‫)‪Ministry of Rural Rehabilitation and Development (MRRD‬‬

‫)‪National Solidarity Program (NSP‬‬

‫‪Engineering Department‬‬
‫‪Information about concrete marks & technical norms‬‬

‫ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﻋﻣوﻣﻲ درﺑﺎره ﻧورم ھﺎی ﮐﺎﻧﮐرﯾت و ﮐﺛﺎﻓت ﺳﻣﻧت ﻣﻌﻣوﻟﻲ ﭘورﺗﻠﻧد‬

‫ﻧظر ﺑﻪ ﻻﯾﺣﻪ طﺎﻗت ﮐﺎر وزارت ﻓواﯾد ﻋﺎﻣﻪ )ﺻﻔﺣﻪ ‪ 79 :‬اﻟﯥ ‪: (88‬‬

‫ﮐﺛﺎﻓت ﺳﻣﻧت ﮐﻪ در ﺣﺎﻟت آزاد ﺑﺎﺷد ﻧﻪ ﭘﺮﯾس ﺷده = ‪ 1200‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﻓﻲ ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب اﺳت‬

‫‪ -1‬ﻣواد ﻻزﻣﻪ ﺧﺷک ﺑﺮای ﺗﮫﯾﻪ ﯾک ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﻣﺎرک ‪ 150‬و ﺟﻧﺳﯾت اﻋﻠﯽ = ‪ 1.59‬ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب )‪ 325‬ﮐﯾﻠو ﺮام‬
‫ﺳﻣﻧت ‪ 0.44 ،‬ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب رﯾګ ‪ 0.88 ،‬ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﺟﻐل و ‪ 150‬ﻟﭔﺗﺮ آب( ﻣﯾﺑﺎﺷد‬
‫‪ -2‬ﻣواد ﻻزﻣﻪ ﺧﺷک ﺑﺮای ﺗﮫﯾﻪ ﯾک ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﻣﺎرک ‪ 150‬و ﺟﻧﺳﯾت ﻋﺎدي = ‪ 1.275‬ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب )‪ 325‬ﮐﯾﻠو ﺮام‬
‫ﺳﻣﻧت ‪ 1.005 ،‬ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب رﯾګ ﺟﻐل دار و ‪ 150‬ﻟﭔﺗﺮ آب( ﻣﯾﺑﺎﺷد‬
‫‪ -3‬ﻧﺳﺑت آب ﺑﺮ ﺳﻣﻧت = ‪ 150‬ﻟﯾﺗﺮ ﯾﺎ ﮐﯾﻠو ﺮام آب ﺗﻘﺳﯾم ﺑﺮ ‪ 325‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺳﻣﻧت = ‪0.46‬‬

