BÀI TẬP HỆ THẶNG DƯ ĐẦY ĐỦ

Bài 1. Cho số nguyên dương và đa giác đều đỉnh. Trên mỗi đỉnh của đa giác, người ta
chọn điền các số nguyên dương nào đó. Tiếp theo, với mỗi đường chéo hoặc cạnh bất kỳ, người
ta viết số dư của tổng hai số được điền trên hai đầu mút của đoạn thẳng đó khi chia cho

Chứng minh rằng với mọi không là số chính phương và chia dư thì
không tồn tại cách điền như thế sao cho tất các các số được điền trên đường chéo và cạnh là đôi
một phân biệt.
Lời giải.
Theo giả thiết thì số điền trên cạnh, đường chéo phải lập được thành hệ thặng dư đầy đủ

Giả sử có cách điền các số trên đa giác, trong đó có số chẵn, số lẻ với . Khi đó,

việc tính tổng các số trong số đó sẽ sinh ra số lẻ và số chẵn.

Vì nên là số chẵn, để có được hệ thặng dư thì

.
Tuy nhiên, không phải là số chính phương nên điều kiện trên không thỏa.
Bài 2.

a) Cho số nguyên tố và hai hệ thặng dư đầy đủ là và .

Chứng minh rằng không là hệ thặng dư đầy đủ

b) Tìm tất cả nguyên dương để tồn tại hai hệ thặng dư đầy đủ sao cho tổng tương ứng
của chúng theo chỉ số cũng là hệ thặng dư đầy đủ mod
Lời giải.

a) Giả sử với thì có hai trường hợp:

- Nếu thì cùng chia hết cho nên không thỏa.

- Nếu thì có thể giả sử , ta xét các số còn lại của hệ.
Ta cũng có theo định lý
Wilson, điều này chứng tỏ các số không lập được thành hệ thặng dư đầy đủ
mod (đpcm)
b) Số lẻ. Chỉ cần xét tổng các số tương tự như việc xét tích ở trên.

Bài 3. Gọi là tích các số nguyên tố không vượt quá Số nguyên dương được gọi là tốt
nếu như nó chỉ có ước nguyên tố thuộc và không tồn tại để
đều nhỏ hơn và nguyên tố cùng nhau với

a) Chứng minh rằng là số tốt.

b) Chứng minh rằng là số tốt lớn nhất.

Lời giải.

a) Giả sử có để đều nhỏ hơn và nguyên tố cùng nhau

với Vì nên , chứng tỏ tồn tại số nguyên tố để

Khi đó, các số lập thành hệ thặng dư đầy đủ nên sẽ có số chia hết
cho ; trong khi , mâu thuẫn.

b) Giả sử có số tốt , chọn thì dễ thấy thỏa mãn điều kiện đề cho,
mâu thuẫn.
Bài 4.

a) Cho đa thức hệ số nguyên và hai số nguyên nguyên tố cùng nhau. Giả sử khi
chạy qua một hệ thặng dư đầy đủ mod . Chứng minh rằng cũng chạy qua
một hệ thặng dư đầy đủ mod

b) Cho đa thức hệ số nguyên sao cho tồn tại để không

chia hết cho với là một hệ thặng dư đầy đủ Chứng minh rằng
không có nghiệm nguyên.
Lời giải.

a) Giả sử có , chọn thỏa mãn (thặng

dư Trung Hoa). Khi đó chia hết cho hay
nên
với xác định theo . Cho lần lượt chạy qua các số thì dễ
thấy sẽ chạy qua .

b) Giả sử có nghiệm nguyên thì đặt

Khi chạy qua một hệ thặng dư đầy đủ thì cũng thế, tức là phải có một số chia
hết cho hay tương ứng cũng chia hết cho mâu thuẫn.
Bài 5.

a) Cho số nguyên tố lẻ và với , đặt . Chứng

minh rằng chia hết cho

b) Cho đa thức nguyên thỏa mãn và tồn tại số nguyên tố sao cho
chia dư hoặc với mọi Chứng minh rằng
Lời giải.

a) Do nên tồn tại nguyên để Xét

Do lập thành hệ thặng dư thu gọn nên

, suy ra

b) Giả sử thì ta viết , trong đó Theo câu a thì

Tuy nhiên, do và nên vế trái không chia hết cho mâu thuẫn.

Bài 6. Tìm tất cả các số nguyên dương sao cho tồn tại hoán vị của
sao cho và cũng là hệ thặng dư đầy đủ mod

Lời giải.

Trước hết, xét hiệu nên lẻ.

Tiếp theo, ta cũng có

nên không chia hết cho

Do đó Ta chỉ cần xét là thỏa mãn đề bài.

Bài 7.

Có học sinh đứng trên vòng tròn. Cô giáo phát kẹo cho một học sinh nào đó, coi là học
sinh thứ và theo chiều kim đồng hồ, cô lần lượt phát kẹo cho học sinh thứ
cứ như thế (một học sinh có thể nhận được kẹo nhiều lần, và khi đếm hết
vòng thì cô tiếp tục đếm sang vòng mới). Số nguyên dương được gọi là tốt nếu học sinh nào
cũng có kẹo sau sau hữu hạn lần phát kẹo.

a) Chứng minh rằng tốt chỉ có ước nguyên tố là hoặc

b) Tìm tất cả các số tốt.
Lời giải.

Thứ tự của học sinh thứ được phát kẹo là .

Xét số tốt thì có thể chạy qua hệ thặng dư đầy đủ Ta thấy nếu có số nguyên tố
thì cũng tốt.

Giả sử tốt có ước nguyên tố khác Khi đó, và

Do đó, chỉ cần xét các số . Tuy nhiên,

nên các số không thể lập thành hệ thặng dư đầy đủ mod

Tiếp theo, ta chứng minh rằng mọi số với và không đồng thời bằng đều tốt.
Thật vậy,

Ta cần chỉ ra rằng với mọi thì đều tồn tại để hay

chia hết cho

Đặt , cần chứng minh tồn tại để chia hết cho

Ta có chia hết cho và ; ngoài ra , không chia hết cho và

nên theo bổ đề Hensel, ta luôn chọn được

để ;

để .

Đến đây, vì nên theo thặng dư Trung Hoa, ta dễ dàng chọn được để
chia hết cho

Vậy tất cả các số tốt cần tìm là với và không đồng thời bằng .

Một bài tương tự trong đề APMO 2014: