T.C.

TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

TEZ ÇALIŞMA PLANI

A. GENEL BİLGİLER

1. Tezin Niteliği : Yüksek Lisans Tezi

2. Tez Öğrencisi : Mak.Müh. Tolga MEMİŞ

cep: +90 546 808 24 11, e-posta: tolgamemis@trakya.edu.tr

3. Tez Danışmanı : Doç. Dr. Önder AYER

Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Ahmet
Karadeniz Yerleşkesi, Edirne, cep: +90 536 927 27 92, e-posta:
onderayer@trakya.edu.tr

4. Tezin Süresi : Mart 2021-Haziran 2022

5. Tez Başlığı : Yorulmaya Bağlı Kırılma İlerlemesinin Numerik Modellemesi

Özet :
Malzeme yorulması bir gevrek kırılma olayıdır. Üzerinde çatlak olmayan
malzemeyi statik yük altında bir defa çekerek kırmak için çekme dayanımı kadar
gerilme uygulamak gerekir. Çatlaklı bir malzemeyi kırmak için ise kırılma mekaniği
bağıntıları ile bulunan değer kadar gerilme uygulamak gerekir. Malzemenin üzerine
gelen gerilme zaman ile değişecek olur ise, statik kırılmada uygulanan gerilmenin
altında gevrek karakterde kırılır.
Malzeme yorulmasının sebebi, malzeme üzerindeki çentik etkileridir. Çentik
bölgelerinde gerilme yığılmaları meydana gelir. Malzemenin diğer kısımlarında
gerilme akma sınırının altında iken, gerilme yığılması bölgelerinde akma sınırının çok
üstünde olabilir. Çentik dibindeki bu gerilmeler çatlak oluşumuna ve ilerlemesine
neden olabilir. Malzemenin dış kısmında gerilme yığılması oluşturacak geometrik
şekiller olmasa bile malzeme içindeki çatlak görevi yapan mikro yapı bileşenleri,
mikro çatlaklar veya mikro boşluklar çentik etkisi yapabilir.
Gevrek malzemelerin içinde mikro çatlaklar vardır. Mikro çatlağın ucunda
oluşan gerilme yığılması çatlağı ilerletebilecek seviyede ise çatlak ilerler
ve kırılma meydana gelir. Bu tez çalışmasında yorulmaya bağlı kırılma ilerlemesinin
nedenlerinin incelenmesi ve ifade edilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: mikro çatlak, yorulma, kırılma

6. Title : Numerical Modelling of Fracture Process Based on Fatique

 T.C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Abstract :
Material fatigue is a brittle fracture event. In order to break the non-cracked
material by pulling it once under static load, it is necessary to apply tension as much
as the tensile strength. In order to break a cracked material, it is necessary to apply a
stress equal to the value found by fracture mechanics relations. If the stress on the
material chances with time, it breaks in a brittle character under the stress applied in
static fracture.
Material fatigue is caused by the notch effects on the material. Stress
concentrations occur in the notch regions. While in order parts of the material the
stress is below the yield limit, it can be well above the yield limit in the stress
concentration regions. These stresses at the bottom of the notch can cause crack
formation and propagation. Even if there are no geometric shapes on the outer part
of the material that will cause stress concentration, microstructural components,
micro cracks or micro viods acting as cracks in the material may have a notch effect.
There are micro cracks in brittle materials. İf the stress accumulation at the tip
of the micro-crack is at a level that can advance the crack, the crack progresses and
fracture occurs. In this thesis, it is aimed to examine and express the causes of
fracture progression due to fatigue.

Keywords: Micro-crack, Fatique, Fracture

7. Tezin Amacı/Yan Amaçları:

Malzemeler üzerinde kullanım süresi ve maruz bırakılan kuvvetlere bağlı
olarak meydana gelen mikro çatlakları önleyerek veya meydana gelme süre ve
ivmelerini azaltarak optimum verim ve ömür şartlarını sağlamak, bu vesile ile de
endüstriyel alanlarda tasarruf oluşturmak amaçlanmıştır.

