Professional Documents
Culture Documents
KHDL 4
KHDL 4
Đề tài: Nghiên cứu khảo sát về quan điểm của sinh viên
trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh về
“Cyberbullying” (Bắt nạt trên mạng xã hội) trong xã hội
hiện nay
MỤC LỤC
MỤC LỤC..........................................................................................................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................................................................................................................2
LỜI CẢM ƠN...................................................................................................................................................................................3
DANH MỤC BẢN BIỂU................................................................................................................................................................5
A. GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI...........................................................................................................................................................6
1. Lý do chọn đề tài............................................................................................................................................................ 6
2. Bối cảnh nghiên cứu..................................................................................................................................................... 6
3. Mục đích nghiên cứu.................................................................................................................................................... 6
4. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................................................................................... 7
5. Ý nghĩa bài nghiên cứu................................................................................................................................................ 7
B. CƠ SỞ LÝ THUYẾT............................................................................................................................................................7
1. Giới thiệu sơ lược về “bắt nạt trên mạng xã hội”.................................................................................................... 7
2. Thực tiễn trên thế giới.................................................................................................................................................. 8
3. Thực trạng ở Việt Nam................................................................................................................................................. 9
4. Nguồn thông tin tham khảo......................................................................................................................................... 9
C. THÔNG TIN CẦN THU THẬP.........................................................................................................................................9
D. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................................................................................................................10
E. PHÂN TÍCH DỮ LIỆU......................................................................................................................................................10
1. Thông tin của đối tượng khảo sát............................................................................................................................ 10
2. Sự quan tâm của mọi người về vấn đề “bắt nạt trên mạng xã hội”..................................................................11
3. Quan điểm của sinh viên đối với vấn đề “bắt nạt qua mạng xã hội”................................................................14
4. Phản ứng của người chưa từng bị bắt nạt đối với người thân...........................................................................19
5. Vấn đề mà người bị bắt nạt gặp phải và phản ứng của họ..................................................................................21
F. THẢO LUẬN........................................................................................................................................................................24
2. Mối liên hệ giữa giới tính và khả năng bị bắt nạt...................................................................................................... 27
G. KẾT QUẢ.............................................................................................................................................................................28
Kết luận................................................................................................................................................................................... 28
Kiến nghị................................................................................................................................................................................ 28
Hạn chế của đề tài:............................................................................................................................................................... 29
BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT:.............................................................................................................................................30
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
LỜI MỞ ĐẦU
“Thống kê trong Kinh tế và Kinh doanh” - một môn học quan trọng và thiết thực, cung
cấp cho sinh viên và người học một cái nhìn tổng quát về thống kê và những ứng dụng của
thống kê trong đời sống xã hội. Việc ứng dụng các công cụ và phương pháp thống kê sẽ
giúp người học biết cách thiết lập, trình bày dữ liệu trong các tài liệu văn bản và thông qua
các kết quả thống kê để đưa ra những quan điểm và tìm ra cách giải quyết vấn đề.
Trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, khoa học công nghệ đang phát triển ngày càng
mạnh mẽ và nhanh chóng. Các ứng dụng công nghệ được phát hành để đáp ứng các nhu cầu
của con người như kết nối với bạn bè, giải trí, học tập, v.v... Tuy nhiên, lại có những người
thông qua những ứng dụng này để thực hiện các hành vi gây hại đến đời sống của người
khác, đó là hành vi “Bắt nạt trên mạng”. Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này, chúng tôi đã
thực hiện một cuộc khảo sát vào khoảng 150 sinh viên đang theo học tại Đại học Kinh tế
Thành phố Hồ Chí Minh để xây dựng một đề tài nghiên cứu quan điểm của sinh viên về vấn
đề “Bắt nạt trên mạng” hiện nay. Thông qua các phương pháp phân tích dữ liệu đã được học
từ môn Thống kê ứng dụng trong Kinh tế và Kinh doanh, chúng tôi đưa ra những quan
điểm, suy nghĩ và xem xét những nhận định đó của sinh viên. Qua đó, rút ra kết luận và đề
xuất các giải pháp.
2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
LỜI CẢM ƠN
Để có thể hoàn thành tốt bài luận về đề tài “Nghiên cứu quan điểm của sinh viên UEH
về Bắt nạt trên mạng” không chỉ có riêng sự cố gắng của các thành viên trong nhóm mà còn
nhờ vào sự hỗ trợ rất nhiều của giảng viên và các bạn sinh viên. Chúng tôi xin chân thành
gửi lời cảm ơn đến:
- Cô Chu Nguyễn Mộng Ngọc - Giảng viên bộ môn Thống kê trong Kinh tế và Kinh
doanh - đã tận tình hướng dẫn chúng tôi về cách thức tiến hành cuộc nghiên cứu để có thể
hoàn thành tốt bài báo cáo dự án này.
