Ordenagailuaren

periferikoak
Ordenagailuaren Periferikoak

Definizioa:
Informatikan, periferikoa ordenagailuaren prozesatze unitate
zentralera konektatutako gailu osagarri eta independentea
izendatzeko izen generikoa da. Periferikoak ordenagailuak
kanpoaldearekin komunikatzeko hardware unitate edo gailutzat
hartzen dira, baita informazioa gordetzeko edo artxibatzeko
sistemekin ere, memoria nagusiaren memoria osagarri gisa balio
baitute. Ordenagailuaren oinarrizko nukleoari ez dagozkion gailuek,
prozesatze unitate zentralak (CPU) eta memoria nagusiak osatzen
dutenak, egindako datu prozesamenduaren osagarri diren sarrera /
irteera (I / O) eragiketak egitea ahalbidetzen dute.

1
Periferiko mota: Sarrerako periferikoak: Kanpoko datuak
ordenagailuan sartzea ahalbidetzen dutenak dira, ondoren
PUZak prozesatzeko. Datu horiek iturri desberdinetatik etor
daitezke, nagusia gizakia izanik. Sarrerako periferiko batzuk:

Teklatua, Sagua, Eskanerra eta abar.

Irteerako periferikoak: Irteerako periferikoek CPU ak

prozesatutako informazioa jaso eta erreproduzitu egiten du,
erabiltzaileak hauteman dezan. Irteerako periferiko batzuk:

Inpresora, bozgorailua eta monitorea.

Sarrera eta irteerako periferikoak: Sarrera eta irteerako

periferikoak ordenagailuak informazioa bidaltzeko eta
jasotzeko erabiltzen ditu. Bere funtzioa ordenagailuarekin
egiten dugun guztia gordetzea edo gordetzea da, modu
iraunkorrean edo birtualean, erabiltzaileek edo beste sistema
batzuek erabil dezaten. Pantaila taktil-a Sarrera eta irteerako

periferiko bat da.

Biltegiratze periferikoak: Biltegiratze gailuek eta euskarriek

PUZak erabilitako datuak gordetzen dituzte memoria
nagusitik kendu ondoren, memoria ordenagailua itzaltzen
den bakoitzean garbitzen delako. Biltegiratze periferiko
batzuk: RAM memoria, disko gogorra eta memoria USB.

2
Komunikazio periferikoak: Bere funtzioa bi ordenagailuren
edo gehiagoren edo ordenagailuaren eta ordenagailutik
kanpoko beste periferikoen arteko elkarreragina
ahalbidetzea edo erraztea da. Modem-a komunikazio

periferiko mota bat da

Teklatua: Informatikan, teklatua sarrerako gailu edo

periferikoa da, neurri batean idazteko teklatuan inspiratuta
dagoena, botoiak edo teklak erabiltzen ditu informazio guztia
ordenagailura bidaltzen duten palanka mekaniko edo
etengailu elektroniko gisa jarduteko. ordenagailua edo
telefono mugikorra. Teklatuaren zatiak hauek dira: Urdinak
tekla alfanumerikoak dira, arrosa sistemaren teklak dira,
morea aplikazio teklak dira, horia funtzio teklak dira, urdina
iluna zenbakizko teklatua da, berdea nabigazio kurtsoreak
dira, hori argia sartu tekla da eta txuriak beste tekla batzuk.

Sagua: Sagua seinaleztapen gailua da ordenagailuan ingurune

grafikoa kudeatzea errazteko. Orokorrean plastikoz egina
dago, eta eskuetako batekin erabiltzen da

3
Arkatz optikoa: Koipea ordenagailuko sarrerako periferikoa
da, makila fotosentikor baten moduan, CRT telebista edo
monitore batean bistaratutako objektuak seinalatzeko erabil
daitekeena, ukipen pantailaren antzera baina posizio
zehaztasun handiagoarekin.

Eskaner: Ordenagailu periferiko hau DVD eskaneatzen ditu,

gero monitorean agertzeko. "Kopiatzeko" erabiltzen den
periferikoa da, argia, inprimatutako irudiak edo
dokumentuak formatu digitalean (koloretan edo zuri-
beltzean) erabiliz.

