Abetarja Kuranore

Abetarja Kuranore
Mënyrë e lehtë dhe e shpejtë

për të mësuar leximin e Kuranit Fisnik
Prishtinë, 2017
2
Titulli:
Abetarja Kuranore
Autorë:
Osman Abazi
Jusuf Kastrati
Redaktor gjuhësor:
Besnik Kastrati
Përgatitja kompjuterike:
Jusuf Kastrati
Ballina:
Elite IT Group – www.elite.al
Vërejtje: Ky libër shpërndahet falas.
ISBN 978-9951-732-01-7
Copyright © Autorët
E-mail: jusufi@gmail.com
3
Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit
PARATHËNIE
Lavdërimet e plota i takojnë Allahut, Atë e falënderojmë dhe vetëm prej Tij
ndihmë dhe falje kërkojmë. Lusim Allahun të na mbrojë prej të këqijave të
shpirtrave tanë dhe të veprave tona! Atë që e udhëzon Allahu nuk ka kush
që e humb dhe atë që Allahu e lë në humbje nuk ka kush që e udhëzon.
Dëshmojmë se Allahu është i vetmi që meriton të adhurohet dhe se
Muhamedi  është rob dhe i Dërguari i Tij.
Falë Zotit të Madhërishëm, u kompletua ky libër, i cili është një përpjekje

modeste për ta ndihmuar çdo musliman të mësojë ta lexojë Kuranin Fisnik.
Libra të tillë ka shumë, mirëpo, megjithatë ne e pamë të nevojshëm botimin
e këtij libri për arsyet e mëposhtme:
1. Lloji i shkrimit që është përdorur në disa nga këta libra ndryshon

nga ai që gjendet në Mus’haf, gjë që ua vështirëson nxënësve kalimin prej
atij libri në Kuran. Ne kemi përdorur llojin e shkrimit që përdoret në
Mus’hafin e botuar në Medine, i cili ka përparësi të shumta dhe është më i
përhapuri në botë.
2. Shumë prej atyre librave kanë mangësi.
3. Metoda e mësimit në disa nga këta libra është e vështirë.
4. Këtë libër e kemi pasuruar me shembuj të mjaftueshëm nga Kurani

Fisnik dhe me një shtojcë për ushtrimin e shkrimit, e cila ka rëndësi të
veçantë, pasi që ndihmon nxënësin në ngulitjen në kokë të asaj që e mëson.
4
5. Shkronjat arabe që nuk ekzistojnë në alfabetin e gjuhës shqipe,
gjatë transkriptimit, i kemi shënuar me shenja dalluese, po ashtu edhe
zanoret e gjata.
6. Në fund të librit kemi paraqitur mënyrën e leximit të shembujve që

gjenden në faqen 10 deri në faqen 28.
7. Ky libër është tejet i përshtatshëm dhe i lehtë për t'u mësuar.
Duam t’jua kujtojmë se askush nuk mund të lexojë Kuran me përpikëri nëse
nuk mëson me ndonjë libër të tillë te ndokush që di të lexojë mirë Kuran,
sepse disa nga shkronjat arabe nuk ekzistojnë në gjuhën tonë shqipe, kështu
që për shqiptimin e saktë të tyre duhet mësuar te ndokush që i njeh mirë
ato.
Gjithashtu, dëshirojmë t’jua bëjmë me dije se mësimi i leximit të Kuranit me

përpikëri është detyrë për çdo musliman dhe po ashtu për prindërit që t’ua
mësojnë fëmijëve të tyre.
Për fund, lusim Allahun e Madhëruar t’i shpërblejë me Xhennetin Firdeus të

gjithë ata që ndihmuan në përpilimin dhe botimin e këtij libri dhe ata që do
të punojnë me të.
Shpresojmë të mos na harroni neve dhe prindërit tanë nga lutja juaj e mirë.
Dhe për fund: I gjithë falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve. Allahu e
thotë të vërtetën dhe vetëm Ai udhëzon në rrugën e drejtë.
Lëvdatat, bekimet dhe paqja e Allahut qofshin me Muhamedin , me

familjen e tij, me shokët e tij besnikë dhe me ata që e ndjekin atë deri në
Ditën e Gjykimit.
Autorët
5
VLERA E LEXIMIT TË KURANIT FISNIK
Kurani Fisnik është fjala e Allahut të Lartësuar. Vlera e tij ndaj fjalëve të
tjera është sikurse vlera e Allahut ndaj krijesave. Ndërsa leximi i tij është
gjëja më e mirë që e shqipton gjuha.
Allahu i Lartmadhërishëm thotë:
‫ﭽ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃﭼ‬
Ata të cilëve ua kemi dhënë Librin dhe e lexojnë ashtu siç është shpallur,
ata besojnë vërtet në të. Kurse ata që nuk besojnë në të, pa dyshim, janë
të humbur. (Sureja el-Bekare: 121).
Ndërsa, në vijim po i paraqesim disa thënie të të Dërguarit Muhamed 

lidhur me Kuranin:
“Më i miri prej jush është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të tjerëve.”
[Buhariu]
"Ai që e lexon Kuranin duke qenë i përpiktë në leximin e tij është nën
përcjelljen e melekëve shkrues, fisnikë dhe bamirës, ndërsa ai që e lexon atë
duke pasur vështirësi gjatë leximit i ka dy shpërblime." [Buhariu dhe
Muslimi]
“Me të vërtetë, Allahu i Madhërishëm i lartëson me këtë Libër disa njerëz

dhe i poshtëron disa të tjerë.” [Muslimi]
“Lexojeni Kuranin, sepse ai do të vijë ndërmjetësues për lexuesit e tij në Ditën

e Kijametit.” [Muslimi]
“Ai që e lexon një shkronjë nga Libri i Allahut të Madhëruar ka një shpërblim
i cili shtohet dhjetëfish. Nuk them se elifi, lami dhe mimi janë një shkronjë,
por elifi është një shkronjë, lami një shkronjë dhe mimi një shkronjë.”
[Tirmidhiu]
“Lexuesit të Kuranit i thuhet: lexo dhe ngrihu lart (në Xhennet), lexo ashtu si
e lexoje në dunja, sepse ti do të ngrihesh vazhdimisht duke e lexuar atë deri
në ajetin e fundit që do ta lexosh.” [Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Nesaiu]
6
“Vërtet, ai i cili në brendinë e tij nuk ka asgjë nga Kurani është si gërmadha!”
[Tirmidhiu]
“Ai i cili e lexon Kuranin dhe punon me atë që gjendet në të, dy prindërve të
tij Allahu do t’ua vë një kurorë në Ditën e Kijametit, drita e së cilës do të jetë
më e mirë se drita e diellit në këtë botë. E ç’mendoni për atë që punoi me
të?!” [Ebu Davudi]
Këto ajete, hadithe e shumë të tjera të ngjashme me to tregojnë vlerën e

mësimit, leximit dhe zbatimit të Kuranit Fisnik.
Paqja dhe lavdërimi i Allahut qofshin mbi të Dërguarin e Allahut,

Muhamedin, familjen e tij të ndershme, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë
ata që e pasojnë atë deri në Ditën e Gjykimit.
Autorët
7
ِ ‫ِبس ِْم اهَّلل ِ الرَّحْ َمنِ الر‬
‫َّح ِيم‬
HYRJE
 Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja dhe

secila shkronjë e ka emrin e vet.
 Të gjitha shkronjat e alfabetit arab janë bashkëtingëllore. Në

arabisht ekzistojnë edhe tri zanore të shkurtra ose vokale, mirëpo
ato nuk janë pjesë e alfabetit.
 Nëntë tinguj të gjuhës arabe nuk ekzistojnë në gjuhën shqipe dhe

për këtë arsye këta tinguj i quajmë shkronja të rënda.
 Për shqiptimin e drejtë të këtyre tingujve duhet patjetër që të

mësojmë te ndokush që e njeh mirë shqiptimin e shkronjave arabe.
 Leximi në gjuhën arabe, ndryshe nga shqipja, fillon nga ana e

djathtë.
 Germat e gjuhës arabe nuk ndahen në germa të mëdha dhe të

vogla, por gjithnjë shkruhen njëjtë.
 Të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me njëra – tjetrën, nga të dyja

anët, përveç gjashtë prej tyre, të cilat lidhen vetëm nga ana e
djathtë.
 Mbajeni në mend gjithnjë se Allahu i Lartësuar na shpërblen me

nga dhjetë shpërblime për çdo shkronjë të Kuranit që e lexojmë.
8
ZANORET E GJUHËS ARABE
Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja. Pos këtyre
shkronjave, në gjuhën arabe ekzistojnë edhe tri zanore a vokale. Ato
janë:
َ
a) Fet’ḥa - e1 b) Ḍamme - u ُ ِ
c) Kesra - i
Për t’i kuptuar më lehtë këto zanore dhe për t’i vendosur në shembuj në
mënyrë praktike po e mësojmë shkronjën “B”.
Shkronja “B” në gjuhën arabe shkruhet kështu: ‫ﺏ‬ Pra: B = ‫ب‬
Nëse pas shkronjës “B” vjen ndonjëra nga tri zanoret, atëherë i lexojmë
siç vijon:
Be = ‫ب‬
َ Bu = ُ‫ب‬ Bi = ‫ب‬
ِ
Shembuj:
‫ب‬
َ ُ ‫ب‬ ِ ‫ب‬ ‫ب‬
َ ِ ‫ب‬ ُ ‫ب‬ ُ ‫ب‬ ِ ‫ب‬ ‫ب‬
َ
Be Bu Bi Be Bi Bu Bu Bi Be
Lexo shembujt në vijim:
‫ب‬
ِ ُ‫ب ب‬ َ ُ‫ب ب‬ َ ‫ب‬ِ ‫ب‬
ِ ‫ب‬ َ ُ‫ب‬
‫ب‬ ِ ُ‫ب ب‬
ِ ‫ب‬ َ ‫ب‬ َ ‫ب‬ ِ ‫ب‬ َ ُ‫ب ب‬ َ
‫ب‬ َ ‫ب‬
ِ ‫ب‬ َ ُ‫ب بُ ب‬ َ ‫ب‬ِ ‫ب‬ َ ‫ب‬
ِ
1
E-ja në arabisht lexohet sikurse e-ja në fjalën shqipe "tre".
9
Vini re!
- Zanorja e, pas shkronjave të rënda shqiptohet a.
- Siç u përmend më parë, të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me

njëra – tjetrën, nga të dyja anët, përveç gjashtë prej tyre, të cilat lidhen
vetëm nga ana e djathtë.
- Nga ky mësim e kuptuam se si shkruhet shkronja “B” kur është e

