Modul Sains Ting.1

MODUL
SAINS
TINGKATAN 1
NAMA:__________________
KELAS:__________________
DISEDIAKAN OLEH:
PN.FADZILLAH BINTI IBRAHIM
1
SENARAI SEMAK LATIHAN SAINS TINGKATAN 1
2
NAMA MURID: KELAS:
SUB SUB
SEMAKKAN & SEMAKKAN &
UNIT UNIT
GRED TANDATANGAN GRED TANDATANGAN
MODUL MODUL
GURU GURU
SAINS SAINS
1.1 A B C D 6.1 A B C D
1.2 A B C D 6.2 A B C D
1.3 A B C D 6.3 A B C D
1.4 A B C D P.S.6 A B C D
1.5 A B C D 7.1 A B C D
1.6 A B C D 7.2 A B C D
1.7 A B C D 7.3 A B C D
P.S.1 A B C D P.S.7 A B C D
2.1 A B C D 8.1 A B C D
2.2 A B C D 8.2 A B C D
P.S.2 A B C D 8.3 A B C D
3.1 A B C D 8.4 A B C D
4.1 A B C D 8.6 A B C D
4.2 A B C D 8.7 A B C D
4.4 A B C D 9.1 A B C D
4.5 A B C D 9.2 A B C D
4.6 A B C D 9.3 A B C D
4.7 A B C D 9.4 A B C D
5.1 A B C D 9.6 A B C D
P.S.5 A B C D
SEMAKKAN & SEMAKKAN &

LATIHAN GRED TANDATANGAN LATIHAN GRED TANDATANGAN
GURU GURU
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
A B C D A B C D
T1/BAB 1/UNIT 1.1/ SAINS ADALAH SEBAHAGIAN DARIPADA KEHIDUPAN
SEHARIAN.
3
Di akhir pengajaran dan pembelajaran, murid dapat:
 Menghubungkaitkan aktiviti seharian dengan Sains.
 Mengitlak maksud Sains.
 Merumuskan kepentingan bidang Sains dalam kehidupan seharian.
 Memerihalkan bidang Sains.
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video youtube
Jawab semua soalan di bawah.
1. Apakah maksud Sains? (buku teks m/s 4)
______________________________________________________________
______________________________________________________________
2. Nyatakan 4 contoh kepentingan sains dalam kehidupan seharian. (buku teks
m/s 5)
a) ____________________________________________________
b) ____________________________________________________
c) ____________________________________________________
d) ____________________________________________________
3. Bina 1 peta pokok tentang:
a) pengkelasan bidang sains (buku teks m/s 6)
b) kerjaya dalam bidang sains (buku teks m/s 7)
4
4. Selesaikan praktis formatif 1.1 (buku teks m/s 9)
Sila cuba dahulu sebelum rujuk jawapan (buku teks m/s 278)
T1/BAB 1/UNIT 1.2/ MAKMAL SAINS ANDA

 mengenal pasti dan menyatakan fungsi radas.
 mengenal pasti simbol dan contoh bahan berbahaya dalam makmal.
 melukis dan melabel radas yang biasa digunakan dalam makmal dan
mengelas berdasarkan kegunaannya.
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video youtube.
Salin/Cetak dan jawab semua soalan di bawah.
1. Makmal sains ialah satu bilik yang dikhaskan untuk menjalankan
_______________ atau __________________________.(rujuk buku teks m/s 9)
2. Apakah fungsi tabung didih? (rujuk buku teks m/s 10)

________________________________________________________________
3. Lukis simbol radas makmal. (rujuk buku teks m/s 10-11)
RADAS UNTUK MENGUKUR ISIPADU
5
Silinder penyukat Buret Pipet
RADAS UNTUK MEMANASKAN BAHAN KIMIA
Tungku kaki tiga Tabung didih
Penunu bunsen Kasa dawai
RADAS UNTUK MENGISI BAHAN KIMIA DALAM KUANTITI YANG BESAR
6
Bikar Kelalang kon Kelalang dasar leper
Untuk memegang /
Untuk tujuan
menyokong sesuatu Untuk mengumpul gas
penyejatan
radas
Kaki retort Balang gas Piring sejat
4. Label simbol-simbol amaran berbahaya di dalam makmal.

(rujuk buku teks m/s 12)
a) b)
7
c) d)
e) f)
5. Nyatakan peraturan-peraturan makmal. (rujuk buku teks m/s 13)
a) ___________________________________________________________
b) ___________________________________________________________
c) ___________________________________________________________
d) ___________________________________________________________
e) ___________________________________________________________
f) ___________________________________________________________
g) ___________________________________________________________
h) ___________________________________________________________
i) ___________________________________________________________
j) ___________________________________________________________
8
6. Nyatakan langkah-langkah keselamatan di dalam makmal.
a) ___________________________________________________________
b) ___________________________________________________________
c) ___________________________________________________________
d) ___________________________________________________________
e) ___________________________________________________________
7. Suhaimi terlihat kebakaran kecil berlaku di atas meja makmal. Apakah tindakan
yang perlu diambilnya? (rujuk buku teks m/s 13)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
(semak jawapan buku teks m/s 278)
T1/BAB 1/UNIT 1.3/ MAKMAL SAINS ANDA

 mengenal pasti dan menggunakan unit yang betul bagi kuantiti fizikal yang
berbeza
 mengenal pasti maksud symbol dan nilai symbol bagi imbuhan yang
digunakan dalam pengukuran
 menukar unit kuantiti asas iaitu jisim, panjang dan masa seperti gram kepada
kilogram, sentimeter kepada meter, saat kepada jam dan sebaliknya.
 Mewajarkan kepentingan penggunaan unit S.I dalam kehidupan harian
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video youtube
Jawab semua soalan di bawah .
1. Kuantiti fizik dalam sains ditakrifkan sebagai sifat fizikal yang boleh
___________________, diukur dan dikira. (rujuk buku teks m/s 15)
9
2. Lengkapkan jadual kuantiti fizik asas di bawah: (rujuk buku teks m/s 15)
Kuantiti asas Unit S.I Simbol unit S.I
Panjang m
a)_______________
Jisim Kilogram b)_______________
c)________________ saat s
_
Suhu d)_______________ K
_
Arus elektrik Ampere e)_______________

_
3. Mengapakah unit Sistem Antarabangsa atau Systeme Internasional d’Unites (S.I)

diseragamkan penggunaannya? (rujuk buku teks m/s 15)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. Imbuhan digunakan sekiranya kuantiti fizik terlalu besar atau terlalu kecil.
Lengkapkan jadual nilai imbuhan dan simbol untuk nilai unit kuantiti fizik di
bawah. *peringatan( Simbol mesti ditulis dengan teliti seperti nota. Huruf
besar/huruf kecil membawa makna yang berbeza) (rujuk buku teks m/s 16)
Bentuk
Nilai Simbol Imbuhan
piawai
1 000 000 000 109 G giga
1 000 000 106 f)______________ a)______________
1 000 103 g)______________ b)______________
0.1 10-1 h)______________ desi
0.01 10-2 c c)______________
0.001 10-3 m d)______________
0.000 001 10-6 i)______________ e)______________

10-9
0.000 000 001 j)______________ nano
*G M Klang Di Sini Milik mr Nano
10
5. Pertukaran unit:
a) Jisim
b) Panjang
c) Masa
6. Selesaikan soalan di bawah: (rujuk buku teks m/s 16)
7. Penggunaan unit ukuran yang ____________ boleh memudahkan ahli sains

untuk berkomunikasi di peringkat antarabangsa. (rujuk buku teks m/s 17)
11
T1/BAB 1/UNIT 1.4/ PENGGUNAAN ALAT PENGUKURAN, KEJITUAN,
KEPERSISAN, KEPEKAAN DAN RALAT
 Menggunakan alat pengukuran yang betul dan dengan cara yang betul,
untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti panjang, jisim, masa, suhu
dan arus elektrik
 Menggunakan alat pengukuran yang lebih jitu bagi membandingkan kejituan,
kepersisan dan kepekaan dalam pengukuran
 Menerangkan bagaimana mengatasi ralat sistematik dan ralat rawak
 Menganggar panjang, luas, jisim atau isipadu sesuatu objek dengan
membuat pengukuran sebenar
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video yang diberikan untuk lebih kefahaman.
1. Untuk tujuan pengukuran, _____________________ yang berbeza diperlukan
bagi mengambil __________________ dalam sesuatu eksperimen.
2. Ralat _____________________ wujud disebabkan kedudukan mata yang tidak

betul semasa mengambil ukuran. (rujuk buku teks m/s 19)
3. Rekod bacaan cecair di bawah:
Isi padu A: Isi padu B: Isi padu C:

= __________ml = __________ml = __________ml
12
4. Lengkapkan jadual di bawah: (rujuk buku teks m/s 19-27)
KUANTITI
MAKSUD UNIT S.I CONTOH ALAT
FIZIK
 Pembaris
Meter (m)  __________________
Panjang Jarak antara 2 titik #Milimeter (mm)  Angkup vernier digital*
#Centimeter (cm)  Tolok skru mikrometer
digital*
Kuantiti jirim yang Kilogram (kg)  Neraca tuas
Jisim terkandung di #gram (g)  __________________
dalamnya #miligram (mg)  Penimbang digital*
Saat (s)
Menunjukkan  _________________
Masa #jam (j)
waktu  Jam randik digital*
#hari/bulan/tahun
Darjah
Kelvin (K)  Termometer makmal
kepanasan /
Suhu #darjah celsius  ____________________
kesejukan sesuatu
(⁰C)  Termometer digital*
objek
arus elektrik dalam  ____________________

Arus elektrik Ampere (A)
sesuatu litar  Ammeter digital*
 ____________________
Kuantiti ruang Liter (l)
Isipadu  Buret*
yang diisi #mililiter (ml)
 Pipet*
 Kertas graf
Besar sesuatu 2 2
Luas Meter (m )  Objek berbentuk
kawasan
sekata(rumus)
Tanda * alat pengukur lebih peka untuk mendapatkan bacaan yang lebih jitu
Tanda # unit lain yang ada digunakan
5. Lengkapkan jadual di bawah: (rujuk buku teks m/s 18)
Maksud Contoh data/bacaan
Nilai sebenar: 15.0kg

Kebolehan alat
Alat pengukur A: 14.9 kg
pengukur untuk
Alat pengukur B: 15.2 kg
mendapatkan bacaan
Kejituan Alat pengukur C: 15.3kg
______________ atau
** alat pengukur A lebih jitu kerana
_____________ nilai
bacaan yang ditunjukkan meghampiri
sebenar
nilai sebenar
13
Kebolehan alat
pengukur memberikan
bacaan yang hampir Bacaan: 12.0 kg, 12.1 kg, 12.2 kg
Kepersisan
_______________ ** bacaan hampir sama
apabila pengukuran
diulang
Kebolehan alat Bacaan alat pengukur A: 4.11cm

pengukur mengesan Bacaan alat pengukur B: 4.1cm
perubahan Bacaan alat pengukur C: 4.112cm
Kepekaan
_______________ ** alat pengukur A lebih peka kerana
sesuatu kuantiti yang bacaan yang ditunjukkan mempunyai
diukur lebih banyak tempat titik perpuluhan
6. Lengkapkan peta pokok di bawah: (rujuk buku teks m/s 22-23)
7. Bacaan sebenar = Bacaan alat pengukur – bacaan ralat __________________

* alat pengukur: anggkup vernier / tolok skru mikrometer
Angkup vernier dan tolok skru mikrometer (Rujuk buku teks m/s 22-23)
8. Rekodkan bacaan panjang objek di bawah:
14
9. Selesaikan.
Angkup vernier
a) .
Ralat sifar
b) .
15
Tolok skru mikrometer
a).
Bacaan ralat = ________________ mm

Ralat sifar
Bacaan betul =
10. Lengkapkan peta pokok di bawah: (Rujuk buku teks m/s 26)
16
11. Anggarkan luas sehelai daun di bawah. (Rujuk buku teks m/s 27)
17
Jumlah petak bertanda (√ )
=___________
Anggaran luas
= ____________ cm2
*Petak yang lengkap dan juga separuh lengkap atau lebih perlu dikira sebagai
1cm2
12. Kira isipadu gabus. (Rujuk buku teks m/s 27)
Isipadu awal (air + batu) = ____________ cm 3

Isipadu akhir (air + batu + gabus) = _________________cm 3
Isipadu gabus = _______________cm3
18
T1/BAB 1/UNIT 1.5/ KETUMPATAN
 Menyusun mengikut urutan bahan berdasarkan ketumpatan
 Meramalkan sama ada bahan akan terapung dan tenggelam berdasarkan
ketumpatan
 Mendefinisikan secara operasi maksud ketumpatan
 Mengira ketumpatan menggunakan rumus (ketumpatan=jisim / isipadu) dan
dengan kaedah sesaran air
 Menerangkan fenomena yang berkaitan dengan perbezaan ketumpatan
dalam kehidupan seharian
 Membuat inovasi objek, makanan / minuman menggunakan konsep
ketumpatan
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video.
1. Ketumpatan sesuatu bahan ialah _____________________________ bahan
tersebut. (rujuk buku teks m/s 28)
2. Rumus ketumpatan: (rujuk buku teks m/s 29)
Ketumpatan= ______________(g)
(cm3)
Unit ketumpatan = g/cm3 atau gcm-3
3. Kira ketumpatan besi berjisim (7.87g) jika isipadu petrol (0.80 cm 3)

Ketumpatan besi =
= _______________g/cm3
4. Bahan yang _________________ tumpat akan terapung dan berada di atas
bahan yang lebih tumpat daripadanya. (rujuk buku teks m/s 30)
5. Bahan yang __________________ tumpat akan tenggelam dan berada di bawah

bahan yang kurang tumpat daripadanya. (rujuk buku teks m/s 30)
6. Semakin bertambah jisim, semakin bertambah ketumpatan objek.
19
7. Lengkapkan peta alir mengikut urutan bahan berdasarkan jadual di bawah:
Bahan Besi Kuprum Kayu Gabus
Jisim (g) 7.87 8.96 0.70 0.25
Ketumpatan semakin bertambah
8. Kaedah ____________________ digunakan untuk menentukan ketumpatan

objek yang tidak sekata. (rujuk buku teks m/s 31)
9.
60ml
12g
Kira:
a) Jisim batu = _______________________g
b) Bacaan awal isipadu = _______________cm3
c) Bacaan akhir isipadu = _______________cm 3
**Isipadu batu = bacaan akhir isipadu – bacaan awal isipadu
d) Ketumpatan=
20
10. Selesaikan soalan di bawah:
a) Mengapakah telur ayam tenggelam?

_______________________________________________________________
b) Apakah yang boleh anda lakukan untuk mengapungkan telur ayam itu di dalam
air? Terangkan jawapan anda.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
11. Aplikasi konsep ketumpatan dalam kehidupan harian. Gariskan jawapan yang
betul: (rujuk buku teks m/s 32)
a) Kayu balak dihanyutkan melalui sungai ke kilang papan. Hal ini
demikian kerana kayu balak (kurang / lebih) tumpat daripada air.
b) Kapal selam boleh tenggelam atau timbul apabila jumlah air di dalam
tangki balast berubah. Hal ini demikian kerana udara adalah
(kurang / lebih) tumpat daripada air.
Kapal selam:
*tenggelam apabila air
memenuhi ruang tangki Ruang penumpang
balast (kapal menjadi lebih kapal selam
tumpat daripada air)
*timbul apabila air
dikeluarkan,hanya udara
berada di dalam tangki
balast. (kapal menjadi
kurang tumpat daripada air)
21
12. Bagaimanakah cara untuk membuatkan buah oren tenggelam? Terangkan.
**soalan dalam rakaman video
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
PROJEK PBL 1 (band 6)

Tugasan:
Kapal selam ialah satu kenderaan air yang besar dan berat. Bagaimanakah
kenderaan air ini dapat timbul dan tenggelam dalam air? Reka cipta secara
kreatif satu model kapal selam dengan mengintegrasikan pengetahuan tentang
konsep ketumpatan untuk menerangkan kejadian di atas. Ubah keapungan
model kapal selam itu dengan mengubah kuantiti air atau udara. Anda hendaklah
merancang pembinaan model kapal selam yang berfungsi dalam air. Dalam
projek ini, barangan terpakai seperti botol plastik air mineral dapat dimanfaatkan
sebagai bahan buatan mainan.
Tindakan susulan:
Hantar rakaman video perbentangan/penerangan hasil projek murid kepada
guru.
Penerangan tentang bahan yang digunakan dan tunjuk cara (demonstrasi) hasil
projek. Cara pembuatan tidak perlu. Wajah murid perlu ditunjukkan dalam video
rakaman.
***sila rujuk video contoh perbentangan yang guru berikan.
Tarikh akhir penghantaran: __________________________________
T1/BAB 1/UNIT 1.6/ LANGKAH-LANGKAH DALAM PENYIASATAN SAINTIFIK

 Membezakan setiap kemahiran proses sains
 Membuat urutan langkah dalam menjalankan penyiasatan saintifik mengikut
urutan yang betul
 Menjalankan satu penyiasatan saintifik bagi menyelesaikan satu masalah
yang mudah
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video.
1. Kaedah _______________________ ialah kaedah sistematik yang digunakan
bagi menyelesaikan masalah dalam sains. (rujuk buku teks m/s 34)
22
2. Lengkapkan carta alir di bawah: 9 langkah-langkah dalam penyiasatan saintifik.
(rujuk buku teks m/s 34-35)
Mengenalpasti masalah a) b)
e) d) c)
f) g) Menulis laporan
3. Lengkapkan laporan eksperimen di bawah: (rujuk buku teks m/s 36-37)
Eksperimen 1.1: Bandul ringkas

