สนุกกับสำนวนจีน

พักท้าย
สุ ภ า ณี ปิ ย พ สุ น ท ร า
พิมพ์ครั้งที่ 1 : มิถุนายน 2551
จัดพิมพ์โดย : สำนักพิมพ์ทฤษฎี บริษัท ตถาตา พับลิเคชั่น จำกัด
ประธานกรรมการบริหาร : บัญชา เฉลิมชัยกิจ
กรรมการผู้จัดการ : จินตนา เฉลิมชัยกิจ
คณะที่ปรึกษา : เกียรติ ปรัชญาศิลปวุฒิ, กิตติ ปิยพสุนทรา
บรรณาธิการบริหาร : วรุตม์ ทองเชื้อ
บรรณาธิการ : นาถยา กัลโยธิน
ออกแบบปก : ณัฐพงษ์ ภาคีแพทย์
ศิลปกรรม : ธรี นาถ ปิยพสุนทรา, xiaolin & me
ฝ่ายโรงพิมพ์ : ไพบูลย์ ชาคริยานนท์
ฝ่ายขาย : มนัญชยา ศิรวิ งษ์, อุดร ปัญญาชัย
ฝ่ายการตลาด : อัคคณัฐ ชุมนุม, จิรวรรณ พยาฆรินทรังกูร

ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำนักหอสมุดแห่งชาติ
สุภาณี ปิยพสุนทรา.
สนุกกับสำนวนจีนพักท้าย. - - กรุงเทพฯ : ทฤษฎี, 2551.
160 หน้า.
1. ภาษาจีน - - สำนวนโวหาร. 2. ภาษาจีน - - การใช้ภาษา.
I. ชือ่ เรือ่ ง.
495.18
ISBN 978-974-9796-76-4

จัดจำหน่าย : สายส่งสุขภาพใจ บริษทั บุค๊ ไทม์ จำกัด

14/350 หมู ่ 10 ถ. พระราม 2 ซอย 38
แขวงบางมด เขตจอมทอง กทม. 10150
โทรศัพท์ 0-2415-2621, 0-2415-6507, 0-2415-6797
โทรสาร 0-2416-7744 www.booktime.co.th
พิมพ์ท ี่ : ฝา่ ยโรงพิมพ์ บริษทั ตถาตา พับลิเคชัน่ จำกัด
โทรศัพท์ 0-2416-3294
 คำนำ
คำพักท้าย คือคำคม หรือสำนวน สุภาษิต ที่พูด
แค่ประโยคแรกประโยคเดียว ละประโยคที่สองไว้ในฐาน
ที ่ เ ข้ า ใจ คำพั ก ท้ า ยหรื อ ที ่ ช าวจี น เรี ย กกั น ว่ า 歇 后
语 นี้เป็นศิลปะ ทางภาษาที่งดงาม มีชีวิตชีวา คมคาย
ลึกซึ้งยิ่ง ผู้ที่มีความรู้ทาง ด้านภาษาจึงนิยมใช้คำพักท้ายกัน
อย่างกว้างขวาง ไม่ว่าจะใช้ว่ากล่าว เปรียบเปรย เปรียบเทียบ
กระแนะกระแหน ประชดประชั น สมมติ อุ ป มาอุ ป ไมย
เสียดสี หรือเย้ยหยัน คำพักท้ายจะช่วยให้ผู้พูดดูดีมีสกุล
รุนชาติ ไม่ก้าวร้าว ดุดัน โฉ่งฉ่างเกินไป และผู้ถูกว่ากล่าว
ก็ ม ั ก จะรั บ ได้ เนื ่ อ งจากคำพั ก ท้ า ยมั ก เป็ น คำพู ด ที ่ แ ฝง
อารมณ์ขัน หรือพูดเป็นปริศนา เป็นนัยๆ มีลักษณะแฝงเร้น
อ้ อ มค้ อ ม ไม่ พ ู ด ออกมาตรงๆ ทำให้ ผ ู ้ ฟ ั ง ต้ อ งเอาไปคิ ด
ไปค้นหาคำตอบ 歇
คำพักท้ายประกอบด้วยคำพูด 2 ส่วน คือ ประโยค
แรกกับประโยคหลัง แต่เนื่องจากคำพักท้ายมีลักษณะมหาชน 后
คือ เป็นคำพูดยอดฮิต ใช้บ่อย ดังนั้น เมื่อพูดประโยคแรก
ออกมาแล้ ว ประโยคที ่ ส องจึ ง สามารถละไว้ ใ นฐานที ่ เ ข้ า 语
ใจได้ แต่เด็กรุ่นหลังหรือคนที่มีความรู้ทางภาษาไม่ลึกซึ้ง
ไม่กว้างขวางพอ ก็จะไม่ทราบ หนังสือเล่มนี้จึงรวบรวมเอา
คำพักท้ายที่ใช้บ่อยมาเล่าแจ้งแถลงไข หวังว่า หนังสือเล่มนี้
คงจะเป็นประโยชน์ ต่อผู้สนใจภาษาจีนตามสมควร

สุภาณี ปิยพสุนทรา
 สารบัญ
A
ái le bàng de gǒu - qì jí bài huài
挨了棒的狗 - 气急败坏 33

ái le dāo de féi zhū - bú pà kāi shuǐ tàng

挨了刀的肥猪 - 不怕开水烫 33

ǎi zi shàng lóu tī - bù bù gāo shēng

矮子上楼梯 - 步步高升 34 歇
ǎi zi zuò zài hòu mian kàn xì - suí rén jiā hè cǎi
矮子坐在后面看戏 - 随人家喝彩 34 后
àn shì lǐ chuān zhēn - nán guò
暗室里穿针 - 难过 35 语
àn dǎo niú tóu hē shuǐ - bàn bù dào
按倒牛头喝水 - 办不到 35

B
bā miàn zhǎo jiǔ miàn - méi jiàn guò shì (shí) miàn
八面找九面 - 没见过世(十)面 36
 bā shí suì lǎo rén hài gè yáo tóu bìng - yóu bu de rén
八十岁老人害个摇头病 - 由不得人 36

bā shí suì lǎo tài dǎ hā qian - yī wàng wú yá (yá)

八十岁老太打哈欠 - 一望无涯(牙) 37

bā shí suì pó pó chuān wà zi - lǎo tào

八十岁婆婆穿袜子 - 老套 37

bā shí suì lǎo wēng tiāo dàn zǐ - xīn yǒu yú ér lì bù zú

八十岁老翁挑担子 - 心有余而力不足 37

bā shí suì chuī lǎ ba - shàng qì bù jiē xià qì

八十岁吹喇叭 - 上气不接下气 38

bā shí suì xué chuī dǎ - chū xi bú dà

八十岁学吹打 - 出息不大 38

bā shí suì xué chuī gǔ shǒu - shòu cháng qì duǎn

八十岁学吹鼓手 - 寿长气短 38

bā xiān guò hǎi - gè xiǎn shén tōng

歇 八仙过海 - 各显神通
39

bā xiān zhuō páng de lǎo jiǔ - zuò bú dào yīng yǒu de wèi zhì
后 八仙桌旁的老九 - 坐不到应有的位置
40

bā xún liú hú zi - lǎo zhǔ yì

语 八旬留胡子 - 老主意
40

bā yuè de hé tao - jǐ mǎn le rén (rén)

