Professional Documents
Culture Documents
Báo cáo kỹ thuật dự án cuối kì
Báo cáo kỹ thuật dự án cuối kì
---******---
Dự án: Nghiên cứu, thiết kế và mô phỏng hệ thống các thiết bị trong nhà thông minh
Giáo viên hướng dẫn: Bùi Thị Tuyết Đan
ii
iii
LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, chúng em xin bày tỏ lòng biết ơn tới cô Bùi Thị Tuyết Đan, nhờ
sự hướng dẫn và góp ý của cô đã giúp chúng em hoàn thành công việc này. Cô không
nhưng giúp nhóm chúng em giải quyết các vấn đề mà còn truyền cảm hứng và khuyến
khích nhóm chúng em để có thể hoàn thành dự án nhỏ này.
Nhóm chúng em cũng rất cảm ơn anh Trần Thiện An nhờ sự góp ý cũng
như tư vấn về các phần mềm mô phỏng cũng như các kiến thức chuyên ngành. Nhóm
chúng em cũng rất cảm ơn tới ba mẹ, gia đình và bạn bè đã khuyến khích, hỗ trợ và sự
chú ý tới nhóm chúng em.
iv
TÓM TẮT DỰ ÁN
Trong luận án này, một chương trình mô phỏng hoạt động của hệ thống các
thiết bị trong ngôi nhà thông minh có thể hoạt động dựa trên các thông số cơ bản như
nhiệt độ, độ ẩm hay độ sáng xung quanh được theo dõi liên tục. Dự án gồm 3 phần:
Thiết kế bảng mạch phù hợp, ổn định; Xây dựng hệ thống điều khiển bằng tay hoặc tự
động và quản lý mô phỏng hoạt động cho bảng mạch; Xây dựng hệ thống điều khiển
trên web. Bảng mạch được thiết kế bằng cách tích hợp bo mạch Raspberry pi 3 để làm
bộ điều khiển cho hệ thống trong nhà và bo mạch Arduino uno r3 để làm bộ điều
khiển đóng mở cửa bằng mật khẩu. Hệ thống tự động điều khiển và quản lý mô phỏng
hoạt động cho mạch thông qua phần mềm hoạt động dựa trên nền tảng PCB kết hợp
cùng nền tảng IoT có tên là Proteus.
Chúng tôi sử một phương pháp theo dõi trạng thái của các thông số.
Phương pháp này thu thập thông số trạng thái của các thiết bị theo dõi và sau đó cập
nhật liên tục cho hệ thống điều khiển và quản lí.
ABSTRACT
In this thesis, a program simulates the work of the system of devices in
smarthome which can run depend on basic statistics such as temperature, humidity or
the brightness of around environment which are continuously tracked. The project
includes three parts: Design a stable and rational circuit board; Build a manual or
automatical control system; Build a control system on Web. The circuit board is
designed by combining Raspberry pi 3 as the main controller for indoor system with
Arduino uno r3 to control the state of the door ( lock or unlock ) with password.
Automatical system controls and manages the simulation activities for circuit base on
PCB combine with Iot named Proteus.
We use a tracking parameter states method. This method collects
parameter states of tracking devices and updates continuously for controling and
managing system.
vi
1.5 CÁC TIÊU CHÍ KĨ THUẬT CỦA NGÔI NHÀ THÔNG MINH.................2
1.6 CÁC THÀNH PHẦN CỦA MỘT HỆ THỐNG NHÀ THÔNG MINH........3
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÍ LUẬN...............................................................................4
2.1 GIỚI THIỆU VỀ IoT......................................................................................4
2.1.1 Khái niệm về Iot....................................................................................4
2.1.2 Cơ sở kĩ thuật của Iot............................................................................4
2.1.3 Xu thế phát triển của thế với với IoT....................................................4
vii
3.2 PROTEUS......................................................................................................8
3.2.1 Tổng quan về Proteus............................................................................8
4.3.1 Giao diện điều khiển hệ thống, các chế độ điều khiển........................16
CHƯƠNG 5: LƯU ĐỒ GIẢI THUẬT..................................................................18
5.1 Lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến nhiệt độ và độ ẩm........................18
5.2 Lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến ánh sáng......................................18
5.3 Kết quả thực hiện..........................................................................................19
KẾT LUẬN..............................................................................................................21
viii
PHỤ LỤC.................................................................................................................22
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
SMTP Simple mail transfer protocol Giao thức truyền tải thư tín đơn
giản hóa
IMAP Internet Message Access Protocol Một giao thức cho phép bạn truy
cập email của mình mọi lúc mọi
nơi, từ bất kỳ thiết bị
ix
Bảng 4.2.5 Thông số của cảm biến ánh sáng ADS 1015
xi
Hình 3.3.1 Hình ảnh thực tế của cảm biến ánh sáng
Hình 3.4.1 Hình ảnh thực tế của cảm biến nhiệt độ loại RTD
Hình 3.5.1 Hình ảnh thực tế của cảm biến độ ẩm, nhiệt độ không khí HDC1080
Hình 4.1.1: Sơ đồ khối hệ thống
Hình 4.2.2 Hình ảnh khối cảm biến ánh sáng APDS 9002
Hình 4.2.3 Hình ảnh cảm biến ánh sáng ADS 1015
Hình 5.1.1 Hình ảnh lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến nhiệt độ và độ ẩm
Hình 5.2.1 Hình ảnh Lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến ánh sáng
Hình 5.3.1 Hệ thống đèn điều khiển qua web
xii
Trong phạm vi cho phép, nhóm chỉ thi công ngôi nhà thông minh trên mô phỏng.
