Jeśli ktoś nie jest pewny, jaką tezę chciałby postawić, może zacząć od różnych uwag, refleksji, hipotez.

Rozpoczęcie pracy od przypuszczeń i wątpliwości, podzielenie się refleksjami i dodanie do tego tezy bądź
hipotezy to całkiem dobry pomysł. Taki początek dowodzi, że pracę pisze intelektualista, osoba skłonna
do rozmyślań i refleksji, umysł filozoficzny. Należy tylko pamiętać, aby za bardzo się nie zapędzić w
filozofowaniu i nie odejść od tematu. To przecież tylko praca maturalna, a nie dialog platoński czy
Rozprawa o poprawie Rzeczypospolitej.

Biografia – historia

Nietrudno sformułować tezę, gdy temat jest łatwy, a załączone teksty literackie znane z lekcji polskiego.
Gorzej, gdy nie znamy materiału literackiego albo znamy go jedynie odrobinę, a temat budzi poważne
obawy. Wtedy należy założyć, że w trakcie pisania wiele rzeczy przyjdzie nam do głowy. Teraz
potrzebujemy jedynie zacząć, a potem coś się wymyśli.

Nie ma problemu, jeżeli rozpoznajemy autorów, do których odwołuje się temat. W takiej sytuacji
możemy zastosować wstęp biograficzny, czyli przedstawić krótko pisarza i jego dzieło. W przypadku
tematu odnoszącego się do Przedwiośnia moglibyśmy zacząć wypracowanie od słów: „Stefan Żeromski
tworzył w dwóch epokach – Młodej Polsce i Dwudziestoleciu. Jego głównymi dziełami są Ludzie
bezdomni, Syzyfowe prace oraz Przedwiośnie. Autor był ceniony za życia, uznawany za autorytet moralny
i sumienie Polaków”. Po napisaniu 2-3 zdań odnoszących się do twórczości pisarza należy bezpośrednio
odwołać się do tematu, np. poprzez wprowadzenie słowa kluczowego, czyli w tym wypadku autorytetu.

Wstęp biograficzny to ulubiona technika młodszych uczniów. Dzieci nieraz zaczynają swoje prace od słów,
że autor urodził się tu i tu, żył wtedy i wtedy i napisał to i tamto. Niektórzy egzaminatorzy twierdzą, że
wplatanie życiorysu pisarza do pracy nie zawsze jest uzasadnione. Po co pisać o biografii autora, gdy to
nic nie wnosi do tematu, a jedynie świadczy o erudycji ucznia? No cóż, to chyba normalne, że chcemy się
pochwalić tym, co wiemy. Odmianą wstępu biograficznego jest wstęp historyczny, który polega na
wskazaniu faktów, wydarzeń z epoki, do której odnosi się temat naszej pracy. W tym przypadku
należałoby napisać o odzyskaniu niepodległości przez Polskę po 123 latach zaborów, o trudnej wolności
w latach 20. poprzedniego wieku i o niemożliwości ustalenia wspólnego autorytetu dla wszystkich
Polaków.