You are on page 1of 8

Phan tich, danh gia ham hrong mot s6 kim loai 1 Nguyen Mqu Thanh

TONG B I E N TAP • trong thit ca dieu hong (Oreochromis. spp) n u 6 i a


PGS.TS Thai Ba Can
khu Vl/C phirong Bae Nghia, t h a n h ph6 Dong H6'i,

tinh Q u a n g B l n h

PHO TONG B I E N TAP


N g h i e n Ct.JU san xuat gi6ng ca bong l a u (Pangasius 7 Huynh Van Mimg,
PGS.TS Phan An • krempfi FANG & C H A U X 1949) tai Dong T h a p
Phgm _ Van Khdnh,

Nguyen Thi Nga,

Ngo Van Tuifn

H Q I DONG B I E N TAP

Chu tich • Tam soat nguy Cd dai thao dirong Va tien dai thao

dirong a sinh vien Khoa Xet n g h i e rn Y hoc Truong


15 LU'ctng Tran Thanh Duy,

Phgm Thi Ai Hoang,

NGND.PGS.TS Ho Thanh Phong Doan NhU' Quynh,


D 9i hoc Qu6c te Hong B a n g
Nguyen Van Trung
Pho Chu tich

PGS.TS Tran Manh Ha

• Tan s6 diem da

tren gene I L28B


hlnh r s 1 2 9 7 9 8 6 0 va

a b e rt h
rs8099917

n h a n n h l e rn v i r u s viern gan
19 Ha Thi Anh,

Cao Minh Nga,

Nguyen Tuifn Anh


sieuvi C
Oyvien

GS.TSKH Hoang Van Kiem


a 25
PGS.TS Phan Huy Xu • Khao sat ty I� tang cholesterol va

s i n h vien Khoa Xet n g h i e rn Y hoc Truong 09i hoc


trilgyceride Huynh Ng9c Pht1ctng

Nguyen Anh Duy,


I

Nguyen Ng9c Kim Ngc


PGS.TS Le Khac Circng Qu6c te Hong B a n g
Nguyen Thanh Nhgt,

PGS.TS Nguyen Th! Nga Nguyen Van Trung

PGS.TS Pham Tb] Mai


N h Cl' n g net tieu bieu trong tieu van h6a k i n h d o a n h 31 Ton NCI' Quynh Tran,
PGS.TS Ha Th] Anh • ph6Tay
Tran Xuan Thang,

PGS.TS lirong Tb] Anh Ngoc Trtlctng Hoang Trt1ctn�

PGS.TS Ton NCI' Quvnh Tran


a
PGS.TS Nguyen Due L(>c • Phat huy di san van h6a

du l i c h
K h a n h Hoa tu' g6c n h l n 37 Nguyen Van Bon

PGS.TS Nguyen Th! Hoai Phuong

TS. Nguyen Thanh Due + Van de ve n a n g cao n a n g luc ng6n ngfr hoc xa h(>i 45 Phan Thi L? Hoa

TS. Tran Xuan Thao cho ngiroi hQC tieng Anh

TS. Duong Thai Cong

TS. Nguyen Thanh Trung


+ Cac yeu to a n h hirong d e n y d i n h khot SI/ d o a n h 51 Nguyen Do Bich Nga,

n g h i e p cua s i n h vien Vien K i n h d o a n h va Q u a n ly Huynh My Tien


TS. Nguyen Quang
09i hQC Qu6c te Hong B a n g

TS. Nguyen Due Son

TS. Le Hai Duong

TOA SO�N: Truong Dal hoc Quoc te Hong Bang

2 1 5 - D i e n B i e n Phu - Phuong 15 - O u a n B l n h T h a n h - T P . H C M
BAN THU' KY TOA SOAN
OT: (028) 7308 3456 - Ext: 3 6 1 7 I E m a i l : j o u r n a l @ h i u . v n

TS. Oo Chiem Tai


GIAY P H E P XUAT BAN

ThS. Tran Th! Thanh Thuan Giay phep xuat ban s6 2 3 1 7 /GP-BTTTT ngav 27 / 1 2 / 2 0 1 1

I n tai Cong ty T N H H MTV ITAXA. Kho in (21x29.7) cm, 64 trang

CN. Pham Th! Thanh Tam I S S N 2 6 1 5 - 9686


TAP C H I KHOA HQC - Truong Dai hoc Qu6c te Hong Bang (2019) 56 8 : 3 1 - 3 6

Nhll'ng net tleu bieu trong tieu van h6a kinh doanh pho Tay

Typical features of subculture business in Westerns' Town

2
Ton Nii' Quynh Tran 1, Tran Xuan Thang\ Tnrong Hoang Trll'O'ng

Tom tat Ly thuvet ve van h6a k i n h d o a n h da dU'Q'C 1. O�TVAN OE

lam ro trong n h i e u n g h i e n CU'U trU'O'C day, ly thuvet Ve


Pho Tay co van h6a rieng, nam trong Van h6a t h a n h

tieu van h6a do th] c O n g duce Trung tam Nghien CU'U


phd, goi la Tieu Van h6a pho Tay. Van h6a k i n h d o a n h
Do th] va Phat trien ( C E F U R D S ) n g h i e n ciru va khao
cua tieu van h6a p h o Tay cOng m a n g net d�c tnrng
sat tai Pho Tay, Bay H i e n va 56' Thung. Ket q u a khao
rleng trong van h6a kinh doanh cua Thanh Pho, tuy
sat tieu van h6a Pho Tay da cho thay mo hlnh kinh
n h i e n pho Tay la mo hlnh k i n h d o a n h rat h i e u qua va
d o a n h tai day co n h Cr n g net d�c tnrng, d6 la van h6a

