Professional Documents
Culture Documents
1.ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ
Κυκλοφορικό ή καρδιοαγγειακό σύστημα.
Αποτελείται
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Καρδιά και αγγεία (αρτηρίες και φλέβες).
Κύρια αποστολή του καρδιαγγειακού συστήματος.
Η προώθηση του αίματος προς όλα τα κύτταρα του
οργανισμού.
Συνοπτικά
1)Τριγλώχινα βαλβίδα Δεξιός Κόλπος – Δεξιά Κοιλία.
2)Μιτροειδής βαλβίδα Αριστερός Κόλπος – Αριστερή . . ..
Κοιλία.
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
3)Αορτική βαλβίδα Αριστερή Κοιλία -- Αορτή.
4)Πνευμονική βαλβίδα Δεξιά Κοιλία –Πνευμονική .. . ..
.. αρτηρία.
Καρδιακός κύκλος
Γενικά στις αρτηρίες ρέει αίμα πλούσιο σε οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες οι
οποίες μεταφέρονται στους διαφόρους ιστούς του οργανισμού μας. Στις φλέβες
συμβαίνει το αντίθετο, δηλ. επαναφέρουν το αίμα από την περιφέρεια στην
καρδιά, πλούσιο σε άχρηστα προϊόντα και διοξείδιο του άνθρακα. Τα άχρηστα
Από την καρδιά ξεκινούν δύο μεγάλες αρτηρίες. Η πνευμονική αρτηρία και η
αορτή.
Οι φλέβες
Αγγεία με μη οξυγονωμένο αίμα από την περιφέρεια.
Τοίχωμα 3 στοιβάδες:
Α)Εσωτερική στοιβάδα.Λεία στις μεγάλεςφλέβες,
π.χ. κάτω άκρων η στήλη αίματος είναι ψηλή,η στιβάδα
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
αναδιπλώνεται κ΄σχηματίζει βαλβίδες, με σκοπό να χωρίσει
τις μεγάλεςφλέβες σε μικρότερα τμήματα για να μην
λιμνάζει το αίμα και να κινηθεί προς την καρδιά.Όταν οι
βαλβίδες δεν επαρκούν έχουμε την εκδήλωση κιρσών.
Β)Μέση στιβάδα. Συνδετικές και ελαστικές—πολύ λεπτή.
Γ)Έξω στιβάδα.Συνδετικές ίνες – πολύ λεπτή.
Τα τριχοειδή αγγεία
Λεπτότατα αγγεία –κατάληξη
των αρτηριών κ΄συνενούμενα
σχηματίζουν φλέβες.
Δύκτιο που φέρνει σε επαφή
το αρτηριακό με το φλεβικό
αίμα.
Τοίχωμα πάρα πολύ λεπτό,με
διάκενα ώστε οι χημικές
ουσίες, αλλά κ΄τα κύτταρα,να
μπορούν να περάσουν μέσα
στα τριχοειδή.
Σε ορισμένους ενδοκρινείς
αδένες τα κενά του
τα τριχοειδή:σχηματική παράσταση
Δίκτυο τριχοειδών-Προτριχοειδή αρτηρία-Μετατριχοειδή φλέβα.
ΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΟΡΤΗ
Κλάδοι της κοιλιακής αορτής είναι:
1) Η κάτω φρενική αρτηρία: για το διάφραγμα.
2) Οι οσφυϊκές αρτηρίες: για τα τοιχώματα της κοιλιάς.
3) Οι νεφρικές αρτηρίες: για τους νεφρούς.
4) Οι επινεφρίδιες αρτηρίες: για τα επινεφρίδια.
5) Οι σπερματικές( άνδρες) και οι ωοθηκές(γυναίκες).
6) Η κοιλιακή: αιματώνει το δωδεκαδάκτυλο,στομάχι,
πάγκρεας,ήπαρ και σπλήνα.
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
7) Η άνω μεσεντέρια: για τα κοιλιακά όργανα.
8) Η κάτω μεσεντέρια: για το παχύ έντερο.
Η Κοιλιακή αορτή συνεχίζει προς τα κάτω και χωρίζεται σε
2 μεγάλους κλάδους:
Α) Την αριστερή λαγόνια και
Β) Τη δεξιά λαγόνια
Οι 2 αυτοί κλάδοι διακλαδίζονται : και δίνουν άλλους
κλάδους,οι οποίοι αιματώνουν μέχρι και το τελευταίο άκρο
του κάθε ποδιού.
Η πνευμονική αρτηρία ξεκινά από τη δεξιά κοιλία και χωρίζεται στη δεξιά και
στην αριστερά πνευμονική αρτηρία, οι οποίες κατευθύνονται στους
αντιστοίχους πνεύμονες. Και οι δύο αυτές αρτηρίες μετά την είσοδο τους στους
πνεύμονες χωρίζονται σε τόσους κλάδους, όσοι είναι οι λοβοί του πνεύμονας.
Ύστερα από μία ακόμη υποδιαίρεση, στο ύψος των πνευμονικών λοβίων,
αναλύονται στα τριχοειδή αγγεία του πνεύμονα. Τα τοιχώματα των τριχοειδών
αγγείων είναι πολύ λεπτά, γι' αυτό και τα αέρια τα διαπερνούν πολύ εύκολα.
Έτσι το οξυγόνο του αέρος πέρνα από τις πνευμονικές κυψελίδες στο αίμα. Εξ
αλλού το διοξείδιο του άνθρακα αποβάλλεται από το αίμα και πέρνα στις
πνευμονικές κυψελίδες για να μεταφερθεί προς τα έξω.
Η αορτή από την οποία αρχίζει η μεγάλη κυκλοφορία, ξεκινά από την αριστερά
κοιλία. Σχηματίζει ένα μεγάλο τόξο πού κατευθύνεται προς τα πίσω και
αριστερά (αορτικό τόξο). Κατεβαίνει κατακόρυφα, ακολουθώντας τη
σπονδυλική στήλη, πέρνα το διάφραγμα και μπαίνει στην κοιλιακή χώρα. Στο
τέλος της διαδρομής ή αορτή χωρίζεται στις δύο λαγόνιες αρτηρίες, που
κατευθύνονται στα κάτω άκρα. Από την αορτή ξεκινούν διάφοροι κλάδοι, οι
οποίοι μεταφέρουν το αίμα στα διάφορα όργανα. Από το αορτικό τόξο ξεκινούν
οι υποκλείδιες αρτηρίες, πού τροφοδοτούν με αίμα τα άνω άκρα και οι
καρωτίδες αρτηρίες, πού μεταφέρουν το αίμα στο κεφάλι. Από τη θωρακική
αορτή αρχίζουν οι βρογχικές αρτηρίες, οι οποίες κατευθύνονται στους βρόγχους
και στους πνεύμονες, οι αρτηρίες τού οισοφάγου και οι μεσοπλεύριες αρτηρίες.
Από την κοιλιακή αορτή ξεκινούν οι έξης κλάδοι:
Τέλος η αορτή χωρίζεται στις δύο λαγόνιες αρτηρίες πού αρχίζουν από την
κοιλία, διασχίζουν την κνήμη και φθάνουν ως την άκρη του ποδιού.
Χρησιμεύει:
1)Για την μεταφορά Ο2 κ΄CΟ2(αναπνευστική λειτουργία).
2)Μεταφορά θρεπτικών ουσιών( θρεπτική κ΄μεταφορική λειτουργία).