ndarë nga të tjerat, ndërsa në mësimin vijues do të mësojmë se si
shkruhet ajo kur është e lidhur me shkronja tjera, gjegjësisht kur gjendet
në fillim, në mes ose në fund të një fjale dhe pastaj vijojnë shkronjat
tjera.
10
Bã' - ‫ ب‬- B
Të bashkuara Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
ُ‫بَـبِـب‬ ُ‫ـﺐ‬ ‫ـﺒِـ‬ ‫ﺑَـ‬
ِ‫بُبَب‬ َ‫بِبُب‬ ُ‫بَبِب‬
BeBiBu 3 2 1
ُ‫بِبَب‬ 6
‫ب‬
ِ ُ‫بَب‬ 5
‫ب‬
َ ِ‫بُب‬ 4
Tã' - ‫ ت‬- T
ُ ‫تَـتِـ‬
‫ت‬ ُ ‫ـ‬
(‫ﺖ) ـﺔ‬ ‫ـﺘِـ‬ ‫ﺗَـ‬
ُ ِ‫بَب‬
‫ت‬ ُ‫بَتِب‬ ُ‫تَبِب‬
TeTiTu 3 2 1
َ‫تُبِت‬ 6 َ ُ‫بِت‬
‫ب‬ 5
َ‫تِبُب‬ 4
Thã' - ‫ ث‬- Th
ُ ‫ثَـثِـ‬
‫ث‬ ُ ‫ـ‬
‫ﺚ‬ ‫ـﺜِـ‬ ‫ﺛَـ‬
TheThiThu
ُ‫تَبِث‬ ُ ِ‫بَث‬
‫ت‬ َ‫ثَبَت‬
3 2 1
ُ ِ‫َبت‬
‫ث‬ ُ‫تَثِب‬ ُ‫َثبِب‬
6 5 4
Vini re!
Në fund të librit kemi paraqitur mënyrën e leximit të shembujve që
gjenden në faqen 10 deri në faqen 28.
11
Ushtrime:
Bã’ - ‫ ب‬- B
TË BASHKUARA NË FUND NË MES NË FILLIM NDARAS
ُ‫بَـبِـب‬ ‫ـﺐ‬ ‫ـﺒـ‬ ‫ﺑـ‬ ‫ب‬
ُ‫بَـبِـب‬ ‫ـﺐ‬ ‫ـﺒـ‬ ‫ﺑـ‬ ‫ب‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Tã' - ‫ ت‬- T
ُ ‫تَـتِـ‬
‫ت‬ ‫ـﺖ‬ ‫ـﺘـ‬ ‫ﺗـ‬ ‫ت‬
‫ت‬ُ ‫تَـتِـ‬ ‫ـﺖ‬ ‫ـﺘـ‬ ‫ﺗـ‬ ‫ت‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Thã' - ‫ ث‬- Th
ُ ‫ثَـثِـ‬
‫ث‬ ‫ـﺚ‬ ‫ـﺜـ‬ ‫ﺛـ‬ ‫ث‬
‫ث‬ُ ‫ثَـثِـ‬ ‫ـﺚ‬ ‫ـﺜـ‬ ‫ﺛـ‬ ‫ث‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
12
Xhĩm - ‫ ج‬- Xh
‫َجـ ِجـ ُج‬ ‫ـ ُﺞ‬ ‫ـﺠِـ‬ ‫َﺟـ‬
َ ‫ُتبِـ‬
‫ج‬ ُ ‫بَ ِج‬
‫ت‬ ُ‫َجتِب‬
XheXhiXhu 3 2 1
‫ثَتِ ُج‬ ‫بِ َج ُج‬ ُ ِ‫جب‬
‫ث‬ َ
6 5 4
Ḥã' - ‫ ح‬- Ḥ e rëndë2 e fytit

‫َحـ ِحـ ُح‬ ‫ـ ُﺢ‬ ‫ـ ِﺤـ‬ ‫َﺣـ‬
ḤaḤiḤu
ُ ‫جَب‬
‫ح‬ ِ َ ‫تُ ِح‬
‫ب‬ ُ ِ‫َحب‬
‫ت‬
3 2 1
ُ ‫تَبِـ‬
‫ح‬ ُ ‫بَ َح‬
‫ث‬ ُ ‫ح َِج‬
‫ب‬
6 5 4
Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

‫خَ ـ ِخـ ُخ‬ ‫ـ ُﺦ‬ ‫ـ ِﺨـ‬ ‫ﺧَ ـ‬
‫ثَبِـ ُخ‬ ُ ‫بَ ِخ‬
‫ت‬ ُ ‫َخ ِج‬
‫ث‬
ḢaḢiḢu 3 2 1
ُ ‫تَبِـ‬
‫خ‬ ‫َج ِخ ُح‬ ‫َختِ ُج‬
6 5 4
2
Vini re! Zanorja e pas shkronjave të rënda shqiptohet a.
13
Ushtrime:
Xhĩm - ‫ ج‬- Xh
‫َجـ ِجـ ُج‬ ‫ـﺞ‬ ‫ـﺠـ‬ ‫ﺟـ‬ ‫ج‬
‫َجـ ِجـ ُج‬ ‫ـﺞ‬ ‫ـﺠـ‬ ‫ﺟـ‬ ‫ج‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Ḥã' - ‫ ح‬- Ḥ e rëndë e fytit

‫َحـ ِحـ ُح‬ ‫ـﺢ‬ ‫ـﺤـ‬ ‫ﺣـ‬ ‫ح‬
‫َحـ ِحـ ُح‬ ‫ـﺢ‬ ‫ـﺤـ‬ ‫ﺣـ‬ ‫ح‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

‫َخـ ِخـ ُخ‬ ‫ـﺦ‬ ‫ـﺨـ‬ ‫ﺧـ‬ ‫خ‬
‫َخـ ِخـ ُخ‬ ‫ـﺦ‬ ‫ـﺨـ‬ ‫ﺧـ‬ ‫خ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
SHKRONJAT QË LIDHEN VETËM NGA ANA E DJATHTË

- Të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me njëra – tjetrën, nga të dyja
anët, përveç gjashtë prej tyre, të cilat lidhen vetëm nga ana e djathtë.
Ato janë siç vijon:
Elif3 - ‫ أ‬- E, I ose U
3
Elifi lexohet varësisht nga zanorja që e mban (e, i ose u).
14
‫َأ ِإ ُأ‬ ‫ُـأ‬ ‫ـِإ‬ ‫َأ‬
‫جِبُأ‬
َ ‫بَِإ ُج‬ ‫َأِبـ ُح‬
EIU 3 2 1
‫تِ ُجَأ‬
6
ِ ‫تَُأ‬
‫ب‬
5
ُ ‫ِإ َج‬
‫ث‬
4
Dãl - ‫ د‬- D
‫َد ِد ُد‬ ‫ـ ُﺪ‬ ‫ـ ِﺪ‬ ‫َﺩ‬
‫تَ ِج ُد‬ ُ ‫َحِد‬
‫ب‬ ‫َد ِجُأ‬
DeDiDu 3 2 1
‫َخ ِد ُد‬ 6
‫بَ ِد ُج‬ 5
ُ‫د َِخب‬ 4
Dhãl - ‫ ذ‬- Dh
‫َذ ِذ ُذ‬ ‫ـ ُﺬ‬ ‫ـ ِﺬ‬ ‫َﺫ‬
‫َد ِخ ُذ‬ َ ‫َجَذ‬
‫ب‬ ‫َذ بَ َح‬
DheDhiDhu 3 2 1
‫َحتِ ُذ‬ 6
‫َد ِذ ُج‬ 5
ُ‫َذ تِب‬ 4
15
Ushtrime:
Elif - ‫ أ‬- E, I, ose U
ُ‫أ‬ ِ‫َأ إ‬ ‫ـأ‬ ‫ـأ‬ ‫أ‬ ‫أ‬

‫ُأ‬ ِ‫َأ إ‬ ‫ـأ‬ ‫ـأ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Dãl - ‫ د‬- D
‫ُد‬ ‫َد ِد‬ ‫ـﺪ‬ ‫ـﺪ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬
‫ُد‬ ‫َد ِد‬ ‫ـﺪ‬ ‫ـﺪ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Dhãl - ‫ ذ‬- Dh
‫َذ ِذ ُذ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬
‫َذ ِذ ُذ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
16
Rẫ' - ‫ ر‬- R4
‫َر ِر ُر‬ ‫ـ ُﺮ‬ ‫ـر‬
ِ ‫َﺭ‬
ُ‫بَثِر‬ َ ‫خَ ُر‬
‫ب‬ ُ‫َربِـح‬
RaRiRu 3 2 1
‫َد ِج ُر‬ 6
‫بَ ِر ُذ‬ 5
‫ُرثِ َد‬ 4
Zãj - ‫ ز‬- Z
‫َز ُز‬
ِ ‫ز‬ ‫ـ ُﺰ‬ ‫ـز‬
ِ َ‫ﺯ‬
‫تَـبِـ ُز‬ ‫تَ ِز ُد‬ َ‫ُز ِجر‬
ZeZiZu 3 2 1
‫ُخبِ َز‬ 6
‫بَ ِز ُر‬ 5
‫ُزبَ َد‬ 4
Wãw - ‫ و‬- W5 – lexohet si në anglisht

‫َو ِو ُو‬ ‫ـ ُﻮ‬ ‫ـو‬
ِ ‫َﻭ‬
WeWiWu
‫َحتِ ُو‬ َ ‫ثُ ِو‬
‫ب‬ ‫َو ِز َر‬
3 2 1
‫َذ ِر ُو‬ ‫َز ِو ُج‬ ُ ‫َو ِر‬
‫ث‬
6 5 4
- Këtu mbarojnë shkronjat që lidhen vetëm nga ana e djathtë.
4
Zanorja e shqiptohet a edhe pas shkronjës Rẫ', edhe pse kjo shkronjë nuk bën
pjesë në shkronjat e rënda.
5
Nga shkronjat e gjuhës shqipe, kësaj shkronje, më së shumti i përgjigjet
shkronja „v“.
17
Ushtrime:
Rẫ' - ‫ ر‬- R
‫َر ِر ُر‬ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬
‫َر ِر ُر‬ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Zãj - ‫ ز‬- Z
‫زَز ُز‬
ِ ‫ـﺰ‬ ‫ـﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬
ُ‫زَزز‬ِ ‫ـﺰ‬ ‫ـﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Wãw - ‫ و‬- W
‫َو ِو ُو‬ ‫ـﻮ‬ ‫ـﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬
‫َو ِو ُو‬ ‫ـﻮ‬ ‫ـﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
18
Sĩn - ‫ س‬- S
ُ‫َسـ ِسـس‬ ُ‫ـﺲ‬ ‫ـ ِﺴـ‬ ‫َﺳـ‬
ُ‫َد ِجس‬ ‫سَد‬
َ ‫َح‬ َ ‫َسُب‬
‫ح‬
SeSiSu 3 2 1
ُ‫بَتِس‬ 6
‫َر َس ُو‬ 5
‫ـخ ُر‬
ِ ‫َس‬ 4
Shĩn - ‫ ش‬- Sh
ُ‫َشـ ِشـش‬ ُ‫ـﺶ‬ ‫ـ ِﺸـ‬ ‫َﺷـ‬
ُ‫َو ِحش‬ ‫شـُر‬
ِ َ‫ب‬ ُ ِ‫َشت‬
‫ت‬
SheShiShu 3 2 1
ُ‫َج ِرش‬ 6
ُ‫َذ ِشس‬ 5
‫َش ِز ُد‬ 4
Ṣẫd - ‫ ص‬- Ṣ e rëndë

ُ‫صـص‬
ِ ‫صـ‬
َ ُ‫ـﺺ‬ ‫ﺼـ‬
ِ ‫ـ‬ ‫ﺻـ‬
َ
ُ‫َذ بِص‬ ‫صُر‬
ِ َ‫ب‬ ُ‫ص ِخر‬
َ
ṢaṢiṢu 3 2 1
ُ‫ثَ ِجص‬ 6
ُ‫صب‬
ِ ‫َح‬ 5
‫ص ُِر َد‬ 4
19
Ushtrime:
Sĩn - ‫ س‬- S
ُ‫َسـ ِسـس‬ ‫ـﺲ‬ ‫ـﺴـ‬ ‫ﺳـ‬ ‫ﺱ‬
ُ‫َسـ ِسـس‬ ‫ـﺲ‬ ‫ـﺴـ‬ ‫ﺳـ‬ ‫ﺱ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Shĩn - ‫ ش‬- Sh
ُ‫َشـ ِشـش‬ ‫ـﺶ‬ ‫ـﺸـ‬ ‫ﺷـ‬ ‫ﺵ‬
ُ‫َشـ ِشـش‬ ‫ـﺶ‬ ‫ـﺸـ‬ ‫ﺷـ‬ ‫ﺵ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Ṣẫd - ‫ ص‬- Ṣ e rëndë

