პროგრამირების საწყისები

Python
ლექცია 3: ლოგიკური ოპერატორები, შედარების და პირობითი
ოპერატორები

ლიკა სვანაძე
lika.svanadze@btu.edu.ge
Boolean (ლოგიკური) ტიპი
bool - ლოგიკური ტიპი ორი მნიშვნელობით: True ან False

ტიპის შემოწმება

>>> type(True)
<class 'bool'>

>>> type(False)
<class 'bool'>

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 2
ლოგიკური ოპერატორები
ლოგიკური ოპერატორებია: not, and, or

not ოპერატორი and/or ოპერატორები

A not A A B A and B A or B
True False False False False False
False True False True False True
True False False True
True True True True

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 3
ლოგიკური ოპერატორები

მაგალითი 1
b1 = True
b2 = False
(b1 and not b2) or (b2 and not b1)

მაგალითი 2
cold = True
windy = False
print(not cold and windy)
print(cold, windy)

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 4
 შედარების ოპერატორები
სინტაქსი აღწერა
x > y x მეტია y-ზე
x >= y x მეტია ან ტოლი y-ზე

x < y x ნაკლებია y-ზე

x <= y x ნაკლებია ან ტოლი y-ზე

x == y x უდრის y-ს (x და y ცვლადის მნიშვნელობების შედარება)
x != y x არ უდრის y-ს
x is y x ობიექტი იგივეა რაც y ობიექტი (x და y ობიექტების შედარება)
x is not y x არ არის იგივე რაც y

შენიშვნა: არ არის სასურველი is ოპერატორის გამოყენება int ტიპის მონაცემებთან.

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 5
შედარების ოპერატორები

მაგალითი 1
>>> x = 2
>>> 1 < x < 3
True
>>> 10 < x < 20
False
>>> 3 > x <= 2
True
>>> 2 == x < 4
True

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 6
Short circuiting

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 7
პირობითი ოპერატორი (if)
მაგალითი 1
x = int(input("Enter the number"))
if x > 0:
print("x is positive")

True

False

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 8
პირობითი ოპერატორი (if else)
მაგალითი 2
if x % 2 == 0:
print("x is even")
else:
print("x is odd")

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 9
13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 10
პირობითი ოპერატორი (if elif else)

მაგალითი 3 True

False
if x < y: True
print("x is less than y")
elif x > y:
False
print("x is greater than y")
else:
print("x and y are equal")

რამდენიმე რიცხვს შორის მინიმალური ან მაქსიმალური მნიშვნელობის

დასათვლელად, შესაძლებელია გამოიყენოთ min და max ფუნქცია, რომელი
ჩაიწერება შემდეგნაირად:
min(x,y)
min(4,6)

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 11
ჩაშენებული if პირობითი ოპერატორი
მაგალითი 4
if x == y:
print('x and y are equal')
else:
if x < y:
print('x is less than y')
else:
print('x is greater than y')

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 12
 სავარჯიშოები:
1. რა იქნება გამოსახულების შედეგი? შეამოწმეთ კონსოლში.
▪ x = 15 > 5
▪ True and not false
▪ True and not False
▪ not True or not False
▪ True and not 0
▪ 52<53.3
▪ 1+52<52.3
▪ 4!=4.0

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 13
 სავარჯიშოები:
2. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც შეიტანთ ნებისმიერ რიცხვს. თუ რიცხვი
დადებითია, დაბეჭდოს ეკრანზე “Number is positive”.

3. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც შეიტანთ ნებისმიერ რიცხვს. პროგრამამ

შეამოწმოს, თუ შეყვანილი რიცხვი 10-ის ჯერადია, დაბეჭდოს “რიცხვი ბოლოვდება 0-ით”,
თუ არადა დაბეჭდოს “რიცხვი არ ბოლოვდება 0-ით”. (გაითვალისწინეთ: 10-ის ჯერადი
ნიშნავს რომ 10-ზე გაყოფისას ნაშთი არის 0).

4. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც შეიტანთ ორ ნებისმიერ რიცხვს. პროგრამამ

შეამოწმოს, თუ ორივე შეყვანილი რიცხვი 10-ზე მეტია, დაითვალეთ მათი საშუალო
არითმეტიკული, თუ არადა დაითვალეთ მათი ნამრავლი. დაბეჭდეთ მიღებული შედეგი.

5. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც შეიტანთ ნებისმიერ რიცხვს. პროგრამამ

შეამოწმოს, თუ რიცხვი დადებითია, დაბეჭდოს ეკრანზე “Number is positive”, თუ რიცხვი
უარყოფითია, დაბეჭდოს “Number is negative”, თუ არადა დაბეჭდოს “Number is equal to zero”.

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 14
 სავარჯიშოები:
6. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც შეიტანთ 3 რიცხვს. იპოვეთ ამ რიცხვებს
შორის მინიმუმი და დაბეჭდეთ ეკრანზე (გამოიყენეთ if ოპერატორი).

7. დაწერეთ პროგრამა, სადაც შეიტანთ (input) ნებისმიერ რიცხვს 0-დან 100-ის ჩათვლით
და შედეგად გამოიტანს შეფასების შესაბამის ლათინურ დასახელებას შემდეგი სქემის
მიხედვით. მაგ. თუ შეიტანთ 45-ს, პროგრამამ უნდა დაბეჭდოს FX.

ქულა შეფასება
91-100 A
81-90 B
71-80 C
61-70 D
51-60 E
41-50 FX
0-40 Failed

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 15
 სავარჯიშოები:
8. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობით შეიტანთ x ცვლადის ნებისმიერ რიცხვით მნიშვნელობას.
გამოთვალეთ y ცვლადის მნიშვნელობა შემდეგი გამოსახულების მიხედვით და დაბეჭდეთ შედეგი.

𝑥
+ (2 + 𝑥)3 თუ 𝑥 > 0,
5
𝑦=
3 + 𝑥5
5𝑥 + თუ 𝑥 ≤ 0.
4

9. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობით შეიტანთ x ცვლადის ნებისმიერ რიცხვით მნიშვნელობას.

გამოთვალეთ y ცვლადის მნიშვნელობა შემდეგი გამოსახულების მიხედვით და დაბეჭდეთ შედეგი.

2𝑥 + 𝑥 2 თუ 𝑥 > 0,
3+𝑥
𝑦= თუ 𝑥<0
𝑥+1
5𝑥 თუ 𝑥=1

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 16
 სავარჯიშოები:
10. დაწერეთ პროგრამა, რომლის გაშვებისას შეიყვანთ ნებისმიერ რიცხვს. იპოვეთ
შეყვანილი რიცხვის ბოლო ციფრი და დაბეჭდეთ ეკრანზე.

11. დაწერეთ პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც შეიტანთ წელს და დაადგენთ არის თუ არა
შეყვანილი რიცხვი ნაკიანი წელიწადი. მაგ: 2012, 2016 წლები ნაკიანია.
გაითვალისწინეთ, ნაკიანია წელიწადი, რომელიც უნაშთოდ იყოფა ოთხზე, გარდა იმ
წლებისა რომლებიც იყოფა 100-ზე მაგრამ არ იყოფა 400-ზე. მაგ. 2100, 2200, 2300 წლები
არ არის ნაკიანი. 2000 წელი ნაკიანია.

13.10.2020 lika.svanadze@btu.edu.ge 17