Aseksüell k ve Evr m – Evr m Ağacı http://evr magac .

org/makale/382

Aseksüell k ve Evr m
11 Ek , 16:13 (Perşembe, 11 Ek m 2012, 16:13:31) – Yazdır

Tweet (https://tw tter.com/share)

Sayfamız okurlarından Sn. Onur Alp b ze şöyle b r talep lett :

Aseksüell k üzer ne b r yazı yazmanızı talep ed yorum.

B z de Evr m Ağacı olarak kend s ne konuyla lg l açıklamalar yaptığımız şöyle b r yazı sunmak st yoruz:

Sayın Onur Alp,

Sorunuz ç n teşekkür eder z, öneml b r noktaya parmak bastınız. Günümüzde aşırı yüksek sayıda olmasa da,
kend s n "aseksüel" (h çb r c ns yete ve c nsel faal yete lg duymayan k ş ) olarak tanımlıyorlar. Pek aseksüell k
"normal" b r olgu mudur, yoksa b r hastalık mıdır? Doğada aseksüell ğe yer var mıdır? K ş ler, şahs terc hler yle m
aseksüel olurlar, hormonal ve genet k baskıların etk s altında mı? Çevren n bunda etk s ned r? Kend s n "aseksüel"
olarak tanımlayan nsanlar gerçekten aseksüel m d r? Bu sorular, halen cevap arayan ve nsanların kafasını
kurcalayan sorulardır. Bu konuda b l msel araştırmaların sundukları en net cevapları vermekted r; bu sebeple
bunlara bakmakta fayda görüyoruz.

Öncel kle aseksüell k, Arch ves of Sexual Behav or derg s n n 36. sayısında çıkan makaleler nde Dr. N cole Prause
ve Dr. Cynth a Graham'ın tanımladığı şekl yle, "herhang b r c ns yete ve/veya genel olarak seks yapmaya lg s n
tamamen veya kısmen y t rm şl k" anlamına gelmekted r. Ancak 2004 yılında Anthony Bogaert' n Aseksüell k: ulusal
b r olasılık örneğ ndek yaygınlık ve lg l faktörler başlıklı yazısında bel rtt ğ g b , "c nsel yönel m n kaybolması"
olarak da tanımlanab lmekted r. Yapılan b rkaç bağımsız araştırmadan çıkarılan ortak sonuca göre, tüm Dünya'dak
toplam nsan popülasyonu çer s ndek aseksüeller n oranı %1 veya daha düşüktür.

Aseksüell k, sıklıkla "c nsell kten uzak durma" le karıştırılmaktadır. Bu doğru değ ld r, z ra d n veya şahs görüşlerden
ötürü c nsell kten uzak durma le c nsell ğe h çb r lg duymama tamamen farklı konulardır. İlk nde c nsel b r davranış
terc h bulunmaktayken, k nc s nde b l nd ğ kadarıyla elde olmayan unsurlar devreye g rmekted r. Ağustos 2004
yılında yapılan b r araştırmaya göre, aseksüel olduğunu dd a eden b reyler n gen ş b r kısmı, y ne de c nsel faal yette
bulunmaktadırlar ve sebep olarak "romant k l şk yaşamak" veya "çocuk sah p olma steğ "n göstermekted rler. Bu
da öneml b r noktayı b zlere göstermekted r: Aseksüel b reyler de, sekse lg duymuyor olmalarına rağmen seks
yapab l rler. Bunu b r nev sebze yemey sevmeyen; ancak arada sırada yemek durumunda kalan veya can çekmes
üzer ne sebze y yen çocukların durumuna benzeteb l r z. Kısaca b r şeye lg duymamak, onun kes nl kle
yapılmayacağı anlamına gelmemekted r ve bu durum aseksüeller n seks yapması ç n de geçerl d r.