4
Mikrofonoa:

Mikrofonoa transduktore elektroakustikoa da. Bere funtzioa

soinu uhinak bere kapsulan eragiten duen presio
akustikoaren ondorioz sortzen diren bibrazioak energia
elektriko bihurtzea edo edozein leku edo elementutako
soinuak erregistratzea da.

Web kamera:

Web kamera edo Webkam bat ematen dizu ordenagailu bati

konekta daitekeen kamera digital txikia. Internet bidez
irudiak bidali (webgune batetara, bat-bateko mezularitza
erabiltzen, eta incok) eta irudiak arrapatzeko balio du. Web
kamerek berez ordenagailu bat behar dute irudiak
transmititzeko. Badaude, ordea, sare informatikorako
sarbidea baino behar ez duten kamera autonomoak.

Sarrerako Periferikoak:

5
Monitorea edo pantaila:

Garai bateko izpi katodikoen teknologia handiko (CRT)

monitoreetatik hasi eta mikro LED teknologia duten
modernoetara, monitorea beti izan da ordenagailuetako
erabiltzaileen mahaietan instalazioa. Monitoreei esker
albisteak irakurri, jolas egin edo programak sor ditzakegu,
adibidez, eta monitore edo pantailarik izango ez bagenu,
ordenagailuarekin elkarreragina ezinezkoa izango litzateke
zer egiten ari garen ez genekielako.

Inprimagailua:

Inprimagailua ordenagailuaren irteera gailu periferikoa da,

formatu elektronikoan gordetako dokumentuen testu edo
grafiko sorta iraunkorra ekoizteko aukera ematen duena,
euskarri fisikoetan inprimatuz, normalean paperrean, tinta
kartutxoak edo laser teknologia erabiliz
(tonerrekin).Inprimagailu asko irteerako periferiko gisa
erabiltzen dira, eta ordenagailuari kable baten bidez lotzen
zaizkio behin betiko. Beste inprimagailu batzuek, sareko
inprimagailu izenekoek, barneko sareko interfazea dute
(normalean haririk gabea edo Ethernet), eta hori sareko

6
edozein erabiltzaileri dokumentua paperrean inprimatzeko
gailu gisa balio dezake.

Bozgorailuak:

Transdukzioak prozedura bikoitza jarraitzen du: elektriko-

mekaniko-akustikoa. Lehenengo etapan uhin elektrikoak
energia mekaniko bihurtzen ditu eta bigarrenean energia
mekanikoa uhin akustiko bihurtzen ditu. Beraz, soinua
irteteko atea da hura handitzea ahalbidetu duten gailuetatik,
telefonoz edo irrati-elektrizitate bidezko transmisioaz edo
tratamenduaz.

7
Biltegiratze Periferikoak:

Disko gogorra:

Informatikan, disko gogorra datuak biltegiratzeko gailua da,

fitxategi digitalak gordetzeko eta berreskuratzeko sistema
magnetiko bat erabiltzen duena. Plaka edo disko zurrun bat
edo gehiagoz osatuta dago, material magnetikoz estalita eta
metalezko kaxa itxi baten barruan abiadura handian biratzen
duen ardatz bakar batez elkartuta. Diskoen biraketak
sortutako aire-orri mehe baten gainean flotatzen duen
irakurtzeko / idazteko buru bat dago platera bakoitzean eta
aurpegi bakoitzean, hau da, datuetara ausaz sartzea
ahalbidetzen du. Datu blokeak edozein ordenatan gorde edo
berreskura daitezke eta ez sekuentzialik. Disko gogorrak
memoria ez lurrunkor mota bat dira, gordetako datuak
mantentzen dituztenak itzalita daudenean ere.

8
Pen dribe:

USB memoria (Unibertsal Serial Bus), tokiko izenekin ere

ezaguna: memoria-makila, hatza, pintxoa, USB memoria,
kanpoko memoria, pen dribe, memoria-memoria, memoria-
makina edo giltza Malla 1 datuak gordetzeko gailu mota
egoera solidoko zirkuituak erabiltzen ditu datuak eta
informazioa gordetzeko.