ĐĐ Cấu Trúc Ngữ Pháp Câu Tồn Tại Tiếng Hán

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VÕ TẤN NGHĨA
ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC NGỮ PHÁP

CỦA CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI
(SO SÁNH VỚI TIẾNG VIỆT)
LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC
Thành phố Hồ Chí Minh – 2010

LỜI CẢM ƠN
Xin kính gửi lời cảm ơn chân thành, sâu sắc đến TS. Huỳnh Thị Hồng Hạnh – người
đã hết lòng động viên, dẫn dắt tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Trân trọng cảm ơn quý thầy cô trong tổ Ngôn ngữ - Khoa Ngữ Văn Trường ĐHSP TP.
HCM đã truyền đạt kiến thức cùng những kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian qua.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô thành viên Hội đồng bảo vệ luận văn, quý thầy cô
phòng KHCN – SĐH, gia đình, nhà trường và bạn bè đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận
lợi nhất cho việc học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn của tôi.
Xin chân thành cảm ơn!
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng 9 năm 2010

Tác giả
Võ Tấn Nghĩa
DẪN NHẬP
1. Lí do choïn ñeà taøi
Trong ngôn ngữ của hai dân tộc Hán và Việt đều coù loaïi caâu thông báo sự toàn taïi,
xuaát hieän hoaëc maát ñi cuûa ngöôøi hay söï vaät naøo ñoù. Loaïi caâu naøy được giôùi Haùn ngöõ hoïc
goïi laø caâu toàn hieän, và giôùi Vieät ngöõ hoïc goïi laø caâu toàn taïi. (ñeå tieän cho vieäc so saùnh,
luaän vaên quyeát ñònh duøng khaùi nieäm “caâu toàn taïi” thay theá cho “caâu toàn hieän” trong tieáng
Haùn).
Mặc duø ñöôïc quan taâm töø raát laâu cuûa giôùi nghieân cöùu, nhöng coù theå noùi, cho ñeán
nay, nhöõng vaán ñeà lieân quan veà caâu toàn taïi tieáng Hán vaø caâu toàn taïi tieáng Việt vaãn chưa
ñöôïc giải quyết moät caùch trieät ñeå, có khá nhiều ý kiến khoâng thoáng nhaát giöõa caùc nhaø
nghieân cöùu. Chaúng haïn, trong tieáng Haùn, töø ngöõ chæ khoâng gian, thôøi gian trong caâu toàn
taïi laø thaønh phaàn traïng ngöõ hay chuû ngöõ cuûa caâu? Trong cuïm töø chæ khoâng gian, thôøi gian
ñoù coù söï xuaát hieän cuûa giôùi töø hay khoâng? ngoaøi taân ngöõ, ñoäng töø trong caâu toàn taïi coù
ñöôïc pheùp mang boå ngöõ?...Trong tieáng Vieät, vaán ñeà phaân bieät caâu chöùa töø “coù” chæ quan
heä toàn taïi vaø caâu chöùa töø “coù” chæ quan heä sôû höõu khaùc nhau nhö theá naøo? Caâu coù töø “laø”
(nhö caâu: “ caïnh ñaàu giöôøng laø tuû quaàn aùo”) laø caâu toàn taïi hay caâu ñoàng nhaát theo quan
nieäm cuûa moät soá nhaø nghieân cöùu tröôùc ñaây? Thaønh phaàn ñöùng sau vò töø trong caâu toàn taïi
chæ ñoái töôïng hay chuû theå cuûa caâu?...
Vaän duïng thaønh töïu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu ñi tröôùc, cuøng vôùi vieäc khaûo saùt loaïi
caâu naøy trong moät soá vaên baûn tieáng Haùn vaø tieáng Vieät, chuùng toâi hi voïng seõ goùp moät
phaàn nhoû nhaèm laøm roõ hôn veà ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu ñaëc thuø naøy trong hai
ngoân ngöõ Haùn, Vieät.
Bên cạnh đó, để hội nhaäp với moät theá giôùi ña daïng vaø ña phöông nhö hieän nay, vieäc
hieåu bieát theâm ngoân ngöõ cuûa caùc daân toäc khaùc laø heát söùc caàn thieát. Trong khi theá giôùi
chöa tìm ñöôïc moät ngoân ngöõ chung vaø “quoác teá ngöõ” chöa ñöôïc ñoùn nhaän noàng nhieät vaø
söû duïng phoå bieán nhö taâm nguyeän cuûa moät baùc só ngöôøi Do Thaùi – Ludoviko Zamenhof,
thì vieäc söû duïng moät ngôn ngöõ quốc tế coù tầm aûnh höôûng lôùn treân theá giôùi hieän nay nhö
tieáng Anh vaø tieáng Haùn …laø nhu caàu, thaäm chí laø yeâu caàu cuûa moät boä phaän trí thöùc hoaït
ñoäng trong moät soá ngaønh ngheà nhaát ñònh.
Tieáng Haùn vaø tieáng Vieät laø hai ngoân ngöõ cuøng thuoäc loaïi hình ngoân ngöõ ñôn laäp.
Seõ hoaøn toaøn sai laàm neáu chuùng ta cho raèng, vôùi nhöõng ngoân ngöõ thuoäc cuøng loaïi hình thì
khoâng coù gì ñeå noùi veà ñaëc tröng cuûa moãi ngoân ngöõ cuõng nhö ñaëc ñieåm cuûa töøng boä phaän
caáu thaønh neân chuùng. Beân caïnh nhöõng vaán ñeà nhö: traät töï cuûa caùc thaønh toá trong ñoaûn
ngöõ, soá löôïng thanh ñieäu vaø caùch theå hieän chuùng trong töøng aâm tieát…thì giöõa caùc loaïi caâu
trong hai ngoân ngöõ cuõng coù nhöõng neùt töông ñoàng vaø khaùc bieät ñaùng keå. Caâu toàn taïi tieáng
Haùn vaø caâu toàn taïi tieáng Vieät laø moät minh chöùng cho tröôøng hôïp vöøa neâu.
Vì vaäy, vieäc so saùnh thaønh coâng ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu naøy giữa hai ngôn
ngữ seõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc dòch thuaät vaø vieäc daïy – hoïc tieáng Haùn cuõng nhö
tieáng Vieät vôùi tö caùch laø moät ngoaïi ngöõ nhö hieän nay.
2. Lòch söû nghieân cöùu vaán ñeà
Trong lòch söû Haùn ngöõ hoïc, coù theå nhaéc ñeán taùc giả 范方连û (Phaïm Phöông Lieân)
vôùi coâng trình “存在句”(Caâu toàn taïi). Laø ngöôøi ñi tieân phong trong vieäc nghieân cöùu
caâu toàn taïi tieáng Haùn, Phaïm Phöông Lieân ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû coù tính thöïc tieãn
raát cao. Ngoaøi vieäc ñöa ra caùch hieåu khaù chuaån xaùc veà caâu toàn taïi trong tieáng Haùn, oâng
ñaõ xaây döïng thaønh coâng moâ hình caâu toàn taïi maø veà sau haàu heát caùc nhaø nghieân cöùu ñeàu
chaáp nhaän vaø laáy laøm cô sôû ñeå phaân tích, tìm hieåu nhöõng vaán ñeà lieân quan. Moâ hình aáy laø
“ Töø ngöõ chæ khoâng gian (A) + ñoäng töø (B) + töø ngöõ coù tính danh töø (C)”. Vaø oâng nhaán
maïnh “ caùc thaønh toá A, B, C trong moâ hình treân coù thöù töï khoâng thay ñoåi.
Toáng Ngoïc Truï trong “Baøn veà caâu toàn taïi” gaàn nhö cuõng cuøng quan ñieåm vôùi
Phaïm Phöông Lieân, moâ hình caâu toàn taïi maø oâng ñeà xuaát laø “Töø ngöõ bieåu thò nôi choán +
keát caáu ñoäng töø + keát caáu danh töø (bieåu thò ngöôøi hoaëc vaät toàn taïi)”. Taùc giaû coøn cho raèng
caâu toàn taïi trong tieáng Haùn thöïc chaát laø moät loaïi caâu vò ngöõ ñoäng töø vaø chöùc naêng cuûa noù
khoâng ôû choã thuaät laïi, keå laïi maø laø mieâu taû. Ñoàng thôøi oâng chia caâu toàn taïi tieáng Haùn
thaønh hai loaïi : caâu toàn taïi ñoäng thaùi vaø caâu toàn taïi tónh thaùi.
Lôi Đào trong cuoán “Phaïm vi, keát caáu vaø phaân loaïi caâu toàn taïi”, coù yù kieán hôi khaùc
vôùi hai taùc giaû treân. OÂâng cho raèng, yeáu toá C trong moâ hình caâu toàn taïi “töø ngöõ chæ nôi
choán (A) + ñoäng töø (hoaëc töø ngöõ coù tính ñoäng töø )(B) + danh töø (hoaëc töø ngöõ coù tính danh
töø )(C)” laø thaønh phaàn khoâng theå thieáu, vì vaäy nhöõng moâ hình con theo oâng seõ laø: “A +
B + C “, “A + C”, “B + C”, “C”.
Tieáp theo, coù theå keå ñeán taùc giaû Tröông Ngoïc vôùi coâng trình “Caâu Haùn ngöõ hieän
ñaïi“. Ñaàu tieân taùc giaû neâu moät caùch sô löôïc nhöõng yù kieán cuûa caùc nhaø nghieân cöùu tröôùc
ñoù veà caâu toàn taïi tieáng Haùn, treân cô sôû ñoù, oâng ñöa ra yù kieán cuûa rieâng mình. OÂâng cho
raèng, caâu toàn taïi taát nhieân phaûi bieåu thò yù nghóa toàn taïi, nhöng caâu bieåu thò yù nghóa toàn taïi,
treân thöïc teá khoâng nhaát ñònh phaûi laø caâu toàn taïi. OÂâng ñöa ra ví duï: “小王住上
海”(Tieåu Vöông ôû Thöôïng Haûi ) và giaûi thích: tuy bieåu thò yù nghóa toàn taïi nhöng caâu naøy
coù hình thöùc khoâng gioáng moâ hình chung cuûa caâu toàn taïi, neân noù khoâng phaûi laø caâu toàn
taïi. Moät ví duï khaùc: “在屋子的地上铺着地毯” (ÔÛû treân neàn nhaø coù traûi moät
taám thaûm) cuõng laø caâu bieåu thò söï toàn taïi nhöng ñaàu caâu laø moät giôùi töø, maø giôùi töø (ñuùng
hôn laø keát caáu giôùi töø ) cuøng vôùi taân ngöõ cuûa noù khoâng theå laø chuû ngöõ trong caâu. Neân noù
vaãn khoâng phaûi laø caâu toàn taïi, maø chæ laø moät caâu voâ chuû. Töùc theo Tröông Ngoïc caâu toàn
taïi tieáng Haùn laø caâu coù chuû ngöõ. Ñieàu naøy khaùc hoaøn toaøn so vôùi tieáng Vieät. OÂâng phaân
chia caâu toàn taïi tieáng Haùn thaønh hai loaïi: caâu toàn taïi vaø caâu aån hieän ( caâu xuaát hieän vaø
caâu bieán maát). Rieâng vôùi caâu toàn taïi, oâng cuõng ñoàng nhaát vôùi yù kieán cuûa Toáng Ngoïc Truï
laø chia thaønh caâu toàn taïi ñoäng thaùi vaø caâu toàn taïi tónh thaùi.
Neáu nhö tröôùc ñaây caùc nhaø nghieân cöùu Haùn ngöõ ñeàu thoáng nhaát vôùi nhau moâ hình
caâu toàn taïi laø: “traïng ngöõ + vò ngöõ + chuû ngöõ”, töùc caâu toàn taïi coù chuû ngöõ ñaûo, thì Tröông
Ngoïc vaø moät soá nhaø nghieân cöùu Haùn ngöõ hieän ñaïi khaùc ñeàu cho raèng caâu toàn taïi laø moät
caâu chuû vò. Trong “Ngöõ phaùp thöïc haønh Haùn ngöõ hieän ñaïi” ôû phaàn baøn veà ñòa vò cuûa töø
ngöõ chæ khoâng gian, thôøi gian trong caâu toàn taïi, Lưu Nguyệt Hoa cho raèng töø chæ khoâng
gian ñöùng ñaàu caâu toàn taïi laø thaønh phaàn chuû ngöõ, coøn töø chæ thôøi gian laø thaønh phaàn traïng
ngöõ cuûa caâu. Chuùng toâi cuõng nhaát trí vaø laáy ý kiến naøy laøm ñònh höôùng nghiên cứu cho
toaøn luaän vaên.
Trong lòch söû Vieät ngöõ hoïc, ñaõ coù moät soá coâng trình nghieân cöùu veà caâu toàn taïi.
Tröôùc heát, coù theå keå ñeán nhaø nghieân cöùu Vieät ngöõ hoïc M. B. Emeneau vôùi coâng
trình “Nghieân cöùu veà ngöõ phaùp Vieät Nam”(1951). Trong coâng trình naøy, oâng coù baøn veà
caâu mang yù nghóa toàn taïi, oâng vieát: “coù moät daïng thöùc vò ngöõ ñoäng töø khoâng coù chuû töø, duø
laø chuû töø tuyø thích ñi chaêng nöõa. Vò ngöõ goàm coù ñoäng töø ( hay phöùc caáu ñoäng töø) coäng vôùi
ñoái töôïng”. Theo oâng, caâu mang yù nghóa toàn taïi laø caâu goàm coù danh töø chæ ñoái töôïng vaø
moät ñoäng töø ( hay phöùc caáu ñoäng töø) bieåu hieän söï toàn taïi cuûa ñoái töôïng ñoù. Coù theå noùi,
thaønh coâng cuûa M. B. Emeneau laø ôû choã, oâng ñaõ phaùc hoaï ñöôïc khuoân hình cô baûn cuûa
caâu toàn taïi tiếng Việt laø: “vò töø + danh töø”. Nhöng oâng ñaõ ñaët noù trong moät bình dieän voâ
cuøng roäng lôùn maø khoâng coù moät tieâu chí naøo ñeå phaân bieät caâu toàn taïi vôùi nhöõng loaïi caâu
khaùc coù cuøng khuoân hình nhö treân. Töùc laø, trong thöïc teá, khoâng phaûi taát caû caùc caâu coù
khuoân hình “ vò töø + danh töø” ñeàu laø caâu mang yù nghóa toàn taïi.
Ñeán naêm 1967, cuoán “Ngöõ phaùp Vieät Nam” cuûa L. C. Thompson ra ñôøi. Nhìn chung
taùc giaû naøy cuõng ñi laïi con ñöôøng maø M. B. Emeneau ñaõ ñi qua, nhöõng giaûi phaùp oâng ñöa
ra hình nhö khoâng khaùc maáy so vôùi Emeneau ñaõ ñeà nghò tröôùc ñaây. Tuy nhieân, ñoùng goùp
cuûa oâng laø ñaõ ñeà caäp ñeán moät loaïi ngöõ ñoäng töø maø ñoäng töø “coù” laøm trung taâm.
Thompson cuõng ñaõ ñöa ra nhöõng caùch duøng khaùc nhau nhaèm phaân bieät vò töø “ coù” sôû höõu
vôùi vò töø “ coù” toàn taïi:
ÔÛ Vieät Nam coù nhieàu ngöôøi.
(In Vietnam there are many people.)
Vaø:
Vieät Nam coù nhieàu ngöôøi.
( Vietnam has many people.)

Nhöng taùc giaû khoâng phaân tích söï khaùc nhau veà maët yù nghóa cuûa ñoäng töø “coù” trong
nhöõng caâu treân.
Toùm laïi, hai taùc giaû treân khoâng ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà caâu mang yù nghóa toàn taïi
moät caùch rieâng bieät maø ñi töø moät kieåu khuoân hình caâu ñaëc bieät, thöôøng xuaát hieän trong
tieángVieät gaén lieàn vôùi vieäc söû duïng töø chuyeân duøng mang yù nghóa toàn taïi laø töø “coù”.
Nguyeãn Kim Thaûn trong cuoán “Nghieân cöùu veà ngöõ phaùp tieáng Vieät” khi phaân chia
caùc tieåu loaïi ñoäng töø, taùc giaû coù nhaéc ñeán loaïi ñoäng töø toàn taïi vaø xeáp chuùng vaøo tieåu loaïi :
ñoäng töø toàn taïi – xuaát hieän- tieâu huyû. OÂâng coøn cho raèng, boå ngöõ cuûa nhöõng ñoäng töø naøy coù
theå ñaûo thaønh chuû ngöõ. Töùc theo oâng, nhöõng caâu mang yù nghóa toàn taïi laø nhöõng caâu coù
chuû ngöõ ñaûo, ñoái töôïng cuûa haønh ñoäng ñöôïc noùi trong caâu cuõng coù theå trôû thaønh chuû theå
cuûa haønh ñoäng ñoù.
Moät caùch tieáp caän hoaøn toaøn khaùc veà caâu mang yù nghóa toàn taïi ñöôïc trình baøy raát
ñôn giaûn vaø khaù roõ trong “Giaùo trình Vieät ngöõ” cuûa Leâ Caän, Cuø Ñình Tuù, Hoaøng Tueä.
Xuaát phaùt töø quan nieäm cho raèng keát caáu cuûa caâu luoân mang moät yù nghóa nhaát ñònh, vaø
treân cô sôû ñoù caùc caâu mang yù nghóa toàn taïi seõ laø nhöõng caâu coù chung moät khuoân hình vôùi
caâu “ ngaøy mai coù moät baøi hoïc”. Hoaøng Tueä ñaõ daãn ra haøng loaït caùc ví duï khaùc coù chung
khuoân hình vôùi caâu vöøa neâu:
“Beân bôø soâng laùc ñaùc maáy xoùm nhaø”
“Saùng nay ñaõ coù moät cuoäc tranh caõi soâi noåi”
“Saùng nay ñaõ noå ra moät cuoäc tranh caõi soâi noåi”…….
Trong coâng trình naøy, Hoaøng Tueä ñaõ ñaët rieâng vaán ñeà veà caâu chöùa töø “laø” vaø caâu
chöùa töø “coù” vôùi yù nghóa sôû höõu. Ñieàu naøy ñaõ laøm giaûm ñaùng keå tính chaát mô hoà treân
ñöôøng ranh giôùi cuûa caâu mang yù nghóa toàn taïi vôùi nhöõng caâu khaùc coù cuøng khuoân hình
hay cuøng moät ñoäng töø bieåu thò.
Ñieåm cuoái cuøng taùc giaû ñeà caäp ñeán laø chöùc naêng cuûa danh töø ñöùng sau ñoäng töø laøm
vò ngöõ. Hoaøng Tueä cho raèng: “caùi gì toàn taïi caùi ñoù laø chuû theå”.
Chuyeân luaän “Moät soá vaán ñeà veà caâu toàn taïi tieáng Vieät” cuûa Dieäp Quang Ban laø
coâng trình ñaàu tieân nghieân cöùu tröïc tieáp veà caâu mang yù nghóa toàn taïi. Trong coâng trình
naøy, Dieäp Quang Ban laàn ñaàu tieân ñaõ vaän duïng phöông phaùp phaân tích ngöõ nghóa, nghieân
cöùu vaø trình baøy khaù ñaày ñuû, bao quaùt ñöïôc nhöõng phöông dieän quan troïng cuûa caâu toàn
taïi tieángVieät. Taùc giaû ñaõ neâu ra moät soá caùch hieåu veà caâu mang yù nghóa toàn taïi, chia vò töø
caâu toàn taïi thaønh hai nhoùm, nhoùm vò töø chuyeân duøng, nhö: coù, coøn, maát, heát,…..vaø nhoùm vò
töø laâm thôøi mang yù nghóa toàn taïi, nhö: troàng, treo, ñeå, ñaët, laùc ñaùc,…..ñoàng thôøi, oâng cuõng
phaân loaïi caâu toàn taïi theo khuoân hình cuûa chuùng vaø phaân bieät vò töø “coù” toàn taïi vaø vò töø “
coù” sôû höõu. Dieäp Quang Ban ñöa ra moâ hình chung veà caâu toàn taïi tieáng Vieät laø: “giôùi töø
ø+ danh töø vò trí + vò töø + danh töø”.
Traàn Ngoïc Theâm trong “Heä thoáng lieân keát vaên baûn tieáng Vieät”, ngoaøi vieäc khaúng
ñònh vò töø toàn taïi ñaàu tieân laø “ coù”, oâng cuõng ñaõ chæ ra nhöõng vò töø bieåu thò tö theá toàn taïi
khaùc nhau cuûa söï vaät nhôø taùc ñoäng cuûa con ngöôøi, kieåu: treo, moùc, ñaët, ñeå, xeáp… vaø nhöõng
vị töø ít nhieàu chöùa neùt nghóa toàn taïi: xuaát hieän, hieän ra, moïc ra, voïng ra, nhaûy ra… taùc giaû
cuõng phaân bieät caâu toàn taïi vôùi caâu ñaëc tröng ñaûo vò – chuû, caâu toàn taïi vôùi caâu quan heä sôû
höõu vì theo taùc giaû ñoäng töø “coù” chuû yeáu duøng trong caâu toàn taïi nhöng cuõng coù theå duøng
trong noøng coát chæ quan heä sôû höõu.
Treân ñaây, laø vaøi neùt sô löôïc veà lòch söû nghieân cöùu caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caâu toàn
taïi tieáng Vieät. Rieâng veà so saùnh ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu naøy, chuùng toâi xin cam
ñoan ñoù laø moät vaán ñeà hoaøn toaøn môùi meû, chöa ai nghieân cöùu.
3. Đoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu
Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa caâu toàn taïi tieáng Haùn
vaø so sánh với caâu toàn taïi tieáng Vieät. Tuy nhieân, khi noùi ñeán töø “hieän ñaïi”, luaän vaên
khoâng coù yù ñònh phaân chia thaønh moät giai ñoaïn vaø bao quaùt taát caû caùc hieän töôïng ngoân
ngöõ trong toaøn boä giai ñoaïn ñoù, maø ñôn giaûn chæ laø khaûo saùt caùc hieän töôïng hieän thaáy
trong loái noùi vaø vieát cuûa ngöôøi Trung Quoác vaø ngöôøi Vieät Nam hieän nay.
Dựa trên kết quả của những nhà nghiên cứu trước đó về loại câu này, luận văn xin đưa
ra mô hình chung về câu tồn tại trong hai ngôn ngữ Hán và Việt như sau:
“Từ ngữ chỉ không gian, thời gian (phần đầu) + động từ (phần giữa) + bổ ngữ (phần
sau)”
Nhaèm haïn cheá tính chuû quan trong söï daãn giaûi cuûa ngöôøi vieát vaø baûo ñaûm tính
khaùch quan cuûa caùc ví duï, veà phaàn tieáng Haùn, bên caïnh moät soá vaên baûn được trích dẫn
trực tiếp, chuùng toâi cuõng seõ caên cöù vaøo nhöõng taøi lieäu tham khaûo cuûa nhöõng taùc giaû coù uy
tín trong giôùi nghieân cöùu Haùn ngöõ hoïc, veà phía tieáng Vieät, chuùng toâi söû duïng nhöõng taùc
phaåm vaên hoïc cuûa nhöõng taùc giaû Vieät Nam töø naêm 1930 trôû laïi ñaây ñeå laøm nguoàn ngữ
lieäu cho mình.
4. Muïc ñích nghieân cöùu
Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø thôøi gian gaàn ñaây, boä moân Ngoân ngöõ hoïc so saùnh ñöôïc
ñaëc bieät chuù yù. So saùnh thaønh coâng caùc ngoân ngöõ vôùi nhau (cho duø laø cuøng loaïi hình hay
khaùc loaïi hình) moät maët goùp phaàn cuûng coá caùc noäi dung, khaùi nieäm, maët khaùc, coù taùc
duïng soi saùng caùc luận điểm lý thuyết trong ngoân ngöõ hoïc ñaïi cöông, ñoàng thôøi laøm roõ hôn
caùc ñaëc tröng cuûa moãi ngoân ngöõ. Thöïc teá cuûa vieäc daïy vaø hoïc ngoaïi ngöõ cho thaáy, caùi maø
caû thaày vaø troø quan taâm nhieàu nhaát khoâng phaûi laø töø ngöõ, phieân aâm, caùch ñoïc… maø laø ngöõ
phaùp noùi chung vaø caùc caáu truùc caâu noùi rieâng. Vì vậy, bên cạnh việc làm rõ những đặc
điểm ngữ pháp của câu tồn tại tiếng Hán, luaän vaên ñi saâu vaøo vieäc so saùnh ñaëc ñieåm ngöõ
phaùp cuûa loaïi caâu này trong tiếng Haùn và tiếng Việt. Ñieàu ñoù giuùp cho moät soá ngöôøi Vieät
cuõng nhö ngöôøi Haùn hoïc veà ngöõ phaùp caâu toàn taïi deã daøng hôn.
5. Phöông phaùp nghieân cöùu
Để thöïc hieän luaän vaên naøy, chuùng toâi đã söû duïng phối hợp moät soá phöông phaùp
nghieân cöùu ngoân ngöõ hoïc như sau:
- Phöông phaùp mieâu taû: coù taùc duïng trong vieäc mieâu taû caùc caáu truùc cuù phaùp cuûa
caâu toàn taïi tieáng Hán vaø caâu toàn taïi tieáng Việt hieän thaáy trong moät soá vaên baûn cuûa hai
ngoân ngöõ.
- Phöông phaùp phaân tích: ñöôïc söû duïng thöôøng xuyeân trong thao taùc phaân tích caáu
truùc ngöõ phaùp ñeå tìm ra những điểm ñaëc thuø về ngữ pháp cuûa caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caùc
ñôn vò töông ñöông trong tieáng Vieät.
- Phöông phaùp so saùnh ñoái chieáu: được söû duïng để tìm ra nhöõng neùt töông ñoàng vaø
dò bieät giöõa caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caâu toàn taïi tieáng Vieät.
6. Bố cục cuûa luaän vaên
Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc trình bày thành ba chöông nhö sau:
* Chöông 1: Ñaëc ñieåm phần đầu trong caâu toàn taïi tieáng Haùn hieän ñaïi (so saùnh với
tiếng Việt)
Trong chöông naøy, luaän vaên tieán haønh mieâu taû, phaân tích đặc điểm thaønh toá đứng
đầu trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu tồn tại tiếng Hán hiện đại. Sau đó, so sánh với thành tố
có vị trí tương đương trong câu tồn tại tiếng Việt.
* Chöông 2: Ñaëc ñieåm phần giữa trong caâu toàn taïi tieáng Haùn hieän ñaïi (so saùnh với
tiếng Việt)
giữa trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu tồn tại tiếng Hán hiện đại. Sau đó, so sánh với thành tố
* Chöông 3: Ñaëc ñieåm phần sau trong caâu toàn taïi tieáng Haùn hieän ñaïi (so saùnh với
tiếng Việt)
sau trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu tồn tại tiếng Hán hiện đại. Sau đó, so sánh với thành tố
Chương 1
ĐẶC ĐIỂM PHẦN ĐẦU CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI
1.1 Đặc điểm phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại
Trong câu tồn tại tiếng Hán, thành tố đứng trước vị từ là từ chỉ không gian – thời gian.
Tuy nhiên, khi nghiên cứu, đánh giá vai trò của thành tố này, hầu hết các nhà Hán ngữ học
đều chỉ nói nhiều về các từ chỉ không gian mà thôi. Vì rằng, giới Hán ngữ học cũng tốn
không ít giấy mực trong việc kết luận từ chỉ không gian trong câu tồn tại là thành phần chủ
ngữ như hiện nay. Có nhiều quan điểm khác nhau khi xem xét thành tố này. Trong “Ngữ
pháp Hán ngữ hiện đại” (Trần Phương Thảo dịch), tác giả cho rằng: “câu tồn hiện (câu tồn
tại) không có chủ ngữ” và theo tác giả, thành tố đứng đầu trong câu tồn tại là thành phần
trạng ngữ, bất kể đó là từ chỉ không gian hay từ chỉ thời gian. Còn đại đa số các công trình
nghiên cứu khác thì cho rằng từ chỉ không gian trong câu biểu thị sự tồn tại, xuất hiện hay
biến mất của người hoặc sự vật là chủ ngữ, chỉ đối tượng được nói đến trong câu. Trong khi
đó, từ chỉ thời gian thì hiển nhiên được công nhận là thành phần trạng ngữ. Một trong những
công trình mà kết quả nghiên cứu có tính thuyết phục cao và luận văn của chúng tôi cũng
thống nhất với tác giả ở quan điểm cho rằng từ chỉ không gian trong câu tồn tại tiếng Hán là
chủ ngữ, còn từ chỉ thời gian là trạng ngữ. Quan điểm ấy được tóm tắt như sau:
Trong Hán ngữ hiện đại, từ chỉ không gian có thể xuất hiện trong hầu hết các kiểu loại
câu để miêu tả vị trí xảy ra một hiện tượng hoặc một hoạt động nào đó. Tuy nhiên, từ chỉ
không gian trong câu tồn tại không đơn thuần chỉ miêu tả vị trí của sự vật, hiện tượng như
các kiểu câu vị ngữ động từ khác, mà nó còn là đối tượng miêu tả của toàn câu. Nói cách
khác, chức năng của từ chỉ không gian trong câu tồn tại và trong những kiểu câu khác không
giống nhau. Trong các kiểu câu vị ngữ động từ không mang ý nghĩa tồn tại, từ chỉ không
gian là thành phần trạng ngữ mà sự xuất hiện hoặc không xuất hiện của nó cũng không làm
ảnh hưởng đến nội dung thông báo của câu, còn trong câu mang ý nghĩa tồn tại,xuất hiện hay
biến mất của người hay sự vật, nó được coi là chủ ngữ và là thành phần bắt buộc phải có
trong khuôn hình câu bất kì mang ý nghĩa tồn tại.
Tuy nhiên, cũng có khi từ chỉ không gian trong câu tồn tại vắng mặt. Đó là trường hợp
những câu tỉnh lược chủ ngữ, thì khi đó, người hay sự vật được đề cập đến trong câu tồn tại
đang xuất hiện trước mắt người nói và người nghe hoặc khi địa điểm giao tiếp không cần
phải nói đến mà người nghe vẫn hiểu được vấn đề đang được nói.
Trong câu tồn tại tiếng Hán, từ chỉ không gian do các tiểu loại danh từ và cụm danh
từ sau đây biểu thị:
1.1.1 Phương vị từ
Trong Hán ngữ hiện đại, phương vị từ là những danh từ chỉ phương hướng, vị trí. Có
hai loại: Danh từ phương vị đơn và danh từ phương vị kép.
Danh từ phương vị đơn gồm: 上: trên，下: dưới，前: trước，后: sau，左: trái，后:
phải，里: trong，外: ngoài，中: giữa，南: nam，西: tây，北: bắc，东: đông,…
Danh từ phương vị kép gồm: 上边 (面): phía trên – mặt trên ，下边 (面): phía
dưới – mặt dưới，前边 (面): phía trước – mặt trước，后边 (面): phía sau – mặt sau，左
边 (面): phía trái – mặt trái，后边 (面): phía phải – mặt phải，里边 (面): phía trong –
mặt trong，外边 (面): phía ngoài – mặt ngoài，南边 (面): phía nam – miền nam，西边
(面): phía tây – miền tây，北边 (面): phía bắc – miền bắc，东边 (面): phía đông – miền
đông,…
Trong trường hợp này chúng tôi chỉ bàn đến danh từ phương vị kép.
Ví dụ:
1. 前面有一个邮局。
Phía trước có một cái bưu điện.
(现代汉语语法 - 存现句)
2. 台上坐着一位医生。
Phía trên có một vị bác sĩ đang ngồi.
3. 东边走来一个人.
Phía đông có một người đang tiến lại.
4. 后面开过来一辆汽车。
Phía sau có một chiếc xe hơi đang đi lại.
1.1.2 Danh từ + phương vị từ
Là tổ hợp gồm danh từ phương vị kết hợp với một danh từ thường đứng trước nó, như:
黑板上面: mặt trên bảng đen，房间里: bên trong phòng，教室外: bên ngoài phòng
học，果子上面: phía trên tủ，箱子里面: bên trong vali，学校前边: phía trước
trường học,…
Ví dụ:
5. 村外有一水塘水塘里有荷花，有芦苇，当然还有鱼
儿。
ÔÛ bìa laøng coù moät caùi ao nöôùc, trong ao coù hoa sen, coù lau saäy, ñöông nhieân cuõng
coù caù nöõa.
(天故幽默故事 - 可怜鱼饵)
6. 小城里有一家书店，正位于城中心广场边上。
Trong thaønh phoá naøy coù moät hieäu saùch naèm ôû quảng tröôøng trung taâm thaønh phoá.
(天故幽默故事 - 都卖完了)
7. 码头上的酒吧里，有两个水手一边喝酒，一边闲聊。
Trong quán rượu trên bến sông có hai chàng thủy thủ vừa uống rượu vừa nói chuyện
phiếm.
(天故幽默故事 - 爱吹牛的水手)
8. 忽然，河中间冒出一团火，金光闪闪烁烁忽明忽暗。
Ñoät nhieân, ôû giữa soâng boác leân moät ñoám löûa, aùnh saùng laáp laùnh laäp loøe.
(中华古代童话宝库 - 鱼童)
1.1.3 Danh từ biểu thị nơi chốn
Ví dụ:
9. 门口站着几个人 .
Trước cửa có mấy người đang đứng.
(现代汉语语法教程 - 存现句)
10. 抽象画展，有一个孩子站在某画前问母亲这副画
的主题真是上面所标示的牧童及马吗。
Tại buổi triển lãm tranh trừu tượng, có một thằng bé đứng trước một bức tranh và hỏi
mẹ : “chủ đề của bức tranh này có đúng là mục đồng và ngựa như chú thích trên tranh
không?”.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 抽象画)
11. 期末考试的时候，有一个学生对老师说我忘记带笔
来。
Trong kì thi cuối khóa, có một em học sinh nói với thầy giáo : “thưa thầy, em quên
mang bút theo rồi”.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 学生的逻辑)
12. 屋角儿立着一个酒柜。
Trong góc phòng có đặt một cái tủ rượu.
(中级汉语听和说 - 这是谁的房子)
1.1.4 Tổ hợp “đại từ + phương vị từ” biểu thị nơi chốn
Ví dụ:
13. 这里, 有高大的房屋.
Chỗ này coù moät ngoâi nhà nguy nga.