1 -> 6 12.7.2014 15:53

Aseksüell k ve Evr m – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/382

Burada yapılması gereken b r d ğer ayrım da, aseksüel üreme le aseksüell k arasındak karışıklığı önlemek
amacıyla yapılacaktır. Aseksüel (c nsel olmayan) üreme, m toz veya vejatasyon g b yöntemlerle canlıların
çoğalması anlamına gel r ve b r c nsel davranış t p olan aseksüell k le h çb r alakası yoktur. İnsan türü, h çb r
tartışmaya yer bırakmaksızın seksüel (eşeyl ) üreme le çoğalan, ökaryot k b r canlıdır; ancak popülasyon
çer s nde seksüel üremeye lg duymayan (ancak seksüel olmadan da üreyemeyen) b r grup nsan vardır k bu
nsanlara "aseksüel" demektey z. Ne olursa olsun, nsan türü de, d ğer tüm türler g b b yoloj k varlığını
korumak amacıyla üremek zorundadır. Bunu yapmayan, yapamayan veya yapmak stemeyen soylar tüken r.

Aslında tartışmanın temel bu son cümlede çözülmekted r. Aseksüel davranış, elbette k b r terc h meseles d r; ancak
ne olursa olsun, eğer k b yoloj k soy korunmak sten yorsa, normal b r şek lde üreme zorunludur. Açıkçası bu
noktadan sonra el m zde kalan konu net b r şek lde şudur: Aseksüell k b r terc h meseles d r ve b z lg lend rmez.
Ancak konu ne yazık k tam olarak bu kadar bas t değ l. Aseksüel nsanlar gerçekten de seks yapmaya lg ler n
y t rm şler m d r? Ertes gün uyandığınızda, "Artık aseksüel b r nsan olacağım." d yeb l r m s n z? Geç rd ğ n z b r
travma (örneğ n tecavüze uğramak g b ), aseksüel olmanıza sebep olab l r m ? Tüm bunlar, k ş ler n şahs terc hler
üzer ndek , b yoloj k ve kültürel unsurlardır ve Evr m Ağacı'nın alanına g rer. Bu yüzden, bu konulara da b raz g rmek
st yoruz.

Aseksüell k B r Terc h M d r?

BBC'n n aseksüeller üzer nde yaptığı araştırma, oldukça lg nç sonuçlar verm şt r. İlk olarak araştırmanın b ze
gösterd kler, aseksüell ğ n c nsel b r terc h olmadığı, doğuştan geld ğ , yan b r "c nsel yönel m" olduğudur. Nasıl k
erkekler, doğduktan sonra "normal" b r şek lde d ş lere lg duyuyorlarsa ve bunun ç n herhang b r eğ t m ya da
kültürel b r k m gerekm yorsa, aseksüeller de doğduklarından t baren herhang b r c nsel stek duymuyorlar. Bunun
elbette st snaları vardır; ancak yapılan çeş tl araştırmalar, gen ş b r kes m n doğuştan aseksüel olduklarını
bel rtt kler n göstermekted r.

Independent gazetes n n görüştüğü ve kend s n aseksüel olarak tanımlayan Tessa Barratt, durumunu şöyle
açıklıyor: "C nsell kten uzak durmak b r terc ht r; ancak aseksüell k b r terc h değ l, b r c nsel yönel m. Böyle olmayı
seçemezs n z, böyle doğarsınız. Bazı nsanlar aseksüell ğ anlamakta zorlanıyor. B r nsanın nasıl c nsel stek
duymayab leceğ ne ve seksten uzak durab leceğ ne anlam verem yorlar."

Bu konuda akla gelen lk sorulardan b r , aseksüeller n özel yaşantılarında masturbasyon yapıp yapmadıklarıdır. Bu
soru lk bakışta kulağa rahatsız ed c ve özel yaşamı tac z ed c b r soru g b geleb l r. Ancak masturbasyonun
doğallığı anlaşılacak olursa (konuyla lg l yazımızı okuyab l rs n z), bu sorunun arkasında yatan b l msel merak da
anlaşılab lecekt r. Ve BBC'n n bu konudak araştırma sonuçları da lg nçt r. Aseksüel olduğunu bel rten nsanların
büyük b r kısmı masturbasyon yapmaktadır. Bu b ze şu gerçeğ göstermekted r: Aseksüeller n c nsel dürtüler
bulunmaktadır; ancak b r sebepten ötürü bu c nsel dürtü, seks yapmaya dönüşememekted r.

