1.

Cukrzyca choroba przemiany materii polegająca na utracie zdolności do

prawidłowego zużytkowania przez ustrój węglowodanów w następstwie
bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny (typ I) lub obniżonej
wrażliwości bądź oporności komórek na insulinę (typ II).

Rodzaje cukrzycy:
 Cukrzyca pierwotna
• Typ I – insulinozależna – ok. 10% chorych
to choroba, która polega na całkowitym braku insuliny w organizmie. Wymaga ona
regulowania poziomu, poprzez przyjmowanie insuliny.
• Typ II – cukrzyca insulinoniezależna – ok. 90% chorych
insulina jest wydzielana w większej ilości, ale zbyt małej do potrzeb spowodowanych
insulinoopornością
• Ciążowa
spowodowana jest zaburzeniami gospodarki hormonalnej organizmu

 Cukrzyca wtórna (typ 3)

 Upośledzenie tolerancji glukozy

2. Etiologia cukrzycy :
• uwarunkowania genetyczne
• duże spożycie cukru
• dieta bazująca na produktach wysoko przetworzonych
• niedostateczne spożycie błonnika
• otyłość
• niska aktywność fizyczna

Objawy i powikłania cukrzycy.

Objawy cukrzycy:
• Hiperglikemia w osoczu krwi
• Glikozuria
• Poliuria
• Polidypsja
• Polifagia
• Utrata masy ciała (w niektórych typach cukrzycy)
3. Powikłania cukrzycy:
• Zaćma
• Chtoniczne zapalenie trzustki
• Nawracająca infekcja układu moczowego, oddechowego i skóry
• Utrata masy ciała
• Osłabienie
• Kwasica ketonowa
• Neuropatie obwodowe tylnych kończyn

4. Patomechanizm zaćmy w przebiegu cukrzycy

• Zmienne stosunki osmotyczne w soczewce
• Glukoza przenika do soczewki z cieczy wodnistej
 • Metabolizowana przez szlak sorbitoli do sorbitolu i fruktozy
• Sorbitol i fruktoza nie przechodzą łatwo przez błonę komórkową powodują
napływ wody i soczewki co prowadzi do nabrzmienia przerwania włoskiem
soczewki i do rozwinięcia się zaćmy.

5. Biegunki
Typy biegunek:
• Osmotyczne(często nazywane biegunkami jelita grubego)
• Sekrecyjne
• Mieszane
• Neurologiczne(rzadko u zwierząt)
Patomechanizm
• Związek osmotycznie czynny- podwyższenie ciśnienia i ściągnięcie wody np. sole
żółciowe
• Z powodu nieprawidłowego wchłaniania cukrów prostych
• Leki przeczyszczające
• Infekcje
6. Wrzody żołądka u koni- przyczyny
• błędy w karmieniu
• stres
• Podawanie zbyt dużej ilości paszy treściwej i za mało objętościowej
• podawanie paszy treściwej przed objętościową
• zbyt długie przerwy między karmieniami
• Żołądek konia jest mały i stale wytwarza sok żołądkowy. Jeśli pozostaje pusty przez
cztery godziny, sok żołądkowy atakuje nieosłoniętą błonę śluzową. Chroni przed tym
ślina, ale wytwarzana jest tylko wówczas, gdy koń żuje. Przewlekły stan zapalny
wnika coraz głębiej w ścianę żołądka i rozwijają się wrzody.

7. PATOMECHANIZM POWSTAWANIA WRZODÓW ŻOŁĄDKA

Owrzodzenia żołądka są wynikiem zaburzeń w mechanizmach obronnych jego błony
śluzowej

