Lập Trình Điều Khiển Giám Sát Cho Lò Nhiệt Trong Nhà Máy Bia Sử Dụng S7-300 (Hệ Thống SCADA)

1
Môc lôc
PhÇn më ®Çu........................................................................................................5
1. Lý do chän ®Ò tµi.................................................................................................5
2. Môc ®Ých..............................................................................................................6
3. Néi dung thùc hiÖn................................................................................................6
4. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn..............................................................................6
5. Híng ph¸t triÓn cña ®Ò tµi....................................................................................7
6. Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn............................................................................................7
PHÇN NéI DUNG..................................................................................................8
Ch¬ng 1. Giíi thiÖu VÒ QUI TR×NH C¤NG NGHÖ S¶N XUÊT BIA.................8
1.1. Thµnh phÇn........................................................................................................8
1.1.1. G¹o.................................................................................................................8
1.1.2. Malt...............................................................................................................8
1.1.3. Men...............................................................................................................9
1.1.4. Hoa Hupblon.................................................................................................9
1.1.5. Níc................................................................................................................. 9
1.2. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia...................................................................10
1.3. S¬ ®å khèi c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia..................................................................12
1.3.1. Nhµ nghiÒn..................................................................................................12
1.3.2. Nhµ nÊu.......................................................................................................15
1.3.3. Nhµ lªn men vµ läc bia.................................................................................19
1.3.4. Nhµ chiÕt.....................................................................................................21
Ch¬ng 2. tæng quan vÒ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn PLC s7-300...............................30
2.1. Giíi thiÖu chung................................................................................................30
2.2. Çc modul PLC S7-300.....................................................................................33
2.2.1. Modul CPU..................................................................................................33
2.3. Ng«n ng÷ lËp tr×nh...........................................................................................37
2.4. TËp lÖnh ..........................................................................................................38
2.5. Bé nhí................................................................................................................44
EBOOKBKMT.COM
2
2.5.1. Vïng nhí ch¬ng tr×nh...................................................................................44

2.5.2. Vïng nhí hÖ thèng........................................................................................45
2.5.3. Vïng nhí d÷ liÖu..........................................................................................45
2.6. Trao ®æi d÷ liÖu gi÷a CPU vµ çc modul më réng..........................................46
2.7. Bé thêi gian (Timer).........................................................................................47
2.8. Bé ®Õm (Counter)............................................................................................48
2.9. Çc bíc thiÕt kÕ mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn dïng PLC.....................................49
2.9.1. X¸c ®Þnh quy tr×nh c«ng nghÖ...................................................................49
2.9.2. X¸c ®Þnh ngâ vµo, ngâ ra............................................................................49
2.9.3. ViÕt ch¬ng tr×nh.........................................................................................50
2.9.4. N¹p ch¬ng tr×nh vµo bé nhí.........................................................................50
2.9.5. Ch¹y ch¬ng tr×nh.........................................................................................50
2.10. TruyÒn th«ng gi÷a PLC và PC.....................................................................50
2.11. So¹n th¶o mét Project......................................................................................52
2.11.1. Cµi ®Æt phÇn mÒm.................................................................................52
2.11.2. LËp tr×nh...................................................................................................52
2.11.3. Download vµ m« pháng.............................................................................58
2.12. TruyÒn th«ng trªn MPI....................................................................................58
2.12.1. C«ng dông..................................................................................................58
2.12.2. TÝnh n¨ng..................................................................................................61
Ch¬ng 3. KH¸I QU¸T VÒ HÖ SCADA Vµ PHÇN MÒM WinCC.......................62
3.1.Tæng quan vÒ hÖ SCADA................................................................................62
3.2. Tæng quan về phần mềm thiÕt kÕ WinCC..................................................63
3.2.1. Giíi thiÖu chung...........................................................................................63
3.2.2. Çc ®Æc ®iÓm chÝnh................................................................................65
3.2.3. Çc cÊu h×nh hÖ thèng c¬ b¶n....................................................................66
3.2.4. Çc chøc n¨ng SCADA c¬ b¶n.....................................................................67
3.2.5. Çc chøc n¨ng c¬ b¶n....................................................................................68
3.3. TruyÒn th«ng trong m«i trêng WinCC..............................................................71
3.3.1. B¶n chÊt truyÒn th«ng gi÷a m¸y tÝnh (PC) vµ PLC...................................71
EBOOKBKMT.COM
3
3.3.2. Hµm truyÒn th«ng c¬ b¶n...........................................................................73

3.4. Cµi ®Æt phÇn mÒm........................................................................................74
3.5. ThiÕt kÕ giao diÖn...........................................................................................74
3.6. Thùc hiÖn download và m« pháng.....................Error! Bookmark not defined.
Ch¬ng 4. CH¦¥NG TR×NH LËP TR×NH §IÒU KHIÓN, GI¸M S¸T CHO Lß
NHIÖT TRONG NHµ M¸Y BIA Sö DôNG PLC S7- 300.....................................82
4.1. LËp tr×nh ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é Tank nÊu g¹o...............................................82
4.1.1. Quy tr×nh c«ng nghÖ...................................................................................82
4.1.3. X¸c ®Þnh ®Þa chØ vµo, ra cho PLC...........................................................86
4.1.4. Ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn...........................................................................87
4.2. ThiÕt kÕ giao diÖn ®iÒu khiÓn sö dông phÇn mÒm WinCC........................92
4.2.1. Giao diÖn ®iÒu khiÓn hÖ thèng.................................................................92
4.2.2. X©y dùng ch¬ng tr×nh liªn kÕt gi÷a WinCC vµ PLC.................................94
4.3. Thö nghiÖm hÖ thèng ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t....................................................99
KÕt luËn............................................................................................................100
Tµi liÖu tham kh¶o..........................................................................................101
Danh môc b¶ng
B¶ng 4.1: Mét sè lo¹i cÆp nhiÖt th«ng dông..................................................... 92
EBOOKBKMT.COM
4
PhÇn më ®Çu
--------
Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, tù ®éng ho¸ lµ kh«ng thÓ
thiÕu trong mäi lÜnh vùc cña ngµnh kinh tÕ quèc d©n nh»m t¹o ra s¶n phÈm
cã chÊt lîng cao cho x· héi vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh m¹nh mÏ trªn thÞ trêng.
Ngay tõ khi míi ra ®êi PLC ®· trë thµnh c¬ së trong c«ng nghiÖp tù ®éng
ho¸, ®Æc trng cña PLC lµ sö dông vi xö lý ®Ó xö lý th«ng tin, çc nèi ghÐp
logic cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn ®îc xö lý b»ng phÇn mÒm do ngêi
sö dông lËp nªn vµ cµi vµo. Do ®ã, ngêi ta cã thÓ gi¶i quyÕt nhiÒu bµi to¸n
vÒ tù ®éng ho¸ kh¸c nhau trªn cïng mét bé ®iÒu khiÓn mµ hÇu nh kh«ng cÇn
ph¶i biÕn ®æi g× ngoµi viÖc n¹p ch¬ng tr×nh kh¸c nhau. PLC gi¸m s¸t thêng
xuyªn çc tr¹ng th¸i cña hÖ thèng th«ng qua tÝn hiÖu b¸o vÒ cña çc thiÕt bÞ
vµo, tiÕp theo PLC sÏ c¨n cø trªn ch¬ng tr×nh logic ®Ó quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh
ho¹t ®éng çc ®Çu ra. ViÖc trao ®æi th«ng tin vµ d÷ liÖu gi÷a trung t©m
®iÒu khiÓn víi thÕ giíi bªn ngoµi ®îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng giao diÖn,
ngoµi ra bé ®iÒu khiÓn trung t©m cßn cã thÓ trao ®æi th«ng tin víi çc m¸y
tÝnh kh¸c. So s¸nh víi çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn thÕ hÖ cò dïng r¬le th× kü
thuËt PLC cã u thÕ tuyÖt ®èi vÒ kh¶ n¨ng linh ®éng vµ kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt
nh÷ng bµi to¸n tù ®éng ho¸ phøc t¹p .
1. Lý do chän ®Ò tµi.
NÒn kinh tÕ níc ta ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu vÒ tù ®éng ho¸
ngµy cµng cao ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-
hiÖn ®¹i ho¸. Còng nh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ ®êi sèng tinh thÇn cña con ng-
êi th× nhµ m¸y Bia ®· ra ®êi. ChÝnh v× vËy em chän ®Ò tµi nµy nh»m gióp
em ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng tÝch luü kiÕn thøc bÊy l©u trong nhµ trêng, còng tõ
EBOOKBKMT.COM
5
®ã mµ n¾m v÷ng ®îc kiÕn thøc chuyªn ngµnh, ¸p dông tèt linh ho¹t vµo thùc
tiÔn.
2. Môc ®Ých
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n em ph¶i t×m tßi, trao ®æi, tæng hîp
kiÕn thøc ®Ó vËn dông vµo thiÕt kÕ hÖ thèng ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t lß nhiÖt
trong nhµ m¸y Bia cho phï hîp víi yªu cÇu cña thùc tÕ.
3. Néi dung thùc hiÖn
Ch¬ng 1: Giíi thiÖu vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia.
Néi dung chÝnh cña ch¬ng nµy lµ t×m hiÓu vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ
s¶n xuÊt bia nãi chung.
Ch¬ng 2: Tæng quan vÒ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn PLC.
T×m hiÓu cÊu tróc chung cña mét bé PLC; PLCS7- 300 : çc modul;
ng«n ng÷ lËp tr×nh ; tËp lÖnh, bé nhí , bé thêi gian (Timer), bé ®Õm
(Counter).
Çc bíc thiÕt kÕ mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn dïng PLC
So¹n th¶o mét Project.
TruyÒn th«ng gi÷a PLC vµ PC.
Ch¬ng 3 : Kh¸i qu¸t vÒ hÖ SCADA vµ phÇn mÒm WinCC.
T×m hiÓu vÒ hÖ SCADA; phÇn mÒn WinCC: §Æc tÝnh më, çc ®Æc
®iÓm chÝnh, çc chøc n¨ng, çc cÊu h×nh hÖ thèng c¬ b¶n..... ThiÕt kÕ giao
diÖn.
EBOOKBKMT.COM
6
Ch¬ng 4: Ch¬ng tr×nh lËp tr×nh ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t cho lß nhiÖt trong
nhµ m¸y bia sö dông PLCS7-300.
HiÓu ®îc quy tr×nh c«ng nghÖ; x¸c ®Þnh ®Þa chØ vµo, ra cho PLC; ch-
¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn; thiÕt kÕ giao diÖn sö dông phÇn mÒm WinCC; x©y
dùng ch¬ng tr×nh liªn kÕt gi÷a WinCC vµ PLC.
4. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn
Ngµy nay lÜnh vùc tù ®éng ho¸ vµ tin häc c«ng nghiÖp lµ mòi nhän cña kü
thuËt hiÖn ®¹i, nhiÒu hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng ®· ra ®êi nh»m phôc vô
nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau cña ®êi sèng vµ ®îc øng dông rÊt thµnh c«ng ®em l¹i
hiÖu qu¶ c«ng viÖc rÊt cao. Mét trong nh÷ng ph¬ng ¸n tèt nhÊt vµ ®îc sö dông
réng r·i hiÖn nay lµ thay thÕ hÖ thèng ®ã b»ng bé ®iÒu khiÓn PLC. V× vËy
thiÕt kÕ, ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t lß nhiÖt sö dông thiÕt bÞ lËp tr×nh ®iÒu khiÓn
PLC lµm n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng cña d©y truyÒn s¶n xuÊt Bia lµ mét
®iÒu tÊt yÕu hiÖn nay.
5. Híng ph¸t triÓn cña ®Ò tµi
§Ò tµi nµy cho ta n¾m kh¸i qu¸t mét hÖ thèng tù ®éng, tuy nhiªn trªn
thùc tÕ cã nhiÒu çch ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t kh¸c nhau tuú theo nhu cÇu c«ng
nghÖ mµ ta thiÕt kÕ cho hîp lý. Tõ nh÷ng kiÕn thøc tiÕp thu ®îc qua ®Ò tµi
nµy ta cã thÓ ph¸t triÓn thµnh ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t cho lß nhiÖt trong çc hÖ
thèng ®iÒu khiÓn c«ng nghiÖp kh¸c cã quy m« lín vµ réng h¬n.
6. Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn
Trong qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p sau:

Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn
Ph¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc
EBOOKBKMT.COM
7
Ph¬ng ph¸p chuyªn gia

Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm
Tuy nhiªn, PLC lµ mét lÜnh vùc míi ®èi víi sinh viªn ®ang cßn ngåi trªn
ghÕ nhµ trêng còng nh thêi gian nghiªn cøu t¬ng ®èi ng¾n, nªn mÆc dï ®îc
thÇy gi¸o híng dÉn tËn t×nh vµ sù nç lùc cña b¶n th©n nhng kh«ng thÓ tr¸nh
khái nh÷ng sai sãt.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TrÇn HiÕu cïng çc
thÇy trong bé m«n ®· t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Sinh viªn thùc hiÖn
Ph¹m ThÞ H»ng

PHÇN NéI DUNG
Ch¬ng 1
Giíi thiÖu VÒ QUI TR×NH C¤NG NGHÖ S¶N XUÊT BIA
1.1. Thµnh phÇn
Nguyªn liÖu dïng ®Ó s¶n xuÊt bia bao gåm: g¹o, malt, H 20, men, hoa
hupblon. Trong ®ã malt vµ hoa hupblon lµ hai nguyªn liÖu chÝnh dïng ®Ó s¶n
xuÊt bia, nã cã chÊt lîng cao cña çc h·ng cung cÊp hµng ®Çu thÕ giíi. ViÖc
s¶n xuÊt dùa trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ tu©n thñ nghiªm ngÆt theo
®óng çc quy tr×nh c«ng nghÖ còng nh çc tiªu chuÈn cña ViÖt Nam -ThÕ giíi.
Ngoµi ra cã thÓ thay thÕ malt b»ng nguyªn liÖu phô nh bét m×, g¹o ng« hay
malt cha n¶y mÇm. Tuy vËy cho ®Õn nay bia trªn thÕ giíi ®îc s¶n xuÊt chñ
yÕu víi c«ng thøc cæ ®iÓn:
BIA = MALT + HOA HUPBLON + N¦íC
ë çc c¬ së s¶n xuÊt bia lín trong níc ta hÇu hÕt çc nguyªn liÖu ®îc
nhËp tõ níc ngoµi chñ yÕu lµ malt vµ hoa hupblon .
EBOOKBKMT.COM
8
1.1.1. G¹o
ChØ lµ nguyªn liÖu phô (chiÕm 30% thµnh phÇn nguyªn liÖu s¶n xuÊt
bia), nguyªn liÖu dïng ®Ó thay thÕ nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. G¹o ®îc
mua tõ g¹o ¨n b×nh thêng, ®em nghiÒn n¸t sau ®ã say mÞn ë d¹ng tÊm vµ ®îc
®a vµo nåi g¹o. ë nåi g¹o, g¹o d¹ng tÊm ®îc hoµ tan b»ng níc ë 770C vµ hçn hîp
®ã ®îc hå ho¸ ë 1000C. Trong qu¸ tr×nh hå ho¸ cã bæ sung thªm mét sè ho¸ chÊt
nh: CaCl2, CaSO4 nh»m môc ®Ých cung cÊp Ca2+ ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh
®êng ho¸ sau nµy vµ cã bæ sung thªm 1 lo¹i enzym chèng ch¸y cã tªn th¬ng m¹i
lµ Termamyl ®Ó pha lo·ng dung dÞch, chèng trêng hîp ch¸y nåi vµ enzym nµy
ph¶i lµ enzym chÞu nhiÖt cao.
1.1.2. Malt
Lµ lo¹i h¹t ngò cèc hay thêng gäi lµ lóa m¹ch (chiÕm 70% thµnh phÇn
nguyªn liÖu s¶n xuÊt bia). Nã ®îc nhËp tõ çc níc Anh, óc, §an M¹ch. ChÊt lîng
malt ®îc ®¶m b¶o theo tiªu chuÈn quy ®Þnh ®èi víi nguyªn liÖu s¶n xuÊt bia.
Malt d¹ng h¹t sau khi xay ®îc hoµ tan b»ng níc ë 370C vµ cho vµo nåi malt (tank
nÊu malt). §èi víi viÖc hoµ tan malt kh¸c víi hoµ tan g¹o v× malt dÔ bÞ hiÖn t-
îng ®ãng côc h¬n do ®ã malt ®îc khuÊy trén díi d¹ng phun níc tríc khi cho vµo
nåi phun.
Malt cßn ®îc dïng ®Ó t¹o mµu cho bia, víi malt b×nh thêng kh«ng ®ñ ®é
mµu v× thÕ ngêi ta thªm malt “®en” ®Ó t¨ng ®é mµu cho Bia.
1.1.3. Men
Lµ chÊt xóc t¸c cã nguån gèc pr«tªin, ®ã lµ nh÷ng ph©n tö cã cÊu t¹o tõ
axit amin vµ cã cÊu tróc kh«ng gian x¸c ®Þnh cña m¹ch polypeptit. T¸c dông
xóc t¸c lµ nhê çc qu¸ tr×nh lªn men. §ã lµ nh÷ng qu¸ tr×nh trong ®ã x¶y ra sù
thay ®æi thµnh phÇn ho¸ häc cña chÊt g©y ra do kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña çc vi
sinh vËt nµo ®ã (vÝ dô: men rîu, nÊm hoÆc vi khuÈn).Trong nh÷ng trêng hîp
nµy, nh÷ng chÊt men do vi sinh vËt t¹o ra lµ nh÷ng yÕu tè xóc t¸c. ChÊt men
vÉn gi÷ ®îc kh¶ n¨ng ho¹t ®éng vµ t¸c dông cña nã khi lÊy nã ra khái vi sinh
vËt. Mçi lo¹i men cã mét h¬ng vÞ riªng.
EBOOKBKMT.COM
9
1.1.4. Hoa Hupblon
Dïng ®Ó t¹o vÞ ®¾ng cho bia. C©y hupblon lµ mét lo¹i d©y leo, thÝch
hîp khÝ hËu «n ®íi, ®îc trång nhiÒu ë Anh, Mü. Cã 2 lo¹i hupblon lµ: hupblon
bittermiss vµ hupblon Aroma. C¶ 2 lo¹i nµy ®Òu ph¶i ®îc b¶o qu¶n ë nhiÖt ®é
díi 100 C ®Ó gi¶m ®é mÊt m¸t cña axit. Trªn c©y hupblon ngêi ta thêng dïng
hoa cña c©y ®Ó t¹o vÞ ®¾ng cho bia v× hoa cña c©y hupblon cã vÞ ®¾ng
nhiÒu h¬n.
1.1.5. Níc
Nguån níc sö dông cña bia ®îc lÊy tõ nhµ m¸y níc, ph¶i ®¶m b¶o çc chØ
sè kü thuËt phï hîp cho viÖc s¶n xuÊt bia.
ChÊt lîng s¶n phÈm ph¶i tho¶ m·n víi çc tiªu chuÈn nghiªm ngÆt vÒ vÖ
sinh an toµn thùc phÈm, chÊt lîng æn ®Þnh.
EBOOKBKMT.COM
10
1.2. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia.
Malt Gạo Níc
NghiÒn trôc NghiÒn bóa
DÞch hãa, hå hãa

Termany
l
Đường hóa (10g)
Läc
Nước
Rửa bã
Dịch đường 110 P
Nấu hoa (90 phút)
Tách cặn
Lạnh nhanh
Nấm men
sữa
Lên men chính CO
2
Lên men phụ