Aseksüell k ve Doğa

2 -> 6 12.7.2014 15:53

Aseksüell k ve Evr m – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/382

B l nd ğ g b canlılar, 4 m lyar yıldır evr mleşmekted rler ve bunun yarısı c varı b r süred r de eşeyl üreme
evr mleşmekted r. Özell kle çok hücrel canlıların eşeyl üremes , doğadak C nsel Seç l m yasalarından ötürü kıran
kırana mücadelelere ve seks ç n ölüme kadar g den kavgalara sebep olmaktadır. Hatta modern b l m, canlıların
yapısal evr m n n %50 Doğal Seç l m'den (hayatta kalma mücadeles ), %50 C nsel Seç l m'den (üreme mücadeles )
kaynaklı şek llend ğ n ler sürmekted rler. Elbette bunların arkasında b rçok genet k ve çevresel mekan zma da söz
konusudur; ancak canlıların b yoloj k varlık amaçlarının ve ömürler n şek llend ren hedefler n hayatta kalmak ve
üremek olduğu tartışılmazdır. B rçok canlı (ve özell kle de hayvanlar), ömürler n n tamamına yakınını hayatta
kalmayı ve üremey başarab lecekler şek lde davranışlar serg leyerek geç r rler.

Ancak günümüzde, bazı hayvan türler nde aseksüel davranışlar normal olarak bulunmaktadır. Öyle k , ünlü Evr msel
B yolog John Maynard Sm th, bu azınlıktak aseksüel türler n günümüze kadar var olab lm ş olmalarını "Evr msel b r
skandal" olarak tanımlamaktadır. Z ra doğada, hayatta kalamayan ve üreyemeyen canlılar elenmekted r. Bu
durumda aseksüell k nasıl olur da bugüne kadar geleb l r sorusu doğmaktadır. Fakat bu sorunun cevabı da, y ne
evr msel süreçlerde g zl d r. Aseksüel türler n n tel kler ne bakıldığında, aseksüell ğ n get rd ğ olumsuz yanları
destekleyecek b rçok ek özell ğ n evr mleşt ğ n görürüz. Örneğ n aseksüel sürüngen türler nde partenogenez denen
b r yöntem le üreme söz konusudur. Yen Meks ka kırbaçkuyruklarında (Cnem dophorus) bütün b reyler d ş d r.
Üreme dönem nde bazı d ş lerde meydana gelen hormonal değ ş m, bu d ş ler n erkekm ş g b davranmasına neden
olmaktadır ve bu erkek g b davranan d ş ler, gerçek d ş lerle b rleşerek üremey sağlarlar; ancak ortamda erkekler
veya sperm bulunmaz. Veya rot ferler çer s nde yer alan "bdello d" olarak b l nen canlılar, aseksüel olmalarına
rağmen olumsuz etmenlerden kend ler n korumak ç n gel şt rd kler uç derece özell klere sah pt rler. Bu canlılar
yumurtalarını bırakırlar; ancak yumurtalar gel şmek ç n erkeklere veya spermlere ht yaç duymaz. Yan bu
canlılarda, y ne üreme söz konusudur; sadece aseksüel üreme mevcuttur (yaptığımız ayrımı hatırlayınız).

İnsanı D ğer Hayvanlardan Ayıran Noktalar Var Mıdır?

İşte nsan b reyler nde, aseksüel üreme bulunmasa da, aseksüell k vardır. Dolayısıyla doğada, tam olarak nsanda
olduğu g b b r aseksüel yapı görmek pek kolay değ ld r. İnsan, "hayatta kalma ve üreme" k l s n kırmış türlerden
b r d r. Açıkçası, nsan türü de bu z nc r kıramamıştır; ancak kırmış g b davranab lecek kadar yüksek b r zekaya
sah pt r. Z ra t p k b r nsan ömrüne bakıldığında, yapılan b rçok kültürel evr m ürününün yanında (sanat, müz k, d n,
vs.), ömrün büyük b r kısmının hayatta kalma mücadeles (ekonom k ve sosyokültürel açıdan) ve üreme (evl l k,
çocuk sah b olma, vs.) üzer ne kurulu olduğu görülür. Elbette bunun dışına çıkab len nsanlar da vardır; ancak b z
popülasyonları ncelerken, çan eğr s n n ortasındak genel popülasyonu "norm" olarak alırız. Elbette k uçlardak
azınlıklar da nsan popülasyonları ç n tartışılmaz öneme sah pt r; z ra muhtemel evr msel süreçler n yönler n n
bel rley c s bu uçlardak b reylerd r (b r popülasyonun ne yöne evr mleşeceğ , çevresel baskıların uçlardak ler
destekley p desteklememes yle şek llenmekted r).