3)Μεταφορά άχρηστων μεταβολικών προϊόντων(απεκκριτική).
4)Άμυνα του οργανισμού(λευκά-αντισώματα αμυντική λειτουργία)
5)Αιμόσταση(λειτουργία πήξεως).
6) Οξεοβασική λειτουργία.
.
Red_White_Blood_cells.jpg (500 × 326 pixel, μέγεθος αρχείου: 36 KB, τύπος MIME: image/jpeg)
ΕΠΙΚΤΗΤΗ ΑΝΟΣΙΑ
ΑΝΤΙΓΟΝΑ
Ουσίες που όταν μπουν στον οργανισμό προκαλούν ανοσολογική αντίδραση:
Α) Είτε με τη δημιουργία αντισώματος
Β) Είτε με την ενεργοποίηση λεμφοκυττάρων ειδικών για αυτή την ουσία.
Για να είναι μια ουσία αντιγονική θα πρέπει:
1) Να έχει μεγαλύτερο Μ.Β. >από 8.000
2) Να είναι πρωτεϊνη ή πολυσακχαρίτης.
3) Να έχει χημικές ουσίες στο μόριο της, που δεν υπάρχουν σε ουσίες του
οργανισμού.
Ενεργοποιημένα λεμφοκύτταρα : ανοσολογικά ικανά κύτταρα.
ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Είναι πρωτεϊνες (γ-σφαιρίνες) του αίματος.
Παράγονται από τα Β-λεμφοκύτταρα μετά την είσοδο ενός αντιγόνου,
στον οργανισμό.
Μ.Β. 150.000-200.000
Αποτελούνται:
Από 4 πολυπεπτιδικές αλυσίδες:
2 βαριές (5 ομάδες) και 2 ελαφριές
ΙgA, IgM, IgD, IgE, IgG
Τότε εμφανίζονται:
Α) ειδικά αντισώματα και
Β) μνημονικά κύτταρα (Β-λεμφοκύτταρα) που διατηρούν στη μνήμη τους,
το είδος του αντιγόνου, με το οποίο ήρθαν σε επαφή, για πολλά χρόνια.
Δευτερογενής απάντηση
Απάντηση του οργανισμού στην νέα είσοδο ενός αντιγόνου που είχε
εισβάλλει στον οργανισμό κατά το παρελθόν.
ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ
Στηρίζεται στην ύπαρξη:
1) Μνημονικών κυττάρων και
2) Στη δευτερογενή απάντηση του οργανισμού.
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Ανοσία που αποκτά ο οργανισμός με την χορήγηση έτοιμων
αντισωμάτων.
Διαρκεί 2-3 εβδομάδες περίπου.
Ενεργοποιείται αμέσως μετά τη χορήγηση των αντισωμάτων.
Διακρίνεται:
ΟΜΑΔΑ Α Όταν
ένα άτομο έχει στα ερυθρά του το αντιγόνο Α στον ορό
του, θα έχει τη συγκολλητίνη αντί-Β.
ΟΜΑΔΑ Β
Όταν έχει στα ερυθρά του το αντιγόνο Β τότε στον ορό
του θα έχει αντίσωμα αντί-Α. ΟΜΑΔΑ
ΑΒ Όταν στα
ερυθρά του έχει και τα 2 αντιγόνα Α κ΄Β τότε στον ορό
του, δεν έχει καμία συγκολλητίνη.
ΟΜΑΔΑ Ο
Όταν δεν έχει κανένα από τα 2 αντιγόνα τότε στον ορό
του έχει την αντί-Α και αντί-Β συγκολλητίνη.
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Με βάση την παρουσία των αντιγόνων και των αντισωμάτων
τους καθορίζονται οι 4 ομάδες:
(ποσοστά στους έλληνες)
ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Αποτελείται από:
. Όργανα Αδένες
Το σύνολο των οργάνων Μικροί και Μεγάλοι
ονομάζεται: Βρίσκονται
Γαστρεντερικός σωλήνας. στο τοίχωμα του Παρωτίδα
Αρχίζει από το στόμα κ΄ γαστρεντερικού Υπογνάθιοι
καταλήγει στον πρωκτό. σωλήνα. Υπογλώσσιοι
. Χωρίζεται: Ήπαρ
1.Στοματική κοιλότητα Πάγκρεας
2. Φάρυγγα
3.Οισογάγο Εκβάλλουν με τους
4.Στομάχι εκφορητικούς πόρους
5.Λεπτό έντερο τους στον αυλό του γα-
6.Παχύ έντερο. στρεντερικού σωλήνα.
ΠΡΟΣΤΟΜΙΟ
Έχει 2 τοιχώματα
Α) το έξω Β) το έσω
σχηματίζεται:
Χείλη – Παρειές Δόντια – Ούλα
( μάγουλα),
(στοματική σχισμή)
ΥΠΕΡΩΑ
ΔΟΝΤΙΑ
Νεογιλά δόντια - Νεογιλή Οδοντοφυία
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Μόνιμα δόντια - Μόνιμη Οδοντοφυία
Διακρίνονται:
Τα μόνιμα δόντια:
2 κεντρικοί και 2 πλάγιοι .
τομείς (κοπτήρες).
2 κυνόδοντες
4 προγόμφιοι
ΔΟΝΤΙ
Σε κάθε δόντι υπάρχει: η μύλη και η ρίζα ή ρίζες για τα
πίσω δόντια.
Η μύλη είναι τμήμα που φαίνεται μέσα στη στοματική
κοιλότητα και η ρίζα είναι τμήμα το οποίο βρίσκεται μέσα
στο οστό.
Αποτελείται: από την αδαμαντίνη
την οδοντίνη Σκληρές ουσίες
την οστέινη
Μαλακές ουσίες
.
Το μεγαλύτερο μέρος το καλύπτει η οδοντίνη, η οποία
καλύπτεται στην περιοχή της μύλης από την αδαμαντίνη
και στην ρίζα από την οστέινη. Η αδαμαντίνη είναι η πιο
σκληρή ουσία του σώματος.
.
Τα δόντια είναι τα πιο σκληρά μέρη του σώματος. Ακόμη και μετά τον θάνατό
μας, όταν η σάρκα και όλα τα υπόλοιπα κόκαλα θα έχουν αποσυντεθεί, τα
Η ρίζα του δοντιού, δηλαδή το μέρος που βρίσκεται μέσα στα ούλα, δεν
καλύπτεται από αδαμαντίνη αλλά από την περιοδοντική μεμβράνη(οστεΐνη).
Αυτή κρατά το δόντι στη θέση του. Κάτω από την αδαμαντίνη βρίσκεται η
οδοντίνη, ένα κιτρινωπό υλικό που είναι λίγο πιο μαλακό από την αδαμαντίνη
και περιβάλλει τον πολφό. Από αυτήν παίρνουν τα δόντια μας την ελαφρά
κίτρινη απόχρωση! Ο πολφός, το κεντρικό μέρος του δοντιού, αποτελείται από
νεύρα και αιμοφόρα αγγεία, τα οποία τροφοδοτούν το δόντι.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΔΟΝΤΙΩΝ
Αν ανοίξεις το στόμα σου μπροστά σ’ένα καθρέφτη, τότε αυτό που θα δεις
είναι 2 σειρές δοντιών, μια πάνω και μια κάτω (αλλιώς άνω και κάτω γνάθος)
που σχηματίζουν 2 τόξα.