八月的核桃 - 挤满了人(仁)
40

bà wáng bié jī - wú kě nài hé

41
霸王别姬 - 无可奈何

bà wáng qǐng kè - bù huái hǎo yì

41
霸王请客 - 不怀好意
bái bù diào zài rǎn gāng lǐ - xǐ bú qīng
白布掉在染缸里 - 洗不清 42

bái bù luò zài qīng gāng lǐ - gān jìng yě yǒu xiàn

白布落在青缸里 - 干净也有限 43

bái gǔ jīng yǎn shuō - yāo yán huò zhòng

白骨精演说 - 妖言惑众 43

bái shuǐ zhǔ dōng guā - méi zī wèi

白水煮冬瓜 - 没滋味 44

bái zhǐ shàng luò hēi zì - gēng gǎi bú diào

白纸上落黑字 - 更改不掉 44

bái sù zhēn kū duàn qiáo - xiǎng qǐ jiù qíng lái

白素贞哭断桥 - 想起旧情来 44

bǎi líng niǎo pèng dào yīng wǔ - huì chàng de yù shàng huì shuō de
百灵鸟碰到鹦鹉 - 会唱的遇上会说的 45

bǎi jīn dàn zi jiā tiě tuó - zhòng shàng jiā zhòng
百斤担子加铁砣 - 重上加重
45 歇
bān shí tou dǎ jiǎo - zì zuò zì shòu
搬石头打脚 - 自作自受
45 后
bàn kōng zhōng de huǒ bǎ - gāo míng
半空中的火把 - 高明
46 语
bàn kōng zhōng diǎn dēng - gāo zhāo (zhào)
半空中点灯 - 高招（照）
46

bàn shān pō shàng wān yāo shù - zhí bù dé

47
半山坡上弯腰树 - 直不得

bàn tiān yún zhōng dǎ suàn pan - suàn dé gāo

47
半天云中打算盘 - 算得高
 bàn tiān kōng lǐ guà kǒu dài - zhuāng fēng (fēng)
半天空里挂口袋 - 装疯（风） 47

bàn yè lǐ jī jiào - bù xiǎo

半夜里鸡叫 - 不晓 48

bàn yè chī huáng guā - bú zhī tóu wěi

半夜吃黄瓜 - 不知头尾 48

bàn yè lǐ tōu táo chī - zhǎo ruǎn de niē

半夜里偷桃吃 - 找软的捏 48

bàn yè huí jiā bú diǎn dēng - wū guī (wū guī)

半夜回家不点灯 - 乌龟(乌归) 49

bāo gōng shēng táng - jǐn guǎn zhí shuō

包公升堂 - 尽管直说 49

bāo gōng duàn àn - tiě miàn wú sī

包公断案 - 铁面无私 49

bǎo wēn píng de sāi zi - dǔ (dǔ) qì

歇 保温瓶的塞子 - 赌(堵) 气
50

bào zhú de pí qi - yì diǎn jiù zhà

后 爆竹的脾气 - 一点就炸
50

bào zhú diàn zháo huǒ - xiǎng quán xiàng

语 爆竹店着火 - 响全乡
50

bēi zhe mǐ tǎo fàn - zhuāng qióng

背着米讨饭 - 装穷
51

bō lí dù pí - kàn tòu xīn gān

51
玻璃肚皮 - 看透心肝

bō cài zhǔ dòu fǔ - qīng qīng (qīng qīng) bái bái

51
菠菜煮豆腐 - 清清(青青)白白
bó zǐ shàng guà lián dāo - wēi xiǎn ā
脖子上挂镰刀 - 危险啊! 52

biǎn dan méi zhā - liǎng tóu shī tā

扁担没扎 - 两头失塌 52

bīng táng zhǔ huáng lián - tóng gān gòng kǔ

冰糖煮黄连 - 同甘共苦 52

C
cái chū ké de jī zǎi - nèn dé hěn
才出壳的鸡仔 - 嫩得很 53

cái féng de jiān bǎng - yǒu xiàn (xiàn)

裁缝的肩膀 - 有限(线) 53

cāng yíng de shì jiè guān - nǎ chòu wǎng nǎ li zuàn

苍蝇的世界观 - 哪臭往哪里钻 54

cǎo ní táng lǐ fān pào - fā xiào (xiào)

草泥塘里翻泡 - 发笑(酵)
54 歇
cǎo mào zǐ dāng luó - xiǎng (xiǎng) bú qǐ lái
草帽子当锣 - 想(响)不起来
54 后
cǎo bǎ zuò dēng - cū xīn (xīn)
草把作灯 - 粗心(芯)
55 语
cǎo shàng de lù shuǐ - liú bù zhù
草上的露水 - 留不住
55

cǎo shàng lù shuǐ wǎ shàng shuāng - bù jiǔ cháng

55
草上露水瓦上霜 - 不久长

cǎo chuán jiè jiàn - mǎn zài ér guī

56
草船借箭 - 满载而归
 cè suǒ kàn bào zhǐ - duō jiàn duō wén
厕所看报纸 - 多见多闻 56

chá pū lǐ de shuǐ - gǔn kāi

茶铺里的水 - 滚开 57

chá guǎn lǐ zhāo shǒu - hú (hú) lái

茶馆里招手 - 胡（壶）来 57

chá hú lǐ zhǔ jiǎo zǐ - dǎo bú chū lái

茶壶里煮饺子 - 倒不出来 57

chá fěn shàng diào - sǐ yào liǎn

搽粉上吊 - 死要脸 58

chāi diào fáng zi dā jī péng - bù zhí dé

拆掉房子搭鸡棚 - 不值得 58

cháng rén chuān duǎn yī - hǎo xiào

长人穿短衣 - 好笑 58

cháng zhú gān jìn chéng mén - zhuǎn bú guò wān

歇 长竹竿进城门 - 转不过弯
59

cháng jiāng lǐ de làng tóu - hòu làng tuī qián làng

后 长江里的浪头 - 后浪推前浪
59

chàng xì kū niáng - jiǎ lèi liǎng háng

语 唱戏哭娘 - 假泪两行
59

chàng xì de hè cǎi - zì chuī zì lèi

唱戏的喝彩 - 自吹自擂
60

cháo tíng lǐ de bǎo bèi - yǔ wǒ hé yì

60
朝廷里的宝贝 - 与我何益

cháo tiān kāi qiāng - kōng xiǎng

60
朝天开枪 - 空响
chéng wài tóu kāi diàn - wài háng
城外头开店 - 外行 60

chéng tóu shàng fàng fēng zhēng - chū shǒu jiù bú dī

城头上放风筝 - 出手就不低 61

chéng tóu shàng pǎo mǎ - dōu quān zi

城头上跑马 - 兜圈子 61

chī fēng mì shuō hǎo huà - tián yán mì yǔ

吃蜂蜜说好话 - 甜言蜜语 61

chī xián dàn zhàn jiàng yóu - duō cǐ yì jǔ

吃咸蛋蘸酱油 - 多此一举 62

chī shāo bǐng diào zhī ma - miǎn bu liǎo

吃烧饼掉芝麻 - 免不了 62

chōu yān shāo le zhěn tóu - yuàn bú zhe bié rén

抽烟烧了枕头 - 怨不着别人 62

chū yī chī yuè bàn liáng - qián chī hòu kōng

初一吃月半粮 - 前吃后空
63 歇
chū dòng de lǎo shǔ - dōng zhāng xī wàng
出洞的老鼠 - 东张西望
63 后
chū yáo de zhuān tou - dìng xíng
出窑的砖头 - 定型
63 语
chū jià de gū niáng - mǎn miàn fēng guāng
出嫁的姑娘 - 满面风光
64

chú zi huí jiā - bú gēn nǐ chǎo (chǎo)

64
厨子回家 - 不跟你吵（炒）

chú fáng lǐ de dēng long - cháng cháng shòu qì

64
厨房里的灯笼 - 常常受气
 chú zi jiě wéi qún - bú zuò le
厨子解围裙 - 不做了 64

chǔ zhuāng wáng cāi mí yǔ - yì míng jīng rén

楚庄王猜谜语 - 一鸣惊人 65

chǔ hé hàn jiè - yì qīng èr chǔ

楚河汉界 - 一清二楚 66

chuān dìng xié, zhǔ guǎi zhàng - wěn shàng jiā wěn
穿钉鞋，拄拐杖 - 稳上加稳 66

chuān zhuó suō yī jiù huǒ - yǐn huǒ shāo shēn

穿着蓑衣救火 - 引火烧身 67

chuāng hù shàng de zhǐ - yī chuō jiù pò

窗户上的纸 - 一戳就破 67

chuáng xià zào tǎ - gāo yě yǒu xiàn

床下造塔 - 高也有限 67

chuī qì rù dēng long - tú láo wú gōng

歇 吹气入灯笼 - 徒劳无功
68

chuī gǔ shǒu xià xiāng - yí dìng yǒu shì

后 吹鼓手下乡 - 一定有事
68

chūn tiān de mì fēng - xián bù zhù

语 春天的蜜蜂 - 闲不住
68

D
dǎ ban jìn guān cái - sǐ yào miàn zi
打扮进棺材 - 死要面子 69

dǎ fān cù píng zǐ - suān liū liū

打翻醋瓶子 - 酸溜溜 69
dǎ pò shā guō - wèn (wèn) dào dǐ
打破砂锅 - 问（璺）到底 69

dà gū niang shàng jiào - liǎn shàng kū, xīn li xiào

大姑娘上轿 - 脸上哭，心里笑 70

dà gū niang kàn xīn fáng - yǒu rì zǐ de rén lā

大姑娘看新房 - 有日子的人啦 70

dà gū niang zuò méi - xiān rén hòu jǐ

大姑娘做媒 - 先人后己 71

dà gū niang zuò huā jiào - tóu yī huí

大姑娘坐花轿 - 头一回 71

dà pào dǎ má què - xiǎo tí dà zuò

大炮打麻雀 - 小题大作 71

dà fēng lǐ chī chǎo miàn - zhāng bù liǎo zuǐ

大风里吃炒面 - 张不了嘴 72

dà bái tiān diǎn dēng - làng fèi

大白天点灯 - 浪费
72 歇
dà chuán kāi jìn xiǎo hé lǐ - gē qiǎn
大船开进小河里 - 搁浅
72 后
dà hǎi lǐ xíng chuán - mō bù zháo biān
大海里行船 - 摸不着边
73 语
dǎn xiǎo guǐ de yǎn jīng - jiàn le shén me dōu pà
胆小鬼的眼睛 - 见了什么都怕
73

dà shù lín lǐ yí piàn yè - yǒu nǐ bú duō, wú nǐ bù shǎo

73
大树林里一片叶 - 有你不多，无你不少

dà sōng shù zuò shāo huǒ chái - dà cái xiǎo yòng

74
大松树作烧火柴 - 大材小用
 dà rè tiān pěng zhe gè làn xī guā - xiǎng rēng diào yòu shě bu de
大热天捧着个烂西瓜 - 想扔掉又舍不得 74

dà rè tiān chuān mián ǎo - bú shì shí hòu

大热天穿棉袄 - 不是时候 74

dà shuǐ chōng dǎo lóng wáng miào - yì jiā rén bú rèn yì jiā rén
大水冲倒龙王庙 - 一家人不认一家人 75

dāo jiān shàng fān jīn dǒu - wán mìng

刀尖上翻筋斗 - 玩命 75

dào shǒu de féi ròu huàn gǔ tou - xīn zǒng bù gān

到手的肥肉换骨头 - 心总不甘 75

dié zi lǐ zāi huā - gēn jī qiǎn dé hěn

碟子里栽花 - 根基浅得很 76

dù zi lǐ chēng chuán - nèi háng (háng)

肚子里撑船 - 内行（航） 76

dǔ zhù le shuǐ dào kǒu - bú tōng

歇 堵住了水道口 - 不通
76

duān qǐ hú lu piáo - pō lěng shuǐ

后 端起葫芦瓢 - 泼冷水
76

duàn bǎ de chá hú - jiù shèng gè zuǐ

语 断把的茶壶 - 就剩个嘴
77

duàn xiàn de zhū zi - qī luàn bā luò

断线的珠子 - 七乱八落
77

duì zhe jìng zi zuō yī - zì jǐ gōng wéi zì jǐ

77
对着镜子作揖 - 自己恭维自己

duì zhe yuè liàng pān tán - shuō kōng huà

77
对着月亮攀谈 - 说空话
duì niú tán qín - bái fèi xīn
对牛弹琴 - 白费心 78

duǒ guò yě niú pèng shàng hǔ - yí gè gèng bǐ yí gè xiōng

躲过野牛碰上虎 - 一个更比一个凶 78

F
fàng hǔ guī shān - liú xià huò gēn
放虎归山 - 留下祸根 79
fēi é pū huǒ - zì qǔ miè wáng
飞蛾扑火 - 自取灭亡 79
féi zhū wǎng tú fū jiā lǐ pǎo - sòng shàng mén lái de
肥猪往屠夫家里跑 - 送上门来的 80
fēng gǒu de pí qi - jiàn rén jiù yǎo
疯狗的脾气 - 见人就咬 80
fēng zhēng duàn xiàn - yáo yáo yù zhuì
风筝断线 - 摇摇欲坠 80 歇
G 后
gǎn wū guī shàng gāo shān - màn xìng zǐ
赶乌龟上高山 - 慢性子 81 语
gǎn miàn zhàng chuī huǒ - yí qiào bù tōng
擀面杖吹火 - 一窍不通 81
gāng zhū luò jìn tiě pán lǐ - dāng dāng xiǎng
钢珠落进铁盘里 - 当当响 82
gāo shān gǔn shí tou - dà fān shēn
高山滚石头 - 大翻身 82
 gāo shān shàng dǎ luó - sì fāng wén míng (míng)
高山上打锣 - 四方闻名（鸣） 82

gé mén fèng kàn xì - jiàn de méi yǒu tīng de duō

隔门缝看戏 - 见的没有听的多 82

gé nián de wáng lì - guò shí le

隔年的王历 - 过时了 83

gǒu ná hào zi - duō guǎn xián shì

狗拿耗子 - 多管闲事 83

gǒu yǎo cì wei - wú chù xià kǒu

狗咬刺猬 - 无处下口 83

gǒu zuò jiào zi - bù shí tái ju

狗坐轿子 - 不识抬举 84

gǒu yǎo lǚ dòng bīn - bú shí hǎo rén xīn

狗咬吕洞宾 - 不识好人心 84

gū niáng de xīn - nán zhuō mō

歇 姑娘的心 - 难捉摸
85

gǔ dǒng diàn lǐ de lǎo shǔ - pèng bù dé

后 古董店里的老鼠 - 碰不得
85

guā dì lǐ tiāo guā - tiāo dé yǎn huā

语 瓜地里挑瓜 - 挑得眼花
85

guā zǐ jìng kè - yì diǎn xiǎo xīn yì

瓜子敬客 - 一点小心意
86

guā fēng sǎo dì xià yǔ pō jiē - jiǎ jī jí

86
刮风扫地下雨泼街 - 假积极

guān cái dāng mǎ cáo - yòng cái bú dàng

86
棺材当马槽 - 用材不当
guān shàng mén dǎ yào fàn de - ná qióng rén kāi xīn
关上门打要饭的 - 拿穷人开心 86

