay:ü usa&mufvmaom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -351
y&mEk0g’ab;BuD;udk NzdKzsuf&rnfudk rNzdKzsufEdkifbJ tjypftem
tqm uJh&JU½IwfcsrIawGom jyKaeaomaMumifh &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,myk*dK¾ vfrsm;r[kwfMu[k pDppfMuygonf/
17/ &[EÅm[lí£if;? t&[wår*fodkY a&mufaomol[lí£if;?
odaMumif;w&m;av;yg;wGif aemufqHk;]]omupäm}}[laom
odaMumif;w&m;um; twlwuG aqG;aEG;ajymqdkjcif;wnf;/ 0g
tusdK;udk pHkprf;qifjcifonf\tpGrf;jzifh jzpfaom razgufrjyef
rSefuefaompum;ajymqdkjcif;wnf;/ xdkpum;rSefygonf/
ynmr&Sdol\ ajymqdkaompum;onf a&üay:aomtdrfusif
(*sifvHk;)uJhodkY aygavmay:aeygonf/ ynm&Sdaomol\ pum;onf
ajymqdkpOfyif ÓPftxiftjrif tqHk;r&Sdjzpfygonf/ &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkY ajymqdka&;om;xm;aompm? 0g pum;wdkYonf
tESpfom&r&SdyHkudk omoema&; avQmufxm; awmif;qdkvTmü
pmrsufESm(28)wGif ]]þtjrifrSm;onf ½kyfemrf avmu NrJrNrJ
r®0d[m&Ded’gef;
753
½IyGm;csufrS jzpfyGm;vmaom tjrifrSm;jzpfygonf}} ed’gef;csDNyD;vQif
]]£if;awmif;qdkvTm pmrsufESm(29)usawmh ]]jrwfpGmbk&m;onf
½kyfavmu? emrfavmu[kqdktyfaom þavmuBuD;udk
NrJ[kvnf;aumif;? rNrJ[kvnf;aumif; tqHk;&Sdonf[kvnf;aumif;?
r&Sd[kvnf;aumif; ,lawmfrrl aMumif; tjywftom;
rdefYMum;cJhjcif;jzpfygonf/ ]]tESpfom&r&Sd yHkrsm;xJrS þpum;jzifh
jyqdkvQuf&Sdygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ]]oóawmavmaumtoóawmavmaum-
tEÅ0gavmaum-teEÅ0gavmaum}}
[laom ygVdawmftnD avmut& ½kyfemrfw&m;wdkYudk
aumuf,lvsuf &Sdygonf/ urÇmOD;u psmev0xdwdkY ½kyfemrfudk
avmutwå[kaumuf,lNyD; xdkavmutwåonf NrJ\[k
azgufjyefrSm;,Gif;aom oów0g’DjzpfMuovdk &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYuvnf; xdkodkYaumuf,lí avmuNrJ[laom pum;udk
qdkvmMuygonf/ rSefvSygonf/ bk&m;&Sifjrwfonf
jA[®ZmvokwfygVdawmf(Esm-12)üoEÅdbdu
©a0 {auorPjAm[®P oó0g’g
oówH twåmeÍö avmuÍö ynayEÅd pwk[d0wåKwd/
ponfjzifh oó0g’[laom azgufjyefrSm;,Gif;aom rdpämt,l
BuD;udk a[mxm;ygonf/ þoów0g’ü avmut& cE¨m(5)
ig;½kyfemrfw&m;wdkYwGif wyg;yg;udk aumuf,lxm;ygonf/
xdk½kyfemrf[laom avmuudk NrJ\[lí ynwfNyD; ,lxm;aom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -352
r®0d[m&Ded’gef;
754
tcsdKUaomorP jA[®P[k orkwfcHxm;aomolwdkYonf vHkYv
0d&d,jzifh tm;xkwfojzifh pdwf\wnfMunfjcif; ormdudk (0g-
½lyg0p&yÍöpsmefudk) &ojzifhf xdkormdjzifh tqifhqifhavhvm
ojzifhykaAÁed0gomEkowd(a&S;b0üaebl;aom cE¨mtpOfudk
atmufarhEdkifaomtodnmPf) tbdÓPfudk &cJhonf/ xdkYjzifh
b0rsm;pGmjzpfysufcJhaom emra*gwå ponfudk
atmufarhEdkifonfjzpfí ]]igonf þrnfaomb0üvnf;
þodkYaom trnftEG,fjzpfcJhNyD[k trnftEG,fudk ñTef;EdkifMurI
tqif;tpm[laom tjcif;t&mESifhwuG atmufarhEdkifcJhojzifh
&xm;aompsmef ponfh emrfw&m; ,udavmu[k,lí
xdkavmuonf NrHKae\/ xdkxdkb0ü ½kyfemrf[laom
om;udkrzGm;awmh/ awmifxG#fuJhodkYNrJ\[k ,lqxm;Muygonf/
þodkY psmeftmEkabmfrsm; jynfhpHkolyifjzpfygvsuf
azgufjyefaomt,ludk,lum ]]½kyfemrf[laomavmuonf NrJ\}}
þodkY ½kyfemrfudk avmu[líom psmeftmEkabmfESifh jynfhpHkolwdkY
onf ,lao;onfr[kwf? twå[lívnf; ,lygao;onf/
xdkYaMumifh ]]oówH twåmeÍöavm uÍöynayEÅd}}[lí bk&m;&Sif
a[mxm;cJhygonf/
urÇmOD;tcgu apmyevmbfyk*dK¾ vfwdkYonf ½kyfemrfudk
twå[lí£if;? avmu[lí£if;? ynwfcsufxm;í xdktwåESifh
avmuonf b0tqufquf Oa’´otmum&rsm; wlMuonfjzpfí
NrJonf[laom oów0g’udk umva&GUavsm vmojzifh
r®0d[m&Ded’gef;
755
oóawmavmaum ponf t,l0g’ysHUESHUus,f0ef;vmaom tcg
psmefESifhrjynfhpHkaom uwåduyk*d¾KvfwdkYonfvnf;? wuú(4)rsdK; jzifh
oów0g’BuD; wnfaxmifMuukefonf
(u) tEkókwwwå-jrwfpGmbk&m;onf a0óEÅ&m
rif;onfomvQif jrwfpGmbk&m;jzpfygrl? xdka0óEÅ&m[laom
twåonfNrJ\/ [k wqifhMum;aomtm;jzifh BuHqí oów
‘d|dt,ludk ,lawmhonf-þolum; tEkókwwådyk*dK¾ vfwnf;/
( c) Zmwdó&wwå-xdkyk*dK¾ vfum; ESpfb0 oHk;b0
atmufarhEdkifojzifh igonf a&S;u þtrnf&SdaomtrsdK;ü jzpfcJh
bl;NyD/ xdkYaMumifh twåonf NrJonf[k Zmwdo&’g;jzifh BuHqí
oów’dXdt,ludk ,lawmhonf/ (þolum; Zmwdó&wwåD
yk*dK¾ vfwnf;)/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -353
( *) vmbDwuú-xdkolum; þb0ü ig\twÅonf
csrf;omjzifh&Sdovdk twdwfb0üvnf; þuJhodkYyif csrf;omjcif;
&SdcJhbl;NyD/ tem*gwfb0üvnf; csrf;omjcif;&Sdayrnf/[lí b0ü
csrf;omjcif;udk&ojzifh BuHqí oów’dXdt,ludk ,lawmhonf/
(þolum; vmbDwuúDyk*dK¾ vfwnf;)
(C) ok’¨wuú- xdkolonf twåonfrNrJMuygukef
rSum; jyKvkyfolwjcm; cHpm;wyg;[laomtjypfonf a&muf&m\/
xdkodkY a&mufcJhvQif jyKvkyfxm;aomtrI ysufpD;í rjyKvkyfaom
trIom a&mufvm\/ twåonf NrJygrlum; jyKolwyg; cHpm;ol
wjcm;r&Sd? jyKolyif cHpm;oljzpfí jyKxm;aomtrIvnf; rysufpD;?
r®0d[m&Ded’gef;
756
tjcm;rjyKvkyfaomtrIvnf; ra&mufvmawmh/ þodkY ,kwådudk
&SmBuHaomtm;jzifh oufoufBuHqí oów’dXdt,ludk
,lawmhonf/
(þolum; ok’¨wwåDyk*dK¾ vfwnf;)/
þav;yg;aom wwåjzifh oów0g’udk
wnfaxmifMuaom wwåduyk*dK¾ vfwdkYonfum; owå0gudk
twåavmu[lí orkwfNyD;vQif oów0g’ wnfaxmifcJhMu
ygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYum; wwduyk*d¾Kvf(4)rsdK;wdkYwGif
aemufqHk;wwdujzpfaom ok’¨dwuDuyk*dK¾ vfrsm; jzpfMuayonf/
xdkyk*dK¾ vfwdkYonf avQmufxm;awmif;qdkvTmpmrsufESm (23)ü
wynfhawmfwdkY y#dywådaqmifyk*d¾Kvfrsm;onfvnf; usifhpOfr*¾
ponfqdkonfESifh emr½ly y&dapä’rIudk jyKMu&onfjzpf&m
igaysmufolaysmuf? tm;vHk;aysmufatmif tazsmufcHcJh&NyD;jzpfyg
onf/ usifhpOfr*¾yGm;rnfBuHum&Sdao;onf/ yGm;rnfholr&Sdí
yGm;rsm;jcif;tdyÜg,fvnf; tuif;cH&NyDjzpfygonf[k a&;om;xm;
ygonf/ þpum;pOft& ½kyfemrfy&rwfudk ½IvdkYr& twå[laom
owå0gynwfudk½IrS xdkowå0gonf NrJí ½IyGm;okowå0graysmuf
ysufbJ ½IyGm;Edkifygvdrfhrnf[k qdk&ma&mufojzifh aemufqHk;
ok’¨wuDuyk*dK¾ vfrsm; jzpfaMumif; xif&Sm;vSayonf/ þodkYaom
pum;rsm;onf tESpfom&r&Sdaom pum;rsm;jzpfí &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYonf ]]omupäm}}[laom w&m;tm;jzifh t&d,mrsm;
r®0d[m&Ded’gef;
757
r[kwfMu[k pdppfMuygonf/
18/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ omoemawmfa&; avQmuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -354
xm;awmif;qdkvTm pmrsufESm(23)üwynfhawmfwdkY
y&d,wådaqmif yk*d¾Kvfrsm;onf {0HarokwH
tpjyKí tHvdkufonfESihfyif ]]b0tjrifrsm;}} acsmufurf;yg;rS
ajy;vTm;írvGwfEdkifouJhodkY jzpf&ygonf/ {0H arokwHwdkif;vdkvdkyif
a&SUaemufb0 jzpfrjzpfrsm;udk ñTefaeatmif
taqmifcHxm;Mu&NyD;uJhokdY jzpfaomaMumifh jzpfygonf[k
a&;om;xm;Muygonf/ þpum;t& aumufcsuf cscJhaom
]]{0HarokwH}}tpcsDaom bk&m;a[m ygVdawmfwdkif; vdkvdk (0grsm;
rsm;)onf ]]b0tjrifrSm;udk ñTefaeMuonf/ xdkYaMumifh
{0HarokwH[laom ygVdawmfy&d,wfudk oifMum; aeaom
yk*d¾Kvfrsm;onf b0tjrifrSm; acsmufurf;yg;odkY
usa&mufaeygonf/ xdkodkY usa&mufaeojzifh awmif;qdkvTm(ESm-
24)ü ]]b0tjrifrSm;jcif;onf jrwfpGmbk&m; omoemawmfü
rdpäm’d|djzpfygonf}}[laom a&;om;csufESifh pyfqdkifvdkufvQif
y&d,wfaqmifyk*d¾Kvfonf b0tjrifrSm;odkY usa&mufaeojzifh
rdpäm’d|dt,l0g’udk ,laeMuygonf[k pum;usa&mufaeygonf/
þpum;t&? &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf {0HarokwH
paom y&d,wård ®ü ouf0if,HkMunfaeMuolrsm; r[kwfMuyg;/
ykep y&H bdu©a0 bdu©Kar® ucFwd? 0dpdudpäwd?
r®0d[m&Ded’gef;
758
emdrkpw ö d? eorÜoD’wd? wópdwåH e erwd tmwyÜg,
tEka,m*g, omwpög, ymem,/ ,ópdwåHe erwd
tmwyÜg,? tEka,m*g, omwpm, yme,/ {0
róm,H ‘kwda,m apawmcdavm tyÜaem a[mwd/
[laom rlvyPÖmoapawmcdvokwf (ESm-145)t&
r®ü,HkrSm;aeolrsm;om jzpfygonf/ þü r®t& yd#u(3)yHk
r®cE¨maygif;&Spfaomif;av;axmifonf£if;? r*fzdkvfedAÁmef [laom
y#da0"w&m;onf£if;? r®t&jzpfygonf/ xdrk ®wdkYwGif
yd#u(3)yHk[laom r®ü &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY ,HkrSm; yHkrSm;
avQmufxm;awmif;qdkvTm (ESm-27)ü-
]]xdkYtjyif a&SUaemufb0rsm;ESifh qufEG,faom ygVdawmf
vnf; trsm;tjym;&Sdygonf/ a&SUaemufb0 jiif;qdkaom
ygVdawmfrsm;vnf; tcdkiftrm txift&Sm; &Sdygonf/ ygVdawmf
xJrS csOf;jzpfaom þ0da&mdESpf&yfudk ydkif;jzwfajz&Sif;&ygrnf/
jrwfpGmbk&m;\ pum;awmf&if; tb,fjzpfrnfenf;/
jrwfpGmbk&m;onf rjywfrom; pum;ESifh cGa[mjyol? b,fenf;
ESifhrQ rjzpfEdkifyg/}}[k a&;om;xm;onfudkaxmufí £if;wdkYonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -355
y&d,wård ®ü ,HkrSm;aeMuolrsm; jzpfMuygonf/ xdkodkY ,HkrSm;ae
Muolrsm;jzpfí xdkyk*dK¾ vfwdkY\pdwfwdkYonf udavomudk ylyefap
wwfaom vHkYvudkjyKjcif;iSm tzefzeftm;xkwfjcif;iSm rjywfrvwf
tm;xkwfjcif;iSm rñGwfMuawmhyg/ þodkY apawmcd v[k
qdktyfaom pdwf\ cufxefonf\tjzpf? trdIufuJhodkY
r®0d[m&Ded’gef;
759
jzpfolonf\tjzpf? rESpfoufzG,faom v,f,muJhodkY
jzpfonf\tjzpfudk £if;wdkY ry,fEdkifao;&um; þ(2)yg;aom
yk*dK¾ vfwdkYonf avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm-22 ü
]]omoemawmfü þtrSm;ESpf&yfudk a&S;OD;pGmz,f&Sm;vdkufvQif
t&d,mopömrsm; xGef;vif;awmufajymifvmNyD; &SdorQaom
tjipftaMu;rsm; avQmfaq;okwfoif&ouJhodkY omoemawmf BuD;
oefY&Sif;pifMu,fvmrnfrvGJjzpfygonf[k rnfodkYyif
a&;om;xm;aprl xdkapawmcdvokwfüyif ]]aom0wdro®ð r®
0dea,0k’ð̈ 0d½kVð a0ykv’H tmyZÆd ówdwd? aewH XmeH 0dZÆmwd}}
[k a[mxm;&um; omoemawmfü BuD;yGm;jcif;? pnfyifjcif;?
jyefYyGm;jcif;odkY a&mufEdkifaom taMumif;r&Sd&um;? xdk&SifOmP
ESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,mrsm;r[kwfMu[k oHk;oyfpdppfMu
ygonf/
19/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ avQmufxm;awmif;qdkvTm
ESm(27)ü ]]ygVdawmfrS a&SUaemufb0 jzpfrjzpfyg&Sdcsuf
tawmfrsm;rsm;onf bPu yk*dK¾ vfwdkY\ roefY&Sif;aom tmcHwGif;ü
tiHkcHcJh&onfjzpfí tmykyfeHYjzifh tvdrf;usHcH&aom aMumifh
tmykyfeHYxGufaejcif; trSwftom;rsm;om taotcsm jzpfonf}}
a&;om;xm;ygonf/ þa&;om;csufonf w&m;awmfü
r½dkaoaom r®t*g&0 jzpfygonf/ rSefygonf/
jrwfpGmbk&m;ocifonf owå0gwdkY\ tZÑmo,udk tmo,m
r®0d[m&Ded’gef;
760
eko,mÓPfawmfjzifh odawmfrl jrifawmfrlí w&m;awmfudk
a[mMum;cJhygonf/ atmufygw&m;awmfum; ‘kóDv&[ef;\
OykofjyK&mü yg0ifaeojzifh y&dowfrpifMu,f&um;
jrwfpGmbk&m;onf ygwdarmufjy&mü omoemawmf\ tHhzG,f&Spf
yg;udk a[mawmfrlNyD;vQifqEérwd
0ówd? 0d0#Hemwd0ówd/
wo®m qEéH 0d0a&x? {0HwHemwd0ówd/
[lí ed*Hk;csKyfa[mxm;ygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -356
þ*gxmü yxryg’tm;jzifh tmywfzHk;vTrf;vQif topf
topfaom tmywfrsm; oifha&mufaomaMumifh tmywf[laom
rdk;? udavom[laomrdk;rsm; tvGefvsif&Gmvmygonf[k jyygonf/
‘kwd,yg’jzifh tmywfudk rzHk;vTrf;vQif oDwif;oHk;azmf wdkYtm;
xifpGmjyKvQif tmywfrsm; roifhawmhí tmywfrdk;? udavomrdk;
r&Gmawmhyg[k jyygonf/ wwd,? pwkw¬yg’d(2)ckjzifh? xdkaMumifh
zHk;vTrf;aomtmywfudk xifpGmjyKyg/ þodkYjyKonf&Sdaomf
tmywfpifMu,fí udavomrdk; rpGwfawmh yg/ xdkodkY udavomrdk;
rpGwfawmhvQif oDvpifMu,fí pdwfwnfMunfNyD;vQif
0dyóemyGm;vQif tpOftwdkif; edAÁmefa&muf&ygonf[laom
tdyÜg,fudk jyygonf/
þ*gxmü yxryg’jzifh oHudavobm*d,udk
‘kwd,yg’jzifh 0goembm*d,udk? wwd, pwkw¬jzifh
r®0d[m&Ded’gef;
761
oHudavo0goem bm*d,udkjyygonf/ xdkYaMumifh þokwfonf
oHudavobm*D,0goem bm*d,okwfrnfygonf/ &SifOmP
ESifh &Sif*kP0EÅwdkY tvdktm;jzifh þokwfü yxryg’ra[m&yg/
tb,faMumifh[lrl yxryg’onf tmykyfapmfeHaeaomyg’
jzpfaomaMumifhjzpfygonf/ xdkodkYum; r[kwfyg/ xdkYaMumifhyÍö[
d bdu©a0 ar®[d orEém*awm bdu©K t*g&a0g
a[mwd? tyÜwdaóm p0wd? eyÜwd Xmwdo’r¨ ® u
war[d yÍö[d/ tó a’¨gbdu©a0 bdu©K *g&a0gtyÜwd
aóm p0wd eyÜwd Xmwd o’¨ar®/ t[D&Daum/ y/
taemwåyÜd ukodawm ‘kyÜanm bdu©a0 bdu©K t*g&a0g
tyÜwdaóm p0wd? eyÜwdXmwd o’r¨ ®/
[lí t*Fkwå&yÍöuedygwfü (ESm-6)wGif a[mxm;aom o’¨r®
[laomw&m;ü r½dkaoaomolonf o’¨gw&m;uif;í t&Suf
r&Sdí tvefYr&Sdí ysif;&dí ynmrJhí þig;yg;aomw&m;aMumifh
w&m;ü r½dkaoaomolonf omoemawmfü a&GUavsm\
wnfjcif;iSm rpGrf;Edkif[l&um; £if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf
w&m;awmfü r½dkao&um;? t&d,myk*dK¾ vfrsm; r[kwfMu[k pdppf
Muygonf/
20/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ax&&wånL pd&yAÁZdw
oHCydwkoHCy&dPm,ujzpfaom yk*dK¾ vfrsm;udkvnf;
r½dkaoMuyg/ £if;wdkY(2)yg;onfom omoemawmfa&;
r®0d[m&Ded’gef;
762