d�c biet, do d6 tlrn ra cac d�c tnrng cua van h6a k i n h


k i n h d o a n h cac s a n pharrl-(iu l i c h vo'i d o a n h n h a n la CU'

doanh pho Tay se l a m ro nguven n h a n t h a n h cong cua


d a n trung tam do t h ] c6 trinh d(> hoc van khong cao, ca
mo hlnh nay.
SO' vat chat chu yeu tan d u n g tu' nha d a n trong hem

nho h e p . Tuy v�y h i e u qua k i n h d o a n h rat t h a n h cong, Bai n g h i e n CU'U m o n g muon l a m ro cau true cua do th]

duce giai thlch qua each n h i n van h6a k i n h d o a n h , d6


t h a n h p h o Ho Chi M i n h q u a g6c n h l n tnrong hop cua

la CU' d a n tai pho Tay co van h6a k i n h d o a n h d�c sac,


khu d u l i c h - d i c h Vl,J Pham NgO Lao, qua d6 l a m ro noi

the hien q u a dao dtrc k i n h d o a n h , mo h i n h to chirc. su


h a m va d�c tnrng cua tleu van h6a, l a m ro vai tro cua

gan ket chat che va ben vCrng trong c h u o i gia tr], Ket
tieu van h6a c O n g n h ir n h Cr n g dong g6p cua tieu van
qua kiem dinh .Chi S q u a r e c O n g cho thav so l i � u thong
h6a cho su phat trien cua t h a n h pho, nhCrng gia tr] cua
ke dang tin cav,
tieu van h6a m a n g lai g6p p h a n vao viec xav dung va

Tit kh6a: Van h6a do th], van h6a k i n h d o a n h , tieu van


phat t r i e n dO'i song van h6a t h a n h pho, phu hop v6'i

h6a, pho Tay, Pham NgO Lao, k i n h d o a n h , pho chuven


rnuc t i e u : "Xav dung TP. Ho Chi M i n h c6 chat IU'Q'ng

doanh.
song tot, van m i n h , h i e n dai, nghia tlnh" ma h i e n nay

Abstract The theory of business culture has been thanh pho dang huong den.

clarified in many previous studies. The theory of urban 2. DIEM LU�N

subculture is also researched and surveyed by the Center


Da c6 n h i e u cong trlnh n g h i e n CU'U ve cac tieu van h6a,
for Urban studies and Development (CEFURDS) in Pho
la cac c(>ng dong c6 loi song van h6a d�c thu n h U'
Tay, Bay Hien and So Thung. The results of the Pho Tay

nhCrng c(>ng dong ngU'O'i dan t(>c, c(>ng dong ngll'O'i


subculture survey show that the business model here has

cung l a m nghe, cung hoc;it d(>ng k i n h d o a n h m(>t nganh


its characteristics, that is, the business culture of tourism

hang, c (> n g dong ngheo, c(>ng dong tfn nglf6'ng ton


products and the business people are from local residents

and people from other places. Facilities are mainly used giao. Cac tieu van h6a VU'a qll'Q'C tiep c�n theo vj trf dja

from people's houses in narrow alleys of sub-culture. ly VU'a theo d�c trU'ng xa h(>i, van h6a, k i n h te.

However, the business efficiency is very effective, Pho


N g h i e n CU'U ve tieu van h6a dU'Q'C n h � n d i � n , tiep c�n

Tay business sub-culture is explained by the way of


theo vl trf dja ly va d�c trU'ng cua xa h(>i, k i n h te, van

looking at business culture; that is, Pho Tay residents


h6a, cac tieu van h6a 6' TP. Ho C h f M i n h dlfQ'c de c�p,
have a special business culture which is expressed
mo xe q u a CUQC h(>i thao "Bao ton VO phat trien CQC tieu

through business ethics, organizational model, close and


van h6a & hem pho trong qua trinh cdi tgo TP. Ho Chi
sustainable cohesion in the value chain.
Minh" do C E F U R D S to chU'c n a m 2006 c h o thay tfnh

Key words: Urban culture, business culture, sub-culture,


da d c;i n g cua do thl hay tiep noi cong trlnh sau d6 la

Pho Tay, Pham Ngu Lao, business, specialized streets.


Hem ph6 Sai Gon - TP. Ho Ch( Minh do Ton N CI' Q u y n h

1
Trung tam Nghien CU'U 06 th] va Phat trien,
2
Truong Dai hoc Khoa hoc Xa hoi va Nhan van, TP. Ho Chi M i n h .

ISSN 2615-9686
TAP C H I KHOA HQC - Truong Dai hoc Qu6c te Hong Bang (2019) 56 8 : 3 1 - 3 6

Tran va Nguyen Trong Hoa c h u b i e n (Ton N fr Quvnh thong, Gans 1962 va Reiss 1 9 5 5 ( F i s c h e r , 1 9 9 5 ) giai