guān shàng mén zuò huáng dì - zì zūn zì dà

关上门做皇帝 - 自尊自大 87

guān mén dǎ gǒu - pǎo bù liǎo

关门打狗 - 跑不了 87

guò hé chāi qiáo - bú liú hòu lù

过河拆桥 - 不留后路 87

guò le hé de xiǎo zú zǐ - héng chōng zhí zhuàng

过了河的小卒子 - 横冲直撞 88

H
hǎ ba gǒu yǎo yuè liàng - bú zhī dào tiān gāo dì hòu
哈巴狗咬月亮 - 不知道天高地厚 89
há má tiào jìn chēng pán lǐ - bú zhī zì jǐ yǒu jǐ liǎng ròu
蛤蟆跳进称盘里 - 不知自己有几两肉 89 歇
há má bú zhǎng máo - tiān shēng
蛤蟆不长毛 - 天生 90 后
hǎi dǐ lāo yuè - bái máng yī chǎng
海底捞月 - 白忙一场 90 语
hǎi lóng wáng bān jiā - lì hài (lí hǎi)
海龙王搬家 - 厉害（离海） 90

hán xìn jiāng bīng - duō duō yì shàn

韩信将兵 - 多多益善 90

hàn dì de wū guī - méi chù táo shēn

旱地的乌龟 - 没处逃身 91
 hàn dì de yú xiā - huó bù xià qù le
旱地的鱼虾 - 活不下去了 91

hào zi de jiā - cháng bān

耗子的家 - 常搬 91

hào zi chū dòng - xiān tīng dòng jìng

耗子出洞 - 先听动静 92

hào zi dòu māo - méi shì zhǎo shì

耗子逗猫 - 没事找事 92

hé shang dǎ sǎn - wú fǎ (fā) wú tiān

和尚打伞 - 无法（发）无天 92

hé shang de nǎo ké - méi fǎ (fā)

和尚的脑壳 - 没法（发） 93

huà shàng de gēng niú - zhōng kàn bù zhòng yòng

画上的耕牛 - 中看不中用 93

huài sào zhou duì pò běn - chà pèi chà

歇 坏扫帚对破畚 - 差配差
93

huáng hūn shí de yàn zi - bù xiǎng gāo fēi

后 黄昏时的燕子 - 不想高飞
93

huáng niú chī cǎo - tūn tūn tǔ tǔ

语 黄牛吃草 - 吞吞吐吐
94

huáng máo yā zi xià shuǐ - bù zhī shēn qiǎn

黄毛鸭子下水 - 不知深浅
94

huáng lián shù xià tán qín - kǔ zhōng zuò lè

94
黄连树下弹琴 - 苦中作乐

huáng shǔ láng gěi jī bài nián - méi ān hǎo xīn

95
黄鼠狼给鸡拜年 - 没安好心
huǒ shāo méi máo - gù yǎn qián
火烧眉毛 - 顾眼前 95

J
jī dàn li tiāo gǔ tou - gù yì zhǎo cuò
鸡蛋里挑骨头 - 故意找错 96
jiāng tài gōng diào yú - yuàn zhě shàng gōu
姜太公钓鱼 - 愿者上钩 96
jiāng tài gōng zuò mǎi mai - yàng yàng péi běn
姜太公做买卖 - 样样赔本 97
jǐng lǐ de há má - méi jiàn guò dà tiān
井里的蛤蟆 - 没见过大天 97
jiè lái de luó gǔ - cǐ shí bú dǎ hé shí dǎ
借来的锣鼓 - 此时不打何时打 98
jiǔ cài chǎo dòu yá - luàn qī bā zāo
韭菜炒豆芽 - 乱七八糟 98 歇
jiǔ qǔ lù shang sàn bù - zǒu wān lù
九曲路上散步 - 走弯路 98 后
jiù huǒ méi shuǐ - gān zháo jí
救火没水 - 干着急 98 语

K
kāi chū mén jiù shì rén jiā de dì - qióng
开出门就是人家的地 - 穷 99
kǎn chái rén xià shān - liǎng tóu dān xīn (xīn)
砍柴人下山 - 两头担心（薪） 99
 kàn sān guó liú lèi - tì gǔ rén dān yōu
看三国流泪 - 替古人担忧 100

kǒng fū zǐ bān jiā - jìng shì (shū) shū

孔夫子搬家 - 净是（输）书 100

kǒng fū zǐ de shǒu jīn - bāo shū (shū)

孔夫子的手巾 - 包输（书） 100

kǒng fū zǐ de tú dì - xián (xiàn) rén

孔夫子的徒弟 - 闲（贤）人 101

L
lā gōng bú shè jiàn - xū zhāng yí xià
拉弓不射箭 - 虚张一下 102
lā dù zi chī bǔ yào - bái fèi jìn
拉肚子吃补药 - 白费劲 102
lài há ma dǎ hā qian - hǎo dà kǒu qì
歇 癞蛤蟆打哈欠 - 好大口气 102
lài há ma xiǎng chī tiān é ròu - chī xīn wàng xiǎng
后 癞蛤蟆想吃天鹅肉 - 痴心妄想 103

lǎo hǔ dài fó zhū - jiǎ zhuāng shàn rén

语 老虎戴佛珠 - 假装善人 103

lǎo hǔ de pì gu - mō bù dé
老虎的屁股 - 摸不得 104

lǎo hǔ zuǐ shàng bá hú zi - zhǎo sǐ

老虎嘴上拔胡子 - 找死 104

lǎo shǔ guò jiē - rén rén hǎn dǎ

老鼠过街 - 人人喊打 104
lǎo shǔ zuàn niú jiǎo - cǐ lù bù tōng
老鼠钻牛角 - 此路不通 105

lǎo wáng mài guā - zì mài zì kuā

老王卖瓜 - 自卖自夸 105

lěng shuǐ pào chá - wú wèi

冷水泡茶 - 无味 105

liǎng gè yǎ ba chǎo zuǐ - bú zhī shuí shì shuí fēi

两个哑巴吵嘴 - 不知谁是谁非 106

liǎng zhī gōng jī dǎ jià - shuí yě bú ràng shuí

两只公鸡打架 - 谁也不让谁 106

liǎng gè yǎ ba shuì yī chuáng - wú huà kě shuō

两个哑巴睡一床 - 无话可说 106

lín chōng shàng liáng shān - guān bī mín fǎn

林冲上梁山 - 官逼民反 107

lín xià shuǐ cái xué yóu yǒng - yǒu hé (hé) guò bu qù
临下水才学游泳 - 有何（河）过不去
107 歇
lìng dā tái zǐ lìng chàng xì - cóng tóu lái
另搭台子另唱戏 - 从头来
108 后
liú bèi yù kǒng míng - rú yú dé shuǐ
刘备遇孔明 - 如鱼得水
108 语
liú bèi jiè jīng zhōu - zhī jiè bú huán
刘备借荆州 - 只借不还
108

liǔ shù kāi huā - méi jié guǒ

109
柳树开花 - 没结果

lóng zǐ dá huà - yǒu diǎn lí pǔ

109
聋子答话 - 有点离谱
 lóng zǐ de ěr duǒ - bǎi shè
聋子的耳朵 - 摆设 109

lóng nèi zhuā niǎo - shí ná jiǔ wěn

笼内抓鸟 - 十拿九稳 110

lǔ bān mén qián shuǎ dà fǔ - xiàn chǒu

鲁班门前耍大斧 - 献丑 110

lǔ zhì shēn chū jiā - yī wú qiān guà

鲁智深出家 - 一无牵挂 111

lù dēng - zhào gōng dào

路灯 - 照公道 111

M
mā mā de zhòng jiě mèi - duō yí (yí)
妈妈的众姐妹 - 多疑（姨） 112
má què hé yīng dòu zuǐ - ná xìng mìng kāi wán xiào
歇 麻雀和鹰斗嘴 - 拿性命开玩笑 112
mǎ yǐ zǐ bān jiā - bú shì fēng biàn shì yǔ
后 蚂蚁子搬家 - 不是风便是雨 112
mài dàn de huí jiā - wán dàn
语 卖蛋的回家 - 完蛋 113