Men
sữa
Lọc Bia
Bão hòa CO2 CO

2
Bia
hơi
H×nh 1.1: Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia.
EBOOKBKMT.COM
11
Trªn thùc tÕ, s¶n xuÊt bia cã thÓ ®iÒu khiÓn theo mét trong 3 h×nh thøc nh
sau:
+ B»ng tay
+ B¸n tù ®éng
+ Tù ®éng hoµn toµn
Khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn dÉn tíi ®êi sèng ngêi d©n ngµy cµng ph¸t
triÓn, còng tõ ®ã çc yªu cÇu cña ngêi tiªu thô cµng kh¾t khe h¬n, kh«ng
nh÷ng yªu cÇu vÒ gi¸ c¶ mµ cßn c¶ vÒ chÊt lîng s¶n phÈm. ChÊt lîng s¶n
phÈm bia phô thuéc rÊt lín vµo chÕ ®é ®iÒu khiÓn. Ch¼ng h¹n nÕu ®iÒu
khiÓn ë chÕ ®é tù ®éng, kh«ng nh÷ng gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian, gi¶m bít sè lîng
c«ng nh©n mµ cßn ®¶m b¶o hÖ thèng lµm viÖc chÝnh x¸c víi çc yªu cÇu vÒ
thêi gian, nhiÖt ®é... mét çch ®ång bé theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ.
Tõ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia ®Ó ®¬n gi¶n ta kh¸i qu¸t thµnh s¬
®å khèi.
EBOOKBKMT.COM
12
1.3. S¬ ®å khèi c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia

G¹o Malt
Nhµ nghiÒn
Nhµ nÊu
Nhµ lªn
men vµ läc
Nhµ chiÕt
H×nh 1.2: S¬ ®å khèi c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia
Trong ®å ¸n nµy sÏ tr×nh bµy quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia ë chÕ
®é tù ®éng hoµn toµn tõ kh©u ®a nguyªn liÖu vµo, nghiÒn, nÊu, trén, lªn
men, cho tíi kh©u hoµn thiÖn.
1.3.1. Nhµ nghiÒn
Nhµ nghiÒn thùc hiÖn hai c«ng ®o¹n nghiÒn g¹o vµ malt, nã bao gåm
hai tank lín dù tr÷ nguyªn liÖu vµ hai vÝt t¶i ®øng. NghiÒn g¹o lµ dïng nghiÒn
EBOOKBKMT.COM
13
bóa ®Ëp n¸t g¹o. NghiÒn malt th× dïng lulo víi kÝch cì cã thÓ chØnh ®îc ®Ó
®iÒu chØnh ®é mÞn cña malt ë ®Çu ra.
H×nh 1.3: S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng thiÕt bÞ nhµ nghiÒn
Bªn trong mçi tank ®Òu cã hai c¶m biÕn ®Ó b¸o møc nguyªn liÖu (møc
cao nhÊt vµ thÊp nhÊt ). M¸y nghiÒn g¹o gåm cã mét ®éng c¬ xoay chiÒu
(tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®îc gi¸m s¸t b»ng c¶m biÕn). M¸y nghiÒn
malt gåm mét ®éng c¬ ®iÒu khiÓn hai l« nghiÒn. Çc van trong h×nh vÏ ®ãng
më ®îc ®iÒu khiÓn b»ng tÝn hiÖu ®iÖn.
Tríc khi thùc hiÖn c«ng ®o¹n nghiÒn, g¹o vµ malt ®îc sµng kü b»ng m¸y
sµng tríc khi cho vµo hai tank dù tr÷, nh»m lo¹i bá çc vËt liÖu cøng nh çt,
s¹n…
Quy tr×nh thùc hiÖn t¹i nhµ nghiÒn nh sau (thùc hiÖn khi nguyªn liÖu
®Çy ®ñ trong çc thïng):
EBOOKBKMT.COM
14
a) NghiÒn g¹o (Van V2, V7 ®ãng)

C¶m biÕn møc trong thïng chøa g¹o sÏ b¸o møc g¹o, nÕu møc g¹o trong
thïng n»m trong ph¹m vi cho phÐp th× hÖ thèng lµm viÖc (nÕu kh«ng ®ñ lîng
g¹o b¨ng t¶i liÖu ho¹t ®éng ®Ó cÊp liÖu)
Van V3 ®ãng van V1 më, g¹o sÏ vµo c©n nÕu khèi lîng g¹o ®¹t møc yªu
cÇu th× van V1 ®ãng van V3 më m¸y nghiÒn ho¹t ®éng. §ång thêi van V4 më
®Ó cho níc trén cïng víi g¹o
Van V6 më (van V7 ®ãng) m¸y b¬m M2 sÏ ®Èy nguyªn liÖu sang nåi
nÊu g¹o
b) NghiÒn malt (Van V1, V6 ®ãng)
C¶m biÕn møc trong thïng chøa malt sÏ b¸o møc malt, nÕu møc malt
trong thïng n»m trong ph¹m vi cho phÐp th× hÖ thèng lµm viÖc (nÕu kh«ng
®ñ lîng malt b¨ng t¶i liÖu ho¹t ®éng ®Ó cÊp liÖu)
Van V3 ®ãng van V2 më, malt sÏ vµo c©n nÕu khèi lîng malt ®¹t møc
yªu cÇu th× van V1 ®ãng van V3 më m¸y nghiÒn ho¹t ®éng. §ång thêi van V4
më ®Ó cho níc trén cïng víi malt
Van V7 më (van V6 ®ãng) m¸y b¬m M2 sÏ ®Èy nguyªn liÖu sang nåi
nÊu malt
c) Lµm vÖ sinh
Qu¸ tr×nh lµm vÖ sinh m¸y thùc hiÖn khi kÕt thóc mét mÎ nÊu, c«ng
®o¹n lµm vÖ sinh ®îc tiÕn hµnh nh sau:
M¸y ngõng ho¹t ®éng, çc van V1, V2, V3, V4 ®ãng
Van V5 më ®Ó cho dÞch CIP vµo trong m¸y nghiÒn (hai l« nghiÒn) lµm
vÖ sinh. DÞch CIP chÝnh lµ dung dÞch sót (NaOH) nång ®é lo·ng cã t¸c dông
tÈy röa.
Van V6, V 7 më vµ b¬m M2 ho¹t ®éng ®Ó b¬m dÞch CIP sang hai tank
nÊu g¹o vµ malt, thùc hiÖn lµm vÖ sinh nhµ nÊu.
EBOOKBKMT.COM
15
Qu¸ tr×nh nghiÒn g¹o vµ malt ®îc thùc hiÖn riªng biÖt, sau khi nghiÒn
g¹o hoµn thµnh th× míi nghiÒn malt hay ngîc l¹i.
1.3.2. Nhµ nÊu
Nhµ nÊu gåm cã hai tank lín, trong ®ã mét tank ®Ó nÊu g¹o vµ mét tank
®Ó nÊu malt. G¹o vµ malt tõ nhµ nghiÒn sÏ ®îc ®a ®Õn hai tank nµy cã pha
trén víi níc nhê b¬m M2, qu¸ tr×nh b¬m nhiªn liÖu kÕt thóc khi c¶m biÕn b¸o
møc ®Çy trong tank cã tÝn hiÖu. NhiÖt ®Ó cung cÊp cho nhµ nÊu lµ h¬i níc
nãng ®îc gia nhiÖt t¹i khu vùc cung cÊp nhiÖt vµ CO2.
Quy tr×nh nÊu ®ßi hái yªu cÇu kü thuËt vÒ th«ng sè nhiÖt ®é lµ rÊt
cao, ®é chÝnh x¸c nhiÖt ®é trong tank nÊu lµ yÕu tè gãp phÇn quyÕt ®Þnh
chÊt lîng s¶n phÈm bia.
Qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt nhê hÖ thèng èng dÉn h¬i níc nãng, nguyªn
liÖu ®i tõ trªn xuèng vµ h¬i níc nãng ®i theo chiÒu ngîc l¹i tõ díi lªn.
Nguyªn
liÖu
vµo
H¬i níc
nãng vµo
H¬i n
íc ra
Nguyªn
liÖu ra
EBOOKBKMT.COM
16
H×nh 1.4: Qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt ë Tank nÊu g¹o
*) Qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt diÔn ra nh sau:

Nguyªn liÖu tõ nhµ nghiÒn ®a sang tank nÊu nhê b¬m M2. Nguyªn liÖu
®i tõ trªn xuèng, h¬i níc nãng ( nh h×nh vÏ ) cung cÊp nhiÖt cho nguyªn liÖu.
Nguyªn liÖu sÏ ®îc duy tr× ë møc nhiÖt ®é kh«ng ®æi trong thêi gian
nhÊt ®Þnh vµ sau ®ã sÏ th¸o ë ®êng nguyªn liÖu ra.
H¬i níc nãng sau khi trao ®æi nhiÖt sÏ ngng tô vµ ®îc ®a tr¶ vÒ n¬i gia
nhiÖt.
Sau khi th¸o hÕt nguyªn liÖu, tank nÊu sÏ ®îc lµm s¹ch.
a) S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng cña tank nÊu
Van 11
H×nh 1.5: S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng cña Tank nÊu

Çc thiÕt bÞ trong tank nÊu :
Hai c¶m biÕn b¸o møc L1, L2 ( møc thÊp vµ møc cao)
EBOOKBKMT.COM
17
Mét c¶m biÕn nhiÖt ®é cña Siemens L3

Cã 5 van ®iÖn V8, V9, V10, V11 , V12
Hai m«t¬ b¬m M3, M’2
Mét ®ång hå b¸o nhiÖt ®é h¬i níc nãng.
b) Nguyªn lý ho¹t ®éng tank nÊu nh sau:
Ho¹t ®éng ®ång bé cïng víi qu¸ tr×nh nghiÒn, khi b¾t ®Çu nghiÒn lß sÏ
®îc gia nhiÖt. Nguyªn liÖu tõ nhµ nghiÒn sÏ ®îc b¬m M2 chuyÓn sang, khi
nguyªn liÖu vît qu¸ møc thÊp th× ®éng c¬ M’2 b¾t ®Çu ho¹t ®éng. Van V8
më ®Ó t¨ng lîng níc vµo tank lîng níc vµ nguyªn liÖu sÏ ®îc pha trén theo ®óng
tû lÖ ®· quy ®Þnh.Th× van V12 më h¬i níc nãng theo hÖ thèng èng ®i vµo
tank, qu¸ tr×nh gia nhiÖt b¾t ®Çu. Cho ®Õn khi nguyªn liÖu vµo ®Çy tank,
c¶m biÕn b¸o møc cao L1 cã tÝn hiÖu th× ®éng c¬ M’2 ngõng ho¹t ®éng ®ång
thêi sÏ t¹m dõng ho¹t ®éng nghiÒn nguyªn liÖu cÇn nÊu vµ sÏ chuyÓn sang
nghiÒn nguyªn liÖu kh¸c, b¬m M2 (b¬m nguyªn liÖu tõ nhµ nghiÒn ) dõng ho¹t
®éng ®ång thêi van V9 ®ãng. Qu¸ tr×nh nÊu b¾t ®Çu, h¬i níc nãng cung cÊp
nhiÖt cho nhµ nÊu. Çc c¶m biÕn nhiÖt ®é cã nhiÖm vô ®o (çc th«ng sè
nhiÖt ®é vµ khèi lîng ®îc thÓ hiÖn trªn panel ®iÒu khiÓn ).
NhiÖt ®é trong tank nÊu, cã c¶m biÕn nhiÖt ®é ®Ó theo dâi nhiÖt ®é
tõ tank nÊu nh»m t¨ng sù ®ång ®Òu nhiÖt ®é trong tank. Qu¸ tr×nh nÊu kÕt
thóc, van V12 ®ãng, van V10 më ®ång thêi b¬m M3 ho¹t ®éng ®Ó th¸o nguyªn
liÖu.
c) Qu¸ tr×nh lµm vÖ sinh tank nÊu tiÕn hµnh nh sau:
Khi kÕt thóc qu¸ tr×nh th¸o nguyªn liÖu, tÊt c¶ çc van sÏ ®ãng. Qu¸
tr×nh lµm vÖ sinh nµy tiÕn hµnh cïng víi nhµ nghiÒn, dÞch CIP tõ nhµ nghiÒn
theo van V9 ch¶y vµo tank ®Ó lµm vÖ sinh tank. §ång thêi van V11 më ®Ó
th¸o dÞch CIP ra khái tank. Sau ®ã, van V8 më ®Ó cho níc s¹ch ch¶y vµo lµm
s¹ch dÞch CIP cßn l¹i trong tank. Van V11 më ®Ó th¸o s¹ch çc chÊt cßn l¹i
trong tank.
EBOOKBKMT.COM
18
T¹i nhµ nÊu cã ba tank nÊu, trong ®ã cã hai tank nÊu ho¹t ®éng gièng hÖt
nhau lµ tank nÊu g¹o vµ malt. Mét tank cßn l¹i lµ nÊu hupblon ®Ó cung cÊp
dÞch cho nhµ läc vµ ®ång thêi trén víi nguyªn liÖu sau khi nÊu nh»m t¹o h¬ng
vÞ vµ mµu cho bia. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña tank nµy còng t¬ng tù nh trªn. Tuy
nhiªn kÝch thíc cña tank nµy lµ kh«ng lín, cho nªn nã chØ sö dông mét c¶m
biÕn ®o nhiÖt ®é.
Sau khi nÊu xong, nguyªn liÖu g¹o vµ malt sÏ ®îc çc b¬m chuyÓn sang bé
phËn läc ®Ó lo¹i bá b· nguyªn liÖu. Bé phËn läc nµy cã nhiÖm xíi trén hai
nguyªn liÖu trªn l¹i víi nhau tríc khi läc. KÕt thóc qu¸ tr×nh läc sÏ ®îc dÞch g¹o
vµ malt. DÞch g¹o vµ malt tiÕp tôc chuyÓn ®Õn tank trén cïng víi hupblon ®Ó
t¹o h¬ng vÞ bia chuÈn bÞ lªn men. Ngoµi ra khu vùc nÊu cßn cã mét tank trung
gian phßng khi sù cè nåi nÊu th× cã thÓ nåi cßn l¹i nÊu xong chuyÓn ®Õn nåi
trung gian chøa. Sau ®ã cho nguyªn liÖu cßn l¹i vµo tank ®Ó nÊu tiÕp. NÊu
xong th× trén hai nguyªn liÖu vµo nåi läc ®Ó tiÕn hµnh läc b¶ vµ níc dÞch.
d) S¬ ®å ho¹t ®éng cña kh©u trén g¹o, malt vµ hupblon nh sau:
EBOOKBKMT.COM
19
H×nh 1.6 : Nguyªn lý ho¹t ®éng cña kh©u trén

*) Çc thiÕt bÞ tank trén
Çc van V13, V14, V15
B¬m M4, M5
C¶m biÕn b¸o møc L’3
EBOOKBKMT.COM
20
*) Nguyªn lý ho¹t ®éng

Van V13, V14 ( van V15 ®ãng ) ®ång thêi më c¶m biÕn b¸o møc thÊp
L3 cã tÝn hiÖu, ®éng c¬ M4 quay tèc ®é chËm cho ®Õn khi nguyªn liÖu vµo
®Çy. C¶m biÕn b¸o møc cao L4 cã tÝn hiÖu van V13, V14 ®ãng ®ång thêi
®éng c¬ M4 chuyÓn sang chÕ ®é quay nhanh sau thêi gian ®Þnh tríc. Sau thêi
gian nµy, ®éng c¬ M4 chuyÓn sang chÕ ®é quay chËm van V15 më, b¬m M5
ho¹t ®éng chuyÓn dÞch sang nhµ lªn men. KÕt thóc chu kú trén.
1.3.3. Nhµ lªn men vµ läc bia
a) Kh©u h¹ nhiÖt
DÞch tõ kh©u trén ®îc b¬m M5 chuyÓn ®Õn nhµ lªn men. Tríc khi ®a vµo
tank lªn men th× dÞch ph¶i h¹ nhiªt ®é xuèng cßn 100C nhê cã bé phËn h¹ nhiÖt.
Níc
DÞch
Níc
Çnh t¶n nhiÖt

H×nh 1.7 : Qu¸ tr×nh h¹ nhiÖt
Bé phËn h¹ nhiÖt bao gåm :
Çnh t¶n nhiÖt cã nhiÖm vô tho¸t nhiÖt.
èng dÉn níc l¹nh (níc ®îc lµm l¹nh xuèng 20C).
èng dÉn dÞch.
b) Nguyªn lý ho¹t ®éng
Van 18
Van 16
Van 17
EBOOKBKMT.COM
21
H×nh 1.8 : Nguyªn lý ho¹t ®éng
Dùa trªn nguyªn lý trao ®æi n¨ng lîng, nhiÖt trong dÞch sÏ truyÒn qua níc
l¹nh, çnh t¶n nhiÖt ra ngoµi m«i trêng. Lu lîng dÞch vµ níc l¹nh sÏ ®îc ®iÒu
khiÓn b»ng van lu lîng V16, V17 ®¶m b¶o dÞch ra khái bé phËn h¹ nhiÖt ®¹t
100C.
DÞch sau khi ®îc h¹ nhiÖt ®é, sÏ ®îc chuyÓn ®Õn mét tank ®Ó trén
men. Sau khi qu¸ tr×nh trén men kÕt thóc sÏ ®îc ®a vµo tank lªn men. Trong
nhµ lªn men cã tæng céng 12 tank lªn men. Mçi tank ®Òu cã c¶m biÕn nhiÖt
®é (cÆp nhiÖt ®é) ®Ó ®o nhiÖt ®é, thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é.
c) Qu¸ tr×nh lªn men
Qu¸ tr×nh lªn men bia ®îc tãm t¾t thµnh bèn giai ®o¹n chÝnh :
Giai ®o¹n ®Çu: T¹o bät tr¾ng vµ mÞn ë xung quanh bÒ mÆt dÞch lªn
men, nÊm men nÈy chåi vµ ph¸t triÓn, giai ®o¹n nµy kÐo dµi tõ 1-5 ngµy.
Giai ®o¹n hai: Giai ®o¹n bät thÊp cã rÊt nhiÒu bät ®Æc tr¾ng, chËt,
bång lªn mét líp trªn bÒ mÆt dÞch trong thêi gian 1-2 ngµy.
Giai ®o¹n ba : Giai ®o¹n bät cao, qu¸ tr×nh lªn men diÔn ra m¹nh mÏ
nhÊt, bät xèp vµ bång lªn rÊt cao, bÒ mÆt bät tõ tr¾ng chuyÓn sang mµu n©u.
Giai ®o¹n nµy kÐo dµi 3-4 ngµy.
Giai ®o¹n cuèi: Bät bÖp xuèng, bÒ mÆt bät lªn men phñ líp mµu n©u.
TÕ bµo nÊm men t¹o thµnh líp b«ng vµ l¾ng xuèng ®¸y thïng. S¶n phÈm thu
®îc lµ bia non tiÕn hµnh tiÕp qu¸ tr×nh ñ bia tõ 6-10 ngµy ®Ó nång ®é CO2,
hµm lîng cån diaxentin, ®é axit ...®¹t chØ tiªu yªu cÇu.
d) Lµm trong bia
§Ó ®îc bia cã ®é trong cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh läc vµ lµm trong. Cã
thÓ sö dông nhiÒu thiÕt bÞ kh¸c nhau vµ nhiÒu chÊt trî läc kh¸c nhau. Läc t¸ch
triÖt ®Ó çc phÇn tö r¾n lãng, khuyÕch t¸n trong bia, läc lo¹i bá hÇu hÕt çc vi
sinh vËt, kÓ c¶ nÊm men, lµm cho bia cã ®é trong s¸ng ®óng yªu cÇu chÊt lîng
EBOOKBKMT.COM
22
lµm æn ®Þnh vµ gia t¨ng ®é bÒn v÷ng sinh häc, ho¸ häc, nªn bia sau khi läc
tinh cã thÓ ®Ó mét th¸ng kh«ng cÇn thanh trïng.
e) Çc qu¸ tr×nh kh¸c
Ngoµi ra trong nhµ lªn men cßn cã çc tank chøa NaOH ®Ó lµm vÖ sinh
cho çc tank lªn men sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh lªn men. KÕt thóc qu¸ tr×nh ho¹t
®éng t¹i nhµ lªn men vµ läc, dÞch sÏ chuyÓn thµnh bia. Sau ®ã bia ®îc chuyÓn
®Õn nhµ chiÕt.
1.3.4. Nhµ chiÕt
Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhµ chiÕt cã thÓ ®îc m« t¶ b»ng s¬ ®å sau:
Chai Bia
Chai thµnh
phÈm
M¸y röa M¸y bèc chai

chai vµo kÐt
M¸y in
§Ìn soi ngµy SX
M¸y d¸n
M¸y chiÕt nh·n
chai
M¸y ®ãng M¸y thanh

n¾p chai trïng
EBOOKBKMT.COM
23
H×nh 1.9: Nguyªn lý ho¹t ®éng nhµ chiÕt
EBOOKBKMT.COM
24
Chai thu håi ®îc ®a qua m¸y röa b»ng çc b¨ng t¶i.
a) M¸y röa chai
Qu¸ tr×nh röa chai trong hÖ thèng m¸y röa diÔn ra nh sau:
Chai sÏ ®îc ng©m vµo bÓ chøa níc nãng 350C ®Ó thÊm ít nh·n trªn vá
chai nh»m lo¹i bá nh·n. Sau ®ã chai tiÕp tôc ®îc röa b»ng vßi phun níc nãng.
Ng©m n Ng©m Phun níc Phun níc

