Professional Documents
Culture Documents
Instrukcja Do Ćwiczenia E1
Instrukcja Do Ćwiczenia E1
- 174 -
a) b) c)
µ µ µ
µo =µ st µo µo
v p R
0 prędkość 0 nacisk jednostkowy 0 chropowatość
Rys. 20. 1
Rys. 20. 2
Rozpatrzmy przypadek pręta 1 o masie m, spoczywającego na dwóch rolkach 2 obracających
się w przeciwne strony (jak pokazano na rysunku 20.3), z jednakową prędkością kątową ω.
Na pręt, podczas ruchu układu, działają w kierunku poziomym dwie przeciwnie skierowane siły
tarcia T1 i T2 (rys. 20.2), natomiast w kierunku pionowym dwie reakcje rolek N1 i N2 oraz siła
ciężkości pręta G. Jeżeli środek masy pręta C znajdował się będzie w połowie odległości
pomiędzy rolkami, to naciski wywierane na rolki będą takie same. Zatem w przypadku gdy rolki
są jednakowe i wykonane z tego samego materiału, pręt będzie utrzymywany w równowadze
przez równe co do wartości siły tarcia T1 i T2. Jeżeli jednak przesuniemy punkt C względem osi
O-O, to siły tarcia będą różne i pręt będzie wykonywał ruch opisany równaniem:
m
x = T1 - T2 (20.1)
- 175 -
Siły tarcia są wtedy odpowiednio równe:
T 1 = µk N 1 , T 2 = µk N 2 ; (20.2)
Rys. 20. 3
l
∑ MiA = l N 2 − 2 + x mg = 0
(20.3)
l
∑ MiB = l N1 − 2 − x mg = 0
gdzie: x - przesunięcie środka ciężkości pręta w stosunku do linii środkowej O-O,
l - odległość między osiami kół.
Reakcje N1 i N2 są równe:
1 x
N1 = m g - (20.4)
2 l
1 x
N2 = m g + , (20.5)
2 l
- 176 -
Po podstawieniu (20.2), (20.4) i (20.5) do równania (20.1) otrzymujemy
1 x 1 x x
m x = µk m g - − µk m g + = - 2 µk m g , (20.6)
2 l 2 l l
2 µk g
x+
x=0 (20.7)
l
Rozwiązanie równania różniczkowego (20.6) ma postać
2π 2 µk g
ω = = , (20.9)
T l
x = x0 cos ω t. (20.10)
Z równania (20.10) wynika, że pręt wykonuje drgania harmoniczne. Znając okres drgań T
z zależności (20.9) możemy wyznaczyć współczynnik tarcia kinetycznego
2 π2 l
µk = (20.11)
g T2
Rys. 20. 4
- 177 -
20.4. OPIS STANOWISKA POMIAROWEGO
DANE POMIAROWE
Tabela 20.1
Lp. Materiał pręta Czas 10 wahnięć Czas 1 wahnięcia Współczynnik tarcia
Tśr. [s]
10T [s] T [s] µ
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
- 179 -