1

11.1 TRANSFORMASI

Transformasi ialah padanan satu-dengan-satu antara titik-titik pada

suatu satah.

Sebuah objek yang melalui transformasi akan menghasilkan imej.

1. Tentukan objek dan imej bagi transformasi yang berikut.

2. Kenal pasti objek dan imej dalam setiap transformasi yang berikut.

Objek = Objek = Objek =

Imej = Imej = Imej =

1. M’ ialah imej bagi M di bawah

3
suatu penjelmaan tertentu.
2.
Plotkan imej bagi titik A, B, C,
dan D dengan A’, B’, C’, D’.

Lukiskan pemetaan ini dengan

garis putus.
 2

4. Rajah di bawah menunjukkan ABCDEF ialah objek manakala GHJKLM ialah

imej. Kenal pasti imej bagi setiap kes berikut.

5. Rajah di bawah menunjukkan poligon P ialah objek manakala poligon P’ ialah

imej. Kenal pasti imej bagi setiap kes berikut.

6. Rajah K dipetakan kepada rajah L di bawah suatu transformasi. Bulatkan satu

titik pada rajah L yang merupakan imej titik M.

7. Tandaka (√) pada pasangan yang menunjukkan suatu transformasi dan (x)
pada pasangan yang menunjukkan bukan suatu transformasi.
 3

Dua objek adalah kongruen apabila kedua-dua objek mempunyai

bentuk dan saiz yang sama.

Dua objek adalah serupa apabila kedua-dua objek mempunyai bentuk

yang sama tetapi saiz yang berbeza.

1. Tandaka (√) pada ciri-ciri yang sama dan (x) sebaliknya bagi pasangan di bawah.
Seterusnya, tentukan pasangan berikut kongruen atau tidak kongruen. Bulatkan
jawapan.

2. Kenal pasti imej-imej yang kongruen dengan objek Q.

Jawapan:

3 Rajah menunjukkan dua segi tiga yang Garis Segi tiga

kongruen, segi tiga ABC dan segi tiga EDC. dan
sudut ABC CDE
Sisi AC

Sisi CD

Sudut ∠ ECD
Lengkapkan jadual dengan pandanan garis sudut ∠CBA
dan sudut yang kongruen.
 4

4. Pada rajah di ruang jawapan, lukis rajah yang kongruen dengan M, bermula dari
garis yang diberikan.

5. Berdasarkan gambarajah Venn di bawah, tentukan pernyataan di bawah benar

atau palsu.
ξ

Serupa kongruen

Dua objek yang serupa tidak semestinya kongruen

Dua objek yang kongruen mestilah serupa.

6. Rajah menunjukkan ∆OAB adalah kongruen dengan ∆OPQ. Cari

(i) panjang AP

(ii) ∠ QOP

7. Rajah menunjukkan segi tiga JKL dan JK’L’ adalah kongruen.

Diberi ∠ KJK’ = 110o. Cari ∠ LJK’.
 5

11.2 TRANSLASI

1. Perhatikan rajah di bawah. Kenal pasti ciri-ciri translasi dan lengkapkan

pernyataan yang berikut.
Translasi merupakan pemindahan semua titik pada
suatu satah dalam ________________ yang sama
dan melalui ______________ yang sama.

Di bawah suatu translasi, objek dan imej

mempunyai ____________, ____________ dan
____________ yang sama.

2. Kenal pasti sama ada rajah berikut merupakan suatu translasi atau bukan
Translasi.

3. Lukis imej bagi rajah S di bawah translasi berikut.

Gerak 3 unit ke kanan dan 2 unit ke Gerak 4 unit ke kiri dan 3 unit ke
bawah. atas.
 6

1. A’ ialah imej A di bawah suatu translasi.

a A’ ialah imej A di bawah translasi
4 unit ke kiri dan 2 unit ke atas.
Tandakan imej itu.
b A’ ialah imej A di bawah suatu
translasi. Huraikan translasi itu
dalam bentuk ()a
b

2. Tentukan vektor translasi OQ bagi setiap rajah yang berikut.

3. Tentukan translasi bagi setiap rajah yang berikut.

 7

4. Tentukan setiap rajah yang berikut dalam bentuk (ba) pada petak yang
disediakan.

5. Tuliskan translasi berikut dalam dalam (ba).

6. Lukis imej P’ untuk setiap poligon yang berikut di bawah translasi yang berikut.
4 −4
(a) Translasi ( ) (b) Translasi ( )
−1 −3

7. Di bawah suatu translasi, rajah I dipetakan kepada rajah II. Antara titik A,B, C dan
D yang manakah ialah imej P di bawah translasi yang sama?
 8

Jawapan:

Imej = translasi + objek

A’ = ()x
y
+ A

1. Tentukan koordinat imej apabila koordinat objek dan translasi diberikan.

 9

Menentukan koordinat imej dan objek di bawah translasi (ba).