Trong thời gian thực hiện đề tài là có hạn, nhóm thực hiện đề tài chỉ giải quyết những
vấn đề sau:
- Thiết kế hệ thống bật tắt điều hòa và quạt gió tùy thuộc vào nhiệt độ, độ ẩm.
- Thiết kệ hệ thống đóng mở rèm cửa và bật tắt đèn tùy thuộc vào độ sáng.
Thiết kế hệ thống trên giúp người nghiên cứu có cái nhìn trực quan hơn về những
kiến thức đã tiếp thu, từ đó nâng cao hiệu quả nghiên cứu. Hệ thống được thiết kế
nhằm mục đích tạo sự thoải mái cũng như tăng sự hiện đại của ngôi nhà. Hệ thống có
thể điều khiển tự động hoặc bằng tay tùy thuộc vào ý muốn người sử dụng, giúp
người sử dụng kiểm soát được tình trạng về nhiệt độ cũng như độ sáng của ngôi nhà.
1.4 KHÁI NIỆM VỀ HỆ THỐNG NGÔI NHÀ THÔNG MINH
Ngôi nhà thông minh là ngôi nhà có các điều kiện kỹ thuật đảm bảo cuộc sống tốt
nhất của con người, được tự động đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật theo mong muốn của
người sử dụng. Ngôi nhà thông minh khác với ngôi nhà thông thường ở chỗ nó là một
quá trình tích hợp của các hệ thống như hệ thống điều khiển và giám sát môi trường:
hệ thống đảm bảo nhiệt độ, hệ thống đảm bảo ánh sáng,...
Nhiệt độ trong nhà cũng có thể thay đổi được tùy theo sở thích của mỗi người
thông qua hệ thống điều khiển từ xa. Phải có cảnh báo khi nhiệt độ quá cao hoặc
quá thấp.
1.5.2 Chỉ tiêu về độ ẩm
Độ ẩm trong nhà luôn phải đảm bảo ở mức thoải mái cho người sử dụng, chỉ
tiêu này bị ảnh hưởng tương đối lớn bởi nhiệt độ.
1.6 CÁC THÀNH PHẦN CỦA MỘT HỆ THỐNG NHÀ THÔNG MINH
Một hệ thống nhà thông minh tiêu biểu gồm 3 thành phần sau:
- Bộ xử lý trung tâm: Được thiết kế dạng tủ, bao gồm các thiết bị chính: một
board Raspberry pi 3
- Thiết bị đầu vào: Cảm biến nhiệt, độ ẩm, ánh sáng
- Thiết bị đầu ra: Điều hòa, quạt, đèn, máy kéo rèm
1.7 NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG
- Bình thường hệ thống hoạt động một một cách tự động, ở chế độ này nhiệt độ,
Mạng lưới vạn vật kết nối Internet hoặc là Mạng lưới thiết bị kết nối Internet
viết tắt là IoT là mạng kết nối các đồ vật và thiết bị thông qua cảm biến, phần
mềm và các công nghệ khác, cho phép các đồ vật và thiết bị thu thập và trao đổi
dữ liệu với nhau.
Internet vạn vật lan tỏa lợi ích của mạng internet tới mọi đồ vật được kết nối,
chứ không chỉ dừng lại ở phạm vi một chiếc máy tính. Khi một đồ vật được kết
nối với internet, nó sẽ trở nên thông minh hơn nhờ khả năng gửi và/hoặc nhận
thông tin và tự động hoạt động dựa trên các thông tin đó.