ícnãng NaOH 2% nãng s¹ch
H×nh 1.10: S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y röa chai

Sau ®ã chai ®îc ng©m vµo trong mét bÓ chøa dung dÞch NaOH cã
nhiÖt ®é lµ 750C. Sau khi ng©m sót kÕt thóc, chai ®îc qua vßi phun nh»m lo¹i
bá hoµn toµn nh·n trªn chai bia. Nh·n bia ®îc lÊy ®i vµ ®a ra ngoµi nhê mét
b¨ng t¶i, trªn b¨ng t¶i nµy cã trang bÞ mét bµn ch¶i xoay ®Ó lµm s¹ch çc nh·n
b¸m trªn b¨ng t¶i nµy. Chai tiÕp tôc ®a lªn phÝa trªn cña m¸y röa cao ¸p, m¸y
röa nµy cã nhiÖm vô röa s¹ch c¶ bÒ mÆt bªn trong lÉn bªn ngoµi chai nhê vµo
mét d·y çc vßi phun cao ¸p ®Æt kÕ tiÕp nhau. KÕt thóc b»ng vßi phun níc
s¹ch cã nhiÖt ®é b×nh thêng.
Chai sau khi ra khái m¸y röa tiÕp tôc ®i qua çc b¨ng t¶i kh¸c, çc b¨ng t¶i
nµy sÏ ®a chai röa s¹ch qua hÖ thèng ®Ìn soi ®Ó thu håi nh÷ng chai cßn bÈn
vµ chai vì vµ tiÕp tôc ®i qua m¸y chiÕt.
b) M¸y chiÕt
Qu¸ tr×nh chiÕt ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c chiÕt ®¼ng ¸p.
EBOOKBKMT.COM
25
§Çu
chiÕt
§êng chai vµo
C¬ cÊu cam
H×nh 1.11: Ho¹t ®éng cña c¬ cÊu n©ng chai b»ng cam vµ con l¨n
C¬ cÊu cam cè ®Þnh víi th©n m¸y, cßn çc con l¨n chuyÓn ®éng xoay
trßn. Khi con l¨n quay, kÕt hîp cïng víi c¬ cÊu cam thùc hiÖn n©ng chai tiÕp
xóc víi ®Çu chiÕt bia.
*) Nguyªn lý lµm viÖc
Chu kú 1: Nhê cã trôc vÝt dÉn híng chai mµ chai ®i ®óng vµo vÞ trÝ
cÇn chiÕt. C¬ cÊu cam n©ng vá chai vµo ®óng vÞ trÝ cña ®Çu chiÕt, lóc nµy
®êng ®¼ng ¸p ngîc chiÒu ®îc th«ng gi÷a chai vµ thïng tr÷ bia vµ do chªnh
lÖch ¸p suÊt gi÷a thïng vµ chai mµ khÝ CO2 ®i vµo trong chai theo èng.
Chu kú 2: Lóc nµy ®êng ®¼ng ¸p më ra ®Ó th«ng khÝ ra ngoµi, khÝ
CO2 vµo ®Ó thæi hÕt kh«ng khÝ trong chai. §êng ®¼ng ®ãng l¹i, trong chai
cßn CO2 ®Õn khi nµo ¸p suÊt trong chai b»ng ¸p suÊt trong thïng th× bia ch¶y
vµo chai.
EBOOKBKMT.COM
26
Chai
Cha i®· chiÕt
â a îchiã út xong
xong
Chai
Cha®ang chiÕt
i â a ng chiã út
Chai
Cha chuÈn
i bà õt â á öu bÞ
chiã út
chiÕt
Cha i rä ùn g
Chai rçng
Cha i chuá øn bë
Chai
â oïnchuÈn
g nà õp
bÞ ®ãng n¾p Trucûvêt dá ùn hæå ïn g
Trôc
chavÝt
i dÉn h-
íng chai
H×nh 1.12: Ho¹t ®éng cña m¸y chiÕt bia

Chu kú 3: Bia tù ®éng ch¶y vµo chai theo ®óng ®Þnh møc do c©n b»ng
¸p suÊt. Lóc nµy CO2 kh«ng t¹o ¸p suÊt ngîc chiÒu ®îc do ®ã bia ngõng ch¶y
vµo chai. Qu¸ tr×nh chiÕt mét chai bia kÕt thóc mét khi chai quay ®Õn vÞ trÝ
®ãng cìng bøc vßi chiÕt.
Chu kú 4: Ph¶i më cöa víi thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó ¸p suÊt trong chai bia
c©n b»ng víi ¸p suÊt bªn ngoµi. Råi míi ®a chai bia ra khái chôp chai, ®iÒu
nµy nh»m môc ®Ých tr¸nh trµo bia khi më ®ét ngét ®Çu chôp chai.
Sau ®ã tiÕp tôc ®îc ®a qua hÖ thèng ®ãng n¾p chai. Tríc khi ®i qua hÖ
thèng ®ãng n¾p, chai bia ®· ®îc sôc CO2 (ho¸ láng) vµo ®Ó t¹o ga vµ ®ång
thêi qua hÖ thèng b¬m níc nãng ®Ó ®uæi hÕt O2 kh«ng khÝ ra ngoµi nh»m
diÖt con men bia.
c) M¸y ®ãng n¾p chai
*) Yªu cÇu kü thuËt
EBOOKBKMT.COM
27
§Ó bia kh«ng bÞ gi¶m chÊt lîng th× thêi gian tõ khi bia ®îc rãt ®Õn lóc
®ãng n¾p xong kh«ng ®îc qu¸ 5 gi©y.
N¾p ph¶i ®îc ®ãng kÝn kh«ng ®îc lµm thÊt tho¸t CO2 vµ nhiÔm
khuÈn.
Kh«ng ®îc g©y mÎ miÖng chai.
Thïng chøa
n¾p chai
C¬ cÊu dÉn h
íng n¾p chai
§ãng
n¾p
chai
H×nh 1.13: Nguyªn lý ho¹t ®éng m¸y ®ãng n¾p
Chai ra Chai vµo
H×nh 1.14: H×nh chiÕu b»ng ho¹t ®éng m¸y ®ãng n¾p chai
N¾p chai tõ thïng chøa xuèng ®Çu ®ãng n¾p chai nhê cã c¬ cÊu dÉn
híng n¾p chai.
EBOOKBKMT.COM
28
Khi chai vµo ®óng vÞ trÝ ®ãng n¾p (nhê c¶m biÕn quang ph¸t hiÖn), sÏ
cã trôc chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn däc ®Ó ®ãng n¾p chai.
Chai sau khi ®îc ®ãng n¾p sÏ tiÕp tôc theo b¨ng t¶i ®i vµo m¸y thanh
trïng.
d) M¸y thanh trïng
HÖ thèng thanh trïng gåm cã nhiÒu ng¨n, 2 ng¨n l¹nh råi ®Õn 2 ng¨n
nãng, tiÕp theo lµ 2 ng¨n l¹nh, mçi ng¨n nh vËy cã mét nhiÖt ®é kh¸c nhau,
nhiÖt ®é cao nhÊt lµ 680C. Së dÜ nhiÖt ®é lªn xuèng nh vËy lµ ®Ó gi¶m ®é
thÝch nghi cña men bia vµ nhiÖt ®é ®îc gi÷ kh«ng qu¸ 680C v× nÕu nhiÖt ®é
cao h¬n nhiÖt ®é nµy th× sÏ t¹o 1 ¸p suÊt lín trong chai sÏ lµm vì chai.
*) C«ng dông
§×nh chØ sù ho¹t ®éng cña nÊm lªn men bia, tiªu diÖt çc vi sinh vËt cßn
sãt l¹i trong bia (do c«ng nghÖ s¶n xuÊt). §Ó lµm t¨ng thêi gian b¶o qu¶n bia,
®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm.
H×nh 1.15: S¬ ®å ho¹t ®éng m¸y thanh trïng

*) Yªu cÇu kü thuËt
§¶m b¶o ®óng nhiÖt ®é yªu cÇu ë tõng khoang thanh trïng.
EBOOKBKMT.COM
29
Thêi gian chai lu l¹i trong mçi khoang

Tèc ®é chai ch¹y tïy theo lîng chai cã trong m¸y mµ biÕn tÇn sÏ ®iÒu
chØnh tèc ®é cña b¨ng t¶i ®Ó ®a chai ra ngoµi theo ®óng tiÕn ®é.
Ng¨n 1: ë ng¨n nµy chai tõ m¸y chiÕt ®i vµo, nªn chai ®îc gi÷ ë nhiÖt ®é
b×nh thêng (nhiÖt ®é ®Æt lµ 280C). Chai tiÕp tôc ®i vµo ng¨n hai nhê b¨ng
t¶i.
Ng¨n 2: T¹i ng¨n nµy chai ®îc gia nhiÖt, nhiÖt ®é trong ng¨n ®îc t¨ng
nhiÖt ®Õn 400C. Tèc ®é chai ch¹y qua ng¨n nµy phô thuéc vµo nhiÖt ®é trong
ng¨n. NÕu nhiÖt ®é ®Æt cao th× chai sÏ ch¹y nhanh ®Ó ®¶m b¶o nhiÖt ®é
trong chai kh«ng vît qu¸ møc cho phÐp. Tèc ®é chai ®îc ®iÒu khiÓn bëi çc
®éng c¬ xoay chiÒu vµ biÕn tÇn VLT series 5004, VLT 3004.
Ng¨n 3: Trong ng¨n tiÕp tôc gia nhiÖt lªn ®Õn 52 0C, nhê nhiÖt trong
ng¨n mµ nhiÖt ®é trong chai t¨ng lªn kho¶ng 50 0C. Víi nhiÖt ®é nµy, tèc ®é
chai ®i qua ng¨n chËm ®Ó ®¶m b¶o nhiÖt ®é cña chai. KÕt thóc ng¨n nµy
chai sÏ ®îc h¹ nhiÖt.
Ng¨n 4 : ng¨n tiÕp tôc ®îc gia nhiÖt, nhiÖt ®é trong ng¨n ®îc t¨ng lªn
680C. Tèc ®é chai ®i qua ng¨n nµy lµ t¬ng ®èi chËm ®Ó ®¶m b¶o nhiÖt ®é
trong chai lµ 680C vµ diÖt khuÈn an toµn. NhiÖm vô cña ng¨n nµy lµ “tiÒn
diÖt khuÈn ” v× ë nhiÖt ®é nµy sÏ h¹n chÕ ®îc sù ho¹t ®éng, ph¸t triÓn cña
çc vi sinh vËt cßn sãt l¹i.
Ng¨n 5 : nhiÖt ®é trong ng¨n ®îc h¹ xuèng 620C, ®©y lµ giai ®o¹n diÖt
khuÈn toµn bé.
Ng¨n 6: Chai ®îc h¹ nhiÖt ®é xuèng nhiÖt ®é 520C
Ng¨n 7: Chai ®îc h¹ xuèng nhiÖt ®é 420C
Ng¨n 8 : Chai ®a vÒ nhiÖt ®é b×nh thêng ( th«ng thêng lµ 280C).
280C 400C 520C 680C 620C 520C 420C 280C
EBOOKBKMT.COM
30
H×nh 1.16: Bè trÝ nhiÖt ®é trong çc ng¨n

NhiÖt cung cÊp cho qu¸ tr×nh thanh trïng ®îc cung cÊp nhê h¬i níc nãng
ë nhµ nhiÖt. H¬i níc nãng sÏ ®îc thæi vµo bé trao ®æi nhiÖt gi÷a níc víi h¬i níc
nãng. NhiÖt ®é níc ®¶m b¶o gia nhiÖt sÏ ®îc phun vµo trong ng¨n, nhiÖt ®é
ng¨n t¨ng lªn yªu cÇu nhê çc b¬m ®Ó t¨ng gi¶m tèc ®é trao ®æi nhiÖt. Níc lµ
nhê qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt gi÷a níc nãng víi kh«ng khÝ trong ng¨n.
Do yªu cÇu nhiÖt ®é trong ng¨n ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c so víi nhiÖt ®é ®Æt
nªn trong mçi ng¨n ®Òu cã çc qu¹t th«ng giã, çc qu¹t nµy ®¶m b¶o nhiÖt ®é
trong ng¨n kh«ng t¨ng ®ét ngét. Khi nhiÖt ®é trong ng¨n vît qu¸ nhiÖt ®é ®Æt
th× qu¹t sÏ ho¹t ®éng cho ®Õn khi nhiÖt ®é trong ng¨n thÊp h¬n nhiÖt ®é
®Æt 5% .Bia sau khi ®îc thanh trïng tiÕp tôc ®i qua bé phËn d¸n nh·n.
e) M¸y d¸n nh·n
Chai tõ b¨ng t¶i ®i vµo, bµn xoay I cã nhiÖm vô ®a chai vµo bµn xoay
II. Bµn xoay II mang chai ch¹y theo ®êng trßn, lóc ®ã bµn thoa keo IV sÏ quay
trßn, thùc hiÖn viÖc lÊy nh·n tai hép chøa nh·n vµ d¸n vµo chai. Sù ¨n khíp
gi÷a chai vµo
III
nh·n gièng víi
sù ¨n khíp cña
b¸nh r¨ng. Sau
Bµn xoay chai
khi ®îc d¸n
nh·n xong chai II
B¨ng t¶i
tiÕp tôc theo
bµn xoay III ra
ngoµi b¨ng t¶i.
IV
Hép chøa
EBOOKBKMT.COM
nh·n
CO2 vµ
nhiÖt
31
H×nh 1.17: Nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y d¸n nh·n
f) M¸y in ngµy s¶n xuÊt

Chai ch¹y trªn b¨ng t¶i chai, khi c¶m biÕn quang mÊt tÝn hiÖu (tøc lµ cã
chai ®i qua vÞ trÝ in ngµy) th× m¸y in phun thùc hiÖn in ngµy s¶n xuÊt lªn
chai. Víi vÞ trÝ vßi phun ®· ®Þnh vÞ sao cho phun ®óng cæ chai.
M¸y in
phun
Híng ®i
chai
C¶m
biÕn
quang
B¨ng t¶i chai

H×nh 1.18: Nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y in ngµy s¶n xuÊt
g) M¸y bèc chai
Chai bia sau khi thanh trïng xong, b¨ng t¶i sÏ chuyÓn chai bia sang m¸y
bèc, khi ®Õn gÇn m¸y bèc sÏ cã mét c¬ cÊu dån chai vµ dÉn híng chai (xem
h×nh vÏ). Khi b¨ng t¶i ch¹y sÏ dån chai bia vµo c¬ cÊu dÉn híng chai, c¬ cÊu
nµy cã nhiÖm vô t¸ch thµnh bèn hµng chai. Sau ®ã cã c¬ cÊu Ðp chai xÝt l¹i
víi nhau. Mét ®Çu kia sÏ bÞ chÆn l¹i kh«ng cho chai bia ch¹y tiÕp, lóc nµy çc
hµng bia ë phÝa sau sÏ tù ®éng s¾p xÕp l¹i.
Cã 4 c«ng t¾c ®îc bè trÝ th¼ng hµng vµ n»m ®óng vÞ trÝ d·y thø 11.
Khi bèn c«ng t¾c nµy ®ãng (tøc lµ ®· ®ñ 10 d·y bia, cã 40 chai) vµ ®ång thêi
hai kÐt kh«ng ®· vµo ®óng vÞ trÝ trªn b¨ng t¶i kÐt th× m¸y bèc sÏ thùc hiÖn
viÖc bèc chai.
EBOOKBKMT.COM
32
Nguyªn lý ho¹t ®éng vµ kÕt cÊu cña m¸y bèc chai vµo kÕt gièng nh m¸y
bèc chai ra khái kÐt. Tuy nhiªn çc yªu cÇu an toµn ë m¸y bèc chai ra khái kÐt
cao h¬n nhiÒu.
Bia ra lß cã nhiÖt ®é kho¶ng 280C. ë ph©n xëng chiÕt trong 1 ca qu¸
tr×nh diÔn ra liªn tôc vµ hÇu nh lµ c¬ khÝ hoµn toµn.
EBOOKBKMT.COM
33
Ch¬ng 2
tæng quan vÒ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn PLC S7-300
2.1. Giíi thiÖu chung
§Ó ®¸p øng yªu cÇu tù ®éng ho¸ ngµy cµng t¨ng ®ßi hái kÜ thuËt ®iÒu
khiÓn ph¶i cã nhiÒu thay ®æi vÒ thiÕt bÞ còng nh vÒ ph¬ng ph¸p ®iÒu
khiÓn. V× vËy ngêi ta ph¸t minh ra bé ®iÒu khiÓn lËp tr×nh rÊt ®a d¹ng nh:
PLC…
Sù ph¸t triÓn cña PLC ®· ®em l¹i nhiÒu thuËn lîi vµ lµm cho çc thao t¸c
m¸y trë nªn nhanh nh¹y, dÔ dµng vµ tin cËy h¬n. Nã cã thÓ thay thÕ gÇn nh
hoµn toµn cho çc ph¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn truyÒn thèng. Nh vËy PLC cã tÝnh
n¨ng u viÖt vµ thÝch hîp trong m«i trêng c«ng nghiÖp lµ:
Kh¶ n¨ng chèng nhiÔu tèt.
CÊu tróc d¹ng modul rÊt thuËn tiÖn cho viÖc thiÕt kÕ më réng, c¶i t¹o
n©ng cÊp.
Cã nh÷ng modul chuyªn dông ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng ®Æc biÖt.
Kh¶ n¨ng lËp tr×nh ®îc, lËp tr×nh dÔ dµng còng lµ ®Æc ®iÓm quan
träng ®Ó xÕp h¹ng mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng.
*) Nguyªn lý chung vÒ cÊu tróc cña mét bé ®iÒu khiÓn logic kh¶ tr×nh PLC
EBOOKBKMT.COM
34
Bé nhí ch¬ng tr×nh
Timer
Bé Bé VXL trung
®Öm t©m + HÖ Counter
vµo/ra ®iÒu hµnh
BÝt cê
Cæng vµ ra Bus cña PLC