Τα τέσσερα δόντια πάνω και τα τέσσερα αντίστοιχα κάτω, που βρίσκονται στο
κέντρο του στόματος ονομάζονται κοπτήρες ή τομείς.
. Σιαλογόνοι αδένες
Διακρίνονται σε:
Μικρούς και Μεγάλους
Παρωτίδα
Είναι ο μεγαλύτερος σιαλογόνος αδένας.
Κάτω από το δέρμα, στην οπισθογναθιαία χώρα, πάνω
από την κροταφογναθική διάρθρωση.
Εκβάλλει με πόρο στο προστόμιο απέναντι από τη μύλη
του 2ου άνω γομφίου.
Υπογνάθιος
Κάτω από την κάτω γνάθο, εκβάλλει με πόρο από την
γλώσσα.
Υπογλώσσιος
Μικρότερος από τους μεγάλους σιαλογόνους αδένες,
εκβάλλει κάτω από την γλώσσα.
ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ
Ινομυώδης σωλήνας (25εκ.)
Συνέχεια προς τα κάτω του φάρυγγα μέχρι το στομάχι.
Ξεκινά από τον 6ο αυχενικό σπόνδυλο και φθάνει και έως
τον 5ο θωρακικό σπόνδυλο.
Πορεύεται μπροστά από τη σπονδυλική στήλη και
χωρίζεται σε 4 μ ο ί ρ ε ς.
Α) Τραχηλική Β) Θωρακική Γ) Διαφραγματική
(περνά από το διάφραγμα) Δ) Κοιλιακή
Δεν έχει παντού το ίδιο εύρος. Τα στενότερα σημεία του
είναι:
1) στο όριο με το φάρυγγα
2) στο ύψος του αορτικού τόξου
3) στο ύψος του αριστερού βρόγχου και
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
4) κατά το πέρασμα του από το διάφραγμα.
Εξυπηρετεί μαζί με το φάρυγγα: την μεταφορά της τροφής
από τη στοματική κοιλότητα προς το στομάχι (λειτουργία
κατάποσης).
ΣΤΟΜΑΧΙ—ΕΝΤΕΡΟ
Διάγραμμα στομάχου
1.Σώμα στομάχου
2. Θόλος
3. Πρόσθιο τοίχωμα
4. Μείζον τόξο
5. Έλασσον τόξο
6. Καρδία
9. Πυλωρικός σφιγκτήρας
10. Πυλωρικό άντρο
11. Πυλωρικό στόμιο
12. Γωνιαία εντομή
13. Γαστρική οδός
14. Γστρικές πτυχές
ΣΤΟΜΑΧΙ
Είναι κάτω και συνέχεια του οισοφάγου, η πιο πλατιά
μοίρα του γαστρεντερικού σωλήνα.
Δεξιά το συκώτι, αριστερά ο σπλήνας και ο αριστερός
νεφρός και κάτω το λεπτό και το παχύ έντερο.
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Ανήκει στην άνω κοιλία-αριστερά, κάτω από τον
αριστερό θόλο του διαφράγματος.
Χρησιμεύει:
Για την πέψη των τροφών διάσπαση σε απλούστερες
ουσίες με την δράση του γαστρικού υγρού.
Με περισταλτικές κινήσεις του μυϊκού χιτώνα, το
περιεχόμενο προωθείται προς το λεπτό έντερο.
Εμφανίζει 2 στόμια:
Α) Το οισοφαγικό ή καρδιακό και
Β) Πυλωρικό στόμιο (επικοινωνεί με το δωδεκαδάκτυλο).
Διακρίνεται σε 2 μοίρες:
Α) Το κυρίως στομάχι και Β) Την πυλωρική μοίρα
θόλος
Πυλωρός Σώμα
Νήστιδα:
Ξεκινάει από τη νησιδοδωδεκαδακτυλική καμπή. Το
εσωτερικό της έχει κυκλικές πτυχές, τις λάχνες
(προσεκβολές του βλεννογόνου), λεμφοζίδια δηλ. αθροί-
σματα λεμφοκυττάρων και πλάκες Payer,δηλ. επάρματα
βλεννογόνου που περιέχουν λεμφοζίδια.
Στη νήστιδα γίνεται απορρόφηση και πέψη των τροφών.
Ο ειλεός
Ενδοηπατική: Εξωηπατική:
Ξεκινά: χοληφόρα τριχοειδή Αποτελείται: Δεξιό και
που ενώνονται μεταξύ τους αριστερό ηπατικό πόρο,
και σχηματίζουν τους ενώνονται και δίνουν τον
χοληφόρους πόρους κοινό ηπατικό πόρο.
(ενδοηπατικά χοληφόρα). Αυτός ενώνεται με τον
. κυστικό πόρο της χοληδό-.
. χου κύστης και δίνει το
.. χοληδόχο πόρο, ο οποίος .
. καταλήγει στο 12δάκτυλο
. στο φύμα του Vater.
3. Η ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Στο στομάχι παρουσιάζονται 2 είδη κυμάτων:
Τα κύματα μίξης Τα περισταλτικά κύματα
Παρουσιάζονται μόλις Προκαλούν την μετακίνηση
γεμίσει το στομάχι. του γαστρικού περιεχομένου
Σκοπός τους είναι η κ΄ την κένωση του στομάχου.
ανάμειξη της τροφής Η κένωση εξαρτάται από τη
με τα γαστρικά υγρά. λειτουργία του πυλωρικού
. σφικτήρα.
. Οι υγρές τροφές φεύγουν
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
. γρήγορα από το στομάχι,
. ενώ οι στερεές πιο αργά.
4.ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΕΚΚΡΙΣΗ
Το στομάχι παράγει καθημερινά 2-3 λίτρα γαστρικού
υγρού. Σε παθολογικές καταστάσεις έως και 8 λίτρα.
ΠΕΨΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ:
Οι πρωτεϊνες είναι μεγαλομοριακές ενώσεις, που δεν
μπορούν να περάσουν την κυτταρική μεμβράνη.
Για το λόγο αυτό διασπώνται μέσα στον γαστρεντερικό
σωλήνα σε αμινοξέα, απορροφούνται από το
βλεννογόνο του εντέρου και μεταφέρονται στα κύτταρα,
όπου χρησιμοποιούνται:
για τη σύνθεση πρωτεϊνών και ως πηγή ενέργειας.
Η πέψη των πρωτεϊνών ξεκινά από το
στομάχι , με το γαστρικό οξύ που ενεργοποιεί τα
πεψιγόνα σε πεψίνες(ένζυμο), οι οποίες διασπούν
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
τις πρωτεϊνες της τροφής.
Χαρακτηριστική είναι η δράση της γαστρίνης, που
διασπά το κολλαγόνο του συνδετικού ιστού των τροφών.
Η πέψη των πρωτεϊνών συνεχίζεται στο δωδεκαδάκτυλο
με τη δράση του παγκρεατικού υγρού, με αποτέλεσμα τη
διάσπαση των πρωτεϊνών σε: ολιγοπεπτίδια και
αμινοξέα.
Αυτά θα απορροφηθούν από το βλεννογόνο του εντέρου
και θα περάσουν μέσω της πυλαίας κυκλοφορίας στο
οργανισμό.
ΠΕΨΗ ΛΙΠΩΝ:
Η πέψη των λιπών, γίνεται στο στομάχι και στο λεπτό
έντερο, με τη δράση ενζύμων.