‫ارزﯾﺎﺑﻲ ‪:‬‬
‫اول‪ :‬ا ﺮ ﺣﺟم ﻣواد ﺧﺷک ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﺳﯾت اﻋﻠﯽ ﺑﻪ ﺣﺟم ﻣواد ﺧﺷک ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﺳﯾت ﻋﺎدي ﻣﻘﺎﯾﺳﻪ ﺷود ﺑﺳﯾﺎر ﻣﺗﻔﺎوت‬
‫اﺳت ﯾﻌﻧﯥ ‪ 0.315‬ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﺗﻔﺎوت دارﻧد ‪ ،‬ﭘس از اﯾن ﻣﻌﻠوم ﺷد ﮐﻪ ا ﺮ از ﻣواد ﺧﺷک ﺑﺎاﻟﺧﺻوص از رﯾګ و ﺟﻐل‬
‫ﻣﺣﻠﻲ اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﺷود ﺑﺎﯾد ﻣواد ﺧﺷک ﮐم درﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷود‬
‫دوم ‪ :‬ﻧظﺮ ﺑﻪ اﺻل ﮐﻪ از ﺗﺟﺎرب ﻋﻣﻠﻲ ﺑدﺳت آﻣده اﺳت ﺑﺮای ﻣﺎرک ‪ 150‬ﻧﺳﺑت ﻣواد ﺧﺷک طور ذﯾل اﺳت‬
‫‪ ، 1:2:4‬ﭘس ﺑﻪ اﯾن ﻟﺣﺎظ ﺣﺟم ﺳﻣﻧت ﺑﺎﯾد ﻧﺻف ﺣﺟم رﯾګ ﺑﺎﺷد ﺣﺎل ا ﺮ ﺣﺟم رﯾګ در ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﺳﯾت اﻋﻠﯥ ﮐﻪ ‪0.44‬‬
‫ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب اﺳت ﺗﻘﺳﯾم ﺑﺮ ‪ 2‬ﮐﻧﯾم ﺣﺎﺻل ﺷﺎن ‪ 0.22‬ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب ﻣﯾﺷود و ﺣﺎل ا ﺮ اﯾن ﺣﺟم ﺳﻣﻧت را ﺑﻪ ﮐﯾﻠو ﺮام ﺗﺑدﯾل‬
‫ﻧﻣﺎﯾﯾم ﺟواب ﺷﺎن ‪ 264‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﻣﯾﺷود ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯾﮐﻪ اﯾﻧﺟﺎ ‪ 325‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت‬
‫ﺳوم ‪ :‬ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﻓوق ﻣﻌﻠوم ﺷد ﮐﻪ ﻓﯾﺻدي اﺿﺎﻓﻲ ﻣواد ﺧﺷک ﺑﺮای ﯾک ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت در ھﺮ ﺟﺎی ‪٪53‬‬
‫اﺿﺎﻓﻲ ﺮﻓﺗﻪ ﻧﻣﯥ ﺷود ﺑﻠﮐﻪ ﻧظﺮ ﺑﻪ ﮐﯾﻔﯾت ﻣواد ﻓﺮق ﻣﯾﮐﻧد ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾن دﻟﯾل ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ھم ﺗﻐﯾﺮ ﻣﯾﮐﻧد‬
‫ﭼﮫﺎرم ‪ :‬در زﯾﺎدﺗﺮ ﭘﺮوژه ھﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ھﻣﺑﺳﺗ ﻲ ﻣﻠﻲ از رﯾګ ﺟﻐل دار ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺑﺎره دﯾ ﺮ از رﯾګ و ﺟﻐل ﻣﺣﻠﻲ اﺳﺗﻔﺎده‬
‫ﻣﯾﺷود ﭘس ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻻﯾﺣﻪ ﻓوق ﻓﯾﺻدي ﻣواد ﺧﺷک ﺑﺎﯾد از ‪ ٪ 59‬ﯾﺎ ‪ ٪ 53‬ﺑﺎﯾد ﮐﻣﺗﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷود ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت‬
‫ھم ﮐﻣﺗﺮ ﻣﯾﺷود‬
‫ﭘﻧﺟم‪ :‬ا ﺮ ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻻﯾﺣﻪ ﻓوق ﺑﺮای ﻣﺎرک ‪ 250‬و ﻧظﺮ ﺑﻪ ازدﯾﺎد ‪ ٪50‬ﻣواد ﺧﺷک اﺿﺎﻓﻲ ‪ ،‬ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ﻣﺣﺎﺳﺑﻪ ﺷود‬
‫‪ 450‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺑدﺳت ﻣﯾﺎﯾد ‪.‬‬

‫‪Engineering Manual EM, Version Six, MRRD/NSP Eng. Dep‬‬ ‫‪Page 1‬‬
 ‫ﺷﺷم ‪ :‬ﻧﺳﺑت آب ﺑﺮ ﺳﻣﻧت = ‪ 150‬ﻟﯾﺗﺮ ﯾﺎ ﮐﯾﻠو ﺮام ﺗﻘﺳﯾم ﺑﺮ ‪ 325‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺳﻣﻧت = ‪ 0.46‬در ﺣﺎﻟﯾﮐﻪ اﯾن ﻧﺳﺑت در‬
‫ﮐﺗﺎﺑﮫﺎی ﺟدﯾد ‪ 0.8‬اﺳت و ﻧظﺮ ﺑﻪ ‪ 0.8‬و ﻣﻘدار اب ‪ 150‬ﻟﭔﺗﺮ ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ﺑﺮای ﻣﺎرک ‪ 187.5 ، 150‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﻣﯾﺷود ﻧﻪ‬
‫‪ 325‬ﮐﯾﻠو ﺮام‬
‫ھﻔﺗم‪ :‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺳﯾﺎر ﺟﺎھﺎ ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻧﺳﺑت آب ﺑﺮ ﺳﻣﻧت و ﺳﺎﯾﺰ ﻗطﺮ ﺟﻐل درﯾﺎﻓت ﻣﯾﺷود‬