- Các anh/chị, các bạn sinh viên của trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đã
không ngần ngại giúp đỡ, thực hiện bài khảo sát của nhóm trong thời gian thực hiện dự án
vừa qua thông qua các kênh xã hội trực tuyến.
3
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Để hoàn thành bài báo cáo này, chúng tôi đã phân công công việc như sau:
4
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
5
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, tình trạng bị bắt nạt qua mạng (bắt nạt ảo) đã trở thành
một vấn đề phổ biến. Bắt nạt qua mạng là hành động sử dụng công nghệ thông tin bằng
các thiết bị điện thoại di động, phương tiện truyền thông xã hội hoặc Internet nói
chung… để làm tổn hại hay quấy rầy người khác một cách có chủ ý. Một nghiên cứu
tiết lộ trẻ bị bắt nạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, kinh tế và ảnh hưởng tinh
thần lâu dài cho tương lai. Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển như vũ bão,
mạng lưới Internet rộng khắp thế giới khiến cho bất kì ai cũng có thể là nạn nhân của
bắt nạt qua mạng. Thêm vào đó tình hình dịch Covid -19 đang lan rộng với xu hướng
online hóa công việc hàng ngày bất kể mọi đối tượng càng khiến cho hiện tượng này
bành trướng trong xã hội, gây ra một mối nguy hại to lớn cho thế hệ trẻ tương lai. Nhằm
nghiên cứu những đặc điểm của hiện tượng bắt nạt trên mạng và góc nhìn về vấn đề trên
của sinh viên Trường Đại học Kinh tế TP. HCM chúng em mạnh dạn chọn đề tài:
“Nghiên cứu quan điểm của sinh viên UEH về Bắt nạt trên mạng”.
6
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Hoàn thành báo cáo theo tiêu chuẩn môn học Thống kê ứng dụng trong Kinh
tế và Kinh doanh.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đề ra những mục tiêu riêng dành cho bản thân nhóm
và từng thành viên:
Mục tiêu 1: Tìm hiểu thêm để có cách nhìn bao quát hơn về các vấn đề, sự
kiện hiện có trong xã hội.
Mục tiêu 2: Bổ sung kiến thức cho môn học qua quá trình nghiên cứu, tìm
kiếm thông tin.
Mục tiêu 3: Nâng cao kỹ năng tương tác và làm việc nhóm.
B. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
7
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
- Phỉ báng (Denigration): Đây là khi một người nào đó gửi các thông tin
giả mạo, gây tổn hại và không đúng sự thật về người khác. Chia sẻ hình ảnh về
một người nào đó với mục đích chế giễu, lan truyền các tin đồn và lời thị phi
không đúng sự thật. Điều này có thể diễn ra trên bất cứ trang mạng hay ứng
dụng nào. Chúng ta thường chứng kiến những người hay gửi các hình ảnh về
người khác và đăng các bài viết lên mạng với mục đích bắt nạt.
- Gây đau khổ (Flaming): Điều này diễn ra khi một người nào đó cố
tình sử dụng ngôn ngữ khắc nghiệt và công kích và tiến hành các cuộc chiến
tranh luận trên mạng. Những kẻ đó làm điều này để mong thấy sự phản ứng và
hưởng thụ khi việc làm này gây đau khổ cho người khác.
- Mạo danh (Impersonation): Đây là khi một người nào đó đột nhập vào
tài khoản email hoặc mạng xã hội của ai đó và sử dụng danh tính trên mạng
(vừa đột nhập) để gửi hay đăng các tin khiêu dâm phóng đãng, hoặc các tài
liệu (bài viết, hình ảnh, đoạn ghi âm, video clips…) đáng xấu hổ cho người
khác. Nó cũng có thể là việc lập một trang/hồ sơ giả mạo trên các trang mạng
xã hội, ứng dụng và những nơi trên mạng khác, điều này thực sự rất khó khăn
để loại bỏ.
- Phát tán và lừa đảo (Outing and Trickery): Đây là khi một ai đó chia
sẻ các thông tin cá nhân hoặc lừa đảo để lấy các thông tin bí mật rồi chuyển
tiếp cho người khác. Chúng cũng có thể làm điều này với những hình ảnh và
video riêng tư.
- Bám theo trên mạng (Cyberstalking): Đây là hành động lặp đi lặp lại
việc gửi các thông điệp, tin nhắn bao gồm: đe dọa làm tổn thương, các tin
nhắn quấy rối và đe dọa, hoặc tham gia vào các hoạt động trực tuyến khác,
làm cho một cá nhân lo sợ cho sự an toàn của bản thân. Những hành động này
có thể coi là bất hợp pháp, phụ thuộc vào việc họ làm là gì.
