Techniki wytwarzania

i procesy technologiczne 1/2020 (26) Numer

Bezpłatny PL

Marszruta procesu technologicznego

Według [2] marszruta produkcyjna obejmuje
Wprowadzenie określenie czasów z normy czasów
Marszruta procesu technologicznego technologicznych. Zatem doprecyzowując marszruta
określana jest też jako marszruta produkcyjna to kompletna dokumentacja procesu
produkcyjna to inaczej plan pracy, technologicznego (karta technologiczna, karty
dokładny uporządkowany opis działań w instrukcyjne do każdej operacji technologicznej,
ramach procesu technologicznego. karty normowania czasu). W przemyśle
Marszruta procesu technologicznego maszynowym rzadko kiedy używa się pojęcia
opisuje kolejność działań koniecznych do marszruta produkcyjna, czy procesu
wytworzenia danej części, maszyny lub technologicznego. Na kierunkach technologicznych
urządzenia. Pełny opis marszruty uczelni wyższych oraz w przemyśle metalowym i
produkcyjnej obejmuje indywidualne maszynowym w powszechnym użyciu jest określenie
zdefiniowanie każdej operacji "proces technologiczny". W ramach tego właśnie
technologicznej. Każda marszruta określenia funkcjonuje pełny opis procesu
dotyczy jednego komponentu lub technologicznego. W kontekście dydaktycznym
maszyny i urządzenia, choć przy stosuje się określenie "marszruta procesu
uogólnionym podejściu po wprowadzeniu technologicznego", która w rzeczywistości w
niezbędnych modyfikacji można ją dokumentacji technologicznej nie istnieje. Jednak w
stosować do wytwarzania innych procesie edukacji czy to na kierunkach technicznych
komponentów tej samej klasy części [1]. uczelni wyższych, czy w średnich szkołach
Trzeba podkreślić, że nie istnieje zawodowych odgrywa ona istotną rolę i stanowi
wyłącznie i tylko jeden właściwy proces skrócony schemat przebiegu procesu
technologiczny dla danej produkcji danej technologicznego. To jakie dane mają być
części. W niemal każdym przypadku uwzględnione jest kwestią umowną. Minimalna
możliwe jest opracowanie kilku zawartość powinna obejmować następujące dane:
wariantów procesu technologicznego, w ●
nr operacji technologicznej;
tym różnych marszrut technologicznych. ●
pełny szkic technologiczny dla danej operacji
Wielowariantowość procesu technologicznej - symbole ustalenia i
technologicznego uzależniona jest od zamocowania oraz właściwe wymiary;
posiadanych zasobów produkcyjnych ●
stanowisko obróbkowe.
(przede wszystkim maszyn
Rozszerzona wersja marszruty procesu
technologicznych, narzędzi, zdolności
technologicznego obejmuje:
technologicznych, a także zagadnień ●
nr operacji technologicznej;
logistycznych włącznie z liczbą ●
słowny opis zabiegów technologicznych;
obrabiarek i rozstawieniem maszyn
●
pełny szkic technologiczny dla danej operacji
technologicznych w halach
technologicznej - symbole ustalenia i
produkcyjnych, czy rodzajami transportu zamocowania oraz właściwe wymiary;
do podwykonawców). ●
obrabiarka (stanowiska obróbkowe).
1
Techniki wytwarzania i procesy technologiczne 1/2020 (26) w.1

Na ilustracji 1 przedstawiono skan fragmentu poglądowej marszruty procesu technologicznego.

Marszruta procesu technologicznego powinna przede wszystkim opisywać przebieg procesu krok
po kroku, operacja technologiczna po operacji technologicznej. Przy szkicach można podawać
słowny opis zabiegów technologicznych, lecz na etapie opracowywania marszruty nie jest to
konieczne.

Ilustracja 1. Poglądowy fragment marszruty procesu technologicznego.