1. Pada rajah, C’ ialah imej bagi C di bawah translasi (−8

−1)
.
(a) Plotkan koordinat C dalam rajah.
(b) Lukis imej bagi D di bawah translasi yang sama.

2. Rajah menunjukkan sebuah pentagon yang dilukis pada suatu satah Cartes.

(a) K’ ialah imej bagi K di bawah translasi (ba).

Nyatakan nilai a dan nilai b.

(b) Dalam rajah, lukis imej bagi pentagon P itu di bawah translasi (−7
−3 )
.
 10

3. Tentukan koordinat objek apabila koordinat imej dan translasi diberikan.

4 Rajah menunjukkan sebuah sisi b Rajah menunjukkan sebuah segi

a empat ABCD. tiga P’R’S’.
 11

Cari koordinat imej jika sisi empat Cari koordinat objek yang
itu digerakkan di bawah translasi membentuk imej P’R’S’ di bawah

( )
−4
5
. translasi ( )
−6
−3
.

A’: C’: P: R: S:

B’: D’:

5. Nyatakan vektor translasi bagi setiap pasangan titik berikut.

(a) K(-4, 6), K’(2, 2) (b) M(2, -5), M’(-1, -6)

(c) P(2, 3), P’(0, 6) (d) T(-7, -3), T’(-4, 1)

6. Di bawah vektor translasi (72), K(x, 6) dipetakan kepada K’(-4, y). Cari nilai x dan
 12

nilai y.

7. Rajah menunjukkan kedudukan rumah Ali dan hospital pada suatu satah Cartes.

(a) Tentukan koordinat bagi pasar raya, jika

pergerakan Ali dari rumahnya ke pasar
raya adalah di bawah translasi
−1
3( )
.

(b) Selepas itu, Ali pergi ke hospital untuk

melawat rakannya. Nyatakan translasi
bagi
mewakili jumlah pergerakan Ali pada hari
itu.

11.3 PANTULAN

Imej bagi suatu

titik yang terletak
pada paksi
pantulan ialah
titik itu sendidri.

1. Tandakan (√) bagi pernyataan yang benar dan (x) bagi pernyataan yang salah
bagi suatu pantulan.

a. Semua titik objek bergerak pada jarak dan arah yang sama.

b. Semua titik pada objek dipantul pada suatu paksi pantulan.

c. Objek dan imej mempunyai bentuk dan saiz yang tidak serupa.

d. Jarak di antara objek dan paksi pantulan adalah sama dengan

jarak di antara imej dan paksi pantulan.
 13

2. Tentukan sama ada setiap rajah berikut menunjukkan pantulan atau bukan
pantulan.

3. Dalam rajah berikut, X’ ialah imej bagi X di bawah pantulan.

Kenal pasti

(a) imej bucu C …………………….

(b) imej sisi AD …………………….

(c) imej …………………….

4 Rajah menunjukkan pantulan (a) Jika AB = 3 cm, maka A’B’ = ______

garis AB pada garis XY.
(b) Jika AA’ = 2 cm, maka AM =
_______

(c) ∠ A ' MX= ______________.

(d) paksi pantulan XY =

Garis pembahagi dua sama

serenjang

______/ _____

5. P’ ialah imej kepada P di bawah suatu pantulan. Huraikan pantulan bagi setiap
rajah berikut.
 14

6. Lukiskan paksi pantulan bagi rajah yang berikut.

7. Lengkapkan lukisan di bawah.

 15

8 (a) Bina imej bagi objek P di bawah (b) Lukis paksi pantulan bagi rajah di
pantulan garisan AB . bawah.

9. Antara rajah-rajah A, B, C and D, yang manakah imej P di bawah suatu

pantulan?

Jawapan:
 16

10 Rajah menunjukkan sebuah sisi

empat ABCD.

Garis B’C’ ialah imej BC di bawah

suatu pantulan. Pada rajah itu,
lukis paksi pantulan dan
lengkapkan imej A’B’C’D’.