Tran, Nguyen Minh H o a , 2007) de C?P den rat n h i e u thfch rang vi$c tc;10 nen tfnh d�c trlfng cua loi song do

tieu van h6a hien dien trong cac hem p h o n h ir tieu van thi phan 16'n la do cac yeu to ngau n h i e n . Vl nhieu ly do

h6a cong dong nghe thu cong, tieu van h6a am thuc, ma n h i e u c h u n g t(>c, n h 6 m d a n t(>c, cac nha n g h � thu?t

tieu van h6a dich VL.J du l i c h khu phd P h a m NgG Lao . . . m a n g sac thai m6'i . . . den song 6' cac t h a n h pho, va do

M(>t cong trinh khac Nghien cU'u vd khdo sat ph6 chQ' d6, loi song cua hQ da g h i dau an len loi song cua t h a n h

chuyen doanh - m¢t hi�n tlfQ'ng c1¢c ado cua do thi Vi�t p h o ma hQ s i n h song. N h l n c h u n g , van h6a do thl khac

Nam: Thljc trc;mg va dinh hlf6'ng phdt trien cho den nam v6'i van h6a cua nhfrng nO'i khac c6 CU' d a n ft t?P trung

2020 cua Nguyen M i n h Hoa xem xet cac p h c chuven va m a n g tfnh truyen thong hO'n chi b6'i v] van h6a cua

d o a n h trong rnci l i e n hoan v6'i nha p h d va khao ta mot CU' d a n khac n h a u .

so heat dong buon ban chuven mot mat hang, tap


Ben trong van h6a c h u n g , tieu van h6a la m(>t t?P hqp

trung tren mot so duong pho cua TP. Ho Chf Minh.


16'n nhfrng nglfO'i Chia Se m(>t d�c diem da dLiQ'C xac

Cong trlnh da c u n g cap mot birc tranh tong the ve pho


djnh, ket hqp v6'i n h a u , la thanh vien c u a cac to chU'c

chuven d o a n h , cho thay van h6a k i n h d o a n h b u o n c6


l i e n ket v6'i cac d�c diem xac d j n h cua hQ, t u a n thu cac

ban, ban c6 phuong cua nguot Vi�t (Nguyen Minh


gia tri khac n h a u , C h i a Se m(>t b(> Cong Cl,.J van hoa Va

Hoa, 2009).
tham gia vao m(>t each song chung. Tuy n h i e n mU'c d(>

Tuy v�y, cac n g h i e n ciru tren phuong d i e n van h6a - va gi6'i h c;1 n c u a cac tieu van hoa c6 the mO' ho va chong

xa h(>i cho thay n h ir n g sac rnau d�c biet cua van h6a cheo n h a u (Peter Lok, J. C. 1 9 9 9 ) .

do th], k i n h te do t h ] , Song, n g h i e n CU'U mot tnrong hop


Van h6a k i n h d o a n h cua Tieu van h6a p h o Tay c u n g

dien h l n h nhir khu pho Tay - Pham Ngu Lao tu yeu to


m a n g nhfrng net d�c trlfng rieng do CU' d a n 6' Pho Tay

k i n h te do thi de tlm nhirng d�c tnrng, nhirng gia tr] cot


c u n g c6 each song khac bi�t. Doi tlfQ'ng p h l,J C Vl.J (khach

16i Cua tieu van h6a th] chira CO bai nghien CU'U nao di
hang), san pham k i n h d o a n h (san pham du l j c h ) , vai tro

sau phan tfch.


cua c h f n h quyen dja phlfO'ng (ho trq p h o di b(>) c u n g c6

3. PHU'ONG PHAP N G H I E N CU'U nhfrng net rieng so v6'i van h6a do thj T h a n h pho Ho

Chu de nghien CU'U nay dLiQ'C tiep can boi nhieu Chf M i n h . N h fr n g net d(>c dao d6 can dLiQ'c mo ta va

phuong p h a p n g h i e n ciru mang t f n h l i e n nganh. Tfnh lam r6 de l a m hi$u qua hO'n cho cac hoc;1t d(>ng k i n h

lien nganh la su giao thoa giira n h a n hQC, xa hoi hQC, doanh d u l j c h n6i c h u n g va cua T h a n h pho n6i rieng.

su' hoc va van h6a hoc, qua d6 xem xet va phan tfch
4.1.1. Tcic d9ng tit vi tri dja ly v6'i g6c nhin van h6a

n g u o n gee, sir phat trien, ban chat, vai tro Va van de


kinh doanh
n g h i e n CU'U. Trong n h i e u phuong p h a p dLiQ'C a p d u n g
Theo n h i e u n h a n g h i e n CU'U, van h6a va dja ly c6 l i e n
cho chu de nghien CU'U nay, phuong phap quan sat

ket ch�t che, con nglfO'i va thien n h i e n tac d(>ng qua l c;1 i
tham du bang each thu thap thong tin tu' thirc tien q u a

tc;lO tfnh each ling XU' p h u hQ'p VO'i vung mien ma con
viec xac d i n h rn u c tieu Va doi tirong q u a n sat, Va ke ca

tham gia vao n h 6 m doi tirong q u a n sat. nglfO'i s i n h song.

Phuong p h a p khao sat thirc dia, dieu tra n h a n hQC va Khu Vl/C pho Tay da ton tc;1i ft nhat gan 60 n a m , ban do

xa hoi hQC: ap d u n g phuong p h a p p h o n g van, thu thap Saigon n a m 1960 da c6 k h u Vl/C nay, vl trf cua k h u pho

thong tin cac hoat dong kinh te cua chu the nghien h i � n nay n a m 6' q u ? n trung tam cua T h a n h pho Ho Chf

CU'U. Phuong phap dieu tra xa hoi hQC d�c biet coi M i n h , qua d6 ta thay d a n CU' 6' p h o Tay mang net van

trong, thong qua viec dieu tra dinh hrong cho 100
h6a cua nglfO'i song t r u n g tam do thl va hli6'ng cac d j c h

tnrong hop dLiQ'C khao sat.