Pernyataan Bagaimanakah _________________ bandul mempengaruhi
masalah _________________ satu ayunan lengkap?
Semakin bertambah ______________________(pm), semakin
Hipotesis
bertambah tempoh diambil untuk satu ayunan lengkap (pb)
Mengkaji hubungan antara ______________________(pm)
Tujuan
dengan tempoh diambil untuk satu ayunan lengkap (pb)
Bahan dan Kayu, kaki retort, ________________, benang, jam randik,
radas pembaris meter
Susunan radas
Dimanipulasi (pm) Panjang bandul

Pemboleh ubah: Bergerak balas (pb) Masa untuk 10 ayunan lengkap
Dimalarkan Jisim ladung, sudut ayunan
Prosedur 1. Bandul dengan panjang minimum 20cm digunakan
2. Bandul ditarik ke tepi bersudut 9o dan dilepaskan supaya 10
ayunan lengkap dibuat oleh bandul.
3. Masa yang diambil untuk 10 ayunan lengkap direkodkan
dan dikira purata.
4. Eksperimen diulang dengan panjang bandul, 30cm, 40cm,
23
50cm, dan 60cm dan direkodkan.
Keputusan
Perbincangan
1. Hipotesis diterima.
2. Semakin bertambah ______________________(pm),
Kesimpulan
semakin bertambah tempoh diambil untuk satu ayunan
lengkap (pb)
Praktis formatif 1.6 (cuba dulu baru rujuk buku teks m/s 278)
4. Apakah inferens?
________________________________________________________________
5. Nyatakan pemboleh ubah yang dimanipulasi, bergerak balas dan dimalarkan
semasa menjalankan eksperimen penyejatan air daripada bekas yang
mempunyai luas permukaan berbeza.
Pembolehubah imanipulasi (pm)
Pembolehubah bergerak balas (pb)
Pembolehubah dimalarkan
T1/BAB 1/UNIT 1.7/ SIKAP SAINTIFIK DAN NILAI MURNI DALAM MENJALANKAN
PENYIASATAN SAINTIFIK
 Menyokong sikap saintifik dan nilai murni yang diamalkan oleh ahli sains
 Mewajarkan keperluan mengamalkan sikap saintifik dan nilai murni dalam
menjalankan penyiasatan
24
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan video yang diberikan.
Salin/Cetak dan jawab semua soalan di bawah .
1. Nyatakan 3 sikap saintifik yang perlu diamalkan? (rujuk buku teks m/s 37)
a) ______________________________________________________________
b) ______________________________________________________________
c) ______________________________________________________________
2. Berikan 5 contoh nilai murni yang perlu diamalkan semasa penyiasatan saintifik.
a) ______________________________________________________________
b) ______________________________________________________________
c) ______________________________________________________________
d) ______________________________________________________________
e) ______________________________________________________________
3. Buat soalan praktis formatif 1.7 buku teks m/s 38. (cuba dahulu, kemudian rujuk
buku teks m/s 278)
T1/PRAKTIS SUMATIF 1/RANGKA JAWAPAN:

SOALAN BUKU TEKS M/S 41 & 42
Salin / Cetak soalan dahulu, kemudian jawab menggunakan rangka jawapan yang
diberikan. Jawab soalan 1 hingga 10. Gambar tidak perlu lukis.
A. Soalan 1, 2, 3, 4, dan 6 (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 278)
B. Rangka jawapan:
Soalan 5:
a) Sentiasa memakai peralatan pelindung diri untuk melindungi diri daripada
____________ cecair.
b) Mengendalikan alcohol dalam hud pelepasan kimia / di dalam
_____________ yang telah diperiksa dengan baik
c) Ketahui kedudukan alat _______________ api.
**pilihan jawapan: pemadam / tumpahan / bilik
25
Soalan 7: Graf pada soalan perlu dilukis.
Kadar penyejatan (y) ____________________________________ dengan luas
permukaan (x)
Rujuk nota di bawah untuk menentukan hubungan y dengan x / kesimpulan.
**Pilihan jawapan:
 Berkadar terus
 Bertambah secara
linear
 Berkadar songsang
 Berkurang secara
linear
Soalan 8: Alat pengukuran __________. Hal ini kerana alat ini digunakan untuk
mengukur ketebalan dan diameter objek kecil dengan nilai terkecil 0.001cm / 0.01
mm. (rujuk buku teks m/s 23)
Soalan 9: a) ______________ kepada guru.

b) Membawa Aisyah ke bilik kesihatan untuk mendapatkan
_____________.
**pilihan jawapan: rawatan / melaporkan
Soalan 10: (hipotesis) Semakin __________________ suhu persekitaran, semakin

___________________ masa yang diambil untuk kain kering.
**pilihan jawapan: berkurang / bertambah
26
27
T1/BAB 2/UNIT 2.1/ SEL-STRUKTUR, FUNGSI DAN ORGANISASI
 menerangkan benda hidup dibina daripada sel yang menjalankan fungsi hidup
dan mengalami pembahagian sel.
 menunjuk cara penyediaan slaid sel haiwan dan sel tumbuhan mengikut
prosedur yang betul.
 berkomunikasi mengenai fungsi setiap struktur dalam sel dan membanding
dan membezakan sel haiwan dengan sel tumbuhan.
 menjelaskan dengan contoh ciri organisma unisel dan multisel bagi kedua-dua
haiwan dan tumbuhan.
 membezakan jenis dan fungsi sel haiwan dan sel tumbuhan.
 mengkonsepsikan pembentukan tumbuhan dan haiwan mengikut urutan tahap
organisasi.
 mengagumi dan menghargai kewujudan pelbagai organisma.
Arahan:
Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video yang diberikan.
1. ____________ ialah unit asas bagi semua benda hidup.
2. Sel menjalankan semua fungsi hidup seperti pertumbuhan, respirasi, pembiakan

dan ________________________. (rujuk buku teks m/s 47)
3. Proses ______________________ sel berlaku apabila satu sel tunggal

membahagi menjadi dua sel berasingan dan seterusnya untuk pertumbuhan
sel-sel baharu dan menggantikan sel-sel yang rosak. (rujuk buku teks m/s 47)
4. Eksperimen: Mengkaji sel haiwan (sel pipi manusia) dan sel tumbuhan (bawang)
Kaedah / Cara: (rujuk buku teks m/s 48,49)
Keputusan:
i. Label struktur sel haiwan dan sel tumbuhan di bawah:
(rujuk buku teks m/s 50,51)
a)______________________ e)______________________
b)______________________ f)______________________
c)______________________
g)______________________
d)______________________
Sel haiwan Sel tumbuhan
28
ii. Lengkapkan jadual di bawah: (rujuk buku teks m/s 50,51)
Struktur Fungsi
Membran sel
Nukleus
Sitoplasma
Mitokondria
**Dinding sel
**Kloroplas
**Vakuol
** hanya sel tumbuhan yang ada
5. Lengkapkan peta pokok di bawah: (rujuk buku teks m/s 53)

Organisma
a)_______________ Multisel
(terdiri daripada 1 sel) (terdiri lebih daripada 1 sel)
b)
Amoeba
d) Hydra e)
c) Yis
29
Euglena
6. Lengkapkan urutan organisasi sel: (rujuk buku teks m/s 56)
sel a) b) c) Organisma
Petunjuk : bergabung /bekerjasama membentuk
7. Padankan jenis dan fungsi sel (haiwan). (rujuk buku teks m/s 54)
Jenis
Fungsi
(sel haiwan)
 Membentuk lapisan yang melindungi

organ badan
Se
l saraf
 Menghantar impuls saraf ke seluruh

badan
Sel epitelium
 Mengandungi hemoglobin untuk

mengangkut oksigen ke seluruh badan
Sel darah merah
 Sel sperma membawa bahan genetik
lelaki manakala sel ovum membawa
Sel darah putih bahan genetik perempuan
 Mengecut dan mengendur untuk

menghasilkan pergerakan badan
Sel pembiakan
 Melindungi badan daripada jangkitan
mikroorganisma
Sel otot
8. Lengkapkan jadual jenis sel dan fungsi sel (tumbuhan): (rujuk buku teks m/s 55)
Jenis
Fungsi
(Sel tumbuhan)
a) Berfungsi untuk mengurangkan kehilangan air,
membolehkan pertukaran gas dan penyerapan air dan
nutrien
b) Mengandungi klorofil untuk menyerap cahaya dan
menjalankan proses fotosintesis
30
c) Mengawal pembukaan dan penutupan stoma
d) Menyerap lebih banyak air dan nutrien dari tanah
9. Lengkapkan carta alir di bawah: (rujuk buku teks m/s 56)

a. Sel haiwan:
Sel epitelium Tisu epitelium b)Sistem __________

Organisma
a)_________
Petunjuk : bergabung/bekerjasama membentuk

b. Sel tumbuhan:
Sel epidermis Tisu epidermis d)Sistem __________

Organisma
c)__________
Petunjuk : bergabung/bekerjasama membentuk
10. Kenalpasti sistem dalam badan manusia. (rujuk buku teks m/s 57,58)
Sistem Organ terlibat Fungsi

a)Perkumuhan Kulit, peparu, ginjal Menyingkirkan hasil perkumuhan
b) Tengkorak, tulang Menyokong badan
c) Mempertahankan badan terhadap
Limfa
penyakit
d) Mulut, esofagus, perut,
Mencerna makanan
usus besar, usus kecil
e) Otot Membolehkan pergerakkan badan
f) Melindungi badan daripada
Kulit
kekeringan & mengawal suhu badan
g) Otak, saraf tunjang,
Menghantar impuls (maklumat)
saraf
h) Jantung, salur darah Mengangkut oksigen & nutrien
i) Hidung, peparu Membolehkan pertukaran gas
j) (P) pituitari, ovari
(L) tiroid, adrenal, Menghasilkan hormon
pankreas, testis
k) (P) ovari Menghasilkan sel-sel pembiakan
(L) testis, zakar (sperma, ovum)
PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK: BAND 6

Menghasilkan brosur kesedaran penyakit kanser. (pilih 1 penyakit kanser sahaja)
 Tajuk: Kanser ________________
 Tanda-tanda / gejala yang dialami
 Cara kanser __________ dikesan.
31
 Rawatan
T1/BAB 2/UNIT 2.2/ RESPIRASI SEL DAN FOTOSINTESIS

 berkomunikasi mengenai respirasi sel.
 berkomunikasi mengenai proses fotosintesis.
 membezakan antara proses respirasi sel dan fotosintesis.
 menerangkan bagaimana proses respirasi sel dan fotosintesis saling
melengkapi.
Arahan:
1. Respirasi terbahagi kepada respirasi luar (pernafasan) dan
__________________________________________. (rujuk buku teks m/s 59)
2. _________________ sel ialah proses pengoksidaan dan penguraian glukosa

yang berlaku di dalam sel hidup untuk membebaskan tenaga.
3. Lengkapkan jadual perbezaan respirasi sel dengan fotosintesis:

respirasi sel fotosintesis

Glukosa + oksigen Air + Karbon dioksida
matahari
________________ klorofil _____________________
Wujud dalam manusia, haiwan, Wujud dalam tumbuhan dan
tumbuhan dan mikroorganisma mikroorganisma sahaja
Berlaku dalam ________________ Berlaku dalam ___________________
Proses menggunakan tenaga kimia Proses yang menyerap tenaga
dalam makanan daripada cahaya matahari
Sentiasa berlaku Berlaku ketika ada cahaya
4. Eksperimen: Ujian kehadiran kanji. (rujuk buku teks m/s 60)
Pemerhatian Warna biru tua terhasil apabila larutan iodin dititiskan ke

atas cebisan-cebisan daun.
Analisis a) Daun dididihkan untuk melembutkan dan
memecahkan dinding sel
b) Daun direndam dalam etanol untuk menyingkirkan
klorofil
c) Daun dididihkan semula untuk melembutkannya
d) Larutan iodin dititiskan untuk menguji kehadiran kanji
32
Kesimpulan Daun hijau mengandungi kanji.
5. Lengkapkan kitar di bawah: (rujuk buku teks m/s 65)
Karbon dioksida + air
a) b)
Oksigen + glukosa
**pilihan jawapan: fotosintesis / respirasi sel
6. Lengkapkan laporan eksperimen berikut:
a) Eksperimen 2.1: Cahaya diperlukan untuk fotosintesis

Pernyataan Adakah tenaga cahaya diperlukan dalam proses

masalah fotosintesis?
Hipotesis Cahaya diperlukan untuk proses fotosintesis.
Tujuan Mengkaji keperluan cahaya matahari untuk fotosintesis
Dimanipulasikan
:
Pemboleh ubah
Bergerak balas:
Dimalarkan:
Dua tumbuhan yang sama jenis dalam pasu yang
berasingan, air panas, etanol, larutan iodin, tabung didih,
Bahan / radas
jubin putih, penitis, forseps, bikar, penunu Bunsen, kaki
retort, tungku kaki tiga, kasa dawai.
Susunan radas
Prosedur 1. Dua tumbuhan yang sama diletakkan di dalam bilik

gelap selama dua hari untuk menghilangkan kanji
2. Selepas dua hari, satu tumbuhan diletakkan di
bawah cahaya matahari
3. Selepas seminggu, daun dipetik daripada kedua-dua
tumbuhan tersebut
33
4. Ujian kanji dijalankan pada kedua-dua daun itu dan
pemerhatian dicatatkan.
Tumbuhan Pemerhatian
Keputusan Di dalam keadaan gelap Tiada perubahan
Di bawah cahaya matahari Biru tua
a) Tumbuhan manakah dapat menjalankan fotosintesis?
Tumbuhan di_______________________________.
Analisis b) Daripada jawapan anda di (a), berikan penerangan.
Cahaya matahari diperlukan untuk
________________________________________.
Hipotesis diterima.
Kesimpulan
_________________ diperlukan untuk fotosintesis.
b) Eksperimen 2.2: Klorofil diperlukan untuk fotosintesis

Pernyataan
Adakah klorofil diperlukan dalam proses fotosintesis?
masalah
Tujuan Mengkaji keperluan klorofil untuk fotosintesis.
Hipotesis Tumbuhan memerlukan klorofil untuk fotosintesis
Dimanipulasikan
:
Pemboleh ubah
Bergerak balas:
Dimalarkan:
Daun bervariegasi, air panas, etanol, larutan iodin,
Bahan / radas tabung didih, jubin putih, penitis, forseps, bikar, penunu
Bunsen, kaki retort, tungku kaki tiga, kasa dawai.
Susunan radas
1. Sehelai daun bervariegasi yang telah terdedah

kepada matahari selama beberapa jam dipetik
2. Gambar rajah yang menunjukkan taburan warna
Prosedur
hijau pada daun dilukis
3. Ujian kanji dilakukan pada daun tersebut
4. Pemerhatian direkodkan
Bahagian daun Pemerhatian
Keputusan Variegasi (bukan hijau) Sedikit warna biru tua
Bahagian hijau Biru tua
a) Bahagian daun manakah dapat menjalankan
fotosintesis?
Bahagian daun yang berwarna _______________.
b) Daripada jawapan anda di (a), berikan penerangan.
Analisis
Terdapat banyak _______________ di bahagian ini.
c) Apakah peranan klorofil?
Menyerap _______________________ untuk proses
fotosintesis.
34
Hipotesis diterima.
Kesimpulan Tumbuhan memerlukan ___________________ untuk
fotosintesis.
c) Eksperimen 2.3: Karbon dioksida diperlukan untuk fotosintesis

Pernyataan Adakah karbon dioksida diperlukan dalam proses

masalah fotosintesis?
Tumbuhan memerlukan karbon dioksida untuk
Hipotesis
fotosintesis.
Mengkaji keperluan karbon dioksida bagi proses
Tujuan
fotosintesis
Dimanipulasikan
:
Pemboleh ubah
Bergerak balas:
Dimalarkan:
berasingan, air panas, etanol, larutan iodin, larutan
Bahan / radas kalium hidroksida, serkup kaca, tabung didih, jubin putih,
penitis, forseps, bikar, penunu Bunsen, kaki retort, kasa
dawai, plat kaca disapu vaselin.
Susunan radas
Prosedur 1. Dua tumbuhan yang sama diletakkan di dalam gelap

selama dua hari untuk menghilangkan kanji
2. Tumbuhan diletakkan di dalam serkup kaca dan
dilabelkan A dan B setiap satunya
3. Dalam serkup kaca A, satu bikar larutan kalium
hidroksida diletakkan. Larutan kalium hidroksida
berfungsi untuk menyerap gas karbon dioksida di
dalam udara
4. Kedua-dua tumbuhan dalam serkup kaca ini
diletakkan di bawah cahaya matahari selama empat
hari.
5. Ujian kanji dilakukan pada daun dari kedua-dua
35
tumbuhan tersebut.
Keputusan A Biru tua
B Tiada
a) Set radas tumbuhan yang manakah tidak dapat
menjalankan fotosintesis? Terangkan.
_______. Ini kerana karbon dioksida tidak hadir.
Analisis b) Apakah pendapat anda tentang kepingan kaca yang
disapu dengan vaselin?
Untuk menghalang __________________ daripada
memasuki serkup kaca.
Hipotesis diterima.
Kesimpulan Tumbuhan memerlukan _________________________
untuk fotosintesis.
d) Eksperimen 2.4: Air diperlukan untuk fotosintesis

Pernyataan
Adakah air diperlukan dalam proses fotosintesis?
masalah
Hipotesis Tumbuhan memerlukan air untuk fotosintesis.
Tujuan Mengkaji keperluan air bagi proses fotosintesis
Dimanipulasikan
Pemboleh :
ubah Bergerak balas:
Dimalarkan:
berasingan, air, air panas, etanol, larutan iodin, tabung didih,
Bahan / radas
jubin putih, penitis, forseps, bikar, penunu Bunsen, kaki
retort, tungku kaki tiga, kasa dawai.
Susunan
radas
Prosedur 1. Dua tumbuhan yang sama diletakkan di dalam gelap

selama dua hari untuk menghilangkan kanji
2. Selepas dua hari, kedua-dua tumbuhan tersebut
diletakkan di bawah cahaya matahari
3. Satu tumbuhan disiram air setiap hari manakala satu lagi
tidak disiram air.
4. Selepas seminggu, sehelai daun dipetik daripada kedua-
dua tumbuhan tersebut
5. Ujian kanji dilakukan pada daun dari kedua-dua
36
tumbuhan tersebut.
Keputusan A Biru tua
B Tiada perubahan
a) Tumbuhan yang manakah dapat menjalankan
fotosintesis? Terangkan.
Analisis
______. Proses fotosintesis berlaku dengan kehadiran
air.
Hipotesis diterima.
Kesimpulan
Tumbuhan memerlukan _____________ untuk fotosintesis.