(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 呼吸)
1.1.5 Danh từ chỉ người + danh từ + phương vị từ

Ví dụ:
14. 牧师院子里有一棵苹果树。
Trong sân của vị mục sư có một cây táo.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 上帝不多嘴多舌)
Ngoài những danh từ và cụm từ chỉ không gian, phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán
hiện đại còn do các từ và cụm từ chỉ thời gian đảm nhiệm. Và chúng được hiển nhiên công
nhận là thành phần trạng ngữ, làm rõ nghĩa cho cả câu về mặt diễn tả thời gian tồn tại, xuất
hiện hay biến mất của người hay sự vật nào đó.
Sau đây là những từ và cụm từ chỉ thời gian xuất hiện trong những mô hình câu tồn tại
cụ thể mà trong quá trình khảo sát chúng tôi ghi nhận được:
1.1.6 Từ và cụm từ chỉ thời gian thuộc về quá khứ không xác định
Gồm các trường hợp như: 很久以前, 古时侯, 很久很久以前，从
前，…
Ví dụ:
15. 很久以前，在龙河上有个老渔翁，他有一条旧渔船和
一张旧鱼网。日子过得很苦。
Ngaøy xöa treân soâng Loâ Haø coù moät oâng laõo ñaùnh caù, oâng coù moät chiếc thuyeàn vaø
moät taám löôùi ñaùnh caù cũ , cuoäc sống raát cô cöïc.
16. 古时侯，有两个武士要进行一场关系到生死的决
斗。
Xöa, coù hai voõ só caàn phaûi quyeát ñaáu moät traän soáng coøn .
(天故幽默故事 - 生死决斗)
17. 很久很久以前，在一座大山下，住着一位老一生。
Ngày xửa ngày xưa, có một thầy thuốc già sống dưới một ngọn núi lớn.
(中华古代童话宝库 - 医生和老虎)
18. 丛前, 有一个小男孩，他的爸爸妈妈在他很小的时候
就去世了。
Ngaøy xöa coù moät caäu beù, boá meï caäu maát ñi khi caäu còn raát nhoû.
(中华古代童话宝库 - 金斧头，银斧头，铁斧头)
1.1.7 Đại từ + danh từ chỉ thời gian
Ví dụ:
19. 这时，丛桥上走下一个老爷爷，他来到小男孩的身
旁。
Luùc naøy coù moät oâng laõo töø treân caàu böôùc xuoáng, oâng ñi tôùi caïnh beân caäu beù.
20. 这时，有个头发雪白老人开口了：“ 只有 ‘ 忠告 ’最
有价值”。
Lúc này,có một cụ già tóc bạc buộc miệng bảo: “ Chỉ có lời khuyên bảo thẳng thắn và trung
thực ( Trung cáo ) là giá trị nhất ”
(天故幽默故事 - 讨价还价)
21. 这时候，忽然丛天上飞来一只老鹰，只见它俯冲下
来。
Luùc naøy töø treân trôøi coù moät con chim öng bay ñeán, chæ thaáy noù boå nhaøo xuoáng.
(中华古代童话宝库 - 猎人海力布)
22. 这时候，大山上传来另外一只老虎的叫声。
Lúc này trên núi vọng lại tiếng gầm của một con hổ khác.
1.1.8 Số từ + danh từ chỉ thời gian
Ví dụ:
23. 一个严冬的黄昏，有个男子躺在大街的行人道上。
Vào một buổi chiều hoàng hôn giữa mùa đông giá rét, có một người đàn ông nọ nằm
dài trên vỉa hè của một con phố lớn.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 不怕冷的原因)
24. 20 世纪初, 有一位以写讽刺幽默小说而出名的作家。
Ñaàu theá kyû XX, coù moät nhaø thô có taøi vieát chuyeän châm bieám khoâi haøi maø trôû
thaønh noåi tieáng.
(天故幽默故事 - 提前报道)
25. 一天清早，一只喜鹊在树杈上悲伤地哭。
Một buổi sáng tinh mơ, có một con chim khách đậu trên cành cây khóc thảm thiết.
(中华古代童话宝库 -英武鸟灭火)
1.1.9 Danh từ chỉ thời gian mang tính cụ thể
Ví dụ:
26. 晚上八点半来过两个干部 .
Lúc 8h30 tối, có hai người cán bộ đến.
27. 昨天, 死了一个人。
Hôm qua có một người vừa chết.
28. 今天, 我的学校里,有一个孩子掉到水坑里去了。
Hôm nay, tại trường con có một người té vào vũng nước.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 好孩子)
1.1.10 Cụm từ chỉ thời gian không xác định
Ví dụ:
29. 下雨的晚上，有位个医生和一位老师分乘两辆豪华
较车迎头相撞。
Vào một đêm mưa nọ, có một ông bác sĩ và một thầy giáo lái hai chiếc xe cực kỳ sang
trọng chạy ngược chiều đâm vào nhau.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 上党)
30. 星期天( 有一个 )爸爸带着孩子去游览山洞。
Một chủ nhật nọ, có một ông bố dẫn con đi tham quan một hang núi.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 不怕鬼)
31. 不到半个月，楼房里就传出婴儿的哭声原来新娘生
了个儿子。
Chưa đầy nửa tháng, trong căn lầu vọng ra tiếng khóc của trẻ sơ sinh, thì ra cô dâu đã
sinh con.
(中华古代童话宝库 - 吃了仙草的老鼠)
32. 有一天, 来了一个顾客走进一家出售小动物的商
店。
Một hôm nọ, có một vị khách bước vào một cửa hàng bán các loài thú nhỏ.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 那就是我)
1.1.11 Số từ ước lượng + danh từ chỉ thời gian
Ví dụ:
33. 几分钟后，有一个少妇穿着泳衣在我们面前走过。
Mấy phút sau có một phụ nữ trẻ mặc đồ tắm đi ngang qua trước mặt chúng tôi.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 别那么孩子)
1.1.12 Kết cấu (C + V) + từ chỉ thời gian
Ví dụ:
34. 我们一家人在沙滩晒太阳的时候，突然有一个美
丽的少奴走来。
Khi cả nhà tôi đang tắm nắng trên bãi cát, bỗng nhiên có một thiếu nữ xinh đẹp đi qua.
35. 走出车站时，有人拍了一下我的肩膀说 “你奇信了
吗?”
Khi tôi ra khỏi trạm xe, có một người vỗ vào vai tôi và nói : “Anh đã gửi thư chưa?”.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 良方)
36. 当我走近邮筒时，有一人对我叫别忘了那封信。
Khi tôi đi đến gần thùng thư thì lại có một người gọi tôi và nói : “Đừng quên gởi thư
nhé ông bạn”.
1.1.13 Từ chỉ thời gian + từ chỉ không gian
Cũng có trường hợp, tại vị trí phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại có cả từ
chỉ không gian và từ chỉ thời gian.
Ví dụ:
37. 这时, 门外跑进来一个人。
Lúc này, bên ngoài cửa có một người vừa chạy đến.
38.很久很久以前，蒙古草原上, 有个放羊娃名字叫苏和。
Ngày xửa ngày xưa, trên thảo nguyên Mông Cổ có một em bé chăn dê tên là Tô Hòa.
(中华古代童话宝库 - 马头琴)
Tại vị trí phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán phần nhiều là từ ngữ chỉ không gian. Từ
chỉ không gian trong câu tồn tại tiếng Hán có nhiều phương thức biểu hiện, chúng có chức
năng hữu hạn hóa vị trí (địa điểm) tồn tại, xuất hiện, biến mất của người hay sự vật. Trong
các yếu tố cấu tạo nên chúng, không có mặt của giới từ. Một ít trường hợp phần đầu trong
câu tồn tại tiếng Hán do từ ngữ chỉ thời gian đảm nhiệm, đó là trường hợp khi trong câu
miêu tả sự xuất hiện của một sự kiện, sự tình.
1.2 So sánh với thành phần tương ứng trong tiếng Việt
1.2.1 Sơ lược đặc điểm phần đầu trong câu tồn tại tiếng Việt
Cũng là từ ngữ chỉ không gian, thời gian trong câu tồn tại, nhưng trong tiếng Việt,
chúng được nhìn nhận như sau:
Thành tố này cũng là yếu tố quan trọng đối với cấu trúc của câu tồn tại, là cái nền, cái
khung cho sự xuất hiện của sự vật. Đôi khi trên bề mặt của cấu trúc câu chúng ta thấy không
có mặt của yếu tố này, nhưng đó chỉ là những trường hợp tỉnh lược yếu tố không gian trong
khung cảnh hiện hữu của người nói và người nghe. Người nghe phải ngầm hiểu bối cảnh
xuất hiện của sự vật.
Ví dụ :
39. Có ba phóng viên của ba tờ nhật báo đã tranh nhau phỏng vấn nó, một vị giáo sư
quần vợt,…
(Vũ Trọng Phụng – Số đỏ)
40. Có lệnh thu nhanh vũ khí và rút nhanh vào ven đường.
(Anh Đức - Hòn đất)
41. Có một giàn thiên lí và dây hoa Cẩm Tú.
(Tô Hoài - Tặng ai hay bắn chim bẫy chim)
42. Có một cô diễn viên dạy gấu, cắp tay chú gấu khiêu vũ tay đôi.
(Tô Hoài - Anh Cu rơ đeo số 15)
Trên bề mặt của bốn câu trên, chúng ta thấy không có sự xuất hiện của từ hoặc ngữ chỉ
không gian, thời gian. Nhưng bất kì sự vật, hiện tượng nào khi chúng tồn tại cũng đều tồn tại
trong một không gian và một thời gian nhất định. Khi người nghe tiếp nhận những câu này,
phải biết gắn chúng với một ngữ cảnh cụ thể, để từ đó lĩnh hội rõ ràng nội dung thông báo
mà người nói muốn truyền tải, ngữ cảnh ấy có thể sẽ là:
39’. (Trên sân quần) Có ba phóng viên của ba tờ nhật báo đã tranh nhau phỏng vấn nó,
một vị giáo sư quần vợt,…
40’. (Ngoài kia) Có lệnh thu nhanh vũ khí và rút nhanh vào ven đường.
41’. (Trong vườn nhà Nam) có một giàn thiên lí và dây hoa Cẩm Tú.
42’. (Tại vườn bách thú thành phố) có một cô diễn viên dạy gấu, cắp tay chú gấu
khiêu vũ tay đôi.
Trạng ngữ chỉ không gian, thời gian là cơ sở cần yếu cho việc tạo thành câu tồn tại, là
một điều kiện tối cần thiết để cho một từ có thể thực hiện chức năng trung tâm cú pháp của
câu tồn tại, là cái nội dung có liên quan đến vị trí không gian, thời gian của vật thể. Đối với
vị từ, nội dung này thường tiềm ẩn trong nó, chỉ nhờ cách sắp xếp của các yếu tố trong
khung hình câu mới bộc lộ ra được. Như vậy đối với toàn bộ câu, trạng ngữ không gian, thời
gian là cái hiển hiện. Nói cách khác, nó được hiện thực hoá trong lời nói, còn đối với vị từ nó
là cái không hiển hiện, chỉ có sự phân tích nội dung, ý nghĩa của từ thì mới làm cho nó bộc
lộ ra.
- Đối với câu tồn tại có vị từ chuyên dùng thì trên bề mặt của câu chúng ta thấy có khi
loại trạng ngữ này xuất hiện có khi chúng vắng mặt, nhưng bất luận hình thức như thế nào
thì trong cấu trúc ngữ nghĩa câu tồn tại cũng ngầm chứa ý nghĩa không gian và thời gian.
Trong trường hợp này, Ngữ pháp chức năng tiếng Việt gọi là câu tỉnh lược khung cảnh hiện
hữu của Đề.
Chẳng hạn có một phát ngôn: “Có khách”. Người tiếp nhận phát ngôn này phải đặt
chúng trong một ngữ cảnh cụ thể để hiểu chúng.
Người nghe có thể hiểu là:
Trong nhà, có khách.
Hay:
Hôm qua, trong nhà có khách.
- Đối với câu tồn tại có vị từ thuộc nhóm lâm thời mang ý nghĩa tồn tại:
Xét các ví dụ sau:
43. Em bé đứng co một chân.
44. Nó nằm vắt chân chữ ngũ.
45. Ông lão ngồi chễm chệ trên ghế.
Trong những ví dụ trên (không phải câu mang ý nghĩa tồn tại), những động từ: “đứng,
nằm, ngồi” chỉ tư thế của sự vật. Nhưng khi xuất hiện trong những câu tồn tại sau đây,
chúng (các động từ trên) còn có một mối quan hệ với một địa điểm không gian nhất định
và một thời gian cụ thể, nói cách khác, những tư thế này có một tiếp điểm nhất định với
một vị trí không gian, chẳng hạn:
46. Ngoài sân, đứng co ro một em bé bị ướt mưa.
47. Trong phòng, ngồi chễm chệ một ông khách.
48. Trước nhà, đứng tăm tắp hai hàng cau tươi tốt.
Tư thế của vật thể trong mối liên hệ với một vị trí không gian và thời gian tạo ra ý
nghĩa về trạng thái tồn tại của vật thể. Thế nhưng khi đặt chúng vào khuôn hình câu tồn
tại thì trạng ngữ không gian, thời gian là yếu tố bắt buộc xuất hiện một cách tất yếu do
yêu cầu của động từ trung tâm.
Ngoài hai lớp từ trên, những từ tượng hình như : lác đác, lún phún, lố nhố, lom khom,
nhấp nhô, thấp thoáng,…khi làm vị từ trong câu tồn tại thì thường đứng sau trạng ngữ
không gian, thời gian .
Ví dụ:
49. Dưới đất, trên phản ngổn ngang những sắt vụn.
(Tô Hoài – Quê người)
50. Đằng sau lố nhố năm sáu bóng mũ sắt nữa.
(Nguyễn Đình Thi - Xung kích)
51. Dưới mặt đất mát rười rượi, la liệt các thứ xương rồng, mào gà, tía tô, kinh giới, cỏ
tóc tiên, …
52. Trên trần nhà rũ xuống ba dây xích treo hai cái bô và một cái quạt trần gãy cánh.
Cấu tạo cụ thể của các thành tố này là:
1.2.1.1 Danh từ, ngữ danh từ có thành tố chính là những danh từ chỉ không
gian, thời gian (nơi, chỗ, chốn, bên, phía, đằng, hướng, khi, lúc, hồi, dạo, …)
Ví dụ:
53. Phía cuối cầu, có một người đội mũ vải vàng, da tai tái, mặt hầm hầm, mắt đeo
kính đen.
(Tô Hoài - Anh đưa em đến Hiền Lương)
54. Giữa trời, có đám mây trắng trông hệt dáng điệu một nhà hiền triết.
55. Giữa khoảng đất phẳng trước cửa đồn, có cái hố tròn to bằng cái nong sâu như cái
giếng.
(Tô Hoài - Hoa Sơn)
56. Một ngày mưa bụi đầu xuân, có một đàn vành khuyên bay về và nhặt sâu trong lá
thiên lý.
(Tô Hoài - Mải vui quên hết)
57. Hôm sau, vào quãng giờ ấy, có tiếng gõ cửa buồng.
(Tô Hoài - Suối Khỉ)
58. Một chốc, có con trâu bồn từ phía dưới tới.
(Tô Hoài - Kim Đồng)
1.2.1.2 Giới từ + danh từ, ngữ danh từ chỉ nơi chốn (ở, tại,…)
Ví dụ :
59. Ở dưới cái hố giam bốc lên những mùi bùn lầy hôi thối.
60. Ở quầy bên cạnh, từ ấy trở đi chỉ còn nghe thấy tiếng đũa bát lạch cạch, vì hai
người thám tử nhất định giữ kín những bí mật đã hở.
61. Ở tủ kính ngoài cùng, có ba hình nhân tạc bằng gỗ, chính là của Tây phương gởi
sang, giống hệt mĩ nhân Tây phương,…
62. Ở cái nhà ấy, trên hai lỗ cửa sổ vuông chỉ bằng hình một viên gạch bát, có ánh
sáng đèn hắt ra cho chàng biết Ngây còn thức dệt cửi.
(Tô Hoài – Dế Mèn phiêu lưu kí)
1.2.1.3 Danh từ, ngữ danh từ chỉ thời gian