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -357
avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm(10)ü-
]]jrefrmEdkifiHawmf&Sd oHCmawmfrsm;tm;vHk;udk udk,fpm;
jyKonfjzpfí tav;tjrwfjyKtyfygaom EdkifiHawmf
oHCr[m em,utzGJUESifh oHCr[mem,uOuú|
q&mawmf t&Sifjrwf rsm;bk&m;/ y/ oHCmawmfwdkY\
xdyfoD;EdkifiHawmf oHCr[m em,utzGJUtpnf;BuD;
udkum; wynfhawmfwdkY omoemawmfü wnfaqmuf
EdkifcJhygNyD}}[k csD;ajr§mufí a&;om;cJhoavmuf EdkifiHawmf
oHCr[mem,utzGJUxH t,lcHapm’em 0ifvTm
pmrsufESm(14)ü-
]]EdkifiHawmfoHCr[m em,u\ trSm;udk rSm;aeaMumif;
wifjyygvsuf xdktrSm;udk r½kyfodrf;bJ igwdkYxuf
tBuD;r&SdNyD[k rmewufum qufvufusL;vGefaevQif
0dedpä,wifí w&m;pGJEdkifatmif BudK;pm;&rnfum;
rSefuefaom w&m;jzpfygonf/ 0dedpä,q&mawmfwdkY\
rsufpdü EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUonf twdkif;rod
BuD;rm;[ef&Sdaeygonf/ wynfhawmfwdkY\ rsufpdü
0de,½Ia’gifhrSMunfhvQif oHCmwyg;jcif;yif jzpfygonf/
r®½Ia’gifhrSMunfhvQif vlrr,frsm;rQom jzpfygonf}}[k
a&;om;xm;Muygonf/ xdka&;om;csuf onf-
,m0ud0Íö bdu©a0 bdu©K a,awbdu©Lax&m
&wånL pd&yAÁZdwm ydwa&moHCy&dPm,aum/
r®0d[m&Ded’gef;
763
aw ouú&dóEÅd *½Hku&dóEÅd rmaeóEÅd ylaZóEÅd/
aw oÍöaomwAÁH rndóEÅd 0k’¨da,0bdu©a0?
bdu©LeHyg#ducg aemy&d[med/
[lí ‘dCedum,fr[m0&fygVd y&dedAÁmeokwf (ESm-65)ü
a[mxm;awmfrlaom ygVdawmft&? ax& paom oHCmawmf
BuD;rsm; t½dktaotav;tjrwf jrwfEdk;ylaZmfrIjyKrS BuD;yGm;wdk;
wuf&ygrnf/ qkwf,kwfrIr&SdEdkifyg[laom a’oemawmfESifh
qefYusifpGm ax&&wånKpD&yAÁZdw paom r[moHCem,ursm;
tm; £if;wdkY(2)yg;udk w&m;pGJapaomaMumifh £if;wdkY(2)yg;wdkYü
aumw&m;rsm; yGm;rsm;udef;atmif;aeojzifh r[moHCem,u
rsm;udk rxDrJhjrif a&;om;xm;&um;? £if;wdkY &SifOmPESifh &Sif*kP
0EÅwdkYonf t&d,mrsm; r[kwfMuyg[k pDppfoHk;oyfMuygonf/
21/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf £if;wdkY\ EdkifiHawmfoHC
r[mem,uq&mawmfrsm;xH t,lcHapm’em0ifvTm pmrsufESm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -358
(11)ü-
]]wynfhawmfwdkYonf t&d,opömw&m;udk a&S;u
rjzpfpbl; txl;jzpf&Sdolrsm;jzpfMuí ponfjzifh £if;wdkY t&d,m
jzpfaMumif;rsm; trsm;tjym;yif a&;om;xm;Muygonf/ £if;wdkY
onf t&d,m{uefjzpfygvQif t&d,0Ho w&m;wdkYudk usifhBuH
Mu&ygrnf/ xdkw&m;wdkYum; t*Fkwå&edum,f pwkw¬edygwf
O½ka0v0*f t&d,0Hookwf (ESm-366)ü
r®0d[m&Ded’gef;
764
pwåma&ar bdu©a0 t&d,0Hom ponfjzifh a[mxm;
awmfrlygonf/ tusOf;csKyfum;-
(1) ouFef;ü a&mifh&Jjcif;/
(2) qGrf;ü a&mifh&Jjcif;/
(3) ausmif;ü a&mifh&Jjcif;/
(4) yGm;rsm;xm;aom bm0emü arGUavsmfjcif;/
þav;yg;wnf;/ xdkwGif a&S;(3)yg;ü &&orQaom ouFef;?
qGrf;? ausmif;wdkYjzifh a&mifh&Jonf/ xdkodkY a&mifh&Jjcif;jzifh csD;rGrf;rIudk
ajymqdkavh&Sdonf/ xdkypönf;wdkY tyfaom &SmrSD;jcif;? roifhrwifh
jyKjcif;odkY ra&mufr&ao;aomypönf;udk ylyefrIr&Sd? &&SdNyD;aom
ypönf;wdkYudkvnf; rESpfouf? rwG,fwmbJ ypöa0u©Pm
qifjcifoHk;aqmif\/ xdkodkY &&orQjzifh a&mifh&Jjcif;jzifh rdrdudk,f
udkvnf; jrifhaomae&mxm;rI twåKuHoerjyK/ olwyg;wdkYudk
½IwfcsuJh&JUedrfhaom ae&müxm;rI y&0rÇerjyK/ þodkY t&d,0Hoü
wnf&ygonf/ aemufqHk;t&d,0Houm; bma0wAÁjzpfaom
owdy|mef paomw&m;wdkYü arGUavsmfonf/ w’*Fy[mef paom
ig;yg;aom y[mefü arGUavsmfonf/ xdkodkY arGUavsmfjcif;jzifh
rdrdudk,fudkvnf; jrifhaomae&müxm;rI twåKuúHoe rjyK/
olwyg;wdkYudkvnf; uJh&JU½Iwfcsedrfhaomae&müxm;rI? y&0rÇe
rjyK[laom t&d,0Hoü wnf&ygonf/ þt&d,0Ho(4)yg;wGif
a&S;(3)yg;jzifh kwif(13)yg;? pwkypö,oaEÅmo\ tpGrf;jzifh
0de,yd#utm;vHk; usifhoHk;&yHkudk bk&m;a[mMum;ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
765
aemufqHk; wyg;jzifh <uif;aom okwåef tbdr®m(2)jzmaom
yd#uudk bk&m;&Sifa[mxm;ygonf/ (tH? |? 2-285)/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf þodkYaom t&d,0Ho
w&m;(4)yg;vHk;ü rwnfyg/ rwnfaMumif;udk-
]]NrdKUe,fESifhwdkif; 0dedpä,q&mawmfrsm;onf pmudkyif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -359
teuftdyÜg,fus rSefuefatmif zwfEdkifjcif;r&SdbJ Muufajccwf
cJhMuygonf/ y/ y&d,wfuRrf;usifolr&SDNyD/ 0g-pmudk qdkvdkcsuf
ay:xGuatmif zwfEdkifpGrf;ol tu,ft&SdNyD/ pmudkteufrxif
bJ zwfjcif;? 0g-pmudk pmvdkzwfjcif;[laomtqihfodkY avsmus
aeygNyD}}
þodkY EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH apm’em0ifvTm pmrsufESm
(3)ü a&;om;xm;ojzifh rdrdwdkYom pmudkteuftdyÜg,fusatmf
pmzwfEdkifjcif;[laom twåKuúHoe trI? 0dedpä,q&mawmfwdkY pmudk
pmvdkomzwfjcif; paom y&0rÇetrIwdkYudk xyfjyefwvJvJyif
oHk;EIef;a&;om;xm;MuaomaMumifh t&d,0Ho
w&m;ürwnfawmh&um;? £if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf
t&d,mrsm; r[kwfMuyg[k pDppfMuygonf/
22/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf omoemawmfESifh
r[moHCem,uESifh xdkrS zGJUpnf;ay;xm;aom EdkifiHwmf0dedpä,
q&mawmfrsm;tm; tok’¨tjzpf usef&pfvdrfhrnf[laom rdrdwdkY
tay:usa&mufrnfh tjypfudkvTJcsNyD; ]]rdrdwdkYtjypfudk zHk;vTrf;
r®0d[m&Ded’gef;
766
xm;MuaMumif;udk EdkifiHawmfodkY apm’em0ifvTmpmrsufESm (4)ü-
]]q&mawmfwdkY\ tqHk;tjzwfonf q&mawmfwdkYESifh wuG
q&mawmfwdkY\ ax&omoemawmftwGuf jzpf&rnfrSm
trSefjzpfygonf/ q&mawmfwdkYu tok’¨vkyfvQif q&mawmf
wdkYESifhwuG q&mawmfwdkY\ ax&0g’omoemawmfonf
tok’¨jzpfNyD; usefcJhp&m&Sdygvdrfhrnf/ q&mawmfwdkYu ok’¨vkyfvQif
q&mawmfwdkYESifhwuG q&mawmfwdkY\ ax&0g’ omoemawmfonf
ok’¨jzpfvmp&m&Sdygvdrfhrnf/ ,ck q&mawmf wdkY\
tqHk;tjzwfonf aemufqHk; tqHk;tjzwfjzpfí q&mawmf
wdkYESifhwuG q&mawmfwdkY\ ax&0g’omoemawmf\ Mur®m onf
q&mawmfwdkY\ tqHk;tjzwftwdkif; wnf&pfvdrfhrnfjzpfaMumif;
ravQmufxm;r&Sd&avatmif tav;teufavQmufxm;aMumif;
txyfxyfrSwf,lawmfrlMuapvdkygonf bk&m;}}[lí a&;om;
xm;ygonf/ þa&;om;sufonf 0db*FygVd ck’´u0wåK0db*F
t|ueda’´o (ESm-402)üykep
y&Hbdu©L tmywåd,mapm a’EÅdaombdu©L bdu©L[d
tmywåd,m apm’D,rm aem tanenH y#dp&wd? A[d’¨guxH
tyemarwd? aumyÍö a’goÍö tyÜp, ö Íö ygwkua&mwd t,H
pwkwåm yk&doa’gaom- [laom ygVdawmfü A[d’¨guwH
tyemarwd t&omoemawmf ponfodkY tjypfvTJcscJhav&um;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -360
yk&doa’goudk £if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY oHk;pGJaeaomaMumifh
£if;wdkYonf t&d,mrsm;tjzpfrS uif;a0;aeMuolrsm;[k pDppfa0zef
r®0d[m&Ded’gef;
767
oHkoyfMuygonf/
23/ cDPo0geH ud&a’¨tmum&m a[mEÅd ta[m0wr,m
y#dv’¨*kPH oa’0aumavmaum cdyÜar0y#d0daZÑ,sm wd pdwåH
OyZÆwd/ y#dv’¨ bm0Hye eddv’¨yk&daom0d, etnmó tma&m
apwkumarm a[mwd}}[laom (r[m*¾tXuxm? ESm-270)
pum;t&? r[mor,okwfvm omuD0ifrif;om; jzpfcJhaom
&[ef;(500)wdkYonf r[m0kefawmü bk&m;&SifxHrS ur|mef;,lí
awmodkY0ifum w&m;tm;xkwf&m &[EÅmtjzpfodkY a&muf&Sdí
rdrdwdY&&Sdaom &[ef;w&m;[laom t&[wåzdkvfudk bk&m;&Siftm;
ajymMum;&ef vma&mufaom y|r&[EÅmonf bk&m;&Sifudk &Sdcdk;NyD;í
edoD’dkifudkcif;um aexdkifNyD;vQif rdrd&aom t&[wåzdkvf[laom
*kPfxl;udk avQmufxm;vdkonfjzpfí
]]wpHkwpfa,mufaomol&Sdoavm r&Sdoavm}}[k
rdrdvma&mufaom vrf;udk jyefíMunfhvwfaom þuJhodkYyif
rdrd&aom w&m;udk avQmufxm;vdkí tpDtpOftm;jzifh vmaom
&[ef;wdkYudkjrifí avQmufxm;&rnfudk &SufEdk;Muojzifh
ravQmufxm;Muawmhay/ &[EÅmwdkYrnfonf rdrdwdkY&&Sdaom
w&m;rsm;udk ewfESifhwuGaom vltaygif;odMuygrlum
aumif;avpG/ pdwfxm;&SdMuygaomfvnf; rdrdw&m;xl;&&Sdonf\
tjzpfudk a&Ttdk;&xm;aom a,musfm;onf rdrd&&Sdxm;aom a&Ttdk;udk
tjcm;oltm; rajymvdkouJhodkY wpHkwpfa,muftm;
r®0d[m&Ded’gef;
768
rajymMum;vdkawmhay/ þodkY tjcif;t&m(2)rsdK; &[EÅmwdkYtm;
&SdMuavonf[k (‘D? X? 2-270)ü qdkxm;ygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf £pämyuw&SdMuí
aMumfjimvdk&um; avQmufxm;awmif;qdkvTm (tprsufESmrSmyif)
]]þomoemawmf avQmufxm;awmif;qdkvTm rdwåLudk
wynfhawmfwdkYae&m &yfuGuf^aus;&Gmtkyfpk oHCem,u tzGJU
NrdKUe,foHCem,utzGJU? wdkif;oHCem,utzGJU? jynfyrS
vufvSrf;rDorQ ax&0g’oHCtzGJUtpnf;rsm;ESifh EdkifiHawmf
tmPmydkiftzGJUtpnf;rsm;odkY ay;ydkYygonfbk&m;}}[laom pmjzifh
t&d,myk*dK¾ vfwdkY\ tjcif;t&mrsm; r[kwfMuaomaMumifh £if;
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf rdrdwdkY&&Sdonf[k qdkae? ajymae

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -361
pma&;aeaom w&m;rsm;onf a&Ttdk;tvm;r[kwfbJ ajrtdk;tvm;
jzpfí tjcm;aomvlyk*d¾KvftzGJUtpnf;rsm;tm; ajymMum;í
[d&dMowyÜw&m;uif;cJhav&um; £if;wdkYonf
t&d,mrsm;r[kwfMu[k pdppfoHk;oyfMuygonf/
24/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf EdkifiHawmfoHCr[m
em,ursm;udk rdrdwdkYudk w&m;pGJapaomaMumifh£if;? NrdKUe,fESifhwdkif;
0dedpä,q&mawmfrsm;udk £if;wdkYtm; pwkw¬yg&m
Zdutmywfoifha&mufaMumif; qHk;jzwfcsxm;aomaMumifh£if;?
rsm;pGmyif EIwfvSHxdk;aompmrsm;? pum;rsm; a&;om;xm;Mu
ygonf/ ]]wynfhawmfwdkY\ omoema&;avQmufxm;
r®0d[m&Ded’gef;
769
awmif;qdkvTmudk em;vnfatmif zwfwwfoGm;aom wm0ef&Sdonfh
bkef;BuD;udk wynfhawmfwdkY rawGU&ao;atmif jzpfaeygonf}}[k
a&;om;NyD;vQif r[moHCem,uq&mawmf rsm;udk EIwfvSHxdk;vdkí
]]EdkifiHawmfoHCr[mem,ursm;vnf; em;rvnfMuonfudk
awGU&ygonf}}[k a&;om;í EIwfvSHxdk;NyD; aemuf em;rvnfyHkudk
]]aemufaMumif;jyef pum;rSefrodjcif;? ouyu©rodjcif;
0g’a&;&mrsm;rodjcif;? tdu avQmufxm;
awmif;qdkcsufudkrodjcif; tp&Sdonfrsm;jzpfygonf}}[k a&;om;
NyD;í 0dedpä,q&mawmfrsm;vnf; þtwlyifjzpfonf[k EdkifiHawmf
oHCr[mem,uxH t,lcHapm’em0ifvTm pmrsufESm (25)ü
a&;om;xm;ygonf/ xdkodkY a&;om;xm;Muaom &SifOmP ESifh
&Sif*kP0EÅwdkYonf=
wk’EÅd 0gpm, Zemtonwm/ oa&[d o*Fgr*wH
0ukÍ&ö H-[laom O’geygVdawmf (ESm-131)ü jrwfpGmbk&m;
pum;awmft& tonwm-udk,f EIwf pdwfwdkYjzifh rapmifhpnf;Edkif
ukefaom? Zem-vlrdkufwdkYonf o*Fgr*wH ppfajrjyifodkYa&muf
aom ukÍ&ö H-qifajymifudk? oa&[d-jrm;wdkYjzifh? wk’EÅdw0-
xdk;MuukefouJhodkY? wk’EÅd-EIwfvSHwdkYjzifh xdk;Muukef\[lonfESifh
nDñGwfvS&onfjzpfí tonwAmvZewdk jzpf&um;? £if;wdkYonf
t&d,mwdkYr[kwfMuukef[k pdppfoHk;oyfMuygonf/
25/ t&d,mjzpfaom yk*d¾KvfwdkYonf t*Fgav;yg;ESifh jynfhpHkaom
r®0d[m&Ded’gef;
770
okbodw0gpmudk ajymqdkMuygonf/ t*Fgav;yg;um;-
(u)rdrdudk,fudkvnf; ESvHk;rom,mrIjzifh rn§if;qJ
rxdcdkufaMumif;jzpfaom? okbmodw/ (c) tcsnf;ESD; tusdK;r&Sd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -362
odrfzsif;aoma&mufwwf&m&m ajymqdkaompum;\ qefYusifaom
tusdK;&Sd tESpfom&&Sdaompum;[laom r®/
(*)wzufom;yk*dK¾ vfrsm; em;rcsrf;omatmif Murf;wrf;cufrm aom
pum;\ qefYusifbuf? em;csrf;omapaom odrfarGUEl;nHh pGm
ajymqdkyD,0gpm/ (C)rrSefruefajymqdkjcif;\ qefYusifbuf?
rSefuefwduspGm ajymqdkaom opö0gpm/ þav;yg;wdkYudk
oH,kwåygVd o*gxm0*¾oH,kwf okbmodwokwf(ESm-190)ü
a[mxm;awmfrlygonf/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf
EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH apm’em0ifvTm pmrsufESm(23)ü
EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH wnfhawmfwdkYawmif;qdk
avQmuxm;csufonf wav;wpm;ouJhodkY usDq,fupm;
aeonf[k qifvQif qifjcifp&m OD;aPSmufrygí[k
ajym&ayrnf}}[k yD,0gpmr[kwfbJ olwzufom; em;rcsrf;
omatmif a’goa&SUxm;í rTefxlaeaompdwfxm;jzifh z½ko0gpm
pum;rsm;a&;om;xm;aomaMumifh xdk&SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,mrsm;r[kwfMu[k pDppfMuygonf/
26/ t&d,myk*d¾KvfwdkY rnfonf½HI;rI EdkifrIudk rvdkvm;?
pGefYypfayonf/ xdkpum;onf rSefvSygonf/ jrwfpGmbk&m;onf
r®0d[m&Ded’gef;
771
umoDu&Gmi,fudk trSDjyKí wljzpfaom tZmwowfrif;ESifh
ppfxdk;ojzifh oHk;Budrfwdkifwdkif ½HI;onfjzpfí ]]igonf EdkYeHYrjy,f
aom cHwGif;&Sdaomoli,f tZmwowfudk Edkifatmif ppfrxdk;Edkif?
touf&Sifaeojzifh b,fodkYtusdK;&SdawmhtHhenf;}}[k ESvHk;
rom,mrIjzpfí aotHhaomiSm tpmtm[m&rpm;bJ jzwfvQuf
anmifapmif;i,fü aumovrif;BuD; tdyfaeawmhonfudk
odawmfrlonfjzpfí-
Z,H a0&H yo0wD? ‘ku©H aowdy&mZdawm/
OyoaEÅmokcH aowd? [dwGm Z,y&mZ,H/
[laom *gxmudk r®y’gygVdawmf(ESm-43)ü a[mxm;awmfrl
ygonf/ Edkifonfholvnf; &efyGm;onf/ ½HI;olvnf; qif;&JpGm
ae&onf/ &m* paom udavomrS Nidrf;NyD;aom &[EÅmyk*dK¾ vf
rsm;onf t½HI;tEdkif? ½HI;rI EdkifrIudk pGefYypfí csrf;ompGmae&onf
[lí jzpfygonf/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf NrdKUe,f
0dedpä,XmerS ½HI;cJhí wdkif;0dedpä,XmeodkY t,lcH0ifcJhonf/
wdkif;rSvnf; ½HI;cJhjyefojzifh a’greójzpfum EdkifvdkaompdwfqE´
tm;BuD;pGmjzifhyif EdkifiHawmfoHCr[mem,uxHodkY t,lcH apm’em
0ifcJhjyefygonf/ t&d,myk*d¾KvfwdkYonf t½HI;tEdkifudk pGefYí csrf;ompGm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -363
rdrd&&Sdaomw&m;jzifh ae&rnfjzpfvQuf raebJ b0tjrifrSm;?
avmutjrifrSm;rsm;udk Aef;jyí rdrdoEÅmefü r&&Sdaomw&m;udk
tu,fyif&&Sda,mifaqmifum ajymqdka&;om;í w&m;r[kwf&mü
w&m;[kvkyfxm;ojzifh usef;*efESifhtnDqHk;jzwfxm;Muaom
r®0d[m&Ded’gef;
772
0dedpä,q&mawmfrsm;udk tEkdifray;&aumif;vm;[laom a’gojzifh
uJh&JU½Iwfcsum t½HI;tEdkifudk rpGefYvTwfEdkifaomaMumifh
£if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,mrsm;r[kwfMu[k
pDppfoHk;oyfMu ygonf/
27/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf jrwfpGmbk&m;\ ygVdawmf
udkom uJh&JU½Iwfcs? ½dkaojcif;uif;rJhonfr[kwfao;? jrwfpGmbk&m;
\ yudPÖua’oem[laom t|uxm £if;tzGifh#Dumrsm;
udkvnf; uJh&JU½Iwfcs*g&0uif;cJhygonf/ xdkt|uxm#Dum
q&mrsm;udkvnf; uJh&JU½Iwfcs*g&0uif;cJhygonf/ xdkodkY
uif;cJhaMumif;udk EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH apm’em0ifvTm
pmrsufESm(18)ü-
]]vuf&Sdt|uxm#Dumrsm;onf jrwfpGmbk&m;udk
MunfndKí jrwfpGmbk&m;aemufrSvdkufum jrwfpGmbk&m;\
pum;rsm;udk aqmif,lzGifhjyaeaomfvnf;? jrwfpGmbk&m;\
t&d,opömw&m;udk tenf;i,frQ odoGm;cJhMujcif;&SdMuonf
r[kwfyg/ atmufxpfqHk; aomwmyefrIyif r[kwfMuyg[k
qdkvdkygonf/ t|uxm#DumBuD;wdkY\ tqifhonf a&S;a[mif;
ypönf;jzpfí wefzdk;jrifh&onfuvGJí ,aeY&Sdaom jrefrmjynf\
yd#uwfynm&Sifrsm;jzpfMuonfh OD;Akfv,fwD? awmifNrdKUOD;Zeum
bd0Ho? rif;uGef;OD;0dpdwåom&bd0Ho polwdkYxuf tu,fydkvGef
aom wefbdk;rsm;&SdMuonfr[kwfyg/ vuf&Sda&S;t|uxm
#Dumrsm;xuf jrefrmjynfrS *EÅum&jzpfMuaom xif&Sm;aom
r®0d[m&Ded’gef;
773
q&mawmfBuD;rsm;onf ydkvGef&efyiftaMumif;rsm;pGm &Sdygonf/
tb,faMumifhqdkaomf acwf\tultnDudk rsm;pGm&aeMuaom
aMumifh jzpfygonf/ þtaMumif;rSm jrifwwfaom rsufaph&SdvQif
jrifygonf/ ]]þuJhodkY uJh&JU½Iwfcsa&;om;NyD;aemuf
t|uxm#Dumq&mrsm;udk ½Iwfcsxm;jyef&um;-
t|uxm #Dumrsm;onf ykxkZOfrsm;jzpfMuí
bk&m;\tvdkawmfudk odolrsm;r[kwfMuyg/ ,aeY
yd#uwfuRrf;usifMuaom q&mBuD;rsm;tvm; jzpfMuygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -364
xdkYaMumifh t|uxm #Dumrsm;xJrS psmefr*fzdkvfrsm;onf
wu,fhvlrS psmefr*fzdkvfrsm;ESifh rdk;ESifhajrBuD;yrm uGmjcm;vSygonf/
0dok’¨dr*fzdkvfrsm;ESifhrwl uGJjym;jcm;em;vS ygonf/ psmefudk
ajrvQdK;rdk;ysHtjzpf teufzGifhvdkwwfygonf/ r*fzdkvfudkvnf;
]]t½IcHtm½Hkrsm; ukefqHk;jcif;udkodaompdwf}}[k
teufzGifhvdkwwfMuygonf/
£if;apm’em0ifvTmpmrsufESm(22)ü ]]t|uxm#Dumrsm;üvnf;
wynfhawmfwdkYa&;jyaom0vHk;udk zsuftm;&dSr&dS NzJvSefí
tuJtav;MunfhMuNyD;jzpfygonf [lí£if; ponfjzifha&;om;
xm;ygonf/
vuf&dSt|uxmrsm;onf &Sifr[m-Ak’¨aCmo ponf
wdkYu udk,fydkifOmPfjzifhbk&m;&Sif\ yg|dawmfudkzGifhjyxm;aom
usrf;rsm;r[kwyf g/
]]wwåwwåb*0awm y0wådwm yudPÖu a’oem
r®0d[m&Ded’gef;
774
a,0[dt|uxm}}
[laom om&wå’DyeD (ESm-21)üqdkxm;aomaMumifh? xdkodkY
odu©myk’fynwf&m yk*v ¾ ZÑmo,tm;avsmfpGm w&m;a[m&mXme
wdkYü jrwfpGmbk&m;onfa[mxm;tyfaom yudPÖu a’oemawmf
onfomvQif t|uxmrnfygonf/ xdkyudPÖu
a’oemawmfum;-
b*0gud& £’daool Xmaeol yÍö0PÖukolr
rmvua&maEÅm0d, &we’grHoaZÆaEÅm0d,p a,y#du©d
yemdyÜg,m toH0&mbd &wm aworÜ&m,faue0#³ba,e
waZÆaEÅm taeuyÜum&H tm’de0H’aóaEÅm a,odu©mumrm
oH0a&Xdwm? awtayÜuapö? tem*grd ou*g’grd aomwmywåd
zavok Oyedó,0d&[d awyd o*¾ra*¾ ywdXayaEÅm ‘DCedum
,yÜ rmPrÜd rZÑdredum,yÜrmPrÜd r®a’oeHua&mwd
[lí yg&mZdut|u@|uxm yXrtkyf(ESm-188)ü qdkxm;aom
pum;t& yXryg&mZduodu©myk’fudk ynwfawmfrl cgeD;ü
w’Ekpä0duw’Ekavmrdur®a’oem a[m&mrSmyifjrwfpGmbk&
m;ocifonf tqif;ig;rsdK;&dSaom yef;uHk;udkjyKvkyfouJh
odkY£if;? &wemyef;qdkif;udk pD&ifouJhodkY£if;? ynwfawmfrlaom
odu©myk’fudkESdrfeif;vdkaompdwf&dSukefaom rapmifhpnf;rIü
arGYavsmfukefaom&[ef;wdkYudk wrvGefüjzpfaom ]]’kóDvyk*d¾Kvf
wdkYonf i&Jponfüqif;&JodkYa&mufMuukef\}} [k 0#fab;jzifh
Ncdrf;ajcmufvQuf rsm;pGmaomtjypfwdkYudk jyawmfrlNyD;vQif odu©m