Τα λίπη των τροφών, (τριγλυκερίδια) είναι αδιάλυτα στο
ΗΟ2, για να γίνει η πέψη τους πρέπει να διασπαστούν σε
μικρά λιποσταγονίδια, με τις κινήσεις του στομάχου.
Η πέψη των λιπών γίνεται με την γαστρική λιπάση
(ένζυμο, που είναι σε πολύ μικρό ποσοστό στο στομάχι).
Στο λεπτό έντερο γίνεται, η γαλακτοματοποίηση του
λίπους δηλ. τα λιποσταγονίδια, με τις κινήσεις του
λεπτού εντέρου και την χολή, μετατρέπονται σε πολύ
μικρά σταγονίδια.
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Με τη δράση της παγκρεατικής λιπάσης,
δημιουργούνται: μονογλυκερίδια και γλυκερίνη (λιπαρά
οξέα) τα οποία απορροφούνται από το βλεννογόνο του
εντέρου. Μια μικρή
ποσότητα λιπαρών οξέων, μεταφέρονται στην πυλαία
κυκλοφορία, ενώ τα υπόλοιπα μεταφέρονται στη
φλεβική κυκλοφορία μέσω των λεμφαγγείων και του
θωρακικού πόρου.
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ/ΛΙΠΩΝ/ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ
Μεταβολισμός
ΛΙΠΗ
Είναι: Χημικές ενώσεις που βρίσκονται στις τροφές.
Ποια είναι: α) Τριγλυκερίδια
. β)Φωσφολιπίδια γ)Χοληστερόλη
ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ
Είναι :Μεγάλα οργανικά μόρια που φτιάχνονται με τη
σύνδεση μικρότερων μορίων που λέγονται αμινοξέα.
Τις παίρνουμε από
Φυτικές αλλά κυρίως από ζωϊκές τροφές
(κρέας , γάλα).
Ο οργανισμός έχει τη δυνατότητα να συνθέσει πρωτεϊνες
από τα αμινοξέα που έχει.
Χρησιμοποιούνται:
Ελάχιστα για την παραγωγή ενέργειας. Ο κύριος ρόλος τους
είναι δομικός, ενώ επιτελούν και άλλες λειτουργίες όπως:
Η μεταφορά Ο2 στο αίμα (αιμοσφαιρίνη),
Η επιτάχυνση των χημικών αντιδράσεων του οργανισμού
(ένζυμα).
Η συστολή των μυών (ακτίνη, μυοσίνη).
Α. Η ΜΥΤΗ (ΡΙΝΑ)
Χωρίζεται: Εμφανίζει:
Με το ρινικό διάφραγμα 1) τη ρίζα προς τα πάνω .
στη
Δεξιά κ΄αριστερή ρινική 2) τη ράχη προς τα κάτω
θαλάμη. Κάθε θαλάμη 3) Την κορυφή, δηλ. το
καταλήγει σε ένα μυκτήρα ελεύθερο άκρο της.
(ρουθούνι) προς τα έξω 4) 2 πλάγιες επιφάνειες,
και στο φαρυγγικό στόμιο που προς τα κάτω σχη-
προς τα μέσα. ματίζουν τα πτερύγια Η
έσω μύτη διακρίνεται της μύτης.
. σε 3 μέρη: 5) την κάτω επιφάνεια ή
Τον πρόδρομο της μύτη, βάση, η οποία χωρίζεται
Την κύρια ρινική θαλάμη, από μια πτυχή στα 2
Τους παραρρινικούς κόλπους. ρουθούνια (μυκτήρες).
Είναι: το ιγμόρειο άνδρο, Η έξω μύτη στηρίζεται σε
(ο μετωπιαίος κόλπος, οστεοχόνδρινο σκελετό, ο
οι πρόσθιες κ΄οι οπίσθιες οποίος καλύπτεται εξωτε-
ηθμοειδείς κυψέλες και ρικά από δέρμα και μύες
ο σφηνοειδής κόλπος). κ΄εσωτερικά από βλεννογόνο.
Β. Ο ΦΑΡΥΓΓΑΣ
Β. ΤΡΑΧΕΙΑ
Κυλινδρικός ινοχόνδρινος σωλήνας, 10-15 εκ.
Είναι συνέχεια του λάρυγγα και βρίσκεται μπροστά από
τον οισοφάγο.
Δ. ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
Είναι 2 ο Δεξιός και ο Αριστερός πνεύμονας
Βρίσκονται μέσα στη θωρακική κοιλότητα. Κάθε
πνεύμονας διαιρείται με βαθιές σχισμές σε τμήματα που
λέγονται λοβοί των πνευμόνων.
Ο Δεξιός πνεύμονας Ο Αριστερός πνεύμονας
Οι πνεύμονες αποτελούνται:
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Βρογχικό δένδρο, συνδετικό ιστό, αγγεία και νεύρα.
Σχηματίζεται από κάθε βρόγχο (δεξιό και αριστερό), ο
οποίος διαιρείται σε όλο και μικρότερους κλάδους, που
καταλήγουν στις πνευμονικές κυψελίδες.
Έχει 2 αρτηρίες: Α.
Πνευμονικές αρτηρίες και Β. Βρογχικές αρτηρίες
Μεταφέρουν αίμα χαμηλού Ο2, Μεταφέρουν αρτηριακό
από την καρδιά στους πνεύμο- αίμα και χρησιμεύουν
νες. Οι τελικοί κλάδοι τους, δί- για την τροφοδοσία του
νουν τα τριχοειδή αγγεία, τα βρογχικού δένδρου και
οποία περιβάλλουν τα τοιχώ- του πνεύμονα (θρεπτική
ματα των κυψελίδων. κυκλοφορία πνεύμονα).
Εκεί το αίμα οξυγονώνεται
και μετατρέπεται σε αρτηριακό.
Από εκεί ξεκινούν λεπτοί
φλεβικοί κλάδοι, που ενώνονται
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
μεταξύ τους και σχηματίζουν τις
πνευμονικές φλέβες, οι οποίες
εξέρχονται από τις πύλες των
πνευμόνων και μεταφέρουν το
οξυγονωμένο αίμα στην καρδιά.
ΣΧΗΜΑΤΙΚΑ: Πνευμονικές αρτηρίες αίμα χαμηλού Ο2
από την καρδιά στους πνεύμονες.
Τριχοειδή πνευμονικών αρτηριών κυψελίδες αίμα
οξυγονωμένο μετατρέπεται σε αρτηριακό
φλεβικοί κλάδοι πνευμονικές φλέβες Ο2 στην
καρδιά.
Βρογχικές αρτηρίες μεταφέρουν αρτηριακό αίμα
τροφοδοσία βρογχικού δένδρου και πνευμόνων
θρεπτική κυκλοφορία πνευμόνων.
CO2 Ο2
Η ανταλλαγή αερίων διαμέσου της αναπνευστικής
μεμβράνης, γίνεται:
εξαιτίας της διαφοράς των μερικών πιέσεων του Ο2 και CO2
στις 2 πλευρές της μεμβράνης.
Τα αέρια μετακινούνται από την περιοχή με τη μεγαλύτερη
πίεση, προς την περιοχή με τη μικρότερη πίεση.
Η μερική πίεση του Ο2 μέσα στις κυψελίδες είναι
100mmHg, ενώ η μερική πίεση του Ο2 μέσα στα τριχοειδή
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
είναι 40mmHg. Έτσι το Ο2 κινείται από τις κυψελίδες προς
τα τριχοειδή.