Ví dụ :
63. Năm nay, ở nhiều đám then, có người về hát bài then cách mạng.
(Tô Hoài – Đôi gi đá)
64. Buổi sáng, có mấy đứa trẻ trong xóm giếng đi học chữ Nho ở nhà thầy Miên về.
65. Hôm nay, có nhiều bà và nhiều cô con gái lắng nghe học lỏm lấy những câu hóc
hiểm để hòng có bận nào chửi nhau với ai chăng.
66. Độ 3 hôm, có 3 người từ trong làng Giá đi bộ ra đầu làng Hạ Nha.
67. Tối qua, có cướp về đánh phố, đánh cả vào chỗ phu ở.
68. Đêm đêm có một cô gái nhỏ đi ra và chui xuống dưới mả.
(Anh Đức – Hòn đất.)
69. Chiều hôm ấy, có một đám ngồi bên gốc cây nghiến xanh rì.
70. Chốc sau, có một giọng nữ cất lên.
1.2.1.4 Từ chỉ thời gian + giới từ + danh từ, ngữ danh từ
Ví dụ :
71. Bấy giờ ở ngoài sân, xung quanh ngọn đèn hoa kì tù mù, có một cuộc nói chuyện
nho nhỏ, nhưng đầy vẻ sợ hãi, bí mật.
72. Hôm ở hội Gióng, có bà quận chúa họ Trần nổi tiếng kiêu kì, võng lọng nghênh
ngang, coi người như rơm rác.
1.2.1.5 Từ chỉ thời gian + động từ + danh từ, ngữ danh từ
Ví dụ :
73. Lúc ra khỏi gốc đồi, xuất hiện một cỗ máy kéo đỏ gắt.
(Tô Hoài - Cánh đồng yên vui)
74. Lúc tan sương, thấy dạt vào bờ một cái cột buồm và những mảnh ván.
1.2.1.6 Giới từ + ngữ danh từ + giới từ + danh từ
Ví dụ :
75. Tại một làng kia ở Cao Bằng, có hai thiếu niên dân tộc Tày, xấp xỉ 14, 15 tuổi.
(Tô Hoài – Hoa Sơn
1.2.1.7 (giới từ + chỉ định từ) + (giới từ + danh từ chỉ nơi chốn)
Ví dụ :
76. Lúc ấy, trên gác chỉ có ông Hai và cô Nga là con gái ông ta.
77. Lúc ấy, trên sân quần có hai cô đầm đang tranh cái giải vô địch phụ nữ Pháp nên
những người của hiệu Âu hóa đứng xem cũng không sốt sắng mấy.
78. Chốc sau, đằng cụm vườn, có bóng người liên tiếp chạy vọt ra.
79. Chiều đến, ngoài đầu ngõ, ồn ào những thợ tơ, thợ cửi ra khung cửi đứng xúm lại
chuyện trò.
1.2.2 Sự giống nhau và khác nhau về đặc điểm phần đầu trong câu tồn tại tiếng
Hán hiện đại và tiếng Việt
Qua việc miêu tả thành tố đứng đầu trong câu tồn tại của hai ngôn ngữ Hán - Việt,
chúng tôi nhận thấy có những nét tương đồng và khác biệt sau:
1.2.2.1 Về vị trí trong câu
Trong câu tồn tại của hai thứ tiếng, từ chỉ không gian, thời gian đều đứng ở vị trí đầu
tiên trong khuôn hình câu có ba thành phần: “Từ chỉ không gian/thời gian + vị từ tồn tại +
bổ ngữ chỉ người/sự vật”.
1.2.2.2 Về chức năng ngữ pháp
Trong câu tồn tại tiếng Việt, thành tố này đóng vai trò là trạng ngữ mà sự xuất hiện
hay vắng mặt của nó không hề ảnh hưởng đến nội dung thông báo của câu. Có cùng chức
năng ngữ pháp nói trên (trạng ngữ) là từ và ngữ chỉ thời gian trong câu tồn tại tiếng Hán hiện
đại. Từ và ngữ chỉ không gian trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại đảm nhiệm chức năng làm
thành phần chủ ngữ của câu, là yếu tố bắt buộc phải có trong các tiểu loại câu có vị từ là các
động từ miêu tả sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của người và sự vật.
1.2.2.3 Về các yếu tố cấu thành
Các yếu tố cấu thành phần đầu câu tồn tại trong hai ngôn ngữ thường là các danh từ,
ngữ danh từ chỉ không gian, thời gian đảm nhiệm. Ngoài ra, còn có các tổ hợp: danh từ + từ
chỉ không gian, thời gian, đại từ + từ chỉ không gian, thời gian cũng đảm nhiệm việc cấu
thành thành phần này.
Trong câu tồn tại tiếng Việt, từ ngữ chỉ không gian đóng vai trò là thành phần trạng
ngữ, nên trong các yếu tố cấu tạo có sự xuất hiện của giới từ.
Trong mô hình câu tồn tại do Diệp Quang Ban đưa ra: “giôùi töø ø+ danh töø vò trí (danh
từ chỉ không gian)+ vò töø + danh töø”, chúng ta thấy phần đầu trong câu tồn tại do một tổ
hợp: “giôùi töø ø+ danh töø vò trí” cấu thành. Có trường hợp có một giới từ đứng đầu thành phần
trạng ngữ: “Ở quầy bên cạnh có tiếng hai người xì xào bàn tán:…” (Vũ Trọng Phụng – Số
đỏ) (“Ở” là một giới từ), cũng có trường hợp có tới hai giới từ xuất hiện trong thành phần
trạng ngữ của câu, một đứng đầu và một đứng ở giữa: “Tại một làng kia ở Cao Bằng, có hai
thiếu niên dân tộc Tày, xấp xỉ 14, 15 tuổi”. (Tô Hoài – Hoa Sơn) (Câu này có hai giới từ
:“Tại” và “Ở”)
Ngược lại, trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại, thành tố chỉ không gian đứng đầu câu
chính là chủ ngữ, vì vậy trong các yếu tố cấu tạo nên thành tố này không thể xuất hiện của
giới từ. Vì giôùi töø (ñuùng hôn laø keát caáu giôùi töø ) cuøng vôùi taân ngöõ cuûa noù khoâng theå laøm
chuû ngöõ trong caâu.
Người ta chỉ nói:
80. 桌子上摆满了书。(+)
Nhưng không ai nói:
80’. 在桌子上摆满了书。(-)
Ở câu (80) (là một câu tồn tại), phần đầu của câu do “桌子上” đảm nhiệm, đây là
một tổ hợp gồm danh từ chỉ sự vật (桌子)và phương vị từ (上)tạo thành. Ngoài hai yếu tố
trên, chúng ta không thấy có sự xuất hiện của giới từ. Trong khi đó, ở câu (80’), tại vị trí
phần đầu, ngoài hai yếu tố danh từ chỉ sự vật (桌子)và phương vị từ (上),lại có thêm giới
từ “在”, điều này không đúng với mô hình chung của câu tồn tại nên nó không được xem là
một câu tồn tại.
1.2.2.4 Về việc chuyển dịch từ Hán sang Việt (và ngược lại)
Phần đầu trong câu tồn tại của hai ngôn ngữ có vị trí và chức năng ngữ pháp giống
nhau. Tuy nhiên, do trật tự của các thành tố cấu tạo nên đoản ngữ (đặc biệt là ngữ danh từ)
trong hai ngôn ngữ khác nhau nên khi chuyển dịch từ một câu tiếng Hán sang câu tiếng Việt
và ngược lại, người dịch cần nắm rõ điểm khác nhau này.
Đối với ngữ danh từ chỉ có từ trung tâm và thành tố phụ sau (định ngữ), trong tiếng
Việt trật tự của chúng sẽ là: “TTT + ĐN”, còn trong tiếng Hán thì ngược lại: “ĐN + TTT”.
Ví dụ:
81. 手里, 拿着一把金灿灿的金斧头。
82. 城里, 有一家书店，正位于城中心广场边上。
Nếu dịch theo cách nói và cách viết của người Việt thì những thành phần in đậm trong
hai câu trên lần lượt sẽ là: “Tay trong”(1) và “Thành phố trong” (2). Nhưng bản thân hai
cụm từ “Tay trong” và “Thành phố trong” không có nét nghĩa chỉ không gian, nên sự xuất
hiện của chúng trong trường hợp này khiến cho hai câu trên không còn là hai câu tồn tại
đúng (cả về mặt nghĩa lẫn mô hình câu). Vì vậy, phải dịch là “Trong tay” và “Trong thành
phố”
81’. Trong tay caàm moät chieác rìu vaøng saùng laáp laùnh.
82’. Trong thaønh phoá, coù moät hieäu saùch naèm ôû quảng tröôøng trung taâm.
Đối với những ngữ danh từ có nhiều thành tố định ngữ, thì trật tự của chúng trong
tiếng Hán là: “…+ ĐN2 + ĐN1 + TTT”, khi sang tiếng Việt chúng ta phải dịch là: “TTT
+ ĐN1 + ĐN2 + …”,
Ví dụ:
83. 公园中的木椅上，坐着一个老妇人。
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 老父和胡桃)
84. 我们村里有一面大鼓，周围足有几十里。
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 江南江北)
85. 张公山的一个山洞里，住着一条老母龙和一黑一
白两条小蛟。
(中华古代童话宝库 - 出虫交记)
86. 一辆极拥挤的公共汽车上，有一个坐着的年轻
人忽然低下头去。
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 拥挤的车)
Ngữ danh từ trong ví dụ (3) được phân tích như sau: TTT là: 上: trên, ĐN1: 木椅:
ghế gỗ, ĐN2: 公园中: trong công viên. (tại vị trí của ĐN1 và ĐN2 chúng ta cũng có thể
phân tích: ĐN1: TTT là 椅:(ghế) và ĐN là 木:(gỗ), ĐN2: TTT là 中:(trong) và ĐN là 公
园:(công viên). Và khi dịch sang tiếng Việt, trật tự của chúng phải là:
83’. Trên (một) băng ghế gỗ trong công viên, có một bà lão đang ngồi.
Tương tự ví dụ (3), các ví dụ (4), (5), (6) cũng sẽ dịch thành:
84’. Trong thôn chúng tôi, có một cái trống chu vi của nó đến mấy mươi dặm.
85’. Trong một hang động ở núi Trương Công, có một con rồng mẹ và hai chú giao
long con, một đen một trắng sống ở đó.
86’. Trên một chuyến xe buýt đông người, có một anh thanh niên đang ngồi bỗng
nhiên cúi đầu xuống.
TIỂU KẾT
Trong chương này, dựa trên những cứ liệu khảo sát, luận văn đã tiến hành phân tích
những đặc điểm cơ bản của phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại ở các phương diện:
vị trí, chức năng của nó trong mô hình câu tồn tại, các yếu tố cấu thành nên tổ hợp từ, ngữ
chỉ không gian và thời gian. Qua đó, luận văn đã góp phần khẳng định tính đúng đắn về kết
luận của những nhà Hán ngữ học trước đó khi cho rằng: các từ ngữ chỉ không gian trong câu
tồn tại chính là chủ ngữ - là đối tượng được nói đến trong câu, và trong các yếu tố cấu thành
nên nó không có sự tham gia của giới từ.
Khác với câu tồn tại tiếng Hán, trong câu tồn tại tiếng Việt, thành tố này (từ ngữ chỉ
không gian) làm thành phần trạng ngữ của câu, và giới từ có mặt ở đầu câu – trong tổ hợp từ
làm trạng ngữ của câu.
Chương 2
ĐẶC ĐIỂM PHẦN GIỮA CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI
2.1 Đặc điểm phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại
2.1.1 Vị từ
Phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán thường là vị từ hoặc ngữ vị từ đóng vai trò hạt
nhân thể hiện sự tồn tại, xuất hiện hoặc biến mất của người hoặc sự vật.
Thống nhất với các nhà nghiên cứu Hán ngữ học khi phân chia câu tồn tại trong tiếng
Hán thành hai loại: câu tồn tại và câu ẩn hiện, chúng tôi xin liệt kê những động từ xuất hiện
trong từng loại câu đặc thù như sau:
2.1.1.1 Những động từ chỉ có thể xuất hiện trong câu tồn tại
Trong câu tồn tại, động từ xuất hiện ở phần giữa có hai loại: động từ bất cập vật và
động từ cập vật.
a. Những động từ bất cập vật thường dùng để biểu thị sự tồn tại, gồm: 站: đứng, 躺:
nằm, 飞: bay, 淌: chảy xuống, 睡: ngủ, 流: chảy, 住: cư trú, 走: đi(chạy), 漂: trôi nổi, 停:
ngừng, 跪: quỳ, 坐: ngồi, 倒: đổ,…
Ví dụ:
87. 楼上走下来一个人。
Trên lầu có một người đang đi xuống.
88. 屋顶飞过去一架飞机。
Trên không trung có một chiếc máy bay đang bay qua.
89. 地上坐了几个人。
Trên mặt đất có mấy người đang ngồi.
90. 门外跑进来一个人。
Bên ngoài cửa có một người vừa chạy đến.
b. Những động từ cập vật thường dùng để biểu thị sự tồn tại, gồm: 画: vẽ, 放: thả, 印:
in, 雕: khắc, 写: viết, 摆: bày, 标: đánh dấu, 刻: khắc chạm, 铺: trải ra, 添: thêm, 挂: treo
(móc), 绣: thêu, 提: viết vào,…
Ví dụ:
91. 屋子的地上铺着地毯。
Trên mặt đất trong phòng có trải một tấm thảm.
92. 墙上还挂着一些字画儿。
Trên tường còn treo một số tranh chữ.
94. 窗台上摆了几盆花儿 .
Trên cửa sổ có bày mấy chậu hoa.
2.1.1.2 Những động từ chỉ có thể xuất hiện trong câu ẩn hiện
a. Động từ xuất hiện, tiêu biến
Những động từ mà bản thân chúng miêu tả sự xuất hiện hay biến mất thường thì chỉ
dùng trong câu ẩn hiện. Căn cứ vào điều kiện xuất hiện không giống nhau, chúng có thể
được phân thành hai loại:
- Một loại là sau động từ cần phải thêm trợ từ “了”, như: 出现:nảy sinh, 发生: xảy
ra, 诞生: ra đời,增:thêm，起:rời，多:nhiều，出:ra,，消失: ít dần đến mất
hẳn，丢: mất，掉: rơi,，少: thiếu，变: thay đổi，死: chết，改换: biến đổi，改
变: thay đổi，更改: thay đổi，走: đi chạy,，丢: mất，缺: thiếu，逃: trốn,chạy,…
Ví dụ:
95. 他家里, 跑了一只猫。
Nhà của anh ấy vừa đi mất một con mèo.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 发生什么)
96. 他们班走了两个学生.
Lớp anh ấy vừa đi khỏi hai học sinh.
97. 昨天死了一个人。
Hôm qua có một người vừa chết.
98. 只见空中, 出现一道青烟，烟中有一个穿着金甲的武
士，在追赶几个小人。
Chỉ thấy trong không trung xuất hiện một làn khói xanh, trong làn khói có một võ sĩ
mặc áo giáp vàng đang đuổi theo mấy mươi người tí hon.
Do đặc trưng ngữ nghĩa của bản thân các động từ này là dùng trợ từ “了” để miêu tả
ý nghĩa ngữ pháp hoàn thành của động tác, nên chúng không thể dùng được trong câu tồn tại.
- Một loại là sau động từ cần thêm phó từ chỉ hướng, như: 出: ra, 出来: đi ra: 呈
现:lộ ra, 显现: hiện rõ, 展现: phơi ra, 浮现: hiện ra, 显: lộ rõ, 现 : hiện rõ ra, 显
露: để lộ rõ,…
Ví dụ:
99. 她的脸上现出幸福的笑容。
Trên mặt cô ấy xuất hiện nụ cười của sự hạnh phúc.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 画脸)
了个儿子。
sinh con.
Động từ chỉ hướng 出，出来: nhấn mạnh sự hoàn thành của động tác, vì thế loại
động từ này cũng không thể xuất hiện trong câu tồn tại.
b. Động từ chỉ hoạt động dời chuyển
Các động từ chỉ hoạt động dời chuyển đảm nhận vai trò động từ trong câu ẩn hiện chủ
yếu có các động từ sau: 来: đến, 上来: đi lên, 下来: đi xuống, 出来: đi ra, 进来:
tiến vào, 回来: về lại, 下去: xuống phía dưới, 上去: đi lên, 进去: tiến vào trong,
出去: đi ra ngoài, 过去: đi qua,…Những từ này vừa có thể một mình đảm nhận chức vụ
vị ngữ hoặc cũng có thể có trợ từ kèm theo sau.
Ví dụ:
101. 忽然，走过来一小孩。
Đột nhiên, có một em bé chạy đến chỗ bà ngồi.
102. 忽然，前面走过一位前凸后翘的妙龄少女。
Đột nhiên, có một cô gái xinh đẹp bốc lửa đi ngang qua.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 照相)
103. 东边走来一个人
Phía đông tiến lại một người.
Do bản thân động từ chỉ hoạt động dời chuyển mang tính động tác mạnh nên những
động từ loại này cũng chỉ có thể dùng trong câu ẩn hiện mà không thể dùng trong câu tồn tại.
c. Động từ tác động
Động từ trong câu ẩn hiện cũng có thể do các động từ tác động hoặc tổ hợp: động từ
tác động + trợ từ 了, động từ tác động + phó từ chỉ hướng đảm nhiệm.
Những động từ tác động thường dùng trong câu ẩn hiện là: 落:rơi, 挖: đào, 撞:va
đập, 破:phá hỏng, 挂: treo, 摆: bày, 放: đặt, 铺: trải, …
Ví dụ:
104. 墙上挂着一张画儿。
Trên tường treo một bức tranh.
106. 小小的床头柜上放着一些医学杂志。
Trên chiếc tủ nhỏ ở đầu giường đặt mấy cuốn tạp chí y học.
Trên mặt đất trong phòng có trải một tấm thảm.
Trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại, xét trên bề mặt cú pháp thì có thể có hoặc không
có sự xuất hiện của động từ hoặc ngữ động từ. Tức là, có những câu tồn tại có sự xuất hiện
của động từ chỉ sự tồn tại, ngược lại ở một số câu tồn tại khác thì động từ trong câu có thể
được tỉnh lược. Tuy nhiên, xét trên bình diện ngữ nghĩa thì câu đó vẫn hàm ẩn một động từ
trung tâm.
Xét hai ví dụ sau:
108. 桌子上有一本书。
Trên bàn có một cuốn sách.
109. 楼梯上一阵乱响。
(Có) tiếng bước chân lên thang gác sầm sập.
(鲁迅 - 在酒楼上)
Ở câu (108) chúng ta hoàn toàn có thể khẳng định đó là câu tồn tại, vì trong câu có
động từ 有 làm trung tâm, biểu hiện sự tồn tại của một cuốn sách trong một khoảng không
gian xác định (trên bàn). Còn ở câu (109) nếu chỉ căn cứ ở bề mặt thì chúng ta có thể nhầm
lẫn đó chỉ là thành phần phụ ngữ trong một câu tỉnh lược nòng cốt C – V nào đó. Chẳng hạn
: “我听楼梯上一阵乱响。(Tôi nghe tiếng bước chân lên thang gác sầm sập).
Thế nhưng, xét về mặt nghĩa của câu, thì nó vẫn là một câu tồn tại đầy đủ, mang nghĩa hàm
ẩn của động từ “有” làm trung tâm: “有” 楼梯上一阵乱响。“(Có) tiếng bước chân
lên thang gác sầm sập”.

Tại vị trí phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại, ngoài động từ trung tâm ra
còn có các thành phần phụ đứng trước và sau nó.
2.1.2 Phần phụ trước
Đứng trước vị từ trung tâm là “有” hoặc “是” thường có những phó từ chỉ tần suất,
như : 又 (lại, lại còn), 也 (cũng), 就 (là,chính là), 还 (còn, còn có). Trong câu tồn tại do
động từ “有” làm vị ngữ chính, thường xuất hiện những phó từ chỉ phạm vi nhỏ đứng trước
nó, như: 只 (chỉ), 仅 (chỉ,vẻn vẹn). Còn trước vị từ trung tâm là “是” thì thường xuất hiện các
phó từ: 尽 (vẫn), 全 (toàn, toàn bộ), 都 (đều), 满 (đầy, chật),…

Ví dụ:
110. 前面就是平桥.
Phía trước chính là cầu Bình Kiều.
111. 看书屋里又有两个椅子.
Trong phòng đọc sách lại có hai cái ghế.
112. 家里只有我爸爸.
Trong nhà chỉ có ba tôi.
113. 村中都是文盲.
Trong thôn toàn là người mù chữ.
Trước động từ vị ngữ trong câu tồn tại không thể thêm vào các phó từ: 正 (đang), 在
(đang).
114. 墙上挂着一张世界地图. (+)
Trên tường treo một bản đồ thế giới.
115. 桌子上摆着电视机. (+)
Trên bàn đặt một cái tivi.
Không thể nói:
114’墙上在挂着一张世界地图. (-)
Trên tường đang treo một bản đồ thế giới.
115’桌子上正摆着电视机. (-)
Trên bàn đang đặt một cái tivi.

2.1.3 Phần phụ sau
Đi liền sau động từ trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại thường có sự xuất hiện của các
trợ từ, như: 着,了,过 .
Tuy nhiên, không phải bất kì câu tồn tại nào cũng đều được phép sử dụng cả ba trợ từ trên.
Sau động từ tồn tại làm vị ngữ trong câu chỉ có thể thêm vào trợ từ “着”.
Trong tiếng Hán hiện đại, trợ từ động thái 着 biểu thị trạng thái tĩnh – cố định của
người hoặc sự vật ở một nơi nào đó, vì vậy chỉ thích hợp với câu mang ý nghĩa tồn tại mà
không hợp với câu mang ý nghĩa xuất hiện hay biến mất.
Ví dụ:
116. 城市里住着一位大夫.
Trong thành phố có một vị bác sĩ.
117. 墙上挂着一张世界地图.
Trên tường treo một bản đồ thế giới.
118. 桌子上摆着电视机.
Trên bàn đặt một cái tivi.
119. 屋后种着一树梅花.
Phía sau căn phòng có trồng một cây hoa mai.
Nhờ vào sự có mặt của trợ từ động thái 着 mà người bản ngữ hay người nước ngoài
học tiếng Hán, khi tiếp nhận những câu trên phải hiểu rằng: “một vị bác sĩ” trong câu (116),
“một bản đồ thế giới” trong câu (117), “một cái tivi” trong câu (118) và “một cây hoa mai”
trong câu (119) đã “sống”, “treo”, “đặt”, “trồng” trong một khoảng thời gian trước đó khá
lâu so với thời điểm nói, và sự tồn tại của chúng là cố định, ít thay đổi.
Sau động từ làm vị ngữ trong câu ẩn hiện thì có thể thêm trợ từ động thái “了”. Trợ từ
này trong tiếng Hán hiện đại, khi đứng sau một động từ bất kì nó có ý nghĩa chỉ sự hoàn
thành của động tác.
Ví dụ:
120. 那个露点来了不少露游者.
Khu du lịch ấy có rất nhiều khách du lịch vừa đến.
121. 昨天走了好些露客.
Hôm qua mấy vị khách sang trọng đã đi rồi.
Với sự xuất hiện của 了 sau 来 và 走 trong hai câu trên, buộc chúng ta phải hiểu trước
và ngay khi nói hai câu trên thì “nhiều khách du lịch” trong câu (120) đã có mặt tại “khu du
lịch ấy” rồi và “mấy vị khách sang trọng” trong câu (121) đã đi khỏi khách sạn ấy vào ngày
hôm qua. Hay nói cách khác, hành động được nói đến đã hoàn tất trước khi câu miêu tả hành
động ấy xuất hiện.
Còn với trợ từ 过 biểu thị hành động đã từng xảy ra trong một thời gian không xác
định thuộc về quá khứ, nên nó chỉ có thể xuất hiện sau động từ trong câu tồn tại biểu thị sự
xuất hiện mà thôi.
Ví dụ:
122. 我们家乡种过豆子.
Trong thôn tôi có trồng qua loại đậu này.
Tức là “loại đậu này” đã được trồng ở “trong thôn tôi” cách đó rất lâu mà người nói
không nhớ cụ thể là khi nào.
Riêng động từ 是 khi dùng trong câu tồn tại thì sau nó không thể có các trợ từ
着,了,过, do bản thân động từ này mang ý nghĩa tồn tại rất mạnh. Vả lại loại câu tồn tại có
động từ 是 tường thuật sự tồn tại của người hoặc vật ở trạng thái tĩnh, bản thân câu đã đầy đủ
ý nghĩa nên sau động từ thường không cần thiết thêm thành phần bổ sung. Đây cũng là lí do
động từ này chỉ xuất hiện trong câu tồn tại.
Ví dụ:
123. 两个小沙发中间是一张茶几儿。
Chính giữa hai chiếc xôpha là một cái bàn trà.
124. 远外是一片高楼。
Phía xa bên ngoài là một tòa cao ốc.
Chúng ta thấy, trong hai ví dụ trên, phía sau động từ chính 是 không xuất hiện các trợ
từ như những động từ khác có cùng chức năng thể hiện sự tồn tại của người hoặc sự vật, vì
rằng “cái bàn trà” trong câu (123) luôn được đặt ở vị trí giữa hai chiếc sopha – đó là vị trí
khá ổn định trong nghệ thuật trang trí nội thất, cho dù cả ba sự vật này (hai chiếc sopha và
cái bàn trà) có di chuyển đến một căn phòng khác thì vị trí của nó cũng sẽ không đổi. Trường
hợp “tòa cao ốc” trong câu (124) cũng vậy, tính tồn tại cố định của nó rất cao. Đó là lí do hai
câu trên không cần xuất hiện các trợ từ với chức năng duy trì sự có mặt của chúng.
Vị trí liền sau trợ từ là bổ ngữ, thế nhưng đó không phải là bổ ngữ chính của câu -
thành phần bắt buộc phải có trong bất kì tiểu loại nào của câu tồn tại, chỉ đối tượng mà động
từ trong câu hướng đến. Đó chỉ là bổ ngữ phụ, tu sức thêm cho động từ trong việc định vị
phương hướng (chức năng 1) mà động từ hướng tới, cũng như kết quả (chức năng 2) mà
động từ đạt được trong câu. Tương ứng với chức năng thứ nhất, có bổ ngữ chỉ hướng
và tương ứng với chức năng thứ hai có bổ ngữ chỉ kết quả.
Có một vài động từ trong tiếng Hán đi sau nó bắt buộc phải có một động từ khác nhằm
chỉ hướng của động tác do động từ chính trong câu đảm nhiệm, như: 来 và 去. Cách sử
dụng của hai động từ chỉ hướng này như sau:
Nếu như hành động chính trong câu hướng về phía người nói, ta dùng động từ 来 liền
sau động từ chính của câu.
Ví dụ:
125. 上课了，快进来吧。
(Vào lớp rồi, nhanh vào thôi) - Người nói đang ở bên trong phòng học.
(汉语会话 301 句 - 趋向补语)
126. 马力，快下来。
(Mã Lực, xuống đây nhanh lên) – Người nói đang ở dưới lầu, Mã Lực trên lầu.
Còn nếu hành động chính trong câu hướng đi xa người nói, ta dùng động từ 去.
Ví dụ:
127. 他不在家，出去了。
(Anh ấy không có nhà, đi ra ngoài rồi) – Người nói đang ở trong nhà.
128. 她回宿舍去了。
(Cô ấy về kí túc xá rồi) – Người nói còn ở thư viện.
Trong câu tồn tại ta cũng sẽ gặp hai động từ này, về chức năng và cách sử dụng chúng
cũng giống như các trường hợp nêu trên.
Ví dụ:
129. 上个月搬来几个大学生.
Tháng trước có mấy sinh viên chuyển đến.
Trong trường hợp này chúng ta phải hiểu: người nói đang ở một nơi nào đó, (có thể là
một ngôi trường hoặc cũng có thể là một khu nhà cho thuê,…) mà nơi ấy chính là nơi “mấy
sinh viên” kia chuyển tới. Hay nói cách khác, “mấy sinh viên” kia đang di chuyển và cái đích
của hành động di chuyển ấy là nơi người nói đang có mặt. Ý nghĩa này, một phần do chính ý
nghĩa từ vựng của từ 来 chi phối, vì trong tiếng Hán 来 có nghĩa là “đến”.
Trong một trường hợp khác, như ví dụ sau đây:
130. 十点半开过去一列火车.
Lúc 10h30 (có) chạy qua một đoàn tàu.
Ta lại thấy xuất hiện từ 去 đóng vai trò là từ chỉ hướng của động tác . 去 có nghĩa là
“đi”. Lúc này, người nói đang ở vị trí (có thể là một ga xép hoặc một con đường có đường
ray xe lửa bắc ngang,…) mà tại vị trí đó (trước đó) có một đoàn tàu chạy qua theo hướng
cách xa người nói.
Động từ trong câu tồn tại tiếng Hán nói chung bắt buộc phải có bổ ngữ (tân ngữ) đi
kèm sau nó để diễn đạt ý nghĩa tồn tại, xuất hiện hay biến mất của đối tượng.
Ví dụ :
131. 画儿上画着一对小猫.
Trên bức tranh vẽ một cặp mèo.
132. 村子里死了一个人.
Trong thôn vừa chết một người.
133. 昨天出过一会儿太阳.
Hôm qua xuất hiện ánh mặt trời.
Các cụm từ một cặp mèo, một người, ánh mặt trời là thành phần bổ ngữ chỉ đối tượng
của các hành động vẽ, chết, xuất hiện, chúng bắt buộc phải có trong câu mà động từ vị ngữ là
động từ chỉ sự tồn tại.
2.2 So sánh với tiếng Việt
Khi so sánh động từ làm vị ngữ và những vấn đề liên quan đến thành tố này trong câu
tồn tại tiếng Hán và câu tồn tại tiếng Việt, chúng tôi thấy được những nét tương đồng và dị
biệt như sau:
2.2.1 Về vị trí trong câu
Động từ trong loại câu biểu thị sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của hai ngôn ngữ
Việt – Hán đều có chung một vị trí (ở giữa) trong khuôn hình câu có ba thành phần: “Từ chỉ
không gian/thời gian + động từ tồn tại + bổ ngữ chỉ người/sự vật”
2.2.2 Về chức năng ngữ pháp, ngữ nghĩa