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -365
r®0d[m&Ded’gef;
775
(3)yg;udktvdk&dSukefaom apmifhpnf;rIüwnfukefaom tcsdKU&[ef;
wdkYudk t&[EÅzdkvfü tcsdKUaom&[ef;wdkYudk tem*grdou’g*grd
aomwywådzdkvfwdkYü wnfapvQuf- Oyedó, uif;ukefaom
&[ef;wdkYudk ewfjynfvrf;aMumif;üwnfapvQuf ‘DCedum,f
twdkif;t&Snf&dSaom a’oemawmfudk£if;? rZÑdredum,ftwdkif;
t&Snf&dSaomw&m;a’oemudk£if; jyKawmfrlonf[k qdkxm;ygonf/
þ’DCedum,f rZÑdredum,ftwdkif;t&Snf&dSaom
pum;awmfrsm;um; yudPÖua’oemawmfrsm;wnf;/
xdkyudPÖua’oemawmfrsm;onf t|uxmrsm;
jzpfygonf/ xdkt|uxmrsm;udk o*Fg,emoHk;wefwifcJhaMumif;udk
oDvu©E¨t|uxmponf *EÅm&rÇuxmrsm;ütwåyÜumo
ewåHG? t|uxmtm’dawm 0odoaw[d?
yÍö[d,moF*Dwm? tEkoF*Dwmp ypämyd
[kqdkxm;ygonf/ þyudPÖu a’oem[laomt|uxmrsm;udk
yxro*Fg,emwifpOfuyÍö[d0odoaw[d t&0wDabmf(5)yg;
&[EÅm(5000)wdkYonf o*Fg,emwifcJhMuygonf/ tEko*Dwmp
ypämydt&? &Sifr[m,otrSL;&dSaom &[EÅm(700)wdkYonf
‘kwd,o*Fg,emvnf;wifcJhMuygonf/ xdkYaemuf&Sifr[m
arg*¾vdykwåtrSL;&dSaom &[EÅm(1000)wdkYonf wwd,
o*Fg,emvnf; wifcJhMuygonf[k qdkxm;ygonf/ xdkt|uxm
rsm;&Sdvsif tv,faMumifh aemufxyft|uxmrsm;udk
a&;om;&ygonf[kar;vsif xdkt|uxmrsm;udk &Sifr[mr[dE´
r®0d[m&Ded’gef;
776
onf oD[dkVfuRef;odkY aqmif,loGm;um oD[dkVfuRef;om;rsm; twGuf
a&;om;xm;cJhojzifh tjcm;uRef;om;rsm; oif,lrIrjzpf Edkifí
xdkoD[dkVfbmomudky,fum rm*bmomjzifh jyefqdkvsuf
yg&mZduu@ t|uxm *EÅ&rÇuxm (ESm-3)üwawmp
bmoEÅ& ar0[dwGm? 0dwåm&r*¾Íö
ormo,dwGm/
0dedpä,oAÁraoo,dwGm? wEÅduúrHudÍdö ta0guúrdwGm
[k qdkxm;ygonfhtm;avsmfpGm tus,fjzpfaom t|uxm
pum;rsm;udk tusOf;csHK;vsuf tm;vHk;aomtqHk;tjzwfudk
ruGif;usefapbJ bk&m;a[mxm;aom ygVdtpOfudkrausmfvTm;bJ
a&;om;aytHh[lí y#dnmOfjyKcg t|uxmq&m&Sif
r[mAk’¨aCmoonf t|uxmrsm;udk a&;om;cJhygonf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -366
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf þodkYaom t|uxm
orkdif;udkrodbJ w&m;&onfhta,mifaqmifí od&onfhyHkudk
jyKvkyf&m ]]t|uxmrsm;onf a&S;a[mif;ypönf;jzpfí wefbdk;rsm;
jr§ifh&onfvGJí ,ckvuf&Sdq&mawmfrsm;xuf
wefbdk;rsm;&SdMuonfr[kwfyg/ w&m;r&Muojzifh pmxJupsmefr*f
ESifh vlwdkY&aom psmefr*frsm; jcm;em;aMumif;rodí tzGifhrsm;rSm;cJh
aMumif;}}ponfjzifh uJh&JUxm;Mu&um; ]]r®ó t0PÖH
bmowd}} t& oHCmawmfrsm;tm; uJh&JUMuí£if;?
tyom’eD,uHrsm; xdkufolrsm;jzpf&um;? £if;wdkYonf
t&d,mrsm;r[kwfMuaMumif; pDppfoHk;oyfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
777
28/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkY\ b0jzpf? rjzpf [laom
b0tjrifrSm;rSm aoNyD;aemuf jzpf? rjzpf tjrifrSm;jzpfMuygonf
[k a&;om;xm;Muygonf/ £if;wdkYum; b0t& avmuDukodkvf?
tukodkvfapwemudkaumufí xdkapwem[laom b0onf?
ukodkvf? tukodkvf ry,fEdkifao;aomolrsm;tm; ukodkvf
tukodkvfxyfí tjyefjyefjzpf&jcif; }}b0jzpfí ukodkvf
tukodkvfrsm; tjyefjyefwzef rjzpfbJ Nidrf;at;&jcif;wdkYonf
]]b0rjzpf}}[k ,lqMuNyD;vQif xdkavQmufxm;awmif;qdkvTm
pmrsufESm(27)üyif ]]jrwfpGmbk&m;onf a&SUaemufb0 jzpfrjzpf
rsm; jiif;qdkcJhonfrSm yDjyifjywfom; xif&Sm;vSygonf/
‘d|dyk’frrsm;wyfíyif a[majymcJhjcif;jzpfygonf/ t&d,opömESifh
rqdkifaomaMumifhvnf; twdtvif; jiif;qdkcJhjcif;jzpfygonf/
xdkYaMumifh t&d,opömtwGuf a[mcJhonfcsnf;jzpfaom
a’oemawmfrsm;ü a&SUaemufb0rsm; vHk;0ra[mawmhyg}}[lí
£if;? xdkpmrsufESmüyif ]]jrwfpGmbk&m;onf owå0grsm; rarG;rDESifh
aoNyD;wdkY\ a&SUaemufjzpfrjzpfudk a[mMum;cJhjcif;
tvsif;r[kwfyg}}[lí£if;? a&SUb0ESifh aemufb0&SdaMumif;udk
jrwfpGmbk&m;yif ta[mjyKvkyfí tm*r,kwådxkwfjyxm;ygonf/
xdkaemuf pmrsufESm(28)ü jrwfpGmbk&m;onf ‘k*w ¾ d
ok*wdb0rsm; a[mcJhonfr[kwfygavm/ xdkok*wd ‘k*w ¾ db0
rsm;onf aoNyD;aemufjzpf&rnfhb0rsm;jzpfaeonf r[kwfygvm;
r®0d[m&Ded’gef;
778
[k ar;vQif £if;wdkYu ajzjyxm;jyefonfum; ]]raumif;onfudk
jyKrdí ‘k*w ¾ db0vm;&jcif;ESifh aumif;onfudkjyKrdí ok*wdvm;&
jcif;rsm; jrwfpGmbk&m; a[mMum;ynwfawmfrlcJhjcif;? tjzpf&Sdonf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -367
yifjzpfaomfvnf;? xdk’*w ¾ d ok*wdb0rsm;onf aoNyD;aemuf
atmufESifhtay:udk armfíjyKrdaom raumif;rI\ (þb0üyif)
tusdK;0dygwfb0ifrsm;usaomaMumifh xdkb0ifüxifvmaom
tm½Hktay: taumif;rxifEdkifbJ raumif;aom apwemb0
xyf&&eftvm; (‘k*w ¾ db0)&Sdjcif;ESifh (rSwfcsuf/ þpum;jzifh
aoNyD; aemufb0ü ‘k*w ¾ dvm;&rnfr[kwf/ þb0üyif ‘k*w ¾ d
b0jzpfonfudk qdkvdkonf)aumif;rIjyKrdaom aumif;rI\
(þb0üyif)tusdK;0dygwfb0ifrsm; usaomaMumifh xdkb0ifü
qifvmaomtm½Hktay: taumif;xifNyD; taumif;aZm apwem
b0 xyf&&eftvm; (ok*wdb0)&Sdjcif; rsm;udk
a[mMum;ynwfwmfrlcJhjcif;om jzpfygonf/
(rSwfcsuf/ þpum;jzifh aoNyD;aemuf ok*wdb0odkY
vm;a&muf&onfr[kwf? þb0rSmyif ok*wdb0rsm;
jzpfMu&onf[k ,lxm;Muygonf/)
þodkY a&;om;xm;aom pum;tpOfjzifh &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYonf rarG;rD a&SUb0&Sdonf[laomt,lonf£if;?
aoNyD;aemuf? aemufb0&Sd\[laomt,lonf t&d,opöm
&zdkY&eftwGuf BuD;pGmaomtaESmuft,Sufrsm;jzpfaeí
]]b0tjrifrSm;}}[k orkwfNyD;vQif a&SUb0r&Sd? aemufb0r&Sd
r®0d[m&Ded’gef;
779
[laom t,ludk pGJNrJpGm,lxm;Muygonf/ þrQomruao;/
rarG;rD a&SUb0&Sd\/ aoNyD;aemufb0&Sd\[laom £if;wdkYorkwf
xm;aom ]]b0tjrifrSm;}}[k ,lxm;aom yk*dK¾ vfonf rdpäm’d|d
(azgufjyefrSm;,Gif;aom tjrif&Sdol) yk*d¾Kvf[k orkwfMuNyD;vQif
xdkyk*d¾Kvfonf (ESm 25-26)wdkYü aumif;rI raumif;rIudkrodol
(0g) a,mifuef;uef;ol? xdkaumif;rI raumif;rI\ aumif;usdK;
qdk;jypfrsm;jzpfrnf[k arQmfvifhvsuf þb0ü tusdK;rsm;cHpm;ae&
onfudk rodol? uHESifhtusdK;qufoG,fyHkrodol? opömav;yg;
rodol[k qdkxm;Muavonf/ xdkYjyif umrb0? ½lyb0? t½ly
b0 paom b0BuD;(9)yg;udkvnf; apwemuHb0udk;rsdK;wdkYtrnf
rQom jzpfMuygonf[k xif&mjrif&m BuHzefí qdkxm;Muygonf/
þodkY a&SUb0r&Sd? aemufb0r&Sd [laom t,lrsm;udk
&SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkY ,lxm;Muojzifh £if;wdkY,lxm;aom
t,lESifh qefYusifaom a&SUb0&Sd? aemufb0&Sd[laom b0pOfquf
jzpfysufyHkrsm;udk a[mjyxm;aom jrwfpGmbk&m;\ Zmwfwmf?
edygwfawmfESifh tcsdKUygVdawmfrsm;udk tjypfjy uJh&JU
½IwfcsvmMuawmhonf/ xdkodkY vmaMumif;udk omoema&;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -368
avQmufxm;awmif;qdkvTm pmrsufESm (26)ü ]]xdkYaMumifh
omoemawmfü a&SUaemufb0 jzpfrjzpft,lonf omoemawmfudk
t&d,opöm omoemawmftjzpfrS aysmufí vd*FomoemrQom
jzpfawmh&ef r[mvkyfBuHcsufBuD; wcsufjzpf aeí
omoemawmftm; r[mxdyg;rIBuD;tjzpf xdyg;vSygonf}} [k
r®0d[m&Ded’gef;
780
a&;om;NyD;vQif xdkt,ludk pDrHudef;txyfxyfcsí z,f&Sm; ay;&ef
awmif;qdkNyD;vQif ]]xdkodkYz,f&Sm;awmfrlMu&mü tuefY tuGuf
t[efYtwm;tjzpf jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmfrlcJhaom Zmwfawmf
edygwfawmfrsm;ESifh tcsdKUygVdawmfrsm; &Sdaeonfudk wynfhawmfrsm;
owdxm;&ygrnf/ pmaywwfuRrf;awmfrlMu aom
q&mawmfrsm;onf pmaywefbdk;ü em;yg;wvnf &Sd&rnfrSm
r®wmobm0jzpfMuygonf/ ]]ZmwfawmfESifh edygwfawmfrsm;\
wefbdk;onf jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmf rlaom ygVdawmf\
wefbdk;ESifhpmvQif ZD;aphESifhjrifhrdk&fyrm jzpfygonf}}[k ZmwfawmfESifh
edygwfawmfESifh a&SUb0 aemufb0 &SdaMumif;udk a[mjyxm;aom
txl;ojzifh twdwf ypöKyÜef tem*gwf umv(3)yg;jzifh
aMumif;usdK;pyfí a[mxm;aom y#dpö orkyÜg’f a’oemawmfudkyif
y,fzsuf½dkufcsdK;um uJh&JU½Iwfcsxm; ygawmhonf/
xdka&SUb0 aemufb0&SdaMumif; a[mjyxm;aom
ygVdawmfrsm; bk&m;&Sifra[mcJhaMumif;ESifh a&SUb0 aemufb0
&SdaMumif; a[mjyxm;aom ygVdawmfrsm;onf aqmifvmcJhMu aom
bmPuwdkY\ tm;enf;csufaMumifh ,aeYawGUjrif&onfh twdkif;
rdIvdkaygufrsm;aeonftxd &SdaeMuonf[k qdkxm;Mu NyD;vQif
xdkygVdawmfESifh xdkygVdawmfudkaqmifvmcJhMuaom bmPursm;wdkY
uJh&JU½Iwfcsxm;aMumif; avQmufxm;awmif;qdk vTm
pmrsufESm(27)ü-
]]txl;tm;jzifh r®wårodbJ r®aqmifvQif ,aeYowif;
r®0d[m&Ded’gef;
781
eufrodbJ owif;aqmifoltvm;}} tcRwfcWwftrSm;rSm;
rvGJraoGjzpfyGm;&ygrnf/ xdkYaMumifh ygVdawmfrS a&SUaemufb0
jzpfrjzpf yg&Sdcsuftawmfrsm;rsm;onf bmPuyk*dK¾ vfwdkY\
roefY&Sif;aom tmcHwGif;ü tiHkcHcJh&onfjzpfí tmykwfeHYrsm;jzifh
tvdrf;usHcH&aomaMumifh tmykyfeHYxGufaejcif; trSwftom; rsm;om
taotcsmjzpfonf}}[k uJh&JU½IwfcsyHkudk a&;om;xm;Mu ygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf þqdktyfcJhNyD;aom

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -369
pum;tpOft& a&S;b0 aemufb0r&Sd[k ,lxm;aom yk*dK¾ vfrsm;
jzpfMuí ewådya&mavmaum [laom þb0rSaeí aemufvm;
&rnfhb0 r&Sd[laomt,ludk ,lxm;aomaMumifh tZdwau
ourÁv[laom ‘dXdq&mBuD;\ t,ludk ,lxm;olrsm; pGJvrf;
aeaom ‘d|dt,l&Sdolrsm;? rSefuefaom t,lrS azgufjyefaom
rSm;,Gif;aomt,lrsm; ,lxm;aomyk*dK¾ vfrsm;jzpfMuonf/ xdkYaMumifh
xdkyk*d¾Kvfrsm; t&d,myk*d¾Kvfrsm;r[kwfMu[k pdppf oHk;oyfMuygonf/
29/ xdkYjyif t&d,myk*d¾KvfwdkYonf þypöKyÜefb0ü ygPdyÜum&
owåyÜ[m& ywåapä’ yg’apä’tudwåd t,o 0dyÜd#dom& paom
ab;tukodkvfwnf;[laom &efol[laom&efwdkYudk£if;? wrvGef
b0 i&JponfwdkYü a&muf&aom ‘k*w ¾ dab; tukodkvf[laom
&efwdkYudk Nidrf;apwwfaom ig;yg;aomygPmwdygwrS
a&SmifMuOfjcif; paom oDvig;yg;? bk&m;w&m;oHCm wdkYü
ouf0if,HkMunfjcif;? t&d,mwdkYESpfoufaom oDvwdkYESifh
r®0d[m&Ded’gef;
782
jynfhpHkjcif;[laom aomwmywåd,*f(4)yg;? þt0dZÆm paom?
taMumif;w&m;jzpfjcif;aMumifh þocFg&paom tusdK;w&m;
jzpf&ayonf/ þt0dZæm paom taMumif;r&SdcJhaomf þocFg&
paom tusdK;w&m;vnf;rjzpfawmhay/ þt0dZÆm paom
taMumif;csKyfjcif;aMumifh þocFg&paom tusdK;vnf;
csKyfaysmuf&awmhonf[laom ynmjzifh aumif;pGmjriftyf
xdk;xGif;í odtyfaom y#dpo ö rkyÜg’fw&m; þ(10)yg;ESifh
jynfhpHkaomyk*dK¾ vfonf i&J? wd&pämef? Nydwåm[laom ‘k*w¾ db0
ukefawmhonf/ ysufpD;jcif;oabmr&Sdaom NrJaomr*fzdkvfodkY
a&mufzdkY&efvnf; avsmif;aom aomwmyefyk*d¾Kvf igjzpfNyD[k
rdrdudk,fudk rdrd ajymqdkEdkifonf[laom t*Fkwå&edum,f
‘ouedygwf Oygvd0*f b,okwf (ESm-404)ü a[mawmfrlxm;
awmfrlonfESifhqefYusifpGm &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf
(10)ckajrmuf y#dpo ö rkyg’fw&m;udk xdk;xGif;írodbJ b0r&Sd
[laom t,ludk ,lxm;MuaomaMumifh xdkyk*dK¾ vfwdkYonf t&d,m
yk*dK¾ vfrsm; r[kwfMu[k oHk;oyfMuygonf/
30/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf rdrdt,l0g’jzpfaom
aemufb0r&dS[laomt,lESifh rnDñGwfojzifhbk&m;a[m
yg|dawmfudk uJh&J½Iwfcst½dktaorJhpGma&;om;xm;jcif;?
xdkyg|dawmfrsm;udk aqmif,lvmaombmPuyk*dK¾ vfrsm;tm;
uJh&JU½Iwfcst½dktaorJhpGm a&;om;xm;jcif;? xdkyg|dawmfudkzGifhqdk
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -370
783
Muaomt|uxm#Dumq&mrsm;tm; uJh&JU½Iwfcsxm;jcif;?
xdkuJh&JU½Iwfcsxm;ojzifh jrwfpGmbk&m;udkyif o’¨gw&m;r&dSawmh
ojzifh aus;Zl;rJhudka&;om;&ma&mufaejcif;aMumifh? £if;wdkYt&d,m
yk*d¾Kvfrsm;r[kwfMu[k pDppfoHk;oyfa0zefMuygonf/
31/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY,lxm;aom avmutjrifrSm;
[laom0g’rSm½kyfemrfavmuBuD; NrJrNrJtjrifrsm;jzpfygonf/ £if;
wdkYonf jrwfpGmbk&m;u oóawmavmaum tar;udk
oów’d|dt,ludkr,l [kodapvdkíavmuonfNrJ\[kigbk&m;
r,lra[m[lí tajzqdkxm;onfudktpGJjyKí avmuonfNrJ
[korkwfNyD;vQif ]]toóawmavmaum}} [laomtar;udk
Oapä’d|dt,ludkr,l[k odapvdkíavmuonf rNrJ[kigbk&m;
r,lra[m[lí ajzqdkxm;onfudktpGJjyKí avmuonfrNrJ[k
orkwfMuí avmuBuD;NrJrNrJ[laomavmutjrifrSm;0g’BuD;udk
ajymqdka&;om;xm;Muygonf/ £if;wdkYonfavmut& ½kyfemrf
avmu[k,lNyD;vQif xdkavmutjrifrSm;t,lonf tm&’¨0dyóu
y k * ¾ dK v fw dk Y \ ½ k y fe m r fa v m u ½ I y G m ; c s u fr S
jzpfay:vmonf[ka&;om;xm;NyD;vQif avQmufxm;awmif;qdk
vTmpmrsufESm(29)rSpí-
(u) ½kyfemrfavmuwdkY\tjzpftysufudk tedp?ö ‘ku©? tewå
[k½IyGm;ojzifh tedpv ö u©Pm ‘ku©vu©Pm tewåvu©Pm
odjrifvmojzifh edAÁmefjrifNyD;t&d,opömaygufNyD [lí£if;?
( c) t&d,opömaygufí t&d,mjzpfojzifh½kygf wf emrfgwf
r®0d[m&Ded’gef;
784
w&m;wdkY\ tjzpftysufw&m;wdkYudk odygonf/ odaomaMumifh
ig ol r[kwf? jzpfíbmrQrvkyfcsifaomtusifhü wnfonf[lí
£if;?
(*) þtusifhrsm;onf trSm;rsm;jzpfívkyforQ’ku©[laom
pum;onfþtusifhrSm;rSay:vmonf [lí£if;?
(C) þodkY½kyfemrfavmu½Ií tjzpftysufudkodjcif;onf
t&d,opömodr[kwf y&rwåopömodjcif;rQomjzpfygonf [lí£if;?
y&rwåopöm0g’rSm ocsFm0g’omjzpfonf[lí£if;?
awG;odrQomjzpfonf[lí£if;?
(i) y&rwåobm0rsm;\ Oyg’fXfbiftpOfrysufjzpfysufae
onfudk ‘ku©t&d,opöm[k ½IMunfholrsm;onf ork’,opömESifh
r*¾opömwdkYvnf; jzpfysufruif;Muojzifh? ‘ku©t&d,opöm yifjzpfí
ork’,r*¾trnfrsm; r&dSMuawmhouJhodkYjzpf&awmhrnf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -371
jzpfír[kwfonfudkrS rqifjcifEdkifonftxd tpOf;pm;rJholrsm;
jzpfMuygonf[lí£if;?
½kyfemrfavmu½IyGm;olrsm;\ ½kyfemrf½Iojzifh&tyfaom tjypfrsm;
jyqdkxm;ygonf/
(u) xdktjypfrsm;wGif tedpv ö u©PmponfjzifhrSwftyfaom
tedppö aomw&m;rsm;udk odjrifrIonf 0dyóemOmPf [kqdktyfaom
u m r m 0 p & u k o dk v fO m P o r Ü , k w fw & m ; r s m ; \
udprö sm;omjzpfygonf/ xdkw&m;rsm;onf a*gMwbkOmPftjzpfodkU
ra&mufao;vQif xkdtedpv ö u©Pmponfjzifh rSwfom;tyfaom
r®0d[m&Ded’gef;
785
tedppö aomw&m;wkdYudkom jrifae&ygao;onf/ a*gMwbkOmPf
odkYa&mufvQif xkdtjrifrSwyg;aom edAÁmefw&m;awmfudkjrifvmyg
onf/ xdkYaMumifh tedppö aomvu©PmudkjrifrIr[kwfbJ vu©dwAÁ
r®rsm;omjrifrIjzpfygonf/
(c) ½kygf wf emrfgwfwdkY\ tjzpftysufum;tedppö onf
w&m;wdkY\ vu©Pmwnf;/ xdkvu©Pmjzifhvu©dwAÁjzpfaom
w&m;rsm;um;twår[kwf? (0g) igolwyg;r[kwfjzpfygonf/
xdkYaMumifh t&d,mwdkY\tjrifonf twå’d|drSuGmonfjzpfí
igolwyg;r[kwf[líjrifjcif;onf tjrifrSefjzpfygonf/
(*) þtjypfjycsufum; tjcm;aomw&m;&dyfomwdkY\ t,l0g’
rsm;udkykwfcwfxm;csuf jzpfygonf/
(C) y&rwåopömum; ½kyfemrfw&m;wdkYudk tedpö ‘ku© tewå
cE¨m tm,we owdyXmefponfjzifh a[mxm;awmfrltyfaom
a’aowAÁr®rsm;onf y&rwåw&m;wdkY\ [kwfrSefaomoabm
udkrSDíjzpfaomaMumifh y&rwåopömrnfygonf/ xdkrSwyg;
eda&mopömESifh r*¾opömudkvnf; y&rwåopöm[k]]{uOdopöH
e’kwd,rwD}} [k apmokwåefygwfüqdkxm;ygonf/
xdk(2)yg;wGif]tarmor®HedAÁmeHw’&d,mopöawm0d’l}
[laomokwåefygwf’G,mEkyóemokwfü tarmr®jzpfaom aMumifh
edAÁmefonf y&rwåopömrnfygonf/ xdkedAÁmefodkYa&muf
aMumif;jzpfaomr*¾if(8)yg;onfvnf; ]]{uOdopöH}} [laomokwå
edygwf plVAsL[okwft& y&rwåopömyifjzpfygonf[kqdkxm;Mu
r®0d[m&Ded’gef;
786
ygonf/ xdkpum;udk oar®m[0daem’edt|uxmopö0dbif;
tzGifhESm (81) ü-
]]{uOD opöHe ‘kwd,rwåDwd tm’Doky&rwåoapö?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -372
edAÁmae ap0 ra*¾p}} [kaxmufcHvQuf&dSygonf/
‘ku©H t&d,opöHEÅdtm’dab’H y&rwåopöH0ga[mwdk [k
r®y’t|uxm ‘kwd,tkyfESm (254) yÍöowbdu©K0w¬dKü
qdkxm;aompum;t& ‘ku©opömonfvnf; y&rwåopöm[k
oHk;EIef;xm;ygao;onf/ xdkYaMumifh opömav;yg;vHk;yify&rwå
opömjzpfaeygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY\ y&rwåopömum; ½kyfemrfwdkY
\ Oyg’fXdbiftpOftqufjzpfysufaejcif;onf y&rwåopömjzpf
ygonf[kqdkxm;ygonf/ £if;wdkYum; tm&’¨0dyóuyk*dK¾ vfwdkY\
tjypfjyaomfvnf;? rSef;&rf;NyD; tjypfjyxm;aomaMumifh
t&d,mrsm;r[kwfMuyg[k pDppfoHk;oyfMuygonf/
(i) opömav;yg;jyqdk&m]]oar®m[0daem’eDt|uxmESm (83)
ü pwkw¬awmwdtwådapwå ‘ku©H e t&d,opöH
twådapwå ‘ku©H e t&d,opöH
twådt&d,opöH e ‘ku©H twåd’kau©aÍöm0 t&d,opöÍ/ö
twådae0’ku©H e t&d,opöH/ {oe a,gork’,m’Dpk/ [kqdkxm;
aompum;tusOf;tus,fudkwwå
r*¾orÜ,kwåmr®m omrnzvmedp,’edpHö wH’ku©H
EÅd 0peawm? ocFg& ‘ku©wm, ‘ku©H et&d,opöH/
r®0d[m&Ded’gef;
787
ponfjzifh qdkxm;ygonf/ þpum;t&-
(1) ‘ku©omjzpfí t&d,opömrjzpfaomw&m;
(2) t&d,opömomjzpfí ‘ku©rjzpfaomw&m;
(3) ‘ku©vnf;jzpf t&d,opömvnf;jzpfaomw&m;
(4) ‘ku©vnf;rjzpf t&d,opömvnf;rjzpfaomw&m; [k
‘ku©opömtwGuf av;csufcGJjyxm;ygonf/
(1) um; r*¾orÜ wkwrå ®ESifh zdkvfav;yg;w&m;wdkYonf ocFg&
‘ku©jzpfaomaMumifh ‘ku©omjzpfít&d,opömrjzpfaomw&m;?
ork’,ESifh t*¾opöm(2)yg;onfvnf; rNrJaomaMumifh &Hcg’ku©
omjzpfí ydkif;jcm;íodtyfonf\tjzpfjzifh ‘ku©opömudkydkif;jcm;
í odjcif;iSm bk&m;&SifxHrusifhoHk;aomaMumifh t&d,opömrjzpf
aomw&m;jzpfygonf/
(2) um; edAÁmefonf t&d,opömomjzpfí ‘ku©rjzpfyg/
(3) um; wPSmMuOfxm;aom Oyg’geu©E¨mig;yg;onf ‘ku©vnf;
jzpfygonf/ t&d,opömvnf;jzpfygonf/
(4) um; r*¾orÜ,kwrå ®ESifh omrnzdkvfw&m;wdkYonf ‘ku©opöm
udk ydkif;jcm;íodjcif;iSm bk&m;&SifxHusifhoHk;aomaMumifh ‘ku©vnf;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -373
rjzpf ydkif;jcm;íodtyfonf\tjzpfjzifh rjzpfaomaMumifh t&d,
opömvnf;rjzpf[k o½kyfukdjyqdkxm;ygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf þuJhodkYork’,ESifh r*¾
opömwdkY\ocFg&’ku©jzpfí ‘ku©omjzpf&aMumif;rodMubJ tm&’¨
0dyóuyk*dK¾ vfrsm;udk npfnrf;aompdwfxm;jzifh tpOf;pm;rJhol
r®0d[m&Ded’gef;
788
rsm;[k uJh&JU½Iwfcsxm;aomaMumifh t&d,myk*dK¾ vfrsm;r[kwfMu[k
pDppfoHk;oyfMuygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf omoema&;?
avQmufxm;awmif;qdkvTmpmrsufESm (29)ü-
]]’ku©Ht&HopömESifh y&rwåopömonf ,aeYtm&’¨0d
yóuwdkYavmuü BuD;pGmyif ta&mtaxG; cHae&ygonf/
‘ku©t&d,opömü y&rwåobm0rsm; rygr[kwfaomfvnf;?
y&rwåobm0rsm;yg0if0ifumrQjzifh y&rwåobm0rsm;udk ‘ku©
t&d,opömjzpfonf[kqdk&ef taMumif;r&dSyg/}}[k ‘ku©t&d,
opömESifh y&rwåobm0rsm; t&d,opöm[krqdkEdkifygoenf;/ [k
ar;vQiftajzuawmh]]y&rwåopömrsm;ü trnfrSnfhac:rI orkwd
opömrsm;yg0ifMuonfyif? þodkYy&rwåopömrsm;ü orkwdopöm
rsm;yg0ifumrQjzifh y&rwåopömrsm;udk orkwdopömjzpfonf[k
qdk&efrjzpfEdkifouJhodkY jzpfygonf}}[kajzjyxm;ygonf/
þpum;rsm;ü-
(u) t&d,opömESifhy&rwåopömwdkY toD;wjcm;pDjzpf
onf[kqdkxm;jcif;?
(c) y&rwåw&m;rsm;udk a[mxm;aomtedppö aom
trnfrsm;udk or®Kwdopömqdkxm;jcif;?
(*) y&rwåopöm or®Kwdopöm t&d,opöm [k
oHk;rsdK;oHk;pm; &dSaeonf[kqdkvdkjcif;[laom pum;rsm;usa&muf
aeygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
789
(u) cE¨mtm,wegwfpaom y&rwåw&m;wdkYonf? wx
t0dwx tEknxmaMumifh opömwdkYrnfukefonf/ xdkYaMumifh
y&rwåopöm[lí ac:qdktyfygonf/ xdky&rwåopömw&m; wdkYum;
tm½Hkw&m;rsm;wnf;/ xdkudkodaomOmPfum; opöOmPf wnf;/
xdkOmPfonf tEkaAmOmPf y#da0"OmPf [k (2)yg; &dSygonf/
xdkwGif tEkaAmOmPfum; avmuDOmPfwnf;/ y#da0"OmPfuJhodkY
wBudrfwnf;omvQif odonfr[kwf/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -374
tzefzeftxyfxyfodaomaMumifh (0g) ‘ku©ponfwdkY\
t&d,opöm\tjzpfum; avQmfaom? (0g)q&mtqufquf
vmaom Mum;emjcif;tm;jzifh£if;? xdkMum;emjcif;udk tpOfavQmuf
ojzifh(0g)uu©Vzkoe paomoabmw&m;[laom tjcif;t&m
tedppö aom omrntjcif;t&mudk BuHpnfaomtm;jzifh£if;?
xdkBuHpnfaomtjcif;t&mudk jrifwwfodwwfaomynmjzifh
ESpfoufjcif;tm;jzifh£if;? odaomaMumifh tEkaAmOmPf
ac:ygonf\ xdkOmPfonftEkó0 ponftpGrf;jzifh edAÁmefü
£if;? r*fü£if;jzpfygonf/ xdktEkaAmOmPfonf ‘ku©udkodonf
&dSaomf y&d,kXmetbdb0e\ tpGrf;jzifhjzpfaom ouúm,’dXdudk
epfaponf/ ‘ku©ork’,udk odonf&dSaomf Oapä’dXdudk
epfaponf/ eda&mudkodonf&dSaomf oóe’dXdudkepfaponf/
r*¾udkodonf&dSaomf tud&d,’dXdudkepfaponf ponfjzifhoarm
t|uxmESm(82)qdkxm;ygonf/ y#da0"ÓPfum;?
avmukwå&mwnf;/ edAÁmefudktm½HkjyKí ‘ku©opömudkydkif;jcm;í
r®0d[m&Ded’gef;
790
odjcif;? ork’,opömudky,fjcif;? eda&mopömudkawGYxdjcif;?
r*¾opömudkyGm;jcif;udpt
ö m;jzifh xdkopömav;yg;üawGa0rdef;arm
jcif;udkepfapojzifh opömav;yg;wdkYudkxdk;xGif;í jrifygonf/
odygonf/ þodkYy&rwåopömonfyif tEkaAmÓPfjzifhod&mü
bk&m;paomt&d,myk*dK¾ vfwdkYonf odaomaMumifh t&d,opöm (0g)
t&d,mrnfaom jrwfpGmbk&m;\opömrnfaomaMumifh
t&d,mrnf\[k qdk&ygonf/ xdky&rwåopömonfyif y#da0"
ÓPfjzifhod&mü t&d,m\tjzpfudk NyD;apwwfaomaMumifh
t&d,opöm[kqdk&ygonf/ xdkYaMumifh t&d,opöm y&rwåopöm
[kwoD;wjcm;pDr[kwfyg/
þodkYt&d,opömESifh y&rwåopömwdkYudk wduspGmrodaom
aMumifh &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ]]½kyfemrfavmuNrJrNrJ?
tjrifonf y&rwåopömtjrifrQomjzpfNyD; t&d,mopömtjrif
vHk;0r[kwfbJ t&d,opömtjrif[k txifcH&aomaMumifh
w&m;wkudk w&m;ppfxifrSm;jcif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh þavmu
tjrifrSm;onf avmuBuD;udk ½dkif;pdkif;t&d,opömaysmufapaom
tjrifrSm;jzpfygonf/ þavmutjrifrSm;onf þodkYyift&d,
opömtwGuf wuGufuav;rQae&mrusefatmif vHk;vHk; vsm;vsm;
vSnfhpm;azsmufzsufaomw&m; jzpfygonf/ [ked*Hk;csKyf í
ajymrSm;a&;rSm;t,lrSm;aeMuygonf/
(c) or®Kwd\vu©Pmum; tMuiftdk;? ykqdk; paomtrnf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -375
onf ysufpD;cJhaomf 0g-todÓPfjzifh tpdwftydkif; tpdwfpdwf
r®0d[m&Ded’gef;
791
cGJjcrf;vdkufaom tdk; ykqdk;paomtrnfaysmufí tjcm;aom
trnfa&muf&ygonf/ xdktdk; ykqdk;paomtrnfonf or®Kwd
rnfygonf/ xdk\tjcm;aomtrnfodkYa&mufjcif;onf or®Kwd
vu©Pmrnfygonf/ y&rwå\vu©Pmum; þodkYr[kwfyg/
zó\zkoeoabmw&m;ü twdwfpaom umv Oyg’fpaom
tm;jzifh ysufoGm;aomfvnf;? zkoeoabmyifjzpfí ajymif;vGJ
rac:a0:&yg/ xdkonf y&rwåvu©Pmrnfygonf/ xdky&rwå
w&m;wdkYudkzóa0’em yx0DponfjzifhawGYxdjcif; zkoeoabm
aMumifh zó-cHpm;jcif; a0’d,eoabmaMumifh yx0Dponfjzifh
om ac:a0:&í y&rwåa’oem 0g-y&rwåopöm jzpf&um;?
ysufpD;-ajymif;vGJírac:a0:&aomaMumifh or®Kwdopöm[k
rqdk&awmhygay/
(*) ‘ka0opömed twmmod? orÁKa’¨ 0’wH0
or®Kwð y&rwåÍö wwd,HElyvAÇwf- [lí
oDvu©E¨t|uxm (2-72) t*Fkwå&t|uxm (1-
84) yÍöyu&Pt|uxm(139) £wd0kwåut|uxm (78)wdkYü
qdkxm;aomaMumifh jrwfpGmbk&m;&Sifonf or®Kwdopömy&rwåopöm
(2)yg;oma[mcJhygonf/ wwd, ajrmufjzpfaom opömra[myg/
xdkor®Kwdy&rwåwkdY\ opömrnfaMumif;udk xdkt|uxmwdkYüyifoauFw0peH
opöH? avmuor®Kwdum&PH
y&rwå0peH? opöH? r®meH blwvu©PH [kqdkxm;Mu
ygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
792
xdkYaMumifh &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf y&rwå
opömwdkYudk wduspGmq&menf;usus rodyJ rSef;&rf;í
qdkxm;aomaMumifh£if;wdkYonf t&d,mrsm;r[kwfMu[k
oHk;oyfMuygonf/
34/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ‘ku©opömt&aumufudk
omoema&;avQmufxm;awmif;qkdvTm pmrsufESm(30)ü
‘ku©t&d,opömonf avmuDtukodkvf-ukodkvfuHrsm;
ESifh xdkuHrsm;udkjyKrdaomaMumifh jzpfyGm;aomtusdK;0dygwfrsm;
rjywf’vpyfwjcm;ywfywfjzpfaejcif;rsm;ESifh xdkodkYjzpfaejcif;\
taiGYtouftusdK;quftoGifo@meftjzpf pdk;&drf &jcif;?
ylaqG;&jcif;? idka<u;&jcif;? 0rf;enf;&jcif;? qif;&J&jcif;rsm;om