Các thiết bị IoT có thể là đồ vật được gắn thêm cảm biến để thu thập dữ liệu
về môi trường xung quanh (giống như các giác quan), các máy tính/bộ điều khiển
tiếp nhận dữ liệu và ra lệnh cho các thiết bị khác, hoặc cũng có thể là các đồ vật
được tích hợp cả hai tính năng trên.
Tiềm năng ứng dụng của internet vạn vật (IoT) trải rộng trên mọi lĩnh vực.
Tuy nhiên, mọi hệ thống IoT hoàn chỉnh đều có đủ 4 bước: thu thập dữ liệu, chia
sẻ dữ liệu, xử lý dữ liệu, và đưa ra quyết định.
Tác động của loT rất đa dạng, trên các lĩnh vực: quản lý hạ tầng, y tế, xây
dựng và tự động hồn, giao thông....
Cụ thể với lĩnh vực sản xuất - chế tạo, hiện theo thống kê của PwC, đã có 35%
nhà sản xuất sử dụng cảm biến thông minh, 10% dự kiến sẽ sử dụng và 8% có kế
hoạch sử dụng các thiết bị thông minh này trong 3 năm tới.
Trong lĩnh vực dầu khí, khai thác mỏ, dự kiến sẽ có 5,4 triệu thiết bị loT được
triển khai tại các cơ sở khai thác tới năm 2020. Chủ yếu sẽ là các bộ cảm biến kết
nối Internet giúp cung cấp thông tin về môi trường. Dầu khí là một trong những
ngành công nghiệp chủ chốt ứng dụng loT trên diện rộng tới năm 2020. Trong khi
đó, xe hơi kết nối đang là xu hướng nổi bật của thiết bị loT hiện nay. Dự tính tới
năm 2020, sẽ có hơn 220 triệu xe kết nối lưu thông trên đường.
Về bảo hiểm, 74% lãnh đạo trong ngành bảo hiểm tin rằng loT sẽ thay đổi cơ
bản chính sách bảo hiểm trong 5 năm tới, 74% có kế hoạch đầu tư phát triển và
thực hiện các chiến lược về loT - theo một nghiên cứu của SMA Research.
Còn với quốc phòng, chỉ tiêu cho các thiết bị bay không người lái dự kiến sẽ
đạt 8,7 tỉ USD vào năm 2020. Ngoài ra, theo dự báo của Frost & Sullivan, sẽ có
khoảng 126.000 robot quân sự sẽ được triển khai vào năm 2020.
Lĩnh vực nông nghiệp cũng không nằm ngoài vòng xoáy loT. Dự kiến sẽ có
75 triệu thiết bị IoT được triển khai trong lĩnh vực nảy vào năm 2020, với tỉ lệ
tăng hàng năm đạt 20%. Chủ yếu đó sẽ là những bộ cảm biến đặt trong lòng đất để
theo dõi độ axit, nhiệt độ và các thông số giúp canh tác vụ mùa hiệu quả hơn.
Vì thế, Internet of Things đang là chìa khóa của thành công trong tương lai.
Bên cạnh đó, công nghệ không dây đáp ứng đa tiêu chuẩn đang giúp giảm giá
5
Hiện trên thị trường đang có ngày càng nhiều thiết bị di động giá rẻ, sự cải
thiện về điều kiện kinh tế của nhóm khách hàng Châu Á đã dẫn đến sự gia tăng
theo cấp số nhân về sử dụng thiết bị di động ở khu vực này.
IoT vẫn còn một số trở ngại như chưa có một ngôn ngữ chung. Ở mức cơ
bản nhất, Internet là một mạng dùng để nối thiết bị này với thiết bị khác. Nếu
chỉ riêng có kết nối không thôi thì không có gì đảm bảo rằng các thiết bị biết
cách nói chuyện nói nhau. Để các thiết bị có thể giao tiếp với nhau, chúng sẽ
cần một hoặc nhiều giao thức (protocols), có thể xem là một thứ ngôn ngữ
chuyên biệt để giải quyết một tác vụ nào đó. Chắc chắn bạn đã ít nhiều sử
dụng một trong những giao thức phổ biến nhất thế giới, đó là HyperText
Transfer Protocol (HTIP) để tải web. Ngoài ra chúng ta còn có SMTP, POP,
IMAP dành cho email, FTP dùng để trao đổi file... Những giao thức như thế
này hoạt động ổn bởi các máy chủ web, mail và FTP thường không phải nói
với nhau nhiều, khi cần, một phần mềm phiên dịch đơn giản sẽ đứng ra làm
trung gian để hai bên hiểu nhau. Còn với các thiết bị IoT, chúng phải đảm
đương rất nhiều thứ, phải nói chuyện với nhiều loại máy móc thiết bị khác
nhau. Đáng tiếc rằng hiện người ta chưa có nhiều sự đồng thuận về các giao
thức để loT trao đổi dữ liệu.