SOALAN BUKU TEKS M/S 67-69
Soalan 1, 2, 3, dan 4. (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 278)
Soalan 1: P = _________________,
Q=__________________
R=__________________
Soalan 2: _________________________________
Soalan 3: a)___________________________
b)___________________________
c)___________________________
Soalan 4:
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Soalan 5: Kulit merupakan ____________ sebab terdiri daripada gabungan tisu

epilium, tisu penyambung, tisu otot, tisu darah dan tisu ______________. Tisu-tisu
ini bertindak secara ________________ untuk menjalankan fungsi tertentu.
**pilihan jawapan: bersepadu / organ / saraf
37
Soalan 6: Manusia tidak dapat menjalankan fungsi tertentu jika kehilangan salah
satu organ. Misalnya kerosakan _________________ akan menyebabkan proses
___________________ tidak dapat dijalankan. Tanpa proses perkumuhan, darah
akan menjadi __________________ dan merosakkan organ-organ lain. Hal ini boleh
membawa kematian jika racun itu tidak disingkirkan melalui penggunaan mesin
__________________________.
**pilihan jawapan: perkumuhan / ginjal / dialisis / beracun
Soalan 7: Sistem _________________________. Fungsinya

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
(Rujuk buku teks m/s 58)

Soalan 8: Respirasi sel (lembu) menghasilkan ______________________________
yang diperlukan dalam proses fotosintesis (rumput). Proses fotosintesis
menghasilkan _________________________________________ yang diperlukan
oleh lembu untuk respirasi sel.
**pilihan jawapan: Oksigen dan glukosa atau Karbon dioksida dan air
Soalan 9: Organisma di atas ialah __________________. Ia mempunyai ciri-ciri

__________________ dan __________________. Ini kerana ia mempunyai klorofil
yang membolehkannya membuat makanan sendiri (proses fotosintesis) seperti
tumbuhan dan mempunyai flagella atau ekor membolehkannya bergerak seperti
haiwan ke arah cahaya matahari.
**(rujuk buku teks m/s 53)
Soalan 10: Q. Hal ini kerana sel ______________ berfungsi untuk mengecut dan
mengendur yang dapat menyebabkan pergerakkan organ mengepam jantung.
Soalan 11: Keetha betul. Sebab terdapat organisma unisel dan _______________ di
sekeliling kita. Organisma unisel adalah organisma yang terdiri daripada
______________ sel manakala organisma multisel adalah organisma yang terdiri
daripada _____________ daripada satu sel. Contoh organisma unisel ialah ameba
dan yis manakala contoh multisel ialah hidra dan manusia. Walaupun organisma
unisel terdiri daripada satu sel, organisma itu boleh menjalankan semua proses
kehidupan seperti _____________________ dan pembiakan.
38
39
T1/BAB 3/UNIT 3.1/ HOMEOSTASIS DALAM BENDA HIDUP
 berkomunikasi maksud homeostasis.
 menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan homeostasis
dalam manusia dan haiwan.
 menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan homeostasis
dalam tumbuhan.
 menghargai kepentingan homeostasis kepada manusia dan benda hidup.
Arahan:

1. Homeostasis ialah kebolehan untuk mengekalkan keadaan persekitaran dalam
badan sesuatu organisma supaya berada dalam keadaan
____________________ dan _____________________.
2. Lengkapkan jadual di bawah: (rujuk buku teks m/s 74, 75,76)
Kawal atur Suhu

Air
kandungan: (normal 37oc)
Sistem
Sistem endoktrin (SE) & Sistem perkumuhan (SP)
terlibat
Organ
Ginjal, otak Kulit, otak, otot rangka
terlibat
Perubahan
Dikesan oleh otak
kandungan
Pusat kawalan otak
40
 SE merembeskan  Salur darah mengembang
hormon  Bulu roma mencondong
 Penghasilan air  Kulit berpeluh
Meningkat kencing oleh ginjal  Aktiviti otot rangka & perembesan
a)_____________ hormon c)_______________
 Air kencing d)________________
 SE merembeskan  Salur darah mengecut

hormon  Bulu roma menegak
 Penghasilan air  Kulit kurang berpeluh
kencing oleh ginjal  Otot rangka bergerak secara aktif
Menurun b)______________ menyebabkan seseorang menggigil
 Berasa dahaga untuk meningkatkan kadar
metabolisma badan
**piihan jawapan: berkurang/bertambah

3. Laporan eksperimen 3.1 (rujuk buku teks m/s 76,77)
Pernyataan Kita berpeluh dalam keadaan panas atau sejuk?

masalah
Hipotesis Kita berpeluh dalam keadaan panas.
Tujuan Mengkaji tindakan biologi yang memberikan gerak balas kepada
perubahan suhu
Pembolehubah Dimanipulasika
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/Radas Jam randik, satu murid dari setiap kumpulan.
Susunan radas
Prosedur 1. Kipas tidak dipasang selama 10 minit setelah masuk ke

dalam bilik makmal sains.
2. Sama ada anda berpeluh atau tidak direkodkan
3. Kemudian, kipas dipasang selama 10 minit
4. Sama ada anda berpeluh atau tidak direkodkan
Keputusan Suhu persekitaran Kehadiran peluh
Panas (tanpa pasang kipas) Berpeluh
Sejuk (kipas dipasang) Tidak berpeluh
Analisis a) Apakah yang berlaku kepada badan dalam suhu persekitaran
yang panas?
________________________________________________
Kesimpulan  Hipotesis diterima
41
 Kita ____________ dalam keadaan panas.
5. Laporan eksperimen 3.2 (rujuk buku teks m/s 77,78)

Pernyataan Adakah kiraan nadi semakin meningkat apabila melaksanakan
masalah tugas yang berat?
Hipotesis Kiraan nadi semakin meningkat apabila melaksanakan tugas
yang berat.
Tujuan Mengkaji tindakan biologi yang memberikan gerak balas kepada
kiraan nadi
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/Radas Jam randik, seorang murid daripada setiap kumpulan.
Susunan radas
Prosedur 1. Seorang murid daripada setiap kumpulan dipilih untuk

menjalankan aktiviti yang dirancangkan iaitu keadaan rehat,
berjalan dan berjoging. Aktiviti berjalan dan berjoging
dilakukan selama 10 minit.
2. Kemudian, kiraan nadi setiap murid diambil selama satu minit
seperti dalam rajah yang ditunjukkan.
3. Keputusan direkodkan.
Keputusan Kiraan nadi

Nombor Nama
keadaan
kumpulan murid berjalan berjoging
rehat
1
2
3
4
Analisis a) Apakah yang ditunjukkan oleh data yang diperoleh?

Kadar denyutan nadi semakin __________________ apabila
aktiviti lebih berat dilakukan
b) Mengapakah peluh dihasilkan apabila aktiviti yang lebih berat
dilakukan?
Apabila melakukan aktiviti berat, suhu badan
_________________. Otak merangsang kelenjar peluh untuk
menghasilkan lebih banyak peluh bagi menyejukkan kulit
apabila peluh tersejat.
Kesimpulan  Hipotesis diterima
 Kiraan nadi semakin _____________ apabila melaksanakan
42
tugas yang berat
4. Haiwan seperti kucing dan anjing tidak mempunyai kelenjar peluh kecuali di
____________________________. (rujuk buku teks m/s 78)
5. Lengkapkan jadual homeostasis dalam haiwan di bawah:

Haiwan Persekitaran panas Persekitaran sejuk

Menjilat buku untuk Menegakkan bulu untuk
a)_____________
mengurangkan suhu memerangkap udara & haba
 Memperlahankan
 Mempercepatkan pergerakan
Cicak pergerakan
 Meningkatkan kadar
(haiwan berdarah  Mengurangkan kadar
metabolisma badan
sejuk) metabolisma badan
 Meningkatkan suhu badan
 Menurunkan suhu badan
 Menutup badan dengan
 Menutup badan dengan
mukus yang dirembes untuk
mukus yang dirembes untuk
mengelakkan bendalir badan
b)_____________ mengurangkan kehilangan air
membeku
melalui penyejatan
 Mencari tempat untuk
 Berpindah ke tempat lembap
berhibernat
 Mempunyai lapisan kulit yang
berlilin & spirakel boleh
ditutup antara dua gerakan  Mengibarkan abdomen &
c)_____________ pernafasan kepak untuk menjanakan
 Ini dapat mengurangkan haba
kehilangan air melalui
penyejatan
6. ________________ ialah proses kehilangan air daripada tumbuhan dalam

bentuk wap air ke persekitaran melalui stoma pada permukaan daun.
7. Nyatakan 2 kepentingan transpirasi kepada tumbuhan. (rujuk buku teks m/s 80)
a) Membantu tumbuhan menyerap dan mengangkut
______________________________________________________________
______________________________________________________________
b) Dapat ____________________ tumbuhan melalui penyejatan air daripada
daun pada hari panas.
8. Lengkapkan ayat di bawah: (rujuk buku teks m/s 81)

a) Pada waktu siang, stoma __________________ supaya lebihan air tersejat
daripada daun melalui transpirasi
b) Pada suhu yang terlalu tinggi, stoma akan ________________ untuk
mengurangkan air yang tersejat daripada daun melalui transpirasi.
9. Apakah kepentingan kawalan homeostasis kepada manusia dan benda hidup?
43
Untuk menyediakan satu ____________________________________________
________________________________________________________________.
Hal ini kerana, semua tindak balas kimia ________________________________
________________________________________________________________.
Justeru, perubahan suhu akan _______________________________________
________________________________________________________________.
*****************************************************************************************
PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK (TP 6)
Projek yang menunjukkan proses homeostasis dalam badan manusia
Membuat slide gambar:
Tajuk : Proses kawalan homeostasis.

a) Kawal atur kandungan air
(Gambar)
 Bersenam
 Berpeluh
 Otak (kepala)
 Minum air
 Tandas

SOALAN BUKU TEKS M/S 85 - 86
diberikan. Jawab soalan 1 hingga 9. Gambar tidak perlu lukis. Graf perlu lukis.
Soalan 1, 2, 3, dan 4. (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 278, 279)
Soalan 1:
 ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Soalan 2:
44
 ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Soalan 3:
 ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Soalan 4:
 ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Soalan 5: (rujuk buku teks m/s 74,76)

 Badan banyak kehilangan air apabila _________________. Oleh itu, kita
perlu minum ____________ untuk menggantikan air yang telah hilang melalui
______________________ ketika berpeluh.
**pilihan jawapan: penyejatan / berpeluh / air
Soalan 6: (rujuk buku teks m/s 76)

 Selepas bersenam, suhu badan meningkat. Salur darah
_____________________ untuk membolehkan lebih banyak darah mendekati
kulit bagi membebaskan tenaga haba. Muka akan kelihatan merah.
 Selepas sejuk, salur darah ____________________ untuk membolehkan
lebih banyak darah menjauhi kulit bagi mengurangkan pembebasan haba.
Muka kelihatan pucat.
**pilihan jawapan: mengecut / mengembang
Soalan 7: (Rujuk buku teks m/s 75, 76)

a) Gariskan (berkurang / bertambah) - rujuk graf pada soalan
45
Hal ini berlaku untuk mencegah suhu darah daripada __________________.
Air peluh yang dirembes oleh kelenjar peluh dapat ___________________
haba pendam yang tinggi dan terbebas ke persekitaran apabila air peluh
menyejat. Penyejatan ini menyebabkan suhu badan ___________________
dan kembali ke aras normal.
**pilihan jawapan: menyerap/menurun/meningkat
b) Gariskan (berkurang / bertambah) - rujuk graf pada soalan

Hal ini berlaku kerana air lebih banyak diserap semula ke dalam darah bagi
________________________ air yang banyak hilang melalui perpeluhan.
Otak _______________________ sejenis hormon agar ginjal mengurangkan
________________________ air kepada air kencing.
**pilihan jawapan: penghasilan /merembeskan / mengimbangi
c) Apabila suhu badan _____________________, kuantiti peluh turut

_____________________ untuk menurunkan suhu badan melalui penyejatan
manakala kuantiti air kencing pula _______________ kerana kuantiti air
dalam darah telah _________________ disebabkan oleh perpeluhan. Maka
kuantiti air kencing yang dihasilkan di ginjal menjadi sedikit dan lebih pekat.
**pilihan jawapan: berkurang / bertambah
Soalan 8:
a) Ini kerana kuantiti makanan dan minuman adalah pemboleh ubah yang
_____________________________, maka perlu dipastikan sama pada
ketiga-tiga hari itu.
b) Hari _______________. Kuantiti air kencing adalah paling kurang pada hari
kedua. Apabila melakukan aktiviti cergas, suhu akan
_____________________ dan air dalam badan hilang dalam bentuk peluh.
Otak merembeskan sejenis hormone supaya ginjal mengurangkan
penghasilan air kencing.
**pilihan jawapan: bertambah / kedua / dimalarkan

Soalan 9:
 Udara di antara setiap lapisan kain memerangkap lebih banyak
__________________. Bulu roma yang _________________ berfungsi sama
dengan beberapa lapisan kain nipis ini iaitu ___________________ haba.
**pilihan jawapan: menegak/memerangkap / haba
46
47
T1/BAB 4/UNIT 4.1/ PEMBIAKAN SEKS DAN ASEKS
 membanding dan membezakan pembiakan seks dan aseks bagi haiwan dan
tumbuhan.
 menaakul kepentingan pembiakan.
 mensyukuri kebolehan membiak untuk menyambung zuriat sebagai kurniaan
Tuhan.
Arahan: Nota: rujuk buku teks ting.1 dan link video yang diberikan.
1. Apakah pembiakan? (rujuk buku teks m/s 90)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Lengkapkan jadual pembiakan seks dan aseks (rujuk buku teks m/s 91)
Pembiakan Seks Aseks

Persamaan Menghasilkan organisma baru untuk kesinambungan spesies
Melibatkan sel
Ya _____________
pembiakan
Bilangan induk dua satu
Melibatka gamet Ya tidak
Melibatkan
Ya tidak
persenyawaan
Ciri genetik anak Mewarisi dari induk Serupa dengan induk
Variasi pada
anak Berbeza daripada induk Tiada variasi
 ________________  Tumbuhan (bawang, halia,

 Haiwan peringkat tinggi ubi kentang)
Contoh (Mamalia, burung, ikan, reptilia  Organisma ringkas (Amoeba,
& amfibia) Hydra, Paramecium)
 Tumbuhan_______________
3. Persenyawaan ialah proses percantuman nukleus gamet jantan dan gamet

__________________ untuk membentuk zigot. (rujuk buku teks m/s 92)
48
4. Terdapat dua jenis persenyawaan, iaitu: (rujuk buku teks m/s 92)
 persenyawaan _______________ (percantuman gamet berlaku di luar
tubuh)
 persenyawaan dalam. (percantuman gamet berlaku di dalam tubuh) (alat
sulit jantan perlu dimasukkan ke dalam alat sulit betina)
5. Pembiakan aseks boleh dilakukan melalui proses belahan dedua, penjanaan

semula, pertunasan, _______________________ dan pembiakan vegetatif
(akar, batang,daun) (rujuk buku teks m/s 95,96)
6. Nyatakan contoh bagi pembiakan aseks di bawah: (rujuk buku teks m/s 95)
a) Belahan dedua: ___________________________________________
b) Pertunasan: ______________________________________________
c) Penjanaan semula: ________________________________________
d) Pembentukan spora: _______________________________________
e) Pembiakan vegetatif: _______________________________________
7. Kenalpasti bahagian pembiakan vegetatif bagi tumbuhan di bawah: (rujuk buku

teks m/s 97, 279)
a) Bawang: ______________________
b) Ubi keledek: ___________________
c) Halia: _________________________
d) Lalang: ________________________
e) Ubi kentang: ____________________
f) Setawar: _______________________
8. Berikan 2 kepentingan pembiakan kepada benda hidup: (rujuk buku teks m/s 96)
a) _______________ bilangan organisma sesuatu spesies
b) Mengelakkan kepupusan / menjamin kemandirian spesies
T1/BAB 4/UNIT 4.2/ SISTEM PEMBIAKAN MANUSIA

 mengenal pasti struktur dan fungsi sistem pembiakan lelaki dan
perempuan.
 berkomunikasi mengenai perubahan fizikal yang berlaku semasa akil
baligh.
 membanding dan membezakan gamet jantan dengan gamet betina dalam
sistem pembiakan.
1. Apakah kepentingan sistem pembiakan kepada lelaki dan wanita? (rujuk buku
teks m/s 104, 279)
________________________________________________________________
2. Padankan jawapan bagi struktur pembiakan: (rujuk buku teks m/s 98, 99)
a) Lelaki
49
Bahagian Fungsi
Vesikel semen Menyalurkan air kencing & sperma keluar dari
badan
Uretra Merembeskan bendalir yang mengandungi
nutrien untuk sperma
Duktus sperma Menyalurkan sperma ke faraj
Zakar Menyalurkan sperma dari testis
Skrotum Menghasilkan sperma (gamet jantan) & hormon
seks lelaki
Testis Menghasilkan cecair yang berkhasiat &
melindungi sel sperma
Kelenjar Memegang & melindungi testis
prostat
b) Perempuan
Bahagian Fungsi
Tiub falopio Menerima sperma dari zakar
Ovari Tempat embrio berkembang & membesar
Uterus (rahim) Mengeluarkan mukus untuk memudahkan sperma
berenang ke dalam uterus
Serviks Menghasilkan ovum (gamet betina) & hormon
seks wanita
Faraj Tempat persenyawaan bagi sperma & ovum
berlaku
3. Apakah maksud akil baligh? (rujuk buku teks m/s 100)