İnsandak aseksüell k, uzun yıllardır b rçok b l m nsanının lg s n çekm şt r. Örneğ n 1948'de yayınlanan ve b l m
cam asına bomba g b düşen "İnsan Erkekler ndek C nsel Davranışlar" s ml raporunda Dr. Alfred K nsley açıkça
şunları yazmaktadır: "İnsanlar, koyunlar ve keç ler olarak k ye ayrılamazlar!" Bundan kastı şudur: İnsan
popülasyonları çer s nde sadece "erkekler" ve "d ş ler" yoktur. K nsley' n tanımıyla, X Grubu adı ver len, c ns yets z
nsanlar da bulunmaktadır. Dolayısıyla K nsley ve destekç ler ne göre nsan c ns yet , k uçlu b r mızrak olarak değ l,
b r spektrum (dağılım) olarak bel rlenmel d r. Buna rağmen K nsley' n c ns yet dağılımında X Grubu'na tam olarak yer
bulunamamıştır. Havlak'ın yaptığı araştırmaya göre erkeklern %1.5'u, kadınların se %15' "c nsel stek
duymamakta"dırlar ve bu sebeple X Grubu'na g rmekted rler.

3 -> 6 12.7.2014 15:53

Aseksüell k ve Evr m – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/382

2001 yılında kurulan Aseksüeller n Tanınırlığı ve Eğ t m Ağı'nın günümüzde Dünya çapında 19.000-30.000 arası
üyes bulunmaktadır. Bu alandak araştırmalar halen sürüyor olmakla b rl kte, b l m cam ası aseksüell ğ n normal b r
c nsel yönel m m , yoksa hormonal/genet k b r sorun mu olduğu konusunda tam olarak anlaşamamaktadırlar. Fakat
günümüzde yaygın olarak kabul ed len görüş, aseksüell ğ n b r hastalık olmadığı yönünded r. Z ra önceden hastalıklı
olarak tanımlanan c nsel yönel m hastalıklarında fob (korku) unsuru öneml b r yer tutmaktadır. Yan bu nsanların
"hasta" olarak değerlend r lmes n n sebeb bey nler ndek değ ş mlerden ötürü c nsell kten korkmalarıdır. Aseksüeller
üzer nde yapılan çalışmalar se, bu k ş ler n neredeyse h çb r n n seksten korkmadığını, sadece buna lg
duymadıklarını, gerek rse kolaylıkla yapab ld kler n göstermekted r.