3.1 Raspberry pi 3
3.2 Proteus
Bạn có thể dễ dàng vẽ được các sơ đồ mạch điện tử trên Proteus một cách dễ
dàng và nhanh chóng. Bạn lấy linh kiện mong muốn từ thư viện của Proteus, sau
đó kết nối các linh kiện lại với nhau để tạo ra một mạch điện tử hoàn chỉnh.
- Mô phỏng
Khả năng ứng dụng chính của Proteus là mô phòng, phân tích các kết quả từ
các mạch nguyên lý. Proteus giúp người sử dụng có thể thấy trước được mạch
thiết kế chạy đúng hay sai trước khi thi công mạch.
Các công cụ phục vụ cho việc phân tích mạch có độ chính xác khá cao như
vôn kế đo điện áp, ampe kế đo dòng điện, máy đao động ký.
Đối với các bạn yêu thích điện tử thì đây là công cụ tuyệt vời. Nó giúp cho
các bạn tự học, tự nghiên cứu và thiết kế thứ các mạch điện tử và chạy mô phỏng
để kiểm tra kết quả từ đó rút ra được những bài học hữu ích. Điều này sẽ giúp bạn
tiết kiệm được thời gian và tiền bạc khi bạn không có điều kiện mà lại ham học và
nghiên cứu.
- Thiết kế mạch in PCB
Là tính năng dễ sử dụng trong Proteus. Bạn có thể tự tạo bản thiết kế hoặc bắt
Proteus làm hộ bạn. Tự tạo bản thiết kể rất dễ dàng chỉ cần bạn đặt những chi tiết
vào sơ đồ và vẽ đường mạch điện chạy qua. Đừng lo lắng về việc vi phạm bất kỳ
quy tắc thiết kế nào bởi vì nó sẽ tự động phát hiện ra lỗi. Còn nếu muốn Proteus
làm thay bạn thì chỉ cần đặt các chi tiết vào vị trí tương ứng rồi cho chạy tự động.
Nó sẽ về ra các cách đặt đường mạch và lựa bản tốt nhất. Và hiện nay còn có một
tùy chính nữa “Auto placer”, nó yêu cầu bạn xác lập kích thước bàng bằng cách
vẽ hình dáng và kích cỡ bàn mạch. Sau đó, nó tự động đặt các chi tiết vào trong
khuôn. Sau đó, tất cả việc bạn phải làm là lập sơ đồ mach.
Ngoài ra, trong quá trình thiết kế mạch in bạn cũng có thể xem hình 3D. Tinh
năng này rất hữu ích, nó cho phép bạn thiết ra những board mạch in đẹp theo
mong muốn của mình.
3.3.1 Khái niệm và ứng dụng của cảm biến ánh sáng
- Cảm biến ánh sáng là các thiết bị quang điện chuyển đổi năng lượng ánh
sáng (photon) cho dù ánh sáng nhìn thấy được hay tia hồng ngoại thành tín hiệu
điện (electron).
- Ứng dụng trong các thiết bị chiếu sáng như đèn. Điều này đem đến rất nhiều
tiện lợi và an toàn khi sử dụng về đêm, đặc biệt với những gia đình có người cao
tuổi và trẻ nhỏ…
- Cảm biến thay đổi ánh sáng màn hình trong điện thoại thông minh và máy
tính bảng.
Hình 3.3.1 Hình ảnh thực tế của cảm biến ánh sáng
Hình 3.4.1 Hình ảnh thực tế của cảm biến nhiệt độ loại RTD
- Tương tự trong nhà kính, phòng tắm hơi, bảo tàng và máy ấp trứng cũng sử
dụng máy đo độ ẩm để đảm bảo lượng ẩm không khí ở mức thích hợp cho cây,
người…
10
11
Giới thiệu về bộ điều khiển: Cấu trúc đơn giản, dễ điều khiển
Mô hình nhà thông minh được thiết kế với các chức năng như sau:
- Tự động bật/tắt đèn, mở/đóng rèm khi ánh sáng đạt đến ngưỡng nhất
định.
- Tự động bật tắt điều hòa, quạt khi nhiệt độ đạt các ngưỡng nhất định.
Với các chức năng thiết kế nêu trên, sơ đồ khối của hệ thống được thiết kế
như hình
12
- Khối cám biến ánh sáng dùng cảm biến ánh sáng thực hiện việc đo giá
trị cường độ ánh sáng và truyền kết quả trực tiếp tới relay điều khiển thiết bị.