ُ‫صـص‬ِ ‫صـ‬َ ‫ـﺺ‬ ‫ـﺼـ‬ ‫ﺻـ‬ ‫ﺹ‬
ُ‫صـص‬ِ ‫صـ‬ َ ‫ـﺺ‬ ‫ـﺼـ‬ ‫ﺻـ‬ ‫ﺹ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
20
Ḍẫd - ‫ ض‬- Ḍ e rëndë
ُ‫ضـض‬
ِ ‫ضـ‬
َ ُ‫ـﺾ‬ ‫ﻀـ‬
ِ ‫ـ‬ ‫ﺿـ‬
َ
ُ‫تَبِض‬ ‫ض ُد‬
ِ ‫َح‬ ‫ض ِج ُر‬
َ
ḌaḌiḌu 3 2 1
ُ‫َو ِسض‬ 6
ُ‫صضِب‬
َ 5
‫ب‬
َ ‫ض ُِر‬ 4
Ṭẫ' - ‫ ط‬- Ṭ e rëndë

ُ‫طَـ ِطـط‬ ُ ‫ـﻂ‬ ‫ـ ِﻄـ‬ ‫ﻃَـ‬
َ‫بَسَط‬ ُ ‫ط‬
‫ب‬َ ‫َح‬ ُ ‫طَِز‬
‫ج‬
ṬaṬiṬu 3 2 1
ُ ‫صط‬
ِ ‫َذ‬ ُ ‫َش ِط‬
‫ث‬ ‫طَبِ ُر‬
6 5 4
Ḍhẫ' - ‫ ظ‬- Ḍh e rëndë

ُ‫ظَـ ِظـظ‬ ُ ‫ـﻆ‬ ‫ـ ِﻈـ‬ ‫ﻇَـ‬
ُ ‫طظ‬
ِ ‫َج‬ ُ‫بَ ِظش‬ ‫ظَ ِخ ُر‬
ḌhaḌhiḌhu 3 2 1
ُ‫َأ ِزظ‬ ‫َج ِظ ُح‬ ُ‫ظَ ِسط‬
6 5 4
21
Ushtrime:
Ḍẫd - ‫ ض‬- Ḍ e rëndë
ُ‫ضـض‬ِ ‫ضـ‬َ ‫ـﺾ‬ ‫ـﻀـ‬ ‫ﺿـ‬ ‫ﺽ‬

ُ‫ضـض‬ِ ‫ضـ‬ َ ‫ـﺾ‬ ‫ـﻀـ‬ ‫ﺿـ‬ ‫ﺽ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Ṭẫ' - ‫ ط‬- Ṭ e rëndë

ُ‫طَـ ِطـط‬ ‫ـﻂ‬ ‫ـﻄـ‬ ‫ﻃـ‬ ‫ط‬
ُ‫طَـ ِطـط‬ ‫ـﻂ‬ ‫ـﻄـ‬ ‫ﻃـ‬ ‫ط‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Ḍhẫ' - ‫ ظ‬- Ḍh e rëndë

ُ‫ظَـ ِظـظ‬ ‫ـﻆ‬ ‫ـﻈـ‬ ‫ﻇـ‬ ‫ظ‬
ُ‫ظَـ ِظـظ‬ ‫ـﻆ‬ ‫ـﻈـ‬ ‫ﻇـ‬ ‫ظ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
22
Ӑjn - ‫ ع‬- Ӑ, Ĭ ose Ŭ e rëndë (e kundërt me elifin)
‫َعـ ِعـ ُع‬ ‫ـ ُﻊ‬ ‫ـ ِﻌـ‬ ‫َﻋـ‬
‫تَبُ َع‬ ‫ُس ِع َد‬ َ ‫ط‬
‫ش‬ِ ‫َع‬
ӐĬŬ 3 2 1
‫ض َج ُع‬
َ ُ ‫َش ِع‬
‫ث‬ ‫ُعثِ َر‬
6 5 4
Ġajn - ‫غ‬- Ġ e rëndë, me grithje

‫َغـ ِغـ ُغ‬ ‫ـ ُﻎ‬ ‫ـ ِﻐـ‬ ‫َﻏـ‬
‫طَبُغ‬
ِ ‫ض‬
َ ‫بَ ِغ‬ َ ِ‫َغض‬
‫ب‬
ĠaĠiĠu 3 2 1
ُ ‫َو ِز‬
‫غ‬ ‫ص ُغ َر‬
َ ُ‫َغ ِطس‬
6 5 4
Fã' - ‫ ف‬- F
ُ ‫فَـفِـ‬
‫ف‬ ُ ‫ـ‬
‫ﻒ‬ ‫ـﻔِـ‬ ‫ﻓَـ‬
َ ‫َخ ِس‬
‫ف‬ َ‫غفِر‬
ُ َ‫فَ ِرح‬
FeFiFu 3 2 1
َ‫َطف‬
ِ ‫ع‬ 6
‫ُشفِ َع‬ 5
‫فُ ِس َخ‬ 4
23
Ushtrime:
Ӑjn - ‫ ع‬- Ӑ, Ĭ ose Ŭ e rëndë
‫َعـ ِعـ ُع‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـﻌـ‬ ‫ﻋـ‬ ‫ع‬
‫َعـ ِعـ ُع‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـﻌـ‬ ‫ﻋـ‬ ‫ع‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Ġajn - ‫غ‬- Ġ e rëndë, me grithje

‫َغـ ِغـ ُغ‬ ‫ـﻎ‬ ‫ـﻐـ‬ ‫ﻏـ‬ ‫غ‬
‫َغـ ِغـ ُغ‬ ‫ـﻎ‬ ‫ـﻐـ‬ ‫ﻏـ‬ ‫غ‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Fã' - ‫ ف‬- F
ُ ‫فَـفِـ‬
‫ف‬ ‫ـﻒ‬ ‫ـﻔـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ف‬
‫ف‬ُ ‫فَـفِـ‬ ‫ـﻒ‬ ‫ـﻔـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ف‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
24
Ḳẫf - ‫ ق‬- Ḳ e rëndë
ُ ‫قَـقِـ‬
‫ق‬ ُ ‫ـ‬
‫ﻖ‬ ‫ـﻘِـ‬ ‫ﻗَـ‬
‫ق‬
َ ِ‫سب‬
ُ ُ‫َحقِر‬ ‫قُ ِرَأ‬
ḲaḲiḲu 3 2 1
‫ق‬
َ ِ‫ُوف‬
6
‫ُعقِ َد‬
5
َ ِ‫قُب‬
‫س‬
4
Kãf - ‫ ك‬- K
ُ ‫َكـ ِكـ‬
‫ك‬ ُ ‫ـ‬
‫ﻚ‬ ‫ـ ِﻜـ‬ ‫َﻛـ‬
ُ ِ‫فَت‬
‫ك‬ ‫ُش ِكـ َر‬ َ‫َك ِسب‬
KeKiKu 3 2 1
‫ك‬
َ ‫ُر‬
ِ ‫ح‬ 6
َ‫َع ِكف‬ 5
‫َكثُ َر‬ 4
Lãm - ‫ ل‬- L
‫لَـلِـ ُل‬ ‫ـ ُﻞ‬ ‫ـﻠِـ‬ ‫ﻟَـ‬
LeLiLu
ُ ِ‫عَس‬
‫ل‬ َ َ‫َجل‬
‫س‬ َ ‫لَ ِح‬
‫ق‬
3 2 1
‫ُأ ِج َل‬ 6
‫ُولِ َد‬ 5
َ ِ‫لَب‬
‫ث‬ 4
25
Ushtrime:
Ḳẫf - ‫ ق‬- Ḳ e rëndë
ُ ‫قَـقِـ‬
‫ق‬ ‫ـﻖ‬ ‫ـﻘـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ق‬
‫ق‬ُ ‫قَـقِـ‬ ‫ـﻖ‬ ‫ـﻘـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ق‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Kãf - ‫ ك‬- K
ُ ‫َك ِكـ‬
‫ك‬ ‫ـﻚ‬ ‫ـﻜـ‬ ‫ﻛـ‬ ‫ك‬
‫ك‬ُ ‫َك ِكـ‬ ‫ـﻚ‬ ‫ـﻜـ‬ ‫ﻛـ‬ ‫ك‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Lãm - ‫ ل‬- L
‫لَـلِـ ُل‬ ‫ـﻞ‬ ‫ـﻠـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ل‬
‫لَـلِـ ُل‬ ‫ـﻞ‬ ‫ـﻠـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ل‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
26
Mĩm - ‫ م‬- M
‫َمـ ِمـ ُم‬ ‫ـ ُﻢ‬ ‫ـ ِﻤـ‬ ‫َﻣـ‬
َ‫َألِم‬ ‫جُـ ِم َل‬ ‫ض‬
َ ‫م َِر‬
MeMiMu 3 2 1
‫ظُلِ َم‬ 6
َ ‫ُع ِم‬
‫ق‬ 5
ُ‫ِمقَص‬ 4
Nũn - ‫ن‬- N
ُ ِ‫نَـن‬
‫ـن‬ ُ
‫ـﻦ‬ ‫ـﻨِـ‬ ‫ﻧَـ‬
َ ‫ُس ِك‬
‫ن‬ ‫َغنِـ َم‬ ‫ن ََج َح‬
NeNiNu 3 2 1
َ‫ُك ِون‬ 6
‫صنِ َع‬
ُ 5
‫ن َِظ ُر‬ 4
Hã' - ‫ه‬- H
ُ‫هَ ِهه‬ ُ‫ـﻪ‬ (‫ـﻬـ ِ ) ـهـ‬ ‫ﻫَـ‬
َ‫فَقِه‬ ‫طَهُ َر‬ ‫َه َم َد‬
HeHiHu 3 2 1
َ‫ُك ِره‬ 6
‫تَ ِه ُن‬
5
َ‫هَلَك‬
4
27
Ushtrime:
Mĩm - ‫ م‬- M
‫َمـ ِمـ ُم‬ ‫ـﻢ‬ ‫ـﻤـ‬ ‫ﻣـ‬ ‫م‬
‫َمـ ِمـ ُم‬ ‫ـﻢ‬ ‫ـﻤـ‬ ‫ﻣـ‬ ‫م‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Nũn - ‫ ن‬- N
‫نَـنِـ ُن‬ ‫ـﻦ‬ ‫ـﻨـ‬ ‫ﻧـ‬ ‫ن‬
‫نَـنِـ ُن‬ ‫ـﻦ‬ ‫ـﻨـ‬ ‫ﻧـ‬ ‫ن‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
Hã' - ‫ ه‬- H
ُ‫هَـ ِهـه‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻬـ‬ ‫ﻫـ‬ ‫ه‬
ُ‫هَـ ِهـه‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻬـ‬ ‫ﻫـ‬ ‫ه‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
28
Jã' - ‫ ى‬- J
ُ‫يَـيِـى‬ ‫ﻰ‬
ُ ‫ـﻴِـ‬ ‫ﻳَـ‬
ُ‫َسبِى‬ ُ‫َكيِس‬ ُ‫يَ ِجب‬
JeJiJu 3 2 1
‫ض َى‬
ِ ‫َر‬ ُ‫َغيِظ‬ ‫يَ ِز ُد‬
6 5 4
Ushtrime:
Jã' - ‫ ى‬- J
ُ‫يَـيِـى‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻴـ‬ ‫ﻳـ‬ ‫ي‬
‫ى‬
ُ ‫يَـيِـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻴـ‬ ‫ﻳـ‬ ‫ي‬
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
........... ....... ..... ..... ......
29
PËRDORIMI I TENVINIT
Tenvin quajmë zanoret e dyfishuara, të cilat lexohen si në vijim:

a) zanorja ‫ ـَــ‬e e dyfishuar ‫ ـًــ‬en.
b) zanorja ‫ ـُــ‬u e dyfishuar ‫ـ‬ٚ‫ ــ‬ose ‫ ـٌــ‬un.
c) zanorja ‫ ـِــ‬i e dyfishuar ‫ ـٍــ‬in.
Tenvini shfaqet vetëm në fund të fjalës.
Shembuj:
‫هُ َمزَ ٍة‬ ‫ُس َو ٍر‬ ٍ َ‫لَـه‬