Vl.J tot nhat Cua t h a n h pho n h lf s a u :

4. KET QUA N G H I E N ClJU


B $ n h vi$n: Vl trf k h u pho Tay n a m gifra cac b $ n h

4.1. Mo ta cac net d�c tnrng trong van h6a kinh vi�n 16'n, gom B $ n h vi$n da khoa Sai Gan (thanh

doanh cua tleu van h6a pho Tay l?P nam 1 9 3 7 ) , B � n h vi$n chan thuO'ng c h i n h hlnh

Theo n h i e u nha n g h i e n CU'U, van h6a do th] n6i c h u n g


(tu nam 1 9 8 5 ) va b$nh vi$n Tu D u (tU' nam 1 9 3 7 ) .

c6 n h i e u diem d(>c dao khac lc;1 so v6'i van h6a truyen

ISSN 2615-9686
TAP C H f KHOA HQC - Truong Dai hoc Oucc te Hong Bang (2019) 56 8 : 3 1 - 3 6 : 33

Trung tam hanh chfnh: Gan Uy ban Nhan dan nh6m nghien CU'U th] nha cua CU' dan trong Pho Tay

Thanh pho, gan B(> Cong An (bo phan lam khong rong, t h i e u tlen n g h i , hem thi hep, chi du 1 chiec

passport), Cong a n T h a n h Pho. xe ba banh de lay rac, cac dien tfch trong nha va trong

hem hau het deu dU'Q'C tan d u n g mot e ach toi da de


Trung tam van h6a: Canh cong v i e n , nha hat 16'n

kinh doanh.
Thanh pho, p h o di b(> Nguyen H u $ , D i n h Doc L?P,

la nhirng noi d i e n ra cac le hoi chao rrurng cac Sl,J' Theo ket qua khao sat thl t h u n h a p cua CU' dan pho Tay

kien 16'n cua ca ruroc. lai khong tuong irng v6'i tien nghi thap cha nha 6' cua

hQ, trong 100 ngU'Oi dU'Q'C k hao sat, CO den 24% C O thu
Trung tam thiro'ng rn a i : Sai Gen Centre, Vincom,

nh?P 16'n hO'n ho�c bang 9 tri$u, 7% c6 thu n h ? P 16'n


cho' Ben Thanh

hO'n hay bang 20 tri$u. Trang so d6 c6 den 75% la c h u


Trung tam van c h u v e n : Gan Ben xe bus trung tam,

CO' SO' ho�C V U'a la C hu V U'a la ngU'Oi l a m trong CO' SO'.


narn giCra ben xe m i e n Dong va Ben Xe mien Tay,

Ket qua khac cua khao sat c O n g chi ra rang c6 den 5 5 %


c6 quang dU'ang ngan nhat de den cac qu?n

SO ngU'Oi dU'Q'C h6i (hO'n 9 1 % ngU'Oi tra lai) cha rang


huven va tu' cac nO'i khac tro ve.

khu dan CU' nay p hat trien la do m9i ngU'ai a n nen l a m


Tung la trung tam thong tin: TrU'O'C 1975 day

ra.
tung c6 nga tu q u o c te, noi cac ph6ng vien baa

T6m 1 9 i , d a n CU' l a m an tot, thu n h ? P cao, khu pho p hat


chi tap trung lay tin va b i n h l u a n ve tinh h i n h thoi

trien nhU'ng ti$n nghi nha 6' l 9 i khong tU'O'ng XLl'ng, t?P
su.

trung het cac thu?n IQ'i ve vi tr[ vao mt,JC dfch kinh
Tung la t r u n g tam ga xe l ir a , nhieu nguon tu lieu

doanh, day la d�c trU'ng c u a van h6a kinh doanh cua


ch a thay tnro'c n a rn 1954, doan ducng de L a

w d a n pho Tay.
S omm e (DU'a ng Ha m Nghi ngav nay ) tnroc 56'

4.1.3. PhU'dng th.:rc sinh nhai (each kiem song)


H o a xa Do ng DU'O' ng l a khu ga dau moi cua cac

tuven tram w ay s Sai Gon - Ch Q' L 6' n, Sai Gon - Gia C6 n h a nghien CU'U cha rang, van h6a dU'Q'C dinh nghia

Di nh. nhU' la each kiem song, thi net d�c trU'ng cua CU' d a n

nO'i day la hQ chuyen cung cap cac s an pham du l j c h gia


CU' dan pho Tay do c6 vi tri rat dac dia la trung t a m cua

re, chuyen d a n h cha k h a c h du l j c h binh d a n ( Tay Balo),


giao t h o n g , thuong rn a i , CUa thanh p h o 16'n nhat nU'O'C

re nhU'ng dap Ll'ng dU'Q'C n h u cau C Ua khach d u l i c h tLJ'


nen thu huong mot ea ch rat thuan tien cac dich Vl,J

cac nU'6'c p hat trien ( Chau Au, H a n Quoc, N h ? t.. . . )


cong, benh vien, giai tri, mua s a rn ... N h Cr ng dich Vl,J d6

khong chi danh ch a CU' dan ma con la cac san p h a rn Theo k h a o sat th] gia d i c h Vl,J du lich t9i khu Vl,J'C nay

ch a khach du lich. N h U' V?Y khach du lich tal phd Ta y n h U' d i c h V l,J V?n chuyen Xe bus), an uong
( ( nha hang) . . .