Onboard
Cæng ng¾t vµ Qu¶n lý ghÐp nèi

®Õm tèc ®é
cao
H×nh 2.1: CÊu tróc cña mét bé ®iÒu khiÓn PLC

HiÖn nay trªn thÞ trêng cã çc lo¹i PLC cña çc h·ng s¶n xuÊt nh: Omron,
Mitsubishi, Siemens, ABB…
Logo: Dßng s¶n phÈm s¬ cÊp, ®îc sö dông cho nh÷ng øng dông nhá, cã
t¸c dông thay thÕ cho nh÷ng øng dông sö dông nhiÒu r¬le trung gian,timer...
nh»m gi¶m kh«ng gian l¾p ®Æt tñ ®iÖn. Do logo chØ lµ nh÷ng logic modul
do vËy chØ ®îc sö dông cho viÖc thay thÕ nh÷ng m¹ch sè ®¬n gi¶n víi sè lîng
I/O nhá 24 In, 16 Out.
¦u ®iÓm cña Logo: DÔ sö dông, dÔ lËp tr×nh vµ thay ®æi d÷ liÖu. Cã
thÓ lËp tr×nh trùc tiÕp trªn Logo b»ng çch sö dông Logo cã mµn h×nh. Gi¸
thµnh t¬ng ®èi hîp lÝ.
EBOOKBKMT.COM
35
Ứng dông : Chñ yÕu trong hÖ thèng chiÕu s¸ng c«ng céng, hÖ thèng
chiÕu s¸ng trong toµ nhµ, sö dông trong çc m¸y xµ gå vµ mét sè m¸y ®¬n
gi¶n...
S7- 200: Dßng s¶n phÈm trung cÊp, ®îc sö dông trong nh÷ng øng dông
trung b×nh víi sè lîng I/O võa ph¶i (kho¶ng 128) ®èi víi dßng s¶n phÈm S7_200
nµy ®· ®îc tÝch hîp ®Çy ®ñ nh÷ng hµm to¸n cho tÊt c¶ nh÷ng øng dông cÇn
thiÕt cho mäi hÖ thèng tù ®éng, ng«n ng÷ còng nh giao diÖn lËp tr×nh dÔ
hiÓu, th©n thiÖn, gióp cho mäi ngêi ®Òu cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn. Tuy nhiªn,
th«ng thêng. S7-200 vÉn ®îc sö dông cho nh÷ng øng dông riªng lÎ, cßn trêng hîp
muèn më réng m¹ng th× vÉn nªn sö dông S7_300.
Ứng dông: Trong çc nghµnh ®¸, bª t«ng, gèm sø, xi m¨ng, s¾t thÐp...Cã
thÓ sö dông cho hÖ thèng SCADA nhá ( kÕt nèi S7_200 víi m¸y tÝnh th«ng
qua PC Access, ®Ó cã thÓ truy cËp vµ qu¶n lÝ d÷ liÖu: VD: tr¹m trén bª
t«ng...)
S7- 300: Dßng s¶n phÈm cao cÊp, ®îc dïng cho nh÷ng øng dông lín víi
nh÷ng yªu cÇu I/O nhiÒu vµ thêi gian ®¸p øng nhanh, yªu cÇu kÕt nèi m¹ng vµ
cã kh¶ n¨ng më réng, n©ng cÊp.
Ng«n ng÷ lËp tr×nh ®a d¹ng cho phÐp ngêi sö dông cã quyÒn chän lùa.
§Æc ®iÓm næi bËt cña S7_300 ®ã lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh cung cÊp nh÷ng
hµm to¸n ®a d¹ng cho nh÷ng yªu cÇu chuyªn biÖt nh: Hµm SCALE... HoÆc ta
cã thÓ sö dông ng«n ng÷ chuyªn biÖt ®Ó x©y dùng hµm riªng cho øng dông
mµ ta cÇn.
Ngoµi ra S7-300 cßn x©y dùng phÇn cøng theo cÊu tróc modul, nghÜa
lµ ®èi víi S7-300 sÏ cã nh÷ng modul tÝch hîp cho nh÷ng øng dông ®Æc biÖt
nh modul PID, modul ®äc xung tèc ®é cao, modul truyÒn th«ng ®Ó kÕt nèi
PLC víi m¹ng c«ng nghiÖp hoÆc m¹ng internet….V× vËy ngµy nay S7-300 ®-
îc øng dông rÊt réng r·i.
EBOOKBKMT.COM
36
Víi môc ®Ých ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t nhiÖt ®é cña hÖ thèng tank nÊu vµ
çc hÖ thèng tù ®éng kh¸c trong nhµ m¸y bia, víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ th«ng th-
êng ngêi ta sö dông PLC S7-200, 300. Trong néi dung ®å ¸n, viÖc ®iÒu khiÓn
gi¸m s¸t còng th«ng qua PLC S7-300.
2.2. Çc modul PLC S7-300
§Ó t¨ng tÝnh mÒm dÎo trong øng dông vµo thùc tÕ phÇn lín çc ®èi tîng
®iÒu khiÓn cã sè tÝn hiÖu ®Çu vµo, ®Çu ra còng nh chñng lo¹i tÝn hiÖu
vµo/ra kh¸c nhau mµ çc bé ®iÒu khiÓn PLC ®îc thiÕt kÕ kh«ng bÞ cøng ho¸
vÒ cÊu h×nh. Chóng ®îc sö dông theo kiÓu çc modul, sè lîng modul nhiÒu
hay Ýt tuú vµo yªu cÇu thùc tÕ, xong tèi thiÓu bao giê còng cã mét modul
chÝnh lµ CPU, çc modul cßn l¹i nhËn truyÒn tÝn hiÖu víi çc ®èi tîng ®iÒu
khiÓn, çc modul chøc n¨ng chuyªn dông nh PID, ®iÒu khiÓn ®éng c¬, van
thuû khÝ …Chóng gäi chung lµ modul më réng. CÊu h×nh cña mét tr¹m PLC
S7-300 nh sau :
EBOOKBKMT.COM
37
H×nh 2.2 : CÊu h×nh mét thanh rack çc modul cña mét tr¹m PLC S7-300
2.2.1. Modul CPU
Modul CPU lµ lo¹i modul cã chøa bé vi xö lý, hÖ ®iÒu hµnh, bé nhí, çc bé
thêi gian, bé ®Õm, cæng truyÒn th«ng (RS485)… vµ cã thÓ cßn cã mét vµi cæng
vµo ra sè. Çc cæng vµo ra sè cã trªn modul CPU ®îc gäi lµ cæng vµo ra Onboard.
EBOOKBKMT.COM
38
CPU 312 IFM CPU 314C-2PTP CPU 314 CPU 314C-2DP
H×nh 2.3: Mét sè CPU cña PLC S7-300.
PLC S7_300 cã nhiÒu lo¹i modul CPU kh¸c nhau. Chóng ®îc ®Æt tªn theo
bé vi xö lý cã trong nã nh modul CPU312, modul CPU314, modul CPU315…
Nh÷ng modul cïng sö dông 1 lo¹i bé vi xö lý, nhng kh¸c nhau vÒ cæng
vµo/ra onboard còng nh çc khèi hµm ®Æc biÖt ®îc tÝch hîp s½n trong th
viÖn cña hÖ ®iÒu hµnh phôc vô viÖc sö dông çc cæng vµo/ra onboard nµy sÏ
®îc ph©n biÖt víi nhau trong tªn gäi b»ng thªm côm ch÷ IFM (Intergrated
Function Module). VÝ dô nh modul CPU312 IFM, modul CPU314 IFM…
Ngoµi ra cßn cã çc lo¹i module CPU víi 2 cæng truyÒn th«ng, trong ®ã
cæng truyÒn th«ng thø hai cã chøc n¨ng chÝnh lµ phôc vô viÖc nèi m¹ng ph©n
t¸n. Çc lo¹i modul nµy ph©n biÖt víi çc lo¹i modul kh¸c b»ng côm tõ DP
(Distributed Port) nh lµ modul CPU314C-2DP.
2.2.2. Modul më réng
ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn kh¶ tr×nh SIMATIC S7-300 ®îc thiÕt kÕ theo kiÓu
modul. Çc modul nµy sö dông cho nhiÒu øng dông kh¸c nhau. ViÖc x©y dùng
PLC theo cÊu tróc modul rÊt thuËn tiÖn cho viÖc thiÕt kÕ çc hÖ thèng gän
nhÑ vµ dÔ dµng cho viÖc më réng hÖ thèng. Sè çc modul ®îc sö dông nhiÒu
hay Ýt tuú theo tõng øng dông nhng tèi thiÓu bao giê còng ph¶i cã mét modul
chÝnh lµ modul CPU, çc modul cßn l¹i lµ nh÷ng modul truyÒn vµ nhËn tÝn
EBOOKBKMT.COM
39
hiÖu víi ®èi tîng ®iÒu khiÓn bªn ngoµi nh ®éng c¬, çc ®Ìn b¸o, çc r¬le, çc
van tõ. Chóng ®îc gäi chung lµ çc modul më réng.
Çc modul më réng chia thµnh 5 lo¹i chÝnh:
a) Module nguån nu«i (PS - Power supply)
Cã 3 lo¹i: 2A, 5A, 10A.
b) Module xö lý vµo/ra tÝn hiÖu sè (SM - Signal module)
Modul më réng cæng tÝn hiÖu vµo/ra, bao gåm:
DI (Digital input): Modul më réng çc cæng vµo sè. Sè çc cæng vµo sè më
réng cã thÓ lµ 8, 16, 32 tuú tõng lo¹i modul.
DO (Digital output): Modul më réng çc cæng ra sè. Sè çc cæng ra sè më
réng cã thÓ lµ 8, 16, 32 tuú tõng lo¹i modul.
DI/DO (Digital input/Digital output): Modul më réng çc cæng vµo/ra sè...
Sè çc cæng vµo/ra sè më réng cã thÓ lµ 8 vµo/8ra hoÆc 16 vµo/16 ra tuú tõng
lo¹i modul.
AI (Analog input): Modul më réng çc cæng vµo t¬ng tù. Sè çc cæng vµo
t¬ng tù cã thÓ lµ 2, 4, 8 tuú tõng lo¹i modul.
AO (Analog output): Modul më réng çc cæng ra t¬ng tù. Sè çc cæng ra t-
¬ng tù cã thÓ lµ 2, 4 tuú tõng lo¹i modul.
AI/AO (Analog input/Analog output): Modul më réng çc cæng vµo/ra t¬ng
tù. Sè çc cæng vµo/ra t¬ng tù cã thÓ lµ 4 vµo/2 ra hay 4 vµo/4 ra tuú tõng lo¹i
modul.
Çc CPU cña S7_300 chØ xö lý ®îc çc tÝn hiÖu sè, v× vËy çc tÝn hiÖu
analog ®Òu ph¶i ®îc chuyÓn ®æi thµnh tÝn hiÖu sè. Còng nh çc modul sè,
ngêi sö dông còng cã thÓ thiÕt lËp çc th«ng sè cho çc modul analog.
c) Modul ghÐp nèi (IM - Interface modul)
Modul ghÐp nèi nèi çc modul më réng l¹i víi nhau thµnh mét khèi vµ ®îc
qu¶n lý chung bëi 1 modul CPU. Th«ng thêng çc modul më réng ®îc g¾n liÒn
víi nhau trªn mét thanh ®ì gäi lµ rack. Trªn mçi rack cã nhiÒu nhÊt lµ 8 modul
më réng (kh«ng kÓ modul CPU, modul nguån nu«i). Mét modul CPU S7-300 cã
thÓ lµm viÖc trùc tiÕp víi nhiÒu nhÊt 4 rack vµ çc rack nµy ph¶i ®îc nèi víi
nhau b»ng modul IM.
EBOOKBKMT.COM
40
Çc modul ghÐp nèi (IM) cho phÐp thiÕt lËp hÖ thèng S7_300 theo nhiÒu
cÊu h×nh, S7-300 cung cÊp 3 lo¹i modul ghÐp nèi sau:
IM 360: Lµ modul ghÐp nèi cã thÓ më réng thªm mét tÇng chøa 8 modul
trªn ®ã víi kho¶ng çch tèi ®a lµ 10 m lÊy nguån tõ CPU.
IM 361: Lµ modul ghÐp nèi cã thÓ më réng thªm ba tÇng, víi mét tÇng
chøa 8 modul víi kho¶ng çch tèi ®a lµ 10 m ®ßi hái cung cÊp mét nguån 24
VDC cho mçi tÇng.
IM 365: Lµ modul ghÐp nèi cã thÓ më réng thªm mét tÇng chøa 8 modul
trªn ®ã víi kho¶ng çch tèi ®a lµ 1m lÊy nguån tõ CPU.
d) Modul chøc n¨ng (FM - Function modul)
Modul cã chøc n¨ng ®iÒu khiÓn riªng. VÝ dô nh modul PID, modul ®iÒu
khiÓn ®éng c¬ bíc…
e) Module truyÒn th«ng (CP - Communication modul)
Modul phôc vô truyÒn th«ng trong m¹ng gi÷a çc PLC víi nhau hoÆc gi÷a
PLC víi m¸y tÝnh.
a) Modul nguån (PS) b) Modul vµo sè (DI) c) Modul ra analog (AO)
d) Modul ra sè (DO) e) Modul chøc n¨ng (FM) f) Modul truyÒn th«ng (CP)
H×nh 2.4 : Mét sè modul më réng cña PLC S7-300
EBOOKBKMT.COM
41
2.3. Ng«n ng÷ lËp tr×nh
PLC S7_300 cã 3 ng«n ng÷ lËp tr×nh c¬ b¶n sau:

Ng«n ng÷ “liÖt kª lÖnh”, ký hiÖu lµ STL (Statement List). §©y lµ d¹ng
ng«n ng÷ lËp tr×nh th«ng thêng cña m¸y tÝnh. Mét ch¬ng tr×nh ®îc ghÐp bëi
nhiÒu c©u lÖnh theo 1 thuËt to¸n nhÊt ®Þnh, mçi lÖnh chiÕm 1 hµng vµ ®Òu
cã cÊu tróc chung lµ “tªn lÖnh”+”to¸n h¹ng”.
VÝ dô:
Ng«n ng÷ “h×nh thang”, ký hiÖu lµ LAD (Ladder Logic). §©y lµ d¹ng
ng«n ng÷ ®å ho¹ thÝch hîp víi nh÷ng ngêi quen thiÕt kÕ m¹ch ®iÒu khiÓn
logic.
VÝ dô:
Ng«n ng÷ “h×nh khèi”, ký hiÖu lµ FBD (Function Block Diagram).

§©y lµ d¹ng ng«n ng÷ ®å ho¹ thÝch hîp víi nh÷ng ngêi quen thiÕt kÕ m¹ch
®iÒu khiÓn sè.
VÝ dô:
EBOOKBKMT.COM
42
Trong ®å ¸n sö dông ng«n ng÷ LAD ®Ó lËp tr×nh.
2.4. TËp lÖnh
2.4.1. Nhãm lÖnh logic tiÕp ®iÓm
a. LÖnh g¸n
VÝ dô:
Khi ngâ vµo I0.0 lªn møc 1 th× ngâ ra Q0.0 ON

b. LÖnh AND
VÝ dô:
Khi I0.0 vµ I0.1 ®ång thêi lªn møc 1 th× ngâ ra Q0.0 ON
c. LÖnh OR
VÝ dô:
EBOOKBKMT.COM
43
Khi 1 trong 2 ngâ vµo I0.0 hoÆc I0.1 lªn møc 1 th× ngâ ra Q0.0 ON
d. LÖnh AND NOT
VÝ dô:
Khi I0.0 lªn møc 1 vµ I0.1 ë møc 0 th× Q0.0 ON

e. LÖnh OR NOT
VÝ dô:
Khi I0.0 møc 1 hay I0.1 møc 0 th× Q0.0 ON

f. LÖnh g¸n cã ®iÒu kiÖn
LÖnh g¸n gi¸ trÞ 1
VÝ dô:
LÖnh g¸n gi¸ trÞ 0

VÝ dô:
2.4.2. Nhãm lÖnh so s¸nh víi sè nguyªn vµ sè thùc

*) Víi sè nguyªn
EBOOKBKMT.COM
44
a. So s¸nh b»ng
VÝ dô:
b. So s¸nh lín h¬n

VÝ dô:
c. So s¸nh lín h¬n hoÆc b»ng

VÝ dô:
d. So s¸nh bÐ h¬n
VÝ dô:
Sè nguyªn 16 bits Sè nguyªn 32 bits

e. So s¸nh bÐ h¬n hoÆc b»ng
EBOOKBKMT.COM
45
VÝ dô:
EBOOKBKMT.COM
46
*) Víi sè thùc
a- So s¸nh b»ng b- So s¸nh kh¸c
VÝ dô:
c-So s¸nh lín h¬n d- So s¸nh lín h¬n hoÆc b»ng

VÝ dô:
e- So s¸nh lín h¬n f- So s¸nh bÐ h¬n hoÆc b»ng

VÝ dô:
2.4.3. Çc lÖnh to¸n häc

*) Víi sè nguyªn
a. LÖnh céng sè nguyªn
VÝ dô:
EBOOKBKMT.COM
47

b- LÖnh trõ sè nguyªn
VÝ dô:

c- LÖnh nh©n sè nguyªn
VÝ dô:

d- LÖnh chia sè nguyªn
VÝ dô:

*) Víi sè thùc
a- LÖnh céng sè thùc b- LÖnh trõ sè thùc
VÝ dô:
EBOOKBKMT.COM
48
c- LÖnh nh©n sè thùc d- LÖnh chia sè thùc

VÝ dô:
2.4.4. LÖnh ®æi kiÓu d÷ liÖu

*) Çc lÖnh chuyÓn:
a-Sè BCD  sè nguyªn 16 bits b-Sè BCD  sè nguyªn 32 bits
VÝ dô:
c-Sè nguyªn 16 bits  BCD d- Sè nguyªn 32 bits  BCD

VÝ dô:
EBOOKBKMT.COM
49
e- Sè nguyªn 16 bits  sè nguyªn 32 bits

VÝ dô:
f- Sè nguyªn 32 bits  sè thùc

VÝ dô:
g- LÖnh lµm trßn sè (sè thùc  sè nguyªn 32 bits)

VÝ dô:
2.5. Bé nhí
Dung lîng bé nhí nãi lªn kh¶ n¨ng nhí cña PLC ®o b»ng ®¬n vÞ Kbyte nh-
ng còng cã thÓ lµ sè tèi ®a dßng lÖnh cã khi ®îc viÕt ch¬ng tr×nh.
* Bé nhí cña S7 -300 nhí ®îc chia lµm ba vïng:
2.5.1. Vïng nhí ch¬ng tr×nh
Lµ miÒn nhí ®Ó lu gi÷ çc lÖnh ch¬ng tr×nh. Vïng nµy thuéc kiÓu non-
volatile ®äc ghi ®îc. Vïng nhí ch¬ng tr×nh ®îc chia thµnh 3 miÒn:
EBOOKBKMT.COM
50
- OB (Organisation block): MiÒn chøa ch¬ng tr×nh tæ chøc