‫ب‬
humezetin6 suwerin lehebin
ٚ‫ُكتُب‬ ‫َمثَ ٌل‬ ‫م‬ٚ‫قَ َس‬
kutubun methelun ḳasemun
‫بَقَ َرًة‬ ‫نُ ُزاًل‬ ‫َجنَفًا‬
beḳaraten nuzulen 7
xhenefen
ً‫َسنَة‬ ٚ‫صب‬ َ َ‫ن‬ ‫َح َرجًا‬

‫ُش ُغ ٍل‬ ‫َع َماًل‬ ‫َكبَ ٍد‬
ٍ ‫فَ َز‬
‫ع‬ ‫ص ُحفًا‬ ُ ٚ‫لَ ِعب‬
‫َعبَثًا‬ ‫َع َم ٍد‬ ‫ثَ َمنًا‬
SUKUNI () ْ ‫ـْــ‬
Kur shkronja nuk e ka ndonjërën nga tri zanoret e shkurtra bëhet e
pavokalizuar dhe merr këtë shenjë ‫ ـْــ‬që quhet sukun, i cili vihet mbi
shkronjë.
Pra, sukuni nënkupton se duhet lexuar vetëm zëri i bashkëtingëllores mbi
të cilën gjendet ai.
Sukuni nuk mund të vijë në fillim të fjalës, por vetëm në mes dhe në
mbarim të saj.
6
‫ – ة‬Kjo shkronjë quhet "T e rrumbullakët"; nëse ndalemi në të lexohet "H" (‫)ه‬, e
nëse vazhdojmë lexohet "T" dhe vjen vetëm në fund të fjalës.
7
Vini re! Nëse një fjalë ka tenvinin me en, atëherë asaj fjale i shtohet një elif, i cili
nuk lexohet. Nga kjo rregull bëjnë përjashtim fjalët që mbarojnë me "T të
rrumbullakët".
30
‫‪Shembuj:‬‬
‫نَ ْف ٍ‬
‫س‬ ‫َسوْ فَ‬ ‫تِ ْل َ‬
‫ك‬
‫‪nefsin‬‬ ‫‪sewfe‬‬ ‫‪tilke‬‬
‫َمرْ يَ َم‬ ‫تَحْ َز ْن‬ ‫يَوْ َم‬
‫‪merjeme‬‬ ‫‪taḥzen‬‬ ‫‪jewme‬‬
‫نَ ْعبُ ُد‬ ‫ِذ ْك ُر‬ ‫ْى‬

‫َسع َ‬
‫يَ ْخرُجْ‬ ‫بَ ْع ُد‬ ‫ق‬‫تَرْ هَ ُ‬
‫يُ ْسقَوْ نَ‬ ‫طنَ‬ ‫َو َس ْ‬ ‫فَ َر ْغتَ‬
‫يَحْ َسبُ‬ ‫ِم ْنهُ ْم‬ ‫َد ْم َد َم‬
‫‪31‬‬
TESHDIDI (DYFISHUESI, PËRFORCUESI) ّ
Teshdidi është një shenjë e vogël, e cila shfaqet mbi shkronja. Ai e
dyfishon shkronjën mbi të cilën gjendet, gjegjësisht tregon se aty janë dy
shkronja të njëjta, e para me sukun ( ‫)ـْــ‬, kurse e dyta me ndonjërën nga
tri zanoret ‫( ﹷﹹﹻ‬e, u, i), p.sh.:
kel-( ‫= َك ْل ٌل‬ ‫) | َك ٌّل‬thum-me( ‫= ثُ ْم َم‬ ‫ثُـ َّم‬ | )in-ne( َ‫= ِإ ْنن‬ ‫ِإ َّن‬
)lun
Shembuj:
‫ـة‬ٚ َّ‫َجن‬ ‫نَ َّز َل‬ َّ‫َمس‬
xhen-netun nez-zele mes-se
‫بَلِّ ْغ‬ ‫نُـيَ ّسِـ ُر‬ ‫َعلَّ َم‬
bel-liġ nujes-siru ӑl-leme
‫بُ ِّر َز‬ ‫ب‬ َ ‫َك َّذ‬ َ ‫ص َّد‬

‫ق‬ َ
‫قُ َّو ٍة‬ ُّ‫يَحُض‬ َّ ‫فَ َح‬
‫ق‬
‫تَطَّلِ ُع‬ ْ ‫فُ ِّج َر‬
‫ت‬ ‫ت‬ْ ‫ُز ِّو َج‬
‫يَ َّذ َّك ُر‬ َ‫قَطَّ ْعن‬ َ‫ِملَّة‬
32
HEMZEJA ‫ء‬
Hemzeja është një shenjë e vogël e cila lexohet sipas zanores që e ka, pa
marrë parasysh se a vjen e vetmuar (‫)ﺀ‬, vjen mbi a nën elif (‫)ﺃ ﺇ‬, mbi waw
(‫ )ﺅ‬a mbi shkronjën ja (‫)ﺉ‬.
Hemzeja mund të vijë në këto mënyra:

‫ء‬ ‫ﺋ‬ ‫ئ‬ ‫ؤ‬ ‫ِإ‬ ‫ُأ‬ ‫َأ‬
Shembuj:
‫َش ْي ٍء‬ َ ‫بِْئ‬

‫س‬ ‫َأ َك َل‬
shej/in bi’/se e/ke/le
‫يُ ْب ِد ُئ‬ ‫ة‬ٚ‫فَِئ‬ ‫يُْؤ ِم ُن‬
jub/di/u fi/e/tun ju’/mi/nu
‫ِإلَ ْي ِه‬ ‫ُأرْ ِس َل‬ ‫َكْأسًا‬

‫يَوْ َمِئ ٍذ‬ ‫نَبََأ‬ ‫يَ َشِإ‬
‫َموْ ِئاًل‬ ٚ‫َشْأن‬ َ‫َأ ْفِئ َد ة‬
ٌ‫ص َد ة‬ َ ‫ُمْؤ‬ ْ‫لَِئن‬ َ‫َأ َر َءيْت‬
Vini re!
Hemzeja që vjen me sukun lexohet si gjysmë ë-je ( ‫) ْئ ْؤ ْأ‬.
33
ZGJATIMET
Elif-i, waw-i dhe ja-ja (‫ )ي و ا‬zgjasin zanoret ‫( َـــِـُـ‬e, i, u) kur këto të
fundit shfaqen para tyre, por me kusht që elif-i, waw-i dhe ja-ja të mos
kenë kurrfarë shenje ( ‫)ـْــَـــِــُــ‬.
َ
SHNDËRRIMI I ZANORES E NË A TË GJATË:
Zanorja e shndërrohet në a të gjatë në katër mënyra. Ato janë:

a) َ‫ﺎ‬ - kur zanorja e shfaqet para elif-it, p.sh.:
‫ُمهَانًا‬ ‫لَيَا ٍل‬ َ‫َكان‬

muhãnen lejãlin kãne
b) َ‫ﻮ‬ - kur zanorja e shfaqet para waw-it, p.sh.:

ً‫َز َك ٰوة‬ َ‫صلَ ٰو ة‬
َ ‫ن ََجٰو ِة‬
zekãten ṣâlãte nexhãti
c) َ‫ ﻰ‬- kur zanorja e shfaqet para ja-së, p.sh.:

‫ِذ ْك َر ٰى‬ ‫َأهْ َد ٰى‬ ‫تَ ْق َو ٰى‬
dhikrẫ ehdã teḳwã
ٰ
d) - kur ky elif i vogël shfaqet mbi shkronjë ose pas zanores e, p.sh.:
‫هَ ٰـ ِذ ِه‬ ‫َسلَ ٰـ ٌم‬ ‫ك‬
ِ ِ‫َم ٰـل‬
hãdhihi selãmun mãliki
‫ُأ ْخ َر ٰى‬ ُ‫َحيَوٰة‬ ‫َجا َء‬

‫ص ْن َوا ٍن‬ ِ ‫َأنَّهَا‬ ‫يَصْ لَ ٰى‬
‫َءايَـٰتِنَا‬ ‫َءا َو ٰى‬ ‫صآِئ ُر‬ َ َ‫ب‬
‫َمنَ ٰو َة‬ ٚ ٰ‫َجنَّـ‬
‫ت‬ ‫ُأ ْنثَ ٰى‬
34
ِ
SHNDËRRIMI I ZANORES I NË I TË GJATË:
Zanorja i shndërrohet në i të gjatë atëherë kur kjo zanore shfaqet para
shkronjës ja, p.sh.:
ِ‫ﻰ‬ ose ِ‫ﻴ‬

‫َك ِريـ ٌم‬ ‫ُمبِيـ ٍن‬ ‫بَنِى‬
kerĩmun mubĩnin benĩ
‫فِي ِه‬ ‫يَ ْست َِوى‬ ‫َح ِديثًا‬
fĩhi jestewĩ ḥadĩthen
‫َش ِهي ٌد‬ ٚ‫َر ِحيم‬ َ‫ِحين‬

‫َع ْينِى‬ ٍ‫َكثِير‬ ‫ِإنِّى‬
ٚ‫َك ِظيم‬ ‫قِي َل‬ ‫َح ِمي ٌد‬
‫َح ِكي ًما‬ ‫ُر ُسلِى‬ ‫تَوْ فِيقِى‬
35
ُ
SHNDËRRIMI I ZANORES U NË U TË GJATË:
Zanorja u shndërrohet në u të gjatë atëherë kur kjo zanore shfaqet para
shkronjës waw, p.sh.:
ُ‫ﻮ‬
‫ر‬ٚ ‫ُنو‬ ٌ‫ُسو َرة‬ ‫ُد و ِن‬
nũrun sũratun dũni
‫د‬ٚ‫َو ُد و‬ ‫لَ ُذ و‬ ‫ص َل‬
َ ‫ي ُو‬
wedũdun ledhũ jũṣale
‫ُأوتِ َي‬ ‫َرسُو ُل‬ ٚ‫َغفُور‬