- Loại bỏ, cô lập (Exclusion): Điều này là khi một ai đó cố ý loại bỏ một
cá nhân khỏi nhóm chẳng hạn như nhóm nhắn tin chung, những ứng dụng trên
mạng, các trang mạng chơi game,và những hình thức tham gia trên mạng
khác. Đây cũng là dạng bắt nạt trên mạng rất phổ biến.
8
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
9
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
10
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
26.7%
Nam
Nữ
Khác
73.3%
70
60
50
40
30
20
10 4 1.3 2.7
0
18 đến 20 21 đến 23 23 đến 25 Trên 25
Độ tuổi
11
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
2. Sự quan tâm của mọi người về vấn đề “bắt nạt trên mạng xã hội”
Mạng xã hội mà sinh viên thường sử dụng
Nền tảng mạng xã hội mà sinh viên UEH cảm thấy là nơi hiện tượng “bắt nạt
trên mạng” thường xảy ra
Nhận xét:
Từ số liệu thu thập được, cho thấy rằng hầu hết tất cả những sinh viên tham gia khảo sát
gần như đều sử dụng ít nhất hai nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là Facebook với gần như mọi
người đều sử dụng, kế đó là Instagram với khoảng 69.3% người tham gia khảo sát sử dụng,
xếp sau đó là Zalo (60%) và Tiktok (42%). Những trang mạng xã hội này có thể được coi là
phổ biến và thân quen với mọi người ngày nay, đặc biệt là đối với Gen Z.
Song, bên cạnh việc là những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất thì đó cũng là những
nơi mà hiện tượng “bắt nạt trên mạng” xảy ra nhiều nhất. Bảng 4 cho thấy sự thật Facebook
12
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
là một nền tảng có nguy cơ xảy ra hiện tượng “bắt nạt trên mạng” cao nhất với phần trăm
lựa chọn gần như tuyệt đối (98%), kế đó là Tiktok, dù không phải là nền tảng được nhiều
người sử dụng thường xuyên như Instagram hay Zalo (theo Bảng 3), điều này cho thấy
rằng, Tiktok, một trang mạng xã hội mới phổ biến hiện nay có khả năng cao sẽ trở thành nơi
mà hiện tượng “bắt nạt” trở nên phổ biến, vấn đề này có thể được giải thích là do người
dùng thường đăng hình ảnh hay những video cá nhân, hay có sự xuất hiện của bản thân lên
những trang mạng này, tạo điều kiện cho những tên “bắt nạt” thực hiện hành vi của mình.
Sự quan tâm của sinh viên về hiện tượng bắt nạt trên mạng xã hội
%
Không quan tâm
Ít quan tâm
Bình thường
Quan tâm
Rất quan tâm
38%
Nhận xét:
Bảng 5 cho thấy: trong 150 sinh viên thực hiện khảo sát, chỉ có 46% quan tâm đến hiện
tượng bắt nạt mạng (trong đó có 8% rất quan tâm), con số mặc dù không nhỏ nhưng nó cho
13
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
thấy sự thật là không có nhiều người thật sự quan tâm đến vấn đề này. Trong khi có chưa tới
một phần hai số người tham gia khảo sát tỏ vẻ quan tâm đến vấn đề này, thì đã có 28,7%
người cảm thấy đây là vấn đề bình thường, không quan trọng đến mức khiến họ quan tâm
đến. Hơn nữa, có hơn 20% người không quan tâm đến vấn đề này. Từ những số liệu trên có
thể suy luận rằng không phải tất cả mọi người đều biết đến hiện tượng “bắt nạt trên mạng xã
hội” cho dù sự thật rằng nó xảy ra rất thường xuyên và rất phổ biến trên mọi nền tảng mạng
xã hội.
Từ nhận xét trên có thể thấy rằng mọi người hầu như không quá rõ ràng về vấn đề này,
và nhóm nghĩ rằng cần phải có một biện pháp nào đó để cải thiện tình trạng này, mọi người
cần được biết nhiều hơn về vấn đề này để có cách phòng tránh cũng như phản kháng mỗi
khi gặp phải.
3. Quan điểm của sinh viên đối với vấn đề “bắt nạt qua mạng xã hội”
Bạn cảm thấy hành vi “bắt nạt trên mạng xã hội” là hành vi như thế nào?
14
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
50
40.7
Tần suất phần trăm
40
30
20
10
3.3
0 0.7
0
Tồi tệ Sai trái Bình thường Có vẻ hợp lý Thú vị
Đánh giá
Nhận xét:
Thông qua biểu đồ, chúng ta thấy được số người cảm thấy hành vi bắt nạt là việc tồi tệ
(55.3%) và số người cảm thấy đây là hành vi sai trái (40.7%) chiếm một phần lớn trong
tổng số 150 người. Chỉ có một số ít sinh viên cảm thấy đây là việc bình thường hoặc thú vị.
Cho thấy hầu hết sinh viên UEH đang có cái nhìn đúng đắn về việc “bắt nạt trên mạng" là
hành động cần được lên án và quan tâm nhiều hơn. Chỉ có một ít thiểu số vẫn chưa nhìn
nhận đúng đắn về vấn đề này.
Theo bạn lý do nào khiến một người thực hiện hành vi “bắt nạt trên mạng xã
hội”
Vì ghen tị 42 0,28 28
Tổng 150 1 100
Bảng 7: Phân phối tần số thể hiện lý do mà sinh viên UEH cho rằng đó là quan
trọng nhất khiến cho một người đi “bắt nạt trên mạng” người khác.
15
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
8%
8%
28% Thấy thú vị
Thiếu thốn tình cảm
Muốn gây sự chú ý
Đơn giản vì thích
Vì ghen tị
12%
44%
Nhận xét:
Theo dữ liệu bảng số liệu nhóm đã thu thập và tổng hợp được thì phần lớn các bạn
sinh viên cho rằng lý do quan trọng nhất mà một người đi “bắt nạt trên mạng” người khác là
vì họ “Muốn gây sự chú ý” (chiếm 44%), 28% người tham gia khảo sát cho rằng “Vì ghen
tị”, 12% cho rằng lý do là “Đơn giản vì thích”. Hai lý do “Cảm thấy thú vị” và “Thiếu thốn
tình cảm” đều cùng chiếm 8% trong tổng số câu trả lời. Từ đó, có thể thấy lý do quan trọng
nhất để một người thực hiện hành vi “bắt nạt mạng” mà đa số các bạn sinh viên chọn là
“Muốn gây sự chú ý”, đi cùng với sự phát triển mạnh mẽ của mạng Internet trong cuộc sống
của con người hiện nay là sự tương tác giữa người với người trên các trang mạng xã hội
ngày càng được chú trọng, nhiều người có xu hướng tâm lý mong muốn bản thân có được
nhiều sự chú ý hơn dẫn đến những thành phần tiêu cực trong môi trường mạng. Cụ thể như
những kẻ bắt nạt cảm thấy bản thân được quan tâm, được chú ý nhiều hơn khi họ bắt nạt
người khác, nhằm đạt được mong muốn tăng sự tương tác trên nền tảng mạng xã hội mà họ
đang hoạt động hoặc thu hút được sự chú ý của nạn nhân.
Theo bạn, lý do người “bắt nạt” lựa chọn thực hiện hành vi đó trên mạng xã
hội là gì?
16
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Dễ dàng phát tán và hiệu quả truyền tin nhanh chóng 36.6
Nghĩ rằng mình không phải người duy nhất “bắt nạt” nạn nhân 22
Lý do
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Nhận xét:
Bảng số liệu sau khi khảo sát 150 sinh viên cho thấy: Có 55 trong tổng số 150 sinh viên
cho rằng việc bắt nạt trên mạng được thực hiện là do “Dễ dàng phát tán và hiệu quả truyền
tin nhanh chóng". Tiếp đến là việc “Nghĩ rằng mình không phải người duy nhất “bắt nạt"
nạn nhân" là lý do chiếm đa số tiếp theo được 33 sinh viên lựa chọn. “Không phải chịu bất
kỳ trách nhiệm nào" được nhận định là lý do khiến người bắt nạt lựa chọn mạng xã hội là
nơi thực hiện hành vi của mình với số lượng 30 sinh viên chọn lựa. Bên cạnh đó, có 25 sinh
viên cho rằng “Sẽ không ai biết đến danh tính của kẻ bắt nạt" là lý do mà mạng xã hội được
chọn. Và việc “Dễ dàng xóa dấu vết" chỉ được số ít sinh viên (7 sinh viên) nghĩ rằng đây là
lý do mà người bắt nạt thực hiện “bắt nạt trên mạng”. Qua đó, số đông các bạn sinh viên cho
17
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
rằng “Dễ dàng phát tán và hiệu quả truyền tin nhanh chóng" là nguyên nhân mà mạng xã hội
được chọn là nơi thực hiện hành vi bắt nạt, do thông tin mà người bắt nạt đưa ra để gây ảnh
hưởng đến nạn nhân có thể lan truyền nhanh chóng trên mạng khiến cho tâm lý của nạn
nhân bị ảnh hưởng không nhỏ. Điều này đã gây nên những sự việc đáng tiếc như tâm lý của
nạn nhân sau khi bị “bắt nạt trên mạng" sẽ dần dần không ổn định và họ có thể lựa chọn con
đường tự sát.