________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. Lengkapkan jadual perubahan ketika akil baligh. (rujuk buku teks m/s 101)
Lelaki Perempuan
Suara menjadi ______________
-
kerana peti suara membesar
Buah dada _______________,
Misai, ____________, bulu di muka,
punggung padat & lebar, bulu tumbuh
ketiak & dada mula tumbuh
di ketiak
Testis menghasilkan sperma dan
hormon seks (boleh mengandungkan Ovari menghasilkan ovum & hormon
wanita) seks (boleh mengandung)
Bulu tumbuh di bahagian alat sulit

Zakar & skrotum mula membesar Kitar haid __________________
5. Lengkapkan jadual sperma dan ovum: (rujuk buku teks m/s 103)
Sperma Ovum
50
Persamaan  Membawa maklumat _______________________
 Sel pembiakan seks
Kebolehan bergerak Ya tidak
Dihasilkan oleh _____________________ Ovari
Jenis gamet Jantan _____________________
Saiz Terkecil _____________________
T1/BAB 4/UNIT 4.3/ KITAR HAID

 berkomunikasi mengenai kitar haid dan urutan perubahan pada dinding
uterus semasa haid.
 menghubungkaitkan waktu subur kitar haid dengan proses persenyawaan.
 mewajarkan kepentingan mengurus kebersihan diri semasa haid
1. Apakah maksud haid? (rujuk buku teks m/s 104)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Lengkapkan kitar haid di bawah: (rujuk buku teks m/s 105) Hari 1-5
Fasa __________
Proses haid di mana lapisan din
Hari 18-28
Fasa ___________
lapisan dinding uterus terus menebal. Kitar haid akan berulang jika tiada persenyawaan
Hari 6 - 11
Fasa _______________
Lapisan dinding uterus mula dibin
Hari 12-17 Salur darah mula terbentuk.
Fasa _____________
Dinding uterus menebal.
Ovari membebaskan ovum yang telah matang.
3. Kitar haid dikawal oleh ___________ dan
Proses sistem endoktrin yang membebaskan
pengovulan
hormon. (rujuk buku teks m/s 104)
4. Apakah pengovulan dan di manakah biasanya pengovulan berlaku? (rujuk buku

teks m/s107, 109)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
5. Berikan 2 penjagaan kesihatan semasa haid: (rujuk buku teks m/s 106)
51
a) Kerap _________________ tuala wanita
b) Kerap _____________.
6. Nyatakan faktor haid yang tidak stabil: (rujuk buku teks m/s 106)
a) ______________________________________________________
b) ______________________________________________________
c) ______________________________________________________
d) ______________________________________________________
e) ______________________________________________________
7. Senaraikan 3 kesan buruk apabila kitar haid tidak stabil: (rujuk buku teks m/s
107)
a) ____________________
b) Kesukaran ___________________ keluarga
c) Masalah ____________________
T1/BAB 4/UNIT 4.4/ PERSENYAWAAN DAN KEHAMILAN

 berkomunikasi mengenai proses persenyawaan dan penempelan embrio.
 mewajarkan kepentingan dan fungsi plasenta dan tali pusat.
 memerihalkan perkembangan zigot kepada embrio dan seterusnya kepada
fetus dalam tempoh kehamilan sehingga kelahiran.
1. Apakah maksud persenyawaan? (rujuk buku teks m/s 107)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Lengkapkan peta alir di bawah: (rujuk buku teks m/s 108,109)
Sperma (bapa) + Ovum (Ibu)

zigot _______ Fetus _________
[Proses Persenyawaan] Menempel

Hasil percantuman.Mula membahagi Lengkap
di uterus anggota
membentuk (sebelum
Fetus
embrio danyangdilahirkan)
telah dilah
bergerak men
Berlaku di tiub falopio (Proses penempelan)
52
3. Nyatakan fungsi amnion, plasenta dan tali pusat: (rujuk buku teks m/s 110)
Amnion Membran yang membentuk pundi & mengandungi ______________

Plasenta Tempat pertukaran nutrien, oksigen, ______________________ &
bahan buangan antara darah ibu & darah fetus
Tali pusat Tiub yang menghubungkan fetus dengan ___________________.
T1/BAB 4/UNIT 4.5/ FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PERKEMBANGAN FETUS

DAN BAYI
 menghubungkait kepentingan pengambilan makanan yang berkhasiat kepada
kesihatan ibu dan fetus semasa kehamilan.
 mewajarkan kepentingan mengelak daripada mengambil bahan yang boleh
memudaratkan fetus.
 mewajarkan kebaikan penyusuan susu ibu kepada perkembangan bayi
berbanding susu formula.
 menyedari bahawa setiap makhluk yang bernyawa mempunyai hak untuk
hidup walaupun dalam kandungan.
1. Lengkapkan jadual di bawah. (rujuk buku teks m/s 112)
Nutrien yang diperlukan oleh wanita hamil

Karbohidrat & lemak Membekalkan tenaga untuk aktiviti harian wanita hamil
b)________________ Pertumbuhan sel-sel baharu dalam fetus
Mencegah wanita hamil daripada mengalami masalah
c)________________
sembelit
d)________________ Membina sel darah merah untuk mengangkut oksigen
Pembentukan tulang fetus yang sihat & memelihara
e)________________
tulang serta gigi wanita hamil
Asid folik & vitamin Menguatkan sistem keimunan pada ibu & fetus
2. Nyatakan bahan bahaya terhdap fetus. (rujuk buku teks m/s 113)
a) ___________________ - memberi kesan buruk kepada sel-sel otak fetus
b) ___________________ - bayi kekurangan berat badan & bersaiz kecil
c) ___________________ - menyebabkan keguguran & kecacatan pada
fetus
3. Susu __________ merupakan makanan terbaik untu bayi yang baru lahir
53
Praktis Formatif 4.5: (rujuk buku teks m/s 114, 279)
4. Mengapakah wanita hamil memerlukan jumlah nutrien yang lebih banyak

berbanding dengan wanita tidak hamil?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
5. Mengapakah gigi dan tulang wanita hamil lebih mudah mereput berbanding
dengan wanita yang tidak hamil?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
6. Bandingkan kesan penyusuan susu ibu dengan penggunaan susu formula

terhadap perkembangan bayi.
Penghadaman bayi lebih ______________ dengan meminum susu ibu
berbanding dengan susu formula.
T1/BAB 4/UNIT 4.6/KEMANDULAN DAN PENCEGAH KEHAMILAN
 berkomunikasi mengenai kemandulan dan cara mengatasinya
 membezakan kaedah pencegahan kehamilan.
 menyedari kepentingan mengamalkan pemeriksaan kesihatan dan mendapat
rawatan segera apabila menghadapi masalah sistem pembiakan.
 mengkritik penyalahgunaan pengetahuan tentang kaedah pencegahan
kehamilan dan kesannya kepada masyarakat.
Punca kemandulan lelaki & wanita

Lelaki Wanita
 Rembesan hormon tidak ___________________
 Organ seks cacat atau dijangkiti ______________________
 Masalah penyakit seperti kencing manis
_________ tidak menghasilkan
sperma Ovari tidak dapat menghasilkan ovum
Bilangan sperma tidak

Tiub falopio __________________
mencukupi
Kualiti sperma ______________ Uterus tidak normal
Mati _______________ __________________ dalam uterus
2. Nyatakan kaedah mengatasi kemandulan. (rujuk buku teks m/s 116)

a) ___________________________________________
b) ___________________________________________
c) ___________________________________________
54
3. Padankan kaedah pencegahan kehamilan dengan penerangan yang betul.
Kaedah Fungsi
Pil pencegah Merembeskan hormon yg menghalang ovari
kehamilan menghasilkan ovum
Implan Menghalang proses pengovulan
Kondom Mengelakkan penempelan ovum yang telah
disenyawakan
Alat kontraseptif Menghalang sperma daripada memasuki faraj
dalam uterus (IUCD) semasa ejkulasi
Vasektomi** Ovum tidak disenyawakan sperma
Ligasi** Tiada sperma yang dipancutkan semasa ejakulasi
**kemandulan kekal. Tidak boleh dapat anak setelah menjalani kaedah ini.
Praktis formatif 4.6: (rujuk buku teks m/s 119, 280)
4. Apakah yang dimaksudkan dengan bayi tabung uji?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
5. Nyatakan dua kepentingan individu melakukan pemeriksaan kesihatan secara
berkala; (rujuk buku teks m/s 118)
a) Dapat mengesan simptom awal penyakit __________________
b) Dapat menjimatkan wang untuk jangka masa __________________
6. Menggugurkan kandungan tidak seharusnya dijadikan sebagai cara untuk

mengawal kelahiran. Berikan pendapat anda.
____________________. Semua makhluk berhak diberikan peluang untuk hidup.
PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK (BAND 6)
Projek kesedaran tentang kes buang bayi dan kelahiran luar nikah
Tindakkan murid:
Kumpulkan keratan berita / artikel berkaitan kes buang bayi di Malaysia.
(boleh dicetak dari internet / fotostat)
55
T1/BAB 4/UNIT 4.7/PEMBIAKAN TUMBUHAN
 berkomunikasi mengenai struktur dan fungsi setiap bahagian bunga.
 mewajarkan proses pendebungaan.
 memerihalkan proses persenyawaan dan menerangkan pembentukan biji
benih dan buah pada tumbuhan.
 memerihalkan proses percambahan biji benih
 menyelesaikan masalah apabila percambahan tidak berlaku.
1. Label struktur bunga. (rujuk buku teks m/s 120)
b)___________
c)_____________
a)___________
2. Lengkapkan jadual fungsi struktur bunga di bawah. (rujuk buku teks m/s 120)
Bahagian bunga Fungsi

Berwarna-warni untuk menarik perhatian serangga &
Ranggi
haiwan
b) Melindungi bunga semasa peringkat kudup
56
c) Organ pembiakan jantan bunga
d) Organ pembiakan betina bunga
3. ______________________ ialah proses pemindahan butir debunga matang dari

anter ke stigma. (rujuk buku teks m/s 122)
4. Nyatakan perbezaan antara ciri-ciri bunga yang didebungakan oleh angin dengan
serangga. (rujuk buku teks praktis formatif 4.7 m/s 130, 280)
Angin Serangga
5. Lengkapkan jadual pendebungaan di bawah. (rujuk buku teks m/s 125)
Jenis pendebungaan Sendiri Kacuk

Melibatkan tumbuhan
sama berbeza
yang (tempat berlaku)
Sifat anak dengan induk Sama
Banyak variasi
(kepelbagaian tumbuhan) kurang variasi
Kualiti biji benih/buah
a) _________________ Tinggi
yang terhasil
Rintangan terhadap
Rendah b)________________
penyakit anak pokok
6. Lengkapkan proses persenyawaan bagi tumbuhan berbunga.

Tumbuhan berbunga
Debunga +
a) _____ Proses b)____________
zigot Embrio
Anak pokok Anak benih
7. Label struktur biji benih. (rujuk buku teks m/s 127)
c)
a) 57 berkembang menjadi pucuk
melindungi biji benih melindungi biji benih
melindungi biji benih
d)
b) membekalkan makanan untuk percambah
membenarkan udara & air memasuki biji benih melindungi biji benih
melindungi biji benih
Radikel
Berkembang menjadi akar
8. Laporan eksperimen 4.1: (rujuk buku teks m/s 129, 130)

Tajuk: Syarat-syarat percambahan biji benih
Pernyataan masalah Adakah udara, air dan suhu yang sesuai perlu untuk biji
benih bercambah?
Hipotesis Biji benih memerlukan udara, air dan suhu yang sesuai
untuk percambahan
Tujuan Menentukan syarat percambahan biji benih
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan /Radas Tabung didih, kapas, air, minyak masak, kertas hitam,
kacang hijau, peti sejuk.
Susunan radas
Prosedur 1. Empat tabung didih berlabel A, B, C dan D disediakan

seperti dalam rajah.
2. Tabung didih A, B dan C diletakkan di dalam makmal
manakala tabung didih D diletakkan di dalam peti sejuk.
3. Percambahan biji benih selama lima hari diperhati dan
direkodkan.
Keputusan Tabung Kehadiran Percambahan biji
didih Air Udara Suhu benih (bercambah
yang / tidak bercambah)
sesuai
58
A
B
C
D
Analisis a) Bagaimanakah anda menyediakan kawalan bagi
eksperimen ini?
Menyediakan tabung uji ______.
b) Apakah tujuan anda menggunakan minyak masak
dalam eksperimen ini?
Menghalang ____________ daripada melarut dalam air
didih yang disejukkan.
Kesimpulan Hipotesis diterima.
Biji benih memerlukan __________, ___________ dan
____________ yang sesuai untuk percambahan.

Soalan 1 (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 280)
a) ______________________________________________________________
b) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
c) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
d) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Soalan 2: (rujuk buku teks m/s 105)

a) (i) Hari _______________
(ii) Hari ke-______________
b) Ya. Hal ini kerana fasa _____________ adalah pada hari ke-12 hingga ke-16.
59
Soalan 3:
a) Menggunakan ___________________________
(Terima jawapan lain yang betul) (rujuk buku teks m/s 117)
b) Setuju. Penjualan kondom secara terbuka hanya akan menggalakkan
hubungan _________________ antara pasangan luar nikah. Kondom perlu
dijual dengan ______________________ dan tidak sepatutnya diletakkan di
rak terbuka atau kaunter hadapan. Had umur individu yang membeli kondom
perlu __________________ seperti hanya dijual kepada mereka yang sudah
mencapai usia 20 tahun dan yang sudah ____________________.
**pilihan jawapan: pengawasan/bernikah/ditetapkan/seksual
Soalan 4:
a) Label paksi x dan paksi y di carta palang:
y)____________________________
x)______________
b) Umur dan spesies tikus

**pembolehubah dimalarkan – sama/ tetap
c) Peratus sperma tidak normal yang _________________ dihasilkan oleh

kumpulan tikus yang diberikan dos nikotin yang ____________________.
**pilihan jawapan: terendah / tertinggi
d) Sebagai kawalan.
e) ____________________________________________________________
Dapatkan bantuan professional. (rujuk buku teks m/s 113)
Soalan 5:
a) (i) ___________________________
(ii)___________________________
60
b) (i)#_________________________________________________________
(ii)#_________________________________________________________
(iii)# ________________________________________________________
(ii)Butir debunga biasanya melekat pada paruh ____________________

__________________________________________________________.
Apabila serangga hinggap _____________________________________
__________________________________________________________
Soalan 6:
 ____________ benar. Lelaki juga boleh mengalami masalah kemandulan
seperti _______________ tidak dapat menghasilkan sperma atau
penghasilan sperma yang sedikit dan tidak berkualiti. Selain itu, jika
seseorang lelaki itu mempunyai masalah _____________________ seperti
kencing manis juga boleh menyebabkan pasangan itu tisak dapat
menghasilkan zuriat.
**pilihan jawapan: kesihatan / tidak / testis
Soalan 7:
a) Mungkin kedua-dua atau salah seorang daripada mereka menghadapi
masalah ______________________________________________________
b) Kaedah _______________________________________________________
 ________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
**pilih salah satu kaedah mengatasi masalah kemandulan. Salin huraian.
61
T1/BAB 5/UNIT 5.1/JIRIM DALAM ALAM
 menyatakan bahawa hampir semua benda yang wujud dalam alam adalah
jirim.
 membuktikan bahawa benda hidup dan bukan hidup mempunyai jisim dan
memenuhi ruang.
 membezakan sifat fizik dan sifat kimia jirim.
 mengelaskan bahan dan pelbagai ciri.
1. Jirim ialah semua benda yang mempunyai ____________ dan memenuhi
______________. (rujuk buku teks m/s 138)
2. Berikan 5 contoh jirim yang berada di sekeliling anda. (rujuk buku teks m/s 138)
a) ______________________________________
b) ______________________________________
c) ______________________________________
d) ______________________________________
e) ______________________________________
3. Contoh-contoh bukan jirim ialah cahaya, haba, dan bunyi.
4. Aktiviti 5.1 (rujuk buku teks m/s 139,140)
Pemerhatian aktiviti A:
Memenuhi ruang
Bahan Benda hidup/ benda bukan hidup Jisim (g)
(√ / X)
62
Tanah
Air
Tauge
Analisis:
a) Adakah tanah,air dan tauge merupakan jirim?
Ya. Kerana mempunyai jisim dan memenuhi ruang.
Kesimpulan aktiviti B: udara mempunyai jisim
Analisis:
a) Apabila ditiup, belon tersebut mengembang. Mengapa?
Kerana udara memenuhi ruang.
b) Apakah yang terjadi pada rod kayu apabila salah satu tersebut dicucuk
dengan jarum peniti.
Udara dalam belon merah terlepas dan pembaris condong ke sebelah
kanan.
c) Mengapakah belon yang hendak dicucuk dengan jarum peniti ditampal
dengan pita selofan?
Untuk mengelakkan belon meletup.
5. Sarah menelengkupkan sebuah bikar kosong ke dalam sebuah besen berisi air.
Sarah mendapati bahawa air tidak dapat memasuki bikar sepenuhnya. Apakah
kesimpulan yang dapat dibuat daripada pemerhatian Sarah?
Udara memenuhi ______________________.
6. Apakah dua sifat jirim? (rujuk buku teks m/s 140, 141)
Sifat ________________ dan sifat _______________
7. Apakah perbezaan sifat fizik dan kimia jirim: (rujuk buku teks m/s 142)
Aspek Sifat ________________ jirim Sifat ______________ jirim

