DEPREM

SEL BASKINI
TOPRAK KAYMASI(HEYELAN)

ÇIĞ
 FIRTINA

HORTUM
TSUNAMİ

KURAKLIK
 DOĞAL AFETLER

Doğal Afet : İnsan etkisi olmadan, ani ve kontrol edilemeyen olaylara doğal afet
denir.Belli başlı doğal afetler şunlardır : Deprem, erozyon, sel baskını, heyelan
(toprak kaymas›), çığ doğal afettir.

DEPREM: Yer kabuğunun kırılma hareketleridir. Yurdumuz deprem bölgesindedir.

Depremin oluşumunu engelleyemez, zamanın bilemeyiz. Ancak önlem alarak ve
deprem sırasında yapmamız gerekenleri bilerek zararlarını azaltabiliriz.

ÇIĞ: Dik yamaçlı dağlardaki büyük kar kütlelerinin aşağı doğru kayması sonucu
oluşur. Çığdan korunmak için çığ tehlikesi olan yerlere yerleşim yapılmamalıdır.
Dik yamaçların teraslanması ve ağaçlandırılması gereklidir. Bitki örtüsü
korunmalıdır.

EREZYON: Toprağın su, rüzgâr gibi etkenlerle sürüklenerek taşınmasıdır. Arazinin

engebeli olması, orman alanlarının azalması ve çok yağış olması erozyona neden
olur. Erozyonu önlemek için ağaçlandırma ve teraslama yapılmalıdır. Yamaçlarda
arazi eğime ters yönde sürülmelidir. Akarsular üzerine barajlar yapılmalıdır.

HEYELAN(TOPRAK KAYMASI):Eğimi fazla olan, çok yağış alan yamaçlardaki

taş, toprak ve kayaların kaymasıdır. Korunmak için yamaçlar basamaklandırılarak
ağaçlandırılmalı, yol kenarlarına duvar örülmelidir. Heyelan tehlikesi olan yerlere
yerleşim yapılmamalıdır.

SEL BASKINI:Şiddetli yağmur, eriyen kar suları nedeniyle akarsuyun taşmasıyla

oluşur. Korunmak için ağaçlandırmaya önem verilmeli, akarsulara barajlar
yapılmalıdır.