- FC (Function): MiÒn chøa ch¬ng tr×nh con ®îc tæ chøc thµnh hµm cã
biÕn h×nh thøc ®Ó trao ®æi d÷ liÖu víi ch¬ng tr×nh ®· gäi nã.
- FB (Function block): MiÒn cha ch¬ng tr×nh con ®îc tæ chøc thµnh hµm
vµ cã kh¶ n¨ng trao ®æi d÷ liÖu víi bÊt cø mét khèi ch¬ng tr×nh nµo kh¸c. Çc
d÷ liÖu nµy ph¶i ®îc x©y dùng thµnh mét khèi d÷ liÖu riªng (gäi lµ DB).
2.5.2. Vïng nhí hÖ thèng
Vïng chøa tham sè cña hÖ ®iÒu hµnh vµ ch¬ng tr×nh øng dông, ®îc ph©n chia
thµnh 7 miÒn kh¸c nhau:
 I (Process image input): MiÒn bé ®Öm çc d÷ liÖu cæng vµo sè
 Q (Process image output): MiÒn bé ®Öm çc d÷ liÖu cæng ra sè
 M: MiÒn biÕn cê
 T: MiÒn nhí phôc vô bé thêi gian (timer)
 C: MiÒn nhí phôc vô bé ®Õm (counter)
 PI: MiÒn ®Þa chØ cæng vµo cña çc module t¬ng tù (I/O External
input)
 PQ: MiÒn ®Þa chØ cæng ra cho çc module t¬ng tù (I/O External
output)
2.5.3. Vïng nhí d÷ liÖu
Lµ miÒn ®Ó sö dông ®Ó cÊt gi÷ çc khèi d÷ liÖu cña ch¬ng tr×nh bao
gåm kÕt qu¶ cña çc phÐp tÝnh, h»ng sè ®îc ®Þnh nghÜa trong ch¬ng tr×nh
bé ®Öm truyÒn th«ng. Mét phÇn cña bé nhí nµy thuéc kiÓu ®äc ghi ®îc.
Vïng d÷ liÖu chia thµnh 2 lo¹i:
 DB (Data block): MiÒn chøa çc d÷ liÖu ®îc tæ chøc thµnh khèi.
KÝch thíc còng nh khèi lîng do ngêi sö dông quy ®Þnh, phï hîp víi tõng bµi to¸n
EBOOKBKMT.COM
51
®iÒu khiÓn. Ch¬ng tr×nh cã thÓ truy nhËp miÒn nµy theo tõng bit (DBX),
byte (DBB), tõ (DBW), hoÆc tõ kÐp (DBD).
 L (Local data block): MiÒn d÷ liÖu ®Þa ph¬ng, ®îc çc khèi ch¬ng
tr×nh OB, FC, FB tæ chøc vµ sö dông cho çc biÕn nh¸p tøc thêi vµ trao ®æi
d÷ liÖu cña biÕn h×nh thøc víi nh÷ng khèi ch¬ng tr×nh ®· gäi. Néi dung cña
d÷ liÖu trong miÒn nhí nµy sÏ bÞ xo¸ khi kÕt thóc ch¬ng tr×nh t¬ng øng trong
khèi OB, FC, FB.
Accumulator
Systerm memory
ACCU1 Bé ®Öm ra sè Q
Bé ®Öm vµo sè I
ACCU2 Vïng nhí cê M
Timer T
Address register Couter C
AR1
AR2 Work memory

Data block register  Logic block
DB (share)  Data block
 Local block, Stack
DI (instance)
Status word Load memory
 User program (EEPROM)
Status  User program (RAM)
H×nh 2.5: Ph©n chia çc vïng « nhí trong CPU
2.6. Trao ®æi d÷ liÖu gi÷a CPU vµ çc modul më réng.
Trong tr¹m PLC lu«n cã sù trao ®æi d÷ liÖu gi÷a CPU víi çc modul më
réng th«ng qua bus néi bé. Ngay t¹i ®Çu vßng quÐt, çc d÷ liÖu t¹i cæng vµo
cña çc modul sè (DI) sÏ ®îc CPU chuyÓn tíi bé ®Öm vµo sè (process image
input table-I). Cuèi mçi vßng quÐt, néi dung cña bé ®Öm ra (process image
output table-Q) l¹i ®îc CPU chuyÓn tíi cæng ra cña çc module ra sè (DO).
ViÖc thay ®æi néi dung hai bé ®Öm nµy ®îc thùc hiÖn bëi ch¬ng tr×nh øng
EBOOKBKMT.COM
52
dông. NÕu trong ch¬ng tr×nh øng dông cã nhiÒu lÖnh ®äc cæng vµo sè th×
cho dï gi¸ trÞ logic thùc cã cña çc cæng vµo nµy cã thÓ bÞ thay ®æi trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn vßng quÐt, ch¬ng tr×nh sÏ vÉn lu«n ®äc ®îc cïng mét gi¸ trÞ tõ
I vµ gi¸ trÞ ®ã chÝnh lµ gi¸ trÞ cña cæng vµo cã t¹i thêi ®iÓm ®Çu vßng quÐt.
Còng nh vËy, nÕu ch¬ng tr×nh øng dông nhiÒu lÇn thay ®æi gi¸ trÞ cho mét
cæng ra sè th× do nã chØ thay ®èi néi dung bit nhí t¬ng øng trong Q nªn chØ cã
gi¸ trÞ thay ®æi cuèi cïng míi thùc sù ®a tíi cæng ra vËt lý cña module DO.
Kh¸c h¼n víi viÖc ®äc/ghi cæng sè, viÖc truy nhËp cæng vµo/ra t¬ng tù l¹i
®îc CPU thùc hiÖn trùc tiÕp víi module më réng (AI/AO). Nh vËy mçi lÖnh
®äc gi¸ trÞ tõ ®Þa chØ thuéc vïng PI (peripheral input) sÏ thu ®îc mét gi¸ trÞ
®óng b»ng gi¸ trÞ thùc cã ë cæng t¹i thêi ®iÓm thùc hiÖn lÖnh.
T¬ng tù khi thùc hiÖn lÖnh göi mét gi¸ trÞ (sè nguyªn 16 bits) tíi ®Þa chØ
cña vïng PQ (peripheral output), gi¸ trÞ ®ã sÏ ®¬c göi ngay tíi cæng ra t¬ng tù
cña module.
Peripheral input Peripheral output
PI (64K) PQ (64K)
0 Process Process 0
Module image input Module
: imag output :
DI 127 table (I) table (Q) 127 DO
§äc/ghi :
: gi¸n tiÕp
256 Ch¬ng tr×nh 256
Module §. trùc tiÕp G. trùc tiÕp
: Module
: øng dông AO
AI 767 767
:
(user program) :
H×nh 2.6: Nguyªn lý trao ®æi d÷ liÖu gi÷a CPU vµ çc modul më réng
Tuy nhiªn miÒn ®Þa chØ PI vµ PQ ®îc cung cÊp nhiÒu h¬n lµ sè çc
cæng vµo/ra t¬ng tù cã thÓ cã cña mét tr¹m. §iÒu nµy t¹o kh¶ n¨ng kÕt nèi çc
cæng vµo/ra sè víi nh÷ng ®Þa chØ d«i ra ®ã trong PI/PQ gióp ch¬ng tr×nh øng
dông cã thÓ truy nhËp trùc tiÕp çc modul DI/DO më réng ®Ó cã ®îc gi¸ trÞ
tøc thêi t¹i cæng mµ kh«ng cÇn th«ng qua bé ®Öm I vµ Q.
EBOOKBKMT.COM
53
2.7. Bé thêi gian (Timer)
Bé thêi gian lµ bé t¹o thêi gian trÔ t mong muèn gi÷a tÝn hiÖu logic ®Çu
vµo u(t) vµ tÝn hiÖu logic ®Çu ra y(t).
S7_300 cã 5 lo¹i Timer kh¸c nhau. Thêi gian trÔ t mong muèn ®îc khai b¸o víi
Timer b»ng 1 gi¸ trÞ 16 bits trong ®ã 2 bits cao nhÊt kh«ng sö dông, 2bits cao
kÕ tiÕp lµ ®é ph©n gi¶i cña Timer, 12 bits thÊp lµ 1 sè nguyªn BCD trong
kho¶ng 0  999 ®îc gäi lµ PV(Preset Value).
Thêi gian trÔ t chÝnh lµ tÝch:
T = §é ph©n gi¶i*PV
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Kh«ng sö dông Gi¸ trÞ PV díi d¹ng m· BCD

0  PV  999
§é ph©n gi¶i
0 0 10ms
0 1 100ms
1 0 1s
1 1 10s
Thêi gian cã thÓ ®îc khai b¸o díi d¹ng b»ng kiÓu S5T
VÝ dô: S5T#3s
2.8. Bé ®Õm (Counter)
Counter lµ bé ®Õm cã chøc n¨ng ®Õm sên xung cña tÝn hiÖu ®Çu vµo.
Cã tèi ®a 256 Counter ®îc kÝ hiÖu tõ C0  C255
VÝ dô: Lo¹i Counter ®Õm lªn vµ ®Õm xuèng
EBOOKBKMT.COM
54
CU: TÝn hiÖu ®Õm lªn (BOOL)

CD: TÝn hiÖu ®Õm (BOOL)
S : TÝn hiÖu ®Æt (BOOL), khi cã sên lªn th× gi¸ trÞ ®Æt ®îc n¹p cho
CV
PV: Gi¸ trÞ ®Æt (WORD)
R : TÝn hiÖu xo¸ (BOOL), khi cã sên lªn th× gi¸ trÞ CV ®îc xo¸ vÒ 0.
Q : Ngâ ra
CV : Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña bé ®Õm d¹ng Integer
CV_BCD: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña bé ®Õm d¹ng BCD
Lo¹i Counter ®Õm lªn
Gièng lo¹i Counter trªn nhng kh«ng cã ch©n

kÝch ®Õm xuèng.
2.9. Çc bíc thiÕt kÕ mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn dïng PLC
2.9.1. X¸c ®Þnh quy tr×nh c«ng nghÖ
Tríc tiªn, ta ph¶i x¸c ®Þnh thiÕt bÞ hay hÖ thèng nµo muèn ®iÒu khiÓn.
Môc ®Ých cuèi cïng cña bé ®iÒu khiÓn lµ ®iÒu khiÓn mét hÖ thèng ho¹t
®éng. Sù vËn hµnh cña hÖ thèng ®îc kiÓm tra bëi çc thiÕt bÞ ®Çu vµo. Nã
nhËn tÝn hiÖu vµ göi tÝn hiÖu ®Õn CPU, CPU xö lý tÝn hiÖu vµ göi nã ®Õn
EBOOKBKMT.COM
55
thiÕt bÞ xuÊt ®Ó ®iÒu khiÓn sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng nh lËp tr×nh s½n
trong ch¬ng tr×nh.
2.9.2. X¸c ®Þnh ngâ vµo, ngâ ra
TÊt c¶ çc thiÕt bÞ xuÊt, nhËp bªn ngoµi ®Òu ®îc kÕt nèi víi bé ®iÒu
khiÓn lËp tr×nh. ThiÕt bÞ nhËp lµ nh÷ng contactor, c¶m biÕn,...ThiÕt bÞ xuÊt
lµ nh÷ng cuén d©y, van ®iÖn tõ, motor,...Sau khi x¸c ®Þnh tÊt c¶ çc thiÕt bÞ
xuÊt nhËp cÇn thiÕt, ta ®Þnh vÞ çc thiÕt bÞ vµo/ra t¬ng øng cho tõng ngâ
vµo/ra trªn PLC tríc khi viÕt ch¬ng tr×nh.
2.9.3. ViÕt ch¬ng tr×nh
Ch¬ng tr×nh viÕt theo ng«n ng÷ Ladder ph¶i theo sù ho¹t ®éng tuÇn tù
tõng bíc cña hÖ thèng.
2.9.4. N¹p ch¬ng tr×nh vµo bé nhí
CÊp nguån cho PLC th«ng qua cæng I/O. Sau ®ã n¹p ch¬ng tr×nh vµo thÎ
nhí th«ng qua bé console lËp tr×nh hay m¸y tÝnh cã chøa phÇn mÒm lËp tr×nh
b»ng ng«n ng÷ Ladder. N¹p xong kiÓm tra l¹i b»ng hµm chuÈn ®o¸n. NÕu ®îc
m« pháng toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®Ó ch¾c ch¾n r»ng ch¬ng tr×nh ®·
ho¹t ®éng tèt.
2.9.5. Ch¹y ch¬ng tr×nh
Tríc khi Ên nót Start ph¶i ch¾c ch¾n r»ng çc d©y dÉn nèi çc ngâ
vµo/ra ®Õn çc thiÕt bÞ nhËp, xuÊt ®· ®îc nèi ®óng theo chØ ®Þnh. Lóc ®ã
PLC míi b¾t ®Çu ho¹t ®éng thùc sù. Trong khi ch¹y ch¬ng tr×nh, nÕu bÞ lçi
th× m¸y tÝnh hoÆc bé Console sÏ b¸o lçi, khi ®ã ph¶i söa l¹i ch¬ng tr×nh ®Ó
nã ho¹t ®éng ®óng theo yªu cÇu.
EBOOKBKMT.COM
56
2.10. TruyÒn th«ng gi÷a PLC vµ PC
§Ó truyÒn th«ng gi÷a PLC vµ PC ta ph¶i cã çp nèi gi÷a PLC vµ PC. Ta
dïng çp nèi PC/MPI qua bé chuyÓn ®æi RS232/RS485.
C¬ chÕ truy xuÊt d÷ liÖu cña PLC tõ PC:
+ M¸y tÝnh ®äc d÷ liÖu tõ PLC:
§Ó däc d÷ liÖu cña PLC, m¸y tÝnh göi tÝn hiÖu ®Õn PLC yªu cÇu PLC
truyÒn d÷ liÖu ®Õn nã. Khi PLC nhËn ®îc yªu cÇu göi d÷ liÖu tõ PC th× nã
truyÒn d÷ liÖu ®Õn PC. M¸y tÝnh nhËn d÷ liÖu tõ PLC göi ®Õn vµ nã sÏ
th«ng b¸o cho PLC biÕt lµ ®· nhËn ®îc d÷ liÖu.
EBOOKBKMT.COM
57
PC RS232 RS485 PLC
Ch¬ng tr×nh
HÖ ®iÒu
hµnh
Yªu cÇu HÖ ®iÒu
D÷ liÖu hµnh
§¸p øng
D÷ liÖu §äc
Ch¬ng tr×nh Bé chuyÓn ®æi tÝn
hiÖu (Card MPI) Bé nhí d÷ liÖu
H×nh 2.7: M« t¶ PC ®äc th«ng tin vÒ bé nhí vµ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña PLC
+ M¸y tÝnh göi d÷ liÖu ®Õn PLC:
§Ó truyÒn d÷ liÖu tõ PC ®Õn PLC, PC göi tÝn hiÖu yªu cÇu PLC nhËn d÷
liÖu vµ nÕu PLC ®ång ý nhËn th× PC sÏ truyÒn d÷ liÖu ®Õn PLC. Khi PLC
nhËn ®îc d÷ liÖu tõ PC truyÒn ®Õn nã sÏ b¸o cho PC biÕt lµ ®· nhËn xong.
PC RS232 RS485 PLC

Chương trình
Hệ điều hành Yêu cầu Hệ điều hành
Đáp ứng
Ghi
Chương trình Bộ chuyển đổi tín hiệu
(Card MPI) Bộ nhớ dữ liệu
H×nh 2.8: PC ghi d÷ liÖu vÒ bé nhí vµ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña PLC
+ PLC göi d÷ liÖu ®Õn m¸y tÝnh:

Trêng hîp nµy thuéc lo¹i truyÒn th«ng mét chiÒu tõ PLC ®Õn PC.
EBOOKBKMT.COM
58
PC RS232 RS485 PLC

Chương trình
Hệ điều hành
Hệ điều hành
Dữ liệu
Ghi Dữ liệu Đọc

Chương trình Bộ chuyển đổi tín
Bộ nhớ dữ liệu
hiệu (Card MPI)
H×nh 2.9: PC göi d÷ liÖu ®Õn m¸y tÝnh
2.11. So¹n th¶o mét Project
Kh¸i niÖm Project trong Simatic ®îc hiÓu lµ nh÷ng g× liªn quan ®Õn
viÖc thiÕt kÕ phÇn mÒm øng dông ®Ó ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t mét hay nhiÒu
tr¹m PLC. Trong mét Project sÏ cã:
B¶ng cÊu h×nh cøng vÒ tÊt c¶ çc module cña tõng tr¹m PLC
B¶ng tham sè x¸c ®Þnh chÕ ®é lµm viÖc cho tõng module cña mçi tr¹m
PLC
Çc logic Block chøa ch¬ng tr×nh øng dông cña tõng tr¹m PLC
CÊu h×nh ghÐp nèi vµ truyÒn th«ng gi÷a çc tr¹m PLC
Çc mµn h×nh giao diÖn phôc vô viÖc gi¸m s¸t toµn bé m¹ng hoÆc gi¸m s¸t
tõng tr¹m PLC cña m¹ng.
2.11.1. Cµi ®Æt phÇn mÒm
Dïng phÇn mÒm cµi æ ¶o VirtualDrive11.1.Pro, råi insert file

STEP 7_V5.4_D1.VCD vµ cµi ®Æt b×nh thêng.
2.11.2. LËp tr×nh
Tµi liÖu híng dÉn lËp tr×nh ë file kÌm theo

File ®i kÌm
EBOOKBKMT.COM
59
Çch t¹o project

KÝch ®óp vµo biÓu tîng trªn Destrop
H×nh 2.10 : Çch më mét dù ¸n

Chän Next
H×nh 2.11 : Chän Next mµn h×nh ®Ó më mét dù ¸n

Chän CPU314C- 2DP
EBOOKBKMT.COM
60
H×nh 2.12 : Chän CPU dïng trong dù ¸n

Chän khèi OB1 vµ ng«n ng÷ LAD
Chän khèi
Chän ng«n ng÷
H×nh 2.13 : Chän khèi, ng«n ng÷ dïng trong dù ¸n
EBOOKBKMT.COM
61
§Æt tªn dù ¸n: S7_300, råi Ên Finish
H×nh 2.14 : §Æt tªn cho dù ¸n.
Khai b¸o cÊu h×nh phÇn cøng
H×nh 2.15 : Khai b¸o cÊu h×nh phÇn cøng
EBOOKBKMT.COM
62
Ta ph¶i vµo Option Install HW Updates
H×nh 2.16 : Chän Install HW Updates trong hép tho¹i Options
Råi trá chuét tíi n¬i chøa file Update vµo tõ file vµo æ C, sau ®ã chän Install
H×nh 2.17 : Chän Install trong hép tho¹i Install Hardware
EBOOKBKMT.COM
63
Sau ®ã lo¹i CPU, IO modul, …
H×nh 2.18 : Chän lo¹i CPU, IO Modul, ....dïng trong dù ¸n.