Bảng 9: Cho thấy hành động mà đối tượng sẽ chọn để thực hiện khi chứng kiến “bắt
nạt mạng”
Biểu Đồ Thể Hiện Sự Lựa Chọn Hành Động Của Đối tượng
Khảo Sát Khi Chứng Kiến Hiện Tượng "Bắt Nạt Mạng"
2%
11%
41%
11%
Nhận xét:
18
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Sau khi thực hiện khảo sát với 150 bạn sinh viên UEH, nhóm chúng tôi tổng hợp số liệu
sau đây: Đại đa số, khoảng 41% người tham gia khảo sát chọn “Không quan tâm” khi
chứng kiến người khác bị “bắt nạt mạng”. Có thể thấy xã hội đang phát triển không ngừng
cùng với nhịp điệu đó con người càng trở nên hối hả, bận rộn hơn nên không có thời gian
cho việc quan tâm đến những hành vi bắt nạt, nhưng cũng có thể vì sợ rằng khi ra mặt bảo
vệ nạn nhân thì bản thân có thể gặp nguy hiểm và thậm chí là trở thành nạn nhân tiếp theo
của kẻ bắt nạt đó nên người chứng kiến chọn cách thờ ơ, phớt lờ các hành động bắt nạt sai
trái. Trong đó, khoảng 35% sinh viên được khảo sát chọn “Lên án hành vi bắt nạt”, cho
thấy một bộ phận người tham gia vẫn có nhận thức về hành vi sai trái này và sẵn sàng lên án
những hành động bắt nạt, gây ảnh hưởng đến người khác. Và khoảng 11% sinh viên chọn
“Giúp đỡ nạn nhân” nhưng cùng với tỉ lệ đó có 11% lại chọn chỉ “Hóng hớt” việc người
khác bị bắt nạt. Bên cạnh đó, phần ít lựa chọn “Hùa theo” bắt nạt nạn nhân (chiếm 3%).
Những người chọn “Hóng hớt” bởi lẽ “tò mò” là bản tính hay thấy của con người, những
câu chuyện “drama” có thể là món ăn tinh thần của họ, khiến cuộc sống trở nên bớt nhàm
chán, bên cạnh đó những câu chuyện trên mạng đôi khi giúp họ rút ra được những bài học
cho bản thân nhưng đối với những vấn đề tiêu cực bị họ mổ xẻ một cách vô tội vạ thì
chuyện không chỉ dừng lại ở mức hóng hớt và là hùa theo, gây ảnh hưởng xấu đến nạn nhân
của những câu chuyện phiếm mà họ bàn tán.
4. Phản ứng của người chưa từng bị bắt nạt đối với người thân
Nếu bạn gặp phải “bắt nạt mạng”, bạn sẽ báo với người thân hay không?
19
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Biểu Đồ Thể Hiện Khả Năng Đối Tượng Khảo Sát Sẽ Báo
Với Người Thân Khi Gặp Phải "Bắt Nạt Mạng"
Có
47.2%
Không
52.8%
Lý do quan trong nhất để bạn không chọn báo với người thân là gì?
20
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Biểu Đồ Thể Hiện Lý Do Đối Tượng Khảo Sát Không Báo Với
Người Thân
Nhận xét:
Sau khi khảo sát một nhóm gồm 150 sinh viên UEH, nhóm chúng tôi nhận thấy có
52.8% người “bị bắt nạt trên mạng xã hội” sẽ báo với người thân trong khi 47.2% sẽ chọn
không báo với người thân. Điều này cho thấy phần lớn các bạn nhận thấy được hệ lụy
nghiêm trọng của vấn đề và nhờ sự giúp đỡ của phụ huynh, người thân để kịp thời hỗ trợ
nhằm bảo vệ bản thân và gia đình. Trong khi đó, các sinh viên chọn “Không” thì có tới 64%
chọn “Tôi có thể tự mình giải quyết vấn đề này”, 16% chọn “Tôi sợ rằng kẻ bắt nạt sẽ khiến
mọi chuyện tệ hơn khi tôi báo với gia đình” và 10% chọn “Họ không có khả năng ngăn chặn
được điều này”. Các số liệu này giúp chúng ta thấy được khả năng giải quyết vấn đề của các
bạn trẻ, cụ thể là sinh viên UEH khi đối diện với vấn đề phức tạp là “bắt nạt trên mạng”.