Sonuç

Bu konudak araştırmaların sonu elbette k yoktur ve her geçen gün yen bulgulara ulaşılmaktadır. Ancak bu konuda
unutulmaması gereken b rkaç öneml noktayı şöyle özetleyeb l r z: Aseksüell k, nsan popülasyonu çer s nde son
derece normal b r varyasyon olarak görülmel d r. Z ra popülasyonda bu şek lde uç n tel ktek b reyler bulunmaktadır.
Nasıl k aşırı seks düşkünler popülasyonumuz çer s nde yer almaktaysa, sekse lg duymayan b reyler n de varlığı
son derece normald r. Aseksüell ğ n kaynağı tam olarak b l nememekted r; ancak arkasında genet k bazı unsurların
olduğu kes nd r. Öte yandan çevresel etmenler n de aseksüell kte etk s olab leceğ düşünülmekted r. Özell kle
ş ddetl travmalar sonrasında seksten soğuma, c ns yetlerden uzak durma g b durumlar görüleb lmekted r. Bu g b
durumlar, ş ddetl hormonal etk altında bey n yapısındak değ şmelerden kaynaklanıyor olab l r; bu konudak
çalışmalar sürmekted r. Öte yandan genlerde meydana gelen değ ş mler veya c nsel üreme sırasındak genet k
komb nasyonların bu t p varyasyonları oluşturması sonucu, aseksüeller n genell kle doğuştan bu özell kler
kazandıkları düşünülmekted r. Tüm bunlar b r yana, nsanın kültürel yapısı çer s nde kamufle olmuş olsa da,
b yoloj k b r hayvan türü olarak nsanın varlığını sürdüreb lmes , üremes ne ve hayatta kalmayı sürdürmes ne
bağlıdır. Bunu en bas t şek lde şuradan anlayab l r z: İnsan türü müz k yapmadan, d nlerle uğraşmadan, sanat
üretmeden, b l mle lg lenmeden, k tap okumadan, sosyal etk leş me g rmeden bell derecelerde hayatta kalab l r ve
varlığını sürdüreb l r; ancak b yoloj k olarak varlığımızı sürdüreb lmem z n tek yolu hayatta kalmayı sürdürmek ve
üremeye devam etmekt r. Bütün nsanlar sanat yapmaktan (veya d ğer kültürel evr m ürünler nden) vazgeçerlerse,
varlığımız devam edecekt r. Ancak tüm nsanlar, aynı anda, hayatta kalmaktan veya üremekten vazgeçecek
olurlarsa, 70-80 yıl çer s nde, bugün doğan lk bebekler de öldükten sonra, Dünya üzer nde h çb r nsan b rey
kalmayacaktır.

Kültürel evr m m z, k m zaman b yoloj k evr m m z n get rd kler n maskelemekte, baltalamakta, mod f ye etmekte
veya g zlemekted r. Ancak düzgün ve b l msel b r anal z sayes nde b yoloj k evr m le kültürel evr m arasındak l şk ler
ortaya çıkarılab l r. İnsanın da sıradan b r hayvan türü olduğu unutulmamalıdır. İnsanı " nasn" yapan özell kler, onun
b yoloj k olarak evr mleşt rd ğ zekasına paralel olarak gelen, algısal ve düşünsel kültürel evr m nden
kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla kültürel her evr m unsurunun arkasında, b yoloj k evr m parçaları ve temeller
bulunab l r. Bu demek değ ld r k kültürel evr m m z n her adımı b yoloj k olarak şek llenmekted r. Bunu asla dd a
edemey z. Ancak kültürel evr m n temel n n b yoloj k evr m olduğunu nkar etmek, cehaletten ve natçılıktan başka b r
şey olmayacaktır.

Umuyoruz k popülasyon çer s nde bulunan her çeş tl l ğe saygı duymayı b len b reyler olab l r z. Ve umuyoruz k bu
yazımız, değ ş k b r n tel ğ tanımanıza ve meraknızı körüklemeye (ve b r m ktar tatm n etmeye) faydalı olmuştur.

4 -> 6 12.7.2014 15:53

Aseksüell k ve Evr m – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/382

Ş md , yazımızı noktalamadan önce 8 başlıkta aseksüell ğ toparlayalım:

1) Aseksüell k le "C nsell kten Uzak Durma" (Kel bas ) Kavramlarının Farklı Olduğunu B l n!

Aseksüell k doğuştan gelen b r n tel kt r ve k ş n n kend terc h değ ld r. Kel bas se, d n veya şahs sebeplerle
c nsell kten ve evl l kten uzak durma steğ , zorunluluğudur. İlk nden vazgeç lemez; k nc s nden vazgeç leb l r. Tüm
aseksüeller c nsell kten uzak durmazlar; sadece b yoloj k c ns yetler n n n tel kler n taşımazlar.

2) Aseksüeller le Homoseksüeller B rb r ne Karıştırmayın!

Aseksüeller, g zl homoseksüeller değ ld rler. Aseksüeller n sadece karşı c ns yete değ l, kend c ns yetler ne de
lg ler bulunmaz.

