Jak pisać opowiadanie?
Opowiadanie to krótki utwór literacki
pisany prozą, tematycznie ograniczony do
jednego wątku fabularnego, różniący się od
noweli brakiem wyraźnej konstrukcji,
luźnym układem akcji, często wzbogaconej
epizodami.
źródło: sjp.pl
Opowiadanie jest tą formą wypowiedzi, która pojawia się często zarówno na
wypracowaniach, jak i na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego.
Pisząc je musimy bardzo starannie odnieść się do tematu, który informuje nas
o tym, co w opowiadaniu powinno się znaleźć.
I tak na przykład ósmoklasiści zdający egzamin w 2020 roku mogli zdecydować
się na wypracowanie, którego temat brzmiał następująco:
● Napisz opowiadanie o spotkaniu z bohaterem wybranej lektury
obowiązkowej, który podczas spotkania nauczył Cię czegoś ważnego.
Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę
obowiązkową.
natomiast rok wcześniej:
● Napisz opowiadanie o odwiedzinach lisa na planecie Małego Księcia,
podczas których lis przekonuje się, czy chłopiec wykorzystał wiedzę
zdobytą podczas podróży. Wypracowanie powinno dowodzić, że
znasz lekturę Mały Książę. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200
wyrazów.
Z uwagi na to warto mieć na uwadze kilka istotnych faktów na temat
konstruowania opowiadania. O tym w dalszej prezentacji...
 Opowiadanie
twórcze
Opowiadanie twórcze to taki rodzaj opowiadania, w
którym piszący:
★ wykorzystuje swoją wyobraźnię,
★ wymyśla nowych bohaterów, świat i wydarzenia,
★ ma decydujące zdanie.
Taki rodzaj opowiadania może być również związany z
lekturą. Uczeń może przedstawić dalsze losy bohaterów,
zmienić zakończenie, wydarzenia i losy bohaterów lub
napisać o tym, jak mogłoby wyglądać spotkanie
bohaterów z różnych książek. Tu wymagana jest dobra
znajomość lektury.
Opowiadanie
odtwórcze
Opowiadanie odtwórcze to rodzaj opowiadania na
podstawie lektury, tekstu z podręcznika, filmu itp.
Elementy świata przedstawionego są piszącemu
znane, a przynajmniej powinny być, i nie musi niczego
wymyślać.
Zadaniem piszącego jest odwołać się do tematu
wykazując jednocześnie, że treść lektury jest mu dobrze
znana.
Przykładem takiego wypracowania mogą być tematy:
★ Opisz mit o Demeter i Korze.
★ Przedstaw spór o zamek Horeszków.
★ Napisz opowiadanie o przygodach Małego
Księcia.
 TO WARTO WIEDZIEĆ, KIEDY PISZESZ OPOWIADANIE!

➔ dokładnie przeczytaj temat i napisz plan/ zarys opowiadania

➔ zastosuj jeden czas, narrację pierwszoosobową lub trzecioosobową

➔ stwórz ciekawą historię, odwołując się do tematu pracy

➔ pamiętaj o trójdzielnej kompozycji

➔ wprowadź dialogi tam, gdzie to możliwe i pamiętaj o ich prawidłowym

zapisie

➔ pamiętaj, że w opowiadaniu, poza dialogami, powinien występować też

opis ( postaci, przedmiotu, sytuacji, przeżyć wewnętrznych)

➔ przed oddaniem pracy przeczytaj ją i dokonaj ewentualnej korekty

źródło: pixabay.com
Konstrukcja opowiadania
Każda dłuższa wypowiedź pisemna powinna zawierać trójdzielną kompozycję,
a więc posiadać wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
W przypadku opowiadania możesz wykorzystać poniżej zamieszczone wskazówki.