Trong câu tồn tại tiếng Việt và tiếng Hán, động từ là thành phần quan trọng nhất,
không thể thiếu, đóng vai trò hạt nhân trong tất cả các tiểu loại của câu tồn tại, nhằm biểu thị
sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của người hay sự vật trong câu.
2.2.3 Phân loại
Xuất phát từ sự khác nhau khi phân chia các tiểu loại của câu tồn tại trong hai ngôn
ngữ, việc phân chia các động từ tương ứng cũng có sự khác nhau. Nếu như trong câu tồn tại
tiếng Hán, phân chia động từ chủ yếu dựa vào các tiểu loại câu (câu tồn tại và câu ẩn hiện):
câu tồn tại sẽ có lớp động từ miêu tả sự tồn tại, câu ẩn hiện sẽ có lớp động từ miêu tả sự xuất
hiện hay biến mất tương ứng như đã miêu tả ở trên.
Trong câu tồn tại tiếng Việt, tình hình này có sự khác biệt. Vị từ trong câu tồn tại tiếng
Việt chia thành hai loại:
2.2.3.1 Nhóm vị từ tự thân mang ý nghĩa tồn tại, xuất hiện, tiêu biến (biến
hiện) (còn gọi là nhóm vị từ tồn tại, xuất hiện, tiêu biến chuyên dùng):
Đó là các vị từ như: có, ở (với nghĩa “ở, có ở, tồn tại”), có mặt, vắng, vắng mặt, ở lại,
tồn tại, còn, còn lại, là, chết, hết, mất, mọc, nổi, nở, phọt, bật, trào, trổ, ộc, phai, hiện, nảy,
toát, xuất hiện, nảy sinh, lặn, sống, tàn, tan tác, tắt,…các từ chỉ lượng như: nhiều, ít, đông,
đầy, vắng, thưa,…ngoài ra còn có một số động từ chỉ các sự kiện, hiện tượng diễn ra trong
chốc lát, không kéo dài trong thời gian, như: nổ, vỡ, đổ, gãy,…Về nghĩa từ vựng, các từ kể
trên đều mang một ý nghĩa về sự tồn tại hoặc biến hiện của chủ thể hành động như một quá
trình tĩnh tại và kéo dài.
Riêng các vị từ “có”, “còn” trong tiếng Việt có ý nghĩa từ vựng và chức năng ngữ
pháp của vị từ tồn tại chỉ khi nào chúng được dùng làm vị từ trung tâm trong câu và đứng
trước chúng là từ chỉ không gian, thời gian và sau chúng là bổ ngữ của câu.
Còn từ “là” với ý nghĩa biểu thị sự hiện diện của một sự vật nào đó, vì vậy cũng được
xác định như một vị từ tồn tại. Vì có những tương đồng về ngữ nghĩa và ngữ pháp như đã
nêu trên nên các từ này được xếp chung cùng một loại.
2.2.3.2 Nhóm vị từ lâm thời mang ý nghĩa tồn tại, biến hiện
Trong tiếng Việt, ngoài nhóm vị từ tồn tại, biến hiện đã nói ở trên, còn có nhóm vị từ
có thể có nghĩa tồn tại, biến hiện khi xuất hiện trong cấu trúc đặc thù của câu tồn tại, biến
hiện mà ta quen gọi là những vị từ lâm thời mang ý nghĩa tồn tại, biến hiện. Ta có các nhóm
vị từ sau:
a. Nhóm chỉ tư thế sự vật: gồm có các vị từ : đứng, nằm, ngồi, quỳ, cúi, nghiêng,
ngửa, ngã, treo, mắc, đặt, trồng, mọc, nhô, lộ, nổi, trồi,…Những vị từ này có một số vốn là vị
từ chỉ hành động có tính chất ngoại động chuyển hóa thành vị từ chỉ tư thế tồn tại của vật.
Thật ra các vị từ mà chúng tôi đề cập trong nhóm này bản thân chúng vốn đã mang ý
nghĩa tồn tại nhưng không được bộc lộ, chỉ khi nào xuất hiện trong cấu trúc câu mang ý
nghĩa tồn tại, biến hiện thì chúng mới được thể hiện rõ. Vật thể tồn tại trong không gian bao
giờ cũng tồn tại trong một tư thế cụ thể nhất định, nếu như tư thế ấy không được nêu ra, nếu
chỉ nói đến một sự tồn tại chung chung thì đó là do hoàn cảnh giao tiếp chứ hoàn toàn không
phải do sự vắng mặt của một tư thế như vậy. Vì lẽ đó khi không dùng những từ chuyên dùng
biểu thị ý nghĩa tồn tại nói chung như: “có”, “còn”, …mà dùng những từ chỉ tư thế như:
“đứng”, “nằm”, “ngồi”,…đặt vào vị trí trung tâm cú pháp của câu tồn tại, biến hiện thì ý
nghĩa của câu là nêu tư thế tồn tại của vật trong không gian.
Ví dụ:
134. Bên đường đứng trơ trọi một ngôi miếu cổ đen rêu.
(Nguyễn Đình Thi – Vào lửa)
b. Nhóm chỉ các dạng tồn tại của âm thanh: gồm các vị từ là những từ tượng thanh:
vang, vẳng, vọng, dội, rộn, phần phật, rào rào, lạch phạch, rẹt rẹt,…
Ví dụ:
135. Cùng lúc ấy lạch phạch chạy tới một chiếc bình bịch nhỏ.
(Nguyễn Đình Thi – Mặt trận trên cao)
136. Ở Hàng Đào bỗng rẹt rẹt mấy tiếng súng.
(Nguyễn Huy Tưởng – Sống mãi với Thủ đô)
c. Nhóm miêu tả thể trạng của sự vật được dùng để chỉ sự tồn tại thông qua hình
thức,dáng vẻ của sự vật: gồm các vị từ là từ tượng hình như: lố nhố, lác đác, lấp lánh, thấp
thoáng, bồng bềnh, chễm chệ, sừng sững, lơ thơ, lấp ló, lom khom, le te, lún phún, nhấp nhô,
rập rình,…Những từ này chứa đựng trong chúng nét nghĩa về tư thế của vật lẫn mối liên hệ
với không gian. Khi làm trung tâm cú pháp câu tồn tại, vị từ này không có các yếu tố hạn
định chỉ phương thức đi kèm.
Ví dụ:
137. Lấp loáng mấy cái lưỡi lê.
(Nguyễn Huy Tưởng – Sống mãi với Thủ đô)
Và những vị từ thuộc nhóm hai (nhóm vị từ lâm thời mang ý nghĩa tồn tại, biến hiện)
muốn xuất hiện trong câu tồn tại tiếng Việt phải đáp ứng hai điều kiện sau:
Điều kiện thứ nhất: những vị từ này phải là những vị từ chứa sẵn mối liên hệ với tham
biến không gian trong nội dung ý nghĩa của mình. Trên thực tế, sự vật tồn tại bao giờ cũng
tồn tại với một cách thức nhất định, trong một tư thế nhất định. Trong phần lớn các trường
hợp, tư thế này do con người áp đặt cho sự vật thông qua hoạt động của mình. Thông thường
đó là kết quả sự tác động của một hoạt động lên một đối tượng, tức là hoạt động của con
người đưa sự vật vào một tư thế nào đó. Chẳng hạn như trong bản thân các từ “đứng, nằm,
ngồi, quỳ” đã chỉ tư thế của vật thể, ngoài ra, trong nội dung ý nghĩa của chúng còn có một
mối liên hệ với một điểm không gian nhất định, những tư thế này có một tiếp điểm nhất định
với một vị trí không gian. Tư thế của vật thể trong mối liên hệ với một vị trí không gian này
tạo ra ý nghĩa về trạng thái tồn tại của vật.
Điều kiện thứ hai: những vị từ này phải là những vị từ chứa nét nghĩa trạng thái tĩnh
tại, tức khả năng kéo dài thời gian tồn tại của người hoặc sự vật được nói đến trong câu.
2.2.4 Về các thành tố phụ bổ sung ý nghĩa cho động từ
2.2.4.1 Thành tố phụ đứng trước động từ
Vị từ trong câu tồn tại tiếng Việt và tiếng Hán đều có những phó từ đứng trước. Quan
sát chúng trên đại thể, chúng tôi thấy, các lớp phó từ này gần như giống nhau trong hai ngôn
ngữ. Có khác chăng là ở chỗ trong ngôn ngữ này có lớp từ tương ứng để gọi tên khi chúng
xuất hiện trong câu, còn ngôn ngữ kia thì không có (nhưng khi nghe, đọc hay dịch những câu
này, chúng ta đều ngầm hiểu trong đó có chứa nét nghĩa của những phó từ có thể xuất hiện
trước vị từ trong câu).
Trong tiếng Hán có các phó từ xuất hiện tương ứng với từng tiểu loại câu như đã miêu
tả ở trên. Còn trong tiếng Việt, các lớp phó từ được phân chia cụ thể như sau:
a. Nhóm phó từ diễn tả sự xuất hiện của sự vật một cách đột ngột: bỗng, chợt, bất
chợt, tự nhiên, thình lình,… Những từ này miêu tả những sự việc, tình huống trước đó chưa
từng xuất hiện hoặc những sự việc xuất hiện trong tình huống mà không ai đoán biết được là
có sự hiện diện của chúng.
Ví dụ:
138. Thình lình có những tiếng nổ vang rền cắt ngang lời anh.
(Anh Đức – Hòn đất)
Trong tiếng Hán cũng có lớp phó từ thể hiện ý nghĩa này.
Ví dụ:
139. 我们一家人在沙滩晒太阳的时候，突然有一个美丽
的少奴走来。
b. Nhóm phó từ biểu thị ý nghĩa thời thể cho động từ tồn tại : đã, sẽ, cũng, vẫn, lại,
vừa, thỉnh thoảng, chỉ, …Những phó từ này có thể diễn tả sự xuất hiện lại của sự vật, sự việc
trước đó đã tồn tại trong một không gian nhất định, bây giờ tiếp tục tồn tại hoặc sự vật trước
đó tồn tại, sau mất đi, bây giờ lại xuất hiện một lần nữa, hoặc diễn tả sự lặp đi lặp lại thường
xuyên, hoặc không thường xuyên của sự vật.
Ví dụ:
140. Nhiều đêm chỉ có 2 người.
(Nam Cao - Ở rừng)
Trong tiếng Hán cũng có lớp phó từ thể hiện ý nghĩa này.
Ví dụ:
141. 家里只有我爸爸.
Trong nhà chỉ có ba tôi.
2.2.4.2 Thành tố phụ đứng sau động từ
Thành phần này trong câu tồn tại của hai ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau.
Đứng liền sau vị từ trong câu tồn tại tiếng Hán là các trợ từ động thái 着,了,过 , với
sự xuất hiện của chúng cụ thể trong từng tiểu loại câu như sau:
- “着” : chỉ xuất hiện trong câu biểu thị sự tồn tại.
- “了” : chỉ xuất hiện trong câu biểu thị sự xuất hiện hay biến mất.
- “过” : chỉ xuất hiện trong câu biểu thị sự xuất hiện.
Ví dụ:
142. 画儿上画着一对小猫 .
143. 他们班走了两个学生 .
144. 昨天出过一会儿太阳 .
Hôm qua xuất hiện ánh mặt trời.
Nghĩa của ba trợ từ động thái này tương đương trong tiếng Việt là: “xong”, “rồi”,
“qua”. Và tại vị trí liền sau động từ trong câu tồn tại tiếng Việt, ta sẽ không bao giờ thấy sự
xuất hiện của chúng.
145. Trong khe đá gần đấy, xoãi ra một sườn cỏ và dưới kia là rừng
lau. (+)
146. Phía tay phải, nhô ra nửa mái nhà sàn. (+)
147. Ở Ấn Độ, trong các thành phố đông đúc như thủ đô Tân Đê Li, hay Bom
Bay…đều sinh sống nhiều chim chóc và loài vật. (+)
Nhưng người ta không nói:
145’. Trong khe đá gần đấy, xoãi ra xong một sườn cỏ và dưới kia là rừng lau. (-)
146’. Phía tay phải, nhô ra rồi nửa mái nhà sàn. (-)
147’. Ở Ấn Độ, trong các thành phố đông đúc như thủ đô Tân Đê Li, hay Bom
Bay…đều sinh sống qua nhiều chim chóc và loài vật. (-)
Các loại bổ ngữ có vị trí liền sau trợ từ động thái như bổ ngữ chỉ hướng và bổ ngữ kết
quả trong câu tồn tại tiếng Hán cũng không có trong câu tồn tại tiếng Việt.
Nếu như trong câu tồn tại tiếng Hán, sự xuất hiện của 来 và 去 phía sau vị từ chính
trong câu giúp ta biết được hướng hành động của vị từ so với người nói, còn trong tiếng Việt,
nét nghĩa này người nghe phải tự suy ra.
2.2.5 Về việc chuyển dịch từ Hán sang Việt (và ngược lại)
Trong quá trình chuyển dịch từ tiếng Hán sang tiếng Việt và ngược lại, tại vị trí của vị
từ trong câu tồn tại, chúng tôi thấy có hai trường hợp như sau:
a) Đối với những vị từ tự thân mang ý nghĩa tồn tại, xuất hiện, biến mất, như: 有 (có),
是 (là), 摆 (bày), 放 (đặt), 现出 (xuất hiện),...Thì khi dịch từ tiếng Hán sang tiếng Việt
hay từ tiếng Việt sang tiếng Hán, vị trí và ý nghĩa của chúng cũng không thay đổi.
Ví dụ:
148. 陡高山附近的村庄里, 有个小姑娘。
(中华古代童话宝库 - 长发妹)
149. 菜市场旁边是个邮局。
(中级汉语听和说 - 怎么走)
Câu tương đương trong tiếng Việt ở ví dụ (7), (8) là:
148’. Trong ngôi làng nhỏ gần núi cao có một cô gái.
149’. Bên cạnh cái chợ là bưu điện.
Ta thấy, dù trong câu tiếng Hán hay tiếng Việt thì vị trí và ý nghĩa của hai vị từ (有:
có, 是: là) vẫn không thay đổi.
b) Đối với những vị từ lâm thời mang ý nghĩa tồn tại, xuất hiện, biến mất, như: 坐:
ngồi, 来: đến, 开过: chạy qua, 跑: chạy, 躺: nằm, 死: chết,…trong các ví dụ sau:
151. 前面来了一个人。
Nghĩa tương đương trong tiếng Việt của bốn câu trên (nếu dịch đúng theo mô hình câu
tồn tại) là:
150’. Trên khán đài ngồi một vị bác sĩ. (-)
151’. Phía trước đến một người. (-)
152’. Phía sau chạy đến một chiếc ô tô. (-)
153’. Lúc này bên ngoài cửa chạy đến một người. (-)
Ta thấy, các câu (150’, 151’, 152’, 153’) đều là những câu đúng với mô hình câu tồn
tại, nhưng về mặt nghĩa e rằng không phù hợp với cách nói của người Việt. Vì vậy, để dịch
những câu này đúng theo tinh thần của người Việt, những vị từ chính trong bốn câu trên (坐,
来, 开, 跑) lần lượt phải nhường chỗ cho vị từ chuyên dùng trong câu tồn tại tiếng Việt –
“Có”, và bản thân chúng (坐, 来, 开, 跑) sẽ xuất hiện ở cuối câu, miêu tả hành động của
người hay sự vật làm thành phần bổ ngữ trong câu.
150’’. Trên khán đài, (có) một vị bác sĩ (đang) ngồi. (+)
151’’. Phía trước, (có) một người (đang) đến. (+)
152’’. Phía sau, (có) một chiếc ô tô chạy đến. (+)
153’’. Lúc này, bên ngoài cửa, (có) một người chạy đến. (+)
Khi quan sát bốn ví dụ trên (150’’, 151’’, 152’’, 153’’) người ta dễ nhầm lẫn rằng ở
đây vị từ - hạt nhân của bốn câu tồn tại trên là vị từ “Có” chứ không phải là “ngồi”, “đến”,
“chạy đến”, “chạy đến”. Tuy nhiên, “Có” trong trường hợp này phải được hiểu là một vị từ
vay mượn tạm thời (để phù hợp với cách diễn đạt của người Việt) chứ tuyệt nhiên nó không
hề thể hiện ý nghĩa tồn tại của câu. Ý nghĩa tồn tại, xuất hiện, biến mất của bốn câu trên là do
“ngồi”, “đến”, “chạy đến”, “chạy đến” biểu thị.
TIỂU KẾT
Trong chương này, chúng tôi tiến hành miêu tả những đặc điểm cơ bản của thành tố
đóng vai trò hạt nhân trong câu tồn tại tiếng Hán – vị từ, phân chia các nhóm vị từ tương ứng
với các tiểu loại câu tồn tại (câu tồn tại và câu ẩn hiện), phân tích, đánh giá vai trò của các
yếu tố phụ đứng trước và đứng sau vị từ chính trong câu.
Sau đó, chúng tôi đem nó so sánh với tiếng Việt về những vấn đề tương đương, và nhận
thấy rằng: chúng hoàn toàn giống nhau về vị trí (đứng giữa) và chức năng trong câu (đóng
vai trò hạt nhân trong câu biểu thị sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của người hay sự vật).
Tuy nhiên, giữa chúng cũng có sự khác nhau cơ bản, và sự khác nhau này do thành tố phụ,
đứng sau thành tố này quy định. Đứng liền sau vị từ chính trong các tiểu loại câu tồn tại tiếng
Hán hiện đại là các trợ từ động thái 着,了,过 mà sự xuất hiện của nó góp phần quan trọng
trong việc nắm bắt nội dung, ý nghĩa của cả câu. Và đứng trước tân ngữ là các bổ ngữ (bổ
ngữ chỉ hướng hoặc bổ ngữ kết quả) có vai trò định vị phương hướng cũng như kết quả mà
vị từ chính trong câu đạt được. Trong khi đó, ở câu tồn tại tiếng Việt, tại vị trí này không có
mặt của những thành phần phụ nói trên.
Chương 3
ĐẶC ĐIỂM PHẦN SAU CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI
3.1 Đặc điểm phần sau trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại
Điểm qua các tài liệu nghiên cứu phần đầu, phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán và
những vấn đề liên quan đến chúng, ta có thể thấy việc nghiên cứu về đặc điểm cấu trúc, ngữ
nghĩa cũng như vai trò của từng thành tố trên trong mô hình câu biểu thị sự tồn tại, xuất hiện
hay biến mất của người hoặc sự vật còn có nhiều ý kiến khác nhau.
Ngược lại, đối với phần sau trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại, vấn đề nghiên cứu và
xác định vai trò của nó trong câu lại trở nên hết sức đơn giản và có sự thống nhất cao giữa
các nhà nghiên cứu.
Tất cả các công trình nghiên cứu về loại câu đặc thù này, đều cho rằng phần sau trong
câu tồn tại tiếng Hán do một danh từ hoặc một ngữ danh từ đảm nhiệm. Về mặt kết cấu cú
pháp, phần sau được phân tích là tân ngữ. Về mặt ngữ nghĩa, phần sau trong câu tồn tại tiếng
Hán chỉ người hoặc sự vật tồn tại, xuất hiện, biến mất ở một không gian và thời gian nào đó.
Sự vật ở đây bao gồm động vật, thực vật, bất động vật và cả những hiện tượng tương ứng với
tình cảm, tinh thần, thân thể của con người,...
Tân ngữ trong câu tồn tại tiếng Hán, như đã nói ở trên, do một danh từ hoặc một ngữ
danh từ đảm nhiệm.
3.1.1 Trường hợp do một ngữ danh từ đảm nhiệm
Tức là tổ hợp: Thành tố phụ + danh từ
3.1.1.1 Danh từ
Danh từ ở vị trí này, nhìn chung rất phong phú. Đó có thể là danh từ chỉ người, danh
từ chỉ đồ vật, danh từ chỉ sự vật, danh từ chỉ con vật,…
Ví dụ:
154. 有一个少年非常聪明，镇上人人都夸奖他。
Có một cậu thiếu niên, vô cùng thông minh, người người trong thị trấn đều khen ngợi.
(天故幽默故事 - 富翁下楼)
Trong tay caàm moät chieác rìu vaøng saùng laáp laùnh.
156. 画儿上画着一对小猫
158. 前有天安门 .
Phía trước có Thiên An Môn.
(中级汉语听和说 - 北京城的布局)
159. 刚才开过去几辆汽车。
Vừa mới chạy qua mấy chiếc ô tô.
Bên cạnh cái chợ là bưu điện.
Danh từ trong kết cấu tân ngữ ở câu (154) là từ chỉ người (cậu thiếu niên), trong câu
(155) là từ chỉ đồ vật (chiếc rìu), trong câu (156) là từ chỉ con vật (cặp mèo), trong câu (157)
là từ chỉ biểu hiện của trạng thái tâm lí (nụ cười), trong câu (158) là từ chỉ địa danh (Thiên
An Môn), trong câu (159) là từ chỉ sự vật (chiếc ô tô), trong câu (160) là từ chỉ nơi chốn (bưu
điện), trong câu (161) là từ chỉ nghề nghiệp (bác sĩ, thầy giáo),…
3.1.1.2 Thành tố phụ
Nếu như ngữ danh từ trong tiếng Việt có hai thành tố phụ (phụ trước và phụ sau) thì
ngữ danh từ trong tiếng Hán hiện đại chỉ có một thành tố phụ và thành tố phụ này luôn luôn
đứng trước danh từ trung tâm.
Đóng vai trò thành phần phụ trong ngữ danh từ tại vị trí của tân ngữ trong câu biểu thị
sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của người hay sự vật, có thể là định ngữ hoặc tổ hợp: số từ
+ lượng từ.
a. Định ngữ
Có nhiều kiểu định ngữ khác nhau đảm nhiệm chức năng này.
Ví dụ:
162. 有一对年轻的夫妻，在结婚前两人好得不得了。
Có một đôi vợ chồng trẻ, trước khi kết hôn thì họ rất tốt với nhau .
(天故幽默故事 - 夫妻吵架)
→ Định ngữ là một danh từ: 年轻: tuổi trẻ.
163. 有一家啤酒店的老板非常小气。
Có một ông chủ quán bia rất nhỏ nhen.
(天故幽默故事 - 多卖的诀窍)
→ Định ngữ là cụm danh từ: 啤酒店: quán bia.
164. 有一个不识几个字的人，。。。
Có một người không biết chữ,…
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 禁止招贴)
→ Định ngữ là một cụm động từ: 不识几个字: không biết chữ.
165. 有一个神经质的病人。
Có một bệnh nhân nọ có vấn đề về thần kinh.

(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 抓错猫)
→ Định ngữ là một cụm danh từ: 神经质: vấn đề về thần kinh.
166. 有一个喝酒喝得烂醉的人.
Có một người uống rượu say bí tỉ.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 会转的房子)
→ Định ngữ là một cụm động từ : 喝酒喝得烂醉: uống rượu say bí tỉ.
167. 有一个喜欢夸嘴的人.
Có một người hay khoa trương, khoác lác.
→ Định ngữ là một tính từ: 夸嘴: khoa trương, khoác lác.
168. 丛前，新疆, 有个菲常聪明的人，他的名字叫阿凡提。
Ngaøy xöa ôû Taân Cöông coù ngöôøi raát thoâng minh, teân laø A Phaøm Ñeà.
(中华古代童话宝库 - 聪明的阿凡提)
→ Định ngữ là một cụm tính từ: 菲常聪明: rất thông minh.
169. 古时候, 一个壮族子里，住着一个贫苦的老妈妈。
Ngày xưa, tại ngôi làng của dân tộc Choang có một người mẹ nghèo khổ.
(中华古代童话宝库 - 一幅壮锦)
→ Định ngữ là một tính từ : 贫苦: nghèo khổ.
b. Tổ hợp: số từ + lượng từ (danh từ chỉ loại trong tiếng Việt)
Ngoài thành phần định ngữ, phần phụ trong ngữ danh từ tại vị trí tân ngữ của câu tồn
tại tiếng Hán hiện đại còn có thể do tổ hợp: số từ + lượng từ đảm nhiệm.
Ví dụ
170. 地上放着刚收成的两堆桔子。
Trên mặt đất có hai đống cam vừa mới thu hoạch.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 城实直上)
Nhà của anh ấy vừa đi mất một con mèo.
173. 茶几儿上有一套漂亮的茶具。
Trên bàn trà có một bộ bình trà rất đẹp.
Chính giữa hai chiếc xô pha là một cái bàn trà.
Trong câu (170) là: 两堆 (hai đống), câu (171) là: 一只 (một con), câu (172) là: 几
盆 (mấy chậu), câu (173) là: 一套 (một bộ), câu (174) là: 一张 (một cái), câu (175) là: 一
个(một cái),…
3.1.2 Trường hợp do một danh từ đảm nhiệm
Một danh từ (có thể là danh từ đơn tiết hoặc danh từ đa tiết) cũng có thể làm thành
phần tân ngữ trong câu tồn tại tiếng Hán. Đó là các danh từ chỉ người, chỉ đơn vị, chỉ nơi
chốn, …
Tuy nhiên, nói như thế không phải là thành phần tân ngữ của câu tồn tại nói riêng và
câu vị ngữ động từ nói chung trong tiếng Hán hiện đại chỉ duy nhất là một danh từ. Danh từ
trong tiếng Hán, dù giữ chức năng ngữ pháp nào trong câu cũng không thể đứng độc lập, mà
thường phải có lượng từ đi kèm. Hay nói cách khác, mỗi một danh từ đều có một lượng từ
tương ứng đứng trước nó, cả hai luôn luôn xuất hiện đồng thời với nhau.
Tại thành phần tân ngữ của loại câu miêu tả sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của
người hoặc vật trong tiếng Hán hiện đại, nếu chỉ do một danh từ đảm nhiệm, thì danh từ đó
bắt buộc phải thêm phía trước nó lượng từ “个” hoặc “一个”
Ví dụ
176. 路西有个 (一个) 停车场。
Phía tây con đường có trạm dừng xe.
177. 路北有个 (一个) 菜市场。
Phía bắc con đường có cái chợ.