dU'Q'C huong dich Vl,J tot nhat cu a T h a n h phd, tuy n h i e n deu O' mll'C gia C h u n g C U a CU' d a n t h a n h pho, khong O'

nhCrng d i c h V l,J d6 chi do yeu to vi tri dia ly mang 1 9 i , mU'c cao n h U' trong cac khach S9n nha hang cao cap.

khong p h a i tLI' dau tu cua d o a n h n h a n lam du l i c h t9i Khong chi la trung tam du l i c h cua khach Tay n h U' ten

Pho Tay. pho Tay, cac cong ty I Cr ha.nh 6' day con c6 k h a c h hang

la CU' dan cua T h a n h pho k hi can d�t cac tuyen du ljch


Theo quy luat van dong cua van h6a ma nhieu nha

c6 gia phai chang.


n g h i e n CU'U deu dong tinh, khi k h a c h du l i c h dong vai

nguo'i thu hirong d i c h V l,J, ho da g6p p h a n t90 nen SU'C L am k i n h d o a n h du l j c h c h a khach nU'6'c ngoai v6'i gia

hut cua n h u cau rrurc d(> cao, quay l a i thuc day cac dich thap nhU'ng van dam baa chat IU'Q'ng va dU'Q'C tfn n h i $ m

V l,J tren phat trien, Va g6p p h a n phat trien C aC San p h a m cua CU' d a n c u a T h a n h pho, d6 la net d�c trU'ng r i eng

dich V l,J c h u n g cua Thanh pho. C Ua khu V l,J'C nay.

4.1.2. Van hoa cua hem ngU'cti lao dgng, thu nhgp cao 4.1.4. Triet ly va d<;,o dU'c kinh doanh

Pho Tay dU'Q'C xem n h ir la khu p ho chuven ve l a m an D9o dU'c k i n h d o a n h 6' k hu vvc nay rat dU'Q'c ton tr9ng,

k i n h te, tuy song trong rnoi tnrong do th], tai trung tam C O den 48% ngU'Oi dU'Q'C h6i dU'a ra cam ket giao dich

thanh phc, ton tai lau dol, nhung theo q u a n s at cua bang m i $ng, chi hO'n 51% cam ket bang van b a n , tuy

ISSN 2615-9686
TAP C H f KHOA HQC - Truong Dai hoc Qu6c te Hong Bang (2019) 56 8 : 3 1 - 3 6

n h i e n co den 83% c h a rang khong co trlfO'ng hqp cam 100 ngtro'i tra l a i , chi co 31% la co trlnh d(> nghe hay

ket nao bi huy bo. G i CJ' cam ket du chi hlia bang m i ¢ n g dai hoc, co den 38% tr i nh d(> cap 2 trc xuong. Thu

la vi¢c rat kho thl,J'c h i ¢ n so v6'i van hoa k i n h d o a n h noi n h a p c u a n h ir n g ngirot co trlnh d(> tu' trung hoc c h u v e n

c h u n g , n h lf n g VO'i elf dan pho Tay, hQ da lam dlfQ'C dieu nghiep tro' xuong lai phu hop v6'i trinh d(> hoc van, chi

gan n h lf k h o n g tlfong do. co 19 /7 4 ngiroi duce hoi co thu n h a p tren 7 t r i e u , 20%

trong so do co thu nhap nr 3 den 5 trleu, du v�y da y la


Peter cha rang de giCJ' dlfQ'C cam ket th] tieu van hoa

thu nhap nhinh hon v6'i mat b a ng hrong ma xa h (> i tra


q u a n tr9ng hO'n la van hoa cua ca to chlic (Peter Lok,

ch a nguoi co trlnh d(> h Q C van tuong tu. Ta co th e thay


J . C. 1 9 9 9 ) , ket hqp v6'i ket q u a khao sat th] co the cha

d�c tnrng van hoa doanh nhan ph o Ta y la n h ir n g nguoi


rang tieu van hoa pho Tay dong vai tro chu yeu trong

co trinh d(> hoc van khong cao, kho tlm viec tren th]
vi¢c g i CJ' dlfQ'C cam ket VO'i khach hang, van hoa kinh

tnrong lao dong noi chung, va thu nhap cua ho tai da y


d o a n h c h u n g cua T h a n h p h o chi dong vai tro p h t,J hay

tot hon so v6'i mat ba n g th] tnrong.


khong dang ke, va co the di den ket l u � n rang day la

diem d�c trlfng cua van hoa k i n h d o a n h pho Tay. Tuy nhien nhin vao q uy mo va ket q ua kinh doanh,

nhieu chuven gia do ng '{ r a ng de dat dircc hieu q ua


C(>ng dong elf d a n o day kha gan ket de g i u p d6' n h a u
n h ir v�y thi van hoa kinh doanh cua ho tuong xirng v6'i
trong cong vi¢c, co den 53% nglfO'i dlfQ'c khao sat c h a
van hoa CUa khach du lich, Ve ngon ngir, e a ch li ng XU',

rang hQ rat gan ket va 53% trong so do cha rang ly do


chat hr ong d i c h Vl,J. St! khac biet van hoa khong q ua
hQ gan ket v6'i n h a u la do ho trq n h a u trong cong vi¢c.
16'n de CaC tiep b i e n van hoa d i e n ra VU'a du, khong bi
Neu n h lf Wirth ( 1 9 3 8 ) cha rang CUQC song t h a n h pho
SOC de CO the tro n e n san pham d u l i c h de duce chap

lam suy yeu cac c(>ng dong truyen thong, tll' do giai
nhan.