‫ﻧظرﺑﻪ ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﮐﺗﺎب ﺗرﯾژر آف آر ﺳﻲ ﺳﻲ دﯾزاﯾن)ﺻﻔﺣﻪ ‪ 15 ،‬و ‪Twelth Edition : (16‬‬

‫ﻧظﺮ ﺑﻪ ﺗﺟﺎرب ﻋﻣﻠﻲ ا ﺮ ﯾک ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﻓﺿﺎی ﺧﺎﻟﻲ ﺗوﺳط ﺳﻣﻧت ﺑﻪ ﺷﮐل آزاد ﭘﺮ ﺮدد ‪ ،‬ﮐﺛﺎﻓت ﺳﻣﻧت در ھﻣﯾن ﯾک ﻣﺗﺮ‬
‫ﻣﮐﻌب ﻓﺿﺎء ‪ 1120‬ﮐﯾﻠو ﺮام و ا ﺮ ھﻣﯾن ﻓﺿﺎء ﺗوﺳط ﺳﻣﻧت ﺑﻪ ﺷﮐل ﭘﺮﯾس و ﺗﭘک ﭘﺮ ﺮدد ‪ ،‬ﮐﺛﺎﻓت ھﻣﯾن ﺳﻣﻧت ﺑﻪ ﺑﻪ‬
‫‪ 1602‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﻣﯾﺮﺳد ‪.‬‬
‫ﻧظﺮ ﺑﻪ ﮐود ‪ ،IS: 1911‬ﯾک ﻟﭔﺗﺮ ﺳﻣﻧت ﻣﻌﻣوﻟﻲ ﭘورﺗﻠﻧد ‪ 1.44‬ﮐﯾﻠو ﺮام وزن دارﻧد و ﯾک ﺧﺮﯾطﻪ ﺳﻣﻧت ﻣﻌﻣوﻟﻲ ﭘورﺗﻠﻧد‬
‫‪ 50‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﻣﺳﺎوي ﻣﯾﺷود ﺑﻪ ‪ 34.72‬ﻟﭔﺗﺮ و اﯾن ﻗﯾﻣت ﻣﺳﺎوي ﻣﯾ ﯾﺮد ﺑﻪ ‪ 35‬ﻟﭔﺗﺮ ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺰ ﻣﻧک ھم ﺑﻪ ھﻣﯾن اﻧدازه ﺑﺎﯾد‬
‫ﺑﺎﺷد ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ا ﺮ ﯾک ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﺑﻪ ﺣﺟم ﯾک ﺧﺮﯾطﻪ ﺳﻣﻧت ‪ 50‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺗﻘﺳﯾم ﮐﻧﯾم ﻣﺳﺎوي ﻣﯾﺷود ﺑﻪ ‪ 28.57‬ﺧﺮﯾطﻪ و ﻧظﺮ ﺑﻪ اﯾن‬
‫ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﮐﺛﺎﻓت ﺳﻣﻧت در ﯾک ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﻣﺳﺎوي ﻣﯾﺷود ﺑﻪ ‪ 1428‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﮐﻪ در ھﻣﯾن ﮐﺗﺎب ﮐﺛﺎﻓت ﺳﻣﻧت ‪1440‬‬
‫ﮐﯾﻠو ﺮام ﻓﻲ ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﯾﻣت ﻣﺣﺎﺳﺑﻪ ﺷده ﻣﺎ ﻧﺰدﯾک اﺳت وﺻﺮف درﯾک ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ‪ 12‬ﮐﯾﻠو ﺮام‬
‫ﻓﺮق دارﻧد و ﺑس ‪.‬‬

‫ﻧظر ﺑﻪ ﮐﺗﺎب دﯾزاﯾن ﻣﺧﻠوط ﮐﺎﻧﮐرﯾت ‪:‬‬

‫)دﯾﺰاﯾن آف ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﻣﭔﮐﺳﭔس ‪ ،‬ﺻﻔﺣﻪ ‪271‬و ‪(47‬‬

‫ﻣواد ﻻزﻣﻪ ﺑﺮای ﺗﮫﯾﻪ ﯾک ﻣﺗﺮ ﻣﮐﻌب ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﭼﻧﯾن ﻣﺣﺎﺳﺑﻪ ﺷده اﺳت ‪:‬‬
‫‪Mix‬‬ ‫‪Cement Kg‬‬ ‫‪Fine Aggregate‬‬ ‫‪Course Aggregate Kg‬‬ ‫‪Water Kg‬‬
‫‪Kg‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪240.31‬‬ ‫‪809‬‬ ‫‪1094‬‬ ‫‪206.67‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪318.84‬‬ ‫‪643‬‬ ‫‪1220‬‬ ‫‪183.33‬‬
‫‪45‬‬ ‫‪356.07‬‬ ‫‪569‬‬ ‫‪1328‬‬ ‫‪156.67‬‬