Sau khi ®· chän xong ta më cöa sæ ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh b»ng çch nh¸y
®óp vµo khèi OB1.
H×nh 2.19: Më cöa sæ ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh.
EBOOKBKMT.COM
64
2.11.3. Download vµ m« pháng
H×nh 2.20 : Thùc hiÖn download ch¬ng tr×nh
2.12. TruyÒn th«ng trªn MPI
2.12.1. C«ng dông
a- KÕt nèi MPI (Multi-point Interface)

MPI lµ mét m¹ng ®a ®iÓm, ®îc tÝch hîp vµo trong mçi PLC cña
SIMATIC (HÖ thèng SIMATIC S7/M7 vµ C7). Nã cã thÓ ®îc sö dông ®Ó nèi
nhiÒu thiÕt bÞ lËp tr×nh vµ nh÷ng panel ®iÒu khiÓn hoÆc PLC SIMATIC
M¹ng ®îc øng dông víi sè lîng ®èi t¸c truyÒn th«ng nhá, lîng d÷ liÖu trao ®æi
nhá qua dÞch vô truyÒn th«ng c¬ b¶n S7 (S7 basic communication).
H×nh 2.21: CÊu tróc m¹ng MPI
EBOOKBKMT.COM
65
M¹ng MPI cã çc th«ng sè kÜ thuËt sau ®©y:

Sè tr¹m tham gia cùc ®¹i: 32 tr¹m
Ph¬ng ph¸p truy cËp BUS: Token passing
Tèc ®é truyÒn: 19.2 kbit/s, 187.5 kbit/s hoÆc 12 Mbit/s
§é dµi cùc ®¹i cña m¹ng: 50m víi RS485, nÕu cã bé lÆp lµ 1100 m, víi
çp quang qua OLM >100 kM.
Çc thiÕt bÞ tham gia kÕt nèi vµ çc d÷ liÖu cÇn truyÒn ®i vµ nhËn vÒ ®îc
x¸c lËp khi t¹o m¹ng.
Çc tr¹m (Node) cã 1 ®Þnh danh riªng (sè MPI) x¸c lËp ®Þa chØ cña tr¹m.
b) Çch qui ®Þnh ®Þa chØ MPI cho modul CPU
V× m¸y tÝnh cã thÓ lµm viÖc cïng lóc ®îc víi nhiÒu tr¹m PLC, nªn sau
khi ghÐp nèi m¸y tÝnh víi çc modul CPU ta cÇn x¸c ®Þnh ®Þa chØ truyÒn
th«ng cho tr¹m PLC. MÆc ®Þnh çc modul CPU ®Òu cã ®Þa chØ lµ 2 (®Þa
chØ MPI). Muèn thay ®æi ®Þa chØ modul CPU ta nh¸y kÐp phÝm chuét tr¸i
t¹i tªn cña modul trong b¶ng khai b¸o cÊu h×nh cøng ®Ó vµo chÕ ®é ®Æt l¹i
tham sè lµm viÖc nh sau:
Chän
®Þa
chØ
truyÒn
th«ng
H×nh 2.21 : Çc lùa chän ®Þa chØ truyÒn th«ng
EBOOKBKMT.COM
66
Sau khi nh¸y kÐp chuét vµo sÏ xuÊt hiÖn b¶ng sau:
H×nh 2.22 : Mµn h×nh sau khi chän ®Þa chØ truyÒn th«ng
KÝch chuét vµo ®©y, sau ®ã chän tiÕp General MPI vµ söa l¹i ®Þa
chØ MPI nh mong muèn:
Thay ®æi ®Þa chØ MPI t¹i

®©y
H×nh 2.23 : Chän ®Þa chØ truyÒn th«ng

Sau khi ®· ®Þnh nghÜa l¹i ®Þa chØ MPI cho tr¹m PLC, ta ph¶i ghi l¹i
®Þa chØ ®ã lªn module CPU vµ chØ khi ®ã module CPU míi thùc sù lµm viÖc
theo ®Þa chØ míi nµy. Sau ®ã ta Download xuèng PLC b»ng çch kÝch vµo
biÓu tîng Download trªn thanh c«ng cô.
EBOOKBKMT.COM
67
BiÓu tîng
Download
H×nh 2.24 : Download ®Þa chØ truyÒn th«ng xuèng PLC
2.12.2. TÝnh n¨ng
Çc tr¹m ®îc kÕt nèi qua cæng MPI vµ çp MPI. Gi¸ trÞ MPI cña çc tr¹m
®îc chän trong kho¶ng 0 126. Sè tr¹m tham gia cã thÓ ®Õn 32.
ChuÈn kÕt nèi lµ RS485. Tõ m¸y tÝnh cã ®Çu ra theo chuÈn RS232 ta
ph¶i dïng bé nèi chuyÓn ®æi RS232 RS485.
Tèc ®é truyÒn cã thÓ lµ 19.2Kbps, 187.5Kbps, 1.5Mp. Thêng chän tèc
®é truyÒn lµ 187.5Kbps.
Kho¶ng çch gi÷a çc PLC bÞ giíi h¹n ®Õn 50m.
Trong ®å ¸n nµy, phÇn giao tiÕp gi÷a PLC víi m¸y tÝnh sö dông phÇn
mÒm WinCC.
EBOOKBKMT.COM
68
Ch¬ng 3
KH¸I QU¸T VÒ HÖ SCADA Vµ PHÇN MÒM WinCC
3.1.Tæng quan vÒ hÖ SCADA
HÖ SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition): Lµ hÖ thèng

®iÒu khiÓn gi¸m s¸t vµ thu thËp d÷ liÖu, ra ®êi vµo nh÷ng n¨m 80 trªn c¬ së
øng dông kü thuËt tin häc, m¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp. HÖ
SCADA cho phÐp liªn kÕt m¹ng ë nhiÒu møc ®é kh¸c nhau: tõ çc bé c¶m
biÕn, c¬ cÊu chÊp hµnh, çc bé ®iÒu khiÓn, çc tr¹m m¸y tÝnh ®iÒu khiÓn
vµ gi¸m s¸t, cho ®Õn çc tr¹m m¸y tÝnh ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý c«ng ty.
SCADA lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn cã ®Æc thï lµ cã tÝnh ph©n bè cao vÒ
phÇn chÊp hµnh nhng l¹i cã tÝnh tËp trung vÒ phÇn ®iÒu khiÓn (phÇn mÒm
®iÒu khiÓn, thu thËp, lu tr÷ vµ xö lý sè liÖu t¹i trung t©m). V× vËy nã cã thÓ
®¸p øng ®îc yªu cÇu cña hÖ thèng ®ßi hái ph©n bè trªn ph¹m vi ®Þa h×nh
réng. SCADA lµ mét hÖ thèng më nªn dÔ dµng n©ng cÊp vµ më réng khi cÇn
thiÕt.
*) Çc chøc n¨ng c¬ b¶n cña hÖ SCADA

- Gi¸m s¸t (Supervisory): Chøc n¨ng nµy cho phÐp gi¸m s¸t liªn tôc çc ho¹t
®éng trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh. HiÓn thÞ çc b¸o ço tæng kÕt vÒ
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chØ thÞ gi¸ trÞ ®o lêng,... díi d¹ng trang mµn h×nh, trang
®å häa, trang sù kiÖn, trang b¸o ço s¶n xuÊt,.… Qua ®ã nh©n viªn vËn hµnh
cã thÓ thùc hiÖn çc thao t¸c vËn hµnh vµ can thiÖp tõ xa ®Õn çc hÖ thèng
phÝa díi.
- §iÒu khiÓn (Control): Chøc n¨ng nµy cho phÐp ngêi ®iÒu hµnh ®iÒu
khiÓn çc thiÕt bÞ vµ gi¸m s¸t mÖnh lÖnh ®iÒu khiÓn.
- Thu thËp d÷ liÖu (Data Acquisition): Thu thËp d÷ liÖu qua ®êng
truyÒn sè liÖu vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, sau ®ã tæ chøc lu tr÷ çc sè liÖu nh: sè
EBOOKBKMT.COM
C¶m
PLC
biÕn
69
Van §éng c¬ B¬m
C¬ cÊu chÊp
liÖu s¶n xuÊt, chÊt lîng s¶n phÈm, sù kiÖn thao t¸c, sù cè,... díi d¹ng trang ghi
hµnh
chÐp hÖ thèng theo mét c¬ së d÷ liÖu nhÊt ®Þnh.
CÊP QU¶N Lý KINH DOANH
M¹ng xÝ nghiÖp
Tr¹m vËn hµnh

Tr¹m vËn hµnh
CÊP QU¶N Lý QU¸ TR×NH

M¹ng ®iÒu khiÓn
H×nh 3.1: CÊu h×nh cña mét hÖ CÊP

SCADA ®iÓn h×nh
TR¦êNG
3.2. Tæng quan về phần mềm thiÕt kÕ WinCC
3.2.1. Giíi thiÖu chung

WinCC (Windows Control Center - Trung t©m ®iÒu khiÓn trªn nÒn
Windows), cung cÊp çc c«ng cô phÇn mÒm ®Ó thiÕt lËp mét giao diÖn ®iÒu
EBOOKBKMT.COM
70
khiÓn ch¹y trªn çc hÖ ®iÒu hµnh cña Microsoft nh Windows NT vµ Windows
2000. Trong dßng çc s¶n phÈm thiÕt kÕ giao diÖn phôc vô cho vËn
hµnh vµ gi¸m s¸t.
Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña WinCC lµ ®Æc tÝnh më. Nã cã thÓ sö
dông mét çch dÔ dµng víi çc phÇn mÒm chuÈn vµ phÇn mÒm cña ngêi sö
dông, t¹o nªn giao diÖn ngêi - m¸y ®¸p øng nhu cÇu thùc tÕ mét çch chÝnh
x¸c. Nh÷ng nhµ cung cÊp hÖ thèng cã thÓ ph¸t triÓn øng dông cña hä th«ng
qua giao diÖn më cña WinCC nh mét nÒn t¶ng ®Ó më réng hÖ thèng.
H×nh 3.2: §Æc tÝnh më cña phÇn mÒm WinCC
WinCC kÕt hîp çc bÝ quyÕt cña h·ng Siemens - c«ng ty hµng ®Çu
trong tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh vµ Microsoft - c«ng ty hµng ®Çu trong viÖc ph¸t
triÓn phÇn mÒm cho PC.
Ngoµi kh¶ n¨ng thÝch øng cho viÖc x©y dùng çc hÖ thèng cã quy m«
lín nhá kh¸c nhau, WinCC cßn cã thÓ dÔ dµng tÝch hîp víi nh÷ng øng dông cã
quy m« toµn c«ng ty nh: viÖc tÝch hîp víi nh÷ng hÖ thèng cÊp cao MES
(Manufacturing Excution System - hÖ thèng qu¶n lý viÖc thùc hiÖn s¶n xuÊt)
vµ ERP (Enterprise Resource Planning). WinCC còng cã thÓ sö dông trªn c¬ së
EBOOKBKMT.COM
71
quy m« toµn cÇu nhê hÖ thèng trî gióp cña Siemens cã mÆt kh¾p n¬i trªn thÕ
giíi.
EBOOKBKMT.COM
72
3.2.2. Çc ®Æc ®iÓm chÝnh
a) Sö dông c«ng nghÖ phÇn mÒm tiªn tiÕn

WinCC sö dông c«ng nghÖ phÇn mÒm míi nhÊt. Nhê sù céng t¸c cña
Siemens vµ Microsoft, ngêi dïng cã thÓ yªn t©m víi sù ph¸t triÓn cña c«ng
nghÖ phÇn mÒm mµ Microsoft lµ ngêi dÉn ®Çu.
b) HÖ thèng kh¸ch chñ víi çc chøc n¨ng SCADA
Ngay tõ hÖ thèng WinCC c¬ së ®· cã thÓ cung cÊp tÊt c¶ çc chøc n¨ng
®Ó ngêi dïng cã thÓ khëi ®éng çc yªu cÇu hiÓn thÞ phøc t¹p. ViÖc gäi nh÷ng
h×nh ¶nh (picture), çc c¶nh b¸o (alarm), ®å thÞ tr¹ng th¸i (trend), çc b¸o ço
(report) cã thÓ dÔ dµng ®îc thiÕt lËp.
c) Cã thÓ n©ng cÊp më réng dÔ dµng tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p
WinCC lµ mét module trong hÖ thèng tù ®éng ho¸, v× thÕ, cã thÓ sö dông
nã ®Ó më réng hÖ thèng mét çch linh ho¹t tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p tõ hÖ
thèng víi mét m¸y tÝnh gi¸m s¸t tíi hÖ thèng nhiÒu m¸y gi¸m s¸t, hay hÖ thèng
cã cÊu tróc ph©n t¸n víi nhiÒu m¸y chñ (server).
Cã thÓ ph¸t triÓn tuú theo lÜnh vùc c«ng nghiÖp hoÆc tõng yªu cÇu c«ng
nghÖ. Mét lo¹t çc module phÇn mÒm më réng ®Þnh híng cho tõng lo¹i øng
dông ®· ®îc ph¸t triÓn s½n ®Ó ngêi dïng chän lùa khi cÇn.
d) C¬ së d÷ liÖu ODBC/SQL ®· ®îc tÝch hîp s½n
C¬ së d÷ liÖu Sysbase SQL ®· ®îc tÝch hîp s½n trong WinCC. TÊt c¶ çc
d÷ liÖu vÒ cÊu h×nh hÖ thèng vµ çc d÷ liÖu cña qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn ®ù¬c
lu gi÷ trong c¬ së d÷ liÖu nµy. Ngêi dïng cã thÓ dÔ dµng truy cËp tíi c¬ së d÷
liÖu cña WinCC b»ng SQL (Structured Query Language) hoÆc ODBC (Open
Database Connectivity). Sù truy cËp nµy cho phÐp WinCC chia sÎ d÷ liÖu víi
çc øng dông vµ c¬ së d÷ liÖu kh¸c ch¹y trªn nÒn Windows.
e) Çc giao thøc chuÈn m¹nh (DDE, OLE, ActiveX, OPC)
EBOOKBKMT.COM
73
Çc giao diÖn chuÈn nh DDE vµ OLE dïng cho viÖc chuyÓn d÷ liÖu tõ
çc ch¬ng tr×nh ch¹y trªn nÒn Windows còng lµ nh÷ng tÝnh n¨ng cña WinCC.
Çc tÝnh n¨ng nh ActiveX control vµ OPC server vµ client còng ®îc tÝch hîp
s½n.
f) Ng«n ng÷ v¹n n¨ng
WinCC ®îc ph¸t triÓn dïng ng«n ng÷ lËp tr×nh chuÈn ANSI-C.
g) Giao diÖn lËp tr×nh API më cho viÖc truy cËp tíi çc hµm cña WinCC vµ d÷
liÖu
TÊt c¶ çc module cña WinCC ®Òu cã giao diÖn më cho giao diÖn lËp
tr×nh dïng ng«n ng÷ C (C programming interface, C-API). §iÒu ®ã cã nghÜa
lµ ngêi dïng cã thÓ tÝch hîp c¶ cÊu h×nh cña WinCC vµ çc hµm thùc hiÖn
(runtime) vµo mét ch¬ng tr×nh cña ngêi sö dông.
h) Cµi ®Æt phÇn mÒm víi kh¶ n¨ng lùa chän ng«n ng÷
PhÇn mÒm WinCC ®îc thiÕt kÕ trªn c¬ së nhiÒu ng«n ng÷. NghÜa lµ,
ngêi dïng cã thÓ chän tiÕng Anh, Ph¸p, §øc hay thËm chÝ çc ng«n ng÷ ch©u ¸
lµm ng«n ng÷ sö dông. Çc ng«n ng÷ nµy còng cã thÓ thay ®æi trùc tuyÕn.
k) Giao tiÕp víi hÇu hÕt çc lo¹i PLC
WinCC cã s½n çc kªnh truyÒn th«ng ®Ó giao tiÕp víi çc lo¹i PLC cña
Siemens nh SIMATIC S5/S7/505 còng nh th«ng qua çc giao thøc chung nh
PROFIBUS DP, DDE hay OPC. Thªm vµo ®ã, çc chuÈn th«ng tin kh¸c còng
cã s½n nh lµ nh÷ng lùa chän hay phÇn bæ sung.
i) WinCC nh mét phÇn tö cña hÖ thèng Tù ®éng ho¸ tÝch hîp toµn diÖn
(Totally Integrated Automation-TIA)
WinCC ®ãng vai trß nh cöa sæ hÖ thèng vµ lµ phÇn tö trung t©m cña hÖ.
Nã còng chÝnh lµ phÇn tö SCADA trong hÖ thèng PCS 7 cña Siemens.
EBOOKBKMT.COM
74
3.2.3. Çc cÊu h×nh hÖ thèng c¬ b¶n
WinCC cã thÓ hç trî çc cÊu h×nh hÖ thèng tõ thÊp ®Õn cao, vÝ dô nh
trong çc cÊu h×nh nh sau:
HÖ thèng ®iÒu khiÓn dïng mét m¸y tÝnh (Sing-user system)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn dïng nhiÒu m¸y tÝnh (Multi-user system)
CÊu tróc Client/Server cã dù phßng
CÊu tróc hÖ thèng ph©n t¸n víi nhiÒu tr¹m chñ (server)
3.2.4. Çc chøc n¨ng SCADA c¬ b¶n
a) Giao diÖn ngêi sö dông

Kh«ng phô thuéc vµo çc øng dông nhá hay lín, ®¬n gi¶n hay phøc t¹p,
dïng WinCC ta cã thÓ thiÕt kÕ ra çc giao diÖn cho ngêi sö dông ®Ó phôc vô
cho viÖc ®iÒu khiÓn vµ tèi u ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
WinCC cã mét bé c«ng cô thiÕt kÕ giao diÖn ®å ho¹ m¹nh nh çc Toolbox,
çc Control, çc OCX ®îc ®Æt dÔ dµng trªn cña sæ thiÕt kÕ.
Giao diÖn ngêi sö dông cho phÐp hiÓn thÞ qu¸ tr×nh héi tho¹i gi÷a ngêi
®iÒu khiÓn vµ qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn mét çch linh ho¹t vµ phô thuéc vµo nhu
cÇu cña qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn. Mµn h×nh ®iÒu khiÓn cã thÓ thÓ hiÖn qu¸
tr×nh c«ng nghÖ mét çch toµn c¶nh, qui tr×nh c«ng nghÖ chÝnh hoÆc mét
côm c«ng nghÖ nµo ®ã cÇn theo dâi. TÝnh n¨ng nµy ®îc hç trî bëi Split Screen
Wizard. Çc h×nh ¶nh cña qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn cã thÓ cÊu tróc theo s¬ ®å
h×nh c©y ®Ó cã thÓ theo dâi qu¸ tr×nh mét çch tæng thÓ. ViÖc chia çc h×nh
¶nh nµy ®îc hç trî bëi Picture Tree Manager mét çch tiÖn lîi. T¹i ®©y ta cã
thÓ dïng chuét ®Ó di chuyÓn mét h×nh ¶nh tõ mét vÝ trÝ nµy ®Õn mét vÞ
trÝ kh¸c trªn s¬ ®å h×nh c©y.
WinCC cã thÓ ghi nhí çc gi¸ trÞ cña çc biÕn. Vµ còng nh vËy, nã còng cã
thÓ ghi nhËn ngµy th¸ng, thêi gian, ngêi sö dông, gi¸ trÞ cò vµ míi. V× thÕ
EBOOKBKMT.COM
75
diÔn biÕn cña nh÷ng qu¸ tr×nh cã tÝnh chÊt kÞch tÝnh cã thÓ ®îc t¸i t¹o l¹i
phôc vô cho môc ®Ých ph©n tÝch.
b) QuyÒn truy nhËp hÖ thèng vµ c«ng t¸c qu¶n trÞ ngêi sö dông
WinCC chØ cho phÐp nh÷ng ngêi ®îc uû quyÒn truy cËp vµo hÖ thèng.
Cã tíi 1000 møc truy cËp kh¸c nhau cho phÐp ph©n chia quyÒn truy cËp vµ
can thiÖp vµo hÖ thèng ë møc ®é kh¸c nhau. MËt khÈu (password) vµ tªn ngêi
sö dông (user name) x¸c ®Þnh quyÒn truy cËp cña mçi ngêi. §iÒu nµy còng cã
thÓ ®îc ®Þnh nghÜa l¹i trong qu¸ tr×nh vËn hµnh hÖ thèng. Mét c«ng cô cã tªn
lµ “User Administrator” (Qu¶n trÞ ngêi sö dông) ®îc dïng ®Ó tho¶ m·n môc
®Ých nµy. QuyÒn truy cËp sÏ hÕt hiÖu lùc nÕu thêi h¹n cho phÐp ®· kÕt
thóc.
c) ChuyÓn ®æi ng«n ng÷ sö dông
Mét vµi ng«n ng÷ cã thÓ ®îc x¸c lËp trong qu¸ tr×nh cµi ®Æt ®Ó lµm
ng«n ng÷ sö dông cña mét dù ¸n. Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh, ngêi sö dông chØ
viÖc nhÊn chuét vµo mét hép tho¹i ®Ó thay ®æi ng«n ng÷ sö dông.
3.2.5. Çc chøc n¨ng c¬ b¶n
a) HÖ thèng ®å ho¹ (Graphics System)