Wstęp wprowadź czytelnika w świat przedstawiony. Możesz wspomnieć tu o miejscu i

czasie akcji, bohaterze lub bohaterach, to także odpowiednie miejsce na
nakreślenie problematyki opowiadania

Rozwinięcie to najdłuższa część pracy i miejsce na przedstawienie akcji, wydarzeń i sytuacji

z udziałem bohaterów, pamiętaj o wprowadzeniu dialogów i właściwym ich
zapisie, o zachowaniu ciągu przyczynowo-skutkowego oraz o opisie ( miejsca,
przedmiotu, osoby, sytuacji, przeżyć wewnętrznych)

Zakończenie podsumuj wydarzenia i oceń sytuację, zadbaj o ciekawy finisz swojej pracy.
Pamiętaj, zrób dobre wrażenie do samego końca, niech czytający Twoje
opowiadanie będzie nim zachwycony do ostatniego zdania.
 Co zamiast: “powiedział” lub “mówi” ?
ZAPAMIĘTAJ! W opowiadaniu powinien pojawić się dialog.
Aby uniknąć powtórzeń słów “powiedział” albo “mówi” możesz użyć:

stwierdził, dodał, oznajmił, odpowiedział, odrzekł, odparł, zgodził się, zaprzeczył, spytał, zapytał, krzyknął,
wykrzyknął, wyszeptał, wtrącił, burknął, mruknął.

Możesz też wprowadzić nieco emocji i napisać:

zdziwił się, zaciekawił się, zdenerwował się, rozzłościł się, zamyślił się, skrzywił się, zaśmiał się.

Dzięki temu unikniesz powtórzeń, które nie są mile widziane.

 Jak wprowadzić do opowiadania dialog?
DIALOG:
➔ to obok opisów bardzo ważny element każdego opowiadania,
➔ jest dosłownym przytoczeniem rozmowy bohaterów,
➔ pozwala ożywić akcję,
➔ daje możliwość scharakteryzowania bohaterów,
➔ umożliwia przedstawienie i przekazanie czytelnikowi informacji,
➔ uatrakcyjnia opowiadanie, czyni je bardziej dynamicznym.
Pamiętaj również o tym, by w opowiadaniu posługiwać się jedną formą
czasowników.
Gdy piszesz w czasie przeszłym, stosuj go i nie zamieniaj na inny czas.
I zawsze przeczytaj to, co napisałaś /-eś przed oddaniem pracy.
JAK PRAWIDŁOWO ZAPISAĆ DIALOG?
Wprowadzając do opowiadania dialog pamiętaj o jego prawidłowym
zapisie. Stosuj myślnik, np.
- Czy wiesz, jak zapisać dialog? - zapytałam.
- Jasne! Nie ma w tym nic trudnego - odpowiedział Stasiek.
Aby uatrakcyjnić dialog partie narratora możesz wzbogacić
wprowadzając do nich emocje, które towarzyszą wypowiedziom
bohaterów lub inne informacje, np. na temat bohatera. Dzięki temu Twoja
praca będzie jeszcze ciekawsza.
- Czy wiesz, jak zapisać dialog? - zapytałam patrząc wnikliwie na
siedzącego Staśka.
- Jasne! Nie ma w tym nic trudnego - odpowiedział pewny siebie
chłopak w długich i falowanych włosach.
Jak widzisz dialog nr 2 przekazuje czytelnikowi znacznie więcej informacji niż dialog nr 1,
choć i ten jest zapisany prawidłowo.
 Jak nauczyć się pisać dobre opowiadania?
Praktyka czyni mistrza, dlatego:

➔ czytaj książki i bądź dokładnym obserwatorem, to pobudzi Twoją wyobraźnię i sprawi, że pisanie
samodzielnych opowiadań będzie dla Ciebie łatwe,
➔ praktykuj - redaguj opowiadania po przeczytaniu książek, wyjeździe do lasu czy po tym, jak do głowy
wpadnie Ci jakaś ciekawa myśl lub temat,
➔ dbaj o atrakcyjność wypowiedzi - komponuj swoją pracę tak, by osoba ją czytająca była nią
zainteresowana od początku do końca,
➔ korzystaj ze słownika wyrazów bliskoznacznych, aby uniknąć powtórzeń,
➔ stosuj związki frazeologiczne, które wzbogacą Twoją pracę i będą dowodzić, że świetnie posługujesz się
językiem polskim,
➔ zadbaj o trójdzielną kompozycję i nie zapominaj o dialogach i elementach opisowych, które w
opowiadaniu są ważne,
➔ przed oddaniem pracy przeczytaj ją, to szansa na korektę błędów, które każdemu mogą się przytrafić,
➔ pamiętaj o interpunkcji, zasadach ortograficznych i estetyce Twojej pracy.
Dzieci z edUFFki
mają mądre główki!