- Khối cảm biến nhiệt độ độ ẩm ở đây sử dụng cảm biến HDC1080 là
module tích hợp việc đo giá trị nhiệt độ và độ ẩm kết quả đo được được
chuyển về bộ xử lý trung tâm.
- Với sơ đồ khối hệ thống ở trên bài toán đặt ra là nghiên cứu chế tạo ngôi
nhà thông minh thực hiện được các chức năng như điều khiển bật tắt thiết bị
bằng công tắc, đo nhiệt độ độ ẩm trong nhà từ đó đưa ra các giải pháp điều
chỉnh nhiệt độ độ ẩm thích hợp cho ngôi nhà, hiển thị nhiệt độ, độ ẩm lên màn
hình LCD và màn hình diện thoại tự bật bóng đèn khi độ sáng không đủ, tự
động bật điều hòa, quạt khi nhiệt độ cao.
4.2 THIẾT KẾ PHẦN CỨNG
Hấp thụ hơi nước thay đổi thanh phần trong cảm biến sẽ xuất tín hiệu về vi
điều khiển. Khi nhiệt độ tăng quá mức thì sẽ xuất tín hiệu về vi điều khiển.
13
Hình 4.2.2 Hình ảnh khối cảm biến ánh sáng APDS 9002
Bảng 4.2.2 Thông số của cảm biến ánh sáng APDS 9002
14
Hình 4.2.3 Hình ảnh cảm biến ánh sáng ADS 1015
Bảng 4.2.5 Thông số của cảm biến ánh sáng ADS 1015
15
4.3.1 Giao diện điều khiển hệ thống, các chế độ điều khiển
16
Chế độ này sử dụng một khối cảm biến ánh sáng. Ưu điểm của cảm
biến ánh sáng là có thể chủ động hơn trong việc xác định độ sáng tối của
môi trường. Cảm biến ánh sáng sử dụng quang trở có khả năng thay đổi
điện trở theo cường độ ánh sáng chiếu vào. Tín hiệu xuất ra của cảm biến
là digital HIGH (5V) và LOW (0) tượng trưng cho các trạng thái bật, tắt
thiết bị điện tự động mà bạn không cần phải thao tác vào.
17
Hình 5.1.1 Hình ảnh lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến nhiệt độ và độ ẩm
5.2 Lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến ánh sáng
Hình 5.2.1 Hình ảnh Lưu đồ giải thuật chương trình cảm biến ánh sáng
18
Thi công hoàn tất mô phỏng hệ thống các thiết bị điện tử: đèn, quạt gió, điều hòa,
rèm cửa
Điều khiển các thiết bị qua trang Web:
19
20
Việc hoàn thành mô phỏng mô hình điều khiển và giám sát nhà thông minh góp
phần tạo nên cơ sở, nền tảng cho sự phát triển theo hướng hiện đại hóa cuộc sống nói
riêng và xã hội rộng lớn nói chung. Nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và tiến bộ kĩ
thuật vào đời sống hằng ngày giúp cho trải nghiệm của người dùng ngày càng được
cải thiện, thoải mái hơn, tiện nghi hơn. Ngoài ra hệ thống nhà thông minh còn giúp
cho ngôi nhà của bạn trở nên sang chảnh và tinh tế hơn, thu thút ánh nhìn của bạ bè
đến chơi nhà khi được chiêm ngưỡng hệ thống thông minh tự động hoàn toàn. Từ đó
lan truyền tầm hiểu biết về nhà thông minh đến mọi nơi hướng đến một xã hội hiện
đại và tự động.
Đề tài cơ bản đáp ứng được những yêu cầu đề ra tuy nhiên để sản phậm hoàn
thiện thêm thì đòi hỏi phải được cải tiến và nghiên cứu thêm. Từ những hạn chế trong
quá trình thực nghiệm và nhu cầu người dùng nhóm rút được một số kinh nghiệm cần
thiết đẻ khắc phục hạn chết từ đó hoàn thiện mô hình cũng như phát triển sản phẩm
toàn diện, hướng tới mục tiêu thương mại hóa sản phẩm:
- Sử dụng thêm hệ thống an ninh.
- Sử dụng thêm các loại cảm biến để có thể đa dạng hóa thông tin vè môi
trường như độ pH của nước, đất để tưới cây tự động cải thiện cảnh quan xung
quanh nhà.
[4] KAPA Khám phá công nghệ, "Bài 3. Lập trình mô phỏng ứng dụng IoT với
Raspberry Pi | Proteus", năm 2021
https://youtu.be/6CpwtKohKZo
21
PHỤ LỤC
22