Dapat dicerap semasa
Dapat dicerap dan diukur tanpa tindak balas kimia dan
Proses
mengubah komposisi fizik jirim mengubah komposisi kimia
bahan
Struktur molekul selepas
Tidak berubah Berubah
perubahan keadaan
5 deria manusia (sentuhan, bau,
Cara mengenalpasti Tindak balas kimia
dengar, lihat, rasa)
 Takat lebur/didih  Proses pengaratan besi
Contoh
 Keterlarutan  Pembakaran
8. Padankan istilah ciri bahan dan maksud di bawah: (rujuk buku teks m/s 143,144)
63
Ciri bahan Maksud
Suhu apabila keadaan pepejal bertukar
Ketumpatan
menjadi cecair
Suhu apabila keadaan cecair bertukar
Takat lebur
menjadi gas
Kebolehan bahan untuk melarut di dalam
Takat didih
pelarut dan membentuk larutan
Keterlarutan Jisim per unit isipadu bahan
9. Aktiviti 5.3 (rujuk buku teks m/s 144)
Pemerhatian:
Ketumpatan berbanding
ketumpatan air Keterlarutan dalam air
Bahan
Terapung (kurang) (√ / X)
Tenggelam (lebih)
a) garam
b) ranting kayu
c) minyak masak
d) gabus
e) guli kaca
f) pasir
g) gula pasir
h) serbuk koko
Kesimpulan: bahan-bahan dapat dikelaskan berdasarkan sifat fizik daripada
aspek ketumpatan dan keterlarutan dalam air.
T1/BAB 5/UNIT 5.2/TIGA KEADAAN JIRIM

 mengitlak bahawa jirim terdiri daripada zarah.
 membanding dan membezakan tiga keadaan jirim berdasarkan teori kinetik
dari segi susunan dan pergerakan zarah-zarah.
 menggunakan perhubungan ruang dan masa bagi membezakan kadar
resapan dalam tiga keadaan jirim.
 memerihalkan perubahan keadaan jirim dari segi pergerakan zarah-zarah
akibat daripada penyerapan dan pembebasan haba berdasarkan teori
kinetik.
 merumuskan bahawa suhu kekal semasa peleburan/ pembekuan dan
pendidihan.
 merumuskan jisim kekal tidak berubah semasa perubahan fizik
 menjelaskan dengan contoh perubahan keadaan jirim dalam kehidupan
harian
Jawab semua soalan di bawah.
1. Aktiviti 5.4: (rujuk buku teks m/s 145)
64
Analisis:
a) Apakah yang dapat diperhatikan apabila lebih banyak air ditambah?
Jelaskan pemerhatian anda.
Larutan biru tua yang terbentuk berubah menjadi larutan biru muda.
Zarah-zarah seni dan diskret kuprum (II) sulfat bergerak secara rawak
pada semua arah dan lebih jauh antara satu sama lain.
b) Apakah kesimpulan yang dapat dibuat daripada aktiviti ini?

Jirim terdiri daripada zarah-zarah seni yang diskret.
2. Nyatakan teori kinetik jirim. (rujuk buku teks m/s 145)

Teori kinetik jirim menyatakan bahawa jirim terdiri daripada zarah-zarah halus
yang _________________ dan sentiasa ____________________ pada semua
arah. (rujuk buku teks m/s 145)
3. (rujuk buku teks m/s 146)

 Zarah-zarah sentiasa ___________________ antara satu sama lain.
 Apabila tenaga haba diserap, zarah-zarah akan bergerak lebih
__________________. (bahan dipanaskan)
 Apabila tenaga haba dibebaskan, zarah-zarah akan bergerak lebih
______________________. (bahan disejukkan)
4. Lengkapkan jadual berbandingan sifat-sifat antara tiga keadaan jirim. (rujuk buku
teks m/s 147)
Sifat Pepejal Cecair Gas
(ais) (air) (wap)

Berjauhan
Tersusun sangat Tersusun
Susunan zarah antara satu
rapat _______________
sama lain
Mengikut bentuk Mengikut bentuk
Bentuk Tetap
bekas yang diisi bekas yang diisi
Jisim Tetap _______________ Tidak tetap
Mengikut bentuk
Isipadu ______________ Tetap
bekas yang diisi
Tidak boleh Sukar
Kebolehmampatan
dimampatkan dimampatkan dimampatkan
Ruang antara
Sangat kecil _______________ besar
zarah
Bebas bergerak, Bebas bergerak
_______________ menggelongsor secara rawak
Pergerakan zarah pada kedudukan dan berlanggar dan berlanggar
tetap antara satu sama antara satu
lain sama lain
Tarikan antara
Kuat Sederhana Lemah
zarah
65
Tenaga kinetik
Sangat rendah Rendah Sangat tinggi
zarah
Kadar resapan Rendah Sederhana Tinggi
5. Nyatakan keadaan jirim sama ada pepejal, cecair atau gas.

a)
b)
d)
c)
e)
6. Bagaimanakah bau wangian merebak ke seluruh ruang di dalam rumah. (rujuk

buku teks m/s 148)
 _________________________________ disebabkan oleh zarah-zarah
bau yang terlalu halus bergerak dalam zarah-zarah udara.
 Zarah-zarah ini bergerak secara __________________ dalam pelbagai
arah dan menyebabkan bau wangian itu tersebar.
7. _______________ ialah proses pergerakan zarah-zarah jirim dari kawasan yang

berpekatan tinggi ke kawasan yang berpekatan rendah. (rujuk buku teks m/s
148)
8. Eksperimen 5.1 (rujuk buku teks m/s 149,150)
Pernyataan Apakah perbezaan kadar resapan zarah yang berlaku dalam

masalah pepejal dan cecair?
Hipotesis Kadar resapan zarah adalah rendah dalam pepejal, tetapi adalah
tinggi dalam cecair.
Tujuan Menjalankan eksperimen untuk menentukan kadar resapan
kuprum(II) sulfat dalam dua keadaan jirim
Pembolehubah Dimalarkan
Dimanipulasika
n
Bergerak balas
Bahan/radas Hablur kuprum(II) sulfat, agar-agar tidak berwarna, air suling,
tabung uji, penyumbat getah, silinder penyukat, jam randik.
Susunan radas A: resapan dalam pepejal B: resapan dalam cecair
66
Prosedur A: resapan dalam pepejal
1. Radas disediakan seperti dalam rajah
2. Perubahan yang berlaku selepas dua hari diperhatikan.
3. Pemerhatian direkodkan.
B: resapan dalam cecair
1. Satu spatula hablur kuprum (II) sulfat dimasukkan ke dalam
silinder penyukat yang mengandungi 50ml air suling.
2. Perubahan yang berlaku selepas 15 minit diperhatikan
Keputusan Aktivit
Pemerhatian
i
Warna biru merebak ke atas dengan sangat
A
perlahan
B Warna biru merebak ke atas dengan perlahan
Analisis a) Bandingkan kadar resapan hablur kuprum (II) sulfat dalam
agar-agar dan air.
Kadar resapan hablur kuprum (II) sulfat dalam agar-agar
adalah lebih ________________ daripada kadar resapan
hablur kuprum (II) sulfat dalam air.
Kadar resapan zarah adalah lebih _____________ dalam
pepejal tetapi adalah ________________ dalam cecair.
9. Bagaimanakah kadar resapan gas bromin selepas 15 minit?

Kadar resapan zarah dalam _______________ adalah paling tinggi.
10. Mengapakah suhu tidak berubah semasa pendidihan air?

Haba digunakan untuk ________________________ daya tarikan antara zarah-
zarah cecair.
11. Perubahan keadaan jirim air: (Rujuk buku teks m/s 152, 153)
Pepejal/ Ais Cecair/Air Gas/ Wap

A C
B D
F
Petunjuk: susunan zarah
67
i. Namakan proses:
 A: ___________________________
 B: ___________________________
 C: ___________________________
 D: ___________________________
 E / F: ___________________________
ii. Haba diserap pada proses: ___________________________
iii. Haba dibebaskan pada proses: ___________________________
12. Aktiviti 5.6 (Rujuk buku teks m/s 154, 155)

Pemerhatian A:
Masa
0 2 4 6 8 10 12 14
(minit)
Suhu
30 50 70 90 100 100 100 100
(oc)
Analisis A:
a) Mengapakah suhu air tidak berubah semasa mendidih?
Haba digunakan untuk mengatasi daya tarikan antara zarah-zarah cecair.
b) Bina graf suhu melawan masa bagi pendidihan air.
Kesimpulan A: Suhu air tidak berubah semasa pendidihan.
Pemerhatian B:
Jisim bahan / g
Aktiviti
Awal Akhir
I
II
III
Analisis B:
a) Adakah jisim ais dan jisim air berbeza? Tidak
b) Adakah jisim garam berubah setelah dilarutkan? Tidak
c) Adakah jisim sebelum dan selepas bebola logam dipanaskan berbeza? Tidak
Kesimpulan B: Jisim tidak berubah semasa perubahan fizikal.
13. Nyatakan 5 contoh perubahan keadaan jirim dalam kehidupan harian.

(Rujuk buku teks m/s 156)
a) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
68
c) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
d) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
e) ________________________________________________________________
________________________________________________________________

Mereka bentuk model keadaan jirim (pepejal, cecair, gas) dengan menggunakan
bahan kitar semula.
************************************************************************************************
Soalan 1 dan 4 (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 280)
Soalan 1:
a. Air kopi – _________________________________________________
batu – ____________________________________________________
udara - ___________________________________________________
b. __________________________________________________________
c. ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Soalan 2:
a.
Guli Pergerakkan guli
_________________ dan berpusing pada kedudukannya sahaja
P
kerana ruang kosong di antara guli sangat kecil.
Bergerak bebas, ______________________dan berlanggar antara
Q
satu sama lain kerana mempunyai lebih ruang kosong berbanding P.
Bergerak secara rawak dan berlanggar antara satu sama lain
R dengan _____________________ yang tinggi kerana terdapat
banyak ruang kosong antara guli.
*pilihan jawapan: menggelongsor / kelajuan / bergetar
b) (i) tekanan yang ___________________ dikenakan ke atas gas, ruang antara
zarah gas menjadi lebih ________________, maka bertukar menjadi
___________________.
69
*pilihan jawapan: cecair / kecil / tinggi
b) (ii) tekanan menjadi ___________________, ruang antara zarah cecair menjadi
lebih ___________________, maka bertukar menjadi ___________________
semula.
*pilihan jawapan: besar / gas / rendah
Soalan 3
a)(i) ___________________________________________________________
(ii) __________________________________________________________
(iii) _________________________________________________________
*pilihan jawapan: pepejal / cecair / gas
b) Cecair sabun bertukar menjadi _______________________. Tiupan yang kuat

akan menghasilkan tekanan dan menyebabkan susunan zarah-zarah cecair
__________________________ antara satu sama lain. Akhirnya, cecair sabun
bertukar keadaan menjadi gas.
*pilihan jawapan: berjauhan / gas
************************************************************************************************
T1/BAB 6/UNIT 6.1/PENGELASAN UNSUR
 merumuskan semua jirim terdiri daripada atom.
 membezakan antara atom dan molekul serta unsur dan sebatian.
 mengenal pasti kedudukan logam, bukan logam dan gas nadir dalam jadual
berkala.
 membezakan ciri-ciri logam dengan bukan logam.
 menghargai unsur yang wujud dalam alam bagi membolehkan manusia
menyusun ketertiban ini dalam bentuk jadual.
1. Nyatakan zarah-zarah subatom. (rujuk buku teks m/s 165)
a) _____________ (zarah bercas positif)
nukleus
b) _____________ (zarah neutral)
c) _____________ (zarah bercas negatif)
**PEN
2. Mengapakah atom bersifat neutral? (rujuk buku teks m/s 165)

Kerana bilangan elektron adalah _______________ dengan bilangan proton.
70
3. Terangkan perbezaan antara atom dengan molekul. (rujuk buku teks m/s 165)
Atom adalah zarah yang paling kecil dalam sesuatu unsur manakala molekul
ialah gabungan dua atau lebih ___________________.
4. Perbezaan unsur dengan sebatian. (rujuk buku teks m/s 166)
Unsur sebatian
Bahan paling ringkas Gabungan 2 / lebih unsur secara kimia
Tidak boleh diuraikan secara kimia Boleh diuraikan secara kimia kepada
kepada bahan lebih ringkas bahan lebih ringkas
Contoh: Contoh:
 ________________________  ________________________
 ________________________  ________________________
 ________________________  ________________________
 ________________________  ________________________
 ________________________  ________________________
5. Bagaimanakah unsur-unsur disusun dalam Jadual Berkala?

Disusun berdasarkan sifat kimia yang serupa.
6. Kelaskan unsur-unsur yang berikut kepada bahan logam dan bahan bukan
logam. (rujuk buku teks m/s 167)
Karbon, magnesium, iodin, klorin, neon, argon, aluminium, kuprum, besi, emas,
merkuri
bahan logam bahan bukan logam
7. Lengkapkan jadual perbandingan logam dengan bukan logam. (rujuk buku teks
m/s 169)
Ciri-ciri Logam Bukan logam

Persamaan Kedua-duanya ialah unsur
Perbezaan
Kekilauan Berkilau
Kemuluran Rapuh
Kebolehtempaan Boleh ditempa Tidak boleh ditempa
71
Kekuatan regangan Lemah (mudah patah)
Kekonduksian elektrik Lemah (kecuali karbon)
Kekonduksian haba Baik
Ketumpatan Tinggi
Takat lebur & takat didih Rendah
8. Apakah unsur separuh logam? Contohnya? (rujuk buku teks m/s 170)
Unsur separuh logam ialah unsur yang mempunyai
________________________ ciri logam dan bukan logam.
Contohnya: boron, silikon dan germanium.
9. Eksperimen 6.2 (rujuk buku teks m/s 172-174)
Pernyataan Apakah perbezaan ciri-ciri logam dan bukan logam?

masalah
Tujuan Mengkaji ciri-ciri logam dan bukan logam
(I) Kekilauan permukaan
Hipotesis Logam mempunyai permukaaan berkilau
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/radas kuprum, rod karbon, kertas pasir.
Susunan radas
Prosedur 1. Permukaan rod kuprum dan rod karbon digosok dengan

kertas pasir.
2. Kekilauan permukaan rod kuprum dan rod karbon
diperhatikan dan direkodkan.
(II) kemuluran
Hipotesis Logam bersifat mulur.
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/radas Dawai kuprum dan grafit pensel.
72
Susunan radas
Prosedur 1. Dawai kuprum dibengkokkan untuk membentuk satu

bulatan
2. Perkara yang sama dilakukan pada grafit pensel
(III) kebolehtempaan
Hipotesis Logam boleh ditempa.
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/radas Kepingan besi, kepingan kuprum, kepingan sulfur, tukul,
bongkah kayu.
Susunan radas
Prosedur 1. Kepingan besi diketuk di atas bongkah kayu dengan

menggunakan tukul beberapa kali.
2. Perubahan bentuk pada besi tersebut diperhatikan.
3. Langkah 1 diulangi dengan menggunakan kepingan
kuprum dan sulfur
(IV) kekonduksian elektrik
Hipotesis Logam mengalirkan elektrik.
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/radas Sel kering, ammeter, klip buaya, rod besi, rod karbon, rod
sulfur.
73
Susunan radas
Prosedur 1. Susunan radas disediakan seperti dalam rajah.

2. Kedua-dua hujung rod besi disambungkan dengan klip
buaya
3. Pesongan jarum ammeter diperhatikan
4. Langkah 2 diulangi dengan menggnakan rod karbon dan
rod sulfur
(V) kekonduksian haba
Hipotesis Logam boleh mengalirkan haba.
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/radas Rod karbon, rod besi, rod kuprum, lilin, jam randik, paku
tekan, kaki retort dan pengapit.
Susunan radas
Prosedur
1. Sebatang rod karbon dipasangkan pada kaki retort.
2. Paku tekan dilekatkan pada rod karbon.
3. Masa paku tekan jatuh diperhati dan direkodkan.
4. Langkah 1 hingga 4 diulangi dengan menggunakan rod
besi dan rod kuprum
(VI) Takat lebur
Hipotesis Takat lebur logam lebih tinggi.
n
Bergerak balas
Dimalarkan
Bahan/radas Termometer (0-360°C), mangkuk pijar, penunu Bunsen, alas
segi tiga tanah liat, tungku kaki tiga, serbuk timah, serbuk
sulfur.
74
Susunan radas
Prosedur 1. Serbuk timah dipanaskan di dalam mangkuk pijar

2. Takat lebur sernuk timah diperhati dan direkodkan
3. Langkah 1 dan 2 diulangi dengan menggunakan serbuk
sulfur
Keputusan Ciri-ciri fizikal Logam Bukan logam
Kekilauan Berkilat Pudar
Kemuluran Bengkok Tidak dapat
dibengkokkan
Kebolehtempaan Leper Hancur
Kekonduksian Mentol menyala Mentol tidak
elektrik menyala
Kekonduksian Paku tekan jatuh Paku tekan
haba terlebih dahulu ambil masa
yang lama
Takat lebur Tidak melebur Mudah melebur
Logam dan bukan logam mempunyai ciri-ciri yang berbeza.
10. Apakah kegunaan unsur-unsur yang ada di Bumi? (rujuk buku teks m/s 175)
a) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
b) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
T1/BAB 6/UNIT 6.2/CAMPURAN

 berkomunikasi mengenai contoh campuran dalam kehidupan harian.
 menyelesaikan masalah untuk mengasingkan campuran melalui aktiviti
berdasarkan perbezaan ciri bahan dengan kaedah fizikal.
75
1. Berikan definisi campuran. (rujuk buku teks m/s 176)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Teknik pengasingan bergantung kepada: (rujuk buku teks m/s 177)

a) _____________________________________________________________
_________________________________________________________
b) _____________________________________________________________
_________________________________________________________
3. Aktiviti 6.4: Penurasan (rujuk buku teks m/s 178)
Analisis:
a) Apakah keadaan jirim bagi pasir dan air?
Pasir-pepejal, air-cecair
b) Adakah pasir dapat diasingkan secara fizikal?
Ya.
c) Namakan baki turasan dan hasil turasan dalam aktiviti ini.
Baki turasan – pasir
Hasil turasan - air
4. Jika anda diberikan campuran yang mengandungi beras dan pasir, bolehkah
anda mengasingkan kedua-duanya dengan menggunakan kaedah penurasan?
Mengapa?
Tidak boleh. Kerana kdua-dua bahan tidak larut air.
5. Aktiviti 6.5: Penyulingan (rujuk buku teks m/s 179)
Pemerhatian: Sebab:
Rasa hasil sulingan adalah tawar. Air suling terkumpul di dalam bikar
Analisis:
a) Pada suhu berapakah cecair mula mengalir keluar dari kondenser?
100oc
b) Apakah kegunaan serpihan porselin dalam aktiviti ini?
Untuk meninggikan takat didih campuran air dan alkohol.
6. Aktiviti 6.6: Menggunakan magnet (rujuk buku teks m/s 181)
Analisis:
a) Serbuk manakah tertarik pada magnet?
Serbuk besi.
b) Adakah serbuk yang anda jawab dalam soalan (a) dikategorikan sebagai
logam atau bukan logam?
Logam.
76
7. Aktiviti 6.7: Pengenapan (rujuk buku teks m/s 182)
Analisis:
a) Apakah bahan yang terenap di dasar bikar? Terangkan.
Pasir. Pasir tidak larut air dan lebih tumpat daripada air.
b) Adakah kelodak dan air dapat dipisahkan secara fizikal?
Ya.
8. Aktiviti 6.8: Pengapungan (rujuk buku teks m/s 183)
Analisis:
a) Antara air dengan minyak, yang manakah terapung? Mengapa?
Minyak.kerana minyak kurang tumpat daripada air.
b) Adakah minyak dan air dapat dipisahkan secara fizikal?
Ya.
9. Aktiviti 6.9: Kromatografi (rujuk buku teks m/s 184)
Pemerhatian: Sebab:
Titik-titik dakwat berwarna merebak ke Pen dakwat berwarna merupakan
atas membentuk tiga garisan tebal campuran pelbagai bahan pewarna.
yang berlainan warna.
10. Berikan 3 contoh kaedah kromatografi digunakan. (rujuk buku teks m/s 183)
a) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
b) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
c) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
11. Padankan jenis-jenis campuran dengan kaedah pengasingan yang sesuai.

(rujuk buku teks m/s 178-183)
Jenis campuran Kaedah pengasingan

Penurasan
Klip kertas besi dan
(mengasingkan bahan pepejal yang tidak
serpihan kaca
larut daripada cecair atau larutan)
Penyulingan
Air dan etanol (mengasingkan campuran cecair yang
mempunyai takat didih yang berbeza)
Tiga jenis pewarna Kromatografi
yang larut air (mengasingkan campuran cecair dalam
77
kuantiti yang kecil dengan penyerapan
yang berbeza oleh sesuatu pepejal seperti
kertas turas)
Menggunakan magnet
Tanah dan air (mengasingkan bahan bermagnet daripada
bahan bukan magnet)
Pengenapan
(mengasingkan campuran cecair dan
Minyak dan air
bahan pepejal yang tidak larut dan terenap
di dasar cecair)
Pengapungan
(mengasingkan dua cecair dengan
Serbuk kopi dan air
ketumpatan yang berbeza dan tidak larut
antara satu sama lain)
T1/BAB 6/UNIT 6.3/SEBATIAN

 merumuskan jisim diabadikan semasa perubahan kimia.
 mengasingkan sebatian melalui kaedah kimia.
 membezakan perubahan kimia dan perubahan fizik.
 membezakan antara campuran dan sebatian.

1. Berikan definisi sebatian. (rujuk buku teks m/s 185)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Senaraikan 6 contoh sebatian dalam kehidupan harian anda. (rujuk buku teks
m/s 185)
a) ____________________________________________________
b) ____________________________________________________
c) ____________________________________________________
d) ____________________________________________________
e) ____________________________________________________
f) ____________________________________________________
3. Lengkapkan tindak balas kimia antara logam dan bukan logam di bawah. (rujuk
buku teks m/s 186)
78
Logam + Bukan logam Sebatian
Magnesium + Oksigen Magnesium oksida
Aluminium + Oksigen _________________ oksida
Zink + Oksigen
Besi + Oksigen
Kuprum + Oksigen
4. Lengkapkan tindak balas kimia antara logam dan air yang menghasilkan sebatian
alkali. (rujuk buku teks m/s 186)
Logam + Air Sebatian alkali + Gas hidrogen

Litium + Air Litium hidroksida + Gas hidrogen
_______________ Gas hidrogen
Natrium + Air +
hidroksida
Kalium + Air +
5. Aktiviti 6.11: (rujuk buku teks m/s 186,187)
Analisis:
a) Apakah warna campuran tersebut apabila dipanaskan?
Hitam.
b) Tulis satu persamaan kimia dalam perkataan bagi tindak balas yang
berlaku.
Besi + Sulfur Besi sulfida
c) Apakah hasil yang terbentuk daripada aktiviti ini?

Sebatian.
d) Adakah jisim sebelum pemanasan dan selepas pemanasan berubah?
Tidak. Jisim kekal sama.
6. Bagaimanakah anda boleh mengasingkan sebatian? (rujuk buku teks m/s 187)
Sebatian boleh diasingkan menggunakan kaedah kimia melalui proses
_____________________________.
7. ________________________ ialah proses penguraian sesuatu sebatian kepada

unsur-unsurnya apabila arus elektrik mengalir melaluinya.
8. Nyatakan perbezaan antara perubahan fizik dengan perubahan kimia. (rujuk

buku teks m/s 188)
Perubahan fizik Perubahan kimia

Membentuk bahan baharu yang
Tidak menghasilkan bahan baharu
berbeza daripada bahan-bahan asalnya
Contoh: Contoh:
 Peleburan ais  Pengaratan besi
79
 _____________________  _____________________
 _____________________  _____________________
 _____________________  _____________________
9. Nyatakan perbezaan antara campuran dengan sebatian.

Campuran Perbezaan Sebatian

Pembentukan bahan
______________ baharu Ya
Ikatan kimia terbentuk
Tiada _______________
Kaedah Kaedah pengasingan
Kaedah kimia
______________
Sifat bahan baharu
_______________
Tiada perbezaan berbanding dengan sifat
perbezaan
asal

Soalan 1 (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 281)
a) _______________________________________
b) _______________________________________
c) _______________________________________
Soalan 2 (rujuk buku teks m/s 167)

a) P – unsur _________________________________
80
R – unsur _________________________________
**pilihan jawapan: bukan logam / logam
b) (rujuk buku teks m/s 169)

Perbezaan ciri fizikal P R
Kekilauan Berkilau Pudar
Mulur
Kebolehtempaan
Kekonduksian elektrik
Kekonduksian haba
Takat lebur
c) Besi mudah bertindak balas secara ______________ dengan ____________.

**pilihan jawapan: oksigen / kimia
d) (rujuk buku teks m/s 171)

 Kerana grafit menghasilkan warna ______________, lembut dan mudah
dibentuk.

a) Kaedah _________________________
b) Langkah ___________________________

a) A- __________________________________________
B- __________________________________________
C- __________________________________________
D- __________________________________________
b) B ________________ tumpat berbanding C. Maka, bahan B terapung di atas

air dan dapat diasingkan.
**pilihan jawapan: lebih/ kurang
c) Ya.
d) (rujuk buku teks m/s 179)

Menggunakan kaedah ______________________. Kerana kaedah ini
melibatkan ______________________ garam dan air. Wap air yang terhasil
________________________ dan membentuk cecair tulen yang dikumpul di
dalam bikar manakala hablur garam pula akan tertinggal di dalam kelalang
penyulingan.
**pilihan jawapan: terkondensasi / penyulingan / pendidihan
81
************************************************************************************************
T1/BAB 7/UNIT 7.1/KOMPOSISI UDARA

 merancang dan merekodkan komposisi udara
 mencerakinkan komposisi udara daripada carta pai.
 mewajarkan kepentingan gas oksigen,karbon dioksida, nitrogen dan gas nadir
dalam kehidupan harian.
 menghargai dan mengagumi kitar karbon dan kitar oksigen dalam
mengekalkan kandungan gas dalam udara.
 menyelesaikan masalah apabila terdapat gangguan pada kitar oksigen atau
kitar karbon di Bumi.
1. Lengkapkan jadual di bawah. (rujuk buku teks m/s 196, 199)
Komposisi udara Peratus gas (%) Kegunaan

 Penghasilan asid nitrik dan ammonia
dalam baja
Nitrogen 78
 Kitar nitrogen
 Nitrogen cecair sebagai agen penyejuk
 Pernafasan
 Pembakaran bahan api roket
___________ 21  Kimpalan dan pemotongan logam
dalam industri
 Penyediaan pelbagai sebatian
 Gas helium digunakan untuk mengisi
belon udara & belon kaji cuaca
 Gas neon digunakan dalam lampu
_____________ 0.97
iklan
 Gas argon digunakan untuk mengisi
mentol
 Fotosintesis
 Pembuatan minuman berkarbonat
0.03
 Alat pemadam api
_______________
 Kitar karbon
Wap air, mikroorganisma dan debu
Analisis:
1. Apakah yang terjadi kepada lilin selepas suatu jangka masa? Mengapa?
Nyalaan lilin terpadam. Kerana gas oksigen telah digunakan untuk
82
pembakaran.
2. Apakah perubahan yang berlaku ke atas aras air pada akhir eksperimen?
Berikan sebab bagi perubahan tersebut.
Paras air naik sehingga satu per lima daripada ruang udara dalam balang
gas. Anggaran pecahan udara yang digunakan untuk pembakaran dalam
balang gas.
3. Berapakah peratusan oksigen dalam udara berdasarkan aktiviti yang telah
dijalankan?
Kira-kira 20%
3. Apakah cara anda mengenalpasti gas oksigen dan gas karbon dioksida?
Gas Oksigen Karbon dioksida

Menguji menggunakan Kayu uji berbara Kayu uji menyala
Pemerhatian Api menyala Nyalaan api terpadam
4. Namakan fenomena alam di bawah ini. (rujuk buku teks m/s 200, 201)
Kitar _____________ Edaran karbon dan sebatiannya di Bumi

Kitar _____________ Edaran oksigen dan sebatiannya di Bumi
5. Lengkapkan rajah kitar karbon dan kitar oksigen: (rujuk buku teks m/s 200, 201)
Gas oksigen _______________ Membebaskan

digunakan (organisma mati gas karbon
dalam oleh bakteria & dioksida
proses: kulat)
Digunakan dalam
_______________ proses:
(bahan api fosil) ______________
Membebaskan
(tumbuhan hijau
gas oksigen
untuk membuat
(hidupan) makanan)
Pengaratan
(Bahan besi)
Kitar berulang
**pilihan jawapan: respirasi / pembakaran / fotosintesis / pereputan
6. Apakah kesan peningkatan karbon dioksida dalam udara kepada manusia?

a) ____________________________________________
b) ____________________________________________
7. Nyatakan 5 langkah-langkah mengelakkan gangguan kepada kitar oksigen dan

kitar karbon. (rujuk buku teks m/s 203)
a) ___________________________________________________________
83
b) ___________________________________________________________
c) ___________________________________________________________
d) ___________________________________________________________
e) ___________________________________________________________
8. Sebagai seorang murid yang menghargai kepentingan kitar karbon dan kitar
oksigen, cadangkan beberapa cara untuk memastikan keseimbangan kandungan
karbon dioksida dan oksigen dalam udara.
a) Mengadakan kempen kesedaran kepentingan kitar karbon dan oksigen
b) Tidak membakar sampah secara terbuka.
T1/BAB 7/UNIT 7.2/PEMBAKARAN

 merumuskan syarat untuk berlaku pembakaran
 menghubungkaitkan antara syarat pembakaran dengan prinsip yang
digunakan dalam pembuatan alat pemadam api.
 mengamalkan sikap berjaga-jaga bagi mengelakkan berlakunya kebakaran
yang boleh mengakibatkan kemusnahan nyawa dan harta benda
1. Apakah maksud pembakaran? (rujuk buku teks m/s 204)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Apakah syarat pembakaran? (rujuk buku teks m/s 204)

a) _____________________________________________________________
b) _____________________________________________________________
c) _____________________________________________________________
3. Luqman menggunakan selimut api untuk memadamkan suatu kebakaran kecil di

rumahnya. Bagaimanakah selimut api itu berfungsi?
Selimut api menghalang sumber _______________ yang berterusan
menyebabkan pembakaran terhenti.
4. Aktiviti 7.3 (rujuk buku teks m/s 205,206)
Pemerhatian A:
Pemerhatian
Bahan
(terbakar / tidak terbakar) (√/X)
Rod kaca x
Kayu √
84
Lilin √
Batu x
Analisis A:
a) Berdasarkan pemerhatian anda, kelaskan bahan-bahan tersebut kepada
bahan api dan bukan bahan api.
Bahan api – kayu dan lilin
Bukan bahan api- rod kaca dan batu
Kesimpulan A: Bahan api diperlukan untuk pembakaran.

Analisis B:
a) Lilin yang manakah akan menyala lebih lama? Mengapa?
Lilin Y. Kerana lilin Y berada di luar balang gas.
b) Apakah gas yang digunakan dalam pembakaran lilin?
Gas oksigen.
Kesimpulan B: Oksigen diperlukan untuk pembakaran.
Analisis C:
a) Adakah mancis P dan Q menyala? Mengapa?
Hanya mancis Q menyala. Kerana mancis Q kering dan boleh menyalakan
api.
Kesimpulan C: Haba diperlukan untuk pembakaran.
5. Alat pemadam api merupakan alat perlindungan kebakaran yang digunakan

untuk ____________________________________ atau mengendalikan
kebakaran kecil. (rujuk buku teks m/s 206)
Bahan yang Alat pemadam api yang

Contoh bahan
terbakar digunakan
 _____________
Pepejal Kayu, kain, kertas
 Serbuk kering
Cecair Minyak, varnis, cat  _____________
Propana, asetilena,  Serbuk kering

Gas
metana  Karbon dioksida
 _______________
Kalium, natrium,
Logam
magnesium, kalsium  _______________
7. Prinsip pemadaman api adalah dengan menghapuskan salah satu faktor

penyebab kebakaran. Nyatakan 3 teknik yang boleh dilakukan:
a) _____________________________________________________________
b) _____________________________________________________________
c) ______________________________________________________________
______________________________________________________________
85
8. Berikan 6 langkah berjaga-jaga yang boleh diambil bagi mengelakkan kebakaran.
a) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
b) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
c) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
d) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
e) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
f) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
T1/BAB 7/UNIT 7.3/PENCEMARAN UDARA

 mentakrifkan maksud pencemaran udara dan bahan pencemar udara.
 berkomunikasi mengenai bahan pencemar udara dan puncanya.
 mewajarkan langkah untuk mencegah dan mengawal pencemaran udara.
 menyelesaikan masalah kesan buruk akibat pencemaran udara.
1. ________________________________ merupakan satu keadaan yang
melibatkan kehadiran sebarang bahan pencemar dalam udara.
2. Padankan punca bahan pencemar berikut: (rujuk buku teks m/s 209)
Bahan pencemar Punca

Asap, jelaga, habuk, karbon
monoksida, nitrogen  logi kuasa nuklear
dioksida, plumbum
 Ekzos kenderaan
Bahan radioaktif
 kilang
Klorofluorokarbon (CFC)  aktiviti pertanian & perladangan
Bahan semburan pestisid,  alat pendingin hawa
baja kimia  peti sejuk
 semburan aerosol
86
 kilang elektronik
 pembakaran terbuka
Habuk dan debu  rokok
 kebakaran hutan
 tapak pembinaan
Habuk, jelaga, asap, zarah
 kilang asbestos
logam
 kuari batu kapur
Aspek Bahan pencemar Kesan

Asap &jelaga Kesesakan ________________
Sulfur dioksida Penyakit berkaitan _____________pernafasan
Sakit kepala, kerencatan akal, membawa
Karbon monoksida
Kesihatan ___________
Zarah asbestos Kanser _____________________
Kerencatan ___________ kepada kanak-kanak
Zarah plumbum
dan bayi
Habuk & jelaga Mengotorkan _____________________
Bangunan &
Mengakis struktur konkrit & batu _____________
infrastruktur
Mempercepat pengaratan ______________
Menyebabkan tanah berasid & kurang
Hujan asid
_____________
Tumbuhan & Sumber air berasid yang tidak sesuai untuk
haiwan hidupan ___________________
Mengurangkan cahaya matahari sampai ke bumi
Asap &jerebu
hingga mengurnagkan kadar ________________
Asap jerebu
Karbon dioksida Kesan rumah ____________________
Iklim bumi Klorofluorokarbon Penipisan lapisan _________________
Gas sulfur dioksida
Hujan _________________
& nitrogen dioksida
4. Nyatakan langkah-langkah mencegah dan mengawal pencemaran udara. (rujuk

buku teks m/s 209)
a) Menguatkuasakan _________________________________________
b) Menjalankan program anti ________________________
c) Menggalakkan penggunaan basikal, pengangkutan ________________
atau ______________________kereta
d) Penggunaan kenderaan ______________________
e) Menggantikan klorofluorokarbon (CFC) dengan
_______________________ (HCFC) sebagai bahan penyejuk peti sejuk
dan pendingin hawa
f) Menggalakkan penggunaan kawalan ______________________
g) Tidak melakukan pembakaran _________________________
h) Mengamalkan kitar semula dan guna semula barangan
i) Menggunakan minyak dan petrol tanpa plumbum.
87
PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK: BAND 6
Menghasilkan poster mengenai pencemaran udara dan cara mengatasinya.