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -376
jzpfygonf[k t&aumufjyxm;ygonf/ £if;wdkYrSm um;-
b0ypö,mZmwd? Zmwdypö,m? Z&mr&P? aomu?
y&da’0’ku©? a’greókyg,momorÇ0EÅd [laom y#dporkyÜg’f
yg|dawmfvmonfhtwdkif; qdkxm;Muonf/ £if;yg|dawmfum;
ur®v0aMumifh Zmwd[laom 0dygwfw&m;rsm;jzpfMu&onf
ponfjzifhom a[mxm;aomyg|dawmfjzpfonf/ ‘ku©opömudkjy
aom yg|dawmfr[kwfyg/ þb0ypö,mzmwdpaom yg|dawmf
vmonfhtwdkif; qdkxm;aMumif;udk £if;pmrsufESmüyif-
½kyfobm0 emrfobm0 y&rwåopögrsm;onf qdkcJhNyD;aom
‘ku©t&d,opömazmfjycsufü yg0ifaumif;yg0ifygrnf jzpfygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
793
ocFg&0dnmOf emrf ½kyf oVm,we zó a0’em
tp&dSojzifhjzpfygonf}} [laompum;uaxmufcHvQuf &dSygonf/
jrwfpGmbk&m;&Sifu ‘ku©opömudk o½kyfxkwfí
r®puúy0wåeokwf(0d? 32 14)ü-
£’H acgye bdu©a0 ‘ku©H t&d,opöH? Zmwdyd’ku©m?
Z&myd’ku©m? Asmdyd’kau©m? r&PrÜd’ku©H? tyÜd
a,[dorÜa,m
a*g? ‘kau©myda,[d0dyÜa,ma*g’kau©m ,rÜdpäH evbwdwrÜd
‘ku©H oHcdawåe yÍöKyg’geu©E¨m}} [líoma[mxm;yg
onf/ opö0db*Fyg|dawmf- ESm-104ü£if;? r[m*¾yg|dawmf (ESm-
243) ü£if;? rlvyPÖmoyg|dawmf r[mowdyXmeokwf (ESm-
82)ü£if;? r[m*¾oH,kwfyg|dawmf r®puúy0wåeokwf (ESm-
368)üvnf;aumif;? þtwdkif;yifxdkYjyif
‘ku©opömt&aumufudk ‘ku©opömudkrjyaom
y#dpo ö rkyÜg’fyg|dawmfudk udk;um;qdkxm;NyD;í xkdyg|dawmftm;
avsmfpGmyif ‘ku©t&d,opömodyHkudkvnf; £if;pmrsufESmüyif
]]’ku©t&d,mopömodjcif;onf jyKvkyfrI(uH)ESifh jyKvkyfrIuHaMumif;
jzpfaomtusdK;enf;rI odjcif;omjzpfí}} [kqdkNyD;vQif
xdkrsufESmüyif]]t&d,opömodonf rdrdjyKaom ocFg&aMumifh&
aeaom ‘ku©udkjrifwwfaom rsufaphaygufaomtcgü
xdkxdk’u©&aeqJyifodygonf}} [kqdkxm;ygonf/ þpum;rsm;
onf opömw&m;udkodaomÓPfudk ]]0db*Fyg|dawmf (ESm-341)ü
r®0d[m&Ded’gef;
794
wwåuwrH ‘kau©OmPH? ‘ku©H tm&AÇ,m OyZÆwd ynm
yZmeem}} ponfjzifh£if;? y#dorÇd’gr*¾yg|dawmf (ESm-144) üvnf;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -377
þtwltm;jzifh£if; a[mxm;aomyg|dawmfrsm;ESifh qefYusifonfh
tjyif xkd’ku©udkodaomÓPfonf opöÓPfrnfaMumif;udk
]]wwåuwrH ‘kau©OmPH? ‘ku©Htm&rÇ,m OrZÆwd ynmyZmeemwd
tm’dem[d {awuopöm &r®P0 aoemyd opöOmPHrkwåH}} [k
0dok’¨dr*f (2-ESm-333) ‘kwd,tkyfüqdkxm;aomaMumifh
opöÓPf[kod&ygonf/ xdkopöÓPf[lonf wdy0d0¥EÅd
opöOmPudpöOmPuwOmPocFgweH
wPÖH y&d0¥meH aoe wdy&d0¥H/
]{wå[D £’H ‘ku©H t&d,opöH £’H’ku©ork’,HEÅd
{0Hpwkokoapöok ,wmblwH OmPH opöOmPHemr}}
[k oH,lwåt|uxm (3-ESm-328)r®puúy0wåeokwftzGifh
t&]]þum; ‘ku©jzpfaom t&d,opöm? þum; ork’,jzpfaom
t&d,opöm ponfjzifhopömav;yg;wdkYü [kwfwdkif;rSefpGm odaom
tEkaAm y#da0"ÓPfonfom opömÓPfrnfygonf
[kqdkxm;aompum;rsm;ESifh qefYusifaeygonf/ xdkYaMumifh
t&d,opömodyHkudk w&m;&aeaomaMumifh od&onfhtae tm;jzifh
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf azgufjyefrSm;,Gif;pGm
xif&mjrif&mqdkxm;&um;? £if;wkdYonf t&d,mrsm;r[kwfMuyg[k
pDppfoHk;oyfawmfrlMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
795
35/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf omoemawmfa&;
avQmufxm; awmif;qdkvTmpmrsufESm(32)ü £if;wdkYt,ludktedpq ö dkonfrSm
½kyfemrfr®jzpfNyD;aemuf ysufoGm;jcif;udk
qdkvdkonfr[kwfyg/ ‘ku©t&d,opömw&m;wdkY\ (odkYr[kwf)
avmuDuHESifh uHusdK;[kqdktyfaom Oyg’geu©E¨m w&m;wdkY\
rcdkifNrJyHkudkomqdkjcif;jzpfygonf}} [k jyqdka&;om;xm;ygonf/
þpum;ü &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ]]oaAÁocFg&m
tedp}ö }[laomyg|dawmfü ocFg&t&ud t0dZÆm ypö,m ocFg&m
ypö,m 0dOgPH [laom y#dpo ö rkyÜg’fvm ocFg& t&uJhodkY
worwfwnf; aumuf,lí t&d,mtjzpfodkYa&mufí
r®pu©K&ojzifh o&ouJhodkY tjcm;em;yg;rvnfaom
yk*dK¾ vfrsm;txiftjrifrrSm;atmif a&;om;jyqdkxm;Muygonf/
ocFg&wdkYonf t0dZÆmypöa,mocFg&mt&? ocFg&ESifh
ocFg&o’´gjzifh vmaomocFg&tm;jzifh (2)yg;jym;ygonf/ xkdYwGif
yknmwdocFg&tmaeÍömbdocFg& [laom(3)yg;ESifh um, 0pD
pdwå [laomocFg&(3)yg; aygif;(6)yg;wdkYum;? t0dZÆm
ypö,mocFg&mü ocFg&t&wdkYjzpfygonf/ xdkajcmufyg;um;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -378
avmuDukodkvf tukodkvf apwem wdkYom&Muygonf/
tcFg&o’´gjzifhvmaom ocFg&wdkYum;-
(1) ocFwocFg&
(2) tbdocFwocFg&
(3) tbdocFg&Pu ocFg&
r®0d[m&Ded’gef;
796
(4) ya,m*gbdocFg&
tm;jzifh (4)yg;&dSygonf/ xdkwGif tedpo
ö cFg&m [laom (‘D? 2?
129-161)(oH? 1? 160)yg|dawmfvmaom ocFg&t& uH pdwf
Owk tm[m& [laom rdrdwdkYtaMumif;aMumifhjzpfukefaom
oyÜp, ö r®rsm;onf ocFgwocFg&wdkYrnfygonf/ uHaMumifhjzpf
aom awblru½kyf emrfx&m wdkYum;tbdocFwocFg&
wdkYrnfygonf/ xdkw&m;wdkYvnf; tedp0ö wocFg&m [laom
yg|dawmfjzifhyif a[mygonf/ toD;tjcm;a[mxm;aom
yg|dawmfr&dSyg/ oHk(3)yg;üjzpfaom ukodkvf tukodkvf
apwemrsm;onf tbdocF&PuocFg& wdkYrnfygonf/
xdkocFg&udkt0dZÆm
*awm ,Hbdu©a0 yk&doyk*a¾ vm
ykn aÍö0ocFg&H twdocFa&mwd [laom (oH? 1? 310)
ygVdawmfü a[mxm;ygonf/
0EÅm txm[wH? rkantXmod}} [laom ygVdawmf (tH?
1? 110)ü a[mxm;aom um,duapwodu 0d&d, onf
ya,m*gbdocFg&rnfygonf/ þodkY ocFg& o’´gwdkY\
twåK’´g&udk rodem;rvnfbJ pdkufvdkufrwfwwf ,lrd,l&m
,lxm;NyD;í qdkxm;Muygonf/ £if;wdkYonftedpHEö Åd
uðtedpHö/ yÍöu©E¨m tedpmö ? aueaXetedpmö /
OyÜg’0, aXetedpmö [laom y#dorÇd’g
y*¾yg|d(ESm-191)ESifh qefYusifaeaom t,lwdkYudk ,lxm;
r®0d[m&Ded’gef;
797
&um; t&d,mrsm;r[kwfMuyg[k oHk;oyfpDppfawmfrlMuygonf/
36/ xdkYaemuf &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf £if;avQmuf
xm;awmif;qdkvTmpmrsufESm (32)üyif-
]]’ku©vu©PmqdkonfrSmvnf; ½kyfemrfr®wdkY\jzpfysuf
jcif;rsm; rjywfwvpyf tESdyfpufcH&jcif;udk qdkonf
r[kwfyg/ avmuDuHESifh uHusdK;wdkY\ qif;&Jjcif;udkom
qdkjcif;jzpfygonf [k t&aumufjyNyD;vQif xdk\

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -379
qefYusifbuf
taMumif;udk]]½kyfemrfr®rsm;ü Oyg’fXDbif rsm;jzifh rjywf wvpyf
jzpfysufaejcif;onf ‘ku©r[kwf½Hk omru okcyifjzpfyg
ao;onf}}[kjyqdkNyD;vQif okcjzpfyHk udk jzpfNyD;jrifpdwfMum;pdwfrsm;
ysufíom aemufxyfjrif cGifhMum;cGifh&jcif;jzpfí csrf;omonfyif
r[kwfygavm [kqdkxm;a&;om;xm;ygonf/
þpum;&yfü ‘ku©vu©PmESifh ‘ku©t&ruGJbJqdkxm; jcif;
t&aumufudk azmufjyefrSm;,Gif;pGmqdkxm;jcif; ‘ku©udkyif okc[k
taMumif;jyqdkxm;jcif;rsm;[laom t,lrsm;,lxm;onf
udkawGYjrifae&ygonf/
‘ku©ESifh’ku©vu©Pmudk-
,’edpHö? wH ‘ku©EÅd 0peawmye?
wa’0cE¨ yÍöuH ‘ku©H? uo®m tbdPS
y3DyDVemuma&m ‘ku©vu©PH [laom
r®0d[m&Ded’gef;
798
0dok’¨dr*f t|uxm(2?ESm-277)ü qdkxm;&um; tedpjö zpfaom
cE¨mig;yg;onf rjywfESdyfpufaeaomtjcif;t&monf ‘ku©
vu©Pm þodkYtxl;udkqdkxm;aompum;jzifh]]’ku©vu©Pm
qdkonfrSm}} [kqdkNyD;vQif]]’ku©r[kwf½Hkomru}} [laompum;udk
qdkxm;&um;? &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&uGJonfudk
rodaomyk*dK¾ vfrsm;jzpfMuí t&d,mrsm;r[kwfMuyg[k oHk;oyf
awmfrlMuygonf/
37/ þomru]]oaAÁocFg&m ‘ku©m}}[laomyg|dü ocFg&t&
avmuDuHESifh uHusdK;wdkY\ qif;&Jjcif;udk aumufxm;ojzifh
]]wa’0cE¨yÍöuH’ku©H}} [laompum;ESifh qefYusifaeygonf/
xdkYjyif ‘ku©? ‘ku©0dy&dPmr’ku©? ocFg&’ku© [laom(3)yg;aom
‘ku©wGif okca0’em[laomw&m; (63)yg;onfyifokcga0'
em 0dy&dPmare ‘ku©KyÜwåda[wl bm0awm
0dy&dPmr’ku©H [laom oar®m[0daem’eDt|uxm (ESm-88)ü
£if;? 0dok’¨dr*ft|uxm ‘kwd,tkyf(ESm-130)ü£if;? azgufjyef
aomtm;jzifh ‘ku©jzpfjcif;taMumif;\ tjzpfaMumifh ‘ku©[kqdk&
um; okcyifjzpfygao;onf [laompum;onf xifjrif&m
azgufjyefpGmqdkxm;aompum;jzpfaomaMumifh £if;wdkYonf
t&d,mrsm;r[kwfMuyg [koHk;oyfawmfrlMuygonf/
38/ &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf ½kyfemrfudk½I&mü]]½kyf½Iol
onf ½kyfü0dwuf0dpm& yDwdokcw*¾wmtm;jzifh psmeft*Fgig;&yf
r®0d[m&Ded’gef;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -380
799
uyfNyD; ½kyfrSpdwfudk zJcGmvGifhusroGm;&efBudK;pm;ae&ygonf/
xdkYxufwufNyD; psmeft*Fgav;yg;? oHk;yg;? ESpfyg;wdkYjzifh
aeEdkifwdk;wufNyD; Oayu©mw*¾wmrQjzifh t½IcHw&m;udk ydkif;jcm;NyD;
pdwfcsvufcsBudK;pm;aeygonf/ þodkYyif ½kyf½Iolrsm;
t½IcH½kyfw&m;ü epfyHkjzpfygonf/ odkYr[kwf cspfyHkjzpfygonf/
rjypfEdkifyHkjzpfygonf/}} [k a&:om;xm;onfum; ½kyf½Ií
½lypsmef&onf[laom t,l0g’udk ,lxm;olrsm;jzpfygonf/
xdkYaemuf emrfudk½I&mü emrf½IyHkudk-
]]emrf½Iolrsm;onf emrfüepfygonf/}} a&;NyD;vQif emrfudk
½kyfrJh[k trnfwyfí ½kyfrJh½IyHkudk ]]½kyfrJh½Iolonf wavmuvHk;
pdwfyJ&Sdonf[k jrifvdkMuonf/ tdk;qdkvQif wu,ftdk;r&Sd?
pdwftdk;rQomjzpfonf/ ykqdk;qdkvQif wu,fhykqdk;r&Sd? pdwfjzifh
ykqdk;[k zefxm;jcif;rQjzpfí pdwfykqdk;rQomjzpfonf/ t&m&m
pdwfcsnf;jzpfaeonf}} ponfjzifh a&;om;NyD;vQif ½kyfrJhudk½I&mü
t½lypsmefudk &&SdyHkudk-
]]olwdkYonf NrdKU&Gmtdrfausmif; tp&SdonfwdkY\ r&Sdjcif;
wnf;[laom v[mjyif½kyfrJh (tmumo)w&m;\ tqHk;rJh
(teEÅ)rIü yGm;rsm;epf0ifaeMuygonf/ (yXr½kyÜpsmef&yHk) wdkYxuf
wqifhwufí taxGaxGtvDvD zefqif;aeaompdwf (0domP)
\ tqHk;rJhrI (teEÅ)w&m;ü yGm;rsm;epf0ifaeMuygonf/
(‘kwd,m½kyÜpsmef&yHk)wdkYxuf wqifhwufí taxGaxGzefqif;
aeaompdwfvnf;jzpfNyD; ysufoGm;í r&Sdrjzpfao;vQifvnf;
r®0d[m&Ded’gef;
800
rjzpfao;í r&Sd? bmrQr&Sd? pdwfr&Sd[laom ½kyfrJh (ew¬dudÍdö)w&m;ü
yGm;rsm;epf0ifaeMuygonf/ (wwd,m½kyÜpsmef&yHk)wdkYxuf tqHk;wdkif
wqifhwufí bmrQr&Sdonfudk odaeaompdwfuav; onfom
trGefjrwfqHk; (oEÅ arwH? yPDwarwH) jzpfonf[k epfygonf/
(pwkw¬m½kyÜpsmef&yHk)[k pmrsufESm 32-33 ü
a&;om;xm;Muygonf/
&SifOmPonf avQmufxm;vTmpmrsufESm(12)ü
]]awmtwGif;ü r[*¾Kwfw&m;rsm; yGm;rsm;í t½lypsmefjzifh
oHk;ESpfrQaexdkifcJhygonf}}[laom t½lypsmefum; ,if;pmrsufESm
(32-33)wdkYü a&;om;xm;aompsmefrsm;om jzpf&mygonf/
ax&0g’omoemawmfü vmaom ur®Xmef;tm½Hkrsm;udk ½IyGm;í
&aom psmefw&m;rsm;r[kwfMuyg/ &Sif*kP0EÅonfvnf;
awmif;qdkvTm pmrsufESm(19)ü ]]avmuDpsmef 0dnmOfrsm;jzifh

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -381
vGwfvyfpGm aysmfyg;aecJhygonf[laom psmefrsm;vnf; þqdkcJhaom
psmefrsm;om jzpf&mygonf/ ax&0g’ omoem awmfüvmaom
psmefrsm;r[kwfMuyg/ xdkYaMumifh £if;wdkYonf psmevmbD
t&d,myk*dK¾ vfrsm;r[kwfMu[k oHk;oyfawmfrlMu ygonf/
39/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf omoema&; avQmufxm;
awmif;qdkvTmpmrsufESm(34)ü ]]½kyfudk½I&mü ½kyf½Iolu emrfudk
zHk;í tonowå[k tonowfbHkodkYa&muf&aomtjypfudk NyD;í?
emrf½I&mü emrf½Iolu ½kyfrkef;í ae0onm emonm,we}}[k
r®0d[m&Ded’gef;
801
ae0onm emonmwe bHkodkY a&muf&aom tjypfrsm;udkvnf;
jyygao;onf/ xdkpum;wdkYwGif tonowf
bHkodkYa&muf&ma&mufaMumif; w&m;um;]]½kyfudk½Ií a&mufonf
r[kwfyg/]]
{uapö[d wdw¬m ,wae yAÁZdwGm ]]pdwåH edóm,&ZÆe
‘kóerk,SemeD emra[mEÅdwd? pdawå a’goH ‘doGm}}
tpdwåu bma0gemr? aombaem ‘dXr®edAÁme arwEÅd}}
onm0d&m*H ZaewGm wMwKy*rÍörH ormywåð bma0wGm
wwåedAÁwåEÅd/ awoH Oyywådu©aP {aum½kyu©aE¨m
a,0edAÁwåwd
[laom oar®mw0daem ‘eDtXuxm (ESm-504)ü xdktno
owfbHkodkY a&mufapaom yÍörpsmef ormywfudkom yGm;rsm;í
a&mufaMumif;udkom qdkxm;ygonf/ xdkYaMumifh £if;wdkYonf
pdwfxif&mjrif&m azgufvGJazgufjyef qdkxm;Muygonf/
40/ emrf½I&m emrfrHk;í ae0onmemonm ,webHkodkY
a&muf&mü aewomemoom,we psmefudk emrftm;vHk; ½Ií
&onfr[kwf psme0dbifygVdawmf (ESm-274)üae0onD
emonDwd wHa,0 tmudÍn ö m ,weH
oEÅawm reoduma&mwd? ocFg&m 0aoo ormywåd
bma0wd/ awe 0kpw ö dae0onD emonDwd/
[k a[mawmfrlaom tmudÍn ö m,we psmefpdwfudkom
r®0d[m&Ded’gef;
802
Nidrfoufaomtm;jzifh (0g) Nidrfouf\[lí ½IrSom ae0onm
emonm,wepsmefudk &ygonf/ xdkYpsmef&rSom xdrk ®[‘,0dbif;
ygVdawmf (ESm-440)üpwkw
¬H psmefeH bma0wGm/ y/ tayÜuapö ae0onm
emonm ,wEky*geH o[AsmwH OyZÆEÅd