HÖ thèng ®å ho¹ cña WinCC xö lý tÊt c¶ çc ®Çu vµo vµ ®Çu ra thÓ
hiÖn trªn mµn h×nh trong qu¸ tr×nh vËn hµnh. Kh¶ n¨ng hiÓn thÞ th«ng tin
®iÒu khiÓn díi d¹ng ®å ho¹ ®îc thùc hiÖn bëi mét module ch¬ng tr×nh cã tªn
gäi lµ Graphics Designer. C«ng cô nµy cã thÓ cung cÊp çc c«ng cô cã s½n nh:
Çc h×nh vÏ cña çc phÇn tö tiªu biÓu (nh b¬m, van, ®éng c¬, sil«...)
Çc phÝm, hép tho¹i, thanh trît...
Çc mµn h×nh øng dông vµ mµn h×nh hiÓn thÞ
Çc ®èi tîng OLE, ActiveX
Çc trêng vµo, ra
Çc thanh tr¹ng th¸i vµ çc hiÓn thÞ theo nhãm.
EBOOKBKMT.COM
76
Çc ®èi tîng ®· ®îc thay ®æi ®Ó phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi sö dông.
Ngêi x©y dùng hÖ thèng cã thÓ thÓ hiÖn qui tr×nh c«ng nghÖ mµ m×nh
®iÒu khiÓn b»ng ®å häa. ViÖc ®Þnh nghÜa çc tÝnh chÊt c¬ b¶n cña çc ®å
ho¹ nh: h×nh d¸ng h×nh häc, mµu s¾c, kiÓu hoa v¨n,... cã thÓ ®îc thùc hiÖn
dÔ dµng b»ng çch sö dông çc c«ng cô thiÕt kÕ ®å ho¹ cã s½n.
b) HÖ thèng th«ng b¸o (Message System)
HÖ thèng th«ng b¸o cña WinCC cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ çc lçi vµ
tr¹ng th¸i nãi chung trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Nã thÓ hiÖn çc th«ng b¸o lóc
hiÖn t¹i còng nh trong qu¸ khø. Çc th«ng b¸o nµy gióp ngêi vËn hµnh sím ph¸t
hiÖn ra çc sù cè ®Ó kh¾c phôc kÞp thêi, tr¸nh ®îc çc sù cè. Ta cã thÓ tù do
lùa chän çc khèi th«ng b¸o, çc thø h¹ng th«ng b¸o, çc d¹ng th«ng b¸o, çc kiÓu
hiÓn thÞ th«ng b¸o.
Mét th«ng b¸o gåm çc khèi th«ng b¸o cã chøa çc gi¸ trÞ cña qu¸ tr×nh. Mçi
th«ng b¸o ®îc s¾p ®Æt t¹i mét tÖp tin (file) bao gåm 16 thø h¹ng th«ng b¸o
(message classes) vµ 16 lo¹i th«ng b¸o (message type) cho mçi thø h¹ng th«ng
b¸o. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ: cã thÓ ph©n biÖt çc th«ng b¸o thuéc lo¹i c¶nh b¸o,
nh¾c nhë, b¸o lçi, ho¹t ®éng sai chøc n¨ng,... cho çc vïng kh¸c nhau cña hÖ
thèng.
c) Chøc n¨ng thu thËp d÷ liÖu (Tag Logging)
Chøc n¨ng nµy ®îc sö dông ®Ó thu thËp çc d÷ liÖu cña qu¸ tr×nh c«ng
nghÖ ®Ó hiÓn thÞ chóng vµ lu tr÷. Ta cã thÓ tù do ®Þnh d¹ng çc d÷ liÖu khi
lu tr÷ chóng. Çc gi¸ trÞ cña qu¸ tr×nh ®îc thÓ hiÖn b»ng b¶ng trùc tuyÕn
(Online Table) vµ ®å thÞ. Trong viÖc nµy Tag Logging Editor cho phÐp ta thu
thËp d÷ liÖu vµ biÓu diÔn theo çch mµ ta muèn.
Çc ph¬ng ph¸p thu thËp vµ lu tr÷ d÷ liÖu:
Liªn tôc theo chu kú (Cyclical logging): çc gi¸ trÞ ®îc thu thËp mét çch
liªn tôc theo chu kú vµ trong trËt tù thêi gian.
EBOOKBKMT.COM
77
Theo chu kú chän lùa (selective logging): qu¸ tr×nh thu thËp d÷ liÖu chØ
b¾t ®Çu khi x¶y ra mét sù kiÖn nµo ®ã vµ kÕt thóc khi sù kiÖn ®ã chÊm døt.
VÝ dô, qu¸ tr×nh thu thËp d÷ liÖu sÏ tiÕn hµnh khi cã nh÷ng sù kiÖn sau:
Thay ®æi gi¸ trÞ cña mét biÕn nhÞ ph©n.
Gi¸ trÞ cña mét biÕn t¬ng tù vît qu¸ mét ngìng cho tríc.
T¹i mét ®iÓm thêi gian ®Þnh tríc.
T¸c ®éng cña bµn phÝm hoÆc chuét.
Cã lÖnh cña hÖ thèng m¸y tÝnh cÊp cao h¬n.
Kh«ng theo chu kú (acyclical logging): sù kiÖn b¾t ®Çu phô thuéc vµo
mét hay nhiÒu bit. Qu¸ tr×nh thu thËp d÷ liÖu b¾t ®Çu khi çc bit nµy chuyÓn
tõ 0 sang 1 hay ngîc l¹i.
ChØ khi cã sù thay ®æi (archiving only when changed): hÖ thèng chØ lu
tr÷ d÷ liÖu khi cã sù thay ®æi lín h¬n mét gi¸ trÞ ®· ®Þnh tríc.
Çc gi¸ trÞ cña qóa tr×nh cã thÓ lu tr÷ trong kho lu tr÷ (Process Value
Archives) hay kho lu tr÷ ®îc nÐn. Çc kho lu tr÷ nµy cã thÓ n»m trªn vïng nhí
®Öm cña bé nhí hay chøa trªn æ cøng. Qu¸ tr×nh thu thËp vµ lu tr÷ liªn tôc ®ßi
hái ngêi sö dông ®Þnh tríc kÝch cì cña çc b¶n ghi. NÕu bé nhí ®Çy, çc gi¸ trÞ
cò sÏ tù ®éng bÞ xo¸ nhêng chç cho çc gi¸ trÞ míi.
d) HÖ thèng b¸o ço (Report System)
WinCC cung cÊp hÖ thèng b¸o ço cho phÐp ta ®a çc d÷ liÖu ra giÊy. Nã
in çc b¸o ço vÒ thø tù cña çc th«ng b¸o, b¸o ço vÒ viÖc lu tr÷ çc th«ng b¸o,
b¸o ço vÒ ho¹t ®éng cña ngêi vËn hµnh, b¸o ço vÒ çc th«ng b¸o cña hÖ
thèng, b¸o ço cña ngêi sö dông vµ b¸o ço díi d¹ng v¨n b¶n in víi ®Þnh d¹ng tuú
ý.
Tríc khi gëi çc b¸o ço ra m¸y in, çc b¸o ço cã thÓ ®îc lu gi÷ díi d¹ng tÖp
tin, biÓu diÔn díi d¹ng mong muèn. Tr¹ng th¸i cña m¸y in khi in çc b¸o ço
còng ®îc thÓ hiÖn trùc tuyÕn.
EBOOKBKMT.COM
78
Trong c«ng cô thiÕt kÕ çc b¸o ço (Report Designer), ta cã thÓ qui ®Þnh
d¹ng thøc cña b¸o ço ®îc in ra, sè trang in vµ lùa chän m¸y in. Trong qu¸ tr×nh
®ã ta còng cã thÓ qui ®Þnh chu kú in b¸o ço ra mét çch tù ®éng.
Çc b¸o ço còng cã thÓ ®îc in ra theo sù kiÖn hay theo lÖnh cña ngêi vËn
hµnh. Ta cã thÓ g¸n tõng lo¹i b¸o ço cho çc m¸y in kh¸c nhau.
e) Chøc n¨ng Text Library
Trong Text Library, b¹n cã thÓ söa çc v¨n b¶n thÓ hiÖn sù thay ®æi cña
çc module ®îc sö dông trong lóc ch¹y ch¬ng tr×nh. Çc v¨n b¶n víi nh÷ng ng«n
ng÷ kh¸c nhau còng ®îc ®Þnh nghÜa t¹i ®©y. Nh÷ng v¨n b¶n sau ®ã xuÊt ra t-
¬ng øng víi viÖc lùa chän ng«n ng÷ lóc ch¹y ch¬ng r×nh.
f) HÖ thèng lu gi÷ d÷ liÖu ngêi dïng (User Archives)
User Archiver lµ mét hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu mµ ngêi dïng cã thÓ tù ®Þnh
cÊu h×nh cho nã. D÷ liÖu tõ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cã thÓ ®îc lu gi÷ liªn tôc trªn
PC vµ biÓu diÔn trùc tuyÕn lóc ch¹y ch¬ng tr×nh. Ngoµi ra, nã cßn chØ ®Þnh
viÖc kÕt nèi ®Ó trao ®æi víi çc thiÕt bÞ tù ®éng kh¸c. §iÒu nµy cã nghÜa lµ
çc c«ng thøc, th«ng sè trong ch¬ng tr×nh cã thÓ ®îc so¹n th¶o, lu gi÷ vµ sö
dông trong hÖ thèng.
3.3. TruyÒn th«ng trong m«i trêng WinCC
3.3.1. B¶n chÊt truyÒn th«ng gi÷a m¸y tÝnh (PC) vµ PLC
B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh nµy ®îc thÓ hiÖn nh s¬ ®å sau ®©y:
EBOOKBKMT.COM
79
H×nh 3.3: B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh truyÒn th«ng trong WinCC
Trong ®ã:
*) Data Manager (Tr×nh qu¶n trÞ d÷ liÖu)
WinCC Data Manager qu¶n lý d÷ liÖu (Database). Ngêi sö dông kh«ng
thÊy ®îc tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu nµy. Tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu lµm viÖc víi d÷
liÖu ®îc sinh ra tõ WinCC Project vµ ®îc cÊt trong c¬ së d÷ liª#u cña Project.
Nã qu¶n lý çc biÕn WinCC trong lóc ch¹y ch¬ng tr×nh. TÊt c¶ çc ngêi sö
dông WinCC ph¶i yªu cÇu d÷ liÖu tõ tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu ë çc d¹ng biÕn
WinCC. Çc øng dông nµy gåm Graphic Runtime, Alarm Logging Runtime vµ
Tag Logging Runtime.
*) Çc tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng (Communication driver)
§Ó cho WinCC truyÒn th«ng víi çc kiÓu PLC kh¸c, ngêi sö dông ph¶i nèi
tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu víi PLC. Tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng gåm mét C+
+DLL, mµ truyÒn th«ng giao tiÕp víi tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu (gäi lµ kªnh API).
Tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng cung cÊp çc gi¸ trÞ qu¸ tr×nh cho WinCC
Tag.
EBOOKBKMT.COM
80
*) §¬n vÞ kªnh (Channel Unit)

Ngâ vµo Communication Driver trong Tag Managerment chøa Ýt nhÊt mét
Sub-Entry. Sub-Entry cña Communication Driver nµy gäi lµ ®în vÞ kªnh. Mçi
®¬n vÞ t¹o nªn giao tiÕp víi mét Hardware vµ nh vËy víi Modul truyÒn th«ng
cña PC. Ngêi ta ph¶i ®Þnh nghÜa ®¬n vÞ kªnh. Modul truyÒn th«ng nµy ®îc
g¸n trong hép tho¹i System Parameters. Hép nµy ®îc më b»ng çch click chuét
ph¶i vµo ®¬n vÞ kªnh t¬ng øng vµ chän System Parameter tõ Menu hiÖn lªn.
Sù xuÊt hiÖn cña hép tho¹i phô thuéc vµo tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng
®îc chän. Tuy nhiªn cã thÓ thªm çc th«ng sè truyÒn th«ng nÕu cÇn.
*) Hardware driver: Driver kÕt nèi phÇn cøng.
*) Communication Processor (CP): Bé xö lý truyÒn th«ng.
*) PLC: thiÕt bÞ PLC.
Qu¸ tr×nh truyÒn th«ng nµy cã thÓ ®îc m« t¶ nh sau: WinCC Data
Manager qu¶n lý çc WinCC Tag khi thùc thi. NhiÒu øng dông WinCC kh¸c
nhau (trªn WinCC Application) yªu cÇu çc gi¸ trÞ tõ Data Manager. C«ng viÖc
cña Data Manager nhËn çc tag yªu cÇu tõ qu¸ tr×nh. Nã thùc hiÖn viÖc nµy
th«ng qua tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng ®· ®îc tÝch hîp trong WinCC
Project. Tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng t¹o nªn giao tiÕp gi÷a WinCC vµ qu¸
tr×nh b»ng çch sö dông ®¬n vÞ kªnh cña nã. Trong phÇn lín çc trêng hîp, kÕt
nèi dùa trªn Hardware ®Õn qu¸ tr×nh ®îc cµi ®Æt b»ng çch sö dông mét CP.
Tr×nh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng WinCC sö dông çc CP ®Ó gëi th«ng ®iÖp
yªu cÇu ®Õn PLC. TiÕp ®Õn CP göi çc gi¸ trÞ qu¸ tr×nh ®îc yªu cÇu tõ çc
th«ng ®iÖp t¬ng øng vÒ l¹i WinCC.
3.3.2. Hµm truyÒn th«ng c¬ b¶n
KiÓu d÷ liÖu cña WinCC

Binary Tag: kiÓu nhÞ ph©n
Unsigned 8 Bit Value: KiÓu nguyªn 8 Bit kh«ng dÊu
EBOOKBKMT.COM
81
Signed 8 Bit Value: KiÓu nguyªn 8 Bit cã dÊu

Floating Point Number 32 Bit IEEE 754: KiÓu sè thùc 32 Bit theo
tiªu chuÈn IEEE 754
Floating Point Number 64 Bit IEEE 754: KiÓu sè thùc 64 Bit
theo tiªu chuÈn IEEE 754
Text Tag 8 Bit Character Set: KiÓu ký tù 8 Bit
Text Tag 16 Bit Character Set: KiÓu ký tù 16 Bit
Raw Data Type: KiÓu d÷ liÖu th«
Göi d÷ liÖu tõ WinCC xuèng « nhí PLC :
CÊu tróc:
(Gi¸ trÞ tr¶ vÒ) SetTagXXX (“tªn biÕn ngo¹i”, gi¸ trÞ )
Gi¶i thÝch :
Gi¸ trÞ tr¶ vÒ: Lµ kiÓu BOOL. NÕu qu¸ tr×nh göi thµnh c«ng th×
gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ TRUE, cßn ngîc l¹i th× gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ FALSE.
XXX: Lµ Bit, Byte, Word.
NÕu XXX lµ Bit th× “gi¸ trÞ” lµ 0 hoÆc 1.
NÕu XXX lµ Byte th× “gi¸ trÞ” lµ byte.
NÕu XXX lµ word th× “gi¸ trÞ” lµ Word.
LÊy d÷ liÖu tõ « nhí PLC lªn biÕn ngo¹i nµo ®ã trªn WinCC:
CÊu tróc:
(Gi¸ trÞ tr¶ vÒ) GetTagXXX(“tªn biÕn ngo¹i”)
Gi¶i thÝch :
XXX: lµ Bit, Byte, Word.
 NÕu XXX lµ Bit th× gi¸ trÞ trë vÒ lµ 0 hoÆc 1
EBOOKBKMT.COM
82
 NÕu XXX lµ Byte th× gi¸ trÞ trë vÒ lµ Byte

 NÕu XXX lµ Word th× gi¸ trÞ trë vÒ lµ Word
Tªn biÕn ngo¹i: Lµ biÕn ®îc g¸n t¬ng øng víi « nhí nhÊt ®Þnh cña
PLC ®îc thiÕt lËp ë Tag Management.
HiÖn nay WinCC cã rÊt nhiÒu phiªn b¶n nh WinCC 4.02, WinCC 5.0, WinCC
6.0. Trong ®å ¸n em sö dông WinCC 7.0 (2008) ch¹y trªn hÖ ®iÒu hµnh
Window XP.
3.4. Cµi ®Æt phÇn mÒm
Sö dông mét phÇn mÒm t¹o æ ¶o ®Ó më (DAEMON Tools...) sau ®ã

tiÕn hµnh cµi ®Æt b×nh thêng... Xong råi b¹n down file EKB Install200 80820
vÒ gi¶i nÐn.
3.5. ThiÕt kÕ giao diÖn
Sau khi cµi ®Æt phÇn mÒm xong, nh¸y ®óp vµo biÓu tîng WinCC trªn
mµn h×nh desktop
H×nh 3.4: Biªñ tîng cña WinCC

T¹o file míi
EBOOKBKMT.COM
83
H×nh 3.5: T¹o mét Project míi

Chọn Small machine, sau đó ấn Next ở dưới.
H×nh 3.6: Çc çch kÕt nèi gi÷a PC vµ PLC

Chän cì màn h×nh , giao thøc, bé controller råi Ên Next
®Ó chän cã giao diÖn mÉu hay kh«ng (Screen temperature), giao diÖn Screen
navigation, qu¶n lý giao diÖn (System screen),
EBOOKBKMT.COM
84
H×nh 3.7: Chän kÕt nèi gi÷a mét PC vµ mét PLC
Th viÖn(Library), th«ng tin vÒ dù ¸n (Project information)
H×nh 3.8: §a çc th viÖn vµo dù ¸n

Vào View > project. §Ó chän mµn h×nh HMI, kÝch chuét ph¶i vào
Device > Change device type
EBOOKBKMT.COM
85
H×nh 3.9: Chän kiÓu mµn h×nh HMI
Lùa chän thiÕt bÞ cÇn lËp tr×nh, råi chän OK
H×nh 3.10: Lùa chän thiÕt bÞ cÇn lËp tr×nh.
EBOOKBKMT.COM
86
Sau ®ã mµn h×nh giao diÖn xuÊt hiÖn.
Thanh Menu Thanh tiªu ®Ò Thanh c«ng cô
Khëi t¹o mµn h×nh
Khai b¸o truyÒn th«ng
Hép c«ng cô
Khai b¸o c¶nh b¸o
H×nh 3.11: Mµn h×nh giao diÖn cña WinCC
T¹o thªm giao diÖn míi
EBOOKBKMT.COM
87
H×nh 3.12: Cöa sæ khai b¸o çc trêng cña Project

Vào View ®Ó chän Tool
H×nh 3.13: Çch lÊy thanh c«ng cô

Thanh c«ng cô Tool xuÊt hiÖn gåm ®èi tîng ®¬n gi¶n (Simple Objects),
Enhanced Objects, My Controls, Graphics, Library
EBOOKBKMT.COM
88
H×nh 3.14: Thanh c«ng cô

Çc ®èi tîng này theo ph¬ng ph¸p kÐo th¶ ra.
*) Khai b¸o kÕt nèi
KÝch ®óp vµo Connection
H×nh 3.15: Çc çch kÕt nèi
EBOOKBKMT.COM
89
Name : Connection_1
Communicaiton driver : SIMATIC S7-300/400
Online : On
H×nh 3.16: Th«ng tin kÕt nèi

Chän tèc ®é giao tiÕp : 187500
Giao thøc: MPI
§Þa chØ : 2
EBOOKBKMT.COM
90
Ch¬ng 4
CH¦¥NG TR×NH LËP TR×NH §IÒU KHIÓN, GI¸M S¸T CHO
Lß NHIÖT TRONG NHµ M¸Y BIA Sö DôNG PLC S7- 300.
4.1. LËp tr×nh ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é Tank nÊu g¹o.
4.1.1. Quy tr×nh c«ng nghÖ
Yªu cÇu c«ng nghÖ cña viÖc ®iÒu khiÓn lß nhiÖt ®îc m« t¶ theo s¬ ®å sau:
NhiÖt ®é NhiÖt ®é tõ NhiÖt ®é