Soalan 1, 2, 3, 4, 5 (semak jawapan dengan merujuk buku teks m/s 282)
Panduan untuk soalan yang tiada jawapan.
Soalan 4 c) (ii)menggunakan alat pemadam api jenis serbuk _________________.
Soalan 5 c) Jarak ____________________ menjadi terhad
Soalan 6;
a) Disebabkan proses semula jadi seperti _______________________
organisma di dalam gua seperti kelawar yang telah mati dan pernafasan
kelawar dan haiwan-haiwan lain di dalam gua.
b) Obor akan _______________________ apabila aras oksigen terlalu rendah.

Oleh itu, penggunaan obor dapat memberi amaran kepada kita supaya tidak
meneruskan perjalanan kerana kita sudah memasuki kawasan yang rendah
oksigen.
c) Tidak kerana kita tidak mengetahui aras sebenar oksigen. Selain itu,
penggunaan obor juga hanya akan menambahkan lagi
_____________________________ di dalam gua.
d) Menggunakan _________________________ oksigen. Kerana kita dapat

mengetahui aras oksigen dengan lebih tepat dan dapat membuat tindakan
yang lebih awal.
**pilihan jawapan: sensor /terpadam /pereputan/ karbon dioksida
************************************************************************************************
T1/BAB 8/UNIT 8.1/PENGGUNAAN CERMIN
 membezakan antara imej sahih dan imej maya.
 berkomunikasi mengenai ciri imej dalam cermin satah, cermin cekung dan
cermin cembung.
 menyatakan bahawa jarak objek adalah sama dengan jarak imej dalam
cermin satah.
 menggunakan cermin satah untuk mengaplikasi konsep pantulan cahaya.
88
 mewajarkan aplikasi cermin cekung dan cermin cembung dalam
kehidupan.
 membina alat optik dan menghargai penggunaan alat optik untuk
meningkatkan keupayaan deria manusia.
 menyelesaikan masalah dalam kehidupan harian dengan mengaplikasi
cermin satah, cermin cekung dan cermin cembung
Analisis:
a) Adakah imej yang terbentuk dalam rajah 8.1 imej sahih atau maya?
Imej sahih
b) Bandingkan ciri-ciri imej yang terbentuk dalam rajah 8.1 dengan rajah 8.2.
Rajah 8.1 Rajah 8.2
Imej sahih/ imej nyata Imej maya
Songsang Tegak
Tidak boleh terbentuk pada skrin
Boleh terbentuk pada skrin
(terbentuk di belakang cermin)
Pemerhatian:
Ciri-ciri imej
Cermin Nyata/maya Tegak/songsang Saiz
Satah Maya Tegak Sama
Cekung Maya Tegak Membesar
Cembung Maya Tegak Mengecil
Jarak imej dari cermin satah = 4 petak pada kertas graf (sama dengan jarak
objek ke cermin satah)
3. Padankan soalan di bawah: (rujuk buku teks m/s 224)
Cermin Aplikasi
 Membesarkan imej bagi membolehkan
seseorang bersolek
Satah
 Digunakan oleh doktor gigi untuk melihat imej
gigi pesakit yang lebih besar
 Dipasang di selekoh jalan untuk membantu
pemandu memantau kenderaan di sebalik
Cekung selekoh
 Dipasang di pasar raya untuk membantu
pekedai mengawasi gerak geri pelanggan
 Membantu penari membetulkan
Cembung pergerakkannya
 Sebagai cermin pandang belakang kereta
89
4. Apakah fungsi cermin satah dalam periskop? (rujuk buku teks m/s 226)
Memantulkan cahaya dari permukaan laut ke mata ______________________.
5. Aktiviti 8.4 & Aktiviti 8.5 (rujuk buku teks m/s 226-228)
Projek merekabentuk alat optik seperti periskop atau kaleidoskop untuk
membantu penglihatan.
T1/BAB 8/UNIT 8.2/PENGGUNAAN CERMIN

 berkomunikasi mengenai sifat cahaya.
1. Apakah sifat cahaya? (rujuk buku teks m/s 229,230)
 Bergerak ________________
 Lebih laju daripada __________________
 Tidak dapat menembusi objek ________________, maka
____________________________ terbentuk di belakang objek legap
 Boleh _____________________ oleh titisan air di langit untuk membentuk
pelangi.

 Bayang-bayang Hisyam adalah paling pendek pada waktu
____________________ ketika matahari berada kedudukan paling
_______________________.
 Pada waktu pagi dan senja, kedudukan matahari adalah paling
____________________ , maka bayang-bayang adalah paling
____________________.
T1/BAB 8/UNIT 8.3/PANTULAN CAHAYA

 menyatakan ciri imej cermin satah.
 berkomunikasi mengenai hukum pantulan.
 melukis gambar rajah sinar pantulan cahaya.
 menyelesaikan masalah dalam kehidupan seharian dengan mengaplikasi
konsep pantulan cahaya
90
1. Nyatakan ciri imej cermin satah. (rujuk buku teks m/s 231)
 ___________________________
 ___________________________
 ___________________________
 ___________________________
 Jarak objek = jarak imej
2. Eksperimen 8.1 (rujuk buku teks m/s 231-232)
Apakah hubungan antara sudut tuju, i dengan sudut pantulan,

Pernyataan masalah
r?
Hipotesis Sudut tuju, i adalah sama dengan sudut pantulan, r.
Tujuan
Menyiasat hubungan sudut tuju, i dengan sudut pantulan, r
Dimanipulasikan
Pembolehubah Bergerak balas
Dimalarkan
Cermin satah, kotak sinar, bekalan kuasa, kertas putih,
Bahan / radas
protraktor.
Susunan radas
1. Aktiviti ini dilakukan dalam keadaan gelap.

2. Kotak sinar dan cermin satah disusun di atas sehelai
kertas putih
3. Sinar cahaya yang menuju ke cermin satah ditujukan
Prosedur pada sudut i=10o
4. Sudut pantulan, r diukur
5. Langkah 3 dan 4 diulangi dengan sudut tuju, i = 20 o, 30
o
, 40 o dan 50 o.
6. Keputusan dicatatkan dalam bentuk jadual di bawah.
Sudut tuju, i(o) Sudut pantulan, r (o)
Keputusan 10 10
20 20
Hipotesis diterima
Kesimpulan
Sudut tuju,i = sudut pantulan, r
91
3. Nyatakan Hukum Pantulan: (rujuk buku teks m/s 232)
 Sinar tuju, sinar pantulan dan garis normal berada pada satah yang
__________.
 Sudut tuju adalah ____________ dengan sudut pantulan
4. Nyatakan aplikasi pantulan dalam kehidupan harian: (rujuk buku teks m/s 232)
 Perkataan tersongsang ___________ boleh dibaca oleh pemandu melalui
cermin pandang belakang.
 Segi tiga pemantul ______________ diletakkan di jalan raya supaya kereta
rosak dapat dilihat dalam keadaan gelap
 Pemantul ___________ jalan membolehkan pemandu melihat jalan dalam
keadaan gelap
**pilihan jawapan: cahaya / mata / sisi
T1/BAB 8/UNIT 8.4/PEMBIASAN CAHAYA
 mengitlak bahawa pembiasan cahaya berlaku apabila cahaya bergerak
melalui medium yang berbeza ketumpatan.
 melukis gambar rajah sinar pembiasan cahaya apabila cahaya melalui
medium berbeza ketumpatan.
 merumuskan hubungan antara sudut tuju, i dan sudut biasan, r apabila
cahaya bergerak dari medium kurang tumpat ke lebih tumpat.
 mewajarkan aplikasi pembiasan cahaya dalam kehidupan.
1. ___________________cahaya ialah perubahan arah perambatan apabila
cahaya bergerak melalui dua medium yang berbeza ketumpatan. (rujuk buku
teks m/s 233)
2. Nyatakan contoh pembiasan cahaya dalam kehidupan. (rujuk buku teks m/s 233)
 Sebatang pensil kelihatan ________________ apabila direndal di dalam
air.
 Dasar kolam kelihatan lebih _____________ dan ikan yang berenang
kelihatan seperti berenang di atas permukaan air apabila dipandang dari
atas permukaan.
3. Eksperimen 8.2: (rujuk buku teks m/s 235)

Apakah hubungan antara sudut tuju dengan sudut biasan? Dengan
Pernyataan masalah menambahkan sudut tuju, adakah sudut biasan juga akan bertambah?
Hipotesis Semakin besar sudut tuju, i, semakin besar sudut biasan, r.
Mengkaji hubungan antara sudut tuju, i dengan sudut biasan, r apabila
Tujuan cahaya bergerak dari medium kurang tumpat (udara) ke medium lebih
tumpat (blok kaca)
Pemboleh ubah Dimanipulasika
n
Bergerak balas
92
Dimalarkan
Bongkah kaca, kotak sinar, plat satu celah, pembaris, bekalan kuasa,
Bahan / radas kertas putih, protraktor.
Susunan radas
1. Eksperimen ini dijalankan di dalam bilik yang gelap.

2. Satu blok kaca diletak di atas sehelai kertas putih dan
bentuknya dilakar.
3. Satu sinar tuju dihalakan ke blok tersebut, arahnya ditanda
dan sinar tuju tersebut dilukis dengan menggunakan
pembaris.
4. Arah sinar yang keluar dari blok tersebut ditandakan dan sinar
tersebut dilukis dengan menggunakan pembaris.
Prosedur
5. Blok kaca dialihkan, titik masuk dan titik keluar sinar tersebut
disambungkan untuk menunjukkan arah sinar dalam blok
tersebut.
6. Gatis normal dilukis pada titik masuk.
7. Sinar tuju, i dan sinar biasan, r diukur dengan menggunakan
protraktor.
8. Langkah 3 hingga 7 diulang untuk sudut tuju yang berlainan.
9. Keputusan direkodkan dalam jadual.
Sudut tuju, i Sudut biasan, r
10 6
20 12
Keputusan
30 18
40 24
50 30
a) Plotkan graf i melawan r
b) Berdasarkan graf sudut tuju,i melawan sudut biasan r,
apakah hubungan antara sudut tuju,i dengan
sudut biasan, r?
Sudut biasan, r bertambah secara linear dengan sudut tuju, i
c) Apakah yang berlaku kepada sinar cahaya apabila sinar

Analisis cahaya itu bergerak dari:
 Medium kurang tumpat ke medium lebih tumpat?
Sinar cahaya pembiasan _________________ garis normal,
maka sudutnya lebih kecil daripada sudut tuju.
 Medium lebih tumpat ke medium kurang tumpat?

Sinar cahaya pembiasan _________________ garis normal,
maka sudutnya lebih besar daripada sudut tuju
93
Sudut biasan, r kurang daripada sudut tuju, i apabila sinar cahaya
Kesimpulan
merambat dari medium kurang tumpat ke medium lebih tumpat.
4. Mengapakah dasar kolam renang yang dalam kelihatan cetek?

______________________ cahaya berlaku apabila sinaran cahaya daripada
dasar kolam renang bergerak keluar daripada air.
5. Sinar cahaya terbiar pada sudut tertentu dalam dua kes seperti di bawah.
Bezakan ketumpatan kedua-dua medium dalam kes di bawah.
Kes 1:
 sinar biasan __________________ garis normal, maka cahaya
merambat dari medium kurang tumpat ke medium kurang tumpat.
Kes 2:
 sinar biasan ______________________ garis normal, maka cahaya
merambat dari medium kurang tumpat ke medium lebih tumpat.
**pilihan jawapan: mendekati / menjauhi
T1/BAB 8/UNIT 8.5/PENYEBARAN CAHAYA

 berkomunikasi mengenai penyebaran cahaya.
 menjelaskan dengan contoh penyebaran cahaya dalam kehidupan seharian.
 Cahaya putih terdiri daripada ______________ warna yang berlainan
yang dikenali sebagai spektrum.
 Setiap juzuk warna ini mempunyai panjang gelombang dan
_____________________ yang berbeza dalam sesuatu medium.
Pemerhatian A/B:
a) Senaraikan mengikut urutan tujuh warna yang terbentuk pada skrin:
(rujuk buku teks m/s 237) **mat jingga ke hutan bawa itik ungu
 merah
 _________________
94
 _________________
 _________________
 _________________
 _________________
 ungu
3. Nyatakan komponen warna yang terbias paling banyak dan paling sedikit dalam
fenomena di atas. Kaitkan fenomena ini dengan kelajuan setiap komponen warna
tersebut. (rujuk buku teks m/s 236)
Warna ___________ paling sedikit terbias kerana mempunyai kelajuan paling
tinggi.
Warna ___________ paling banyak terbias kerana mempunyai kelajuan paling
rendah.
4. Jelaskan penyebaran cahaya dalam pelangi. (rujuk buku teks m/s 237)
Apabila sinar matahari mengenai titisan air hujan di langit, maka cahaya putih
akan _________________ dan _________________ kepada tujuh warna yang
berlainan.
T1/BAB 8/UNIT 8.6/PENYERAKAN CAHAYA

 berkomunikasi mengenai penyerakan cahaya
 menjelaskan dengan contoh penyerakan cahaya dalam kehidupan harian
1. Mengapakah penyerakan cahaya berlaku?
Penyerakan cahaya berlaku apabila sinar cahaya ________________ dan
______________________ ke semua arah oleh molekul gas dan zarah-zarah
habuk dalam udara. (rujuk buku teks m/s 239)
2. Isi tempat kosong dengan perkataan betul. (rujuk buku teks m/s 239, 240)
 Cahaya __________  Cahaya __________ kurang diserak

banyak diserak berbanding berbanding dengan cahaya biru.
dengan cahaya merah.  Namun, cahaya matahari bersinar
 Maka, langit kelihatan biru secara mengufuk, menyebabkan
pada waktu _____________ cahaya merah dan jingga akan
melalui atmosfera tanpa gangguan.
95
 Maka, langit kelihatan kemerahan
pada waktu ______________.
Pemerhatian:
Bahan / radas Pemerhatian
Susu cair Kebiruan
Skrin putih Tompok merah
Analisis:
a) Apakah fungsi penambahan serbuk susu ke dalam air?
Sebagai molekul-molekul udara
T1/BAB 8/UNIT 8.7/PENAMBAHAN DAN PENOLAKAN CAHAYA

 mengenal pasti warna primer.
 mengenal pasti penambahan warna-warna primer bagi membentuk warna
 merekodkan warna yang terhasil pada skrin selepas cahaya melalui
penapis warna.
 membezakan penambahan dan penolakan cahaya.
 menjelaskan dengan contoh penambahan dan penolakan cahaya dalam
kehidupan harian
1. Aktiviti 8.9: (rujuk buku teks m/s 241, 242)
Tiga lampu berwarna dibiarkan terpasang seperti dalam rajah. Apakah warna
yang terbentuk pada bahagian A, B, C dan D?
Pertambahan cahaya
Warna primer (warna asas) Warna sekunder
 ___________________ A. ____________________
 ___________________ B. ____________________
 ___________________ C. ____________________
96
D. ____________________

 Penapis warna primer hanya membenarkan warna yang
________________ untuk melaluinya.
 Penapis warna sekunder hanya membenarkan warna yg sama dan warna
primer yang membentuknya sahaja untuk melaluinya.
Kuning _________________________________
Cahaya
Magenta _________________________________
putih
Sian _________________________________
 Warna yang lain akan diserap.

 Objek hitam menyerap semua warna dalam cahaya putih
3. Aktiviti 8.10: (rujuk buku teks m/s 244, 245)
Pemerhatian:
Kotak Penapis Penapis
Warna cahaya pada skrin
sinar primer sekunder
- Merah
Kuning Merah
Merah
Magenta Merah
Sian Tiada cahaya
- Hijau
Cahaya Kuning Hijau
Hijau
putih Magenta Tiada cahaya
Sian Hijau
- Biru
Kuning Tiada cahaya
Biru
Magenta Biru
Sian Biru
4. Apakah perbezaan penambahan dan penolakan cahaya?