َ‫يُْؤ ِمنُون‬ ‫بُرُوجًا‬ ‫ُف‬ُ ‫يُوس‬
‫َش ُكورًا‬ ‫َوقُو ُد هَا‬ َ‫يَ ْب ُغون‬
َ‫يُ َرآ ُء ون‬ ‫َم ْسنُو ٍن‬ ِ ُ‫بِن‬
‫ور ِه ْم‬
36
LIDHJA E FJALËVE
Kur shfaqet kjo shenjë ( ‫ ) ٱ‬ndërmjet dy, tri, katër a pesë fjalëve
nënkupton se të gjitha ato duhet të lidhen sikur të ishin një fjalë e vetme.
Nëse lami (‫ )ل‬vjen pas kësaj shenje (‫ )ٱ‬pa sukun, atëherë nuk lexohet, por
tejkalohet duke përforcuar gjithmonë shkronjën vijuese me teshdid (‫ٱﻟ‬
ّ ),
ndërsa kur vjen me sukun ( ْ‫)ٱل‬, atëherë patjetër duhet lexuar, sikurse
edhe shkronjat tjera.
Shkronjat tek të cilat lexohet lami quhen el-huruf el-kamerije, kurse ato
tek të cilat nuk lexohet lami quhen el-huruf esh-shemsije.
Ndodh ndonjëherë që pas kësaj shenje ‫ ٱ‬të vijë ndonjë shkronjë tjetër
pos lamit.
‫ٱل َّس َمآ ِء‬ َ‫ِمن‬ ِ ‫ٱلثَّ َوا‬

‫ب‬ ‫ُحس ُْن‬ ‫يَوْ مِ ٱلـدِّي ِن‬
mine’s-semãi ḥusnu’th-thewãbi jewmi’d-dĩni
‫ٱ َأْل ْم ُر‬ ِ ُ‫ق‬

‫ض َى‬ ِّ ‫بِـٱ ْل َح‬
‫ق‬ ‫ٱ ْل ِجنَّ ِة‬ َ‫ِمن‬
ḳuḍije’l-emru bi’l-ḥaḳ-ḳi mine’l-xhin-neti
‫ٱلْقَ ْد ِر‬ ُ‫لَ ْيلَة‬ ‫لَ ُك ُم ٱ ل َّد ا ُر‬ ‫بَ ْينَ ٱ ْل َمرْ ِء‬
ِ َّ‫ٱلن‬
‫اس‬ َ ‫َأ ْم َو‬
‫ال‬ ‫بِٱ ْل َع ْد ِل‬ َ‫َربِّ ْٱل َعٰـلَ ِمين‬
‫ين‬ِ ِ‫ٱ ْليَق‬ َ‫َع ْين‬ ‫صلَ ٰو ِة‬ َّ ‫ُمقِي َم ٱل‬ ِ ِ‫ب ٱ ْلف‬
‫يل‬ ِ ‫بَِأصْ َحٰـ‬
َ‫ٱلْ ُمْؤ ِمنِين‬ ‫نَصْ ُر‬ ‫لِ َم ِن ٱتَّقَ ٰى‬ ‫ِرحْ لَةَ ٱل ِّشتَآ ِء‬
RËNIA E ZGJATIMEVE
Zgjatimet që gjenden në fund të fjalëve bien vetëm atëherë kur bëhet

lidhja e fjalëve ndërmjet njëra – tjetrës, ose thënë ndryshe, zgjatimet që
gjenden para kësaj shenje lidhëse ‫ ٱ‬bien, pra nuk lexohen, p.sh.:
37
‫ٱ ْلهُـ َد ٰى‬ ‫ٱ ْل َما َل ُموﺳَـﻰ‬ ‫َو َءاﺗَـﻰ‬ ‫ٱحْ ِملْ‬ ‫قُ ْلنَا‬
‫‪mũse’l-hudã‬‬ ‫‪we ãte’l-male‬‬ ‫‪ḳulne’ḥmil‬‬
‫ٱل َّسبِ َ‬
‫يل‬ ‫يَ ْه ِد ى‬ ‫ٱلَّي َْل‬ ‫يُ ْغ ِشى‬ ‫ٱلرَّحْ َم ٰـ ِن‬ ‫َءاﺗِـﻰ‬
‫‪jehdi’s-sebĩle‬‬ ‫‪juġshi’l-lejle‬‬ ‫‪ãti’rr-rraḥmãni‬‬
‫صلَ ٰوةَ‬
‫ٱل َّ‬ ‫َأقِي ُمو ۠ا‬ ‫ٱلص َّْخ َر‬ ‫ب َجابُو ۠ا‬
‫ٱ ْل ِكتَ ٰـ َ‬ ‫ُأوتُو ۠ا‬
‫‪eḳĩmu’ṣ-ṣâlãte‬‬ ‫‪xhãbu’ṣ-ṣâḣra‬‬ ‫‪ũtu’l-kitãbe‬‬
‫ُذ و ٱلرَّحْ َم ِة‬ ‫ك‬‫َوتَ َرى ٱ ْلفُ ْل َ‬ ‫فِى ٱَأْلرْ ِ‬

‫ض‬
‫يَ ْش ِوى ٱ ْل ُوجُوهَ‬ ‫َأوْ لَى ٱلنَّ ِ‬
‫اس‬ ‫هَـٰ َذا ٱ ْل َو ْع ُد‬
‫َء ا تُو ۠ا ٱل َّز َكوٰةَ‬ ‫َما ٱ ْبتَلَـٰهُ‬ ‫َوقَااَل ٱ ْل َح ْم ُد‬
‫ِإ َذا ٱتَّ َس َ‬
‫ق‬ ‫ِإاَّل ٱلَّ ِذينَ‬ ‫ِإلَى ٱ ْلهُـ َد ىٰ‬
‫!‪Vini re‬‬
‫‪۠ ), pra me këtë zero të vogël mbi të, nuk‬ا ( ‪Elifi që vjen në këtë formë‬‬
‫‪lexohet fare, siç shihet edhe në shembujt e mësipërm.‬‬
‫‪38‬‬
SHQIPTIMI I FJALËS “ALLAH”
‫ٱهَّلل‬
Shkronja “L” e përforcuar me teshdid, e cila gjendet në fjalën “Allah”
nganjëherë lexohet “L” e nganjëherë “LL”.
Ajo lexohet “L” kur para saj ndodhet zanorja “i”, gjegjësisht kesreja.
ِ ‫ِدي ِن ٱهَّلل‬ ِ ‫بِس ِْم ٱهَّلل‬ ِ ‫بِٱهَّلل‬

dĩni’l-lãhi bismi’l-lãhi bi’l-lãhi
Ndërsa, nëse para saj ndodhet zanorja “e” (fet’ha) ose ajo “u” (dammeja)
atëherë lexohet “LL”.
ِ ‫ٱهَّلل‬ َ‫ِمن‬ َ ‫ِإ َّن ٱهَّلل‬ ُ ‫َوٱهَّلل‬

mina’ll-llãhi inna’ll-llãhe wa’ll-llãhu
ِ ‫ٱهَّلل‬ ‫ُح ُد و ُد‬ ِ ‫ت ٱهَّلل‬

ُ ‫َءايَٰـ‬ ِ ‫ٱهَّلل‬ ‫َع ْب ُد‬
ḥudũdu’ll-llãhi ãjãtu’ll-llãhi ӑbdu’ll-llãhi
Shembuj:
ِ ‫ٱهَّلل‬ ‫ِذ ْك ِر‬ ‫ٱللَّ ِه‬ ‫َرسُو ُل‬ ُ ‫َو َع َد ٱهَّلل‬

َ ‫ٱهَّلل‬ ‫اف‬ُ ‫َأ َخ‬ ِ‫َوِللَّه‬ ِ ‫فَضْ ُل ٱهَّلل‬
َ‫ٱللَّه‬ ‫َوٱتَّقُو ۠ا‬ ِ ‫فِى َسبِي ِل ٱهَّلل‬ ُ ‫َأ َح َّل ٱهَّلل‬
39
NGJASHMËRIA E SHKRONJAVE
Nganjëherë mund të ngatërrohet një shkronjë me ndonjë tjetër për

shkak të vendartikulimit të njëjtë ose afërsisë së tij, për shembull,
shkronja Ăjn mund të shqiptohet si Hemze a Elif, ose shkronja Ḥa e rëndë
si Ha e lehtë, etj. Për këtë arsye, ne po i paraqesim këtu disa krahasime
praktike ndërmjet shkronjave që më së shumti mund t’u ngatërrohen
lexuesve të rinj të Kuranit. Por, megjithatë mësuesit i takon barra më e
rëndë për largimin e pështjellimeve të tilla nga nxënësit.
Këtu mund të ndihmojnë edhe programet e ndryshme të shqiptimit të

shkronjave arabe.
Shkronjat arabe që nuk gjenden në alfabetin e gjuhës shqipe janë këto:
‫ح–خ–ص–ض–ط–ظ–ع–غ–ق–و‬
(Ḥã, Ḣẫ', Ṣẫd, Ḍẫd, Ṭẫ', Ḍhẫ', Ӑjn, Ġajn, Ḳẫf, Waw)
(‫ ط‬- ‫)ت‬
Taja dhe Ṭâja
‫اب‬
َ ‫ط‬َ ‫اب‬َ َ‫ت‬
َ ‫َس‬
‫ط َر‬ ‫َستَ َر‬
َ‫َربَط‬ ‫ت‬َ َ‫َرب‬
ٌ ‫ِط‬
‫ين‬ ٌ ِ‫ت‬
‫ين‬
َ‫َأ َماط‬ َ ‫َأ َم‬
‫ات‬
40
‫)خ ‪ -‬غ(‬
‫‪Ḣâja dhe Ġajni‬‬
‫)ذ ‪ -‬ظ(‬
‫اب‬ ‫‪َ Dhali‬‬ ‫‪َ dhe Ḍhâja‬غ‬ ‫اب‬ ‫َخ َ‬
‫غيبَاًل َر‬ ‫َأ ْ‬ ‫َأ ْ‬
‫َذلِخي)بَاًل َر ه ‪-‬ح ظَ(لِ‬
‫‪Haja‬ظَ َفر َر َغ‬ ‫‪َ dhe Ḥaja‬أ ْف‬
‫َأ ْف َذف َر َر َخ‬
‫مح َغَا ْيظ ِم َرٍّ ٌلد‬ ‫هَمخا ْيذ ِم َ ّرلٍ ٌد‬
‫ُ ِ‬ ‫ُِ‬
‫غ ٌر‬ ‫نَنَ َسظَاحي َر‬ ‫سذهَاي َ َرٌر‬
‫خ‬ ‫نَ‬
‫ِ‬ ‫نَ َ ِ‬
‫َأَأ ْشظَبَا َّل ٌح‬ ‫َأَأ َذْشبَ َّلاهٌ‬
‫َح َر ٌم‬ ‫هَ َر ٌم‬
‫َسا ِح ٌر‬ ‫َسا ِه ٌر‬
‫‪41‬‬
‫‪ALFABETI I GJUHËS ARABE‬‬
‫ﺙ‬ ‫ﺕ‬ ‫ﺏ‬ ‫ﺃ‬

‫’‪Thã‬‬ ‫’‪Tã‬‬ ‫’‪Bã‬‬ ‫‪Elif‬‬
‫ﺛ ﺜ ﺚ‬ ‫ﺗ ﺘ ﺖ‬ ‫ﺑ ﺒ ﺐ‬ ‫ﺍ ﺎ ﺎ‬
‫ﺩ‬ ‫ﺥ‬ ‫ﺡ‬ ‫ﺝ‬

‫‪Dãl‬‬ ‫’‪Ḣẫ‬‬ ‫’‪Ḥã‬‬ ‫‪Xhĩm‬‬
‫ﺭ‬
‫ﺩ ﺪ ﺪ‬ ‫ﺧ ﺨ ﺦ‬ ‫’‪ Rẫ‬ﺢ‬
‫ﺣ ﺤ‬ ‫ﺟ ﺠ ﺞ‬
‫ﺭ ﺮ ﺮ‬
‫ﺱ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺫ‬
‫‪Sĩn‬‬ ‫‪Zãj‬‬ ‫‪Dhãl‬‬
‫ﺳ ﺴ ﺲ‬ ‫ﺯ ﺰ ﺰ‬ ‫ﺫ ﺬ ﺬ‬
‫ﻁ‬ ‫ﺽ‬ ‫ﺹ‬