‫‪Mix‬‬ ‫‪Cement Kg‬‬ ‫‪Fine Aggregate‬‬ ‫‪Course Aggregate Kg‬‬ ‫‪Water Kg‬‬
‫‪Kg‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪230‬‬ ‫‪٪50-30‬‬ ‫‪1800‬‬ ‫‪166‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪٪50-35‬‬ ‫‪1800‬‬ ‫‪177‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪310‬‬ ‫‪٪50-35‬‬ ‫‪1750‬‬ ‫‪199‬‬

‫ارزﯾﺎﺑﻲ ‪ :‬از ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﺟداول ﻓوق دﯾده ﻣﯾﺷود ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺎرک ‪ ، 150‬ﻣواد ﺧﺷک ﻻزﻣﻪ ﺑﺮای ﺗﮫﯾﻪ ﯾک ﻣﺗﺮﻣﮐﻌب ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت )ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﺳﯾت‬
‫اﻋﻠﯥ( ‪ ٪27‬اﺿﺎﻓﻲ ﺿﺮورت اﺳت ‪ ،‬ﮐﻪ اﯾن ﻣﻘدار ﺑﻪ ﻣﻘدار رﯾګ ﺟﻐل دار ﻻﯾﺣﻪ طﺎﻗت ﮐﺎر ﻣﺳﺎوي اﺳت ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣواد ﻣﺎﺷﯾﻧﻲ ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑل ﯾﺎد اورﯾﺳت ﮐﻪ ﺗﻧﺎﺳب ﻣواد در طﺮﯾﻘﻪ دﯾﺰاﯾن ﻣﺧﻠوط ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت دﯾﺰاﯾن ﻣﯾﺷود ﮐﻪ ﺑﻪ دو روش اﻧﺟﺎم ﻣﯾﺷود از ﻧ ﺎه ﺣﺟم و از ﻧ ﺎه وزن ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫اﯾن ﻟﺣﺎظ ﮐدام ﻧﺳﺑت و ﺗﻧﺎﺳب ﻣواد ﺧﺷک ﺑﺮای ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت دﯾده ﻧﺷده ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎرک ارﺗﺑﺎط ﻣﺳﺗﻘﯾم داﺷﺗﻪ ﺑﺎﺷﻧد‪.‬‬

‫‪Engineering Manual EM, Version Six, MRRD/NSP Eng. Dep‬‬ ‫‪Page 2‬‬
 ‫در روش دﯾﺰاﯾن ﻣﺧﻠوط ﺗﺎ ﻣﺎرک ‪ 500‬ھم ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت از ‪ 550‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺑﺎﻻ ﻧﺮﻓﺗﻪ در ﺣﺎﻟﯾﮐﻪ ﺑﻠﻧﺗﺮﯾن ﻣﺎرک در ﺑﺮآورد ﺷﯾت ھﺎی اﻧﺟﻧﯾﺮي‬
‫‪ 250‬اﺳت‬
‫در ﺑﺮآورد ﺷﯾت ھﺎی ذﺷﺗﻪ ﺑﺮای ﻣﺎرک ‪ 250‬در ﺑﻌﺿﯥ ﺟﺎھﺎ ‪ 400‬ﮐﯾﻠو ﺮام و در ﺑﻌﺿﯥ ﺟﺎھﺎ ‪ 350‬ﮐﯾﻠو ﺮام ﺳﻣﻧت در ﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده‬
‫اﺳت ‪.‬‬