Depremlerden korunma yolları

1- Depreme engel olamayız. Ancak depremin zararlarını en aza indirmek için

gerekli önlemler mutlaka alınmalıdır.
2- Öncelikle yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmelidir. imar planında konuta
ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır.
3- Büyük binalar betonarme, sağlam yapılmalıdır.
4- Binaların yapımında depreme dayanıklı kaliteli malzeme kullanılmalıdır.
5- Mevcut binaların dayanıklılığı arttırmalıdır.
6- Yapılar yapım sırasında denetlenmeli ve kaçak yapılaşmaya izin
verilmemelidir.
7- Evler tek veya iki katlı olmalıdır.
8- Evlerde banyo ve mutfaktaki dolapların kapaklarına sürgü takılmalı,
odalardaki dolap, raf, vb. duvara monte edilip sabitlenmelidir.
9- Ağır çerçevesi olan tablo ve aynalar yataklardan, sandalyelerden ve
koltuklardan uzak bir yere asılmalı ve duvara yerleştirilmelidir.
10- Yataklar cam kenarından, asılı eşya ve cisimlerden uzaklaştırılmalıdır.
11- Kalorifer radyatörü, kombi, avize gibi araçların duvar bağlantıları
sağlamlaştırılmalıdır.
12- Evde yangın söndürme aleti bulundurulmalı, nasıl kullanılacağı
öğrenilmelidir.
13- Acil durum çantası hazırlanmalıdır. Çantada nüfus cüzdanı, nakit para, kredi
kartı, düdük, telsiz, cep telefonu, telefon defteri, itfaiye, ambulans, polis telefon
numaraları, el feneri, ışıldak, portatif radyo, yedek pil, ilk yardım malzemesi, ilaç,
adres defteri, jeton, plastik bardak, tabak, su, kuru gıda, konserve, konserve
açacağı, mevsimine uygun kıyafet, diş fırçası, macun, sabun, havlu v.b. eşyalar
bulunmalıdır.
14- Evde, işyerinde, okulda yaşam üçgeni alanı oluşturulmalıdır.
15- Ulusal, Uluslararası kurtarma ve deprem ekipleri ile sürekli bilgi alışverişinde
bulunulmalı, bu ekiplerle birlikte geniş kapsamlı deprem tatbikatları yapılmalıdır.
16- Deprem sonrasında aile bireyleri için toplanma alanı belirlenmelidir.
17- Sigorta sistemine dahil olunmalıdır.
Sel ve Su Baskınların korunma yolları
1- Sel baskınları ve taşkınlardan korunmak için her şeyden önce, doğal bitki
örtüsünün, özellikle de ormanların korunması gerekir. Çünkü ağaçlar, yağmurun
hızını keser ve yağmur sularının toprağa sızmasını sağlar. Böylece sular toprağın
yüzünde birikmez ve sel oluşumuna yol açmaz. Ayrıca ağaç, gövdeleri, suyun
yamaçtan aşağıya hızla akmasını önler.
2- Suyun hızını kesmek için yamaçların teraslandırılması, akarsu yataklarına
setler yapılması ve göletler oluşturulması sel baskınlarının yol açacağı zararları
büyük ölçüde azaltır.
3- Yerleşim yerleri sel bölgelerinin dışına çıkartılmalıdır.
4- Akarsu yatakları temizlenmeli ve genişletilmelidir.
5- Akarsular barajlarla ve bentlerle kontrol altına alınmalıdır.
 Toprak kaymasından korunma yolları
1- Dik ve çıplak yerler bitki örtüsü ile kaplanmalıdır.
2- Yolların heyelan bölgelerinden uzağa yapılmasına çalışılmalıdır.
3- Dik yerlerin etek kısımları fazla kazılıp oyulmamalıdır. Gerekirse destek
duvarı yapılmalıdır.
4- Akar su yatakları dayanıklı duvarla kontrol altına alınmalıdır.
5- Yol yapımında yarmalar fazla dik ve derin açılmamalıdır.
6- Yerleşme yerleri toprak kayma alanlarının dışına çıkarılmamalıdır.
Erozyon'dan korunma yolları
1- Tahrip olan ağaç ve bitki örtüsünün en az iki misli olacak şekilde
yenilemelidir.
2- orman yangınlarına karşı hassas ve tedbirli olunmalıdır.
3- Akarsu kenarlarında, dik yamaçlarda ve eğimli yüzeylerde, kök yapısı
sağlam, ortama uyum sağlayabilecek ağaçlandırma, setlendirme çalışmaları
yapılmalıdır.
4- Doğal park alanlarını çoğaltılmalıdır.
Çığ'dan korunma yolları
1- Eğimin çok bulunduğu yerler yeterince ağaçlandırılmalıdır.
2- çığ olma olasılığı kuvvetli olan yerlerde perdeleme yapılmalıdır.
3- Kış sporları çığ alanlarından uzak yerlerde yapılmalıdır.
4- Çığ bölgelerinden geçerken gürültü çıkarılmamalıdır.
5- Kara ve demir yolu ulaşımı çığ alanlarının uzağında yapılmalıdır.
6- Yerleşim yerleri çığ alanından uzaklara konmalıdır.
Yangılardan korunma yolları
1- Ormanlık ve sık bitki örtüsü olan alanlarda, sigara içilmemeli, ateş
yakılmamalı, camdan mamul veya parlak yüzeyli herhangi bir madde veya
metali bu alanlara atılmamalı, yanıcı veya çabuk tutuşabilen kimyasal maddeleri
ve ambalajları bırakılmamalıdır.
2- İşyerlerinde ve konutlarda, yangın tesisat ve alarm sistemi (duman
veya ısı dedektörü ile siren sistemi) yaptırılmalı, yeterli sayıda yangın söndürme
cihazı bulundurulmalı, yüksek katlı binalarda yangın merdiveni ve acil çıkış
kapıları yapılmalıdır.
3- Çocukların erişebileceği yerlerde çakmak, kibrit gibi yanıcı ve yakıcı şeyler
bulundurulmamalıdır.Çocukların bu tür malzeme ile oynamasına müsaade
edilmemelidir.
4- Ekilen tarla ve arazilerde hasattan sonra kalan sap ve kökleri (anız)
yakılmamalıdır.
Yıldırımdan korunma yolları
1- Yüksek ve dış yüzeyinde metal oranı fazla olan bina ve
yapılarda paratoner tertibatı kurulmalıdır.
2- Alıcı görevi gören anten ve benzeri aletlerin uç noktalarının iletken olmayan
maddelerle izole edilmelidir.
3- Yağışlı havalarda, aşırı metal bulunan alanlardan ve ağaçlık alanlardan
uzak durulmalıdır.
4- Çok fazla yıldırım düştüğü anlarda, mevcut alıcı ve verici aletleri
(telsiz, telefon, vs.) kullanılmamalıdır.
Fırtına'dan korunma yolları
1- Genel acil ikaz sistemi oluşturulmalıdır.
2- Bloklar halinde ve sağlam monte edilmiş parçalardan oluşan çatılar
yapılmalı, konut ve diğer alanlarda kalın cam kullanılmalıdır.
3- Sığınak hazırlanmalıdır.