Η μερική πίεση CO2 μέσα στις κυψελίδες είναι 40mmHg,
ενώ στα τριχοειδή είναι 45mmHg. Έτσι το CO2 κινείται από
τα τριχοειδή προς τις κυψελίδες.
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΩΝ
Το Ο2 που εισέρχεται στο αίμα των τριχοειδών αγγείων
ενώνεται με την αιμoσφαιρίνη (Hb) των ερυθρών και
μετατρέπεται σε οξυαιμοσφαιρίνη.
Το 87% του Ο2 μεταφέρεται με τη μορφή της
οξυαιμοσφαιρίνης, ενώ το 3% βρίσκεται στο πλάσμα του
αίματος.
Όταν η οξυαιμοσφαιρίνη φτάσει στους ιστούς, το Ο2
αποδεσμεύεται από την Hb και εισέρχεται στα
κύτταρα. Εκεί ενώνεται με οργανικές ενώσεις με
αποτέλεσμα την παραγωγή ενέργειας, CO2 και άχρηστων
ουσιών.
Οι νεφροί βρίσκονται στο οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα, οπισθοπεριτοναϊκά, στις δύο πλευρές της
σπονδυλικής στήλης, στο επίπεδο των τελευταίων δύο θωρακικών σπονδύλων και των πρώτων δύο η
τριών οσφυϊκών σπονδύλων. Ο δεξιός νεφρός βρίσκεται σαφώς χαμηλότερα από τον αριστερό. Τα όργανα
αυτά στηρίζονται στη θέση τους κυρίως από το ινώδες περίβλημά τους και την κάψα του περινεφρικού
λίπους. Η πύλη, ένα ανατομικό στοιχείο που βρίσκεται στην έσω επιφάνεια των νεφρών, οδηγεί σε μία
κοιλότητα που ονομάζεται νεφρική κοιλία (η κόλπος) από την οποία διέρχονται τα αιμοφόρα αγγεία, τα
νεύρα και η αποχετευτική οδός. Όλα αυτά τα στοιχεία μαζί αποτελούν το νεφρικό μίσχο. Το άνω όριο του
μίσχου αυτού βρίσκεται σε επαφή με την κάψα του επινεφριδίου. Στη νεφρική κοιλία υπάρχουν οι θηλές
από τις πυραμίδες του Malpighi (νεφρικές η μαλπιγγιανές πυραμίδες)
ΝΕΦΡΟΙ
Δεξιός Βρίσκονται στο πίσω μέρος
Είναι 2 της κοιλιάς, δεξιά κ΄αριστερά
Αριστερός
από τη σπονδυλική στήλη, στο
. ύψος του 12ΟΥ θωρακικού με
. 3ΟΥ οσφυϊκού σπονδύλου. Ο
δεξιός νεφρός είναι λίγο πιο χαμηλά από τον αριστερό, γιατί
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
πιέζεται από το ήπαρ.
Κάθε νεφρός 150 γρ. Σχήμα: φασολιού.
Δομή
νεφρού
Αποτελείται από 2 ουσίες, διαφορετικού: χρώματος, υφής,
Α. Την μυελώδη (κέντρο) έσω όψης, λειτουργίας.
Β. Την φλοιώδη (περιφέρεια) έξω
Α. Η ΜΥΕΛΩΔΗΣ ΟΥΣΙΑ
Αποτελείται από 7-20 νεφρικές πυραμίδες (περιοχές κωνικού
σχήματος).
Η βάση των νεφρικών πυραμίδων στρέφεται προς τη φλοιώδη
ουσία και η κορυφή της κατευθύνεται προς τη
νεφρική κοιλία. Οι
κορυφές των νεφρικών πυραμίδων μπαίνουν μέσα σε μικρούς
κάλυκες, τις θηλές των πυραμίδων. Η κάθε
θηλή παρουσιάζει μικρά τμήματα (12-30 οπές), που καταλήγουν
τα ουροφόρα σωληνάρια, για την έξοδο των ούρων.
Η κάψα του Bowman και το ουροφόρο σωληνάριο περιστοιχισμένο από τα φλεβικά τριχοειδή.
Ο ΟΥΡΗΤΗΡΑΣ
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Ελαστικός σωλήνας 30 εκατ., βρίσκεται στα πλάγια της
σπονδυλικής στήλης. Αρχίζει: από τη νεφρική πύελο και καταλήγει
στην ουροδόχο κύστη.
Κάθε ουρητήρας, έχει 3 μοίρες: Την κοιλιακή
. την πυελική,
. την κυστική. Στην
πορεία τους εμφανίζουν 2-3 στενώματα.
Ο ουρητήρας στην κυστική του μοίρα έχει λοξή πορεία. Έτσι όταν
η ουροδόχος κύστη γεμίζει με ούρα, το τοίχωμα της τεντώνει και
πιέζει τον ουρητήρα. Έτσι δεν γίνεται αντίστροφη πορεία των
ούρων.
Όταν σχηματισθεί στους νεφρικούς κάλυκες λίθος (πέτρα) αυτή
μπορεί να μετακινηθεί προς τον ουρητήρα και να σφηνώσει σε
ένα στένωμα. Κάθε μετακίνηση του λίθου προκαλεί πόνο που
λέγεται κωλικός του νεφρού ή του ουρητήρα.
Όταν ο λίθος σφηνωθεί, τότε τα ούρα που παράγονται από το
νεφρό δεν μπορούν να προχωρήσουν στην ουροδόχο κύστη και
έτσι υπάρχει κίνδυνος καταστροφής του νεφρού.
Η ΟΥΡΗΘΡΑ
Σωλήνας που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη προς
τα έξω κατά την ούρηση.
H αντρικη ουρηθρα (ο σωληνας που συνδεει την ουροδοχο κυστη με το εξωτερικο περιβαλλον και
χρησιμευει στο να απομακρυνει τα ουρα απο αυτη) ειναι πολλαπλασια σε μηκος σε σχεση με τη
γυναικεια ουρηθρα. Παρατηρηστε τα δυο σχηματα...
ΤΑ ΟΥΡΑ
Αποτελούνται:Η2Ο (κυρίως), που περιέχει οργανικές ουσίες και
ανόργανα άλατα.
Ποσό ούρων # άνδρες:1500 ml # γυναίκες:1200ml ανά 24ωρο. Το
ποσό μπορεί να ποικίλλει.
Σε αυξημένη πρόσληψη υγρών το ποσό των ούρων, αυξάνεται
ανάλογα με το ποσό των υγρών που προσλαμβάνεται. Αυτό
γίνεται κυρίως με τη μεταβολή της ποσότητας της αντιδιουρητικής
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
ορμόνης που εκκρίνει ο οργανισμός. Έτσι το ποσό των ούρων
μπορεί να αυξηθεί πολύ ή να περιορισθεί μέχρι και 40ml/24ωρο.
Ε.Β. # 1015 -1020 Τα ούρα δηλ. είναι βαρύτερα από το Η2Ο
(αφού περιέχουν διαλυμένες ουσίες).
Φυσιολογικά το Ε.Β. ελαττώνεται στην πολυουρία και αυξάνεται
στην ολιγουρία. Τα ούρα της ημέρας διαφέρουν από τα ούρα της
νύχτας, τα οποία είναι πυκνότερα και πιο σκούρα, λόγω της
λιγότερης παραγωγής, άρα είναι και πιο συμπυκνωμένα.