‫ﻧﺗﯾﺟﻪ ﯾﺮي ‪ :‬ﺑﺎدرﻧظﺮ داﺷت ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﻓوق واﺿﺢ ﺷد ﮐﻪ ﻣﺎرک ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺗﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﺑﻠﻧد ﺑﺮدن ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ﺑﺎﻻﻧﻣﯥ رود ﺑﻠﮐﻪ ﺑﻪ ﻗطﺮ ﺳﺎﯾﺰ ﺟﻐل و‬
‫رﯾګ ‪ ،‬ﻣﻘدار ان ‪ ،‬ﻧﺳﺑت آب ﺑﺮﺳﻣﻧت و ھﻣﭼو دﯾ ﺮ ﻣوﺿوﻋﺎت ارﺗﺑﺎط دارﻧد ﺑﺧﺎطﺮﯾﮐﻪ واﺿﺢ دﯾده ﻣﯾﺷود ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺎرک ھﺎی ‪ 400‬ﯾﺎ ‪500‬‬
‫ھم ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ﺑﻪ اﻧدازه ﻣﺎرک ‪ 250‬ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت ‪ ،‬ھم ﭼﻧﺎن ﻣﻘدار زﯾﺎد ﺳﻣﻧت ﺑﺎﻋث ﺑوﺟود آﻣدن ﮐﺮک )درزھﺎ( ھﺎی ﻣوی ﻣﺎﻧﻧد در‬
‫ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﻣﭔﺷود ‪.‬‬
‫ﻓﯾﺻدي ﻣواد ﺧﺷک اﺿﺎﻓﻲ ﻧظﺮ ﺑﻪ ﮐﯾﻔﯾت ﻣواد ﻓﺮق ﻣﯾﮐﻧد و در ھﺮ ﺣﺎﻟت و ھﺮ ﺟﺎی ﻧﻣﯥ ﺗواﻧﯾم آﻧﺮا ‪ ٪53‬ﯾﺎ ‪ ٪ 59‬در ﻧظﺮﺑ ﯾﺮﯾم ﮐﻪ در اﯾن‬
‫ﺣﺎﻟت ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت ھم ﺗﻐﯾﺮ ﻣﯾﮐﻧد ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ و ﻧﺗﯾﺟﻪ ﯾري آﺧري ‪ :‬ﺗﯾم اﻧﺟﻧﯾﺮي دﻓﺗﺮﻣﺮﮐﺰي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ھﻣﺑﺳﺗ ﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﺎ ﺗﺣﻠﯾل وﺗﺟﺰﯾﻪ ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﺳﻪ ﻣﺮﺟﻊ ﻓوق ﻧورم ھﺎی ﻣﮫم‬
‫ﻣﺮﺑوط ﺑﻪ ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت رﯾﺰي ‪ ،‬ﺳﻧګ ﮐﺎري ‪ ،‬ﺧﺷت ﮐﺎري ‪ ،‬ھﻧ ﺎف ﮐﺎري و ﭘﻠﺳﺗﺮﮐﺎري ﻧظﺮ ﺑﻪ دﻻﯾل و ﻣﻌﻠوﻣﺎت ذﯾل ﻣﺷﺧص ﻣﯾﮐﻧد ‪:‬‬