‫‪+‬‬ ‫ﺵ‬
‫’‪Ṭẫ‬‬ ‫‪Ḍẫd‬‬ ‫‪Ṣẫd‬‬ ‫‪Shĩn‬‬
‫ﻃ ﻂ ﻄ‬ ‫ﺿ ﻀ ﺾ‬ ‫ﺻ ﺼ ﺺ‬ ‫ﺷ ﺸ ﺶ‬
‫ﻑ‬ ‫ﻍ‬ ‫ﻉ‬ ‫ﻅ‬

‫’‪Fã‬‬ ‫‪Ġajn‬‬ ‫‪Ӑjn‬‬ ‫’‪Ḍhẫ‬‬
‫ﻓ ﻔ ﻒ‬ ‫ﻏ ﻐ ﻎ‬ ‫ﻋ ﻌ ﻊ‬ ‫ﻇ ﻈ ﻆ‬
‫ﻡ‬ ‫ﻝ‬ ‫ﻙ‬ ‫ﻕ‬

‫‪Mĩm‬‬ ‫‪Lãm‬‬ ‫‪Kãf‬‬ ‫‪Ḳẫf‬‬
‫ﻣ ﻤ ﻢ‬ ‫ﻟ ﻠ ﻞ‬ ‫ﻛ ﻜ ﻚ‬ ‫ﻗ ﻘ ﻖ‬
‫ﻱ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻩ‬ ‫ﻥ‬

‫’‪Jã‬‬ ‫‪Wãw‬‬ ‫’‪Hã‬‬ ‫‪Nũn‬‬
‫ﻳ ﻴ ﻲ‬ ‫ﻭ ﻮ ﻮ‬ ‫ﻫ ﻬ ﻪ‬ ‫ﻧ ﻨ ﻦ‬
‫‪42‬‬
‫‪NJOHURI TË PËRGJITHSHME‬‬
‫‪NUMRAT‬‬
‫‪٠ ١ ٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٤ ٥ ٦ ٧ ٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬
‫َع ْش َرة تِ ْس َعة ثَ َمانِيَة َس ْب َعة ِستَّة خَ ْم َسة َأرْ بَ َعة ثَاَل ثَة اِ ْثنَان َوا ِحد ِ‬
‫صفْر‬
‫‪DITËT E JAVËS‬‬
‫‪E hënë‬‬ ‫يَوْ ُم ْالا ِ ْثنَ ْي ِن‬
‫‪E martë‬‬ ‫يَوْ ُم الثُّاَل ثَا ِء‬
‫‪E mërkurë‬‬ ‫يَوْ ُم ْالَأرْ بِ َعا ِء‬
‫‪E enjte‬‬ ‫ْالخَ ِم ِ‬

‫يس‬ ‫يَوْ ُم‬
‫‪E premte‬‬ ‫ْال ُج ُم َع ِة‬ ‫يَوْ ُم‬
‫‪E shtunë‬‬ ‫يَوْ ُم ال َّس ْب ِ‬

‫ت‬
‫‪E diel‬‬ ‫يَوْ ُم ا ْلَأ َح ِد‬
‫‪MUAJT HËNORË‬‬
‫َر َجبُ‬ ‫‪٧‬‬ ‫ْال ُم َح َّر ُم‬ ‫‪١‬‬
‫َش ْعبَ ُ‬
‫ان‬ ‫‪٨‬‬ ‫صفَ ُر‬‫َ‬ ‫‪٢‬‬
‫ض ُ‬
‫ان‬ ‫َر َم َ‬ ‫‪٩‬‬ ‫َربِي ُع اَأْل َّو ِل‬ ‫‪٣‬‬
‫َش َّوا ُل‬ ‫‪١٠‬‬ ‫َربِي ُع الثَّانِي‬ ‫‪٤‬‬
‫ُذو ْالقَ ْع َد ِة‬ ‫‪١١‬‬ ‫ُج َمادَى اُأْلولَى‬ ‫‪٥‬‬
‫ُذو ْال ِح َّج ِة‬ ‫‪١٢‬‬ ‫ُج َمادَى ْالآ ِخ َر ِة‬ ‫‪٦‬‬
‫‪43‬‬
THËNIE TË TË DËRGUARIT MUHAMED 
ُ‫ـاب هَّللا ِ َويَتَدَا َر ُسـونَه‬ َ ‫ت هَّللا ِ يَ ْتلُــونَ ِكتَـ‬ ِ ‫ت ِم ْن بُيُو‬ ٍ ‫َما اجْ تَ َم َع قَوْ ٌم فِي بَ ْي‬
ُ‫الســـ ِكينَةُ َوغ َِشـــيَ ْتهُ ُم الرَّحْ َمـــ ةُ َو َحفَّ ْتهُ ُم ْال َمالِئ َكـــ ة‬
َّ ْ َ‫بَ ْينَهُ ْم ِإاَّل نَــزَ ل‬
‫ت َعلَ ْي ِه ُم‬
. ُ‫َو َذ َك َرهُ ُم هَّللا ُ فِي َم ْن ِع ْن َده‬
"Sa herë që mblidhet një grup njerëzish në ndonjë shtëpi të Allahut
(xhami) për ta lexuar Librin e Allahut dhe për ta studiuar atë ndërmjet
vete zbret mbi ta qetësia, i mbulon mëshira, i rrethojnë melekët dhe i
përmend Allahu para atyre që janë pranë Tij."
. ُ‫خَ ْي ُر ُك ْم َم ْن تَ َعلَّ َم القُرْ آنَ َوعَلَّ َمه‬

"Më i miri prej jush është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të
tjerëve."
‫ـو يَ ْتلُــوهُ آنَــا َء‬َ ‫هَّللا ُ ْالقُــرْ آنَ فَهُـ‬ ُ‫ َر ُج ٌل آتَــاه‬: ‫اَل َح َس َد ِإاَّل فِي ْاثنَتَي ِْن‬
‫ـو يُ ْنفِقُـهُ آنَــا َء اللَّ ْيـ ِل‬
َ ‫َمـ ااًل فَهُـ‬ ُ ‫ار َو َر ُج ٌل آتَاهُ هَّللا‬ ِ َ‫اللَّي ِْل وَآنَا َء النَّه‬
ِ َ‫وَآنَا َء النَّه‬
. ‫ار‬
"Zilia lejohet vetëm në dy gjëra: ta kesh zili njeriun të cilit Allahu ia ka
dhënë Kuranin dhe ai e lexon atë ditë e natë dhe njeriun të cilit Allahu i
ka dhënë pasuri dhe ai e shpenzon atë ditë e natë (në rrugën e Allahut)."
‫ب هَّللا ِ فَلَـهُ بِـ ِه َح َسـنَةٌ َو ْال َح َسـنَةُ بِ َع ْشـ ِر َأ ْمثَالِهَا‬

ِ ‫َم ْن قَ َرَأ َحرْ فًا ِم ْن ِكتَا‬
ٌ ْ‫ف َو ِمي ٌم َحر‬
.‫ف‬ ٌ ْ‫ف َواَل ٌم َحر‬ ٌ ْ‫ف َحر‬ ٌ ِ‫ف َولَ ِك ْن َأل‬
ٌ ْ‫اَل َأقُو ُل الم َحر‬
"Ai që e lexon një shkronjë nga Libri i Allahut të Madhëruar ka një
shpërblim i cili shtohet dhjetëfish. Nuk them se elifi, lami dhe mimi janë
një shkronjë, por elifi është një shkronjë, lami një shkronjë dhe mimi një
shkronjë."
‫ـر ِام ْالبَـ َر َر ِة َوالَّ ِذي‬ َ ‫الَّ ِذي يَ ْق َرُأ ْالقُــرْ آنَ َوهُـ‬
َ ‫ـو َمــا ِه ٌر بِـ ِه َمـ َع السـَّفَ َر ِة ْال ِكـ‬
. ‫يَ ْق َرُأ ْالقُرْ آنَ َوهُ َو َعلَ ْي ِه َشاقٌ لَهُ َأجْ َرا ِن‬
"Ai që e lexon Kuranin duke qenë i përpiktë në leximin e tij është nën
përcjelljen e melekëve shkrues, fisnikë dhe bamirës, ndërsa ai që e lexon
atë duke pasur vështirësi gjatë leximit i ka dy shpërblime."
44
LUTJE TË TË DËRGUARIT MUHAMED 
َ‫ي ُح ْك ُمــك‬ َّ ِ‫ـاض ف‬

ٍ ‫ك َمـ‬ َ ‫َاصيَتِي بِيَ ِد‬
ِ ‫ك ن‬ َ ِ‫اللَّهُـ َّم ِإنِّي َع ْب ُدكَ َوابْنُ َع ْب ِدكَ َوابْنُ َأ َمت‬
‫ك َس ـ َّميْتَ بِ ـ ِه نَ ْف َس ـكَ َأوْ َأ ْن َز ْلتَـهُ فِي‬ َ َ‫ضاُؤ كَ َأ ْسَألُكَ بِ ُكلِّ اس ٍْم هُ َو ل‬ َ َ‫ي ق‬ َّ ِ‫َع ْد ٌل ف‬
‫ك َأ ْن‬ َ ‫ب ِع ْنـ َد‬ ِ ‫ك َأوْ عَلَّ ْمتَهُ َأ َحدًا ِم ْن َخ ْلقِكَ َأ ِو ا ْسـتَْأثَرْ تَ بِـ ِه فِي ِع ْل ِم ا ْل َغ ْي‬ َ ِ‫ِكتَاب‬
. ‫َاب هَ ِّمي‬ َ ‫ص ْد ِري َو َجاَل َء ح ُْزنِي َو َذه‬ َ ‫ور‬ َ ُ‫تَجْ َع َل ا ْلقُرْ آنَ َربِي َع قَ ْلبِي َون‬
"Allahu im, unë jam robi Yt, i biri i robit Tënd dhe i robëreshës Sate, balli
im është në dorën Tënde, unë jam nën sundimin Tënd, gjykimi Yt ndaj
meje është i drejtë. Të lutem me çdo emër Tëndin me të cilin e ke
emëruar Veten ose që e ke zbritur në Librin Tënd, ose ia ke mësuar
ndokujt nga krijesat, ose e ke lënë në dijen Tënde të fshehtë, ta bësh
Kuranin pranverën e zemrës sime, dritën e gjoksit tim, ngushëllimin e
pikëllimit tim dhe larguesin e brengave të mia!"
. َ‫ِّت قَ ْلبِي َعلَى ِدينِك‬ ِ ‫ب ْالقُلُو‬

