13.11.

2022 00:17 Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü

LEYLÂ VÜ MECNÛN (FÂ'İZÎ, KÂF-ZÂDE)

âşıkane mesnevi

Fâ'izî, Kâf-zâde Fâ'izî, Abdülhay (d. 998/1589 - ö. ?/?)

1027/1618, Anadolu-Osmanlı Sahası, Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı, 17. Yüzyıl, Türkçe, Arap Alfabesi, Manzum,Telif,
Mesnevi

ISBN: 978-9944-237-87-1

Kâf-zâde Fâ'izî'nin tamamlayamadığı mesnevisidir. Şair, 1618 yılında Selanik'te kadılık vazifesini sürdürürken yakın dostu
Nev'i-zâde Atâyî'ye (ö. 1635) yazdığı bir mektupta bu eseri yazmakta olduğunu haber vermiştir (Okatan 1995: 33). Sultan
II. Osman'a sunmak üzere telif edilen bu eser, Leylâ'nın mektepten alındığı kısma kadar yazılabilmiştir. Fâ'izî, Leylâ vü
Mecnûn'u bitiremeden vefat etmiştir (Küçük 2001: 163). Elde 1136 beyitlik kısmı mevcut olan bu mesnevi, aruzun "mef'ûlü
mefâ'ilün fe'ûlün" vezniyle kaleme alınmıştır (Okatan 1995: 35). 

Eserde sırasıyla tevhid, münacat, na't, miraciye, çehâr-yâr-i güzin, Aziz  Mahmud Hüdâyî'ye övgü, sebeb-i te'lif ve II. Osman'ın medhi
kısımları yer almaktadır. Ardından sâkî-nâme manzumesi gelir (Okatan 1995: 33-35). Fâ'izî'nin 168 beyitten müteşekkil olan ve terkib-bend nazım
şekliyle yazılan Sâkî-nâme'si Leylâ vü Mecnûn adlı eserinin bir bölümü olup bu mesnevi içerisinde yer almaktadır (Coşkun 1994: 55). Sâkî-nâme'nin
akabinde ise 253 beyitlik  "Âgâz-ı dâstân" kısmı bulunur. 

Eserin tenkitli metni Nilgün Büyüker tarafından yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır (2011).

Şairin biyografisi için bk.  "Fâ'izî, Kâf-zâde Fâ'izî, Abdülhay". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.
http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/faizi-kafzade-faizi-abdulhay

Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Neslihan Polat Aktaş

Yayın Tarihi: 30/03/2022

Eserden Örnekler
Bu madde Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü Projesi kapsamında hazırlanmıştır. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay bağlantısı üzerinden ulaşılabilir.
tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay 1/3
13.11.2022 00:17 Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü

Âgâz-ı Dâsitân-ı Leylî vü Mecnûn

Ser-levha  nigâr-ı safha-ı gam
Şîrâze-keş-i kitâb-ı mâtem

Kim rābıṭa-bend-i müdde'âdur

Târîh-nüvîs-i ibtilâdur
Hûn-ı dili eşk-ile edüp hal
Çekmiş safahât-ı derde cedvel
Eczâ-ı mahabbete verüp rabt
Bu kıssayı böyle eylemiş zabt
...
Her dil görüp eyledükde meyli
Koymışlar o mâha nâm-ı Leylî

Ebrûsı firîb-kâr-ı 'uşşâk

Müjgânı masâf-dâr-ı âfâk

Gîsû-yı siyâhı dâm-ı ervâh

Çâh-ı zenahı makâm-ı ervâh

Ruhsârı ile o la'l-i zîbâ

Bir cevheri mushaf idi gûyâ

Kâkül ki o zülfile dü-tâdur

Sîmurga tolaşmış ejdehâdur
Zülf ol kad-i ser-keşe yaraşmış
Serv üstine mârdur ulaşmış  (Büyüker 2011: 229-236).

Kaynakça

Büyüker, Nilgün (2011). Kafzâde Fâ'izî Leylî vü Mecnûn (Tenkitli Metin-İnceleme). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara
Üniversitesi.

Coşkun, Ali Osman (1994). "Sakinameler ve Kafzade Faizi'nin Sakinamesi". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, (9): 52-64.

Küçük, Sabahattin (2001). "Kafzâde Fâizî". İslam Ansiklopedisi. C. 24. İstanbul: TDV Yay. 162-163.

Okatan, Halil (1995). Kaf-zâde Fâ'izî: Hayatı Eserleri Sanatı-Tenkitli Divan Metni. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Bu madde Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü Projesi kapsamında hazırlanmıştır. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay bağlantısı üzerinden ulaşılabilir.
tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay 2/3
13.11.2022 00:17 Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü

Atıf Bilgileri

Polat Aktaş, Neslihan. "LEYLÂ VÜ MECNÛN (FÂ'İZÎ, KÂF-ZÂDE)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü,
http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay. [Erişim Tarihi: 13 Kasım 2022].

Bu madde Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü Projesi kapsamında hazırlanmıştır. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay bağlantısı üzerinden ulaşılabilir.
tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/leyla-vu-mecnun-fa-izi-kaf-zade-fa-izi-abdulhay 3/3