mǎn kǒu jiǎ yá - chī ruǎn bú chī yìng

满口假牙 - 吃软不吃硬 113

máng rén shàng jiē - mù zhōng wú rén

盲人上街 - 目中无人 113

māo kū lǎo shǔ - jiǎ cí bēi

猫哭老鼠 - 假慈悲 114
māo ér bú chī yú - jiǎ zhèng jīng
猫儿不吃鱼 - 假正经 114

māo zhǎo shēn dào yǎng yú chí - xiǎng lāo yì bǎ

猫爪伸到养鱼池 - 想捞一把 114

māo zhuō lǎo shǔ gǒu kān mén - běn fèn shì
猫捉老鼠狗看门 - 本份事 115

méi zhǎng yǔ máo de xiǎo niǎo - hái xiǎng fēi

没长羽毛的小鸟 - 还想飞 115

méi bìng mǎi yào - zì tǎo kǔ chī

没病买药 - 自讨苦吃 116

miè huǒ tī dǎo le yóu guàn zǐ - huǒ shàng jiāo yóu

灭火踢倒了油罐子 - 火上浇油 116

míng huǒ chóng de pì gu - méi duō dà liàng (liàng)

明火虫的屁股 - 没多大量（亮） 116

míng fán dǎ shuǐ - qīng le

明矾打水 - 清了
117 歇
mén fèng lǐ chǒu rén - bǎ rén kàn biǎn le
门缝里瞅人 - 把人看扁了
117 后
mò yú dù cháng hé tún gān - yòu hēi yòu dú
墨鱼肚肠河豚肝 - 又黑又毒
117 语
mǔ jī - méi míng (míng)
母鸡 - 没名（鸣）
117

mǔ jī shēng dàn gē gē jiào - shēng pà rén jiā bú zhī dào

118
母鸡生蛋咯咯叫 - 生怕人家不知道

mù jiàng zuò jiā jù - xīn li yǒu shù

118
木匠做家具 - 心里有数
 mù jiàng lā dà jù - yǒu lái yǒu qù
木匠拉大锯 - 有来有去 118

mù yú mìng - ái dǎ
木鱼命 - 挨打 118

N
nǎo hòu guà jìng zi - zhī zhào bié rén, bú zhào zì jǐ
脑后挂镜子 - 只照别人 ，不照自己 119
ní pú sà guò hé - zì shēn nán bǎo
泥菩萨过河 - 自身难保 119

P
pò fēng zhēng - qǐ bù lái le
120
破风筝 - 起不来了

pò bèi zi bāo zhēn zhū - hǎo de zài lǐ tou

歇 120
破被子包珍珠 - 好的在里头

pōu fù cáng zhēn zhū - ài cái bú ài mìng

后 剖腹藏珍珠 - 爱财不爱命
121

语 Q
qī gè qián duì bàn fēn - bù sān bú sì
七个钱对半分 - 不三不四 122

qí lǘ zhǎo lǘ - hūn tóu hūn nǎo

骑驴找驴 - 昏头昏脑 122

qí mǎ bú dài biān zi - quán kào pāi mǎ pì

骑马不带鞭子 - 全靠拍马屁
123
qí niú zhuī mǎ - wàng chén mò jí
骑牛追马 - 望尘莫及 123

qí zài lǎo hǔ bèi shàng - shēn bù yóu jǐ

骑在老虎背上 - 身不由己 123

qiān lǐ dā cháng péng - méi yǒu bú sàn de yán xí

千里搭长棚 - 没有不散的筵席 124

qiān lǐ sòng é máo - lǐ qīng qíng yì zhòng

千里送鹅毛 - 礼轻情意重 124

qiān nián tiě shù kāi le huā - nán dé

千年铁树开了花 - 难得 125

qiáng dào qiāo mén - lái zhě bù shàn

强盗敲门 - 来者不善 125

qiáng dào dāng bǔ tóu - è jí

强盗当捕头 - 恶极 125

qiáng tóu shàng de cǎo - suí fēng dǎo

墙头上的草 - 随风倒
126 歇
qiào dà jiě de tóu fà - shū (shū) dé guāng guāng de
俏大姐的头发 - 输（梳）得光光的
126 后
qīng shuǐ hé - kàn dào dǐ
清水河 - 看到底
127 语
qīng rǎn gāng lǐ xǐ zǎo - yì shēn qīng (qīng)
青染缸里洗澡 - 一身轻（青）
127

qiū hòu de mà zha - bèng da bù liǎo jǐ tiān

127
秋后的蚂蚱 - 蹦跶不了几天

qiū yǐn diào lǐ yú - yǐ xiǎo yǐn dà

128
蚯蚓钓鲤鱼 - 以小引大
 R
rè guō shàng de mǎ yǐ - tuán tuán zhuàn
热锅上的蚂蚁 - 团团转 129

rén xīn gé dù pí - méi fǎ cāi

人心隔肚皮 - 没法猜 129

ròu bāo zi dǎ gǒu - yǒu qù wú huí

肉包子打狗 - 有去无回 130

S
shā tān shàng jiǎn xiǎo mǐ - bú gòu gōng fu qián
沙滩上捡小米 - 不够功夫钱 131
shān gǔ lǐ qiāo gǔ - chù chù yǒu huí shēng
山谷里敲鼓 - 处处有回声 132

shān pō shàng kǎo huǒ - jiù dì qǔ cái

歇 山坡上烤火 - 就地取材 132

shāng kǒu shàng sǎ yán - tòng dé lì hài

后 伤口上洒盐 - 痛得厉害 132

shàng wǔ zāi shù, xià wǔ chéng liáng - xiǎng dé tài kuài le

语 上午栽树，下午乘凉 - 想得太快了 133

shàng tiān zhāi xīng xīng - yì xiǎng tiān kāi

上天摘星星 - 异想天开 133

shé tóu méi gǔ tou - yuàn zěn me shuō jiù zěn me shuō
舌头没骨头 - 愿怎么说就怎么说 133

shé hé xiē zi jiāo péng yǒu - dú shàng jiā dú

蛇和蝎子交朋友 - 毒上加毒 134
shēng mǐ zhǔ chéng shú fàn - gǎi bú guò lái
生米煮成熟饭 - 改不过来 134

shǔ cáo cāo de - yí xīn tài dà

属曹操的 - 疑心太大 134

shǔ lǚ bù de - yǒu yǒng wú móu

属吕布的 - 有勇无谋 134

shǔ wū guī de - tóu néng shēn néng suō

属乌龟的 - 头能伸能缩 135

shǔ páng xiè de - dào chù héng xíng

属螃蟹的 - 到处横行 135

shuāi pò de jìng zi - bù néng chóng yuán

摔破的镜子 - 不能重圆 135

shuǐ niú diào zài jǐng lǐ - yǒu lì méi chù shǐ

水牛掉在井里 - 有力没处使 136

shuǐ niú shēn shàng bá gēn máo - háo bù zài hū

水牛身上拔根毛 - 毫不在乎
136 歇
sūn wù kōng de jīn gū bàng - suí xīn rú yì
孙悟空的金箍棒 - 随心如意
136 后
sūn wù kōng biàn mó shù - huā yàng duō
孙悟空变魔术 - 花样多
137 语
sūn hóu zi de liǎn - shuō biàn jiù biàn
孙猴子的脸 - 说变就变
137

