Κωστής Παλαμάς, «Ίαμβοι και ανάπαιστοι»

Κάτω από: Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ΄Γυμνασίου | ΘΕΟΔΩΡΑ

ΠΟΥΡΝΑΡΑ
Κυριακή, 11 Φεβρουάριος 2018 9:13 πμ |

Κωστής Παλαμάς, Ίαμβοι και ανάπαιστοι

Συλλογή 40 ποιημάτων ομοιόμορφων στιχουργικά. 3 4στιχα όπου εναλλάσσονται ίαμβοι

και ανάπαιστοι(υ-  και υυ-), το ύφος είναι υψηλό και η γλώσσα συμβολική. Με το ποίημα
αυτό έχουμε την α΄εμφάνιση του συμβολισμού στην ελληνική ποίηση, ήτοι τη χρήση
συμβόλων για να εκφράσει ο ποιητής ιδέες και συναισθήματα δικά του, τη μουσικότητα
του .

Ποίημα 28: Επιστήμη και είδωλο

Επιστήμη: στηρίζεται στη λογική σκέψη, το πείραμα και την παρατήρηση και προσπαθεί
να ερμηνεύσει τον κόσμο, ερευνά με μεθοδικότητα τα θέματα που ο άνθρωπος μπορεί να
προσεγγίσει με κύριο στόχο να φθάσει στην αντικειμενική αλήθεια. «Είναι ένα κερί μέσα
στο σκοτάδι» (Carl Sagan), λάμπει δηλαδή το φως της στον κόσμο και μας επιτρέπει να
δούμε πέρα από τις προκαταλήψεις μας, τους φόβους, τις ψευδαισθήσεις μας.

Είδωλο: αντικείμενο λατρείας, ειδωλολατρία, όποια μορφή λατρείας προς είδωλα και
ψευδείς θεότητες, δεισιδαιμονίες, θολές θρησκευτικές ερμηνείες. Φαινόμενα που ο
άνθρωπος αδυνατεί να ερμηνεύσει, τα συνδέει με υπερβατικές δυνάμεις, όντα, θεότητες.
Πίστη σε υπερβατικά όντα, άλογος παγανιστικός ενστικτώδης τρόπος σκέψης.

1η στροφή: η επιστήμη χωρίς συναισθηματισμούς –ψυχρά και με το φως του λογικού

κόβει με έναν πέλεκι-τσεκούρι τους δεσμούς με τις άλογες, έτοιμα δοσμένες ερμηνείες
του παρελθόντος. Συγκρούεται συνεπώς με το είδωλο, το ελέγχει και τελικά το
καταρρίπτει, δηλαδή τις δεισιδαιμονίες, τη θρησκοληψία λανθασμένες πεποιθήσεις,
υπερβατικές ερμηνείες που δίδονταν σε διάφορα φαινόμενα απλά και αβασάνιστα.
Καθημερινά λοιπόν με τους νέους νόμους, τις αντιλήψεις οδεύει η επιστήμη στην
κατανόηση του κόσμου αυτού.

2η στροφή: υψώθηκε όμως η ίδια σε θρησκεία, κάθώς πολλοί ζηλωτές της επιστήμης
απέρριψαν συλλήβδην τις υπερβατικές αλήθειες του παρελθόντος και έφτασαν στο άλλο
άκρο, θεοποιώντας τώρα τις επιστημονικές αλήθειες. Έτσι, χωρίς να το θέλουν, στην
προσπάθειά τους να γκρεμίσουν το αντικείμενο των θρησκειών ύψωσαν την επιστήμη σε
θρησκεία.

3η στροφή: κάθε αιτία μυστήριο: η αιτία-το ξένο, το περίεργο που οι επιστήμονες

παρατηρούν- οδηγεί στην έρευνα. Κάθε αλήθεια, θρησκεία: η γνώση είναι αλάνθαστη.
Όταν πραγματικά ο άνθρωπος κατακτά τη γνώση γεμίζει ικανοποίηση διότι η
προσπάθειά του καταξιώνεται.

Από την άλλη, κάποιες φορές η αλήθεια της επιστήμης συγκρούεται με τη θρησκεία ή δε
συμβαδίζει με την αλήθεια της θρησκευτικής πίστης. Η αλήθεια της πίστης είναι μία
ανυπέρβλητη αλήθεια που  αδυνατούμε οι άνθρωποι να την εξηγήσουμε με απλά λόγια. Η
θρησκεία βασίζεται σε κάτι ανώτερο που λέγεται Αγάπη και Πίστη. Ο άνθρωπος βρίσκει
στήριγμα, νιώθει προστασία και κερδίζει τη γαλήνη της ψυχής, την παρηγοριά και την
ελπίδα απέναντι στις δυσκολίες και τα αδιέξοδα.

Στιχουργική

Α΄και γ΄στίχος είναι ιαμβικός 8σύλλαβος.

Β΄και δ΄στίχος είναι ιαμβικός 7σύλλαβος. Έτσι οι στίχοι ανά δύο δίνουν ιαμβικό
15σύλλαβο.

Ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, αν ενώσουμε τους στίχους σε 15σύλλαβους.