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -382
[k ae0onm emonm,webHkodkY a&muf&ygonf/ xdkYaMumifh
£if;wdkYonf pdwfxif&mjrif&mtm;jzifh qdkxm;Muygonf/
41/ xdk&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf xdkodkYt,lrSm;rsm;udk
qdkNyD;aemuf xdkrsufESmüyif ]]½kyfemrfESpfyg;vHk; rHk;u tb,fodkY
jzpfrnfenf;}}[k ar;NyD;vQif ]]tjzpfEdkifqHk;rSm tjcm;r&Sd}}
jA[®mjynfw0if;0if; 0ufpmusif;w½Iwf½Iwf[laom odkufpm
twdkif;yif ½kyfemrfrHk;u wd&pämefjzpf&ygawmhrnf}}[k
ajzxm;ygonf/
wd&pämefbHkodkY a&muf&onfum; ]]arma[e[d edpo ö r®LVH
wd&päme a,eð OyyZÆEÅd}} [lí tXomvdeD tXuxm (ESm-
172) ü qdkxm;aomaMumifh arm[jzifh tNrJwef;
awGa0rdef;armaeolom wd&pämefbHkodkY a&muf&ygonf/ ½kyfemrfrHk;u
wd&pämefbHk rjzpfonfhjyifaom{
0HoAÁocFga& tm’de0awmyóaEÅm
oAÁb0a,med *wd0dnmP
Xdwd owåm 0go*aw oab’au ocFg&
r®0d[m&Ded’gef;
803
*aw edAÁd E´wd OuúP[d embd&r[d?
[lí edAÁdE´m EkyóemÓPfjzpfyHk qdkxm;aom 0dok’¨d r*¾
(2-ESm-287)’kwd,
tkyfESifhtnD edAÁdE´mEkyóem ÓPfyifjzpfygao;onf/ xdkYaMumifh
£if;wdkY xif&mjrif&myif qdkxm;Muygonf[k oHk;oyfxm;Mu
ygonf/
42/ xdkt&SifESpfyg;wdkYonf ½kyfemrf(2)yg;vHk; ½I&mü &vm’f
ESpfck jyvmjyefygonfum;- (ESm-34-35)ü ]]½kyfemrfESpfckaygif;
½IvQifum; tu,faygif;½Iíum; r&yg/ xdkodkYjzpfaomfvnf;
½kyfwvSnfh emrfwvSnfh½INyD; wjcm;pDyif ½Iaomfvnf; aygif;½Ionf
xifum ½IvQifum; &vm’fESpfckxGufvmEdkifygonf/ wckrSm ½kyfa&m
emrfa&mraumif;[lír&Sd oabmobm0rQom jzpfonf
[laomtjrifrsm; jzpfygonf/}}[k a&;om;NyD;vQif yxr&vm’fü
tjypfrsm; jyjyefvdkojzifh qufvufí a&;om;onfum; ½kyfemrf
odrf;rS Nidrf;rnftjrif&Sdolrsm;onf csrf;omjcif;uif;olrsm;yif
jzpfMuygonf/
xdk½kyfemrfodrf;í ½kyfemrfNidrf;rIudk ]]½kyfemrfonf
tm;vHk;uif;í &aumif;aomw&m;yif r[kwfyg}}[laom pumjzifh
xdka&S;pum;udk y,f&Sm;NyD;vQif £if;wdkYt,l0g’jzpfaom
b0tjrifrSm;ü jycJhaom b0t& ukovmukov yZ[eudkpGJí

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -383
jyvdkojzifh ]]½kyfemrftwGif;rS avmuDuHrsm;om y,fí&aumif;
r®0d[m&Ded’gef;
804
jcif;&Sdygonf}}[laom t,ludk jyjyefonf/ xdkaemuf ½kyfemrfudk
Nidrf;atmifusifh&mü tjypfrsm;udk Oyrmjzifhjyvdkí ]]wynfhawmf
wdkY jrwfpGmbk&m; tavmif;awmfb0 ‘kwå&p&, umvu
tjzpfrsdK;om jzpf&mygonf}} [k jyNyD;vQif ½kyfemrfNidrf;atmif
usifh&mü tjypfrsm;udk jyjyefvdk&um; ]]½kyfemrf½Ií ½kyfemrfNiD;aiGY?
½kyfemrfNiD;aiGUí ½kyfemrfvGwfcsif? ½kyfemrfuvGwfcsifí ½kyfemrfydkrdk½I?
½kyfemrfydkrdk½Ií ½kyfemrfydkrdkNiD;aiGU? þodkYyif
u&Gwfay:avQmufaomuif;yrm jrefjrefa&mufcsifí jrefjref
avQmufvQif jrefjrefavQmufaomaMumifh tpavQmufaomae&m
odkY jrefjrefyifa&mufNyD; yifyef;&ygrnf}}[k tjypfjyvQuf
þtusifhudk trnfwyfjyvdkí ]]xdkYaMumifh þtusifhrsm;onf
udk,fhudk,fudk yifyef;apaom twåudvrxmEka,m* tusifhrsm;
jzpfygonf}}[k a&;om;xm;Muygonf/
twåudvrxmeka,m* tusifhrsm;um;-
þuJhodkY ½kyfemrfudk½Iaomtusifhr[kwfyg/ xdktusifhudk
usifholESifh usifhyHkudkaewådyg|dawmf e,orkXme (ESm-91)ü-
‘dXdp&dwm £awmA[d’¨g yAÁZdwm twå
udvrxmEka,m*? rEk,kwåm? 0d[m&EÅd}}
þomoemawmfrSty &[ef;jzpfukefaom t0dZÆmw&m; vTrf;rdk;
aeMuonfjzpfí ½kyfponfudk edpö pcGmyHkudk ]]½kyfemrfonf igr[kwf
igh[mr[kwf? ½kyfemrfonf olwyg;vnf;r[kwf?
a,musfm;vnf;r[kwf? rdef;rvnf;r[kwf? yk*dK¾ vfowå0gyif r[kwf?
r®0d[m&Ded’gef;
805
þuJhodkY vkyfypfygonf}}[k a&;om;xm;ygonf/ þuJhodkY
a&;om;xm;jcif;onf ‘kwd,&vm’f\taMumif; jzpfygonf/
rSefygonf/ ½kyfemrfonf ig igh[mr[kwf ponfjzpfaomaMumifh
oabmobm0rQomjzpfonf[k taMumif;tusdK;tjzpfjzifh
qdkxm;ygonf/
þü taMumif;jypum;udkvnf; ½kyfemrf½IyGm;&mü
&aomtjypf[k &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkY ,lxm;Muygonf/
þt,lum; azgufjyefrSm;,Gif;aomt,lom jzpfygonf/
rSefygonf/ jrwfpGmbk&m;onf cE¨0*¾oH,kwf ygVdawmf (ESm-
68)ü
½lyHbdu©a0 tedpH?ö ,’edpHö wH’ku©H w’ewåm? ,’ewåm

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -384
wH aewHrr aeaom [ro®d earaomtwåm wd? {0arwH ,mblwH
or®yom, ‘XAÁH/ a0’em onm ocFg&m? 0dnmPH tedpH?ö
,’edpHö wH ‘ku©H? ,H’ku©H w’ewåm? ,’ewåm wH ]]aewHrr
aeaom’ro®d? earaomtwåm}} wd {0arwH ,xmblwH or®ynm
,’XAÁH [k ½kyfemrfw&m;rsm;onf igr[kwf? igh[mr[kwf?
ighudk,fr[kwf[k a[mxm;awmfrlaom ygVdawmfESifh
qefYusifaomaMumifh azgufjyefrSm;,Gif;pGm ,lxm;csufom
jzpfygonf/ xdkYaMumifh £if;wdkYonf t&d,myk*dK¾ vfrsm; r[kwfMu
yg[k oHk;oyfMuygonf/
45/ xdkYaemuf ½kyfemrfonf oabmobm0omjzpfonf [laom
r®0d[m&Ded’gef;
806
tjrifudk tjypfwrsdK;jyvdkí ]]½kyfa&m emrfa&m
raumif;onf[lír&Sd? oabmobm0rQomjzpfonf [laom
tjrifrsm; jzpfyGm;ay:aygufvmygonf/ þtjrifrsm;onf vludk
wd&pämeftqihfodkYa&mufatmif odkYr[kwf vludk csrf;omuif;&m
ty,fqif;&J i&Jom;b0a&mufatmif acsmufcsaejcif;rsm;om
jzpfygonf/}}[k a&;om;xm;ygonf/
þpum;&yfü oabmobm0rQomjzpfonf[laom
tjrifonf rSefuefaomtjrifomvQif jzpfygonf/ ½kyfemrf[laom
y&rwår®rsm;onf oabmobm0w&m;rsm;om jzpfí
bm0omeudkom rkcstm;jzifh &tyfonfhtjypfudk #Dumausmf
]],xm ypö,H[d oaAÁordÜ y&rwår®meH bm0ome
ar0 edyÜ&d,m awmvAÇwd [k rdefYqdkNyD; tEk#Dum (1?
94)ü vnf;? 0dwuúeEÅd 0dwuúe ud&d,m omp0d
wuúótwåaem ypöa,wd y0wådrwåar 0gwdbm0
eda’´aom0o 0wådbm0 ed0g&Pm, a[mwd
[k rdefYqdkxm;ygonf/ xdkYaMumifh oabmobm0rQomjzpfonf
[laomtjrifonf rSefuefaom or®m’d|dtjrifomjzpfygonf/
xdkor®m’d|dtjrifonf wd&pämeftqifh odkYr[kwf ty,fqif;&J
i&Jom;b0odkYa&mufatmif acsmufcsaomtjrifr[kwfyg/ avmb
a’go arm[ [laom udavom[dwfaMumifh ‘kp½dkufw&m;rsm;
jyKrSm;vQifom ]]tar®m ed&d,H aewd}}[laom (ck? 2? 272)
bk&m;&Sif pum;awmfESifhnDpGm tyg,fqif;&J i&Jom; b0
r®0d[m&Ded’gef;
807
a&muf&ygonf/ xdkYaMumifh £if;&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅ wdkYonf
azgufjyefaomtjrifrsm; jrifxm;MuaomaMumifh t&d,mrsm;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -385
r[kwfMuyg[k oHk;oyfawmfrlMuygonf/
46/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf ]]½kyfemrfESpfjzmonf
oabmobm0rQomjzpfonf/ taumif;tqdk;[lí ½dk;pGJp&mr&Sd}}
[k a&;om;qdk&mü oabmobm0rQomjzpfaom ½kyfemrf(2)yg;onf
taumif;(ukodkvf)[lí ½dk;pGJr&Sd? tqdk;(tukodkvf)[lí
½dk;pGJp&mr&Sd[k ,lvQif qif;&J&rnfr[kwf yg[k qdkNyD;vQif
qif;&J&jcif;onf bmaMumifhygenf;[kar;vQif
]]½dk;pGJaerdaomaMumifh qif;&J&ygonf}}[laom taMumif;pum;
udk qdkxm;onf/ odkYjzpfvQif qif;&Juif;&ef(0g) csrf;om&&ef
rnfodkYjyKvkyf&rnfenf;[kar;vQif ]]qif;&Juif;&ef taumif;tqdk;
½kd;pGJrIrsm;udk a&Smif&ygrnf}}[k ajzqdkxm;ygonf/ y&rwår®wdkY\
oabmobm0jzpfonf[laom tjrifrSefonf or®m’d|djzpfí
ukodkvfonftaumif;? tukodkvfonf tqdk;[k ½dk;pGJaerI
(wduspGmjrifonfjzpfí ,laerI)onfvnf; trSefyif jzpfí
a&Smif&efrvdkbJ xdktjrifrSefudk pGefYvGwfrIr&Sd&efudkyif ykxkZOf
taetm;jzifh BudK;pm;&rnfjzpfygonf/
xdkYaemuf ½dk;pGJaeaomol\ az:xkwfaomusifhpOfudk
jyjyefvdkí ]]þodkY odaeolrsm;onf jrwfpGmbk&m;w&m;awmf onf
ynmwvHk;wnf;jzpfonf[kqdkí atmufygusifhpOfr*¾udk
r®0d[m&Ded’gef;
808
azmfxkwfynwfrnfjzpfygonf}}[k y#dnmOfpum;
a&;om;NyD;aemuf usifhpOfr*¾udk ]]avmuü igr&Sd? olr&Sd? yk*d¾Kvfr&Sd?
owå0gr&Sd? a,musfm;r&Sd? rdef;rr&Sd? tazr&Sd? tarr&Sd? cdk;olr&Sd?
owfolr&Sd? vSLonfr&Sd? ay;olr&Sd? ighOpömr&Sd? tm;vHk;oabm
obm0rQom &Sdonf[líjzpfygrnf/}} þodkYvQif tpGJuif;onf?
tpGJuif;vQif vGwfajrmufNyD? vGwfajrmufvQif aemufwzef rjzpfNyD
]]þodkY ynwfMuygrnf[k pmrsufESm (35)üyif þusifhpOfudk
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYu usifhpOftrSm;[k ,lqMuNyD;vQif
þusifhpOftrSefudk uJh&JUvdkí (pmrsufESm-36)ü-
]]þtjrifonf y&rwåopöm½Ia’gifhjzifh½Ií
aygufxm;oltwGuf rSefonfrSmvnf; tenf;i,frQ tcRwftvGJ
r&Sdyg/ xdkYaMumifh þtjrifudk rrSef[k odMum;qdkol
qif;ícRwfvnf; uRwf&efrjzpfEdkifatmif acgif;rmrnfyif
jzpfygrnf}} Au\ trsdK;yDyD? tzrsdK; tzdk;wl *sdKESifh[lí ajym&
avmufatmifyif jzpfygrnf}}[k qdk&mü t&d,mopöm½Iaxmifhjzifh
½Iygrlum; rrSefuef[kqdkvdkonfhtjyif xdktjrifudk bk&m;&Sifyif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -386
Ncdrf;ajcmufívGwf&aom AujA[®mrif;\trsdK;jzpfí rrSefuefyg/
odMum;rif;vmí cRwfawmifruRwfbJ t½dk;pGJaeMurnf
jzpfygonf[k uJh&JUxm;ygonf/ þusifhpOfudkusifhojzifh
t&d,opömw&m; rjrifyg[lvdkonf/ þodkYomruao;?
]]y&rwåopömonf igr&Sd? olr&Sd[laom todusifhpOf r*¾udk
ay;ygonf/ þtodusifhpOf r*¾onf todtm;vHk;udk
r®0d[m&Ded’gef;
809
vufpwHk;azsmufzsufaom todusifhpOfr*¾jzpfygonf/
þtodusifhpOfr*¾ yGm;rsm;olrsm;onf todtm;vHk; vufpwHk;
atmif taysmuftysufcHMu&ygonf/ aemufxyf jyefvnfí
todw&m;aygufyGm;jzpfay:Edkifjcif; r&Sdawmhatmiftxd
jzpfygonf[k pmrsufESm (36)üyif þtusifhpOftrSefudk
uJh&JU½Iwfcsxm;ygao;onf/
xdkodkY uJh&JU½IwfcsMuaomfvnf; oabmobm0om
jzpfonfjzpfí igr&Sd? olr&Sd paomtjrifum; {0HyóH bdu©a0
okw0g t&d,obm0awm? ½kyo®d edAÁdE´wd? edAÁdE´H 0d&ZÆwd? 0d&m*g
0drkpw ö d? 0drkwåo®ð ]]0drkwå}} rDwdOmPHa[mwd ]]cDPgZmwd
0kodwHjA[®p&d,H? uwdu&dPD,H? emy&H£wåwåm,m
wdyZmemwd}}[k tewåvu©Pokwf (0d? 3? 20) ü£if;? cE¨0*¾
oH,kwfygVdawmf (ESm-68)ü£if; ponfjzifh a[mxm;awmfrlaom
pum;awmfESifh nDñGwf&um; rSefuefaomtjrifomjzpf&ygrnf/
þü t&d,om0aumü t&d,om0uum; bk&m;? yapöuAk’¨g
wdkYonf t&d,mrsm;omrnfí om0urrnfyg/ r&aomr*fzdkvf
&Sdaomvlrsm;onf om0uomrnfí t&d,mrrnfyg/
omoemawmfrStyjzpfaom azgufjyefaomt,l&Sdaom
wdw¬dwdkYonf t&d,mvnf;rrnf? om0uvnf;rrnfyg/
&tyfaom? r*fzdkvf&Sdaom? odtyfaom omoem(tqHk;tr) &Sdaom
omuD0ifrif;om; bk&m;om;awmf &[ef;wdkYonf t&d,m
vnf;rnfí om0uvnf;rnfygonf[k t*Fkwå& t|uxm (ESm
r®0d[m&Ded’gef;
810
48) yXrtkyfü (4)rsdK;cGJjcm;í qdkxm;aom yk*d¾KvfwdkYwGif aemufqHk;
t&d,mvnf;jzpf? om0uvnf;jzpfaom yk*dK¾ vfrsm;om wenf;
t&d,mjzpfaom jrwfpGmbk&m;\ pum;udk vdkufem em;axmifaom
yk*dK¾ vfrsm;om þqdkcJhaomusifhpOfonf edAÁdE´ÓPf (tpGJuif;ÓPf)
jzpfNyD;vQif 0d&m*g0drkpw ö dt& tpGJuif;í
udavomrSvGwfajrmufojzifh cDPmZmwdt& aemifwzef

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef

y#dy’grSm tusOf;tm;jzifh wynfhawmf &Sif*kP0EÅonf awmifNrdKU


*E¨m½Hkq&mawmf OD;Zeumbd0Ho ESifh oHCmBuD;rsm;u
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -387
rjzpf&um; rSefuefaomtusifhpOfjzpfygonf/ xdkYaMumifh &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkYonf EIwfjzifh t&d,m[kqdkí usD;tmoD;uJhodkY twGif;ü
t&d,w&m;r&Sd&pum; t&d,m r[kwfMu[k oHk;oyfMuygonf/
47/ xdkYaemuf wzefvnf; oabmobm0rQom &Sdonf[laom
tjrif\ tjypfudkjyjyefvdkí (36-rsufESm)ü ]]avmuü igr&Sd?
oabmobm0om&Sdonf[k todtjrifÓPf a&muf
oabmaygufolonf igr&SdaomaMumifh ig bmudkyif
vkyfcJhaomfvnf; tusKd;r&SdNyD[k ,lqygonf}} [k a&;om;NyD;vQif
xdktusdK;r&Sdonfudk cH,lyHkudk ]]igtukefjyKwfonftxd oabm
obm0rQomjzpfatmif tm;xkwfNyD;vQif bmudkyif vkyfaomfvnf;
bmrSrjzpfNyD? b,fawmhrSrjzpfNyD? b,frSmrS rjzpfNyD bmvkyfwmrS
tusdK;rjzpfNyD/ bmrQtusdK;r&SdNyD þodkYcH,lygonf}} [k
a&;om;xm;jyefygonf/
þodkY cH,lyHkudk a&;om;xm;aomfvnf; &SifOmPESifh
&Sif*kP0EÅwdkY\ awG;awm,lqí cH,lcsufomjzpfygonf/ igr&Sd
r®0d[m&Ded’gef;
811
oabmobm0rQom&Sdonf[laom tjrif\ rSefuefaMumif;udk
atmufü oHk;oyfMuírSefuefrIaMumifh tusdK;&aMumif;udkvnf;
pDppfoHk;oyfcJhMuygNyD/ £if;wdkYonf þodkYcH,lMuojzifh £if;wdkY\
cH,lrIaMumifh &aomtjypfudk ]]þt,lonf tusdK;w&m;udk
jiif;qdkaom ew¬du0g’D t,lrSm;odkYa&mufjcif;jzpfygonf}}[k
a&;om;xm;ygonf/
&SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkYonf oabmobm0om
&Sdonf[laom tjrifonf bmrQtusdK;r&Sdaom tjrifjzpfí
ewådu0g’Dyk*d¾KvfwdkY\ t,lrSm;odkY a&mufjcif;jzpfygonf}} [laom
t,ludk,lMuolrsm; jzpfygonf/ ewådu0g’DwdkY\ ewådu’dXd[laom
t,ludk rZÑdryPÖmoygVdawmf tyPÖuokwf (ESm-63)üoEÅd*[
ywa,m {aworPjA[®Pm {0H’daem
{0H’dXdaem ewåd’EéH ewåd,HXH ewåd[kwH ewådok*wd’k*w
¾ m
eH ur®meH zvH0dygaum ewådt,Havmaum ewådya&m
avmaum ewådrmwm ewådydwm? ewådowåm Moyygwdum
ewådavmau orPjAm[®Pm or®*w ¾ m or®my#dyEém
a,£rÍöavmuH y&ÍöavmuH o,Htbdnm opäduwGm
ya0aEÅdwd?
[lí£if;? oDvu©E¨mygVdawmf omrnzvokwf tZdwauourÁ
v0g’ (ESm-51)üvnf; þtwl£if; rsm;pGmaom ygVdawmfwdkY\
jrwfpGmbk&m;ocif a[mxm;cJhygonf/ ay;vSLaom uH\tusdK;

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -388
r&Sd? BuD;pGmylaZmfjcif; vufaqmifay;jcif;wdkY\ tusdK;r&Sd ukodkvfuH?
r®0d[m&Ded’gef;
812
tukodkvfuHwdkY\ tusdK;&if;tusdK;zsm; r&Sd? wrvGef avmuü
wnfaeaom yk*dK¾ vftm; wrvGefavmur&Sd? þavmuü
wnfaomyk*dK¾ vftm; wrvGefavmur&Sd? trdtz wdkYü
aumif;pGmjyKpk raumif;ojzifhjyKpkusdK;r&Sd/ þb0rS pkawNyD;í
y#doaE¨aeaom owå0gr&Sd? þavmuuwrvGefavmuudk
udk,fwdkifrsufarSmufjyKNyD;odí a[mMum;aom yk*d¾KvfwdkYr&Sd}}
[laom t,lonfom ew¬du’dXdew¬dut,ljzpfygonf/ xdkt,ludk
,lxm;aom yk*dK¾ vfwdkYonfvnf; ew¬du0g’Dyk*dK¾ vfwdkY jzpfygonf/
xdkYjyifvnf; igr&Sd[ktjrifonf aumif;rIraumif;rI jyKvkyfjcif;udk
jiif;qdkvdkaomtjrifvnf;jzpfygonf}} [k qdkNyD;vQif xdktjrifonf
tBud,0g’D ed,wrdpäm’dXdjzpfyHkudk ]]jyKvkyfjcif;onf
t,lt&mjzpfygonf}} Bud,monf jyKvkyfolyk*dK¾ vfuwåm;ESifh
uif;í jzpfaumif;onfr[kwfyg/ ]]ig}}[laom
jyKvkyfoluwåm;udk jiif;qdkjcif;onf
aumif;rIraumif;rIjyKvkyfjcif;[laom Bud,mudk
jiif;qdkjcif;yifjzpfygonf/ aumif;? raumif; jyKvkyfjcif; Bud,mudk
jiif;qdkjcif;onf tBud,m0g’Ded,wrdpäm’dXdt,lrSm; jzpfygonf}}
[k 37-rsufESmü &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkY a&;om;xm;ygonf/
tBud,0g’Dyk*dK¾ vfwdkY\ tBud,rdpäm’d|dt,ludk oDvu©E¨
ygVdawmf omrnzvokwfyk&mPuóy 0g’(ESm-48)üu&
awm r[m&mZum &,awm? qdE´ awmbdE´m
y,awm? ypawm ygpy,awm/ y/ ua&mawm
r®0d[m&Ded’gef;
813
eu&d,wd ygyH / y/ ‘gaee ‘are oH,are
opö0aZÆeewådyknH? ewådyknótm*arm}}
[lí£if;? rZÑdryPÖmoygVdawmf (ESm-67)üvnf; þtwl£if;
a[mxm;awmfrlcJhygonf/
udk,fwdkif raumif;rIudkjyKaomoltm;£if;? olwyg;udk
jyKapaomoltm;£if;? udk,fwdkifolwyg;\ vufponfudk
jzwfaomoltm;£if;? olwyg;udkjzwfapaomoltm;£if;? olwyg;
wdkYudk udk,fwdkif’kwfjzifh n§if;qJESdyfpufaomoltm;£if;? n§if;qJ
ESdyfpufapaomoltm;£if;? y/ raumif;rIudk igonfjyKrd\
[laomtrSwfjzifh jyKaomoltm;vnf; raumif;rIudkjyKtyfonf
rrnf? raumif;rIonfr&dS/y/ ay;vIjcif;jzifh£if;? £a‘E´wdkYudk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -389
,Ofaus;apjcif;jzifh£if;? 0g-OykofapmifhoHk;jcif;jzifh£if;? oDvwdkYudk
apmifha&SmufvHkNcHKjcif;jzifh£if;? rSefuefaompum;wdkYqdkjcif;jzifh£if;?
aumif;rIudkjyKonfrnfonfr&Sd? awmif;rI\ jzpfjcif;onfr&Sd}}
[laom t,lonfom tBud,rdpäm’d|dt,ljzpfygonf/ xdkt,ludk
,lMuaom yk*dK¾ vfwdkYonfom tBud,0g’Dyk*dK¾ vfwdkY jzpfygonf/
xdkrS aemufü &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf
oabmobm0rQomjzpfí igr&Sdtjrifonf ta[wkued,w
rdpäm’dXdt,lrSm;om jzpf&ygonf[k jzpfyHkudk jyjyefvdkí ]]igr&Sd
tjrifonf wavmuvHk;udk arSmufatmifazgufjyefvSygonf/
igr&SdvQif igjzifh rSwf&aom olwyg;pum;rsm;vnf;r&Sd? bmrS
r&Sdjzpfygrnf}} þodkY taMumif;udk a&S;OD;pGmqdkNyD;vQif xdk\tusdK;
r®0d[m&Ded’gef;
814
&onfudk ]]þodkYr&SdvQif wOD;uwOD;udk taumif;jyKvdkrI
tavmb ta’go tarm[ ESifh raumif;jyKvdkrI avmb a’go
arm[ [laom taMumif;&if; rlvw&m;rsm; rjzpfyGm;awmh atmif
jzpfygrnf/ aumif;rI raumif;rIwckck jyKrdaomfrS rawmfwq[k
wGufqrnfjzpfygonf/ þodkYjzpfjcif;onf uHwdkY\ rlvjzpfaom
a[wkw&m;rsm;udk jiif;qdkjcif;yifjzpfygonf/ a[wk w&m;rsm;udk
jiif;qdkjcif;onf ta[wku 0g’ded,w rdpäm’dXdjzpfygonf}}[k
pmrsufESm 37 ü a&;om;xm;Muygonf/
ta[wku 0g’dyk*dK¾ vfwdkY\ ta[wku rdpäm’d|dt,ludk
oDvu©E¨ygVdawmf omrnzvokwf ru©vda*gomv0g’(ESm-
50)üew
¬dr[m&mZa[wk ew¬dypöa,mowåmeH oHudavom
,/ ta[wktypö,mowåoHudvdóEÅd/ ew¬da[wk
ypöa,m owåmeH 0dok’¨dom ta[wk typö,m
owåm0dokZÑEÅd ewåd twåuma&; ewådy&uma&/
ewådyk&douma&? ewådAvH? ewåd0D&d,H ewådyk&doxmarm?
ewådyk&doy&wåarm}}
ponfjzifh£if; rZÑdryPÖmoygVdawmf tyÜPuokwf (ESm-70)ü
vnf; þt,ltm;jzifh£if;? jrwfpGmbk&m; a[mxm;ygonf/
owå0gwdkY\ pdwfnpfEGrf;jcif;\taMumif;jzpfaom
um,’kp½dkufpaom raumif;aom taMumif;onfr&Sd? owå0g
wdkY\pdwfoefY&Sif;jcif;\taMumif;jzpfaom um,okp½dkuf paom
r®0d[m&Ded’gef;
815
aumif;aomtaMumif;onfr&Sd? rdrdjyKtyfaom ewfjA[®m