®Æt ngìng díi c¶m biÕn ®Æt ngìng
1 2 1=<2 3>=2 2 3
So s¸nh 1 Më V12 So s¸nh 2
1>2 3<2
§ãng V12
Thêi
Thêi gian §ãng V12 gian
®Æt
4 5
So s¸nh 3
5>=4
PLC
Më V10
H×nh 4.1: S¬ ®å thuËt to¸n ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é cña Tank nÊu g¹o
EBOOKBKMT.COM
91
Trong ®ã 1, 2, 3, 4, 5 lµ çc ®Çu vµo cña bé so s¸nh (d¹ng « nhí) sau khi
®· ®îc chuyÓn sang sè thùc nhê lÖnh chuyÓn ®æi d÷ liÖu.
4.1.2. Lùa chän thiÕt bÞ
a) PhÇn ®iÒu khiÓn

Çc thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn gåm: HÖ PLC S7 -300, CPU 314C-2DP vµ çc
modul më réng AI, AO, DI, DO.
b) PhÇn gi¸m s¸t
Bao gåm:
§o vµ hiÓn thÞ nhiÖt ®é
§Æt vµ hiÓn thÞ thêi gian hÖ thèng
PhÇn nµy thùc hiÖn toµn bé trªn m¸y tÝnh vµ
PLC, sö dông giao diÖn cña phÇn mÒm WinCC.
H×nh 4.2: Giao diÖn gi¸m s¸t nhiÖt ®é, thêi gian
X¸c ®Þnh nhiÖt ®é cña tank nÊu sö dông c¶m biÕn nhiÖt ®é:
*) C¶m biÕn nhiÖt ®é PT100( Thermocouple)

Gåm 2 d©y kim lo¹i kh¸c nhau ®îc hµn l¹i ë 1 ®Çu ®îc gäi lµ ®Çu nèi
nãng, hai ®Çu cßn l¹i gäi lµ ®Çu nèi l¹nh hay ®Çu nèi chuÈn.
Kim lo¹i A
+
To
V
§Çu nãng
Kim lo¹i B
EBOOKBKMT.COM
92
H×nh 4.3: S¬ ®å nguyªn lý Thermocouple

Theo hiÖu øng Seebeck, khi cã chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a ®Çu nãng hay ®Çu
l¹nh th× ph¸t sinh suÊt ®iÖn ®éng gi÷a 2 ®Çu l¹nh, hai ®Çu l¹nh ®Æt cïng
nhiÖt ®é To.
V = a + b.  T + c.  T2 (2.4)
 T = T-To
Trong ®ã T: NhiÖt ®é ®o, To: NhiÖt ®é ®Çu l¹nh

Tõ (2.4) ta thÊy quan hÖ gi÷a V vµ  T lµ phi tuyÕn .
Nhng khi sö dông tÇm ®o hÑp cã thÓ tuyÕn tÝnh ho¸ ®Æc tÝnh cÆp
nhiÖt ®iÖn theo biÓu thøc: V= k.  T
k: HÖ sè nhiÖt, ®¬n vÞ #V/oC.
VÝ dô :
CÆp nhiÖt VËt liÖu cÊu t¹o HÖ sè nhiÖt k
(#V/oC)
Lo¹i J S¾t-Constantan 52.3
Lo¹i K Chromel-Alumel 40.0
Lo¹i S Platinum- 6.4
Rhodium
Lo¹i T §ång-Constantan 42.8
B¶ng 4.1: Mét sè lo¹i cÆp nhiÖt th«ng dông

NÕu d©y cÆp nhiÖt kh«ng ®îc dµi vµ ta ph¶i sö dông d©y ®ång ®Ó
nèi ®Õn dông cô ®o th× sè chØ cña dông cô ®o lµ hiÖu sè gi÷a nhiÖt ®é ®o
T vµ nhiÖt ®é chç nèi To, nhiÖt ®é To thêng lµ kh«ng æn ®Þnh
EBOOKBKMT.COM
93
H×nh 4.4: S¬ ®å nguyªn lý Thermocouple khi nèi víi dông cô ®o

§Ó kh¾c phôc ta nªn dïng d©y nèi dµi cïng lo¹i víi vËt liÖu cÆp nhiÖt
®Ó bï trõ nhiÖt ®é To , lóc nµy ta cã:
V=k(T-T1)
NhiÖt ®é T1 æn ®Þnh vµ ®o ®îc
§iÖn ¸p tõ cÆp nhiÖt ®iÖn lµ kh¸ nhá v× thÕ ta ph¶i khuÕch ®¹i lªn
nhiÒu lÇn ®Ó ®o ®îc ®iÖn ¸p ®ã ngoµi ra cÇn cã thiÕt bÞ ®o nhiÖt ®é ®Çu
l¹nh ®Ó bï trõ.
*) ¦u ®iÓm cña thermocouple
Lµ thµnh phÇn tÝch cùc, tù cung cÊp c«ng suÊt.
§¬n gi¶n, dÔ sö dông, gi¸ thµnh h¹.
TÇm ®o nhiÖt réng.
*) KhuyÕt ®iÓm
§é tuyÕn tÝnh kÐm.
KÐm nh¹y.
§ßi hái ®iÖn ¸p tham chiÕu.
EBOOKBKMT.COM
94
4.1.3. X¸c ®Þnh ®Þa chØ vµo, ra cho PLC
a) §Þa chØ ®Çu vµo

Tªn Gi¶i thÝch §Þa chØ
On_off BËt _t¾t switch M50.0
dat_tren NhiÖt ®é ®Æt ngìng trªn MD16
dat_duoi NhiÖt ®é ®Æt ngìng díi MD20
On_off_not M50.3
Phan_hoi C¶m biÕn nhiÖt ®é L3 PIW760
timer Lu gi¸ trÞ thêi gian ®Æt MW42
Timer_phan_ho §Õm tõ gi¸ trÞ ®Æt xuèng MW10
i 0
On_off BËt_t¾t nguån I124.0
On_off_motor BËt_t¾t moto M51.4
On_off_van_8 BËt_t¾t VAN8 M50.7
Auto_manual Tù ®éng_B»ng tay M50.6
I124.2 B»ng tay Van 8 M50.7
I124.3 B»ng tay Van 9 M51.0
I124.4 B»ng tay Van 10 M51.1
I124.5 B»ng tay Van 11 M51.2
I124.6 B»ng tay Van 12 M51.3
I124.7 B»ng tay moto M3 M51.4
EBOOKBKMT.COM
95
B¶ng 4.2: §Þnh ®Þa chØ ®Çu vµo
EBOOKBKMT.COM
96
b) §Þa chØ ®Çu ra

Tªn §Þa chØ
VAN12 Q124.0
VAN10 Q124.1
VAN8 Q124.2
VAN9 Q124.3
VAN11 Q124.4
MOTO M3 Q124.5
B¶ng 4.3: §Þnh ®Þa chØ ®Çu ra
4.1.4. Ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn
EBOOKBKMT.COM
97
EBOOKBKMT.COM
98
EBOOKBKMT.COM
99
EBOOKBKMT.COM
100
EBOOKBKMT.COM
101
4.2. ThiÕt kÕ giao diÖn ®iÒu khiÓn sö dông phÇn mÒm WinCC
4.2.1. Giao diÖn ®iÒu khiÓn hÖ thèng
a) Giao diÖn khëi ®éng hÖ thèng
Text_Field
Butt
on_2
Button_4
H×nh 4.5: Giao diÖn khëi ®éng hÖ thèng

Button_2: Ta lÊy Button tõ Tools sau ®ã nh¸y ®óp chuét tr¸i xuÊt hiÖn cöa sæ
H×nh 4.6: §Æt tªn cho Button_2
EBOOKBKMT.COM
102
Khi kÝch vµo Start chän ®Õn mµn h×nh tiÕp theo nh sau:
H×nh 4.7: Chän mµn h×nh khi nhÊn nót Start

Button_4: Ta lÊy Button tõ Tools sau ®ã nh¸y ®óp chuét tr¸i xuÊt hiÖn cöa sæ

Khi kÝch vµo ExÝt tho¸t khái ch¬ng tr×nh nh sau:
H×nh 4.9: Tho¸t khái mµn h×nh khi nhÊn nót Exit
Text_Field: Ta lÊy Text Field tõ Tools sau ®ã nh¸y ®óp chuét tr¸i xuÊt hiÖn
cöa sæ, viÕt tªn vµo cöa sæ Text
EBOOKBKMT.COM
103
H×nh 4.10: ViÕt ch÷ vµo Text Field

Çc Text kh¸c t¹o t¬ng tù.
b) Giao diÖn ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña hÖ thèng
H×nh 4.11: Giao diÖn ®iÒu khiÓn cña hÖ thèng
4.2.2. X©y dùng ch¬ng tr×nh liªn kÕt gi÷a WinCC vµ PLC
a) Giíi thiÖu chøc n¨ng çc Switch.
Muèn bËt nguån ta g¹t switch lªn ON, t¾t nguån g¹t switch xuèng OFF
HÖ thèng cã thÓ ®iÒu khiÓn ë 2 chÕ ®é b»ng tay vµ tù ®éng.

MAN: B»ng tay.
EBOOKBKMT.COM
104
AUT: Tù ®éng.
Çc Switch ®Ó më hoÆc

®ãng cho çc van V8, V9, V10, V11, V12.
§ãng, c¾t ®éng c¬ cho ®éng c¬ b¬m dÞch g¹o sang kh©u trén.
Ngoµi ra trªn çc van cßn ®Æt çc ®Ìn b¸o, ®Ó b¸o tr¹ng th¸i van ®ang më hay
®ãng .
L1: C¶m biÕn møc cao, L2: C¶m biÕn møc thÊp
L3: C¶m biÕn nhiÖt ®é, M’2 : §éng c¬ khuÊy
b) Çch kÕt nèi gi÷a WinCC vµ PLC.
GÝa trÞ nhiÖt ®é lÊy tõ c¶m biÕn nhiÖt ®é PT100, nh¸y ®óp
chuét vµo ®èi tîng viÕt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode
H×nh 4.12: §Æt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode cho c¶m biÕn nhiÖt ®é PT100
T¹o Tag cho c¶m biÕn nhiÖt
EBOOKBKMT.COM
105
H×nh 4.13: T¹o Tag cho c¶m biÕn nhiÖt
NhiÖt ®é ®Æt ngìng díi, nh¸y ®óp chuét vµo ®èi tîng xuÊt
hiÖn cöa sæ:
H×nh 4.14: : §Æt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode cho nhiÖt ®é ®Æt ngìng díi
T¹o Tag cho nhiÖt ®é ®Æt ngìng díi
H×nh 4.15: T¹o Tag cho nhiÖt ®é ®Æt ngìng díi
EBOOKBKMT.COM
106
NhiÖt ®é ®Æt ngìng trªn, nh¸y ®óp chuét vµo ®èi tîng xuÊt
hiÖn cöa sæ:
H×nh 4.16: §Æt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode cho nhiÖt ®é ®Æt ngìng trªn
T¹o Tag cho nhiÖt ®é ®Æt ngìng trªn
H×nh 4.17: T¹o Tag cho nhiÖt ®é ®Æt ngìng trªn
Thêi gian ®Æt

Nh¸y ®óp chuét vµo ®èi tîng viÕt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode
Thêi gian ®Õm thêi gian ®Æt trong khi V12 ®ãng
EBOOKBKMT.COM
107
Nh¸y ®óp chuét vµo ®èi tîng viÕt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode
H×nh 4.18: §Æt tªn vµo Tag, chän kiÓu Mode cho Timer
T¹o Tag cho Timer
H×nh 4.19: T¹o Tag cho Timer
Nh¸y ®óp chuét vµo ®èi tîng viÕt tªn vµo Text OFF
Nh¸y ®óp chuét vµo ®èi tîng viÕt tªn vµo Text OFF
EBOOKBKMT.COM
108

Mét çch t¬ng tù ta cã thÓ t¹o Tag vµ çc th«ng sè cho On_off_motor,
On_off_van_8, On_off_van_9, On_off_van_10, On_off_van_11,
On_off_van_12, VAN8, VAN9, VAN10, VAN11,VAN12.
Nguyªn lý ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn æn ®Þnh nhiÖt ®é tank nÊu g¹o nh sau:
Ban ®Çu ta bËt c«ng t¾c cÊp nguån cho hÖ thèng, sau ®ã chän chÕ ®é
lµm viÖc. NhiÖt ®é tõ c¶m biÕn nhiÖt PT100 sÏ ®îc hiÓn thÞ trªn PV. Ta tiÕn
hµnh ®Æt nhiÖt ®é ë ngìng díi(SP MIN) hoÆc ngìng trªn (SP MAX). NÕu
nhiÖt ®é trªn c¶m biÕn nhá h¬n ngìng díi hoÆc lín h¬n ngìng trªn th× ®ãng
V12.Ngîc l¹i th× më V12. Khi V12 ®ãng trªn S_TIMER b¾t ®Çu ®Õm thêi
gian tõ gi¸ trÞ ®Æt trªn H_TMER xuèng gi¸ trÞ 0, khi b»ng 0 th× ta më V10
(®Ìn b¸o V10 më) cho dÞch g¹o sang kh©u trén nhê b¬m M3.
4.3. Thö nghiÖm hÖ thèng ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t.
Sau khi thiÕt kÕ xong hÖ thèng ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t cho lß nhiÖt trong
nhµ m¸y Bia m« pháng b»ng phÇn mÒn giao diÖn WinCC em thÊy hÖ thèng
lµm viÖc b×nh thêng vµ æn ®Þnh theo ®óng yªu cÇu c«ng nghÖ.
EBOOKBKMT.COM
109
KÕt luËn
--------
Sau 3 th¸ng nghiªn cøu thùc hiÖn ®å ¸n, víi sù gióp ®ì cña çc thÇy gi¸o,
c« gi¸o trong bé m«n vµ ®Æc biÖt díi sù híng dÉn chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy
gi¸o TrÇn HiÕu cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n ®Õn nay em ®· hoµn thµnh
®Çy ®ñ çc c«ng viÖc mµ ®å ¸n tèt nghiÖp yªu cÇu.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn em ®· tÝch luü ®îc mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n
®Ó cã thÓ nhanh chãng n¾m b¾t ®îc viÖc ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t cho lß nhiÖt
trong nhµ m¸y Bia ®Ó ®¸p øng tÝnh liªn tôc trong quy tr×nh s¶n xuÊt bia phï
hîp víi thùc tÕ.
MÆc dï b¶n th©n em ®· cè g¾ng, nhng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vÉn cßn
gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, néi dung ®å ¸n vÉn cßn thiÕu sãt. V× vËy em mong
nhËn ®îc sù chØ b¶o cña çc thÇy, c« vµ çc b¹n ®Ó ®å ¸n nµy ®îc hoµn thiÖn
h¬n n÷a.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Nam §Þnh, Ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 2009
Sinh viªn thùc hiÖn
Ph¹m ThÞ H»ng
EBOOKBKMT.COM
110
Tµi liÖu tham kh¶o

----{----
[1]. “Tù ®éng ho¸ víi Simatic S7-300’’, NguyÔn Do·n Phíc, Phan Xu©n
Minh, Vò V©n Hµ, Nhµ xuÊt b¶n Khoa Häc vµ Kü ThuËt, 2006.
[2]. “Tù ®éng ®iÒu khiÓn çc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ’’, TrÇn Do·n TiÕn, Nhµ
xuÊt b¶n Gi¸o Dôc, 1998.
[3]. “ §iÓu khiÓn logic lËp tr×nh PLC’’, T¨ng V¨n Minh, Nhµ xuÊt b¶n Khoa
Häc vµ Kü ThuËt, 2004.
[4]. Website: http://www.google.com.vn/
[5]. Website: http://www.virtualmc.com/
[6]. Website: http://www.ebook.com.vn/
EBOOKBKMT.COM

Lập Trình Điều Khiển Giám Sát Cho Lò Nhiệt Trong Nhà Máy Bia Sử Dụng S7-300 (Hệ Thống SCADA)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lập Trình Điều Khiển Giám Sát Cho Lò Nhiệt Trong Nhà Máy Bia Sử Dụng S7-300 (Hệ Thống SCADA)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

2.5.1. Vïng nhí ch¬ng tr×nh...................................................................................44

3.3.2. Hµm truyÒn th«ng c¬ b¶n...........................................................................73

3. Néi dung thùc hiÖn

4. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn

5. Híng ph¸t triÓn cña ®Ò tµi

6. Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn

Trong qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p sau:

Ph¬ng ph¸p chuyªn gia

Ph¹m ThÞ H»ng

1.2. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia.

Malt Gạo N­íc

NghiÒn trôc NghiÒn bóa

DÞch hãa, hå hãa

Nấu hoa (90 phút)

Lên men phụ

Bão hòa CO2 CO

H×nh 1.1: Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia.

1.3. S¬ ®å khèi c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia

H×nh 1.2: S¬ ®å khèi c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bia

1.3.1. Nhµ nghiÒn

H×nh 1.3: S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng thiÕt bÞ nhµ nghiÒn

a) NghiÒn g¹o (Van V2, V7 ®ãng)

1.3.2. Nhµ nÊu

*) Qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt diÔn ra nh sau:

H×nh 1.5: S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng cña Tank nÊu

Mét c¶m biÕn nhiÖt ®é cña Siemens L3

H×nh 1.6 : Nguyªn lý ho¹t ®éng cña kh©u trén

*) Nguyªn lý ho¹t ®éng

C¸nh t¶n nhiÖt

H×nh 1.8 : Nguyªn lý ho¹t ®éng

1.3.4. Nhµ chiÕt

M¸y röa M¸y bèc chai

M¸y ®ãng M¸y thanh

H×nh 1.9: Nguyªn lý ho¹t ®éng nhµ chiÕt

Ng©m n­ Ng©m Phun n­íc Phun n­íc

H×nh 1.10: S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y röa chai

§­êng chai vµo

H×nh 1.12: Ho¹t ®éng cña m¸y chiÕt bia

H×nh 1.13: Nguyªn lý ho¹t ®éng m¸y ®ãng n¾p

Chai ra Chai vµo

H×nh 1.15: S¬ ®å ho¹t ®éng m¸y thanh trïng

Thêi gian chai lu l¹i trong mçi khoang

280C 400C 520C 680C 620C 520C 420C 280C

H×nh 1.16: Bè trÝ nhiÖt ®é trong c¸c ng¨n

H×nh 1.17: Nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y d¸n nh·n

f) M¸y in ngµy s¶n xuÊt

B¨ng t¶i chai

2.1. Giíi thiÖu chung

Bé nhí ch­¬ng tr×nh

Cæng vµ ra Bus cña PLC

Cæng ng¾t vµ Qu¶n lý ghÐp nèi

H×nh 2.1: CÊu tróc cña mét bé ®iÒu khiÓn PLC

2.2. C¸c modul PLC S7-300

2.2.1. Modul CPU

CPU 312 IFM CPU 314C-2PTP CPU 314 CPU 314C-2DP

H×nh 2.3: Mét sè CPU cña PLC S7-300.

2.2.2. Modul më réng

a) Modul nguån (PS) b) Modul vµo sè (DI) c) Modul ra analog (AO)

2.3. Ng«n ng÷ lËp tr×nh

PLC S7_300 cã 3 ng«n ng÷ lËp tr×nh c¬ b¶n sau:

Ng«n ng÷ “h×nh khèi”, ký hiÖu lµ FBD (Function Block Diagram).

Trong ®å ¸n sö dông ng«n ng÷ LAD ®Ó lËp tr×nh.

2.4. TËp lÖnh

Malt Gạo Níc

Ng©m n Ng©m Phun níc Phun níc

§êng chai vµo

Bé nhí ch¬ng tr×nh