You are on page 1of 31

‫استاد‪ :‬دکتر محسن جهانشاهی‬

‫سياالت‬

‫شبه پالستيک‬ ‫نيوتني‬

‫دايلتنت‬

‫بينگهام‬ ‫مستقل از زمان‬


‫سياالت‬
‫کازن پالستيک‬

‫رئوپکتيک‬
‫غيرنيوتني‬
‫تيکسوتروپيک‬ ‫وابسته به زمان‬
‫سياالت نيوتني‬

‫‪ ‬ويسکوزيته ثابت است‪.‬‬

‫‪‬‬
‫‪       a  o  cte‬‬
‫‪o‬‬

‫‪‬‬
‫سياالت نيوتني‬
‫سياالت نيوتني‬

‫مثال ‪:‬‬
‫‪ ‬آب‪ ،‬تمام گازها ‪ ،‬مخلوط گازها در آب ‪ ،‬مايعات‬
‫با وزن مولکولي کم ‪ ،‬محلول هاي آبي حاوي مواد‬
‫با وزن مولکولي کم‬
‫‪ ‬نيوتني با ويسکوزيته کم ‪:‬کشت باکتري ‪ ،‬مخمر ‪،‬‬
‫کپک با مرفولوژي پلتي‬
‫‪ ‬نيوتني با ويسکوزيته باال ‪ :‬حضور برخي از‬
‫سوبسترات ها يا محصوالت ميکروبي‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال شبه پالستيک )‪(Pseudo Plastic‬‬


‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

(Pseudo Plastic) ‫سيال شبه پالستيک‬

. ‫ پيروي مي کند‬Power law ‫ ويسکوزيته کاهش مي يابد و از مدل‬، ‫ با افزايش نرخ برش‬

  k on

o n 1
apparent vis cos ity :  a  k
n : Power law index, flow behavior index : 0  n  1
k : Consis t e n cy index
if n  1  Newtonian fluids
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال شبه پالستيک )‪(Pseudo Plastic‬‬

‫مثال ‪:‬‬
‫محلول هاي پليمري‬ ‫‪ ‬رزين ها يا الستيک ها‬
‫سوسپانسيون نشاسته‬ ‫‪ ‬بعضي چسب ها‬
‫مايونز‬ ‫‪ ‬سلولز استات‬
‫خمير کاغذ‪،‬‬ ‫‪ ‬بعضي دترجنت ها و صابونها‬
‫چسب کاغذ ديواري‬ ‫‪ ‬رنگها‬
‫‪ ‬بيشتر مايعات تخميري از اين مدل پيروي مي کنند‪.‬‬
‫‪ ‬کشت کپک با مورفولوژي کالپ ( تراکم حد وسط) يا پخش شده‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال دايالتنت )‪(Dilatant plastic‬‬


‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال دايالتنت )‪(Dilatant plastic‬‬

‫‪ ‬با افزايش نرخ برش ويسکوزيته افزايش مي يابد و از مدل ‪ Power law‬پيروي مي کند‪.‬‬

‫‪  k‬‬ ‫‪on‬‬

‫‪o n 1‬‬
‫‪apparent vis cos ity :  a  k‬‬
‫‪n 1‬‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال دايالتنت )‪(Dilatant plastic‬‬


‫مثال ‪:‬‬
‫‪ ‬برخي سوسپانسيونهاي آبي اکسيد تيتانيوم‬
‫‪ ‬برخي محلولهاي پودر ذرت – شکر‬
‫‪ ‬برخي محلولهاي صمغ عربي‬
‫‪ ‬نشاسته‬
‫‪ ‬سيليکات پتاسيم‬
‫‪ ‬شن مرطوب ساحل‬
‫‪ ‬بعضي رنگها‬
‫‪ ‬محلول حاوي پودر آهن‬
‫‪ ‬فلوکهاي سيمان خيس‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال بينگهام‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال بينگهام‬
‫‪ ‬سياالتي داراي تنش تسليم هستند‪.‬‬
‫‪ ‬شرط جريان ماده‪ ،‬رسيدن تنش به حد مشخصي براي شروع‬
‫سيالن آن است‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از عبور از تنش تسليم ويسکوزيته ثابت است ‪.‬‬

‫‪  o  k p ‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪o‬‬
‫‪apparent vis cos ity :  a  o  kp‬‬
‫‪‬‬
‫‪o : Yeild stress‬‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال بينگهام‬

‫مثال ‪:‬‬
‫گل حفاري چاه نفت‬ ‫‪ ‬برخي پالستيکهاي مذاب‬
‫دوغابهاي گچ و ماسه‬ ‫‪ ‬مخلوط آب و شن‬
‫کرمهاي طبي‬ ‫‪ ‬شکالت مايع‬
‫بتن تازه‬ ‫‪ ‬خمير دندان‬
‫گريسها‬ ‫‪ ‬مارگارين‬
‫‪ ‬و برخي خميرهاي کاغذ ‪.‬‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال کازن پالستيک )‪(Casson plastic‬‬


‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال کازن پالستيک )‪(Casson plastic‬‬

‫‪ ‬سياالتي داراي تنش تسليم هستند‪.‬‬


‫‪ ‬بعد از عبور از تنش تسليم با افزايش نرخ برش ويسکوزيته کاهش مي يابد ‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬


‫‪  o  k p ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪o2‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪1‬‬
‫] ‪apparent vis cos ity :  a  [( o )  k p‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪‬‬
‫‪o : Yeild stress‬‬
‫سيال غير نيوتني مستقل از زمان‬