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -390
om0uÓPf yapöuaAmdÓPf oAÁnKwÓPfodkY a&mufaMumif;
jzpfaomuHonfr&Sd/ olwyg;tm; qHk;ruHjrpfrIudk rSDí
vlwdkY\wifhw,frItp t&[wåzdkvfodkYa&mufaMumif; tqHk;jzpfaom
bk&m;avmif;rS wyg;aomtjcm;aomvltaygif; onf
jyKtyfaomuHonfr&Sd/ rdrdü rSDukefaom rdrd0d&d,ü rSDukefaom
owå0gwdkYtm; ewfpnf;pdrfpaom tusdK;rsm;odkY a&mufaMumif;tm;
0d&d,onfr&Sd? a,musfm;onf tm;xkwftyf? vHkYvjyKtyfaom
uHw&m;onfr&Sd/ ponfht,lonf ta[wku
rdpäm’d|dt,ljzpfygonf/ xdkt,ludk ,laomyk*dK¾ vf wdkYonf
ta[wku0g’Dyk*dK¾ vfrsm; jzpfMuygonf/
þodkYyif bk&m;ygVdawmfü ew¬du’dXd tBud,’dXd
ta[wku’dXdt,lrsm;udk txift&Sm; a[mMum;xm;cJhygonf/
&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf xkdjrwfpGmbk&m; a[mMum;xm;
aom ew¬du’dXdpaom t,lrsm;ESifh qefYusifbufjyKum ½kyfemrf
½Ií igr&Sd[laomtjrifaMumifh bmtusdK;rSr&Sd/ þew¬dut,l
ig[laom uwåm;r&SdaomaMumifh igonf jyKvkyftyfaom
Bud,mvnf;r&Sdí tBud,t,l igr&SdaomaMumifh igjyKvkyfaom
taumif;tqdk;[laom taMumif;r&Sdí ta[wku t,l[k
½kyfemrf½I&mü tjypfrsm;udk jyqdkxm;ygonf/ £if;wdkYonf
w&m;aeMuonfhtaejzifh þuJhodkY ½kyfemrf½Ií tjypfrsm;½Iae
onfudk avmuNrJ-rNrJ tjrifrSm;[k orkwfNyD;vQif rodem;rvnf
r®0d[m&Ded’gef;
816
ol vltE¨Amvrsm;tm;vnf; ]]½kyfemrfudk r½IMuESifh? ½kyfemrf½Iu
þuJhodkY tjypfrsm;&aeMurnf[k xdkxdkt&yfa’owdkYü vSnfhvnf
a[majymí vSnfhzsm;MuNyD;vQif xdka[majymí&aom
0w¬KaMu;aiGjzifh pm;aomufcg aexkdifMuolrsm;jzpfí t&d,mrsm;
r[kwfMu[k oHk;oyfMuygonf/
48/ £if;wdkYonf ½kyfemrf½Ií tjypf&SdvQif tb,fudk½Ií
w&m;ygoenf;[k ar;MuvQif £if;½kyfemrfwdkY\ qefYusifbuf
jzpfaom ½kyfemrfwdkYudkpGJí orkwftyfaom ig[laomtwåonf
&Sd\/ xdktwåudk½I&ygrnf/ xdkodkY½IqifjcifrS w&m;&Muygrnf/
£if;wdkYvnf; twåudk½Iíom aomwmyefESifh &[EÅmrsm;
jzpfaeMuygonf[k ajzMum;&ygrnf/ þodkY twåudkom½IrS
w&m;&Muygonf[kvnf; £if;wdkYt,l&SdMuonf/ xdktwåudk½IvQif
w&m;&Muygonf[laomt,lonf twåmEk’dXdjzpfygonf/
xdk’dXdonf ]]wwåuwrmtwåmEk’dXd}} £tów0g ykxkZÆaem
t&d,meH t’óm0D t&d,r®ó taum0da’g t&d,ar®

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -391
t0dedawm oyÜK&domeH t’ó0D oyÜK&dor®ó taum0da’g
oyÜK&doar® t0dedawm ½lyHtwåawm orEkyówd/ ½ly0EÅG 0g
twåmeH twåed0g½lyH ½lyo®ð 0g twåmeH? a0’eH/ y/ onH/ y/
ocFga&/ y/ 0dnmPH twåawm orEkyówd? 0dnmP0EÅH0g
twåmeH/ twåed0g 0dnmPH 0dnmPo®ð twåmed? ,m{0½kyg’dXd
‘dXd*wH/ y/ 0dy&d,mo*¾ga[m? t,H0kpw ö dtwåmEk’dXd [lí
r®0d[m&Ded’gef;
817
cka’´u0w¬K 0dbif;ygVdawmf (ESm-383)ESifhtnD? tm*rtd*r
r&Sdaom tE¨ykxkZOfonf t&d,myk*dK¾ vfwdkYudk ÓPfrsufpdjzifh
rjrifonfjzpfí t&d,w&m;wdkYudk rvdr®monfjzpfí
t&d,mw&m;ü? oH0&0denf; y[me0denf; r&Sdonfjzpfí
olawmfaumif;wdkYudk ÓPfrsufpdjzifh rjrifonfjzpfí
olawmfaumif;wdkY\ w&m;udk rvdr®monfjzpfí olawmfaumif;
wdkY\w&m;ü oH0&0denf; y[me0denf; r&Sdonfjzpfí ½kyfw&m;udk
twå (ig)[k½I\/ a0’em onm ocFg& 0dnmOfwdkYudkvnf;
þ½kyftwl½I\/ þodkY oabm&Sdaomt,lonf twåmEk’dXd
(twåodkY tpOfvdkufaomt,l)[lí qdktyf\[k
a[mawmfrlygonf/ xdkt,ludk,laom &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅ
wdkYonf twåmEk’dXd0g’D yk*dK¾ vfwdkY[lí qdk&ygonf/ xdkt,l&Sdaom
yk*dK¾ vfrsm;onfrdpäm’dXdaum
a[mwd 0dy&dw’óaem aomA[kZeH
o’¨r®m0kÍmö aywGm to’¨ ar®ywXmaywd/
(tH? 1? 35) ygVdawmft& vltaygif;udk olawmfaumif;
wdkY\ w&m;[laom ukovur®yx w&m; 10-yg;rS xapí
rolawmfw&m;[laom tukokvur®yx w&m; 10-yg;ü
wnfapojzifh vlewfwdkY\ t[dwtewå’ku©jzpf&ef jzpfygonf/
xdkrdpäm’dXduyk*d¾Kvfonf ]]rdpäm’dXduóbdu©a0 tEkyÜEémap
tukovr®m OyÜZÆEÅd? OyÜEémp tukov r®m bda,sm bm0g,
a0ykv’m, oH0wåEÅd [laom {u*FkwåygVdawmf (ESm-32)t&
r®0d[m&Ded’gef;
818
rdpämt,l&Sdaom yk*dK¾ vfonf rjzpfao;aom tukodkvfw&m;wdkY
onf jzpfMuukefí jzpfNyD;aom tukodkvfw&m;wdkYonf vGefpGm
yGm;rsm;jyefYajymapjcif;iSm jzpfMuukefygonf/ xdkt,l&Sdaom
yk*dK¾ vfwdkYonf rdpäm’d|d,m bdu©a0 orEém*wm owåmum,ó
ab’g y&Hr&Pm tyg,H ‘k*w ¾ ð 0dedygwH ed&,H OyyZÆEÅd [laom
{u*FkwåygVdawmf (ESm-33)t& pkaw\tjcm;rJhü tyg,fbHkodkY

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -392
y#doaE¨aeaomtm;jzifh a&mufMu&ukefonf/ tb,fty,f
bHkenf;[krlum; ]]rdpäm’dXd uóbdu©a0 ‘GdEéH*wDeH
tnw&m*wdyg#ducged&a,m 0gwd&pägea,med0g}} [laom
{u*Fkwå&ygVdawmf (ESm-62)t& i&JESifhwd&pämefbHktm;jzifh
ESpfbHkwdkYwGif wbHkbHkodkY vm;a&muf&ygonf/ xdkYaMumifh
þ&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf t&d,mrsm;r[kwfMu[k
oHk;oyfMuygonf/
49/ yk*d¾Kvf? owå0g? ig? olwyg;? a,musfm;? rdef;r [laom
owå ZD0 twårvQif tb,fonf ½kyfemrfudk½Iygoenf;[k
ar;vmygvQif ½kyfemrf½Iaomw&m;um; wpHkwa,mufaom yk*dK¾ vf
owå0g igolwyg; a,muFsm; rdef;r r[kwfyg/ ynmESifh
,SOfaeaom pdwfuom ½kyfemrfudk½Iygonf/ xdkpdwfonf 0dnm
Pu©E¨mwdkYESifh,SOfaom a0’emum;a0’emu©E¨mwnf;/ xdkESifh,SOf
aomonmum; onmu©E¨mwnf;/ xdkpdwfESifhtwlwuGjzpfMu
aom zópaomw&m;rsm;um; orÇ&u©E¨mwnf;/ þcE¨m4yg;
r®0d[m&Ded’gef;
819
wdkYonf emrfcE¨mwdkYwnf;/ þodkYemrfw&m;wdkYudk ydkif;jcm;owfrSwf
NyD;í xdkemrfcE¨mwdkY\rSD&mudk &Smonf&dSaomf w’,0w¬K½kyfudk
awGYjrif&ayonf/ xdkw’,0w¬K½kyf\rSD&mum; r[mbkwf4yg;
wnf;/ xdkr[mbkwf 4-yg;udkpGJjzifhjzpfaom ½kyfwdkYum;Oyg’g½kyf
wdkYwnf;/ þ½kyftaygif;onf ½kyu©E¨mwnf;[k ydkif;jcm;owfrSwf
NyD;vQif þum;½kyf a&S;OD;pGmum; emrf[k tusOf;tm;jzifh ½kyfemrf
wdkYudk trsm;tm;jzifh cE¨mig;yg;wdkYudk þcE¨mig;yg;wdkYonf
‘ku©opömwnf;[k ‘ku©opömudkykdif;jcm;rSwfom;um xdk’u©opöm\
taMumif;wPSmum; ork’,opömwnf;/ xkd’ku©opöm
ork’,opöm 2yg;wdkY\csKyf&mum; eda&mopömwnf;/
xdkeda&mopömodkY a&mufaMumif;tusifhum; r*¾opömwnf;[k
a&S;OD;pGm opöm 4yg;wdkYudk ydkif;jcm;rSwfNyD;í tpOftm;jzifh t&d,
bHkodkY oufa&muf&ygonf/ þodkYaom ur®|mef;onf 0dyóem
ur®|mef; jzpf&ygonf/ þodkY emrf½kyfwdkYudk ½I&ygonf/ (t*Fkwå&
t|uxm 1? 367) þodkY ½IyHkudk rodMuojzifh ½kyfemrf½I&mü
tjypftrsdK;rsdK; jyqdkMuaom &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅwdkYonf
t&d,mrsm; r[kwfMu[k oHk;oyfMuygonf/
50/ EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH t,lcH0ifvTm pmrsufESm
2-ü ]]wynfhawmfwdkYonf ax&0g’oHCawmifrS orPrsm;
jzpfMuaomaMumifh wynfhawmfwdkY &&Sdxm;aomw&m;udk
oHCabmifrSm yxrqHk; csjyoifhonf/ oHCabmifrS vufrcH

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -393
r®0d[m&Ded’gef;
820
vQif vufrcHaom oHCabmifrS xGufcGgoifhonf}} [k t,lcHvTm
ed’gef;taejzifh &SifOmPESihf &Sif*kP0EÅwdkY a&;om;í t,lcH
xm;ygonf/ xdkpum;ü £if;wdkY &&Sdxm;aom w&m;rsm;um;
½kyfemrfw&m;rsm;udk twå (ig) [k ½IyGm;í &xm;aomw&m;wk
rsm;omjzpfonf/ tb,faMumifhenf;[lrl &xm;aomw&m;\ &&m
&aMumif; y#dy’gum; or®my#dy’gr[kwfbJ rdpämy#dy’g
rdpämr*¾if[laom rdpäm’d|dazmufjyefaomt,l rdpämouFyÜ
azgufjyefaomtBuH paom tEk&d,tXF*d ur*¾ifrsm;om
jzpfaomaMumifh jzpfygonf/ xdkpum;um; rSefvSygonf/
jrwfpGmbk&m;ocifonf y&dedAÁmef0ifcgeD;ü &Sifokb’´tm;
]],o®að cg okb’´ r®0dea, t&da,mtX*Øaumra*¾g eOyvAÇwd?
oraPmyd wuúe OyvAÇwd ‘kwda,m ydwwå
oraPmeOyvAÇwd wwda,mydwwåoraPm eOyvAÇwd/
pwkaw¬mydwwåoraPm OyvAÇwd/ £ro®að cgokb’´ r®0dea,
t&da,m tXF*daum ra*¾g OyvAÇwd/ wka00okb’´ oraPm/
£’kwda,m oraPm? £wwda,moraPm?
£pwkaw¬moraPm/ oknmy&yÜ0g’g oraPwdtanwd/
[kr[m0*¾yg|d(ESm-124)ü a[mMum;xm;awmfrlcJhygonf/
þyg|awmfü tMuifomoemü t&d, tXF*dur*dr&dS?
xdkomoemü yxraomwmyef ‘kwd,oo’g*grf wwd,
tem*grf pwkw¬&[EÅm [laomorPrsm;r&tyfyg/
tXF*dwt&d,r*f &dSaomomoemü yXr ‘kwd, wwd, pwkw¬
r®0d[m&Ded’gef;
821
omrPrsm;&&dStyfygonf/ þjrwfpGmbk&m;\ omoemawmf[l
aom ax&0g’omoemawmfüum;- tX*Ðu t&d,r*f&dSí
þomoemawmfüom aomwmyefpaom t&d,myk*dK¾ vf&&dSyg onf/
þomoemawmfrSwyg; awmwdwådwdkY\txl;xl;
tjym;jym;rsm;aom t,l0g’wdkYonf wyg;ukefaom omrPwdkYrS
qdwfokOf;ukef\[k a[mxm;onfhtwdkif; &SifOmP? &Sif*kP0EÅ
wdkYonf £if;wdkY\ b0r&Sd[laomt,l0g’ ½kyfemrfudk twå(ig)[k
½I&rS w&m;tjrifaygufonf[laom t,l0g’wdkYü t&d,tX*Ø
ur*fr&Sdr&tyfaomaMumifh £if;wdkYt,l0g’twdkif; usifhBuHojzifh
&&SdaeMuaom ]]ig;rQm;aom wHigonf\ trnfudk ]Oygou
wGHaumemarmod} ]Oygoum oiftb,ftrnf&Sdoenf;} [k
bk&m;&Sifu ar;vQif ]t[HbaEÅ t&da,m emrmwd}[k wynfhawmf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -394
t&d,mrnfygonfbk&m;[k bk&m;&Siftm; trnfudk ajzMum;aom
wHigonf\ t&d,trnfuJhodkY ]&SifOmP? &Sif*kP 0EÅwdkY\ &[EÅm
aomwmyef [laomtrnfonfvnf; tqef
rygaompyg;zsif;uJhodkY teuftdyÜg,fr&Sdaom ynwftrnfrsm;
om jzpfMuonfjzpfí ax&0g’ oHCabmifrS £if;wdkY 2-yg;udk
vufrcHoifhyg/ xdk 2-yg;wdkY\ oHCabmifrS xGufcGgoifhonf}}[k
a&;om;xm;onfhtwdkif; ax&0g’ oHCabmifrS ESifxkwfoifh
aom yk*dK¾ vfrsm;omjzpfMuojzifh yxr? ‘kwd,? wwd,? pwkw¬
omrPrsm;&Sdaom ax&0g’ omoemawmfrSty jzpfaom
xdkomrPrsm; r&Sdaom omoemodkYom oGm;oifhaomolrsm;
r®0d[m&Ded’gef;
822
jzpfMuí t&d,mrsm;r[kwfMu[k aemufqHk;oHk;oyfMuygonf/
_____
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUu a&G;cs,fzGJUpnf; ay;tyfaom
EdkifiHawmfoHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9) \ qHk;jzwfcsuf
0denf;r®uH tdu½kPf;rIcif;rsm; ajz&Sif;qHk;jzwfa&;
qdkif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tcef;(7)? tydk’f (55)
vkyfydkifcGifhrsm;ESifhtnD oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9) 0denf;dk&f
q&mawmfrsm;onf r®0de,ESifhtnD 0dedpä,csrSwfawmf rlMuonf/
aeYpGJ - 1344 ckESpf? jymodkvqkwf
(13)&uf
trItrnf - ppfudkif;NrdKUe,f? a&Tjrif
wifawmif OD;OmPESifh
0ufvufNrdKUe,f? ,if;rm
awm&Gm OD;*kP0EÅwdkY
jzpfyGm;aom tEk0g’gdu
½kPf; t,lcHapm’em0ifrI/
(u^1) apm’em0if apm’u - OD;OmP? rif;uGef;awmif½dk;?
r®0d[m&Ded’gef;
823
a&Tjrifwifawmif? ppfudkif;
NrdKUESifh
(u^2) apm’em0ifapm’u - OD;*kP0EÅ? tEkyg’g ,Of
aus;rIausmif;? ,if;rm
awm&Gm? 0ufvufNrdKUe,f?
ppfuikd ;f wdik ;f /
apm’em0ifpk’dwu - OD;pdk;jrifh? vufaxmuf

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -395
wdkif;omoema&;rSL;?
wdkif;omoema&;OD;pD;Xme?
ppfudkif;NrdKU? ppfudkif;wdkif;
ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(1)\ 0denf;
awmfESifhrnDñGwfaom qHk;jzwfcsufrsm;udk y,fzsufay;&ef [laom
apm’em0ifrIudk ppfudkif;wdkif;? oHCem,utzGJUu zGJUpnf;ay;aom
ppfudkif;wdkif;? oHC0dedpä, tzGJUtrSwf (2-82) rSm pDppfoHk;oyfí
qHk;jzwfcsufrsm;udk rauseyfojzifh yHkpH(12)jzifh apm’em0ifvTmudk
EdkifiHawmfoHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9)
q&mawmfrsm;onfyÍö[
kygvd ta*F[d orEém*awebdu©KemoHaC
a0g[&dwAÁH uwar[d yÍö[dtdu&PH Zmemwd
tdu&P orkXmeH Zmemwd tdu&Pó ya,m*H
Zmemwd tdu&Pó 0kyorHZmemwd tdu&Pó
0dedpä,ukoavm a[mwd? £ar[dacg Oygvd yÍö[a*F[d
r®0d[m&Ded’gef;
824
orEém*awe bdu©Kem oHaC a0g[&dwAÁH
[laom y&d0gyg ygVdawmf OygvdyO§ma0g[m&0*fvm (ESm-321)ESifh
tnD 0de,&yk*d¾KvfwdkY jynfhpHktyfaom t*Fgig;yg;ESifh jynfhpHk
apvQuf tdu½kPf;jzpfjcif;\ taMumif;jzpfaom EdkifiHawmf
oHCr[mem,uxHwifvmaom omoema&; avQmufxm;
awmif;qdkvTm r®ylZm bk&m;&Sdcdk;usrf;ESifhwuG ppfudkif;NrdKUe,f
oHC0dedpä, trSwf(1)q&mawmfwdkY\ ppfaq;csuf? oHk;oyfcsuf?
qHk;jzwfcsuf ppfudkif;wdkif;? oHC0dedpä,trSwf(2-82) q&mawmf
wdkY\ oHk;oyfcsuf? qHk;jzwfcsuf? EdkifiHawmfoHCem,u tzGJUodkY
wifoGif;aom t,lcHapm’em0ifvTmwdkYudk tzefzeftxyfxyf
0denf;dk&fq&mawmf 5-yg;wdkY Munfh½In§dEdIif; pDppfoHk;oyfawmf
rlMuNyD;vQif r®0de,ESifhavsmfpGm atmufygtwdkif; qHk;jzwfcsuf
csaytHh-
(u^1) apm’em0if apm’u OD;OmP? rif;uGef;awmif½dk;?
a&Tjrifwifawmif? ppfudkif;NrdKUESifh
(u^2) apm’em0if apm’u OD;*kP0EÅ? tEkyg’g ,Ofaus;rI
ausmif;? ,if;rmawm&Gm? 0ufvufNrdKUe,f? ppfudkif;wdkif;
£if;wdkY 2-yg;onf
(1) psmefw&m; r*fzdkvfw&m;rsm;udk &&SdNyD;ygNyD[k 0efcHxm;Mu
ygvsuf rdrdwdkY&xm;aom w&m;rsm;udk uðawtd*wH
paom 6-yg;aom XmewdkYjzifh ppfudkif;NrdKUe,f?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -396
0dedpä,q&mawmf (trSwf-1) rsm;u pDppfar;jref;aom
r®0d[m&Ded’gef;
825
tcg jynfhpHkvHkavmufpGm auseyf ESpfodrfhavmufatmif
rajzqdkEdkifaomaMumifh£if;?
(2) psmefr*fzdkvf&&SdaMumif; ax&0g’omoemawmfü vmaom
t*¾re y#dy’g r&SdMuaomaMumifh £if;?
(3) &[EÅm[k EIwfuqdkaeaom &SifOmPonf tkyfcsKyfa&;
tultnDjzifh ac:,laomtcg aMumuf&GHUxdwfvefY pGmjzifh
0dedpä, q&mawmfrsm;xHvmí tppfcHaom aMumifh£if;?
&Sif*kP0EÅonf þodkYaom toyÜK&doudk rSD0Jaeojzifh
aomwmywåd ,*Ft*Fg csdKUaomaMumifh£if;?
(4) t&d,mwdkY\tusifhjzpfaom tyÜdpäwm*kPfr&SdbJ
t&d,mwdkYtusifhr[kwfaom ygydpäwm *kPfom
&SdaomaMumifh £if;?
(5) <uif;aom oEÅKXd paom 9-yg;aom t&d,y#dy’grsm;
ESifh rjynfhpHkaomaMumifh£if;?
(6) rdrdwdkYoEÅmefü xufvSpGm udavomrsm; wif;Murf;yif
&SdMuygvQuf rdrdoEÅmefü udavomrsm; &SdMuonf[k
rodMuaomaMumifh [Deyk&doyk*dK¾ vfrsm;omjzpfí
udavom &SdvQuf pkawMu&rnfh yk*dK¾ vfrsm;jzpfMu&
aomaMumifh£if;?
(7) t&d,mwdkY\tusifhjzpfaom t&omwdkYü wyfrufrI
uif;jcif;[laom tusifhw&m;onf £if;wdkYoEÅmefü
r&SdMuaomaMumifh£if;?
r®0d[m&Ded’gef;
826
(8) y&mEk0g’b,todavmub, [laom ab;-2yg;
aMumifh aMumuf&GHUwkefvIyfojzifh EdkifiHawmfoHCr[m
em,u q&mawmfrsm;tzGJUxH t,lcH0ifcJhMuaom
aMumifh£if;?
(9) r®puúyÜ0wåeokwf oHudavobm0d,tydkif;jzpfaom
tEÅ’Gg,udk a[mxm;aom pum;awmfudkom omoema&;
avQmufxm;awmif;qdkvTmü ypfy,fbdkY&ef
awmif;qdkxm;aomtydkif;jzifh ypfy,f&rnf qdk&ma&mufí
t&d,mwdkY\ tusifhr[kwfaom vufwdkYjzifh
vQyfay:avmfvDum [wåukuúKpötrIudk jyKusifhí
xif&mjrif&ma&;om;awmif;qdkxm;aom aMumifh£if;?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -397
(10) t&d,mwdkY\tusifhr[kwfaom rsm;pGmtdyfrIudk BudK;pm;
tm;xkwfaeolrsm;jzpfaomaMumifh£if;?
(11) t&d,mwdkYtusifhr[kwfaom uwådwtusifh 0g twåK
uúHoe rdrdudk,fomcsD;ajr§mufaomtusifh y&0rÇe
olwyg;wdkYtm; uJh&Jh½Iwfcsaomtusifhudk usifhaeMuaom
aMumifh£if;?
(12) t&d,wdkY\tusifhjzpfaom um,yg*AÇd, raemyg*AÇd,
wdkYrS a&SmifMunfrIr&dSMubJ xdktusifhrsm;udk usifhaeMu
aomaMumifh£if;?
(13) t&d,mwkdY\tusifhr[kwfaom ]]igwdkYom t&d,opöm
udkodonf}}[laom 0d*g¾ [duuxmudk ajymqdkaeMuaom
r®0d[m&Ded’gef;
827
aMumifh£if;?
(14) t&d,mwdkYonf y,fxm;tyfaom rdrdwdkYü&dSaeaom
tjypfrsm;udkzHk;vTrf;vdkojzifh vSnfhywfjzm;a,mif;aom
rm,mrsm;? £if;wdkYoEÅmefü&dSaeMuaomaMumifh£if;?
(15) a&SUaemufqefYusifaeaom ta&;tom;pum;rsm; aMumifh
£if;wdkYonft&d,mrsm;r[kwfMuaMumif;udk
oHa0g[m&[laom taMumif;jzifh xif&Sm;aeaom
aMumifh£if;?
(16) rdrdwdkYtay:ü usa&mufvmaom y&mEk0g’ab;BuD;udk
NzdKzsuf&rnfudk rNzdKzsufEdkifbJ 0dedpä,q&mawmfrsm;udk
om temtqm uJh&JU½IwfcsrIawGom jyKaeaomaMumifh
£if;?
(17) twå[laom ynwfudk ½IrS ½IyGm;oltwåraysmufbJ
½IyGm;Edkifygvdrhfrnf[laom tESpfom&r&Sdaom pum;rsm;
jzpfí omupä[laom t&d,m[k odaMumif;tm;jzifh
ok’¨wuúduyk*d¾Kvfrsm;jzpfaomaMumifh£if;?
(18) yd#duwf 3-yHk[laomr®ü ,HkrSm;í apawmcdv
w&m;wdkYudk ry,fEdkifao;ojzifh y&d,wård ®[laom
omoemawmf\ pnfyifjyefYyGm;jcif;odkYa&mufEdkifaom
taMumif;r&SdaomaMumifh£if;?
(19) o’¨gw&m;uif;aom? t&Sufr&Sdaom? tvefYr&Sdaom?
ysif;&daom? ynmrJhaomaMumifh w&m;awmfü r½dkao
r®0d[m&Ded’gef;
828
aomaMumifh£if;?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -398
(20) ax& &wånLpd&yAÁZdÁw paom r[moHCem,ursm;
tm; ]]vlrr,frsm;rQom jzpfygonf}}[k t½dktao
tav;tjrwfuif;rJhpGm raxrJhjrif a&;om;xm;aom
aMumifh£if;?
(21) rdrdwdkYom pmudkteuftdyÜg,fusatmif zwfpGrf;Edkifjcif;
[laom twåLuúHoetrI 0dedpä,q&mawmfrsm;tm; pmudk
pmvdkomzwfwwfjcif; paom y&0rÇetrIudk
xyfjyefwvJvJyif oHk;EHI;a&;om;xm;Muí t&d,0Ho
w&m;wdkYü rwnfMuaomaMumifh£if;?
(22) rdrdwdkYtjypfudkzHk;vTrf;í ax&0g’ omoemawmftm;om
]]tok’¨jzpfNyD; usef&pfcJhp&m&Sdygvdrfhrnf}}[k tjypfudk
vTJcsí yk&doa’goudk oHk;pGJaeMuaomaMumifh£if;?
(23) £pämyuwjzpfMuí &SufEdk;jcif;uif;rJhpGm ]]rdrdwdkYonf
w&m;xl;&&SdaeMuygonf}}[k ajymqdka&;om;um
aMumfjimaeMuojzifh t&d,myk*d¾KvfwdkY\ tjcif;t&m
r[kwfaomaMumifh£if;?
(24) r[moHCem,ursm;udk£if;? 0dedpä,q&mawmfrsm;udk £if;?
EIwfvSHxdk;aom pum;rsm; a&;om;xm;ojzifh
tonwAmvZersm; jzpfMuaomaMumifh£if;?
(25) t&d,mwdkY ajymqdk&aom t*Fgav;yg;ESifh jynfhpHkaom
okbmodw0gpmudk rajymqdkMubJ wzufom; em;rcsrf;
r®0d[m&Ded’gef;
829
omatmif a’gojzifh rTefxlaeojzifh z½ko0gpm
pum;udkom a&;om;xm;MuaomaMumifh£if;?
(26) 0dedpä,XmetqifhqifhodkYwufí t½HI;tEdkifudk rpGefYEdkif ojzifh
t,lcHapm’em 0ifMuaomaMumifh£if;?
(27) t|uxm #Dumrsm;udk ]]pmxJupsmef? r*fESifh vlwdkY&aom
psmef? r*fudk cGJjcm;pGmrodí tzGifhrSm;cJhonf}}[k uJh&JU
xm;ojzifh ]]r®ót0PÖHbmowd}}ESifhtnD w&m;awmf
rsm;udk£if;? oHCmó t0PÖHbmowdESifhnDpGm tzGifhrSm;
udk zGifhcJhMuonf[k t|uxm q&mrsm;udk£if;? uJh&JU
½Iwfcsxm;MuaomaMumifh£if;?
(28) twdwfb0? tem*wfb0 &Sdonf[laomt,ludk
]]b0tjrifrSm;}} [k orkwfNyD;vQif a&SUaemufb0r&Sd
[laomt,ludkrS b0tjrifrSef[korkwfí Oapä’d|d
t,ludk ,lxm;olrsm;? pGJvef;aeaom ‘dXdt,l&Sdolrsm;?
rSefuefaomt,lrS azgufjyefrSm;,Gif;aom t,ludk