ْ ‫ب ثَب‬ َ ِّ‫اللَّهُ َّم يَا ُمقَل‬
"Allahu im, o Ti që i ndryshon zemrat, forcoje zemrën time në fenë
Tënde!"
. َ‫اللَّهُ َّم َأ ِعنِّي َعلَى ِذ ْك ِركَ َو ُش ْك ِركَ َو ُحس ِْن ِعبَا َدتِك‬
"Allahu im, më ndihmo të të përmend, të të falënderoj dhe të të adhuroj
në mënyrën më të mirë!"
َ‫ـولَّيْت‬
َ ‫َــولَّنِي فِي َم ْن تَـ‬َ ‫اللَّهُ َّم ا ْه ـ ِدنِي فِي َم ْن هَ ـ َديْتَ َوعَــافِنِي فِي َم ْن عَــافَيْتَ َوت‬
‫ض ـى‬ َ ‫ض ـي َولَا يُ ْق‬ َ ‫ار ْك لِي فِي َما َأ ْعطَيْتَ َوقِنِي َش َّر َما ْق‬
ِ ‫ض ـيْتَ فَِإ َّنكَ تَ ْق‬ ِ َ‫َوب‬
‫َربَّنَا‬ َ‫ك ِإنَّهُ َلا يَــ ِذلُّ َم ْن َوالَيْتَ َواَل يَ ِعــ ُّز َمن عَـــا َديْتَ تَبَـــا َر ْكت‬ َ ‫َعلَيْـــ‬
. َ‫َوتَ َعالَيْت‬
"Allahu im, më bëj mua prej atyre që i ke udhëzuar, më bëj prej atyre që
u ke dhuruar shëndet dhe prej atyre që i ke miqësuar, më begato në atë
që ma ke dhënë dhe më ruaj nga e keqja që e ke caktuar, sepse Ti je Ai
që merr vendime dhe askush nuk mund të vendosë për Ty! Vërtet nuk
poshtërohet ai që Ti e ke miqësuar dhe nuk mund të ngrihet lart ai që e
ke armiqësuar! I Bekuar dhe i Lartësuar je Ti, o Zoti ynë!"
45
‫!‪Shkruaj bukur‬‬
‫ُم َح َّم ٌد َرسُو ُل هَّللا‬ ‫هَّللا‬ ‫لَا ِإلهَ ِإاَّل‬

‫ُم َح َّم ٌد َرسُو ُل هَّللا‬ ‫هَّللا‬ ‫لَا ِإلهَ ِإاَّل‬
‫‪............................‬‬
‫ان هَّللا ِ ْال َع ِظيمِ‬

‫ان هَّللا ِ َوبِ َح ْم ِد ِه ُسب َْح َ‬
‫ُسب َْح َ‬
‫ان هَّللا ِ ْال َع ِظيمِ‬
‫ان هَّللا ِ َوبِ َح ْم ِد ِه ُسب َْح َ‬
‫ُسب َْح َ‬
‫‪. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .‬‬
‫بِاهَّلل ِ ْال َعلِ ِّي ْال َع ِظيمِ‬ ‫اَل َح ْو َل َواَل قُ َّوةَ ِإاَّل‬
‫بِاهَّلل ِ ْال َعلِ ِّي ْال َع ِظيمِ‬ ‫اَل َح ْو َل َواَل قُ َّوةَ ِإاَّل‬
‫‪..............................‬‬
‫‪46‬‬
47
‫!‪Shkruaj bukur‬‬
‫َأ ُخو ْال ُم ْسلِ ِم‬ ‫ْال ُم ْسلِ ُم‬

‫َأ ُخو ْال ُم ْسلِ ِم‬ ‫ْال ُم ْسلِ ُم‬
‫‪..................‬‬
‫ِم ْن ُحس ِْن ِإ ْساَل ِم ال َمرْ ِء تَرْ ُكهُ َما اَل يَ ْعنِي ِه‬
‫ِم ْن ُحس ِْن ِإ ْساَل ِم ال َمرْ ِء تَرْ ُكهُ َما اَل يَ ْعنِي ِه‬
‫‪................................‬‬
‫ين‬‫هَّللا ُ بِ ِه َخ ْيرًا يُفَقِّ ْههُ فِي ال ِّد ِ‬ ‫َم ْن ي ُِر ِد‬

‫هَّللا ُ بِ ِه َخ ْيرًا يُفَقِّ ْههُ فِي ال ِّد ِـ‬
‫ين‬ ‫َم ْن ي ُِر ِد‬
‫‪.............................‬‬
‫‪48‬‬
49
‫ﭺ ﭻ‬ ‫ﭹ‬ ‫ﭸ‬ ‫ﭷ‬
\]
‫ﭒ ﭓ ﭔﭕ‬ ‫ﭑ‬
‫ﭠﭡ‬‫ﱡ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞـ ﭟ‬
‫ﭨ ﭩـ ﭪ ﭫ‬ ‫ﭢ ﭣـ ﭤـ ﭥ ﭦ ﭧ‬
‫ﭲ‬ ‫ﭯ ﭰ ﭱ‬ ‫ﭬـ ﭭ ﭮ‬
‫ﭳ ﭴ ﱠ‬
Kërkoj nga Allahu të më mbrojë nga shejtani i mallkuar
SUREJA EL-FATIHA
Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit! ‫ ۝‬Falënderimi i

takon Allahut, Zotit të botëve, ‫ ۝‬të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit, ‫۝‬
Sunduesit të Ditës së Gjykimit. ‫ ۝‬Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm prej
Teje ndihmë kërkojmë. ‫ ۝‬Udhëzona në rrugën e drejtë! ‫ ۝‬Në rrugën e
atyre që u ke dhuruar mirësi e jo në të atyre që kanë shkaktuar zemërimin
Tënd, as në të atyre që janë të humbur! ‫۝‬
50
‫)‪AJETUL KURSI (El Bekare, 155‬‬
‫ﮮ ﮯﮰ ﮱ ﯓ‬ ‫ﮬ ﮭ‬ ‫ﮣ ﮤ ﮥـ ﮦ ﮧـ ﮨ ﮩﮪ ﮫ‬
‫ﯜـ ﯝ ﯞـ ﯟـ ﯠﯡ‬ ‫ﯚ ﯛـ‬ ‫ﯗـ ﯘ ﯙ‬ ‫ﯔـ ﯕـ ﯖـ‬
‫ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ‬ ‫ﯪ ﯫ‬ ‫ﯢـ ﯣـ ﯤـ ﯥـ ﯦـ ﯧﯨ ﯩ‬
‫ﯹﯺ‬ ‫ﯸ‬ ‫ﯷ‬ ‫ﯵﯶ‬ ‫ﯴ‬ ‫ﯳ‬ ‫ﯰﯱ ﯲ‬
‫ﯻ ﯼ ﯽ‬
‫‪DY AJETET E FUNDIT TË SURES EL BEKARE‬‬
‫ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ‬ ‫ﭽـ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛـ ﮜ ﮝ ﮞﮟ ﮠ‬
‫ﮥـ ﮦ ﮧـ ﮨـ ﮩ ﮪ ﮫﮬ ﮭ ﮮـ ﮯﮰ ﮱـ ﯓـ ﯔـ ﯕ ﯖ‬
‫ﯗـ ﯘـ ﯙـ ﯚـ ﯛـ ﯜﯝ ﯞـ ﯟـ ﯠـ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﯥـ ﯦـ ﯧـ ﯨ‬
‫ﯩ ﯪ ﯫﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ‬
‫ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ‬
‫ﰍ ﰎ ﭼ‬ ‫ﰊ ﰋ ﰌ‬ ‫ﰉ‬ ‫ﰆﰇ ﰈ‬
‫‪DHJETË SURET E FUNDIT TË KURANIT FISNIK‬‬
‫ْالِف ِ‬
‫يل‬ ‫سورَُة‬
‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﮕـ ﮖـ ﮗ‬ ‫ﮔ‬ ‫ﮐـ ﮑـ ﮒـ ﮓـ‬ ‫ﭽـ ﮍـ ﮎـ ﮏـ‬
‫ﮧـ ﮨ‬ ‫ﮥـ ﮦـ‬ ‫ﮤ‬ ‫ﮘـ ﮙـ ﮚ ﮛـ ﮜـ ﮝـ ﮞـ ﮟ ﮠـ ﮡـ ﮢ ﮣ‬
‫ﭼ‬
‫ش‬
‫ُقَريْ ٍ‬ ‫سورَُة‬
‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﭙ ﭚ ﭛ ﭜـ ﭝﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ‬ ‫ﭘ‬ ‫ﭽﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ‬
‫ﭤ ﭥﭼ‬ ‫ﭣ‬
‫‪51‬‬
‫اع ِ‬
‫ون‬ ‫ْالمَ ُ‬ ‫سورَُة‬
‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﭽﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ‬
‫ﮁ‬ ‫ﮀ‬ ‫ﭵ ﭶـ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺـ ﭻـ ﭼ ﭽـ ﭾ ﭿ‬
‫ﮄ ﮅﭼ‬ ‫ﮂ ﮃ‬
‫‪52‬‬
‫ْال َكوْ ثَ ِر‬ ‫سورَُة‬
‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﮍ‬ ‫ﮌ‬ ‫ﮋ‬ ‫ﮊ‬ ‫ﮉ‬ ‫ﮈـ‬ ‫ﮇـ‬ ‫ﮆ‬ ‫ﭽـ‬
‫ﮑ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﮏـ‬ ‫ﮎ‬
‫ﭼ‬ ‫ﮒ‬
‫الْ َكافِرُونَ‬ ‫ورُة‬

