Professional Documents
Culture Documents
Γιατί όμως τα παιδιά λένε ψέματα; Ξεκινώντας από την προσχολική περίοδο, τα
παιδιά λένε ψέματα γιατί δυσκολεύονται να παραδεχτούν τα λάθη τους και να
αναλάβουν την ευθύνη κάποιου «παραπτώματός» τους. Χαρακτηριστικό είναι το
γεγονός ότι, όταν το μικρό παιδί ερωτάται από τον γονιό για μια ζημιά, τότε την
αρνείται ή επιρρίπτει την ευθύνη σε κάποιον ή κάτι άλλο: Δεν το έκανα εγώ. Δεν
έσπασα εγώ το βάζο. Η γάτα το έσπασε.
Άλλος λόγος για τον οποίο τα παιδιά καταφεύγουν στα ψέματα είναι για να
αναπληρώσουν πραγματικές ή φανταστικές ατέλειές τους. Για παράδειγμα, ένα αγόρι
που απεχθάνεται το ποδόσφαιρο, όταν ερωτάται γιατί δεν παίζει μπάλα ενώ όλοι οι
φίλοι του παίζουν, λέει: Δεν παίζω μπάλα γιατί η κυρία μας δε μας αφήνει να
παίζουμε μπάλα. Δεν επιτρέπεται.
Είναι σύνηθες τα παιδιά να υπεργενικεύουν μία απλή παρατήρηση που τους γίνεται
από έναν ενήλικα για ένα απλό και συγκεκριμένο παράπτωμα και να την ανάγουν σε
αρνητική κριτική με στόχο τη εν γένει αναξιότητά τους και με αποτέλεσμα την
απόρριψη. Ως συνέπεια αυτής της υπεργενίκευσης, για να προστατεύσουν το Εγώ
τους, λένε ψέματα, τα οποία χαρακτηρίζονται ως «ψέματα άμυνας».
Επίσης οι μεγάλοι που περιμένουν πάρα πολλά από τα παιδιά ή έχουν υπέρμετρες
προσδοκίες από αυτά συχνά τα οδηγούν με τη στάση τους να λένε ψέματα. Για
παράδειγμα, το παιδί που έχει επιφορτιστεί με τις προσδοκίες των γονιών του για
υψηλή επίδοση και πρωτιά είναι πολύ πιθανό να δηλώσει ότι ήρθε πρώτο στον
αθλητισμό ή ότι πήρε άριστα στο σχολείο, επειδή δε θέλει να απογοητεύσει τους
γονείς τους ή να βιώσει την απόρριψη από έναν αυταρχικό ή τιμωρητικό γονιό.
Τα παιδιά αυτά βιώνουν συναισθήματα ανασφάλειας, μειονεξίας και καταφεύγουν σε
ψέματα για να συγκαλύψουν αυτή τους την ανασφάλεια. Τα ψέματα που προκύπτουν
από τον παραπάνω λόγο αναμφίβολα υποδηλώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και
έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας τα ψέματα
είναι συνήθως φυσικά και καθόλου κατακριτέα, διότι τα παιδιά αυτά δυσκολεύονται
να ξεχωρίσουν τη φαντασία από την πραγματικότητα. Έτσι δεν πρόκειται για ψέματα
με την πραγματική έννοια της λέξης. Ένα παιδί θα πρέπει να κατηγορηθεί ότι
ψεύδεται όταν μπορεί να ξεχωρίσει το καλό από το κακό, το σωστό από το λάθος και
όταν σκόπιμα προσπαθεί να αποκρύψει ή να διαστρεβλώσει την αλήθεια.
Επίσης η φράση «λες ψέματα», επειδή ενέχει την επίκριση, δεν επιδεικνύει σεβασμό,
καθιστά το παιδί αμυνόμενο και δεν το βοηθά να αναλάβει την ευθύνη του όποιου
λάθους διέπραξε. Αντ’ αυτής προτιμότερη είναι η φράση «θα ήθελα να μου πεις την
αλήθεια» ή «θα ήθελα να ακούσω τα γεγονότα όπως πραγματικά έγιναν. Αν δεν είσαι
τώρα έτοιμος/η, σκέψου το όσο θέλεις, μπορώ να περιμένω». Ας μην ξεχνάμε ότι οι
γονείς αποτελούν πρότυπο προς μίμηση για τα παιδιά, γι’ αυτό χρειάζεται να
επιδεικνύουν τη συμπεριφορά που επιθυμούν να επιδείξουν και τα παιδιά τους
(Παππά, 2006, 2008). Η συμπεριφορά τους χρειάζεται να υπαγορεύεται από την αξία
της ειλικρίνειας και την ανάληψη της ευθύνης, προϋποθέσεις απαραίτητες και
αναγκαίες για τη διαμόρφωση της συναισθηματικής νοημοσύνης γονιών και παιδιών
(Παππά, 2013, 2016).
Aντλήθηκε : https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/oikogeneia-kai-
paidi/goneis/1940-oikogeneia-kai-paidi-ta-psemata-ton-paidion-kai-o-rolos-ton-
goneon-tis-vasilikis-pappa.html