Professional Documents
Culture Documents
Τα «πρέπει»
και τα «μη» στη συμπεριφορά των
γονιών!
Κατερίνα Σέρα
05 Φεβ 2014 ΕΦΗΒΕΙΑ
Μπορεί να οφείλονται στις τεράστιες ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα
τους – προκαλούν αλλαγές στη διάθεση ή μπερδεμένα συναισθήματα, μπορεί να
οφείλονται στο στρες ή στην προσωπικότητα του παιδιού – βιώνει έντονα τα
συναισθήματά του, δρα παρορμητικά, χάνει εύκολα τον έλεγχο, ή μπορεί να
οφείλονται στα πρότυπά του – οι γονείς επιλύουν τις διαφορές τους με φωνές,
καυγάδες και συγκρούσεις.
Όποια και αν είναι η αιτία που προκαλεί και πυροδοτεί το θυμό, ένα πράγμα είναι
σίγουρο, ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που συμβαίνει σε όλους! Δεν
είναι κακό ή λάθος να νιώθουμε θυμωμένοι, αυτό όμως που είναι σημαντικό είναι ο
τρόπος που διαχειριζόμαστε τόσο το θυμό όσο και τον εαυτό μας.
Μεταξύ των ενηλίκων και των εφήβων όμως, υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Οι
έφηβοι ακόμα και αν ενεργούν ή προσπαθούν να συμπεριφέρονται σαν ενήλικες, δεν
έχουν τη γνωστική και εγκεφαλική ανάπτυξη των ενηλίκων. Ο εγκέφαλός τους είναι
ακόμη υπό διαμόρφωση και θα συνεχίσει να διαμορφώνεται μέχρι περίπου τα είκοσί
τους χρόνια!
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η σκέψη του να είναι συχνά λανθασμένη όπως είναι αυτή
των παιδιών. Για παράδειγμα, ο έφηβος μπορεί να σκεφτεί «Η καθηγήτρια είναι χαζή,
γιατί να κάνω αυτό που λέει; » ή «Δεν φταίω εγώ που έσπασα την πόρτα, ήμουν απλά
θυμωμένος μαζί σου». Αυτή η λανθασμένη σκέψη δεν είναι σκόπιμη, αντίθετα οι
σκέψεις έρχονται αυτόματα στο μυαλό των εφήβων.
Πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν οι γονείς τις εκρήξεις και το θυμό των εφήβων;
Ίσως το πρώτο πράγμα που έρχεται στους γονείς να κάνουν όταν βλέπουν τον έφηβο
να φωνάζει και να θυμώνει μαζί τους, είναι να μπουν στον πειρασμό να φωνάξουν
ακόμα περισσότερο για να ισχυροποιήσουν τη δύναμή τους και το επιχείρημά τους.
Στην πραγματικότητα όμως, αυτή η αντίδραση των γονιών έχει ακριβώς τα αντίθετα
αποτελέσματα. Όταν οι γονείς συνεχίζουν τον καυγά, είναι σαν να ενθαρρύνουν και
να προκαλούν το παιδί να συνεχίσει να επιτίθεται.
Επίσης, όταν οι γονείς απαντούν με θυμό δείχνουν στο παιδί ότι πέφτουν στο δικό
του επίπεδο και συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο που κάνει το ίδιο, με αποτέλεσμα
να χάνουν «τη δύναμή» τους. Αντίθετα, ο έφηβος νιώθει ότι εκείνος έχει τον έλεγχο
γιατί κατάφερε να κάνει τους γονείς του να θυμώσουν χάνοντας τον έλεγχο του
εαυτού τους.
Οι γονείς αρχικά καλό είναι να κρατήσουν απόσταση από την κατάσταση και
να αναρωτηθούν αν αξίζει τον κόπο να ασχοληθούν με αυτό το θέμα του
προκύπτει. Πρέπει να αντιμετωπιστεί τώρα; Μήπως πρέπει να πάρετε κάποιο
χρόνο για να ηρεμήσετε πριν αντιμετωπίσετε το παιδί; Σκεφτείτε προσεκτικά
την κατάσταση αφήνοντας κάποιο χρόνο χωρίς να βιαστείτε να ενεργήσετε.
Αν αισθάνεστε ότι το θέμα εξακολουθεί να είναι σημαντικό, αντιμετωπίστε το
αργότερα αφού έχουν πέσει οι εντάσεις.
Ο διαφορετικός τόνος τη φωνής μπορεί να δώσει άλλο κύρος και δύναμη στα
λόγια των γονιών. Μείνετε ήρεμοι, ουδέτεροι και επικεντρωθείτε στα
γεγονότα.
Προσπαθήστε να είστε ειλικρινείς. Αφήστε το παιδί να γνωρίζει ότι
δυσκολεύεστε να επικοινωνήσετε μαζί του αυτήν τη στιγμή "Μου είναι
πραγματικά δύσκολo να σε ακούσω όταν φωνάζεις» ή «Όταν μου φωνάζεις,
αισθάνομαι ότι δεν μπορώ να σε βοηθήσω». Η ειλικρίνεια είναι ο πιο απλός
τρόπος για να τεθούν όρια στο παιδί και για να καταλάβει ότι η συμπεριφορά
του δεν λειτουργεί.
Δείξτε στο παιδί ότι ο τρόπος που σκέφτεται και συμπεριφέρεται για να
πετύχει αυτό που θέλει δεν είναι αποτελεσματικός. Για παράδειγμα «Ξέρω ότι
θέλεις να βγεις με τους φίλους σου, αλλά με το να μου φωνάζεις δεν πρόκειται
να πάρεις αυτό που θέλεις» ή «Καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος, αλλά με το
να ουρλιάζεις για να παίξεις στον υπολογιστή πριν κάνεις την εργασία σου, να
ξέρεις ότι δεν θα με κάνει να συμφωνήσω".
Τέλος, ο καλύτερος τρόπος για να διδάξουν οι γονείς στον έφηβο το πώς να
διαχειρίζεται το θυμό του, είναι να δώσουν το καλό παράδειγμα. Οι γονείς
είναι το πιο ισχυρό πρότυπο για τα παιδιά. Εάν οι γονείς θέλουν να μη
φωνάζει το παιδί τους, δεν θα πρέπει να του φωνάζουν. Εάν οι γονείς θέλουν
να μη βρίζει το παιδί, δεν θα πρέπει να βρίζουν. Οι γονείς θα πρέπει να
συμπεριφέρονται με τον τρόπο που θέλουν να δουν από το παιδί τους να
φέρεται.