‫سيال کازن پالستيک )‪(Casson plastic‬‬

‫مثال ‪:‬‬
‫‪ ‬خون‬
‫‪ ‬آب پرتقال‬
‫‪ ‬شکالت مذاب‬
‫‪ ‬جوهر چاپ‬
‫‪ ‬سس گوجه‬
‫سيال غير نيوتني وابسته به زمان‬

‫‪ ‬سيال رئوپکتيک )‪(Rheopectic‬‬


‫‪ ‬افزايش ويسکوزيته با افزايش زمان اعمال تنش‬
‫‪ ‬مثال‪ :‬بعضي از روانسازها‬

‫‪ ‬سيال تيکسوتروپيک )‪(Thixotropic‬‬


‫‪‬کاهش ويسکوزيته با افزايش زمان اعمال تنش‬
‫‪‬مثال‪ :‬عسل‪ ،‬رب گوجه‬
‫‪‬سيستم هاي حاوي قارچهاي اليافي با پليمرهاي بيرون سلولي‬
‫(رئولوژي مايع تخميري)‪ = f‬انتقال جرم و انرژي در راکتور‬

‫غلظت سلولي‬
‫مورفولوژي سلولي‬
‫قابليت ارتجاعي و تغيير شکل سلول‬
‫رئولوژي مايع‬
‫غلظت سوبسترا ي پليمري‬ ‫تخميري‬
‫غلظت محصول پليمري‬
‫نرخ تنش‬
‫فشار اسمزي‬
‫غلظت سلولي‬
‫‪ ‬مايعات تخميري نيوتني‪ :‬افزايش غلظت سلولي سبب افزايش‬
‫ويسکوزيته ميشود و رابطه زير براي پيشبيني رابطه غلظت‬
‫سلولي و ويسکوزيته پيشنهاد شده است‪.‬‬

‫) ‪μ= μL(1+ 2.5Ψ + 7.25Ψ‬‬ ‫‪2‬‬

‫ويسکوزيته مايع‬ ‫‪μL ‬‬


‫کسر حجمي توده زيستي (نسبت حجمي جامدات)‬ ‫‪Ψ ‬‬
‫‪ ‬اين رابطه براي سوسپانسيونهاي مخمري و اسپوري تا نسبت‬
‫حجمي ‪ % 14‬صدق ميکند‪.‬‬
‫‪ ‬در مورد مايعات تخميري غيرنيوتني‪ ،‬معموال با افزايش غلظت‬
‫سلولي ‪ k‬افزايش يافته و ‪ n‬کاهش مي يابد‪.‬‬
‫غلظت سلولي‬
‫مرفولوژي سلولي‬
‫پارامتر هاي مؤثر بر ويسکوزيته‬

‫‪ ‬افزايش غلظت سوبستراي پليمري سبب افزايش‬


‫ويسکوزيته ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬افزايش فشار اسمزي سبب کاهش ويسکوزيته‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬افزايش فشار اسمزي سبب کاهش چسبندگي و‬
‫لذا انعطافپذيري سلولهاي هيف ميشود‪ .‬و لذا‬
‫سبب کاهش ويسکوزيتي آبگوشت تخمير ميشود‪.‬‬
‫اندازه گيري ويسکوزيته‬
‫‪ ‬ويسکومتر‪ :‬اعمال نيرو سبب به جريان افتادن مايع‬
‫شده و ميزان تنش برشي اندازهگيري ميشود ‪.‬‬
‫‪ ‬معموال سيال تحت حرکت دوراني قرار ميگيرد و‬
‫سرعت زاويهاي و گشتاور اندازهگيري ميشود ‪.‬‬
‫انواع ويسکومتر ‪:‬‬
‫‪ Cone and plate viscometer‬‬
‫‪ Coaxial cylinder viscometer‬‬
‫‪ Impeller Viscometer‬‬
Cone and plate viscometer
Coaxial cylinder viscometer
‫‪Impeller Viscometer‬‬
‫‪ ‬استفاده از همزن کوچک توربيني براي به حرکت درآوردن مايعات ‪.‬‬
‫‪ ‬در صورتيکه سرعت چرخش همزن ‪ Ni‬باشد در شرايط جريان آرام مي توان‬
‫از رابطه زير تنش برشي را محاسبه کرد‪:‬‬
‫‪N i Di ‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Rei ‬‬ ‫‪Rei < 10‬‬
‫‪‬‬
‫‪  kN i ,‬‬
‫‪2 k‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪64 Di‬‬
‫‪ :Di ‬قطر همزن‬
‫‪ K ‬ثابت وابسته به هندسه پره ‪ :‬براي همزن توربيني=‪)10‬‬
‫‪ :M ‬نيروي گشتاور‬
‫مشکالت مربوط به اندازهگيري ويسکوزيته محيطهاي‬
‫تخميري با استوانه هممرکز و صفحه و مخروط‬

‫‪ ‬سوسپانسيون در ويسکومتر سانتريفوژ شده و ناحيهاي با‬


‫دانسيته کمتر سلولي نزديک سطح دوران تشکيل مي دهد‪.‬‬
‫‪ ‬در مدت اندازهگيري سوسپانسيون جامد تهنشين ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬ذرات بزرگتر به هم ميچسبند و لخته تشکيل ميشود و يا‬
‫لختهها از هم ميپاشد‪.‬‬
‫‪ ‬ذرات بزرگتر ايجاد خطا ميکنند‪.‬‬
‫‪ ‬ذرات در زمان اندازه گيري از بين مي روند ‪.‬‬
‫وقتي زندگي صد دليل براي گريه‬
‫کردن به شما نشان ميدهد‪ ،‬شما هزار‬
‫دليل براي خنديدن به آن نشان دهيد‪.‬‬

You might also like