ONDALIK KESİRLER

Tanım : Paydası 10,100,1000.. gibi 10 ve 10’un kuvvetleri olan kesirli ifadelerin farklı bir gösterim
şekline ondalık kesir denir.

Paydası 10 ve 10’un kuvveti olan kesirli ifadeleri ondalık

kesir olarak yazabilmek için ; Pay aynen yazılır ve paydadaki
sıfır(0) sayısı ile eşit olacak şekilde virgül yerleştirilir.Payda
ise artık yazılmaz.

Virgülden sonra Virgülden sonra

bir sayı var. İki sıfır var. iki sayı var.
Bir sıfır var.

Virgülden sonra Virgülden sonra

Üç sıfır var. üç sayı var. iki sayı var.
İki sıfır var.

NOT : Ondalık sayı yazımında pay aynen yazılır ve virgül her zaman sayının birler
basamağından itibaren sola doğru sıfır(0) miktarı kadar kaydırılır. Yukarıdaki ilk iki örnekte
pay kısmındaki sayı sıfır sayısından fazla olduğu için virgül rahatça yerleştirilebiliyor. Ama
sonraki verdiğim örneklerde pay kısmındaki sayı miktarı paydadaki sıfır miktarından az
olduğu için sol tarafına doğru sıfır eklenerek virgül yerleştiriliyor. Virgül yerleştirme işlemi
bittikten sonra mutlaka virgülün önüne 0(sıfır) eklenir. Bu sıfır ekleme işlemi virgülün önü
boş kalmaması için yapılmak zorunda. Bu virgülün önüne sıfır ekleme olayı pay kısmındaki
sayı paydadaki sıfır miktarından az olduğu zamanlarda yapılır.

UYARI : Kimisi bazen sıfırı(0) sola değil sağa ekliyor. Yani ; yerine şeklinde
yapıyor. Biz paydayı aynen yazdığımız için görünen sayının ‘e benzemesi lazım. Eğer
şeklinde yazılır ise ondalık kesirde görünen sayı ‘ e benzer ki bu da yanlış olduğunun
ispatıdır.

@bay.xkare
  Aşağıdaki örneklere dikkat :

Yandaki örnekte oldu çünkü ;

Yukarıda gördüğünüz üzere sadeleştirme yöntemi ile ;

olduğunu göstermiş olduk.

Yandaki örnekte oldu çünkü ;

a

Yukarıda gördüğünüz üzere sadeleştirme yöntemi ile ;

olduğunu göstermiş olduk.

Not : Ondalık kesirlerde virgülün yerini değiştirmeden sayının sonuna istediğiniz kadar 0(sıfır)
ekleyebilirsiniz. Eklenen sıfırlar ondalık kesrin değerini değişmez oluşan bütün ondalık kesirler
denk ondalık kesirlerdir.

@bay.xkare
 ONDALIK KESİRLERİN OKUNUŞU

Ondalık kesirleri okurken;

 Önce tam kısmındaki sayı okunur ve arkasından tam denir.

 Kesir kısmı bir basamaklı ise onda, iki basamaklı ise yüzde,üç basamaklı ise binde denilir ve
kesir kısmındaki sayı okunur.
Tamlık Kısım Ondalık Kısım
ÖR :

Basamağı

Basamağı

Basamağı
Basamağı

Basamağı

Yüzde

Binde
Birler

Birler

Birler
Onda
Onlar

Birler
Sayı ,

Rakamların basamak değeri 1

1 1 1

Paydas 10 100 1000 gibi 10 ve 10’un kuvvetleri olmayan kesirleri ondal k kesir olarak
gösterme;

Paydas 10’un kuvvetleri olmayan kesirleri iki t rl ondal k kesir yapar z;

1. Geni letme veya sadele trime yöntemi ile; Paydas 10’un kuvvetleri olmayan kesirlerin
paydas n denk kesir yöntemi ile geni leterek veya sadele tirerek 10 100 100 gibi 10 ve 10’un
kuvvetleri olan kendisine denk bir kesre evirebiliriz

R:

@bay.xkare
2. Pay paydaya bölerek ondal k kesre evirme; Payday geni letmeden veya sadele tirmeden
pay paydaya bölerek direk sonuca ula abiliriz

Az önce payday geni leterek yapt ğ m z ondal k kesre evirme i lemlerini pay paydaya bölerek
yapal m;

Devirli Ondal k Kesirler Paydas 10 100 1000 gibi 10 ve 10’un kuvvetlerine geni letme
veya sadele tirme yöntemleriyle dön t r lemeyen kesirler pay n paydaya böl nmesi ile
ondal k kesirlere evrilir Bu t r kesirler s rekli devrettiği i in devirli ondal k kesir olarak
isimlendirilir.

R; ;

20 3
_ 18
0,666
20
_ 18
20
_18
20
.
.
..