2
Techniki wytwarzania i procesy technologiczne 1/2020
Marszruta procesu technologicznego pełni
kluczową rolę w ramach zajęć ćwicze-
niowych podczas których ich uczestnicy
mają za zadanie opracować proces tech-
nologiczny danej części. Dopiero na pod-
stawie zatwierdzonego wariantu marszruty
technologicznej opracowywane są karty
instrukcje, karty normowania czasu. .
W tym wpisie opisano marszrutę procesu
technologicznej w kontekście procesu
produkcyjnego wykorzystującego
konwencjonalne maszyny technologiczne.
Współczesne dokumentowanie procesów
technologicznych może wykorzystywać
dokumentację papierową ale częściej
wykorzystuje się do tego dedykowane
oprogramowanie i systemy informatyczne -
m.in. CAM i PLM. Trudno przyjąć za
właściwe prowadzenie nadzoru nad
programami NC dla obrabiarek CNC w
wersji papierowej. Podkreślenia wymaga
fakt, że każde przedsiębiorstwo
produkcyjne posiada własne wzorce i
zasady dotyczące tworzenia i prowadzenia
dokumentacji technologicznej.
Doprecyzowując w rzeczywistych
warunkach przemysłowych funkcjonują
zakłady produkcyjne, w których
dokumentacja technologiczna nie jest
prowadzona lub prowadzona jest
nierzetelnie. W takich sytuacjach
najczęściej cała wiedza technologiczna
wraz z zarządzaniem produkcją jest
domeną jednej lub paru osób. Tym samym
takie osoby stają się zasobem
strategicznym, bez którego prowadzenia
działalności produkcyjnej nie będzie
możliwe.
(26) w.1
Numer operacji technologicznej
W przypadku konwencjonalnej, wyłącznie
papierowej, dokumentacji technologicznej
przyjmowano sposób numerowania kolejnych
operacji technologicznych co 10. Dzięki temu
znacznie łatwiej można było wprowadzić
modyfikacje w przebiegu procesu poprzez dodanie
nowej operacji technologicznej. Nowa operacja
technologiczna między operacjami np. 20 i 30
przyjmowała numer 25.
Szkic technologiczny
Przedmiot obrabiany naszkicowany jest linią cienką
lub grubą, a powierzchnie obrabiane w danej
operacji technologicznej odpowiednio linią grubą lub
bardzo grubą by były wyraźnie zaznaczone. Podane
wymiary odnoszą się wyłącznie do powierzchni
obrabianych w danej operacji technologicznej i
przynajmniej jeden musi być wyznaczony od
przyjętej głównej stykowej bazy obróbkowej. Na
szkicu technologicznym rysujemy także symbole
technologiczne określające sposób ustalenia i
zamocowania przedmiotu obrabianego. W
przypadku operacji kontroli technicznej
międzyoperacyjnej nie ma potrzeby sporządzania
szkicu. Za wystarczające uznaje się samo
wymienienie, iż taka operacja w danym miejscu
występuje. Dodatkowo można określić liczbowo jaki
wymiar lub wymiary (chropowatości) maja być
weryfikowane.
Nie każda operacja technologiczna wymaga szkicu
technologicznego. W przypadku operacji kontroli
technicznej podstawowym jej opisem jest karta
kontroli technicznej, opracowywana dla każdej
operacji technologicznej, w której przeprowadzane
są zaplanowane pomiary wielkości geometrycznych.
W konsekwencji w marszrucie jedynie słownie
opisuje się operację kontroli technicznej.
3
Techniki wytwarzania i procesy technologiczne 1/2020
Stanowisko obróbkowe
Podawanie stanowiska obróbkowego ma na
celu doskonalenie doboru środków
produkcji. W wersji uproszczonej podaje się
wyłącznie ogólne określenie jak np.
stanowisko tokarskie. Wielokrotnie należy
podać konkretny rodzaj maszyny
technologicznej (obrabiarki) np. tokarka
produkcyjna (ilustracja 1). Czasami z góry
podany jest dostępny park maszynowy.
Wówczas należy dobrać konkretny model
maszyny technologicznej (obrabiarki).
Marszruta umożliwia przedstawienie
procesu technologicznego krok po kroku w
skróconej formie. Dzięki temu proces jest
widoczny niemal w całości co znacząco
ułatwia jego analizę. Na podstawie
marszruty procesu technologicznego
opracowuje się kartę technologiczną.
Mapowanie procesów produkcji
Mapowanie procesów produkcji, czyli
flowchart to jedno z tradycyjnych narzędzi
do zapewniania jakości w zakładzie
produkcyjnym. Flowchart to obrazowanie za
pomocą symboli graficznych wszystkich
kolejnych procesów oraz operacji od
momentu ich rozpoczęcia do momentu ich
zakończenia [3].
Flowchart to algorytm w formie schematu
blokowego. Marszruta procesu
technologicznego i flowchart to jedynie
pozornie zbliżone formy zapisu procesu
technologicznego. Mapa procesu ogranicza
się do przedstawienia ogólnego ciągu
następujących po sobie operacji od
początku do końca wraz z zasobami.
Marszruta procesu technologicznego
przedstawia ciąg następujących po sobie
operacji ale uzupełnionych o szczegóły
(26) w.1
technologiczne takie jak m.in. szkic technologiczny,
stanowisko obróbkowe.
W przypadku flowchartu każdego blok
symbolizujący operację technologiczną można
powiązać z kartą instrukcyjną (dane technologiczne
dotyczące tej konkretnej operacji technologicznej).
Zasady opracowywania flowchartu stanowią o jego
zastosowaniu w oprogramowaniu inżynierskim.
Źródła
1) Chrobot J., Konfigurowalne systemy sterowania
przepływem produkcji
2) Zych A., Projektowanie procesów
technologicznych Instytut Technologii
Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy,
2005
3) Murdzek M., Mapowanie procesów produkcji,
akademiajakosci.com, 2019
4) https://mfiles.pl/pl/index.php/Marszruta
5) https://optimes.syneo.pl/blog/marszruta-
produkcyjna-technologiczna/
6) Morek R., własne materiały dydaktyczne
Odwiedź nas:
Facebook – Technikiwytwarzania i pr
ocesy technologiczne
Opracowanie: MorekTECH
radek.morek@morektech.com.pl
www.morektech.com.pl
Warszawa, 13.09.2020, nr 1/2020 (26)
© MorekTECH Radosław Morek 2015-2020
Publikowane materiały są objęte prawem autorskim.
Przedruk materiałów w jakiejkolwiek formie tylko
za wcześniejszą zgodą autora.