Penambahan cahaya Penolakan cahaya
Berlaku apabila objek legap

Percampuran cahaya warna primer
_________________ cahaya yang
bagi _________________ warna
sama warna dengannya dan
sekunder
___________________ warna lain
97
5. Nyatakan contoh penambahan cahaya dan penolakan cahaya dalam kehidupan
seharian. (rujuk buku teks m/s 246)
a) ___________________________________________________________
b) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
c) ___________________________________________________________
d) ___________________________________________________________
___________________________________________________________

Soalan: (rujuk jawapan dalam buku teks m/s 283)
1. ________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. .
3. _______________________________________________
4.
a) ____________________________________
b) ____________________________________
c) ____________________________________
d) ____________________________________
5. (rujuk ciri-ciri imej cermin satah)

__________________________________________________________
98
6. Cermin _______________
Berfungsi untuk melihat kenderaan di belakang dengan lebih jelas.
**pilihan jawapan: kenderaan / cekung
7.
8. Penyebaran cahaya
9. Cermin ____. Cermin ______ ialah cermin _________________ yang boleh

meluaskan kawasan penglihatan.
**pilihan jawapan: cekung / cembung / P @ Q @ R
10. Mereka suatu _________________________________.(rujuk gambar di bawah)
T1/BAB 9/UNIT 9.1/SISTEM DAN STRUKTUR BUMI

 berkomunikasi mengenai sistem Bumi.
 menjelaskan perbezaan antara lapisan bumi berdasarkan komposisi dan
sifat fizik.
 menyedari bahawa keadaan fizik yang sesuai menampung kehidupan hanya
wujud di Bumi.
1. Nyatakan 4 komponen utama dalam sistem Bumi. (rujuk buku teks m/s 256)
99
a) Zon udara - _____________________
b) Zon hidupan - _____________________
c) Zon air - _____________________
d) Zon batu & tanah - _____________________
2. Padankan jawapan yang betul. (rujuk buku teks m/s 257)
Lapisan Strafikasi atmosfera

Tempat benda hidup bernafas, angin bertiup
Eksosfera
serta pembentukan awam, hujan dan salji
Juga dikenali sebagai ionosfera. Tempat
Termosfera
aurora terbentuk.
m Lapisan yang sesuai dan stabil untuk
e penerbangan kapal terbang. Wujud lapisan
n Mesosfera ozon yang boleh menyerap sinaran ultraungu
ai Matahari.
k Tempat berlakunya pembakaran dan
Stratosfera
penghancuran meteorit.
Menampung satelit komunikasi yang
Troposfera
mengorbit
**Teropong Siti Mek Tak Esok?
3. Gariskan jawapan
Semakin tinggi altitud, semakin (rendah/tinggi) tekanan dan suhu udara. (rujuk
graf dalam buku teks m/s 258).
Zon stratifikasi dalam lautan

 Air cetek dan cahaya boleh tembus
a)________________
 Sesuai untuk habitat tumbuhan
 Ada sedikit/tiada cahaya
 Tumbuhan sukar hidup
b)________________
 Habitat haiwan laut yang besar (sotong raksasa, ikan
paus)
 Amat dalam dan tiada cahaya
c)________________  Habitat haiwan yang badan berkilau / bersinar dalam
gelap
5. Seekor ikan menangkap mangsa menggunakan cahaya. Dalam zon laut yang
manakah ikan ini boleh ditemui? Mengapa?
Zon ________________. Tiada cahaya yang boleh menembusi sampai ke zon
ini.
6. Rajah menunjukkan taburan air di Bum. Nyatakan proses yang terlibat dalam
kitar air di bawah: (rujuk buku teks m/s 259)
100
Proses
____________
Proses
____________
**pilihan jawapan: kondensasi / penyejatan
7. Lengkapkan jadual struktur bumi; (rujuk buku teks m/s 260)
Lapisan utama
a)Kerak
Litosfera
b)_____________ Astenosfera
Mesosfera
Luar
c)_____________ Dalam
8. Nyatakan faktor-faktor Bumi sesuai untuk semua hidupan: (rujuk buku teks m/s
260)
a) Kedudukan Bumi tidak terlalu dekat / jauh dari
_______________________.
b) ______________ tidak terlalu panas / sejuk.
c) Kewujudan _______________ dan oksigen
Pembelajaran berasaskan projek (band 6)

Projek merekabentuk model bumi yang menunjukkan perbezaan antara kerak,
mantel dan teras.
101
T1/BAB 9/UNIT 9.2/BAHAN BUMI
 menerangkan jenis dan ciri batuan.
 berkomunikasi bagi membezakan proses pembentukan batuan.
a)_____________
Jenis batuan b) _____________ c) _____________
_
Proses Batuan
Mampatan bahan-
penyejukan/ igneus/sedimen
bahan enapan
Terbentuk pembekuan terdedah kepada
oleh sungai,
magma/lava dari tekanan dan suhu
glasier, angin
mantel yang sangat tinggi
Ada banyak
Mengandungi lapisan yang Lebih keras
Ciri-ciri pelbagai bahan kadangkala daripada batuan
mineral berongga dan asalnya
mengandungi fosil
2. Mengapakah fosil tidak dapat dijumpai dalam batuan igneus?

Batu igneus terbentuk daripada magma yang __________________. Magma
bersuhu sangat ________________ maka tidak ada hidupan yang dapat hidup di
dalamnya.
**pilihan jawapan: tinggi / menyejuk
T1/BAB 9/UNIT 9.3/PROSES UTAMA BUMI

 berkomunikasi mengenai proses eksogen dan endogen
1. Lengkapkan jadual perbezaan proses utama bumi:
(rujuk buku teks m/s 263, 264)
Proses Eksogen Endogen
102
Proses yang berpunca
Proses yang berlaku di
Apa? daripada
________________ bumi
_______________ bumi
 Luluhawa  Proses olakan mantel
 __________________  __________________
 __________________ __________________
__________________ __________________
Contoh __________________  __________________

 __________________ __________________
__________________
__________________
2. Padankan yang berikut: (rujuk buku teks m/s 263, 264)
Proses Huraian
Hakisan Melibatkan pergerakan tanah dari atas cerun ke bahagian
bawah akibat daya tarikan graviti seperti tanah runtuh
Luluhawa Proses penghausan yang dialami oleh permukaan Bumi
akibat tindakan agen-agen yang bergerak seperti air, angin
dan ombak
Susutan Proses pemecahan dan penguraian atau pereputan batuan
jisim dan akibat perubahan suhu, air, hujan, tindakan fros dan
susutan mikroorganisma
darat
Angkutan Menurut Teori Plat Tektonik, kerak bumi dibahagikan
dan kepada beberapa keping plat. Plat-plat ini sentiasa bergerak
pengenapan menyebabkan proses pertembungan dan pencapahan yang
menghasilkan pelbagai bentuk Bumi serta hanyutan benua.
(*semua benua asalnya satu benua yang besar)
Olakan Bahan-bahan yang telah diluluhawa/terhakis akan dibawa
103
mantel oleh agen seperti air, angin, ombak dan glasier yang
kemudiannya terenap akibat halaju agen menjadi perlahan.
Plat tektonik Magma yang cair dan panas keluar dari lohong gunung
berapi melalui bentuk letusan yang kuat dan tertimbun di
sekeliling cerun lohong sehingga membentuk kon gunung
berapi.
Aktiviti Berlaku apabila suhu yang tinggi dalam bahagian mantel
magma dan teras Bumi menghasilkan arus-arus perolakan di lapisan
astenosfera yang berupaya menggerakkan kerak Bumi

 berkomunikasi mengenai geobencana.
 menjana idea bagaimana sains dan teknologi digunakan untuk menghadapi
geobencana.
 menyedari bahawa bencana alam memberi impak terhadap kehidupan alam
sekitar
1. Berikut merupakan gambar kejadian geobencana kesan daripada proses
endogen.Namakan kejadian itu.(rujuk buku teks m/s 265, 266)
Volkanisme
104
geobencana
2. Nyatakan alat yang dicipta oleh ahli sains untuk meramal kejadian geobencana. .
a) Seismograf (alat untuk mengesan gempa ________________)
b) Radar untuk mengesan _______________ / ombak besar
c) Satelit kaji cuaca
3. Apakah kesan geobencana kepada manusia? (rujuk buku teks m/s 267)
a) __________________________
b) __________________________
c) __________________________
d) __________________________
**********************************************************************************************
Projek mengkaji kemajuan sains dan teknologi boleh menyediakan manusia untuk
menghadapi kemungkinan geobencana.
TINDAKAN: Dalam sehelai kertas A4
 Pilih satu alat yang dicipta untuk mengesan geobencana
 Gambar
 Huraian

 berkomunikasi mengenai skala masa geologi.
 menerangkan kaedah penentuan usia bumi.
 berkomunikasi mengenai fosil.
 menaakul kepentingan fosil kepada perkembangan sains kini.
105
 usia bumi dianggarkan ______________ tahun daripada meteorit yang
diperolehi.
 ____________ masa geologi ialah satu rekod tentang kejadian utama dan
kepelbagaian hidupan yang wujud dalam sejarah Bumi.
2. Apakah era yang sedang kita diami atau lalui sekarang?

_______________________________________________________________
3. Apakah fosil? (rujuk buku teks m/s 269)

________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. Bilakah ikan mula wujud di Bumi? (rujuk buku teks m/s 269)
________ juta tahun dahulu
5. Antara serangga dengan tumbuhan berbunga, yang manakah wujud dahulu di
Bumi? (rujuk buku teks m/s 269)
___________________________
6. Nyatakan kepentingan fosil kepada perkembangan sains kini. (rujuk buku teks
m/s 269)
a) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
b) ___________________________________________________________
___________________________________________________________
T1/BAB 9/UNIT 9.6/SUMBER BUMI DAN GEOLOGI GUNAAN

 menerangkan mengenai air permukaan dan risikonya.
 menerangkan air bawah tanah dari segi kepentingan dan risikonya.
 berkomunikasi mengenai mineral ekonomi.
 menerangkan pembentukkan petroleum dan arang batu.
 berkomunikasi mengenai hidroterma.
 menyelesaikan masalah kesan buruk daripada aktiviti manusia yang tidak
dirancang dengan baik kepada semua hidupan dii Bumi.
106
Air permukaan Air bawah tanah

Dijumpai di Dijumpai di ___________
Apa? ___________permukaan permukaan bumi
bumi
Contoh?  Air laut, kolam, sungai.  Akuifer
 Bahan _____________  __________ kimia &
(perindustrian & racun serangga yang
perumahan) meresap ke dalam tanah.
Punca  Baja berlebihan & racun (pertanian)
pencemaran? perosak (pertanian)  __________ bahan
kimia/industri & domestik
(tapak pelupusan
sampah)
2. Lengkapkan peta pokok di bawah: (rujuk buku teks m/s 271)

Mineral ekonomi
Mineral logam Mineral bukan logam Mineral ________
Contoh: Contoh: Contoh:

________________ ______ batu* Berguna dalam bidang elekt
________________ Petroleum*
________________ (*bahan api)
3. Air kolam yang dipanaskan oleh haba daripada Bumi secara semula jadi dikenali
sebagai proses _________________. (rujuk buku teks m/s 272)
4. Apakah kelebihan hidroterma daripada prospek ekonomi?

107
a) (perlancongan) kolam air _______________
b) (penjanaan ______________) tenaga geoterma
5. Nyatakan kesan buruk aktiviti manusia kepada hidupan bumi.

Aktiviti Kesan buruk

 _________________  ____________________
 _________________  ____________________
 _________________  Kepupusan flora dan fauna
 Pembakaran terbuka  Pencemaran air, udara,terma & bunyi
 Pemanasan global
6. Senaraikan langkah-langkah bagi menjamin sumber bahan mineral yang

berterusan:
a) ___________ semula
b) Penggunaan bahan mineral secara ______________________
**pilihan jawapan: berhemah / kitar
7. Apakah kesan pembalakan hutan yang berleluasa?
 Menurunkan penghasilan gas _______________ menyebabkan
kandungan karbon dioksida semakin tinggi.
 Karbon dioksida adalah gas rumah kaca yang boleh memerangkap
kepanasan matahari lalu menyebabkan pemanasan _______________
 Bekalan oksigen semakin berkurang untuk ________________ hidupan.
 ________________ tanah.
**pilihan jawapan: global / hakisan / pernafasan / oksigen
A: Soalan 1 hingga 4: (rujuk jawapan dalam buku teks m/s 283)
B: Rangka jawapan.
Soalan 5: gariskan (rujuk buku teks m/s 262)
 Batuan (igneus / sedimen)
Soalan 6: gariskan (rujuk buku teks m/s 262)
 Batuan (igneus / sedimen)
Soalan 7: (rujuk buku teks m/s 270) **pilihan jawapan: sumber / meresap
108
 Racun perosak yang disembur akan ____________ ke dalam tanah dan
mencemari air bawah tanah dan sungai yang merupakan _____________ air
kepada manusia.
Soalan 8: **pilihan jawapan: pemampan /habitat /menapis

 Hutan bakau berfungsi untuk _____________ air sungai sebelum mengalir
masuk ke dalam laut.Jika ditebang, air sungai dengan kandungan lumpur dan
kekotoran akan mencemari laut.
 Hutan bakau juga merupakan zon _______________ untuk menghalang
ombak tinggi dan air laut daripada menghakis pantai dan merosakkan harta
benda.
 Memusnahkan ______________ bakau dan mengganggu kitar kehidupan di
dalamnya.
Soalan 9: **pilihan jawapan: glasier/ hujan/ penyejatan/ air
 Betul.
 Air bergerak dari satu tempat ke tempat lain mengikut kitar _________.
 Pencairan _____________ pada musim panas dan hujan yang turun di
puncak gunung mengalir turun melalui sungai dan menuju ke lautan.
 Air laut membentuk wap air melalui _________________ dan naik ke langit.
 Wap air membentuk awan dan turun semula sebagai air ___________ dan
proses berulang.
 Oleh itu, taburan air di Bumi adalah sentiasa tetap.
-TAMAT-
109

Modul Sains Ting.1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Modul Sains Ting.1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MODUL

SEMAKKAN & SEMAKKAN &

b) kerjaya dalam bidang sains (buku teks m/s 7)

T1/BAB 1/UNIT 1.2/ MAKMAL SAINS ANDA

2. Apakah fungsi tabung didih? (rujuk buku teks m/s 10)

3. Lukis simbol radas makmal. (rujuk buku teks m/s 10-11)

RADAS UNTUK MENGUKUR ISIPADU

RADAS UNTUK MEMANASKAN BAHAN KIMIA

Tungku kaki tiga Tabung didih

Penunu bunsen Kasa dawai

RADAS UNTUK MENGISI BAHAN KIMIA DALAM KUANTITI YANG BESAR

Kaki retort Balang gas Piring sejat

4. Label simbol-simbol amaran berbahaya di dalam makmal.

5. Nyatakan peraturan-peraturan makmal. (rujuk buku teks m/s 13)

T1/BAB 1/UNIT 1.3/ MAKMAL SAINS ANDA

Kuantiti asas Unit S.I Simbol unit S.I

Arus elektrik Ampere e)_______________

3. Mengapakah unit Sistem Antarabangsa atau Systeme Internasional d’Unites (S.I)

1 000 000 106 f)______________ a)______________

1 000 103 g)______________ b)______________

0.1 10-1 h)______________ desi

0.01 10-2 c c)______________

0.001 10-3 m d)______________

0.000 001 10-6 i)______________ e)______________

6. Selesaikan soalan di bawah: (rujuk buku teks m/s 16)

7. Penggunaan unit ukuran yang ____________ boleh memudahkan ahli sains

2. Ralat _____________________ wujud disebabkan kedudukan mata yang tidak

3. Rekod bacaan cecair di bawah:

Isi padu A: Isi padu B: Isi padu C:

arus elektrik dalam  ____________________

5. Lengkapkan jadual di bawah: (rujuk buku teks m/s 18)

Maksud Contoh data/bacaan

Nilai sebenar: 15.0kg

Kebolehan alat Bacaan alat pengukur A: 4.11cm

6. Lengkapkan peta pokok di bawah: (rujuk buku teks m/s 22-23)

7. Bacaan sebenar = Bacaan alat pengukur – bacaan ralat __________________

* alat pengukur: anggkup vernier / tolok skru mikrometer

8. Rekodkan bacaan panjang objek di bawah:

Bacaan ralat = ________________ mm

12. Kira isipadu gabus. (Rujuk buku teks m/s 27)

Isipadu awal (air + batu) = ____________ cm 3

2. Rumus ketumpatan: (rujuk buku teks m/s 29)

Unit ketumpatan = g/cm3 atau gcm-3

3. Kira ketumpatan besi berjisim (7.87g) jika isipadu petrol (0.80 cm 3)

5. Bahan yang __________________ tumpat akan tenggelam dan berada di bawah

6. Semakin bertambah jisim, semakin bertambah ketumpatan objek.

Bahan Besi Kuprum Kayu Gabus

Jisim (g) 7.87 8.96 0.70 0.25

Ketumpatan semakin bertambah

8. Kaedah ____________________ digunakan untuk menentukan ketumpatan

**Isipadu batu = bacaan akhir isipadu – bacaan awal isipadu

a) Mengapakah telur ayam tenggelam?

PROJEK PBL 1 (band 6)

T1/BAB 1/UNIT 1.6/ LANGKAH-LANGKAH DALAM PENYIASATAN SAINTIFIK

3. Lengkapkan laporan eksperimen di bawah: (rujuk buku teks m/s 36-37)

Eksperimen 1.1: Bandul ringkas

Dimanipulasi (pm) Panjang bandul

Pembolehubah bergerak balas (pb)

T1/PRAKTIS SUMATIF 1/RANGKA JAWAPAN:

Soalan 9: a) ______________ kepada guru.

Soalan 10: (hipotesis) Semakin __________________ suhu persekitaran, semakin

2. Sel menjalankan semua fungsi hidup seperti pertumbuhan, respirasi, pembiakan

3. Proses ______________________ sel berlaku apabila satu sel tunggal

5. Lengkapkan peta pokok di bawah: (rujuk buku teks m/s 53)

1 000 000 106 f) a)

1 000 103 g) b)

0.000 001 10-6 i) e)