Các bạn có lẽ đã được trang bị những kiến thức xã hội cần thiết để nhận thức đúng đắn về
vấn đề này và sẵn sàng đương đầu với nó. Bên cạnh đó cũng có một nhóm thiểu số chọn
không nói với người thân vì các lý do liên quan đến việc người thân có thể không đủ hiểu
biết, tin tưởng hay thấu hiểu nỗi lòng họ đang gặp phải. Đây có lẽ là sự thiếu sót của một bộ
phận gia đình tại Việt Nam khi các bậc cha mẹ, người thân chưa tiếp xúc hay trang bị kiến
thức về mạng xã hội để hỗ trợ con em mình.
21
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Tần suất
Vấn đề Tần số Tần suất
phần trăm (%)
Tổng 44 1 100
Bảng 12: Tần số thể hiện vấn đề quan trọng nhất sinh viên UEH gặp phải khi bị bắt
nạt qua mạng
Mạo danh 16
Phỉ báng 25
0 5 10 15 20 25 30
Tần suất phần trăm
Nhận xét:
Qua khảo sát về những vấn đề sinh viên thường gặp phải khi bị “bắt nạt qua mạng”, ta
thu được ¼ số lượng người tham gia khảo sát, cụ thể là 11 trên tổng số 44 người đã từng bị
bắt nạt thường gặp phải việc phỉ bảng khi bị “bắt nạt qua mạng”. Có 10 sinh viên chiếm tỉ lệ
22,7% số lượng người tham gia khảo sát thường bị loại bỏ, cô lập. Số lượng sinh viên bị
quấy rối trên mạng là 8 trên 44 chiếm 18,2% tổng số người tham gia khảo sát. Theo sau đó
22
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
là 7 trên 44 sinh viên gặp phải vấn đề bị mạo danh qua mạng với tỉ lệ 16%. Vấn đề bị gây
đau khổ xảy ra với sinh viên UEH khi bị “bắt nạt qua mạng” với tỉ lệ là 9,1%. 9% số lượng
người khảo sát còn lại gặp phải 2 vấn đề là bám theo trên mạng (4,5%) và phân tán và lừa
đảo (4,5%). Qua số liệu thu được, có thể thấy vấn đề mà sinh viên gặp phải khi bị “bắt nạt
qua mạng” khá nhiều và đa dạng, trong đó phổ biến nhất là các hình thức phỉ báng và loại
bỏ, cô lập. Một số hình thức bắt nạt khác ít gặp hơn nhưng vẫn còn tồn tại như bám theo
trên mạng hay mạo danh.
Tổng 44 1 100
Bảng 13: Tần số thể hiện phản ứng của sinh viên UEH khi bị “bắt nạt trên mạng”
Biểu Đồ Thể Hiện Phản Ứng Của Sinh Viên UEH Khi
Bị "Bắt Nạt Mạng"
13.6%
Phớt lờ
9.1%
38.6% Tìm người giúp đỡ
Phản kháng
Nhận xét:
23
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Câu hỏi này được đặt ra để khảo sát phản ứng của sinh viên UEH khi bị “bắt nạt qua
mạng”. Trong số 44 sinh viên tham gia khảo sát đã từng bị bắt nạt, đa số khi sinh viên sẽ có
phản ứng phớt lờ (38,6%). Phần lớn sinh viên chọn cách đối diện không quan tâm đến việc
bị bắt nạt. Tiếp theo sau là 12 trên tổng số 44 sinh viên chọn cách phản kháng (27,3%). Mặt
khác, 6 trong 44 sinh viên có phản ứng cam chịu, lo lắng, lo sợ (13,6%). Có thể thấy, vẫn
còn số ít bạn sinh viên bị ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý nhưng chưa tìm được cách giải
quyết. Theo đó là 5 trên 44 sinh viên có phản ứng né tránh với tỉ lệ 11,4% và cuối cùng là
tìm người giúp đỡ với tỉ lệ là 9,1%. Với tỉ lệ chỉ 9,1%, có thể thấy được rằng rất ít sinh viên
có xu hướng tìm người giúp đỡ, thay vào đó họ chọn cách tự giải quyết, không quan tâm,
ngó lơ, hoặc tự mình chịu đựng.