11. Dalam rajah, CDEF ialah sebuah trapezium. Garis CF adalah paksi pantulan
bagi trapezium tersebut. Cari koordinat bagi A.

2. P’ ialah imej P di bawah suatu transformasi tertentu. Perihalkan transformasi itu.

12. Rajah menunjukkan dua sisi empat, KLMN dan K’L’M’N’, yang dilukis pada suatu
satah Cartes. K’L’M’N’ adalah imej bagi KLMN di bawah penjelmaan W.
 17

(i) Huraikan selengkapnya penjelmaan W.

(ii) Nyatakan koordinat bagi imej titik P di bawah penjelmaan yang sama.

13. Rajah menunjukkan sebuah poligon PQRS dilukis pada grid segi empat sama
bersisi 1 unit. Q’ dan R’ ialah imej Q dan R masing-masing di bawah suatu
pantulan.
 18

Pada rajah berikut,

(i) lukis paksi pantulan.

(ii) lengkapkan imej bagi poligon PQRS di bawah pantulan yang sama.
(iii) lukis imej PQRS di bawah pantulan pada y = -1.

11.3 PUTARAN
1. Apabila memerihalkan suatu putaran bagi objek kepada imej, perlu menyatakan
 19

a. _________________ b. _________________ c. _________________

2. Tandakan (√) bagi pernyataan yang benar dan (x) bagi pernyataan yang salah
bagi suatu putaran.
a. Semua titik objek berputar melalui sudut yang sama.
b. Pusat putaran ialah titik yang akan bergerak di bawah suatu putaran.
c. Jarak objek dan jarak imej dari pusat putaran adalah sama.
d. Objek dan imej mempunyai bentuk dan saiz yang sama tetapi
orientasi adalah berlainan.

3. Perihalkan putaran berikut dengan menyatakan (i) sudut dan pusat putaran
(ii) arah putaran

4. Rajah menunjukkan R’ ialah imej bagi R di bawah putaran pada pusat M.

Perihalkan putaran itu.

Putaran, (sudut putaran ) (arah putaran) pada (pusat putaran).

Pusat putaran = titik persilangan bagi sebarang dua pembahagi dua sama
serenjang
AA’ dan BB’.
 20

5. Tandakan pusat putaran sebagai ‘O’.

 21

1. Lukis imej bagi T di bawah suatu putaran pada pusat putaran O yang diberi.

2. Lukis imej suatu objek di bawah putaran pada titik O.

(a) 90o ikut arah jam (b) 90o lawan arah jam (c) 180o

3. Rajah menunjukkan sebuah sisi empat PQRS.

Garis P’Q’ ialah imej PQ di bawah putaran 90 o lawan arah jam pada titik M. Pada
rajah itu, lengkapkan imej P’Q’R’S’.
 22

4 Rajah menunjukkan sebuah bulatan berpusat O

dan dibahagi kepada 8 sektor yang sama besar.
Sektor M diputarkan pada O ke sektor N.
Cari sudut dan arah putaran.

5 Rajah menunjukkan sisi empat

ABCD dilukis pada satah
Cartes. A’B’ ialah imej bagi AB
di bawah putaran pada pusat K.

(i) Nyatakan sudut dan arah

putaran itu.

(ii) Pada rajah sebelah,

lengkapkan imej bagi sisi
empat ABCD.

6 Pada rajah, MN ialah satu

garis lurus. Diberi koordinat
bagi imej MN di bawah suatu
putaran ialah M’(-3, 4) dan
N’(-3, k). Tentukan pusat
putaran dan nilai k.

7 Rajah menunjukkan waktu tepat pada pukul 8.00.

(a) Tentukan sudut putaran jika jarum jam diputarkan

secara lawan arah jam ke pukul 4.00 pada pusat O.

(b) Apakah waktu yang baharu jika kedua-dua jarum

diputarkan secara 90o ikut arah jam pada pusat O?
 23

8 Dalam rajah, P dipetakan

kepada P’ di bawah suatu
putaran.

(a) Tentukan sudut dan

pusat putaran itu.

(b) Cari koordinat objek bagi

A’ di bawah putaran
yang sama.

9. Dalam rajah di bawah, segi tiga PST ialah imej bagi segi tiga PQR di bawah
putaran 120o ikut arah jam pada titik P. Segi tiga PUV ialah imej bagi segi tiga
PST di bawah pantulan pada garis lurus PW.

Hitung nilai x dan nilai y.