178. 菜市场旁边是个 (一个) 邮局。
179. 11 路车站西边儿有个 (一个) 商场。
Phía tây trạm xe số 11 có cái cửa hàng.
Tân ngữ trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại thường không xác định. Vì vậy, các đại
từ có ý nghĩa xác định, như: 这… (…này)，那…(…kia) không bao giờ xuất hiện tại vị
trí đầu tiên trong cấu trúc ngữ danh từ làm thành phần tân ngữ của câu.
Ví dụ
180. 屋子的地上铺着地毯。(+)
Trên mặt sàn phòng có trải một tấm thảm.
181. 墙上还挂着一些字画儿。(+)
Không ai nói:
180’. 屋子的地上铺着这地毯。(-)
Trên mặt sàn phòng có trải một tấm thảm này.
181’. 墙上还挂着那一些字画儿。(-)
Trên tường còn treo một số tranh chữ kia.
Tuy nhiên, cũng có ít trường hợp tân ngữ trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại mang
tính xác định rất rõ. Đó là các trường hợp xuất hiện những danh từ riêng chỉ người hay chỉ
địa danh,…trong cấu trúc của thành phần làm tân ngữ.
Ví dụ
183. 从前, 有个石匠叫王大锤。
Ngày xưa có một người thợ đá tên là Vương Đại Chùy.
(中华古代童话宝库 - 石匠王大锤)
185. 后有地安门.
Phía sau có Địa An Môn.
3.2 So sánh với tiếng Việt
3.2.1 Sơ lược đặc điểm phần sau của câu tồn tại tiếng Việt
Bổ ngữ chỉ sự vật tồn tại tham gia vào nội dung biểu hiện của vị từ tồn tại như một đối
tượng được giả định một cách tất yếu trong nội dung nghĩa của vị từ mà nếu thiếu nó thì cái
sự tình hữu quan không thể được thực hiện. Trong cấu trúc ngữ nghĩa, ngữ pháp của một
câu tồn tại có trạng ngữ chỉ không gian, thời gian, có vị từ hạt nhân chuyên dùng hay lâm
thời mang ý nghĩa tồn tại mà vắng mặt bổ ngữ chỉ sự vật tồn tại thì đó chưa phải là một câu
hoàn chỉnh.
Cấu tạo thường thấy của thành tố này là do danh từ hoặc ngữ danh từ đảm nhiệm.
3.2.1.1 Trường hợp do một danh từ đảm nhiệm
Ví dụ:
186. Ngoài trời, lúc này có gió.
(Tô Hoài – Cỏ dại)
187. Trên cổ con chim Tăng Ló có máu.
3.2.1.2 Trường hợp do một ngữ danh từ đảm nhiệm
Ngữ danh từ tại vị trí này thường có cấu tạo bởi yếu tố phụ trước là những số từ hoặc
những phụ từ chỉ lượng không xác định, như: những, vài, mỗi, mỗi một, nhiều, mấy,…
a. Yếu tố phụ trước là số từ:
Ví dụ:
188. Bên một hòn đá tảng, có một ổ rơm khô.
(Tô Hoài - Con mèo lười)
189. Trong đám mảnh gỗ trôi vào bờ cát, có một cô bé.
(Tô Hoài - Núi gấu)
190. Ở vòm gác dưới chân chuồng trâu có ba thằng Pháp gác.
b. Yếu tố phụ trước là những phụ từ chỉ lượng không xác định, như: những, vài,
mỗi, mỗi một, nhiều, mấy,…
Ví dụ:
191. “Có nhiều khách du lịch tò mò thích đến hồ Vàng chơi xem cá sấu.”
(Tô Hoài - Nỗi bực mình của chàng hổ độn cốt rơm)
Khi tiếp nhận câu trên, người đọc, người nghe cũng chỉ biết trong số những du khách
thì có nhiều người thích đến hồ Vàng chứ tuyệt nhiên họ chẳng biết chính xác là bao nhiêu
người.
Ví dụ tương tự:
192. Có vài chú Bê buồn mồm, ra quơ vài cái cỏ nhai, rồi lại nhả ra, lại vào nằm bên
tảng đá.
193. Có những thằng máu lấm đầy mông đít, nhăn nhó đi.
194. Có không biết bao nhiêu là bướm trắng từ xứ mô tê nào rủ nhau đến chơi ở vườn
cải.
(Tô Hoài - Mụ ngan)
195. Có mấy anh chàng ve sầu, mặt mũi vèn vèo và sần sùi mà lại ăn mặc chải chuốt,
đứng ngoẹo đầu cạnh các ả bướm đương giơ cái mỏ dưới cánh lên kéo đàn o o i i dài dằng
dặc hòa nhịp cùng lời ca trong trẻo của các cô bướm.
Trong đó:
- Vài : Số ước lượng không nhiều, khoảng 2, 3.
Ví dụ :
196. Có vài gã bị cắn đứt đuôi, rơi rụng ra mà nữa mình vẫn chạy lon ton.
197. Có vài người cẩn thận sợ mừng tiền thì nhà chủ không bằng lòng.
198. Có vài người lại đựng lên trên nón một ôm rau muống, một gói đậu, mấy cái bánh
đa, mấy gói đậu phụng.
- Nhiều : Có số lượng lớn hoặc ở mức độ cao, trái với ít.
Ví dụ :
199. Có nhiều bà tuy đã hết sức kiềm chế mình mà vẫn không biết rằng tính nết mình
thay đổi nhiều lắm…
200. Có nhiều nhà văn không dám nhìn thẳng vào sự thật bao giờ.
(Thạch Lam – Theo dòng)
201. Có nhiều người bảo lối viết kín đáo ấy, cũng là một cách để lọt lưới kiểm duyệt
ngày xưa.
- Mấy : Từ chỉ một số lượng nào đó không rõ, nhưng là không nhiều thường chỉ khoảng trên
dưới dăm ba.
Ví dụ :
202. Có mấy cô khâu thì đã phải vận mấy bộ âu phục đại tang và tiểu cớ, do ông Typn
vừa chế tạo, mà người nhà này chưa ai mặc đến, vì cụ tổ đã được tôi cứu cho khỏi chết…
203. Có mấy người ở lại nhà ngoài, thì đã ngủ ngáy khò khò.
204. Có mấy người đứng xem ở cổng xóm nói với nhau: dễ có đứa nó phản nhà ông
Nhiêu.
- Những : Từ dùng để chỉ số nhiều không xác định.
Ví dụ :
205. Có những con sen được ông chủ quý hơn vợ, những thằng nhỏ bỏ thuốc độc định
giết cả nhà chủ nhà.
(Vũ Trọng Phụng – Cơm thầy cơm cô)
206. Có những tác phẩm được người ta lưu ý mãi mãi, càng về sau càng nổi tiếng.
207. Có những truyện ngắn ở cái thời bấy giờ, đọc xong thấy nó đọng lại trong người
ta như một câu hỏi bức thiết của tác giả, như một lời trách móc kín đáo của nhân vật truyện.
Ngoài ra, bổ ngữ chỉ sự vật tồn tại trong câu tồn tại có khi là một kết cấu: C + V + B
với đầy đủ 3 thành phần.
Ví dụ :
208. Có con nai đương về nhặt trám.
(Tô Hoài - Người đi săn và con nai)
209. Có anh Đức Thanh về dự hội.
210. Có bạn Toản ở trong nhà, nói thầm lẻ nhẻ, lúc to lúc nhỏ tưởng như đang chuyện
với ai.
211. Sáng hôm ấy, có bác Hai xuống bãi trồng vải thiều.
(Tô Hoài - Cánh đồng làng)
212. Ngày xưa có chú chăn trâu mải chơi để trâu đói, sẩm tối về chú bé lấy mo nang
áp quanh bụng trâu rồi trét bùn lên.
(Tô Hoài - Chú cuội gốc cây đa)
3.2.2 Sự giống nhau và khác nhau về đặc điểm phần sau của câu tồn tại tiếng Hán và
tiếng Việt
3.2.2.1 Về vị trí trong câu
Phần sau trong câu tồn tại tiếng Việt được xem là thành phần bổ ngữ, còn trong tiếng
Hán là thành phần tân ngữ. Tuy khác nhau về tên gọi, nhưng chúng đều có chung một vị trí
trong mô hình câu tồn tại của hai ngôn ngữ - đứng sau động từ và các thành phần phụ sau
của động từ.
3.2.2.2 Về chức năng ngữ pháp, ngữ nghĩa
Phần sau trong câu tồn tại của cả hai ngôn ngữ Hán – Việt đều chỉ người hay sự vật
nào đó, tồn tại, xuất hiện hay biến mất trong khoảng không gian hoặc thời gian nào đó. Nó là
yếu tố bắt buộc phải có trong bất kì khuôn hình nào của câu tồn tại.
3.2.2.3 Về các yếu tố cấu thành
Điểm giống nhau ở vị trí này trong câu tồn tại của hai ngôn ngữ là ở chỗ nó đều do
một danh từ hoặc một ngữ danh từ đảm nhiệm.
Tuy nhiên, tại vị trí thành phần phụ đứng trước danh từ trung tâm trong ngữ danh từ làm tân
ngữ (trong tiếng Hán) và bổ ngữ (trong tiếng Việt) lại có sự khác nhau cơ bản, cụ thể như
sau:
Các số từ xuất hiện trong tổ hợp “số từ + lượng từ” đứng trước danh từ chính trong câu
tồn tại tiếng Hán, ngoài 一些 (một vài)，几 (mấy) là những từ chỉ số lượng không xác định,
loại này rất ít xuất hiện trong các văn bản tiếng Hán có chứa câu tồn tại mà luận văn khảo
sát. Còn lại đa số là những số từ cụ thể, như; 一 (1), 二 (2), 三 (3),…
Trong câu tồn tại tiếng Việt thì ngược lại, các số từ: 1,2,3,…lại ít thấy trong các câu tồn
tại, trong khi đó những từ chỉ số lượng không xác định: những, vài, nhiều, mấy,…lại xuất
hiện rất thường xuyên.
Điểm khác nhau là: trong tiếng Hán hiện đại, mỗi một danh từ đều có một lượng từ
tương ứng đứng trước nó và giữa các sự vật khác nhau về đặc điểm sẽ không có sự giống
nhau về lượng từ.
Trong tiếng Việt, ta có: “một con ngựa”, “một con cá”,…trong đó, từ “con” xuất hiện
với tư cách là một lượng từ, nó có thể đứng trước hai sự vật hoàn toàn khác nhau (ngựa, cá).
Điều này trong tiếng Hán hiện đại thì không thể. Trong tiếng Hán, “một con ngựa” phải nói
là: “一匹马”và “một con cá” phải nói là: “一条鱼”.Trường hợp “một cây đao” và
“một cây mai” cũng vậy.
3.2.2.4 Về tính xác định của người hay sự vật tại vị trí bổ ngữ
Người hay sự vật tại vị trí bổ ngữ trong câu tồn tại tiếng Hán và tiếng Việt đều không
được xác định rõ ràng. Phần lớn là các trường hợp có xuất hiện các từ chỉ lượng không xác
định (nhiều, những, mấy, vài,…) trong tiếng Việt và 一些 (một vài)，几 (mấy) trong tiếng
Hán trước danh từ hoặc ngữ danh từ đứng sau động từ, làm thành phần bổ ngữ trong câu.
Ví dụ:
213. 这时候, 来了几个石匠。
Lúc này, có mấy người thợ đá đến.
Hay:
214. Có nhiều người trốn đi nơi khác.
(Tô Hoài - Vừ A Dính)
Với sự xuất hiện của “几”(mấy) trong câu (213) và “nhiều” trong câu (214) khiến cho
các cụm danh từ “个石匠” (người thợ đá) và “người trốn đi” trở nên khó xác định về số
lượng, về độ tuổi, về đặc điểm nhận dạng, về địa điểm nơi họ đến và trốn đi,…
3.2.2.5 Về việc chuyển dịch từ Hán sang Việt (và ngược lại)
Phần sau của câu tồn tại trong hai ngôn ngữ đều do một danh từ (kết hợp với một tổ
hợp số lượng từ đứng trước) hoặc một ngữ danh từ đảm nhiệm.
a) Nếu do một danh từ (kết hợp với một tổ hợp số lượng từ đứng trước) đảm nhiệm thì
dù dịch từ tiếng Hán sang tiếng Việt hay ngược lại thì vị trí và ý nghĩa của nó vẫn không
thay đổi.
Ví dụ:
Các tổ hợp từ in đậm lần lượt được dịch sang tiếng Việt theo thứ tự trước sau như nó
vốn có trong hai câu tiếng Hán trên là:
215’. Hôm qua vừa chết một người.
216’. Trong nhà của anh ấy vừa đi mất một con mèo.
b) Trường hợp do một ngữ danh từ đảm nhiệm thì vấn đề chuyển dịch từ ngôn ngữ
này sang ngôn ngữ kia cũng tương tự như khi ta dịch một ngữ danh từ đảm nhiệm tại vị trí
phần đầu đã nói ở chương một của luận văn. (xem 1.2.2.4).
TIỂU KẾT
Trong chương này, luận văn đi vào phân tích đặc điểm của phần sau trong câu tồn tại
tiếng Hán hiện đại. Về vị trí, thành tố này luôn đứng sau động từ chính. Về chức năng ngữ
pháp, nó được phân tích là thành phần tân ngữ chỉ người hay sự vật tồn tại được nói đến
trong câu. Về mặt cấu tạo, tân ngữ trong câu tồn tại tiếng Hán, phần lớn do một ngữ danh từ
đảm nhiệm, số ít còn lại là do một danh từ kết hợp với một lượng từ tương ứng đứng trước
nó đảm trách.
Trong phần so sánh với tiếng Việt, chúng tôi nhận thấy rằng trong ba thành tố của
khuôn hình câu tồn tại, đây là thành tố gần như có những đặc điểm giống nhau về vị trí, chức
năng ngữ pháp, ngữ nghĩa, các yếu tố cấu tạo nên chúng,…trong hai ngôn ngữ Hán – Việt.
KẾT LUẬN
Câu tồn tại và những vấn đề liên quan đến nó trong hai ngôn ngữ Việt – Hán, cho đến
nay, vẫn còn nhiều ý kiến không thống nhất. Tuy nhiên, căn cứ vào kết quả của các nhà
nghiên cứu trước đây về cấu trúc ngữ pháp của câu tồn tại, cũng như về vai trò của từng
thành tố trong khuôn hình chung của loại câu đặc thù này trong hai ngôn ngữ đang xét , luận
văn “Đặc điểm ngữ pháp của câu tồn tại tiếng Hán hiện đại (so sánh với tiếng Việt)” đi vào
phân tích nhằm khẳng định một lần nữa những kết luận trước đó, trên cơ sở khảo sát loại câu
này trong các văn bản tiếng Hán. Sau đó, đem chúng so sánh với tiếng Việt ở những nội
dung tương đương.
Qua quá trình khảo sát và phân tích ngữ liệu, luận văn đã đi đến thống nhất với ý kiến
của hầu hết các nhà nghiên cứu Hán ngữ hiện đại trong việc đưa ra mô hình chung của câu
tồn tại tiếng Hán là: “Từ/ngữ chỉ không gian/thời gian (phần đầu) + vị từ tồn tại (phần giữa)
+ danh từ/ngữ danh từ chỉ người/sự vật (phần sau)” và bác bỏ quan điểm cho rằng, mô hình
của loại câu này là: “Trạng ngữ + vị từ + danh từ”.
Từ việc phân tích cấu trúc cũng như đánh giá chức năng, nhiệm vụ của từng thành tố
trong mô hình câu tồn tại tiếng Hán, luận văn đã khẳng định: phần đầu trong khuôn hình câu
nêu trên, tức là từ ngữ chỉ không gian/ thời gian có chức năng nêu ra vị trí và thời gian tồn
tại, xuất hiện hay biến mất của người hoặc sự vật nào đó. Nó được phân tích là thành phần
chủ ngữ nếu do từ hoặc ngữ chỉ không gian đảm nhiệm, là trạng ngữ nếu do từ hoặc ngữ chỉ
thời gian đảm nhiệm. Và trong các yếu tố cấu tạo nên thành tố này không có mặt của giới từ.
Phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại – đóng vai trò hạt nhân trong câu, do
động từ và các thành phần phụ trước và phụ sau đảm nhiệm. Tại vị trí của động từ, luận văn
đã phân chia chúng thành những nhóm động từ cụ thể xuất hiện tương ứng trong từng tiểu
loại của câu tồn tại. Tại vị trí của thành phần phụ trước có những phó từ, tại vị trí của thành
phần phụ sau có các trợ từ và các bổ ngữ phụ, tu sức thêm cho động từ trong việc định vị
phương hướng mà động từ hướng tới, cũng như kết quả mà động từ đạt được trong câu.
Phần sau trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại – tân ngữ chỉ người hoặc sự vật tồn tại là
thành phần bắt buộc phải có trong bất kì khuôn hình nào của câu mang ý nghĩa tồn tại. Cấu
tạo của thành tố này có thể là một danh từ kết hợp với lượng từ đứng trước, cũng có thể là do
một ngữ danh từ, gồm thành phần phụ (định ngữ hoặc tổ hợp “số từ + lượng từ”) đứng
trước và danh từ trung tâm đứng sau.
Khi đem kết quả đạt được ở nội dung thứ nhất (phân tích đặc điểm ngữ pháp của câu
tồn tại tiếng Hán) so sánh với những gì tương đương trong câu tồn tại tiếng Việt, luận văn đã
tìm ra được những điểm giống và khác nhau giữa chúng như sau:
Phần đầu trong câu tồn tại của hai ngôn ngữ Hán – Việt đều có chung một vị trí trong
mô hình ba thành phần của loại câu đặc thù này – đứng đầu. Về chức năng của nó thì có sự
khác nhau, từ ngữ chỉ không gian trong tiếng Hán giữ vai trò chủ ngữ trong câu, còn trong
tiếng Việt là thành phần trạng ngữ. Điểm khác nhau thứ hai là trong các yếu tố cấu thành nên
từ ngữ chỉ không gian trong câu tồn tại tiếng Hán không có sự xuất hiện của giới từ, còn
trong câu tồn tại tiếng Việt thì ngược lại.
Phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán và tiếng Việt hoàn toàn giống nhau về vị trí
(đứng giữa) và chức năng trong câu (đóng vai trò hạt nhân trong câu biểu thị sự tồn tại, xuất
hiện hay biến mất của người hay sự vật). Tuy nhiên, giữa chúng cũng có sự khác nhau cơ
bản, và sự khác nhau này do thành phần phụ tu sức, đứng sau thành tố này qui định.
Phần sau trong câu tồn tại của hai ngôn ngữ là thành tố gần như có những đặc điểm
giống nhau về vị trí, chức năng ngữ pháp, ngữ nghĩa, các yếu tố cấu tạo nên chúng,….
* *
*
Khoảng cách giữa các dân tộc trên hành tinh của chúng ta ngày càng thu hẹp lại cùng
với sự phát triển không ngừng của các phương tiện truyền thông và giao thông hiện đại. Sự
tiếp xúc giữa tiếng Việt và các thứ tiếng khác trên thế giới đã và đang diễn ra. Vì thế, việc
học ngoại ngữ không những cần thiết để giao dịch, học tập và theo dõi các thành tựu khoa
học kĩ thuật của nước ngoài, mà còn có lợi cho sự phát triển của tiếng ta. Chúng tôi đồng ý
với cách nói của Goethe khi cho rằng: “Không biết ngoại ngữ là không biết gì về ngôn ngữ
của mình”, hay: “Sức mạnh của một ngôn ngữ không phải là vứt bỏ yếu tố ngoại lai mà là
đồng hóa nó”.
Trong thực tế hiện nay, việc học ngoại ngữ cũng đã nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ phía
các phương tiện hiện đại, tiêu biểu như: kim từ điển, phần mềm dịch song ngữ,...Thế nhưng,
chúng tôi nghĩ rằng, chỉ nên vận dụng chúng trong những lĩnh vực có vốn từ vựng không
nhiều, cấu trúc câu đơn giản,… Vì khi dịch bằng các phương tiện này chỉ mang đến cho
người ta những câu với ý nghĩa nôm na, thiếu chính xác. Mặt khác, chương trình máy tính dù
được lập trình một cách hoàn thiện, chu đáo đến đâu cũng không thể theo kịp sự phát triển
hằng ngày của ngôn ngữ. Đặc biệt, với những kiểu câu có mặt trong hầu hết ngôn ngữ, tuy
không khác nhau nhiều về cấu trúc và các thành tố tạo nên nó, nhưng nếu vận dụng cách nói,
cách viết của người bản ngữ để dịch và dạy nó cho người nước ngoài thì e rằng sẽ không
tránh khỏi những sai lầm. (như luận văn đã đề cập trong phần so sánh ở các chương).
Trên đây là những nhiệm vụ trọng tâm mà luận văn đã đạt được. Tuy nhiên, do sự hạn
hẹp của đề tài và thời gian hoàn thành luận văn, nên chắc chắn luận văn cũng chưa đóng góp
được nhiều cho những vấn đề liên quan đến câu tồn tại trong hai ngôn ngữ. Điều đó cho thấy
sự phong phú, đa dạng và không kém phần phức tạp của đề tài và gợi mở thêm cho chúng tôi
những nghiên cứu sâu rộng hơn khi có điều kiện. Chúng tôi hi vọng rằng, với những kết quả
đạt được của luận văn seõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc dòch thuaät vaø vieäc daïy – hoïc
tieáng Hán cuõng nhö tieáng Việt vôùi tö caùch laø moät ngoaïi ngöõ nhö hieän nay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Diệp Quang Ban (1989), Một số vấn đề về câu tồn tại trong tiếng Việt, Nhà xuất bản
Giáo dục.
2. Diệp Quang Ban – Hoàng Văn Thung (2004), Ngữ pháp tiếng Việt, Tập một, Nhà xuất
bản Giáo dục.
3. Diệp Quang Ban (2004), Ngữ pháp tiếng Việt, Tập hai, Nhà xuất bản Giáo dục.
4. Nguyễn Tài Cẩn (2004), Ngữ pháp tiếng Việt, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia, Hà Nội.
5. Lê Cận – Cù Đình Tú – Hoàng Tuệ (1962), Giáo trình về Việt ngữ (lưu hành nội bộ)
của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
6. Nguyễn Thiện Chí – Trần Xuân Ngọc Lan dịch (2001), Giáo trình tiếng Hoa trung
cấp, Tập một, Nhà xuất bản Trẻ.
7. Nguyễn Thiện Chí – Trần Xuân Ngọc Lan dịch (2001), Giáo trình tiếng Hoa trung
cấp, Tập hai, Nhà xuất bản Trẻ.
8. Nguyễn Đức Dân (2001), Ngữ dụng học, quyển một, Nhà xuất bản Giáo dục.
9. Đinh Văn Đức (1986), Ngữ pháp tiếng Việt – Từ loại, Nhà xuất bản Đại học và trung
học chuyên nghiệp.
10. Đinh Văn Đức (2001), Ngữ pháp tiếng Việt, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia, Hà Nội.
11. Nguyễn Thiện Giáp, Đoàn Thiện Thuật, Nguyễn Minh Thuyết (2001), Dẫn luận ngôn
ngữ học, Nhà xuất bản Giáo dục.
12. Huỳnh Thị Hồng Hạnh (1999), Một hướng giải nghĩa từ trên cơ sở đối chiếu vị từ có
yếu tố sau biểu thị mức độ cao trong tiếng Việt với các yếu tố tương đương trong tiếng
Anh, Đại học KHXH&NV TP. HCM, Thông báo khoa học.
13. Huỳnh Thị Hồng Hạnh (2000), Những đặc điểm ngữ pháp đặc trưng của vị từ có yếu
tố sau biểu thị mức độ cao trong tiếng Việt, Tạp chí Phát triển KHCN, ĐHQG TP. HCM,
tháng 4/2000.
14. Huỳnh Thị Hồng Hạnh (2000), Các quan niệm khác nhau xung quanh lớp vị từ có yếu
tố sau biểu thị mức độ cao trong tiếng Việt, Hội ngôn ngữ học Việt Nam, Ngữ học trẻ
2000.
15. Huỳnh Thị Hồng Hạnh (2002), Đặc điểm ngữ pháp – ngữ nghĩa của vị từ có yếu tố
đứng sau biểu thị mức độ cao trong tiếng Việt, Luận án Tiến sĩ Khoa học Ngữ văn, Tp.
Hồ Chí Minh.
16. Cao Xuân Hạo (2001), Tiếng Việt – mấy vấn đề ngữ âm, ngữ pháp, ngữ nghĩa, Nhà
xuất bản Giáo dục.
17. Cao Xuân Hạo (2001), Tiếng Việt, văn Việt, người Việt, Nhà xuất bản Trẻ.
18. Cao Xuân Hạo (2004), Tiếng Việt sơ thảo ngữ pháp chức năng, Nhà xuất bản Giáo
dục.
19. Cao Xuân Hạo (Chủ biên) (2003), Ngữ pháp chức năng tiếng Việt – Câu trong tiếng
Việt, Nhà xuất bản Giáo dục.
20. Nguyễn Chí Hòa (2006), Ngữ pháp tiếng Việt thực hành, Nhà xuất bản Đại học Quốc
gia, Hà Nội.
21. Ngọc Huyên (2005), Luyện kĩ năng đọc hiểu tiếng Hoa, Nhà xuất bản Thanh niên.
22. Bùi Mạnh Hùng (2000), “Về một số đặc trưng ngữ nghĩa – ngữ pháp của những và
các”, Ngôn ngữ, số 3 trang 16 – 26.
23. Lưu Nguyệt Hoa (2000) Ngữ pháp thực hành tiếng Hán hiện đại, Tập hai , Nhà xuất
bản Văn hóa thông tin.
24. Trần Hoàng (2001) (Tuyển chọn), Tài liệu tham khảo về ngữ pháp tiếng Việt, Trường
Đại học Sư phạm Tp. Hồ Chí Minh.
25. I. U. Rojdextvenxki (1997), Những bài giảng ngôn ngữ học đại cương, Nhà xuất bản
Giáo dục.
26. Nguyễn Lai (2001), Ngữ nghĩa của nhóm từ chỉ hướng vận động tiếng Việt hiện đại
(quá trình hình thành và phát triển), Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, Hà Nội.
27. Nguyễn Lai (1977), “Một vài đặc điểm của nhóm từ chỉ hướng được dùng ở dạng
động từ trong tiếng Việt”, Ngôn ngữ, số 3, trang 9 – 29.
28. Nguyễn Lân (1956), Ngữ pháp tiếng Việt 5, 6, 7, Nhà xuất bản Giáo dục.
29. Hồ Lê (1992), Cú pháp tiếng Việt, Tập hai, Cú pháp cơ sở, Nhà xuất bản Khoa học
Xã hội, Hà Nội.
30. Đỗ Thị Kim Liên (1999), Ngữ pháp tiếng Việt, Nhà xuất bản Giáo dục.
31. L. C. Thompson (1967), A Vietnamese Grammar, University of Washington press,
Seattle and London.
32. Trương Văn Giới, Lê Khắc Kiều Lục (2008), Giáo trình ngữ pháp tiếng Hán hiện đại,
Nhà xuất bản Khoa học Xã hội.
33. M. A. K. Halliday (2000, 2001), “Dẫn nhập ngữ pháp chúc năng”, Ngôn ngữ, số 2,
3, 7, 12.
34. M. B. Emenneau (1951), Nghiên cứu về ngữ pháp Việt Nam (Bản dịch lưu hành nội
bộ của tổ Ngôn ngữ học trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.
35. Hà Quang Năng (1991), “Một cách lý giải mối quan hệ ngữ nghĩa giữa động từ
chuyển động có hướng và từ chỉ hướng trong tiếng Việt”, Ngôn ngữ, số 2, trang 48 – 52.
36. Dư Ngọc Ngân (1995), Từ chỉ không gian, thời gian khái quát trong tiếng Việt (từ thế
kỷ XV đến nay), Luận án Phó tiến sĩ Khoa học Ngữ văn, Tp. Hồ Chí Minh.
37. Dư Ngọc Ngân (1998), “Đặc điểm định vị không gian trong tiếng Việt”, Ngôn ngữ,
số 2, trang 36 – 41.
38. Nhiều tác giả (2002), Tiếng Việt trong trường phổ thông và các ngôn ngữ dân tộc,
Nhà xuất bản Khoa học Xã hội.
39. Đái Xuân Ninh, Nguyễn Đức Dân, Nguyễn Quang, Vương Toàn (1984), Ngôn ngữ
học: khuynh hướng – lĩnh vực – khái niệm, Tập một, Nhà xuất bản Khoa học Xã hội.
40. Đái Xuân Ninh, Nguyễn Đức Dân, Nguyễn Quang, Vương Toàn (1984), Ngôn ngữ
học: khuynh hướng – lĩnh vực – khái niệm, Tập hai, Nhà xuất bản Khoa học Xã hội.
41. Hoàng Trọng Phiến (1980), Ngữ pháp tiếng Việt – câu, Nhà xuất bản Đại học và
Trung học Chuyên nghiệp.
42. Hữu Quỳnh (1980), Ngữ pháp tiếng Việt hiện đại, Nhà xuất bản Giáo dục.
43. Hoàng Văn Vân (2005), Ngữ pháp kinh nghiệm của cú tiếng Việt, Nhà xuất bản Khoa
học Xã hội.
44. Viện ngôn ngữ học (2001), Từ điển tiếng Việt, Nhà xuất bản Đà Nẳng – Trung tâm từ
điển học.
45. Triệu Vĩnh Tân (1999) Ngữ pháp tiếng hoa đại cương, Nhà xuất bản Trẻ.
46. Vũ Thế Thạch (1985), “Ngữ nghĩa và cấu trúc của động từ tiếng Việt”, Ngôn ngữ, số
3, trang 10 – 19.
47. Vũ Thế Thạch (1978), “Nghĩa của những từ như “ra – vào, lên – xuống” trong các tổ
hợp kiểu “đi vào, đẹp lên”, Ngôn ngữ, số 3, trang 30 – 39.
48. Nguyễn Kim Thản (1963), Nghiên cứu về ngữ pháp tiếng Việt, Tập một, Nhà xuất bản
Giáo dục.
49. Nguyễn Kim Thản (1984), Nghiên cứu về ngữ pháp tiếng Việt, Tập hai, Nhà xuất bản
Giáo dục.
50. Nguyễn Kim Thản (1984), Lược sử ngôn ngữ học, Tập một, Nhà xuất bản Đại học và
Trung học Chuyên nghiệp.
51. Nguyễn Kim Thản (1999), Động từ trong tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, Nhà xuất
bản Khoa học Xã hội, Hà Nội.
52. Lý Toàn Thắng (2004), Lý thuyết trật tự từ trong cú pháp, Nhà xuất bản Đại học
Quốc gia Hà Nội.
53. Trần Ngọc Thêm (2000), Hệ thống liên kết văn bản tiếng Việt, Nhà xuất bản Giáo
dục.
54. Nguyễn Minh Thuyết – Nguyễn Văn Hiệp (1998), Thành phần câu tiếng Việt, Nhà
xuất bản Đại học Quốc gia, Hà Nội.
55. Trung tâm khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia (2002), Ngữ pháp tiếng Việt, Nhà
xuất bản Khoa học Xã hội, Hà Nội.
56. Nguyễn Như Ý (1997), Từ điển giải thích thuật ngữ ngôn ngữ học, Nhà xuất bản Giáo
dục.
57. Nguyễn Như Ý (Chủ biên) (1997), Đại từ điển tiếng Việt, Nhà xuất bản Giáo dục.
TIẾNG HÁN
58. 范晓竹鞭 (2000)，汉语的句子类型，书海出版。
59. 范先钢 (主编) (2001)，现代汉语，国西师范大学出版社。

