Siyaset, kültür ve sanat alanlarındaki
Tanbûrî Cemil Bey kronolojisi
başlıca gelişmeler
1876 Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesi
V. Murad'ın padişahlığı (yaklaşık 3 ay)
II. Abdülhamid'in tahta çıkması; I. Meşrutiyet ve
Kanun-ı Esasi'nin ilanı
Osmanlı-Rus Savaşı
1882 İngiltere'nin Mısır'ı işgali
1889 İttihat ve Terakki'nin (İttihad-i Osmanî) kurulması
1894 İkdam Gazetesi'nin Ahmet Cevdet [Oran] Bey
tarafından çıkarılmaya başlanması
1896 Necip Asım [Yazıksız]'ın, Mal'ûmat'ta, “mûsikîyy-i
Türkî’nin ihyası”nda “çoban şarkıları” ve “çöğür
şairleri”nin eserlerinin temel alınması gerekliliğini
dile getiren mektubunun yayımlanması
Ermenilerin Osmanlı Bankası’nı basması ve Girit
ayaklanması
Edebiyat-ı Cedide (Servet-i Fünûn) akımı
1898 Ahmed Mithat Bey’in Tercüman-ı Hakikat'te, “asıl
millî mûsikîmiz” ifadesiyle saz şairlerinden ve
kayabaşılardan bahsetmesi
1900 Jön Türk muhalefetinin başlangıcı
1902 İlk Jön Türk Kongresi'nin Paris'te toplanması
1904 Abdullah Cevdet'in İçtihad gazetesini çıkarmaya
başlaması
1871 Molla Gürani'de doğumu (9 Mayıs)
1876 Babası Tevfik Bey'in vefatı
Amcası Refik Bey'in himayesine girmesi
1878? Büyük Ağabeyi Reşad Bey’in âşık sazıyla çalıp söylediği
türküleri dinlemesi
Muallim Gregorie ve M. Maurice'den Fransızca dersleri
almaya başlaması
1880? Çiftlikte Lenger Ağa’nın tanbûrundan çıkardığı ilk
nağmeler
Ağabeyi Ahmet’in Cemil’e tanbûr hediye etmesi
1882? Kanunî Sait Bey ve ağabeyi Ahmet Bey’in meşklerini
dinlemesi
Ağabeyi Ahmed Bey'le tanbûr çalışması
1883 İbtidaî tahsilini tamamlaması
Kemanî Aleksan Ağa'dan Hamparsum ve alafranga nota
okumayı öğrenmesi
1884 Amcası Refik Bey'in şaibeli vefatı (zehirlenmesi) ve
Amcazadesi Mahmut Bey'in himayesine girmesi
1886 Tanbûrî Ali Efendi'yle tanışması, takdirini kazanması, kısa
süreli meşki
1888 Amcazadesinin Musul'a tayini üzerine, validesinin
Taşkasap'taki evine dönüşü
Tanbûrî Rifat Bey'in, Cemil'i hayranlıkla dinledikten sonra
kendi tanburunu kırması
1889? Kemençeci Vasil'le tanışıp dost olmaları
Udî Nevres Bey’le tanışması
1890? Ferik Yanyalı Mustafa Paşa’nın yakın alâkasını kazanması
1894 Rahmi Bey'le tanışıp dost olmaları
1894? Kemençe üzerinde yoğunlaşmaya başlaması
1896 Tanburacı Osman Pehlivan'la tanışması
1896? Fasl-ı Cedid icrasını ilk defa dinlemesi
1897? Lavingac, Decoudre, Fetis, Marmontel gibi yazarların
eserlerini incelemesi; Garp musikisine dair bilgiler
edinmesi; perde, makam ve usullerle Garp teorisi
arasındaki farklar konusunda araştırma ve mukayeseler
yapması
1898? Şeyh Cemaleddin Efendi ve Rauf Yekta Bey’le tanışması
1899 Teşvik ve himayesini gördüğü Mahmud Celaleddin
Paşa'nın vefatı
1900 Sabah Gazetesi'nde yayınladığı muhtelif yazılardan ötürü
Rauf Yekta Bey'le gazetelere yansıyan münakaşaları
Yakacık’taki pehlivan güreşlerinde zurnacıları dinlemeye
gitmesi
1900? Kadı Fuad Efendi ile yeğeni Hikmet’in, Cemil Bey'den
ders almaya başlaması
Yaylı tanbûru ve icrasını geliştirmesi
1901 Şerife Saide Hanım ile evlenmesi
Rehber-i Mûsikî'nin ilk basımı
1902 Oğlu Mes’ud'un doğumu
1904 Teşvik ve himayesini gördüğü Ferik Yanyalı Mustafa
Paşa'nın vefatı
Refik [Fersan]'ın, Cemil Bey'den ders almaya başlaması
(muhtelif aralıklarla 1912'ye dek)
1905 Alman Favorite şirketi için teknisyen Otto Multhaupt
tarafından İstanbul'da 10 adet taksiminin kaydedilmesi
1906 İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Selanik'te siyasi
faaliyetlerine başlaması