ÖR: ;

77 6
_ 6
12 8333
17
_ 12
050
_48
20
_ 18
20
.18..
_
2. @bay.xkare
.
..
NOT Devirli ondal k kesirlerde devreden k sm deği tirmemek art yla devirli ondal k
gösterimler farkl ekillerde gösterilebilir

R:

ALIŞTIRMALAR

@bay.xkare
@bay.xkare
ONDALIK KESİRLERDE Ç ZÜMLEME Ondal k kesirlerin rakamlar n n basamak değerlerine göre
toplam eklinde yaz lma i lemine ; ondal k kesirlerde öz mleme denir

Binde birler
Onda birler Y zde birler basamağ
basamağ basamağ

Ondal k kesirlerde öz mleme i lemini a ağ daki ekillerde de gösterebiliriz

arp m sonu lar yaz ld

NOT Ondal k kesirlerde s f r n olmad ğ basamaklar yaz lmayabilir

R:

@bay.xkare
1.

@bay.xkare
 ONDALIK KESİRLERDE YUVARLAMA

Bir ondal k kesrin sonucunu tahmin etmek ondal k say ya yak n olan say y belirlemek i in
Yak nl ğ n belirledeğimiz say m z doğal say da olabilir yine ondal k kesir de olabilir İsteğe göre
yak nl k buluruz

Yuvarlama i leminde;

 İstenilen basamak i aretlenir ve i aretlenen say n n sağ ndaki ilk rakam ’ten k k ise
say aynen b rak l r i aretlenen say n n sağ ndaki b t n say lar silinir s f rlan r
 İstenilen basamak i aretlenir ve i aretlenen say n n sağ ndaki ilk rakam veya ’den
b y k ise i aretlenen say n n bir fazlas al n r ve yine i aretlenen say n n sağ ndaki b t n
say lar silinir

Ondal k say Birler basamağ na göre Onda birler Y zde birler

yuvarlama basamağ na göre basamağ na göre
yuvarlama yuvarlama
23,467 23,467 =23 23,467=23,5 23,467=23,47
4 say s ‘ten k k 6 say s ’den b y k 7 say s ’den b y k
0,718 0,718=1 0,718=0,7 0,718=0,72
( (
Yukar daki i lemlerde k rm z renkliler yuvarlan lmas istenilen basamaklar sar renkliler
ise yuvarlama i lemini yapmam i in ’e göre durumlar n incelediğimiz say lar

ALIŞTIRMALAR

@bay.xkare
@bay.xkare
 ONDALIK KESİRLERDE ÇARPMA İŞLEMİ

Ondal k kesirlerde arpma i lemi yaparken;

1. Ondal k kesirler virg ls z olarak gör l r ve arp l r

2. Çarpma i lemi sonucu ondal k kesir olan arpanlar n virg lden sonraki rakam miktarlar
toplam kadar olacak ekilde virg ll yap l r

R;

1. Ondal k kesirleri virg ls z arpal m;

2. Çarp m sonucunu virg ll olarak yazal m

Çarp m sonucunun virg lden

sonraki rakam miktar

1 3 adet olmal

R: ;

1. nce virg ls z arpma i lemi yapal m;

2. 3 say s n n virg l miktar n belirleyelim;

Çarp m sonucunun virg lden
sonraki rakam miktar

0 adet olmal

rnekleri artt rabilir ama art k yukar daki gibi detayl yapmayacağ z

R:

@bay.xkare
NOT Ondal k kesirleri k sa yoldan 10 ve 10’un kuvvetleri olan 10 100 1000 gibi say lar ile
arparken virg l sağa doğru 0 s f r miktar kadar kayd r l r Virg l en sağa doğru geldiğinde
0 s f r eklenerek kayd rma i lemi yap l r

@bay.xkare
 ONDALIK KESİRLERDE B LME İŞLEMİ

Ondal k gösterimlerd bölme i leminin birden fazla yolu vard r Biz iki tanesinden bahsedeceğiz

1. Ondal k gösterimler kesir olarak gösterilir ve bölme yap l r

3 1

10 1

Bu i lemde s rekli ondal k gösterimler kesre evirilir ve i lem yap l r Kesirlerde bölme i leminde
1 Kesir aynen diğer kesir ters evirilir Bu yöntem ok tavsiye ettiğim bir yöntem değildir

2. Böl nen ondal k kesirlerin her ikisinde de virg l kalmay ncaya kadar sağa doğru virg l
kayd r l r TAVSİYE ETTİĞİM Y NTEM
Kayd rma i lemi ilk önce virg lden sonraki rakam en fazla olan kesirden ba lan r
Virg lden sonraki rakam az olan kesirde virg l d t kten sonra s f r 0 eklenir
Her ikisinde e it miktarda virg lden sonraki rakam olan ondal k kesirlerde hangisinden
ba lad ğ m z n önemi yok

