Professional Documents
Culture Documents
Νομίζω ότι ζει σε έναν γάμο που αποτελεί τον μέσο και αντιπροσωπευτικότερο
γάμο της ελληνικής κοινωνίας του τότε και του σήμερα - απλώς περιγράφει
πολύ ωμά τις σκέψεις του ο Χαρίτος και ίσως αυτό σε κάνει να χαρακτηρίζεις
προβληματική τη σχέση του με τη γυναίκα του.
στα (+)
- ο Μάρκαρης δεν προσπάθησε να φτιάξει έναν συνηθισμένο "αντιήρωα",
χωρισμένο, με μία κόρη στην εφηβεία, με επήρρεια στο ποτό και στο τσιγάρο,
μοναχικό και μισάνθρωπο που όμως είναι ο εξυπνότερος και ικανότερος
αστυνομικός της πόλης. Αντιθετως, φτιάχνει έναν συνηθισμένο εργαζόμενο της
καθημερινότητας, με τον οποίο μπορεί ο αναγνώστης να ταυτιστεί ευκολότερα
- σφιχτή πλοκή με σταθερά γοργό ρυθμό.
στα (-)
- με ξένισε λίγο η χρήση άσεμων λέξεων, αν και κατανοώ ότι συνέβαλε στην
ανεπιτήδευτη και μη ωραιοποιημένη αφήγηση του Χαρίτου
- θεωρώ ότι ήταν ατυχής η επιλογή των επωνύμων των δημοσιογράφων,
καθώς είχαν το ίδιο αρχικό γράμμα (το "Κ")
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ‘ΝΟΥΑΡ’
Όμως, οι όροι αυτής της μυθοπλασίας είναι που από εποχή σε εποχή
αλλάζουν, και που στο σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα δείχνουν να
έχουν πλέον κατ’ εξοχήν τροποποιηθεί σε σχέση με το «μυθιστόρημα-
αίνιγμα» που αποτέλεσε εν πολλοίς την πρώτη του μορφή, η οποία
άλλωστε όρισε και την επικράτεια «αστυνομικό μυθιστόρημα». Ας
προσπαθήσουμε να εξηγηθούμε.
Οι απαρχές: «Τίποτα δεν είναι πιο απατηλό από ένα προφανές στοιχείο» [2]
Στην ευρωπαϊκή και δη τη γαλλική εκδοχή αυτού του κόσμου, όπως την
εισηγήθηκε η περίφημη Serie Noire των εκδόσεων Gallimard ήδη από τη
δεκαετία του 1940, δεν μεταφέρεται απλώς η hard-boiled μυθολογία των
ΗΠΑ, αλλά παράγεται πια μια ιδιαίτερη εκδοχή γαλλικού αστυνομικού
μυθιστορήματος.[15] Πρόκειται για το λεγόμενο «πολάρ», του
χαρακτηριστικότερου ίσως εκπροσώπου του, Λεό Μαλέ, και του Ζωρζ
Σιμενόν, με το εντελώς ιδιαίτερο ύφος, το οποίο τη δεκαετία του 1970 θα
πάρει μια νέα τροπή: εκεί, στον απόηχο του πολέμου της Αλγερίας και
της ήττας του Μάη του ’68, η εμφάνιση συγγραφέων που προέρχονται
από τα σπάργανα των οργανώσεων που μοιράστηκαν αυτήν την ήττα,
προεξάρχοντος του περίφημου Ζαν Πατρίκ Μανσέτ, θα αναδείξει
συστηματικά δύο νέα στοιχεία, που θα συγκροτήσουν την περίφημη νεο-
πολάρ φόρμα.[16] Αφενός, θα παρουσιάσει μια βαθιά κριτική στον
κοινωνικό κομφορμισμό, τις προτεραιότητες της καπιταλιστικής
κοινωνίας του θεάματος, τη βία που τις κατακλύζει και στην οποία
στηρίζονται: οι πρωταγωνιστές και οι ιστορίες του Μανσέτ, του
Φαζαρντί και των υπόλοιπων θα διαπνέονται από έναν ωμό
ρεαλισμό, ενσαρκώνοντας μια συμβολική λειτουργία ως προς τις
διάφορες κοινωνικές τάξεις, τις αντιφάσεις και τις πορείες τους.