Σπερματικός πόρος
ΟΙ ΟΡΧΕΙΣ
ΕΚΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ
Είναι στο τέλος της εκφορητικής οδού του σπέρματος, είναι 2,
μικροί πόροι, μήκος 2εκ., διασχίζουν λοξά τον προστάτη και
εκβάλλουν στην ουρήθρα.
Ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΑΔΕΝΑΣ
Μέγεθος και σχήμα κάστανου βρίσκεται μπροστά στην μικρή
πύελο, κάτω από την ουροδόχο κύστη.
Μέσα από τον προστάτη περνάει, η προστατική μοίρα της
ουρήθρας, στην οποία ο προστάτης διοχετεύει το προστατικό
υγρό. Αυτό μαζί με τα σπερματοζωάρια και εκκρίματα από τον
ΤΟ ΠΕΟΣ
Αποτελείται από 3 μέρη:
Τα σηραγγώδη σώματα και Το σηραγγώδες σώμα της
. του πέους. της ουρήθρας.
Λόγω της κατασκευής τους Διέρχεται η ουρήθρα, που
μπορούν να γεμίσουν με καταλήγει στο μπροστινό
αίμα και έτσι το πέος να κωνοειδές μόρφωμα του
γίνει μεγαλύτερο, σκληρό πέους, τη βάλαμο.
και άκαμπτο, κατάλληλο
για συνουσία.
Η ρίζα του πέους εισχωρεί στο σώμα πάνω από το όσχεο και μπροστά από την ηβική σύμφυση. Στην
κατάσταση της χαλάρωσης, το σχήμα του πέους μοιάζει με αποπλατυσμένο κύλινδρο, ενώ όταν βρίσκεται
σε στύση, παίρνει το σχήμα ενός τριγωνικού πρίσματος. Το άκρο του πέους σχηματίζει μία κωνική δομή,
τη βάλανο, στο πρόσθιο τμήμα της οποίας εντοπίζεται το στόμιο της ουρήθρας. Ανάμεσα στη βάλανο και
το σώμα του πέους υπάρχει η βαλανοποσθική αύλακα, γύρω από την οποία αναδιπλώνεται το δέρμα που
καλύπτει το πέος, διαμορφώνοντας την ακροποσθία. Κατά την στύση το πέος αποτελείται από δυο πλάγια
κυλινδρικά σώματα που ονομάζονται σηραγγώδη σώματα και ένα προς τα εμπρός, που ονομάζεται
σπογγώδες σώμα (η σπογγιώδες σώμα της ουρήθρας)
Οι ωοθήκες
Γεννητικοί αδένες, παράγουν γεννητικά κύτταρα δηλ. ωάρια
και ορμόνες.
ΣΑΛΠΙΓΓΕΣ ή ΩΑΓΩΓΟΙ
Δεξιός 10-12 εκ.
Είναι 2 μυϊκοί σωλήνες
Αριστερός 10-12 εκ.
Οι σάλπιγγες αποτελούνται από 4 μοίρες:
Η ΜΗΤΡΑ
Κοίλο μυώδες όργανο. Μέγεθος και σχήμα
αναποδογυρισμένου αχλαδιού.
Βρίσκεται: μέσα στην μικρή πύελο, πίσω από την ουροδόχο
κύστη και μπροστά από την τελική μοίρα του παχέος εντέρου,
δηλ, το ορθό. Αποτελείται από παχιά τοιχώματα και μια μικρή
κοιλότητα.
Η μήτρα έχει μήκος 8-10 εκ. και αποτελείται από 3 μέρη:
Τον πυθμένα: βρίσκεται προς τα πάνω και διαχωρίζεται
από το σώμα της μήτρας στο ύψος όπου ξεκινούν οι
σάλπιγγες.
Το σώμα: είναι το μεγαλύτερο τμήμα της μήτρας και
βρίσκεται ανάμεσα στον πυθμένα και τον τράχηλο. Αυτό
στενεύει σταδιακά προς τα κάτω.
Το στενότερο σημείο του είναι ο ισθμός. Ο ισθμός
αντιστοιχεί στο έσω στόμιο της μήτρας.
Ο τράχηλος: είναι το κατώτερο τμήμα της μήτρας.
Το κάτω μέρος του περιβάλλεται από το επάνω τμήμα του
κόλπου.
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Ο τράχηλος επικοινωνεί με το σώμα της μήτρας με το έσω
στόμιο και με τον κόλπο με το έξω στόμιο της μήτρας.
Τα εξωτερικά όργανα
ΑΙΔΟΙΟ
Το σύνολο των εξωτερικών γεννητικών οργάνων της γυναίκας.
Αποτελείται από:
ΩΟΘΗΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Αποτελούνται εξωτερικά από το φλοιό
Οι ωοθήκες που περιέχει τα ωοθυλάκια και
εσωτερικά από το μυελό που έχει αγγεία
και νεύρα.
Τα ωοθυλάκια
Είναι το λειτουργικό τμήμα των ωοθηκών.
Ενδοκρινής λειτουργία
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Αυτά παράγουν ορμόνες
Ωάρια (εξωκρινής λειτουργία
. των ωοθηκών).
Τα ωοθυλάκια διακρίνονται:
ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΩΡΙΜΑ ΩΟΘΥΛΑΚΙΑ
Σχηματίζονται κατά Είναι πιο ογκώδη, Κάθε ώριμο ωοθυλάκιο
την εμβρυϊκή ηλικία. βαθιά στη φλοιώδη καταλαμβάνει το περισ-
400.000 περίπου. μοίρα. Προέρχονται σότερο από το πάχος
Από αυτά κατά την από τα πρωτογενή. της φλοιώδους ουσίας
αναπαραγωγική ζωή Σε κάθε ωοθυλακι- της ωοθήκης.
της γυναίκας (35χρ.) κό κύκλο ένα δευτε-
ωριμάζουν γύρω στα ρογενές ωοθυλάκιο
400 πρωτογενή ωο- ωριμάζει κ΄μετατρέ-
θυλάκια (1 σε κάθε πεται σε ώριμο ωο-
ωοθυλακικό κύκλο). θυλάκιο.
1. Αρχέγονο ωοθυλάκιο
2. Πρωτογενές ωοθυλάκιο
5. Ωορρηξία
6. "κενό" ωοθυλάκιο
7. Ωχρό σωμάτιο
Εικ. 4.1 Ωάριο την ώρα που πολιορκείται από εκατομμύρια σπερματοζωάρια
Πρόβλεψη ωορρηξίας
Ωοθηκική διέγερση
γονιμοποίηση
εμφύτευση
Γυναικεία υπογονιμότητα
Εμμηνορροϊκός κύκλος
Η ωορρηξία είναι το αποτέλεσμα μιας σύνθετης σειράς γεγονότων που οδηγούν στην παραγωγή και την
απελευθέρωση ενός ωαρίου. Όταν το ωάριο γονιμοποιηθεί και εμφυτευφθεί στα τοιχώματα της μήτρας
(ενδομήτριο) τότε η διαδικασία της εγκυμοσύνης ξεκινά. Η γονιμοποίηση του ωαρίου μπορεί μόνο να συμβεί
την συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στην αποκαλούμενη γόνιμη φάση του κύκλου. Εάν δεν γονιμοποιηθεί τότε
το ωάριο αποβάλλεται μαζί με το ενδομήτριο ως εμμηνορροϊκή ροή αίματος στην αρχή της επόμενης
περιόδου.