0 1 ondal k gösteriminde virg lden sonraki rakam miktar daha fazla olduğu i in oradan
ba lad k 0 1 ondal k gösteriminde iki defa sağa kayd k ve say y 1 olarak yazd k

0 4 ondal k kesrinde iki defa sağa kayd k ve say y 40 olarak deği tirdik

@bay.xkare
Not : Bir ondal k kesir ile bir doğal say böl n rken yine virg l kayd r larak soru öz lebilir

@bay.xkare
SIRA SİZDE

@bay.xkare
NOT Ondal k kesirlerde k sa yoldan 10 ve 10’un kuvvetleri olan 10 100 1000 Gibi say lar ile
bölme i lemi yap l rken virg l sola doğru 0 s f r miktar kadar kayd r l r Virg l en sola gelmi
ise say n n soluna s f r yaz l rak virg l kayd rma i lemi devam ettirilir

@bay.xkare
ONDALIK KESİRLER İLE PROBLEM Ç ZME

1 Çarpma Problemleri Verilen ondal k kesirden birden fazla al nmas n isteniyor ise arpma
i lemi kullan l r Yorum yeteneğiniz ok önemli

R Ali marketten tanesi 1 TL olan ikolatalardan 4 tane tanesi 0 80 TL olan ekmekten 2 tane
ve tanesi 0 0 TL olan sak zlardan 3 tane alm t r Kasiyere 0 TL uzatan Ali para st ne kadar
al r

R Litresi 3 7 TL olan pekmezden 10 litre alan Ali ka TL öder

R 1 ayda 3 ton su t keten bir i yeri 1 y lda ka ton su t ketir

@bay.xkare
 Bölme Problemleri Mevcut verilen ondal k kesir payla t r l yor ise ondal k kesirlerde bölme
i lemi yap l r Yorum yeteneğiniz ok önemli

R: Bir haftada 0 1 km y reyen bir kaplumbağan n g nl k yapt ğ ortalama y r y ka km’dir

R 100 km’de 7 Litre benzin t keten bir ara 1km’de ne kadar benzin t ketir

R 3kg f nd k i in ödenen cret 61 80 TL ise 1 kg f nd k ka TL’dir

@bay.xkare
@bay.xkare
 ONDALIK KESİRLERDE SONUCU TAHMİN ETME

Ondalık kesirlerde sonucu tahmin ederken yuvarlama tekniği kullanılabilir.

Buradaki tahmin genelde doğal sayıya yuvarlama şeklinde olabilir.

ÖR: 6 taksitle 53,9 TL’ye alınan bir kazağın bir taksiti kaç TL’dir?

54:6=9 TL şeklinde bulunabilir.

SIRA SİZDE:

SIRA SİZDE:

BİR MATEMATİK GRUBUNDAN ÇOK DAHA FAZLASI OLAN FACEBOOK

GRUBUMUZU TAKİP EDİNİZ.
DAHA NİCE PAYLAŞIMLARIMIZ İÇİNFACEBOOK GRUBUMUZ :
İKSKAREY DENEMELERİ
İNSTAGRAM HESABIMIZ : @ikskareydenemeleri

@bay.xkare
 ONDALIK KESİRLERDE ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK SORULAR

1. Aşağıdakilerden hangisi ondalık kesir olarak gösterilemez.

Çözüm :

C şıkkındaki kesirli ifadenin

paydası 10 yada 10 ‘un
kuvvetleri şeklinde
yazılamaz. Cevap C şıkkıdır.

2. Aşağıdaki ondalık kesirlerden hangisinin okunuşu yanlış verilmiştir?

Çözüm :
ğ

3. Aşağıda verilen ondalık kesirlerden hangisinin virgül kullanılarak yazılışı yanlıştır?

Çö
ğ

@bay.xkare
4. Aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi yanlıştır?

0 10 0 100 3
6 3 10 3 1 4 44

Ç Ü
Ç ğ ğ
ğ ğ

5. rakamları ve virgülü kullanarak yazılabilen ’ten küçük en büyük ondalık kesir

aşağıdakilerden hangisidir?

Ç Ü ğ
Ş ğ

6.

ÇÖZÜM :

Doğru cevap D şıkkıdır.

7. Market alışverişine çıkan Ayça Hanım’ın aldıklarının fiyatları aşağıdaki gibidir.

Ayça Hanım kasaya 50 lira

verdiğine göre, para üstü
olarak kaç lira alır?

ÇÖZÜM :
Doğru cevap B şıkkıdır.

@bay.xkare
BİR MATEMATİK GRUBUNDAN ÇOK DAHA FAZLASI OLAN FACEBOOK
GRUBUMUZU TAKİP EDİNİZ.
DAHA NİCE PAYLAŞIMLARIMIZ İÇİNFACEBOOK GRUBUMUZ :
İKSKAREY DENEMELERİ
İNSTAGRAM HESABIMIZ : @ikskareydenemeleri

@bay.xkare