1. Uszkodzenie błony śluzowej powoduje transport jonów H+ do błony śluzowej i powodują

zwiększone uwalnianie histaminy
2 Histamina wywołuje niekorzystne sytuacje krążeniowe w żołądku
3. Uszkadza to naczynia krwionośne i zwiększa ich przepuszczalność
4. Wybudzane jest wydzielanie HCI
5. Aktywowane są pepsynogeny
6. Powoduje to martwicę, nadżerki i wrzody
7. Jony H+ powodują też podrażnienie splotów cholienergicznych żołądka i przyspieszenie
jego perystaltyki.
8. Typy oddychania
Typy oddychania:
1.Fizjologicznie występujący u zwierząt typ piersiowo-brzuszny, w trakcie oddychania zwierzę
pobiera powietrze zarówno klatką piersiową jak i przeponą
2.Piersiowy- zwierzę nie napina przepony w trakcie oddychania. Stan taki występuje przy:
-nadmiernym wypełnieniu jamy brzusznej (przepełnienie przewodu pokarmowego, wysoka ciąża)
-stany chorobowe w obrębie jamy brzusznej (wzdęcie, niestrawność, zapalenie wątroby)
-obecność płynu w jamie brzusznej
-zapalenie otrzewnej
-silne bolesności przepony
3. Brzuszny –zwierzę w trakcie pobierania powietrza nie rozpręża klatki piersiowej, wdech wykonuje
przy użyciu przepony,
-rozedma, zapalenie płuc
-urazy klatki piersiowej (złamania, stłuczenia żeber, mostka)

9. COPD / RAO

COPD - W dużym uproszczeniu to nawracająca choroba obturacyjna, którą charakteryzuje

między innymi przewlekły kaszel, nadmiar wydzieliny w drogach oddechowych czy
niewydolność oddechowa w późniejszych stadiach.

Przyczyny:
• alergeny, z którymi koń ma kontakt np. grzyby w sianie, słomie, pyłki traw.
• Infekcje (wirusowe, bakteryjne)
• Ekspozycja na kurz

Patomechanizm:
• Przyczyny infekcyjne- alergia na kurz
• Przy pierwszym kontakcie z alergenem pobudza on wytworzenie IgE przez
komórki tuczne,
• Przy następnej ekspozycji na alergen dochodzi do degradacji komórek
tucznych(uwolnienie histaminy, serotoniny, IgE, leukotrienów, bradykinini)
dochodzi do skurczu oskrzeli.
• W wyniku reakcji dochodzi do niszczenia ścian pęcherzyków.

Objawy:
• wyraźne upośledzenie wydolności,
• problemy oddechowe,
• przewlekły kaszel,
• wysięk z nosa

Postępowanie:/ Opieka nad koniem z COPD

• Zapewnienie odpowiedniego środowiska = z jak najmniejszym stężenia alergenów w

powietrzu; ograniczenie ekspozycji na pyły, kurz, amoniak, pleśnie; Najlepiej
utrzymanie koni na pastwiskach24h na dobę a jeśli jest nie możliwe o zmiana ściółki
ze słomy na odpylone trociny, torf, pelet drzewiany, podawanie moczonego siana.
 • Leczenie farmakologiczne za pomocą 2 grup leków:
o likwidacja stanu zapalnego dróg oddechowych za pomocą kortykosteroidów. Leki te
hamują syntezę mediatorów zapalenia. Podaje się je miejscowo (maski do inhalacji)
lub ogólnie (większe skutki uboczne).
o poprawa wydolności oddechowej lekami rozszerzającymi oskrzela

• Wspomaganie ziołami

Ogromnie pomocne w łagodzeniu objawów i wspomaganiu zdrowia konia z RAO, są zioła.

Można je podawać w formie świeżej, suszonej (przy RAO najlepiej zwilżone, ale nie muszą
być zaparzane), jako inhalacje ziołami lub olejkami, syropy. Leki roślinne działają na drogi
oddechowe osłonowo, mukolityczne (upłynniają i zmniejszają lepkość śluzu), sekretolityczne
(rozrzedzanie zalegającej wydzieliny), spazmolityczne = rozkurczowo na mięśnie gładkie, w
tym oskrzeli, przeciwbakteryjnie i odkażająco. Część składników czynnych ma wpływ
hamujące odruch kaszlu, ale są i działające przeciwnie (zioła wykrztuśne).

10. BRD czyli syndrom oddechowy bydła, to wieloczynnikowe schorzenie układu

oddechowego. Dotyczy ono najczęściej młodych cieląt – 67% przypadków występuje u
zwierząt poniżej 3 mies. życia. Powoduje zmniejszenie przyrostów a nawet śmierć.

Przyczyny:
• złe warunki utrzymania,
• klimat,
• kiepskie żywienie,
• transport,
• robaczyce
• niewystarczające odpojenie siarą.