3) Aseksüeller, C ns yetler n Baskılayan İnsanlar Değ ld r!

Aseksüeller, aseksüel olmayı seçmem şt rler. Kel bas sebeb yle c nsell kten uzak duranlar, evl l kten sonra normal b r
şek lde c nsell kler n yaşarlar. Aseksüeller se, en güçlü evl l klerde b le c nsell ğe sıcak bakmazlar ve uzak dururlar.
Bu, onların terc h değ ld r, onlar ç n "normal" olan budur (nasıl k "düz" b r erkek, "ona göre normal" b r şek lde, b r
kıza c nsel stek duyuyorsa, bu da aynı durumdur).

4) Değ ş m Beklemey n, Aseksüeller Değ şmeyecekt rler!

Genel kanının aks ne, aseksüeller "doğru k ş y bulduklarında" c nsel stek duymaya başlamayacaklardır ve ömürler
boyunca değ şmeyeceklerd r. Aseksüeller, aseksüel olarak doğarlar ve ömürler boyunca aseksüel olarak
kalacaktırlar. Tıpkı düz erkekler n ve düz kadınların, düz erkek veya düz kadın olarak doğması ve ölene kadar öyle
kalmaları g b . Aseksüell kte, transeksüell k g b b r değ ş m steğ bulunmaz.

5) Mot vasyonlarını Anlayın!

Aseksüeller, c nsell k çermeyen b rl ktel klere karşı değ ld rler ve sevg l l er , karı-kocaları bulunab l r. Sadece seks
yapma steğ n barındırmazlar, o kadar. Bunun evr msel açıdan değer n yukarıda anlattık; ancak b reysel olarak
sınırlı olduğundan ve popülasyon çer s nde çok dar olduğundan, sıradan b r varyasyon olarak görülmel d rler. Daha
önce de ded ğ m z g b , k m s sırf çocuk sah b olab lmek ç n, zevk duymasa b le c nsel l şk ye g reb l r; ancak zevk
ç n seks yapmazlar.

6) Aseksüel Olmak, Dokunmaktan veya Öpüşmekten Hoşlanmamayı Gerekt rmez!

Aseksüel olduğunu bel rten nsanlar, d ğer nsanlar g b sarılıp, dokunup, öğüşeb l rler. Z ra aseksüeller de aşk, sevg
g b duygulara sah pt rler; ancak bunun sonucunda gelmes b yoloj k olarak hedeflenen seks olgusundan uzaktırlar.
Herkes g b d ğer tutkulara sah pt rler.

5 -> 6 12.7.2014 15:53

Aseksüell k ve Evr m – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/382

7) Aseksüeller n Hastalıklı Olduğu F kr n Kafanızdan Atın!

Aseksüell k seç leb len b r şey değ ld r; dolayısıyla ps koloj k b r rahatsız olarak görülmez. Hormonal akt v tedek
farklılıktan ve bey ndek s n r ağlarının farklı b ç mde düzenlenmes nden oluşur. Aseksüell ğ n "tedav s "ne gerek
yoktur; tıpkı "erkek olmanın tedav s "ne gerek olmadığı g b . Modern b l mde c ns yetler n 2 le sınırlı olmadığına da r
tartışmaların olduğunu hatırlayın.

8) Aseksüeller n Neredeyse H çb r , Ömrünün Bell B r Dönem nde Olduğu İdd a Ed len Tac z/Tecavüz
Durumlarından Ötürü Aseksüel Olmamıştır!

İnsanlar, aseksüell ğ n ps koloj k b r savunma mekan zması olduğunu sanarlar. Çok kısıtlı ve nad r durumlarda bu
böyled r; ancak ger kalan büyük çoğunluk, gayet normal ve sıradan çocukluklar geç rm şlerd r. Henüz b l m dünyası,
aseksüell ğ n tam olarak neden n b lememekted r; ancak bu yönde araştırmalar sürmekted r.

En çten saygılarımızla.

ÇMB (Evr m Ağacı)

Et ketler:

Paylaş & yorum yap

Tweet (https://tw tter.com/share)

6 -> 6 12.7.2014 15:53