1) η ισορροπία των ορμονών πρέπει να είναι σωστή, για να εξασφαλιστεί ότι το ωάριο αναπτύσσεται
κανονικά
2) πρέπει να υπάρξει ωορρηξία
3) η ερωτική συνεύρεση των συντρόφων πρέπει να συμβεί την ημέρα της ωορρηξίας(την αποκαλούμενη
γόνιμη ημέρα του κύκλου)
4) το σπέρμα πρέπει να έχει τον επαρκή αριθμό σπερματοζωαρίων και τη δυνατότητα να φθάσει στο ωάριο.
5) δεν πρέπει να υπάρξει οποιοδήποτε μηχανικό εμπόδιο αποτρέποντας έτσι τη γονιμοποίηση και την
εμφύτευση.
Στην αρχή του κύκλου μια ορμόνη αποκαλούμενη ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) απελευθερώνεται από την
υπόφυση. Η FSH υποκινεί την ωρίμανση των διάφορων ωοθυλακίων. Περιλαμβανομένης στα ωοθυλάκια
αυτά αποκαλούνται ωοκύτταρα.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων 14 ημερών τα ωάρια αυξάνονται και ωριμάζουν, ενώ η ωοθήκη παράγει
συνεχώς όλο και αυξανόμενα ποσά οιστρογόνων.
1) Τα οιστρογόνα αναγνωρίζονται από τον εγκέφαλο από τους ειδικούς υποδοχείς. Εάν παραχθεί αρκετή
ποσότητα οιστρογόνων τότε αυτό-ρυθμίζεται η έκλυση FSH, με αποτέλεσμα να μειώνεται το ποσό FSH που
παράγεται. Αυτό επιτρέπει μόνο σε ένα από τα ωοθυλάκια (το μεγαλύτερο) να συνεχίσει την ανάπτυξή του.
2) Τα επίπεδα των οιστρογόνων προκαλούν έπειτα την έκλυση της ωχρινοτρόπους ορμόνης (LH) από την
αδενουπόφυση. Αυτή η ορμόνη είναι υπεύθυνη για την ωοθυλακιορρηξία (την απελευθέρωση του ωαρίου).
Μετά την ωορρηξία γίνεται μετατροπή των υπολειμμάτων του ωοθυλακίου σε ωχρό σωμάτιο. Η μετατροπή
αυτή συνοδεύεται από αυξημένη παραγωγή προγεστερόνης(μια θηλυκή ορμόνη). Αυτό το στάδιο καλείται
ωχρή φάση, όταν δηλαδή αυξάνονται τα επίπεδα προγεστερόνης μετά από την ωορρηξία και δρουν στο
ενδομήτριο προετοιμάζοντας το για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου. Εάν το γονιμοποιημένο
ωάριο δεν εμφυτευφθεί τα επίπεδα της προγεστερόνης μειώνονται και τότε αρχίζει μια νέα νέες περίοδος.
Στις διαδικασίες της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται μιμούνται τον φυσικό
σας κύκλο.
Αποτρέπεται η ανάμιξη των φυσικών ορμονών σας με τα φάρμακα που σας χορηγεί ο γιατρός σας.
Η χορήγηση της FSH γίνεται μέσω ενέσεων..
Μια ορμόνη παρόμοια με την ωχρινοτρόπο ορμόνη LH (αποκαλούμενη HCG) δίνεται την σωστή χρονική στιγμή
έτσι ώστε να ωριμάσουν τα ωοθυλάκια.
Η προγεστερόνη χορηγείται για να βοηθήσει την εμφύτευση και για να διατηρήσει το ενδομήτριο.
Πρόβλεψη ωορρηξίας
Οι περισσότερες γυναίκες ξέρουν ότι οι πιο γόνιμες ημέρες είναι στη μέση του εμμηνορροϊκού κύκλου τους
Μερικές γυναίκες παρατηρούν μια αύξηση στην βλέννα πριν από την ωορρηξία και αυτό μπορεί να είναι μια
αρκετά χρήσιμη πρόβλεψη ότι η ωορρηξία είναι επικείμενη.
Μπορείτε να αγοράσατε ένα τεστ ωορρηξίας από το φαρμακείο. Αυτό το τεστ, το οποίο μπορείτε να το κάνετε
μόνοι σας, μπορεί να προβλέψει με μεγάλη ακρίβεια την στιγμή που θα συμβεί η ωορρηξία.. Η δοκιμή είναι
βασισμένη στην ανίχνευση του κύματος ορμονών LH ακριβώς πριν από την απελευθέρωση του ωαρίου.
Όταν αυξάνονται τα επίπεδα LH υπάρχει μια αλλαγή χρώματος στο τεστ που δείχνει ότι η ωορρηξία είναι
πιθανό να συμβεί μέσα στις επόμενες 24-36 ώρες. Όταν το χρώμα αλλάζει η ερωτική επαφή με το σύντροφο
σας θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκυμοσύνη.
Έλεγχος των ωοθυλακίων και μια χρονικά προγραμματισμένη επαφή μπορούν να συστηθούν από τον γιατρό
σας. Οι υπέρηχοι των ωοθηκών σας και τα τεστ που δείχνουν τα επίπεδα των ορμονών σας στο αίμα τον
αποτελούν τον ακριβέστερο τρόπο πρόβλεψης της ωορρηξίας.
Μερικοί άνθρωποι θεωρούν την απλούστερη και την λιγότερο χρονοβόρα μέθοδο πρόβλεψης της ωορρηξίας
την βασική θερμοκρασία σώματος (BBT).
Πολλές ιστοσελίδες που υπάρχουν εξηγούν και συστήνουν την BBT αλλά συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας
εάν αξίζει να ακολουθήσετε αυτή τη μέθοδο.
Βασικά, κάνετε ένα διάγραμμα με τη θερμοκρασία σώματος που έχετε κάθε πρωί μόλις ξυπνάτε. Κάθε
διάγραμμα αντιπροσωπεύει έναν κύκλο και αρχίζει από την πρώτη ημέρα μιας περιόδου και συνεχίζεται έως
ότου αρχίσει η επόμενη περίοδος.
Καθώς εξετάσετε ένα διάγραμμα BBT θα διαπιστώσετε την έναρξη της ωορρηξίας μόλις δείτε μια πτώση της
θερμοκρασίας, η οποία ακολουθείται από μία μικρή άνοδο μέχρι να ξαναπέσει καθώς μια νέα περίοδος
αρχίζει.
Όπως προαναφέραμε η προγεστερόνη παράγεται από την ωοθήκη μετά από την ωοθυλακιορρηξία. Η συνεχής
παραγωγή προγεστερόνης και η μετέπειτα πτώση της συνδέεται με την άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος
κατά τη διάρκεια αυτού του μέρους του κύκλου. Εάν δεν συμβεί ωορρηξία η προγεστερόνη δεν θα παραχθεί
και η BBT σας θα παραμείνει χαμηλή.
Το μειονέκτημα στη μέθοδο της BBT είναι ότι δίνει μια αναδρομική απάντηση στην ερώτηση "έχει συμβεί
ωορρηξία;" ενώ τα τεστ ωορρηξίας και οι υπέρηχοι αν και είναι ακριβότεροι σαν μέθοδοι είναι σίγουρα πιο
ακριβείς. Οποιοσδήποτε τρόπος πάντως χρησιμοποιείται, είναι σίγουρα αποτελεσματικός όσον αφορά τις
πληροφορίες για το πως λειτουργεί το σώμα μας.