60. 房玉清 (1999)，实用汉语语法，北京大学出版社。
61. 黄伯荣 (主编) (2001)，现代汉语，高等教育出版社。
62. 李小期 (主编) (1998)，新汉语教程，北京大学出版社。
63. 李杨 (主编) (2002)，汉语教程，北京语言大学出版社。
TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN
64. http://www.ngonngu.net
65. http://www.linguistlist.org
66. http://vi.wikipedia.org
NGUỒN NGỮ LIỆU
I. Tiếng Việt
1. Tô Hoài - Tuyển tập văn học thiếu nhi, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội 1999:
- Tô Hoài - Dế mèn, chim Gáy, Bồ nông - Bài mở truyện
- Cá đi ăn thề
- Cậu Miu
- Cánh đồng làng
- Cây bằng lăng
- Gấu ăn trăng
- Không phải tại con mèo
- Núi xanh xanh
- Anh đưa em đến Hiền Lương
- Ông kể chuyện tháng Tám
- Cánh đồng yên vui
- Mùa xuân đã về đấy
- Mải vui quên hết
- Chú cuội gốc cây đa
- Va - xi – a
- Đêm trắng
- Đến Cu Ba
- Mùa hoa Lila
- Núi gấu
- Bạn Lạc đà
- Người Secba
- Hươu về ở vườn
- Mùa lê mùa đào
- Tặng ai hay bắn chim bẫy chim
- Bướm Rồng bướm Ma
- Nỗi bực mình của chàng hổ độn cốt rơm
- Suối Khỉ
- Anh Cu rơ đeo số 15
- Người đi săn và con nai
- Anh em bò Kapin
- Con mèo lười
- Hoa Sơn
- Vừ A Dính
- Kim Đồng
- Hòn vợ hòn chồng
2. Tô Hoài - Những tác phẩm tiêu biểu trước 1945, Nhà xuất bản Giáo dục 2003:
- Tuổi trẻ
- Đôi gi đá
- Một cuộc bể dâu
- Mụ ngan
- Anh gà gáy
- Cỏ dại
- Dế Mèn phiêu lưu kí
- Quê người
3. Thạch Lam – Những tác phẩm tiêu biểu, Nhà xuất bản Giáo dục 2003:
- Một đời người
- Trở về
- Theo dòng
3. Vũ Trọng Phụng – Những tác phẩm tiêu biểu, Nhà xuất bản Giáo dục 2003:
- Số đỏ
- Bà lão lòa
- Không một tiếng vang
- Cơm thầy cơm cô
4. Nguyễn Huy Tưởng - Sống mãi với Thủ đô, Nhà xuất bản Giáo dục 2000.
5. Anh Đức - Hòn đất, Nhà xuất bản Lao động 2007.
6. Nguyễn Đình Thi – Tuyển tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Văn học 1997:
- Xung kích
- Vào lửa
- Mặt trận trên cao
II. Tiếng Hán
1. Tống Kiệt (Chủ biên), 通过 237 个幽默笑话学汉语. (Học tiếng Hoa
qua 237 mẩu truyện cười), Nhà xuất bản Tổng hợp TP. HCM 2009.
2.Nguyễn Thúy Mai (Biên tập), 中华古代童话宝库. (Kho tàng truyện đồng
thoại cổ đại Trung Quốc), Nhà xuất bản Khoa học Xã hội 2008.
3.Tô Cẩm Duy (Biên soạn), 通过 “天故幽默故事” 学汉语.( Học tiếng
Hoa qua những mẩu chuyện vui), Nhà xuất bản Văn hóa thông tin 2007.
4. Trương Văn Giới, Lê Khắc Kiều Lục (Biên dịch), 现代汉语语法教程.
(Giáo trình Ngữ pháp Hán ngữ hiện đại), Nhà xuất bản Khoa học Xã hội 2008.
5. Bích Ngọc (Dịch), 中级汉语听和说. (Nghe và nói Hán ngữ trung cấp),
Nhà xuất bản Trẻ 2004.
6. Nguyễn Thiện Chí, Trần Xuân Ngọc Lan (Dịch và chú giải), 汉语中级教
程。(Giáo trình trung cấp Hán ngữ) (Tập 1), Nhà xuất bản Trẻ 2001.
PHỤ LỤC 1:
NGỮ LIỆU CÂU TỒN TẠI TRONG CÁC VĂN BẢN TIẾNG VIỆT
A.CÂU TỒN TẠI CÓ HAI THÀNH PHẦN: PHẦN GIỮA VÀ PHẦN SAU
1. Có những chiếc máy bừa hăm hở, lùi lũi ngày đêm kéo công việc trên cánh đồng
phẳng lặng.
(Tô Hoài - Dế mèn, chim Gáy, Bồ nông - Bài mở truyện)
2. Có một đám rôron - những con cá hạt bưởi, mẹ vừa mới nở trong mùa này, đương lau
chau bơi.
(Tô Hoài - Cá đi ăn thề)
3. Có một cậu Miêu mới mở mắt được mấy ngày trên nóc tủ.
(Tô Hoài - Cậu Miu)
4. Có nhiều bạn học sinh đi theo sau.
5. Có một đội công nhân trồng cây, buổi sáng đã trồng bằng lăng vào phố tôi.
(Tô Hoài - Cây bằng lăng)
6. Có một chú gấu đứng nhìn trăng sáng, bỗng nảy ra ý ghen tị.
(Tô Hoài - Gấu ăn trăng)
7. Có một giàn thiên lí và dây hoa Cẩm Tú.
8. Có trên một vạn họ bướm khác nhau sinh sống trên trái đất.
(Tô Hoài - Bướm Rồng bướm Ma)
9. Có một đám du lịch người Mỹ đứng lại xem ông già thổi sáo và con rắn vươn cổ nghe
sáo.
10. Có nhiều người du lịch tò mò thích đến hồ Vàng chơi xem cá sấu.
11. Có mấy người khách mới đến đằng kia, tay dứ dứ mẩu bánh.
12. Có một cô diễn viên dạy gấu, cắp tay chú gấu khiêu vũ tay đôi.
13. Có một chú ngã bổ chửng.
14. Có một chú về bét, vừa đạp vừa trễ hàm thở hổn hển.
15. Có con nai đương về nhặt trám.
16. Có một chuyện lạ như thế ở cõi mình, không biết là điềm tốt hay điềm xấu.
(Tô Hoài - Anh em bò Kapin)
17. Có vài chú Bê buồn mồm, ra quơ vài cái cỏ nhai, rồi lại nhả ra, lại vào nằm bên tảng
đá.
18. Có nhiều anh nguyên là thiếu sinh quân ở tận Hà Nội.
19. Có những tiếng sột soạt trong bụi lá dưới đất.
20. Có nhiều anh nhà ở cửa bể Hải Phòng.
21. Có những hàng binh trốn ra với bộ đội nói rằng suốt tháng ăn rặt ngô với thịt trâu ướp
muối.
22. Có một thằng lấm như vùi.
23. Có những thằng máu lấm đầy mông đít, nhăn nhó đi.
24. Có thêm cả cái mũ sắt chiến lợi phẩm.
25. Có nhiều người trốn đi nơi khác.
26. Có đứa nói nho nhỏ, rè rè.
27. Có bốn người bị chúng đem bắn.
28. Có một con suối chảy trong cây chuối.
29. Có những rừng chuối dại thật to.
30. Có nhiều người lính lúc ấy không dám nhìn.
31. Có những người đi phá hoang những vùng ruộng mấy năm qua bỏ trắng.
32. Có nhiều nhà có bốn anh em thì hai người liệt sĩ, như nhà các đồng chí Ngư Mạn, Bát
Ngư.
33. Có một nhà hai anh em cùng hoạt động đều hi sinh cả như nhà Kim Đồng.
34. Có nhiều người òa khóc rồi cùng lúc chạy về.
35. Có một bóng người đằng xa kìa.
36. Có những ngựa con theo mẹ về chợ, đến đây vừa mỏi chân, nghiêng lưng gãi vào
sườn đá, lim dim hai mắt.
37. Có một người khen: “ vịt nhà mày béo quá”.
38. Có một người hỏi xấn xổ : “bán vịt không?”
39. Có vài người đứng lại.
40. Có một ông quan châu Tây cầm cái gậy song.
41. Có một ông Tây đồn, đội mũ sùm sụp ngang mắt, hai ria vểnh ngoắt lên.
42. Có một nắm thóc đem ra cối giã thì không còn hạt nào đem về.
43. Có một ông người Mán ở Đao Ngạn là Triệu Phúc Sinh kéo quân ra đắp ụ súng ở
Tổng Gọt để đánh nhau với Tây.
44. Có một hội đánh cướp đánh Tây.
45. Có người đoán đấy là tiếng mìn.
46. Có một thằng hai tay dắt bốn năm con bò béo khoáy đít.
47. Có một thằng lính vơ bạc nghìn trong sòng bạc.
48. Có nhiều tiếng thì thào ngày một nhiều rằng các làng vào hội đánh cướp đã có lời thề
mới.
49. Có anh Đức Thanh về dự hội.
50. Có nhiều đứa ác mồm gọi em là Tinh thọt.
51. Có một đám trẻ trong xóm ra chơi trên dòng suối chân núi.
52. Có một ông già râu dài đi qua.
53. Có vài tiếng hú đáp khẽ.
54. Có đến mấy gói to bọc lá chuối nặng kệt để ngay cạnh anh.
55. Có những người đồn rằng ở Khuổi Ngược dưới châu Nguyên Bình có một bọn lính
vào dỡ nhà làm bốt giữa xóm.
56. Có nhiều nơi lính đồn giết Tây đi theo cách mạng.
57. Có nhiều đứa trông sang bờ thấy thấp thoáng bóng người.
58. Có nhiều người đi không bao giờ về được nữa.
(Tô Hoài - Hòn vợ hòn chồng)
59. Có vài ba chị láng giềng thì đã nái xề quá, chỉ biết đẻ trứng chứ không thể hiểu những
giọng yêu đương tình tứ.
(Tô Hoài - Tuổi trẻ)
60. Có hai con chim gi đá, mấy bữa rầy thường lai vãng đến vườn.
(Tô Hoài - Đôi gi đá)
61. Có những kẻ liều lĩnh đã kí giấy mộ phu sang nước tân thế giới.
(Tô Hoài - Đôi gi đá)
62. Có một thím lại hãi quá, cạc cạc một hồi ầm ĩ như muốn kêu : “ai cứu tôi với”.
(Tô Hoài - Một cuộc bể dâu)
63. Có những buổi trưa mùa hè nắng to.
64. Có những tiếng vỗ cánh sè sè của vài con ong bò đen bóng bay rập rờn trong bụi cây
chanh.
65. Có những đứa tuy còn nhỏ, mà đã giống bố: cổ dài nghêu và cao lênh khênh.
66. Có thêm những một đàn chín con gà nhỏ, sân và vườn bây giờ trở nên một ấu trĩ viên.
67. Có nhiều luống vừa bén chân mới trổ được đôi ba tờ lá bé.
68. Có không biết bao nhiêu là bướm trắng từ xứ mô tê nào rủ nhau đến chơi ở vườn cải.
69. Có một đứa cướp vườn cải.