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -399
,lxm;olrsm;? jzpfMuaomaMumifh£if;?
(29) t*Fkwå&ygVdawmf wwd,tkyf ‘ouedygwf Oygvd0*f
b,okwfü a[mxm;aomw&m; 10-yg;wGif y#dpo ö rk
yÜg’fw&m;udk xdk;xGif;írodbJ b0r&Sd[laom t,ludk
,lxm;MuaomaMumifh£if;?
(30) bk&m;&Sif\ygVdawmf xdkygVdawmfudk aqmif,lvmaom
bmPu yk*dK¾ vftqufqufrsm; ygVdawmfudk zGifhqdkxm;
r®0d[m&Ded’gef;
830
Muaom t|uxm #Dumq&mrsm;? uJh&JU½Iwfcsxm;ojzifh
Ak’¨? r®? oHCwdkYü o’¨gw&m;r&dSawmhbJ aus;Zl;rJhudk
a&;om;xm;MuaomaMumifh£if;?
(31) ½kyfemrfwdkY\ Oyg’fXDbif tpOftqufjzpfysufaejcif; onf
y&rwåopöm jzpfonf[k tm&’¨0dyóu yk*dK¾ vfwdkY
tjypfrsm;udk rSef;&rf;í jyxm;aomaMumifh£if;?
(32) ork’,opömESifh r*¾opömwdkY\vnf; ocFg&’ku©rsm;
jzpfMuí ‘ku©omjzpf&aMumif; rodbJ tm&’¨0dyóu
yk*d¾Kvfrsm;udk npfnrf;aompdwfxm;jzifh tpOf;pm;rJhol
rsm;[k uJh&JU½Iwfcsxm;aomaMumifh£if;?
(33) or®Kwdopöm? y&rwåopömwdkYudk q&menf;us t|uxm
#Dum tmabmfusatmif wduspGmrodbJ y&rwåopöm
t&d,opömwdkYudk ]]wjcm;pDyg}} cGJjcm;NyD;vQif rSef;&rf;í
qdkxm;aomaMumifh£if;?
(34) t&d,opömodyHkudk ocFg&aMumifh &aeaom ‘ku©udk
‘ku©&aeqJ[kodjcif;[k w&m;&aeaomaMumifh od&onfh
taejzifh azgufjyefrSm;,Gif;pGm xif&mjrif&mqdkxm;aom
aMumifh£if;?
(35) tedprö NrJyHkudk ]]’ku©opöm odkYr[kwf uHESifhuHusdK;wdkY\
rcdkifNrJyHkudkomqdkonf/ ½kyfemrfwdkY\ jzpfNyD;ysufoGm;jcif;
udk qdkonfr[kwf}} [laom ax&0g’ ygVdawmfrsm;ESifh
qefYusifaomt,ludk ,lxm;aomaMumifh£if;?
r®0d[m&Ded’gef;
831
(36) ‘ku©ESifh ‘ku©vu©PmwdkY\ t&uGJxl;jcm;yHkudk rodbJ
twlwlomjzpfonf[k ,lxm;aomaMumifh£if;?
(37) okca0’emyif azgufjyefaomtm;jzifh ‘ku©jzpfaMumif;
jzpfí ocFg&’ku© qdk&ao;onfudkyif emrnfrodMubJ
‘ku©udkyif okcjzpfygao;onf[k azgufjyefpGm xifjrif&m

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -400
qdkxm;MuaomaMumifh£if;?
(38) £if;wdkY&xm;aom psmefwdkYonf ½kyfemrf½Ií&xm;aom
psmefrsm;jzpfí ax&0g’omoemawmfüvmaom
ur®|mef;tm½Hk½IyGm;í &&SdMuaom psmefw&m;rsm;
r[kwfMuaomaMumifh£if;?
(39) ½kyf½Ionfu emrfrkef;í tonowå[k qdkxm;aom
pum;onf onm0d&m*udkjzpfapí yÍör psmeform ywfudk
yGm;rsm;rSom tonowfbHkodkY a&muf&onf [laom
tXuxmrsm;ESifh qefYusifpGmqdkxm;aom aMumifh£if;?
(40) emrf½Iolu ½kyfrkef;í ae0onm emonm,we[k
qdkxm;aom pum;onf tmudÍn ö m,,we psmefudk
yGm;rsm;í ae0onm emon,webHkodkY a&muf&onf
[laom ygVdawmf t|uxmESifhqefYusifpGm qdkxm;Mu
aomaMumifh£if;?
(41) ½kyfemrfESpfyg;vHk; rkef;u wd&pämefjzpf&awmhonf[laom
pum;onf ESpfyg;vHk;rkef;u edAÁdE´mEkyóemÓPfjzpf&
ygonf[laom t|uxm pum;ESifhqefYusifpGm
r®0d[m&Ded’gef;
832
azgufjyefaomtm;jzifh ,lxm;MuaomaMumifh£if;?
(42) ½kyfemrfodrf;í Nidrf;atmifusifhjcif;onf twåudvrxm
Eka,m*tusifh jzpfonf[laom pum;onf ‘d|dp&dw
yk*d¾KvfwdkYonf rdrdudk,fwdkif yifyef;apwwfaom yÍömwy
uPumyó, ao,s paom twåudvrxm Eka,m*
tusifhudk usifhMuygonf[laom ygVdawmfESifh qefYusifpGm
azgufvGJazgufjyef xifjrif&m qdkxm;Muaom aMumifh£if;?
(43) ½kyfemrfodrf;í Nidrf;vdkolrsm;onf ]]0db0wPSm [laom
‘ku©ork’,aMumifh ‘ku©a&mufMujcif;jzpfygonf}}
[laom pum;onf b0jywfjcif;t,l[laom Oapä’
‘d|dESifhwuGjzpfaom ]]wPSmonfom 0db0wPSm
jzpfygonf}}[laom ygVdawmfESifhqefYusifpGm? azgufjyefpGm
aom t,ludk ,lxm;MuaomaMumifh£if;?
(44) ½kyfemrfw&m;rsm;onf igr[kwf? ighOpömr[kwf ponfjzifh
a[mxm;aom ygVdawmfrsm;pGmESifh qefYusifpGm ig? ighOpöm?
yk*dK¾ vf? owå0g? a,musfm;? rdef;r [laom
twåomjzpfonf}}[k azgufjyefrSm;,Gif;pGm ,lxm;Mu
aomaMumifh£if;?
(45) ½kyfemrfwdkY\ oabmobm0om jzpfonf[laomtjrif

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -401
onf wd&pämeftqifh odkYr[kwf i&Jom;b0odkYa&muf
atmif acsmufcsaomtjrifomjzpfonf [laom t,lonf
tar®med&d,Haewd [laom ygVdawmfESifh qefYusifpGm
r®0d[m&Ded’gef;
833
azgufjyefaomt,ljzpfaomaMumifh£if;?
(46) ½kyfemrfwdkY\ igr&Sd? olr&Sd? oabmobm0om &Sdonf[k
odvQif tpGJuif;í vGwfajrmufNyD; aemifwzef
rjzpfawmhNyD}}[laomusifhpOfr*¾onf rSm;aomusifhpOf
r*¾om jzpfygonf[k usifhpOfr*¾trSefudk w&m;&í
odaeMuonftaejzifh azgufjyefpGm? ,lrd,l&m ,lxm;
MuaomaMumifh£if;?
(47) igr&Sd olr&Sd oabmobm0rQom&Sdonf[laom
tjrifonf bmtusdK;rQr&Sdí ew¬du ‘d|dt,ljyKvkyfol
uwåm;r&Sdí Bud,mr&Sd&um;? tBud,’d|dt,l igr&Sd?
olr&Sdí taumif;tqdk;[laom a[wkuif;&mum;
ta[wku ‘dXdt,l[k ,lMuNyD;vQif ½kyfemrf½I&mü
þodkYtjypfrsm; &Sdaeonfudk avmuNrJrNrJ tjrifrSm;[k
orkwfMuNyD;vQif AmvZewdkYtm; vSnfhywfzsm;a,mif; um
vSnfhvnfí w&m;twk? tr®udk w&m;tppfjyKvkyf vsuf
a[majympm;aomufaeMuaomaMumifh£if;?
(48) ½kyfemrfrsm;udk twå twåed,[k wPSm’dXd? rme? 3-
yg;jzifh pGJNrJum ,lxm;Muaom twåmEk’kXdyk*d¾Kvfrsm;
jzpfMuaomaMumifh£if;?
(49) or®oe paom 0dyóemÓPfrsm;jzifh ½kyfemrf½Ií
½kyfemrfodrf;MuNyD;vQif opömav;ygwdkYudk ydkif;jcm;xdk;xGif;
íodum tpOfojzifh t&d,bHkodkY oufa&muf&yHkudk rodbJ
r®0d[m&Ded’gef;
834
½kyfemrf½I&mü tjypftrsdK;rsdK; jyqdkaeMuaom aMumifh£if;?
(50) b0r&Sd[laom t,l0g’½kyfemrfudk twå(0g)[k ½IrS
w&m;tjrifaygufonf[laom t,l0g’wdkYü t&d, tX
*Øur*f r&tyf? r&SdtyfaomaMumifh xkdt,l0g’twdkif;
usifhBuHtm;xkwfojzifh &&SdaeMuaom &[EÅm[laom?
aomwmyef[laom t&d,monf ynwftrnfrsm;om
jzpfMuí ax&0g’omoemawmfrStyjzpfaom te&d,
tX*Øur*frsm; &Sdaeonf[kqdkaeMuaom tyomoem
odkYom oGm;oifhaomolrsm; jzpfaomaMumifh£if;?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -402
1/ þqdkcJhNyD;aom 50 aomtaMumif;rsm;wdkYaMumifh
avQmufxm;ygonfbk&m;-
ppfudkif;wdkif;? vufaxmufomoema&;rSL;? OD;pdk;jrifh ESifh
ppfudkif;NrdKUe,f? rif;uGef;&Gm? a&Tjrifwifawmif? wynfhawmf
&SifOmP? &Sif*kPwdkY\ EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH omoem
awmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmü jzpfyGm;aom 0denf;r® uH
rIcif;trSwf(2^82)ukd ppfudkif;wdkif;? oHCem,utzGJUu
zGJUpnf;ay;aom wdkif;0dedpä,tzGJUu 1343ck? aESmif;wefcl;vqef;
6 &ufaeYu tqHk;tjzwfjyK rSm;rsm;z,f&Sm;í qHk;jzwfay;yg&ef
[laom EdkifiHawmfoHCr[mem,uxH 1344? uqkefvqef;
(2)&uf? (24-4-82)aeYpGJYg t,lcHapm’em0ifvTmudk taxmuf
txm; taMumif;jycsufrsm;jzpfaom u-c-*-C-i-p-q
wdkYESifhwuG y,fzsufyvyfawmfrlMuí/
r®0d[m&Ded’gef;
835
&SifOmP (u-1) t,lcHapm’em0if apm’u ppfudkif;
NrdKUe,f? rif;uGef;awmif½dk;? a&TjrifwifawmifESifh &Sif*kP0EÅ (u-
2) t,lcHapm’em0if apm’u 0ufvufNrdKUe,f? ,if;rmawm
&Gm? tEkyg’g ,Ofaus;rIausmif;? ESpfyg;vHk;yif pwkw¬ yg&mZdu
tmywfoifha&mufMuonf[k ppfudkif;NrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJU
trSwf(1) 0de,&q&mawmfrsm;u wnDwñGwfwnf; oabmwl
udk,fwdkifvufrSwfa&;xdk;í qHk;jzwfcsuf csrSwfay;
vdkufMuonf}}[laom qHk;jzwfcsufonf r®0de,ESifhnDñGwfonf
udk awGU&Sd&aomaMumifh ppfudkif;wdkif;? oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(2)
0de,q&mawmfrsm;uvnf; tqdkyg &SifOmPESifh &Sif*kP0EÅ 2-
yg;wdkYtm; pwkw¬yg&mZdu oifha&mufMuonf[k wnDwñGwf
wnf; oabmwludk,fwdkifvufrSwfa&;xdk;awmf rlMuvsuf
NrdKUe,f0dedpä,tzGJU(1)\ trdefYtwdkif; wnfap&ef qHk;jzwfcsuf
csrSwfawmfrlMuonf/}} [laom qHk;jzwfcsufrsm;onf ax&0g’
omoemawmfüvmaom r®0de,ESifhraoGrzD nDñGwfMuonf
jzpfaomaMumifh EdkifiHawmf oHC0dedpä,tzGJUtrSwf(9) 0ded,&
q&mawmfrsm;uvnf; tqdkyg&SifOmPESifh &Sif*kP0EÅ 2-yg;wdkY
tm; pwkw¬yg&mZdutmywfoifha&mufMuonf[k
wnDwñGwfwnf; oabmwlnDpGm udk,fwdkifvufrSwfa&;xdk;í
ppfudkif;NrdKUe,f? 0dedpä,tzGJU(1)\ trdefYtwdkif;yifwnfap&ef
xyfqifhí qHk;jzwfcsufcsrSwfawmfrlMuonf/
r®0d[m&Ded’gef;
836

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -403
2/ &SifOmPESifh&Sif*kP0EÅwdkY a&;om;xm;aom omoem awmf
avQmufxm;awmif;qdkvTmESifh r®ylZm pmtkyfi,frsm;onf
jrwfpGmbk&m; a[mxm;awmfrlonfhtwdkif; rax&ftqufquf
wdkY aqmif,lcJhonfjzpfí rysufrpD;cJhaom ax&0g’omoem
awmfvm r®0ded,rsm;ESifh qefYusifbufjyKí a&;om;xm;aom
aMumifh£if;? xdkYjyif ax&0g’ omoemawmfudk (rysufrpD;atmif
xrf;aqmifcJhí xdkomoemawmfudk) rod&Sdao;aom yk*dK¾ vfrsm;
od&Sdap&ef tus,fa&;om;zGifhjyxm;Muaom 0dok’¨dr*¾ t|uxm
ESifh rdvdE´yO§mygVdrsm;udk omoema&;avQmufxm;awmif;qdkvTm
(17)ESmü 0dok’¨dr*fb,fvJ- rdvdE´yO§mb,fvJ[laom trnfwyfí
a&;om;xm;aompmtkyfrsm;ESifh v,fwDq&mawmf bk&m;BuD;
ax&0g’omoemawmfESifhnDpGm tus,fa&;om; xm;aom
edAÁme’DyeDusrf;udk £if;wdkY\b0r&Sd}} [laomt,lESifh
qefYusifaeojzifh edAÁme’DyeDb,fvJ[k trnfwyfí a&;om;
xm;aompmtkyfrsm;ESifh wdwfacGrsm;onf rodem;yg; rvnfao;
aom yk*d¾Kvfrsm;udk b0r&Sd}}[laom tjrifrSm; t,lrSm;odkY
a&mufatmif ydkYaqmifaeaom pmtkyfrsm;? wdwfacGrsm;[k
0denf;dk&fq&mawmfrsm; ,lqMuojzifh xdkpmtkyfrsm;ESifh wdwfacGrsm;
a[majymjzefYcsDcGifhudk wm;jrpfaMumif; wnDwñGwf wnf;
qHk;jzwfawmfrlMuygonf/
EdkifiHawmfoHC 0dedpä,tzGJUtrSwf(9) 0denf;dk&fq&mawmfrsm;
r®0d[m&Ded’gef;
837
(1) q&mawmfOD;auvmom bd0Ho (obmywd q&mawmf)
ousoD[ESifh tpdk;&r®mp&d, (odu©m-43)
(2) q&mawmfOD;OmP (tzGJU0if) (ygVdyg&*l) tpdk;&r®mp&d,
(odu©m-43)? pnfomausmif;? rdk;xdwdkuf? rEÅav;NrdKU/
(3) q&mawmfOD;ukPv (tzGJU0if)? tpdk;&r®mp&d,? bDat
(odu©m-43)? tvnfwdkufBuD;? qifwJwdkuf? rEÅav;NrdKU/
(4) q&mawmfOD;oH0& (tzGJU0if) odu©mousoD[
rlvr®mp&d,ESifh tpdk;&r®mp&d,odrfausmif;?
awmifxD;vif; wdkuf? rEÅav;NrdKU/
(5) q&mawmfOD;ukov (tzGJU0if)? tpdk;&r®mp&d,? (odu©m-
40)? atmifr*Fvmausmif;? rmefatmifwdkuf? rEÅav;NrdKU/
_____
odYk
Ouú|
NrdKUe,foHCem,utzGJU

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -404
ppfudkif;NrdKU/
wydkYwGJvqef;(9)&uf? 44 ck/
taMumif;t&m/ ax&0g’ &[ef;oHCmtjzpf? pGefYypfNyD;jcif;
ESifh ax&0g’omoemudk pGefYypfNyD;jcif;
r®0d[m&Ded’gef;
838
avQmufvTm
avQmufxm;ygonf/
wynfhawmfwdkYonf jymodkvqkwf(13)&ufaeYu
jrawmifwdkufodrfausmif; (rEÅav;)ü EdkifiHawmfoHC 0dedpä,
trSwf(9)tzGJUrS yg&mZduusaMumif; qHk;jzwfonfudk emMum;cJh&
ygonf/
xdkYaMumifh ax&0g’omoemESifhoHCmonf wynfhawmf
wdkYESifh rqdkifawmhaomt&mrsm; jzpfygonf/ xdkYaMumifh jymodk
vqkwf (13)&ufn (10)em&DcGJavmufrSmyif ax&0g’ omoem
&[ef;oHCmtjzpfESifh ax&0g’udkyg pGefYvTwfNyD;aMumif; wynfh
awmfwdkY today;avQmufxm;tyfygonf/
&SifOmP+&Sif*kP
rif;vGifNcH
ykPÖm;ukef;aus;&Gm? ykodrfBuD;NrdKU/
rdwåLudk - EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU/
EdkifiHawmfygwDOuú|BuD;? &efukef/
EdkifiHawmfaumifpDOuú|? &efukef/
ygwDokawoeXme? &efukef/
r®0d[m&Ded’gef;
839
omoema&;0efBuD;Xme? &efukef/
ppfudkif;NrdKUe,f? ygwDOuú|/
ppfudkif;NrdKUe,f? aumifpDOuú|/
ppfudkif;wdkif;? a’oygwDaumfrDwDOuú|/
ppfudkif;wdkif;? aumifpDOuú|/
ppfudkif;wdkif;? oHCem,uOuú|/
ppfudkif;wdkif;? omoema&;rSL;/
ppfudkif;NrdKUe,f? omoema&;rSL; odkY ay;ydkYygonf/
odYk
wm0efcH0efBuD;
jynfxJa&;ESifhomoema&;Xme
&efukefNrdKU/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -405
aeYpGJ? 20-2-83
taMumif;t&m/ ypöKyÜefur®0g’D r®0d[m&Dtjzpf &yfwnf
aexdkifaMumif; today;jcif;/
0efBuD;odap&ef today;taMumif;Mum; tyfygonf/
wcsdefu OD;Zif;wdkYonf ppfudkif;rif;uGef; a&Tjrifwifawmifü
oDwif;oHk;aexdkifolrsm; jzpfMuygonf/
r®0d[m&Ded’gef;
840
vGefcJhaom q,fu EdkifiHawmfoHC0dedpä,trSwf(9)rS
pwkw¬yg&mZduusaMumif; tqHk;tjzwfcHcJhMu&ygonf/ vl
odkYr[kwf omraPvkyfíae&efvnf; Mo0g’tay;cHcJhMu& ygonf/
xdkodkYjzpfaomfvnf; odjrifxm;NyD;aom w&m;r®t&
vlYabmifoGm;&efESifh omraPabmifqif;&efrSm rjzpfEkdifaom
tajctaerSm &Sdaeygonf/
xdkYaMumifh a&mif0gouFef; qifjref;0wf½Hkjcif;udk vHk;0
pGefYvTwfí ax&0g’rS xGufcGgNyD; a&mifjym aygif;yD0wfol ypöKyÜef
ur®0g’D r®0d[m&Dtjzpf cH,lvsuf udk,fhbmombm0 odu©mrsm;
jzifh oDwif;oHk;aexdkifoGm;rnfjzpfygonf/
vlom;rsm;tm; udk,fEIwfESvHk; apmifhoHk;rI rapmifhoHk;rI\
aumif;usdK;ESifhqdk;jypfudk today;í vlYavmuNidrf;csrf;atmifESifh
vlrIa&;tusifhtBuHrsm; rSefuefatmif? wdkif;jynfEdkifiHwdk;wuf atmif
tpGrf;&SdorQ ypöKyÜefur®0g’jzifh r®0d[m&Dtjzpf
tvkyfta<u;aqmif&GufoGm;rnfjzpfaMumif; today;
taMumif;Mum;tyfygonf/
r®0d[m&DOmP ESifh r®0d[m&D*kP
rif;vGifNcH
ykPÖm;ukef;&Gm? ykodrfBuD;NrdKU?
rEÅav;NrdKU/
r®0d[m&Ded’gef;
841
rdwåLudkygwDOuú|
BuD;? &efukef/
ygwDokawoeXme? &efukef/
EdkifiHawmfaumifpDOuú|? &efukef/
wdkif;ESifhjynfe,f ygwDESifh^aumifpDrsm;odkY ay;ydkYygonf/
r®0d[m&Ded’gef;\ed*Hk;/
r®0d[m&Ded’gef;
842