1907 İkinci Jön Türk Kongresi
1908 Jön Türk Devrimi ve II. Meşrutiyet'in ilanı; İttihat
Terakki iktidarı ve Meclis-i Mebusan'ın toplanması
Şehzade Ziyaeddin Efendi’nin himayesinde Dârü’l-
Mûsikî-i Osmanî Cemiyeti’nin kurulması
Türk Derneği'nin kurulması
Anadolu Mûsikî Mektebi’nin, Ata Bey tarafından
kurulması
1909 31 Mart Vakası; II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi
ve V. Mehmed Reşad'ın tahta çıkarılması
Mois Kohen'in Dünya Siyonist Kongresine katılması
Musiki-i Osmani Cemiyeti’nin, İsmail Hakkı Bey
tarafından kurulması
1910 Selanik'te "Genç Kalemler" dergisinin yayına
başlamasıyla "Yeni Lisan" hareketi ve "Millî
Edebiyat" akımının gelişmesi
1911 Trablusgarp Savaşı
Türk Yurdu Cemiyeti'nin kurulması ve Türk Yurdu
dergisinin çıkarılması
1912 I. Balkan Savaşı ve Arnavutluk'un bağımsızlığı
Türk Ocakları'nın kurulması
Mois Kohen [Munis Tekinalp]'in, Paul Risal
müstearıyla "Türkler Bir Rûh-ı Millî Arıyor" başlıklı
yazısının Türk Yurdu dergisinde yayımlanması
Udî Fahri [Kopuz] Bey tarafından Dârü’t-Tâlim-i
Mûsikî Cemiyeti’nin kurulması
1913 II. Balkan Savaşı
Rıza Tevfik'in, Peyam Gazetesi'nde yayınladığı
'Folklor-Folklore' konulu makalesi
Mehmed Ziya'nın, Halka Doğru Dergisi'nde
yayınladığı 'Halk Medeniyeti-I' başlıklı makalesinde
‘Halkiyyat’ ilminden söz etmesi
1914 Celal Nuri [İleri] ile Abdullah Cevdet Bey'in,
İçtihad'daki "şîmeler kavgası"
I. Dünya Savaşı'nın başlaması
Mehmed Fuad'ın İkdam Gazetesi'nde, 'Yeni Bir İlim:
Halkiyat/Folk-lore' başlıklı makalesinin yayınlanması
1915 Edhem Bey tarafından Dârü’l-Feyz-i Mûsikî
Cemiyeti’nin kurulması
1906 İngiliz The Gramophone Company için teknisyen Max
Hampe tarafından İstanbul'da 10 adet taksiminin
kaydedilmesi
1907 Sultan Abdülhamid huzurunda musiki icra etmesi
Hariciyye Umur-ı Şehbenderi Kalemi'ndeki hulefalığının,
padişah tarafından Başkatipliğe yükseltilmesi, Mecidiye
nişanıyla beraber 300 altınla taltif edilmesi
International Talking Machine Comp. (Odeon) firması için
yaptığı kayıtlar
Rauf Yektâ Bey'in, İkdam'da yayımladığı "Âlât-ı
Mûsikiyyemiz -2- Tanbûr" başlıklı makalesinde ismen
saydığı tanbûrîler arasında Cemil Bey'e yer vermemesi
Büyük saygı duyduğu Kemençeci Vasil’in vefatı
1908 Hariciye Vekâleti'ndeki görevinden, kendi isteğiyle
ayrılması
İptal edilmek zorunda kalınan Tepebaşı Tiyatrosu konseri
1908? Mûsikî Kâmûsu ve Kemençe Metodu hazırlıkları
1909 V. Mehmed Reşad'ın, Mûsikâ-yı Hümayûn'a alma isteğini
kabul etmemesi
Mısır Hıdivi Abbas Hilmi Paşa'nın Kahire Sarayı'na
davetini reddetmesi
Resneli Niyazi Bey'in daveti üzerine gerçekleştirdiği
Selanik ve Resne konserleri
Cağaloğlu Merkez Askerî Kulübü’nde Kanunî Hacı Arif
Bey, Giriftzen Asım Bey, Musa Süreyya Bey,
Udî Nevres Bey ve Tanbûrî Kadı Fuad ile beraber konser
vermesi
1910 Favorite firması için yaptığı kayıtlar
Fahire [Fersan]'a kemençe derslerine başlaması
1911 Musa Süreyya Bey'e cevaben yazdığı mektupta Avrupa’da
konser verme arzusunu dile getirmesi
Aralarında şehzade ve sultanların da bulunduğu muhtelif
öğrencilerine tanbûr, kemençe ve lavta dersleri vermeye
devam etmesi
1912 Blumenthal Record and Talking Machine Company
(Orfeon) için yaptığı kayıtlar (1916'ya dek)
Ağabeyi Ahmet Bey’in vefatı
1913 Edirne konseri
Refik [Fersan]'la vedalaşmaları
1914 Verem hastalığının teşhisi
Tedavi için İTC tarafından İsviçre'ye gönderilme teklifini
kabul etmemesi
Dârü’l-bedâyi'de tanbur hocalığı
1916 Vefatı (28 Temmuz)