Αφετέρου, θα εισαγάγει στο αστυνομικό μυθιστόρημα το αμιγώς
πολιτικό στοιχείο, στο οποίο οι εν λόγω συγγραφείς όχι μόνο θα
επιτρέψουν να εισρεύσει ευθέως στις σελίδες των ιστοριών τους
καθιστώντας το ορατό τμήμα των κοινωνικών διεργασιών,
«νομιμοποιώντας» το, αλλά να καθορίσει ακόμη και τη θεματολογία
τους, δίνοντάς μας μερικά εμβληματικά έργα, όπως το
περίφημο Νάδα.[17]
Έτσι, ο Ζαν Κλωντ Ιζζό, ο Μωρίς Αττιά, ο Καρύλ Φερέ, ο Εβρέ Λε Κορ και
πλήθος άλλων Γάλλων· οι Σκανδιναβοί, ο Χένινγκ Μανκέλ, ο Στιγκ
Λάρσον, και πλέον ο Γιο Νέσμπο· οι Σκωτζέζοι, ο Φίλιπ Κερρ και ο Ίαν
Ράνκιν, αλλά και ο νεότερος Μάλκομ Μακέι και η επίσης νεότερη,
Αγγλίδα Σούζι Στάινερ· ο σπουδαίος ελληνοαμερικανός Τζορτζ
Πελεκάνος και η Σάρα Παρέτσκυ, και, ασφαλώς, όλη η τεράστια «παρέα»
των λατινοαμερικάνων του Τάιμπο, ο Ντανιέλ Τσαβαρία, ο Λουίς
Σεπούλβεδα και οι άλλοι· αλλά και οι Έλληνες, προεξάρχοντος του
Πέτρου Μάρκαρη,[23] θα συγκροτήσουν τις τελευταίες δεκαετίες μια
άτυπη διεθνή κοινότητα συγγραφέων αυτού του σύγχρονου, ιδιότυπου
νουάρ αστυνομικού μυθιστορήματος. Θα αποτελέσουν τα πρώτα βιολιά
σε έναν διεθνή νουάρ κατακλυσμό και στις διάφορες επιμέρους
συσσωματώσεις του,[24] που αντλεί τη θεματολογία του από την
καθημερινή ζωή και τη βία που τη συνοδεύει, περιπλεγμένη με την
ιστορική μνήμη, τους πολιτικούς αγώνες, τις ιδεολογικές
αντιπαραθέσεις, τις εκρηκτικές νέες κοινωνικές αντιθέσεις που διαρκώς
ανακύπτουν και εξελίσσονται.
Στις στήλες μας, ο Κώστας Σακκαλής παίρνει αφορμή από τη μουσική για
να μας μιλήσει για τις εμμονές των νουάρ χαρακτήρων· στο Σ.τ.Μ.
η Κατερίνα Γούλα αναρωτιέται πώς μπορεί να αποδοθεί μεταφραστικά η
νουάρ ατμόσφαιρα. Ο Άγγελος Κοντογιάννης-Μάνδρος ξαναβλέπει το
συγκλονιστικό Κάιρο εμπιστευτικό, που εκτυλίσσεται στη σκιά της
εξέγερσης αναζητώντας την «πραγματική» Αίγυπτο, και ο Αντώνης
Γαζάκης στο Ανθολόγιο μεταφράζει ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από
τη Μικρή Αδερφή του Τσάντλερ, ενώ στο Παλαιοβιβλιοπωλείο του
μας παρουσιάζει διηγήματα του Κάρελ Τσάπεκ που παρωδούν το
είδος το οποίο τόση ώρα σας εκθειάζουμε.
Καλή ανάγνωση!