Αν και αυτές οι πληροφορίες υπάρχουν για να προσφέρουν μια σημαντική βοήθεια μη ξεχνάμε ότι η ερωτική
επαφή υπάρχει για να προσφέρει και ευχαρίστηση. Είναι πολύ εύκολο εν τούτοις να αρχίσουμε να
εξαρτιόμαστε και να ζούμε γύρω από διαγράμματα ,τεστ και εξετάσεις αίματος. Εάν αυτό αρχίζει να κυβερνά
τη ζωή σας κάντε ένα διάλειμμα από αυτόν τον τύπο έρευνας έως ότου αποκατασταθεί η προοπτική σας στη
ζωή.
Ωοθηκική διέγερση
Ντότσικα-Αναστασίαδη Ιωάννα 1/9/10 ΠΕ1807
Οι πιθανότητες να προκύψει μια εγκυμοσύνη αυξάνονται από την δημιουργία περισσότερων του ενός
εμβρύου. Επιπλέον δεν γονιμοποιούνται in vitro όλα τα ωάρια. Επομένως, για να υπάρξουν περισσότερα του
ενός έμβρυα, οι ωοθήκες σας θα διεγερθούν ορμονικά για να παράγουν περισσότερα ωοκύτταρα από το
συνηθισμένο.
Το φάρμακο για την ωοθηκική διέγερση ποικίλλει. Μπορείτε να έχετε έναν ρινικό ψεκασμό ή καθημερινές
εγχύσεις είτε την ημέρα 20 του κύκλου σας που προηγείται του κύκλου θεραπείας είτε την ημέρα 2 του
πραγματικού κύκλου θεραπείας. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε αυτήν την φάση αποτρέπουν την
ανάμιξη των φυσικών σας ορμονών με τον διεγερμένο κύκλο.
Αυτό πραγματοποιείται με καθημερινές εγχύσεις καθαρής ωοθυλακιοτρόπους ορμόνης (FSH).
Μια παραλλαγή περιλαμβάνει τη χρήση ενός φαρμάκου γνωστού ως Cetrotide ή Ganirelix (Orgalutran) που
δίνεται με τη μορφή ενέσεων κατά τη διάρκεια των εγχύσεων FSH για να αποτραπεί έτσι η φυσική ωορρηξία.
Δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ τυποποιημένη θεραπεία. Ο γιατρός σας θα εξατομικεύσει την θεραπεία σας σύμφωνα με
τις απαιτήσεις σας και αυτή μπορεί να ποικίλει στη συνέχεια σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων
αίματος και των υπερήχων. (για να καθορίσει τον αριθμό, τη θέση και το μέγεθός τους).
Ο αριθμός των εξετάσεων αίματος που απαιτούνται ποικίλλει σύμφωνα με την μέθοδο της ωοθηκικής
διέγερσης. Αυτές οι εξετάσεις αίματος καθορίζουν την ιδανική χρονική στιγμή που πρέπει να
πραγματοποιηθεί η ωοληψία.
Η ωρίμανση των ωαρίων προκαλείται με έγχυση της ανθρώπινης χοριονικής γοναδοτροπίνης (HCG) και η
ωοληψία προγραμματίζεται 36 περίπου ώρες αργότερα γνωρίζοντας ότι έχετε το μέγιστο αυτό το χρόνο για να
μεταβείτε στο νοσοκομείο.
2. Πρωτογενές ωοθυλάκιο
5. Ωορρηξία
6. "κενό" ωοθυλάκιο
7. Ωχρό σωμάτιο
Ωοθήκη
Κόλπος
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Πρόκληση ωορρηξίας
FSH και LH
εκκρίνονται από
Το ωάριο που έχει
την υπόφυση.
ελευθερωθεί από το
Διεγείρουν την
ωοθηλάκιο προς την
ωοθήκη για να
σάλπιγγα
ωριμάσει ενα
ωάριο
Ωοθήκη ..............Σάλπιγγα
Το φάρμακο ‘καταστολής’ σταματά την έκκριση μιας ορμόνης (LH) που παράγεται από την υπόφυση στον
εγκέφαλο και προκαλεί ωορρηξία. Έτσι γίνεται δυνατό να ρυθμίσουμε εμείς με ακρίβεια το ΠΟΤΕ θα γίνει η
ωορρηξία.
Το δεύτερο φάρμακο ‘διέγερσης’ περιέχει ορμόνες ίδιες με αυτές που παράγει η υπόφυση στον εγκέφαλο
προκειμένου να διεγερθούν οι ωοθήκες και να αναπτυχθούν τα ωοθυλάκια. Η ποσότητα και ο τρόπος
χορήγησης του φαρμάκου όμως οδηγεί σε ανάπτυξη πολλών ωοθηλακίων αντί του ενός που ωριμάζει στον
φυσικό κύκλο.
Τα ωοθηλάκια
καθώς μεγαλώνουν
ΚΥΚΛΟΣ IVF
παράγουν
οιστραδιόλη
Ωοθήκη ..............Σάλπιγγα
Eνέσεις των
FSH/LH
Διεγείρουν την
Η παρακολούθηση της ανταπόκρισης των ωοθηκών γίνεται με υπερηχογράφημα και εξετάσεις αίματος Ε2
(οιστραδιόλης).
Μια HCG ένεση γίνεται για την τελική ωρίμανση των ωαρίων και είναι σχεδόν όμοια με την ορμονη LH, που
εκκρίνεται στην μέση του κύκλου 36 ωρες πριν την ωορρηξία.
ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ
Οι ενδοκρινείς αδένες που παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των ορμονών,
στο σύνολό τους αποτελούν το ενδοκρινικό σύστημα του οργανισμού.
Η αρμονική λειτουργία των διαφόρων συστημάτων και κυρίως ο
συντονισμός των λειτουργιών τους, οφείλεται στη συντονισμένη δράση
του νευρικού συστήματος και των ενδοκρινών αδένων. Το νευρικό
σύστημα είναι υπεύθυνο για τη γρήγορη μεταφορά ερεθισμάτων για να
γίνει μια λειτουργία μικρής διάρκειας, ενώ οι ενδοκρινείς αδένες είναι
υπεύθυνοι για λειτουργίες που κρατούν περισσότερο χρόνο.
ΘΥΜΟΣ ΑΔΕΝΑΣ
Συμμετέχει στο ανοσολογικό σύστημα. Πιστεύεται ότι ο θύμος
αδένας κατά την εμβρυϊκή ηλικία δημιουργεί τα αρχέγονα
ανοσοκύτταρα, από τα οποία προέρχονται αργότερα τα ώριμα
ανοσοκύτταρα, που προκαλεί την ανοσολογική ωρίμανση των
μικρών λεμφοκυττάρων.
Εκκρίνει μια Λεμφοτρόπο ορμόνη και μια Πολυπεπτιδική, την
Θυμοσίνη.
Συγγενής απλασία ή αφαίρεση του θύμου αδένα καρά την
εμβυϊκή ζωή, οδηγεί σε σοβαρή λεμφοπενία, με συνέπεια την
μειωμένη αντίσταση στις λοιμώξεις, που μπορεί να οδηγήσει
στο θάνατο.
ΥΠΟΦΥΣΗ