‫س َ‬‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﭠ‬ ‫ﭟ‬‫ﭜ ﭝ ﭞ‬ ‫ﭽـ ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ‬
‫ﭫ‬ ‫ﭨ ﭩﭪ‬ ‫ﭦ ﭧ‬ ‫ﭤ ﭥ‬ ‫ﭡ ﭢ ﭣ‬
‫ﭯ ﭰ ﭼ‬ ‫ﭭ ﭮ‬ ‫ﭬ‬
‫النَّصْ ِر‬ ‫سورَُة‬
‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﭺ ﭻ ﭼـ ﭽـ ﭾﭿ‬ ‫ﭹ‬ ‫ﭸ‬ ‫ﭷ‬ ‫ﭶ‬ ‫ﭵـ‬
‫ﭴ‬ ‫ﭽ ﭱـ ﭲ ﭳ‬
‫ﮅ ﮆ ﮇﭼ‬ ‫ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ‬
‫ا ْل َم َس ِد‬ ‫ورُة‬
‫س َ‬‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﮖ ﮗ ﮘ‬ ‫ﮕ‬ ‫ﮔ‬ ‫ﭽﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ‬
‫ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﭼ‬ ‫ﮙ‬
‫ْالِإ ْخاَل ِ‬
‫ص‬ ‫سورَُة‬
‫ُ‬
‫ﭒ ﭓ ﭔ‬ ‫ﭑ‬
‫ﭘ‬ ‫ﭗ‬ ‫ﭖ‬ ‫ﭕ‬ ‫ﭔ‬ ‫ﭓ‬ ‫ﭒ‬ ‫ﭑ‬ ‫ﭽ‬
‫ﭟ‬ ‫ﭞـ‬ ‫ﭝ‬ ‫ﭜ‬ ‫ﭚـ ﭛـ‬ ‫ﭙ‬
‫ﭼ‬ ‫ﭣ‬ ‫ﭢ‬ ‫ﭡ‬ ‫ﭠ‬
‫الْفَلَ ِ‬
‫ق‬ ‫ورُة‬
‫س َ‬‫ُ‬
‫ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ‬
‫ﭬ‬ ‫ﭫ‬ ‫ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ‬ ‫ﭥ‬ ‫ﭽ ﭤ‬
‫ﭵ‬ ‫ﭴـ‬ ‫ﭲ ﭳ‬ ‫ﭯـ ﭰ ﭱـ‬ ‫ﭮ‬ ‫ﭭ‬
‫‪53‬‬
‫ﭼ‬ ‫ﭻـ‬ ‫ﭺ‬ ‫ﭹ‬ ‫ﭸ‬ ‫ﭷ‬ ‫ﭶ‬
‫ﭿﭼ‬ ‫ﭾ‬ ‫ﭽ‬
‫النَّ ِ‬
‫اس‬ ‫ورُة‬
‫س َ‬‫ُ‬
‫ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ‬
‫ﮍ ﮎ ﮏ‬ ‫ﭽﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ‬
‫ﮘ‬ ‫ﮗ‬ ‫ﮖ‬ ‫ﮓ ﮔ ﮕ‬ ‫ﮐ ﮑ ﮒ‬
‫ﮙ ﭼ‬
‫‪54‬‬
55
MËNYRA E LEXIMIT TË SHEMBUJVE
(nga faqja 10 deri në faqen 28)
Faqe 10:
BuBeBi 3 BiBuBe 2 BeBiBu 1
Shkronja Bã'
BiBeBu 6 BeBuBi 5 BuBiBe 4
BeBiTu 3 BeTiBu 2 TeBiBu 1
Shkronja Tã'
TuBiTe 6 BiTuBe 5 TiBuBe 4
TeBiThu 3 BeThiTu 2 TheBeTe 1
Shkronja Thã'
BeTiThu 6 TeThiBu 5 TheBiBu 4
Faqe 12:
TuBiXhe 3 BeXhiTu 2 XheTiBu 1
Shkronja Xhĩm
TheTiXhu 6 BiXheXhu 5 XheBiThu 4
XhiBeḤu 3 TuḤiBe 2 ḤaBiTu 1
Shkronja Ḥã'
TeBiḤu 6 BeḤaThu 5 ḤaXhiBu 4
TheBiḢu 3 BeḢiTu 2 ḢaXhiThu 1
Shkronja Ḣẫ'
TeBiḢu 6 XheḢiḤu 5 ḢaTiXhu 4
Faqe 14:
XheBiU 3 BeIXhu 2 EBiḤu 1
Shkronja Elif
TiXhuE 6 TeUBi 5 IxheThu 4
TeXhiDu 3 ḤaDiBu 2 DeXhiU 1
Shkronja Dãl
ḢaDiDu 6 BeDiXhu 5 DeḢiBu 4
DeḢiDhu 3 XheDheBe 2 DheBeḤa 1
Shkronja Dhãl
ḤaTiDhu 6 DeDhiXhu 5 DheTiBu 4
Faqe 16:
BeThiRu 3 ḢaRuBe 2 RaBiḤu 1
Shkronja Rẫ'
DeXhiRu 6 BeRiDhu 5 RuThiDe 4
TeBiZu 3 TeZiDu 2 ZuXhiRa 1
Shkronja Zãj
ḢuBiZe 6 BeZiRu 5 ZuBeDe 4
ḤaTiWu 3 ThuWiBe 2 WeZiRa 1
Shkronja Wãw
DheRiWu 6 ZeWiXhu 5 WeRiThu 4
Faqe 18:
DeXhiSu 3 ḤaSeDe 2 SeBuḤa 1
Shkronja Sĩn
BeTiSu 6 RaSeWu 5 SeḢiRu 4
WeḤiShu 3 BeShiRu 2 SheTiTu 1
Shkronja Shĩn
XheRiShu 6 DheShiSu 5 SheZiDu 4
DheBiṢu 3 BeṢiRu 2 ṢaḢiRu 1
Shkronja Ṣẫd
TheXhiṢu 6 ḤaṢiBu 5 ṢuRiDe 4
56
Faqe 20:
TeBiḌu 3 ḤaḌiDu 2 ḌaXhiRu 1
Shkronja Ḍẫd
WeSiḌu 6 ṢaḌiBu 5 ḌuRiBe 4
BeSeṬa 3 ḤaṬaBu 2 ṬaZiXhu 1
Shkronja Ṭẫ'
DheṢiṬu 6 SheṬiThu 5 ṬaBiRu 4
XheṬiḌhu 3 BeḌhiShu 2 ḌhaḢiRu 1
Shkronja Ḍhẫ'
EZiḌhu 6 XheḌhiḤu 5 ḌhaSiṬu 4
Faqe 22:
TeBuӐ 3 SuĬDe 2 ӐṬiShe 1
Shkronja Ӑjn
ḌaXheŬ 6 SheĬThu 5 ŬThiRa 4
ṬiBeĠu 3 BeĠiḌa 2 ĠaḌiBe 1
Shkronja Ġajn
WeZiĠu 6 ṢaĠuRa 5 ĠaṬiSu 4
ḢaSiFe 3 ĠuFiRa 2 FeRiḤa 1
Shkronja Fã'
ӐṬiFe 6 ShuFiӐ 5 FuSiḢa 4
Faqe 24:
SuBiḲa 3 ḤaḲiRu 2 ḲuRiE 1
Shkronja Ḳẫf
WuFiḲa 6 ŬḲiDe 5 ḲuBiSe 4
FeTiKu 3 ShuKiRa 2 KeSiBe 1
Shkronja Kãf
ḤuRiKe 6 ӐKiFe 5 KeThuRa 4
ӐSiLu 3 XheLeSe 2 LeḤiḲa 1
Shkronja Lãm
UXhiLe 6 WuLiDe 5 LeBiThe 4
Faqe 26:
ELiMe 3 XhuMiLe 2 MeRiḌa 1
Shkronja Mĩm
ḌhuLiMe 6 ŬMiḲa 5 MiḲaṢu 4
SuKiNe 3 ĠaNiMe 2 NeXheḤa 1
Shkronja Nũn
KuWiNe 6 ṢuNiӐ 5 NeḌhiRu 4
FeḲiHe 3 ṬaHuRa 2 HeMeDe 1
Shkronja Hã'
KuRiHe 6 TeHiNu 5 HeLeKe 4
Faqe 28:
SeBiJu 3 KeJiSu 2 JeXhiBu 1
Shkronja Jã'
RaḌiJe 6 ĠaJiḌhu 5 JeZiDu 4
57
PËRMBAJTJA
PARATHËNIE..............................................................................................3
VLERA E LEXIMIT TË KURANIT FISNIK........................................................5
HYRJE........................................................................................................7
ZANORET E GJUHËS ARABE.......................................................................8
Bã'...........................................................................................................10
Tã'...........................................................................................................10
Thã'.........................................................................................................10
Xhĩm........................................................................................................12
Ḥã'...........................................................................................................12
Ḣẫ'...........................................................................................................12
Elif...........................................................................................................14
Dãl...........................................................................................................14
Dhãl.........................................................................................................14
Rẫ'...........................................................................................................16
Zãj...........................................................................................................16
Wãw........................................................................................................16
Sĩn...........................................................................................................18
Shĩn.........................................................................................................18
Ṣẫd..........................................................................................................18
Ḍẫd..........................................................................................................20
Ṭẫ'...........................................................................................................20
Ḍhẫ'.........................................................................................................20
Ӑjn...........................................................................................................22
Ġajn.........................................................................................................22
Fã'...........................................................................................................22
Ḳẫf...........................................................................................................24
Kãf...........................................................................................................24
Lãm.........................................................................................................24
Mĩm.........................................................................................................26
58
Nũn.........................................................................................................26
Hã'...........................................................................................................26
Jã'............................................................................................................28
PËRDORIMI I TENVINIT............................................................................29
SUKUNI....................................................................................................30
TESHDIDI (DYFISHUESI, PËRFORCUESI)...................................................31
HEMZEJA.................................................................................................32
ZGJATIMET..............................................................................................33
SHNDËRRIMI I ZANORES E َ NË A TË GJATË:.............................................33
SHNDËRRIMI I ZANORES I ِ NË I TË GJATË:...............................................35
SHNDËRRIMI I ZANORES U ُ NË U TË GJATË:............................................36
LIDHJA E FJALËVE....................................................................................37
RËNIA E ZGJATIMEVE..............................................................................38
SHQIPTIMI I FJALËS “ALLAH”...................................................................39
NGJASHMËRIA E SHKRONJAVE................................................................40
ALFABETI I GJUHËS ARABE......................................................................43
NJOHURI TË PËRGJITHSHME...................................................................44
NUMRAT.................................................................................................44
DITËT E JAVËS..........................................................................................44
MUAJT HËNORË......................................................................................44
THËNIE TË TË DËRGUARIT MUHAMED .................................................45
LUTJE TË TË DËRGUARIT MUHAMED ....................................................46

SUREJA EL-FATIHA...................................................................................51
AJETUL KURSI (El Bekare, 155)................................................................52
DY AJETET E FUNDIT TË SURES EL BEKARE..............................................52
DHJETË SURET E FUNDIT TË KURANIT FISNIK..........................................53
MËNYRA E LEXIMIT TË SHEMBUJVE........................................................57
59

Abetarja Kuranore

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Abetarja Kuranore

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Abetarja Kuranore

Mënyrë e lehtë dhe e shpejtë

Vërejtje: Ky libër shpërndahet falas.

Falë Zotit të Madhërishëm, u kompletua ky libër, i cili është një përpjekje

1. Lloji i shkrimit që është përdorur në disa nga këta libra ndryshon

2. Shumë prej atyre librave kanë mangësi.

3. Metoda e mësimit në disa nga këta libra është e vështirë.

4. Këtë libër e kemi pasuruar me shembuj të mjaftueshëm nga Kurani

6. Në fund të librit kemi paraqitur mënyrën e leximit të shembujve që

7. Ky libër është tejet i përshtatshëm dhe i lehtë për t'u mësuar.

Gjithashtu, dëshirojmë t’jua bëjmë me dije se mësimi i leximit të Kuranit me

Për fund, lusim Allahun e Madhëruar t’i shpërblejë me Xhennetin Firdeus të

Lëvdatat, bekimet dhe paqja e Allahut qofshin me Muhamedin , me

Allahu i Lartmadhërishëm thotë:

Ndërsa, në vijim po i paraqesim disa thënie të të Dërguarit Muhamed 

“Me të vërtetë, Allahu i Madhërishëm i lartëson me këtë Libër disa njerëz

“Lexojeni Kuranin, sepse ai do të vijë ndërmjetësues për lexuesit e tij në Ditën

Këto ajete, hadithe e shumë të tjera të ngjashme me to tregojnë vlerën e

Paqja dhe lavdërimi i Allahut qofshin mbi të Dërguarin e Allahut,

 Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja dhe

 Të gjitha shkronjat e alfabetit arab janë bashkëtingëllore. Në

 Nëntë tinguj të gjuhës arabe nuk ekzistojnë në gjuhën shqipe dhe

 Për shqiptimin e drejtë të këtyre tingujve duhet patjetër që të

 Leximi në gjuhën arabe, ndryshe nga shqipja, fillon nga ana e

 Germat e gjuhës arabe nuk ndahen në germa të mëdha dhe të

 Të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me njëra – tjetrën, nga të dyja

 Mbajeni në mend gjithnjë se Allahu i Lartësuar na shpërblen me

Lexo shembujt në vijim:

- Zanorja e, pas shkronjave të rënda shqiptohet a.

- Siç u përmend më parë, të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me

- Nga ky mësim e kuptuam se si shkruhet shkronja “B” kur është e

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

Ḥã' - ‫ ح‬- Ḥ e rëndë2 e fytit

Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

Ḥã' - ‫ ح‬- Ḥ e rëndë e fytit

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

SHKRONJAT QË LIDHEN VETËM NGA ANA E DJATHTË

ُ‫أ‬ ِ‫َأ إ‬ ‫ـأ‬ ‫ـأ‬ ‫أ‬ ‫أ‬

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

Wãw - ‫ و‬- W5 – lexohet si në anglisht

- Këtu mbarojnë shkronjat që lidhen vetëm nga ana e djathtë.

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......

........... ....... ..... ..... ......