phong, co l � P. va xa l a n h mQi nglfO'i va cuoi c u n g t9o ra


Tom lai van hoa doanh n h a n o phd Tay c h f n h la van
Slf ca tfnh hoa ( F i s c h e r , C. S. 1 9 9 5) va khong theo tieu
hoa elf d a n , co d�c tnrng la hoc van tuy k h o n g cao

chuan th] elf dan o day khong p h u hqp v6'i n h � n d i n h


n h u n g du tam van hoa de l a m d i c h Vl,J d u lich rmrc dQ

tren. Chat keo de gan ket c h f n h la St! hqp tac de giCJ'


tuong doi cao .

dlfQ'C cam ket VO'i khach hang.


4.1.6. Van h6a dieu himh to chU'c doanh nghi�p

Tom l 9 i , triet ly k i n h d o a n h o p h o Tay dlfQ'C noi b�t l e n


Cung theo PGS TS H u y n h Ouoc Thang, van hoa d o a n h

o vi¢c c(>ng dong gan bo n h a u de lam k i n h d o a n h , q u a


nghiep tea s ang q ua trlnh d(> to chirc k i n h d o a n h cua

do hQ da giCJ' dlfQ'C cam ket I a n n h a u va do do giCJ' dlfQ'C


doanh n g h i e p (Thang, P. T. ( 2 0 1 3 ) . D�c tnrng van hoa

cam ket v6'i khach hang. D9o dU'c k i n h d o a n h dlfQ'C lam pho Tay trong viec dieu h a n h d o a n h nghiep la St! tiet

r6 o c(>ng dong nay va van hoa cua c(>ng dong dong vai kiern dlen tfch toi da n h a rn nang d o a n h so hieu q ua

tro quyet d i n h trong d�c diem nay. nhat,

4.1.5. Van h6a doanh nhiin chinh la van h6a ell dan Theo khao sat, mot can p h o m�t tien chi can rong 3m

la ho co the VU'a l a m van p h o n g cong ty I CJ' h a n h chuven


Theo H u y n h Quoc Thang thi van hoa d o a n h n h a n the
b an tour , ban ve may b ay, b an sim card, cha thue xe
h i ¢ n trlfa'C het O d(>i ngu nhCJ'ng con nglfO'i (gom ca cac
may, ban thiet bi dien tir . . .
ca n h a n va cac t�p the ) tham gia sa n xuat k i nh d o a n h

Dae biet nhCJ'ng can nha pho trong h e m cCmg duce sU'
( Th a ng, P. T. (2013). Theo kh a o sat thi hO'n 9 5 % elf dan
d u n g hau het c h a khach san mini, spa, b eauty s a l o n ,
l a nglfO'i l a m trong w so ho�c c h u ca' so, chi co hO'n
che bien thuc p h a rn , ban ca phe . . . V6'i chuoi kinh
4% la t h a n h vi e n trong gia d i nh do nh lf ng kh o ng t h a m
d o a n h trong hem, ho co d(>i ngu giao cafe, thirc an cha
gia k i n h d o a n h . Co the ket lu�n la da ph a n nglfO'i t h a m
cac vi trl khac v6'i chi p h i tiet kiern nhat co the (xe dap),
gia c a c dO'n vi kinh doanh la elf d a n t c;1 i ch a , hay noi
CO the xem day n h ir van hoa k i n h d o a n h du l i c h duce

ea ch kh a c , v a n hoa d o a n h n h a n o ph o Tay c h f n h la v a n
thirc hien trong h e m .

hoa cua elf d a n ph o Tay.


V6'i vi trf khuat tam n h i n , thl van hoa kinh doanh du

Cu ng v6'i kh a o sat, elf d a n ph o Tay co t r i n h d(> h Q C van l i c h hem da tan d u n g Internet Marketing (tiep th] tren

nh ] n C h u n g kh o ng tlfO'ng XLl' ng VO'i ky n a ng hQ da CO de rnang), co facebook, va co thong tin tren trang Trip

xay dlfng dlfQ'c mo h i n h d u lich n h lf h i ¢ n nay. T r a ng advisor.

ISSN 2615-9686
TAP C H I KHOA HQC - T r U' ct n g D � i hoc Qu6c te Hong Bang (2019) 56 8 : 3 1 - 3 6 �

�������������-�-
Tom 19i, d�c tnrng van hoa dieu hanh to chirc kinh trong c h u o i . Tfnh ben vCrng cua c h u o i rat cao do khong

doanh a ph6 Tay la van hoa tan d u n g t6i da d i e n tich bien d(>ng n h a n Sl/ (yeu to hang dau trong vi$c cung

mat b a n g de k i n h d o a n h , dieu nay da t90 nen van hoa ling san pham du l j c h ) .

k i n h d o a n h du lich trong h e m , trong do bao gorn van


Trong tieu van hoa p h 6 T a y thi van hoa k i n h doanh p h 6

hoa marketing o n l i n e .
Tay co n h i e u diem noi b�t so v6'i van hoa kinh doanh