Patomechanizm:
Pierwszymi i najważniejszymi czynnikami wywołującymi chorobę są wirusy, przede
wszystkim BRSV, PI3 oraz IBR, a także bakteria Mycoplasma, która może stać się jednym z
czynników pierwotnych (niestety nie ma na rynku szczepionek chroniących przed
mykoplazmą). Układ oddechowy zostaje zniszczony przez wirusy, które uszkadzają rzęski
wyścielające oskrzela i otwierają się w ten sposób wrota dla drobnoustrojów wikłających ten
proces. Organizm cielęcia do tej pory odporny, ulega presji bakterii takich jak M.
haemolytica, P. multocida, H. somni.

Objawy:
• Gorączka
• Apatia
• Brak apetytu
• Duszność
• Wyciek z nosa
• Kaszel
11. CHOROBA VON WILLEBRANDA
- Najczęstsze zaburzenie krzepnięcia krwi u ludzi i zwierząt
- Należy do pierwotnych zaburzeń homeostazy
- Niedobór kompleksu czynnika Vii i czynnika von Willebranda – PRZYCZYNY
Objawy:
• nawracającymi krwotokami z nosa,
• krwawieniami z dziąseł,
• łatwym siniaczeniem
• przedłużonymi krwawieniami z ran skóry
Rasy predysponowane:
• dobermany
• niemieckie wyżły krótkowłose
• terier szkocki

12. Przyczyny zmniejszonej ilości erytrocytów

• problemy hormonalne, immunologicznych
• zatruciach lekami
• choroby zakaźne
• problem wrodzony i wynika z braków różnych czynników koniecznych do właściwej
produkcji erytrocytów.

13. Przyczyny zwiększonej ilości erytrocytów

• Niedobory żelaza.
• Witamina B12.
• Kwas foliowy.

14. Anemia to obniżenie masy erytrocytów we krwi. Głównie zwracamy uwagę na takie parametry
morfologii jak: ilość krwinek czerwonych, poziom hematokrytu i zawartość hemoglobiny. W
przebiegu wielu niedokrwistości parametry te są bardziej lub niej obniżone.

Przyczyny:
U młodych psów niedokrwistość zazwyczaj jest spowodowana inwazją pasożytów lub wadami
wrodzonymi, u psów w średnim wieku to często choroby autoimmunologiczne, natomiast u
starczych niedokrwistość jest spowodowana chorobami przewlekłymi np. chorobą nerek lub
nowotworem.
15. Kardiomiopatia rozstrzeniowa u psów
Charakteryzuje się ona poszerzeniem wszystkich jam serca (przedsionków i komór) oraz istotnym
obniżeniem funkcji skurczowej komór serca
Przyczyny:
• Kardiomiopatia rozstrzeniowa może występować rodzinnie u niektórych ras psów (np. u
dobermanów, bokserów, cocker spanieli), stąd też prawdopodobne jest genetyczne tło
choroby.
• Wcześniejsze infekcje wirusowe.
• Zaburzenia immunologiczne.
• Zaburzenia hormonalne i metaboliczne (np. nadczynność kory nadnerczy u psów).
• Zatrucia związkami chemicznymi (np. ołów, kobalt, miedź, argon). Niektóre leki stosowane w
onkologii (np. doksorubicyna) mają działanie kardiotoksyczne.
• Niedobór aminokwasów: Niedobór tauryny.

Objawy:
• ospałość,
• nietolerancja wysiłkowa,
• osłabienie,
• zmniejszenie apetytu,
• utrata masy ciała,
• krótki oddech,
• kaszel,
• powiększenie objętości brzucha.

16. Miopatie ciśnieniowe u zalegających krów

17. Stereotypie powtarzanie zrytualizowanych czynności, często rytmicznie, pozbawionych
celu (bezsensownych) i nieprowadzących do zaspokojenia faktycznych fizjologicznych
potrzeb zwierząt.
Przykłady:
• ssanie,
• nadmierne wylizywanie,
• pseudoprzeżuwanie,
• picie moczu,
• zwijanie języka,
• opieranie się,
• siedzenie w pozycji psa,
• wstawanie jak koń.