70. Có ba cớ để người ta đón cái biệt hiệu Gà Gáy của lão.
(Tô Hoài – Anh gà gáy)
71. Có những cụ lên rừng làm kẻ cướp.
72. Có những cụ đi theo hội nghĩa vào Kẻ Chợ đánh Tây.
73. Có những cụ đi chẳng thấy về, chết ở phương nào cũng không biết.
74. Có những người quần rách đến đâu xé dần đến đó cho gọn, cứ thế đi liên miên hết
miền này đến miền khác.
75. Có một cái tàu thủy to bằng cái làng tôi, thế mà cũng bị hút xuống bể như thường.
76. Có đến mấy năm rồi, lại không có tin tức bố tôi.
77. Có một bác cùng làng ở Sàigòn về, kể rõ ràng cho biết bố tôi đã lấy người bên Sài
gòn làm nghề tráng bánh đa nem đã được hai con một trai một gái.
78. Có những anh cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ,
chẳng được miếng nào.
79. Có một anh Xiến Tóc bay xè xè trên trời rồi đậu xuống cành nhãn gần đấy, nhìn đám
dế chọi nhau.
80. Có vài cậu cứ giẫm vào bóng, ngã bổ chửng.
81. Có vài cậu bíu vai chèn nhau rách toạc cả áo.
82. Có những anh cũng như anh trưởng tôi đã nói rằng nhà mình con một , không thể nhất
đoán rời quê hương.
83. Có nhiều anh mới nghe tôi nói đi du lịch, đã xanh mặt lại và vái tôi.
84. Có nhiều anh ngẩn ngơ hỏi: đi xa thế độ mấy hôm thì về được?
85. Có mấy anh chàng ve sầu, mặt mũi vèn vèo và sần sùi mà lại ăn mặc chải chuốt, đứng
ngoẹo đầu cạnh các ả bướm đương giơ cái mõ dưới cánh lên kéo dài đàn o o i i dài
dằng dặc hòa nhịp cùng lời ca trong trẻo của các cô bướm.
86. Có một đứa bạn tôi chết vì ngạt thở.
87. Có một chú chuột còn đến cãi nhau mãi.
88. Có vài gã bị cắn đứt đuôi, rơi rụng ra mà nửa mình vẫn chạy lon ton.
89. Có năm con bé học trò tên là cô Mai, cô Điển, cô Mến và cô gì nữa không nhớ hết.
90. Có hai anh thiu thiu ngủ gà.
91. Có năm anh mở thao láo đôi mắt mà nhìn lên vòm trời sáng.
92. Có nhiều anh đã ngáy o o.
93. Có một hàng rào tre cật vững chãi chắn ngang.
94. Có nhiều anh xuýt xoa như ngầm rằng 4 cô cùng đẹp.
95. Có một anh bạo dạn nói bô bô: “chào 4 chị sang xem chèo ạ, mời 4 chị xơi nước”.
96. Có anh vắng khách quá, cuốn chiếu lại và cũng đi nghe chèo cùng với mọi người.
97. Có những thằng tối mà cũng đeo kính rợp như thầy bói.
98. Có một thằng cầm vung vẩy cái đèn pin.
99. Có một đứa bỏ cả đánh suốt để đi theo nghe bà Ba chửi.
100. Có nhiều giai gái ở quán Cậy.
101. Có một thằng đồn là thằng Khói bên làng Thượng hỏi chị Ngây.
102. Có hai người đàn bà ăn vận tề chỉnh và một ông đứng tuổi che ô đen đi theo.
103. Có nhiều đồ thử máy móc ở trên xe được thay cẩn thận.
104. Có vài người cẩn thận sợ mừng tiền thì nhà chủ không bằng lòng.
105. Có một mụ ngồi xềm xệp, đứa con ngủ lắc lư trong lòng, mà cũng và lấy và để.
106. Có mấy người ở lại nhà ngoài, thì đã ngủ ngáy khò khò.
107. Có tiếng gà xa xa te te gáy.
108. Có bạn Toản ở trong nhà, nói thầm lẻ nhẻ, lúc to lúc nhỏ tưởng như đang chuyện với ai.
109. Có nhiều người suy nghĩ cẩn thận, lí nhẽ hơn, thì đoán rằng Toản mà hóa lẩm cẩm là vì
dòng máu nhà nó.
110. Có mấy người đứng xem ở cổng xóm nói với nhau: dễ có đứa nó phản nhà ông Nhiêu.
111. Có vài người lại đựng lên trên nón một ôm rau muống, một gói đậu, mấy cái bánh đa,
mấy gói đậu phụng.
112. Có những chuyện rờn rợn không muốn nghĩ, không muốn tơ tưởng đến mà vẫn lẩn vẩn
quanh quật.
113. Có vài đứa khóc hết hơi, rồi đến hết cả thở nữa.
114. Có những người lại bảo đích hắn lên tỉnh , đi ăn trộm bị bắt bỏ tù rồi.
115. Có những người nhập vào đám phu mộ đi các đồn điền trồng cao su ở Nam Kì.
116. Có một đám ma đi từ trong làng ra.
117. Có những anh đi lêu đêu, lưng dài ra, đuôi cúp xuống đất.
118. Có tiếng lạt xạt gốc rạ trước mặt.
(Thạch Lam – Một đời người)
119. Có đến năm sáu năm nay Tâm không về thăm quê nhà.
(Thạch Lam – Trở về)
120. Có tiếng người đi ở ngoài vườn.
121. Có tiếng người đàn bà sẽ hỏi: bẩm thầy muốn gì?
122. Có tiếng người đi, rồi bà Chàng, mái tóc bạc phơ, chống gậy trúc, ở ngoài vườn vào.
123. Có cái gì diụ ngọt chăng tơ ở đâu đây khiến chàng vương phải.
124. Có nhiều nhà phê bình chỉ phê bình vì có dịp nói tới mình.
125. Có 20 cách diễn đạt ý tưởng, nhưng chỉ có một cách là đúng.
126. Có những tác phẩm được người ta lưu ý mãi mãi, càng về sau càng nổi tiếng.
127. Có những tác phẩm chỉ nổi tiếng một thời, rồi sau chìm đắm và do sự quên, không ai
nhắc đến nữa.
128. Có những nhà văn lúc nào cũng nói đến các thứ hoa, đến các màu sắc, đến các cây cỏ có
vẻ nên thơ.
129. Có những người sống như cây cỏ, một đời sống tẻ ngắt và khô khan, phẳng lặng như
mặt nước ao tù.
130. Có một quan niệm nhiều nhà văn của ta hiện giờ đang tin theo, là nghệ sĩ phải chơi bời
phóng túng, phải trụy lạc trong các chốn bán vui.
131. Có những cách bày đặt đẹp đẽ đến nỗi người ta bị lóa mắt.
132. Có nhiều nhà văn không dám nhìn thẳng vào sự thật bao giờ.
133. Có văn phái cho rằng, tiểu thuyết trước hết phải là một câu chuyện tưởng tượng, có đầu
có đuôi hẳn hoi.
134. Có hai lối quan sát, một lối quan sát bề ngoài và một lối quan sát bề trong.
135. Có những truyện ngắn ở cái thời bấy giờ, đọc xong thấy nó đọng lại trong người ta như
một câu hỏi bức thiết của tác giả, như một lời trách móc kín đáo của nhân vật truyện.
136. Có nhiều người bảo lối viết kín đáo ấy, cũng là một cách để lọt lưới kiểm duyệt ngày
xưa.
137. Có đủ thứ trái cây, có khô trâu,…
138. Có nước rồi, có nước rồi.
139. Có một số lính đi khuân củi.
140. Có tiếng chân giầy giẫm sạt sạt trên các tàu lá dừa khô.
141. Có tiếng gót chân giậm lên nắp hầm bộp bộp.
142. Có lệnh thu nhanh vũ khí và rút nhanh vào ven đường.
143. Có thầy đã giật giải Hà Nội – Hải Phòng.
144. Có thầy đạt giải ba, giải tư trong những cuộc đua Hà Nội – Sơn Tây, Hà Nội – Bắc
Ninh, vòng quanh Hà Nội.
145. Lại có hàng trăm đội sếp dùi khui sơn trắng, cầm những xích to tướng,…
146. Có một miếng gỗ tròn thủng một lỗ và một miếng vuông thủng hai lỗ tròn ở giữa.
147. Còn ba miếng nữa lại thuộc hình tam giác, mà lại có lỗ tròn ở giữa nữa, cái đó mới quái
lạ cho tớ.
148. Có người đi đến đâu chết trâu đến đấy, anh ta thì đi đến đâu cũng vui vẻ đến đấy, âu
cũng là tại số.
149. Đã có người ghen ghét nó nữa, nhưng cái đó không hề gì.
150. Lại có người phải lòng phải mặt nó nữa, điều ấy là đáng quan tâm.
151. Có mấy cô khâu thì đã phải vận mấy bộ âu phục đại tang và tiểu cớ, do ông Typn vừa
chế tạo, mà người nhà này chưa ai mặc đến, vì cụ tổ đã được tôi cứu cho khỏi chết…
152. Có một quyển sách giở sẵn ở đầu gối, chốc lại nhìn lên xem đánh quần, chốc lại cúi
xuống xem tranh ảnh ở sách.
153. Có ba phóng viên của ba tờ nhật báo đã tranh nhau phỏng vấn nó, một vị giáo sư quần
vợt,…
154. Có người thù hằn cậu, đang muốn làm hại cậu, phải cẩn thận lắm đấy.
155. Có một sự đáng lạ là, ngày hôm ấy, bà Phó Đoan không đi đón Vua, cả đến đi xem họ
đón Vua cũng không.
156. Có nhiều bà tuy đã hết sức kiềm chế mình mà vẫn không biết rằng tính nết mình thay
đổi nhiều lắm…
157. Có một vài người Pháp cũng kêu to: A bas Xuân! A bas Xuân…
158. Chợt có tiếng người giẫm lạo xạo trên đống lá khô, đi về phía mình bà lão vội chìa ngay
nón: lạy ông đi qua, lạy bà đi lại,…
(Vũ Trọng Phụng – Bà lão lòa)
159. Có người đứng ngoài, không hiểu chuyện, tưởng họ mà cả gà, khi kiễng chân, nghển cổ
nhìn vào mới rõ.
(Vũ Trọng Phụng – Bà lão lòa)
160. Có hơn đồng bạc xu cả vốn liếng và thang thuốc bắc cân ở Gia Lâm để trong thúng
cũng mất…
(Vũ Trọng Phụng – Không một tiếng vang)
161. Chỉ còn trơ trọi được nghìn vàng nhanh tay con giữ lại là con đem được về nhà mà thôi.
(Vũ Trọng Phụng – Không một tiếng vang)
162. Có những đứa đầy tớ bị chủ nhà đánh chết.
163. Có những con sen được ông chủ quí hơn vợ, những thằng nhỏ bỏ thuốc độc định giết cả
nhà chủ nhà.
164. Có những anh bếp nhổ đờm vào nồi cá kho.
165. Có những đứa ở lúc chủ chết thì khóc như khóc bố mẹ.
166. Có những đứa liều mạng cứu chủ.
167. Có những quân đốt nhà của chủ.
168. Có những thằng nhỏ hiếp con gái ông Phán.
B. CÂU TỒN TẠI CÓ BA THÀNH PHẦN:
PHẦN ĐẦU + PHẦN GIỮA + PHẦN SAU
169. Trên bãi cơm thi đầu làng, có một xã hội mà trong đó trẻ con với mọi loài cây cỏ, chim
muông và những con vật nho nhỏ đã thật quen biết nhau.
170. Trong thành phố Sa-mác-can, có những cũ cụ già U-dơ-bếch, áo lông dài, mũ nồi đen
trắng, râu tóc như bong mà mắt vẫn lay láy tinh tường.
171. Trên nóc chợ, những hốc đá vòm cửa, chỉ ngang đầu người, có đông vui một xã hội loài
chim.
172. Một hôm, có một làn gió đông âm ấm bay về.
173. Trên đầu tường, có một tòa nhà đồ sộ đứng dầm chân trong nước, cả một bức tường
lồng lộng ánh xuống rập rờn vàng chóe dòng sông.
174. Bên cửa sổ, có bé và con mèo.
(Tô Hoài - Không phải tại con mèo)
175. Bên cửa sổ, còn có lọ hoa.
(Tô Hoài - Không phải tại con mèo)
176. Dưới bóng nấm, có trẻ con ra ngồi chơi.
(Tô Hoài - Cậu Miu)
177. Trên mái nhà, có làn khói lan nhẹ nhàng.
178. Trên con đường đầu làng toàn cây bạch đàn thẳng tắp, có từng đoàn người kéo xuống
đồng.
179. Sáng hôm ấy, có bác Hai xuống bãi trồng vải thiều.
180. Từ phía đằng xa, có cái bảng to đề chữ: “trung tâm bò giống Môn-ka-đa”
(Tô Hoài - Núi xanh xanh)
181. Trong làng Tản Hồng, bây giờ, có bò lai to như bò Thụy Sĩ, bò Hà Lan.
(Tô Hoài - Núi xanh xanh)
182. Bên kia vòng đồi là một mặt hồ nước sóng xanh.
183. Ở một hẻm tường, có đứa đứng núp chơi bịt mắt bắt dê, chơi hú òa lúc chập tối.
184. Bên kia sông, có một người đi xe đạp, đội nón chốp, áo đen dài như con gấu xiếc đội
nón đi xe đạp.
185. Phía cuối cầu, có một người đội mũ vải vàng, da tai tái, mặt hầm hầm, mắt đeo kính
đen.
186. Chỗ nhà trạm xá ấy, có cái đồn lính Nhật.
(Tô Hoài - Ông kể chuyện tháng Tám)
187. Bên cạnh vườn táo là luống khoai tây trồng hạt, lá tốt xanh um.
(Tô Hoài - Cánh đồng yên vui)
188. Phía dưới là những làn ruộng xếp liền nhau viền quanh chân núi, nước lóng lánh rực rỡ
ánh mặt trời.
(Tô Hoài - Mùa xuân đã về đấy)
189. Ở Việt Nam rất nhiều chim.
190. Đầu tường là tổ chim sẻ.
191. Trên đầu hè là con mèo ngồi lừ đừ.
192. Vào một ngày mưa bụi đầu xuân, có một đàn vành khuyên bay về và nhặt sâu trong lá
thiên lý.
193. Ngày xưa có hai chim Hải Âu, Hải Âu anh và Hải Âu em ở cảng A-lếch-xanh-đờ-ri –
thành phố lớn bên bờ Địa Trung Hải tựa lưng vào sa mạc.
194. Cuối sa mạc có một vùng ốc đảo cây xanh rất đẹp.
195. Ở vùng nước lợ này, có nhiều Hải Âu chơi vui trong các ốc đảo.
196. Ngày xưa có chú chăn trâu mải chơi để trâu đói, sẩm tối về chú bé lấy mo nang áp
quanh bụng trâu rồi trét bùn lên.
(Tô Hoài - Chú cuội gốc cây đa)
197. Ở đấy có chậu dây hoa Cẩm Cù tôi đã đem từ Hà Nội sang tặng ông.
(Tô Hoài - Va - xi - a)
198. Ở chỗ chúng tôi có nhiều kẻ trộm bắt mèo, bắt chó làm thịt hàng đêm.
(Tô Hoài - Va - xi - a)
199. Ở nước ta có tháng 10 và tháng 2 đêm và ngày hai tháng ấy so le chút ít.
(Tô Hoài - Đêm trắng)
200. Ở Việt Nam có những cây đa rậm râu như thế.
(Tô Hoài - Đến Cu Ba)
201. Ở Việt Nam có nhiều cây tre lắm.
202. Quanh năm, trên đồi ở Việt Nam có dứa chín.
203. Dưới mỗi cụm cây hoa, có một đám trẻ xúm xít.
(Tô Hoài - Mùa hoa Lila)
204. Đầu ngón chân có những chiếc vuốt sắc như lưỡi dao vừa mài.
205. Trước mặt là cát trắng.
206. Đêm qua có thuyền đắm ngoài khơi.
207. Trong đám mảnh gỗ trôi vào bờ cát, có một cô bé.
208. Trong hội đấu vật còn có nhiều trò chơi khác.
(Tô Hoài - Bạn Lạc đà)
209. Ở Đác-di-linh có nhiều dân tộc sinh sống.
(Tô Hoài - Người Secba)
210. Ở Bli- đa cách thủ đô An-giê hơn 40 km có nơi tên là Suối Khỉ.
211. Bên cạnh tảng đá to có những cành tiếp bằng tàu lá chà là tròn xoe.
212. Ở khách sạn thành phố A-gra nổi tiếng có di tích Ta-mahan trên bờ sông.
213. Hôm sau, vào quãng giờ ấy, có tiếng gõ cửa buồng.
214. Ở Ấn Độ, trên cánh đồng có hươu và nai thong thả gặm cỏ đàng hoàng như cừu và dê.
(Tô Hoài - Hươu về ở vườn)
215. Một hôm ở ngã ba đường có một đám đông.
216. Ở Tây Bắc, có một con đường và làng mạc hai bên con đường ấy mà tôi từng nhớ đó là
cái dốc từ Mường So lên biên giới.
(Tô Hoài - Mùa lê mùa đào)
217. Về khuya, có con nai trên núi xuống tìm ăn quả trám.
218. Trong xóm có vợ chồng nhà kia sống bằng nghề kiếm củi.
(Tô Hoài - Anh em bò Kapin)
219. Bên một hòn đá tảng, có một ổ rơm khô.
220. Tại một làng kia ở Cao Bằng, có hai thiếu niên dân tộc Tày, xấp xỉ 14, 15 tuổi.
221. Trong bộ đội có mấy thiếu niên ở ban liên lạc hát hay lắm.
222. Ở vòm gác dưới chân chuồng trâu có ba thằng Pháp gác.
223. Giữa khoảng đất phẳng trước cửa đồn có cái hố tròn to bằng cái nong sâu như cái giếng.
224. Trước cửa nhà A Lử có một cây đào.
225. Trong một nhà tạm giam có tôi và A Dính.
226. Ít lâu sau có người tốt bên Pù Nhung qua.
227. Trong đồn có nhiều lính canh.
228. Trong đội võ trang có A Dính đã thuộc bảng Chăn.
229. Trong vòm sương đang quyện ngay trên đầu mái bạc có tiếng hươu sao gào nghe đến
nhức tai.
230. Một hôm trong quãng rừng Đào gần bảng Chăn, có một cái xác người treo trên cành
cây.
231. Ở nhà còn mấy ống gạo để dành ăn tết rằm tháng 7.
232. Dưới chuồng có ba con vịt to.
233. Cạnh chỗ người vào đưa đá để xây đồn có lính đứng đếm đếm, ghi ghi, chốc chốc lại
hất ngọn roi lên gạt người chạy sang chỗ đong muối.
234. Một chốc có con trâu bồn từ phía dưới tới.
235. Bỗng có hai cái ống chân quấn xà cạp xám sững trước mặt.
236. Dưới bụng có khẩu súng đeo trong cái thắt lưng da to.
237. Dưới sàn có tiếng lạt xạt.
238. Tối qua có cướp về đánh phố, đánh cả vào chỗ phu ở.
239. Giữa tháng có một toán lính đi tuần qua làng.
240. Mấy hôm sau có lệnh bắt phu.
241. Trong châu này có một thằng Tây, ba thằng quan vài chục lính.
242. Chiều hôm ấy có một đám ngồi bên gốc cây Nghiến xanh rì.
243. Trong bọn trẻ có thằng Tịnh.
244. Sau lưng anh có một ông già.
245. Bên các bến đá, các nhịp cầu mái lợp có người ngồi chờ.
246. Bên trên phía suối có hai cây Vối già tựa vai nhau trên mặt nước, làm cầu cho xóm Pác
Ý sang xóm Pác Luông.
247. Ngoài cửa sổ có con chim sột sạt gãi mỏ trong cây bo.
248. Trong túi đeo của Kim Đồng có bát gạo và cái áo cũ.
249. Hôm sau có gói tài liệu to.
250. Năm nay, ở nhiều đám then, có người về hát bài then cách mạng.
251. Hôm sau, trong xóm có cuộc họp.
252. Ở con chim Gi có hình bóng một thứ người cù rù nhưng nhẫn nại, lam lũ và luôn luôn
chân lấm tay bùn – thứ người cần lao của đồng ruộng.
253. Một hôm, khi trời vừa dựng sáng, có tiếng lạt sạt trong cây.
254. Hôm ấy, có một con diều hâu liệng vòng tròn rất cao.
255. Một đêm kia có một con rắn mai gầm từ dưới bờ ao bò lên.
256. Đã một lần, có một đứa trẻ ngắt hai chiếc lá khoai sơn hà.
257. Trên những mảnh lá xanh rờn, có khía răng của chu vi, khum xuống sát đất.
258. Một bữa kia, có những kẻ rất phàm phu vào bới tung cả lên.
259. Một lúc sau, có tiếng khịt khịt thở mũi, rồi lại có tiếng chảng lạch đạch.
260. Ở trong trán mụ, có đựng mươi hòn sỏi con con.
261. Sau lưng , có một tiểu đồng cắp tráp.
262. Ở trong cái sân ấy, có một cái bể đựng nước.
263. Ngoài ngõ có tiếng nheo nhéo đáp vào.
264. Trong cái hàng rào râm bụt đằng sau nhà, có đôi ba chiếc đầu trẻ con thò ra ngó lơ láo
rồi lại thụt mất theo với tiếng chân chạy huỳnh huỵch.
265. Ngoài bờ ao, có tiếng người đàn bà nói léo xéo và tiếng cọ lá dong sàn sạt.
266. Sau những bụi cây táo xanh, có cái chuôm – một vũng nước xanh đen bằng bàn tay.
267. Phía bên kia ao, có ông thần đất.
268. Cạnh ông thần đất, có gò vịt vàng.
269. Trong ao, lại còn con ma to.
270. Ở cột giữa có con ma mộc.
271. Trên giường thờ, còn có hai quả trứng trong bát cúng.
272. Cuối giường, có một cái song sắt.
273. Trước giại, gác ngang một chiếc thùng lùng.
274. Trong cánh đồng nước ngập, có người gập lưng lại, kéo cái bừa thay con trâu.
275. Ngoài bể có con cá voi ông to bằng cái đình làng ta.
276. Trong cái rương của bố tôi, còn một chồng sách.
277. Đầu làng tôi, có cái miếu ẩn trong đám những cây si, cây duối cổ thụ gọi là rừng ông cụ.
278. Trước ngực đeo hai bầu nước chanh pha đường tây mang ống cao su bắt lên mồm.
279. Ngoài khe cửa, thỉnh thoảng phào qua một tiếng rè rè rao hàng:…
280. Sau lưng, có tiếng ồn ào.
281. Trong mùa đông, có những bụi dứa dại xanh nguyên, mỗi chiếc lá dứa vẫn dỏng cái tai
cứng lên nền trời xám.
282. Trên đồng bãi và bờ ruộng chỉ còn xám mờ những đám gốc rạ và gốc cỏ của đám trẻ
chăn trâu đã nhổ lên.
283. Trên một đám cỏ non, có đàn các cô bướm vàng, bướm trắng, bướm hồng, bướm nhung
đang nối cánh nhau nhảy thành vòng.
284. Trong nhà, có tiếng ngáy khò khò của mẹ Hời.
285. Ở cái nhà ấy, trên hai lỗ cửa sổ vuông chỉ bằng hình một viên gạch bát, có ánh sáng đèn
hắt ra cho chàng biết Ngây còn thức dệt cửi.
286. Thỉnh thoảng, có một bà già len lỏi qua đám trẻ đến đứng trước đàn, chắp tay vái lia vái
lịa và xuýt xoa khấn ầm ĩ.
287. Năm nay có thêm một trò mới.
288. Trong đám trai trẻ, có người xì xào: dơ quá, hát chèo mà cầm chầu.
289. Buổi sáng, có mấy đứa trẻ trong xóm Giếng đi học chữ Nho ở nhà thầy Miên về.
290. Trong mảnh giấy, có chữ quốc ngữ ghi bằng bút chì.
291. Hôm nay, có nhiều bà và nhiều cô con gái lắng nghe học lỏm lấy những câu hóc hiểm
để hòng có bận nào chửi nhau với ai chăng.
292. Bên kia sông là đường cái, có tiếng guốc lốc cốc của những người đi vào trong làng.
293. Ở trán Thoại, có một vết thương phải buộc lá nhọ nồi và Thoại kêu đau tay không dệt
được cửi.
294. Trong túi nàng có cả một lọ băng-tin thơm phưng phức mua 4 xu rưỡi ở chợ Bưởi.
295. Độ 3 hôm, có 3 người từ trong làng Gía đi bộ ra đầu làng Hạ Nha.
296. Đằng sau hai người là cảnh sơn thủy, có chậu hoa, có hình song, hình núi và mấy con
chim tơ đang bay lượn.
297. Tong nhà, có được mấy chục bạc vốn, một khung cửi và nuôi được đôi lợn.
298. Bấy giờ ở ngoài sân, xung quanh ngọn đèn hoa kì tù mù là một cuộc nói chuyện nho
nhỏ, nhưng đầy vẻ hãi sợ, bí mật.
299. Trên hai cái cột trụ có đôi chậu bằng vôi cát, trên là mấy quả phật thủ, quả bưởi, cũng
bằng vôi cát nốt.
300. Giữa cổng trên cùng là hình một con dơi to, xòe rộng đôi cánh.
301. Trên vòm trời đen kịt, có một vì sao đổi ngôi, rớt ánh sáng chạy dài xuống phía dưới.
302. Lúc trời tang tảng, có tiếng chim chích chòe hót véo von ngoài cây đề.
303. Dưới đất là mấy cái guồng tơ bỏ trống.
304. Bên trong là một khoảng sân đất hẹp, nhưng dài trồng đôi ba luống cải.
305. Trong thắt lưng có giắt 6 hào bạc.
306. Trong làng Hạ Nha có biết bao nhiêu chó.
307. Đằng xa, ẩn hiện trong hơi sương, có mập mờ mấy bong người lom khom.
308. Ngày xưa, có anh Trương Chi.
309. Bên kia tấm màn treo, chỗ phía chị tôi nằm, có tiếng người ú ớ.
310. Trên mặt anh có bao nhiêu nốt lấm chấm, đỏ dày đặc cả hai má.
311. Đằng sau nhà, có một miếng đất trồng cây cối, ngăn với bãi cỏ hoang của tỉnh bằng một
hàng rào dâm bụt thấp.
312. Ngay trước nhà, có một cái sân vuông và hẹp, có bể nước lớn.
313. Ngày trước, có rất ít tiểu thuyết, chỉ phỏng theo hay dịch của Tàu.
314. Trong phong trào xã hội, có một vấn đề được các nhà văn ta theo nhau nói đến, là vấn
đề thanh niên trụy lạc.
315. Trước mặt chúng tôi là Tây Hồ mà sóng vỗ róc rách ngay dưới chân.
316. Bên trái chúng tôi là một bụi tre nhỏ, cành hơi ngả nghiêng theo chiều gió, khe khẽ ca
cái bài ca xao xác của những lá vàng khô.
317. Đêm đêm có những bóng người bình thường lù mù đi qua trước gian hàng.
318. Từ trong bụi cỏ bờ bên ấy, có một bạn bé nhô ra.
319. Trên thuyền có một chàng trai trẻ.
320. Ở giữa có đến mấy mươi trăm học trò đội mũ, cắp sách đứng thành hàng dài.
321. Giữa bể có một cái luồng nước xoáy vào bốn bể không biết đi đâu.
322. Ở đầu mũi sóng, có một điểm đen tựa như mũi giáo.
323. Mùa đông, có cả những con sáo lông đen chân vàng đậu trên sợi thép níu đò căng từ gốc
gạo sang phía bên kia sông.
324. Ở bên kia sông, có tiếng ai hát một bài rất lạ, tiếng hát thật buồn.
325. Mấy năm trước, ở ngoại thành có một chợ bán phân nổi tiếng, nên tôi tò mò đến xem.
326. Cuối chân trời, có một ngôi sao lấp lánh đang dần bị ánh sáng ngày lấn lướt muốn xóa
chìm đi.
327. Ở đấy, có một người Việt Nam chơi đàn ghi ta rất điệu nghệ.
328. Ở góc chợ, có ông già người Hoa ngồi xem bói.
329. Ngay khi ấy, có người nắm lấy tay tôi.
330. Bấy giờ có một đàn quạ bay qua bèn sà xuống mổ lấy mổ để những hạt cơm rơi trên
mặt trống.
331. Bên kia là làng Đặng.
332. Hai bên đường là cánh đồng ngô.
333. Hôm ấy, có sư Diệu Thủy ở chùa Sùng Khánh đến nghe giảng.
334. Chỗ hai người đứng nói chuyện với nhau là một phiến đá vuông dùng để đập lúa nhưng
vỡ một góc, nên người ta dùng nó để lót đường.
335. Ở Thanh Hóa, mấy năm trước đây, có một vụ gả con trai dùng cuốc bổ vào gáy bố đẻ ra
hắn.
336. Đằng sau ngôi nhà có hai cây nhội gai lá đỏ, thứ cây mọc hoang chỉ dùng làm củi.
337. Cuối giường có nét khắc chạm là của một tay đàn ông phóng đãng in hình mũi tên
xuyên qua trái tim.
338. Chỗ ức cổ trắng ngần của Mai Diễm Phương có ghi một bài thơ của kẻ vô danh.
339. Ở trên trời, trên mặt đất, trên biển cả và các dòng sông đều có những hốc đen bí mật.
340. Giữa trời có đám mây trắng trông hệt dáng điệu một nhà hiền triết.
341. Trong hạt của đệ có lão Lý Hồng.
342. Hôm ở hội Gióng có bà quận chúa họ Trần nổi tiếng kiêu kì, võng lọng nghênh ngang,
coi người như rơm rác.
343. Một hôm, có người bạn học tên là Ấm Sắc ở Từ Sơn lên chơi.
344. Trước mặt mỗi đứa có một quyển văn đóng bằng giấy dó, lại có nghiên mực để bên
cạnh.
345. Ở giữa đám xương có một sợi dây bằng bạc cực kì tinh xảo.
346. Ở Hua Tát có gia đình thợ săn họ Hoàng.
347. Ở Tây Bắc có một bản nhỏ người Thái đen nằm cách chân đèo Chiềng Đông chừng dặm
đường.
348. Trong ống tay áo chúa Giê Su có một tổ chim.
349. Ở khúc quặt bỗng có tốp người hùng hổ xông ra, đi đầu là đô Thi, đô Tiến,…
350. Gần nhà tôi ở có cậu Khổng, trẻ con gọi là Khổng Tử.
351. Bây giờ trên đầu rừng, đã mọc mấy ông sao lấp lánh.
352. Trong gốc đa, văng vẳng ra câu hát, đêm khuya nghe rất thương không biết tiếng ai.
353. Trên cành treo nhiều túi đồ chơi.
354. Bên gốc cây phượng, mùa hè, đỏ chói nhiều hoa.
355. Trong xó nào cũng lấp ló nhô ra đầu khỉ đôi mắt hấp háy.
356. Dưới mỗi ghế, bày bàn ghế, bình hoa.
357. Trên mỗi cửa sổ buồng dán một tờ giấy lạ lùng: “khách đi vắng, nhớ đóng cửa, khỉ vào
lục phá đồ đạc đấy”.
358. Trong rừng, ríu rít tiếng Tăng Ló hót xa xôi.
359. Đêm sáng trăng, hai bên bờ, lù lù những rặng cây, những bụi chuối, những vườn dừa.
360. Trên bờ, đâu đâu cũng sum suê vườn bưởi, vườn chanh, vườn ổi.
361. Ở các làng Mông, đến mùa lúc lỉu nhiều quả cực kì.
362. Trên đường cong lưng đèo, dưới ánh trăng hiện ra bóng con nai nổi như cắt.
363. Khi con nai quay lưng bước vào gốc cây trám, rõ mồn một cái hình thù to lớn mà êm
như không.
364. Ở vùng ven biển ấy, lơ thơ mấy túp nhà dưới bóng dừa.
365. Từ từ, vươn ra cong cong một cây cầu dài tít tắp rồi chúc xuống bờ đảo bên kia.
366. Phía tay phải, nhô ra nửa mái nhà sàn.
367. Sau nhà, nổi lên một trái núi xanh.
368. Bỗng nhiên, ào ào từ bên trái chạy thốc ra 4 chú mèo.
369. Trong vạt áo chàm, rung rinh một quả lựu đạn có chuôi đen sì.
370. Ở dưới cái hố giam bốc lên những mùi bùn lầy hôi thối.
371. Trước mặt, sau lưng, rầm rập đoàn người bị bắt đi khuân vác.
372. Trong khe đá gần đấy, xoải ra một sườn cỏ và dưới kia là rừng lau.
373. Ở đồn bản Chăn đầy những người Mèo bị giặc bắt về.
374. Trên mỏm đá dồn dập tiếng mõ du kích báo động.
375. Lúc nào trông ra cũng thấy lù lù những tảng đá.
376. Trên các triền núi khác, thỉnh thoảng vẫn lắc rắc tiếng súng.
377. Mùa hè, trên cành dó rủ xuống những cành hoa nâu, thơm khắp rừng.
378. Giữa bọn, bước thong thả con ngựa.
379. Từ nhà trông ra, nhô nhốp bọn lính cơ đương vẽ tay đi trong ruộng ngô.
380. Suốt ngày, dập dìu người đi qua đường.
381. Ngoài thư, vẽ ba ngôi sao.
382. Ít lâu sau, chỗ ấy trồi lên hai tảng đá.
383. Dưới gốc cây Hồng bì lộn xộn bao nhiêu là người.
384. Nửa tháng sau, xung quanh chuồng gà ríu rít những gà con.
385. Cả ngày, rối lên những tiếng líp nhíp, líu nhíu.
386. Chẳng bao lâu, quang đãng hết một góc 2 luống cải.
387. Trên giường thờ, lơ láo một chiếc bát hương nhỏ.
388. Trên vách lủng lẳng một ống tre.
389. Dưới mặt đất mát rười rượi, la liệt các thứ xương rồng, mào gà, tía tô, kinh giới, cỏ tóc
tiên, …
390. Trên đầu, kềnh càng chiếc nón kẻ chuông tròn vành.
391. Hai bên, ló ra những căn nhà gạch so le, khấp khểnh.
392. Mặt trước vẽ hai cái cột trụ to.
393. Trên tường treo từng dãy giày Tây cũ.
394. Dưới đất, trên phản ngổn ngang những sắt vụn.
395. Trên trần nhà rũ xuống ba dây xích treo hai cái bô và một cái quạt trần gãy cánh.
396. Ngoài khe cửa phào qua một tiếng rè rè rao hàng của các hàng quà đêm.
397. Đằng cuối bãi tiến lại hai cậu bé con tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước.
398. Dưới đuôi đeo thanh kiếm nhọn sáng như cây kim.
399. Trên không vô vàn những sao.
400. Trước cửa đình, trên một khoảng sân gạch, bày đủ các thứ đồ mã.
401. Giữa lúc ấy, từ đằng sau, tiến lên hai thằng đàn ông.
402. Buổi trưa hôm ấy, văng vẳng tiếng mõ cốc cốc.
403. Giữa cái thắt lưng lụa bạch dài xum xuê lại xen vào một giải lụa màu hoa đào tươi tắn.
404. Ở hai bên con ngươi, nổi lên một cái màng trắng.
405. Trong xóm giếng, ở hai bên đường, đứng chật ních người xem.
406. Ở trong thêm cái thắt lưng hoa niên.
407. Ở trong giữa lại còn thêm đôi giải yếm lụa bạch.
408. Khắp khắp mọi chỗ, om lên những tiếng soàn soạt, sùn sụt, cười nói văng tục, văng rác
ba hoa lăng nhăng.
409. Dưới đầu con dơi đắp 4 chữ số ngoằng ngoèo.
410. Chiều đến, ngoài đầu ngõ, ồn ào những thợ tơ, thợ cửi ra khung cửi đứng xúm lại
chuyện trò.
411. Ở miệng, tóe máu.
412. Trong gian phòng yên lặng, phảng phất cái không khí của một sự bí mật gì quan trọng.
413. Trong một căn nhà đưa ra tiếng võng và tiếng hát lanh lảnh của bác Đối gái.
414. Trong góc nhà, đặt chiếc kiềng sắt, tro than nguội lạnh.
415. Cạnh góc nhà là xô nước, nồi xoong, rổ đựng bát đĩa.
416. Chính giữa nhà là chiếc bàn thờ làm bằng miếng tôn đóng nẹp treo lên tường.
417. Xế bên trái bàn thờ là chiếc gương với ảnh nữ tài tử Mai Diễm Phương.
418. Phía xa kia là chân trời rực hồng ráng đỏ.
419. Trên các đường băng thẳng tắp qua lại những chiếc xe vận tải quân sự.
420. Cùng lúc ấy lạch phạch chạy tới một chiếc bình bịch nhỏ.
421. Bên đường đứng trơ trọi một ngôi miếu cổ đen rêu.
(Nguyễn Đình Thi - Vào lửa)
422. Đằng sau lố nhố năm sáu bóng mũ sắt nữa.
(Nguyễn Đình Thi - Xung kích)
423. Đêm đêm có một cô gái nhỏ đi ra và chui xuống dưới mả.
424. Chốc sau, có một giọng nữ cất lên.
425. Trên tấm vải bạt có trải giấy báo.
426. Ngoài đường bấy giờ chợt có tiếng chó sủa gâu gâu.
427. Một chút nữa sẽ có loa thông báo cho bà con hay.
428. Bên trong có tiếng nói chuyện rầm rì.
429. Bên trong là gian buồng rộng.
430. Thỉnh thoảng lại có một trái mãng cầu chín cây rụng cái “bịch” gần đó.
431. Chốc sau, đằng cụm vườn, có bóng người liên tiếp chạy vọt ra.
432. Trong hang có rất ít nước.
433. Trong đĩa còn có một cái chén nhỏ.
434. Trong buổi chiều tà có mấy con cò bị trúng đạn.
435. Vừa lúc ấy chợt trong xóm có tiếng loa đột ngột nổi lên.
436. Lúc tiếng loa im đi chợt có tiếng kêu cẩng cẩng ngoài ngõ.
437. Loáng thoáng mấy cái lưỡi lê.
(Nguyễn Huy Tưởng – Sống mãi với thủ đô)
438. Lờ đờ mấy cái xe xích lô.
439. Thoang thoảng mùi nước hoa và phấn.
440. Ở hàng Đào bỗng rẹt rẹt mấy tiếng súng.
441. Lúc ấy có một chiếc xe hơi hòm đầu nhọn, đuôi nhọn dỗ ngay trước sân quần.
442. Chung quanh cái chậu thau có vô số đồ chơi bày la liệt.
443. Ở tủ kính ngoài cùng có ba hình nhân tạc bằng gỗ, chính là của Tây phương gởi sang,
giống hệt mĩ nhân Tây phương,…
444. Bên trong cái quần và cái áo chỉ có cái cóocxê và cái quần đùi đen thôi, nên chi cái
người đàn bà gỗ tuyệt đẹp ấy để lộ cả một nửa bộ ngực trên.
445. Lúc ấy trên gác chỉ có ông Hai và cô Nga là con gái ông ta.
446. Về phía tây thành Hà Nội có một cái hồ mà người ta chịu khó ngăn đôi ra thành một
con đường cho nó thành ra hai cái hồ.
447. Trong vườn hoa thì nào là sân quần, sân ping- poong, bể bơi.
448. Trong khách sạn có phòng khiêu vũ, máy vô tuyến điện.
449. Trong óc Xuân lúc ấy có một luồng tư tưởng văn chương chạy qua.
450. Giữa bài “Chúc từ” có đoạn ông Văn Minh công kích kịch liệt những người thừa tiền
mà làm đình, xây chùa, tô tượng, đúc chuông, những kẻ hủ lậu vậy.
451. Từ xa xa có một thiếu niên vận quốc phục, cái khen lượt, cái áo the dài, hình như đang
rảo gót phăm phăm chạy đến.
452. Ở quầy bên cạnh có tiếng hai người xì xào bàn tán:…
453. Ở quầy bên cạnh, từ ấy trở đi chỉ còn nghe thấy tiếng đũa bát lạch cạch, vì hai người
thám tử nhất định giữ kín những bí mật đã hở.
454. Lúc ấy, trên sân quần có hai cô đầm đang tranh cái giải vô địch phụ nữ Pháp nên những
người của hiệu Âu hóa đứng xem cũng không sốt sắng mấy.
455. Cách đây hai hôm, có một bác nghiện đã thắt cổ tự tử.
(Vũ Trọng Phụng – Sao mày không vỡ, nắp ơi)
456. Chung quanh chỉ có những bức tường cao ngất ngưởngbẩn thỉu vào bậc nhất với những
mái nhà đen sì sì.
457. Bên tay phải chỗ chúng tôi nằm là một cái chuồng gà, trước mặt một cái cống nước đen
đọng hầu như kinh niên, và bên tay trái là cái chỗ cho người tứ xứ trút ra đường những cái
thừa trong bụn
PHỤ LỤC 2:
NGỮ LIỆU CÂU TỒN TẠI TRONG CÁC VĂN BẢN TIẾNG HÁN
A. CÂU TỒN TẠI CÓ HAI THÀNH PHẦN: PHẦN GIỮA + PHẦN SAU
1. 有一个少年非常聪明，镇上人人都夸奖他。
Có một cậu thiếu niên, vô cùng thông minh, người người trong thị trấn đều khen ngợi.
(天故幽默故事 -富翁下楼)
2. 有个财主养了一条恶狗，路过他家门前的人常常要被
恶狗伤。
Có một gã nhà giàu nọ nuôi một con chó dữ, những người đi ngang qua nhà hắn thường
bị chó cắn bị thương.
(天故幽默故事 - 以牙还牙)
3. 有个老财主死了，他给儿子留下了很多财。
Có một nhà giàu nọ sau khi chết đã để lại rất nhiều tài sản cho đứa con trai của mình.
(天故幽默故事 - 习惯穷日子)
4. 有一个古董，经常在街巷里转来转去，指望能发现别人
不注意的古董。
Có một tay chuyên buôn đồ cổ tối ngày dạo tới dạo lui trong các hẻm phố với mong
muốn có thể phát hiện được món đồ cổ nào đó mà người ta không chú ý đến.
(天故幽默故事 - 古董和猫)
5. 有一个精明的人，看到一家食品店的橱窗里的店糕样
品个头很大，价格又便宜，就赶紧掏钱买了一个。
Có một người nọ rất nhanh trí, anh ta vừa trong thấy chiếc bánh bày trong tủ kính một
tiệm bánh- rất to mà giá lại rất rẻ - bèn vội móc tiền ra mua một chiếc.
(天故幽默故事 - 蛋糕的大小)
6. 有个小男孩，天天在一家面包店买面包。
Có một cậu bé ngày nào cũng mua bánh mì ở một tiệm bánh.
(天故幽默故事 - 予人方便)
7. 有个顾客说 “ 你自己看看你们的牌子！
Có một người khách nói : “ Anh tự nhìn cái bảng của anh xem.
(天故幽默故事 - 改标点)
8. 有个学生自信地举起了手：老师，我知道该怎样来正确
地判断鸡的年龄，那就是通过牙齿。
Coù moät em töï tin giô tay xin traû lôøi : “ Thöa thaày con bieát caùch laøm theá naøo ñeå ñoaùn
tuoåi con gaø, ñoù laø thoâng qua haøm raêng aï!”
(天故幽默故事 - 鸡的年龄)
9. 有个老板是个很幽默的人。
Coù moät oâng chuû voán laø ngöôøi khoâi haøi

(天故幽默故事 - 笑和不笑)
10.有个叫唐其的大臣，一句话也没说，拿起一个桃子咬

了一大口，品尝着滋味。
Coù moät vò ñaïi thaàn teân laø Ñöôøng Kyø chaúng noùi chaúng raèng maø boác ngay quaû ñaøo
caén luoân moät mieáng nhaám nhaùp muøi vò .
(天故幽默故事 - 长寿桃)
11. 有个富翁雇来一名工人。
Coù laõo phuù oâng noï thueâ moät ngöôøi laøm coâng.
(天故幽默故事 - 富翁和男孩)
12. 有一个国王很爱写诗。
Coù moät oâng vua raát thích laøm thô.

(天故幽默故事 - 一枚金币)
13. 有一个人来报案说，“ 我家的鹅被邻居偷走了。
Coù moät ngöôøi ñeán thöa kieän baûo: “ Con ngoãng nhaø toâi bò haøng xoùm baét maát roài
(天故幽默故事 - 头上的鹅毛)
14. 有一位郎想办法得到了施特劳斯的一束头发。
Coù moät phuï nöõ nghó ra caùch hay neân coù ñöôïc moät loïn toùc cuûa Strauss.
(天故幽默故事 - 名人的头发)
15. 有一位水手准备出航，他去向朋友们告别。
Coù moät anh thuûy thuû saép ra bieån, anh ta ñi taïm bieät baïn beø.
(天故幽默故事 - 水手的回答)
16. 有一个骑自行车的年轻人要去公司上班。
Coù anh thanh nieân noï chaïy xe ñaïp ñeán coâng ty laøm vieäc
(天故幽默故事 - 运气不好)
17. 有个男孩在马路边给人擦皮鞋。
Có một cậu bé làm nghề đánh giày cho khách bên đường
(天故幽默故事 - 擦皮鞋的男孩)
18. 有一个老太太，已经 80 多岁了，但她仍像年轻人那样

自己开车到处跑。
Có một bà lão đã hơn 80 tuổi rồi nhưng bà vẫn lái xe đi khắp nơi như bao thanh niên
khác.
(天故幽默故事 - 视力问题)
19. 有一对年轻的夫妻，在结婚前两人好得不得了。
Có một đôi vợ chồng trẻ, trước khi kết hôn thì họ rất tốt với nhau .
(天故幽默故事 - 夫妻吵架)
20. 有一家啤酒店的老板非常小气。
Có một ông chủ quán bia rất nhỏ nhen
(天故幽默故事 - 多卖的诀窍)
21. 有一个不识几个字的人，。。。
Có một người không biết chữ,…
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 禁止招贴)
22. 有人说：“ 这孩子是不是又在骗人？”
Có người nói: Thằng bé này có phải đang lừa người ta hay không?
23. 有人说：“ 你们听，他的声音就像是真的，”

Có người nói : Mọi người nghe xem, tiếng la của nó giống như thật vậy
24. 有医生治好了牧师的病。
Có một ông bác sĩ nọ chữa khỏi bệnh cho một vị mục sư.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 能进天堂)
25. 有一个神经质的病人。
Có một bệnh nhân nọ có vấn đề về thần kinh.