‫‪ ‬ﭼون ﻻﯾﺣﻪ طﺎﻗت ﮐﺎرﻣﺮﺑوط ﻓواﯾد ﻋﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺳطﺢ ﮐﺷور رﺳﻣﺎ ﻣﻧظور ﺷده اﺳت و دﯾ ﺮ ھﻣﭼو ﻟواﯾﺢ و رھﻧﻣودھﺎی ﻣﻧظورﺷده‬
‫دوﻟﺗﻲ در ﺑﺎره ﻧورم ھﺎی ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎﺑﻪ ﺣﺎل ﻣوﺟود ﻧﯾﺳت ﻟذا ﺑﺎﯾد از اﯾن ﻧورم ھﺎ اﺳﺗﻔﺎده ﻧﻣﺎﯾﯾم‬
‫‪ ‬ﭼون ﺑﺮای ﺗﮫﯾﻪ ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﺳﯾت اﻋﻠﻲ ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻻﯾﺣﻪ طﺎﻗط ﮐﺎر ‪ ٪59‬ﻣواد اﺿﺎﻓﻲ ﺧﺷک ﺿﺮورت اﺳت )در ﺣﺎﻟت ﮐﻪ رﯾګ و ﺟﻐل‬
‫ﺑﻪ ﻧﺳﺑت ‪ 1:2‬و ﻣﺎﺷﻧﯽ ﺑﺎﺷد ( و ﺑﺮای ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﯾﺳت ﻋﺎدي ‪ ٪ 28‬ﻣواد ﺧﺷک )در ﺻورﺗﮐﻪ از رﯾګ ﺟﻐل دار اﺳﺗﻔﺎده ﺷود ( ‪،‬‬
‫ﭼون زﯾﺎدﺗﺮ ﻗﺮاء وﻗﺻﺑﺎت اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن دور دﺳت و در اطﺮاف ﻗﺮار دارﻧد و ھﻣﭼﻧﺎن ﻧظﺮ ﺑﻪ اﻣﮐﺎﻧﺎت ﻣﺣدود ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻣﯾﺗواﻧﯾم ﺑﻪ‬
‫آن ﮐﯾﻔﯾت ﻣواد ﺧﺷک و ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﮐﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷد ﺗﮫﯾﻪ ﻧﻣﺎﯾﯾم )رﯾګ و ﺟﻐل ﻣﺎﺷﯾﻧﻲ ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺰ و ﻗطﺮذرات ﻣﻧﺎﺳب ﺟﻐل ورﯾک ‪ ،‬آب ﭘﺎک و‬
‫ﻋﺎري از ﻣواد ﻋﺿوي ‪ ،‬درﺟﻪ ﻣﻧﺎﺳب آب ﺑﺮای ﻣﺧﻠوط ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت و آﺑدھﻲ ‪ ،‬ﻧﺳﺑت آب ﺑﺮ ﺳﻣﻧت ‪ ،‬ﻣﺧﻠوط ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ‪ ،‬اﻧﺗﻘﺎل ‪ ،‬ﺗﭘک‬
‫ﮐﺎري ‪ ،‬ﻧ ﮫداري ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت از ﺮد و ﻏﺑﺎر‪ ،‬ﺟﻠو ﯾﺮي ار ﺑﺎرھﺎی اﺿﺎﻓﻲ در ﺟﺮﯾﺎن ‪ 28‬روز ‪ ،‬ﻣﺎﻧدن ﻗﺎﻟب ھﺎ ﺗﺎ وﻗت اﻧﺗﺧﺎب ﺷده و‬
‫ﻏﯾﺮه ( ‪ ،‬ﭘس ﺑﺎ در ﻧظﺮداﺷت ﻓﮐﺗورھﺎی ﻓوق و ﺑﺧﺎطﺮاﻗﺗﺻﺎدي ﺑودن ‪ ،‬ﻓﯾﺻدي ﻣواد ﺧﺷک ﺑﺮای ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ‪ ٪35‬ﻓﯾﺻد ﻣورد ﻗﺑول‬
‫ﻗﺮار ﺮﻓﺗﻪ ﻧﻪ ﻓﯾﺻدي ‪ ٪27‬ﯾﺎ ‪٪59‬‬
‫‪ ‬ﮐﺛﺎﻓت ﺳﻣﻧت ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻻﯾﺣﻪ طﺎﻗت ﮐﺎر ‪ 1200‬ﮐﯾﻠو ﺮام در ﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت و ﻣﺎ ھم در درﯾﺎﻓت ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت از ھﻣﯾن ﮐﺛﺎﻓت‬
‫اﺳﺗﻔﺎده ﻧﻣودﯾم‬
‫‪ ‬ﻣﺧﻠوط ﻣواد ﺧﺷک )ﺳﻣﻧت ‪ ،‬رﯾګ و ﺟﻐل( ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻓورﻣول ﻋﻣوﻣﻲ ذﯾل ﺑﺮآورد ﺷده اﺳت‬
‫‪(Cement : Sand :Gravel = 1:n:2n) 1: n: 2n‬‬