T
tài píng yáng shàng de jǐng chá - guǎn dé kuān
138
太平洋上的警察 - 管得宽
 tài suì tóu shàng dòng tǔ - hǎo dà de dǎn
太岁头上动土 - 好大的胆 138

tiān shàng de cǎi yún, shuǐ zhōng de míng yuè - kàn de jiàn, mō bù zháo
天上的彩云，水中的明月 - 看得见，摸不着 139

tiān shàng de xīng xīng - méi yǒu què shù

天上的星星 - 没有确数 139

tiān gāo huáng dì yuǎn - guǎn bù zháo

天高皇帝远 - 管不着 139

tiān yào xià yǔ, niáng yào jià rén - yǒu shén me bàn fǎ
天要下雨，娘要嫁人 - 有什么办法 140

tiě dǎ de gōng jī - yì máo bù bá

铁打的公鸡 - 一毛不拔 140

tòng tuǐ lǘ zǐ gēn mǎ pǎo - yí bèi zi yě gǎn bu shàng

痛腿驴子跟马跑 - 一辈子也赶不上 140

tōu lái de luó gǔ - dǎ bù dé

歇 偷来的锣鼓 - 打不得
141

tū zǐ gēn zhe yuè liàng zǒu - zhān guāng

后 秃子跟着月亮走 - 沾光
141

tū zǐ tóu shàng de shī zi - míng bǎi zhe

语 秃子头上的虱子 - 明摆着
142

tuō le kù zǐ fàng pì - duō fèi yí dào shǒu xù

脱了裤子放屁 - 多费一道手续
142

W
wéi qī mà ài chǒng - bù dé yǐ
为妻骂爱宠 - 不得已 143
wén zi dīng pú sà - rèn cuò rén le
蚊子叮菩萨 - 认错人了 143

wèn kè shā jī - xū qíng jiǎ yì

问客杀鸡 - 虚情假意 144

wū guī chī yíng huǒ chóng - xīn li míng bái

乌龟吃萤火虫 - 心里明白 144

wū yā xiào zhū hēi - zì jǐ bù jué dé

乌鸦笑猪黑 - 自己不觉得 145

wū lòu yòu zāo lián yīn yǔ - huò bù dān xíng

屋漏又遭连阴雨 - 祸不单行 145

X
xī gài shàng dǎ kē shuì - zì kào zì
膝盖上打瞌睡 - 自靠自 146
xì tái shàng de fū qī - xià tái jiù sàn
戏台上的夫妻 - 下台就散 146 歇
xì tái shàng de huáng dì - wēi fēng bù liǎo jǐ shí
戏台上的皇帝 - 威风不了几时 147 后
xì tái shàng de yǎn yuán - zhuāng mú zuò yàng
戏台上的演员 - 装模作样 147 语
xiā zi diǎn dēng - bái fèi là
瞎子点灯 - 白费蜡 148

xiā zǐ guò hé - qiān xū (qiān xū)

虾子过河 - 谦虚（牵须） 148

xiǎo hái ér fàng biān pào - yòu ài yòu pà

小孩儿放鞭炮 - 又爱又怕 148
 xiǎo hé shang niàn jīng - yǒu kǒu wú xīn
小和尚念经 - 有口无心 149

xiǎo tōu bèi gǒu yǎo - rěn tòng bú zuò shēng

小偷被狗咬 - 忍痛不作声 149

xiù cái yù jiàn bīng - yǒu lǐ shuō bu qīng

秀才遇见兵 - 有理说不清 149

xiù cái zào fǎn - chéng bù liǎo shì

秀才造反 - 成不了事 150

Y
yǎ ba chī huáng lián - yǒu kǔ shuō bù chū
哑巴吃黄连 - 有苦说不出 151
yán wang yé chū gào shì - guǐ huà lián piān
阎王爷出告示 - 鬼话连篇 151
yú gōng de jū chù - kāi mén jiàn shān
歇 愚公的居处 - 开门见山 152

后 Z
zhāng fēi xiù huā - cū zhōng yǒu xì
语 张飞绣花 - 粗中有细 153
zhàng èr jīn gāng - mō bù zháo tóu nǎo
丈二金刚 - 摸不着头脑 154
zhī ma kāi huā - jié jié gāo
芝麻开花 - 节节高 154
zhōu yú dǎ huáng gài - yí gè yuàn dǎ, yí gè yuàn ái
周瑜打黄盖 - 一个愿打，一个愿挨 155
zhū bā jiè chī rén shēn guǒ - quán bú zhī zī wèi
猪八戒吃人参果 - 全不知滋味 155

zhū bā jiè zhào jìng zi - lǐ wài bú shì rén

猪八戒照镜子 - 里外不是人 155

zhú lán dǎ shuǐ - yì chǎng kōng

竹篮打水 - 一场空 156

zhuó mù niǎo zhǎo shí - quán píng zuǐ

啄木鸟找食 - 全凭嘴 156

zuò yì tiān hé shang qiāo yì tiān zhōng - dé guò qiě guò

157
做一天和尚敲一天钟 - 得过且过

zuò mèng chī xī guā - xiǎng dé tián

157
做梦吃西瓜 - 想得甜

zuò mèng chī huáng lián - xiǎng dé kǔ

157
做梦吃黄连 - 想得苦

zuò mèng tǎo xí fù - jìn xiǎng měi shì

157 歇
做梦讨媳妇 - 尽想美事

zuò mèng you xī hú - hǎo jǐng bù cháng

做梦游西湖 - 好景不长
158 后
语
 A
ái le bàng de gǒu สุนัขที่โดนไม้พลอง ลนลาน หวาดกลัว
挨了棒的狗
เป็นคำเปรียบเปรยว่าตกอยู่ในภาวะหวาด
qì jí bài huài หวั่น ลนลาน ทุลักทุเล กระหืดกระหอบ เจ็บปวด
气急败坏 เศร้าสลด เหมือนสุนัขที่ถูกทุบตี

歇
ái le dāo de féi zhū หมูอ้วนที่โดนมีด ไม่กลัวน้ำร้อนลวก
挨了刀的肥猪 后
หมูที่ถูกขุนจนอ้วน เมื่อนำไปเชือดแล้ว
bú pà kāi shuǐ tàng
ก็จะเอาน้ำร้อนลวก ถอนขนให้เกลี้ยงแล้วค่อย
语
不怕开水烫 นำไปปรุ ง อาหาร คำว่ า หมู อ้ ว นที่ โ ดนมี ด จึ ง
หมายถึงเมื่อถูกเล่นงานจนสุดๆ แล้ว หากโดน
เล่นงานอีก ก็ไม่สะทกสะท้าน เนื่องจากได้สูญเสีย
จนไม่มีอะไรจะสูญเสียอีกแล้ว

สุภาณี ปิยพสุนทรา 33
 ǎi zi shàng lóu tī คนเตี้ยขึ้นบันได สูงขึ้นทุกย่างก้าว
矮子上楼梯 (ก้าวหน้าขึ้นเรื่อยๆ)

bù bù gāo shēng คนเตี้ยมักมีความใฝ่ฝันอย่างหนึ่งคือ ทำ

步步高升 ให้ตัวเองสูงขึ้น วิธีง่ายๆ ในการเพิ่มความสูง ให้
กับตัวเอง คือ ปีนขึ้นบันได ปีนขึ้นไปขั้นหนึ่ง ก็สูง
ขึ้นมาขั้นหนึ่ง นี่ก็คือสูงขึ้นทุกย่างก้าว
คนเตี้ ย ขึ้ น บั น ได เป็ น คำพั ก ท้ า ยที่ ใ ช้
เปรียบเปรยว่า ยศถาบรรดาศักดิ์ ตำแหน่ง หน้าที่
การงาน ฐานะ เลื่อนสูงขึ้นเรื่อยๆ หรือ ผลงานดี
ขึ้นเรื่อยๆ หรือชีวิตความเป็นอยู่ดีขึ้นๆ