4.1.7. Van h6a U'ng xv trong chu6i gici tri du ljch noi C h u n g , dU'Q'C h ] n h t h a n h tl.l' U'U the ve dia ly,

van hoa CU' d a n c h f n h la van hoa d o a n h n h a n v6'i d9o


N h U' da p h a n tich, CU' d a n c h f n h la doanh n h a n va van

dlic k i n h doanh gan n h U' tuy¢t d6i. Ben qnh do san


hoa ling XU' trong cong dong c h f n h la van hoa ling XU'

pham du ljch dU'Q'C ban ra chi VO'i gia thap nhU'ng chat
doanh n h a n . Hieu theo each khac thi q u a n h$ d6i tac

IU'Q'ng p h u hQ'p khach du l i c h , va dU'Q'C thljc hi$n bai


a p h 6 Tay dong thoi la q u a n he lang gieng.

c h u o i gia tri ben vCrng do c h f n h w d a n t9o ra. Cac d�c


Theo khao sat, ph6 Tay co du cac san p h a rn du l i c h n h ir

trU'ng van hoa tren la nguyen n h a n cho ket qua kinh


nha nghi, spa, co sa lam dep, I Cr hanh, thuc
doanh an tU'Q'ng, khi do hi¢u qua k i n h te quay l 9 i thuc
pharn . . . NhCrng co sa cung cap cac san pham du l i c h do
day vi¢c gan ket de phat trien k i n h d o a n h .
t90 nen c h u o i C u n g ling ( c h u o i gia tri), do do ling XU'

4.2. Ket qua khao sat thong ke Slf lien h$ giCra bien
giCra cac t h a n h vien trong cong dong hay giCra tnrong

dinh tfnh "thu nh�p" cac bien khac


n h o rn va t h a n h Vien chfnh la ling XU' giCJ'a cac t h a n h

Vien trong c h u o i gia tri, sir gan ket trong c h u o i Se anh 4.2.1. Trinh d9 h9c van

hirong quyet dinh den hieu qua heat dong cua c h u o i Xet tU'cJng q u a n hai bien dinh tfnh: Thu nhgp va

gia tr]. trinh d(, hoc v(fo, co sig = 0 . 5 2 6 , V6'i Sig > 5% nen

hai n h o m nay d(>c l � p v6'i n h a u


Theo khao sat, .co 8 9 . 9 % c h o rang q u a n h$ trong viec

Ket l u � n : Khong c6 lien h� giCra thu n h � p va trinh


lam giCra tnrong n h o rn va thanh vien kha mat thiet

d(> hQC van


(quan h$ khong binh thuong), tuong W nhu v�y co

4.2.2. Vi tri trong cO' s& kinh doanh


94.7% cho rang q u a n h$ trong viec l a m giCra t h a n h vien

trong n h o m rat l i e n q u a n n h a u (khong dong y la viec ai Xet tU'cJng q u a n hai bien dinh tfnh: Thu nhgp va vi

nay l a m ) . tri trong ca' sa kinh doanh (chu, lam t h u e . . . ), co

Fisher extract's test = 0 . 0 1 6 , V6'i c h i s6 nay < 5%


V6'i cau khao sat q u a n h$ trong dai song thl co den
nen hai n h o m nay p h 1,1 t h u (> c n h a u
8 1 % cho rang q u a n h$ giCra chu va n h a n vien khong chi

Ket l u � n : Co lien h� giCra thu n h � p va vi trf trong


la q u a n h$ cong viec, tirong W n h ir v�y co 84% cCmg

w sa kinh doanh.
cho rang q u a n h$ giCra cac thanh vien cCmg khong chi

4.2.3. Ly do cgng dong phcit trien


la q u a n h$ cong viec n h u tren.

Xet tU'cJng q u a n hai bien dinh tfnh: Thu nhgp va


H a i n h o rn ket q u a khao sat tren da l a m ro q u a n diem

c(,ng dong phcit trien do m9i ngU'cti an nen lam ra, co


quan h$ giira cac t h a n h vien trong cong dong khong
F i s h e r extract's test = 0,686, V6'i chi s6 nay > 5%
c h i la quan h$ cong viec va ho co q u a n h$ rat khang
nen hai n h o m nay d(>c l � p n h a u
khit v6'i n h a u .

Ket l u � n : Khong c6 lien h� giCra thu n h � p va ly do


Mlic d(> vCrng chac cua cac to chirc trong c h u o i gla tr]
c(>ng dong phat trien la do mQi ngU'O'i an nen l a m

ph6 Tay c li n g dtro'c chi ra trong khao sat, co 60.6% cho


ra.

rang q u a n h$ cong viec giCra c h u va n h a n vien kha gan


4.2.4. Hinh thll'c giao ket
bo, ft thay doi ngiroi. Ket qua tuong tu' v6'i cau hoi
Xet tU'cJng q u a n hai bien dinh tfnh: Thu nhgp va
ngU'Q'C l a i , CO 82% khong cho rang q u a n h$ giCJ'a c h u Va
hinh thCrc giao ket (gio'y ta hay mi�ng), co Fisher
n h a n vien long leo d a n den n h a n vien thay doi cho l a m
extract's t e s t = 0.930, V6'i chi s6 n a y > 5% nen hai
de dang.
n h o m nay d(>c l�p n h a u .