24
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
F. THẢO LUẬN
1. Sự tương quan giữa số lượng tài khoản mạng xã hội và thời gian sử dụng
mạng xã hội
Bạn có bao nhiêu tài khoản mạng xã hội
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 6 7
7 7 8 8 8 8 8 8 8 9 9 10 10 15 16
Bảng 14: Số lượng mạng xã hội mà sinh viên UEH đang sở hữu (đơn vị: tài khoản)
25
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Thời gian trung bình bạn sử dụng mạng xã hội trong một ngày
0.5 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2.5 2.5 2.5 2.5 3 3 3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
3.5 3.5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6
6 6 7 7 7 7 8 8 8 8 8 8 8 8 8
8 8 8 8 8 10 10 10 10 10 12 12 15 15 24
Bảng 15:Thời gian trung bình sinh viên UEH sử dụng mạng xã hội trong một ngày
(đơn vị: giờ)
26
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
27
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Nhận xét:
Số liệu từ Bảng 14 và Bảng 15 thể hiện số lượng mạng xã hội và thời gian trung bình
một ngày sinh viên dành cho việc sử dụng mạng xã hội, tuy nhiên vì sự có mặt của các giá
trị ngoại lệ nên giá trị trung bình sẽ phản ánh sai vấn đề, vì thế giá trị được áp dụng vào
phân tích là trung vị và mode. Các giá trị này cho thấy đa phần sinh viên sẽ có khoảng 3 tài
khoản mạng xã hội do sự đa dạng của các nền tảng mạng xã hội hiện nay và việc chuyên
môn hoá các nền tảng riêng lẻ (ví dụ: Instagram (ảnh), Tiktok (video ngắn), Youtube
(video), v.v…). Đồng nghĩa với đó là thời gian sử dụng một ngày cũng tăng lên (khoảng 4
giờ trở lên), có thể thấy thời gian mà sinh viên dành cho việc sử dụng mạng xã hội là khá
nhiều, và dựa theo hệ số tương quan (r=0,965 gần tiến tới 1) nên tương quan giữa hai đại
lượng này là tuyến tính thuần chặt chẽ, vì vậy có thể thấy thời gian sử dụng mạng xã hội có
khả năng sẽ tăng khi sử dụng nhiều tài khoản mạng xã hội hơn. Tuy nhiên, sự tương quan
chặt chẽ này cũng không có nghĩa là khi số tài khoản mạng xã hội tăng thì thời gian sử dụng
cũng tăng, mà có thể là thời gian sử dụng tăng lên khi người ta rảnh rỗi.
Giới Tính
Tình trạng
Nam Nữ
Chưa từng 65 73,64
Nhận xét:
Dựa trên số liệu thống kê, số lượng sinh viên nam tham gia khảo sát ít hơn số lượng
sinh viên nữ nhưng tỷ lệ bị bắt nạt cao hơn, cụ thể: Nam là 35% và nữ là 26,36%. Điều này
có thể được giải thích vì xã hội mong chờ các bạn nam phải mạnh mẽ, nam tính và độc lập
nên khi trở thành bất cứ điều gì khác với những gì xã hội mong đợi có thể khiến các bạn
nam trở thành mục tiêu bị bắt nạt bởi những người còn mang theo những suy nghĩ cổ hủ.
Còn đối với nữ, tuy tỷ lệ bị bắt nạt thấp hơn nhưng việc bị bắt nạt vẫn thường xuyên xảy ra
chủ yếu ở các phương như body shaming, sexual bullying, v.v… Từ đây có thể thấy việc bị
28
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
bắt nạt có khả năng xảy ra đối với mọi người nên việc biết cách phòng tránh và xử lý nó là
rất quan trọng.
G. KẾT QUẢ
Kết luận
Qua bài nghiên cứu nhóm nhận thấy rằng việc sử dụng mạng xã hội đang ngày càng phổ
biến đối với sinh viên hiện nay, bên cạnh những lợi ích như học tập và giải trí, mạng xã hội
còn tiềm ẩn những nguy cơ như bắt nạt trên mạng. Những người bị bắt nạt đã từng trải qua
các vấn đề như bị phỉ báng, bị loại bỏ, cô lập, v… v… Hiện tượng này đã gây nên những
ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của nạn nhân nhưng phần lớn họ tìm cách tránh né, tự mình
chịu đựng hơn là tìm người giúp đỡ hoặc báo với người thân do họ nghĩ rằng họ có thể tự
giải quyết vấn đề này và không muốn liên lụy đến người thân. Điều này một phần là do khi
thông tin này đến tai người thân thì họ sẽ hành động nóng vội mà không cân nhắc đến ý kiến
của con mình, phần còn lại có thể là do giới trẻ hiện nay có sự hiểu biết nhất định về hiện
tượng bắt nạt trên mạng và họ sẽ tìm ra cách thức riêng của họ để giải quyết vấn đề này.