ǎi zi zuò zài hòu mian ไอ้เตี้ยนั่งดูงิ้วอยู่ข้างหลัง ร้องเชียร์ตาม

歇 矮子坐在后面 คนอื่น
kàn xì
后 看戏 คนตัวเตี้ยนั่งดูงิ้วอยู่ข้างหลังถูกคนตัวสูง
ที่ นั่ ง อยู่ ข้ า งหน้ า บั ง เห็ น บ้ า งไม่ เ ห็ น บ้ า ง เมื่ อ งิ้ ว
语 suí rén jiā hè cǎi เล่นถึงตอนสนุกๆ คนอื่นปรบมือร้องเชียร์อย่าง
随人家喝彩 สนุกสนาน คนตัวเตี้ยซึ่งรู้เรื่องบ้าง ไม่รู้เรื่องบ้าง
ก็ได้แต่ปรบมือ และร้องเชียร์ตามคนอื่น
ไอ้เตี้ยนั่งดูงิ้วอยู่ข้างหลังจึงหมายถึง คนที่
เต้นตามกระแส หรือทำตามผู้อื่นแบบรู้เรื่องบ้าง
ไม่รู้เรื่องบ้าง

34 สนุกกับสำนวนจีนพักท้าย
 àn shì lǐ chuān zhēn สนเข็มในห้องมืด ยากเย็นแสนเข็ญ
暗室里穿针
เข็ ม รู เ ล็ ก นิ ด เดี ย ว ปกติ ก ารสนเข็ ม ในที่
nán guò สว่างยังต้องใช้ฝีมือพอสมควร แล้วให้สนเข็มใน
难过 ห้องมืด กว่าจะเข้าก็ต้องใช้เวลาและความเพียร
พยายามอย่างยิ่ง
สนเข็ ม ในห้ อ งมื ด จึ ง หมายถึ ง ยากมาก
ลำบากลำบน

àn dǎo niú tóu hē shuǐ กดหัววัวกินน้ำ ทำไม่ได้, เป็นไปไม่ได้

按倒牛头喝水 (ข่มเขาโคขืนให้กินหญ้า)
bàn bù dào ไม่ว่าสัตว์ชนิดไหน หากไม่หิวน้ำ ใครจะ
办不到 จับกดหัวให้กินน้ำ มันย่อมไม่ยอม
กดหัววัวกินน้ำ จึงหมายถึง ทำไม่ได้ เป็น 歇
ไปไม่ได้ ตรงกับสำนวนไทยว่า ข่มเขาโคขืนให้กิน
后
หญ้า
语

สุภาณี ปิยพสุนทรา 35
 B
bā miàn zhǎo jiǔ miàn แปดด้านหาเก้าด้าน ไม่เคยเห็นโลกกว้าง
八面找九面
méi jiàn guò shì (shí)
คำพักท้ายคำนี้ เป็นการเล่นคำระหว่าง
没见过世(十) คำว่า 8-9-10 十แปลว่า “สิบ” ภาษาจีน ออก
miàn
เสียงคล้ายกับคำว่า 世 ที่แปลว่า “โลก” เพราะ
面 ฉะนั้น เมื่อเจอคำพักท้ายนี้ ก็พึงเข้าใจว่า เขา
กำลังใช้คำพูดที่อ้อมค้อมว่าเราไม่เคยเห็นโลก
歇 กว้าง
后 bā shí suì lǎo rén hài gè ตาเฒ่าหัวคลอน สุดที่จะควบคุม
八十岁老人害个
语 yáo tóu bìng ร่างกายของคนเราย่อมเสื่อมไปตามกาล
摇头病 พอแก่ตัวลง อายุ 70-80 ก็ควบคุมอวัยวะส่วน
ต่างๆ ไม่ค่อยได้ เพราะฉะนั้น เมื่อเห็นคนแก่
yóu bu de rén เดินส่ายหัวไปมา ก็อย่าได้คิดว่า ท่านเป็นคน
由不得人 ช่ า งติ เห็ น อะไรก็ ส่ า ยหน้ า หมด แท้ จ ริ ง แล้ ว
ท่ า นควบคุ ม ตั ว เองไม่ ไ ด้ ต่ า งหาก ตาเฒ่ า หั ว
คลอน จึงหมายถึง เหนือการควบคุม ไม่ได้ขึ้น
อยู่กับเรา
36 สนุกกับสำนวนจีนพักท้าย
bā shí suì lǎo tài dǎ hā
ยายแก่หาวหวอดๆ มองสุดสายตา
八十岁老太打哈 (มองไปไม่มีฟัน)
qian
欠 คำพั ก ท้ า ยคำนี้ เ ป็ น การเล่ น คำพ้ อ งเสี ย ง
ระหว่าง 涯 กับ牙
yī wàng wú yá (yá) 一望无涯 แปลว่า มองไปไกลสุดสายตา
一望无涯(牙) 一望无牙 แปลว่า มองไม่เห็นฟัน
ยายแก่อายุ 80 หาวหวอดๆ จึงหมายถึง
มองสุดสายตา หรือ ฟันหลอ ไม่มีฟันก็ได้
bā shí suì pó pó chuān ยายแก่สวมถุงเท้า เชย, โบราณ,
八十岁婆婆穿 กรอบระเบียบเก่าๆ
wà zi
袜子 ในสายตาของคนทั่วไป คนแก่เป็นคนรุ่น
เก่าหัวโบราณอนุรักษ์ ทำอะไรเชยๆ คร่ำครึ โบร่ำ
lǎo tào โบราณ ยึดติดกับกรอบระเบียบเก่าๆ ยายแก่สวม 歇
老套 ถุงเท้าจึงหมายถึงทำอะไรเชยๆ อนุรักษ์นิยม ยึด
ติดกับกรอบระเบียบเก่าๆ 后
bā shí suì lǎo wēng tiāo ตาแก่หาบหาบ ใจเหลือเฟือแต่กำลังไม่พอ 语
八十岁老翁挑
dàn zǐ 挑担子นอกจากแปลว่าหาบหาบแล้ว
担子 ยังหมายถึง “แบกภาระ” ได้อีกด้วย ตาแก่หาบ
หาบจึงหมายถึงคนแก่ที่แบกรับภาระหน้าที่ต่างๆ
xīn yǒu yú ér lì bù zú หรือทำงานทำการ เป็นผู้นำในหน่วยงานต่างๆ แม้
心有余而力不足 ว่าใจจะสู้ แต่เรี่ยวแรงนั้นไม่ไหวแล้ว

สุภาณี ปิยพสุนทรา 37
 bā shí suì chuī lǎ ba คนแก่เป่าแตร หอบแฮ่กๆ
八十岁吹喇叭
คนแก่ เ รี่ ย วแรงถดถอย แค่ เ ดิ น เร็ ว ๆ
shàng qì bù jiē xià qì ก็หายใจหายคอไม่ค่อยจะทันแล้ว แต่นี่ยังไปเป่า
上气不接下气 แตร ต้องอึดมาก ต้องกลั้นหายใจยาวๆ คนแก่
จะหายใจหายคอทันได้อย่างไร คำว่าคนแก่ เป่าแตร
จึ ง หมายถึ ง หายใจหายคอไม่ ทั น , หอบแฮกๆ
นั่นเอง

bā shí suì xué chuī dǎ คนแก่ฝึกดีดสีตีเป่า ก้าวหน้าไม่ถึงไหน

八十岁学吹打
คนแก่ เรียนรู้อะไรก็ช้า คำว่า คนแก่ฝึก
chū xi bú dà
ดีดสีตีเป่าหรือฝึกเล่นดนตรี จึงหมายถึง ก้าวหน้า
出息不大 ไม่ถึงไหน คาดหวังว่าจะมีผลงานเด่นๆ ไม่ได้
歇
bā shí suì xué chuī gǔ คนแก่ฝึกดีดสีตีเป่า อายุยืนแต่ลมสั้น
后 八十岁学吹鼓
shǒu
การที่คนแก่ฝึกเล่นดนตรี แสดงว่าคนแก่
语 手 คนนั้ น อารมณ์ ดี รู้ จั ก ใช้ ชี วิ ต รู้ จั ก ดู แ ลสุ ข ภาพ
รู้จักฝึกสมอง เช่นนี้ ย่อมอายุยืน แต่สำหรับผล
shòu cháng qì duǎn
การเรียนนั้นคงคาดหวังยาก คนแก่สายตาฝ้าฟาง
寿长气短 มือเท้าเชื่องช้า ความจำไม่ค่อยดี ได้หน้าลืมหลัง
การเรียนดนตรีในวัยนี้ จะคาดหวังให้เก่งเหมือน
เด็กๆ คงไม่ได้ คำว่า คนแก่ฝึกดีดสีตีเป่า จึง
หมายถึง อึดแต่ไม่เก่ง