Tom lai, ph6 Tay co chuol gia tr] du lich lien ket kha
Ket l u � n : Khong c6 lien h� gi Cr a thu nh�p va hinh

chat do quan h$ rat khang khit cua cac thanh vien


th li c giao ket.

I S S N 2615-9686
TAP C H I KHOA HQC - Truong Dai hoc Qu6c te Hong Bang (2019) 56 8 : 3 1 - 3 6

4.2.5. Quan h� trong di1i song, muc chu va nhan vien https://baomoi.com/pho-tay-bui-vien-va-doi­

hai ben chi co quan h� trong cong vi�c net-lich-su/c/17106882.epi.

Xet tirong q u a n hai bien dinh tfnh: Thu nh(jp va 3. Le Van Nghia, (2016), "Nga tu noi tieng dat Sal

thanh", truy cap ngav 26/06/2016, tir


quan h? giita chu va nhan vien chi c6 trong cong

https://thanhnien.vn/van-hoa/nga-tu-noi-tieng­
vi?c, co F i s h e r extract's test = 0.802, V6'i chi s6

dat-sai-thanh- 717038.html
nay > 5% nen hai n h 6 m nay d(>c l�p n h a u .

4. Le Van Nghia, (2017), " P h o di bo B u i Vien - "Con


Ket luan: Khong c6 lien h? giCJ'a thu nhap va quan

dirong qu6c te' ht l a u roi. .. " trong Bao Tu6i Tre,


h$ chi c6 trong cong viec giira chu va n h a n v i e n ,
truy cap ngav 25/09/2017,

Ket qua khao sat Chi Square cha thay khong co l i e n h$


https://tuoitre.vn/pho-di-bo-bui-vien-con­

gifra thu nhap va cac b i e n dinh tfnh khac n h ir hoc van,


d u o n g - q u o c - t e - t u - l a u - r o i - 1 3 7 5 79 2. htm.

cong dong phat trien, hinh thirc giao ket va q u a n h$


5. Nguyen DU'c Trl, (2014), Hoc;ich djnh phat trien du
giCJ'a chu va n h a n v i e n , thu n h a p chi c6 m6i l i e n he v6'i

lich Phc;im Ngu Lao giai doc;in 2 0 1 0 - 2020, Bao cao


vi trf trong to chirc k i n h d o a n h . Dieu do cha thay cac
n g h i e rn thu, 56' Khoa hoc Cong nghe - 56' Van
d�c tnrng dU'Q'C chi ra ht ket q u a thong ke trong rn u c
h6a, The thao va Du l i c h TP. Ho chi M i n h .
2 la dang tin c�y.

6. Nguyen Thi Thanh Hoa, (2015), "Bao cao b9


5. KETLU�N

Cu dan hay d o a n h n h a n tai tieu van h6a Pho Tay co phan k i n h te cua phirong Pham NgO Lao", 56 l i e u

van h6a k i n h d o a n h rat d�c sac, phu hop voi cac tieu phirong P h a m NgO Lao.

c h i can co trong viec k i n h d o a n h san p h a rn du l i c h , Van 7. Nguyen M i n h H o a , (2005), Nghien cuu va khao sat

h6a c u a ho da l a m tien de cha viec thiet l � p va duy trl


ph6 chg' chuyen doanh - m(Jt hi?n tU'q'ng d(Jc dao cua

on dinh cong dong tao ra gia tr] hieu qua, dieu nay
do thi Vi?t Nam: Thlfc trc;ing va dinh hU'6'ng phat
khong chi q u a y l a i c u n g c6 rn a n h me hon ban sac van
trien cho den nam 2020. D 9 i h9c Qu6c gia TP. Ho
h6a rieng cua ph6 Tay ma con tao n e n birc tranh rnoi
Chf Minh.
trong mo hinh k i n h d o a n h d u lich.

8. Peter Lok, J . C, ( 1 9 9 9 ) , "The r e l a t i o n s h i p between


Tieu van h6a k i n h d o a n h ph6 Tay khong chi dap irng

dU'Q'C n h u cau phat trien k i n h d o a n h CUa CU' d a n tai cho commitment and organization culture,

ma con la dong hrc cha cac mo h i n h k i n h doanh du l i c h s u b c u l t u r e , l e a d e r s h i p style a n d job satisfaction i n

gia re a thanh ph6. Phat huy dU'Q'C cac yeu to d�c tnrng organizational change and development".

tren se g6p p h a n thuc day kinh te d u lich cua t h a n h Leadership & Organization Development Vol.20

ph6 phat trien. Issue: 7, 3 6 5 - 3 7 4.

TAI L l � U THAM KHAO 9. Thang, P. T, (2013, 8). Bai giang man Van h6a

1. Fischer, C. S. (1995). "The Subcultural Theory of D o a n h nghi$p, Dc;1i H9c Qu6c te Hong B a n g , Vi$n

Urbanism: A Twentieth-Year Assessment. American sau D9i h9c.

J o u r n a l of Sociology 1 0 1 , no. 3 (Nov., 1 9 9 5 ) : 543-


10. Ton N CJ' Quynh Tran, (2007), Van h6a hem pho Soi
577.
Gon - TP. Ho Ch{ Minh, TP. Ho C h f M i n h , Nxb Tong

2. H o a n g Vi$t ( 2 0 1 5 ) , " P h o Tay" B u i Vien va doi net


HQ'p.
lich su", truy cap ngay, 22/7 / 2 0 1 5 , tu

ISSN 2615-9686

You might also like