(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 抓错猫)
26. 有一个小伙子深爱一个姑娘，但是姑娘的父亲一直
反对他们的亲事。
Có một chàng thanh niên nọ yêu sâu sắc một cô gái nhưng bố của cô ấy cứ mãi phản
đối chuyện hôn nhân giữa hai người。
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 能进天堂)
27. 有一名新兵练习射击时，连续打了五十发子弹都没
有中巴。
Có một anh tân binh khi tập bắn súng, anh ta liên tục bắn 50 phát đạn mà chẳng trúng
bia.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 新兵)
28. 有个女顾客去买鱼，买了鱼之后，她问老板:…

Có một nữ khách hàng sau khi mua cá xong bèn hỏi ông chủ:…
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 吃醋)
29. 有一乡妇初次打电话，对接线生道:…

Có một nữ nông thôn nọ lần đầu tiên gọi điện thoại, bà nói với nhân viên tổng đài:…
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 丈夫的号码)
30. 有夫妇二人，听说河豚甚好吃就买来尝尝。
Có hai vợ chồng nọ, nghe nói thịt cá heo rất ngon, bèn mua về dùng thử.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 吃河豚)
31. 有人往富家借钱，手拿借条，满面笑容而至。

Có một người nọ, tay cầm tờ giấy mượn tiền, mặt mày vui vẻ đến nhà một người giàu
có hỏi mượn tiền.
32. 有一个喝酒喝得烂醉的人.
Có một người uống rượu say bí tỉ.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 会转的房子)
33. 有一个绅士常常经过她面前。
Có một ông nhà giàu quyền thế thường đi ngang qua trước mặt bà ta.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 涨价)
34. 有一个喜欢夸嘴的人.
Có một người hay khoa trương, khoác lác.
B. CÂU TỒN TẠI CÓ BA THÀNH PHẦN:
PHẦN ĐẦU + PHẦN GIỮA + PHẦN SAU
35. 公园中的木椅上，坐着一个老妇人。
Trên một băng ghế gỗ trong công viên, có một bà lão đang ngồi.
36. 忽然，走过来一小孩。
Đột nhiên, có một em bé chạy đến chỗ bà ngồi.
37. 我们村里有一面大鼓，周围足有几十里。
Trong thôn chúng tôi có một cái trống chu vi của nó đến mấy mươi dặm.
38. 忽然，前面走过一位前凸后翘的妙龄少女。
Đột nhiên, có một cô gái xinh đẹp bốc lửa đi ngang qua.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 照相)
39. 镇上有一个富翁，觉得自己是天下最聪明的人，对这

个少年很看不起，总想让少年出出洋相。
Trên trấn, có một lão phú ông luôn nghĩ rằng mình là kẻ thông minh nhất thiên hạ nên
xem thường cậu thiếu niên này. (Lão luôn muốn cậu bị bẽ mặt.)
(天故幽默故事 - 富翁下楼)
40. 从前，有个开小饭管的店主很势利，对来他店里吃
饭的客人，他也要分出上下两等。
Xưa, có một lão chủ tiệm cơm nhỏ bản tính rất hay phân biệt đối xử. (Đối với khách
đến dùng cơm ở quán, bao giờ lão cũng phân thành hai hạng.)
(天故幽默故事 - 吃饭的等级)
41. 从前，有一个清官经常在朝廷上顶撞皇帝。
Xưa, có một vị quan thanh liêm thường mâu thuẫn với vua đương triều.
(天故幽默故事 - 抓错猫)
42. 从前，有个木匠带了个徒弟。
Xưa, có một người thợ mộc nhận dạy một đồ đệ.
(天故幽默故事 - 量心)
43. 从前，有个财主为人特别小气，又很刻薄。

Xưa, có một gã nhà giàu nhưng rất bủn xỉn, keo kiệt lại đối xử tệ bạc với mọi người.
(天故幽默故事 - 买酒)
44. 从前, 有个人爱钱如命，丛不肯把自己的东西给别人
Xưa có một người yêu tiền như yêu mạng sống của mình, chưa bao giờ hắn biết cho ai
bất cứ thứ gì.
(天故幽默故事 - 守财奴)
45. 这时，有个头发雪白老人开口了：“ 只有 ‘ 忠告 ’最
有价值”。
Lúc này, có một cụ già tóc bạc buột miệng bảo: “ Chỉ có lời khuyên bảo thẳng thắn
và trung thực ( Trung cáo ) là giá trị nhất ”
(天故幽默故事 - 讨价还价)
46. 过了一会儿，有一个人问：“ 那么，您能说说什么最

没有价值马？” “ 忠告” 老人很块的回答。
Một lát sau, có một người hỏi cụ:“ Thế thì, theo cụ cái gì là vô giá trị nhất ”
(天故幽默故事 - 于狗挣碗)
47. 从前, 有家食品店，每到周末总要关上大门，然后在大
门上挂一块牌子，上面写：“ 周末盘点，停止营业一天。” 周
围的居民对这家点周末关门的做法很不满意。
Trước đây, có một cửa hàng thực phẩm, mỗi lần đến cuối tuần đều đóng cửa và treo
trên cổng một tấm bảng. Trên bảng đề : “ Cuối tuần kiểm hàng, nghỉ bán một ngày” (Người
dân quanh đó rất bất mãn với việc đóng cửa cuối tuần của họ. )
(天故幽默故事 - 改标点)
48. 村外, 有一水塘水塘里有荷花，有芦苇，当然还有鱼
儿。
ÔÛ bìa laøng coù moät caùi ao nöôùc, trong ao coù hoa sen, coù lau saäy, ñöông nhieân cuõng
coù caù nöõa.
(天故幽默故事 - 可怜鱼饵)
49. 古时侯，有两个武士要进行一场关系到生死的决
斗。
Xöa, coù hai voõ só caàn phaûi quyeát ñaáu moät traän soáng coøn
(天故幽默故事 - 生死决斗)
50. 丛前，有一个农民受冤被关进了监狱。
Ngaøy xöa, coù moät ngöôøi noâng daân bò oan maø bò giam vaøo nguïc thaát
(天故幽默故事 - 坐享其成)
51. 丛前，有一个农民，从自己的菜园里收获了一个巨大

的南.
Ngaøy xöa, coù moät baùc noâng daân thu hoaïch ñöôïc moät traùi bí ñoû lôùn töø vöôøn rau cuûa
mình.
(天故幽默故事 - 奖品)
52. 丛前，有一个国王率领军队包围了一座城堡。
Xöa coù moät vò thống soaùi laõnh ñaïo quaân ñoäi bao vaây moät toøa thaønh nọ.
(天故幽默故事 - 最宝贵的东西)
53. 20 世纪初, 有一位以写讽刺幽默小说而出名的作家。
Ñaàu theá kyû XX, coù moät văn sĩ có taøi vieát chuyeän châm bieám khoâi haøi maø trở thaønh
noåi tieáng.
(天故幽默故事 - 提前报道)
54. 城里, 有一家书店，正位于城中心广场边上。
Trong thaønh phoá, coù moät hieäu saùch naèm ôû quảng tröôøng trung taâm.
55. 码头上的酒吧里，有两个水手一边喝酒，一边闲聊。
Trong quán rượu trên bến sông có hai chàng thủy thủ vừa uống rượu vừa nói chuyện
phiếm.
(天故幽默故事 - 爱吹牛的水手)
56. 陡高山附近的村庄里, 有个小姑娘。
Trong ngoâi laøng nhoû gaàn nuùi cao coù một coâ gaùi.
(中华古代童话宝库 - 长发妹)
57. 丛前, 有一个小男孩，他的爸爸妈妈在他很小的时候
就去世了。
Ngaøy xöa coù moät caäu beù, boá meï caäu maát ñi khi caäu con raát nhoû.
58. 这时，丛桥上走下一个老爷爷，他来到小男孩的身
旁。
Luùc naøy coù moät oâng laõo töø treân cầu böôùc xuoáng, oâng ñi tôùi beân caïnh caäu beù hoûi:…
Trong tay caàm moät chieác rìu vaøng saùng laáp laùnh.
60. 丛前, 有个人名叫海力布。
Ngaøy xöa, coù moät ngöôøi teân laø Haûi Löïc Boá.
61. 这时候，忽然天上飞来一只老鹰，只见它俯冲下来。
Luùc naøy, töø treân trôøi coù moät con chim öng bay ñeán, chæ thaáy noù boå nhaøo xuoáng,
63. 很久以前，龙河上有个老渔翁，他有一条旧渔船和一
张旧鱼网。日子过得很苦。
Ngaøy xöa treân soâng Loâ Haø coù moät oâng laõo ñaùnh caù, oâng coù moät thuyeàn chaøy vaø
moät taám löôùi ñaùnh caù cũ , cuoäc sống raát cô cöïc.
64. 忽然，河中间冒出一团火，金光闪闪烁烁忽明忽暗。
Ñoät nhieân, ôû giữa soâng boác leân moät ñoám löûa, aùnh saùng laáp laùnh laäp loøe.
65. 鱼网里是一个白玉做的鱼盆，盆边刻着一对小金
鱼。四周是细细的水波纹，中间两片荷叶托着一朵粉红色的
大荷花，荷花上坐一个小渔童。
Trong löôùi laø moät caäu beù laøm baèng ngoïc traéng, beân caäu coù khaéc moät ñoâi caù vaøng,
boán phía laø nhöõng gôïn soùng nhoû, ôû giữa laø hai phieán laù sen ñang naâng moät ñoùa hoa sen
lôùn maøu phaán hoàng, treân hoa sen coù moät tiểu ngö ñoàâng ñang ngoài.
66. 古时候, 一个壮族子里，住着一个贫苦的老妈妈。
Ngày xưa, tại ngôi làng của dân tộc Choang có một người mẹ nghèo khổ.
67. 就这时，忽然刮来一阵大风。
Ñuùng vaøo luùc naøy, bỗng có moät trận gioù lôùn aäp ñeán.
68. 屋子旁, 有一匹石马，石马旁有一堆红红的杨梅果，门
口坐着一个白发老婆婆。
Caïnh ngoâi nhaø coù moät con ngöïa ñaù, caïnh con ngöïa ñaù coù moät ñoáng quaû daâu taây ñoû,
coù moät baø laõo toùc baïc ngoài ôû cöûa.
69. 太阳山上, 有一座金碧辉煌的大房子，里面, 传来子姑
娘们的欢笑声。
Treân nuùi maët trôøi coù moät ngoâi nhaø töôøng vaøng loäng lẫy, beân trong voïng ra tieáng
cöôøi vui veõ cuûa caùc coâ gaùi.
70. 原来河北平原上的村子里有一个大财主胡员外。
Thì ra trong một ngôi làng ở đồng bằng Hà Bắc có một đại tài chủ là Hồ viên ngoại.
(中华古代童话宝库 - 人参精)
了个儿子。
sinh con.
72. 只见空中, 出现一道青烟，烟中有一个穿着金甲的武
士，在追赶几个小人。
Chỉ thấy trong không trung xuất hiện một làn khói xanh, trong làn khói có một võ sĩ
mặc áo giáp vàng đang đuổi theo mấy mươi người tí hon.
73. 很久很久以前，一座大山下，住着一位老一生。
Ngày xửa, ngày xưa có một thầy thuốc già sống dưới một ngọn núi lớn.
74. 这时候，大山上传来另外一只老虎的叫声。
Lúc này trên núi vọng lại tiếng gầm của một con hổ khác.
75. 从前，有兄第二人，老大又懒惰又贪心，什么活儿不
愿干，老二勤劳诚实，整天在地里干活儿。
Ngày xưa có hai anh em, người anh vừa lười biếng vừa tham lam, không chịu làm
việc gì cả, người em thì cần cù thật thà, suốt ngày làm lụng trên đồng.
(中华古代童话宝库 - 太阳山)
76. 从前，有个年轻人名叫李超。
Ngày xưa có một thanh niên tên Lý Siêu.
(中华古代童话宝库 - 李超比武)
77. 从前, 有个石匠叫王大锤。
Ngày xưa có một người thợ đá tên là Vương Đại Chùy.
78. 可是，天空忽然飘来了一朵云。
Nhưng, đột nhiên trong không trung có một đám mây bay đến.
79. 这时候, 来了几个石匠。
Lúc này, có mấy người thợ đá đến.
80. 从前，有个放羊娃。
Ngày xưa có một cậu bé chăn dê.
(中华古代童话宝库 - 狼来了)
81. 五六只狼远远地盯着羊群，寻找着机会。
Từ xa có năm sáu con sói đang nhìn chằm chằm vào bầy dê, tìm cơ hội.
(中华古代童话宝库 - 狼来了)
82. 很久很久以前，蒙古草原上, 有个放羊娃名字叫苏
和。
Ngày xửa ngày xưa, trên thảo nguyên Mông Cổ có một em bé chăn dê tên là Tô Hòa.
83. 张公山的一个山洞里，住着一条老母龙和一黑一白
两条小蛟。
Trong một hang động ở núi Trương Công, có một con rồng mẹ và hai chú giao long
con, một đen một trắng sống ở đó.
(中华古代童话宝库 - 出虫交记)
84. 很久以前,南天峰的树林里住着许许多多的动物，有

各种各样的鸟和大大小小的野兽。
Ngày xưa, có nhiều động vật sống trong rừng Nam Thiên Phong, có đủ loại chim và
thú rừng lớn nhỏ.
(中华古代童话宝库 - 英武鸟灭火)
85. 一天清早，一只喜鹊在树杈上悲伤地哭。
Một buổi sáng tinh mơ, có một con chim khách đậu trên cành cây khóc thảm thiết.
(中华古代童话宝库 - 英武鸟灭火)
86. 一家宠物店正在大拍卖，有一位爱鸟的先生看中了一
只鹦鹉。
Tại cửa hàng bán các loài vật cưng đang tổ chức bán đấu giá, có một ông rất yêu thích
chim đã chấm một con két.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 讨价还价)
87. 面店里，有客人正津津有味地吃着牛肉面。
Trong một tiệm mì nọ, có một người khách đang ăn mì một cách ngon lành.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 于狗挣碗)
88. 宴会上，有两个初次见面的太太在交谈：“你看站在

窗边那个男人真讨厌，。。。”
Trong một buổi tiệc nọ có hai người phụ nữ mới lần đầu gặp nhau trò chuyện: “chị
xem cái gã đang đứng bên cạnh cửa sổ…”
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 是我先生)
89. 一辆极拥挤的公共汽车上，有一个坐着的年轻人
忽然低下头去。
Trên một chuyến xe buýt đông người, có một anh thanh niên đang ngồi bỗng nhiên cúi
đầu xuống.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 拥挤的车)
90. 美国某洲，有一个农夫对那些喜欢开快车的人
深感头痛。
Tại một bang nọ của Mỹ, có một anh nông dân cảm thấy rất đau đầu đối với những
người thích lái xe nhanh.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 想歪了)
91. 桌子上有一本书.
Trên bàn có một cuốn sách.
92. 客厅里坐着两位客人.
Trong phòng khách có hai vị khách.
93. 他们班走了两个学生.
94. 他们房间丢过东西.
Phòng của anh ấy vừa bị mất đồ.
95. 东边走来一个人
Phía đông có một người đang tiến lại.
96. 门口站着几个人
Trước cửa có mấy người đang đứng.
97. 晚上八点半来过两个干部
Lúc 8h30 tối, có hai người cán bộ đến.
98. 画儿上画着一对小猫
Trên bức tranh có vẽ một cặp mèo.
99. 村子里死了一个人
Trong thôn có một người vừa chết.
100. 我们一家人在沙滩晒太阳的时候，突然有一个美丽
的少奴走来。
101. 几分钟后，有一个少妇穿着泳衣在我们面前走过。
Mấy phút sau có một phụ nữ trẻ mặc đồ tắm đi ngang qua trước mặt chúng tôi.
102. 牧师院子里, 有一棵苹果树 .
Trong sân của vị mục sư có một cây táo.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 上帝不多嘴多舌)
103. 星期天 ( 有一个 ) 爸爸带着孩子去游览山洞。
Một chủ nhật nọ, có một ông bố dẫn con đi tham quan một hang núi.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 不怕鬼)
104. 信封上, 写着感谢信三个大字。
Trên bức thư có đề ba chữ “thư cảm ơn” thật to.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 感谢信)
105. 今天, 我的学校里,有一个孩子掉到水坑里去了。
Hôm nay, tại trường con có một người té vào vũng nước.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 好孩子)
106. 抽象画展，有一个孩子站在某画前问母亲这副画
的主题真是上面所标示的牧童及马吗。
Tại buổi triển lãm tranh trừu tượng, có một thằng bé đứng trước một bức tranh và hỏi
mẹ : “chủ đề của bức tranh này có đúng là mục đồng và ngựa như chú thích trên tranh
không?”
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 抽象画)
107. 期末考试的时候，有一个学生对老师说我忘记带笔
来。
Trong kì thi cuối khóa, có một em học sinh nói với thầy giáo : “thưa thầy, em quên
mang bút theo rồi”
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 学生的逻辑)
108. 地上放着刚收成的两堆桔子。
Trên mặt đất có hai đống cam vừa mới thu hoạch.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 城实直上)
109.一位男士的身后站着一个身材突出的小娘。
Phía sau lưng của người đàn ông nọ, có một người con gái với thân hình cao to đang
đứng.
110. 这里, 有高大的房屋.
Chỗ này coù moät ngoâi nhà nguy nga.

111. 一个严冬的黄昏，有个男子躺在大街的行人道上。
Vào một buổi chiều hoàng hôn giữa mùa đông giá rét, có một người đàn ông nọ nằm
dài trên vỉa hè của một con phố lớn.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 不怕冷的原因)
112. 走出车站时，有人拍了一下我的肩膀说 “你奇信了
吗?”
Khi ra khỏi trạm xe, có một người vỗ vào vai tôi và nói : “anh đã gởi thư chưa?”.
113. 当我走近邮筒时，有一人对我叫别忘了那封信。
Khi tôi đi đến gần thùng thư thì lại có một người gọi tôi và nói : “đừng quên gởi thư
nhé ông bạn.”
114. 有一天来了一个顾客走进一家出售小动物的商店。
Một hôm nọ, có một vị khách bước vào một cửa hàng bán các loài thú nhỏ.
(通过 237 个幽默笑话学汉语 - 那就是我)
Trên khán đài có một vị bác sĩ đang ngồi.
117. 前面来了一个人。
Phía trước có một người đang đi đến.

Phía sau có một chiếc xe hơi đang đi lại.
Trong nhà của anh ấy vừa đi mất một con mèo.
Hôm qua vừa chết một người.
Lúc này, bên ngoài cửa có một người vừa chạy đến.
122. 床上, 躺着他的父亲。
Trên giường, (có) ba mẹ anh ấy đang nằm.
123. 床上, 躺着一位老人。
Trên giường, (có) một vị khách đang nằm .
124. 墙上挂着一张画儿。
Trên tường treo một bức tranh.
125. 楼上走下来一个人。
Trên lầu có một người đang đi xuống.
126. 屋顶飞过去一架飞机。
Trên không trung có một chiếc máy bay đang bay qua.
127. 地上坐了几个人。
Trên mặt đất có mấy người đang ngồi.
128. 远外是一片高楼。
Phía xa bên ngoài là một tòa cao ốc.
129. 前面有一个邮局。
Phía trước có một cái bưu điện.
131. 刚才开过去几辆汽车。
Vừa mới chạy qua mấy chiếc ôtô.
133. 小小的床头柜上放着一些医学杂志。
Trên chiếc tủ nhỏ ở đầu giường đặt mấy cuốn tạp chí y học.
Chính giữa hai chiếc xôpha là một cái bàn trà.
135. 茶几儿上有一套漂亮的茶具。
Trên bàn trà có một bộ bình trà rất đẹp.
Trên mặt đất trong phòng, trải một tấm thảm.
138. 墙上还挂着一些字画儿。

139.路北有个菜市场。
Phía bắc con đường có cái chợ.

141. 11 路车站西边儿有个商场。
Phía tây trạm xe số 11 có một cửa hàng.
142. 路西有个停车场。
Phía tây con đường có trạm dừng xe.
144. 后有地安门.
Phía sau có Địa An Môn.
PHỤ LỤC 3: DANH SÁCH CÁC VỊ TỪ XUẤT HIỆN TRONG
CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI
1. 站 đứng
2. 躺 nằm
3. 飞 bay
4. 淌 chảy xuống
5. 睡 ngủ
6. 流 chảy
7. 住 cư trú
8. 走 đi, chạy
9. 漂 trôi nổi
10. 停 ngừng
11. 跪 quỳ
12. 坐 ngồi
13. 倒 đổ
14. 画 vẽ
15. 放 thả
16. 印 in
17. 雕 chạm trổ
18. 写 viết
19. 摆 bày, đặt
20. 标 đánh dấu
21. 刻 khắc
22. 铺 trải ra
23. 添 thêm
24. 挂 treo, móc
25. 绣 thêu
26. 提 viết vào
27. 立 dựng
28. 发生 xảy ra
29. 起 xảy ra
30. 多 nhiều
31. 出 ra
32. 少 ít
33. 死 chết
34. 变 thay đổi
35. 改换 cải hoán
36. 改变 cải biến
37. 更改 thay đổi
38. 丢 mất
39. 出来 đi ra
40. 展现 phơi ra
41. 拿 cầm
42. 冒 bốc
43. 刮 thổi
44. 传 vọng
45. 出现 xuất hiện
46. 写 viết
47. 放 đặt
48. 挂 treo
49. 开 chạy tới (xe ôtô)
50. 跑 chạy mất
51. 躺 nằm
52. 是 là
53. 立 đặt
54. 铺 trải
55. 标 đánh dấu
56. 刻 khắc chạm
57. 绣 thêu
58. 提 viết vào
59. 雕 khắc
60. 印 in
61. 出现 nảy sinh
62. 发生 xảy ra
63. 诞生 ra đời
64. 增 thêm
65. 起 rời
66. 多 nhiều
67. 消失 ít dần đến mất hẳn

68. 丢 mất
69. 掉 rơi
70. 少 thiếu
71. 变 thay đổi
72. 死 chết
73. 改变 thay đổi
74. 走 đi chạy
75. 丢 mất
76. 缺 thiếu
77. 逃 trốn,chạy
78. 更改 thay đổi
79. 出 ra
80. 呈现 lộ ra
81. 显现 hiện rõ
82. 展现 phơi ra
83. 浮现 hiện ra
84. 显 lộ rõ
85. 现 hiện rõ ra
86. 显露 để lộ rõ
87. 来 đến
88. 上来 đi lên
89. 下来 đi xuống
90. 出来 đi ra
91. 进来 tiến vào
92. 回来 về lại
93. 下去 xuống phía dưới
94. 上去 đi lên
95. 进去 tiến vào trong
96. 出去 đi ra ngoài
97. 过去 đi qua
98. 落 rơi
99. 挖 đào
100. 撞 va đập
101. 破 phá hỏng
102. 跳 nhảy
103. 种 trồng
104. 飘 bay (mây bay)
105. 改换 biến đổi
106. 消失 ít dần đến mất hẳn
PHỤ LỤC 4: DANH SÁCH CÁC VỊ TỪ XUẤT HIỆN TRONG
CÂU TỒN TẠI TIẾNG VIỆT
1. Có
2. Còn
3. Là
4. Nhiều
5. Ít
6. Đông
7. Đầy
8. Lẹt rẹt
9. Thoang thoảng
10. Lờ đờ
11. Loáng thoáng
12. Trải
13. Lố nhố
14. Trơ trọi
15. Lạch phạch
16. Qua
17. Lại
18. Đặt
19. Đưa ra
20. Phảng phất
21. Tóe
22. Ồn ào
23. Đắp
24. Om lên
25. Thêm
26. Đứng
27. Chật ních
28. Nổi lên
29. Xen vào
30. Văng vẳng
31. Tiến lên
32. Bày
33. Vô vàn
34. Đeo
35. Tiến lại
36. Phào qua
37. Rũ xuống
38. Ngổn ngang
39. Treo
40. Vẽ
41. Ló ra
42. Kềnh càng
43. La liệt
44. Lủng lẳng
45. Lơ láo
46. Quang đãng
47. Rối lên
48. Ríu rít
49. Lộn xộn
50. Trồi lên
51. Vẽ
52. Dập dìu
53. Nhô nhốp
54. Bước
55. Thong thả
56. Rủ xuống
57. Lắc rắc
58. Lù lù
59. Dồn dập
60. Đầy
61. Xoải ra
62. Rầm rập
63. Bốc lên
64. Rung rinh
65. Ào ào
66. Nổi lên
67. Nhô ra
68. Vươn ra
69. Lơ thơ
70. Rõ mồn một
71. Hiện ra
72. Lúc lỉu
73. Sum suê
74. Lù lù
75. Ríu rít
76. Dán
77. Bày
78. Lấp ló
79. Đỏ chói
80. Treo
81. Văng vẳng
82. Mọc
83. Có mặt
84. Vắng
85. Vắng mặt
86. Ở lại
87. Tồn tại
88. Còn lại
89. Chết
90. Hết
91. Mất
92. Mọc
93. Nổi
94. Nở
95. Phọt
96. Bật
97. Trào
98. Trổ
99. Ộc
100. Hiện
101. Nảy
102. Toát
103. Xuất hiện
104. Nảy sinh
105. Lặn
106. Sống
107. Tàn
108. Tan tác
109. Tắt

ĐĐ Cấu Trúc Ngữ Pháp Câu Tồn Tại Tiếng Hán

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ĐĐ Cấu Trúc Ngữ Pháp Câu Tồn Tại Tiếng Hán

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC NGỮ PHÁP

LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2010

Xin chân thành cảm ơn!

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng 9 năm 2010

1. Lí do choïn ñeà taøi

2. Lòch söû nghieân cöùu vaán ñeà

ÔÛ Vieät Nam coù nhieàu ngöôøi.

(In Vietnam there are many people.)

Vieät Nam coù nhieàu ngöôøi.

( Vietnam has many people.)

“Beân bôø soâng laùc ñaùc maáy xoùm nhaø”

3. Đoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu

4. Muïc ñích nghieân cöùu

5. Phöông phaùp nghieân cöùu

6. Bố cục cuûa luaän vaên

Chỗ này coù moät ngoâi nhà nguy nga.

1.1.5 Danh từ chỉ người + danh từ + phương vị từ

1.2.1.3 Danh từ, ngữ danh từ chỉ thời gian

lên thang gác sầm sập”.

phó từ: 尽 (vẫn), 全 (toàn, toàn bộ), 都 (đều), 满 (đầy, chật),…

Trên tường đang treo một bản đồ thế giới.

Trên bàn đang đặt một cái tivi.

2.2.2 Về chức năng ngữ pháp, ngữ nghĩa

Có một bệnh nhân nọ có vấn đề về thần kinh.

→ Định ngữ là một cụm danh từ: 神 经 质: vấn đề về thần kinh.

Phía bắc con đường có cái chợ.

sát. Còn lại đa số là những số từ cụ thể, như; 一 (1), 二 (2), 三 (3),…

58. 范 晓 竹 鞭 (2000)，汉 语 的 句 子 类 型，书 海 出 版 。

59. 范 先 钢 (主 编) (2001)，现 代 汉 语，国 西 师 范 大 学 出 版 社。

TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN

69. Có một đứa cướp vườn cải.

PHẦN ĐẦU + PHẦN GIỮA + PHẦN SAU

Coù moät oâng chuû voán laø ngöôøi khoâi haøi

10.有 个 叫 唐 其 的 大 臣，一 句 话 也 没 说，拿 起 一 个 桃 子 咬

Coù moät oâng vua raát thích laøm thô.

18. 有 一 个 老 太 太，已 经 80 多 岁 了，但 她 仍 像 年 轻 人 那 样

23. 有 人 说：“ 你 们 听，他 的 声 音 就 像 是 真 的，”

Có một bệnh nhân nọ có vấn đề về thần kinh.

đối chuyện hôn nhân giữa hai người。

28. 有 个 女 顾 客 去 买 鱼 ，买 了 鱼 之 后，她 问 老 板:…

29. 有 一 乡 妇 初 次 打 电 话，对 接 线 生 道:…

31. 有 人 往 富 家 借 钱，手 拿 借 条，满 面 笑 容 而 至。

39. 镇 上 有 一 个 富 翁，觉 得 自 己 是 天 下 最 聪 明 的 人，对 这

43. 从 前，有 个 财 主 为 人 特 别 小 气，又 很 刻 薄。

46. 过 了 一 会 儿，有 一 个 人 问 ：“ 那 么，您 能 说 说 什 么 最

51. 丛 前，有 一 个 农 民，从 自 己 的 菜 园 里 收 获 了 一 个 巨 大

61. 这 时 候，忽 然 天 上 飞 来 一 只 老 鹰，只 见 它 俯 冲 下 来。

62. 丛 前，新 疆, 有 个 菲 常 聪 明 的 人，他 的 名 字 叫 阿 凡 提。

84. 很 久 以 前,南 天 峰 的 树 林 里 住 着 许 许 多 多 的 动 物，有

88. 宴 会 上，有 两 个 初 次 见 面 的 太 太 在 交 谈：“你 看 站 在

Chỗ này coù moät ngoâi nhà nguy nga.

Phía trước có một người đang đi đến.

Trên tường còn treo một số tranh chữ.

Bên cạnh cái chợ là bưu điện.

67. 消 失 ít dần đến mất hẳn

85. Vắng mặt

87. Tồn tại

88. Còn lại

You might also like

→ Định ngữ là một cụm danh từ: 神经质: vấn đề về thần kinh.

58. 范晓竹鞭 (2000)，汉语的句子类型，书海出版。

59. 范先钢 (主编) (2001)，现代汉语，国西师范大学出版社。

10.有个叫唐其的大臣，一句话也没说，拿起一个桃子咬

18. 有一个老太太，已经 80 多岁了，但她仍像年轻人那样

23. 有人说：“ 你们听，他的声音就像是真的，”

28. 有个女顾客去买鱼，买了鱼之后，她问老板:…

29. 有一乡妇初次打电话，对接线生道:…

31. 有人往富家借钱，手拿借条，满面笑容而至。

39. 镇上有一个富翁，觉得自己是天下最聪明的人，对这

43. 从前，有个财主为人特别小气，又很刻薄。

46. 过了一会儿，有一个人问：“ 那么，您能说说什么最

51. 丛前，有一个农民，从自己的菜园里收获了一个巨大

61. 这时候，忽然天上飞来一只老鹰，只见它俯冲下来。

62. 丛前，新疆, 有个菲常聪明的人，他的名字叫阿凡提。

84. 很久以前,南天峰的树林里住着许许多多的动物，有

88. 宴会上，有两个初次见面的太太在交谈：“你看站在

67. 消失 ít dần đến mất hẳn