38 สนุกกับสำนวนจีนพักท้าย
 bā xiān guò hǎi โป๊ยเซียนข้ามทะเล ต่างสำแดงเดช
八仙过海
โป๊ยเซียนคือเซียน 8 องค์ในศาสนาเต๋า
gè xiǎn shén tōng มาจากบุ ค คลในวงการอาชี พ ต่ า งๆ มี ตั้ ง แต่ เ ชื้ อ
各显神通 พระวงศ์ยันยาจก จึงเป็นที่เคารพรักของชาวจีน
อย่างยิ่ง
ในตำนานเล่าว่า ครั้งหนึ่ง เซียนทั้งแปด
เดินทางไปอวยพรวันเกิดเจ้าแม่หวังหมู่บนสรวง
สวรรค์ ขากลั บ เหล่ า โป๊ ย เซี ย นเหาะมาถึ ง ทะเล
ตงไห่ ซึ่ ง เป็ น ทะเลที่ ก ว้ า งใหญ่ ไ พศาลอย่ า งยิ่ ง
เซียนทั้งแปดนึกสนุก จึงท้าแข่งกันว่า ใครจะเหาะ
ข้ า มทะเลด้ ว ยของวิ เ ศษประจำตั ว ได้ ดี ก ว่ า กั น
ตามตำนาน เซียนทั้งแปดต่างวาดลวดลาย สำแดง
ฤทธิ์เดชสุดฝีมือ เป็นที่ตื่นตาตื่นใจยิ่งนัก
โป๊ย เซีย นข้ ามทะเล จึ ง หมายถึ ง ในการ 歇
ทำงานหนึ่งๆ ทุกคนต่างมีวิธีการของตัวเอง หรือ
ในองค์กรหนึ่งๆ มีคนเก่งมากมาย ต่างคนต่างมี 后
ความสามารถเฉพาะทาง ทุกคนต่างทำงานแข่งกัน
แสดงความสามารถของตัวเองอย่างเต็มที่
语

สุภาณี ปิยพสุนทรา 39
 bā xiān zhuō páng de บุคคลที่ 9 ในโต๊ะโป๊ยเซียน ไม่ได้นั่งใน
八仙桌旁的 ตำแหน่งที่สมควรนั่ง
lǎo jiǔ
老九 โต๊ะโป๊ยเซียนคือโต๊ะ 8 เหลี่ยม การนั่ง
ล้อมวงในโต๊ะแปดเหลี่ยมนั้น 8 คนก็จะพอดีโต๊ะ
zuò bú dào yīng yǒu de แต่ถ้ามีคนที่ 9 มานั่งแทรกอีกคน มันก็จะอึดอัด
坐不到应有的 นั่งไม่ลงตัว
wèi zhì คำพั ก ท้ า ยคำนี้ จึ ง หมายถึ ง ไม่ ไ ด้ นั่ ง ใน
位置 ตำแหน่งที่สมควรนั่ง หรือได้ทำงานในตำแหน่ง
ลอยๆ ที่ไม่มีอำนาจหน้าที่แท้จริง

bā xún liú hú zi 80 ไว้หนวด หัวคิดเก่าๆ
八旬留胡子
lǎo zhǔ yì
ตามธรรมเนียมจีน คนแก่จะต้องไว้หนวด
歇 老主意 ให้เป็นที่เกรงขาม คำพักท้ายคำนี้ใช้ว่าคนอย่าง
อ้อมค้อมในทำนองว่า เป็นคนหัวเก่า แนวคิดเก่า
后 หัวคิดเก่าๆ มีแต่ของเดิมๆ ไม่มีอะไรแปลกใหม่

语
bā yuè de hé tao วอลนัทเดือน 8 เนื้อเต็มเมล็ด
八月的核桃
人 กับ 仁 เป็นคำพ้องเสียง
jǐ mǎn le rén (rén) 人 แปลว่า คน ส่วน 仁 แปลว่า เมล็ด
挤满了人(仁) วอลนัทเดือน 8 จึงหมายถึง ผู้คนคลาคล่ำ
ผู้คนเบียดเสียดกันเต็มสถานที่

40 สนุกกับสำนวนจีนพักท้าย
 bà wáng bié jī ฉู่ป้าอ๋วงอำลาสนม จำใจจำยอม
霸王别姬
หลังราชวงศ์ฉินล่มสลาย เซี่ยงหวี่กับ หลิว
wú kě nài hé ปั ง ชิ ง แผ่ น ดิ น กั น ตอนแรกเซี่ ย งหวี่ เ ป็ น ฝ่ า ยได้
无可奈何 เปรียบ มีกำลังทหารเหนือกว่าหลิวปังหลายเท่า
เซี่ยงหวี่จึงสถาปนาตนเป็นฉู่ป้าอ๋วง (คำว่า “ป้า
อ๋ ว ง” ก็ คื อ เจ้ า แห่ ง ราชั น ) แต่ ภ ายหลั ง กลั บ
เพลี่ยงพล้ำ ถูกหลิวปังไล่ตีจนเอาตัวไม่รอด ฉู่ป้า
อ๋วงมีสนมสุดที่รักนางหนึ่ง ชื่อนางหวีจี เป็นหญิง
ใจเด็ด นางรู้ว่าฉู่ป้าอ๋วงรักนางมาก ถ้านางยังอยู่
กับฉู่ป้าอ๋วง ฉู่ป้าอ๋วงก็จะละล้าละลังด้วยเป็นห่วง
นาง นางจึงตัดสินใจฆ่าตัวตาย ก่อนฆ่าตัวตาย
นางได้ร่ายรำอำลาฉู่ป้าอ๋วง เป็นระบำฉากสุดท้ายที่
งดงามและเศร้าสลดอย่างยิ่ง
คำว่ า “ฉู่ ป้ า อ๋ ว งอำลาสนม” จึ ง หมายถึ ง
จำใจ, จำยอม
歇

后
bà wáng qǐng kè เจ้าราชันเลี้ยงแขก ไม่มีเจตนาดี
霸王请客 语
สมัยเลียดก๊ก ประเทศจีนแตกเป็นก๊ก เป็น
bù huái hǎo yì
เหล่ า เกิ ด ศึ ก สงครามแย่ ง ชิ ง แผ่ น ดิ น แย่ ง ชิ ง
不怀好意 อำนาจกันเป็นประจำ สมัยนั้น แคว้นใหญ่จะกลืน
กินแคว้นเล็ก แคว้นที่เข้มแข็งที่สุดจะตั้งตนเป็น
มหาอำนาจ พระราชาในแคว้นมหาอำนาจ เรียกกัน
ว่า “ป้าอ๋วง” หรือเจ้าราชัน

สุภาณี ปิยพสุนทรา 41