8. Tezin Özgün Değeri:

Endüstriyel yaşamda korozyon, yorulma, gevrek kırılma, aşırı
zorlanma(sünek), yüksek sıcaklık korozyonu, sünme, aşınma, abrazyon, erozyon gibi
nedenler malzemelerde hasara ve yorulma, kırılma gibi durumlara neden olmaktadır.
Önerilen tez çalışmasında yorulmaya bağlı kırılma ilerlemesi; numuneler yorulma
testlerine tabi tutularak elde edilecek sonuçlar mukayeseli biçimde incelenecek olup
elde edilecek verilerle yorulma nedenleri ve önleme metotları belirleme, geliştirme
amaçlanmıştır.

9. Tezin kapsamı: (ayrı ayrı paragraflar halinde ve paragraflara numara

verilmeksizin yazılmalıdır)

i. Araştırma Problemi (Giriş): Malzeme hasarı ve buna bağlı olarak gelişen yaşamsal
sorunlar; iş kazaları, doğal afetlere bağlı yapısal hasarlar vb. ekonomik kayıplar
önlenmek amaçlanarak, yorulma nedenleri irdelenme gereği duyulmuş, yorulmaya
bağlı kırılmayı önleme ihtiyacı doğmuştur.

ii. Tezin Konusu (Gelişme ve Sonuç): Dünya’da mühendislik alanında en güncel

konulardan biri malzeme kalitesi ve buna bağlı olarak işleme kolaylığı ve malzeme
ömrü uzatma hedeflenerek yorulma test çalışmaları yapılacaktır ve kırılmaya etkileri
üzerine yorum getirilecektir. Elde edilen parametlerle birlikte malzeme kırılmalarının
önüne geçilmesi üzerine çalışmalar yürütülecektir.
 T.C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

10. Kaynaklar:
[1] B.P. Bewlay, S. Nag, A. Suzuki, M.J. Weimer, Alloys in commercial aircraft
engines, Mater. High Temp. 33 (4-5) (2016) 549-559.

[2] Young-Won Kim, Sang-Lan Kim, Advances in gammalloy materials processes

application technology: successes, dilemmas and future JOM 70 (4) (2018)

[3] Jonathan D.H. Paul, Roland Hoppe, Fritz Appel, On the Bauschinger effect in
TiAL alloys, Avta Mater. 104 (2016) 101-108.

[4] T. Nakano, H.Y. Yasuda, N. Higashitanaka Y. Umakoshi, Anomalous behavior of

cyclic deformation and fatigue properties of TiAL PST crystals under constant applied
stress Acta Mater. 45 (11) (1997) 4807–4821.

[5] Young-Won Kim, Dennis M. Dimiduk, Progress in the understanding of gamma

titanium aluminides, JOM 43 (8) (1991) 40-47.

B.TEKNİK BİLGİLER

1. Uygulanacak Araştırma Teknik ve Yöntemleri

1.1. Materyal ve Yöntem: Önerilen tez çalışmasında yorulmaya bağlı kırılma

ilerlemesi hem deneysel hem de teorik olarak incelenecektir.

1.2. İş-Zaman Planı:

İş Paketi İş Paketi Adı/Tanımı Zaman Aralığı

No (Ay ve Yıl)
1 Konu ile ilgili literatür araştırması. Mart 2021-Haziran
Çalışmalarda kullanılacak parametrelerin 2021
belirlenmesi

2 İlgili kurumda deneylerin yapılması ve Temmuz 2021-Ekim

deneysel sonuçların değerlendirilmesi 2021

3 Deneysel sonuçların analizi ve tez yazımı Kasım 2021-Mart 2022

ve teslimi
 T.C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

2. (Gerekli ise) İşbirliği Yapılacak Kişi ve Kuruluşlar:

2.1. Kişi ve Kuruluşların Adı ve Ünvanları:

TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ, 41420 Gebze/KOCAELİ

2.2. İşbirliğinin Niteliği

Yorulma cihazı temini ve testlerin gerçekleştirilmesi, test sonuçlarının temini.

2.3. Tez Çalışma Planının Anabilim Dalı Akademik Kurulunca Onaylandığı

Toplantı Tarih ve Sayısı:

Prof.Dr. Oktay HACIHAFIZOĞLU

Anabilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Önder AYER Mak Müh. Tolga MEMİŞ

Danışman Öğrenci