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -406
1/ þed*Hk;udk r®0d[m&DwdkY\ r®0d[m&Dtjzpfjzifh Oyoum
OyyuDwdkYtm; yxrqHk;ajymqdkaompum;jzifh ed*Hk;csKyf
ay;&rnfjzpfygonf/
2/ BudK;acGrSul;,lxm;aom þpum;rsm;rSm atmufyg twdkif;
jzpfygonf/
1344ck wydkYwGJvqef;(7)&ufaeY wumBuD; OD;wifhvGif
wdkY\ ykPÖm;ukef;&Gm tdrfNcHrSm OD;yÍÆif;wdkY&JU wum wumrawGudk
OD;yÍÆif;wdkY&JU onftoGifoP²mefeJY yxrqHk; EIwfqufwJhpum;
ajymzdkYjzpfygw,f/ onfpum; OD;yÍÆif;wdkY enf;enf;ajymygr,f/
ajymr,fqdk&if OD;yÍÆif;wdkYudk cifAsm;wdkYjrifaeMu&wJhtwdkif;
OD;yÍÆif;wdkY&JU ½kyftoGifoP²mef[m e*dku tcsKyftvkyfrsdK;vnf;
r[kwfawmhbl;/ e*dku tNcHKt½HkrsdK;vnf; r[kwfawmhbl;/ e*dku
taoG;ta&mifrsdK;vnf; r[kwfawmhbl;/ qdkwmudk cifAsm;wdkY
rsufapheJYjrifaeMu&ygw,f/ ‘gudk oifhwifhoavmuf odMu
jrifMuNyD;om;vnf; &SdwJholawG &SdMuygr,f/ tckrS awGU& od&wJh
olawGvnf; &Sdygr,f/ ‘gudk OD;yÍÆif;wdkY ajymcsifwmuawmh OD;yÍÆif;
onftajctae a&mufvm&wmeJY pyfvsOf;wm&,f? OD;yÍÆif; wdkY&JU
a&SUqufNyD;awmh vkyfaqmifrSm pyfvsOf;wm&,f? wu,fawmh
OD;yÍÆif;wdkYajymwJhpum;xJrSm udk,fhudk,fudk
OD;yÍÆif;wdkYajymwmuawmh ax&0g’ omoemawmfrS OD;yÍÆif; qdkwJh
r®0d[m&Ded’gef;
843
teuftwår[kwfbl;/ udk,fhudk,fudk ajymaeuspum;wck
EIwfusdK;aewm&,f? udk,fh&JU t,ltqeJYudk,fajymwm&,f?
onfvdkrsdK;av;avmufom cifAsm;wdkYu odxm;ay;Muyg/
OD;yÍÆif;wdkY [dkwcsdefu EdkifiHawmfoHCr[mem,uxHrSm
omoemawmfa&; avQmufxm;awmif;qdkvTmqdkNyD;awmh
avQmufxm;awmif;qdkvTmudk avQmufxm;awmif;qdkcJhMuwm vnf;
cifAsm;wdkYtodjzpfygw,f/ tJonf omoemawmfa&;
avQmufxm;awmif;qdkvTm qufuyfcsuft& OD;yÍÆif;wdkYudk
qufuyfNyD;aemuf 3-4-5 v tMumrSm OD;yÍÆif;wdkYudk w&m;pGJqdk
r,fqdkwmvnf; odygw,f/ aemuf rESpfu OD;yÍÆif;wdkY onfvdk
aqmif;OD;&moDuav;avmufrSmyJ OD;yÍÆif;wdkYtwGuf NrdKUe,f
oHCmh0dedpä, pwkw¬yg&mZdu usapqdkNyD; t½HI; qHk;jzwfcsuf
cswmudkvnf; odMuygw,f/ aemufwcg onfhxuf aemuf
OD;yÍÆif;wdkY wydkYwGJ? waygif;avmufrSmvm;? waygif;aemufydkif;
wefcl;tprSmyJ wdkif;oHC0dedpä,uaeNyD;awmh OD;yÍÆif;wdkYudk
t½HI;qHk;jzwfcsufcswmudkvnf; cifAsm;wdkY odcJhMuygw,f/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -407
aemufwcg usKyfwdkYA[dkudk t,lcHNyD;awmh aemufqHk;ydwf
OD;yÍÆif;wdkYudk onf jymodkvqkwf (13)&ufaeY (1)em&Dtcsdefu
OD;yÍÆif;wdkYudk jrawmifwdkuf? odrfausmif;qdkwJh rEÅav;u
ausmif;wausmif;rSm t½HI;qHk;jzwfcsuf wcgcsygw,f/ tJ’g[m
awmhjzifh aemufqHk;ydwf ax&0g’omoemrSm OD;yÍÆif;wdkYtaeeJY
wufp&mr&SdawmhwJh ½Hk;wckudka&mufNyD; tqHk;tjzwfcH&wm
r®0d[m&Ded’gef;
844
jzpfygw,f/ tJ’geJYpyfvsOf;vdkY OD;yÍÆif;wdkYrSm tawG;tjrif
uav;awGjzpfygw,f/ OD;yÍÆif;wdkYuvnf;yJ olwdkYtay:rSm
t,lcHapm’emwifwkef;uwnf;u uqkefvqef; (2)&ufaeYu
aemufqHk;t,lcH apm’emvTm wifvdkufygw,f/ tJonfwkef;u
wnf;u wu,fvdkYom wynfhawmfwdkYudk tok’¨vdkYqdkwJh
t½HI;qHk;jzwfvdkY&Sdvsif tJonfqHk;jzwfwJhtcsdefrSmyJ qHk;jzwfzdkY&m
twGuf nd§EdIif;wdkifyifwJh tcsdefrSmyJ wynfhawmfwdkY[m t&Sifbk&m;wdkY
ax&0g’omoemawmfudk pGefYypfNyD;om; jzpfw,f vdkY
wynfhawmfwdkY\ t&d,opöm omoempGefYypfNyD;om; jzpfw,fvdkY
tJonfvdkrsdK; taMumif;Mum;NyD; a&;om;xm;cJhNyD;om; jzpfygw,f/
aemufwcg OD;yÍÆif;wdkY t,lcHapm’emvTmxJrSmvnf;
onftaMumif;udk xnfhoGif;a&;om;xm;ygw,f/ aemuf olwdkY
qHk;jzwfMuwJhtcsdefrSmvnf;yJ tJonfxnfhoGif;a&;om;csuf
awGawmifrSyJ oHk;oyfNyD;awmhvnf;yJ a&;om;xm;wm OD;yÍÆif;wdkY
awGU&ygw,f/ qdkvdkwmuawmhjzifh EdkifiHawmfoHCr[mem,u
trSL;&SdwJh ax&0g’oHCmawGtaeeJY OD;yÍÆif;wdkY[m ax&0g’
omoemtjyifbuf xGufoGm;NyDvdkYqdkwmudk olwdkYodMuygw,f/
OD;yÍÆif;wdkYuvnf;yJ wu,fyJ ax&0g’ oHCmhtjyifbufudk
vGwfajrmufNyD;om;vdkY udk,fhudk,fudk odjrifNyD;awmh aeMuygw,f/
‘guawmhjzifh onfaeYuawmhjzifh OD;yÍÆif;wdkY[m t&ifwkef;u
udk,f&yfwnfNyD;aecJhwJh ax&0g’ omoemxJrSm r&Sdawmhbl;vdkY
‘guav;udk ajymcsifygw,f/
r®0d[m&Ded’gef;
845
‘g OD;yÍÆif;wdkY aemufqHk;avQmufvmcJhwJhc&D;yg/ ‘g ‘DwaeY
OD;yÍÆif;wdkY ajym&rSmuawmh ‘gav;awGuawmh ajcqif;taeeJY
taMumif;pyfvdkY ajymwmvdkY rSwf,lyg/ odoavmufvnf;
odaeMuygNyD/ aemufrodao;wmqdkvnf; jynfhjynfhpHkpHk odoGm;
atmif? wdwdususodoGm;atmifqdkNyD; onfpum;udk ajymvdkufwm
jzpfwJhtwGuf onfpum;twdkif;yJ rSwf,lyg/

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -408
‘gu tck OD;yÍÆif;wdkY ajym&rSmu OD;yÍÆif;wdkY[m
t&ifvlawGr[kwfawmhygbl;/ tck[muawmh aemufol jzpfoGm;
NyDvdkY OD;yÍÆif;wdkY ajymcsifygw,f/ aemufoljzpfoGm;NyDqdkawmh
OD;yÍÆif;wdkY&JU rdwfaqGo*F[rsm;u OD;yÍÆif;wdkYudk b,fvdkod&rvJ
qdkwmudk OD;yÍÆif;wdkYu twdtusajymjyzdkY vdktyfw,fvdkY ‘g
tdyÜg,fa&muf&ygw,f/ tJovdkqdkawmh OD;yÍÆif;wdkYeJY qufpyf
aygif;a&mif;NyD;oumv pum;pNrDawG ajymqdkaeMuolawGu
OD;yÍÆif;wdkYqdkwm b,fvdkolvdkY OD;yÍÆif;wdkY ajymwmem;axmifzdkY
twGuf OD;yÍÆif;wdkY ajymqdk&rSmyg/ wu,fawmh OD;yÍÆif;wdkY[m
OD;yÍÆif;wdkY &ifxJrSm vlawGtwGuf usifhoHk;p&m trSefw&m;
wdwdusus &Sdw,fvdkY OD;yÍÆif;wdkYu onfvdkjrifygw,f/ tJonf
vdk jrifwmjzpfwJhtwGuf tJonfopömw&m;udk vlawGtwGuf
aumif;usdK;csrf;omjzpfapEdkifwJh w&m;udkyJ OD;yÍÆif;wdkYudk,fwdkif
aqmif&GufNyD;pD;oGm;ovdk OD;yÍÆif;wdkYudk csOf;uyfNyD;oumv
onfw&m;awGudk vdkcsifw,fqdkwJholudk OD;yÍÆif;wdkY
ay;oGm;zdkYtwGuf OD;yÍÆif;wdkY pdwful;pdwfoef;xm;ygw,f/
r®0d[m&Ded’gef;
846
‘g[mawmhjzifh OD;yÍÆif;wdkY ajymqdk&r,fh oabmw&m;wckyg/
onfawmh ,cka&mufvmMuwJh a&mufrvmawmifbJ taygif;
ta,mif;tjzpf OD;yÍÆif;wdkYudk pdwf&SdaeMuwJh wum wumr
wdkYudk OD;yÍÆif;wdkY onfae&muae ajymvdkuf&rSmjzifh OD;yÍÆif;wdkY[m
awmh e*dkuvdk ax&0g’bkef;BuD; r[kwfawmhygbl;vdkY ‘gav;udk
OD;yÍÆif;wdkY ajym&ygr,f/ tJonfawmh t&ifwkef;u b,favmufyJ
&if;&if;ESD;ESD; aygif;cJha[mif;cJh w&m;r®awGudk emMum;NyD;
csOf;uyfcJhayrJh tJonfcsOf;uyfwmudkjzifh OD;yÍÆif;wdkY
todtrSwfrjyKawmhygbl;vdkY ‘gav;udk wum? wumr wdkYem;udk
onfrSm rsufarSmufrSm a&mufaeola&m? rsufuG,frSm
a&mufaeola&m OD;yÍÆif;wdkYu aMujimw,fvdkY rSwfom;ay;Mu
apcsifygw,f/
OD;yÍÆif;wdkY wum wumrwdkYwawGudk OD;yÍÆif;wdkY[m
b,favmufyJ aygif;cJh a,mif;cJh csOf;uyfcJhayr,fh OD;yÍÆif;wdkY&JU
wum wumrtjzpfeJY? aygif;a,mif;csOf;uyfolrsm;tjzpfeJY
OD;yÍÆif;wdkYuaeNyD;awmh rrSwfEdkifawmhygbl;vdkY? rrSwf,lawmh
ygbl;vdkY ‘gav;udk OD;yÍÆif; aMujimygw,f/ ‘gav;vnf;
cifAsm;wdkYuvnf; owfowfrSwfrSwf rSwf,lMuapcsifygw,f/
tJ qdkvdkwmuawmhjzifh t&ifwkef;u OD;yÍÆif;wdkY ta&mif?
OD;yÍÆif;wdkY&JU t0wf taygif;ta,mif? OD;yÍÆif;wdkY&JU w&m;r®?

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -409
oAÁetaygif; a&m>yrf;NyD;oumv? OD;yÍÆif;wdkYudk csOf;uyfaeMu
wm &Sdygvdrfhr,f/ tJ’g wum wumrwdkYpdwfxJrSm? tJonfawmh
r®0d[m&Ded’gef;
847
tckqdk&ifawmh OD;yÍÆif;wdkY&JU w&m;r®vdkYqdkwJh[muom? b,fqDudkrS
tvSnfhtajymif;wckckr&Sdayr,fh? OD;yÍÆif;wdkY&JU taygif;ta,mif;?
OD;yÍÆif;wdkY&JU ta&miftqif;? OD;yÍÆif;wdkY&JU t0wft½Hk? tpp
taetxdkif? tpm;taomuf? ‘gawG[m wrsdK;wzHk
vSnfhajymif;oGm;ygvdrfhr,f/ tJonfvdk vSnfhajymif;
oGm;wmjzpfwJhtwGuf wum wumrwdkYudk OD;yÍÆif;wdkYu
udk,fhcsOf;uyfaewJh OyoumbJvdkY ax&0g’bkef;BuD;tjzpfeJY
csOf;uyfaewmuav;udk t>rufaqmifNyD;awmh rSwfr,lzdkYtwGuf
rvkyfvdkawmhygbl;/ rvkyfygbl;vdkY? ‘g OD;yÍÆif; tJ’gajymcsif
ygw,f/ qdkvdkwmuawmhjzifh wumwumrwdkY[mawmhjzifh
OD;yÍÆif;wdkYudk wcsdefucsOf;uyfcJhayrJhvdkY tJonfcsOf;uyfcJhwm
uav;aMumifh ckvnf;bJ? OD;yÍÆif;wdkYudk csOf;uyfaeol
Oywumrsm;vdkY OD;yÍÆif;wdkY rrSwf,lawmhygbl;/ onfpum;av;udk
(3)Budrf &SdoGm;ygNyD/ xyfajymygw,f/
onfawmh OD;yÍÆif;wdkY[m OD;yÍÆif;wdkY w&m;twdkif;bJ?
OD;yÍÆif;wdkY[m OD;yÍÆif;wdkY&yfwnfoGm;ygawmhr,f/ ‘gav;vnf;
ajymcsifygw,f/ ‘um ? ‘umrwdkYqdkwm OD;yÍÆif;wdkYaemufrSm
tck aMujimNyD;wJhtcsdefuaeNyD;awmh wumwumrwdkYeJY OD;yÍÆif;wdkYwdkY
wpHkwck jyefrpyfao;oítxd OD;yÍÆif;wdkYbJ &Sdw,fvdkY yxrqHk;
rSwf,lygr,fvdkY ‘g OD;yÍÆif;wdkYwdkYjzifh e*dkvdk ax&0g’&JU
toGifoP²mef [efyef? tckax&0g’xJrSm usifhoHk; aewJh oabm
r®qdkwmawGeJY b,fvdkrS pyfvdkYr&atmif uif;uGmNyD;awmh
r®0d[m&Ded’gef;
848
OD;yÍÆif;wdkY (2)OD;xJ owfowfrSwfrSwf rwfrwf &yfoGm;NyDvdkY
‘gav;? onfaeY cifAsm;wdkY todtrSwfjyKay;Muyg/ OD;yÍÆif;wdkY&JU
aemufu wum wumrwdkY wa,mufrSr&Sdawmhbl; vdkY
‘guav;udk OD;yÍÆif;wdkYrSwf,lygr,f/ wum wumrwdkY uvnf;
cktxd ‘guav;udk MunfMunfjzLjzL rSwf,lay;yg/ ‘g
OD;yÍÆif;wdkYajymcsifygw,f/ tJonfawmh OD;yÍÆif;wdkYawmhjzifh tck
pvdkufygNyD/
OD;yÍÆif;wdkYbJ &yfwnfaewJh taetxm;aygh/ OD;yÍÆif;wdkY
udk,fudk OD;yÍÆif;wdkYvJbJ b,fvdkrsdK;trnfemreJY &yfwnfaeovJ
qdkwJh tcgu OD;yÍÆif;wdkYudk,fudk w&m;udkusifhoHk;aewJh &m;eJY

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -410
aexdkifaewJh ]]r®0d[m&Drsm;}}vdkY OD;yÍÆif;wdkYudk OD;yÍÆif;wdkY&yfwnf
aewJhqdkwJhtaMumif; wum wumrawGudk OD;yÍÆif;wdkY
today;yg&ap/
OD;yÍÆif;wdkY[m r®0d[m&Drsm;tjzpfeJY &yfwnfaeMurSmyg/
(ax&0g’) bkef;BuD;&[ef; oHCmrsm;tjzpf &yfwnfaeMurSm
r[kwfygbl;/ r®0d[m&Drsm;qdkNyD; OD;yÍÆif;wdkY&yfwnfaeMurSmyg/
‘gjzifh bmr®udk usifhoHk;NyD; aexdkifwJrh ®0d[m&DwdkYwkef;qdkawmh
OD;yÍÆif;wdkYu OD;yÍÆif;wdkYodjrifaewJh[mawGudk pum;vHk;wvHk;
avmufeJY ukefatmifNcHKiHkNyD; MunfhvdkufvdkY&Sd&if OD;yÍÆif;wdkYu
raociftwGif;rSm jyKvkyfMuwJh udk,frI? EIwfrI? pdwfrIvdkYac:MuwJh
udk,fEIwfESvHk;? um,uH? 0pDuH? raemuH? tJonf udk,fEIwf
ESvHk; awG[mawmhjzifh aumif;wmvnf;&Sd? raumif;wmvnf;
r®0d[m&Ded’gef;
849
&SdwJhtwdkif; raumif;wmjyKrdawmh? raumif;usdK;jzpf? aumif;wm
&SdwJhtwdkif; aumif;wmjyKrdawmh aumif;usdK;jzpf? tJ’g[m
OD;yÍÆif;wdkY,HkwJh OD;yÍÆif;wdkY&JU opömw&m;yg/ tJovdkawmh
OD;yÍÆif;wdkYu bmw&m;udkusifhwmwkef;vdkY ar;awmh ypöKyÜef
uHw&m;udk usifhwmvdkY OD;yÍÆif;wdkY onfvdkajymcsifygw,f/
‘gaMumifhrdkYvdkY OD;yÍÆif;wdkY&JU w&m;r®u bmw&m;r®wkef;qdkawmh
]]ypöKyÜefur®r®}}awGygvdkY? ‘gaMumifhrdkYvdkY OD;yÍÆif;wdkY&JU0g’ bm0g’
wkef;vdkYar;&if ]]ypöKyÜefur®0g’}}ygvdkY? ‘gaMumifhrdkYvdkY OD;yÍÆif;wdkYudk
b,fvdkajymrvJqdk&if ]]ypöKyÜefur®0g’D}}awGygvdkY onfvdkrsdK;
ajym&r,fvdkY ‘gudk today;csifygw,f/
onfawmh OD;yÍÆif;wdkYu ypöKyÜefur®0g’DawG&JU r®0d[m&D
ypöKyÜefur®0g’D jzpfwJh w&m;r®eJYaeol ypöKyÜefur®0g’D r®0d[m&DvdkY
OD;yÍÆif;wdkYudk odMuygawmhvdkY ‘g wum wumr wdkYudk
aMujimygw,f/ tJonfawmh OD;yÍÆif;wdkYu tcktcsdefrSmawmh
ypöKyÜefur®0g’D - r®0d[m&Drsm;tjzpfeJY OD;yÍÆif;wdkY(2)a,muf
&Sdaeygw,fvdkY ajymcsifygw,f/
taMumif;tm;avsmfpGm ypöKyÜefur®0g’Dudk ,Hkpm;MuvdkY
þr®0d[m&DawG&JU vrf;ñTefcsufudkvnf;yJ vdkvm;Muw,fvdkY
qdk&ifwmh wum wumrwdkY[m owfowfrSwfrSwf OD;yÍÆif;wdkY&JU
ypöKyÜefur®0g’DtjzpfeJY &yfwnfrIudk OD;yÍÆif;wdkYqDudk awmif;qdkMu
ygOD;^wu,fvdkYrsm; OD;yÍÆif;wdkYqDudk wynfhawmfwkdYvnf; ypöKyÜef
ur®0g’DtjzpfeJY &yfwnfcsifw,f/ t&Sifbk&m;wdkYvdk r®0d[m&DwdkY&JU
r®0d[m&Ded’gef;
850

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -411
vrf;ñTefcsufudk vdkvm;w,fvdkYqdk&ifawmh OD;yÍÆif;wdkYu OD;yÍÆif;wdkY&JU
Oyoumrsm;tjzpf? ‘grSr[kwf? OD;yÍÆif;wdkYudk csOf;uyfNyD;oumv
avhusifhoifMum;aeolrsm;tjzpfeJY OD;yÍÆif;wdkYu rSwf,lzdkYtwGuf
&Sdygw,fvdkY? OD;yÍÆif;wdkYu ajymMum;zdkY &Sdygw,f/
qdkvdkwmuawmhjzifh OD;yÍÆif;wdkY ajymqdk&rJhpum;[m
onfrQygyJ/ OD;yÍÆif;wdkY[m ax&0g’Ak’¨bmomvdkYqdkwJh[mu
aeNyD;awmh xGufcJhNyD;oGm;ygNyDvdkY ‘g OD;yÍÆif;wdkY ajymcsifygw,f/
tJonf r®0d[m&Drsm;&JU vrf;ñTefcsufudk oifhjrwfw,fvdkY xif&if
tJonfr®0d[m&Drsm; vrf;ñTefwJh ypöKyÜefur®0g’udk wu,fbJ
udk,fhb0twGuf toHk;usw,fvdkY qdk&if tJonftoHk;uswmudk
jznfhqnf;Edkifatmif okwfoifEdkifatmiftwGuf csOf;uyfzdkY twGuf
vdktyfao;w,fqdk&if OD;yÍÆif;wdkYqDudk csOf;uyfEdkif ygw,f/
OyoumtjzpfeJy &yfwnfEdkifygonf/ wu,fvdkY toHk;vdkw,fvdkY
rxifawmhbl;qdkvdkY&Sd&if OD;yÍÆif;wdkYu b,favmuf&if;ESD;cJh &if;ESD;cJh
OD;yÍÆif;wdkYpdwfxJ r&Sdygbl;vdkY vGwfvGyfvyfvyf at;at;csrf;csrf;
aexdkifMuygvdkY OD;yÍÆif;wdkYudk e*dkucsOf;uyfcJhNyD;awmh tckrS
rcsOf;uyf&aumif;vm;vdkY pdwfeJeJrS rjzpfap&ygbl;vdkY
OD;yÍÆif;wdkYwm0efcHw,fqdkwJhtaMumif;udkvnf; OD;yÍÆif;wdkY
ajymyg&ap/
onfawmh OD;yÍÆif;wdkY[mjzifh ‘g ypöKyÜefur®0g’D r®0d[m&D
rsm;tjzpfeJY onftcsdefuaepwifNyD; &yfwnfoGm;ygNyD/
onfypöKyÜefur®0g’D r®0d[m&Drsm;udk a&Smif&Sm;vdk&ifvnf;
r®0d[m&Ded’gef;
851
a&Smif&Sm;Muygawmh/ csOf;uyfvdk&ifvnf; aemufxyfwzef
jyefvnfNyD; csOf;uyfygqdkwJhtaMumif;udk taMumif;Mum;ay;Mu
ygawmhvdkY qdkwJhpum;udk ‘g wum wumrwdkY rsufaphvnfroGm;
& avatmif OD;yÍÆif;wdkY EIwfuaezGifhNyD;awmh owfowfrSwfrSwf
ajymqdkwJhpum;w&yftjzpfeJY emMum;MuygvdkY rSwf,lMuygvdkY/
‘guav;yJ OD;yÍÆif;wdkYu ajymqdkyg&p? onfavmufqdk&ifjzifh
OD;yÍÆif;wdkYajymqdkpum;[m jynfhpHkvHkavmufNyDvdkY xifygw,f/
tJonfawmh onfpum;bJ onfrQeJYbJ ed*Hk;csKyfygw,f/
þavmufaom r®0d[m&Dpum;jzifh r®0d[m&Ded’gef;udk
O’gef;jyK&ygownf;/
þ r®0d[m&Ded’gef;pmtkyfudk rSwfwrf;jyK&mwGif &&Sd
vmaom tcsdefumvwdktwGif; jyKpk&onfuwaMumif;?
roufqdkifawmhaom a0g[m&pum;vHk;rSm;rsm; rjyifqif
rwnf;jzwfMuyJ&SdonfuwaMumif;? &nfñTef;rSwfcsuft&

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef
"r®0[
d m&De'd gef; pmrsuEf mS -412
ygVdpmayrwwf<urf;olrsm;rS ul;,ljcif;wdkYudkom rSwfwrf;jyK&
onfh twGuf pmuspmepmrSm;rsm; pDppfonfhMum;rS vpf[cJhaomf
r®0d[m&Ded’gef;
852
onf;cHjyifqifzwf½IMuapvdkygonf/
rSwfwrf;wifol
r®0d[m&Ded’gef;
853
r®0d[m&Ded’gef;
854
r®0d[m&Ded’gef;
855
r®0d[m&Ded’gef;
856
r®0d[m&Ded’gef;
857

ordik ;f wifrw
S w
f rf;0if&ef ESihf ud,
k w
f ikd zf wf½aI vhvmEdik &f ef

You might also like