Tuy nhiên, những người trẻ vẫn chưa hoàn toàn nhận thức được sự nghiêm trọng của
vấn đề này, một phần trong số họ chọn phản ứng phớt lờ (38,6%) hay thậm chí là cam chịu
và lo sợ (13,6%) khi gặp phải vấn đề này và xem như nó chưa từng xảy ra, đó là những phản
ứng không quá tốt. Bên cạnh đó, cũng có những người chọn cách tìm người giúp đỡ hay
phản kháng, nhưng đôi khi những cách giải quyết mà họ sử dụng và cho là tốt nhất lại
không có hiệu quả. Và nghiêm trọng hơn, những cách giải quyết đó có thể sẽ đưa đến những
kết quả còn tồi tệ hơn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của họ, từ đó dẫn đến những suy
nghĩ tự làm tổn thương đến bản thân và có thể là tự sát.
Kiến nghị
Những phản ứng tiêu cực thường xảy ra do sự thiếu hiểu biết về vấn đề mà bản thân
đang đối mặt, thế nên việc tìm hiểu về các vấn đề này là hết sức quan trọng. Nhóm mạnh
dạn đề xuất một vài cách để nâng cao nhận biết của sinh viên về vấn đề “Bắt nạt trên
mạng”:
Đầu tiên, sinh viên nên được biết đến hiện tượng này - hiện tượng “Bắt nạt trên
mạng”, thông qua các hình thức workshop, talkshow, các cuộc thi văn hóa, … do các câu
lạc bộ tổ chức bên cạnh nội dung chuyên môn ngành học.
Thứ hai, chính mỗi sinh viên cũng phải tự tìm hiểu, nghiên cứu về vấn đề này để có
thể học hỏi được những cách tự bảo vệ bản thân khỏi hành vi “bắt nạt trên mạng” trong thời
buổi mà Internet gần như là “vật bất ly thân” đối với họ.
Thứ ba, gia đình là nơi mọi người chia sẻ với nhau, thế nên việc hiểu biết về “bắt nạt
trên mạng” không chỉ nên dừng lại ở sinh viên mà còn phải lan rộng đến cả gia đình. Phụ
huynh nên dành nhiều sự quan tâm hơn đối với con cái của họ. Mặc dù sinh viên là tuổi gần
29
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
như đã tự lập, nhưng khi gặp những vấn đề khó khăn thì gia đình vẫn nên là nơi có thể chia
sẻ và tìm cách giải quyết vấn đề.
Cuối cùng, Nhà nước nên quan tâm nhiều hơn về vấn đề an ninh mạng do hiện nay
mạng xã hội là một nền tảng được sử dụng phổ biến và rộng rãi không chỉ với sinh viên mà
còn đối với mọi người. Vì thế, việc thắt chặt an ninh mạng góp phần bảo vệ người dân cả về
mặt tinh thần lẫn thể chất.
30
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
31
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
Bình thường
Có vẻ hợp lí
Thú vị
9. Theo bạn thì lý do gì một người đi “bắt nạt trên mạng” người khác?
Thấy thú vị
Thiếu thốn tình cảm
Muốn gây sự chú ý
Đơn giản vì thích
Vì ghen tị
10. Bạn sẽ làm gì khi thấy người khác bị “bắt nạt mạng”?
Hùa theo
Hóng hớt
Không quan tâm
Giúp đỡ người bị bắt nạt
Lên án hành vi bắt nạt
11. Bạn đã từng bị bắt nạt chưa?
Chưa từng
Một vài lần (1-2 lần)
Nhiều lần
Thường xuyên
12. Nếu bạn bị bắt nạt thì bạn có báo với người thân về chuyện này không
Có
Không
13. Lý do quan trọng nhất khiến bạn chọn không nói với người thân: (Nếu
bạn chọn có thì bạn có thể bỏ qua câu hỏi này)
Có thể mình đã làm gì sai nên mới bị như vậy
Tôi không nghĩ họ sẽ hiểu và tin mình
Họ sẽ không có khả năng ngăn chặn được điều này.
Tôi có thể tự mình giải quyết chuyện này
Nó chỉ là chuyện nhỏ, họ sẽ chẳng quan đâu
Tôi sợ rằng kẻ bắt nạt sẽ khiến mọi chuyện tồi tệ hơn khi tôi báo với gia đình
Im lặng phớt lờ rồi mọi chuyện sẽ ổn
Cảm thấy xấu hổ, người khác sẽ giễu cợt tôi.
14. Bạn thường bị bắt nạt theo kiểu nào:
Quấy rối
Phỉ báng
Gây đau khổ
Mạo danh
Phát tán và lừa đảo
Bám theo trên mạng
Loại bỏ, cô lập
32
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
15. Phản ứng của bạn khi bị “bắt nạt trên mạng”
(Nếu bạn chưa từng bị bắt nạt, bạn có thể vỏ qua câu này)
Cam chịu, lo lắng, căng thẳng
Né tránh
Phớt lờ
Tìm người giúp đỡ
Phản kháng
33