‫‪ ‬در دﯾﺰاﯾن ﻣﺧﻠوط ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﻧظﺮ ﺑﻪ ﻧﺳﺑت ھﺎی ﻣواد ﺧﺷک ﻣﻘﺎوﻣت ﻓﺷﺎري ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت اﺻﻐﺮي در ﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت‬
‫‪ ‬ﻧﺳﺑت اﻋظﻣﻲ آب ﺑﺮﺳﻣﻧت ‪ 0.5‬در ﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت‬
‫‪ ‬ﻣواد ﺧﺷک ﺑﺮای ﻣﺻﺎﻟﺢ ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ‪ ٪35‬اﺿﺎﻓﻲ طﺑق ﻻﯾﺣﻪ در ﺑﺮآورد ﻣواد )ﺳﻣﻧت و رﯾګ( در ﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت‬
‫‪ ‬ﻓﯾﺻدي ﻣﺻﺎﻟﺢ در ﺑﯾن ﺳﻧګ ﮐﺎري ‪ ٪35‬و در ﺧﺷت ﮐﺎری ‪ 25٪‬درﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت‬
‫‪ ‬در درﯾﺎﻓت ﻣﻘدار ﺳﻣﻧت در ﻓﻲ ﻣﺗﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﭘﻠﺳﺗﺮﮐﺎري ﺿﺧﺎﻣت ﭘﻠﺳﺗﺮ ﺑﻪ طور اوﺳط ‪ 2‬ﺳﺎﻧﺗﯽ ﻣﺗﺮ ﺗﻌﯾن ﺮدﯾده اﺳت‬
‫‪ ‬در ﯾک ﻣﺗﺮ ﻣﺮﺑﻊ روی دﯾوار ﺳﻧګ ﮐﺎري ‪ ٪20‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺑﺎره دﯾ ﺮ ‪ 0.2‬ﻣﺗﺮ ﻣﺮﺑﻊ ھﻧ ﺎف ﮐﺎري در ﻧظﺮ ﺮﻓﺗﻪ ﺷده اﺳت‬
‫‪ ‬ﺑﺮای ﭘﺮوژه ھﺎی ﻣﮫم و ﺑﻧﯾﺎدي از ﻗﺑﯾل ﭘﻠﮫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻣﯾﺮات ‪ ،‬ذﺧﺎﯾﺮ آﺑﻲ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ھﺎی ﻣﮫم آﺑﯾﺎري ﺑﺎﯾد ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت ﺟﻧﺳﯾت اﻋﻠﯥ ﺗﮫﯾﻪ‬
‫ﺮدد‬
‫‪ ‬ﺑﺮای ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت رﯾﺰي و ﻣﺻﺎﻟﺢ ﺗﺎزﻣﺎﻧﯥ از رﯾګ و ﺟﻐل ﺳﺎﺣﻪ ﺑﻪ ھﯾﭻ وﺟﻪ اﺳﺗﻔﺎده ﻧﺷود ﺗﺎ اﻧﺟﻧﯾﺮ ﻣﺮﺑوطﻪ ﺳﺎﺣﻪ آﻧﺮا ﻣﻧظور و در‬
‫ﮐﺎﻧﮐﺮﯾت و ﻣﺻﺎﻟﺢ ﻧﻣوﻧﻪ وي ﻧﺗﯾﺟﻪ ﺧوب ﺑدﺳت ﺑﯾﺎﯾﻧد‬
‫‪ ‬ﺑﻌد از ﻧﺷﺮ اﯾن رھﻧﻣود ﺗﻣﺎم ﺑﺮآورد ھﺎی ﭘﺮوژه ھﺎی زﯾﺮﺑﻧﺎﯾﻲ طﺑق اﯾن ﻧورم ھﺎی ﺗﮫﯾﻪ ﺷده ‪ ،‬ﻋﯾﺎر و ﻣورد اﺳﺗﻔﺎده ﻗﺮار ﯾﺮد‬
‫‪ ‬ﺑﺎ در ﻧظﺮ داﺷت ﻣﻌﻠوﻣﺎت ﻓوق ﺟدول ذﯾل ﺗﺮﺗﯾب و ﺻﺣت اﺳت‬

‫‪Engineering Manual EM, Version Six, MRRD/NSP Eng. Dep‬‬ ‫‪Page 3‬‬
 : ‫ ﺟدول ذﯾل ﻧﺷﺎن دھﻧده ﻧورم ھﺎی ﭘﻧﺞ ﻓﻌﺎﻟﯾت ﻣﮭم ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﻣﯾﺑﺎﺷد‬: 1 ‫ﺟدول‬

No Activity Unit Proportions-Mark Cement (Kg) Sand (m3) Gravel Water (Lit)
(m3)
1 Concrete 1m3 1:1:2 (M250) 400 0.338 0.676 200
1:1.5:3 (M200) 300 0.368 0.736 150
1:2:4 (M150) 230 0.386 0.771 115
2 Plaster 1m2 1:4 (M300) 4 0.0167 2
3 Brick Masonry 1m3 1:4 (M300) 80 0.27 40
1:5 (250) 67.5 0.281 34
4 Pointing 1m2 1:3 (M400) 2 0.024 1
5 Stone 1m3 1:4 (M300) 114 0.378 57
Masonry 1:5 (M250) 95 0.394 48

Engineering Manual EM, Version Six, MRRD/NSP Eng. Dep Page 4